BerroBambán presenta Boas Noites de Paula Carballeira dirección: Jorge Padín Guía Didáctica Antonio Reigosa Co apoio de: www.berrobamban.com Colaboran: UNIDADE DIDÁCTICA para a obra de teatro BOAS NOITES de Paula Carballeira Obra gañadora do I Premio Manuel María de Literatura Dramática Infantil. Representacións: Berrobambán teatro Guión Unidade: Antonio Reigosa A proposta didáctica “Pasamedos” de Antonio Reigosa arredor da obra Boas noites é un DVD interactivo que trata dos medos en xeral, dos medos infantís e tamén dos medos dos adultos. Nela accederás a unha serie de actividades para coñecer os medos máis comúns da cultura tradicional galega. A guía Pasamedos está realizada por un dos maiores especialistas en cultura popular galega, Antonio Reigosa, que ademáis é o responsable pedagóxico do Museo Provincial de Lugo. Acompañando as súas actividades están os deseños creados por Noemí López producindo un entorno gráfico moi atractivo. A demais tamén poderás escoitar dez dos temas musicais creados por Manolo Vázquez e interpretados no espectáculo de Berrobamban. Este DVD atoparalo á venda conxunta e separadamente co libro editado por Xerais nas librerías e nos teatros onde se presenta Boas Noites 1. Descrición: Esta propuesta didáctica alredor de la obra Boas Noites de Paula Carballeira trata de los miedos en general, de los miedos infantiles y también de los miedos de los adultos. De los miedos de los tiempos actuales, tan apresurados y competitivos, y que, sin embargo, son los mismos miedos de siempre. El miedo es una constante consustancial con la naturaleza animal, esa emoción que anuncia el peligro y que fue y sigue siendo fundamental para garantizar la supervivencia de los seres humanos. El miedo tiene nombres, nombres de monstruos especializados en causar los miedos, nombres de emociones, de sentimientos, de lugares que provocan o evocan el miedo. Pero, estamos seguros, los seres del miedo también tienen dudas, y miedo, y si logramos la receta de lo que se lo provoca los venceremos. BerroBambán presenta: Boas Noites 2. Obxectivos: O principal obxectivo desta Unidade Didáctica consiste en axudar a relativizar os medos infantís e mesmo os medos dos adultos. No canto de afastar ou aillar aos máis pequenos do medo, o que pretendemos é axudarlles a recoñecer o medo e as posibilidades de superalo. 3.-Contidos: Esta Unidade Diáctica consta de tres partes: 1.-XOGO: MATAMEDOS (para rapaces) Consta de 3 versión atendendo aos seguintes ciclos: Minimedos (E. Infantil e 1º Ciclo de E. Primario); Mediomedos (2º e 3º Ciclo de E. Primaria); Maximedos (E.S.O.) Xogo interactivo que consta de 20 preguntas e 3 posibles respostas por cada versión (Minimedos, Mediomedos, Maximedos) para cada unha das preguntas e arredor de situacións de medo, a personaxes da nosa tradición relacionados co medo, do cine, dos xogos ou da TV. Prestarase especial atención ás situacións de medo da obra de referencia. Segundo a resposta escollida, dáse unha solución para curar ou combater ese medo. 2.-DÚAS DÚCIAS DE COCOS, monstros e outros seres da cultura tradicional galega que asustan, enredan ou, incluso, axudan aos nenos A modo de anexo para os que desexen profundizar máis de vagar arredor do imaxinario do medo na cultura tradicional galega, achegamos 24 retratos dalgúns dos principais seres do medo. 3.-NON LLE TEÑAS MEDO AO MEDO (para nais, pais e profesorado) Serie de citas referidas aos efectos positivos do medo, especialmente ao papel da literatura (oral, impresa) chamada de medo na formación dos rapaces. 4.-Secuencia de actividades: A realización das actividades que propoñemos pode ser programada indistintamente para antes ou para despois de ver a representación da obra. En ambos casos, e dado o tratamento humorístico que se fai do tema do medo tanto na obra de teatro como nas propostas didácticas, entendemos que é importante que os adultos acompañen aos máis pequenos no visionado do vídeo e no xogo, e que compartan a lectura con eles do apartado “Non lle teñas medo ao medo”. Ao tempo que se desenvolven estas actividades comentarán os medos que eles tiveron cando nenos e como os foron superando, como parte dun proceso normal de crecemento e aprendizaxe. 5.-Recursos materiais: Unidade de DVD cos contidos sinalados no apartado correspondente. Ademais, a modo de suxestións e segundo as idades dos nenos e nenas ou outras circunstancias a valorar en cada caso, propoñemos: -Que fagan debuxos onde representen os pesadelos propios ou alleos. -Elaborar unha listaxe dos personaxes reais, do cine ou da TV que lles producen medo. -Elaborar unha listaxe de personaxes reais, do cine ou da TV que non lles causan medo. -Visitar con eles lugares que lles provocan medo. -Comentar lecturas con situacións de medo. Recomendamos especialmente a lectura dun conto da tradición oral universal que se soe titular “O mozo que non sabía o que era o medo”, así como outros contos tradicionais protagonizadfos por personaxes “sen medo”. 6.-Avaliación: A nosa suxestión, neste caso, é a de autoavaliación. Recomendamos estimular o debate entre os pequenos sobre lugares de medo na contorna, medos confesables e inconfesables, temores propios ou inducidos por outros, exemplos de superación de medos infantís, causas de medo non previstas nesta Unidade Didáctica...etc. Recomendamos, así mesmo, facer unha selección de lecturas literarias relacionadas cos medos infantís, e, sobre todo, propoñerlles reproducir a representación da obra Boas noites, con todo o que conleva de preparación de diálogos, decorados, vestiarios, caracterización de personaxes...etc. PARA TODOS: SERES, LUGARES E RETRATOS DO MEDO Xoán R. Cuba, X. Miranda e A. Reigosa, Diccionario dos seres míticos galegos, Ilustracións de Lázaro Enríquez, Xerais, Vigo, 1999. Cabalo buligán, Colección ilustrada, composta por 20 títulos e 198 contos tirados da tradición oral de Galicia recreados por X. Miranda, X. R. Cuba e A Reigosa, Xerais, Vigo 1998-2004. Galicia Encantada, Web en liña (http://www.galiciaencantada.com) Silvia Gaspar, Antoloxía do conto galego de medo, Galaxia, Vigo, 1995. X. Miranda e A. Reigosa, Arrepíos e outros medos. Historias galegas de fantasmas e de terror, Ilustracións de Álvaro García Lema, Col. Lendas de Galicia 1, Xerais, Vigo, 2004. Vítor Vaqueiro, Guía da Galiza Máxica, Galaxia, Vigo, 1998. PARA OS PEQUENIÑOS Pepe Carreiro, Os Bolechas teñen medo, Ilustracións de Pepe Carreiro, Col. Os Bolechas, 10. Eds. A Nosa Terra, Vigo, 2000. Mon Daporta Padín, Saída de noite, Ilustracións de Mon Daporta Padín, Col. Os contos da rata Luísa, 19. Eds. A Nosa Terra, Vigo, 2003. Agustín Fernández Paz, ¡Que medo, mamá Raquel! , Ilustracións de Fran Jaraba, Edicións Singulares, Xerais, Vigo, 2005. María Victoria Moreno, ¡Xa non teño medo!, Ilustracións de Manuel Uhía, Col. A maxia das palabras, Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, Dirección Xeral de Política Lingüística, Santiago de Compostela, 1998. PARA OS MEDIANIÑOS Fina Casalderrey, O misterio do cemiterio vello, Ilustracións de Manuel Uhía, Col. O Barco de Vapor, Serie Laranxa, 23, Ediciones S.M. Madrid, 1999. Antón Cortizas, O conto dos sete medos, Col. O Barco de Vapor, Serie Vermella, 13, Ediciones S.M. Madrid, 1992. Agustín Fernández Paz, Fantasmas no corredor, Ilustracións de Óscar Villán, Col. Merlín, 157. Eds. Xerais, Vigo, 2005. Bieito Iglesias, A noite das cabras do aire, Ilustracións de Lázaro Enríquez, Col. Merlín. Eds. Xerais. Vigo, 1999. Oli, Este é o medo, Ilustracións de Pepe Carreiro, Col. O Parrulo, 10. Ed. Ir Indo, Vigo, 1992 Xosé A. Neira Cruz, Os ollos do tangaleirón, Col. O Barco de Vapor, Serie Vermella, 35 Chus Pereiro, ¡Mamasiña, que medo!, Ilustracións de Cuchi Soto, Col. Merlín. Eds. Xerais, Vigo, 2002. Ediciones S.M. Madrid, 2000. Antonio Reigosa, A noite dos pesadelos, Ilustracións de Roi Fernández, Col. Ala Delta, Serie Verde, 13, Ed. Tambre. Vigo, 2006. PARA OS MÁIS GRANDIÑOS Marilar Alexandre / Fina Casalderrey / X. Antón Neira Cruz / Antonio Reigosa, Contos de medo no museo, Ilustracións de Javier Huerga, Deputación Provincial de Lugo - Museo Provincial de Lugo, Lugo, 2005. Xabier P. Docampo, Cando petan na porta pola noite, Ilustracións de Fran Jaraba, Eds. Xerais, Col. Merlín. Vigo, 1994. Agustín Fernández Paz, Aire negro, Eds. Xerais. Col. Fóra de Xogo, 42. Vigo, 2000. Úrsula Heinze, A casa abandonada, Ilustracións de Manolo Uhía, Eds. Xerais. Vigo, 1987. M. Lourenzo González, Irmán do vento, Col. Fóra de Xogo,. Eds. Xerais, Vigo, 2003. Xosé Miranda, Pel de lobo, Col. Fóra de Xogo, Xerais, Vigo 2002. Berrobambán S.L. Avda. de Lugo, 12, baixo 15702, Santiago de Compostela+ 34 981 573 626 + 34 695 929 262