Organización na empresa

A Organización
Na Empresa
INTRODUCIÓN
A empresa naceu para atender as necesidades da sociedade, creando satisfactorias a cambio dunha retribución
que compensase o risco, os esforzos e os investimentos dos empresarios. A empresa ao estar formada de
homes alcanza a categoría dun ente social con características e vida propia, que favorece o progreso humano
como finalidade principal ao permitir no seu seo a autorrealización dos seus integrantes e ao influír
directamente no avance económico do medio social no que actúa.
Unha empresa é o exercicio profesional dunha actividade económica planificada, coa finalidade ou o
obxectivo de intermediar no mercado de bens ou servizos, e cunha unidade económica organizada na cal
exerce a súa actividade profesional o empresario por si mesmo ou por medio dos seus representantes.
Para entender o tema que imos tratar é necesario coñecer os a estrutura básica dunha empresa:
− Entidade: é dicir, que unha empresa é unha colectividade considerada como unha unidade.
− Elementos humanos: toda empresa está conformada por persoa que traballan e/ou realizan investimentos
para o seu desenvolvemento.
− Aspiracións: Son as pretensións ou desexos que teñen as persoas que conforman a empresa.
− Realizacións: son as satisfaccións que senten as persoas que conforman a empresa ao conseguir as súas
pretensións.
− Bens materiais: son todas as cousas materiais que posúe a empresa, como instalacións, oficina, mobiliario,?
− Capacidade técnica: é o conxunto de coñecementos e habilidades que posúen os membros da empresa para
realizar ou executar algo.
− Capacidade financeira: refírese ás posibilidades que ten a empresa para realizar pagos e investimentos a
curto, mediano ou longo prazo para o seu desenvolvemento e crecemento.
− Produción, transformación e/ou prestación de servizos: refírese a que a empresa pode realizar unha ou
máis desas actividades.
− Satisfacción de necesidades: a necesidade humana é factor principal, xa que se a humanidade non precisa o
produto este non ten saída ao mercado.
A satisfacción das necesidades humanas realízase a través da actividade económica, que é a produción de bens
e servizos por parte das empresas.
Todas as necesidades humanas son razóns para unha empresa para producir.
Para entender un pouco todo isto podemos falar tamén da Teoría das necesidades humanas formulada por
Abraham Maslow. Maslow cre que o home é un ser cuxas necesidades crecen e cambian ao longo de toda a
súa vida. A medida que o home satisfai as súas necesidades básicas ou primarias, outras máis elevadas como
as secundarias ocupan o predominio do seu comportamento e vólvense imprescindibles.
Podemos observar aquí a pirámide das necesidades formulada por Maslow.
Segundo Abraham Maslow, a principal clasificación das necesidades é:
PRIMARIAS: estas son aquelas necesidades que se non se satisfán , fan perigar a vida do individuo ou a
continuación da especie. Son as que podemos observar na base da pirámide: as necesidades fisiolóxicas.
SECUNDARIAS: son o resto das que aparecen na pirámide e como a propia palabra di son secundarias, e van
na orde que segue a pirámide desde a súa base ata a punta.
1
BENS E SERVIZOS
Bens: son os obxectos ma teriais que satisfán as necesidades de tipo material.
Clasificación dos bens:
Bens non duradeiros: son os bens tanxibles que se consomen unha soa vez ou nunhas cantas veces de uso.
Bens duradeiros: Son os bens tanxibles que resisten moito uso.
Servizos: son actividades, beneficios ou satisfaccións que se ofrecen en venda . Son intanxibles, variables,
inseparables e perecedoiros.
FACTORES PRODUTIVOS
Os economistas clásicos consideraban que para producir bens e servizos era necesario utilizar uns recursos ou
factores produtivos: a terra, o traballo e o capital. Esta clasificación de factores segue sendo moi utilizada na
actualidade.
Por terra enténdese non só a terra agrícola senón tamén a terra urbanizada, os recursos mineiros e os recursos
naturais en xeral.
Por capital enténdese o conxunto de recursos producidos pola man do home que se necesitan para fabricar
bens e servizos: a maquinaria ou as instalacións industriais, por exemplo. Convén que isto quede claro xa que
a palabra capital úsase moitas veces de forma incorrecta para designar calquera cantidade grande de diñeiro. O
diñeiro só será capital cando vaia ser utilizado para producir bens e servizos, nese caso chamarase capital
financeiro. O diñeiro que se vaia a utilizar para adquirir bens de consumo non pode ser chamado capital.
Por traballo enténdese a actividade humana, tanto física como intelectual. En realidade toda actividade
produtiva realizada por un ser humano require sempre dalgún esforzo físico e de coñecementos previos.
A dotación de factores produtivos dunha economía (man de obra, terra, recursos naturais, capital, etc.)
determina a súa capacidade de produción.
OBXECTIVOS DA EMPRESA
Obxectivos xenerais: a longo prazo ( de 18 meses)
Obxectivos específicos: a curto prazo (− de 18 meses)
−Minimizar custos para obter maiores beneficios.
−Perfeccionar un produto a curto prazo.
−Maior competitividade da empresa.
ACTIVIDADES DA EMPRESA
Actividade básica ou primaria: produción, distribución e comercialización.
Actividade de soporte: administración, contabilidade e facturación.
Marxe: diferenza entre os custos totais e o valor total do produto.
Estudo da rentabilidade das partes analizadas podendo subcontratar a terceiros para a realización destas
(OUTSOURCING).
ELEMENTOS DA EMPRESA
Considéranse elementos da empresa todos aqueles factores, tanto internos como externos, que inflúen directa
ou indirectamente no seu funcionamento.
2
Os principais elementos da empresa son os seguintes:
A) O empresario: É a persoa ou conxunto de persoas encargadas de xestionar e dirixir tomando as decisións
necesarias para a boa marcha da empresa. Non sempre coinciden a figura do empresario e a do propietario,
posto que se debe diferenciar o director, que administra a empresa, dos accionistas e propietarios que
arriscaron o seu diñeiro percibindo por iso os beneficios.
B) Os traballadores: É o conxunto de persoas que renden o seu traballo na empresa, polo cal perciben uns
salarios.
C) A tecnoloxía: Está constituída polo conxunto de procesos produtivos e técnicas necesarias para poder
fabricar (técnicas, procesos, máquinas, ordenadores, etc.).
D) Os provedores: Son persoas ou empresas que proporcionan as materias primas, servizos, maquinaria, etc.,
necesarias para que as empresas poidan levar a cabo a súa actividade.
E) Os clientes: Constitúen o conxunto de persoas ou empresas que demandan os bens producidos ou os
servizos prestados pola empresa.
F) A competencia: Son as empresas que producen os mesmos bens ou prestan os mesmos servizos e coas cales
hase de loitar por atraer aos clientes.
G) Os organismos públicos: Tanto o Estado central como os Organismos Autónomos e Concellos condicionan
a actividade da empresa a través de normativas laborais, fiscais, sociais, etc.
TIPOS DE EMPRESAS
As empresas pódense clasificar de moi diversas formas, a saber; pola súa forma xurídica, polo sector
económico, polo grado de participación do Estado, polo seu tamaño e polo ámbito estatal.
Pola súa forma xurídica :
Todas as empresas deben ter unha forma xurídica que vén determinada, entre outras cousas, polo número de
persoas que participan na creación da mesma, polo capital aportado e polo tamaño; así, podemos distinguir:
a) Empresario individual: Cando o propietario da empresa é a única persoa que asume todo o risco e encárgase
da xestión do negocio.
b) Sociedades: Cando varias persoas decídense a investir nunha empresa poden formar unha sociedade. Na
actualidade. Na actualidade en España pódese constituír os seguintes tipos de sociedades:
−Sociedade anónima.
−Sociedade anónima laboral.
−Sociedade de responsabilidade limitada.
−Sociedade cooperativa de responsabilidade limitada.
3
−Sociedade regular colectiva.
−Sociedade comanditaria.
−Contrato de contas en participación.
−Sociedade civil.
Polo sector económico en que estean encadradas :
A actividade económica dun país pódese dividir en tres grandes sectores: primario, secundario e terciario.
a) Sector primario: Neste grupo de empresas incluiríanse as empresas extractivas (mineiras, pesqueiras,
agrícolas, gandeiras e forestais).
b) Sector secundario: Neste sector encádrase a todas as empresas que transforman os produtos obtidos no
sector primario e tamén fabrican novos produtos (conservas,maquinaria, siderometalurxia, etc.).
c) Sector terciario: Neste sector encádranse as empresas de servizos, tales como bancos, compañías de
seguros, hospitais, servizos públicos e as empresas comerciais dedicadas á compra−venta.
Polo grado de participación do Estado :
O Estado pode crear empresas das cales é totalmente propietario ou ben participar en empresas xunto con
particulares. Segundo sexa este grado de participación, poden dividirse en públicas e de partición mixta.
a) Empresas públicas: Son aquelas cuxo propietario é o Estado e actúa como empresario en certos sectores aos
cales non chega a iniciativa privada.
b) Empresas privadas: Son aquelas que pertencen aos particulares.
c) Empresas mixtas: Son aquelas en as cales a propiedade da empresa é compartida entre o Estado e os
inversores privados.
Segundo o tamaño da empresa pódense diferenciar en tres grupos:
−Microempresa.
−Pequena empresa.
−Mediana empresa.
−Gran empresa.
Os criterios usualmente aceptados para clasificar as empresas polo seu tamaño son:
a) O numero de traballadores: Serán pequenas empresas as que teñen entre 1 e 50 traballadores, as medianas
entre 50 e 500 e grandes empresas as de máis de 500.
b) O volume económico das operacións que realizan: Segundo este criterio, habería que considerar pequenas
empresas as que facturan menos de 50 millóns ao ano, medianas empresas as que facturan entre 50 e 1000
4
millóns e grandes empresas que facturan máis de 1000 millóns.
A MICROEMPRESA
A microempresa está comprendida de persoas de escasos ingresos. Posúe de 1 a 6 integrantes involucrados,
aprox.
Estas iniciativas chamadas microempresas foron xeradas por emprendedores, quen se viron sen emprego, ou
co fin de complementar os ingresos ou simplemente polo ánimo ou desexo de utilizar habilidades e destrezas
coas que se contan.
Quen compoñen a microempresa van desde a señora que vende empanadas na súa casa, pasando polo mozo,
pai de familia que decide instalar un rudimentario taller na marquesiña da súa casa.
Vantaxes da Microempresa:
− Do mesmo xeito que a pequena e mediana empresa é unha fonte xeradora de empregos.
− Transfórmanse con gran facilidade por non posuír unha estructura ríxida.
− Son flexibles, adaptando os seus productos aos cambios do Mercado.
Desvantaxes da microempresa:
− Utilizan tecnoloxía xa superada
− Os seus integrantes teñen falta de coñecementos e técnicas para unha productividade mais eficiente.
− Dificultade de acceso a crédito.
− A producción xeralmente, vai encamiñada soamente ao Mercado interno.
A PEQUENA EMPRESA.
Son parte importante da economía Mundial. Atopamos nelas os seguintes tipos:
Empresas de estilo de vida: Estas teñen como propósito ofrecerlle ao seu propietario un modo de vida
confortable. Ex. Unha pizzería dun barrio, o florista que vende nunha esquina, etc.
Empresas de alto crecemento:Buscan superar a súa condición de empresa pequena canto antes. Son
manexadas por un equipo de persoas. Outro dos seus propósitos é alcanzar grandes utilidades de investimento.
Vantaxes da pequena empresa.
− Motiva aos empregados de corporacións a formar empresas propias, debido aos baixo salarios e soldos pola
agravación que sofre a economía.
−Xeración de empregos: Atribuírlle ás pequenas empresas a maior porcentaxe de xeración de empregos dun
país. É por isto que son consideradas como unha importante rede de seguridade da sociedade.
− Fomento da innovación: Ex. A navalla de afeitar de seguridade, o reloxo de corda automática, o helicóptero,
o aceiro inoxidable, a fotocopiadora, etc.
−Satisfacción das necesidades das grandes compañías: xa que xorden como distribuidoras das empresas de
maior tamaño, axentes de servizos e provedores.
− Ofrecemento de bens e servizos especializados: Pois as pequenas empresas resolven as necesidades
especiais dos consumidores. Ex. Arranxar un reloxo, comprar unha disfrace, etc.
− Constitúe unha importante ferramenta da economía de servizos, a cal a ido a través dos anos desprazando a
economía de escala das grandes empresas.
− Consta dunha técnica de manufactura asistida por computadora: A cal permítelle ser tan eficientes como as
grandes empresas.
− Posúen organización e estructura simples, o que lle facilita o despacho de mercancía rápido e ofrecer
servizos á medida do cliente.
5
Desvantaxes da pequena empresa:
− Pagan compensacións en efectivo e prestacións laborais relativamente baixas.
− O 25% destes empregos xerados son de medio tempo.
− Os seus empregados non cumpren coas regras de modelo corporativo, por ter un baixo nivel de educación.
− As posibilidades de financiamento non son tan accesibles como as das grandes empresas.
A MEDIANA EMPRESA.
Características:
− Cuantitativa: Calidade do persoal ou facturación.
− Cualitativa: O C.E.D (comitte for economic development) indica que unha empresa é mediana se simple
con dúas ou máis das seguintes características:
− Administración independentes (xeralmente os xerentes son tamén propietarios).
− Capital fornecido por propietarios.
− Fundamentalmente área local de operacións.
− Tamaño relativamente pequeno dentro do sector industrial que actúa.
− Entre 50 e 500 empregados.
Vantaxes da mediana empresa.
− Aseguran o Mercado de traballo mediante a descentralización da man da man de obra.
−Teñen un efecto socioeconómico importante xa que permite a concentración da renda e a capacidade
productiva desde un número reducido de empresas cara a un maior.
−Reducen as relacións sociais a termos persoais máis estreitos entre o empleador e o empregado favorecendo
as conexións laborais xa que, en xeral, as súas orixes son unidades familiares.
−Presentan maior adaptabilidade tecnolóxica a menor costo de infraestructura.
− Obteñen economía de escala a través da economía interempresaria, sen ter que reunir o investimento nunha
soa firma.
Desvantaxes da mediana empresa.
− Falta de financiamento adecuado para o capital−traballo como consecuencia da dificultade de acceder ao
Mercado financeiro.
− Tamaño pouco atraente para os sectores financeiros xa que a súa capacidade de xerar excedentes
importantes con relación ao seu capital non consegue atrapar o interese dos grandes conglomerados
financeiros.
− Falta do nivel de cualificación na man de obra ocupada.
− Dificultades para desenvolver plans de investigación
− Se lle dificulta á mediana empresa facer fronte ás complicadas e cambiantes formalidades administrativas e
fiscais, ás trabas aduaneiras, todo o cal lle ensuma costo de adecuación máis alto que as grandes empresas e
lles dificulta poder manterse no Mercado.
A GRANDE EMPRESA:
Componse basicamente da economía de escala, a cal consiste en aforros acumulados pola compra de grandes
cantidades de bens. Estas corresponden ás grandes industrias metalúrxicas, automobilísticas, distribuidoras e
6
xeradoras de enerxía, ,compañías de aviación. Na súa maioría son inxectadas polo Estado e xeran unha
minoría dos empregos dun país. O seu número de empregados oscila entre os 300 e 500.
Vantaxes da grande empresa.
− Favorecen a balanza comercial coas exportacións dos bens xerados.
− Posúen facilidade de financiamento, por dar maior garantía aos conglomerados financeiros do pago da
débeda.
− Constan da maioría de profesionais dunha sociedade.
− As barreiras de entrada son relativamente escasas debido á gran cantidade de man de obra.
− Está baseada en esquemas automatizados con mecanismos de control formalizados
Desvantaxes da grande empresa.
− Son víctimas do descenso da economía o cal xera a diminución nos salarios e soldos.
− Non satisfán as necesidades especiais dunha sociedade, por ser consideradas como unha actividade non
rendible.
− Vese axexada pola burocratización
− Os circuítos de información e as redes de comunicación os lentos e complexos.
− Desaxustes entre as decisións tomadas polos mandos medios e o empresario.
Segundo o ámbito estatal pódense considerar dous grupos:
a) Empresas nacionais: Son as que desenvolven a súa actividade nun único país.
b) Empresas multinacionais: Son grandes empresas que desenvolven as súas actividades ao mesmo tempo en
varios países.
c) Empresas rexionais.
d) Empresas locais.
FUNCIÓNS DA EMPRESA
Observando o esquema superior podémonos facer unha lixeira idea das funcións da empresa. Con funcións da
empresa referímonos ás actividades ou tarefas que poñen en funcionamento a organización empresarial. Estas
funcións dependerán das dimensións da mesma.
7
Para poder coordinar todos os elementos da empresa e alcanzar os obxectivos, a empresa divídese en catro
áreas funcionais:
Área de produción: Controla o aprovisionamento de materias primas e a produción da empresa.
Área de recursos humanos: Organiza e xestiona o persoal da empresa.
Área de financiamento e investimento: Capta fondos necesarios para o funcionamento da empresa e organiza
a política de investimentos.
Área comercial: Comercializa e distribúe o produto no mercado.
AS EMPRESAS MULTINACIONAIS
É indubidable que o nacemento das empresas multinacionais, ten a súa orixe no comercio internacional.
Iníciase a fins do século XIX, sofre un estancamento no período das dúas guerras mundiais, e rexorde
vertixinosamente a partir da década dos cincuenta.
Pode dicirse que a empresa multinacional reúne dous elementos: o grupo de empresas e a actividade
internacional (ou en territorios de varios estados) polo cal as multinacionais non son outra cousa que "un
conxunto económico distribuído internacionalmente."
As multinacionais contan coa seguinte estructura:
• Empresa Matriz: no país de orixe.
• Empresa Filial: noutros países.
Podemos falar de varios tipos de multinacionais:
• Internacionais: introdúcense noutros países por calquera estratexia que non sexa a inversión directa.
• Multinacionais: desenrolan a súa actividade no exterior sen facer distincións respecto o modo de
realizalas no seu país, que é base nacional do seu capital.
• Transnacionais: pertencen e exercen o seu control persoas de distintas nacionalidades.
• Supranacionais: non teñen vinculación fixa con ningún país. Operan con capitais de distinta
procedencia segundo os seus intereses, movéndoos á súa conveniencia.
Tipos segundo o titular da propiedade da empresa:
8
Como podemos observar no esquema superior as empresas públicas son propiedade do Estado, as empresas
privadas non son propiedade do Estado, e nas empresas mixtas o Estado ten parte da propiedade da empresa.
FONTES DO FINANCIAMENTO EMPRESARIAL
Toda empresa, xa sexa publica ou privada, para poder realizar as súas actividades, require de recursos
financeiros ( diñeiro), xa sexa para desenvolver as súas funcións actuais ou amplialas, así como o inicio de
novos proxectos que impliquen investimento.
Obxectivo e importancia das fontes de financiamento:
−Facer chegar recursos financeiros frescos ás empresas, que lles permitan facerlle fronte aos gastos a curto
prazo.
• Serven para modernizar as súas instalacións.
• Apoian a reposición de maquinaria e equipo.
• Permiten levar a cabo novos proxectos.
• Axudan a reestructurar os seus pasivos, a curto, mediano, e longo prazo, etc.
A empresa debe analizar as súas necesidades e con base niso:
− Determinar o monto dos recursos necesarios, para cubrir as súas necesidades monetarias.
− O tempo que necesita para amortizar o préstamo sen poñer en perigo a estabilidade da empresa
− Taxa de interese á que está suxeito o préstamo como a tendencia da inflación.
9
Tipos de fontes de financiamento:
− Fontes internas: Son as que se xeran dentro da empresa, como resultado das súas operacións e a súa
promoción, entre estas están:
* Achegas dos socios: Refírese ás achegas que fan os socios, no momento de construír legalmente a sociedade
(capital social) ou mediante novas achegas co fin de aumentar este.
* Utilidades reínvertidas. Esta fonte é moi común, sobre todo nas empresas de nova creación, e na cal, os
socios deciden que nos primeiros anos, non se repartirán dividendos, senón que estes investiranse na
organización mediante un programa predeterminado de adquisicións ou construccións (compras
calendarizadas de mobiliario e equipo, segundo necesidades xa coñecidas).
* Depreciacións e amortizacións. Son operacións mediante as cales, e ao paso do tempo, as empresas
recuperan o costo do investimento, debido a que as provisións para tal fin aplícanse directamente aos gastos
en que a empresa incorre, diminuíndo con isto as utilidades e polo tanto non existe a saída de diñeiro ao pagar
menos impostos e dividendos.
* Incrementos de pasivos acumulados. Son os que se xeran integramente na empresa, como exemplo temos os
impostos que deben ser recoñecidos mensualmente, independentemente do seu pago, as pensións, as
provisións continxentes (accidentes, depreciacións, incendios), etc.
* Venda de activos ( desinversións ). Como a venda de terreos, de edificios ou de maquinaria que xa non se
necesitan e cuxo importe utilizásese para cubrir necesidades financeiras.
− Fontes externas: Son aquelas que se outorgan por medio de terceiras persoas talles como:
* Provedores. Esta fonte é a máis común e a que se utiliza con máis frecuencia, xérase mediante a adquisición
ou a compra de bens e servizos, que a empresa utiliza para a súa operación.
* Créditos bancarios. As principais operacións crediticias, que son ofrecidas polas institucións bancarias.
A ESTRUCTURA ORGANIZATIVA
Toda empresa conta en forma implícita ou explícita con certo xogo de xerarquías e atribucións asignadas aos
membros ou compoñentes da mesma. En consecuencia pódese establecer que a estrutura organizativa dunha
empresa é o esquema de xerarquización e división das funcións compoñentes dela. Xerarquizar é establecer
liñas de autoridade (de arriba cara abaixo) a través dos diversos niveis e delimitar a responsabilidade de cada
empregado ante só un superviso inmediato. Isto permite situar ás unidades administrativas en relación coas
que lle son subordinadas no proceso da autoridade. O valor dunha xerarquía ben definida consiste en que
reduce a confusión respecto de quen dá as ordes e quen as obedece. Define como se dividen, agrupan e
coordinan formalmente as tarefas nos postos.
Toda organización conta cunha estrutura, a cal pode ser formal ou informal. A formal é a estrutura explícita e
oficialmente recoñecida pola empresa. A estrutura informal é a resultante da filosofía da condución e o poder
relativo dos individuos que compoñen a organización, non en función da súa ubicación na estrutura formal,
senón en función de influencia sobre outros membros.
ELEMENTOS DA ORGANIZACIÓN
Estrutura.
A organización implica o establecemento do marco fundamental no que haberá de operar o grupo social, xa
10
que establece a disposición e correlación das funcións, xerarquías e actividades necesarias para lograr os
obxectivos.
Sistematización.
Todas as actividades e recursos da empresa, deben coordinarse racionalmente a fin de facilitar o traballo e a
eficiencia.
Agrupación e asignación de actividades e responsabilidades.
Organizar, implica a necesidade de agrupar, dividir e asignar funcións a fin de promover a especialización.
Xerarquía.
A organización como estrutura, orixina a necesidade de establecer niveis de autoridade e responsabilidade
dentro da empresa.
Simplificación de funcións.
Un dos obxectivos básicos da organización é establecer os métodos máis sinxelos para realizar o traballo do
mellor xeito posible.
PRINCIPIOS DA ORGANIZACIÓN EMPRESARIAL
Os principios modernos usados para a organización son:
Do obxectivo.
Toda e cada unha das actividades establecidas na organización deben relacionarse cos obxectivos e propósitos
da empresa, a existencia dun posto só é xustificable se serve para alcanzar realmente os obxectivos.
Especialización.
O traballo dunha persoa debe limitarse ata onde sexa posible, á execución dunha soa actividade; mentres máis
específico e menor campo de acción teña un individuo, maior será a súa eficiencia e destreza.
Xerarquía.
É necesario establecer centros de autoridade dos que emane a comunicación necesaria para lograr os plans,
nos cales a autoridade e a responsabilidade flúan desde o máis alto executivo ata o nivel máis baixo.
Paridade de autoridade e responsabilidade.
A cada grado de responsabilidade conferido, debe corresponder o grado de autoridade necesario para cumprir
devandita responsabilidade.
Unidade de mando.
Ao determinar un centro de autoridade e decisión para cada función, debe asignarse un só xefe, e que os
11
subordinados non deberán reportarse máis que a un só xefe.
Difusión.
A obrigación de cada posto que cobre autoridade e responsabilidade debe publicarse e poñerse por escrito a
disposición de todos aqueles membros da empresa que teñan relación co mesmo.
Amplitude ou tramo de control.
Hai un límite en canto ao número de subordinados que deben reportarse a un executivo, de tal xeito que este
poida realizar todas as súas funcións eficientemente.
Coordinación.
As unidades dunha organización sempre deberán manterse en equilibrio (mercadotecnia, finanzas, produción,
recursos humanos).
Continuidade.
Unha vez que se estableceu a estrutura organizacional, require manterse, mellorarse, e axustarse ás condicións
do medio ambiente.
Do equilibrio.
En toda estrutura existe a necesidade do equilibrio aplicación dos principios ou técnicas debe estar equilibrada
para asegurar eficacia global da estrutura para cumprir os obxectivos da empresa.
De flexibilidade
Mentres máis incribles tómense para outorgar maior flexibilidade á estrutura dunha organización, mellor
poderá esta cumprir co seu propósito. En cada estrutura débense incorporar procedementos e técnicas para
anticipar e reaccionar ante o cambio.
A AFINIDADE ENTRE PODER, AUTORIDADE E RESPONSABILIDADE.
O poder é a capacidade de influír nas accións de outras persoas, e implica autoridade. A autoridade é o dereito
ou capacidade de mandar, e por tanto nela vai influír a responsabilidade, posto que é ter unha obrigación, e
unha persoa con autoridade debe ser responsable dos seus actos xa que polo seu poder, afecta sobre os
individuos que están baixo a súa responsabilidade.
O que se quere dicir con isto é que, poder, autoridade e responsabilidade sempre van unidos e ó mesmo tempo
compleméntanse.
CENTRALIZACIÓN E DESCENTRALIZACIÓN.
Relacionada co problema dos niveis xerárquicos, sobre todo en razón da delegación de autoridade e de
responsabilidade que estas supoñen, suscítase o problema da centralización ou descentralización
administrativa.
É absolutamente imposible tanto a total centralización como a descentralización completa; a administración
máis centralizada delega de xeito necesario aos xefes intermedios aínda que sexa as mínimas facultades de
supervisar o traballo; e a maior descentralización forzosamente esixe que os xefes supremos controlen aínda
12
que sexa parcialmente os resultados finais.
A administración centralizada delega pouco e conserva nos altos xefes o máximo control, reservando a estes o
maior número posible de decisións.
A administración descentralizada delega en moito maior grado a facultade de decidir, e conserva só os
controis necesarios nos altos niveis.
O grado en que convén centralizar ou descentralizar depende de moitos factores, entre os que cabo destacar:
a) O tamaño da empresa. Na pequena empresa (quizá a que ten un só nivel xerárquico intermedio) é máis
posible, e aínda conveniente, maior centralización, porque o xefe coñece a todas as persoas, as situacións
concretas e as técnicas aplicables. Pola contra, na gran empresa convén máis a descentralización porque o
contacto persoal do administrador é imposible, xa que descoñece as situacións e problemas concretos e
inclusive é imposible que abarque todas as técnicas aplicables, por iso é conveniente que as solucións tómense
no nivel en que se presentan os problemas.
b) A capacidade e experiencia dos xefes cos que se conta.
c) A cantidade de controis que poidan establecerse; de feito, a cada grado de delegación debe corresponder un
establecemento de control.
VANTAXES DA DESCENTRALIZACIÓN
a) Os xefes están máis preto do punto onde se deben tomar as decisións, o que diminúe os atrasos causados
polas consultas aos superiores distantes.
b) Permite aumentar a eficiencia aproveitando mellor o tempo e aptitude dos funcionarios, evitando que fuxan
da responsabilidade.
c) Os altos funcionarios poden concentrarse nas decisións de maior importancia, deixando as menos
importantes aos niveis máis baixos.
d) Permite a formación de executivos locais ou rexionais máis motivados e máis conscientes dos seus
resultados operacionais.
DESVANTAXES DA DESCENTRALIZACIÓN
a) Falta de uniformidade nas decisións.
b) Insuficiente aproveitamento dos especialistas, ao considerar que xa non se necesita a asesoría da oficina
matriz.
c) Falta de xefes capacitados.
EXTRUCTURA ORGANIZATIVA EMPRESARIAL
A competencia existente, para a produción de máis e mellores bens e servizos, provocou que as organizacións
preocúpense cada vez máis, por eficientar os procedementos administrativos, os procesos produtivos e en
xeral as estruturas organizacionais.
As empresas conscientes de que o traballo humano organizado e tecnificado é a base de la ?eficiencia? nas
súas actividades, independentemente da natureza destas ( fabrís, comerciais, universitarias, bancarias,
hoteleiras, gobernamentais, etc.), puxeron especial interese a la organización como parte fundamental do
proceso administrativo.
13
Organización de tipo linea−staff: É o resultado da combinación da organización lineal e a funcional para
tratar de aumentar as vantaxes deses dous tipos de organización e reducir as súas desvantaxes formando a
chamada organización xerárquica−consultiva.
Organización formal: Unha organización formal é a constituída por unha sanción oficial para lograr
obxectivos determinados, en ocasións cítaselle como unha xerarquía de postos; existen catro compoñentes
básicos na organización formal:
a) O traballo, o cal é divisionado.
b) As persoas que son asignadas e executan este traballo divisionado.
c) O ambiente no cal execútase o traballo.
d) As relacións entre as persoas ó as unidades as unidades traballo−persoas.
INTERRELACIÓN DA AUTORIDADE FORMAL E A AUTORIDADE STAFF:
Extructura matricial: Esta estrutura consiste na agrupación dos recursos humanos e materiais que son
asignados de forma temporal aos diferentes proxectos que se realizan, créanse así, equipos con integrantes de
varias áreas da organización cun obxectivo en común: O Proxecto, deixando de existir coa conclusión do
mesmo.
Estrutura por Departamentalización: Esta estrutura consiste, como o seu nome indícao, en crear
departamentos dentro dunha organización; esta creación polo xeral baséase nas funcións de traballo
desempeñadas, o produto ou servizo ofrecido, o comprador ou cliente obxectivo, o territorio xeográfico
cuberto e o proceso utilizado para converter insumos en produtos. O método ou os métodos usados deben
14
reflectir o agrupamento que mellor contribuiría ao logro dos obxectivos da organización e as metas de cada
departamento. De acordo ao anterior a departamentalización pódese dar de varias formas:
− Funcional: Unha compañía que está organizada funcionalmente, separa o traballo sobre a base de pasos,
procesos ou actividades que se levan a cabo para obter un determinado resultado final.
− Por Produto: Organízase de acordo ao que se produce xa sexan bens ou servizos; esta forma de organización
é empregada nas grandes compañías onde cada unidade que manexa un produto denomínaselle divisións estes
posúen subunidades necesarias para a súa operación.
− Territorio: Esta dáse xa que algunhas compañías atopan que as súas operacións adáptanse dun mellor xeito a
grandes cadeas organizacionales baseadas en zonas xeográficas determinadas onde a súa empresa ten
cobertura, como as grandes cadeas de hoteis, compañías telefónicas, entre outras, que están divididos e
organizados sobre a base da súa ubicación. Tamén se presentan en compañías cuxas principais actividades son
as vendas.
− Por Clientes: O tipo particular de clientes que unha organización busca alcanzar, pode tamén ser utilizada
para agrupar empregados. A base desta departamentalización está no caso de que os clientes en cada conxunto
teñen problemas e necesidades comúns que poden ser resoltos tendo especialistas departamentais para cada
un.
Estrutura Circular: Son aquelas onde os niveis de autoridade son representados en círculos concéntricos,
formados; por un cadro central, que corresponde á autoridade máxima da empresa, e no seu ao redor círculos
que constitúen un nivel de organización.
Estrutura Híbrida: Esta estrutura, reúne algunhas das características importantes das estruturas anteriormente
vistas, a estrutura dunha organización pode ser de enfoque múltiple, xa que utiliza ao mesmo tempo criterios
de produtos e función ou produto e xeografía.
Estructuras monofuncionais: Caracterízase pola concentración da autoridade nunha persoa ó grupo de persoas
que son, na maioría dos casos, fundadores da empresa, que se ocupan da totalidade das decisións e
funcionamento da estrutura Organizacional.
Estrutura xerárquica: Tamén coñecida como departamentalización funcional, é a mais difundida e utilizada xa
que representa á organización estrutural. Esta estrutura, podíase chamar tradicional xa que predomina na
maior parte das organizacións tanto privadas como públicas, se fundamenta nos principios da teoría clásica.
Estrutura descentralizada: Este modelo é unha evolución e unha variación do modelo xerárquico e funcional
que se describiu no inciso anterior, entre as súas características propias atópase tómaa de decisións confiada a
unha pluralidade de divisións autónomas en base alineas de produtos e/ou territorios, quedando as decisións
estratéxicas aos altos niveis e as decisións tácticas ás divisións autónomas, increméntanse os órganos de
asesoría para os altos niveis.
Estruturas non piramidais: Son estruturas xurdidas das limitacións das estruturas piramidais ante os retos de
organización dos grandes organismos, estas estruturas están baseadas en matrices as cales fórmanse coas liñas
verticais da autoridade e a liña horizontal da responsabilidade sobre un proxecto específico, na intersección
das liñas dáse unha contribución ou apoio de carácter funcional, xa que, por exemplo o xerente de finanzas
apoia, nesa área de especialidade ao responsable dun determinado proxecto, en cal conserva a autoridade
sobre todo o proceso.
ORGANIGRAMAS EMPRESARIAIS
− Contido Do Organigrama: Un organigrama pode conter diversos datos, pero segundo o criterio dun autor,
15
estes son os seus principais contidos:
1. Títulos de descrición condensada das actividades. Isto inclúe xeralmente o nome da compañía e a
actividade que se defina.
2. Nome do funcionario que formulou as cartas.
3. Data de formulación.
4. Aprobación (do presidente, vicepresidente executivo, consello de organización, etc.).
5. Lenda (explicación de liñas e símbolos especiais).
− Símbolos e referencias convencionais de maior uso nun organigrama:
Líneas cheas sen interrupcións: son aquelas que indican autoridade formal, relación de línea o mando,
comunicación y la vía xerárquica.
As líneas cheas verticais indican autoridade sobre. As horizontais sinalan especialización e correlación.
Cando a línea chea cae sobre a parte media e encima do recadro indica mando.
16
Cando la línea chea se coloca a los lados de la figura xeométrica indica relación de apoio.
Líneas de puntos ou descontinuas: son aquelas que indican relación de coordinación e relaciones funcionais.
Figura Xeométrica cun recadro indica condición especial ou autónoma.
17
Pódese destacar unha unidade para clamar a atención. Para elo utilizase medio recadro, bastante coloreado,
para cada unidade que se vaia a resaltar.
As líneas con zigzagueos o final e unha frecha indican continuación de la estrutura.
Os círculos colocados en espazos especiais del organigrama e que posúen un numero no seu interior, indica un
comité no que participan todas as unidades sinaladas co mesmo numero.
18
Clases de organigramas:
1. Segundo a forma como mostran a estrutura son:
a. Analíticos: fornecen información detallada. Destínanse ao uso dos directores, expertos e persoal do estado
maior.
b. Xenerais: este tipo de organigramas limítase ás unidades de maior importancia.Denomínaselles xerais por
ser os máis comúns.
c. Suplementarios: utilízanse para mostrar unha unidade da estrutura en forma analítica ou máis detallada. Son
complemento dos analíticos.
2. Segundo a forma e disposición xeométrica dos organigramas, estes poden ser:
a. Verticais (tipo clásico): representa con toda facilidade unha pirámide xerárquica, xa que as unidades
desprázanse, segundo a súa xerarquía, de arriba abaixo nunha graduación xerárquica descendente.
19
b. Horizontais (De esquerda a dereita): Son unha modalidade do organigrama vertical, porque representan as
estruturas cunha distribución de esquerda a dereita. Neste tipo de organigrama os nomes das figuras colócanse
no debuxo sen recadros, aínda que poden tamén colocarse as figuras xeométricas
c. Organigrama Escalar: Este tipo de organigramas non utiliza recadros para os nomes das unidades da
estrutura, senón liñas encima dos cales colócanse os nomes. Cando unha liña sae en sentido vertical dunha
liña horizontal, mostra a autoridade desta ultima.
d. Organigrama circular ou concéntrico: Os niveis xerárquicos móstranse mediante círculos concéntricos
nunha distribución de dentro cara á fóra. Este tipo de organigrama é recomendado por practícaa das relacións
humanas, para disipar a imaxe de subordinación que traducen os organigramas verticais.
CONCLUSIÓN:
A tarefa de entender a unha organización é complexa por canto ela se desenvolve nun mundo no cal nada está
quedo e hai incerteza. Doutro lado, o líder organizacional é como un piloto dun avión, require de instrumentos
que en pouco tempo infórmenlle sobre o seu avión (organización) e as condicións do voo (contorna); a efectos
de levar a nave ao seu obxectivo (alcanzar a visión, cumprir a misión e os obxectivos; etc.).
Todo isto é posible, se incorporamos modelos sinxelos que manexen facilmente esa complexidade. Estes
modelos xa existen, están probados, funcionan e sobre todo foron deseñados para os tempos actuais nos cales
as organizacións están vivindo día a día transformacións rodeada de incerteza.
Queda en mans dos líderes, a implantación e o mantemento destes modelos, e a análise, interpretación e
avaliación dos resultados que se desprendan deles.
Os líderes organizacionais xa contan con instrumentos modernos para entender ao seu organiación e
interactuar coa súa contorna. Sexa Vd. un deles.
O organigrama é un instrumento metodolóxico da ciencia administrativa. Este ten unha virtude dual, por unha
banda trae vantaxes, debido a que permite observar a estrutura interna dunha organización; e por outra banda
trae desvantaxes que esa estrutura de adecúe a algo escrito e non ao que é en realidade.
O organigrama é o resultado da creación da estrutura dunha organización a cal hai que representar. Estes
mostran os niveis xerárquicos existentes nunha empresa ou organización. En canto aos tipos de organigramas,
os verticais cos que se utilizan con mais frecuencias, mentres que os de tipo escalar e circular son os menos
20
coñecidos.
Entre a vantaxe máis resaltante dun organigrama é que mostra quen depende de quen e ten a particularidade
de indicar aos administradores e ao persoal novo a forma como se integra a organización. Así como existen
múltiples factores positivos, tamén se detallan as desvantaxes, considerándose moi desfavorable de aspecto
que con frecuencia indican a organización como era antes e non como actualmente é, xa que algúns
administradores esquecen actualizalos e descoidan o dinamismo da organización o cal fai que un organigrama
sexa obsoleto.
A xerarquía constitúe un principio básico da organización e tamén o é da dirección.
O organigrama é un instrumento metodolóxico da ciencia administrativa. Este ten unha virtude dual, por unha
banda trae vantaxes, debido a que permite observar a estrutura interna dunha organización; e por outra banda
trae desvantaxes que esa estrutura de adecúe a algo escrito e non ao que é en realidade.
O organigrama é o resultado da creación da estrutura dunha organización a cal hai que representar. Estes
mostran os niveis xerárquicos existentes nunha empresa ou organización.
En canto aos tipos de organigramas, os verticais cos que se utilizan con mais frecuencias, mentres que os de
tipo escalar e circular son os menos coñecidos.
Entre a vantaxe máis resaltante dun organigrama é que mostra quen depende de quen e ten a particularidade
de indicar aos administradores e ao persoal novo a forma como se integra a organización.
Así como existen múltiples factores positivos, tamén se detallan as desvantaxes, considerándose moi
desfavorable de aspecto que con frecuencia indican a organización como era antes e non como actualmente é,
xa que algúns administradores esquecen actualizalos e descoidan o dinamismo da organización o cal fai que
un organigrama sexa obsoleto.
A xerarquía constitúe un principio básico da organización e tamén o é da dirección.
BIBLIOGRAFÍA:
− http://www.monografias.com
− http://www.elrincondel vago.com
− http://www.wikippedia.com
− Enciclopedia Encarta 2006
− http://www.tectijuana.edu.mx/materialdidactico
• http://sli.uvigo.es/tradutor/
• http://www.gestiopolis.com
21