LATÍN 1º. EL VERBO (I) VOZ ACTIVA: TIEMPOS DE INDICATIVO Tema de presente: añaden siempre las desinencias de presente (-o/-m, -s, -t, -mus, -tis, -nt) presente (tema pres.+ [voc.i/u]+ desinencias) yo amo… 1ª conj. 2ª 3ª 3ª mixta 4ª am-o habe-o reg-o capi-o audi-o ama-s habe-s reg-i-s capi-s audi-s ama-t habe-t reg-i-t capi-t audi-t ama-mus habe-mus reg-i-mus capi-mus audi-mus ama-tis habe-tis reg-i-tis capi-tis audi-tis ama-nt habe-nt reg-u-nt capi-u-nt audi-u-nt pret. imperfecto (tema pres.+[e]+ba+desinencias) yo amaba… ama-ba-m ama-ba-s ama-ba-t ama-ba-mus ama-ba-tis ama-ba-nt habe-ba-m habe-ba-s habe-ba-t habe-ba-mus habe-ba-tis habe-ba-nt reg-e-ba-m reg-e-ba-s reg-e-ba-t reg-e-ba-mus reg-e-ba-tis reg-e-ba-nt capi-e-ba-m capi-e-ba-s capi-e-ba-t capi-e-ba-mus capi-e-ba-tis capi-e-ba-nt audi-e-ba-m audi-e-ba-s audi-e-ba-t audi-e-ba-mus audi-e-ba-tis audi-e-ba-nt SUM sum es est sumus estis sunt era-m era-s era-t era-mus era-tis era-nt futuro imperfecto yo amaré… 1. tema pres+b+[i/u]+des. 2. tema pres+a/e+desin. ama-b-o habe-b-o reg-a-m capi-a-m audi-a-m er-o ama-bi-s habe-bi-s reg-e-s capi-e-s audi-e-s er-i-s ama-bi-t habe-bi-t reg-e-t capi-e-t audi-e-t er-i-t ama-bi-mus habe-bi-mus reg-e-mus capi-e-mus audi-e-mus er-i-mus ama-bi-tis habe-bi-tis reg-e-tis capi-e-tis audi-e-tis er-i-tis ama-bu-nt habe-bu-nt reg-e-nt capi-e-nt audi-e-nt er-u-nt TEMA DE PERFECTO: desinencias especiales SOLO EL PRETÉRITO PERFECTO: -i, -isti,-it, -imus, -istis, -erunt/-ere pretérito perfecto (tema de perfecto+desinencias de perfecto) yo amé/he amado amav-i habu-i rex-i cep-i audiv-i fu-i amav-isti habu-isti rex-isti cep-isti audiv-isti fu-isti amav-it habu-it rex-it cep-it audiv-it fu-it amav-imus habu-imus rex-imus cep-imus audiv-imus fu-imus amav-istis habu-istis rex-istis cep-istis audiv-istis fu-istis amav-erunt/ere habu-erunt/ere rex-erunt/ere cep-erunt/ere audiv-erunt/er fu-erunt/ere e pretérito pluscuamperfecto (tema perf.+ERA+des. presente) yo había amado amav-era-m habu-era-m rex-era-m cep-era-m audiv-era-m fu-era-m amav-era-s habu-era-s rex-era-s cep-era-s audiv-era-s fu-era-s amav-era-t habu-era-t rex-era-t cep-era-t audiv-era-t fu-era-t amav-era-mus habu-era-mus rex-era-mus cep-era-mus audiv-era-mus fu-era-mus amav-era-tis habu-era-tis rex-era-tis cep-era-tis audiv-era-tis fu-era-tis amav-era-nt habu-era-nt rex-era-nt cep-era-nt audiv-era-nt fu-era-nt futuro perfecto (tema perf.+ER [I]+des. pres.) yo habré amado amav-er-o habu-er-o rex-er-o cep-er-o audiv-er-o fu-er-o amav-eri-s habu-eri-s rex-eri-s cep-eri-s audiv-eri-s fu-eri-s amav-eri-t habu-eri-t rex-eri-t cep-eri-t audiv-eri-t fu-eri-t amav-eri-mus habu-eri-mus rex-eri-mus cep-eri-mus audiv-eri-mus fu-eri-mus amav-eri-tis habu-eri-tis rex-eri-tis cep-eri-tis audiv-eri-tis fu-eri-tis amav-eri-nt habu-eri-nt rex-eri-nt cep-eri-nt audiv-eri-nt fu-eri-nt VOZ PASIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE La voz pasiva, en el tema de presente, se construye EXACTAMENTE IGUAL QUE LA ACTIVA salvo por las desinencias, que son diferentes. DESINENCIAS PASIVAS: -r, -ris/-re, -tur, -mur, -mini, -ntur *(una –i breve [ĭ ] ante –r se transforma en –e) El verbo SUM no tiene voz pasiva presente (tema pres.+ [voc. o/i/u] + desinencias pasivas) yo soy amado… 1ª 2ª 3ª 3ª mixta 4ª am-o-r habe-o-r reg-o-r capi-o-r audi-or ama-ris/re habe-ris/re reg-e-ris/re* cape-ris/re* audi-ris/re ama-tur habe-tur reg-i-tur capi-tur audi-tur ama-mur habe-mur reg-i-mur capi-mur audi-mur ama-mini habe-mini reg-i-mini capi-mini audi-mini ama-ntur habe-ntur reg-u-ntur capi-u-ntur audi-u-ntur pret. imperfecto (tema pres.+[e]+ba+desinencias pasivas) yo era amado… ama-ba-r ama-ba-ris/re ama-ba-tur ama-ba-mur ama-ba-mini ama-ba-ntur habe-ba-r reg-e-ba-r capi-e-ba-r audi-e-ba-r habe-ba-ris/re reg-e-ba-ris/re capi-e-ba-ris/re audi-e-ba-ris/re habe-ba-tur reg-e-ba-tur capi-e-ba-tur audi-e-ba-tur habe-ba-mur reg-e-ba-mur capi-e-ba-mur audi-e-ba-mur habe-ba-mini reg-e-ba-mini capi-e-ba-mini audi-e-ba-mini habe-ba-ntur reg-e-ba-ntur capi-e-ba-ntur audi-e-ba-ntur futuro imperfecto (yo seré amado) 1. tema pres+b+[i/u]+des. pasivas 2. tema pres+a/e+desin. pasivas ama-b-o-r habe-b-o-r reg-a-r capi-a-r audi-a-r ama-be-ris/re* habe-be-ris* reg-e-ris/re capi-e-ris/re audi-e-ris/re ama-bi-tur habe-bi-tur reg-e-tur capi-e-tur audi-e-tur ama-bi-mur habe-bi-mur reg-e-mur capi-e-mur audi-e-mur ama-bi-mini habe-bi-mini reg-e-mini capi-e-mini audi-e-mini ama-bu-ntur habe-bu-ntur reg-e-ntur capi-e-ntur audi-e-ntur Los tiempos del tema de perfecto en la voz pasiva se forman con una perífrasis de PARTICIPIO DE PERFECTO + VERBO SUM, según la tabla de equivalencias siguiente: tema de presente presente pret. imperfecto futuro imperfecto se corresponde con tema de perfecto pret. perfecto pluscuamperfecto futuro perfecto EL VERBO (II) VOZ PASIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO. INDICATIVO. Se forman con el participio de perfecto + el verbo sum (con los tiempos equivalentes de la tabla anterior). Pretérito perfecto (yo he sido/fui amado): participio perfecto + presente de sum 1ª (amo) 2ª (habeo) 3ª (rego) 3ª m. (capio) 4ª (audio) amatus,-a,-um sum habitus,-a,-um sum rectus,-a,-um sum captus,-a,-um sum auditus,-a,-um sum amatus,-a,-um es habitus,-a,-um es rectus,-a,-um es captus,-a,-um es auditus,-a,-um es amatus,-a,-um est habitus,-a,-um est rectus,-a,-um est captus,-a,-um est auditus,-a,-um est amati,-ae,-a sumus habiti,-ae,-a sumus recti,-ae,-a sumus capti,-ae,-a sumus auditi,-ae,-a sumus amati,-ae,-a estis habiti,-ae,-a estis recti,-ae,-a estis capti,-ae,-a estis auditi,-ae,-a estis amati,-ae,-a sunt habiti,-ae,-a sunt recti,-ae,-a sunt capti,-ae,-a sunt auditi,-ae,-a sunt Pretérito pluscuamperfecto (yo había sido amado): participio perfecto + imperfecto de sum amatus,-a,-um eram habitus,-a,-um eram rectus,-a,-um eram captus,-a,-um eram auditus,-a,-um eram amatus,-a,-um eras habitus,-a,-um eras rectus,-a,-um eras captus,-a,-um eras auditus,-a,-um eras amatus,-a,-um erat habitus,-a,-um erat rectus,-a,-um erat captus,-a,-um erat auditus,-a,-um erat amati,-ae,-a eramus habiti,-ae,-a eramus recti,-ae,-a eramus capti,-ae,-a eramus auditi,-ae,-a eramus amati,-ae,-a eratis habiti,-ae,-a eratis recti,-ae,-a eratis capti,-ae,-a eratis auditi,-ae,-a eratis amati,-ae,-a erant habiti,-ae,-a erant recti,-ae,-a erant capti,-ae,-a erant auditi,-ae,-a erant Futuro perfecto (yo habré sido amado): participio perfecto + futuro imperfecto de sum amatus,-a,-um ero habitus,-a,-um ero rectus,-a,-um ero captus,-a,-um ero auditus,-a,-um ero amatus,-a,-um eris habitus,-a,-um eris rectus,-a,-um eris captus,-a,-um eris auditus,-a,-um eris amatus,-a,-um erit habitus,-a,-um erit rectus,-a,-um erit captus,-a,-um erit auditus,-a,-um erit amati,-ae,-a erimus habiti,-ae,-a erimus recti,-ae,-a erimus capti,-ae,-a erimus auditi,-ae,-a erimus amati,-ae,-a eritis habiti,-ae,-a eritis recti,-ae,-a eritis capti,-ae,-a eritis auditi,-ae,-a eritis amati,-ae,-a erunt habiti,-ae,-a erunt recti,-ae,-a erunt capti,-ae,-a erunt auditi,-ae,-a erunt EL SUBJUNTIVO VOZ ACTIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE 1ª: t. pr + e +des. am-e-m am-e-s am-e-t am-e-mus am-e-tis am-e-nt ama-re-m ama-re-s ama-re-t ama-re-mus ama-re-tis ama-re-nt Presente (yo ame) 2ª, 3ª, 3ª m y 4ª: tema pres. + a + des. presente habe-a-m reg-a-m cap-i-a-m audi-a-m habe-a-s reg-a-s cap-i-a-s audi-a-s habe-a-t reg-a-t cap-i-a-t audi-a-t habe-a-mus reg-a-mus cap-i-a-mus audi-a-mus habe-a-tis reg-a-tis cap-i-a-tis audi-a-tis habe-a-nt reg-a-nt cap-i-a-nt audi-a-nt Imperfecto (yo amara/amase) Tema de presente + re + desin. presente (-re < -se) habe-re-m reg-e-re-m cap-e-re-m audi-re-m habe-re-s reg-e-re-s cap-e-re-s audi-re-s habe-re-t reg-e-re-t cap-e-re-t audi-re-t habe-re-mus reg-e-re-mus cap-e-re-mus audi-re-mus habe-re-tis reg-e-re-tis cap-e-re-tis audi-re-tis habe-re-nt reg-e-re-nt cap-e-re-nt audi-re-nt sum sim sis sit simus sitis sint +sees-se-m esses esset essemus essetis essent SUBJUNTIVO-VOZ ACTIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO Pretérito perfecto (yo haya amado): tema de perfecto + eri + desin. presente 1ª 2ª 3ª 3ª m. 4ª sum amav-eri-m habu-eri-m rex-eri-m cep-eri-m audiv-eri-m fu-eri-m amav-eri-s habu-eri-s rex-eri-s cep-eri-s audiv-eri-s fu-eri-s amav-eri-t habu-eri-t rex-eri-t cep-eri-t audiv-eri-t fu-eri-t amav-eri-mus habu-eri-mus rex-eri-mus cep-eri-mus audiv-eri-mus fu-eri-mus amav-eri-tis habu-eri-tis rex-eri-tis cep-eri-tis audiv-eri-tis fu-eri-tis amav-eri-nt habu-eri-nt rex-eri-nt cep-eri-nt audiv-eri-nt fu-eri-nt Pluscuamperfecto (yo hubiera/hubiese amado): tema de perfecto + isse + desin. presente amav-isse-m habu-isse-m rex-isse-m cep-isse-m audiv-isse-m fu-isse-m amav-isse-s habu-isse-s rex-isse-s cep-isse-s audiv-isse-s fu-isse-s amav-isse-t habu-isse-t rex-isse-t cep-isse-t audiv-isse-t fu-isse-t amav-isse-mus habu-isse-mus rex-isse-mus cep-isse-mus audiv-isse-mus fu-isse-mus amav-isse-tis habu-isse-tis rex-isse-tis cep-isse-tis audiv-isse-tis fu-isse-tis amav-isse-nt habu-isse-nt rex-isse-nt cep-isse-nt audiv-isse-nt fu-isse-nt SUBJUNTIVO: VOZ PASIVA TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE (Se forman igual que los tiempos de presente de la voz activa, sustituyendo las desinencias activas por las pasivas) Presente (yo sea amado) 1ª: t. pr.+e+des. pas. 2ª, 3ª, 3ª m. y 4ª: tema presente + a + desin. pasivas am-e-r habe-a-r reg-a-r cap-i-a-r audi-a-r am-e-ris/-re habe-a-ris/-re reg-a-ris/-re cap-i-a-ris/-re audi-a-ris/-re am-e-tur habe-a-tur reg-a-tur cap-i-a-tur audi-a-tur am-e-mur habe-a-mur reg-a-mur cap-i-a-mur audi-a-mur am-e-mini habe-a-mini reg-a-mini cap-i-a-mini audi-a-mini am-e-ntur habe-a-ntur reg-a-ntur cap-i-a-ntur audi-a-ntur Imperfecto (yo fuera/fuese amado) Tema de presente + re + desin. pasivas ama-re-r habe-re-r reg-e-re-r cap-e-re-r audi-re-r ama-re-ris/-re habe-re-ris/-re reg-e-re-ris/-re cap-e-re-ris/-re audi-re-ris/-re ama-re-tur habe-re-tur reg-e-re-tur cap-e-re-tur audi-re-tur ama-re-mur habe-re-mur reg-e-re-mur cap-e-re-mur audi-re-mur ama-re-mini habe-re-mini reg-e-re-mini cap-e-re-mini audi-re-mini ama-re-ntur habe-re-ntur reg-e-re-ntur cap-e-re-ntur audi-re-ntur SUBJUNTIVO: TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO (PASIVA) (Formados con el participio de perfecto + las formas correspondientes de sum) Pretérito perfecto (yo haya sido amado): participio perfecto + presente subjuntivo de sum 1ª (amo) 2ª (habeo) 3ª (rego) 3ª m. (capio) 4ª (audio) amatus,-a,-um sim habitus,-a,-um sim rectus,-a,-um sim captus,-a,-um sim auditus,-a,-um sim amatus,-a,-um sis habitus,-a,-um sis rectus,-a,-um sis captus,-a,-um sis auditus,-a,-um sis amatus,-a,-um sit habitus,-a,-um sit rectus,-a,-um sit captus,-a,-um sit auditus,-a,-um sit amati,-ae,-a simus habiti,-ae,-a simus recti,-ae,-a simus capti,-ae,-a simus auditi,-ae,-a simus amati,-ae,-a sitis habiti,-ae,-a sitis recti,-ae,-a sitis capti,-ae,-a sitis auditi,-ae,-a sitis amati,-ae,-a sint habiti,-ae,-a sint recti,-ae,-a sint capti,-ae,-a sint auditi,-ae,-a sint Pretérito pluscuamperfecto (yo hubiera/hubiese sido amado): participio perfecto + imperfecto subj. de sum amatus,-a,-um essem habitus,-a,-um essem rectus,-a,-um essem captus,-a,-um essem auditus,-a,-um essem amatus,-a,-um esses habitus,-a,-um esses rectus,-a,-um esses captus,-a,-um esses auditus,-a,-um esses amatus,-a,-um esset habitus,-a,-um esset rectus,-a,-um esset captus,-a,-um esset auditus,-a,-um esset amati,-ae,-a essemus habiti,-ae,-a essemus recti,-ae,-a essemus capti,-ae,-a essemus auditi,-ae,-a essemus amati,-ae,-a essetis habiti,-ae,-a essetis recti,-ae,-a essetis capti,-ae,-a essetis auditi,-ae,-a essetis amati,-ae,-a essent habiti,-ae,-a essent recti,-ae,-a essent capti,-ae,-a essent auditi,-ae,-a essent FORMAS NO PERSONALES PARTICIPIO: adjetivo verbal ACTIVA PASIVA Presente: que ama/amando 1: ama-ns, ama-ntis (tema pres.+(e)+ns, -ntis 2: habe-ns, habe-ntis 3: reg-e-ns, reg-e-ntis …………………………….. 3m: capi-e-ns, capi-e-ntis 4: audi-e-ns, audi-e-ntis Perfecto: amado/que ha 1: amat-us,-a,-um sido amado 2: habit-us,-a,-um (tema supino + us, a, um) ……………………………. 3: rect-us,-a,-um 3m: capt-us,-a,-um 4: audit-us,-a,-um Futuro: 1: amat-urus,-a,-um 1: ama-ndus,-a,-um activa: que va a amar 2: habit-urus,-a,-um 2: habe-ndus,-a,-um (t. supino + -urus,-a,-um) 3: rect-urus,-a,-um 3: reg-e-ndus,-a,-um pasiva: que va a ser amado 3m: capt-urus,-a,-um 3m: capi-e-ndus,-a,-um (t. pres. + ndus,-a,-um) 4: audit-urus,-a,-um 4: audi-e-ndus,-a,-um INFINITIVO (sustantivo verbal) ACTIVA PASIVA Presente tema pres. + (e) + re (amar) tema pres. + (r) i (ser amado) 1: ama-re 3m: cap-e-re 1: ama-ri 3m: cap-i 2: habe-re 4: audi-re 2: habe-ri 4: audi-ri 3: reg-e-re sum: ese 3: reg-i Perfecto tema perf. + isse (haber amado) part. perf (acus) + esse / fuisse (haber sido amado) 1: amav-isse 3m: cep-isse amatum,-am,um esse/fuisse 2: habu-isse 4: audiv-isse habitum,-am,-um esse/fuisse 3: rex-isse sum: fu-isse rectum/captum/auditum,-am,-um esse/fuisse Futuro part. fut. activo (ac) + esse/fuisse (ir a part. fut. pas (ac)+esse/fuisse (ir a ser amado) amar) amaturum,-am,-um esse/fuisse amandum,-am,-um esse/fuisse habiturum/recturum/capturum/auditurum habendum/regendum/capiendum/audiendum,-am,-um esse/fuisse esse/fuisse