Tafseer sin Al-Isti‟aadha(Pagpatilibun) تفسير اإلستعاذة “Magpatilibun aku ha Allaah daing ha shaytaan pagtitilu'un” Ma'ana sin mga kalima: A'uw-dhzu: In haati niya magpatilibun aku, magpalappas aku. Allaah: Ngaan sin Allaahu Ta‘aalaa, Mamaamalihala‘ sin kataan aalam, di‘ mapatut hipag-ngaan ha dugaing daing Kaniya, iban siya na in kariasali sin kangaan-ngaanan Niya, ha sabab yan in kangaan-ngaanan Niya simusunu‘/imu‘urul kaniya…. (Tafseer sin suwra Al-Faatiha hi Sheikh Muhammad bin Saaleh Al-Uthaymeen rahimahullaah). Hiyaram ha dugaing daing Kaniya in umusal sin ngaan tartantu sadja Kaniya ha piyagmawpakkatan sin mga ulamaa‘. shaytaan: Mataud in ma'ana sin shaytaan, ha kahawpu'an niya "hisiyu-siyu/unu-unu mangdaahi pa amuin hikalayu' sin hambu'uk maanusiya' daing ha pagta'at pa Allaah, atawa mangdaahi pa pagma'siyat pa Allaah." In agi hi Imaam Abuw Ja‘far Muhammad bin Jareer bin Yazeed bin Katheer bin Ghaalib[224-310AH], kiykila ha danglay niya At-Tabariy, ha tafseer niya ―in shaytaan ha bahasa arab amuna in kataan magmama’siyat/manunulang daing ha bangsa jinn iban maanusiya’ iban mga binatang iban kataan unu-unu….‖ ar-rajeem: In agi hi At-Tabariy ha tafseer niya "…Iban in ma'ana sin ar-rajeem: Liya'nat sarta' piyamungmuwngan/siyukna’an. In tiyap-tiyap piyamungmuwngan sin bissara mangi' atawa pangla'nat in siya (mabilang) pagtitilu'un(marjuwm), iban in kariasali sin ar-rajm amuna in ar-ramyu(pagtilu'), du'un na ka labay daing ha bissara atawa hinang…." Ha dugaing ma‘ana in hati sin ar-rajeem malayu‘ daing ha Rahmat(Ulung) sin Allaah. Kasampurna‟an sin ma‟ana sin Al-Isti‟aadha(pagpatilibun): “Magpatilibun aku ha Allaah (amuin wayru‘un dugaing daing Kaniya makaga‘us manglappas kaaku‘) dayng ha (kataan atawa unu-unu na kangiy‘an/katitipuhan sin) shaytaan (amuin) pagtitilu‟un (atawa liyala‘nat sin Allaah)” In al-isti‘aadha(pagpatilibun) daing ha ibaadat salaggu‘-laggu‘, piyahati kita sin Allaah sin in shaytaan, labi luba‘ na in mga shaytaan daing ha bangsa jinn amuin di‘ natu‘ pagkakita‘an, iban in sila tantu kiykita‘ nila in kitaniyu mga bangsa maanusiya‘, farman sin Allaah ha suwra AlA‘raaf:27 Tafseer sin Al-Isti‟aadha(Pagpatilibun) تفسير اإلستعاذة “…bunnal tu‟ud in siya(Iblees) kikita‟ niya kamu, siya iban sin bangsa niya (mga kajinn-jiynan), dayng ha lugal amuin di‟ niyu kakita‟an sila, bunnal tu‟ud in Kami piya‟awn namu‟ in mga shaytaan awliyaa‟(lundang-panun/bagay) sin mga sila di‟ magkahagad/mag-eeman (ha risaala namu‘ du‘un ha laum sin Al-Qur‘aan iban ha risaala sin rasuwl Namu‘ atawa mga kasunnat-sunnatan niya)” Iban hangkan siyara‘ sin pagpatilibun sabab bunnal tu‘ud in mga shaytaan makamula atawa taga-gaus mamuhinga‘, farman sin Allaah ha suwra Al-Baqara:275: “In mga sila amuin kimaka‟un sin (usaha dayng ha) ribaa (diy ha dunya), di‟ sila timindug/magbangun (dayng ha kakubulan nila ha adlaw qiyaamat) malaingkan biya‟ sin pagtindug/pagbangun sin amuin nabinasa/piyaglangugan siya sin shaytaan sin almass (amuin kiyarupang niya[magkaka‘un riba ya‘un] atawa kiyalawa‘ sin akkal niya) ‖, in hati sin Al-Mass amuna in pagsapu sin lima, atawa pagkaput, atawa pagsapu sin lima iya‘agaran sahawat Iban in sila daran nagmamatuyu‘ ha supaya in mga iypun sin Allaah makalayu‘ daing ha pagibaadat Kaniya, farman sin Allaahu Ta‘aalaa ha suwra As-Saad ayat:82-83: “Namung (hi iblees sapahan ku) ha Kakusug Mu Nakalandu‟ tantu tu‟ud sasatun/lawngun ku sila (mga bangsa maanusiya‘) kataan, malaingkan (in di‘ ku kagausan lawngun/sasatun amura in sila) daing ha mga iypun Mu (amuin) ikhlaas (ha pag-ibaadat nila Kaymu sarta‘ miyamagad ha sunnat sin Nabiy Mu sallallaahu ‗alayhi wa sallam)” Iban sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam: Bunnal tu‟ud in shaytaan namung “sapahan ku ha Kusug Mu Nakalandu‟ Yaa Tuhan ku, masi-masi ku sasatun/lawngun in iypun Mu ha samantaara masi-masi in mga nyawa nila ha laum pamaranan nila”, in farman sin Tuhan Sasutsi-Sutsi iban Sata‟as-Ta‟as “Sapahan Ku ha Kusug Ku Nakalandu‟ iban ha Kabassaaran Ku, masi-masi Ku sila ampunun bang sila mangayu‟ ka‟ampunan Kaaku‟”. (hadeeth mattan/saheeh daing kan Abiy Sa’eed, kiyariwaayat hi Al-Haakim iban hi AlBayhaqee) In pagpatilibun atawa pagpangayu' kalappas daing ha kangi'an daing ha mga ibaadat siyara' sin Allaah, farman sin Allaah ha tungud sin pagpatilibun: Tafseer sin Al-Isti‟aadha(Pagpatilibun) تفسير اإلستعاذة …Magpatilibun kaw ha Allaah…. (mabassa ha mga surah ini : Al-A'raaf:200, An-Nahl:98, Ghaafir:56 iban Fussilat:36) Diyaak kita sin Allaah magpatilibun Kaniya, sabab siya ra in makagaus magdihil katu' kalappasan daing ha kangi'an, biya‘ na farman sin Allaah ha suratul falaq iban suratun naas: Pamungan(Yaa Muhammad) magpatilibun aku ha Tuhan sin Al-Falaq(Subuh). Pamungan(Yaa Muhammad) magpatilibun aku ha Tuhan sin Manusiya. Bang in ka'awnan sin pagpatilibun ibaadat subay siya imaatap ha sara' sin Allaah iban rasul Niya, sabda sin rasulullaahi sallallaahu alayhi wa sallam ha saheeh muslim, hadeeth daing kan 'Aaisha radiallaahu anhaa: Hisiyu-siyu in maghinang hinang wayruun namu' diyaakan kaniya, in siya di' tayma'un. Iban: Hisiyu-siyu in maghinang ba'gu ha pakaradja'an namu' ini amuin bukun daing kaniya, in siya di' tayma'un In ma'ana sin hadeeth, bang in ka'awnan sin hinang yan wayruun puunan niya daing ha Islaam, way nasabbut ha Qur'aan iban Sunnah atawa way nahinang sin mga khulafaa ar-raashideen almahdiyyeen iban na sin katan sahabah radiallaahu anhum ajma'een, naa' in hinang yan tantu hinang ba'gu iban di' tayma'un sin Allaah, biya' na nasabbut ha hadeeth In mga sila amuin mangayu‘ kalappasan daing ha dugaing daing ha Allaah, biya‘ na amuin sila pa kakubul-kubulan mabuga‘ sukutun kunu‘ sin apu‘ bang di‘ nila hinangun, atawa pa katampattampatan, naa‘ subay natu‘ hatihun in mga patay wayru‘un na ga‘us nila dimihil kangi‘an ha mga buhi‘, sabda sin rasuwlullaah sallallaahu ‗alayhi wa sallam: Apabila mapatay na in hambuuk manusiya' mabugtu' na in ammal niya malaingkan duun ha tuw (parkala'), sadaqa jaariya, iban ilmu nagmunfa'at siya (kiyapanghindu' niya), iban anak saaleh manginduwa'a kaniya. Jaami' Trirmidhiy, Saheeh(Mattan). In haati niya, mga buhi‘ in makadihil munfa‘at ha patay ya‘un, iban mga buhi‘ in makadihil mudaarat ha patay ya‘un biya‘ na amuin gi‘ikan mu in kubul, lingkuran, sandigan, butangan Tafseer sin Al-Isti‟aadha(Pagpatilibun) تفسير اإلستعاذة unu-unu na mabu‘gat ha ta‘as niya, in agi hi ‗Amru bin Hazam radiallaahu ‗anhu: kita‘ aku sin rasuwlullaah sallallaahu ‗alayhi wa sallam ha ta‘as sin kubul, in sabda sin rasuwlullaah sallallaahu ‗alayhi wa sallam: ―baba‘ kaw dayng ha kubul, ayaw mu dihili kamulahan/kamudaaratan in tagdapu sin kubul ini‖ (Kiyabayta‘ hi Imaam Ahmad, iban miyattan hi Imaam Al-Albaniy) Atawa mangayu‘ kalappasan dayng ha kajinn-jinnan, magjamu‘ kanila, tantu tu‘ud in maanusiya‘ bang mabuga‘ ha Jinn, magsusuwng in kadaruhaka‘an nila, farman sin Allaah ha suwra Al-Jinn:6: ―Iban bunnal tu‟ud in ka‟awnan sin hambu‟uk usug dayng ha bangsa maanusiya‟ magpatilibun ha hambu‟uk usug dayng ha bangsa jinn, naa‟ nagsusuwng in kadaruhaka‟an nila(mga jinn)‖ Di‘ in jinn miyg gam man magduruhun na in pangjilaka nila, iban tantu naba‘tal in panawheed nila pa Allaah, nalawa‘ in pangandul nila ha Allaah, sin bunnal tu‘ud Allaah ra in taga-gaus dumihil karayawan iban kangiy‘an ha piyapanjari Niya, way gaus sin piyapanjari dumihil kamudaaratan ha hambu‘uk unu-unu daing ha mga piyapanjari malaingkan bang awn panugut sin Allaah, yan in subay natu‘ tumtumun iban hitanum ha atay natu‘, iban subay natu‘ pakusugun in pagtawakkal natu‘ pa Allaah, farman sin Allaah ―…iban hisiyu-siyu in nagtatawakkal pa Allaah, in Siya(Allaah) mararahi na kaniya (ha kataan pakaradja‟an niya)….‖(At-Talaaq:3) Mga duwa‟a dayng ha sunnat sin nabiy natu‟ Muhammad sallallaahu alayhi wa sallam amuin hikalappas natu‟ daing ha kangiy‟an, insha Allaah: 1. Pagbassa sin Aayat Al-Kursiy, ayat 255 ha suwra Al-Baqara: Nasabbut ha hadeeth ha tungud hi Abiy Huraira radiallaahu anhu iban sin shaytaan, in agi sin shaytaan kan Abiy Huraira radiallaahu anhu ―…apabiyla kaw maun na pakulangan mu (sung matuwg) bassa kaw sin aayatul kursiy (Allaahu laa‟ilaha illaa huwal hayyul qayyuwm) sampay pa kahinapusan, naa‟ bunnal tu‟ud masi-masi awn du‟un kaymu daing ha Allaah mamaamalihala‟ iban di‟ sumu‟uk kaymu in shaytaan sampay pa mahina‟at….‖— Kiyariwaayat hi Al-Bukhaariy, Muslim, Abuw Daawud, iban hi Tirmidhiy. 2. Pagbassa sin duwa aayat mahuli sin suwra Al-Baqara:285-286, sabda sin rasuwlullaah sallallaahu ‗alayhi wa sallam ―Duwa aayat dayng ha hulihan sin suwra AlBaqara, hisiyu-siyu in makabassa sin duwa yan ha hambu‟uk dum mararahi na in duwa ya‟un kaniya (dayng ha kangiy‟an)‖ (Al-Bukhaariy iban Muslim, hadeeth dayng kan ‗Abdullaah bin Mas‘uwd radiallaahu anhu) 3. Pagbassa sin ―Bismillaahi tawakkaltu ‗alallaah….‖: Sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam ―Apabiyla gumuwa‟ in hambu‟uk usug daing ha bay niya iban namung siya: bismillaahi tawakkaltu „alallaah laa hawla wa laa quwwata illaa billaah[1], in agi kaniya (sin malaa‟ikat yaa kaw iypun sin Allaah), kiyahidayatan na kaw, iban mararahi na kaymu, iban napalihala‟ na kaw daing ha kangiy‟an sin kuntara mu. Iban lumayu‟ na daing kaniya in shaytaan‖ -- kiyariwaayat hi Abiy Daawud iban Tirmidhiy, hadeeth daing kan Anas bin Maalik radiallaahu anhu, in hadeeth ini saheeh/mattan. Tafseer sin Al-Isti‟aadha(Pagpatilibun) تفسير اإلستعاذة 4. Pagbassa sin ‗a‘uw-dhu bikalamaatillaahit taammaat…: a. Sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam ―Apabiyla mana‟ug in hambu‟uk daing kaniyu pa hambu‟uk lugal naa‟ hipamung niya “a‟uwdhu bikalimaatillaahit taammaati min sharri maa khalaq[2], naa‟ bunnal tu‟ud wayru‟un makamula kaniya misan hambu‟uk unu-unu sampay miyg siya (daing ha lugal ya‟un)‖ – hadeeth daing kan Khawla bint Hakeem As-Sulamiyya radiallaahu anhaa, kiyariwaayat hi Muslim, Ibn Maajah iban dugaing daing kanila ruwa. b. Apabiyla mabassa ha dum wayru‘un makamula kaniya hambu‘uk unu-unu insha Allaah – Mabassa in katibu’ukan sin hadeeth ha Saheeh Muslim, hadeeth umbul 4883. 5. Pagbassa sin bismillaahilladhee laa yadurru….: Sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam “wayru‟un daing ha iypun (sin Allaah) amuin hipamung niya ha mahina‟at sin tiyap-tiyap adlaw iban ha mahapun sin tiyap-tiyap dum in: bismillaahi laa yadurru ma‟asmihi shay‟un fil ardi wa laa fissamaa‟i wa huwas samiy‟ul „aleem[3] makatuw(3x) wayru‟un makamula kaniya misan hambu‟uk unu-unu….‖ – hadeeth saheeh/mattan daing kan Uthmaan bin Affaan radiallaahu anhu, kiyariwaayat hi At-Tirmidhiy, Ibn Maajah, Ibn Hibban, Abuw Dawud. 6. Pag-bismillaah bang sumuwd bay iban bang sung kumaun: a. Sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam ―Apabiyla sumuwd pa laum bay in hambu‟uk usug sarta‟ siyabbut niya in Ngaan sin Allaah ha waktu sin pagsuwd niya, iban ha waktu bang siya sung kumaun, in agi sin shaytaan ha mga iban niya „wayru‟un pagbaayan niyu iban wayru‟un pagka‟un niyu‟, iban apabiyla siya sumuwd pa laum sin bay niya sarta‟ way niya siyabbut in Ngaan sin Allaah, in agi sin shaytaan ha mga iban niya: naka‟abut na kamu sin pagbaayan niyu‟, iban apabiyla di‟ niya sabbutun in Ngaan sin Allaah ha waktu niya sung kumaun, in agi sin shaytaan (ha mga iban niya): „naka‟abut kamu sin pagbaayan niyu iban pagka‟un niyu‟‖. – hadeeth saheeh/mattan daing kan Jaabir bin Abdullaah radiallaahu anhu, kiyariwaayat ha Saheeh Muslim, Sunan Abiy Daawud, Sunan Ibn Maajah, iban Musnad Imaam Ahmad. b. Sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam ―Apabiyla sumuwd in hambu‟uk usug pa laum bay niya naa‟ hipamung niya: Allaahumma inniy as‟aluka khairal mawliji wa khairal makhraji, bismillaahi walajnaa, bismillaahi kharajnaa‟, wa „alallaahi rabbinaa [4] tawakkalnaa , pagpuas sumalam siya ha mga ahli niya‖ – hadeeth daing kan Abiy Maalik Al-Ash‘ariy radiallaahu anhu, miyattan hi Imaam AlAlbaniy rahimahullaah, kiyariwaayat ha Sunan Abiy Daawud. 7. Pagbassa sin duwa‘a ha sung humambu‘uk pa asawa ha supaya malappas in bata‘ hipaganak dayng ha shaytaan: Sabda sin rasuwlullaah sallallaahu ‗alayhi wa sallam ―Bang in hambu‟uk dayng kanila hipamung niya ha waktu sumu‟uk siya pa ahli(asawa) niya bismillaahi Allaahumma jannibniy(atawa jannibnaa ha duga‘ing bayta‘) ash-shaytaan wa jannibish shaytaan maa razaqtanaa[5], naa‟ bang tiyaqdir karidjiki‟an sila ruwa hambu‟uk anak, di‟ siya(in bata‟ ya‟un) mapuhinga‟ sin shaytaan salama-lama.‖ (Saheeh Al-Bukhaariy, hadeeth dayng kan ‗Abdullaah Ibn ‗Abbaas radiallaahu anhu). Ha hadeeth ini matampal sin in dayng ha mga sabab hikalappas sin hambu‘uk maanusiya‘ dayng ha kangiy‘an sin shaytaan amuna in duwa‘a sin ama‘ niya, bang man isab in mga kabanahan atawa ka‘ama‘an di‘ nila kalupahan in duwa‘a ini ha supaya malappas in ka‘anakan hiridjiki kanila dayng ha kangiy‘an sin shaytaan. Tafseer sin Al-Isti‟aadha(Pagpatilibun) تفسير اإلستعاذة Iban in shaytaan himahaadir ha kataan pakaradja‘an sin maanusiya‘, sabda sin rasuwlullaah sallallaahu alayhi wa sallam "bunnal tu'ud in shaytaan himahaadir ha hambu'uk daing kaniyu du'un ha kataan pakaradja'an niya (in maksud manasat)…."(Kiyariwaayat hi Muslim). Apabiyla siya naliligap daing ha panumtum pa Allaah naa‘ tantu tu‘ud sasatun siya iban sawhan siya ha pag-inum-makan niya iban na ha dugaing pakaradja‘an niya, apabila siya simasabbut sin ngaan sin Allaah, biya‘ na bismillaah, ha sung niya kumaun atawa huminang sin unu-unu na, naa‘ layu‘an siya sin shaytaan iban di‘ siya sawhan. Bang man kita niyu palihala‘un sin Allaah daing ha kangiy‘an sin shaytaan daing ha adlaw ini sampay pa adlaw amuin magbaak kita niyu iban sin Nagpapanjari katu‘, ameeen. Iban Bang man papagbarakatun sin Allaah in mga nabissara, in kataan way imamu ha pangatud niyu naa‘ in iyan daing ha kasaa‘an ku iban mangayu‘ aku ka‘ampunan ha Allaah, iban in kataan imamu naa‘ in iyan patumtum daing ha Allaah amuin Sangat Makasi ha kataan piyapanjari iban Sangat Malasa ha mga iypun Niya bar-eeman. Wallaahu waliyyut tawfeeq. (Ha ngaan sin Allaah, mangandul aku ha Allaah, wayru’un ga’us iban kusug malaingkan daing ha Allaah) (magpatilibun aku ha mga kalima sin Allaah amuin sampurna’ daing ha kangiy’an sin unuunu piyapanjari) (Ha ngan sin Allaah, wayru‘un makamula apabiyla masabbut in ngaan Niya misan hambu‘uk unu-unu ha ginlupa‘an na ka atawa daing ha ta‘as sin langit, iban siya in Landu‘ Makadungug, Landu‘ Maka‘ingat) (Yaa Allaah bunnal tu‘ud in aku mangayu‘ aku kaymu dayaw sin pagsuwd iban pagguwa‘, ha Ngaan sin Allaah sumuwd kami iban gumuwa‘ kami, iban ha Allaah amuin Tuhan namu‘ in kami mangandul/magtawakkal.) (Ha ngan sin Allaah, Yaa Allaah palayu‘a dayng kaaku‘ in shaytaan, iban palayu‘a in shaytaan ha unu-unu na hiridjiki Mu kaamu‘.)