38
Pe t
v ro" de; pro"
;
aut
j ouv":
m e ta n o h s
v ate, »fhsinv ,¼ kai;
b ap ti s q h t
v w ek{ asto" um
J wn` ep
j i;
tw/` onj om
v ati Ij hsou` Cristou`
NUEVO TESTAMENTO en GRIEGO
e i"
j af
[ esin twn` aJmartiwn` um
J wn`
k ai ; l h m
v yesqNestle
e t- Aland
hn; dwrean; tou`
Preparado para el curso de Griego del Nuevo Testamento
39
ag
J iov u pneum
v ato". um
J in` garv
es
j ti n h J e p
j ag g e l i a
v k a i ; to i "
`
tekv noi" um
J wn` kai; pas
` i n to i ` "
e i"
j
makranv ,
os
{ ou"
an]
proskales
v htai kurv io" oJ qeo"
;
40
hm
J wn` .
et
J erv oi" te log
v o i"
pleiov sin diemarturv ato kai;
parekalv ei
aujtou"
;
leg
v w n:
swqv hte ap
j o ; th "
` genea"
` th "
`
41
skolia"
` taut
v h". oiJ men; oun\
KATA MAQQAION
1 Bivblo" genevsew" Ij hsou` Cristou` uiJou` Daui;d uiJou` A
j braavm.
2
A
j braa;m ejgevnnhsen to;n Ij saavk, Ij saa;k de; ejgevnnhsen to;n
Ij akwvb, Ij akw;b de; ejgevnnhsen to;n Ij ouvdan kai; tou;" ajdelfou;"
aujtou`, 3 Ij ouvda" de; ejgevnnhsen to;n Favre" kai; to;n Zavra ejk th`"
Qamavr, Favre" de; ejgevnnhsen to;n E
J srwvm, E
J srw;m de; ejgevnnhsen
4
to;n A
j ravm, A
j ra;m de; ejgevnnhsen to;n A
j minadavb, A
j minada;b de;
ejgevnnhsen to;n Naasswvn, Naassw;n de; ejgevnnhsen to;n Salmwvn,
5
Salmw;n de; ejgevnnhsen to;n Bove" ejk th`"
R
J acavb, Bove" de;
ejgevnnhsen to;n Ij wbh;d ejk th`" R
J ouvq, Ij wbh;d de; ejgevnnhsen to;n
6
Ij essaiv, Ij essai; de; ejgevnnhsen to;n Daui;d to;n basileva.
Daui;d de; ejgevnnhsen to;n Solomw`na ejk th`" tou` Oujrivou, 7Solomw;n
de; ejgevnnhsen to;n R
J oboavm, R
J oboa;m de; ejgevnnhsen to;n A
j biav,
8
A
j bia; de; ejgevnnhsen to;n A
j savf,
A
j sa;f de; ejgevnnhsen to;n
Ij wsafavt,
Ij wsafa;t de; ejgevnnhsen to;n
Ij wravm,
Ij wra;m de;
9
ejgevnnhsen to;n jOzivan,
jOziva" de; ejgevnnhsen to;n Ij waqavm,
Ij waqa;m de; ejgevnnhsen to;n A
j cavz, A
j ca;z de; ejgevnnhsen to;n
10
E
J zekivan,
E
J zekiva" de; ejgevnnhsen to;n Manassh`, Manassh`" de;
ejgevnnhsen to;n A
j mwv", A
j mw;" de; ejgevnnhsen to;n Ij wsivan, 11
Ij wsiva" de; ejgevnnhsen to;n Ij econivan kai; tou;" ajdelfou;" aujtou` ejpi;
th`" metoikesiva" Babulw`no".
12
Meta; de; th;n metoikesivan Babulw`no" Ij econiva" ejgevnnhsen
to;n Salaqihvl, Salaqih;l de; ejgevnnhsen to;n Zorobabevl, 13Zorobabe;l
de; ejgevnnhsen to;n A
j biouvd, A
j biou;d de; ejgevnnhsen to;n E
j liakivm,
14
E
j liaki;m de; ejgevnnhsen to;n A
j zwvr,
A
j zw;r de; ejgevnnhsen to;n
Sadwvk, Sadw;k de; ejgevnnhsen to;n A
j civm, A
j ci;m de; ejgevnnhsen to;n
15
E
j liouvd,
E
j liou;d de; ejgevnnhsen to;n E
j leavzar, E
j leavzar de;
ejgevnnhsen to;n Matqavn, Matqa;n de; ejgevnnhsen to;n Ij akwvb, 16
Ij akw;b de; ejgevnnhsen to;n Ij wsh;f to;n a[ndra Mariva", ejx h|"
ejgennhvqh Ij hsou`" oJ legovmeno" cristov".
17
Pa`sai ou\n aiJ geneai; ajpo;
A
j braa;m e{w" Daui;d geneai;
dekatevssare", kai; ajpo; Daui;d e{w" th`" metoikesiva" Babulw`no"
geneai; dekatevssare", kai; ajpo; th`" metoikesiva" Babulw`no" e{w"
tou` Cristou` geneai; dekatevssare".
18
Tou` de; jIhsou` Cristou` hJ gevnesi" ou{tw" h\n. mnhsteuqeivsh"
th`" mhtro;" aujtou` Mariva" tw/̀ Ij wshvf, pri;n h] sunelqei`n aujtou;"
euJrevqh ejn gastri; e[cousa ejk pneuvmato" aJgivou. 19 Ij wsh;f de; oJ ajnh;r
aujth`", divkaio" w]n kai; mh; qevlwn aujth;n deigmativsai, ejboulhvqh
lavqra/ ajpolu`sai aujthvn. 20tau`ta de; aujtou` ejnqumhqevnto" ijdou;
a[ggelo" kurivou katÆ o[nar ejfavnh aujtw/̀ levgwn: Ij wsh;f uiJo"
; Dauivd,
mh; fobhqh/̀" paralabei`n Marivan th;n gunai`ka sou: to; ga;r ejn aujth/̀
gennhqe;n ejk pneuvmato" ejstin aJgivou. 21tevxetai de; uiJovn, kai;
kalevsei" to; o[noma aujtou` jIhsou`n: aujto;" ga;r swvsei to;n lao;n
aujtou` ajpo; tw`n aJmartiw`n aujtw`n. 22tou`to de; o{lon gevgonen i{na
plhrwqh/̀ to; rJhqe;n uJpo; kurivou dia; tou` profhvtou levgonto":
23
ijdou; hJ parqevno" ejn gastri; e{xei kai;
tevxetai uiJovn,
kai; kalevsousin to; o[noma aujtou` jEmmanouhvl,
o{ ejstin meqermhneuovmenon meqÆ hJmw`n oJ qeov". 24ejgerqei;" de; oJ
Ij wsh;f ajpo; tou` u{pnou ejpoivhsen wJ" prosevtaxen aujtw/̀ oJ a[ggelo"
kurivou kai; parevlaben th;n gunai`ka aujtou`, 25kai; oujk ejgivnwsken
aujth;n e{w" ou| e[teken uiJovn: kai; ejkavlesen to; o[noma aujtou` Ij hsou`n.
2 Tou` de; Ij hsou` gennhqevnto" ejn Bhqlevem th`" jIoudaiva" ejn
hJmevrai"
H
J rwvd/ ou tou` basilevw", ijdou; mavgoi ajpo; ajnatolw`n
paregevnonto eij" IJ erosovluma 2levgonte": pou` ejstin oJ tecqei;"
basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ ei[domen ga;r aujtou` to;n ajstevra ejn th/̀
ajnatolh/̀ kai; h[lqomen proskunh`sai aujtw/̀. 3ajkouvsa" de; oJ basileu;"
H
J rwvd/ h" ejtaravcqh kai; pa`sa
IJ erosovluma metÆ aujtou`, 4kai;
sunagagw;n pavnta" tou;" ajrcierei`" kai; grammatei`" tou` laou`
ejpunqavneto parÆ aujtw`n pou` oJ cristo;" genna`tai. 5oiJ de; ei\pan aujtw/̀:
ejn Bhqlevem th`"
Ij oudaiva": ou{tw" ga;r gevgraptai dia; tou`
profhvtou:
6
kai; su; Bhqlevem, gh` Ij ouvda,
oujdamw`" ejlacivsth ei\ ejn toi`" hJgemovsin
jIouvda:
ejk sou` ga;r ejxeleuvsetai hJgouvmeno",
o{sti" poimanei` to;n laovn mou to;n jIsrahvl.
7
Tovte H
J rwvd/ h" lavqra/ kalevsa" tou;" mavgou" hjkrivbwsen parÆ
aujtw`n to;n crovnon tou` fainomevnou ajstevro", 8kai; pevmya" aujtou;"
eij" Bhqlevem ei\pen: poreuqevnte" ejxetavsate ajkribw`" peri; tou`
paidivou: ejpa;n de; eu{rhte, ajpaggeivlate moi, o{pw" kagw; ejlqw;n
proskunhvsw aujtw/̀. 9oiJ de; ajkouvsante" tou` basilevw" ejporeuvqhsan
kai; ijdou; oJ ajsthvr, o}n ei\don ejn th/̀ ajnatolh/̀, proh`gen aujtouv", e{w"
ejlqw;n ejstavqh ejpavnw ou| h\n to; paidivon. 10ijdovnte" de; to;n ajstevra
ejcavrhsan cara;n megavlhn sfovdra. 11kai; ejlqovnte" eij" th;n oijkivan
ei\don to; paidivon meta; Mariva" th`" mhtro;" aujtou`, kai; pesovnte"
prosekuvnhsan aujtw/̀ kai; ajnoivxante" tou;" qhsaurou;" aujtw`n
proshvnegkan aujtw/̀ dw`ra, cruso;n kai; livbanon kai; smuvrnan. 12kai;
crhmatisqevnte" katÆ o[nar mh; ajnakavmyai pro;" JHrwvd/ hn, diÆ a[llh"
oJdou` ajnecwvrhsan eij" th;n cwvran aujtw`n.
13
A
j nacwrhsavntwn de; aujtw`n ijdou; a[ggelo" kurivou faivnetai katÆ
o[nar tw/̀ Ij wsh;f levgwn: ejgerqei;" paravlabe to; paidivon kai; th;n
mhtevra aujtou` kai; feu`ge eij" Ai[gupton kai; i[sqi ejkei` e{w" a]n ei[pw
soi: mevllei ga;r H
J rwvd/ h" zhtei`n to; paidivon tou` ajpolevsai aujtov. 14oJ
de; ejgerqei;" parevlaben to; paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` nukto;"
kai; ajnecwvrhsen eij" Ai[gupton, 15kai; h\n ejkei` e{w" th`" teleuth`"
H
J rwvd/ ou: i{na plhrwqh/̀ to; rJhqe;n uJpo; kurivou dia; tou` profhvtou
levgonto": ejx Aijguvptou ejkavlesa to;n uiJovn mou.
16
Tovte H
J rwvd/ h" ijdw;n o{ti ejnepaivcqh uJpo; tw`n mavgwn ejqumwvqh
livan, kai; ajposteivla" ajnei`len pavnta" tou;" pai`da" tou;" ejn
Bhqlevem kai; ejn pa`si toi`" oJrivoi" aujth`" ajpo; dietou`" kai; katwtevrw,
kata; to;n crovnon o}n hjkrivbwsen para; tw`n mavgwn. 17tovte ejplhrwvqh
to; rJhqe;n dia; Ij eremivou tou` profhvtou levgonto":
18
fwnh; ejn JRama; hjkouvsqh,
klauqmo;" kai; ojdurmo;" poluv":
JRach;l klaivousa ta; tevkna aujth`",
kai; oujk h[qelen paraklhqh`nai, o{ti oujk eijsivn.
19
Teleuthvsanto" de; tou` H
J rwvd/ ou ijdou; a[ggelo" kurivou faivnetai
katÆ o[nar tw/̀ Ij wsh;f ejn Aijguvptw/ 20levgwn: ejgerqei;" paravlabe to;
paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` kai; poreuvou eij" gh`n Ij srahvl:
teqnhvkasin ga;r oiJ zhtou`nte" th;n yuch;n tou` paidivou. 21oJ de;
ejgerqei;" parevlaben to; paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` kai; eijsh`lqen
eij" gh`n Ij srahvl. 22 A
j kouvsa" de; o{ti A
j rcevlao" basileuvei th`"
Ij oudaiva" ajnti; tou` patro;" aujtou` H
J rwvd/ ou ejfobhvqh ejkei` ajpelqei`n:
crhmatisqei;" de; katÆ o[nar ajnecwvrhsen eij" ta; mevrh th`"
Galilaiva", 23kai; ejlqw;n katwvk/ hsen eij" povlin legomevnhn Nazarevt:
o{pw" plhrwqh/̀ to; rJhqe;n dia; tw`n profhtw`n o{ti Nazwrai`o"
klhqhvsetai.
3 E
j n de; tai`" hJmevrai" ejkeivnai" paragivnetai Ij wavnnh" oJ
baptisth;" khruvsswn ejn th/̀ ejrhvmw/ th`" Ij oudaiva" 2»kai;¼ levgwn:
metanoei`te: h[ggiken ga;r hJ basileiva tw`n oujranw`n. 3ou|to" gavr
ejstin oJ rJhqei;" dia; H
j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto":
fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou,
eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`.
4
aujto;" de; oJ jIwavnnh" ei\cen to; e[nduma aujtou` ajpo; tricw`n kamhvlou
kai; zwvnhn dermativnhn peri; th;n ojsfu;n aujtou`, hJ de; trofh; h\n aujtou`
ajkrivde" kai; mevli a[grion. 5Tovte ejxeporeuveto pro;" aujto;n
IJ erosovluma kai; pa`sa hJ Ij oudaiva kai; pa`sa hJ perivcwro" tou`
Ij ordavnou, 6kai; ejbaptivzonto ejn tw/̀ Ij ordavnh/ potamw/̀ uJpÆ aujtou`
ejxomologouvmenoi ta;" aJmartiva" aujtw`n.
7
ijdw;n de; pollou;" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn ejrcomevnou"
ejpi; to; bavptisma aujtou` ei\pen aujtoi`": gennhvmata ejcidnw`n, tiv"
uJpevdeixen uJmi`n fugei`n ajpo; th`" mellouvsh" ojrgh`"É 8poihvsate ou\n
karpo;n a[xion th`" metanoiva" 9kai; mh; dovxhte levgein ejn eJautoi`":
patevra e[comen to;n A
j braavm. levgw ga;r uJmi`n o{ti duvnatai oJ qeo;" ejk
tw`n livqwn touvtwn ejgei`rai tevkna tw/̀ jAbraavm. 10h[dh de; hJ ajxivnh
pro;" th;n rJiz
v an tw`n devndrwn kei`tai: pa`n ou\n devndron mh; poiou`n
karpo;n kalo;n ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 11 E
j gw; me;n uJma`"
baptivzw ejn u{dati eij" metavnoian, oJ de; ojpivsw mou ejrcovmeno"
ijscurovtero" mouv ejstin, ou| oujk eijmi; iJkano;" ta; uJpodhvmata
bastavsai: aujto;" uJma`" baptivsei ejn pneuvmati aJgivw/ kai; puriv: 12ou| to;
ptuvon ejn th/̀ ceiri; aujtou` kai; diakaqariei` th;n a{lwna aujtou` kai;
sunavxei to;n si`ton aujtou` eij" th;n ajpoqhvkhn, to; de; a[curon
katakauvsei puri; ajsbevstw/.
13
Tovte paragivnetai oJ Ij hsou`" ajpo; th`" Galilaiva" ejpi; to;n
Ij ordavnhn pro;" to;n Ij wavnnhn tou` baptisqh`nai uJpÆ aujtou`. 14oJ de;
Ij wavnnh" diekwvluen aujto;n levgwn: ejgw; creivan e[cw uJpo; sou`
baptisqh`nai, kai; su; e[rch/ prov" meÉ 15ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`"
ei\pen pro;" aujtovn: a[fe" a[rti, ou{tw" ga;r prevpon ejsti;n hJmi`n
plhrw`sai pa`san dikaiosuvnhn. tovte ajfivhsin aujtovn. 16baptisqei;" de;
oJ Ij hsou`" eujqu;" ajnevbh ajpo; tou` u{dato": kai; ijdou; hjnewv/cqhsan
»aujtw/̀¼ oiJ oujranoiv, kai; ei\den »to;¼ pneu`ma »tou`¼ qeou` katabai`non
wJsei; peristera;n »kai;¼ ejrcovmenon ejpÆ aujtovn: 17kai; ijdou; fwnh; ejk tw`n
oujranw`n levgousa: ou|to" ejstin oJ uiJo"
v mou oJ ajgaphtov", ejn w|/
eujdovkhsa.
4 Tovte oJ Ij hsou`" ajnhvcqh eij" th;n e[rhmon uJpo; tou` pneuvmato"
peirasqh`nai uJpo; tou` diabovlou. 2kai; nhsteuvsa" hJmevra"
tesseravkonta kai; nuvkta" tesseravkonta, u{steron ejpeivnasen. 3kai;
proselqw;n oJ peiravzwn ei\pen aujtw/̀: eij uiJo"
; ei\ tou` qeou`, eijpe; i{na oiJ
4
livqoi ou|toi a[rtoi gevnwntai. oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: gevgraptai:
oujk ejpÆ a[rtw/ movnw/ zhvsetai oJ a[nqrwpo",
ajllÆ ejpi; panti; rJhvmati ejkporeuomevnw/
dia; stovmato" qeou`.
5
Tovte paralambavnei aujto;n oJ diavbolo" eij" th;n aJgivan povlin kai;
e[sthsen aujto;n ejpi; to; pteruvgion tou` iJerou` 6kai; levgei aujtw/̀: eij uiJo"
;
ei\ tou` qeou`, bavle seauto;n kavtw: gevgraptai ga;r o{ti
toi`" ajggevloi" aujtou` ejntelei`tai peri; sou`
kai; ejpi; ceirw`n ajrou`sin se,
mhvpote proskovyh/" pro;" livqon to;n povda sou. 7e[fh aujtw/̀ oJ
Ij hsou`": pavlin gevgraptai: oujk ejkpeiravsei" kuvrion to;n qeovn sou.
8
Pavlin paralambavnei aujto;n oJ diavbolo" eij" o[ro" uJyhlo;n livan kai;
deivknusin aujtw/̀ pavsa" ta;" basileiva" tou` kovsmou kai; th;n dovxan
aujtw`n 9kai; ei\pen aujtw/̀: tau`ta soi pavnta dwvsw, eja;n pesw;n
proskunhvsh/" moi. 10tovte levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": u{page, satana`:
gevgraptai gavr:
kuvrion to;n qeovn sou proskunhvsei"
kai; aujtw`/ movnw/ latreuvsei".
11
Tovte ajfivhsin aujto;n oJ diavbolo", kai; ijdou; a[ggeloi prosh`lqon kai;
dihkovnoun aujtw/̀.
12
A
j kouvsa" de; o{ti Ij wavnnh" paredovqh ajnecwvrhsen eij" th;n
Galilaivan. 13kai; katalipw;n th;n Nazara; ejlqw;n katwvk/ hsen eij"
Kafarnaou;m th;n paraqalassivan ejn oJrivoi" Zaboulw;n kai;
Nefqalivm: 14i{na plhrwqh/̀ to; rJhqe;n dia; H
j saivoŸ u tou` profhvtou
levgonto":
15
gh` Zaboulw;n kai; gh` Nefqalivm,
oJdo;n qalavssh", pevran tou` jIordavnou,
Galilaiva tw`n ejqnw`n,
16
oJ lao;" oJ kaqhvmeno" ejn skovtei
fw`" ei\den mevga,
kai; toi`" kaqhmevnoi" ejn cwvra/ kai; skia`/ qanavtou
fw`" ajnevteilen aujtoi`".
17
A
j po; tovte h[rxato oJ
Ij hsou`" khruvssein kai; levgein:
metanoei`te: h[ggiken ga;r hJ basileiva tw`n oujranw`n.
18
Peripatw`n de; para; th;n qavlassan th`" Galilaiva" ei\den duvo
ajdelfouv", Sivmwna to;n legovmenon Pevtron kai; A
j ndrevan to;n
ajdelfo;n aujtou`, bavllonta" ajmfivblhstron eij" th;n qavlassan: h\san
ga;r aJliei`". 19kai; levgei aujtoi`": deu`te ojpivsw mou, kai; poihvsw uJma`"
aJliei`" ajnqrwvpwn. 20oiJ de; eujqevw" ajfevnte" ta; divktua hjkolouvqhsan
aujtw/̀. 21kai; proba;" ejkei`qen ei\den a[llou" duvo ajdelfouv", Ij avkwbon
to;n tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n aujtou`, ejn tw/̀ ploivw/
meta; Zebedaivou tou` patro;" aujtw`n katartivzonta" ta; divktua
aujtw`n, kai; ejkavlesen aujtouv". 22oiJ de; eujqevw" ajfevnte" to; ploi`on kai;
to;n patevra aujtw`n hjkolouvqhsan aujtw/̀.
23
Kai; perih`gen ejn o{lh/ th/̀ Galilaiva/ didavskwn ejn tai`" sunagwgai`"
aujtw`n kai; khruvsswn to; eujaggevlion th`" basileiva" kai; qerapeuvwn
pa`san novson kai; pa`san malakivan ejn tw/̀ law/̀. 24Kai; ajph`lqen hJ ajkoh;
aujtou` eij" o{lhn th;n Surivan: kai; proshvnegkan aujtw/̀ pavnta" tou;"
kakw`" e[conta" poikivlai" novsoi" kai; basavnoi" sunecomevnou" »kai;¼
daimonizomevnou" kai; selhniazomevnou" kai; paralutikouv", kai;
ejqeravpeusen aujtouv". 25kai; hjkolouvqhsan aujtw/̀ o[cloi polloi; ajpo;
th`" Galilaiva" kai; Dekapovlew" kai; IJ erosoluvmwn kai; jIoudaiva"
kai; pevran tou` jIordavnou.
5 ijdw;n de; tou;" o[clou" ajnevbh eij" to; o[ro", kai; kaqivsanto" aujtou`
prosh`lqan aujtw/̀ oiJ maqhtai; aujtou`: 2kai; ajnoivxa" to; stovma aujtou`
ejdivdasken aujtou;" levgwn:
3
Makavrioi oiJ ptwcoi; tw/̀ pneuvmati,
o{ti aujtw`n ejstin hJ basileiva tw`n oujranw`n.
4
makavrioi oiJ penqou`nte",
o{ti aujtoi; paraklhqhvsontai.
5
makavrioi oiJ praei`",
o{ti aujtoi; klhronomhvsousin th;n gh`n.
6
makavrioi oiJ peinw`nte" kai; diyw`nte"
th;n dikaiosuvnhn,
o{ti aujtoi; cortasqhvsontai.
makavrioi oiJ ejlehvmone",
o{ti aujtoi; ejlehqhvsontai.
8
makavrioi oiJ kaqaroi; th/̀ kardiva,/
o{ti aujtoi; to;n qeo;n o[yontai.
9
makavrioi oiJ eijrhnopoioiv,
o{ti aujtoi; uiJoi; qeou` klhqhvsontai.
10
makavrioi oiJ dediwgmevnoi e{neken
dikaiosuvnh",
o{ti aujtw`n ejstin hJ basileiva tw`n oujranw`n.
11
makavrioi ejste o{tan ojneidivswsin uJma`" kai; diwvxwsin kai; ei[pwsin
pa`n ponhro;n kaqÆ uJmw`n »yeudovmenoi¼ e{neken ejmou`. 12caivrete kai;
ajgallia`sqe, o{ti oJ misqo;" uJmw`n polu;" ejn toi`" oujranoi`": ou{tw" ga;r
ejdivwxan tou;" profhvta" tou;" pro; uJmw`n.
13
uJmei`" ejste to; a{la" th`" gh`": eja;n de; to; a{la" mwranqh/̀, ejn tivni
aJlisqhvsetaiÉ eij" oujde;n ijscuvei e[ti eij mh; blhqe;n e[xw katapatei`sqai
uJpo; tw`n ajnqrwvpwn. 14uJmei`" ejste to; fw`" tou` kovsmou. ouj duvnatai
povli" krubh`nai ejpavnw o[rou" keimevnh: 15oujde; kaivousin luvcnon kai;
tiqevasin aujto;n uJpo; to;n movdion ajllÆ ejpi; th;n lucnivan, kai; lavmpei
pa`sin toi`" ejn th/̀ oijkiva./ 16ou{tw" lamyavtw to; fw`" uJmw`n e[mprosqen
tw`n ajnqrwvpwn, o{pw" i[dwsin uJmw`n ta; kala; e[rga kai; doxavswsin to;n
patevra uJmw`n to;n ejn toi`" oujranoi`".
17
Mh; nomivshte o{ti h\lqon katalu`sai to;n novmon h] tou;" profhvta":
oujk h\lqon katalu`sai ajlla; plhrw`sai. 18ajmh;n ga;r levgw uJmi`n: e{w" a]n
parevlqh/ oJ oujrano;" kai; hJ gh`, ijw`ta e}n h] miva keraiva ouj mh; parevlqh/
ajpo; tou` novmou, e{w" a]n pavnta gevnhtai. 19o}" eja;n ou\n luvsh/ mivan tw`n
ejntolw`n touvtwn tw`n ejlacivstwn kai; didavxh/ ou{tw" tou;" ajnqrwvpou",
ejlavcisto" klhqhvsetai ejn th/̀ basileiva/ tw`n oujranw`n: o}" dÆ a]n
poihvsh/ kai; didavxh/, ou|to" mevga" klhqhvsetai ejn th/̀ basileiva/ tw`n
oujranw`n. 20Levgw ga;r uJmi`n o{ti eja;n mh; perisseuvsh/ uJmw`n hJ
dikaiosuvnh plei`on tw`n grammatevwn kai; Farisaivwn, ouj mh;
eijsevlqhte eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n.
21
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh toi`" ajrcaivoi": ouj foneuvsei": o}" dÆ a]n
foneuvsh/, e[noco" e[stai th/̀ krivsei. 22ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ
ojrgizovmeno" tw/̀ ajdelfw/̀ aujtou` e[noco" e[stai th/̀ krivsei: o}" dÆ a]n
ei[ph/ tw/̀ ajdelfw/̀ aujtou`: rJakav, e[noco" e[stai tw/̀ sunedrivw:/ o}" dÆ a]n
7
ei[ph/: mwrev, e[noco" e[stai eij" th;n gevennan tou` purov". 23eja;n ou\n
prosfevrh/" to; dw`ron sou ejpi; to; qusiasthvrion kakei` mnhsqh/̀" o{ti oJ
ajdelfov" sou e[cei ti kata; sou`, 24a[fe" ejkei` to; dw`ron sou e[mprosqen
tou` qusiasthrivou kai; u{page prw`ton diallavghqi tw/̀ ajdelfw/̀ sou,
kai; tovte ejlqw;n provsfere to; dw`ron sou. 25i[sqi eujnow`n tw/̀ ajntidivkw/
sou tacuv, e{w" o{tou ei\ metÆ aujtou` ejn th/̀ oJdw/̀, mhvpote se paradw/̀ oJ
ajntivdiko" tw/̀ krith/̀ kai; oJ krith;" tw/̀ uJphrevth/ kai; eij" fulakh;n
blhqhvsh/: 26ajmh;n levgw soi, ouj mh; ejxevlqh/" ejkei`qen, e{w" a]n ajpodw/̀"
to;n e[scaton kodravnthn.
27
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh: ouj moiceuvsei". 28ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti
pa`" oJ blevpwn gunai`ka pro;" to; ejpiqumh`sai aujth;n h[dh ejmoivceusen
aujth;n ejn th/̀ kardiva/ aujtou`. 29eij de; oJ ojfqalmov" sou oJ dexio;"
skandalivzei se, e[xele aujto;n kai; bavle ajpo; sou`: sumfevrei gavr soi
i{na ajpovlhtai e}n tw`n melw`n sou kai; mh; o{lon to; sw`ma sou blhqh/̀ eij"
gevennan. 30kai; eij hJ dexiav sou cei;r skandalivzei se, e[kkoyon aujth;n
kai; bavle ajpo; sou`: sumfevrei gavr soi i{na ajpovlhtai e}n tw`n melw`n
sou kai; mh; o{lon to; sw`ma sou eij" gevennan ajpevlqh/.
31
E
j rrevqh dev: o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka aujtou`, dovtw aujth`/
ajpostavsion. 32ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ ajpoluvwn th;n gunai`ka
aujtou` parekto;" lovgou porneiva" poiei` aujth;n moiceuqh`nai, kai; o}"
eja;n ajpolelumevnhn gamhvsh/, moica`tai.
33
Pavlin hjkouvsate o{ti ejrrevqh toi`" ajrcaivoi": oujk ejpiorkhvsei",
ajpodwvsei" de; tw`/ kurivw/ tou;" o{rkou" sou. 34ejgw; de; levgw uJmi`n mh;
ojmovsai o{lw": mhvte ejn tw/̀ oujranw/̀, o{ti qrovno" ejsti;n tou` qeou`, 35mhvte
ejn th/̀ gh/̀, o{ti uJpopovdion ejstin tw`n podw`n aujtou`, mhvte eij"
IJ erosovluma, o{ti povli" ejsti;n tou` megavlou basilevw", 36mhvte ejn th/̀
kefalh/̀ sou ojmovsh/", o{ti ouj duvnasai mivan trivca leukh;n poih`sai h]
mevlainan. 37e[stw de; oJ lovgo" uJmw`n nai; naiv, ou] ou[: to; de; perisso;n
touvtwn ejk tou` ponhrou` ejstin.
38
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh: ojfqalmo;n ajnti; ojfqalmou` kai; ojdovnta
ajnti; ojdovnto". 39ejgw; de; levgw uJmi`n mh; ajntisth`nai tw/̀ ponhrw/̀: ajllÆ
o{sti" se rJapivzei eij" th;n dexia;n siagovna »sou¼, strevyon aujtw/̀ kai;
th;n a[llhn: 40kai; tw/̀ qevlonti soi kriqh`nai kai; to;n citw`na sou
labei`n, a[fe" aujtw/̀ kai; to; iJmavtion: 41kai; o{sti" se ajggareuvsei
mivlion e{n, u{page metÆ aujtou` duvo. 42tw/̀ aijtou`nti se dov", kai; to;n
qevlonta ajpo; sou` danivsasqai mh; ajpostrafh/̀".
43
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh: ajgaphvsei" to;n plhsivon sou kai;
mishvsei" to;n ejcqrovn sou. 44ejgw; de; levgw uJmi`n: ajgapa`te tou;"
ejcqrou;" uJmw`n kai; proseuvcesqe uJpe;r tw`n diwkovntwn uJma`", 45o{pw"
gevnhsqe uiJoi; tou` patro;" uJmw`n tou` ejn oujranoi`", o{ti to;n h{lion
aujtou` ajnatevllei ejpi; ponhrou;" kai; ajgaqou;" kai; brevcei ejpi;
dikaivou" kai; ajdivkou". 46eja;n ga;r ajgaphvshte tou;" ajgapw`nta" uJma`",
tivna misqo;n e[ceteÉ oujci; kai; oiJ telw`nai to; aujto; poiou`sinÉ 47kai; eja;n
ajspavshsqe tou;" ajdelfou;" uJmw`n movnon, tiv perisso;n poiei`teÉ oujci;
kai; oiJ ejqnikoi; to; aujto; poiou`sinÉ 48e[sesqe ou\n uJmei`" tevleioi wJ" oJ
path;r uJmw`n oJ oujravnio" tevleio" ejstin.
6 Prosevcete »de;¼ th;n dikaiosuvnhn uJmw`n mh; poiei`n e[mprosqen
tw`n ajnqrwvpwn pro;" to; qeaqh`nai aujtoi`": eij de; mhv ge, misqo;n oujk
e[cete para; tw/̀ patri; uJmw`n tw/̀ ejn toi`" oujranoi`".
2
{Otan ou\n poih/̀" ejlehmosuvnhn, mh; salpivsh/" e[mprosqen sou,
w{sper oiJ uJpokritai; poiou`sin ejn tai`" sunagwgai`" kai; ejn tai`"
rJum
v ai", o{pw" doxasqw`sin uJpo; tw`n ajnqrwvpwn: ajmh;n levgw uJmi`n,
ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 3sou` de; poiou`nto" ejlehmosuvnhn mh;
gnwvtw hJ ajristerav sou tiv poiei` hJ dexiav sou, 4o{pw" h\/ sou hJ
ejlehmosuvnh ejn tw/̀ kruptw/̀: kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw/̀ kruptw/̀
ajpodwvsei soi.
5
Kai; o{tan proseuvchsqe, oujk e[sesqe wJ" oiJ uJpokritaiv, o{ti
filou`sin ejn tai`" sunagwgai`" kai; ejn tai`" gwnivai" tw`n plateiw`n
eJstw`te" proseuvcesqai, o{pw" fanw`sin toi`" ajnqrwvpoi": ajmh;n levgw
uJmi`n, ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 6su; de; o{tan proseuvch/, ei[selqe
eij" to; tamei`on sou kai; kleivsa" th;n quvran sou provseuxai tw/̀ patriv
sou tw/̀ ejn tw/̀ kruptw/̀: kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw/̀ kruptw/̀
ajpodwvsei soi. 7Proseucovmenoi de; mh; battaloghvshte w{sper oiJ
ejqnikoiv, dokou`sin ga;r o{ti ejn th/̀ polulogiva/ aujtw`n
eijsakousqhvsontai. 8mh; ou\n oJmoiwqh`te aujtoi`": oi\den ga;r oJ path;r
uJmw`n w|n creivan e[cete pro; tou` uJma`" aijth`sai aujtovn. 9ou{tw" ou\n
proseuvcesqe uJmei`":
Pavter hJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`":
aJgiasqhvtw to; o[noma sou:
10
ejlqevtw hJ basileiva sou:
genhqhvtw to; qevlhma sou,
wJ" ejn oujranw/̀ kai; ejpi; gh`":
11
to;n a[rton hJmw`n to;n ejpiouvsion do;" hJmi`n shvmeron:
kai; a[fe" hJmi`n ta; ojfeilhvmata hJmw`n,
wJ" kai; hJmei`" ajfhvkamen toi`" ojfeilevtai" hJmw`n:
13
kai; mh; eijsenevgkh/" hJma`" eij" peirasmovn,
ajlla; rJus
` ai hJma`" ajpo; tou` ponhrou`.
14
E
j a;n ga;r ajfh`te toi`" ajnqrwvpoi" ta; paraptwvmata aujtw`n, ajfhvsei
kai; uJmi`n oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio": 15eja;n de; mh; ajfh`te toi`"
ajnqrwvpoi", oujde; oJ path;r uJmw`n ajfhvsei ta; paraptwvmata uJmw`n.
16
{Otan de; nhsteuvhte, mh; givnesqe wJ" oiJ uJpokritai; skuqrwpoiv,
ajfanivzousin ga;r ta; provswpa aujtw`n o{pw" fanw`sin toi`" ajnqrwvpoi"
nhsteuvonte": ajmh;n levgw uJmi`n, ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 17su;
de; nhsteuvwn a[leiyai sou th;n kefalh;n kai; to; provswpon sou nivyai,
18
o{pw" mh; fanh/̀" toi`" ajnqrwvpoi" nhsteuvwn ajlla; tw/̀ patriv sou tw/̀
ejn tw/̀ krufaivw:/ kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw/̀ krufaivw/ ajpodwvsei
soi.
19
Mh; qhsaurivzete uJmi`n qhsaurou;" ejpi; th`" gh`", o{pou sh;" kai;
brw`si" ajfanivzei kai; o{pou klevptai dioruvssousin kai; klevptousin:
20
qhsaurivzete de; uJmi`n qhsaurou;" ejn oujranw/̀, o{pou ou[te sh;" ou[te
brw`si" ajfanivzei kai; o{pou klevptai ouj dioruvssousin oujde;
klevptousin: 21o{pou gavr ejstin oJ qhsaurov" sou, ejkei` e[stai kai; hJ
kardiva sou.
22
JO luvcno" tou` swvmato" ejstin oJ ojfqalmov". eja;n ou\n h\/ oJ
ojfqalmov" sou aJplou`", o{lon to; sw`ma sou fwteino;n e[stai: 23eja;n de;
oJ ojfqalmov" sou ponhro;" h\,/ o{lon to; sw`ma sou skoteino;n e[stai. eij
ou\n to; fw`" to; ejn soi; skovto" ejstivn, to; skovto" povson.
24
Oujdei;" duvnatai dusi; kurivoi" douleuvein: h] ga;r to;n e{na mishvsei
kai; to;n e{teron ajgaphvsei, h] eJno;" ajnqevxetai kai; tou` eJtevrou
katafronhvsei. ouj duvnasqe qew/̀ douleuvein kai; mamwna/̀.
25
Dia; tou`to levgw uJmi`n: mh; merimna`te th/̀ yuch/̀ uJmw`n tiv favghte »h] tiv
pivhte¼, mhde; tw/̀ swvmati uJmw`n tiv ejnduvshsqe. oujci; hJ yuch; plei`on
ejstin th`" trofh`" kai; to; sw`ma tou` ejnduvmato"É 26ejmblevyate eij" ta;
peteina; tou` oujranou` o{ti ouj speivrousin oujde; qerivzousin oujde;
sunavgousin eij" ajpoqhvka", kai; oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio" trevfei
aujtav: oujc uJmei`" ma`llon diafevrete aujtw`nÉ 27tiv" de; ejx uJmw`n
merimnw`n duvnatai prosqei`nai ejpi; th;n hJlikivan aujtou` ph`cun e{naÉ
28
kai; peri; ejnduvmato" tiv merimna`teÉ katamavqete ta; krivna tou`
12
ajgrou` pw`" aujxavnousin: ouj kopiw`sin oujde; nhvqousin: 29levgw de; uJmi`n
o{ti oujde; Solomw;n ejn pavsh/ th/̀ dovxh/ aujtou` periebavleto wJ" e}n
touvtwn. 30eij de; to;n covrton tou` ajgrou` shvmeron o[nta kai; au[rion eij"
klivbanon ballovmenon oJ qeo;" ou{tw" ajmfievnnusin, ouj pollw/̀ ma`llon
uJma`", ojligovpistoiÉ 31mh; ou\n merimnhvshte levgonte": tiv favgwmenÉ h[:
tiv pivwmenÉ h[: tiv peribalwvmeqaÉ 32pavnta ga;r tau`ta ta; e[qnh
ejpizhtou`sin: oi\den ga;r oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio" o{ti crhvz
/ ete
33
touvtwn aJpavntwn. zhtei`te de; prw`ton th;n basileivan »tou` qeou`¼ kai;
th;n dikaiosuvnhn aujtou`, kai; tau`ta pavnta prosteqhvsetai uJmi`n. 34mh;
ou\n merimnhvshte eij" th;n au[rion, hJ ga;r au[rion merimnhvsei eJauth`":
ajrketo;n th/̀ hJmevra/ hJ kakiva aujth`".
7 Mh; krivnete, i{na mh; kriqh`te: 2ejn w|/ ga;r krivmati krivnete
kriqhvsesqe, kai; ejn w|/ mevtrw/ metrei`te metrhqhvsetai uJmi`n. 3tiv de;
blevpei" to; kavrfo" to; ejn tw/̀ ojfqalmw/̀ tou` ajdelfou` sou, th;n de; ejn tw/̀
sw/̀ ojfqalmw/̀ doko;n ouj katanoei`"É 4h] pw`" ejrei`" tw/̀ ajdelfw/̀ sou: a[fe"
ejkbavlw to; kavrfo" ejk tou` ojfqalmou` sou, kai; ijdou; hJ doko;" ejn tw/̀
ojfqalmw/̀ sou`É 5uJpokritav, e[kbale prw`ton ejk tou` ojfqalmou` sou` th;n
dokovn, kai; tovte diablevyei" ejkbalei`n to; kavrfo" ejk tou` ojfqalmou`
tou` ajdelfou` sou. 6Mh; dw`te to; a{gion toi`" kusi;n mhde; bavlhte tou;"
margarivta" uJmw`n e[mprosqen tw`n coivrwn, mhvpote katapathvsousin
aujtou;" ejn toi`" posi;n aujtw`n kai; strafevnte" rJhxv wsin uJma`".
7
Aijtei`te kai; doqhvsetai uJmi`n, zhtei`te kai; euJrhvsete, krouvete kai;
ajnoighvsetai uJmi`n: 8pa`" ga;r oJ aijtw`n lambavnei kai; oJ zhtw`n euJrivskei
kai; tw/̀ krouvonti ajnoighvsetai. 9h] tiv" ejstin ejx uJmw`n a[nqrwpo", o}n
aijthvsei oJ uiJo"
; aujtou` a[rton, mh; livqon ejpidwvsei aujtw/̀É 10h] kai; ijcqu;n
aijthvsei, mh; o[fin ejpidwvsei aujtw/̀É 11eij ou\n uJmei`" ponhroi; o[nte"
oi[date dovmata ajgaqa; didovnai toi`" tevknoi" uJmw`n, povsw/ ma`llon oJ
path;r uJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`" dwvsei ajgaqa; toi`" aijtou`sin aujtovn.
12
Pavnta ou\n o{sa eja;n qevlhte i{na poiw`sin uJmi`n oiJ a[nqrwpoi, ou{tw"
kai; uJmei`" poiei`te aujtoi`": ou|to" gavr ejstin oJ novmo" kai; oiJ
profh`tai.
13
Eijsevlqate dia; th`" stenh`" puvlh": o{ti platei`a hJ puvlh kai;
eujruvcwro" hJ oJdo;" hJ ajpavgousa eij" th;n ajpwvleian kai; polloiv eijsin oiJ
eijsercovmenoi diÆ aujth`": 14tiv stenh; hJ puvlh kai; teqlimmevnh hJ oJdo;" hJ
ajpavgousa eij" th;n zwh;n kai; ojlivgoi eijsi;n oiJ euJrivskonte" aujthvn.
15
Prosevcete ajpo; tw`n yeudoprofhtw`n, oi{tine" e[rcontai pro;"
uJma`" ejn ejnduvmasin probavtwn, e[swqen dev eijsin luvkoi a{rpage".
ajpo; tw`n karpw`n aujtw`n ejpignwvsesqe aujtouv". mhvti sullevgousin
ajpo; ajkanqw`n stafula;" h] ajpo; tribovlwn su`kaÉ 17ou{tw" pa`n devndron
ajgaqo;n karpou;" kalou;" poiei`, to; de; sapro;n devndron karpou;"
ponhrou;" poiei`. 18ouj duvnatai devndron ajgaqo;n karpou;" ponhrou;"
poiei`n oujde; devndron sapro;n karpou;" kalou;" poiei`n. 19pa`n devndron
mh; poiou`n karpo;n kalo;n ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 20a[ra ge
ajpo; tw`n karpw`n aujtw`n ejpignwvsesqe aujtouv".
21
Ouj pa`" oJ levgwn moi: kuvrie kuvrie, eijseleuvsetai eij" th;n
basileivan tw`n oujranw`n, ajllÆ oJ poiw`n to; qevlhma tou` patrov" mou tou`
ejn toi`" oujranoi`". 22polloi; ejrou`sin moi ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/: kuvrie
kuvrie, ouj tw/̀ sw/̀ ojnovmati ejprofhteuvsamen, kai; tw/̀ sw/̀ ojnovmati
daimovnia ejxebavlomen, kai; tw/̀ sw/̀ ojnovmati dunavmei" polla;"
ejpoihvsamenÉ 23kai; tovte oJmologhvsw aujtoi`" o{ti oujdevpote e[gnwn
uJma`": ajpocwrei`te ajpÆ ejmou` oiJ ejrgazovmenoi th;n ajnomivan.
24
Pa`" ou\n o{sti" ajkouvei mou tou;" lovgou" touvtou" kai; poiei`
aujtouv", oJmoiwqhvsetai ajndri; fronivmw/, o{sti" wjk/ odovmhsen aujtou` th;n
oijkivan ejpi; th;n pevtran: 25kai; katevbh hJ broch; kai; h\lqon oiJ potamoi;
kai; e[pneusan oiJ a[nemoi kai; prosevpesan th/̀ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; oujk
e[pesen, teqemelivwto ga;r ejpi; th;n pevtran. 26kai; pa`" oJ ajkouvwn mou
tou;" lovgou" touvtou" kai; mh; poiw`n aujtou;" oJmoiwqhvsetai ajndri;
mwrw/̀, o{sti" wjk/ odovmhsen aujtou` th;n oijkivan ejpi; th;n a[mmon: 27kai;
katevbh hJ broch; kai; h\lqon oiJ potamoi; kai; e[pneusan oiJ a[nemoi kai;
prosevkoyan th/̀ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; e[pesen kai; h\n hJ ptw`si" aujth`"
megavlh.
28
Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" tou;" lovgou" touvtou",
ejxeplhvssonto oiJ o[cloi ejpi; th/̀ didach/̀ aujtou`: 29h\n ga;r didavskwn
aujtou;" wJ" ejxousivan e[cwn kai; oujc wJ" oiJ grammatei`" aujtw`n.
8 Katabavnto" de; aujtou` ajpo; tou` o[rou" hjkolouvqhsan aujtw/̀ o[cloi
polloiv. 2kai; ijdou; lepro;" proselqw;n prosekuvnei aujtw/̀ levgwn: kuvrie,
eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai. 3kai; ejkteivna" th;n cei`ra h{yato
aujtou` levgwn: qevlw, kaqarivsqhti: kai; eujqevw" ejkaqarivsqh aujtou` hJ
levpra. 4kai; levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": o{ra mhdeni; ei[ph/", ajlla; u{page
seauto;n dei`xon tw/̀ iJerei` kai; prosevnegkon to; dw`ron o} prosevtaxen
Mwu>sh`", eij" martuvrion aujtoi`".
5
Eijselqovnto" de; aujtou` eij" Kafarnaou;m prosh`lqen aujtw/̀
16
eJkatovntarco" parakalw`n aujto;n 6kai; levgwn: kuvrie, oJ pai`" mou
bevblhtai ejn th/̀ oijkiva/ paralutikov", deinw`" basanizovmeno". 7kai;
levgei aujtw/̀: ejgw; ejlqw;n qerapeuvsw aujtovn. 8kai; ajpokriqei;" oJ
eJkatovntarco" e[fh: kuvrie, oujk eijmi; iJkano;" i{na mou uJpo; th;n stevghn
eijsevlqh/", ajlla; movnon eijpe; lovgw/, kai; ijaqhvsetai oJ pai`" mou. 9kai;
ga;r ejgw; a[nqrwpo" eijmi uJpo; ejxousivan, e[cwn uJpÆ ejmauto;n
stratiwvta", kai; levgw touvtw/: poreuvqhti, kai; poreuvetai, kai; a[llw/:
e[rcou, kai; e[rcetai, kai; tw/̀ douvlw/ mou: poivhson tou`to, kai; poiei`.
10
ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`" ejqauvmasen kai; ei\pen toi`" ajkolouqou`sin:
ajmh;n levgw uJmi`n, parÆ oujdeni; tosauvthn pivstin ejn tw/̀ Ij srah;l
eu|ron. 11levgw de; uJmi`n o{ti polloi; ajpo; ajnatolw`n kai; dusmw`n h{xousin
kai; ajnakliqhvsontai meta; jAbraa;m kai; jIsaa;k kai; Ij akw;b ejn th/̀
basileiva/ tw`n oujranw`n, 12oiJ de; uiJoi; th`" basileiva" ejkblhqhvsontai
eij" to; skovto" to; ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;"
tw`n ojdovntwn. 13kai; ei\pen oJ Ij hsou`" tw/̀ eJkatontavrch/: u{page, wJ"
ejpivsteusa" genhqhvtw soi. kai; ijaqv h oJ pai`" »aujtou`¼ ejn th/̀ w{ra/
ejkeivnh/.
14
Kai; ejlqw;n oJ Ij hsou`" eij" th;n oijkivan Pevtrou ei\den th;n
penqera;n aujtou` beblhmevnhn kai; purevssousan: 15kai; h{yato th`"
ceiro;" aujth`", kai; ajfh`ken aujth;n oJ puretov", kai; hjgevrqh kai;
dihkovnei aujtw/̀. 16 jOyiva" de; genomevnh" proshvnegkan aujtw/̀
daimonizomevnou" pollouv": kai; ejxevbalen ta; pneuvmata lovgw/ kai;
pavnta" tou;" kakw`" e[conta" ejqeravpeusen, 17o{pw" plhrwqh/̀ to;
rJhqe;n dia; H
j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto":
aujto;" ta;" ajsqeneiva" hJmw`n e[laben
kai; ta;" novsou" ejbavstasen.
18
ijdw;n de; oJ Ij hsou`" o[clon peri; aujto;n ejkevleusen ajpelqei`n eij" to;
pevran. 19kai; proselqw;n ei|" grammateu;" ei\pen aujtw/̀: didavskale,
ajkolouqhvsw soi o{pou eja;n ajpevrch/. 20kai; levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": aiJ
ajlwvpeke" fwleou;" e[cousin kai; ta; peteina; tou` oujranou`
kataskhnwvsei", oJ de; uiJo"
; tou` ajnqrwvpou oujk e[cei pou` th;n kefalh;n
21
klivnh/. e{tero" de; tw`n maqhtw`n »aujtou`¼ ei\pen aujtw/̀: kuvrie,
ejpivtreyon moi prw`ton ajpelqei`n kai; qavyai to;n patevra mou. 22oJ de;
Ij hsou`" levgei aujtw/̀: ajkolouvqei moi kai; a[fe" tou;" nekrou;" qavyai
tou;" eJautw`n nekrouv".
23
Kai; ejmbavnti aujtw/̀ eij" to; ploi`on hjkolouvqhsan aujtw/̀ oiJ maqhtai;
aujtou`. 24kai; ijdou; seismo;" mevga" ejgevneto ejn th/̀ qalavssh/, w{ste to;
ploi`on kaluvptesqai uJpo; tw`n kumavtwn, aujto;" de; ejkavqeuden. 25kai;
proselqovnte" h[geiran aujto;n levgonte": kuvrie, sw`son, ajpolluvmeqa.
26
kai; levgei aujtoi`": tiv deiloiv ejste, ojligovpistoiÉ tovte ejgerqei;"
ejpetivmhsen toi`" ajnevmoi" kai; th/̀ qalavssh/, kai; ejgevneto galhvnh
megavlh. 27oiJ de; a[nqrwpoi ejqauvmasan levgonte": potapov" ejstin
ou|to" o{ti kai; oiJ a[nemoi kai; hJ qavlassa aujtw/̀ uJpakouvousinÉ
28
Kai; ejlqovnto" aujtou` eij" to; pevran eij" th;n cwvran tw`n Gadarhnw`n
uJphvnthsan aujtw/̀ duvo daimonizovmenoi ejk tw`n mnhmeivwn
ejxercovmenoi, calepoi; livan, w{ste mh; ijscuvein tina; parelqei`n dia;
th`" oJdou` ejkeivnh". 29kai; ijdou; e[kraxan levgonte": tiv hJmi`n kai; soiv, uiJe;
tou` qeou`É h\lqe" w|de pro; kairou` basanivsai hJma`"É 30h\n de; makra;n ajpÆ
aujtw`n ajgevlh coivrwn pollw`n boskomevnh. 31oiJ de; daivmone"
parekavloun aujto;n levgonte": eij ejkbavllei" hJma`", ajpovsteilon hJma`"
eij" th;n ajgevlhn tw`n coivrwn. 32kai; ei\pen aujtoi`": uJpavgete. oiJ de;
ejxelqovnte" ajph`lqon eij" tou;" coivrou": kai; ijdou; w{rmhsen pa`sa hJ
ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n qavlassan kai; ajpevqanon ejn toi`"
u{dasin. 33oiJ de; bovskonte" e[fugon, kai; ajpelqovnte" eij" th;n povlin
ajphvggeilan pavnta kai; ta; tw`n daimonizomevnwn. 34kai; ijdou; pa`sa hJ
povli" ejxh`lqen eij" uJpavnthsin tw/̀ Ij hsou` kai; ijdovnte" aujto;n
parekavlesan o{pw" metabh/̀ ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n.
9 Kai; ejmba;" eij" ploi`on diepevrasen kai; h\lqen eij" th;n ijdivan
povlin. 2kai; ijdou; prosevferon aujtw/̀ paralutiko;n ejpi; klivnh"
beblhmevnon. kai; ijdw;n oJ Ij hsou`" th;n pivstin aujtw`n ei\pen tw/̀
paralutikw/̀: qavrsei, tevknon, ajfiventai sou aiJ aJmartivai. 3kai; ijdouv
tine" tw`n grammatevwn ei\pan ejn eJautoi`": ou|to" blasfhmei`. 4kai;
ijdw;n oJ Ij hsou`" ta;" ejnqumhvsei" aujtw`n ei\pen: iJnativ ejnqumei`sqe
ponhra; ejn tai`" kardivai" uJmw`nÉ 5tiv gavr ejstin eujkopwvteron, eijpei`n:
ajfiventai sou aiJ aJmartivai, h] eijpei`n: e[geire kai; peripavteiÉ 6i{na de;
eijdh`te o{ti ejxousivan e[cei oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejpi; th`" gh`" ajfievnai
aJmartiva"- tovte levgei tw/̀ paralutikw/̀: ejgerqei;" a\ron sou th;n
klivnhn kai; u{page eij" to;n oi\kon sou. 7kai; ejgerqei;" ajph`lqen eij" to;n
oi\kon aujtou`. 8ijdovnte" de; oiJ o[cloi ejfobhvqhsan kai; ejdovxasan to;n
qeo;n to;n dovnta ejxousivan toiauvthn toi`" ajnqrwvpoi".
9
Kai; paravgwn oJ Ij hsou`" ejkei`qen ei\den a[nqrwpon kaqhvmenon ejpi;
to; telwvnion, Maqqai`on legovmenon, kai; levgei aujtw/̀: ajkolouvqei moi.
kai; ajnasta;" hjkolouvqhsen aujtw/̀. 10kai; ejgevneto aujtou` ajnakeimevnou
ejn th/̀ oijkiva,/ kai; ijdou; polloi; telw`nai kai; aJmartwloi; ejlqovnte"
sunanevkeinto tw/̀ jIhsou` kai; toi`" maqhtai`" aujtou`. 11kai; ijdovnte" oiJ
Farisai`oi e[legon toi`" maqhtai`" aujtou`: dia; tiv meta; tw`n telwnw`n
kai; aJmartwlw`n ejsqivei oJ didavskalo" uJmw`nÉ 12oJ de; ajkouvsa" ei\pen: ouj
creivan e[cousin oiJ ijscuvonte" ijatrou` ajllÆ oiJ kakw`" e[conte".
13
poreuqevnte" de; mavqete tiv ejstin: e[leo" qevlw kai; ouj qusivan: ouj
ga;r h\lqon kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlouv".
14
Tovte prosevrcontai aujtw/̀ oiJ maqhtai; Ij wavnnou levgonte": dia;
tiv hJmei`" kai; oiJ Farisai`oi nhsteuvomen »pollav¼, oiJ de; maqhtaiv sou
ouj nhsteuvousinÉ 15kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": mh; duvnantai oiJ uiJoi;
tou` numfw`no" penqei`n ejfÆ o{son metÆ aujtw`n ejstin oJ numfivo"É
ejleuvsontai de; hJmevrai o{tan ajparqh/̀ ajpÆ aujtw`n oJ numfivo", kai; tovte
nhsteuvsousin. 16oujdei;" de; ejpibavllei ejpivblhma rJakv ou" ajgnavfou ejpi;
iJmativw/ palaiw/̀: ai[rei ga;r to; plhvrwma aujtou` ajpo; tou` iJmativou kai;
cei`ron scivsma givnetai. 17oujde; bavllousin oi\non nevon eij" ajskou;"
palaiouv": eij de; mhv ge, rJhvgnuntai oiJ ajskoi; kai; oJ oi\no" ejkcei`tai kai;
oiJ ajskoi; ajpovlluntai: ajlla; bavllousin oi\non nevon eij" ajskou;"
kainouv", kai; ajmfovteroi sunthrou`ntai.
18
Tau`ta aujtou` lalou`nto" aujtoi`", ijdou; a[rcwn ei|" ejlqw;n
prosekuvnei aujtw/̀ levgwn o{ti hJ qugavthr mou a[rti ejteleuvthsen: ajlla;
ejlqw;n ejpivqe" th;n cei`ra sou ejpÆ aujthvn, kai; zhvsetai. 19kai; ejgerqei;"
oJ jIhsou`" hjkolouvqhsen aujtw/̀ kai; oiJ maqhtai; aujtou`. 20Kai; ijdou; gunh;
aiJmorroou`sa dwvdeka e[th proselqou`sa o[pisqen h{yato tou`
kraspevdou tou` iJmativou aujtou`: 21e[legen ga;r ejn eJauth/̀: eja;n movnon
a{ywmai tou` iJmativou aujtou` swqhvsomai. 22oJ de; Ij hsou`" strafei;"
kai; ijdw;n aujth;n ei\pen: qavrsei, quvgater: hJ pivsti" sou sevswken se.
kai; ejswvqh hJ gunh; ajpo; th`" w{ra" ejkeivnh". 23Kai; ejlqw;n oJ Ij hsou`" eij"
th;n oijkivan tou` a[rconto" kai; ijdw;n tou;" aujlhta;" kai; to;n o[clon
qorubouvmenon 24e[legen: ajnacwrei`te, ouj ga;r ajpevqanen to; koravsion
ajlla; kaqeuvdei. kai; kategevlwn aujtou`. 25o{te de; ejxeblhvqh oJ o[clo"
eijselqw;n ejkravthsen th`" ceiro;" aujth`", kai; hjgevrqh to; koravsion.
26
kai; ejxh`lqen hJ fhvmh au{th eij" o{lhn th;n gh`n ejkeivnhn.
27
Kai; paravgonti ejkei`qen tw/̀ Ij hsou` hjkolouvqhsan »aujtw/̀¼ duvo
tufloi; kravzonte" kai; levgonte": ejlevhson hJma`", uiJo"
; Dauivd.
28
ejlqovnti de; eij" th;n oijkivan prosh`lqon aujtw/̀ oiJ tufloiv, kai; levgei
aujtoi`" oJ Ij hsou`": pisteuvete o{ti duvnamai tou`to poih`saiÉ levgousin
aujtw/̀: nai; kuvrie. 29tovte h{yato tw`n ojfqalmw`n aujtw`n levgwn: kata;
th;n pivstin uJmw`n genhqhvtw uJmi`n. 30kai; hjnewv/cqhsan aujtw`n oiJ
ojfqalmoiv. kai; ejnebrimhvqh aujtoi`" oJ jIhsou`" levgwn: oJra`te mhdei;"
ginwskevtw. 31oiJ de; ejxelqovnte" diefhvmisan aujto;n ejn o{lh/ th/̀ gh/̀
ejkeivnh/.
32
Aujtw`n de; ejxercomevnwn ijdou; proshvnegkan aujtw/̀ a[nqrwpon
kwfo;n daimonizovmenon. 33kai; ejkblhqevnto" tou` daimonivou ejlavlhsen
oJ kwfov". kai; ejqauvmasan oiJ o[cloi levgonte": oujdevpote ejfavnh ou{tw"
ejn tw/̀ Ij srahvl. 34oiJ de; Farisai`oi e[legon: ejn tw/̀ a[rconti tw`n
daimonivwn ejkbavllei ta; daimovnia.
35
Kai; perih`gen oJ Ij hsou`" ta;" povlei" pavsa" kai; ta;" kwvma"
didavskwn ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n kai; khruvsswn to; eujaggevlion
th`" basileiva" kai; qerapeuvwn pa`san novson kai; pa`san malakivan.
36
ijdw;n de; tou;" o[clou" ejsplagcnivsqh peri; aujtw`n, o{ti h\san
ejskulmevnoi kai; ejrrimmevnoi wJsei; provbata mh; e[conta poimevna.
37
tovte levgei toi`" maqhtai`" aujtou`: oJ me;n qerismo;" poluv", oiJ de;
ejrgavtai ojlivgoi: 38dehvqhte ou\n tou` kurivou tou` qerismou` o{pw"
ejkbavlh/ ejrgavta" eij" to;n qerismo;n aujtou`.
10 Kai; proskalesavmeno" tou;" dwvdeka maqhta;" aujtou` e[dwken
aujtoi`" ejxousivan pneumavtwn ajkaqavrtwn w{ste ejkbavllein aujta; kai;
qerapeuvein pa`san novson kai; pa`san malakivan. 2Tw`n de; dwvdeka
ajpostovlwn ta; ojnovmata ejstin tau`ta: prw`to" Sivmwn oJ legovmeno"
Pevtro" kai; A
j ndreva" oJ ajdelfo;" aujtou`, kai; Ij avkwbo" oJ tou`
Zebedaivou kai;
Ij wavnnh" oJ ajdelfo;" aujtou`, 3Fivlippo" kai;
Barqolomai`o", Qwma`" kai; Maqqai`o" oJ telwvnh", Ij avkwbo" oJ tou`
A
J lfaivou kai; Qaddai`o", 4Sivmwn oJ Kananai`o" kai; Ij ouvda" oJ
Ij skariwvth" oJ kai; paradou;" aujtovn.
5
Touvtou" tou;" dwvdeka ajpevsteilen oJ Ij hsou`" paraggeivla"
aujtoi`" levgwn: eij" oJdo;n ejqnw`n mh; ajpevlqhte kai; eij" povlin
Samaritw`n mh; eijsevlqhte: 6poreuvesqe de; ma`llon pro;" ta; provbata
ta; ajpolwlovta oi[kou
Ij srahvl. 7poreuovmenoi de; khruvssete
levgonte" o{ti h[ggiken hJ basileiva tw`n oujranw`n. 8ajsqenou`nta"
qerapeuvete, nekrou;" ejgeivrete, leprou;" kaqarivzete, daimovnia
ejkbavllete: dwrea;n ejlavbete, dwrea;n dovte. 9Mh; kthvshsqe cruso;n
mhde; a[rguron mhde; calko;n eij" ta;" zwvna" uJmw`n, 10mh; phvran eij"
oJdo;n mhde; duvo citw`na" mhde; uJpodhvmata mhde; rJab
v don: a[xio" ga;r oJ
11
ejrgavth" th`" trofh`" aujtou`. eij" h}n dÆ a]n povlin h] kwvmhn eijsevlqhte,
ejxetavsate tiv" ejn aujth/̀ a[xio" ejstin: kakei` meivnate e{w" a]n
ejxevlqhte. 12eijsercovmenoi de; eij" th;n oijkivan ajspavsasqe aujthvn:
13
kai; eja;n me;n h\/ hJ oijkiva ajxiva, ejlqavtw hJ eijrhvnh uJmw`n ejpÆ aujthvn, eja;n
de; mh; h\/ ajxiva, hJ eijrhvnh uJmw`n pro;" uJma`" ejpistrafhvtw. 14kai; o}" a]n
mh; devxhtai uJma`" mhde; ajkouvsh/ tou;" lovgou" uJmw`n, ejxercovmenoi e[xw
th`" oijkiva" h] th`" povlew" ejkeivnh" ejktinavxate to;n koniorto;n tw`n
podw`n uJmw`n. 15ajmh;n levgw uJmi`n, ajnektovteron e[stai gh/̀ Sodovmwn kai;
Gomovrrwn ejn hJmevra/ krivsew" h] th/̀ povlei ejkeivnh/.
16
Ij dou; ejgw; ajpostevllw uJma`" wJ" provbata ejn mevsw/ luvkwn: givnesqe
ou\n frovnimoi wJ" oiJ o[fei" kai; ajkevraioi wJ" aiJ peristeraiv.
17
Prosevcete de; ajpo; tw`n ajnqrwvpwn: paradwvsousin ga;r uJma`" eij"
sunevdria kai; ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n mastigwvsousin uJma`":
18
kai; ejpi; hJgemovna" de; kai; basilei`" ajcqhvsesqe e{neken ejmou` eij"
martuvrion aujtoi`" kai; toi`" e[qnesin. 19o{tan de; paradw`sin uJma`", mh;
merimnhvshte pw`" h] tiv lalhvshte: doqhvsetai ga;r uJmi`n ejn ejkeivnh/ th/̀
w{ra/ tiv lalhvshte: 20ouj ga;r uJmei`" ejste oiJ lalou`nte" ajlla; to; pneu`ma
tou` patro;" uJmw`n to; lalou`n ejn uJmi`n. 21Paradwvsei de; ajdelfo;"
ajdelfo;n eij" qavnaton kai; path;r tevknon, kai; ejpanasthvsontai tevkna
ejpi; gonei`" kai; qanatwvsousin aujtouv". 22kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo;
pavntwn dia; to; o[noma mou: oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to"
swqhvsetai. 23 {Otan de; diwvkwsin uJma`" ejn th/̀ povlei tauvth/, feuvgete
eij" th;n eJtevran: ajmh;n ga;r levgw uJmi`n, ouj mh; televshte ta;" povlei"
tou` jIsrah;l e{w" a]n e[lqh/ oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou.
24
Oujk e[stin maqhth;" uJpe;r to;n didavskalon oujde; dou`lo" uJpe;r to;n
kuvrion aujtou`. 25ajrketo;n tw/̀ maqhth/̀ i{na gevnhtai wJ" oJ didavskalo"
aujtou` kai; oJ dou`lo" wJ" oJ kuvrio" aujtou`. eij to;n oijkodespovthn
Beelzebou;l ejpekavlesan, povsw/ ma`llon tou;" oijkiakou;" aujtou`.
26
Mh; ou\n fobhqh`te aujtouv": oujde;n gavr ejstin kekalummevnon o} oujk
ajpokalufqhvsetai kai; krupto;n o} ouj gnwsqhvsetai. 27o} levgw uJmi`n ejn
th/̀ skotiva/ ei[pate ejn tw/̀ fwtiv, kai; o} eij" to; ou\" ajkouvete khruvxate
ejpi; tw`n dwmavtwn. 28kai; mh; fobei`sqe ajpo; tw`n ajpoktennovntwn to;
sw`ma, th;n de; yuch;n mh; dunamevnwn ajpoktei`nai: fobei`sqe de; ma`llon
to;n dunavmenon kai; yuch;n kai; sw`ma ajpolevsai ejn geevnnh/. 29oujci; duvo
strouqiva ajssarivou pwlei`taiÉ kai; e}n ejx aujtw`n ouj pesei`tai ejpi; th;n
gh`n a[neu tou` patro;" uJmw`n. 30uJmw`n de; kai; aiJ trivce" th`" kefalh`"
pa`sai hjriqmhmevnai eijsivn. 31mh; ou\n fobei`sqe: pollw`n strouqivwn
diafevrete uJmei`".
32
Pa`" ou\n o{sti" oJmologhvsei ejn ejmoi; e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn,
oJmologhvsw kagw; ejn aujtw/̀ e[mprosqen tou` patrov" mou tou` ejn »toi`"¼
oujranoi`": 33o{sti" dÆ a]n ajrnhvshtai me e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn,
ajrnhvsomai kagw; aujto;n e[mprosqen tou` patrov" mou tou` ejn »toi`"¼
oujranoi`".
34
Mh; nomivshte o{ti h\lqon balei`n eijrhvnhn ejpi; th;n gh`n: oujk h\lqon
balei`n eijrhvnhn ajlla; mavcairan. 35h\lqon ga;r dicavsai
a[nqrwpon kata; tou` patro;" aujtou`
kai; qugatevra kata; th`" mhtro;" aujth`"
kai; nuvmfhn kata; th`" penqera`" aujth`",
36
kai; ejcqroi; tou` ajnqrwvpou oiJ oijkiakoi; aujtou`. 37 JO filw`n
patevra h] mhtevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio", kai; oJ filw`n uiJo;n h]
qugatevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio": 38kai; o}" ouj lambavnei to;n
stauro;n aujtou` kai; ajkolouqei` ojpivsw mou, oujk e[stin mou a[xio". 39oJ
euJrw;n th;n yuch;n aujtou` ajpolevsei aujthvn, kai; oJ ajpolevsa" th;n yuch;n
aujtou` e{neken ejmou` euJrhvsei aujthvn.
40
JO decovmeno" uJma`" ejme; devcetai, kai; oJ ejme; decovmeno" devcetai
to;n ajposteivlanta me. 41oJ decovmeno" profhvthn eij" o[noma
profhvtou misqo;n profhvtou lhvmyetai, kai; oJ decovmeno" divkaion eij"
o[noma dikaivou misqo;n dikaivou lhvmyetai. 42kai; o}" a]n potivsh/ e{na
tw`n mikrw`n touvtwn pothvrion yucrou` movnon eij" o[noma maqhtou`,
ajmh;n levgw uJmi`n, ouj mh; ajpolevsh/ to;n misqo;n aujtou`.
11 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" diatavsswn toi`"
dwvdeka maqhtai`" aujtou`, metevbh ejkei`qen tou` didavskein kai;
khruvssein ejn tai`" povlesin aujtw`n.
2
JO de; Ij wavnnh" ajkouvsa" ejn tw/̀ desmwthrivw/ ta; e[rga tou`
Cristou` pevmya" dia; tw`n maqhtw`n aujtou` 3ei\pen aujtw/̀: su; ei\ oJ
ejrcovmeno" h] e{teron prosdokw`menÉ 4kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`"
ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ajpaggeivlate Ij wavnnh/ a} ajkouvete kai;
blevpete: 5tufloi; ajnablevpousin kai; cwloi; peripatou`sin, leproi;
kaqarivzontai kai; kwfoi; ajkouvousin, kai; nekroi; ejgeivrontai kai;
ptwcoi; eujaggelivzontai: 6kai; makavrio" ejstin o}" eja;n mh;
skandalisqh/̀ ejn ejmoiv. 7Touvtwn de; poreuomevnwn h[rxato oJ Ij hsou`"
levgein toi`" o[cloi" peri; Ij wavnnou: tiv ejxhvlqate eij" th;n e[rhmon
qeavsasqaiÉ kavlamon uJpo; ajnevmou saleuovmenonÉ 8ajlla; tiv ejxhvlqate
ijdei`nÉ a[nqrwpon ejn malakoi`" hjmfiesmevnonÉ ijdou; oiJ ta; malaka;
forou`nte" ejn toi`" oi[koi" tw`n basilevwn eijsivn. 9ajlla; tiv ejxhvlqate
ijdei`nÉ profhvthnÉ naiv levgw uJmi`n, kai; perissovteron profhvtou.
10
ou|to" ejstin peri; ou| gevgraptai:
ijdou; ejgw; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro;
proswvpou sou,
o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou e[mprosqen sou.
11
A
j mh;n levgw uJmi`n: oujk ejghvgertai ejn gennhtoi`" gunaikw`n meivzwn
Ij wavnnou tou` baptistou`: oJ de; mikrovtero" ejn th/̀ basileiva/ tw`n
oujranw`n meivzwn aujtou` ejstin. 12ajpo; de; tw`n hJmerw`n Ij wavnnou tou`
baptistou` e{w" a[rti hJ basileiva tw`n oujranw`n biavzetai kai; biastai;
aJrpavzousin aujthvn. 13pavnte" ga;r oiJ profh`tai kai; oJ novmo" e{w"
Ij wavnnou ejprofhvteusan: 14kai; eij qevlete devxasqai, aujtov" ejstin
H
j liva" oJ mevllwn e[rcesqai. 15oJ e[cwn w\ta ajkouevtw.
16
Tivni de; oJmoiwvsw th;n genea;n tauvthnÉ oJmoiva ejsti;n paidivoi"
kaqhmevnoi" ejn tai`" ajgorai`" a} prosfwnou`nta toi`" eJtevroi"
17
levgousin:
hjulhvsamen uJmi`n kai; oujk wjrchvsasqe,
ejqrhnhvsamen kai; oujk ejkovyasqe.
18
h\lqen ga;r Ij wavnnh" mhvte ejsqivwn mhvte pivnwn, kai; levgousin:
daimovnion e[cei. 19h\lqen oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejsqivwn kai; pivnwn, kai;
levgousin: ijdou; a[nqrwpo" favgo" kai; oijnopovth", telwnw`n fivlo" kai;
aJmartwlw`n. kai; ejdikaiwvqh hJ sofiva ajpo; tw`n e[rgwn aujth`".
20
Tovte h[rxato ojneidivzein ta;" povlei" ejn ai|" ejgevnonto aiJ
plei`stai dunavmei" aujtou`, o{ti ouj metenovhsan: 21oujaiv soi, Corazivn,
oujaiv soi, Bhqsai>dav: o{ti eij ejn Tuvrw/ kai; Sidw`ni ejgevnonto aiJ
dunavmei" aiJ genovmenai ejn uJmi`n, pavlai a]n ejn savkkw/ kai; spodw/̀
metenovhsan. 22plh;n levgw uJmi`n, Tuvrw/ kai; Sidw`ni ajnektovteron e[stai
ejn hJmevra/ krivsew" h] uJmi`n. 23kai; suv, Kafarnaouvm,
mh; e{w" oujranou` uJywqhvsh/É
e{w" a{d/ ou katabhvsh/:
o{ti eij ejn Sodovmoi" ejgenhvqhsan aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn soiv,
e[meinen a]n mevcri th`" shvmeron. 24plh;n levgw uJmi`n o{ti gh/̀ Sodovmwn
ajnektovteron e[stai ejn hJmevra/ krivsew" h] soiv.
25
E
j n ejkeivnw/ tw/̀ kairw/̀ ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen: ejxomologou`mai
soi, pavter, kuvrie tou` oujranou` kai; th`" gh`", o{ti e[kruya" tau`ta ajpo;
sofw`n kai; sunetw`n kai; ajpekavluya" aujta; nhpivoi": 26nai; oJ pathvr,
o{ti ou{tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen sou. 27Pavnta moi paredovqh
uJpo; tou` patrov" mou, kai; oujdei;" ejpiginwvskei to;n uiJo;n eij mh; oJ
pathvr, oujde; to;n patevra ti" ejpiginwvskei eij mh; oJ uiJo"
; kai; w|/ eja;n
28
bouvlhtai oJ uiJo"
; ajpokaluvyai. Deu`te prov" me pavnte" oiJ kopiw`nte"
kai; pefortismevnoi, kagw; ajnapauvsw uJma`". 29a[rate to;n zugovn mou
ejfÆ uJma`" kai; mavqete ajpÆ ejmou`, o{ti prau?" eijmi kai; tapeino;" th/̀
kardiva,/ kai; euJrhvsete ajnavpausin tai`" yucai`" uJmw`n: 30oJ ga;r zugov"
mou crhsto;" kai; to; fortivon mou ejlafrovn ejstin.
12 E
j n ejkeivnw/ tw/̀ kairw/̀ ejporeuvqh oJ jIhsou`" toi`" savbbasin dia;
tw`n sporivmwn: oiJ de; maqhtai; aujtou` ejpeivnasan kai; h[rxanto tivllein
stavcua" kai; ejsqivein. 2oiJ de; Farisai`oi ijdovnte" ei\pan aujtw/̀: ijdou; oiJ
maqhtaiv sou poiou`sin o} oujk e[xestin poiei`n ejn sabbavtw/. 3oJ de; ei\pen
aujtoi`": oujk ajnevgnwte tiv ejpoivhsen Daui;d o{te ejpeivnasen kai; oiJ metÆ
aujtou`, 4pw`" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` kai; tou;" a[rtou" th`"
proqevsew" e[fagon, o} oujk ejxo;n h\n aujtw/̀ fagei`n oujde; toi`" metÆ
aujtou` eij mh; toi`" iJereu`sin movnoi"É 5h] oujk ajnevgnwte ejn tw/̀ novmw/ o{ti
toi`" savbbasin oiJ iJerei`" ejn tw/̀ iJerw/̀ to; savbbaton bebhlou`sin kai;
ajnaivtioi eijsinÉ 6levgw de; uJmi`n o{ti tou` iJerou` mei`zon ejstin w|de. 7eij de;
ejgnwvkeite tiv ejstin: e[leo" qevlw kai; ouj qusivan, oujk a]n
katedikavsate tou;" ajnaitivou". 8kuvrio" gavr ejstin tou` sabbavtou oJ
uiJo"
; tou` ajnqrwvpou.
9
Kai; metaba;" ejkei`qen h\lqen eij" th;n sunagwgh;n aujtw`n: 10kai;
ijdou; a[nqrwpo" cei`ra e[cwn xhravn. kai; ejphrwvthsan aujto;n levgonte":
eij e[xestin toi`" savbbasin qerapeu`saiÉ i{na kathgorhvswsin aujtou`.
11
oJ de; ei\pen aujtoi`": tiv" e[stai ejx uJmw`n a[nqrwpo" o}" e{xei provbaton
e{n kai; eja;n ejmpevsh/ tou`to toi`" savbbasin eij" bovqunon, oujci; krathvsei
aujto; kai; ejgerei`É 12povsw/ ou\n diafevrei a[nqrwpo" probavtou. w{ste
e[xestin toi`" savbbasin kalw`" poiei`n. 13tovte levgei tw/̀ ajnqrwvpw/:
e[kteinon sou th;n cei`ra. kai; ejxevteinen kai; ajpekatestavqh uJgih;" wJ"
hJ a[llh. 14ejxelqovnte" de; oiJ Farisai`oi sumbouvlion e[labon katÆ
aujtou` o{pw" aujto;n ajpolevswsin.
15
JO de; Ij hsou`" gnou;" ajnecwvrhsen ejkei`qen. kai; hjkolouvqhsan
aujtw/̀ »o[cloi¼ polloiv, kai; ejqeravpeusen aujtou;" pavnta" 16kai;
ejpetivmhsen aujtoi`" i{na mh; fanero;n aujto;n poihvswsin, 17i{na
plhrwqh/̀ to; rJhqe;n dia; H
j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto":
18
ijdou; oJ pai`" mou o}n hJ/revtisa,
oJ ajgaphtov" mou eij" o}n eujdovkhsen hJ
yuchv mou:
qhvsw to; pneu`ma mou ejpÆ aujtovn,
kai; krivsin toi`" e[qnesin ajpaggelei`.
19
oujk ejrivsei oujde; kraugavsei,
oujde; ajkouvsei ti" ejn tai`" plateivai" th;n
fwnh;n aujtou`.
20
kavlamon suntetrimmevnon ouj kateavxei
kai; livnon tufovmenon ouj sbevsei,
e{w" a]n ejkbavlh/ eij" ni`ko" th;n krivsin.
21
kai; tw/̀ ojnovmati aujtou` e[qnh ejlpiou`sin.
22
Tovte proshnevcqh aujtw/̀ daimonizovmeno" tuflo;" kai; kwfov", kai;
ejqeravpeusen aujtovn, w{ste to;n kwfo;n lalei`n kai; blevpein. 23kai;
ejxivstanto pavnte" oiJ o[cloi kai; e[legon: mhvti ou|to" ejstin oJ uiJo"
;
24
DauivdÉ oiJ de; Farisai`oi ajkouvsante" ei\pon: ou|to" oujk ejkbavllei ta;
daimovnia eij mh; ejn tw/̀ Beelzebou;l a[rconti tw`n daimonivwn. 25eijdw;"
de; ta;" ejnqumhvsei" aujtw`n ei\pen aujtoi`": pa`sa basileiva merisqei`sa
kaqÆ eJauth`" ejrhmou`tai kai; pa`sa povli" h] oijkiva merisqei`sa kaqÆ
eJauth`" ouj staqhvsetai. 26kai; eij oJ satana`" to;n satana`n ejkbavllei,
ejfÆ eJauto;n ejmerivsqh: pw`" ou\n staqhvsetai hJ basileiva aujtou`É 27kai;
eij ejgw; ejn Beelzebou;l ejkbavllw ta; daimovnia, oiJ uiJoi; uJmw`n ejn tivni
ejkbavllousinÉ dia; tou`to aujtoi; kritai; e[sontai uJmw`n. 28eij de; ejn
pneuvmati qeou` ejgw; ejkbavllw ta; daimovnia, a[ra e[fqasen ejfÆ uJma`" hJ
basileiva tou` qeou`. 29h] pw`" duvnatai ti" eijselqei`n eij" th;n oijkivan
tou` ijscurou` kai; ta; skeuvh aujtou` aJrpavsai, eja;n mh; prw`ton dhvsh/ to;n
ijscurovnÉ kai; tovte th;n oijkivan aujtou` diarpavsei. 30oJ mh; w]n metÆ ejmou`
katÆ ejmou` ejstin, kai; oJ mh; sunavgwn metÆ ejmou` skorpivzei. 31Dia;
tou`to levgw uJmi`n, pa`sa aJmartiva kai; blasfhmiva ajfeqhvsetai toi`"
ajnqrwvpoi", hJ de; tou` pneuvmato" blasfhmiva oujk ajfeqhvsetai. 32kai;
o}" eja;n ei[ph/ lovgon kata; tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou, ajfeqhvsetai aujtw/̀:
o}" dÆ a]n ei[ph/ kata; tou` pneuvmato" tou` aJgivou, oujk ajfeqhvsetai aujtw/̀
ou[te ejn touvtw/ tw/̀ aijw`ni ou[te ejn tw/̀ mevllonti.
33
H
] poihvsate to; devndron kalo;n kai; to;n karpo;n aujtou` kalovn, h]
poihvsate to; devndron sapro;n kai; to;n karpo;n aujtou` saprovn: ejk ga;r
tou` karpou` to; devndron ginwvsketai. 34gennhvmata ejcidnw`n, pw`"
duvnasqe ajgaqa; lalei`n ponhroi; o[nte"É ejk ga;r tou` perisseuvmato"
th`" kardiva" to; stovma lalei`. 35oJ ajgaqo;" a[nqrwpo" ejk tou` ajgaqou`
qhsaurou` ejkbavllei ajgaqav, kai; oJ ponhro;" a[nqrwpo" ejk tou` ponhrou`
qhsaurou` ejkbavllei ponhrav. 36levgw de; uJmi`n o{ti pa`n rJhm
` a ajrgo;n o}
lalhvsousin oiJ a[nqrwpoi ajpodwvsousin peri; aujtou` lovgon ejn hJmevra/
krivsew": 37ejk ga;r tw`n lovgwn sou dikaiwqhvsh/, kai; ejk tw`n lovgwn sou
katadikasqhvsh/.
38
Tovte ajpekrivqhsan aujtw/̀ tine" tw`n grammatevwn kai; Farisaivwn
levgonte": didavskale, qevlomen ajpo; sou` shmei`on ijdei`n. 39oJ de;
ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": genea; ponhra; kai; moicali;" shmei`on
ejpizhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai aujth/̀ eij mh; to; shmei`on Ij wna`
tou` profhvtou. 40w{sper ga;r h\n jIwna`" ejn th`/ koiliva/ tou` khvtou"
trei`" hJmevra" kai; trei`" nuvkta", ou{tw" e[stai oJ uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou ejn th/̀ kardiva/ th`" gh`" trei`" hJmevra" kai; trei`" nuvkta".
41
a[ndre" Nineui`tai ajnasthvsontai ejn th/̀ krivsei meta; th`" genea`"
tauvth" kai; katakrinou`sin aujthvn, o{ti metenovhsan eij" to; khvrugma
Ij wna`, kai; ijdou; plei`on Ij wna` w|de. 42basivlissa novtou ejgerqhvsetai
ejn th/̀ krivsei meta; th`" genea`" tauvth" kai; katakrinei` aujthvn, o{ti
h\lqen ejk tw`n peravtwn th`" gh`" ajkou`sai th;n sofivan Solomw`no", kai;
ijdou; plei`on Solomw`no" w|de.
43
{Otan de; to; ajkavqarton pneu`ma ejxevlqh/ ajpo; tou` ajnqrwvpou,
dievrcetai diÆ ajnuvdrwn tovpwn zhtou`n ajnavpausin kai; oujc euJrivskei.
44
tovte levgei: eij" to;n oi\kon mou ejpistrevyw o{qen ejxh`lqon: kai; ejlqo;n
euJrivskei scolavzonta sesarwmevnon kai; kekosmhmevnon. 45tovte
poreuvetai kai; paralambavnei meqÆ eJautou` eJpta; e{tera pneuvmata
ponhrovtera eJautou` kai; eijselqovnta katoikei` ejkei`: kai; givnetai ta;
e[scata tou` ajnqrwvpou ejkeivnou ceivrona tw`n prwvtwn. ou{tw" e[stai
kai; th/̀ genea/̀ tauvth/ th/̀ ponhra/̀.
46
E
[ ti aujtou` lalou`nto" toi`" o[cloi" ijdou; hJ mhvthr kai; oiJ ajdelfoi;
aujtou` eiJsthvkeisan e[xw zhtou`nte" aujtw/̀ lalh`sai. 47»ei\pen dev ti"
aujtw/̀: ijdou; hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou e[xw eJsthvkasin
zhtou`nte" soi lalh`sai.¼ 48oJ de; ajpokriqei;" ei\pen tw/̀ levgonti aujtw/̀:
tiv" ejstin hJ mhvthr mou kai; tivne" eijsi;n oiJ ajdelfoiv mouÉ 49kai;
ejkteivna" th;n cei`ra aujtou` ejpi; tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen: ijdou; hJ
mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv mou. 50o{sti" ga;r a]n poihvsh/ to; qevlhma
tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`" aujtov" mou ajdelfo;" kai; ajdelfh; kai;
mhvthr ejstivn.
13 E
j n th/̀ hJmevra/ ejkeivnh/ ejxelqw;n oJ jIhsou`" th`" oijkiva" ejkavqhto
para; th;n qavlassan: 2kai; sunhvcqhsan pro;" aujto;n o[cloi polloiv,
w{ste aujto;n eij" ploi`on ejmbavnta kaqh`sqai, kai; pa`" oJ o[clo" ejpi; to;n
aijgialo;n eiJsthvkei. 3Kai; ejlavlhsen aujtoi`" polla; ejn parabolai`"
levgwn: ijdou; ejxh`lqen oJ speivrwn tou` speivrein. 4kai; ejn tw/̀ speivrein
aujto;n a} me;n e[pesen para; th;n oJdovn, kai; ejlqovnta ta; peteina;
katevfagen aujtav. 5a[lla de; e[pesen ejpi; ta; petrwvdh o{pou oujk ei\cen
gh`n pollhvn, kai; eujqevw" ejxanevteilen dia; to; mh; e[cein bavqo" gh`":
6
hJlivou de; ajnateivlanto" ejkaumativsqh kai; dia; to; mh; e[cein rJiz
v an
7
ejxhravnqh. a[lla de; e[pesen ejpi; ta;" ajkavnqa", kai; ajnevbhsan aiJ
a[kanqai kai; e[pnixan aujtav. 8a[lla de; e[pesen ejpi; th;n gh`n th;n kalh;n
kai; ejdivdou karpovn, o} me;n eJkatovn, o} de; eJxhvkonta, o} de; triavkonta. 9oJ
e[cwn w\ta ajkouevtw.
10
Kai; proselqovnte" oiJ maqhtai; ei\pan aujtw/̀: dia; tiv ejn
parabolai`" lalei`" aujtoi`"É 11oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": o{ti
uJmi`n devdotai gnw`nai ta; musthvria th`" basileiva" tw`n oujranw`n,
ejkeivnoi" de; ouj devdotai. 12o{sti" ga;r e[cei, doqhvsetai aujtw/̀ kai;
perisseuqhvsetai: o{sti" de; oujk e[cei, kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajpÆ
aujtou`. 13dia; tou`to ejn parabolai`" aujtoi`" lalw`, o{ti blevponte" ouj
blevpousin kai; ajkouvonte" oujk ajkouvousin oujde; sunivousin, 14kai;
ajnaplhrou`tai aujtoi`" hJ profhteiva H
j saivoŸ u hJ levgousa:
ajkoh`/ ajkouvsete kai; ouj mh; sunh`te,
kai; blevponte" blevyete
kai; ouj mh; i[dhte.
15
ejpacuvnqh ga;r hJ kardiva tou` laou` touvtou,
kai; toi`" wjsi;n barevw" h[kousan
kai; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n ejkavmmusan,
mhvpote i[dwsin toi`" ojfqalmoi`"
kai; toi`" wjsi;n ajkouvswsin
kai; th/̀ kardiva/ sunw`sin kai; ejpistrevywsin
kai; ijavsomai aujtouv".
16
uJmw`n de; makavrioi oiJ ojfqalmoi; o{ti blevpousin kai; ta; w\ta uJmw`n o{ti
ajkouvousin. 17ajmh;n ga;r levgw uJmi`n o{ti polloi; profh`tai kai; divkaioi
ejpequvmhsan ijdei`n a} blevpete kai; oujk ei\dan, kai; ajkou`sai a} ajkouvete
kai; oujk h[kousan.
18
uJmei`" ou\n ajkouvsate th;n parabolh;n tou` speivranto". 19panto;"
ajkouvonto" to;n lovgon th`" basileiva" kai; mh; sunievnto" e[rcetai oJ
ponhro;" kai; aJrpavzei to; ejsparmevnon ejn th/̀ kardiva/ aujtou`, ou|to"
ejstin oJ para; th;n oJdo;n spareiv". 20oJ de; ejpi; ta; petrwvdh spareiv",
ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn kai; eujqu;" meta; cara`" lambavnwn
aujtovn, 21oujk e[cei de; rJiz
v an ejn eJautw/̀ ajlla; provskairo" ejstin,
genomevnh" de; qlivyew" h] diwgmou` dia; to;n lovgon eujqu;"
skandalivzetai. 22oJ de; eij" ta;" ajkavnqa" spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n
lovgon ajkouvwn, kai; hJ mevrimna tou` aijw`no" kai; hJ ajpavth tou` plouvtou
sumpnivgei to;n lovgon kai; a[karpo" givnetai. 23oJ de; ejpi; th;n kalh;n
gh`n spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn kai; sunieiv", o}" dh;
karpoforei` kai; poiei` o} me;n eJkatovn, o} de; eJxhvkonta, o} de; triavkonta.
24
A
[ llhn parabolh;n parevqhken aujtoi`" levgwn: wJmoiwvqh hJ
basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ speivranti kalo;n spevrma ejn tw/̀
ajgrw/̀ aujtou`. 25ejn de; tw/̀ kaqeuvdein tou;" ajnqrwvpou" h\lqen aujtou` oJ
ejcqro;" kai; ejpevspeiren zizavnia ajna; mevson tou` sivtou kai; ajph`lqen.
26
o{te de; ejblavsthsen oJ covrto" kai; karpo;n ejpoivhsen, tovte ejfavnh
kai; ta; zizavnia. 27proselqovnte" de; oiJ dou`loi tou` oijkodespovtou
ei\pon aujtw/̀: kuvrie, oujci; kalo;n spevrma e[speira" ejn tw/̀ sw/̀ ajgrw/̀É
povqen ou\n e[cei zizavniaÉ 28oJ de; e[fh aujtoi`": ejcqro;" a[nqrwpo" tou`to
ejpoivhsen. oiJ de; dou`loi levgousin aujtw/̀: qevlei" ou\n ajpelqovnte"
sullevxwmen aujtavÉ 29oJ dev fhsin: ou[, mhvpote sullevgonte" ta;
zizavnia ejkrizwvshte a{ma aujtoi`" to;n si`ton. 30a[fete sunauxavnesqai
ajmfovtera e{w" tou` qerismou`, kai; ejn kairw/̀ tou` qerismou` ejrw` toi`"
qeristai`": sullevxate prw`ton ta; zizavnia kai; dhvsate aujta; eij"
devsma" pro;" to; katakau`sai aujtav, to;n de; si`ton sunagavgete eij"
th;n ajpoqhvkhn mou.
31
A
[ llhn parabolh;n parevqhken aujtoi`" levgwn: oJmoiva ejsti;n hJ
basileiva tw`n oujranw`n kovkkw/ sinavpew", o}n labw;n a[nqrwpo"
e[speiren ejn tw/̀ ajgrw/̀ aujtou`: 32o} mikrovteron mevn ejstin pavntwn tw`n
spermavtwn, o{tan de; aujxhqh/̀ mei`zon tw`n lacavnwn ejsti;n kai; givnetai
devndron, w{ste ejlqei`n ta; peteina; tou` oujranou` kai; kataskhnou`n ejn
toi`" klavdoi" aujtou`.
33
A
[ llhn parabolh;n ejlavlhsen aujtoi`": oJmoiva ejsti;n hJ basileiva
tw`n oujranw`n zuvmh/, h}n labou`sa gunh; ejnevkruyen eij" ajleuvrou savta
triva e{w" ou| ejzumwvqh o{lon.
34
tau`ta pavnta ejlavlhsen oJ Ij hsou`" ejn parabolai`" toi`" o[cloi"
kai; cwri;" parabolh`" oujde;n ejlavlei aujtoi`", 35o{pw" plhrwqh/̀ to;
rJhqe;n dia; tou` profhvtou levgonto":
ajnoivxw ejn parabolai`" to; stovma mou,
ejreuvxomai kekrummevna ajpo; katabolh`" »kovsmou¼.
36
Tovte ajfei;" tou;" o[clou" h\lqen eij" th;n oijkivan. kai; prosh`lqon
aujtw/̀ oiJ maqhtai; aujtou` levgonte": diasavfhson hJmi`n th;n parabolh;n
tw`n zizanivwn tou` ajgrou`. 37oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oJ speivrwn to;
kalo;n spevrma ejsti;n oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou, 38oJ de; ajgrov" ejstin oJ
kovsmo", to; de; kalo;n spevrma ou|toi eijsin oiJ uiJoi; th`" basileiva": ta;
de; zizavnia eijsin oiJ uiJoi; tou` ponhrou`, 39oJ de; ejcqro;" oJ speivra" aujtav
ejstin oJ diavbolo", oJ de; qerismo;" suntevleia aijw`no" ejstin, oiJ de;
qeristai; a[ggeloi eijsin. 40w{sper ou\n sullevgetai ta; zizavnia kai;
puri; katakaivetai, ou{tw" e[stai ejn th/̀ sunteleiva/ tou` aijw`no":
41
ajpostelei` oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou tou;" ajggevlou" aujtou`, kai;
sullevxousin ejk th`" basileiva" aujtou` pavnta ta; skavndala kai; tou;"
poiou`nta" th;n ajnomivan 42kai; balou`sin aujtou;" eij" th;n kavminon tou`
purov": ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 43tovte oiJ
divkaioi ejklavmyousin wJ" oJ h{lio" ejn th/̀ basileiva/ tou` patro;" aujtw`n.
oJ e[cwn w\ta ajkouevtw.
44
JOmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n qhsaurw/̀ kekrummevnw/ ejn
tw/̀ ajgrw/̀, o}n euJrw;n a[nqrwpo" e[kruyen, kai; ajpo; th`" cara`" aujtou`
uJpavgei kai; pwlei` pavnta o{sa e[cei kai; ajgoravzei to;n ajgro;n ejkei`non.
45
Pavlin oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ ejmpovrw/
zhtou`nti kalou;" margarivta": 46euJrw;n de; e{na poluvtimon
margarivthn ajpelqw;n pevpraken pavnta o{sa ei\cen kai; hjgovrasen
aujtovn.
47
Pavlin oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n saghvnh/ blhqeivsh/
eij" th;n qavlassan kai; ejk panto;" gevnou" sunagagouvsh/: 48h}n o{te
ejplhrwvqh ajnabibavsante" ejpi; to;n aijgialo;n kai; kaqivsante"
sunevlexan ta; kala; eij" a[ggh, ta; de; sapra; e[xw e[balon. 49ou{tw"
e[stai ejn th/̀ sunteleiva/ tou` aijw`no": ejxeleuvsontai oiJ a[ggeloi kai;
ajforiou`sin tou;" ponhrou;" ejk mevsou tw`n dikaivwn 50kai; balou`sin
aujtou;" eij" th;n kavminon tou` purov": ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ
brugmo;" tw`n ojdovntwn.
51
Sunhvkate tau`ta pavntaÉ levgousin aujtw/̀: naiv. 52oJ de; ei\pen
aujtoi`": dia; tou`to pa`" grammateu;" maqhteuqei;" th/̀ basileiva/ tw`n
oujranw`n o{moio" ejstin ajnqrwvpw/ oijkodespovth/, o{sti" ejkbavllei ejk
tou` qhsaurou` aujtou` kaina; kai; palaiav.
53
Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" ta;" parabola;" tauvta",
meth`ren ejkei`qen. 54kai; ejlqw;n eij" th;n patrivda aujtou` ejdivdasken
aujtou;" ejn th/̀ sunagwgh/̀ aujtw`n, w{ste ejkplhvssesqai aujtou;" kai;
levgein: povqen touvtw/ hJ sofiva au{th kai; aiJ dunavmei"É 55oujc ou|to"
ejstin oJ tou` tevktono" uiJo"
v É oujc hJ mhvthr aujtou` levgetai Maria;m kai;
oiJ ajdelfoi; aujtou` jIavkwbo" kai; Ij wsh;f kai; Sivmwn kai; Ij ouvda"É
56
kai; aiJ ajdelfai; aujtou` oujci; pa`sai pro;" hJma`" eijsinÉ povqen ou\n
touvtw/ tau`ta pavntaÉ 57kai; ejskandalivzonto ejn aujtw/̀. oJ de; jIhsou`"
ei\pen aujtoi`": oujk e[stin profhvth" a[timo" eij mh; ejn th/̀ patrivdi kai;
ejn th/̀ oijkiva/ aujtou`. 58kai; oujk ejpoivhsen ejkei` dunavmei" polla;" dia;
th;n ajpistivan aujtw`n.
14 E
j n ejkeivnw/ tw/̀ kairw/̀ h[kousen H
J rwvd/ h" oJ tetraavrch" th;n
2
ajkoh;n
Ij hsou`, kai; ei\pen toi`" paisi;n aujtou`: ou|to" ejstin
Ij wavnnh" oJ baptisthv": aujto;" hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n kai; dia; tou`to
J rwvd/ h" krathvsa" to;n
aiJ dunavmei" ejnergou`sin ejn aujtw/̀. 3 JO ga;r H
Ij wavnnhn e[dhsen »aujto;n¼ kai; ejn fulakh/̀ ajpevqeto dia; H
J rw/diavda th;n
4
gunai`ka Filivppou tou` ajdelfou` aujtou`: e[legen ga;r oJ Ij wavnnh"
aujtw/̀: oujk e[xestin soi e[cein aujthvn. 5kai; qevlwn aujto;n ajpoktei`nai
ejfobhvqh to;n o[clon, o{ti wJ" profhvthn aujto;n ei\con. 6Genesivoi" de;
genomevnoi" tou` H
J rwvd/ ou wjrchvsato hJ qugavthr th`" H
J rw/diavdo" ejn
7
tw/̀ mevsw/ kai; h[resen tw/̀ H
J rwvd/ h/, o{qen meqÆ o{rkou wJmolovghsen aujth/̀
dou`nai o} eja;n aijthvshtai. 8hJ de; probibasqei`sa uJpo; th`" mhtro;"
aujth`": dov" moi, fhsivn, w|de ejpi; pivnaki th;n kefalh;n Ij wavnnou tou`
baptistou`. 9kai; luphqei;" oJ basileu;" dia; tou;" o{rkou" kai; tou;"
sunanakeimevnou" ejkevleusen doqh`nai, 10kai; pevmya" ajpekefavlisen
»to;n¼ Ij wavnnhn ejn th/̀ fulakh/̀. 11kai; hjnevcqh hJ kefalh; aujtou` ejpi;
pivnaki kai; ejdovqh tw/̀ korasivw,/ kai; h[negken th/̀ mhtri; aujth`". 12kai;
proselqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` h\ran to; ptw`ma kai; e[qayan aujto;n
kai; ejlqovnte" ajphvggeilan tw/̀ jIhsou`.
13
A
j kouvsa" de; oJ Ij hsou`" ajnecwvrhsen ejkei`qen ejn ploivw/ eij"
e[rhmon tovpon katÆ ijdivan: kai; ajkouvsante" oiJ o[cloi hjkolouvqhsan
aujtw/̀ pezh/̀ ajpo; tw`n povlewn. 14Kai; ejxelqw;n ei\den polu;n o[clon kai;
ejsplagcnivsqh ejpÆ aujtoi`" kai; ejqeravpeusen tou;" ajrrwvstou" aujtw`n.
15
jOyiva" de; genomevnh" prosh`lqon aujtw/̀ oiJ maqhtai; levgonte":
e[rhmo" ejstin oJ tovpo" kai; hJ w{ra h[dh parh`lqen: ajpovluson tou;"
o[clou", i{na ajpelqovnte" eij" ta;" kwvma" ajgoravswsin eJautoi`"
brwvmata. 16oJ de; » Ij hsou`"¼ ei\pen aujtoi`": ouj creivan e[cousin
ajpelqei`n, dovte aujtoi`" uJmei`" fagei`n. 17oiJ de; levgousin aujtw/̀: oujk
e[comen w|de eij mh; pevnte a[rtou" kai; duvo ijcquva". 18oJ de; ei\pen:
fevrete moi w|de aujtouv". 19kai; keleuvsa" tou;" o[clou" ajnakliqh`nai
ejpi; tou` covrtou, labw;n tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva",
ajnablevya" eij" to;n oujrano;n eujlovghsen kai; klavsa" e[dwken toi`"
maqhtai`" tou;" a[rtou", oiJ de; maqhtai; toi`" o[cloi". 20kai; e[fagon
pavnte" kai; ejcortavsqhsan, kai; h\ran to; perisseu`on tw`n klasmavtwn
dwvdeka kofivnou" plhvrei". 21oiJ de; ejsqivonte" h\san a[ndre" wJsei;
pentakiscivlioi cwri;" gunaikw`n kai; paidivwn.
22
Kai; eujqevw" hjnavgkasen tou;" maqhta;" ejmbh`nai eij" to; ploi`on
kai; proavgein aujto;n eij" to; pevran, e{w" ou| ajpoluvsh/ tou;" o[clou".
23
kai; ajpoluvsa" tou;" o[clou" ajnevbh eij" to; o[ro" katÆ ijdivan
proseuvxasqai. ojyiva" de; genomevnh" movno" h\n ejkei`. 24to; de; ploi`on
h[dh stadivou" pollou;" ajpo; th`" gh`" ajpei`cen basanizovmenon uJpo;
tw`n kumavtwn, h\n ga;r ejnantivo" oJ a[nemo". 25tetavrth/ de; fulakh/̀ th`"
nukto;" h\lqen pro;" aujtou;" peripatw`n ejpi; th;n qavlassan. 26oiJ de;
maqhtai; ijdovnte" aujto;n ejpi; th`" qalavssh" peripatou`nta
ejtaravcqhsan levgonte" o{ti favntasma ejstin, kai; ajpo; tou` fovbou
e[kraxan. 27eujqu;" de; ejlavlhsen »oJ jIhsou`"¼ aujtoi`" levgwn: qarsei`te,
ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 28ajpokriqei;" de; aujtw/̀ oJ Pevtro" ei\pen: kuvrie,
eij su; ei\, kevleuson me ejlqei`n prov" se ejpi; ta; u{data. 29oJ de; ei\pen:
ejlqev. kai; kataba;" ajpo; tou` ploivou »oJ¼ Pevtro" periepavthsen ejpi; ta;
u{data kai; h\lqen pro;" to;n Ij hsou`n. 30blevpwn de; to;n a[nemon
»ijscuro;n¼ ejfobhvqh, kai; ajrxavmeno" katapontivzesqai e[kraxen
levgwn: kuvrie, sw`son me. 31eujqevw" de; oJ Ij hsou`" ejkteivna" th;n cei`ra
ejpelavbeto aujtou` kai; levgei aujtw/̀: ojligovpiste, eij" tiv ejdivstasa"É
32
kai; ajnabavntwn aujtw`n eij" to; ploi`on ejkovpasen oJ a[nemo". 33oiJ de; ejn
tw/̀ ploivw/ prosekuvnhsan aujtw/̀ levgonte": ajlhqw`" qeou` uiJo"
; ei\.
34
Kai; diaperavsante" h\lqon ejpi; th;n gh`n eij" Gennhsarevt. 35kai;
ejpignovnte" aujto;n oiJ a[ndre" tou` tovpou ejkeivnou ajpevsteilan eij"
o{lhn th;n perivcwron ejkeivnhn kai; proshvnegkan aujtw/̀ pavnta" tou;"
kakw`" e[conta" 36kai; parekavloun aujto;n i{na movnon a{ywntai tou`
kraspevdou tou` iJmativou aujtou`: kai; o{soi h{yanto dieswvqhsan.
15 Tovte prosevrcontai tw/̀ Ij hsou` ajpo; JIerosoluvmwn Farisai`oi
kai; grammatei`" levgonte": 2dia; tiv oiJ maqhtaiv sou parabaivnousin
th;n paravdosin tw`n presbutevrwnÉ ouj ga;r nivptontai ta;" cei`ra"
»aujtw`n¼ o{tan a[rton ejsqivwsin. 3oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": dia; tiv
kai; uJmei`" parabaivnete th;n ejntolh;n tou` qeou` dia; th;n paravdosin
uJmw`nÉ 4oJ ga;r qeo;" ei\pen: tivma to;n patevra kai; th;n mhtevra, kaiv: oJ
kakologw`n patevra h] mhtevra qanavtw/ teleutavtw. 5uJmei`" de;
levgete: o}" a]n ei[ph/ tw/̀ patri; h] th/̀ mhtriv: dw`ron o} eja;n ejx ejmou`
wjfelhqh/̀", 6ouj mh; timhvsei to;n patevra aujtou`: kai; hjkurwvsate to;n
lovgon tou` qeou` dia; th;n paravdosin uJmw`n. 7uJpokritaiv, kalw`"
ejprofhvteusen peri; uJmw`n H
j saivŸa" levgwn:
8
oJ lao;" ou|to" toi`" ceivlesin me tima`/,
hJ de; kardiva aujtw`n povrrw ajpevcei ajpÆ ejmou`:
9
mavthn de; sevbontai me
didavskonte" didaskaliva" ejntavlmata ajnqrwvpwn.
10
kai; proskalesavmeno" to;n o[clon ei\pen aujtoi`": ajkouvete kai;
sunivete: 11ouj to; eijsercovmenon eij" to; stovma koinoi` to;n a[nqrwpon,
ajlla; to; ejkporeuovmenon ejk tou` stovmato" tou`to koinoi` to;n
a[nqrwpon. 12Tovte proselqovnte" oiJ maqhtai; levgousin aujtw/̀: oi\da"
o{ti oiJ Farisai`oi ajkouvsante" to;n lovgon ejskandalivsqhsanÉ 13oJ de;
ajpokriqei;" ei\pen: pa`sa futeiva h}n oujk ejfuvteusen oJ pathvr mou oJ
oujravnio" ejkrizwqhvsetai. 14a[fete aujtouv": tufloiv eijsin oJdhgoiv
»tuflw`n¼: tuflo;" de; tuflo;n eja;n oJdhgh/̀, ajmfovteroi eij" bovqunon
pesou`ntai. 15 A
j pokriqei;" de; oJ Pevtro" ei\pen aujtw/̀: fravson hJmi`n
th;n parabolh;n »tauvthn¼. 16oJ de; ei\pen: ajkmh;n kai; uJmei`" ajsuvnetoi
ejsteÉ 17ouj noei`te o{ti pa`n to; eijsporeuovmenon eij" to; stovma eij" th;n
koilivan cwrei` kai; eij" ajfedrw`na ejkbavlletaiÉ 18ta; de; ejkporeuovmena
ejk tou` stovmato" ejk th`" kardiva" ejxevrcetai, kakei`na koinoi` to;n
a[nqrwpon. 19ejk ga;r th`" kardiva" ejxevrcontai dialogismoi; ponhroiv,
fovnoi, moicei`ai, pornei`ai, klopaiv, yeudomarturivai, blasfhmivai.
20
tau`ta ejstin ta; koinou`nta to;n a[nqrwpon, to; de; ajnivptoi" cersi;n
fagei`n ouj koinoi` to;n a[nqrwpon.
21
Kai; ejxelqw;n ejkei`qen oJ jIhsou`" ajnecwvrhsen eij" ta; mevrh Tuvrou
kai; Sidw`no". 22kai; ijdou; gunh; Cananaiva ajpo; tw`n oJrivwn ejkeivnwn
ejxelqou`sa e[krazen levgousa: ejlevhson me, kuvrie uiJo"
; Dauivd: hJ
23
qugavthr mou kakw`" daimonivzetai. oJ de; oujk ajpekrivqh aujth/̀ lovgon.
kai; proselqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` hjrwvtoun aujto;n levgonte":
ajpovluson aujthvn, o{ti kravzei o[pisqen hJmw`n. 24oJ de; ajpokriqei;" ei\pen:
oujk ajpestavlhn eij mh; eij" ta; provbata ta; ajpolwlovta oi[kou Ij srahvl.
25
hJ de; ejlqou`sa prosekuvnei aujtw/̀ levgousa: kuvrie, bohvqei moi. 26oJ de;
ajpokriqei;" ei\pen: oujk e[stin kalo;n labei`n to;n a[rton tw`n tevknwn
kai; balei`n toi`" kunarivoi". 27hJ de; ei\pen: nai; kuvrie, kai; ga;r ta;
kunavria ejsqivei ajpo; tw`n yicivwn tw`n piptovntwn ajpo; th`" trapevzh"
tw`n kurivwn aujtw`n. 28tovte ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen aujth/̀: w\
guvnai, megavlh sou hJ pivsti": genhqhvtw soi wJ" qevlei". kai; ijaqv h hJ
qugavthr aujth`" ajpo; th`" w{ra" ejkeivnh".
29
Kai; metaba;" ejkei`qen oJ jIhsou`" h\lqen para; th;n qavlassan th`"
Galilaiva", kai; ajnaba;" eij" to; o[ro" ejkavqhto ejkei`. 30kai; prosh`lqon
aujtw/̀ o[cloi polloi; e[conte" meqÆ eJautw`n cwlouv", tuflouv", kullouv",
kwfouv", kai; eJtevrou" pollou;" kai; e[rriyan aujtou;" para; tou;" povda"
aujtou`, kai; ejqeravpeusen aujtouv": 31w{ste to;n o[clon qaumavsai
blevponta" kwfou;" lalou`nta", kullou;" uJgiei`" kai; cwlou;"
peripatou`nta" kai; tuflou;" blevponta": kai; ejdovxasan to;n qeo;n
Ij srahvl.
32
JO de; jIhsou`" proskalesavmeno" tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen:
splagcnivzomai ejpi; to;n o[clon, o{ti h[dh hJmevrai trei`" prosmevnousin
moi kai; oujk e[cousin tiv favgwsin: kai; ajpolu`sai aujtou;" nhvstei" ouj
qevlw, mhvpote ejkluqw`sin ejn th/̀ oJdw/̀. 33kai; levgousin aujtw/̀ oiJ maqhtaiv:
povqen hJmi`n ejn ejrhmiva/ a[rtoi tosou`toi w{ste cortavsai o[clon
tosou`tonÉ 34kai; levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": povsou" a[rtou" e[ceteÉ oiJ
de; ei\pan: eJpta; kai; ojlivga ijcquvdia. 35kai; paraggeivla" tw/̀ o[clw/
ajnapesei`n ejpi; th;n gh`n 36e[laben tou;" eJpta; a[rtou" kai; tou;" ijcquva"
kai; eujcaristhvsa" e[klasen kai; ejdivdou toi`" maqhtai`", oiJ de;
maqhtai; toi`" o[cloi". 37kai; e[fagon pavnte" kai; ejcortavsqhsan. kai;
to; perisseu`on tw`n klasmavtwn h\ran eJpta; spurivda" plhvrei". 38oiJ
de; ejsqivonte" h\san tetrakiscivlioi a[ndre" cwri;" gunaikw`n kai;
paidivwn. 39Kai; ajpoluvsa" tou;" o[clou" ejnevbh eij" to; ploi`on kai;
h\lqen eij" ta; o{ria Magadavn.
16 Kai; proselqovnte" oiJ Farisai`oi kai; Saddoukai`oi
peiravzonte" ejphrwvthsan aujto;n shmei`on ejk tou` oujranou` ejpidei`xai
aujtoi`". 2oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": »ojyiva" genomevnh" levgete:
eujdiva, purravzei ga;r oJ oujranov": 3kai; prwiv:Ÿ shvmeron ceimwvn,
purravzei ga;r stugnavzwn oJ oujranov". to; me;n provswpon tou` oujranou`
ginwvskete diakrivnein, ta; de; shmei`a tw`n kairw`n ouj duvnasqeɼ
4
genea; ponhra; kai; moicali;" shmei`on ejpizhtei`, kai; shmei`on ouj
doqhvsetai aujth/̀ eij mh; to; shmei`on Ij wna`. kai; katalipw;n aujtou;"
ajph`lqen.
5
Kai; ejlqovnte" oiJ maqhtai; eij" to; pevran ejpelavqonto a[rtou"
labei`n. 6oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": oJra`te kai; prosevcete ajpo; th`"
zuvmh" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn. 7oiJ de; dielogivzonto ejn
eJautoi`" levgonte" o{ti a[rtou" oujk ejlavbomen. 8gnou;" de; oJ jIhsou`"
ei\pen: tiv dialogivzesqe ejn eJautoi`", ojligovpistoi, o{ti a[rtou" oujk
e[ceteÉ 9ou[pw noei`te, oujde; mnhmoneuvete tou;" pevnte a[rtou" tw`n
pentakiscilivwn kai; povsou" kofivnou" ejlavbeteÉ 10oujde; tou;" eJpta;
a[rtou" tw`n tetrakiscilivwn kai; povsa" spurivda" ejlavbeteÉ 11pw`" ouj
noei`te o{ti ouj peri; a[rtwn ei\pon uJmi`nÉ prosevcete de; ajpo; th`" zuvmh"
tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn. 12tovte sunh`kan o{ti oujk ei\pen
prosevcein ajpo; th`" zuvmh" tw`n a[rtwn ajlla; ajpo; th`" didach`" tw`n
Farisaivwn kai; Saddoukaivwn.
13
E
j lqw;n de; oJ jIhsou`" eij" ta; mevrh Kaisareiva" th`" Filivppou
hjrwvta tou;" maqhta;" aujtou` levgwn: tivna levgousin oiJ a[nqrwpoi ei\nai
to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpouÉ 14oiJ de; ei\pan: oiJ me;n Ij wavnnhn to;n
baptisthvn, a[lloi de; H
j livan, e{teroi de; Ij eremivan h] e{na tw`n
15
profhtw`n. levgei aujtoi`": uJmei`" de; tivna me levgete ei\naiÉ
16
ajpokriqei;" de; Sivmwn Pevtro" ei\pen: su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo"
; tou`
17
qeou` tou` zw`nto". ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtw/̀: makavrio"
ei\, Sivmwn Bariwna`, o{ti sa;rx kai; ai|ma oujk ajpekavluyen soi ajllÆ oJ
pathvr mou oJ ejn toi`" oujranoi`". 18kagw; dev soi levgw o{ti su; ei\ Pevtro",
kai; ejpi; tauvth/ th/̀ pevtra/ oijkodomhvsw mou th;n ejkklhsivan kai; puvlai
a{d/ ou ouj katiscuvsousin aujth`". 19dwvsw soi ta;" klei`da" th`"
basileiva" tw`n oujranw`n, kai; o} eja;n dhvsh/" ejpi; th`" gh`" e[stai
dedemevnon ejn toi`" oujranoi`", kai; o} eja;n luvsh/" ejpi; th`" gh`" e[stai
lelumevnon ejn toi`" oujranoi`". 20tovte diesteivlato toi`" maqhtai`" i{na
mhdeni; ei[pwsin o{ti aujtov" ejstin oJ cristov".
21
A
j po; tovte h[rxato oJ Ij hsou`" deiknuvein toi`" maqhtai`" aujtou` o{ti
dei` aujto;n eij" IJ erosovluma ajpelqei`n kai; polla; paqei`n ajpo; tw`n
presbutevrwn kai; ajrcierevwn kai; grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai;
th/̀ trivth/ hJmevra/ ejgerqh`nai. 22kai; proslabovmeno" aujto;n oJ Pevtro"
h[rxato ejpitima`n aujtw/̀ levgwn: i{lew" soi, kuvrie: ouj mh; e[stai soi
tou`to. 23oJ de; strafei;" ei\pen tw/̀ Pevtrw/: u{page ojpivsw mou, satana`:
skavndalon ei\ ejmou`, o{ti ouj fronei`" ta; tou` qeou` ajlla; ta; tw`n
ajnqrwvpwn. 24Tovte oJ Ij hsou`" ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou`: ei[ ti"
qevlei ojpivsw mou ejlqei`n, ajparnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n
stauro;n aujtou` kai; ajkolouqeivtw moi. 25o}" ga;r eja;n qevlh/ th;n yuch;n
aujtou` sw`sai ajpolevsei aujthvn: o}" dÆ a]n ajpolevsh/ th;n yuch;n aujtou`
e{neken ejmou` euJrhvsei aujthvn. 26tiv ga;r wjfelhqhvsetai a[nqrwpo" eja;n
to;n kovsmon o{lon kerdhvsh/ th;n de; yuch;n aujtou` zhmiwqh/̀É h] tiv dwvsei
; tou`
a[nqrwpo" ajntavllagma th`" yuch`" aujtou`É 27mevllei ga;r oJ uiJo"
ajnqrwvpou e[rcesqai ejn th/̀ dovxh/ tou` patro;" aujtou` meta; tw`n
ajggevlwn aujtou`, kai; tovte ajpodwvsei eJkavstw/ kata; th;n pra`xin aujtou`.
28
ajmh;n levgw uJmi`n o{ti eijsivn tine" tw`n w|de eJstwvtwn oi{tine" ouj mh;
geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
ejrcovmenon ejn th/̀ basileiva/ aujtou`.
17 Kai; meqÆ hJmevra" e}x paralambavnei oJ Ij hsou`" to;n Pevtron kai;
Ij avkwbon kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n aujtou` kai; ajnafevrei aujtou;" eij"
o[ro" uJyhlo;n katÆ ijdivan. 2kai; metemorfwvqh e[mprosqen aujtw`n, kai;
e[lamyen to; provswpon aujtou` wJ" oJ h{lio", ta; de; iJmavtia aujtou`
ejgevneto leuka; wJ" to; fw`". 3kai; ijdou; w[fqh aujtoi`" Mwu>sh`" kai;
H
j liva" sullalou`nte" metÆ aujtou`. 4ajpokriqei;" de; oJ Pevtro" ei\pen tw/̀
Ij hsou`: kuvrie, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai: eij qevlei", poihvsw w|de
trei`" skhnav", soi; mivan kai; Mwu>sei` mivan kai; H
j liva/ mivan. 5e[ti
aujtou` lalou`nto" ijdou; nefevlh fwteinh; ejpeskivasen aujtouv", kai;
ijdou; fwnh; ejk th`" nefevlh" levgousa: ou|to" ejstin oJ uiJo"
v mou oJ
6
ajgaphtov", ejn w|/ eujdovkhsa: ajkouvete aujtou`. kai; ajkouvsante" oiJ
maqhtai; e[pesan ejpi; provswpon aujtw`n kai; ejfobhvqhsan sfovdra. 7kai;
prosh`lqen oJ Ij hsou`" kai; aJyavmeno" aujtw`n ei\pen: ejgevrqhte kai; mh;
fobei`sqe. 8ejpavrante" de; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n oujdevna ei\don eij mh;
aujto;n Ij hsou`n movnon.
9
Kai; katabainovntwn aujtw`n ejk tou` o[rou" ejneteivlato aujtoi`" oJ
Ij hsou`" levgwn: mhdeni; ei[phte to; o{rama e{w" ou| oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
10
ejk nekrw`n ejgerqh/̀. Kai; ejphrwvthsan aujto;n oiJ maqhtai; levgonte":
tiv ou\n oiJ grammatei`" levgousin o{ti H
j livan dei` ejlqei`n prw`tonÉ 11oJ
de; ajpokriqei;" ei\pen: H
j liva" me;n e[rcetai kai; ajpokatasthvsei
12
j liva" h[dh h\lqen, kai; oujk ejpevgnwsan
pavnta: levgw de; uJmi`n o{ti H
aujto;n ajlla; ejpoivhsan ejn aujtw/̀ o{sa hjqevlhsan: ou{tw" kai; oJ uiJo"
; tou`
13
ajnqrwvpou mevllei pavscein uJpÆ aujtw`n. tovte sunh`kan oiJ maqhtai;
o{ti peri; jIwavnnou tou` baptistou` ei\pen aujtoi`".
14
Kai; ejlqovntwn pro;" to;n o[clon prosh`lqen aujtw/̀ a[nqrwpo"
gonupetw`n aujto;n 15kai; levgwn: kuvrie, ejlevhson mou to;n uiJovn, o{ti
selhniavzetai kai; kakw`" pavscei: pollavki" ga;r pivptei eij" to; pu`r
kai; pollavki" eij" to; u{dwr. 16kai; proshvnegka aujto;n toi`" maqhtai`"
sou, kai; oujk hjdunhvqhsan aujto;n qerapeu`sai. 17ajpokriqei;" de; oJ
Ij hsou`" ei\pen: w\ genea; a[pisto" kai; diestrammevnh, e{w" povte meqÆ
uJmw`n e[somaiÉ e{w" povte ajnevxomai uJmw`nÉ fevrete moi aujto;n w|de. 18kai;
ejpetivmhsen aujtw/̀ oJ Ij hsou`" kai; ejxh`lqen ajpÆ aujtou` to; daimovnion
kai; ejqerapeuvqh oJ pai`" ajpo; th`" w{ra" ejkeivnh". 19Tovte proselqovnte"
oiJ maqhtai; tw/̀ Ij hsou` katÆ ijdivan ei\pon: dia; tiv hJmei`" oujk
hjdunhvqhmen ejkbalei`n aujtovÉ 20oJ de; levgei aujtoi`": dia; th;n
ojligopistivan uJmw`n: ajmh;n ga;r levgw uJmi`n, eja;n e[chte pivstin wJ"
kovkkon sinavpew", ejrei`te tw/̀ o[rei touvtw/: metavba e[nqen ejkei`, kai;
metabhvsetai: kai; oujde;n ajdunathvsei uJmi`n.
22
Sustrefomevnwn de; aujtw`n ejn th/̀ Galilaiva/ ei\pen aujtoi`" oJ
Ij hsou`": mevllei oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdosqai eij" cei`ra"
23
ajnqrwvpwn,
kai; ajpoktenou`sin aujtovn, kai; th/̀ trivth/ hJmevra/
ejgerqhvsetai. kai; ejluphvqhsan sfovdra.
24
E
j lqovntwn de; aujtw`n eij" Kafarnaou;m prosh`lqon oiJ ta; divdracma
lambavnonte" tw/̀ Pevtrw/ kai; ei\pan: oJ didavskalo" uJmw`n ouj telei` »ta;¼
divdracmaÉ 25levgei: naiv. kai; ejlqovnta eij" th;n oijkivan proevfqasen
aujto;n oJ Ij hsou`" levgwn: tiv soi dokei`, SivmwnÉ oiJ basilei`" th`" gh`"
ajpo; tivnwn lambavnousin tevlh h] kh`nsonÉ ajpo; tw`n uiJw`n aujtw`n h] ajpo;
tw`n ajllotrivwnÉ 26eijpovnto" dev: ajpo; tw`n ajllotrivwn, e[fh aujtw/̀ oJ
Ij hsou`": a[ra ge ejleuvqeroi eijsin oiJ uiJoiv. 27i{na de; mh; skandalivswmen
aujtouv", poreuqei;" eij" qavlassan bavle a[gkistron kai; to;n ajnabavnta
prw`ton ijcqu;n a\ron, kai; ajnoivxa" to; stovma aujtou` euJrhvsei"
stath`ra: ejkei`non labw;n do;" aujtoi`" ajnti; ejmou` kai; sou`.
18 E
j n ejkeivnh/ th/̀ w{ra/ prosh`lqon oiJ maqhtai; tw/̀ Ij hsou`
levgonte": tiv" a[ra meivzwn ejsti;n ejn th/̀ basileiva/ tw`n oujranw`nÉ 2kai;
proskalesavmeno" paidivon e[sthsen aujto; ejn mevsw/ aujtw`n 3kai;
ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; strafh`te kai; gevnhsqe wJ" ta;
paidiva, ouj mh; eijsevlqhte eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n. 4o{sti" ou\n
tapeinwvsei eJauto;n wJ" to; paidivon tou`to, ou|to" ejstin oJ meivzwn ejn
th/̀ basileiva/ tw`n oujranw`n. 5kai; o}" eja;n devxhtai e}n paidivon toiou`to
ejpi; tw/̀ ojnovmati mou, ejme; devcetai.
6
}O" dÆ a]n skandalivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn tw`n pisteuovntwn
eij" ejmev, sumfevrei aujtw/̀ i{na kremasqh/̀ muvlo" ojniko;" peri; to;n
travchlon aujtou` kai; katapontisqh/̀ ejn tw/̀ pelavgei th`" qalavssh".
7
Oujai; tw/̀ kovsmw/ ajpo; tw`n skandavlwn: ajnavgkh ga;r ejlqei`n ta;
skavndala, plh;n oujai; tw/̀ ajnqrwvpw/ diÆ ou| to; skavndalon e[rcetai. 8Eij
de; hJ ceivr sou h] oJ pouv" sou skandalivzei se, e[kkoyon aujto;n kai; bavle
ajpo; sou`: kalovn soiv ejstin eijselqei`n eij" th;n zwh;n kullo;n h] cwlo;n h]
duvo cei`ra" h] duvo povda" e[conta blhqh`nai eij" to; pu`r to; aijwvnion.
9
kai; eij oJ ojfqalmov" sou skandalivzei se, e[xele aujto;n kai; bavle ajpo;
sou`: kalovn soiv ejstin monovfqalmon eij" th;n zwh;n eijselqei`n h] duvo
ojfqalmou;" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan tou` purov".
10
JOra`te mh; katafronhvshte eJno;" tw`n mikrw`n touvtwn: levgw ga;r
uJmi`n o{ti oiJ a[ggeloi aujtw`n ejn oujranoi`" dia; panto;" blevpousi to;
provswpon tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`". 12Tiv uJmi`n dokei`É eja;n
gevnhtai tini ajnqrwvpw/ eJkato;n provbata kai; planhqh/̀ e}n ejx aujtw`n,
oujci; ajfhvsei ta; ejnenhvkonta ejnneva ejpi; ta; o[rh kai; poreuqei;" zhtei`
to; planwvmenonÉ 13kai; eja;n gevnhtai euJrei`n aujtov, ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
caivrei ejpÆ aujtw/̀ ma`llon h] ejpi; toi`" ejnenhvkonta ejnneva toi`" mh;
peplanhmevnoi". 14ou{tw" oujk e[stin qevlhma e[mprosqen tou` patro;"
uJmw`n tou` ejn oujranoi`" i{na ajpovlhtai e}n tw`n mikrw`n touvtwn.
15
E
j a;n de; aJmarthvsh/ »eij" se;¼ oJ ajdelfov" sou, u{page e[legxon
aujto;n metaxu; sou` kai; aujtou` movnou. ejavn sou ajkouvsh/, ejkevrdhsa" to;n
ajdelfovn sou: 16eja;n de; mh; ajkouvsh/, paravlabe meta; sou` e[ti e{na h]
duvo, i{na ejpi; stovmato" duvo martuvrwn h] triw`n staqh/̀ pa`n rJhm
` a:
17
eja;n de; parakouvsh/ aujtw`n, eijpe; th/̀ ejkklhsiva:/ eja;n de; kai; th`"
ejkklhsiva" parakouvsh/, e[stw soi w{sper oJ ejqniko;" kai; oJ telwvnh".
18
A
j mh;n levgw uJmi`n: o{sa eja;n dhvshte ejpi; th`" gh`" e[stai dedemevna
ejn oujranw/̀, kai; o{sa eja;n luvshte ejpi; th`" gh`" e[stai lelumevna ejn
oujranw/̀. 19Pavlin »ajmh;n¼ levgw uJmi`n o{ti eja;n duvo sumfwnhvswsin ejx
uJmw`n ejpi; th`" gh`" peri; panto;" pravgmato" ou| eja;n aijthvswntai,
genhvsetai aujtoi`" para; tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`". 20ou| gavr
eijsin duvo h] trei`" sunhgmevnoi eij" to; ejmo;n o[noma, ejkei` eijmi ejn mevsw/
aujtw`n.
21
Tovte proselqw;n oJ Pevtro" ei\pen aujtw/̀: kuvrie, posavki" aJmarthvsei
eij" ejme; oJ ajdelfov" mou kai; ajfhvsw aujtw/̀É e{w" eJptavki"É 22levgei aujtw/̀
oJ Ij hsou`": ouj levgw soi e{w" eJptavki" ajlla; e{w" eJbdomhkontavki"
eJptav. 23Dia; tou`to wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/
basilei`, o}" hjqevlhsen suna`rai lovgon meta; tw`n douvlwn aujtou`.
24
ajrxamevnou de; aujtou` sunaivrein proshnevcqh aujtw/̀ ei|" ojfeilevth"
murivwn talavntwn. 25mh; e[conto" de; aujtou` ajpodou`nai ejkevleusen
aujto;n oJ kuvrio" praqh`nai kai; th;n gunai`ka kai; ta; tevkna kai; pavnta
o{sa e[cei, kai; ajpodoqh`nai. 26pesw;n ou\n oJ dou`lo" prosekuvnei aujtw/̀
levgwn: makroquvmhson ejpÆ ejmoiv, kai; pavnta ajpodwvsw soi.
27
splagcnisqei;" de; oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ajpevlusen aujto;n
kai; to; davneion ajfh`ken aujtw/̀. 28ejxelqw;n de; oJ dou`lo" ejkei`no" eu|ren
e{na tw`n sundouvlwn aujtou`, o}" w[feilen aujtw/̀ eJkato;n dhnavria, kai;
krathvsa" aujto;n e[pnigen levgwn: ajpovdo" ei[ ti ojfeivlei". 29pesw;n ou\n
oJ suvndoulo" aujtou` parekavlei aujto;n levgwn: makroquvmhson ejpÆ
ejmoiv, kai; ajpodwvsw soi. 30oJ de; oujk h[qelen ajlla; ajpelqw;n e[balen
aujto;n eij" fulakh;n e{w" ajpodw/̀ to; ojfeilovmenon. 31ijdovnte" ou\n oiJ
suvndouloi aujtou` ta; genovmena ejluphvqhsan sfovdra kai; ejlqovnte"
diesavfhsan tw/̀ kurivw/ eJautw`n pavnta ta; genovmena. 32tovte
proskalesavmeno" aujto;n oJ kuvrio" aujtou` levgei aujtw/̀: dou`le ponhrev,
pa`san th;n ojfeilh;n ejkeivnhn ajfh`ka soi, ejpei; parekavlesa" me: 33oujk
e[dei kai; se; ejleh`sai to;n suvndoulon sou, wJ" kagw; se; hjlevhsaÉ 34kai;
ojrgisqei;" oJ kuvrio" aujtou` parevdwken aujto;n toi`" basanistai`" e{w"
ou| ajpodw/̀ pa`n to; ojfeilovmenon. 35ou{tw" kai; oJ pathvr mou oJ oujravnio"
poihvsei uJmi`n, eja;n mh; ajfh`te e{kasto" tw/̀ ajdelfw/̀ aujtou` ajpo; tw`n
kardiw`n uJmw`n.
19 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ jIhsou`" tou;" lovgou" touvtou",
meth`ren ajpo; th`" Galilaiva" kai; h\lqen eij" ta; o{ria th`" Ij oudaiva"
pevran tou` Ij ordavnou. 2kai; hjkolouvqhsan aujtw/̀ o[cloi polloiv, kai;
ejqeravpeusen aujtou;" ejkei`.
3
Kai; prosh`lqon aujtw/̀ Farisai`oi peiravzonte" aujto;n kai;
levgonte": eij e[xestin ajnqrwvpw/ ajpolu`sai th;n gunai`ka aujtou` kata;
pa`san aijtivanÉ 4oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oujk ajnevgnwte o{ti oJ ktivsa"
ajpÆ ajrch`" a[rsen kai; qh`lu ejpoivhsen aujtouv"É 5kai; ei\pen: e{neka
touvtou kataleivyei a[nqrwpo" to;n patevra kai; th;n mhtevra kai;
kollhqhvsetai th`/ gunaiki; aujtou`, kai; e[sontai oiJ duvo eij" savrka
mivan. 6w{ste oujkevti eijsi;n duvo ajlla; sa;rx miva. o} ou\n oJ qeo;"
sunevzeuxen a[nqrwpo" mh; cwrizevtw. 7levgousin aujtw/̀: tiv ou\n
Mwu>sh`" ejneteivlato dou`nai biblivon ajpostasivou kai; ajpolu`sai
»aujthvn¼É 8levgei aujtoi`" o{ti Mwu>sh`" pro;" th;n sklhrokardivan uJmw`n
ejpevtreyen uJmi`n ajpolu`sai ta;" gunai`ka" uJmw`n, ajpÆ ajrch`" de; ouj
gevgonen ou{tw". 9levgw de; uJmi`n o{ti o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka
aujtou` mh; ejpi; porneiva/ kai; gamhvsh/ a[llhn moica`tai. 10Levgousin
aujtw/̀ oiJ maqhtai; »aujtou`¼: eij ou{tw" ejsti;n hJ aijtiva tou` ajnqrwvpou
meta; th`" gunaikov", ouj sumfevrei gamh`sai. 11oJ de; ei\pen aujtoi`": ouj
pavnte" cwrou`sin to;n lovgon »tou`ton¼ ajllÆ oi|" devdotai. 12eijsi;n ga;r
eujnou`coi oi{tine" ejk koiliva" mhtro;" ejgennhvqhsan ou{tw", kai; eijsi;n
eujnou`coi oi{tine" eujnoucivsqhsan uJpo; tw`n ajnqrwvpwn, kai; eijsi;n
eujnou`coi oi{tine" eujnouvcisan eJautou;" dia; th;n basileivan tw`n
oujranw`n. oJ dunavmeno" cwrei`n cwreivtw.
13
Tovte proshnevcqhsan aujtw/̀ paidiva i{na ta;" cei`ra" ejpiqh/̀ aujtoi`"
kai; proseuvxhtai: oiJ de; maqhtai; ejpetivmhsan aujtoi`". 14oJ de;
Ij hsou`" ei\pen: a[fete ta; paidiva kai; mh; kwluvete aujta; ejlqei`n prov"
me, tw`n ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n. 15kai; ejpiqei;"
ta;" cei`ra" aujtoi`" ejporeuvqh ejkei`qen.
16
Kai; ijdou; ei|" proselqw;n aujtw/̀ ei\pen: didavskale, tiv ajgaqo;n
poihvsw i{na scw` zwh;n aijwvnionÉ 17oJ de; ei\pen aujtw/̀: tiv me ejrwta/̀" peri;
tou` ajgaqou`É ei|" ejstin oJ ajgaqov": eij de; qevlei" eij" th;n zwh;n
eijselqei`n, thvrhson ta;" ejntolav". 18levgei aujtw/̀: poiva"É oJ de; jIhsou`"
ei\pen: to; ouj foneuvsei", ouj moiceuvsei", ouj klevyei", ouj
yeudomarturhvsei", 19tivma to;n patevra kai; th;n mhtevra, kaiv
ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 20levgei aujtw/̀ oJ
neanivsko": pavnta tau`ta ejfuvlaxa: tiv e[ti uJsterw`É 21e[fh aujtw/̀ oJ
Ij hsou`": eij qevlei" tevleio" ei\nai, u{page pwvlhson sou ta; uJpavrconta
kai; do;" »toi`"¼ ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn oujranoi`", kai; deu`ro
ajkolouvqei moi. 22ajkouvsa" de; oJ neanivsko" to;n lovgon ajph`lqen
lupouvmeno": h\n ga;r e[cwn kthvmata pollav.
23
JO de; Ij hsou`" ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou`: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
plouvsio" duskovlw" eijseleuvsetai eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n.
24
pavlin de; levgw uJmi`n, eujkopwvteron ejstin kavmhlon dia; truphvmato"
rJafivdo" dielqei`n h] plouvsion eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`.
25
ajkouvsante" de; oiJ maqhtai; ejxeplhvssonto sfovdra levgonte": tiv"
a[ra duvnatai swqh`naiÉ 26ejmblevya" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtoi`": para;
ajnqrwvpoi" tou`to ajduvnaton ejstin, para; de; qew/̀ pavnta dunatav.
27
Tovte ajpokriqei;" oJ Pevtro" ei\pen aujtw/̀: ijdou; hJmei`" ajfhvkamen
pavnta kai; hjkolouqhvsamen soi: tiv a[ra e[stai hJmi`nÉ 28oJ de; Ij hsou`"
ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti uJmei`" oiJ ajkolouqhvsante" moi ejn
th/̀ paliggenesiva,/ o{tan kaqivsh/ oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejpi; qrovnou
dovxh" aujtou`, kaqhvsesqe kai; uJmei`" ejpi; dwvdeka qrovnou" krivnonte"
ta;" dwvdeka fula;" tou` Ij srahvl. 29kai; pa`" o{sti" ajfh`ken oijkiva" h]
ajdelfou;" h] ajdelfa;" h] patevra h] mhtevra h] tevkna h] ajgrou;" e{neken
tou` ojnovmato" mou, eJkatontaplasivona lhvmyetai kai; zwh;n aijwvnion
klhronomhvsei. 30polloi; de; e[sontai prw`toi e[scatoi kai; e[scatoi
prw`toi.
20 JOmoiva gavr ejstin hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/
oijkodespovth/, o{sti" ejxh`lqen a{ma prwi;Ÿ misqwvsasqai ejrgavta" eij"
to;n ajmpelw`na aujtou`. 2sumfwnhvsa" de; meta; tw`n ejrgatw`n ejk
dhnarivou th;n hJmevran ajpevsteilen aujtou;" eij" to;n ajmpelw`na aujtou`.
3
kai; ejxelqw;n peri; trivthn w{ran ei\den a[llou" eJstw`ta" ejn th/̀ ajgora/̀
ajrgouv" 4kai; ejkeivnoi" ei\pen: uJpavgete kai; uJmei`" eij" to;n ajmpelw`na,
kai; o} eja;n h\/ divkaion dwvsw uJmi`n. 5oiJ de; ajph`lqon. pavlin »de;¼ ejxelqw;n
peri; e{kthn kai; ejnavthn w{ran ejpoivhsen wJsauvtw". 6peri; de; th;n
eJndekavthn ejxelqw;n eu|ren a[llou" eJstw`ta" kai; levgei aujtoi`": tiv w|de
eJsthvkate o{lhn th;n hJmevran ajrgoivÉ 7levgousin aujtw/̀: o{ti oujdei;" hJma`"
ejmisqwvsato. levgei aujtoi`": uJpavgete kai; uJmei`" eij" to;n ajmpelw`na.
8
ojyiva" de; genomevnh" levgei oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no" tw/̀ ejpitrovpw/
aujtou`: kavleson tou;" ejrgavta" kai; ajpovdo" aujtoi`" to;n misqo;n
ajrxavmeno" ajpo; tw`n ejscavtwn e{w" tw`n prwvtwn. 9kai; ejlqovnte" oiJ
peri; th;n eJndekavthn w{ran e[labon ajna; dhnavrion. 10kai; ejlqovnte" oiJ
prw`toi ejnovmisan o{ti plei`on lhvmyontai: kai; e[labon »to;¼ ajna;
dhnavrion kai; aujtoiv. 11labovnte" de; ejgovgguzon kata; tou`
oijkodespovtou 12levgonte": ou|toi oiJ e[scatoi mivan w{ran ejpoivhsan,
kai; i[sou" hJmi`n aujtou;" ejpoivhsa" toi`" bastavsasi to; bavro" th`"
hJmevra" kai; to;n kauvswna. 13oJ de; ajpokriqei;" eJni; aujtw`n ei\pen:
eJtai`re, oujk ajdikw` se: oujci; dhnarivou sunefwvnhsa" moiÉ 14a\ron to;
so;n kai; u{page. qevlw de; touvtw/ tw/̀ ejscavtw/ dou`nai wJ" kai; soiv: 15»h]¼
oujk e[xestin moi o} qevlw poih`sai ejn toi`" ejmoi`"É h] oJ ojfqalmov" sou
ponhrov" ejstin o{ti ejgw; ajgaqov" eijmiÉ 16ou{tw" e[sontai oiJ e[scatoi
prw`toi kai; oiJ prw`toi e[scatoi.
17
Kai; ajnabaivnwn oJ Ij hsou`" eij" IJ erosovluma parevlaben tou;"
dwvdeka »maqhta;"¼ katÆ ijdivan kai; ejn th/̀ oJdw/̀ ei\pen aujtoi`": 18ijdou;
ajnabaivnomen eij"
IJ erosovluma, kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
paradoqhvsetai toi`" ajrciereu`sin kai; grammateu`sin, kai;
katakrinou`sin aujto;n qanavtw/ 19kai; paradwvsousin aujto;n toi`"
e[qnesin eij" to; ejmpai`xai kai; mastigw`sai kai; staurw`sai, kai; th/̀
trivth/ hJmevra/ ejgerqhvsetai.
20
Tovte prosh`lqen aujtw/̀ hJ mhvthr tw`n uiJw`n Zebedaivou meta; tw`n
uiJw`n aujth`" proskunou`sa kai; aijtou`sa ti ajpÆ aujtou`. 21oJ de; ei\pen
aujth/̀: tiv qevlei"É levgei aujtw/̀: eijpe; i{na kaqivswsin ou|toi oiJ duvo uiJoiv
mou ei|" ejk dexiw`n sou kai; ei|" ejx eujwnuvmwn sou ejn th/̀ basileiva/ sou.
22
ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen: oujk oi[date tiv aijtei`sqe. duvnasqe
piei`n to; pothvrion o} ejgw; mevllw pivneinÉ levgousin aujtw/̀: dunavmeqa.
23
levgei aujtoi`": to; me;n pothvrion mou pivesqe, to; de; kaqivsai ejk
dexiw`n mou kai; ejx eujwnuvmwn oujk e[stin ejmo;n »tou`to¼ dou`nai, ajllÆ oi|"
hJtoivmastai uJpo; tou` patrov" mou. 24Kai; ajkouvsante" oiJ devka
hjganavkthsan peri; tw`n duvo ajdelfw`n. 25oJ de;
Ij hsou`"
proskalesavmeno" aujtou;" ei\pen: oi[date o{ti oiJ a[rconte" tw`n ejqnw`n
katakurieuvousin aujtw`n kai; oiJ megavloi katexousiavzousin aujtw`n.
26
oujc ou{tw" e[stai ejn uJmi`n, ajllÆ o}" eja;n qevlh/ ejn uJmi`n mevga"
genevsqai e[stai uJmw`n diavkono", 27kai; o}" a]n qevlh/ ejn uJmi`n ei\nai
prw`to" e[stai uJmw`n dou`lo": 28w{sper oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou oujk h\lqen
diakonhqh`nai ajlla; diakonh`sai kai; dou`nai th;n yuch;n aujtou` luvtron
ajnti; pollw`n.
29
Kai; ejkporeuomevnwn aujtw`n ajpo; jIericw; hjkolouvqhsen aujtw/̀ o[clo"
poluv". 30kai; ijdou; duvo tufloi; kaqhvmenoi para; th;n oJdovn ajkouvsante"
o{ti Ij hsou`" paravgei, e[kraxan levgonte": ejlevhson hJma`", »kuvrie,¼
uiJo"
; Dauivd. 31oJ de; o[clo" ejpetivmhsen aujtoi`" i{na siwphvswsin: oiJ de;
mei`zon e[kraxan levgonte": ejlevhson hJma`", kuvrie, uiJo"
; Dauivd. 32kai;
sta;" oJ Ij hsou`" ejfwvnhsen aujtou;" kai; ei\pen: tiv qevlete poihvsw
uJmi`nÉ 33levgousin aujtw/̀: kuvrie, i{na ajnoigw`sin oiJ ojfqalmoi; hJmw`n.
34
splagcnisqei;" de; oJ Ij hsou`" h{yato tw`n ojmmavtwn aujtw`n, kai;
eujqevw" ajnevbleyan kai; hjkolouvqhsan aujtw/̀.
21 Kai; o{te h[ggisan eij" IJ erosovluma kai; h\lqon eij" Bhqfagh;
eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n, tovte Ij hsou`" ajpevsteilen duvo maqhta;"
2
levgwn aujtoi`": poreuvesqe eij" th;n kwvmhn th;n katevnanti uJmw`n, kai;
eujqevw" euJrhvsete o[non dedemevnhn kai; pw`lon metÆ aujth`": luvsante"
ajgavgete moi. 3kai; ejavn ti" uJmi`n ei[ph/ ti, ejrei`te o{ti oJ kuvrio" aujtw`n
creivan e[cei: eujqu;" de; ajpostelei` aujtouv". 4tou`to de; gevgonen i{na
plhrwqh/̀ to; rJhqe;n dia; tou` profhvtou levgonto":
5
ei[pate th`/ qugatri; Siwvn:
ijdou; oJ basileuv" sou e[rcetai soi
prauÖ" kai; ejpibebhkw;" ejpi; o[non
kai; ejpi; pw`lon uiJo;n uJpozugivou.
6
poreuqevnte" de; oiJ maqhtai; kai; poihvsante" kaqw;" sunevtaxen
aujtoi`" oJ Ij hsou`" 7h[gagon th;n o[non kai; to;n pw`lon kai; ejpevqhkan
ejpÆ aujtw`n ta; iJmavtia, kai; ejpekavqisen ejpavnw aujtw`n. 8oJ de; plei`sto"
o[clo" e[strwsan eJautw`n ta; iJmavtia ejn th/̀ oJdw/̀, a[lloi de; e[kopton
klavdou" ajpo; tw`n devndrwn kai; ejstrwvnnuon ejn th/̀ oJdw/̀. 9oiJ de; o[cloi oiJ
proavgonte" aujto;n kai; oiJ ajkolouqou`nte" e[krazon levgonte":
wJsanna; tw/̀ uiJw/̀ Dauivd:
eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn
ojnovmati kurivou:
wJsanna; ejn toi`" uJyivstoi". 10Kai; eijselqovnto" aujtou` eij"
IJ erosovluma ejseivsqh pa`sa hJ povli" levgousa: tiv" ejstin ou|to"É 11oiJ
de; o[cloi e[legon: ou|to" ejstin oJ profhvth" Ij hsou`" oJ ajpo; Nazare;q
th`" Galilaiva".
12
Kai; eijsh`lqen Ij hsou`" eij" to; iJero;n kai; ejxevbalen pavnta" tou;"
pwlou`nta" kai; ajgoravzonta" ejn tw/̀ iJerw/̀, kai; ta;" trapevza" tw`n
kollubistw`n katevstreyen kai; ta;" kaqevdra" tw`n pwlouvntwn ta;"
peristerav", 13kai; levgei aujtoi`": gevgraptai:
oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`" klhqhvsetai,
uJmei`" de; aujto;n poiei`te sphvlaion lh/stw`n.
14
kai; prosh`lqon aujtw/̀ tufloi; kai; cwloi; ejn tw/̀ iJerw/̀, kai;
ejqeravpeusen aujtouv". 15ijdovnte" de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`"
ta; qaumavsia a} ejpoivhsen kai; tou;" pai`da" tou;" kravzonta" ejn tw/̀
iJerw/̀ kai; levgonta": wJsanna; tw/̀ uiJw/̀ Dauivd, hjganavkthsan 16kai; ei\pan
aujtw/̀: ajkouvei" tiv ou|toi levgousinÉ oJ de; Ij hsou`" levgei aujtoi`": naiv.
oujdevpote ajnevgnwte o{ti ejk stovmato" nhpivwn kai; qhlazovntwn
kathrtivsw ai\nonÉ 17kai; katalipw;n aujtou;" ejxh`lqen e[xw th`"
povlew" eij" Bhqanivan kai; hjulivsqh ejkei`.
18
Prwi;Ÿ de; ejpanavgwn eij" th;n povlin ejpeivnasen. 19kai; ijdw;n sukh`n
mivan ejpi; th`" oJdou` h\lqen ejpÆ aujth;n kai; oujde;n eu|ren ejn aujth/̀ eij mh;
fuvlla movnon, kai; levgei aujth`:/ mhkevti ejk sou` karpo;" gevnhtai eij"
to;n aijw`na. kai; ejxhravnqh paracrh`ma hJ sukh`. 20Kai; ijdovnte" oiJ
maqhtai; ejqauvmasan levgonte": pw`" paracrh`ma ejxhravnqh hJ sukh`É
21
ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n
e[chte pivstin kai; mh; diakriqh`te, ouj movnon to; th`" sukh`" poihvsete,
ajlla; ka;n tw/̀ o[rei touvtw/ ei[phte: a[rqhti kai; blhvqhti eij" th;n
qavlassan, genhvsetai: 22kai; pavnta o{sa a]n aijthvshte ejn th/̀
proseuch/̀ pisteuvonte" lhvmyesqe.
23
Kai; ejlqovnto" aujtou` eij" to; iJero;n prosh`lqon aujtw/̀ didavskonti oiJ
ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tou` laou` levgonte": ejn poiva/ ejxousiva/
tau`ta poiei`"É kai; tiv" soi e[dwken th;n ejxousivan tauvthnÉ
24
ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtoi`": ejrwthvsw uJma`" kagw; lovgon
e{na, o}n eja;n ei[phte moi kagw; uJmi`n ejrw` ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`:
25
to; bavptisma to; jIwavnnou povqen h\nÉ ejx oujranou` h] ejx ajnqrwvpwnÉ oiJ
de; dielogivzonto ejn eJautoi`" levgonte": eja;n ei[pwmen: ejx oujranou`,
ejrei` hJmi`n: dia; tiv ou\n oujk ejpisteuvsate aujtw/̀É 26eja;n de; ei[pwmen: ejx
ajnqrwvpwn, fobouvmeqa to;n o[clon, pavnte" ga;r wJ" profhvthn e[cousin
to;n Ij wavnnhn. 27kai; ajpokriqevnte" tw/̀ Ij hsou` ei\pan: oujk oi[damen.
e[fh aujtoi`" kai; aujtov": oujde; ejgw; levgw uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta
poiw`.
28
Tiv de; uJmi`n dokei`É a[nqrwpo" ei\cen tevkna duvo. kai; proselqw;n tw/̀
prwvtw/ ei\pen: tevknon, u{page shvmeron ejrgavzou ejn tw/̀ ajmpelw`ni. 29oJ
de; ajpokriqei;" ei\pen: ouj qevlw, u{steron de; metamelhqei;" ajph`lqen.
30
proselqw;n de; tw/̀ eJtevrw/ ei\pen wJsauvtw". oJ de; ajpokriqei;" ei\pen:
ejgwv, kuvrie, kai; oujk ajph`lqen. 31tiv" ejk tw`n duvo ejpoivhsen to; qevlhma
tou` patrov"É levgousin: oJ prw`to". levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ajmh;n
levgw uJmi`n o{ti oiJ telw`nai kai; aiJ povrnai proavgousin uJma`" eij" th;n
basileivan tou` qeou`. 32h\lqen ga;r Ij wavnnh" pro;" uJma`" ejn oJdw/̀
dikaiosuvnh", kai; oujk ejpisteuvsate aujtw/̀, oiJ de; telw`nai kai; aiJ
povrnai ejpivsteusan aujtw/̀: uJmei`" de; ijdovnte" oujde; metemelhvqhte
u{steron tou` pisteu`sai aujtw/̀.
33
A
[ llhn parabolh;n ajkouvsate. a[nqrwpo" h\n oijkodespovth" o{sti"
ejfuvteusen ajmpelw`na kai; fragmo;n aujtw/̀ perievqhken kai; w[ruxen
ejn aujtw`/ lhno;n kai; wj/kodovmhsen puvrgon kai; ejxevdeto aujto;n
gewrgoi`" kai; ajpedhvmhsen. 34o{te de; h[ggisen oJ kairo;" tw`n karpw`n,
ajpevsteilen tou;" douvlou" aujtou` pro;" tou;" gewrgou;" labei`n tou;"
karpou;" aujtou`. 35kai; labovnte" oiJ gewrgoi; tou;" douvlou" aujtou` o}n
me;n e[deiran, o}n de; ajpevkteinan, o}n de; ejliqobovlhsan. 36pavlin
ajpevsteilen a[llou" douvlou" pleivona" tw`n prwvtwn, kai; ejpoivhsan
aujtoi`" wJsauvtw". 37u{steron de; ajpevsteilen pro;" aujtou;" to;n uiJo;n
aujtou` levgwn: ejntraphvsontai to;n uiJovn mou. 38oiJ de; gewrgoi; ijdovnte"
to;n uiJo;n ei\pon ejn eJautoi`": ou|to" ejstin oJ klhronovmo": deu`te
ajpokteivnwmen aujto;n kai; scw`men th;n klhronomivan aujtou`, 39kai;
labovnte" aujto;n ejxevbalon e[xw tou` ajmpelw`no" kai; ajpevkteinan.
40
o{tan ou\n e[lqh/ oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no", tiv poihvsei toi`" gewrgoi`"
ejkeivnoi"É 41levgousin aujtw/̀: kakou;" kakw`" ajpolevsei aujtou;" kai; to;n
ajmpelw`na ejkdwvsetai a[lloi" gewrgoi`", oi{tine" ajpodwvsousin aujtw/̀
tou;" karpou;" ejn toi`" kairoi`" aujtw`n. 42Levgei aujtoi`" oJ jIhsou`":
oujdevpote ajnevgnwte ejn tai`" grafai`":
livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte",
ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva":
para; kurivou ejgevneto au{th
kai; e[stin qaumasth; ejn ojfqalmoi`" hJmw`nÉ
43
dia; tou`to levgw uJmi`n o{ti ajrqhvsetai ajfÆ uJmw`n hJ basileiva tou` qeou`
kai; doqhvsetai e[qnei poiou`nti tou;" karpou;" aujth`". 44»kai; oJ pesw;n
ejpi; to;n livqon tou`ton sunqlasqhvsetai: ejfÆ o}n dÆ a]n pevsh/ likmhvsei
aujtovn.¼
45
Kai; ajkouvsante" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi ta;" parabola;"
aujtou` e[gnwsan o{ti peri; aujtw`n levgei: 46kai; zhtou`nte" aujto;n
krath`sai ejfobhvqhsan tou;" o[clou", ejpei; eij" profhvthn aujto;n
ei\con.
22 Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" pavlin ei\pen ejn parabolai`"
aujtoi`" levgwn: 2wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ basilei`,
o{sti" ejpoivhsen gavmou" tw/̀ uiJw/̀ aujtou`. 3kai; ajpevsteilen tou;"
douvlou" aujtou` kalevsai tou;" keklhmevnou" eij" tou;" gavmou", kai; oujk
h[qelon ejlqei`n. 4pavlin ajpevsteilen a[llou" douvlou" levgwn: ei[pate
toi`" keklhmevnoi": ijdou; to; a[riston mou hJtoivmaka, oiJ tau`roi mou kai;
ta; sitista; tequmevna kai; pavnta e{toima: deu`te eij" tou;" gavmou". 5oiJ
de; ajmelhvsante" ajph`lqon, o}" me;n eij" to;n i[dion ajgrovn, o}" de; ejpi; th;n
ejmporivan aujtou`: 6oiJ de; loipoi; krathvsante" tou;" douvlou" aujtou`
u{brisan kai; ajpevkteinan. 7oJ de; basileu;" wjrgivsqh kai; pevmya" ta;
strateuvmata aujtou` ajpwvlesen tou;" fonei`" ejkeivnou" kai; th;n povlin
aujtw`n ejnevprhsen. 8tovte levgei toi`" douvloi" aujtou`: oJ me;n gavmo"
e{toimo" ejstin, oiJ de; keklhmevnoi oujk h\san a[xioi: 9poreuvesqe ou\n
ejpi; ta;" diexovdou" tw`n oJdw`n kai; o{sou" eja;n eu{rhte kalevsate eij"
tou;" gavmou". 10kai; ejxelqovnte" oiJ dou`loi ejkei`noi eij" ta;" oJdou;"
sunhvgagon pavnta" ou}" eu|ron, ponhrouv" te kai; ajgaqouv": kai;
ejplhvsqh oJ gavmo" ajnakeimevnwn. 11eijselqw;n de; oJ basileu;"
qeavsasqai tou;" ajnakeimevnou" ei\den ejkei` a[nqrwpon oujk
ejndedumevnon e[nduma gavmou, 12kai; levgei aujtw/̀: eJtai`re, pw`" eijsh`lqe"
w|de mh; e[cwn e[nduma gavmouÉ oJ de; ejfimwvqh. 13tovte oJ basileu;" ei\pen
toi`" diakovnoi": dhvsante" aujtou` povda" kai; cei`ra" ejkbavlete aujto;n
eij" to; skovto" to; ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;"
tw`n ojdovntwn. 14polloi; gavr eijsin klhtoiv, ojlivgoi de; ejklektoiv.
15
Tovte poreuqevnte" oiJ Farisai`oi sumbouvlion e[labon o{pw" aujto;n
pagideuvswsin ejn lovgw/. 16kai; ajpostevllousin aujtw/̀ tou;" maqhta;"
aujtw`n meta; tw`n H
J rw/dianw`n levgonte": didavskale, oi[damen o{ti
ajlhqh;" ei\ kai; th;n oJdo;n tou` qeou` ejn ajlhqeiva/ didavskei" kai; ouj mevlei
soi peri; oujdenov". ouj ga;r blevpei" eij" provswpon ajnqrwvpwn, 17eijpe;
ou\n hJmi`n tiv soi dokei`: e[xestin dou`nai kh`nson Kaivsari h] ou[É 18gnou;"
de; oJ Ij hsou`" th;n ponhrivan aujtw`n ei\pen: tiv me peiravzete,
uJpokritaivÉ 19ejpideivxate moi to; novmisma tou` khvnsou. oiJ de;
proshvnegkan aujtw/̀ dhnavrion. 20kai; levgei aujtoi`": tivno" hJ eijkw;n
au{th kai; hJ ejpigrafhvÉ 21levgousin aujtw/̀: Kaivsaro". tovte levgei
aujtoi`": ajpovdote ou\n ta; Kaivsaro" Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw/̀ qew/̀.
22
kai; ajkouvsante" ejqauvmasan, kai; ajfevnte" aujto;n ajph`lqan.
23
E
j n ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ prosh`lqon aujtw/̀ Saddoukai`oi, levgonte" mh;
ei\nai ajnavstasin, kai; ejphrwvthsan aujto;n 24levgonte": didavskale,
Mwu>sh`" ei\pen: ejavn ti" ajpoqavnh/ mh; e[cwn tevkna, ejpigambreuvsei
oJ ajdelfo;" aujtou` th;n gunai`ka aujtou` kai; ajnasthvsei spevrma tw`/
ajdelfw`/ aujtou`. 25h\san de; parÆ hJmi`n eJpta; ajdelfoiv: kai; oJ prw`to"
ghvma" ejteleuvthsen, kai; mh; e[cwn spevrma ajfh`ken th;n gunai`ka
aujtou` tw/̀ ajdelfw/̀ aujtou`: 26oJmoivw" kai; oJ deuvtero" kai; oJ trivto" e{w"
tw`n eJptav. 27u{steron de; pavntwn ajpevqanen hJ gunhv. 28ejn th/̀
ajnastavsei ou\n tivno" tw`n eJpta; e[stai gunhvÉ pavnte" ga;r e[scon
aujthvn: 29ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": plana`sqe mh;
eijdovte" ta;" grafa;" mhde; th;n duvnamin tou` qeou`: 30ejn ga;r th/̀
ajnastavsei ou[te gamou`sin ou[te gamivzontai, ajllÆ wJ" a[ggeloi ejn tw/̀
oujranw/̀ eijsin. 31peri; de; th`" ajnastavsew" tw`n nekrw`n oujk ajnevgnwte
to; rJhqe;n uJmi`n uJpo; tou` qeou` levgonto": 32ejgwv eijmi oJ qeo;" A
j braa;m
kai; oJ qeo;" jIsaa;k kai; oJ qeo;" jIakwvbÉ oujk e[stin »oJ¼ qeo;" nekrw`n
ajlla; zwvntwn. 33kai; ajkouvsante" oiJ o[cloi ejxeplhvssonto ejpi; th/̀
didach/̀ aujtou`.
34
OiJ de; Farisai`oi ajkouvsante" o{ti ejfivmwsen tou;" Saddoukaivou"
sunhvcqhsan ejpi; to; aujtov, 35kai; ejphrwvthsen ei|" ejx aujtw`n »nomiko;"¼
peiravzwn aujtovn: 36didavskale, poiva ejntolh; megavlh ejn tw/̀ novmw/É 37oJ
de; e[fh aujtw/̀: ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejn o{lh/ th`/ kardiva/
sou kai; ejn o{lh/ th`/ yuch`/ sou kai; ejn o{lh/ th/̀ dianoiva/ sou: 38au{th
ejsti;n hJ megavlh kai; prwvth ejntolhv. 39deutevra de; oJmoiva aujth/̀:
ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 40ejn tauvtai" tai`"
dusi;n ejntolai`" o{lo" oJ novmo" krevmatai kai; oiJ profh`tai.
41
Sunhgmevnwn de; tw`n Farisaivwn ejphrwvthsen aujtou;" oJ Ij hsou`"
42
levgwn: tiv uJmi`n dokei` peri; tou` cristou`É tivno" uiJo"
v ejstinÉ
43
levgousin aujtw/̀: tou` Dauivd. levgei aujtoi`": pw`" ou\n Daui;d ejn
pneuvmati kalei` aujto;n kuvrion levgwn:
44
ei\pen kuvrio" tw`/ kurivw/ mou:
kavqou ejk dexiw`n mou,
e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpokavtw
tw`n podw`n souÉ
45
eij ou\n Daui;d kalei` aujto;n kuvrion, pw`" uiJo"
; aujtou` ejstinÉ 46kai;
oujdei;" ejduvnato ajpokriqh`nai aujtw/̀ lovgon oujde; ejtovlmhsen ti" ajpÆ
ejkeivnh" th`" hJmevra" ejperwth`sai aujto;n oujkevti.
23 Tovte oJ Ij hsou`" ejlavlhsen toi`" o[cloi" kai; toi`" maqhtai`"
aujtou` 2levgwn: ejpi; th`" Mwu>sevw" kaqevdra" ejkavqisan oiJ grammatei`"
kai; oiJ Farisai`oi. 3pavnta ou\n o{sa eja;n ei[pwsin uJmi`n poihvsate kai;
threi`te, kata; de; ta; e[rga aujtw`n mh; poiei`te: levgousin ga;r kai; ouj
poiou`sin. 4desmeuvousin de; fortiva bareva »kai; dusbavstakta¼ kai;
ejpitiqevasin ejpi; tou;" w[mou" tw`n ajnqrwvpwn, aujtoi; de; tw/̀ daktuvlw/
aujtw`n ouj qevlousin kinh`sai aujtav. 5pavnta de; ta; e[rga aujtw`n
poiou`sin pro;" to; qeaqh`nai toi`" ajnqrwvpoi": platuvnousin ga;r ta;
fulakthvria aujtw`n kai; megaluvnousin ta; kravspeda, 6filou`sin de;
th;n prwtoklisivan ejn toi`" deivpnoi" kai; ta;" prwtokaqedriva" ejn
tai`" sunagwgai`" 7kai; tou;" ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`" kai;
kalei`sqai uJpo; tw`n ajnqrwvpwn rJabbiv. 8uJmei`" de; mh; klhqh`te rJabbiv:
ei|" gavr ejstin uJmw`n oJ didavskalo", pavnte" de; uJmei`" ajdelfoiv ejste.
9
kai; patevra mh; kalevshte uJmw`n ejpi; th`" gh`", ei|" gavr ejstin uJmw`n oJ
path;r oJ oujravnio". 10mhde; klhqh`te kaqhghtaiv, o{ti kaqhghth;" uJmw`n
ejstin ei|" oJ Cristov". 11oJ de; meivzwn uJmw`n e[stai uJmw`n diavkono".
12
o{sti" de; uJywvsei eJauto;n tapeinwqhvsetai kai; o{sti" tapeinwvsei
eJauto;n uJywqhvsetai.
13
Oujai; de; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
kleivete th;n basileivan tw`n oujranw`n e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn:
uJmei`" ga;r oujk eijsevrcesqe oujde; tou;" eijsercomevnou" ajfivete
eijselqei`n.
15
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
periavgete th;n qavlassan kai; th;n xhra;n poih`sai e{na proshvluton,
kai; o{tan gevnhtai poiei`te aujto;n uiJo;n geevnnh" diplovteron uJmw`n.
16
Oujai; uJmi`n, oJdhgoi; tufloi; oiJ levgonte": o}" a]n ojmovsh/ ejn tw/̀ naw/̀,
oujdevn ejstin: o}" dÆ a]n ojmovsh/ ejn tw/̀ crusw/̀ tou` naou`, ojfeivlei. 17mwroi;
kai; tufloiv, tiv" ga;r meivzwn ejstivn, oJ cruso;" h] oJ nao;" oJ aJgiavsa" to;n
crusovnÉ 18kaiv: o}" a]n ojmovsh/ ejn tw/̀ qusiasthrivw,/ oujdevn ejstin: o}" dÆ
a]n ojmovsh/ ejn tw/̀ dwvrw/ tw/̀ ejpavnw aujtou`, ojfeivlei. 19tufloiv, tiv ga;r
mei`zon, to; dw`ron h] to; qusiasthvrion to; aJgiavzon to; dw`ronÉ 20oJ ou\n
ojmovsa" ejn tw/̀ qusiasthrivw/ ojmnuvei ejn aujtw/̀ kai; ejn pa`si toi`" ejpavnw
aujtou`: 21kai; oJ ojmovsa" ejn tw/̀ naw/̀ ojmnuvei ejn aujtw/̀ kai; ejn tw/̀
katoikou`nti aujtovn, 22kai; oJ ojmovsa" ejn tw/̀ oujranw/̀ ojmnuvei ejn tw/̀ qrovnw/
tou` qeou` kai; ejn tw/̀ kaqhmevnw/ ejpavnw aujtou`.
23
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
ajpodekatou`te to; hJduvosmon kai; to; a[nhqon kai; to; kuvminon kai;
ajfhvkate ta; baruvtera tou` novmou, th;n krivsin kai; to; e[leo" kai; th;n
pivstin: tau`ta »de;¼ e[dei poih`sai kakei`na mh; ajfievnai. 24oJdhgoi;
tufloiv, oiJ diu>livzonte" to;n kwvnwpa, th;n de; kavmhlon katapivnonte".
25
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
kaqarivzete to; e[xwqen tou` pothrivou kai; th`" paroyivdo", e[swqen de;
gevmousin ejx aJrpagh`" kai; ajkrasiva". 26Farisai`e tuflev, kaqavrison
prw`ton to; ejnto;" tou` pothrivou, i{na gevnhtai kai; to; ejkto;" aujtou`
kaqarovn.
27
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
paromoiavzete tavfoi" kekoniamevnoi", oi{tine" e[xwqen me;n
faivnontai wJrai`oi, e[swqen de; gevmousin ojstevwn nekrw`n kai; pavsh"
ajkaqarsiva". 28ou{tw" kai; uJmei`" e[xwqen me;n faivnesqe toi`"
ajnqrwvpoi" divkaioi, e[swqen dev ejste mestoi; uJpokrivsew" kai;
ajnomiva".
29
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
oijkodomei`te tou;" tavfou" tw`n profhtw`n kai; kosmei`te ta; mnhmei`a
tw`n dikaivwn, 30kai; levgete: eij h[meqa ejn tai`" hJmevrai" tw`n patevrwn
hJmw`n, oujk a]n h[meqa aujtw`n koinwnoi; ejn tw/̀ ai{mati tw`n profhtw`n.
31
w{ste marturei`te eJautoi`" o{ti uiJoiv ejste tw`n foneusavntwn tou;"
profhvta". 32kai; uJmei`" plhrwvsate to; mevtron tw`n patevrwn uJmw`n.
33
o[fei", gennhvmata ejcidnw`n, pw`" fuvghte ajpo; th`" krivsew" th`"
geevnnh"É 34Dia; tou`to ijdou; ejgw; ajpostevllw pro;" uJma`" profhvta" kai;
sofou;" kai; grammatei`": ejx aujtw`n ajpoktenei`te kai; staurwvsete
kai; ejx aujtw`n mastigwvsete ejn tai`" sunagwgai`" uJmw`n kai; diwvxete
ajpo; povlew" eij" povlin: 35o{pw" e[lqh/ ejfÆ uJma`" pa`n ai|ma divkaion
ejkcunnovmenon ejpi; th`" gh`" ajpo; tou` ai{mato" A
{ bel tou` dikaivou e{w"
tou` ai{mato" Zacarivou uiJou` Baracivou, o}n ejfoneuvsate metaxu; tou`
naou` kai; tou` qusiasthrivou. 36ajmh;n levgw uJmi`n, h{xei tau`ta pavnta
ejpi; th;n genea;n tauvthn.
37
Ij erousalh;m jIerousalhvm, hJ ajpokteivnousa tou;" profhvta" kai;
liqobolou`sa tou;" ajpestalmevnou" pro;" aujthvn, posavki" hjqevlhsa
ejpisunagagei`n ta; tevkna sou, o}n trovpon o[rni" ejpisunavgei ta;
nossiva aujth`" uJpo; ta;" ptevruga", kai; oujk hjqelhvsate. 38ijdou;
ajfivetai uJmi`n oJ oi\ko" uJmw`n e[rhmo". 39levgw ga;r uJmi`n, ouj mhv me i[dhte
ajpÆ a[rti e{w" a]n ei[phte: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati
kurivou.
24 Kai; ejxelqw;n oJ Ij hsou`" ajpo; tou` iJerou` ejporeuveto, kai;
prosh`lqon oiJ maqhtai; aujtou` ejpidei`xai aujtw/̀ ta;" oijkodoma;" tou`
iJerou`. 2oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": ouj blevpete tau`ta pavntaÉ
ajmh;n levgw uJmi`n, ouj mh; ajfeqh/̀ w|de livqo" ejpi; livqon o}" ouj
kataluqhvsetai.
3
Kaqhmevnou de; aujtou` ejpi; tou` o[rou" tw`n ejlaiw`n prosh`lqon aujtw/̀
oiJ maqhtai; katÆ ijdivan levgonte": eijpe; hJmi`n, povte tau`ta e[stai kai;
tiv to; shmei`on th`" sh`" parousiva" kai; sunteleiva" tou` aijw`no"É 4Kai;
ajpokriqei;" oJ
Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": blevpete mhv ti" uJma`"
5
planhvsh/: polloi; ga;r ejleuvsontai ejpi; tw/̀ ojnovmati mou levgonte":
ejgwv eijmi oJ cristov", kai; pollou;" planhvsousin. 6mellhvsete de;
ajkouvein polevmou" kai; ajkoa;" polevmwn: oJra`te mh; qroei`sqe: dei` ga;r
genevsqai, ajllÆ ou[pw ejsti;n to; tevlo". 7ejgerqhvsetai ga;r e[qno" ejpi;
e[qno" kai; basileiva ejpi; basileivan kai; e[sontai limoi; kai; seismoi;
kata; tovpou": 8pavnta de; tau`ta ajrch; wjdivnwn. 9Tovte paradwvsousin
uJma`" eij" qli`yin kai; ajpoktenou`sin uJma`", kai; e[sesqe misouvmenoi
uJpo; pavntwn tw`n ejqnw`n dia; to; o[noma mou. 10kai; tovte
skandalisqhvsontai polloi; kai; ajllhvlou" paradwvsousin kai;
mishvsousin ajllhvlou": 11kai; polloi; yeudoprofh`tai ejgerqhvsontai
kai; planhvsousin pollouv": 12kai; dia; to; plhqunqh`nai th;n ajnomivan
yughvsetai hJ ajgavph tw`n pollw`n. 13oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to"
swqhvsetai. 14kai; khrucqhvsetai tou`to to; eujaggevlion th`"
basileiva" ejn o{lh/ th/̀ oijkoumevnh/ eij" martuvrion pa`sin toi`" e[qnesin,
kai; tovte h{xei to; tevlo".
15
{Otan ou\n i[dhte to; bdevlugma th`" ejrhmwvsew" to; rJhqe;n dia;
Danih;l tou` profhvtou eJsto;" ejn tovpw/ aJgivw,/ oJ ajnaginwvskwn noeivtw,
16
tovte oiJ ejn th/̀ Ij oudaiva/ feugevtwsan eij" ta; o[rh, 17oJ ejpi; tou`
dwvmato" mh; katabavtw a\rai ta; ejk th`" oijkiva" aujtou`, 18kai; oJ ejn tw/̀
ajgrw/̀ mh; ejpistreyavtw ojpivsw a\rai to; iJmavtion aujtou`. 19oujai; de; tai`"
ejn gastri; ejcouvsai" kai; tai`" qhlazouvsai" ejn ejkeivnai" tai`"
hJmevrai". 20proseuvcesqe de; i{na mh; gevnhtai hJ fugh; uJmw`n ceimw`no"
mhde; sabbavtw/. 21e[stai ga;r tovte qli`yi" megavlh oi{a ouj gevgonen ajpÆ
ajrch`" kovsmou e{w" tou` nu`n oujdÆ ouj mh; gevnhtai. 22kai; eij mh;
ejkolobwvqhsan aiJ hJmevrai ejkei`nai, oujk a]n ejswvqh pa`sa savrx: dia; de;
tou;" ejklektou;" kolobwqhvsontai aiJ hJmevrai ejkei`nai. 23Tovte ejavn ti"
uJmi`n ei[ph/: ijdou; w|de oJ cristov", h[: w|de, mh; pisteuvshte:
24
ejgerqhvsontai ga;r yeudovcristoi kai; yeudoprofh`tai kai;
dwvsousin shmei`a megavla kai; tevrata w{ste planh`sai, eij dunatovn,
kai; tou;" ejklektouv". 25ijdou; proeivrhka uJmi`n. 26eja;n ou\n ei[pwsin uJmi`n:
ijdou; ejn th/̀ ejrhvmw/ ejstivn, mh; ejxevlqhte: ijdou; ejn toi`" tameivoi", mh;
pisteuvshte: 27w{sper ga;r hJ ajstraph; ejxevrcetai ajpo; ajnatolw`n kai;
faivnetai e{w" dusmw`n, ou{tw" e[stai hJ parousiva tou` uiJou` tou`
ajnqrwvpou: 28o{pou eja;n h\/ to; ptw`ma, ejkei` sunacqhvsontai oiJ ajetoiv.
29
Eujqevw" de; meta; th;n qli`yin tw`n hJmerw`n ejkeivnwn
oJ h{lio" skotisqhvsetai,
kai; hJ selhvnh ouj dwvsei to; fevggo" aujth`",
kai; oiJ ajstevre" pesou`ntai ajpo; tou` oujranou`,
kai; aiJ dunavmei" tw`n oujranw`n saleuqhvsontai.
30
kai; tovte fanhvsetai to; shmei`on tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou ejn oujranw/̀,
kai; tovte kovyontai pa`sai aiJ fulai; th`" gh`" kai; o[yontai to;n uiJo;n
tou` ajnqrwvpou ejrcovmenon ejpi; tw`n nefelw`n tou` oujranou` meta;
dunavmew" kai; dovxh" pollh`": 31kai; ajpostelei` tou;" ajggevlou" aujtou`
meta; savlpiggo" megavlh", kai; ejpisunavxousin tou;" ejklektou;"
aujtou` ejk tw`n tessavrwn ajnevmwn ajpÆ a[krwn oujranw`n e{w" »tw`n¼ a[krwn
aujtw`n.
32
A
j po; de; th`" sukh`" mavqete th;n parabolhvn: o{tan h[dh oJ klavdo"
aujth`" gevnhtai aJpalo;" kai; ta; fuvlla ejkfuvh,/ ginwvskete o{ti ejggu;"
to; qevro": 33ou{tw" kai; uJmei`", o{tan i[dhte pavnta tau`ta, ginwvskete
o{ti ejgguv" ejstin ejpi; quvrai". 34ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; parevlqh/ hJ
genea; au{th e{w" a]n pavnta tau`ta gevnhtai. 35oJ oujrano;" kai; hJ gh`
pareleuvsetai, oiJ de; lovgoi mou ouj mh; parevlqwsin.
36
Peri; de; th`" hJmevra" ejkeivnh" kai; w{ra" oujdei;" oi\den, oujde; oiJ
a[ggeloi tw`n oujranw`n oujde; oJ uiJo"
v , eij mh; oJ path;r movno". 37 {Wsper
ga;r aiJ hJmevrai tou` Nw`e, ou{tw" e[stai hJ parousiva tou` uiJou` tou`
ajnqrwvpou. 38wJ" ga;r h\san ejn tai`" hJmevrai" »ejkeivnai"¼ tai`" pro; tou`
kataklusmou` trwvgonte" kai; pivnonte", gamou`nte" kai; gamivzonte",
a[cri h|" hJmevra" eijsh`lqen Nw`e eij" th;n kibwtovn, 39kai; oujk e[gnwsan
e{w" h\lqen oJ kataklusmo;" kai; h\ren a{panta", ou{tw" e[stai »kai;¼ hJ
parousiva tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou. 40tovte duvo e[sontai ejn tw/̀ ajgrw/̀,
ei|" paralambavnetai kai; ei|" ajfivetai: 41duvo ajlhvqousai ejn tw/̀ muvlw/,
miva paralambavnetai kai; miva ajfivetai. 42Grhgorei`te ou\n, o{ti oujk
oi[date poiva/ hJmevra/ oJ kuvrio" uJmw`n e[rcetai. 43 E
j kei`no de; ginwvskete
o{ti eij h[d/ ei oJ oijkodespovth" poiva/ fulakh/̀ oJ klevpth" e[rcetai,
ejgrhgovrhsen a]n kai; oujk a]n ei[asen diorucqh`nai th;n oijkivan aujtou`.
44
dia; tou`to kai; uJmei`" givnesqe e{toimoi, o{ti h|/ ouj dokei`te w{ra/ oJ uiJo"
;
tou` ajnqrwvpou e[rcetai.
45
Tiv" a[ra ejsti;n oJ pisto;" dou`lo" kai; frovnimo" o}n katevsthsen oJ
kuvrio" ejpi; th`" oijketeiva" aujtou` tou` dou`nai aujtoi`" th;n trofh;n ejn
kairw/̀É 46makavrio" oJ dou`lo" ejkei`no" o}n ejlqw;n oJ kuvrio" aujtou`
euJrhvsei ou{tw" poiou`nta: 47ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ejpi; pa`sin toi`"
uJpavrcousin aujtou` katasthvsei aujtovn. 48eja;n de; ei[ph/ oJ kako;" dou`lo"
ejkei`no" ejn th/̀ kardiva/ aujtou`: cronivzei mou oJ kuvrio", 49kai; a[rxhtai
tuvptein tou;" sundouvlou" aujtou`, ejsqivh/ de; kai; pivnh/ meta; tw`n
mequovntwn, 50h{xei oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ejn hJmevra/ h|/ ouj
prosdoka/̀ kai; ejn w{ra/ h|/ ouj ginwvskei, 51kai; dicotomhvsei aujto;n kai; to;
mevro" aujtou` meta; tw`n uJpokritw`n qhvsei: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai;
oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn.
25 Tovte oJmoiwqhvsetai hJ basileiva tw`n oujranw`n devka parqevnoi",
ai{tine" labou`sai ta;" lampavda" eJautw`n ejxh`lqon eij" uJpavnthsin
tou` numfivou. 2pevnte de; ejx aujtw`n h\san mwrai; kai; pevnte frovnimoi.
3
aiJ ga;r mwrai; labou`sai ta;" lampavda" aujtw`n oujk e[labon meqÆ
eJautw`n e[laion. 4aiJ de; frovnimoi e[labon e[laion ejn toi`" ajggeivoi"
meta; tw`n lampavdwn eJautw`n. 5cronivzonto" de; tou` numfivou
ejnuvstaxan pa`sai kai; ejkavqeudon. 6mevsh" de; nukto;" kraugh;
gevgonen: ijdou; oJ numfivo", ejxevrcesqe eij" ajpavnthsin »aujtou`¼. 7tovte
hjgevrqhsan pa`sai aiJ parqevnoi ejkei`nai kai; ejkovsmhsan ta;"
lampavda" eJautw`n. 8aiJ de; mwrai; tai`" fronivmoi" ei\pan: dovte hJmi`n ejk
tou` ejlaivou uJmw`n, o{ti aiJ lampavde" hJmw`n sbevnnuntai. 9ajpekrivqhsan
de; aiJ frovnimoi levgousai: mhvpote ouj mh; ajrkevsh/ hJmi`n kai; uJmi`n:
poreuvesqe ma`llon pro;" tou;" pwlou`nta" kai; ajgoravsate eJautai`".
10
ajpercomevnwn de; aujtw`n ajgoravsai h\lqen oJ numfivo", kai; aiJ e{toimoi
eijsh`lqon metÆ aujtou` eij" tou;" gavmou" kai; ejkleivsqh hJ quvra.
11
u{steron de; e[rcontai kai; aiJ loipai; parqevnoi levgousai: kuvrie
kuvrie, a[noixon hJmi`n. 12oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n, oujk
oi\da uJma`". 13grhgorei`te ou\n, o{ti oujk oi[date th;n hJmevran oujde; th;n
w{ran.
14
{Wsper ga;r a[nqrwpo" ajpodhmw`n ejkavlesen tou;" ijdivou" douvlou"
kai; parevdwken aujtoi`" ta; uJpavrconta aujtou`, 15kai; w|/ me;n e[dwken
pevnte tavlanta, w|/ de; duvo, w|/ de; e{n, eJkavstw/ kata; th;n ijdivan duvnamin,
kai; ajpedhvmhsen. eujqevw" 16poreuqei;" oJ ta; pevnte tavlanta labw;n
hjrgavsato ejn aujtoi`" kai; ejkevrdhsen a[lla pevnte: 17wJsauvtw" oJ ta; duvo
ejkevrdhsen a[lla duvo. 18oJ de; to; e}n labw;n ajpelqw;n w[ruxen gh`n kai;
e[kruyen to; ajrguvrion tou` kurivou aujtou`. 19meta; de; polu;n crovnon
e[rcetai oJ kuvrio" tw`n douvlwn ejkeivnwn kai; sunaivrei lovgon metÆ
aujtw`n. 20kai; proselqw;n oJ ta; pevnte tavlanta labw;n proshvnegken
a[lla pevnte tavlanta levgwn: kuvrie, pevnte tavlanta moi parevdwka":
i[de a[lla pevnte tavlanta ejkevrdhsa. 21e[fh aujtw/̀ oJ kuvrio" aujtou`: eu\,
dou`le ajgaqe; kai; pistev, ejpi; ojlivga h\" pistov", ejpi; pollw`n se
katasthvsw: ei[selqe eij" th;n cara;n tou` kurivou sou. 22proselqw;n
»de;¼ kai; oJ ta; duvo tavlanta ei\pen: kuvrie, duvo tavlanta moi
parevdwka": i[de a[lla duvo tavlanta ejkevrdhsa. 23e[fh aujtw/̀ oJ kuvrio"
aujtou`: eu\, dou`le ajgaqe; kai; pistev, ejpi; ojlivga h\" pistov", ejpi; pollw`n
se katasthvsw: ei[selqe eij" th;n cara;n tou` kurivou sou. 24proselqw;n
de; kai; oJ to; e}n tavlanton eijlhfw;" ei\pen: kuvrie, e[gnwn se o{ti
sklhro;" ei\ a[nqrwpo", qerivzwn o{pou oujk e[speira" kai; sunavgwn o{qen
ouj dieskovrpisa", 25kai; fobhqei;" ajpelqw;n e[kruya to; tavlanton sou
ejn th/̀ gh/̀: i[de e[cei" to; sovn. 26ajpokriqei;" de; oJ kuvrio" aujtou` ei\pen
aujtw/̀: ponhre; dou`le kai; ojknhrev, h[d/ ei" o{ti qerivzw o{pou oujk e[speira
kai; sunavgw o{qen ouj dieskovrpisaÉ 27e[dei se ou\n balei`n ta; ajrguvria
mou toi`" trapezivtai", kai; ejlqw;n ejgw; ejkomisavmhn a]n to; ejmo;n su;n
tovkw/. 28a[rate ou\n ajpÆ aujtou` to; tavlanton kai; dovte tw/̀ e[conti ta;
devka tavlanta: 29tw/̀ ga;r e[conti panti; doqhvsetai kai;
perisseuqhvsetai, tou` de; mh; e[conto" kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajpÆ
aujtou`. 30kai; to;n ajcrei`on dou`lon ejkbavlete eij" to; skovto" to;
ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn.
31
{Otan de; e[lqh/ oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejn th/̀ dovxh/ aujtou` kai;
pavnte" oiJ a[ggeloi metÆ aujtou`, tovte kaqivsei ejpi; qrovnou dovxh"
aujtou`: 32kai; sunacqhvsontai e[mprosqen aujtou` pavnta ta; e[qnh, kai;
ajforivsei aujtou;" ajpÆ ajllhvlwn, w{sper oJ poimh;n ajforivzei ta;
provbata ajpo; tw`n ejrivfwn, 33kai; sthvsei ta; me;n provbata ejk dexiw`n
aujtou`, ta; de; ejrivfia ejx eujwnuvmwn. 34tovte ejrei` oJ basileu;" toi`" ejk
dexiw`n aujtou`: deu`te oiJ eujloghmevnoi tou` patrov" mou,
klhronomhvsate th;n hJtoimasmevnhn uJmi`n basileivan ajpo; katabolh`"
kovsmou. 35ejpeivnasa ga;r kai; ejdwvkate moi fagei`n, ejdivyhsa kai;
ejpotivsate me, xevno" h[mhn kai; sunhgavgete me, 36gumno;" kai;
periebavlete me, hjsqevnhsa kai; ejpeskevyasqe me, ejn fulakh/̀ h[mhn
kai; h[lqate prov" me. 37tovte ajpokriqhvsontai aujtw/̀ oiJ divkaioi
levgonte": kuvrie, povte se ei[domen peinw`nta kai; ejqrevyamen, h]
diyw`nta kai; ejpotivsamenÉ 38povte dev se ei[domen xevnon kai;
sunhgavgomen, h] gumno;n kai; periebavlomenÉ 39povte dev se ei[domen
ajsqenou`nta h] ejn fulakh/̀ kai; h[lqomen prov" seÉ 40kai; ajpokriqei;" oJ
basileu;" ejrei` aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n, ejfÆ o{son ejpoihvsate eJni;
touvtwn tw`n ajdelfw`n mou tw`n ejlacivstwn, ejmoi; ejpoihvsate.
41
tovte ejrei` kai; toi`" ejx eujwnuvmwn: poreuvesqe ajpÆ ejmou` »oiJ¼
kathramevnoi eij" to; pu`r to; aijwvnion to; hJtoimasmevnon tw/̀ diabovlw/
kai; toi`" ajggevloi" aujtou`. 42ejpeivnasa ga;r kai; oujk ejdwvkate moi
fagei`n, ejdivyhsa kai; oujk ejpotivsate me, 43xevno" h[mhn kai; ouj
sunhgavgete me, gumno;" kai; ouj periebavlete me, ajsqenh;" kai; ejn
fulakh/̀ kai; oujk ejpeskevyasqe me. 44tovte ajpokriqhvsontai kai; aujtoi;
levgonte": kuvrie, povte se ei[domen peinw`nta h] diyw`nta h] xevnon h]
gumno;n h] ajsqenh` h] ejn fulakh/̀ kai; ouj dihkonhvsamen soiÉ 45tovte
ajpokriqhvsetai aujtoi`" levgwn: ajmh;n levgw uJmi`n, ejfÆ o{son oujk
ejpoihvsate eJni; touvtwn tw`n ejlacivstwn, oujde; ejmoi; ejpoihvsate. 46kai;
ajpeleuvsontai ou|toi eij" kovlasin aijwvnion, oiJ de; divkaioi eij" zwh;n
aijwvnion.
26 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" pavnta" tou;" lovgou"
touvtou", ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou`: 2oi[date o{ti meta; duvo hJmevra"
to; pavsca givnetai, kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdotai eij" to;
3
staurwqh`nai. Tovte sunhvcqhsan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi
tou` laou` eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw" tou` legomevnou Kai>avfa 4kai;
sunebouleuvsanto i{na to;n
Ij hsou`n dovlw/ krathvswsin kai;
5
ajpokteivnwsin: e[legon dev: mh; ejn th/̀ eJorth/̀, i{na mh; qovrubo" gevnhtai
ejn tw/̀ law/̀.
6
Tou` de; Ij hsou` genomevnou ejn Bhqaniva/ ejn oijkiva/ Sivmwno" tou`
leprou`, 7prosh`lqen aujtw/̀ gunh; e[cousa ajlavbastron muvrou
barutivmou kai; katevceen ejpi; th`" kefalh`" aujtou` ajnakeimevnou.
8
ijdovnte" de; oiJ maqhtai; hjganavkthsan levgonte": eij" tiv hJ ajpwvleia
au{thÉ 9ejduvnato ga;r tou`to praqh`nai pollou` kai; doqh`nai ptwcoi`".
10
gnou;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": tiv kovpou" parevcete th/̀
gunaikivÉ e[rgon ga;r kalo;n hjrgavsato eij" ejmev: 11pavntote ga;r tou;"
ptwcou;" e[cete meqÆ eJautw`n, ejme; de; ouj pavntote e[cete: 12balou`sa
ga;r au{th to; muvron tou`to ejpi; tou` swvmato" mou pro;" to; ejntafiavsai
me ejpoivhsen. 13ajmh;n levgw uJmi`n, o{pou eja;n khrucqh/̀ to; eujaggevlion
tou`to ejn o{lw/ tw/̀ kovsmw/, lalhqhvsetai kai; o} ejpoivhsen au{th eij"
mnhmovsunon aujth`".
14
Tovte poreuqei;" ei|" tw`n dwvdeka, oJ legovmeno"
Ij ouvda"
15
Ij skariwvth", pro;" tou;" ajrcierei`" ei\pen: tiv qevlete moi dou`nai,
kagw; uJmi`n paradwvsw aujtovnÉ oiJ de; e[sthsan aujtw/̀ triavkonta
ajrguvria. 16kai; ajpo; tovte ejzhvtei eujkairivan i{na aujto;n paradw/̀.
17
Th/̀ de; prwvth/ tw`n ajzuvmwn prosh`lqon oiJ maqhtai; tw/̀ Ij hsou`
levgonte": pou` qevlei" eJtoimavswmen soi fagei`n to; pavscaÉ 18oJ de;
ei\pen: uJpavgete eij" th;n povlin pro;" to;n dei`na kai; ei[pate aujtw/̀: oJ
didavskalo" levgei: oJ kairov" mou ejgguv" ejstin, pro;" se; poiw` to;
pavsca meta; tw`n maqhtw`n mou. 19kai; ejpoivhsan oiJ maqhtai; wJ"
sunevtaxen aujtoi`" oJ Ij hsou`" kai; hJtoivmasan to; pavsca. 20 jOyiva" de;
genomevnh" ajnevkeito meta; tw`n dwvdeka. 21kai; ejsqiovntwn aujtw`n
ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n paradwvsei me. 22kai;
lupouvmenoi sfovdra h[rxanto levgein aujtw/̀ ei|" e{kasto": mhvti ejgwv
eijmi, kuvrieÉ 23oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oJ ejmbavya" metÆ ejmou` th;n
; tou`
cei`ra ejn tw/̀ trublivw/ ou|to" me paradwvsei. 24oJ me;n uiJo"
ajnqrwvpou uJpavgei kaqw;" gevgraptai peri; aujtou`, oujai; de; tw/̀ ajnqrwvpw/
ejkeivnw/ diÆ ou| oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdotai: kalo;n h\n aujtw/̀ eij
oujk ejgennhvqh oJ a[nqrwpo" ejkei`no". 25ajpokriqei;" de; Ij ouvda" oJ
paradidou;" aujto;n ei\pen: mhvti ejgwv eijmi, rJabbivÉ levgei aujtw/̀: su;
ei\pa".
26
E
j sqiovntwn de; aujtw`n labw;n oJ Ij hsou`" a[rton kai; eujloghvsa"
e[klasen kai; dou;" toi`" maqhtai`" ei\pen: lavbete favgete, tou`to
ejstin to; sw`ma mou. 27kai; labw;n pothvrion kai; eujcaristhvsa" e[dwken
aujtoi`" levgwn: pivete ejx aujtou` pavnte", 28tou`to gavr ejstin to; ai|ma
mou th`" diaqhvkh" to; peri; pollw`n ejkcunnovmenon eij" a[fesin
aJmartiw`n. 29levgw de; uJmi`n, ouj mh; pivw ajpÆ a[rti ejk touvtou tou`
genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" th`" hJmevra" ejkeivnh" o{tan aujto; pivnw
meqÆ uJmw`n kaino;n ejn th/̀ basileiva/ tou` patrov" mou. 30Kai;
uJmnhvsante" ejxh`lqon eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n.
31
Tovte levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": pavnte" uJmei`" skandalisqhvsesqe
ejn ejmoi; ejn th/̀ nukti; tauvth/, gevgraptai gavr:
patavxw to;n poimevna,
kai; diaskorpisqhvsontai ta; provbata th`" poivmnh".
32
meta; de; to; ejgerqh`nai me proavxw uJma`" eij" th;n Galilaivan.
33
ajpokriqei;" de; oJ Pevtro" ei\pen aujtw/̀: eij pavnte"
skandalisqhvsontai ejn soiv, ejgw; oujdevpote skandalisqhvsomai. 34e[fh
aujtw/̀ oJ Ij hsou`": ajmh;n levgw soi o{ti ejn tauvth/ th/̀ nukti; pri;n
ajlevktora fwnh`sai tri;" ajparnhvsh/ me. 35levgei aujtw/̀ oJ Pevtro": ka;n
devh/ me su;n soi; ajpoqanei`n, ouj mhv se ajparnhvsomai. oJmoivw" kai;
pavnte" oiJ maqhtai; ei\pan.
36
Tovte e[rcetai metÆ aujtw`n oJ Ij hsou`" eij" cwrivon legovmenon
Geqshmani; kai; levgei toi`" maqhtai`": kaqivsate aujtou` e{w" »ou|¼
ajpelqw;n ejkei` proseuvxwmai. 37kai; paralabw;n to;n Pevtron kai; tou;"
duvo uiJou;" Zebedaivou h[rxato lupei`sqai kai; ajdhmonei`n. 38tovte levgei
aujtoi`": perivlupo" ejstin hJ yuchv mou e{w" qanavtou: meivnate w|de kai;
grhgorei`te metÆ ejmou`. 39kai; proelqw;n mikro;n e[pesen ejpi; provswpon
aujtou` proseucovmeno" kai; levgwn: pavter mou, eij dunatovn ejstin,
parelqavtw ajpÆ ejmou` to; pothvrion tou`to: plh;n oujc wJ" ejgw; qevlw ajllÆ
wJ" suv. 40kai; e[rcetai pro;" tou;" maqhta;" kai; euJrivskei aujtou;"
kaqeuvdonta", kai; levgei tw/̀ Pevtrw/: ou{tw" oujk ijscuvsate mivan w{ran
grhgorh`sai metÆ ejmou`É 41grhgorei`te kai; proseuvcesqe, i{na mh;
eijsevlqhte eij" peirasmovn: to; me;n pneu`ma provqumon hJ de; sa;rx
ajsqenhv". 42pavlin ejk deutevrou ajpelqw;n proshuvxato levgwn: pavter
mou, eij ouj duvnatai tou`to parelqei`n eja;n mh; aujto; pivw, genhqhvtw to;
qevlhma sou. 43kai; ejlqw;n pavlin eu|ren aujtou;" kaqeuvdonta", h\san
ga;r aujtw`n oiJ ojfqalmoi; bebarhmevnoi. 44kai; ajfei;" aujtou;" pavlin
ajpelqw;n proshuvxato ejk trivtou to;n aujto;n lovgon eijpw;n pavlin.
45
tovte e[rcetai pro;" tou;" maqhta;" kai; levgei aujtoi`": kaqeuvdete
»to;¼ loipo;n kai; ajnapauvesqe: ijdou; h[ggiken hJ w{ra kai; oJ uiJo"
; tou`
46
ajnqrwvpou paradivdotai eij" cei`ra" aJmartwlw`n. ejgeivresqe a[gwmen:
ijdou; h[ggiken oJ paradidouv" me.
47
Kai; e[ti aujtou` lalou`nto" ijdou; Ij ouvda" ei|" tw`n dwvdeka h\lqen
kai; metÆ aujtou` o[clo" polu;" meta; macairw`n kai; xuvlwn ajpo; tw`n
ajrcierevwn kai; presbutevrwn tou` laou`. 48oJ de; paradidou;" aujto;n
e[dwken aujtoi`" shmei`on levgwn: o}n a]n filhvsw aujtov" ejstin,
krathvsate aujtovn. 49kai; eujqevw" proselqw;n tw/̀ jIhsou` ei\pen: cai`re,
rJabbiv, kai; katefivlhsen aujtovn. 50oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtw/̀: eJtai`re,
ejfÆ o} pavrei. tovte proselqovnte" ejpevbalon ta;" cei`ra" ejpi; to;n
Ij hsou`n kai; ejkravthsan aujtovn. 51Kai; ijdou; ei|" tw`n meta; jIhsou`
ejkteivna" th;n cei`ra ajpevspasen th;n mavcairan aujtou` kai; patavxa"
to;n dou`lon tou` ajrcierevw" ajfei`len aujtou` to; wjtivon. 52tovte levgei
aujtw/̀ oJ Ij hsou`": ajpovstreyon th;n mavcairan sou eij" to;n tovpon
aujth`": pavnte" ga;r oiJ labovnte" mavcairan ejn macaivrh/ ajpolou`ntai.
53
h] dokei`" o{ti ouj duvnamai parakalevsai to;n patevra mou, kai;
parasthvsei moi a[rti pleivw dwvdeka legiw`na" ajggevlwnÉ 54pw`" ou\n
plhrwqw`sin aiJ grafai; o{ti ou{tw" dei` genevsqaiÉ 55 E
j n ejkeivnh/ th/̀ w{ra/
ei\pen oJ Ij hsou`" toi`" o[cloi": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta;
macairw`n kai; xuvlwn sullabei`n meÉ kaqÆ hJmevran ejn tw/̀ iJerw/̀
ejkaqezovmhn didavskwn kai; oujk ejkrathvsate me. 56tou`to de; o{lon
gevgonen i{na plhrwqw`sin aiJ grafai; tw`n profhtw`n. Tovte oiJ maqhtai;
pavnte" ajfevnte" aujto;n e[fugon.
57
OiJ de; krathvsante" to;n Ij hsou`n ajphvgagon pro;" Kai>avfan to;n
ajrciereva, o{pou oiJ grammatei`" kai; oiJ presbuvteroi sunhvcqhsan. 58oJ
de; Pevtro" hjkolouvqei aujtw/̀ ajpo; makrovqen e{w" th`" aujlh`" tou`
ajrcierevw" kai; eijselqw;n e[sw ejkavqhto meta; tw`n uJphretw`n ijdei`n to;
tevlo". 59OiJ de; ajrcierei`" kai; to; sunevdrion o{lon ejzhvtoun
yeudomarturivan kata; tou` jIhsou` o{pw" aujto;n qanatwvswsin, 60kai;
oujc eu|ron pollw`n proselqovntwn yeudomartuvrwn. u{steron de;
proselqovnte" duvo 61ei\pan: ou|to" e[fh: duvnamai katalu`sai to;n nao;n
tou` qeou` kai; dia; triw`n hJmerw`n oijkodomh`sai. 62kai; ajnasta;" oJ
ajrciereu;" ei\pen aujtw/̀: oujde;n ajpokrivnh/ tiv ou|toi sou
katamarturou`sinÉ 63oJ de; jIhsou`" ejsiwvpa. kai; oJ ajrciereu;" ei\pen
aujtw/̀: ejxorkivzw se kata; tou` qeou` tou` zw`nto" i{na hJmi`n ei[ph/" eij su;
ei\ oJ cristo;" oJ uiJo"
; tou` qeou`. 64levgei aujtw/̀ oJ jIhsou`": su; ei\pa".
plh;n levgw uJmi`n:
ajpÆ a[rti o[yesqe to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
kaqhvmenon ejk dexiw`n th`" dunavmew"
kai; ejrcovmenon ejpi; tw`n nefelw`n tou` oujranou`.
65
tovte oJ ajrciereu;" dievrrhxen ta; iJmavtia aujtou` levgwn:
ejblasfhvmhsen: tiv e[ti creivan e[comen martuvrwnÉ i[de nu`n hjkouvsate
th;n blasfhmivan: 66tiv uJmi`n dokei`É oiJ de; ajpokriqevnte" ei\pan: e[noco"
qanavtou ejstivn. 67Tovte ejnevptusan eij" to; provswpon aujtou` kai;
ejkolavfisan aujtovn, oiJ de; ejravpisan 68levgonte": profhvteuson hJmi`n,
cristev, tiv" ejstin oJ paivsa" seÉ
69
JO de; Pevtro" ejkavqhto e[xw ejn th/̀ aujlh/̀: kai; prosh`lqen aujtw/̀ miva
paidivskh levgousa: kai; su; h\sqa meta; jIhsou` tou` Galilaivou. 70oJ de;
hjrnhvsato e[mprosqen pavntwn levgwn: oujk oi\da tiv levgei".
71
ejxelqovnta de; eij" to;n pulw`na ei\den aujto;n a[llh kai; levgei toi`"
ejkei`: ou|to" h\n meta; Ij hsou` tou` Nazwraivou. 72kai; pavlin hjrnhvsato
meta; o{rkou o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon. 73meta; mikro;n de;
proselqovnte" oiJ eJstw`te" ei\pon tw/̀ Pevtrw/: ajlhqw`" kai; su; ejx aujtw`n
ei\, kai; ga;r hJ laliav sou dh`lon se poiei`. 74tovte h[rxato
kataqemativzein kai; ojmnuvein o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon. kai; eujqevw"
v ato" Ij hsou`
ajlevktwr ejfwvnhsen. 75kai; ejmnhvsqh oJ Pevtro" tou` rJhm
eijrhkovto" o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai tri;" ajparnhvsh/ me: kai;
ejxelqw;n e[xw e[klausen pikrw`".
27 Prwiva
Ÿ " de; genomevnh" sumbouvlion e[labon pavnte" oiJ
ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tou` laou` kata; tou` Ij hsou` w{ste
qanatw`sai aujtovn: 2kai; dhvsante" aujto;n ajphvgagon kai; parevdwkan
Pilavtw/ tw/̀ hJgemovni.
3
Tovte ijdw;n
Ij ouvda" oJ paradidou;" aujto;n o{ti katekrivqh,
metamelhqei;" e[streyen ta; triavkonta ajrguvria toi`" ajrciereu`sin
kai; presbutevroi" 4levgwn: h{marton paradou;" ai|ma ajqw/̀on. oiJ de;
ei\pan: tiv pro;" hJma`"É su; o[yh/. 5kai; rJivya" ta; ajrguvria eij" to;n nao;n
ajnecwvrhsen, kai; ajpelqw;n ajphvgxato. 6OiJ de; ajrcierei`" labovnte" ta;
ajrguvria ei\pan: oujk e[xestin balei`n aujta; eij" to;n korbana`n, ejpei;
timh; ai{mato" ejstin. 7sumbouvlion de; labovnte" hjgovrasan ejx aujtw`n
to;n ajgro;n tou` keramevw" eij" tafh;n toi`" xevnoi". 8dio; ejklhvqh oJ
ajgro;" ejkei`no" ajgro;" ai{mato" e{w" th`" shvmeron. 9tovte ejplhrwvqh to;
rJhqe;n dia; Ij eremivou tou` profhvtou levgonto": kai; e[labon ta;
triavkonta ajrguvria, th;n timh;n tou` tetimhmevnou o}n
ejtimhvsanto ajpo; uiJw`n jIsrahvl, 10kai; e[dwkan aujta; eij" to;n
ajgro;n tou` keramevw", kaqa; sunevtaxen moi kuvrio".
11
JO de;
Ij hsou`" ejstavqh e[mprosqen tou` hJgemovno": kai;
ejphrwvthsen aujto;n oJ hJgemw;n levgwn: su; ei\ oJ basileu;" tw`n
Ij oudaivwnÉ oJ de; jIhsou`" e[fh: su; levgei". 12kai; ejn tw/̀ kathgorei`sqai
aujto;n uJpo; tw`n ajrcierevwn kai; presbutevrwn oujde;n ajpekrivnato.
13
tovte levgei aujtw/̀ oJ Pila`to": oujk ajkouvei" povsa sou
katamarturou`sinÉ 14kai; oujk ajpekrivqh aujtw/̀ pro;" oujde; e}n rJhm
` a,
w{ste qaumavzein to;n hJgemovna livan.
15
Kata; de; eJorth;n eijwqv ei oJ hJgemw;n ajpoluvein e{na tw/̀ o[clw/ devsmion
o}n h[qelon. 16ei\con de; tovte devsmion ejpivshmon legovmenon » Ij hsou`n¼
Barabba`n. 17sunhgmevnwn ou\n aujtw`n ei\pen aujtoi`" oJ Pila`to": tivna
qevlete ajpoluvsw uJmi`n, » Ij hsou`n to;n¼ Barabba`n h] Ij hsou`n to;n
legovmenon cristovnÉ 18h[d/ ei ga;r o{ti dia; fqovnon parevdwkan aujtovn.
19
Kaqhmevnou de; aujtou` ejpi; tou` bhvmato" ajpevsteilen pro;" aujto;n hJ
gunh; aujtou` levgousa: mhde;n soi; kai; tw/̀ dikaivw/ ejkeivnw/: polla; ga;r
e[paqon shvmeron katÆ o[nar diÆ aujtovn. 20OiJ de; ajrcierei`" kai; oiJ
presbuvteroi e[peisan tou;" o[clou" i{na aijthvswntai to;n Barabba`n,
to;n de; Ij hsou`n ajpolevswsin. 21ajpokriqei;" de; oJ hJgemw;n ei\pen
aujtoi`": tivna qevlete ajpo; tw`n duvo ajpoluvsw uJmi`nÉ oiJ de; ei\pan: to;n
Barabba`n. 22levgei aujtoi`" oJ Pila`to": tiv ou\n poihvsw Ij hsou`n to;n
legovmenon cristovnÉ levgousin pavnte": staurwqhvtw. 23oJ de; e[fh: tiv
ga;r kako;n ejpoivhsenÉ oiJ de; perissw`" e[krazon levgonte":
staurwqhvtw. 24ijdw;n de; oJ Pila`to" o{ti oujde;n wjfelei` ajlla; ma`llon
qovrubo" givnetai, labw;n u{dwr ajpenivyato ta;" cei`ra" ajpevnanti tou`
o[clou levgwn: ajqw/̀o" eijmi ajpo; tou` ai{mato" touvtou: uJmei`" o[yesqe.
25
kai; ajpokriqei;" pa`" oJ lao;" ei\pen: to; ai|ma aujtou` ejfÆ hJma`" kai; ejpi;
ta; tevkna hJmw`n. 26tovte ajpevlusen aujtoi`" to;n Barabba`n, to;n de;
Ij hsou`n fragellwvsa" parevdwken i{na staurwqh/̀.
27
Tovte oiJ stratiw`tai tou` hJgemovno" paralabovnte" to;n Ij hsou`n
eij" to; praitwvrion sunhvgagon ejpÆ aujto;n o{lhn th;n spei`ran. 28kai;
ejkduvsante" aujto;n clamuvda kokkivnhn perievqhkan aujtw/̀, 29kai;
plevxante" stevfanon ejx ajkanqw`n ejpevqhkan ejpi; th`" kefalh`" aujtou`
kai; kavlamon ejn th/̀ dexia/̀ aujtou`, kai; gonupethvsante" e[mprosqen
aujtou` ejnevpaixan aujtw/̀ levgonte": cai`re, basileu` tw`n jIoudaivwn,
30
kai; ejmptuvsante" eij" aujto;n e[labon to;n kavlamon kai; e[tupton eij"
th;n kefalh;n aujtou`. 31kai; o{te ejnevpaixan aujtw/̀, ejxevdusan aujto;n th;n
clamuvda kai; ejnevdusan aujto;n ta; iJmavtia aujtou` kai; ajphvgagon aujto;n
eij" to; staurw`sai.
32
E
j xercovmenoi de; eu|ron a[nqrwpon Kurhnai`on ojnovmati Sivmwna,
tou`ton hjggavreusan i{na a[rh/ to;n stauro;n aujtou`. 33Kai; ejlqovnte" eij"
tovpon legovmenon Golgoqa`, o{ ejstin Kranivou Tovpo" legovmeno",
e[dwkan aujtw/̀ piei`n oi\non meta; colh`" memigmevnon: kai;
geusavmeno" oujk hjqevlhsen piei`n. 35Staurwvsante" de; aujto;n
diemerivsanto ta; iJmavtia aujtou` bavllonte" klh`ron, 36kai; kaqhvmenoi
ejthvroun aujto;n ejkei`. 37Kai; ejpevqhkan ejpavnw th`" kefalh`" aujtou` th;n
aijtivan aujtou` gegrammevnhn: ou|to" ejstin Ij hsou`" oJ basileu;" tw`n
Ij oudaivwn. 38Tovte staurou`ntai su;n aujtw/̀ duvo lh/staiv, ei|" ejk dexiw`n
kai; ei|" ejx eujwnuvmwn. 39OiJ de; paraporeuovmenoi ejblasfhvmoun aujto;n
kinou`nte" ta;" kefala;" aujtw`n 40kai; levgonte": oJ kataluvwn to;n nao;n
kai; ejn trisi;n hJmevrai" oijkodomw`n, sw`son seautovn, eij uiJo"
; ei\ tou`
41
qeou`, »kai;¼ katavbhqi ajpo; tou` staurou`. oJmoivw" kai; oiJ ajrcierei`"
ejmpaivzonte" meta; tw`n grammatevwn kai; presbutevrwn e[legon:
42
a[llou" e[swsen, eJauto;n ouj duvnatai sw`sai: basileu;" Ij srahvl
ejstin, katabavtw nu`n ajpo; tou` staurou` kai; pisteuvsomen ejpÆ aujtovn.
43
pevpoiqen ejpi; to;n qeovn, rJusavsqw nu`n eij qevlei aujtovn: ei\pen ga;r o{ti
qeou` eijmi uiJo"
v . 44To; dÆ aujto; kai; oiJ lh/stai; oiJ sustaurwqevnte" su;n
aujtw/̀ wjneivdizon aujtovn.
45
A
j po; de; e{kth" w{ra" skovto" ejgevneto ejpi; pa`san th;n gh`n e{w"
w{ra" ejnavth". 46peri; de; th;n ejnavthn w{ran ajnebovhsen oJ Ij hsou`"
fwnh/̀ megavlh/ levgwn: hjli hjli lema sabacqaniÉ tou`tÆ e[stin: Qeev
mou qeev mou, iJnativ me ejgkatevlipe"É 47tine;" de; tw`n ejkei`
eJsthkovtwn ajkouvsante" e[legon o{ti H
j livan fwnei` ou|to". 48kai;
eujqevw" dramw;n ei|" ejx aujtw`n kai; labw;n spovggon plhvsa" te o[xou"
kai; periqei;" kalavmw/ ejpovtizen aujtovn. 49oiJ de; loipoi; e[legon: a[fe"
i[dwmen eij e[rcetai H
j liva" swvswn aujtovn. 50oJ de; Ij hsou`" pavlin
kravxa" fwnh/̀ megavlh/ ajfh`ken to; pneu`ma. 51Kai; ijdou; to;
katapevtasma tou` naou` ejscivsqh ajpÆ a[nwqen e{w" kavtw eij" duvo kai; hJ
gh` ejseivsqh kai; aiJ pevtrai ejscivsqhsan, 52kai; ta; mnhmei`a
ajnewv/cqhsan kai; polla; swvmata tw`n kekoimhmevnwn aJgivwn
hjgevrqhsan, 53kai; ejxelqovnte" ejk tw`n mnhmeivwn meta; th;n e[gersin
aujtou` eijsh`lqon eij" th;n aJgivan povlin kai; ejnefanivsqhsan polloi`". 54
JO de; eJkatovntarco" kai; oiJ metÆ aujtou` throu`nte" to;n Ij hsou`n
ijdovnte" to;n seismo;n kai; ta; genovmena ejfobhvqhsan sfovdra,
levgonte": ajlhqw`" qeou` uiJo"
; h\n ou|to". 55 \Hsan de; ejkei` gunai`ke"
pollai; ajpo; makrovqen qewrou`sai, ai{tine" hjkolouvqhsan tw/̀ Ij hsou`
34
ajpo; th`" Galilaiva" diakonou`sai aujtw/̀: 56ejn ai|" h\n Mariva hJ
Magdalhnh; kai; Mariva hJ tou` Ij akwvbou kai; Ij wsh;f mhvthr kai; hJ
mhvthr tw`n uiJw`n Zebedaivou.
57
jOyiva" de; genomevnh" h\lqen a[nqrwpo" plouvsio" ajpo;
A
J rimaqaiva", touvnoma jIwshvf, o}" kai; aujto;" ejmaqhteuvqh tw/̀
Ij hsou`: 58ou|to" proselqw;n tw/̀ Pilavtw/ hj/thvsato to; sw`ma tou` jIhsou`.
tovte oJ Pila`to" ejkevleusen ajpodoqh`nai. 59kai; labw;n to; sw`ma oJ
Ij wsh;f ejnetuvlixen aujto; »ejn¼ sindovni kaqara/̀ 60kai; e[qhken aujto; ejn tw/̀
kainw/̀ aujtou` mnhmeivw/ o} ejlatovmhsen ejn th/̀ pevtra/ kai; proskulivsa"
livqon mevgan th/̀ quvra/ tou` mnhmeivou ajph`lqen. 61 \Hn de; ejkei` Maria;m hJ
Magdalhnh; kai; hJ a[llh Mariva kaqhvmenai ajpevnanti tou` tavfou.
62
Th/̀ de; ejpauvrion, h{ti" ejsti;n meta; th;n paraskeuhvn, sunhvcqhsan oiJ
ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi pro;" Pila`ton 63levgonte": kuvrie,
ejmnhvsqhmen o{ti ejkei`no" oJ plavno" ei\pen e[ti zw`n: meta; trei`"
hJmevra" ejgeivromai. 64kevleuson ou\n ajsfalisqh`nai to;n tavfon e{w"
th`" trivth" hJmevra", mhvpote ejlqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` klevywsin
aujto;n kai; ei[pwsin tw/̀ law/̀: hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n, kai; e[stai hJ
ejscavth plavnh ceivrwn th`" prwvth". 65e[fh aujtoi`" oJ Pila`to": e[cete
koustwdivan: uJpavgete ajsfalivsasqe wJ" oi[date. 66oiJ de; poreuqevnte"
hjsfalivsanto to;n tavfon sfragivsante" to;n livqon meta; th`"
koustwdiva".
28 jOye; de; sabbavtwn, th/̀ ejpifwskouvsh/ eij" mivan sabbavtwn
h\lqen Maria;m hJ Magdalhnh; kai; hJ a[llh Mariva qewrh`sai to;n
tavfon. 2kai; ijdou; seismo;" ejgevneto mevga": a[ggelo" ga;r kurivou
kataba;" ejx oujranou` kai; proselqw;n ajpekuvlisen to;n livqon kai;
ejkavqhto ejpavnw aujtou`. 3h\n de; hJ eijdeva aujtou` wJ" ajstraph; kai; to;
e[nduma aujtou` leuko;n wJ" ciwvn. 4ajpo; de; tou` fovbou aujtou` ejseivsqhsan
oiJ throu`nte" kai; ejgenhvqhsan wJ" nekroiv. 5ajpokriqei;" de; oJ a[ggelo"
ei\pen tai`" gunaixivn: mh; fobei`sqe uJmei`", oi\da ga;r o{ti Ij hsou`n to;n
ejstaurwmevnon zhtei`te: 6oujk e[stin w|de, hjgevrqh ga;r kaqw;" ei\pen:
deu`te i[dete to;n tovpon o{pou e[keito. 7kai; tacu; poreuqei`sai ei[pate
toi`" maqhtai`" aujtou` o{ti hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n, kai; ijdou; proavgei
uJma`" eij" th;n Galilaivan, ejkei` aujto;n o[yesqe: ijdou; ei\pon uJmi`n. 8Kai;
ajpelqou`sai tacu; ajpo; tou` mnhmeivou meta; fovbou kai; cara`" megavlh"
e[dramon ajpaggei`lai toi`" maqhtai`" aujtou`. 9kai; ijdou; Ij hsou`"
uJphvnthsen aujtai`" levgwn: caivrete. aiJ de; proselqou`sai ejkravthsan
aujtou` tou;" povda" kai; prosekuvnhsan aujtw/̀. 10tovte levgei aujtai`" oJ
Ij hsou`": mh; fobei`sqe: uJpavgete ajpaggeivlate toi`" ajdelfoi`" mou i{na
ajpevlqwsin eij" th;n Galilaivan, kakei` me o[yontai.
11
Poreuomevnwn de; aujtw`n ijdouv tine" th`" koustwdiva" ejlqovnte"
eij" th;n povlin ajphvggeilan toi`" ajrciereu`sin a{panta ta; genovmena.
12
kai; sunacqevnte" meta; tw`n presbutevrwn sumbouvlion te labovnte"
ajrguvria iJkana; e[dwkan toi`" stratiwvtai" 13levgonte": ei[pate o{ti oiJ
maqhtai; aujtou` nukto;" ejlqovnte" e[kleyan aujto;n hJmw`n koimwmevnwn.
14
kai; eja;n ajkousqh/̀ tou`to ejpi; tou` hJgemovno", hJmei`" peivsomen »aujto;n¼
kai; uJma`" ajmerivmnou" poihvsomen. 15oiJ de; labovnte" ta; ajrguvria
ejpoivhsan wJ" ejdidavcqhsan. kai; diefhmivsqh oJ lovgo" ou|to" para;
Ij oudaivoi" mevcri th`" shvmeron »hJmevra"¼.
16
OiJ de; e{ndeka maqhtai; ejporeuvqhsan eij" th;n Galilaivan eij" to; o[ro"
ou| ejtavxato aujtoi`" oJ Ij hsou`", 17kai; ijdovnte" aujto;n prosekuvnhsan,
oiJ de; ejdivstasan. 18kai; proselqw;n oJ Ij hsou`" ejlavlhsen aujtoi`"
levgwn: ejdovqh moi pa`sa ejxousiva ejn oujranw/̀ kai; ejpi; »th`"¼ gh`".
19
poreuqevnte" ou\n maqhteuvsate pavnta ta; e[qnh, baptivzonte"
aujtou;" eij" to; o[noma tou` patro;" kai; tou` uiJou` kai; tou` aJgivou
pneuvmato", 20didavskonte" aujtou;" threi`n pavnta o{sa ejneteilavmhn
uJmi`n: kai; ijdou; ejgw; meqÆ uJmw`n eijmi pavsa" ta;" hJmevra" e{w" th`"
sunteleiva" tou` aijw`no".
KATA MARKON
1 A
j rch; tou` eujaggelivou Ij hsou` Cristou` »uiJou` qeou`¼.
2
Kaqw;" gevgraptai ejn tw/̀ H
j saiva
Ÿ / tw/̀ profhvth/:
ijdou; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro;
proswvpou sou,
o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou:
3
fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou,
eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`, 4ejgevneto Ij wavnnh" »oJ¼
baptivzwn ejn th/̀ ejrhvmw/ kai; khruvsswn bavptisma metanoiva" eij"
a[fesin aJmartiw`n. 5kai; ejxeporeuveto pro;" aujto;n pa`sa hJ Ij oudaiva
cwvra kai; oiJ JIerosolumi`tai pavnte", kai; ejbaptivzonto uJpÆ aujtou` ejn
tw/̀ Ij ordavnh/ potamw/̀ ejxomologouvmenoi ta;" aJmartiva" aujtw`n. 6kai;
h\n oJ Ij wavnnh" ejndedumevno" trivca" kamhvlou kai; zwvnhn dermativnhn
peri; th;n ojsfu;n aujtou` kai; ejsqivwn ajkrivda" kai; mevli a[grion. 7Kai;
ejkhvrussen levgwn: e[rcetai oJ ijscurovtero" mou ojpivsw mou, ou| oujk
eijmi; iJkano;" kuvya" lu`sai to;n iJmavnta tw`n uJpodhmavtwn aujtou`. 8ejgw;
ejbavptisa uJma`" u{dati, aujto;" de; baptivsei uJma`" ejn pneuvmati aJgivw./
9
Kai; ejgevneto ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" h\lqen Ij hsou`" ajpo;
Nazare;t th`" Galilaiva" kai; ejbaptivsqh eij" to;n Ij ordavnhn uJpo;
Ij wavnnou. 10kai; eujqu;" ajnabaivnwn ejk tou` u{dato" ei\den scizomevnou"
tou;" oujranou;" kai; to; pneu`ma wJ" peristera;n katabai`non eij"
aujtovn: 11kai; fwnh; ejgevneto ejk tw`n oujranw`n: su; ei\ oJ uiJo"
v mou oJ
ajgaphtov", ejn soi; eujdovkhsa.
12
Kai; eujqu;" to; pneu`ma aujto;n ejkbavllei eij" th;n e[rhmon. 13kai; h\n
ejn th/̀ ejrhvmw/ tesseravkonta hJmevra" peirazovmeno" uJpo; tou` satana`,
kai; h\n meta; tw`n qhrivwn, kai; oiJ a[ggeloi dihkovnoun aujtw/̀.
14
Meta; de; to; paradoqh`nai to;n Ij wavnnhn h\lqen oJ Ij hsou`" eij"
th;n Galilaivan khruvsswn to; eujaggevlion tou` qeou` 15kai; levgwn o{ti
peplhvrwtai oJ kairo;" kai; h[ggiken hJ basileiva tou` qeou`: metanoei`te
kai; pisteuvete ejn tw/̀ eujaggelivw./
16
Kai; paravgwn para; th;n qavlassan th`" Galilaiva" ei\den Sivmwna
kai;
A
j ndrevan to;n ajdelfo;n Sivmwno" ajmfibavllonta" ejn th/̀
qalavssh/: h\san ga;r aJliei`". 17kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": deu`te
ojpivsw mou, kai; poihvsw uJma`" genevsqai aJliei`" ajnqrwvpwn. 18kai; eujqu;"
ajfevnte" ta; divktua hjkolouvqhsan aujtw/̀. 19Kai; proba;" ojlivgon ei\den
Ij avkwbon to;n tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n aujtou` kai;
aujtou;" ejn tw/̀ ploivw/ katartivzonta" ta; divktua, 20kai; eujqu;"
ejkavlesen aujtouv". kai; ajfevnte" to;n patevra aujtw`n Zebedai`on ejn tw/̀
ploivw/ meta; tw`n misqwtw`n ajph`lqon ojpivsw aujtou`.
21
Kai; eijsporeuvontai eij" Kafarnaouvm: kai; eujqu;" toi`" savbbasin
eijselqw;n eij" th;n sunagwgh;n ejdivdasken. 22kai; ejxeplhvssonto ejpi; th/̀
didach/̀ aujtou`: h\n ga;r didavskwn aujtou;" wJ" ejxousivan e[cwn kai; oujc
wJ" oiJ grammatei`". 23Kai; eujqu;" h\n ejn th/̀ sunagwgh/̀ aujtw`n a[nqrwpo"
ejn pneuvmati ajkaqavrtw/ kai; ajnevkraxen 24levgwn: tiv hJmi`n kai; soiv,
Ij hsou` NazarhnevÉ h\lqe" ajpolevsai hJma`"É oi\da se tiv" ei\, oJ a{gio" tou`
qeou`. 25kai; ejpetivmhsen aujtw/̀ oJ jIhsou`" levgwn: fimwvqhti kai; e[xelqe
ejx aujtou`. 26kai; sparavxan aujto;n to; pneu`ma to; ajkavqarton kai;
fwnh`san fwnh/̀ megavlh/ ejxh`lqen ejx aujtou`. 27kai; ejqambhvqhsan
a{pante" w{ste suzhtei`n pro;" eJautou;" levgonta": tiv ejstin tou`toÉ
didach; kainh; katÆ ejxousivan: kai; toi`" pneuvmasi toi`" ajkaqavrtoi"
ejpitavssei, kai; uJpakouvousin aujtw/̀. 28kai; ejxh`lqen hJ ajkoh; aujtou`
eujqu;" pantacou` eij" o{lhn th;n perivcwron th`" Galilaiva".
29
Kai; eujqu;" ejk th`" sunagwgh`" ejxelqovnte" h\lqon eij" th;n oijkivan
Sivmwno" kai; jAndrevou meta; Ij akwvbou kai; Ij wavnnou. 30hJ de;
penqera; Sivmwno" katevkeito purevssousa, kai; eujqu;" levgousin aujtw/̀
peri; aujth`". 31kai; proselqw;n h[geiren aujth;n krathvsa" th`" ceirov":
kai; ajfh`ken aujth;n oJ puretov", kai; dihkovnei aujtoi`". 32 jOyiva" de;
genomevnh", o{te e[du oJ h{lio", e[feron pro;" aujto;n pavnta" tou;" kakw`"
e[conta" kai; tou;" daimonizomevnou": 33kai; h\n o{lh hJ povli"
ejpisunhgmevnh pro;" th;n quvran. 34kai; ejqeravpeusen pollou;" kakw`"
e[conta" poikivlai" novsoi" kai; daimovnia polla; ejxevbalen kai; oujk
h[fien lalei`n ta; daimovnia, o{ti h[d/ eisan aujtovn.
35
Kai; prwi;Ÿ e[nnuca livan ajnasta;" ejxh`lqen kai; ajph`lqen eij" e[rhmon
tovpon kakei` proshuvceto. 36kai; katedivwxen aujto;n Sivmwn kai; oiJ metÆ
aujtou`, 37kai; eu|ron aujto;n kai; levgousin aujtw/̀ o{ti pavnte" zhtou`sin
se. 38kai; levgei aujtoi`": a[gwmen ajllacou` eij" ta;" ejcomevna"
kwmopovlei", i{na kai; ejkei` khruvxw: eij" tou`to ga;r ejxh`lqon. 39Kai;
h\lqen khruvsswn eij" ta;" sunagwga;" aujtw`n eij" o{lhn th;n Galilaivan
kai; ta; daimovnia ejkbavllwn.
40
Kai; e[rcetai pro;" aujto;n lepro;" parakalw`n aujto;n »kai;
gonupetw`n¼ kai; levgwn aujtw/̀ o{ti eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai.
41
kai; splagcnisqei;" ejkteivna" th;n cei`ra aujtou` h{yato kai; levgei
aujtw/̀: qevlw, kaqarivsqhti: 42kai; eujqu;" ajph`lqen ajpÆ aujtou` hJ levpra,
kai; ejkaqarivsqh. 43kai; ejmbrimhsavmeno" aujtw/̀ eujqu;" ejxevbalen aujtovn
44
kai; levgei aujtw/̀: o{ra mhdeni; mhde;n ei[ph/", ajlla; u{page seauto;n
dei`xon tw/̀ iJerei` kai; prosevnegke peri; tou` kaqarismou` sou a}
prosevtaxen Mwu>sh`", eij" martuvrion aujtoi`". 45oJ de; ejxelqw;n h[rxato
khruvssein polla; kai; diafhmivzein to;n lovgon, w{ste mhkevti aujto;n
duvnasqai fanerw`" eij" povlin eijselqei`n, ajllÆ e[xw ejpÆ ejrhvmoi"
tovpoi" h\n: kai; h[rconto pro;" aujto;n pavntoqen.
2 Kai; eijselqw;n pavlin eij" Kafarnaou;m diÆ hJmerw`n hjkouvsqh o{ti
ejn oi[kw/ ejstivn. 2kai; sunhvcqhsan polloi; w{ste mhkevti cwrei`n mhde;
ta; pro;" th;n quvran, kai; ejlavlei aujtoi`" to;n lovgon. 3kai; e[rcontai
fevronte" pro;" aujto;n paralutiko;n aijrovmenon uJpo; tessavrwn. 4kai;
mh; dunavmenoi prosenevgkai aujtw/̀ dia; to;n o[clon ajpestevgasan th;n
stevghn o{pou h\n, kai; ejxoruvxante" calw`si to;n kravbatton o{pou oJ
paralutiko;" katevkeito. 5kai; ijdw;n oJ Ij hsou`" th;n pivstin aujtw`n
levgei tw/̀ paralutikw/̀: tevknon, ajfiventai sou aiJ aJmartivai. 6h\san dev
tine" tw`n grammatevwn ejkei` kaqhvmenoi kai; dialogizovmenoi ejn tai`"
kardivai" aujtw`n: 7tiv ou|to" ou{tw" lalei`É blasfhmei`: tiv" duvnatai
ajfievnai aJmartiva" eij mh; ei|" oJ qeov"É 8kai; eujqu;" ejpignou;" oJ jIhsou`"
tw/̀ pneuvmati aujtou` o{ti ou{tw" dialogivzontai ejn eJautoi`" levgei
aujtoi`": tiv tau`ta dialogivzesqe ejn tai`" kardivai" uJmw`nÉ 9tiv ejstin
eujkopwvteron, eijpei`n tw/̀ paralutikw/̀: ajfiventai sou aiJ aJmartivai, h]
eijpei`n: e[geire kai; a\ron to;n kravbatton sou kai; peripavteiÉ 10i{na de;
eijdh`te o{ti ejxousivan e[cei oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpou ajfievnai aJmartiva"
ejpi; th`" gh`"- levgei tw/̀ paralutikw/̀: 11soi; levgw, e[geire a\ron to;n
kravbatton sou kai; u{page eij" to;n oi\kon sou. 12kai; hjgevrqh kai; eujqu;"
a[ra" to;n kravbatton ejxh`lqen e[mprosqen pavntwn, w{ste ejxivstasqai
pavnta" kai; doxavzein to;n qeo;n levgonta" o{ti ou{tw" oujdevpote
ei[domen.
13
Kai; ejxh`lqen pavlin para; th;n qavlassan: kai; pa`" oJ o[clo"
h[rceto pro;" aujtovn, kai; ejdivdasken aujtouv". 14Kai; paravgwn ei\den
Leui;n to;n tou` A
J lfaivou kaqhvmenon ejpi; to; telwvnion, kai; levgei
aujtw/̀: ajkolouvqei moi. kai; ajnasta;" hjkolouvqhsen aujtw/̀. 15Kai;
givnetai katakei`sqai aujto;n ejn th/̀ oijkiva/ aujtou`, kai; polloi; telw`nai
kai; aJmartwloi; sunanevkeinto tw/̀ jIhsou` kai; toi`" maqhtai`" aujtou`:
h\san ga;r polloi; kai; hjkolouvqoun aujtw/̀. 16kai; oiJ grammatei`" tw`n
Farisaivwn ijdovnte" o{ti ejsqivei meta; tw`n aJmartwlw`n kai; telwnw`n
e[legon toi`" maqhtai`" aujtou`: o{ti meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n
ejsqiveiÉ 17kai; ajkouvsa" oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`" »o{ti¼ ouj creivan
e[cousin oiJ ijscuvonte" ijatrou` ajllÆ oiJ kakw`" e[conte": oujk h\lqon
kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlouv".
18
Kai; h\san oiJ maqhtai; Ij wavnnou kai; oiJ Farisai`oi nhsteuvonte".
kai; e[rcontai kai; levgousin aujtw/̀: dia; tiv oiJ maqhtai; Ij wavnnou kai; oiJ
maqhtai; tw`n Farisaivwn nhsteuvousin, oiJ de; soi; maqhtai; ouj
nhsteuvousinÉ 19kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": mh; duvnantai oiJ uiJoi;
tou` numfw`no" ejn w|/ oJ numfivo" metÆ aujtw`n ejstin nhsteuveinÉ o{son
crovnon e[cousin to;n numfivon metÆ aujtw`n ouj duvnantai nhsteuvein.
20
ejleuvsontai de; hJmevrai o{tan ajparqh/̀ ajpÆ aujtw`n oJ numfivo", kai; tovte
nhsteuvsousin ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/. 21Oujdei;" ejpivblhma rJakv ou"
ajgnavfou ejpiravptei ejpi; iJmavtion palaiovn: eij de; mhv, ai[rei to;
plhvrwma ajpÆ aujtou` to; kaino;n tou` palaiou` kai; cei`ron scivsma
givnetai. 22kai; oujdei;" bavllei oi\non nevon eij" ajskou;" palaiouv": eij de;
mhv, rJhxv ei oJ oi\no" tou;" ajskou;" kai; oJ oi\no" ajpovllutai kai; oiJ ajskoiv:
ajlla; oi\non nevon eij" ajskou;" kainouv".
23
Kai; ejgevneto aujto;n ejn toi`" savbbasin paraporeuvesqai dia; tw`n
sporivmwn, kai; oiJ maqhtai; aujtou` h[rxanto oJdo;n poiei`n tivllonte"
tou;" stavcua". 24kai; oiJ Farisai`oi e[legon aujtw/̀: i[de tiv poiou`sin
toi`" savbbasin o} oujk e[xestinÉ 25kai; levgei aujtoi`": oujdevpote
ajnevgnwte tiv ejpoivhsen Daui;d o{te creivan e[scen kai; ejpeivnasen
aujto;" kai; oiJ metÆ aujtou`, 26pw`" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` ejpi;
A
j biaqa;r ajrcierevw" kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" e[fagen, ou}"
oujk e[xestin fagei`n eij mh; tou;" iJerei`", kai; e[dwken kai; toi`" su;n
aujtw/̀ ou\sinÉ 27kai; e[legen aujtoi`": to; savbbaton dia; to;n a[nqrwpon
ejgevneto kai; oujc oJ a[nqrwpo" dia; to; savbbaton: 28w{ste kuvrio" ejstin
oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou kai; tou` sabbavtou.
3 Kai; eijsh`lqen pavlin eij" th;n sunagwghvn. kai; h\n ejkei` a[nqrwpo"
ejxhrammevnhn e[cwn th;n cei`ra. 2kai; parethvroun aujto;n eij toi`"
savbbasin qerapeuvsei aujtovn, i{na kathgorhvswsin aujtou`. 3kai; levgei
tw/̀ ajnqrwvpw/ tw/̀ th;n xhra;n cei`ra e[conti: e[geire eij" to; mevson. 4kai;
levgei aujtoi`": e[xestin toi`" savbbasin ajgaqo;n poih`sai h]
kakopoih`sai, yuch;n sw`sai h] ajpoktei`naiÉ oiJ de; ejsiwvpwn. 5kai;
peribleyavmeno" aujtou;" metÆ ojrgh`", sullupouvmeno" ejpi; th/̀
pwrwvsei th`" kardiva" aujtw`n levgei tw/̀ ajnqrwvpw/: e[kteinon th;n cei`ra.
kai; ejxevteinen kai; ajpekatestavqh hJ cei;r aujtou`. 6kai; ejxelqovnte" oiJ
Farisai`oi eujqu;" meta; tw`n H
J rw/dianw`n sumbouvlion ejdivdoun katÆ
aujtou` o{pw" aujto;n ajpolevswsin.
7
Kai; oJ Ij hsou`" meta; tw`n maqhtw`n aujtou` ajnecwvrhsen pro;" th;n
qavlassan, kai; polu; plh`qo" ajpo; th`" Galilaiva" »hjkolouvqhsen¼, kai;
ajpo; th`"
Ij oudaiva" 8kai; ajpo;
IJ erosoluvmwn kai; ajpo; th`"
Ij doumaiva" kai; pevran tou` Ij ordavnou kai; peri; Tuvron kai; Sidw`na
plh`qo" polu; ajkouvonte" o{sa ejpoivei h\lqon pro;" aujtovn. 9kai; ei\pen
toi`" maqhtai`" aujtou` i{na ploiavrion proskarterh/̀ aujtw/̀ dia; to;n
o[clon i{na mh; qlivbwsin aujtovn: 10pollou;" ga;r ejqeravpeusen, w{ste
ejpipivptein aujtw/̀ i{na aujtou` a{ywntai o{soi ei\con mavstiga". 11kai; ta;
pneuvmata ta; ajkavqarta, o{tan aujto;n ejqewvroun, prosevpipton aujtw/̀
kai; e[krazon levgonte" o{ti su; ei\ oJ uiJo"
; tou` qeou`. 12kai; polla;
ejpetivma aujtoi`" i{na mh; aujto;n fanero;n poihvswsin.
13
Kai; ajnabaivnei eij" to; o[ro" kai; proskalei`tai ou}" h[qelen aujtov",
kai; ajph`lqon pro;" aujtovn. 14kai; ejpoivhsen dwvdeka »ou}" kai;
ajpostovlou" wjnovmasen¼ i{na w\sin metÆ aujtou` kai; i{na ajpostevllh/
aujtou;" khruvssein 15kai; e[cein ejxousivan ejkbavllein ta; daimovnia:
16
»kai; ejpoivhsen tou;" dwvdeka,¼ kai; ejpevqhken o[noma tw/̀ Sivmwni
Pevtron, 17kai; Ij avkwbon to;n tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnhn to;n
ajdelfo;n tou` jIakwvbou kai; ejpevqhken aujtoi`" ojnovmata boanhrgev", o{
ejstin uiJoi; bronth`": 18kai;
A
j ndrevan kai; Fivlippon kai;
Barqolomai`on kai; Maqqai`on kai; Qwma`n kai; Ij avkwbon to;n tou`
A
J lfaivou kai; Qaddai`on kai; Sivmwna to;n Kananai`on 19kai; Ij ouvdan
Ij skariwvq, o}" kai; parevdwken aujtovn.
20
Kai; e[rcetai eij" oi\kon: kai; sunevrcetai pavlin »oJ¼ o[clo", w{ste
mh; duvnasqai aujtou;" mhde; a[rton fagei`n. 21kai; ajkouvsante" oiJ parÆ
aujtou` ejxh`lqon krath`sai aujtovn: e[legon ga;r o{ti ejxevsth. 22Kai; oiJ
grammatei`" oiJ ajpo;
IJ erosoluvmwn katabavnte" e[legon o{ti
Beelzebou;l e[cei kai; o{ti ejn tw/̀ a[rconti tw`n daimonivwn ejkbavllei ta;
daimovnia. 23Kai; proskalesavmeno" aujtou;" ejn parabolai`" e[legen
aujtoi`": pw`" duvnatai satana`" satana`n ejkbavlleinÉ 24kai; eja;n
basileiva ejfÆ eJauth;n merisqh/̀, ouj duvnatai staqh`nai hJ basileiva
ejkeivnh: 25kai; eja;n oijkiva ejfÆ eJauth;n merisqh/̀, ouj dunhvsetai hJ oijkiva
ejkeivnh staqh`nai. 26kai; eij oJ satana`" ajnevsth ejfÆ eJauto;n kai;
ejmerivsqh, ouj duvnatai sth`nai ajlla; tevlo" e[cei. 27ajllÆ ouj duvnatai
oujdei;" eij" th;n oijkivan tou` ijscurou` eijselqw;n ta; skeuvh aujtou`
diarpavsai, eja;n mh; prw`ton to;n ijscuro;n dhvsh/, kai; tovte th;n oijkivan
aujtou` diarpavsei. 28 A
j mh;n levgw uJmi`n o{ti pavnta ajfeqhvsetai toi`"
uiJoi`" tw`n ajnqrwvpwn ta; aJmarthvmata kai; aiJ blasfhmivai o{sa eja;n
blasfhmhvswsin: 29o}" dÆ a]n blasfhmhvsh/ eij" to; pneu`ma to; a{gion,
oujk e[cei a[fesin eij" to;n aijw`na, ajlla; e[noco" ejstin aijwnivou
aJmarthvmato". 30o{ti e[legon: pneu`ma ajkavqarton e[cei.
31
Kai; e[rcetai hJ mhvthr aujtou` kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` kai; e[xw
sthvkonte" ajpevsteilan pro;" aujto;n kalou`nte" aujtovn. 32kai; ejkavqhto
peri; aujto;n o[clo", kai; levgousin aujtw/̀: ijdou; hJ mhvthr sou kai; oiJ
ajdelfoiv sou »kai; aiJ ajdelfaiv sou¼ e[xw zhtou`sin se. 33kai;
ajpokriqei;" aujtoi`" levgei: tiv" ejstin hJ mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv
»mou¼É 34kai; peribleyavmeno" tou;" peri; aujto;n kuvklw/ kaqhmevnou"
levgei: i[de hJ mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv mou. 35o}" »ga;r¼ a]n poihvsh/ to;
qevlhma tou` qeou`, ou|to" ajdelfov" mou kai; ajdelfh; kai; mhvthr ejstivn.
4 Kai; pavlin h[rxato didavskein para; th;n qavlassan: kai;
sunavgetai pro;" aujto;n o[clo" plei`sto", w{ste aujto;n eij" ploi`on
ejmbavnta kaqh`sqai ejn th/̀ qalavssh/, kai; pa`" oJ o[clo" pro;" th;n
qavlassan ejpi; th`" gh`" h\san. 2kai; ejdivdasken aujtou;" ejn parabolai`"
polla; kai; e[legen aujtoi`" ejn th/̀ didach/̀ aujtou`: 3 A
j kouvete. ijdou;
4
ejxh`lqen oJ speivrwn spei`rai. kai; ejgevneto ejn tw/̀ speivrein o} me;n
e[pesen para; th;n oJdovn, kai; h\lqen ta; peteina; kai; katevfagen aujtov.
5
kai; a[llo e[pesen ejpi; to; petrw`de" o{pou oujk ei\cen gh`n pollhvn, kai;
eujqu;" ejxanevteilen dia; to; mh; e[cein bavqo" gh`": 6kai; o{te ajnevteilen oJ
h{lio" ejkaumativsqh kai; dia; to; mh; e[cein rJiz
v an ejxhravnqh. 7kai; a[llo
e[pesen eij" ta;" ajkavnqa", kai; ajnevbhsan aiJ a[kanqai kai; sunevpnixan
aujtov, kai; karpo;n oujk e[dwken. 8kai; a[lla e[pesen eij" th;n gh`n th;n
kalh;n kai; ejdivdou karpo;n ajnabaivnonta kai; aujxanovmena kai; e[feren
e}n triavkonta kai; e}n eJxhvkonta kai; e}n eJkatovn. 9kai; e[legen: o}" e[cei
w\ta ajkouvein ajkouevtw.
10
Kai; o{te ejgevneto kata; movna", hjrwvtwn aujto;n oiJ peri; aujto;n su;n
toi`" dwvdeka ta;" parabolav". 11kai; e[legen aujtoi`": uJmi`n to;
musthvrion devdotai th`" basileiva" tou` qeou`: ejkeivnoi" de; toi`" e[xw
ejn parabolai`" ta; pavnta givnetai, 12i{na
blevponte" blevpwsin kai; mh; i[dwsin,
kai; ajkouvonte" ajkouvwsin kai; mh; suniw`sin,
mhvpote ejpistrevywsin kai; ajfeqh`/ aujtoi`".
13
Kai; levgei aujtoi`": oujk oi[date th;n parabolh;n tauvthn, kai; pw`"
pavsa" ta;" parabola;" gnwvsesqeÉ 14oJ speivrwn to;n lovgon speivrei.
15
ou|toi dev eijsin oiJ para; th;n oJdovn: o{pou speivretai oJ lovgo" kai; o{tan
ajkouvswsin, eujqu;" e[rcetai oJ satana`" kai; ai[rei to;n lovgon to;n
ejsparmevnon eij" aujtouv". 16kai; ou|toi eijsin oiJ ejpi; ta; petrwvdh
speirovmenoi, oi} o{tan ajkouvswsin to;n lovgon eujqu;" meta; cara`"
lambavnousin aujtovn, 17kai; oujk e[cousin rJiz
v an ejn eJautoi`" ajlla;
provskairoi eijsin, ei\ta genomevnh" qlivyew" h] diwgmou` dia; to;n
lovgon eujqu;" skandalivzontai. 18kai; a[lloi eijsi;n oiJ eij" ta;" ajkavnqa"
speirovmenoi: ou|toi eijsin oiJ to;n lovgon ajkouvsante", 19kai; aiJ
mevrimnai tou` aijw`no" kai; hJ ajpavth tou` plouvtou kai; aiJ peri; ta; loipa;
ejpiqumivai eijsporeuovmenai sumpnivgousin to;n lovgon kai; a[karpo"
givnetai. 20kai; ejkei`noi eijsin oiJ ejpi; th;n gh`n th;n kalh;n sparevnte",
oi{tine" ajkouvousin to;n lovgon kai; paradevcontai kai; karpoforou`sin
e}n triavkonta kai; e}n eJxhvkonta kai; e}n eJkatovn.
21
Kai; e[legen aujtoi`": mhvti e[rcetai oJ luvcno" i{na uJpo; to;n movdion
teqh/̀ h] uJpo; th;n klivnhnÉ oujc i{na ejpi; th;n lucnivan teqh/̀É 22ouj gavr
ejstin krupto;n eja;n mh; i{na fanerwqh/̀, oujde; ejgevneto ajpovkrufon ajllÆ
i{na e[lqh/ eij" fanerovn. 23ei[ ti" e[cei w\ta ajkouvein ajkouevtw.
24
Kai; e[legen aujtoi`": blevpete tiv ajkouvete. ejn w|/ mevtrw/ metrei`te
metrhqhvsetai uJmi`n kai; prosteqhvsetai uJmi`n. 25o}" ga;r e[cei,
doqhvsetai aujtw/̀: kai; o}" oujk e[cei, kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajpÆ aujtou`.
26
Kai; e[legen: ou{tw" ejsti;n hJ basileiva tou` qeou` wJ" a[nqrwpo"
bavlh/ to;n spovron ejpi; th`" gh`" 27kai; kaqeuvdh/ kai; ejgeivrhtai nuvkta
kai; hJmevran, kai; oJ spovro" blasta/̀ kai; mhkuvnhtai wJ" oujk oi\den
aujtov". 28aujtomavth hJ gh` karpoforei`, prw`ton covrton ei\ta stavcun
ei\ta plhvrh" si`ton ejn tw/̀ stavcui>. 29o{tan de; paradoi` oJ karpov",
eujqu;" ajpostevllei to; drevpanon, o{ti parevsthken oJ qerismov".
30
Kai; e[legen: pw`" oJmoiwvswmen th;n basileivan tou` qeou` h] ejn tivni
aujth;n parabolh/̀ qw`menÉ 31wJ" kovkkw/ sinavpew", o}" o{tan sparh/̀ ejpi;
th`" gh`", mikrovteron o]n pavntwn tw`n spermavtwn tw`n ejpi; th`" gh`",
32
kai; o{tan sparh/̀, ajnabaivnei kai; givnetai mei`zon pavntwn tw`n
lacavnwn kai; poiei` klavdou" megavlou", w{ste duvnasqai uJpo; th;n
skia;n aujtou` ta; peteina; tou` oujranou` kataskhnou`n.
33
Kai; toiauvtai" parabolai`" pollai`" ejlavlei aujtoi`" to;n lovgon
kaqw;" hjduvnanto ajkouvein: 34cwri;" de; parabolh`" oujk ejlavlei aujtoi`",
katÆ ijdivan de; toi`" ijdivoi" maqhtai`" ejpevluen pavnta.
35
Kai; levgei aujtoi`" ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ ojyiva" genomevnh":
dievlqwmen eij" to; pevran. 36kai; ajfevnte" to;n o[clon paralambavnousin
aujto;n wJ" h\n ejn tw/̀ ploivw,/ kai; a[lla ploi`a h\n metÆ aujtou`. 37kai;
givnetai lai`lay megavlh ajnevmou kai; ta; kuvmata ejpevballen eij" to;
ploi`on, w{ste h[dh gemivzesqai to; ploi`on. 38kai; aujto;" h\n ejn th/̀
pruvmnh/ ejpi; to; proskefavlaion kaqeuvdwn. kai; ejgeivrousin aujto;n kai;
levgousin aujtw/̀: didavskale, ouj mevlei soi o{ti ajpolluvmeqaÉ 39kai;
diegerqei;" ejpetivmhsen tw/̀ ajnevmw/ kai; ei\pen th/̀ qalavssh/: siwvpa,
pefivmwso. kai; ejkovpasen oJ a[nemo" kai; ejgevneto galhvnh megavlh.
40
kai; ei\pen aujtoi`": tiv deiloiv ejsteÉ ou[pw e[cete pivstinÉ 41kai;
ejfobhvqhsan fovbon mevgan kai; e[legon pro;" ajllhvlou": tiv" a[ra ou|to"
ejstin o{ti kai; oJ a[nemo" kai; hJ qavlassa uJpakouvei aujtw/̀É
5 Kai; h\lqon eij" to; pevran th`" qalavssh" eij" th;n cwvran tw`n
Gerashnw`n. 2kai; ejxelqovnto" aujtou` ejk tou` ploivou eujqu;" uJphvnthsen
aujtw/̀ ejk tw`n mnhmeivwn a[nqrwpo" ejn pneuvmati ajkaqavrtw/, 3o}" th;n
katoivkhsin ei\cen ejn toi`" mnhvmasin, kai; oujde; aJluvsei oujkevti oujdei;"
ejduvnato aujto;n dh`sai 4dia; to; aujto;n pollavki" pevdai" kai; aJluvsesin
dedevsqai kai; diespavsqai uJpÆ aujtou` ta;" aJluvsei" kai; ta;" pevda"
suntetri`fqai, kai; oujdei;" i[scuen aujto;n damavsai: 5kai; dia; panto;"
nukto;" kai; hJmevra" ejn toi`" mnhvmasin kai; ejn toi`" o[resin h\n kravzwn
kai; katakovptwn eJauto;n livqoi". 6kai; ijdw;n to;n Ij hsou`n ajpo;
makrovqen e[dramen kai; prosekuvnhsen aujtw/̀ 7kai; kravxa" fwnh/̀
megavlh/ levgei: tiv ejmoi; kai; soiv, Ij hsou` uiJe; tou` qeou` tou` uJyivstouÉ
oJrkivzw se to;n qeovn, mhv me basanivsh/". 8e[legen ga;r aujtw/̀: e[xelqe to;
pneu`ma to; ajkavqarton ejk tou` ajnqrwvpou. 9kai; ejphrwvta aujtovn: tiv
o[noma soiÉ kai; levgei aujtw/̀: legiw;n o[noma moi, o{ti polloiv ejsmen.
10
kai; parekavlei aujto;n polla; i{na mh; aujta; ajposteivlh/ e[xw th`"
cwvra".
11
h\n de; ejkei` pro;" tw/̀ o[rei ajgevlh coivrwn megavlh boskomevnh: 12kai;
parekavlesan aujto;n levgonte": pevmyon hJma`" eij" tou;" coivrou", i{na
eij" aujtou;" eijsevlqwmen. 13kai; ejpevtreyen aujtoi`". kai; ejxelqovnta ta;
pneuvmata ta; ajkavqarta eijsh`lqon eij" tou;" coivrou", kai; w{rmhsen hJ
ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n qavlassan, wJ" discivlioi, kai;
ejpnivgonto ejn th/̀ qalavssh/. 14Kai; oiJ bovskonte" aujtou;" e[fugon kai;
ajphvggeilan eij" th;n povlin kai; eij" tou;" ajgrouv": kai; h\lqon ijdei`n tiv
ejstin to; gegono;" 15kai; e[rcontai pro;" to;n Ij hsou`n kai; qewrou`sin
to;n daimonizovmenon kaqhvmenon iJmatismevnon kai; swfronou`nta, to;n
ejschkovta to;n legiw`na, kai; ejfobhvqhsan. 16kai; dihghvsanto aujtoi`"
oiJ ijdovnte" pw`" ejgevneto tw/̀ daimonizomevnw/ kai; peri; tw`n coivrwn.
17
kai; h[rxanto parakalei`n aujto;n ajpelqei`n ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n.
18
Kai; ejmbaivnonto" aujtou` eij" to; ploi`on parekavlei aujto;n oJ
daimonisqei;" i{na metÆ aujtou` h\./ 19kai; oujk ajfh`ken aujtovn, ajlla; levgei
aujtw/̀: u{page eij" to;n oi\kon sou pro;" tou;" sou;" kai; ajpavggeilon
aujtoi`" o{sa oJ kuvrio" soi pepoivhken kai; hjlevhsen se. 20kai; ajph`lqen
kai; h[rxato khruvssein ejn th/̀ Dekapovlei o{sa ejpoivhsen aujtw/̀ oJ
Ij hsou`", kai; pavnte" ejqauvmazon.
21
Kai; diaperavsanto" tou` Ij hsou` »ejn tw/̀ ploivw¼/ pavlin eij" to;
pevran sunhvcqh o[clo" polu;" ejpÆ aujtovn, kai; h\n para; th;n qavlassan.
22
Kai; e[rcetai ei|" tw`n ajrcisunagwvgwn, ojnovmati Ij avi>ro", kai; ijdw;n
aujto;n pivptei pro;" tou;" povda" aujtou` 23kai; parakalei` aujto;n polla;
levgwn o{ti to; qugavtrion mou ejscavtw" e[cei, i{na ejlqw;n ejpiqh/̀" ta;"
cei`ra" aujth/̀ i{na swqh/̀ kai; zhvsh/. 24kai; ajph`lqen metÆ aujtou`.
kai; hjkolouvqei aujtw/̀ o[clo" polu;" kai; sunevqlibon aujtovn. 25Kai;
gunh; ou\sa ejn rJuvsei ai{mato" dwvdeka e[th 26kai; polla; paqou`sa uJpo;
pollw`n ijatrw`n kai; dapanhvsasa ta; parÆ aujth`" pavnta kai; mhde;n
wjfelhqei`sa ajlla; ma`llon eij" to; cei`ron ejlqou`sa, 27ajkouvsasa peri;
tou` jIhsou`, ejlqou`sa ejn tw/̀ o[clw/ o[pisqen h{yato tou` iJmativou aujtou`:
28
e[legen ga;r o{ti eja;n a{ywmai ka;n tw`n iJmativwn aujtou` swqhvsomai.
29
kai; eujqu;" ejxhravnqh hJ phgh; tou` ai{mato" aujth`" kai; e[gnw tw/̀
swvmati o{ti i[atai ajpo; th`" mavstigo". 30kai; eujqu;" oJ Ij hsou`"
ejpignou;" ejn eJautw/̀ th;n ejx aujtou` duvnamin ejxelqou`san ejpistrafei;"
ejn tw/̀ o[clw/ e[legen: tiv" mou h{yato tw`n iJmativwnÉ 31kai; e[legon aujtw/̀
oiJ maqhtai; aujtou`: blevpei" to;n o[clon sunqlivbonta se kai; levgei":
tiv" mou h{yatoÉ 32kai; perieblevpeto ijdei`n th;n tou`to poihvsasan. 33hJ
de; gunh; fobhqei`sa kai; trevmousa, eijdui`a o} gevgonen aujth/̀, h\lqen kai;
prosevpesen aujtw/̀ kai; ei\pen aujtw/̀ pa`san th;n ajlhvqeian. 34oJ de; ei\pen
aujth/̀: qugavthr, hJ pivsti" sou sevswken se: u{page eij" eijrhvnhn kai;
i[sqi uJgih;" ajpo; th`" mavstigo" sou.
35
E
[ ti aujtou` lalou`nto" e[rcontai ajpo; tou` ajrcisunagwvgou levgonte"
o{ti hJ qugavthr sou ajpevqanen: tiv e[ti skuvllei" to;n didavskalonÉ 36oJ
de;
Ij hsou`" parakouvsa" to;n lovgon lalouvmenon levgei tw/̀
ajrcisunagwvgw/: mh; fobou`, movnon pivsteue. 37kai; oujk ajfh`ken oujdevna
metÆ aujtou` sunakolouqh`sai eij mh; to;n Pevtron kai; Ij avkwbon kai;
Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n Ij akwvbou. 38kai; e[rcontai eij" to;n oi\kon tou`
ajrcisunagwvgou, kai; qewrei` qovrubon kai; klaivonta" kai;
ajlalavzonta" pollav, 39kai; eijselqw;n levgei aujtoi`": tiv qorubei`sqe
kai; klaiveteÉ to; paidivon oujk ajpevqanen ajlla; kaqeuvdei. 40kai;
kategevlwn aujtou`. aujto;" de; ejkbalw;n pavnta" paralambavnei to;n
patevra tou` paidivou kai; th;n mhtevra kai; tou;" metÆ aujtou` kai;
eijsporeuvetai o{pou h\n to; paidivon. 41kai; krathvsa" th`" ceiro;" tou`
paidivou levgei aujth/̀: taliqa koum, o{ ejstin meqermhneuovmenon: to;
koravsion, soi; levgw, e[geire. 42kai; eujqu;" ajnevsth to; koravsion kai;
periepavtei: h\n ga;r ejtw`n dwvdeka. kai; ejxevsthsan »eujqu;"¼ ejkstavsei
megavlh/. 43kai; diesteivlato aujtoi`" polla; i{na mhdei;" gnoi` tou`to, kai;
ei\pen doqh`nai aujth/̀ fagei`n.
6 Kai; ejxh`lqen ejkei`qen kai; e[rcetai eij" th;n patrivda aujtou`, kai;
ajkolouqou`sin aujtw/̀ oiJ maqhtai; aujtou`. 2kai; genomevnou sabbavtou
h[rxato didavskein ejn th/̀ sunagwgh/̀, kai; polloi; ajkouvonte"
ejxeplhvssonto levgonte": povqen touvtw/ tau`ta, kai; tiv" hJ sofiva hJ
doqei`sa touvtw/, kai; aiJ dunavmei" toiau`tai dia; tw`n ceirw`n aujtou`
ginovmenaiÉ 3oujc ou|to" ejstin oJ tevktwn, oJ uiJo"
; th`" Mariva" kai;
ajdelfo;" jIakwvbou kai; Ij wsh`to" kai; jIouvda kai; Sivmwno"É kai; oujk
eijsi;n aiJ ajdelfai; aujtou` w|de pro;" hJma`"É kai; ejskandalivzonto ejn
aujtw/̀. 4kai; e[legen aujtoi`" oJ Ij hsou`" o{ti oujk e[stin profhvth"
a[timo" eij mh; ejn th/̀ patrivdi aujtou` kai; ejn toi`" suggeneu`sin aujtou`
kai; ejn th/̀ oijkiva/ aujtou`. 5kai; oujk ejduvnato ejkei` poih`sai oujdemivan
duvnamin, eij mh; ojlivgoi" ajrrwvstoi" ejpiqei;" ta;" cei`ra"
ejqeravpeusen. 6kai; ejqauvmazen dia; th;n ajpistivan aujtw`n.
Kai; perih`gen ta;" kwvma" kuvklw/ didavskwn. 7Kai; proskalei`tai
tou;" dwvdeka kai; h[rxato aujtou;" ajpostevllein duvo duvo kai; ejdivdou
aujtoi`" ejxousivan tw`n pneumavtwn tw`n ajkaqavrtwn, 8kai; parhvggeilen
aujtoi`" i{na mhde;n ai[rwsin eij" oJdo;n eij mh; rJab
v don movnon, mh; a[rton,
mh; phvran, mh; eij" th;n zwvnhn calkovn, 9ajlla; uJpodedemevnou"
sandavlia, kai; mh; ejnduvshsqe duvo citw`na". 10kai; e[legen aujtoi`":
o{pou eja;n eijsevlqhte eij" oijkivan, ejkei` mevnete e{w" a]n ejxevlqhte
ejkei`qen. 11kai; o}" a]n tovpo" mh; devxhtai uJma`" mhde; ajkouvswsin uJmw`n,
ejkporeuovmenoi ejkei`qen ejktinavxate to;n cou`n to;n uJpokavtw tw`n
podw`n uJmw`n eij" martuvrion aujtoi`". 12Kai; ejxelqovnte" ejkhvruxan i{na
metanow`sin, 13kai; daimovnia polla; ejxevballon, kai; h[leifon ejlaivw/
pollou;" ajrrwvstou" kai; ejqeravpeuon.
14
Kai; h[kousen oJ basileu;" H
J rwvd/ h", fanero;n ga;r ejgevneto to;
o[noma aujtou`, kai; e[legon o{ti jIwavnnh" oJ baptivzwn ejghvgertai ejk
nekrw`n kai; dia; tou`to ejnergou`sin aiJ dunavmei" ejn aujtw/̀. 15a[lloi de;
e[legon o{ti H
j liva" ejstivn: a[lloi de; e[legon o{ti profhvth" wJ" ei|"
tw`n profhtw`n. 16ajkouvsa" de; oJ
H
J rwvd/ h" e[legen: o}n ejgw;
ajpekefavlisa Ij wavnnhn, ou|to" hjgevrqh. 17Aujto;" ga;r oJ H
J rwv/dh"
ajposteivla" ejkravthsen to;n Ij wavnnhn kai; e[dhsen aujto;n ejn fulakh/̀
dia; H
J rw/diavda th;n gunai`ka Filivppou tou` ajdelfou` aujtou`, o{ti
J rwvd/ h/ o{ti oujk
aujth;n ejgavmhsen: 18e[legen ga;r oJ Ij wavnnh" tw/̀ H
19
e[xestin soi e[cein th;n gunai`ka tou` ajdelfou` sou. hJ de; H
J rw/dia;"
ejnei`cen aujtw/̀ kai; h[qelen aujto;n ajpoktei`nai, kai; oujk hjduvnato: 20oJ
ga;r H
J rwvd/ h" ejfobei`to to;n Ij wavnnhn, eijdw;" aujto;n a[ndra divkaion
kai; a{gion, kai; sunethvrei aujtovn, kai; ajkouvsa" aujtou` polla; hjpovrei,
kai; hJdevw" aujtou` h[kouen. 21Kai; genomevnh" hJmevra" eujkaivrou o{te
H
J rwvd/ h" toi`" genesivoi" aujtou` dei`pnon ejpoivhsen toi`" megista`sin
aujtou` kai; toi`" ciliavrcoi" kai; toi`" prwvtoi" th`" Galilaiva", 22kai;
eijselqouvsh" th`" qugatro;" aujtou` H
J rw/diavdo" kai; ojrchsamevnh"
h[resen tw/̀ H
J rwv/dh/ kai; toi`" sunanakeimevnoi". ei\pen oJ basileu;" tw/̀
korasivw:/ ai[thson me o} eja;n qevlh/", kai; dwvsw soi: 23kai; w[mosen aujth/̀
»polla;¼ o{ ti ejavn me aijthvsh/" dwvsw soi e{w" hJmivsou" th`" basileiva"
mou. 24kai; ejxelqou`sa ei\pen th/̀ mhtri; aujth`": tiv aijthvswmaiÉ hJ de;
ei\pen: th;n kefalh;n Ij wavnnou tou` baptivzonto". 25kai; eijselqou`sa
eujqu;" meta; spoudh`" pro;" to;n basileva hj/thvsato levgousa: qevlw i{na
ejxauth`" dw/̀" moi ejpi; pivnaki th;n kefalh;n Ij wavnnou tou` baptistou`.
26
kai; perivlupo" genovmeno" oJ basileu;" dia; tou;" o{rkou" kai; tou;"
ajnakeimevnou" oujk hjqevlhsen ajqeth`sai aujthvn: 27kai; eujqu;"
ajposteivla" oJ basileu;" spekoulavtora ejpevtaxen ejnevgkai th;n
kefalh;n aujtou`. kai; ajpelqw;n ajpekefavlisen aujto;n ejn th/̀ fulakh/̀
28
kai; h[negken th;n kefalh;n aujtou` ejpi; pivnaki kai; e[dwken aujth;n tw/̀
korasivw,/ kai; to; koravsion e[dwken aujth;n th/̀ mhtri; aujth`". 29kai;
ajkouvsante" oiJ maqhtai; aujtou` h\lqon kai; h\ran to; ptw`ma aujtou` kai;
e[qhkan aujto; ejn mnhmeivw./
30
Kai; sunavgontai oiJ ajpovstoloi pro;" to;n
Ij hsou`n kai;
ajphvggeilan aujtw/̀ pavnta o{sa ejpoivhsan kai; o{sa ejdivdaxan. 31kai;
levgei aujtoi`": deu`te uJmei`" aujtoi; katÆ ijdivan eij" e[rhmon tovpon kai;
ajnapauvsasqe ojlivgon. h\san ga;r oiJ ejrcovmenoi kai; oiJ uJpavgonte"
polloiv, kai; oujde; fagei`n eujkaivroun. 32Kai; ajph`lqon ejn tw/̀ ploivw/ eij"
e[rhmon tovpon katÆ ijdivan. 33kai; ei\don aujtou;" uJpavgonta" kai;
ejpevgnwsan polloi; kai; pezh/̀ ajpo; pasw`n tw`n povlewn sunevdramon
ejkei` kai; proh`lqon aujtouv". 34Kai; ejxelqw;n ei\den polu;n o[clon kai;
ejsplagcnivsqh ejpÆ aujtouv", o{ti h\san wJ" provbata mh; e[conta
poimevna, kai; h[rxato didavskein aujtou;" pollav. 35Kai; h[dh w{ra"
pollh`" genomevnh" proselqovnte" aujtw/̀ oiJ maqhtai; aujtou` e[legon
o{ti e[rhmo" ejstin oJ tovpo" kai; h[dh w{ra pollhv: 36ajpovluson aujtouv",
i{na ajpelqovnte" eij" tou;" kuvklw/ ajgrou;" kai; kwvma" ajgoravswsin
eJautoi`" tiv favgwsin. 37oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": dovte aujtoi`"
uJmei`" fagei`n. kai; levgousin aujtw/̀: ajpelqovnte" ajgoravswmen
dhnarivwn diakosivwn a[rtou" kai; dwvsomen aujtoi`" fagei`nÉ 38oJ de;
levgei aujtoi`": povsou" a[rtou" e[ceteÉ uJpavgete i[dete. kai; gnovnte"
levgousin: pevnte, kai; duvo ijcquva". 39kai; ejpevtaxen aujtoi`" ajnakli`nai
pavnta" sumpovsia sumpovsia ejpi; tw/̀ clwrw/̀ covrtw/. 40kai; ajnevpesan
prasiai; prasiai; kata; eJkato;n kai; kata; penthvkonta. 41kai; labw;n
tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva" ajnablevya" eij" to;n oujrano;n
eujlovghsen kai; katevklasen tou;" a[rtou" kai; ejdivdou toi`" maqhtai`"
»aujtou`¼ i{na paratiqw`sin aujtoi`", kai; tou;" duvo ijcquva" ejmevrisen
pa`sin. 42kai; e[fagon pavnte" kai; ejcortavsqhsan, 43kai; h\ran
klavsmata dwvdeka kofivnwn plhrwvmata kai; ajpo; tw`n ijcquvwn. 44kai;
h\san oiJ fagovnte" »tou;" a[rtou"¼ pentakiscivlioi a[ndre".
45
Kai; eujqu;" hjnavgkasen tou;" maqhta;" aujtou` ejmbh`nai eij" to;
ploi`on kai; proavgein eij" to; pevran pro;" Bhqsai>davn, e{w" aujto;"
ajpoluvei to;n o[clon. 46kai; ajpotaxavmeno" aujtoi`" ajph`lqen eij" to;
o[ro" proseuvxasqai. 47kai; ojyiva" genomevnh" h\n to; ploi`on ejn mevsw/
th`" qalavssh", kai; aujto;" movno" ejpi; th`" gh`". 48kai; ijdw;n aujtou;"
basanizomevnou" ejn tw/̀ ejlauvnein, h\n ga;r oJ a[nemo" ejnantivo" aujtoi`",
peri; tetavrthn fulakh;n th`" nukto;" e[rcetai pro;" aujtou;"
peripatw`n ejpi; th`" qalavssh" kai; h[qelen parelqei`n aujtouv". 49oiJ de;
ijdovnte" aujto;n ejpi; th`" qalavssh" peripatou`nta e[doxan o{ti
favntasma ejstin, kai; ajnevkraxan: 50pavnte" ga;r aujto;n ei\don kai;
ejtaravcqhsan. oJ de; eujqu;" ejlavlhsen metÆ aujtw`n, kai; levgei aujtoi`":
qarsei`te, ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 51kai; ajnevbh pro;" aujtou;" eij" to;
ploi`on kai; ejkovpasen oJ a[nemo", kai; livan »ejk perissou`¼ ejn eJautoi`"
ejxivstanto: 52ouj ga;r sunh`kan ejpi; toi`" a[rtoi", ajllÆ h\n aujtw`n hJ
kardiva pepwrwmevnh.
53
Kai; diaperavsante" ejpi; th;n gh`n h\lqon eij" Gennhsare;t kai;
proswrmivsqhsan. 54kai; ejxelqovntwn aujtw`n ejk tou` ploivou eujqu;"
ejpignovnte" aujto;n 55perievdramon o{lhn th;n cwvran ejkeivnhn kai;
h[rxanto ejpi; toi`" krabavttoi" tou;" kakw`" e[conta" perifevrein o{pou
h[kouon o{ti ejstivn. 56kai; o{pou a]n eijseporeuveto eij" kwvma" h] eij"
povlei" h] eij" ajgrouv", ejn tai`" ajgorai`" ejtivqesan tou;" ajsqenou`nta"
kai; parekavloun aujto;n i{na ka;n tou` kraspevdou tou` iJmativou aujtou`
a{ywntai: kai; o{soi a]n h{yanto aujtou` ejswvz
/ onto.
7 Kai; sunavgontai pro;" aujto;n oiJ Farisai`oi kaiv tine" tw`n
grammatevwn ejlqovnte" ajpo; IJ erosoluvmwn. 2kai; ijdovnte" tina;" tw`n
maqhtw`n aujtou` o{ti koinai`" cersivn, tou`tÆ e[stin ajnivptoi",
ejsqivousin tou;" a[rtou" -3oiJ ga;r Farisai`oi kai; pavnte" oiJ Ij oudai`oi
eja;n mh; pugmh/̀ nivywntai ta;" cei`ra" oujk ejsqivousin, kratou`nte" th;n
paravdosin tw`n presbutevrwn, 4kai; ajpÆ ajgora`" eja;n mh; baptivswntai
oujk ejsqivousin, kai; a[lla pollav ejstin a} parevlabon kratei`n,
baptismou;" pothrivwn kai; xestw`n kai; calkivwn »kai; klinw`n¼- 5kai;
ejperwtw`sin aujto;n oiJ Farisai`oi kai; oiJ grammatei`": dia; tiv ouj
peripatou`sin oiJ maqhtaiv sou kata; th;n paravdosin tw`n
presbutevrwn, ajlla; koinai`" cersi;n ejsqivousin to;n a[rtonÉ 6 JO de;
ei\pen aujtoi`": kalw`" ejprofhvteusen H
j saiva
Ÿ " peri; uJmw`n tw`n
uJpokritw`n, wJ" gevgraptai »o{ti¼
ou|to" oJ lao;" toi`" ceivlesin me tima`/,
hJ de; kardiva aujtw`n povrrw ajpevcei ajpÆ ejmou`:
7
mavthn de; sevbontai me
didavskonte" didaskaliva" ejntavlmata ajnqrwvpwn.
8
ajfevnte" th;n ejntolh;n tou` qeou` kratei`te th;n paravdosin tw`n
ajnqrwvpwn. 9kai; e[legen aujtoi`": kalw`" ajqetei`te th;n ejntolh;n tou`
qeou`, i{na th;n paravdosin uJmw`n sthvshte. 10Mwu>sh`" ga;r ei\pen: tivma
to;n patevra sou kai; th;n mhtevra sou, kaiv: oJ kakologw`n patevra
h] mhtevra qanavtw/ teleutavtw. 11uJmei`" de; levgete: eja;n ei[ph/
a[nqrwpo" tw/̀ patri; h] th/̀ mhtriv: korba`n, o{ ejstin dw`ron, o} eja;n ejx
ejmou` wjfelhqh/̀", 12oujkevti ajfivete aujto;n oujde;n poih`sai tw/̀ patri; h]
th/̀ mhtriv, 13ajkurou`nte" to;n lovgon tou` qeou` th/̀ paradovsei uJmw`n h|/
paredwvkate: kai; parovmoia toiau`ta polla; poiei`te.
14
Kai; proskalesavmeno" pavlin to;n o[clon e[legen aujtoi`":
ajkouvsate mou pavnte" kai; suvnete. 15oujdevn ejstin e[xwqen tou`
ajnqrwvpou eijsporeuovmenon eij" aujto;n o} duvnatai koinw`sai aujtovn,
ajlla; ta; ejk tou` ajnqrwvpou ejkporeuovmena ejstin ta; koinou`nta to;n
a[nqrwpon. 17Kai; o{te eijsh`lqen eij" oi\kon ajpo; tou` o[clou, ejphrwvtwn
aujto;n oiJ maqhtai; aujtou` th;n parabolhvn. 18kai; levgei aujtoi`": ou{tw"
kai; uJmei`" ajsuvnetoi ejsteÉ ouj noei`te o{ti pa`n to; e[xwqen
eijsporeuovmenon eij" to;n a[nqrwpon ouj duvnatai aujto;n koinw`sai 19o{ti
oujk eijsporeuvetai aujtou` eij" th;n kardivan ajllÆ eij" th;n koilivan, kai;
eij" to;n ajfedrw`na ejkporeuvetai, kaqarivzwn pavnta ta; brwvmataÉ
20
e[legen de; o{ti to; ejk tou` ajnqrwvpou ejkporeuovmenon, ejkei`no koinoi`
to;n a[nqrwpon. 21e[swqen ga;r ejk th`" kardiva" tw`n ajnqrwvpwn oiJ
dialogismoi; oiJ kakoi; ejkporeuvontai, pornei`ai, klopaiv, fovnoi,
22
moicei`ai, pleonexivai, ponhrivai, dovlo", ajsevlgeia, ojfqalmo;"
ponhrov", blasfhmiva, uJperhfaniva, ajfrosuvnh: 23pavnta tau`ta ta;
ponhra; e[swqen ejkporeuvetai kai; koinoi` to;n a[nqrwpon.
24
E
j kei`qen de; ajnasta;" ajph`lqen eij" ta; o{ria Tuvrou. Kai; eijselqw;n
eij" oijkivan oujdevna h[qelen gnw`nai, kai; oujk hjdunhvqh laqei`n: 25ajllÆ
eujqu;" ajkouvsasa gunh; peri; aujtou`, h|" ei\cen to; qugavtrion aujth`"
pneu`ma ajkavqarton, ejlqou`sa prosevpesen pro;" tou;" povda" aujtou`:
26
hJ de; gunh; h\n E
J llhniv", Surofoinivkissa tw/̀ gevnei: kai; hjrwvta
aujto;n i{na to; daimovnion ejkbavlh/ ejk th`" qugatro;" aujth`". 27kai;
e[legen aujth/̀: a[fe" prw`ton cortasqh`nai ta; tevkna, ouj gavr ejstin
kalo;n labei`n to;n a[rton tw`n tevknwn kai; toi`" kunarivoi" balei`n. 28hJ
de; ajpekrivqh kai; levgei aujtw/̀: kuvrie: kai; ta; kunavria uJpokavtw th`"
trapevzh" ejsqivousin ajpo; tw`n yicivwn tw`n paidivwn. 29kai; ei\pen aujth/̀:
dia; tou`ton to;n lovgon u{page, ejxelhvluqen ejk th`" qugatrov" sou to;
daimovnion. 30kai; ajpelqou`sa eij" to;n oi\kon aujth`" eu|ren to; paidivon
beblhmevnon ejpi; th;n klivnhn kai; to; daimovnion ejxelhluqov".
31
Kai; pavlin ejxelqw;n ejk tw`n oJrivwn Tuvrou h\lqen dia; Sidw`no" eij" th;n
qavlassan th`" Galilaiva" ajna; mevson tw`n oJrivwn Dekapovlew". 32Kai;
fevrousin aujtw/̀ kwfo;n kai; mogilavlon kai; parakalou`sin aujto;n i{na
ejpiqh/̀ aujtw`/ th;n cei`ra. 33kai; ajpolabovmeno" aujto;n ajpo; tou` o[clou
katÆ ijdivan e[balen tou;" daktuvlou" aujtou` eij" ta; w\ta aujtou` kai;
ptuvsa" h{yato th`" glwvssh" aujtou`, 34kai; ajnablevya" eij" to;n
oujrano;n ejstevnaxen kai; levgei aujtw/̀: E
j ffaqa, o{ ejstin dianoivcqhti.
35
kai; »eujqevw"¼ hjnoivghsan aujtou` aiJ ajkoaiv, kai; ejluvqh oJ desmo;" th`"
glwvssh" aujtou` kai; ejlavlei ojrqw`". 36kai; diesteivlato aujtoi`" i{na
mhdeni; levgwsin: o{son de; aujtoi`" diestevlleto, aujtoi; ma`llon
perissovteron ejkhvrusson. 37kai; uJperperissw`" ejxeplhvssonto
levgonte": kalw`" pavnta pepoivhken, kai; tou;" kwfou;" poiei` ajkouvein
kai; »tou;"¼ ajlavlou" lalei`n.
8 E
j n ejkeivnai" tai`" hJmevrai" pavlin pollou` o[clou o[nto" kai; mh;
ejcovntwn tiv favgwsin, proskalesavmeno" tou;" maqhta;" levgei
aujtoi`": 2splagcnivzomai ejpi; to;n o[clon, o{ti h[dh hJmevrai trei`"
prosmevnousin moi kai; oujk e[cousin tiv favgwsin: 3kai; eja;n ajpoluvsw
aujtou;" nhvstei" eij" oi\kon aujtw`n, ejkluqhvsontai ejn th/̀ oJdw/̀: kaiv
tine" aujtw`n ajpo; makrovqen h{kasin. 4kai; ajpekrivqhsan aujtw/̀ oiJ
maqhtai; aujtou` o{ti povqen touvtou" dunhvsetai ti" w|de cortavsai
a[rtwn ejpÆ ejrhmiva"É 5kai; hjrwvta aujtouv": povsou" e[cete a[rtou"É oiJ de;
ei\pan: eJptav. 6kai; paraggevllei tw/̀ o[clw/ ajnapesei`n ejpi; th`" gh`":
kai; labw;n tou;" eJpta; a[rtou" eujcaristhvsa" e[klasen kai; ejdivdou
toi`" maqhtai`" aujtou` i{na paratiqw`sin, kai; parevqhkan tw/̀ o[clw/.
7
kai; ei\con ijcquvdia ojlivga: kai; eujloghvsa" aujta; ei\pen kai; tau`ta
paratiqevnai. 8kai; e[fagon kai; ejcortavsqhsan, kai; h\ran
perisseuvmata klasmavtwn eJpta; spurivda". 9h\san de; wJ"
tetrakiscivlioi. kai; ajpevlusen aujtouv". 10Kai; eujqu;" ejmba;" eij" to;
ploi`on meta; tw`n maqhtw`n aujtou` h\lqen eij" ta; mevrh Dalmanouqav.
11
Kai; ejxh`lqon oiJ Farisai`oi kai; h[rxanto suzhtei`n aujtw/̀,
zhtou`nte" parÆ aujtou` shmei`on ajpo; tou` oujranou`, peiravzonte"
aujtovn. 12kai; ajnastenavxa" tw/̀ pneuvmati aujtou` levgei: tiv hJ genea;
au{th zhtei` shmei`onÉ ajmh;n levgw uJmi`n, eij doqhvsetai th/̀ genea/̀ tauvth/
shmei`on. 13kai; ajfei;" aujtou;" pavlin ejmba;" ajph`lqen eij" to; pevran.
14
Kai; ejpelavqonto labei`n a[rtou" kai; eij mh; e{na a[rton oujk ei\con
meqÆ eJautw`n ejn tw/̀ ploivw./ 15kai; diestevlleto aujtoi`" levgwn: oJra`te,
blevpete ajpo; th`" zuvmh" tw`n Farisaivwn kai; th`" zuvmh" H
J rwvd/ ou.
16
kai; dielogivzonto pro;" ajllhvlou" o{ti a[rtou" oujk e[cousin. 17kai;
gnou;" levgei aujtoi`": tiv dialogivzesqe o{ti a[rtou" oujk e[ceteÉ ou[pw
noei`te oujde; suniveteÉ pepwrwmevnhn e[cete th;n kardivan uJmw`nÉ
18
ojfqalmou;" e[conte" ouj blevpete kai; w\ta e[conte" oujk ajkouveteÉ kai;
ouj mnhmoneuvete, 19o{te tou;" pevnte a[rtou" e[klasa eij" tou;"
pentakiscilivou", povsou" kofivnou" klasmavtwn plhvrei" h[rateÉ
levgousin aujtw/̀: dwvdeka. 20o{te tou;" eJpta; eij" tou;" tetrakiscilivou",
povswn spurivdwn plhrwvmata klasmavtwn h[rateÉ kai; levgousin
»aujtw/̀¼: eJptav. 21kai; e[legen aujtoi`": ou[pw suniveteÉ
22
Kai; e[rcontai eij" Bhqsai>davn. Kai; fevrousin aujtw/̀ tuflo;n kai;
parakalou`sin aujto;n i{na aujtou` a{yhtai. 23kai; ejpilabovmeno" th`"
ceiro;" tou` tuflou` ejxhvnegken aujto;n e[xw th`" kwvmh" kai; ptuvsa" eij"
ta; o[mmata aujtou`, ejpiqei;" ta;" cei`ra" aujtw/̀ ejphrwvta aujtovn: ei[ ti
blevpei"É 24kai; ajnablevya" e[legen: blevpw tou;" ajnqrwvpou" o{ti wJ"
devndra oJrw` peripatou`nta". 25ei\ta pavlin ejpevqhken ta;" cei`ra" ejpi;
tou;" ojfqalmou;" aujtou`, kai; dievbleyen kai; ajpekatevsth kai;
ejnevblepen thlaugw`" a{panta. 26kai; ajpevsteilen aujto;n eij" oi\kon
aujtou` levgwn: mhde; eij" th;n kwvmhn eijsevlqh/".
27
Kai; ejxh`lqen oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" ta;" kwvma"
Kaisareiva" th`" Filivppou: kai; ejn th/̀ oJdw/̀ ejphrwvta tou;" maqhta;"
aujtou` levgwn aujtoi`": tivna me levgousin oiJ a[nqrwpoi ei\naiÉ 28oiJ de;
ei\pan aujtw/̀ levgonte" »o{ti¼ Ij wavnnhn to;n baptisthvn, kai; a[lloi
H
j livan, a[lloi de; o{ti ei|" tw`n profhtw`n. 29kai; aujto;" ejphrwvta
aujtouv": uJmei`" de; tivna me levgete ei\naiÉ ajpokriqei;" oJ Pevtro" levgei
aujtw/̀: su; ei\ oJ cristov". 30kai; ejpetivmhsen aujtoi`" i{na mhdeni; levgwsin
peri; aujtou`.
31
Kai; h[rxato didavskein aujtou;" o{ti dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
polla; paqei`n kai; ajpodokimasqh`nai uJpo; tw`n presbutevrwn kai; tw`n
ajrcierevwn kai; tw`n grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; meta; trei`"
hJmevra" ajnasth`nai: 32kai; parrhsiva/ to;n lovgon ejlavlei. kai;
proslabovmeno" oJ Pevtro" aujto;n h[rxato ejpitima`n aujtw/̀. 33oJ de;
ejpistrafei;" kai; ijdw;n tou;" maqhta;" aujtou` ejpetivmhsen Pevtrw/ kai;
levgei: u{page ojpivsw mou, satana`, o{ti ouj fronei`" ta; tou` qeou` ajlla;
ta; tw`n ajnqrwvpwn. 34Kai; proskalesavmeno" to;n o[clon su;n toi`"
maqhtai`" aujtou` ei\pen aujtoi`": ei[ ti" qevlei ojpivsw mou ajkolouqei`n,
ajparnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kai;
ajkolouqeivtw moi. 35o}" ga;r eja;n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai
ajpolevsei aujthvn: o}" dÆ a]n ajpolevsei th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou`
kai; tou` eujaggelivou swvsei aujthvn. 36tiv ga;r wjfelei` a[nqrwpon
kerdh`sai to;n kovsmon o{lon kai; zhmiwqh`nai th;n yuch;n aujtou`É 37tiv
ga;r doi` a[nqrwpo" ajntavllagma th`" yuch`" aujtou`É 38o}" ga;r eja;n
ejpaiscunqh/̀ me kai; tou;" ejmou;" lovgou" ejn th/̀ genea/̀ tauvth/ th/̀
moicalivdi kai; aJmartwlw/̀, kai; oJ uiJo"
;
tou` ajnqrwvpou
ejpaiscunqhvsetai aujtovn, o{tan e[lqh/ ejn th/̀ dovxh/ tou` patro;" aujtou`
meta; tw`n ajggevlwn tw`n aJgivwn.
9 Kai; e[legen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti eijsivn tine" w|de tw`n
eJsthkovtwn oi{tine" ouj mh; geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin th;n
basileivan tou` qeou` ejlhluqui`an ejn dunavmei.
2
Kai; meta; hJmevra" e}x paralambavnei oJ jIhsou`" to;n Pevtron kai;
to;n Ij avkwbon kai; to;n jIwavnnhn kai; ajnafevrei aujtou;" eij" o[ro"
uJyhlo;n katÆ ijdivan movnou". kai; metemorfwvqh e[mprosqen aujtw`n, 3kai;
ta; iJmavtia aujtou` ejgevneto stivlbonta leuka; livan, oi|a gnafeu;" ejpi;
th`" gh`" ouj duvnatai ou{tw" leuka`nai. 4kai; w[fqh aujtoi`" H
j liva" su;n
5
Mwu>sei` kai; h\san sullalou`nte" tw/̀ jIhsou`. kai; ajpokriqei;" oJ
Pevtro" levgei tw/̀ jIhsou`: rJabbiv, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai, kai;
poihvswmen trei`" skhnav", soi; mivan kai; Mwu>sei` mivan kai; H
j liva/
6
mivan. ouj ga;r h[d/ ei tiv ajpokriqh/̀, e[kfoboi ga;r ejgevnonto. 7kai;
ejgevneto nefevlh ejpiskiavzousa aujtoi`", kai; ejgevneto fwnh; ejk th`"
nefevlh": ou|to" ejstin oJ uiJo"
v mou oJ ajgaphtov", ajkouvete aujtou`. 8kai;
ejxavpina peribleyavmenoi oujkevti oujdevna ei\don ajlla; to;n Ij hsou`n
movnon meqÆ eJautw`n.
9
Kai; katabainovntwn aujtw`n ejk tou` o[rou" diesteivlato aujtoi`" i{na
mhdeni; a} ei\don dihghvswntai, eij mh; o{tan oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejk
10
nekrw`n ajnasth/̀.
kai; to;n lovgon ejkravthsan pro;" eJautou;"
suzhtou`nte" tiv ejstin to; ejk nekrw`n ajnasth`nai. 11Kai; ejphrwvtwn
aujto;n levgonte": o{ti levgousin oiJ grammatei`" o{ti H
j livan dei`
12
ejlqei`n prw`tonÉ oJ de; e[fh aujtoi`": H
j liva" me;n ejlqw;n prw`ton
ajpokaqistavnei pavnta: kai; pw`" gevgraptai ejpi; to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpou i{na polla; pavqh/ kai; ejxoudenhqh/̀É 13ajlla; levgw uJmi`n o{ti kai;
H
j liva" ejlhvluqen, kai; ejpoivhsan aujtw/̀ o{sa h[qelon, kaqw;" gevgraptai
ejpÆ aujtovn.
14
Kai; ejlqovnte" pro;" tou;" maqhta;" ei\don o[clon polu;n peri;
aujtou;" kai; grammatei`" suzhtou`nta" pro;" aujtouv". 15kai; eujqu;" pa`"
oJ o[clo" ijdovnte" aujto;n ejxeqambhvqhsan kai; prostrevconte"
hjspavzonto aujtovn. 16kai; ejphrwvthsen aujtouv": tiv suzhtei`te pro;"
aujtouv"É 17kai; ajpekrivqh aujtw/̀ ei|" ejk tou` o[clou: didavskale, h[negka
to;n uiJovn mou pro;" sev, e[conta pneu`ma a[lalon: 18kai; o{pou eja;n aujto;n
katalavbh/ rJhs
v sei aujtovn, kai; ajfrivzei kai; trivzei tou;" ojdovnta" kai;
xhraivnetai: kai; ei\pa toi`" maqhtai`" sou i{na aujto; ejkbavlwsin, kai;
oujk i[scusan. 19oJ de; ajpokriqei;" aujtoi`" levgei: w\ genea; a[pisto", e{w"
povte pro;" uJma`" e[somaiÉ e{w" povte ajnevxomai uJmw`nÉ fevrete aujto;n
prov" me. 20kai; h[negkan aujto;n pro;" aujtovn. kai; ijdw;n aujto;n to;
pneu`ma eujqu;" sunespavraxen aujtovn, kai; pesw;n ejpi; th`" gh`"
ejkuliveto ajfrivzwn. 21kai; ejphrwvthsen to;n patevra aujtou`: povso"
crovno" ejsti;n wJ" tou`to gevgonen aujtw/̀É oJ de; ei\pen: ejk paidiovqen:
22
kai; pollavki" kai; eij" pu`r aujto;n e[balen kai; eij" u{data i{na ajpolevsh/
aujtovn: ajllÆ ei[ ti duvnh/, bohvqhson hJmi`n splagcnisqei;" ejfÆ hJma`". 23oJ
de; Ij hsou`" ei\pen aujtw/̀: to; eij duvnh/, pavnta dunata; tw/̀ pisteuvonti.
24
eujqu;" kravxa" oJ path;r tou` paidivou e[legen: pisteuvw: bohvqei mou
th/̀ ajpistiva./ 25ijdw;n de; oJ
Ij hsou`" o{ti ejpisuntrevcei o[clo",
ejpetivmhsen tw/̀ pneuvmati tw/̀ ajkaqavrtw/ levgwn aujtw/̀: to; a[lalon kai;
kwfo;n pneu`ma, ejgw; ejpitavssw soi, e[xelqe ejx aujtou` kai; mhkevti
eijsevlqh/" eij" aujtovn. 26kai; kravxa" kai; polla; sparavxa" ejxh`lqen: kai;
ejgevneto wJsei; nekrov", w{ste tou;" pollou;" levgein o{ti ajpevqanen. 27oJ
de; Ij hsou`" krathvsa" th`" ceiro;" aujtou` h[geiren aujtovn, kai;
ajnevsth. 28Kai; eijselqovnto" aujtou` eij" oi\kon oiJ maqhtai; aujtou` katÆ
ijdivan ejphrwvtwn aujtovn: o{ti hJmei`" oujk hjdunhvqhmen ejkbalei`n aujtovÉ
29
kai; ei\pen aujtoi`": tou`to to; gevno" ejn oujdeni; duvnatai ejxelqei`n eij
mh; ejn proseuch/̀.
30
Kakei`qen ejxelqovnte" pareporeuvonto dia; th`" Galilaiva", kai;
oujk h[qelen i{na ti" gnoi`: 31ejdivdasken ga;r tou;" maqhta;" aujtou` kai;
e[legen aujtoi`" o{ti oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdotai eij" cei`ra"
ajnqrwvpwn, kai; ajpoktenou`sin aujtovn, kai; ajpoktanqei;" meta; trei`"
hJmevra" ajnasthvsetai. 32oiJ de; hjgnovoun to; rJh`ma, kai; ejfobou`nto
aujto;n ejperwth`sai.
33
Kai; h\lqon eij" Kafarnaouvm. Kai; ejn th/̀ oijkiva/ genovmeno"
ejphrwvta aujtouv": tiv ejn th/̀ oJdw/̀ dielogivzesqeÉ 34oiJ de; ejsiwvpwn: pro;"
ajllhvlou" ga;r dielevcqhsan ejn th/̀ oJdw/̀ tiv" meivzwn. 35kai; kaqivsa"
ejfwvnhsen tou;" dwvdeka kai; levgei aujtoi`": ei[ ti" qevlei prw`to" ei\nai,
e[stai pavntwn e[scato" kai; pavntwn diavkono". 36kai; labw;n paidivon
e[sthsen aujto; ejn mevsw/ aujtw`n kai; ejnagkalisavmeno" aujto; ei\pen
aujtoi`": 37o}" a]n e}n tw`n toiouvtwn paidivwn devxhtai ejpi; tw/̀ ojnovmati
mou, ejme; devcetai: kai; o}" a]n ejme; devchtai, oujk ejme; devcetai ajlla; to;n
ajposteivlanta me.
38
E
[ fh aujtw/̀ oJ jIwavnnh": didavskale, ei[domen tina ejn tw/̀ ojnovmati
sou ejkbavllonta daimovnia kai; ejkwluvomen aujtovn, o{ti oujk hjkolouvqei
hJmi`n. 39oJ de; jIhsou`" ei\pen: mh; kwluvete aujtovn. oujdei;" gavr ejstin o}"
poihvsei duvnamin ejpi; tw/̀ ojnovmati mou kai; dunhvsetai tacu;
kakologh`sai me: 40o}" ga;r oujk e[stin kaqÆ hJmw`n, uJpe;r hJmw`n ejstin. 41
}O" ga;r a]n potivsh/ uJma`" pothvrion u{dato" ejn ojnovmati o{ti Cristou`
ejste, ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; ajpolevsh/ to;n misqo;n aujtou`.
42
Kai; o}" a]n skandalivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn tw`n pisteuovntwn
»eij" ejmev¼, kalovn ejstin aujtw/̀ ma`llon eij perivkeitai muvlo" ojniko;"
peri; to;n travchlon aujtou` kai; bevblhtai eij" th;n qavlassan. 43Kai;
eja;n skandalivzh/ se hJ ceivr sou, ajpovkoyon aujthvn: kalovn ejstivn se
kullo;n eijselqei`n eij" th;n zwh;n h] ta;" duvo cei`ra" e[conta ajpelqei`n
eij" th;n gevennan, eij" to; pu`r to; a[sbeston. 45kai; eja;n oJ pouv" sou
skandalivzh/ se, ajpovkoyon aujtovn: kalovn ejstivn se eijselqei`n eij" th;n
zwh;n cwlo;n h] tou;" duvo povda" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan.
47
kai; eja;n oJ ojfqalmov" sou skandalivzh/ se, e[kbale aujtovn: kalovn sev
ejstin monovfqalmon eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou` h] duvo
ojfqalmou;" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan, 48o{pou oJ skwvlhx
aujtw`n ouj teleuta/̀ kai; to; pu`r ouj sbevnnutai. 49Pa`" ga;r puri;
aJlisqhvsetai. 50kalo;n to; a{la": eja;n de; to; a{la" a[nalon gevnhtai, ejn
tivni aujto; ajrtuvseteÉ e[cete ejn eJautoi`" a{la kai; eijrhneuvete ejn
ajllhvloi".
10 Kai; ejkei`qen ajnasta;" e[rcetai eij" ta; o{ria th`" Ij oudaiva"
»kai;¼ pevran tou` Ij ordavnou, kai; sumporeuvontai pavlin o[cloi pro;"
aujtovn, kai; wJ" eijwqv ei pavlin ejdivdasken aujtouv". 2Kai; proselqovnte"
Farisai`oi ejphrwvtwn aujto;n eij e[xestin ajndri; gunai`ka ajpolu`sai,
peiravzonte" aujtovn. 3oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": tiv uJmi`n
ejneteivlato Mwu>sh`"É 4oiJ de; ei\pan: ejpevtreyen Mwu>sh`" biblivon
ajpostasivou gravyai kai; ajpolu`sai. 5oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`":
pro;" th;n sklhrokardivan uJmw`n e[grayen uJmi`n th;n ejntolh;n tauvthn.
6
ajpo; de; ajrch`" ktivsew" a[rsen kai; qh`lu ejpoivhsen aujtouv":
7
e{neken touvtou kataleivyei a[nqrwpo" to;n patevra aujtou` kai;
th;n mhtevra »kai; proskollhqhvsetai pro;" th;n gunai`ka aujtou`¼,
8
kai; e[sontai oiJ duvo eij" savrka mivan: w{ste oujkevti eijsi;n duvo ajlla;
miva savrx. 9o} ou\n oJ qeo;" sunevzeuxen a[nqrwpo" mh; cwrizevtw. 10Kai;
eij" th;n oijkivan pavlin oiJ maqhtai; peri; touvtou ejphrwvtwn aujtovn. 11kai;
levgei aujtoi`": o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka aujtou` kai; gamhvsh/ a[llhn
moica`tai ejpÆ aujthvn: 12kai; eja;n aujth; ajpoluvsasa to;n a[ndra aujth`"
gamhvsh/ a[llon moica`tai.
13
Kai; prosevferon aujtw/̀ paidiva i{na aujtw`n a{yhtai: oiJ de; maqhtai;
ejpetivmhsan aujtoi`". 14ijdw;n de; oJ jIhsou`" hjganavkthsen kai; ei\pen
aujtoi`": a[fete ta; paidiva e[rcesqai prov" me, mh; kwluvete aujtav, tw`n
ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`. 15ajmh;n levgw uJmi`n, o}" a]n
mh; devxhtai th;n basileivan tou` qeou` wJ" paidivon, ouj mh; eijsevlqh/ eij"
aujthvn. 16kai; ejnagkalisavmeno" aujta; kateulovgei tiqei;" ta;" cei`ra"
ejpÆ aujtav.
17
Kai; ejkporeuomevnou aujtou` eij" oJdo;n prosdramw;n ei|" kai;
gonupethvsa" aujto;n ejphrwvta aujtovn: didavskale ajgaqev, tiv poihvsw
i{na zwh;n aijwvnion klhronomhvswÉ 18oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtw/̀: tiv me
levgei" ajgaqovnÉ oujdei;" ajgaqo;" eij mh; ei|" oJ qeov". 19ta;" ejntola;"
oi\da": mh; foneuvsh/", mh; moiceuvsh/", mh; klevyh/", mh;
yeudomarturhvsh/", mh; ajposterhvsh/", tivma to;n patevra sou kai;
th;n mhtevra. 20oJ de; e[fh aujtw/̀: didavskale, tau`ta pavnta
ejfulaxavmhn ejk neovthto" mou. 21oJ de; Ij hsou`" ejmblevya" aujtw/̀
hjgavphsen aujto;n kai; ei\pen aujtw/̀: e{n se uJsterei`: u{page, o{sa e[cei"
pwvlhson kai; do;" »toi`"¼ ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn oujranw/̀, kai;
deu`ro ajkolouvqei moi. 22oJ de; stugnavsa" ejpi; tw/̀ lovgw/ ajph`lqen
lupouvmeno": h\n ga;r e[cwn kthvmata pollav.
23
Kai; peribleyavmeno" oJ Ij hsou`" levgei toi`" maqhtai`" aujtou`:
pw`" duskovlw" oiJ ta; crhvmata e[conte" eij" th;n basileivan tou` qeou`
eijseleuvsontai. 24oiJ de; maqhtai; ejqambou`nto ejpi; toi`" lovgoi" aujtou`.
oJ de; jIhsou`" pavlin ajpokriqei;" levgei aujtoi`": tevkna, pw`" duvskolon
ejstin eij" th;n basileivan tou` qeou` eijselqei`n: 25eujkopwvteron ejstin
kavmhlon dia; »th`"¼ trumalia`" »th`"¼ rJafivdo" dielqei`n h] plouvsion
eij" th;n basileivan tou` qeou` eijselqei`n. 26oiJ de; perissw`"
ejxeplhvssonto levgonte" pro;" eJautouv": kai; tiv" duvnatai swqh`naiÉ
27
ejmblevya" aujtoi`" oJ Ij hsou`" levgei: para; ajnqrwvpoi" ajduvnaton,
ajllÆ ouj para; qew/̀: pavnta ga;r dunata; para; tw/̀ qew/̀. 28 H
[ rxato levgein
oJ Pevtro" aujtw/̀: ijdou; hJmei`" ajfhvkamen pavnta kai; hjkolouqhvkamen
soi. 29e[fh oJ Ij hsou`": ajmh;n levgw uJmi`n, oujdeiv" ejstin o}" ajfh`ken
oijkivan h] ajdelfou;" h] ajdelfa;" h] mhtevra h] patevra h] tevkna h] ajgrou;"
e{neken ejmou` kai; e{neken tou` eujaggelivou, 30eja;n mh; lavbh/
eJkatontaplasivona nu`n ejn tw/̀ kairw/̀ touvtw/ oijkiva" kai; ajdelfou;" kai;
ajdelfa;" kai; mhtevra" kai; tevkna kai; ajgrou;" meta; diwgmw`n, kai; ejn
tw/̀ aijw`ni tw/̀ ejrcomevnw/ zwh;n aijwvnion. 31polloi; de; e[sontai prw`toi
e[scatoi kai; »oiJ¼ e[scatoi prw`toi.
32
\Hsan de; ejn th/̀ oJdw/̀ ajnabaivnonte" eij" IJ erosovluma, kai; h\n
proavgwn aujtou;" oJ Ij hsou`", kai; ejqambou`nto, oiJ de; ajkolouqou`nte"
ejfobou`nto. kai; paralabw;n pavlin tou;" dwvdeka h[rxato aujtoi`"
levgein ta; mevllonta aujtw/̀ sumbaivnein 33o{ti ijdou; ajnabaivnomen eij"
IJ erosovluma, kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradoqhvsetai toi`"
ajrciereu`sin kai; toi`" grammateu`sin, kai; katakrinou`sin aujto;n
qanavtw/ kai; paradwvsousin aujto;n toi`" e[qnesin 34kai; ejmpaivxousin
aujtw/̀ kai; ejmptuvsousin aujtw/̀ kai; mastigwvsousin aujto;n kai;
ajpoktenou`sin, kai; meta; trei`" hJmevra" ajnasthvsetai.
35
Kai; prosporeuvontai aujtw/̀ jIavkwbo" kai; Ij wavnnh" oiJ uiJoi;
Zebedaivou levgonte" aujtw/̀: didavskale, qevlomen i{na o} eja;n
aijthvswmen se poihvsh/" hJmi`n. 36oJ de; ei\pen aujtoi`": tiv qevlete »me¼
poihvsw uJmi`nÉ 37oiJ de; ei\pan aujtw/̀: do;" hJmi`n i{na ei|" sou ejk dexiw`n kai;
ei|" ejx ajristerw`n kaqivswmen ejn th/̀ dovxh/ sou. 38oJ de; jIhsou`" ei\pen
aujtoi`": oujk oi[date tiv aijtei`sqe. duvnasqe piei`n to; pothvrion o} ejgw;
pivnw h] to; bavptisma o} ejgw; baptivzomai baptisqh`naiÉ 39oiJ de; ei\pan
aujtw/̀: dunavmeqa. oJ de; jIhsou`" ei\pen aujtoi`": to; pothvrion o} ejgw;
pivnw pivesqe kai; to; bavptisma o} ejgw; baptivzomai baptisqhvsesqe,
40
to; de; kaqivsai ejk dexiw`n mou h] ejx eujwnuvmwn oujk e[stin ejmo;n dou`nai,
ajllÆ oi|" hJtoivmastai. 41Kai; ajkouvsante" oiJ devka h[rxanto
ajganaktei`n peri; Ij akwvbou kai; Ij wavnnou. 42kai; proskalesavmeno"
aujtou;" oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`": oi[date o{ti oiJ dokou`nte" a[rcein
tw`n ejqnw`n katakurieuvousin aujtw`n kai; oiJ megavloi aujtw`n
katexousiavzousin aujtw`n. 43oujc ou{tw" dev ejstin ejn uJmi`n, ajllÆ o}" a]n
qevlh/ mevga" genevsqai ejn uJmi`n e[stai uJmw`n diavkono", 44kai; o}" a]n qevlh/
ejn uJmi`n ei\nai prw`to" e[stai pavntwn dou`lo": 45kai; ga;r oJ uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou oujk h\lqen diakonhqh`nai ajlla; diakonh`sai kai; dou`nai th;n
yuch;n aujtou` luvtron ajnti; pollw`n.
46
Kai; e[rcontai eij"
Ij ericwv. Kai; ejkporeuomevnou aujtou` ajpo;
jIericw; kai; tw`n maqhtw`n aujtou` kai; o[clou iJkanou` oJ uiJo"
; Timaivou
Bartimai`o", tuflo;" prosaivth", ejkavqhto para; th;n oJdovn. 47kai;
ajkouvsa" o{ti jIhsou`" oJ Nazarhnov" ejstin h[rxato kravzein kai;
levgein: uiJe; Daui;d Ij hsou`, ejlevhson me. 48kai; ejpetivmwn aujtw/̀ polloi;
i{na siwphvsh/: oJ de; pollw/̀ ma`llon e[krazen: uiJe; Dauivd, ejlevhson me.
49
kai; sta;" oJ jIhsou`" ei\pen: fwnhvsate aujtovn. kai; fwnou`sin to;n
tuflo;n levgonte" aujtw/̀: qavrsei, e[geire, fwnei` se. 50oJ de; ajpobalw;n
to; iJmavtion aujtou` ajnaphdhvsa" h\lqen pro;" to;n Ij hsou`n. 51kai;
ajpokriqei;" aujtw/̀ oJ Ij hsou`" ei\pen: tiv soi qevlei" poihvswÉ oJ de;
tuflo;" ei\pen aujtw/̀: rJabbouniv, i{na ajnablevyw. 52kai; oJ Ij hsou`" ei\pen
aujtw/̀: u{page, hJ pivsti" sou sevswken se. kai; eujqu;" ajnevbleyen kai;
hjkolouvqei aujtw/̀ ejn th/̀ oJdw/̀.
11 Kai; o{te ejggivzousin eij" IJ erosovluma eij" Bhqfagh; kai;
Bhqanivan pro;" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n, ajpostevllei duvo tw`n maqhtw`n
aujtou` 2kai; levgei aujtoi`": uJpavgete eij" th;n kwvmhn th;n katevnanti
uJmw`n, kai; eujqu;" eijsporeuovmenoi eij" aujth;n euJrhvsete pw`lon
dedemevnon ejfÆ o}n oujdei;" ou[pw ajnqrwvpwn ejkavqisen: luvsate aujto;n
kai; fevrete. 3kai; ejavn ti" uJmi`n ei[ph/: tiv poiei`te tou`toÉ ei[pate: oJ
kuvrio" aujtou` creivan e[cei, kai; eujqu;" aujto;n ajpostevllei pavlin w|de.
4
kai; ajph`lqon kai; eu|ron pw`lon dedemevnon pro;" quvran e[xw ejpi; tou`
ajmfovdou kai; luvousin aujtovn. 5kaiv tine" tw`n ejkei` eJsthkovtwn e[legon
aujtoi`": tiv poiei`te luvonte" to;n pw`lonÉ 6oiJ de; ei\pan aujtoi`" kaqw;"
ei\pen oJ Ij hsou`", kai; ajfh`kan aujtouv". 7kai; fevrousin to;n pw`lon
pro;" to;n Ij hsou`n kai; ejpibavllousin aujtw/̀ ta; iJmavtia aujtw`n, kai;
ejkavqisen ejpÆ aujtovn. 8kai; polloi; ta; iJmavtia aujtw`n e[strwsan eij" th;n
oJdovn, a[lloi de; stibavda" kovyante" ejk tw`n ajgrw`n. 9kai; oiJ
proavgonte" kai; oiJ ajkolouqou`nte" e[krazon:
wJsannav:
eujloghmevno" oJ ejrcovmeno"
ejn ojnovmati kurivou:
10
eujloghmevnh hJ ejrcomevnh basileiva
tou` patro;" hJmw`n Dauivd:
wJsanna; ejn toi`" uJyivstoi". 11Kai; eijsh`lqen eij" IJ erosovluma eij"
to; iJero;n kai; peribleyavmeno" pavnta, ojyiva" h[dh ou[sh" th`" w{ra",
ejxh`lqen eij" Bhqanivan meta; tw`n dwvdeka.
12
Kai; th/̀ ejpauvrion ejxelqovntwn aujtw`n ajpo; Bhqaniva" ejpeivnasen.
13
kai; ijdw;n sukh`n ajpo; makrovqen e[cousan fuvlla h\lqen, eij a[ra ti
euJrhvsei ejn aujth/̀, kai; ejlqw;n ejpÆ aujth;n oujde;n eu|ren eij mh; fuvlla: oJ
ga;r kairo;" oujk h\n suvkwn. 14kai; ajpokriqei;" ei\pen aujth/̀: mhkevti eij"
to;n aijw`na ejk sou` mhdei;" karpo;n favgoi. kai; h[kouon oiJ maqhtai;
aujtou`.
15
Kai; e[rcontai eij" JIerosovluma. Kai; eijselqw;n eij" to; iJero;n
h[rxato ejkbavllein tou;" pwlou`nta" kai; tou;" ajgoravzonta" ejn tw/̀
iJerw/̀, kai; ta;" trapevza" tw`n kollubistw`n kai; ta;" kaqevdra" tw`n
pwlouvntwn ta;" peristera;" katevstreyen, 16kai; oujk h[fien i{na ti"
dienevgkh/ skeu`o" dia; tou` iJerou`. 17kai; ejdivdasken kai; e[legen aujtoi`":
ouj gevgraptai o{ti
oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`" klhqhvsetai
pa`sin toi`" e[qnesinÉ
uJmei`" de; pepoihvkate aujto;n sphvlaion lh/stw`n.
18
Kai; h[kousan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" kai; ejzhvtoun pw`"
aujto;n ajpolevswsin: ejfobou`nto ga;r aujtovn, pa`" ga;r oJ o[clo"
ejxeplhvsseto ejpi; th/̀ didach/̀ aujtou`. 19Kai; o{tan ojye; ejgevneto,
ejxeporeuvonto e[xw th`" povlew".
20
Kai; paraporeuovmenoi prwi;Ÿ ei\don th;n sukh`n ejxhrammevnhn ejk
rJizw`n. 21kai; ajnamnhsqei;" oJ Pevtro" levgei aujtw/̀: rJabbiv, i[de hJ sukh`
h}n kathravsw ejxhvrantai. 22kai; ajpokriqei;" oJ jIhsou`" levgei aujtoi`":
e[cete pivstin qeou`. 23ajmh;n levgw uJmi`n o{ti o}" a]n ei[ph/ tw/̀ o[rei touvtw/:
a[rqhti kai; blhvqhti eij" th;n qavlassan, kai; mh; diakriqh/̀ ejn th/̀ kardiva/
aujtou` ajlla; pisteuvh/ o{ti o} lalei` givnetai, e[stai aujtw/̀. 24dia; tou`to
levgw uJmi`n, pavnta o{sa proseuvcesqe kai; aijtei`sqe, pisteuvete o{ti
ejlavbete, kai; e[stai uJmi`n. 25Kai; o{tan sthvkete proseucovmenoi,
ajfivete ei[ ti e[cete katav tino", i{na kai; oJ path;r uJmw`n oJ ejn toi`"
oujranoi`" ajfh/̀ uJmi`n ta; paraptwvmata uJmw`n.
27
Kai; e[rcontai pavlin eij"
IJ erosovluma. kai; ejn tw/̀ iJerw/̀
peripatou`nto" aujtou` e[rcontai pro;" aujto;n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ
grammatei`" kai; oiJ presbuvteroi 28kai; e[legon aujtw/̀: ejn poiva/ ejxousiva/
tau`ta poiei`"É h] tiv" soi e[dwken th;n ejxousivan tauvthn i{na tau`ta
poih/̀"É 29oJ de; jIhsou`" ei\pen aujtoi`": ejperwthvsw uJma`" e{na lovgon,
kai; ajpokrivqhte moi kai; ejrw` uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`: 30to;
bavptisma to; jIwavnnou ejx oujranou` h\n h] ejx ajnqrwvpwnÉ ajpokrivqhte
moi. 31kai; dielogivzonto pro;" eJautou;" levgonte": eja;n ei[pwmen: ejx
oujranou`, ejrei`: dia; tiv »ou\n¼ oujk ejpisteuvsate aujtw/̀É 32ajlla; ei[pwmen:
ejx ajnqrwvpwnÉ- ejfobou`nto to;n o[clon: a{pante" ga;r ei\con to;n
Ij wavnnhn o[ntw" o{ti profhvth" h\n. 33kai; ajpokriqevnte" tw/̀ jIhsou`
levgousin: oujk oi[damen. kai; oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`": oujde; ejgw; levgw
uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`.
12 Kai; h[rxato aujtoi`" ejn parabolai`" lalei`n: ajmpelw`na
a[nqrwpo" ejfuvteusen kai; perievqhken fragmo;n kai; w[ruxen
uJpolhvnion kai; wj/kodovmhsen puvrgon kai; ejxevdeto aujto;n gewrgoi`" kai;
ajpedhvmhsen. 2kai; ajpevsteilen pro;" tou;" gewrgou;" tw/̀ kairw/̀ dou`lon
i{na para; tw`n gewrgw`n lavbh/ ajpo; tw`n karpw`n tou` ajmpelw`no": 3kai;
labovnte" aujto;n e[deiran kai; ajpevsteilan kenovn. 4kai; pavlin
ajpevsteilen pro;" aujtou;" a[llon dou`lon: kakei`non ejkefalivwsan kai;
hjtivmasan. 5kai; a[llon ajpevsteilen: kakei`non ajpevkteinan, kai;
pollou;" a[llou", ou}" me;n devronte", ou}" de; ajpoktevnnonte". 6e[ti e{na
ei\cen uiJo;n ajgaphtovn: ajpevsteilen aujto;n e[scaton pro;" aujtou;"
levgwn o{ti ejntraphvsontai to;n uiJovn mou. 7ejkei`noi de; oiJ gewrgoi; pro;"
eJautou;" ei\pan o{ti ou|to" ejstin oJ klhronovmo": deu`te ajpokteivnwmen
aujtovn, kai; hJmw`n e[stai hJ klhronomiva. 8kai; labovnte" ajpevkteinan
aujto;n kai; ejxevbalon aujto;n e[xw tou` ajmpelw`no". 9tiv »ou\n¼ poihvsei oJ
kuvrio" tou` ajmpelw`no"É ejleuvsetai kai; ajpolevsei tou;" gewrgou;" kai;
dwvsei to;n ajmpelw`na a[lloi". 10oujde; th;n grafh;n tauvthn ajnevgnwte:
livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte",
ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva":
11
para; kurivou ejgevneto au{th
kai; e[stin qaumasth; ejn ojfqalmoi`" hJmw`nÉ
12
Kai; ejzhvtoun aujto;n krath`sai, kai; ejfobhvqhsan to;n o[clon,
e[gnwsan ga;r o{ti pro;" aujtou;" th;n parabolh;n ei\pen. kai; ajfevnte"
aujto;n ajph`lqon.
13
Kai; ajpostevllousin pro;" aujtovn tina" tw`n Farisaivwn kai; tw`n
H
J rw/dianw`n i{na aujto;n ajgreuvswsin lovgw/. 14kai; ejlqovnte" levgousin
aujtw/̀: didavskale, oi[damen o{ti ajlhqh;" ei\ kai; ouj mevlei soi peri;
oujdenov": ouj ga;r blevpei" eij" provswpon ajnqrwvpwn, ajllÆ ejpÆ
ajlhqeiva" th;n oJdo;n tou` qeou` didavskei": e[xestin dou`nai kh`nson
Kaivsari h] ou[É dw`men h] mh; dw`menÉ 15oJ de; eijdw;" aujtw`n th;n uJpovkrisin
ei\pen aujtoi`": tiv me peiravzeteÉ fevrete moi dhnavrion i{na i[dw. 16oiJ de;
h[negkan. kai; levgei aujtoi`": tivno" hJ eijkw;n au{th kai; hJ ejpigrafhvÉ oiJ
de; ei\pan aujtw/̀: Kaivsaro". 17oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": ta;
Kaivsaro" ajpovdote Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw/̀ qew/̀. kai;
ejxeqauvmazon ejpÆ aujtw/̀.
18
Kai; e[rcontai Saddoukai`oi pro;" aujtovn, oi{tine" levgousin
ajnavstasin mh; ei\nai, kai; ejphrwvtwn aujto;n levgonte": 19didavskale,
Mwu>sh`" e[grayen hJmi`n o{ti ejavn tino" ajdelfo;" ajpoqavnh/ kai;
katalivph/ gunai`ka kai; mh; ajfh`/ tevknon, i{na lavbh/ oJ ajdelfo;" aujtou`
th;n gunai`ka kai; ejxanasthvsh/ spevrma tw`/ ajdelfw`/ aujtou`. 20eJpta;
ajdelfoi; h\san: kai; oJ prw`to" e[laben gunai`ka kai; ajpoqnhvs
/ kwn oujk
21
ajfh`ken spevrma: kai; oJ deuvtero" e[laben aujth;n kai; ajpevqanen mh;
katalipw;n spevrma: kai; oJ trivto" wJsauvtw": 22kai; oiJ eJpta; oujk
ajfh`kan spevrma. e[scaton pavntwn kai; hJ gunh; ajpevqanen. 23ejn th/̀
ajnastavsei »o{tan ajnastw`sin¼ tivno" aujtw`n e[stai gunhvÉ oiJ ga;r eJpta;
e[scon aujth;n gunai`ka. 24e[fh aujtoi`" oJ Ij hsou`": ouj dia; tou`to
plana`sqe mh; eijdovte" ta;" grafa;" mhde; th;n duvnamin tou` qeou`É
25
o{tan ga;r ejk nekrw`n ajnastw`sin ou[te gamou`sin ou[te gamivzontai,
ajllÆ eijsi;n wJ" a[ggeloi ejn toi`" oujranoi`". 26peri; de; tw`n nekrw`n o{ti
ejgeivrontai oujk ajnevgnwte ejn th/̀ bivblw/ Mwu>sevw" ejpi; tou` bavtou pw`"
ei\pen aujtw/̀ oJ qeo;" levgwn: ejgw; oJ qeo;" A
j braa;m kai; »oJ¼ qeo;"
27
jIsaa;k kai; »oJ¼ qeo;" jIakwvbÉ oujk e[stin qeo;" nekrw`n ajlla; zwvntwn:
polu; plana`sqe.
28
Kai; proselqw;n ei|" tw`n grammatevwn ajkouvsa" aujtw`n
suzhtouvntwn, ijdw;n o{ti kalw`" ajpekrivqh aujtoi`" ejphrwvthsen aujtovn:
poiva ejsti;n ejntolh; prwvth pavntwnÉ 29ajpekrivqh oJ Ij hsou`" o{ti prwvth
ejstivn: a[koue, jIsrahvl, kuvrio" oJ qeo;" hJmw`n kuvrio" ei|" ejstin,
30
kai; ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejx o{lh" th`" kardiva" sou
kai; ejx o{lh" th`" yuch`" sou kai; ejx o{lh" th`" dianoiva" sou kai; ejx
o{lh" th`" ijscuvo" sou. 31deutevra au{th: ajgaphvsei" to;n plhsivon
sou wJ" seautovn. meivzwn touvtwn a[llh ejntolh; oujk e[stin. 32kai;
ei\pen aujtw/̀ oJ grammateuv": kalw`", didavskale, ejpÆ ajlhqeiva" ei\pe"
o{ti ei|" ejstin kai; oujk e[stin a[llo" plh;n aujtou`: 33kai; to; ajgapa`n
aujto;n ejx o{lh" th`" kardiva" kai; ejx o{lh" th`" sunevsew" kai; ejx
o{lh" th`" ijscuvo" kai; to; ajgapa`n to;n plhsivon wJ" eJauto;n
perissovteron ejstin pavntwn tw`n oJlokautwmavtwn kai; qusiw`n. 34kai;
oJ jIhsou`" ijdw;n »aujto;n¼ o{ti nounecw`" ajpekrivqh ei\pen aujtw/̀: ouj
makra;n ei\ ajpo; th`" basileiva" tou` qeou`. kai; oujdei;" oujkevti ejtovlma
aujto;n ejperwth`sai.
35
Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" e[legen didavskwn ejn tw/̀ iJerw/̀: pw`"
levgousin oiJ grammatei`" o{ti oJ cristo;" uiJo"
; Dauivd ejstinÉ 36aujto;"
Daui;d ei\pen ejn tw/̀ pneuvmati tw/̀ aJgivw:/
ei\pen kuvrio" tw`/ kurivw/ mou:
kavqou ejk dexiw`n mou,
e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpokavtw
tw`n podw`n sou.
37
aujto;" Daui;d levgei aujto;n kuvrion, kai; povqen aujtou` ejstin uiJo"
v É Kai;
»oJ¼ polu;" o[clo" h[kouen aujtou` hJdevw".
38
Kai; ejn th/̀ didach/̀ aujtou` e[legen: blevpete ajpo; tw`n grammatevwn
tw`n qelovntwn ejn stolai`" peripatei`n kai; ajspasmou;" ejn tai`"
ajgorai`" 39kai; prwtokaqedriva" ejn tai`" sunagwgai`" kai;
prwtoklisiva" ejn toi`" deivpnoi", 40oiJ katesqivonte" ta;" oijkiva" tw`n
chrw`n kai; profavsei makra; proseucovmenoi: ou|toi lhvmyontai
perissovteron krivma.
41
Kai; kaqivsa" katevnanti tou` gazofulakivou ejqewvrei pw`" oJ o[clo"
bavllei calko;n eij" to; gazofulavkion. kai; polloi; plouvsioi e[ballon
pollav: 42kai; ejlqou`sa miva chvra ptwch; e[balen lepta; duvo, o{ ejstin
kodravnth". 43kai; proskalesavmeno" tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen
aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti hJ chvra au{th hJ ptwch; plei`on pavntwn
e[balen tw`n ballovntwn eij" to; gazofulavkion: 44pavnte" ga;r ejk tou`
perisseuvonto" aujtoi`" e[balon, au{th de; ejk th`" uJsterhvsew" aujth`"
pavnta o{sa ei\cen e[balen o{lon to;n bivon aujth`".
13 Kai; ejkporeuomevnou aujtou` ejk tou` iJerou` levgei aujtw/̀ ei|" tw`n
maqhtw`n aujtou`: didavskale, i[de potapoi; livqoi kai; potapai;
oijkodomaiv. 2kai; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw/̀: blevpei" tauvta" ta;"
megavla" oijkodomav"É ouj mh; ajfeqh/̀ w|de livqo" ejpi; livqon o}" ouj mh;
kataluqh/̀.
3
Kai; kaqhmevnou aujtou` eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n katevnanti tou`
iJerou` ejphrwvta aujto;n katÆ ijdivan Pevtro" kai;
Ij avkwbo" kai;
4
Ij wavnnh" kai; A
j ndreva": eijpo;n hJmi`n, povte tau`ta e[stai kai; tiv to;
shmei`on o{tan mevllh/ tau`ta suntelei`sqai pavntaÉ 5oJ de; Ij hsou`"
h[rxato levgein aujtoi`": blevpete mhv ti" uJma`" planhvsh/: 6polloi;
ejleuvsontai ejpi; tw/̀ ojnovmati mou levgonte" o{ti ejgwv eijmi, kai; pollou;"
planhvsousin. 7o{tan de; ajkouvshte polevmou" kai; ajkoa;" polevmwn, mh;
qroei`sqe: dei` genevsqai, ajllÆ ou[pw to; tevlo". 8ejgerqhvsetai ga;r
e[qno" ejpÆ e[qno" kai; basileiva ejpi; basileivan, e[sontai seismoi; kata;
tovpou", e[sontai limoiv: ajrch; wjdivnwn tau`ta. 9Blevpete de; uJmei`"
eJautouv": paradwvsousin uJma`" eij" sunevdria kai; eij" sunagwga;"
darhvsesqe kai; ejpi; hJgemovnwn kai; basilevwn staqhvsesqe e{neken
ejmou` eij" martuvrion aujtoi`". 10kai; eij" pavnta ta; e[qnh prw`ton dei`
khrucqh`nai to; eujaggevlion. 11kai; o{tan a[gwsin uJma`" paradidovnte",
mh; promerimna`te tiv lalhvshte, ajllÆ o} eja;n doqh/̀ uJmi`n ejn ejkeivnh/ th/̀
w{ra/ tou`to lalei`te: ouj gavr ejste uJmei`" oiJ lalou`nte" ajlla; to;
pneu`ma to; a{gion. 12kai; paradwvsei ajdelfo;" ajdelfo;n eij" qavnaton
kai; path;r tevknon, kai; ejpanasthvsontai tevkna ejpi; gonei`" kai;
qanatwvsousin aujtouv": 13kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to;
o[noma mou. oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to" swqhvsetai.
14
{Otan de; i[dhte to; bdevlugma th`" ejrhmwvsew" eJsthkovta o{pou ouj
dei`, oJ ajnaginwvskwn noeivtw, tovte oiJ ejn th/̀ Ij oudaiva/ feugevtwsan eij"
ta; o[rh, 15oJ »de;¼ ejpi; tou` dwvmato" mh; katabavtw mhde; eijselqavtw a\rai
ti ejk th`" oijkiva" aujtou`, 16kai; oJ eij" to;n ajgro;n mh; ejpistreyavtw eij"
ta; ojpivsw a\rai to; iJmavtion aujtou`. 17oujai; de; tai`" ejn gastri; ejcouvsai"
kai; tai`" qhlazouvsai" ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 18proseuvcesqe de;
i{na mh; gevnhtai ceimw`no": 19e[sontai ga;r aiJ hJmevrai ejkei`nai qli`yi"
oi{a ouj gevgonen toiauvth ajpÆ ajrch`" ktivsew" h}n e[ktisen oJ qeo;" e{w"
tou` nu`n kai; ouj mh; gevnhtai. 20kai; eij mh; ejkolovbwsen kuvrio" ta;"
hJmevra", oujk a]n ejswvqh pa`sa savrx: ajlla; dia; tou;" ejklektou;" ou}"
ejxelevxato ejkolovbwsen ta;" hJmevra". 21Kai; tovte ejavn ti" uJmi`n ei[ph/:
i[de w|de oJ cristov", i[de ejkei`, mh; pisteuvete: 22ejgerqhvsontai ga;r
yeudovcristoi kai; yeudoprofh`tai kai; dwvsousin shmei`a kai; tevrata
pro;" to; ajpoplana`n, eij dunatovn, tou;" ejklektouv". 23uJmei`" de;
blevpete: proeivrhka uJmi`n pavnta.
24
A
j lla; ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" meta; th;n qli`yin ejkeivnhn
oJ h{lio" skotisqhvsetai,
kai; hJ selhvnh ouj dwvsei to; fevggo" aujth`",
25
kai; oiJ ajstevre" e[sontai ejk tou` oujranou` pivptonte",
kai; aiJ dunavmei" aiJ ejn toi`" oujranoi`" saleuqhvsontai.
26
kai; tovte o[yontai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejrcovmenon ejn
nefevlai" meta; dunavmew" pollh`" kai; dovxh". 27kai; tovte ajpostelei`
tou;" ajggevlou" kai; ejpisunavxei tou;" ejklektou;" »aujtou`¼ ejk tw`n
tessavrwn ajnevmwn ajpÆ a[krou gh`" e{w" a[krou oujranou`.
28
A
j po; de; th`" sukh`" mavqete th;n parabolhvn: o{tan h[dh oJ klavdo"
aujth`" aJpalo;" gevnhtai kai; ejkfuvh/ ta; fuvlla, ginwvskete o{ti ejggu;"
to; qevro" ejstivn: 29ou{tw" kai; uJmei`", o{tan i[dhte tau`ta ginovmena,
ginwvskete o{ti ejgguv" ejstin ejpi; quvrai". 30 A
j mh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh;
parevlqh/ hJ genea; au{th mevcri" ou| tau`ta pavnta gevnhtai. 31oJ oujrano;"
kai; hJ gh` pareleuvsontai, oiJ de; lovgoi mou ouj mh; pareleuvsontai.
32
Peri; de; th`" hJmevra" ejkeivnh" h] th`" w{ra" oujdei;" oi\den, oujde; oiJ
a[ggeloi ejn oujranw/̀ oujde; oJ uiJo"
v , eij mh; oJ pathvr. 33Blevpete,
ajgrupnei`te: oujk oi[date ga;r povte oJ kairov" ejstin. 34 JW" a[nqrwpo"
ajpovdhmo" ajfei;" th;n oijkivan aujtou` kai; dou;" toi`" douvloi" aujtou` th;n
ejxousivan eJkavstw/ to; e[rgon aujtou` kai; tw/̀ qurwrw/̀ ejneteivlato i{na
grhgorh/̀. 35grhgorei`te ou\n: oujk oi[date ga;r povte oJ kuvrio" th`"
oijkiva" e[rcetai, h] ojye; h] mesonuvktion h] ajlektorofwniva" h] prwiv,Ÿ
36
mh; ejlqw;n ejxaivfnh" eu{rh/ uJma`" kaqeuvdonta". 37o} de; uJmi`n levgw
pa`sin levgw, grhgorei`te.
14 \Hn de; to; pavsca kai; ta; a[zuma meta; duvo hJmevra". kai;
ejzhvtoun oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" pw`" aujto;n ejn dovlw/
krathvsante" ajpokteivnwsin: 2e[legon gavr: mh; ejn th/̀ eJorth/̀, mhvpote
e[stai qovrubo" tou` laou`.
3
Kai; o[nto" aujtou` ejn Bhqaniva/ ejn th/̀ oijkiva/ Sivmwno" tou` leprou`,
katakeimevnou aujtou` h\lqen gunh; e[cousa ajlavbastron muvrou navrdou
pistikh`" polutelou`", suntrivyasa th;n ajlavbastron katevceen
aujtou` th`" kefalh`". 4h\san dev tine" ajganaktou`nte" pro;" eJautouv":
eij" tiv hJ ajpwvleia au{th tou` muvrou gevgonenÉ 5hjduvnato ga;r tou`to to;
muvron praqh`nai ejpavnw dhnarivwn triakosivwn kai; doqh`nai toi`"
ptwcoi`": kai; ejnebrimw`nto aujth/̀. 6oJ de; Ij hsou`" ei\pen: a[fete
aujthvn: tiv aujth/̀ kovpou" parevceteÉ kalo;n e[rgon hjrgavsato ejn ejmoiv.
7
pavntote ga;r tou;" ptwcou;" e[cete meqÆ eJautw`n kai; o{tan qevlhte
duvnasqe aujtoi`" eu\ poih`sai, ejme; de; ouj pavntote e[cete. 8o} e[scen
ejpoivhsen: proevlaben murivsai to; sw`ma mou eij" to;n ejntafiasmovn.
9
ajmh;n de; levgw uJmi`n, o{pou eja;n khrucqh/̀ to; eujaggevlion eij" o{lon to;n
kovsmon, kai; o} ejpoivhsen au{th lalhqhvsetai eij" mnhmovsunon aujth`".
10
Kai; Ij ouvda" jIskariw;q oJ ei|" tw`n dwvdeka ajph`lqen pro;" tou;"
ajrcierei`" i{na aujto;n paradoi` aujtoi`". 11oiJ de; ajkouvsante" ejcavrhsan
kai; ejphggeivlanto aujtw/̀ ajrguvrion dou`nai. kai; ejzhvtei pw`" aujto;n
eujkaivrw" paradoi`.
12
Kai; th/̀ prwvth/ hJmevra/ tw`n ajzuvmwn, o{te to; pavsca e[quon,
levgousin aujtw/̀ oiJ maqhtai; aujtou`: pou` qevlei" ajpelqovnte"
eJtoimavswmen i{na favgh/" to; pavscaÉ 13kai; ajpostevllei duvo tw`n
maqhtw`n aujtou` kai; levgei aujtoi`": uJpavgete eij" th;n povlin, kai;
ajpanthvsei uJmi`n a[nqrwpo" keravmion u{dato" bastavzwn:
ajkolouqhvsate aujtw/̀ 14kai; o{pou eja;n eijsevlqh/ ei[pate tw/̀ oijkodespovth/
o{ti oJ didavskalo" levgei: pou` ejstin to; katavluma mou o{pou to; pavsca
meta; tw`n maqhtw`n mou favgwÉ 15kai; aujto;" uJmi`n deivxei ajnavgaion
mevga ejstrwmevnon e{toimon: kai; ejkei` eJtoimavsate hJmi`n. 16kai;
ejxh`lqon oiJ maqhtai; kai; h\lqon eij" th;n povlin kai; eu|ron kaqw;" ei\pen
aujtoi`" kai; hJtoivmasan to; pavsca. 17Kai; ojyiva" genomevnh" e[rcetai
meta; tw`n dwvdeka. 18kai; ajnakeimevnwn aujtw`n kai; ejsqiovntwn oJ
Ij hsou`" ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n paradwvsei me oJ
ejsqivwn metÆ ejmou`. 19h[rxanto lupei`sqai kai; levgein aujtw/̀ ei|" kata;
ei|": mhvti ejgwvÉ 20oJ de; ei\pen aujtoi`": ei|" tw`n dwvdeka, oJ
ejmbaptovmeno" metÆ ejmou` eij" to; truvblion. 21o{ti oJ me;n uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou uJpavgei kaqw;" gevgraptai peri; aujtou`, oujai; de; tw/̀ ajnqrwvpw/
ejkeivnw/ diÆ ou| oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdotai: kalo;n aujtw/̀ eij oujk
ejgennhvqh oJ a[nqrwpo" ejkei`no".
22
Kai; ejsqiovntwn aujtw`n labw;n a[rton eujloghvsa" e[klasen kai;
e[dwken aujtoi`" kai; ei\pen: lavbete, tou`to ejstin to; sw`ma mou. 23kai;
labw;n pothvrion eujcaristhvsa" e[dwken aujtoi`", kai; e[pion ejx aujtou`
pavnte". 24kai; ei\pen aujtoi`": tou`to ejstin to; ai|ma mou th`" diaqhvkh"
to; ejkcunnovmenon uJpe;r pollw`n. 25ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujkevti ouj mh;
pivw ejk tou` genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" th`" hJmevra" ejkeivnh" o{tan
aujto; pivnw kaino;n ejn th/̀ basileiva/ tou` qeou`. 26Kai; uJmnhvsante"
ejxh`lqon eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n.
27
kai; levgei aujtoi`" oJ jIhsou`" o{ti pavnte" skandalisqhvsesqe, o{ti
gevgraptai:
patavxw to;n poimevna,
kai; ta; provbata diaskorpisqhvsontai.
28
ajlla; meta; to; ejgerqh`nai me proavxw uJma`" eij" th;n Galilaivan. 29oJ
de; Pevtro" e[fh aujtw/̀: eij kai; pavnte" skandalisqhvsontai, ajllÆ oujk
ejgwv. 30kai; levgei aujtw/̀ oJ jIhsou`": ajmh;n levgw soi o{ti su; shvmeron
tauvth/ th/̀ nukti; pri;n h] di;" ajlevktora fwnh`sai triv" me ajparnhvsh/. 31oJ
de; ejkperissw`" ejlavlei: eja;n devh/ me sunapoqanei`n soi, ouj mhv se
ajparnhvsomai. wJsauvtw" de; kai; pavnte" e[legon.
32
Kai; e[rcontai eij" cwrivon ou| to; o[noma Geqshmani; kai; levgei toi`"
maqhtai`" aujtou`: kaqivsate w|de e{w" proseuvxwmai. 33kai;
paralambavnei to;n Pevtron kai; »to;n¼ Ij avkwbon kai; »to;n¼ Ij wavnnhn
metÆ aujtou` kai; h[rxato ejkqambei`sqai kai; ajdhmonei`n 34kai; levgei
aujtoi`": perivlupo" ejstin hJ yuchv mou e{w" qanavtou: meivnate w|de kai;
grhgorei`te. 35kai; proelqw;n mikro;n e[pipten ejpi; th`" gh`" kai;
proshuvceto i{na eij dunatovn ejstin parevlqh/ ajpÆ aujtou` hJ w{ra, 36kai;
e[legen: ajbba oJ pathvr, pavnta dunatav soi: parevnegke to; pothvrion
tou`to ajpÆ ejmou`: ajllÆ ouj tiv ejgw; qevlw ajlla; tiv suv. 37kai; e[rcetai kai;
euJrivskei aujtou;" kaqeuvdonta", kai; levgei tw/̀ Pevtrw/: Sivmwn,
kaqeuvdei"É oujk i[scusa" mivan w{ran grhgorh`saiÉ 38grhgorei`te kai;
proseuvcesqe, i{na mh; e[lqhte eij" peirasmovn: to; me;n pneu`ma
provqumon hJ de; sa;rx ajsqenhv". 39kai; pavlin ajpelqw;n proshuvxato to;n
aujto;n lovgon eijpwvn. 40kai; pavlin ejlqw;n eu|ren aujtou;" kaqeuvdonta",
h\san ga;r aujtw`n oiJ ojfqalmoi; katabarunovmenoi, kai; oujk h[d/ eisan tiv
ajpokriqw`sin aujtw/̀. 41kai; e[rcetai to; trivton kai; levgei aujtoi`":
kaqeuvdete to; loipo;n kai; ajnapauvesqe: ajpevcei: h\lqen hJ w{ra, ijdou;
paradivdotai oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou eij" ta;" cei`ra" tw`n aJmartwlw`n.
42
ejgeivresqe a[gwmen: ijdou; oJ paradidouv" me h[ggiken.
43
Kai; eujqu;" e[ti aujtou` lalou`nto" paragivnetai Ij ouvda" ei|" tw`n
dwvdeka kai; metÆ aujtou` o[clo" meta; macairw`n kai; xuvlwn para; tw`n
ajrcierevwn kai; tw`n grammatevwn kai; tw`n presbutevrwn. 44dedwvkei de;
oJ paradidou;" aujto;n suvsshmon aujtoi`" levgwn: o}n a]n filhvsw aujtov"
ejstin, krathvsate aujto;n kai; ajpavgete ajsfalw`". 45kai; ejlqw;n eujqu;"
proselqw;n aujtw/̀ levgei: rJabbiv, kai; katefivlhsen aujtovn: 46oiJ de;
ejpevbalon ta;" cei`ra" aujtw/̀ kai; ejkravthsan aujtovn. 47ei|" dev »ti"¼ tw`n
paresthkovtwn spasavmeno" th;n mavcairan e[paisen to;n dou`lon tou`
ajrcierevw" kai; ajfei`len aujtou` to; wjtavrion. 48Kai; ajpokriqei;" oJ
Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai;
xuvlwn sullabei`n meÉ 49kaqÆ hJmevran h[mhn pro;" uJma`" ejn tw/̀ iJerw/̀
didavskwn kai; oujk ejkrathvsate me: ajllÆ i{na plhrwqw`sin aiJ grafaiv.
50
Kai; ajfevnte" aujto;n e[fugon pavnte".
51
kai; neanivsko" ti" sunhkolouvqei aujtw/̀ peribeblhmevno" sindovna
ejpi; gumnou`, kai; kratou`sin aujtovn: 52oJ de; katalipw;n th;n sindovna
gumno;" e[fugen.
53
Kai; ajphvgagon to;n
Ij hsou`n pro;" to;n ajrciereva, kai;
sunevrcontai pavnte" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi kai; oiJ
grammatei`". 54kai; oJ Pevtro" ajpo; makrovqen hjkolouvqhsen aujtw/̀ e{w"
e[sw eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw" kai; h\n sugkaqhvmeno" meta; tw`n
uJphretw`n kai; qermainovmeno" pro;" to; fw`". 55OiJ de; ajrcierei`" kai;
o{lon to; sunevdrion ejzhvtoun kata; tou` Ij hsou` marturivan eij" to;
56
polloi;
ga;r
qanatw`sai
aujtovn,
kai;
oujc
hJurv iskon:
57
ejyeudomartuvroun katÆ aujtou`, kai; i[sai aiJ marturivai oujk h\san. kaiv
tine" ajnastavnte" ejyeudomartuvroun katÆ aujtou` levgonte" 58o{ti
hJmei`" hjkouvsamen aujtou` levgonto" o{ti ejgw; kataluvsw to;n nao;n
tou`ton to;n ceiropoivhton kai; dia; triw`n hJmerw`n a[llon
ajceiropoivhton oijkodomhvsw. 59kai; oujde; ou{tw" i[sh h\n hJ marturiva
aujtw`n. 60kai; ajnasta;" oJ ajrciereu;" eij" mevson ejphrwvthsen to;n
Ij hsou`n levgwn: oujk ajpokrivnh/ oujde;n tiv ou|toi sou katamarturou`sinÉ
61
oJ de; ejsiwvpa kai; oujk ajpekrivnato oujdevn. pavlin oJ ajrciereu;"
ejphrwvta aujto;n kai; levgei aujtw/̀: su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo"
; tou`
62
eujloghtou`É oJ de; Ij hsou`" ei\pen: ejgwv eijmi,
kai; o[yesqe to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
ejk dexiw`n kaqhvmenon th`" dunavmew"
kai; ejrcovmenon meta; tw`n nefelw`n tou` oujranou`.
63
oJ de; ajrciereu;" diarrhvxa" tou;" citw`na" aujtou` levgei: tiv e[ti
creivan e[comen martuvrwnÉ 64hjkouvsate th`" blasfhmiva": tiv uJmi`n
faivnetaiÉ oiJ de; pavnte" katevkrinan aujto;n e[nocon ei\nai qanavtou.
65
Kai; h[rxanto tine" ejmptuvein aujtw/̀ kai; perikaluvptein aujtou` to;
provswpon kai; kolafivzein aujto;n kai; levgein aujtw/̀: profhvteuson,
kai; oiJ uJphrevtai rJapivsmasin aujto;n e[labon.
66
Kai; o[nto" tou` Pevtrou kavtw ejn th/̀ aujlh/̀ e[rcetai miva tw`n
paidiskw`n tou` ajrcierevw" 67kai; ijdou`sa to;n Pevtron qermainovmenon
ejmblevyasa aujtw/̀ levgei: kai; su; meta; tou` Nazarhnou` h\sqa tou`
Ij hsou`. 68oJ de; hjrnhvsato levgwn: ou[te oi\da ou[te ejpivstamai su; tiv
levgei". kai; ejxh`lqen e[xw eij" to; proauvlion »kai; ajlevktwr ejfwvnhsen¼.
69
kai; hJ paidivskh ijdou`sa aujto;n h[rxato pavlin levgein toi`"
parestw`sin o{ti ou|to" ejx aujtw`n ejstin. 70oJ de; pavlin hjrnei`to. kai;
meta; mikro;n pavlin oiJ parestw`te" e[legon tw/̀ Pevtrw/: ajlhqw`" ejx
aujtw`n ei\, kai; ga;r Galilai`o" ei\. 71oJ de; h[rxato ajnaqemativzein kai;
ojmnuvnai o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon tou`ton o}n levgete. 72kai; eujqu;"
ejk deutevrou ajlevktwr ejfwvnhsen. kai; ajnemnhvsqh oJ Pevtro" to; rJh`ma
wJ" ei\pen aujtw/̀ oJ jIhsou`" o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai di;" triv" me
ajparnhvsh/: kai; ejpibalw;n e[klaien.
15 Kai; eujqu;" prwi;Ÿ sumbouvlion poihvsante" oiJ ajrcierei`" meta;
tw`n presbutevrwn kai; grammatevwn kai; o{lon to; sunevdrion,
dhvsante" to;n Ij hsou`n ajphvnegkan kai; parevdwkan Pilavtw/. 2Kai;
ejphrwvthsen aujto;n oJ Pila`to": su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ oJ
de; ajpokriqei;" aujtw/̀ levgei: su; levgei". 3kai; kathgovroun aujtou` oiJ
ajrcierei`" pollav. 4oJ de; Pila`to" pavlin ejphrwvta aujto;n levgwn: oujk
ajpokrivnh/ oujdevnÉ i[de povsa sou kathgorou`sin. 5oJ de; Ij hsou`" oujkevti
oujde;n ajpekrivqh, w{ste qaumavzein to;n Pila`ton.
6
Kata; de; eJorth;n ajpevluen aujtoi`" e{na devsmion o}n parh/tou`nto.
7
h\n de; oJ legovmeno" Barabba`" meta; tw`n stasiastw`n dedemevno"
oi{tine" ejn th/̀ stavsei fovnon pepoihvkeisan. 8kai; ajnaba;" oJ o[clo"
h[rxato aijtei`sqai kaqw;" ejpoivei aujtoi`". 9oJ de; Pila`to" ajpekrivqh
aujtoi`" levgwn: qevlete ajpoluvsw uJmi`n to;n basileva tw`n Ij oudaivwnÉ
10
ejgivnwsken ga;r o{ti dia; fqovnon paradedwvkeisan aujto;n oiJ
ajrcierei`". 11oiJ de; ajrcierei`" ajnevseisan to;n o[clon i{na ma`llon to;n
Barabba`n ajpoluvsh/ aujtoi`". 12oJ de; Pila`to" pavlin ajpokriqei;"
e[legen aujtoi`": tiv ou\n »qevlete¼ poihvsw »o}n levgete¼ to;n basileva tw`n
Ij oudaivwnÉ 13oiJ de; pavlin e[kraxan: stauvrwson aujtovn. 14oJ de; Pila`to"
e[legen aujtoi`": tiv ga;r ejpoivhsen kakovnÉ oiJ de; perissw`" e[kraxan:
stauvrwson aujtovn. 15 JO de; Pila`to" boulovmeno" tw/̀ o[clw/ to; iJkano;n
poih`sai ajpevlusen aujtoi`" to;n Barabba`n, kai; parevdwken to;n
Ij hsou`n fragellwvsa" i{na staurwqh/̀.
16
OiJ de; stratiw`tai ajphvgagon aujto;n e[sw th`" aujlh`", o{ ejstin
praitwvrion, kai; sugkalou`sin o{lhn th;n spei`ran. 17kai;
ejndiduvskousin aujto;n porfuvran kai; peritiqevasin aujtw/̀ plevxante"
ajkavnqinon stevfanon: 18kai; h[rxanto ajspavzesqai aujtovn: cai`re,
basileu` tw`n Ij oudaivwn: 19kai; e[tupton aujtou` th;n kefalh;n kalavmw/
kai; ejnevptuon aujtw/̀ kai; tiqevnte" ta; govnata prosekuvnoun aujtw/̀.
20
kai; o{te ejnevpaixan aujtw/̀, ejxevdusan aujto;n th;n porfuvran kai;
ejnevdusan aujto;n ta; iJmavtia aujtou`. Kai; ejxavgousin aujto;n i{na
staurwvswsin aujtovn.
21
kai; ajggareuvousin paravgonta tina Sivmwna Kurhnai`on
ejrcovmenon ajpÆ ajgrou`, to;n patevra A
j lexavndrou kai; R
J ouvfou, i{na
22
a[rh/ to;n stauro;n aujtou`. Kai; fevrousin aujto;n ejpi; to;n Golgoqa`n
tovpon, o{ ejstin meqermhneuovmenon Kranivou Tovpo". 23kai; ejdivdoun
aujtw/̀ ejsmurnismevnon oi\non: o}" de; oujk e[laben. 24Kai; staurou`sin
aujto;n
kai; diamerivzontai ta; iJmavtia aujtou`,
bavllonte" klh`ron ejpÆ aujta; tiv" tiv a[rh/.
25
h\n de; w{ra trivth kai; ejstauvrwsan aujtovn. 26kai; h\n hJ ejpigrafh; th`"
aijtiva" aujtou` ejpigegrammevnh: oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn. 27Kai;
su;n aujtw/̀ staurou`sin duvo lh/stav", e{na ejk dexiw`n kai; e{na ejx
eujwnuvmwn aujtou`. 29Kai; oiJ paraporeuovmenoi ejblasfhvmoun aujto;n
kinou`nte" ta;" kefala;" aujtw`n kai; levgonte": ouja; oJ kataluvwn to;n
nao;n kai; oijkodomw`n ejn trisi;n hJmevrai", 30sw`son seauto;n kataba;"
ajpo; tou` staurou`. 31oJmoivw" kai; oiJ ajrcierei`" ejmpaivzonte" pro;"
ajllhvlou" meta; tw`n grammatevwn e[legon: a[llou" e[swsen, eJauto;n ouj
duvnatai sw`sai: 32oJ cristo;" oJ basileu;" Ij srah;l katabavtw nu`n ajpo;
tou` staurou`, i{na i[dwmen kai; pisteuvswmen. kai; oiJ sunestaurwmevnoi
su;n aujtw/̀ wjneivdizon aujtovn.
33
Kai; genomevnh" w{ra" e{kth" skovto" ejgevneto ejfÆ o{lhn th;n gh`n
e{w" w{ra" ejnavth". 34kai; th/̀ ejnavth/ w{ra/ ejbovhsen oJ Ij hsou`" fwnh/̀
megavlh/: ejlwi ejlwi lema sabacqaniÉ o{ ejstin meqermhneuovmenon: oJ
qeov" mou oJ qeov" mou, eij" tiv ejgkatevlipe" meÉ 35kaiv tine" tw`n
paresthkovtwn ajkouvsante" e[legon: i[de H
j livan fwnei`. 36dramw;n dev
ti" »kai;¼ gemivsa" spovggon o[xou" periqei;" kalavmw/ ejpovtizen aujtovn
levgwn: a[fete i[dwmen eij e[rcetai H
j liva" kaqelei`n aujtovn. 37oJ de;
Ij hsou`" ajfei;" fwnh;n megavlhn ejxevpneusen. 38Kai; to; katapevtasma
tou` naou` ejscivsqh eij" duvo ajpÆ a[nwqen e{w" kavtw. 39ijdw;n de; oJ
kenturivwn oJ paresthkw;" ejx ejnantiva" aujtou` o{ti ou{tw" ejxevpneusen
ei\pen: ajlhqw`" ou|to" oJ a[nqrwpo" uiJo"
; qeou` h\n. 40 \Hsan de; kai;
gunai`ke" ajpo; makrovqen qewrou`sai, ejn ai|" kai; Mariva hJ Magdalhnh;
kai; Mariva hJ Ij akwvbou tou` mikrou` kai; Ij wsh`to" mhvthr kai;
Salwvmh, 41ai} o{te h\n ejn th/̀ Galilaiva/ hjkolouvqoun aujtw/̀ kai; dihkovnoun
aujtw/̀, kai; a[llai pollai; aiJ sunanaba`sai aujtw/̀ eij" IJ erosovluma.
42
Kai; h[dh ojyiva" genomevnh", ejpei; h\n paraskeuh; o{ ejstin
prosavbbaton, 43ejlqw;n Ij wsh;f »oJ¼ ajpo; A
J rimaqaiva" eujschvmwn
bouleuthv", o}" kai; aujto;" h\n prosdecovmeno" th;n basileivan tou`
qeou`, tolmhvsa" eijsh`lqen pro;" to;n Pila`ton kai; hj/thvsato to; sw`ma
tou` Ij hsou`. 44oJ de; Pila`to" ejqauvmasen eij h[dh tevqnhken kai;
proskalesavmeno" to;n kenturivwna ejphrwvthsen aujto;n eij pavlai
ajpevqanen: 45kai; gnou;" ajpo; tou` kenturivwno" ejdwrhvsato to; ptw`ma
tw/̀ Ij wshvf. 46kai; ajgoravsa" sindovna kaqelw;n aujto;n ejneivlhsen th/̀
sindovni kai; e[qhken aujto;n ejn mnhmeivw/ o} h\n lelatomhmevnon ejk
pevtra" kai; prosekuvlisen livqon ejpi; th;n quvran tou` mnhmeivou. 47hJ de;
Mariva hJ Magdalhnh; kai; Mariva hJ Ij wsh`to" ejqewvroun pou`
tevqeitai.
16 Kai; diagenomevnou tou` sabbavtou Mariva hJ Magdalhnh; kai;
Mariva hJ »tou`¼ Ij akwvbou kai; Salwvmh hjgovrasan ajrwvmata i{na
ejlqou`sai ajleivywsin aujtovn. 2kai; livan prwi;Ÿ th/̀ mia/̀ tw`n sabbavtwn
e[rcontai ejpi; to; mnhmei`on ajnateivlanto" tou` hJlivou. 3kai; e[legon
pro;" eJautav": tiv" ajpokulivsei hJmi`n to;n livqon ejk th`" quvra" tou`
mnhmeivouÉ 4kai; ajnablevyasai qewrou`sin o{ti ajpokekuvlistai oJ livqo":
h\n ga;r mevga" sfovdra. 5Kai; eijselqou`sai eij" to; mnhmei`on ei\don
neanivskon kaqhvmenon ejn toi`" dexioi`" peribeblhmevnon stolh;n
leukhvn, kai; ejxeqambhvqhsan. 6oJ de; levgei aujtai`": mh; ejkqambei`sqe:
Ij hsou`n zhtei`te to;n Nazarhno;n to;n ejstaurwmevnon: hjgevrqh, oujk
e[stin w|de: i[de oJ tovpo" o{pou e[qhkan aujtovn. 7ajlla; uJpavgete ei[pate
toi`" maqhtai`" aujtou` kai; tw/̀ Pevtrw/ o{ti proavgei uJma`" eij" th;n
Galilaivan: ejkei` aujto;n o[yesqe, kaqw;" ei\pen uJmi`n. 8kai; ejxelqou`sai
e[fugon ajpo; tou` mnhmeivou, ei\cen ga;r aujta;" trovmo" kai; e[kstasi":
kai; oujdeni; oujde;n ei\pan: ejfobou`nto gavr.ápavnta de ta;
parhggelmevna toi`" peri; to;n Pevtron suntovmw" ejxhvggeilan. Meta;
de; tau`ta kai; aujto;" oJ Ij hsou`" ajpo; ajnatolh`" kai; a[cri duvsew"
ejxapevsteilen diÆ aujtw`n to; iJero;n kai; a[fqarton khvrugma th`"
aijwnivou swthriva". ajmhvn.â
9
áA
j nasta;" de; prwi;Ÿ prwvth/ sabbavtou ejfavnh prw`ton Mariva/ th/̀
Magdalhnh/̀, parÆ h|" ejkbeblhvkei eJpta; daimovnia. 10ejkeivnh
poreuqei`sa ajphvggeilen toi`" metÆ aujtou` genomevnoi" penqou`si kai;
klaivousin: 11kakei`noi ajkouvsante" o{ti zh/̀ kai; ejqeavqh uJpÆ aujth`"
hjpivsthsan.
12
Meta; de; tau`ta dusi;n ejx aujtw`n peripatou`sin ejfanerwvqh ejn
eJtevra/ morfh/̀ poreuomevnoi" eij" ajgrovn: 13kakei`noi ajpelqovnte"
ajphvggeilan toi`" loipoi`": oujde; ejkeivnoi" ejpivsteusan.
14
U
{ steron »de;¼ ajnakeimevnoi" aujtoi`" toi`" e{ndeka ejfanerwvqh kai;
wjneivdisen th;n ajpistivan aujtw`n kai; sklhrokardivan o{ti toi`"
qeasamevnoi" aujto;n ejghgermevnon oujk ejpivsteusan. 15kai; ei\pen
aujtoi`": poreuqevnte" eij" to;n kovsmon a{panta khruvxate to;
eujaggevlion pavsh/ th/̀ ktivsei. 16oJ pisteuvsa" kai; baptisqei;"
swqhvsetai, oJ de; ajpisthvsa" katakriqhvsetai. 17shmei`a de; toi`"
pisteuvsasin tau`ta parakolouqhvsei: ejn tw/̀ ojnovmati mou daimovnia
ejkbalou`sin, glwvssai" lalhvsousin kainai`", 18»kai; ejn tai`" cersi;n¼
o[fei" ajrou`sin ka;n qanavsimon ti pivwsin ouj mh; aujtou;" blavyh/, ejpi;
ajrrwvstou" cei`ra" ejpiqhvsousin kai; kalw`" e{xousin.
19
JO me;n ou\n kuvrio" Ij hsou`" meta; to; lalh`sai aujtoi`" ajnelhvmfqh
eij" to;n oujrano;n kai; ejkavqisen ejk dexiw`n tou` qeou`. 20ejkei`noi de;
ejxelqovnte" ejkhvruxan pantacou`, tou` kurivou sunergou`nto" kai; to;n
lovgon bebaiou`nto" dia; tw`n ejpakolouqouvntwn shmeivwn.â
KATA LOUKAN
1 ejpeidhvper polloi; ejpeceivrhsan ajnatavxasqai dihvghsin peri;
tw`n peplhroforhmevnwn ejn hJmi`n pragmavtwn, 2kaqw;" parevdosan
hJmi`n oiJ ajpÆ ajrch`" aujtovptai kai; uJphrevtai genovmenoi tou` lovgou,
3
e[doxe kamoi; parhkolouqhkovti a[nwqen pa`sin ajkribw`" kaqexh`" soi
gravyai, kravtiste Qeovfile, 4i{na ejpignw/̀" peri; w|n kathchvqh" lovgwn
th;n ajsfavleian.
5
E
j gevneto ejn tai`" hJmevrai" H
J rwvd/ ou basilevw" th`" Ij oudaiva"
iJereuv" ti" ojnovmati Zacariva" ejx ejfhmeriva" A
j biav, kai; gunh; aujtw/̀
ejk tw`n qugatevrwn A
j arw;n kai; to; o[noma aujth`" E
j lisavbet. 6h\san
de; divkaioi ajmfovteroi ejnantivon tou` qeou`, poreuovmenoi ejn pavsai"
tai`" ejntolai`" kai; dikaiwvmasin tou` kurivou a[memptoi. 7kai; oujk h\n
aujtoi`" tevknon, kaqovti h\n hJ E
j lisavbet stei`ra, kai; ajmfovteroi
probebhkovte" ejn tai`" hJmevrai" aujtw`n h\san. 8 E
j gevneto de; ejn tw/̀
iJerateuvein aujto;n ejn th/̀ tavxei th`" ejfhmeriva" aujtou` e[nanti tou`
qeou`, 9kata; to; e[qo" th`" iJerateiva" e[lace tou` qumia`sai eijselqw;n
eij" to;n nao;n tou` kurivou, 10kai; pa`n to; plh`qo" h\n tou` laou`
proseucovmenon e[xw th/̀ w{ra/ tou` qumiavmato". 11w[fqh de; aujtw/̀
a[ggelo" kurivou eJstw;" ejk dexiw`n tou` qusiasthrivou tou`
qumiavmato". 12kai; ejtaravcqh Zacariva" ijdw;n kai; fovbo" ejpevpesen
ejpÆ aujtovn. 13ei\pen de; pro;" aujto;n oJ a[ggelo": mh; fobou`, Zacariva,
diovti eijshkouvsqh hJ devhsi" sou, kai; hJ gunhv sou E
j lisavbet
gennhvsei uiJovn soi kai; kalevsei" to; o[noma aujtou` Ij wavnnhn. 14kai;
e[stai carav soi kai; ajgallivasi" kai; polloi; ejpi; th/̀ genevsei aujtou`
carhvsontai. 15e[stai ga;r mevga" ejnwvpion »tou`¼ kurivou, kai; oi\non kai;
sivkera ouj mh; pivh,/ kai; pneuvmato" aJgivou plhsqhvsetai e[ti ejk
koiliva" mhtro;" aujtou`, 16kai; pollou;" tw`n uiJw`n jIsrah;l ejpistrevyei
ejpi; kuvrion to;n qeo;n aujtw`n. 17kai; aujto;" proeleuvsetai ejnwvpion
aujtou` ejn pneuvmati kai; dunavmei H
j livou, ejpistrevyai kardiva"
patevrwn ejpi; tevkna kai; ajpeiqei`" ejn fronhvsei dikaivwn, eJtoimavsai
kurivw/ lao;n kateskeuasmevnon. 18kai; ei\pen Zacariva" pro;" to;n
a[ggelon: kata; tiv gnwvsomai tou`toÉ ejgw; gavr eijmi presbuvth" kai; hJ
gunhv mou probebhkui`a ejn tai`" hJmevrai" aujth`". 19kai; ajpokriqei;" oJ
a[ggelo" ei\pen aujtw/̀: ejgwv eijmi Gabrih;l oJ paresthkw;" ejnwvpion tou`
qeou` kai; ajpestavlhn lalh`sai pro;" se; kai; eujaggelivsasqai soi
tau`ta: 20kai; ijdou; e[sh/ siwpw`n kai; mh; dunavmeno" lalh`sai a[cri h|"
hJmevra" gevnhtai tau`ta, ajnqÆ w|n oujk ejpivsteusa" toi`" lovgoi" mou,
oi{tine" plhrwqhvsontai eij" to;n kairo;n aujtw`n.
21
Kai; h\n oJ lao;" prosdokw`n to;n Zacarivan kai; ejqauvmazon ejn tw/̀
cronivzein ejn tw/̀ naw/̀ aujtovn. 22ejxelqw;n de; oujk ejduvnato lalh`sai
aujtoi`", kai; ejpevgnwsan o{ti ojptasivan eJwrv aken ejn tw/̀ naw/̀: kai; aujto;"
h\n dianeuvwn aujtoi`" kai; dievmenen kwfov". 23kai; ejgevneto wJ"
ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai th`" leitourgiva" aujtou`, ajph`lqen eij" to;n
oi\kon aujtou`. 24Meta; de; tauvta" ta;" hJmevra" sunevlaben E
j lisavbet
hJ gunh; aujtou` kai; perievkruben eJauth;n mh`na" pevnte levgousa 25o{ti
ou{tw" moi pepoivhken kuvrio" ejn hJmevrai" ai|" ejpei`den ajfelei`n
o[neido" mou ejn ajnqrwvpoi".
26
E
j n de; tw/̀ mhni; tw/̀ e{ktw/ ajpestavlh oJ a[ggelo" Gabrih;l ajpo; tou`
qeou` eij" povlin th`" Galilaiva" h|/ o[noma Nazare;q 27pro;" parqevnon
ejmnhsteumevnhn ajndri; w|/ o[noma jIwsh;f ejx oi[kou Daui;d kai; to; o[noma
th`" parqevnou Mariavm. 28kai; eijselqw;n pro;" aujth;n ei\pen: cai`re,
kecaritwmevnh, oJ kuvrio" meta; sou`. 29hJ de; ejpi; tw/̀ lovgw/ dietaravcqh
kai; dielogivzeto potapo;" ei[h oJ ajspasmo;" ou|to". 30kai; ei\pen oJ
a[ggelo" aujth/̀: mh; fobou`, Mariavm, eu|re" ga;r cavrin para; tw/̀ qew/̀.
31
kai; ijdou; sullhvmyh/ ejn gastri; kai; tevxh/ uiJo;n kai; kalevsei" to;
o[noma aujtou` jIhsou`n. 32ou|to" e[stai mevga" kai; uiJo"
; uJyivstou
klhqhvsetai kai; dwvsei aujtw/̀ kuvrio" oJ qeo;" to;n qrovnon Daui;d tou`
patro;" aujtou`, 33kai; basileuvsei ejpi; to;n oi\kon Ij akw;b eij" tou;"
aijw`na" kai; th`" basileiva" aujtou` oujk e[stai tevlo". 34ei\pen de;
Maria;m pro;" to;n a[ggelon: pw`" e[stai tou`to, ejpei; a[ndra ouj
ginwvskwÉ 35kai; ajpokriqei;" oJ a[ggelo" ei\pen aujth/̀: pneu`ma a{gion
ejpeleuvsetai ejpi; se; kai; duvnami" uJyivstou ejpiskiavsei soi: dio; kai;
to; gennwvmenon a{gion klhqhvsetai uiJo"
; qeou`. 36kai; ijdou; E
j lisavbet hJ
suggeniv" sou kai; aujth; suneivlhfen uiJo;n ejn ghvrei aujth`" kai; ou|to"
mh;n e{kto" ejsti;n aujth/̀ th/̀ kaloumevnh/ steivra/: 37o{ti oujk ajdunathvsei
para; tou` qeou` pa`n rJhm
` a. 38ei\pen de; Mariavm: ijdou; hJ douvlh kurivou:
gevnoito moi kata; to; rJhm
` a sou. kai; ajph`lqen ajpÆ aujth`" oJ a[ggelo".
39
A
j nasta`sa de; Maria;m ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ejporeuvqh eij"
th;n ojreinh;n meta; spoudh`" eij" povlin Ij ouvda, 40kai; eijsh`lqen eij" to;n
oi\kon Zacarivou kai; hjspavsato th;n E
j lisavbet. 41kai; ejgevneto wJ"
h[kousen to;n ajspasmo;n th`" Mariva" hJ E
j lisavbet, ejskivrthsen to;
brevfo" ejn th/̀ koiliva/ aujth`", kai; ejplhvsqh pneuvmato" aJgivou hJ
E
j lisavbet, 42kai; ajnefwvnhsen kraugh/̀ megavlh/ kai; ei\pen: eujloghmevnh
su; ejn gunaixi;n kai; eujloghmevno" oJ karpo;" th`" koiliva" sou. 43kai;
povqen moi tou`to i{na e[lqh/ hJ mhvthr tou` kurivou mou pro;" ejmevÉ 44ijdou;
ga;r wJ" ejgevneto hJ fwnh; tou` ajspasmou` sou eij" ta; w\ta mou,
ejskivrthsen ejn ajgalliavsei to; brevfo" ejn th/̀ koiliva/ mou. 45kai;
makariva hJ pisteuvsasa o{ti e[stai teleivwsi" toi`" lelalhmevnoi"
aujth/̀ para; kurivou.
46
Kai; ei\pen Mariavm: Megaluvnei
hJ yuchv mou to;n
kuvrion,
47
kai; hjgallivasen to; pneu`ma mou ejpi;
tw/̀ qew/̀ tw/̀ swth`ri mou,
48
o{ti ejpevbleyen ejpi; th;n tapeivnwsin th`" douvlh" aujtou`.
ijdou; ga;r ajpo; tou` nu`n makariou`sin me
pa`sai aiJ geneaiv,
49
o{ti ejpoivhsen moi megavla oJ dunatov".
kai; a{gion to; o[noma aujtou`,
50
kai; to; e[leo" aujtou` eij" genea;" kai; genea;"
toi`" foboumevnoi" aujtovn.
51
E
j poivhsen kravto" ejn bracivoni aujtou`,
dieskovrpisen uJperhfavnou" dianoiva/ kardiva"
aujtw`n:
52
kaqei`len dunavsta" ajpo; qrovnwn
kai; u{ywsen tapeinouv",
53
peinw`nta" ejnevplhsen ajgaqw`n
kai; ploutou`nta" ejxapevsteilen kenouv".
54
ajntelavbeto jIsrah;l paido;" aujtou`,
mnhsqh`nai ejlevou",
55
kaqw;" ejlavlhsen pro;" tou;" patevra" hJmw`n,
tw/̀ A
j braa;m kai; tw/̀ spevrmati aujtou` eij"
to;n aijw`na.
56
E
[ meinen de; Maria;m su;n aujth/̀ wJ" mh`na" trei`", kai; uJpevstreyen
eij" to;n oi\kon aujth`".
57
Th/̀ de; E
j lisavbet ejplhvsqh oJ crovno" tou` tekei`n aujth;n kai;
ejgevnnhsen uiJovn. 58kai; h[kousan oiJ perivoikoi kai; oiJ suggenei`" aujth`"
o{ti ejmegavlunen kuvrio" to; e[leo" aujtou` metÆ aujth`" kai; sunevcairon
aujth/̀. 59Kai; ejgevneto ejn th/̀ hJmevra/ th/̀ ojgdovh/ h\lqon peritemei`n to;
paidivon kai; ejkavloun aujto; ejpi; tw/̀ ojnovmati tou` patro;" aujtou`
Zacarivan. 60kai; ajpokriqei`sa hJ mhvthr aujtou` ei\pen: oujciv, ajlla;
klhqhvsetai Ij wavnnh". 61kai; ei\pan pro;" aujth;n o{ti oujdeiv" ejstin ejk
th`" suggeneiva" sou o}" kalei`tai tw/̀ ojnovmati touvtw/. 62ejnevneuon de;
tw/̀ patri; aujtou` to; tiv a]n qevloi kalei`sqai aujtov. 63kai; aijthvsa"
pinakivdion e[grayen levgwn: Ij wavnnh" ejsti;n o[noma aujtou`. kai;
ejqauvmasan pavnte". 64ajnewv/cqh de; to; stovma aujtou` paracrh`ma kai; hJ
glw`ssa aujtou`, kai; ejlavlei eujlogw`n to;n qeovn. 65Kai; ejgevneto ejpi;
pavnta" fovbo" tou;" perioikou`nta" aujtouv", kai; ejn o{lh/ th/̀ ojreinh/̀
th`" Ij oudaiva" dielalei`to pavnta ta; rJhm
v ata tau`ta, 66kai; e[qento
pavnte" oiJ ajkouvsante" ejn th/̀ kardiva/ aujtw`n levgonte": tiv a[ra to;
paidivon tou`to e[staiÉ kai; ga;r cei;r kurivou h\n metÆ aujtou`.
67
Kai; Zacariva" oJ path;r aujtou` ejplhvsqh pneuvmato" aJgivou kai;
ejprofhvteusen levgwn:
68
Eujloghto;" kuvrio" oJ qeo;" tou` Ij srahvl,
o{ti ejpeskevyato kai; ejpoivhsen luvtrwsin tw/̀
law/̀ aujtou`,
69
kai; h[geiren kevra" swthriva" hJmi`n
ejn oi[kw/ Daui;d paido;" aujtou`,
70
kaqw;" ejlavlhsen dia; stovmato" tw`n aJgivwn ajpÆ aijw`no"
profhtw`n aujtou`,
71
swthrivan ejx ejcqrw`n hJmw`n kai; ejk ceiro;" pavntwn
tw`n misouvntwn hJma`",
72
poih`sai e[leo" meta; tw`n patevrwn hJmw`n
kai; mnhsqh`nai diaqhvkh" aJgiva" aujtou`,
73
o{rkon o}n w[mosen pro;" A
j braa;m to;n patevra hJmw`n,
tou` dou`nai hJmi`n
74
ajfovbw" ejk ceiro;"
ejcqrw`n rJusqevnta"
latreuvein aujtw/̀ 75ejn oJsiovthti kai; dikaiosuvnh/
ejnwvpion aujtou` pavsai" tai`" hJmevrai" hJmw`n.
76
Kai; su; dev, paidivon, profhvth" uJyivstou klhqhvsh/:
proporeuvsh/ ga;r ejnwvpion kurivou eJtoimavsai
oJdou;" aujtou`,
tou` dou`nai gnw`sin swthriva" tw/̀ law/̀ aujtou`
ejn ajfevsei aJmartiw`n aujtw`n,
78
dia; splavgcna ejlevou" qeou` hJmw`n,
ejn oi|" ejpiskevyetai hJma`" ajnatolh; ejx u{you",
79
ejpifa`nai toi`" ejn skovtei kai; skia/̀ qanavtou
kaqhmevnoi",
tou` kateuqu`nai tou;" povda" hJmw`n eij"
oJdo;n eijrhvnh".
80
To; de; paidivon hjuxv anen kai; ejkrataiou`to pneuvmati, kai; h\n ejn tai`"
ejrhvmoi" e{w" hJmevra" ajnadeivxew" aujtou` pro;" to;n Ij srahvl.
2 E
j gevneto de; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" ejxh`lqen dovgma para;
Kaivsaro" Aujgouvstou ajpogravfesqai pa`san th;n oijkoumevnhn. 2au{th
ajpografh; prwvth ejgevneto hJgemoneuvonto" th`" Suriva" Kurhnivou.
3
kai; ejporeuvonto pavnte" ajpogravfesqai, e{kasto" eij" th;n eJautou`
povlin. 4 A
j nevbh de; kai; Ij wsh;f ajpo; th`" Galilaiva" ejk povlew"
Nazare;q eij" th;n Ij oudaivan eij" povlin Daui;d h{ti" kalei`tai
Bhqlevem, dia; to; ei\nai aujto;n ejx oi[kou kai; patria`" Dauivd,
5
ajpogravyasqai su;n Maria;m th/̀ ejmnhsteumevnh/ aujtw/̀, ou[sh/ ejgkuvw/. 6
E
j gevneto de; ejn tw/̀ ei\nai aujtou;" ejkei` ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai tou`
tekei`n aujthvn, 7kai; e[teken to;n uiJo;n aujth`" to;n prwtovtokon, kai;
ejspargavnwsen aujto;n kai; ajnevklinen aujto;n ejn favtnh/, diovti oujk h\n
aujtoi`" tovpo" ejn tw/̀ kataluvmati.
8
Kai; poimevne" h\san ejn th/̀ cwvra/ th/̀ aujth/̀ ajgraulou`nte" kai;
fulavssonte" fulaka;" th`" nukto;" ejpi; th;n poivmnhn aujtw`n. 9kai;
a[ggelo" kurivou ejpevsth aujtoi`" kai; dovxa kurivou perievlamyen
aujtouv", kai; ejfobhvqhsan fovbon mevgan. 10kai; ei\pen aujtoi`" oJ
a[ggelo": mh; fobei`sqe, ijdou; ga;r eujaggelivzomai uJmi`n cara;n
megavlhn h{ti" e[stai panti; tw/̀ law/̀, 11o{ti ejtevcqh uJmi`n shvmeron
swth;r o{" ejstin cristo;" kuvrio" ejn povlei Dauivd. 12kai; tou`to uJmi`n to;
shmei`on, euJrhvsete brevfo" ejsparganwmevnon kai; keivmenon ejn
favtnh/. 13kai; ejxaivfnh" ejgevneto su;n tw/̀ ajggevlw/ plh`qo" stratia`"
oujranivou aijnouvntwn to;n qeo;n kai; legovntwn:
14
dovxa ejn uJyivstoi" qew/̀
kai; ejpi; gh`" eijrhvnh ejn ajnqrwvpoi" eujdokiva".
15
Kai; ejgevneto wJ" ajph`lqon ajpÆ aujtw`n eij" to;n oujrano;n oiJ a[ggeloi,
77
oiJ poimevne" ejlavloun pro;" ajllhvlou": dievlqwmen dh; e{w" Bhqlevem kai;
i[dwmen to; rJhm
` a tou`to to; gegono;" o} oJ kuvrio" ejgnwvrisen hJmi`n. 16kai;
h\lqan speuvsante" kai; ajneu`ran thvn te Maria;m kai; to;n Ij wsh;f kai;
to; brevfo" keivmenon ejn th/̀ favtnh/: 17ijdovnte" de; ejgnwvrisan peri; tou`
rJhm
v ato" tou` lalhqevnto" aujtoi`" peri; tou` paidivou touvtou. 18kai;
pavnte" oiJ ajkouvsante" ejqauvmasan peri; tw`n lalhqevntwn uJpo; tw`n
poimevnwn pro;" aujtouv": 19hJ de; Maria;m pavnta sunethvrei ta; rJhvmata
tau`ta sumbavllousa ejn th/̀ kardiva/ aujth`". 20kai; uJpevstreyan oiJ
poimevne" doxavzonte" kai; aijnou`nte" to;n qeo;n ejpi; pa`sin oi|"
h[kousan kai; ei\don kaqw;" ejlalhvqh pro;" aujtouv".
21
Kai; o{te ejplhvsqhsan hJmevrai ojktw; tou` peritemei`n aujto;n kai;
ejklhvqh to; o[noma aujtou` Ij hsou`", to; klhqe;n uJpo; tou` ajggevlou pro;
tou` sullhmfqh`nai aujto;n ejn th/̀ koiliva./
22
Kai; o{te ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai tou` kaqarismou` aujtw`n kata; to;n
novmon Mwu>sevw", ajnhvgagon aujto;n eij" IJ erosovluma parasth`sai tw/̀
kurivw,/ 23kaqw;" gevgraptai ejn novmw/ kurivou o{ti pa`n a[rsen
dianoi`gon mhvtran a{gion tw`/ kurivw/ klhqhvsetai, 24kai; tou` dou`nai
qusivan kata; to; eijrhmevnon ejn tw/̀ novmw/ kurivou, zeu`go" trugovnwn h]
duvo nossou;" peristerw`n.
25
Kai; ijdou; a[nqrwpo" h\n ejn Ij erousalh;m w|/ o[noma Sumew;n kai; oJ
a[nqrwpo" ou|to" divkaio" kai; eujlabh;" prosdecovmeno" paravklhsin
tou` Ij srahvl, kai; pneu`ma h\n a{gion ejpÆ aujtovn: 26kai; h\n aujtw/̀
kecrhmatismevnon uJpo; tou` pneuvmato" tou` aJgivou mh; ijdei`n qavnaton
pri;n »h]¼ a]n i[dh/ to;n cristo;n kurivou. 27kai; h\lqen ejn tw/̀ pneuvmati eij"
to; iJerovn: kai; ejn tw/̀ eijsagagei`n tou;" gonei`" to; paidivon Ij hsou`n
tou` poih`sai aujtou;" kata; to; eijqismevnon tou` novmou peri; aujtou` 28kai;
aujto;" ejdevxato aujto; eij" ta;" ajgkavla" kai; eujlovghsen to;n qeo;n kai;
ei\pen:
29
nu`n ajpoluvei" to;n dou`lon sou, devspota,
kata; to; rJhm
` a sou ejn eijrhvnh/:
30
o{ti ei\don oiJ ojfqalmoiv mou to; swthvrion sou,
31
o} hJtoivmasa" kata; provswpon pavntwn tw`n law`n,
32
fw`" eij" ajpokavluyin ejqnw`n
kai; dovxan laou` sou Ij srahvl.
33
kai; h\n oJ path;r aujtou` kai; hJ mhvthr qaumavzonte" ejpi; toi`"
laloumevnoi" peri; aujtou`. 34kai; eujlovghsen aujtou;" Sumew;n kai; ei\pen
pro;" Maria;m th;n mhtevra aujtou`: ijdou; ou|to" kei`tai eij" ptw`sin kai;
ajnavstasin pollw`n ejn tw/̀ Ij srah;l kai; eij" shmei`on ajntilegovmenon35
kai; sou` »de;¼ aujth`" th;n yuch;n dieleuvsetai rJomfaiva- o{pw" a]n
ajpokalufqw`sin ejk pollw`n kardiw`n dialogismoiv.
36
Kai; h\n A
{ nna profh`ti", qugavthr Fanouhvl, ejk fulh`" A
j shvr:
au{th probebhkui`a ejn hJmevrai" pollai`", zhvsasa meta; ajndro;" e[th
eJpta; ajpo; th`" parqeniva" aujth`" 37kai; aujth; chvra e{w" ejtw`n
ojgdohvkonta tessavrwn, h} oujk ajfivstato tou` iJerou` nhsteivai" kai;
dehvsesin latreuvousa nuvkta kai; hJmevran. 38kai; aujth/̀ th`/ w{ra/
ejpista`sa ajnqwmologei`to tw/̀ qew/̀ kai; ejlavlei peri; aujtou` pa`sin toi`"
prosdecomevnoi" luvtrwsin Ij erousalhvm.
39
Kai; wJ" ejtevlesan pavnta ta; kata; to;n novmon kurivou, ejpevstreyan
eij" th;n Galilaivan eij" povlin eJautw`n Nazarevq. 40To; de; paidivon
hjuxv anen kai; ejkrataiou`to plhrouvmenon sofiva,/ kai; cavri" qeou` h\n
ejpÆ aujtov.
41
Kai; ejporeuvonto oiJ gonei`" aujtou` katÆ e[to" eij" Ij erousalh;m th/̀
eJorth/̀ tou` pavsca. 42Kai; o{te ejgevneto ejtw`n dwvdeka, ajnabainovntwn
aujtw`n kata; to; e[qo" th`" eJorth`" 43kai; teleiwsavntwn ta;" hJmevra", ejn
tw/̀ uJpostrevfein aujtou;" uJpevmeinen
Ij hsou`" oJ pai`" ejn
Ij erousalhvm, kai; oujk e[gnwsan oiJ gonei`" aujtou`. 44nomivsante" de;
aujto;n ei\nai ejn th/̀ sunodiva/ h\lqon hJmevra" oJdo;n kai; ajnezhvtoun aujto;n
ejn toi`" suggeneu`sin kai; toi`" gnwstoi`", 45kai; mh; euJrovnte"
uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m ajnazhtou`nte" aujtovn. 46kai; ejgevneto
meta; hJmevra" trei`" eu|ron aujto;n ejn tw/̀ iJerw/̀ kaqezovmenon ejn mevsw/
tw`n didaskavlwn kai; ajkouvonta aujtw`n kai; ejperwtw`nta aujtouv":
47
ejxivstanto de; pavnte" oiJ ajkouvonte" aujtou` ejpi; th/̀ sunevsei kai; tai`"
ajpokrivsesin aujtou`. 48kai; ijdovnte" aujto;n ejxeplavghsan, kai; ei\pen
pro;" aujto;n hJ mhvthr aujtou`: tevknon, tiv ejpoivhsa" hJmi`n ou{tw"É ijdou; oJ
pathvr sou kagw; ojdunwvmenoi ejzhtou`men se. 49kai; ei\pen pro;"
aujtouv": tiv o{ti ejzhtei`te meÉ oujk h[d/ eite o{ti ejn toi`" tou` patrov" mou
dei` ei\nai meÉ 50kai; aujtoi; ouj sunh`kan to; rJhm
` a o} ejlavlhsen aujtoi`".
51
kai; katevbh metÆ aujtw`n kai; h\lqen eij" Nazare;q kai; h\n
uJpotassovmeno" aujtoi`". kai; hJ mhvthr aujtou` diethvrei pavnta ta;
rJhm
v ata ejn th/̀ kardiva/ aujth`". 52Kai; Ij hsou`" proevkopten »ejn th/̀¼
sofiva/ kai; hJlikiva/ kai; cavriti para; qew/̀ kai; ajnqrwvpoi".
3 E
j n e[tei de; pentekaidekavtw/ th`" hJgemoniva" Tiberivou
Kaivsaro", hJgemoneuvonto" Pontivou Pilavtou th`" Ij oudaiva", kai;
tetraarcou`nto" th`" Galilaiva"
H
J rwvd/ ou, Filivppou de; tou`
ajdelfou` aujtou` tetraarcou`nto" th`" Ij touraiva" kai; Tracwnivtido"
cwvra", kai; Lusanivou th`"
A
j bilhnh`" tetraarcou`nto", 2ejpi;
ajrcierevw" A
{ nna kai; Kai>avfa, ejgevneto rJhm
` a qeou` ejpi; Ij wavnnhn
3
to;n Zacarivou uiJo;n ejn th/̀ ejrhvmw/. kai; h\lqen eij" pa`san »th;n¼
perivcwron tou` Ij ordavnou khruvsswn bavptisma metanoiva" eij"
a[fesin aJmartiw`n, 4wJ" gevgraptai ejn bivblw/ lovgwn H
j saivoŸ u tou`
profhvtou:
fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou,
eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`:
5
pa`sa favragx plhrwqhvsetai
kai; pa`n o[ro" kai; bouno;" tapeinwqhvsetai,
kai; e[stai ta; skolia; eij" eujqeivan
kai; aiJ tracei`ai eij" oJdou;" leiva":
6
kai; o[yetai pa`sa sa;rx to; swthvrion tou` qeou`.
7
E
[ legen ou\n toi`" ejkporeuomevnoi" o[cloi" baptisqh`nai uJpÆ
aujtou`: gennhvmata ejcidnw`n, tiv" uJpevdeixen uJmi`n fugei`n ajpo; th`"
mellouvsh" ojrgh`"É 8poihvsate ou\n karpou;" ajxivou" th`" metanoiva"
kai; mh; a[rxhsqe levgein ejn eJautoi`": patevra e[comen to;n A
j braavm.
levgw ga;r uJmi`n o{ti duvnatai oJ qeo;" ejk tw`n livqwn touvtwn ejgei`rai
tevkna tw/̀ A
j braavm. 9h[dh de; kai; hJ ajxivnh pro;" th;n rJiz
v an tw`n
devndrwn kei`tai: pa`n ou\n devndron mh; poiou`n karpo;n kalo;n
ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 10Kai; ejphrwvtwn aujto;n oiJ o[cloi
levgonte": tiv ou\n poihvswmenÉ 11ajpokriqei;" de; e[legen aujtoi`": oJ e[cwn
duvo citw`na" metadovtw tw/̀ mh; e[conti, kai; oJ e[cwn brwvmata oJmoivw"
poieivtw. 12h\lqon de; kai; telw`nai baptisqh`nai kai; ei\pan pro;"
aujtovn: didavskale, tiv poihvswmenÉ 13oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": mhde;n
plevon para; to; diatetagmevnon uJmi`n pravssete. 14ejphrwvtwn de;
aujto;n kai; strateuovmenoi levgonte": tiv poihvswmen kai; hJmei`"É kai;
ei\pen aujtoi`": mhdevna diaseivshte mhde; sukofanthvshte kai;
ajrkei`sqe toi`" ojywnivoi" uJmw`n.
15
Prosdokw`nto" de; tou` laou` kai; dialogizomevnwn pavntwn ejn tai`"
kardivai" aujtw`n peri; tou` Ij wavnnou, mhvpote aujto;" ei[h oJ cristov",
16
ajpekrivnato levgwn pa`sin oJ Ij wavnnh": ejgw; me;n u{dati baptivzw
uJma`": e[rcetai de; oJ ijscurovtero" mou, ou| oujk eijmi; iJkano;" lu`sai to;n
iJmavnta tw`n uJpodhmavtwn aujtou`: aujto;" uJma`" baptivsei ejn pneuvmati
aJgivw/ kai; puriv: 17ou| to; ptuvon ejn th/̀ ceiri; aujtou` diakaqa`rai th;n
a{lwna aujtou` kai; sunagagei`n to;n si`ton eij" th;n ajpoqhvkhn aujtou`, to;
de; a[curon katakauvsei puri; ajsbevstw/. 18Polla; me;n ou\n kai; e{tera
parakalw`n eujhggelivzeto to;n laovn. 19 JO de; H
J rwv/dh" oJ tetraavrch",
ejlegcovmeno" uJpÆ aujtou` peri; H
J rw/diavdo" th`" gunaiko;" tou`
ajdelfou` aujtou` kai; peri; pavntwn w|n ejpoivhsen ponhrw`n oJ H
J rwvd/ h",
20
prosevqhken kai; tou`to ejpi; pa`sin »kai;¼ katevkleisen to;n Ij wavnnhn
ejn fulakh/̀.
21
E
j gevneto de; ejn tw/̀ baptisqh`nai a{panta to;n lao;n kai; Ij hsou`
baptisqevnto" kai; proseucomevnou ajnew/cqh`nai to;n oujrano;n 22kai;
katabh`nai to; pneu`ma to; a{gion swmatikw/̀ ei[dei wJ" peristera;n ejpÆ
aujtovn, kai; fwnh;n ejx oujranou` genevsqai: su; ei\ oJ uiJo"
v mou oJ
ajgaphtov", ejn soi; eujdovkhsa.
23
Kai; aujto;" h\n Ij hsou`" ajrcovmeno" wJsei; ejtw`n triavkonta, w]n uiJo"
v ,
24
wJ" ejnomivzeto, Ij wsh;f tou` H
j li; tou` Maqqa;t tou` Leui; tou` Melci;
25
tou` jIannai; tou` jIwsh;f tou` Mattaqivou tou` A
j mw;" tou` Naou;m
26
tou` E
J sli; tou` Naggai; tou` Mavaq tou` Mattaqivou tou` Semei;Ÿn tou`
Ij wsh;c tou` Ij wda; 27tou` Ij wana;n tou` R
J hsa; tou` Zorobabe;l tou`
28
Salaqih;l tou` Nhri; tou` Melci; tou` A
j ddi; tou` Kwsa;m tou`
29
j lievzer tou` Ij wri;m tou`
E
j lmada;m tou` ]Hr tou` Ij hsou` tou` E
30
Maqqa;t tou` Leui; tou` Sumew;n tou` Ij ouvda tou` jIwsh;f tou` Ij wna;m
tou` E
j liaki;m 31tou` Melea; tou` Menna; tou` Mattaqa; tou` Naqa;m tou`
Daui;d 32tou` jIessai; tou` Ij wbh;d tou` Bovo" tou` Sala; tou` Naassw;n
33
tou` A
j minada;b tou` A
j dmi;n tou` A
j rni; tou` JEsrw;m tou` Favre"
34
tou` jIouvda tou` jIakw;b tou` jIsaa;k tou` A
j braa;m tou` Qavra tou`
35
Nacw;r tou` Serou;c tou` R
J agau; tou` Favlek tou` E
[ ber tou` Sala;
36
tou` Kai>na;m tou` A
j rfaxa;d tou` Sh;m tou` Nw`e tou` Lavmec 37tou`
Maqousala; tou` E
J nw;c tou` Ij avret tou` Maleleh;l tou` Kai>na;m
38
tou` E
j nw;" tou` Sh;q tou` A
j da;m tou` qeou`.
4 Ij hsou`" de; plhvrh" pneuvmato" aJgivou uJpevstreyen ajpo; tou`
jIordavnou kai; h[geto ejn tw/̀ pneuvmati ejn th/̀ ejrhvmw/ 2hJmevra"
tesseravkonta peirazovmeno" uJpo; tou` diabovlou. Kai; oujk e[fagen
oujde;n ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" kai; suntelesqeisw`n aujtw`n
ejpeivnasen. 3ei\pen de; aujtw/̀ oJ diavbolo": eij uiJo"
; ei\ tou` qeou`, eijpe; tw/̀
4
livqw/ touvtw/ i{na gevnhtai a[rto". kai; ajpekrivqh pro;" aujto;n oJ
Ij hsou`": gevgraptai o{ti oujk ejpÆ a[rtw/ movnw/ zhvsetai oJ a[nqrwpo".
5
Kai; ajnagagw;n aujto;n e[deixen aujtw/̀ pavsa" ta;" basileiva" th`"
oijkoumevnh" ejn stigmh/̀ crovnou 6kai; ei\pen aujtw/̀ oJ diavbolo": soi; dwvsw
th;n ejxousivan tauvthn a{pasan kai; th;n dovxan aujtw`n, o{ti ejmoi;
paradevdotai kai; w|/ eja;n qevlw divdwmi aujthvn: 7su; ou\n eja;n
proskunhvsh/" ejnwvpion ejmou`, e[stai sou` pa`sa. 8kai; ajpokriqei;" oJ
Ij hsou`" ei\pen aujtw/̀: gevgraptai:
kuvrion to;n qeovn sou proskunhvsei"
kai; aujtw`/ movnw/ latreuvsei".
9
H
[ gagen de; aujto;n eij" Ij erousalh;m kai; e[sthsen ejpi; to; pteruvgion
tou` iJerou` kai; ei\pen aujtw/̀: eij uiJo"
; ei\ tou` qeou`, bavle seauto;n
10
ejnteu`qen kavtw: gevgraptai ga;r o{ti
toi`" ajggevloi" aujtou` ejntelei`tai peri; sou`
tou` diafulavxai se
11
kai; o{ti
ejpi; ceirw`n ajrou`sin se,
mhvpote proskovyh/" pro;" livqon to;n povda sou.
12
kai; ajpokriqei;" ei\pen aujtw/̀ oJ
jIhsou`" o{ti ei[rhtai: oujk
ejkpeiravsei" kuvrion to;n qeovn sou. 13Kai; suntelevsa" pavnta
peirasmo;n oJ diavbolo" ajpevsth ajpÆ aujtou` a[cri kairou`.
14
Kai; uJpevstreyen oJ Ij hsou`" ejn th/̀ dunavmei tou` pneuvmato" eij"
th;n Galilaivan. kai; fhvmh ejxh`lqen kaqÆ o{lh" th`" pericwvrou peri;
aujtou`. 15kai; aujto;" ejdivdasken ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n
doxazovmeno" uJpo; pavntwn.
16
Kai; h\lqen eij" Nazarav, ou| h\n teqrammevno", kai; eijsh`lqen kata;
to; eijwqo;" aujtw/̀ ejn th/̀ hJmevra/ tw`n sabbavtwn eij" th;n sunagwgh;n kai;
ajnevsth ajnagnw`nai. 17kai; ejpedovqh aujtw/̀ biblivon tou` profhvtou
H
j saivoŸ u kai; ajnaptuvxa" to; biblivon eu|ren to;n tovpon ou| h\n
gegrammevnon:
18
pneu`ma kurivou ejpÆ ejme;
ou| ei{neken e[crisen me
eujaggelivsasqai ptwcoi`",
ajpevstalken me, khruvxai aijcmalwvtoi" a[fesin
kai; tufloi`" ajnavbleyin,
ajpostei`lai teqrausmevnou" ejn ajfevsei,
19
khruvxai ejniauto;n kurivou dektovn. 20kai; ptuvxa" to; biblivon
ajpodou;" tw/̀ uJphrevth/ ejkavqisen: kai; pavntwn oiJ ojfqalmoi; ejn th/̀
sunagwgh/̀ h\san ajtenivzonte" aujtw/̀. 21h[rxato de; levgein pro;" aujtou;"
o{ti shvmeron peplhvrwtai hJ grafh; au{th ejn toi`" wjsi;n uJmw`n. 22Kai;
pavnte" ejmartuvroun aujtw/̀ kai; ejqauvmazon ejpi; toi`" lovgoi" th`"
cavrito" toi`" ejkporeuomevnoi" ejk tou` stovmato" aujtou` kai; e[legon:
oujci; uiJo"
v ejstin Ij wsh;f ou|to"É 23kai; ei\pen pro;" aujtouv": pavntw"
ejrei`te moi th;n parabolh;n tauvthn: ijatrev, qeravpeuson seautovn:
o{sa hjkouvsamen genovmena eij" th;n Kafarnaou;m poivhson kai; w|de ejn
th/̀ patrivdi sou. 24ei\pen dev: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujdei;" profhvth"
dektov" ejstin ejn th/̀ patrivdi aujtou`. 25ejpÆ ajlhqeiva" de; levgw uJmi`n,
pollai; ch`rai h\san ejn tai`" hJmevrai" H
j livou ejn tw/̀ Ij srahvl, o{te
ejkleivsqh oJ oujrano;" ejpi; e[th triva kai; mh`na" e{x, wJ" ejgevneto limo;"
mevga" ejpi; pa`san th;n gh`n, 26kai; pro;" oujdemivan aujtw`n ejpevmfqh
H
j liva" eij mh; eij" Savrepta th`" Sidwniva" pro;" gunai`ka chvran. 27kai;
polloi; leproi; h\san ejn tw/̀ Ij srah;l ejpi; E
j lisaivou tou` profhvtou,
kai; oujdei;" aujtw`n ejkaqarivsqh eij mh; Naima;n oJ Suvro". 28kai;
ejplhvsqhsan pavnte" qumou` ejn th/̀ sunagwgh/̀ ajkouvonte" tau`ta 29kai;
ajnastavnte" ejxevbalon aujto;n e[xw th`" povlew" kai; h[gagon aujto;n e{w"
ojfruvo" tou` o[rou" ejfÆ ou| hJ povli" wjk/ odovmhto aujtw`n w{ste
katakrhmnivsai aujtovn: 30aujto;" de; dielqw;n dia; mevsou aujtw`n
ejporeuveto.
31
Kai; kath`lqen eij" Kafarnaou;m povlin th`" Galilaiva". kai; h\n
didavskwn aujtou;" ejn toi`" savbbasin: 32kai; ejxeplhvssonto ejpi; th/̀
didach/̀ aujtou`, o{ti ejn ejxousiva/ h\n oJ lovgo" aujtou`. 33Kai; ejn th/̀
sunagwgh/̀ h\n a[nqrwpo" e[cwn pneu`ma daimonivou ajkaqavrtou kai;
ajnevkraxen fwnh/̀ megavlh/: 34e[a, tiv hJmi`n kai; soiv, Ij hsou` NazarhnevÉ
h\lqe" ajpolevsai hJma`"É oi\da se tiv" ei\, oJ a{gio" tou` qeou`. 35kai;
ejpetivmhsen aujtw/̀ oJ Ij hsou`" levgwn: fimwvqhti kai; e[xelqe ajpÆ aujtou`.
kai; rJivyan aujto;n to; daimovnion eij" to; mevson ejxh`lqen ajpÆ aujtou`
mhde;n blavyan aujtovn. 36kai; ejgevneto qavmbo" ejpi; pavnta" kai;
sunelavloun pro;" ajllhvlou" levgonte": tiv" oJ lovgo" ou|to" o{ti ejn
ejxousiva/ kai; dunavmei ejpitavssei toi`" ajkaqavrtoi" pneuvmasin kai;
ejxevrcontaiÉ 37kai; ejxeporeuveto h\co" peri; aujtou` eij" pavnta tovpon
th`" pericwvrou.
38
A
j nasta;" de; ajpo; th`" sunagwgh`" eijsh`lqen eij" th;n oijkivan
Sivmwno". penqera; de; tou` Sivmwno" h\n sunecomevnh puretw/̀ megavlw/
kai; hjrwvthsan aujto;n peri; aujth`". 39kai; ejpista;" ejpavnw aujth`"
ejpetivmhsen tw/̀ puretw/̀ kai; ajfh`ken aujthvn: paracrh`ma de;
ajnasta`sa dihkovnei aujtoi`". 40Duvnonto" de; tou` hJlivou a{pante" o{soi
ei\con ajsqenou`nta" novsoi" poikivlai" h[gagon aujtou;" pro;" aujtovn: oJ
de; eJni; eJkavstw/ aujtw`n ta;" cei`ra" ejpitiqei;" ejqeravpeuen aujtouv".
41
ejxhvrceto de; kai; daimovnia ajpo; pollw`n kraugavzonta kai; levgonta
o{ti su; ei\ oJ uiJo"
; tou` qeou`. kai; ejpitimw`n oujk ei[a aujta; lalei`n, o{ti
h[d/ eisan to;n cristo;n aujto;n ei\nai.
42
Genomevnh" de; hJmevra" ejxelqw;n ejporeuvqh eij" e[rhmon tovpon: kai; oiJ
o[cloi ejpezhvtoun aujto;n kai; h\lqon e{w" aujtou` kai; katei`con aujto;n
tou` mh; poreuvesqai ajpÆ aujtw`n. 43oJ de; ei\pen pro;" aujtou;" o{ti kai;
tai`" eJtevrai" povlesin eujaggelivsasqai me dei` th;n basileivan tou`
qeou`, o{ti ejpi; tou`to ajpestavlhn. 44Kai; h\n khruvsswn eij" ta;"
sunagwga;" th`" Ij oudaiva".
5 E
j gevneto de; ejn tw/̀ to;n o[clon ejpikei`sqai aujtw/̀ kai; ajkouvein
to;n lovgon tou` qeou` kai; aujto;" h\n eJstw;" para; th;n livmnhn
Gennhsarevt 2kai; ei\den duvo ploi`a eJstw`ta para; th;n livmnhn: oiJ de;
aJliei`" ajpÆ aujtw`n ajpobavnte" e[plunon ta; divktua. 3ejmba;" de; eij" e}n
tw`n ploivwn, o} h\n Sivmwno", hjrwvthsen aujto;n ajpo; th`" gh`"
ejpanagagei`n ojlivgon: kaqivsa" de; ejk tou` ploivou ejdivdasken tou;"
o[clou". 4 JW" de; ejpauvsato lalw`n, ei\pen pro;" to;n Sivmwna:
ejpanavgage eij" to; bavqo" kai; calavsate ta; divktua uJmw`n eij" a[gran.
5
kai; ajpokriqei;" Sivmwn ei\pen: ejpistavta, diÆ o{lh" nukto;"
kopiavsante" oujde;n ejlavbomen: ejpi; de; tw/̀ rJhm
v ati sou calavsw ta;
6
divktua. kai; tou`to poihvsante" sunevkleisan plh`qo" ijcquvwn poluv,
dierrhvsseto de; ta; divktua aujtw`n. 7kai; katevneusan toi`" metovcoi"
ejn tw/̀ eJtevrw/ ploivw/ tou` ejlqovnta" sullabevsqai aujtoi`": kai; h\lqon kai;
e[plhsan ajmfovtera ta; ploi`a w{ste buqivzesqai aujtav. 8ijdw;n de; Sivmwn
Pevtro" prosevpesen toi`" govnasin Ij hsou` levgwn: e[xelqe ajpÆ ejmou`,
o{ti ajnh;r aJmartwlov" eijmi, kuvrie. 9qavmbo" ga;r perievscen aujto;n kai;
pavnta" tou;" su;n aujtw/̀ ejpi; th/̀ a[gra/ tw`n ijcquvwn w|n sunevlabon,
10
oJmoivw" de; kai; Ij avkwbon kai; jIwavnnhn uiJou;" Zebedaivou, oi} h\san
koinwnoi; tw/̀ Sivmwni. kai; ei\pen pro;" to;n Sivmwna oJ Ij hsou`": mh;
fobou`: ajpo; tou` nu`n ajnqrwvpou" e[sh/ zwgrw`n. 11kai; katagagovnte" ta;
ploi`a ejpi; th;n gh`n ajfevnte" pavnta hjkolouvqhsan aujtw/̀.
12
Kai; ejgevneto ejn tw/̀ ei\nai aujto;n ejn mia/̀ tw`n povlewn kai; ijdou; ajnh;r
plhvrh" levpra": ijdw;n de; to;n Ij hsou`n, pesw;n ejpi; provswpon ejdehvqh
aujtou` levgwn: kuvrie, eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai. 13kai;
ejkteivna" th;n cei`ra h{yato aujtou` levgwn: qevlw, kaqarivsqhti: kai;
eujqevw" hJ levpra ajph`lqen ajpÆ aujtou`. 14kai; aujto;" parhvggeilen aujtw/̀
mhdeni; eijpei`n, ajlla; ajpelqw;n dei`xon seauto;n tw/̀ iJerei` kai;
prosevnegke peri; tou` kaqarismou` sou kaqw;" prosevtaxen Mwu>sh`",
eij" martuvrion aujtoi`". 15dihvrceto de; ma`llon oJ lovgo" peri; aujtou`,
kai; sunhvrconto o[cloi polloi; ajkouvein kai; qerapeuvesqai ajpo; tw`n
ajsqeneiw`n aujtw`n: 16aujto;" de; h\n uJpocwrw`n ejn tai`" ejrhvmoi" kai;
proseucovmeno".
17
Kai; ejgevneto ejn mia/̀ tw`n hJmerw`n kai; aujto;" h\n didavskwn, kai;
h\san kaqhvmenoi Farisai`oi kai; nomodidavskaloi oi} h\san ejlhluqovte"
ejk pavsh" kwvmh" th`" Galilaiva" kai; jIoudaiva" kai; jIerousalhvm:
kai; duvnami" kurivou h\n eij" to; ijas
` qai aujtovn. 18kai; ijdou; a[ndre"
fevronte" ejpi; klivnh" a[nqrwpon o}" h\n paralelumevno" kai; ejzhvtoun
aujto;n eijsenegkei`n kai; qei`nai »aujto;n¼ ejnwvpion aujtou`. 19kai; mh;
euJrovnte" poiva" eijsenevgkwsin aujto;n dia; to;n o[clon, ajnabavnte" ejpi;
to; dw`ma dia; tw`n keravmwn kaqh`kan aujto;n su;n tw/̀ klinidivw/ eij" to;
mevson e[mprosqen tou` Ij hsou`. 20kai; ijdw;n th;n pivstin aujtw`n ei\pen:
a[nqrwpe, ajfevwntai soi aiJ aJmartivai sou. 21kai; h[rxanto
dialogivzesqai oiJ grammatei`" kai; oiJ Farisai`oi levgonte": tiv"
ejstin ou|to" o}" lalei` blasfhmiva"É tiv" duvnatai aJmartiva" ajfei`nai
eij mh; movno" oJ qeov"É 22ejpignou;" de; oJ Ij hsou`" tou;" dialogismou;"
aujtw`n ajpokriqei;" ei\pen pro;" aujtouv": tiv dialogivzesqe ejn tai`"
kardivai" uJmw`nÉ 23tiv ejstin eujkopwvteron, eijpei`n: ajfevwntai soi aiJ
aJmartivai sou, h] eijpei`n: e[geire kai; peripavteiÉ 24i{na de; eijdh`te o{ti oJ
uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejxousivan e[cei ejpi; th`" gh`" ajfievnai aJmartiva"ei\pen tw/̀ paralelumevnw/: soi; levgw, e[geire kai; a[ra" to; klinivdion
sou poreuvou eij" to;n oi\kon sou. 25kai; paracrh`ma ajnasta;" ejnwvpion
aujtw`n, a[ra" ejfÆ o} katevkeito, ajph`lqen eij" to;n oi\kon aujtou` doxavzwn
to;n qeovn. 26kai; e[kstasi" e[laben a{panta" kai; ejdovxazon to;n qeo;n
kai; ejplhvsqhsan fovbou levgonte" o{ti ei[domen paravdoxa shvmeron.
27
Kai; meta; tau`ta ejxh`lqen kai; ejqeavsato telwvnhn ojnovmati Leui;n
kaqhvmenon ejpi; to; telwvnion, kai; ei\pen aujtw/̀: ajkolouvqei moi. 28kai;
katalipw;n pavnta ajnasta;" hjkolouvqei aujtw/̀. 29Kai; ejpoivhsen doch;n
megavlhn Leui;" aujtw/̀ ejn th/̀ oijkiva/ aujtou`, kai; h\n o[clo" polu;"
telwnw`n kai; a[llwn oi} h\san metÆ aujtw`n katakeivmenoi. 30kai;
ejgovgguzon oiJ Farisai`oi kai; oiJ grammatei`" aujtw`n pro;" tou;"
maqhta;" aujtou` levgonte": dia; tiv meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n
ejsqivete kai; pivneteÉ 31kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtouv":
ouj creivan e[cousin oiJ uJgiaivnonte" ijatrou` ajlla; oiJ kakw`" e[conte":
32
oujk ejlhvluqa kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlou;" eij" metavnoian.
33
OiJ de; ei\pan pro;" aujtovn: oiJ maqhtai; Ij wavnnou nhsteuvousin pukna;
kai; dehvsei" poiou`ntai oJmoivw" kai; oiJ tw`n Farisaivwn, oiJ de; soi;
ejsqivousin kai; pivnousin. 34oJ de; Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtouv": mh;
duvnasqe tou;" uiJou;" tou` numfw`no" ejn w|/ oJ numfivo" metÆ aujtw`n ejstin
poih`sai nhsteu`saiÉ 35ejleuvsontai de; hJmevrai, kai; o{tan ajparqh/̀ ajpÆ
aujtw`n oJ numfivo", tovte nhsteuvsousin ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 36
E
[ legen de; kai; parabolh;n pro;" aujtou;" o{ti oujdei;" ejpivblhma ajpo;
iJmativou kainou` scivsa" ejpibavllei ejpi; iJmavtion palaiovn: eij de; mhv ge,
kai; to; kaino;n scivsei kai; tw/̀ palaiw/̀ ouj sumfwnhvsei to; ejpivblhma to;
ajpo; tou` kainou`. 37kai; oujdei;" bavllei oi\non nevon eij" ajskou;"
palaiouv": eij de; mhv ge, rJhxv ei oJ oi\no" oJ nevo" tou;" ajskou;" kai; aujto;"
ejkcuqhvsetai kai; oiJ ajskoi; ajpolou`ntai: 38ajlla; oi\non nevon eij"
ajskou;" kainou;" blhtevon. 39»kai;¼ oujdei;" piw;n palaio;n qevlei nevon:
levgei gavr: oJ palaio;" crhstov" ejstin.
6 E
j gevneto de; ejn sabbavtw/ diaporeuvesqai aujto;n dia; sporivmwn,
kai; e[tillon oiJ maqhtai; aujtou` kai; h[sqion tou;" stavcua" ywvconte"
tai`" cersivn. 2tine;" de; tw`n Farisaivwn ei\pan: tiv poiei`te o} oujk
e[xestin toi`" savbbasinÉ 3kai; ajpokriqei;" pro;" aujtou;" ei\pen oJ
Ij hsou`": oujde; tou`to ajnevgnwte o} ejpoivhsen Daui;d o{te ejpeivnasen
aujto;" kai; oiJ metÆ aujtou` »o[nte"¼, 4»wJ"¼ eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou`
qeou` kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" labw;n e[fagen kai; e[dwken
toi`" metÆ aujtou`, ou}" oujk e[xestin fagei`n eij mh; movnou" tou;" iJerei`"É
5
kai; e[legen aujtoi`": kuvrio" ejstin tou` sabbavtou oJ uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou.
6
E
j gevneto de; ejn eJtevrw/ sabbavtw/ eijselqei`n aujto;n eij" th;n
sunagwgh;n kai; didavskein. kai; h\n a[nqrwpo" ejkei` kai; hJ cei;r aujtou` hJ
dexia; h\n xhrav. 7parethrou`nto de; aujto;n oiJ grammatei`" kai; oiJ
Farisai`oi eij ejn tw/̀ sabbavtw/ qerapeuvei, i{na eu{rwsin kathgorei`n
aujtou`. 8aujto;" de; h[d/ ei tou;" dialogismou;" aujtw`n, ei\pen de; tw/̀ ajndri;
tw/̀ xhra;n e[conti th;n cei`ra: e[geire kai; sth`qi eij" to; mevson: kai;
ajnasta;" e[sth. 9ei\pen de; oJ Ij hsou`" pro;" aujtouv": ejperwtw` uJma`" eij
e[xestin tw/̀ sabbavtw/ ajgaqopoih`sai h] kakopoih`sai, yuch;n sw`sai h]
ajpolevsaiÉ 10kai; peribleyavmeno" pavnta" aujtou;" ei\pen aujtw/̀:
e[kteinon th;n cei`ra sou. oJ de; ejpoivhsen kai; ajpekatestavqh hJ cei;r
aujtou`. 11aujtoi; de; ejplhvsqhsan ajnoiva" kai; dielavloun pro;" ajllhvlou"
tiv a]n poihvsaien tw/̀ Ij hsou`.
12
E
j gevneto de; ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ejxelqei`n aujto;n eij" to;
o[ro" proseuvxasqai, kai; h\n dianuktereuvwn ejn th/̀ proseuch/̀ tou`
qeou`. 13kai; o{te ejgevneto hJmevra, prosefwvnhsen tou;" maqhta;" aujtou`,
kai; ejklexavmeno" ajpÆ aujtw`n dwvdeka, ou}" kai; ajpostovlou" wjnovmasen:
14
Sivmwna o}n kai; wjnovmasen Pevtron, kai; A
j ndrevan to;n ajdelfo;n
aujtou`, kai; Ij avkwbon kai; Ij wavnnhn kai; Fivlippon kai; Barqolomai`on
15
kai; Maqqai`on kai; Qwma`n kai; Ij avkwbon A
J lfaivou kai; Sivmwna to;n
16
kalouvmenon zhlwth;n
kai;
Ij ouvdan
Ij akwvbou kai;
Ij ouvdan
Ij skariwvq, o}" ejgevneto prodovth".
17
Kai; kataba;" metÆ aujtw`n e[sth ejpi; tovpou pedinou`, kai; o[clo"
polu;" maqhtw`n aujtou`, kai; plh`qo" polu; tou` laou` ajpo; pavsh" th`"
Ij oudaiva" kai; jIerousalh;m kai; th`" paralivou Tuvrou kai; Sidw`no",
18
oi} h\lqon ajkou`sai aujtou` kai; ijaqh`nai ajpo; tw`n novswn aujtw`n: kai; oiJ
ejnoclouvmenoi ajpo; pneumavtwn ajkaqavrtwn ejqerapeuvonto, 19kai; pa`"
oJ o[clo" ejzhvtoun a{ptesqai aujtou`, o{ti duvnami" parÆ aujtou` ejxhvrceto
kai; ija`to pavnta".
20
Kai; aujto;" ejpavra" tou;" ojfqalmou;" aujtou` eij" tou;" maqhta;"
aujtou` e[legen:
Makavrioi oiJ ptwcoiv,
o{ti uJmetevra ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`.
21
makavrioi oiJ peinw`nte" nu`n,
o{ti cortasqhvsesqe.
makavrioi oiJ klaivonte" nu`n,
o{ti gelavsete.
22
makavrioi ejste o{tan mishvswsin uJma`" oiJ a[nqrwpoi kai; o{tan
ajforivswsin uJma`" kai; ojneidivswsin kai; ejkbavlwsin to; o[noma uJmw`n wJ"
ponhro;n e{neka tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou: 23cavrhte ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/
kai; skirthvsate, ijdou; ga;r oJ misqo;" uJmw`n polu;" ejn tw/̀ oujranw/̀: kata;
ta; aujta; ga;r ejpoivoun toi`" profhvtai" oiJ patevre" aujtw`n.
24
Plh;n oujai; uJmi`n toi`" plousivoi",
o{ti ajpevcete th;n paravklhsin uJmw`n.
25
oujai; uJmi`n, oiJ ejmpeplhsmevnoi nu`n,
o{ti peinavsete.
oujaiv, oiJ gelw`nte" nu`n,
o{ti penqhvsete kai; klauvsete.
26
oujai; o{tan uJma`" kalw`" ei[pwsin pavnte" oiJ a[nqrwpoi: kata; ta; aujta;
ga;r ejpoivoun toi`" yeudoprofhvtai" oiJ patevre" aujtw`n.
27
A
j lla; uJmi`n levgw toi`" ajkouvousin: ajgapa`te tou;" ejcqrou;" uJmw`n,
kalw`" poiei`te toi`" misou`sin uJma`", 28eujlogei`te tou;"
katarwmevnou" uJma`", proseuvcesqe peri; tw`n ejphreazovntwn uJma`".
29
tw/̀ tuvptonti se ejpi; th;n siagovna pavrece kai; th;n a[llhn, kai; ajpo;
tou` ai[ronto" sou to; iJmavtion kai; to;n citw`na mh; kwluvsh/". 30panti;
aijtou`nti se divdou, kai; ajpo; tou` ai[ronto" ta; sa; mh; ajpaivtei. 31Kai;
kaqw;" qevlete i{na poiw`sin uJmi`n oiJ a[nqrwpoi poiei`te aujtoi`" oJmoivw".
32
kai; eij ajgapa`te tou;" ajgapw`nta" uJma`", poiva uJmi`n cavri" ejstivnÉ kai;
ga;r oiJ aJmartwloi; tou;" ajgapw`nta" aujtou;" ajgapw`sin. 33kai; »ga;r¼
eja;n ajgaqopoih`te tou;" ajgaqopoiou`nta" uJma`", poiva uJmi`n cavri"
ejstivnÉ kai; oiJ aJmartwloi; to; aujto; poiou`sin. 34kai; eja;n danivshte parÆ
w|n ejlpivzete labei`n, poiva uJmi`n cavri" »ejstivn¼É kai; aJmartwloi;
aJmartwloi`" danivzousin i{na ajpolavbwsin ta; i[sa. 35plh;n ajgapa`te
tou;" ejcqrou;" uJmw`n kai; ajgaqopoiei`te kai; danivzete mhde;n
ajpelpivzonte": kai; e[stai oJ misqo;" uJmw`n poluv", kai; e[sesqe uiJoi;
uJyivstou, o{ti aujto;" crhstov" ejstin ejpi; tou;" ajcarivstou" kai;
ponhrouv". 36Givnesqe oijktivrmone" kaqw;" »kai;¼ oJ path;r uJmw`n
oijktivrmwn ejstivn.
37
Kai; mh; krivnete, kai; ouj mh; kriqh`te: kai; mh; katadikavzete, kai;
ouj mh; katadikasqh`te. ajpoluvete, kai; ajpoluqhvsesqe: 38divdote, kai;
doqhvsetai uJmi`n: mevtron kalo;n pepiesmevnon sesaleumevnon
uJperekcunnovmenon dwvsousin eij" to;n kovlpon uJmw`n: w|/ ga;r mevtrw/
metrei`te ajntimetrhqhvsetai uJmi`n. 39Ei\pen de; kai; parabolh;n
aujtoi`": mhvti duvnatai tuflo;" tuflo;n oJdhgei`nÉ oujci; ajmfovteroi eij"
bovqunon ejmpesou`ntaiÉ 40oujk e[stin maqhth;" uJpe;r to;n didavskalon:
kathrtismevno" de; pa`" e[stai wJ" oJ didavskalo" aujtou`. 41Tiv de;
blevpei" to; kavrfo" to; ejn tw/̀ ojfqalmw/̀ tou` ajdelfou` sou, th;n de;
doko;n th;n ejn tw/̀ ijdivw/ ojfqalmw/̀ ouj katanoei`"É 42pw`" duvnasai levgein
tw/̀ ajdelfw/̀ sou: ajdelfev, a[fe" ejkbavlw to; kavrfo" to; ejn tw/̀ ojfqalmw/̀
sou, aujto;" th;n ejn tw/̀ ojfqalmw/̀ sou doko;n ouj blevpwnÉ uJpokritav,
e[kbale prw`ton th;n doko;n ejk tou` ojfqalmou` sou, kai; tovte
diablevyei" to; kavrfo" to; ejn tw/̀ ojfqalmw/̀ tou` ajdelfou` sou ejkbalei`n.
43
Ouj gavr ejstin devndron kalo;n poiou`n karpo;n saprovn, oujde; pavlin
devndron sapro;n poiou`n karpo;n kalovn. 44e{kaston ga;r devndron ejk
tou` ijdivou karpou` ginwvsketai: ouj ga;r ejx ajkanqw`n sullevgousin su`ka
oujde; ejk bavtou stafulh;n trugw`sin. 45oJ ajgaqo;" a[nqrwpo" ejk tou`
ajgaqou` qhsaurou` th`" kardiva" profevrei to; ajgaqovn, kai; oJ ponhro;"
ejk tou` ponhrou` profevrei to; ponhrovn: ejk ga;r perisseuvmato"
kardiva" lalei` to; stovma aujtou`.
46
Tiv dev me kalei`te: kuvrie kuvrie, kai; ouj poiei`te a} levgwÉ 47Pa`" oJ
ejrcovmeno" prov" me kai; ajkouvwn mou tw`n lovgwn kai; poiw`n aujtouv",
uJpodeivxw uJmi`n tivni ejsti;n o{moio": 48o{moio" ejstin ajnqrwvpw/
oijkodomou`nti oijkivan o}" e[skayen kai; ejbavqunen kai; e[qhken qemevlion
ejpi; th;n pevtran: plhmmuvrh" de; genomevnh" prosevrhxen oJ potamo;"
th/̀ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; oujk i[scusen saleu`sai aujth;n dia; to; kalw`"
oijkodomh`sqai aujthvn. 49oJ de; ajkouvsa" kai; mh; poihvsa" o{moio" ejstin
ajnqrwvpw/ oijkodomhvsanti oijkivan ejpi; th;n gh`n cwri;" qemelivou, h|/
prosevrhxen oJ potamov", kai; eujqu;" sunevpesen kai; ejgevneto to; rJh`gma
th`" oijkiva" ejkeivnh" mevga.
7 E
j peidh; ejplhvrwsen pavnta ta; rJhm
v ata aujtou` eij" ta;" ajkoa;"
tou` laou`, eijsh`lqen eij" Kafarnaouvm. 2 E
J katontavrcou dev tino"
dou`lo" kakw`" e[cwn h[mellen teleuta`n, o}" h\n aujtw/̀ e[ntimo".
3
ajkouvsa" de; peri; tou`
Ij hsou` ajpevsteilen pro;" aujto;n
presbutevrou" tw`n Ij oudaivwn ejrwtw`n aujto;n o{pw" ejlqw;n diaswvsh/
to;n dou`lon aujtou`. 4oiJ de; paragenovmenoi pro;" to;n Ij hsou`n
parekavloun aujto;n spoudaivw" levgonte" o{ti a[xio" ejstin w|/ parevxh/
tou`to: 5ajgapa/̀ ga;r to; e[qno" hJmw`n kai; th;n sunagwgh;n aujto;"
wjk/ odovmhsen hJmi`n. 6oJ de; Ij hsou`" ejporeuveto su;n aujtoi`". h[dh de;
aujtou` ouj makra;n ajpevconto" ajpo; th`" oijkiva" e[pemyen fivlou" oJ
eJkatontavrch" levgwn aujtw/̀: kuvrie, mh; skuvllou, ouj ga;r iJkanov" eijmi
i{na uJpo; th;n stevghn mou eijsevlqh/": 7dio; oujde; ejmauto;n hjxivwsa pro;"
se; ejlqei`n: ajlla; eijpe; lovgw/, kai; ijaqhvtw oJ pai`" mou. 8kai; ga;r ejgw;
a[nqrwpo" eijmi uJpo; ejxousivan tassovmeno" e[cwn uJpÆ ejmauto;n
stratiwvta", kai; levgw touvtw/: poreuvqhti, kai; poreuvetai, kai; a[llw/:
e[rcou, kai; e[rcetai, kai; tw/̀ douvlw/ mou: poivhson tou`to, kai; poiei`.
9
ajkouvsa" de; tau`ta oJ Ij hsou`" ejqauvmasen aujto;n kai; strafei;" tw/̀
ajkolouqou`nti aujtw/̀ o[clw/ ei\pen: levgw uJmi`n, oujde; ejn tw/̀ Ij srah;l
tosauvthn pivstin eu|ron. 10Kai; uJpostrevyante" eij" to;n oi\kon oiJ
pemfqevnte" eu|ron to;n dou`lon uJgiaivnonta.
11
Kai; ejgevneto ejn tw/̀ eJxh`" ejporeuvqh eij" povlin kaloumevnhn Nai;Ÿn
kai; suneporeuvonto aujtw/̀ oiJ maqhtai; aujtou` kai; o[clo" poluv". 12wJ" de;
h[ggisen th/̀ puvlh/ th`" povlew", kai; ijdou; ejxekomivzeto teqnhkw;"
monogenh;" uiJo"
; th/̀ mhtri; aujtou` kai; aujth; h\n chvra, kai; o[clo" th`"
povlew" iJkano;" h\n su;n aujth/̀. 13kai; ijdw;n aujth;n oJ kuvrio"
ejsplagcnivsqh ejpÆ aujth/̀ kai; ei\pen aujth/̀: mh; klai`e. 14kai; proselqw;n
h{yato th`" sorou`, oiJ de; bastavzonte" e[sthsan, kai; ei\pen:
neanivske, soi; levgw, ejgevrqhti. 15kai; ajnekavqisen oJ nekro;" kai;
h[rxato lalei`n, kai; e[dwken aujto;n th/̀ mhtri; aujtou`. 16e[laben de;
fovbo" pavnta" kai; ejdovxazon to;n qeo;n levgonte" o{ti profhvth"
mevga" hjgevrqh ejn hJmi`n kai; o{ti ejpeskevyato oJ qeo;" to;n lao;n aujtou`.
17
kai; ejxh`lqen oJ lovgo" ou|to" ejn o{lh/ th/̀ Ij oudaiva/ peri; aujtou` kai;
pavsh/ th/̀ pericwvrw/.
18
Kai; ajphvggeilan Ij wavnnh/ oiJ maqhtai; aujtou` peri; pavntwn
touvtwn. kai; proskalesavmeno" duvo tina;" tw`n maqhtw`n aujtou` oJ
Ij wavnnh" 19e[pemyen pro;" to;n kuvrion levgwn: su; ei\ oJ ejrcovmeno" h]
a[llon prosdokw`menÉ 20paragenovmenoi de; pro;" aujto;n oiJ a[ndre"
ei\pan: Ij wavnnh" oJ baptisth;" ajpevsteilen hJma`" pro;" se; levgwn: su;
ei\ oJ ejrcovmeno" h] a[llon prosdokw`menÉ 21ejn ejkeivnh/ th/̀ w{ra/
ejqeravpeusen pollou;" ajpo; novswn kai; mastivgwn kai; pneumavtwn
ponhrw`n kai; tufloi`" polloi`" ejcarivsato blevpein. 22kai; ajpokriqei;"
ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ajpaggeivlate Ij wavnnh/ a} ei[dete kai;
hjkouvsate: tufloi; ajnablevpousin, cwloi; peripatou`sin, leproi;
kaqarivzontai kai; kwfoi; ajkouvousin, nekroi; ejgeivrontai, ptwcoi;
eujaggelivzontai: 23kai; makavrio" ejstin o}" eja;n mh; skandalisqh/̀ ejn
ejmoiv. 24 A
j pelqovntwn de; tw`n ajggevlwn Ij wavnnou h[rxato levgein pro;"
tou;" o[clou" peri;
Ij wavnnou: tiv ejxhvlqate eij" th;n e[rhmon
qeavsasqaiÉ kavlamon uJpo; ajnevmou saleuovmenonÉ 25ajlla; tiv ejxhvlqate
ijdei`nÉ a[nqrwpon ejn malakoi`" iJmativoi" hjmfiesmevnonÉ ijdou; oiJ ejn
iJmatismw/̀ ejndovxw/ kai; trufh/̀ uJpavrconte" ejn toi`" basileivoi" eijsivn.
26
ajlla; tiv ejxhvlqate ijdei`nÉ profhvthnÉ nai; levgw uJmi`n, kai;
perissovteron profhvtou. 27ou|to" ejstin peri; ou| gevgraptai:
ijdou; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro;
proswvpou sou,
o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou e[mprosqen sou.
28
levgw uJmi`n, meivzwn ejn gennhtoi`" gunaikw`n Ij wavnnou oujdeiv" ejstin:
oJ de; mikrovtero" ejn th/̀ basileiva/ tou` qeou` meivzwn aujtou` ejstin. 29Kai;
pa`" oJ lao;" ajkouvsa" kai; oiJ telw`nai ejdikaivwsan to;n qeo;n
baptisqevnte" to; bavptisma Ij wavnnou: 30oiJ de; Farisai`oi kai; oiJ
nomikoi; th;n boulh;n tou` qeou` hjqevthsan eij" eJautou;" mh;
baptisqevnte" uJpÆ aujtou`.
31
Tivni ou\n oJmoiwvsw tou;" ajnqrwvpou" th`" genea`" tauvth" kai; tivni
eijsi;n o{moioiÉ 32o{moioi eijsin paidivoi" toi`" ejn ajgora/̀ kaqhmevnoi" kai;
prosfwnou`sin ajllhvloi" a} levgei:
hjulhvsamen uJmi`n kai; oujk wjrchvsasqe,
ejqrhnhvsamen kai; oujk ejklauvsate.
33
ejlhvluqen ga;r Ij wavnnh" oJ baptisth;" mh; ejsqivwn a[rton mhvte pivnwn
oi\non, kai; levgete: daimovnion e[cei. 34ejlhvluqen oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
ejsqivwn kai; pivnwn, kai; levgete: ijdou; a[nqrwpo" favgo" kai; oijnopovth",
fivlo" telwnw`n kai; aJmartwlw`n. 35kai; ejdikaiwvqh hJ sofiva ajpo; pavntwn
tw`n tevknwn aujth`".
36
H
j rwvta dev ti" aujto;n tw`n Farisaivwn i{na favgh/ metÆ aujtou`, kai;
eijselqw;n eij" to;n oi\kon tou` Farisaivou kateklivqh. 37kai; ijdou; gunh;
h{ti" h\n ejn th/̀ povlei aJmartwlov", kai; ejpignou`sa o{ti katavkeitai ejn
th/̀ oijkiva/ tou` Farisaivou, komivsasa ajlavbastron muvrou 38kai; sta`sa
ojpivsw para; tou;" povda" aujtou` klaivousa toi`" davkrusin h[rxato
brevcein tou;" povda" aujtou` kai; tai`" qrixi;n th`" kefalh`" aujth`"
ejxevmassen kai; katefivlei tou;" povda" aujtou` kai; h[leifen tw/̀ muvrw/.
39
ijdw;n de; oJ Farisai`o" oJ kalevsa" aujto;n ei\pen ejn eJautw/̀ levgwn:
ou|to" eij h\n profhvth", ejgivnwsken a]n tiv" kai; potaph; hJ gunh; h{ti"
a{ptetai aujtou`, o{ti aJmartwlov" ejstin. 40kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`"
ei\pen pro;" aujtovn: Sivmwn, e[cw soiv ti eijpei`n. oJ dev: didavskale, eijpev,
fhsivn. 41duvo creofeilevtai h\san danisth/̀ tini: oJ ei|" w[feilen
dhnavria pentakovsia, oJ de; e{tero" penthvkonta. 42mh; ejcovntwn aujtw`n
ajpodou`nai ajmfotevroi" ejcarivsato. tiv" ou\n aujtw`n plei`on ajgaphvsei
aujtovnÉ 43ajpokriqei;" Sivmwn ei\pen: uJpolambavnw o{ti w|/ to; plei`on
ejcarivsato. oJ de; ei\pen aujtw/̀: ojrqw`" e[krina". 44kai; strafei;" pro;"
th;n gunai`ka tw/̀ Sivmwni e[fh: blevpei" tauvthn th;n gunai`kaÉ eijsh`lqon
sou eij" th;n oijkivan, u{dwr moi ejpi; povda" oujk e[dwka": au{th de; toi`"
davkrusin e[brexen mou tou;" povda" kai; tai`" qrixi;n aujth`" ejxevmaxen.
45
fivlhma moi oujk e[dwka": au{th de; ajfÆ h|" eijsh`lqon ouj dievlipen
katafilou`sa mou tou;" povda". 46ejlaivw/ th;n kefalhvn mou oujk
h[leiya": au{th de; muvrw/ h[leiyen tou;" povda" mou. 47ou| cavrin levgw
soi, ajfevwntai aiJ aJmartivai aujth`" aiJ pollaiv, o{ti hjgavphsen poluv: w|/
de; ojlivgon ajfivetai, ojlivgon ajgapa/̀. 48ei\pen de; aujth/̀: ajfevwntai sou aiJ
aJmartivai. 49kai; h[rxanto oiJ sunanakeivmenoi levgein ejn eJautoi`": tiv"
ou|to" ejstin o}" kai; aJmartiva" ajfivhsinÉ 50ei\pen de; pro;" th;n
gunai`ka: hJ pivsti" sou sevswken se: poreuvou eij" eijrhvnhn.
8 Kai; ejgevneto ejn tw/̀ kaqexh`" kai; aujto;" diwvdeuen kata; povlin
kai; kwvmhn khruvsswn kai; eujaggelizovmeno" th;n basileivan tou` qeou`
kai; oiJ dwvdeka su;n aujtw/̀, 2kai; gunai`ke" tine" ai} h\san
teqerapeumevnai ajpo; pneumavtwn ponhrw`n kai; ajsqeneiw`n, Mariva hJ
kaloumevnh Magdalhnhv, ajfÆ h|" daimovnia eJpta; ejxelhluvqei, 3kai;
Ij wavnna gunh; Couza` ejpitrovpou H
J rwvd/ ou kai; Sousavnna kai; e{terai
pollaiv, ai{tine" dihkovnoun aujtoi`" ejk tw`n uJparcovntwn aujtai`".
4
Suniovnto" de; o[clou pollou` kai; tw`n kata; povlin ejpiporeuomevnwn
pro;" aujto;n ei\pen dia; parabolh`": 5ejxh`lqen oJ speivrwn tou` spei`rai
to;n spovron aujtou`. kai; ejn tw/̀ speivrein aujto;n o} me;n e[pesen para; th;n
oJdo;n kai; katepathvqh, kai; ta; peteina; tou` oujranou` katevfagen
aujtov. 6kai; e{teron katevpesen ejpi; th;n pevtran, kai; fue;n ejxhravnqh
dia; to; mh; e[cein ijkmavda. 7kai; e{teron e[pesen ejn mevsw/ tw`n ajkanqw`n,
kai; sumfuei`sai aiJ a[kanqai ajpevpnixan aujtov. 8kai; e{teron e[pesen
eij" th;n gh`n th;n ajgaqh;n kai; fue;n ejpoivhsen karpo;n
eJkatontaplasivona. tau`ta levgwn ejfwvnei: oJ e[cwn w\ta ajkouvein
ajkouevtw.
9
E
j phrwvtwn de; aujto;n oiJ maqhtai; aujtou` tiv" au{th ei[h hJ parabolhv.
10
oJ de; ei\pen: uJmi`n devdotai gnw`nai ta; musthvria th`" basileiva" tou`
qeou`, toi`" de; loipoi`" ejn parabolai`", i{na
blevponte" mh; blevpwsin
kai; ajkouvonte" mh; suniw`sin.
11
E
[ stin de; au{th hJ parabolhv: oJ spovro" ejsti;n oJ lovgo" tou` qeou`.
12
oiJ de; para; th;n oJdovn eijsin oiJ ajkouvsante", ei\ta e[rcetai oJ
diavbolo" kai; ai[rei to;n lovgon ajpo; th`" kardiva" aujtw`n, i{na mh;
pisteuvsante" swqw`sin. 13oiJ de; ejpi; th`" pevtra" oi} o{tan ajkouvswsin
meta; cara`" devcontai to;n lovgon, kai; ou|toi rJiz
v an oujk e[cousin, oi}
pro;" kairo;n pisteuvousin kai; ejn kairw/̀ peirasmou` ajfivstantai. 14to;
de; eij" ta;" ajkavnqa" pesovn, ou|toi eijsin oiJ ajkouvsante", kai; uJpo;
merimnw`n kai; plouvtou kai; hJdonw`n tou` bivou poreuovmenoi
sumpnivgontai kai; ouj telesforou`sin. 15to; de; ejn th/̀ kalh/̀ gh/̀, ou|toi
eijsin oi{tine" ejn kardiva/ kalh/̀ kai; ajgaqh/̀ ajkouvsante" to;n lovgon
katevcousin kai; karpoforou`sin ejn uJpomonh/̀.
16
Oujdei;" de; luvcnon a{ya" kaluvptei aujto;n skeuvei h] uJpokavtw
klivnh" tivqhsin, ajllÆ ejpi; lucniva" tivqhsin, i{na oiJ eijsporeuovmenoi
blevpwsin to; fw`". 17ouj gavr ejstin krupto;n o} ouj fanero;n genhvsetai
oujde; ajpovkrufon o} ouj mh; gnwsqh/̀ kai; eij" fanero;n e[lqh/. 18Blevpete
ou\n pw`" ajkouvete: o}" a]n ga;r e[ch/, doqhvsetai aujtw/̀: kai; o}" a]n mh; e[ch/,
kai; o} dokei` e[cein ajrqhvsetai ajpÆ aujtou`.
19
Paregevneto de; pro;" aujto;n hJ mhvthr kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` kai;
oujk hjduvnanto suntucei`n aujtw/̀ dia; to;n o[clon. 20ajphggevlh de; aujtw/̀:
hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou eJsthvkasin e[xw ijdei`n qevlonte" se.
21
oJ de; ajpokriqei;" ei\pen pro;" aujtouv": mhvthr mou kai; ajdelfoiv mou
ou|toi eijsin oiJ to;n lovgon tou` qeou` ajkouvonte" kai; poiou`nte".
22
E
j gevneto de; ejn mia/̀ tw`n hJmerw`n kai; aujto;" ejnevbh eij" ploi`on kai;
oiJ maqhtai; aujtou` kai; ei\pen pro;" aujtouv": dievlqwmen eij" to; pevran
th`" livmnh", kai; ajnhvcqhsan. 23pleovntwn de; aujtw`n ajfuvpnwsen. kai;
katevbh lai`lay ajnevmou eij" th;n livmnhn kai; suneplhrou`nto kai;
ejkinduvneuon. 24proselqovnte" de; dihvgeiran aujto;n levgonte":
ejpistavta ejpistavta, ajpolluvmeqa. oJ de; diegerqei;" ejpetivmhsen tw/̀
ajnevmw/ kai; tw/̀ kluvdwni tou` u{dato": kai; ejpauvsanto kai; ejgevneto
galhvnh. 25ei\pen de; aujtoi`": pou` hJ pivsti" uJmw`nÉ fobhqevnte" de;
ejqauvmasan levgonte" pro;" ajllhvlou": tiv" a[ra ou|to" ejstin o{ti kai;
toi`" ajnevmoi" ejpitavssei kai; tw/̀ u{dati, kai; uJpakouvousin aujtw/̀É
26
Kai; katevpleusan eij" th;n cwvran tw`n Gerashnw`n, h{ti" ejsti;n
ajntipevra th`" Galilaiva". 27ejxelqovnti de; aujtw/̀ ejpi; th;n gh`n
uJphvnthsen ajnhvr ti" ejk th`" povlew" e[cwn daimovnia kai; crovnw/ iJkanw/̀
oujk ejneduvsato iJmavtion kai; ejn oijkiva/ oujk e[menen ajllÆ ejn toi`"
mnhvmasin. 28ijdw;n de; to;n Ij hsou`n ajnakravxa" prosevpesen aujtw/̀ kai;
fwnh/̀ megavlh/ ei\pen: tiv ejmoi; kai; soiv, Ij hsou` uiJe; tou` qeou` tou`
uJyivstouÉ devomai sou, mhv me basanivsh/". 29parhvggeilen ga;r tw/̀
pneuvmati tw/̀ ajkaqavrtw/ ejxelqei`n ajpo; tou` ajnqrwvpou. polloi`" ga;r
crovnoi" sunhrpavkei aujto;n kai; ejdesmeuveto aJluvsesin kai; pevdai"
fulassovmeno" kai; diarrhvsswn ta; desma; hjlauvneto uJpo; tou`
daimonivou eij" ta;" ejrhvmou". 30ejphrwvthsen de; aujto;n oJ Ij hsou`": tiv
soi o[noma ejstinÉ oJ de; ei\pen: legiwvn, o{ti eijsh`lqen daimovnia polla;
eij" aujtovn. 31kai; parekavloun aujto;n i{na mh; ejpitavxh/ aujtoi`" eij" th;n
a[busson ajpelqei`n.
32
h\n de; ejkei` ajgevlh coivrwn iJkanw`n boskomevnh ejn tw/̀ o[rei: kai;
parekavlesan aujto;n i{na ejpitrevyh/ aujtoi`" eij" ejkeivnou" eijselqei`n:
kai; ejpevtreyen aujtoi`". 33ejxelqovnta de; ta; daimovnia ajpo; tou`
ajnqrwvpou eijsh`lqon eij" tou;" coivrou", kai; w{rmhsen hJ ajgevlh kata;
tou` krhmnou` eij" th;n livmnhn kai; ajpepnivgh. 34ijdovnte" de; oiJ
bovskonte" to; gegono;" e[fugon kai; ajphvggeilan eij" th;n povlin kai;
eij" tou;" ajgrouv". 35ejxh`lqon de; ijdei`n to; gegono;" kai; h\lqon pro;" to;n
Ij hsou`n kai; eu|ron kaqhvmenon to;n a[nqrwpon ajfÆ ou| ta; daimovnia
ejxh`lqen iJmatismevnon kai; swfronou`nta para; tou;" povda" tou`
Ij hsou`, kai; ejfobhvqhsan. 36ajphvggeilan de; aujtoi`" oiJ ijdovnte" pw`"
ejswvqh oJ daimonisqeiv". 37kai; hjrwvthsen aujto;n a{pan to; plh`qo" th`"
pericwvrou tw`n Gerashnw`n ajpelqei`n ajpÆ aujtw`n, o{ti fovbw/ megavlw/
suneivconto: aujto;" de; ejmba;" eij" ploi`on uJpevstreyen. 38ejdei`to de;
aujtou` oJ ajnh;r ajfÆ ou| ejxelhluvqei ta; daimovnia ei\nai su;n aujtw/̀:
ajpevlusen de; aujto;n levgwn: 39uJpovstrefe eij" to;n oi\kon sou kai;
dihgou` o{sa soi ejpoivhsen oJ qeov". kai; ajph`lqen kaqÆ o{lhn th;n povlin
khruvsswn o{sa ejpoivhsen aujtw/̀ oJ Ij hsou`".
40
E
j n de; tw/̀ uJpostrevfein to;n Ij hsou`n ajpedevxato aujto;n oJ o[clo":
h\san ga;r pavnte" prosdokw`nte" aujtovn. 41kai; ijdou; h\lqen ajnh;r w|/
o[noma Ij avi>ro" kai; ou|to" a[rcwn th`" sunagwgh`" uJph`rcen, kai;
pesw;n para; tou;" povda" »tou`¼ Ij hsou` parekavlei aujto;n eijselqei`n
eij" to;n oi\kon aujtou`, 42o{ti qugavthr monogenh;" h\n aujtw/̀ wJ" ejtw`n
dwvdeka kai; aujth; ajpevqnh/sken.
E
j n de; tw/̀ uJpavgein aujto;n oiJ o[cloi sunevpnigon aujtovn. 43Kai; gunh;
ou\sa ejn rJus
v ei ai{mato" ajpo; ejtw`n dwvdeka, h{ti" »ijatroi`"
prosanalwvsasa o{lon to;n bivon¼ oujk i[scusen ajpÆ oujdeno;"
qerapeuqh`nai, 44proselqou`sa o[pisqen h{yato tou` kraspevdou tou`
iJmativou aujtou` kai; paracrh`ma e[sth hJ rJus
v i" tou` ai{mato" aujth`".
45
kai; ei\pen oJ Ij hsou`": tiv" oJ aJyavmeno" mouÉ ajrnoumevnwn de; pavntwn
ei\pen oJ Pevtro": ejpistavta, oiJ o[cloi sunevcousin se kai;
ajpoqlivbousin. 46oJ de; Ij hsou`" ei\pen: h{yato mouv ti", ejgw; ga;r e[gnwn
duvnamin ejxelhluqui`an ajpÆ ejmou`. 47ijdou`sa de; hJ gunh; o{ti oujk e[laqen,
trevmousa h\lqen kai; prospesou`sa aujtw/̀ diÆ h}n aijtivan h{yato aujtou`
ajphvggeilen ejnwvpion panto;" tou` laou` kai; wJ" ijaqv h paracrh`ma. 48oJ
de; ei\pen aujth/̀: qugavthr, hJ pivsti" sou sevswken se: poreuvou eij"
eijrhvnhn.
49
E
[ ti aujtou` lalou`nto" e[rcetai ti" para; tou` ajrcisunagwvgou
levgwn o{ti tevqnhken hJ qugavthr sou: mhkevti skuvlle to;n didavskalon.
50
oJ de;
Ij hsou`" ajkouvsa" ajpekrivqh aujtw/̀: mh; fobou`, movnon
pivsteuson, kai; swqhvsetai. 51ejlqw;n de; eij" th;n oijkivan oujk ajfh`ken
eijselqei`n tina su;n aujtw/̀ eij mh; Pevtron kai; jIwavnnhn kai; Ij avkwbon
kai; to;n patevra th`" paido;" kai; th;n mhtevra. 52e[klaion de; pavnte"
kai; ejkovptonto aujthvn. oJ de; ei\pen: mh; klaivete, ouj ga;r ajpevqanen
ajlla; kaqeuvdei. 53kai; kategevlwn aujtou` eijdovte" o{ti ajpevqanen.
54
aujto;" de; krathvsa" th`" ceiro;" aujth`" ejfwvnhsen levgwn: hJ pai`",
e[geire. 55kai; ejpevstreyen to; pneu`ma aujth`" kai; ajnevsth paracrh`ma
kai; dievtaxen aujth/̀ doqh`nai fagei`n. 56kai; ejxevsthsan oiJ gonei`"
aujth`": oJ de; parhvggeilen aujtoi`" mhdeni; eijpei`n to; gegonov".
9 Sugkalesavmeno" de; tou;" dwvdeka e[dwken aujtoi`" duvnamin kai;
ejxousivan ejpi; pavnta ta; daimovnia kai; novsou" qerapeuvein 2kai;
ajpevsteilen aujtou;" khruvssein th;n basileivan tou` qeou` kai; ijas
` qai
3
»tou;" ajsqenei`"¼, kai; ei\pen pro;" aujtouv": mhde;n ai[rete eij" th;n
oJdovn, mhvte rJab
v don mhvte phvran mhvte a[rton mhvte ajrguvrion mhvte
»ajna;¼ duvo citw`na" e[cein. 4kai; eij" h}n a]n oijkivan eijsevlqhte, ejkei`
mevnete kai; ejkei`qen ejxevrcesqe. 5kai; o{soi a]n mh; devcwntai uJma`",
ejxercovmenoi ajpo; th`" povlew" ejkeivnh" to;n koniorto;n ajpo; tw`n podw`n
uJmw`n ajpotinavssete eij" martuvrion ejpÆ aujtouv". 6ejxercovmenoi de;
dihvrconto kata; ta;" kwvma" eujaggelizovmenoi kai; qerapeuvonte"
pantacou`.
7
H
[ kousen de; JHrwvd/ h" oJ tetraavrch" ta; ginovmena pavnta kai;
dihpovrei dia; to; levgesqai uJpov tinwn o{ti Ij wavnnh" hjgevrqh ejk
nekrw`n, 8uJpov tinwn de; o{ti H
j liva" ejfavnh, a[llwn de; o{ti profhvth"
ti" tw`n ajrcaivwn ajnevsth. 9ei\pen de; H
J rwvd/ h": Ij wavnnhn ejgw;
ajpekefavlisa: tiv" dev ejstin ou|to" peri; ou| ajkouvw toiau`taÉ kai;
ejzhvtei ijdei`n aujtovn.
10
Kai; uJpostrevyante" oiJ ajpovstoloi dihghvsanto aujtw/̀ o{sa
ejpoivhsan. Kai; paralabw;n aujtou;" uJpecwvrhsen katÆ ijdivan eij" povlin
kaloumevnhn Bhqsai>dav. 11oiJ de; o[cloi gnovnte" hjkolouvqhsan aujtw/̀:
kai; ajpodexavmeno" aujtou;" ejlavlei aujtoi`" peri; th`" basileiva" tou`
qeou`, kai; tou;" creivan e[conta" qerapeiva" ija`to. 12 H
J de; hJmevra
h[rxato klivnein: proselqovnte" de; oiJ dwvdeka ei\pan aujtw/̀: ajpovluson
to;n o[clon, i{na poreuqevnte" eij" ta;" kuvklw/ kwvma" kai; ajgrou;"
kataluvswsin kai; eu{rwsin ejpisitismovn, o{ti w|de ejn ejrhvmw/ tovpw/
ejsmevn. 13ei\pen de; pro;" aujtouv": dovte aujtoi`" uJmei`" fagei`n. oiJ de;
ei\pan: oujk eijsi;n hJmi`n plei`on h] a[rtoi pevnte kai; ijcquve" duvo, eij mhvti
poreuqevnte" hJmei`" ajgoravswmen eij" pavnta to;n lao;n tou`ton
brwvmata. 14h\san ga;r wJsei; a[ndre" pentakiscivlioi. ei\pen de; pro;"
tou;" maqhta;" aujtou`: kataklivnate aujtou;" klisiva" »wJsei;¼ ajna;
penthvkonta. 15kai; ejpoivhsan ou{tw" kai; katevklinan a{panta".
16
labw;n de; tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva" ajnablevya" eij"
to;n oujrano;n eujlovghsen aujtou;" kai; katevklasen kai; ejdivdou toi`"
maqhtai`" paraqei`nai tw/̀ o[clw/. 17kai; e[fagon kai; ejcortavsqhsan
pavnte", kai; h[rqh to; perisseu`san aujtoi`" klasmavtwn kovfinoi
dwvdeka.
18
Kai; ejgevneto ejn tw/̀ ei\nai aujto;n proseucovmenon kata; movna"
sunh`san aujtw/̀ oiJ maqhtaiv, kai; ejphrwvthsen aujtou;" levgwn: tivna me
levgousin oiJ o[cloi ei\naiÉ 19oiJ de; ajpokriqevnte" ei\pan: Ij wavnnhn to;n
baptisthvn, a[lloi de; H
j livan, a[lloi de; o{ti profhvth" ti" tw`n
20
ajrcaivwn ajnevsth. ei\pen de; aujtoi`": uJmei`" de; tivna me levgete ei\naiÉ
Pevtro" de; ajpokriqei;" ei\pen: to;n cristo;n tou` qeou`.
21
oJ de; ejpitimhvsa" aujtoi`" parhvggeilen mhdeni; levgein tou`to
22
eijpwn o{ti dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou polla; paqei`n kai;
ajpodokimasqh`nai ajpo; tw`n presbutevrwn kai; ajrcierevwn kai;
grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; th/̀ trivth/ hJmevra/ ejgerqh`nai. 23
E
[ legen de; pro;" pavnta": ei[ ti" qevlei ojpivsw mou e[rcesqai,
ajrnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kaqÆ hJmevran kai;
ajkolouqeivtw moi. 24o}" ga;r a]n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai
ajpolevsei aujthvn: o}" dÆ a]n ajpolevsh/ th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou`
ou|to" swvsei aujthvn. 25tiv ga;r wjfelei`tai a[nqrwpo" kerdhvsa" to;n
kovsmon o{lon eJauto;n de; ajpolevsa" h] zhmiwqeiv"É 26o}" ga;r a]n
ejpaiscunqh/̀ me kai; tou;" ejmou;" lovgou", tou`ton oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
ejpaiscunqhvsetai, o{tan e[lqh/ ejn th/̀ dovxh/ aujtou` kai; tou` patro;" kai;
tw`n aJgivwn ajggevlwn. 27levgw de; uJmi`n ajlhqw`", eijsivn tine" tw`n aujtou`
eJsthkovtwn oi} ouj mh; geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin th;n
basileivan tou` qeou`.
28
E
j gevneto de; meta; tou;" lovgou" touvtou" wJsei; hJmevrai ojktw; »kai;¼
paralabw;n Pevtron kai; jIwavnnhn kai; Ij avkwbon ajnevbh eij" to; o[ro"
proseuvxasqai. 29kai; ejgevneto ejn tw/̀ proseuvcesqai aujto;n to; ei\do"
tou` proswvpou aujtou` e{teron kai; oJ iJmatismo;" aujtou` leuko;"
ejxastravptwn. 30kai; ijdou; a[ndre" duvo sunelavloun aujtw/̀, oi{tine"
h\san Mwu>sh`" kai; H
j liva", 31oi} ojfqevnte" ejn dovxh/ e[legon th;n
e[xodon aujtou`, h}n h[mellen plhrou`n ejn Ij erousalhvm. 32oJ de; Pevtro"
kai; oiJ su;n aujtw/̀ h\san bebarhmevnoi u{pnw/: diagrhgorhvsante" de;
ei\don th;n dovxan aujtou` kai; tou;" duvo a[ndra" tou;" sunestw`ta" aujtw/̀.
33
kai; ejgevneto ejn tw/̀ diacwrivzesqai aujtou;" ajpÆ aujtou` ei\pen oJ
Pevtro" pro;" to;n Ij hsou`n: ejpistavta, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai,
kai; poihvswmen skhna;" trei`", mivan soi; kai; mivan Mwu>sei` kai; mivan
H
j liva,/ mh; eijdw;" o} levgei. 34tau`ta de; aujtou` levgonto" ejgevneto nefevlh
kai; ejpeskivazen aujtouv": ejfobhvqhsan de; ejn tw/̀ eijselqei`n aujtou;" eij"
th;n nefevlhn. 35kai; fwnh; ejgevneto ejk th`" nefevlh" levgousa: ou|to"
ejstin oJ uiJo"
v mou oJ ejklelegmevno", aujtou` ajkouvete. 36kai; ejn tw/̀
genevsqai th;n fwnh;n euJrevqh Ij hsou`" movno". kai; aujtoi; ejsivghsan
kai; oujdeni; ajphvggeilan ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" oujde;n w|n
eJwrv akan.
37
E
j gevneto de; th/̀ eJxh`" hJmevra/ katelqovntwn aujtw`n ajpo; tou` o[rou"
sunhvnthsen aujtw/̀ o[clo" poluv". 38kai; ijdou; ajnh;r ajpo; tou` o[clou
ejbovhsen levgwn: didavskale, devomai sou ejpiblevyai ejpi; to;n uiJovn mou,
o{ti monogenhv" moiv ejstin, 39kai; ijdou; pneu`ma lambavnei aujto;n kai;
ejxaivfnh" kravzei kai; sparavssei aujto;n meta; ajfrou` kai; movgi"
ajpocwrei` ajpÆ aujtou` suntri`bon aujtovn: 40kai; ejdehvqhn tw`n maqhtw`n
sou i{na ejkbavlwsin aujtov, kai; oujk hjdunhvqhsan. 41ajpokriqei;" de; oJ
Ij hsou`" ei\pen: w\ genea; a[pisto" kai; diestrammevnh, e{w" povte
e[somai pro;" uJma`" kai; ajnevxomai uJmw`nÉ prosavgage w|de to;n uiJovn
sou. 42e[ti de; prosercomevnou aujtou` e[rrhxen aujto;n to; daimovnion kai;
sunespavraxen: ejpetivmhsen de; oJ
Ij hsou`" tw/̀ pneuvmati tw/̀
ajkaqavrtw/ kai; ijas
v ato to;n pai`da kai; ajpevdwken aujto;n tw/̀ patri;
43
aujtou`. ejxeplhvssonto de; pavnte" ejpi; th/̀ megaleiovthti tou` qeou`.
Pavntwn de; qaumazovntwn ejpi; pa`sin oi|" ejpoivei ei\pen pro;" tou;"
maqhta;" aujtou`: 44qevsqe uJmei`" eij" ta; w\ta uJmw`n tou;" lovgou"
touvtou": oJ ga;r uiJo"
; tou` ajnqrwvpou mevllei paradivdosqai eij" cei`ra"
45
ajnqrwvpwn.
oiJ de; hjgnovoun to; rJhm
` a tou`to kai; h\n
parakekalummevnon ajpÆ aujtw`n i{na mh; ai[sqwntai aujtov, kai;
ejfobou`nto ejrwth`sai aujto;n peri; tou` rJhm
v ato" touvtou.
46
Eijsh`lqen de; dialogismo;" ejn aujtoi`", to; tiv" a]n ei[h meivzwn
aujtw`n. 47oJ de; jIhsou`" eijdw;" to;n dialogismo;n th`" kardiva" aujtw`n,
ejpilabovmeno" paidivon e[sthsen aujto; parÆ eJautw/̀ 48kai; ei\pen
aujtoi`": o}" eja;n devxhtai tou`to to; paidivon ejpi; tw/̀ ojnovmati mou, ejme;
devcetai: kai; o}" a]n ejme; devxhtai, devcetai to;n ajposteivlanta me: oJ
ga;r mikrovtero" ejn pa`sin uJmi`n uJpavrcwn ou|to" ejstin mevga".
49
A
j pokriqei;" de; Ij wavnnh" ei\pen: ejpistavta, ei[domen tina ejn tw/̀
ojnovmati sou ejkbavllonta daimovnia kai; ejkwluvomen aujtovn, o{ti oujk
ajkolouqei` meqÆ hJmw`n. 50ei\pen de; pro;" aujto;n oJ Ij hsou`": mh; kwluvete:
o}" ga;r oujk e[stin kaqÆ uJmw`n, uJpe;r uJmw`n ejstin.
51
E
j gevneto de; ejn tw/̀ sumplhrou`sqai ta;" hJmevra" th`" ajnalhvmyew"
aujtou` kai; aujto;" to; provswpon ejsthvrisen tou` poreuvesqai eij"
Ij erousalhvm. 52kai; ajpevsteilen ajggevlou" pro; proswvpou aujtou`. kai;
poreuqevnte" eijsh`lqon eij" kwvmhn Samaritw`n wJ" eJtoimavsai aujtw/̀:
53
kai; oujk ejdevxanto aujtovn, o{ti to; provswpon aujtou` h\n poreuovmenon
eij" Ij erousalhvm. 54ijdovnte" de; oiJ maqhtai; jIavkwbo" kai; Ij wavnnh"
ei\pan: kuvrie, qevlei" ei[pwmen pu`r katabh`nai ajpo; tou` oujranou` kai;
ajnalw`sai aujtouv"É 55strafei;" de; ejpetivmhsen aujtoi`". 56kai;
ejporeuvqhsan eij" eJtevran kwvmhn.
57
Kai; poreuomevnwn aujtw`n ejn th/̀ oJdw/̀ ei\pen ti" pro;" aujtovn:
ajkolouqhvsw soi o{pou eja;n ajpevrch/. 58kai; ei\pen aujtw/̀ oJ Ij hsou`": aiJ
ajlwvpeke" fwleou;" e[cousin kai; ta; peteina; tou` oujranou`
kataskhnwvsei", oJ de; uiJo"
; tou` ajnqrwvpou oujk e[cei pou` th;n kefalh;n
59
klivnh/. Ei\pen de; pro;" e{teron: ajkolouvqei moi. oJ de; ei\pen: »kuvrie,¼
ejpivtreyon moi ajpelqovnti prw`ton qavyai to;n patevra mou. 60ei\pen de;
aujtw/̀: a[fe" tou;" nekrou;" qavyai tou;" eJautw`n nekrouv", su; de;
ajpelqw;n diavggelle th;n basileivan tou` qeou`. 61Ei\pen de; kai; e{tero":
ajkolouqhvsw soi, kuvrie: prw`ton de; ejpivtreyon moi ajpotavxasqai toi`"
eij" to;n oi\kon mou. 62ei\pen de; »pro;" aujto;n¼ oJ Ij hsou`": oujdei;"
ejpibalw;n th;n cei`ra ejpÆ a[rotron kai; blevpwn eij" ta; ojpivsw eu[qeto"
ejstin th/̀ basileiva/ tou` qeou`.
10 Meta; de; tau`ta ajnevdeixen oJ kuvrio" eJtevrou" eJbdomhvkonta
»duvo¼ kai; ajpevsteilen aujtou;" ajna; duvo »duvo¼ pro; proswvpou aujtou`
eij" pa`san povlin kai; tovpon ou| h[mellen aujto;" e[rcesqai. 2e[legen de;
pro;" aujtouv": oJ me;n qerismo;" poluv", oiJ de; ejrgavtai ojlivgoi: dehvqhte
ou\n tou` kurivou tou` qerismou` o{pw" ejrgavta" ejkbavlh/ eij" to;n
qerismo;n aujtou`. 3uJpavgete: ijdou; ajpostevllw uJma`" wJ" a[rna" ejn mevsw/
luvkwn. 4mh; bastavzete ballavntion, mh; phvran, mh; uJpodhvmata, kai;
mhdevna kata; th;n oJdo;n ajspavshsqe. 5eij" h}n dÆ a]n eijsevlqhte oijkivan,
prw`ton levgete: eijrhvnh tw/̀ oi[kw/ touvtw/. 6kai; eja;n ejkei` h\/ uiJo"
; eijrhvnh",
ejpanapahvsetai ejpÆ aujto;n hJ eijrhvnh uJmw`n: eij de; mhv ge, ejfÆ uJma`"
ajnakavmyei. 7ejn aujth/̀ de; th/̀ oijkiva/ mevnete ejsqivonte" kai; pivnonte" ta;
parÆ aujtw`n: a[xio" ga;r oJ ejrgavth" tou` misqou` aujtou`. mh;
metabaivnete ejx oijkiva" eij" oijkivan. 8kai; eij" h}n a]n povlin eijsevrchsqe
kai; devcwntai uJma`", ejsqivete ta; paratiqevmena uJmi`n 9kai; qerapeuvete
tou;" ejn aujth/̀ ajsqenei`" kai; levgete aujtoi`": h[ggiken ejfÆ uJma`" hJ
basileiva tou` qeou`. 10eij" h}n dÆ a]n povlin eijsevlqhte kai; mh; devcwntai
uJma`", ejxelqovnte" eij" ta;" plateiva" aujth`" ei[pate: 11kai; to;n
koniorto;n to;n kollhqevnta hJmi`n ejk th`" povlew" uJmw`n eij" tou;" povda"
ajpomassovmeqa uJmi`n: plh;n tou`to ginwvskete o{ti h[ggiken hJ
basileiva tou` qeou`. 12levgw uJmi`n o{ti Sodovmoi" ejn th/̀ hJmevra/ ejkeivnh/
ajnektovteron e[stai h] th/̀ povlei ejkeivnh/.
13
Oujaiv soi, Corazivn, oujaiv soi, Bhqsai>dav: o{ti eij ejn Tuvrw/ kai;
Sidw`ni ejgenhvqhsan aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn uJmi`n, pavlai a]n ejn
savkkw/ kai; spodw/̀ kaqhvmenoi metenovhsan. 14plh;n Tuvrw/ kai; Sidw`ni
ajnektovteron e[stai ejn th/̀ krivsei h] uJmi`n. 15kai; suv, Kafarnaouvm,
mh; e{w" oujranou` uJywqhvsh/É
e{w" tou` a{d/ ou katabhvsh/.
16
JO ajkouvwn uJmw`n ejmou` ajkouvei, kai; oJ ajqetw`n uJma`" ejme; ajqetei`: oJ de;
ejme; ajqetw`n ajqetei` to;n ajposteivlanta me.
17
U
J pevstreyan de; oiJ eJbdomhvkonta »duvo¼ meta; cara`" levgonte":
kuvrie, kai; ta; daimovnia uJpotavssetai hJmi`n ejn tw/̀ ojnovmati sou.
18
ei\pen de; aujtoi`": ejqewvroun to;n satana`n wJ" ajstraph;n ejk tou`
oujranou` pesovnta. 19ijdou; devdwka uJmi`n th;n ejxousivan tou` patei`n
ejpavnw o[fewn kai; skorpivwn, kai; ejpi; pa`san th;n duvnamin tou` ejcqrou`,
kai; oujde;n uJma`" ouj mh; ajdikhvsh/. 20plh;n ejn touvtw/ mh; caivrete o{ti ta;
pneuvmata uJmi`n uJpotavssetai, caivrete de; o{ti ta; ojnovmata uJmw`n
ejggevgraptai ejn toi`" oujranoi`".
21
E
j n aujth/̀ th/̀ w{ra/ hjgalliavsato »ejn¼ tw/̀ pneuvmati tw/̀ aJgivw/ kai;
ei\pen: ejxomologou`mai soi, pavter, kuvrie tou` oujranou` kai; th`" gh`",
o{ti ajpevkruya" tau`ta ajpo; sofw`n kai; sunetw`n kai; ajpekavluya"
aujta; nhpivoi": nai; oJ pathvr, o{ti ou{tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen
sou. 22pavnta moi paredovqh uJpo; tou` patrov" mou, kai; oujdei;"
ginwvskei tiv" ejstin oJ uiJo"
; eij mh; oJ pathvr, kai; tiv" ejstin oJ path;r eij
mh; oJ uiJo"
; kai; w|/ eja;n bouvlhtai oJ uiJo"
; ajpokaluvyai. 23Kai; strafei;"
pro;" tou;" maqhta;" katÆ ijdivan ei\pen: makavrioi oiJ ojfqalmoi; oiJ
blevponte" a} blevpete. 24levgw ga;r uJmi`n o{ti polloi; profh`tai kai;
basilei`" hjqevlhsan ijdei`n a} uJmei`" blevpete kai; oujk ei\dan, kai;
ajkou`sai a} ajkouvete kai; oujk h[kousan.
25
Kai; ijdou; nomikov" ti" ajnevsth ejkpeiravzwn aujto;n levgwn:
didavskale, tiv poihvsa" zwh;n aijwvnion klhronomhvswÉ 26oJ de; ei\pen
pro;" aujtovn: ejn tw/̀ novmw/ tiv gevgraptaiÉ pw`" ajnaginwvskei"É 27oJ de;
ajpokriqei;" ei\pen: ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejx o{lh" »th`"¼
kardiva" sou kai; ejn o{lh/ th`/ yuch`/ sou kai; ejn o{lh/ th`/ ijscuvi> sou
kai; ejn o{lh/ th`/ dianoiva/ sou, kai; to;n plhsivon sou wJ" seautovn.
28
ei\pen de; aujtw/̀: ojrqw`" ajpekrivqh": tou`to poivei kai; zhvsh/. 29oJ de;
qevlwn dikaiw`sai eJauto;n ei\pen pro;" to;n Ij hsou`n: kai; tiv" ejstivn mou
plhsivonÉ 30 U
J polabw;n oJ Ij hsou`" ei\pen: a[nqrwpo" ti" katevbainen
ajpo; Ij erousalh;m eij" Ij ericw; kai; lh/stai`" perievpesen, oi} kai;
ejkduvsante" aujto;n kai; plhga;" ejpiqevnte" ajph`lqon ajfevnte"
hJmiqanh`. 31kata; sugkurivan de; iJereuv" ti" katevbainen ejn th/̀ oJdw/̀
ejkeivnh/ kai; ijdw;n aujto;n ajntiparh`lqen: 32oJmoivw" de; kai; Leuivth"
»genovmeno"¼ kata; to;n tovpon ejlqw;n kai; ijdw;n ajntiparh`lqen.
33
Samarivth" dev ti" oJdeuvwn h\lqen katÆ aujto;n kai; ijdw;n
ejsplagcnivsqh, 34kai; proselqw;n katevdhsen ta; trauvmata aujtou`
ejpicevwn e[laion kai; oi\non, ejpibibavsa" de; aujto;n ejpi; to; i[dion kth`no"
h[gagen aujto;n eij" pandocei`on kai; ejpemelhvqh aujtou`. 35kai; ejpi; th;n
au[rion ejkbalw;n e[dwken duvo dhnavria tw/̀ pandocei` kai; ei\pen:
ejpimelhvqhti aujtou`, kai; o{ ti a]n prosdapanhvsh/" ejgw; ejn tw/̀
ejpanevrcesqai me ajpodwvsw soi. 36tiv" touvtwn tw`n triw`n plhsivon
dokei` soi gegonevnai tou` ejmpesovnto" eij" tou;" lh/stav"É 37oJ de; ei\pen:
oJ poihvsa" to; e[leo" metÆ aujtou`. ei\pen de; aujtw/̀ oJ Ij hsou`": poreuvou
kai; su; poivei oJmoivw".
38
E
j n de; tw/̀ poreuvesqai aujtou;" aujto;" eijsh`lqen eij" kwvmhn tinav:
gunh; dev ti" ojnovmati Mavrqa uJpedevxato aujtovn. 39kai; th/̀de h\n ajdelfh;
kaloumevnh Mariavm, »h}¼ kai; parakaqesqei`sa pro;" tou;" povda" tou`
kurivou h[kouen to;n lovgon aujtou`. 40hJ de; Mavrqa periespa`to peri;
pollh;n diakonivan: ejpista`sa de; ei\pen, kuvrie, ouj mevlei soi o{ti hJ
ajdelfhv mou movnhn me katevlipen diakonei`nÉ eijpe; ou\n aujth/̀ i{na moi
sunantilavbhtai. 41ajpokriqei;" de; ei\pen aujth/̀ oJ kuvrio": Mavrqa
Mavrqa, merimna/̀" kai; qorubavzh/ peri; pollav, 42eJno;" dev ejstin creiva:
Maria;m ga;r th;n ajgaqh;n merivda ejxelevxato h{ti" oujk ajfaireqhvsetai
aujth`".
11 Kai; ejgevneto ejn tw/̀ ei\nai aujto;n ejn tovpw/ tini; proseucovmenon,
wJ" ejpauvsato, ei\pen ti" tw`n maqhtw`n aujtou` pro;" aujtovn: kuvrie,
divdaxon hJma`" proseuvcesqai, kaqw;" kai; Ij wavnnh" ejdivdaxen tou;"
maqhta;" aujtou`. 2ei\pen de; aujtoi`": o{tan proseuvchsqe levgete:
Pavter, aJgiasqhvtw to; o[noma sou:
ejlqevtw hJ basileiva sou:
3
to;n a[rton hJmw`n to;n ejpiouvsion divdou hJmi`n to;
kaqÆ hJmevran:
4
kai; a[fe" hJmi`n ta;" aJmartiva" hJmw`n,
kai; ga;r aujtoi; ajfivomen panti; ojfeivlonti hJmi`n:
kai; mh; eijsenevgkh/" hJma`" eij" peirasmovn.
5
Kai; ei\pen pro;" aujtouv": tiv" ejx uJmw`n e{xei fivlon kai; poreuvsetai
pro;" aujto;n mesonuktivou kai; ei[ph/ aujtw/̀: fivle, crh`son moi trei`"
a[rtou", 6ejpeidh; fivlo" mou paregevneto ejx oJdou` prov" me kai; oujk e[cw
o} paraqhvsw aujtw/̀: 7kakei`no" e[swqen ajpokriqei;" ei[ph/, mhv moi
kovpou" pavrece: h[dh hJ quvra kevkleistai kai; ta; paidiva mou metÆ ejmou`
eij" th;n koivthn eijsivn: ouj duvnamai ajnasta;" dou`nai soi. 8levgw uJmi`n,
eij kai; ouj dwvsei aujtw/̀ ajnasta;" dia; to; ei\nai fivlon aujtou`, diav ge th;n
ajnaivdeian aujtou` ejgerqei;" dwvsei aujtw/̀ o{swn crhvz
/ ei. 9Kagw; uJmi`n
levgw, aijtei`te kai; doqhvsetai uJmi`n, zhtei`te kai; euJrhvsete, krouvete
kai; ajnoighvsetai uJmi`n: 10pa`" ga;r oJ aijtw`n lambavnei kai; oJ zhtw`n
euJrivskei kai; tw/̀ krouvonti ajnoighvsetai. 11tivna de; ejx uJmw`n to;n
patevra aijthvsei oJ uiJo"
; ijcquvn, kai; ajnti; ijcquvo" o[fin aujtw/̀ ejpidwvseiÉ
12
h] kai; aijthvsei wjo/ vn, ejpidwvsei aujtw/̀ skorpivonÉ 13eij ou\n uJmei`"
ponhroi; uJpavrconte" oi[date dovmata ajgaqa; didovnai toi`" tevknoi"
uJmw`n, povsw/ ma`llon oJ path;r »oJ¼ ejx oujranou` dwvsei pneu`ma a{gion
toi`" aijtou`sin aujtovn.
14
Kai; h\n ejkbavllwn daimovnion »kai; aujto; h\n¼ kwfovn: ejgevneto de;
tou` daimonivou ejxelqovnto" ejlavlhsen oJ kwfo;" kai; ejqauvmasan oiJ
o[cloi. 15tine;" de; ejx aujtw`n ei\pon: ejn Beelzebou;l tw/̀ a[rconti tw`n
daimonivwn ejkbavllei ta; daimovnia: 16e{teroi de; peiravzonte" shmei`on
ejx oujranou` ejzhvtoun parÆ aujtou`. 17aujto;" de; eijdw;" aujtw`n ta;
dianohvmata ei\pen aujtoi`": pa`sa basileiva ejfÆ eJauth;n
diamerisqei`sa ejrhmou`tai kai; oi\ko" ejpi; oi\kon pivptei. 18eij de; kai; oJ
satana`" ejfÆ eJauto;n diemerivsqh, pw`" staqhvsetai hJ basileiva
aujtou`É o{ti levgete ejn Beelzebou;l ejkbavllein me ta; daimovnia. 19eij de;
ejgw; ejn Beelzebou;l ejkbavllw ta; daimovnia, oiJ uiJoi; uJmw`n ejn tivni
ejkbavllousinÉ dia; tou`to aujtoi; uJmw`n kritai; e[sontai. 20eij de; ejn
daktuvlw/ qeou` »ejgw;¼ ejkbavllw ta; daimovnia, a[ra e[fqasen ejfÆ uJma`" hJ
basileiva tou` qeou`. 21o{tan oJ ijscuro;" kaqwplismevno" fulavssh/ th;n
eJautou` aujlhvn, ejn eijrhvnh/ ejsti;n ta; uJpavrconta aujtou`: 22ejpa;n de;
ijscurovtero" aujtou` ejpelqw;n nikhvsh/ aujtovn, th;n panoplivan aujtou`
ai[rei ejfÆ h|/ ejpepoivqei kai; ta; sku`la aujtou` diadivdwsin. 23 JO mh; w]n
metÆ ejmou` katÆ ejmou` ejstin, kai; oJ mh; sunavgwn metÆ ejmou` skorpivzei.
24
{Otan to; ajkavqarton pneu`ma ejxevlqh/ ajpo; tou` ajnqrwvpou,
dievrcetai diÆ ajnuvdrwn tovpwn zhtou`n ajnavpausin kai; mh; euJrivskon:
»tovte¼ levgei: uJpostrevyw eij" to;n oi\kon mou o{qen ejxh`lqon: 25kai;
ejlqo;n euJrivskei sesarwmevnon kai; kekosmhmevnon. 26tovte poreuvetai
kai; paralambavnei e{tera pneuvmata ponhrovtera eJautou` eJpta; kai;
eijselqovnta katoikei` ejkei`: kai; givnetai ta; e[scata tou` ajnqrwvpou
ejkeivnou ceivrona tw`n prwvtwn.
27
E
j gevneto de; ejn tw/̀ levgein aujto;n tau`ta ejpavrasa ti" fwnh;n gunh;
ejk tou` o[clou ei\pen aujtw/̀: makariva hJ koiliva hJ bastavsasa se kai;
mastoi; ou}" ejqhvlasa". 28aujto;" de; ei\pen: menou`n makavrioi oiJ
ajkouvonte" to;n lovgon tou` qeou` kai; fulavssonte".
29
Tw`n de; o[clwn ejpaqroizomevnwn h[rxato levgein: hJ genea; au{th
genea; ponhrav ejstin: shmei`on zhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai
aujth/̀ eij mh; to; shmei`on Ij wna`. 30kaqw;" ga;r ejgevneto Ij wna`" toi`"
Nineuivtai" shmei`on, ou{tw" e[stai kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou th/̀
genea/̀ tauvth/. 31basivlissa novtou ejgerqhvsetai ejn th/̀ krivsei meta;
tw`n ajndrw`n th`" genea`" tauvth" kai; katakrinei` aujtouv", o{ti h\lqen
ejk tw`n peravtwn th`" gh`" ajkou`sai th;n sofivan Solomw`no", kai; ijdou;
plei`on Solomw`no" w|de. 32a[ndre" Nineui`tai ajnasthvsontai ejn th/̀
krivsei meta; th`" genea`" tauvth" kai; katakrinou`sin aujthvn: o{ti
metenovhsan eij" to; khvrugma Ij wna`, kai; ijdou; plei`on Ij wna` w|de.
33
Oujdei;" luvcnon a{ya" eij" kruvpthn tivqhsin »oujde; uJpo; to;n movdion¼
ajllÆ ejpi; th;n lucnivan, i{na oiJ eijsporeuovmenoi to; fw`" blevpwsin. 34 JO
luvcno" tou` swvmato" ejstin oJ ojfqalmov" sou. o{tan oJ ojfqalmov" sou
aJplou`" h\,/ kai; o{lon to; sw`ma sou fwteinovn ejstin: ejpa;n de; ponhro;"
h\,/ kai; to; sw`ma sou skoteinovn. 35skovpei ou\n mh; to; fw`" to; ejn soi;
skovto" ejstivn. 36eij ou\n to; sw`ma sou o{lon fwteinovn, mh; e[con mevro"
ti skoteinovn, e[stai fwteino;n o{lon wJ" o{tan oJ luvcno" th/̀ ajstraph/̀
fwtivzh/ se.
37
E
j n de; tw/̀ lalh`sai ejrwta/̀ aujto;n Farisai`o" o{pw" ajristhvsh/ parÆ
aujtw/̀: eijselqw;n de; ajnevpesen. 38oJ de; Farisai`o" ijdw;n ejqauvmasen o{ti
ouj prw`ton ejbaptivsqh pro; tou` ajrivstou. 39ei\pen de; oJ kuvrio" pro;"
aujtovn: nu`n uJmei`" oiJ Farisai`oi to; e[xwqen tou` pothrivou kai; tou`
pivnako" kaqarivzete, to; de; e[swqen uJmw`n gevmei aJrpagh`" kai;
ponhriva". 40a[frone", oujc oJ poihvsa" to; e[xwqen kai; to; e[swqen
ejpoivhsenÉ 41plh;n ta; ejnovnta dovte ejlehmosuvnhn, kai; ijdou; pavnta
kaqara; uJmi`n ejstin. 42ajlla; oujai; uJmi`n toi`" Farisaivoi", o{ti
ajpodekatou`te to; hJduvosmon kai; to; phvganon kai; pa`n lavcanon kai;
parevrcesqe th;n krivsin kai; th;n ajgavphn tou` qeou`: tau`ta de; e[dei
poih`sai kakei`na mh; parei`nai. 43Oujai; uJmi`n toi`" Farisaivoi", o{ti
ajgapa`te th;n prwtokaqedrivan ejn tai`" sunagwgai`" kai; tou;"
ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`". 44Oujai; uJmi`n, o{ti ejste; wJ" ta; mnhmei`a
ta; a[dhla, kai; oiJ a[nqrwpoi »oiJ¼ peripatou`nte" ejpavnw oujk oi[dasin.
45
A
j pokriqei;" dev ti" tw`n nomikw`n levgei aujtw/̀: didavskale, tau`ta
levgwn kai; hJma`" uJbrivzei". 46oJ de; ei\pen: kai; uJmi`n toi`" nomikoi`" oujaiv,
o{ti fortivzete tou;" ajnqrwvpou" fortiva dusbavstakta, kai; aujtoi; eJni;
tw`n daktuvlwn uJmw`n ouj prosyauvete toi`" fortivoi". 47Oujai; uJmi`n, o{ti
oijkodomei`te ta; mnhmei`a tw`n profhtw`n, oiJ de; patevre" uJmw`n
ajpevkteinan aujtouv". 48a[ra mavrture" ejste kai; suneudokei`te toi`"
e[rgoi" tw`n patevrwn uJmw`n, o{ti aujtoi; me;n ajpevkteinan aujtouv", uJmei`"
de; oijkodomei`te. 49dia; tou`to kai; hJ sofiva tou` qeou` ei\pen: ajpostelw`
eij" aujtou;" profhvta" kai; ajpostovlou", kai; ejx aujtw`n ajpoktenou`sin
kai; diwvxousin, 50i{na ejkzhthqh/̀ to; ai|ma pavntwn tw`n profhtw`n to;
ejkkecumevnon ajpo; katabolh`" kovsmou ajpo; th`" genea`" tauvth", 51ajpo;
ai{mato" A
{ bel e{w" ai{mato" Zacarivou tou` ajpolomevnou metaxu; tou`
qusiasthrivou kai; tou` oi[kou: nai; levgw uJmi`n, ejkzhthqhvsetai ajpo;
th`" genea`" tauvth". 52Oujai; uJmi`n toi`" nomikoi`", o{ti h[rate th;n
klei`da th`" gnwvsew": aujtoi; oujk eijshvlqate kai; tou;" eijsercomevnou"
ejkwluvsate. 53Kakei`qen ejxelqovnto" aujtou` h[rxanto oiJ grammatei`"
kai; oiJ Farisai`oi deinw`" ejnevcein kai; ajpostomativzein aujto;n peri;
pleiovnwn, 54ejnedreuvonte" aujto;n qhreu`sai ti ejk tou` stovmato"
aujtou`.
12 E
j n oi|" ejpisunacqeisw`n tw`n muriavdwn tou` o[clou, w{ste
katapatei`n ajllhvlou", h[rxato levgein pro;" tou;" maqhta;" aujtou`
prw`ton: prosevcete eJautoi`" ajpo; th`" zuvmh", h{ti" ejsti;n uJpovkrisi",
tw`n Farisaivwn. 2Oujde;n de; sugkekalummevnon ejsti;n o} oujk
ajpokalufqhvsetai kai; krupto;n o} ouj gnwsqhvsetai. 3ajnqÆ w|n o{sa ejn
th/̀ skotiva/ ei[pate ejn tw/̀ fwti; ajkousqhvsetai, kai; o} pro;" to; ou\"
ejlalhvsate ejn toi`" tameivoi" khrucqhvsetai ejpi; tw`n dwmavtwn.
4
Levgw de; uJmi`n toi`" fivloi" mou, mh; fobhqh`te ajpo; tw`n
ajpokteinovntwn to; sw`ma kai; meta; tau`ta mh; ejcovntwn perissovteron
ti poih`sai. 5uJpodeivxw de; uJmi`n tivna fobhqh`te: fobhvqhte to;n meta;
to; ajpoktei`nai e[conta ejxousivan ejmbalei`n eij" th;n gevennan. nai;
levgw uJmi`n, tou`ton fobhvqhte. 6oujci; pevnte strouqiva pwlou`ntai
ajssarivwn duvoÉ kai; e}n ejx aujtw`n oujk e[stin ejpilelhsmevnon ejnwvpion
tou` qeou`. 7ajlla; kai; aiJ trivce" th`" kefalh`" uJmw`n pa`sai hjrivqmhntai.
mh; fobei`sqe: pollw`n strouqivwn diafevrete.
8
Levgw de; uJmi`n, pa`" o}" a]n oJmologhvsh/ ejn ejmoi; e[mprosqen tw`n
ajnqrwvpwn, kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou oJmologhvsei ejn aujtw/̀ e[mprosqen
tw`n ajggevlwn tou` qeou`: 9oJ de; ajrnhsavmeno" me ejnwvpion tw`n
ajnqrwvpwn ajparnhqhvsetai ejnwvpion tw`n ajggevlwn tou` qeou`. 10Kai;
pa`" o}" ejrei` lovgon eij" to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou, ajfeqhvsetai aujtw/̀: tw/̀
de; eij" to; a{gion pneu`ma blasfhmhvsanti oujk ajfeqhvsetai. 11 {Otan
de; eijsfevrwsin uJma`" ejpi; ta;" sunagwga;" kai; ta;" ajrca;" kai; ta;"
ejxousiva", mh; merimnhvshte pw`" h] tiv ajpologhvshsqe h] tiv ei[phte:
12
to; ga;r a{gion pneu`ma didavxei uJma`" ejn aujth/̀ th/̀ w{ra/ a} dei` eijpei`n.
13
Ei\pen dev ti" ejk tou` o[clou aujtw/̀: didavskale, eijpe; tw/̀ ajdelfw/̀
mou merivsasqai metÆ ejmou` th;n klhronomivan. 14oJ de; ei\pen aujtw/̀:
a[nqrwpe, tiv" me katevsthsen krith;n h] meristh;n ejfÆ uJma`"É 15ei\pen
de; pro;" aujtouv": oJra`te kai; fulavssesqe ajpo; pavsh" pleonexiva", o{ti
oujk ejn tw/̀ perisseuvein tini; hJ zwh; aujtou` ejstin ejk tw`n uJparcovntwn
aujtw/̀. 16Ei\pen de; parabolh;n pro;" aujtou;" levgwn: ajnqrwvpou tino;"
plousivou eujfovrhsen hJ cwvra. 17kai; dielogivzeto ejn eJautw/̀ levgwn: tiv
poihvsw, o{ti oujk e[cw pou` sunavxw tou;" karpouv" mouÉ 18kai; ei\pen:
tou`to poihvsw, kaqelw` mou ta;" ajpoqhvka" kai; meivzona" oijkodomhvsw
kai; sunavxw ejkei` pavnta to;n si`ton kai; ta; ajgaqav mou 19kai; ejrw` th/̀
yuch/̀ mou, yuchv, e[cei" polla; ajgaqa; keivmena eij" e[th pollav:
ajnapauvou, favge, pive, eujfraivnou. 20ei\pen de; aujtw/̀ oJ qeov": a[frwn,
tauvth/ th/̀ nukti; th;n yuchvn sou ajpaitou`sin ajpo; sou`: a} de;
hJtoivmasa", tivni e[staiÉ 21ou{tw" oJ qhsaurivzwn eJautw/̀ kai; mh; eij" qeo;n
ploutw`n.
22
Ei\pen de; pro;" tou;" maqhta;" »aujtou`¼: dia; tou`to levgw uJmi`n: mh;
merimna`te th/̀ yuch/̀ tiv favghte, mhde; tw/̀ swvmati tiv ejnduvshsqe. 23hJ
ga;r yuch; plei`on ejstin th`" trofh`" kai; to; sw`ma tou` ejnduvmato".
24
katanohvsate tou;" kovraka" o{ti ouj speivrousin oujde; qerivzousin,
oi|" oujk e[stin tamei`on oujde; ajpoqhvkh, kai; oJ qeo;" trevfei aujtouv":
povsw/ ma`llon uJmei`" diafevrete tw`n peteinw`n. 25tiv" de; ejx uJmw`n
merimnw`n duvnatai ejpi; th;n hJlikivan aujtou` prosqei`nai ph`cunÉ 26eij
ou\n oujde; ejlavciston duvnasqe, tiv peri; tw`n loipw`n merimna`teÉ
27
katanohvsate ta; krivna pw`" aujxavnei: ouj kopia/̀ oujde; nhvqei: levgw de;
uJmi`n, oujde; Solomw;n ejn pavsh/ th/̀ dovxh/ aujtou` periebavleto wJ" e}n
touvtwn. 28eij de; ejn ajgrw/̀ to;n covrton o[nta shvmeron kai; au[rion eij"
klivbanon ballovmenon oJ qeo;" ou{tw" ajmfievzei, povsw/ ma`llon uJma`",
ojligovpistoi. 29kai; uJmei`" mh; zhtei`te tiv favghte kai; tiv pivhte kai; mh;
metewrivzesqe: 30tau`ta ga;r pavnta ta; e[qnh tou` kovsmou
ejpizhtou`sin, uJmw`n de; oJ path;r oi\den o{ti crhvz
/ ete touvtwn. 31plh;n
zhtei`te th;n basileivan aujtou`, kai; tau`ta prosteqhvsetai uJmi`n. 32Mh;
fobou`, to; mikro;n poivmnion, o{ti eujdovkhsen oJ path;r uJmw`n dou`nai
uJmi`n th;n basileivan. 33Pwlhvsate ta; uJpavrconta uJmw`n kai; dovte
ejlehmosuvnhn: poihvsate eJautoi`" ballavntia mh; palaiouvmena,
qhsauro;n ajnevkleipton ejn toi`" oujranoi`", o{pou klevpth" oujk ejggivzei
oujde; sh;" diafqeivrei: 34o{pou gavr ejstin oJ qhsauro;" uJmw`n, ejkei` kai; hJ
kardiva uJmw`n e[stai.
35
E
[ stwsan uJmw`n aiJ ojsfuve" periezwsmevnai kai; oiJ luvcnoi
kaiovmenoi: 36kai; uJmei`" o{moioi ajnqrwvpoi" prosdecomevnoi" to;n
kuvrion eJautw`n povte ajnaluvsh/ ejk tw`n gavmwn, i{na ejlqovnto" kai;
krouvsanto" eujqevw" ajnoivxwsin aujtw/̀. 37makavrioi oiJ dou`loi ejkei`noi,
ou}" ejlqw;n oJ kuvrio" euJrhvsei grhgorou`nta": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
perizwvsetai kai; ajnaklinei` aujtou;" kai; parelqw;n diakonhvsei
aujtoi`". 38ka;n ejn th/̀ deutevra/ ka;n ejn th/̀ trivth/ fulakh/̀ e[lqh/ kai; eu{rh/
ou{tw", makavrioi eijsin ejkei`noi. 39tou`to de; ginwvskete o{ti eij h[d/ ei oJ
oijkodespovth" poiva/ w{ra/ oJ klevpth" e[rcetai, oujk a]n ajfh`ken
diorucqh`nai to;n oi\kon aujtou`. 40kai; uJmei`" givnesqe e{toimoi, o{ti h|/
w{ra/ ouj dokei`te oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou e[rcetai.
41
Ei\pen de; oJ Pevtro": kuvrie, pro;" hJma`" th;n parabolh;n tauvthn
levgei" h] kai; pro;" pavnta"É 42kai; ei\pen oJ kuvrio": tiv" a[ra ejsti;n oJ
pisto;" oijkonovmo" oJ frovnimo", o}n katasthvsei oJ kuvrio" ejpi; th`"
qerapeiva" aujtou` tou` didovnai ejn kairw/̀ »to;¼ sitomevtrionÉ
43
makavrio" oJ dou`lo" ejkei`no", o}n ejlqw;n oJ kuvrio" aujtou` euJrhvsei
poiou`nta ou{tw". 44ajlhqw`" levgw uJmi`n o{ti ejpi; pa`sin toi`"
uJpavrcousin aujtou` katasthvsei aujtovn. 45eja;n de; ei[ph/ oJ dou`lo"
ejkei`no" ejn th/̀ kardiva/ aujtou`: cronivzei oJ kuvrio" mou e[rcesqai, kai;
a[rxhtai tuvptein tou;" pai`da" kai; ta;" paidivska", ejsqivein te kai;
pivnein kai; mequvskesqai, 46h{xei oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ejn
hJmevra/ h|/ ouj prosdoka/̀ kai; ejn w{ra/ h|/ ouj ginwvskei, kai; dicotomhvsei
j kei`no" de; oJ
aujto;n kai; to; mevro" aujtou` meta; tw`n ajpivstwn qhvsei. 47 E
dou`lo" oJ gnou;" to; qevlhma tou` kurivou aujtou` kai; mh; eJtoimavsa" h]
poihvsa" pro;" to; qevlhma aujtou` darhvsetai pollav": 48oJ de; mh; gnouv",
poihvsa" de; a[xia plhgw`n darhvsetai ojlivga". panti; de; w|/ ejdovqh poluv,
polu; zhthqhvsetai parÆ aujtou`, kai; w|/ parevqento poluv,
perissovteron aijthvsousin aujtovn.
49
Pu`r h\lqon balei`n ejpi; th;n gh`n, kai; tiv qevlw eij h[dh ajnhvfqh.
50
bavptisma de; e[cw baptisqh`nai, kai; pw`" sunevcomai e{w" o{tou
telesqh/̀. 51dokei`te o{ti eijrhvnhn paregenovmhn dou`nai ejn th/̀ gh/̀É oujciv,
levgw uJmi`n, ajllÆ h] diamerismovn. 52e[sontai ga;r ajpo; tou` nu`n pevnte ejn
eJni; oi[kw/ diamemerismevnoi, trei`" ejpi; dusi;n kai; duvo ejpi; trisivn,
53
diamerisqhvsontai path;r ejpi; uiJw/̀
kai; uiJo"
; ejpi; patriv,
mhvthr ejpi; th;n qugatevra
kai; qugavthr ejpi; th;n mhtevra,
penqera; ejpi; th;n nuvmfhn aujth`"
kai; nuvmfh ejpi; th;n penqeravn.
54
E
[ legen de; kai; toi`" o[cloi": o{tan i[dhte »th;n¼ nefevlhn
ajnatevllousan ejpi; dusmw`n, eujqevw" levgete o{ti o[mbro" e[rcetai, kai;
givnetai ou{tw": 55kai; o{tan novton pnevonta, levgete o{ti kauvswn
e[stai, kai; givnetai. 56uJpokritaiv, to; provswpon th`" gh`" kai; tou`
oujranou` oi[date dokimavzein, to;n kairo;n de; tou`ton pw`" oujk oi[date
dokimavzeinÉ
57
Tiv de; kai; ajfÆ eJautw`n ouj krivnete to; divkaionÉ 58wJ" ga;r uJpavgei"
meta; tou` ajntidivkou sou ejpÆ a[rconta, ejn th/̀ oJdw/̀ do;" ejrgasivan
ajphllavcqai ajpÆ aujtou`, mhvpote katasuvrh/ se pro;" to;n krithvn, kai; oJ
krithv" se paradwvsei tw/̀ pravktori, kai; oJ pravktwr se balei` eij"
fulakhvn. 59levgw soi, ouj mh; ejxevlqh/" ejkei`qen, e{w" kai; to; e[scaton
lepto;n ajpodw/̀".
13 Parh`san dev tine" ejn aujtw/̀ tw/̀ kairw/̀ ajpaggevllonte" aujtw/̀
peri; tw`n Galilaivwn w|n to; ai|ma Pila`to" e[mixen meta; tw`n qusiw`n
aujtw`n. 2kai; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": dokei`te o{ti oiJ Galilai`oi
ou|toi aJmartwloi; para; pavnta" tou;" Galilaivou" ejgevnonto, o{ti
tau`ta pepovnqasinÉ 3oujciv, levgw uJmi`n, ajllÆ eja;n mh; metanoh`te
pavnte" oJmoivw" ajpolei`sqe. 4h] ejkei`noi oiJ dekaoktw; ejfÆ ou}" e[pesen oJ
puvrgo" ejn tw/̀ Silwa;m kai; ajpevkteinen aujtouv", dokei`te o{ti aujtoi;
ojfeilevtai ejgevnonto para; pavnta" tou;" ajnqrwvpou" tou;"
katoikou`nta"
Ij erousalhvmÉ 5oujciv, levgw uJmi`n, ajllÆ eja;n mh;
metanoh`te pavnte" wJsauvtw" ajpolei`sqe.
6
E
[ legen de; tauvthn th;n parabolhvn: sukh`n ei\cen ti"
pefuteumevnhn ejn tw/̀ ajmpelw`ni aujtou`, kai; h\lqen zhtw`n karpo;n ejn
aujth/̀ kai; oujc eu|ren. 7ei\pen de; pro;" to;n ajmpelourgovn: ijdou; triva e[th
ajfÆ ou| e[rcomai zhtw`n karpo;n ejn th/̀ sukh/̀ tauvth/ kai; oujc euJrivskw.
e[kkoyon »ou\n¼ aujthvn, iJnativ kai; th;n gh`n katargei`É 8oJ de; ajpokriqei;"
levgei aujtw/̀: kuvrie, a[fe" aujth;n kai; tou`to to; e[to", e{w" o{tou skavyw
peri; aujth;n kai; bavlw kovpria, 9ka;n me;n poihvsh/ karpo;n eij" to;
mevllon: eij de; mhv ge, ejkkovyei" aujthvn.
10
\Hn de; didavskwn ejn mia/̀ tw`n sunagwgw`n ejn toi`" savbbasin. 11kai;
ijdou; gunh; pneu`ma e[cousa ajsqeneiva" e[th dekaoktw; kai; h\n
sugkuvptousa kai; mh; dunamevnh ajnakuvyai eij" to; pantelev". 12ijdw;n
de; aujth;n oJ Ij hsou`" prosefwvnhsen kai; ei\pen aujth/̀: guvnai,
ajpolevlusai th`" ajsqeneiva" sou, 13kai; ejpevqhken aujth/̀ ta;" cei`ra":
kai; paracrh`ma ajnwrqwvqh kai; ejdovxazen to;n qeovn. 14ajpokriqei;" de; oJ
ajrcisunavgwgo", ajganaktw`n o{ti tw/̀ sabbavtw/ ejqeravpeusen oJ
Ij hsou`", e[legen tw/̀ o[clw/ o{ti e}x hJmevrai eijsi;n ejn ai|" dei` ejrgavzesqai:
ejn aujtai`" ou\n ejrcovmenoi qerapeuvesqe kai; mh; th/̀ hJmevra/ tou`
sabbavtou. 15ajpekrivqh de; aujtw/̀ oJ kuvrio" kai; ei\pen: uJpokritaiv,
e{kasto" uJmw`n tw/̀ sabbavtw/ ouj luvei to;n bou`n aujtou` h] to;n o[non ajpo;
th`" favtnh" kai; ajpagagw;n potivzeiÉ 16tauvthn de; qugatevra
A
j braa;m ou\san, h}n e[dhsen oJ satana`" ijdou; devka kai; ojktw; e[th, oujk
e[dei luqh`nai ajpo; tou` desmou` touvtou th/̀ hJmevra/ tou` sabbavtouÉ 17kai;
tau`ta levgonto" aujtou` kath/scuvnonto pavnte" oiJ ajntikeivmenoi
aujtw/̀, kai; pa`" oJ o[clo" e[cairen ejpi; pa`sin toi`" ejndovxoi" toi`"
ginomevnoi" uJpÆ aujtou`.
18
E
[ legen ou\n: tivni oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tou` qeou` kai; tivni
oJmoiwvsw aujthvnÉ 19oJmoiva ejsti;n kovkkw/ sinavpew", o}n labw;n a[nqrwpo"
e[balen eij" kh`pon eJautou`, kai; hjuvxhsen kai; ejgevneto eij" devndron, kai;
ta; peteina; tou` oujranou` kateskhvnwsen ejn toi`" klavdoi" aujtou`.
20
Kai; pavlin ei\pen: tivni oJmoiwvsw th;n basileivan tou` qeou`É 21oJmoiva
ejsti;n zuvmh/, h}n labou`sa gunh; ejnevkruyen eij" ajleuvrou savta triva e{w"
ou| ejzumwvqh o{lon.
22
Kai; dieporeuveto kata; povlei" kai; kwvma" didavskwn kai; poreivan
poiouvmeno" eij" IJ erosovluma. 23Ei\pen dev ti" aujtw/̀: kuvrie, eij ojlivgoi
oiJ sw/zovmenoiÉ oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": 24ajgwnivzesqe eijselqei`n dia;
th`" stenh`" quvra", o{ti polloiv, levgw uJmi`n, zhthvsousin eijselqei`n
kai; oujk ijscuvsousin. 25ajfÆ ou| a]n ejgerqh/̀ oJ oijkodespovth" kai;
ajpokleivsh/ th;n quvran kai; a[rxhsqe e[xw eJstavnai kai; krouvein th;n
quvran levgonte": kuvrie, a[noixon hJmi`n, kai; ajpokriqei;" ejrei` uJmi`n: oujk
oi\da uJma`" povqen ejstev. 26tovte a[rxesqe levgein: ejfavgomen ejnwvpion
sou kai; ejpivomen kai; ejn tai`" plateivai" hJmw`n ejdivdaxa": 27kai; ejrei`
levgwn uJmi`n: oujk oi\da »uJma`"¼ povqen ejstev: ajpovsthte ajpÆ ejmou`
pavnte" ejrgavtai ajdikiva". 28ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;"
tw`n ojdovntwn, o{tan o[yhsqe A
j braa;m kai; Ij saa;k kai; Ij akw;b kai;
pavnta" tou;" profhvta" ejn th/̀ basileiva/ tou` qeou`, uJma`" de;
ejkballomevnou" e[xw. 29kai; h{xousin ajpo; ajnatolw`n kai; dusmw`n kai;
ajpo; borra` kai; novtou kai; ajnakliqhvsontai ejn th/̀ basileiva/ tou` qeou`.
30
kai; ijdou; eijsi;n e[scatoi oi} e[sontai prw`toi kai; eijsi;n prw`toi oi}
e[sontai e[scatoi.
31
E
j n aujth/̀ th/̀ w{ra/ prosh`lqan tine" Farisai`oi levgonte" aujtw/̀:
e[xelqe kai; poreuvou ejnteu`qen, o{ti H
J rwvd/ h" qevlei se ajpoktei`nai.
32
kai; ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ei[pate th/̀ ajlwvpeki tauvth/: ijdou;
ejkbavllw daimovnia kai; ijas
v ei" ajpotelw` shvmeron kai; au[rion kai; th/̀
33
trivth/ teleiou`mai. plh;n dei` me shvmeron kai; au[rion kai; th/̀
ejcomevnh/ poreuvesqai, o{ti oujk ejndevcetai profhvthn ajpolevsqai e[xw
Ij erousalhvm. 34 Ij erousalh;m Ij erousalhvm, hJ ajpokteivnousa tou;"
profhvta" kai; liqobolou`sa tou;" ajpestalmevnou" pro;" aujthvn,
posavki" hjqevlhsa ejpisunavxai ta; tevkna sou o}n trovpon o[rni" th;n
eJauth`" nossia;n uJpo; ta;" ptevruga", kai; oujk hjqelhvsate. 35ijdou;
ajfivetai uJmi`n oJ oi\ko" uJmw`n. levgw »de;¼ uJmi`n, ouj mh; i[dhte me e{w" »h{xei
o{te¼ ei[phte: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou.
14 Kai; ejgevneto ejn tw/̀ ejlqei`n aujto;n eij" oi\kon tino" tw`n
ajrcovntwn »tw`n¼ Farisaivwn sabbavtw/ fagei`n a[rton kai; aujtoi; h\san
parathrouvmenoi aujtovn. 2Kai; ijdou; a[nqrwpo" ti" h\n uJdrwpiko;"
e[mprosqen aujtou`. 3kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" tou;"
nomikou;" kai; Farisaivou" levgwn: e[xestin tw/̀ sabbavtw/ qerapeu`sai
h] ou[É 4oiJ de; hJsuvcasan. kai; ejpilabovmeno" ijas
v ato aujto;n kai;
5
ajpevlusen. kai; pro;" aujtou;" ei\pen: tivno" uJmw`n uiJo"
; h] bou`" eij"
frevar pesei`tai, kai; oujk eujqevw" ajnaspavsei aujto;n ejn hJmevra/ tou`
sabbavtouÉ 6kai; oujk i[scusan ajntapokriqh`nai pro;" tau`ta.
7
E
[ legen de; pro;" tou;" keklhmevnou" parabolhvn, ejpevcwn pw`" ta;"
prwtoklisiva" ejxelevgonto, levgwn pro;" aujtouv": 8o{tan klhqh/̀" uJpov
tino" eij" gavmou", mh; katakliqh/̀" eij" th;n prwtoklisivan, mhvpote
ejntimovtero" sou h\/ keklhmevno" uJpÆ aujtou`, 9kai; ejlqw;n oJ se; kai;
aujto;n kalevsa" ejrei` soi: do;" touvtw/ tovpon, kai; tovte a[rxh/ meta;
aijscuvnh" to;n e[scaton tovpon katevcein. 10ajllÆ o{tan klhqh/̀",
poreuqei;" ajnavpese eij" to;n e[scaton tovpon, i{na o{tan e[lqh/ oJ
keklhkwv" se ejrei` soi: fivle, prosanavbhqi ajnwvteron: tovte e[stai soi
dovxa ejnwvpion pavntwn tw`n sunanakeimevnwn soi. 11o{ti pa`" oJ uJyw`n
eJauto;n tapeinwqhvsetai, kai; oJ tapeinw`n eJauto;n uJywqhvsetai. 12
E
[ legen de; kai; tw/̀ keklhkovti aujtovn: o{tan poih/̀" a[riston h] dei`pnon,
mh; fwvnei tou;" fivlou" sou mhde; tou;" ajdelfouv" sou mhde; tou;"
suggenei`" sou mhde; geivtona" plousivou", mhvpote kai; aujtoi;
ajntikalevswsin se kai; gevnhtai ajntapovdoma soi. 13ajllÆ o{tan doch;n
poih/̀", kavlei ptwcouv", ajnapeivrou", cwlouv", tuflouv": 14kai;
makavrio"
e[sh/,
o{ti
oujk
e[cousin
ajntapodou`nai
soi,
ajntapodoqhvsetai gavr soi ejn th/̀ ajnastavsei tw`n dikaivwn.
15
A
j kouvsa" dev ti" tw`n sunanakeimevnwn tau`ta ei\pen aujtw/̀:
makavrio" o{sti" favgetai a[rton ejn th/̀ basileiva/ tou` qeou`. 16 JO de;
ei\pen aujtw/̀: a[nqrwpo" ti" ejpoivei dei`pnon mevga, kai; ejkavlesen
pollou;" 17kai; ajpevsteilen to;n dou`lon aujtou` th/̀ w{ra/ tou` deivpnou
eijpei`n toi`" keklhmevnoi": e[rcesqe, o{ti h[dh e{toima ejstin. 18kai;
h[rxanto ajpo; mia`" pavnte" paraitei`sqai. oJ prw`to" ei\pen aujtw/̀:
ajgro;n hjgovrasa kai; e[cw ajnavgkhn ejxelqw;n ijdei`n aujtovn: ejrwtw` se,
e[ce me parh/thmevnon. 19kai; e{tero" ei\pen: zeuvgh bow`n hjgovrasa
pevnte kai; poreuvomai dokimavsai aujtav: ejrwtw` se, e[ce me
parh/thmevnon. 20kai; e{tero" ei\pen, gunai`ka e[ghma kai; dia; tou`to ouj
duvnamai ejlqei`n. 21kai; paragenovmeno" oJ dou`lo" ajphvggeilen tw/̀
kurivw/ aujtou` tau`ta. tovte ojrgisqei;" oJ oijkodespovth" ei\pen tw/̀ douvlw/
aujtou`: e[xelqe tacevw" eij" ta;" plateiva" kai; rJum
v a" th`" povlew" kai;
tou;" ptwcou;" kai; ajnapeivrou" kai; tuflou;" kai; cwlou;" eijsavgage
w|de. 22kai; ei\pen oJ dou`lo": kuvrie, gevgonen o} ejpevtaxa", kai; e[ti
tovpo" ejstivn. 23kai; ei\pen oJ kuvrio" pro;" to;n dou`lon: e[xelqe eij" ta;"
oJdou;" kai; fragmou;" kai; ajnavgkason eijselqei`n, i{na gemisqh/̀ mou oJ
oi\ko": 24levgw ga;r uJmi`n o{ti oujdei;" tw`n ajndrw`n ejkeivnwn tw`n
keklhmevnwn geuvsetai mou tou` deivpnou.
25
Suneporeuvonto de; aujtw/̀ o[cloi polloiv, kai; strafei;" ei\pen pro;"
aujtouv": 26ei[ ti" e[rcetai prov" me kai; ouj misei` to;n patevra eJautou`
kai; th;n mhtevra kai; th;n gunai`ka kai; ta; tevkna kai; tou;" ajdelfou;"
kai; ta;" ajdelfa;" e[ti te kai; th;n yuch;n eJautou`, ouj duvnatai ei\nai
mou maqhthv". 27o{sti" ouj bastavzei to;n stauro;n eJautou` kai; e[rcetai
ojpivsw mou, ouj duvnatai ei\nai mou maqhthv". 28Tiv" ga;r ejx uJmw`n qevlwn
puvrgon oijkodomh`sai oujci; prw`ton kaqivsa" yhfivzei th;n dapavnhn, eij
e[cei eij" ajpartismovnÉ 29i{na mhvpote qevnto" aujtou` qemevlion kai; mh;
ijscuvonto" ejktelevsai pavnte" oiJ qewrou`nte" a[rxwntai aujtw/̀
ejmpaivzein 30levgonte" o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo" h[rxato oijkodomei`n kai;
oujk i[scusen ejktelevsai. 31 H
] tiv" basileu;" poreuovmeno" eJtevrw/
basilei` sumbalei`n eij" povlemon oujci; kaqivsa" prw`ton bouleuvsetai
eij dunatov" ejstin ejn devka ciliavsin uJpanth`sai tw/̀ meta; ei[kosi
ciliavdwn ejrcomevnw/ ejpÆ aujtovnÉ 32eij de; mhv ge, e[ti aujtou` povrrw o[nto"
presbeivan ajposteivla" ejrwta/̀ ta; pro;" eijrhvnhn. 33ou{tw" ou\n pa`" ejx
uJmw`n o}" oujk ajpotavssetai pa`sin toi`" eJautou` uJpavrcousin ouj
duvnatai ei\nai mou maqhthv".
34
Kalo;n ou\n to; a{la": eja;n de; kai; to; a{la" mwranqh/̀, ejn tivni
ajrtuqhvsetaiÉ 35ou[te eij" gh`n ou[te eij" koprivan eu[qeton ejstin, e[xw
bavllousin aujtov. oJ e[cwn w\ta ajkouvein ajkouevtw.
15 \Hsan de; aujtw/̀ ejggivzonte" pavnte" oiJ telw`nai kai; oiJ
aJmartwloi; ajkouvein aujtou`. 2kai; diegovgguzon oi{ te Farisai`oi kai; oiJ
grammatei`" levgonte" o{ti ou|to" aJmartwlou;" prosdevcetai kai;
sunesqivei aujtoi`". 3Ei\pen de; pro;" aujtou;" th;n parabolh;n tauvthn
levgwn: 4tiv" a[nqrwpo" ejx uJmw`n e[cwn eJkato;n provbata kai; ajpolevsa"
ejx aujtw`n e}n ouj kataleivpei ta; ejnenhvkonta ejnneva ejn th/̀ ejrhvmw/ kai;
poreuvetai ejpi; to; ajpolwlo;" e{w" eu{rh/ aujtovÉ 5kai; euJrw;n ejpitivqhsin
ejpi; tou;" w[mou" aujtou` caivrwn 6kai; ejlqw;n eij" to;n oi\kon sugkalei`
tou;" fivlou" kai; tou;" geivtona" levgwn aujtoi`": sugcavrhte moi, o{ti
eu|ron to; provbaton mou to; ajpolwlov". 7levgw uJmi`n o{ti ou{tw" cara; ejn
tw/̀ oujranw/̀ e[stai ejpi; eJni; aJmartwlw/̀ metanoou`nti h] ejpi; ejnenhvkonta
ejnneva dikaivoi" oi{tine" ouj creivan e[cousin metanoiva".
8
H
] tiv" gunh; dracma;" e[cousa devka eja;n ajpolevsh/ dracmh;n mivan,
oujci; a{ptei luvcnon kai; saroi` th;n oijkivan kai; zhtei` ejpimelw`" e{w" ou|
eu{rh/É 9kai; euJrou`sa sugkalei` ta;" fivla" kai; geivtona" levgousa:
sugcavrhte moi, o{ti eu|ron th;n dracmh;n h}n ajpwvlesa. 10ou{tw", levgw
uJmi`n, givnetai cara; ejnwvpion tw`n ajggevlwn tou` qeou` ejpi; eJni;
aJmartwlw/̀ metanoou`nti.
11
Ei\pen dev: a[nqrwpo" ti" ei\cen duvo uiJouv". 12kai; ei\pen oJ newvtero"
aujtw`n tw/̀ patriv: pavter, dov" moi to; ejpibavllon mevro" th`" oujsiva". oJ
de; diei`len aujtoi`" to;n bivon. 13kai; metÆ ouj polla;" hJmevra"
sunagagw;n pavnta oJ newvtero" uiJo"
; ajpedhvmhsen eij" cwvran makra;n
kai; ejkei` dieskovrpisen th;n oujsivan aujtou` zw`n ajswvtw".
14
dapanhvsanto" de; aujtou` pavnta ejgevneto limo;" ijscura; kata; th;n
cwvran ejkeivnhn, kai; aujto;" h[rxato uJsterei`sqai. 15kai; poreuqei;"
ejkollhvqh eJni; tw`n politw`n th`" cwvra" ejkeivnh", kai; e[pemyen aujto;n
eij" tou;" ajgrou;" aujtou` bovskein coivrou", 16kai; ejpequvmei
cortasqh`nai ejk tw`n kerativwn w|n h[sqion oiJ coi`roi, kai; oujdei;"
ejdivdou aujtw/̀. 17eij" eJauto;n de; ejlqw;n e[fh: povsoi mivsqioi tou` patrov"
mou perisseuvontai a[rtwn, ejgw; de; limw/̀ w|de ajpovllumai. 18ajnasta;"
poreuvsomai pro;" to;n patevra mou kai; ejrw` aujtw/̀: pavter, h{marton
eij" to;n oujrano;n kai; ejnwvpion sou, 19oujkevti eijmi; a[xio" klhqh`nai uiJo"
v
20
sou: poivhson me wJ" e{na tw`n misqivwn sou. kai; ajnasta;" h\lqen pro;"
to;n patevra eJautou`. E
[ ti de; aujtou` makra;n ajpevconto" ei\den aujto;n
oJ path;r aujtou` kai; ejsplagcnivsqh kai; dramw;n ejpevpesen ejpi; to;n
travchlon aujtou` kai; katefivlhsen aujtovn. 21ei\pen de; oJ uiJo"
; aujtw/̀:
pavter, h{marton eij" to;n oujrano;n kai; ejnwvpion sou, oujkevti eijmi;
a[xio" klhqh`nai uiJo"
v sou. 22ei\pen de; oJ path;r pro;" tou;" douvlou"
aujtou`: tacu; ejxenevgkate stolh;n th;n prwvthn kai; ejnduvsate aujtovn,
kai; dovte daktuvlion eij" th;n cei`ra aujtou` kai; uJpodhvmata eij" tou;"
povda", 23kai; fevrete to;n movscon to;n siteutovn, quvsate, kai;
v mou nekro;" h\n kai;
fagovnte" eujfranqw`men, 24o{ti ou|to" oJ uiJo"
ajnevzhsen, h\n ajpolwlw;" kai; euJrevqh. kai; h[rxanto eujfraivnesqai.
25
\Hn de; oJ uiJo"
; aujtou` oJ presbuvtero" ejn ajgrw/̀: kai; wJ" ejrcovmeno"
h[ggisen th/̀ oijkiva,/ h[kousen sumfwniva" kai; corw`n, 26kai;
proskalesavmeno" e{na tw`n paivdwn ejpunqavneto tiv a]n ei[h tau`ta. 27oJ
de; ei\pen aujtw/̀ o{ti oJ ajdelfov" sou h{kei, kai; e[qusen oJ pathvr sou to;n
movscon to;n siteutovn, o{ti uJgiaivnonta aujto;n ajpevlaben. 28wjrgivsqh
de; kai; oujk h[qelen eijselqei`n, oJ de; path;r aujtou` ejxelqw;n parekavlei
aujtovn. 29oJ de; ajpokriqei;" ei\pen tw/̀ patri; aujtou`: ijdou; tosau`ta e[th
douleuvw soi kai; oujdevpote ejntolhvn sou parh`lqon, kai; ejmoi;
oujdevpote e[dwka" e[rifon i{na meta; tw`n fivlwn mou eujfranqw`: 30o{te
de; oJ uiJo"
v sou ou|to" oJ katafagwvn sou to;n bivon meta; pornw`n h\lqen,
e[qusa" aujtw/̀ to;n siteuto;n movscon. 31oJ de; ei\pen aujtw/̀: tevknon, su;
pavntote metÆ ejmou` ei\, kai; pavnta ta; ejma; sav ejstin: 32eujfranqh`nai
de; kai; carh`nai e[dei, o{ti oJ ajdelfov" sou ou|to" nekro;" h\n kai;
e[zhsen, kai; ajpolwlw;" kai; euJrevqh.
16 E
[ legen de; kai; pro;" tou;" maqhtav": a[nqrwpo" ti" h\n
plouvsio" o}" ei\cen oijkonovmon, kai; ou|to" dieblhvqh aujtw/̀ wJ"
diaskorpivzwn ta; uJpavrconta aujtou`. 2kai; fwnhvsa" aujto;n ei\pen
aujtw/̀: tiv tou`to ajkouvw peri; sou`É ajpovdo" to;n lovgon th`" oijkonomiva"
sou, ouj ga;r duvnh/ e[ti oijkonomei`n. 3ei\pen de; ejn eJautw/̀ oJ oijkonovmo": tiv
poihvsw, o{ti oJ kuvrio" mou ajfairei`tai th;n oijkonomivan ajpÆ ejmou`É
skavptein oujk ijscuvw, ejpaitei`n aijscuvnomai. 4e[gnwn tiv poihvsw, i{na
o{tan metastaqw` ejk th`" oijkonomiva" devxwntai me eij" tou;" oi[kou"
aujtw`n. 5kai; proskalesavmeno" e{na e{kaston tw`n creofeiletw`n tou`
kurivou eJautou` e[legen tw/̀ prwvtw/: povson ojfeivlei" tw/̀ kurivw/ mouÉ 6oJ
de; ei\pen: eJkato;n bavtou" ejlaivou. oJ de; ei\pen aujtw/̀: devxai sou ta;
gravmmata kai; kaqivsa" tacevw" gravyon penthvkonta. 7e[peita eJtevrw/
ei\pen: su; de; povson ojfeivlei"É oJ de; ei\pen: eJkato;n kovrou" sivtou.
levgei aujtw/̀: devxai sou ta; gravmmata kai; gravyon ojgdohvkonta. 8kai;
ejphv/nesen oJ kuvrio" to;n oijkonovmon th`" ajdikiva" o{ti fronivmw"
ejpoivhsen: o{ti oiJ uiJoi; tou` aijw`no" touvtou fronimwvteroi uJpe;r tou;"
uiJou;" tou` fwto;" eij" th;n genea;n th;n eJautw`n eijsin. 9Kai; ejgw; uJmi`n
levgw, eJautoi`" poihvsate fivlou" ejk tou` mamwna` th`" ajdikiva", i{na
o{tan ejklivph/ devxwntai uJma`" eij" ta;" aijwnivou" skhnav". 10 JO pisto;"
ejn ejlacivstw/ kai; ejn pollw/̀ pistov" ejstin, kai; oJ ejn ejlacivstw/ a[diko"
kai; ejn pollw/̀ a[diko" ejstin. 11eij ou\n ejn tw/̀ ajdivkw/ mamwna/̀ pistoi; oujk
ejgevnesqe, to; ajlhqino;n tiv" uJmi`n pisteuvseiÉ 12kai; eij ejn tw`/ ajllotrivw/
pistoi; oujk ejgevnesqe, to; uJmevteron tiv" uJmi`n dwvseiÉ 13Oujdei;" oijkevth"
duvnatai dusi; kurivoi" douleuvein: h] ga;r to;n e{na mishvsei kai; to;n
e{teron ajgaphvsei, h] eJno;" ajnqevxetai kai; tou` eJtevrou katafronhvsei.
ouj duvnasqe qew/̀ douleuvein kai; mamwna/̀.
14
H
[ kouon de; tau`ta pavnta oiJ Farisai`oi filavrguroi uJpavrconte"
kai; ejxemukthvrizon aujtovn. 15kai; ei\pen aujtoi`": uJmei`" ejste oiJ
dikaiou`nte" eJautou;" ejnwvpion tw`n ajnqrwvpwn, oJ de; qeo;" ginwvskei
ta;" kardiva" uJmw`n: o{ti to; ejn ajnqrwvpoi" uJyhlo;n bdevlugma ejnwvpion
tou` qeou`. 16 JO novmo" kai; oiJ profh`tai mevcri jIwavnnou: ajpo; tovte hJ
basileiva tou` qeou` eujaggelivzetai kai; pa`" eij" aujth;n biavzetai.
17
eujkopwvteron dev ejstin to;n oujrano;n kai; th;n gh`n parelqei`n h] tou`
novmou mivan keraivan pesei`n. 18Pa`" oJ ajpoluvwn th;n gunai`ka aujtou`
kai; gamw`n eJtevran moiceuvei, kai; oJ ajpolelumevnhn ajpo; ajndro;" gamw`n
moiceuvei.
19
A
[ nqrwpo" dev ti" h\n plouvsio", kai; ejnediduvsketo porfuvran kai;
buvsson eujfrainovmeno" kaqÆ hJmevran lamprw`". 20ptwco;" dev ti"
ojnovmati Lavzaro" ejbevblhto pro;" to;n pulw`na aujtou` eiJlkwmevno"
21
kai; ejpiqumw`n cortasqh`nai ajpo; tw`n piptovntwn ajpo; th`" trapevzh"
tou` plousivou: ajlla; kai; oiJ kuvne" ejrcovmenoi ejpevleicon ta; e{lkh
aujtou`. 22ejgevneto de; ajpoqanei`n to;n ptwco;n kai; ajpenecqh`nai aujto;n
uJpo; tw`n ajggevlwn eij" to;n kovlpon A
j braavm: ajpevqanen de; kai; oJ
23
plouvsio" kai; ejtavfh. kai; ejn tw/̀ a{d/ h/ ejpavra" tou;" ojfqalmou;"
aujtou`, uJpavrcwn ejn basavnoi", oJra/̀ A
j braa;m ajpo; makrovqen kai;
24
Lavzaron ejn toi`" kovlpoi" aujtou`. kai; aujto;" fwnhvsa" ei\pen: pavter
A
j braavm, ejlevhson me kai; pevmyon Lavzaron i{na bavyh/ to; a[kron tou`
daktuvlou aujtou` u{dato" kai; katayuvxh/ th;n glw`ssan mou, o{ti
ojdunw`mai ejn th/̀ flogi; tauvth/. 25ei\pen de; A
j braavm: tevknon,
mnhvsqhti o{ti ajpevlabe" ta; ajgaqav sou ejn th/̀ zwh/̀ sou, kai; Lavzaro"
oJmoivw" ta; kakav: nu`n de; w|de parakalei`tai, su; de; ojduna`sai. 26kai; ejn
pa`si touvtoi" metaxu; hJmw`n kai; uJmw`n cavsma mevga ejsthvriktai, o{pw"
oiJ qevlonte" diabh`nai e[nqen pro;" uJma`" mh; duvnwntai, mhde; ejkei`qen
pro;" hJma`" diaperw`sin. 27ei\pen dev: ejrwtw` se ou\n, pavter, i{na
pevmyh/" aujto;n eij" to;n oi\kon tou` patrov" mou, 28e[cw ga;r pevnte
ajdelfouv", o{pw" diamartuvrhtai aujtoi`", i{na mh; kai; aujtoi; e[lqwsin
eij" to;n tovpon tou`ton th`" basavnou. 29levgei de; A
j braavm: e[cousi
Mwu>seva kai; tou;" profhvta": ajkousavtwsan aujtw`n. 30oJ de; ei\pen:
oujciv, pavter A
j braavm, ajllÆ ejavn ti" ajpo; nekrw`n poreuqh/̀ pro;"
aujtou;" metanohvsousin. 31ei\pen de; aujtw/̀: eij Mwu>sevw" kai; tw`n
profhtw`n oujk ajkouvousin, oujdÆ ejavn ti" ejk nekrw`n ajnasth/̀
peisqhvsontai.
17 Ei\pen de; pro;" tou;" maqhta;" aujtou`: ajnevndekton ejstin tou`
ta; skavndala mh; ejlqei`n, plh;n oujai; diÆ ou| e[rcetai: 2lusitelei` aujtw/̀
eij livqo" muliko;" perivkeitai peri; to;n travchlon aujtou` kai; e[rriptai
eij" th;n qavlassan h] i{na skandalivsh/ tw`n mikrw`n touvtwn e{na.
3
prosevcete eJautoi`". E
j a;n aJmavrth/ oJ ajdelfov" sou ejpitivmhson
aujtw/̀, kai; eja;n metanohvsh/ a[fe" aujtw/̀. 4kai; eja;n eJptavki" th`" hJmevra"
aJmarthvsh/ eij" se; kai; eJptavki" ejpistrevyh/ pro;" se; levgwn: metanow`,
ajfhvsei" aujtw/̀.
5
Kai; ei\pan oiJ ajpovstoloi tw/̀ kurivw:/ provsqe" hJmi`n pivstin. 6ei\pen
de; oJ kuvrio": eij e[cete pivstin wJ" kovkkon sinavpew", ejlevgete a]n th/̀
sukamivnw/ »tauvth/¼: ejkrizwvqhti kai; futeuvqhti ejn th/̀ qalavssh/: kai;
uJphvkousen a]n uJmi`n.
7
Tiv" de; ejx uJmw`n dou`lon e[cwn ajrotriw`nta h] poimaivnonta, o}"
eijselqovnti ejk tou` ajgrou` ejrei` aujtw/̀: eujqevw" parelqw;n ajnavpese,
8
ajllÆ oujci; ejrei` aujtw/̀: eJtoivmason tiv deipnhvsw kai; perizwsavmeno"
diakovnei moi e{w" favgw kai; pivw, kai; meta; tau`ta favgesai kai;
pivesai suvÉ 9mh; e[cei cavrin tw/̀ douvlw/ o{ti ejpoivhsen ta; diatacqevntaÉ
10
ou{tw" kai; uJmei`", o{tan poihvshte pavnta ta; diatacqevnta uJmi`n,
levgete o{ti dou`loi ajcrei`oi ejsmen, o} wjfeivlomen poih`sai
pepoihvkamen.
11
Kai; ejgevneto ejn tw/̀ poreuvesqai eij" Ij erousalh;m kai; aujto;"
dihvrceto dia; mevson Samareiva" kai; Galilaiva". 12Kai; eijsercomevnou
aujtou` ei[" tina kwvmhn ajphvnthsan »aujtw/̀¼ devka leproi; a[ndre", oi}
e[sthsan povrrwqen 13kai; aujtoi; h\ran fwnh;n levgonte": Ij hsou`
ejpistavta, ejlevhson hJma`". 14kai; ijdw;n ei\pen aujtoi`": poreuqevnte"
ejpideivxate eJautou;" toi`" iJereu`sin. kai; ejgevneto ejn tw/̀ uJpavgein
aujtou;" ejkaqarivsqhsan. 15ei|" de; ejx aujtw`n, ijdw;n o{ti ijaqv h,
uJpevstreyen meta; fwnh`" megavlh" doxavzwn to;n qeovn, 16kai; e[pesen
ejpi; provswpon para; tou;" povda" aujtou` eujcaristw`n aujtw/̀: kai; aujto;"
h\n Samarivth". 17ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: oujci; oiJ devka
ejkaqarivsqhsanÉ oiJ de; ejnneva pou`É 18oujc euJrevqhsan uJpostrevyante"
dou`nai dovxan tw/̀ qew/̀ eij mh; oJ ajllogenh;" ou|to"É 19kai; ei\pen aujtw/̀:
ajnasta;" poreuvou: hJ pivsti" sou sevswken se.
20
E
j perwthqei;" de; uJpo; tw`n Farisaivwn povte e[rcetai hJ basileiva tou`
qeou` ajpekrivqh aujtoi`" kai; ei\pen: oujk e[rcetai hJ basileiva tou` qeou`
meta; parathrhvsew", 21oujde; ejrou`sin: ijdou; w|de h[: ejkei`, ijdou; ga;r hJ
basileiva tou` qeou` ejnto;" uJmw`n ejstin. 22Ei\pen de; pro;" tou;"
maqhtav": ejleuvsontai hJmevrai o{te ejpiqumhvsete mivan tw`n hJmerw`n
tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou ijdei`n kai; oujk o[yesqe. 23kai; ejrou`sin uJmi`n:
ijdou; ejkei`, »h[:¼ ijdou; w|de: mh; ajpevlqhte mhde; diwvxhte. 24w{sper ga;r hJ
ajstraph; ajstravptousa ejk th`" uJpo; to;n oujrano;n eij" th;n uJpÆ oujrano;n
lavmpei, ou{tw" e[stai oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou »ejn th/̀ hJmevra/ aujtou`¼.
25
prw`ton de; dei` aujto;n polla; paqei`n kai; ajpodokimasqh`nai ajpo; th`"
genea`" tauvth". 26kai; kaqw;" ejgevneto ejn tai`" hJmevrai" Nw`e, ou{tw"
e[stai kai; ejn tai`" hJmevrai" tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou: 27h[sqion, e[pinon,
ejgavmoun, ejgamivzonto, a[cri h|" hJmevra" eijsh`lqen Nw`e eij" th;n
kibwto;n kai; h\lqen oJ kataklusmo;" kai; ajpwvlesen pavnta". 28oJmoivw"
kaqw;" ejgevneto ejn tai`" hJmevrai" Lwvt: h[sqion, e[pinon, hjgovrazon,
ejpwvloun, ejfuvteuon, wjk/ odovmoun: 29h|/ de; hJmevra/ ejxh`lqen Lw;t ajpo;
Sodovmwn, e[brexen pu`r kai; qei`on ajpÆ oujranou` kai; ajpwvlesen pavnta".
30
kata; ta; aujta; e[stai h|/ hJmevra/ oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ajpokaluvptetai.
31
ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ o}" e[stai ejpi; tou` dwvmato" kai; ta; skeuvh aujtou`
ejn th/̀ oijkiva,/ mh; katabavtw a\rai aujtav, kai; oJ ejn ajgrw/̀ oJmoivw" mh;
ejpistreyavtw eij" ta; ojpivsw. 32mnhmoneuvete th`" gunaiko;" Lwvt. 33o}"
eja;n zhthvsh/ th;n yuch;n aujtou` peripoihvsasqai ajpolevsei aujthvn, o}"
dÆ a]n ajpolevsh/ zw/ogonhvsei aujthvn. 34levgw uJmi`n, tauvth/ th`/ nukti;
e[sontai duvo ejpi; klivnh" mia`", oJ ei|" paralhmfqhvsetai kai; oJ e{tero"
ajfeqhvsetai: 35e[sontai duvo ajlhvqousai ejpi; to; aujtov, hJ miva
paralhmfqhvsetai, hJ de; eJtevra ajfeqhvsetai. 37kai; ajpokriqevnte"
levgousin aujtw/̀: pou`, kuvrieÉ oJ de; ei\pen aujtoi`": o{pou to; sw`ma, ejkei`
kai; oiJ ajetoi; ejpisunacqhvsontai.
18 E
[ legen de; parabolh;n aujtoi`" pro;" to; dei`n pavntote
proseuvcesqai aujtou;" kai; mh; ejgkakei`n, 2levgwn: krithv" ti" h\n e[n
tini povlei to;n qeo;n mh; fobouvmeno" kai; a[nqrwpon mh; ejntrepovmeno".
3
chvra de; h\n ejn th/̀ povlei ejkeivnh/ kai; h[rceto pro;" aujto;n levgousa:
ejkdivkhson me ajpo; tou` ajntidivkou mou. 4kai; oujk h[qelen ejpi; crovnon.
meta; de; tau`ta ei\pen ejn eJautw/̀: eij kai; to;n qeo;n ouj fobou`mai oujde;
a[nqrwpon ejntrevpomai, 5diav ge to; parevcein moi kovpon th;n chvran
tauvthn ejkdikhvsw aujthvn, i{na mh; eij" tevlo" ejrcomevnh uJpwpiavzh/ me.
6
Ei\pen de; oJ kuvrio": ajkouvsate tiv oJ krith;" th`" ajdikiva" levgei: 7oJ de;
qeo;" ouj mh; poihvsh/ th;n ejkdivkhsin tw`n ejklektw`n aujtou` tw`n bowvntwn
aujtw/̀ hJmevra" kai; nuktov", kai; makroqumei` ejpÆ aujtoi`"É 8levgw uJmi`n o{ti
poihvsei th;n ejkdivkhsin aujtw`n ejn tavcei. plh;n oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
ejlqw;n a\ra euJrhvsei th;n pivstin ejpi; th`" gh`"É
9
Ei\pen de; kai; prov" tina" tou;" pepoiqovta" ejfÆ eJautoi`" o{ti eijsi;n
divkaioi kai; ejxouqenou`nta" tou;" loipou;" th;n parabolh;n tauvthn: 10
A
[ nqrwpoi duvo ajnevbhsan eij" to; iJero;n proseuvxasqai, oJ ei|"
Farisai`o" kai; oJ e{tero" telwvnh". 11oJ Farisai`o" staqei;" pro;"
eJauto;n tau`ta proshuvceto: oJ qeov", eujcaristw` soi o{ti oujk eijmi;
w{sper oiJ loipoi; tw`n ajnqrwvpwn, a{rpage", a[dikoi, moicoiv, h] kai; wJ"
ou|to" oJ telwvnh": 12nhsteuvw di;" tou` sabbavtou, ajpodekatw` pavnta
o{sa ktw`mai. 13oJ de; telwvnh" makrovqen eJstw;" oujk h[qelen oujde; tou;"
ojfqalmou;" ejpa`rai eij" to;n oujranovn, ajllÆ e[tupten to; sth`qo" aujtou`
levgwn: oJ qeov", iJlavsqhti moi tw/̀ aJmartwlw/̀. 14levgw uJmi`n, katevbh
ou|to" dedikaiwmevno" eij" to;n oi\kon aujtou` parÆ ejkei`non: o{ti pa`" oJ
uJyw`n eJauto;n tapeinwqhvsetai, oJ de; tapeinw`n eJauto;n uJywqhvsetai.
15
Prosevferon de; aujtw/̀ kai; ta; brevfh i{na aujtw`n a{pthtai: ijdovnte"
de; oiJ maqhtai; ejpetivmwn aujtoi`". 16oJ de; Ij hsou`" prosekalevsato
aujta; levgwn: a[fete ta; paidiva e[rcesqai prov" me kai; mh; kwluvete
aujtav, tw`n ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`. 17ajmh;n levgw
uJmi`n, o}" a]n mh; devxhtai th;n basileivan tou` qeou` wJ" paidivon, ouj mh;
eijsevlqh/ eij" aujthvn.
18
Kai; ejphrwvthsen ti" aujto;n a[rcwn levgwn: didavskale ajgaqev, tiv
poihvsa" zwh;n aijwvnion klhronomhvswÉ 19ei\pen de; aujtw/̀ oJ Ij hsou`": tiv
me levgei" ajgaqovnÉ oujdei;" ajgaqo;" eij mh; ei|" oJ qeov". 20ta;" ejntola;"
oi\da": mh; moiceuvsh/", mh; foneuvsh/", mh; klevyh/", mh;
yeudomarturhvsh/", tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra. 21oJ de;
ei\pen: tau`ta pavnta ejfuvlaxa ejk neovthto". 22ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`"
ei\pen aujtw/̀: e[ti e{n soi leivpei: pavnta o{sa e[cei" pwvlhson kai;
diavdo" ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn »toi`"¼ oujranoi`", kai; deu`ro
ajkolouvqei moi. 23oJ de; ajkouvsa" tau`ta perivlupo" ejgenhvqh: h\n ga;r
plouvsio" sfovdra.
24
ijdw;n de; aujto;n oJ Ij hsou`" »perivlupon genovmenon¼ ei\pen: pw`"
duskovlw" oiJ ta; crhvmata e[conte" eij" th;n basileivan tou` qeou`
eijsporeuvontai: 25eujkopwvteron gavr ejstin kavmhlon dia; trhvmato"
belovnh" eijselqei`n h] plouvsion eij" th;n basileivan tou` qeou`
eijselqei`n. 26ei\pan de; oiJ ajkouvsante": kai; tiv" duvnatai swqh`naiÉ 27oJ
de; ei\pen: ta; ajduvnata para; ajnqrwvpoi" dunata; para; tw/̀ qew/̀ ejstin.
28
Ei\pen de; oJ Pevtro": ijdou; hJmei`" ajfevnte" ta; i[dia hjkolouqhvsamen
soi. 29oJ de; ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujdeiv" ejstin o}"
ajfh`ken oijkivan h] gunai`ka h] ajdelfou;" h] gonei`" h] tevkna e{neken th`"
basileiva" tou` qeou`, 30o}" oujci; mh; ajpolavbh/ pollaplasivona ejn tw/̀
kairw/̀ touvtw/ kai; ejn tw/̀ aijw`ni tw/̀ ejrcomevnw/ zwh;n aijwvnion.
31
Paralabw;n de; tou;" dwvdeka ei\pen pro;" aujtouv": ijdou;
ajnabaivnomen eij"
Ij erousalhvm, kai; telesqhvsetai pavnta ta;
gegrammevna dia; tw`n profhtw`n tw/̀ uiJw`/ tou` ajnqrwvpou:
32
paradoqhvsetai ga;r toi`" e[qnesin kai; ejmpaicqhvsetai kai;
33
uJbrisqhvsetai
kai;
ejmptusqhvsetai
kai;
mastigwvsante"
ajpoktenou`sin aujtovn, kai; th/̀ hJmevra/ th/̀ trivth/ ajnasthvsetai. 34kai;
aujtoi; oujde;n touvtwn sunh`kan kai; h\n to; rJhm
` a tou`to kekrummevnon
ajpÆ aujtw`n kai; oujk ejgivnwskon ta; legovmena.
35
E
j gevneto de; ejn tw/̀ ejggivzein aujto;n eij" Ij ericw; tuflov" ti"
ejkavqhto para; th;n oJdo;n ejpaitw`n. 36ajkouvsa" de; o[clou
diaporeuomevnou ejpunqavneto tiv ei[h tou`to. 37ajphvggeilan de; aujtw/̀
o{ti Ij hsou`" oJ Nazwrai`o" parevrcetai. 38kai; ejbovhsen levgwn:
Ij hsou` uiJe; Dauivd, ejlevhson me. 39kai; oiJ proavgonte" ejpetivmwn aujtw/̀
i{na sighvsh/, aujto;" de; pollw/̀ ma`llon e[krazen: uiJe; Dauivd, ejlevhson
me. 40staqei;" de; oJ Ij hsou`" ejkevleusen aujto;n ajcqh`nai pro;" aujtovn.
ejggivsanto" de; aujtou` ejphrwvthsen aujtovn: 41tiv soi qevlei" poihvswÉ oJ
de; ei\pen: kuvrie, i{na ajnablevyw. 42kai; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw/̀:
ajnavbleyon: hJ pivsti" sou sevswken se. 43kai; paracrh`ma ajnevbleyen
kai; hjkolouvqei aujtw/̀ doxavzwn to;n qeovn. kai; pa`" oJ lao;" ijdw;n e[dwken
ai\non tw/̀ qew/̀.
19 Kai; eijselqw;n dihvrceto th;n Ij ericwv. 2Kai; ijdou; ajnh;r ojnovmati
kalouvmeno" Zakcai`o", kai; aujto;" h\n ajrcitelwvnh" kai; aujto;"
plouvsio": 3kai; ejzhvtei ijdei`n to;n Ij hsou`n tiv" ejstin kai; oujk hjduvnato
ajpo; tou` o[clou, o{ti th/̀ hJlikiva/ mikro;" h\n. 4kai; prodramw;n eij" to;
e[mprosqen ajnevbh ejpi; sukomorevan i{na i[dh/ aujto;n o{ti ejkeivnh"
h[mellen dievrcesqai. 5kai; wJ" h\lqen ejpi; to;n tovpon, ajnablevya" oJ
Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtovn: Zakcai`e, speuvsa" katavbhqi, shvmeron
ga;r ejn tw/̀ oi[kw/ sou dei` me mei`nai. 6kai; speuvsa" katevbh kai;
uJpedevxato aujto;n caivrwn. 7kai; ijdovnte" pavnte" diegovgguzon
levgonte" o{ti para; aJmartwlw/̀ ajndri; eijsh`lqen katalu`sai. 8staqei;"
de; Zakcai`o" ei\pen pro;" to;n kuvrion: ijdou; ta; hJmivsia mou tw`n
uJparcovntwn, kuvrie, toi`" ptwcoi`" divdwmi, kai; ei[ tinov" ti
ejsukofavnthsa ajpodivdwmi tetraplou`n. 9ei\pen de; pro;" aujto;n oJ
Ij hsou`" o{ti shvmeron swthriva tw/̀ oi[kw/ touvtw/ ejgevneto, kaqovti kai;
aujto;" uiJo"
;
A
j braavm ejstin: 10h\lqen ga;r oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
zhth`sai kai; sw`sai to; ajpolwlov".
11
A
j kouovntwn de; aujtw`n tau`ta prosqei;" ei\pen parabolh;n dia; to;
ejggu;" ei\nai Ij erousalh;m aujto;n kai; dokei`n aujtou;" o{ti paracrh`ma
mevllei hJ basileiva tou` qeou` ajnafaivnesqai. 12ei\pen ou\n: a[nqrwpo"
ti" eujgenh;" ejporeuvqh eij" cwvran makra;n labei`n eJautw/̀ basileivan
kai; uJpostrevyai. 13kalevsa" de; devka douvlou" eJautou` e[dwken aujtoi`"
devka mna`" kai; ei\pen pro;" aujtouv": pragmateuvsasqe ejn w|/ e[rcomai.
14
oiJ de; poli`tai aujtou` ejmivsoun aujto;n kai; ajpevsteilan presbeivan
ojpivsw aujtou` levgonte": ouj qevlomen tou`ton basileu`sai ejfÆ hJma`".
15
kai; ejgevneto ejn tw/̀ ejpanelqei`n aujto;n labovnta th;n basileivan kai;
ei\pen fwnhqh`nai aujtw/̀ tou;" douvlou" touvtou" oi|" dedwvkei to;
ajrguvrion, i{na gnoi` tiv diepragmateuvsanto. 16paregevneto de; oJ
prw`to" levgwn: kuvrie, hJ mna` sou devka proshrgavsato mna`". 17kai;
ei\pen aujtw/̀: eu\ge, ajgaqe; dou`le, o{ti ejn ejlacivstw/ pisto;" ejgevnou,
i[sqi ejxousivan e[cwn ejpavnw devka povlewn. 18kai; h\lqen oJ deuvtero"
levgwn: hJ mna` sou, kuvrie, ejpoivhsen pevnte mna`". 19ei\pen de; kai;
touvtw/: kai; su; ejpavnw givnou pevnte povlewn. 20kai; oJ e{tero" h\lqen
levgwn: kuvrie, ijdou; hJ mna` sou h}n ei\con ajpokeimevnhn ejn soudarivw:/
21
ejfobouvmhn gavr se, o{ti a[nqrwpo" aujsthro;" ei\, ai[rei" o} oujk
e[qhka" kai; qerivzei" o} oujk e[speira". 22levgei aujtw/̀: ejk tou` stovmato"
sou krinw` se, ponhre; dou`le. h[d/ ei" o{ti ejgw; a[nqrwpo" aujsthrov"
eijmi, ai[rwn o} oujk e[qhka kai; qerivzwn o} oujk e[speiraÉ 23kai; dia; tiv oujk
e[dwka" mou to; ajrguvrion ejpi; travpezanÉ kagw; ejlqw;n su;n tovkw/ a]n
aujto; e[praxa. 24kai; toi`" parestw`sin ei\pen: a[rate ajpÆ aujtou` th;n
mna`n kai; dovte tw/̀ ta;" devka mna`" e[conti- 25kai; ei\pan aujtw/̀: kuvrie,
e[cei devka mna`"- 26levgw uJmi`n o{ti panti; tw/̀ e[conti doqhvsetai, ajpo; de;
tou` mh; e[conto" kai; o} e[cei ajrqhvsetai. 27plh;n tou;" ejcqrouv" mou
touvtou" tou;" mh; qelhvsanta" me basileu`sai ejpÆ aujtou;" ajgavgete
w|de kai; katasfavxate aujtou;" e[mprosqen mou.
28
Kai; eijpw;n tau`ta ejporeuveto e[mprosqen ajnabaivnwn eij"
IJ erosovluma. 29Kai; ejgevneto wJ" h[ggisen eij" Bhqfagh; kai; Bhqanivan
pro;" to; o[ro" to; kalouvmenon E
j laiw`n, ajpevsteilen duvo tw`n
30
maqhtw`n levgwn: uJpavgete eij" th;n katevnanti kwvmhn, ejn h|/
eijsporeuovmenoi euJrhvsete pw`lon dedemevnon, ejfÆ o}n oujdei;" pwvpote
ajnqrwvpwn ejkavqisen, kai; luvsante" aujto;n ajgavgete. 31kai; ejavn ti"
uJma`" ejrwta/̀: dia; tiv luveteÉ ou{tw" ejrei`te: o{ti oJ kuvrio" aujtou` creivan
e[cei. 32ajpelqovnte" de; oiJ ajpestalmevnoi eu|ron kaqw;" ei\pen aujtoi`".
33
luovntwn de; aujtw`n to;n pw`lon ei\pan oiJ kuvrioi aujtou` pro;" aujtouv":
tiv luvete to;n pw`lonÉ 34oiJ de; ei\pan: o{ti oJ kuvrio" aujtou` creivan e[cei.
35
kai; h[gagon aujto;n pro;" to;n jIhsou`n kai; ejpirivyante" aujtw`n ta;
iJmavtia ejpi; to;n pw`lon ejpebivbasan to;n Ij hsou`n. 36poreuomevnou de;
aujtou` uJpestrwvnnuon ta; iJmavtia aujtw`n ejn th/̀ oJdw/̀.
37
ejggivzonto" de; aujtou` h[dh pro;" th/̀ katabavsei tou` o[rou" tw`n
ejlaiw`n h[rxanto a{pan to; plh`qo" tw`n maqhtw`n caivronte" aijnei`n to;n
qeo;n fwnh/̀ megavlh/ peri; pasw`n w|n ei\don dunavmewn, 38levgonte":
eujloghmevno" oJ ejrcovmeno",
oJ basileu;" ejn ojnovmati kurivou:
ejn oujranw/̀ eijrhvnh
kai; dovxa ejn uJyivstoi".
39
kaiv tine" tw`n Farisaivwn ajpo; tou` o[clou ei\pan pro;" aujtovn:
didavskale, ejpitivmhson toi`" maqhtai`" sou. 40kai; ajpokriqei;" ei\pen:
levgw uJmi`n, eja;n ou|toi siwphvsousin, oiJ livqoi kravxousin.
41
Kai; wJ" h[ggisen ijdw;n th;n povlin e[klausen ejpÆ aujth;n 42levgwn o{ti
eij e[gnw" ejn th/̀ hJmevra/ tauvth/ kai; su; ta; pro;" eijrhvnhn: nu`n de; ejkruvbh
ajpo; ojfqalmw`n sou. 43o{ti h{xousin hJmevrai ejpi; se; kai; parembalou`sin
oiJ ejcqroiv sou cavraka soi kai; perikuklwvsousin se kai; sunevxousin
se pavntoqen, 44kai; ejdafiou`sin se kai; ta; tevkna sou ejn soiv, kai; oujk
ajfhvsousin livqon ejpi; livqon ejn soiv, ajnqÆ w|n oujk e[gnw" to;n kairo;n th`"
ejpiskoph`" sou.
45
Kai; eijselqw;n eij" to; iJero;n h[rxato ejkbavllein tou;" pwlou`nta"
46
levgwn aujtoi`": gevgraptai:
kai; e[stai oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`",
uJmei`" de; aujto;n ejpoihvsate sphvlaion lh/stw`n.
47
Kai; h\n didavskwn to; kaqÆ hJmevran ejn tw/̀ iJerw/̀. oiJ de; ajrcierei`" kai; oiJ
grammatei`" ejzhvtoun aujto;n ajpolevsai kai; oiJ prw`toi tou` laou`, 48kai;
oujc eu{riskon to; tiv poihvswsin, oJ lao;" ga;r a{pa" ejxekrevmato aujtou`
ajkouvwn.
20 Kai; ejgevneto ejn mia/̀ tw`n hJmerw`n didavskonto" aujtou` to;n lao;n
ejn tw/̀ iJerw/̀ kai; eujaggelizomevnou ejpevsthsan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ
grammatei`" su;n toi`" presbutevroi" 2kai; ei\pan levgonte" pro;"
aujtovn: eijpo;n hJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiei`", h] tiv" ejstin oJ
douv" soi th;n ejxousivan tauvthnÉ 3ajpokriqei;" de; ei\pen pro;" aujtouv":
ejrwthvsw uJma`" kagw; lovgon, kai; ei[pate moi: 4to; bavptisma Ij wavnnou
ejx oujranou` h\n h] ejx ajnqrwvpwnÉ 5oiJ de; sunelogivsanto pro;" eJautou;"
levgonte" o{ti eja;n ei[pwmen: ejx oujranou`, ejrei`: dia; tiv oujk
ejpisteuvsate aujtw/̀É 6eja;n de; ei[pwmen: ejx ajnqrwvpwn, oJ lao;" a{pa"
kataliqavsei hJma`", pepeismevno" gavr ejstin Ij wavnnhn profhvthn
ei\nai. 7kai; ajpekrivqhsan mh; eijdevnai povqen. 8kai; oJ Ij hsou`" ei\pen
aujtoi`": oujde; ejgw; levgw uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`.
9
H
[ rxato de; pro;" to;n lao;n levgein th;n parabolh;n tauvthn:
a[nqrwpo" »ti"¼ ejfuvteusen ajmpelw`na kai; ejxevdeto aujto;n gewrgoi`"
kai; ajpedhvmhsen crovnou" iJkanouv". 10kai; kairw/̀ ajpevsteilen pro;"
tou;" gewrgou;" dou`lon i{na ajpo; tou` karpou` tou` ajmpelw`no"
dwvsousin aujtw/̀: oiJ de; gewrgoi; ejxapevsteilan aujto;n deivrante"
kenovn. 11kai; prosevqeto e{teron pevmyai dou`lon: oiJ de; kakei`non
deivrante" kai; ajtimavsante" ejxapevsteilan kenovn. 12kai; prosevqeto
trivton pevmyai: oiJ de; kai; tou`ton traumativsante" ejxevbalon.
13
ei\pen de; oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no": tiv poihvswÉ pevmyw to;n uiJovn mou
to;n ajgaphtovn: i[sw" tou`ton ejntraphvsontai. 14ijdovnte" de; aujto;n oiJ
gewrgoi; dielogivzonto pro;" ajllhvlou" levgonte": ou|to" ejstin oJ
klhronovmo": ajpokteivnwmen aujtovn, i{na hJmw`n gevnhtai hJ klhronomiva.
15
kai; ejkbalovnte" aujto;n e[xw tou` ajmpelw`no" ajpevkteinan. tiv ou\n
poihvsei aujtoi`" oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no"É 16ejleuvsetai kai; ajpolevsei
tou;" gewrgou;" touvtou" kai; dwvsei to;n ajmpelw`na a[lloi".
ajkouvsante" de; ei\pan: mh; gevnoito. 17oJ de; ejmblevya" aujtoi`" ei\pen: tiv
ou\n ejstin to; gegrammevnon tou`to:
livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte",
ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva"É
18
pa`" oJ pesw;n ejpÆ ejkei`non to;n livqon sunqlasqhvsetai: ejfÆ o}n dÆ a]n
pevsh/, likmhvsei aujtovn. 19Kai; ejzhvthsan oiJ grammatei`" kai; oiJ
ajrcierei`" ejpibalei`n ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra" ejn aujth/̀ th/̀ w{ra/, kai;
ejfobhvqhsan to;n laovn, e[gnwsan ga;r o{ti pro;" aujtou;" ei\pen th;n
parabolh;n tauvthn.
20
Kai; parathrhvsante" ajpevsteilan ejgkaqevtou" uJpokrinomevnou"
eJautou;" dikaivou" ei\nai, i{na ejpilavbwntai aujtou` lovgou, w{ste
paradou`nai aujto;n th/̀ ajrch/̀ kai; th/̀ ejxousiva/ tou` hJgemovno". 21kai;
ejphrwvthsan aujto;n levgonte": didavskale, oi[damen o{ti ojrqw`" levgei"
kai; didavskei" kai; ouj lambavnei" provswpon, ajllÆ ejpÆ ajlhqeiva" th;n
oJdo;n tou` qeou` didavskei": 22e[xestin hJma`" Kaivsari fovron dou`nai h]
ou[É 23katanohvsa" de; aujtw`n th;n panourgivan ei\pen pro;" aujtouv":
24
deivxate moi dhnavrion: tivno" e[cei eijkovna kai; ejpigrafhvnÉ oiJ de;
ei\pan: Kaivsaro". 25oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": toivnun ajpovdote ta;
Kaivsaro" Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw/̀ qew/̀. 26kai; oujk i[scusan
ejpilabevsqai aujtou` rJhm
v ato" ejnantivon tou` laou` kai; qaumavsante"
ejpi; th/̀ ajpokrivsei aujtou` ejsivghsan.
27
Proselqovnte" dev tine" tw`n Saddoukaivwn, oiJ ajntilevgonte"
ajnavstasin mh; ei\nai, ejphrwvthsan aujto;n 28levgonte": didavskale,
Mwu>sh`" e[grayen hJmi`n, ejavn tino" ajdelfo;" ajpoqavnh/ e[cwn
gunai`ka, kai; ou|to" a[tekno" h\/, i{na lavbh/ oJ ajdelfo;" aujtou` th;n
gunai`ka kai; ejxanasthvsh/ spevrma tw`/ ajdelfw`/ aujtou`. 29eJpta; ou\n
ajdelfoi; h\san: kai; oJ prw`to" labw;n gunai`ka ajpevqanen a[tekno":
30
kai; oJ deuvtero" 31kai; oJ trivto" e[laben aujthvn, wJsauvtw" de; kai; oiJ
eJpta; ouj katevlipon tevkna kai; ajpevqanon. 32u{steron kai; hJ gunh;
ajpevqanen. 33hJ gunh; ou\n ejn th/̀ ajnastavsei tivno" aujtw`n givnetai gunhvÉ
oiJ ga;r eJpta; e[scon aujth;n gunai`ka. 34kai; ei\pen aujtoi`" oJ jIhsou`": oiJ
uiJoi; tou` aijw`no" touvtou gamou`sin kai; gamivskontai, 35oiJ de;
kataxiwqevnte" tou` aijw`no" ejkeivnou tucei`n kai; th`" ajnastavsew"
th`" ejk nekrw`n ou[te gamou`sin ou[te gamivzontai: 36oujde; ga;r
ajpoqanei`n e[ti duvnantai, ijsavggeloi gavr eijsin kai; uiJoiv eijsin qeou`
th`" ajnastavsew" uiJoi; o[nte". 37o{ti de; ejgeivrontai oiJ nekroiv, kai;
Mwu>sh`" ejmhvnusen ejpi; th`" bavtou, wJ" levgei kuvrion to;n qeo;n
jAbraa;m kai; qeo;n jIsaa;k kai; qeo;n jIakwvb. 38qeo;" de; oujk e[stin
nekrw`n ajlla; zwvntwn, pavnte" ga;r aujtw/̀ zw`sin. 39 A
j pokriqevnte" dev
tine" tw`n grammatevwn ei\pan: didavskale, kalw`" ei\pa". 40oujkevti
ga;r ejtovlmwn ejperwta`n aujto;n oujdevn.
41
Ei\pen de; pro;" aujtouv": pw`" levgousin to;n cristo;n ei\nai Daui;d
uiJovnÉ 42aujto;" ga;r Daui;d levgei ejn bivblw/ yalmw`n:
ei\pen kuvrio" tw`/ kurivw/ mou:
kavqou ejk dexiw`n mou,
43
e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion
tw`n podw`n sou.
44
Daui;d ou\n kuvrion aujto;n kalei`, kai; pw`" aujtou` uiJo"
v ejstinÉ
45
A
j kouvonto" de; panto;" tou` laou` ei\pen toi`" maqhtai`" »aujtou`¼:
46
prosevcete ajpo; tw`n grammatevwn tw`n qelovntwn peripatei`n ejn
stolai`" kai; filouvntwn ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`" kai;
prwtokaqedriva" ejn tai`" sunagwgai`" kai; prwtoklisiva" ejn toi`"
deivpnoi", 47oi} katesqivousin ta;" oijkiva" tw`n chrw`n kai; profavsei
makra; proseuvcontai: ou|toi lhvmyontai perissovteron krivma.
21 A
j nablevya" de; ei\den tou;" bavllonta" eij" to; gazofulavkion
ta; dw`ra aujtw`n plousivou". 2ei\den dev tina chvran penicra;n
bavllousan ejkei` lepta; duvo, 3kai; ei\pen: ajlhqw`" levgw uJmi`n o{ti hJ
chvra au{th hJ ptwch; plei`on pavntwn e[balen: 4pavnte" ga;r ou|toi ejk
tou` perisseuvonto" aujtoi`" e[balon eij" ta; dw`ra, au{th de; ejk tou`
uJsterhvmato" aujth`" pavnta to;n bivon o}n ei\cen e[balen.
5
Kaiv tinwn legovntwn peri; tou` iJerou` o{ti livqoi" kaloi`" kai;
ajnaqhvmasin kekovsmhtai ei\pen: 6tau`ta a} qewrei`te ejleuvsontai
hJmevrai ejn ai|" oujk ajfeqhvsetai livqo" ejpi; livqw/ o}" ouj kataluqhvsetai.
7
E
j phrwvthsan de; aujto;n levgonte": didavskale, povte ou\n tau`ta
e[stai kai; tiv to; shmei`on o{tan mevllh/ tau`ta givnesqaiÉ 8oJ de; ei\pen:
blevpete mh; planhqh`te: polloi; ga;r ejleuvsontai ejpi; tw/̀ ojnovmati mou
levgonte": ejgwv eijmi, kaiv: oJ kairo;" h[ggiken. mh; poreuqh`te ojpivsw
aujtw`n. 9o{tan de; ajkouvshte polevmou" kai; ajkatastasiva", mh;
ptohqh`te: dei` ga;r tau`ta genevsqai prw`ton, ajllÆ oujk eujqevw" to;
tevlo". 10Tovte e[legen aujtoi`": ejgerqhvsetai e[qno" ejpÆ e[qno" kai;
basileiva ejpi; basileivan, 11seismoiv te megavloi kai; kata; tovpou"
limoi; kai; loimoi; e[sontai, fovbhtra te kai; ajpÆ oujranou` shmei`a
megavla e[stai. 12Pro; de; touvtwn pavntwn ejpibalou`sin ejfÆ uJma`" ta;"
cei`ra" aujtw`n kai; diwvxousin, paradidovnte" eij" ta;" sunagwga;" kai;
fulakav", ajpagomevnou" ejpi; basilei`" kai; hJgemovna" e{neken tou`
ojnovmato" mou: 13ajpobhvsetai uJmi`n eij" martuvrion. 14qevte ou\n ejn tai`"
kardivai" uJmw`n mh; promeleta`n ajpologhqh`nai: 15ejgw; ga;r dwvsw uJmi`n
stovma kai; sofivan h|/ ouj dunhvsontai ajntisth`nai h] ajnteipei`n
a{pante" oiJ ajntikeivmenoi uJmi`n. 16paradoqhvsesqe de; kai; uJpo; gonevwn
kai; ajdelfw`n kai; suggenw`n kai; fivlwn, kai; qanatwvsousin ejx uJmw`n,
17
kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to; o[noma mou. 18kai; qri;x
ejk th`" kefalh`" uJmw`n ouj mh; ajpovlhtai. 19ejn th/̀ uJpomonh/̀ uJmw`n
kthvsasqe ta;" yuca;" uJmw`n.
20
{Otan de; i[dhte kukloumevnhn uJpo; stratopevdwn Ij erousalhvm,
tovte gnw`te o{ti h[ggiken hJ ejrhvmwsi" aujth`". 21tovte oiJ ejn th/̀
Ij oudaiva/ feugevtwsan eij" ta; o[rh kai; oiJ ejn mevsw/ aujth`"
ejkcwreivtwsan kai; oiJ ejn tai`" cwvrai" mh; eijsercevsqwsan eij" aujthvn,
22
o{ti hJmevrai ejkdikhvsew" au|tai eijsin tou` plhsqh`nai pavnta ta;
gegrammevna. 23oujai; tai`" ejn gastri; ejcouvsai" kai; tai`" qhlazouvsai"
ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai": e[stai ga;r ajnavgkh megavlh ejpi; th`" gh`"
kai; ojrgh; tw/̀ law/̀ touvtw/, 24kai; pesou`ntai stovmati macaivrh" kai;
aijcmalwtisqhvsontai eij" ta; e[qnh pavnta, kai; Ij erousalh;m e[stai
patoumevnh uJpo; ejqnw`n, a[cri ou| plhrwqw`sin kairoi; ejqnw`n.
25
Kai; e[sontai shmei`a ejn hJlivw/ kai; selhvnh/ kai; a[stroi", kai; ejpi;
th`" gh`" sunoch; ejqnw`n ejn ajporiva/ h[cou" qalavssh" kai; savlou,
26
ajpoyucovntwn ajnqrwvpwn ajpo; fovbou kai; prosdokiva" tw`n
ejpercomevnwn th/̀ oijkoumevnh/, aiJ ga;r dunavmei" tw`n oujranw`n
saleuqhvsontai. 27kai; tovte o[yontai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
ejrcovmenon ejn nefevlh/ meta; dunavmew" kai; dovxh" pollh`".
28
ajrcomevnwn de; touvtwn givnesqai ajnakuvyate kai; ejpavrate ta;"
kefala;" uJmw`n, diovti ejggivzei hJ ajpoluvtrwsi" uJmw`n.
29
Kai; ei\pen parabolh;n aujtoi`": i[dete th;n sukh`n kai; pavnta ta;
devndra: 30o{tan probavlwsin h[dh, blevponte" ajfÆ eJautw`n ginwvskete
o{ti h[dh ejggu;" to; qevro" ejstivn: 31ou{tw" kai; uJmei`", o{tan i[dhte tau`ta
ginovmena, ginwvskete o{ti ejgguv" ejstin hJ basileiva tou` qeou`. 32ajmh;n
levgw uJmi`n o{ti ouj mh; parevlqh/ hJ genea; au{th e{w" a]n pavnta gevnhtai.
33
oJ oujrano;" kai; hJ gh` pareleuvsontai, oiJ de; lovgoi mou ouj mh;
pareleuvsontai.
34
Prosevcete de; eJautoi`" mhvpote barhqw`sin uJmw`n aiJ kardivai ejn
kraipavlh/ kai; mevqh/ kai; merivmnai" biwtikai`" kai; ejpisth/̀ ejfÆ uJma`"
aijfnivdio" hJ hJmevra ejkeivnh 35wJ" pagiv": ejpeiseleuvsetai ga;r ejpi;
pavnta" tou;" kaqhmevnou" ejpi; provswpon pavsh" th`" gh`".
36
ajgrupnei`te de; ejn panti; kairw/̀ deovmenoi i{na katiscuvshte
ejkfugei`n tau`ta pavnta ta; mevllonta givnesqai kai; staqh`nai
e[mprosqen tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou.
37
\Hn de; ta;" hJmevra" ejn tw/̀ iJerw/̀ didavskwn, ta;" de; nuvkta"
ejxercovmeno" hjulivzeto eij" to; o[ro" to; kalouvmenon E
j laiw`n: 38kai;
pa`" oJ lao;" w[rqrizen pro;" aujto;n ejn tw/̀ iJerw/̀ ajkouvein aujtou`.
22 H
[ ggizen de; hJ eJorth; tw`n ajzuvmwn hJ legomevnh pavsca. 2kai;
ejzhvtoun oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" to; pw`" ajnevlwsin aujtovn,
ejfobou`nto ga;r to;n laovn. 3Eijsh`lqen de; satana`" eij" jIouvdan to;n
kalouvmenon Ij skariwvthn, o[nta ejk tou` ajriqmou` tw`n dwvdeka: 4kai;
ajpelqw;n sunelavlhsen toi`" ajrciereu`sin kai; strathgoi`" to; pw`"
aujtoi`" paradw/̀ aujtovn. 5kai; ejcavrhsan kai; sunevqento aujtw/̀ ajrguvrion
dou`nai. 6kai; ejxwmolovghsen, kai; ejzhvtei eujkairivan tou` paradou`nai
aujto;n a[ter o[clou aujtoi`".
7
\Hlqen de; hJ hJmevra tw`n ajzuvmwn, »ejn¼ h|/ e[dei quvesqai to; pavsca:
8
kai; ajpevsteilen Pevtron kai;
Ij wavnnhn eijpwvn: poreuqevnte"
eJtoimavsate hJmi`n to; pavsca i{na favgwmen. 9oiJ de; ei\pan aujtw/̀: pou`
qevlei" eJtoimavswmenÉ 10oJ de; ei\pen aujtoi`": ijdou; eijselqovntwn uJmw`n
eij" th;n povlin sunanthvsei uJmi`n a[nqrwpo" keravmion u{dato"
bastavzwn: ajkolouqhvsate aujtw/̀ eij" th;n oijkivan eij" h}n eijsporeuvetai,
11
kai; ejrei`te tw/̀ oijkodespovth/ th`" oijkiva": levgei soi oJ didavskalo":
pou` ejstin to; katavluma o{pou to; pavsca meta; tw`n maqhtw`n mou
favgwÉ 12kakei`no" uJmi`n deivxei ajnavgaion mevga ejstrwmevnon: ejkei`
eJtoimavsate. 13ajpelqovnte" de; eu|ron kaqw;" eijrhvkei aujtoi`" kai;
hJtoivmasan to; pavsca.
14
Kai; o{te ejgevneto hJ w{ra, ajnevpesen kai; oiJ ajpovstoloi su;n aujtw/̀.
15
kai; ei\pen pro;" aujtouv": ejpiqumiva/ ejpequvmhsa tou`to to; pavsca
fagei`n meqÆ uJmw`n pro; tou` me paqei`n: 16levgw ga;r uJmi`n o{ti ouj mh;
favgw aujto; e{w" o{tou plhrwqh/̀ ejn th/̀ basileiva/ tou` qeou`. 17kai;
dexavmeno" pothvrion eujcaristhvsa" ei\pen: lavbete tou`to kai;
diamerivsate eij" eJautouv": 18levgw ga;r uJmi`n, »o{ti¼ ouj mh; pivw ajpo; tou`
nu`n ajpo; tou` genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" ou| hJ basileiva tou` qeou`
e[lqh/. 19kai; labw;n a[rton eujcaristhvsa" e[klasen kai; e[dwken aujtoi`"
levgwn: tou`to ejstin to; sw`ma mou to; uJpe;r uJmw`n didovmenon: tou`to
poiei`te eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin. 20kai; to; pothvrion wJsauvtw" meta;
to; deipnh`sai, levgwn: tou`to to; pothvrion hJ kainh; diaqhvkh ejn tw/̀
ai{mati mou to; uJpe;r uJmw`n ejkcunnovmenon. 21Plh;n ijdou; hJ cei;r tou`
paradidovnto" me metÆ ejmou` ejpi; th`" trapevzh". 22o{ti oJ uiJo"
; me;n tou`
ajnqrwvpou kata; to; wJrismevnon poreuvetai, plh;n oujai; tw/̀ ajnqrwvpw/
ejkeivnw/ diÆ ou| paradivdotai. 23kai; aujtoi; h[rxanto suzhtei`n pro;"
eJautou;" to; tiv" a[ra ei[h ejx aujtw`n oJ tou`to mevllwn pravssein.
24
E
j gevneto de; kai; filoneikiva ejn aujtoi`", to; tiv" aujtw`n dokei` ei\nai
meivzwn. 25oJ de; ei\pen aujtoi`": oiJ basilei`" tw`n ejqnw`n kurieuvousin
aujtw`n kai; oiJ ejxousiavzonte" aujtw`n eujergevtai kalou`ntai. 26uJmei`" de;
oujc ou{tw", ajllÆ oJ meivzwn ejn uJmi`n ginevsqw wJ" oJ newvtero" kai; oJ
hJgouvmeno" wJ" oJ diakonw`n. 27tiv" ga;r meivzwn, oJ ajnakeivmeno" h] oJ
diakonw`nÉ oujci; oJ ajnakeivmeno"É ejgw; de; ejn mevsw/ uJmw`n eijmi wJ" oJ
diakonw`n. 28uJmei`" dev ejste oiJ diamemenhkovte" metÆ ejmou` ejn toi`"
peirasmoi`" mou: 29kagw; diativqemai uJmi`n kaqw;" dievqeto moi oJ pathvr
mou basileivan, 30i{na e[sqhte kai; pivnhte ejpi; th`" trapevzh" mou ejn
th/̀ basileiva/ mou, kai; kaqhvsesqe ejpi; qrovnwn ta;" dwvdeka fula;"
krivnonte" tou` jIsrahvl.
31
Sivmwn Sivmwn, ijdou; oJ satana`" ejxh/thvsato uJma`" tou` siniavsai wJ"
to;n si`ton: 32ejgw; de; ejdehvqhn peri; sou` i{na mh; ejklivph/ hJ pivsti" sou:
kai; suv pote ejpistrevya" sthvrison tou;" ajdelfouv" sou. 33oJ de; ei\pen
aujtw/̀: kuvrie, meta; sou` e{toimo" eijmi kai; eij" fulakh;n kai; eij"
qavnaton poreuvesqai. 34oJ de; ei\pen: levgw soi, Pevtre, ouj fwnhvsei
shvmeron ajlevktwr e{w" triv" me ajparnhvsh/ eijdevnai.
35
Kai; ei\pen aujtoi`": o{te ajpevsteila uJma`" a[ter ballantivou kai;
phvra" kai; uJpodhmavtwn, mhv tino" uJsterhvsateÉ oiJ de; ei\pan:
oujqenov". 36ei\pen de; aujtoi`": ajlla; nu`n oJ e[cwn ballavntion ajravtw,
oJmoivw" kai; phvran, kai; oJ mh; e[cwn pwlhsavtw to; iJmavtion aujtou` kai;
ajgorasavtw mavcairan. 37levgw ga;r uJmi`n o{ti tou`to to; gegrammevnon
dei` telesqh`nai ejn ejmoiv, tov: kai; meta; ajnovmwn ejlogivsqh: kai; ga;r
to; peri; ejmou` tevlo" e[cei. 38oiJ de; ei\pan: kuvrie, ijdou; mavcairai w|de
duvo. oJ de; ei\pen aujtoi`": iJkanovn ejstin.
39
Kai; ejxelqw;n ejporeuvqh kata; to; e[qo" eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n,
hjkolouvqhsan de; aujtw/̀ kai; oiJ maqhtaiv. 40genovmeno" de; ejpi; tou` tovpou
ei\pen aujtoi`": proseuvcesqe mh; eijselqei`n eij" peirasmovn. 41kai;
aujto;" ajpespavsqh ajpÆ aujtw`n wJsei; livqou bolh;n kai; qei;" ta; govnata
proshuvceto 42levgwn: pavter, eij bouvlei parevnegke tou`to to;
pothvrion ajpÆ ejmou`: plh;n mh; to; qevlhma mou ajlla; to; so;n ginevsqw. 43
áw[fqh de aujtw/̀ a[ggelo" ajpÆ oujranou` ejniscuvwn aujtovn. 44kai;
genovmeno" ejn ajgwniva/ ejktenevsteron proshuvceto: kai; ejgevneto oJ
iJdrw;" aujtou` wJsei; qrovmboi ai{mato" katabaivnonte" ejpi; th;n gh`n.â
45
kai; ajnasta;" ajpo; th`" proseuch`" ejlqw;n pro;" tou;" maqhta;" eu|ren
koimwmevnou" aujtou;" ajpo; th`" luvph", 46kai; ei\pen aujtoi`": tiv
kaqeuvdeteÉ ajnastavnte" proseuvcesqe, i{na mh; eijsevlqhte eij"
peirasmovn.
47
E
[ ti aujtou` lalou`nto" ijdou; o[clo", kai; oJ legovmeno" Ij ouvda" ei|"
tw`n dwvdeka prohvrceto aujtou;" kai; h[ggisen tw/̀ Ij hsou` filh`sai
aujtovn. 48 Ij hsou`" de; ei\pen aujtw/̀: Ij ouvda, filhvmati to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpou paradivdw"É 49ijdovnte" de; oiJ peri; aujto;n to; ejsovmenon
ei\pan: kuvrie, eij patavxomen ejn macaivrh/É 50kai; ejpavtaxen ei|" ti" ejx
aujtw`n tou` ajrcierevw" to;n dou`lon kai; ajfei`len to; ou\" aujtou` to;
dexiovn. 51ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: eja`te e{w" touvtou: kai;
aJyavmeno" tou` wjtivou ijas
v ato aujtovn. 52Ei\pen de; Ij hsou`" pro;" tou;"
paragenomevnou" ejpÆ aujto;n ajrcierei`" kai; strathgou;" tou` iJerou`
kai; presbutevrou": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai;
xuvlwnÉ 53kaqÆ hJmevran o[nto" mou meqÆ uJmw`n ejn tw/̀ iJerw/̀ oujk
ejxeteivnate ta;" cei`ra" ejpÆ ejmev, ajllÆ au{th ejsti;n uJmw`n hJ w{ra kai; hJ
ejxousiva tou` skovtou".
54
Sullabovnte" de; aujto;n h[gagon kai; eijshvgagon eij" th;n oijkivan
tou` ajrcierevw": oJ de; Pevtro" hjkolouvqei makrovqen. 55periayavntwn de;
pu`r ejn mevsw/ th`" aujlh`" kai; sugkaqisavntwn ejkavqhto oJ Pevtro"
mevso" aujtw`n. 56ijdou`sa de; aujto;n paidivskh ti" kaqhvmenon pro;" to;
fw`" kai; ajtenivsasa aujtw/̀ ei\pen: kai; ou|to" su;n aujtw/̀ h\n. 57oJ de;
hjrnhvsato levgwn: oujk oi\da aujtovn, guvnai. 58kai; meta; bracu; e{tero"
ijdw;n aujto;n e[fh: kai; su; ejx aujtw`n ei\. oJ de; Pevtro" e[fh: a[nqrwpe, oujk
eijmiv. 59kai; diastavsh" wJsei; w{ra" mia`" a[llo" ti" dii>scurivzeto
levgwn: ejpÆ ajlhqeiva" kai; ou|to" metÆ aujtou` h\n, kai; ga;r Galilai`o"
ejstin. 60ei\pen de; oJ Pevtro": a[nqrwpe, oujk oi\da o} levgei". kai;
paracrh`ma e[ti lalou`nto" aujtou` ejfwvnhsen ajlevktwr. 61kai;
strafei;" oJ kuvrio" ejnevbleyen tw/̀ Pevtrw/, kai; uJpemnhvsqh oJ Pevtro"
tou` rJhm
v ato" tou` kurivou wJ" ei\pen aujtw/̀ o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai
shvmeron ajparnhvsh/ me triv". 62kai; ejxelqw;n e[xw e[klausen pikrw`".
63
Kai; oiJ a[ndre" oiJ sunevconte" aujto;n ejnevpaizon aujtw/̀ devronte",
64
kai; perikaluvyante" aujto;n ejphrwvtwn levgonte": profhvteuson,
tiv" ejstin oJ paivsa" seÉ 65kai; e{tera polla; blasfhmou`nte" e[legon
eij" aujtovn.
66
Kai; wJ" ejgevneto hJmevra, sunhvcqh to; presbutevrion tou` laou`,
ajrcierei`" te kai; grammatei`", kai; ajphvgagon aujto;n eij" to;
sunevdrion aujtw`n 67levgonte": eij su; ei\ oJ cristov", eijpo;n hJmi`n. ei\pen
de; aujtoi`": eja;n uJmi`n ei[pw, ouj mh; pisteuvshte: 68eja;n de; ejrwthvsw, ouj
mh; ajpokriqh`te. 69ajpo; tou` nu`n de; e[stai oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpou
kaqhvmeno" ejk dexiw`n th`" dunavmew" tou` qeou`. 70ei\pan de; pavnte":
su; ou\n ei\ oJ uiJo"
; tou` qeou`É oJ de; pro;" aujtou;" e[fh: uJmei`" levgete o{ti
71
ejgwv eijmi. oiJ de; ei\pan: tiv e[ti e[comen marturiva" creivanÉ aujtoi; ga;r
hjkouvsamen ajpo; tou` stovmato" aujtou`.
23 Kai; ajnasta;n a{pan to; plh`qo" aujtw`n h[gagon aujto;n ejpi; to;n
Pila`ton. 2 H
[ rxanto de; kathgorei`n aujtou` levgonte": tou`ton
eu{ramen diastrevfonta to; e[qno" hJmw`n kai; kwluvonta fovrou"
Kaivsari didovnai kai; levgonta eJauto;n cristo;n basileva ei\nai. 3oJ de;
Pila`to" hjrwvthsen aujto;n levgwn: su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ oJ
de; ajpokriqei;" aujtw/̀ e[fh: su; levgei". 4oJ de; Pila`to" ei\pen pro;" tou;"
ajrcierei`" kai; tou;" o[clou": oujde;n euJrivskw ai[tion ejn tw/̀ ajnqrwvpw/
touvtw/. 5oiJ de; ejpivscuon levgonte" o{ti ajnaseivei to;n lao;n didavskwn
kaqÆ o{lh" th`" jIoudaiva", kai; ajrxavmeno" ajpo; th`" Galilaiva" e{w"
w|de.
6
Pila`to" de; ajkouvsa" ejphrwvthsen eij oJ a[nqrwpo" Galilai`o"
ejstin, 7kai; ejpignou;" o{ti ejk th`" ejxousiva"
H
J rwvd/ ou ejsti;n
ajnevpemyen aujto;n pro;"
H
J rwvd/ hn, o[nta kai; aujto;n ejn
IJ erosoluvmoi" ejn tauvtai" tai`" hJmevrai". 8 JO de; H
J rwvd/ h" ijdw;n to;n
Ij hsou`n ejcavrh livan, h\n ga;r ejx iJkanw`n crovnwn qevlwn ijdei`n aujto;n dia;
to; ajkouvein peri; aujtou` kai; h[lpizen ti shmei`on ijdei`n uJpÆ aujtou`
ginovmenon. 9ejphrwvta de; aujto;n ejn lovgoi" iJkanoi`", aujto;" de; oujde;n
ajpekrivnato aujtw/̀. 10eiJsthvkeisan de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`"
eujtovnw" kathgorou`nte" aujtou`. 11ejxouqenhvsa" de; aujto;n »kai;¼ oJ
H
J rwvd/ h" su;n toi`" strateuvmasin aujtou` kai; ejmpaivxa" peribalw;n
ejsqh`ta lampra;n ajnevpemyen aujto;n tw/̀ Pilavtw/. 12ejgevnonto de; fivloi
o{ te H
J rwvd/ h" kai; oJ Pila`to" ejn aujth/̀ th/̀ hJmevra/ metÆ ajllhvlwn:
prou>ph`rcon ga;r ejn e[cqra/ o[nte" pro;" aujtouv".
13
Pila`to" de; sugkalesavmeno" tou;" ajrcierei`" kai; tou;"
a[rconta" kai; to;n lao;n 14ei\pen pro;" aujtouv": proshnevgkate moi to;n
a[nqrwpon tou`ton wJ" ajpostrevfonta to;n laovn, kai; ijdou; ejgw; ejnwvpion
uJmw`n ajnakrivna" oujqe;n eu|ron ejn tw/̀ ajnqrwvpw/ touvtw/ ai[tion w|n
kathgorei`te katÆ aujtou`. 15ajllÆ oujde; H
J rwvd/ h", ajnevpemyen ga;r
aujto;n pro;" hJma`", kai; ijdou; oujde;n a[xion qanavtou ejsti;n
pepragmevnon aujtw/̀: 16paideuvsa" ou\n aujto;n ajpoluvsw. 18 A
j nevkragon
de; pamplhqei; levgonte": ai\re tou`ton, ajpovluson de; hJmi`n to;n
Barabba`n: 19o{sti" h\n dia; stavsin tina; genomevnhn ejn th/̀ povlei kai;
fovnon blhqei;" ejn th/̀ fulakh/̀. 20pavlin de; oJ Pila`to" prosefwvnhsen
aujtoi`" qevlwn ajpolu`sai to;n Ij hsou`n. 21oiJ de; ejpefwvnoun levgonte":
stauvrou stauvrou aujtovn. 22oJ de; trivton ei\pen pro;" aujtouv": tiv ga;r
kako;n ejpoivhsen ou|to"É oujde;n ai[tion qanavtou eu|ron ejn aujtw/̀:
paideuvsa" ou\n aujto;n ajpoluvsw. 23oiJ de; ejpevkeinto fwnai`" megavlai"
aijtouvmenoi aujto;n staurwqh`nai, kai; kativscuon aiJ fwnai; aujtw`n.
24
Kai; Pila`to" ejpevkrinen genevsqai to; ai[thma aujtw`n: 25ajpevlusen de;
to;n dia; stavsin kai; fovnon beblhmevnon eij" fulakh;n o}n hj/tou`nto, to;n
de; Ij hsou`n parevdwken tw/̀ qelhvmati aujtw`n.
26
Kai; wJ" ajphvgagon aujtovn, ejpilabovmenoi Sivmwna tina Kurhnai`on
ejrcovmenon ajpÆ ajgrou` ejpevqhkan aujtw/̀ to;n stauro;n fevrein o[pisqen
tou` Ij hsou`. 27 H
j kolouvqei de; aujtw/̀ polu; plh`qo" tou` laou` kai;
gunaikw`n ai} ejkovptonto kai; ejqrhvnoun aujtovn. 28strafei;" de; pro;"
aujta;" »oJ¼ Ij hsou`" ei\pen: qugatevre" Ij erousalhvm, mh; klaivete ejpÆ
ejmev: plh;n ejfÆ eJauta;" klaivete kai; ejpi; ta; tevkna uJmw`n, 29o{ti ijdou;
e[rcontai hJmevrai ejn ai|" ejrou`sin: makavriai aiJ stei`rai kai; aiJ koilivai
ai} oujk ejgevnnhsan kai; mastoi; oi} oujk e[qreyan.
30
tovte a[rxontai levgein toi`" o[resin:
pevsete ejfÆ hJma`",
kai; toi`" bounoi`":
kaluvyate hJma`":
31
o{ti eij ejn tw/̀ uJgrw/̀ xuvlw/ tau`ta poiou`sin, ejn tw/̀ xhrw/̀ tiv gevnhtaiÉ
32
H
[ gonto de; kai; e{teroi kakou`rgoi duvo su;n aujtw/̀ ajnaireqh`nai.
33
Kai; o{te h\lqon ejpi; to;n tovpon to;n kalouvmenon Kranivon, ejkei`
ejstauvrwsan aujto;n kai; tou;" kakouvrgou", o}n me;n ejk dexiw`n o}n de; ejx
ajristerw`n. 34 áoJ de Ij hsou`" e[legen: pavter, a[fe" aujtoi`", ouj ga;r
oi[dasin tiv poiou`sin.â diamerizovmenoi de; ta; iJmavtia aujtou` e[balon
klhvrou". 35Kai; eiJsthvkei oJ lao;" qewrw`n. ejxemukthvrizon de; kai; oiJ
a[rconte" levgonte": a[llou" e[swsen, swsavtw eJautovn, eij ou|to"
ejstin oJ cristo;" tou` qeou` oJ ejklektov". 36ejnevpaixan de; aujtw/̀ kai; oiJ
stratiw`tai prosercovmenoi, o[xo" prosfevronte" aujtw/̀ 37kai;
levgonte": eij su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn, sw`son seautovn. 38h\n
de; kai; ejpigrafh; ejpÆ aujtw/̀: oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn ou|to".
39
Ei|" de; tw`n kremasqevntwn kakouvrgwn ejblasfhvmei aujto;n levgwn:
oujci; su; ei\ oJ cristov"É sw`son seauto;n kai; hJma`". 40ajpokriqei;" de; oJ
e{tero" ejpitimw`n aujtw/̀ e[fh: oujde; fobh/̀ su; to;n qeovn, o{ti ejn tw/̀ aujtw/̀
krivmati ei\É 41kai; hJmei`" me;n dikaivw", a[xia ga;r w|n ejpravxamen
ajpolambavnomen: ou|to" de; oujde;n a[topon e[praxen. 42kai; e[legen:
Ij hsou`, mnhvsqhti mou o{tan e[lqh/" eij" th;n basileivan sou. 43kai; ei\pen
aujtw/̀: ajmhvn soi levgw, shvmeron metÆ ejmou` e[sh/ ejn tw/̀ paradeivsw/.
44
Kai; h\n h[dh wJsei; w{ra e{kth kai; skovto" ejgevneto ejfÆ o{lhn th;n gh`n
e{w" w{ra" ejnavth" 45tou` hJlivou ejklipovnto", ejscivsqh de; to;
katapevtasma tou` naou` mevson. 46kai; fwnhvsa" fwnh/̀ megavlh/ oJ
Ij hsou`" ei\pen: pavter, eij" cei`ra" sou parativqemai to; pneu`ma
mou. tou`to de; eijpw;n ejxevpneusen. 47ijdw;n de; oJ eJkatontavrch" to;
genovmenon ejdovxazen to;n qeo;n levgwn: o[ntw" oJ a[nqrwpo" ou|to"
divkaio" h\n. 48kai; pavnte" oiJ sumparagenovmenoi o[cloi ejpi; th;n
qewrivan tauvthn, qewrhvsante" ta; genovmena, tuvptonte" ta; sthvqh
uJpevstrefon. 49EiJsthvkeisan de; pavnte" oiJ gnwstoi; aujtw/̀ ajpo;
makrovqen kai; gunai`ke" aiJ sunakolouqou`sai aujtw/̀ ajpo; th`"
Galilaiva" oJrw`sai tau`ta.
50
Kai; ijdou; ajnh;r ojnovmati Ij wsh;f bouleuth;" uJpavrcwn »kai;¼ ajnh;r
ajgaqo;" kai; divkaio" -51ou|to" oujk h\n sugkatateqeimevno" th/̀ boulh/̀
kai; th/̀ pravxei aujtw`n- ajpo; A
J rimaqaiva" povlew" tw`n Ij oudaivwn, o}"
prosedevceto th;n basileivan tou` qeou`, 52ou|to" proselqw;n tw/̀
Pilavtw/ hj/thvsato to; sw`ma tou` Ij hsou` 53kai; kaqelw;n ejnetuvlixen
aujto; sindovni kai; e[qhken aujto;n ejn mnhvmati laxeutw/̀ ou| oujk h\n
oujdei;" ou[pw keivmeno". 54kai; hJmevra h\n paraskeuh`" kai; savbbaton
ejpevfwsken. 55Katakolouqhvsasai de; aiJ gunai`ke", ai{tine" h\san
sunelhluqui`ai ejk th`" Galilaiva" aujtw/̀, ejqeavsanto to; mnhmei`on kai;
wJ" ejtevqh to; sw`ma aujtou`, 56uJpostrevyasai de; hJtoivmasan ajrwvmata
kai; muvra.
kai; to; me;n savbbaton hJsuvcasan kata; th;n ejntolhvn.
24 Th/̀ de; mia/̀ tw`n sabbavtwn o[rqrou baqevw" ejpi; to; mnh`ma h\lqon
fevrousai a} hJtoivmasan ajrwvmata. 2eu|ron de; to;n livqon
ajpokekulismevnon ajpo; tou` mnhmeivou, 3eijselqou`sai de; oujc eu|ron to;
sw`ma tou` kurivou Ij hsou`. 4kai; ejgevneto ejn tw/̀ ajporei`sqai aujta;"
peri; touvtou kai; ijdou; a[ndre" duvo ejpevsthsan aujtai`" ejn ejsqh`ti
ajstraptouvsh/. 5ejmfovbwn de; genomevnwn aujtw`n kai; klinousw`n ta;
provswpa eij" th;n gh`n ei\pan pro;" aujtav": tiv zhtei`te to;n zw`nta
meta; tw`n nekrw`n: 6oujk e[stin w|de, ajlla; hjgevrqh. mnhvsqhte wJ"
ejlavlhsen uJmi`n e[ti w]n ejn th/̀ Galilaiva/ 7levgwn to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
o{ti dei` paradoqh`nai eij" cei`ra" ajnqrwvpwn aJmartwlw`n kai;
staurwqh`nai kai; th/̀ trivth/ hJmevra/ ajnasth`nai. 8kai; ejmnhvsqhsan tw`n
rJhmavtwn aujtou`. 9Kai; uJpostrevyasai ajpo; tou` mnhmeivou ajphvggeilan
tau`ta pavnta toi`" e{ndeka kai; pa`sin toi`" loipoi`". 10h\san de; hJ
Magdalhnh; Mariva kai; Ij wavnna kai; Mariva hJ Ij akwvbou kai; aiJ
loipai; su;n aujtai`". e[legon pro;" tou;" ajpostovlou" tau`ta, 11kai;
ejfavnhsan ejnwvpion aujtw`n wJsei; lh`ro" ta; rJhm
v ata tau`ta, kai;
hjpivstoun aujtai`". 12 JO de; Pevtro" ajnasta;" e[dramen ejpi; to;
mnhmei`on kai; parakuvya" blevpei ta; ojqovnia movna, kai; ajph`lqen pro;"
eJauto;n qaumavzwn to; gegonov".
13
Kai; ijdou; duvo ejx aujtw`n ejn aujth/̀ th/̀ hJmevra/ h\san poreuovmenoi eij"
kwvmhn ajpevcousan stadivou" eJxhvkonta ajpo; jIerousalhvm, h|/ o[noma
E
j mmaou`", 14kai; aujtoi; wJmivloun pro;" ajllhvlou" peri; pavntwn tw`n
sumbebhkovtwn touvtwn. 15kai; ejgevneto ejn tw/̀ oJmilei`n aujtou;" kai;
suzhtei`n kai; aujto;" Ij hsou`" ejggivsa" suneporeuveto aujtoi`", 16oiJ de;
ojfqalmoi; aujtw`n ejkratou`nto tou` mh; ejpignw`nai aujtovn. 17ei\pen de;
pro;" aujtouv": tivne" oiJ lovgoi ou|toi ou}" ajntibavllete pro;" ajllhvlou"
peripatou`nte"É kai; ejstavqhsan skuqrwpoiv. 18ajpokriqei;" de; ei|"
ojnovmati Kleopa`" ei\pen pro;" aujtovn: su; movno" paroikei`"
Ij erousalh;m kai; oujk e[gnw" ta; genovmena ejn aujth/̀ ejn tai`" hJmevrai"
tauvtai"É 19kai; ei\pen aujtoi`": poi`aÉ oiJ de; ei\pan aujtw/̀: ta; peri;
Ij hsou` tou` Nazarhnou`, o}" ejgevneto ajnh;r profhvth" dunato;" ejn e[rgw/
kai; lovgw/ ejnantivon tou` qeou` kai; panto;" tou` laou`, 20o{pw" te
parevdwkan aujto;n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ a[rconte" hJmw`n eij" krivma
qanavtou kai; ejstauvrwsan aujtovn. 21hJmei`" de; hjlpivzomen o{ti aujtov"
ejstin oJ mevllwn lutrou`sqai to;n Ij srahvl: ajllav ge kai; su;n pa`sin
touvtoi" trivthn tauvthn hJmevran a[gei ajfÆ ou| tau`ta ejgevneto. 22ajlla;
kai; gunai`ke" tine" ejx hJmw`n ejxevsthsan hJma`", genovmenai ojrqrinai;
ejpi; to; mnhmei`on, 23kai; mh; euJrou`sai to; sw`ma aujtou` h\lqon levgousai
kai; ojptasivan ajggevlwn eJwrakevnai, oi} levgousin aujto;n zh`n. 24kai;
ajph`lqon tine" tw`n su;n hJmi`n ejpi; to; mnhmei`on kai; eu|ron ou{tw"
kaqw;" kai; aiJ gunai`ke" ei\pon, aujto;n de; oujk ei\don. 25kai; aujto;" ei\pen
pro;" aujtouv": w\ ajnovhtoi kai; bradei`" th/̀ kardiva/ tou` pisteuvein ejpi;
pa`sin oi|" ejlavlhsan oiJ profh`tai: 26oujci; tau`ta e[dei paqei`n to;n
cristo;n kai; eijselqei`n eij" th;n dovxan aujtou`É 27kai; ajrxavmeno" ajpo;
Mwu>sevw" kai; ajpo; pavntwn tw`n profhtw`n diermhvneusen aujtoi`" ejn
pavsai" tai`" grafai`" ta; peri; eJautou`.
28
Kai; h[ggisan eij" th;n kwvmhn ou| ejporeuvonto, kai; aujto;"
prosepoihvsato porrwvteron poreuvesqai. 29kai; parebiavsanto aujto;n
levgonte": mei`non meqÆ hJmw`n, o{ti pro;" eJspevran ejsti;n kai; kevkliken
h[dh hJ hJmevra. kai; eijsh`lqen tou` mei`nai su;n aujtoi`". 30kai; ejgevneto ejn
tw/̀ katakliqh`nai aujto;n metÆ aujtw`n labw;n to;n a[rton eujlovghsen kai;
klavsa" ejpedivdou aujtoi`", 31aujtw`n de; dihnoivcqhsan oiJ ojfqalmoi; kai;
ejpevgnwsan aujtovn: kai; aujto;" a[fanto" ejgevneto ajpÆ aujtw`n. 32kai;
ei\pan pro;" ajllhvlou": oujci; hJ kardiva hJmw`n kaiomevnh h\n »ejn hJmi`n¼ wJ"
ejlavlei hJmi`n ejn th/̀ oJdw/̀, wJ" dihvnoigen hJmi`n ta;" grafav"É 33Kai;
ajnastavnte" aujth/̀ th/̀ w{ra/ uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m kai; eu|ron
hjqroismevnou" tou;" e{ndeka kai; tou;" su;n aujtoi`", 34levgonta" o{ti
o[ntw" hjgevrqh oJ kuvrio" kai; w[fqh Sivmwni. 35kai; aujtoi; ejxhgou`nto ta;
ejn th/̀ oJdw/̀ kai; wJ" ejgnwvsqh aujtoi`" ejn th/̀ klavsei tou` a[rtou.
36
Tau`ta de; aujtw`n lalouvntwn aujto;" e[sth ejn mevsw/ aujtw`n kai;
levgei aujtoi`": eijrhvnh uJmi`n. 37ptohqevnte" de; kai; e[mfoboi genovmenoi
ejdovkoun pneu`ma qewrei`n. 38kai; ei\pen aujtoi`": tiv tetaragmevnoi ejste;
kai; dia; tiv dialogismoi; ajnabaivnousin ejn th/̀ kardiva/ uJmw`nÉ 39i[dete
ta;" cei`ra" mou kai; tou;" povda" mou o{ti ejgwv eijmi aujtov":
yhlafhvsate me kai; i[dete, o{ti pneu`ma savrka kai; ojsteva oujk e[cei
kaqw;" ejme; qewrei`te e[conta. 40kai; tou`to eijpw;n e[deixen aujtoi`" ta;"
cei`ra" kai; tou;" povda". 41e[ti de; ajpistouvntwn aujtw`n ajpo; th`" cara`"
kai; qaumazovntwn ei\pen aujtoi`": e[cete ti brwvsimon ejnqavdeÉ 42oiJ de;
ejpevdwkan aujtw/̀ ijcquvo" ojptou` mevro": 43kai; labw;n ejnwvpion aujtw`n
e[fagen.
44
Ei\pen de; pro;" aujtouv": ou|toi oiJ lovgoi mou ou}" ejlavlhsa pro;"
uJma`" e[ti w]n su;n uJmi`n, o{ti dei` plhrwqh`nai pavnta ta; gegrammevna ejn
tw/̀ novmw/ Mwu>sevw" kai; toi`" profhvtai" kai; yalmoi`" peri; ejmou`.
45
tovte dihvnoixen aujtw`n to;n nou`n tou` sunievnai ta;" grafav": 46kai;
ei\pen aujtoi`" o{ti ou{tw" gevgraptai paqei`n to;n cristo;n kai;
ajnasth`nai ejk nekrw`n th/̀ trivth/ hJmevra/, 47kai; khrucqh`nai ejpi; tw/̀
ojnovmati aujtou` metavnoian eij" a[fesin aJmartiw`n eij" pavnta ta; e[qnh.
ajrxavmenoi ajpo; Ij erousalh;m 48uJmei`" mavrture" touvtwn. 49kai; »ijdou;¼
ejgw; ajpostevllw th;n ejpaggelivan tou` patrov" mou ejfÆ uJma`": uJmei`" de;
kaqivsate ejn th/̀ povlei e{w" ou| ejnduvshsqe ejx u{you" duvnamin.
50
E
j xhvgagen de; aujtou;" »e[xw¼ e{w" pro;" Bhqanivan, kai; ejpavra" ta;"
cei`ra" aujtou` eujlovghsen aujtouv". 51kai; ejgevneto ejn tw/̀ eujlogei`n
aujto;n aujtou;" dievsth ajpÆ aujtw`n kai; ajnefevreto eij" to;n oujranovn.
52
Kai; aujtoi; proskunhvsante" aujto;n uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m
meta; cara`" megavlh" 53kai; h\san dia; panto;" ejn tw/̀ iJerw/̀
eujlogou`nte" to;n qeovn.
KATA IWANNHN
1 E
j n ajrch/̀ h\n oJ lovgo", kai; oJ lovgo" h\n pro;" to;n qeovn, kai; qeo;"
h\n oJ lovgo". 2ou|to" h\n ejn ajrch/̀ pro;" to;n qeovn. 3pavnta diÆ aujtou`
ejgevneto, kai; cwri;" aujtou` ejgevneto oujde; e{n. o} gevgonen 4ejn aujtw/̀ zwh;
h\n, kai; hJ zwh; h\n to; fw`" tw`n ajnqrwvpwn: 5kai; to; fw`" ejn th/̀ skotiva/
faivnei, kai; hJ skotiva aujto; ouj katevlaben.
6
E
j gevneto a[nqrwpo", ajpestalmevno" para; qeou`, o[noma aujtw/̀
Ij wavnnh": 7ou|to" h\lqen eij" marturivan i{na marturhvsh/ peri; tou`
fwtov", i{na pavnte" pisteuvswsin diÆ aujtou`. 8oujk h\n ejkei`no" to; fw`",
ajllÆ i{na marturhvsh/ peri; tou` fwtov". 9 \Hn to; fw`" to; ajlhqinovn, o}
fwtivzei pavnta a[nqrwpon, ejrcovmenon eij" to;n kovsmon. 10ejn tw/̀ kovsmw/
h\n, kai; oJ kovsmo" diÆ aujtou` ejgevneto, kai; oJ kovsmo" aujto;n oujk e[gnw.
11
eij" ta; i[dia h\lqen, kai; oiJ i[dioi aujto;n ouj parevlabon. 12o{soi de;
e[labon aujtovn, e[dwken aujtoi`" ejxousivan tevkna qeou` genevsqai, toi`"
pisteuvousin eij" to; o[noma aujtou`, 13oi} oujk ejx aiJmavtwn oujde; ejk
qelhvmato" sarko;" oujde; ejk qelhvmato" ajndro;" ajllÆ ejk qeou`
ejgennhvqhsan.
14
Kai; oJ lovgo" sa;rx ejgevneto kai; ejskhvnwsen ejn hJmi`n, kai;
ejqeasavmeqa th;n dovxan aujtou`, dovxan wJ" monogenou`" para; patrov",
plhvrh" cavrito" kai; ajlhqeiva". 15 Ij wavnnh" marturei` peri; aujtou` kai;
kevkragen levgwn: ou|to" h\n o}n ei\pon: oJ ojpivsw mou ejrcovmeno"
e[mprosqen mou gevgonen, o{ti prw`to" mou h\n. 16o{ti ejk tou`
plhrwvmato" aujtou` hJmei`" pavnte" ejlavbomen kai; cavrin ajnti;
cavrito": 17o{ti oJ novmo" dia; Mwu>sevw" ejdovqh, hJ cavri" kai; hJ ajlhvqeia
dia; Ij hsou` Cristou` ejgevneto. 18Qeo;n oujdei;" eJwrv aken pwvpote:
monogenh;" qeo;" oJ w]n eij" to;n kovlpon tou` patro;" ejkei`no"
ejxhghvsato.
19
Kai; au{th ejsti;n hJ marturiva tou` Ij wavnnou, o{te ajpevsteilan
»pro;" aujto;n¼ oiJ Ij oudai`oi ejx IJ erosoluvmwn iJerei`" kai; Leuivta" i{na
ejrwthvswsin aujtovn: su; tiv" ei\É 20kai; wJmolovghsen kai; oujk hjrnhvsato,
kai; wJmolovghsen o{ti ejgw; oujk eijmi; oJ cristov". 21kai; hjrwvthsan aujtovn:
tiv ou\nÉ su; H
j liva" ei\É kai; levgei: oujk eijmiv. oJ profhvth" ei\ suvÉ kai;
ajpekrivqh: ou[. 22ei\pan ou\n aujtw/̀: tiv" ei\É i{na ajpovkrisin dw`men toi`"
pevmyasin hJma`": tiv levgei" peri; seautou`É 23e[fh:
ejgw; fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eujquvnate th;n oJdo;n kurivou, kaqw;" ei\pen H
j saiva
Ÿ " oJ profhvth".
25
Kai; ajpestalmevnoi h\san ejk tw`n Farisaivwn. kai; hjrwvthsan aujto;n
kai; ei\pan aujtw/̀: tiv ou\n baptivzei" eij su; oujk ei\ oJ cristo;" oujde;
H
j liva" oujde; oJ profhvth"É 26ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij wavnnh" levgwn: ejgw;
baptivzw ejn u{dati: mevso" uJmw`n e{sthken o}n uJmei`" oujk oi[date, 27oJ
ojpivsw mou ejrcovmeno", ou| oujk eijmi; »ejgw;¼ a[xio" i{na luvsw aujtou` to;n
iJmavnta tou` uJpodhvmato". 28tau`ta ejn Bhqaniva/ ejgevneto pevran tou`
Ij ordavnou, o{pou h\n oJ jIwavnnh" baptivzwn.
29
Th/̀ ejpauvrion blevpei to;n Ij hsou`n ejrcovmenon pro;" aujto;n kai;
levgei: i[de oJ ajmno;" tou` qeou` oJ ai[rwn th;n aJmartivan tou` kovsmou.
30
ou|to" ejstin uJpe;r ou| ejgw; ei\pon: ojpivsw mou e[rcetai ajnh;r o}"
e[mprosqen mou gevgonen, o{ti prw`to" mou h\n. 31kagw; oujk h[d/ ein
aujtovn, ajllÆ i{na fanerwqh/̀ tw/̀ jIsrah;l dia; tou`to h\lqon ejgw; ejn u{dati
baptivzwn. 32Kai; ejmartuvrhsen Ij wavnnh" levgwn o{ti teqevamai to;
pneu`ma katabai`non wJ" peristera;n ejx oujranou` kai; e[meinen ejpÆ
aujtovn. 33kagw; oujk h[d/ ein aujtovn, ajllÆ oJ pevmya" me baptivzein ejn
u{dati ejkei`no" moi ei\pen: ejfÆ o}n a]n i[dh/" to; pneu`ma katabai`non kai;
mevnon ejpÆ aujtovn, ou|to" ejstin oJ baptivzwn ejn pneuvmati aJgivw./ 34kagw;
eJwrv aka kai; memartuvrhka o{ti ou|to" ejstin oJ uiJo;" tou` qeou`.
35
Th/̀ ejpauvrion pavlin eiJsthvkei oJ jIwavnnh" kai; ejk tw`n maqhtw`n
aujtou` duvo 36kai; ejmblevya" tw/̀ Ij hsou` peripatou`nti levgei: i[de oJ
ajmno;" tou` qeou`. 37kai; h[kousan oiJ duvo maqhtai; aujtou` lalou`nto" kai;
hjkolouvqhsan tw/̀ Ij hsou`. 38strafei;" de; oJ Ij hsou`" kai; qeasavmeno"
aujtou;" ajkolouqou`nta" levgei aujtoi`": tiv zhtei`teÉ oiJ de; ei\pan aujtw/̀:
rJabbiv, o} levgetai meqermhneuovmenon didavskale, pou` mevnei"É 39levgei
aujtoi`": e[rcesqe kai; o[yesqe. h\lqan ou\n kai; ei\dan pou` mevnei kai;
parÆ aujtw/̀ e[meinan th;n hJmevran ejkeivnhn: w{ra h\n wJ" dekavth. 40 \Hn
A
j ndreva" oJ ajdelfo;" Sivmwno" Pevtrou ei|" ejk tw`n duvo tw`n
ajkousavntwn para; Ij wavnnou kai; ajkolouqhsavntwn aujtw/̀: 41euJrivskei
ou|to" prw`ton to;n ajdelfo;n to;n i[dion Sivmwna kai; levgei aujtw/̀:
euJrhvkamen to;n Messivan, o{ ejstin meqermhneuovmenon cristov".
42
h[gagen aujto;n pro;" to;n Ij hsou`n. ejmblevya" aujtw/̀ oJ Ij hsou`"
ei\pen: su; ei\ Sivmwn oJ uiJo"
;
Ij wavnnou, su; klhqhvsh/ Khfa`", o}
eJrmhneuvetai Pevtro".
43
Th/̀ ejpauvrion hjqevlhsen ejxelqei`n eij" th;n Galilaivan kai; euJrivskei
Fivlippon. kai; levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": ajkolouvqei moi. 44h\n de; oJ
24
Fivlippo" ajpo; Bhqsai>dav, ejk th`" povlew" A
j ndrevou kai; Pevtrou.
45
euJrivskei Fivlippo" to;n Naqanah;l kai; levgei aujtw/̀: o}n e[grayen
Mwu>sh`" ejn tw/̀ novmw/ kai; oiJ profh`tai euJrhvkamen, Ij hsou`n uiJo;n tou`
Ij wsh;f to;n ajpo; Nazarevt. 46kai; ei\pen aujtw/̀ Naqanahvl: ejk Nazare;t
duvnatai ti ajgaqo;n ei\naiÉ levgei aujtw/̀ »oJ¼ Fivlippo": e[rcou kai; i[de.
47
ei\den oJ Ij hsou`" to;n Naqanah;l ejrcovmenon pro;" aujto;n kai; levgei
peri; aujtou`: i[de ajlhqw`" Ij srahlivth" ejn w|/ dovlo" oujk e[stin. 48levgei
aujtw/̀ Naqanahvl: povqen me ginwvskei"É ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen
aujtw/̀: pro; tou` se Fivlippon fwnh`sai o[nta uJpo; th;n sukh`n ei\don se.
49
ajpekrivqh aujtw/̀ Naqanahvl: rJabbiv, su; ei\ oJ uiJo"
; tou` qeou`, su;
50
basileu;" ei\ tou` Ij srahvl. ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw/̀: o{ti
ei\pon soi o{ti ei\don se uJpokavtw th`" sukh`", pisteuvei"É meivzw
touvtwn o[yh/. 51kai; levgei aujtw/̀: ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, o[yesqe to;n
oujrano;n ajnew/govta kai; tou;" ajggevlou" tou` qeou` ajnabaivnonta" kai;
katabaivnonta" ejpi; to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou.
2 Kai; th/̀ hJmevra/ th/̀ trivth/ gavmo" ejgevneto ejn Kana; th`"
Galilaiva", kai; h\n hJ mhvthr tou` Ij hsou` ejkei`: 2ejklhvqh de; kai; oJ
Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" to;n gavmon. 3kai; uJsterhvsanto"
oi[nou levgei hJ mhvthr tou` Ij hsou` pro;" aujtovn: oi\non oujk e[cousin.
4
»kai;¼ levgei aujth/̀ oJ jIhsou`": tiv ejmoi; kai; soiv, guvnaiÉ ou[pw h{kei hJ
w{ra mou. 5levgei hJ mhvthr aujtou` toi`" diakovnoi": o{ ti a]n levgh/ uJmi`n
poihvsate. 6h\san de; ejkei` livqinai uJdrivai e}x kata; to;n kaqarismo;n tw`n
Ij oudaivwn keivmenai, cwrou`sai ajna; metrhta;" duvo h] trei`". 7levgei
aujtoi`" oJ Ij hsou`": gemivsate ta;" uJdriva" u{dato". kai; ejgevmisan
aujta;" e{w" a[nw. 8kai; levgei aujtoi`": ajntlhvsate nu`n kai; fevrete tw/̀
ajrcitriklivnw/: oiJ de; h[negkan. 9wJ" de; ejgeuvsato oJ ajrcitrivklino" to;
u{dwr oi\non gegenhmevnon kai; oujk h[d/ ei povqen ejstivn, oiJ de; diavkonoi
h[d/ eisan oiJ hjntlhkovte" to; u{dwr, fwnei` to;n numfivon oJ ajrcitrivklino"
10
kai; levgei aujtw/̀: pa`" a[nqrwpo" prw`ton to;n kalo;n oi\non tivqhsin
kai; o{tan mequsqw`sin to;n ejlavssw: su; tethvrhka" to;n kalo;n oi\non
e{w" a[rti. 11Tauvthn ejpoivhsen ajrch;n tw`n shmeivwn oJ Ij hsou`" ejn
Kana; th`" Galilaiva" kai; ejfanevrwsen th;n dovxan aujtou`, kai;
ejpivsteusan eij" aujto;n oiJ maqhtai; aujtou`.
12
Meta; tou`to katevbh eij" Kafarnaou;m aujto;" kai; hJ mhvthr aujtou`
kai; oiJ ajdelfoi; »aujtou`¼ kai; oiJ maqhtai; aujtou` kai; ejkei` e[meinan ouj
polla;" hJmevra".
13
Kai; ejggu;" h\n to; pavsca tw`n Ij oudaivwn, kai; ajnevbh eij"
IJ erosovluma oJ jIhsou`". 14Kai; eu|ren ejn tw/̀ iJerw/̀ tou;" pwlou`nta"
bova" kai; provbata kai; peristera;" kai; tou;" kermatista;"
kaqhmevnou", 15kai; poihvsa" fragevllion ejk scoinivwn pavnta"
ejxevbalen ejk tou` iJerou` tav te provbata kai; tou;" bova", kai; tw`n
kollubistw`n ejxevceen to; kevrma kai; ta;" trapevza" ajnevtreyen, 16kai;
toi`" ta;" peristera;" pwlou`sin ei\pen: a[rate tau`ta ejnteu`qen, mh;
poiei`te to;n oi\kon tou` patrov" mou oi\kon ejmporivou. 17ejmnhvsqhsan oiJ
maqhtai; aujtou` o{ti gegrammevnon ejstivn: oJ zh`lo" tou` oi[kou sou
katafavgetai me. 18 A
j pekrivqhsan ou\n oiJ jIoudai`oi kai; ei\pan
aujtw/̀: tiv shmei`on deiknuvei" hJmi`n o{ti tau`ta poiei`"É 19ajpekrivqh
Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": luvsate to;n nao;n tou`ton kai; ejn trisi;n
hJmevrai" ejgerw` aujtovn. 20ei\pan ou\n oiJ jIoudai`oi: tesseravkonta kai;
e}x e[tesin oijkodomhvqh oJ nao;" ou|to", kai; su; ejn trisi;n hJmevrai"
ejgerei`" aujtovnÉ 21ejkei`no" de; e[legen peri; tou` naou` tou` swvmato"
aujtou`. 22o{te ou\n hjgevrqh ejk nekrw`n, ejmnhvsqhsan oiJ maqhtai; aujtou`
o{ti tou`to e[legen, kai; ejpivsteusan th/̀ grafh/̀ kai; tw/̀ lovgw/ o}n ei\pen oJ
Ij hsou`".
23
JW" de; h\n ejn toi`" IJ erosoluvmoi" ejn tw/̀ pavsca ejn th/̀ eJorth/̀, polloi;
ejpivsteusan eij" to; o[noma aujtou` qewrou`nte" aujtou` ta; shmei`a a}
ejpoivei: 24aujto;" de; Ij hsou`" oujk ejpivsteuen aujto;n aujtoi`" dia; to;
aujto;n ginwvskein pavnta" 25kai; o{ti ouj creivan ei\cen i{na ti"
marturhvsh/ peri; tou` ajnqrwvpou: aujto;" ga;r ejgivnwsken tiv h\n ejn tw/̀
ajnqrwvpw/.
3 \Hn de; a[nqrwpo" ejk tw`n Farisaivwn, Nikovdhmo" o[noma aujtw/̀,
a[rcwn tw`n Ij oudaivwn: 2ou|to" h\lqen pro;" aujto;n nukto;" kai; ei\pen
aujtw/̀: rJabbiv, oi[damen o{ti ajpo; qeou` ejlhvluqa" didavskalo": oujdei;"
ga;r duvnatai tau`ta ta; shmei`a poiei`n a} su; poiei`", eja;n mh; h\/ oJ qeo;"
metÆ aujtou`. 3ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw/̀: ajmh;n ajmh;n levgw
soi, eja;n mhv ti" gennhqh/̀ a[nwqen, ouj duvnatai ijdei`n th;n basileivan
tou` qeou`. 4levgei pro;" aujto;n »oJ¼ Nikovdhmo": pw`" duvnatai a[nqrwpo"
gennhqh`nai gevrwn w[nÉ mh; duvnatai eij" th;n koilivan th`" mhtro;"
aujtou` deuvteron eijselqei`n kai; gennhqh`naiÉ 5ajpekrivqh Ij hsou`":
ajmh;n ajmh;n levgw soi, eja;n mhv ti" gennhqh/̀ ejx u{dato" kai; pneuvmato",
ouj duvnatai eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`. 6to;
gegennhmevnon ejk th`" sarko;" savrx ejstin, kai; to; gegennhmevnon ejk
tou` pneuvmato" pneu`ma ejstin. 7mh; qaumavsh/" o{ti ei\pon soi: dei`
uJma`" gennhqh`nai a[nwqen. 8to; pneu`ma o{pou qevlei pnei` kai; th;n
fwnh;n aujtou` ajkouvei", ajllÆ oujk oi\da" povqen e[rcetai kai; pou`
uJpavgei: ou{tw" ejsti;n pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` pneuvmato".
9
ajpekrivqh Nikovdhmo" kai; ei\pen aujtw/̀: pw`" duvnatai tau`ta
genevsqaiÉ 10ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw/̀: su; ei\ oJ didavskalo"
tou` jIsrah;l kai; tau`ta ouj ginwvskei"É 11ajmh;n ajmh;n levgw soi o{ti o}
oi[damen lalou`men kai; o} eJwravkamen marturou`men, kai; th;n
marturivan hJmw`n ouj lambavnete. 12eij ta; ejpivgeia ei\pon uJmi`n kai; ouj
pisteuvete, pw`" eja;n ei[pw uJmi`n ta; ejpouravnia pisteuvseteÉ 13kai;
oujdei;" ajnabevbhken eij" to;n oujrano;n eij mh; oJ ejk tou` oujranou`
katabav", oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou. 14Kai; kaqw;" Mwu>sh`" u{ywsen to;n
o[fin ejn th/̀ ejrhvmw/, ou{tw" uJywqh`nai dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou, 15i{na
pa`" oJ pisteuvwn ejn aujtw/̀ e[ch/ zwh;n aijwvnion.
16
ou{tw" ga;r hjgavphsen oJ qeo;" to;n kovsmon, w{ste to;n uiJo;n to;n
monogenh` e[dwken, i{na pa`" oJ pisteuvwn eij" aujto;n mh; ajpovlhtai ajllÆ
e[ch/ zwh;n aijwvnion. 17ouj ga;r ajpevsteilen oJ qeo;" to;n uiJo;n eij" to;n
kovsmon i{na krivnh/ to;n kovsmon, ajllÆ i{na swqh/̀ oJ kovsmo" diÆ aujtou`. 18oJ
pisteuvwn eij" aujto;n ouj krivnetai: oJ de; mh; pisteuvwn h[dh kevkritai,
o{ti mh; pepivsteuken eij" to; o[noma tou` monogenou`" uiJou` tou` qeou`.
19
au{th dev ejstin hJ krivsi" o{ti to; fw`" ejlhvluqen eij" to;n kovsmon kai;
hjgavphsan oiJ a[nqrwpoi ma`llon to; skovto" h] to; fw`": h\n ga;r aujtw`n
ponhra; ta; e[rga. 20pa`" ga;r oJ fau`la pravsswn misei` to; fw`" kai; oujk
e[rcetai pro;" to; fw`", i{na mh; ejlegcqh/̀ ta; e[rga aujtou`: 21oJ de; poiw`n
th;n ajlhvqeian e[rcetai pro;" to; fw`", i{na fanerwqh/̀ aujtou` ta; e[rga
o{ti ejn qew/̀ ejstin eijrgasmevna.
22
Meta; tau`ta h\lqen oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" th;n
Ij oudaivan gh`n kai; ejkei` dievtriben metÆ aujtw`n kai; ejbavptizen. 23 \Hn de;
kai; oJ jIwavnnh" baptivzwn ejn Aijnw;n ejggu;" tou` Saleivm, o{ti u{data
polla; h\n ejkei`, kai; paregivnonto kai; ejbaptivzonto: 24ou[pw ga;r h\n
beblhmevno" eij" th;n fulakh;n oJ Ij wavnnh". 25 E
j gevneto ou\n zhvthsi"
ejk tw`n maqhtw`n Ij wavnnou meta; Ij oudaivou peri; kaqarismou`. 26kai;
h\lqon pro;" to;n Ij wavnnhn kai; ei\pan aujtw/̀: rJabbiv, o}" h\n meta; sou`
pevran tou` Ij ordavnou, w|/ su; memartuvrhka", i[de ou|to" baptivzei kai;
pavnte" e[rcontai pro;" aujtovn. 27ajpekrivqh Ij wavnnh" kai; ei\pen: ouj
duvnatai a[nqrwpo" lambavnein oujde; e}n eja;n mh; h\/ dedomevnon aujtw/̀ ejk
tou` oujranou`. 28aujtoi; uJmei`" moi marturei`te o{ti ei\pon »o{ti¼ oujk eijmi;
ejgw; oJ Cristov", ajllÆ o{ti ajpestalmevno" eijmi; e[mprosqen ejkeivnou. 29oJ
e[cwn th;n nuvmfhn numfivo" ejstivn: oJ de; fivlo" tou` numfivou oJ eJsthkw;"
kai; ajkouvwn aujtou` cara/̀ caivrei dia; th;n fwnh;n tou` numfivou. au{th
ou\n hJ cara; hJ ejmh; peplhvrwtai. 30ejkei`non dei` aujxavnein, ejme; de;
ejlattou`sqai.
31
JO a[nwqen ejrcovmeno" ejpavnw pavntwn ejstivn: oJ w]n ejk th`" gh`" ejk th`"
gh`" ejstin kai; ejk th`" gh`" lalei`. oJ ejk tou` oujranou` ejrcovmeno"
»ejpavnw pavntwn ejstivn¼: 32o} eJwrv aken kai; h[kousen tou`to marturei`,
kai; th;n marturivan aujtou` oujdei;" lambavnei. 33oJ labw;n aujtou` th;n
marturivan ejsfravgisen o{ti oJ qeo;" ajlhqhv" ejstin. 34o}n ga;r
ajpevsteilen oJ qeo;" ta; rJhm
v ata tou` qeou` lalei`, ouj ga;r ejk mevtrou
35
divdwsin to; pneu`ma. oJ path;r ajgapa/̀ to;n uiJo;n kai; pavnta devdwken ejn
th/̀ ceiri; aujtou`. 36oJ pisteuvwn eij" to;n uiJo;n e[cei zwh;n aijwvnion: oJ de;
ajpeiqw`n tw/̀ uiJw/̀ oujk o[yetai zwhvn, ajllÆ hJ ojrgh; tou` qeou` mevnei ejpÆ
aujtovn.
4 JW" ou\n e[gnw oJ Ij hsou`" o{ti h[kousan oiJ Farisai`oi o{ti
Ij hsou`" pleivona" maqhta;" poiei` kai; baptivzei h]
Ij wavnnh"
2
- kaivtoige Ij hsou`" aujto;" oujk ejbavptizen ajllÆ oiJ maqhtai; aujtou`3
ajfh`ken th;n Ij oudaivan kai; ajph`lqen pavlin eij" th;n Galilaivan. 4
E
[ dei de; aujto;n dievrcesqai dia; th`" Samareiva". 5e[rcetai ou\n eij"
povlin th`" Samareiva" legomevnhn Suca;r plhsivon tou` cwrivou o}
e[dwken Ij akw;b »tw/̀¼ Ij wsh;f tw/̀ uiJw/̀ aujtou`: 6h\n de; ejkei` phgh; tou`
Ij akwvb. oJ ou\n Ij hsou`" kekopiakw;" ejk th`" oJdoiporiva" ejkaqevzeto
ou{tw" ejpi; th/̀ phgh/̀: w{ra h\n wJ" e{kth.
7
e[rcetai gunh; ejk th`" Samareiva" ajntlh`sai u{dwr. levgei aujth/̀ oJ
Ij hsou`": dov" moi pei`n: 8oiJ ga;r maqhtai; aujtou` ajpelhluvqeisan eij"
th;n povlin i{na trofa;" ajgoravswsin. 9levgei ou\n aujtw/̀ hJ gunh; hJ
Samari`ti": pw`" su; Ij oudai`o" w]n parÆ ejmou` pei`n aijtei`" gunaiko;"
Samarivtido" ou[sh"É ouj ga;r sugcrw`ntai Ij oudai`oi Samarivtai".
10
ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujth/̀: eij h[d/ ei" th;n dwrea;n tou` qeou`
kai; tiv" ejstin oJ levgwn soi: dov" moi pei`n, su; a]n h[/thsa" aujto;n kai;
e[dwken a[n soi u{dwr zw`n. 11levgei aujtw/̀ »hJ gunhv¼: kuvrie, ou[te a[ntlhma
e[cei" kai; to; frevar ejsti;n baquv: povqen ou\n e[cei" to; u{dwr to; zw`nÉ
12
mh; su; meivzwn ei\ tou` patro;" hJmw`n Ij akwvb, o}" e[dwken hJmi`n to;
frevar kai; aujto;" ejx aujtou` e[pien kai; oiJ uiJoi; aujtou` kai; ta; qrevmmata
aujtou`É 13ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujth/̀: pa`" oJ pivnwn ejk tou`
u{dato" touvtou diyhvsei pavlin: 14o}" dÆ a]n pivh/ ejk tou` u{dato" ou| ejgw;
dwvsw aujtw/̀, ouj mh; diyhvsei eij" to;n aijw`na, ajlla; to; u{dwr o} dwvsw aujtw/̀
genhvsetai ejn aujtw/̀ phgh; u{dato" aJllomevnou eij" zwh;n aijwvnion.
15
levgei pro;" aujto;n hJ gunhv: kuvrie, dov" moi tou`to to; u{dwr, i{na mh;
diyw` mhde; dievrcwmai ejnqavde ajntlei`n.
16
levgei aujth/̀: u{page fwvnhson to;n a[ndra sou kai; ejlqe; ejnqavde.
17
ajpekrivqh hJ gunh; kai; ei\pen aujtw/̀: oujk e[cw a[ndra. levgei aujth/̀ oJ
Ij hsou`": kalw`" ei\pa" o{ti a[ndra oujk e[cw: 18pevnte ga;r a[ndra" e[sce"
kai; nu`n o}n e[cei" oujk e[stin sou ajnhvr: tou`to ajlhqe;" ei[rhka". 19levgei
aujtw/̀ hJ gunhv: kuvrie, qewrw` o{ti profhvth" ei\ suv. 20oiJ patevre" hJmw`n
ejn tw/̀ o[rei touvtw/ prosekuvnhsan: kai; uJmei`" levgete o{ti ejn
IJ erosoluvmoi" ejsti;n oJ tovpo" o{pou proskunei`n dei`. 21levgei aujth/̀ oJ
Ij hsou`": pivsteue moi, guvnai, o{ti e[rcetai w{ra o{te ou[te ejn tw/̀ o[rei
touvtw/ ou[te ejn IJ erosoluvmoi" proskunhvsete tw/̀ patriv. 22uJmei`"
proskunei`te o} oujk oi[date: hJmei`" proskunou`men o} oi[damen, o{ti hJ
swthriva ejk tw`n Ij oudaivwn ejstivn. 23ajlla; e[rcetai w{ra kai; nu`n
ejstin, o{te oiJ ajlhqinoi; proskunhtai; proskunhvsousin tw/̀ patri; ejn
pneuvmati kai; ajlhqeiva:/ kai; ga;r oJ path;r toiouvtou" zhtei` tou;"
proskunou`nta" aujtovn. 24pneu`ma oJ qeov", kai; tou;" proskunou`nta"
aujto;n ejn pneuvmati kai; ajlhqeiva/ dei` proskunei`n. 25levgei aujtw/̀ hJ
gunhv: oi\da o{ti Messiva" e[rcetai oJ legovmeno" cristov": o{tan e[lqh/
ejkei`no", ajnaggelei` hJmi`n a{panta. 26levgei aujth/̀ oJ Ij hsou`": ejgwv
eijmi, oJ lalw`n soi.
27
Kai; ejpi; touvtw/ h\lqan oiJ maqhtai; aujtou` kai; ejqauvmazon o{ti meta;
gunaiko;" ejlavlei: oujdei;" mevntoi ei\pen: tiv zhtei`" h[ tiv lalei`" metÆ
aujth`"É 28ajfh`ken ou\n th;n uJdrivan aujth`" hJ gunh; kai; ajph`lqen eij" th;n
povlin kai; levgei toi`" ajnqrwvpoi": 29deu`te i[dete a[nqrwpon o}" ei\pen
moi pavnta o{sa ejpoivhsa, mhvti ou|to" ejstin oJ cristov"É 30ejxh`lqon ejk
th`" povlew" kai; h[rconto pro;" aujtovn.
31
E
j n tw/̀ metaxu; hjrwvtwn aujto;n oiJ maqhtai; levgonte": rJabbiv,
favge. 32oJ de; ei\pen aujtoi`": ejgw; brw`sin e[cw fagei`n h}n uJmei`" oujk
oi[date. 33e[legon ou\n oiJ maqhtai; pro;" ajllhvlou": mhv ti" h[negken
aujtw/̀ fagei`nÉ 34levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ejmo;n brw`ma ejstin i{na
poihvsw to; qevlhma tou` pevmyanto" me kai; teleiwvsw aujtou` to; e[rgon.
35
oujc uJmei`" levgete o{ti e[ti tetravmhno" ejstin kai; oJ qerismo;"
e[rcetaiÉ ijdou; levgw uJmi`n, ejpavrate tou;" ojfqalmou;" uJmw`n kai;
qeavsasqe ta;" cwvra" o{ti leukaiv eijsin pro;" qerismovn. h[dh 36oJ
qerivzwn misqo;n lambavnei kai; sunavgei karpo;n eij" zwh;n aijwvnion, i{na
oJ speivrwn oJmou` caivrh/ kai; oJ qerivzwn. 37ejn ga;r touvtw/ oJ lovgo" ejsti;n
ajlhqino;" o{ti a[llo" ejsti;n oJ speivrwn kai; a[llo" oJ qerivzwn. 38ejgw;
ajpevsteila uJma`" qerivzein o} oujc uJmei`" kekopiavkate: a[lloi
kekopiavkasin kai; uJmei`" eij" to;n kovpon aujtw`n eijselhluvqate.
39
E
j k de; th`" povlew" ejkeivnh" polloi; ejpivsteusan eij" aujto;n tw`n
Samaritw`n dia; to;n lovgon th`" gunaiko;" marturouvsh" o{ti ei\pen moi
pavnta a} ejpoivhsa. 40wJ" ou\n h\lqon pro;" aujto;n oiJ Samari`tai, hjrwvtwn
aujto;n mei`nai parÆ aujtoi`": kai; e[meinen ejkei` duvo hJmevra". 41kai;
pollw/̀ pleivou" ejpivsteusan dia; to;n lovgon aujtou`, 42th/̀ te gunaiki;
e[legon o{ti oujkevti dia; th;n sh;n lalia;n pisteuvomen, aujtoi; ga;r
ajkhkovamen kai; oi[damen o{ti ou|to" ejstin ajlhqw`" oJ swth;r tou`
kovsmou.
43
Meta; de; ta;" duvo hJmevra" ejxh`lqen ejkei`qen eij" th;n Galilaivan:
44
aujto;" ga;r Ij hsou`" ejmartuvrhsen o{ti profhvth" ejn th/̀ ijdiva/
patrivdi timh;n oujk e[cei. 45o{te ou\n h\lqen eij" th;n Galilaivan,
ejdevxanto aujto;n oiJ Galilai`oi pavnta eJwrakovte" o{sa ejpoivhsen ejn
IJ erosoluvmoi" ejn th/̀ eJorth/̀, kai; aujtoi; ga;r h\lqon eij" th;n eJorthvn.
46
\Hlqen ou\n pavlin eij" th;n Kana; th`" Galilaiva", o{pou ejpoivhsen to;
u{dwr oi\non. Kai; h\n ti" basiliko;" ou| oJ uiJo"
; hjsqevnei ejn
47
Kafarnaouvm. ou|to" ajkouvsa" o{ti Ij hsou`" h{kei ejk th`" Ij oudaiva"
eij" th;n Galilaivan ajph`lqen pro;" aujto;n kai; hjrwvta i{na katabh/̀ kai;
ijas
v htai aujtou` to;n uiJovn, h[mellen ga;r ajpoqnhvs
/ kein. 48ei\pen ou\n oJ
Ij hsou`" pro;" aujtovn: eja;n mh; shmei`a kai; tevrata i[dhte, ouj mh;
pisteuvshte. 49levgei pro;" aujto;n oJ basilikov": kuvrie, katavbhqi pri;n
ajpoqanei`n to; paidivon mou. 50levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": poreuvou, oJ uiJo"
v
sou zh/̀. ejpivsteusen oJ a[nqrwpo" tw/̀ lovgw/ o}n ei\pen aujtw/̀ oJ Ij hsou`"
kai; ejporeuveto. 51h[dh de; aujtou` katabaivnonto" oiJ dou`loi aujtou`
uJphvnthsan aujtw/̀ levgonte" o{ti oJ pai`" aujtou` zh/̀. 52ejpuvqeto ou\n th;n
w{ran parÆ aujtw`n ejn h|/ komyovteron e[scen: ei\pan ou\n aujtw/̀ o{ti ejcqe;"
w{ran eJbdovmhn ajfh`ken aujto;n oJ puretov". 53e[gnw ou\n oJ path;r o{ti »ejn¼
ejkeivnh/ th/̀ w{ra/ ejn h|/ ei\pen aujtw/̀ oJ Ij hsou`": oJ uiJo"
v sou zh/̀, kai;
54
ejpivsteusen aujto;" kai; hJ oijkiva aujtou` o{lh. Tou`to »de;¼ pavlin
deuvteron shmei`on ejpoivhsen oJ jIhsou`" ejlqw;n ejk th`" Ij oudaiva" eij"
th;n Galilaivan.
5 Meta; tau`ta h\n eJorth; tw`n Ij oudaivwn kai; ajnevbh jIhsou`" eij"
IJ erosovluma. 2 E
[ stin de; ejn toi`" IJ erosoluvmoi" ejpi; th/̀ probatikh/̀
kolumbhvqra hJ ejpilegomevnh E
J brai>sti; Bhqzaqa; pevnte stoa;"
3
e[cousa. ejn tauvtai" katevkeito plh`qo" tw`n ajsqenouvntwn, tuflw`n,
cwlw`n, xhrw`n. 5h\n dev ti" a[nqrwpo" ejkei` triavkonta »kai;¼ ojktw; e[th
e[cwn ejn th/̀ ajsqeneiva/ aujtou`: 6tou`ton ijdw;n oJ Ij hsou`" katakeivmenon
kai; gnou;" o{ti polu;n h[dh crovnon e[cei, levgei aujtw/̀: qevlei" uJgih;"
genevsqaiÉ 7ajpekrivqh aujtw/̀ oJ ajsqenw`n: kuvrie, a[nqrwpon oujk e[cw i{na
o{tan taracqh/̀ to; u{dwr bavlh/ me eij" th;n kolumbhvqran: ejn w|/ de;
e[rcomai ejgwv, a[llo" pro; ejmou` katabaivnei. 8levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`":
e[geire a\ron to;n kravbatton sou kai; peripavtei. 9kai; eujqevw" ejgevneto
uJgih;" oJ a[nqrwpo" kai; h\ren to;n kravbatton aujtou` kai; periepavtei.
\Hn de; savbbaton ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/. 10e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi
tw/̀ teqerapeumevnw/: savbbaton ejstin, kai; oujk e[xestin soi a\rai to;n
kravbatton sou. 11oJ de; ajpekrivqh aujtoi`": oJ poihvsa" me uJgih` ejkei`no"
moi ei\pen: a\ron to;n kravbatton sou kai; peripavtei. 12hjrwvthsan
aujtovn: tiv" ejstin oJ a[nqrwpo" oJ eijpwvn soi: a\ron kai; peripavteiÉ 13oJ
de; ijaqei;" oujk h[d/ ei tiv" ejstin, oJ ga;r Ij hsou`" ejxevneusen o[clou o[nto"
ejn tw/̀ tovpw/. 14meta; tau`ta euJrivskei aujto;n oJ jIhsou`" ejn tw/̀ iJerw/̀ kai;
ei\pen aujtw/̀: i[de uJgih;" gevgona", mhkevti aJmavrtane, i{na mh; cei`ron
soiv ti gevnhtai. 15ajph`lqen oJ a[nqrwpo" kai; ajnhvggeilen toi`"
Ij oudaivoi" o{ti Ij hsou`" ejstin oJ poihvsa" aujto;n uJgih`. 16kai; dia; tou`to
ejdivwkon oiJ Ij oudai`oi to;n Ij hsou`n, o{ti tau`ta ejpoivei ejn sabbavtw/. 17
JO de; » Ij hsou`"¼ ajpekrivnato aujtoi`": oJ pathvr mou e{w" a[rti
ejrgavzetai kagw; ejrgavzomai: 18dia; tou`to ou\n ma`llon ejzhvtoun aujto;n
oiJ jIoudai`oi ajpoktei`nai, o{ti ouj movnon e[luen to; savbbaton, ajlla; kai;
patevra i[dion e[legen to;n qeo;n i[son eJauto;n poiw`n tw/̀ qew/̀.
19
A
j pekrivnato ou\n oJ Ij hsou`" kai; e[legen aujtoi`": ajmh;n ajmh;n levgw
uJmi`n, ouj duvnatai oJ uiJo"
; poiei`n ajfÆ eJautou` oujde;n eja;n mhv ti blevph/
to;n patevra poiou`nta: a} ga;r a]n ejkei`no" poih/̀, tau`ta kai; oJ uiJo"
;
20
oJmoivw" poiei`. oJ ga;r path;r filei` to;n uiJo;n kai; pavnta deivknusin
aujtw/̀ a} aujto;" poiei`, kai; meivzona touvtwn deivxei aujtw/̀ e[rga, i{na
uJmei`" qaumavzhte. 21w{sper ga;r oJ path;r ejgeivrei tou;" nekrou;" kai;
zw/opoiei`, ou{tw" kai; oJ uiJo"
; ou}" qevlei zw/opoiei`. 22oujde; ga;r oJ path;r
krivnei oujdevna, ajlla; th;n krivsin pa`san devdwken tw/̀ uiJw,/̀ 23i{na pavnte"
timw`si to;n uiJo;n kaqw;" timw`si to;n patevra. oJ mh; timw`n to;n uiJo;n ouj
tima/̀ to;n patevra to;n pevmyanta aujtovn. 24 A
j mh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
oJ to;n lovgon mou ajkouvwn kai; pisteuvwn tw/̀ pevmyanti me e[cei zwh;n
aijwvnion kai; eij" krivsin oujk e[rcetai, ajlla; metabevbhken ejk tou`
qanavtou eij" th;n zwhvn. 25ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti e[rcetai w{ra kai;
nu`n ejstin o{te oiJ nekroi; ajkouvsousin th`" fwnh`" tou` uiJou` tou` qeou`
kai; oiJ ajkouvsante" zhvsousin. 26w{sper ga;r oJ path;r e[cei zwh;n ejn
eJautw/̀, ou{tw" kai; tw/̀ uiJw/̀ e[dwken zwh;n e[cein ejn eJautw/̀. 27kai;
ejxousivan e[dwken aujtw/̀ krivsin poiei`n, o{ti uiJo"
; ajnqrwvpou ejstivn. 28mh;
qaumavzete tou`to, o{ti e[rcetai w{ra ejn h|/ pavnte" oiJ ejn toi`"
mnhmeivoi" ajkouvsousin th`" fwnh`" aujtou` 29kai; ejkporeuvsontai oiJ ta;
ajgaqa; poihvsante" eij" ajnavstasin zwh`", oiJ de; ta; fau`la pravxante"
eij" ajnavstasin krivsew".
30
Ouj duvnamai ejgw; poiei`n ajpÆ ejmautou` oujdevn: kaqw;" ajkouvw krivnw,
kai; hJ krivsi" hJ ejmh; dikaiva ejstivn, o{ti ouj zhtw` to; qevlhma to; ejmo;n
ajlla; to; qevlhma tou` pevmyanto" me. 31 E
j a;n ejgw; marturw` peri;
ejmautou`, hJ marturiva mou oujk e[stin ajlhqhv": 32a[llo" ejsti;n oJ
marturw`n peri; ejmou`, kai; oi\da o{ti ajlhqhv" ejstin hJ marturiva h}n
marturei` peri; ejmou`. 33uJmei`" ajpestavlkate pro;" Ij wavnnhn, kai;
memartuvrhken th/̀ ajlhqeiva:/ 34ejgw; de; ouj para; ajnqrwvpou th;n
marturivan lambavnw, ajlla; tau`ta levgw i{na uJmei`" swqh`te. 35ejkei`no"
h\n oJ luvcno" oJ kaiovmeno" kai; faivnwn, uJmei`" de; hjqelhvsate
ajgalliaqh`nai pro;" w{ran ejn tw/̀ fwti; aujtou`. 36 E
j gw; de; e[cw th;n
marturivan meivzw tou` Ij wavnnou: ta; ga;r e[rga a} devdwken moi oJ
path;r i{na teleiwvsw aujtav, aujta; ta; e[rga a} poiw` marturei` peri; ejmou`
o{ti oJ pathvr me ajpevstalken. 37kai; oJ pevmya" me path;r ejkei`no"
memartuvrhken peri; ejmou`. ou[te fwnh;n aujtou` pwvpote ajkhkovate ou[te
ei\do" aujtou` eJwravkate, 38kai; to;n lovgon aujtou` oujk e[cete ejn uJmi`n
mevnonta, o{ti o}n ajpevsteilen ejkei`no", touvtw/ uJmei`" ouj pisteuvete.
39
ejrauna`te ta;" grafav", o{ti uJmei`" dokei`te ejn aujtai`" zwh;n aijwvnion
e[cein: kai; ejkei`nai eijsin aiJ marturou`sai peri; ejmou`: 40kai; ouj qevlete
ejlqei`n prov" me i{na zwh;n e[chte.
41
Dovxan para; ajnqrwvpwn ouj lambavnw, 42ajlla; e[gnwka uJma`" o{ti th;n
ajgavphn tou` qeou` oujk e[cete ejn eJautoi`". 43ejgw; ejlhvluqa ejn tw/̀
ojnovmati tou` patrov" mou, kai; ouj lambavnete me: eja;n a[llo" e[lqh/ ejn
tw/̀ ojnovmati tw/̀ ijdivw,/ ejkei`non lhvmyesqe. 44pw`" duvnasqe uJmei`"
pisteu`sai dovxan para; ajllhvlwn lambavnonte", kai; th;n dovxan th;n
para; tou` movnou qeou` ouj zhtei`teÉ 45Mh; dokei`te o{ti ejgw; kathgorhvsw
uJmw`n pro;" to;n patevra: e[stin oJ kathgorw`n uJmw`n Mwu>sh`", eij" o}n
uJmei`" hjlpivkate. 46eij ga;r ejpisteuvete Mwu>sei`, ejpisteuvete a]n ejmoiv:
peri; ga;r ejmou` ejkei`no" e[grayen. 47eij de; toi`" ejkeivnou gravmmasin ouj
pisteuvete, pw`" toi`" ejmoi`" rJhm
v asin pisteuvseteÉ
6 Meta; tau`ta ajph`lqen oJ Ij hsou`" pevran th`" qalavssh" th`"
Galilaiva" th`" Tiberiavdo". 2hjkolouvqei de; aujtw/̀ o[clo" poluv", o{ti
ejqewvroun ta; shmei`a a} ejpoivei ejpi; tw`n ajsqenouvntwn. 3ajnh`lqen de; eij"
to; o[ro" Ij hsou`" kai; ejkei` ejkavqhto meta; tw`n maqhtw`n aujtou`. 4h\n de;
j pavra" ou\n tou;"
ejggu;" to; pavsca, hJ eJorth; tw`n Ij oudaivwn. 5 E
ojfqalmou;" oJ Ij hsou`" kai; qeasavmeno" o{ti polu;" o[clo" e[rcetai
pro;" aujto;n levgei pro;" Fivlippon: povqen ajgoravswmen a[rtou" i{na
favgwsin ou|toiÉ 6tou`to de; e[legen peiravzwn aujtovn: aujto;" ga;r h[d/ ei
tiv e[mellen poiei`n. 7ajpekrivqh aujtw/̀ »oJ¼ Fivlippo": diakosivwn
dhnarivwn a[rtoi oujk ajrkou`sin aujtoi`" i{na e{kasto" bracuv »ti¼ lavbh/.
8
levgei aujtw/̀ ei|" ejk tw`n maqhtw`n aujtou`, A
j ndreva" oJ ajdelfo;"
9
Sivmwno" Pevtrou: e[stin paidavrion w|de o}" e[cei pevnte a[rtou"
kriqivnou" kai; duvo ojyavria: ajlla; tau`ta tiv ejstin eij" tosouvtou"É
10
ei\pen oJ Ij hsou`": poihvsate tou;" ajnqrwvpou" ajnapesei`n. h\n de;
covrto" polu;" ejn tw/̀ tovpw/. ajnevpesan ou\n oiJ a[ndre" to;n ajriqmo;n wJ"
pentakiscivlioi. 11e[laben ou\n tou;" a[rtou" oJ
Ij hsou`" kai;
eujcaristhvsa" dievdwken toi`" ajnakeimevnoi" oJmoivw" kai; ejk tw`n
ojyarivwn o{son h[qelon. 12wJ" de; ejneplhvsqhsan, levgei toi`" maqhtai`"
aujtou`: sunagavgete ta; perisseuvsanta klavsmata, i{na mhv ti
ajpovlhtai. 13sunhvgagon ou\n kai; ejgevmisan dwvdeka kofivnou"
klasmavtwn ejk tw`n pevnte a[rtwn tw`n kriqivnwn a} ejperivsseusan toi`"
bebrwkovsin. 14OiJ ou\n a[nqrwpoi ijdovnte" o} ejpoivhsen shmei`on e[legon
o{ti ou|to" ejstin ajlhqw`" oJ profhvth" oJ ejrcovmeno" eij" to;n kovsmon. 15
Ij hsou`" ou\n gnou;" o{ti mevllousin e[rcesqai kai; aJrpavzein aujto;n i{na
poihvswsin basileva, ajnecwvrhsen pavlin eij" to; o[ro" aujto;" movno".
16
JW" de; ojyiva ejgevneto katevbhsan oiJ maqhtai; aujtou` ejpi; th;n
qavlassan 17kai; ejmbavnte" eij" ploi`on h[rconto pevran th`" qalavssh"
eij" Kafarnaouvm. kai; skotiva h[dh ejgegovnei kai; ou[pw ejlhluvqei pro;"
aujtou;" oJ Ij hsou`", 18h{ te qavlassa ajnevmou megavlou pnevonto"
diegeivreto. 19ejlhlakovte" ou\n wJ" stadivou" ei[kosi pevnte h]
triavkonta qewrou`sin to;n
Ij hsou`n peripatou`nta ejpi; th`"
qalavssh" kai; ejggu;" tou` ploivou ginovmenon, kai; ejfobhvqhsan. 20oJ de;
levgei aujtoi`": ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 21h[qelon ou\n labei`n aujto;n eij"
to; ploi`on, kai; eujqevw" ejgevneto to; ploi`on ejpi; th`" gh`" eij" h}n
uJph`gon.
22
Th/̀ ejpauvrion oJ o[clo" oJ eJsthkw;" pevran th`" qalavssh" ei\don o{ti
ploiavrion a[llo oujk h\n ejkei` eij mh; e}n kai; o{ti ouj suneish`lqen toi`"
maqhtai`" aujtou` oJ Ij hsou`" eij" to; ploi`on ajlla; movnoi oiJ maqhtai;
aujtou` ajph`lqon: 23a[lla h\lqen ploiavria ejk Tiberiavdo" ejggu;" tou`
tovpou o{pou e[fagon to;n a[rton eujcaristhvsanto" tou` kurivou. 24o{te
ou\n ei\den oJ o[clo" o{ti Ij hsou`" oujk e[stin ejkei` oujde; oiJ maqhtai;
aujtou`, ejnevbhsan aujtoi; eij" ta; ploiavria kai; h\lqon eij" Kafarnaou;m
zhtou`nte" to;n Ij hsou`n. 25kai; euJrovnte" aujto;n pevran th`" qalavssh"
ei\pon aujtw/̀: rJabbiv, povte w|de gevgona"É 26 A
j pekrivqh aujtoi`" oJ
Ij hsou`" kai; ei\pen: ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, zhtei`te me oujc o{ti ei[dete
shmei`a, ajllÆ o{ti ejfavgete ejk tw`n a[rtwn kai; ejcortavsqhte.
27
ejrgavzesqe mh; th;n brw`sin th;n ajpollumevnhn ajlla; th;n brw`sin th;n
mevnousan eij" zwh;n aijwvnion, h}n oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou uJmi`n dwvsei:
tou`ton ga;r oJ path;r ejsfravgisen oJ qeov". 28ei\pon ou\n pro;" aujtovn: tiv
poiw`men i{na ejrgazwvmeqa ta; e[rga tou` qeou`É 29ajpekrivqh »oJ¼ Ij hsou`"
kai; ei\pen aujtoi`": tou`to ejstin to; e[rgon tou` qeou`, i{na pisteuvhte
eij" o}n ajpevsteilen ejkei`no". 30Ei\pon ou\n aujtw/̀: tiv ou\n poiei`" su;
shmei`on, i{na i[dwmen kai; pisteuvswmen soiÉ tiv ejrgavzh/É 31oiJ patevre"
hJmw`n to; mavnna e[fagon ejn th/̀ ejrhvmw/, kaqwv" ejstin gegrammevnon:
a[rton ejk tou` oujranou` e[dwken aujtoi`" fagei`n. 32ei\pen ou\n aujtoi`"
oJ jIhsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, ouj Mwu>sh`" devdwken uJmi`n to;n
a[rton ejk tou` oujranou`, ajllÆ oJ pathvr mou divdwsin uJmi`n to;n a[rton ejk
tou` oujranou` to;n ajlhqinovn: 33oJ ga;r a[rto" tou` qeou` ejstin oJ
katabaivnwn ejk tou` oujranou` kai; zwh;n didou;" tw/̀ kovsmw/.
34
ei\pon ou\n pro;" aujtovn: kuvrie, pavntote do;" hJmi`n to;n a[rton
tou`ton. 35ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": ejgwv eijmi oJ a[rto" th`" zwh`": oJ
ejrcovmeno" pro;" ejme; ouj mh; peinavsh/, kai; oJ pisteuvwn eij" ejme; ouj mh;
diyhvsei pwvpote. 36 A
j llÆ ei\pon uJmi`n o{ti kai; eJwravkate »me¼ kai; ouj
37
pisteuvete. pa`n o} divdwsin moi oJ path;r pro;" ejme; h{xei, kai; to;n
ejrcovmenon pro;" ejme; ouj mh; ejkbavlw e[xw, 38o{ti katabevbhka ajpo; tou`
oujranou` oujc i{na poiw` to; qevlhma to; ejmo;n ajlla; to; qevlhma tou`
pevmyanto" me. 39tou`to dev ejstin to; qevlhma tou` pevmyanto" me, i{na
pa`n o} devdwken moi mh; ajpolevsw ejx aujtou`, ajlla; ajnasthvsw aujto; »ejn¼
th/̀ ejscavth/ hJmevra/. 40tou`to gavr ejstin to; qevlhma tou` patrov" mou,
i{na pa`" oJ qewrw`n to;n uiJo;n kai; pisteuvwn eij" aujto;n e[ch/ zwh;n
aijwvnion, kai; ajnasthvsw aujto;n ejgw; »ejn¼ th/̀ ejscavth/ hJmevra/.
41
E
j govgguzon ou\n oiJ Ij oudai`oi peri; aujtou` o{ti ei\pen: ejgwv eijmi oJ
a[rto" oJ kataba;" ejk tou` oujranou`, 42kai; e[legon: oujc ou|to" ejstin
Ij hsou`" oJ uiJo"
;
Ij wshvf, ou| hJmei`" oi[damen to;n patevra kai; th;n
mhtevraÉ pw`" nu`n levgei o{ti ejk tou` oujranou` katabevbhkaÉ 43ajpekrivqh
Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": mh; gogguvzete metÆ ajllhvlwn. 44oujdei;"
duvnatai ejlqei`n prov" me eja;n mh; oJ path;r oJ pevmya" me eJlkuvsh/ aujtovn,
kagw; ajnasthvsw aujto;n ejn th/̀ ejscavth/ hJmevra/. 45e[stin gegrammevnon
ejn toi`" profhvtai": kai; e[sontai pavnte" didaktoi; qeou`: pa`" oJ
ajkouvsa" para; tou` patro;" kai; maqw;n e[rcetai pro;" ejmev. 46oujc o{ti
to;n patevra eJwrv aken ti" eij mh; oJ w]n para; tou` qeou`, ou|to" eJwrv aken
to;n patevra. 47ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ pisteuvwn e[cei zwh;n aijwvnion.
48
E
j gwv eijmi oJ a[rto" th`" zwh`". 49oiJ patevre" uJmw`n e[fagon ejn th/̀
ejrhvmw/ to; mavnna kai; ajpevqanon: 50ou|to" ejstin oJ a[rto" oJ ejk tou`
oujranou` katabaivnwn, i{na ti" ejx aujtou` favgh/ kai; mh; ajpoqavnh/. 51ejgwv
eijmi oJ a[rto" oJ zw`n oJ ejk tou` oujranou` katabav": ejavn ti" favgh/ ejk
touvtou tou` a[rtou zhvsei eij" to;n aijw`na, kai; oJ a[rto" de; o}n ejgw; dwvsw
hJ savrx mouv ejstin uJpe;r th`" tou` kovsmou zwh`".
52
E
j mavconto ou\n pro;" ajllhvlou" oiJ Ij oudai`oi levgonte": pw`"
duvnatai ou|to" hJmi`n dou`nai th;n savrka »aujtou`¼ fagei`nÉ 53ei\pen ou\n
aujtoi`" oJ jIhsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; favghte th;n savrka
tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou kai; pivhte aujtou` to; ai|ma, oujk e[cete zwh;n ejn
eJautoi`". 54oJ trwvgwn mou th;n savrka kai; pivnwn mou to; ai|ma e[cei
zwh;n aijwvnion, kagw; ajnasthvsw aujto;n th/̀ ejscavth/ hJmevra/. 55hJ ga;r
savrx mou ajlhqhv" ejstin brw`si", kai; to; ai|ma mou ajlhqhv" ejstin
povsi". 56oJ trwvgwn mou th;n savrka kai; pivnwn mou to; ai|ma ejn ejmoi;
mevnei kagw; ejn aujtw/̀. 57kaqw;" ajpevsteilen me oJ zw`n path;r kagw; zw`
dia; to;n patevra, kai; oJ trwvgwn me kakei`no" zhvsei diÆ ejmev. 58ou|to"
ejstin oJ a[rto" oJ ejx oujranou` katabav", ouj kaqw;" e[fagon oiJ patevre"
kai; ajpevqanon: oJ trwvgwn tou`ton to;n a[rton zhvsei eij" to;n aijw`na.
59
Tau`ta ei\pen ejn sunagwgh/̀ didavskwn ejn Kafarnaouvm.
60
Polloi; ou\n ajkouvsante" ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ei\pan: sklhrov"
ejstin oJ lovgo" ou|to": tiv" duvnatai aujtou` ajkouveinÉ 61eijdw;" de; oJ
Ij hsou`" ejn eJautw/̀ o{ti gogguvzousin peri; touvtou oiJ maqhtai; aujtou`
ei\pen aujtoi`": tou`to uJma`" skandalivzeiÉ 62eja;n ou\n qewrh`te to;n uiJo;n
tou` ajnqrwvpou ajnabaivnonta o{pou h\n to; provteronÉ 63to; pneu`ma ejstin
to; zw/opoiou`n, hJ sa;rx oujk wjfelei` oujdevn: ta; rJhm
v ata a} ejgw; lelavlhka
64
uJmi`n pneu`ma ejstin kai; zwhv ejstin. ajllÆ eijsi;n ejx uJmw`n tine" oi} ouj
pisteuvousin. h[d/ ei ga;r ejx ajrch`" oJ jIhsou`" tivne" eijsi;n oiJ mh;
pisteuvonte" kai; tiv" ejstin oJ paradwvswn aujtovn. 65kai; e[legen: dia;
tou`to ei[rhka uJmi`n o{ti oujdei;" duvnatai ejlqei`n prov" me eja;n mh; h\/
dedomevnon aujtw/̀ ejk tou` patrov".
66
E
j k touvtou polloi; »ejk¼ tw`n maqhtw`n aujtou` ajph`lqon eij" ta; ojpivsw
kai; oujkevti metÆ aujtou` periepavtoun. 67ei\pen ou\n oJ Ij hsou`" toi`"
dwvdeka: mh; kai; uJmei`" qevlete uJpavgeinÉ 68ajpekrivqh aujtw/̀ Sivmwn
Pevtro": kuvrie, pro;" tivna ajpeleusovmeqaÉ rJhm
v ata zwh`" aijwnivou
69
e[cei", kai; hJmei`" pepisteuvkamen kai; ejgnwvkamen o{ti su; ei\ oJ a{gio"
tou` qeou`. 70ajpekrivqh aujtoi`" oJ jIhsou`": oujk ejgw; uJma`" tou;" dwvdeka
ejxelexavmhnÉ kai; ejx uJmw`n ei|" diavbolo" ejstin. 71e[legen de; to;n
Ij ouvdan Sivmwno" Ij skariwvtou: ou|to" ga;r e[mellen paradidovnai
aujtovn, ei|" ejk tw`n dwvdeka.
7 Kai; meta; tau`ta periepavtei oJ Ij hsou`" ejn th/̀ Galilaiva:/ ouj
ga;r h[qelen ejn th/̀ Ij oudaiva/ peripatei`n, o{ti ejzhvtoun aujto;n oiJ
Ij oudai`oi ajpoktei`nai. 2 \Hn de; ejggu;" hJ eJorth; tw`n Ij oudaivwn hJ
skhnophgiva. 3ei\pon ou\n pro;" aujto;n oiJ ajdelfoi; aujtou`: metavbhqi
ejnteu`qen kai; u{page eij" th;n jIoudaivan, i{na kai; oiJ maqhtaiv sou
qewrhvsousin sou` ta; e[rga a} poiei`": 4oujdei;" gavr ti ejn kruptw/̀ poiei`
kai; zhtei` aujto;" ejn parrhsiva/ ei\nai. eij tau`ta poiei`", fanevrwson
seauto;n tw/̀ kovsmw/. 5oujde; ga;r oiJ ajdelfoi; aujtou` ejpivsteuon eij"
aujtovn. 6levgei ou\n aujtoi`" oJ Ij hsou`": oJ kairo;" oJ ejmo;" ou[pw
pavrestin, oJ de; kairo;" oJ uJmevtero" pavntote ejstin e{toimo". 7ouj
duvnatai oJ kovsmo" misei`n uJma`", ejme; de; misei`, o{ti ejgw; marturw` peri;
aujtou` o{ti ta; e[rga aujtou` ponhrav ejstin. 8uJmei`" ajnavbhte eij" th;n
eJorthvn: ejgw; oujk ajnabaivnw eij" th;n eJorth;n tauvthn, o{ti oJ ejmo;"
kairo;" ou[pw peplhvrwtai. 9tau`ta de; eijpw;n aujto;" e[meinen ejn th/̀
Galilaiva./
10
JW" de; ajnevbhsan oiJ ajdelfoi; aujtou` eij" th;n eJorthvn, tovte kai;
aujto;" ajnevbh ouj fanerw`" ajlla; »wJ"¼ ejn kruptw/̀. 11oiJ ou\n Ij oudai`oi
ejzhvtoun aujto;n ejn th/̀ eJorth/̀ kai; e[legon: pou` ejstin ejkei`no"É 12kai;
goggusmo;" peri; aujtou` h\n polu;" ejn toi`" o[cloi": oiJ me;n e[legon o{ti
ajgaqov" ejstin, a[lloi »de;¼ e[legon: ou[, ajlla; plana/̀ to;n o[clon.
13
oujdei;" mevntoi parrhsiva/ ejlavlei peri; aujtou` dia; to;n fovbon tw`n
Ij oudaivwn.
14
H
[ dh de; th`" eJorth`" mesouvsh" ajnevbh Ij hsou`" eij" to; iJero;n kai;
ejdivdasken. 15ejqauvmazon ou\n oiJ Ij oudai`oi levgonte": pw`" ou|to"
gravmmata oi\den mh; memaqhkwv"É 16ajpekrivqh ou\n aujtoi`" »oJ¼ Ij hsou`"
kai; ei\pen: hJ ejmh; didach; oujk e[stin ejmh; ajlla; tou` pevmyanto" me:
17
ejavn ti" qevlh/ to; qevlhma aujtou` poiei`n, gnwvsetai peri; th`" didach`"
povteron ejk tou` qeou` ejstin h] ejgw; ajpÆ ejmautou` lalw`. 18oJ ajfÆ eJautou`
lalw`n th;n dovxan th;n ijdivan zhtei`: oJ de; zhtw`n th;n dovxan tou`
pevmyanto" aujto;n ou|to" ajlhqhv" ejstin kai; ajdikiva ejn aujtw/̀ oujk
e[stin. 19Ouj Mwu>sh`" devdwken uJmi`n to;n novmonÉ kai; oujdei;" ejx uJmw`n
poiei` to;n novmon. tiv me zhtei`te ajpoktei`naiÉ 20ajpekrivqh oJ o[clo":
daimovnion e[cei": tiv" se zhtei` ajpoktei`naiÉ 21ajpekrivqh Ij hsou`" kai;
ei\pen aujtoi`": e}n e[rgon ejpoivhsa kai; pavnte" qaumavzete. 22dia; tou`to
Mwu>sh`" devdwken uJmi`n th;n peritomhvn- oujc o{ti ejk tou` Mwu>sevw"
ejsti;n ajllÆ ejk tw`n patevrwn- kai; ejn sabbavtw/ peritevmnete a[nqrwpon.
23
eij peritomh;n lambavnei a[nqrwpo" ejn sabbavtw/ i{na mh; luqh/̀ oJ novmo"
Mwu>sevw", ejmoi; cola`te o{ti o{lon a[nqrwpon uJgih` ejpoivhsa ejn
sabbavtw/É 24mh; krivnete katÆ o[yin, ajlla; th;n dikaivan krivsin krivnete.
25
E
[ legon ou\n tine" ejk tw`n IJ erosolumitw`n: oujc ou|to" ejstin o}n
zhtou`sin ajpoktei`naiÉ 26kai; i[de parrhsiva/ lalei` kai; oujde;n aujtw/̀
levgousin. mhvpote ajlhqw`" e[gnwsan oiJ a[rconte" o{ti ou|to" ejstin oJ
cristov"É 27ajlla; tou`ton oi[damen povqen ejstivn: oJ de; cristo;" o{tan
e[rchtai oujdei;" ginwvskei povqen ejstivn. 28e[kraxen ou\n ejn tw/̀ iJerw/̀
didavskwn oJ Ij hsou`" kai; levgwn: kame; oi[date kai; oi[date povqen eijmiv:
kai; ajpÆ ejmautou` oujk ejlhvluqa, ajllÆ e[stin ajlhqino;" oJ pevmya" me, o}n
uJmei`" oujk oi[date: 29ejgw; oi\da aujtovn, o{ti parÆ aujtou` eijmi kakei`no"
me ajpevsteilen. 30 E
j zhvtoun ou\n aujto;n piavsai, kai; oujdei;" ejpevbalen
ejpÆ aujto;n th;n cei`ra, o{ti ou[pw ejlhluvqei hJ w{ra aujtou`. 31 E
j k tou`
o[clou de; polloi; ejpivsteusan eij" aujto;n kai; e[legon: oJ cristo;" o{tan
e[lqh/ mh; pleivona shmei`a poihvsei w|n ou|to" ejpoivhsenÉ
32
h[kousan oiJ Farisai`oi tou` o[clou gogguvzonto" peri; aujtou`
tau`ta, kai; ajpevsteilan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi uJphrevta"
i{na piavswsin aujtovn. 33ei\pen ou\n oJ jIhsou`": e[ti crovnon mikro;n meqÆ
uJmw`n eijmi kai; uJpavgw pro;" to;n pevmyanta me. 34zhthvsete me kai; oujc
euJrhvsete »me¼, kai; o{pou eijmi; ejgw; uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n. 35ei\pon
ou\n oiJ Ij oudai`oi pro;" eJautouv": pou` ou|to" mevllei poreuvesqai o{ti
hJmei`" oujc euJrhvsomen aujtovnÉ mh; eij" th;n diaspora;n tw`n E
J llhvnwn
36
mevllei poreuvesqai kai; didavskein tou;" E
{ llhna"É tiv" ejstin oJ
lovgo" ou|to" o}n ei\pen: zhthvsete me kai; oujc euJrhvsete »me¼, kai;
o{pou eijmi; ejgw; uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`nÉ
37
E
j n de; th/̀ ejscavth/ hJmevra/ th/̀ megavlh/ th`" eJorth`" eiJsthvkei oJ
Ij hsou`" kai; e[kraxen levgwn: ejavn ti" diya/̀ ejrcevsqw prov" me kai;
pinevtw. 38oJ pisteuvwn eij" ejmev, kaqw;" ei\pen hJ grafhv, potamoi; ejk th`"
koiliva" aujtou` rJeuvsousin u{dato" zw`nto". 39tou`to de; ei\pen peri; tou`
pneuvmato" o} e[mellon lambavnein oiJ pisteuvsante" eij" aujtovn: ou[pw
ga;r h\n pneu`ma, o{ti Ij hsou`" oujdevpw ejdoxavsqh.
40
E
j k tou` o[clou ou\n ajkouvsante" tw`n lovgwn touvtwn e[legon: ou|to"
ejstin ajlhqw`" oJ profhvth": 41a[lloi e[legon: ou|to" ejstin oJ cristov",
oiJ de; e[legon: mh; ga;r ejk th`" Galilaiva" oJ cristo;" e[rcetaiÉ 42oujc hJ
grafh; ei\pen o{ti ejk tou` spevrmato" Daui;d kai; ajpo; Bhqlevem th`"
kwvmh" o{pou h\n Daui;d e[rcetai oJ cristov"É 43scivsma ou\n ejgevneto ejn
tw/̀ o[clw/ diÆ aujtovn: 44tine;" de; h[qelon ejx aujtw`n piavsai aujtovn, ajllÆ
oujdei;" ejpevbalen ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra".
45
\Hlqon ou\n oiJ uJphrevtai pro;" tou;" ajrcierei`" kai; Farisaivou",
kai; ei\pon aujtoi`" ejkei`noi: dia; tiv oujk hjgavgete aujtovnÉ 46ajpekrivqhsan
oiJ uJphrevtai: oujdevpote ejlavlhsen ou{tw" a[nqrwpo". 47ajpekrivqhsan
ou\n aujtoi`" oiJ Farisai`oi: mh; kai; uJmei`" peplavnhsqeÉ 48mhv ti" ejk tw`n
ajrcovntwn ejpivsteusen eij" aujto;n h] ejk tw`n FarisaivwnÉ 49ajlla; oJ
o[clo" ou|to" oJ mh; ginwvskwn to;n novmon ejpavratoi eijsin. 50levgei
Nikovdhmo" pro;" aujtouv", oJ ejlqw;n pro;" aujto;n »to;¼ provteron, ei|" w]n
ejx aujtw`n: 51mh; oJ novmo" hJmw`n krivnei to;n a[nqrwpon eja;n mh; ajkouvsh/
prw`ton parÆ aujtou` kai; gnw/̀ tiv poiei`É 52ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw/̀:
mh; kai; su; ejk th`" Galilaiva" ei\É ejrauvnhson kai; i[de o{ti ejk th`"
Galilaiva" profhvth" oujk ejgeivretai.
53
ákai; ejporeuvqhsan e{kasto" eij" to;n oi\kon aujtou`,
8 Ij hsou`" de; ejporeuvqh eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n. 2 [Orqrou de;
pavlin paregevneto eij" to; iJero;n kai; pa`" oJ lao;" h[rceto pro;" aujtovn,
kai; kaqivsa" ejdivdasken aujtouv". 3 A
[ gousin de; oiJ grammatei`" kai; oiJ
Farisai`oi gunai`ka ejpi; moiceiva/ kateilhmmevnhn kai; sthvsante"
aujth;n ejn mevsw/ 4levgousin aujtw/̀: didavskale, au{th hJ gunh;
kateivlhptai ejpÆ aujtofwvrw/ moiceuomevnh: 5ejn de; tw/̀ novmw/ hJmi`n
Mwu>sh`" ejneteivlato ta;" toiauvta" liqavzein. su; ou\n tiv levgei"É
6
tou`to de; e[legon peiravzonte" aujtovn, i{na e[cwsin kathgorei`n
aujtou`. oJ de; Ij hsou`" kavtw kuvya" tw/̀ daktuvlw/ katevgrafen eij" th;n
gh`n. 7wJ" de; ejpevmenon ejrwtw`nte" aujtovn, ajnevkuyen kai; ei\pen
aujtoi`": oJ ajnamavrthto" uJmw`n prw`to" ejpÆ aujth;n balevtw livqon. 8kai;
pavlin katakuvya" e[grafen eij" th;n gh`n. 9oiJ de; ajkouvsante"
ejxhvrconto ei|" kaqÆ ei|" ajrxavmenoi ajpo; tw`n presbutevrwn kai;
kateleivfqh movno" kai; hJ gunh; ejn mevsw/ ou\sa. 10ajnakuvya" de; oJ
Ij hsou`" ei\pen aujth/̀: guvnai, pou` eijsinÉ oujdeiv" se katevkrinenÉ 11hJ de;
ei\pen: oujdeiv", kuvrie. ei\pen de; oJ Ij hsou`": oujde; ejgwv se katakrivnw:
poreuvou, »kai;¼ ajpo; tou` nu`n mhkevti aJmavrtane.â
12
Pavlin ou\n aujtoi`" ejlavlhsen oJ Ij hsou`" levgwn: ejgwv eijmi to; fw`"
tou` kovsmou: oJ ajkolouqw`n ejmoi; ouj mh; peripathvsh/ ejn th/̀ skotiva,/ ajllÆ
e{xei to; fw`" th`" zwh`". 13ei\pon ou\n aujtw/̀ oiJ Farisai`oi: su; peri;
seautou` marturei`": hJ marturiva sou oujk e[stin ajlhqhv". 14ajpekrivqh
Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": ka;n ejgw; marturw` peri; ejmautou`, ajlhqhv"
ejstin hJ marturiva mou, o{ti oi\da povqen h\lqon kai; pou` uJpavgw: uJmei`"
de; oujk oi[date povqen e[rcomai h] pou` uJpavgw. 15uJmei`" kata; th;n savrka
krivnete, ejgw; ouj krivnw oujdevna. 16kai; eja;n krivnw de; ejgwv, hJ krivsi" hJ
ejmh; ajlhqinhv ejstin, o{ti movno" oujk eijmiv, ajllÆ ejgw; kai; oJ pevmya" me
pathvr. 17kai; ejn tw/̀ novmw/ de; tw/̀ uJmetevrw/ gevgraptai o{ti duvo
ajnqrwvpwn hJ marturiva ajlhqhv" ejstin. 18ejgwv eijmi oJ marturw`n peri;
ejmautou` kai; marturei` peri; ejmou` oJ pevmya" me pathvr. 19e[legon ou\n
aujtw/̀: pou` ejstin oJ pathvr souÉ ajpekrivqh Ij hsou`": ou[te ejme; oi[date
ou[te to;n patevra mou: eij ejme; h[d/ eite, kai; to;n patevra mou a]n h[d/ eite.
20
Tau`ta ta; rJhm
v ata ejlavlhsen ejn tw/̀ gazofulakivw/ didavskwn ejn tw/̀
iJerw/̀: kai; oujdei;" ejpivasen aujtovn, o{ti ou[pw ejlhluvqei hJ w{ra aujtou`.
21
Ei\pen ou\n pavlin aujtoi`": ejgw; uJpavgw kai; zhthvsete me, kai; ejn th/̀
aJmartiva/ uJmw`n ajpoqanei`sqe: o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe
ejlqei`n. 22e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi: mhvti ajpoktenei` eJautovn, o{ti
levgei: o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`nÉ 23kai; e[legen
aujtoi`": uJmei`" ejk tw`n kavtw ejstev, ejgw; ejk tw`n a[nw eijmiv: uJmei`" ejk
touvtou tou` kovsmou ejstev, ejgw; oujk eijmi; ejk tou` kovsmou touvtou.
24
ei\pon ou\n uJmi`n o{ti ajpoqanei`sqe ejn tai`" aJmartivai" uJmw`n: eja;n ga;r
mh; pisteuvshte o{ti ejgwv eijmi, ajpoqanei`sqe ejn tai`" aJmartivai" uJmw`n.
25
e[legon ou\n aujtw/̀: su; tiv" ei\É ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": th;n ajrch;n o{
ti kai; lalw` uJmi`nÉ 26polla; e[cw peri; uJmw`n lalei`n kai; krivnein, ajllÆ oJ
pevmya" me ajlhqhv" ejstin, kagw; a} h[kousa parÆ aujtou` tau`ta lalw`
eij" to;n kovsmon. 27oujk e[gnwsan o{ti to;n patevra aujtoi`" e[legen.
28
ei\pen ou\n »aujtoi`"¼ oJ Ij hsou`": o{tan uJywvshte to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpou, tovte gnwvsesqe o{ti ejgwv eijmi, kai; ajpÆ ejmautou` poiw`
oujdevn, ajlla; kaqw;" ejdivdaxen me oJ path;r tau`ta lalw`. 29kai; oJ pevmya"
me metÆ ejmou` ejstin: oujk ajfh`ken me movnon, o{ti ejgw; ta; ajresta; aujtw/̀
poiw` pavntote. 30Tau`ta aujtou` lalou`nto" polloi; ejpivsteusan eij"
aujtovn.
31
e[legen ou\n oJ
Ij hsou`" pro;" tou;" pepisteukovta" aujtw/̀
Ij oudaivou": eja;n uJmei`" meivnhte ejn tw/̀ lovgw/ tw/̀ ejmw/̀, ajlhqw`" maqhtaiv
mouv ejste 32kai; gnwvsesqe th;n ajlhvqeian, kai; hJ ajlhvqeia ejleuqerwvsei
uJma`". 33ajpekrivqhsan pro;" aujtovn: spevrma A
j braavm ejsmen kai;
oujdeni; dedouleuvkamen pwvpote: pw`" su; levgei" o{ti ejleuvqeroi
genhvsesqeÉ 34ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
pa`" oJ poiw`n th;n aJmartivan dou`lo" ejstin th`" aJmartiva". 35oJ de;
dou`lo" ouj mevnei ejn th/̀ oijkiva/ eij" to;n aijw`na, oJ uiJo"
; mevnei eij" to;n
36
aijw`na. eja;n ou\n oJ uiJo"
; uJma`" ejleuqerwvsh/, o[ntw" ejleuvqeroi e[sesqe.
37
Oi\da o{ti spevrma A
j braavm ejste: ajlla; zhtei`te me ajpoktei`nai,
o{ti oJ lovgo" oJ ejmo;" ouj cwrei` ejn uJmi`n. 38a} ejgw; eJwrv aka para; tw/̀ patri;
lalw`: kai; uJmei`" ou\n a} hjkouvsate para; tou` patro;" poiei`te.
39
ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw/̀: oJ path;r hJmw`n A
j braavm ejstin.
levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": eij tevkna tou` A
j braavm ejste, ta; e[rga tou`
40
A
j braa;m ejpoiei`te: nu`n de; zhtei`te me ajpoktei`nai a[nqrwpon o}" th;n
ajlhvqeian uJmi`n lelavlhka h}n h[kousa para; tou` qeou`: tou`to jAbraa;m
oujk ejpoivhsen. 41uJmei`" poiei`te ta; e[rga tou` patro;" uJmw`n. ei\pan
»ou\n¼ aujtw/̀: hJmei`" ejk porneiva" ouj gegennhvmeqa, e{na patevra e[comen
to;n qeovn. 42ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": eij oJ qeo;" path;r uJmw`n h\n
hjgapa`te a]n ejmev, ejgw; ga;r ejk tou` qeou` ejxh`lqon kai; h{kw: oujde; ga;r
ajpÆ ejmautou` ejlhvluqa, ajllÆ ejkei`no" me ajpevsteilen. 43dia; tiv th;n
lalia;n th;n ejmh;n ouj ginwvsketeÉ o{ti ouj duvnasqe ajkouvein to;n lovgon
to;n ejmovn. 44uJmei`" ejk tou` patro;" tou` diabovlou ejste; kai; ta;"
ejpiqumiva" tou` patro;" uJmw`n qevlete poiei`n. ejkei`no" ajnqrwpoktovno"
h\n ajpÆ ajrch`" kai; ejn th/̀ ajlhqeiva/ oujk e[sthken, o{ti oujk e[stin ajlhvqeia
ejn aujtw/̀. o{tan lalh/̀ to; yeu`do", ejk tw`n ijdivwn lalei`, o{ti yeuvsth"
ejsti;n kai; oJ path;r aujtou`. 45ejgw; de; o{ti th;n ajlhvqeian levgw, ouj
pisteuvete moi. 46tiv" ejx uJmw`n ejlevgcei me peri; aJmartiva"É eij
ajlhvqeian levgw, dia; tiv uJmei`" ouj pisteuvete moiÉ 47oJ w]n ejk tou` qeou` ta;
rJhm
v ata tou` qeou` ajkouvei: dia; tou`to uJmei`" oujk ajkouvete, o{ti ejk tou`
qeou` oujk ejstev.
48
A
j pekrivqhsan oiJ Ij oudai`oi kai; ei\pan aujtw/̀: ouj kalw`" levgomen
hJmei`" o{ti Samarivth" ei\ su; kai; daimovnion e[cei"É 49ajpekrivqh
Ij hsou`": ejgw; daimovnion oujk e[cw, ajlla; timw` to;n patevra mou, kai;
uJmei`" ajtimavzete me. 50ejgw; de; ouj zhtw` th;n dovxan mou: e[stin oJ
zhtw`n kai; krivnwn. 51ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, ejavn ti" to;n ejmo;n lovgon
thrhvsh/, qavnaton ouj mh; qewrhvsh/ eij" to;n aijw`na. 52ei\pon »ou\n¼ aujtw/̀
oiJ jIoudai`oi: nu`n ejgnwvkamen o{ti daimovnion e[cei". A
j braa;m
ajpevqanen kai; oiJ profh`tai, kai; su; levgei": ejavn ti" to;n lovgon mou
thrhvsh/, ouj mh; geuvshtai qanavtou eij" to;n aijw`na. 53mh; su; meivzwn ei\
tou` patro;" hJmw`n A
j braavm, o{sti" ajpevqanenÉ kai; oiJ profh`tai
ajpevqanon. tivna seauto;n poiei`"É 54ajpekrivqh Ij hsou`": eja;n ejgw;
doxavsw ejmautovn, hJ dovxa mou oujdevn ejstin: e[stin oJ pathvr mou oJ
doxavzwn me, o}n uJmei`" levgete o{ti qeo;" hJmw`n ejstin, 55kai; oujk
ejgnwvkate aujtovn, ejgw; de; oi\da aujtovn. ka;n ei[pw o{ti oujk oi\da aujtovn,
e[somai o{moio" uJmi`n yeuvsth": ajlla; oi\da aujto;n kai; to;n lovgon aujtou`
thrw`. 56 A
j braa;m oJ path;r uJmw`n hjgalliavsato i{na i[dh/ th;n hJmevran
th;n ejmhvn, kai; ei\den kai; ejcavrh. 57ei\pon ou\n oiJ Ij oudai`oi pro;"
aujtovn: penthvkonta e[th ou[pw e[cei" kai; jAbraa;m eJwrv aka"É 58ei\pen
aujtoi`" Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, pri;n A
j braa;m genevsqai
59
ejgw; eijmiv. h\ran ou\n livqou" i{na bavlwsin ejpÆ aujtovn. Ij hsou`" de;
ejkruvbh kai; ejxh`lqen ejk tou` iJerou`.
9 Kai; paravgwn ei\den a[nqrwpon tuflo;n ejk geneth`". 2kai;
hjrwvthsan aujto;n oiJ maqhtai; aujtou` levgonte": rJabbiv, tiv" h{marten,
ou|to" h] oiJ gonei`" aujtou`, i{na tuflo;" gennhqh/̀É 3ajpekrivqh Ij hsou`":
ou[te ou|to" h{marten ou[te oiJ gonei`" aujtou`, ajllÆ i{na fanerwqh/̀ ta;
e[rga tou` qeou` ejn aujtw/̀. 4hJma`" dei` ejrgavzesqai ta; e[rga tou`
pevmyanto" me e{w" hJmevra ejstivn: e[rcetai nu;x o{te oujdei;" duvnatai
ejrgavzesqai. 5o{tan ejn tw/̀ kovsmw/ w\, fw`" eijmi tou` kovsmou. 6tau`ta
eijpw;n e[ptusen camai; kai; ejpoivhsen phlo;n ejk tou` ptuvsmato" kai;
ejpevcrisen aujtou` to;n phlo;n ejpi; tou;" ojfqalmou;" 7kai; ei\pen aujtw/̀:
u{page nivyai eij" th;n kolumbhvqran tou` Silwavm( o} eJrmhneuvetai
ajpestalmevno"). ajph`lqen ou\n kai; ejnivyato kai; h\lqen blevpwn. 8OiJ
ou\n geivtone" kai; oiJ qewrou`nte" aujto;n to; provteron o{ti prosaivth"
h\n e[legon: oujc ou|to" ejstin oJ kaqhvmeno" kai; prosaitw`nÉ 9a[lloi
e[legon o{ti ou|to" ejstin, a[lloi e[legon: oujciv, ajlla; o{moio" aujtw/̀
ejstin. ejkei`no" e[legen o{ti ejgwv eijmi. 10e[legon ou\n aujtw/̀: pw`" »ou\n¼
hjnewv/cqhsan sou oiJ ojfqalmoivÉ 11ajpekrivqh ejkei`no": oJ a[nqrwpo" oJ
legovmeno" Ij hsou`" phlo;n ejpoivhsen kai; ejpevcrisen mou tou;"
ojfqalmou;" kai; ei\pen moi o{ti u{page eij" to;n Silwa;m kai; nivyai:
ajpelqw;n ou\n kai; niyavmeno" ajnevbleya. 12kai; ei\pan aujtw/̀: pou` ejstin
ejkei`no"É levgei: oujk oi\da.
13
A
[ gousin aujto;n pro;" tou;" Farisaivou" tovn pote tuflovn. 14h\n
de; savbbaton ejn h|/ hJmevra/ to;n phlo;n ejpoivhsen oJ Ij hsou`" kai;
ajnevwx/ en aujtou` tou;" ojfqalmouv". 15pavlin ou\n hjrwvtwn aujto;n kai; oiJ
Farisai`oi pw`" ajnevbleyen. oJ de; ei\pen aujtoi`": phlo;n ejpevqhken mou
ejpi; tou;" ojfqalmou;" kai; ejniyavmhn kai; blevpw. 16e[legon ou\n ejk tw`n
Farisaivwn tinev": oujk e[stin ou|to" para; qeou` oJ a[nqrwpo", o{ti to;
savbbaton ouj threi`. a[lloi »de;¼ e[legon: pw`" duvnatai a[nqrwpo"
aJmartwlo;" toiau`ta shmei`a poiei`nÉ kai; scivsma h\n ejn aujtoi`".
17
levgousin ou\n tw/̀ tuflw/̀ pavlin: tiv su; levgei" peri; aujtou`, o{ti
hjnevwx/ en sou tou;" ojfqalmouv"É oJ de; ei\pen o{ti profhvth" ejstivn.
18
Oujk ejpivsteusan ou\n oiJ Ij oudai`oi peri; aujtou` o{ti h\n tuflo;" kai;
ajnevbleyen e{w" o{tou ejfwvnhsan tou;" gonei`" aujtou` tou`
ajnablevyanto" 19kai; hjrwvthsan aujtou;" levgonte": ou|to" ejstin oJ
uiJo"
; uJmw`n, o}n uJmei`" levgete o{ti tuflo;" ejgennhvqhÉ pw`" ou\n blevpei
a[rtiÉ 20ajpekrivqhsan ou\n oiJ gonei`" aujtou` kai; ei\pan: oi[damen o{ti
ou|to" ejstin oJ uiJo"
; hJmw`n kai; o{ti tuflo;" ejgennhvqh: 21pw`" de; nu`n
blevpei oujk oi[damen, h] tiv" h[noixen aujtou` tou;" ojfqalmou;" hJmei`" oujk
oi[damen: aujto;n ejrwthvsate, hJlikivan e[cei, aujto;" peri; eJautou`
lalhvsei. 22tau`ta ei\pan oiJ gonei`" aujtou` o{ti ejfobou`nto tou;"
Ij oudaivou": h[dh ga;r sunetevqeinto oiJ Ij oudai`oi i{na ejavn ti" aujto;n
oJmologhvsh/ cristovn, ajposunavgwgo" gevnhtai. 23dia; tou`to oiJ gonei`"
aujtou` ei\pan o{ti hJlikivan e[cei, aujto;n ejperwthvsate.
24
jEfwvnhsan ou\n to;n a[nqrwpon ejk deutevrou o}" h\n tuflo;" kai;
ei\pan aujtw/̀: do;" dovxan tw/̀ qew/̀: hJmei`" oi[damen o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo"
aJmartwlov" ejstin. 25ajpekrivqh ou\n ejkei`no": eij aJmartwlov" ejstin oujk
oi\da: e}n oi\da o{ti tuflo;" w]n a[rti blevpw. 26ei\pon ou\n aujtw/̀: tiv
ejpoivhsen soiÉ pw`" h[noixen sou tou;" ojfqalmouv"É 27ajpekrivqh aujtoi`":
ei\pon uJmi`n h[dh kai; oujk hjkouvsate: tiv pavlin qevlete ajkouveinÉ mh; kai;
uJmei`" qevlete aujtou` maqhtai; genevsqaiÉ 28kai; ejloidovrhsan aujto;n kai;
ei\pon: su; maqhth;" ei\ ejkeivnou, hJmei`" de; tou` Mwu>sevw" ejsme;n
maqhtaiv: 29hJmei`" oi[damen o{ti Mwu>sei` lelavlhken oJ qeov", tou`ton de;
oujk oi[damen povqen ejstivn. 30ajpekrivqh oJ a[nqrwpo" kai; ei\pen aujtoi`":
ejn touvtw/ ga;r to; qaumastovn ejstin, o{ti uJmei`" oujk oi[date povqen
ejstivn, kai; h[noixen mou tou;" ojfqalmouv". 31oi[damen o{ti aJmartwlw`n oJ
qeo;" oujk ajkouvei, ajllÆ ejavn ti" qeosebh;" h\/ kai; to; qevlhma aujtou` poih/̀
touvtou ajkouvei. 32ejk tou` aijw`no" oujk hjkouvsqh o{ti hjnevwx/ en ti"
ojfqalmou;" tuflou` gegennhmevnou: 33eij mh; h\n ou|to" para; qeou`, oujk
hjduvnato poiei`n oujdevn. 34ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw/̀: ejn aJmartivai"
su; ejgennhvqh" o{lo" kai; su; didavskei" hJma`"É kai; ejxevbalon aujto;n e[xw.
35
H
[ kousen Ij hsou`" o{ti ejxevbalon aujto;n e[xw kai; euJrw;n aujto;n
ei\pen: su; pisteuvei" eij" to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpouÉ 36ajpekrivqh ejkei`no"
kai; ei\pen: kai; tiv" ejstin, kuvrie, i{na pisteuvsw eij" aujtovnÉ 37ei\pen
aujtw/̀ oJ jIhsou`": kai; eJwrv aka" aujto;n kai; oJ lalw`n meta; sou` ejkei`no"
ejstin. 38oJ de; e[fh: pisteuvw, kuvrie: kai; prosekuvnhsen aujtw/̀. 39Kai;
ei\pen oJ Ij hsou`": eij" krivma ejgw; eij" to;n kovsmon tou`ton h\lqon, i{na
oiJ mh; blevponte" blevpwsin kai; oiJ blevponte" tufloi; gevnwntai.
40
h[kousan ejk tw`n Farisaivwn tau`ta oiJ metÆ aujtou` o[nte" kai; ei\pon
aujtw/̀: mh; kai; hJmei`" tufloiv ejsmenÉ 41ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": eij
tufloi; h\te, oujk a]n ei[cete aJmartivan: nu`n de; levgete o{ti blevpomen,
hJ aJmartiva uJmw`n mevnei.
10 A
j mh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ mh; eijsercovmeno" dia; th`" quvra"
eij" th;n aujlh;n tw`n probavtwn ajlla; ajnabaivnwn ajllacovqen ejkei`no"
klevpth" ejsti;n kai; lh/sthv": 2oJ de; eijsercovmeno" dia; th`" quvra"
poimhvn ejstin tw`n probavtwn. 3touvtw/ oJ qurwro;" ajnoivgei kai; ta;
provbata th`" fwnh`" aujtou` ajkouvei kai; ta; i[dia provbata fwnei` katÆ
o[noma kai; ejxavgei aujtav. 4o{tan ta; i[dia pavnta ejkbavlh/, e[mprosqen
aujtw`n poreuvetai kai; ta; provbata aujtw/̀ ajkolouqei`, o{ti oi[dasin th;n
fwnh;n aujtou`: 5ajllotrivw/ de; ouj mh; ajkolouqhvsousin, ajlla; feuvxontai
ajpÆ aujtou`, o{ti oujk oi[dasin tw`n ajllotrivwn th;n fwnhvn. 6Tauvthn th;n
paroimivan ei\pen aujtoi`" oJ jIhsou`", ejkei`noi de; oujk e[gnwsan tivna h\n
a} ejlavlei aujtoi`".
7
Ei\pen ou\n pavlin oJ Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ejgwv eijmi hJ
quvra tw`n probavtwn. 8pavnte" o{soi h\lqon »pro; ejmou`¼ klevptai eijsi;n
kai; lh/staiv, ajllÆ oujk h[kousan aujtw`n ta; provbata. 9ejgwv eijmi hJ quvra:
diÆ ejmou` ejavn ti" eijsevlqh/ swqhvsetai kai; eijseleuvsetai kai;
ejxeleuvsetai kai; nomh;n euJrhvsei. 10oJ klevpth" oujk e[rcetai eij mh; i{na
klevyh/ kai; quvsh/ kai; ajpolevsh/: ejgw; h\lqon i{na zwh;n e[cwsin kai;
perisso;n e[cwsin. 11 E
j gwv eijmi oJ poimh;n oJ kalov". oJ poimh;n oJ kalo;"
th;n yuch;n aujtou` tivqhsin uJpe;r tw`n probavtwn: 12oJ misqwto;" kai; oujk
w]n poimhvn, ou| oujk e[stin ta; provbata i[dia, qewrei` to;n luvkon
ejrcovmenon kai; ajfivhsin ta; provbata kai; feuvgei- kai; oJ luvko"
aJrpavzei aujta; kai; skorpivzei- 13o{ti misqwtov" ejstin kai; ouj mevlei
aujtw/̀ peri; tw`n probavtwn. 14 E
j gwv eijmi oJ poimh;n oJ kalo;" kai; ginwvskw
ta; ejma; kai; ginwvskousi me ta; ejmav, 15kaqw;" ginwvskei me oJ path;r
kagw; ginwvskw to;n patevra, kai; th;n yuchvn mou tivqhmi uJpe;r tw`n
probavtwn. 16kai; a[lla provbata e[cw a} oujk e[stin ejk th`" aujlh`"
tauvth": kakei`na dei` me ajgagei`n kai; th`" fwnh`" mou ajkouvsousin,
kai; genhvsontai miva poivmnh, ei|" poimhvn. 17Dia; tou`to me oJ path;r
ajgapa/̀ o{ti ejgw; tivqhmi th;n yuchvn mou, i{na pavlin lavbw aujthvn.
18
oujdei;" ai[rei aujth;n ajpÆ ejmou`, ajllÆ ejgw; tivqhmi aujth;n ajpÆ ejmautou`.
ejxousivan e[cw qei`nai aujthvn, kai; ejxousivan e[cw pavlin labei`n aujthvn:
tauvthn th;n ejntolh;n e[labon para; tou` patrov" mou.
19
Scivsma pavlin ejgevneto ejn toi`" Ij oudaivoi" dia; tou;" lovgou"
touvtou". 20e[legon de; polloi; ejx aujtw`n: daimovnion e[cei kai;
maivnetai: tiv aujtou` ajkouveteÉ 21a[lloi e[legon: tau`ta ta; rJhm
v ata oujk
e[stin daimonizomevnou: mh; daimovnion duvnatai tuflw`n ojfqalmou;"
ajnoi`xaiÉ
22
E
j gevneto tovte ta; ejgkaivnia ejn toi`" IJ erosoluvmoi", ceimw;n h\n,
23
kai; periepavtei oJ jIhsou`" ejn tw/̀ iJerw/̀ ejn th/̀ stoa/̀ tou` Solomw`no".
24
ejkuvklwsan ou\n aujto;n oiJ jIoudai`oi kai; e[legon aujtw/̀: e{w" povte th;n
yuch;n hJmw`n ai[rei"É eij su; ei\ oJ cristov", eijpe; hJmi`n parrhsiva./
25
ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`": ei\pon uJmi`n kai; ouj pisteuvete: ta;
e[rga a} ejgw; poiw` ejn tw/̀ ojnovmati tou` patrov" mou tau`ta marturei`
peri; ejmou`: 26ajlla; uJmei`" ouj pisteuvete, o{ti oujk ejste; ejk tw`n
probavtwn tw`n ejmw`n. 27ta; provbata ta; ejma; th`" fwnh`" mou
ajkouvousin, kagw; ginwvskw aujta; kai; ajkolouqou`sin moi, 28kagw;
divdwmi aujtoi`" zwh;n aijwvnion kai; ouj mh; ajpovlwntai eij" to;n aijw`na kai;
oujc aJrpavsei ti" aujta; ejk th`" ceirov" mou. 29oJ pathvr mou o} devdwken
moi pavntwn mei`zon ejstin, kai; oujdei;" duvnatai aJrpavzein ejk th`"
ceiro;" tou` patrov". 30ejgw; kai; oJ path;r e{n ejsmen.
31
E
j bavstasan pavlin livqou" oiJ Ij oudai`oi i{na liqavswsin aujtovn.
32
ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`": polla; e[rga kala; e[deixa uJmi`n ejk tou`
patrov": dia; poi`on aujtw`n e[rgon ejme; liqavzeteÉ 33ajpekrivqhsan aujtw/̀
oiJ Ij oudai`oi: peri; kalou` e[rgou ouj liqavzomen se ajlla; peri;
blasfhmiva", kai; o{ti su; a[nqrwpo" w]n poiei`" seauto;n qeovn.
34
ajpekrivqh aujtoi`" »oJ¼ Ij hsou`": oujk e[stin gegrammevnon ejn tw/̀ novmw/
uJmw`n o{ti ejgw; ei\pa: qeoiv ejsteÉ 35eij ejkeivnou" ei\pen qeou;" pro;" ou}"
oJ lovgo" tou` qeou` ejgevneto, kai; ouj duvnatai luqh`nai hJ grafhv, 36o}n oJ
path;r hJgivasen kai; ajpevsteilen eij" to;n kovsmon uJmei`" levgete o{ti
blasfhmei`", o{ti ei\pon: uiJo"
; tou` qeou` eijmiÉ 37eij ouj poiw` ta; e[rga tou`
patrov" mou, mh; pisteuvete moi: 38eij de; poiw`, ka;n ejmoi; mh;
pisteuvhte, toi`" e[rgoi" pisteuvete, i{na gnw`te kai; ginwvskhte o{ti ejn
ejmoi; oJ path;r kagw; ejn tw/̀ patriv. 39 E
j zhvtoun »ou\n¼ aujto;n pavlin
piavsai, kai; ejxh`lqen ejk th`" ceiro;" aujtw`n.
40
Kai; ajph`lqen pavlin pevran tou` jIordavnou eij" to;n tovpon o{pou h\n
Ij wavnnh" to; prw`ton baptivzwn kai; e[meinen ejkei`. 41kai; polloi; h\lqon
pro;" aujto;n kai; e[legon o{ti Ij wavnnh" me;n shmei`on ejpoivhsen oujdevn,
pavnta de; o{sa ei\pen Ij wavnnh" peri; touvtou ajlhqh` h\n. 42kai; polloi;
ejpivsteusan eij" aujto;n ejkei`.
11 \Hn dev ti" ajsqenw`n, Lavzaro" ajpo; Bhqaniva", ejk th`" kwvmh"
Mariva" kai; Mavrqa" th`" ajdelfh`" aujth`". 2h\n de; Maria;m hJ
ajleivyasa to;n kuvrion muvrw/ kai; ejkmavxasa tou;" povda" aujtou` tai`"
qrixi;n aujth`", h|" oJ ajdelfo;" Lavzaro" hjsqevnei. 3ajpevsteilan ou\n aiJ
ajdelfai; pro;" aujto;n levgousai: kuvrie, i[de o}n filei`" ajsqenei`.
4
ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: au{th hJ ajsqevneia oujk e[stin pro;"
qavnaton ajllÆ uJpe;r th`" dovxh" tou` qeou`, i{na doxasqh/̀ oJ uiJo"
; tou` qeou`
diÆ aujth`". 5hjgavpa de; oJ Ij hsou`" th;n Mavrqan kai; th;n ajdelfh;n
aujth`" kai; to;n Lavzaron. 6wJ" ou\n h[kousen o{ti ajsqenei`, tovte me;n
e[meinen ejn w|/ h\n tovpw/ duvo hJmevra", 7e[peita meta; tou`to levgei toi`"
maqhtai`": a[gwmen eij" th;n Ij oudaivan pavlin. 8levgousin aujtw/̀ oiJ
maqhtaiv: rJabbiv, nu`n ejzhvtoun se liqavsai oiJ jIoudai`oi, kai; pavlin
uJpavgei" ejkei`É 9ajpekrivqh Ij hsou`": oujci; dwvdeka w|rai eijsin th`"
hJmevra"É ejavn ti" peripath/̀ ejn th/̀ hJmevra/, ouj proskovptei, o{ti to; fw`"
tou` kovsmou touvtou blevpei: 10eja;n dev ti" peripath/̀ ejn th/̀ nuktiv,
proskovptei, o{ti to; fw`" oujk e[stin ejn aujtw/̀. 11Tau`ta ei\pen, kai; meta;
tou`to levgei aujtoi`": Lavzaro" oJ fivlo" hJmw`n kekoivmhtai: ajlla;
poreuvomai i{na ejxupnivsw aujtovn. 12ei\pan ou\n oiJ maqhtai; aujtw/̀: kuvrie,
eij kekoivmhtai swqhvsetai. 13eijrhvkei de; oJ jIhsou`" peri; tou` qanavtou
aujtou`, ejkei`noi de; e[doxan o{ti peri; th`" koimhvsew" tou` u{pnou levgei.
14
tovte ou\n ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`" parrhsiva:/ Lavzaro" ajpevqanen,
15
kai; caivrw diÆ uJma`" i{na pisteuvshte, o{ti oujk h[mhn ejkei`: ajlla;
a[gwmen pro;" aujtovn. 16ei\pen ou\n Qwma`" oJ legovmeno" Divdumo" toi`"
summaqhtai`": a[gwmen kai; hJmei`" i{na ajpoqavnwmen metÆ aujtou`.
17
E
j lqw;n ou\n oJ Ij hsou`" eu|ren aujto;n tevssara" h[dh hJmevra"
e[conta ejn tw/̀ mnhmeivw./ 18h\n de; hJ Bhqaniva ejggu;" tw`n IJ erosoluvmwn
wJ" ajpo; stadivwn dekapevnte. 19polloi; de; ejk tw`n
Ij oudaivwn
ejlhluvqeisan pro;" th;n Mavrqan kai; Maria;m i{na paramuqhvswntai
aujta;" peri; tou` ajdelfou`. 20hJ ou\n Mavrqa wJ" h[kousen o{ti Ij hsou`"
e[rcetai uJphvnthsen aujtw/̀: Maria;m de; ejn tw/̀ oi[kw/ ejkaqevzeto. 21ei\pen
ou\n hJ Mavrqa pro;" to;n Ij hsou`n: kuvrie, eij h\" w|de oujk a]n ajpevqanen oJ
ajdelfov" mou: 22»ajlla;¼ kai; nu`n oi\da o{ti o{sa a]n aijthvsh/ to;n qeo;n
dwvsei soi oJ qeov". 23levgei aujth/̀ oJ jIhsou`": ajnasthvsetai oJ ajdelfov"
sou. 24levgei aujtw/̀ hJ Mavrqa: oi\da o{ti ajnasthvsetai ejn th/̀ ajnastavsei
ejn th/̀ ejscavth/ hJmevra/. 25ei\pen aujth/̀ oJ Ij hsou`": ejgwv eijmi hJ
ajnavstasi" kai; hJ zwhv: oJ pisteuvwn eij" ejme; ka;n ajpoqavnh/ zhvsetai,
26
kai; pa`" oJ zw`n kai; pisteuvwn eij" ejme; ouj mh; ajpoqavnh/ eij" to;n aijw`na.
pisteuvei" tou`toÉ 27levgei aujtw/̀: nai; kuvrie, ejgw; pepivsteuka o{ti su; ei\
oJ cristo;" oJ uiJo;" tou` qeou` oJ eij" to;n kovsmon ejrcovmeno".
28
Kai; tou`to eijpou`sa ajph`lqen kai; ejfwvnhsen Maria;m th;n
ajdelfh;n aujth`" lavqra/ eijpou`sa: oJ didavskalo" pavrestin kai; fwnei`
se. 29ejkeivnh de; wJ" h[kousen hjgevrqh tacu; kai; h[rceto pro;" aujtovn.
30
ou[pw de; ejlhluvqei oJ Ij hsou`" eij" th;n kwvmhn, ajllÆ h\n e[ti ejn tw/̀ tovpw/
o{pou uJphvnthsen aujtw/̀ hJ Mavrqa. 31oiJ ou\n Ij oudai`oi oiJ o[nte" metÆ
aujth`" ejn th/̀ oijkiva/ kai; paramuqouvmenoi aujthvn, ijdovnte" th;n Maria;m
o{ti tacevw" ajnevsth kai; ejxh`lqen, hjkolouvqhsan aujth/̀ dovxante" o{ti
J ou\n Maria;m wJ" h\lqen
uJpavgei eij" to; mnhmei`on i{na klauvsh/ ejkei`. 32 H
o{pou h\n Ij hsou`" ijdou`sa aujto;n e[pesen aujtou` pro;" tou;" povda"
levgousa aujtw/̀: kuvrie, eij h\" w|de oujk a[n mou ajpevqanen oJ ajdelfov". 33
Ij hsou`" ou\n wJ" ei\den aujth;n klaivousan kai; tou;" sunelqovnta" aujth/̀
Ij oudaivou" klaivonta", ejnebrimhvsato tw/̀ pneuvmati kai; ejtavraxen
eJauto;n 34kai; ei\pen: pou` teqeivkate aujtovnÉ levgousin aujtw/̀: kuvrie,
e[rcou kai; i[de. 35ejdavkrusen oJ jIhsou`". 36e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi:
i[de pw`" ejfivlei aujtovn. 37tine;" de; ejx aujtw`n ei\pan: oujk ejduvnato
ou|to" oJ ajnoivxa" tou;" ojfqalmou;" tou` tuflou` poih`sai i{na kai; ou|to"
mh; ajpoqavnh/É
38
Ij hsou`" ou\n pavlin ejmbrimwvmeno" ejn eJautw/̀ e[rcetai eij" to;
mnhmei`on: h\n de; sphvlaion kai; livqo" ejpevkeito ejpÆ aujtw/̀. 39levgei oJ
Ij hsou`": a[rate to;n livqon. levgei aujtw/̀ hJ ajdelfh; tou` teteleuthkovto"
Mavrqa: kuvrie, h[dh o[zei, tetartai`o" gavr ejstin. 40levgei aujth/̀ oJ
Ij hsou`": oujk ei\pon soi o{ti eja;n pisteuvsh/" o[yh/ th;n dovxan tou` qeou`É
41
h\ran ou\n to;n livqon. oJ de; Ij hsou`" h\ren tou;" ojfqalmou;" a[nw kai;
ei\pen: pavter, eujcaristw` soi o{ti h[kousa" mou. 42ejgw; de; h[d/ ein o{ti
pavntote mou ajkouvei", ajlla; dia; to;n o[clon to;n periestw`ta ei\pon,
i{na pisteuvswsin o{ti suv me ajpevsteila". 43kai; tau`ta eijpw;n fwnh/̀
megavlh/ ejkrauvgasen: Lavzare, deu`ro e[xw. 44ejxh`lqen oJ teqnhkw;"
dedemevno" tou;" povda" kai; ta;" cei`ra" keirivai" kai; hJ o[yi" aujtou`
soudarivw/ periedevdeto. levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": luvsate aujto;n kai;
a[fete aujto;n uJpavgein.
45
Polloi; ou\n ejk tw`n Ij oudaivwn oiJ ejlqovnte" pro;" th;n Maria;m kai;
qeasavmenoi a} ejpoivhsen ejpivsteusan eij" aujtovn: 46tine;" de; ejx aujtw`n
ajph`lqon pro;" tou;" Farisaivou" kai; ei\pan aujtoi`" a} ejpoivhsen
Ij hsou`". 47Sunhvgagon ou\n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi sunevdrion
kai; e[legon: tiv poiou`men o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo" polla; poiei` shmei`aÉ
48
eja;n ajfw`men aujto;n ou{tw", pavnte" pisteuvsousin eij" aujtovn, kai;
ejleuvsontai oiJ JRwmai`oi kai; ajrou`sin hJmw`n kai; to;n tovpon kai; to;
e[qno". 49ei|" dev ti" ejx aujtw`n Kai>avfa", ajrciereu;" w]n tou` ejniautou`
ejkeivnou, ei\pen aujtoi`": uJmei`" oujk oi[date oujdevn, 50oujde; logivzesqe
o{ti sumfevrei uJmi`n i{na ei|" a[nqrwpo" ajpoqavnh/ uJpe;r tou` laou` kai; mh;
o{lon to; e[qno" ajpovlhtai. 51tou`to de; ajfÆ eJautou` oujk ei\pen, ajlla;
ajrciereu;" w]n tou` ejniautou` ejkeivnou ejprofhvteusen o{ti e[mellen
Ij hsou`" ajpoqnhvs
/ kein uJpe;r tou` e[qnou", 52kai; oujc uJpe;r tou` e[qnou"
movnon ajllÆ i{na kai; ta; tevkna tou` qeou` ta; dieskorpismevna sunagavgh/
eij" e{n. 53ajpÆ ejkeivnh" ou\n th`" hJmevra" ejbouleuvsanto i{na
ajpokteivnwsin aujtovn.
54
JO ou\n
Ij hsou`" oujkevti parrhsiva/ periepavtei ejn toi`"
Ij oudaivoi", ajlla; ajph`lqen ejkei`qen eij" th;n cwvran ejggu;" th`" ejrhvmou,
eij" E
j frai;m legomevnhn povlin, kakei` e[meinen meta; tw`n maqhtw`n.
55
\Hn de; ejggu;" to; pavsca tw`n Ij oudaivwn, kai; ajnevbhsan polloi; eij"
IJ erosovluma ejk th`" cwvra" pro; tou` pavsca i{na aJgnivswsin eJautouv".
56
ejzhvtoun ou\n to;n Ij hsou`n kai; e[legon metÆ ajllhvlwn ejn tw/̀ iJerw/̀
eJsthkovte": tiv dokei` uJmi`nÉ o{ti ouj mh; e[lqh/ eij" th;n eJorthvnÉ
57
dedwvkeisan de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi ejntola;" i{na ejavn ti"
gnw/̀ pou` ejstin mhnuvsh/, o{pw" piavswsin aujtovn.
12 JO ou\n Ij hsou`" pro; e}x hJmerw`n tou` pavsca h\lqen eij"
Bhqanivan, o{pou h\n Lavzaro", o}n h[geiren ejk nekrw`n Ij hsou`".
2
ejpoivhsan ou\n aujtw/̀ dei`pnon ejkei`, kai; hJ Mavrqa dihkovnei, oJ de;
Lavzaro" ei|" h\n ejk tw`n ajnakeimevnwn su;n aujtw/̀. 3 H
J ou\n Maria;m
labou`sa livtran muvrou navrdou pistikh`" polutivmou h[leiyen tou;"
povda" tou` Ij hsou` kai; ejxevmaxen tai`" qrixi;n aujth`" tou;" povda"
aujtou`: hJ de; oijkiva ejplhrwvqh ejk th`" ojsmh`" tou` muvrou. 4levgei de;
Ij ouvda" oJ Ij skariwvth" ei|" »ejk¼ tw`n maqhtw`n aujtou`, oJ mevllwn aujto;n
paradidovnai: 5dia; tiv tou`to to; muvron oujk ejpravqh triakosivwn
dhnarivwn kai; ejdovqh ptwcoi`"É 6ei\pen de; tou`to oujc o{ti peri; tw`n
ptwcw`n e[melen aujtw/̀, ajllÆ o{ti klevpth" h\n kai; to; glwssovkomon
e[cwn ta; ballovmena ejbavstazen. 7ei\pen ou\n oJ jIhsou`": a[fe" aujthvn,
i{na eij" th;n hJmevran tou` ejntafiasmou` mou thrhvsh/ aujtov: 8tou;"
ptwcou;" ga;r pavntote e[cete meqÆ eJautw`n, ejme; de; ouj pavntote
e[cete.
9
E
[ gnw ou\n »oJ¼ o[clo" polu;" ejk tw`n Ij oudaivwn o{ti ejkei` ejstin kai;
h\lqon ouj dia; to;n Ij hsou`n movnon, ajllÆ i{na kai; to;n Lavzaron i[dwsin
o}n h[geiren ejk nekrw`n. 10ejbouleuvsanto de; oiJ ajrcierei`" i{na kai; to;n
Lavzaron ajpokteivnwsin, 11o{ti polloi; diÆ aujto;n uJph`gon tw`n
Ij oudaivwn kai; ejpivsteuon eij" to;n Ij hsou`n.
12
Th/̀ ejpauvrion oJ o[clo" polu;" oJ ejlqw;n eij" th;n eJorthvn,
ajkouvsante" o{ti e[rcetai oJ Ij hsou`" eij" JIerosovluma 13e[labon ta;
baiva
Ÿ tw`n foinivkwn kai; ejxh`lqon eij" uJpavnthsin aujtw/̀ kai;
ejkrauvgazon:
wJsannav:
eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati
kurivou, »
kai;¼ oJ basileu;" tou` jIsrahvl.
14
euJrw;n de; oJ jIhsou`" ojnavrion ejkavqisen ejpÆ aujtov, kaqwv" ejstin
gegrammevnon:
15
mh; fobou`, qugavthr Siwvn:
ijdou; oJ basileuv" sou e[rcetai,
kaqhvmeno" ejpi; pw`lon o[nou.
16
tau`ta oujk e[gnwsan aujtou` oiJ maqhtai; to; prw`ton, ajllÆ o{te
ejdoxavsqh Ij hsou`" tovte ejmnhvsqhsan o{ti tau`ta h\n ejpÆ aujtw/̀
gegrammevna kai; tau`ta ejpoivhsan aujtw/̀. 17ejmartuvrei ou\n oJ o[clo" oJ
w]n metÆ aujtou` o{te to;n Lavzaron ejfwvnhsen ejk tou` mnhmeivou kai;
h[geiren aujto;n ejk nekrw`n. 18dia; tou`to »kai;¼ uJphvnthsen aujtw/̀ oJ
o[clo", o{ti h[kousan tou`to aujto;n pepoihkevnai to; shmei`on. 19oiJ ou\n
Farisai`oi ei\pan pro;" eJautouv": qewrei`te o{ti oujk wjfelei`te oujdevn:
i[de oJ kovsmo" ojpivsw aujtou` ajph`lqen.
20
\Hsan de;
E
{ llhne" tine" ejk tw`n ajnabainovntwn i{na
proskunhvswsin ejn th/̀ eJorth/̀: 21ou|toi ou\n prosh`lqon Filivppw/ tw/̀
ajpo; Bhqsai>da; th`" Galilaiva" kai; hjrwvtwn aujto;n levgonte": kuvrie,
qevlomen to;n Ij hsou`n ijdei`n. 22e[rcetai oJ Fivlippo" kai; levgei tw/̀
A
j ndreva,/ e[rcetai A
j ndreva" kai; Fivlippo" kai; levgousin tw/̀ jIhsou`.
23
oJ de; Ij hsou`" ajpokrivnetai aujtoi`" levgwn: ejlhvluqen hJ w{ra i{na
doxasqh/̀ oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou. 24ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; oJ
kovkko" tou` sivtou pesw;n eij" th;n gh`n ajpoqavnh/, aujto;" movno" mevnei:
eja;n de; ajpoqavnh/, polu;n karpo;n fevrei. 25oJ filw`n th;n yuch;n aujtou`
ajpolluvei aujthvn, kai; oJ misw`n th;n yuch;n aujtou` ejn tw/̀ kovsmw/ touvtw/
eij" zwh;n aijwvnion fulavxei aujthvn. 26eja;n ejmoiv ti" diakonh/̀, ejmoi;
ajkolouqeivtw, kai; o{pou eijmi; ejgw; ejkei` kai; oJ diavkono" oJ ejmo;" e[stai:
ejavn ti" ejmoi; diakonh/̀ timhvsei aujto;n oJ pathvr.
27
Nu`n hJ yuchv mou tetavraktai, kai; tiv ei[pwÉ pavter, sw`son me ejk
th`" w{ra" tauvth"É ajlla; dia; tou`to h\lqon eij" th;n w{ran tauvthn.
28
pavter, dovxason sou to; o[noma. h\lqen ou\n fwnh; ejk tou` oujranou`: kai;
ejdovxasa kai; pavlin doxavsw. 29oJ ou\n o[clo" oJ eJstw;" kai; ajkouvsa"
e[legen bronth;n gegonevnai, a[lloi e[legon: a[ggelo" aujtw/̀
lelavlhken. 30ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen: ouj diÆ ejme; hJ fwnh; au{th
gevgonen ajlla; diÆ uJma`". 31nu`n krivsi" ejsti;n tou` kovsmou touvtou, nu`n
oJ a[rcwn tou` kovsmou touvtou ejkblhqhvsetai e[xw: 32kagw; eja;n uJywqw` ejk
th`" gh`", pavnta" eJlkuvsw pro;" ejmautovn. 33tou`to de; e[legen
shmaivnwn poivw/ qanavtw/ h[mellen ajpoqnhvs
/ kein. 34 A
j pekrivqh ou\n aujtw/̀
oJ o[clo": hJmei`" hjkouvsamen ejk tou` novmou o{ti oJ cristo;" mevnei eij"
to;n aijw`na, kai; pw`" levgei" su; o{ti dei` uJywqh`nai to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpouÉ tiv" ejstin ou|to" oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpouÉ 35ei\pen ou\n aujtoi`"
oJ jIhsou`": e[ti mikro;n crovnon to; fw`" ejn uJmi`n ejstin. peripatei`te
wJ" to; fw`" e[cete, i{na mh; skotiva uJma`" katalavbh/: kai; oJ peripatw`n
ejn th/̀ skotiva/ oujk oi\den pou` uJpavgei. 36wJ" to; fw`" e[cete, pisteuvete
eij" to; fw`", i{na uiJoi; fwto;" gevnhsqe.
tau`ta ejlavlhsen Ij hsou`", kai; ajpelqw;n ejkruvbh ajpÆ aujtw`n.
37
Tosau`ta de; aujtou` shmei`a pepoihkovto" e[mprosqen aujtw`n oujk
ejpivsteuon eij" aujtovn, 38i{na oJ lovgo" H
j saivoŸ u tou` profhvtou
plhrwqh/̀ o}n ei\pen:
kuvrie, tiv" ejpivsteusen th`/ ajkoh`/ hJmw`nÉ
kai; oJ bracivwn kurivou tivni ajpekaluvfqhÉ
39
dia; tou`to oujk hjduvnanto pisteuvein, o{ti pavlin ei\pen H
j saiva
Ÿ ":
40
tetuvflwken aujtw`n tou;" ojfqalmou;"
kai; ejpwvrwsen aujtw`n th;n kardivan,
i{na mh; i[dwsin toi`" ojfqalmoi`"
kai; nohvswsin th`/ kardiva/ kai; strafw`sin,
kai; ijavsomai aujtouv". 41tau`ta ei\pen H
j saiva
Ÿ " o{ti ei\den th;n
42
dovxan aujtou`, kai; ejlavlhsen peri; aujtou`. o{mw" mevntoi kai; ejk tw`n
ajrcovntwn polloi; ejpivsteusan eij" aujtovn, ajlla; dia; tou;" Farisaivou"
oujc wJmolovgoun i{na mh; ajposunavgwgoi gevnwntai: 43hjgavphsan ga;r
th;n dovxan tw`n ajnqrwvpwn ma`llon h[per th;n dovxan tou` qeou`.
44
Ij hsou`" de; e[kraxen kai; ei\pen: oJ pisteuvwn eij" ejme; ouj pisteuvei eij"
ejme; ajlla; eij" to;n pevmyanta me, 45kai; oJ qewrw`n ejme; qewrei` to;n
pevmyanta me. 46ejgw; fw`" eij" to;n kovsmon ejlhvluqa, i{na pa`" oJ
pisteuvwn eij" ejme; ejn th/̀ skotiva/ mh; meivnh/. 47kai; ejavn tiv" mou ajkouvsh/
tw`n rJhmavtwn kai; mh; fulavxh/, ejgw; ouj krivnw aujtovn: ouj ga;r h\lqon i{na
krivnw to;n kovsmon, ajllÆ i{na swvsw to;n kovsmon. 48oJ ajqetw`n ejme; kai; mh;
lambavnwn ta; rJhm
v ata mou e[cei to;n krivnonta aujtovn: oJ lovgo" o}n
ejlavlhsa ejkei`no" krinei` aujto;n ejn th/̀ ejscavth/ hJmevra/. 49o{ti ejgw; ejx
ejmautou` oujk ejlavlhsa, ajllÆ oJ pevmya" me path;r aujtov" moi ejntolh;n
devdwken tiv ei[pw kai; tiv lalhvsw. 50kai; oi\da o{ti hJ ejntolh; aujtou` zwh;
aijwvnio" ejstin. a} ou\n ejgw; lalw`, kaqw;" ei[rhken moi oJ pathvr, ou{tw"
lalw`.
13 Pro; de; th`" eJorth`" tou` pavsca eijdw;" oJ Ij hsou`" o{ti h\lqen
aujtou` hJ w{ra i{na metabh/̀ ejk tou` kovsmou touvtou pro;" to;n patevra,
ajgaphvsa" tou;" ijdivou" tou;" ejn tw/̀ kovsmw/ eij" tevlo" hjgavphsen
aujtouv". 2kai; deivpnou ginomevnou, tou` diabovlou h[dh beblhkovto" eij"
th;n kardivan i{na paradoi` aujto;n Ij ouvda" Sivmwno" Ij skariwvtou,
3
eijdw;" o{ti pavnta e[dwken aujtw/̀ oJ path;r eij" ta;" cei`ra" kai; o{ti ajpo;
qeou` ejxh`lqen kai; pro;" to;n qeo;n uJpavgei, 4ejgeivretai ejk tou` deivpnou
kai; tivqhsin ta; iJmavtia kai; labw;n levntion dievzwsen eJautovn: 5ei\ta
bavllei u{dwr eij" to;n nipth`ra kai; h[rxato nivptein tou;" povda" tw`n
maqhtw`n kai; ejkmavssein tw/̀ lentivw/ w|/ h\n diezwsmevno". 6e[rcetai ou\n
pro;" Sivmwna Pevtron: levgei aujtw/̀: kuvrie, suv mou nivptei" tou;"
povda"É 7ajpekrivqh jIhsou`" kai; ei\pen aujtw/̀: o} ejgw; poiw` su; oujk oi\da"
a[rti, gnwvsh/ de; meta; tau`ta. 8levgei aujtw/̀ Pevtro": ouj mh; nivyh/" mou
tou;" povda" eij" to;n aijw`na. ajpekrivqh Ij hsou`" aujtw/̀: eja;n mh; nivyw
se, oujk e[cei" mevro" metÆ ejmou`. 9levgei aujtw/̀ Sivmwn Pevtro": kuvrie,
mh; tou;" povda" mou movnon ajlla; kai; ta;" cei`ra" kai; th;n kefalhvn.
10
levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": oJ leloumevno" oujk e[cei creivan eij mh; tou;"
povda" nivyasqai, ajllÆ e[stin kaqaro;" o{lo": kai; uJmei`" kaqaroiv ejste,
ajllÆ oujci; pavnte". 11h[d/ ei ga;r to;n paradidovnta aujtovn: dia; tou`to
ei\pen o{ti oujci; pavnte" kaqaroiv ejste.
12
{Ote ou\n e[niyen tou;" povda" aujtw`n »kai;¼ e[laben ta; iJmavtia
aujtou` kai; ajnevpesen pavlin, ei\pen aujtoi`": ginwvskete tiv pepoivhka
uJmi`nÉ 13uJmei`" fwnei`te me: oJ didavskalo", kaiv: oJ kuvrio", kai; kalw`"
levgete: eijmi; gavr. 14eij ou\n ejgw; e[niya uJmw`n tou;" povda" oJ kuvrio" kai;
oJ didavskalo", kai; uJmei`" ojfeivlete ajllhvlwn nivptein tou;" povda":
15
uJpovdeigma ga;r e[dwka uJmi`n i{na kaqw;" ejgw; ejpoivhsa uJmi`n kai; uJmei`"
poih`te. 16ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oujk e[stin dou`lo" meivzwn tou` kurivou
aujtou` oujde; ajpovstolo" meivzwn tou` pevmyanto" aujtovn. 17eij tau`ta
oi[date, makavrioi ejste eja;n poih`te aujtav. 18Ouj peri; pavntwn uJmw`n
levgw: ejgw; oi\da tivna" ejxelexavmhn: ajllÆ i{na hJ grafh; plhrwqh/̀: oJ
trwvgwn mou to;n a[rton ejph`ren ejpÆ ejme; th;n ptevrnan aujtou`. 19ajpÆ
a[rti levgw uJmi`n pro; tou` genevsqai, i{na pisteuvshte o{tan gevnhtai
o{ti ejgwv eijmi. 20ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ lambavnwn a[n tina pevmyw
ejme; lambavnei, oJ de; ejme; lambavnwn lambavnei to;n pevmyanta me.
21
Tau`ta eijpw;n »oJ¼
Ij hsou`" ejtaravcqh tw/̀ pneuvmati kai;
ejmartuvrhsen kai; ei\pen: ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n
paradwvsei me. 22e[blepon eij" ajllhvlou" oiJ maqhtai; ajporouvmenoi
peri; tivno" levgei. 23h\n ajnakeivmeno" ei|" ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ejn tw/̀
kovlpw/ tou` jIhsou`, o}n hjgavpa oJ Ij hsou`". 24neuvei ou\n touvtw/ Sivmwn
Pevtro" puqevsqai tiv" a]n ei[h peri; ou| levgei. 25ajnapesw;n ou\n ejkei`no"
ou{tw" ejpi; to; sth`qo" tou` jIhsou` levgei aujtw/̀: kuvrie, tiv" ejstinÉ
26
ajpokrivnetai »oJ¼ Ij hsou`": ejkei`no" ejstin w|/ ejgw; bavyw to; ywmivon
kai; dwvsw aujtw/̀. bavya" ou\n to; ywmivon »lambavnei kai;¼ divdwsin
Ij ouvda/ Sivmwno" Ij skariwvtou. 27kai; meta; to; ywmivon tovte eijsh`lqen
eij" ejkei`non oJ satana`". levgei ou\n aujtw`/ oJ Ij hsou`": o} poiei`"
poivhson tavcion. 28tou`to »de;¼ oujdei;" e[gnw tw`n ajnakeimevnwn pro;" tiv
ei\pen aujtw/̀: 29tine;" ga;r ejdovkoun, ejpei; to; glwssovkomon ei\cen
Ij ouvda", o{ti levgei aujtw/̀ »oJ¼ Ij hsou`": ajgovrason w|n creivan e[comen
eij" th;n eJorthvn, h] toi`" ptwcoi`" i{na ti dw/̀. 30labw;n ou\n to; ywmivon
ejkei`no" ejxh`lqen eujquv". h\n de; nuvx.
31
{Ote ou\n ejxh`lqen, levgei Ij hsou`": nu`n ejdoxavsqh oJ uiJo"
; tou`
32
ajnqrwvpou kai; oJ qeo;" ejdoxavsqh ejn aujtw/̀: »eij oJ qeo;" ejdoxavsqh ejn
aujtw/̀¼, kai; oJ qeo;" doxavsei aujto;n ejn aujtw/̀, kai; eujqu;" doxavsei aujtovn.
33
tekniva, e[ti mikro;n meqÆ uJmw`n eijmi: zhthvsete me, kai; kaqw;" ei\pon
toi`" Ij oudaivoi" o{ti o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n, kai;
uJmi`n levgw a[rti. 34 E
j ntolh;n kainh;n divdwmi uJmi`n, i{na ajgapa`te
ajllhvlou", kaqw;" hjgavphsa uJma`" i{na kai; uJmei`" ajgapa`te ajllhvlou".
35
ejn touvtw/ gnwvsontai pavnte" o{ti ejmoi; maqhtaiv ejste, eja;n ajgavphn
e[chte ejn ajllhvloi".
36
Levgei aujtw/̀ Sivmwn Pevtro": kuvrie, pou` uJpavgei"É ajpekrivqh »aujtw/̀¼
Ij hsou`": o{pou uJpavgw ouj duvnasai moi nu`n ajkolouqh`sai,
ajkolouqhvsei" de; u{steron. 37levgei aujtw/̀ oJ Pevtro": kuvrie, dia; tiv ouj
duvnamai soi ajkolouqh`sai a[rtiÉ th;n yuchvn mou uJpe;r sou` qhvsw.
38
ajpokrivnetai jIhsou`": th;n yuchvn sou uJpe;r ejmou` qhvsei"É ajmh;n
ajmh;n levgw soi, ouj mh; ajlevktwr fwnhvsh/ e{w" ou| ajrnhvsh/ me triv".
14 Mh; tarassevsqw uJmw`n hJ kardiva: pisteuvete eij" to;n qeo;n kai;
eij" ejme; pisteuvete. 2ejn th/̀ oijkiva/ tou` patrov" mou monai; pollaiv
eijsin: eij de; mhv, ei\pon a]n uJmi`n o{ti poreuvomai eJtoimavsai tovpon uJmi`nÉ
3
kai; eja;n poreuqw` kai; eJtoimavsw tovpon uJmi`n, pavlin e[rcomai kai;
paralhvmyomai uJma`" pro;" ejmautovn, i{na o{pou eijmi; ejgw; kai; uJmei`"
h\te. 4kai; o{pou »ejgw;¼ uJpavgw oi[date th;n oJdovn. 5Levgei aujtw/̀ Qwma`":
kuvrie, oujk oi[damen pou` uJpavgei": pw`" dunavmeqa th;n oJdo;n eijdevnaiÉ
6
levgei aujtw/̀ »oJ¼ Ij hsou`": ejgwv eijmi hJ oJdo;" kai; hJ ajlhvqeia kai; hJ zwhv:
oujdei;" e[rcetai pro;" to;n patevra eij mh; diÆ ejmou`. 7eij ejgnwvkate me,
kai; to;n patevra mou gnwvsesqe. kai; ajpÆ a[rti ginwvskete aujto;n kai;
eJwravkate aujtovn. 8Levgei aujtw/̀ Fivlippo": kuvrie, dei`xon hJmi`n to;n
patevra, kai; ajrkei` hJmi`n. 9levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": tosouvtw/ crovnw/
meqÆ uJmw`n eijmi kai; oujk e[gnwka" me, FivlippeÉ oJ eJwrakw;" ejme;
eJwrv aken to;n patevra: pw`" su; levgei": dei`xon hJmi`n to;n patevraÉ 10ouj
pisteuvei" o{ti ejgw; ejn tw/̀ patri; kai; oJ path;r ejn ejmoiv ejstinÉ ta;
rJhm
v ata a} ejgw; levgw uJmi`n ajpÆ ejmautou` ouj lalw`, oJ de; path;r ejn ejmoi;
mevnwn poiei` ta; e[rga aujtou`. 11pisteuvete moi o{ti ejgw; ejn tw/̀ patri;
kai; oJ path;r ejn ejmoiv: eij de; mhv, dia; ta; e[rga aujta; pisteuvete. 12 A
j mh;n
ajmh;n levgw uJmi`n, oJ pisteuvwn eij" ejme; ta; e[rga a} ejgw; poiw` kakei`no"
poihvsei kai; meivzona touvtwn poihvsei, o{ti ejgw; pro;" to;n patevra
poreuvomai: 13kai; o{ ti a]n aijthvshte ejn tw/̀ ojnovmati mou tou`to
poihvsw, i{na doxasqh/̀ oJ path;r ejn tw/̀ uiJw./̀ 14ejavn ti aijthvshte me ejn tw/̀
ojnovmati mou ejgw; poihvsw.
15
E
j a;n ajgapa`te me, ta;" ejntola;" ta;" ejma;" thrhvsete: 16kagw;
ejrwthvsw to;n patevra kai; a[llon paravklhton dwvsei uJmi`n, i{na meqÆ
uJmw`n eij" to;n aijw`na h\,/ 17to; pneu`ma th`" ajlhqeiva", o} oJ kovsmo" ouj
duvnatai labei`n, o{ti ouj qewrei` aujto; oujde; ginwvskei: uJmei`"
ginwvskete aujtov, o{ti parÆ uJmi`n mevnei kai; ejn uJmi`n e[stai. 18Oujk
ajfhvsw uJma`" ojrfanouv", e[rcomai pro;" uJma`". 19e[ti mikro;n kai; oJ
kovsmo" me oujkevti qewrei`, uJmei`" de; qewrei`te me, o{ti ejgw; zw` kai;
uJmei`" zhvsete. 20ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ gnwvsesqe uJmei`" o{ti ejgw; ejn tw/̀
patriv mou kai; uJmei`" ejn ejmoi; kagw; ejn uJmi`n. 21oJ e[cwn ta;" ejntolav"
mou kai; thrw`n aujta;" ejkei`no" ejstin oJ ajgapw`n me: oJ de; ajgapw`n me
ajgaphqhvsetai uJpo; tou` patrov" mou, kagw; ajgaphvsw aujto;n kai;
ejmfanivsw aujtw/̀ ejmautovn. 22Levgei aujtw/̀
Ij ouvda", oujc oJ
Ij skariwvth": kuvrie, »kai;¼ tiv gevgonen o{ti hJmi`n mevllei" ejmfanivzein
seauto;n kai; oujci; tw/̀ kovsmw/É 23ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw/̀:
ejavn ti" ajgapa/̀ me to;n lovgon mou thrhvsei, kai; oJ pathvr mou
ajgaphvsei aujto;n kai; pro;" aujto;n ejleusovmeqa kai; monh;n parÆ aujtw/̀
poihsovmeqa. 24oJ mh; ajgapw`n me tou;" lovgou" mou ouj threi`: kai; oJ
lovgo" o}n ajkouvete oujk e[stin ejmo;" ajlla; tou` pevmyanto" me patrov".
25
Tau`ta lelavlhka uJmi`n parÆ uJmi`n mevnwn: 26oJ de; paravklhto", to;
pneu`ma to; a{gion, o} pevmyei oJ path;r ejn tw/̀ ojnovmati mou, ejkei`no"
uJma`" didavxei pavnta kai; uJpomnhvsei uJma`" pavnta a} ei\pon uJmi`n »ejgwv¼.
27
Eijrhvnhn ajfivhmi uJmi`n, eijrhvnhn th;n ejmh;n divdwmi uJmi`n: ouj kaqw;" oJ
kovsmo" divdwsin ejgw; divdwmi uJmi`n. mh; tarassevsqw uJmw`n hJ kardiva
mhde; deiliavtw. 28hjkouvsate o{ti ejgw; ei\pon uJmi`n: uJpavgw kai; e[rcomai
pro;" uJma`". eij hjgapa`te me ejcavrhte a]n o{ti poreuvomai pro;" to;n
patevra, o{ti oJ path;r meivzwn mouv ejstin. 29kai; nu`n ei[rhka uJmi`n pri;n
genevsqai, i{na o{tan gevnhtai pisteuvshte. 30oujkevti polla; lalhvsw
meqÆ uJmw`n, e[rcetai ga;r oJ tou` kovsmou a[rcwn: kai; ejn ejmoi; oujk e[cei
oujdevn, 31ajllÆ i{na gnw/̀ oJ kovsmo" o{ti ajgapw` to;n patevra, kai; kaqw;"
ejneteivlato moi oJ pathvr, ou{tw" poiw`. ejgeivresqe, a[gwmen ejnteu`qen.
15 E
j gwv eijmi hJ a[mpelo" hJ ajlhqinh; kai; oJ pathvr mou oJ gewrgov"
2
ejstin. pa`n klh`ma ejn ejmoi; mh; fevron karpo;n ai[rei aujtov, kai; pa`n to;
karpo;n fevron kaqaivrei aujto; i{na karpo;n pleivona fevrh/. 3h[dh uJmei`"
kaqaroiv ejste dia; to;n lovgon o}n lelavlhka uJmi`n: 4meivnate ejn ejmoiv,
kagw; ejn uJmi`n. kaqw;" to; klh`ma ouj duvnatai karpo;n fevrein ajfÆ
eJautou` eja;n mh; mevnh/ ejn th/̀ ajmpevlw/, ou{tw" oujde; uJmei`" eja;n mh; ejn ejmoi;
mevnhte. 5ejgwv eijmi hJ a[mpelo", uJmei`" ta; klhvmata. oJ mevnwn ejn ejmoi;
kagw; ejn aujtw/̀ ou|to" fevrei karpo;n poluvn, o{ti cwri;" ejmou` ouj
duvnasqe poiei`n oujdevn. 6eja;n mhv ti" mevnh/ ejn ejmoiv, ejblhvqh e[xw wJ" to;
klh`ma kai; ejxhravnqh kai; sunavgousin aujta; kai; eij" to; pu`r bavllousin
kai; kaivetai. 7eja;n meivnhte ejn ejmoi; kai; ta; rJhm
v ata mou ejn uJmi`n meivnh/,
o} eja;n qevlhte aijthvsasqe, kai; genhvsetai uJmi`n. 8ejn touvtw/ ejdoxavsqh oJ
pathvr mou, i{na karpo;n polu;n fevrhte kai; gevnhsqe ejmoi; maqhtaiv.
9
Kaqw;" hjgavphsen me oJ pathvr, kagw; uJma`" hjgavphsa: meivnate ejn th/̀
ajgavph/ th/̀ ejmh/̀. 10eja;n ta;" ejntolav" mou thrhvshte, menei`te ejn th/̀
ajgavph/ mou, kaqw;" ejgw; ta;" ejntola;" tou` patrov" mou tethvrhka kai;
mevnw aujtou` ejn th/̀ ajgavph/.
11
Tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na hJ cara; hJ ejmh; ejn uJmi`n h\/ kai; hJ cara;
uJmw`n plhrwqh/̀. 12Au{th ejsti;n hJ ejntolh; hJ ejmhv, i{na ajgapa`te ajllhvlou"
kaqw;" hjgavphsa uJma`". 13meivzona tauvth" ajgavphn oujdei;" e[cei, i{na
ti" th;n yuch;n aujtou` qh/̀ uJpe;r tw`n fivlwn aujtou`. 14uJmei`" fivloi mouv
ejste eja;n poih`te a} ejgw; ejntevllomai uJmi`n. 15oujkevti levgw uJma`"
douvlou", o{ti oJ dou`lo" oujk oi\den tiv poiei` aujtou` oJ kuvrio": uJma`" de;
ei[rhka fivlou", o{ti pavnta a} h[kousa para; tou` patrov" mou ejgnwvrisa
uJmi`n. 16oujc uJmei`" me ejxelevxasqe, ajllÆ ejgw; ejxelexavmhn uJma`" kai;
e[qhka uJma`" i{na uJmei`" uJpavghte kai; karpo;n fevrhte kai; oJ karpo;"
uJmw`n mevnh/, i{na o{ ti a]n aijthvshte to;n patevra ejn tw/̀ ojnovmati mou dw/̀
uJmi`n. 17tau`ta ejntevllomai uJmi`n, i{na ajgapa`te ajllhvlou".
18
Eij oJ kovsmo" uJma`" misei`, ginwvskete o{ti ejme; prw`ton uJmw`n
memivshken. 19eij ejk tou` kovsmou h\te, oJ kovsmo" a]n to; i[dion ejfivlei: o{ti
de; ejk tou` kovsmou oujk ejstev, ajllÆ ejgw; ejxelexavmhn uJma`" ejk tou`
kovsmou, dia; tou`to misei` uJma`" oJ kovsmo". 20mnhmoneuvete tou` lovgou
ou| ejgw; ei\pon uJmi`n: oujk e[stin dou`lo" meivzwn tou` kurivou aujtou`. eij
ejme; ejdivwxan, kai; uJma`" diwvxousin: eij to;n lovgon mou ejthvrhsan, kai;
to;n uJmevteron thrhvsousin. 21ajlla; tau`ta pavnta poihvsousin eij"
uJma`" dia; to; o[noma mou, o{ti oujk oi[dasin to;n pevmyanta me. 22eij mh;
h\lqon kai; ejlavlhsa aujtoi`", aJmartivan oujk ei[cosan: nu`n de; provfasin
oujk e[cousin peri; th`" aJmartiva" aujtw`n. 23oJ ejme; misw`n kai; to;n
patevra mou misei`. 24eij ta; e[rga mh; ejpoivhsa ejn aujtoi`" a} oujdei;"
a[llo" ejpoivhsen, aJmartivan oujk ei[cosan: nu`n de; kai; eJwravkasin kai;
memishvkasin kai; ejme; kai; to;n patevra mou. 25ajllÆ i{na plhrwqh/̀ oJ
lovgo" oJ ejn tw/̀ novmw/ aujtw`n gegrammevno" o{ti ejmivshsan me dwreavn.
26
{Otan e[lqh/ oJ paravklhto" o}n ejgw; pevmyw uJmi`n para; tou` patrov", to;
pneu`ma th`" ajlhqeiva" o} para; tou` patro;" ejkporeuvetai, ejkei`no"
marturhvsei peri; ejmou`: 27kai; uJmei`" de; marturei`te, o{ti ajpÆ ajrch`"
metÆ ejmou` ejste.
16 Tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na mh; skandalisqh`te.
2
ajposunagwvgou" poihvsousin uJma`": ajllÆ e[rcetai w{ra i{na pa`" oJ
ajpokteivna" uJma`" dovxh/ latreivan prosfevrein tw/̀ qew/̀. 3kai; tau`ta
poihvsousin o{ti oujk e[gnwsan to;n patevra oujde; ejmev. 4ajlla; tau`ta
lelavlhka uJmi`n i{na o{tan e[lqh/ hJ w{ra aujtw`n mnhmoneuvhte aujtw`n o{ti
ejgw; ei\pon uJmi`n.
Tau`ta de; uJmi`n ejx ajrch`" oujk ei\pon, o{ti meqÆ uJmw`n h[mhn. 5Nu`n de;
uJpavgw pro;" to;n pevmyanta me, kai; oujdei;" ejx uJmw`n ejrwta/̀ me: pou`
uJpavgei"É 6ajllÆ o{ti tau`ta lelavlhka uJmi`n hJ luvph peplhvrwken uJmw`n
th;n kardivan. 7ajllÆ ejgw; th;n ajlhvqeian levgw uJmi`n, sumfevrei uJmi`n i{na
ejgw; ajpevlqw. eja;n ga;r mh; ajpevlqw, oJ paravklhto" oujk ejleuvsetai pro;"
uJma`": eja;n de; poreuqw`, pevmyw aujto;n pro;" uJma`". 8kai; ejlqw;n ejkei`no"
ejlevgxei to;n kovsmon peri; aJmartiva" kai; peri; dikaiosuvnh" kai; peri;
krivsew": 9peri; aJmartiva" mevn, o{ti ouj pisteuvousin eij" ejmev: 10peri;
dikaiosuvnh" dev, o{ti pro;" to;n patevra uJpavgw kai; oujkevti qewrei`te
me: 11peri; de; krivsew", o{ti oJ a[rcwn tou` kovsmou touvtou kevkritai.
12
E
[ ti polla; e[cw uJmi`n levgein, ajllÆ ouj duvnasqe bastavzein a[rti:
13
o{tan de; e[lqh/ ejkei`no", to; pneu`ma th`" ajlhqeiva", oJdhghvsei uJma`" ejn
th/̀ ajlhqeiva/ pavsh/: ouj ga;r lalhvsei ajfÆ eJautou`, ajllÆ o{sa ajkouvsei
lalhvsei kai; ta; ejrcovmena ajnaggelei` uJmi`n. 14ejkei`no" ejme; doxavsei,
o{ti ejk tou` ejmou` lhvmyetai kai; ajnaggelei` uJmi`n. 15pavnta o{sa e[cei oJ
path;r ejmav ejstin: dia; tou`to ei\pon o{ti ejk tou` ejmou` lambavnei kai;
ajnaggelei` uJmi`n.
16
Mikro;n kai; oujkevti qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n kai; o[yesqe
me. 17ei\pan ou\n ejk tw`n maqhtw`n aujtou` pro;" ajllhvlou": tiv ejstin
tou`to o} levgei hJmi`n: mikro;n kai; ouj qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n
kai; o[yesqe meÉ kaiv: o{ti uJpavgw pro;" to;n patevraÉ 18e[legon ou\n: tiv
ejstin tou`to »o} levgei¼ to; mikrovnÉ oujk oi[damen tiv lalei`. 19 E
[ gnw »oJ¼
Ij hsou`" o{ti h[qelon aujto;n ejrwta`n, kai; ei\pen aujtoi`": peri; touvtou
zhtei`te metÆ ajllhvlwn o{ti ei\pon: mikro;n kai; ouj qewrei`te me, kai;
pavlin mikro;n kai; o[yesqe meÉ 20ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti klauvsete
kai; qrhnhvsete uJmei`", oJ de; kovsmo" carhvsetai: uJmei`" luphqhvsesqe,
ajllÆ hJ luvph uJmw`n eij" cara;n genhvsetai. 21hJ gunh; o{tan tivkth/ luvphn
e[cei, o{ti h\lqen hJ w{ra aujth`": o{tan de; gennhvsh/ to; paidivon, oujkevti
mnhmoneuvei th`" qlivyew" dia; th;n cara;n o{ti ejgennhvqh a[nqrwpo" eij"
to;n kovsmon. 22kai; uJmei`" ou\n nu`n me;n luvphn e[cete: pavlin de; o[yomai
uJma`", kai; carhvsetai uJmw`n hJ kardiva, kai; th;n cara;n uJmw`n oujdei;"
ai[rei ajfÆ uJmw`n. 23Kai; ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ ejme; oujk ejrwthvsete oujdevn.
ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, a[n ti aijthvshte to;n patevra ejn tw/̀ ojnovmati
mou dwvsei uJmi`n. 24e{w" a[rti oujk hj/thvsate oujde;n ejn tw/̀ ojnovmati mou:
aijtei`te kai; lhvmyesqe, i{na hJ cara; uJmw`n h\/ peplhrwmevnh.
25
Tau`ta ejn paroimivai" lelavlhka uJmi`n: e[rcetai w{ra o{te oujkevti ejn
paroimivai" lalhvsw uJmi`n, ajlla; parrhsiva/ peri; tou` patro;"
ajpaggelw` uJmi`n. 26ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ ejn tw/̀ ojnovmati mou
aijthvsesqe, kai; ouj levgw uJmi`n o{ti ejgw; ejrwthvsw to;n patevra peri;
uJmw`n: 27aujto;" ga;r oJ path;r filei` uJma`", o{ti uJmei`" ejme; pefilhvkate
kai; pepisteuvkate o{ti ejgw; para; »tou`¼ qeou` ejxh`lqon. 28ejxh`lqon para;
tou` patro;" kai; ejlhvluqa eij" to;n kovsmon: pavlin ajfivhmi to;n kovsmon
kai; poreuvomai pro;" to;n patevra. 29Levgousin oiJ maqhtai; aujtou`: i[de
nu`n ejn parrhsiva/ lalei`" kai; paroimivan oujdemivan levgei". 30nu`n
oi[damen o{ti oi\da" pavnta kai; ouj creivan e[cei" i{na tiv" se ejrwta/̀: ejn
touvtw/ pisteuvomen o{ti ajpo; qeou` ejxh`lqe". 31ajpekrivqh aujtoi`"
Ij hsou`": a[rti pisteuveteÉ 32ijdou; e[rcetai w{ra kai; ejlhvluqen i{na
skorpisqh`te e{kasto" eij" ta; i[dia kame; movnon ajfh`te: kai; oujk eijmi;
movno", o{ti oJ path;r metÆ ejmou` ejstin. 33tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na ejn
ejmoi; eijrhvnhn e[chte. ejn tw/̀ kovsmw/ qli`yin e[cete: ajlla; qarsei`te, ejgw;
nenivkhka to;n kovsmon.
17 Tau`ta ejlavlhsen Ij hsou`" kai; ejpavra" tou;" ojfqalmou;" aujtou`
eij" to;n oujrano;n ei\pen: pavter, ejlhvluqen hJ w{ra: dovxason sou to;n
uiJovn, i{na oJ uiJo"
; doxavsh/ sev, 2kaqw;" e[dwka" aujtw/̀ ejxousivan pavsh"
sarkov", i{na pa`n o} devdwka" aujtw/̀ dwvsh/ aujtoi`" zwh;n aijwvnion. 3au{th
dev ejstin hJ aijwvnio" zwh; i{na ginwvskwsin se; to;n movnon ajlhqino;n qeo;n
kai; o}n ajpevsteila" Ij hsou`n Cristovn. 4ejgwv se ejdovxasa ejpi; th`" gh`"
to; e[rgon teleiwvsa" o} devdwka" moi i{na poihvsw: 5kai; nu`n dovxason me
suv, pavter, para; seautw/̀ th/̀ dovxh/ h|/ ei\con pro; tou` to;n kovsmon ei\nai
para; soiv.
6
E
j fanevrwsa sou to; o[noma toi`" ajnqrwvpoi" ou}" e[dwka" moi ejk tou`
kovsmou. soi; h\san kamoi; aujtou;" e[dwka" kai; to;n lovgon sou
tethvrhkan. 7nu`n e[gnwkan o{ti pavnta o{sa devdwka" moi para; sou`
eijsin: 8o{ti ta; rJhm
v ata a} e[dwka" moi devdwka aujtoi`", kai; aujtoi;
e[labon kai; e[gnwsan ajlhqw`" o{ti para; sou` ejxh`lqon, kai; ejpivsteusan
o{ti suv me ajpevsteila". 9 E
j gw; peri; aujtw`n ejrwtw`, ouj peri; tou` kovsmou
ejrwtw` ajlla; peri; w|n devdwka" moi, o{ti soiv eijsin, 10kai; ta; ejma; pavnta
sav ejstin kai; ta; sa; ejmav, kai; dedovxasmai ejn aujtoi`". 11kai; oujkevti
eijmi; ejn tw/̀ kovsmw/, kai; aujtoi; ejn tw/̀ kovsmw/ eijsivn, kagw; pro;" se;
e[rcomai. pavter a{gie, thvrhson aujtou;" ejn tw/̀ ojnovmati sou w|/
devdwka" moi, i{na w\sin e}n kaqw;" hJmei`". 12o{te h[mhn metÆ aujtw`n ejgw;
ejthvroun aujtou;" ejn tw/̀ ojnovmati sou w|/ devdwka" moi, kai; ejfuvlaxa, kai;
oujdei;" ejx aujtw`n ajpwvleto eij mh; oJ uiJo"
; th`" ajpwleiva", i{na hJ grafh;
13
plhrwqh/̀. nu`n de; pro;" se; e[rcomai kai; tau`ta lalw` ejn tw/̀ kovsmw/ i{na
e[cwsin th;n cara;n th;n ejmh;n peplhrwmevnhn ejn eJautoi`". 14ejgw;
devdwka aujtoi`" to;n lovgon sou kai; oJ kovsmo" ejmivshsen aujtouv", o{ti
oujk eijsi;n ejk tou` kovsmou kaqw;" ejgw; oujk eijmi; ejk tou` kovsmou. 15oujk
ejrwtw` i{na a[rh/" aujtou;" ejk tou` kovsmou, ajllÆ i{na thrhvsh/" aujtou;" ejk
tou` ponhrou`. 16ejk tou` kovsmou oujk eijsi;n kaqw;" ejgw; oujk eijmi; ejk tou`
kovsmou. 17aJgivason aujtou;" ejn th/̀ ajlhqeiva:/ oJ lovgo" oJ so;" ajlhvqeia
ejstin. 18kaqw;" ejme; ajpevsteila" eij" to;n kovsmon, kagw; ajpevsteila
aujtou;" eij" to;n kovsmon: 19kai; uJpe;r aujtw`n ejgw; aJgiavzw ejmautovn, i{na
w\sin kai; aujtoi; hJgiasmevnoi ejn ajlhqeiva./
20
Ouj peri; touvtwn de; ejrwtw` movnon, ajlla; kai; peri; tw`n pisteuovntwn
dia; tou` lovgou aujtw`n eij" ejmev, 21i{na pavnte" e}n w\sin, kaqw;" suv,
pavter, ejn ejmoi; kagw; ejn soiv, i{na kai; aujtoi; ejn hJmi`n w\sin, i{na oJ
kovsmo" pisteuvh/ o{ti suv me ajpevsteila". 22kagw; th;n dovxan h}n
devdwka" moi devdwka aujtoi`", i{na w\sin e}n kaqw;" hJmei`" e{n: 23ejgw; ejn
aujtoi`" kai; su; ejn ejmoiv, i{na w\sin teteleiwmevnoi eij" e{n, i{na ginwvskh/
oJ kovsmo" o{ti suv me ajpevsteila" kai; hjgavphsa" aujtou;" kaqw;" ejme;
hjgavphsa". 24Pavter, o} devdwka" moi, qevlw i{na o{pou eijmi; ejgw;
kakei`noi w\sin metÆ ejmou`, i{na qewrw`sin th;n dovxan th;n ejmhvn, h}n
devdwka" moi o{ti hjgavphsa" me pro; katabolh`" kovsmou. 25pavter
divkaie, kai; oJ kovsmo" se oujk e[gnw, ejgw; dev se e[gnwn, kai; ou|toi
e[gnwsan o{ti suv me ajpevsteila": 26kai; ejgnwvrisa aujtoi`" to; o[noma
sou kai; gnwrivsw, i{na hJ ajgavph h}n hjgavphsa" me ejn aujtoi`" h\/ kagw; ejn
aujtoi`".
18 Tau`ta eijpw;n Ij hsou`" ejxh`lqen su;n toi`" maqhtai`" aujtou`
pevran tou` ceimavrrou tou` Kedrw;n o{pou h\n kh`po", eij" o}n eijsh`lqen
aujto;" kai; oiJ maqhtai; aujtou`. 2 H
[ idei de; kai; jIouvda" oJ paradidou;"
aujto;n to;n tovpon, o{ti pollavki" sunhvcqh Ij hsou`" ejkei` meta; tw`n
maqhtw`n aujtou`. 3oJ ou\n Ij ouvda" labw;n th;n spei`ran kai; ejk tw`n
ajrcierevwn kai; ejk tw`n Farisaivwn uJphrevta" e[rcetai ejkei` meta;
fanw`n kai; lampavdwn kai; o{plwn. 4 Ij hsou`" ou\n eijdw;" pavnta ta;
ejrcovmena ejpÆ aujto;n ejxh`lqen kai; levgei aujtoi`": tivna zhtei`teÉ
5
ajpekrivqhsan aujtw/̀: jIhsou`n to;n Nazwrai`on. levgei aujtoi`": ejgwv
eijmi. eiJsthvkei de; kai; Ij ouvda" oJ paradidou;" aujto;n metÆ aujtw`n. 6wJ"
ou\n ei\pen aujtoi`": ejgwv eijmi, ajph`lqon eij" ta; ojpivsw kai; e[pesan
camaiv. 7pavlin ou\n ejphrwvthsen aujtouv": tivna zhtei`teÉ oiJ de; ei\pan:
Ij hsou`n to;n Nazwrai`on. 8ajpekrivqh Ij hsou`": ei\pon uJmi`n o{ti ejgwv
eijmi. eij ou\n ejme; zhtei`te, a[fete touvtou" uJpavgein: 9i{na plhrwqh/̀ oJ
lovgo" o}n ei\pen o{ti ou}" devdwka" moi oujk ajpwvlesa ejx aujtw`n oujdevna.
10
Sivmwn ou\n Pevtro" e[cwn mavcairan ei{lkusen aujth;n kai; e[paisen
to;n tou` ajrcierevw" dou`lon kai; ajpevkoyen aujtou` to; wjtavrion to;
dexiovn: h\n de; o[noma tw/̀ douvlw/ Mavlco". 11ei\pen ou\n oJ Ij hsou`" tw/̀
Pevtrw/: bavle th;n mavcairan eij" th;n qhvkhn: to; pothvrion o} devdwken
moi oJ path;r ouj mh; pivw aujtovÉ
12
H
J ou\n spei`ra kai; oJ cilivarco" kai; oiJ uJphrevtai tw`n Ij oudaivwn
sunevlabon to;n Ij hsou`n kai; e[dhsan aujto;n 13kai; h[gagon pro;"
A
{ nnan prw`ton: h\n ga;r penqero;" tou` Kai>avfa, o}" h\n ajrciereu;" tou`
ejniautou` ejkeivnou: 14h\n de; Kai>avfa" oJ sumbouleuvsa" toi`"
Ij oudaivoi" o{ti sumfevrei e{na a[nqrwpon ajpoqanei`n uJpe;r tou` laou`.
15
H
j kolouvqei de; tw/̀ Ij hsou` Sivmwn Pevtro" kai; a[llo" maqhthv". oJ
de; maqhth;" ejkei`no" h\n gnwsto;" tw/̀ ajrcierei` kai; suneish`lqen tw/̀
Ij hsou` eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw", 16oJ de; Pevtro" eiJsthvkei pro;"
th/̀ quvra/ e[xw. ejxh`lqen ou\n oJ maqhth;" oJ a[llo" oJ gnwsto;" tou`
ajrcierevw" kai; ei\pen th/̀ qurwrw/̀ kai; eijshvgagen to;n Pevtron. 17levgei
ou\n tw/̀ Pevtrw/ hJ paidivskh hJ qurwrov": mh; kai; su; ejk tw`n maqhtw`n ei\
tou` ajnqrwvpou touvtouÉ levgei ejkei`no": oujk eijmiv. 18eiJsthvkeisan de; oiJ
dou`loi kai; oiJ uJphrevtai ajnqrakia;n pepoihkovte", o{ti yu`co" h\n, kai;
ejqermaivnonto: h\n de; kai; oJ Pevtro" metÆ aujtw`n eJstw;" kai;
qermainovmeno".
19
JO ou\n ajrciereu;" hjrwvthsen to;n Ij hsou`n peri; tw`n maqhtw`n
aujtou` kai; peri; th`" didach`" aujtou`. 20ajpekrivqh aujtw/̀ Ij hsou`": ejgw;
parrhsiva/ lelavlhka tw/̀ kovsmw/, ejgw; pavntote ejdivdaxa ejn sunagwgh/̀
kai; ejn tw/̀ iJerw/̀, o{pou pavnte" oiJ Ij oudai`oi sunevrcontai, kai; ejn
kruptw/̀ ejlavlhsa oujdevn. 21tiv me ejrwta/̀"É ejrwvthson tou;" ajkhkoovta"
tiv ejlavlhsa aujtoi`": i[de ou|toi oi[dasin a} ei\pon ejgwv. 22tau`ta de;
aujtou` eijpovnto" ei|" paresthkw;" tw`n uJphretw`n e[dwken rJavpisma tw/̀
Ij hsou` eijpwvn: ou{tw" ajpokrivnh/ tw/̀ ajrcierei`É 23ajpekrivqh aujtw/̀
Ij hsou`": eij kakw`" ejlavlhsa, martuvrhson peri; tou` kakou`: eij de;
kalw`", tiv me devrei"É 24ajpevsteilen ou\n aujto;n oJ A
{ nna" dedemevnon
pro;" Kai>avfan to;n ajrciereva.
25
\Hn de; Sivmwn Pevtro" eJstw;" kai; qermainovmeno". ei\pon ou\n
aujtw/̀: mh; kai; su; ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ei\É hjrnhvsato ejkei`no" kai;
ei\pen: oujk eijmiv. 26levgei ei|" ejk tw`n douvlwn tou` ajrcierevw", suggenh;"
w]n ou| ajpevkoyen Pevtro" to; wjtivon: oujk ejgwv se ei\don ejn tw/̀ khvpw/ metÆ
aujtou`É 27pavlin ou\n hjrnhvsato Pevtro", kai; eujqevw" ajlevktwr
ejfwvnhsen.
28
A
[ gousin ou\n to;n Ij hsou`n ajpo; tou` Kai>avfa eij" to; praitwvrion:
h\n de; prwiv:Ÿ kai; aujtoi; oujk eijsh`lqon eij" to; praitwvrion, i{na mh;
mianqw`sin ajlla; favgwsin to; pavsca. 29ejxh`lqen ou\n oJ Pila`to" e[xw
pro;" aujtou;" kai; fhsivn: tivna kathgorivan fevrete »kata;¼ tou`
ajnqrwvpou touvtouÉ 30ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw/̀: eij mh; h\n ou|to"
kako;n poiw`n, oujk a[n soi paredwvkamen aujtovn. 31ei\pen ou\n aujtoi`" oJ
Pila`to": lavbete aujto;n uJmei`" kai; kata; to;n novmon uJmw`n krivnate
aujtovn. ei\pon aujtw/̀ oiJ Ij oudai`oi: hJmi`n oujk e[xestin ajpoktei`nai
oujdevna: 32i{na oJ lovgo" tou` jIhsou` plhrwqh/̀ o}n ei\pen shmaivnwn poivw/
qanavtw/ h[mellen ajpoqnhvs
/ kein. 33Eijsh`lqen ou\n pavlin eij" to;
praitwvrion oJ Pila`to" kai; ejfwvnhsen to;n Ij hsou`n kai; ei\pen aujtw/̀:
su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ 34ajpekrivqh Ij hsou`": ajpo; seautou`
su; tou`to levgei" h] a[lloi ei\pon soi peri; ejmou`É 35ajpekrivqh oJ
Pila`to": mhvti ejgw; Ij oudai`o" eijmiÉ to; e[qno" to; so;n kai; oiJ
ajrcierei`" parevdwkan se ejmoiv: tiv ejpoivhsa"É 36ajpekrivqh Ij hsou`": hJ
basileiva hJ ejmh; oujk e[stin ejk tou` kovsmou touvtou: eij ejk tou` kovsmou
touvtou h\n hJ basileiva hJ ejmhv, oiJ uJphrevtai oiJ ejmoi; hjgwnivzonto »a]n¼
i{na mh; paradoqw` toi`" jIoudaivoi": nu`n de; hJ basileiva hJ ejmh; oujk
e[stin ejnteu`qen. 37ei\pen ou\n aujtw/̀ oJ Pila`to": oujkou`n basileu;" ei\
suvÉ ajpekrivqh oJ Ij hsou`": su; levgei" o{ti basileuv" eijmi. ejgw; eij"
tou`to gegevnnhmai kai; eij" tou`to ejlhvluqa eij" to;n kovsmon, i{na
marturhvsw th/̀ ajlhqeiva:/ pa`" oJ w]n ejk th`" ajlhqeiva" ajkouvei mou th`"
fwnh`". 38levgei aujtw/̀ oJ Pila`to": tiv ejstin ajlhvqeiaÉ
Kai; tou`to eijpw;n pavlin ejxh`lqen pro;" tou;" Ij oudaivou" kai; levgei
aujtoi`": ejgw; oujdemivan euJrivskw ejn aujtw/̀ aijtivan. 39e[stin de; sunhvqeia
uJmi`n i{na e{na ajpoluvsw uJmi`n ejn tw/̀ pavsca: bouvlesqe ou\n ajpoluvsw
uJmi`n to;n basileva tw`n
Ij oudaivwnÉ 40ejkrauvgasan ou\n pavlin
levgonte": mh; tou`ton ajlla; to;n Barabba`n. h\n de; oJ Barabba`"
lh/sthv".
19 Tovte ou\n e[laben oJ Pila`to" to;n Ij hsou`n kai; ejmastivgwsen.
2
kai; oiJ stratiw`tai plevxante" stevfanon ejx ajkanqw`n ejpevqhkan
aujtou` th/̀ kefalh/̀ kai; iJmavtion porfurou`n perievbalon aujto;n 3kai;
h[rconto pro;" aujto;n kai; e[legon: cai`re oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn:
kai; ejdivdosan aujtw/̀ rJapivsmata. 4Kai; ejxh`lqen pavlin e[xw oJ Pila`to"
kai; levgei aujtoi`": i[de a[gw uJmi`n aujto;n e[xw, i{na gnw`te o{ti oujdemivan
aijtivan euJrivskw ejn aujtw/̀. 5ejxh`lqen ou\n oJ Ij hsou`" e[xw, forw`n to;n
ajkavnqinon stevfanon kai; to; porfurou`n iJmavtion. kai; levgei aujtoi`":
ijdou; oJ a[nqrwpo". 6 {Ote ou\n ei\don aujto;n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ
uJphrevtai ejkrauvgasan levgonte": stauvrwson stauvrwson. levgei
aujtoi`" oJ Pila`to": lavbete aujto;n uJmei`" kai; staurwvsate: ejgw; ga;r
oujc euJrivskw ejn aujtw/̀ aijtivan. 7ajpekrivqhsan aujtw/̀ oiJ Ij oudai`oi:
hJmei`" novmon e[comen kai; kata; to;n novmon ojfeivlei ajpoqanei`n, o{ti
uiJo;n qeou` eJauto;n ejpoivhsen.
8
{Ote ou\n h[kousen oJ Pila`to" tou`ton to;n lovgon, ma`llon ejfobhvqh,
9
kai; eijsh`lqen eij" to; praitwvrion pavlin kai; levgei tw/̀ Ij hsou`: povqen
ei\ suvÉ oJ de; Ij hsou`" ajpovkrisin oujk e[dwken aujtw/̀. 10levgei ou\n aujtw/̀ oJ
Pila`to": ejmoi; ouj lalei`"É oujk oi\da" o{ti ejxousivan e[cw ajpolu`sai se
kai; ejxousivan e[cw staurw`sai seÉ 11ajpekrivqh »aujtw/̀¼ jIhsou`": oujk
ei\ce" ejxousivan katÆ ejmou` oujdemivan eij mh; h\n dedomevnon soi a[nwqen:
dia; tou`to oJ paradouv" mev soi meivzona aJmartivan e[cei. 12ejk touvtou oJ
Pila`to" ejzhvtei ajpolu`sai aujtovn: oiJ de; Ij oudai`oi ejkrauvgasan
levgonte": eja;n tou`ton ajpoluvsh/", oujk ei\ fivlo" tou` Kaivsaro": pa`" oJ
basileva eJauto;n poiw`n ajntilevgei tw/̀ Kaivsari.
13
oJ ou\n Pila`to" ajkouvsa" tw`n lovgwn touvtwn h[gagen e[xw to;n
Ij hsou`n kai; ejkavqisen ejpi; bhvmato" eij" tovpon legovmenon
liqovstrwton, E
J brai>sti; de; Gabbaqa. 14h\n de; paraskeuh; tou`
pavsca, w{ra h\n wJ" e{kth. kai; levgei toi`" Ij oudaivoi": i[de oJ basileu;"
uJmw`n. 15ejkrauvgasan ou\n ejkei`noi: a\ron a\ron, stauvrwson aujtovn.
levgei aujtoi`" oJ Pila`to": to;n basileva uJmw`n staurwvswÉ ajpekrivqhsan
oiJ ajrcierei`": oujk e[comen basileva eij mh; Kaivsara. 16Tovte ou\n
parevdwken aujto;n aujtoi`" i{na staurwqh/̀.
Parevlabon ou\n to;n
Ij hsou`n, 17kai; bastavzwn eJautw/̀ to;n
stauro;n ejxh`lqen eij" to;n legovmenon Kranivou Tovpon, o} levgetai
E
J brai>sti; Golgoqa, 18o{pou aujto;n ejstauvrwsan, kai; metÆ aujtou`
a[llou" duvo ejnteu`qen kai; ejnteu`qen, mevson de; to;n
Ij hsou`n.
19
e[grayen de; kai; tivtlon oJ Pila`to" kai; e[qhken ejpi; tou` staurou`: h\n
de; gegrammevnon: Ij hsou`" oJ Nazwrai`o" oJ basileu;" tw`n jIoudaivwn.
20
tou`ton ou\n to;n tivtlon polloi; ajnevgnwsan tw`n Ij oudaivwn, o{ti
ejggu;" h\n oJ tovpo" th`" povlew" o{pou ejstaurwvqh oJ Ij hsou`": kai; h\n
gegrammevnon E
J brai>stiv, R
J wmai>stiv, E
J llhnistiv. 21e[legon ou\n tw/̀
Pilavtw/ oiJ ajrcierei`" tw`n Ij oudaivwn: mh; gravfe: oJ basileu;" tw`n
Ij oudaivwn, ajllÆ o{ti ejkei`no" ei\pen: basileuv" eijmi tw`n Ij oudaivwn.
22
ajpekrivqh oJ Pila`to": o} gevgrafa, gevgrafa.
23
OiJ ou\n stratiw`tai, o{te ejstauvrwsan to;n Ij hsou`n, e[labon ta;
iJmavtia aujtou` kai; ejpoivhsan tevssara mevrh, eJkavstw/ stratiwvth/
mevro", kai; to;n citw`na. h\n de; oJ citw;n a[rafo", ejk tw`n a[nwqen
uJfanto;" diÆ o{lou. 24ei\pan ou\n pro;" ajllhvlou": mh; scivswmen aujtovn,
ajlla; lavcwmen peri; aujtou` tivno" e[stai: i{na hJ grafh; plhrwqh/̀ »hJ
levgousa¼:
diemerivsanto ta; iJmavtia mou eJautoi`"
kai; ejpi; to;n iJmatismovn mou e[balon klh`ron.
OiJ me;n ou\n stratiw`tai tau`ta ejpoivhsan. 25EiJsthvkeisan de; para;
tw/̀ staurw/̀ tou` Ij hsou` hJ mhvthr aujtou` kai; hJ ajdelfh; th`" mhtro;"
aujtou`, Mariva hJ tou` Klwpa` kai; Mariva hJ Magdalhnhv. 26 Ij hsou`" ou\n
ijdw;n th;n mhtevra kai; to;n maqhth;n parestw`ta o}n hjgavpa, levgei th/̀
mhtriv: guvnai, i[de oJ uiJo"
v sou. 27ei\ta levgei tw/̀ maqhth/̀: i[de hJ mhvthr
sou. kai; ajpÆ ejkeivnh" th`" w{ra" e[laben oJ maqhth;" aujth;n eij" ta; i[dia.
28
Meta; tou`to eijdw;" oJ Ij hsou`" o{ti h[dh pavnta tetevlestai, i{na
teleiwqh/̀ hJ grafhv, levgei: diyw`. 29skeu`o" e[keito o[xou" mestovn:
spovggon ou\n mesto;n tou` o[xou" uJsswvpw/ periqevnte" proshvnegkan
aujtou` tw/̀ stovmati. 30o{te ou\n e[laben to; o[xo" »oJ¼ Ij hsou`" ei\pen:
tetevlestai, kai; klivna" th;n kefalh;n parevdwken to; pneu`ma.
31
OiJ ou\n Ij oudai`oi, ejpei; paraskeuh; h\n, i{na mh; meivnh/ ejpi; tou`
staurou` ta; swvmata ejn tw/̀ sabbavtw/, h\n ga;r megavlh hJ hJmevra
ejkeivnou tou` sabbavtou, hjrwvthsan to;n Pila`ton i{na kateagw`sin
aujtw`n ta; skevlh kai; ajrqw`sin. 32h\lqon ou\n oiJ stratiw`tai kai; tou` me;n
prwvtou katevaxan ta; skevlh kai; tou` a[llou tou` sustaurwqevnto"
aujtw/̀: 33ejpi; de; to;n Ij hsou`n ejlqovnte", wJ" ei\don h[dh aujto;n
teqnhkovta, ouj katevaxan aujtou` ta; skevlh, 34ajllÆ ei|" tw`n
stratiwtw`n lovgch/ aujtou` th;n pleura;n e[nuxen, kai; ejxh`lqen eujqu;"
ai|ma kai; u{dwr. 35kai; oJ eJwrakw;" memartuvrhken, kai; ajlhqinh; aujtou`
ejstin hJ marturiva, kai; ejkei`no" oi\den o{ti ajlhqh` levgei, i{na kai; uJmei`"
pisteuvshte. 36ejgevneto ga;r tau`ta i{na hJ grafh; plhrwqh/̀: ojstou`n ouj
suntribhvsetai aujtou`. 37kai; pavlin eJtevra grafh; levgei: o[yontai
eij" o}n ejxekevnthsan.
38
Meta; de; tau`ta hjrwvthsen to;n Pila`ton
Ij wsh;f »oJ¼ ajpo;
A
J rimaqaiva", w]n maqhth;" tou` Ij hsou` kekrummevno" de; dia; to;n
fovbon tw`n Ij oudaivwn, i{na a[rh/ to; sw`ma tou` Ij hsou`: kai; ejpevtreyen
oJ Pila`to". h\lqen ou\n kai; h\ren to; sw`ma aujtou`. 39h\lqen de; kai;
Nikovdhmo", oJ ejlqw;n pro;" aujto;n nukto;" to; prw`ton, fevrwn mivgma
smuvrnh" kai; ajlovh" wJ" livtra" eJkatovn. 40e[labon ou\n to; sw`ma tou`
Ij hsou` kai; e[dhsan aujto; ojqonivoi" meta; tw`n ajrwmavtwn, kaqw;" e[qo"
ejsti;n toi`" Ij oudaivoi" ejntafiavzein. 41h\n de; ejn tw/̀ tovpw/ o{pou
ejstaurwvqh kh`po", kai; ejn tw/̀ khvpw/ mnhmei`on kaino;n ejn w|/ oujdevpw
oujdei;" h\n teqeimevno": 42ejkei` ou\n dia; th;n paraskeuh;n tw`n
Ij oudaivwn, o{ti ejggu;" h\n to; mnhmei`on, e[qhkan to;n Ij hsou`n.
20 Th/̀ de; mia/̀ tw`n sabbavtwn Mariva hJ Magdalhnh; e[rcetai prwi;Ÿ
skotiva" e[ti ou[sh" eij" to; mnhmei`on kai; blevpei to;n livqon hjrmevnon
ejk tou` mnhmeivou. 2trevcei ou\n kai; e[rcetai pro;" Sivmwna Pevtron kai;
pro;" to;n a[llon maqhth;n o}n ejfivlei oJ Ij hsou`" kai; levgei aujtoi`":
h\ran to;n kuvrion ejk tou` mnhmeivou kai; oujk oi[damen pou` e[qhkan
aujtovn. 3 E
j xh`lqen ou\n oJ Pevtro" kai; oJ a[llo" maqhth;" kai; h[rconto
eij" to; mnhmei`on. 4e[trecon de; oiJ duvo oJmou`: kai; oJ a[llo" maqhth;"
proevdramen tavcion tou` Pevtrou kai; h\lqen prw`to" eij" to; mnhmei`on,
5
kai; parakuvya" blevpei keivmena ta; ojqovnia, ouj mevntoi eijsh`lqen.
6
e[rcetai ou\n kai; Sivmwn Pevtro" ajkolouqw`n aujtw/̀ kai; eijsh`lqen eij"
to; mnhmei`on, kai; qewrei` ta; ojqovnia keivmena, 7kai; to; soudavrion, o} h\n
ejpi; th`" kefalh`" aujtou`, ouj meta; tw`n ojqonivwn keivmenon ajlla; cwri;"
ejntetuligmevnon eij" e{na tovpon. 8tovte ou\n eijsh`lqen kai; oJ a[llo"
maqhth;" oJ ejlqw;n prw`to" eij" to; mnhmei`on kai; ei\den kai;
ejpivsteusen: 9oujdevpw ga;r h[d/ eisan th;n grafh;n o{ti dei` aujto;n ejk
nekrw`n ajnasth`nai. 10ajph`lqon ou\n pavlin pro;" aujtou;" oiJ maqhtaiv.
11
Mariva de; eiJsthvkei pro;" tw/̀ mnhmeivw/ e[xw klaivousa. wJ" ou\n
e[klaien, parevkuyen eij" to; mnhmei`on 12kai; qewrei` duvo ajggevlou" ejn
leukoi`" kaqezomevnou", e{na pro;" th/̀ kefalh/̀ kai; e{na pro;" toi`"
posivn, o{pou e[keito to; sw`ma tou` Ij hsou`. 13kai; levgousin aujth/̀
ejkei`noi: guvnai, tiv klaivei"É levgei aujtoi`" o{ti h\ran to;n kuvrion mou,
kai; oujk oi\da pou` e[qhkan aujtovn. 14tau`ta eijpou`sa ejstravfh eij" ta;
ojpivsw kai; qewrei` to;n Ij hsou`n eJstw`ta kai; oujk h[d/ ei o{ti Ij hsou`"
ejstin. 15levgei aujth/̀ Ij hsou`": guvnai, tiv klaivei"É tivna zhtei`"É
ejkeivnh dokou`sa o{ti oJ khpourov" ejstin levgei aujtw/̀: kuvrie, eij su;
ejbavstasa" aujtovn, eijpev moi pou` e[qhka" aujtovn, kagw; aujto;n ajrw`.
16
levgei aujth/̀ Ij hsou`": Mariavm. strafei`sa ejkeivnh levgei aujtw/̀
E
J brai>stiv: rjabbouni( o} levgetai didavskale). 17levgei aujth/̀ Ij hsou`":
mhv mou a{ptou, ou[pw ga;r ajnabevbhka pro;" to;n patevra: poreuvou de;
pro;" tou;" ajdelfouv" mou kai; eijpe; aujtoi`": ajnabaivnw pro;" to;n
patevra mou kai; patevra uJmw`n kai; qeovn mou kai; qeo;n uJmw`n. 18e[rcetai
Maria;m hJ Magdalhnh; ajggevllousa toi`" maqhtai`" o{ti eJwrv aka to;n
kuvrion, kai; tau`ta ei\pen aujth/̀.
19
Ou[sh" ou\n ojyiva" th/̀ hJmevra/ ejkeivnh/ th/̀ mia/̀ sabbavtwn kai; tw`n
qurw`n kekleismevnwn o{pou h\san oiJ maqhtai; dia; to;n fovbon tw`n
Ij oudaivwn, h\lqen oJ jIhsou`" kai; e[sth eij" to; mevson kai; levgei aujtoi`":
eijrhvnh uJmi`n. 20kai; tou`to eijpw;n e[deixen ta;" cei`ra" kai; th;n pleura;n
aujtoi`". ejcavrhsan ou\n oiJ maqhtai; ijdovnte" to;n kuvrion. 21ei\pen ou\n
aujtoi`" »oJ Ij hsou`"¼ pavlin: eijrhvnh uJmi`n: kaqw;" ajpevstalken me oJ
pathvr, kagw; pevmpw uJma`". 22kai; tou`to eijpw;n ejnefuvshsen kai; levgei
aujtoi`": lavbete pneu`ma a{gion: 23a[n tinwn ajfh`te ta;" aJmartiva"
ajfevwntai aujtoi`", a[n tinwn krath`te kekravthntai.
24
Qwma`" de; ei|" ejk tw`n dwvdeka, oJ legovmeno" Divdumo", oujk h\n metÆ
aujtw`n o{te h\lqen Ij hsou`". 25e[legon ou\n aujtw/̀ oiJ a[lloi maqhtaiv:
eJwravkamen to;n kuvrion. oJ de; ei\pen aujtoi`": eja;n mh; i[dw ejn tai`"
cersi;n aujtou` to;n tuvpon tw`n h{lwn kai; bavlw to;n davktulon mou eij"
to;n tuvpon tw`n h{lwn kai; bavlw mou th;n cei`ra eij" th;n pleura;n aujtou`,
ouj mh; pisteuvsw. 26Kai; meqÆ hJmevra" ojktw; pavlin h\san e[sw oiJ
maqhtai; aujtou` kai; Qwma`" metÆ aujtw`n. e[rcetai oJ Ij hsou`" tw`n
qurw`n kekleismevnwn kai; e[sth eij" to; mevson kai; ei\pen: eijrhvnh uJmi`n.
27
ei\ta levgei tw/̀ Qwma/̀: fevre to;n davktulon sou w|de kai; i[de ta;"
cei`ra" mou kai; fevre th;n cei`ra sou kai; bavle eij" th;n pleuravn mou,
kai; mh; givnou a[pisto" ajlla; pistov". 28ajpekrivqh Qwma`" kai; ei\pen
aujtw/̀: oJ kuvrio" mou kai; oJ qeov" mou. 29levgei aujtw/̀ oJ Ij hsou`": o{ti
eJwrv aka" me pepivsteuka"É makavrioi oiJ mh; ijdovnte" kai;
pisteuvsante".
30
Polla; me;n ou\n kai; a[lla shmei`a ejpoivhsen oJ Ij hsou`" ejnwvpion tw`n
maqhtw`n »aujtou`¼, a} oujk e[stin gegrammevna ejn tw/̀ biblivw/ touvtw/:
31
tau`ta de; gevgraptai i{na pisteuvshte o{ti Ij hsou`" ejstin oJ
cristo;" oJ uiJo"
; tou` qeou`, kai; i{na pisteuvonte" zwh;n e[chte ejn tw/̀
ojnovmati aujtou`.
21 Meta; tau`ta ejfanevrwsen eJauto;n pavlin oJ Ij hsou`" toi`"
maqhtai`" ejpi; th`" qalavssh" th`" Tiberiavdo": ejfanevrwsen de;
ou{tw". 2h\san oJmou` Sivmwn Pevtro" kai; Qwma`" oJ legovmeno" Divdumo"
kai; Naqanah;l oJ ajpo; Kana; th`" Galilaiva" kai; oiJ tou` Zebedaivou kai;
a[lloi ejk tw`n maqhtw`n aujtou` duvo. 3levgei aujtoi`" Sivmwn Pevtro":
uJpavgw aJlieuvein. levgousin aujtw/̀: ejrcovmeqa kai; hJmei`" su;n soiv.
ejxh`lqon kai; ejnevbhsan eij" to; ploi`on, kai; ejn ejkeivnh/ th/̀ nukti;
ejpivasan oujdevn. 4prwiva
Ÿ " de; h[dh genomevnh" e[sth jIhsou`" eij" to;n
aijgialovn, ouj mevntoi h[d/ eisan oiJ maqhtai; o{ti Ij hsou`" ejstin. 5levgei
ou\n aujtoi`" »oJ¼
Ij hsou`": paidiva, mhv ti prosfavgion e[ceteÉ
ajpekrivqhsan aujtw/̀: ou[. 6oJ de; ei\pen aujtoi`": bavlete eij" ta; dexia;
mevrh tou` ploivou to; divktuon, kai; euJrhvsete. e[balon ou\n, kai; oujkevti
aujto; eJlkuvsai i[scuon ajpo; tou` plhvqou" tw`n ijcquvwn. 7levgei ou\n oJ
maqhth;" ejkei`no" o}n hjgavpa oJ jIhsou`" tw/̀ Pevtrw/: oJ kuvrio" ejstin.
Sivmwn ou\n Pevtro" ajkouvsa" o{ti oJ kuvrio" ejstin to;n ejpenduvthn
diezwvsato, h\n ga;r gumnov", kai; e[balen eJauto;n eij" th;n qavlassan,
8
oiJ de; a[lloi maqhtai; tw/̀ ploiarivw/ h\lqon, ouj ga;r h\san makra;n ajpo;
th`" gh`" ajlla; wJ" ajpo; phcw`n diakosivwn, suvronte" to; divktuon tw`n
ijcquvwn. 9wJ" ou\n ajpevbhsan eij" th;n gh`n blevpousin ajnqrakia;n
keimevnhn kai; ojyavrion ejpikeivmenon kai; a[rton. 10levgei aujtoi`" oJ
Ij hsou`": ejnevgkate ajpo; tw`n ojyarivwn w|n ejpiavsate nu`n. 11ajnevbh ou\n
Sivmwn Pevtro" kai; ei{lkusen to; divktuon eij" th;n gh`n mesto;n ijcquvwn
megavlwn eJkato;n penthvkonta triw`n: kai; tosouvtwn o[ntwn oujk
ejscivsqh to; divktuon. 12levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": deu`te ajristhvsate.
oujdei;" de; ejtovlma tw`n maqhtw`n ejxetavsai aujtovn: su; tiv" ei\É eijdovte"
o{ti oJ kuvrio" ejstin. 13e[rcetai Ij hsou`" kai; lambavnei to;n a[rton kai;
divdwsin aujtoi`", kai; to; ojyavrion oJmoivw". 14tou`to h[dh trivton
ejfanerwvqh Ij hsou`" toi`" maqhtai`" ejgerqei;" ejk nekrw`n.
15
{Ote ou\n hjrivsthsan levgei tw/̀ Sivmwni Pevtrw/ oJ Ij hsou`": Sivmwn
Ij wavnnou, ajgapa/̀" me plevon touvtwnÉ levgei aujtw/̀: nai; kuvrie, su; oi\da"
o{ti filw` se. levgei aujtw/̀: bovske ta; ajrniva mou. 16levgei aujtw/̀ pavlin
deuvteron: Sivmwn Ij wavnnou, ajgapa/̀" meÉ levgei aujtw/̀: nai; kuvrie, su;
oi\da" o{ti filw` se. levgei aujtw/̀: poivmaine ta; provbata mou. 17levgei
aujtw/̀ to; trivton: Sivmwn Ij wavnnou, filei`" meÉ ejluphvqh oJ Pevtro" o{ti
ei\pen aujtw/̀ to; trivton: filei`" meÉ kai; levgei aujtw/̀: kuvrie, pavnta su;
oi\da", su; ginwvskei" o{ti filw` se. levgei aujtw/̀ »oJ Ij hsou`"¼: bovske ta;
provbata mou. 18ajmh;n ajmh;n levgw soi, o{te h\" newvtero", ejzwvnnue"
seauto;n kai; periepavtei" o{pou h[qele": o{tan de; ghravsh/", ejktenei`"
ta;" cei`ra" sou, kai; a[llo" se zwvsei kai; oi[sei o{pou ouj qevlei".
19
tou`to de; ei\pen shmaivnwn poivw/ qanavtw/ doxavsei to;n qeovn. kai;
tou`to eijpw;n levgei aujtw/̀: ajkolouvqei moi.
20
E
j pistrafei;" oJ Pevtro" blevpei to;n maqhth;n o}n hjgavpa oJ
Ij hsou`" ajkolouqou`nta, o}" kai; ajnevpesen ejn tw/̀ deivpnw/ ejpi; to; sth`qo"
aujtou` kai; ei\pen: kuvrie, tiv" ejstin oJ paradidouv" seÉ 21tou`ton ou\n
ijdw;n oJ Pevtro" levgei tw/̀ Ij hsou`: kuvrie, ou|to" de; tivÉ 22levgei aujtw/̀ oJ
Ij hsou`": eja;n aujto;n qevlw mevnein e{w" e[rcomai, tiv pro;" sevÉ suv moi
ajkolouvqei. 23ejxh`lqen ou\n ou|to" oJ lovgo" eij" tou;" ajdelfou;" o{ti oJ
maqhth;" ejkei`no" oujk ajpoqnhvs
/ kei: oujk ei\pen de; aujtw/̀ oJ Ij hsou`" o{ti
oujk ajpoqnhvs
/ kei ajllÆ: eja;n aujto;n qevlw mevnein e{w" e[rcomai »,tiv pro;"
sev¼É
24
Ou|to" ejstin oJ maqhth;" oJ marturw`n peri; touvtwn kai; oJ gravya"
tau`ta, kai; oi[damen o{ti ajlhqh;" aujtou` hJ marturiva ejstivn.
25
E
[ stin de; kai; a[lla polla; a} ejpoivhsen oJ Ij hsou`", a{tina eja;n
gravfhtai kaqÆ e{n, oujdÆ aujto;n oi\mai to;n kovsmon cwrh`sai ta;
grafovmena bibliva.
PRAXEIS APOSTOLWN
1 To;n me;n prw`ton lovgon ejpoihsavmhn peri; pavntwn, w\ Qeovfile,
w|n h[rxato oJ Ij hsou`" poiei`n te kai; didavskein, 2a[cri h|" hJmevra"
ejnteilavmeno" toi`" ajpostovloi" dia; pneuvmato" aJgivou ou}"
ejxelevxato ajnelhvmfqh. 3oi|" kai; parevsthsen eJauto;n zw`nta meta; to;
paqei`n aujto;n ejn polloi`" tekmhrivoi", diÆ hJmerw`n tesseravkonta
ojptanovmeno" aujtoi`" kai; levgwn ta; peri; th`" basileiva" tou` qeou`:
4
kai; sunalizovmeno" parhvggeilen aujtoi`" ajpo; IJ erosoluvmwn mh;
cwrivzesqai ajlla; perimevnein th;n ejpaggelivan tou` patro;" h}n
hjkouvsate mou, 5o{ti Ij wavnnh" me;n ejbavptisen u{dati, uJmei`" de; ejn
pneuvmati baptisqhvsesqe aJgivw/ ouj meta; polla;" tauvta" hJmevra".
6
OiJ me;n ou\n sunelqovnte" hjrwvtwn aujto;n levgonte": kuvrie, eij ejn tw/̀
crovnw/ touvtw/ ajpokaqistavnei" th;n basileivan tw/̀ Ij srahvlÉ 7ei\pen de;
pro;" aujtouv": oujc uJmw`n ejstin gnw`nai crovnou" h] kairou;" ou}" oJ
path;r e[qeto ejn th/̀ ijdiva/ ejxousiva,/ 8ajlla; lhvmyesqe duvnamin
ejpelqovnto" tou` aJgivou pneuvmato" ejfÆ uJma`" kai; e[sesqe mou
mavrture" e[n te Ij erousalh;m kai; »ejn¼ pavsh/ th/̀ Ij oudaiva/ kai;
Samareiva/ kai; e{w" ejscavtou th`" gh`". 9Kai; tau`ta eijpw;n blepovntwn
aujtw`n ejphvrqh kai; nefevlh uJpevlaben aujto;n ajpo; tw`n ojfqalmw`n
aujtw`n. 10kai; wJ" ajtenivzonte" h\san eij" to;n oujrano;n poreuomevnou
aujtou`, kai; ijdou; a[ndre" duvo pareisthvkeisan aujtoi`" ejn ejsqhvsesi
leukai`", 11oi} kai; ei\pan: a[ndre" Galilai`oi, tiv eJsthvkate
ejmblevponte" eij" to;n oujranovnÉ ou|to" oJ Ij hsou`" oJ ajnalhmfqei;" ajfÆ
uJmw`n eij" to;n oujrano;n ou{tw" ejleuvsetai o}n trovpon ejqeavsasqe aujto;n
poreuovmenon eij" to;n oujranovn.
12
Tovte uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m ajpo; o[rou" tou` kaloumevnou
E
j laiw`no", o{ ejstin ejggu;" jIerousalh;m sabbavtou e[con oJdovn. 13kai;
o{te eijsh`lqon, eij" to; uJperw/̀on ajnevbhsan ou| h\san katamevnonte", o{
te Pevtro" kai; Ij wavnnh" kai; Ij avkwbo" kai; A
j ndreva", Fivlippo"
kai; Qwma`", Barqolomai`o" kai; Maqqai`o", Ij avkwbo" A
J lfaivou kai;
14
Sivmwn oJ zhlwth;" kai; Ij ouvda" Ij akwvbou. ou|toi pavnte" h\san
proskarterou`nte" oJmoqumado;n th/̀ proseuch/̀ su;n gunaixi;n kai;
Maria;m th/̀ mhtri; tou` jIhsou` kai; toi`" ajdelfoi`" aujtou`.
15
Kai; ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ajnasta;" Pevtro" ejn mevsw/ tw`n
ajdelfw`n ei\pen: h\n te o[clo" ojnomavtwn ejpi; to; aujto; wJsei; eJkato;n
ei[kosi: 16a[ndre" ajdelfoiv, e[dei plhrwqh`nai th;n grafh;n h}n proei`pen
to; pneu`ma to; a{gion dia; stovmato" Daui;d peri; Ij ouvda tou`
genomevnou oJdhgou` toi`" sullabou`sin
Ij hsou`n, 17o{ti
kathriqmhmevno" h\n ejn hJmi`n kai; e[lacen to;n klh`ron th`" diakoniva"
tauvth". 18ou|to" me;n ou\n ejkthvsato cwrivon ejk misqou` th`" ajdikiva"
kai; prhnh;" genovmeno" ejlavkhsen mevso" kai; ejxecuvqh pavnta ta;
splavgcna aujtou`: 19kai; gnwsto;n ejgevneto pa`si toi`" katoikou`sin
Ij erousalhvm, w{ste klhqh`nai to; cwrivon ejkei`no th/̀ ijdiva/ dialevktw/
aujtw`n A
J keldamavc, tou`tÆ e[stin cwrivon ai{mato". 20gevgraptai ga;r
ejn bivblw/ yalmw`n:
genhqhvtw hJ e[pauli" aujtou` e[rhmo"
kai; mh; e[stw oJ katoikw`n ejn aujth`/,
kaiv:
th;n ejpiskoph;n aujtou` labevtw e{tero". 21dei` ou\n tw`n
sunelqovntwn hJmi`n ajndrw`n ejn panti; crovnw/ w|/ eijsh`lqen kai; ejxh`lqen
ejfÆ hJma`" oJ kuvrio" Ij hsou`", 22ajrxavmeno" ajpo; tou` baptivsmato"
Ij wavnnou e{w" th`" hJmevra" h|" ajnelhvmfqh ajfÆ hJmw`n, mavrtura th`"
ajnastavsew" aujtou` su;n hJmi`n genevsqai e{na touvtwn. 23Kai; e[sthsan
duvo, Ij wsh;f to;n kalouvmenon Barsabba`n o}" ejpeklhvqh Ij ou`sto",
kai; Maqqivan. 24kai; proseuxavmenoi ei\pan: su; kuvrie kardiognw`sta
pavntwn, ajnavdeixon o}n ejxelevxw ejk touvtwn tw`n duvo e{na 25labei`n to;n
tovpon th`" diakoniva" tauvth" kai; ajpostolh`" ajfÆ h|" parevbh
Ij ouvda" poreuqh`nai eij" to;n tovpon to;n i[dion. 26kai; e[dwkan klhvrou"
aujtoi`" kai; e[pesen oJ klh`ro" ejpi; Maqqivan kai; sugkateyhfivsqh
meta; tw`n e{ndeka ajpostovlwn.
2 Kai; ejn tw/̀ sumplhrou`sqai th;n hJmevran th`" penthkosth`" h\san
pavnte" oJmou` ejpi; to; aujtov. 2kai; ejgevneto a[fnw ejk tou` oujranou` h\co"
w{sper feromevnh" pnoh`" biaiva" kai; ejplhvrwsen o{lon to;n oi\kon ou|
h\san kaqhvmenoi 3kai; w[fqhsan aujtoi`" diamerizovmenai glw`ssai
wJsei; puro;" kai; ejkavqisen ejfÆ e{na e{kaston aujtw`n, 4kai; ejplhvsqhsan
pavnte" pneuvmato" aJgivou kai; h[rxanto lalei`n eJtevrai" glwvssai"
kaqw;" to; pneu`ma ejdivdou ajpofqevggesqai aujtoi`".
5
\Hsan de; eij" Ij erousalh;m katoikou`nte" Ij oudai`oi, a[ndre"
eujlabei`" ajpo; panto;" e[qnou" tw`n uJpo; to;n oujranovn. 6genomevnh" de;
th`" fwnh`" tauvth" sunh`lqen to; plh`qo" kai; sunecuvqh, o{ti h[kouon
ei|" e{kasto" th/̀ ijdiva/ dialevktw/ lalouvntwn aujtw`n. 7ejxivstanto de; kai;
ejqauvmazon levgonte": oujc ijdou; a{pante" ou|toi eijsin oiJ lalou`nte"
Galilai`oiÉ 8kai; pw`" hJmei`" ajkouvomen e{kasto" th/̀ ijdiva/ dialevktw/
hJmw`n ejn h|/ ejgennhvqhmenÉ 9Pavrqoi kai; Mh`doi kai; E
j lami`tai kai; oiJ
katoikou`nte" th;n Mesopotamivan, Ij oudaivan te kai; Kappadokivan,
Povnton kai; th;n A
j sivan, 10Frugivan te kai; Pamfulivan, Ai[gupton
kai; ta; mevrh th`" Libuvh" th`" kata; Kurhvnhn, kai; oiJ ejpidhmou`nte"
R
J wmai`oi, 11 Ij oudai`oi te kai; proshvlutoi, Krh`te" kai; A
[ rabe",
ajkouvomen lalouvntwn aujtw`n tai`" hJmetevrai" glwvssai" ta; megalei`a
tou` qeou`. 12ejxivstanto de; pavnte" kai; dihpovroun, a[llo" pro;" a[llon
levgonte": tiv qevlei tou`to ei\naiÉ 13e{teroi de; diacleuavzonte" e[legon
o{ti gleuvkou" memestwmevnoi eijsivn.
14
Staqei;" de; oJ Pevtro" su;n toi`" e{ndeka ejph`ren th;n fwnh;n aujtou`
kai; ajpefqevgxato aujtoi`", a[ndre" Ij oudai`oi kai; oiJ katoikou`nte"
Ij erousalh;m pavnte", tou`to uJmi`n gnwsto;n e[stw kai; ejnwtivsasqe ta;
rJhm
v ata mou. 15ouj ga;r wJ" uJmei`" uJpolambavnete ou|toi mequvousin,
e[stin ga;r w{ra trivth th`" hJmevra", 16ajlla; tou`to ejstin to; eijrhmevnon
dia; tou` profhvtou jIwhvl:
17
kai; e[stai ejn tai`" ejscavtai" hJmevrai", levgei oJ qeov",
ejkcew` ajpo; tou` pneuvmato" mou ejpi; pa`san savrka,
kai; profhteuvsousin oiJ uiJoi; uJmw`n kai; aiJ
qugatevre" uJmw`n
kai; oiJ neanivskoi uJmw`n oJravsei" o[yontai
kai; oiJ presbuvteroi uJmw`n ejnupnivoi" ejnupniasqhvsontai:
18
kaiv ge ejpi; tou;" douvlou" mou kai; ejpi; ta;" douvla" mou
ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" ejkcew` ajpo; tou`
pneuvmato" mou,
kai; profhteuvsousin.
19
kai; dwvsw tevrata ejn tw/̀ oujranw`/ a[nw
kai; shmei`a ejpi; th`" gh`" kavtw,
ai|ma kai; pu`r kai; ajtmivda kapnou`.
20
oJ h{lio" metastrafhvsetai eij" skovto"
kai; hJ selhvnh eij" ai|ma,
pri;n ejlqei`n hJmevran kurivou th;n megavlhn
kai; ejpifanh`.
21
kai; e[stai pa`" o}" a]n ejpikalevshtai to;
o[noma kurivou swqhvsetai.
22
A
[ ndre" Ij srahli`tai, ajkouvsate tou;" lovgou" touvtou": Ij hsou`n
to;n Nazwrai`on, a[ndra ajpodedeigmevnon ajpo; tou` qeou` eij" uJma`"
dunavmesi kai; tevrasi kai; shmeivoi" oi|" ejpoivhsen diÆ aujtou` oJ qeo;" ejn
mevsw/ uJmw`n kaqw;" aujtoi; oi[date, 23tou`ton th/̀ wJrismevnh/ boulh/̀ kai;
prognwvsei tou` qeou` e[kdoton dia; ceiro;" ajnovmwn prosphvxante"
ajneivlate, 24o}n oJ qeo;" ajnevsthsen luvsa" ta;" wjdi`na" tou` qanavtou,
kaqovti oujk h\n dunato;n kratei`sqai aujto;n uJpÆ aujtou`. 25Daui;d ga;r
levgei eij" aujtovn:
proorwvmhn to;n kuvrion ejnwvpion mou dia; pantov",
o{ti ejk dexiw`n mouv ejstin i{na mh; saleuqw`.
26
dia; tou`to hjufravnqh hJ kardiva mou kai; hjgalliavsato
hJ glw`ssa mou,
e[ti de; kai; hJ savrx mou kataskhnwvsei ejpÆ ejlpivdi,
27
o{ti oujk ejgkataleivyei" th;n yuchvn mou eij" a{/dhn
oujde; dwvsei" to;n o{sion sou ijdei`n diafqoravn.
28
ejgnwvrisa" moi oJdou;" zwh`",
plhrwvsei" me eujfrosuvnh" meta; tou`
proswvpou sou.
29
A
[ ndre" ajdelfoiv, ejxo;n eijpei`n meta; parrhsiva" pro;" uJma`" peri;
tou` patriavrcou Daui;d o{ti kai; ejteleuvthsen kai; ejtavfh, kai; to;
mnh`ma aujtou` e[stin ejn hJmi`n a[cri th`" hJmevra" tauvth". 30profhvth"
ou\n uJpavrcwn kai; eijdw;" o{ti o{rkw/ w[mosen aujtw/̀ oJ qeo;" ejk karpou`
th`" ojsfuvo" aujtou` kaqivsai ejpi; to;n qrovnon aujtou`, 31proidw;n
ejlavlhsen peri; th`" ajnastavsew" tou` Cristou` o{ti
ou[te ejgkateleivfqh eij" a{d
/ hn
ou[te hJ sa;rx aujtou` ei\den diafqoravn.
32
tou`ton to;n Ij hsou`n ajnevsthsen oJ qeov", ou| pavnte" hJmei`" ejsmen
mavrture": 33th/̀ dexia/̀ ou\n tou` qeou` uJywqeiv", thvn te ejpaggelivan tou`
pneuvmato" tou` aJgivou labw;n para; tou` patrov", ejxevceen tou`to o}
uJmei`" »kai;¼ blevpete kai; ajkouvete. 34ouj ga;r Daui;d ajnevbh eij" tou;"
oujranouv", levgei de; aujtov":
ei\pen »oJ¼ kuvrio" tw`/ kurivw/ mou:
kavqou ejk dexiw`n mou,
35
e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion
tw`n podw`n sou.
36
ajsfalw`" ou\n ginwskevtw pa`" oi\ko" Ij srah;l o{ti kai; kuvrion aujto;n
kai; cristo;n ejpoivhsen oJ qeov", tou`ton to;n Ij hsou`n o}n uJmei`"
ejstaurwvsate.
37
A
j kouvsante" de; katenuvghsan th;n kardivan ei\pon te pro;" to;n
Pevtron kai; tou;" loipou;" ajpostovlou": tiv poihvswmen, a[ndre"
ajdelfoivÉ 38Pevtro" de; pro;" aujtouv": metanohvsate, »fhsivn,¼ kai;
baptisqhvtw e{kasto" uJmw`n ejpi; tw/̀ ojnovmati jIhsou` Cristou` eij"
a[fesin tw`n aJmartiw`n uJmw`n kai; lhvmyesqe th;n dwrea;n tou` aJgivou
pneuvmato". 39uJmi`n gavr ejstin hJ ejpaggeliva kai; toi`" tevknoi" uJmw`n
kai; pa`sin toi`" eij" makravn, o{sou" a]n proskalevshtai kuvrio" oJ qeo;"
hJmw`n. 40eJtevroi" te lovgoi" pleivosin diemartuvrato kai; parekavlei
aujtou;" levgwn: swvqhte ajpo; th`" genea`" th`" skolia`" tauvth". 41oiJ
me;n ou\n ajpodexavmenoi to;n lovgon aujtou` ejbaptivsqhsan kai;
prosetevqhsan ejn th/̀ hJmevra/ ejkeivnh/ yucai; wJsei; triscivliai. 42 \Hsan
de; proskarterou`nte" th/̀ didach/̀ tw`n ajpostovlwn kai; th/̀ koinwniva/ th/̀
klavsei tou` a[rtou kai; tai`" proseucai`".
43
ejgivneto de; pavsh/ yuch/̀ fovbo", pollav te tevrata kai; shmei`a dia;
tw`n ajpostovlwn ejgivneto. 44pavnte" de; oiJ pisteuvonte" h\san ejpi; to;
aujto; kai; ei\con a{panta koina; 45kai; ta; kthvmata kai; ta;" uJpavrxei"
ejpivpraskon kai; diemevrizon aujta; pa`sin kaqovti a[n ti" creivan ei\cen:
46
kaqÆ hJmevran te proskarterou`nte" oJmoqumado;n ejn tw/̀ iJerw/̀,
klw`nte" te katÆ oi\kon a[rton, metelavmbanon trofh`" ejn ajgalliavsei
kai; ajfelovthti kardiva" 47aijnou`nte" to;n qeo;n kai; e[conte" cavrin
pro;" o{lon to;n laovn. oJ de; kuvrio" prosetivqei tou;" sw/zomevnou" kaqÆ
hJmevran ejpi; to; aujtov.
3 Pevtro" de; kai; Ij wavnnh" ajnevbainon eij" to; iJero;n ejpi; th;n w{ran
th`" proseuch`" th;n ejnavthn. 2kaiv ti" ajnh;r cwlo;" ejk koiliva" mhtro;"
aujtou` uJpavrcwn ejbastavzeto, o}n ejtivqoun kaqÆ hJmevran pro;" th;n
quvran tou` iJerou` th;n legomevnhn JWraivan tou` aijtei`n ejlehmosuvnhn
para; tw`n eijsporeuomevnwn eij" to; iJerovn: 3o}" ijdw;n Pevtron kai;
Ij wavnnhn mevllonta" eijsievnai eij" to; iJerovn, hjrwvta ejlehmosuvnhn
labei`n. 4ajtenivsa" de; Pevtro" eij" aujto;n su;n tw/̀ Ij wavnnh/ ei\pen:
blevyon eij" hJma`". 5oJ de; ejpei`cen aujtoi`" prosdokw`n ti parÆ aujtw`n
labei`n. 6ei\pen de; Pevtro": ajrguvrion kai; crusivon oujc uJpavrcei moi, o}
de; e[cw tou`to soi divdwmi: ejn tw/̀ ojnovmati Ij hsou` Cristou` tou`
Nazwraivou »e[geire kai;¼ peripavtei. 7kai; piavsa" aujto;n th`" dexia`"
ceiro;" h[geiren aujtovn: paracrh`ma de; ejsterewvqhsan aiJ bavsei"
aujtou` kai; ta; sfudrav, 8kai; ejxallovmeno" e[sth kai; periepavtei kai;
eijsh`lqen su;n aujtoi`" eij" to; iJero;n peripatw`n kai; aJllovmeno" kai;
aijnw`n to;n qeovn. 9kai; ei\den pa`" oJ lao;" aujto;n peripatou`nta kai;
aijnou`nta to;n qeovn: 10ejpegivnwskon de; aujto;n o{ti aujto;" h\n oJ pro;"
th;n ejlehmosuvnhn kaqhvmeno" ejpi; th/̀ wJraiva/ puvlh/ tou` iJerou` kai;
ejplhvsqhsan qavmbou" kai; ejkstavsew" ejpi; tw/̀ sumbebhkovti aujtw/̀.
11
Kratou`nto" de; aujtou` to;n Pevtron kai; to;n Ij wavnnhn sunevdramen
pa`" oJ lao;" pro;" aujtou;" ejpi; th/̀ stoa/̀ th/̀ kaloumevnh/ Solomw`nto"
e[kqamboi. 12ijdw;n de; oJ Pevtro" ajpekrivnato pro;" to;n laovn: a[ndre"
Ij srahli`tai, tiv qaumavzete ejpi; touvtw/ h] hJmi`n tiv ajtenivzete wJ" ijdiva/
dunavmei h] eujsebeiva/ pepoihkovsin tou` peripatei`n aujtovnÉ 13oJ qeo;"
jAbraa;m kai; »oJ qeo;"¼ jIsaa;k kai; »oJ qeo;"¼ jIakwvb, oJ qeo;" tw`n
patevrwn hJmw`n, ejdovxasen to;n pai`da aujtou` Ij hsou`n o}n uJmei`" me;n
paredwvkate kai; hjrnhvsasqe kata; provswpon Pilavtou, krivnanto"
ejkeivnou ajpoluvein: 14uJmei`" de; to;n a{gion kai; divkaion hjrnhvsasqe kai;
hj/thvsasqe a[ndra foneva carisqh`nai uJmi`n, 15to;n de; ajrchgo;n th`"
zwh`" ajpekteivnate o}n oJ qeo;" h[geiren ejk nekrw`n, ou| hJmei`" mavrture"
ejsmen. 16kai; ejpi; th/̀ pivstei tou` ojnovmato" aujtou` tou`ton o}n qewrei`te
kai; oi[date, ejsterevwsen to; o[noma aujtou`, kai; hJ pivsti" hJ diÆ aujtou`
e[dwken aujtw/̀ th;n oJloklhrivan tauvthn ajpevnanti pavntwn uJmw`n. 17Kai;
nu`n, ajdelfoiv, oi\da o{ti kata; a[gnoian ejpravxate w{sper kai; oiJ
a[rconte" uJmw`n: 18oJ de; qeov", a} prokathvggeilen dia; stovmato"
pavntwn tw`n profhtw`n paqei`n to;n cristo;n aujtou`, ejplhvrwsen
ou{tw". 19metanohvsate ou\n kai; ejpistrevyate eij" to; ejxaleifqh`nai
uJmw`n ta;" aJmartiva", 20o{pw" a]n e[lqwsin kairoi; ajnayuvxew" ajpo;
proswvpou tou` kurivou kai; ajposteivlh/ to;n prokeceirismevnon uJmi`n
cristovn Ij hsou`n, 21o}n dei` oujrano;n me;n devxasqai a[cri crovnwn
ajpokatastavsew" pavntwn w|n ejlavlhsen oJ qeo;" dia; stovmato" tw`n
aJgivwn ajpÆ aijw`no" aujtou` profhtw`n. 22Mwu>sh`" me;n ei\pen o{ti
profhvthn uJmi`n ajnasthvsei kuvrio" oJ qeo;" uJmw`n ejk tw`n ajdelfw`n
uJmw`n wJ" ejmev: aujtou` ajkouvsesqe kata; pavnta o{sa a]n lalhvsh/
pro;" uJma`". 23e[stai de; pa`sa yuch; h{ti" eja;n mh; ajkouvsh/ tou`
profhvtou ejkeivnou ejxoleqreuqhvsetai ejk tou` laou`. 24kai; pavnte"
de; oiJ profh`tai ajpo; Samouh;l kai; tw`n kaqexh`" o{soi ejlavlhsan kai;
kathvggeilan ta;" hJmevra" tauvta". 25uJmei`" ejste oiJ uiJoi; tw`n
profhtw`n kai; th`" diaqhvkh" h|" dievqeto oJ qeo;" pro;" tou;" patevra"
uJmw`n levgwn pro;"
A
j braavm: kai; ejn tw`/ spevrmati sou
ejneuloghqhvsontai pa`sai aiJ patriai; th`" gh`". 26uJmi`n prw`ton
ajnasthvsa" oJ qeo;" to;n pai`da aujtou` ajpevsteilen aujto;n eujlogou`nta
uJma`" ejn tw/̀ ajpostrevfein e{kaston ajpo; tw`n ponhriw`n uJmw`n.
4 Lalouvntwn de; aujtw`n pro;" to;n lao;n ejpevsthsan aujtoi`" oiJ
iJerei`" kai; oJ strathgo;" tou` iJerou` kai; oiJ Saddoukai`oi,
2
diaponouvmenoi dia; to; didavskein aujtou;" to;n lao;n kai;
kataggevllein ejn tw/̀ jIhsou` th;n ajnavstasin th;n ejk nekrw`n, 3kai;
ejpevbalon aujtoi`" ta;" cei`ra" kai; e[qento eij" thvrhsin eij" th;n
au[rion: h\n ga;r eJspevra h[dh. 4polloi; de; tw`n ajkousavntwn to;n lovgon
ejpivsteusan kai; ejgenhvqh »oJ¼ ajriqmo;" tw`n ajndrw`n »wJ"¼ ciliavde"
pevnte.
5
E
j gevneto de; ejpi; th;n au[rion sunacqh`nai aujtw`n tou;" a[rconta"
kai; tou;" presbutevrou" kai; tou;" grammatei`" ejn Ij erousalhvm, 6kai;
A
{ nna" oJ ajrciereu;" kai; Kai>avfa" kai; Ij wavnnh" kai; A
j levxandro"
7
kai; o{soi h\san ejk gevnou" ajrcieratikou`, kai; sthvsante" aujtou;" ejn
tw/̀ mevsw/ ejpunqavnonto: ejn poiva/ dunavmei h] ejn poivw/ ojnovmati
ejpoihvsate tou`to uJmei`"É 8Tovte Pevtro" plhsqei;" pneuvmato" aJgivou
ei\pen pro;" aujtouv": a[rconte" tou` laou` kai; presbuvteroi, 9eij hJmei`"
shvmeron ajnakrinovmeqa ejpi; eujergesiva/ ajnqrwvpou ajsqenou`" ejn tivni
ou|to" sevswtai, 10gnwsto;n e[stw pa`sin uJmi`n kai; panti; tw/̀ law/̀
Ij srah;l o{ti ejn tw/̀ ojnovmati jIhsou` Cristou` tou` Nazwraivou o}n uJmei`"
ejstaurwvsate, o}n oJ qeo;" h[geiren ejk nekrw`n, ejn touvtw/ ou|to"
parevsthken ejnwvpion uJmw`n uJgihv". 11ou|to" ejstin
oJ livqo", oJ ejxouqenhqei;" uJfÆ uJmw`n tw`n
oijkodovmwn,
oJ genovmeno" eij" kefalh;n gwniva".
12
kai; oujk e[stin ejn a[llw/ oujdeni; hJ swthriva, oujde; ga;r o[noma ejstin
e{teron uJpo; to;n oujrano;n to; dedomevnon ejn ajnqrwvpoi" ejn w|/ dei`
swqh`nai hJma`". 13Qewrou`nte" de; th;n tou` Pevtrou parrhsivan kai;
Ij wavnnou kai; katalabovmenoi o{ti a[nqrwpoi ajgravmmatoi eijsin kai;
ijdiw`tai, ejqauvmazon ejpegivnwskon te aujtou;" o{ti su;n tw/̀ Ij hsou`
h\san, 14tovn te a[nqrwpon blevponte" su;n aujtoi`" eJstw`ta to;n
teqerapeumevnon oujde;n ei\con ajnteipei`n. 15keleuvsante" de; aujtou;"
e[xw tou` sunedrivou ajpelqei`n sunevballon pro;" ajllhvlou" 16levgonte":
tiv poihvswmen toi`" ajnqrwvpoi" touvtoi"É o{ti me;n ga;r gnwsto;n
shmei`on gevgonen diÆ aujtw`n pa`sin toi`" katoikou`sin Ij erousalh;m
fanero;n kai; ouj dunavmeqa ajrnei`sqai: 17ajllÆ i{na mh; ejpi; plei`on
dianemhqh/̀ eij" to;n lao;n ajpeilhswvmeqa aujtoi`" mhkevti lalei`n ejpi;
tw/̀ ojnovmati touvtw/ mhdeni; ajnqrwvpwn. 18Kai; kalevsante" aujtou;"
parhvggeilan to; kaqovlou mh; fqevggesqai mhde; didavskein ejpi; tw/̀
ojnovmati tou` Ij hsou`. 19oJ de; Pevtro" kai; Ij wavnnh" ajpokriqevnte"
ei\pon pro;" aujtouv": eij divkaion ejstin ejnwvpion tou` qeou` uJmw`n
ajkouvein ma`llon h] tou` qeou`, krivnate: 20ouj dunavmeqa ga;r hJmei`" a}
ei[damen kai; hjkouvsamen mh; lalei`n. 21oiJ de; prosapeilhsavmenoi
ajpevlusan aujtouv", mhde;n euJrivskonte" to; pw`" kolavswntai aujtouv",
dia; to;n laovn, o{ti pavnte" ejdovxazon to;n qeo;n ejpi; tw/̀ gegonovti:
22
ejtw`n ga;r h\n pleiovnwn tesseravkonta oJ a[nqrwpo" ejfÆ o}n gegovnei
to; shmei`on tou`to th`" ijas
v ew".
23
A
j poluqevnte" de; h\lqon pro;" tou;" ijdivou" kai; ajphvggeilan o{sa
pro;" aujtou;" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi ei\pan. 24oiJ de;
ajkouvsante" oJmoqumado;n h\ran fwnh;n pro;" to;n qeo;n kai; ei\pan:
devspota, su; oJ poihvsa" to;n oujrano;n kai; th;n gh`n kai; th;n qavlassan
kai; pavnta ta; ejn aujtoi`", 25oJ tou` patro;" hJmw`n dia; pneuvmato" aJgivou
stovmato" Daui;d paidov" sou eijpwvn:
iJnativ ejfruvaxan e[qnh
kai; laoi; ejmelevthsan kenavÉ
26
parevsthsan oiJ basilei`" th`" gh`"
kai; oiJ a[rconte" sunhvcqhsan ejpi; to; aujto;
kata; tou` kurivou kai; kata; tou` cristou` aujtou`.
27
sunhvcqhsan ga;r ejpÆ ajlhqeiva" ejn th/̀ povlei tauvth/ ejpi; to;n a{gion
pai`da sou Ij hsou`n o}n e[crisa", H
J rwvd/ h" te kai; Povntio" Pila`to"
su;n e[qnesin kai; laoi`" Ij srahvl, 28poih`sai o{sa hJ ceivr sou kai; hJ
boulhv »sou¼ prowvrisen genevsqai. 29kai; ta; nu`n, kuvrie, e[pide ejpi; ta;"
ajpeila;" aujtw`n kai; do;" toi`" douvloi" sou meta; parrhsiva" pavsh"
lalei`n to;n lovgon sou, 30ejn tw/̀ th;n cei`ra »sou¼ ejkteivnein se eij"
i[asin kai; shmei`a kai; tevrata givnesqai dia; tou` ojnovmato" tou` aJgivou
paidov" sou Ij hsou`. 31kai; dehqevntwn aujtw`n ejsaleuvqh oJ tovpo" ejn w|/
h\san sunhgmevnoi, kai; ejplhvsqhsan a{pante" tou` aJgivou pneuvmato"
kai; ejlavloun to;n lovgon tou` qeou` meta; parrhsiva".
32
Tou` de; plhvqou" tw`n pisteusavntwn h\n kardiva kai; yuch; miva, kai;
oujde; ei|" ti tw`n uJparcovntwn aujtw/̀ e[legen i[dion ei\nai ajllÆ h\n aujtoi`"
a{panta koinav. 33kai; dunavmei megavlh/ ajpedivdoun to; martuvrion oiJ
ajpovstoloi th`" ajnastavsew" tou` kurivou Ij hsou`, cavri" te megavlh
h\n ejpi; pavnta" aujtouv". 34oujde; ga;r ejndehv" ti" h\n ejn aujtoi`": o{soi
ga;r kthvtore" cwrivwn h] oijkiw`n uJph`rcon, pwlou`nte" e[feron ta;"
tima;" tw`n pipraskomevnwn 35kai; ejtivqoun para; tou;" povda" tw`n
ajpostovlwn, diedivdeto de; eJkavstw/ kaqovti a[n ti" creivan ei\cen. 36
Ij wsh;f de; oJ ejpiklhqei;" Barnaba`" ajpo; tw`n ajpostovlwn, o{ ejstin
meqermhneuovmenon uiJo"
; paraklhvsew", Leuivth", Kuvprio" tw/̀ gevnei,
37
uJpavrconto" aujtw/̀ ajgrou` pwlhvsa" h[negken to; crh`ma kai; e[qhken
pro;" tou;" povda" tw`n ajpostovlwn.
5 A
j nh;r dev ti" A
J naniva" ojnovmati su;n sapfivrh/ th/̀ gunaiki;
aujtou` ejpwvlhsen kth`ma 2kai; ejnosfivsato ajpo; th`" timh`",
suneiduivh" kai; th`" gunaikov", kai; ejnevgka" mevro" ti para; tou;"
povda" tw`n ajpostovlwn e[qhken. 3ei\pen de; oJ Pevtro": A
J naniva, dia; tiv
ejplhvrwsen oJ satana`" th;n kardivan sou, yeuvsasqai se to; pneu`ma
to; a{gion kai; nosfivsasqai ajpo; th`" timh`" tou` cwrivouÉ 4oujci; mevnon
soi; e[menen kai; praqe;n ejn th/̀ sh/̀ ejxousiva/ uJph`rcenÉ tiv o{ti e[qou ejn th/̀
kardiva/ sou to; pra`gma tou`toÉ oujk ejyeuvsw ajnqrwvpoi" ajlla; tw/̀ qew/̀.
5
ajkouvwn de; oJ JAnaniva" tou;" lovgou" touvtou" pesw;n ejxevyuxen, kai;
ejgevneto fovbo" mevga" ejpi; pavnta" tou;" ajkouvonta". 6ajnastavnte" de;
oiJ newvteroi sunevsteilan aujto;n kai; ejxenevgkante" e[qayan.
7
E
j gevneto de; wJ" wJrw`n triw`n diavsthma kai; hJ gunh; aujtou` mh;
eijdui`a to; gegono;" eijsh`lqen. 8ajpekrivqh de; pro;" aujth;n Pevtro":
eijpev moi, eij tosouvtou to; cwrivon ajpevdosqeÉ hJ de; ei\pen: naiv,
tosouvtou. 9oJ de; Pevtro" pro;" aujthvn: tiv o{ti sunefwnhvqh uJmi`n
peiravsai to; pneu`ma kurivouÉ ijdou; oiJ povde" tw`n qayavntwn to;n a[ndra
sou ejpi; th/̀ quvra/ kai; ejxoivsousin se. 10e[pesen de; paracrh`ma pro;"
tou;" povda" aujtou` kai; ejxevyuxen: eijselqovnte" de; oiJ neanivskoi eu|ron
aujth;n nekra;n kai; ejxenevgkante" e[qayan pro;" to;n a[ndra aujth`",
11
kai; ejgevneto fovbo" mevga" ejfÆ o{lhn th;n ejkklhsivan kai; ejpi; pavnta"
tou;" ajkouvonta" tau`ta.
12
Dia; de; tw`n ceirw`n tw`n ajpostovlwn ejgivneto shmei`a kai; tevrata
polla; ejn tw/̀ law/̀. kai; h\san oJmoqumado;n a{pante" ejn th/̀ stoa/̀
Solomw`nto", 13tw`n de; loipw`n oujdei;" ejtovlma kolla`sqai aujtoi`", ajllÆ
ejmegavlunen aujtou;" oJ laov". 14ma`llon de; prosetivqento pisteuvonte"
tw/̀ kurivw,/ plhvqh ajndrw`n te kai; gunaikw`n, 15w{ste kai; eij" ta;"
plateiva" ejkfevrein tou;" ajsqenei`" kai; tiqevnai ejpi; klinarivwn kai;
krabavttwn, i{na ejrcomevnou Pevtrou ka;n hJ skia; ejpiskiavsh/ tini;
aujtw`n. 16sunhvrceto de; kai; to; plh`qo" tw`n pevrix povlewn
Ij erousalh;m fevronte" ajsqenei`" kai; ojcloumevnou" uJpo; pneumavtwn
ajkaqavrtwn, oi{tine" ejqerapeuvonto a{pante".
17
A
j nasta;" de; oJ ajrciereu;" kai; pavnte" oiJ su;n aujtw/̀, hJ ou\sa
ai{resi" tw`n Saddoukaivwn, ejplhvsqhsan zhvlou 18kai; ejpevbalon ta;"
cei`ra" ejpi; tou;" ajpostovlou" kai; e[qento aujtou;" ejn thrhvsei
dhmosiva./ 19 A
[ ggelo" de; kurivou dia; nukto;" ajnoivxa" ta;" quvra" th`"
fulakh`" ejxagagwvn te aujtou;" ei\pen: 20poreuvesqe kai; staqevnte"
lalei`te ejn tw/̀ iJerw/̀ tw/̀ law/̀ pavnta ta; rJhm
v ata th`" zwh`" tauvth".
21
ajkouvsante" de; eijsh`lqon uJpo; to;n o[rqron eij" to; iJero;n kai;
ejdivdaskon. Paragenovmeno" de; oJ ajrciereu;" kai; oiJ su;n aujtw/̀
sunekavlesan to; sunevdrion kai; pa`san th;n gerousivan tw`n uiJw`n
Ij srah;l kai; ajpevsteilan eij" to; desmwthvrion ajcqh`nai aujtouv". 22oiJ de;
paragenovmenoi uJphrevtai oujc eu|ron aujtou;" ejn th/̀ fulakh/̀:
ajnastrevyante" de; ajphvggeilan 23levgonte" o{ti to; desmwthvrion
eu{romen kekleismevnon ejn pavsh/ ajsfaleiva/ kai; tou;" fuvlaka"
eJstw`ta" ejpi; tw`n qurw`n, ajnoivxante" de; e[sw oujdevna eu{romen. 24wJ" de;
h[kousan tou;" lovgou" touvtou" o{ te strathgo;" tou` iJerou` kai; oiJ
ajrcierei`", dihpovroun peri; aujtw`n tiv a]n gevnoito tou`to.
25
paragenovmeno" dev ti" ajphvggeilen aujtoi`" o{ti ijdou; oiJ a[ndre" ou}"
e[qesqe ejn th/̀ fulakh/̀ eijsi;n ejn tw/̀ iJerw/̀ eJstw`te" kai; didavskonte" to;n
laovn. 26Tovte ajpelqw;n oJ strathgo;" su;n toi`" uJphrevtai" h\gen
aujtou;" ouj meta; biva", ejfobou`nto ga;r to;n lao;n mh; liqasqw`sin.
27
A
j gagovnte" de; aujtou;" e[sthsan ejn tw/̀ sunedrivw./ kai;
ejphrwvthsen aujtou;" oJ ajrciereu;" 28levgwn: »ouj¼ paraggeliva/
parhggeivlamen uJmi`n mh; didavskein ejpi; tw/̀ ojnovmati touvtw/, kai; ijdou;
peplhrwvkate th;n Ij erousalh;m th`" didach`" uJmw`n kai; bouvlesqe
ejpagagei`n ejfÆ hJma`" to; ai|ma tou` ajnqrwvpou touvtou. 29ajpokriqei;" de;
Pevtro" kai; oiJ ajpovstoloi ei\pan: peiqarcei`n dei` qew/̀ ma`llon h]
ajnqrwvpoi". 30oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n h[geiren Ij hsou`n o}n uJmei`"
dieceirivsasqe kremavsante" ejpi; xuvlou: 31tou`ton oJ qeo;" ajrchgo;n
kai; swth`ra u{ywsen th/̀ dexia/̀ aujtou` »tou`¼ dou`nai metavnoian tw/̀
Ij srah;l kai; a[fesin aJmartiw`n. 32kai; hJmei`" ejsmen mavrture" tw`n
rJhmavtwn touvtwn kai; to; pneu`ma to; a{gion o} e[dwken oJ qeo;" toi`"
peiqarcou`sin aujtw/̀.
33
OiJ de; ajkouvsante" dieprivonto kai; ejbouvlonto ajnelei`n aujtouv".
34
ajnasta;" dev ti" ejn tw/̀ sunedrivw/ Farisai`o" ojnovmati Gamalihvl,
nomodidavskalo" tivmio" panti; tw/̀ law/̀, ejkevleusen e[xw bracu; tou;"
ajnqrwvpou" poih`sai 35ei\pen te pro;" aujtouv": a[ndre" Ij srahli`tai,
prosevcete eJautoi`" ejpi; toi`" ajnqrwvpoi" touvtoi" tiv mevllete
pravssein. 36pro; ga;r touvtwn tw`n hJmerw`n ajnevsth Qeuda`" levgwn
ei\nai tina eJautovn, w|/ proseklivqh ajndrw`n ajriqmo;" wJ" tetrakosivwn:
o}" ajnh/revqh, kai; pavnte" o{soi ejpeivqonto aujtw/̀ dieluvqhsan kai;
ejgevnonto eij" oujdevn. 37meta; tou`ton ajnevsth Ij ouvda" oJ Galilai`o" ejn
tai`" hJmevrai" th`" ajpografh`" kai; ajpevsthsen lao;n ojpivsw aujtou`:
kakei`no" ajpwvleto kai; pavnte" o{soi ejpeivqonto aujtw/̀
dieskorpivsqhsan. 38kai; ta; nu`n levgw uJmi`n, ajpovsthte ajpo; tw`n
ajnqrwvpwn touvtwn kai; a[fete aujtouv": o{ti eja;n h\/ ejx ajnqrwvpwn hJ boulh;
au{th h] to; e[rgon tou`to, kataluqhvsetai, 39eij de; ejk qeou` ejstin, ouj
dunhvsesqe katalu`sai aujtouv", mhvpote kai; qeomavcoi euJreqh`te.
ejpeivsqhsan de; aujtw/̀ 40kai; proskalesavmenoi tou;" ajpostovlou"
deivrante" parhvggeilan mh; lalei`n ejpi; tw/̀ ojnovmati tou` Ij hsou` kai;
ajpevlusan. 41OiJ me;n ou\n ejporeuvonto caivronte" ajpo; proswvpou tou`
sunedrivou, o{ti kathxiwvqhsan uJpe;r tou` ojnovmato" ajtimasqh`nai,
42
pa`san te hJmevran ejn tw/̀ iJerw/̀ kai; katÆ oi\kon oujk ejpauvonto
didavskonte" kai; eujaggelizovmenoi to;n cristovn Ij hsou`n.
6 E
j n de; tai`" hJmevrai" tauvtai" plhqunovntwn tw`n maqhtw`n
ejgevneto goggusmo;" tw`n E
J llhnistw`n pro;" tou;" E
J braivou", o{ti
pareqewrou`nto ejn th/̀ diakoniva/ th/̀ kaqhmerinh/̀ aiJ ch`rai aujtw`n.
2
proskalesavmenoi de; oiJ dwvdeka to; plh`qo" tw`n maqhtw`n ei\pan: oujk
ajrestovn ejstin hJma`" kataleivyanta" to;n lovgon tou` qeou` diakonei`n
trapevzai". 3ejpiskevyasqe dev, ajdelfoiv, a[ndra" ejx uJmw`n
marturoumevnou" eJptav, plhvrei" pneuvmato" kai; sofiva", ou}"
katasthvsomen ejpi; th`" creiva" tauvth", 4hJmei`" de; th/̀ proseuch/̀ kai;
th/̀ diakoniva/ tou` lovgou proskarterhvsomen. 5kai; h[resen oJ lovgo"
ejnwvpion panto;" tou` plhvqou" kai; ejxelevxanto Stevfanon, a[ndra
plhvrh" pivstew" kai; pneuvmato" aJgivou, kai; Fivlippon kai; Provcoron
kai; Nikavnora kai; Tivmwna kai; Parmena`n kai; Nikovlaon proshvluton
A
j ntioceva, 6ou}" e[sthsan ejnwvpion tw`n ajpostovlwn, kai;
proseuxavmenoi ejpevqhkan aujtoi`" ta;" cei`ra".
7
Kai; oJ lovgo" tou` qeou` hjuxv anen kai; ejplhquvneto oJ ajriqmo;" tw`n
maqhtw`n ejn Ij erousalh;m sfovdra, poluv" te o[clo" tw`n iJerevwn
uJphvkouon th/̀ pivstei.
8
Stevfano" de; plhvrh" cavrito" kai; dunavmew" ejpoivei tevrata kai;
shmei`a megavla ejn tw/̀ law/̀. 9ajnevsthsan dev tine" tw`n ejk th`"
sunagwgh`" th`" legomevnh" Libertivnwn kai; Kurhnaivwn kai;
A
j lexandrevwn kai; tw`n ajpo; Kilikiva" kai; jAsiva" suzhtou`nte" tw/̀
Stefavnw/, 10kai; oujk i[scuon ajntisth`nai th/̀ sofiva/ kai; tw/̀ pneuvmati w|/
ejlavlei. 11tovte uJpevbalon a[ndra" levgonta" o{ti ajkhkovamen aujtou`
lalou`nto" rJhm
v ata blavsfhma eij" Mwu>sh`n kai; to;n qeovn.
12
sunekivnhsan te to;n lao;n kai; tou;" presbutevrou" kai; tou;"
grammatei`" kai; ejpistavnte" sunhvrpasan aujto;n kai; h[gagon eij" to;
sunevdrion, 13e[sthsan te mavrtura" yeudei`" levgonta": oJ a[nqrwpo"
ou|to" ouj pauvetai lalw`n rJhm
v ata kata; tou` tovpou tou` aJgivou
14
»touvtou¼ kai; tou` novmou: ajkhkovamen ga;r aujtou` levgonto" o{ti
Ij hsou`" oJ Nazwrai`o" ou|to" kataluvsei to;n tovpon tou`ton kai;
ajllavxei ta; e[qh a} parevdwken hJmi`n Mwu>sh`". 15kai; ajtenivsante" eij"
aujto;n pavnte" oiJ kaqezovmenoi ejn tw/̀ sunedrivw/ ei\don to; provswpon
aujtou` wJsei; provswpon ajggevlou.
7 Ei\pen de; oJ ajrciereuv": eij tau`ta ou{tw" e[ceiÉ 2oJ de; e[fh:
A
[ ndre" ajdelfoi; kai; patevre", ajkouvsate. JO qeo;" th`" dovxh" w[fqh
tw/̀ patri; hJmw`n A
j braa;m o[nti ejn th/̀ Mesopotamiva/ pri;n h]
katoikh`sai aujto;n ejn Carra;n 3kai; ei\pen pro;" aujtovn: e[xelqe ejk
th`" gh`" sou kai; »ejk¼ th`" suggeneiva" sou, kai; deu`ro eij" th;n
gh`n h}n a[n soi deivxw. 4tovte ejxelqw;n ejk gh`" Caldaivwn katwvk/ hsen
ejn Carravn. kakei`qen meta; to; ajpoqanei`n to;n patevra aujtou`
metwvk/ isen aujto;n eij" th;n gh`n tauvthn eij" h}n uJmei`" nu`n katoikei`te,
5
kai; oujk e[dwken aujtw/̀ klhronomivan ejn aujth/̀ oujde; bh`ma podo;" kai;
ejphggeivlato dou`nai aujtw`/ eij" katavscesin aujth;n kai; tw`/
spevrmati aujtou` metÆ aujtovn, oujk o[nto" aujtw/̀ tevknou. 6ejlavlhsen
de; ou{tw" oJ qeo;" o{ti e[stai to; spevrma aujtou` pavroikon ejn gh`/
ajllotriva/ kai; doulwvsousin aujto; kai; kakwvsousin e[th
tetrakovsia: 7kai; to; e[qno" w|/ eja;n douleuvsousin krinw` ejgwv, oJ
qeo;" ei\pen, kai; meta; tau`ta ejxeleuvsontai kai; latreuvsousin moi
ejn tw/̀ tovpw/ touvtw/. 8kai; e[dwken aujtw/̀ diaqhvkhn peritomh`": kai;
ou{tw" ejgevnnhsen to;n Ij saa;k kai; perievtemen aujto;n th/̀ hJmevra/ th/̀
ojgdovh,/ kai;
Ij saa;k to;n
Ij akwvb, kai;
Ij akw;b tou;" dwvdeka
patriavrca".
9
Kai; oiJ patriavrcai zhlwvsante" to;n Ij wsh;f ajpevdonto eij"
Ai[gupton. kai; h\n oJ qeo;" metÆ aujtou` 10kai; ejxeivlato aujto;n ejk pasw`n
tw`n qlivyewn aujtou` kai; e[dwken aujtw/̀ cavrin kai; sofivan ejnantivon
Faraw; basilevw" Aijguvptou kai; katevsthsen aujto;n hJgouvmenon ejpÆ
Ai[gupton kai; »ejfƼ o{lon to;n oi\kon aujtou`. 11h\lqen de; limo;" ejfÆ o{lhn
th;n Ai[gupton kai; Canavan kai; qli`yi" megavlh, kai; oujc hJurv iskon
cortavsmata oiJ patevre" hJmw`n. 12ajkouvsa" de; Ij akw;b o[nta sitiva eij"
Ai[gupton ejxapevsteilen tou;" patevra" hJmw`n prw`ton. 13kai; ejn tw/̀
deutevrw/ ajnegnwrivsqh Ij wsh;f toi`" ajdelfoi`" aujtou` kai; fanero;n
ejgevneto tw/̀ Faraw; to; gevno" »tou`¼ Ij wshvf. 14ajposteivla" de;
Ij wsh;f metekalevsato Ij akw;b to;n patevra aujtou` kai; pa`san th;n
suggevneian ejn yucai`" eJbdomhvkonta pevnte. 15kai; katevbh Ij akw;b
eij" Ai[gupton kai; ejteleuvthsen aujto;" kai; oiJ patevre" hJmw`n, 16kai;
metetevqhsan eij" Suce;m kai; ejtevqhsan ejn tw/̀ mnhvmati w|/ wjnhvsato
A
j braa;m timh`" ajrgurivou para; tw`n uiJw`n E
J mmw;r ejn Sucevm.
17
Kaqw;" de; h[ggizen oJ crovno" th`" ejpaggeliva" h|" wJmolovghsen oJ
qeo;" tw/̀ A
j braavm, hjuxv hsen oJ lao;" kai; ejplhquvnqh ejn Aijguvptw/
18
a[cri ou| ajnevsth basileu;" e{tero" »ejpÆ Ai[gupton¼ o}" oujk h[/dei
to;n jIwshvf. 19ou|to" katasofisavmeno" to; gevno" hJmw`n ejkavkwsen
tou;" patevra" »hJmw`n¼ tou` poiei`n ta; brevfh e[kqeta aujtw`n eij" to; mh;
zw/ogonei`sqai. 20 E
j n w|/ kairw/̀ ejgennhvqh Mwu>sh`" kai; h\n ajstei`o" tw/̀
qew/̀: o}" ajnetravfh mh`na" trei`" ejn tw/̀ oi[kw/ tou` patrov", 21ejkteqevnto"
de; aujtou` ajneivlato aujto;n hJ qugavthr Faraw; kai; ajneqrevyato aujto;n
eJauth/̀ eij" uiJovn. 22kai; ejpaideuvqh Mwu>sh`" »ejn¼ pavsh/ sofiva/
Aijguptivwn, h\n de; dunato;" ejn lovgoi" kai; e[rgoi" aujtou`.
23
JW" de; ejplhrou`to aujtw/̀ tesserakontaeth;" crovno", ajnevbh ejpi;
th;n kardivan aujtou` ejpiskevyasqai tou;" ajdelfou;" aujtou` tou;" uiJou;"
Ij srahvl. 24kai; ijdwvn tina ajdikouvmenon hjmuvnato kai; ejpoivhsen
ejkdivkhsin tw/̀ kataponoumevnw/ patavxa" to;n Aijguvption. 25ejnovmizen
de; sunievnai tou;" ajdelfou;" »aujtou`¼ o{ti oJ qeo;" dia; ceiro;" aujtou`
divdwsin swthrivan aujtoi`": oiJ de; ouj sunh`kan. 26th/̀ te ejpiouvsh/ hJmevra/
w[fqh aujtoi`" macomevnoi" kai; sunhvllassen aujtou;" eij" eijrhvnhn
eijpwvn: a[ndre", ajdelfoiv ejste: iJnativ ajdikei`te ajllhvlou"É 27oJ de;
ajdikw`n to;n plhsivon ajpwvsato aujto;n eijpwvn: tiv" se katevsthsen
a[rconta kai; dikasth;n ejfÆ hJmw`nÉ 28mh; ajnelei`n me su; qevlei" o}n
trovpon ajnei`le" ejcqe;" to;n AijguvptionÉ 29e[fugen de; Mwu>sh`" ejn tw/̀
lovgw/ touvtw/ kai; ejgevneto pavroiko" ejn gh/̀ Madiavm, ou| ejgevnnhsen
uiJou;" duvo.
30
Kai; plhrwqevntwn ejtw`n tesseravkonta w[fqh aujtw`/ ejn th`/ ejrhvmw/
tou` o[rou" Sina` a[ggelo" ejn flogi; puro;" bavtou. 31oJ de; Mwu>sh`"
ijdw;n ejqauvmazen to; o{rama, prosercomevnou de; aujtou` katanoh`sai
ejgevneto fwnh; kurivou: 32ejgw; oJ qeo;" tw`n patevrwn sou, oJ qeo;"
jAbraa;m kai; jIsaa;k kai; jIakwvb. e[ntromo" de; genovmeno" Mwu>sh`"
oujk ejtovlma katanoh`sai. 33ei\pen de; aujtw`/ oJ kuvrio": lu`son to;
uJpovdhma tw`n podw`n sou, oJ ga;r tovpo" ejfÆ w|/ e{sthka" gh` aJgiva
ejstivn. 34ijdw;n ei\don th;n kavkwsin tou` laou` mou tou` ejn Aijguvptw/
kai; tou` stenagmou` aujtw`n h[kousa, kai; katevbhn ejxelevsqai
aujtouv": kai; nu`n deu`ro ajposteivlw se eij" Ai[gupton. 35Tou`ton
to;n Mwu>sh`n o}n hjrnhvsanto eijpovnte": tiv" se katevsthsen
a[rconta kai; dikasthvnÉ tou`ton oJ qeo;" »kai;¼ a[rconta kai; lutrwth;n
ajpevstalken su;n ceiri; ajggevlou tou` ojfqevnto" aujtw/̀ ejn th/̀ bavtw/.
36
ou|to" ejxhvgagen aujtou;" poihvsa" tevrata kai; shmei`a ejn gh/̀
Aijguvptw/ kai; ejn ejruqra/̀ qalavssh/ kai; ejn th/̀ ejrhvmw/ e[th
tesseravkonta. 37ou|to" ejstin oJ Mwu>sh`" oJ ei[pa" toi`" uiJoi`"
Ij srahvl: profhvthn uJmi`n ajnasthvsei oJ qeo;" ejk tw`n ajdelfw`n uJmw`n
wJ" ejmev. 38ou|to" ejstin oJ genovmeno" ejn th/̀ ejkklhsiva/ ejn th/̀ ejrhvmw/
meta; tou` ajggevlou tou` lalou`nto" aujtw/̀ ejn tw/̀ o[rei Sina` kai; tw`n
patevrwn hJmw`n, o}" ejdevxato lovgia zw`nta dou`nai hJmi`n, 39w|/ oujk
hjqevlhsan uJphvkooi genevsqai oiJ patevre" hJmw`n, ajlla; ajpwvsanto kai;
ejstravfhsan ejn tai`" kardivai" aujtw`n eij" Ai[gupton 40eijpovnte" tw/̀
A
j arwvn: poivhson hJmi`n qeou;" oi} proporeuvsontai hJmw`n: oJ ga;r
Mwu>sh`" ou|to", o}" ejxhvgagen hJma`" ejk gh`" Aijguvptou, oujk
oi[damen tiv ejgevneto aujtw`/. 41kai; ejmoscopoivhsan ejn tai`" hJmevrai"
ejkeivnai" kai; ajnhvgagon qusivan tw/̀ eijdwvlw/ kai; eujfraivnonto ejn toi`"
e[rgoi" tw`n ceirw`n aujtw`n. 42e[streyen de; oJ qeo;" kai; parevdwken
aujtou;" latreuvein th/̀ stratia/̀ tou` oujranou` kaqw;" gevgraptai ejn
bivblw/ tw`n profhtw`n:
mh; sfavgia kai; qusiva" proshnevgkate moi
e[th tesseravkonta ejn th`/ ejrhvmw/, oi\ko"
jIsrahvlÉ
43
kai; ajnelavbete th;n skhnh;n tou` Movloc
kai; to; a[stron tou` qeou` »uJmw`n¼ JRaifavn,
tou;" tuvpou" ou}" ejpoihvsate proskunei`n
aujtoi`",
kai; metoikiw` uJma`" ejpevkeina Babulw`no".
44
H
J skhnh; tou` marturivou h\n toi`" patravsin hJmw`n ejn th/̀ ejrhvmw/
kaqw;" dietavxato oJ lalw`n tw/̀ Mwu>sh/̀ poih`sai aujth;n kata; to;n tuvpon
o}n eJwravkei: 45h}n kai; eijshvgagon diadexavmenoi oiJ patevre" hJmw`n
meta; Ij hsou` ejn th/̀ katascevsei tw`n ejqnw`n, w|n ejxw`sen oJ qeo;" ajpo;
proswvpou tw`n patevrwn hJmw`n e{w" tw`n hJmerw`n Dauivd, 46o}" eu|ren
cavrin ejnwvpion tou` qeou` kai; hj/thvsato euJrei`n skhvnwma tw/̀ oi[kw/
Ij akwvb. 47Solomw;n de; oijkodovmhsen aujtw/̀ oi\kon. 48ajllÆ oujc oJ u{yisto"
ejn ceiropoihvtoi" katoikei`, kaqw;" oJ profhvth" levgei:
49
oJ oujranov" moi qrovno",
hJ de; gh` uJpopovdion tw`n podw`n mou:
poi`on oi\kon oijkodomhvsete moi, levgei kuvrio",
h] tiv" tovpo" th`" katapauvsew" mouÉ
50
oujci; hJ ceivr mou ejpoivhsen tau`ta pavntaÉ
51
Sklhrotravchloi kai; ajperivtmhtoi kardivai" kai; toi`" wjsivn,
uJmei`" ajei; tw/̀ pneuvmati tw/̀ aJgivw/ ajntipivptete wJ" oiJ patevre" uJmw`n
kai; uJmei`". 52tivna tw`n profhtw`n oujk ejdivwxan oiJ patevre" uJmw`nÉ kai;
ajpevkteinan tou;" prokataggeivlanta" peri; th`" ejleuvsew" tou`
dikaivou, ou| nu`n uJmei`" prodovtai kai; fonei`" ejgevnesqe, 53oi{tine"
ejlavbete to;n novmon eij" diataga;" ajggevlwn kai; oujk ejfulavxate.
54
A
j kouvonte" de; tau`ta dieprivonto tai`" kardivai" aujtw`n kai;
e[brucon tou;" ojdovnta" ejpÆ aujtovn. 55uJpavrcwn de; plhvrh" pneuvmato"
aJgivou ajtenivsa" eij" to;n oujrano;n ei\den dovxan qeou` kai; Ij hsou`n
eJstw`ta ejk dexiw`n tou` qeou` 56kai; ei\pen: ijdou; qewrw` tou;" oujranou;"
dihnoigmevnou" kai; to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejk dexiw`n eJstw`ta tou`
qeou`. 57kravxante" de; fwnh/̀ megavlh/ sunevscon ta; w\ta aujtw`n kai;
w{rmhsan oJmoqumado;n ejpÆ aujto;n 58kai; ejkbalovnte" e[xw th`" povlew"
ejliqobovloun. kai; oiJ mavrture" ajpevqento ta; iJmavtia aujtw`n para; tou;"
povda" neanivou kaloumevnou Sauvlou, 59kai; ejliqobovloun to;n
Stevfanon ejpikalouvmenon kai; levgonta: kuvrie Ij hsou`, devxai to;
pneu`ma mou. 60qei;" de; ta; govnata e[kraxen fwnh/̀ megavlh/: kuvrie, mh;
sthvsh/" aujtoi`" tauvthn th;n aJmartivan. kai; tou`to eijpw;n ejkoimhvqh.
8 Sau`lo" de; h\n suneudokw`n th/̀ ajnairevsei aujtou`. E
j gevneto de;
ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/ diwgmo;" mevga" ejpi; th;n ejkklhsivan th;n ejn
IJ erosoluvmoi", pavnte" de; diespavrhsan kata; ta;" cwvra" th`"
Ij oudaiva" kai; Samareiva" plh;n tw`n ajpostovlwn. 2sunekovmisan de; to;n
Stevfanon a[ndre" eujlabei`" kai; ejpoivhsan kopeto;n mevgan ejpÆ aujtw/̀.
3
Sau`lo" de; ejlumaivneto th;n ejkklhsivan kata; tou;" oi[kou"
eijsporeuovmeno", suvrwn te a[ndra" kai; gunai`ka" paredivdou eij"
fulakhvn.
4
OiJ me;n ou\n diasparevnte" dih`lqon eujaggelizovmenoi to;n lovgon.
5
Fivlippo" de; katelqw;n eij" »th;n¼ povlin th`" Samareiva" ejkhvrussen
aujtoi`" to;n Cristovn. 6prosei`con de; oiJ o[cloi toi`" legomevnoi" uJpo;
tou` Filivppou oJmoqumado;n ejn tw/̀ ajkouvein aujtou;" kai; blevpein ta;
shmei`a a} ejpoivei. 7polloi; ga;r tw`n ejcovntwn pneuvmata ajkavqarta
bow`nta fwnh/̀ megavlh/ ejxhvrconto, polloi; de; paralelumevnoi kai;
cwloi; ejqerapeuvqhsan: 8ejgevneto de; pollh; cara; ejn th/̀ povlei ejkeivnh/.
9
A
j nh;r dev ti" ojnovmati Sivmwn prou>ph`rcen ejn th/̀ povlei mageuvwn
kai; ejxistavnwn to; e[qno" th`" Samareiva", levgwn ei\nai tina eJauto;n
mevgan, 10w|/ prosei`con pavnte" ajpo; mikrou` e{w" megavlou levgonte":
ou|to" ejstin hJ duvnami" tou` qeou` hJ kaloumevnh megavlh. 11prosei`con
de; aujtw/̀ dia; to; iJkanw/̀ crovnw/ tai`" mageivai" ejxestakevnai aujtouv".
12
o{te de; ejpivsteusan tw/̀ Filivppw/ eujaggelizomevnw/ peri; th`"
basileiva" tou` qeou` kai; tou` ojnovmato"
Ij hsou` Cristou`,
13
ejbaptivzonto a[ndre" te kai; gunai`ke". oJ de; Sivmwn kai; aujto;"
ejpivsteusen kai; baptisqei;" h\n proskarterw`n tw/̀ Filivppw/, qewrw`n
te shmei`a kai; dunavmei" megavla" ginomevna" ejxivstato.
14
A
j kouvsante" de; oiJ ejn IJ erosoluvmoi" ajpovstoloi o{ti devdektai hJ
Samavreia to;n lovgon tou` qeou`, ajpevsteilan pro;" aujtou;" Pevtron kai;
Ij wavnnhn, 15oi{tine" katabavnte" proshuvxanto peri; aujtw`n o{pw"
lavbwsin pneu`ma a{gion: 16oujdevpw ga;r h\n ejpÆ oujdeni; aujtw`n
ejpipeptwkov", movnon de; bebaptismevnoi uJph`rcon eij" to; o[noma tou`
kurivou Ij hsou`. 17tovte ejpetivqesan ta;" cei`ra" ejpÆ aujtou;" kai;
ejlavmbanon pneu`ma a{gion. 18ijdw;n de; oJ Sivmwn o{ti dia; th`" ejpiqevsew"
tw`n ceirw`n tw`n ajpostovlwn divdotai to; pneu`ma, proshvnegken
aujtoi`" crhvmata 19levgwn: dovte kamoi; th;n ejxousivan tauvthn i{na w|/
eja;n ejpiqw` ta;" cei`ra" lambavnh/ pneu`ma a{gion. 20Pevtro" de; ei\pen
pro;" aujtovn: to; ajrguvrion sou su;n soi; ei[h eij" ajpwvleian o{ti th;n
dwrea;n tou` qeou` ejnovmisa" dia; crhmavtwn kta`sqai: 21oujk e[stin soi
meri;" oujde; klh`ro" ejn tw/̀ lovgw/ touvtw/, hJ ga;r kardiva sou oujk e[stin
eujqei`a e[nanti tou` qeou`. 22metanovhson ou\n ajpo; th`" kakiva" sou
tauvth" kai; dehvqhti tou` kurivou, eij a[ra ajfeqhvsetai soi hJ ejpivnoia
th`" kardiva" sou, 23eij" ga;r colh;n pikriva" kai; suvndesmon ajdikiva"
oJrw` se o[nta. 24ajpokriqei;" de; oJ Sivmwn ei\pen: dehvqhte uJmei`" uJpe;r
ejmou` pro;" to;n kuvrion o{pw" mhde;n ejpevlqh/ ejpÆ ejme; w|n eijrhvkate.
25
OiJ me;n ou\n diamarturavmenoi kai; lalhvsante" to;n lovgon tou`
kurivou uJpevstrefon eij"
IJ erosovluma, pollav" te kwvma" tw`n
Samaritw`n eujhggelivzonto.
26
A
[ ggelo" de; kurivou ejlavlhsen pro;" Fivlippon levgwn: ajnavsthqi
kai; poreuvou kata; meshmbrivan ejpi; th;n oJdo;n th;n katabaivnousan
ajpo; Ij erousalh;m eij" Gavzan, au{th ejsti;n e[rhmo". 27kai; ajnasta;"
ejporeuvqh. kai; ijdou; ajnh;r Aijqivoy eujnou`co" dunavsth" Kandavkh"
basilivssh" Aijqiovpwn, o}" h\n ejpi; pavsh" th`" gavzh" aujth`", o}"
ejlhluvqei proskunhvswn eij" Ij erousalhvm, 28h\n te uJpostrevfwn kai;
kaqhvmeno" ejpi; tou` a{rmato" aujtou` kai; ajnegivnwsken to;n profhvthn
H
j saiva
Ÿ n. 29ei\pen de; to; pneu`ma tw/̀ Filivppw/: provselqe kai; kollhvqhti
tw/̀ a{rmati touvtw/. 30prosdramw;n de; oJ Fivlippo" h[kousen aujtou`
ajnaginwvskonto"
H
j saiva
Ÿ n to;n profhvthn kai; ei\pen: a\ra ge
ginwvskei" a} ajnaginwvskei"É 31oJ de; ei\pen: pw`" ga;r a]n dunaivmhn eja;n
mhv ti" oJdhghvsei meÉ parekavlesen te to;n Fivlippon ajnabavnta
kaqivsai su;n aujtw/̀. 32hJ de; perioch; th`" grafh`" h}n ajnegivnwsken h\n
au{th:
wJ" provbaton ejpi; sfagh;n h[cqh
kai; wJ" ajmno;" ejnantivon tou`
keivranto" aujto;n a[fwno",
ou{tw" oujk ajnoivgei to; stovma aujtou`.
33
jEn th/̀ tapeinwvsei »aujtou`¼ hJ krivsi" aujtou` h[rqh:
th;n genea;n aujtou` tiv" dihghvsetaiÉ
o{ti ai[retai ajpo; th`" gh`" hJ zwh;
aujtou`.
34
ajpokriqei;" de; oJ eujnou`co" tw/̀ Filivppw/ ei\pen: devomai sou, peri;
tivno" oJ profhvth" levgei tou`toÉ peri; eJautou` h] peri; eJtevrou tinov"É
35
ajnoivxa" de; oJ Fivlippo" to; stovma aujtou` kai; ajrxavmeno" ajpo; th`"
grafh`" tauvth" eujhggelivsato aujtw/̀ to;n
Ij hsou`n. 36wJ" de;
ejporeuvonto kata; th;n oJdovn, h\lqon ejpiv ti u{dwr, kaiv fhsin oJ
eujnou`co": ijdou; u{dwr, tiv kwluvei me baptisqh`naiÉ 38kai; ejkevleusen
sth`nai to; a{rma kai; katevbhsan ajmfovteroi eij" to; u{dwr, o{ te
Fivlippo" kai; oJ eujnou`co", kai; ejbavptisen aujtovn. 39o{te de; ajnevbhsan
ejk tou` u{dato", pneu`ma kurivou h{rpasen to;n Fivlippon kai; oujk ei\den
aujto;n oujkevti oJ eujnou`co", ejporeuveto ga;r th;n oJdo;n aujtou` caivrwn.
40
Fivlippo" de; euJrevqh eij" A
[ zwton: kai; diercovmeno" eujhggelivzeto
ta;" povlei" pavsa" e{w" tou` ejlqei`n aujto;n eij" Kaisavreian.
9 JO de; Sau`lo" e[ti ejmpnevwn ajpeilh`" kai; fovnou eij" tou;"
maqhta;" tou` kurivou, proselqw;n tw/̀ ajrcierei` 2hj/thvsato parÆ aujtou`
ejpistola;" eij" Damasko;n pro;" ta;" sunagwgav", o{pw" ejavn tina"
eu{rh/ th`" oJdou` o[nta", a[ndra" te kai; gunai`ka", dedemevnou" ajgavgh/
j n de; tw/̀ poreuvesqai ejgevneto aujto;n ejggivzein
eij" Ij erousalhvm. 3 E
th/̀ Damaskw/̀, ejxaivfnh" te aujto;n perihvstrayen fw`" ejk tou` oujranou`
4
kai; pesw;n ejpi; th;n gh`n h[kousen fwnh;n levgousan aujtw/̀: Saou;l
Saouvl, tiv me diwvkei"É 5ei\pen dev: tiv" ei\, kuvrieÉ oJ dev: ejgwv eijmi
Ij hsou`" o}n su; diwvkei": 6ajlla; ajnavsthqi kai; ei[selqe eij" th;n povlin
kai; lalhqhvsetai soi o{ tiv se dei` poiei`n. 7oiJ de; a[ndre" oiJ
sunodeuvonte" aujtw/̀ eiJsthvkeisan ejneoiv, ajkouvonte" me;n th`" fwnh`"
mhdevna de; qewrou`nte". 8hjgevrqh de; Sau`lo" ajpo; th`" gh`",
ajnew/gmevnwn de; tw`n ojfqalmw`n aujtou` oujde;n e[blepen:
ceiragwgou`nte" de; aujto;n eijshvgagon eij" Damaskovn. 9kai; h\n
hJmevra" trei`" mh; blevpwn kai; oujk e[fagen oujde; e[pien.
10
\Hn dev ti" maqhth;" ejn Damaskw/̀ ojnovmati A
J naniva", kai; ei\pen
pro;" aujto;n ejn oJravmati oJ kuvrio": A
J naniva. oJ de; ei\pen: ijdou; ejgwv,
11
kuvrie. oJ de; kuvrio" pro;" aujtovn: ajnasta;" poreuvqhti ejpi; th;n rJum
v hn
th;n kaloumevnhn Eujqei`an kai; zhvthson ejn oijkiva/ Ij ouvda Sau`lon
ojnovmati Tarseva: ijdou; ga;r proseuvcetai 12kai; ei\den a[ndra »ejn
oJravmati¼ A
J nanivan ojnovmati eijselqovnta kai; ejpiqevnta aujtw/̀ »ta;"¼
cei`ra" o{pw" ajnablevyh/. 13ajpekrivqh de; A
J naniva": kuvrie, h[kousa
ajpo; pollw`n peri; tou` ajndro;" touvtou o{sa kaka; toi`" aJgivoi" sou
ejpoivhsen ejn Ij erousalhvm: 14kai; w|de e[cei ejxousivan para; tw`n
ajrcierevwn dh`sai pavnta" tou;" ejpikaloumevnou" to; o[noma sou.
15
ei\pen de; pro;" aujto;n oJ kuvrio": poreuvou, o{ti skeu`o" ejklogh`" ejstivn
moi ou|to" tou` bastavsai to; o[noma mou ejnwvpion ejqnw`n te kai;
basilevwn uiJw`n te Ij srahvl: 16ejgw; ga;r uJpodeivxw aujtw/̀ o{sa dei` aujto;n
uJpe;r tou` ojnovmato" mou paqei`n. 17 A
j ph`lqen de; A
J naniva" kai;
eijsh`lqen eij" th;n oijkivan kai; ejpiqei;" ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra" ei\pen:
Saou;l ajdelfev, oJ kuvrio" ajpevstalken me, Ij hsou`" oJ ojfqeiv" soi ejn th/̀
oJdw/̀ h|/ h[rcou, o{pw" ajnablevyh/" kai; plhsqh/̀" pneuvmato" aJgivou. 18kai;
eujqevw" ajpevpesan aujtou` ajpo; tw`n ojfqalmw`n wJ" lepivde", ajnevbleyen
te kai; ajnasta;" ejbaptivsqh 19kai; labw;n trofh;n ejnivscusen.
E
j gevneto de; meta; tw`n ejn Damaskw/̀ maqhtw`n hJmevra" tina;" 20kai;
eujqevw" ejn tai`" sunagwgai`" ejkhvrussen to;n Ij hsou`n o{ti ou|to"
ejstin oJ uiJo"
; tou` qeou`. 21ejxivstanto de; pavnte" oiJ ajkouvonte" kai;
e[legon: oujc ou|to" ejstin oJ porqhvsa" eij" Ij erousalh;m tou;"
ejpikaloumevnou" to; o[noma tou`to, kai; w|de eij" tou`to ejlhluvqei i{na
dedemevnou" aujtou;" ajgavgh/ ejpi; tou;" ajrcierei`"É 22Sau`lo" de; ma`llon
ejnedunamou`to kai; sunevcunnen »tou;"¼
Ij oudaivou" tou;"
katoikou`nta" ejn Damaskw/̀ sumbibavzwn o{ti ou|to" ejstin oJ cristov".
23
JW" de; ejplhrou`nto hJmevrai iJkanaiv, sunebouleuvsanto oiJ
Ij oudai`oi ajnelei`n aujtovn: 24ejgnwvsqh de; tw/̀ Sauvlw/ hJ ejpiboulh; aujtw`n.
parethrou`nto de; kai; ta;" puvla" hJmevra" te kai; nukto;" o{pw" aujto;n
ajnevlwsin: 25labovnte" de; oiJ maqhtai; aujtou` nukto;" dia; tou` teivcou"
kaqh`kan aujto;n calavsante" ejn spurivdi.
26
Paragenovmeno" de; eij" Ij erousalh;m ejpeivrazen kolla`sqai toi`"
maqhtai`", kai; pavnte" ejfobou`nto aujto;n mh; pisteuvonte" o{ti ejsti;n
maqhthv". 27Barnaba`" de; ejpilabovmeno" aujto;n h[gagen pro;" tou;"
ajpostovlou" kai; dihghvsato aujtoi`" pw`" ejn th/̀ oJdw/̀ ei\den to;n kuvrion
kai; o{ti ejlavlhsen aujtw/̀ kai; pw`" ejn Damaskw/̀ ejparrhsiavsato ejn tw/̀
ojnovmati tou` jIhsou`. 28kai; h\n metÆ aujtw`n eijsporeuovmeno" kai;
ejkporeuovmeno" eij" Ij erousalhvm, parrhsiazovmeno" ejn tw/̀ ojnovmati
tou` kurivou, 29ejlavlei te kai; sunezhvtei pro;" tou;" E
J llhnistav", oiJ
30
de; ejpeceivroun ajnelei`n aujtovn.
ejpignovnte" de; oiJ ajdelfoi;
kathvgagon aujto;n eij" Kaisavreian kai; ejxapevsteilan aujto;n eij"
Tarsovn.
31
H
J me;n ou\n ejkklhsiva kaqÆ o{lh" th`" Ij oudaiva" kai; Galilaiva"
kai; Samareiva" ei\cen eijrhvnhn oijkodomoumevnh kai; poreuomevnh tw/̀
fovbw/ tou` kurivou kai; th/̀ paraklhvsei tou` aJgivou pneuvmato"
ejplhquvneto.
32
E
j gevneto de; Pevtron diercovmenon dia; pavntwn katelqei`n kai;
pro;" tou;" aJgivou" tou;" katoikou`nta" Luvdda. 33eu|ren de; ejkei`
a[nqrwpon tina ojnovmati Aijnevan ejx ejtw`n ojktw; katakeivmenon ejpi;
krabavttou, o}" h\n paralelumevno". 34kai; ei\pen aujtw/̀ oJ Pevtro":
Aijneva, ija`tai se Ij hsou`" Cristov": ajnavsthqi kai; strw`son seautw/̀.
kai; eujqevw" ajnevsth. 35kai; ei\dan aujto;n pavnte" oiJ katoikou`nte"
Luvdda kai; to;n Sarw`na, oi{tine" ejpevstreyan ejpi; to;n kuvrion.
36
E
j n
Ij ovpph/ dev ti" h\n maqhvtria ojnovmati Tabiqav, h}
diermhneuomevnh levgetai Dorkav": au{th h\n plhvrh" e[rgwn ajgaqw`n
kai; ejlehmosunw`n w|n ejpoivei. 37ejgevneto de; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai"
ajsqenhvsasan aujth;n ajpoqanei`n: louvsante" de; e[qhkan »aujth;n¼ ejn
uJperwv/w./ 38ejggu;" de; ou[sh" Luvdda" th/̀
Ij ovpph/ oiJ maqhtai;
ajkouvsante" o{ti Pevtro" ejsti;n ejn aujth/̀ ajpevsteilan duvo a[ndra"
pro;" aujto;n parakalou`nte": mh; ojknhvsh/" dielqei`n e{w" hJmw`n.
39
ajnasta;" de; Pevtro" sunh`lqen aujtoi`": o}n paragenovmenon
ajnhvgagon eij" to; uJperw/̀on kai; parevsthsan aujtw/̀ pa`sai aiJ ch`rai
klaivousai kai; ejpideiknuvmenai citw`na" kai; iJmavtia o{sa ejpoivei metÆ
aujtw`n ou\sa hJ Dorkav". 40ejkbalw;n de; e[xw pavnta" oJ Pevtro" kai; qei;"
ta; govnata proshuvxato kai; ejpistrevya" pro;" to; sw`ma ei\pen:
Tabiqav, ajnavsthqi. hJ de; h[noixen tou;" ojfqalmou;" aujth`", kai; ijdou`sa
to;n Pevtron ajnekavqisen. 41dou;" de; aujth/̀ cei`ra ajnevsthsen aujthvn:
fwnhvsa" de; tou;" aJgivou" kai; ta;" chvra" parevsthsen aujth;n zw`san.
42
gnwsto;n de; ejgevneto kaqÆ o{lh" th`" jIovpph" kai; ejpivsteusan
polloi; ejpi; to;n kuvrion. 43 E
j gevneto de; hJmevra" iJkana;" mei`nai ejn
Ij ovpph/ parav tini Sivmwni bursei`.
10
A
j nh;r dev ti" ejn Kaisareiva/ ojnovmati Kornhvlio",
eJkatontavrch" ejk speivrh" th`" kaloumevnh" Ij talikh`", 2eujsebh;"
kai; fobouvmeno" to;n qeo;n su;n panti; tw/̀ oi[kw/ aujtou`, poiw`n
ejlehmosuvna" polla;" tw/̀ law/̀ kai; deovmeno" tou` qeou` dia; pantov",
3
ei\den ejn oJravmati fanerw`" wJsei; peri; w{ran ejnavthn th`" hJmevra"
a[ggelon tou` qeou` eijselqovnta pro;" aujto;n kai; eijpovnta aujtw/̀:
Kornhvlie. 4oJ de; ajtenivsa" aujtw/̀ kai; e[mfobo" genovmeno" ei\pen: tiv
ejstin, kuvrieÉ ei\pen de; aujtw/̀: aiJ proseucaiv sou kai; aiJ ejlehmosuvnai
sou ajnevbhsan eij" mnhmovsunon e[mprosqen tou` qeou`. 5kai; nu`n
pevmyon a[ndra" eij" Ij ovpphn kai; metavpemyai Sivmwna tina o}"
ejpikalei`tai Pevtro": 6ou|to" xenivzetai parav tini Sivmwni bursei`, w|/
ejstin oijkiva para; qavlassan. 7wJ" de; ajph`lqen oJ a[ggelo" oJ lalw`n
aujtw/̀, fwnhvsa" duvo tw`n oijketw`n kai; stratiwvthn eujsebh` tw`n
proskarterouvntwn aujtw/̀ 8kai; ejxhghsavmeno" a{panta aujtoi`"
ajpevsteilen aujtou;" eij" th;n Ij ovpphn.
9
Th/̀ de; ejpauvrion, oJdoiporouvntwn ejkeivnwn kai; th/̀ povlei
ejggizovntwn, ajnevbh Pevtro" ejpi; to; dw`ma proseuvxasqai peri; w{ran
e{kthn. 10ejgevneto de; provspeino" kai; h[qelen geuvsasqai.
paraskeuazovntwn de; aujtw`n ejgevneto ejpÆ aujto;n e[kstasi" 11kai;
qewrei` to;n oujrano;n ajnew/gmevnon kai; katabai`non skeu`o" ti wJ"
ojqovnhn megavlhn tevssarsin ajrcai`" kaqievmenon ejpi; th`" gh`", 12ejn w|/
uJph`rcen pavnta ta; tetravpoda kai; eJrpeta; th`" gh`" kai; peteina; tou`
oujranou`. 13kai; ejgevneto fwnh; pro;" aujtovn: ajnastav", Pevtre, qu`son
kai; favge. 14oJ de; Pevtro" ei\pen: mhdamw`", kuvrie, o{ti oujdevpote
e[fagon pa`n koino;n kai; ajkavqarton. 15kai; fwnh; pavlin ejk deutevrou
pro;" aujtovn: a} oJ qeo;" ejkaqavrisen, su; mh; koivnou. 16tou`to de; ejgevneto
ejpi; triv" kai; eujqu;" ajnelhvmfqh to; skeu`o" eij" to;n oujranovn.
17
JW" de; ejn eJautw/̀ dihpovrei oJ Pevtro" tiv a]n ei[h to; o{rama o} ei\den,
ijdou; oiJ a[ndre" oiJ ajpestalmevnoi uJpo; tou` Kornhlivou dierwthvsante"
th;n oijkivan tou` Sivmwno" ejpevsthsan ejpi; to;n pulw`na, 18kai;
fwnhvsante" ejpunqavnonto eij Sivmwn oJ ejpikalouvmeno" Pevtro"
ejnqavde xenivzetai. 19Tou` de; Pevtrou dienqumoumevnou peri; tou`
oJravmato" ei\pen »aujtw/̀¼ to; pneu`ma: ijdou; a[ndre" trei`" zhtou`nte"
se, 20ajlla; ajnasta;" katavbhqi kai; poreuvou su;n aujtoi`" mhde;n
diakrinovmeno" o{ti ejgw; ajpevstalka aujtouv". 21kataba;" de; Pevtro"
pro;" tou;" a[ndra" ei\pen: ijdou; ejgwv eijmi o}n zhtei`te: tiv" hJ aijtiva diÆ
h}n pavresteÉ 22oiJ de; ei\pan: Kornhvlio" eJkatontavrch", ajnh;r divkaio"
kai; fobouvmeno" to;n qeovn, marturouvmeno" te uJpo; o{lou tou` e[qnou"
tw`n Ij oudaivwn, ejcrhmativsqh uJpo; ajggevlou aJgivou metapevmyasqai
se eij" to;n oi\kon aujtou` kai; ajkou`sai rJhm
v ata para; sou`.
23
eijskalesavmeno" ou\n aujtou;" ejxevnisen.
Th/̀ de; ejpauvrion ajnasta;" ejxh`lqen su;n aujtoi`" kaiv tine" tw`n
ajdelfw`n tw`n ajpo; Ij ovpph" sunh`lqon aujtw/̀. 24th/̀ de; ejpauvrion
eijsh`lqen eij" th;n Kaisavreian. oJ de; Kornhvlio" h\n prosdokw`n
aujtou;" sugkalesavmeno" tou;" suggenei`" aujtou` kai; tou;"
ajnagkaivou" fivlou". 25 JW" de; ejgevneto tou` eijselqei`n to;n Pevtron,
sunanthvsa" aujtw/̀ oJ Kornhvlio" pesw;n ejpi; tou;" povda"
prosekuvnhsen. 26oJ de; Pevtro" h[geiren aujto;n levgwn: ajnavsthqi: kai;
ejgw; aujto;" a[nqrwpo" eijmi. 27kai; sunomilw`n aujtw/̀ eijsh`lqen kai;
euJrivskei sunelhluqovta" pollouv", 28e[fh te pro;" aujtouv": uJmei`"
ejpivstasqe wJ" ajqevmiton ejstin ajndri;
Ij oudaivw/ kolla`sqai h]
prosevrcesqai ajllofuvlw/: kamoi; oJ qeo;" e[deixen mhdevna koino;n h]
ajkavqarton levgein a[nqrwpon: 29dio; kai; ajnantirrhvtw" h\lqon
metapemfqeiv". punqavnomai ou\n tivni lovgw/ metepevmyasqe meÉ 30kai;
oJ Kornhvlio" e[fh: ajpo; tetavrth" hJmevra" mevcri tauvth" th`" w{ra"
h[mhn th;n ejnavthn proseucovmeno" ejn tw/̀ oi[kw/ mou, kai; ijdou; ajnh;r
e[sth ejnwvpion mou ejn ejsqh`ti lampra/̀ 31kai; fhsivn: Kornhvlie,
eijshkouvsqh sou hJ proseuch; kai; aiJ ejlehmosuvnai sou ejmnhvsqhsan
ejnwvpion tou` qeou`. 32pevmyon ou\n eij" Ij ovpphn kai; metakavlesai
Sivmwna o}" ejpikalei`tai Pevtro", ou|to" xenivzetai ejn oijkiva/ Sivmwno"
bursevw" para; qavlassan. 33ejxauth`" ou\n e[pemya pro;" sev, suv te
kalw`" ejpoivhsa" paragenovmeno". nu`n ou\n pavnte" hJmei`" ejnwvpion
tou` qeou` pavresmen ajkou`sai pavnta ta; prostetagmevna soi uJpo; tou`
kurivou.
34
A
j noivxa" de; Pevtro" to; stovma ei\pen: ejpÆ ajlhqeiva"
katalambavnomai o{ti oujk e[stin proswpolhvmpth" oJ qeov", 35ajllÆ ejn
panti; e[qnei oJ fobouvmeno" aujto;n kai; ejrgazovmeno" dikaiosuvnhn
dekto;" aujtw/̀ ejstin. 36to;n lovgon »o}n¼ ajpevsteilen toi`" uiJoi`"
Ij srah;l eujaggelizovmeno" eijrhvnhn dia; jIhsou` Cristou`, ou|to" ejstin
pavntwn kuvrio", 37uJmei`" oi[date to; genovmenon rJhm
` a kaqÆ o{lh" th`"
Ij oudaiva", ajrxavmeno" ajpo; th`" Galilaiva" meta; to; bavptisma o}
ejkhvruxen Ij wavnnh", 38 Ij hsou`n to;n ajpo; Nazarevq, wJ" e[crisen aujto;n
oJ qeo;" pneuvmati aJgivw/ kai; dunavmei, o}" dih`lqen eujergetw`n kai;
ijwm
v eno" pavnta" tou;" katadunasteuomevnou" uJpo; tou` diabovlou, o{ti
oJ qeo;" h\n metÆ aujtou`. 39kai; hJmei`" mavrture" pavntwn w|n ejpoivhsen e[n
te th/̀ cwvra/ tw`n Ij oudaivwn kai; »ejn¼ Ij erousalhvm. o}n kai; ajnei`lan
kremavsante" ejpi; xuvlou, 40tou`ton oJ qeo;" h[geiren »ejn¼ th/̀ trivth/
hJmevra/ kai; e[dwken aujto;n ejmfanh` genevsqai, 41ouj panti; tw/̀ law/̀, ajlla;
mavrtusin toi`" prokeceirotonhmevnoi" uJpo; tou` qeou`, hJmi`n, oi{tine"
sunefavgomen kai; sunepivomen aujtw/̀ meta; to; ajnasth`nai aujto;n ejk
nekrw`n: 42kai; parhvggeilen hJmi`n khruvxai tw/̀ law/̀ kai;
diamartuvrasqai o{ti ou|to" ejstin oJ wJrismevno" uJpo; tou` qeou` krith;"
zwvntwn kai; nekrw`n. 43touvtw/ pavnte" oiJ profh`tai marturou`sin
a[fesin aJmartiw`n labei`n dia; tou` ojnovmato" aujtou` pavnta to;n
pisteuvonta eij" aujtovn.
44
E
[ ti lalou`nto" tou` Pevtrou ta; rJhm
v ata tau`ta ejpevpesen to;
pneu`ma to; a{gion ejpi; pavnta" tou;" ajkouvonta" to;n lovgon. 45kai;
ejxevsthsan oiJ ejk peritomh`" pistoi; o{soi sunh`lqan tw/̀ Pevtrw/, o{ti
kai; ejpi; ta; e[qnh hJ dwrea; tou` aJgivou pneuvmato" ejkkevcutai: 46h[kouon
ga;r aujtw`n lalouvntwn glwvssai" kai; megalunovntwn to;n qeovn. tovte
ajpekrivqh Pevtro": 47mhvti to; u{dwr duvnatai kwlu`sai ti" tou` mh;
baptisqh`nai touvtou", oi{tine" to; pneu`ma to; a{gion e[labon wJ" kai;
hJmei`"É 48prosevtaxen de; aujtou;" ejn tw/̀ ojnovmati Ij hsou` Cristou`
baptisqh`nai. tovte hjrwvthsan aujto;n ejpimei`nai hJmevra" tinav".
11 H
[ kousan de; oiJ ajpovstoloi kai; oiJ ajdelfoi; oiJ o[nte" kata; th;n
Ij oudaivan o{ti kai; ta; e[qnh ejdevxanto to;n lovgon tou` qeou`. 2 {Ote de;
ajnevbh Pevtro" eij" Ij erousalhvm, diekrivnonto pro;" aujto;n oiJ ejk
peritomh`" 3levgonte" o{ti eijsh`lqe" pro;" a[ndra" ajkrobustivan
e[conta" kai; sunevfage" aujtoi`". 4 A
j rxavmeno" de; Pevtro" ejxetivqeto
5
aujtoi`" kaqexh`" levgwn: ejgw; h[mhn ejn povlei Ij ovpph/ proseucovmeno"
kai; ei\don ejn ejkstavsei o{rama, katabai`non skeu`o" ti wJ" ojqovnhn
megavlhn tevssarsin ajrcai`" kaqiemevnhn ejk tou` oujranou`, kai; h\lqen
a[cri ejmou`. 6eij" h}n ajtenivsa" katenovoun kai; ei\don ta; tetravpoda
th`" gh`" kai; ta; qhriva kai; ta; eJrpeta; kai; ta; peteina; tou` oujranou`.
7
h[kousa de; kai; fwnh`" legouvsh" moi: ajnastav", Pevtre, qu`son kai;
favge. 8ei\pon dev: mhdamw`", kuvrie, o{ti koino;n h] ajkavqarton oujdevpote
eijsh`lqen eij" to; stovma mou. 9ajpekrivqh de; fwnh; ejk deutevrou ejk tou`
oujranou`: a} oJ qeo;" ejkaqavrisen, su; mh; koivnou. 10tou`to de; ejgevneto ejpi;
triv", kai; ajnespavsqh pavlin a{panta eij" to;n oujranovn. 11kai; ijdou;
ejxauth`" trei`" a[ndre" ejpevsthsan ejpi; th;n oijkivan ejn h|/ h\men,
ajpestalmevnoi ajpo; Kaisareiva" prov" me. 12ei\pen de; to; pneu`ma moi
sunelqei`n aujtoi`" mhde;n diakrivnanta. h\lqon de; su;n ejmoi; kai; oiJ e}x
ajdelfoi; ou|toi kai; eijshvlqomen eij" to;n oi\kon tou` ajndrov".
13
ajphvggeilen de; hJmi`n pw`" ei\den »to;n¼ a[ggelon ejn tw/̀ oi[kw/ aujtou`
staqevnta kai; eijpovnta: ajpovsteilon eij" Ij ovpphn kai; metavpemyai
Sivmwna to;n ejpikalouvmenon Pevtron, 14o}" lalhvsei rJhm
v ata pro;" se;
15
ejn oi|" swqhvsh/ su; kai; pa`" oJ oi\ko" sou. ejn de; tw/̀ a[rxasqai me
lalei`n ejpevpesen to; pneu`ma to; a{gion ejpÆ aujtou;" w{sper kai; ejfÆ
hJma`" ejn ajrch/̀. 16ejmnhvsqhn de; tou` rJhm
v ato" tou` kurivou wJ" e[legen:
Ij wavnnh" me;n ejbavptisen u{dati, uJmei`" de; baptisqhvsesqe ejn
pneuvmati aJgivw./ 17eij ou\n th;n i[shn dwrea;n e[dwken aujtoi`" oJ qeo;" wJ"
kai; hJmi`n pisteuvsasin ejpi; to;n kuvrion Ij hsou`n Cristovn, ejgw; tiv"
h[mhn dunato;" kwlu`sai to;n qeovnÉ 18 A
j kouvsante" de; tau`ta hJsuvcasan
kai; ejdovxasan to;n qeo;n levgonte": a[ra kai; toi`" e[qnesin oJ qeo;" th;n
metavnoian eij" zwh;n e[dwken.
19
OiJ me;n ou\n diasparevnte" ajpo; th`" qlivyew" th`" genomevnh" ejpi;
Stefavnw/ dih`lqon e{w" Foinivkh" kai; Kuvprou kai; A
j ntioceiva"
mhdeni; lalou`nte" to;n lovgon eij mh; movnon Ij oudaivoi". 20 \Hsan dev
tine" ejx aujtw`n a[ndre" Kuvprioi kai; Kurhnai`oi, oi{tine" ejlqovnte"
eij"
A
j ntiovceian ejlavloun kai; pro;" tou;"
E
J llhnista;"
21
eujaggelizovmenoi to;n kuvrion Ij hsou`n. kai; h\n cei;r kurivou metÆ
aujtw`n, poluv" te ajriqmo;" oJ pisteuvsa" ejpevstreyen ejpi; to;n kuvrion.
22
H
j kouvsqh de; oJ lovgo" eij" ta; w\ta th`" ejkklhsiva" th`" ou[sh" ejn
Ij erousalh;m peri; aujtw`n kai; ejxapevsteilan Barnaba`n »dielqei`n¼ e{w"
A
j ntioceiva". 23o}" paragenovmeno" kai; ijdw;n th;n cavrin »th;n¼ tou`
qeou`, ejcavrh kai; parekavlei pavnta" th/̀ proqevsei th`" kardiva"
prosmevnein tw/̀ kurivw,/ 24o{ti h\n ajnh;r ajgaqo;" kai; plhvrh" pneuvmato"
aJgivou kai; pivstew". kai; prosetevqh o[clo" iJkano;" tw/̀ kurivw./
25
ejxh`lqen de; eij" Tarso;n ajnazhth`sai Sau`lon, 26kai; euJrw;n h[gagen
eij" A
j ntiovceian. ejgevneto de; aujtoi`" kai; ejniauto;n o{lon sunacqh`nai
ejn th/̀ ejkklhsiva/ kai; didavxai o[clon iJkanovn, crhmativsai te prwvtw"
ejn A
j ntioceiva/ tou;" maqhta;" Cristianouv".
27
E
j n tauvtai" de; tai`" hJmevrai" kath`lqon ajpo; IJ erosoluvmwn
profh`tai eij" jAntiovceian. 28ajnasta;" de; ei|" ejx aujtw`n ojnovmati
A
{ gabo" ejshvmanen dia; tou` pneuvmato" limo;n megavlhn mevllein
e[sesqai ejfÆ o{lhn th;n oijkoumevnhn, h{ti" ejgevneto ejpi; Klaudivou.
29
tw`n de; maqhtw`n, kaqw;" eujporei`to ti", w{risan e{kasto" aujtw`n eij"
diakonivan pevmyai toi`" katoikou`sin ejn th/̀ Ij oudaiva/ ajdelfoi`": 30o}
kai; ejpoivhsan ajposteivlante" pro;" tou;" presbutevrou" dia; ceiro;"
Barnaba` kai; Sauvlou.
12 KatÆ ejkei`non de; to;n kairo;n ejpevbalen H
J rwvd/ h" oJ basileu;"
ta;" cei`ra" kakw`sai tina" tw`n ajpo; th`" ejkklhsiva". 2ajnei`len de;
Ij avkwbon to;n ajdelfo;n Ij wavnnou macaivrh/. 3ijdw;n de; o{ti ajrestovn
ejstin toi`" Ij oudaivoi", prosevqeto sullabei`n kai; Pevtron,- h\san de;
»aiJ¼ hJmevrai tw`n ajzuvmwn- 4o}n kai; piavsa" e[qeto eij" fulakh;n
paradou;" tevssarsin tetradivoi" stratiwtw`n fulavssein aujtovn,
boulovmeno" meta; to; pavsca ajnagagei`n aujto;n tw/̀ law/̀. 5oJ me;n ou\n
Pevtro" ejthrei`to ejn th/̀ fulakh/̀: proseuch; de; h\n ejktenw`" ginomevnh
uJpo; th`" ejkklhsiva" pro;" to;n qeo;n peri; aujtou`.
6
{Ote de; h[mellen proagagei`n aujto;n oJ H
J rwvd/ h", th/̀ nukti; ejkeivnh/
h\n oJ Pevtro" koimwvmeno" metaxu; duvo stratiwtw`n dedemevno"
aJluvsesin dusi;n fuvlake" te pro; th`" quvra" ejthvroun th;n fulakhvn.
7
kai; ijdou; a[ggelo" kurivou ejpevsth kai; fw`" e[lamyen ejn tw/̀ oijkhvmati:
patavxa" de; th;n pleura;n tou` Pevtrou h[geiren aujto;n levgwn: ajnavsta
ejn tavcei. kai; ejxevpesan aujtou` aiJ aJluvsei" ejk tw`n ceirw`n. 8ei\pen de;
oJ a[ggelo" pro;" aujtovn: zw`sai kai; uJpovdhsai ta; sandavlia sou.
ejpoivhsen de; ou{tw". kai; levgei aujtw/̀: peribalou` to; iJmavtion sou kai;
ajkolouvqei moi. 9kai; ejxelqw;n hjkolouvqei kai; oujk h[d/ ei o{ti ajlhqev"
ejstin to; ginovmenon dia; tou` ajggevlou: ejdovkei de; o{rama blevpein.
10
dielqovnte" de; prwvthn fulakh;n kai; deutevran h\lqan ejpi; th;n puvlhn
th;n sidhra`n th;n fevrousan eij" th;n povlin, h{ti" aujtomavth hjnoivgh
aujtoi`" kai; ejxelqovnte" proh`lqon rJum
v hn mivan, kai; eujqevw" ajpevsth oJ
11
a[ggelo" ajpÆ aujtou`. Kai; oJ Pevtro" ejn eJautw/̀ genovmeno" ei\pen: nu`n
oi\da ajlhqw`" o{ti ejxapevsteilen »oJ¼ kuvrio" to;n a[ggelon aujtou` kai;
ejxeivlato me ejk ceiro;" H
J rwvd/ ou kai; pavsh" th`" prosdokiva" tou`
12
laou` tw`n Ij oudaivwn. sunidwvn te h\lqen ejpi; th;n oijkivan th`" Mariva"
th`" mhtro;" Ij wavnnou tou` ejpikaloumevnou Mavrkou, ou| h\san iJkanoi;
sunhqroismevnoi kai; proseucovmenoi. 13krouvsanto" de; aujtou` th;n
quvran tou` pulw`no" prosh`lqen paidivskh uJpakou`sai ojnovmati R
J ovdh,
14
kai; ejpignou`sa th;n fwnh;n tou` Pevtrou ajpo; th`" cara`" oujk h[noixen
to;n pulw`na, eijsdramou`sa de; ajphvggeilen eJstavnai to;n Pevtron pro;
tou` pulw`no". 15oiJ de; pro;" aujth;n ei\pan: maivnh/. hJ de; dii>scurivzeto
ou{tw" e[cein. oiJ de; e[legon: oJ a[ggelo" ejstin aujtou`. 16oJ de; Pevtro"
ejpevmenen krouvwn: ajnoivxante" de; ei\dan aujto;n kai; ejxevsthsan.
17
kataseivsa" de; aujtoi`" th/̀ ceiri; siga`n dihghvsato »aujtoi`"¼ pw`" oJ
kuvrio" aujto;n ejxhvgagen ejk th`" fulakh`" ei\pen te: ajpaggeivlate
Ij akwvbw/ kai; toi`" ajdelfoi`" tau`ta. kai; ejxelqw;n ejporeuvqh eij" e{teron
tovpon.
18
Genomevnh" de; hJmevra" h\n tavraco" oujk ojlivgo" ejn toi`"
stratiwvtai" tiv a[ra oJ Pevtro" ejgevneto. 19 H
J rwvd/ h" de; ejpizhthvsa"
aujto;n kai; mh; euJrwvn, ajnakrivna" tou;" fuvlaka" ejkevleusen
ajpacqh`nai, kai; katelqw;n ajpo; th`" jIoudaiva" eij" Kaisavreian
dievtriben.
20
\Hn de; qumomacw`n Turivoi" kai; Sidwnivoi": oJmoqumado;n de;
parh`san pro;" aujto;n kai; peivsante" Blavston, to;n ejpi; tou` koitw`no"
tou` basilevw", hj/tou`nto eijrhvnhn dia; to; trevfesqai aujtw`n th;n cwvran
ajpo; th`" basilikh`". 21takth/̀ de; hJmevra/ oJ H
J rwvd/ h" ejndusavmeno"
ejsqh`ta basilikh;n »kai;¼ kaqivsa" ejpi; tou` bhvmato" ejdhmhgovrei pro;"
aujtouv", 22oJ de; dh`mo" ejpefwvnei: Qeou` fwnh; kai; oujk ajnqrwvpou.
23
paracrh`ma de; ejpavtaxen aujto;n a[ggelo" kurivou ajnqÆ w|n oujk
e[dwken th;n dovxan tw/̀ qew/̀, kai; genovmeno" skwlhkovbrwto" ejxevyuxen.
24
JO de; lovgo" tou` qeou` hjuxv anen kai; ejplhquvneto. 25Barnaba`" de; kai;
Sau`lo" uJpevstreyan eij" jIerousalh;m plhrwvsante" th;n diakonivan,
sumparalabovnte" Ij wavnnhn to;n ejpiklhqevnta Ma`rkon.
13 \Hsan de; ejn A
j ntioceiva/ kata; th;n ou\san ejkklhsivan
profh`tai kai; didavskaloi o{ te Barnaba`" kai; Sumew;n oJ kalouvmeno"
Nivger kai; Louvkio" oJ Kurhnai`o", Manahvn te
H
J rwvd/ ou tou`
2
tetraavrcou suvntrofo" kai; Sau`lo". Leitourgouvntwn de; aujtw`n tw/̀
kurivw/ kai; nhsteuovntwn ei\pen to; pneu`ma to; a{gion: ajforivsate dhv
moi to;n Barnaba`n kai; Sau`lon eij" to; e[rgon o} proskevklhmai aujtouv".
3
tovte nhsteuvsante" kai; proseuxavmenoi kai; ejpiqevnte" ta;" cei`ra"
aujtoi`" ajpevlusan.
4
Aujtoi; me;n ou\n ejkpemfqevnte" uJpo; tou` aJgivou pneuvmato"
kath`lqon eij" Seleuvkeian, ejkei`qen te ajpevpleusan eij" Kuvpron 5kai;
genovmenoi ejn Salami`ni kathvggellon to;n lovgon tou` qeou` ejn tai`"
sunagwgai`" tw`n Ij oudaivwn. ei\con de; kai; Ij wavnnhn uJphrevthn.
6
Dielqovnte" de; o{lhn th;n nh`son a[cri Pavfou eu|ron a[ndra tina;
mavgon yeudoprofhvthn Ij oudai`on w|/ o[noma Barihsou` 7o}" h\n su;n tw/̀
ajnqupavtw/ Sergivw/ Pauvlw/, ajndri; sunetw/̀. ou|to" proskalesavmeno"
Barnaba`n kai; Sau`lon ejpezhvthsen ajkou`sai to;n lovgon tou` qeou`.
8
ajnqivstato de; aujtoi`"
E
j luvma" oJ mavgo", ou{tw" ga;r
meqermhneuvetai to; o[noma aujtou`, zhtw`n diastrevyai to;n ajnquvpaton
ajpo; th`" pivstew". 9Sau`lo" dev, oJ kai; Pau`lo", plhsqei;" pneuvmato"
aJgivou ajtenivsa" eij" aujto;n 10ei\pen: w\ plhvrh" panto;" dovlou kai;
pavsh" rJad/ iourgiva", uiJe; diabovlou, ejcqre; pavsh" dikaiosuvnh", ouj
pauvsh/ diastrevfwn ta;" oJdou;" »tou`¼ kurivou ta;" eujqeiva"É 11kai; nu`n
ijdou; cei;r kurivou ejpi; se; kai; e[sh/ tuflo;" mh; blevpwn to;n h{lion a[cri
kairou`. paracrh`ma te e[pesen ejpÆ aujto;n ajclu;" kai; skovto" kai;
periavgwn ejzhvtei ceiragwgouv". 12tovte ijdw;n oJ ajnquvpato" to;
gegono;" ejpivsteusen ejkplhssovmeno" ejpi; th/̀ didach/̀ tou` kurivou.
13
A
j nacqevnte" de; ajpo; th`" Pavfou oiJ peri; Pau`lon h\lqon eij"
Pevrghn th`" Pamfuliva", Ij wavnnh" de; ajpocwrhvsa" ajpÆ aujtw`n
uJpevstreyen eij" IJ erosovluma. 14Aujtoi; de; dielqovnte" ajpo; th`"
Pevrgh" paregevnonto eij"
jAntiovceian th;n Pisidivan, kai;
eijselqovnte" eij" th;n sunagwgh;n th/̀ hJmevra/ tw`n sabbavtwn ejkavqisan.
15
meta; de; th;n ajnavgnwsin tou` novmou kai; tw`n profhtw`n ajpevsteilan
oiJ ajrcisunavgwgoi pro;" aujtou;" levgonte": a[ndre" ajdelfoiv, ei[ tiv"
ejstin ejn uJmi`n lovgo" paraklhvsew" pro;" to;n laovn, levgete. 16
A
j nasta;" de; Pau`lo" kai; kataseivsa" th/̀ ceiri; ei\pen:
a[ndre" Ij srahli`tai kai; oiJ fobouvmenoi to;n qeovn, ajkouvsate. 17oJ
qeo;" tou` laou` touvtou Ij srah;l ejxelevxato tou;" patevra" hJmw`n kai;
to;n lao;n u{ywsen ejn th/̀ paroikiva/ ejn gh/̀ Aijguvptou kai; meta;
bracivono" uJyhlou` ejxhvgagen aujtou;" ejx aujth`", 18kai; wJ"
tesserakontaeth` crovnon ejtropofovrhsen aujtou;" ejn th/̀ ejrhvmw/ 19kai;
kaqelw;n e[qnh eJpta; ejn gh/̀ Canavan kateklhronovmhsen th;n gh`n
aujtw`n 20wJ" e[tesin tetrakosivoi" kai; penthvkonta. kai; meta; tau`ta
e[dwken krita;" e{w" Samouh;l »tou`¼ profhvtou. 21kakei`qen hj/thvsanto
basileva kai; e[dwken aujtoi`" oJ qeo;" to;n Saou;l uiJo;n Kiv", a[ndra ejk
fulh`" Beniamivn, e[th tesseravkonta, 22kai; metasthvsa" aujto;n
h[geiren to;n Daui;d aujtoi`" eij" basileva w|/ kai; ei\pen marturhvsa":
eu|ron Daui;d to;n tou` Ij essaiv, a[ndra kata; th;n kardivan mou, o}"
poihvsei pavnta ta; qelhvmata mou. 23touvtou oJ qeo;" ajpo; tou`
spevrmato" katÆ ejpaggelivan h[gagen tw/̀ Ij srah;l swth`ra Ij hsou`n,
24
prokhruvxanto" Ij wavnnou pro; proswvpou th`" eijsovdou aujtou`
bavptisma metanoiva" panti; tw/̀ law/̀ Ij srahvl. 25wJ" de; ejplhvrou
Ij wavnnh" to;n drovmon, e[legen: tiv ejme; uJponoei`te ei\naiÉ oujk eijmi; ejgwv:
ajllÆ ijdou; e[rcetai metÆ ejme; ou| oujk eijmi; a[xio" to; uJpovdhma tw`n podw`n
lu`sai.
26
A
[ ndre" ajdelfoiv, uiJoi; gevnou" A
j braa;m kai; oiJ ejn uJmi`n
fobouvmenoi to;n qeovn, hJmi`n oJ lovgo" th`" swthriva" tauvth"
ejxapestavlh. 27oiJ ga;r katoikou`nte" ejn
Ij erousalh;m kai; oiJ
a[rconte" aujtw`n tou`ton ajgnohvsante" kai; ta;" fwna;" tw`n
profhtw`n ta;" kata; pa`n savbbaton ajnaginwskomevna" krivnante"
ejplhvrwsan, 28kai; mhdemivan aijtivan qanavtou euJrovnte" hj/thvsanto
Pila`ton ajnaireqh`nai aujtovn. 29wJ" de; ejtevlesan pavnta ta; peri; aujtou`
gegrammevna, kaqelovnte" ajpo; tou` xuvlou e[qhkan eij" mnhmei`on. 30oJ
de; qeo;" h[geiren aujto;n ejk nekrw`n, 31o}" w[fqh ejpi; hJmevra" pleivou"
toi`" sunanaba`sin aujtw/̀ ajpo; th`" Galilaiva" eij" Ij erousalhvm,
oi{tine" »nu`n¼ eijsin mavrture" aujtou` pro;" to;n laovn. 32Kai; hJmei`"
uJma`" eujaggelizovmeqa th;n pro;" tou;" patevra" ejpaggelivan
genomevnhn, 33o{ti tauvthn oJ qeo;" ejkpeplhvrwken toi`" tevknoi"
»aujtw`n¼ hJmi`n ajnasthvsa" Ij hsou`n wJ" kai; ejn tw/̀ yalmw/̀ gevgraptai
tw/̀ deutevrw/:
uiJov" mou ei\ suv,
ejgw; shvmeron gegevnnhka se.
34
o{ti de; ajnevsthsen aujto;n ejk nekrw`n mhkevti mevllonta uJpostrevfein
eij" diafqoravn, ou{tw" ei[rhken o{ti
dwvsw uJmi`n ta; o{sia Daui;d ta; pistav. 35diovti kai; ejn eJtevrw/
levgei:
ouj dwvsei" to;n o{sion sou ijdei`n diafqoravn. 36Daui;d me;n ga;r
ijdiva/ genea/̀ uJphrethvsa" th/̀ tou` qeou` boulh/̀ ejkoimhvqh kai; prosetevqh
pro;" tou;" patevra" aujtou` kai; ei\den diafqoravn: 37o}n de; oJ qeo;"
h[geiren, oujk ei\den diafqoravn. 38gnwsto;n ou\n e[stw uJmi`n, a[ndre"
ajdelfoiv, o{ti dia; touvtou uJmi`n a[fesi" aJmartiw`n kataggevlletai,
»kai;¼ ajpo; pavntwn w|n oujk hjdunhvqhte ejn novmw/ Mwu>sevw" dikaiwqh`nai,
39
ejn touvtw/ pa`" oJ pisteuvwn dikaiou`tai. 40blevpete ou\n mh; ejpevlqh/ to;
eijrhmevnon ejn toi`" profhvtai":
41
i[dete, oiJ katafronhtaiv,
kai; qaumavsate kai; ajfanivsqhte,
o{ti e[rgon ejrgavzomai ejgw; ejn tai`"
hJmevrai" uJmw`n,
e[rgon o} ouj mh; pisteuvshte ejavn ti"
ejkdihgh`tai uJmi`n.
42
E
j xiovntwn de; aujtw`n parekavloun eij" to; metaxu; savbbaton
lalhqh`nai aujtoi`" ta; rJhm
v ata tau`ta. 43luqeivsh" de; th`" sunagwgh`"
hjkolouvqhsan polloi; tw`n
Ij oudaivwn kai; tw`n sebomevnwn
proshluvtwn tw/̀ Pauvlw/ kai; tw/̀ Barnaba/̀, oi{tine" proslalou`nte"
aujtoi`" e[peiqon aujtou;" prosmevnein th/̀ cavriti tou` qeou`.
44
Tw/̀ de; ejrcomevnw/ sabbavtw/ scedo;n pa`sa hJ povli" sunhvcqh
ajkou`sai to;n lovgon tou` kurivou. 45ijdovnte" de; oiJ jIoudai`oi tou;"
o[clou" ejplhvsqhsan zhvlou kai; ajntevlegon toi`" uJpo; Pauvlou
laloumevnoi" blasfhmou`nte". 46parrhsiasavmenoi te oJ Pau`lo" kai;
oJ Barnaba`" ei\pan: uJmi`n h\n ajnagkai`on prw`ton lalhqh`nai to;n lovgon
tou` qeou`: ejpeidh; ajpwqei`sqe aujto;n kai; oujk ajxivou" krivnete eJautou;"
th`" aijwnivou zwh`", ijdou; strefovmeqa eij" ta; e[qnh. 47ou{tw" ga;r
ejntevtaltai hJmi`n oJ kuvrio":
tevqeika se eij" fw`" ejqnw`n
tou` ei\nai se eij" swthrivan e{w" ejscavtou th`" gh`".
48
A
j kouvonta de; ta; e[qnh e[cairon kai; ejdovxazon to;n lovgon tou` kurivou
kai; ejpivsteusan o{soi h\san tetagmevnoi eij" zwh;n aijwvnion:
49
diefevreto de; oJ lovgo" tou` kurivou diÆ o{lh" th`" cwvra". 50oiJ de;
Ij oudai`oi parwvtrunan ta;" sebomevna" gunai`ka" ta;" eujschvmona"
kai; tou;" prwvtou" th`" povlew" kai; ejphvgeiran diwgmo;n ejpi; to;n
Pau`lon kai; Barnaba`n kai; ejxevbalon aujtou;" ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n.
51
oiJ de; ejktinaxavmenoi to;n koniorto;n tw`n podw`n ejpÆ aujtou;" h\lqon
eij" Ij kovnion, 52oi{ te maqhtai; ejplhrou`nto cara`" kai; pneuvmato"
aJgivou.
14 E
j gevneto de; ejn Ij konivw/ kata; to; aujto; eijselqei`n aujtou;" eij"
th;n sunagwgh;n tw`n Ij oudaivwn kai; lalh`sai ou{tw" w{ste pisteu`sai
Ij oudaivwn te kai; E
J llhvnwn polu; plh`qo". 2oiJ de; ajpeiqhvsante"
Ij oudai`oi ejphvgeiran kai; ejkavkwsan ta;" yuca;" tw`n ejqnw`n kata; tw`n
ajdelfw`n. 3iJkano;n me;n ou\n crovnon dievtriyan parrhsiazovmenoi ejpi;
tw/̀ kurivw/ tw/̀ marturou`nti »ejpi;¼ tw/̀ lovgw/ th`" cavrito" aujtou`, didovnti
shmei`a kai; tevrata givnesqai dia; tw`n ceirw`n aujtw`n. 4ejscivsqh de; to;
plh`qo" th`" povlew", kai; oiJ me;n h\san su;n toi`" jIoudaivoi", oiJ de; su;n
toi`" ajpostovloi". 5wJ" de; ejgevneto oJrmh; tw`n ejqnw`n te kai; jIoudaivwn
su;n toi`" a[rcousin aujtw`n uJbrivsai kai; liqobolh`sai aujtouv",
6
sunidovnte" katevfugon eij" ta;" povlei" th`" Lukaoniva" Luvstran
kai; Devrbhn kai; th;n perivcwron, 7kakei` eujaggelizovmenoi h\san.
8
Kaiv ti" ajnh;r ajduvnato" ejn luvstroi" toi`" posi;n ejkavqhto, cwlo;"
ejk koiliva" mhtro;" aujtou` o}" oujdevpote periepavthsen. 9ou|to"
h[kousen tou` Pauvlou lalou`nto": o}" ajtenivsa" aujtw/̀ kai; ijdw;n o{ti
e[cei pivstin tou` swqh`nai, 10ei\pen megavlh/ fwnh/̀: ajnavsthqi ejpi; tou;"
povda" sou ojrqov". kai; h{lato kai; periepavtei. 11oi{ te o[cloi ijdovnte" o}
ejpoivhsen Pau`lo" ejph`ran th;n fwnh;n aujtw`n Lukaonisti; levgonte":
oiJ qeoi; oJmoiwqevnte" ajnqrwvpoi" katevbhsan pro;" hJma`", 12ejkavloun te
to;n Barnaba`n Diva, to;n de; Pau`lon E
J rmh`n, ejpeidh; aujto;" h\n oJ
13
hJgouvmeno" tou` lovgou. o{ te iJereu;" tou` Dio;" tou` o[nto" pro; th`"
povlew" tauvrou" kai; stevmmata ejpi; tou;" pulw`na" ejnevgka" su;n toi`"
j kouvsante" de; oiJ ajpovstoloi Barnaba`" kai;
o[cloi" h[qelen quvein. 14 A
Pau`lo" diarrhvxante" ta; iJmavtia aujtw`n ejxephvdhsan eij" to;n o[clon
kravzonte" 15kai; levgonte": a[ndre", tiv tau`ta poiei`teÉ kai; hJmei`"
oJmoiopaqei`" ejsmen uJmi`n a[nqrwpoi eujaggelizovmenoi uJma`" ajpo;
touvtwn tw`n mataivwn ejpistrevfein ejpi; qeo;n zw`nta, o}" ejpoivhsen to;n
oujrano;n kai; th;n gh`n kai; th;n qavlassan kai; pavnta ta; ejn aujtoi`":
16
o}" ejn tai`" parw/chmevnai" geneai`" ei[asen pavnta ta; e[qnh
poreuvesqai tai`" oJdoi`" aujtw`n: 17kaivtoi oujk ajmavrturon aujto;n
ajfh`ken ajgaqourgw`n, oujranovqen uJmi`n uJetou;" didou;" kai; kairou;"
karpofovrou", ejmpiplw`n trofh`" kai; eujfrosuvnh" ta;" kardiva" uJmw`n.
18
kai; tau`ta levgonte" movli" katevpausan tou;" o[clou" tou` mh; quvein
aujtoi`".
19
E
j ph`lqan de; ajpo; A
j ntioceiva" kai; jIkonivou jIoudai`oi kai;
peivsante" tou;" o[clou" kai; liqavsante" to;n Pau`lon e[suron e[xw
th`" povlew" nomivzonte" aujto;n teqnhkevnai. 20kuklwsavntwn de; tw`n
maqhtw`n aujto;n ajnasta;" eijsh`lqen eij" th;n povlin. Kai; th/̀ ejpauvrion
ejxh`lqen su;n tw/̀ Barnaba/̀ eij" Devrbhn.
21
eujaggelisavmenoi te th;n povlin ejkeivnhn kai; maqhteuvsante"
iJkanou;" uJpevstreyan eij" th;n Luvstran kai; eij" Ij kovnion kai; eij"
A
j ntiovceian 22ejpisthrivzonte" ta;" yuca;" tw`n maqhtw`n,
parakalou`nte" ejmmevnein th/̀ pivstei kai; o{ti dia; pollw`n qlivyewn dei`
hJma`" eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`. 23ceirotonhvsante" de;
aujtoi`" katÆ ejkklhsivan presbutevrou", proseuxavmenoi meta;
nhsteiw`n parevqento aujtou;" tw/̀ kurivw/ eij" o}n pepisteuvkeisan. 24Kai;
dielqovnte" th;n Pisidivan h\lqon eij" th;n Pamfulivan 25kai;
lalhvsante" ejn Pevrgh/ to;n lovgon katevbhsan eij" A
j ttavleian
26
kakei`qen ajpevpleusan eij"
A
j ntiovceian, o{qen h\san
paradedomevnoi th/̀ cavriti tou` qeou` eij" to; e[rgon o} ejplhvrwsan.
27
paragenovmenoi de; kai; sunagagovnte" th;n ejkklhsivan ajnhvggellon
o{sa ejpoivhsen oJ qeo;" metÆ aujtw`n kai; o{ti h[noixen toi`" e[qnesin quvran
pivstew". 28dievtribon de; crovnon oujk ojlivgon su;n toi`" maqhtai`".
15 Kaiv tine" katelqovnte" ajpo; th`" jIoudaiva" ejdivdaskon tou;"
ajdelfou;" o{ti, eja;n mh; peritmhqh`te tw/̀ e[qei tw/̀ Mwu>sevw", ouj
duvnasqe swqh`nai. 2genomevnh" de; stavsew" kai; zhthvsew" oujk ojlivgh"
tw/̀ Pauvlw/ kai; tw/̀ Barnaba/̀ pro;" aujtouv", e[taxan ajnabaivnein Pau`lon
kai; Barnaba`n kaiv tina" a[llou" ejx aujtw`n pro;" tou;" ajpostovlou"
kai; presbutevrou" eij" Ij erousalh;m peri; tou` zhthvmato" touvtou.
3
OiJ me;n ou\n propemfqevnte" uJpo; th`" ejkklhsiva" dihvrconto thvn te
Foinivkhn kai; Samavreian ejkdihgouvmenoi th;n ejpistrofh;n tw`n ejqnw`n
kai; ejpoivoun cara;n megavlhn pa`sin toi`" ajdelfoi`". 4paragenovmenoi
de; eij" Ij erousalh;m paredevcqhsan ajpo; th`" ejkklhsiva" kai; tw`n
ajpostovlwn kai; tw`n presbutevrwn, ajnhvggeilan te o{sa oJ qeo;"
ejpoivhsen metÆ aujtw`n. 5 E
j xanevsthsan dev tine" tw`n ajpo; th`"
aiJrevsew" tw`n Farisaivwn pepisteukovte" levgonte" o{ti dei`
peritevmnein aujtou;" paraggevllein te threi`n to;n novmon Mwu>sevw".
6
Sunhvcqhsan te oiJ ajpovstoloi kai; oiJ presbuvteroi ijdei`n peri; tou`
lovgou touvtou. 7Pollh`" de; zhthvsew" genomevnh" ajnasta;" Pevtro"
ei\pen pro;" aujtouv": a[ndre" ajdelfoiv, uJmei`" ejpivstasqe o{ti ajfÆ
hJmerw`n ajrcaivwn ejn uJmi`n ejxelevxato oJ qeo;" dia; tou` stovmato" mou
ajkou`sai ta; e[qnh to;n lovgon tou` eujaggelivou kai; pisteu`sai. 8kai; oJ
kardiognwvsth" qeo;" ejmartuvrhsen aujtoi`" dou;" to; pneu`ma to; a{gion
kaqw;" kai; hJmi`n 9kai; oujqe;n dievkrinen metaxu; hJmw`n te kai; aujtw`n th/̀
pivstei kaqarivsa" ta;" kardiva" aujtw`n. 10nu`n ou\n tiv peiravzete to;n
qeo;n ejpiqei`nai zugo;n ejpi; to;n travchlon tw`n maqhtw`n o}n ou[te oiJ
patevre" hJmw`n ou[te hJmei`" ijscuvsamen bastavsaiÉ 11ajlla; dia; th`"
cavrito" tou` kurivou jIhsou` pisteuvomen swqh`nai kaqÆ o}n trovpon
kakei`noi.
12
E
j sivghsen de; pa`n to; plh`qo" kai; h[kouon Barnaba` kai; Pauvlou
ejxhgoumevnwn o{sa ejpoivhsen oJ qeo;" shmei`a kai; tevrata ejn toi`"
e[qnesin diÆ aujtw`n. 13Meta; de; to; sigh`sai aujtou;" ajpekrivqh
Ij avkwbo" levgwn: a[ndre" ajdelfoiv, ajkouvsate mou. 14Sumew;n
ejxhghvsato kaqw;" prw`ton oJ qeo;" ejpeskevyato labei`n ejx ejqnw`n lao;n
tw/̀ ojnovmati aujtou`. 15kai; touvtw/ sumfwnou`sin oiJ lovgoi tw`n profhtw`n
kaqw;" gevgraptai:
16
meta; tau`ta ajnastrevyw
kai; ajnoikodomhvsw th;n skhnh;n Daui;d th;n peptwkui`an
kai; ta; kateskammevna aujth`" ajnoikodomhvsw
kai; ajnorqwvsw aujthvn,
o{pw" a]n ejkzhthvswsin oiJ katavloipoi tw`n
ajnqrwvpwn to;n kuvrion
kai; pavnta ta; e[qnh ejfÆ ou}" ejpikevklhtai to;
o[noma mou ejpÆ aujtouv",
levgei kuvrio" poiw`n tau`ta
18
gnwsta; ajpÆ aijw`no".
19
dio; ejgw; krivnw mh; parenoclei`n toi`" ajpo; tw`n ejqnw`n ejpistrevfousin
ejpi; to;n qeovn, 20ajlla; ejpistei`lai aujtoi`" tou` ajpevcesqai tw`n
ajlisghmavtwn tw`n eijdwvlwn kai; th`" porneiva" kai; tou` pniktou` kai;
tou` ai{mato". 21Mwu>sh`" ga;r ejk genew`n ajrcaivwn kata; povlin tou;"
khruvssonta" aujto;n e[cei ejn tai`" sunagwgai`" kata; pa`n savbbaton
ajnaginwskovmeno".
22
Tovte e[doxe toi`" ajpostovloi" kai; toi`" presbutevroi" su;n o{lh/ th/̀
ejkklhsiva/ ejklexamevnou" a[ndra" ejx aujtw`n pevmyai eij" A
j ntiovceian
su;n tw/̀ Pauvlw/ kai; Barnaba/̀, jIouvdan to;n kalouvmenon Barsabba`n
kai; Sivlan, a[ndra" hJgoumevnou" ejn toi`" ajdelfoi`", 23gravyante" dia;
ceiro;" aujtw`n: OiJ ajpovstoloi kai; oiJ presbuvteroi ajdelfoi; toi`" kata;
th;n A
j ntiovceian kai; Surivan kai; Kilikivan ajdelfoi`" toi`" ejx ejqnw`n
caivrein. 24 E
j peidh; hjkouvsamen o{ti tine;" ejx hJmw`n »ejxelqovnte"¼
ejtavraxan uJma`" lovgoi" ajnaskeuavzonte" ta;" yuca;" uJmw`n oi|" ouj
25
diesteilavmeqa,
e[doxen
hJmi`n
genomevnoi"
oJmoqumado;n
ejklexamevnoi" a[ndra" pevmyai pro;" uJma`" su;n toi`" ajgaphtoi`" hJmw`n
Barnaba/̀ kai; Pauvlw/, 26ajnqrwvpoi" paradedwkovsi ta;" yuca;" aujtw`n
uJpe;r tou` ojnovmato" tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` Cristou`.
27
ajpestavlkamen ou\n Ij ouvdan kai; Sila`n kai; aujtou;" dia; lovgou
ajpaggevllonta" ta; aujtav. 28e[doxen ga;r tw/̀ pneuvmati tw/̀ aJgivw/ kai;
hJmi`n mhde;n plevon ejpitivqesqai uJmi`n bavro" plh;n touvtwn tw`n
ejpavnagke", 29ajpevcesqai eijdwloquvtwn kai; ai{mato" kai; pniktw`n kai;
porneiva", ejx w|n diathrou`nte" eJautou;" eu\ pravxete. e[rrwsqe.
30
OiJ me;n ou\n ajpoluqevnte" kath`lqon eij" A
j ntiovceian, kai;
sunagagovnte" to; plh`qo" ejpevdwkan th;n ejpistolhvn. 31ajnagnovnte"
de; ejcavrhsan ejpi; th/̀ paraklhvsei. 32 Ij ouvda" te kai; Sila`" kai; aujtoi;
profh`tai o[nte" dia; lovgou pollou` parekavlesan tou;" ajdelfou;" kai;
ejpesthvrixan, 33poihvsante" de; crovnon ajpeluvqhsan metÆ eijrhvnh"
ajpo; tw`n ajdelfw`n pro;" tou;" ajposteivlanta" aujtouv". 35Pau`lo" de;
17
kai; Barnaba`" dievtribon ejn
A
j ntioceiva/ didavskonte" kai;
eujaggelizovmenoi meta; kai; eJtevrwn pollw`n to;n lovgon tou` kurivou.
36
Meta; dev tina" hJmevra" ei\pen pro;" Barnaba`n Pau`lo":
ejpistrevyante" dh; ejpiskeywvmeqa tou;" ajdelfou;" kata; povlin
pa`san ejn ai|" kathggeivlamen to;n lovgon tou` kurivou pw`" e[cousin.
37
Barnaba`" de; ejbouvleto sumparalabei`n kai; to;n Ij wavnnhn to;n
kalouvmenon Ma`rkon: 38Pau`lo" de; hjxivou, to;n ajpostavnta ajpÆ aujtw`n
ajpo; Pamfuliva" kai; mh; sunelqovnta aujtoi`" eij" to; e[rgon mh;
sumparalambavnein tou`ton. 39ejgevneto de; paroxusmo;" w{ste
ajpocwrisqh`nai aujtou;" ajpÆ ajllhvlwn, tovn te Barnaba`n
paralabovnta to;n Ma`rkon ejkpleu`sai eij" Kuvpron, 40Pau`lo" de;
ejpilexavmeno" Sila`n ejxh`lqen paradoqei;" th/̀ cavriti tou` kurivou uJpo;
tw`n ajdelfw`n. 41dihvrceto de; th;n Surivan kai; »th;n¼ Kilikivan
ejpisthrivzwn ta;" ejkklhsiva".
16 Kathvnthsen de; »kai;¼ eij" Devrbhn kai; eij" Luvstran. kai; ijdou;
maqhthv" ti" h\n ejkei` ojnovmati Timovqeo", uiJo"
; gunaiko;" Ij oudaiva"
2
pisth`", patro;" de; E
{ llhno", o}" ejmarturei`to uJpo; tw`n ejn
luvstroi" kai; Ij konivw/ ajdelfw`n. 3tou`ton hjqevlhsen oJ Pau`lo" su;n
aujtw/̀ ejxelqei`n, kai; labw;n perievtemen aujto;n dia; tou;" Ij oudaivou"
tou;" o[nta" ejn toi`" tovpoi" ejkeivnoi": h[d/ eisan ga;r a{pante" o{ti
E
{ llhn oJ path;r aujtou` uJph`rcen. 4 JW" de; dieporeuvonto ta;" povlei",
paredivdosan aujtoi`" fulavssein ta; dovgmata ta; kekrimevna uJpo; tw`n
ajpostovlwn kai; presbutevrwn tw`n ejn IJ erosoluvmoi". 5AiJ me;n ou\n
ejkklhsivai ejstereou`nto th/̀ pivstei kai; ejperivsseuon tw/̀ ajriqmw/̀ kaqÆ
hJmevran.
6
Dih`lqon de; th;n Frugivan kai; Galatikh;n cwvran kwluqevnte" uJpo;
tou` aJgivou pneuvmato" lalh`sai to;n lovgon ejn th/̀ A
j siva:/ 7ejlqovnte"
de; kata; th;n Musivan ejpeivrazon eij" th;n Biqunivan poreuqh`nai, kai;
oujk ei[asen aujtou;" to; pneu`ma Ij hsou`: 8parelqovnte" de; th;n
Musivan katevbhsan eij" Trw/adv a. 9Kai; o{rama dia; »th`"¼ nukto;" tw/̀
Pauvlw/ w[fqh, ajnh;r Makedwvn ti" h\n eJstw;" kai; parakalw`n aujto;n kai;
levgwn: diaba;" eij" Makedonivan bohvqhson hJmi`n. 10wJ" de; to; o{rama
ei\den,
eujqevw"
ejzhthvsamen
ejxelqei`n
eij"
Makedonivan
sumbibavzonte" o{ti proskevklhtai hJma`" oJ qeo;" eujaggelivsasqai
aujtouv".
11
A
j nacqevnte" de; ajpo; Trw/adv o" eujqudromhvsamen eij"
Samoqravk/ hn, th/̀ de; ejpiouvsh/ eij" Nevan povlin 12kakei`qen eij"
Filivppou", h{ti" ejsti;n prwvth" merivdo" th`" Makedoniva" povli",
kolwniva. \Hmen de; ejn tauvth/ th/̀ povlei diatrivbonte" hJmevra" tinav".
13
th/̀ te hJmevra/ tw`n sabbavtwn ejxhvlqomen e[xw th`" puvlh" para;
potamo;n ou| ejnomivzomen proseuch;n ei\nai, kai; kaqivsante"
ejlalou`men tai`" sunelqouvsai" gunaixivn. 14kaiv ti" gunh; ojnovmati
Ludiva, porfurovpwli" povlew" Quateivrwn sebomevnh to;n qeovn,
h[kouen, h|" oJ kuvrio" dihvnoixen th;n kardivan prosevcein toi`"
laloumevnoi" uJpo; tou` Pauvlou. 15wJ" de; ejbaptivsqh kai; oJ oi\ko" aujth`",
parekavlesen levgousa: eij kekrivkate me pisth;n tw/̀ kurivw/ ei\nai,
eijselqovnte" eij" to;n oi\kon mou mevnete: kai; parebiavsato hJma`".
16
E
j gevneto de; poreuomevnwn hJmw`n eij" th;n proseuch;n paidivskhn
tina; e[cousan pneu`ma puvqwna uJpanth`sai hJmi`n, h{ti" ejrgasivan
pollh;n parei`cen toi`" kurivoi" aujth`" manteuomevnh. 17au{th
katakolouqou`sa tw/̀ Pauvlw/ kai; hJmi`n e[krazen levgousa: ou|toi oiJ
a[nqrwpoi dou`loi tou` qeou` tou` uJyivstou eijsivn, oi{tine"
kataggevllousin uJmi`n oJdo;n swthriva". 18tou`to de; ejpoivei ejpi; polla;"
hJmevra". diaponhqei;" de; Pau`lo" kai; ejpistrevya" tw/̀ pneuvmati
ei\pen: paraggevllw soi ejn ojnovmati Ij hsou` Cristou` ejxelqei`n ajpÆ
aujth`": kai; ejxh`lqen aujth/̀ th/̀ w{ra/. 19ijdovnte" de; oiJ kuvrioi aujth`" o{ti
ejxh`lqen hJ ejlpi;" th`" ejrgasiva" aujtw`n, ejpilabovmenoi to;n Pau`lon
kai; to;n Sila`n ei{lkusan eij" th;n ajgora;n ejpi; tou;" a[rconta" 20kai;
prosagagovnte" aujtou;" toi`" strathgoi`" ei\pan: ou|toi oiJ a[nqrwpoi
ejktaravssousin hJmw`n th;n povlin, Ij oudai`oi uJpavrconte", 21kai;
kataggevllousin e[qh a} oujk e[xestin hJmi`n paradevcesqai oujde; poiei`n
R
J wmaivoi" ou\sin. 22kai; sunepevsth oJ o[clo" katÆ aujtw`n kai; oiJ
strathgoi; perirhvxante" aujtw`n ta; iJmavtia ejkevleuon rJabdivzein,
23
pollav" te ejpiqevnte" aujtoi`" plhga;" e[balon eij" fulakh;n
paraggeivlante" tw/̀ desmofuvlaki ajsfalw`" threi`n aujtouv". 24o}"
paraggelivan toiauvthn labw;n e[balen aujtou;" eij" th;n ejswtevran
fulakh;n kai; tou;" povda" hjsfalivsato aujtw`n eij" to; xuvlon.
25
Kata; de; to; mesonuvktion Pau`lo" kai; Sila`" proseucovmenoi
u{mnoun to;n qeovn, ejphkrow`nto de; aujtw`n oiJ devsmioi. 26a[fnw de;
seismo;" ejgevneto mevga" w{ste saleuqh`nai ta; qemevlia tou`
desmwthrivou: hjnewv/cqhsan de; paracrh`ma aiJ quvrai pa`sai kai;
pavntwn ta; desma; ajnevqh. 27e[xupno" de; genovmeno" oJ desmofuvlax kai;
ijdw;n ajnew/gmevna" ta;" quvra" th`" fulakh`", spasavmeno" »th;n¼
mavcairan h[mellen eJauto;n ajnairei`n nomivzwn ejkpefeugevnai tou;"
desmivou". 28ejfwvnhsen de; megavlh/ fwnh/̀ »oJ¼ Pau`lo" levgwn: mhde;n
pravxh/" seautw/̀ kakovn, a{pante" gavr ejsmen ejnqavde. 29aijthvsa" de;
fw`ta eijsephvdhsen kai; e[ntromo" genovmeno" prosevpesen tw/̀ Pauvlw/
kai; »tw/̀¼ Sila/̀ 30kai; proagagw;n aujtou;" e[xw e[fh: kuvrioi, tiv me dei`
poiei`n i{na swqw`É 31oiJ de; ei\pan: pivsteuson ejpi; to;n kuvrion Ij hsou`n
kai; swqhvsh/ su; kai; oJ oi\ko" sou. 32kai; ejlavlhsan aujtw/̀ to;n lovgon tou`
kurivou su;n pa`sin toi`" ejn th/̀ oijkiva/ aujtou`. 33kai; paralabw;n aujtou;"
ejn ejkeivnh/ th/̀ w{ra/ th`" nukto;" e[lousen ajpo; tw`n plhgw`n, kai;
ejbaptivsqh aujto;" kai; oiJ aujtou` pavnte" paracrh`ma, 34ajnagagwvn te
aujtou;" eij" to;n oi\kon parevqhken travpezan kai; hjgalliavsato
panoikei; pepisteukw;" tw/̀ qew/̀.
35
H
J mevra" de; genomevnh" ajpevsteilan oiJ strathgoi; tou;"
rJabdouvcou" levgonte": ajpovluson tou;" ajnqrwvpou" ejkeivnou".
36
ajphvggeilen de; oJ desmofuvlax tou;" lovgou" »touvtou"¼ pro;" to;n
Pau`lon o{ti ajpevstalkan oiJ strathgoi; i{na ajpoluqh`te: nu`n ou\n
ejxelqovnte" poreuvesqe ejn eijrhvnh/. 37oJ de; Pau`lo" e[fh pro;" aujtouv":
deivrante" hJma`" dhmosiva/ ajkatakrivtou", ajnqrwvpou" R
J wmaivou"
uJpavrconta", e[balan eij" fulakhvn, kai; nu`n lavqra/ hJma`"
ejkbavllousinÉ ouj gavr, ajlla; ejlqovnte" aujtoi; hJma`" ejxagagevtwsan.
38
ajphvggeilan de; toi`" strathgoi`" oiJ rJabdou`coi ta; rJhm
v ata tau`ta.
39
ejfobhvqhsan de; ajkouvsante" o{ti R
J wmai`oi eijsin, kai; ejlqovnte"
parekavlesan aujtou;" kai; ejxagagovnte" hjrwvtwn ajpelqei`n ajpo; th`"
povlew". 40ejxelqovnte" de; ajpo; th`" fulakh`" eijsh`lqon pro;" th;n
Ludivan kai; ijdovnte" parekavlesan tou;" ajdelfou;" kai; ejxh`lqan.
17 Diodeuvsante" de; th;n A
j mfivpolin kai; th;n A
j pollwnivan
h\lqon eij" Qessalonivkhn o{pou h\n sunagwgh; tw`n Ij oudaivwn. 2kata;
de; to; eijwqo;" tw/̀ Pauvlw/ eijsh`lqen pro;" aujtou;" kai; ejpi; savbbata triva
dielevxato aujtoi`" ajpo; tw`n grafw`n, 3dianoivgwn kai; paratiqevmeno"
o{ti to;n cristo;n e[dei paqei`n kai; ajnasth`nai ejk nekrw`n kai; o{ti
ou|to" ejstin oJ cristo;" »oJ¼ Ij hsou`" o}n ejgw; kataggevllw uJmi`n. 4kaiv
tine" ejx aujtw`n ejpeivsqhsan kai; proseklhrwvqhsan tw/̀ Pauvlw/ kai; tw/̀
Sila/̀, tw`n te sebomevnwn E
J llhvnwn plh`qo" poluv, gunaikw`n te tw`n
5
prwvtwn oujk ojlivgai. Zhlwvsante" de; oiJ
Ij oudai`oi kai;
proslabovmenoi tw`n ajgoraivwn a[ndra" tina;" ponhrou;" kai;
ojclopoihvsante" ejqoruvboun th;n povlin kai; ejpistavnte" th/̀ oijkiva/
Ij avsono" ejzhvtoun aujtou;" proagagei`n eij" to;n dh`mon: 6mh; euJrovnte"
de; aujtou;" e[suron
Ij avsona kaiv tina" ajdelfou;" ejpi; tou;"
politavrca" bow`nte" o{ti oiJ th;n oijkoumevnhn ajnastatwvsante" ou|toi
kai; ejnqavde pavreisin, 7ou}" uJpodevdektai Ij avswn: kai; ou|toi pavnte"
ajpevnanti tw`n dogmavtwn Kaivsaro" pravssousin basileva e{teron
levgonte" ei\nai Ij hsou`n. 8ejtavraxan de; to;n o[clon kai; tou;"
politavrca" ajkouvonta" tau`ta, 9kai; labovnte" to; iJkano;n para; tou`
Ij avsono" kai; tw`n loipw`n ajpevlusan aujtouv".
10
OiJ de; ajdelfoi; eujqevw" dia; nukto;" ejxevpemyan tovn te Pau`lon kai;
to;n Sila`n eij" Bevroian, oi{tine" paragenovmenoi eij" th;n sunagwgh;n
tw`n Ij oudaivwn ajphv/esan. 11ou|toi de; h\san eujgenevsteroi tw`n ejn
Qessalonivkh/, oi{tine" ejdevxanto to;n lovgon meta; pavsh" proqumiva"
kaqÆ hJmevran ajnakrivnonte" ta;" grafa;" eij e[coi tau`ta ou{tw".
12
polloi; me;n ou\n ejx aujtw`n ejpivsteusan kai; tw`n E
J llhnivdwn
13
gunaikw`n tw`n eujschmovnwn kai; ajndrw`n oujk ojlivgoi. JW" de; e[gnwsan
oiJ ajpo; th`" Qessalonivkh" Ij oudai`oi o{ti kai; ejn th/̀ Beroiva/
kathggevlh uJpo; tou` Pauvlou oJ lovgo" tou` qeou`, h\lqon kakei`
saleuvonte" kai; taravssonte" tou;" o[clou". 14eujqevw" de; tovte to;n
Pau`lon ejxapevsteilan oiJ ajdelfoi; poreuvesqai e{w" ejpi; th;n
qavlassan, uJpevmeinan te o{ te Sila`" kai; oJ Timovqeo" ejkei`. 15oiJ de;
kaqistavnonte" to;n Pau`lon h[gagon e{w" A
j qhnw`n, kai; labovnte"
ejntolh;n pro;" to;n Sila`n kai; to;n Timovqeon i{na wJ" tavcista e[lqwsin
pro;" aujto;n ejxhv/esan.
16
E
j n de; tai`" A
j qhvnai" ejkdecomevnou aujtou;" tou` Pauvlou
parwxuvneto to; pneu`ma aujtou` ejn aujtw/̀ qewrou`nto" kateivdwlon
ou\san th;n povlin. 17dielevgeto me;n ou\n ejn th/̀ sunagwgh/̀ toi`"
Ij oudaivoi" kai; toi`" sebomevnoi" kai; ejn th/̀ ajgora/̀ kata; pa`san hJmevran
pro;" tou;" paratugcavnonta". 18tine;" de; kai; tw`n E
j pikoureivwn kai;
Stoi>kw`n filosovfwn sunevballon aujtw/̀, kaiv tine" e[legon: tiv a]n qevloi
oJ spermolovgo" ou|to" levgeinÉ oiJ dev: xevnwn daimonivwn dokei`
kataggeleu;" ei\nai, o{ti to;n
Ij hsou`n kai; th;n ajnavstasin
19
eujhggelivzeto. ejpilabovmenoi te aujtou` ejpi; to;n A
[ reion pavgon
h[gagon levgonte": dunavmeqa gnw`nai tiv" hJ kainh; au{th hJ uJpo; sou`
laloumevnh didachvÉ 20xenivzonta gavr tina eijsfevrei" eij" ta;" ajkoa;"
hJmw`n: boulovmeqa ou\n gnw`nai tivna qevlei tau`ta ei\nai. 21 A
j qhnai`oi de;
pavnte" kai; oiJ ejpidhmou`nte" xevnoi eij" oujde;n e{teron hjukaivroun h]
levgein ti h] ajkouvein ti kainovteron.
22
Staqei;" de; »oJ¼ Pau`lo" ejn mevsw/ tou` A
j reivou pavgou e[fh:
a[ndre" A
j qhnai`oi, kata; pavnta wJ" deisidaimonestevrou" uJma`"
23
qewrw`. diercovmeno" ga;r kai; ajnaqewrw`n ta; sebavsmata uJmw`n eu|ron
kai; bwmo;n ejn w|/ ejpegevgrapto: A
j gnwvstw/ qew/̀. o} ou\n ajgnoou`nte"
eujsebei`te, tou`to ejgw; kataggevllw uJmi`n. 24oJ qeo;" oJ poihvsa" to;n
kovsmon kai; pavnta ta; ejn aujtw/̀, ou|to" oujranou` kai; gh`" uJpavrcwn
kuvrio" oujk ejn ceiropoihvtoi" naoi`" katoikei` 25oujde; uJpo; ceirw`n
ajnqrwpivnwn qerapeuvetai prosdeovmeno" tino", aujto;" didou;" pa`si
zwh;n kai; pnoh;n kai; ta; pavnta: 26ejpoivhsen te ejx eJno;" pa`n e[qno"
ajnqrwvpwn katoikei`n ejpi; panto;" proswvpou th`" gh`", oJrivsa"
prostetagmevnou" kairou;" kai; ta;" oJroqesiva" th`" katoikiva" aujtw`n
27
zhtei`n to;n qeovn, eij a[ra ge yhlafhvseian aujto;n kai; eu{roien, kaiv
ge ouj makra;n ajpo; eJno;" eJkavstou hJmw`n uJpavrconta.
28
ejn aujtw/̀ ga;r zw`men kai; kinouvmeqa kai; ejsmevn, wJ" kaiv tine" tw`n
kaqÆ uJma`" poihtw`n eijrhvkasin:
tou` ga;r kai; gevno" ejsmevn. 29gevno" ou\n uJpavrconte" tou` qeou` oujk
ojfeivlomen nomivzein crusw/̀ h] ajrguvrw/ h] livqw/, caravgmati tevcnh" kai;
ejnqumhvsew" ajnqrwvpou, to; qei`on ei\nai o{moion. 30tou;" me;n ou\n
crovnou" th`" ajgnoiva" uJperidw;n oJ qeov", ta; nu`n paraggevllei toi`"
ajnqrwvpoi" pavnta" pantacou` metanoei`n, 31kaqovti e[sthsen hJmevran
ejn h|/ mevllei krivnein th;n oijkoumevnhn ejn dikaiosuvnh/, ejn ajndri; w|/
w{risen, pivstin parascw;n pa`sin ajnasthvsa" aujto;n ejk nekrw`n.
32
A
j kouvsante" de; ajnavstasin nekrw`n oiJ me;n ejcleuvazon, oiJ de; ei\pan:
ajkousovmeqa sou peri; touvtou kai; pavlin. 33ou{tw" oJ Pau`lo" ejxh`lqen
ejk mevsou aujtw`n. 34tine;" de; a[ndre" kollhqevnte" aujtw/̀ ejpivsteusan,
ejn oi|" kai; Dionuvsio" oJ A
j reopagivth" kai; gunh; ojnovmati Davmari"
kai; e{teroi su;n aujtoi`".
18 Meta; tau`ta cwrisqei;" ejk tw`n A
j qhnw`n h\lqen eij" Kovrinqon.
2
kai; euJrwvn tina Ij oudai`on ojnovmati A
j kuvlan, Pontiko;n tw/̀ gevnei
prosfavtw" ejlhluqovta ajpo; th`" Ij taliva" kai; Privskillan gunai`ka
aujtou`, dia; to; diatetacevnai Klauvdion cwrivzesqai pavnta" tou;"
Ij oudaivou" ajpo; th`"
R
J wvmh", prosh`lqen aujtoi`" 3kai; dia; to;
oJmovtecnon ei\nai e[menen parÆ aujtoi`", kai; hjrgavzeto: h\san ga;r
skhnopoioi; th/̀ tevcnh/. 4dielevgeto de; ejn th/̀ sunagwgh/̀ kata; pa`n
savbbaton e[peiqen te Ij oudaivou" kai; E
{ llhna".
5
JW" de; kath`lqon ajpo; th`" Makedoniva" o{ te Sila`" kai; oJ
Timovqeo", suneivceto tw/̀ lovgw/ oJ Pau`lo" diamarturovmeno" toi`"
Ij oudaivoi" ei\nai to;n cristo;n Ij hsou`n. 6ajntitassomevnwn de; aujtw`n
kai; blasfhmouvntwn ejktinaxavmeno" ta; iJmavtia ei\pen pro;" aujtouv":
to; ai|ma uJmw`n ejpi; th;n kefalh;n uJmw`n: kaqaro;" ejgw; ajpo; tou` nu`n eij"
ta; e[qnh poreuvsomai. 7kai; metaba;" ejkei`qen eijsh`lqen eij" oijkivan
tino;" ojnovmati Titivou jIouvstou sebomevnou to;n qeovn, ou| hJ oijkiva h\n
sunomorou`sa th/̀ sunagwgh/̀. 8Krivspo" de; oJ ajrcisunavgwgo"
ejpivsteusen tw/̀ kurivw/ su;n o{lw/ tw/̀ oi[kw/ aujtou`, kai; polloi; tw`n
Korinqivwn ajkouvonte" ejpivsteuon kai; ejbaptivzonto. 9Ei\pen de; oJ
kuvrio" ejn nukti; diÆ oJravmato" tw/̀ Pauvlw/: mh; fobou`, ajlla; lavlei kai;
mh; siwphvsh/", 10diovti ejgwv eijmi meta; sou` kai; oujdei;" ejpiqhvsetai soi
tou` kakw`sai se, diovti laov" ejstiv moi polu;" ejn th/̀ povlei tauvth/. 11
E
j kavqisen de; ejniauto;n kai; mh`na" e}x didavskwn ejn aujtoi`" to;n lovgon
tou` qeou`.
12
Gallivwno" de; ajnqupavtou o[nto" th`" A
j caiva
Ÿ " katepevsthsan
oJmoqumado;n oiJ Ij oudai`oi tw/̀ Pauvlw/ kai; h[gagon aujto;n ejpi; to; bh`ma
13
levgonte" o{ti para; to;n novmon ajnapeivqei ou|to" tou;" ajnqrwvpou"
sevbesqai to;n qeovn. 14mevllonto" de; tou` Pauvlou ajnoivgein to; stovma
ei\pen oJ Gallivwn pro;" tou;" Ij oudaivou": eij me;n h\n ajdivkhma ti h]
rJad/ iouvrghma ponhrovn, w\ Ij oudai`oi, kata; lovgon a]n ajnescovmhn
uJmw`n, 15eij de; zhthvmata ejstin peri; lovgou kai; ojnomavtwn kai; novmou
tou` kaqÆ uJma`", o[yesqe aujtoiv: krith;" ejgw; touvtwn ouj bouvlomai ei\nai.
16
kai; ajphvlasen aujtou;" ajpo; tou` bhvmato". 17ejpilabovmenoi de;
pavnte" Swsqevnhn to;n ajrcisunavgwgon e[tupton e[mprosqen tou`
bhvmato": kai; oujde;n touvtwn tw/̀ Gallivwni e[melen.
18
JO de; Pau`lo" e[ti prosmeivna" hJmevra" iJkana;" toi`" ajdelfoi`"
ajpotaxavmeno" ejxevplei eij" th;n Surivan, kai; su;n aujtw/̀ Privskilla kai;
A
j kuvla", keiravmeno" ejn Kegcreai`" th;n kefalhvn, ei\cen ga;r eujchvn.
19
kathvnthsan de; eij" E
[ feson, kakeivnou" katevlipen aujtou`, aujto;"
de; eijselqw;n eij" th;n sunagwgh;n dielevxato toi`" Ij oudaivoi".
20
ejrwtwvntwn de; aujtw`n ejpi; pleivona crovnon mei`nai oujk ejpevneusen,
21
ajlla; ajpotaxavmeno" kai; eijpwvn: pavlin ajnakavmyw pro;" uJma`" tou`
qeou` qevlonto", ajnhvcqh ajpo; th`" E
j fevsou, 22kai; katelqw;n eij"
Kaisavreian, ajnaba;" kai; ajspasavmeno" th;n ejkklhsivan katevbh eij"
A
j ntiovceian. 23Kai; poihvsa" crovnon tina; ejxh`lqen diercovmeno"
kaqexh`" th;n Galatikh;n cwvran kai; Frugivan, ejpisthrivzwn pavnta"
tou;" maqhtav".
24
Ij oudai`o" dev ti" A
j pollw`" ojnovmati, A
j lexandreu;" tw/̀ gevnei,
ajnh;r lovgio", kathvnthsen eij" E
[ feson, dunato;" w]n ejn tai`"
25
grafai`". ou|to" h\n kathchmevno" th;n oJdo;n tou` kurivou kai; zevwn tw/̀
pneuvmati ejlavlei kai; ejdivdasken ajkribw`" ta; peri; tou` Ij hsou`,
ejpistavmeno" movnon to; bavptisma Ij wavnnou: 26ou|to" te h[rxato
parrhsiavzesqai ejn th/̀ sunagwgh/̀. ajkouvsante" de; aujtou` Privskilla
kai;
A
j kuvla" proselavbonto aujto;n kai; ajkribevsteron aujtw/̀
ejxevqento th;n oJdo;n »tou` qeou`¼. 27boulomevnou de; aujtou` dielqei`n eij"
th;n A
j caiva
Ÿ n, protreyavmenoi oiJ ajdelfoi; e[grayan toi`" maqhtai`"
ajpodevxasqai aujtovn, o}" paragenovmeno" sunebavleto polu; toi`"
pepisteukovsin dia; th`" cavrito": 28eujtovnw" ga;r toi`" Ij oudaivoi"
diakathlevgceto dhmosiva/ ejpideiknu;" dia; tw`n grafw`n ei\nai to;n
cristo;n Ij hsou`n.
19 E
j gevneto de; ejn tw/̀ to;n jApollw` ei\nai ejn Korivnqw/ Pau`lon
dielqovnta ta; ajnwterika; mevrh katelqei`n eij" [Efeson kai; euJrei`n
tina" maqhta;" 2ei\pen te pro;" aujtouv": eij pneu`ma a{gion ejlavbete
pisteuvsante"É oiJ de; pro;" aujtovn: ajllÆ oujdÆ eij pneu`ma a{gion e[stin
hjkouvsamen. 3ei\pen te: eij" tiv ou\n ejbaptivsqhteÉ oiJ de; ei\pan: eij" to;
Ij wavnnou bavptisma. 4ei\pen de; Pau`lo":
Ij wavnnh" ejbavptisen
bavptisma metanoiva" tw/̀ law/̀ levgwn eij" to;n ejrcovmenon metÆ aujto;n
i{na pisteuvswsin, tou`tÆ e[stin eij" to;n Ij hsou`n. 5ajkouvsante" de;
ejbaptivsqhsan eij" to; o[noma tou` kurivou Ij hsou`, 6kai; ejpiqevnto"
aujtoi`" tou` Pauvlou »ta;"¼ cei`ra" h\lqe to; pneu`ma to; a{gion ejpÆ
aujtouv", ejlavloun te glwvssai" kai; ejprofhvteuon. 7h\san de; oiJ pavnte"
a[ndre" wJsei; dwvdeka.
8
Eijselqw;n de; eij" th;n sunagwgh;n ejparrhsiavzeto ejpi; mh`na"
trei`" dialegovmeno" kai; peivqwn »ta;¼ peri; th`" basileiva" tou` qeou`.
9
wJ" dev tine" ejsklhruvnonto kai; hjpeivqoun kakologou`nte" th;n oJdo;n
ejnwvpion tou` plhvqou", ajposta;" ajpÆ aujtw`n ajfwvrisen tou;" maqhta;"
kaqÆ hJmevran dialegovmeno" ejn th/̀ scolh/̀ Turavnnou. 10tou`to de;
ejgevneto ejpi; e[th duvo, w{ste pavnta" tou;" katoikou`nta" th;n A
j sivan
ajkou`sai to;n lovgon tou` kurivou, Ij oudaivou" te kai; E
{ llhna".
11
Dunavmei" te ouj ta;" tucouvsa" oJ qeo;" ejpoivei dia; tw`n ceirw`n
Pauvlou, 12w{ste kai; ejpi; tou;" ajsqenou`nta" ajpofevresqai ajpo; tou`
crwto;" aujtou` soudavria h] simikivnqia kai; ajpallavssesqai ajpÆ aujtw`n
ta;" novsou", tav te pneuvmata ta; ponhra; ejkporeuvesqai. 13
E
j peceivrhsan dev tine" kai; tw`n periercomevnwn
Ij oudaivwn
ejxorkistw`n ojnomavzein ejpi; tou;" e[conta" ta; pneuvmata ta; ponhra;
to; o[noma tou` kurivou jIhsou` levgonte": oJrkivzw uJma`" to;n Ij hsou`n o}n
Pau`lo" khruvssei. 14h\san dev tino" Skeua` Ij oudaivou ajrcierevw"
eJpta; uiJoi; tou`to poiou`nte". 15ajpokriqe;n de; to; pneu`ma to; ponhro;n
ei\pen aujtoi`": to;n »me;n¼
Ij hsou`n ginwvskw kai; to;n Pau`lon
ejpivstamai, uJmei`" de; tivne" ejstevÉ 16kai; ejfalovmeno" oJ a[nqrwpo" ejpÆ
aujtou;" ejn w|/ h\n to; pneu`ma to; ponhrovn, katakurieuvsa" ajmfotevrwn
i[scusen katÆ aujtw`n w{ste gumnou;" kai; tetraumatismevnou"
ejkfugei`n ejk tou` oi[kou ejkeivnou. 17tou`to de; ejgevneto gnwsto;n pa`sin
Ij oudaivoi" te kai; E
{ llhsin toi`" katoikou`sin th;n E
[ feson kai;
ejpevpesen fovbo" ejpi; pavnta" aujtou;" kai; ejmegaluvneto to; o[noma tou`
kurivou
Ij hsou`. 18Polloiv te tw`n pepisteukovtwn h[rconto
ejxomologouvmenoi kai; ajnaggevllonte" ta;" pravxei" aujtw`n. 19iJkanoi;
de; tw`n ta; periverga praxavntwn sunenevgkante" ta;" bivblou"
katevkaion ejnwvpion pavntwn, kai; suneyhvfisan ta;" tima;" aujtw`n kai;
eu|ron ajrgurivou muriavda" pevnte. 20ou{tw" kata; kravto" tou` kurivou oJ
lovgo" hjuxv anen kai; i[scuen.
21
JW" de; ejplhrwvqh tau`ta, e[qeto oJ Pau`lo" ejn tw/̀ pneuvmati
dielqw;n th;n Makedonivan kai;
A
j caiva
Ÿ n poreuvesqai eij"
IJ erosovluma eijpw;n o{ti meta; to; genevsqai me ejkei` dei` me kai; R
J wvmhn
22
ijdei`n. ajposteivla" de; eij" th;n Makedonivan duvo tw`n diakonouvntwn
aujtw/̀, Timovqeon kai; E
[ raston, aujto;" ejpevscen crovnon eij" th;n
A
j sivan.
23
E
j gevneto de; kata; to;n kairo;n ejkei`non tavraco" oujk ojlivgo" peri;
th`" oJdou`. 24Dhmhvtrio" gavr ti" ojnovmati, ajrgurokovpo", poiw`n naou;"
ajrgurou`" A
j rtevmido" pareivceto toi`" tecnivtai" oujk ojlivghn
25
ejrgasivan, ou}" sunaqroivsa" kai; tou;" peri; ta; toiau`ta ejrgavta"
ei\pen: a[ndre", ejpivstasqe o{ti ejk tauvth" th`" ejrgasiva" hJ eujporiva
hJmi`n ejstin 26kai; qewrei`te kai; ajkouvete o{ti ouj movnon E
j fevsou ajlla;
scedo;n pavsh" th`" A
j siva" oJ Pau`lo" ou|to" peivsa" metevsthsen
iJkano;n o[clon levgwn o{ti oujk eijsi;n qeoi; oiJ dia; ceirw`n ginovmenoi. 27ouj
movnon de; tou`to kinduneuvei hJmi`n to; mevro" eij" ajpelegmo;n ejlqei`n
ajlla; kai; to; th`" megavlh" qea`" A
j rtevmido" iJero;n eij" oujqe;n
logisqh`nai, mevllein te kai; kaqairei`sqai th`" megaleiovthto"
aujth`" h}n o{lh hJ A
j siva kai; hJ oijkoumevnh sevbetai.
28
A
j kouvsante" de; kai; genovmenoi plhvrei" qumou` e[krazon levgonte":
megavlh hJ A
[ rtemi" E
j fesivwn. 29kai; ejplhvsqh hJ povli" th`"
sugcuvsew", w{rmhsan te oJmoqumado;n eij" to; qevatron
sunarpavsante" Gavi>on kai; A
j rivstarcon Makedovna", sunekdhvmou"
30
Pauvlou. Pauvlou de; boulomevnou eijselqei`n eij" to;n dh`mon oujk ei[wn
aujto;n oiJ maqhtaiv: 31tine;" de; kai; tw`n A
j siarcw`n, o[nte" aujtw/̀
fivloi, pevmyante" pro;" aujto;n parekavloun mh; dou`nai eJauto;n eij" to;
qevatron. 32a[lloi me;n ou\n a[llo ti e[krazon: h\n ga;r hJ ejkklhsiva
sugkecumevnh kai; oiJ pleivou" oujk h[d/ eisan tivno" e{neka
sunelhluvqeisan. 33ejk de; tou` o[clou sunebivbasan A
j levxandron,
probalovntwn aujto;n tw`n Ij oudaivwn: oJ de; A
j levxandro" kataseivsa"
th;n cei`ra h[qelen ajpologei`sqai tw/̀ dhvmw/. 34ejpignovnte" de; o{ti
Ij oudai`o" ejstin, fwnh; ejgevneto miva ejk pavntwn wJ" ejpi; w{ra" duvo
krazovntwn: megavlh hJ A
[ rtemi" E
j fesivwn. 35Katasteivla" de; oJ
grammateu;" to;n o[clon fhsivn: a[ndre" E
j fevsioi, tiv" gavr ejstin
ajnqrwvpwn o}" ouj ginwvskei th;n E
j fesivwn povlin newkovron ou\san th`"
megavlh" A
j rtevmido" kai; tou` diopetou`"É 36ajnantirrhvtwn ou\n
o[ntwn touvtwn devon ejsti;n uJma`" katestalmevnou" uJpavrcein kai;
mhde;n propete;" pravssein. 37hjgavgete ga;r tou;" a[ndra" touvtou"
ou[te iJerosuvlou" ou[te blasfhmou`nta" th;n qeo;n hJmw`n. 38eij me;n ou\n
Dhmhvtrio" kai; oiJ su;n aujtw/̀ tecni`tai e[cousi prov" tina lovgon,
ajgorai`oi a[gontai kai; ajnquvpatoi eijsin, ejgkaleivtwsan ajllhvloi".
39
eij dev ti peraitevrw ejpizhtei`te, ejn th/̀ ejnnovmw/ ejkklhsiva/
ejpiluqhvsetai. 40kai; ga;r kinduneuvomen ejgkalei`sqai stavsew" peri;
th`" shvmeron, mhdeno;" aijtivou uJpavrconto" peri; ou| »ouj¼ dunhsovmeqa
ajpodou`nai lovgon peri; th`" sustrofh`" tauvth". kai; tau`ta eijpw;n
ajpevlusen th;n ejkklhsivan.
20 Meta; de; to; pauvsasqai to;n qovrubon metapemyavmeno" oJ
Pau`lo" tou;" maqhta;" kai; parakalevsa", ajspasavmeno" ejxh`lqen
poreuvesqai eij" Makedonivan. 2dielqw;n de; ta; mevrh ejkei`na kai;
parakalevsa" aujtou;" lovgw/ pollw/̀ h\lqen eij" th;n E
J llavda 3poihvsa"
te mh`na" trei`": genomevnh" ejpiboulh`" aujtw`/ uJpo; tw`n Ij oudaivwn
mevllonti ajnavgesqai eij" th;n Surivan, ejgevneto gnwvmh" tou`
uJpostrevfein dia; Makedoniva". 4suneivpeto de; aujtw/̀ Swvpatro"
Puvrrou Beroiai`o", Qessalonikevwn de;
A
j rivstarco" kai;
Sekou`ndo", kai; Gavi>o" Derbai`o" kai; Timovqeo",
A
j sianoi; de;
5
Tuvciko" kai; Trovfimo". ou|toi de; proelqovnte" e[menon hJma`" ejn
Trw/adv i, 6hJmei`" de; ejxepleuvsamen meta; ta;" hJmevra" tw`n ajzuvmwn ajpo;
Filivppwn kai; h[lqomen pro;" aujtou;" eij" th;n Trw/adv a a[cri hJmerw`n
pevnte, o{pou dietrivyamen hJmevra" eJptav.
7
E
j n de; th/̀ mia/̀ tw`n sabbavtwn sunhgmevnwn hJmw`n klavsai a[rton, oJ
Pau`lo" dielevgeto aujtoi`" mevllwn ejxievnai th/̀ ejpauvrion, parevteinen
te to;n lovgon mevcri mesonuktivou. 8h\san de; lampavde" iJkanai; ejn tw/̀
uJperwv/w/ ou| h\men sunhgmevnoi. 9kaqezovmeno" dev ti" neaniva" ojnovmati
Eu[tuco" ejpi; th`" qurivdo", kataferovmeno" u{pnw/ baqei`
dialegomevnou tou` Pauvlou ejpi; plei`on, katenecqei;" ajpo; tou` u{pnou
e[pesen ajpo; tou` tristevgou kavtw kai; h[rqh nekrov". 10kataba;" de; oJ
Pau`lo" ejpevpesen aujtw/̀ kai; sumperilabw;n ei\pen: mh; qorubei`sqe, hJ
ga;r yuch; aujtou` ejn aujtw/̀ ejstin. 11ajnaba;" de; kai; klavsa" to;n a[rton
kai; geusavmeno" ejfÆ iJkanovn te oJmilhvsa" a[cri aujgh`", ou{tw"
ejxh`lqen. 12h[gagon de; to;n pai`da zw`nta kai; pareklhvqhsan ouj
metrivw".
13
hJmei`" de; proelqovnte" ejpi; to; ploi`on ajnhvcqhmen ejpi; th;n
\Asson ejkei`qen mevllonte" ajnalambavnein to;n Pau`lon: ou{tw" ga;r
diatetagmevno" h\n mevllwn aujto;" pezeuvein. 14wJ" de; sunevballen
hJmi`n eij" th;n \Asson, ajnalabovnte" aujto;n h[lqomen eij" Mitulhvnhn,
15
kakei`qen ajpopleuvsante" th/̀ ejpiouvsh/ kathnthvsamen a[ntikru"
Civou, th/̀ de; eJtevra/ parebavlomen eij" Savmon, th/̀ de; ejcomevnh/ h[lqomen
eij" Mivlhton. 16kekrivkei ga;r oJ Pau`lo" parapleu`sai th;n E
[ feson,
o{pw" mh; gevnhtai aujtw/̀ cronotribh`sai ejn th/̀ A
j siva:/ e[speuden ga;r
eij dunato;n ei[h aujtw/̀ th;n hJmevran th`" penthkosth`" genevsqai eij"
IJ erosovluma.
17
A
j po; de; th`" Milhvtou pevmya" eij" E
[ feson metekalevsato tou;"
18
presbutevrou" th`" ejkklhsiva". wJ" de; paregevnonto pro;" aujto;n
ei\pen aujtoi`": uJmei`" ejpivstasqe, ajpo; prwvth" hJmevra" ajfÆ h|" ejpevbhn
eij" th;n A
j sivan, pw`" meqÆ uJmw`n to;n pavnta crovnon ejgenovmhn,
19
douleuvwn tw/̀ kurivw/ meta; pavsh" tapeinofrosuvnh" kai; dakruvwn kai;
peirasmw`n tw`n sumbavntwn moi ejn tai`" ejpiboulai`" tw`n Ij oudaivwn,
20
wJ" oujde;n uJpesteilavmhn tw`n sumferovntwn tou` mh; ajnaggei`lai
uJmi`n kai; didavxai uJma`" dhmosiva/ kai; katÆ oi[kou", 21diamarturovmeno"
Ij oudaivoi" te kai; E
{ llhsin th;n eij" qeo;n metavnoian kai; pivstin eij"
to;n kuvrion hJmw`n Ij hsou`n. 22Kai; nu`n ijdou; dedemevno" ejgw; tw/̀
pneuvmati poreuvomai eij" Ij erousalh;m ta; ejn aujth/̀ sunanthvsonta
moi mh; eijdwv", 23plh;n o{ti to; pneu`ma to; a{gion kata; povlin
diamartuvretai moi levgon o{ti desma; kai; qlivyei" me mevnousin. 24ajllÆ
oujdeno;" lovgou poiou`mai th;n yuch;n timivan ejmautw/̀ wJ" teleiw`sai
to;n drovmon mou kai; th;n diakonivan h}n e[labon para; tou` kurivou
Ij hsou`, diamartuvrasqai to; eujaggevlion th`" cavrito" tou` qeou`.
25
Kai; nu`n ijdou; ejgw; oi\da o{ti oujkevti o[yesqe to; provswpon mou
uJmei`" pavnte" ejn oi|" dih`lqon khruvsswn th;n basileivan. 26diovti
martuvromai uJmi`n ejn th/̀ shvmeron hJmevra/ o{ti kaqarov" eijmi ajpo; tou`
ai{mato" pavntwn: 27ouj ga;r uJpesteilavmhn tou` mh; ajnaggei`lai pa`san
th;n boulh;n tou` qeou` uJmi`n. 28prosevcete eJautoi`" kai; panti; tw/̀
poimnivw,/ ejn w|/ uJma`" to; pneu`ma to; a{gion e[qeto ejpiskovpou"
poimaivnein th;n ejkklhsivan tou` qeou`, h}n periepoihvsato dia; tou`
ai{mato" tou` ijdivou. 29ejgw; oi\da o{ti eijseleuvsontai meta; th;n a[fixin
mou luvkoi barei`" eij" uJma`" mh; feidovmenoi tou` poimnivou, 30kai; ejx
uJmw`n aujtw`n ajnasthvsontai a[ndre" lalou`nte" diestrammevna tou`
ajpospa`n tou;" maqhta;" ojpivsw aujtw`n. 31dio; grhgorei`te
mnhmoneuvonte" o{ti trietivan nuvkta kai; hJmevran oujk ejpausavmhn
meta; dakruvwn nouqetw`n e{na e{kaston. 32Kai; ta; nu`n parativqemai
uJma`" tw/̀ qew/̀ kai; tw/̀ lovgw/ th`" cavrito" aujtou`, tw/̀ dunamevnw/
oijkodomh`sai kai; dou`nai th;n klhronomivan ejn toi`" hJgiasmevnoi"
pa`sin. 33ajrgurivou h] crusivou h] iJmatismou` oujdeno;" ejpequvmhsa:
34
aujtoi; ginwvskete o{ti tai`" creivai" mou kai; toi`" ou\sin metÆ ejmou`
uJphrevthsan aiJ cei`re" au|tai. 35pavnta uJpevdeixa uJmi`n o{ti ou{tw"
kopiw`nta" dei` ajntilambavnesqai tw`n ajsqenouvntwn, mnhmoneuvein te
tw`n lovgwn tou` kurivou Ij hsou` o{ti aujto;" ei\pen: makavrion ejstin
ma`llon didovnai h] lambavnein.
36
Kai; tau`ta eijpw;n qei;" ta; govnata aujtou` su;n pa`sin aujtoi`"
proshuvxato. 37iJkano;" de; klauqmo;" ejgevneto pavntwn kai;
ejpipesovnte" ejpi; to;n travchlon tou` Pauvlou katefivloun aujtovn,
38
ojdunwvmenoi mavlista ejpi; tw/̀ lovgw/ w|/ eijrhvkei, o{ti oujkevti mevllousin
to; provswpon aujtou` qewrei`n. proevpempon de; aujto;n eij" to; ploi`on.
21 JW" de; ejgevneto ajnacqh`nai hJma`" ajpospasqevnta" ajpÆ aujtw`n,
eujqudromhvsante" h[lqomen eij" th;n Kw`, th/̀ de; eJxh`" eij" th;n rJodv on
kakei`qen eij" Pavtara, 2kai; euJrovnte" ploi`on diaperw`n eij" Foinivkhn
ejpibavnte" ajnhvcqhmen. 3ajnafavnante" de; th;n Kuvpron kai;
katalipovnte" aujth;n eujwvnumon ejplevomen eij" Surivan kai;
kathvlqomen eij" Tuvron: ejkei`se ga;r to; ploi`on h\n ajpofortizovmenon
to;n govmon. 4ajneurovnte" de; tou;" maqhta;" ejpemeivnamen aujtou`
hJmevra" eJptav, oi{tine" tw/̀ Pauvlw/ e[legon dia; tou` pneuvmato" mh;
ejpibaivnein eij" IJ erosovluma. 5o{te de; ejgevneto hJma`" ejxartivsai ta;"
hJmevra", ejxelqovnte" ejporeuovmeqa propempovntwn hJma`" pavntwn su;n
gunaixi; kai; tevknoi" e{w" e[xw th`" povlew", kai; qevnte" ta; govnata ejpi;
to;n aijgialo;n proseuxavmenoi 6ajphspasavmeqa ajllhvlou" kai;
ajnevbhmen eij" to; ploi`on, ejkei`noi de; uJpevstreyan eij" ta; i[dia.
7
hJmei`" de; to;n plou`n dianuvsante" ajpo; Tuvrou kathnthvsamen eij"
PtolemaivdŸ a kai; ajspasavmenoi tou;" ajdelfou;" ejmeivnamen hJmevran
mivan parÆ aujtoi`". 8th/̀ de; ejpauvrion ejxelqovnte" h[lqomen eij"
Kaisavreian kai; eijselqovnte" eij" to;n oi\kon Filivppou tou`
eujaggelistou`, o[nto" ejk tw`n eJptav, ejmeivnamen parÆ aujtw/̀. 9touvtw/ de;
h\san qugatevre" tevssare" parqevnoi profhteuvousai. 10
E
j pimenovntwn de; hJmevra" pleivou" kath`lqen ti" ajpo; th`" Ij oudaiva"
profhvth" ojnovmati A
{ gabo", 11kai; ejlqw;n pro;" hJma`" kai; a[ra" th;n
zwvnhn tou` Pauvlou, dhvsa" eJautou` tou;" povda" kai; ta;" cei`ra"
ei\pen: tavde levgei to; pneu`ma to; a{gion: to;n a[ndra ou| ejstin hJ zwvnh
au{th, ou{tw" dhvsousin ejn
Ij erousalh;m oiJ
Ij oudai`oi kai;
12
paradwvsousin eij" cei`ra" ejqnw`n. wJ" de; hjkouvsamen tau`ta,
parekalou`men hJmei`" te kai; oiJ ejntovpioi tou` mh; ajnabaivnein aujto;n
eij" Ij erousalhvm. 13tovte ajpekrivqh oJ Pau`lo": tiv poiei`te klaivonte"
kai; sunqruvptonte" mou th;n kardivanÉ ejgw; ga;r ouj movnon deqh`nai
ajlla; kai; ajpoqanei`n eij" Ij erousalh;m eJtoivmw" e[cw uJpe;r tou`
ojnovmato" tou` kurivou
Ij hsou`. 14mh; peiqomevnou de; aujtou`
hJsucavsamen eijpovnte": tou` kurivou to; qevlhma ginevsqw.
15
Meta; de; ta;" hJmevra" tauvta" ejpiskeuasavmenoi ajnebaivnomen
eij" IJ erosovluma: 16sunh`lqon de; kai; tw`n maqhtw`n ajpo; Kaisareiva"
su;n hJmi`n, a[gonte" parÆ w|/ xenisqw`men Mnavswni tini Kuprivw,/
ajrcaivw/ maqhth/̀.
17
Genomevnwn de; hJmw`n eij" IJ erosovluma ajsmevnw" ajpedevxanto
hJma`" oiJ ajdelfoiv. 18Th/̀ de; ejpiouvsh/ eijshv/ei oJ Pau`lo" su;n hJmi`n pro;"
Ij avkwbon, pavnte" te paregevnonto oiJ presbuvteroi. 19kai;
ajspasavmeno" aujtou;" ejxhgei`to kaqÆ e}n e{kaston, w|n ejpoivhsen oJ
qeo;" ejn toi`" e[qnesin dia; th`" diakoniva" aujtou`. 20OiJ de; ajkouvsante"
ejdovxazon to;n qeo;n ei\pon te aujtw/̀: Qewrei`", ajdelfev, povsai
muriavde" eijsi;n ejn toi`" jIoudaivoi" tw`n pepisteukovtwn kai; pavnte"
zhlwtai; tou` novmou uJpavrcousin: 21kathchvqhsan de; peri; sou` o{ti
ajpostasivan didavskei" ajpo; Mwu>sevw" tou;" kata; ta; e[qnh pavnta"
Ij oudaivou" levgwn mh; peritevmnein aujtou;" ta; tevkna mhde; toi`" e[qesin
peripatei`n. 22tiv ou\n ejstinÉ pavntw" ajkouvsontai o{ti ejlhvluqa".
23
tou`to ou\n poivhson o{ soi levgomen: eijsi;n hJmi`n a[ndre" tevssare"
eujch;n e[conte" ejfÆ eJautw`n. 24touvtou" paralabw;n aJgnivsqhti su;n
aujtoi`" kai; dapavnhson ejpÆ aujtoi`" i{na xurhvsontai th;n kefalhvn, kai;
gnwvsontai pavnte" o{ti w|n kathvchntai peri; sou` oujdevn ejstin ajlla;
stoicei`" kai; aujto;" fulavsswn to;n novmon. 25peri; de; tw`n
pepisteukovtwn ejqnw`n hJmei`" ejpesteivlamen krivnante" fulavssesqai
aujtou;" tov te eijdwlovquton kai; ai|ma kai; pnikto;n kai; porneivan.
26
Tovte oJ Pau`lo" paralabw;n tou;" a[ndra" th/̀ ejcomevnh/ hJmevra/ su;n
aujtoi`" aJgnisqeiv", eijshv/ei eij" to; iJero;n diaggevllwn th;n ejkplhvrwsin
tw`n hJmerw`n tou` aJgnismou` e{w" ou| proshnevcqh uJpe;r eJno;" eJkavstou
aujtw`n hJ prosforav.
27
JW" de; e[mellon aiJ eJpta; hJmevrai suntelei`sqai, oiJ ajpo; th`"
A
j siva" Ij oudai`oi qeasavmenoi aujto;n ejn tw/̀ iJerw/̀ sunevceon pavnta to;n
o[clon kai; ejpevbalon ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra" 28kravzonte": a[ndre"
Ij srahli`tai, bohqei`te: ou|to" ejstin oJ a[nqrwpo" oJ kata; tou` laou` kai;
tou` novmou kai; tou` tovpou touvtou pavnta" pantach/̀ didavskwn, e[ti te
kai; E
{ llhna" eijshvgagen eij" to; iJero;n kai; kekoivnwken to;n a{gion
tovpon tou`ton. 29h\san ga;r proewrakovte" Trovfimon to;n E
j fevsion
ejn th/̀ povlei su;n aujtw/̀, o}n ejnovmizon o{ti eij" to; iJero;n eijshvgagen oJ
Pau`lo". 30ejkinhvqh te hJ povli" o{lh kai; ejgevneto sundromh; tou` laou`,
kai; ejpilabovmenoi tou` Pauvlou ei|lkon aujto;n e[xw tou` iJerou` kai;
eujqevw" ejkleivsqhsan aiJ quvrai. 31Zhtouvntwn te aujto;n ajpoktei`nai
ajnevbh favsi" tw/̀ ciliavrcw/ th`" speivrh" o{ti o{lh sugcuvnnetai
Ij erousalhvm. 32o}" ejxauth`" paralabw;n stratiwvta" kai;
eJkatontavrca" katevdramen ejpÆ aujtouv", oiJ de; ijdovnte" to;n cilivarcon
kai; tou;" stratiwvta" ejpauvsanto tuvptonte" to;n Pau`lon. 33tovte
ejggivsa" oJ cilivarco" ejpelavbeto aujtou` kai; ejkevleusen deqh`nai
aJluvsesi dusiv, kai; ejpunqavneto tiv" ei[h kai; tiv ejstin pepoihkwv".
34
a[lloi de; a[llo ti ejpefwvnoun ejn tw/̀ o[clw/. mh; dunamevnou de; aujtou`
gnw`nai to; ajsfale;" dia; to;n qovrubon ejkevleusen a[gesqai aujto;n eij"
th;n parembolhvn. 35o{te de; ejgevneto ejpi; tou;" ajnabaqmouv", sunevbh
bastavzesqai aujto;n uJpo; tw`n stratiwtw`n dia; th;n bivan tou` o[clou,
36
hjkolouvqei ga;r to; plh`qo" tou` laou` kravzonte": ai\re aujtovn.
37
Mevllwn te eijsavgesqai eij" th;n parembolh;n oJ Pau`lo" levgei tw/̀
ciliavrcw/: eij e[xestin moi eijpei`n ti pro;" sevÉ oJ de; e[fh: E
J llhnisti;
38
ginwvskei"É oujk a[ra su; ei\ oJ Aijguvptio" oJ pro; touvtwn tw`n hJmerw`n
ajnastatwvsa" kai; ejxagagw;n eij" th;n e[rhmon tou;" tetrakiscilivou"
a[ndra" tw`n sikarivwnÉ 39ei\pen de; oJ Pau`lo": ejgw; a[nqrwpo" mevn eijmi
Ij oudai`o", Tarseu;" th`" Kilikiva", oujk ajshvmou povlew" polivth":
devomai dev sou, ejpivtreyon moi lalh`sai pro;" to;n laovn.
40
ejpitrevyanto" de; aujtou` oJ Pau`lo" eJstw;" ejpi; tw`n ajnabaqmw`n
katevseisen th/̀ ceiri; tw/̀ law/̀. pollh`" de; sigh`" genomevnh"
prosefwvnhsen th/̀ E
J braivdŸ i dialevktw/ levgwn:
22 A
[ ndre" ajdelfoi; kai; patevre", ajkouvsate mou th`" pro;" uJma`"
nuni; ajpologiva". 2ajkouvsante" de; o{ti th/̀
E
J braivdŸ i dialevktw/
prosefwvnei aujtoi`", ma`llon parevscon hJsucivan. kai; fhsivn: 3ejgwv
eijmi ajnh;r Ij oudai`o", gegennhmevno" ejn Tarsw/̀ th`" Kilikiva",
ajnateqrammevno" de; ejn th/̀ povlei tauvth/, para; tou;" povda" Gamalih;l
pepaideumevno" kata; ajkrivbeian tou` patrwv/ou novmou, zhlwth;"
uJpavrcwn tou` qeou` kaqw;" pavnte" uJmei`" ejste shvmeron: 4o}" tauvthn
th;n oJdo;n ejdivwxa a[cri qanavtou desmeuvwn kai; paradidou;" eij"
fulaka;" a[ndra" te kai; gunai`ka", 5wJ" kai; oJ ajrciereu;" marturei` moi
kai; pa`n to; presbutevrion, parÆ w|n kai; ejpistola;" dexavmeno" pro;"
tou;" ajdelfou;" eij" Damasko;n ejporeuovmhn, a[xwn kai; tou;" ejkei`se
o[nta" dedemevnou" eij" Ij erousalh;m i{na timwrhqw`sin.
6
E
j gevneto dev moi poreuomevnw/ kai; ejggivzonti th/̀ Damaskw/̀ peri;
meshmbrivan ejxaivfnh" ejk tou` oujranou` periastravyai fw`" iJkano;n
peri; ejmev, 7e[pesa te eij" to; e[dafo" kai; h[kousa fwnh`" legouvsh"
moi: Saou;l Saouvl, tiv me diwvkei"É 8ejgw; de; ajpekrivqhn: tiv" ei\, kuvrieÉ
ei\pen te prov" me: ejgwv eijmi Ij hsou`" oJ Nazwrai`o", o}n su; diwvkei".
9
oiJ de; su;n ejmoi; o[nte" to; me;n fw`" ejqeavsanto th;n de; fwnh;n oujk
h[kousan tou` lalou`nto" moi. 10ei\pon dev: tiv poihvsw, kuvrieÉ oJ de;
kuvrio" ei\pen prov" me: ajnasta;" poreuvou eij" Damasko;n kakei` soi
lalhqhvsetai peri; pavntwn w|n tevtaktai soi poih`sai. 11wJ" de; oujk
ejnevblepon ajpo; th`" dovxh" tou` fwto;" ejkeivnou, ceiragwgouvmeno"
uJpo; tw`n sunovntwn moi h\lqon eij" Damaskovn.
12
A
J naniva" dev ti", ajnh;r eujlabh;" kata; to;n novmon, marturouvmeno"
uJpo; pavntwn tw`n katoikouvntwn Ij oudaivwn, 13ejlqw;n prov" me kai;
ejpista;" ei\pen moi: Saou;l ajdelfev, ajnavbleyon. kagw; aujth/̀ th/̀ w{ra/
ajnevbleya eij" aujtovn. 14oJ de; ei\pen: oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n
proeceirivsato se gnw`nai to; qevlhma aujtou` kai; ijdei`n to;n divkaion
kai; ajkou`sai fwnh;n ejk tou` stovmato" aujtou`, 15o{ti e[sh/ mavrtu" aujtw/̀
pro;" pavnta" ajnqrwvpou" w|n eJwrv aka" kai; h[kousa". 16kai; nu`n tiv
mevllei"É ajnasta;" bavptisai kai; ajpovlousai ta;" aJmartiva" sou
ejpikalesavmeno" to; o[noma aujtou`.
17
E
j gevneto dev moi uJpostrevyanti eij"
Ij erousalh;m kai;
proseucomevnou mou ejn tw/̀ iJerw/̀ genevsqai me ejn ejkstavsei 18kai; ijdei`n
aujto;n levgonta moi: speu`son kai; e[xelqe ejn tavcei ejx Ij erousalhvm,
diovti ouj paradevxontai sou marturivan peri; ejmou`. 19kagw; ei\pon:
kuvrie, aujtoi; ejpivstantai o{ti ejgw; h[mhn fulakivzwn kai; devrwn kata;
ta;" sunagwga;" tou;" pisteuvonta" ejpi; sev, 20kai; o{te ejxecuvnneto to;
ai|ma Stefavnou tou` mavrturo" sou, kai; aujto;" h[mhn ejfestw;" kai;
suneudokw`n kai; fulavsswn ta; iJmavtia tw`n ajnairouvntwn aujtovn. 21kai;
ei\pen prov" me: poreuvou, o{ti ejgw; eij" e[qnh makra;n ejxapostelw` se.
22
H
[ kouon de; aujtou` a[cri touvtou tou` lovgou kai; ejph`ran th;n fwnh;n
aujtw`n levgonte": ai\re ajpo; th`" gh`" to;n toiou`ton, ouj ga;r kaqh`ken
aujto;n zh`n. 23kraugazovntwn te aujtw`n kai; rJiptouvntwn ta; iJmavtia kai;
koniorto;n ballovntwn eij" to;n ajerv a, 24ejkevleusen oJ cilivarco"
eijsavgesqai aujto;n eij" th;n parembolhvn, ei[pa" mavstixin
ajnetavzesqai aujto;n i{na ejpignw/̀ diÆ h}n aijtivan ou{tw" ejpefwvnoun
aujtw/̀. 25wJ" de; proevteinan aujto;n toi`" iJma`sin, ei\pen pro;" to;n
eJstw`ta eJkatovntarcon oJ Pau`lo": eij a[nqrwpon R
J wmai`on kai;
26
ajkatavkriton e[xestin uJmi`n mastivzeinÉ
ajkouvsa" de; oJ
eJkatontavrch" proselqw;n tw/̀ ciliavrcw/ ajphvggeilen levgwn: tiv
mevllei" poiei`nÉ oJ ga;r a[nqrwpo" ou|to"
R
J wmai`o" ejstin.
27
proselqw;n de; oJ cilivarco" ei\pen aujtw/̀: levge moi, su; R
J wmai`o" ei\É
28
oJ de; e[fh: naiv. ajpekrivqh de; oJ cilivarco": ejgw; pollou` kefalaivou
th;n politeivan tauvthn ejkthsavmhn. oJ de; Pau`lo" e[fh: ejgw; de; kai;
gegevnnhmai. 29eujqevw" ou\n ajpevsthsan ajpÆ aujtou` oiJ mevllonte"
aujto;n ajnetavzein, kai; oJ cilivarco" de; ejfobhvqh ejpignou;" o{ti
R
J wmai`o" ejstin kai; o{ti aujto;n h\n dedekwv".
30
Th/̀ de; ejpauvrion boulovmeno" gnw`nai to; ajsfalev", to; tiv
kathgorei`tai uJpo; tw`n Ij oudaivwn, e[lusen aujto;n kai; ejkevleusen
sunelqei`n tou;" ajrcierei`" kai; pa`n to; sunevdrion, kai; katagagw;n
to;n Pau`lon e[sthsen eij" aujtouv".
23 A
j tenivsa" de; oJ Pau`lo" tw/̀ sunedrivw/ ei\pen: a[ndre" ajdelfoiv,
ejgw; pavsh/ suneidhvsei ajgaqh/̀ pepolivteumai tw/̀ qew/̀ a[cri tauvth" th`"
hJmevra". 2oJ de; ajrciereu;" A
J naniva" ejpevtaxen toi`" parestw`sin
aujtw/̀ tuvptein aujtou` to; stovma. 3tovte oJ Pau`lo" pro;" aujto;n ei\pen:
tuvptein se mevllei oJ qeov", toi`ce kekoniamevne: kai; su; kavqh/ krivnwn
me kata; to;n novmon kai; paranomw`n keleuvei" me tuvptesqaiÉ 4oiJ de;
parestw`te" ei\pan: to;n ajrciereva tou` qeou` loidorei`"É 5e[fh te oJ
Pau`lo": oujk h[d/ ein, ajdelfoiv, o{ti ejsti;n ajrciereuv": gevgraptai ga;r
o{ti a[rconta tou` laou` sou oujk ejrei`" kakw`".
6
Gnou;" de; oJ Pau`lo" o{ti to; e}n mevro" ejsti;n Saddoukaivwn to; de;
e{teron Farisaivwn e[krazen ejn tw/̀ sunedrivw:/ a[ndre" ajdelfoiv, ejgw;
Farisai`o" eijmi, uiJo"
; Farisaivwn, peri; ejlpivdo" kai; ajnastavsew"
nekrw`n »ejgw;¼ krivnomai. 7tou`to de; aujtou` eijpovnto" ejgevneto stavsi"
tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn kai; ejscivsqh to; plh`qo".
8
Saddoukai`oi me;n ga;r levgousin mh; ei\nai ajnavstasin mhvte a[ggelon
mhvte pneu`ma, Farisai`oi de; oJmologou`sin ta; ajmfovtera. 9ejgevneto de;
kraugh; megavlh, kai; ajnastavnte" tine;" tw`n grammatevwn tou`
mevrou" tw`n Farisaivwn diemavconto levgonte": oujde;n kako;n
euJrivskomen ejn tw/̀ ajnqrwvpw/ touvtw/: eij de; pneu`ma ejlavlhsen aujtw/̀ h]
a[ggelo"É 10Pollh`" de; ginomevnh" stavsew" fobhqei;" oJ cilivarco" mh;
diaspasqh/̀ oJ Pau`lo" uJpÆ aujtw`n ejkevleusen to; stravteuma kataba;n
aJrpavsai aujto;n ejk mevsou aujtw`n a[gein te eij" th;n parembolhvn.
11
Th/̀ de; ejpiouvsh/ nukti; ejpista;" aujtw/̀ oJ kuvrio" ei\pen: qavrsei: wJ"
ga;r diemartuvrw ta; peri; ejmou` eij" Ij erousalhvm, ou{tw se dei` kai; eij"
R
J wvmhn marturh`sai.
12
Genomevnh" de; hJmevra" poihvsante" sustrofh;n oiJ Ij oudai`oi
ajneqemavtisan eJautou;" levgonte" mhvte fagei`n mhvte piei`n e{w" ou|
ajpokteivnwsin to;n Pau`lon. 13h\san de; pleivou" tesseravkonta oiJ
tauvthn th;n sunwmosivan poihsavmenoi, 14oi{tine" proselqovnte" toi`"
ajrciereu`sin kai; toi`" presbutevroi" ei\pan: ajnaqevmati
ajneqemativsamen eJautou;" mhdeno;" geuvsasqai e{w" ou| ajpokteivnwmen
to;n Pau`lon. 15nu`n ou\n uJmei`" ejmfanivsate tw/̀ ciliavrcw/ su;n tw/̀
sunedrivw/ o{pw" katagavgh/ aujto;n eij" uJma`" wJ" mevllonta"
diaginwvskein ajkribevsteron ta; peri; aujtou`: hJmei`" de; pro; tou`
ejggivsai aujto;n e{toimoi ejsmen tou` ajnelei`n aujtovn. 16 A
j kouvsa" de; oJ
uiJo"
; th`" ajdelfh`" Pauvlou th;n ejnevdran, paragenovmeno" kai;
eijselqw;n eij" th;n parembolh;n ajphvggeilen tw/̀ Pauvlw/.
17
proskalesavmeno" de; oJ Pau`lo" e{na tw`n eJkatontarcw`n e[fh: to;n
neanivan tou`ton ajpavgage pro;" to;n cilivarcon, e[cei ga;r ajpaggei`lai
ti aujtw/̀. 18oJ me;n ou\n paralabw;n aujto;n h[gagen pro;" to;n cilivarcon
kai; fhsivn: oJ devsmio" Pau`lo" proskalesavmeno" me hjrwvthsen
tou`ton to;n neanivskon ajgagei`n pro;" se; e[conta ti lalh`sai soi.
19
ejpilabovmeno" de; th`" ceiro;" aujtou` oJ cilivarco" kai; ajnacwrhvsa"
katÆ ijdivan ejpunqavneto, tiv ejstin o} e[cei" ajpaggei`lai moiÉ 20ei\pen de;
o{ti oiJ Ij oudai`oi sunevqento tou` ejrwth`sai se o{pw" au[rion to;n
Pau`lon katagavgh/" eij" to; sunevdrion wJ" mevllon ti ajkribevsteron
punqavnesqai peri; aujtou`. 21su; ou\n mh; peisqh/̀" aujtoi`": ejnedreuvousin
ga;r aujto;n ejx aujtw`n a[ndre" pleivou" tesseravkonta, oi{tine"
ajneqemavtisan eJautou;" mhvte fagei`n mhvte piei`n e{w" ou| ajnevlwsin
aujtovn, kai; nu`n eijsin e{toimoi prosdecovmenoi th;n ajpo; sou`
ejpaggelivan. 22oJ me;n ou\n cilivarco" ajpevluse to;n neanivskon
paraggeivla" mhdeni; ejklalh`sai o{ti tau`ta ejnefavnisa" prov" me.
23
Kai; proskalesavmeno" duvo »tina;"¼ tw`n eJkatontarcw`n ei\pen:
eJtoimavsate stratiwvta" diakosivou", o{pw" poreuqw`sin e{w"
Kaisareiva", kai; iJppei`" eJbdomhvkonta kai; dexiolavbou" diakosivou"
ajpo; trivth" w{ra" th`" nuktov", 24kthvnh te parasth`sai i{na
ejpibibavsante" to;n Pau`lon diaswvswsi pro;" Fhvlika to;n hJgemovna,
25
gravya" ejpistolh;n e[cousan to;n tuvpon tou`ton: 26Klauvdio"
Lusiva" tw/̀ krativstw/ hJgemovni Fhvliki caivrein. 27To;n a[ndra tou`ton
sullhmfqevnta uJpo; tw`n jIoudaivwn kai; mevllonta ajnairei`sqai uJpÆ
aujtw`n ejpista;" su;n tw/̀ strateuvmati ejxeilavmhn maqw;n o{ti
R
J wmai`o" ejstin. 28boulovmeno" te ejpignw`nai th;n aijtivan diÆ h}n
ejnekavloun aujtw/̀, kathvgagon eij" to; sunevdrion aujtw`n 29o}n eu|ron
ejgkalouvmenon peri; zhthmavtwn tou` novmou aujtw`n, mhde;n de; a[xion
qanavtou h] desmw`n e[conta e[gklhma. 30mhnuqeivsh" dev moi ejpiboulh`"
eij" to;n a[ndra e[sesqai ejxauth`" e[pemya pro;" se; paraggeivla" kai;
toi`" kathgovroi" levgein »ta;¼ pro;" aujto;n ejpi; sou`.
31
OiJ me;n ou\n stratiw`tai kata; to; diatetagmevnon aujtoi`"
ajnalabovnte" to;n Pau`lon h[gagon dia; nukto;" eij" th;n
A
j ntipatrivda, 32th/̀ de; ejpauvrion ejas
v ante" tou;" iJppei`" ajpevrcesqai
su;n aujtw/̀ uJpevstreyan eij" th;n parembolhvn: 33oi{tine" eijselqovnte"
eij" th;n Kaisavreian kai; ajnadovnte" th;n ejpistolh;n tw/̀ hJgemovni
parevsthsan kai; to;n Pau`lon aujtw/̀. 34ajnagnou;" de; kai; ejperwthvsa"
ejk poiva" ejparceiva" ejstivn, kai; puqovmeno" o{ti ajpo; Kilikiva",
35
diakouvsomai sou, e[fh, o{tan kai; oiJ kathvgoroi sou paragevnwntai:
keleuvsa" ejn tw/̀ praitwrivw/ tou` H
J rwvd/ ou fulavssesqai aujtovn.
24 Meta; de; pevnte hJmevra" katevbh oJ ajrciereu;" A
J naniva" meta;
presbutevrwn tinw`n kai; rJhvtoro" Tertuvllou tinov", oi{tine"
ejnefavnisan tw/̀ hJgemovni kata; tou` Pauvlou. 2klhqevnto" de; aujtou`
h[rxato kathgorei`n oJ Tevrtullo" levgwn: pollh`" eijrhvnh"
tugcavnonte" dia; sou` kai; diorqwmavtwn ginomevnwn tw/̀ e[qnei touvtw/
dia; th`" sh`" pronoiva", 3pavnth/ te kai; pantacou` ajpodecovmeqa,
kravtiste Fh`lix, meta; pavsh" eujcaristiva". 4i{na de; mh; ejpi; plei`on
se ejgkovptw, parakalw` ajkou`sai se hJmw`n suntovmw" th/̀ sh/̀
ejpieikeiva./ 5euJrovnte" ga;r to;n a[ndra tou`ton loimo;n kai; kinou`nta
stavsei" pa`sin toi`"
Ij oudaivoi" toi`" kata; th;n oijkoumevnhn
prwtostavthn te th`" tw`n Nazwraivwn aiJrevsew", 6o}" kai; to; iJero;n
ejpeivrasen bebhlw`sai o}n kai; ejkrathvsamen, 8parÆ ou| dunhvsh/ aujto;"
ajnakrivna" peri; pavntwn touvtwn ejpignw`nai w|n hJmei`" kathgorou`men
aujtou`. 9sunepevqento de; kai; oiJ Ij oudai`oi favskonte" tau`ta ou{tw"
e[cein.
10
A
j pekrivqh te oJ Pau`lo" neuvsanto" aujtw/̀ tou` hJgemovno" levgein:
ejk pollw`n ejtw`n o[nta se krith;n tw/̀ e[qnei touvtw/ ejpistavmeno"
eujquvmw" ta; peri; ejmautou` ajpologou`mai, 11dunamevnou sou ejpignw`nai
o{ti ouj pleivou" eijsivn moi hJmevrai dwvdeka ajfÆ h|" ajnevbhn
proskunhvswn eij" Ij erousalhvm. 12kai; ou[te ejn tw/̀ iJerw/̀ eu|ron me
prov" tina dialegovmenon h] ejpivstasin poiou`nta o[clou ou[te ejn tai`"
sunagwgai`" ou[te kata; th;n povlin, 13oujde; parasth`sai duvnantai soi
peri; w|n nuni; kathgorou`sin mou. 14oJmologw` de; tou`to soi o{ti kata;
th;n oJdo;n h}n levgousin ai{resin, ou{tw" latreuvw tw/̀ patrwv/w/ qew/̀
pisteuvwn pa`si toi`" kata; to;n novmon kai; toi`" ejn toi`" profhvtai"
gegrammevnoi", 15ejlpivda e[cwn eij" to;n qeo;n h}n kai; aujtoi; ou|toi
prosdevcontai, ajnavstasin mevllein e[sesqai dikaivwn te kai; ajdivkwn.
16
ejn touvtw/ kai; aujto;" ajskw` ajprovskopon suneivdhsin e[cein pro;" to;n
qeo;n kai; tou;" ajnqrwvpou" dia; pantov". 17diÆ ejtw`n de; pleiovnwn
ejlehmosuvna" poihvswn eij" to; e[qno" mou paregenovmhn kai;
prosforav", 18ejn ai|" eu|ron me hJgnismevnon ejn tw/̀ iJerw/̀ ouj meta; o[clou
oujde; meta; qoruvbou, 19tine;" de; ajpo; th`" A
j siva" Ij oudai`oi, ou}" e[dei
ejpi; sou` parei`nai kai; kathgorei`n ei[ ti e[coien pro;" ejmev. 20h] aujtoi;
ou|toi eijpavtwsan tiv eu|ron ajdivkhma stavnto" mou ejpi; tou` sunedrivou,
21
h] peri; mia`" tauvth" fwnh`" h|" ejkevkraxa ejn aujtoi`" eJstw;" o{ti peri;
ajnastavsew" nekrw`n ejgw; krivnomai shvmeron ejfÆ uJmw`n.
22
ajnebavleto de; aujtou;" oJ Fh`lix, ajkribevsteron eijdw;" ta; peri; th`"
oJdou` ei[pa": o{tan Lusiva" oJ cilivarco" katabh/̀, diagnwvsomai ta; kaqÆ
uJma`": 23diataxavmeno" tw/̀ eJkatontavrch/ threi`sqai aujto;n e[cein te
a[nesin kai; mhdevna kwluvein tw`n ijdivwn aujtou` uJphretei`n aujtw/̀.
24
Meta; de; hJmevra" tina;" paragenovmeno" oJ Fh`lix su;n Drousivllh/
th/̀ ijdiva/ gunaiki; ou[sh/ Ij oudaiva/ metepevmyato to;n Pau`lon kai;
h[kousen aujtou` peri; th`" eij" Cristo;n
Ij hsou`n pivstew".
25
dialegomevnou de; aujtou` peri; dikaiosuvnh" kai; ejgkrateiva" kai; tou`
krivmato" tou` mevllonto", e[mfobo" genovmeno" oJ Fh`lix ajpekrivqh: to;
nu`n e[con poreuvou, kairo;n de; metalabw;n metakalevsomai se, 26a{ma
kai; ejlpivzwn o{ti crhvmata doqhvsetai aujtw/̀ uJpo; tou` Pauvlou: dio; kai;
puknovteron aujto;n metapempovmeno" wJmivlei aujtw/̀.
27
Dietiva" de; plhrwqeivsh" e[laben diavdocon oJ Fh`lix Povrkion
Fh`ston, qevlwn te cavrita kataqevsqai toi`" Ij oudaivoi" oJ Fh`lix
katevlipe to;n Pau`lon dedemevnon.
25 Fh`sto" ou\n ejpiba;" th/̀ ejparceiva/ meta; trei`" hJmevra" ajnevbh
eij"
IJ erosovluma ajpo; Kaisareiva", 2ejnefavnisan te aujtw/̀ oiJ
ajrcierei`" kai; oiJ prw`toi tw`n Ij oudaivwn kata; tou` Pauvlou kai;
parekavloun aujto;n 3aijtouvmenoi cavrin katÆ aujtou` o{pw"
metapevmyhtai aujto;n eij" Ij erousalhvm, ejnevdran poiou`nte" ajnelei`n
aujto;n kata; th;n oJdovn. 4oJ me;n ou\n Fh`sto" ajpekrivqh threi`sqai to;n
Pau`lon eij" Kaisavreian, eJauto;n de; mevllein ejn tavcei ejkporeuvesqai:
5
oiJ ou\n ejn uJmi`n, fhsivn, dunatoi; sugkatabavnte" ei[ tiv ejstin ejn tw/̀
ajndri; a[topon kathgoreivtwsan aujtou`.
6
Diatrivya" de; ejn aujtoi`" hJmevra" ouj pleivou" ojktw; h] devka,
kataba;" eij" Kaisavreian, th/̀ ejpauvrion kaqivsa" ejpi; tou` bhvmato"
ejkevleusen to;n Pau`lon ajcqh`nai. 7paragenomevnou de; aujtou`
perievsthsan aujto;n oiJ ajpo;
IJ erosoluvmwn katabebhkovte"
Ij oudai`oi polla; kai; bareva aijtiwvmata katafevronte" a} oujk i[scuon
ajpodei`xai, 8tou` Pauvlou ajpologoumevnou o{ti ou[te eij" to;n novmon tw`n
Ij oudaivwn ou[te eij" to; iJero;n ou[te eij" Kaivsara ti h{marton. 9 JO
Fh`sto" de; qevlwn toi`" Ij oudaivoi" cavrin kataqevsqai ajpokriqei;" tw/̀
Pauvlw/ ei\pen: qevlei" eij" IJ erosovluma ajnaba;" ejkei` peri; touvtwn
kriqh`nai ejpÆ ejmou`É 10ei\pen de; oJ Pau`lo": ejpi; tou` bhvmato" Kaivsaro"
eJstwv" eijmi, ou| me dei` krivnesqai. Ij oudaivou" oujde;n hjdivkhsa wJ" kai;
su; kavllion ejpiginwvskei". 11eij me;n ou\n ajdikw` kai; a[xion qanavtou
pevpraca ti, ouj paraitou`mai to; ajpoqanei`n: eij de; oujdevn ejstin w|n
ou|toi kathgorou`sin mou, oujdeiv" me duvnatai aujtoi`" carivsasqai:
Kaivsara ejpikalou`mai. 12tovte oJ Fh`sto" sullalhvsa" meta; tou`
sumboulivou ajpekrivqh: Kaivsara ejpikevklhsai, ejpi; Kaivsara
poreuvsh/.
13
H
J merw`n de; diagenomevnwn tinw`n A
j grivppa" oJ basileu;" kai;
Bernivkh kathvnthsan eij" Kaisavreian ajspasavmenoi to;n Fh`ston.
14
wJ" de; pleivou" hJmevra" dievtribon ejkei`, oJ Fh`sto" tw/̀ basilei`
ajnevqeto ta; kata; to;n Pau`lon levgwn: ajnhvr tiv" ejstin
kataleleimmevno" uJpo; Fhvliko" devsmio", 15peri; ou| genomevnou mou
eij" IJ erosovluma ejnefavnisan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tw`n
Ij oudaivwn aijtouvmenoi katÆ aujtou` katadivkhn. 16pro;" ou}" ajpekrivqhn
o{ti oujk e[stin e[qo" R
J wmaivoi" carivzesqai tina a[nqrwpon pri;n h] oJ
kathgorouvmeno" kata; provswpon e[coi tou;" kathgovrou" tovpon te
ajpologiva" lavboi peri; tou` ejgklhvmato". 17sunelqovntwn ou\n »aujtw`n¼
ejnqavde ajnabolh;n mhdemivan poihsavmeno" th/̀ eJxh`" kaqivsa" ejpi; tou`
bhvmato" ejkevleusa ajcqh`nai to;n a[ndra: 18peri; ou| staqevnte" oiJ
kathvgoroi oujdemivan aijtivan e[feron w|n ejgw; uJpenovoun ponhrw`n,
19
zhthvmata dev tina peri; th`" ijdiva" deisidaimoniva" ei\con pro;"
aujto;n kai; periv tino" Ij hsou` teqnhkovto" o}n e[fasken oJ Pau`lo"
zh`n. 20ajporouvmeno" de; ejgw; th;n peri; touvtwn zhvthsin e[legon eij
bouvloito poreuvesqai eij"
IJ erosovluma kakei` krivnesqai peri;
21
touvtwn. tou` de; Pauvlou ejpikalesamevnou thrhqh`nai aujto;n eij" th;n
tou` Sebastou` diavgnwsin, ejkevleusa threi`sqai aujto;n e{w" ou|
ajnapevmyw aujto;n pro;" Kaivsara. 22 A
j grivppa" de; pro;" to;n Fh`ston:
ejboulovmhn kai; aujto;" tou` ajnqrwvpou ajkou`sai. au[rion, fhsivn, ajkouvsh/
aujtou`.
23
Th/̀ ou\n ejpauvrion ejlqovnto" tou` A
j grivppa kai; th`" Bernivkh" meta;
pollh`" fantasiva" kai; eijselqovntwn eij" to; ajkroathvrion suvn te
ciliavrcoi" kai; ajndravsin toi`" katÆ ejxoch;n th`" povlew" kai;
keleuvsanto" tou` Fhvstou h[cqh oJ Pau`lo". 24kaiv fhsin oJ Fh`sto":
A
j grivppa basileu` kai; pavnte" oiJ sumparovnte" hJmi`n a[ndre",
qewrei`te tou`ton peri; ou| a{pan to; plh`qo" tw`n Ij oudaivwn ejnevtucon
moi e[n te IJ erosoluvmoi" kai; ejnqavde bow`nte" mh; dei`n aujto;n zh`n
mhkevti. 25ejgw; de; katelabovmhn mhde;n a[xion aujto;n qanavtou
pepracevnai, aujtou` de; touvtou ejpikalesamevnou to;n Sebasto;n
e[krina pevmpein. 26peri; ou| ajsfalev" ti gravyai tw/̀ kurivw/ oujk e[cw, dio;
prohvgagon aujto;n ejfÆ uJmw`n kai; mavlista ejpi; sou`, basileu`
A
j grivppa, o{pw" th`" ajnakrivsew" genomevnh" scw` tiv gravyw: 27a[logon
gavr moi dokei` pevmponta devsmion mh; kai; ta;" katÆ aujtou` aijtiva"
shma`nai.
26 A
j grivppa" de; pro;" to;n Pau`lon e[fh: ejpitrevpetai soi peri;
seautou` levgein. tovte oJ Pau`lo" ejkteivna" th;n cei`ra ajpelogei`to:
2
Peri; pavntwn w|n ejgkalou`mai uJpo; Ij oudaivwn, basileu` A
j grivppa,
h{ghmai ejmauto;n makavrion ejpi; sou` mevllwn shvmeron ajpologei`sqai
3
mavlista gnwvsthn o[nta se pavntwn tw`n kata; jIoudaivou" ejqw`n te
kai; zhthmavtwn, dio; devomai makroquvmw" ajkou`sai mou. 4Th;n me;n ou\n
bivwsin mou »th;n¼ ejk neovthto" th;n ajpÆ ajrch`" genomevnhn ejn tw/̀ e[qnei
mou e[n te
IJ erosoluvmoi" i[sasi pavnte" »oiJ¼
Ij oudai`oi
5
proginwvskonte" me a[nwqen, eja;n qevlwsi marturei`n, o{ti kata; th;n
ajkribestavthn ai{resin th`" hJmetevra" qrhskeiva" e[zhsa Farisai`o".
6
kai; nu`n ejpÆ ejlpivdi th`" eij" tou;" patevra" hJmw`n ejpaggeliva"
genomevnh" uJpo; tou` qeou` e{sthka krinovmeno", 7eij" h}n to;
dwdekavfulon hJmw`n ejn ejkteneiva/ nuvkta kai; hJmevran latreu`on ejlpivzei
katanth`sai, peri; h|" ejlpivdo" ejgkalou`mai uJpo; Ij oudaivwn, basileu`.
8
tiv a[piston krivnetai parÆ uJmi`n eij oJ qeo;" nekrou;" ejgeivreiÉ 9 E
j gw; me;n
ou\n e[doxa ejmautw/̀ pro;" to; o[noma Ij hsou` tou` Nazwraivou dei`n
polla; ejnantiva pra`xai, 10o} kai; ejpoivhsa ejn IJ erosoluvmoi", kai;
pollouv" te tw`n aJgivwn ejgw; ejn fulakai`" katevkleisa th;n para; tw`n
ajrcierevwn ejxousivan labw;n ajnairoumevnwn te aujtw`n kathvnegka
yh`fon. 11kai; kata; pavsa" ta;" sunagwga;" pollavki" timwrw`n aujtou;"
hjnavgkazon blasfhmei`n perissw`" te ejmmainovmeno" aujtoi`" ejdivwkon
e{w" kai; eij" ta;" e[xw povlei".
12
E
j n oi|" poreuovmeno" eij" th;n Damasko;n metÆ ejxousiva" kai;
ejpitroph`" th`" tw`n ajrcierevwn 13hJmevra" mevsh" kata; th;n oJdo;n
ei\don, basileu`, oujranovqen uJpe;r th;n lamprovthta tou` hJlivou
perilavmyan me fw`" kai; tou;" su;n ejmoi; poreuomevnou". 14pavntwn te
katapesovntwn hJmw`n eij" th;n gh`n h[kousa fwnh;n levgousan prov" me
th/̀ E
J braivdŸ i dialevktw/: Saou;l Saouvl, tiv me diwvkei"É sklhrovn soi
pro;" kevntra laktivzein. 15ejgw; de; ei\pa: tiv" ei\, kuvrieÉ oJ de; kuvrio"
ei\pen: ejgwv eijmi Ij hsou`" o}n su; diwvkei". 16ajlla; ajnavsthqi kai; sth`qi
ejpi; tou;" povda" sou: eij" tou`to ga;r w[fqhn soi, proceirivsasqai se
uJphrevthn kai; mavrtura w|n te ei\de" »me¼ w|n te ojfqhvsomai soi,
17
ejxairouvmeno" se ejk tou` laou` kai; ejk tw`n ejqnw`n eij" ou}" ejgw;
ajpostevllw se 18ajnoi`xai ojfqalmou;" aujtw`n, tou` ejpistrevyai ajpo;
skovtou" eij" fw`" kai; th`" ejxousiva" tou` satana` ejpi; to;n qeovn, tou`
labei`n aujtou;" a[fesin aJmartiw`n kai; klh`ron ejn toi`" hJgiasmevnoi"
pivstei th/̀ eij" ejmev.
19
{Oqen, basileu` jAgrivppa, oujk ejgenovmhn ajpeiqh;" th/̀ oujranivw/
ojptasiva/ 20ajlla; toi`" ejn Damaskw/̀ prw`ton te kai; IJ erosoluvmoi",
pa`san te th;n cwvran th`" Ij oudaiva" kai; toi`" e[qnesin ajphvggellon
metanoei`n kai; ejpistrevfein ejpi; to;n qeovn, a[xia th`" metanoiva" e[rga
pravssonta". 21e{neka touvtwn me Ij oudai`oi sullabovmenoi »o[nta¼ ejn
tw/̀ iJerw/̀ ejpeirw`nto diaceirivsasqai. 22ejpikouriva" ou\n tucw;n th`"
ajpo; tou` qeou` a[cri th`" hJmevra" tauvth" e{sthka marturovmeno" mikrw/̀
te kai; megavlw/ oujde;n ejkto;" levgwn w|n te oiJ profh`tai ejlavlhsan
mellovntwn givnesqai kai; Mwu>sh`", 23eij paqhto;" oJ cristov", eij
prw`to" ejx ajnastavsew" nekrw`n fw`" mevllei kataggevllein tw/̀ te law/̀
kai; toi`" e[qnesin.
24
Tau`ta de; aujtou` ajpologoumevnou oJ Fh`sto" megavlh/ th/̀ fwnh/̀
fhsin: maivnh/, Pau`le: ta; pollav se gravmmata eij" manivan
peritrevpei. 25oJ de; Pau`lo": ouj maivnomai, fhsivn, kravtiste Fh`ste,
ajlla; ajlhqeiva" kai; swfrosuvnh" rJhm
v ata ajpofqevggomai.
26
ejpivstatai ga;r peri; touvtwn oJ basileu;" pro;" o}n kai;
parrhsiazovmeno" lalw`, lanqavnein ga;r aujtovn »ti¼ touvtwn ouj
peivqomai oujqevn: ouj gavr ejstin ejn gwniva/ pepragmevnon tou`to.
27
pisteuvei", basileu`
A
j grivppa, toi`" profhvtai"É oi\da o{ti
pisteuvei". 28oJ de; A
j grivppa" pro;" to;n Pau`lon: ejn ojlivgw/ me
peivqei" Cristiano;n poih`sai. 29oJ de; Pau`lo": eujxaivmhn a]n tw/̀ qew/̀
kai; ejn ojlivgw/ kai; ejn megavlw/ ouj movnon se; ajlla; kai; pavnta" tou;"
ajkouvonta" mou shvmeron genevsqai toiouvtou" oJpoi`o" kai; ejgwv eijmi
parekto;" tw`n desmw`n touvtwn.
30
A
j nevsth te oJ basileu;" kai; oJ hJgemw;n h{ te Bernivkh kai; oiJ
sugkaqhvmenoi aujtoi`", 31kai; ajnacwrhvsante" ejlavloun pro;"
ajllhvlou" levgonte" o{ti oujde;n qanavtou h] desmw`n a[xion »ti¼ pravssei
oJ a[nqrwpo" ou|to". 32 A
j grivppa" de; tw/̀ Fhvstw/ e[fh: ajpoleluvsqai
ejduvnato oJ a[nqrwpo" ou|to" eij mh; ejpekevklhto Kaivsara.
27 JW" de; ejkrivqh tou` ajpoplei`n hJma`" eij" th;n Ij talivan,
paredivdoun tovn te Pau`lon kaiv tina" eJtevrou" desmwvta"
eJkatontavrch/ ojnovmati Ij oulivw/ speivrh" Sebasth`". 2ejpibavnte" de;
ploivw/ A
j dramutthnw/̀ mevllonti plei`n eij" tou;" kata; th;n A
j sivan
tovpou" ajnhvcqhmen o[nto" su;n hJmi`n A
j ristavrcou Makedovno"
3
Qessalonikevw".
th/̀ te eJtevra/ kathvcqhmen eij" Sidw`na,
filanqrwvpw" te oJ jIouvlio" tw/̀ Pauvlw/ crhsavmeno" ejpevtreyen pro;"
tou;" fivlou" poreuqevnti ejpimeleiva" tucei`n. 4kakei`qen ajnacqevnte"
uJpepleuvsamen th;n Kuvpron dia; to; tou;" ajnevmou" ei\nai ejnantivou",
5
tov te pevlago" to; kata; th;n Kilikivan kai; Pamfulivan
diapleuvsante" kathvlqomen eij" Muvra th`" Lukiva". 6Kakei` euJrw;n oJ
eJkatontavrch" ploi`on A
j lexandri`non plevon eij" th;n Ij talivan
ejnebivbasen hJma`" eij" aujtov. 7ejn iJkanai`" de; hJmevrai" braduploou`nte"
kai; movli" genovmenoi kata; th;n Knivdon, mh; prosew`nto" hJma`" tou`
ajnevmou uJpepleuvsamen th;n Krhvthn kata; Salmwvnhn, 8movli" te
paralegovmenoi aujth;n h[lqomen eij" tovpon tina; kalouvmenon Kalou;"
limevna" w|/ ejggu;" povli" h\n Lasaiva.
9
JIkanou` de; crovnou diagenomevnou kai; o[nto" h[dh ejpisfalou`" tou`
ploo;" dia; to; kai; th;n nhsteivan h[dh parelhluqevnai parhv/nei oJ
Pau`lo" 10levgwn aujtoi`": a[ndre", qewrw` o{ti meta; u{brew" kai; pollh`"
zhmiva" ouj movnon tou` fortivou kai; tou` ploivou ajlla; kai; tw`n yucw`n
hJmw`n mevllein e[sesqai to;n plou`n. 11oJ de; eJkatontavrch" tw/̀
kubernhvth/ kai; tw/̀ nauklhvrw/ ma`llon ejpeivqeto h] toi`" uJpo; Pauvlou
legomevnoi". 12ajneuqevtou de; tou` limevno" uJpavrconto" pro;"
paraceimasivan oiJ pleivone" e[qento boulh;n ajnacqh`nai ejkei`qen, ei[
pw" duvnainto katanthvsante" eij" Foivnika paraceimavsai limevna
th`" Krhvth" blevponta kata; livba kai; kata; cw`ron.
13
U
J popneuvsanto" de; novtou dovxante" th`" proqevsew"
kekrathkevnai, a[rante" a\sson parelevgonto th;n Krhvthn. 14metÆ ouj
polu; de; e[balen katÆ aujth`" a[nemo" tufwniko;" oJ kalouvmeno"
eujrakuvlwn: 15sunarpasqevnto" de; tou` ploivou kai; mh; dunamevnou
ajntofqalmei`n tw/̀ ajnevmw/ ejpidovnte" ejferovmeqa. 16nhsivon dev ti
uJpodramovnte" kalouvmenon Kau`da ijscuvsamen movli" perikratei`"
genevsqai th`" skavfh", 17h}n a[rante" bohqeivai" ejcrw`nto
uJpozwnnuvnte" to; ploi`on, fobouvmenoi te mh; eij" th;n Suvrtin
ejkpevswsin, calavsante" to; skeu`o", ou{tw" ejfevronto. 18sfodrw`" de;
ceimazomevnwn hJmw`n th/̀ eJxh`" ejkbolh;n ejpoiou`nto 19kai; th/̀ trivth/
aujtovceire" th;n skeuh;n tou` ploivou e[rriyan. 20mhvte de; hJlivou mhvte
a[strwn ejpifainovntwn ejpi; pleivona" hJmevra", ceimw`no" te oujk
ojlivgou ejpikeimevnou, loipo;n perih/rei`to ejlpi;" pa`sa tou` swvz
/ esqai
hJma`".
21
Pollh`" te ajsitiva" uJparcouvsh" tovte staqei;" oJ Pau`lo" ejn
mevsw/ aujtw`n ei\pen: e[dei mevn, w\ a[ndre", peiqarchvsanta" moi mh;
ajnavgesqai ajpo; th`" Krhvth" kerdh`sai te th;n u{brin tauvthn kai; th;n
zhmivan. 22kai; ta; nu`n parainw` uJma`" eujqumei`n: ajpobolh; ga;r yuch`"
oujdemiva e[stai ejx uJmw`n plh;n tou` ploivou. 23parevsth gavr moi tauvth/
th/̀ nukti; tou` qeou`, ou| eijmi »ejgwv¼ w|/ kai; latreuvw, a[ggelo" 24levgwn:
mh; fobou`, Pau`le, Kaivsari se dei` parasth`nai, kai; ijdou; kecavristai
soi oJ qeo;" pavnta" tou;" plevonta" meta; sou`. 25dio; eujqumei`te,
a[ndre": pisteuvw ga;r tw/̀ qew/̀ o{ti ou{tw" e[stai kaqÆ o}n trovpon
lelavlhtai moi. 26eij" nh`son dev tina dei` hJma`" ejkpesei`n.
27
JW" de; tessareskaidekavth nu;x ejgevneto diaferomevnwn hJmw`n ejn
tw/̀ A
j driva,/ kata; mevson th`" nukto;" uJpenovoun oiJ nau`tai prosavgein
tina; aujtoi`" cwvran. 28kai; bolivsante" eu|ron ojrguia;" ei[kosi, bracu;
de; diasthvsante" kai; pavlin bolivsante" eu|ron ojrguia;" dekapevnte:
29
fobouvmenoi te mhv pou kata; tracei`" tovpou" ejkpevswmen, ejk
pruvmnh" rJivyante" ajgkuvra" tevssara" hjuvconto hJmevran genevsqai.
30
Tw`n de; nautw`n zhtouvntwn fugei`n ejk tou` ploivou kai; calasavntwn
th;n skavfhn eij" th;n qavlassan profavsei wJ" ejk prwvr/ h" ajgkuvra"
mellovntwn ejkteivnein, 31ei\pen oJ Pau`lo" tw/̀ eJkatontavrch/ kai; toi`"
stratiwvtai": eja;n mh; ou|toi meivnwsin ejn tw/̀ ploivw,/ uJmei`" swqh`nai ouj
duvnasqe. 32tovte ajpevkoyan oiJ stratiw`tai ta; scoiniva th`" skavfh"
kai; ei[asan aujth;n ejkpesei`n.
33
A
[ cri de; ou| hJmevra h[mellen givnesqai, parekavlei oJ Pau`lo"
a{panta" metalabei`n trofh`" levgwn: tessareskaidekavthn shvmeron
hJmevran prosdokw`nte" a[sitoi diatelei`te mhqe;n proslabovmenoi.
34
dio; parakalw` uJma`" metalabei`n trofh`": tou`to ga;r pro;" th`"
uJmetevra" swthriva" uJpavrcei, oujdeno;" ga;r uJmw`n qri;x ajpo; th`"
kefalh`" ajpolei`tai. 35ei[pa" de; tau`ta kai; labw;n a[rton
eujcarivsthsen tw/̀ qew/̀ ejnwvpion pavntwn kai; klavsa" h[rxato ejsqivein.
36
eu[qumoi de; genovmenoi pavnte" kai; aujtoi; proselavbonto trofh`".
37
h[meqa de; aiJ pa`sai yucai; ejn tw/̀ ploivw/ diakovsiai eJbdomhvkonta e{x.
38
koresqevnte" de; trofh`" ejkouvfizon to; ploi`on ejkballovmenoi to;n
si`ton eij" th;n qavlassan.
39
{Ote de; hJmevra ejgevneto, th;n gh`n oujk ejpegivnwskon, kovlpon dev tina
katenovoun e[conta aijgialo;n eij" o}n ejbouleuvonto eij duvnainto ejxw`sai
to; ploi`on. 40kai; ta;" ajgkuvra" perielovnte" ei[wn eij" th;n qavlassan,
a{ma ajnevnte" ta;" zeukthriva" tw`n phdalivwn kai; ejpavrante" to;n
ajrtevmwna th/̀ pneouvsh/ katei`con eij" to;n aijgialovn. 41peripesovnte"
de; eij" tovpon diqavlasson ejpevkeilan th;n nau`n kai; hJ me;n prw/̀ra
ejreivsasa e[meinen ajsavleuto", hJ de; pruvmna ejluveto uJpo; th`" biva"
»tw`n kumavtwn¼. 42Tw`n de; stratiwtw`n boulh; ejgevneto i{na tou;"
desmwvta" ajpokteivnwsin, mhv ti" ejkkolumbhvsa" diafuvgh/. 43oJ de;
eJkatontavrch" boulovmeno" diasw`sai to;n Pau`lon ejkwvlusen aujtou;"
tou` boulhvmato", ejkevleusen te tou;" dunamevnou" kolumba`n
ajporivyanta" prwvtou" ejpi; th;n gh`n ejxievnai 44kai; tou;" loipou;" ou}"
me;n ejpi; sanivsin, ou}" de; ejpiv tinwn tw`n ajpo; tou` ploivou. kai; ou{tw"
ejgevneto pavnta" diaswqh`nai ejpi; th;n gh`n.
28 Kai; diaswqevnte" tovte ejpevgnwmen o{ti Melivth hJ nh`so"
kalei`tai. 2oi{ te bavrbaroi parei`con ouj th;n tucou`san filanqrwpivan
hJmi`n, a{yante" ga;r pura;n proselavbonto pavnta" hJma`" dia; to;n
uJeto;n to;n ejfestw`ta kai; dia; to; yu`co". 3Sustrevyanto" de; tou`
Pauvlou frugavnwn ti plh`qo" kai; ejpiqevnto" ejpi; th;n puravn, e[cidna
ajpo; th`" qevrmh" ejxelqou`sa kaqh`yen th`" ceiro;" aujtou`. 4wJ" de; ei\don
oiJ bavrbaroi kremavmenon to; qhrivon ejk th`" ceiro;" aujtou`, pro;"
ajllhvlou" e[legon: pavntw" foneuv" ejstin oJ a[nqrwpo" ou|to" o}n
diaswqevnta ejk th`" qalavssh" hJ divkh zh`n oujk ei[asen. 5oJ me;n ou\n
ajpotinavxa" to; qhrivon eij" to; pu`r e[paqen oujde;n kakovn, 6oiJ de;
prosedovkwn aujto;n mevllein pivmprasqai h] katapivptein a[fnw
nekrovn. ejpi; polu; de; aujtw`n prosdokwvntwn kai; qewrouvntwn mhde;n
a[topon eij" aujto;n ginovmenon metabalovmenoi e[legon aujto;n ei\nai
qeovn. 7 E
j n de; toi`" peri; to;n tovpon ejkei`non uJph`rcen cwriva tw/̀ prwvtw/
th`" nhvsou ojnovmati Poplivw,/ o}" ajnadexavmeno" hJma`" trei`" hJmevra"
filofrovnw" ejxevnisen. 8ejgevneto de; to;n patevra tou` Poplivou
puretoi`" kai; dusenterivw/ sunecovmenon katakei`sqai, pro;" o}n oJ
Pau`lo" eijselqw;n kai; proseuxavmeno" ejpiqei;" ta;" cei`ra" aujtw/̀
ijas
v ato aujtovn. 9touvtou de; genomevnou kai; oiJ loipoi; oiJ ejn th/̀ nhvsw/
e[conte" ajsqeneiva" proshvrconto kai; ejqerapeuvonto, 10oi} kai;
pollai`" timai`" ejtivmhsan hJma`" kai; ajnagomevnoi" ejpevqento ta; pro;"
ta;" creiva".
11
Meta; de; trei`" mh`na" ajnhvcqhmen ejn ploivw/ parakeceimakovti ejn
th/̀ nhvsw/,
A
j lexandrivnw/, parashvmw/ Dioskouvroi". 12kai;
katacqevnte" eij" Surakouvsa" ejpemeivnamen hJmevra" trei`", 13o{qen
perielovnte" kathnthvsamen eij" R
J hvgion. kai; meta; mivan hJmevran
ejpigenomevnou novtou deuterai`oi h[lqomen eij" Potiovlou", 14ou|
euJrovnte" ajdelfou;" pareklhvqhmen parÆ aujtoi`" ejpimei`nai hJmevra"
eJptav: kai; ou{tw" eij" th;n R
J wvmhn h[lqamen. 15kakei`qen oiJ ajdelfoi;
ajkouvsante" ta; peri; hJmw`n h\lqan eij" ajpavnthsin hJmi`n a[cri A
j ppivou
fovrou kai; Triw`n tabernw`n, ou}" ijdw;n oJ Pau`lo" eujcaristhvsa" tw/̀
qew/̀ e[labe qavrso".
16
{Ote de; eijshvlqomen eij" R
J wvmhn, ejpetravph tw/̀ Pauvlw/ mevnein
kaqÆ eJauto;n su;n tw/̀ fulavssonti aujto;n stratiwvth/.
17
E
j gevneto de; meta; hJmevra" trei`" sugkalevsasqai aujto;n tou;"
o[nta" tw`n Ij oudaivwn prwvtou": sunelqovntwn de; aujtw`n e[legen pro;"
aujtouv": ejgwv, a[ndre" ajdelfoiv, oujde;n ejnantivon poihvsa" tw/̀ law/̀ h]
toi`" e[qesi toi`" patrwvo/ i" devsmio" ejx IJ erosoluvmwn paredovqhn eij"
ta;" cei`ra" tw`n R
J wmaivwn, 18oi{tine" ajnakrivnante" me ejbouvlonto
ajpolu`sai dia; to; mhdemivan aijtivan qanavtou uJpavrcein ejn ejmoiv.
19
ajntilegovntwn de; tw`n jIoudaivwn hjnagkavsqhn ejpikalevsasqai
Kaivsara oujc wJ" tou` e[qnou" mou e[cwn ti kathgorei`n. 20dia; tauvthn
ou\n th;n aijtivan parekavlesa uJma`" ijdei`n kai; proslalh`sai, e{neken
ga;r th`" ejlpivdo" tou` Ij srah;l th;n a{lusin tauvthn perivkeimai. 21oiJ
de; pro;" aujto;n ei\pan: hJmei`" ou[te gravmmata peri; sou` ejdexavmeqa
ajpo; th`"
Ij oudaiva" ou[te paragenovmeno" ti" tw`n ajdelfw`n
ajphvggeilen h] ejlavlhsen ti peri; sou` ponhrovn. 22ajxiou`men de; para;
sou` ajkou`sai a} fronei`", peri; me;n ga;r th`" aiJrevsew" tauvth"
gnwsto;n hJmi`n ejstin o{ti pantacou` ajntilevgetai.
23
Taxavmenoi de; aujtw/̀ hJmevran h\lqon pro;" aujto;n eij" th;n xenivan
pleivone" oi|" ejxetivqeto diamarturovmeno" th;n basileivan tou` qeou`,
peivqwn te aujtou;" peri; tou` Ij hsou` ajpov te tou` novmou Mwu>sevw" kai;
tw`n profhtw`n, ajpo; prwi;Ÿ e{w" eJspevra". 24kai; oiJ me;n ejpeivqonto toi`"
legomevnoi", oiJ de; hjpivstoun: 25ajsuvmfwnoi de; o[nte" pro;" ajllhvlou"
ajpeluvonto eijpovnto" tou` Pauvlou rJhm
` a e{n, o{ti kalw`" to; pneu`ma to;
a{gion ejlavlhsen dia; H
j saivoŸ u tou` profhvtou pro;" tou;" patevra"
26
uJmw`n levgwn:
poreuvqhti pro;" to;n lao;n tou`ton kai; eijpovn:
ajkoh`/ ajkouvsete kai; ouj mh; sunh`te
kai; blevponte" blevyete kai; ouj mh; i[dhte:
27
ejpacuvnqh ga;r hJ kardiva tou` laou` touvtou
kai; toi`" wjsi;n barevw" h[kousan
kai; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n ejkavmmusan:
mhvpote i[dwsin toi`" ojfqalmoi`"
kai; toi`" wjsi;n ajkouvswsin
kai; th/̀ kardiva/ sunw`sin kai; ejpistrevywsin,
kai; ijavsomai aujtouv".
28
gnwsto;n ou\n e[stw uJmi`n o{ti toi`" e[qnesin ajpestavlh tou`to to;
swthvrion tou` qeou`: aujtoi; kai; ajkouvsontai.
30
E
j nevmeinen de; dietivan o{lhn ejn ijdivw/ misqwvmati kai; ajpedevceto
pavnta" tou;" eijsporeuomevnou" pro;" aujtovn, 31khruvsswn th;n
basileivan tou` qeou` kai; didavskwn ta; peri; tou` kurivou jIhsou`
Cristou` meta; pavsh" parrhsiva" ajkwluvtw".
ROS RWMAIOUS
1 Pau`lo" dou`lo" Cristou`
Ij hsou`, klhto;" ajpovstolo"
2
ajfwrismevno" eij" eujaggevlion qeou`, o} proephggeivlato dia; tw`n
profhtw`n aujtou` ejn grafai`" aJgivai" 3peri; tou` uiJou` aujtou` tou`
genomevnou ejk spevrmato" Daui;d kata; savrka, 4tou` oJrisqevnto" uiJou`
qeou` ejn dunavmei kata; pneu`ma aJgiwsuvnh" ejx ajnastavsew" nekrw`n,
Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n, 5diÆ ou| ejlavbomen cavrin kai;
ajpostolh;n eij" uJpakoh;n pivstew" ejn pa`sin toi`" e[qnesin uJpe;r tou`
ojnovmato" aujtou`, 6ejn oi|" ejste kai; uJmei`" klhtoi; Ij hsou` Cristou`,
7
pa`sin toi`" ou\sin ejn R
J wvmh/ ajgaphtoi`" qeou`, klhtoi`" aJgivoi",
cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou`
Cristou`.
8
Prw`ton me;n eujcaristw` tw/̀ qew/̀ mou dia; Ij hsou` Cristou` peri;
pavntwn uJmw`n o{ti hJ pivsti" uJmw`n kataggevlletai ejn o{lw/ tw/̀ kovsmw/.
9
mavrtu" gavr mouv ejstin oJ qeov", w|/ latreuvw ejn tw/̀ pneuvmati mou ejn tw/̀
eujaggelivw/ tou` uiJou` aujtou`, wJ" ajdialeivptw" mneivan uJmw`n poiou`mai
10
pavntote ejpi; tw`n proseucw`n mou deovmeno" ei[ pw" h[dh pote;
eujodwqhvsomai ejn tw/̀ qelhvmati tou` qeou` ejlqei`n pro;" uJma`".
11
ejpipoqw` ga;r ijdei`n uJma`", i{na ti metadw` cavrisma uJmi`n
pneumatiko;n eij" to; sthricqh`nai uJma`", 12tou`to dev ejstin
sumparaklhqh`nai ejn uJmi`n dia; th`" ejn ajllhvloi" pivstew" uJmw`n te kai;
ejmou`. 13ouj qevlw de; uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, o{ti pollavki" proeqevmhn
ejlqei`n pro;" uJma`", kai; ejkwluvqhn a[cri tou` deu`ro, i{na tina; karpo;n
{ llhsin te
scw` kai; ejn uJmi`n kaqw;" kai; ejn toi`" loipoi`" e[qnesin. 14 E
kai; barbavroi", sofoi`" te kai; ajnohvtoi" ojfeilevth" eijmiv, 15ou{tw" to;
katÆ ejme; provqumon kai; uJmi`n toi`" ejn R
J wvmh/ eujaggelivsasqai.
16
Ouj ga;r ejpaiscuvnomai to; eujaggevlion, duvnami" ga;r qeou` ejstin
eij" swthrivan panti; tw/̀ pisteuvonti, Ij oudaivw/ te prw`ton kai;
E
{ llhni. 17dikaiosuvnh ga;r qeou` ejn aujtw/̀ ajpokaluvptetai ejk pivstew"
eij" pivstin, kaqw;" gevgraptai: oJ de; divkaio" ejk pivstew" zhvsetai.
18
A
j pokaluvptetai ga;r ojrgh; qeou` ajpÆ oujranou` ejpi; pa`san
ajsevbeian kai; ajdikivan ajnqrwvpwn tw`n th;n ajlhvqeian ejn ajdikiva/
katecovntwn, 19diovti to; gnwsto;n tou` qeou` fanerovn ejstin ejn aujtoi`":
oJ qeo;" ga;r aujtoi`" ejfanevrwsen. 20ta; ga;r ajorv ata aujtou` ajpo;
ktivsew" kovsmou toi`" poihvmasin noouvmena kaqora`tai, h{ te ai[dŸ io"
aujtou` duvnami" kai; qeiovth", eij" to; ei\nai aujtou;" ajnapologhvtou",
21
diovti gnovnte" to;n qeo;n oujc wJ" qeo;n ejdovxasan h] hjucarivsthsan,
ajllÆ ejmataiwvqhsan ejn toi`" dialogismoi`" aujtw`n kai; ejskotivsqh hJ
ajsuvneto" aujtw`n kardiva. 22favskonte" ei\nai sofoi; ejmwravnqhsan
23
kai; h[llaxan th;n dovxan tou` ajfqavrtou qeou` ejn oJmoiwvmati eijkovno"
fqartou` ajnqrwvpou kai; peteinw`n kai; tetrapovdwn kai; eJrpetw`n.
24
Dio; parevdwken aujtou;" oJ qeo;" ejn tai`" ejpiqumivai" tw`n kardiw`n
aujtw`n eij" ajkaqarsivan tou` ajtimavzesqai ta; swvmata aujtw`n ejn
aujtoiv": 25oi{tine" methvllaxan th;n ajlhvqeian tou` qeou` ejn tw/̀ yeuvdei
kai; ejsebavsqhsan kai; ejlavtreusan th/̀ ktivsei para; to;n ktivsanta, o{"
ejstin eujloghto;" eij" tou;" aijw`na", ajmhvn. 26Dia; tou`to parevdwken
aujtou;" oJ qeo;" eij" pavqh ajtimiva", ai{ te ga;r qhvleiai aujtw`n
methvllaxan th;n fusikh;n crh`sin eij" th;n para; fuvsin, 27oJmoivw" te
kai; oiJ a[rsene" ajfevnte" th;n fusikh;n crh`sin th`" qhleiva"
ejxekauvqhsan ejn th/̀ ojrevxei aujtw`n eij" ajllhvlou", a[rsene" ejn a[rsesin
th;n ajschmosuvnhn katergazovmenoi kai; th;n ajntimisqivan h}n e[dei
th`" plavnh" aujtw`n ejn eJautoi`" ajpolambavnonte". 28Kai; kaqw;" oujk
ejdokivmasan to;n qeo;n e[cein ejn ejpignwvsei, parevdwken aujtou;" oJ qeo;"
eij" ajdovkimon nou`n, poiei`n ta; mh; kaqhvkonta, 29peplhrwmevnou" pavsh/
ajdikiva/ ponhriva/ pleonexiva/ kakiva,/ mestou;" fqovnou fovnou e[rido"
dovlou kakohqeiva", yiquristav" 30katalavlou" qeostugei`" uJbrista;"
uJperhfavnou" ajlazovna", ejfeureta;" kakw`n, goneu`sin ajpeiqei`",
31
ajsunevtou" ajsunqevtou" ajstovrgou" ajnelehvmona": 32oi{tine" to;
dikaivwma tou` qeou` ejpignovnte" o{ti oiJ ta; toiau`ta pravssonte" a[xioi
qanavtou eijsivn, ouj movnon aujta; poiou`sin ajlla; kai; suneudokou`sin
toi`" pravssousin.
2 Dio; ajnapolovghto" ei\, w\ a[nqrwpe pa`" oJ krivnwn: ejn w|/ ga;r
krivnei" to;n e{teron, seauto;n katakrivnei", ta; ga;r aujta; pravssei" oJ
krivnwn. 2oi[damen de; o{ti to; krivma tou` qeou` ejstin kata; ajlhvqeian ejpi;
tou;" ta; toiau`ta pravssonta". 3logivzh/ de; tou`to, w\ a[nqrwpe oJ
krivnwn tou;" ta; toiau`ta pravssonta" kai; poiw`n aujtav, o{ti su;
ejkfeuvxh/ to; krivma tou` qeou`É 4h] tou` plouvtou th`" crhstovthto" aujtou`
kai; th`" ajnoch`" kai; th`" makroqumiva" katafronei`", ajgnow`n o{ti to;
crhsto;n tou` qeou` eij" metavnoian se a[geiÉ 5kata; de; th;n sklhrovthta
sou kai; ajmetanovhton kardivan qhsaurivzei" seautw/̀ ojrgh;n ejn hJmevra/
ojrgh`" kai; ajpokaluvyew" dikaiokrisiva" tou` qeou` 6o}" ajpodwvsei
eJkavstw/ kata; ta; e[rga aujtou`: 7toi`" me;n kaqÆ uJpomonh;n e[rgou
ajgaqou` dovxan kai; timh;n kai; ajfqarsivan zhtou`sin zwh;n aijwvnion,
8
toi`" de; ejx ejriqeiva" kai; ajpeiqou`si th/̀ ajlhqeiva/ peiqomevnoi" de; th/̀
ajdikiva/ ojrgh; kai; qumov". 9qli`yi" kai; stenocwriva ejpi; pa`san yuch;n
ajnqrwvpou tou` katergazomevnou to; kakovn, Ij oudaivou te prw`ton kai;
E
{ llhno": 10dovxa de; kai; timh; kai; eijrhvnh panti; tw/̀ ejrgazomevnw/ to;
ajgaqovn,
Ij oudaivw/ te prw`ton kai;
E
{ llhni: 11ouj gavr ejstin
proswpolhmyiva para; tw/̀ qew/̀. 12 {Osoi ga;r ajnovmw" h{marton, ajnovmw"
kai; ajpolou`ntai, kai; o{soi ejn novmw/ h{marton, dia; novmou kriqhvsontai:
13
ouj ga;r oiJ ajkroatai; novmou divkaioi para; »tw/̀¼ qew/̀, ajllÆ oiJ poihtai;
novmou dikaiwqhvsontai. 14o{tan ga;r e[qnh ta; mh; novmon e[conta fuvsei
ta; tou` novmou poiw`sin, ou|toi novmon mh; e[conte" eJautoi`" eijsin
novmo": 15oi{tine" ejndeivknuntai to; e[rgon tou` novmou grapto;n ejn tai`"
kardivai" aujtw`n, summarturouvsh" aujtw`n th`" suneidhvsew" kai;
metaxu; ajllhvlwn tw`n logismw`n kathgorouvntwn h] kai;
ajpologoumevnwn, 16ejn hJmevra/ o{te krivnei oJ qeo;" ta; krupta; tw`n
ajnqrwvpwn kata; to; eujaggevlion mou dia; Cristou` jIhsou`.
17
Eij de; su; Ij oudai`o" ejponomavzh/ kai; ejpanapauvh/ novmw/ kai; kauca`sai
ejn qew/̀ 18kai; ginwvskei" to; qevlhma kai; dokimavzei" ta; diafevronta
kathcouvmeno" ejk tou` novmou, 19pevpoiqa" te seauto;n oJdhgo;n ei\nai
tuflw`n, fw`" tw`n ejn skovtei, 20paideuth;n ajfrovnwn, didavskalon
nhpivwn, e[conta th;n movrfwsin th`" gnwvsew" kai; th`" ajlhqeiva" ejn tw/̀
novmw/: 21oJ ou\n didavskwn e{teron seauto;n ouj didavskei"É oJ khruvsswn
mh; klevptein klevptei"É 22oJ levgwn mh; moiceuvein moiceuvei"É oJ
bdelussovmeno" ta; ei[dwla iJerosulei`"É 23o}" ejn novmw/ kauca`sai, dia;
th`" parabavsew" tou` novmou to;n qeo;n ajtimavzei": 24to; ga;r o[noma
tou` qeou` diÆ uJma`" blasfhmei`tai ejn toi`" e[qnesin, kaqw;"
gevgraptai. 25Peritomh; me;n ga;r wjfelei` eja;n novmon pravssh/": eja;n de;
parabavth" novmou h\"
/ , hJ peritomhv sou ajkrobustiva gevgonen. 26eja;n
ou\n hJ ajkrobustiva ta; dikaiwvmata tou` novmou fulavssh/, oujc hJ
ajkrobustiva aujtou` eij" peritomh;n logisqhvsetaiÉ 27kai; krinei` hJ ejk
fuvsew" ajkrobustiva to;n novmon telou`sa se; to;n dia; gravmmato" kai;
peritomh`" parabavthn novmou. 28ouj ga;r oJ ejn tw/̀ fanerw/̀ Ij oudai`o"
ejstin oujde; hJ ejn tw/̀ fanerw/̀ ejn sarki; peritomhv, 29ajllÆ oJ ejn tw/̀
kruptw/̀
Ij oudai`o", kai; peritomh; kardiva" ejn pneuvmati ouj
gravmmati, ou| oJ e[paino" oujk ejx ajnqrwvpwn ajllÆ ejk tou` qeou`.
3 Tiv ou\n to; perisso;n tou` Ij oudaivou h] tiv" hJ wjfevleia th`"
peritomh`"É 2polu; kata; pavnta trovpon. prw`ton me;n »ga;r¼ o{ti
ejpisteuvqhsan ta; lovgia tou` qeou`. 3tiv gavrÉ eij hjpivsthsan tine", mh; hJ
ajpistiva aujtw`n th;n pivstin tou` qeou` katarghvseiÉ 4mh; gevnoito:
ginevsqw de; oJ qeo;" ajlhqhv", pa`" de; a[nqrwpo" yeuvsth", kaqw;"
gevgraptai:
o{pw" a]n dikaiwqh`/" ejn toi`" lovgoi" sou
kai; nikhvsei" ejn tw/̀ krivnesqai se.
5
eij de; hJ ajdikiva hJmw`n qeou` dikaiosuvnhn sunivsthsin, tiv ejrou`menÉ mh;
a[diko" oJ qeo;" oJ ejpifevrwn th;n ojrghvnÉ kata; a[nqrwpon levgw. 6mh;
gevnoito: ejpei; pw`" krinei` oJ qeo;" to;n kovsmonÉ 7eij de; hJ ajlhvqeia tou`
qeou` ejn tw/̀ ejmw/̀ yeuvsmati ejperivsseusen eij" th;n dovxan aujtou`, tiv e[ti
kagw; wJ" aJmartwlo;" krivnomaiÉ 8kai; mh; kaqw;" blasfhmouvmeqa kai;
kaqwv" fasivn tine" hJma`" levgein o{ti poihvswmen ta; kakav, i{na e[lqh/
ta; ajgaqavÉ w|n to; krivma e[ndikon ejstin.
9
Tiv ou\nÉ proecovmeqaÉ ouj pavntw": proh/tiasavmeqa ga;r
Ij oudaivou" te kai; E
{ llhna" pavnta" uJfÆ aJmartivan ei\nai, 10kaqw;"
gevgraptai o{ti
oujk e[stin divkaio" oujde; ei|",
11
oujk e[stin oJ sunivwn,
oujk e[stin oJ ejkzhtw`n to;n qeovn.
12
pavnte" ejxevklinan a{ma hjcrewvqhsan:
oujk e[stin oJ poiw`n crhstovthta, »
oujk e[stin¼ e{w" eJnov".
13
tavfo" ajnew/gmevno" oJ lavrugx aujtw`n,
tai`" glwvssai" aujtw`n ejdoliou`san,
ijo;" ajspivdwn uJpo; ta; ceivlh aujtw`n:
14
w|n to; stovma ajra`" kai; pikriva" gevmei,
15
ojxei`" oiJ povde" aujtw`n ejkcevai ai|ma,
16
suvntrimma kai; talaipwriva ejn tai`" oJdoi`" aujtw`n,
17
kai; oJdo;n eijrhvnh" oujk e[gnwsan.
18
oujk e[stin fovbo" qeou` ajpevnanti tw`n
ojfqalmw`n aujtw`n.
19
oi[damen de; o{ti o{sa oJ novmo" levgei toi`" ejn tw/̀ novmw/ lalei`, i{na pa`n
stovma fragh/̀ kai; uJpovdiko" gevnhtai pa`" oJ kovsmo" tw/̀ qew/̀: 20diovti ejx
e[rgwn novmou ouj dikaiwqhvsetai pa`sa sa;rx ejnwvpion aujtou`, dia; ga;r
novmou ejpivgnwsi" aJmartiva".
21
Nuni; de; cwri;" novmou dikaiosuvnh qeou` pefanevrwtai
marturoumevnh uJpo; tou` novmou kai; tw`n profhtw`n, 22dikaiosuvnh de;
qeou` dia; pivstew" Ij hsou` Cristou` eij" pavnta" tou;" pisteuvonta".
ouj gavr ejstin diastolhv, 23pavnte" ga;r h{marton kai; uJsterou`ntai th`"
dovxh" tou` qeou` 24dikaiouvmenoi dwrea;n th/̀ aujtou` cavriti dia; th`"
ajpolutrwvsew" th`" ejn Cristw/̀ Ij hsou`: 25o}n proevqeto oJ qeo;"
iJlasthvrion dia; »th`"¼ pivstew" ejn tw/̀ aujtou` ai{mati eij" e[ndeixin th`"
dikaiosuvnh" aujtou` dia; th;n pavresin tw`n progegonovtwn
aJmarthmavtwn 26ejn th/̀ ajnoch/̀ tou` qeou`, pro;" th;n e[ndeixin th`"
dikaiosuvnh" aujtou` ejn tw/̀ nu`n kairw/̀, eij" to; ei\nai aujto;n divkaion kai;
dikaiou`nta to;n ejk pivstew" Ij hsou`.
27
Pou` ou\n hJ kauvchsi"É ejxekleivsqh. dia; poivou novmouÉ tw`n e[rgwnÉ
oujciv, ajlla; dia; novmou pivstew". 28logizovmeqa ga;r dikaiou`sqai
pivstei a[nqrwpon cwri;" e[rgwn novmou. 29h] jIoudaivwn oJ qeo;" movnonÉ
oujci; kai; ejqnw`nÉ nai; kai; ejqnw`n, 30ei[per ei|" oJ qeo;" o}" dikaiwvsei
peritomh;n ejk pivstew" kai; ajkrobustivan dia; th`" pivstew". 31novmon
ou\n katargou`men dia; th`" pivstew"É mh; gevnoito: ajlla; novmon
iJstavnomen.
4 Tiv ou\n ejrou`men euJrhkevnai A
j braa;m to;n propavtora hJmw`n
2
j braa;m ejx e[rgwn ejdikaiwvqh, e[cei kauvchma,
kata; savrkaÉ eij ga;r A
3
ajllÆ ouj pro;" qeovn. tiv ga;r hJ grafh; levgeiÉ ejpivsteusen de;
jAbraa;m tw`/ qew`/ kai; ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn. 4tw/̀ de;
ejrgazomevnw/ oJ misqo;" ouj logivzetai kata; cavrin ajlla; kata;
ojfeivlhma, 5tw/̀ de; mh; ejrgazomevnw/ pisteuvonti de; ejpi; to;n dikaiou`nta
to;n ajsebh` logivzetai hJ pivsti" aujtou` eij" dikaiosuvnhn: 6kaqavper kai;
Daui;d levgei to;n makarismo;n tou` ajnqrwvpou w|/ oJ qeo;" logivzetai
dikaiosuvnhn cwri;" e[rgwn:
7
makavrioi w|n ajfevqhsan aiJ ajnomivai
kai; w|n ejpekaluvfqhsan aiJ aJmartivai:
8
makavrio" ajnh;r ou| ouj mh; logivshtai kuvrio"
aJmartivan.
9
JO makarismo;" ou\n ou|to" ejpi; th;n peritomh;n h] kai; ejpi; th;n
ajkrobustivanÉ levgomen gavr: ejlogivsqh tw`/ A
j braa;m hJ pivsti" eij"
10
dikaiosuvnhn. pw`" ou\n ejlogivsqhÉ ejn peritomh/̀ o[nti h] ejn
ajkrobustivaÉ/ oujk ejn peritomh/̀ ajllÆ ejn ajkrobustiva:/ 11kai; shmei`on
e[laben peritomh`" sfragi`da th`" dikaiosuvnh" th`" pivstew" th`" ejn
th/̀ ajkrobustiva,/ eij" to; ei\nai aujto;n patevra pavntwn tw`n
pisteuovntwn diÆ ajkrobustiva", eij" to; logisqh`nai »kai;¼ aujtoi`" »th;n¼
dikaiosuvnhn, 12kai; patevra peritomh`" toi`" oujk ejk peritomh`" movnon
ajlla; kai; toi`" stoicou`sin toi`" i[cnesin th`" ejn ajkrobustiva/ pivstew"
tou` patro;" hJmw`n A
j braavm.
13
Ouj ga;r dia; novmou hJ ejpaggeliva tw/̀ A
j braa;m h] tw/̀ spevrmati aujtou`,
to; klhronovmon aujto;n ei\nai kovsmou, ajlla; dia; dikaiosuvnh" pivstew".
14
eij ga;r oiJ ejk novmou klhronovmoi, kekevnwtai hJ pivsti" kai;
kathvrghtai hJ ejpaggeliva: 15oJ ga;r novmo" ojrgh;n katergavzetai: ou| de;
oujk e[stin novmo" oujde; paravbasi". 16Dia; tou`to ejk pivstew", i{na kata;
cavrin, eij" to; ei\nai bebaivan th;n ejpaggelivan panti; tw/̀ spevrmati, ouj
tw/̀ ejk tou` novmou movnon ajlla; kai; tw/̀ ejk pivstew" A
j braavm, o{" ejstin
17
path;r pavntwn hJmw`n, kaqw;" gevgraptai o{ti patevra pollw`n ejqnw`n
tevqeika se, katevnanti ou| ejpivsteusen qeou` tou` zw/opoiou`nto" tou;"
nekrou;" kai; kalou`nto" ta; mh; o[nta wJ" o[nta. 18 }O" parÆ ejlpivda ejpÆ
ejlpivdi ejpivsteusen eij" to; genevsqai aujto;n patevra pollw`n ejqnw`n
kata; to; eijrhmevnon: ou{tw" e[stai to; spevrma sou, 19kai; mh;
ajsqenhvsa" th/̀ pivstei katenovhsen to; eJautou` sw`ma »h[dh¼
nenekrwmevnon, eJkatontaethv" pou uJpavrcwn, kai; th;n nevkrwsin th`"
mhvtra" Savrra": 20eij" de; th;n ejpaggelivan tou` qeou` ouj diekrivqh th/̀
ajpistiva/ ajllÆ ejnedunamwvqh th/̀ pivstei, dou;" dovxan tw/̀ qew/̀ 21kai;
plhroforhqei;" o{ti o} ejphvggeltai dunatov" ejstin kai; poih`sai. 22dio;
»kai;¼ ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn. 23Oujk ejgravfh de; diÆ aujto;n
movnon o{ti ejlogivsqh aujtw/̀ 24ajlla; kai; diÆ hJma`", oi|" mevllei
logivzesqai, toi`" pisteuvousin ejpi; to;n ejgeivranta Ij hsou`n to;n
kuvrion hJmw`n ejk nekrw`n, 25o}" paredovqh dia; ta; paraptwvmata hJmw`n
kai; hjgevrqh dia; th;n dikaivwsin hJmw`n.
5 Dikaiwqevnte" ou\n ejk pivstew" eijrhvnhn e[comen pro;" to;n qeo;n
dia; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` 2diÆ ou| kai; th;n prosagwgh;n
ejschvkamen »th/̀ pivstei¼ eij" th;n cavrin tauvthn ejn h|/ eJsthvkamen kai;
kaucwvmeqa ejpÆ ejlpivdi th`" dovxh" tou` qeou`. 3ouj movnon dev, ajlla; kai;
kaucwvmeqa ejn tai`" qlivyesin, eijdovte" o{ti hJ qli`yi" uJpomonh;n
katergavzetai, 4hJ de; uJpomonh; dokimhvn, hJ de; dokimh; ejlpivda. 5hJ de;
ejlpi;" ouj kataiscuvnei, o{ti hJ ajgavph tou` qeou` ejkkevcutai ejn tai`"
kardivai" hJmw`n dia; pneuvmato" aJgivou tou` doqevnto" hJmi`n. 6 E
[ ti ga;r
Cristo;" o[ntwn hJmw`n ajsqenw`n e[ti kata; kairo;n uJpe;r ajsebw`n
ajpevqanen. 7movli" ga;r uJpe;r dikaivou ti" ajpoqanei`tai: uJpe;r ga;r tou`
ajgaqou` tavca ti" kai; tolma/̀ ajpoqanei`n: 8sunivsthsin de; th;n eJautou`
ajgavphn eij" hJma`" oJ qeov", o{ti e[ti aJmartwlw`n o[ntwn hJmw`n Cristo;"
uJpe;r hJmw`n ajpevqanen. 9pollw/̀ ou\n ma`llon dikaiwqevnte" nu`n ejn tw/̀
ai{mati aujtou` swqhsovmeqa diÆ aujtou` ajpo; th`" ojrgh`". 10eij ga;r ejcqroi;
o[nte" kathllavghmen tw/̀ qew/̀ dia; tou` qanavtou tou` uiJou` aujtou`, pollw/̀
ma`llon katallagevnte" swqhsovmeqa ejn th/̀ zwh/̀ aujtou`: 11ouj movnon
dev, ajlla; kai; kaucwvmenoi ejn tw/̀ qew/̀ dia; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`
Cristou` diÆ ou| nu`n th;n katallagh;n ejlavbomen.
12
Dia; tou`to w{sper diÆ eJno;" ajnqrwvpou hJ aJmartiva eij" to;n kovsmon
eijsh`lqen kai; dia; th`" aJmartiva" oJ qavnato", kai; ou{tw" eij" pavnta"
ajnqrwvpou" oJ qavnato" dih`lqen, ejfÆ w|/ pavnte" h{marton: 13a[cri ga;r
novmou aJmartiva h\n ejn kovsmw/, aJmartiva de; oujk ejllogei`tai mh; o[nto"
novmou, 14ajlla; ejbasivleusen oJ qavnato" ajpo; A
j da;m mevcri Mwu>sevw"
kai; ejpi; tou;" mh; aJmarthvsanta" ejpi; tw/̀ oJmoiwvmati th`" parabavsew"
A
j da;m o{" ejstin tuvpo" tou` mevllonto".
15
A
j llÆ oujc wJ" to; paravptwma, ou{tw" kai; to; cavrisma: eij ga;r tw/̀ tou`
eJno;" paraptwvmati oiJ polloi; ajpevqanon, pollw/̀ ma`llon hJ cavri" tou`
qeou` kai; hJ dwrea; ejn cavriti th/̀ tou` eJno;" ajnqrwvpou Ij hsou` Cristou`
eij" tou;" pollou;" ejperivsseusen. 16kai; oujc wJ" diÆ eJno;"
aJmarthvsanto" to; dwvrhma: to; me;n ga;r krivma ejx eJno;" eij"
katavkrima, to; de; cavrisma ejk pollw`n paraptwmavtwn eij" dikaivwma.
17
eij ga;r tw/̀ tou` eJno;" paraptwvmati oJ qavnato" ejbasivleusen dia; tou`
eJnov", pollw/̀ ma`llon oiJ th;n perisseivan th`" cavrito" kai; th`" dwrea`"
th`" dikaiosuvnh" lambavnonte" ejn zwh/̀ basileuvsousin dia; tou` eJno;"
Ij hsou` Cristou`. 18 A
[ ra ou\n wJ" diÆ eJno;" paraptwvmato" eij" pavnta"
ajnqrwvpou" eij" katavkrima, ou{tw" kai; diÆ eJno;" dikaiwvmato" eij"
pavnta" ajnqrwvpou" eij" dikaivwsin zwh`": 19w{sper ga;r dia; th`"
parakoh`" tou` eJno;" ajnqrwvpou aJmartwloi; katestavqhsan oiJ polloiv,
ou{tw" kai; dia; th`" uJpakoh`" tou` eJno;" divkaioi katastaqhvsontai oiJ
polloiv. 20novmo" de; pareish`lqen, i{na pleonavsh/ to; paravptwma: ou|
de; ejpleovnasen hJ aJmartiva, uJpereperivsseusen hJ cavri", 21i{na w{sper
ejbasivleusen hJ aJmartiva ejn tw/̀ qanavtw/, ou{tw" kai; hJ cavri"
basileuvsh/ dia; dikaiosuvnh" eij" zwh;n aijwvnion dia; Ij hsou` Cristou`
tou` kurivou hJmw`n.
6 Tiv ou\n ejrou`menÉ ejpimevnwmen th/̀ aJmartiva,/ i{na hJ cavri"
pleonavsh/É 2mh; gevnoito. oi{tine" ajpeqavnomen th/̀ aJmartiva,/ pw`" e[ti
zhvsomen ejn aujth/̀É 3h] ajgnoei`te o{ti, o{soi ejbaptivsqhmen eij" Cristo;n
Ij hsou`n, eij" to;n qavnaton aujtou` ejbaptivsqhmenÉ 4sunetavfhmen ou\n
aujtw/̀ dia; tou` baptivsmato" eij" to;n qavnaton, i{na w{sper hjgevrqh
Cristo;" ejk nekrw`n dia; th`" dovxh" tou` patrov", ou{tw" kai; hJmei`" ejn
kainovthti zwh`" peripathvswmen. 5eij ga;r suvmfutoi gegovnamen tw/̀
oJmoiwvmati tou` qanavtou aujtou`, ajlla; kai; th`" ajnastavsew" ejsovmeqa:
6
tou`to ginwvskonte" o{ti oJ palaio;" hJmw`n a[nqrwpo" sunestaurwvqh,
i{na katarghqh/̀ to; sw`ma th`" aJmartiva", tou` mhkevti douleuvein hJma`"
th/̀ aJmartiva:/ 7oJ ga;r ajpoqanw;n dedikaivwtai ajpo; th`" aJmartiva". 8eij
de; ajpeqavnomen su;n Cristw/̀, pisteuvomen o{ti kai; suzhvsomen aujtw/̀,
9
eijdovte" o{ti Cristo;" ejgerqei;" ejk nekrw`n oujkevti ajpoqnhvs
/ kei,
10
qavnato" aujtou` oujkevti kurieuvei. o} ga;r ajpevqanen, th/̀ aJmartiva/
ajpevqanen ejfavpax: o} de; zh/̀, zh/̀ tw/̀ qew/̀. 11ou{tw" kai; uJmei`" logivzesqe
eJautou;" »ei\nai¼ nekrou;" me;n th/̀ aJmartiva/ zw`nta" de; tw/̀ qew/̀ ejn
Cristw/̀ Ij hsou`.
12
Mh; ou\n basileuevtw hJ aJmartiva ejn tw/̀ qnhtw/̀ uJmw`n swvmati eij" to;
uJpakouvein tai`" ejpiqumivai" aujtou`, 13mhde; paristavnete ta; mevlh
uJmw`n o{pla ajdikiva" th/̀ aJmartiva,/ ajlla; parasthvsate eJautou;" tw/̀ qew/̀
wJsei; ejk nekrw`n zw`nta" kai; ta; mevlh uJmw`n o{pla dikaiosuvnh" tw/̀ qew/̀.
14
aJmartiva ga;r uJmw`n ouj kurieuvsei: ouj gavr ejste uJpo; novmon ajlla; uJpo;
cavrin.
15
Tiv ou\nÉ aJmarthvswmen, o{ti oujk ejsme;n uJpo; novmon ajlla; uJpo; cavrinÉ
mh; gevnoito. 16oujk oi[date o{ti w|/ paristavnete eJautou;" douvlou" eij"
uJpakohvn, dou`loi ejste w|/ uJpakouvete, h[toi aJmartiva" eij" qavnaton h]
uJpakoh`" eij" dikaiosuvnhnÉ 17cavri" de; tw/̀ qew/̀ o{ti h\te dou`loi th`"
aJmartiva" uJphkouvsate de; ejk kardiva" eij" o}n paredovqhte tuvpon
didach`", 18ejleuqerwqevnte" de; ajpo; th`" aJmartiva" ejdoulwvqhte th/̀
dikaiosuvnh/. 19 jAnqrwvpinon levgw dia; th;n ajsqevneian th`" sarko;"
uJmw`n. w{sper ga;r paresthvsate ta; mevlh uJmw`n dou`la th/̀ ajkaqarsiva/
kai; th/̀ ajnomiva/ eij" th;n ajnomivan, ou{tw" nu`n parasthvsate ta; mevlh
uJmw`n dou`la th/̀ dikaiosuvnh/ eij" aJgiasmovn. 20o{te ga;r dou`loi h\te th`"
aJmartiva", ejleuvqeroi h\te th/̀ dikaiosuvnh/. 21tivna ou\n karpo;n ei[cete
tovteÉ ejfÆ oi|" nu`n ejpaiscuvnesqe, to; ga;r tevlo" ejkeivnwn qavnato".
22
nuni; de; ejleuqerwqevnte" ajpo; th`" aJmartiva" doulwqevnte" de; tw/̀ qew/̀
e[cete to;n karpo;n uJmw`n eij" aJgiasmovn, to; de; tevlo" zwh;n aijwvnion.
23
ta; ga;r ojywvnia th`" aJmartiva" qavnato", to; de; cavrisma tou` qeou`
zwh; aijwvnio" ejn Cristw/̀ Ij hsou` tw/̀ kurivw/ hJmw`n.
7 H
] ajgnoei`te, ajdelfoiv, ginwvskousin ga;r novmon lalw`, o{ti oJ
novmo" kurieuvei tou` ajnqrwvpou ejfÆ o{son crovnon zh/̀É 2hJ ga;r u{pandro"
gunh; tw/̀ zw`nti ajndri; devdetai novmw/: eja;n de; ajpoqavnh/ oJ ajnhvr,
kathvrghtai ajpo; tou` novmou tou` ajndrov". 3a[ra ou\n zw`nto" tou` ajndro;"
moicali;" crhmativsei eja;n gevnhtai ajndri; eJtevrw/: eja;n de; ajpoqavnh/ oJ
ajnhvr, ejleuqevra ejsti;n ajpo; tou` novmou, tou` mh; ei\nai aujth;n moicalivda
genomevnhn ajndri; eJtevrw/. 4w{ste, ajdelfoiv mou, kai; uJmei`"
ejqanatwvqhte tw/̀ novmw/ dia; tou` swvmato" tou` Cristou`, eij" to;
genevsqai uJma`" eJtevrw/, tw/̀ ejk nekrw`n ejgerqevnti, i{na
karpoforhvswmen tw/̀ qew/̀. 5o{te ga;r h\men ejn th/̀ sarkiv, ta; paqhvmata
tw`n aJmartiw`n ta; dia; tou` novmou ejnhrgei`to ejn toi`" mevlesin hJmw`n,
eij" to; karpoforh`sai tw/̀ qanavtw/: 6nuni; de; kathrghvqhmen ajpo; tou`
novmou ajpoqanovnte" ejn w|/ kateicovmeqa, w{ste douleuvein hJma`" ejn
kainovthti pneuvmato" kai; ouj palaiovthti gravmmato".
7
Tiv ou\n ejrou`menÉ oJ novmo" aJmartivaÉ mh; gevnoito: ajlla; th;n
aJmartivan oujk e[gnwn eij mh; dia; novmou: thvn te ga;r ejpiqumivan oujk
h[d/ ein eij mh; oJ novmo" e[legen: oujk ejpiqumhvsei". 8ajformh;n de;
labou`sa hJ aJmartiva dia; th`" ejntolh`" kateirgavsato ejn ejmoi; pa`san
ejpiqumivan: cwri;" ga;r novmou aJmartiva nekrav. 9ejgw; de; e[zwn cwri;"
novmou potev, ejlqouvsh" de; th`" ejntolh`" hJ aJmartiva ajnevzhsen, 10ejgw;
de; ajpevqanon kai; euJrevqh moi hJ ejntolh; hJ eij" zwhvn, au{th eij" qavnaton:
11
hJ ga;r aJmartiva ajformh;n labou`sa dia; th`" ejntolh`" ejxhpavthsen me
kai; diÆ aujth`" ajpevkteinen. 12w{ste oJ me;n novmo" a{gio" kai; hJ ejntolh;
aJgiva kai; dikaiva kai; ajgaqhv.
13
To; ou\n ajgaqo;n ejmoi; ejgevneto qavnato"É mh; gevnoito: ajlla; hJ
aJmartiva, i{na fanh/̀ aJmartiva, dia; tou` ajgaqou` moi katergazomevnh
qavnaton, i{na gevnhtai kaqÆ uJperbolh;n aJmartwlo;" hJ aJmartiva dia;
th`" ejntolh`". 14Oi[damen ga;r o{ti oJ novmo" pneumatikov" ejstin, ejgw; de;
savrkino" eijmi pepramevno" uJpo; th;n aJmartivan. 15o} ga;r
katergavzomai ouj ginwvskw: ouj ga;r o} qevlw tou`to pravssw, ajllÆ o}
misw` tou`to poiw`. 16eij de; o} ouj qevlw tou`to poiw`, suvmfhmi tw/̀ novmw/ o{ti
kalov". 17nuni; de; oujkevti ejgw; katergavzomai aujto; ajlla; hJ oijkou`sa ejn
ejmoi; aJmartiva. 18Oi\da ga;r o{ti oujk oijkei` ejn ejmoiv, tou`tÆ e[stin ejn th/̀
sarkiv mou, ajgaqovn: to; ga;r qevlein paravkeitai moi, to; de;
katergavzesqai to; kalo;n ou[: 19ouj ga;r o} qevlw poiw` ajgaqovn, ajlla; o} ouj
qevlw kako;n tou`to pravssw. 20eij de; o} ouj qevlw »ejgw;¼ tou`to poiw`,
oujkevti ejgw; katergavzomai aujto; ajlla; hJ oijkou`sa ejn ejmoi; aJmartiva.
21
euJrivskw a[ra to;n novmon, tw/̀ qevlonti ejmoi; poiei`n to; kalovn, o{ti ejmoi;
to; kako;n paravkeitai: 22sunhvdomai ga;r tw/̀ novmw/ tou` qeou` kata; to;n
e[sw a[nqrwpon, 23blevpw de; e{teron novmon ejn toi`" mevlesin mou
ajntistrateuovmenon tw/̀ novmw/ tou` noov" mou kai; aijcmalwtivzonta me
ejn tw/̀ novmw/ th`" aJmartiva" tw/̀ o[nti ejn toi`" mevlesin mou.
24
Talaivpwro" ejgw; a[nqrwpo": tiv" me rJus
v etai ejk tou` swvmato" tou`
25
qanavtou touvtouÉ cavri" de; tw/̀ qew/̀ dia; Ij hsou` Cristou` tou` kurivou
hJmw`n. A
[ ra ou\n aujto;" ejgw; tw/̀ me;n noi;Ÿ douleuvw novmw/ qeou` th/̀ de;
sarki; novmw/ aJmartiva".
8 Oujde;n a[ra nu`n katavkrima toi`" ejn Cristw/̀ Ij hsou`. 2oJ ga;r
novmo" tou` pneuvmato" th`" zwh`" ejn Cristw/̀ jIhsou` hjleuqevrwsen se
ajpo; tou` novmou th`" aJmartiva" kai; tou` qanavtou. 3To; ga;r ajduvnaton
tou` novmou ejn w|/ hjsqevnei dia; th`" sarkov", oJ qeo;" to;n eJautou` uiJo;n
pevmya" ejn oJmoiwvmati sarko;" aJmartiva" kai; peri; aJmartiva"
katevkrinen th;n aJmartivan ejn th/̀ sarkiv, 4i{na to; dikaivwma tou` novmou
plhrwqh/̀ ejn hJmi`n toi`" mh; kata; savrka peripatou`sin ajlla; kata;
pneu`ma. 5oiJ ga;r kata; savrka o[nte" ta; th`" sarko;" fronou`sin, oiJ de;
kata; pneu`ma ta; tou` pneuvmato". 6to; ga;r frovnhma th`" sarko;"
qavnato", to; de; frovnhma tou` pneuvmato" zwh; kai; eijrhvnh: 7diovti to;
frovnhma th`" sarko;" e[cqra eij" qeovn, tw/̀ ga;r novmw/ tou` qeou` oujc
uJpotavssetai, oujde; ga;r duvnatai: 8oiJ de; ejn sarki; o[nte" qew/̀ ajrevsai
ouj duvnantai. 9uJmei`" de; oujk ejste; ejn sarki; ajlla; ejn pneuvmati, ei[per
pneu`ma qeou` oijkei` ejn uJmi`n. eij dev ti" pneu`ma Cristou` oujk e[cei,
ou|to" oujk e[stin aujtou`. 10eij de; Cristo;" ejn uJmi`n, to; me;n sw`ma
nekro;n dia; aJmartivan to; de; pneu`ma zwh; dia; dikaiosuvnhn. 11eij de; to;
pneu`ma tou` ejgeivranto" to;n Ij hsou`n ejk nekrw`n oijkei` ejn uJmi`n, oJ
ejgeivra" Cristo;n ejk nekrw`n zw/opoihvsei kai; ta; qnhta; swvmata uJmw`n
dia; tou` ejnoikou`nto" aujtou` pneuvmato" ejn uJmi`n.
12
A
[ ra ou\n, ajdelfoiv, ojfeilevtai ejsme;n ouj th/̀ sarki; tou` kata;
savrka zh`n, 13eij ga;r kata; savrka zh`te, mevllete ajpoqnhvs
/ kein: eij de;
pneuvmati ta;" pravxei" tou` swvmato" qanatou`te, zhvsesqe. 14o{soi
ga;r pneuvmati qeou` a[gontai, ou|toi uiJoi; qeou` eijsin. 15ouj ga;r ejlavbete
pneu`ma douleiva" pavlin eij" fovbon ajlla; ejlavbete pneu`ma uiJoqesiva"
ejn w|/ kravzomen: ajbba oJ pathvr. 16aujto; to; pneu`ma summarturei` tw/̀
pneuvmati hJmw`n o{ti ejsme;n tevkna qeou`. 17eij de; tevkna, kai;
klhronovmoi: klhronovmoi me;n qeou`, sugklhronovmoi de; Cristou`,
ei[per sumpavscomen i{na kai; sundoxasqw`men.
18
Logivzomai ga;r o{ti oujk a[xia ta; paqhvmata tou` nu`n kairou` pro;"
th;n mevllousan dovxan ajpokalufqh`nai eij" hJma`". 19hJ ga;r
ajpokaradokiva th`" ktivsew" th;n ajpokavluyin tw`n uiJw`n tou` qeou`
ajpekdevcetai. 20th/̀ ga;r mataiovthti hJ ktivsi" uJpetavgh, oujc eJkou`sa
ajlla; dia; to;n uJpotavxanta, ejfÆ eJlpivdi 21o{ti kai; aujth; hJ ktivsi"
ejleuqerwqhvsetai ajpo; th`" douleiva" th`" fqora`" eij" th;n ejleuqerivan
th`" dovxh" tw`n tevknwn tou` qeou`. 22oi[damen ga;r o{ti pa`sa hJ ktivsi"
sustenavzei kai; sunwdivnei a[cri tou` nu`n: 23ouj movnon dev, ajlla; kai;
aujtoi; th;n ajparch;n tou` pneuvmato" e[conte", hJmei`" kai; aujtoi; ejn
eJautoi`" stenavzomen uiJoqesivan ajpekdecovmenoi, th;n ajpoluvtrwsin
tou` swvmato" hJmw`n. 24th/̀ ga;r ejlpivdi ejswvqhmen: ejlpi;" de; blepomevnh
oujk e[stin ejlpiv": o} ga;r blevpei tiv" ejlpivzeiÉ 25eij de; o} ouj blevpomen
ejlpivzomen, diÆ uJpomonh`" ajpekdecovmeqa.
26
JWsauvtw" de; kai; to; pneu`ma sunantilambavnetai th/̀ ajsqeneiva/
hJmw`n: to; ga;r tiv proseuxwvmeqa kaqo; dei` oujk oi[damen, ajlla; aujto; to;
pneu`ma uJperentugcavnei stenagmoi`" ajlalhvtoi": 27oJ de; ejraunw`n
ta;" kardiva" oi\den tiv to; frovnhma tou` pneuvmato", o{ti kata; qeo;n
ejntugcavnei uJpe;r aJgivwn. 28Oi[damen de; o{ti toi`" ajgapw`sin to;n qeo;n
pavnta sunergei` eij" ajgaqovn, toi`" kata; provqesin klhtoi`" ou\sin.
29
o{ti ou}" proevgnw, kai; prowvrisen summovrfou" th`" eijkovno" tou`
uiJou` aujtou`, eij" to; ei\nai aujto;n prwtovtokon ejn polloi`" ajdelfoi`":
30
ou}" de; prowvrisen, touvtou" kai; ejkavlesen: kai; ou}" ejkavlesen,
touvtou" kai; ejdikaivwsen: ou}" de; ejdikaivwsen, touvtou" kai; ejdovxasen.
31
Tiv ou\n ejrou`men pro;" tau`taÉ eij oJ qeo;" uJpe;r hJmw`n, tiv" kaqÆ hJmw`nÉ
32
o{" ge tou` ijdivou uiJou` oujk ejfeivsato ajlla; uJpe;r hJmw`n pavntwn
parevdwken aujtovn, pw`" oujci; kai; su;n aujtw/̀ ta; pavnta hJmi`n
carivsetaiÉ 33tiv" ejgkalevsei kata; ejklektw`n qeou`É qeo;" oJ dikaiw`n:
34
tiv" oJ katakrinw`nÉ Cristo;" » Ij hsou`"¼ oJ ajpoqanwvn, ma`llon de;
ejgerqeiv", o}" kaiv ejstin ejn dexia/̀ tou` qeou`, o}" kai; ejntugcavnei uJpe;r
hJmw`n. 35tiv" hJma`" cwrivsei ajpo; th`" ajgavph" tou` Cristou`É qli`yi" h]
stenocwriva h] diwgmo;" h] limo;" h] gumnovth" h] kivnduno" h] mavcairaÉ
36
kaqw;" gevgraptai o{ti
e{neken sou` qanatouvmeqa o{lhn th;n hJmevran,
ejlogivsqhmen wJ" provbata sfagh`".
37
ajllÆ ejn touvtoi" pa`sin uJpernikw`men dia; tou` ajgaphvsanto" hJma`".
38
pevpeismai ga;r o{ti ou[te qavnato" ou[te zwh; ou[te a[ggeloi ou[te
ajrcai; ou[te ejnestw`ta ou[te mevllonta ou[te dunavmei" 39ou[te u{ywma
ou[te bavqo" ou[te ti" ktivsi" eJtevra dunhvsetai hJma`" cwrivsai ajpo;
th`" ajgavph" tou` qeou` th`" ejn Cristw/̀ Ij hsou` tw/̀ kurivw/ hJmw`n.
9 A
j lhvqeian levgw ejn Cristw/̀, ouj yeuvdomai, summarturouvsh"
moi th`" suneidhvsew" mou ejn pneuvmati aJgivw,/ 2o{ti luvph moiv ejstin
megavlh kai; ajdiavleipto" ojduvnh th/̀ kardiva/ mou. 3hjucovmhn ga;r
ajnavqema ei\nai aujto;" ejgw; ajpo; tou` Cristou` uJpe;r tw`n ajdelfw`n mou
tw`n suggenw`n mou kata; savrka, 4oi{tine" eijsin Ij srahli`tai, w|n hJ
uiJoqesiva kai; hJ dovxa kai; aiJ diaqh`kai kai; hJ nomoqesiva kai; hJ latreiva
kai; aiJ ejpaggelivai, 5w|n oiJ patevre" kai; ejx w|n oJ Cristo;" to; kata;
savrka, oJ w]n ejpi; pavntwn qeo;" eujloghto;" eij" tou;" aijw`na", ajmhvn.
6
Oujc oi|on de; o{ti ejkpevptwken oJ lovgo" tou` qeou`. ouj ga;r pavnte" oiJ
ejx Ij srah;l ou|toi Ij srahvl: 7oujdÆ o{ti eijsi;n spevrma A
j braa;m
pavnte" tevkna, ajllÆ: ejn jIsaa;k klhqhvsetai soi spevrma. 8tou`tÆ
e[stin, ouj ta; tevkna th`" sarko;" tau`ta tevkna tou` qeou` ajlla; ta;
tevkna th`" ejpaggeliva" logivzetai eij" spevrma. 9ejpaggeliva" ga;r oJ
lovgo" ou|to": kata; to;n kairo;n tou`ton ejleuvsomai kai; e[stai th`/
Savrra/ uiJov". 10Ouj movnon dev, ajlla; kai; R
J ebevkka ejx eJno;" koivthn
11
e[cousa, Ij saa;k tou` patro;" hJmw`n: mhvpw ga;r gennhqevntwn mhde;
praxavntwn ti ajgaqo;n h] fau`lon, i{na hJ katÆ ejklogh;n provqesi" tou`
qeou` mevnh/, 12oujk ejx e[rgwn ajllÆ ejk tou` kalou`nto", ejrrevqh aujth/̀ o{ti oJ
meivzwn douleuvsei tw`/ ejlavssoni, 13kaqw;" gevgraptai:
to;n jIakw;b hjgavphsa,
to;n de; H
j sau` ejmivshsa.
14
Tiv ou\n ejrou`menÉ mh; ajdikiva para; tw/̀ qew/̀É mh; gevnoito. 15tw/̀
Mwu>sei` ga;r levgei:
ejlehvsw o}n a]n ejlew`
kai; oijktirhvsw o}n a]n oijktivrw.
16
a[ra ou\n ouj tou` qevlonto" oujde; tou` trevconto" ajlla; tou` ejlew`nto"
qeou`. 17levgei ga;r hJ grafh; tw/̀ Faraw; o{ti eij" aujto; tou`to ejxhvgeira
se o{pw" ejndeivxwmai ejn soi; th;n duvnamin mou kai; o{pw" diaggelh`/
to; o[noma mou ejn pavsh/ th`/ gh`/. 18a[ra ou\n o}n qevlei ejleei` o}n de; qevlei
sklhruvnei.
19
E
j rei`" moi ou\n: tiv »ou\n¼ e[ti mevmfetaiÉ tw/̀ ga;r boulhvmati aujtou`
tiv" ajnqevsthkenÉ 20w\ a[nqrwpe, menou`nge su; tiv" ei\ oJ
ajntapokrinovmeno" tw/̀ qew/̀É mh; ejrei` to; plavsma tw/̀ plavsanti: tiv me
ejpoivhsa" ou{tw"É 21h] oujk e[cei ejxousivan oJ kerameu;" tou` phlou` ejk
tou` aujtou` furavmato" poih`sai o} me;n eij" timh;n skeu`o" o} de; eij"
ajtimivanÉ 22eij de; qevlwn oJ qeo;" ejndeivxasqai th;n ojrgh;n kai; gnwrivsai
to; dunato;n aujtou` h[negken ejn pollh/̀ makroqumiva/ skeuvh ojrgh`"
kathrtismevna eij" ajpwvleian, 23kai; i{na gnwrivsh/ to;n plou`ton th`"
dovxh" aujtou` ejpi; skeuvh ejlevou" a} prohtoivmasen eij" dovxanÉ 24Ou}"
kai; ejkavlesen hJma`" ouj movnon ejx Ij oudaivwn ajlla; kai; ejx ejqnw`n, 25wJ"
kai; ejn tw/̀ JWshe; levgei:
kalevsw to;n ouj laovn mou laovn mou
kai; th;n oujk hjgaphmevnhn hjgaphmevnhn:
26
kai; e[stai ejn tw`/ tovpw/ ou| ejrrevqh
aujtoi`": ouj laov" mou uJmei`",
ejkei` klhqhvsontai uiJoi; qeou` zw`nto".
27
H
j saiva
Ÿ " de; kravzei uJpe;r tou` jIsrahvl: eja;n h\/ oJ ajriqmo;" tw`n uiJw`n
jIsrah;l wJ" hJ a[mmo" th`" qalavssh", to; uJpovleimma swqhvsetai:
28
lovgon ga;r suntelw`n kai; suntevmnwn poihvsei kuvrio" ejpi; th`"
gh`". 29kai; kaqw;" proeivrhken jHsaiva
Ÿ ":
eij mh; kuvrio" sabaw;q ejgkatevlipen hJmi`n
spevrma,
wJ" Sovdoma a]n ejgenhvqhmen
kai; wJ" Govmorra a]n wJmoiwvqhmen.
30
Tiv ou\n ejrou`menÉ o{ti e[qnh ta; mh; diwvkonta dikaiosuvnhn
katevlaben dikaiosuvnhn, dikaiosuvnhn de; th;n ejk pivstew", 31 Ij srah;l
de; diwvkwn novmon dikaiosuvnh" eij" novmon oujk e[fqasen. 32dia; tivÉ o{ti
oujk ejk pivstew" ajllÆ wJ" ejx e[rgwn: prosevkoyan tw/̀ livqw/ tou`
proskovmmato", 33kaqw;" gevgraptai:
ijdou; tivqhmi ejn Siw;n livqon proskovmmato"
kai; pevtran skandavlou,
kai; oJ pisteuvwn ejpÆ aujtw`/ ouj
kataiscunqhvsetai.
10 A
j delfoiv, hJ me;n eujdokiva th`" ejmh`" kardiva" kai; hJ devhsi"
pro;" to;n qeo;n uJpe;r aujtw`n eij" swthrivan. 2marturw` ga;r aujtoi`" o{ti
zh`lon qeou` e[cousin ajllÆ ouj katÆ ejpivgnwsin: 3ajgnoou`nte" ga;r th;n
tou` qeou` dikaiosuvnhn kai; th;n ijdivan »dikaiosuvnhn¼ zhtou`nte"
sth`sai, th/̀ dikaiosuvnh/ tou` qeou` oujc uJpetavghsan. 4tevlo" ga;r novmou
Cristo;" eij" dikaiosuvnhn panti; tw/̀ pisteuvonti.
5
Mwu>sh`" ga;r gravfei th;n dikaiosuvnhn th;n ejk »tou`¼ novmou o{ti oJ
poihvsa" aujta; a[nqrwpo" zhvsetai ejn aujtoi`". 6hJ de; ejk pivstew"
dikaiosuvnh ou{tw" levgei: mh; ei[ph/" ejn th/̀ kardiva/ sou: tiv"
ajnabhvsetai eij" to;n oujranovnÉ tou`tÆ e[stin Cristo;n katagagei`n:
7
h[: tiv" katabhvsetai eij" th;n a[bussonÉ tou`tÆ e[stin Cristo;n ejk
nekrw`n ajnagagei`n. 8ajlla; tiv levgeiÉ
ejgguv" sou to; rJh`ma ejstin
ejn tw`/ stovmati sou kai; ejn th`/ kardiva/ sou,
tou`tÆ e[stin to; rJhm
` a th`" pivstew" o} khruvssomen. 9o{ti eja;n
oJmologhvsh/" ejn tw/̀ stovmati sou kuvrion Ij hsou`n kai; pisteuvsh/" ejn
th/̀ kardiva/ sou o{ti oJ qeo;" aujto;n h[geiren ejk nekrw`n, swqhvsh/:
10
kardiva/ ga;r pisteuvetai eij" dikaiosuvnhn, stovmati de; oJmologei`tai
eij" swthrivan. 11levgei ga;r hJ grafhv: pa`" oJ pisteuvwn ejpÆ aujtw`/ ouj
kataiscunqhvsetai. 12ouj gavr ejstin diastolh; Ij oudaivou te kai;
E
{ llhno", oJ ga;r aujto;" kuvrio" pavntwn, ploutw`n eij" pavnta" tou;"
ejpikaloumevnou" aujtovn: 13pa`" ga;r o}" a]n ejpikalevshtai to; o[noma
kurivou swqhvsetai.
14
Pw`" ou\n ejpikalevswntai eij" o}n oujk ejpivsteusanÉ pw`" de;
pisteuvswsin ou| oujk h[kousanÉ pw`" de; ajkouvswsin cwri;"
khruvssonto"É 15pw`" de; khruvxwsin eja;n mh; ajpostalw`sinÉ kaqw;"
gevgraptai: wJ" wJrai`oi oiJ povde" tw`n eujaggelizomevnwn »ta;¼
ajgaqav. 16 A
j llÆ ouj pavnte" uJphvkousan tw/̀ eujaggelivw./ H
j saiva
Ÿ " ga;r
levgei: kuvrie, tiv" ejpivsteusen th`/ ajkoh`/ hJmw`nÉ 17a[ra hJ pivsti" ejx
ajkoh`", hJ de; ajkoh; dia; rJhm
v ato" Cristou`. 18ajlla; levgw, mh; oujk
h[kousanÉ menou`nge:
eij" pa`san th;n gh`n ejxh`lqen oJ fqovggo" aujtw`n
kai; eij" ta; pevrata th`" oijkoumevnh" ta;
rJhvmata aujtw`n.
19
ajlla; levgw, mh; Ij srah;l oujk e[gnwÉ prw`to" Mwu>sh`" levgei:
ejgw; parazhlwvsw uJma`" ejpÆ oujk e[qnei,
ejpÆ e[qnei ajsunevtw/ parorgiw` uJma`".
20
H
j saiva
Ÿ " de; ajpotolma/̀ kai; levgei:
euJrevqhn »ejn¼ toi`" ejme; mh; zhtou`sin,
ejmfanh;" ejgenovmhn toi`" ejme; mh;
ejperwtw`sin.
21
pro;" de; to;n jIsrah;l levgei: o{lhn th;n hJmevran ejxepevtasa ta;"
cei`ra" mou pro;" lao;n ajpeiqou`nta kai; ajntilevgonta.
11 Levgw ou\n, mh; ajpwvsato oJ qeo;" to;n lao;n aujtou`É mh; gevnoito:
kai; ga;r ejgw; Ij srahlivth" eijmiv, ejk spevrmato" A
j braavm, fulh`"
2
Beniamivn. oujk ajpwvsato oJ qeo;" to;n lao;n aujtou` o}n proevgnw. h] oujk
oi[date ejn H
j liva/ tiv levgei hJ grafhv, wJ" ejntugcavnei tw/̀ qew/̀ kata; tou`
3
Ij srahvlÉ kuvrie, tou;" profhvta" sou ajpevkteinan, ta; qusiasthvria
sou katevskayan, kagw; uJpeleivfqhn movno" kai; zhtou`sin th;n
yuchvn mou. 4ajlla; tiv levgei aujtw/̀ oJ crhmatismov"É katevlipon
ejmautw/̀ eJptakiscilivou" a[ndra", oi{tine" oujk e[kamyan govnu th`/
Baval. 5ou{tw" ou\n kai; ejn tw/̀ nu`n kairw/̀ lei`mma katÆ ejklogh;n cavrito"
gevgonen: 6eij de; cavriti, oujkevti ejx e[rgwn, ejpei; hJ cavri" oujkevti
givnetai cavri". 7Tiv ou\nÉ o} ejpizhtei` Ij srahvl, tou`to oujk ejpevtucen, hJ
de; ejklogh; ejpevtucen: oiJ de; loipoi; ejpwrwvqhsan, 8kaqw;" gevgraptai:
e[dwken aujtoi`" oJ qeo;" pneu`ma katanuvxew",
ojfqalmou;" tou` mh; blevpein
kai; w\ta tou` mh; ajkouvein,
e{w" th`" shvmeron hJmevra". 9kai; Daui;d levgei:
genhqhvtw hJ travpeza aujtw`n eij" pagivda kai;
eij" qhvran
kai; eij" skavndalon kai; eij" ajntapovdoma
aujtoi`",
10
skotisqhvtwsan oiJ ojfqalmoi; aujtw`n tou` mh;
blevpein
kai; to;n nw`ton aujtw`n dia; panto;"
suvgkamyon.
11
Levgw ou\n, mh; e[ptaisan i{na pevswsinÉ mh; gevnoito: ajlla; tw/̀
aujtw`n paraptwvmati hJ swthriva toi`" e[qnesin eij" to; parazhlw`sai
aujtouv". 12eij de; to; paravptwma aujtw`n plou`to" kovsmou kai; to;
h{tthma aujtw`n plou`to" ejqnw`n, povsw/ ma`llon to; plhvrwma aujtw`n.
13
uJmi`n de; levgw toi`" e[qnesin: ejfÆ o{son me;n ou\n eijmi ejgw; ejqnw`n
ajpovstolo", th;n diakonivan mou doxavzw, 14ei[ pw" parazhlwvsw mou
th;n savrka kai; swvsw tina;" ejx aujtw`n. 15eij ga;r hJ ajpobolh; aujtw`n
katallagh; kovsmou, tiv" hJ provslhmyi" eij mh; zwh; ejk nekrw`nÉ 16eij de;
hJ ajparch; aJgiva, kai; to; fuvrama: kai; eij hJ rJiz
v a aJgiva, kai; oiJ klavdoi.
17
Eij dev tine" tw`n klavdwn ejxeklavsqhsan, su; de; ajgrievlaio" w]n
ejnekentrivsqh" ejn aujtoi`" kai; sugkoinwno;" th`" rJiz
v h" th`" piovthto"
18
mh; katakaucw` tw`n klavdwn: eij de;
th`" ejlaiva" ejgevnou,
katakauca`sai ouj su; th;n rJiz
v an bastavzei" ajlla; hJ rJiz
v a sev. 19ejrei`"
ou\n: ejxeklavsqhsan klavdoi i{na ejgw; ejgkentrisqw`. 20kalw`": th/̀
ajpistiva/ ejxeklavsqhsan, su; de; th/̀ pivstei e{sthka". mh; uJyhla; frovnei
ajlla; fobou`: 21eij ga;r oJ qeo;" tw`n kata; fuvsin klavdwn oujk ejfeivsato,
»mhv pw"¼ oujde; sou` feivsetai. 22i[de ou\n crhstovthta kai; ajpotomivan
qeou`: ejpi; me;n tou;" pesovnta" ajpotomiva, ejpi; de; se; crhstovth" qeou`,
eja;n ejpimevnh/" th/̀ crhstovthti, ejpei; kai; su; ejkkophvsh/. 23kakei`noi dev,
eja;n mh; ejpimevnwsin th/̀ ajpistiva,/ ejgkentrisqhvsontai: dunato;" gavr
ejstin oJ qeo;" pavlin ejgkentrivsai aujtouv". 24eij ga;r su; ejk th`" kata;
fuvsin ejxekovph" ajgrielaivou kai; para; fuvsin ejnekentrivsqh" eij"
kallievlaion, povsw/ ma`llon ou|toi oiJ kata; fuvsin ejgkentrisqhvsontai
th/̀ ijdiva/ ejlaiva./
25
Ouj ga;r qevlw uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, to; musthvrion tou`to, i{na
mh; h\te »parƼ eJautoi`" frovnimoi, o{ti pwvrwsi" ajpo; mevrou" tw/̀
Ij srah;l gevgonen a[cri ou| to; plhvrwma tw`n ejqnw`n eijsevlqh/ 26kai; ou{tw"
pa`" Ij srah;l swqhvsetai, kaqw;" gevgraptai:
h{xei ejk Siw;n oJ rJuovmeno",
ajpostrevyei ajsebeiva" ajpo; jIakwvb.
27
kai; au{th aujtoi`" hJ parÆ ejmou` diaqhvkh,
o{tan ajfevlwmai ta;" aJmartiva" aujtw`n.
28
kata; me;n to; eujaggevlion ejcqroi; diÆ uJma`", kata; de; th;n ejklogh;n
ajgaphtoi; dia; tou;" patevra": 29ajmetamevlhta ga;r ta; carivsmata kai;
hJ klh`si" tou` qeou`. 30w{sper ga;r uJmei`" pote hjpeiqhvsate tw/̀ qew/̀, nu`n
de; hjlehvqhte th/̀ touvtwn ajpeiqeiva,/ 31ou{tw" kai; ou|toi nu`n hjpeivqhsan
tw/̀ uJmetevrw/ ejlevei, i{na kai; aujtoi; »nu`n¼ ejlehqw`sin. 32sunevkleisen
ga;r oJ qeo;" tou;" pavnta" eij" ajpeivqeian, i{na tou;" pavnta" ejlehvsh/.
33
\W bavqo" plouvtou kai; sofiva" kai; gnwvsew" qeou`: wJ"
ajnexerauvnhta ta; krivmata aujtou` kai; ajnexicnivastoi aiJ oJdoi; aujtou`.
34
tiv" ga;r e[gnw nou`n kurivouÉ
h] tiv" suvmboulo" aujtou` ejgevnetoÉ
35
h] tiv" proevdwken aujtw/̀,
kai; ajntapodoqhvsetai aujtw`É/
36
o{ti ejx aujtou` kai; diÆ aujtou` kai; eij" aujto;n ta; pavnta: aujtw/̀ hJ dovxa
eij" tou;" aijw`na", ajmhvn.
12 Parakalw` ou\n uJma`", ajdelfoiv, dia; tw`n oijktirmw`n tou` qeou`
parasth`sai ta; swvmata uJmw`n qusivan zw`san aJgivan eujarv eston tw/̀
qew/̀, th;n logikh;n latreivan uJmw`n: 2kai; mh; suschmativzesqe tw/̀ aijw`ni
touvtw/, ajlla; metamorfou`sqe th/̀ ajnakainwvsei tou` noo;" eij" to;
dokimavzein uJma`" tiv to; qevlhma tou` qeou`, to; ajgaqo;n kai; eujarv eston
kai; tevleion.
3
Levgw ga;r dia; th`" cavrito" th`" doqeivsh" moi panti; tw/̀ o[nti ejn
uJmi`n mh; uJperfronei`n parÆ o} dei` fronei`n ajlla; fronei`n eij" to;
swfronei`n, eJkavstw/ wJ" oJ qeo;" ejmevrisen mevtron pivstew". 4kaqavper
ga;r ejn eJni; swvmati polla; mevlh e[comen, ta; de; mevlh pavnta ouj th;n
aujth;n e[cei pra`xin, 5ou{tw" oiJ polloi; e}n sw`ma ejsmen ejn Cristw/̀, to;
de; kaqÆ ei|" ajllhvlwn mevlh. 6e[conte" de; carivsmata kata; th;n cavrin
th;n doqei`san hJmi`n diavfora, ei[te profhteivan kata; th;n ajnalogivan
th`" pivstew", 7ei[te diakonivan ejn th/̀ diakoniva,/ ei[te oJ didavskwn ejn
th/̀ didaskaliva,/ 8ei[te oJ parakalw`n ejn th/̀ paraklhvsei: oJ metadidou;"
ejn aJplovthti, oJ proi>stavmeno" ejn spoudh/̀, oJ ejlew`n ejn iJlarovthti.
9
H
J ajgavph ajnupovkrito". ajpostugou`nte" to; ponhrovn, kollwvmenoi
tw/̀ ajgaqw/̀, 10th/̀ filadelfiva/ eij" ajllhvlou" filovstorgoi, th/̀ timh/̀
ajllhvlou" prohgouvmenoi, 11th/̀ spoudh/̀ mh; ojknhroiv, tw/̀ pneuvmati
zevonte", tw/̀ kurivw/ douleuvonte", 12th/̀ ejlpivdi caivronte", th/̀ qlivyei
uJpomevnonte", th/̀ proseuch/̀ proskarterou`nte", 13tai`" creivai" tw`n
aJgivwn koinwnou`nte", th;n filoxenivan diwvkonte". 14eujlogei`te tou;"
diwvkonta" »uJma`"¼, eujlogei`te kai; mh; katara`sqe. 15caivrein meta;
cairovntwn, klaivein meta; klaiovntwn. 16to; aujto; eij" ajllhvlou"
fronou`nte", mh; ta; uJyhla; fronou`nte" ajlla; toi`" tapeinoi`"
sunapagovmenoi. mh; givnesqe frovnimoi parÆ eJautoi`". 17mhdeni; kako;n
ajnti; kakou` ajpodidovnte", pronoouvmenoi kala; ejnwvpion pavntwn
ajnqrwvpwn: 18eij dunato;n to; ejx uJmw`n, meta; pavntwn ajnqrwvpwn
eijrhneuvonte": 19mh; eJautou;" ejkdikou`nte", ajgaphtoiv, ajlla; dovte
tovpon th/̀ ojrgh/̀, gevgraptai gavr: ejmoi; ejkdivkhsi", ejgw;
ajntapodwvsw, levgei kuvrio". 20ajlla; eja;n peina`/ oJ ejcqrov" sou,
ywvmize aujtovn: eja;n diya`/, povtize aujtovn: tou`to ga;r poiw`n
a[nqraka" puro;" swreuvsei" ejpi; th;n kefalh;n aujtou`. 21mh; nikw`
uJpo; tou` kakou` ajlla; nivka ejn tw/̀ ajgaqw/̀ to; kakovn.
13 Pa`sa yuch; ejxousivai" uJperecouvsai" uJpotassevsqw. ouj ga;r
e[stin ejxousiva eij mh; uJpo; qeou`, aiJ de; ou\sai uJpo; qeou` tetagmevnai
eijsivn. 2w{ste oJ ajntitassovmeno" th/̀ ejxousiva/ th/̀ tou` qeou` diatagh/̀
ajnqevsthken, oiJ de; ajnqesthkovte" eJautoi`" krivma lhvmyontai. 3oiJ ga;r
a[rconte" oujk eijsi;n fovbo" tw/̀ ajgaqw/̀ e[rgw/ ajlla; tw/̀ kakw/̀. qevlei" de;
mh; fobei`sqai th;n ejxousivan: to; ajgaqo;n poivei, kai; e{xei" e[painon ejx
aujth`": 4qeou` ga;r diavkono" ejstin soi; eij" to; ajgaqovn. eja;n de; to;
kako;n poih/̀", fobou`: ouj ga;r eijkh/̀ th;n mavcairan forei`: qeou` ga;r
diavkono" ejstin e[kdiko" eij" ojrgh;n tw/̀ to; kako;n pravssonti. 5dio;
ajnavgkh uJpotavssesqai, ouj movnon dia; th;n ojrgh;n ajlla; kai; dia; th;n
suneivdhsin. 6dia; tou`to ga;r kai; fovrou" telei`te: leitourgoi; ga;r
qeou` eijsin eij" aujto; tou`to proskarterou`nte". 7ajpovdote pa`sin ta;"
ojfeilav", tw/̀ to;n fovron to;n fovron, tw/̀ to; tevlo" to; tevlo", tw/̀ to;n
fovbon to;n fovbon, tw/̀ th;n timh;n th;n timhvn.
8
Mhdeni; mhde;n ojfeivlete eij mh; to; ajllhvlou" ajgapa`n: oJ ga;r
ajgapw`n to;n e{teron novmon peplhvrwken. 9to; ga;r ouj moiceuvsei", ouj
foneuvsei", ouj klevyei", oujk ejpiqumhvsei", kai; ei[ ti" eJtevra
ejntolhv, ejn tw/̀ lovgw/ touvtw/ ajnakefalaiou`tai »ejn tw/̀¼: ajgaphvsei"
to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 10hJ ajgavph tw/̀ plhsivon kako;n oujk
ejrgavzetai: plhvrwma ou\n novmou hJ ajgavph.
11
Kai; tou`to eijdovte" to;n kairovn, o{ti w{ra h[dh uJma`" ejx u{pnou
ejgerqh`nai, nu`n ga;r ejgguvteron hJmw`n hJ swthriva h] o{te
ejpisteuvsamen. 12hJ nu;x proevkoyen, hJ de; hJmevra h[ggiken. ajpoqwvmeqa
ou\n ta; e[rga tou` skovtou", ejnduswvmeqa »de;¼ ta; o{pla tou` fwtov". 13wJ"
ejn hJmevra/ eujschmovnw" peripathvswmen, mh; kwvmoi" kai; mevqai", mh;
koivtai" kai; ajselgeivai", mh; e[ridi kai; zhvlw/, 14ajlla; ejnduvsasqe to;n
kuvrion Ij hsou`n Cristo;n kai; th`" sarko;" provnoian mh; poiei`sqe eij"
ejpiqumiva".
14 To;n de; ajsqenou`nta th/̀ pivstei proslambavnesqe, mh; eij"
diakrivsei" dialogismw`n. 2o}" me;n pisteuvei fagei`n pavnta, oJ de;
ajsqenw`n lavcana ejsqivei. 3oJ ejsqivwn to;n mh; ejsqivonta mh; ejxouqeneivtw,
oJ de; mh; ejsqivwn to;n ejsqivonta mh; krinevtw, oJ qeo;" ga;r aujto;n
proselavbeto. 4su; tiv" ei\ oJ krivnwn ajllovtrion oijkevthnÉ tw/̀ ijdivw/ kurivw/
sthvkei h] pivptei: staqhvsetai dev, dunatei` ga;r oJ kuvrio" sth`sai
aujtovn. 5 }O" me;n »ga;r¼ krivnei hJmevran parÆ hJmevran, o}" de; krivnei
pa`san hJmevran: e{kasto" ejn tw/̀ ijdivw/ noi;Ÿ plhroforeivsqw. 6oJ fronw`n
th;n hJmevran kurivw/ fronei`: kai; oJ ejsqivwn kurivw/ ejsqivei, eujcaristei`
ga;r tw/̀ qew/̀: kai; oJ mh; ejsqivwn kurivw/ oujk ejsqivei kai; eujcaristei` tw/̀
qew/̀. 7oujdei;" ga;r hJmw`n eJautw/̀ zh/̀ kai; oujdei;" eJautw/̀ ajpoqnhvs
/ kei: 8ejavn
te ga;r zw`men, tw/̀ kurivw/ zw`men, ejavn te ajpoqnhvs
/ kwmen, tw/̀ kurivw/
ajpoqnhvs
/ komen. ejavn te ou\n zw`men ejavn te ajpoqnhvs
/ kwmen, tou` kurivou
9
ejsmevn. eij" tou`to ga;r Cristo;" ajpevqanen kai; e[zhsen, i{na kai;
nekrw`n kai; zwvntwn kurieuvsh/. 10Su; de; tiv krivnei" to;n ajdelfovn souÉ h]
kai; su; tiv ejxouqenei`" to;n ajdelfovn souÉ pavnte" ga;r parasthsovmeqa
tw/̀ bhvmati tou` qeou`, 11gevgraptai gavr:
zw` ejgwv, levgei kuvrio", o{ti ejmoi; kavmyei
pa`n govnu
kai; pa`sa glw`ssa ejxomologhvsetai tw/̀ qew`/.
12
a[ra »ou\n¼ e{kasto" hJmw`n peri; eJautou` lovgon dwvsei »tw/̀ qew/̀¼.
13
Mhkevti ou\n ajllhvlou" krivnwmen: ajlla; tou`to krivnate ma`llon, to;
mh; tiqevnai provskomma tw/̀ ajdelfw/̀ h] skavndalon. 14oi\da kai;
pevpeismai ejn kurivw/ jIhsou` o{ti oujde;n koino;n diÆ eJautou`, eij mh; tw/̀
logizomevnw/ ti koino;n ei\nai, ejkeivnw/ koinovn. 15eij ga;r dia; brw`ma oJ
ajdelfov" sou lupei`tai, oujkevti kata; ajgavphn peripatei`": mh; tw/̀
brwvmati sou ejkei`non ajpovllue uJpe;r ou| Cristo;" ajpevqanen. 16mh;
blasfhmeivsqw ou\n uJmw`n to; ajgaqovn. 17ouj gavr ejstin hJ basileiva tou`
qeou` brw`si" kai; povsi" ajlla; dikaiosuvnh kai; eijrhvnh kai; cara; ejn
pneuvmati aJgivw:/ 18oJ ga;r ejn touvtw/ douleuvwn tw/̀ Cristw/̀ eujarv esto"
tw/̀ qew/̀ kai; dovkimo" toi`" ajnqrwvpoi". 19 A
[ ra ou\n ta; th`" eijrhvnh"
diwvkwmen kai; ta; th`" oijkodomh`" th`" eij" ajllhvlou". 20mh; e{neken
brwvmato" katavlue to; e[rgon tou` qeou`. pavnta me;n kaqarav, ajlla;
kako;n tw/̀ ajnqrwvpw/ tw/̀ dia; proskovmmato" ejsqivonti. 21kalo;n to; mh;
fagei`n kreva mhde; piei`n oi\non mhde; ejn w|/ oJ ajdelfov" sou proskovptei.
22
su; pivstin »h}n¼ e[cei" kata; seauto;n e[ce ejnwvpion tou` qeou`.
makavrio" oJ mh; krivnwn eJauto;n ejn w|/ dokimavzei: 23oJ de; diakrinovmeno"
eja;n favgh/ katakevkritai, o{ti oujk ejk pivstew": pa`n de; o} oujk ejk
pivstew" aJmartiva ejstivn.
15 jOfeivlomen de; hJmei`" oiJ dunatoi; ta; ajsqenhvmata tw`n
ajdunavtwn bastavzein kai; mh; eJautoi`" ajrevskein. 2e{kasto" hJmw`n tw/̀
plhsivon ajreskevtw eij" to; ajgaqo;n pro;" oijkodomhvn: 3kai; ga;r oJ
Cristo;" oujc eJautw/̀ h[resen, ajlla; kaqw;" gevgraptai: oiJ ojneidismoi;
tw`n ojneidizovntwn se ejpevpesan ejpÆ ejmev. 4o{sa ga;r proegravfh,
eij" th;n hJmetevran didaskalivan ejgravfh, i{na dia; th`" uJpomonh`" kai;
dia; th`" paraklhvsew" tw`n grafw`n th;n ejlpivda e[cwmen. 5oJ de; qeo;"
th`" uJpomonh`" kai; th`" paraklhvsew" dwv/h uJmi`n to; aujto; fronei`n ejn
ajllhvloi" kata; Cristo;n Ij hsou`n, 6i{na oJmoqumado;n ejn eJni; stovmati
doxavzhte to;n qeo;n kai; patevra tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`.
7
Dio; proslambavnesqe ajllhvlou", kaqw;" kai; oJ Cristo;"
proselavbeto uJma`" eij" dovxan tou` qeou`. 8levgw ga;r Cristo;n diavkonon
gegenh`sqai peritomh`" uJpe;r ajlhqeiva" qeou`, eij" to; bebaiw`sai ta;"
ejpaggeliva" tw`n patevrwn, 9ta; de; e[qnh uJpe;r ejlevou" doxavsai to;n
qeovn, kaqw;" gevgraptai:
dia; tou`to ejxomologhvsomai soi ejn e[qnesin
kai; tw/̀ ojnovmati sou yalw`.
10
kai; pavlin levgei:
eujfravnqhte, e[qnh, meta; tou` laou` aujtou`. 11kai; pavlin:
aijnei`te, pavnta ta; e[qnh, to;n kuvrion
kai; ejpainesavtwsan aujto;n pavnte" oiJ laoiv.
12
kai; pavlin H
j saiva
Ÿ " levgei:
e[stai hJ rJivza tou` jIessai;
kai; oJ ajnistavmeno" a[rcein ejqnw`n,
ejpÆ aujtw`/ e[qnh ejlpiou`sin. 13 JO de; qeo;" th`" ejlpivdo" plhrwvsai
uJma`" pavsh" cara`" kai; eijrhvnh" ejn tw/̀ pisteuvein, eij" to;
perisseuvein uJma`" ejn th/̀ ejlpivdi ejn dunavmei pneuvmato" aJgivou.
14
Pevpeismai dev, ajdelfoiv mou, kai; aujto;" ejgw; peri; uJmw`n o{ti kai;
aujtoi; mestoiv ejste ajgaqwsuvnh", peplhrwmevnoi pavsh" »th`"¼
gnwvsew", dunavmenoi kai; ajllhvlou" nouqetei`n. 15tolmhrovteron de;
e[graya uJmi`n ajpo; mevrou" wJ" ejpanamimnhvs
/ kwn uJma`" dia; th;n cavrin
16
th;n doqei`san moi uJpo; tou` qeou` eij" to; ei\nai me leitourgo;n
Cristou` Ij hsou` eij" ta; e[qnh, iJerourgou`nta to; eujaggevlion tou`
qeou`, i{na gevnhtai hJ prosfora; tw`n ejqnw`n eujprovsdekto", hJgiasmevnh
ejn pneuvmati aJgivw./ 17e[cw ou\n »th;n¼ kauvchsin ejn Cristw/̀ Ij hsou` ta;
pro;" to;n qeovn: 18ouj ga;r tolmhvsw ti lalei`n w|n ouj kateirgavsato
Cristo;" diÆ ejmou` eij" uJpakoh;n ejqnw`n, lovgw/ kai; e[rgw/, 19ejn dunavmei
shmeivwn kai; teravtwn, ejn dunavmei pneuvmato" »qeou`¼. w{ste me ajpo;
Ij erousalh;m kai; kuvklw/ mevcri tou` Ij llurikou` peplhrwkevnai to;
20
eujaggevlion
tou`
Cristou`,
ou{tw"
de;
filotimouvmenon
eujaggelivzesqai oujc o{pou wjnomavsqh Cristov", i{na mh; ejpÆ ajllovtrion
qemevlion oijkodomw`, 21ajlla; kaqw;" gevgraptai:
oi|" oujk ajnhggevlh peri; aujtou` o[yontai,
kai; oi} oujk ajkhkovasin sunhvsousin.
22
Dio; kai; ejnekoptovmhn ta; polla; tou` ejlqei`n pro;" uJma`": 23nuni; de;
mhkevti tovpon e[cwn ejn toi`" klivmasi touvtoi", ejpipoqivan de; e[cwn tou`
ejlqei`n pro;" uJma`" ajpo; pollw`n ejtw`n, 24wJ" a]n poreuvwmai eij" th;n
Spanivan: ejlpivzw ga;r diaporeuovmeno" qeavsasqai uJma`" kai; uJfÆ
uJmw`n propemfqh`nai ejkei` eja;n uJmw`n prw`ton ajpo; mevrou" ejmplhsqw`.
25
Nuni; de; poreuvomai eij" Ij erousalh;m diakonw`n toi`" aJgivoi".
26
eujdovkhsan ga;r Makedoniva kai;
A
j caivŸa koinwnivan tina;
poihvsasqai eij" tou;" ptwcou;" tw`n aJgivwn tw`n ejn Ij erousalhvm.
27
eujdovkhsan ga;r kai; ojfeilevtai eijsi;n aujtw`n: eij ga;r toi`"
pneumatikoi`" aujtw`n ejkoinwvnhsan ta; e[qnh, ojfeivlousin kai; ejn toi`"
sarkikoi`" leitourgh`sai aujtoi`". 28tou`to ou\n ejpitelevsa" kai;
sfragisavmeno" aujtoi`" to;n karpo;n tou`ton, ajpeleuvsomai diÆ uJmw`n
eij" Spanivan: 29oi\da de; o{ti ejrcovmeno" pro;" uJma`" ejn plhrwvmati
eujlogiva" Cristou` ejleuvsomai.
30
Parakalw` de; uJma`" »,ajdelfoiv,¼ dia; tou` kurivou hJmw`n jIhsou`
Cristou` kai; dia; th`" ajgavph" tou` pneuvmato" sunagwnivsasqai moi
ejn tai`" proseucai`" uJpe;r ejmou` pro;" to;n qeovn, 31i{na rJusqw` ajpo; tw`n
ajpeiqouvntwn ejn th/̀ jIoudaiva/ kai; hJ diakoniva mou hJ eij" Ij erousalh;m
eujprovsdekto" toi`" aJgivoi" gevnhtai, 32i{na ejn cara/̀ ejlqw;n pro;" uJma`"
dia; qelhvmato" qeou` sunanapauvswmai uJmi`n. 33 JO de; qeo;" th`"
eijrhvnh" meta; pavntwn uJmw`n, ajmhvn.
16 Sunivsthmi de; uJmi`n Foivbhn th;n ajdelfh;n hJmw`n, ou\san »kai;¼
diavkonon th`" ejkklhsiva" th`" ejn Kegcreai`", 2i{na aujth;n
prosdevxhsqe ejn kurivw/ ajxivw" tw`n aJgivwn kai; parasth`te aujth/̀ ejn w|/
a]n uJmw`n crhvz
/ h/ pravgmati: kai; ga;r aujth; prostavti" pollw`n ejgenhvqh
kai; ejmou` aujtou`.
3
A
j spavsasqe Privskan kai; A
j kuvlan tou;" sunergouv" mou ejn
4
Cristw/̀ Ij hsou`, oi{tine" uJpe;r th`" yuch`" mou to;n eJautw`n travchlon
uJpevqhkan, oi|" oujk ejgw; movno" eujcaristw` ajlla; kai; pa`sai aiJ
ejkklhsivai tw`n ejqnw`n, 5kai; th;n katÆ oi\kon aujtw`n ejkklhsivan.
ajspavsasqe E
j paivneton to;n ajgaphtovn mou, o{" ejstin ajparch; th`"
A
j siva" eij" Cristovn. 6ajspavsasqe Marivan, h{ti" polla; ejkopivasen
eij" uJma`". 7ajspavsasqe A
j ndrovnikon kai; jIounia`n tou;" suggenei`"
mou kai; sunaicmalwvtou" mou, oi{tine" eijsin ejpivshmoi ejn toi`"
ajpostovloi", oi} kai; pro; ejmou` gevgonan ejn Cristw/̀. 8ajspavsasqe
A
j mplia`ton to;n ajgaphtovn mou ejn kurivw./ 9ajspavsasqe Oujrbano;n to;n
sunergo;n hJmw`n ejn Cristw/̀ kai; Stavcun to;n ajgaphtovn mou.
10
ajspavsasqe A
j pellh`n to;n dovkimon ejn Cristw/̀. ajspavsasqe tou;"
ejk tw`n A
j ristobouvlou. 11ajspavsasqe H
J rw/divwna to;n suggenh` mou.
ajspavsasqe tou;" ejk tw`n Narkivssou tou;" o[nta" ejn kurivw./
12
ajspavsasqe Truvfainan kai; Trufw`san ta;" kopiwvsa" ejn kurivw./
ajspavsasqe Persivda th;n ajgaphthvn, h{ti" polla; ejkopivasen ejn
kurivw./ 13ajspavsasqe R
J ou`fon to;n ejklekto;n ejn kurivw/ kai; th;n
mhtevra aujtou` kai; ejmou`. 14ajspavsasqe A
j suvgkriton, Flevgonta,
E
J rmh`n, Patroba`n,
E
J rma`n kai; tou;" su;n aujtoi`" ajdelfouv".
15
ajspavsasqe Filovlogon kai; Ij oulivan, Nhreva kai; th;n ajdelfh;n
aujtou`, kai; jOlumpa`n kai; tou;" su;n aujtoi`" pavnta" aJgivou".
16
ajspavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati aJgivw./ ajspavzontai uJma`" aiJ
ejkklhsivai pa`sai tou` Cristou`.
17
Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv, skopei`n tou;" ta;" dicostasiva"
kai; ta; skavndala para; th;n didach;n h}n uJmei`" ejmavqete poiou`nta",
kai; ejkklivnete ajpÆ aujtw`n: 18oiJ ga;r toiou`toi tw/̀ kurivw/ hJmw`n Cristw/̀
ouj douleuvousin ajlla; th/̀ eJautw`n koiliva,/ kai; dia; th`" crhstologiva"
kai; eujlogiva" ejxapatw`sin ta;" kardiva" tw`n ajkavkwn. 19hJ ga;r uJmw`n
uJpakoh; eij" pavnta" ajfivketo: ejfÆ uJmi`n ou\n caivrw, qevlw de; uJma`"
sofou;" ei\nai eij" to; ajgaqovn, ajkeraivou" de; eij" to; kakovn. 20oJ de; qeo;"
th`" eijrhvnh" suntrivyei to;n satana`n uJpo; tou;" povda" uJmw`n ejn
tavcei. H
J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` meqÆ uJmw`n.
21
A
j spavzetai uJma`" Timovqeo" oJ sunergov" mou kai; Louvkio" kai;
Ij avswn kai; Swsivpatro" oiJ suggenei`" mou. 22ajspavzomai uJma`" ejgw;
Tevrtio" oJ gravya" th;n ejpistolh;n ejn kurivw./ 23ajspavzetai uJma`"
Gavi>o" oJ xevno" mou kai; o{lh" th`" ejkklhsiva". ajspavzetai uJma`"
E
[ rasto" oJ oijkonovmo" th`" povlew" kai; Kouvarto" oJ ajdelfov".
25
»Tw/̀ de; dunamevnw/ uJma`" sthrivxai kata; to; eujaggevlion mou kai; to;
khvrugma Ij hsou` Cristou`, kata; ajpokavluyin musthrivou crovnoi"
aijwnivoi" sesighmevnou, 26fanerwqevnto" de; nu`n diav te grafw`n
profhtikw`n katÆ ejpitagh;n tou` aijwnivou qeou` eij" uJpakoh;n pivstew"
eij" pavnta ta; e[qnh gnwrisqevnto", 27movnw/ sofw/̀ qew/̀, dia; jIhsou`
Cristou`, w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na", ajmhvn.¼
PROS KORINQIOUS AV
1 Pau`lo" klhto;" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato"
qeou` kai; Swsqevnh" oJ ajdelfo;" 2th/̀ ejkklhsiva/ tou` qeou` th`/ ou[sh/ ejn
Korivnqw/, hJgiasmevnoi" ejn Cristw/̀ Ij hsou`, klhtoi`" aJgivoi", su;n
pa`sin toi`" ejpikaloumevnoi" to; o[noma tou` kurivou hJmw`n jIhsou`
Cristou` ejn panti; tovpw/, aujtw`n kai; hJmw`n: 3cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh
ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou jIhsou` Cristou`.
4
Eujcaristw` tw/̀ qew/̀ mou pavntote peri; uJmw`n ejpi; th/̀ cavriti tou`
qeou` th/̀ doqeivsh/ uJmi`n ejn Cristw/̀
jIhsou`, 5o{ti ejn panti;
ejploutivsqhte ejn aujtw/̀, ejn panti; lovgw/ kai; pavsh/ gnwvsei, 6kaqw;" to;
martuvrion tou` Cristou` ejbebaiwvqh ejn uJmi`n, 7w{ste uJma`" mh;
uJsterei`sqai ejn mhdeni; carivsmati ajpekdecomevnou" th;n
ajpokavluyin tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`: 8o}" kai; bebaiwvsei
uJma`" e{w" tevlou" ajnegklhvtou" ejn th/̀ hJmevra/ tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` »Cristou`¼. 9pisto;" oJ qeov", diÆ ou| ejklhvqhte eij" koinwnivan tou`
uiJou` aujtou` Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n.
10
Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv, dia; tou` ojnovmato" tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` Cristou`, i{na to; aujto; levghte pavnte" kai; mh; h\/ ejn uJmi`n
scivsmata, h\te de; kathrtismevnoi ejn tw/̀ aujtw/̀ noi;Ÿ kai; ejn th/̀ aujth/̀
gnwvmh/. 11ejdhlwvqh gavr moi peri; uJmw`n, ajdelfoiv mou, uJpo; tw`n Clovh"
o{ti e[ride" ejn uJmi`n eijsin. 12levgw de; tou`to o{ti e{kasto" uJmw`n levgei:
ejgw; mevn eijmi Pauvlou, ejgw; de; A
j pollw`, ejgw; de; Khfa`, ejgw; de;
13
Cristou`. memevristai oJ Cristov"É mh; Pau`lo" ejstaurwvqh uJpe;r
uJmw`n, h] eij" to; o[noma Pauvlou ejbaptivsqhteÉ 14eujcaristw` »tw/̀ qew/̀¼
o{ti oujdevna uJmw`n ejbavptisa eij mh; Krivspon kai; Gavi>on, 15i{na mhv ti"
ei[ph/ o{ti eij" to; ejmo;n o[noma ejbaptivsqhte. 16ejbavptisa de; kai; to;n
Stefana` oi\kon, loipo;n oujk oi\da ei[ tina a[llon ejbavptisa. 17ouj ga;r
ajpevsteilen me Cristo;" baptivzein ajlla; eujaggelivzesqai, oujk ejn
sofiva/ lovgou, i{na mh; kenwqh/̀ oJ stauro;" tou` Cristou`.
18
JO lovgo" ga;r oJ tou` staurou` toi`" me;n ajpollumevnoi" mwriva
ejstivn, toi`" de; sw/zomevnoi" hJmi`n duvnami" qeou` ejstin. 19gevgraptai
gavr:
ajpolw` th;n sofivan tw`n sofw`n
kai; th;n suvnesin tw`n sunetw`n ajqethvsw.
20
pou` sofov"É pou` grammateuv"É pou` suzhthth;" tou` aijw`no" touvtouÉ
oujci; ejmwvranen oJ qeo;" th;n sofivan tou` kovsmouÉ 21ejpeidh; ga;r ejn th/̀
sofiva/ tou` qeou` oujk e[gnw oJ kovsmo" dia; th`" sofiva" to;n qeovn,
eujdovkhsen oJ qeo;" dia; th`" mwriva" tou` khruvgmato" sw`sai tou;"
pisteuvonta": 22ejpeidh; kai;
Ij oudai`oi shmei`a aijtou`sin kai;
23
E
{ llhne" sofivan zhtou`sin,
hJmei`" de; khruvssomen Cristo;n
ejstaurwmevnon, Ij oudaivoi" me;n skavndalon, e[qnesin de; mwrivan,
24
aujtoi`" de; toi`" klhtoi`", Ij oudaivoi" te kai; E
{ llhsin, Cristo;n
25
qeou` duvnamin kai; qeou` sofivan: o{ti to; mwro;n tou` qeou` sofwvteron
tw`n ajnqrwvpwn ejsti;n kai; to; ajsqene;" tou` qeou` ijscurovteron tw`n
ajnqrwvpwn.
26
Blevpete ga;r th;n klh`sin uJmw`n, ajdelfoiv, o{ti ouj polloi; sofoi; kata;
savrka, ouj polloi; dunatoiv, ouj polloi; eujgenei`": 27ajlla; ta; mwra; tou`
kovsmou ejxelevxato oJ qeov", i{na kataiscuvnh/ tou;" sofouv", kai; ta;
ajsqenh` tou` kovsmou ejxelevxato oJ qeov", i{na kataiscuvnh/ ta; ijscurav,
28
kai; ta; ajgenh` tou` kovsmou kai; ta; ejxouqenhmevna ejxelevxato oJ qeov",
ta; mh; o[nta, i{na ta; o[nta katarghvsh/, 29o{pw" mh; kauchvshtai pa`sa
sa;rx ejnwvpion tou` qeou`. 30ejx aujtou` de; uJmei`" ejste ejn Cristw/̀
Ij hsou`, o}" ejgenhvqh sofiva hJmi`n ajpo; qeou`, dikaiosuvnh te kai;
aJgiasmo;" kai; ajpoluvtrwsi", 31i{na kaqw;" gevgraptai: oJ kaucwvmeno"
ejn kurivw/ kaucavsqw.
2 Kagw; ejlqw;n pro;" uJma`", ajdelfoiv, h\lqon ouj kaqÆ uJperoch;n
lovgou h] sofiva" kataggevllwn uJmi`n to; musthvrion tou` qeou`. 2ouj ga;r
e[krina ti eijdevnai ejn uJmi`n eij mh; Ij hsou`n Cristo;n kai; tou`ton
ejstaurwmevnon. 3kagw; ejn ajsqeneiva/ kai; ejn fovbw/ kai; ejn trovmw/ pollw/̀
ejgenovmhn pro;" uJma`", 4kai; oJ lovgo" mou kai; to; khvrugma mou oujk ejn
peiqoi`" sofiva" »lovgoi"¼ ajllÆ ejn ajpodeivxei pneuvmato" kai;
dunavmew", 5i{na hJ pivsti" uJmw`n mh; h\/ ejn sofiva/ ajnqrwvpwn ajllÆ ejn
dunavmei qeou`.
6
Sofivan de; lalou`men ejn toi`" teleivoi", sofivan de; ouj tou` aijw`no"
touvtou oujde; tw`n ajrcovntwn tou` aijw`no" touvtou tw`n katargoumevnwn:
7
ajlla; lalou`men qeou` sofivan ejn musthrivw/ th;n ajpokekrummevnhn, h}n
prowvrisen oJ qeo;" pro; tw`n aijwvnwn eij" dovxan hJmw`n, 8h}n oujdei;" tw`n
ajrcovntwn tou` aijw`no" touvtou e[gnwken: eij ga;r e[gnwsan, oujk a]n to;n
kuvrion th`" dovxh" ejstauvrwsan. 9ajlla; kaqw;" gevgraptai:
a} ojfqalmo;" oujk ei\den
kai; ou\" oujk h[kousen
kai; ejpi; kardivan ajnqrwvpou oujk ajnevbh,
a} hJtoivmasen oJ qeo;" toi`" ajgapw`sin aujtovn. 10hJmi`n de;
ajpekavluyen oJ qeo;" dia; tou` pneuvmato": to; ga;r pneu`ma pavnta
ejrauna/̀, kai; ta; bavqh tou` qeou`. 11tiv" ga;r oi\den ajnqrwvpwn ta; tou`
ajnqrwvpou eij mh; to; pneu`ma tou` ajnqrwvpou to; ejn aujtw/̀É ou{tw" kai; ta;
tou` qeou` oujdei;" e[gnwken eij mh; to; pneu`ma tou` qeou`. 12hJmei`" de; ouj to;
pneu`ma tou` kovsmou ejlavbomen ajlla; to; pneu`ma to; ejk tou` qeou`, i{na
eijdw`men ta; uJpo; tou` qeou` carisqevnta hJmi`n: 13a} kai; lalou`men oujk ejn
didaktoi`" ajnqrwpivnh" sofiva" lovgoi" ajllÆ ejn didaktoi`" pneuvmato",
pneumatikoi`" pneumatika; sugkrivnonte". 14yuciko;" de; a[nqrwpo" ouj
devcetai ta; tou` pneuvmato" tou` qeou`: mwriva ga;r aujtw/̀ ejstin kai; ouj
duvnatai gnw`nai, o{ti pneumatikw`" ajnakrivnetai. 15oJ de; pneumatiko;"
ajnakrivnei »ta;¼ pavnta, aujto;" de; uJpÆ oujdeno;" ajnakrivnetai.
16
tiv" ga;r e[gnw nou`n kurivou,
o}" sumbibavsei aujtovnÉ
hJmei`" de; nou`n Cristou` e[comen.
3 Kagwv, ajdelfoiv, oujk hjdunhvqhn lalh`sai uJmi`n wJ" pneumatikoi`"
ajllÆ wJ" sarkivnoi", wJ" nhpivoi" ejn Cristw/̀. 2gavla uJma`" ejpovtisa, ouj
brw`ma: ou[pw ga;r ejduvnasqe. ajllÆ oujde; e[ti nu`n duvnasqe, 3e[ti ga;r
sarkikoiv ejste. o{pou ga;r ejn uJmi`n zh`lo" kai; e[ri", oujci; sarkikoiv
ejste kai; kata; a[nqrwpon peripatei`teÉ 4o{tan ga;r levgh/ ti": ejgw; mevn
eijmi Pauvlou, e{tero" dev: ejgw; A
j pollw`, oujk a[nqrwpoi ejsteÉ 5Tiv ou\n
ejstin A
j pollw`"É tiv dev ejstin Pau`lo"É diavkonoi diÆ w|n ejpisteuvsate,
kai; eJkavstw/ wJ" oJ kuvrio" e[dwken. 6ejgw; ejfuvteusa, A
j pollw`"
7
ejpovtisen, ajlla; oJ qeo;" hjuxv anen: w{ste ou[te oJ futeuvwn ejstivn ti
ou[te oJ potivzwn ajllÆ oJ aujxavnwn qeov". 8oJ futeuvwn de; kai; oJ potivzwn e{n
eijsin, e{kasto" de; to;n i[dion misqo;n lhvmyetai kata; to;n i[dion kovpon:
9
qeou` gavr ejsmen sunergoiv, qeou` gewvrgion, qeou` oijkodomhv ejste.
10
Kata; th;n cavrin tou` qeou` th;n doqei`san moi wJ" sofo;"
ajrcitevktwn qemevlion e[qhka, a[llo" de; ejpoikodomei`. e{kasto" de;
blepevtw pw`" ejpoikodomei`. 11qemevlion ga;r a[llon oujdei;" duvnatai
qei`nai para; to;n keivmenon, o{" ejstin Ij hsou`" Cristov". 12eij dev ti"
ejpoikodomei` ejpi; to;n qemevlion crusovn, a[rguron, livqou" timivou",
xuvla, covrton, kalavmhn, 13eJkavstou to; e[rgon fanero;n genhvsetai, hJ
ga;r hJmevra dhlwvsei, o{ti ejn puri; ajpokaluvptetai: kai; eJkavstou to;
e[rgon oJpoi`on ejstin to; pu`r »aujto;¼ dokimavsei. 14ei[ tino" to; e[rgon
menei` o} ejpoikodovmhsen, misqo;n lhvmyetai: 15ei[ tino" to; e[rgon
katakahvsetai, zhmiwqhvsetai, aujto;" de; swqhvsetai, ou{tw" de; wJ"
dia; purov". 16Oujk oi[date o{ti nao;" qeou` ejste kai; to; pneu`ma tou` qeou`
oijkei` ejn uJmi`nÉ 17ei[ ti" to;n nao;n tou` qeou` fqeivrei, fqerei` tou`ton oJ
qeov": oJ ga;r nao;" tou` qeou` a{gio" ejstin, oi{tine" ejste uJmei`".
18
Mhdei;" eJauto;n ejxapatavtw: ei[ ti" dokei` sofo;" ei\nai ejn uJmi`n ejn
tw/̀ aijw`ni touvtw/, mwro;" genevsqw, i{na gevnhtai sofov". 19hJ ga;r sofiva
tou` kovsmou touvtou mwriva para; tw/̀ qew/̀ ejstin. gevgraptai gavr:
oJ drassovmeno" tou;" sofou;" ejn th`/
panourgiva/ aujtw`n:
20
kai; pavlin:
kuvrio" ginwvskei tou;" dialogismou;" tw`n sofw`n
o{ti eijsi;n mavtaioi.
21
w{ste mhdei;" kaucavsqw ejn ajnqrwvpoi": pavnta ga;r uJmw`n ejstin,
22
ei[te Pau`lo" ei[te A
j pollw`" ei[te Khfa`", ei[te kovsmo" ei[te zwh;
ei[te qavnato", ei[te ejnestw`ta ei[te mevllonta: pavnta uJmw`n, 23uJmei`"
de; Cristou`, Cristo;" de; qeou`.
4 ou{tw" hJma`" logizevsqw a[nqrwpo" wJ" uJphrevta" Cristou` kai;
oijkonovmou" musthrivwn qeou`. 2w|de loipo;n zhtei`tai ejn toi`"
oijkonovmoi", i{na pistov" ti" euJreqh/̀. 3ejmoi; de; eij" ejlavciston ejstin,
i{na uJfÆ uJmw`n ajnakriqw` h] uJpo; ajnqrwpivnh" hJmevra": ajllÆ oujde;
ejmauto;n ajnakrivnw. 4oujde;n ga;r ejmautw/̀ suvnoida, ajllÆ oujk ejn touvtw/
dedikaivwmai, oJ de; ajnakrivnwn me kuvrio" ejstin. 5w{ste mh; pro; kairou`
ti krivnete e{w" a]n e[lqh/ oJ kuvrio", o}" kai; fwtivsei ta; krupta; tou`
skovtou" kai; fanerwvsei ta;" boula;" tw`n kardiw`n: kai; tovte oJ
e[paino" genhvsetai eJkavstw/ ajpo; tou` qeou`.
6
Tau`ta dev, ajdelfoiv, meteschmavtisa eij" ejmauto;n kai; A
j pollw`n
diÆ uJma`", i{na ejn hJmi`n mavqhte to; mh; uJpe;r a} gevgraptai, i{na mh; ei|"
uJpe;r tou` eJno;" fusiou`sqe kata; tou` eJtevrou. 7tiv" gavr se diakrivneiÉ
tiv de; e[cei" o} oujk e[labe"É eij de; kai; e[labe", tiv kauca`sai wJ" mh;
labwvnÉ 8h[dh kekoresmevnoi ejstev, h[dh ejplouthvsate, cwri;" hJmw`n
ejbasileuvsate: kai; o[felon ge ejbasileuvsate, i{na kai; hJmei`" uJmi`n
sumbasileuvswmen. 9dokw` gavr, oJ qeo;" hJma`" tou;" ajpostovlou"
ejscavtou" ajpevdeixen wJ" ejpiqanativou", o{ti qevatron ejgenhvqhmen tw/̀
kovsmw/ kai; ajggevloi" kai; ajnqrwvpoi". 10hJmei`" mwroi; dia; Cristovn,
uJmei`" de; frovnimoi ejn Cristw/̀: hJmei`" ajsqenei`", uJmei`" de; ijscuroiv:
uJmei`" e[ndoxoi, hJmei`" de; a[timoi. 11a[cri th`" a[rti w{ra" kai; peinw`men
kai; diyw`men kai; gumniteuvomen kai; kolafizovmeqa kai; ajstatou`men
12
kai; kopiw`men ejrgazovmenoi tai`" ijdivai" cersivn: loidorouvmenoi
13
eujlogou`men,
diwkovmenoi
ajnecovmeqa,
dusfhmouvmenoi
parakalou`men: wJ" perikaqavrmata tou` kovsmou ejgenhvqhmen, pavntwn
perivyhma e{w" a[rti.
14
Oujk ejntrevpwn uJma`" gravfw tau`ta ajllÆ wJ" tevkna mou ajgaphta;
nouqetw`n. 15eja;n ga;r murivou" paidagwgou;" e[chte ejn Cristw/̀ ajllÆ ouj
pollou;" patevra": ejn ga;r Cristw/̀ jIhsou` dia; tou` eujaggelivou ejgw;
uJma`" ejgevnnhsa. 16Parakalw` ou\n uJma`", mimhtaiv mou givnesqe. 17Dia;
tou`to e[pemya uJmi`n Timovqeon, o{" ejstivn mou tevknon ajgaphto;n kai;
pisto;n ejn kurivw,/ o}" uJma`" ajnamnhvsei ta;" oJdouv" mou ta;" ejn Cristw/̀
» Ij hsou`¼, kaqw;" pantacou` ejn pavsh/ ejkklhsiva/ didavskw. 18 JW" mh;
ejrcomevnou dev mou pro;" uJma`" ejfusiwvqhsan tine": 19ejleuvsomai de;
tacevw" pro;" uJma`" eja;n oJ kuvrio" qelhvsh/, kai; gnwvsomai ouj to;n lovgon
tw`n pefusiwmevnwn ajlla; th;n duvnamin: 20ouj ga;r ejn lovgw/ hJ basileiva
tou` qeou` ajllÆ ejn dunavmei. 21tiv qevleteÉ ejn rJab
v dw/ e[lqw pro;" uJma`" h] ejn
ajgavph/ pneuvmati te prau?thto"É
5 {Olw" ajkouvetai ejn uJmi`n porneiva, kai; toiauvth porneiva h{ti"
oujde; ejn toi`" e[qnesin, w{ste gunai`ka tina tou` patro;" e[cein. 2kai;
uJmei`" pefusiwmevnoi ejste; kai; oujci; ma`llon ejpenqhvsate, i{na ajrqh/̀ ejk
mevsou uJmw`n oJ to; e[rgon tou`to pravxa"É 3ejgw; me;n gavr, ajpw;n tw/̀
swvmati parw;n de; tw/̀ pneuvmati, h[dh kevkrika wJ" parw;n to;n ou{tw"
tou`to katergasavmenon: 4ejn tw/̀ ojnovmati tou` kurivou »hJmw`n¼ jIhsou`
sunacqevntwn uJmw`n kai; tou` ejmou` pneuvmato" su;n th/̀ dunavmei tou`
kurivou hJmw`n Ij hsou`, 5paradou`nai to;n toiou`ton tw/̀ satana/̀ eij"
o[leqron th`" sarkov", i{na to; pneu`ma swqh/̀ ejn th/̀ hJmevra/ tou` kurivou.
6
Ouj kalo;n to; kauvchma uJmw`n. oujk oi[date o{ti mikra; zuvmh o{lon to;
fuvrama zumoi`É 7ejkkaqavrate th;n palaia;n zuvmhn, i{na h\te nevon
fuvrama, kaqwv" ejste a[zumoi: kai; ga;r to; pavsca hJmw`n ejtuvqh
Cristov". 8w{ste eJortavzwmen mh; ejn zuvmh/ palaia/̀ mhde; ejn zuvmh/
kakiva" kai; ponhriva" ajllÆ ejn ajzuvmoi" eijlikrineiva" kai; ajlhqeiva".
9
E
[ graya uJmi`n ejn th/̀ ejpistolh/̀ mh; sunanamivgnusqai povrnoi", 10ouj
pavntw" toi`" povrnoi" tou` kovsmou touvtou h] toi`" pleonevktai" kai;
a{rpaxin h] eijdwlolavtrai", ejpei; wjfeivlete a[ra ejk tou` kovsmou
ejxelqei`n. 11nu`n de; e[graya uJmi`n mh; sunanamivgnusqai ejavn ti"
ajdelfo;" ojnomazovmeno" h\/ povrno" h] pleonevkth" h] eijdwlolavtrh" h]
loivdoro" h] mevquso" h] a{rpax, tw/̀ toiouvtw/ mhde; sunesqivein. 12tiv gavr
moi tou;" e[xw krivneinÉ oujci; tou;" e[sw uJmei`" krivneteÉ 13tou;" de; e[xw oJ
qeo;" krinei`. ejxavrate to;n ponhro;n ejx uJmw`n aujtw`n.
6 Tolma/̀ ti" uJmw`n pra`gma e[cwn pro;" to;n e{teron krivnesqai ejpi;
tw`n ajdivkwn kai; oujci; ejpi; tw`n aJgivwnÉ 2h] oujk oi[date o{ti oiJ a{gioi to;n
kovsmon krinou`sinÉ kai; eij ejn uJmi`n krivnetai oJ kovsmo", ajnavxioi ejste
krithrivwn ejlacivstwnÉ 3oujk oi[date o{ti ajggevlou" krinou`men, mhvti ge
biwtikavÉ 4biwtika; me;n ou\n krithvria eja;n e[chte, tou;"
ejxouqenhmevnou" ejn th/̀ ejkklhsiva,/ touvtou" kaqivzeteÉ 5pro;"
ejntroph;n uJmi`n levgw. ou{tw" oujk e[ni ejn uJmi`n oujdei;" sofov", o}"
dunhvsetai diakri`nai ajna; mevson tou` ajdelfou` aujtou`É 6ajlla; ajdelfo;"
meta; ajdelfou` krivnetai kai; tou`to ejpi; ajpivstwnÉ 7 H
[ dh me;n »ou\n¼
o{lw" h{tthma uJmi`n ejstin o{ti krivmata e[cete meqÆ eJautw`n. dia; tiv
oujci; ma`llon ajdikei`sqeÉ dia; tiv oujci; ma`llon ajposterei`sqeÉ 8ajlla;
uJmei`" ajdikei`te kai; ajposterei`te, kai; tou`to ajdelfouv". 9 H
] oujk
oi[date o{ti a[dikoi qeou` basileivan ouj klhronomhvsousinÉ mh;
plana`sqe: ou[te povrnoi ou[te eijdwlolavtrai ou[te moicoi; ou[te
malakoi; ou[te ajrsenokoi`tai 10ou[te klevptai ou[te pleonevktai, ouj
mevqusoi, ouj loivdoroi, oujc a{rpage" basileivan qeou`
klhronomhvsousin. 11kai; tau`ta tine" h\te: ajlla; ajpelouvsasqe, ajlla;
hJgiavsqhte, ajlla; ejdikaiwvqhte ejn tw/̀ ojnovmati tou` kurivou Ij hsou`
Cristou` kai; ejn tw/̀ pneuvmati tou` qeou` hJmw`n.
12
Pavnta moi e[xestin ajllÆ ouj pavnta sumfevrei: pavnta moi e[xestin
ajllÆ oujk ejgw; ejxousiasqhvsomai uJpov tino". 13ta; brwvmata th/̀ koiliva/
kai; hJ koiliva toi`" brwvmasin, oJ de; qeo;" kai; tauvthn kai; tau`ta
katarghvsei. to; de; sw`ma ouj th`/ porneiva/ ajlla; tw/̀ kurivw,/ kai; oJ kuvrio"
tw/̀ swvmati: 14oJ de; qeo;" kai; to;n kuvrion h[geiren kai; hJma`" ejxegerei`
dia; th`" dunavmew" aujtou`. 15oujk oi[date o{ti ta; swvmata uJmw`n mevlh
Cristou` ejstinÉ a[ra" ou\n ta; mevlh tou` Cristou` poihvsw povrnh"
mevlhÉ mh; gevnoito. 16»h]¼ oujk oi[date o{ti oJ kollwvmeno" th/̀ povrnh/ e}n
sw`ma ejstinÉ e[sontai gavr, fhsivn, oiJ duvo eij" savrka mivan. 17oJ de;
kollwvmeno" tw/̀ kurivw/ e}n pneu`ma ejstin. 18Feuvgete th;n porneivan.
pa`n aJmavrthma o} eja;n poihvsh/ a[nqrwpo" ejkto;" tou` swvmato" ejstin: oJ
de; porneuvwn eij" to; i[dion sw`ma aJmartavnei. 19h] oujk oi[date o{ti to;
sw`ma uJmw`n nao;" tou` ejn uJmi`n aJgivou pneuvmato" ejstin ou| e[cete ajpo;
qeou`, kai; oujk ejste; eJautw`nÉ 20hjgoravsqhte ga;r timh`": doxavsate dh;
to;n qeo;n ejn tw/̀ swvmati uJmw`n.
7 Peri; de; w|n ejgravyate, kalo;n ajnqrwvpw/ gunaiko;" mh; a{ptesqai:
2
dia; de; ta;" porneiva" e{kasto" th;n eJautou` gunai`ka ejcevtw kai;
eJkavsth to;n i[dion a[ndra ejcevtw. 3th/̀ gunaiki; oJ ajnh;r th;n ojfeilh;n
ajpodidovtw, oJmoivw" de; kai; hJ gunh; tw/̀ ajndriv. 4hJ gunh; tou` ijdivou
swvmato" oujk ejxousiavzei ajlla; oJ ajnhvr, oJmoivw" de; kai; oJ ajnh;r tou`
ijdivou swvmato" oujk ejxousiavzei ajlla; hJ gunhv. 5mh; ajposterei`te
ajllhvlou", eij mhvti a]n ejk sumfwvnou pro;" kairovn, i{na scolavshte th/̀
proseuch/̀ kai; pavlin ejpi; to; aujto; h\te, i{na mh; peiravzh/ uJma`" oJ
satana`" dia; th;n ajkrasivan uJmw`n. 6tou`to de; levgw kata; suggnwvmhn
ouj katÆ ejpitaghvn. 7qevlw de; pavnta" ajnqrwvpou" ei\nai wJ" kai;
ejmautovn: ajlla; e{kasto" i[dion e[cei cavrisma ejk qeou`, oJ me;n ou{tw", oJ
de; ou{tw".
8
Levgw de; toi`" ajgavmoi" kai; tai`" chvrai", kalo;n aujtoi`" eja;n
meivnwsin wJ" kagwv: 9eij de; oujk ejgkrateuvontai, gamhsavtwsan,
krei`tton gavr ejstin gamh`sai h] purou`sqai. 10Toi`" de; gegamhkovsin
paraggevllw, oujk ejgw; ajlla; oJ kuvrio", gunai`ka ajpo; ajndro;" mh;
cwrisqh`nai,- 11eja;n de; kai; cwrisqh/̀, menevtw a[gamo" h] tw/̀ ajndri;
katallaghvtw,- kai; a[ndra gunai`ka mh; ajfievnai. 12Toi`" de; loipoi`"
levgw ejgw; oujc oJ kuvrio": ei[ ti" ajdelfo;" gunai`ka e[cei a[piston kai;
au{th suneudokei` oijkei`n metÆ aujtou`, mh; ajfievtw aujthvn: 13kai; gunh; ei[
ti" e[cei a[ndra a[piston kai; ou|to" suneudokei` oijkei`n metÆ aujth`",
mh; ajfievtw to;n a[ndra. 14hJgivastai ga;r oJ ajnh;r oJ a[pisto" ejn th/̀
gunaiki; kai; hJgivastai hJ gunh; hJ a[pisto" ejn tw/̀ ajdelfw/̀: ejpei; a[ra ta;
tevkna uJmw`n ajkavqarta ejstin, nu`n de; a{gia ejstin. 15eij de; oJ a[pisto"
cwrivzetai, cwrizevsqw: ouj dedouvlwtai oJ ajdelfo;" h] hJ ajdelfh; ejn toi`"
toiouvtoi": ejn de; eijrhvnh/ kevklhken uJma`" oJ qeov". 16tiv ga;r oi\da",
guvnai, eij to;n a[ndra swvsei"É h] tiv oi\da", a[ner, eij th;n gunai`ka
swvsei"É
17
Eij mh; eJkavstw/ wJ" ejmevrisen oJ kuvrio", e{kaston wJ" kevklhken oJ
qeov", ou{tw" peripateivtw. kai; ou{tw" ejn tai`" ejkklhsivai" pavsai"
diatavssomai. 18peritetmhmevno" ti" ejklhvqh, mh; ejpispavsqw: ejn
ajkrobustiva/ kevklhtai ti", mh; peritemnevsqw. 19hJ peritomh; oujdevn
ejstin kai; hJ ajkrobustiva oujdevn ejstin, ajlla; thvrhsi" ejntolw`n qeou`.
20
e{kasto" ejn th/̀ klhvsei h|/ ejklhvqh, ejn tauvth/ menevtw. 21dou`lo"
ejklhvqh", mhv soi melevtw: ajllÆ eij kai; duvnasai ejleuvqero" genevsqai,
ma`llon crh`sai. 22oJ ga;r ejn kurivw/ klhqei;" dou`lo" ajpeleuvqero"
kurivou ejstivn, oJmoivw" oJ ejleuvqero" klhqei;" dou`lo" ejstin Cristou`.
23
timh`" hjgoravsqhte: mh; givnesqe dou`loi ajnqrwvpwn. 24e{kasto" ejn w|/
ejklhvqh, ajdelfoiv, ejn touvtw/ menevtw para; qew/̀.
25
Peri; de; tw`n parqevnwn ejpitagh;n kurivou oujk e[cw, gnwvmhn de;
divdwmi wJ" hjlehmevno" uJpo; kurivou pisto;" ei\nai. 26Nomivzw ou\n tou`to
kalo;n uJpavrcein dia; th;n ejnestw`san ajnavgkhn, o{ti kalo;n ajnqrwvpw/ to;
ou{tw" ei\nai. 27devdesai gunaikiv, mh; zhvtei luvsin: levlusai ajpo;
gunaikov", mh; zhvtei gunai`ka. 28eja;n de; kai; gamhvsh/", oujc h{marte",
kai; eja;n ghvmh/ hJ parqevno", oujc h{marten: qli`yin de; th/̀ sarki; e{xousin
oiJ toiou`toi, ejgw; de; uJmw`n feivdomai. 29Tou`to dev fhmi, ajdelfoiv, oJ
kairo;" sunestalmevno" ejstivn: to; loipovn, i{na kai; oiJ e[conte"
gunai`ka" wJ" mh; e[conte" w\sin 30kai; oiJ klaivonte" wJ" mh; klaivonte"
kai; oiJ caivronte" wJ" mh; caivronte" kai; oiJ ajgoravzonte" wJ" mh;
katevconte", 31kai; oiJ crwvmenoi to;n kovsmon wJ" mh; katacrwvmenoi:
paravgei ga;r to; sch`ma tou` kovsmou touvtou. 32Qevlw de; uJma`"
ajmerivmnou" ei\nai. oJ a[gamo" merimna/̀ ta; tou` kurivou, pw`" ajrevsh/ tw/̀
kurivw:/ 33oJ de; gamhvsa" merimna/̀ ta; tou` kovsmou, pw`" ajrevsh/ th/̀
gunaikiv, 34kai; memevristai. kai; hJ gunh; hJ a[gamo" kai; hJ parqevno"
merimna/̀ ta; tou` kurivou, i{na h\/ aJgiva kai; tw/̀ swvmati kai; tw/̀ pneuvmati:
hJ de; gamhvsasa merimna/̀ ta; tou` kovsmou, pw`" ajrevsh/ tw/̀ ajndriv.
35
tou`to de; pro;" to; uJmw`n aujtw`n suvmforon levgw, oujc i{na brovcon
uJmi`n ejpibavlw ajlla; pro;" to; eu[schmon kai; eujpavredron tw/̀ kurivw/
ajperispavstw".
36
Eij dev ti" ajschmonei`n ejpi; th;n parqevnon aujtou` nomivzei, eja;n h\/
uJpevrakmo" kai; ou{tw" ojfeivlei givnesqai, o} qevlei poieivtw, oujc
aJmartavnei, gameivtwsan. 37o}" de; e{sthken ejn th/̀ kardiva/ aujtou`
eJdrai`o" mh; e[cwn ajnavgkhn, ejxousivan de; e[cei peri; tou` ijdivou
qelhvmato" kai; tou`to kevkriken ejn th/̀ ijdiva/ kardiva,/ threi`n th;n
eJautou` parqevnon, kalw`" poihvsei. 38w{ste kai; oJ gamivzwn th;n eJautou`
parqevnon kalw`" poiei` kai; oJ mh; gamivzwn krei`sson poihvsei.
39
Gunh; devdetai ejfÆ o{son crovnon zh/̀ oJ ajnh;r aujth`": eja;n de; koimhqh/̀ oJ
ajnhvr, ejleuqevra ejsti;n w|/ qevlei gamhqh`nai, movnon ejn kurivw./
40
makariwtevra dev ejstin eja;n ou{tw" meivnh/, kata; th;n ejmh;n gnwvmhn:
dokw` de; kagw; pneu`ma qeou` e[cein.
8 Peri; de; tw`n eijdwloquvtwn, oi[damen o{ti pavnte" gnw`sin e[comen.
hJ gnw`si" fusioi`, hJ de; ajgavph oijkodomei`: 2ei[ ti" dokei` ejgnwkevnai ti,
ou[pw e[gnw kaqw;" dei` gnw`nai: 3eij dev ti" ajgapa/̀ to;n qeovn, ou|to"
e[gnwstai uJpÆ aujtou`. 4Peri; th`" brwvsew" ou\n tw`n eijdwloquvtwn,
oi[damen o{ti oujde;n ei[dwlon ejn kovsmw/ kai; o{ti oujdei;" qeo;" eij mh; ei|".
5
kai; ga;r ei[per eijsi;n legovmenoi qeoi; ei[te ejn oujranw/̀ ei[te ejpi; gh`",
w{sper eijsi;n qeoi; polloi; kai; kuvrioi polloiv, 6ajllÆ hJmi`n ei|" qeo;" oJ
path;r ejx ou| ta; pavnta kai; hJmei`" eij" aujtovn, kai; ei|" kuvrio" Ij hsou`"
Cristo;" diÆ ou| ta; pavnta kai; hJmei`" diÆ aujtou`.
7
A
j llÆ oujk ejn pa`sin hJ gnw`si": tine;" de; th/̀ sunhqeiva/ e{w" a[rti tou`
eijdwvlou wJ" eijdwlovquton ejsqivousin, kai; hJ suneivdhsi" aujtw`n
ajsqenh;" ou\sa moluvnetai. 8brw`ma de; hJma`" ouj parasthvsei tw/̀ qew/̀:
ou[te eja;n mh; favgwmen uJsterouvmeqa, ou[te eja;n favgwmen
perisseuvomen. 9blevpete de; mhv pw" hJ ejxousiva uJmw`n au{th
provskomma gevnhtai toi`" ajsqenevsin. 10eja;n gavr ti" i[dh/ se; to;n
e[conta gnw`sin ejn eijdwleivw/ katakeivmenon, oujci; hJ suneivdhsi" aujtou`
ajsqenou`" o[nto" oijkodomhqhvsetai eij" to; ta; eijdwlovquta ejsqiveinÉ
11
ajpovllutai ga;r oJ ajsqenw`n ejn th/̀ sh/̀ gnwvsei, oJ ajdelfo;" diÆ o}n
Cristo;" ajpevqanen. 12ou{tw" de; aJmartavnonte" eij" tou;" ajdelfou;"
kai; tuvptonte" aujtw`n th;n suneivdhsin ajsqenou`san eij" Cristo;n
aJmartavnete. 13diovper eij brw`ma skandalivzei to;n ajdelfovn mou, ouj
mh; favgw kreva eij" to;n aijw`na, i{na mh; to;n ajdelfovn mou skandalivsw.
9 Oujk eijmi; ejleuvqero"É oujk eijmi; ajpovstolo"É oujci; Ij hsou`n to;n
kuvrion hJmw`n eJorv akaÉ ouj to; e[rgon mou uJmei`" ejste ejn kurivwÉ/ 2eij
a[lloi" oujk eijmi; ajpovstolo", ajllav ge uJmi`n eijmi: hJ ga;r sfragiv" mou
th`" ajpostolh`" uJmei`" ejste ejn kurivw./
3
H
J ejmh; ajpologiva toi`" ejme; ajnakrivnousin ejstin au{th. 4mh; oujk
e[comen ejxousivan fagei`n kai; pei`nÉ 5mh; oujk e[comen ejxousivan
ajdelfh;n gunai`ka periavgein wJ" kai; oiJ loipoi; ajpovstoloi kai; oiJ
ajdelfoi; tou` kurivou kai; Khfa`"É 6h] movno" ejgw; kai; Barnaba`" oujk
e[comen ejxousivan mh; ejrgavzesqaiÉ 7Tiv" strateuvetai ijdivoi" ojywnivoi"
potevÉ tiv" futeuvei ajmpelw`na kai; to;n karpo;n aujtou` oujk ejsqiveiÉ h]
tiv" poimaivnei poivmnhn kai; ejk tou` gavlakto" th`" poivmnh" oujk
ejsqiveiÉ 8Mh; kata; a[nqrwpon tau`ta lalw` h] kai; oJ novmo" tau`ta ouj
levgeiÉ 9ejn ga;r tw/̀ Mwu>sevw" novmw/ gevgraptai: ouj khmwvsei" bou`n
ajlow`nta. mh; tw`n bow`n mevlei tw/̀ qew/̀ 10h] diÆ hJma`" pavntw" levgeiÉ diÆ
hJma`" ga;r ejgravfh o{ti ojfeivlei ejpÆ ejlpivdi oJ ajrotriw`n ajrotria`n kai; oJ
ajlow`n ejpÆ ejlpivdi tou` metevcein. 11eij hJmei`" uJmi`n ta; pneumatika;
ejspeivramen, mevga eij hJmei`" uJmw`n ta; sarkika; qerivsomenÉ 12Eij a[lloi
th`" uJmw`n ejxousiva" metevcousin, ouj ma`llon hJmei`"É
ajllÆ oujk ejcrhsavmeqa th/̀ ejxousiva/ tauvth/, ajlla; pavnta stevgomen,
i{na mhv tina ejgkoph;n dw`men tw/̀ eujaggelivw/ tou` Cristou`. 13Oujk
oi[date o{ti oiJ ta; iJera; ejrgazovmenoi »ta;¼ ejk tou` iJerou` ejsqivousin, oiJ
tw/̀ qusiasthrivw/ paredreuvonte" tw/̀ qusiasthrivw/ summerivzontaiÉ
14
ou{tw" kai; oJ kuvrio" dievtaxen toi`" to; eujaggevlion kataggevllousin
ejk tou` eujaggelivou zh`n. 15 E
j gw; de; ouj kevcrhmai oujdeni; touvtwn. Oujk
e[graya de; tau`ta, i{na ou{tw" gevnhtai ejn ejmoiv: kalo;n gavr moi
ma`llon ajpoqanei`n h[- to; kauvchma mou oujdei;" kenwvsei. 16eja;n ga;r
eujaggelivzwmai, oujk e[stin moi kauvchma: ajnavgkh gavr moi ejpivkeitai:
oujai; gavr moiv ejstin eja;n mh; eujaggelivswmai. 17eij ga;r eJkw;n tou`to
pravssw, misqo;n e[cw: eij de; a[kwn, oijkonomivan pepivsteumai: 18tiv"
ou\n mouv ejstin oJ misqov"É i{na eujaggelizovmeno" ajdavpanon qhvsw to;
eujaggevlion eij" to; mh; katacrhvsasqai th/̀ ejxousiva/ mou ejn tw/̀
eujaggelivw./
19
E
j leuvqero" ga;r w]n ejk pavntwn pa`sin ejmauto;n ejdouvlwsa, i{na
tou;" pleivona" kerdhvsw: 20kai; ejgenovmhn toi`" Ij oudaivoi" wJ"
Ij oudai`o", i{na Ij oudaivou" kerdhvsw: toi`" uJpo; novmon wJ" uJpo; novmon,
mh; w]n aujto;" uJpo; novmon, i{na tou;" uJpo; novmon kerdhvsw: 21toi`"
ajnovmoi" wJ" a[nomo", mh; w]n a[nomo" qeou` ajllÆ e[nnomo" Cristou`, i{na
kerdavnw tou;" ajnovmou": 22ejgenovmhn toi`" ajsqenevsin ajsqenhv", i{na
tou;" ajsqenei`" kerdhvsw: toi`" pa`sin gevgona pavnta, i{na pavntw"
tina;" swvsw. 23pavnta de; poiw` dia; to; eujaggevlion, i{na sugkoinwno;"
aujtou` gevnwmai.
24
Oujk oi[date o{ti oiJ ejn stadivw/ trevconte" pavnte" me;n trevcousin,
ei|" de; lambavnei to; brabei`onÉ ou{tw" trevcete i{na katalavbhte. 25pa`"
de; oJ ajgwnizovmeno" pavnta ejgkrateuvetai, ejkei`noi me;n ou\n i{na
fqarto;n stevfanon lavbwsin, hJmei`" de; a[fqarton. 26ejgw; toivnun
ou{tw" trevcw wJ" oujk ajdhvlw", ou{tw" pukteuvw wJ" oujk ajerv a devrwn:
27
ajlla; uJpwpiavzw mou to; sw`ma kai; doulagwgw`, mhv pw" a[lloi"
khruvxa" aujto;" ajdovkimo" gevnwmai.
10 Ouj qevlw ga;r uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, o{ti oiJ patevre" hJmw`n
pavnte" uJpo; th;n nefevlhn h\san kai; pavnte" dia; th`" qalavssh"
dih`lqon 2kai; pavnte" eij" to;n Mwu>sh`n ejbaptivsqhsan ejn th/̀ nefevlh/
kai; ejn th/̀ qalavssh/ 3kai; pavnte" to; aujto; pneumatiko;n brw`ma e[fagon
4
kai; pavnte" to; aujto; pneumatiko;n e[pion povma: e[pinon ga;r ejk
pneumatikh`" ajkolouqouvsh" pevtra", hJ pevtra de; h\n oJ Cristov". 5
A
j llÆ oujk ejn toi`" pleivosin aujtw`n eujdovkhsen oJ qeov", katestrwvqhsan
ga;r ejn th/̀ ejrhvmw/. 6Tau`ta de; tuvpoi hJmw`n ejgenhvqhsan, eij" to; mh;
ei\nai hJma`" ejpiqumhta;" kakw`n, kaqw;" kakei`noi ejpequvmhsan. 7mhde;
eijdwlolavtrai givnesqe kaqwv" tine" aujtw`n, w{sper gevgraptai:
ejkavqisen oJ lao;" fagei`n kai; pei`n kai; ajnevsthsan paivzein. 8mhde;
porneuvwmen, kaqwv" tine" aujtw`n ejpovrneusan kai; e[pesan mia/̀ hJmevra/
ei[kosi trei`" ciliavde". 9mhde; ejkpeiravzwmen to;n Cristovn, kaqwv"
tine" aujtw`n ejpeivrasan kai; uJpo; tw`n o[fewn ajpwvllunto. 10mhde;
gogguvzete, kaqavper tine;" aujtw`n ejgovggusan kai; ajpwvlonto uJpo; tou`
ojloqreutou`. 11tau`ta de; tupikw`" sunevbainen ejkeivnoi", ejgravfh de;
pro;" nouqesivan hJmw`n, eij" ou}" ta; tevlh tw`n aijwvnwn kathvnthken. 12
{Wste oJ dokw`n eJstavnai blepevtw mh; pevsh/. 13peirasmo;" uJma`" oujk
ei[lhfen eij mh; ajnqrwvpino": pisto;" de; oJ qeov", o}" oujk ejas
v ei uJma`"
peirasqh`nai uJpe;r o} duvnasqe ajlla; poihvsei su;n tw/̀ peirasmw/̀ kai;
th;n e[kbasin tou` duvnasqai uJpenegkei`n.
14
Diovper, ajgaphtoiv mou, feuvgete ajpo; th`" eijdwlolatriva". 15wJ"
fronivmoi" levgw: krivnate uJmei`" o{ fhmi. 16To; pothvrion th`" eujlogiva"
o} eujlogou`men, oujci; koinwniva ejsti;n tou` ai{mato" tou` Cristou`É to;n
a[rton o}n klw`men, oujci; koinwniva tou` swvmato" tou` Cristou` ejstinÉ
17
o{ti ei|" a[rto", e}n sw`ma oiJ polloiv ejsmen, oiJ ga;r pavnte" ejk tou`
eJno;" a[rtou metevcomen. 18blevpete to;n Ij srah;l kata; savrka: oujc oiJ
ejsqivonte" ta;" qusiva" koinwnoi; tou` qusiasthrivou eijsivnÉ 19Tiv ou\n
fhmiÉ o{ti eijdwlovquton tiv ejstin h] o{ti ei[dwlon tiv ejstinÉ 20ajllÆ o{ti a}
quvousin, daimonivoi" kai; ouj qew/̀ »quvousin¼: ouj qevlw de; uJma`"
koinwnou;" tw`n daimonivwn givnesqai. 21ouj duvnasqe pothvrion kurivou
pivnein kai; pothvrion daimonivwn, ouj duvnasqe trapevzh" kurivou
metevcein kai; trapevzh" daimonivwn. 22h] parazhlou`men to;n kuvrionÉ
mh; ijscurovteroi aujtou` ejsmenÉ
23
Pavnta e[xestin ajllÆ ouj pavnta sumfevrei: pavnta e[xestin ajllÆ ouj
pavnta oijkodomei`. 24mhdei;" to; eJautou` zhteivtw ajlla; to; tou` eJtevrou.
25
Pa`n to; ejn makevllw/ pwlouvmenon ejsqivete mhde;n ajnakrivnonte" dia;
th;n suneivdhsin: 26tou` kurivou ga;r hJ gh` kai; to; plhvrwma aujth`".
27
ei[ ti" kalei` uJma`" tw`n ajpivstwn kai; qevlete poreuvesqai, pa`n to;
paratiqevmenon uJmi`n ejsqivete mhde;n ajnakrivnonte" dia; th;n
suneivdhsin. 28eja;n dev ti" uJmi`n ei[ph/: tou`to iJerovquton ejstin, mh;
ejsqivete diÆ ejkei`non to;n mhnuvsanta kai; th;n suneivdhsin:
29
suneivdhsin de; levgw oujci; th;n eJautou` ajlla; th;n tou` eJtevrou. iJnativ
ga;r hJ ejleuqeriva mou krivnetai uJpo; a[llh" suneidhvsew"É 30eij ejgw;
cavriti metevcw, tiv blasfhmou`mai uJpe;r ou| ejgw; eujcaristw`É 31Ei[te
ou\n ejsqivete ei[te pivnete ei[te ti poiei`te, pavnta eij" dovxan qeou`
poiei`te. 32ajprovskopoi kai; Ij oudaivoi" givnesqe kai; E
{ llhsin kai; th/̀
33
ejkklhsiva/ tou` qeou`, kaqw;" kagw; pavnta pa`sin ajrevskw mh; zhtw`n to;
ejmautou` suvmforon ajlla; to; tw`n pollw`n, i{na swqw`sin.
11 mimhtaiv mou givnesqe kaqw;" kagw; Cristou`.
2
E
j painw` de; uJma`" o{ti pavnta mou mevmnhsqe kaiv, kaqw;" parevdwka
uJmi`n, ta;" paradovsei" katevcete. 3Qevlw de; uJma`" eijdevnai o{ti panto;"
ajndro;" hJ kefalh; oJ Cristov" ejstin, kefalh; de; gunaiko;" oJ ajnhvr,
kefalh; de; tou` Cristou` oJ qeov". 4pa`" ajnh;r proseucovmeno" h]
profhteuvwn kata; kefalh`" e[cwn kataiscuvnei th;n kefalh;n aujtou`.
5
pa`sa de; gunh; proseucomevnh h] profhteuvousa ajkatakaluvptw/ th/̀
kefalh/̀ kataiscuvnei th;n kefalh;n aujth`": e}n gavr ejstin kai; to; aujto;
th/̀ ejxurhmevnh/. 6eij ga;r ouj katakaluvptetai gunhv, kai; keiravsqw: eij
de; aijscro;n gunaiki; to; keivrasqai h] xura`sqai, katakaluptevsqw. 7
A
j nh;r me;n ga;r oujk ojfeivlei katakaluvptesqai th;n kefalh;n eijkw;n kai;
dovxa qeou` uJpavrcwn: hJ gunh; de; dovxa ajndrov" ejstin. 8ouj gavr ejstin
ajnh;r ejk gunaiko;" ajlla; gunh; ejx ajndrov": 9kai; ga;r oujk ejktivsqh ajnh;r
dia; th;n gunai`ka ajlla; gunh; dia; to;n a[ndra. 10dia; tou`to ojfeivlei hJ
gunh; ejxousivan e[cein ejpi; th`" kefalh`" dia; tou;" ajggevlou". 11plh;n
ou[te gunh; cwri;" ajndro;" ou[te ajnh;r cwri;" gunaiko;" ejn kurivw:/
12
w{sper ga;r hJ gunh; ejk tou` ajndrov", ou{tw" kai; oJ ajnh;r dia; th`"
gunaikov": ta; de; pavnta ejk tou` qeou`. 13 E
j n uJmi`n aujtoi`" krivnate:
prevpon ejsti;n gunai`ka ajkatakavlupton tw/̀ qew/̀ proseuvcesqaiÉ
14
oujde; hJ fuvsi" aujth; didavskei uJma`" o{ti ajnh;r me;n eja;n koma/̀ ajtimiva
aujtw/̀ ejstin, 15gunh; de; eja;n koma/̀ dovxa aujth/̀ ejstinÉ o{ti hJ kovmh ajnti;
peribolaivou devdotai »aujth/̀¼. 16Eij dev ti" dokei` filovneiko" ei\nai,
hJmei`" toiauvthn sunhvqeian oujk e[comen oujde; aiJ ejkklhsivai tou` qeou`.
17
Tou`to de; paraggevllwn oujk ejpainw` o{ti oujk eij" to; krei`sson
ajlla; eij" to; h|sson sunevrcesqe. 18prw`ton me;n ga;r sunercomevnwn
uJmw`n ejn ejkklhsiva/ ajkouvw scivsmata ejn uJmi`n uJpavrcein kai; mevro" ti
pisteuvw. 19dei` ga;r kai; aiJrevsei" ejn uJmi`n ei\nai, i{na »kai;¼ oiJ dovkimoi
faneroi; gevnwntai ejn uJmi`n. 20Sunercomevnwn ou\n uJmw`n ejpi; to; aujto;
oujk e[stin kuriako;n dei`pnon fagei`n: 21e{kasto" ga;r to; i[dion
dei`pnon prolambavnei ejn tw/̀ fagei`n, kai; o}" me;n peina/̀ o}" de; mequvei.
22
mh; ga;r oijkiva" oujk e[cete eij" to; ejsqivein kai; pivneinÉ h] th`"
ejkklhsiva" tou` qeou` katafronei`te, kai; kataiscuvnete tou;" mh;
e[conta"É tiv ei[pw uJmi`nÉ ejpainevsw uJma`"É ejn touvtw/ oujk ejpainw`.
23
E
j gw; ga;r parevlabon ajpo; tou` kurivou, o} kai; parevdwka uJmi`n, o{ti
oJ kuvrio" jIhsou`" ejn th/̀ nukti; h|/ paredivdeto e[laben a[rton 24kai;
eujcaristhvsa" e[klasen kai; ei\pen: tou`to mouv ejstin to; sw`ma to;
uJpe;r uJmw`n: tou`to poiei`te eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin. 25wJsauvtw" kai;
to; pothvrion meta; to; deipnh`sai levgwn: tou`to to; pothvrion hJ kainh;
diaqhvkh ejsti;n ejn tw/̀ ejmw/̀ ai{mati: tou`to poiei`te, oJsavki" eja;n
pivnhte, eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin. 26oJsavki" ga;r eja;n ejsqivhte to;n
a[rton tou`ton kai; to; pothvrion pivnhte, to;n qavnaton tou` kurivou
kataggevllete a[cri ou| e[lqh/.
27
{Wste o}" a]n ejsqivh/ to;n a[rton h] pivnh/ to; pothvrion tou` kurivou
ajnaxivw", e[noco" e[stai tou` swvmato" kai; tou` ai{mato" tou` kurivou.
28
dokimazevtw de; a[nqrwpo" eJauto;n kai; ou{tw" ejk tou` a[rtou ejsqievtw
kai; ejk tou` pothrivou pinevtw: 29oJ ga;r ejsqivwn kai; pivnwn krivma eJautw/̀
ejsqivei kai; pivnei mh; diakrivnwn to; sw`ma. 30dia; tou`to ejn uJmi`n polloi;
ajsqenei`" kai; a[rrwstoi kai; koimw`ntai iJkanoiv. 31eij de; eJautou;"
diekrivnomen, oujk a]n ejkrinovmeqa: 32krinovmenoi de; uJpo; »tou`¼ kurivou
paideuovmeqa, i{na mh; su;n tw/̀ kovsmw/ katakriqw`men. 33 {Wste, ajdelfoiv
mou, sunercovmenoi eij" to; fagei`n ajllhvlou" ejkdevcesqe. 34ei[ ti"
peina/̀, ejn oi[kw/ ejsqievtw, i{na mh; eij" krivma sunevrchsqe. ta; de; loipa;
wJ" a]n e[lqw diatavxomai.
12 Peri; de; tw`n pneumatikw`n, ajdelfoiv, ouj qevlw uJma`" ajgnoei`n.
2
Oi[date o{ti o{te e[qnh h\te pro;" ta; ei[dwla ta; a[fwna wJ" a]n h[gesqe
ajpagovmenoi. 3dio; gnwrivzw uJmi`n o{ti oujdei;" ejn pneuvmati qeou` lalw`n
levgei: A
j navqema Ij hsou`", kai; oujdei;" duvnatai eijpei`n: Kuvrio"
Ij hsou`", eij mh; ejn pneuvmati aJgivw./
4
Diairevsei" de; carismavtwn eijsivn, to; de; aujto; pneu`ma: 5kai;
diairevsei" diakoniw`n eijsin, kai; oJ aujto;" kuvrio": 6kai; diairevsei"
ejnerghmavtwn eijsivn, oJ de; aujto;" qeo;" oJ ejnergw`n ta; pavnta ejn pa`sin.
7
eJkavstw/ de; divdotai hJ fanevrwsi" tou` pneuvmato" pro;" to; sumfevron.
8
w|/ me;n ga;r dia; tou` pneuvmato" divdotai lovgo" sofiva", a[llw/ de;
lovgo" gnwvsew" kata; to; aujto; pneu`ma, 9eJtevrw/ pivsti" ejn tw/̀ aujtw/̀
pneuvmati, a[llw/ de; carivsmata ijamavtwn ejn tw/̀ eJni; pneuvmati, 10a[llw/
de; ejnerghvmata dunavmewn, a[llw/ »de;¼ profhteiva, a[llw/ »de;¼
diakrivsei" pneumavtwn, eJtevrw/ gevnh glwssw`n, a[llw/ de; eJrmhneiva
glwssw`n: 11pavnta de; tau`ta ejnergei` to; e}n kai; to; aujto; pneu`ma
diairou`n ijdiva/ eJkavstw/ kaqw;" bouvletai.
12
Kaqavper ga;r to; sw`ma e{n ejstin kai; mevlh polla; e[cei, pavnta de;
ta; mevlh tou` swvmato" polla; o[nta e{n ejstin sw`ma, ou{tw" kai; oJ
Cristov": 13kai; ga;r ejn eJni; pneuvmati hJmei`" pavnte" eij" e}n sw`ma
ejbaptivsqhmen, ei[te Ij oudai`oi ei[te E
{ llhne" ei[te dou`loi ei[te
ejleuvqeroi, kai; pavnte" e}n pneu`ma ejpotivsqhmen. 14Kai; ga;r to; sw`ma
oujk e[stin e}n mevlo" ajlla; pollav. 15eja;n ei[ph/ oJ pouv": o{ti oujk eijmi;
ceivr, oujk eijmi; ejk tou` swvmato", ouj para; tou`to oujk e[stin ejk tou`
swvmato"É 16kai; eja;n ei[ph/ to; ou\": o{ti oujk eijmi; ojfqalmov", oujk eijmi; ejk
tou` swvmato", ouj para; tou`to oujk e[stin ejk tou` swvmato"É 17eij o{lon
to; sw`ma ojfqalmov", pou` hJ ajkohvÉ eij o{lon ajkohv, pou` hJ o[sfrhsi"É
18
nuni; de; oJ qeo;" e[qeto ta; mevlh, e}n e{kaston aujtw`n ejn tw/̀ swvmati
kaqw;" hjqevlhsen. 19eij de; h\n ta; pavnta e}n mevlo", pou` to; sw`maÉ 20nu`n
de; polla; me;n mevlh, e}n de; sw`ma. 21ouj duvnatai de; oJ ojfqalmo;" eijpei`n
th/̀ ceiriv: creivan sou oujk e[cw, h] pavlin hJ kefalh; toi`" posivn: creivan
uJmw`n oujk e[cw: 22ajlla; pollw/̀ ma`llon ta; dokou`nta mevlh tou` swvmato"
ajsqenevstera uJpavrcein ajnagkai`a ejstin, 23kai; a} dokou`men
ajtimovtera ei\nai tou` swvmato" touvtoi" timh;n perissotevran
peritivqemen, kai; ta; ajschvmona hJmw`n eujschmosuvnhn perissotevran
e[cei, 24ta; de; eujschvmona hJmw`n ouj creivan e[cei. ajlla; oJ qeo;"
sunekevrasen to; sw`ma tw/̀ uJsteroumevnw/ perissotevran dou;" timhvn,
25
i{na mh; h\/ scivsma ejn tw/̀ swvmati ajlla; to; aujto; uJpe;r ajllhvlwn
merimnw`sin ta; mevlh. 26kai; ei[te pavscei e}n mevlo", sumpavscei pavnta
ta; mevlh: ei[te doxavzetai »e}n¼ mevlo", sugcaivrei pavnta ta; mevlh.
27
uJmei`" dev ejste sw`ma Cristou` kai; mevlh ejk mevrou". 28Kai; ou}" me;n
e[qeto oJ qeo;" ejn th/̀ ejkklhsiva/ prw`ton ajpostovlou", deuvteron
profhvta", trivton didaskavlou", e[peita dunavmei", e[peita
carivsmata ijamavtwn, ajntilhvmyei", kubernhvsei", gevnh glwssw`n.
29
mh; pavnte" ajpovstoloiÉ mh; pavnte" profh`taiÉ mh; pavnte"
didavskaloiÉ mh; pavnte" dunavmei"É 30mh; pavnte" carivsmata e[cousin
ijamavtwnÉ mh; pavnte" glwvssai" lalou`sinÉ mh; pavnte"
diermhneuvousinÉ 31zhlou`te de; ta; carivsmata ta; meivzona.
Kai; e[ti kaqÆ uJperbolh;n oJdo;n uJmi`n deivknumi.
13 E
j a;n tai`" glwvssai" tw`n ajnqrwvpwn lalw` kai; tw`n ajggevlwn,
ajgavphn de; mh; e[cw, gevgona calko;" hjcw`n h] kuvmbalon ajlalavzon. 2kai;
eja;n e[cw profhteivan kai; eijdw` ta; musthvria pavnta kai; pa`san th;n
gnw`sin kai; eja;n e[cw pa`san th;n pivstin w{ste o[rh meqistavnai,
ajgavphn de; mh; e[cw, oujqevn eijmi. 3ka;n ywmivsw pavnta ta; uJpavrconta
mou kai; eja;n paradw` to; sw`ma mou i{na kauchvswmai, ajgavphn de; mh;
e[cw, oujde;n wjfelou`mai.
4
H
J ajgavph makroqumei`, crhsteuvetai hJ ajgavph, ouj zhloi`, »hJ
ajgavph¼ ouj perpereuvetai, ouj fusiou`tai, 5oujk ajschmonei`, ouj zhtei`
ta; eJauth`", ouj paroxuvnetai, ouj logivzetai to; kakovn, 6ouj caivrei ejpi;
th/̀ ajdikiva,/ sugcaivrei de; th/̀ ajlhqeiva:/ 7pavnta stevgei, pavnta
pisteuvei, pavnta ejlpivzei, pavnta uJpomevnei.
8
H
J
ajgavph oujdevpote pivptei: ei[te de; profhtei`ai,
katarghqhvsontai: ei[te glw`ssai, pauvsontai: ei[te gnw`si",
katarghqhvsetai. 9ejk mevrou" ga;r ginwvskomen kai; ejk mevrou"
profhteuvomen: 10o{tan de; e[lqh/ to; tevleion, to; ejk mevrou"
katarghqhvsetai. 11o{te h[mhn nhvpio", ejlavloun wJ" nhvpio", ejfrovnoun
wJ" nhvpio", ejlogizovmhn wJ" nhvpio": o{te gevgona ajnhvr, kathvrghka ta;
tou` nhpivou. 12blevpomen ga;r a[rti diÆ ejsovptrou ejn aijnivgmati, tovte
de; provswpon pro;" provswpon: a[rti ginwvskw ejk mevrou", tovte de;
ejpignwvsomai kaqw;" kai; ejpegnwvsqhn. 13Nuni; de; mevnei pivsti", ejlpiv",
ajgavph, ta; triva tau`ta: meivzwn de; touvtwn hJ ajgavph.
14 Diwvkete th;n ajgavphn, zhlou`te de; ta; pneumatikav, ma`llon de;
i{na profhteuvhte. 2oJ ga;r lalw`n glwvssh/ oujk ajnqrwvpoi" lalei` ajlla;
qew/̀: oujdei;" ga;r ajkouvei, pneuvmati de; lalei` musthvria: 3oJ de;
profhteuvwn ajnqrwvpoi" lalei` oijkodomh;n kai; paravklhsin kai;
paramuqivan. 4oJ lalw`n glwvssh/ eJauto;n oijkodomei`: oJ de; profhteuvwn
ejkklhsivan oijkodomei`. 5qevlw de; pavnta" uJma`" lalei`n glwvssai",
ma`llon de; i{na profhteuvhte: meivzwn de; oJ profhteuvwn h] oJ lalw`n
glwvssai" ejkto;" eij mh; diermhneuvh,/ i{na hJ ejkklhsiva oijkodomh;n lavbh/.
6
Nu`n dev, ajdelfoiv, eja;n e[lqw pro;" uJma`" glwvssai" lalw`n, tiv uJma`"
wjfelhvsw eja;n mh; uJmi`n lalhvsw h] ejn ajpokaluvyei h] ejn gnwvsei h] ejn
profhteiva/ h] »ejn¼ didach/̀É 7o{mw" ta; a[yuca fwnh;n didovnta, ei[te
aujlo;" ei[te kiqavra, eja;n diastolh;n toi`" fqovggoi" mh; dw/̀, pw`"
gnwsqhvsetai to; aujlouvmenon h] to; kiqarizovmenonÉ 8kai; ga;r eja;n
a[dhlon savlpigx fwnh;n dw/̀, tiv" paraskeuavsetai eij" povlemonÉ
9
ou{tw" kai; uJmei`" dia; th`" glwvssh" eja;n mh; eu[shmon lovgon dw`te, pw`"
gnwsqhvsetai to; lalouvmenonÉ e[sesqe ga;r eij" ajerv a lalou`nte".
10
tosau`ta eij tuvcoi gevnh fwnw`n eijsin ejn kovsmw/ kai; oujde;n a[fwnon:
11
eja;n ou\n mh; eijdw` th;n duvnamin th`" fwnh`", e[somai tw/̀ lalou`nti
bavrbaro" kai; oJ lalw`n ejn ejmoi; bavrbaro". 12ou{tw" kai; uJmei`", ejpei;
zhlwtaiv ejste pneumavtwn, pro;" th;n oijkodomh;n th`" ejkklhsiva"
zhtei`te i{na perisseuvhte. 13Dio; oJ lalw`n glwvssh/ proseucevsqw i{na
diermhneuvh./ 14eja;n »ga;r¼ proseuvcwmai glwvssh/, to; pneu`ma mou
proseuvcetai, oJ de; nou`" mou a[karpo" ejstin. 15tiv ou\n ejstinÉ
proseuvxomai tw/̀ pneuvmati, proseuvxomai de; kai; tw/̀ noiv:Ÿ yalw` tw/̀
pneuvmati, yalw` de; kai; tw/̀ noiv.Ÿ 16ejpei; eja;n eujlogh/̀" »ejn¼ pneuvmati, oJ
ajnaplhrw`n to;n tovpon tou` ijdiwvtou pw`" ejrei` to; ajmh;n ejpi; th/̀ sh/̀
eujcaristivaÉ/ ejpeidh; tiv levgei" oujk oi\den: 17su; me;n ga;r kalw`"
eujcaristei`" ajllÆ oJ e{tero" oujk oijkodomei`tai. 18Eujcaristw` tw/̀ qew/̀,
pavntwn uJmw`n ma`llon glwvssai" lalw`: 19ajlla; ejn ejkklhsiva/ qevlw
pevnte lovgou" tw/̀ noivŸ mou lalh`sai, i{na kai; a[llou" kathchvsw, h]
murivou" lovgou" ejn glwvssh/.
20
A
j delfoiv, mh; paidiva givnesqe tai`" fresi;n ajlla; th/̀ kakiva/
nhpiavzete, tai`" de; fresi;n tevleioi givnesqe. 21ejn tw/̀ novmw/
gevgraptai o{ti
ejn eJteroglwvssoi"
kai; ejn ceivlesin eJtevrwn
lalhvsw tw`/ law`/ touvtw/
kai; oujdÆ ou{tw" eijsakouvsontai mou,
levgei kuvrio". 22w{ste aiJ glw`ssai eij" shmei`on eijsin ouj toi`"
pisteuvousin ajlla; toi`" ajpivstoi", hJ de; profhteiva ouj toi`" ajpivstoi"
ajlla; toi`" pisteuvousin. 23 E
j a;n ou\n sunevlqh/ hJ ejkklhsiva o{lh ejpi; to;
aujto; kai; pavnte" lalw`sin glwvssai", eijsevlqwsin de; ijdiw`tai h]
a[pistoi, oujk ejrou`sin o{ti maivnesqeÉ 24eja;n de; pavnte" profhteuvwsin,
eijsevlqh/ dev ti" a[pisto" h] ijdiwvth", ejlevgcetai uJpo; pavntwn,
ajnakrivnetai uJpo; pavntwn, 25ta; krupta; th`" kardiva" aujtou` fanera;
givnetai, kai; ou{tw" pesw;n ejpi; provswpon proskunhvsei tw/̀ qew/̀
ajpaggevllwn o{ti o[ntw" oJ qeo;" ejn uJmi`n ejstin.
26
Tiv ou\n ejstin, ajdelfoivÉ o{tan sunevrchsqe, e{kasto" yalmo;n e[cei,
didach;n e[cei, ajpokavluyin e[cei, glw`ssan e[cei, eJrmhneivan e[cei:
pavnta pro;" oijkodomh;n ginevsqw. 27ei[te glwvssh/ ti" lalei`, kata; duvo
h] to; plei`ston trei`" kai; ajna; mevro", kai; ei|" diermhneuevtw: 28eja;n de;
mh; h\/ diermhneuthv", sigavtw ejn ejkklhsiva,/ eJautw/̀ de; laleivtw kai; tw/̀
qew/̀. 29profh`tai de; duvo h] trei`" laleivtwsan kai; oiJ a[lloi
diakrinevtwsan: 30eja;n de; a[llw/ ajpokalufqh/̀ kaqhmevnw/, oJ prw`to"
sigavtw. 31duvnasqe ga;r kaqÆ e{na pavnte" profhteuvein, i{na pavnte"
manqavnwsin kai; pavnte" parakalw`ntai. 32kai; pneuvmata profhtw`n
profhvtai" uJpotavssetai, 33ouj gavr ejstin ajkatastasiva" oJ qeo;"
ajlla; eijrhvnh".
JW" ejn pavsai" tai`" ejkklhsivai" tw`n aJgivwn 34aiJ gunai`ke" ejn
tai`" ejkklhsivai" sigavtwsan: ouj ga;r ejpitrevpetai aujtai`" lalei`n,
ajlla; uJpotassevsqwsan, kaqw;" kai; oJ novmo" levgei. 35eij dev ti maqei`n
qevlousin, ejn oi[kw/ tou;" ijdivou" a[ndra" ejperwtavtwsan: aijscro;n gavr
ejstin gunaiki; lalei`n ejn ejkklhsiva./ 36h] ajfÆ uJmw`n oJ lovgo" tou` qeou`
ejxh`lqen, h] eij" uJma`" movnou" kathvnthsenÉ
37
Ei[ ti" dokei` profhvth" ei\nai h] pneumatikov", ejpiginwskevtw a}
gravfw uJmi`n o{ti kurivou ejsti;n ejntolhv: 38eij dev ti" ajgnoei`, ajgnoei`tai.
39
{Wste, ajdelfoiv »mou¼, zhlou`te to; profhteuvein kai; to; lalei`n mh;
kwluvete glwvssai": 40pavnta de; eujschmovnw" kai; kata; tavxin
ginevsqw.
15 Gnwrivzw de; uJmi`n, ajdelfoiv, to; eujaggevlion o} eujhggelisavmhn
uJmi`n, o} kai; parelavbete, ejn w|/ kai; eJsthvkate, 2diÆ ou| kai; swvz
/ esqe,
tivni lovgw/ eujhggelisavmhn uJmi`n eij katevcete, ejkto;" eij mh; eijkh/̀
ejpisteuvsate. 3parevdwka ga;r uJmi`n ejn prwvtoi", o} kai; parevlabon,
o{ti Cristo;" ajpevqanen uJpe;r tw`n aJmartiw`n hJmw`n kata; ta;" grafa;"
4
kai; o{ti ejtavfh kai; o{ti ejghvgertai th/̀ hJmevra/ th/̀ trivth/ kata; ta;"
grafa;" 5kai; o{ti w[fqh Khfa/̀ ei\ta toi`" dwvdeka: 6e[peita w[fqh ejpavnw
pentakosivoi" ajdelfoi`" ejfavpax, ejx w|n oiJ pleivone" mevnousin e{w"
a[rti, tine;" de; ejkoimhvqhsan: 7e[peita w[fqh Ij akwvbw/ ei\ta toi`"
ajpostovloi" pa`sin: 8e[scaton de; pavntwn wJsperei; tw/̀ ejktrwvmati
w[fqh kamoiv. 9 E
j gw; gavr eijmi oJ ejlavcisto" tw`n ajpostovlwn o}" oujk eijmi;
iJkano;" kalei`sqai ajpovstolo", diovti ejdivwxa th;n ejkklhsivan tou` qeou`:
10
cavriti de; qeou` eijmi o{ eijmi, kai; hJ cavri" aujtou` hJ eij" ejme; ouj kenh;
ejgenhvqh, ajlla; perissovteron aujtw`n pavntwn ejkopivasa, oujk ejgw; de;
ajlla; hJ cavri" tou` qeou` »hJ¼ su;n ejmoiv. 11ei[te ou\n ejgw; ei[te ejkei`noi,
ou{tw" khruvssomen kai; ou{tw" ejpisteuvsate.
12
Eij de; Cristo;" khruvssetai o{ti ejk nekrw`n ejghvgertai, pw`"
levgousin ejn uJmi`n tine" o{ti ajnavstasi" nekrw`n oujk e[stinÉ 13eij de;
ajnavstasi" nekrw`n oujk e[stin, oujde; Cristo;" ejghvgertai: 14eij de;
Cristo;" oujk ejghvgertai, keno;n a[ra »kai;¼ to; khvrugma hJmw`n, kenh;
kai; hJ pivsti" uJmw`n: 15euJriskovmeqa de; kai; yeudomavrture" tou` qeou`,
o{ti ejmarturhvsamen kata; tou` qeou` o{ti h[geiren to;n Cristovn, o}n oujk
h[geiren ei[per a[ra nekroi; oujk ejgeivrontai. 16eij ga;r nekroi; oujk
ejgeivrontai, oujde; Cristo;" ejghvgertai: 17eij de; Cristo;" oujk
ejghvgertai, mataiva hJ pivsti" uJmw`n, e[ti ejste; ejn tai`" aJmartivai"
uJmw`n, 18a[ra kai; oiJ koimhqevnte" ejn Cristw/̀ ajpwvlonto. 19eij ejn th/̀ zwh/̀
tauvth/ ejn Cristw/̀ hjlpikovte" ejsme;n movnon, ejleeinovteroi pavntwn
ajnqrwvpwn ejsmevn.
20
Nuni; de; Cristo;" ejghvgertai ejk nekrw`n ajparch; tw`n
kekoimhmevnwn. 21ejpeidh; ga;r diÆ ajnqrwvpou qavnato", kai; diÆ
ajnqrwvpou ajnavstasi" nekrw`n. 22w{sper ga;r ejn tw/̀ A
j da;m pavnte"
ajpoqnhvs
/ kousin, ou{tw" kai; ejn tw/̀ Cristw/̀ pavnte" zw/opoihqhvsontai.
23
E
{ kasto" de; ejn tw/̀ ijdivw/ tavgmati: ajparch; Cristov", e[peita oiJ tou`
Cristou` ejn th/̀ parousiva/ aujtou`, 24ei\ta to; tevlo", o{tan paradidw/̀
th;n basileivan tw/̀ qew/̀ kai; patriv, o{tan katarghvsh/ pa`san ajrch;n kai;
pa`san ejxousivan kai; duvnamin. 25dei` ga;r aujto;n basileuvein a[cri ou| qh/̀
pavnta" tou;" ejcqrou;" uJpo; tou;" povda" aujtou`. 26e[scato" ejcqro;"
katargei`tai oJ qavnato": 27pavnta ga;r uJpevtaxen uJpo; tou;" povda"
aujtou`. o{tan de; ei[ph/ o{ti pavnta uJpotevtaktai, dh`lon o{ti ejkto;" tou`
uJpotavxanto" aujtw/̀ ta; pavnta. 28o{tan de; uJpotagh/̀ aujtw/̀ ta; pavnta,
tovte »kai;¼ aujto;" oJ uiJo"
; uJpotaghvsetai tw/̀ uJpotavxanti aujtw/̀ ta;
pavnta, i{na h\/ oJ qeo;" »ta;¼ pavnta ejn pa`sin.
29
E
j pei; tiv poihvsousin oiJ baptizovmenoi uJpe;r tw`n nekrw`nÉ eij o{lw"
nekroi; oujk ejgeivrontai, tiv kai; baptivzontai uJpe;r aujtw`nÉ 30Tiv kai;
hJmei`" kinduneuvomen pa`san w{ranÉ 31kaqÆ hJmevran ajpoqnhvs
/ kw, nh; th;n
uJmetevran kauvchsin, »ajdelfoiv,¼ h}n e[cw ejn Cristw/̀ Ij hsou` tw/̀ kurivw/
hJmw`n. 32eij kata; a[nqrwpon ejqhriomavchsa ejn E
j fevsw/, tiv moi to;
o[felo"É eij nekroi; oujk ejgeivrontai,
favgwmen kai; pivwmen,
au[rion ga;r ajpoqnhvs
/ komen.
33
mh; plana`sqe:
fqeivrousin h[qh crhsta; oJmilivai kakaiv. 34ejknhvyate dikaivw" kai;
mh; aJmartavnete, ajgnwsivan ga;r qeou` tine" e[cousin, pro;" ejntroph;n
uJmi`n lalw`.
35
A
j lla; ejrei` ti": pw`" ejgeivrontai oiJ nekroivÉ poivw/ de; swvmati
e[rcontaiÉ 36a[frwn, su; o} speivrei", ouj zw/opoiei`tai eja;n mh; ajpoqavnh/:
37
kai; o} speivrei", ouj to; sw`ma to; genhsovmenon speivrei" ajlla; gumno;n
kovkkon eij tuvcoi sivtou h[ tino" tw`n loipw`n: 38oJ de; qeo;" divdwsin aujtw/̀
sw`ma kaqw;" hjqevlhsen, kai; eJkavstw/ tw`n spermavtwn i[dion sw`ma. 39Ouj
pa`sa sa;rx hJ aujth; sa;rx ajlla; a[llh me;n ajnqrwvpwn, a[llh de; sa;rx
kthnw`n, a[llh de; sa;rx pthnw`n, a[llh de; ijcquvwn. 40kai; swvmata
ejpouravnia, kai; swvmata ejpivgeia: ajlla; eJtevra me;n hJ tw`n ejpouranivwn
dovxa, eJtevra de; hJ tw`n ejpigeivwn. 41a[llh dovxa hJlivou, kai; a[llh dovxa
selhvnh", kai; a[llh dovxa ajstevrwn: ajsth;r ga;r ajstevro" diafevrei ejn
dovxh/.
42
ou{tw" kai; hJ ajnavstasi" tw`n nekrw`n. speivretai ejn fqora/̀,
ejgeivretai ejn ajfqarsiva:/ 43speivretai ejn ajtimiva,/ ejgeivretai ejn dovxh/:
speivretai ejn ajsqeneiva,/ ejgeivretai ejn dunavmei: 44speivretai sw`ma
yucikovn, ejgeivretai sw`ma pneumatikovn. Eij e[stin sw`ma yucikovn,
e[stin kai; pneumatikovn. 45ou{tw" kai; gevgraptai: ejgevneto oJ prw`to"
a[nqrwpo" A
j da;m eij" yuch;n zw`san, oJ e[scato" A
j da;m eij" pneu`ma
46
zw/opoiou`n. ajllÆ ouj prw`ton to; pneumatiko;n ajlla; to; yucikovn,
e[peita to; pneumatikovn. 47oJ prw`to" a[nqrwpo" ejk gh`" coi>kov", oJ
deuvtero" a[nqrwpo" ejx oujranou`. 48oi|o" oJ coi>kov", toiou`toi kai; oiJ
coi>koiv, kai; oi|o" oJ ejpouravnio", toiou`toi kai; oiJ ejpouravnioi: 49kai;
kaqw;" ejforevsamen th;n eijkovna tou` coi>kou`, forevsomen kai; th;n
eijkovna tou` ejpouranivou.
50
Tou`to dev fhmi, ajdelfoiv, o{ti sa;rx kai; ai|ma basileivan qeou`
klhronomh`sai ouj duvnatai oujde; hJ fqora; th;n ajfqarsivan klhronomei`.
51
ijdou; musthvrion uJmi`n levgw: pavnte" ouj koimhqhsovmeqa, pavnte" de;
ajllaghsovmeqa, 52ejn ajtovmw/, ejn rJiph/̀ ojfqalmou`, ejn th/̀ ejscavth/
savlpiggi: salpivsei ga;r kai; oiJ nekroi; ejgerqhvsontai a[fqartoi kai;
hJmei`" ajllaghsovmeqa. 53Dei` ga;r to; fqarto;n tou`to ejnduvsasqai
ajfqarsivan kai; to; qnhto;n tou`to ejnduvsasqai ajqanasivan. 54o{tan de;
to; fqarto;n tou`to ejnduvshtai ajfqarsivan kai; to; qnhto;n tou`to
ejnduvshtai ajqanasivan, tovte genhvsetai oJ lovgo" oJ gegrammevno":
katepovqh oJ qavnato" eij" ni`ko".
55
pou` sou, qavnate, to; ni`ko"É
pou` sou, qavnate, to; kevntronÉ
56
to; de; kevntron tou` qanavtou hJ aJmartiva, hJ de; duvnami" th`" aJmartiva"
oJ novmo": 57tw/̀ de; qew/̀ cavri" tw/̀ didovnti hJmi`n to; ni`ko" dia; tou` kurivou
hJmw`n Ij hsou` Cristou`. 58 {Wste, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv, eJdrai`oi
givnesqe, ajmetakivnhtoi, perisseuvonte" ejn tw/̀ e[rgw/ tou` kurivou
pavntote, eijdovte" o{ti oJ kovpo" uJmw`n oujk e[stin keno;" ejn kurivw./
16 Peri; de; th`" logeiva" th`" eij" tou;" aJgivou" w{sper dievtaxa
tai`" ejkklhsivai" th`" Galativa", ou{tw" kai; uJmei`" poihvsate. 2kata;
mivan sabbavtou e{kasto" uJmw`n parÆ eJautw/̀ tiqevtw qhsaurivzwn o{ ti
eja;n eujodw`tai, i{na mh; o{tan e[lqw tovte logei`ai givnwntai. 3o{tan de;
paragevnwmai, ou}" eja;n dokimavshte, diÆ ejpistolw`n touvtou" pevmyw
ajpenegkei`n th;n cavrin uJmw`n eij" Ij erousalhvm: 4eja;n de; a[xion h\/ tou`
kame; poreuvesqai, su;n ejmoi; poreuvsontai.
5
E
j leuvsomai de; pro;" uJma`" o{tan Makedonivan dievlqw: Makedonivan
ga;r dievrcomai, 6pro;" uJma`" de; tuco;n paramenw` h] kai; paraceimavsw,
i{na uJmei`" me propevmyhte ou| eja;n poreuvwmai. 7ouj qevlw ga;r uJma`"
a[rti ejn parovdw/ ijdei`n, ejlpivzw ga;r crovnon tina; ejpimei`nai pro;" uJma`"
eja;n oJ kuvrio" ejpitrevyh/. 8ejpimenw` de; ejn
E
j fevsw/ e{w" th`"
9
penthkosth`": quvra gavr moi ajnevw/gen megavlh kai; ejnerghv", kai;
ajntikeivmenoi polloiv.
10
E
j a;n de; e[lqh/ Timovqeo", blevpete, i{na ajfovbw" gevnhtai pro;"
uJma`": to; ga;r e[rgon kurivou ejrgavzetai wJ" kagwv: 11mhv ti" ou\n aujto;n
ejxouqenhvsh/. propevmyate de; aujto;n ejn eijrhvnh/, i{na e[lqh/ prov" me:
ejkdevcomai ga;r aujto;n meta; tw`n ajdelfw`n.
12
Peri; de; A
j pollw` tou` ajdelfou`, polla; parekavlesa aujtovn, i{na
e[lqh/ pro;" uJma`" meta; tw`n ajdelfw`n: kai; pavntw" oujk h\n qevlhma i{na
nu`n e[lqh/: ejleuvsetai de; o{tan eujkairhvsh/.
13
Grhgorei`te, sthvkete ejn th/̀ pivstei, ajndrivzesqe, krataiou`sqe.
14
pavnta uJmw`n ejn ajgavph/ ginevsqw.
15
Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv: oi[date th;n oijkivan Stefana`, o{ti
ejsti;n ajparch; th`" A
j caiva
Ÿ " kai; eij" diakonivan toi`" aJgivoi" e[taxan
16
eJautouv": i{na kai; uJmei`" uJpotavsshsqe toi`" toiouvtoi" kai; panti; tw/̀
sunergou`nti kai; kopiw`nti. 17caivrw de; ejpi; th/̀ parousiva/ Stefana`
kai; Fortounavtou kai; A
j cai>kou`, o{ti to; uJmevteron uJstevrhma ou|toi
18
ajneplhvrwsan: ajnevpausan ga;r to; ejmo;n pneu`ma kai; to; uJmw`n.
ejpiginwvskete ou\n tou;" toiouvtou".
19
A
j spavzontai uJma`" aiJ ejkklhsivai th`" A
j siva". ajspavzetai uJma`"
ejn kurivw/ polla; A
j kuvla" kai; Privska su;n th/̀ katÆ oi\kon aujtw`n
20
ejkklhsiva./ ajspavzontai uJma`" oiJ ajdelfoi; pavnte". A
j spavsasqe
ajllhvlou" ejn filhvmati aJgivw./
21
JO ajspasmo;" th/̀ ejmh/̀ ceiri; Pauvlou. 22ei[ ti" ouj filei` to;n kuvrion,
h[tw ajnavqema. maravna qav. 23hJ cavri" tou` kurivou Ij hsou` meqÆ uJmw`n.
24
hJ ajgavph mou meta; pavntwn uJmw`n ejn Cristw/̀ Ij hsou`.
PROS KORINQIOUS BV
1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` kai;
Timovqeo" oJ ajdelfo;" th/̀ ejkklhsiva/ tou` qeou` th/̀ ou[sh/ ejn Korivnqw/ su;n
toi`" aJgivoi" pa`sin toi`" ou\sin ejn o{lh/ th/̀ A
j caiva
Ÿ ,/ 2cavri" uJmi`n kai;
eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou` Cristou`.
3
Eujloghto;" oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou`,
oJ path;r tw`n oijktirmw`n kai; qeo;" pavsh" paraklhvsew", 4oJ
parakalw`n hJma`" ejpi; pavsh/ th/̀ qlivyei hJmw`n eij" to; duvnasqai hJma`"
parakalei`n tou;" ejn pavsh/ qlivyei dia; th`" paraklhvsew" h|"
parakalouvmeqa aujtoi; uJpo; tou` qeou`. 5o{ti kaqw;" perisseuvei ta;
paqhvmata tou` Cristou` eij" hJma`", ou{tw" dia; tou` Cristou`
perisseuvei kai; hJ paravklhsi" hJmw`n. 6ei[te de; qlibovmeqa, uJpe;r th`"
uJmw`n paraklhvsew" kai; swthriva": ei[te parakalouvmeqa, uJpe;r th`"
uJmw`n paraklhvsew" th`" ejnergoumevnh" ejn uJpomonh/̀ tw`n aujtw`n
paqhmavtwn w|n kai; hJmei`" pavscomen. 7kai; hJ ejlpi;" hJmw`n bebaiva uJpe;r
uJmw`n eijdovte" o{ti wJ" koinwnoiv ejste tw`n paqhmavtwn, ou{tw" kai; th`"
paraklhvsew".
8
Ouj ga;r qevlomen uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, uJpe;r th`" qlivyew" hJmw`n
th`" genomevnh" ejn th/̀ A
j siva,/ o{ti kaqÆ uJperbolh;n uJpe;r duvnamin
ejbarhvqhmen w{ste ejxaporhqh`nai hJma`" kai; tou` zh`n: 9ajlla; aujtoi; ejn
eJautoi`" to; ajpovkrima tou` qanavtou ejschvkamen, i{na mh; pepoiqovte"
w\men ejfÆ eJautoi`" ajllÆ ejpi; tw/̀ qew/̀ tw/̀ ejgeivronti tou;" nekrouv": 10o}"
ejk thlikouvtou qanavtou ejrruvsato hJma`" kai; rJus
v etai, eij" o}n
11
hjlpivkamen »o{ti¼ kai; e[ti rJus
v etai, sunupourgouvntwn kai; uJmw`n uJpe;r
hJmw`n th/̀ dehvsei, i{na ejk pollw`n proswvpwn to; eij" hJma`" cavrisma dia;
pollw`n eujcaristhqh/̀ uJpe;r hJmw`n.
12
H
J ga;r kauvchsi" hJmw`n au{th ejstivn, to; martuvrion th`"
suneidhvsew" hJmw`n, o{ti ejn aJplovthti kai; eijlikrineiva/ tou` qeou`, »kai;¼
oujk ejn sofiva/ sarkikh/̀ ajllÆ ejn cavriti qeou`, ajnestravfhmen ejn tw/̀
kovsmw/, perissotevrw" de; pro;" uJma`". 13ouj ga;r a[lla gravfomen uJmi`n
ajllÆ h] a} ajnaginwvskete h] kai; ejpiginwvskete: ejlpivzw de; o{ti e{w"
tevlou" ejpignwvsesqe, 14kaqw;" kai; ejpevgnwte hJma`" ajpo; mevrou", o{ti
kauvchma uJmw`n ejsmen kaqavper kai; uJmei`" hJmw`n ejn th/̀ hJmevra/ tou`
kurivou »hJmw`n¼ jIhsou`.
15
Kai; tauvth/ th/̀ pepoiqhvsei ejboulovmhn provteron pro;" uJma`"
ejlqei`n, i{na deutevran cavrin sch`te, 16kai; diÆ uJmw`n dielqei`n eij"
Makedonivan kai; pavlin ajpo; Makedoniva" ejlqei`n pro;" uJma`" kai; uJfÆ
uJmw`n propemfqh`nai eij" th;n jIoudaivan. 17tou`to ou\n boulovmeno"
mhvti a[ra th/̀ ejlafriva/ ejcrhsavmhnÉ h] a} bouleuvomai kata; savrka
bouleuvomai, i{na h\/ parÆ ejmoi; to; nai; nai; kai; to; ou] ou[É 18pisto;" de; oJ
qeo;" o{ti oJ lovgo" hJmw`n oJ pro;" uJma`" oujk e[stin nai; kai; ou[. 19oJ tou`
qeou` ga;r uiJo"
; jIhsou`" Cristo;" oJ ejn uJmi`n diÆ hJmw`n khrucqeiv", diÆ
ejmou` kai; Silouanou` kai; Timoqevou, oujk ejgevneto nai; kai; ou] ajlla; nai;
ejn aujtw/̀ gevgonen. 20o{sai ga;r ejpaggelivai qeou`, ejn aujtw/̀ to; naiv: dio;
kai; diÆ aujtou` to; ajmh;n tw/̀ qew/̀ pro;" dovxan diÆ hJmw`n. 21oJ de; bebaiw`n
hJma`" su;n uJmi`n eij" Cristo;n kai; crivsa" hJma`" qeov", 22oJ kai;
sfragisavmeno" hJma`" kai; dou;" to;n ajrrabw`na tou` pneuvmato" ejn
tai`" kardivai" hJmw`n.
23
E
j gw; de; mavrtura to;n qeo;n ejpikalou`mai ejpi; th;n ejmh;n yuchvn, o{ti
feidovmeno" uJmw`n oujkevti h\lqon eij" Kovrinqon. 24oujc o{ti kurieuvomen
uJmw`n th`" pivstew" ajlla; sunergoiv ejsmen th`" cara`" uJmw`n: th/̀ ga;r
pivstei eJsthvkate.
2 E
[ krina ga;r ejmautw/̀ tou`to to; mh; pavlin ejn luvph/ pro;" uJma`"
ejlqei`n. 2eij ga;r ejgw; lupw` uJma`", kai; tiv" oJ eujfraivnwn me eij mh; oJ
lupouvmeno" ejx ejmou`É 3kai; e[graya tou`to aujtov, i{na mh; ejlqw;n luvphn
scw` ajfÆ w|n e[dei me caivrein, pepoiqw;" ejpi; pavnta" uJma`" o{ti hJ ejmh;
cara; pavntwn uJmw`n ejstin. 4ejk ga;r pollh`" qlivyew" kai; sunoch`"
kardiva" e[graya uJmi`n dia; pollw`n dakruvwn, oujc i{na luphqh`te ajlla;
th;n ajgavphn i{na gnw`te h}n e[cw perissotevrw" eij" uJma`".
5
Eij dev ti" leluvphken, oujk ejme; leluvphken, ajlla; ajpo; mevrou", i{na
mh; ejpibarw`, pavnta" uJma`". 6iJkano;n tw/̀ toiouvtw/ hJ ejpitimiva au{th hJ
uJpo; tw`n pleiovnwn, 7w{ste tounantivon ma`llon uJma`" carivsasqai kai;
parakalevsai, mhv pw" th/̀ perissotevra/ luvph/ katapoqh/̀ oJ toiou`to".
8
dio; parakalw` uJma`" kurw`sai eij" aujto;n ajgavphn: 9eij" tou`to ga;r kai;
e[graya, i{na gnw` th;n dokimh;n uJmw`n, eij eij" pavnta uJphvkooi ejste. 10w|/
dev ti carivzesqe, kagwv: kai; ga;r ejgw; o} kecavrismai, ei[ ti
kecavrismai, diÆ uJma`" ejn proswvpw/ Cristou`, 11i{na mh;
pleonekthqw`men uJpo; tou` satana`: ouj ga;r aujtou` ta; nohvmata
ajgnoou`men.
12
E
j lqw;n de; eij" th;n Trw/adv a eij" to; eujaggevlion tou` Cristou` kai;
quvra" moi ajnew/gmevnh" ejn kurivw,/ 13oujk e[schka a[nesin tw/̀ pneuvmati
mou tw/̀ mh; euJrei`n me Tivton to;n ajdelfovn mou, ajlla; ajpotaxavmeno"
aujtoi`" ejxh`lqon eij" Makedonivan.
14
Tw/̀ de; qew/̀ cavri" tw/̀ pavntote qriambeuvonti hJma`" ejn tw/̀ Cristw/̀ kai;
th;n ojsmh;n th`" gnwvsew" aujtou` fanerou`nti diÆ hJmw`n ejn panti; tovpw/:
15
o{ti Cristou` eujwdiva ejsme;n tw/̀ qew/̀ ejn toi`" sw/zomevnoi" kai; ejn toi`"
ajpollumevnoi", 16oi|" me;n ojsmh; ejk qanavtou eij" qavnaton, oi|" de; ojsmh;
ejk zwh`" eij" zwhvn. kai; pro;" tau`ta tiv" iJkanov"É 17ouj gavr ejsmen wJ" oiJ
polloi; kaphleuvonte" to;n lovgon tou` qeou`, ajllÆ wJ" ejx eijlikrineiva",
ajllÆ wJ" ejk qeou` katevnanti qeou` ejn Cristw/̀ lalou`men.
3 A
j rcovmeqa pavlin eJautou;" sunistavneinÉ h] mh; crhvz
/ omen w{"
2
tine" sustatikw`n ejpistolw`n pro;" uJma`" h] ejx uJmw`nÉ hJ ejpistolh;
hJmw`n uJmei`" ejste, ejggegrammevnh ejn tai`" kardivai" hJmw`n,
ginwskomevnh kai; ajnaginwskomevnh uJpo; pavntwn ajnqrwvpwn,
3
fanerouvmenoi o{ti ejste; ejpistolh; Cristou` diakonhqei`sa uJfÆ hJmw`n,
ejggegrammevnh ouj mevlani ajlla; pneuvmati qeou` zw`nto", oujk ejn
plaxi;n liqivnai" ajllÆ ejn plaxi;n kardivai" sarkivnai".
4
Pepoivqhsin de; toiauvthn e[comen dia; tou` Cristou` pro;" to;n qeovn.
5
oujc o{ti ajfÆ eJautw`n iJkanoiv ejsmen logivsasqai ti wJ" ejx eJautw`n, ajllÆ
hJ iJkanovth" hJmw`n ejk tou` qeou`, 6o}" kai; iJkavnwsen hJma`" diakovnou"
kainh`" diaqhvkh", ouj gravmmato" ajlla; pneuvmato": to; ga;r gravmma
ajpoktevnnei, to; de; pneu`ma zw/opoiei`.
7
Eij de; hJ diakoniva tou` qanavtou ejn gravmmasin ejntetupwmevnh
livqoi" ejgenhvqh ejn dovxh/, w{ste mh; duvnasqai ajtenivsai tou;" uiJou;"
Ij srah;l eij" to; provswpon Mwu>sevw" dia; th;n dovxan tou` proswvpou
aujtou` th;n katargoumevnhn, 8pw`" oujci; ma`llon hJ diakoniva tou`
pneuvmato" e[stai ejn dovxh/É 9eij ga;r th/̀ diakoniva/ th`" katakrivsew"
dovxa, pollw/̀ ma`llon perisseuvei hJ diakoniva th`" dikaiosuvnh" dovxh/.
10
kai; ga;r ouj dedovxastai to; dedoxasmevnon ejn touvtw/ tw/̀ mevrei
ei{neken th`" uJperballouvsh" dovxh". 11eij ga;r to; katargouvmenon dia;
dovxh", pollw/̀ ma`llon to; mevnon ejn dovxh/.
12
E
[ conte" ou\n toiauvthn ejlpivda pollh/̀ parrhsiva/ crwvmeqa 13kai; ouj
kaqavper Mwu>sh`" ejtivqei kavlumma ejpi; to; provswpon aujtou` pro;" to;
mh; ajtenivsai tou;" uiJou;" jIsrah;l eij" to; tevlo" tou` katargoumevnou.
14
ajlla; ejpwrwvqh ta; nohvmata aujtw`n. a[cri ga;r th`" shvmeron hJmevra"
to; aujto; kavlumma ejpi; th/̀ ajnagnwvsei th`" palaia`" diaqhvkh" mevnei,
mh; ajnakaluptovmenon o{ti ejn Cristw/̀ katargei`tai: 15ajllÆ e{w"
shvmeron hJnivka a]n ajnaginwvskhtai Mwu>sh`", kavlumma ejpi; th;n
kardivan aujtw`n kei`tai: 16hJnivka de; eja;n ejpistrevyh/ pro;" kuvrion,
periairei`tai to; kavlumma. 17oJ de; kuvrio" to; pneu`ma ejstin: ou| de; to;
pneu`ma kurivou, ejleuqeriva. 18hJmei`" de; pavnte" ajnakekalummevnw/
proswvpw/ th;n dovxan kurivou katoptrizovmenoi th;n aujth;n eijkovna
metamorfouvmeqa ajpo; dovxh" eij" dovxan kaqavper ajpo; kurivou
pneuvmato".
4 Dia; tou`to, e[conte" th;n diakonivan tauvthn kaqw;" hjlehvqhmen,
oujk ejgkakou`men 2ajlla; ajpeipavmeqa ta; krupta; th`" aijscuvnh", mh;
peripatou`nte" ejn panourgiva/ mhde; dolou`nte" to;n lovgon tou` qeou`
ajlla; th/̀ fanerwvsei th`" ajlhqeiva" sunistavnonte" eJautou;" pro;"
pa`san suneivdhsin ajnqrwvpwn ejnwvpion tou` qeou`. 3eij de; kai; e[stin
kekalummevnon to; eujaggevlion hJmw`n, ejn toi`" ajpollumevnoi" ejsti;n
kekalummevnon, 4ejn oi|" oJ qeo;" tou` aijw`no" touvtou ejtuvflwsen ta;
nohvmata tw`n ajpivstwn eij" to; mh; aujgavsai to;n fwtismo;n tou`
eujaggelivou th`" dovxh" tou` Cristou`, o{" ejstin eijkw;n tou` qeou`. 5Ouj
ga;r eJautou;" khruvssomen ajlla; Ij hsou`n Cristo;n kuvrion, eJautou;"
de; douvlou" uJmw`n dia; Ij hsou`n. 6o{ti oJ qeo;" oJ eijpwvn: ejk skovtou" fw`"
lavmyei, o}" e[lamyen ejn tai`" kardivai" hJmw`n pro;" fwtismo;n th`"
gnwvsew" th`" dovxh" tou` qeou` ejn proswvpw/ » Ij hsou`¼ Cristou`.
7
E
[ comen de; to;n qhsauro;n tou`ton ejn ojstrakivnoi" skeuvesin, i{na hJ
uJperbolh; th`" dunavmew" h\/ tou` qeou` kai; mh; ejx hJmw`n: 8ejn panti;
qlibovmenoi ajllÆ ouj stenocwrouvmenoi, ajporouvmenoi ajllÆ oujk
ejxaporouvmenoi, 9diwkovmenoi ajllÆ oujk ejgkataleipovmenoi,
kataballovmenoi ajllÆ oujk ajpolluvmenoi, 10pavntote th;n nevkrwsin tou`
Ij hsou` ejn tw/̀ swvmati perifevronte", i{na kai; hJ zwh; tou` Ij hsou` ejn tw/̀
swvmati hJmw`n fanerwqh/̀. 11ajei; ga;r hJmei`" oiJ zw`nte" eij" qavnaton
paradidovmeqa dia; Ij hsou`n, i{na kai; hJ zwh; tou` jIhsou` fanerwqh/̀ ejn
th/̀ qnhth/̀ sarki; hJmw`n. 12w{ste oJ qavnato" ejn hJmi`n ejnergei`tai, hJ de;
zwh; ejn uJmi`n. 13 E
[ conte" de; to; aujto; pneu`ma th`" pivstew" kata; to;
gegrammevnon: ejpivsteusa, dio; ejlavlhsa, kai; hJmei`" pisteuvomen,
dio; kai; lalou`men, 14eijdovte" o{ti oJ ejgeivra" to;n kuvrion Ij hsou`n kai;
hJma`" su;n Ij hsou` ejgerei` kai; parasthvsei su;n uJmi`n. 15ta; ga;r pavnta
diÆ uJma`", i{na hJ cavri" pleonavsasa dia; tw`n pleiovnwn th;n
eujcaristivan perisseuvsh/ eij" th;n dovxan tou` qeou`.
16
Dio; oujk ejgkakou`men, ajllÆ eij kai; oJ e[xw hJmw`n a[nqrwpo"
diafqeivretai, ajllÆ oJ e[sw hJmw`n ajnakainou`tai hJmevra/ kai; hJmevra/. 17to;
ga;r parautivka ejlafro;n th`" qlivyew" hJmw`n kaqÆ uJperbolh;n eij"
uJperbolh;n aijwvnion bavro" dovxh" katergavzetai hJmi`n, 18mh;
skopouvntwn hJmw`n ta; blepovmena ajlla; ta; mh; blepovmena: ta; ga;r
blepovmena provskaira, ta; de; mh; blepovmena aijwvnia.
5 Oi[damen ga;r o{ti eja;n hJ ejpivgeio" hJmw`n oijkiva tou` skhvnou"
kataluqh/̀, oijkodomh;n ejk qeou` e[comen, oijkivan ajceiropoivhton
aijwvnion ejn toi`" oujranoi`". 2kai; ga;r ejn touvtw/ stenavzomen to;
oijkhthvrion hJmw`n to; ejx oujranou` ejpenduvsasqai ejpipoqou`nte", 3ei[ ge
kai; ejkdusavmenoi ouj gumnoi; euJreqhsovmeqa. 4kai; ga;r oiJ o[nte" ejn tw/̀
skhvnei stenavzomen barouvmenoi, ejfÆ w|/ ouj qevlomen ejkduvsasqai ajllÆ
ejpenduvsasqai, i{na katapoqh/̀ to; qnhto;n uJpo; th`" zwh`". 5oJ de;
katergasavmeno" hJma`" eij" aujto; tou`to qeov", oJ dou;" hJmi`n to;n
ajrrabw`na tou` pneuvmato".
6
Qarrou`nte" ou\n pavntote kai; eijdovte" o{ti ejndhmou`nte" ejn tw/̀
swvmati ejkdhmou`men ajpo; tou` kurivou: 7dia; pivstew" ga;r
peripatou`men, ouj dia; ei[dou": 8qarrou`men de; kai; eujdokou`men
ma`llon ejkdhmh`sai ejk tou` swvmato" kai; ejndhmh`sai pro;" to;n kuvrion.
9
dio; kai; filotimouvmeqa, ei[te ejndhmou`nte" ei[te ejkdhmou`nte",
eujarv estoi aujtw/̀ ei\nai. 10tou;" ga;r pavnta" hJma`" fanerwqh`nai dei`
e[mprosqen tou` bhvmato" tou` Cristou`, i{na komivshtai e{kasto" ta;
dia; tou` swvmato" pro;" a} e[praxen, ei[te ajgaqo;n ei[te fau`lon.
11
Eijdovte" ou\n to;n fovbon tou` kurivou ajnqrwvpou" peivqomen, qew/̀ de;
pefanerwvmeqa: ejlpivzw de; kai; ejn tai`" suneidhvsesin uJmw`n
pefanerw`sqai. 12ouj pavlin eJautou;" sunistavnomen uJmi`n ajlla;
ajformh;n didovnte" uJmi`n kauchvmato" uJpe;r hJmw`n, i{na e[chte pro;"
tou;" ejn proswvpw/ kaucwmevnou" kai; mh; ejn kardiva./ 13ei[te ga;r
ejxevsthmen, qew/̀: ei[te swfronou`men, uJmi`n. 14hJ ga;r ajgavph tou`
Cristou` sunevcei hJma`", krivnanta" tou`to, o{ti ei|" uJpe;r pavntwn
ajpevqanen, a[ra oiJ pavnte" ajpevqanon: 15kai; uJpe;r pavntwn ajpevqanen,
i{na oiJ zw`nte" mhkevti eJautoi`" zw`sin ajlla; tw/̀ uJpe;r aujtw`n
ajpoqanovnti kai; ejgerqevnti.
16
{Wste hJmei`" ajpo; tou` nu`n oujdevna oi[damen kata; savrka: eij kai;
ejgnwvkamen kata; savrka Cristovn, ajlla; nu`n oujkevti ginwvskomen.
17
w{ste ei[ ti" ejn Cristw/̀, kainh; ktivsi": ta; ajrcai`a parh`lqen, ijdou;
gevgonen kainav: 18ta; de; pavnta ejk tou` qeou` tou` katallavxanto" hJma`"
eJautw/̀ dia; Cristou` kai; dovnto" hJmi`n th;n diakonivan th`"
katallagh`", 19wJ" o{ti qeo;" h\n ejn Cristw/̀ kovsmon katallavsswn
eJautw/̀, mh; logizovmeno" aujtoi`" ta; paraptwvmata aujtw`n kai;
qevmeno" ejn hJmi`n to;n lovgon th`" katallagh`". 20 U
J pe;r Cristou` ou\n
presbeuvomen wJ" tou` qeou` parakalou`nto" diÆ hJmw`n: deovmeqa uJpe;r
Cristou`, katallavghte tw/̀ qew/̀. 21to;n mh; gnovnta aJmartivan uJpe;r
hJmw`n aJmartivan ejpoivhsen, i{na hJmei`" genwvmeqa dikaiosuvnh qeou` ejn
aujtw/̀.
6 Sunergou`nte" de; kai; parakalou`men mh; eij" keno;n th;n cavrin
tou` qeou` devxasqai uJma`": 2levgei gavr:
kairw/̀ dektw`/ ejphvkousa sou
kai; ejn hJmevra/ swthriva" ejbohvqhsa soi.
ijdou; nu`n kairo;" eujprovsdekto", ijdou; nu`n hJmevra swthriva".
3
Mhdemivan ejn mhdeni; didovnte" proskophvn, i{na mh; mwmhqh/̀ hJ
diakoniva, 4ajllÆ ejn panti; sunivstante" eJautou;" wJ" qeou` diavkonoi, ejn
uJpomonh/̀ pollh/̀, ejn qlivyesin, ejn ajnavgkai", ejn stenocwrivai", 5ejn
plhgai`", ejn fulakai`", ejn ajkatastasivai", ejn kovpoi", ejn
ajgrupnivai", ejn nhsteivai", 6ejn aJgnovthti, ejn gnwvsei, ejn makroqumiva,/
ejn crhstovthti, ejn pneuvmati aJgivw,/ ejn ajgavph/ ajnupokrivtw/, 7ejn lovgw/
ajlhqeiva", ejn dunavmei qeou`: dia; tw`n o{plwn th`" dikaiosuvnh" tw`n
dexiw`n kai; ajristerw`n, 8dia; dovxh" kai; ajtimiva", dia; dusfhmiva" kai;
eujfhmiva": wJ" plavnoi kai; ajlhqei`", 9wJ" ajgnoouvmenoi kai;
ejpiginwskovmenoi, wJ" ajpoqnhvs
/ konte" kai; ijdou; zw`men, wJ"
paideuovmenoi kai; mh; qanatouvmenoi, 10wJ" lupouvmenoi ajei; de;
caivronte", wJ" ptwcoi; pollou;" de; ploutivzonte", wJ" mhde;n e[conte"
kai; pavnta katevconte".
11
To; stovma hJmw`n ajnevw/gen pro;" uJma`", Korivnqioi, hJ kardiva hJmw`n
peplavtuntai: 12ouj stenocwrei`sqe ejn hJmi`n, stenocwrei`sqe de; ejn
toi`" splavgcnoi" uJmw`n: 13th;n de; aujth;n ajntimisqivan, wJ" tevknoi"
levgw, platuvnqhte kai; uJmei`".
14
Mh; givnesqe eJterozugou`nte" ajpivstoi": tiv" ga;r metoch;
dikaiosuvnh/ kai; ajnomiva,/ h] tiv" koinwniva fwti; pro;" skovto"É 15tiv" de;
sumfwvnhsi" Cristou` pro;" Beliavr, h] tiv" meri;" pistw/̀ meta;
ajpivstouÉ 16tiv" de; sugkatavqesi" naw/̀ qeou` meta; eijdwvlwnÉ hJmei`" ga;r
nao;" qeou` ejsmen zw`nto", kaqw;" ei\pen oJ qeo;" o{ti
ejnoikhvsw ejn aujtoi`" kai; ejmperipathvsw
kai; e[somai aujtw`n qeo;"
kai; aujtoi; e[sontai mou laov".
dio; ejxevlqate ejk mevsou aujtw`n
kai; ajforivsqhte, levgei kuvrio",
kai; ajkaqavrtou mh; a{ptesqe:
kagw; eijsdevxomai uJma`"
18
kai; e[somai uJmi`n eij" patevra
kai; uJmei`" e[sesqe moi eij" uiJou;" kai; qugatevra",
levgei kuvrio" pantokravtwr.
7 tauvta" ou\n e[conte" ta;" ejpaggeliva", ajgaphtoiv, kaqarivswmen
eJautou;" ajpo; panto;" molusmou` sarko;" kai; pneuvmato",
ejpitelou`nte" aJgiwsuvnhn ejn fovbw/ qeou`.
2
Cwrhvsate hJma`": oujdevna hjdikhvsamen, oujdevna ejfqeivramen,
oujdevna ejpleonekthvsamen. 3pro;" katavkrisin ouj levgw: proeivrhka
ga;r o{ti ejn tai`" kardivai" hJmw`n ejste eij" to; sunapoqanei`n kai;
suzh`n. 4pollhv moi parrhsiva pro;" uJma`", pollhv moi kauvchsi" uJpe;r
uJmw`n: peplhvrwmai th/̀ paraklhvsei, uJperperisseuvomai th/̀ cara/̀ ejpi;
pavsh/ th/̀ qlivyei hJmw`n.
5
Kai; ga;r ejlqovntwn hJmw`n eij" Makedonivan oujdemivan e[schken
a[nesin hJ sa;rx hJmw`n ajllÆ ejn panti; qlibovmenoi: e[xwqen mavcai,
e[swqen fovboi. 6ajllÆ oJ parakalw`n tou;" tapeinou;" parekavlesen
hJma`" oJ qeo;" ejn th/̀ parousiva/ Tivtou, 7ouj movnon de; ejn th/̀ parousiva/
aujtou` ajlla; kai; ejn th/̀ paraklhvsei h|/ pareklhvqh ejfÆ uJmi`n,
ajnaggevllwn hJmi`n th;n uJmw`n ejpipovqhsin, to;n uJmw`n ojdurmovn, to;n
uJmw`n zh`lon uJpe;r ejmou` w{ste me ma`llon carh`nai. 8 {Oti eij kai;
ejluvphsa uJma`" ejn th/̀ ejpistolh/̀, ouj metamevlomai: eij kai;
metemelovmhn, blevpw »ga;r¼ o{ti hJ ejpistolh; ejkeivnh eij kai; pro;" w{ran
ejluvphsen uJma`", 9nu`n caivrw, oujc o{ti ejluphvqhte ajllÆ o{ti ejluphvqhte
eij" metavnoian: ejluphvqhte ga;r kata; qeovn, i{na ejn mhdeni; zhmiwqh`te
ejx hJmw`n. 10hJ ga;r kata; qeo;n luvph metavnoian eij" swthrivan
ajmetamevlhton ejrgavzetai: hJ de; tou` kovsmou luvph qavnaton
katergavzetai. 11ijdou; ga;r aujto; tou`to to; kata; qeo;n luphqh`nai
povshn kateirgavsato uJmi`n spoudhvn, ajlla; ajpologivan, ajlla;
ajganavkthsin, ajlla; fovbon, ajlla; ejpipovqhsin, ajlla; zh`lon, ajlla;
ejkdivkhsin. ejn panti; sunesthvsate eJautou;" aJgnou;" ei\nai tw/̀
pravgmati. 12a[ra eij kai; e[graya uJmi`n, oujc e{neken tou` ajdikhvsanto"
oujde; e{neken tou` ajdikhqevnto" ajllÆ e{neken tou` fanerwqh`nai th;n
17
spoudh;n uJmw`n th;n uJpe;r hJmw`n pro;" uJma`" ejnwvpion tou` qeou`. 13dia;
tou`to parakeklhvmeqa.
E
j pi; de; th/̀ paraklhvsei hJmw`n perissotevrw" ma`llon ejcavrhmen ejpi;
th/̀ cara/̀ Tivtou, o{ti ajnapevpautai to; pneu`ma aujtou` ajpo; pavntwn
uJmw`n: 14o{ti ei[ ti aujtw/̀ uJpe;r uJmw`n kekauvchmai, ouj kath/scuvnqhn, ajllÆ
wJ" pavnta ejn ajlhqeiva/ ejlalhvsamen uJmi`n, ou{tw" kai; hJ kauvchsi" hJmw`n
hJ ejpi; Tivtou ajlhvqeia ejgenhvqh. 15kai; ta; splavgcna aujtou`
perissotevrw" eij" uJma`" ejstin ajnamimnh/skomevnou th;n pavntwn uJmw`n
uJpakohvn, wJ" meta; fovbou kai; trovmou ejdevxasqe aujtovn. 16caivrw o{ti ejn
panti; qarrw` ejn uJmi`n.
8 Gnwrivzomen de; uJmi`n, ajdelfoiv, th;n cavrin tou` qeou` th;n
dedomevnhn ejn tai`" ejkklhsivai" th`" Makedoniva", 2o{ti ejn pollh/̀
dokimh/̀ qlivyew" hJ perisseiva th`" cara`" aujtw`n kai; hJ kata; bavqou"
ptwceiva aujtw`n ejperivsseusen eij" to; plou`to" th`" aJplovthto"
aujtw`n: 3o{ti kata; duvnamin, marturw`, kai; para; duvnamin, aujqaivretoi
4
meta; pollh`" paraklhvsew" deovmenoi hJmw`n th;n cavrin kai; th;n
koinwnivan th`" diakoniva" th`" eij" tou;" aJgivou", 5kai; ouj kaqw;"
hjlpivsamen ajlla; eJautou;" e[dwkan prw`ton tw/̀ kurivw/ kai; hJmi`n dia;
qelhvmato" qeou` 6eij" to; parakalevsai hJma`" Tivton, i{na kaqw;"
proenhvrxato ou{tw" kai; ejpitelevsh/ eij" uJma`" kai; th;n cavrin tauvthn.
7
A
j llÆ w{sper ejn panti; perisseuvete, pivstei kai; lovgw/ kai; gnwvsei
kai; pavsh/ spoudh/̀ kai; th/̀ ejx hJmw`n ejn uJmi`n ajgavph/, i{na kai; ejn tauvth/
th/̀ cavriti perisseuvhte.
8
Ouj katÆ ejpitagh;n levgw ajlla; dia; th`" eJtevrwn spoudh`" kai; to; th`"
uJmetevra" ajgavph" gnhvsion dokimavzwn: 9ginwvskete ga;r th;n cavrin
tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, o{ti diÆ uJma`" ejptwvceusen
plouvsio" w[n, i{na uJmei`" th/̀ ejkeivnou ptwceiva/ plouthvshte. 10kai;
gnwvmhn ejn touvtw/ divdwmi: tou`to ga;r uJmi`n sumfevrei, oi{tine" ouj
movnon to; poih`sai ajlla; kai; to; qevlein proenhvrxasqe ajpo; pevrusi:
11
nuni; de; kai; to; poih`sai ejpitelevsate, o{pw" kaqavper hJ proqumiva
tou` qevlein, ou{tw" kai; to; ejpitelevsai ejk tou` e[cein. 12eij ga;r hJ
proqumiva provkeitai, kaqo; eja;n e[ch/ eujprovsdekto", ouj kaqo; oujk e[cei.
13
ouj ga;r i{na a[lloi" a[nesi", uJmi`n qli`yi", ajllÆ ejx ijsovthto": 14ejn tw/̀
nu`n kairw/̀ to; uJmw`n perivsseuma eij" to; ejkeivnwn uJstevrhma, i{na kai; to;
ejkeivnwn perivsseuma gevnhtai eij" to; uJmw`n uJstevrhma, o{pw" gevnhtai
ijsovth", 15kaqw;" gevgraptai:
oJ to; polu; oujk ejpleovnasen,
kai; oJ to; ojlivgon oujk hjlattovnhsen.
16
Cavri" de; tw/̀ qew/̀ tw/̀ dovnti th;n aujth;n spoudh;n uJpe;r uJmw`n ejn th/̀
kardiva/ Tivtou, 17o{ti th;n me;n paravklhsin ejdevxato, spoudaiovtero"
de; uJpavrcwn aujqaivreto" ejxh`lqen pro;" uJma`". 18sunepevmyamen de;
metÆ aujtou` to;n ajdelfo;n ou| oJ e[paino" ejn tw/̀ eujaggelivw/ dia; pasw`n
tw`n ejkklhsiw`n, 19ouj movnon dev, ajlla; kai; ceirotonhqei;" uJpo; tw`n
ejkklhsiw`n sunevkdhmo" hJmw`n su;n th/̀ cavriti tauvth/ th/̀ diakonoumevnh/
uJfÆ hJmw`n pro;" th;n »aujtou`¼ tou` kurivou dovxan kai; proqumivan hJmw`n,
20
stellovmenoi tou`to, mhv ti" hJma`" mwmhvshtai ejn th/̀ aJdrovthti
tauvth/ th/̀ diakonoumevnh/ uJfÆ hJmw`n: 21pronoou`men ga;r kala; ouj movnon
ejnwvpion kurivou ajlla; kai; ejnwvpion ajnqrwvpwn. 22sunepevmyamen de;
aujtoi`" to;n ajdelfo;n hJmw`n o}n ejdokimavsamen ejn polloi`" pollavki"
spoudai`on o[nta, nuni; de; polu; spoudaiovteron pepoiqhvsei pollh/̀ th/̀
eij" uJma`". 23ei[te uJpe;r Tivtou, koinwno;" ejmo;" kai; eij" uJma`" sunergov":
ei[te ajdelfoi; hJmw`n, ajpovstoloi ejkklhsiw`n, dovxa Cristou`. 24th;n ou\n
e[ndeixin th`" ajgavph" uJmw`n kai; hJmw`n kauchvsew" uJpe;r uJmw`n eij"
aujtou;" ejndeiknuvmenoi eij" provswpon tw`n ejkklhsiw`n.
9 Peri; me;n ga;r th`" diakoniva" th`" eij" tou;" aJgivou" perissovn
moiv ejstin to; gravfein uJmi`n: 2oi\da ga;r th;n proqumivan uJmw`n h}n uJpe;r
uJmw`n kaucw`mai Makedovsin, o{ti A
j caiva
Ÿ pareskeuvastai ajpo;
pevrusi, kai; to; uJmw`n zh`lo" hjrevqisen tou;" pleivona". 3e[pemya de;
tou;" ajdelfouv", i{na mh; to; kauvchma hJmw`n to; uJpe;r uJmw`n kenwqh/̀ ejn
tw/̀ mevrei touvtw/, i{na kaqw;" e[legon pareskeuasmevnoi h\te, 4mhv pw"
eja;n e[lqwsin su;n ejmoi; Makedovne" kai; eu{rwsin uJma`"
ajparaskeuavstou" kataiscunqw`men hJmei`", i{na mh; levgw uJmei`", ejn
th/̀ uJpostavsei tauvth/. 5ajnagkai`on ou\n hJghsavmhn parakalevsai tou;"
ajdelfouv", i{na proevlqwsin eij" uJma`" kai; prokatartivswsin th;n
proephggelmevnhn eujlogivan uJmw`n, tauvthn eJtoivmhn ei\nai ou{tw" wJ"
eujlogivan kai; mh; wJ" pleonexivan.
6
Tou`to dev, oJ speivrwn feidomevnw" feidomevnw" kai; qerivsei, kai; oJ
speivrwn ejpÆ eujlogivai" ejpÆ eujlogivai" kai; qerivsei. 7e{kasto" kaqw;"
prohvr/ htai th/̀ kardiva,/ mh; ejk luvph" h] ejx ajnavgkh": iJlaro;n ga;r dovthn
ajgapa/̀ oJ qeov". 8dunatei` de; oJ qeo;" pa`san cavrin perisseu`sai eij"
uJma`", i{na ejn panti; pavntote pa`san aujtavrkeian e[conte"
perisseuvhte eij" pa`n e[rgon ajgaqovn, 9kaqw;" gevgraptai:
ejskovrpisen, e[dwken toi`" pevnhsin,
hJ dikaiosuvnh aujtou` mevnei eij" to;n aijw`na.
10
oJ de; ejpicorhgw`n spovron tw/̀ speivronti kai; a[rton eij" brw`sin
corhghvsei kai; plhqunei` to;n spovron uJmw`n kai; aujxhvsei ta; genhvmata
th`" dikaiosuvnh" uJmw`n. 11ejn panti; ploutizovmenoi eij" pa`san
aJplovthta, h{ti" katergavzetai diÆ hJmw`n eujcaristivan tw/̀ qew/̀: 12o{ti hJ
diakoniva
th`"
leitourgiva"
tauvth"
ouj
movnon
ejsti;n
prosanaplhrou`sa ta; uJsterhvmata tw`n aJgivwn, ajlla; kai;
perisseuvousa dia; pollw`n eujcaristiw`n tw/̀ qew/̀. 13dia; th`" dokimh`"
th`" diakoniva" tauvth" doxavzonte" to;n qeo;n ejpi; th/̀ uJpotagh/̀ th`"
oJmologiva" uJmw`n eij" to; eujaggevlion tou` Cristou` kai; aJplovthti th`"
koinwniva" eij" aujtou;" kai; eij" pavnta", 14kai; aujtw`n dehvsei uJpe;r
uJmw`n ejpipoqouvntwn uJma`" dia; th;n uJperbavllousan cavrin tou` qeou`
ejfÆ uJmi`n. 15Cavri" tw/̀ qew/̀ ejpi; th/̀ ajnekdihghvtw/ aujtou` dwrea/̀.
10 Aujto;" de; ejgw; Pau`lo" parakalw` uJma`" dia; th`" prau?thto"
kai; ejpieikeiva" tou` Cristou`, o}" kata; provswpon me;n tapeino;" ejn
uJmi`n, ajpw;n de; qarrw` eij" uJma`": 2devomai de; to; mh; parw;n qarrh`sai th/̀
pepoiqhvsei h|/ logivzomai tolmh`sai ejpiv tina" tou;" logizomevnou"
j n sarki; ga;r
hJma`" wJ" kata; savrka peripatou`nta". 3 E
4
peripatou`nte" ouj kata; savrka strateuovmeqa, ta; ga;r o{pla th`"
strateiva" hJmw`n ouj sarkika; ajlla; dunata; tw/̀ qew/̀ pro;" kaqaivresin
ojcurwmavtwn, logismou;" kaqairou`nte" 5kai; pa`n u{ywma
ejpairovmenon kata; th`" gnwvsew" tou` qeou`, kai; aijcmalwtivzonte"
pa`n novhma eij" th;n uJpakoh;n tou` Cristou`, 6kai; ejn eJtoivmw/ e[conte"
ejkdikh`sai pa`san parakohvn, o{tan plhrwqh/̀ uJmw`n hJ uJpakohv.
7
Ta; kata; provswpon blevpete. ei[ ti" pevpoiqen eJautw/̀ Cristou`
ei\nai, tou`to logizevsqw pavlin ejfÆ eJautou`, o{ti kaqw;" aujto;"
Cristou`, ou{tw" kai; hJmei`". 8ejavn »te¼ ga;r perissovteron ti
kauchvswmai peri; th`" ejxousiva" hJmw`n h|" e[dwken oJ kuvrio" eij"
oijkodomh;n kai; oujk eij" kaqaivresin uJmw`n, oujk aijscunqhvsomai. 9i{na
mh; dovxw wJ" a]n ejkfobei`n uJma`" dia; tw`n ejpistolw`n: 10o{ti aiJ
ejpistolai; mevn, fhsivn, barei`ai kai; ijscuraiv, hJ de; parousiva tou`
swvmato" ajsqenh;" kai; oJ lovgo" ejxouqenhmevno". 11tou`to logizevsqw oJ
toiou`to", o{ti oi|oi ejsmen tw/̀ lovgw/ diÆ ejpistolw`n ajpovnte", toiou`toi
kai; parovnte" tw/̀ e[rgw/.
12
Ouj ga;r tolmw`men ejgkri`nai h] sugkri`nai eJautouv" tisin tw`n
eJautou;" sunistanovntwn, ajlla; aujtoi; ejn eJautoi`" eJautou;"
metrou`nte" kai; sugkrivnonte" eJautou;" eJautoi`" ouj sunia`sin.
13
hJmei`" de; oujk eij" ta; a[metra kauchsovmeqa ajlla; kata; to; mevtron
tou` kanovno" ou| ejmevrisen hJmi`n oJ qeo;" mevtrou, ejfikevsqai a[cri kai;
uJmw`n. 14ouj ga;r wJ" mh; ejfiknouvmenoi eij" uJma`" uJperekteivnomen
eJautouv", a[cri ga;r kai; uJmw`n ejfqavsamen ejn tw/̀ eujaggelivw/ tou`
Cristou`, 15oujk eij" ta; a[metra kaucwvmenoi ejn ajllotrivoi" kovpoi",
ejlpivda de; e[conte" aujxanomevnh" th`" pivstew" uJmw`n ejn uJmi`n
megalunqh`nai kata; to;n kanovna hJmw`n eij" perisseivan 16eij" ta;
uJperevkeina uJmw`n eujaggelivsasqai, oujk ejn ajllotrivw/ kanovni eij" ta;
e{toima kauchvsasqai. 17 JO de; kaucwvmeno" ejn kurivw/ kaucavsqw:
18
ouj ga;r oJ eJauto;n sunistavnwn, ejkei`no" ejstin dovkimo", ajlla; o}n oJ
kuvrio" sunivsthsin.
11 [Ofelon ajneivcesqe mou mikrovn ti ajfrosuvnh": ajlla; kai;
ajnevcesqe mou. 2zhlw` ga;r uJma`" qeou` zhvlw/, hJrmosavmhn ga;r uJma`" eJni;
ajndri; parqevnon aJgnh;n parasth`sai tw/̀ Cristw/̀: 3fobou`mai de; mhv
pw", wJ" oJ o[fi" ejxhpavthsen Eu{an ejn th/̀ panourgiva/ aujtou`, fqarh/̀ ta;
nohvmata uJmw`n ajpo; th`" aJplovthto" »kai; th`" aJgnovthto"¼ th`" eij"
to;n Cristovn. 4eij me;n ga;r oJ ejrcovmeno" a[llon Ij hsou`n khruvssei o}n
oujk ejkhruvxamen, h] pneu`ma e{teron lambavnete o} oujk ejlavbete, h]
eujaggevlion e{teron o} oujk ejdevxasqe, kalw`" ajnevcesqe. 5Logivzomai
ga;r mhde;n uJsterhkevnai tw`n uJperlivan ajpostovlwn. 6eij de; kai;
ijdiwvth" tw/̀ lovgw/, ajllÆ ouj th/̀ gnwvsei, ajllÆ ejn panti; fanerwvsante"
ejn pa`sin eij" uJma`".
7
H
] aJmartivan ejpoivhsa ejmauto;n tapeinw`n i{na uJmei`" uJywqh`te, o{ti
dwrea;n to; tou` qeou` eujaggevlion eujhggelisavmhn uJmi`nÉ 8a[lla"
ejkklhsiva" ejsuvlhsa labw;n ojywvnion pro;" th;n uJmw`n diakonivan, 9kai;
parw;n pro;" uJma`" kai; uJsterhqei;" ouj katenavrkhsa oujqenov": to; ga;r
uJstevrhma mou prosaneplhvrwsan oiJ ajdelfoi; ejlqovnte" ajpo;
Makedoniva", kai; ejn panti; ajbarh` ejmauto;n uJmi`n ejthvrhsa kai;
thrhvsw. 10e[stin ajlhvqeia Cristou` ejn ejmoi; o{ti hJ kauvchsi" au{th ouj
fraghvsetai eij" ejme; ejn toi`" klivmasin th`" A
j caiva
Ÿ ". 11dia; tivÉ o{ti
oujk ajgapw` uJma`"É oJ qeo;" oi\den.
12
}O de; poiw`, kai; poihvsw, i{na ejkkovyw th;n ajformh;n tw`n qelovntwn
ajformhvn, i{na ejn w|/ kaucw`ntai euJreqw`sin kaqw;" kai; hJmei`". 13oiJ ga;r
toiou`toi yeudapovstoloi, ejrgavtai dovlioi, metaschmatizovmenoi eij"
ajpostovlou" Cristou`. 14kai; ouj qau`ma: aujto;" ga;r oJ satana`"
metaschmativzetai eij" a[ggelon fwtov". 15ouj mevga ou\n eij kai; oiJ
diavkonoi aujtou` metaschmativzontai wJ" diavkonoi dikaiosuvnh": w|n
to; tevlo" e[stai kata; ta; e[rga aujtw`n.
16
Pavlin levgw, mhv tiv" me dovxh/ a[frona ei\nai: eij de; mhv ge, ka;n wJ"
a[frona devxasqe me, i{na kagw; mikrovn ti kauchvswmai. 17o} lalw`, ouj
kata; kuvrion lalw` ajllÆ wJ" ejn ajfrosuvnh/, ejn tauvth/ th/̀ uJpostavsei th`"
kauchvsew". 18ejpei; polloi; kaucw`ntai kata; savrka, kagw;
kauchvsomai. 19hJdevw" ga;r ajnevcesqe tw`n ajfrovnwn frovnimoi o[nte":
20
ajnevcesqe ga;r ei[ ti" uJma`" katadouloi`, ei[ ti" katesqivei, ei[ ti"
lambavnei, ei[ ti" ejpaivretai, ei[ ti" eij" provswpon uJma`" devrei. 21kata;
ajtimivan levgw, wJ" o{ti hJmei`" hjsqenhvkamen. E
j n w|/ dÆ a[n ti" tolma/̀, ejn
22
J brai`oi eijsinÉ kagwv. Ij srahli`tai
ajfrosuvnh/ levgw, tolmw` kagwv. E
eijsinÉ kagwv. spevrma A
j braavm eijsinÉ kagwv. 23diavkonoi Cristou`
eijsinÉ parafronw`n lalw`, uJpe;r ejgwv: ejn kovpoi" perissotevrw", ejn
fulakai`" perissotevrw", ejn plhgai`" uJperballovntw", ejn qanavtoi"
pollavki". 24 U
J po; Ij oudaivwn pentavki" tesseravkonta para; mivan
25
e[labon, tri;" ejrrabdivsqhn, a{pax ejliqavsqhn, tri;" ejnauavghsa,
nucqhvmeron ejn tw/̀ buqw/̀ pepoivhka: 26oJdoiporivai" pollavki",
kinduvnoi" potamw`n, kinduvnoi" lh/stw`n, kinduvnoi" ejk gevnou",
kinduvnoi" ejx ejqnw`n, kinduvnoi" ejn povlei, kinduvnoi" ejn ejrhmiva,/
kinduvnoi" ejn qalavssh/, kinduvnoi" ejn yeudadevlfoi", 27kovpw/ kai;
movcqw/, ejn ajgrupnivai" pollavki", ejn limw/̀ kai; divyei, ejn nhsteivai"
pollavki", ejn yuvcei kai; gumnovthti: 28cwri;" tw`n parekto;" hJ
ejpivstasi" moi hJ kaqÆ hJmevran, hJ mevrimna pasw`n tw`n ejkklhsiw`n.
29
tiv" ajsqenei` kai; oujk ajsqenw`É tiv" skandalivzetai kai; oujk ejgw;
purou`maiÉ
30
Eij kauca`sqai dei`, ta; th`" ajsqeneiva" mou kauchvsomai. 31oJ qeo;" kai;
path;r tou` kurivou jIhsou` oi\den, oJ w]n eujloghto;" eij" tou;" aijw`na",
o{ti ouj yeuvdomai. 32ejn Damaskw/̀ oJ ejqnavrch" A
J revta tou` basilevw"
ejfrouvrei th;n povlin Damaskhnw`n piavsai me, 33kai; dia; qurivdo" ejn
sargavnh/ ejcalavsqhn dia; tou` teivcou" kai; ejxevfugon ta;" cei`ra"
aujtou`.
12 Kauca`sqai dei`, ouj sumfevron mevn, ejleuvsomai de; eij"
ojptasiva" kai; ajpokaluvyei" kurivou. 2oi\da a[nqrwpon ejn Cristw/̀ pro;
ejtw`n dekatessavrwn, ei[te ejn swvmati oujk oi\da, ei[te ejkto;" tou`
swvmato" oujk oi\da, oJ qeo;" oi\den, aJrpagevnta to;n toiou`ton e{w"
trivtou oujranou`. 3kai; oi\da to;n toiou`ton a[nqrwpon, ei[te ejn swvmati
ei[te cwri;" tou` swvmato" oujk oi\da, oJ qeo;" oi\den, 4o{ti hJrpavgh eij" to;n
paravdeison kai; h[kousen a[rrhta rJhm
v ata a} oujk ejxo;n ajnqrwvpw/
5
lalh`sai. uJpe;r tou` toiouvtou kauchvsomai, uJpe;r de; ejmautou` ouj
kauchvsomai eij mh; ejn tai`" ajsqeneivai". 6 E
j a;n ga;r qelhvsw
kauchvsasqai, oujk e[somai a[frwn, ajlhvqeian ga;r ejrw`: feivdomai dev,
mhv ti" eij" ejme; logivshtai uJpe;r o} blevpei me h] ajkouvei »ti¼ ejx ejmou`
7
kai; th/̀ uJperbolh/̀ tw`n ajpokaluvyewn. dio; i{na mh; uJperaivrwmai, ejdovqh
moi skovloy th/̀ sarkiv, a[ggelo" satana`, i{na me kolafivzh/, i{na mh;
uJperaivrwmai. 8uJpe;r touvtou tri;" to;n kuvrion parekavlesa i{na
ajposth/̀ ajpÆ ejmou`. 9kai; ei[rhken moi: ajrkei` soi hJ cavri" mou, hJ ga;r
duvnami" ejn ajsqeneiva/ telei`tai. h{dista ou\n ma`llon kauchvsomai ejn
tai`" ajsqeneivai" mou, i{na ejpiskhnwvsh/ ejpÆ ejme; hJ duvnami" tou`
Cristou`. 10dio; eujdokw` ejn ajsqeneivai", ejn u{bresin, ejn ajnavgkai", ejn
diwgmoi`" kai; stenocwrivai", uJpe;r Cristou`: o{tan ga;r ajsqenw`, tovte
dunatov" eijmi.
11
Gevgona a[frwn, uJmei`" me hjnagkavsate. ejgw; ga;r w[feilon uJfÆ
uJmw`n sunivstasqai: oujde;n ga;r uJstevrhsa tw`n uJperlivan ajpostovlwn
eij kai; oujdevn eijmi. 12ta; me;n shmei`a tou` ajpostovlou kateirgavsqh ejn
uJmi`n ejn pavsh/ uJpomonh/̀, shmeivoi" te kai; tevrasin kai; dunavmesin. 13tiv
gavr ejstin o} hJsswvqhte uJpe;r ta;" loipa;" ejkklhsiva", eij mh; o{ti aujto;"
ejgw; ouj katenavrkhsa uJmw`nÉ carivsasqe moi th;n ajdikivan tauvthn. 14
Ij dou; trivton tou`to eJtoivmw" e[cw ejlqei`n pro;" uJma`", kai; ouj
katanarkhvsw: ouj ga;r zhtw` ta; uJmw`n ajlla; uJma`". ouj ga;r ojfeivlei ta;
tevkna toi`" goneu`sin qhsaurivzein ajlla; oiJ gonei`" toi`" tevknoi".
15
ejgw; de; h{dista dapanhvsw kai; ejkdapanhqhvsomai uJpe;r tw`n yucw`n
[ stw dev,
uJmw`n. eij perissotevrw" uJma`" ajgapw`n, h|sson ajgapw`maiÉ 16 E
ejgw; ouj katebavrhsa uJma`": ajlla; uJpavrcwn panou`rgo" dovlw/ uJma`"
e[labon. 17mhv tina w|n ajpevstalka pro;" uJma`", diÆ aujtou`
ejpleonevkthsa uJma`"É 18parekavlesa Tivton kai; sunapevsteila to;n
ajdelfovn: mhvti ejpleonevkthsen uJma`" Tivto"É ouj tw/̀ aujtw/̀ pneuvmati
periepathvsamenÉ ouj toi`" aujtoi`" i[cnesinÉ
19
Pavlai dokei`te o{ti uJmi`n ajpologouvmeqa. katevnanti qeou` ejn Cristw/̀
lalou`men: ta; de; pavnta, ajgaphtoiv, uJpe;r th`" uJmw`n oijkodomh`".
20
fobou`mai ga;r mhv pw" ejlqw;n oujc oi{ou" qevlw eu{rw uJma`" kagw;
euJreqw` uJmi`n oi|on ouj qevlete: mhv pw" e[ri", zh`lo", qumoiv, ejriqeivai,
katalaliaiv, yiqurismoiv, fusiwvsei", ajkatastasivai: 21mh; pavlin
ejlqovnto" mou tapeinwvsh/ me oJ qeov" mou pro;" uJma`" kai; penqhvsw
pollou;" tw`n prohmarthkovtwn kai; mh; metanohsavntwn ejpi; th/̀
ajkaqarsiva/ kai; porneiva/ kai; ajselgeiva/ h|/ e[praxan.
13 Trivton tou`to e[rcomai pro;" uJma`": ejpi; stovmato" duvo
martuvrwn kai; triw`n staqhvsetai pa`n rJhm
` a. 2proeivrhka kai;
prolevgw, wJ" parw;n to; deuvteron kai; ajpw;n nu`n, toi`"
prohmarthkovsin kai; toi`" loipoi`" pa`sin, o{ti eja;n e[lqw eij" to; pavlin
ouj feivsomai, 3ejpei; dokimh;n zhtei`te tou` ejn ejmoi; lalou`nto"
Cristou`, o}" eij" uJma`" oujk ajsqenei` ajlla; dunatei` ejn uJmi`n. 4kai; ga;r
ejstaurwvqh ejx ajsqeneiva", ajlla; zh/̀ ejk dunavmew" qeou`. kai; ga;r hJmei`"
ajsqenou`men ejn aujtw/̀, ajlla; zhvsomen su;n aujtw/̀ ejk dunavmew" qeou` eij"
uJma`".
5
E
J autou;" peiravzete eij ejste; ejn th/̀ pivstei, eJautou;" dokimavzete:
h] oujk ejpiginwvskete eJautou;" o{ti Ij hsou`" Cristo;" ejn uJmi`nÉ eij mhvti
ajdovkimoi ejste. 6ejlpivzw de; o{ti gnwvsesqe o{ti hJmei`" oujk ejsme;n
ajdovkimoi. 7eujcovmeqa de; pro;" to;n qeo;n mh; poih`sai uJma`" kako;n
mhdevn, oujc i{na hJmei`" dovkimoi fanw`men, ajllÆ i{na uJmei`" to; kalo;n
poih`te, hJmei`" de; wJ" ajdovkimoi w\men. 8ouj ga;r dunavmeqa ti kata; th`"
ajlhqeiva" ajlla; uJpe;r th`" ajlhqeiva". 9caivromen ga;r o{tan hJmei`"
ajsqenw`men, uJmei`" de; dunatoi; h\te: tou`to kai; eujcovmeqa, th;n uJmw`n
katavrtisin. 10Dia; tou`to tau`ta ajpw;n gravfw, i{na parw;n mh;
ajpotovmw" crhvswmai kata; th;n ejxousivan h}n oJ kuvrio" e[dwken moi eij"
oijkodomh;n kai; oujk eij" kaqaivresin.
11
Loipovn, ajdelfoiv, caivrete, katartivzesqe, parakalei`sqe, to;
aujto; fronei`te, eijrhneuvete, kai; oJ qeo;" th`" ajgavph" kai; eijrhvnh"
e[stai meqÆ uJmw`n. 12 A
j spavsasqe ajllhvlou" ejn aJgivw/ filhvmati.
A
j spavzontai uJma`" oiJ a{gioi pavnte".
13
H
J cavri" tou` kurivou Ij hsou` Cristou` kai; hJ ajgavph tou` qeou` kai; hJ
koinwniva tou` aJgivou pneuvmato" meta; pavntwn uJmw`n.
PROS GALATAS
1 Pau`lo" ajpovstolo" oujk ajpÆ ajnqrwvpwn oujde; diÆ ajnqrwvpou ajlla;
dia; Ij hsou` Cristou` kai; qeou` patro;" tou` ejgeivranto" aujto;n ejk
nekrw`n, 2kai; oiJ su;n ejmoi; pavnte" ajdelfoi; tai`" ejkklhsivai" th`"
Galativa", 3cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou
Ij hsou` Cristou` 4tou` dovnto" eJauto;n uJpe;r tw`n aJmartiw`n hJmw`n, o{pw"
ejxevlhtai hJma`" ejk tou` aijw`no" tou` ejnestw`to" ponhrou` kata; to;
qevlhma tou` qeou` kai; patro;" hJmw`n, 5w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n
aijwvnwn, ajmhvn.
6
Qaumavzw o{ti ou{tw" tacevw" metativqesqe ajpo; tou` kalevsanto"
uJma`" ejn cavriti »Cristou`¼ eij" e{teron eujaggevlion, 7o} oujk e[stin
a[llo, eij mhv tinev" eijsin oiJ taravssonte" uJma`" kai; qevlonte"
metastrevyai to; eujaggevlion tou` Cristou`. 8ajlla; kai; eja;n hJmei`" h]
a[ggelo" ejx oujranou` eujaggelivzhtai »uJmi`n¼ parÆ o} eujhggelisavmeqa
uJmi`n, ajnavqema e[stw. 9wJ" proeirhvkamen kai; a[rti pavlin levgw: ei[ ti"
uJma`" eujaggelivzetai parÆ o} parelavbete, ajnavqema e[stw.
10
A
[ rti ga;r ajnqrwvpou" peivqw h] to;n qeovnÉ h] zhtw` ajnqrwvpoi"
ajrevskeinÉ eij e[ti ajnqrwvpoi" h[reskon, Cristou` dou`lo" oujk a]n h[mhn.
11
Gnwrivzw ga;r uJmi`n, ajdelfoiv, to; eujaggevlion to; eujaggelisqe;n uJpÆ
ejmou` o{ti oujk e[stin kata; a[nqrwpon: 12oujde; ga;r ejgw; para; ajnqrwvpou
parevlabon aujto; ou[te ejdidavcqhn ajlla; diÆ ajpokaluvyew" jIhsou`
Cristou`.
13
H
j kouvsate ga;r th;n ejmh;n ajnastrofhvn pote ejn tw/̀ Ij oudai>smw/̀,
o{ti kaqÆ uJperbolh;n ejdivwkon th;n ejkklhsivan tou` qeou` kai; ejpovrqoun
aujthvn, 14kai; proevkopton ejn tw/̀
Ij oudai>smw/̀ uJpe;r pollou;"
sunhlikiwvta" ejn tw/̀ gevnei mou, perissotevrw" zhlwth;" uJpavrcwn
tw`n patrikw`n mou paradovsewn. 15 {Ote de; eujdovkhsen »oJ qeo;"¼ oJ
ajforivsa" me ejk koiliva" mhtrov" mou kai; kalevsa" dia; th`" cavrito"
aujtou` 16ajpokaluvyai to;n uiJo;n aujtou` ejn ejmoiv, i{na eujaggelivzwmai
aujto;n ejn toi`" e[qnesin, eujqevw" ouj prosaneqevmhn sarki; kai; ai{mati
17
oujde; ajnh`lqon eij" IJ erosovluma pro;" tou;" pro; ejmou` ajpostovlou",
ajlla; ajph`lqon eij" A
j rabivan kai; pavlin uJpevstreya eij" Damaskovn.
18
E
[ peita meta; e[th triva ajnh`lqon eij" IJ erosovluma iJstorh`sai
Khfa`n kai; ejpevmeina pro;" aujto;n hJmevra" dekapevnte, 19e{teron de;
tw`n ajpostovlwn oujk ei\don eij mh; Ij avkwbon to;n ajdelfo;n tou` kurivou.
20
a} de; gravfw uJmi`n, ijdou; ejnwvpion tou` qeou` o{ti ouj yeuvdomai. 21
E
[ peita h\lqon eij" ta; klivmata th`" Suriva" kai; th`" Kilikiva": 22h[mhn
de; ajgnoouvmeno" tw/̀ proswvpw/ tai`" ejkklhsivai" th`" Ij oudaiva" tai`"
ejn Cristw/̀. 23movnon de; ajkouvonte" h\san o{ti oJ diwvkwn hJma`" pote nu`n
eujaggelivzetai th;n pivstin h{n pote ejpovrqei, 24kai; ejdovxazon ejn ejmoi;
to;n qeovn.
2
E
[ peita dia; dekatessavrwn ejtw`n pavlin ajnevbhn eij"
IJ erosovluma meta; Barnaba` sumparalabw;n kai; Tivton: 2ajnevbhn de;
kata; ajpokavluyin: kai; ajneqevmhn aujtoi`" to; eujaggevlion o} khruvssw
ejn toi`" e[qnesin, katÆ ijdivan de; toi`" dokou`sin, mhv pw" eij" keno;n
{ llhn w[n,
trevcw h] e[dramon. 3ajllÆ oujde; Tivto" oJ su;n ejmoiv, E
4
hjnagkavsqh peritmhqh`nai:
dia; de; tou;" pareisavktou"
yeudadevlfou", oi{tine" pareish`lqon kataskoph`sai th;n ejleuqerivan
hJmw`n h}n e[comen ejn Cristw/̀ Ij hsou`, i{na hJma`" katadoulwvsousin,
5
oi|" oujde; pro;" w{ran ei[xamen th/̀ uJpotagh/̀, i{na hJ ajlhvqeia tou`
eujaggelivou diameivnh/ pro;" uJma`". 6 A
j po; de; tw`n dokouvntwn ei\nai ti,oJpoi`oi pote h\san oujdevn moi diafevrei: provswpon »oJ¼ qeo;" ajnqrwvpou
ouj lambavnei- ejmoi; ga;r oiJ dokou`nte" oujde;n prosanevqento, 7ajlla;
tounantivon ijdovnte" o{ti pepivsteumai to; eujaggevlion th`"
ajkrobustiva" kaqw;" Pevtro" th`" peritomh`", 8oJ ga;r ejnerghvsa"
Pevtrw/ eij" ajpostolh;n th`" peritomh`" ejnhvrghsen kai; ejmoi; eij" ta;
e[qnh, 9kai; gnovnte" th;n cavrin th;n doqei`san moi, Ij avkwbo" kai;
Khfa`" kai; jIwavnnh", oiJ dokou`nte" stu`loi ei\nai, dexia;" e[dwkan
ejmoi; kai; Barnaba/̀ koinwniva", i{na hJmei`" eij" ta; e[qnh, aujtoi; de; eij"
th;n peritomhvn: 10movnon tw`n ptwcw`n i{na mnhmoneuvwmen, o} kai;
ejspouvdasa aujto; tou`to poih`sai.
11
{Ote de; h\lqen Khfa`" eij" A
j ntiovceian, kata; provswpon aujtw/̀
ajntevsthn, o{ti kategnwsmevno" h\n. 12pro; tou` ga;r ejlqei`n tina" ajpo;
Ij akwvbou meta; tw`n ejqnw`n sunhvsqien: o{te de; h\lqon, uJpevstellen kai;
ajfwvrizen eJautovn fobouvmeno" tou;" ejk peritomh`". 13kai;
sunupekrivqhsan aujtw/̀ »kai;¼ oiJ loipoi;
Ij oudai`oi, w{ste kai;
14
Barnaba`" sunaphvcqh aujtw`n th/̀ uJpokrivsei. ajllÆ o{te ei\don o{ti oujk
ojrqopodou`sin pro;" th;n ajlhvqeian tou` eujaggelivou, ei\pon tw/̀ Khfa/̀
e[mprosqen pavntwn: eij su; Ij oudai`o" uJpavrcwn ejqnikw`" kai; oujci;
Ij oudai>kw`" zh/̀", pw`" ta; e[qnh ajnagkavzei" ijoudaivz
Ÿ einÉ
15
hJmei`" fuvsei jIoudai`oi kai; oujk ejx ejqnw`n aJmartwloiv: 16eijdovte" »de;¼
o{ti ouj dikaiou`tai a[nqrwpo" ejx e[rgwn novmou eja;n mh; dia; pivstew"
Ij hsou` Cristou`, kai; hJmei`" eij" Cristo;n Ij hsou`n ejpisteuvsamen, i{na
dikaiwqw`men ejk pivstew" Cristou` kai; oujk ejx e[rgwn novmou, o{ti ejx
e[rgwn novmou ouj dikaiwqhvsetai pa`sa savrx. 17eij de; zhtou`nte"
dikaiwqh`nai ejn Cristw/̀ euJrevqhmen kai; aujtoi; aJmartwloiv, a\ra
Cristo;" aJmartiva" diavkono"É mh; gevnoito. 18eij ga;r a} katevlusa
tau`ta pavlin oijkodomw`, parabavthn ejmauto;n sunistavnw. 19ejgw; ga;r
dia; novmou novmw/ ajpevqanon, i{na qew/̀ zhvsw. Cristw/̀ sunestauvrwmai:
20
zw` de; oujkevti ejgwv, zh/̀ de; ejn ejmoi; Cristov": o} de; nu`n zw` ejn sarkiv, ejn
pivstei zw` th/̀ tou` uiJou` tou` qeou` tou` ajgaphvsanto" me kai;
paradovnto" eJauto;n uJpe;r ejmou`. 21Oujk ajqetw` th;n cavrin tou` qeou`: eij
ga;r dia; novmou dikaiosuvnh, a[ra Cristo;" dwrea;n ajpevqanen.
3
\W ajnovhtoi Galavtai, tiv" uJma`" ejbavskanen, oi|" katÆ
ojfqalmou;" Ij hsou`" Cristo;" proegravfh ejstaurwmevno"É 2tou`to
movnon qevlw maqei`n ajfÆ uJmw`n: ejx e[rgwn novmou to; pneu`ma ejlavbete h]
ejx ajkoh`" pivstew"É 3ou{tw" ajnovhtoi ejste, ejnarxavmenoi pneuvmati
nu`n sarki; ejpitelei`sqeÉ 4tosau`ta ejpavqete eijkh/̀É ei[ ge kai; eijkh/̀. 5oJ
ou\n ejpicorhgw`n uJmi`n to; pneu`ma kai; ejnergw`n dunavmei" ejn uJmi`n, ejx
e[rgwn novmou h] ejx ajkoh`" pivstew"É 6Kaqw;" A
j braa;m ejpivsteusen
tw`/ qew`/, kai; ejlogivsqh aujtw/̀ eij" dikaiosuvnhn:
7
ginwvskete a[ra o{ti oiJ ejk pivstew", ou|toi uiJoiv eijsin A
j braavm.
8
proidou`sa de; hJ grafh; o{ti ejk pivstew" dikaioi` ta; e[qnh oJ qeo;",
proeuhggelivsato tw/̀ A
j braa;m o{ti ejneuloghqhvsontai ejn soi;
9
pavnta ta; e[qnh: w{ste oiJ ejk pivstew" eujlogou`ntai su;n tw/̀ pistw/̀
A
j braavm. 10 {Osoi ga;r ejx e[rgwn novmou eijsivn, uJpo; katavran eijsivn:
gevgraptai ga;r o{ti ejpikatavrato" pa`" o}" oujk ejmmevnei pa`sin
toi`" gegrammevnoi" ejn tw`/ biblivw/ tou` novmou tou` poih`sai aujtav.
11
o{ti de; ejn novmw/ oujdei;" dikaiou`tai para; tw/̀ qew/̀ dh`lon, o{ti oJ
divkaio" ejk pivstew" zhvsetai: 12oJ de; novmo" oujk e[stin ejk pivstew",
ajllÆ oJ poihvsa" aujta; zhvsetai ejn aujtoi`". 13Cristo;" hJma`"
ejxhgovrasen ejk th`" katavra" tou` novmou genovmeno" uJpe;r hJmw`n
katavra, o{ti gevgraptai: ejpikatavrato" pa`" oJ kremavmeno" ejpi;
xuvlou, 14i{na eij" ta; e[qnh hJ eujlogiva tou` A
j braa;m gevnhtai ejn
Cristw/̀ Ij hsou`, i{na th;n ejpaggelivan tou` pneuvmato" lavbwmen dia;
th`" pivstew".
15
A
j delfoiv, kata; a[nqrwpon levgw: o{mw" ajnqrwvpou kekurwmevnhn
diaqhvkhn oujdei;" ajqetei` h] ejpidiatavssetai. 16tw/̀ de; A
j braa;m
ejrrevqhsan aiJ ejpaggelivai kai; tw/̀ spevrmati aujtou`. ouj levgei: kai;
toi`" spevrmasin, wJ" ejpi; pollw`n ajllÆ wJ" ejfÆ eJnov": kai; tw`/ spevrmati
sou, o{" ejstin Cristov". 17tou`to de; levgw: diaqhvkhn prokekurwmevnhn
uJpo; tou` qeou` oJ meta; tetrakovsia kai; triavkonta e[th gegonw;" novmo"
oujk ajkuroi` eij" to; katargh`sai th;n ejpaggelivan. 18eij ga;r ejk novmou hJ
klhronomiva, oujkevti ejx ejpaggeliva": tw/̀ de; A
j braa;m diÆ ejpaggeliva"
19
kecavristai oJ qeov". Tiv ou\n oJ novmo"É tw`n parabavsewn cavrin
prosetevqh, a[cri" ou| e[lqh/ to; spevrma w|/ ejphvggeltai, diatagei;" diÆ
ajggevlwn ejn ceiri; mesivtou. 20oJ de; mesivth" eJno;" oujk e[stin, oJ de; qeo;"
ei|" ejstin.
21
oJ ou\n novmo" kata; tw`n ejpaggeliw`n »tou` qeou`¼É mh; gevnoito. eij
ga;r ejdovqh novmo" oJ dunavmeno" zw/opoih`sai, o[ntw" ejk novmou a]n h\n hJ
dikaiosuvnh. 22ajlla; sunevkleisen hJ grafh; ta; pavnta uJpo; aJmartivan,
i{na hJ ejpaggeliva ejk pivstew"
Ij hsou` Cristou` doqh/̀ toi`"
pisteuvousin.
23
Pro; tou` de; ejlqei`n th;n pivstin uJpo; novmon ejfrourouvmeqa
sugkleiovmenoi eij" th;n mevllousan pivstin ajpokalufqh`nai, 24w{ste oJ
novmo" paidagwgo;" hJmw`n gevgonen eij" Cristovn, i{na ejk pivstew"
dikaiwqw`men: 25ejlqouvsh" de; th`" pivstew" oujkevti uJpo; paidagwgovn
ejsmen.
26
Pavnte" ga;r uiJoi; qeou` ejste dia; th`" pivstew" ejn Cristw/̀ jIhsou`:
27
o{soi ga;r eij" Cristo;n ejbaptivsqhte, Cristo;n ejneduvsasqe. 28oujk
e[ni Ij oudai`o" oujde; E
{ llhn, oujk e[ni dou`lo" oujde; ejleuvqero", oujk e[ni
a[rsen kai; qh`lu: pavnte" ga;r uJmei`" ei|" ejste ejn Cristw/̀ jIhsou`. 29eij
de; uJmei`" Cristou`, a[ra tou`
A
j braa;m spevrma ejstev, katÆ
ejpaggelivan klhronovmoi.
4 Levgw dev, ejfÆ o{son crovnon oJ klhronovmo" nhvpio" ejstin, oujde;n
diafevrei douvlou kuvrio" pavntwn w[n, 2ajlla; uJpo; ejpitrovpou" ejsti;n
kai; oijkonovmou" a[cri th`" proqesmiva" tou` patrov". 3ou{tw" kai;
hJmei`", o{te h\men nhvpioi, uJpo; ta; stoicei`a tou` kovsmou h[meqa
dedoulwmevnoi: 4o{te de; h\lqen to; plhvrwma tou` crovnou, ejxapevsteilen
oJ qeo;" to;n uiJo;n aujtou`, genovmenon ejk gunaikov", genovmenon uJpo;
novmon, 5i{na tou;" uJpo; novmon ejxagoravsh/, i{na th;n uiJoqesivan
ajpolavbwmen. 6 {Oti dev ejste uiJoiv, ejxapevsteilen oJ qeo;" to; pneu`ma
tou` uiJou` aujtou` eij" ta;" kardiva" hJmw`n kra`zon: ajbba oJ pathvr. 7w{ste
oujkevti ei\ dou`lo" ajlla; uiJo"
v : eij de; uiJo"
v , kai; klhronovmo" dia; qeou`.
8
A
j lla; tovte me;n oujk eijdovte" qeo;n ejdouleuvsate toi`" fuvsei mh;
ou\sin qeoi`": 9nu`n de; gnovnte" qeovn, ma`llon de; gnwsqevnte" uJpo; qeou`,
pw`" ejpistrevfete pavlin ejpi; ta; ajsqenh` kai; ptwca; stoicei`a oi|"
pavlin a[nwqen douleuvein qevleteÉ 10hJmevra" parathrei`sqe kai; mh`na"
kai; kairou;" kai; ejniautouv", 11fobou`mai uJma`" mhv pw" eijkh/̀
kekopivaka eij" uJma`".
12
Givnesqe wJ" ejgwv, o{ti kagw; wJ" uJmei`", ajdelfoiv, devomai uJmw`n.
oujdevn me hjdikhvsate: 13oi[date de; o{ti diÆ ajsqevneian th`" sarko;"
eujhggelisavmhn uJmi`n to; provteron, 14kai; to;n peirasmo;n uJmw`n ejn th/̀
sarkiv mou oujk ejxouqenhvsate oujde; ejxeptuvsate, ajlla; wJ" a[ggelon
qeou` ejdevxasqe me, wJ" Cristo;n Ij hsou`n. 15pou` ou\n oJ makarismo;"
uJmw`nÉ marturw` ga;r uJmi`n o{ti eij dunato;n tou;" ojfqalmou;" uJmw`n
ejxoruvxante" ejdwvkate moi. 16w{ste ejcqro;" uJmw`n gevgona ajlhqeuvwn
uJmi`nÉ 17zhlou`sin uJma`" ouj kalw`", ajlla; ejkklei`sai uJma`" qevlousin, i{na
aujtou;" zhlou`te: 18kalo;n de; zhlou`sqai ejn kalw/̀ pavntote kai; mh;
movnon ejn tw/̀ parei`nai me pro;" uJma`". 19tevkna mou, ou}" pavlin wjdivnw
mevcri" ou| morfwqh/̀ Cristo;" ejn uJmi`n: 20h[qelon de; parei`nai pro;"
uJma`" a[rti kai; ajllavxai th;n fwnhvn mou, o{ti ajporou`mai ejn uJmi`n.
21
Levgete moi, oiJ uJpo; novmon qevlonte" ei\nai, to;n novmon oujk
ajkouveteÉ 22gevgraptai ga;r o{ti A
j braa;m duvo uiJou;" e[scen, e{na ejk
th`" paidivskh" kai; e{na ejk th`" ejleuqevra". 23ajllÆ oJ me;n ejk th`"
paidivskh" kata; savrka gegevnnhtai, oJ de; ejk th`" ejleuqevra" diÆ
ejpaggeliva". 24a{tina ejstin ajllhgorouvmena: au|tai gavr eijsin duvo
diaqh`kai, miva me;n ajpo; o[rou" Sina` eij" douleivan gennw`sa, h{ti"
ejsti;n A
J gavr. 25to; de; A
J ga;r Sina` o[ro" ejsti;n ejn th/̀ A
j rabiva:/
sustoicei` de; th/̀ nu`n Ij erousalhvm, douleuvei ga;r meta; tw`n tevknwn
aujth`". 26hJ de; a[nw Ij erousalh;m ejleuqevra ejstivn, h{ti" ejsti;n mhvthr
hJmw`n: 27gevgraptai gavr:
eujfravnqhti, stei`ra hJ ouj tivktousa,
rJh`xon kai; bovhson, hJ oujk wjdivnousa:
o{ti polla; ta; tevkna th`" ejrhvmou ma`llon
h] th`" ejcouvsh" to;n a[ndra.
28
uJmei`" dev, ajdelfoiv, kata; Ij saa;k ejpaggeliva" tevkna ejstev. 29ajllÆ
w{sper tovte oJ kata; savrka gennhqei;" ejdivwken to;n kata; pneu`ma,
ou{tw" kai; nu`n. 30ajlla; tiv levgei hJ grafhvÉ e[kbale th;n paidivskhn
kai; to;n uiJo;n aujth`": ouj ga;r mh; klhronomhvsei oJ uiJo"
; th`"
31
paidivskh" meta; tou` uiJou` th`" ejleuqevra". diov, ajdelfoiv, oujk
ejsme;n paidivskh" tevkna ajlla; th`" ejleuqevra".
5 Th/̀ ejleuqeriva/ hJma`" Cristo;" hjleuqevrwsen: sthvkete ou\n kai; mh;
pavlin zugw/̀ douleiva" ejnevcesqe.
2
I[ de ejgw; Pau`lo" levgw uJmi`n o{ti eja;n peritevmnhsqe, Cristo;"
uJma`" oujde;n wjfelhvsei. 3martuvromai de; pavlin panti; ajnqrwvpw/
peritemnomevnw/ o{ti ojfeilevth" ejsti;n o{lon to;n novmon poih`sai.
4
kathrghvqhte ajpo; Cristou`, oi{tine" ejn novmw/ dikaiou`sqe, th`"
cavrito" ejxepevsate. 5hJmei`" ga;r pneuvmati ejk pivstew" ejlpivda
dikaiosuvnh" ajpekdecovmeqa. 6ejn ga;r Cristw/̀ Ij hsou` ou[te peritomhv
ti ijscuvei ou[te ajkrobustiva ajlla; pivsti" diÆ ajgavph" ejnergoumevnh.
7
E
j trevcete kalw`": tiv" uJma`" ejnevkoyen »th/̀¼ ajlhqeiva/ mh;
peivqesqaiÉ 8hJ peismonh; oujk ejk tou` kalou`nto" uJma`". 9mikra; zuvmh
o{lon to; fuvrama zumoi`. 10ejgw; pevpoiqa eij" uJma`" ejn kurivw/ o{ti oujde;n
a[llo fronhvsete: oJ de; taravsswn uJma`" bastavsei to; krivma, o{sti"
eja;n h\./ 11 E
j gw; dev, ajdelfoiv, eij peritomh;n e[ti khruvssw, tiv e[ti
diwvkomaiÉ a[ra kathvrghtai to; skavndalon tou` staurou`. 12 [Ofelon
kai; ajpokovyontai oiJ ajnastatou`nte" uJma`".
13
uJmei`" ga;r ejpÆ ejleuqeriva/ ejklhvqhte, ajdelfoiv: movnon mh; th;n
ejleuqerivan eij" ajformh;n th/̀ sarkiv, ajlla; dia; th`" ajgavph" douleuvete
ajllhvloi". 14oJ ga;r pa`" novmo" ejn eJni; lovgw/ peplhvrwtai, ejn tw/̀:
ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 15eij de; ajllhvlou"
davknete kai; katesqivete, blevpete mh; uJpÆ ajllhvlwn ajnalwqh`te.
16
Levgw dev, pneuvmati peripatei`te kai; ejpiqumivan sarko;" ouj mh;
televshte. 17hJ ga;r sa;rx ejpiqumei` kata; tou` pneuvmato", to; de;
pneu`ma kata; th`" sarkov", tau`ta ga;r ajllhvloi" ajntivkeitai, i{na mh; a}
eja;n qevlhte tau`ta poih`te. 18eij de; pneuvmati a[gesqe, oujk ejste; uJpo;
novmon. 19fanera; dev ejstin ta; e[rga th`" sarkov", a{tina ejstin
porneiva, ajkaqarsiva, ajsevlgeia, 20eijdwlolatriva, farmakeiva, e[cqrai,
e[ri", zh`lo", qumoiv, ejriqei`ai, dicostasivai, aiJrevsei", 21fqovnoi,
mevqai, kw`moi kai; ta; o{moia touvtoi", a} prolevgw uJmi`n, kaqw;"
proei`pon o{ti oiJ ta; toiau`ta pravssonte" basileivan qeou` ouj
klhronomhvsousin.
22
oJ de; karpo;" tou` pneuvmato" ejstin ajgavph cara; eijrhvnh,
makroqumiva crhstovth" ajgaqwsuvnh, pivsti" 23prau?th" ejgkravteia:
kata; tw`n toiouvtwn oujk e[stin novmo". 24oiJ de; tou` Cristou` » Ij hsou`¼
th;n savrka ejstauvrwsan su;n toi`" paqhvmasin kai; tai`" ejpiqumivai".
25
Eij zw`men pneuvmati, pneuvmati kai; stoicw`men. 26mh; ginwvmeqa
kenovdoxoi, ajllhvlou" prokalouvmenoi, ajllhvloi" fqonou`nte".
6
A
j delfoiv, eja;n kai; prolhmfqh/̀ a[nqrwpo" e[n tini
paraptwvmati, uJmei`" oiJ pneumatikoi; katartivzete to;n toiou`ton ejn
pneuvmati prau?thto", skopw`n seauto;n mh; kai; su; peirasqh/̀". 2
A
j llhvlwn ta; bavrh bastavzete kai; ou{tw" ajnaplhrwvsete to;n novmon
tou` Cristou`. 3eij ga;r dokei` ti" ei\nai ti mhde;n w[n, frenapata/̀
eJautovn. 4to; de; e[rgon eJautou` dokimazevtw e{kasto", kai; tovte eij"
eJauto;n movnon to; kauvchma e{xei kai; oujk eij" to;n e{teron: 5e{kasto"
ga;r to; i[dion fortivon bastavsei. 6Koinwneivtw de; oJ kathcouvmeno"
to;n lovgon tw/̀ kathcou`nti ejn pa`sin ajgaqoi`". 7Mh; plana`sqe, qeo;" ouj
mukthrivzetai. o} ga;r eja;n speivrh/ a[nqrwpo", tou`to kai; qerivsei: 8o{ti
oJ speivrwn eij" th;n savrka eJautou` ejk th`" sarko;" qerivsei fqoravn, oJ
de; speivrwn eij" to; pneu`ma ejk tou` pneuvmato" qerivsei zwh;n aijwvnion.
9
to; de; kalo;n poiou`nte" mh; ejgkakw`men, kairw/̀ ga;r ijdivw/ qerivsomen
mh; ejkluovmenoi. 10 A
[ ra ou\n wJ" kairo;n e[comen, ejrgazwvmeqa to;
ajgaqo;n pro;" pavnta", mavlista de; pro;" tou;" oijkeivou" th`" pivstew".
11
i[dete phlivkoi" uJmi`n gravmmasin e[graya th/̀ ejmh/̀ ceiriv. 12 {Osoi
qevlousin eujproswph`sai ejn sarkiv, ou|toi ajnagkavzousin uJma`"
peritevmnesqai, movnon i{na tw/̀ staurw/̀ tou` Cristou` mh; diwvkwntai.
13
oujde; ga;r oiJ peritemnovmenoi aujtoi; novmon fulavssousin, ajlla;
qevlousin uJma`" peritevmnesqai i{na ejn th/̀ uJmetevra/ sarki;
kauchvswntai. 14 E
j moi; de; mh; gevnoito kauca`sqai eij mh; ejn tw/̀ staurw/̀
tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, diÆ ou| ejmoi; kovsmo" ejstauvrwtai
kagw; kovsmw/. 15ou[te ga;r peritomhv tiv ejstin ou[te ajkrobustiva ajlla;
kainh; ktivsi". 16kai; o{soi tw/̀ kanovni touvtw/ stoichvsousin, eijrhvnh ejpÆ
aujtou;" kai; e[leo" kai; ejpi; to;n Ij srah;l tou` qeou`.
17
Tou` loipou` kovpou" moi mhdei;" parecevtw: ejgw; ga;r ta; stivgmata
tou` jIhsou` ejn tw/̀ swvmati mou bastavzw.
18
H
J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` meta; tou` pneuvmato"
uJmw`n, ajdelfoiv: ajmhvn.
PROS EFESIOUS
1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` toi`"
aJgivoi" toi`" ou\sin »ejn E
j fevsw/¼ kai; pistoi`" ejn Cristw/̀ Ij hsou`,
2
cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou`
Cristou`.
3
Eujloghto;" oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou`,
oJ eujloghvsa" hJma`" ejn pavsh/ eujlogiva/ pneumatikh/̀ ejn toi`"
ejpouranivoi" ejn Cristw/̀, 4kaqw;" ejxelevxato hJma`" ejn aujtw/̀ pro;
katabolh`" kovsmou ei\nai hJma`" aJgivou" kai; ajmwvmou" katenwvpion
aujtou` ejn ajgavph/, 5proorivsa" hJma`" eij" uiJoqesivan dia; jIhsou`
Cristou` eij" aujtovn, kata; th;n eujdokivan tou` qelhvmato" aujtou`, 6eij"
e[painon dovxh" th`" cavrito" aujtou` h|" ejcarivtwsen hJma`" ejn tw/̀
hjgaphmevnw/. 7 jEn w|/ e[comen th;n ajpoluvtrwsin dia; tou` ai{mato"
aujtou`, th;n a[fesin tw`n paraptwmavtwn, kata; to; plou`to" th`"
cavrito" aujtou` 8h|" ejperivsseusen eij" hJma`", ejn pavsh/ sofiva/ kai;
fronhvsei, 9gnwrivsa" hJmi`n to; musthvrion tou` qelhvmato" aujtou`,
kata; th;n eujdokivan aujtou` h}n proevqeto ejn aujtw/̀ 10eij" oijkonomivan tou`
plhrwvmato" tw`n kairw`n, ajnakefalaiwvsasqai ta; pavnta ejn tw/̀
Cristw/̀, ta; ejpi; toi`" oujranoi`" kai; ta; ejpi; th`" gh`" ejn aujtw/̀. 11 E
j n w|/
kai; ejklhrwvqhmen proorisqevnte" kata; provqesin tou` ta; pavnta
ejnergou`nto" kata; th;n boulh;n tou` qelhvmato" aujtou` 12eij" to; ei\nai
hJma`" eij" e[painon dovxh" aujtou` tou;" prohlpikovta" ejn tw/̀ Cristw/̀. 13
E
j n w|/ kai; uJmei`" ajkouvsante" to;n lovgon th`" ajlhqeiva", to; eujaggevlion
th`" swthriva" uJmw`n, ejn w|/ kai; pisteuvsante" ejsfragivsqhte tw/̀
pneuvmati th`" ejpaggeliva" tw/̀ aJgivw,/ 14o{ ejstin ajrrabw;n th`"
klhronomiva" hJmw`n, eij" ajpoluvtrwsin th`" peripoihvsew", eij"
e[painon th`" dovxh" aujtou`.
15
Dia; tou`to kagw; ajkouvsa" th;n kaqÆ uJma`" pivstin ejn tw/̀ kurivw/
Ij hsou` kai; th;n ajgavphn th;n eij" pavnta" tou;" aJgivou" 16ouj pauvomai
eujcaristw`n uJpe;r uJmw`n mneivan poiouvmeno" ejpi; tw`n proseucw`n mou,
17
i{na oJ qeo;" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, oJ path;r th`" dovxh",
dwvh/ uJmi`n pneu`ma sofiva" kai; ajpokaluvyew" ejn ejpignwvsei aujtou`,
18
pefwtismevnou" tou;" ojfqalmou;" th`" kardiva" »uJmw`n¼ eij" to;
eijdevnai uJma`" tiv" ejstin hJ ejlpi;" th`" klhvsew" aujtou`, tiv" oJ plou`to"
th`" dovxh" th`" klhronomiva" aujtou` ejn toi`" aJgivoi", 19kai; tiv to;
uJperbavllon mevgeqo" th`" dunavmew" aujtou` eij" hJma`" tou;"
pisteuvonta" kata; th;n ejnevrgeian tou` kravtou" th`" ijscuvo" aujtou`. 20
H
{ n ejnhvrghsen ejn tw/̀ Cristw/̀ ejgeivra" aujto;n ejk nekrw`n kai; kaqivsa"
ejn dexia/̀ aujtou` ejn toi`" ejpouranivoi" 21uJperavnw pavsh" ajrch`" kai;
ejxousiva" kai; dunavmew" kai; kuriovthto" kai; panto;" ojnovmato"
ojnomazomevnou, ouj movnon ejn tw/̀ aijw`ni touvtw/ ajlla; kai; ejn tw/̀
mevllonti: 22kai; pavnta uJpevtaxen uJpo; tou;" povda" aujtou` kai; aujto;n
e[dwken kefalh;n uJpe;r pavnta th/̀ ejkklhsiva,/ 23h{ti" ejsti;n to; sw`ma
aujtou`, to; plhvrwma tou` ta; pavnta ejn pa`sin plhroumevnou.
2 Kai; uJma`" o[nta" nekrou;" toi`" paraptwvmasin kai; tai`"
aJmartivai" uJmw`n, 2ejn ai|" pote periepathvsate kata; to;n aijw`na tou`
kovsmou touvtou, kata; to;n a[rconta th`" ejxousiva" tou` ajerv o", tou`
pneuvmato" tou` nu`n ejnergou`nto" ejn toi`" uiJoi`" th`" ajpeiqeiva": 3ejn
oi|" kai; hJmei`" pavnte" ajnestravfhmen pote ejn tai`" ejpiqumivai" th`"
sarko;" hJmw`n poiou`nte" ta; qelhvmata th`" sarko;" kai; tw`n dianoiw`n,
kai; h[meqa tevkna fuvsei ojrgh`" wJ" kai; oiJ loipoiv: 4oJ de; qeo;" plouvsio"
w]n ejn ejlevei, dia; th;n pollh;n ajgavphn aujtou` h}n hjgavphsen hJma`", 5kai;
o[nta" hJma`" nekrou;" toi`" paraptwvmasin sunezwopoivhsen tw/̀
Cristw/̀,- cavriti ejste sesw/smevnoi- 6kai; sunhvgeiren kai;
sunekavqisen ejn toi`" ejpouranivoi" ejn Cristw/̀
Ij hsou`, 7i{na
ejndeivxhtai ejn toi`" aijws
` in toi`" ejpercomevnoi" to; uJperbavllon
plou`to" th`" cavrito" aujtou` ejn crhstovthti ejfÆ hJma`" ejn Cristw/̀
Ij hsou`. 8Th/̀ ga;r cavriti ejste sesw/smevnoi dia; pivstew": kai; tou`to oujk
ejx uJmw`n, qeou` to; dw`ron: 9oujk ejx e[rgwn, i{na mhv ti" kauchvshtai.
10
aujtou` gavr ejsmen poivhma, ktisqevnte" ejn Cristw/̀ Ij hsou` ejpi;
e[rgoi" ajgaqoi`" oi|" prohtoivmasen oJ qeo;", i{na ejn aujtoi`"
peripathvswmen.
11
Dio; mnhmoneuvete o{ti pote; uJmei`" ta; e[qnh ejn sarkiv, oiJ
legovmenoi ajkrobustiva uJpo; th`" legomevnh" peritomh`" ejn sarki;
ceiropoihvtou, 12o{ti h\te tw/̀ kairw/̀ ejkeivnw/ cwri;" Cristou`,
ajphllotriwmevnoi th`" politeiva" tou` Ij srah;l kai; xevnoi tw`n
diaqhkw`n th`" ejpaggeliva", ejlpivda mh; e[conte" kai; a[qeoi ejn tw/̀
kovsmw/. 13nuni; de; ejn Cristw/̀ Ij hsou` uJmei`" oi{ pote o[nte" makra;n
ejgenhvqhte ejggu;" ejn tw/̀ ai{mati tou` Cristou`.
14
Aujto;" gavr ejstin hJ eijrhvnh hJmw`n, oJ poihvsa" ta; ajmfovtera e}n kai; to;
mesovtoicon tou` fragmou` luvsa", th;n e[cqran ejn th/̀ sarki; aujtou`,
15
to;n novmon tw`n ejntolw`n ejn dovgmasin katarghvsa", i{na tou;" duvo
ktivsh/ ejn aujtw/̀ eij" e{na kaino;n a[nqrwpon poiw`n eijrhvnhn 16kai;
ajpokatallavxh/ tou;" ajmfotevrou" ejn eJni; swvmati tw/̀ qew/̀ dia; tou`
staurou`, ajpokteivna" th;n e[cqran ejn aujtw/̀. 17kai; ejlqw;n
eujhggelivsato eijrhvnhn uJmi`n toi`" makra;n kai; eijrhvnhn toi`" ejgguv":
18
o{ti diÆ aujtou` e[comen th;n prosagwgh;n oiJ ajmfovteroi ejn eJni;
pneuvmati pro;" to;n patevra. 19 A
[ ra ou\n oujkevti ejste; xevnoi kai;
pavroikoi ajlla; ejste; sumpoli`tai tw`n aJgivwn kai; oijkei`oi tou` qeou`,
20
ejpoikodomhqevnte" ejpi; tw/̀ qemelivw/ tw`n ajpostovlwn kai; profhtw`n,
o[nto" ajkrogwniaivou aujtou` Cristou` Ij hsou`, 21ejn w|/ pa`sa oijkodomh;
sunarmologoumevnh au[xei eij" nao;n a{gion ejn kurivw,/ 22ejn w|/ kai; uJmei`"
sunoikodomei`sqe eij" katoikhthvrion tou` qeou` ejn pneuvmati.
3 Touvtou cavrin ejgw; Pau`lo" oJ devsmio" tou` Cristou` » Ij hsou`¼
uJpe;r uJmw`n tw`n ejqnw`n -2ei[ ge hjkouvsate th;n oijkonomivan th`" cavrito"
tou` qeou` th`" doqeivsh" moi eij" uJma`", 3»o{ti¼ kata; ajpokavluyin
ejgnwrivsqh moi to; musthvrion, kaqw;" proevgraya ejn ojlivgw/, 4pro;" o}
duvnasqe ajnaginwvskonte" noh`sai th;n suvnesin mou ejn tw/̀ musthrivw/
tou` Cristou`, 5o} eJtevrai" geneai`" oujk ejgnwrivsqh toi`" uiJoi`" tw`n
ajnqrwvpwn wJ" nu`n ajpekaluvfqh toi`" aJgivoi" ajpostovloi" aujtou` kai;
profhvtai" ejn pneuvmati, 6ei\nai ta; e[qnh sugklhronovma kai;
suvsswma kai; summevtoca th`" ejpaggeliva" ejn Cristw/̀ Ij hsou` dia;
tou` eujaggelivou, 7ou| ejgenhvqhn diavkono" kata; th;n dwrea;n th`"
cavrito" tou` qeou` th`" doqeivsh" moi kata; th;n ejnevrgeian th`"
dunavmew" aujtou`. 8 E
j moi; tw/̀ ejlacistotevrw/ pavntwn aJgivwn ejdovqh hJ
cavri" au{th, toi`" e[qnesin eujaggelivsasqai to; ajnexicnivaston
plou`to" tou` Cristou` 9kai; fwtivsai »pavnta"¼ tiv" hJ oijkonomiva tou`
musthrivou tou` ajpokekrummevnou ajpo; tw`n aijwvnwn ejn tw/̀ qew/̀ tw/̀ ta;
pavnta ktivsanti, 10i{na gnwrisqh/̀ nu`n tai`" ajrcai`" kai; tai`"
ejxousivai" ejn toi`" ejpouranivoi" dia; th`" ejkklhsiva" hJ polupoivkilo"
sofiva tou` qeou`, 11kata; provqesin tw`n aijwvnwn h}n ejpoivhsen ejn tw/̀
Cristw/̀ Ij hsou` tw/̀ kurivw/ hJmw`n, 12ejn w|/ e[comen th;n parrhsivan kai;
prosagwgh;n ejn pepoiqhvsei dia; th`" pivstew" aujtou`. 13dio; aijtou`mai
mh; ejgkakei`n ejn tai`" qlivyesin mou uJpe;r uJmw`n, h{ti" ejsti;n dovxa
uJmw`n.
14
Touvtou cavrin kavmptw ta; govnata mou pro;" to;n patevra, 15ejx ou|
pa`sa patria; ejn oujranoi`" kai; ejpi; gh`" ojnomavzetai, 16i{na dw/̀ uJmi`n
kata; to; plou`to" th`" dovxh" aujtou` dunavmei krataiwqh`nai dia; tou`
pneuvmato" aujtou` eij" to;n e[sw a[nqrwpon, 17katoikh`sai to;n Cristo;n
dia; th`" pivstew" ejn tai`" kardivai" uJmw`n, ejn ajgavph/ ejrrizwmevnoi kai;
teqemeliwmevnoi, 18i{na ejxiscuvshte katalabevsqai su;n pa`sin toi`"
aJgivoi" tiv to; plavto" kai; mh`ko" kai; u{yo" kai; bavqo", 19gnw`nai te th;n
uJperbavllousan th`" gnwvsew" ajgavphn tou` Cristou`, i{na plhrwqh`te
eij" pa`n to; plhvrwma tou` qeou`.
20
Tw/̀ de; dunamevnw/ uJpe;r pavnta poih`sai uJperekperissou` w|n
aijtouvmeqa h] noou`men kata; th;n duvnamin th;n ejnergoumevnhn ejn hJmi`n,
21
aujtw/̀ hJ dovxa ejn th/̀ ejkklhsiva/ kai; ejn Cristw/̀ Ij hsou` eij" pavsa" ta;"
genea;" tou` aijw`no" tw`n aijwvnwn, ajmhvn.
4 Parakalw` ou\n uJma`" ejgw; oJ devsmio" ejn kurivw/ ajxivw"
peripath`sai th`" klhvsew" h|" ejklhvqhte, 2meta; pavsh"
tapeinofrosuvnh" kai; prau?thto", meta; makroqumiva", ajnecovmenoi
ajllhvlwn ejn ajgavph/, 3spoudavzonte" threi`n th;n eJnovthta tou`
pneuvmato" ejn tw/̀ sundevsmw/ th`" eijrhvnh": 4 E
{ n sw`ma kai; e}n pneu`ma,
kaqw;" kai; ejklhvqhte ejn mia/̀ ejlpivdi th`" klhvsew" uJmw`n: 5ei|" kuvrio",
miva pivsti", e}n bavptisma, 6ei|" qeo;" kai; path;r pavntwn, oJ ejpi;
pavntwn kai; dia; pavntwn kai; ejn pa`sin.
7
E
J ni; de; eJkavstw/ hJmw`n ejdovqh hJ cavri" kata; to; mevtron th`" dwrea`"
tou` Cristou`. 8dio; levgei:
ajnaba;" eij" u{yo" hj/cmalwvteusen aijcmalwsivan,
e[dwken dovmata toi`" ajnqrwvpoi".
9
to; de; ajnevbh tiv ejstin, eij mh; o{ti kai; katevbh eij" ta; katwvtera »mevrh¼
th`" gh`"É 10oJ kataba;" aujtov" ejstin kai; oJ ajnaba;" uJperavnw pavntwn
tw`n oujranw`n, i{na plhrwvsh/ ta; pavnta. 11Kai; aujto;" e[dwken tou;" me;n
ajpostovlou", tou;" de; profhvta", tou;" de; eujaggelistav", tou;" de;
poimevna" kai; didaskavlou", 12pro;" to;n katartismo;n tw`n aJgivwn eij"
e[rgon diakoniva", eij" oijkodomh;n tou` swvmato" tou` Cristou`, 13mevcri
katanthvswmen oiJ pavnte" eij" th;n eJnovthta th`" pivstew" kai; th`"
ejpignwvsew" tou` uiJou` tou` qeou`, eij" a[ndra tevleion, eij" mevtron
hJlikiva" tou` plhrwvmato" tou` Cristou`, 14i{na mhkevti w\men nhvpioi,
kludwnizovmenoi kai; periferovmenoi panti; ajnevmw/ th`" didaskaliva"
ejn th/̀ kubeiva/ tw`n ajnqrwvpwn, ejn panourgiva/ pro;" th;n meqodeivan th`"
plavnh", 15ajlhqeuvonte" de; ejn ajgavph/ aujxhvswmen eij" aujto;n ta;
pavnta, o{" ejstin hJ kefalhv, Cristov", 16ejx ou| pa`n to; sw`ma
sunarmologouvmenon kai; sumbibazovmenon dia; pavsh" aJfh`" th`"
ejpicorhgiva" katÆ ejnevrgeian ejn mevtrw/ eJno;" eJkavstou mevrou" th;n
au[xhsin tou` swvmato" poiei`tai eij" oijkodomh;n eJautou` ejn ajgavph/.
17
Tou`to ou\n levgw kai; martuvromai ejn kurivw,/ mhkevti uJma`"
peripatei`n, kaqw;" kai; ta; e[qnh peripatei` ejn mataiovthti tou` noo;"
aujtw`n, 18ejskotwmevnoi th/̀ dianoiva/ o[nte", ajphllotriwmevnoi th`"
zwh`" tou` qeou` dia; th;n a[gnoian th;n ou\san ejn aujtoi`", dia; th;n
pwvrwsin th`" kardiva" aujtw`n, 19oi{tine" ajphlghkovte" eJautou;"
parevdwkan th/̀ ajselgeiva/ eij" ejrgasivan ajkaqarsiva" pavsh" ejn
pleonexiva./ 20uJmei`" de; oujc ou{tw" ejmavqete to;n Cristovn, 21ei[ ge
aujto;n hjkouvsate kai; ejn aujtw/̀ ejdidavcqhte, kaqwv" ejstin ajlhvqeia ejn
tw/̀ Ij hsou`, 22ajpoqevsqai uJma`" kata; th;n protevran ajnastrofh;n to;n
palaio;n a[nqrwpon to;n fqeirovmenon kata; ta;" ejpiqumiva" th`"
ajpavth", 23ajnaneou`sqai de; tw/̀ pneuvmati tou` noo;" uJmw`n 24kai;
ejnduvsasqai to;n kaino;n a[nqrwpon to;n kata; qeo;n ktisqevnta ejn
dikaiosuvnh/ kai; oJsiovthti th`" ajlhqeiva".
25
Dio; ajpoqevmenoi to; yeu`do" lalei`te ajlhvqeian e{kasto" meta; tou`
plhsivon aujtou`, o{ti ejsme;n ajllhvlwn mevlh. 26ojrgivzesqe kai; mh;
aJmartavnete: oJ h{lio" mh; ejpiduevtw ejpi; »tw/̀¼ parorgismw/̀ uJmw`n,
27
mhde; divdote tovpon tw/̀ diabovlw/. 28oJ klevptwn mhkevti kleptevtw,
ma`llon de; kopiavtw ejrgazovmeno" tai`" »ijdivai"¼ cersi;n to; ajgaqovn,
i{na e[ch/ metadidovnai tw/̀ creivan e[conti. 29pa`" lovgo" sapro;" ejk tou`
stovmato" uJmw`n mh; ejkporeuevsqw, ajlla; ei[ ti" ajgaqo;" pro;"
oijkodomh;n th`" creiva", i{na dw/̀ cavrin toi`" ajkouvousin. 30kai; mh;
lupei`te to; pneu`ma to; a{gion tou` qeou`, ejn w|/ ejsfragivsqhte eij"
hJmevran ajpolutrwvsew". 31pa`sa pikriva kai; qumo;" kai; ojrgh; kai;
kraugh; kai; blasfhmiva ajrqhvtw ajfÆ uJmw`n su;n pavsh/ kakiva./ 32givnesqe
»de;¼ eij" ajllhvlou" crhstoiv, eu[splagcnoi, carizovmenoi eJautoi`",
kaqw;" kai; oJ qeo;" ejn Cristw/̀ ejcarivsato uJmi`n.
5 Givnesqe ou\n mimhtai; tou` qeou` wJ" tevkna ajgaphta; 2kai;
peripatei`te ejn ajgavph/, kaqw;" kai; oJ Cristo;" hjgavphsen hJma`" kai;
parevdwken eJauto;n uJpe;r hJmw`n prosfora;n kai; qusivan tw/̀ qew/̀ eij"
ojsmh;n eujwdiva". 3Porneiva de; kai; ajkaqarsiva pa`sa h] pleonexiva mhde;
ojnomazevsqw ejn uJmi`n, kaqw;" prevpei aJgivoi", 4kai; aijscrovth" kai;
mwrologiva h] eujtrapeliva, a} oujk ajnh`ken, ajlla; ma`llon eujcaristiva.
5
tou`to ga;r i[ste ginwvskonte", o{ti pa`" povrno" h] ajkavqarto" h]
pleonevkth", o{ ejstin eijdwlolavtrh", oujk e[cei klhronomivan ejn th/̀
basileiva/ tou` Cristou` kai; qeou`.
6
Mhdei;" uJma`" ajpatavtw kenoi`" lovgoi": dia; tau`ta ga;r e[rcetai hJ
ojrgh; tou` qeou` ejpi; tou;" uiJou;" th`" ajpeiqeiva". 7mh; ou\n givnesqe
summevtocoi aujtw`n: 8h\te gavr pote skovto", nu`n de; fw`" ejn kurivw:/ wJ"
tevkna fwto;" peripatei`te -9oJ ga;r karpo;" tou` fwto;" ejn pavsh/
ajgaqwsuvnh/ kai; dikaiosuvnh/ kai; ajlhqeiva-/ 10dokimavzonte" tiv ejstin
eujarv eston tw/̀ kurivw,/ 11kai; mh; sugkoinwnei`te toi`" e[rgoi" toi`"
ajkavrpoi" tou` skovtou", ma`llon de; kai; ejlevgcete. 12ta; ga;r krufh/̀
ginovmena uJpÆ aujtw`n aijscrovn ejstin kai; levgein, 13ta; de; pavnta
ejlegcovmena uJpo; tou` fwto;" fanerou`tai, 14pa`n ga;r to;
fanerouvmenon fw`" ejstin. dio; levgei:
e[geire, oJ kaqeuvdwn,
kai; ajnavsta ejk tw`n nekrw`n,
kai; ejpifauvsei soi oJ Cristov".
15
Blevpete ou\n ajkribw`" pw`" peripatei`te, mh; wJ" a[sofoi ajllÆ wJ"
sofoiv, 16ejxagorazovmenoi to;n kairovn, o{ti aiJ hJmevrai ponhraiv eijsin.
17
dia; tou`to mh; givnesqe a[frone", ajlla; sunivete tiv to; qevlhma tou`
kurivou. 18kai; mh; mequvskesqe oi[nw/, ejn w|/ ejstin ajswtiva, ajlla;
plhrou`sqe ejn pneuvmati, 19lalou`nte" eJautoi`" »ejn¼ yalmoi`" kai;
u{mnoi" kai; wjd/ ai`" pneumatikai`", a[d/ onte" kai; yavllonte" th/̀ kardiva/
uJmw`n tw/̀ kurivw,/ 20eujcaristou`nte" pavntote uJpe;r pavntwn ejn ojnovmati
tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` Cristou` tw/̀ qew/̀ kai; patriv. 21
U
J potassovmenoi ajllhvloi" ejn fovbw/ Cristou`,
22
aiJ gunai`ke" toi`" ijdivoi" ajndravsin wJ" tw/̀ kurivw,/ 23o{ti ajnhvr ejstin
kefalh; th`" gunaiko;" wJ" kai; oJ Cristo;" kefalh; th`" ejkklhsiva",
aujto;" swth;r tou` swvmato": 24ajlla; wJ" hJ ejkklhsiva uJpotavssetai tw/̀
Cristw/̀, ou{tw" kai; aiJ gunai`ke" toi`" ajndravsin ejn pantiv. 25OiJ
a[ndre", ajgapa`te ta;" gunai`ka", kaqw;" kai; oJ Cristo;" hjgavphsen
th;n ejkklhsivan kai; eJauto;n parevdwken uJpe;r aujth`", 26i{na aujth;n
aJgiavsh/ kaqarivsa" tw/̀ loutrw/̀ tou` u{dato" ejn rJhm
v ati, 27i{na
parasthvsh/ aujto;" eJautw/̀ e[ndoxon th;n ejkklhsivan, mh; e[cousan
spivlon h] rJutivda h[ ti tw`n toiouvtwn, ajllÆ i{na h\/ aJgiva kai; a[mwmo".
28
ou{tw" ojfeivlousin »kai;¼ oiJ a[ndre" ajgapa`n ta;" eJautw`n gunai`ka"
wJ" ta; eJautw`n swvmata. oJ ajgapw`n th;n eJautou` gunai`ka eJauto;n
ajgapa/̀: 29Oujdei;" gavr pote th;n eJautou` savrka ejmivshsen ajlla;
ejktrevfei kai; qavlpei aujthvn, kaqw;" kai; oJ Cristo;" th;n ejkklhsivan,
30
o{ti mevlh ejsme;n tou` swvmato" aujtou`. 31ajnti; touvtou kataleivyei
a[nqrwpo"
»to;n¼
patevra
kai;
»th;n¼
mhtevra
kai;
proskollhqhvsetai pro;" th;n gunai`ka aujtou`, kai; e[sontai oiJ
duvo eij" savrka mivan. 32to; musthvrion tou`to mevga ejstivn: ejgw; de;
levgw eij" Cristo;n kai; eij" th;n ejkklhsivan. 33plh;n kai; uJmei`" oiJ kaqÆ
e{na, e{kasto" th;n eJautou` gunai`ka ou{tw" ajgapavtw wJ" eJautovn, hJ de;
gunh; i{na fobh`tai to;n a[ndra.
6 Ta; tevkna, uJpakouvete toi`" goneu`sin uJmw`n »ejn kurivw¼/ : tou`to
gavr ejstin divkaion. 2tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra, h{ti"
ejsti;n ejntolh; prwvth ejn ejpaggeliva,/ 3i{na eu\ soi gevnhtai kai; e[sh/
makrocrovnio" ejpi; th`" gh`". 4Kai; oiJ patevre", mh; parorgivzete ta;
tevkna uJmw`n ajlla; ejktrevfete aujta; ejn paideiva/ kai; nouqesiva/ kurivou.
5
OiJ dou`loi, uJpakouvete toi`" kata; savrka kurivoi" meta; fovbou kai;
trovmou ejn aJplovthti th`" kardiva" uJmw`n wJ" tw/̀ Cristw/̀, 6mh; katÆ
ojfqalmodoulivan wJ" ajnqrwpavreskoi ajllÆ wJ" dou`loi Cristou`
poiou`nte" to; qevlhma tou` qeou` ejk yuch`", 7metÆ eujnoiva"
douleuvonte" wJ" tw/̀ kurivw/ kai; oujk ajnqrwvpoi", 8eijdovte" o{ti e{kasto"
ejavn ti poihvsh/ ajgaqovn, tou`to komivsetai para; kurivou ei[te dou`lo"
ei[te ejleuvqero". 9Kai; oiJ kuvrioi, ta; aujta; poiei`te pro;" aujtouv",
ajnievnte" th;n ajpeilhvn, eijdovte" o{ti kai; aujtw`n kai; uJmw`n oJ kuvrio"
ejstin ejn oujranoi`" kai; proswpolhmyiva oujk e[stin parÆ aujtw/̀.
10
Tou` loipou`, ejndunamou`sqe ejn kurivw/ kai; ejn tw/̀ kravtei th`"
ijscuvo" aujtou`. 11ejnduvsasqe th;n panoplivan tou` qeou` pro;" to;
duvnasqai uJma`" sth`nai pro;" ta;" meqodeiva" tou` diabovlou: 12o{ti oujk
e[stin hJmi`n hJ pavlh pro;" ai|ma kai; savrka ajlla; pro;" ta;" ajrcav", pro;"
ta;" ejxousiva", pro;" tou;" kosmokravtora" tou` skovtou" touvtou,
pro;" ta; pneumatika; th`" ponhriva" ejn toi`" ejpouranivoi". 13dia;
tou`to ajnalavbete th;n panoplivan tou` qeou`, i{na dunhqh`te
ajntisth`nai ejn th/̀ hJmevra/ th/̀ ponhra/̀ kai; a{panta katergasavmenoi
sth`nai. 14sth`te ou\n perizwsavmenoi th;n ojsfu;n uJmw`n ejn ajlhqeiva/ kai;
ejndusavmenoi to;n qwvraka th`" dikaiosuvnh" 15kai; uJpodhsavmenoi tou;"
povda" ejn eJtoimasiva/ tou` eujaggelivou th`" eijrhvnh", 16ejn pa`sin
ajnalabovnte" to;n qureo;n th`" pivstew", ejn w|/ dunhvsesqe pavnta ta;
bevlh tou` ponhrou` »ta;¼ pepurwmevna sbevsai: 17kai; th;n
perikefalaivan tou` swthrivou devxasqe kai; th;n mavcairan tou`
pneuvmato", o{ ejstin rJhm
` a qeou`. 18Dia; pavsh" proseuch`" kai;
dehvsew" proseucovmenoi ejn panti; kairw/̀ ejn pneuvmati, kai; eij" aujto;
ajgrupnou`nte" ejn pavsh/ proskarterhvsei kai; dehvsei peri; pavntwn
tw`n aJgivwn 19kai; uJpe;r ejmou`, i{na moi doqh/̀ lovgo" ejn ajnoivxei tou`
stovmato" mou, ejn parrhsiva/ gnwrivsai to; musthvrion tou`
eujaggelivou, 20uJpe;r ou| presbeuvw ejn aJluvsei, i{na ejn aujtw/̀
parrhsiavswmai wJ" dei` me lalh`sai.
21
I{ na de; eijdh`te kai; uJmei`" ta; katÆ ejmev, tiv pravssw, pavnta
gnwrivsei uJmi`n Tuvciko" oJ ajgaphto;" ajdelfo;" kai; pisto;" diavkono"
ejn kurivw,/ 22o}n e[pemya pro;" uJma`" eij" aujto; tou`to, i{na gnw`te ta; peri;
hJmw`n kai; parakalevsh/ ta;" kardiva" uJmw`n.
23
Eijrhvnh toi`" ajdelfoi`" kai; ajgavph meta; pivstew" ajpo; qeou` patro;"
kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 24hJ cavri" meta; pavntwn tw`n ajgapwvntwn
to;n kuvrion hJmw`n Ij hsou`n Cristo;n ejn ajfqarsiva./
PROS FILIPPHSIOUS
1 Pau`lo" kai; Timovqeo" dou`loi Cristou` Ij hsou` pa`sin toi`"
aJgivoi" ejn Cristw/̀ jIhsou` toi`" ou\sin ejn Filivppoi" su;n ejpiskovpoi"
kai; diakovnoi", 2cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai;
kurivou jIhsou` Cristou`.
3
Eujcaristw` tw/̀ qew/̀ mou ejpi; pavsh/ th/̀ mneiva/ uJmw`n 4pavntote ejn
pavsh/ dehvsei mou uJpe;r pavntwn uJmw`n, meta; cara`" th;n devhsin
poiouvmeno", 5ejpi; th/̀ koinwniva/ uJmw`n eij" to; eujaggevlion ajpo; th`"
prwvth" hJmevra" a[cri tou` nu`n, 6pepoiqw;" aujto; tou`to, o{ti oJ
ejnarxavmeno" ejn uJmi`n e[rgon ajgaqo;n ejpitelevsei a[cri hJmevra"
Cristou` jIhsou`: 7Kaqwv" ejstin divkaion ejmoi; tou`to fronei`n uJpe;r
pavntwn uJmw`n dia; to; e[cein me ejn th/̀ kardiva/ uJma`", e[n te toi`"
desmoi`" mou kai; ejn th/̀ ajpologiva/ kai; bebaiwvsei tou` eujaggelivou
sugkoinwnouv" mou th`" cavrito" pavnta" uJma`" o[nta". 8mavrtu" gavr
mou oJ qeov" wJ" ejpipoqw` pavnta" uJma`" ejn splavgcnoi" Cristou`
Ij hsou`. 9Kai; tou`to proseuvcomai, i{na hJ ajgavph uJmw`n e[ti ma`llon kai;
ma`llon perisseuvh/ ejn ejpignwvsei kai; pavsh/ aijsqhvsei 10eij" to;
dokimavzein uJma`" ta; diafevronta, i{na h\te eijlikrinei`" kai;
ajprovskopoi eij" hJmevran Cristou`, 11peplhrwmevnoi karpo;n
dikaiosuvnh" to;n dia; jIhsou` Cristou` eij" dovxan kai; e[painon qeou`.
12
Ginwvskein de; uJma`" bouvlomai, ajdelfoiv, o{ti ta; katÆ ejme; ma`llon
eij" prokoph;n tou` eujaggelivou ejlhvluqen, 13w{ste tou;" desmouv" mou
fanerou;" ejn Cristw/̀ genevsqai ejn o{lw/ tw/̀ praitwrivw/ kai; toi`"
loipoi`" pavsin, 14kai; tou;" pleivona" tw`n ajdelfw`n ejn kurivw/
pepoiqovta" toi`" desmoi`" mou perissotevrw" tolma`n ajfovbw" to;n
lovgon lalei`n.
15
tine;" me;n kai; dia; fqovnon kai; e[rin, tine;" de; kai; diÆ eujdokivan to;n
Cristo;n khruvssousin: 16oiJ me;n ejx ajgavph", eijdovte" o{ti eij"
ajpologivan tou` eujaggelivou kei`mai, 17oiJ de; ejx ejriqeiva" to;n Cristo;n
kataggevllousin, oujc aJgnw`", oijom
v enoi qli`yin ejgeivrein toi`"
18
desmoi`" mou. Tiv gavrÉ plh;n o{ti panti; trovpw/, ei[te profavsei ei[te
ajlhqeiva,/ Cristo;" kataggevlletai, kai; ejn touvtw/ caivrw. A
j lla; kai;
19
carhvsomai, oi\da ga;r o{ti tou`to moi ajpobhvsetai eij" swthrivan dia;
th`" uJmw`n dehvsew" kai; ejpicorhgiva" tou` pneuvmato"
Ij hsou`
20
Cristou` kata; th;n ajpokaradokivan kai; ejlpivda mou, o{ti ejn oujdeni;
aijscunqhvsomai ajllÆ ejn pavsh/ parrhsiva/ wJ" pavntote kai; nu`n
megalunqhvsetai Cristo;" ejn tw/̀ swvmati mou, ei[te dia; zwh`" ei[te dia;
qanavtou. 21 E
j moi; ga;r to; zh`n Cristo;" kai; to; ajpoqanei`n kevrdo". 22eij
de; to; zh`n ejn sarkiv, tou`to moi karpo;" e[rgou, kai; tiv aiJrhvsomai ouj
gnwrivzw. 23sunevcomai de; ejk tw`n duvo, th;n ejpiqumivan e[cwn eij" to;
ajnalu`sai kai; su;n Cristw/̀ ei\nai, pollw/̀ »ga;r¼ ma`llon krei`sson: 24to;
de; ejpimevnein »ejn¼ th/̀ sarki; ajnagkaiovteron diÆ uJma`". 25kai; tou`to
pepoiqw;" oi\da o{ti menw` kai; paramenw` pa`sin uJmi`n eij" th;n uJmw`n
prokoph;n kai; cara;n th`" pivstew", 26i{na to; kauvchma uJmw`n
perisseuvh/ ejn Cristw/̀ Ij hsou` ejn ejmoi; dia; th`" ejmh`" parousiva"
pavlin pro;" uJma`".
27
Movnon ajxivw" tou` eujaggelivou tou` Cristou` politeuvesqe, i{na ei[te
ejlqw;n kai; ijdw;n uJma`" ei[te ajpw;n ajkouvw ta; peri; uJmw`n, o{ti sthvkete ejn
eJni; pneuvmati, mia/̀ yuch/̀ sunaqlou`nte" th/̀ pivstei tou` eujaggelivou
28
kai; mh; pturovmenoi ejn mhdeni; uJpo; tw`n ajntikeimevnwn, h{ti" ejsti;n
aujtoi`" e[ndeixi" ajpwleiva", uJmw`n de; swthriva", kai; tou`to ajpo; qeou`:
29
o{ti uJmi`n ejcarivsqh to; uJpe;r Cristou`, ouj movnon to; eij" aujto;n
pisteuvein ajlla; kai; to; uJpe;r aujtou` pavscein, 30to;n aujto;n ajgw`na
e[conte", oi|on ei[dete ejn ejmoi; kai; nu`n ajkouvete ejn ejmoiv.
2 Ei[ ti" ou\n paravklhsi" ejn Cristw/̀, ei[ ti paramuvqion ajgavph",
ei[ ti" koinwniva pneuvmato", ei[ ti" splavgcna kai; oijktirmoiv,
2
plhrwvsate mou th;n cara;n i{na to; aujto; fronh`te, th;n aujth;n
ajgavphn e[conte", suvmyucoi, to; e}n fronou`nte", 3mhde;n katÆ
ejriqeivan mhde; kata; kenodoxivan, ajlla; th/̀ tapeinofrosuvnh/ ajllhvlou"
hJgouvmenoi uJperevconta" eJautw`n, 4mh; ta; eJautw`n e{kasto"
skopou`nte" ajlla; »kai;¼ ta; eJtevrwn e{kastoi. 5Tou`to fronei`te ejn
uJmi`n o} kai; ejn Cristw/̀ Ij hsou`, 6o}" ejn morfh/̀ qeou` uJpavrcwn oujc
aJrpagmo;n hJghvsato to; ei\nai i[sa qew/̀, 7ajlla; eJauto;n ejkevnwsen
morfh;n douvlou labwvn, ejn oJmoiwvmati ajnqrwvpwn genovmeno": kai;
schvmati euJreqei;" wJ" a[nqrwpo" 8ejtapeivnwsen eJauto;n genovmeno"
uJphvkoo" mevcri qanavtou, qanavtou de; staurou`. 9dio; kai; oJ qeo;" aujto;n
uJperuvywsen kai; ejcarivsato aujtw/̀ to; o[noma to; uJpe;r pa`n o[noma,
10
i{na ejn tw/̀ ojnovmati Ij hsou` pa`n govnu kavmyh/ ejpouranivwn kai;
ejpigeivwn kai; katacqonivwn 11kai; pa`sa glw`ssa ejxomologhvshtai o{ti
kuvrio" Ij hsou`" Cristo;" eij" dovxan qeou` patrov".
12
{Wste, ajgaphtoiv mou, kaqw;" pavntote uJphkouvsate, mh; wJ" ejn th/̀
parousiva/ mou movnon ajlla; nu`n pollw/̀ ma`llon ejn th/̀ ajpousiva/ mou,
meta; fovbou kai; trovmou th;n eJautw`n swthrivan katergavzesqe: 13qeo;"
gavr ejstin oJ ejnergw`n ejn uJmi`n kai; to; qevlein kai; to; ejnergei`n uJpe;r
th`" eujdokiva". 14Pavnta poiei`te cwri;" goggusmw`n kai; dialogismw`n,
15
i{na gevnhsqe a[memptoi kai; ajkevraioi, tevkna qeou` a[mwma mevson
genea`" skolia`" kai; diestrammevnh", ejn oi|" faivnesqe wJ" fwsth`re"
ejn kovsmw/, 16lovgon zwh`" ejpevconte", eij" kauvchma ejmoi; eij" hJmevran
Cristou`, o{ti oujk eij" keno;n e[dramon oujde; eij" keno;n ejkopivasa. 17
A
j lla; eij kai; spevndomai ejpi; th/̀ qusiva/ kai; leitourgiva/ th`" pivstew"
uJmw`n, caivrw kai; sugcaivrw pa`sin uJmi`n: 18to; de; aujto; kai; uJmei`"
caivrete kai; sugcaivrete moi.
19
E
j lpivzw de; ejn kurivw/ Ij hsou` Timovqeon tacevw" pevmyai uJmi`n, i{na
kagw; eujyucw` gnou;" ta; peri; uJmw`n. 20oujdevna ga;r e[cw ijsovyucon,
o{sti" gnhsivw" ta; peri; uJmw`n merimnhvsei: 21oiJ pavnte" ga;r ta;
eJautw`n zhtou`sin, ouj ta; Ij hsou` Cristou`. 22th;n de; dokimh;n aujtou`
ginwvskete, o{ti wJ" patri; tevknon su;n ejmoi; ejdouvleusen eij" to;
eujaggevlion. 23tou`ton me;n ou\n ejlpivzw pevmyai wJ" a]n ajfivdw ta; peri;
ejme; ejxauth`": 24pevpoiqa de; ejn kurivw/ o{ti kai; aujto;" tacevw"
ejleuvsomai.
25
A
j nagkai`on de; hJghsavmhn
E
j pafrovditon to;n ajdelfo;n kai;
sunergo;n kai; sustratiwvthn mou, uJmw`n de; ajpovstolon kai;
leitourgo;n th`" creiva" mou, pevmyai pro;" uJma`", 26ejpeidh; ejpipoqw`n
h\n pavnta" uJma`" kai; ajdhmonw`n, diovti hjkouvsate o{ti hjsqevnhsen.
27
kai; ga;r hjsqevnhsen paraplhvsion qanavtw/: ajlla; oJ qeo;" hjlevhsen
aujtovn, oujk aujto;n de; movnon ajlla; kai; ejmev, i{na mh; luvphn ejpi; luvphn
scw`. 28spoudaiotevrw" ou\n e[pemya aujto;n, i{na ijdovnte" aujto;n pavlin
carh`te kagw; ajlupovtero" w\. 29prosdevcesqe ou\n aujto;n ejn kurivw/
meta; pavsh" cara`" kai; tou;" toiouvtou" ejntivmou" e[cete, 30o{ti dia; to;
e[rgon Cristou` mevcri qanavtou h[ggisen paraboleusavmeno" th/̀
yuch/̀, i{na ajnaplhrwvsh/ to; uJmw`n uJstevrhma th`" prov" me
leitourgiva".
3 To; loipovn, ajdelfoiv mou, caivrete ejn kurivw./ ta; aujta; gravfein
uJmi`n ejmoi; me;n oujk ojknhrovn, uJmi`n de; ajsfalev".
2
Blevpete tou;" kuvna", blevpete tou;" kakou;" ejrgavta", blevpete
th;n katatomhvn. 3hJmei`" gavr ejsmen hJ peritomhv, oiJ pneuvmati qeou`
latreuvonte" kai; kaucwvmenoi ejn Cristw/̀ jIhsou` kai; oujk ejn sarki;
pepoiqovte", 4kaivper ejgw; e[cwn pepoivqhsin kai; ejn sarkiv. Ei[ ti"
dokei` a[llo" pepoiqevnai ejn sarkiv, ejgw; ma`llon: 5peritomh/̀
ojktahvmero", ejk gevnou" Ij srahvl, fulh`" Beniamivn, E
J brai`o" ejx
6
E
J braivwn, kata; novmon Farisai`o", kata; zh`lo" diwvkwn th;n
ejkklhsivan, kata; dikaiosuvnhn th;n ejn novmw/ genovmeno" a[mempto". 7»
A
j lla;¼ a{tina h\n moi kevrdh, tau`ta h{ghmai dia; to;n Cristo;n zhmivan.
8
ajlla; menou`nge kai; hJgou`mai pavnta zhmivan ei\nai dia; to; uJperevcon
th`" gnwvsew" Cristou` Ij hsou` tou` kurivou mou, diÆ o}n ta; pavnta
ejzhmiwvqhn, kai; hJgou`mai skuvbala, i{na Cristo;n kerdhvsw 9kai; euJreqw`
ejn aujtw/̀, mh; e[cwn ejmh;n dikaiosuvnhn th;n ejk novmou ajlla; th;n dia;
pivstew" Cristou`, th;n ejk qeou` dikaiosuvnhn ejpi; th/̀ pivstei, 10tou`
gnw`nai aujto;n kai; th;n duvnamin th`" ajnastavsew" aujtou` kai; »th;n¼
koinwnivan »tw`n¼ paqhmavtwn aujtou`, summorfizovmeno" tw/̀ qanavtw/
aujtou`, 11ei[ pw" katanthvsw eij" th;n ejxanavstasin th;n ejk nekrw`n.
12
Oujc o{ti h[dh e[labon h] h[dh teteleivwmai, diwvkw de; eij kai;
katalavbw, ejfÆ w|/ kai; katelhvmfqhn uJpo; Cristou` » Ij hsou`¼. 13ajdelfoiv,
ejgw; ejmauto;n ouj logivzomai kateilhfevnai: e}n dev, ta; me;n ojpivsw
ejpilanqanovmeno" toi`" de; e[mprosqen ejpekteinovmeno", 14kata;
skopo;n diwvkw eij" to; brabei`on th`" a[nw klhvsew" tou` qeou` ejn Cristw/̀
Ij hsou`. 15 {Osoi ou\n tevleioi, tou`to fronw`men: kai; ei[ ti eJtevrw"
fronei`te, kai; tou`to oJ qeo;" uJmi`n ajpokaluvyei: 16plh;n eij" o}
ejfqavsamen, tw/̀ aujtw/̀ stoicei`n.
17
Summimhtaiv mou givnesqe, ajdelfoiv, kai; skopei`te tou;" ou{tw
peripatou`nta" kaqw;" e[cete tuvpon hJma`". 18polloi; ga;r
peripatou`sin ou}" pollavki" e[legon uJmi`n, nu`n de; kai; klaivwn levgw,
tou;" ejcqrou;" tou` staurou` tou` Cristou`, 19w|n to; tevlo" ajpwvleia, w|n
oJ qeo;" hJ koiliva kai; hJ dovxa ejn th/̀ aijscuvnh/ aujtw`n, oiJ ta; ejpivgeia
fronou`nte". 20hJmw`n ga;r to; polivteuma ejn oujranoi`" uJpavrcei, ejx ou|
kai; swth`ra ajpekdecovmeqa kuvrion
Ij hsou`n Cristovn, 21o}"
metaschmativsei to; sw`ma th`" tapeinwvsew" hJmw`n suvmmorfon tw/̀
swvmati th`" dovxh" aujtou` kata; th;n ejnevrgeian tou` duvnasqai aujto;n
kai; uJpotavxai aujtw/̀ ta; pavnta.
4 {Wste, ajdelfoiv mou ajgaphtoi; kai; ejpipovqhtoi, cara; kai;
stevfano" mou, ou{tw" sthvkete ejn kurivw,/ ajgaphtoiv.
2
Eujodivan parakalw` kai; Suntuvchn parakalw` to; aujto; fronei`n ejn
kurivw./ 3nai; ejrwtw` kai; sev, gnhvsie suvzuge, sullambavnou aujtai`",
ai{tine" ejn tw/̀ eujaggelivw/ sunhvqlhsan moi meta; kai; Klhvmento" kai;
tw`n loipw`n sunergw`n mou, w|n ta; ojnovmata ejn bivblw/ zwh`". 4Caivrete
ejn kurivw/ pavntote: pavlin ejrw`, caivrete. 5to; ejpieike;" uJmw`n gnwsqhvtw
pa`sin ajnqrwvpoi". oJ kuvrio" ejgguv". 6mhde;n merimna`te, ajllÆ ejn panti;
th/̀ proseuch/̀ kai; th/̀ dehvsei meta; eujcaristiva" ta; aijthvmata uJmw`n
gnwrizevsqw pro;" to;n qeovn. 7kai; hJ eijrhvnh tou` qeou` hJ uJperevcousa
pavnta nou`n frourhvsei ta;" kardiva" uJmw`n kai; ta; nohvmata uJmw`n ejn
Cristw/̀ Ij hsou`.
8
To; loipovn, ajdelfoiv, o{sa ejsti;n ajlhqh`, o{sa semnav, o{sa divkaia,
o{sa aJgnav, o{sa prosfilh`, o{sa eu[fhma, ei[ ti" ajreth; kai; ei[ ti"
e[paino", tau`ta logivzesqe: 9a} kai; ejmavqete kai; parelavbete kai;
hjkouvsate kai; ei[dete ejn ejmoiv, tau`ta pravssete: kai; oJ qeo;" th`"
eijrhvnh" e[stai meqÆ uJmw`n.
10
E
j cavrhn de; ejn kurivw/ megavlw" o{ti h[dh pote; ajneqavlete to; uJpe;r
ejmou` fronei`n, ejfÆ w|/ kai; ejfronei`te, hjkairei`sqe dev. 11oujc o{ti kaqÆ
uJstevrhsin levgw, ejgw; ga;r e[maqon ejn oi|" eijmi aujtavrkh" ei\nai. 12oi\da
kai; tapeinou`sqai, oi\da kai; perisseuvein: ejn panti; kai; ejn pa`sin
memuvhmai, kai; cortavzesqai kai; peina`n kai; perisseuvein kai;
uJsterei`sqai: 13pavnta ijscuvw ejn tw/̀ ejndunamou`nti me. 14plh;n kalw`"
ejpoihvsate sugkoinwnhvsante" mou th/̀ qlivyei.
15
oi[date de; kai; uJmei`", Filipphvsioi, o{ti ejn ajrch/̀ tou` eujaggelivou,
o{te ejxh`lqon ajpo; Makedoniva", oujdemiva moi ejkklhsiva ejkoinwvnhsen
eij" lovgon dovsew" kai; lhvmyew" eij mh; uJmei`" movnoi, 16o{ti kai; ejn
Qessalonivkh/ kai; a{pax kai; di;" eij" th;n creivan moi ejpevmyate. 17oujc
o{ti ejpizhtw` to; dovma, ajlla; ejpizhtw` to;n karpo;n to;n pleonavzonta
eij" lovgon uJmw`n. 18ajpevcw de; pavnta kai; perisseuvw: peplhvrwmai
dexavmeno" para; E
j pafrodivtou ta; parÆ uJmw`n, ojsmh;n eujwdiva",
qusivan dekthvn, eujarv eston tw/̀ qew/̀. 19oJ de; qeov" mou plhrwvsei pa`san
creivan uJmw`n kata; to; plou`to" aujtou` ejn dovxh/ ejn Cristw/̀ Ij hsou`.
20
tw/̀ de; qew/̀ kai; patri; hJmw`n hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn,
ajmhvn.
21
A
j spavsasqe pavnta a{gion ejn Cristw/̀ jIhsou`. ajspavzontai uJma`" oiJ
su;n ejmoi; ajdelfoiv. 22ajspavzontai uJma`" pavnte" oiJ a{gioi, mavlista de;
oiJ ejk th`" Kaivsaro" oijkiva". 23 H
J cavri" tou` kurivou jIhsou` Cristou`
meta; tou` pneuvmato" uJmw`n.
PROS KOLOSSAEIS
1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` kai;
Timovqeo" oJ ajdelfo;" 2toi`" ejn Kolossai`" aJgivoi" kai; pistoi`"
ajdelfoi`" ejn Cristw/̀, cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n.
3
Eujcaristou`men tw/̀ qew/̀ patri; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`
pavntote peri; uJmw`n proseucovmenoi, 4ajkouvsante" th;n pivstin uJmw`n
ejn Cristw/̀ Ij hsou` kai; th;n ajgavphn h}n e[cete eij" pavnta" tou;"
aJgivou" 5dia; th;n ejlpivda th;n ajpokeimevnhn uJmi`n ejn toi`" oujranoi`", h}n
prohkouvsate ejn tw/̀ lovgw/ th`" ajlhqeiva" tou` eujaggelivou 6tou`
parovnto" eij" uJma`", kaqw;" kai; ejn panti; tw/̀ kovsmw/ ejsti;n
karpoforouvmenon kai; aujxanovmenon kaqw;" kai; ejn uJmi`n, ajfÆ h|"
hJmevra" hjkouvsate kai; ejpevgnwte th;n cavrin tou` qeou` ejn ajlhqeiva:/
7
kaqw;" ejmavqete ajpo; E
j pafra` tou` ajgaphtou` sundouvlou hJmw`n, o{"
ejstin pisto;" uJpe;r uJmw`n diavkono" tou` Cristou`, 8oJ kai; dhlwvsa"
hJmi`n th;n uJmw`n ajgavphn ejn pneuvmati.
9
Dia; tou`to kai; hJmei`", ajfÆ h|" hJmevra" hjkouvsamen, ouj pauovmeqa
uJpe;r uJmw`n proseucovmenoi kai; aijtouvmenoi, i{na plhrwqh`te th;n
ejpivgnwsin tou` qelhvmato" aujtou` ejn pavsh/ sofiva/ kai; sunevsei
pneumatikh/̀, 10peripath`sai ajxivw" tou` kurivou eij" pa`san ajreskeivan,
ejn panti; e[rgw/ ajgaqw/̀ karpoforou`nte" kai; aujxanovmenoi th/̀
ejpignwvsei tou` qeou`, 11ejn pavsh/ dunavmei dunamouvmenoi kata; to;
kravto" th`" dovxh" aujtou` eij" pa`san uJpomonh;n kai; makroqumivan.
Meta; cara`" 12eujcaristou`nte" tw/̀ patri; tw/̀ iJkanwvsanti uJma`" eij"
th;n merivda tou` klhvrou tw`n aJgivwn ejn tw/̀ fwtiv: 13o}" ejrruvsato hJma`"
ejk th`" ejxousiva" tou` skovtou" kai; metevsthsen eij" th;n basileivan
tou` uiJou` th`" ajgavph" aujtou`, 14ejn w|/ e[comen th;n ajpoluvtrwsin, th;n
a[fesin tw`n aJmartiw`n: 15o{" ejstin eijkw;n tou` qeou` tou` ajoravtou,
prwtovtoko" pavsh" ktivsew", 16o{ti ejn aujtw/̀ ejktivsqh ta; pavnta ejn
toi`" oujranoi`" kai; ejpi; th`" gh`", ta; oJrata; kai; ta; ajorv ata, ei[te
qrovnoi ei[te kuriovthte" ei[te ajrcai; ei[te ejxousivai: ta; pavnta diÆ
aujtou` kai; eij" aujto;n e[ktistai: 17kai; aujtov" ejstin pro; pavntwn kai; ta;
pavnta ejn aujtw/̀ sunevsthken, 18kai; aujtov" ejstin hJ kefalh; tou`
swvmato" th`" ejkklhsiva": o{" ejstin ajrchv, prwtovtoko" ejk tw`n
nekrw`n, i{na gevnhtai ejn pa`sin aujto;" prwteuvwn, 19o{ti ejn aujtw/̀
eujdovkhsen pa`n to; plhvrwma katoikh`sai 20kai; diÆ aujtou`
ajpokatallavxai ta; pavnta eij" aujtovn, eijrhnopoihvsa" dia; tou`
ai{mato" tou` staurou` aujtou`, »diÆ aujtou`¼ ei[te ta; ejpi; th`" gh`" ei[te
ta; ejn toi`" oujranoi`".
21
Kai; uJma`" pote o[nta" ajphllotriwmevnou" kai; ejcqrou;" th/̀
dianoiva/ ejn toi`" e[rgoi" toi`" ponhroi`", 22nuni; de; ajpokathvllaxen ejn
tw/̀ swvmati th`" sarko;" aujtou` dia; tou` qanavtou parasth`sai uJma`"
aJgivou" kai; ajmwvmou" kai; ajnegklhvtou" katenwvpion aujtou`, 23ei[ ge
ejpimevnete th/̀ pivstei teqemeliwmevnoi kai; eJdrai`oi kai; mh;
metakinouvmenoi ajpo; th`" ejlpivdo" tou` eujaggelivou ou| hjkouvsate, tou`
khrucqevnto" ejn pavsh/ ktivsei th/̀ uJpo; to;n oujranovn, ou| ejgenovmhn ejgw;
Pau`lo" diavkono".
24
Nu`n caivrw ejn toi`" paqhvmasin uJpe;r uJmw`n kai; ajntanaplhrw` ta;
uJsterhvmata tw`n qlivyewn tou` Cristou` ejn th/̀ sarkiv mou uJpe;r tou`
swvmato" aujtou`, o{ ejstin hJ ejkklhsiva, 25h|" ejgenovmhn ejgw; diavkono"
kata; th;n oijkonomivan tou` qeou` th;n doqei`san moi eij" uJma`" plhrw`sai
to;n lovgon tou` qeou`, 26to; musthvrion to; ajpokekrummevnon ajpo; tw`n
aijwvnwn kai; ajpo; tw`n genew`n- nu`n de; ejfanerwvqh toi`" aJgivoi" aujtou`,
27
oi|" hjqevlhsen oJ qeo;" gnwrivsai tiv to; plou`to" th`" dovxh" tou`
musthrivou touvtou ejn toi`" e[qnesin, o{ ejstin Cristo;" ejn uJmi`n, hJ
ejlpi;" th`" dovxh": 28o}n hJmei`" kataggevllomen nouqetou`nte" pavnta
a[nqrwpon kai; didavskonte" pavnta a[nqrwpon ejn pavsh/ sofiva,/ i{na
parasthvswmen pavnta a[nqrwpon tevleion ejn Cristw/̀: 29eij" o} kai;
kopiw` ajgwnizovmeno" kata; th;n ejnevrgeian aujtou` th;n ejnergoumevnhn
ejn ejmoi; ejn dunavmei.
2 Qevlw ga;r uJma`" eijdevnai hJlivkon ajgw`na e[cw uJpe;r uJmw`n kai; tw`n
ejn Laodikeiva/ kai; o{soi oujc eJorv akan to; provswpon mou ejn sarkiv, 2i{na
paraklhqw`sin aiJ kardivai aujtw`n sumbibasqevnte" ejn ajgavph/ kai; eij"
pa`n plou`to" th`" plhroforiva" th`" sunevsew", eij" ejpivgnwsin tou`
musthrivou tou` qeou`, Cristou`, 3ejn w|/ eijsin pavnte" oiJ qhsauroi; th`"
sofiva" kai; gnwvsew" ajpovkrufoi. 4Tou`to levgw, i{na mhdei;" uJma`"
paralogivzhtai ejn piqanologiva./ 5eij ga;r kai; th/̀ sarki; a[peimi, ajlla;
tw/̀ pneuvmati su;n uJmi`n eijmi, caivrwn kai; blevpwn uJmw`n th;n tavxin kai;
to; sterevwma th`" eij" Cristo;n pivstew" uJmw`n.
6
JW" ou\n parelavbete to;n Cristo;n Ij hsou`n to;n kuvrion, ejn aujtw/̀
peripatei`te, 7ejrrizwmevnoi kai; ejpoikodomouvmenoi ejn aujtw/̀ kai;
bebaiouvmenoi th/̀ pivstei kaqw;" ejdidavcqhte, perisseuvonte" ejn
eujcaristiva./ 8Blevpete mhv ti" uJma`" e[stai oJ sulagwgw`n dia; th`"
filosofiva" kai; kenh`" ajpavth" kata; th;n paravdosin tw`n ajnqrwvpwn,
kata; ta; stoicei`a tou` kovsmou kai; ouj kata; Cristovn: 9o{ti ejn aujtw/̀
katoikei` pa`n to; plhvrwma th`" qeovthto" swmatikw`", 10kai; ejste; ejn
aujtw/̀ peplhrwmevnoi, o{" ejstin hJ kefalh; pavsh" ajrch`" kai; ejxousiva".
11
E
j n w|/ kai; perietmhvqhte peritomh/̀ ajceiropoihvtw/ ejn th/̀ ajpekduvsei
tou` swvmato" th`" sarkov", ejn th/̀ peritomh/̀ tou` Cristou`,
12
suntafevnte" aujtw/̀ ejn tw/̀ baptismw/̀, ejn w|/ kai; sunhgevrqhte dia;
th`" pivstew" th`" ejnergeiva" tou` qeou` tou` ejgeivranto" aujto;n ejk
nekrw`n: 13kai; uJma`" nekrou;" o[nta" »ejn¼ toi`" paraptwvmasin kai; th/̀
ajkrobustiva/ th`" sarko;" uJmw`n, sunezwopoivhsen uJma`" su;n aujtw/̀,
carisavmeno" hJmi`n pavnta ta; paraptwvmata. 14ejxaleivya" to; kaqÆ
hJmw`n ceirovgrafon toi`" dovgmasin o} h\n uJpenantivon hJmi`n, kai; aujto;
h\rken ejk tou` mevsou proshlwvsa" aujto; tw/̀ staurw/̀: 15ajpekdusavmeno"
ta;" ajrca;" kai; ta;" ejxousiva" ejdeigmavtisen ejn parrhsiva,/
qriambeuvsa" aujtou;" ejn aujtw/̀.
16
Mh; ou\n ti" uJma`" krinevtw ejn brwvsei kai; ejn povsei h] ejn mevrei
eJorth`" h] neomhniva" h] sabbavtwn: 17a{ ejstin skia; tw`n mellovntwn, to;
de; sw`ma tou` Cristou`. 18mhdei;" uJma`" katabrabeuevtw qevlwn ejn
tapeinofrosuvnh/ kai; qrhskeiva/ tw`n ajggevlwn, a} eJorv aken ejmbateuvwn,
eijkh/̀ fusiouvmeno" uJpo; tou` noo;" th`" sarko;" aujtou`, 19kai; ouj kratw`n
th;n kefalhvn, ejx ou| pa`n to; sw`ma dia; tw`n aJfw`n kai; sundevsmwn
ejpicorhgouvmenon kai; sumbibazovmenon au[xei th;n au[xhsin tou` qeou`.
20
Eij ajpeqavnete su;n Cristw/̀ ajpo; tw`n stoiceivwn tou` kovsmou, tiv wJ"
zw`nte" ejn kovsmw/ dogmativzesqeÉ 21mh; a{yh/ mhde; geuvsh/ mhde; qivgh/",
22
a{ ejstin pavnta eij" fqora;n th/̀ ajpocrhvsei, kata; ta; ejntavlmata kai;
didaskaliva" tw`n ajnqrwvpwn, 23a{tina ejstin lovgon me;n e[conta
sofiva" ejn ejqeloqrhskiva/ kai; tapeinofrosuvnh/ »kai;¼ ajfeidiva/
swvmato", oujk ejn timh/̀ tini pro;" plhsmonh;n th`" sarkov".
3 Eij ou\n sunhgevrqhte tw/̀ Cristw/̀, ta; a[nw zhtei`te, ou| oJ Cristov"
ejstin ejn dexia/̀ tou` qeou` kaqhvmeno": 2ta; a[nw fronei`te, mh; ta; ejpi;
th`" gh`". 3ajpeqavnete ga;r kai; hJ zwh; uJmw`n kevkruptai su;n tw/̀ Cristw/̀
ejn tw/̀ qew/̀. 4o{tan oJ Cristo;" fanerwqh/̀, hJ zwh; uJmw`n, tovte kai; uJmei`"
su;n aujtw/̀ fanerwqhvsesqe ejn dovxh/.
5
Nekrwvsate ou\n ta; mevlh ta; ejpi; th`" gh`", porneivan ajkaqarsivan
pavqo" ejpiqumivan kakhvn, kai; th;n pleonexivan, h{ti" ejsti;n
eijdwlolatriva, 6diÆ a} e[rcetai hJ ojrgh; tou` qeou` »ejpi; tou;" uiJou;" th`"
ajpeiqeiva"¼. 7ejn oi|" kai; uJmei`" periepathvsate pote, o{te ejzh`te ejn
touvtoi": 8nuni; de; ajpovqesqe kai; uJmei`" ta; pavnta, ojrghvn, qumovn,
kakivan, blasfhmivan, aijscrologivan ejk tou` stovmato" uJmw`n: 9mh;
yeuvdesqe eij" ajllhvlou", ajpekdusavmenoi to;n palaio;n a[nqrwpon su;n
tai`" pravxesin aujtou` 10kai; ejndusavmenoi to;n nevon to;n
ajnakainouvmenon eij" ejpivgnwsin katÆ eijkovna tou` ktivsanto" aujtovn,
11
o{pou oujk e[ni E
{ llhn kai; Ij oudai`o", peritomh; kai; ajkrobustiva,
bavrbaro", Skuvqh", dou`lo", ejleuvqero", ajlla; »ta;¼ pavnta kai; ejn
pa`sin Cristov".
12
E
j nduvsasqe ou\n, wJ" ejklektoi; tou` qeou` a{gioi kai; hjgaphmevnoi,
splavgcna oijktirmou` crhstovthta tapeinofrosuvnhn prau?thta
makroqumivan, 13ajnecovmenoi ajllhvlwn kai; carizovmenoi eJautoi`" ejavn
ti" prov" tina e[ch/ momfhvn: kaqw;" kai; oJ kuvrio" ejcarivsato uJmi`n,
ou{tw" kai; uJmei`": 14ejpi; pa`sin de; touvtoi" th;n ajgavphn, o{ ejstin
suvndesmo" th`" teleiovthto". 15kai; hJ eijrhvnh tou` Cristou`
brabeuevtw ejn tai`" kardivai" uJmw`n, eij" h}n kai; ejklhvqhte ejn eJni;
swvmati: kai; eujcavristoi givnesqe. 16 JO lovgo" tou` Cristou` ejnoikeivtw
ejn uJmi`n plousivw", ejn pavsh/ sofiva/ didavskonte" kai; nouqetou`nte"
eJautou;", yalmoi`" u{mnoi" wjd/ ai`" pneumatikai`" ejn »th/̀¼ cavriti
a[d/ onte" ejn tai`" kardivai" uJmw`n tw/̀ qew/̀: 17kai; pa`n o{ ti eja;n poih`te ejn
lovgw/ h] ejn e[rgw/, pavnta ejn ojnovmati kurivou Ij hsou`, eujcaristou`nte"
tw/̀ qew/̀ patri; diÆ aujtou`.
18
AiJ gunai`ke", uJpotavssesqe toi`" ajndravsin wJ" ajnh`ken ejn kurivw./
19
OiJ a[ndre", ajgapa`te ta;" gunai`ka" kai; mh; pikraivnesqe pro;"
aujtav".
20
Ta; tevkna, uJpakouvete toi`" goneu`sin kata; pavnta, tou`to ga;r
eujarv eston ejstin ejn kurivw./ 21OiJ patevre", mh; ejreqivzete ta; tevkna
uJmw`n, i{na mh; ajqumw`sin.
22
OiJ dou`loi, uJpakouvete kata; pavnta toi`" kata; savrka kurivoi", mh; ejn
ojfqalmodouliva/ wJ" ajnqrwpavreskoi, ajllÆ ejn aJplovthti kardiva"
fobouvmenoi to;n kuvrion. 23o} eja;n poih`te, ejk yuch`" ejrgavzesqe wJ" tw/̀
kurivw/ kai; oujk ajnqrwvpoi", 24eijdovte" o{ti ajpo; kurivou ajpolhvmyesqe
th;n ajntapovdosin th`" klhronomiva". tw/̀ kurivw/ Cristw/̀ douleuvete: 25oJ
ga;r ajdikw`n komivsetai o} hjdivkhsen, kai; oujk e[stin proswpolhmyiva.
4 OiJ kuvrioi, to; divkaion kai; th;n ijsovthta toi`" douvloi" parevcesqe,
eijdovte" o{ti kai; uJmei`" e[cete kuvrion ejn oujranw/̀.
2
Th/̀ proseuch/̀ proskarterei`te, grhgorou`nte" ejn aujth/̀ ejn
eujcaristiva,/ 3proseucovmenoi a{ma kai; peri; hJmw`n, i{na oJ qeo;" ajnoivxh/
hJmi`n quvran tou` lovgou lalh`sai to; musthvrion tou` Cristou`, diÆ o} kai;
devdemai, 4i{na fanerwvsw aujto; wJ" dei` me lalh`sai. 5 E
j n sofiva/
peripatei`te pro;" tou;" e[xw to;n kairo;n ejxagorazovmenoi. 6oJ lovgo"
uJmw`n pavntote ejn cavriti, a{lati hjrtumevno", eijdevnai pw`" dei` uJma`"
eJni; eJkavstw/ ajpokrivnesqai.
7
Ta; katÆ ejme; pavnta gnwrivsei uJmi`n Tuvciko" oJ ajgaphto;" ajdelfo;"
kai; pisto;" diavkono" kai; suvndoulo" ejn kurivw,/ 8o}n e[pemya pro;"
uJma`" eij" aujto; tou`to, i{na gnw`te ta; peri; hJmw`n kai; parakalevsh/ ta;"
kardiva" uJmw`n, 9su;n jOnhsivmw/ tw/̀ pistw/̀ kai; ajgaphtw/̀ ajdelfw/̀, o{"
ejstin ejx uJmw`n: pavnta uJmi`n gnwrivsousin ta; w|de.
10
A
j spavzetai uJma`" A
j rivstarco" oJ sunaicmavlwto" mou kai;
Ma`rko" oJ ajneyio;" Barnaba`( peri; ou| ejlavbete ejntolav", eja;n e[lqh/
pro;" uJma`", devxasqe aujtovn) 11kai; Ij hsou`" oJ legovmeno" Ij ou`sto",
oiJ o[nte" ejk peritomh`", ou|toi movnoi sunergoi; eij" th;n basileivan tou`
qeou`, oi{tine" ejgenhvqhsan moi parhgoriva. 12ajspavzetai uJma`"
E
j pafra`" oJ ejx uJmw`n, dou`lo" Cristou` » Ij hsou`¼, pavntote
ajgwnizovmeno" uJpe;r uJmw`n ejn tai`" proseucai`", i{na staqh`te tevleioi
kai; peplhroforhmevnoi ejn panti; qelhvmati tou` qeou`. 13marturw` ga;r
aujtw/̀ o{ti e[cei polu;n povnon uJpe;r uJmw`n kai; tw`n ejn Laodikeiva/ kai; tw`n
ejn IJ erapovlei. 14ajspavzetai uJma`" Louka`" oJ ijatro;" oJ ajgaphto;" kai;
Dhma`". 15 A
j spavsasqe tou;" ejn Laodikeiva/ ajdelfou;" kai; Nuvmfan kai;
th;n katÆ oi\kon aujth`" ejkklhsivan. 16kai; o{tan ajnagnwsqh/̀ parÆ uJmi`n hJ
ejpistolhv, poihvsate i{na kai; ejn th/̀ Laodikevwn ejkklhsiva/ ajnagnwsqh/̀,
kai; th;n ejk Laodikeiva" i{na kai; uJmei`" ajnagnw`te. 17kai; ei[pate
A
j rcivppw/: Blevpe th;n diakonivan h}n parevlabe" ejn kurivw,/ i{na aujth;n
plhroi`".
18
JO ajspasmo;" th/̀ ejmh/̀ ceiri; Pauvlou. mnhmoneuvete mou tw`n desmw`n.
hJ cavri" meqÆ uJmw`n.
PROS QESSALONIKEIS AV
1 Pau`lo" kai; Silouano;" kai; Timovqeo" th/̀ ejkklhsiva/
Qessalonikevwn ejn qew/̀ patri; kai; kurivw/ Ij hsou` Cristw/̀, cavri" uJmi`n
kai; eijrhvnh. 2Eujcaristou`men tw/̀ qew/̀ pavntote peri; pavntwn uJmw`n
mneivan poiouvmenoi ejpi; tw`n proseucw`n hJmw`n, ajdialeivptw"
3
mnhmoneuvonte" uJmw`n tou` e[rgou th`" pivstew" kai; tou` kovpou th`"
ajgavph" kai; th`" uJpomonh`" th`" ejlpivdo" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`
Cristou` e[mprosqen tou` qeou` kai; patro;" hJmw`n, 4eijdovte", ajdelfoi;
hjgaphmevnoi uJpo; »tou`¼ qeou`, th;n ejklogh;n uJmw`n, 5o{ti to; eujaggevlion
hJmw`n oujk ejgenhvqh eij" uJma`" ejn lovgw/ movnon ajlla; kai; ejn dunavmei kai;
ejn pneuvmati aJgivw/ kai; »ejn¼ plhroforiva/ pollh/̀, kaqw;" oi[date oi|oi
ejgenhvqhmen »ejn¼ uJmi`n diÆ uJma`".
6
Kai; uJmei`" mimhtai; hJmw`n ejgenhvqhte kai; tou` kurivou, dexavmenoi
to;n lovgon ejn qlivyei pollh/̀ meta; cara`" pneuvmato" aJgivou, 7w{ste
genevsqai uJma`" tuvpon pa`sin toi`" pisteuvousin ejn th/̀ Makedoniva/ kai;
ejn th/̀ A
j caiva
Ÿ ./
8
ajfÆ uJmw`n ga;r ejxhvchtai oJ lovgo" tou` kurivou ouj movnon ejn th/̀
Makedoniva/ kai; »ejn th/̀¼ A
j caiva
Ÿ ,/ ajllÆ ejn panti; tovpw/ hJ pivsti" uJmw`n
hJ pro;" to;n qeo;n ejxelhvluqen, w{ste mh; creivan e[cein hJma`" lalei`n ti.
9
aujtoi; ga;r peri; hJmw`n ajpaggevllousin oJpoivan ei[sodon e[scomen
pro;" uJma`", kai; pw`" ejpestrevyate pro;" to;n qeo;n ajpo; tw`n eijdwvlwn
douleuvein qew/̀ zw`nti kai; ajlhqinw/̀
10
kai; ajnamevnein to;n uiJo;n aujtou` ejk tw`n oujranw`n, o}n h[geiren ejk
»tw`n¼ nekrw`n, Ij hsou`n to;n rJuovmenon hJma`" ejk th`" ojrgh`" th`"
ejrcomevnh".
2 Aujtoi; ga;r oi[date, ajdelfoiv, th;n ei[sodon hJmw`n th;n pro;" uJma`"
o{ti ouj kenh; gevgonen, 2ajlla; propaqovnte" kai; uJbrisqevnte", kaqw;"
oi[date, ejn Filivppoi" ejparrhsiasavmeqa ejn tw/̀ qew/̀ hJmw`n lalh`sai
pro;" uJma`" to; eujaggevlion tou` qeou` ejn pollw/̀ ajgw`ni.
3
hJ ga;r paravklhsi" hJmw`n oujk ejk plavnh" oujde; ejx ajkaqarsiva" oujde;
ejn dovlw/,
4
ajlla; kaqw;" dedokimavsmeqa uJpo; tou` qeou` pisteuqh`nai to;
eujaggevlion, ou{tw" lalou`men, oujc wJ" ajnqrwvpoi" ajrevskonte" ajlla;
qew/̀ tw/̀ dokimavzonti ta;" kardiva" hJmw`n.
5
Ou[te gavr pote ejn lovgw/ kolakeiva" ejgenhvqhmen, kaqw;" oi[date,
ou[te ejn profavsei pleonexiva", qeo;" mavrtu",
6
ou[te zhtou`nte" ejx ajnqrwvpwn dovxan ou[te ajfÆ uJmw`n ou[te ajpÆ
a[llwn,
7
dunavmenoi ejn bavrei ei\nai wJ" Cristou` ajpovstoloi. ajlla;
ejgenhvqhmen nhvpioi ejn mevsw/ uJmw`n, wJ" eja;n trofo;"
qavlph/ ta; eJauth`" tevkna,
8
ou{tw" oJmeirovmenoi uJmw`n eujdokou`men metadou`nai uJmi`n ouj movnon
to; eujaggevlion tou` qeou` ajlla; kai; ta;" eJautw`n
yucav", diovti ajgaphtoi; hJmi`n ejgenhvqhte.
9
Mnhmoneuvete gavr, ajdelfoiv, to;n kovpon hJmw`n kai; to;n movcqon:
nukto;" kai; hJmevra" ejrgazovmenoi pro;" to; mh;
ejpibarh`sai tina uJmw`n ejkhruvxamen eij" uJma`" to; eujaggevlion tou`
qeou`.
10
uJmei`" mavrture" kai; oJ qeov", wJ" oJsivw" kai; dikaivw" kai; ajmevmptw"
uJmi`n toi`" pisteuvousin ejgenhvqhmen,
11
kaqavper oi[date, wJ" e{na e{kaston uJmw`n wJ" path;r tevkna eJautou`
12
parakalou`nte" uJma`" kai; paramuqouvmenoi kai; marturovmenoi
eij" to; peripatei`n uJma`" ajxivw" tou` qeou` tou` kalou`nto" uJma`"
eij" th;n eJautou` basileivan kai; dovxan.
13
Kai; dia; tou`to kai; hJmei`" eujcaristou`men tw/̀ qew/̀ ajdialeivptw",
o{ti paralabovnte" lovgon ajkoh`" parÆ hJmw`n tou`
qeou` ejdevxasqe ouj lovgon ajnqrwvpwn ajlla; kaqwv" ejstin ajlhqw`"
lovgon qeou`, o}" kai; ejnergei`tai ejn uJmi`n toi`" pisteuvousin.
14
uJmei`" ga;r mimhtai; ejgenhvqhte, ajdelfoiv, tw`n ejkklhsiw`n tou`
qeou` tw`n oujsw`n ejn th/̀ Ij oudaiva/ ejn Cristw/̀
Ij hsou`, o{ti ta; aujta; ejpavqete kai; uJmei`" uJpo; tw`n ijdivwn
sumfuletw`n kaqw;" kai; aujtoi; uJpo; tw`n Ij oudaivwn,
15
tw`n kai; to;n kuvrion ajpokteinavntwn Ij hsou`n kai; tou;" profhvta"
kai; hJma`" ejkdiwxavntwn kai; qew/̀ mh; ajreskovntwn
kai; pa`sin ajnqrwvpoi" ejnantivwn,
16
kwluovntwn hJma`" toi`" e[qnesin lalh`sai i{na swqw`sin, eij" to;
ajnaplhrw`sai aujtw`n ta;" aJmartiva" pavntote. e[fqasen de;
ejpÆ aujtou;" hJ ojrgh; eij" tevlo".
17
hJmei`" dev, ajdelfoiv, ajporfanisqevnte" ajfÆ uJmw`n pro;" kairo;n
w{ra", proswvpw/ ouj kardiva,/ perissotevrw" ejspoudavsamen to;
provswpon
uJmw`n ijdei`n ejn pollh/̀ ejpiqumiva./
18
diovti hjqelhvsamen ejlqei`n pro;" uJma`", ejgw; me;n Pau`lo" kai; a{pax
kai; div", kai; ejnevkoyen hJma`" oJ
satana`".
19
tiv" ga;r hJmw`n ejlpi;" h] cara; h] stevfano" kauchvsew"- h] oujci; kai;
uJmei`"- e[mprosqen tou` kurivou
hJmw`n jIhsou` ejn th/̀ aujtou` parousivaÉ/
20
uJmei`" gavr ejste hJ dovxa hJmw`n kai; hJ carav.
3 Dio; mhkevti stevgonte" eujdokhvsamen kataleifqh`nai ejn
A
j qhvnai" movnoi
2
kai; ejpevmyamen Timovqeon, to;n ajdelfo;n hJmw`n kai; sunergo;n tou`
qeou` ejn tw/̀ eujaggelivw/ tou` Cristou`, eij"
to; sthrivxai uJma`" kai; parakalevsai uJpe;r th`" pivstew" uJmw`n
3
to; mhdevna saivnesqai ejn tai`" qlivyesin tauvtai". aujtoi; ga;r
oi[date o{ti eij" tou`to keivmeqa:
4
kai; ga;r o{te pro;" uJma`" h\men, proelevgomen uJmi`n o{ti mevllomen
qlivbesqai, kaqw;" kai; ejgevneto kai; oi[date.
5
dia; tou`to kagw; mhkevti stevgwn e[pemya eij" to; gnw`nai th;n
pivstin uJmw`n, mhv pw" ejpeivrasen uJma`"
oJ peiravzwn kai; eij" keno;n gevnhtai oJ kovpo" hJmw`n.
6
A
[ rti de; ejlqovnto" Timoqevou pro;" hJma`" ajfÆ uJmw`n kai;
eujaggelisamevnou hJmi`n th;n pivstin kai; th;n ajgavphn
uJmw`n kai; o{ti e[cete mneivan hJmw`n ajgaqh;n pavntote,
ejpipoqou`nte" hJma`" ijdei`n kaqavper kai; hJmei`" uJma`",
7
dia; tou`to pareklhvqhmen, ajdelfoiv, ejfÆ uJmi`n ejpi; pavsh/ th/̀ ajnavgkh/
kai; qlivyei hJmw`n dia; th`" uJmw`n
pivstew",
8
o{ti nu`n zw`men eja;n uJmei`" sthvkete ejn kurivw./
9
tivna ga;r eujcaristivan dunavmeqa tw/̀ qew/̀ ajntapodou`nai peri;
uJmw`n ejpi; pavsh/ th/̀ cara/̀ h|/ caivromen diÆ
uJma`" e[mprosqen tou` qeou` hJmw`n,
10
nukto;" kai; hJmevra" uJperekperissou` deovmenoi eij" to; ijdei`n uJmw`n
to; provswpon kai; katartivsai ta; uJsterhvmata th`"
pivstew" uJmw`nÉ
11
Aujto;" de; oJ qeo;" kai; path;r hJmw`n kai; oJ kuvrio" hJmw`n Ij hsou`"
kateuquvnai th;n oJdo;n hJmw`n
pro;" uJma`":
12
uJma`" de; oJ kuvrio" pleonavsai kai; perisseuvsai th/̀ ajgavph/ eij"
ajllhvlou" kai; eij" pavnta" kaqavper kai;
hJmei`" eij" uJma`",
13
eij" to; sthrivxai uJmw`n ta;" kardiva" ajmevmptou" ejn aJgiwsuvnh/
e[mprosqen tou` qeou` kai; patro;" hJmw`n ejn
th/̀ parousiva/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` meta; pavntwn tw`n aJgivwn
aujtou` »,ajmhvn¼.
4 Loipo;n ou\n, ajdelfoiv, ejrwtw`men uJma`" kai; parakalou`men ejn
kurivw/ Ij hsou`, i{na kaqw;" parelavbete parÆ hJmw`n to; pw`" dei` uJma`"
peripatei`n kai; ajrevskein qew/̀, kaqw;" kai; peripatei`te, i{na
perisseuvhte ma`llon.
2
oi[date ga;r tivna" paraggeliva" ejdwvkamen uJmi`n dia; tou` kurivou
Ij hsou`.
3
Tou`to gavr ejstin qevlhma tou` qeou`, oJ aJgiasmo;" uJmw`n, ajpevcesqai
uJma`" ajpo; th`" porneiva",
4
eijdevnai e{kaston uJmw`n to; eJautou` skeu`o" kta`sqai ejn aJgiasmw/̀
kai; timh/̀,
5
mh; ejn pavqei ejpiqumiva" kaqavper kai; ta; e[qnh ta; mh; eijdovta to;n
qeovn,
6
to; mh; uJperbaivnein kai; pleonektei`n ejn tw/̀ pravgmati to;n
ajdelfo;n aujtou`, diovti e[kdiko" kuvrio" peri; pavntwn
touvtwn, kaqw;" kai; proeivpamen uJmi`n kai; diemarturavmeqa.
7
ouj ga;r ejkavlesen hJma`" oJ qeo;" ejpi; ajkaqarsiva/ ajllÆ ejn aJgiasmw/̀.
8
toigarou`n oJ ajqetw`n oujk a[nqrwpon ajqetei` ajlla; to;n qeo;n to;n
»kai;¼ didovnta to; pneu`ma aujtou` to;
a{gion eij" uJma`".
9
Peri; de; th`" filadelfiva" ouj creivan e[cete gravfein uJmi`n, aujtoi;
ga;r uJmei`" qeodivdaktoi ejste eij" to;
ajgapa`n ajllhvlou",
10
kai; ga;r poiei`te aujto; eij" pavnta" tou;" ajdelfou;" »tou;"¼ ejn o{lh/
th/̀ Makedoniva./ Parakalou`men de; uJma`",
ajdelfoiv, perisseuvein ma`llon
11
kai; filotimei`sqai hJsucavzein kai; pravssein ta; i[dia kai;
ejrgavzesqai tai`" »ijdivai"¼ cersi;n uJmw`n, kaqw;" uJmi`n parhggeivlamen,
12
i{na peripath`te eujschmovnw" pro;" tou;" e[xw kai; mhdeno;" creivan
e[chte.
13
Ouj qevlomen de; uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, peri; tw`n koimwmevnwn,
i{na mh; luph`sqe kaqw;" kai; oiJ loipoi;
oiJ mh; e[conte" ejlpivda.
14
eij ga;r pisteuvomen o{ti Ij hsou`" ajpevqanen kai; ajnevsth, ou{tw"
kai; oJ qeo;" tou;" koimhqevnta" dia; tou`
Ij hsou` a[xei su;n aujtw/̀.
15
Tou`to ga;r uJmi`n levgomen ejn lovgw/ kurivou, o{ti hJmei`" oiJ zw`nte" oiJ
perileipovmenoi eij" th;n parousivan
tou` kurivou ouj mh; fqavswmen tou;" koimhqevnta":
16
o{ti aujto;" oJ kuvrio" ejn keleuvsmati, ejn fwnh/̀ ajrcaggevlou kai; ejn
savlpiggi qeou`, katabhvsetai ajpÆ oujranou`
kai; oiJ nekroi; ejn Cristw/̀ ajnasthvsontai prw`ton,
17
e[peita hJmei`" oiJ zw`nte" oiJ perileipovmenoi a{ma su;n aujtoi`"
aJrpaghsovmeqa ejn nefevlai" eij" ajpavnthsin tou` kurivou
eij" ajerv a: kai; ou{tw" pavntote su;n kurivw/ ejsovmeqa.
18
{Wste parakalei`te ajllhvlou" ejn toi`" lovgoi" touvtoi".
5 Peri; de; tw`n crovnwn kai; tw`n kairw`n, ajdelfoiv, ouj creivan e[cete
uJmi`n gravfesqai,
2
aujtoi; ga;r ajkribw`" oi[date o{ti hJmevra kurivou wJ" klevpth" ejn nukti;
ou{tw" e[rcetai.
3
o{tan levgwsin: eijrhvnh kai; ajsfavleia, tovte aijfnivdio" aujtoi`"
ejfivstatai o[leqro" w{sper hJ wjdi;n th/̀ ejn gastri;
ejcouvsh/, kai; ouj mh; ejkfuvgwsin.
4
uJmei`" dev, ajdelfoiv, oujk ejste; ejn skovtei, i{na hJ hJmevra uJma`" wJ"
klevpth" katalavbh/:
5
pavnte" ga;r uJmei`" uiJoi; fwtov" ejste kai; uiJoi; hJmevra". Oujk ejsme;n
nukto;" oujde; skovtou":
6
a[ra ou\n mh; kaqeuvdwmen wJ" oiJ loipoiv ajlla; grhgorw`men kai;
nhvfwmen.
7
OiJ ga;r kaqeuvdonte" nukto;" kaqeuvdousin kai; oiJ mequskovmenoi
nukto;" mequvousin:
8
hJmei`" de; hJmevra" o[nte" nhvfwmen ejndusavmenoi qwvraka pivstew"
kai; ajgavph" kai; perikefalaivan ejlpivda swthriva":
9
o{ti oujk e[qeto hJma`" oJ qeo;" eij" ojrgh;n ajlla; eij" peripoivhsin
swthriva" dia; tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` Cristou`
10
tou` ajpoqanovnto" uJpe;r hJmw`n, i{na ei[te grhgorw`men ei[te
kaqeuvdwmen a{ma su;n aujtw/̀ zhvswmen.
11
Dio; parakalei`te ajllhvlou" kai; oijkodomei`te ei|" to;n e{na, kaqw;"
kai; poiei`te.
12
E
j rwtw`men de; uJma`", ajdelfoiv, eijdevnai tou;" kopiw`nta" ejn uJmi`n
kai; proi>stamevnou" uJmw`n ejn kurivw/ kai; nouqetou`nta"
uJma`"
13
kai; hJgei`sqai aujtou;" uJperekperissou` ejn ajgavph/ dia; to; e[rgon
aujtw`n. eijrhneuvete ejn eJautoi`".
14
Parakalou`men de; uJma`", ajdelfoiv, nouqetei`te tou;" ajtavktou",
paramuqei`sqe tou;" ojligoyuvcou", ajntevcesqe tw`n ajsqenw`n,
makroqumei`te pro;" pavnta".
15
oJra`te mhv ti" kako;n ajnti; kakou` tini ajpodw/̀, ajlla; pavntote to;
ajgaqo;n diwvkete »kai;¼ eij" ajllhvlou"
kai; eij" pavnta".
16
Pavntote caivrete,
17
ajdialeivptw" proseuvcesqe,
18
ejn panti; eujcaristei`te: tou`to ga;r qevlhma qeou` ejn Cristw/̀
Ij hsou` eij" uJma`".
19
to; pneu`ma mh; sbevnnute,
20
profhteiva" mh; ejxouqenei`te,
21
pavnta de; dokimavzete, to; kalo;n katevcete,
22
ajpo; panto;" ei[dou" ponhrou` ajpevcesqe.
23
Aujto;" de; oJ qeo;" th`" eijrhvnh" aJgiavsai uJma`" oJlotelei`", kai;
oJlovklhron uJmw`n to; pneu`ma kai; hJ
yuch; kai; to; sw`ma ajmevmptw" ejn th/̀ parousiva/ tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` Cristou` thrhqeivh.
24
pisto;" oJ kalw`n uJma`", o}" kai; poihvsei.
25
A
j delfoiv, proseuvcesqe »kai;¼ peri; hJmw`n.
26
A
j spavsasqe tou;" ajdelfou;" pavnta" ejn filhvmati aJgivw./
27
E
j norkivzw uJma`" to;n kuvrion ajnagnwsqh`nai th;n ejpistolh;n pa`sin
toi`" ajdelfoi`".
28
H
J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` meqÆ uJmw`n.
PROS QESSALONIKEIS BV
1 Pau`lo" kai; Silouano;" kai; Timovqeo" th/̀ ejkklhsiva/
Qessalonikevwn ejn qew/̀ patri; hJmw`n kai; kurivw/ Ij hsou` Cristw/̀,
2
cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" »hJmw`n¼ kai; kurivou Ij hsou`
Cristou`.
3
Eujcaristei`n ojfeivlomen tw/̀ qew/̀ pavntote peri; uJmw`n, ajdelfoiv,
kaqw;" a[xion ejstin, o{ti uJperauxavnei hJ pivsti" uJmw`n kai; pleonavzei hJ
ajgavph eJno;" eJkavstou pavntwn uJmw`n eij" ajllhvlou", 4w{ste aujtou;"
hJma`" ejn uJmi`n ejgkauca`sqai ejn tai`" ejkklhsivai" tou` qeou` uJpe;r th`"
uJpomonh`" uJmw`n kai; pivstew" ejn pa`sin toi`" diwgmoi`" uJmw`n kai; tai`"
qlivyesin ai|" ajnevcesqe,
5
e[ndeigma th`" dikaiva" krivsew" tou` qeou` eij" to; kataxiwqh`nai uJma`"
th`" basileiva" tou` qeou`, uJpe;r h|" kai; pavscete, 6ei[per divkaion para;
qew/̀ ajntapodou`nai toi`" qlivbousin uJma`" qli`yin 7kai; uJmi`n toi`"
qlibomevnoi" a[nesin meqÆ hJmw`n, ejn th/̀ ajpokaluvyei tou` kurivou
Ij hsou` ajpÆ oujranou` metÆ ajggevlwn dunavmew" aujtou` 8ejn puri; flogov",
didovnto" ejkdivkhsin toi`" mh; eijdovsin qeo;n kai; toi`" mh; uJpakouvousin
tw/̀ eujaggelivw/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`, 9oi{tine" divkhn tivsousin
o[leqron aijwvnion ajpo; proswvpou tou` kurivou kai; ajpo; th`" dovxh" th`"
ijscuvo" aujtou`, 10o{tan e[lqh/ ejndoxasqh`nai ejn toi`" aJgivoi" aujtou` kai;
qaumasqh`nai ejn pa`sin toi`" pisteuvsasin, o{ti ejpisteuvqh to;
martuvrion hJmw`n ejfÆ uJma`", ejn th/̀ hJmevra/ ejkeivnh/. 11Eij" o} kai;
proseucovmeqa pavntote peri; uJmw`n, i{na uJma`" ajxiwvsh/ th`" klhvsew" oJ
qeo;" hJmw`n kai; plhrwvsh/ pa`san eujdokivan ajgaqwsuvnh" kai; e[rgon
pivstew" ejn dunavmei, 12o{pw" ejndoxasqh/̀ to; o[noma tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` ejn uJmi`n, kai; uJmei`" ejn aujtw/̀, kata; th;n cavrin tou` qeou` hJmw`n
kai; kurivou jIhsou` Cristou`.
2 E
j rwtw`men de; uJma`", ajdelfoiv, uJpe;r th`" parousiva" tou` kurivou
hJmw`n Ij hsou` Cristou` kai; hJmw`n ejpisunagwgh`" ejpÆ aujto;n 2eij" to; mh;
tacevw" saleuqh`nai uJma`" ajpo; tou` noo;" mhde; qroei`sqai, mhvte dia;
pneuvmato" mhvte dia; lovgou mhvte diÆ ejpistolh`" wJ" diÆ hJmw`n, wJ" o{ti
ejnevsthken hJ hJmevra tou` kurivou: 3Mhv ti" uJma`" ejxapathvsh/ kata;
mhdevna trovpon. o{ti eja;n mh; e[lqh/ hJ ajpostasiva prw`ton kai;
ajpokalufqh/̀ oJ a[nqrwpo" th`" ajnomiva", oJ uiJo"
; th`" ajpwleiva", 4oJ
ajntikeivmeno" kai; uJperairovmeno" ejpi; pavnta legovmenon qeo;n h]
sevbasma, w{ste aujto;n eij" to;n nao;n tou` qeou` kaqivsai ajpodeiknuvnta
eJauto;n o{ti e[stin qeov". 5Ouj mnhmoneuvete o{ti e[ti w]n pro;" uJma`"
tau`ta e[legon uJmi`nÉ 6kai; nu`n to; katevcon oi[date eij" to;
ajpokalufqh`nai aujto;n ejn tw/̀ eJautou` kairw/̀. 7to; ga;r musthvrion h[dh
ejnergei`tai th`" ajnomiva": movnon oJ katevcwn a[rti e{w" ejk mevsou
gevnhtai. 8kai; tovte ajpokalufqhvsetai oJ a[nomo", o}n oJ kuvrio" »
Ij hsou`"¼ ajnelei` tw/̀ pneuvmati tou` stovmato" aujtou` kai; katarghvsei
th/̀ ejpifaneiva/ th`" parousiva" aujtou`, 9ou| ejstin hJ parousiva katÆ
ejnevrgeian tou` satana` ejn pavsh/ dunavmei kai; shmeivoi" kai; tevrasin
yeuvdou" 10kai; ejn pavsh/ ajpavth/ ajdikiva" toi`" ajpollumevnoi", ajnqÆ w|n
th;n ajgavphn th`" ajlhqeiva" oujk ejdevxanto eij" to; swqh`nai aujtouv".
11
kai; dia; tou`to pevmpei aujtoi`" oJ qeo;" ejnevrgeian plavnh" eij" to;
pisteu`sai aujtou;" tw/̀ yeuvdei, 12i{na kriqw`sin pavnte" oiJ mh;
pisteuvsante" th/̀ ajlhqeiva/ ajlla; eujdokhvsante" th/̀ ajdikiva./ 13hJmei`" de;
ojfeivlomen eujcaristei`n tw/̀ qew/̀ pavntote peri; uJmw`n, ajdelfoi;
hjgaphmevnoi uJpo; kurivou, o{ti ei{lato uJma`" oJ qeo;" ajparch;n eij"
swthrivan ejn aJgiasmw/̀ pneuvmato" kai; pivstei ajlhqeiva", 14eij" o} »kai;¼
ejkavlesen uJma`" dia; tou` eujaggelivou hJmw`n eij" peripoivhsin dovxh"
tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`. 15 A
[ ra ou\n, ajdelfoiv, sthvkete kai;
kratei`te ta;" paradovsei" a}" ejdidavcqhte ei[te dia; lovgou ei[te diÆ
ejpistolh`" hJmw`n. 16Aujto;" de; oJ kuvrio" hJmw`n Ij hsou`" Cristo;" kai;
»oJ¼ qeo;" oJ path;r hJmw`n oJ ajgaphvsa" hJma`" kai; dou;" paravklhsin
aijwnivan kai; ejlpivda ajgaqh;n ejn cavriti, 17parakalevsai uJmw`n ta;"
kardiva" kai; sthrivxai ejn panti; e[rgw/ kai; lovgw/ ajgaqw/̀.
3 To; loipo;n proseuvcesqe, ajdelfoiv, peri; hJmw`n, i{na oJ lovgo" tou`
kurivou trevch/ kai; doxavzhtai kaqw;" kai; pro;" uJma`", 2kai; i{na
rJusqw`men ajpo; tw`n ajtovpwn kai; ponhrw`n ajnqrwvpwn: ouj ga;r pavntwn hJ
pivsti". 3Pisto;" dev ejstin oJ kuvrio", o}" sthrivxei uJma`" kai; fulavxei
ajpo; tou` ponhrou`. 4pepoivqamen de; ejn kurivw/ ejfÆ uJma`", o{ti a}
paraggevllomen »kai;¼ poiei`te kai; poihvsete. 5 JO de; kuvrio"
kateuquvnai uJmw`n ta;" kardiva" eij" th;n ajgavphn tou` qeou` kai; eij" th;n
uJpomonh;n tou` Cristou`. 6Paraggevllomen de; uJmi`n, ajdelfoiv, ejn
ojnovmati tou` kurivou »hJmw`n¼ Ij hsou` Cristou` stevllesqai uJma`" ajpo;
panto;" ajdelfou` ajtavktw" peripatou`nto" kai; mh; kata; th;n
paravdosin h}n parelavbosan parÆ hJmw`n. 7Aujtoi; ga;r oi[date pw`" dei`
mimei`sqai hJma`", o{ti oujk hjtakthvsamen ejn uJmi`n 8oujde; dwrea;n a[rton
ejfavgomen parav tino", ajllÆ ejn kovpw/ kai; movcqw/ nukto;" kai; hJmevra"
ejrgazovmenoi pro;" to; mh; ejpibarh`sai tina uJmw`n: 9oujc o{ti oujk
e[comen ejxousivan, ajllÆ i{na eJautou;" tuvpon dw`men uJmi`n eij" to;
mimei`sqai hJma`". 10kai; ga;r o{te h\men pro;" uJma`", tou`to
parhggevllomen uJmi`n, o{ti ei[ ti" ouj qevlei ejrgavzesqai mhde; ejsqievtw.
11
A
j kouvomen gavr tina" peripatou`nta" ejn uJmi`n ajtavktw" mhde;n
ejrgazomevnou" ajlla; periergazomevnou": 12toi`" de; toiouvtoi"
paraggevllomen kai; parakalou`men ejn kurivw/ Ij hsou` Cristw/̀, i{na
meta; hJsuciva" ejrgazovmenoi to;n eJautw`n a[rton ejsqivwsin. 13uJmei`" dev,
ajdelfoiv, mh; ejgkakhvshte kalopoiou`nte". 14Eij dev ti" oujc uJpakouvei
tw/̀ lovgw/ hJmw`n dia; th`" ejpistolh`", tou`ton shmeiou`sqe mh;
sunanamivgnusqai aujtw/̀, i{na ejntraph/̀: 15kai; mh; wJ" ejcqro;n hJgei`sqe,
ajlla; nouqetei`te wJ" ajdelfovn. 16Aujto;" de; oJ kuvrio" th`" eijrhvnh" dwv/h
uJmi`n th;n eijrhvnhn dia; panto;" ejn panti; trovpw/. oJ kuvrio" meta;
pavntwn uJmw`n. 17 JO ajspasmo;" th/̀ ejmh/̀ ceiri; Pauvlou, o{ ejstin shmei`on
ejn pavsh/ ejpistolh/̀: ou{tw" gravfw. 18 H
J cavri" tou` kurivou hJmw`n
Ij hsou` Cristou` meta; pavntwn uJmw`n.
PROS TIMOQEON AV
1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` katÆ ejpitagh;n qeou`
swth`ro" hJmw`n kai; Cristou` Ij hsou` th`" ejlpivdo" hJmw`n 2Timoqevw/
gnhsivw/ tevknw/ ejn pivstei, cavri" e[leo" eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" kai;
Cristou` jIhsou` tou` kurivou hJmw`n.
3
Kaqw;" parekavlesa se prosmei`nai ejn E
j fevsw/ poreuovmeno" eij"
Makedonivan, i{na paraggeivlh/" tisi;n mh; eJterodidaskalei`n 4mhde;
prosevcein muvqoi" kai; genealogivai" ajperavntoi", ai{tine"
ejkzhthvsei" parevcousin ma`llon h] oijkonomivan qeou` th;n ejn pivstei.
5
to; de; tevlo" th`" paraggeliva" ejsti;n ajgavph ejk kaqara`" kardiva"
kai; suneidhvsew" ajgaqh`" kai; pivstew" ajnupokrivtou, 6w|n tine"
ajstochvsante" ejxetravphsan eij" mataiologivan 7qevlonte" ei\nai
nomodidavskaloi, mh; noou`nte" mhvte a} levgousin mhvte peri; tivnwn
diabebaiou`ntai.
8
Oi[damen de; o{ti kalo;" oJ novmo", ejavn ti" aujtw/̀ nomivmw" crh`tai,
9
eijdw;" tou`to, o{ti dikaivw/ novmo" ouj kei`tai, ajnovmoi" de; kai;
ajnupotavktoi", ajsebevsi kai; aJmartwloi`", ajnosivoi" kai; bebhvloi",
patrolwva
/ i" kai; mhtrolwva
/ i", ajndrofovnoi" 10povrnoi" ajrsenokoivtai"
ajndrapodistai`" yeuvstai" ejpiovrkoi", kai; ei[ ti e{teron th/̀
uJgiainouvsh/ didaskaliva/ ajntivkeitai 11kata; to; eujaggevlion th`"
dovxh" tou` makarivou qeou`, o} ejpisteuvqhn ejgwv.
12
Cavrin e[cw tw/̀ ejndunamwvsanti me Cristw/̀ Ij hsou` tw/̀ kurivw/
hJmw`n, o{ti pistovn me hJghvsato qevmeno" eij" diakonivan 13to; provteron
o[nta blavsfhmon kai; diwvkthn kai; uJbristhvn, ajlla; hjlehvqhn, o{ti
ajgnow`n ejpoivhsa ejn ajpistiva:/ 14uJperepleovnasen de; hJ cavri" tou`
kurivou hJmw`n meta; pivstew" kai; ajgavph" th`" ejn Cristw/̀ Ij hsou`.
15
pisto;" oJ lovgo" kai; pavsh" ajpodoch`" a[xio", o{ti Cristo;" Ij hsou`"
h\lqen eij" to;n kovsmon aJmartwlou;" sw`sai, w|n prw`to" eijmi ejgwv.
16
ajlla; dia; tou`to hjlehvqhn, i{na ejn ejmoi; prwvtw/ ejndeivxhtai Cristo;"
Ij hsou`" th;n a{pasan makroqumivan pro;" uJpotuvpwsin tw`n mellovntwn
pisteuvein ejpÆ aujtw/̀ eij" zwh;n aijwvnion. 17Tw/̀ de; basilei` tw`n aijwvnwn,
ajfqavrtw/ ajoravtw/ movnw/ qew/̀, timh; kai; dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n
aijwvnwn, ajmhvn.
18
Tauvthn th;n paraggelivan parativqemai soi, tevknon Timovqee, kata;
ta;" proagouvsa" ejpi; se; profhteiva", i{na strateuvh/ ejn aujtai`" th;n
kalh;n strateivan 19e[cwn pivstin kai; ajgaqh;n suneivdhsin, h{n tine"
ajpwsavmenoi peri; th;n pivstin ejnauavghsan, 20w|n ejstin U
J mevnaio"
kai; A
j levxandro", ou}" parevdwka tw/̀ satana/̀, i{na paideuqw`sin mh;
blasfhmei`n.
2 Parakalw` ou\n prw`ton pavntwn poiei`sqai dehvsei" proseuca;"
ejnteuvxei" eujcaristiva" uJpe;r pavntwn ajnqrwvpwn, 2uJpe;r basilevwn kai;
pavntwn tw`n ejn uJperoch/̀ o[ntwn, i{na h[remon kai; hJsuvcion bivon
diavgwmen ejn pavsh/ eujsebeiva/ kai; semnovthti. 3tou`to kalo;n kai;
ajpovdekton ejnwvpion tou` swth`ro" hJmw`n qeou`, 4o}" pavnta" ajnqrwvpou"
qevlei swqh`nai kai; eij" ejpivgnwsin ajlhqeiva" ejlqei`n. 5ei|" ga;r qeov",
ei|" kai; mesivth" qeou` kai; ajnqrwvpwn, a[nqrwpo" Cristo;" Ij hsou`", 6oJ
dou;" eJauto;n ajntivlutron uJpe;r pavntwn, to; martuvrion kairoi`" ijdivoi".
7
eij" o} ejtevqhn ejgw; kh`rux kai; ajpovstolo", ajlhvqeian levgw ouj
yeuvdomai, didavskalo" ejqnw`n ejn pivstei kai; ajlhqeiva./
8
Bouvlomai ou\n proseuvcesqai tou;" a[ndra" ejn panti; tovpw/
ejpaivronta" oJsivou" cei`ra" cwri;" ojrgh`" kai; dialogismou`. 9
JWsauvtw" »kai;¼ gunai`ka" ejn katastolh/̀ kosmivw/ meta; aijdou`" kai;
swfrosuvnh" kosmei`n eJautav", mh; ejn plevgmasin kai; crusivw/ h]
margarivtai" h] iJmatismw/̀ polutelei`, 10ajllÆ o} prevpei gunaixi;n
ejpaggellomevnai" qeosevbeian, diÆ e[rgwn ajgaqw`n. 11Gunh; ejn hJsuciva/
manqanevtw ejn pavsh/ uJpotagh/̀: 12didavskein de; gunaiki; oujk ejpitrevpw
j da;m ga;r prw`to"
oujde; aujqentei`n ajndrov", ajllÆ ei\nai ejn hJsuciva./ 13 A
14
ejplavsqh, ei\ta Eu{a. kai;
A
j da;m oujk hjpathvqh, hJ de; gunh;
ejxapathqei`sa ejn parabavsei gevgonen: 15swqhvsetai de; dia; th`"
teknogoniva", eja;n meivnwsin ejn pivstei kai; ajgavph/ kai; aJgiasmw/̀ meta;
swfrosuvnh":
3 Pisto;" oJ lovgo". Ei[ ti" ejpiskoph`" ojrevgetai, kalou` e[rgou
ejpiqumei`. 2dei` ou\n to;n ejpivskopon ajnepivlhmpton ei\nai, mia`"
gunaiko;" a[ndra, nhfavlion swvfrona kovsmion filovxenon didaktikovn,
3
mh; pavroinon mh; plhvkthn, ajlla; ejpieikh` a[macon ajfilavrguron, 4tou`
ijdivou oi[kou kalw`" proi>stavmenon, tevkna e[conta ejn uJpotagh/̀, meta;
pavsh" semnovthto" (5eij dev ti" tou` ijdivou oi[kou prosth`nai oujk oi\den,
pw`" ejkklhsiva" qeou` ejpimelhvsetaiÉ), 6mh; neovfuton, i{na mh;
tufwqei;" eij" krivma ejmpevsh/ tou` diabovlou. 7dei` de; kai; marturivan
kalh;n e[cein ajpo; tw`n e[xwqen, i{na mh; eij" ojneidismo;n ejmpevsh/ kai;
pagivda tou` diabovlou.
8
Diakovnou" wJsauvtw" semnouv", mh; dilovgou", mh; oi[nw/ pollw/̀
prosevconta", mh; aijscrokerdei`", 9e[conta" to; musthvrion th`"
pivstew" ejn kaqara/̀ suneidhvsei. 10kai; ou|toi de; dokimazevsqwsan
prw`ton, ei\ta diakoneivtwsan ajnevgklhtoi o[nte". 11Gunai`ka"
wJsauvtw" semnav", mh; diabovlou", nhfalivou", pista;" ejn pa`sin.
12
diavkonoi e[stwsan mia`" gunaiko;" a[ndre", tevknwn kalw`"
proi>stavmenoi kai; tw`n ijdivwn oi[kwn. 13oiJ ga;r kalw`" diakonhvsante"
baqmo;n eJautoi`" kalo;n peripoiou`ntai kai; pollh;n parrhsivan ejn
pivstei th/̀ ejn Cristw/̀ Ij hsou`.
14
Tau`ta soi gravfw ejlpivzwn ejlqei`n pro;" se; ejn tavcei: 15eja;n de;
braduvnw, i{na eijdh/̀" pw`" dei` ejn oi[kw/ qeou` ajnastrevfesqai, h{ti"
ejsti;n ejkklhsiva qeou` zw`nto", stu`lo" kai; eJdraivwma th`" ajlhqeiva".
16
kai; oJmologoumevnw" mevga ejsti;n to; th`" eujsebeiva" musthvrion:
o}" ejfanerwvqh ejn sarkiv,
ejdikaiwvqh ejn pneuvmati,
w[fqh ajggevloi",
ejkhruvcqh ejn e[qnesin,
ejpisteuvqh ejn kovsmw/,
ajnelhvmfqh ejn dovxh/.
4 To; de; pneu`ma rJhtw`" levgei o{ti ejn uJstevroi" kairoi`"
ajposthvsontai tine" th`" pivstew" prosevconte" pneuvmasin
plavnoi" kai; didaskalivai" daimonivwn, 2ejn uJpokrivsei yeudolovgwn,
kekausthriasmevnwn th;n ijdivan suneivdhsin, 3kwluovntwn gamei`n,
ajpevcesqai brwmavtwn, a} oJ qeo;" e[ktisen eij" metavlhmyin meta;
eujcaristiva" toi`" pistoi`" kai; ejpegnwkovsi th;n ajlhvqeian. 4o{ti pa`n
ktivsma qeou` kalo;n kai; oujde;n ajpovblhton meta; eujcaristiva"
lambanovmenon: 5aJgiavzetai ga;r dia; lovgou qeou` kai; ejnteuvxew".
6
Tau`ta uJpotiqevmeno" toi`" ajdelfoi`" kalo;" e[sh/ diavkono"
Cristou` jIhsou`, ejntrefovmeno" toi`" lovgoi" th`" pivstew" kai; th`"
kalh`" didaskaliva" h|/ parhkolouvqhka": 7tou;" de; bebhvlou" kai;
grawvdei" muvqou" paraitou`. Guvmnaze de; seauto;n pro;" eujsevbeian:
8
hJ ga;r swmatikh; gumnasiva pro;" ojlivgon ejsti;n wjfevlimo", hJ de;
eujsevbeia pro;" pavnta wjfevlimo" ejstin ejpaggelivan e[cousa zwh`"
th`" nu`n kai; th`" mellouvsh". 9pisto;" oJ lovgo" kai; pavsh" ajpodoch`"
a[xio": 10eij" tou`to ga;r kopiw`men kai; ajgwnizovmeqa, o{ti hjlpivkamen
ejpi; qew/̀ zw`nti, o{" ejstin swth;r pavntwn ajnqrwvpwn mavlista pistw`n.
Paravggelle tau`ta kai; divdaske. 12Mhdeiv" sou th`" neovthto"
katafroneivtw, ajlla; tuvpo" givnou tw`n pistw`n ejn lovgw/, ejn
ajnastrofh/̀, ejn ajgavph/, ejn pivstei, ejn aJgneiva./ 13e{w" e[rcomai
provsece th/̀ ajnagnwvsei, th/̀ paraklhvsei, th/̀ didaskaliva./ 14mh; ajmevlei
tou` ejn soi; carivsmato", o} ejdovqh soi dia; profhteiva" meta;
ejpiqevsew" tw`n ceirw`n tou` presbuterivou. 15tau`ta melevta, ejn
touvtoi" i[sqi, i{na sou hJ prokoph; fanera; h\/ pa`sin. 16e[pece seautw/̀
kai; th/̀ didaskaliva,/ ejpivmene aujtoi`": tou`to ga;r poiw`n kai; seauto;n
swvsei" kai; tou;" ajkouvonta" sou.
5 Presbutevrw/ mh; ejpiplhvxh/" ajlla; parakavlei wJ" patevra,
newtevrou" wJ" ajdelfouv", 2presbutevra" wJ" mhtevra", newtevra" wJ"
ajdelfa;" ejn pavsh/ aJgneiva./
3
Chvra" tivma ta;" o[ntw" chvra". 4eij dev ti" chvra tevkna h] e[kgona
e[cei, manqanevtwsan prw`ton to;n i[dion oi\kon eujsebei`n kai; ajmoiba;"
ajpodidovnai toi`" progovnoi": tou`to gavr ejstin ajpovdekton ejnwvpion
tou` qeou`. 5hJ de; o[ntw" chvra kai; memonwmevnh h[lpiken ejpi; qeo;n kai;
prosmevnei tai`" dehvsesin kai; tai`" proseucai`" nukto;" kai; hJmevra",
6
hJ de; spatalw`sa zw`sa tevqnhken. 7kai; tau`ta paravggelle, i{na
ajnepivlhmptoi w\sin. 8eij dev ti" tw`n ijdivwn kai; mavlista oijkeivwn ouj
pronoei`, th;n pivstin h[rnhtai kai; e[stin ajpivstou ceivrwn. 9Chvra
katalegevsqw mh; e[latton ejtw`n eJxhvkonta gegonui`a, eJno;" ajndro;"
gunhv, 10ejn e[rgoi" kaloi`" marturoumevnh, eij ejteknotrovfhsen, eij
ejxenodovchsen, eij aJgivwn povda" e[niyen, eij qlibomevnoi" ejphvrkesen,
eij panti; e[rgw/ ajgaqw/̀ ejphkolouvqhsen. 11newtevra" de; chvra"
paraitou`: o{tan ga;r katastrhniavswsin tou` Cristou`, gamei`n
qevlousin 12e[cousai krivma o{ti th;n prwvthn pivstin hjqevthsan: 13a{ma
de; kai; ajrgai; manqavnousin periercovmenai ta;" oijkiva", ouj movnon de;
ajrgai; ajlla; kai; fluvaroi kai; perivergoi, lalou`sai ta; mh; devonta.
14
Bouvlomai ou\n newtevra" gamei`n, teknogonei`n, oijkodespotei`n,
mhdemivan ajformh;n didovnai tw/̀ ajntikeimevnw/ loidoriva" cavrin: 15h[dh
gavr tine" ejxetravphsan ojpivsw tou` satana`. 16ei[ ti" pisth; e[cei
chvra", ejparkeivtw aujtai`" kai; mh; bareivsqw hJ ejkklhsiva, i{na tai`"
o[ntw" chvrai" ejparkevsh/.
17
OiJ kalw`" proestw`te" presbuvteroi diplh`" timh`" ajxiouvsqwsan,
mavlista oiJ kopiw`nte" ejn lovgw/ kai; didaskaliva./ 18levgei ga;r hJ
11
grafhv: bou`n ajlow`nta ouj fimwvsei", kaiv: a]xio" oJ ejrgavth" tou`
misqou` aujtou`. 19kata; presbutevrou kathgorivan mh; paradevcou,
ejkto;" eij mh; ejpi; duvo h] triw`n martuvrwn. 20Tou;" aJmartavnonta"
ejnwvpion pavntwn e[legce, i{na kai; oiJ loipoi; fovbon e[cwsin.
21
Diamartuvromai ejnwvpion tou` qeou` kai; Cristou` Ij hsou` kai; tw`n
ejklektw`n ajggevlwn, i{na tau`ta fulavxh/" cwri;" prokrivmato", mhde;n
poiw`n kata; provsklisin. 22cei`ra" tacevw" mhdeni; ejpitivqei mhde;
koinwvnei aJmartivai" ajllotrivai": seauto;n aJgno;n thvrei. 23Mhkevti
uJdropovtei, ajlla; oi[nw/ ojlivgw/ crw` dia; to;n stovmacon kai; ta;" puknav"
sou ajsqeneiva".
24
Tinw`n ajnqrwvpwn aiJ aJmartivai provdhloi eijsin proavgousai eij"
krivsin, tisi;n de; kai; ejpakolouqou`sin: 25wJsauvtw" kai; ta; e[rga ta;
kala; provdhla, kai; ta; a[llw" e[conta krubh`nai ouj duvnantai.
6 {Osoi eijsi;n uJpo; zugo;n dou`loi, tou;" ijdivou" despovta" pavsh"
timh`" ajxivou" hJgeivsqwsan, i{na mh; to; o[noma tou` qeou` kai; hJ
didaskaliva blasfhmh`tai. 2oiJ de; pistou;" e[conte" despovta" mh;
katafroneivtwsan, o{ti ajdelfoiv eijsin, ajlla; ma`llon douleuevtwsan,
o{ti pistoiv eijsin kai; ajgaphtoi; oiJ th`" eujergesiva"
ajntilambanovmenoi.
Tau`ta divdaske kai; parakavlei. 3ei[ ti" eJterodidaskalei` kai; mh;
prosevrcetai uJgiaivnousin lovgoi" toi`" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`
Cristou` kai; th/̀ katÆ eujsevbeian didaskaliva,/ 4tetuvfwtai, mhde;n
ejpistavmeno", ajlla; nosw`n peri; zhthvsei" kai; logomaciva", ejx w|n
givnetai
fqovno"
e[ri"
blasfhmivai,
uJpovnoiai
ponhraiv,
5
diaparatribai; diefqarmevnwn ajnqrwvpwn to;n nou`n kai;
ajpesterhmevnwn th`" ajlhqeiva", nomizovntwn porismo;n ei\nai th;n
eujsevbeian. 6 E
[ stin de; porismo;" mevga" hJ eujsevbeia meta;
7
aujtarkeiva": oujde;n ga;r eijshnevgkamen eij" to;n kovsmon, o{ti oujde;
ejxenegkei`n ti dunavmeqa: 8e[conte" de; diatrofa;" kai; skepavsmata,
touvtoi" ajrkesqhsovmeqa. 9oiJ de; boulovmenoi ploutei`n ejmpivptousin
eij" peirasmo;n kai; pagivda kai; ejpiqumiva" polla;" ajnohvtou" kai;
blaberav", ai{tine" buqivzousin tou;" ajnqrwvpou" eij" o[leqron kai;
ajpwvleian: 10rJiz
v a ga;r pavntwn tw`n kakw`n ejstin hJ filarguriva, h|"
tine" ojregovmenoi ajpeplanhvqhsan ajpo; th`" pivstew" kai; eJautou;"
perievpeiran ojduvnai" pollai`".
11
Su; dev, w\ a[nqrwpe qeou`, tau`ta feu`ge: divwke de; dikaiosuvnhn
eujsevbeian pivstin, ajgavphn uJpomonh;n prau>paqivan. 12ajgwnivzou to;n
kalo;n ajgw`na th`" pivstew", ejpilabou` th`" aijwnivou zwh`", eij" h}n
ejklhvqh" kai; wJmolovghsa" th;n kalh;n oJmologivan ejnwvpion pollw`n
martuvrwn. 13paraggevllw »soi¼ ejnwvpion tou` qeou` tou` zw/ogonou`nto"
ta; pavnta kai; Cristou` Ij hsou` tou` marturhvsanto" ejpi; Pontivou
Pilavtou th;n kalh;n oJmologivan, 14thrh`sai se th;n ejntolh;n a[spilon
ajnepivlhmpton mevcri th`" ejpifaneiva" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`
Cristou`, 15h}n kairoi`" ijdivoi" deivxei oJ makavrio" kai; movno"
dunavsth", oJ basileu;" tw`n basileuovntwn kai; kuvrio" tw`n
kurieuovntwn, 16oJ movno" e[cwn ajqanasivan, fw`" oijkw`n ajprovsiton, o}n
ei\den oujdei;" ajnqrwvpwn oujde; ijdei`n duvnatai: w|/ timh; kai; kravto"
aijwvnion, ajmhvn.
17
Toi`" plousivoi" ejn tw/̀ nu`n aijw`ni paravggelle mh; uJyhlofronei`n
mhde; hjlpikevnai ejpi; plouvtou ajdhlovthti ajllÆ ejpi; qew/̀ tw/̀ parevconti
hJmi`n pavnta plousivw" eij" ajpovlausin, 18ajgaqoergei`n, ploutei`n ejn
e[rgoi"
kaloi`",
eujmetadovtou"
ei\nai,
koinwnikouv",
19
ajpoqhsaurivzonta" eJautoi`" qemevlion kalo;n eij" to; mevllon, i{na
ejpilavbwntai th`" o[ntw" zwh`".
20
\W Timovqee, th;n paraqhvkhn fuvlaxon ejktrepovmeno" ta;"
bebhvlou" kenofwniva" kai; ajntiqevsei" th`" yeudwnuvmou gnwvsew",
21
h{n tine" ejpaggellovmenoi peri; th;n pivstin hjstovchsan.
H
J cavri" meqÆ uJmw`n.
PROS TIMOQEON BV
1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` katÆ
ejpaggelivan zwh`" th`" ejn Cristw/̀ jIhsou` 2Timoqevw/ ajgaphtw/̀ tevknw/,
cavri" e[leo" eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" kai; Cristou` Ij hsou` tou`
kurivou hJmw`n.
3
Cavrin e[cw tw/̀ qew/̀, w|/ latreuvw ajpo; progovnwn ejn kaqara/̀
suneidhvsei, wJ" ajdiavleipton e[cw th;n peri; sou` mneivan ejn tai`"
dehvsesin mou nukto;" kai; hJmevra", 4ejpipoqw`n se ijdei`n, memnhmevno"
sou tw`n dakruvwn, i{na cara`" plhrwqw`, 5uJpovmnhsin labw;n th`" ejn soi;
ajnupokrivtou pivstew", h{ti" ejnwvk/ hsen prw`ton ejn th/̀ mavmmh/ sou
LwivdŸ i kai; th/̀ mhtriv sou Eujnivkh/, pevpeismai de; o{ti kai; ejn soiv. 6DiÆ h}n
aijtivan ajnamimnhvs
/ kw se ajnazwpurei`n to; cavrisma tou` qeou`, o{ ejstin
ejn soi; dia; th`" ejpiqevsew" tw`n ceirw`n mou. 7ouj ga;r e[dwken hJmi`n oJ
qeo;" pneu`ma deiliva" ajlla; dunavmew" kai; ajgavph" kai; swfronismou`.
8
mh; ou\n ejpaiscunqh/̀" to; martuvrion tou` kurivou hJmw`n mhde; ejme; to;n
devsmion aujtou`, ajlla; sugkakopavqhson tw/̀ eujaggelivw/ kata; duvnamin
qeou`, 9tou` swvsanto" hJma`" kai; kalevsanto" klhvsei aJgiva,/ ouj kata; ta;
e[rga hJmw`n ajlla; kata; ijdivan provqesin kai; cavrin, th;n doqei`san hJmi`n
ejn Cristw/̀ Ij hsou` pro; crovnwn aijwnivwn, 10fanerwqei`san de; nu`n dia;
th`" ejpifaneiva" tou` swth`ro" hJmw`n Cristou`
Ij hsou`,
katarghvsanto" me;n to;n qavnaton fwtivsanto" de; zwh;n kai;
ajfqarsivan dia; tou` eujaggelivou 11eij" o} ejtevqhn ejgw; kh`rux kai;
ajpovstolo" kai; didavskalo", 12diÆ h}n aijtivan kai; tau`ta pavscw: ajllÆ
oujk ejpaiscuvnomai, oi\da ga;r w|/ pepivsteuka kai; pevpeismai o{ti
dunatov" ejstin th;n paraqhvkhn mou fulavxai eij" ejkeivnhn th;n
hJmevran. 13 U
J potuvpwsin e[ce uJgiainovntwn lovgwn w|n parÆ ejmou`
h[kousa" ejn pivstei kai; ajgavph/ th/̀ ejn Cristw/̀ jIhsou`: 14th;n kalh;n
paraqhvkhn fuvlaxon dia; pneuvmato" aJgivou tou` ejnoikou`nto" ejn hJmi`n.
15
Oi\da" tou`to, o{ti ajpestravfhsan me pavnte" oiJ ejn th/̀ A
j siva,/ w|n
16
ejstin Fuvgelo" kai;
E
J rmogevnh". dwv/h e[leo" oJ kuvrio" tw/̀
jOnhsifovrou oi[kw/, o{ti pollavki" me ajnevyuxen kai; th;n a{lusin mou
oujk ejpaiscuvnqh, 17ajlla; genovmeno" ejn R
J wvmh/ spoudaivw" ejzhvthsen
18
me kai; eu|ren: dwv/h aujtw`/ oJ kuvrio" euJrei`n e[leo" para; kurivou ejn
ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/. kai; o{sa ejn E
j fevsw/ dihkovnhsen, bevltion su;
ginwvskei".
2 Su; ou\n, tevknon mou, ejndunamou` ejn th/̀ cavriti th/̀ ejn Cristw/̀
Ij hsou`, 2kai; a} h[kousa" parÆ ejmou` dia; pollw`n martuvrwn, tau`ta
paravqou pistoi`" ajnqrwvpoi", oi{tine" iJkanoi; e[sontai kai; eJtevrou"
didavxai. 3Sugkakopavqhson wJ" kalo;" stratiwvth" Cristou` Ij hsou`.
4
oujdei;" strateuovmeno" ejmplevketai tai`" tou` bivou pragmateivai",
i{na tw/̀ stratologhvsanti ajrevsh/. 5eja;n de; kai; ajqlh/̀ ti", ouj
stefanou`tai eja;n mh; nomivmw" ajqlhvsh/. 6to;n kopiw`nta gewrgo;n dei`
prw`ton tw`n karpw`n metalambavnein. 7novei o} levgw: dwvsei gavr soi oJ
kuvrio" suvnesin ejn pa`sin.
8
Mnhmovneue
Ij hsou`n Cristo;n ejghgermevnon ejk nekrw`n, ejk
spevrmato" Dauivd, kata; to; eujaggevlion mou, 9ejn w|/ kakopaqw` mevcri
desmw`n wJ" kakou`rgo", ajlla; oJ lovgo" tou` qeou` ouj devdetai: 10dia;
tou`to pavnta uJpomevnw dia; tou;" ejklektouv", i{na kai; aujtoi; swthriva"
tuvcwsin th`" ejn Cristw/̀ Ij hsou` meta; dovxh" aijwnivou. 11pisto;" oJ
lovgo":
eij ga;r sunapeqavnomen, kai; suzhvsomen:
12
eij uJpomevnomen, kai; sumbasileuvsomen:
eij ajrnhsovmeqa, kakei`no" ajrnhvsetai hJma`":
13
eij ajpistou`men, ejkei`no" pisto;" mevnei,
ajrnhvsasqai ga;r eJauto;n ouj duvnatai.
14
Tau`ta uJpomivmnh/ske diamarturovmeno" ejnwvpion tou` qeou` mh;
logomacei`n, ejpÆ oujde;n crhvsimon, ejpi; katastrofh/̀ tw`n ajkouovntwn.
15
spouvdason seauto;n dovkimon parasth`sai tw/̀ qew/̀, ejrgavthn
ajnepaivscunton, ojrqotomou`nta to;n lovgon th`" ajlhqeiva". 16ta;" de;
bebhvlou" kenofwniva" periivs
Ÿ taso: ejpi; plei`on ga;r prokovyousin
17
ajsebeiva" kai; oJ lovgo" aujtw`n wJ" gavggraina nomh;n e{xei. w|n ejstin
U
J mevnaio" kai; Fivlhto", 18oi{tine" peri; th;n ajlhvqeian hjstovchsan,
levgonte" »th;n¼ ajnavstasin h[dh gegonevnai, kai; ajnatrevpousin thvn
tinwn pivstin. 19oJ mevntoi stereo;" qemevlio" tou` qeou` e{sthken, e[cwn
th;n sfragi`da tauvthn: e[gnw kuvrio" tou;" o[nta" aujtou`, kaiv:
ajposthvtw ajpo; ajdikiva" pa`" oJ ojnomavzwn to; o[noma kurivou. 20 E
j n
megavlh/ de; oijkiva/ oujk e[stin movnon skeuvh crusa` kai; ajrgura` ajlla; kai;
xuvlina kai; ojstravkina, kai; a} me;n eij" timh;n a} de; eij" ajtimivan: 21eja;n
ou\n ti" ejkkaqavrh/ eJauto;n ajpo; touvtwn, e[stai skeu`o" eij" timhvn,
hJgiasmevnon, eu[crhston tw/̀ despovth/, eij" pa`n e[rgon ajgaqo;n
hJtoimasmevnon. 22Ta;" de; newterika;" ejpiqumiva" feu`ge, divwke de;
dikaiosuvnhn pivstin ajgavphn eijrhvnhn meta; tw`n ejpikaloumevnwn to;n
kuvrion ejk kaqara`" kardiva". 23ta;" de; mwra;" kai; ajpaideuvtou"
zhthvsei" paraitou`, eijdw;" o{ti gennw`sin mavca": 24dou`lon de; kurivou
ouj dei` mavcesqai ajlla; h[pion ei\nai pro;" pavnta", didaktikovn,
ajnexivkakon, 25ejn prau?thti paideuvonta tou;" ajntidiatiqemevnou",
mhvpote dwv/h aujtoi`" oJ qeo;" metavnoian eij" ejpivgnwsin ajlhqeiva" 26kai;
ajnanhvywsin ejk th`" tou` diabovlou pagivdo", ejzwgrhmevnoi uJpÆ aujtou`
eij" to; ejkeivnou qevlhma.
3 Tou`to de; givnwske, o{ti ejn ejscavtai" hJmevrai" ejnsthvsontai
kairoi; calepoiv: 2e[sontai ga;r oiJ a[nqrwpoi fivlautoi filavrguroi
ajlazovne" uJperhvfanoi blavsfhmoi, goneu`sin ajpeiqei`", ajcavristoi
ajnovsioi 3a[storgoi a[spondoi diavboloi ajkratei`" ajnhvmeroi
ajfilavgaqoi 4prodovtai propetei`" tetufwmevnoi, filhvdonoi ma`llon h]
filovqeoi, 5e[conte" movrfwsin eujsebeiva" th;n de; duvnamin aujth`"
hjrnhmevnoi: kai; touvtou" ajpotrevpou. 6ejk touvtwn gavr eijsin oiJ
ejnduvnonte" eij" ta;" oijkiva" kai; aijcmalwtivzonte" gunaikavria
seswreumevna aJmartivai", ajgovmena ejpiqumivai" poikivlai", 7pavntote
manqavnonta kai; mhdevpote eij" ejpivgnwsin ajlhqeiva" ejlqei`n
dunavmena. 8o}n trovpon de; Ij avnnh" kai; Ij ambrh`" ajntevsthsan
Mwu>sei`, ou{tw" kai; ou|toi ajnqivstantai th/̀ ajlhqeiva,/ a[nqrwpoi
katefqarmevnoi to;n nou`n, ajdovkimoi peri; th;n pivstin. 9ajllÆ ouj
prokovyousin ejpi; plei`on: hJ ga;r a[noia aujtw`n e[kdhlo" e[stai pa`sin,
wJ" kai; hJ ejkeivnwn ejgevneto.
10
Su; de; parhkolouvqhsa" mou th/̀ didaskaliva,/ th/̀ ajgwgh/̀, th/̀
proqevsei, th/̀ pivstei, th/̀ makroqumiva,/ th/̀ ajgavph/, th/̀ uJpomonh/̀, 11toi`"
diwgmoi`", toi`" paqhvmasin, oi|a moi ejgevneto ejn A
j ntioceiva,/ ejn
Ij konivw,/ ejn luvstroi", oi{ou" diwgmou;" uJphvnegka kai; ejk pavntwn me
ejrruvsato oJ kuvrio". 12kai; pavnte" de; oiJ qevlonte" eujsebw`" zh`n ejn
Cristw/̀ Ij hsou` diwcqhvsontai. 13ponhroi; de; a[nqrwpoi kai; govhte"
prokovyousin ejpi; to; cei`ron planw`nte" kai; planwvmenoi. 14Su; de;
mevne ejn oi|" e[maqe" kai; ejpistwvqh", eijdw;" para; tivnwn e[maqe", 15kai;
o{ti ajpo; brevfou" »ta;¼ iJera; gravmmata oi\da", ta; dunavmena se
sofivsai eij" swthrivan dia; pivstew" th`" ejn Cristw/̀ Ij hsou`. 16pa`sa
grafh; qeovpneusto" kai; wjfevlimo" pro;" didaskalivan, pro;"
ejlegmovn, pro;" ejpanovrqwsin, pro;" paideivan th;n ejn dikaiosuvnh/,
17
i{na a[rtio" h\/ oJ tou` qeou` a[nqrwpo", pro;" pa`n e[rgon ajgaqo;n
ejxhrtismevno".
4 Diamartuvromai ejnwvpion tou` qeou` kai; Cristou` Ij hsou` tou`
mevllonto" krivnein zw`nta" kai; nekrouv", kai; th;n ejpifavneian aujtou`
kai; th;n basileivan aujtou`: 2khvruxon to;n lovgon, ejpivsthqi eujkaivrw"
ajkaivrw", e[legxon, ejpitivmhson, parakavleson, ejn pavsh/ makroqumiva/
kai; didach/̀. 3 E
[ stai ga;r kairo;" o{te th`" uJgiainouvsh" didaskaliva"
oujk ajnevxontai ajlla; kata; ta;" ijdiva" ejpiqumiva" eJautoi`"
ejpiswreuvsousin didaskavlou" knhqovmenoi th;n ajkoh;n 4kai; ajpo; me;n
th`" ajlhqeiva" th;n ajkoh;n ajpostrevyousin, ejpi; de; tou;" muvqou"
ejktraphvsontai. 5Su; de; nh`fe ejn pa`sin, kakopavqhson, e[rgon
poivhson eujaggelistou`, th;n diakonivan sou plhrofovrhson.
6
E
j gw; ga;r h[dh spevndomai, kai; oJ kairo;" th`" ajnaluvsew" mou
ejfevsthken. 7to;n kalo;n ajgw`na hjgwvnismai, to;n drovmon tetevleka,
th;n pivstin tethvrhka: 8loipo;n ajpovkeitai moi oJ th`" dikaiosuvnh"
stevfano", o}n ajpodwvsei moi oJ kuvrio" ejn ejkeivnh/ th/̀ hJmevra/, oJ divkaio"
krithv", ouj movnon de; ejmoi; ajlla; kai; pa`si toi`" hjgaphkovsi th;n
ejpifavneian aujtou`.
9
Spouvdason ejlqei`n prov" me tacevw": 10Dhma`" gavr me
ejgkatevlipen ajgaphvsa" to;n nu`n aijw`na kai; ejporeuvqh eij"
Qessalonivkhn, Krhvskh" eij" Galativan, Tivto" eij" Dalmativan:
11
Louka`" ejstin movno" metÆ ejmou`. Ma`rkon ajnalabw;n a[ge meta;
seautou`, e[stin gavr moi eu[crhsto" eij" diakonivan. 12Tuvcikon de;
ajpevsteila eij" E
[ feson. 13to;n failovnhn o}n ajpevlipon ejn Trw/adv i
para; Kavrpw/ ejrcovmeno" fevre, kai; ta; bibliva mavlista ta;"
membravna". 14 A
j levxandro" oJ calkeu;" pollav moi kaka; ejnedeivxato:
ajpodwvsei aujtw/̀ oJ kuvrio" kata; ta; e[rga aujtou`: 15o}n kai; su; fulavssou,
livan ga;r ajntevsth toi`" hJmetevroi" lovgoi".
16
E
j n th/̀ prwvth/ mou ajpologiva/ oujdeiv" moi paregevneto, ajlla;
pavnte" me ejgkatevlipon: mh; aujtoi`" logisqeivh: 17oJ de; kuvrio" moi
parevsth kai; ejnedunavmwsen me, i{na diÆ ejmou` to; khvrugma
plhroforhqh/̀ kai; ajkouvswsin pavnta ta; e[qnh, kai; ejrruvsqhn ejk
stovmato" levonto". 18rJus
v etai me oJ kuvrio" ajpo; panto;" e[rgou
ponhrou` kai; swvsei eij" th;n basileivan aujtou` th;n ejpouravnion: w|/ hJ
dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn.
19
A
[ spasai Privskan kai; A
j kuvlan kai; to;n jOnhsifovrou oi\kon. 20
E
[ rasto" e[meinen ejn Korivnqw/, Trovfimon de; ajpevlipon ejn Milhvtw/
ajsqenou`nta. 21Spouvdason pro; ceimw`no" ejlqei`n. A
j spavzetai se
Eu[boulo" kai; Pouvdh" kai; Livno" kai; Klaudiva kai; oiJ ajdelfoi;
pavnte". 22 JO kuvrio" meta; tou` pneuvmato" sou. hJ cavri" meqÆ uJmw`n.
PROS TITON
1 Pau`lo" dou`lo" qeou`, ajpovstolo" de; Ij hsou` Cristou` kata;
pivstin ejklektw`n qeou` kai; ejpivgnwsin ajlhqeiva" th`" katÆ eujsevbeian
2
ejpÆ ejlpivdi zwh`" aijwnivou, h}n ejphggeivlato oJ ajyeudh;" qeo;" pro;
crovnwn aijwnivwn, 3ejfanevrwsen de; kairoi`" ijdivoi" to;n lovgon aujtou` ejn
khruvgmati, o} ejpisteuvqhn ejgw; katÆ ejpitagh;n tou` swth`ro" hJmw`n
qeou`, 4Tivtw/ gnhsivw/ tevknw/ kata; koinh;n pivstin, cavri" kai; eijrhvnh
ajpo; qeou` patro;" kai; Cristou` Ij hsou` tou` swth`ro" hJmw`n.
5
Touvtou cavrin ajpevlipon se ejn Krhvth/, i{na ta; leivponta
ejpidiorqwvsh/ kai; katasthvsh/" kata; povlin presbutevrou", wJ" ejgwv
soi dietaxavmhn, 6ei[ tiv" ejstin ajnevgklhto", mia`" gunaiko;" ajnhvr,
tevkna e[cwn pistav, mh; ejn kathgoriva/ ajswtiva" h] ajnupovtakta. 7dei`
ga;r to;n ejpivskopon ajnevgklhton ei\nai wJ" qeou` oijkonovmon, mh;
aujqavdh, mh; ojrgivlon, mh; pavroinon, mh; plhvkthn, mh; aijscrokerdh`,
8
ajlla; filovxenon filavgaqon swvfrona divkaion o{sion ejgkrath`,
9
ajntecovmenon tou` kata; th;n didach;n pistou` lovgou, i{na dunato;" h\/
kai; parakalei`n ejn th/̀ didaskaliva/ th/̀ uJgiainouvsh/ kai; tou;"
ajntilevgonta" ejlevgcein.
10
Eijsi;n ga;r polloi; »kai;¼ ajnupovtaktoi, mataiolovgoi kai;
frenapavtai, mavlista oiJ ejk th`" peritomh`", 11ou}" dei` ejpistomivzein,
oi{tine" o{lou" oi[kou" ajnatrevpousin didavskonte" a} mh; dei` aijscrou`
kevrdou" cavrin. 12ei\pen ti" ejx aujtw`n i[dio" aujtw`n profhvth":
Krh`te" ajei; yeu`stai, kaka; qhriva, gastevre" ajrgaiv. 13hJ marturiva
au{th ejsti;n ajlhqhv". diÆ h}n aijtivan e[legce aujtou;" ajpotovmw", i{na
uJgiaivnwsin ejn th/̀ pivstei, 14mh; prosevconte" Ij oudai>koi`" muvqoi" kai;
ejntolai`" ajnqrwvpwn ajpostrefomevnwn th;n ajlhvqeian. 15pavnta
kaqara; toi`" kaqaroi`": toi`" de; memiammevnoi" kai; ajpivstoi" oujde;n
kaqarovn, ajlla; memivantai aujtw`n kai; oJ nou`" kai; hJ suneivdhsi". 16qeo;n
oJmologou`sin eijdevnai, toi`" de; e[rgoi" ajrnou`ntai, bdeluktoi; o[nte"
kai; ajpeiqei`" kai; pro;" pa`n e[rgon ajgaqo;n ajdovkimoi.
2 Su; de; lavlei a} prevpei th/̀ uJgiainouvsh/ didaskaliva./ 2Presbuvta"
nhfalivou" ei\nai, semnouv", swvfrona", uJgiaivnonta" th/̀ pivstei, th/̀
ajgavph/, th/̀ uJpomonh/̀: 3Presbuvtida" wJsauvtw" ejn katasthvmati
iJeroprepei`", mh; diabovlou" mh; oi[nw/ pollw/̀ dedoulwmevna",
kalodidaskavlou", 4i{na swfronivzwsin ta;" neva" filavndrou" ei\nai,
5
filotevknou"
swvfrona"
aJgna;"
oijkourgou;"
ajgaqav",
uJpotassomevna" toi`" ijdivoi" ajndravsin, i{na mh; oJ lovgo" tou` qeou`
blasfhmh`tai. 6Tou;" newtevrou" wJsauvtw" parakavlei swfronei`n
7
peri; pavnta, seauto;n parecovmeno" tuvpon kalw`n e[rgwn, ejn th/̀
didaskaliva/ ajfqorivan, semnovthta, 8lovgon uJgih` ajkatavgnwston, i{na
oJ ejx ejnantiva" ejntraph/̀ mhde;n e[cwn levgein peri; hJmw`n fau`lon.
9
Douvlou" ijdivoi" despovtai" uJpotavssesqai ejn pa`sin, eujarevstou"
ei\nai, mh; ajntilevgonta", 10mh; nosfizomevnou", ajlla; pa`san pivstin
ejndeiknumevnou" ajgaqhvn, i{na th;n didaskalivan th;n tou` swth`ro"
hJmw`n qeou` kosmw`sin ejn pa`sin.
11
E
j pefavnh ga;r hJ cavri" tou` qeou` swthvrio" pa`sin ajnqrwvpoi"
12
paideuvousa hJma`", i{na ajrnhsavmenoi th;n ajsevbeian kai; ta;"
kosmika;" ejpiqumiva" swfrovnw" kai; dikaivw" kai; eujsebw`" zhvswmen
ejn tw/̀ nu`n aijw`ni, 13prosdecovmenoi th;n makarivan ejlpivda kai;
ejpifavneian th`" dovxh" tou` megavlou qeou` kai; swth`ro" hJmw`n Ij hsou`
Cristou`, 14o}" e[dwken eJauto;n uJpe;r hJmw`n, i{na lutrwvshtai hJma`" ajpo;
pavsh" ajnomiva" kai; kaqarivsh/ eJautw/̀ lao;n periouvsion, zhlwth;n
kalw`n e[rgwn. 15Tau`ta lavlei kai; parakavlei kai; e[legce meta; pavsh"
ejpitagh`": mhdeiv" sou perifroneivtw.
3 U
J pomivmnh/ske aujtou;" ajrcai`" ejxousivai" uJpotavssesqai,
peiqarcei`n, pro;" pa`n e[rgon ajgaqo;n eJtoivmou" ei\nai, 2mhdevna
blasfhmei`n, ajmavcou" ei\nai, ejpieikei`", pa`san ejndeiknumevnou"
prau?thta pro;" pavnta" ajnqrwvpou". 3 \Hmen gavr pote kai; hJmei`"
ajnovhtoi, ajpeiqei`", planwvmenoi, douleuvonte" ejpiqumivai" kai;
hJdonai`" poikivlai", ejn kakiva/ kai; fqovnw/ diavgonte", stughtoiv,
misou`nte" ajllhvlou". 4o{te de; hJ crhstovth" kai; hJ filanqrwpiva
ejpefavnh tou` swth`ro" hJmw`n qeou`, 5oujk ejx e[rgwn tw`n ejn dikaiosuvnh/
a} ejpoihvsamen hJmei`" ajlla; kata; to; aujtou` e[leo" e[swsen hJma`" dia;
loutrou` paliggenesiva" kai; ajnakainwvsew" pneuvmato" aJgivou, 6ou|
ejxevceen ejfÆ hJma`" plousivw" dia; Ij hsou` Cristou` tou` swth`ro"
hJmw`n, 7i{na dikaiwqevnte" th/̀ ejkeivnou cavriti klhronovmoi genhqw`men
katÆ ejlpivda zwh`" aijwnivou.
8
Pisto;" oJ lovgo": kai; peri; touvtwn bouvlomai se diabebaiou`sqai,
i{na frontivzwsin kalw`n e[rgwn proivs
Ÿ tasqai oiJ pepisteukovte" qew/̀:
tau`ta ejstin kala; kai; wjfevlima toi`" ajnqrwvpoi". 9mwra;" de;
zhthvsei" kai; genealogiva" kai; e[rei" kai; mavca" nomika;"
periivs
Ÿ taso: eijsi;n ga;r ajnwfelei`" kai; mavtaioi. 10aiJretiko;n
a[nqrwpon meta; mivan kai; deutevran nouqesivan paraitou`, 11eijdw;" o{ti
ejxevstraptai oJ toiou`to" kai; aJmartavnei w]n aujtokatavkrito".
12
{Otan pevmyw A
j rtema`n pro;" se; h] Tuvcikon, spouvdason ejlqei`n
prov" me eij" Nikovpolin, ejkei` ga;r kevkrika paraceimavsai. 13Zhna`n
to;n nomiko;n kai; A
j pollw`n spoudaivw" provpemyon, i{na mhde;n
14
aujtoi`" leivph/. manqanevtwsan de; kai; oiJ hJmevteroi kalw`n e[rgwn
proivs
Ÿ tasqai eij" ta;" ajnagkaiva" creiva", i{na mh; w\sin a[karpoi.
15
A
j spavzontai se oiJ metÆ ejmou` pavnte". a[spasai tou;" filou`nta"
hJma`" ejn pivstei. H
J cavri" meta; pavntwn uJmw`n.
PROS FILHMONA
1
Pau`lo" devsmio" Cristou` Ij hsou` kai; Timovqeo" oJ ajdelfo;"
Filhvmoni tw/̀ ajgaphtw/̀ kai; sunergw/̀ hJmw`n 2kai; A
j pfiva/ th/̀ ajdelfh/̀
kai; A
j rcivppw/ tw/̀ sustratiwvth/ hJmw`n kai; th/̀ katÆ oi\kon sou
ejkklhsiva,/ 3cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou
Ij hsou` Cristou`.
4
Eujcaristw` tw/̀ qew/̀ mou pavntote mneivan sou poiouvmeno" ejpi; tw`n
proseucw`n mou, 5ajkouvwn sou th;n ajgavphn kai; th;n pivstin, h}n e[cei"
pro;" to;n kuvrion Ij hsou`n kai; eij" pavnta" tou;" aJgivou", 6o{pw" hJ
koinwniva th`" pivstew" sou ejnergh;" gevnhtai ejn ejpignwvsei panto;"
ajgaqou` tou` ejn hJmi`n eij" Cristovn. 7cara;n ga;r pollh;n e[scon kai;
paravklhsin ejpi; th/̀ ajgavph/ sou, o{ti ta; splavgcna tw`n aJgivwn
ajnapevpautai dia; sou`, ajdelfev.
8
Dio; pollh;n ejn Cristw/̀ parrhsivan e[cwn ejpitavssein soi to;
ajnh`kon 9dia; th;n ajgavphn ma`llon parakalw`, toiou`to" w]n wJ" Pau`lo"
presbuvth" nuni; de; kai; devsmio" Cristou` jIhsou`: 10parakalw` se
peri; tou` ejmou` tevknou, o}n ejgevnnhsa ejn toi`" desmoi`", jOnhvsimon,
11
tovn potev soi a[crhston nuni; de; »kai;¼ soi; kai; ejmoi; eu[crhston, 12o}n
ajnevpemya soi, aujtovn, tou`tÆ e[stin ta; ejma; splavgcna: 13 }On ejgw;
ejboulovmhn pro;" ejmauto;n katevcein, i{na uJpe;r sou` moi diakonh/̀ ejn
toi`" desmoi`" tou` eujaggelivou, 14cwri;" de; th`" sh`" gnwvmh" oujde;n
hjqevlhsa poih`sai, i{na mh; wJ" kata; ajnavgkhn to; ajgaqovn sou h\/ ajlla;
kata; eJkouvsion. 15Tavca ga;r dia; tou`to ejcwrivsqh pro;" w{ran, i{na
aijwvnion aujto;n ajpevch/", 16oujkevti wJ" dou`lon ajllÆ uJpe;r dou`lon,
ajdelfo;n ajgaphtovn, mavlista ejmoiv, povsw/ de; ma`llon soi; kai; ejn sarki;
kai; ejn kurivw./
17
eij ou\n me e[cei" koinwnovn, proslabou` aujto;n wJ" ejmev. 18eij dev ti
hjdivkhsen se h] ojfeivlei, tou`to ejmoi; ejllovga. 19ejgw; Pau`lo" e[graya
th/̀ ejmh/̀ ceiriv, ejgw; ajpotivsw: i{na mh; levgw soi o{ti kai; seautovn moi
prosofeivlei". 20naiv ajdelfev, ejgwv sou ojnaivmhn ejn kurivw:/ ajnavpauson
mou ta; splavgcna ejn Cristw/̀.
21
Pepoiqw;" th/̀ uJpakoh/̀ sou e[graya soi, eijdw;" o{ti kai; uJpe;r a}
levgw poihvsei". 22a{ma de; kai; eJtoivmaze moi xenivan: ejlpivzw ga;r o{ti
dia; tw`n proseucw`n uJmw`n carisqhvsomai uJmi`n.
23
A
j spavzetai se E
j pafra`" oJ sunaicmavlwto" mou ejn Cristw/̀
Ij hsou`, 24Ma`rko", A
j rivstarco", Dhma`", Louka`", oiJ sunergoiv mou.
25
H
J cavri" tou` kurivou Ij hsou` Cristou` meta; tou` pneuvmato" uJmw`n.
PROS EBRAIOUS
1 Polumerw`" kai; polutrovpw" pavlai oJ qeo;" lalhvsa" toi`"
patravsin ejn toi`" profhvtai" 2ejpÆ ejscavtou tw`n hJmerw`n touvtwn
ejlavlhsen hJmi`n ejn uiJw,/̀ o}n e[qhken klhronovmon pavntwn, diÆ ou| kai;
ejpoivhsen tou;" aijw`na": 3o}" w]n ajpauvgasma th`" dovxh" kai; carakth;r
th`" uJpostavsew" aujtou`, fevrwn te ta; pavnta tw/̀ rJhm
v ati th`"
dunavmew" aujtou`, kaqarismo;n tw`n aJmartiw`n poihsavmeno" ejkavqisen
ejn dexia/̀ th`" megalwsuvnh" ejn uJyhloi`", 4tosouvtw/ kreivttwn
genovmeno" tw`n ajggevlwn o{sw/ diaforwvteron parÆ aujtou;"
keklhronovmhken o[noma.
5
Tivni ga;r ei\pen pote tw`n ajggevlwn:
uiJov" mou ei\ suv,
ejgw; shvmeron gegevnnhka seÉ
kai; pavlin:
ejgw; e[somai aujtw`/ eij" patevra,
kai; aujto;" e[stai moi eij" uiJovnÉ
6
o{tan de; pavlin eijsagavgh/ to;n prwtovtokon eij" th;n oijkoumevnhn,
levgei:
kai; proskunhsavtwsan aujtw/̀ pavnte" a[ggeloi qeou`. 7kai; pro;"
me;n tou;" ajggevlou" levgei:
oJ poiw`n tou;" ajggevlou" aujtou` pneuvmata
kai; tou;" leitourgou;" aujtou` puro;" flovga,
8
pro;" de; to;n uiJovn:
oJ qrovno" sou oJ qeo;" eij" to;n aijw`na tou`
aijw`no",
kai; hJ rJavbdo" th`" eujquvthto" rJavbdo" th`"
basileiva" sou.
9
hjgavphsa" dikaiosuvnhn kai; ejmivshsa" ajnomivan:
dia; tou`to e[crisen se oJ qeo;"
oJ qeov" sou
e[laion ajgalliavsew" para; tou;" metovcou" sou.
10
kaiv:
su; katÆ ajrcav", kuvrie, th;n gh`n
ejqemelivwsa",
kai; e[rga tw`n ceirw`n souv eijsin oiJ
oujranoiv:
11
aujtoi; ajpolou`ntai, su; de; diamevnei",
kai; pavnte" wJ" iJmavtion palaiwqhvsontai,
12
kai; wJsei; peribovlaion eJlivxei" aujtouv",
wJ" iJmavtion kai; ajllaghvsontai:
su; de; oJ aujto;" ei\
kai; ta; e[th sou oujk ejkleivyousin.
13
pro;" tivna de; tw`n ajggevlwn ei[rhken pote:
kavqou ejk dexiw`n mou,
e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion
tw`n podw`n souÉ
14
oujci; pavnte" eijsi;n leitourgika; pneuvmata eij" diakonivan
ajpostellovmena dia; tou;" mevllonta" klhronomei`n swthrivanÉ
2 Dia; tou`to dei` perissotevrw" prosevcein hJma`" toi`"
ajkousqei`sin, mhvpote pararuw`men. 2eij ga;r oJ diÆ ajggevlwn lalhqei;"
lovgo" ejgevneto bevbaio" kai; pa`sa paravbasi" kai; parakoh; e[laben
e[ndikon misqapodosivan, 3pw`" hJmei`" ejkfeuxovmeqa thlikauvth"
ajmelhvsante" swthriva", h{ti" ajrch;n labou`sa lalei`sqai dia; tou`
kurivou
uJpo;
tw`n
ajkousavntwn
eij"
hJma`"
ejbebaiwvqh,
4
sunepimarturou`nto" tou` qeou` shmeivoi" te kai; tevrasin kai;
poikivlai" dunavmesin kai; pneuvmato" aJgivou merismoi`" kata; th;n
aujtou` qevlhsinÉ
5
Ouj ga;r ajggevloi" uJpevtaxen th;n oijkoumevnhn th;n mevllousan, peri;
h|" lalou`men. 6diemartuvrato dev pouv ti" levgwn:
tiv ejstin a[nqrwpo" o{ti mimnhv/skh/ aujtou`,
h] uiJo;" ajnqrwvpou o{ti ejpiskevpth/ aujtovnÉ
7
hjlavttwsa" aujto;n bracuv ti parÆ
ajggevlou",
dovxh/ kai; timh`/ ejstefavnwsa" aujtovn,
8
pavnta uJpevtaxa" uJpokavtw tw`n podw`n aujtou`. ejn tw/̀ ga;r
uJpotavxai »aujtw/̀¼ ta; pavnta oujde;n ajfh`ken aujtw/̀ ajnupovtakton. Nu`n
de; ou[pw oJrw`men aujtw/̀ ta; pavnta uJpotetagmevna: 9to;n de; bracuv ti
parÆ ajggevlou" hjlattwmevnon blevpomen Ij hsou`n dia; to; pavqhma
tou` qanavtou dovxh/ kai; timh`/ ejstefanwmevnon, o{pw" cavriti qeou`
uJpe;r panto;" geuvshtai qanavtou.
10
e[prepen ga;r aujtw/̀, diÆ o}n ta; pavnta kai; diÆ ou| ta; pavnta,
pollou;" uiJou;" eij" dovxan ajgagovnta to;n ajrchgo;n th`" swthriva"
aujtw`n dia; paqhmavtwn teleiw`sai. 11o{ te ga;r aJgiavzwn kai; oiJ
aJgiazovmenoi ejx eJno;" pavnte": diÆ h}n aijtivan oujk ejpaiscuvnetai
ajdelfou;" aujtou;" kalei`n 12levgwn:
ajpaggelw` to; o[noma sou toi`" ajdelfoi`" mou,
ejn mevsw/ ejkklhsiva" uJmnhvsw se,
13
kai; pavlin:
ejgw; e[somai pepoiqw;" ejpÆ aujtw`/, kai; pavlin:
ijdou; ejgw; kai; ta; paidiva a{ moi e[dwken
oJ qeov".
14
E
j pei; ou\n ta; paidiva kekoinwvnhken ai{mato" kai; sarkov", kai; aujto;"
paraplhsivw" metevscen tw`n aujtw`n, i{na dia; tou` qanavtou
katarghvsh/ to;n to; kravto" e[conta tou` qanavtou, tou`tÆ e[stin to;n
diavbolon, 15kai; ajpallavxh/ touvtou", o{soi fovbw/ qanavtou dia; panto;"
tou` zh`n e[nocoi h\san douleiva". 16ouj ga;r dhvpou ajggevlwn
ejpilambavnetai ajlla; spevrmato" A
j braa;m ejpilambavnetai. 17o{qen
w[feilen kata; pavnta toi`" ajdelfoi`" oJmoiwqh`nai, i{na ejlehvmwn
gevnhtai kai; pisto;" ajrciereu;" ta; pro;" to;n qeo;n eij" to; iJlavskesqai
ta;" aJmartiva" tou` laou`. 18ejn w|/ ga;r pevponqen aujto;" peirasqeiv",
duvnatai toi`" peirazomevnoi" bohqh`sai.
3
{Oqen, ajdelfoi; a{gioi, klhvsew" ejpouranivou mevtocoi,
katanohvsate to;n ajpovstolon kai; ajrciereva th`" oJmologiva" hJmw`n
Ij hsou`n, 2pisto;n o[nta tw/̀ poihvsanti aujto;n wJ" kai; Mwu>sh`" ejn »o{lw/¼
tw/̀ oi[kw/ aujtou`. 3pleivono" ga;r ou|to" dovxh" para; Mwu>sh`n hjxivwtai,
kaqÆ o{son pleivona timh;n e[cei tou` oi[kou oJ kataskeuavsa" aujtovn:
4
pa`" ga;r oi\ko" kataskeuavzetai uJpov tino", oJ de; pavnta
kataskeuavsa" qeov". 5kai; Mwu>sh`" me;n pisto;" ejn o{lw/ tw/̀ oi[kw/ aujtou`
wJ" qeravpwn eij" martuvrion tw`n lalhqhsomevnwn, 6Cristo;" de; wJ"
uiJo"
; ejpi; to;n oi\kon aujtou`: ou| oi\ko" ejsmen hJmei`", ejavnper th;n
parrhsivan kai; to; kauvchma th`" ejlpivdo" katavscwmen.
7
Diov, kaqw;" levgei to; pneu`ma to; a{gion:
shvmeron eja;n th`" fwnh`" aujtou` ajkouvshte,
8
mh; sklhruvnhte ta;" kardiva" uJmw`n wJ"
ejn tw/̀ parapikrasmw/̀
kata; th;n hJmevran tou` peirasmou` ejn th/̀
ejrhvmw/,
9
ou| ejpeivrasan oiJ patevre" uJmw`n ejn
dokimasiva/
kai; ei\don ta; e[rga mou
10
tesseravkonta e[th:
dio; proswvcqisa th`/ genea/̀ tauvth/
kai; ei\pon: ajei; planw`ntai th`/ kardiva/,
aujtoi; de; oujk e[gnwsan ta;" oJdouv" mou,
11
wJ" w[mosa ejn th`/ ojrgh`/ mou:
eij eijseleuvsontai eij" th;n katavpausin mou.
12
Blevpete, ajdelfoiv, mhvpote e[stai e[n tini uJmw`n kardiva ponhra;
ajpistiva" ejn tw/̀ ajposth`nai ajpo; qeou` zw`nto", 13ajlla; parakalei`te
eJautou;" kaqÆ eJkavsthn hJmevran, a[cri" ou| to; shvmeron kalei`tai, i{na
mh; sklhrunqh/̀ ti" ejx uJmw`n ajpavth/ th`" aJmartiva"- 14mevtocoi ga;r tou`
Cristou` gegovnamen, ejavnper th;n ajrch;n th`" uJpostavsew" mevcri
tevlou" bebaivan katavscwmen- 15ejn tw/̀ levgesqai:
shvmeron eja;n th`" fwnh`" aujtou` ajkouvshte,
mh; sklhruvnhte ta;" kardiva" uJmw`n
wJ" ejn tw`/ parapikrasmw/̀.
16
tivne" ga;r ajkouvsante" parepivkrananÉ ajllÆ ouj pavnte" oiJ
ejxelqovnte" ejx Aijguvptou dia; Mwu>sevw"É 17tivsin de; proswvcqisen
tesseravkonta e[thÉ oujci; toi`" aJmarthvsasin, w|n ta; kw`la e[pesen ejn
th/̀ ejrhvmw/É 18tivsin de; w[mosen mh; eijseleuvsesqai eij" th;n
katavpausin aujtou` eij mh; toi`" ajpeiqhvsasinÉ 19kai; blevpomen o{ti
oujk hjdunhvqhsan eijselqei`n diÆ ajpistivan.
4 fobhqw`men ou\n, mhvpote kataleipomevnh" ejpaggeliva"
eijselqei`n eij" th;n katavpausin aujtou` dokh/̀ ti" ejx uJmw`n
uJsterhkevnai. 2kai; gavr ejsmen eujhggelismevnoi kaqavper kakei`noi:
ajllÆ oujk wjfevlhsen oJ lovgo" th`" ajkoh`" ejkeivnou" mh;
sugkekerasmevnou" th/̀ pivstei toi`" ajkouvsasin. 3Eijsercovmeqa ga;r
eij" »th;n¼ katavpausin oiJ pisteuvsante", kaqw;" ei[rhken:
wJ" w[mosa ejn th`/ ojrgh`/ mou:
eij eijseleuvsontai eij" th;n katavpausin mou, kaivtoi tw`n e[rgwn
ajpo; katabolh`" kovsmou genhqevntwn. 4ei[rhken gavr pou peri; th`"
eJbdovmh" ou{tw": kai; katevpausen oJ qeo;" ejn th`/ hJmevra/ th`/ eJbdovmh/
ajpo; pavntwn tw`n e[rgwn aujtou`, 5kai; ejn touvtw/ pavlin: eij
eijseleuvsontai eij" th;n katavpausin mou. 6ejpei; ou\n ajpoleivpetai
tina;" eijselqei`n eij" aujthvn, kai; oiJ provteron eujaggelisqevnte" oujk
eijsh`lqon diÆ ajpeivqeian, 7pavlin tina; oJrivzei hJmevran, shvmeron, ejn
Daui;d levgwn meta; tosou`ton crovnon, kaqw;" proeivrhtai:
shvmeron eja;n th`" fwnh`" aujtou` ajkouvshte,
mh; sklhruvnhte ta;" kardiva" uJmw`n. 8eij ga;r aujtou;" Ij hsou`"
katevpausen, oujk a]n peri; a[llh" ejlavlei meta; tau`ta hJmevra". 9a[ra
ajpoleivpetai sabbatismo;" tw/̀ law/̀ tou` qeou`. 10oJ ga;r eijselqw;n eij"
th;n katavpausin aujtou` kai; aujto;" katevpausen ajpo; tw`n e[rgwn aujtou`
w{sper ajpo; tw`n ijdivwn oJ qeov". 11Spoudavswmen ou\n eijselqei`n eij"
ejkeivnhn th;n katavpausin, i{na mh; ejn tw/̀ aujtw/̀ ti" uJpodeivgmati pevsh/
th`" ajpeiqeiva".
12
Zw`n ga;r oJ lovgo" tou` qeou` kai; ejnergh;" kai; tomwvtero" uJpe;r
pa`san mavcairan divstomon kai; dii>knouvmeno" a[cri merismou` yuch`"
kai; pneuvmato", aJrmw`n te kai; muelw`n, kai; kritiko;" ejnqumhvsewn kai;
ejnnoiw`n kardiva": 13kai; oujk e[stin ktivsi" ajfanh;" ejnwvpion aujtou`,
pavnta de; gumna; kai; tetrachlismevna toi`" ojfqalmoi`" aujtou`, pro;"
o}n hJmi`n oJ lovgo".
14
E
[ conte" ou\n ajrciereva mevgan dielhluqovta tou;" oujranouv",
Ij hsou`n to;n uiJo;n tou` qeou`, kratw`men th`" oJmologiva". 15ouj ga;r
e[comen ajrciereva mh; dunavmenon sumpaqh`sai tai`" ajsqeneivai" hJmw`n,
pepeirasmevnon de; kata; pavnta kaqÆ oJmoiovthta cwri;" aJmartiva".
16
prosercwvmeqa ou\n meta; parrhsiva" tw/̀ qrovnw/ th`" cavrito", i{na
lavbwmen e[leo" kai; cavrin eu{rwmen eij" eu[kairon bohvqeian.
5 Pa`" ga;r ajrciereu;" ejx ajnqrwvpwn lambanovmeno" uJpe;r
ajnqrwvpwn kaqivstatai ta; pro;" to;n qeovn, i{na prosfevrh/ dw`ra te kai;
qusiva" uJpe;r aJmartiw`n, 2metriopaqei`n dunavmeno" toi`" ajgnoou`sin
kai; planwmevnoi", ejpei; kai; aujto;" perivkeitai ajsqevneian 3kai; diÆ
aujth;n ojfeivlei, kaqw;" peri; tou` laou`, ou{tw" kai; peri; aujtou`
prosfevrein peri; aJmartiw`n. 4kai; oujc eJautw/̀ ti" lambavnei th;n timh;n
ajlla; kalouvmeno" uJpo; tou` qeou` kaqwvsper kai; jAarwvn.
5
ou{tw" kai; oJ Cristo;" oujc eJauto;n ejdovxasen genhqh`nai ajrciereva
ajllÆ oJ lalhvsa" pro;" aujtovn:
uiJov" mou ei\ suv,
ejgw; shvmeron gegevnnhka se:
6
kaqw;" kai; ejn eJtevrw/ levgei:
su; iJereu;" eij" to;n aijw`na
kata; th;n tavxin Melcisevdek,
o}" ejn tai`" hJmevrai" th`" sarko;" aujtou` dehvsei" te kai; iJkethriva"
pro;" to;n dunavmenon swvz
/ ein aujto;n ejk qanavtou meta; kraugh`"
ijscura`" kai; dakruvwn prosenevgka" kai; eijsakousqei;" ajpo; th`"
eujlabeiva", 8kaivper w]n uiJo"
v , e[maqen ajfÆ w|n e[paqen th;n uJpakohvn,
9
kai; teleiwqei;" ejgevneto pa`sin toi`" uJpakouvousin aujtw/̀ ai[tio"
swthriva" aijwnivou, 10prosagoreuqei;" uJpo; tou` qeou` ajrciereu;" kata;
th;n tavxin Melcisevdek.
11
Peri; ou| polu;" hJmi`n oJ lovgo" kai; dusermhvneuto" levgein, ejpei;
nwqroi; gegovnate tai`" ajkoai`". 12kai; ga;r ojfeivlonte" ei\nai
didavskaloi dia; to;n crovnon, pavlin creivan e[cete tou` didavskein
uJma`" tina; ta; stoicei`a th`" ajrch`" tw`n logivwn tou` qeou` kai;
gegovnate creivan e[conte" gavlakto" »kai;¼ ouj sterea`" trofh`".
13
pa`" ga;r oJ metevcwn gavlakto" a[peiro" lovgou dikaiosuvnh", nhvpio"
gavr ejstin: 14teleivwn dev ejstin hJ sterea; trofhv, tw`n dia; th;n e{xin ta;
aijsqhthvria gegumnasmevna ejcovntwn pro;" diavkrisin kalou` te kai;
kakou`.
6 Dio; ajfevnte" to;n th`" ajrch`" tou` Cristou` lovgon ejpi; th;n
teleiovthta ferwvmeqa, mh; pavlin qemevlion kataballovmenoi
metanoiva" ajpo; nekrw`n e[rgwn kai; pivstew" ejpi; qeovn, 2baptismw`n
didach`" ejpiqevsew" te ceirw`n, ajnastavsew" te nekrw`n kai; krivmato"
aijwnivou. 3kai; tou`to poihvsomen, ejavnper ejpitrevph/ oJ qeov". 4
A
j duvnaton ga;r tou;" a{pax fwtisqevnta", geusamevnou" te th`"
dwrea`" th`" ejpouranivou kai; metovcou" genhqevnta" pneuvmato"
aJgivou 5kai; kalo;n geusamevnou" qeou` rJhm
` a dunavmei" te mevllonto"
6
aijw`no" kai; parapesovnta", pavlin ajnakainivzein eij" metavnoian,
ajnastaurou`nta"
eJautoi`"
to;n
uiJo;n
tou`
qeou`
kai;
7
paradeigmativzonta". gh` ga;r hJ piou`sa to;n ejpÆ aujth`" ejrcovmenon
pollavki" uJeto;n kai; tivktousa botavnhn eu[qeton ejkeivnoi" diÆ ou}" kai;
gewrgei`tai, metalambavnei eujlogiva" ajpo; tou` qeou`: 8ejkfevrousa de;
ajkavnqa" kai; tribovlou", ajdovkimo" kai; katavra" ejgguv", h|" to; tevlo"
eij" kau`sin.
9
Pepeivsmeqa de; peri; uJmw`n, ajgaphtoiv, ta; kreivssona kai; ejcovmena
swthriva", eij kai; ou{tw" lalou`men. 10ouj ga;r a[diko" oJ qeo;"
ejpilaqevsqai tou` e[rgou uJmw`n kai; th`" ajgavph" h|" ejnedeivxasqe eij" to;
o[noma aujtou`, diakonhvsante" toi`" aJgivoi" kai; diakonou`nte".
7
11
ejpiqumou`men de; e{kaston uJmw`n th;n aujth;n ejndeivknusqai spoudh;n
pro;" th;n plhroforivan th`" ejlpivdo" a[cri tevlou", 12i{na mh; nwqroi;
gevnhsqe, mimhtai; de; tw`n dia; pivstew" kai; makroqumiva"
klhronomouvntwn ta;" ejpaggeliva".
13
Tw/̀ ga;r A
j braa;m ejpaggeilavmeno" oJ qeov", ejpei; katÆ oujdeno;"
ei\cen meivzono" ojmovsai, w[mosen kaqÆ eJautou` 14levgwn: eij mh;n
eujlogw`n eujloghvsw se kai; plhquvnwn plhqunw` se: 15kai; ou{tw"
makroqumhvsa" ejpevtucen th`" ejpaggeliva". 16a[nqrwpoi ga;r kata; tou`
meivzono" ojmnuvousin, kai; pavsh" aujtoi`" ajntilogiva" pevra" eij"
bebaivwsin oJ o{rko": 17ejn w|/ perissovteron boulovmeno" oJ qeo;"
ejpidei`xai toi`" klhronovmoi" th`" ejpaggeliva" to; ajmetavqeton th`"
boulh`" aujtou` ejmesivteusen o{rkw/, 18i{na dia; duvo pragmavtwn
ajmetaqevtwn, ejn oi|" ajduvnaton yeuvsasqai »to;n¼ qeovn, ijscura;n
paravklhsin e[cwmen oiJ katafugovnte" krath`sai th`" prokeimevnh"
ejlpivdo": 19h}n wJ" a[gkuran e[comen th`" yuch`" ajsfalh` te kai;
bebaivan kai; eijsercomevnhn eij" to; ejswvteron tou` katapetavsmato",
20
o{pou provdromo" uJpe;r hJmw`n eijsh`lqen Ij hsou`", kata; th;n tavxin
Melcisevdek ajrciereu;" genovmeno" eij" to;n aijw`na.
7 Ou|to" ga;r oJ Melcisevdek, basileu;" Salhvm, iJereu;" tou`
qeou` tou` uJyivstou, oJ sunanthvsa" jAbraa;m uJpostrevfonti ajpo;
th`" koph`" tw`n basilevwn kai; eujloghvsa" aujtovn, 2w|/ kai; dekavthn
ajpo; pavntwn ejmevrisen jAbraavm, prw`ton me;n eJrmhneuovmeno"
basileu;" dikaiosuvnh" e[peita de; kai; basileu;" Salhvm, o{ ejstin
basileu;" eijrhvnh", 3ajpavtwr ajmhvtwr ajgenealovghto", mhvte ajrch;n
hJmerw`n mhvte zwh`" tevlo" e[cwn, ajfwmoiwmevno" de; tw/̀ uiJw/̀ tou` qeou`,
mevnei iJereu;" eij" to; dihnekev".
4
Qewrei`te de; phlivko" ou|to", w|/ »kai;¼ dekavthn A
j braa;m e[dwken
5
ejk tw`n ajkroqinivwn oJ patriavrch". kai; oiJ me;n ejk tw`n uiJw`n Leui; th;n
iJerateivan lambavnonte" ejntolh;n e[cousin ajpodekatou`n to;n lao;n
kata; to;n novmon, tou`tÆ e[stin tou;" ajdelfou;" aujtw`n, kaivper
ejxelhluqovta" ejk th`" ojsfuvo" jAbraavm: 6oJ de; mh; genealogouvmeno"
ejx aujtw`n dedekavtwken A
j braa;m kai; to;n e[conta ta;" ejpaggeliva"
7
eujlovghken. cwri;" de; pavsh" ajntilogiva" to; e[latton uJpo; tou`
kreivttono" eujlogei`tai. 8kai; w|de me;n dekavta" ajpoqnhvs
/ konte"
9
a[nqrwpoi lambavnousin, ejkei` de; marturouvmeno" o{ti zh/̀. kai; wJ" e[po"
eijpei`n, diÆ A
j braa;m kai; Leui; oJ dekavta" lambavnwn dedekavtwtai:
10
e[ti ga;r ejn th/̀ ojsfuvi> tou` patro;" h\n o{te sunhvnthsen aujtw/̀
Melcisevdek.
11
Eij me;n ou\n teleivwsi" dia; th`" Leuitikh`" iJerwsuvnh" h\n, oJ lao;"
ga;r ejpÆ aujth`" nenomoqevthtai, tiv" e[ti creiva kata; th;n tavxin
Melcisevdek e{teron ajnivstasqai iJereva kai; ouj kata; th;n tavxin
A
j arw;n levgesqaiÉ 12metatiqemevnh" ga;r th`" iJerwsuvnh" ejx ajnavgkh"
kai; novmou metavqesi" givnetai. 13ejfÆ o}n ga;r levgetai tau`ta, fulh`"
eJtevra" metevschken, ajfÆ h|" oujdei;" prosevschken tw/̀ qusiasthrivw:/
14
provdhlon ga;r o{ti ejx Ij ouvda ajnatevtalken oJ kuvrio" hJmw`n, eij" h}n
fulh;n peri; iJerevwn oujde;n Mwu>sh`" ejlavlhsen. 15kai; perissovteron e[ti
katavdhlon ejstin, eij kata; th;n oJmoiovthta Melcisevdek ajnivstatai
iJereu;" e{tero", 16o}" ouj kata; novmon ejntolh`" sarkivnh" gevgonen ajlla;
kata; duvnamin zwh`" ajkataluvtou. 17marturei`tai ga;r o{ti
su; iJereu;" eij" to;n aijw`na
kata; th;n tavxin Melcisevdek.
18
ajqevthsi" me;n ga;r givnetai proagouvsh" ejntolh`" dia; to; aujth`"
ajsqene;" kai; ajnwfelev"- 19oujde;n ga;r ejteleivwsen oJ novmo"ejpeisagwgh; de; kreivttono" ejlpivdo" diÆ h|" ejggivzomen tw/̀ qew/̀.
20
Kai; kaqÆ o{son ouj cwri;" oJrkwmosiva": oiJ me;n ga;r cwri;"
oJrkwmosiva" eijsi;n iJerei`" gegonovte", 21oJ de; meta; oJrkwmosiva" dia;
tou` levgonto" pro;" aujtovn:
w[mosen kuvrio"
kai; ouj metamelhqhvsetai:
su; iJereu;" eij" to;n aijw`na. 22kata; tosou`to »kai;¼ kreivttono"
diaqhvkh" gevgonen e[gguo" Ij hsou`". 23Kai; oiJ me;n pleivone" eijsin
gegonovte" iJerei`" dia; to; qanavtw/ kwluvesqai paramevnein: 24oJ de; dia;
to; mevnein aujto;n eij" to;n aijw`na ajparavbaton e[cei th;n iJerwsuvnhn:
25
o{qen kai; swvz
/ ein eij" to; pantele;" duvnatai tou;" prosercomevnou"
diÆ aujtou` tw/̀ qew/̀, pavntote zw`n eij" to; ejntugcavnein uJpe;r aujtw`n.
26
Toiou`to" ga;r hJmi`n kai; e[prepen ajrciereuv", o{sio" a[kako"
ajmivanto", kecwrismevno" ajpo; tw`n aJmartwlw`n kai; uJyhlovtero" tw`n
oujranw`n genovmeno", 27o}" oujk e[cei kaqÆ hJmevran ajnavgkhn, w{sper oiJ
ajrcierei`", provteron uJpe;r tw`n ijdivwn aJmartiw`n qusiva" ajnafevrein
e[peita tw`n tou` laou`: tou`to ga;r ejpoivhsen ejfavpax eJauto;n
ajnenevgka". 28oJ novmo" ga;r ajnqrwvpou" kaqivsthsin ajrcierei`"
e[conta" ajsqevneian, oJ lovgo" de; th`" oJrkwmosiva" th`" meta; to;n
novmon uiJo;n eij" to;n aijw`na teteleiwmevnon.
8 Kefavlaion de; ejpi; toi`" legomevnoi", toiou`ton e[comen
ajrciereva, o}" ejkavqisen ejn dexia/̀ tou` qrovnou th`" megalwsuvnh" ejn
toi`" oujranoi`", 2tw`n aJgivwn leitourgo;" kai; th`" skhnh`" th`"
ajlhqinh`", h}n e[phxen oJ kuvrio", oujk a[nqrwpo". 3Pa`" ga;r ajrciereu;"
eij" to; prosfevrein dw`ra te kai; qusiva" kaqivstatai: o{qen ajnagkai`on
e[cein ti kai; tou`ton o} prosenevgkh/. 4eij me;n ou\n h\n ejpi; gh`", oujdÆ a]n
h\n iJereuv", o[ntwn tw`n prosferovntwn kata; novmon ta; dw`ra: 5oi{tine"
uJpodeivgmati kai; skia/̀ latreuvousin tw`n ejpouranivwn, kaqw;"
kecrhmavtistai Mwu>sh`" mevllwn ejpitelei`n th;n skhnhvn: o{ra gavr
fhsin, poihvsei" pavnta kata; to;n tuvpon to;n deicqevnta soi ejn
tw`/ o[rei: 6Nuni; de; diaforwtevra" tevtucen leitourgiva", o{sw/ kai;
kreivttono" ejstin diaqhvkh" mesivth", h{ti" ejpi; kreivttosin
ejpaggelivai" nenomoqevthtai.
7
Eij ga;r hJ prwvth ejkeivnh h\n a[mempto", oujk a]n deutevra" ejzhtei`to
tovpo". 8memfovmeno" ga;r aujtou;" levgei:
ijdou; hJmevrai e[rcontai, levgei kuvrio",
kai; suntelevsw ejpi; to;n oi\kon jIsrah;l
kai; ejpi; to;n oi\kon jIouvda diaqhvkhn
kainhvn,
9
ouj kata; th;n diaqhvkhn, h}n ejpoivhsa toi`"
patravsin aujtw`n
ejn hJmevra/ ejpilabomevnou mou th`" ceiro;"
aujtw`n
ejxagagei`n aujtou;" ejk gh`" Aijguvptou,
o{ti aujtoi; oujk ejnevmeinan ejn th`/ diaqhvkh/ mou,
kagw; hjmevlhsa aujtw`n, levgei kuvrio":
10
o{ti au{th hJ diaqhvkh, h}n diaqhvsomai tw/̀
oi[kw/ jIsrah;l
meta; ta;" hJmevra" ejkeivna", levgei kuvrio":
didou;" novmou" mou eij" th;n diavnoian aujtw`n
kai; ejpi; kardiva" aujtw`n ejpigravyw aujtouv",
kai; e[somai aujtoi`" eij" qeovn,
kai; aujtoi; e[sontai moi eij" laovn:
11
kai; ouj mh; didavxwsin e{kasto" to;n polivthn
aujtou`
kai; e{kasto" to;n ajdelfo;n aujtou` levgwn:
gnw`qi to;n kuvrion,
o{ti pavnte" eijdhvsousin me
ajpo; mikrou` e{w" megavlou aujtw`n,
12
o{ti i{lew" e[somai tai`" ajdikivai" aujtw`n
kai; tw`n aJmartiw`n aujtw`n ouj mh; mnhsqw` e[ti.
13
ejn tw/̀ levgein kainh;n pepalaivwken th;n prwvthn: to; de;
palaiouvmenon kai; ghravskon ejggu;" ajfanismou`.
9 Ei\ce me;n ou\n »kai;¼ hJ prwvth dikaiwvmata latreiva" tov te a{gion
kosmikovn. 2skhnh; ga;r kateskeuavsqh hJ prwvth ejn h|/ h{ te lucniva kai;
hJ travpeza kai; hJ provqesi" tw`n a[rtwn, h{ti" levgetai A
{ gia: 3meta;
de; to; deuvteron katapevtasma skhnh; hJ legomevnh A
{ gia A
J givwn,
4
crusou`n e[cousa qumiathvrion kai; th;n kibwto;n th`" diaqhvkh"
perikekalummevnhn pavntoqen crusivw,/ ejn h|/ stavmno" crush` e[cousa
to; mavnna kai; hJ rJab
v do" A
j arw;n hJ blasthvsasa kai; aiJ plavke" th`"
5
diaqhvkh", uJperavnw de; aujth`" Ceroubi;n dovxh" kataskiavzonta to;
iJlasthvrion: peri; w|n oujk e[stin nu`n levgein kata; mevro".
6
Touvtwn de; ou{tw" kateskeuasmevnwn eij" me;n th;n prwvthn skhnh;n
dia; panto;" eijsivasin oiJ iJerei`" ta;" latreiva" ejpitelou`nte", 7eij" de;
th;n deutevran a{pax tou` ejniautou` movno" oJ ajrciereuv", ouj cwri;"
ai{mato" o} prosfevrei uJpe;r eJautou` kai; tw`n tou` laou` ajgnohmavtwn,
8
tou`to dhlou`nto" tou` pneuvmato" tou` aJgivou, mhvpw pefanerw`sqai
th;n tw`n aJgivwn oJdo;n e[ti th`" prwvth" skhnh`" ejcouvsh" stavsin, 9h{ti"
parabolh; eij" to;n kairo;n to;n ejnesthkovta, kaqÆ h}n dw`ra te kai;
qusivai prosfevrontai mh; dunavmenai kata; suneivdhsin teleiw`sai to;n
latreuvonta, 10movnon ejpi; brwvmasin kai; povmasin kai; diafovroi"
baptismoi`", dikaiwvmata sarko;" mevcri kairou` diorqwvsew"
ejpikeivmena.
11
Cristo;" de; paragenovmeno" ajrciereu;" tw`n genomevnwn ajgaqw`n
dia; th`" meivzono" kai; teleiotevra" skhnh`" ouj ceiropoihvtou, tou`tÆ
e[stin ouj tauvth" th`" ktivsew", 12oujde; diÆ ai{mato" travgwn kai;
movscwn dia; de; tou` ijdivou ai{mato" eijsh`lqen ejfavpax eij" ta; a{gia
aijwnivan luvtrwsin euJravmeno". 13eij ga;r to; ai|ma travgwn kai; tauvrwn
kai; spodo;" damavlew" rJantivzousa tou;" kekoinwmevnou" aJgiavzei
pro;" th;n th`" sarko;" kaqarovthta, 14povsw/ ma`llon to; ai|ma tou`
Cristou`, o}" dia; pneuvmato" aijwnivou eJauto;n proshvnegken a[mwmon
tw/̀ qew/̀, kaqariei` th;n suneivdhsin hJmw`n ajpo; nekrw`n e[rgwn eij" to;
latreuvein qew/̀ zw`nti.
15
Kai; dia; tou`to diaqhvkh" kainh`" mesivth" ejstivn, o{pw" qanavtou
genomevnou eij" ajpoluvtrwsin tw`n ejpi; th/̀ prwvth/ diaqhvkh/ parabavsewn
th;n ejpaggelivan lavbwsin oiJ keklhmevnoi th`" aijwnivou klhronomiva".
16
{Opou ga;r diaqhvkh, qavnaton ajnavgkh fevresqai tou` diaqemevnou:
17
diaqhvkh ga;r ejpi; nekroi`" bebaiva, ejpei; mhvpote ijscuvei o{te zh/̀ oJ
diaqevmeno". 18o{qen oujde; hJ prwvth cwri;" ai{mato" ejgkekaivnistai:
19
lalhqeivsh" ga;r pavsh" ejntolh`" kata; to;n novmon uJpo; Mwu>sevw"
panti; tw/̀ law/̀, labw;n to; ai|ma tw`n movscwn »kai; tw`n travgwn¼ meta;
u{dato" kai; ejrivou kokkivnou kai; uJsswvpou aujtov te to; biblivon kai;
pavnta to;n lao;n ejrravntisen 20levgwn: tou`to to; ai|ma th`" diaqhvkh"
h|" ejneteivlato pro;" uJma`" oJ qeov". 21kai; th;n skhnh;n de; kai; pavnta
ta; skeuvh th`" leitourgiva" tw/̀ ai{mati oJmoivw" ejrravntisen. 22kai;
scedo;n ejn ai{mati pavnta kaqarivzetai kata; to;n novmon kai; cwri;"
aiJmatekcusiva" ouj givnetai a[fesi".
23
A
j navgkh ou\n ta; me;n uJpodeivgmata tw`n ejn toi`" oujranoi`" touvtoi"
kaqarivzesqai, aujta; de; ta; ejpouravnia kreivttosin qusivai" para;
tauvta". 24ouj ga;r eij" ceiropoivhta eijsh`lqen a{gia Cristov",
ajntivtupa tw`n ajlhqinw`n, ajllÆ eij" aujto;n to;n oujranovn, nu`n
ejmfanisqh`nai tw/̀ proswvpw/ tou` qeou` uJpe;r hJmw`n: 25oujdÆ i{na pollavki"
prosfevrh/ eJautovn, w{sper oJ ajrciereu;" eijsevrcetai eij" ta; a{gia katÆ
ejniauto;n ejn ai{mati ajllotrivw,/ 26ejpei; e[dei aujto;n pollavki" paqei`n
ajpo; katabolh`" kovsmou: nuni; de; a{pax ejpi; sunteleiva/ tw`n aijwvnwn eij"
ajqevthsin »th`"¼ aJmartiva" dia; th`" qusiva" aujtou` pefanevrwtai. 27kai;
kaqÆ o{son ajpovkeitai toi`" ajnqrwvpoi" a{pax ajpoqanei`n, meta; de;
tou`to krivsi", 28ou{tw" kai; oJ Cristo;" a{pax prosenecqei;" eij" to;
pollw`n ajnenegkei`n aJmartiva" ejk deutevrou cwri;" aJmartiva"
ojfqhvsetai toi`" aujto;n ajpekdecomevnoi" eij" swthrivan.
10 Skia;n ga;r e[cwn oJ novmo" tw`n mellovntwn ajgaqw`n, oujk aujth;n
th;n eijkovna tw`n pragmavtwn, katÆ ejniauto;n tai`" aujtai`" qusivai" a}"
prosfevrousin eij" to; dihneke;" oujdevpote duvnatai tou;"
2
prosercomevnou"
teleiw`sai:
ejpei;
oujk
a]n
ejpauvsanto
prosferovmenai dia; to; mhdemivan e[cein e[ti suneivdhsin aJmartiw`n
tou;" latreuvonta" a{pax kekaqarismevnou"É 3ajllÆ ejn aujtai`"
ajnavmnhsi" aJmartiw`n katÆ ejniautovn: 4ajduvnaton ga;r ai|ma tauvrwn
kai; travgwn ajfairei`n aJmartiva".
5
Dio; eijsercovmeno" eij" to;n kovsmon levgei:
qusivan kai; prosfora;n oujk hjqevlhsa",
sw`ma de; kathrtivsw moi:
6
oJlokautwvmata kai; peri; aJmartiva"
oujk eujdovkhsa".
7
tovte ei\pon:
ijdou; h{kw,
ejn kefalivdi biblivou gevgraptai peri; ejmou`,
tou` poih`sai oJ qeo;" to; qevlhma sou. 8ajnwvteron levgwn o{ti
qusiva" kai; prosfora;" kai; oJlokautwvmata kai; peri; aJmartiva"
oujk hjqevlhsa" oujde; eujdovkhsa", ai{tine" kata; novmon
prosfevrontai, 9tovte ei[rhken: ijdou; h{kw tou` poih`sai to; qevlhma
sou. ajnairei` to; prw`ton i{na to; deuvteron sthvsh/, 10ejn w|/ qelhvmati
hJgiasmevnoi ejsme;n dia; th`" prosfora`" tou` swvmato" Ij hsou`
Cristou` ejfavpax.
11
Kai; pa`" me;n iJereu;" e{sthken kaqÆ hJmevran leitourgw`n kai; ta;"
aujta;" pollavki" prosfevrwn qusiva", ai{tine" oujdevpote duvnantai
perielei`n aJmartiva", 12ou|to" de; mivan uJpe;r aJmartiw`n prosenevgka"
qusivan eij" to; dihneke;" ejkavqisen ejn dexia/̀ tou` qeou`, 13to; loipo;n
ejkdecovmeno" e{w" teqw`sin oiJ ejcqroi; aujtou` uJpopovdion tw`n podw`n
aujtou`. 14mia/̀ ga;r prosfora/̀ teteleivwken eij" to; dihneke;" tou;"
aJgiazomevnou".
15
Marturei` de; hJmi`n kai; to; pneu`ma to; a{gion: meta; ga;r to;
eijrhkevnai:
16
au{th hJ diaqhvkh h}n diaqhvsomai pro;" aujtou;"
meta; ta;" hJmevra" ejkeivna", levgei kuvrio":
didou;" novmou" mou ejpi; kardiva" aujtw`n
kai; ejpi; th;n diavnoian aujtw`n ejpigravyw
aujtouv",
17
kai; tw`n aJmartiw`n aujtw`n kai; tw`n ajnomiw`n aujtw`n
ouj mh; mnhsqhvsomai e[ti.
18
o{pou de; a[fesi" touvtwn, oujkevti prosfora; peri; aJmartiva".
19
E
[ conte" ou\n, ajdelfoiv, parrhsivan eij" th;n ei[sodon tw`n aJgivwn
ejn tw/̀ ai{mati jIhsou`, 20h}n ejnekaivnisen hJmi`n oJdo;n provsfaton kai;
zw`san dia; tou` katapetavsmato", tou`tÆ e[stin th`" sarko;" aujtou`,
21
kai; iJereva mevgan ejpi; to;n oi\kon tou` qeou`, 22prosercwvmeqa meta;
ajlhqinh`" kardiva" ejn plhroforiva/ pivstew" rJerantismevnoi ta;"
kardiva" ajpo; suneidhvsew" ponhra`" kai; lelousmevnoi to; sw`ma u{dati
kaqarw/̀: 23katevcwmen th;n oJmologivan th`" ejlpivdo" ajklinh` pisto;"
ga;r oJ ejpaggeilavmeno", 24kai; katanow`men ajllhvlou" eij"
paroxusmo;n ajgavph" kai; kalw`n e[rgwn, 25mh; ejgkataleivponte" th;n
ejpisunagwgh;n eJautw`n, kaqw;" e[qo" tisivn, ajlla; parakalou`nte", kai;
tosouvtw/ ma`llon o{sw/ blevpete ejggivzousan th;n hJmevran.
26
E
J kousivw" ga;r aJmartanovntwn hJmw`n meta; to; labei`n th;n
ejpivgnwsin th`" ajlhqeiva", oujkevti peri; aJmartiw`n ajpoleivpetai qusiva,
27
fobera; dev ti" ejkdoch; krivsew" kai; puro;" zh`lo" ejsqivein
mevllonto" tou;" uJpenantivou". 28ajqethvsa" ti" novmon Mwu>sevw"
cwri;" oijktirmw`n ejpi; dusi;n h] trisi;n mavrtusin ajpoqnhvs
/ kei: 29povsw/
dokei`te ceivrono" ajxiwqhvsetai timwriva" oJ to;n uiJo;n tou` qeou`
katapathvsa" kai; to; ai|ma th`" diaqhvkh" koino;n hJghsavmeno" ejn w|/
hJgiavsqh, kai; to; pneu`ma th`" cavrito" ejnubrivsa"É 30oi[damen ga;r to;n
eijpovnta:
ejmoi; ejkdivkhsi", ejgw; ajntapodwvsw. kai; pavlin:
krinei` kuvrio" to;n lao;n aujtou`. 31fobero;n to; ejmpesei`n eij"
cei`ra" qeou` zw`nto".
32
A
j namimnhvs
/ kesqe de; ta;" provteron hJmevra", ejn ai|" fwtisqevnte"
pollh;n a[qlhsin uJpemeivnate paqhmavtwn, 33tou`to me;n ojneidismoi`"
te kai; qlivyesin qeatrizovmenoi, tou`to de; koinwnoi; tw`n ou{tw"
ajnastrefomevnwn genhqevnte". 34kai; ga;r toi`" desmivoi"
sunepaqhvsate kai; th;n aJrpagh;n tw`n uJparcovntwn uJmw`n meta; cara`"
prosedevxasqe ginwvskonte" e[cein eJautou;" kreivttona u{parxin kai;
mevnousan. 35Mh; ajpobavlhte ou\n th;n parrhsivan uJmw`n, h{ti" e[cei
megavlhn misqapodosivan. 36uJpomonh`" ga;r e[cete creivan i{na to;
qevlhma tou` qeou` poihvsante" komivshsqe th;n ejpaggelivan.
37
e[ti ga;r mikro;n o{son o{son,
oJ ejrcovmeno" h{xei kai; ouj cronivsei:
38
oJ de; divkaio" mou ejk pivstew" zhvsetai,
kai; eja;n uJposteivlhtai,
oujk eujdokei` hJ yuchv mou ejn aujtw`/.
39
hJmei`" de; oujk ejsme;n uJpostolh`" eij" ajpwvleian ajlla; pivstew" eij"
peripoivhsin yuch`".
11 E
[ stin de; pivsti" ejlpizomevnwn uJpovstasi", pragmavtwn
e[legco" ouj blepomevnwn. 2ejn tauvth/ ga;r ejmarturhvqhsan oiJ
presbuvteroi.
3
Pivstei noou`men kathrtivsqai tou;" aijw`na" rJhm
v ati qeou`, eij" to;
mh; ejk fainomevnwn to; blepovmenon gegonevnai.
4
Pivstei pleivona qusivan A
{ bel para; Kavi>n proshvnegken tw/̀ qew/̀,
diÆ h|" ejmarturhvqh ei\nai divkaio", marturou`nto" ejpi; toi`" dwvroi"
aujtou` tou` qeou`, kai; diÆ aujth`" ajpoqanw;n e[ti lalei`. 5Pivstei E
J nw;c
metetevqh tou` mh; ijdei`n qavnaton, kai; oujc hJurivsketo diovti
metevqhken aujto;n oJ qeov". pro; ga;r th`" metaqevsew" memartuvrhtai
eujaresthkevnai tw`/ qew/̀: 6cwri;" de; pivstew" ajduvnaton
eujaresth`sai: pisteu`sai ga;r dei` to;n prosercovmenon tw/̀ qew/̀ o{ti
e[stin kai; toi`" ejkzhtou`sin aujto;n misqapodovth" givnetai. 7Pivstei
crhmatisqei;" Nw`e peri; tw`n mhdevpw blepomevnwn, eujlabhqei;"
kateskeuvasen kibwto;n eij" swthrivan tou` oi[kou aujtou` diÆ h|"
katevkrinen to;n kovsmon, kai; th`" kata; pivstin dikaiosuvnh" ejgevneto
klhronovmo".
8
Pivstei kalouvmeno" A
j braa;m uJphvkousen ejxelqei`n eij" tovpon o}n
h[mellen lambavnein eij" klhronomivan, kai; ejxh`lqen mh; ejpistavmeno"
pou` e[rcetai. 9Pivstei parwvk/ hsen eij" gh`n th`" ejpaggeliva" wJ"
ajllotrivan ejn skhnai`" katoikhvsa" meta; Ij saa;k kai; Ij akw;b tw`n
sugklhronovmwn th`" ejpaggeliva" th`" aujth`": 10ejxedevceto ga;r th;n
tou;" qemelivou" e[cousan povlin h|" tecnivth" kai; dhmiourgo;" oJ qeov".
11
Pivstei kai; aujth; Savrra stei`ra duvnamin eij" katabolh;n
spevrmato" e[laben kai; para; kairo;n hJlikiva", ejpei; pisto;n hJghvsato
to;n ejpaggeilavmenon. 12dio; kai; ajfÆ eJno;" ejgennhvqhsan, kai; tau`ta
nenekrwmevnou, kaqw;" ta; a[stra tou` oujranou` tw/̀ plhvqei kai; wJ" hJ
a[mmo" hJ para; to; cei`lo" th`" qalavssh" hJ ajnarivqmhto".
13
Kata; pivstin ajpevqanon ou|toi pavnte", mh; labovnte" ta;"
ejpaggeliva" ajlla; povrrwqen aujta;" ijdovnte" kai; ajspasavmenoi kai;
oJmologhvsante" o{ti xevnoi kai; parepivdhmoi eijsin ejpi; th`" gh`". 14oiJ
ga;r toiau`ta levgonte" ejmfanivzousin o{ti patrivda ejpizhtou`sin.
15
kai; eij me;n ejkeivnh" ejmnhmovneuon ajfÆ h|" ejxevbhsan, ei\con a]n kairo;n
ajnakavmyai: 16nu`n de; kreivttono" ojrevgontai, tou`tÆ e[stin
ejpouranivou. dio; oujk ejpaiscuvnetai aujtou;" oJ qeo;" qeo;"
ejpikalei`sqai aujtw`n: hJtoivmasen ga;r aujtoi`" povlin.
17
Pivstei prosenhvnocen A
j braa;m to;n Ij saa;k peirazovmeno" kai;
to;n monogenh` prosevferen, oJ ta;" ejpaggeliva" ajnadexavmeno",
18
pro;" o}n ejlalhvqh o{ti ejn jIsaa;k klhqhvsetai soi spevrma,
19
logisavmeno" o{ti kai; ejk nekrw`n ejgeivrein dunato;" oJ qeov", o{qen
aujto;n kai; ejn parabolh/̀ ejkomivsato. 20Pivstei kai; peri; mellovntwn
eujlovghsen Ij saa;k to;n jIakw;b kai; to;n H
j sau`. 21Pivstei Ij akw;b
ajpoqnhvs
/ kwn e{kaston tw`n uiJw`n
Ij wsh;f eujlovghsen kai;
prosekuvnhsen ejpi; to; a[kron th`" rJavbdou aujtou`. 22Pivstei Ij wsh;f
teleutw`n peri; th`" ejxovdou tw`n uiJw`n Ij srah;l ejmnhmovneusen kai;
peri; tw`n ojstevwn aujtou` ejneteivlato.
23
Pivstei Mwu>sh`" gennhqei;" ejkruvbh trivmhnon uJpo; tw`n patevrwn
aujtou`, diovti ei\don ajstei`on to; paidivon kai; oujk ejfobhvqhsan to;
diavtagma tou` basilevw". 24Pivstei Mwu>sh`" mevga" genovmeno"
hjrnhvsato levgesqai uiJo"
; qugatro;" Farawv, 25ma`llon eJlovmeno"
sugkakoucei`sqai tw/̀ law/̀ tou` qeou` h] provskairon e[cein aJmartiva"
ajpovlausin, 26meivzona plou`ton hJghsavmeno" tw`n Aijguvptou
qhsaurw`n to;n ojneidismo;n tou` Cristou`: ajpevblepen ga;r eij" th;n
misqapodosivan. 27Pivstei katevlipen Ai[gupton mh; fobhqei;" to;n
qumo;n tou` basilevw": to;n ga;r ajorv aton wJ" oJrw`n ejkartevrhsen.
28
Pivstei pepoivhken to; pavsca kai; th;n provscusin tou` ai{mato", i{na
mh; oJ ojloqreuvwn ta; prwtovtoka qivgh/ aujtw`n. 29Pivstei dievbhsan th;n
ejruqra;n qavlassan wJ" dia; xhra`" gh`", h|" pei`ran labovnte" oiJ
Aijguvptioi katepovqhsan. 30Pivstei ta; teivch
Ij ericw; e[pesan
31
kuklwqevnta ejpi; eJpta; hJmevra". Pivstei
JRaa;b hJ povrnh ouj
sunapwvleto toi`" ajpeiqhvsasin dexamevnh tou;" kataskovpou" metÆ
eijrhvnh".
32
Kai; tiv e[ti levgwÉ ejpileivyei me ga;r dihgouvmenon oJ crovno" peri;
Gedewvn, Baravk, Samywvn, Ij efqave, Dauivd te kai; Samouh;l kai; tw`n
profhtw`n, 33oi} dia; pivstew" kathgwnivsanto basileiva", eijrgavsanto
dikaiosuvnhn, ejpevtucon ejpaggeliw`n, e[fraxan stovmata leovntwn,
34
e[sbesan duvnamin purov", e[fugon stovmata macaivrh",
ejdunamwvqhsan ajpo; ajsqeneiva", ejgenhvqhsan ijscuroi; ejn polevmw/,
parembola;" e[klinan ajllotrivwn. 35 E
[ labon gunai`ke" ejx
ajnastavsew" tou;" nekrou;" aujtw`n: a[lloi de; ejtumpanivsqhsan ouj
prosdexavmenoi th;n ajpoluvtrwsin, i{na kreivttono" ajnastavsew"
tuvcwsin: 36e{teroi de; ejmpaigmw`n kai; mastivgwn pei`ran e[labon, e[ti
de; desmw`n kai; fulakh`": 37ejliqavsqhsan, ejprivsqhsan, ejn fovnw/
macaivrh" ajpevqanon, perih`lqon ejn mhlwtai`", ejn aijgeivoi" devrmasin,
uJsterouvmenoi, qlibovmenoi, kakoucouvmenoi, 38w|n oujk h\n a[xio" oJ
kovsmo", ejpi; ejrhmivai" planwvmenoi kai; o[resin kai; sphlaivoi" kai;
tai`" ojpai`" th`" gh`".
39
Kai; ou|toi pavnte" marturhqevnte" dia; th`" pivstew" oujk
ejkomivsanto th;n ejpaggelivan, 40tou` qeou` peri; hJmw`n krei`tton ti
probleyamevnou, i{na mh; cwri;" hJmw`n teleiwqw`sin.
12 Toigarou`n kai; hJmei`" tosou`ton e[conte" perikeivmenon hJmi`n
nevfo" martuvrwn, o[gkon ajpoqevmenoi pavnta kai; th;n eujperivstaton
aJmartivan, diÆ uJpomonh`" trevcwmen to;n prokeivmenon hJmi`n ajgw`na
2
ajforw`nte" eij" to;n th`" pivstew" ajrchgo;n kai; teleiwth;n Ij hsou`n,
o}" ajnti; th`" prokeimevnh" aujtw/̀ cara`" uJpevmeinen stauro;n aijscuvnh"
katafronhvsa" ejn dexia/̀ te tou` qrovnou tou` qeou` kekavqiken.
3
ajnalogivsasqe ga;r to;n toiauvthn uJpomemenhkovta uJpo; tw`n
aJmartwlw`n eij" eJauto;n ajntilogivan, i{na mh; kavmhte tai`" yucai`"
uJmw`n ejkluovmenoi.
4
Ou[pw mevcri" ai{mato" ajntikatevsthte pro;" th;n aJmartivan
ajntagwnizovmenoi. 5kai; ejklevlhsqe th`" paraklhvsew", h{ti" uJmi`n wJ"
uiJoi`" dialevgetai:
uiJev mou, mh; ojligwvrei paideiva" kurivou
mhde; ejkluvou uJpÆ aujtou` ejlegcovmeno":
6
o}n ga;r ajgapa/̀ kuvrio" paideuvei,
mastigoi` de; pavnta uiJo;n o}n paradevcetai.
7
eij" paideivan uJpomevnete, wJ" uiJoi`" uJmi`n prosfevretai oJ qeov". tiv"
ga;r uiJo"
; o}n ouj paideuvei pathvrÉ 8eij de; cwriv" ejste paideiva" h|"
mevtocoi gegovnasin pavnte", a[ra novqoi kai; oujc uiJoiv ejste. 9ei\ta tou;"
me;n th`" sarko;" hJmw`n patevra" ei[comen paideuta;" kai;
ejnetrepovmeqa: ouj polu; »de;¼ ma`llon uJpotaghsovmeqa tw/̀ patri; tw`n
pneumavtwn kai; zhvsomenÉ 10oiJ me;n ga;r pro;" ojlivga" hJmevra" kata; to;
dokou`n aujtoi`" ejpaivdeuon, oJ de; ejpi; to; sumfevron eij" to; metalabei`n
th`" aJgiovthto" aujtou`. 11pa`sa de; paideiva pro;" me;n to; paro;n ouj
dokei` cara`" ei\nai ajlla; luvph", u{steron de; karpo;n eijrhniko;n toi`"
diÆ aujth`" gegumnasmevnoi" ajpodivdwsin dikaiosuvnh".
12
Dio; ta;" pareimevna" cei`ra" kai; ta; paralelumevna govnata
ajnorqwvsate, 13kai; trocia;" ojrqa;" poiei`te toi`" posi;n uJmw`n, i{na mh;
to; cwlo;n ejktraph/̀, ijaqh/̀ de; ma`llon.
14
Eijrhvnhn diwvkete meta; pavntwn kai; to;n aJgiasmovn, ou| cwri;"
oujdei;" o[yetai to;n kuvrion, 15ejpiskopou`nte" mhv ti" uJsterw`n ajpo;
th`" cavrito" tou` qeou`, mhv ti" rJiz
v a pikriva" a[nw fuvousa ejnoclh/̀ kai;
16
diÆ aujth`" mianqw`sin polloiv, mhv ti" povrno" h] bevbhlo" wJ" H
j sau`,
17
o}" ajnti; brwvsew" mia`" ajpevdeto ta; prwtotovkia eJautou`. i[ste ga;r
o{ti kai; metevpeita qevlwn klhronomh`sai th;n eujlogivan
ajpedokimavsqh, metanoiva" ga;r tovpon oujc eu|ren kaivper meta;
dakruvwn ejkzhthvsa" aujthvn.
18
Ouj ga;r proselhluvqate yhlafwmevnw/ kai; kekaumevnw/ puri; kai;
gnovfw/ kai; zovfw/ kai; quevllh/ 19kai; savlpiggo" h[cw/ kai; fwnh/̀ rJhmavtwn,
h|" oiJ ajkouvsante" parh/thvsanto mh; prosteqh`nai aujtoi`" lovgon,
20
oujk e[feron ga;r to; diastellovmenon: ka;n qhrivon qivgh/ tou` o[rou",
liqobolhqhvsetai: 21kaiv, ou{tw fobero;n h\n to; fantazovmenon,
Mwu>sh`" ei\pen: e[kfobo" eijmi kai; e[ntromo". 22ajlla; proselhluvqate
Siw;n o[rei kai; povlei qeou` zw`nto", Ij erousalh;m ejpouranivw,/ kai;
muriavsin ajggevlwn, panhguvrei 23kai; ejkklhsiva/ prwtotovkwn
ajpogegrammevnwn ejn oujranoi`" kai; krith/̀ qew/̀ pavntwn kai; pneuvmasi
dikaivwn teteleiwmevnwn 24kai; diaqhvkh" neva" mesivth/ jIhsou` kai;
ai{mati rJantismou` krei`tton lalou`nti para; to;n A
{ bel.
25
Blevpete mh; paraithvshsqe to;n lalou`nta: eij ga;r ejkei`noi oujk
ejxevfugon ejpi; gh`" paraithsavmenoi to;n crhmativzonta, polu;
ma`llon hJmei`" oiJ to;n ajpÆ oujranw`n ajpostrefovmenoi, 26ou| hJ fwnh; th;n
gh`n ejsavleusen tovte, nu`n de; ejphvggeltai levgwn: e[ti a{pax ejgw;
seivsw ouj movnon th;n gh`n ajlla; kai; to;n oujranovn. 27to; de; e[ti a{pax
dhloi` »th;n¼ tw`n saleuomevnwn metavqesin wJ" pepoihmevnwn, i{na
meivnh/ ta; mh; saleuovmena. 28Dio; basileivan ajsavleuton
paralambavnonte" e[cwmen cavrin, diÆ h|" latreuvwmen eujarevstw" tw/̀
qew/̀ meta; eujlabeiva" kai; devou": 29kai; ga;r oJ qeo;" hJmw`n pu`r
katanalivskon.
13 H
J filadelfiva menevtw. 2th`" filoxeniva" mh; ejpilanqavnesqe,
dia; tauvth" ga;r e[laqon tine" xenivsante" ajggevlou". 3mimnhvs
/ kesqe
tw`n desmivwn wJ" sundedemevnoi, tw`n kakoucoumevnwn wJ" kai; aujtoi;
o[nte" ejn swvmati. 4Tivmio" oJ gavmo" ejn pa`sin kai; hJ koivth ajmivanto",
povrnou" ga;r kai; moicou;" krinei` oJ qeov". 5 A
j filavrguro" oJ trovpo",
ajrkouvmenoi toi`" parou`sin. aujto;" ga;r ei[rhken: ouj mhv se ajnw` oujdÆ
ouj mhv se ejgkatalivpw, 6w{ste qarrou`nta" hJma`" levgein:
kuvrio" ejmoi; bohqov", »
kai;¼ ouj fobhqhvsomai,
tiv poihvsei moi a[nqrwpo"É
7
Mnhmoneuvete tw`n hJgoumevnwn uJmw`n, oi{tine" ejlavlhsan uJmi`n to;n
lovgon tou` qeou`, w|n ajnaqewrou`nte" th;n e[kbasin th`" ajnastrofh`"
mimei`sqe th;n pivstin. 8 Ij hsou`" Cristo;" ejcqe;" kai; shvmeron oJ aujto;"
kai; eij" tou;" aijw`na". 9Didacai`" poikivlai" kai; xevnai" mh;
parafevresqe: kalo;n ga;r cavriti bebaiou`sqai th;n kardivan, ouj
brwvmasin ejn oi|" oujk wjfelhvqhsan oiJ peripatou`nte". 10e[comen
qusiasthvrion ejx ou| fagei`n oujk e[cousin ejxousivan oiJ th/̀ skhnh/̀
latreuvonte". 11w|n ga;r eijsfevretai zwv/wn to; ai|ma peri; aJmartiva" eij"
ta; a{gia dia; tou` ajrcierevw", touvtwn ta; swvmata katakaivetai e[xw
th`" parembolh`". 12Dio; kai; Ij hsou`", i{na aJgiavsh/ dia; tou` ijdivou
ai{mato" to;n laovn, e[xw th`" puvlh" e[paqen. 13toivnun ejxercwvmeqa
pro;" aujto;n e[xw th`" parembolh`" to;n ojneidismo;n aujtou` fevronte":
14
ouj ga;r e[comen w|de mevnousan povlin ajlla; th;n mevllousan
ejpizhtou`men. 15DiÆ aujtou` »ou\n¼ ajnafevrwmen qusivan aijnevsew" dia;
panto;" tw/̀ qew/̀, tou`tÆ e[stin karpo;n ceilevwn oJmologouvntwn tw/̀
ojnovmati aujtou`. 16th`" de; eujpoiiva
Ÿ " kai; koinwniva" mh; ejpilanqavnesqe:
toiauvtai" ga;r qusivai" eujarestei`tai oJ qeov".
17
Peivqesqe toi`" hJgoumevnoi" uJmw`n kai; uJpeivkete, aujtoi; ga;r
ajgrupnou`sin uJpe;r tw`n yucw`n uJmw`n wJ" lovgon ajpodwvsonte", i{na
meta; cara`" tou`to poiw`sin kai; mh; stenavzonte": ajlusitele;" ga;r
uJmi`n tou`to.
18
Proseuvcesqe peri; hJmw`n: peiqovmeqa ga;r o{ti kalh;n suneivdhsin
e[comen, ejn pa`sin kalw`" qevlonte" ajnastrevfesqai. 19perissotevrw"
de; parakalw` tou`to poih`sai, i{na tavcion ajpokatastaqw` uJmi`n.
20
JO de; qeo;" th`" eijrhvnh", oJ ajnagagw;n ejk nekrw`n to;n poimevna tw`n
probavtwn to;n mevgan ejn ai{mati diaqhvkh" aijwnivou, to;n kuvrion hJmw`n
Ij hsou`n, 21katartivsai uJma`" ejn panti; ajgaqw/̀ eij" to; poih`sai to;
qevlhma aujtou`, poiw`n ejn hJmi`n to; eujarv eston ejnwvpion aujtou` dia;
Ij hsou` Cristou`, w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" »tw`n aijwvnwn¼, ajmhvn.
22
Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv, ajnevcesqe tou` lovgou th`"
paraklhvsew", kai; ga;r dia; bracevwn ejpevsteila uJmi`n. 23Ginwvskete
to;n ajdelfo;n hJmw`n Timovqeon ajpolelumevnon, meqÆ ou| eja;n tavcion
e[rchtai o[yomai uJma`".
24
A
j spavsasqe pavnta" tou;" hJgoumevnou" uJmw`n kai; pavnta" tou;"
aJgivou". A
j spavzontai uJma`" oiJ ajpo; th`" Ij taliva". 25 H
J cavri" meta;
pavntwn uJmw`n.
IAKWBOU
1 Ij avkwbo" qeou` kai; kurivou Ij hsou` Cristou` dou`lo" tai`"
dwvdeka fulai`" tai`" ejn th/̀ diaspora/̀ caivrein.
2
Pa`san cara;n hJghvsasqe, ajdelfoiv mou, o{tan peirasmoi`"
peripevshte poikivloi", 3ginwvskonte" o{ti to; dokivmion uJmw`n th`"
pivstew" katergavzetai uJpomonhvn. 4hJ de; uJpomonh; e[rgon tevleion
ejcevtw, i{na h\te tevleioi kai; oJlovklhroi ejn mhdeni; leipovmenoi. 5Eij dev
ti" uJmw`n leivpetai sofiva", aijteivtw para; tou` didovnto" qeou` pa`sin
aJplw`" kai; mh; ojneidivzonto" kai; doqhvsetai aujtw/̀. 6aijteivtw de; ejn
pivstei mhde;n diakrinovmeno": oJ ga;r diakrinovmeno" e[oiken kluvdwni
v qw oJ a[nqrwpo"
qalavssh" ajnemizomevnw/ kai; rJipizomevnw/. 7mh; ga;r oijes
8
ejkei`no" o{ti lhvmyetai ti para; tou` kurivou, ajnh;r divyuco",
ajkatavstato" ejn pavsai" tai`" oJdoi`" aujtou`.
9
Kaucavsqw de; oJ ajdelfo;" oJ tapeino;" ejn tw/̀ u{yei aujtou`, 10oJ de;
plouvsio" ejn th/̀ tapeinwvsei aujtou`, o{ti wJ" a[nqo" covrtou
pareleuvsetai. 11ajnevteilen ga;r oJ h{lio" su;n tw/̀ kauvswni kai;
ejxhvranen to;n covrton kai; to; a[nqo" aujtou` ejxevpesen kai; hJ eujprevpeia
tou` proswvpou aujtou` ajpwvleto: ou{tw" kai; oJ plouvsio" ejn tai`"
poreivai" aujtou` maranqhvsetai.
12
Makavrio" ajnh;r o}" uJpomevnei peirasmovn, o{ti dovkimo"
genovmeno" lhvmyetai to;n stevfanon th`" zwh`" o}n ejphggeivlato toi`"
ajgapw`sin aujtovn. 13Mhdei;" peirazovmeno" legevtw o{ti ajpo qeou`
peiravzomai: oJ ga;r qeo;" ajpeivrasto" ejstin kakw`n, peiravzei de;
aujto;" oujdevna. 14e{kasto" de; peiravzetai uJpo; th`" ijdiva" ejpiqumiva"
ejxelkovmeno" kai; deleazovmeno": 15ei\ta hJ ejpiqumiva sullabou`sa
tivktei aJmartivan, hJ de; aJmartiva ajpotelesqei`sa ajpokuvei qavnaton.
16
Mh; plana`sqe, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv. 17pa`sa dovsi" ajgaqh; kai;
pa`n dwvrhma tevleion a[nwqen ejstin katabai`non ajpo; tou` patro;" tw`n
fwvtwn, parÆ w|/ oujk e[ni parallagh; h] troph`" ajposkivasma.
18
boulhqei;" ajpekuvhsen hJma`" lovgw/ ajlhqeiva" eij" to; ei\nai hJma`"
ajparchvn tina tw`n aujtou` ktismavtwn.
19
I[ ste, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv: e[stw de; pa`" a[nqrwpo" tacu;" eij"
to; ajkou`sai, bradu;" eij" to; lalh`sai, bradu;" eij" ojrghvn: 20ojrgh; ga;r
ajndro;" dikaiosuvnhn qeou` oujk ejrgavzetai. 21dio; ajpoqevmenoi pa`san
rJuparivan kai; perisseivan kakiva" ejn prau?thti, devxasqe to;n
e[mfuton lovgon to;n dunavmenon sw`sai ta;" yuca;" uJmw`n.
22
Givnesqe de; poihtai; lovgou kai; mh; movnon ajkroatai;
paralogizovmenoi eJautouv". 23o{ti ei[ ti" ajkroath;" lovgou ejsti;n kai;
ouj poihthv", ou|to" e[oiken ajndri; katanoou`nti to; provswpon th`"
genevsew" aujtou` ejn ejsovptrw/: 24katenovhsen ga;r eJauto;n kai;
ajpelhvluqen kai; eujqevw" ejpelavqeto oJpoi`o" h\n. 25oJ de; parakuvya" eij"
novmon tevleion to;n th`" ejleuqeriva" kai; parameivna", oujk ajkroath;"
ejpilhsmonh`" genovmeno" ajlla; poihth;" e[rgou, ou|to" makavrio" ejn
th/̀ poihvsei aujtou` e[stai.
26
Ei[ ti" dokei` qrhsko;" ei\nai mh; calinagwgw`n glw`ssan aujtou` ajlla;
ajpatw`n kardivan aujtou`, touvtou mavtaio" hJ qrhskeiva. 27qrhskeiva
kaqara; kai; ajmivanto" para; tw/̀ qew/̀ kai; patri; au{th ejstivn,
ejpiskevptesqai ojrfanou;" kai; chvra" ejn th/̀ qlivyei aujtw`n, a[spilon
eJauto;n threi`n ajpo; tou` kovsmou.
2 A
j delfoiv mou, mh; ejn proswpolhmyivai" e[cete th;n pivstin tou`
kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` th`" dovxh". 2eja;n ga;r eijsevlqh/ eij"
sunagwgh;n uJmw`n ajnh;r crusodaktuvlio" ejn ejsqh`ti lampra/̀, eijsevlqh/
de; kai; ptwco;" ejn rJupara/̀ ejsqh`ti, 3ejpiblevyhte de; ejpi; to;n forou`nta
th;n ejsqh`ta th;n lampra;n kai; ei[phte: su; kavqou w|de kalw`", kai; tw/̀
ptwcw/̀ ei[phte: su; sth`qi ejkei` h] kavqou uJpo; to; uJpopovdion mou, 4ouj
diekrivqhte ejn eJautoi`" kai; ejgevnesqe kritai; dialogismw`n ponhrw`nÉ
5
A
j kouvsate, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv: oujc oJ qeo;" ejxelevxato tou;"
ptwcou;" tw/̀ kovsmw/ plousivou" ejn pivstei kai; klhronovmou" th`"
basileiva" h|" ejphggeivlato toi`" ajgapw`sin aujtovnÉ 6uJmei`" de;
hjtimavsate to;n ptwcovn. oujc oiJ plouvsioi katadunasteuvousin uJmw`n
kai; aujtoi; e{lkousin uJma`" eij" krithvriaÉ 7oujk aujtoi; blasfhmou`sin to;
kalo;n o[noma to; ejpiklhqe;n ejfÆ uJma`"É 8Eij mevntoi novmon telei`te
basiliko;n kata; th;n grafhvn: ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ"
seautovn, kalw`" poiei`te: 9eij de; proswpolhmptei`te, aJmartivan
ejrgavzesqe ejlegcovmenoi uJpo; tou` novmou wJ" parabavtai. 10o{sti" ga;r
o{lon to;n novmon thrhvsh/ ptaivsh/ de; ejn eJniv, gevgonen pavntwn e[noco".
11
oJ ga;r eijpwvn: mh; moiceuvsh/", ei\pen kaiv: mh; foneuvsh/": eij de; ouj
moiceuvei" foneuvei" dev, gevgona" parabavth" novmou. 12ou{tw"
lalei`te kai; ou{tw" poiei`te wJ" dia; novmou ejleuqeriva" mevllonte"
krivnesqai. 13hJ ga;r krivsi" ajnevleo" tw/̀ mh; poihvsanti e[leo":
katakauca`tai e[leo" krivsew".
14
Tiv to; o[felo", ajdelfoiv mou, eja;n pivstin levgh/ ti" e[cein e[rga de;
mh; e[ch/É mh; duvnatai hJ pivsti" sw`sai aujtovnÉ 15eja;n ajdelfo;" h] ajdelfh;
gumnoi; uJpavrcwsin kai; leipovmenoi th`" ejfhmevrou trofh`" 16ei[ph/ dev
ti" aujtoi`" ejx uJmw`n: uJpavgete ejn eijrhvnh/, qermaivnesqe kai;
cortavzesqe, mh; dw`te de; aujtoi`" ta; ejpithvdeia tou` swvmato", tiv to;
o[felo"É 17ou{tw" kai; hJ pivsti", eja;n mh; e[ch/ e[rga, nekrav ejstin kaqÆ
eJauthvn.
18
A
j llÆ ejrei` ti": su; pivstin e[cei", kagw; e[rga e[cw: dei`xon moi th;n
pivstin sou cwri;" tw`n e[rgwn, kagwv soi deivxw ejk tw`n e[rgwn mou th;n
pivstin. 19su; pisteuvei" o{ti ei|" ejstin oJ qeov", kalw`" poiei`": kai; ta;
daimovnia pisteuvousin kai; frivssousin. 20Qevlei" de; gnw`nai, w\
a[nqrwpe kenev, o{ti hJ pivsti" cwri;" tw`n e[rgwn ajrghv ejstinÉ 21 A
j braa;m
oJ path;r hJmw`n oujk ejx e[rgwn ejdikaiwvqh ajnenevgka" Ij saa;k to;n uiJo;n
aujtou` ejpi; to; qusiasthvrionÉ 22blevpei" o{ti hJ pivsti" sunhvrgei toi`"
e[rgoi" aujtou` kai; ejk tw`n e[rgwn hJ pivsti" ejteleiwvqh, 23kai; ejplhrwvqh
hJ grafh; hJ levgousa: ejpivsteusen de; jAbraa;m tw/̀ qew`/, kai;
ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn kai; fivlo" qeou` ejklhvqh. 24oJra`te
o{ti ejx e[rgwn dikaiou`tai a[nqrwpo" kai; oujk ejk pivstew" movnon.
25
oJmoivw" de; kai;
R
J aa;b hJ povrnh oujk ejx e[rgwn ejdikaiwvqh
uJpodexamevnh tou;" ajggevlou" kai; eJtevra/ oJdw/̀ ejkbalou`saÉ 26w{sper
ga;r to; sw`ma cwri;" pneuvmato" nekrovn ejstin, ou{tw" kai; hJ pivsti"
cwri;" e[rgwn nekrav ejstin.
3 Mh; polloi; didavskaloi givnesqe, ajdelfoiv mou, eijdovte" o{ti
mei`zon krivma lhmyovmeqa. 2polla; ga;r ptaivomen a{pante". ei[ ti" ejn
lovgw/ ouj ptaivei, ou|to" tevleio" ajnh;r dunato;" calinagwgh`sai kai;
o{lon to; sw`ma. 3eij de; tw`n i{ppwn tou;" calinou;" eij" ta; stovmata
bavllomen eij" to; peivqesqai aujtou;" hJmi`n, kai; o{lon to; sw`ma aujtw`n
metavgomen. 4ijdou; kai; ta; ploi`a thlikau`ta o[nta kai; uJpo; ajnevmwn
sklhrw`n ejlaunovmena, metavgetai uJpo; ejlacivstou phdalivou o{pou hJ
oJrmh; tou` eujquvnonto" bouvletai, 5ou{tw" kai; hJ glw`ssa mikro;n mevlo"
ejsti;n kai; megavla aujcei`.
ijdou; hJlivkon pu`r hJlivkhn u{lhn ajnavptei: 6kai; hJ glw`ssa pu`r: oJ
kovsmo" th`" ajdikiva" hJ glw`ssa kaqivstatai ejn toi`" mevlesin hJmw`n, hJ
spilou`sa o{lon to; sw`ma kai; flogivzousa to;n troco;n th`" genevsew"
kai; flogizomevnh uJpo; th`" geevnnh". 7pa`sa ga;r fuvsi" qhrivwn te kai;
peteinw`n, eJrpetw`n te kai; ejnalivwn damavzetai kai; dedavmastai th/̀
fuvsei th/̀ ajnqrwpivnh/, 8th;n de; glw`ssan oujdei;" damavsai duvnatai
ajnqrwvpwn, ajkatavstaton kakovn, mesth; ijou` qanathfovrou. 9ejn aujth/̀
eujlogou`men to;n kuvrion kai; patevra kai; ejn aujth/̀ katarwvmeqa tou;"
ajnqrwvpou" tou;" kaqÆ oJmoivwsin qeou` gegonovta", 10ejk tou` aujtou`
stovmato" ejxevrcetai eujlogiva kai; katavra. ouj crhv, ajdelfoiv mou,
tau`ta ou{tw" givnesqai. 11mhvti hJ phgh; ejk th`" aujth`" ojph`" bruvei to;
gluku; kai; to; pikrovnÉ 12mh; duvnatai, ajdelfoiv mou, sukh` ejlaiva"
poih`sai h] a[mpelo" su`kaÉ ou[te aJluko;n gluku; poih`sai u{dwr.
13
Tiv" sofo;" kai; ejpisthvmwn ejn uJmi`nÉ deixavtw ejk th`" kalh`"
ajnastrofh`" ta; e[rga aujtou` ejn prau?thti sofiva". 14eij de; zh`lon
pikro;n e[cete kai; ejriqeivan ejn th/̀ kardiva/ uJmw`n, mh; katakauca`sqe
kai; yeuvdesqe kata; th`" ajlhqeiva". 15oujk e[stin au{th hJ sofiva a[nwqen
katercomevnh ajlla; ejpivgeio", yucikhv, daimoniwvdh". 16o{pou ga;r
zh`lo" kai; ejriqeiva, ejkei` ajkatastasiva kai; pa`n fau`lon pra`gma. 17hJ
de; a[nwqen sofiva prw`ton me;n aJgnhv ejstin, e[peita eijrhnikhv,
ejpieikhv", eujpeiqhv", mesth; ejlevou" kai; karpw`n ajgaqw`n, ajdiavkrito",
ajnupovkrito". 18karpo;" de; dikaiosuvnh" ejn eijrhvnh/ speivretai toi`"
poiou`sin eijrhvnhn.
4 Povqen povlemoi kai; povqen mavcai ejn uJmi`nÉ oujk ejnteu`qen, ejk tw`n
hJdonw`n uJmw`n tw`n strateuomevnwn ejn toi`" mevlesin uJmw`nÉ
2
ejpiqumei`te kai; oujk e[cete, foneuvete kai; zhlou`te kai; ouj duvnasqe
ejpitucei`n, mavcesqe kai; polemei`te, oujk e[cete dia; to; mh; aijtei`sqai
uJma`", 3aijtei`te kai; ouj lambavnete diovti kakw`" aijtei`sqe, i{na ejn tai`"
hJdonai`" uJmw`n dapanhvshte. 4moicalivde", oujk oi[date o{ti hJ filiva tou`
kovsmou e[cqra tou` qeou` ejstinÉ o}" eja;n ou\n boulhqh/̀ fivlo" ei\nai tou`
kovsmou, ejcqro;" tou` qeou` kaqivstatai. 5h] dokei`te o{ti kenw`" hJ grafh;
levgei: pro;" fqovnon ejpipoqei` to; pneu`ma o} katwvk/ isen ejn hJmi`n,
6
meivzona de; divdwsin cavrinÉ dio; levgei:
oJ qeo;" uJperhfavnoi" ajntitavssetai,
tapeinoi`" de; divdwsin cavrin.
7
uJpotavghte ou\n tw/̀ qew/̀, ajntivsthte de; tw/̀ diabovlw/ kai; feuvxetai ajfÆ
uJmw`n, 8ejggivsate tw/̀ qew/̀ kai; ejggiei` uJmi`n. kaqarivsate cei`ra",
aJmartwloiv, kai; aJgnivsate kardiva", divyucoi. 9talaipwrhvsate kai;
penqhvsate kai; klauvsate. oJ gevlw" uJmw`n eij" pevnqo" metatraphvtw
kai; hJ cara; eij" kathvfeian. 10tapeinwvqhte ejnwvpion kurivou kai;
uJywvsei uJma`".
11
Mh; katalalei`te ajllhvlwn, ajdelfoiv. oJ katalalw`n ajdelfou` h]
krivnwn to;n ajdelfo;n aujtou` katalalei` novmou kai; krivnei novmon: eij de;
novmon krivnei", oujk ei\ poihth;" novmou ajlla; krithv". 12ei|" ejstin »oJ¼
nomoqevth" kai; krith;" oJ dunavmeno" sw`sai kai; ajpolevsai: su; de; tiv"
ei\ oJ krivnwn to;n plhsivonÉ
13
A
[ ge nu`n oiJ levgonte": shvmeron h] au[rion poreusovmeqa eij" thvnde
th;n povlin kai; poihvsomen ejkei` ejniauto;n kai; ejmporeusovmeqa kai;
kerdhvsomen: 14oi{tine" oujk ejpivstasqe to; th`" au[rion poiva hJ zwh;
uJmw`n: ajtmi;" gavr ejste hJ pro;" ojlivgon fainomevnh, e[peita kai;
ajfanizomevnh. 15ajnti; tou` levgein uJma`": eja;n oJ kuvrio" qelhvsh/ kai;
zhvsomen kai; poihvsomen tou`to h] ejkei`no. 16nu`n de; kauca`sqe ejn tai`"
ajlazoneivai" uJmw`n: pa`sa kauvchsi" toiauvth ponhrav ejstin. 17eijdovti
ou\n kalo;n poiei`n kai; mh; poiou`nti, aJmartiva aujtw/̀ ejstin.
5 A
[ ge nu`n oiJ plouvsioi, klauvsate ojloluvzonte" ejpi; tai`"
talaipwrivai" uJmw`n tai`" ejpercomevnai". 2oJ plou`to" uJmw`n sevshpen
kai; ta; iJmavtia uJmw`n shtovbrwta gevgonen, 3oJ cruso;" uJmw`n kai; oJ
a[rguro" kativwtai kai; oJ ijo"
; aujtw`n eij" martuvrion uJmi`n e[stai kai;
favgetai ta;" savrka" uJmw`n wJ" pu`r. ejqhsaurivsate ejn ejscavtai"
hJmevrai". 4ijdou; oJ misqo;" tw`n ejrgatw`n tw`n ajmhsavntwn ta;" cwvra"
uJmw`n oJ ajpesterhmevno" ajfÆ uJmw`n kravzei, kai; aiJ boai; tw`n
qerisavntwn eij" ta; w\ta kurivou sabaw;q eijselhluvqasin. 5ejtrufhvsate
ejpi; th`" gh`" kai; ejspatalhvsate, ejqrevyate ta;" kardiva" uJmw`n ejn
hJmevra/ sfagh`", 6katedikavsate, ejfoneuvsate to;n divkaion, oujk
ajntitavssetai uJmi`n.
7
Makroqumhvsate ou\n, ajdelfoiv, e{w" th`" parousiva" tou` kurivou.
ijdou; oJ gewrgo;" ejkdevcetai to;n tivmion karpo;n th`" gh`" makroqumw`n
ejpÆ aujtw/̀ e{w" lavbh/ provi>mon kai; o[yimon. 8makroqumhvsate kai; uJmei`",
sthrivxate ta;" kardiva" uJmw`n, o{ti hJ parousiva tou` kurivou h[ggiken.
9
mh; stenavzete, ajdelfoiv, katÆ ajllhvlwn i{na mh; kriqh`te: ijdou; oJ
krith;" pro; tw`n qurw`n e{sthken. 10uJpovdeigma lavbete, ajdelfoiv, th`"
kakopaqiva" kai; th`" makroqumiva" tou;" profhvta" oi} ejlavlhsan ejn
tw/̀ ojnovmati kurivou. 11ijdou; makarivzomen tou;" uJpomeivnanta": th;n
uJpomonh;n
Ij w;b hjkouvsate kai; to; tevlo" kurivou ei[dete, o{ti
poluvsplagcno" ejstin oJ kuvrio" kai; oijktivrmwn.
12
Pro; pavntwn dev, ajdelfoiv mou, mh; ojmnuvete mhvte to;n oujrano;n
mhvte th;n gh`n mhvte a[llon tina; o{rkon: h[tw de; uJmw`n to; nai; nai; kai; to;
ou] ou[, i{na mh; uJpo; krivsin pevshte.
13
Kakopaqei` ti" ejn uJmi`n, proseucevsqw: eujqumei` ti", yallevtw:
14
ajsqenei` ti" ejn uJmi`n, proskalesavsqw tou;" presbutevrou" th`"
ejkklhsiva" kai; proseuxavsqwsan ejpÆ aujto;n ajleivyante" »aujto;n¼
ejlaivw/ ejn tw/̀ ojnovmati tou` kurivou. 15kai; hJ eujch; th`" pivstew" swvsei
to;n kavmnonta kai; ejgerei` aujto;n oJ kuvrio": ka;n aJmartiva" h\/
pepoihkwv", ajfeqhvsetai aujtw/̀. 16ejxomologei`sqe ou\n ajllhvloi" ta;"
aJmartiva" kai; eu[cesqe uJpe;r ajllhvlwn o{pw" ijaqh`te. Polu; ijscuvei
devhsi" dikaivou ejnergoumevnh. 17 H
j liva" a[nqrwpo" h\n oJmoiopaqh;"
hJmi`n, kai; proseuch/̀ proshuvxato tou` mh; brevxai, kai; oujk e[brexen ejpi;
th`" gh`" ejniautou;" trei`" kai; mh`na" e{x: 18kai; pavlin proshuvxato,
kai; oJ oujrano;" uJeto;n e[dwken kai; hJ gh` ejblavsthsen to;n karpo;n
aujth`".
19
A
j delfoiv mou, ejavn ti" ejn uJmi`n planhqh/̀ ajpo; th`" ajlhqeiva" kai;
ejpistrevyh/ ti" aujtovn, 20ginwskevtw o{ti oJ ejpistrevya" aJmartwlo;n ejk
plavnh" oJdou` aujtou` swvsei yuch;n aujtou` ejk qanavtou kai; kaluvyei
plh`qo" aJmartiw`n.
PETROU AV
1 Pevtro" ajpovstolo" Ij hsou` Cristou` ejklektoi`" parepidhvmoi"
diaspora`" Povntou, Galativa", Kappadokiva",
A
j siva" kai;
2
Biquniva", kata; provgnwsin qeou` patro;" ejn aJgiasmw/̀ pneuvmato" eij"
uJpakoh;n kai; rJantismo;n ai{mato" Ij hsou` Cristou`, cavri" uJmi`n kai;
eijrhvnh plhqunqeivh.
3
Eujloghto;" oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou`,
oJ kata; to; polu; aujtou` e[leo" ajnagennhvsa" hJma`" eij" ejlpivda zw`san
diÆ ajnastavsew" Ij hsou` Cristou` ejk nekrw`n, 4eij" klhronomivan
a[fqarton kai; ajmivanton kai; ajmavranton, tethrhmevnhn ejn oujranoi`"
eij" uJma`" 5tou;" ejn dunavmei qeou` frouroumevnou" dia; pivstew" eij"
swthrivan eJtoivmhn ajpokalufqh`nai ejn kairw/̀ ejscavtw/. 6ejn w|/
ajgallia`sqe, ojlivgon a[rti eij devon »ejsti;n¼ luphqevnte" ejn poikivloi"
peirasmoi`", 7i{na to; dokivmion uJmw`n th`" pivstew" polutimovteron
crusivou tou` ajpollumevnou dia; puro;" de; dokimazomevnou, euJreqh/̀ eij"
e[painon kai; dovxan kai; timh;n ejn ajpokaluvyei Ij hsou` Cristou`: 8o}n
oujk ijdovnte" ajgapa`te, eij" o}n a[rti mh; oJrw`nte" pisteuvonte" de;
ajgallia`sqe cara/̀ ajneklalhvtw/ kai; dedoxasmevnh/ 9komizovmenoi to;
tevlo" th`" pivstew" »uJmw`n¼ swthrivan yucw`n.
10
peri; h|" swthriva" ejxezhvthsan kai; ejxhrauvnhsan profh`tai oiJ
peri; th`" eij" uJma`" cavrito" profhteuvsante", 11ejraunw`nte" eij"
tivna h] poi`on kairo;n ejdhvlou to; ejn aujtoi`" pneu`ma Cristou`
promarturovmenon ta; eij" Cristo;n paqhvmata kai; ta;" meta; tau`ta
dovxa". 12oi|" ajpekaluvfqh o{ti oujc eJautoi`" uJmi`n de; dihkovnoun aujtav, a}
nu`n ajnhggevlh uJmi`n dia; tw`n eujaggelisamevnwn uJma`" »ejn¼ pneuvmati
aJgivw/ ajpostalevnti ajpÆ oujranou`, eij" a} ejpiqumou`sin a[ggeloi
parakuvyai.
13
Dio; ajnazwsavmenoi ta;" ojsfuva" th`" dianoiva" uJmw`n nhvfonte"
teleivw" ejlpivsate ejpi; th;n feromevnhn uJmi`n cavrin ejn ajpokaluvyei
Ij hsou` Cristou`. 14wJ" tevkna uJpakoh`" mh; suschmatizovmenoi tai`"
provteron ejn th/̀ ajgnoiva/ uJmw`n ejpiqumivai" 15ajlla; kata; to;n
kalevsanta uJma`" a{gion kai; aujtoi; a{gioi ejn pavsh/ ajnastrofh/̀
genhvqhte, 16diovti gevgraptai »o{ti¼ a{gioi e[sesqe, o{ti ejgw; a{gio"
»eijmi¼. 17kai; eij patevra ejpikalei`sqe to;n ajproswpolhvmptw"
krivnonta kata; to; eJkavstou e[rgon, ejn fovbw/ to;n th`" paroikiva" uJmw`n
crovnon ajnastravfhte, 18eijdovte" o{ti ouj fqartoi`", ajrgurivw/ h] crusivw,/
ejlutrwvqhte ejk th`" mataiva" uJmw`n ajnastrofh`" patroparadovtou
19
ajlla; timivw/ ai{mati wJ" ajmnou` ajmwvmou kai; ajspivlou Cristou`,
20
proegnwsmevnou me;n pro; katabolh`" kovsmou fanerwqevnto" de; ejpÆ
ejscavtou tw`n crovnwn diÆ uJma`" 21tou;" diÆ aujtou` pistou;" eij" qeo;n to;n
ejgeivranta aujto;n ejk nekrw`n kai; dovxan aujtw/̀ dovnta, w{ste th;n pivstin
uJmw`n kai; ejlpivda ei\nai eij" qeovn.
22
Ta;" yuca;" uJmw`n hJgnikovte" ejn th/̀ uJpakoh/̀ th`" ajlhqeiva" eij"
filadelfivan ajnupovkriton, ejk »kaqara`"¼ kardiva" ajllhvlou"
ajgaphvsate ejktenw`" 23ajnagegennhmevnoi oujk ejk spora`" fqarth`"
ajlla; ajfqavrtou dia; lovgou zw`nto" qeou` kai; mevnonto". 24diovti
pa`sa sa;rx wJ" covrto"
kai; pa`sa dovxa aujth`" wJ" a[nqo" covrtou:
ejxhravnqh oJ covrto"
kai; to; a[nqo" ejxevpesen:
25
to; de; rJh`ma kurivou mevnei eij" to;n aijw`na. tou`to dev ejstin to; rJhm
` a
to; eujaggelisqe;n eij" uJma`".
2 A
j poqevmenoi ou\n pa`san kakivan kai; pavnta dovlon kai;
uJpokrivsei" kai; fqovnou" kai; pavsa" katalaliav", 2wJ" ajrtigevnnhta
brevfh to; logiko;n a[dolon gavla ejpipoqhvsate, i{na ejn aujtw/̀ aujxhqh`te
eij" swthrivan, 3eij ejgeuvsasqe o{ti crhsto;" oJ kuvrio". 4pro;" o}n
prosercovmenoi livqon zw`nta uJpo; ajnqrwvpwn me;n ajpodedokimasmevnon
para; de; qew/̀ ejklekto;n e[ntimon, 5kai; aujtoi; wJ" livqoi zw`nte"
oijkodomei`sqe oi\ko" pneumatiko;" eij" iJeravteuma a{gion ajnenevgkai
pneumatika;" qusiva" eujprosdevktou" »tw/̀¼ qew/̀ dia; Ij hsou` Cristou`.
6
diovti perievcei ejn grafh/̀:
ijdou; tivqhmi ejn Siw;n livqon
ajkrogwniai`on ejklekto;n e[ntimon
kai; oJ pisteuvwn ejpÆ aujtw`/ ouj mh; kataiscunqh`./ 7uJmi`n ou\n hJ
timh; toi`" pisteuvousin, ajpistou`sin de;
livqo" o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte",
ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva"
8
kai;
livqo" proskovmmato"
kai; pevtra skandavlou:
oi} proskovptousin tw/̀ lovgw/ ajpeiqou`nte" eij" o} kai; ejtevqhsan.
9
uJmei`" de; gevno" ejklektovn, basivleion iJeravteuma, e[qno"
a{gion, lao;" eij" peripoivhsin, o{pw" ta;" ajreta;" ejxaggeivlhte
tou` ejk skovtou" uJma`" kalevsanto" eij" to; qaumasto;n aujtou` fw`":
10
oi{ pote ouj lao;"
nu`n de; lao;" qeou`,
oiJ oujk hjlehmevnoi
nu`n de; ejlehqevnte".
11
A
j gaphtoiv, parakalw` wJ" paroivkou" kai; parepidhvmou"
ajpevcesqai tw`n sarkikw`n ejpiqumiw`n ai{tine" strateuvontai kata;
th`" yuch`": 12th;n ajnastrofh;n uJmw`n ejn toi`" e[qnesin e[conte" kalhvn,
i{na ejn w|/ katalalou`sin uJmw`n wJ" kakopoiw`n ejk tw`n kalw`n e[rgwn
ejpopteuvonte" doxavswsin to;n qeo;n ejn hJmevra/ ejpiskoph`".
13
U
J potavghte pavsh/ ajnqrwpivnh/ ktivsei dia; to;n kuvrion, ei[te
basilei` wJ" uJperevconti, 14ei[te hJgemovsin wJ" diÆ aujtou` pempomevnoi"
eij" ejkdivkhsin kakopoiw`n e[painon de; ajgaqopoiw`n: 15o{ti ou{tw" ejsti;n
to; qevlhma tou` qeou` ajgaqopoiou`nta" fimou`n th;n tw`n ajfrovnwn
ajnqrwvpwn ajgnwsivan, 16wJ" ejleuvqeroi kai; mh; wJ" ejpikavlumma e[conte"
th`" kakiva" th;n ejleuqerivan ajllÆ wJ" qeou` dou`loi. 17pavnta"
timhvsate, th;n ajdelfovthta ajgapa`te, to;n qeo;n fobei`sqe, to;n
basileva tima`te.
18
OiJ oijkevtai uJpotassovmenoi ejn panti; fovbw/ toi`" despovtai", ouj
movnon toi`" ajgaqoi`" kai; ejpieikevsin ajlla; kai; toi`" skolioi`". 19tou`to
ga;r cavri" eij dia; suneivdhsin qeou` uJpofevrei ti" luvpa" pavscwn
ajdivkw". 20poi`on ga;r klevo" eij aJmartavnonte" kai; kolafizovmenoi
uJpomenei`teÉ ajllÆ eij ajgaqopoiou`nte" kai; pavsconte" uJpomenei`te,
tou`to cavri" para; qew/̀. 21eij" tou`to ga;r ejklhvqhte, o{ti kai; Cristo;"
e[paqen uJpe;r uJmw`n uJmi`n uJpolimpavnwn uJpogrammo;n i{na
ejpakolouqhvshte toi`" i[cnesin aujtou`,
22
o}" aJmartivan oujk ejpoivhsen
oujde; euJrevqh dovlo" ejn tw`/ stovmati
aujtou`,
23
o}" loidorouvmeno" oujk ajnteloidovrei, pavscwn oujk hjpeivlei,
paredivdou de; tw/̀ krivnonti dikaivw": 24o}" ta;" aJmartiva" hJmw`n aujto;"
ajnhvnegken ejn tw/̀ swvmati aujtou` ejpi; to; xuvlon, i{na tai`" aJmartivai"
ajpogenovmenoi th/̀ dikaiosuvnh/ zhvswmen, ou| tw/̀ mwvlwpi ijaqv hte. 25h\te
ga;r wJ" provbata planwvmenoi, ajlla; ejpestravfhte nu`n ejpi; to;n
poimevna kai; ejpivskopon tw`n yucw`n uJmw`n.
3 JOmoivw" »aiJ¼ gunai`ke", uJpotassovmenai toi`" ijdivoi" ajndravsin,
i{na kai; ei[ tine" ajpeiqou`sin tw/̀ lovgw/, dia; th`" tw`n gunaikw`n
ajnastrofh`" a[neu lovgou kerdhqhvsontai, 2ejpopteuvsante" th;n ejn
fovbw/ aJgnh;n ajnastrofh;n uJmw`n. 3w|n e[stw oujc oJ e[xwqen ejmplokh`"
tricw`n kai; periqevsew" crusivwn h] ejnduvsew" iJmativwn kovsmo" 4ajllÆ oJ
krupto;" th`" kardiva" a[nqrwpo" ejn tw/̀ ajfqavrtw/ tou` praevw" kai;
hJsucivou pneuvmato", o{ ejstin ejnwvpion tou` qeou` polutelev". 5ou{tw"
gavr pote kai; aiJ a{giai gunai`ke" aiJ ejlpivzousai eij" qeo;n ejkovsmoun
eJautav" uJpotassovmenai toi`" ijdivoi" ajndravsin, 6wJ" Savrra uJphvkousen
tw/̀
A
j braavm kuvrion aujto;n kalou`sa, h|" ejgenhvqhte tevkna
ajgaqopoiou`sai kai; mh; fobouvmenai mhdemivan ptovhsin.
7
OiJ a[ndre" oJmoivw", sunoikou`nte" kata; gnw`sin wJ" ajsqenestevrw/
skeuvei tw/̀ gunaikeivw,/ ajponevmonte" timh;n wJ" kai; sugklhronovmoi"
cavrito" zwh`" eij" to; mh; ejgkovptesqai ta;" proseuca;" uJmw`n.
8
To; de; tevlo" pavnte" oJmovfrone", sumpaqei`", filavdelfoi,
eu[splagcnoi, tapeinovfrone", 9mh; ajpodidovnte" kako;n ajnti; kakou` h]
loidorivan ajnti; loidoriva", tounantivon de; eujlogou`nte" o{ti eij"
tou`to ejklhvqhte i{na eujlogivan klhronomhvshte.
10
oJ ga;r qevlwn zwh;n ajgapa`n
kai; ijdei`n hJmevra" ajgaqa;"
pausavtw th;n glw`ssan ajpo; kakou`
kai; ceivlh tou` mh; lalh`sai dovlon,
11
ejkklinavtw de; ajpo; kakou` kai; poihsavtw ajgaqovn,
zhthsavtw eijrhvnhn kai; diwxavtw aujthvn:
12
o{ti ojfqalmoi; kurivou ejpi; dikaivou"
kai; w\ta aujtou` eij" devhsin aujtw`n,
provswpon de; kurivou ejpi; poiou`nta" kakav.
13
Kai; tiv" oJ kakwvswn uJma`" eja;n tou` ajgaqou` zhlwtai; gevnhsqeÉ 14ajllÆ
eij kai; pavscoite dia; dikaiosuvnhn, makavrioi. to;n de; fovbon aujtw`n mh;
fobhqh`te mhde; taracqh`te, 15kuvrion de; to;n Cristo;n aJgiavsate ejn
tai`" kardivai" uJmw`n, e{toimoi ajei; pro;" ajpologivan panti; tw/̀
aijtou`nti uJma`" lovgon peri; th`" ejn uJmi`n ejlpivdo", 16ajlla; meta;
prau?thto" kai; fovbou, suneivdhsin e[conte" ajgaqhvn, i{na ejn w|/
katalalei`sqe kataiscunqw`sin oiJ ejphreavzonte" uJmw`n th;n ajgaqh;n
ejn Cristw/̀ ajnastrofhvn. 17krei`tton ga;r ajgaqopoiou`nta", eij qevloi
to; qevlhma tou` qeou`, pavscein h] kakopoiou`nta". 18o{ti kai; Cristo;"
a{pax peri; aJmartiw`n e[paqen, divkaio" uJpe;r ajdivkwn, i{na uJma`"
prosagavgh/ tw/̀ qew/̀ qanatwqei;" me;n sarki; zw/opoihqei;" de;
pneuvmati: 19ejn w|/ kai; toi`" ejn fulakh/̀ pneuvmasin poreuqei;"
ejkhvruxen, 20ajpeiqhvsasin pote o{te ajpexedevceto hJ tou` qeou`
makroqumiva ejn hJmevrai" Nw`e kataskeuazomevnh" kibwtou` eij" h}n
ojlivgoi, tou`tÆ e[stin ojktw; yucaiv, dieswvqhsan diÆ u{dato". 21o} kai;
uJma`" ajntivtupon nu`n swvz
/ ei bavptisma, ouj sarko;" ajpovqesi" rJuvpou
ajlla; suneidhvsew" ajgaqh`" ejperwvthma eij" qeovn, diÆ ajnastavsew"
Ij hsou` Cristou`, 22o{" ejstin ejn dexia/̀ »tou`¼ qeou` poreuqei;" eij"
oujranovn uJpotagevntwn aujtw/̀ ajggevlwn kai; ejxousiw`n kai; dunavmewn.
4 Cristou` ou\n paqovnto" sarki; kai; uJmei`" th;n aujth;n e[nnoian
oJplivsasqe, o{ti oJ paqw;n sarki; pevpautai aJmartiva" 2eij" to; mhkevti
ajnqrwvpwn ejpiqumivai" ajlla; qelhvmati qeou` to;n ejpivloipon ejn sarki;
biw`sai crovnon. 3ajrketo;" ga;r oJ parelhluqw;" crovno" to; bouvlhma
tw`n ejqnw`n kateirgavsqai peporeumevnou" ejn ajselgeivai",
ejpiqumivai", oijnoflugivai", kwvmoi", povtoi" kai; ajqemivtoi"
eijdwlolatrivai". 4ejn w|/ xenivzontai mh; suntrecovntwn uJmw`n eij" th;n
aujth;n th`" ajswtiva" ajnavcusin blasfhmou`nte", 5oi} ajpodwvsousin
lovgon tw/̀ eJtoivmw" e[conti kri`nai zw`nta" kai; nekrouv". 6eij" tou`to
ga;r kai; nekroi`" eujhggelivsqh, i{na kriqw`si me;n kata; ajnqrwvpou"
sarki; zw`si de; kata; qeo;n pneuvmati.
7
Pavntwn de; to; tevlo" h[ggiken. swfronhvsate ou\n kai; nhvyate eij"
proseucav": 8pro; pavntwn th;n eij" eJautou;" ajgavphn ejktenh` e[conte",
o{ti ajgavph kaluvptei plh`qo" aJmartiw`n. 9filovxenoi eij" ajllhvlou"
a[neu goggusmou`, 10e{kasto" kaqw;" e[laben cavrisma eij" eJautou;"
aujto; diakonou`nte" wJ" kaloi; oijkonovmoi poikivlh" cavrito" qeou`. 11ei[
ti" lalei`, wJ" lovgia qeou`: ei[ ti" diakonei`, wJ" ejx ijscuvo" h|" corhgei`
oJ qeov", i{na ejn pa`sin doxavzhtai oJ qeo;" dia; jIhsou` Cristou`, w|/ ejstin
hJ dovxa kai; to; kravto" eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn.
12
A
j gaphtoiv, mh; xenivzesqe th/̀ ejn uJmi`n purwvsei pro;" peirasmo;n
uJmi`n ginomevnh/ wJ" xevnou uJmi`n sumbaivnonto", 13ajlla; kaqo; koinwnei`te
toi`" tou` Cristou` paqhvmasin caivrete, i{na kai; ejn th/̀ ajpokaluvyei
th`" dovxh" aujtou` carh`te ajgalliwvmenoi. 14eij ojneidivzesqe ejn
ojnovmati Cristou`, makavrioi, o{ti to; th`" dovxh" kai; to; tou` qeou`
pneu`ma ejfÆ uJma`" ajnapauvetai. 15mh; gavr ti" uJmw`n pascevtw wJ"
foneu;" h] klevpth" h] kakopoio;" h] wJ" ajllotriepivskopo": 16eij de; wJ"
Cristianov", mh; aijscunevsqw, doxazevtw de; to;n qeo;n ejn tw/̀ ojnovmati
touvtw/. 17o{ti »oJ¼ kairo;" tou` a[rxasqai to; krivma ajpo; tou` oi[kou tou`
qeou`: eij de; prw`ton ajfÆ hJmw`n, tiv to; tevlo" tw`n ajpeiqouvntwn tw/̀ tou`
qeou` eujaggelivwÉ/
18
kai; eij oJ divkaio" movli" swvz
/ etai,
oJ ajsebh;" kai; aJmartwlo;" pou` fanei`taiÉ
19
w{ste kai; oiJ pavsconte" kata; to; qevlhma tou` qeou` pistw/̀ ktivsth/
paratiqevsqwsan ta;" yuca;" aujtw`n ejn ajgaqopoiiva
Ÿ ./
5 Presbutevrou" ou\n ejn uJmi`n parakalw` oJ sumpresbuvtero" kai;
mavrtu" tw`n tou` Cristou` paqhmavtwn, oJ kai; th`" mellouvsh"
ajpokaluvptesqai dovxh" koinwnov": 2poimavnate to; ejn uJmi`n poivmnion
tou` qeou` »ejpiskopou`nte"¼ mh; ajnagkastw`" ajlla; eJkousivw" kata;
qeovn, mhde; aijscrokerdw`" ajlla; proquvmw", 3mhdÆ wJ"
katakurieuvonte" tw`n klhvrwn ajlla; tuvpoi ginovmenoi tou` poimnivou:
4
kai; fanerwqevnto" tou` ajrcipoivmeno" komiei`sqe to;n ajmaravntinon
th`" dovxh" stevfanon.
5
JOmoivw", newvteroi, uJpotavghte presbutevroi": pavnte" de;
ajllhvloi" th;n tapeinofrosuvnhn ejgkombwvsasqe, o{ti »
oJ¼ qeo;" uJperhfavnoi" ajntitavssetai,
tapeinoi`" de; divdwsin cavrin.
6
Tapeinwvqhte ou\n uJpo; th;n krataia;n cei`ra tou` qeou`, i{na uJma`"
uJywvsh/ ejn kairw/̀, 7pa`san th;n mevrimnan uJmw`n ejpirivyante" ejpÆ
aujtovn, o{ti aujtw/̀ mevlei peri; uJmw`n.
8
Nhvyate, grhgorhvsate. oJ ajntivdiko" uJmw`n diavbolo" wJ" levwn
wjruovmeno" peripatei` zhtw`n »tina¼ katapiei`n: 9w|/ ajntivsthte
stereoi; th/̀ pivstei eijdovte" ta; aujta; tw`n paqhmavtwn th/̀ ejn »tw/̀¼
kovsmw/ uJmw`n ajdelfovthti ejpitelei`sqai. 10 JO de; qeo;" pavsh" cavrito",
oJ kalevsa" uJma`" eij" th;n aijwvnion aujtou` dovxan ejn Cristw/̀ » Ij hsou`¼,
ojlivgon paqovnta" aujto;" katartivsei, sthrivxei, sqenwvsei,
qemeliwvsei. 11aujtw/̀ to; kravto" eij" tou;" aijw`na", ajmhvn.
12
Dia; Silouanou` uJmi`n tou` pistou` ajdelfou`, wJ" logivzomai, diÆ ojlivgwn
e[graya parakalw`n kai; ejpimarturw`n tauvthn ei\nai ajlhqh` cavrin tou`
qeou` eij" h}n sth`te. 13 A
j spavzetai uJma`" hJ ejn Babulw`ni suneklekth;
kai; Ma`rko" oJ uiJo"
v mou. 14ajspavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati
ajgavph". Eijrhvnh uJmi`n pa`sin toi`" ejn Cristw/̀.
PETROU BV
1 Sumew;n Pevtro" dou`lo" kai; ajpovstolo" Ij hsou` Cristou` toi`"
ijsovtimon hJmi`n lacou`sin pivstin ejn dikaiosuvnh/ tou` qeou` hJmw`n kai;
swth`ro" Ij hsou` Cristou`, 2cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh plhqunqeivh ejn
ejpignwvsei tou` qeou` kai; Ij hsou` tou` kurivou hJmw`n.
3
JW" pavnta hJmi`n th`" qeiva" dunavmew" aujtou` ta; pro;" zwh;n kai;
eujsevbeian dedwrhmevnh" dia; th`" ejpignwvsew" tou` kalevsanto" hJma`"
ijdiva/ dovxh/ kai; ajreth/̀, 4diÆ w|n ta; tivmia kai; mevgista hJmi`n
ejpaggevlmata dedwvrhtai, i{na dia; touvtwn gevnhsqe qeiva" koinwnoi;
fuvsew" ajpofugovnte" th`" ejn tw/̀ kovsmw/ ejn ejpiqumiva/ fqora`". 5Kai;
aujto; tou`to de; spoudh;n pa`san pareisenevgkante" ejpicorhghvsate
ejn th/̀ pivstei uJmw`n th;n ajrethvn, ejn de; th/̀ ajreth/̀ th;n gnw`sin, 6ejn de;
th/̀ gnwvsei th;n ejgkravteian, ejn de; th/̀ ejgkrateiva/ th;n uJpomonhvn, ejn de;
th/̀ uJpomonh/̀ th;n eujsevbeian, 7ejn de; th/̀ eujsebeiva/ th;n filadelfivan, ejn
de; th/̀ filadelfiva/ th;n ajgavphn. 8tau`ta ga;r uJmi`n uJpavrconta kai;
pleonavzonta oujk ajrgou;" oujde; ajkavrpou" kaqivsthsin eij" th;n tou`
kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou` ejpivgnwsin: 9w|/ ga;r mh; pavrestin
tau`ta, tuflov" ejstin muwpavzwn, lhvqhn labw;n tou` kaqarismou` tw`n
pavlai aujtou` aJmartiw`n. 10dio; ma`llon, ajdelfoiv, spoudavsate bebaivan
uJmw`n th;n klh`sin kai; ejklogh;n poiei`sqai: tau`ta ga;r poiou`nte" ouj
mh; ptaivshte pote. 11ou{tw" ga;r plousivw" ejpicorhghqhvsetai uJmi`n hJ
ei[sodo" eij" th;n aijwvnion basileivan tou` kurivou hJmw`n kai; swth`ro"
Ij hsou` Cristou`.
12
Dio; mellhvsw ajei; uJma`" uJpomimnhvs
/ kein peri; touvtwn kaivper
eijdovta" kai; ejsthrigmevnou" ejn th/̀ parouvsh/ ajlhqeiva./ 13divkaion de;
hJgou`mai, ejfÆ o{son eijmi; ejn touvtw/ tw/̀ skhnwvmati, diegeivrein uJma`" ejn
uJpomnhvsei, 14eijdw;" o{ti tacinhv ejstin hJ ajpovqesi" tou` skhnwvmato"
mou kaqw;" kai; oJ kuvrio" hJmw`n Ij hsou`" Cristo;" ejdhvlwsen moi,
15
spoudavsw de; kai; eJkavstote e[cein uJma`" meta; th;n ejmh;n e[xodon th;n
touvtwn mnhvmhn poiei`sqai.
16
Ouj ga;r sesofismevnoi" muvqoi" ejxakolouqhvsante" ejgnwrivsamen
uJmi`n th;n tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` duvnamin kai; parousivan
ajllÆ ejpovptai genhqevnte" th`" ejkeivnou megaleiovthto". 17labw;n ga;r
para; qeou` patro;" timh;n kai; dovxan fwnh`" ejnecqeivsh" aujtw/̀
toia`sde uJpo; th`" megaloprepou`" dovxh": oJ uiJo"
v mou oJ ajgaphtov" mou
ou|to" ejstin eij" o}n ejgw; eujdovkhsa, 18kai; tauvthn th;n fwnh;n hJmei`"
hjkouvsamen ejx oujranou` ejnecqei`san su;n aujtw/̀ o[nte" ejn tw/̀ aJgivw/ o[rei.
19
kai; e[comen bebaiovteron to;n profhtiko;n lovgon, w|/ kalw`" poiei`te
prosevconte" wJ" luvcnw/ faivnonti ejn aujcmhrw/̀ tovpw/, e{w" ou| hJmevra
diaugavsh/ kai; fwsfovro" ajnateivlh/ ejn tai`" kardivai" uJmw`n, 20tou`to
prw`ton ginwvskonte" o{ti pa`sa profhteiva grafh`" ijdiva" ejpiluvsew"
ouj givnetai: 21ouj ga;r qelhvmati ajnqrwvpou hjnevcqh profhteiva potev,
ajlla; uJpo; pneuvmato" aJgivou ferovmenoi ejlavlhsan ajpo; qeou`
a[nqrwpoi.
2 E
j gevnonto de; kai; yeudoprofh`tai ejn tw/̀ law/̀, wJ" kai; ejn uJmi`n
e[sontai yeudodidavskaloi, oi{tine" pareisavxousin aiJrevsei"
ajpwleiva" kai; to;n ajgoravsanta aujtou;" despovthn ajrnouvmenoi.
2
ejpavgonte"
eJautoi`"
tacinh;n
ajpwvleian,
kai;
polloi;
ejxakolouqhvsousin aujtw`n tai`" ajselgeivai" diÆ ou}" hJ oJdo;" th`"
ajlhqeiva" blasfhmhqhvsetai, 3kai; ejn pleonexiva/ plastoi`" lovgoi"
uJma`" ejmporeuvsontai, oi|" to; krivma e[kpalai oujk ajrgei` kai; hJ
ajpwvleia aujtw`n ouj nustavzei.
4
Eij ga;r oJ qeo;" ajggevlwn aJmarthsavntwn oujk ejfeivsato ajlla;
seirai`" zovfou tartarwvsa" parevdwken eij" krivsin throumevnou",
5
kai; ajrcaivou kovsmou oujk ejfeivsato ajlla; o[gdoon Nw`e dikaiosuvnh"
khvruka ejfuvlaxen kataklusmo;n kovsmw/ ajsebw`n ejpavxa", 6kai; povlei"
Sodovmwn kai; Gomovrra" tefrwvsa" »katastrofh/̀¼ katevkrinen
uJpovdeigma mellovntwn ajsebevsin teqeikwv", 7kai; divkaion Lw;t
kataponouvmenon uJpo; th`" tw`n ajqevsmwn ejn ajselgeiva/ ajnastrofh`"
ejrruvsato: 8blevmmati ga;r kai; ajkoh/̀ oJ divkaio" ejgkatoikw`n ejn aujtoi`"
hJmevran ejx hJmevra" yuch;n dikaivan ajnovmoi" e[rgoi" ejbasavnizen:
9
oi\den kuvrio" eujsebei`" ejk peirasmou` rJuvesqai, ajdivkou" de; eij"
hJmevran krivsew" kolazomevnou" threi`n, 10mavlista de; tou;" ojpivsw
sarko;" ejn ejpiqumiva/ miasmou` poreuomevnou" kai; kuriovthto"
katafronou`nta".
tolmhtai; aujqavdei", dovxa" ouj trevmousin blasfhmou`nte", 11o{pou
a[ggeloi ijscuvi> kai; dunavmei meivzone" o[nte" ouj fevrousin katÆ aujtw`n
para; kurivou blavsfhmon krivsin. 12Ou|toi de; wJ" a[loga zw/̀a
gegennhmevna fusika; eij" a{lwsin kai; fqora;n ejn oi|" ajgnoou`sin
blasfhmou`nte", ejn th/̀ fqora/̀ aujtw`n kai; fqarhvsontai 13ajdikouvmenoi
misqo;n ajdikiva", hJdonh;n hJgouvmenoi th;n ejn hJmevra/ trufhvn, spivloi kai;
mw`moi ejntrufw`nte" ejn tai`" ajpavtai" aujtw`n suneuwcouvmenoi uJmi`n,
14
ojfqalmou;" e[conte" mestou;" moicalivdo" kai; ajkatapauvstou"
aJmartiva",
deleavzonte"
yuca;"
ajsthrivktou",
kardivan
gegumnasmevnhn
pleonexiva"
e[conte",
katavra"
tevkna:
15
kataleivponte" eujqei`an oJdo;n ejplanhvqhsan, ejxakolouqhvsante" th/̀
oJdw/̀ tou` Balaa;m tou` Bosovr, o}" misqo;n ajdikiva" hjgavphsen 16e[legxin
de; e[scen ijdiva" paranomiva": uJpozuvgion a[fwnon ejn ajnqrwvpou fwnh/̀
fqegxavmenon ejkwvlusen th;n tou` profhvtou parafronivan.
17
ou|toi eijsin phgai; a[nudroi kai; oJmivclai uJpo; laivlapo"
ejlaunovmenai, oi|" oJ zovfo" tou` skovtou" tethvrhtai. 18uJpevrogka ga;r
mataiovthto" fqeggovmenoi deleavzousin ejn ejpiqumivai" sarko;"
ajselgeivai" tou;" ojlivgw" ajpofeuvgonta" tou;" ejn plavnh/
ajnastrefomevnou", 19ejleuqerivan aujtoi`" ejpaggellovmenoi, aujtoi;
dou`loi uJpavrconte" th`" fqora`": w|/ gavr ti" h{tthtai, touvtw/
dedouvlwtai. 20eij ga;r ajpofugovnte" ta; miavsmata tou` kovsmou ejn
ejpignwvsei tou` kurivou »hJmw`n¼ kai; swth`ro" Ij hsou` Cristou`,
touvtoi" de; pavlin ejmplakevnte" hJttw`ntai, gevgonen aujtoi`" ta;
e[scata ceivrona tw`n prwvtwn. 21krei`tton ga;r h\n aujtoi`" mh;
ejpegnwkevnai th;n oJdo;n th`" dikaiosuvnh" h] ejpignou`sin uJpostrevyai
ejk th`" paradoqeivsh" aujtoi`" aJgiva" ejntolh`". 22sumbevbhken aujtoi`"
to; th`" ajlhqou`" paroimiva":
kuvwn ejpistrevya" ejpi; to; i[dion ejxevrama, kaiv:
u|" lousamevnh eij" kulismo;n borbovrou.
3 Tauvthn h[dh, ajgaphtoiv, deutevran uJmi`n gravfw ejpistolhvn, ejn
ai|" diegeivrw uJmw`n ejn uJpomnhvsei th;n eijlikrinh` diavnoian
2
mnhsqh`nai tw`n proeirhmevnwn rJhmavtwn uJpo; tw`n aJgivwn profhtw`n
kai; th`" tw`n ajpostovlwn uJmw`n ejntolh`" tou` kurivou kai; swth`ro",
3
tou`to prw`ton ginwvskonte" o{ti ejleuvsontai ejpÆ ejscavtwn tw`n
hJmerw`n »ejn¼ ejmpaigmonh/̀ ejmpai`ktai kata; ta;" ijdiva" ejpiqumiva"
aujtw`n poreuovmenoi 4kai; levgonte": pou` ejstin hJ ejpaggeliva th`"
parousiva" aujtou`É ajfÆ h|" ga;r oiJ patevre" ejkoimhvqhsan, pavnta
ou{tw" diamevnei ajpÆ ajrch`" ktivsew". 5Lanqavnei ga;r aujtou;" tou`to
qevlonta" o{ti oujranoi; h\san e[kpalai kai; gh` ejx u{dato" kai; diÆ
u{dato" sunestw`sa tw/̀ tou` qeou` lovgw/, 6diÆ w|n oJ tovte kovsmo" u{dati
kataklusqei;" ajpwvleto: 7oiJ de; nu`n oujranoi; kai; hJ gh` tw/̀ aujtw/̀ lovgw/
teqhsaurismevnoi eijsi;n puriv throuvmenoi eij" hJmevran krivsew" kai;
ajpwleiva" tw`n ajsebw`n ajnqrwvpwn.
8
E
} n de; tou`to mh; lanqanevtw uJma`", ajgaphtoiv, o{ti miva hJmevra para;
kurivw/ wJ" civlia e[th kai; civlia e[th wJ" hJmevra miva. 9ouj braduvnei kuvrio"
th`" ejpaggeliva", w{" tine" braduvthta hJgou`ntai, ajlla; makroqumei`
eij" uJma`", mh; boulovmeno" tina" ajpolevsqai ajlla; pavnta" eij"
metavnoian cwrh`sai. 10 H
{ xei de; hJmevra kurivou wJ" klevpth", ejn h|/ oiJ
oujranoi; rJoizhdo;n pareleuvsontai stoicei`a de; kausouvmena
luqhvsetai kai; gh` kai; ta; ejn aujth/̀ e[rga euJreqhvsetai. 11Touvtwn
ou{tw" pavntwn luomevnwn potapou;" dei` uJpavrcein »uJma`"¼ ejn aJgivai"
ajnastrofai`" kai; eujsebeivai", 12prosdokw`nta" kai; speuvdonta" th;n
parousivan th`" tou` qeou` hJmevra" diÆ h}n oujranoi; purouvmenoi
luqhvsontai kai; stoicei`a kausouvmena thvketai. 13kainou;" de;
oujranou;" kai; gh`n kainh;n kata; to; ejpavggelma aujtou` prosdokw`men,
ejn oi|" dikaiosuvnh katoikei`.
14
Diov, ajgaphtoiv, tau`ta prosdokw`nte" spoudavsate a[spiloi kai;
ajmwvmhtoi aujtw/̀ euJreqh`nai ejn eijrhvnh/ 15kai; th;n tou` kurivou hJmw`n
makroqumivan swthrivan hJgei`sqe, kaqw;" kai; oJ ajgaphto;" hJmw`n
ajdelfo;" Pau`lo" kata; th;n doqei`san aujtw/̀ sofivan e[grayen uJmi`n,
16
wJ" kai; ejn pavsai" ejpistolai`" lalw`n ejn aujtai`" peri; touvtwn, ejn ai|"
ejstin dusnovhta tina, a} oiJ ajmaqei`" kai; ajsthvriktoi streblou`sin wJ"
kai; ta;" loipa;" grafa;" pro;" th;n ijdivan aujtw`n ajpwvleian. 17uJmei`"
ou\n, ajgaphtoiv, proginwvskonte" fulavssesqe, i{na mh; th/̀ tw`n
ajqevsmwn plavnh/ sunapacqevnte" ejkpevshte tou` ijdivou sthrigmou`,
18
aujxavnete de; ejn cavriti kai; gnwvsei tou` kurivou hJmw`n kai; swth`ro"
Ij hsou` Cristou`. aujtw/̀ hJ dovxa kai; nu`n kai; eij" hJmevran aijw`no". »ajmhvn.¼
IWANNOU AV
1 }O h\n ajpÆ ajrch`", o} ajkhkovamen, o} eJwravkamen toi`" ojfqalmoi`"
hJmw`n, o} ejqeasavmeqa kai; aiJ cei`re" hJmw`n ejyhlavfhsan peri; tou`
lovgou th`" zwh`"- 2kai; hJ zwh; ejfanerwvqh, kai; eJwravkamen kai;
marturou`men kai; ajpaggevllomen uJmi`n th;n zwh;n th;n aijwvnion h{ti" h\n
pro;" to;n patevra kai; ejfanerwvqh hJmi`n3
o} eJwravkamen kai; ajkhkovamen, ajpaggevllomen kai; uJmi`n, i{na kai;
uJmei`" koinwnivan e[chte meqÆ hJmw`n. kai; hJ koinwniva de; hJ hJmetevra
meta; tou` patro;" kai; meta; tou` uiJou` aujtou` jIhsou` Cristou`. 4kai;
tau`ta gravfomen hJmei`", i{na hJ cara; hJmw`n h\/ peplhrwmevnh. 5Kai;
e[stin au{th hJ ajggeliva h}n ajkhkovamen ajpÆ aujtou` kai; ajnaggevllomen
uJmi`n, o{ti oJ qeo;" fw`" ejstin kai; skotiva ejn aujtw/̀ oujk e[stin oujdemiva.
6
E
j a;n ei[pwmen o{ti koinwnivan e[comen metÆ aujtou` kai; ejn tw/̀ skovtei
peripatw`men, yeudovmeqa kai; ouj poiou`men th;n ajlhvqeian: 7eja;n de; ejn
tw/̀ fwti; peripatw`men wJ" aujtov" ejstin ejn tw/̀ fwtiv, koinwnivan
e[comen metÆ ajllhvlwn kai; to; ai|ma Ij hsou` tou` uiJou` aujtou` kaqarivzei
hJma`" ajpo; pavsh" aJmartiva". 8eja;n ei[pwmen o{ti aJmartivan oujk e[comen,
eJautou;" planw`men kai; hJ ajlhvqeia oujk e[stin ejn hJmi`n.
9
eja;n oJmologw`men ta;" aJmartiva" hJmw`n, pistov" ejstin kai; divkaio",
i{na ajfh/̀ hJmi`n ta;" aJmartiva" kai; kaqarivsh/ hJma`" ajpo; pavsh" ajdikiva".
10
eja;n ei[pwmen o{ti oujc hJmarthvkamen, yeuvsthn poiou`men aujto;n kai;
oJ lovgo" aujtou` oujk e[stin ejn hJmi`n.
2 Tekniva mou, tau`ta gravfw uJmi`n i{na mh; aJmavrthte. kai; ejavn ti"
aJmavrth/, paravklhton e[comen pro;" to;n patevra Ij hsou`n Cristo;n
divkaion:
2
kai; aujto;" iJlasmov" ejstin peri; tw`n aJmartiw`n hJmw`n, ouj peri; tw`n
hJmetevrwn de; movnon ajlla; kai; peri; o{lou tou` kovsmou. 3Kai; ejn touvtw/
ginwvskomen o{ti ejgnwvkamen aujtovn, eja;n ta;" ejntola;" aujtou`
thrw`men. 4oJ levgwn o{ti e[gnwka aujtovn kai; ta;" ejntola;" aujtou` mh;
thrw`n, yeuvsth" ejstivn kai; ejn touvtw/ hJ ajlhvqeia oujk e[stin: 5o}" dÆ a]n
thrh/̀ aujtou` to;n lovgon, ajlhqw`" ejn touvtw/ hJ ajgavph tou` qeou`
teteleivwtai, ejn touvtw/ ginwvskomen o{ti ejn aujtw/̀ ejsmen. 6oJ levgwn ejn
aujtw/̀ mevnein ojfeivlei kaqw;" ejkei`no" periepavthsen kai; aujto;"
»ou{tw"¼ peripatei`n. 7 A
j gaphtoiv, oujk ejntolh;n kainh;n gravfw uJmi`n
ajllÆ ejntolh;n palaia;n h}n ei[cete ajpÆ ajrch`": hJ ejntolh; hJ palaiav
ejstin oJ lovgo" o}n hjkouvsate. 8pavlin ejntolh;n kainh;n gravfw uJmi`n, o{
ejstin ajlhqe;" ejn aujtw/̀ kai; ejn uJmi`n, o{ti hJ skotiva paravgetai kai; to;
fw`" to; ajlhqino;n h[dh faivnei. 9 JO levgwn ejn tw/̀ fwti; ei\nai kai; to;n
ajdelfo;n aujtou` misw`n ejn th/̀ skotiva/ ejsti;n e{w" a[rti. 10oJ ajgapw`n to;n
ajdelfo;n aujtou` ejn tw/̀ fwti; mevnei kai; skavndalon ejn aujtw/̀ oujk e[stin:
11
oJ de; misw`n to;n ajdelfo;n aujtou` ejn th/̀ skotiva/ ejsti;n kai; ejn th/̀
skotiva/ peripatei` kai; oujk oi\den pou` uJpavgei, o{ti hJ skotiva
ejtuvflwsen tou;" ojfqalmou;" aujtou`. 12Gravfw uJmi`n, tekniva, o{ti
ajfevwntai uJmi`n aiJ aJmartivai dia; to; o[noma aujtou`. 13gravfw uJmi`n,
patevre", o{ti ejgnwvkate to;n ajpÆ ajrch`". gravfw uJmi`n, neanivskoi, o{ti
nenikhvkate to;n ponhrovn. 14e[graya uJmi`n, paidiva, o{ti ejgnwvkate to;n
patevra. e[graya uJmi`n, patevre", o{ti ejgnwvkate to;n ajpÆ ajrch`".
e[graya uJmi`n, neanivskoi, o{ti ijscuroiv ejste kai; oJ lovgo" tou` qeou` ejn
uJmi`n mevnei kai; nenikhvkate to;n ponhrovn. 15Mh; ajgapa`te to;n kovsmon
mhde; ta; ejn tw/̀ kovsmw/. ejavn ti" ajgapa/̀ to;n kovsmon, oujk e[stin hJ
ajgavph tou` patro;" ejn aujtw/̀: 16o{ti pa`n to; ejn tw/̀ kovsmw/, hJ ejpiqumiva
th`" sarko;" kai; hJ ejpiqumiva tw`n ojfqalmw`n kai; hJ ajlazoneiva tou` bivou,
oujk e[stin ejk tou` patro;" ajlla; ejk tou` kovsmou ejstivn. 17kai; oJ kovsmo"
paravgetai kai; hJ ejpiqumiva aujtou`, oJ de; poiw`n to; qevlhma tou` qeou`
mevnei eij" to;n aijw`na. 18Paidiva, ejscavth w{ra ejstivn, kai; kaqw;"
hjkouvsate o{ti ajntivcristo" e[rcetai, kai; nu`n ajntivcristoi polloi;
gegovnasin, o{qen ginwvskomen o{ti ejscavth w{ra ejstivn. 19ejx hJmw`n
ejxh`lqan ajllÆ oujk h\san ejx hJmw`n: eij ga;r ejx hJmw`n h\san,
memenhvkeisan a]n meqÆ hJmw`n: ajllÆ i{na fanerwqw`sin o{ti oujk eijsi;n
pavnte" ejx hJmw`n. 20kai; uJmei`" cri`sma e[cete ajpo; tou` aJgivou kai;
oi[date pavnte". 21oujk e[graya uJmi`n o{ti oujk oi[date th;n ajlhvqeian ajllÆ
o{ti oi[date aujth;n kai; o{ti pa`n yeu`do" ejk th`" ajlhqeiva" oujk e[stin.
22
Tiv" ejstin oJ yeuvsth" eij mh; oJ ajrnouvmeno" o{ti Ij hsou`" oujk e[stin oJ
Cristov"É ou|to" ejstin oJ ajntivcristo", oJ ajrnouvmeno" to;n patevra kai;
to;n uiJovn. 23pa`" oJ ajrnouvmeno" to;n uiJo;n oujde; to;n patevra e[cei, oJ
oJmologw`n to;n uiJo;n kai; to;n patevra e[cei. 24uJmei`" o} hjkouvsate ajpÆ
ajrch`", ejn uJmi`n menevtw. eja;n ejn uJmi`n meivnh/ o} ajpÆ ajrch`" hjkouvsate,
kai; uJmei`" ejn tw/̀ uiJw/̀ kai; ejn tw/̀ patri; menei`te. 25kai; au{th ejsti;n hJ
ejpaggeliva h}n aujto;" ejphggeivlato hJmi`n, th;n zwh;n th;n aijwvnion.
26
Tau`ta e[graya uJmi`n peri; tw`n planwvntwn uJma`". 27kai; uJmei`" to;
cri`sma o} ejlavbete ajpÆ aujtou`, mevnei ejn uJmi`n kai; ouj creivan e[cete i{na
ti" didavskh/ uJma`", ajllÆ wJ" to; aujtou` cri`sma didavskei uJma`" peri;
pavntwn kai; ajlhqev" ejstin kai; oujk e[stin yeu`do", kai; kaqw;" ejdivdaxen
uJma`", mevnete ejn aujtw/̀. 28Kai; nu`n, tekniva, mevnete ejn aujtw/̀, i{na eja;n
fanerwqh/̀ scw`men parrhsivan kai; mh; aijscunqw`men ajpÆ aujtou` ejn th/̀
parousiva/ aujtou`. 29eja;n eijdh`te o{ti divkaio" ejstin, ginwvskete o{ti kai;
pa`" oJ poiw`n th;n dikaiosuvnhn ejx aujtou` gegevnnhtai.
3 i[dete potaph;n ajgavphn devdwken hJmi`n oJ path;r, i{na tevkna qeou`
klhqw`men, kai; ejsmevn. dia; tou`to oJ kovsmo" ouj ginwvskei hJma`", o{ti oujk
e[gnw aujtovn. 2ajgaphtoiv, nu`n tevkna qeou` ejsmen, kai; ou[pw ejfanerwvqh
tiv ejsovmeqa. oi[damen o{ti eja;n fanerwqh/̀, o{moioi aujtw/̀ ejsovmeqa, o{ti
ojyovmeqa aujto;n kaqwv" ejstin. 3kai; pa`" oJ e[cwn th;n ejlpivda tauvthn
ejpÆ aujtw/̀ aJgnivzei eJauto;n, kaqw;" ejkei`no" aJgnov" ejstin. 4Pa`" oJ poiw`n
th;n aJmartivan kai; th;n ajnomivan poiei`, kai; hJ aJmartiva ejsti;n hJ
ajnomiva. 5kai; oi[date o{ti ejkei`no" ejfanerwvqh, i{na ta;" aJmartiva" a[rh/,
kai; aJmartiva ejn aujtw/̀ oujk e[stin. 6pa`" oJ ejn aujtw/̀ mevnwn oujc
aJmartavnei: pa`" oJ aJmartavnwn oujc eJwrv aken aujto;n oujde; e[gnwken
aujtovn. 7Tekniva, mhdei;" planavtw uJma`": oJ poiw`n th;n dikaiosuvnhn
divkaio" ejstin, kaqw;" ejkei`no" divkaio" ejstin: 8oJ poiw`n th;n aJmartivan
ejk tou` diabovlou ejstivn, o{ti ajpÆ ajrch`" oJ diavbolo" aJmartavnei. eij"
tou`to ejfanerwvqh oJ uiJo"
; tou` qeou`, i{na luvsh/ ta; e[rga tou` diabovlou.
9
Pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` qeou` aJmartivan ouj poiei`, o{ti spevrma
aujtou` ejn aujtw/̀ mevnei, kai; ouj duvnatai aJmartavnein, o{ti ejk tou` qeou`
gegevnnhtai. 10ejn touvtw/ fanerav ejstin ta; tevkna tou` qeou` kai; ta;
tevkna tou` diabovlou: pa`" oJ mh; poiw`n dikaiosuvnhn oujk e[stin ejk tou`
qeou`, kai; oJ mh; ajgapw`n to;n ajdelfo;n aujtou`. 11 {Oti au{th ejsti;n hJ
ajggeliva h}n hjkouvsate ajpÆ ajrch`", i{na ajgapw`men ajllhvlou", 12ouj
kaqw;" Kavi>n ejk tou` ponhrou` h\n kai; e[sfaxen to;n ajdelfo;n aujtou`: kai;
cavrin tivno" e[sfaxen aujtovnÉ o{ti ta; e[rga aujtou` ponhra; h\n ta; de; tou`
ajdelfou` aujtou` divkaia. 13»Kai;¼ mh; qaumavzete, ajdelfoiv, eij misei`
uJma`" oJ kovsmo". 14hJmei`" oi[damen o{ti metabebhvkamen ejk tou` qanavtou
eij" th;n zwhvn, o{ti ajgapw`men tou;" ajdelfouv": oJ mh; ajgapw`n mevnei ejn
tw/̀ qanavtw/. 15pa`" oJ misw`n to;n ajdelfo;n aujtou` ajnqrwpoktovno" ejstivn,
kai; oi[date o{ti pa`" ajnqrwpoktovno" oujk e[cei zwh;n aijwnv ion ejn aujtw/̀
mevnousan. 16ejn touvtw/ ejgnwvkamen th;n ajgavphn, o{ti ejkei`no" uJpe;r
hJmw`n th;n yuch;n aujtou` e[qhken: kai; hJmei`" ojfeivlomen uJpe;r tw`n
ajdelfw`n ta;" yuca;" qei`nai. 17o}" dÆ a]n e[ch/ to;n bivon tou` kovsmou kai;
qewrh/̀ to;n ajdelfo;n aujtou` creivan e[conta kai; kleivsh/ ta; splavgcna
aujtou` ajpÆ aujtou`, pw`" hJ ajgavph tou` qeou` mevnei ejn aujtw/̀É 18Tekniva, mh;
ajgapw`men lovgw/ mhde; th/̀ glwvssh/ ajlla; ejn e[rgw/ kai; ajlhqeiva./ 19»Kai;¼
ejn touvtw/ gnwsovmeqa o{ti ejk th`" ajlhqeiva" ejsmevn, kai; e[mprosqen
aujtou` peivsomen th;n kardivan hJmw`n, 20o{ti eja;n kataginwvskh/ hJmw`n hJ
kardiva, o{ti meivzwn ejsti;n oJ qeo;" th`" kardiva" hJmw`n kai; ginwvskei
pavnta. 21 A
j gaphtoiv, eja;n hJ kardiva »hJmw`n¼ mh; kataginwvskh/,
parrhsivan e[comen pro;" to;n qeovn 22kai; o} eja;n aijtw`men lambavnomen
ajpÆ aujtou`, o{ti ta;" ejntola;" aujtou` throu`men kai; ta; ajresta; ejnwvpion
aujtou` poiou`men. 23Kai; au{th ejsti;n hJ ejntolh; aujtou`, i{na
pisteuvswmen tw/̀ ojnovmati tou` uiJou` aujtou` Ij hsou` Cristou` kai;
ajgapw`men ajllhvlou", kaqw;" e[dwken ejntolh;n hJmi`n. 24kai; oJ thrw`n ta;"
ejntola;" aujtou` ejn aujtw/̀ mevnei kai; aujto;" ejn aujtw/̀: kai; ejn touvtw/
ginwvskomen o{ti mevnei ejn hJmi`n, ejk tou` pneuvmato" ou| hJmi`n e[dwken.
4 A
j gaphtoiv, mh; panti; pneuvmati pisteuvete ajlla; dokimavzete
ta; pneuvmata eij ejk tou` qeou` ejstin, o{ti polloi; yeudoprofh`tai
ejxelhluvqasin eij" to;n kovsmon. 2ejn touvtw/ ginwvskete to; pneu`ma tou`
qeou`: pa`n pneu`ma o} oJmologei` Ij hsou`n Cristo;n ejn sarki; ejlhluqovta
ejk tou` qeou` ejstin, 3kai; pa`n pneu`ma o} mh; oJmologei` to;n Ij hsou`n ejk
tou` qeou` oujk e[stin: kai; tou`to ejstin to; tou` ajnticrivstou, o}
ajkhkovate o{ti e[rcetai, kai; nu`n ejn tw/̀ kovsmw/ ejsti;n h[dh. 4uJmei`" ejk
tou` qeou` ejste, tekniva, kai; nenikhvkate aujtouv", o{ti meivzwn ejsti;n oJ
ejn uJmi`n h] oJ ejn tw/̀ kovsmw/. 5aujtoi; ejk tou` kovsmou eijsivn, dia; tou`to ejk
tou` kovsmou lalou`sin kai; oJ kovsmo" aujtw`n ajkouvei. 6hJmei`" ejk tou`
qeou` ejsmen, oJ ginwvskwn to;n qeo;n ajkouvei hJmw`n, o}" oujk e[stin ejk tou`
qeou` oujk ajkouvei hJmw`n. ejk touvtou ginwvskomen to; pneu`ma th`"
ajlhqeiva" kai; to; pneu`ma th`" plavnh". 7 A
j gaphtoiv, ajgapw`men
ajllhvlou", o{ti hJ ajgavph ejk tou` qeou` ejstin, kai; pa`" oJ ajgapw`n ejk tou`
qeou` gegevnnhtai kai; ginwvskei to;n qeovn. 8oJ mh; ajgapw`n oujk e[gnw to;n
qeovn, o{ti oJ qeo;" ajgavph ejstivn. 9ejn touvtw/ ejfanerwvqh hJ ajgavph tou`
qeou` ejn hJmi`n, o{ti to;n uiJo;n aujtou` to;n monogenh` ajpevstalken oJ qeo;"
eij" to;n kovsmon i{na zhvswmen diÆ aujtou`. 10ejn touvtw/ ejsti;n hJ ajgavph,
oujc o{ti hJmei`" hjgaphvkamen to;n qeo;n ajllÆ o{ti aujto;" hjgavphsen hJma`"
kai; ajpevsteilen to;n uiJo;n aujtou` iJlasmo;n peri; tw`n aJmartiw`n hJmw`n. 11
A
j gaphtoiv, eij ou{tw" oJ qeo;" hjgavphsen hJma`", kai; hJmei`" ojfeivlomen
ajllhvlou" ajgapa`n. 12qeo;n oujdei;" pwvpote teqevatai. eja;n ajgapw`men
ajllhvlou", oJ qeo;" ejn hJmi`n mevnei kai; hJ ajgavph aujtou` ejn hJmi`n
teteleiwmevnh ejstivn. 13 E
j n touvtw/ ginwvskomen o{ti ejn aujtw/̀ mevnomen
kai; aujto;" ejn hJmi`n, o{ti ejk tou` pneuvmato" aujtou` devdwken hJmi`n. 14kai;
hJmei`" teqeavmeqa kai; marturou`men o{ti oJ path;r ajpevstalken to;n
uiJo;n swth`ra tou` kovsmou. 15 }O" eja;n oJmologhvsh/ o{ti Ij hsou`" ejstin oJ
uiJo"
; tou` qeou`, oJ qeo;" ejn aujtw/̀ mevnei kai; aujto;" ejn tw/̀ qew/̀. 16kai;
hJmei`" ejgnwvkamen kai; pepisteuvkamen th;n ajgavphn h}n e[cei oJ qeo;" ejn
hJmi`n. JO qeo;" ajgavph ejstivn, kai; oJ mevnwn ejn th/̀ ajgavph/ ejn tw/̀ qew/̀
mevnei kai; oJ qeo;" ejn aujtw/̀ mevnei. 17 E
j n touvtw/ teteleivwtai hJ ajgavph
meqÆ hJmw`n, i{na parrhsivan e[cwmen ejn th/̀ hJmevra/ th`" krivsew", o{ti
kaqw;" ejkei`no" ejstin kai; hJmei`" ejsmen ejn tw/̀ kovsmw/ touvtw/. 18fovbo"
oujk e[stin ejn th/̀ ajgavph/ ajllÆ hJ teleiva ajgavph e[xw bavllei to;n fovbon,
o{ti oJ fovbo" kovlasin e[cei, oJ de; fobouvmeno" ouj teteleivwtai ejn th/̀
ajgavph/. 19hJmei`" ajgapw`men, o{ti aujto;" prw`to" hjgavphsen hJma`". 20ejavn
ti" ei[ph/ o{ti ajgapw` to;n qeo;n kai; to;n ajdelfo;n aujtou` mish/̀, yeuvsth"
ejstivn: oJ ga;r mh; ajgapw`n to;n ajdelfo;n aujtou` o}n eJwrv aken, to;n qeo;n o}n
oujc eJwrv aken ouj duvnatai ajgapa`n. 21kai; tauvthn th;n ejntolh;n e[comen
ajpÆ aujtou`, i{na oJ ajgapw`n to;n qeo;n ajgapa/̀ kai; to;n ajdelfo;n aujtou`.
5 Pa`" oJ pisteuvwn o{ti Ij hsou`" ejstin oJ Cristo;", ejk tou` qeou`
gegevnnhtai, kai; pa`" oJ ajgapw`n to;n gennhvsanta ajgapa/̀ »kai;¼ to;n
gegennhmevnon ejx aujtou`. 2ejn touvtw/ ginwvskomen o{ti ajgapw`men ta;
tevkna tou` qeou`, o{tan to;n qeo;n ajgapw`men kai; ta;" ejntola;" aujtou`
poiw`men. 3au{th gavr ejstin hJ ajgavph tou` qeou`, i{na ta;" ejntola;"
aujtou` thrw`men, kai; aiJ ejntolai; aujtou` barei`ai oujk eijsivn. 4o{ti pa`n to;
gegennhmevnon ejk tou` qeou` nika/̀ to;n kovsmon: kai; au{th ejsti;n hJ nivkh
hJ nikhvsasa to;n kovsmon, hJ pivsti" hJmw`n. 5Tiv" »dev¼ ejstin oJ nikw`n to;n
kovsmon eij mh; oJ pisteuvwn o{ti Ij hsou`" ejstin oJ uiJo"
; tou` qeou`É 6ou|to"
ejstin oJ ejlqw;n diÆ u{dato" kai; ai{mato", Ij hsou`" Cristov", oujk ejn tw/̀
u{dati movnon ajllÆ ejn tw/̀ u{dati kai; ejn tw/̀ ai{mati: kai; to; pneu`ma
ejstin to; marturou`n, o{ti to; pneu`ma ejstin hJ ajlhvqeia. 7o{ti trei`"
eijsin oiJ marturou`nte", 8to; pneu`ma kai; to; u{dwr kai; to; ai|ma, kai; oiJ
trei`" eij" to; e{n eijsin. 9eij th;n marturivan tw`n ajnqrwvpwn
lambavnomen, hJ marturiva tou` qeou` meivzwn ejstivn: o{ti au{th ejsti;n hJ
marturiva tou` qeou` o{ti memartuvrhken peri; tou` uiJou` aujtou`. 10oJ
pisteuvwn eij" to;n uiJo;n tou` qeou` e[cei th;n marturivan ejn eJautw/̀, oJ mh;
pisteuvwn tw/̀ qew/̀ yeuvsthn pepoivhken aujtovn, o{ti ouj pepivsteuken
eij" th;n marturivan h}n memartuvrhken oJ qeo;" peri; tou` uiJou` aujtou`.
Kai; au{th ejsti;n hJ marturiva, o{ti zwh;n aijwvnion e[dwken hJmi`n oJ qeov",
kai; au{th hJ zwh; ejn tw/̀ uiJw/̀ aujtou` ejstin. 12oJ e[cwn to;n uiJo;n e[cei th;n
zwhvn: oJ mh; e[cwn to;n uiJo;n tou` qeou` th;n zwh;n oujk e[cei. 13Tau`ta
e[graya uJmi`n i{na eijdh`te o{ti zwh;n e[cete aijwnv ion, toi`" pisteuvousin
eij" to; o[noma tou` uiJou` tou` qeou`. 14Kai; au{th ejsti;n hJ parrhsiva h}n
e[comen pro;" aujtovn o{ti ejavn ti aijtwvmeqa kata; to; qevlhma aujtou`
ajkouvei hJmw`n. 15kai; eja;n oi[damen o{ti ajkouvei hJmw`n o} eja;n aijtwvmeqa,
oi[damen o{ti e[comen ta; aijthvmata a} hj/thvkamen ajpÆ aujtou`. 16 E
j avn ti"
i[dh/ to;n ajdelfo;n aujtou` aJmartavnonta aJmartivan mh; pro;" qavnaton,
aijthvsei kai; dwvsei aujtw/̀ zwhvn, toi`" aJmartavnousin mh; pro;" qavnaton.
e[stin aJmartiva pro;" qavnaton: ouj peri; ejkeivnh" levgw i{na ejrwthvsh/.
17
pa`sa ajdikiva aJmartiva ejstivn, kai; e[stin aJmartiva ouj pro;" qavnaton.
18
Oi[damen o{ti pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` qeou` oujc aJmartavnei, ajllÆ
oJ gennhqei;" ejk tou` qeou` threi` aujtovn kai; oJ ponhro;" oujc a{ptetai
aujtou`. 19oi[damen o{ti ejk tou` qeou` ejsmen kai; oJ kovsmo" o{lo" ejn tw/̀
ponhrw/̀ kei`tai. 20oi[damen de; o{ti oJ uiJo"
; tou` qeou` h{kei kai; devdwken
hJmi`n diavnoian i{na ginwvskwmen to;n ajlhqinovn, kai; ejsme;n ejn tw/̀
ajlhqinw/̀, ejn tw/̀ uiJw/̀ aujtou` Ij hsou` Cristw/̀. ou|to" ejstin oJ ajlhqino;"
qeo;" kai; zwh; aijwvnio". 21Tekniva, fulavxate eJauta; ajpo; tw`n eijdwvlwn.
11
IWANNOU BV
1
JO presbuvtero" ejklekth/̀ kuriva/ kai; toi`" tevknoi" aujth`", ou}" ejgw;
ajgapw` ejn ajlhqeiva,/ kai; oujk ejgw; movno" ajlla; kai; pavnte" oiJ
ejgnwkovte" th;n ajlhvqeian, 2dia; th;n ajlhvqeian th;n mevnousan ejn hJmi`n
kai; meqÆ hJmw`n e[stai eij" to;n aijw`na. 3e[stai meqÆ hJmw`n cavri" e[leo"
eijrhvnh para; qeou` patro;" kai; para; jIhsou` Cristou` tou` uiJou` tou`
patro;" ejn ajlhqeiva/ kai; ajgavph/. 4 E
j cavrhn livan o{ti eu{rhka ejk tw`n
tevknwn sou peripatou`nta" ejn ajlhqeiva,/ kaqw;" ejntolh;n ejlavbomen
para; tou` patrov". 5kai; nu`n ejrwtw` se, kuriva, oujc wJ" ejntolh;n kainh;n
gravfwn soi ajlla; h}n ei[comen ajpÆ ajrch`", i{na ajgapw`men ajllhvlou".
6
kai; au{th ejsti;n hJ ajgavph, i{na peripatw`men kata; ta;" ejntola;"
aujtou`: au{th hJ ejntolhv ejstin, kaqw;" hjkouvsate ajpÆ ajrch`", i{na ejn
aujth/̀ peripath`te. 7 {Oti polloi; plavnoi ejxh`lqon eij" to;n kovsmon, oiJ
mh; oJmologou`nte" Ij hsou`n Cristo;n ejrcovmenon ejn sarkiv: ou|to"
ejstin oJ plavno" kai; oJ ajntivcristo". 8blevpete eJautouv", i{na mh;
ajpolevshte a} eijrgasavmeqa ajlla; misqo;n plhvrh ajpolavbhte. 9Pa`" oJ
proavgwn kai; mh; mevnwn ejn th/̀ didach/̀ tou` Cristou` qeo;n oujk e[cei: oJ
mevnwn ejn th/̀ didach/̀, ou|to" kai; to;n patevra kai; to;n uiJo;n e[cei. 10ei[
ti" e[rcetai pro;" uJma`" kai; tauvthn th;n didach;n ouj fevrei, mh;
lambavnete aujto;n eij" oijkivan kai; caivrein aujtw/̀ mh; levgete: 11oJ levgwn
ga;r aujtw/̀ caivrein koinwnei` toi`" e[rgoi" aujtou` toi`" ponhroi`".
12
Polla; e[cwn uJmi`n gravfein oujk ejboulhvqhn dia; cavrtou kai; mevlano",
ajlla; ejlpivzw genevsqai pro;" uJma`" kai; stovma pro;" stovma lalh`sai,
i{na hJ cara; hJmw`n peplhrwmevnh h\./ 13 A
j spavzetai se ta; tevkna th`"
ajdelfh`" sou th`" ejklekth`".
IWANNOU GV
1
JO presbuvtero" GaivŸw/ tw/̀ ajgaphtw/̀, o}n ejgw; ajgapw` ejn ajlhqeiva./ 2
A
j gaphtev, peri; pavntwn eu[comai se eujodou`sqai kai; uJgiaivnein,
kaqw;" eujodou`tai sou hJ yuchv. 3ejcavrhn ga;r livan ejrcomevnwn ajdelfw`n
kai; marturouvntwn sou th/̀ ajlhqeiva,/ kaqw;" su; ejn ajlhqeiva/
peripatei`". 4meizotevran touvtwn oujk e[cw caravn, i{na ajkouvw ta; ejma;
tevkna ejn th/̀ ajlhqeiva/ peripatou`nta. 5 A
j gaphtev, pisto;n poiei`" o}
eja;n ejrgavsh/ eij" tou;" ajdelfou;" kai; tou`to xevnou", 6oi} ejmartuvrhsan
sou th/̀ ajgavph/ ejnwvpion ejkklhsiva", ou}" kalw`" poihvsei" propevmya"
ajxivw" tou` qeou`: 7uJpe;r ga;r tou` ojnovmato" ejxh`lqon mhde;n
lambavnonte" ajpo; tw`n ejqnikw`n. 8hJmei`" ou\n ojfeivlomen uJpolambavnein
tou;" toiouvtou", i{na sunergoi; ginwvmeqa th/̀ ajlhqeiva./ 9 E
[ graya ti th/̀
ejkklhsiva:/ ajllÆ oJ filoprwteuvwn aujtw`n Diotrevfh" oujk ejpidevcetai
hJma`". 10dia; tou`to, eja;n e[lqw, uJpomnhvsw aujtou` ta; e[rga a} poiei`
lovgoi" ponhroi`" fluarw`n hJma`", kai; mh; ajrkouvmeno" ejpi; touvtoi"
ou[te aujto;" ejpidevcetai tou;" ajdelfou;" kai; tou;" boulomevnou"
kwluvei kai; ejk th`" ejkklhsiva" ejkbavllei. 11 A
j gaphtev, mh; mimou` to;
kako;n ajlla; to; ajgaqovn. oJ ajgaqopoiw`n ejk tou` qeou` ejstin: oJ
kakopoiw`n oujc eJwrv aken to;n qeovn. 12Dhmhtrivw/ memartuvrhtai uJpo;
pavntwn kai; uJpo; aujth`" th`" ajlhqeiva": kai; hJmei`" de; marturou`men,
kai; oi\da" o{ti hJ marturiva hJmw`n ajlhqhv" ejstin. 13Polla; ei\con
gravyai soi ajllÆ ouj qevlw dia; mevlano" kai; kalavmou soi gravfein:
14
ejlpivzw de; eujqevw" se ijdei`n, kai; stovma pro;" stovma lalhvsomen.
15
eijrhvnh soi. ajspavzontai se oiJ fivloi. ajspavzou tou;" fivlou" katÆ
o[noma.
IOUDA
1
Ij ouvda" Ij hsou` Cristou` dou`lo", ajdelfo;" de; jIakwvbou, toi`" ejn
qew/̀ patri; hjgaphmevnoi" kai; Ij hsou` Cristw/̀ tethrhmevnoi" klhtoi`":
2
e[leo" uJmi`n kai; eijrhvnh kai; ajgavph plhqunqeivh.
3
A
j gaphtoiv, pa`san spoudh;n poiouvmeno" gravfein uJmi`n peri; th`"
koinh`" hJmw`n swthriva" ajnavgkhn e[scon gravyai uJmi`n parakalw`n
ejpagwnivzesqai th/̀ a{pax paradoqeivsh/ toi`" aJgivoi" pivstei.
4
pareisevdusan gavr tine" a[nqrwpoi, oiJ pavlai progegrammevnoi eij"
tou`to to; krivma, ajsebei`", th;n tou` qeou` hJmw`n cavrita metatiqevnte"
eij" ajsevlgeian kai; to;n movnon despovthn kai; kuvrion hJmw`n jIhsou`n
Cristo;n ajrnouvmenoi.
5
U
J pomnh`sai de; uJma`" bouvlomai, eijdovta" »uJma`"¼ pavnta o{ti »oJ¼
kuvrio" a{pax lao;n ejk gh`" Aijguvptou swvsa" to; deuvteron tou;" mh;
pisteuvsanta" ajpwvlesen, 6ajggevlou" te tou;" mh; thrhvsanta" th;n
eJautw`n ajrch;n ajlla; ajpolipovnta" to; i[dion oijkhthvrion eij" krivsin
megavlh" hJmevra" desmoi`" aijdŸ ivoi" uJpo; zovfon tethvrhken, 7wJ"
Sovdoma kai; Govmorra kai; aiJ peri; aujta;" povlei" to;n o{moion trovpon
touvtoi" ejkporneuvsasai kai; ajpelqou`sai ojpivsw sarko;" eJtevra",
provkeintai dei`gma puro;" aijwnivou divkhn uJpevcousai.
8
JOmoivw" mevntoi kai; ou|toi ejnupniazovmenoi savrka me;n miaivnousin
kuriovthta de; ajqetou`sin dovxa" de; blasfhmou`sin. 9 JO de; Micah;l oJ
ajrcavggelo", o{te tw/̀ diabovlw/ diakrinovmeno" dielevgeto peri; tou`
Mwu>sevw" swvmato", oujk ejtovlmhsen krivsin ejpenegkei`n blasfhmiva"
ajlla; ei\pen: ejpitimhvsai soi kuvrio". 10Ou|toi de; o{sa me;n oujk oi[dasin
blasfhmou`sin, o{sa de; fusikw`" wJ" ta; a[loga zw/̀a ejpivstantai, ejn
touvtoi" fqeivrontai. 11oujai; aujtoi`", o{ti th/̀ oJdw/̀ tou` Kavi>n
ejporeuvqhsan kai; th/̀ plavnh/ tou` Balaa;m misqou` ejxecuvqhsan kai; th/̀
ajntilogiva/ tou` Kovre ajpwvlonto. 12Ou|toi eijsin oiJ ejn tai`" ajgavpai"
uJmw`n spilavde" suneuwcouvmenoi ajfovbw", eJautou;" poimaivnonte",
nefevlai a[nudroi uJpo; ajnevmwn paraferovmenai, devndra fqinopwrina;
a[karpa di;" ajpoqanovnta ejkrizwqevnta, 13kuvmata a[gria qalavssh"
ejpafrivzonta ta;" eJautw`n aijscuvna", ajstevre" planh`tai oi|" oJ zovfo"
tou` skovtou" eij" aijw`na tethvrhtai.
14
Proefhvteusen de; kai; touvtoi" e{bdomo" ajpo; A
j da;m E
J nw;c
15
levgwn: ijdou; h\lqen kuvrio" ejn aJgivai" muriavsin aujtou` poih`sai
krivsin kata; pavntwn kai; ejlevgxai pa`san yuch;n peri; pavntwn tw`n
e[rgwn ajsebeiva" aujtw`n w|n hjsevbhsan kai; peri; pavntwn tw`n sklhrw`n
w|n ejlavlhsan katÆ aujtou` aJmartwloi; ajsebei`". 16Ou|toi eijsin
goggustai; memyivmoiroi kata; ta;" ejpiqumiva" eJautw`n poreuovmenoi,
kai; to; stovma aujtw`n lalei` uJpevrogka, qaumavzonte" provswpa
wjfeleiva" cavrin.
17
uJmei`" dev, ajgaphtoiv, mnhvsqhte tw`n rJhmavtwn tw`n proeirhmevnwn
uJpo; tw`n ajpostovlwn tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` 18o{ti e[legon
uJmi`n: »o{ti¼ ejp ejscavtou »tou`¼ crovnou ejsontai ejmpai`ktai kata; ta;"
eJautw`n ejpiqumiva" poreuovmenoi tw`n ajsebeiw`n. 19Ou|toi eijsin oiJ
ajpodiorivzonte", yucikoiv, pneu`ma mh; e[conte". 20uJmei`" dev,
ajgaphtoiv, ejpoikodomou`nte" eJautou;" th/̀ aJgiwtavth/ uJmw`n pivstei, ejn
pneuvmati aJgivw/ proseucovmenoi, 21eJautou;" ejn ajgavph/ qeou` thrhvsate
prosdecovmenoi to; e[leo" tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou` eij" zwh;n
aijwvnion. 22Kai; ou}" me;n ejlea`te diakrinomevnou", 23ou}" de; swvz
/ ete ejk
puro;" aJrpavzonte", ou}" de; ejlea`te ejn fovbw/ misou`nte" kai; to;n ajpo;
th`" sarko;" ejspilwmevnon citw`na.
24
Tw/̀ de; dunamevnw/ fulavxai uJma`" ajptaivstou" kai; sth`sai
katenwvpion th`" dovxh" aujtou` ajmwvmou" ejn ajgalliavsei, 25movnw/ qew/̀
swth`ri hJmw`n dia;
Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n dovxa
megalwsuvnh kravto" kai; ejxousiva pro; panto;" tou` aijw`no" kai; nu`n
kai; eij" pavnta" tou;" aijw`na", ajmhvn.
APOKALUYIS IOANNOU
1 A
j pokavluyi" Ij hsou` Cristou` h}n e[dwken aujtw/̀ oJ qeo;" dei`xai
toi`" douvloi" aujtou` a} dei` genevsqai ejn tavcei, kai; ejshvmanen
ajposteivla" dia; tou` ajggevlou aujtou` tw/̀ douvlw/ aujtou` Ij wavnnh/, 2o}"
ejmartuvrhsen to;n lovgon tou` qeou` kai; th;n marturivan Ij hsou`
Cristou` o{sa ei\den. 3Makavrio" oJ ajnaginwvskwn kai; oiJ ajkouvonte"
tou;" lovgou" th`" profhteiva" kai; throu`nte" ta; ejn aujth/̀
gegrammevna, oJ ga;r kairo;" ejgguv".
4
Ij wavnnh" tai`" eJpta; ejkklhsivai" tai`" ejn th/̀ jAsiva:/ cavri" uJmi`n
kai; eijrhvnh ajpo; oJ w]n kai; oJ h\n kai; oJ ejrcovmeno" kai; ajpo; tw`n eJpta;
pneumavtwn a} ejnwvpion tou` qrovnou aujtou` 5kai; ajpo; jIhsou` Cristou`,
oJ mavrtu", oJ pistov", oJ prwtovtoko" tw`n nekrw`n kai; oJ a[rcwn tw`n
basilevwn th`" gh`".
Tw/̀ ajgapw`nti hJma`" kai; luvsanti hJma`" ejk tw`n aJmartiw`n hJmw`n ejn
tw/̀ ai{mati aujtou`, 6kai; ejpoivhsen hJma`" basileivan, iJerei`" tw/̀ qew/̀ kai;
patri; aujtou`, aujtw/̀ hJ dovxa kai; to; kravto" eij" tou;" aijw`na" »tw`n
aijwvnwn¼: ajmhvn.
7
Ij dou; e[rcetai meta; tw`n nefelw`n,
kai; o[yetai aujto;n pa`" ojfqalmo;"
kai; oi{tine" aujto;n ejxekevnthsan,
kai; kovyontai ejpÆ aujto;n pa`sai aiJ fulai; th`" gh`".
naiv, ajmhvn.
8
E
j gwv eijmi to; a[lfa kai; to; w\, levgei kuvrio" oJ qeov", oJ w]n kai; oJ h\n
kai; oJ ejrcovmeno", oJ pantokravtwr.
9
E
j gw; Ij wavnnh", oJ ajdelfo;" uJmw`n kai; sugkoinwno;" ejn th/̀ qlivyei
kai; basileiva/ kai; uJpomonh/̀ ejn Ij hsou`, ejgenovmhn ejn th/̀ nhvsw/ th/̀
kaloumevnh/ Pavtmw/ dia; to;n lovgon tou` qeou` kai; th;n marturivan
Ij hsou`. 10ejgenovmhn ejn pneuvmati ejn th/̀ kuriakh/̀ hJmevra/ kai; h[kousa
ojpivsw mou fwnh;n megavlhn wJ" savlpiggo" 11legouvsh": o} blevpei"
gravyon eij" biblivon kai; pevmyon tai`" eJpta; ejkklhsivai", eij"
E
[ feson kai; eij" Smuvrnan kai; eij" Pevrgamon kai; eij" Quavteira kai;
eij" Savrdei" kai; eij" Filadevlfeian kai; eij" Laodivkeian.
12
Kai; ejpevstreya blevpein th;n fwnh;n h{ti" ejlavlei metÆ ejmou`, kai;
ejpistrevya" ei\don eJpta; lucniva" crusa`" 13kai; ejn mevsw/ tw`n lucniw`n
o{moion uiJo;n ajnqrwvpou ejndedumevnon podhvrh kai; periezwsmevnon
pro;" toi`" mastoi`" zwvnhn crusa`n. 14hJ de; kefalh; aujtou` kai; aiJ
trivce" leukai; wJ" e[rion leukovn wJ" ciw;n kai; oiJ ojfqalmoi; aujtou` wJ"
flo;x puro;" 15kai; oiJ povde" aujtou` o{moioi calkolibavnw/ wJ" ejn kamivnw/
pepurwmevnh" kai; hJ fwnh; aujtou` wJ" fwnh; uJdavtwn pollw`n, 16kai; e[cwn
ejn th/̀ dexia/̀ ceiri; aujtou` ajstevra" eJpta; kai; ejk tou` stovmato" aujtou`
rJomfaiva divstomo" ojxei`a ejkporeuomevnh kai; hJ o[yi" aujtou` wJ" oJ h{lio"
faivnei ejn th/̀ dunavmei aujtou`.
17
Kai; o{te ei\don aujtovn, e[pesa pro;" tou;" povda" aujtou` wJ" nekrov",
kai; e[qhken th;n dexia;n aujtou` ejpÆ ejme; levgwn: mh; fobou`: ejgwv eijmi oJ
prw`to" kai; oJ e[scato" 18kai; oJ zw`n, kai; ejgenovmhn nekro;" kai; ijdou;
zw`n eijmi eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn kai; e[cw ta;" klei`" tou`
qanavtou kai; tou` a{d/ ou. 19gravyon ou\n a} ei\de" kai; a} eijsi;n kai; a}
mevllei genevsqai meta; tau`ta. 20to; musthvrion tw`n eJpta; ajstevrwn
ou}" ei\de" ejpi; th`" dexia`" mou kai; ta;" eJpta; lucniva" ta;" crusa`": oiJ
eJpta; ajstevre" a[ggeloi tw`n eJpta; ejkklhsiw`n eijsin kai; aiJ lucnivai aiJ
eJpta; eJpta; ejkklhsivai eijsivn.
2 Tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn E
j fevsw/ ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ
kratw`n tou;" eJpta; ajstevra" ejn th/̀ dexia/̀ aujtou`, oJ peripatw`n ejn
mevsw/ tw`n eJpta; lucniw`n tw`n crusw`n: 2oi\da ta; e[rga sou kai; to;n
kovpon kai; th;n uJpomonhvn sou kai; o{ti ouj duvnh/ bastavsai kakouv", kai;
ejpeivrasa" tou;" levgonta" eJautou;" ajpostovlou" kai; oujk eijsi;n kai;
eu|re" aujtou;" yeudei`", 3kai; uJpomonh;n e[cei" kai; ejbavstasa" dia; to;
o[noma mou kai; ouj kekopivake". 4ajlla; e[cw kata; sou` o{ti th;n ajgavphn
sou th;n prwvthn ajfh`ke". 5mnhmovneue ou\n povqen pevptwka" kai;
metanovhson kai; ta; prw`ta e[rga poivhson: eij de; mhv, e[rcomai soi kai;
kinhvsw th;n lucnivan sou ejk tou` tovpou aujth`", eja;n mh; metanohvsh/".
6
ajlla; tou`to e[cei", o{ti misei`" ta; e[rga tw`n Nikolai>tw`n a} kagw;
misw`. 7 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai".
Tw/̀ nikw`nti dwvsw aujtw/̀ fagei`n ejk tou` xuvlou th`" zwh`", o{ ejstin ejn tw/̀
paradeivsw/ tou` qeou`.
8
Kai; tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn Smuvrnh/ ejkklhsiva" gravyon:
Tavde levgei oJ prw`to" kai; oJ e[scato", o}" ejgevneto nekro;" kai;
e[zhsen: 9oi\da sou th;n qli`yin kai; th;n ptwceivan, ajlla; plouvsio" ei\,
kai; th;n blasfhmivan ejk tw`n legovntwn Ij oudaivou" ei\nai eJautou;"
kai; oujk eijsi;n ajlla; sunagwgh; tou` satana`. 10mhde;n fobou` a} mevllei"
pavscein. ijdou; mevllei bavllein oJ diavbolo" ejx uJmw`n eij" fulakh;n i{na
peirasqh`te kai; e{xete qli`yin hJmerw`n devka. givnou pisto;" a[cri
qanavtou, kai; dwvsw soi to;n stevfanon th`" zwh`". 11 JO e[cwn ou\"
ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". JO nikw`n ouj mh;
ajdikhqh/̀ ejk tou` qanavtou tou` deutevrou.
12
Kai; tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn Pergavmw/ ejkklhsiva" gravyon:
Tavde levgei oJ e[cwn th;n rJomfaivan th;n divstomon th;n ojxei`an:
13
oi\da pou` katoikei`", o{pou oJ qrovno" tou` satana`, kai; kratei`" to;
o[noma mou kai; oujk hjrnhvsw th;n pivstin mou kai; ejn tai`" hJmevrai"
A
j ntipa`" oJ mavrtu" mou oJ pistov" mou, o}" ajpektavnqh parÆ uJmi`n, o{pou
oJ satana`" katoikei`. 14ajllÆ e[cw kata; sou` ojlivga o{ti e[cei" ejkei`
kratou`nta" th;n didach;n Balaavm, o}" ejdivdasken tw/̀ Bala;k balei`n
skavndalon ejnwvpion tw`n uiJw`n Ij srah;l fagei`n eijdwlovquta kai;
porneu`sai. 15ou{tw" e[cei" kai; su; kratou`nta" th;n didach;n »tw`n¼
Nikolai>tw`n oJmoivw". 16metanovhson ou\n: eij de; mhv, e[rcomai soi tacu;
kai; polemhvsw metÆ aujtw`n ejn th/̀ rJomfaiva/ tou` stovmato" mou. 17 JO
e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". Tw/̀
nikw`nti dwvsw aujtw/̀ tou` mavnna tou` kekrummevnou kai; dwvsw aujtw/̀
yh`fon leukhvn, kai; ejpi; th;n yh`fon o[noma kaino;n gegrammevnon o}
oujdei;" oi\den eij mh; oJ lambavnwn.
18
Kai; tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn Quateivroi" ejkklhsiva" gravyon:
Tavde levgei oJ uiJo"
; tou` qeou`, oJ e[cwn tou;" ojfqalmou;" aujtou` wJ"
flovga puro;" kai; oiJ povde" aujtou` o{moioi calkolibavnw/: 19oi\da sou ta;
e[rga kai; th;n ajgavphn kai; th;n pivstin kai; th;n diakonivan kai; th;n
uJpomonhvn sou, kai; ta; e[rga sou ta; e[scata pleivona tw`n prwvtwn.
20
ajlla; e[cw kata; sou` o{ti ajfei`" th;n gunai`ka Ij ezavbel, hJ levgousa
eJauth;n profh`tin kai; didavskei kai; plana/̀ tou;" ejmou;" douvlou"
porneu`sai kai; fagei`n eijdwlovquta. 21kai; e[dwka aujth/̀ crovnon i{na
metanohvsh/, kai; ouj qevlei metanoh`sai ejk th`" porneiva" aujth`". 22ijdou;
bavllw aujth;n eij" klivnhn kai; tou;" moiceuvonta" metÆ aujth`" eij"
qli`yin megavlhn, eja;n mh; metanohvswsin ejk tw`n e[rgwn aujth`", 23kai;
ta; tevkna aujth`" ajpoktenw` ejn qanavtw/. kai; gnwvsontai pa`sai aiJ
ejkklhsivai o{ti ejgwv eijmi oJ ejraunw`n nefrou;" kai; kardiva", kai; dwvsw
uJmi`n eJkavstw/ kata; ta; e[rga uJmw`n. 24uJmi`n de; levgw toi`" loipoi`" toi`"
ejn Quateivroi", o{soi oujk e[cousin th;n didach;n tauvthn, oi{tine" oujk
e[gnwsan ta; baqeva tou` satana` wJ" levgousin: ouj bavllw ejfÆ uJma`"
a[llo bavro", 25plh;n o} e[cete krathvsate a[cri" ou| a]n h{xw. 26Kai; oJ
nikw`n kai; oJ thrw`n a[cri tevlou" ta; e[rga mou,
dwvsw aujtw/̀ ejxousivan ejpi; tw`n ejqnw`n
kai; poimanei` aujtou;" ejn rJab
v dw/ sidhra/̀
wJ" ta; skeuvh ta; keramika; suntrivbetai,
28
wJ" kagw; ei[lhfa para; tou` patrov" mou, kai; dwvsw aujtw/̀ to;n ajstevra
to;n prwi>novn. 29 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`"
ejkklhsivai".
3 Kai; tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn Savrdesin ejkklhsiva" gravyon: Tavde
levgei oJ e[cwn ta; eJpta; pneuvmata tou` qeou` kai; tou;" eJpta; ajstevra":
oi\da sou ta; e[rga o{ti o[noma e[cei" o{ti zh/̀", kai; nekro;" ei\. 2givnou
grhgorw`n kai; sthvrison ta; loipa; a} e[mellon ajpoqanei`n, ouj ga;r
eu{rhka sou ta; e[rga peplhrwmevna ejnwvpion tou` qeou` mou.
3
mnhmovneue ou\n pw`" ei[lhfa" kai; h[kousa" kai; thvrei kai;
metanovhson. eja;n ou\n mh; grhgorhvsh/", h{xw wJ" klevpth", kai; ouj mh;
gnw/̀" poivan w{ran h{xw ejpi; sev. 4ajlla; e[cei" ojlivga ojnovmata ejn
Savrdesin a} oujk ejmovlunan ta; iJmavtia aujtw`n, kai; peripathvsousin
metÆ ejmou` ejn leukoi`", o{ti a[xioi eijsin. 5 JO nikw`n ou{tw" peribalei`tai
ejn iJmativoi" leukoi`" kai; ouj mh; ejxaleivyw to; o[noma aujtou` ejk th`"
bivblou th`" zwh`" kai; oJmologhvsw to; o[noma aujtou` ejnwvpion tou`
patrov" mou kai; ejnwvpion tw`n ajggevlwn aujtou`. 6 JO e[cwn ou\"
ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai".
7
Kai; tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn Filadelfeiva/ ejkklhsiva" gravyon:
Tavde levgei oJ a{gio", oJ ajlhqinov",
oJ e[cwn th;n klei`n Dauivd,
oJ ajnoivgwn kai; oujdei;" kleivsei
kai; kleivwn kai; oujdei;" ajnoivgei:
8
oi\da sou ta; e[rga, ijdou; devdwka ejnwvpion sou quvran hjnew/gmevnhn, h}n
oujdei;" duvnatai klei`sai aujthvn, o{ti mikra;n e[cei" duvnamin kai;
ejthvrhsa" mou to;n lovgon kai; oujk hjrnhvsw to; o[noma mou. 9ijdou; didw`
ejk th`" sunagwgh`" tou` satana` tw`n legovntwn eJautou;" jIoudaivou"
ei\nai, kai; oujk eijsi;n ajlla; yeuvdontai. ijdou; poihvsw aujtou;" i{na
h{xousin kai; proskunhvsousin ejnwvpion tw`n podw`n sou kai; gnw`sin
o{ti ejgw; hjgavphsa se. 10o{ti ejthvrhsa" to;n lovgon th`" uJpomonh`" mou,
kagwv se thrhvsw ejk th`" w{ra" tou` peirasmou` th`" mellouvsh"
e[rcesqai ejpi; th`" oijkoumevnh" o{lh" peiravsai tou;" katoikou`nta"
ejpi; th`" gh`". 11e[rcomai tacuv: kravtei o} e[cei", i{na mhdei;" lavbh/ to;n
stevfanon sou. 12 JO nikw`n poihvsw aujto;n stu`lon ejn tw/̀ naw/̀ tou` qeou`
27
mou kai; e[xw ouj mh; ejxevlqh/ e[ti kai; gravyw ejpÆ aujto;n to; o[noma tou`
qeou` mou kai; to; o[noma th`" povlew" tou` qeou` mou, th`" kainh`"
Ij erousalh;m hJ katabaivnousa ejk tou` oujranou` ajpo; tou` qeou` mou, kai;
to; o[noma mou to; kainovn. 13 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma
levgei tai`" ejkklhsivai".
14
Kai; tw/̀ ajggevlw/ th`" ejn Laodikeiva/ ejkklhsiva" gravyon:
Tavde levgei oJ ajmhvn, oJ mavrtu" oJ pisto;" kai; ajlhqinov", hJ ajrch; th`"
ktivsew" tou` qeou`: 15oi\da sou ta; e[rga o{ti ou[te yucro;" ei\ ou[te
zestov". o[felon yucro;" h\" h] zestov". 16ou{tw" o{ti cliaro;" ei\ kai;
ou[te zesto;" ou[te yucrov", mevllw se ejmevsai ejk tou` stovmato" mou.
17
o{ti levgei" o{ti plouvsio" eijmi kai; peplouvthka kai; oujde;n creivan
e[cw, kai; oujk oi\da" o{ti su; ei\ oJ talaivpwro" kai; ejleeino;" kai; ptwco;"
kai; tuflo;" kai; gumnov", 18sumbouleuvw soi ajgoravsai parÆ ejmou`
crusivon pepurwmevnon ejk puro;" i{na plouthvsh/", kai; iJmavtia leuka;
i{na peribavlh/ kai; mh; fanerwqh/̀ hJ aijscuvnh th`" gumnovthto" sou, kai;
kollouvrion ejgcri`sai tou;" ojfqalmouv" sou i{na blevph/". 19ejgw; o{sou"
eja;n filw` ejlevgcw kai; paideuvw: zhvleue ou\n kai; metanovhson. 20 Ij dou;
e{sthka ejpi; th;n quvran kai; krouvw: ejavn ti" ajkouvsh/ th`" fwnh`" mou
kai; ajnoivxh/ th;n quvran, »kai;¼ eijseleuvsomai pro;" aujto;n kai; deipnhvsw
metÆ aujtou` kai; aujto;" metÆ ejmou`. 21 JO nikw`n dwvsw aujtw/̀ kaqivsai metÆ
ejmou` ejn tw/̀ qrovnw/ mou, wJ" kagw; ejnivkhsa kai; ejkavqisa meta; tou`
patrov" mou ejn tw/̀ qrovnw/ aujtou`. 22 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to;
pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai".
4 Meta; tau`ta ei\don, kai; ijdou; quvra hjnew/gmevnh ejn tw/̀ oujranw/̀,
kai; hJ fwnh; hJ prwvth h}n h[kousa wJ" savlpiggo" lalouvsh" metÆ ejmou`
levgwn: ajnavba w|de, kai; deivxw soi a} dei` genevsqai meta; tau`ta.
2
Eujqevw" ejgenovmhn ejn pneuvmati, kai; ijdou; qrovno" e[keito ejn tw/̀
oujranw/̀, kai; ejpi; to;n qrovnon kaqhvmeno", 3kai; oJ kaqhvmeno" o{moio"
oJravsei livqw/ ijavspidi kai; sardivw,/ kai; i\ri" kuklovqen tou` qrovnou
o{moio" oJravsei smaragdivnw/. 4Kai; kuklovqen tou` qrovnou qrovnou"
ei[kosi tevssare", kai; ejpi; tou;" qrovnou" ei[kosi tevssara"
presbutevrou" kaqhmevnou" peribeblhmevnou" ejn iJmativoi" leukoi`"
kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtw`n stefavnou" crusou`". 5Kai; ejk tou`
qrovnou ejkporeuvontai ajstrapai; kai; fwnai; kai; brontaiv, kai; eJpta;
lampavde" puro;" kaiovmenai ejnwvpion tou` qrovnou, a{ eijsin ta; eJpta;
pneuvmata tou` qeou`, 6kai; ejnwvpion tou` qrovnou wJ" qavlassa uJalivnh
oJmoiva krustavllw/.
Kai; ejn mevsw/ tou` qrovnou kai; kuvklw/ tou` qrovnou tevssara zw/̀a
gevmonta ojfqalmw`n e[mprosqen kai; o[pisqen. 7kai; to; zw/̀on to; prw`ton
o{moion levonti kai; to; deuvteron zw/̀on o{moion movscw/ kai; to; trivton
zw/̀on e[cwn to; provswpon wJ" ajnqrwvpou kai; to; tevtarton zw/̀on o{moion
ajetw/̀ petomevnw/. 8kai; ta; tevssara zw/̀a, e}n kaqÆ e}n aujtw`n e[cwn ajna;
ptevruga" e{x, kuklovqen kai; e[swqen gevmousin ojfqalmw`n, kai;
ajnavpausin oujk e[cousin hJmevra" kai; nukto;" levgonte":
a{gio" a{gio" a{gio"
kuvrio" oJ qeo;" oJ pantokravtwr,
oJ h\n kai; oJ w]n
kai; oJ ejrcovmeno".
9
Kai; o{tan dwvsousin ta; zw/̀a dovxan kai; timh;n kai; eujcaristivan tw/̀
kaqhmevnw/ ejpi; tw/̀ qronw/̀ tw/̀ zw`nti eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn,
10
pesou`ntai oiJ ei[kosi tevssare" presbuvteroi ejnwvpion tou`
kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou kai; proskunhvsousin tw/̀ zw`nti eij" tou;"
aijw`na" tw`n aijwvnwn kai; balou`sin tou;" stefavnou" aujtw`n ejnwvpion
tou` qrovnou levgonte":
11
a[xio" ei\, oJ kuvrio" kai; oJ qeo;" hJmw`n,
labei`n th;n dovxan kai; th;n timh;n kai; th;n duvnamin,
o{ti su; e[ktisa" ta; pavnta
kai; dia; to; qevlhma sou h\san kai; ejktivsqhsan.
5 Kai; ei\don ejpi; th;n dexia;n tou` kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou
biblivon gegrammevnon e[swqen kai; o[pisqen katesfragismevnon
sfragi`sin eJptav. 2kai; ei\don a[ggelon ijscuro;n khruvssonta ejn fwnh/̀
megavlh/: tiv" a[xio" ajnoi`xai to; biblivon kai; lu`sai ta;" sfragi`da"
aujtou`É 3kai; oujdei;" ejduvnato ejn tw/̀ oujranw/̀ oujde; ejpi; th`" gh`" oujde;
uJpokavtw th`" gh`" ajnoi`xai to; biblivon ou[te blevpein aujtov. 4kai;
e[klaion poluv, o{ti oujdei;" a[xio" euJrevqh ajnoi`xai to; biblivon ou[te
blevpein aujtov. 5kai; ei|" ejk tw`n presbutevrwn levgei moi: mh; klai`e,
ijdou; ejnivkhsen oJ levwn oJ ejk th`" fulh`" jIouvda, hJ rJiz
v a Dauivd, ajnoi`xai
to; biblivon kai; ta;" eJpta; sfragi`da" aujtou`.
6
Kai; ei\don ejn mevsw/ tou` qrovnou kai; tw`n tessavrwn zwv/wn kai; ejn
mevsw/ tw`n presbutevrwn ajrnivon eJsthko;" wJ" ejsfagmevnon e[cwn
kevrata eJpta; kai; ojfqalmou;" eJpta; oi{ eijsin ta; »eJpta;¼ pneuvmata tou`
qeou` ajpestalmevnoi eij" pa`san th;n gh`n. 7kai; h\lqen kai; ei[lhfen ejk
th`" dexia`" tou` kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou. 8Kai; o{te e[laben to;
biblivon, ta; tevssara zw/̀a kai; oiJ ei[kosi tevssare" presbuvteroi
e[pesan ejnwvpion tou` ajrnivou e[conte" e{kasto" kiqavran kai; fiavla"
crusa`" gemouvsa" qumiamavtwn, ai{ eijsin aiJ proseucai; tw`n aJgivwn,
9
kai; a[d/ ousin wjd/ h;n kainh;n levgonte":
a[xio" ei\ labei`n to; biblivon
kai; ajnoi`xai ta;" sfragi`da" aujtou`,
o{ti ejsfavgh" kai; hjgovrasa" tw/̀ qew/̀ ejn tw/̀ ai{mati sou
ejk pavsh" fulh`" kai; glwvssh" kai; laou` kai;
e[qnou"
10
kai; ejpoivhsa" aujtou;" tw/̀ qew/̀ hJmw`n basileivan kai;
iJerei`",
kai; basileuvsousin ejpi; th`" gh`".
11
Kai; ei\don, kai; h[kousa fwnh;n ajggevlwn pollw`n kuvklw/ tou` qrovnou
kai; tw`n zwv/wn kai; tw`n presbutevrwn, kai; h\n oJ ajriqmo;" aujtw`n
muriavde" muriavdwn kai; ciliavde" ciliavdwn 12levgonte" fwnh/̀
megavlh/:
a[xion ejstin to; ajrnivon to; ejsfagmevnon labei`n
th;n duvnamin kai; plou`ton kai; sofivan kai; ijscu;n
kai; timh;n kai; dovxan kai; eujlogivan. 13kai; pa`n ktivsma o} ejn tw/̀
oujranw/̀ kai; ejpi; th`" gh`" kai; uJpokavtw th`" gh`" kai; ejpi; th`" qalavssh"
kai; ta; ejn aujtoi`" pavnta h[kousa levgonta":
tw/̀ kaqhmevnw/ ejpi; tw/̀ qronw/̀ kai; tw/̀
ajrnivw/
hJ eujlogiva kai; hJ timh; kai; hJ dovxa kai; to; kravto"
eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 14kai; ta; tevssara zw/̀a e[legon: ajmhvn.
kai; oiJ presbuvteroi e[pesan kai; prosekuvnhsan.
6 Kai; ei\don o{te h[noixen to; ajrnivon mivan ejk tw`n eJpta; sfragivdwn,
kai; h[kousa eJno;" ejk tw`n tessavrwn zwv/wn levgonto" wJ" fwnh; bronth`":
e[rcou. 2kai; ei\don, kai; ijdou; i{ppo" leukov", kai; oJ kaqhvmeno" ejpÆ
aujto;n e[cwn tovxon kai; ejdovqh aujtw/̀ stevfano" kai; ejxh`lqen nikw`n kai;
i{na nikhvsh/.
3
Kai; o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n deutevran, h[kousa tou`
deutevrou zwvo/ u levgonto": e[rcou. 4kai; ejxh`lqen a[llo" i{ppo" purrov",
kai; tw/̀ kaqhmevnw/ ejpÆ aujto;n ejdovqh aujtw/̀ labei`n th;n eijrhvnhn ejk th`"
gh`" kai; i{na ajllhvlou" sfavxousin kai; ejdovqh aujtw/̀ mavcaira megavlh.
5
Kai; o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n trivthn, h[kousa tou` trivtou
zwvo/ u levgonto": e[rcou. kai; ei\don, kai; ijdou; i{ppo" mevla", kai; oJ
kaqhvmeno" ejpÆ aujto;n e[cwn zugo;n ejn th/̀ ceiri; aujtou`. 6kai; h[kousa wJ"
fwnh;n ejn mevsw/ tw`n tessavrwn zwv/wn levgousan: coi`nix sivtou
dhnarivou kai; trei`" coivnike" kriqw`n dhnarivou, kai; to; e[laion kai; to;n
oi\non mh; ajdikhvsh/".
7
Kai; o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n tetavrthn, h[kousa fwnh;n tou`
tetavrtou zwvo/ u levgonto": e[rcou. 8kai; ei\don, kai; ijdou; i{ppo" clwrov",
kai; oJ kaqhvmeno" ejpavnw aujtou` o[noma aujtw/̀ »oJ¼ qavnato", kai; oJ a{/dh"
hjkolouvqei metÆ aujtou` kai; ejdovqh aujtoi`" ejxousiva ejpi; to; tevtarton
th`" gh`" ajpoktei`nai ejn rJomfaiva/ kai; ejn limw/̀ kai; ejn qanavtw/ kai; uJpo;
tw`n qhrivwn th`" gh`".
9
Kai; o{te h[noixen th;n pevmpthn sfragi`da, ei\don uJpokavtw tou`
qusiasthrivou ta;" yuca;" tw`n ejsfagmevnwn dia; to;n lovgon tou` qeou`
kai; dia; th;n marturivan h}n ei\con. 10kai; e[kraxan fwnh/̀ megavlh/
levgonte": e{w" povte, oJ despovth" oJ a{gio" kai; ajlhqinov", ouj krivnei"
kai; ejkdikei`" to; ai|ma hJmw`n ejk tw`n katoikouvntwn ejpi; th`" gh`"É 11kai;
ejdovqh aujtoi`" eJkavstw/ stolh; leukh; kai; ejrrevqh aujtoi`" i{na
ajnapauvsontai e[ti crovnon mikrovn, e{w" plhrwqw`sin kai; oiJ suvndouloi
aujtw`n kai; oiJ ajdelfoi; aujtw`n oiJ mevllonte" ajpoktevnnesqai wJ" kai;
aujtoiv.
12
Kai; ei\don o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n e{kthn, kai; seismo;"
mevga" ejgevneto kai; oJ h{lio" ejgevneto mevla" wJ" savkko" trivcino" kai;
hJ selhvnh o{lh ejgevneto wJ" ai|ma 13kai; oiJ ajstevre" tou` oujranou`
e[pesan eij" th;n gh`n, wJ" sukh` bavllei tou;" ojluvnqou" aujth`" uJpo;
ajnevmou megavlou seiomevnh, 14kai; oJ oujrano;" ajpecwrivsqh wJ" biblivon
eJlissovmenon kai; pa`n o[ro" kai; nh`so" ejk tw`n tovpwn aujtw`n
ejkinhvqhsan. 15Kai; oiJ basilei`" th`" gh`" kai; oiJ megista`ne" kai; oiJ
cilivarcoi kai; oiJ plouvsioi kai; oiJ ijscuroi; kai; pa`" dou`lo" kai;
ejleuvqero" e[kruyan eJautou;" eij" ta; sphvlaia kai; eij" ta;" pevtra"
tw`n ojrevwn 16kai; levgousin toi`" o[resin kai; tai`" pevtrai": pevsete ejfÆ
hJma`" kai; kruvyate hJma`" ajpo; proswvpou tou` kaqhmevnou ejpi; tou`
qrovnou kai; ajpo; th`" ojrgh`" tou` ajrnivou, 17o{ti h\lqen hJ hJmevra hJ megavlh
th`" ojrgh`" aujtw`n, kai; tiv" duvnatai staqh`naiÉ
7 Meta; tou`to ei\don tevssara" ajggevlou" eJstw`ta" ejpi; ta;"
tevssara" gwniva" th`" gh`", kratou`nta" tou;" tevssara" ajnevmou"
th`" gh`" i{na mh; pnevh/ a[nemo" ejpi; th`" gh`" mhvte ejpi; th`" qalavssh"
mhvte ejpi; pa`n devndron. 2Kai; ei\don a[llon a[ggelon ajnabaivnonta ajpo;
ajnatolh`" hJlivou e[conta sfragi`da qeou` zw`nto", kai; e[kraxen fwnh/̀
megavlh/ toi`" tevssarsin ajggevloi" oi|" ejdovqh aujtoi`" ajdikh`sai th;n
gh`n kai; th;n qavlassan 3levgwn: mh; ajdikhvshte th;n gh`n mhvte th;n
qavlassan mhvte ta; devndra, a[cri sfragivswmen tou;" douvlou" tou`
qeou` hJmw`n ejpi; tw`n metwvpwn aujtw`n. 4Kai; h[kousa to;n ajriqmo;n tw`n
ejsfragismevnwn, eJkato;n tesseravkonta tevssare" ciliavde",
ejsfragismevnoi ejk pavsh" fulh`" uiJw`n Ij srahvl:
5
ejk fulh`" Ij ouvda dwvdeka ciliavde" ejsfragismevnoi,
ejk fulh`" R
J oubh;n dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" Ga;d dwvdeka ciliavde",
6
ejk fulh`" A
j sh;r dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" Nefqali;m dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" Manassh` dwvdeka ciliavde",
7
ejk fulh`" Sumew;n dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" Leui; dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" jIssaca;r dwvdeka ciliavde",
8
ejk fulh`" Zaboulw;n dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" jIwsh;f dwvdeka ciliavde",
ejk fulh`" Beniami;n dwvdeka ciliavde" ejsfragismevnoi.
9
Meta; tau`ta ei\don, kai; ijdou; o[clo" poluv", o}n ajriqmh`sai aujto;n
oujdei;" ejduvnato, ejk panto;" e[qnou" kai; fulw`n kai; law`n kai; glwssw`n
eJstw`te" ejnwvpion tou` qrovnou kai; ejnwvpion tou` ajrnivou
peribeblhmevnou" stola;" leuka;" kai; foivnike" ejn tai`" cersi;n
aujtw`n, 10kai; kravzousin fwnh/̀ megavlh/ levgonte":
hJ swthriva tw/̀ qew/̀ hJmw`n tw/̀ kaqhmevnw/ ejpi;
tw/̀ qrovnw/ kai; tw/̀ ajrnivw./ 11Kai; pavnte" oiJ a[ggeloi eiJsthvkeisan
kuvklw/ tou` qrovnou kai; tw`n presbutevrwn kai; tw`n tessavrwn zwv/wn kai;
e[pesan ejnwvpion tou` qrovnou ejpi; ta; provswpa aujtw`n kai;
prosekuvnhsan tw/̀ qew/̀ 12levgonte":
ajmhvn, hJ eujlogiva kai; hJ dovxa kai; hJ sofiva kai;
hJ eujcaristiva kai; hJ timh; kai; hJ duvnami" kai; hJ
ijscu;" tw/̀ qew/̀ hJmw`n eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn:
ajmhvn.
13
Kai; ajpekrivqh ei|" ejk tw`n presbutevrwn levgwn moi: ou|toi oiJ
peribeblhmevnoi ta;" stola;" ta;" leuka;" tivne" eijsi;n kai; povqen
h\lqonÉ 14kai; ei[rhka aujtw/̀: kuvrie mou, su; oi\da". kai; ei\pen moi: ou|toi
eijsin oiJ ejrcovmenoi ejk th`" qlivyew" th`" megavlh" kai; e[plunan ta;"
stola;" aujtw`n kai; ejleuvkanan aujta;" ejn tw/̀ ai{mati tou` ajrnivou.
15
dia; tou`to eijsin ejnwvpion tou` qrovnou tou` qeou`
kai; latreuvousin aujtw/̀ hJmevra" kai; nukto;" ejn
tw/̀ naw/̀ aujtou`,
kai; oJ kaqhvmeno" ejpi; tou` qrovnou
skhnwvsei ejpÆ aujtouv".
16
ouj peinavsousin e[ti oujde; diyhvsousin e[ti
oujde; mh; pevsh/ ejpÆ aujtou;" oJ h{lio"
oujde; pa`n kau`ma,
17
o{ti to; ajrnivon to; ajna; mevson tou` qrovnou poimanei`
aujtou;"
kai; oJdhghvsei aujtou;" ejpi; zwh`" phga;" uJdavtwn,
kai; ejxaleivyei oJ qeo;" pa`n davkruon ejk tw`n ojfqalmw`n
aujtw`n.
8 Kai; o{tan h[noixen th;n sfragi`da th;n eJbdovmhn, ejgevneto sigh;
ejn tw/̀ oujranw/̀ wJ" hJmiwvrion. 2Kai; ei\don tou;" eJpta; ajggevlou" oi}
ejnwvpion tou` qeou` eJsthvkasin, kai; ejdovqhsan aujtoi`" eJpta;
savlpigge".
3
Kai; a[llo" a[ggelo" h\lqen kai; ejstavqh ejpi; tou` qusiasthrivou
e[cwn libanwto;n crusou`n, kai; ejdovqh aujtw/̀ qumiavmata pollav, i{na
dwvsei tai`" proseucai`" tw`n aJgivwn pavntwn ejpi; to; qusiasthvrion to;
crusou`n to; ejnwvpion tou` qrovnou. 4kai; ajnevbh oJ kapno;" tw`n
qumiamavtwn tai`" proseucai`" tw`n aJgivwn ejk ceiro;" tou` ajggevlou
ejnwvpion tou` qeou`. 5kai; ei[lhfen oJ a[ggelo" to;n libanwto;n kai;
ejgevmisen aujto;n ejk tou` puro;" tou` qusiasthrivou kai; e[balen eij" th;n
gh`n, kai; ejgevnonto brontai; kai; fwnai; kai; ajstrapai; kai; seismov".
6
Kai; oiJ eJpta; a[ggeloi oiJ e[conte" ta;" eJpta; savlpigga"
hJtoivmasan aujtou;" i{na salpivswsin.
7
Kai; oJ prw`to" ejsavlpisen: kai; ejgevneto cavlaza kai; pu`r
memigmevna ejn ai{mati kai; ejblhvqh eij" th;n gh`n, kai; to; trivton th`"
gh`" katekavh kai; to; trivton tw`n devndrwn katekavh kai; pa`" covrto"
clwro;" katekavh.
8
Kai; oJ deuvtero" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; wJ" o[ro" mevga puri;
kaiovmenon ejblhvqh eij" th;n qavlassan, kai; ejgevneto to; trivton th`"
qalavssh" ai|ma 9kai; ajpevqanen to; trivton tw`n ktismavtwn tw`n ejn th/̀
qalavssh/ ta; e[conta yuca;" kai; to; trivton tw`n ploivwn diefqavrhsan.
10
Kai; oJ trivto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; e[pesen ejk tou` oujranou`
ajsth;r mevga" kaiovmeno" wJ" lampa;" kai; e[pesen ejpi; to; trivton tw`n
potamw`n kai; ejpi; ta;" phga;" tw`n uJdavtwn, 11kai; to; o[noma tou`
ajstevro" levgetai oJ A
[ yinqo", kai; ejgevneto to; trivton tw`n uJdavtwn
eij" a[yinqon kai; polloi; tw`n ajnqrwvpwn ajpevqanon ejk tw`n uJdavtwn o{ti
ejpikravnqhsan.
12
Kai; oJ tevtarto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; ejplhvgh to; trivton tou`
hJlivou kai; to; trivton th`" selhvnh" kai; to; trivton tw`n ajstevrwn, i{na
skotisqh/̀ to; trivton aujtw`n kai; hJ hJmevra mh; favnh/ to; trivton aujth`"
kai; hJ nu;x oJmoivw".
13
Kai; ei\don, kai; h[kousa eJno;" ajetou` petomevnou ejn mesouranhvmati
levgonto" fwnh/̀ megavlh/: oujai; oujai; oujai; tou;" katoikou`nta" ejpi; th`"
gh`" ejk tw`n loipw`n fwnw`n th`" savlpiggo" tw`n triw`n ajggevlwn tw`n
mellovntwn salpivzein.
9 Kai; oJ pevmpto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; ei\don ajstevra ejk tou`
oujranou` peptwkovta eij" th;n gh`n, kai; ejdovqh aujtw/̀ hJ klei;" tou`
frevato" th`" ajbuvssou 2kai; h[noixen to; frevar th`" ajbuvssou, kai;
ajnevbh kapno;" ejk tou` frevato" wJ" kapno;" kamivnou megavlh", kai;
ejskotwvqh oJ h{lio" kai; oJ ajhr; ejk tou` kapnou` tou` frevato". 3kai; ejk tou`
kapnou` ejxh`lqon ajkrivde" eij" th;n gh`n, kai; ejdovqh aujtai`" ejxousiva wJ"
e[cousin ejxousivan oiJ skorpivoi th`" gh`". 4kai; ejrrevqh aujtai`" i{na mh;
ajdikhvsousin to;n covrton th`" gh`" oujde; pa`n clwro;n oujde; pa`n
devndron, eij mh; tou;" ajnqrwvpou" oi{tine" oujk e[cousi th;n sfragi`da
tou` qeou` ejpi; tw`n metwvpwn. 5kai; ejdovqh aujtoi`" i{na mh; ajpokteivnwsin
aujtouv", ajllÆ i{na basanisqhvsontai mh`na" pevnte, kai; oJ basanismo;"
aujtw`n wJ" basanismo;" skorpivou o{tan paivsh/ a[nqrwpon. 6kai; ejn tai`"
hJmevrai" ejkeivnai" zhthvsousin oiJ a[nqrwpoi to;n qavnaton kai; ouj mh;
euJrhvsousin aujtovn, kai; ejpiqumhvsousin ajpoqanei`n kai; feuvgei oJ
qavnato" ajpÆ aujtw`n.
7
Kai; ta; oJmoiwvmata tw`n ajkrivdwn o{moia i{ppoi" hJtoimasmevnoi"
eij" povlemon, kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtw`n wJ" stevfanoi o{moioi
crusw/̀, kai; ta; provswpa aujtw`n wJ" provswpa ajnqrwvpwn, 8kai; ei\con
trivca" wJ" trivca" gunaikw`n, kai; oiJ ojdovnte" aujtw`n wJ" leovntwn
h\san, 9kai; ei\con qwvraka" wJ" qwvraka" sidhrou`", kai; hJ fwnh; tw`n
pteruvgwn aujtw`n wJ" fwnh; aJrmavtwn i{ppwn pollw`n trecovntwn eij"
povlemon, 10kai; e[cousin oujra;" oJmoiva" skorpivoi" kai; kevntra, kai; ejn
tai`" oujrai`" aujtw`n hJ ejxousiva aujtw`n ajdikh`sai tou;" ajnqrwvpou"
mh`na" pevnte, 11e[cousin ejpÆ aujtw`n basileva to;n a[ggelon th`"
ajbuvssou, o[noma aujtw/̀ E
J brai>sti; A
j baddwvn, kai; ejn th/̀ E
J llhnikh/̀
o[noma e[cei A
j polluvwn.
12
H
J oujai; hJ miva ajph`lqen: ijdou; e[rcetai e[ti duvo oujai; meta; tau`ta.
13
Kai; oJ e{kto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; h[kousa fwnh;n mivan ejk tw`n
»tessavrwn¼ keravtwn tou` qusiasthrivou tou` crusou` tou` ejnwvpion tou`
qeou`, 14levgonta tw/̀ e{ktw/ ajggevlw/, oJ e[cwn th;n savlpigga: lu`son tou;"
tevssara" ajggevlou" tou;" dedemevnou" ejpi; tw/̀ potamw/̀ tw/̀ megavlw/
Eujfravth/. 15kai; ejluvqhsan oiJ tevssare" a[ggeloi oiJ hJtoimasmevnoi eij"
th;n w{ran kai; hJmevran kai; mh`na kai; ejniautovn, i{na ajpokteivnwsin to;
trivton tw`n ajnqrwvpwn. 16kai; oJ ajriqmo;" tw`n strateumavtwn tou`
iJppikou` dismuriavde" muriavdwn, h[kousa to;n ajriqmo;n aujtw`n. 17Kai;
ou{tw" ei\don tou;" i{ppou" ejn th/̀ oJravsei kai; tou;" kaqhmevnou" ejpÆ
aujtw`n, e[conta" qwvraka" purivnou" kai; uJakinqivnou" kai; qeiwvdei",
kai; aiJ kefalai; tw`n i{ppwn wJ" kefalai; leovntwn, kai; ejk tw`n
stomavtwn aujtw`n ejkporeuvetai pu`r kai; kapno;" kai; qei`on. 18ajpo; tw`n
triw`n plhgw`n touvtwn ajpektavnqhsan to; trivton tw`n ajnqrwvpwn, ejk
tou` puro;" kai; tou` kapnou` kai; tou` qeivou tou` ejkporeuomevnou ejk tw`n
stomavtwn aujtw`n. 19hJ ga;r ejxousiva tw`n i{ppwn ejn tw/̀ stovmati aujtw`n
ejstin kai; ejn tai`" oujrai`" aujtw`n, aiJ ga;r oujrai; aujtw`n o{moiai o[fesin,
e[cousai kefala;" kai; ejn aujtai`" ajdikou`sin.
20
Kai; oiJ loipoi; tw`n ajnqrwvpwn, oi} oujk ajpektavnqhsan ejn tai`"
plhgai`" tauvtai", oujde; metenovhsan ejk tw`n e[rgwn tw`n ceirw`n
aujtw`n, i{na mh; proskunhvsousin ta; daimovnia kai; ta; ei[dwla ta;
crusa` kai; ta; ajrgura` kai; ta; calka` kai; ta; livqina kai; ta; xuvlina, a}
ou[te blevpein duvnantai ou[te ajkouvein ou[te peripatei`n, 21kai; ouj
metenovhsan ejk tw`n fovnwn aujtw`n ou[te ejk tw`n farmavkwn aujtw`n ou[te
ejk th`" porneiva" aujtw`n ou[te ejk tw`n klemmavtwn aujtw`n.
10 Kai; ei\don a[llon a[ggelon ijscuro;n katabaivnonta ejk tou`
oujranou` peribeblhmevnon nefevlhn, kai; hJ i\ri" ejpi; th`" kefalh`"
aujtou` kai; to; provswpon aujtou` wJ" oJ h{lio" kai; oiJ povde" aujtou` wJ"
stu`loi purov", 2kai; e[cwn ejn th/̀ ceiri; aujtou` biblarivdion
hjnew/gmevnon. kai; e[qhken to;n povda aujtou` to;n dexio;n ejpi; th`"
qalavssh", to;n de; eujwvnumon ejpi; th`" gh`", 3kai; e[kraxen fwnh/̀ megavlh/
w{sper levwn muka`tai. kai; o{te e[kraxen, ejlavlhsan aiJ eJpta; brontai;
ta;" eJautw`n fwnav". 4kai; o{te ejlavlhsan aiJ eJpta; brontaiv, h[mellon
gravfein, kai; h[kousa fwnh;n ejk tou` oujranou` levgousan: sfravgison a}
ejlavlhsan aiJ eJpta; brontaiv, kai; mh; aujta; gravyh/". 5Kai; oJ a[ggelo",
o}n ei\don eJstw`ta ejpi; th`" qalavssh" kai; ejpi; th`" gh`",
h\ren th;n cei`ra aujtou` th;n dexia;n eij" to;n oujrano;n
6
kai; w[mosen ejn tw/̀ zw`nti eij" tou;"
aijw`na" tw`n aijwvnwn,
o}" e[ktisen to;n oujrano;n kai; ta; ejn aujtw/̀ kai; th;n gh`n kai; ta; ejn aujth/̀
kai; th;n qavlassan kai; ta; ejn aujth/̀, o{ti crovno" oujkevti e[stai, 7ajllÆ ejn
tai`" hJmevrai" th`" fwnh`" tou` eJbdovmou ajggevlou, o{tan mevllh/
salpivzein, kai; ejtelevsqh to; musthvrion tou` qeou`, wJ" eujhggevlisen
tou;" eJautou` douvlou" tou;" profhvta".
8
Kai; hJ fwnh; h}n h[kousa ejk tou` oujranou` pavlin lalou`san metÆ ejmou`
kai; levgousan: u{page lavbe to; biblivon to; hjnew/gmevnon ejn th/̀ ceiri;
tou` ajggevlou tou` eJstw`to" ejpi; th`" qalavssh" kai; ejpi; th`" gh`". 9kai;
ajph`lqa pro;" to;n a[ggelon levgwn aujtw/̀ dou`nai moi to; biblarivdion.
kai; levgei moi: lavbe kai; katavfage aujtov, kai; pikranei` sou th;n
koilivan, ajllÆ ejn tw/̀ stovmati sou e[stai gluku; wJ" mevli. 10Kai; e[labon
to; biblarivdion ejk th`" ceiro;" tou` ajggevlou kai; katevfagon aujtov, kai;
h\n ejn tw/̀ stovmati mou wJ" mevli gluku; kai; o{te e[fagon aujtov,
ejpikravnqh hJ koiliva mou. 11kai; levgousin moi: dei` se pavlin
profhteu`sai ejpi; laoi`" kai; e[qnesin kai; glwvssai" kai; basileu`sin
polloi`".
11 Kai; ejdovqh moi kavlamo" o{moio" rJab
v dw/, levgwn: e[geire kai;
mevtrhson to;n nao;n tou` qeou` kai; to; qusiasthvrion kai; tou;"
proskunou`nta" ejn aujtw/̀. 2kai; th;n aujlh;n th;n e[xwqen tou` naou`
e[kbale e[xwqen kai; mh; aujth;n metrhvsh/", o{ti ejdovqh toi`" e[qnesin, kai;
th;n povlin th;n aJgivan pathvsousin mh`na" tesseravkonta »kai;¼ duvo.
3
Kai; dwvsw toi`" dusi;n mavrtusin mou kai; profhteuvsousin hJmevra"
ciliva" diakosiva" eJxhvkonta peribeblhmevnoi savkkou". 4ou|toi eijsin
aiJ duvo ejlai`ai kai; aiJ duvo lucnivai aiJ ejnwvpion tou` kurivou th`" gh`"
eJstw`te". 5kai; ei[ ti" aujtou;" qevlei ajdikh`sai pu`r ejkporeuvetai ejk tou`
stovmato" aujtw`n kai; katesqivei tou;" ejcqrou;" aujtw`n: kai; ei[ ti"
qelhvsh/ aujtou;" ajdikh`sai, ou{tw" dei` aujto;n ajpoktanqh`nai. 6ou|toi
e[cousin th;n ejxousivan klei`sai to;n oujranovn, i{na mh; uJeto;" brevch/
ta;" hJmevra" th`" profhteiva" aujtw`n, kai; ejxousivan e[cousin ejpi; tw`n
uJdavtwn strevfein aujta; eij" ai|ma kai; patavxai th;n gh`n ejn pavsh/
plhgh/̀ oJsavki" eja;n qelhvswsin. 7Kai; o{tan televswsin th;n marturivan
aujtw`n, to; qhrivon to; ajnabai`non ejk th`" ajbuvssou poihvsei metÆ aujtw`n
povlemon kai; nikhvsei aujtou;" kai; ajpoktenei` aujtouv". 8kai; to; ptw`ma
aujtw`n ejpi; th`" plateiva" th`" povlew" th`" megavlh", h{ti" kalei`tai
pneumatikw`" Sovdoma kai; Ai[gupto", o{pou kai; oJ kuvrio" aujtw`n
ejstaurwvqh. 9kai; blevpousin ejk tw`n law`n kai; fulw`n kai; glwssw`n kai;
ejqnw`n to; ptw`ma aujtw`n hJmevra" trei`" kai; h{misu kai; ta; ptwvmata
aujtw`n oujk ajfivousin teqh`nai eij" mnh`ma. 10kai; oiJ katoikou`nte" ejpi;
th`" gh`" caivrousin ejpÆ aujtoi`" kai; eujfraivnontai kai; dw`ra
pevmyousin ajllhvloi", o{ti ou|toi oiJ duvo profh`tai ejbasavnisan tou;"
katoikou`nta" ejpi; th`" gh`". 11Kai; meta; ta;" trei`" hJmevra" kai; h{misu
pneu`ma zwh`" ejk tou` qeou` eijsh`lqen ejn aujtoi`", kai; e[sthsan ejpi; tou;"
povda" aujtw`n, kai; fovbo" mevga" ejpevpesen ejpi; tou;" qewrou`nta"
aujtouv". 12kai; h[kousan fwnh`" megavlh" ejk tou` oujranou` legouvsh"
aujtoi`": ajnavbate w|de. kai; ajnevbhsan eij" to;n oujrano;n ejn th/̀ nefevlh/,
kai; ejqewvrhsan aujtou;" oiJ ejcqroi; aujtw`n. 13Kai; ejn ejkeivnh/ th/̀ w{ra/
ejgevneto seismo;" mevga" kai; to; devkaton th`" povlew" e[pesen kai;
ajpektavnqhsan ejn tw/̀ seismw/̀ ojnovmata ajnqrwvpwn ciliavde" eJpta; kai;
oiJ loipoi; e[mfoboi ejgevnonto kai; e[dwkan dovxan tw/̀ qew/̀ tou` oujranou`.
14
H
J oujai; hJ deutevra ajph`lqen: ijdou; hJ oujai; hJ trivth e[rcetai tacuv.
15
Kai; oJ e{bdomo" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; ejgevnonto fwnai;
megavlai ejn tw/̀ oujranw/̀ levgonte":
ejgevneto hJ basileiva tou` kovsmou tou` kurivou hJmw`n
kai; tou` cristou` aujtou`,
kai; basileuvsei eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 16Kai; oiJ ei[kosi
tevssare" presbuvteroi »oi}¼ ejnwvpion tou` qeou` kaqhvmenoi ejpi; tou;"
qrovnou" aujtw`n e[pesan ejpi; ta; provswpa aujtw`n kai; prosekuvnhsan
tw/̀ qew/̀ 17levgonte":
eujcaristou`men soi, kuvrie oJ qeo;" oJ pantokravtwr,
oJ w]n kai; oJ h\n,
o{ti ei[lhfa" th;n duvnamin sou th;n megavlhn
kai; ejbasivleusa".
18
kai; ta; e[qnh wjrgivsqhsan,
kai; h\lqen hJ ojrghv sou
kai; oJ kairo;" tw`n nekrw`n kriqh`nai
kai; dou`nai to;n misqo;n toi`" douvloi" sou toi`" profhvtai"
kai; toi`" aJgivoi" kai; toi`" foboumevnoi"
to; o[noma sou,
tou;" mikrou;" kai; tou;" megavlou",
kai; diafqei`rai tou;" diafqeivronta" th;n gh`n. 19Kai; hjnoivgh oJ nao;"
tou` qeou` oJ ejn tw/̀ oujranw/̀ kai; w[fqh hJ kibwto;" th`" diaqhvkh" aujtou` ejn
tw/̀ naw/̀ aujtou`, kai; ejgevnonto ajstrapai; kai; fwnai; kai; brontai; kai;
seismo;" kai; cavlaza megavlh.
12 Kai; shmei`on mevga w[fqh ejn tw/̀ oujranw/̀, gunh; peribeblhmevnh
to;n h{lion, kai; hJ selhvnh uJpokavtw tw`n podw`n aujth`" kai; ejpi; th`"
kefalh`" aujth`" stevfano" ajstevrwn dwvdeka, 2kai; ejn gastri; e[cousa,
kai; kravzei wjdivnousa kai; basanizomevnh tekei`n. 3kai; w[fqh a[llo
shmei`on ejn tw/̀ oujranw/̀, kai; ijdou; dravkwn mevga" purro;" e[cwn
kefala;" eJpta; kai; kevrata devka kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtou` eJpta;
diadhvmata, 4kai; hJ oujra; aujtou` suvrei to; trivton tw`n ajstevrwn tou`
oujranou` kai; e[balen aujtou;" eij" th;n gh`n. Kai; oJ dravkwn e{sthken
ejnwvpion th`" gunaiko;" th`" mellouvsh" tekei`n, i{na o{tan tevkh/ to;
tevknon aujth`" katafavgh/. 5kai; e[teken uiJo;n a[rsen, o}" mevllei
poimaivnein pavnta ta; e[qnh ejn rJab
v dw/ sidhra/̀. kai; hJrpavsqh to; tevknon
aujth`" pro;" to;n qeo;n kai; pro;" to;n qrovnon aujtou`. 6kai; hJ gunh;
e[fugen eij" th;n e[rhmon, o{pou e[cei ejkei` tovpon hJtoimasmevnon ajpo;
tou` qeou`, i{na ejkei` trevfwsin aujth;n hJmevra" ciliva" diakosiva"
eJxhvkonta.
7
Kai; ejgevneto povlemo" ejn tw/̀ oujranw/̀, oJ Micah;l kai; oiJ a[ggeloi
aujtou` tou` polemh`sai meta; tou` dravkonto". kai; oJ dravkwn
ejpolevmhsen kai; oiJ a[ggeloi aujtou`, 8kai; oujk i[scusen oujde; tovpo"
euJrevqh aujtw`n e[ti ejn tw/̀ oujranw/̀. 9kai; ejblhvqh oJ dravkwn oJ mevga", oJ
o[fi" oJ ajrcai`o", oJ kalouvmeno" Diavbolo" kai; oJ Satana`", oJ planw`n
th;n oijkoumevnhn o{lhn, ejblhvqh eij" th;n gh`n, kai; oiJ a[ggeloi aujtou`
metÆ aujtou` ejblhvqhsan. 10kai; h[kousa fwnh;n megavlhn ejn tw/̀ oujranw/̀
levgousan:
a[rti ejgevneto hJ swthriva kai; hJ duvnami"
kai; hJ basileiva tou` qeou` hJmw`n
kai; hJ ejxousiva tou` cristou` aujtou`,
o{ti ejblhvqh oJ kathvgwr tw`n ajdelfw`n hJmw`n,
oJ kathgorw`n aujtou;" ejnwvpion tou` qeou`
hJmw`n hJmevra" kai; nuktov".
11
kai; aujtoi; ejnivkhsan aujto;n dia; to; ai|ma tou` ajrnivou
kai; dia; to;n lovgon th`" marturiva" aujtw`n
kai; oujk hjgavphsan th;n yuch;n aujtw`n a[cri qanavtou.
12
dia; tou`to eujfraivnesqe, »oiJ¼ oujranoi;
kai; oiJ ejn aujtoi`" skhnou`nte".
oujai; th;n gh`n kai; th;n qavlassan,
o{ti katevbh oJ diavbolo" pro;" uJma`"
e[cwn qumo;n mevgan,
eijdw;" o{ti ojlivgon kairo;n e[cei.
13
Kai; o{te ei\den oJ dravkwn o{ti ejblhvqh eij" th;n gh`n, ejdivwxen th;n
gunai`ka h{ti" e[teken to;n a[rsena. 14kai; ejdovqhsan th/̀ gunaiki; aiJ duvo
ptevruge" tou` ajetou` tou` megavlou, i{na pevthtai eij" th;n e[rhmon eij"
to;n tovpon aujth`", o{pou trevfetai ejkei` kairo;n kai; kairou;" kai; h{misu
kairou` ajpo; proswvpou tou` o[few". 15kai; e[balen oJ o[fi" ejk tou`
stovmato" aujtou` ojpivsw th`" gunaiko;" u{dwr wJ" potamovn, i{na aujth;n
potamofovrhton poihvsh/. 16kai; ejbohvqhsen hJ gh` th/̀ gunaiki; kai;
h[noixen hJ gh` to; stovma aujth`" kai; katevpien to;n potamo;n o}n e[balen
oJ dravkwn ejk tou` stovmato" aujtou`. 17kai; wjrgivsqh oJ dravkwn ejpi; th/̀
gunaiki; kai; ajph`lqen poih`sai povlemon meta; tw`n loipw`n tou`
spevrmato" aujth`" tw`n throuvntwn ta;" ejntola;" tou` qeou` kai;
ejcovntwn th;n marturivan Ij hsou`. 18Kai; ejstavqh ejpi; th;n a[mmon th`"
qalavssh".
13 Kai; ei\don ejk th`" qalavssh" qhrivon ajnabai`non, e[con kevrata
devka kai; kefala;" eJpta; kai; ejpi; tw`n keravtwn aujtou` devka diadhvmata
kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtou` ojnovmata blasfhmiva". 2kai; to; qhrivon o}
ei\don h\n o{moion pardavlei kai; oiJ povde" aujtou` wJ" a[rkou kai; to;
stovma aujtou` wJ" stovma levonto". kai; e[dwken aujtw/̀ oJ dravkwn th;n
duvnamin aujtou` kai; to;n qrovnon aujtou` kai; ejxousivan megavlhn. 3kai;
mivan ejk tw`n kefalw`n aujtou` wJ" ejsfagmevnhn eij" qavnaton, kai; hJ
plhgh; tou` qanavtou aujtou` ejqerapeuvqh. Kai; ejqaumavsqh o{lh hJ gh`
ojpivsw tou` qhrivou 4kai; prosekuvnhsan tw/̀ dravkonti, o{ti e[dwken th;n
ejxousivan tw/̀ qhrivw,/ kai; prosekuvnhsan tw/̀ qhrivw/ levgonte": tiv"
o{moio" tw/̀ qhrivw/ kai; tiv" duvnatai polemh`sai metÆ aujtou`É
5
Kai; ejdovqh aujtw/̀ stovma lalou`n megavla kai; blasfhmiva" kai;
ejdovqh aujtw/̀ ejxousiva poih`sai mh`na" tesseravkonta »kai;¼ duvo. 6kai;
h[noixen to; stovma aujtou` eij" blasfhmiva" pro;" to;n qeo;n
blasfhmh`sai to; o[noma aujtou` kai; th;n skhnh;n aujtou`, tou;" ejn tw/̀
oujranw/̀ skhnou`nta". 7kai; ejdovqh aujtw/̀ poih`sai povlemon meta; tw`n
aJgivwn kai; nikh`sai aujtouv", kai; ejdovqh aujtw/̀ ejxousiva ejpi; pa`san
fulh;n kai; lao;n kai; glw`ssan kai; e[qno". 8kai; proskunhvsousin aujto;n
pavnte" oiJ katoikou`nte" ejpi; th`" gh`", ou| ouj gevgraptai to; o[noma
aujtou` ejn tw/̀ biblivw/ th`" zwh`" tou` ajrnivou tou` ejsfagmevnou ajpo;
katabolh`" kovsmou.
9
Ei[ ti" e[cei ou\" ajkousavtw.
10
ei[ ti" eij" aijcmalwsivan,
eij" aijcmalwsivan uJpavgei:
ei[ ti" ejn macaivrh/ ajpoktanqh`nai
aujto;n ejn macaivrh/ ajpoktanqh`nai.
|Wde ejstin hJ uJpomonh; kai; hJ pivsti" tw`n aJgivwn.
11
Kai; ei\don a[llo qhrivon ajnabai`non ejk th`" gh`", kai; ei\cen kevrata
duvo o{moia ajrnivw/ kai; ejlavlei wJ" dravkwn. 12kai; th;n ejxousivan tou`
prwvtou qhrivou pa`san poiei` ejnwvpion aujtou`, kai; poiei` th;n gh`n kai;
tou;" ejn aujth/̀ katoikou`nta" i{na proskunhvsousin to; qhrivon to;
prw`ton, ou| ejqerapeuvqh hJ plhgh; tou` qanavtou aujtou`. 13kai; poiei`
shmei`a megavla, i{na kai; pu`r poih/̀ ejk tou` oujranou` katabaivnein eij"
th;n gh`n ejnwvpion tw`n ajnqrwvpwn, 14kai; plana/̀ tou;" katoikou`nta" ejpi;
th`" gh`" dia; ta; shmei`a a} ejdovqh aujtw/̀ poih`sai ejnwvpion tou` qhrivou,
levgwn toi`" katoikou`sin ejpi; th`" gh`" poih`sai eijkovna tw/̀ qhrivw,/ o}"
e[cei th;n plhgh;n th`" macaivrh" kai; e[zhsen. 15Kai; ejdovqh aujtw/̀
dou`nai pneu`ma th/̀ eijkovni tou` qhrivou, i{na kai; lalhvsh/ hJ eijkw;n tou`
qhrivou kai; poihvsh/ »i{na¼ o{soi eja;n mh; proskunhvswsin th/̀ eijkovni tou`
qhrivou ajpoktanqw`sin. 16kai; poiei` pavnta", tou;" mikrou;" kai; tou;"
megavlou", kai; tou;" plousivou" kai; tou;" ptwcouv", kai; tou;"
ejleuqevrou" kai; tou;" douvlou", i{na dw`sin aujtoi`" cavragma ejpi; th`"
ceiro;" aujtw`n th`" dexia`" h] ejpi; to; mevtwpon aujtw`n 17kai; i{na mhv ti"
duvnhtai ajgoravsai h] pwlh`sai eij mh; oJ e[cwn to; cavragma to; o[noma
tou` qhrivou h] to;n ajriqmo;n tou` ojnovmato" aujtou`. 18 |Wde hJ sofiva
ejstivn. oJ e[cwn nou`n yhfisavtw to;n ajriqmo;n tou` qhrivou, ajriqmo;" ga;r
ajnqrwvpou ejstivn, kai; oJ ajriqmo;" aujtou` eJxakovsioi eJxhvkonta e{x.
14 Kai; ei\don, kai; ijdou; to; ajrnivon eJsto;" ejpi; to; o[ro" Siw;n kai;
metÆ aujtou` eJkato;n tesseravkonta tevssare" ciliavde" e[cousai to;
o[noma aujtou` kai; to; o[noma tou` patro;" aujtou` gegrammevnon ejpi; tw`n
metwvpwn aujtw`n. 2kai; h[kousa fwnh;n ejk tou` oujranou` wJ" fwnh;n
uJdavtwn pollw`n kai; wJ" fwnh;n bronth`" megavlh", kai; hJ fwnh; h}n
h[kousa wJ" kiqarw/dw`n kiqarizovntwn ejn tai`" kiqavrai" aujtw`n. 3kai;
a[d/ ousin »wJ"¼ wjd/ h;n kainh;n ejnwvpion tou` qrovnou kai; ejnwvpion tw`n
tessavrwn zwv/wn kai; tw`n presbutevrwn, kai; oujdei;" ejduvnato maqei`n
th;n wjd/ h;n eij mh; aiJ eJkato;n tesseravkonta tevssare" ciliavde", oiJ
hjgorasmevnoi ajpo; th`" gh`". 4ou|toi eijsin oi} meta; gunaikw`n oujk
ejmoluvnqhsan, parqevnoi gavr eijsin, ou|toi oiJ ajkolouqou`nte" tw/̀ ajrnivw/
o{pou a]n uJpavgh/. ou|toi hjgoravsqhsan ajpo; tw`n ajnqrwvpwn ajparch; tw/̀
qew/̀ kai; tw/̀ ajrnivw,/ 5kai; ejn tw/̀ stovmati aujtw`n oujc euJrevqh yeu`do",
a[mwmoi eijsin.
6
Kai; ei\don a[llon a[ggelon petovmenon ejn mesouranhvmati, e[conta
eujaggevlion aijwvnion eujaggelivsai ejpi; tou;" kaqhmevnou" ejpi; th`" gh`"
kai; ejpi; pa`n e[qno" kai; fulh;n kai; glw`ssan kai; laovn, 7levgwn ejn fwnh/̀
megavlh/: fobhvqhte to;n qeo;n kai; dovte aujtw/̀ dovxan, o{ti h\lqen hJ w{ra
th`" krivsew" aujtou`, kai; proskunhvsate tw/̀ poihvsanti to;n oujrano;n
kai; th;n gh`n kai; qavlassan kai; phga;" uJdavtwn.
8
Kai; a[llo" a[ggelo" deuvtero" hjkolouvqhsen levgwn: e[pesen
e[pesen Babulw;n hJ megavlh h} ejk tou` oi[nou tou` qumou` th`" porneiva"
aujth`" pepovtiken pavnta ta; e[qnh.
9
Kai; a[llo" a[ggelo" trivto" hjkolouvqhsen aujtoi`" levgwn ejn fwnh/̀
megavlh/: ei[ ti" proskunei` to; qhrivon kai; th;n eijkovna aujtou` kai;
lambavnei cavragma ejpi; tou` metwvpou aujtou` h] ejpi; th;n cei`ra aujtou`,
10
kai; aujto;" pivetai ejk tou` oi[nou tou` qumou` tou` qeou` tou`
kekerasmevnou ajkravtou ejn tw/̀ pothrivw/ th`" ojrgh`" aujtou` kai;
basanisqhvsetai ejn puri; kai; qeivw/ ejnwvpion ajggevlwn aJgivwn kai;
ejnwvpion tou` ajrnivou. 11kai; oJ kapno;" tou` basanismou` aujtw`n eij"
aijw`na" aijwvnwn ajnabaivnei, kai; oujk e[cousin ajnavpausin hJmevra" kai;
nukto;" oiJ proskunou`nte" to; qhrivon kai; th;n eijkovna aujtou` kai; ei[ ti"
lambavnei to; cavragma tou` ojnovmato" aujtou`. 12 |Wde hJ uJpomonh; tw`n
aJgivwn ejstivn, oiJ throu`nte" ta;" ejntola;" tou` qeou` kai; th;n pivstin
Ij hsou`.
13
Kai; h[kousa fwnh`" ejk tou` oujranou` legouvsh": gravyon: makavrioi
oiJ nekroi; oiJ ejn kurivw/ ajpoqnhvs
/ konte" ajpÆ a[rti. naiv, levgei to;
pneu`ma, i{na ajnapahvsontai ejk tw`n kovpwn aujtw`n, ta; ga;r e[rga aujtw`n
ajkolouqei` metÆ aujtw`n.
14
Kai; ei\don, kai; ijdou; nefevlh leukhv, kai; ejpi; th;n nefevlhn
kaqhvmenon o{moion uiJo;n ajnqrwvpou, e[cwn ejpi; th`" kefalh`" aujtou`
stevfanon crusou`n kai; ejn th/̀ ceiri; aujtou` drevpanon ojxuv. 15kai; a[llo"
a[ggelo" ejxh`lqen ejk tou` naou` kravzwn ejn fwnh/̀ megavlh/ tw/̀ kaqhmevnw/
ejpi; th`" nefevlh": pevmyon to; drevpanon sou kai; qevrison, o{ti h\lqen hJ
w{ra qerivsai, o{ti ejxhravnqh oJ qerismo;" th`" gh`". 16kai; e[balen oJ
kaqhvmeno" ejpi; th`" nefevlh" to; drevpanon aujtou` ejpi; th;n gh`n kai;
ejqerivsqh hJ gh`.
17
Kai; a[llo" a[ggelo" ejxh`lqen ejk tou` naou` tou` ejn tw/̀ oujranw/̀ e[cwn
kai; aujto;" drevpanon ojxuv. 18kai; a[llo" a[ggelo" »ejxh`lqen¼ ejk tou`
qusiasthrivou »oJ¼ e[cwn ejxousivan ejpi; tou` purov", kai; ejfwvnhsen fwnh/̀
megavlh/ tw/̀ e[conti to; drevpanon to; ojxu; levgwn: pevmyon sou to;
drevpanon to; ojxu; kai; truvghson tou;" bovtrua" th`" ajmpevlou th`" gh`",
o{ti h[kmasan aiJ stafulai; aujth`". 19kai; e[balen oJ a[ggelo" to;
drevpanon aujtou` eij" th;n gh`n kai; ejtruvghsen th;n a[mpelon th`" gh`"
kai; e[balen eij" th;n lhno;n tou` qumou` tou` qeou` to;n mevgan. 20kai;
ejpathvqh hJ lhno;" e[xwqen th`" povlew" kai; ejxh`lqen ai|ma ejk th`" lhnou`
a[cri tw`n calinw`n tw`n i{ppwn ajpo; stadivwn cilivwn eJxakosivwn.
15 Kai; ei\don a[llo shmei`on ejn tw/̀ oujranw/̀ mevga kai; qaumastovn,
ajggevlou" eJpta; e[conta" plhga;" eJpta; ta;" ejscavta", o{ti ejn aujtai`"
ejtelevsqh oJ qumo;" tou` qeou`.
2
Kai; ei\don wJ" qavlassan uJalivnhn memigmevnhn puri; kai; tou;"
nikw`nta" ejk tou` qhrivou kai; ejk th`" eijkovno" aujtou` kai; ejk tou`
ajriqmou` tou` ojnovmato" aujtou` eJstw`ta" ejpi; th;n qavlassan th;n
uJalivnhn e[conta" kiqavra" tou` qeou`. 3kai; a[d/ ousin th;n wjd/ h;n
Mwu>sevw" tou` douvlou tou` qeou` kai; th;n wjd/ h;n tou` ajrnivou levgonte":
megavla kai; qaumasta; ta; e[rga sou,
kuvrie oJ qeo;" oJ pantokravtwr:
divkaiai kai; ajlhqinai; aiJ oJdoiv sou,
oJ basileu;" tw`n ejqnw`n:
4
tiv" ouj mh; fobhqh/̀, kuvrie,
kai; doxavsei to; o[noma souÉ
o{ti movno" o{sio",
o{ti pavnta ta; e[qnh h{xousin
kai; proskunhvsousin ejnwvpion sou,
o{ti ta; dikaiwvmata sou ejfanerwvqhsan.
5
Kai; meta; tau`ta ei\don, kai; hjnoivgh oJ nao;" th`" skhnh`" tou`
marturivou ejn tw/̀ oujranw/̀, 6kai; ejxh`lqon oiJ eJpta; a[ggeloi »oiJ¼ e[conte"
ta;" eJpta; plhga;" ejk tou` naou` ejndedumevnoi livnon kaqaro;n lampro;n
kai; periezwsmevnoi peri; ta; sthvqh zwvna" crusa`". 7kai; e}n ejk tw`n
tessavrwn zwv/wn e[dwken toi`" eJpta; ajggevloi" eJpta; fiavla" crusa`"
gemouvsa" tou` qumou` tou` qeou` tou` zw`nto" eij" tou;" aijw`na" tw`n
aijwvnwn. 8kai; ejgemivsqh oJ nao;" kapnou` ejk th`" dovxh" tou` qeou` kai; ejk
th`" dunavmew" aujtou`, kai; oujdei;" ejduvnato eijselqei`n eij" to;n nao;n
a[cri telesqw`sin aiJ eJpta; plhgai; tw`n eJpta; ajggevlwn.
16 Kai; h[kousa megavlh" fwnh`" ejk tou` naou` legouvsh" toi`" eJpta;
ajggevloi": uJpavgete kai; ejkcevete ta;" eJpta; fiavla" tou` qumou` tou`
qeou` eij" th;n gh`n.
2
Kai; ajph`lqen oJ prw`to" kai; ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` eij" th;n
gh`n, kai; ejgevneto e{lko" kako;n kai; ponhro;n ejpi; tou;" ajnqrwvpou"
tou;" e[conta" to; cavragma tou` qhrivou kai; tou;" proskunou`nta" th/̀
eijkovni aujtou`.
3
Kai; oJ deuvtero" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` eij" th;n qavlassan,
kai; ejgevneto ai|ma wJ" nekrou`, kai; pa`sa yuch; zwh`" ajpevqanen ta; ejn
th/̀ qalavssh/.
4
Kai; oJ trivto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` eij" tou;" potamou;" kai;
ta;" phga;" tw`n uJdavtwn, kai; ejgevneto ai|ma. 5Kai; h[kousa tou`
ajggevlou tw`n uJdavtwn levgonto":
divkaio" ei\, oJ w]n kai; oJ h\n,
oJ o{sio",
o{ti tau`ta e[krina",
6
o{ti ai|ma aJgivwn kai; profhtw`n ejxevcean
kai; ai|ma aujtoi`" devdwka" piei`n,
a[xioi eijsin. 7Kai; h[kousa tou` qusiasthrivou levgonto":
nai; kuvrie oJ qeo;" oJ pantokravtwr,
ajlhqinai; kai; divkaiai aiJ krivsei" sou.
8
Kai; oJ tevtarto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n h{lion, kai;
ejdovqh aujtw/̀ kaumativsai tou;" ajnqrwvpou" ejn puriv. 9kai;
ejkaumativsqhsan oiJ a[nqrwpoi kau`ma mevga kai; ejblasfhvmhsan to;
o[noma tou` qeou` tou` e[conto" th;n ejxousivan ejpi; ta;" plhga;" tauvta"
kai; ouj metenovhsan dou`nai aujtw/̀ dovxan.
10
Kai; oJ pevmpto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n qrovnon tou`
qhrivou, kai; ejgevneto hJ basileiva aujtou` ejskotwmevnh, kai; ejmasw`nto
ta;" glwvssa" aujtw`n ejk tou` povnou, 11kai; ejblasfhvmhsan to;n qeo;n
tou` oujranou` ejk tw`n povnwn aujtw`n kai; ejk tw`n eJlkw`n aujtw`n kai; ouj
metenovhsan ejk tw`n e[rgwn aujtw`n.
12
Kai; oJ e{kto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n potamo;n to;n
mevgan to;n Eujfravthn, kai; ejxhravnqh to; u{dwr aujtou`, i{na eJtoimasqh/̀ hJ
oJdo;" tw`n basilevwn tw`n ajpo; ajnatolh`" hJlivou. 13Kai; ei\don ejk tou`
stovmato" tou` dravkonto" kai; ejk tou` stovmato" tou` qhrivou kai; ejk
tou` stovmato" tou` yeudoprofhvtou pneuvmata triva ajkavqarta wJ"
bavtracoi: 14eijsi;n ga;r pneuvmata daimonivwn poiou`nta shmei`a, a}
ejkporeuvetai ejpi; tou;" basilei`" th`" oijkoumevnh" o{lh" sunagagei`n
aujtou;" eij" to;n povlemon th`" hJmevra" th`" megavlh" tou` qeou` tou`
pantokravtoro". 15 Ij dou; e[rcomai wJ" klevpth". makavrio" oJ grhgorw`n
kai; thrw`n ta; iJmavtia aujtou`, i{na mh; gumno;" peripath/̀ kai; blevpwsin
th;n ajschmosuvnhn aujtou`. 16Kai; sunhvgagen aujtou;" eij" to;n tovpon
to;n kalouvmenon E
J brai>sti; JArmagedwvn.
17
Kai; oJ e{bdomo" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n ajerv a, kai;
ejxh`lqen fwnh; megavlh ejk tou` naou` ajpo; tou` qrovnou levgousa:
gevgonen. 18kai; ejgevnonto ajstrapai; kai; fwnai; kai; brontai; kai;
seismo;" ejgevneto mevga", oi|o" oujk ejgevneto ajfÆ ou| a[nqrwpo"
ejgevneto ejpi; th`" gh`" thlikou`to" seismo;" ou{tw mevga". 19kai;
ejgevneto hJ povli" hJ megavlh eij" triva mevrh kai; aiJ povlei" tw`n ejqnw`n
e[pesan. kai; Babulw;n hJ megavlh ejmnhvsqh ejnwvpion tou` qeou` dou`nai
aujth/̀ to; pothvrion tou` oi[nou tou` qumou` th`" ojrgh`" aujtou`. 20kai; pa`sa
nh`so" e[fugen kai; o[rh oujc euJrevqhsan. 21kai; cavlaza megavlh wJ"
talantiaiva katabaivnei ejk tou` oujranou` ejpi; tou;" ajnqrwvpou", kai;
ejblasfhvmhsan oiJ a[nqrwpoi to;n qeo;n ejk th`" plhgh`" th`" calavzh",
o{ti megavlh ejsti;n hJ plhgh; aujth`" sfovdra.
17 Kai; h\lqen ei|" ejk tw`n eJpta; ajggevlwn tw`n ejcovntwn ta;" eJpta;
fiavla" kai; ejlavlhsen metÆ ejmou` levgwn: deu`ro, deivxw soi to; krivma
th`" povrnh" th`" megavlh" th`" kaqhmevnh" ejpi; uJdavtwn pollw`n, 2meqÆ
h|" ejpovrneusan oiJ basilei`" th`" gh`" kai; ejmequvsqhsan oiJ
katoikou`nte" th;n gh`n ejk tou` oi[nou th`" porneiva" aujth`". 3kai;
ajphvnegken me eij" e[rhmon ejn pneuvmati. Kai; ei\don gunai`ka
kaqhmevnhn ejpi; qhrivon kovkkinon, gevmonta ojnovmata blasfhmiva",
e[cwn kefala;" eJpta; kai; kevrata devka. 4kai; hJ gunh; h\n peribeblhmevnh
porfurou`n kai; kovkkinon kai; kecruswmevnh crusivw/ kai; livqw/ timivw/
kai; margarivtai", e[cousa pothvrion crusou`n ejn th/̀ ceiri; aujth`"
gevmon bdelugmavtwn kai; ta; ajkavqarta th`" porneiva" aujth`" 5kai; ejpi;
to; mevtwpon aujth`" o[noma gegrammevnon, musthvrion, Babulw;n hJ
megavlh, hJ mhvthr tw`n pornw`n kai; tw`n bdelugmavtwn th`" gh`". 6kai;
ei\don th;n gunai`ka mequvousan ejk tou` ai{mato" tw`n aJgivwn kai; ejk tou`
ai{mato" tw`n martuvrwn Ij hsou`.
Kai; ejqauvmasa ijdw;n aujth;n qau`ma mevga. 7Kai; ei\pen moi oJ
a[ggelo": dia; tiv ejqauvmasa"É ejgw; ejrw` soi to; musthvrion th`"
gunaiko;" kai; tou` qhrivou tou` bastavzonto" aujth;n tou` e[conto" ta;"
eJpta; kefala;" kai; ta; devka kevrata. 8To; qhrivon o} ei\de" h\n kai; oujk
e[stin kai; mevllei ajnabaivnein ejk th`" ajbuvssou kai; eij" ajpwvleian
uJpavgei, kai; qaumasqhvsontai oiJ katoikou`nte" ejpi; th`" gh`", w|n ouj
gevgraptai to; o[noma ejpi; to; biblivon th`" zwh`" ajpo; katabolh`"
kovsmou, blepovntwn to; qhrivon o{ti h\n kai; oujk e[stin kai; parevstai
9
w|de oJ nou`" oJ e[cwn sofivan. AiJ eJpta; kefalai; eJpta; o[rh eijsivn, o{pou
hJ gunh; kavqhtai ejpÆ aujtw`n. kai; basilei`" eJptav eijsin: 10oiJ pevnte
e[pesan, oJ ei|" e[stin, oJ a[llo" ou[pw h\lqen, kai; o{tan e[lqh/ ojlivgon
aujto;n dei` mei`nai. 11kai; to; qhrivon o} h\n kai; oujk e[stin kai; aujto;"
o[gdoo" ejstin kai; ejk tw`n eJptav ejstin, kai; eij" ajpwvleian uJpavgei.
12
Kai; ta; devka kevrata a} ei\de" devka basilei`" eijsin, oi{tine"
basileivan ou[pw e[labon, ajlla; ejxousivan wJ" basilei`" mivan w{ran
lambavnousin meta; tou` qhrivou. 13ou|toi mivan gnwvmhn e[cousin kai;
th;n duvnamin kai; ejxousivan aujtw`n tw/̀ qhrivw/ didovasin. 14ou|toi meta;
tou` ajrnivou polemhvsousin kai; to; ajrnivon nikhvsei aujtouv", o{ti kuvrio"
kurivwn ejsti;n kai; basileu;" basilevwn kai; oiJ metÆ aujtou` klhtoi; kai;
ejklektoi; kai; pistoiv.
15
Kai; levgei moi: ta; u{data a} ei\de" ou| hJ povrnh kavqhtai, laoi; kai;
o[cloi eijsi;n kai; e[qnh kai; glw`ssai. 16kai; ta; devka kevrata a} ei\de" kai;
to; qhrivon ou|toi mishvsousin th;n povrnhn kai; hjrhmwmevnhn
poihvsousin aujth;n kai; gumnh;n kai; ta;" savrka" aujth`" favgontai kai;
aujth;n katakauvsousin ejn puriv. 17oJ ga;r qeo;" e[dwken eij" ta;" kardiva"
aujtw`n poih`sai th;n gnwvmhn aujtou` kai; poih`sai mivan gnwvmhn kai;
dou`nai th;n basileivan aujtw`n tw/̀ qhrivw/ a[cri telesqhvsontai oiJ lovgoi
tou` qeou`. 18kai; hJ gunh; h}n ei\de" e[stin hJ povli" hJ megavlh hJ e[cousa
basileivan ejpi; tw`n basilevwn th`" gh`".
18 Meta; tau`ta ei\don a[llon a[ggelon katabaivnonta ejk tou`
oujranou` e[conta ejxousivan megavlhn, kai; hJ gh` ejfwtivsqh ejk th`"
dovxh" aujtou`. 2kai; e[kraxen ejn ijscura/̀ fwnh/̀ levgwn:
e[pesen e[pesen Babulw;n hJ megavlh,
kai; ejgevneto katoikhthvrion daimonivwn
kai; fulakh; panto;" pneuvmato" ajkaqavrtou
kai; fulakh; panto;" ojrnevou ajkaqavrtou »
kai; fulakh; panto;" qhrivou ajkaqavrtou¼ kai;
memishmevnou,
3
o{ti ejk tou` oi[nou tou` qumou` th`" porneiva" aujth`"
pevpwkan pavnta ta; e[qnh
kai; oiJ basilei`" th`" gh`" metÆ aujth`" ejpovrneusan
kai; oiJ e[mporoi th`" gh`" ejk th`" dunavmew" tou`
strhvnou" aujth`" ejplouvthsan.
4
Kai; h[kousa a[llhn fwnh;n ejk tou` oujranou` levgousan:
ejxevlqate oJ laov" mou ejx aujth`"
i{na mh; sugkoinwnhvshte tai`" aJmartivai" aujth`",
kai; ejk tw`n plhgw`n aujth`"
i{na mh; lavbhte,
5
o{ti ejkollhvqhsan aujth`" aiJ aJmartivai a[cri tou` oujranou`
kai; ejmnhmovneusen oJ qeo;" ta; ajdikhvmata aujth`".
6
ajpovdote aujth/̀ wJ" kai; aujth; ajpevdwken
kai; diplwvsate ta; dipla` kata; ta; e[rga aujth`",
ejn tw/̀ pothrivw/ w|/ ejkevrasen keravsate aujth/̀
diplou`n,
7
o{sa ejdovxasen aujth;n kai; ejstrhnivasen,
tosou`ton dovte aujth/̀ basanismo;n kai; pevnqo".
o{ti ejn th/̀ kardiva/ aujth`" levgei o{ti
kavqhmai basivlissa
kai; chvra oujk eijmi;
kai; pevnqo" ouj mh; i[dw.
8
dia; tou`to ejn mia/̀ hJmevra/ h{xousin aiJ plhgai; aujth`",
qavnato" kai; pevnqo" kai; limov",
kai; ejn puri; katakauqhvsetai,
o{ti ijscuro;" kuvrio" oJ qeo;" oJ krivna" aujthvn.
9
Kai; klauvsousin kai; kovyontai ejpÆ aujth;n oiJ basilei`" th`" gh`" oiJ
metÆ aujth`" porneuvsante" kai; strhniavsante", o{tan blevpwsin to;n
kapno;n th`" purwvsew" aujth`", 10ajpo; makrovqen eJsthkovte" dia; to;n
fovbon tou` basanismou` aujth`" levgonte":
oujai; oujaiv, hJ povli" hJ megavlh,
Babulw;n hJ povli" hJ ijscurav,
o{ti mia/̀ w{ra/ h\lqen hJ krivsi" sou.
11
Kai; oiJ e[mporoi th`" gh`" klaivousin kai; penqou`sin ejpÆ aujthvn, o{ti
to;n govmon aujtw`n oujdei;" ajgoravzei oujkevti 12govmon crusou` kai;
ajrguvrou kai; livqou timivou kai; margaritw`n kai; bussivnou kai;
porfuvra" kai; sirikou` kai; kokkivnou, kai; pa`n xuvlon quvi>non kai; pa`n
skeu`o" ejlefavntinon kai; pa`n skeu`o" ejk xuvlou timiwtavtou kai;
calkou` kai; sidhvrou kai; marmavrou, 13kai; kinnavmwmon kai; a[mwmon
kai; qumiavmata kai; muvron kai; livbanon kai; oi\non kai; e[laion kai;
semivdalin kai; si`ton kai; kthvnh kai; provbata, kai; i{ppwn kai; rJedw`n
kai; swmavtwn, kai; yuca;" ajnqrwvpwn.
14
kai; hJ ojpwvra sou th`" ejpiqumiva" th`" yuch`"
ajph`lqen ajpo; sou`,
kai; pavnta ta; lipara; kai; ta; lampra;
ajpwvleto ajpo; sou`
kai; oujkevti ouj mh; aujta; euJrhvsousin.
15
OiJ e[mporoi touvtwn oiJ plouthvsante" ajpÆ aujth`" ajpo; makrovqen
sthvsontai dia; to;n fovbon tou` basanismou` aujth`" klaivonte" kai;
penqou`nte" 16levgonte":
oujai; oujaiv, hJ povli" hJ megavlh,
hJ peribeblhmevnh buvssinon
kai; porfurou`n kai; kovkkinon
kai; kecruswmevnh »ejn¼ crusivw/
kai; livqw/ timivw/ kai; margarivth/,
17
o{ti mia/̀ w{ra/ hjrhmwvqh oJ tosou`to" plou`to".
Kai; pa`" kubernhvth" kai; pa`" oJ ejpi; tovpon plevwn kai; nau`tai kai;
o{soi th;n qavlassan ejrgavzontai, ajpo; makrovqen e[sthsan 18kai;
e[krazon blevponte" to;n kapno;n th`" purwvsew" aujth`" levgonte": tiv"
oJmoiva th/̀ povlei th/̀ megavlh/É 19kai; e[balon cou`n ejpi; ta;" kefala;"
aujtw`n kai; e[krazon klaivonte" kai; penqou`nte" levgonte":
oujai; oujaiv, hJ povli" hJ megavlh,
ejn h|/ ejplouvthsan pavnte" oiJ e[conte" ta;
ploi`a
ejn th/̀ qalavssh/ ejk th`" timiovthto" aujth`",
o{ti mia/̀ w{ra/ hjrhmwvqh.
20
Eujfraivnou ejpÆ aujth/̀, oujrane;
kai; oiJ a{gioi kai; oiJ ajpovstoloi kai; oiJ profh`tai,
o{ti e[krinen oJ qeo;" to; krivma uJmw`n ejx aujth`".
21
Kai; h\ren ei|" a[ggelo" ijscuro;" livqon wJ" muvlinon mevgan kai;
e[balen eij" th;n qavlassan levgwn:
ou{tw" oJrmhvmati blhqhvsetai
Babulw;n hJ megavlh povli"
kai; ouj mh; euJreqh/̀ e[ti.
22
kai; fwnh; kiqarw/dw`n kai; mousikw`n
kai; aujlhtw`n kai; salpistw`n
ouj mh; ajkousqh/̀ ejn soi; e[ti,
kai; pa`" tecnivth" pavsh" tevcnh"
ouj mh; euJreqh/̀ ejn soi; e[ti,
kai; fwnh; muvlou
ouj mh; ajkousqh/̀ ejn soi; e[ti,
23
kai; fw`" luvcnou
ouj mh; favnh/ ejn soi; e[ti,
kai; fwnh; numfivou kai; nuvmfh"
ouj mh; ajkousqh/̀ ejn soi; e[ti:
o{ti oiJ e[mporoi sou h\san oiJ megista`ne" th`" gh`",
o{ti ejn th/̀ farmakeiva/ sou ejplanhvqhsan pavnta
ta; e[qnh,
24
kai; ejn aujth/̀ ai|ma profhtw`n kai; aJgivwn euJrevqh
kai; pavntwn tw`n ejsfagmevnwn ejpi; th`" gh`".
19 Meta; tau`ta h[kousa wJ" fwnh;n megavlhn o[clou pollou` ejn tw/̀
oujranw/̀ legovntwn: aJllhloui>a:v hJ swthriva kai; hJ dovxa kai; hJ duvnami"
tou` qeou` hJmw`n,
2
o{ti ajlhqinai; kai; divkaiai aiJ krivsei" aujtou`:
o{ti e[krinen th;n povrnhn th;n megavlhn
h{ti" e[fqeiren th;n gh`n ejn th/̀ porneiva/ aujth`",
kai; ejxedivkhsen to; ai|ma tw`n douvlwn aujtou`
ejk ceiro;" aujth`".
kai; deuvteron ei[rhkan:
aJllhloui>a:v
kai; oJ kapno;" aujth`" ajnabaivnei eij" tou;" aijw`na" tw`n
aijwvnwn.
4
kai; e[pesan oiJ presbuvteroi oiJ ei[kosi tevssare" kai; ta; tevssara
zw/̀a kai; prosekuvnhsan tw/̀ qew/̀ tw/̀ kaqhmevnw/ ejpi; tw/̀ qrovnw/ levgonte":
ajmh;n aJllhloui>a,v
5
Kai; fwnh; ajpo; tou` qrovnou ejxh`lqen levgousa:
aijnei`te tw/̀ qew/̀ hJmw`n
pavnte" oiJ dou`loi aujtou` »
kai;¼ oiJ fobouvmenoi aujtovn,
oiJ mikroi; kai; oiJ megavloi.
6
Kai; h[kousa wJ" fwnh;n o[clou pollou` kai; wJ" fwnh;n uJdavtwn pollw`n
kai; wJ" fwnh;n brontw`n ijscurw`n legovntwn:
aJllhloui>a,v
o{ti ejbasivleusen kuvrio"
oJ qeo;" »hJmw`n¼ oJ pantokravtwr.
7
caivrwmen kai; ajgalliw`men
kai; dwvswmen th;n dovxan aujtw/̀,
o{ti h\lqen oJ gavmo" tou` ajrnivou
kai; hJ gunh; aujtou` hJtoivmasen eJauth;n
8
kai; ejdovqh aujth/̀ i{na peribavlhtai
buvssinon lampro;n kaqarovn:
to; ga;r buvssinon ta; dikaiwvmata tw`n aJgivwn ejstivn.
9
Kai; levgei moi: gravyon: makavrioi oiJ eij" to; dei`pnon tou` gavmou
tou` ajrnivou keklhmevnoi. kai; levgei moi: ou|toi oiJ lovgoi ajlhqinoi; tou`
qeou` eijsin. 10kai; e[pesa e[mprosqen tw`n podw`n aujtou` proskunh`sai
aujtw/̀. kai; levgei moi: o{ra mhv: suvndoulo" souv eijmi kai; tw`n ajdelfw`n
sou tw`n ejcovntwn th;n marturivan Ij hsou`: tw/̀ qew/̀ proskuvnhson. hJ
ga;r marturiva jIhsou` ejstin to; pneu`ma th`" profhteiva".
11
Kai; ei\don to;n oujrano;n hjnew/gmevnon, kai; ijdou; i{ppo" leukov" kai;
oJ kaqhvmeno" ejpÆ aujto;n »kalouvmeno"¼ pisto;" kai; ajlhqinov", kai; ejn
dikaiosuvnh/ krivnei kai; polemei`. 12oiJ de; ojfqalmoi; aujtou` »wJ"¼ flo;x
purov", kai; ejpi; th;n kefalh;n aujtou` diadhvmata pollav, e[cwn o[noma
gegrammevnon o} oujdei;" oi\den eij mh; aujtov", 13kai; peribeblhmevno"
3
iJmavtion bebammevnon ai{mati, kai; kevklhtai to; o[noma aujtou` oJ lovgo"
tou` qeou`. 14Kai; ta; strateuvmata »ta;¼ ejn tw/̀ oujranw/̀ hjkolouvqei aujtw/̀
ejfÆ i{ppoi" leukoi`", ejndedumevnoi buvssinon leuko;n kaqarovn. 15kai; ejk
tou` stovmato" aujtou` ejkporeuvetai rJomfaiva ojxei`a, i{na ejn aujth/̀
patavxh/ ta; e[qnh, kai; aujto;" poimanei` aujtou;" ejn rJab
v dw/ sidhra/̀, kai;
aujto;" patei` th;n lhno;n tou` oi[nou tou` qumou` th`" ojrgh`" tou` qeou` tou`
pantokravtoro", 16kai; e[cei ejpi; to; iJmavtion kai; ejpi; to;n mhro;n aujtou`
o[noma gegrammevnon: Basileu;" basilevwn kai; kuvrio" kurivwn.
17
Kai; ei\don e{na a[ggelon eJstw`ta ejn tw/̀ hJlivw/ kai; e[kraxen »ejn¼ fwnh/̀
megavlh/ levgwn pa`sin toi`" ojrnevoi" toi`" petomevnoi" ejn
mesouranhvmati: Deu`te sunavcqhte eij" to; dei`pnon to; mevga tou` qeou`
18
i{na favghte savrka" basilevwn kai; savrka" ciliavrcwn kai; savrka"
ijscurw`n kai; savrka" i{ppwn kai; tw`n kaqhmevnwn ejpÆ aujtw`n kai;
savrka" pavntwn ejleuqevrwn te kai; douvlwn kai; mikrw`n kai; megavlwn.
19
Kai; ei\don to; qhrivon kai; tou;" basilei`" th`" gh`" kai; ta;
strateuvmata aujtw`n sunhgmevna poih`sai to;n povlemon meta; tou`
kaqhmevnou ejpi; tou` i{ppou kai; meta; tou` strateuvmato" aujtou`. 20kai;
ejpiavsqh to; qhrivon kai; metÆ aujtou` oJ yeudoprofhvth" oJ poihvsa" ta;
shmei`a ejnwvpion aujtou`, ejn oi|" ejplavnhsen tou;" labovnta" to;
cavragma tou` qhrivou kai; tou;" proskunou`nta" th/̀ eijkovni aujtou`:
zw`nte" ejblhvqhsan oiJ duvo eij" th;n livmnhn tou` puro;" th`" kaiomevnh"
ejn qeivw./ 21kai; oiJ loipoi; ajpektavnqhsan ejn th/̀ rJomfaiva/ tou`
kaqhmevnou ejpi; tou` i{ppou th/̀ ejxelqouvsh/ ejk tou` stovmato" aujtou`, kai;
pavnta ta; o[rnea ejcortavsqhsan ejk tw`n sarkw`n aujtw`n.
20 Kai; ei\don a[ggelon katabaivnonta ejk tou` oujranou` e[conta th;n
klei`n th`" ajbuvssou kai; a{lusin megavlhn ejpi; th;n cei`ra aujtou`. 2kai;
ejkravthsen to;n dravkonta, oJ o[fi" oJ ajrcai`o", o{" ejstin Diavbolo" kai;
oJ Satana`", kai; e[dhsen aujto;n civlia e[th 3kai; e[balen aujto;n eij" th;n
a[busson kai; e[kleisen kai; ejsfravgisen ejpavnw aujtou`, i{na mh;
planhvsh/ e[ti ta; e[qnh a[cri telesqh/̀ ta; civlia e[th. meta; tau`ta dei`
luqh`nai aujto;n mikro;n crovnon.
4
Kai; ei\don qrovnou" kai; ejkavqisan ejpÆ aujtou;" kai; krivma ejdovqh
aujtoi`", kai; ta;" yuca;" tw`n pepelekismevnwn dia; th;n marturivan
Ij hsou` kai; dia; to;n lovgon tou` qeou` kai; oi{tine" ouj prosekuvnhsan to;
qhrivon oujde; th;n eijkovna aujtou` kai; oujk e[labon to; cavragma ejpi; to;
mevtwpon kai; ejpi; th;n cei`ra aujtw`n. kai; e[zhsan kai; ejbasivleusan
meta; tou` Cristou` civlia e[th. 5oiJ loipoi; tw`n nekrw`n oujk e[zhsan
a[cri telesqh/̀ ta; civlia e[th. Au{th hJ ajnavstasi" hJ prwvth. 6makavrio"
kai; a{gio" oJ e[cwn mevro" ejn th/̀ ajnastavsei th/̀ prwvth/: ejpi; touvtwn oJ
deuvtero" qavnato" oujk e[cei ejxousivan, ajllÆ e[sontai iJerei`" tou` qeou`
kai; tou` Cristou` kai; basileuvsousin metÆ aujtou` »ta;¼ civlia e[th.
7
Kai; o{tan telesqh/̀ ta; civlia e[th, luqhvsetai oJ satana`" ejk th`"
fulakh`" aujtou` 8kai; ejxeleuvsetai planh`sai ta; e[qnh ta; ejn tai`"
tevssarsin gwnivai" th`" gh`", to;n Gw;g kai; Magwvg, sunagagei`n
aujtou;" eij" to;n povlemon, w|n oJ ajriqmo;" aujtw`n wJ" hJ a[mmo" th`"
qalavssh". 9kai; ajnevbhsan ejpi; to; plavto" th`" gh`" kai; ejkuvkleusan
th;n parembolh;n tw`n aJgivwn kai; th;n povlin th;n hjgaphmevnhn, kai;
katevbh pu`r ejk tou` oujranou` kai; katevfagen aujtouv". 10kai; oJ diavbolo"
oJ planw`n aujtou;" ejblhvqh eij" th;n livmnhn tou` puro;" kai; qeivou o{pou
kai; to; qhrivon kai; oJ yeudoprofhvth", kai; basanisqhvsontai hJmevra"
kai; nukto;" eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn.
11
Kai; ei\don qrovnon mevgan leuko;n kai; to;n kaqhvmenon ejpÆ aujtovn, ou|
ajpo; tou` proswvpou e[fugen hJ gh` kai; oJ oujrano;" kai; tovpo" oujc euJrevqh
aujtoi`". 12kai; ei\don tou;" nekrouv", tou;" megavlou" kai; tou;" mikrouv",
eJstw`ta" ejnwvpion tou` qrovnou. kai; bibliva hjnoivcqhsan, kai; a[llo
biblivon hjnoivcqh, o{ ejstin th`" zwh`", kai; ejkrivqhsan oiJ nekroi; ejk tw`n
gegrammevnwn ejn toi`" biblivoi" kata; ta; e[rga aujtw`n. 13kai; e[dwken hJ
qavlassa tou;" nekrou;" tou;" ejn aujth/̀ kai; oJ qavnato" kai; oJ a{d/ h"
e[dwkan tou;" nekrou;" tou;" ejn aujtoi`", kai; ejkrivqhsan e{kasto" kata;
ta; e[rga aujtw`n. 14kai; oJ qavnato" kai; oJ a{d/ h" ejblhvqhsan eij" th;n
livmnhn tou` purov". ou|to" oJ qavnato" oJ deuvtero" ejstin, hJ livmnh tou`
purov". 15kai; ei[ ti" oujc euJrevqh ejn th/̀ bivblw/ th`" zwh`" gegrammevno",
ejblhvqh eij" th;n livmnhn tou` purov".
21 Kai; ei\don oujrano;n kaino;n kai; gh`n kainhvn. oJ ga;r prw`to"
oujrano;" kai; hJ prwvth gh` ajph`lqan kai; hJ qavlassa oujk e[stin e[ti. 2kai;
th;n povlin th;n aJgivan Ij erousalh;m kainh;n ei\don katabaivnousan ejk
tou` oujranou` ajpo; tou` qeou` hJtoimasmevnhn wJ" nuvmfhn kekosmhmevnhn
tw/̀ ajndri; aujth`". 3kai; h[kousa fwnh`" megavlh" ejk tou` qrovnou
legouvsh": ijdou; hJ skhnh; tou` qeou` meta; tw`n ajnqrwvpwn, kai; skhnwvsei
metÆ aujtw`n, kai; aujtoi; laoi; aujtou` e[sontai, kai; aujto;" oJ qeo;" metÆ
aujtw`n e[stai »aujtw`n qeov"¼, 4kai; ejxaleivyei pa`n davkruon ejk tw`n
ojfqalmw`n aujtw`n, kai; oJ qavnato" oujk e[stai e[ti ou[te pevnqo" ou[te
kraugh; ou[te povno" oujk e[stai e[ti, »o{ti¼ ta; prw`ta ajph`lqan.
5
Kai; ei\pen oJ kaqhvmeno" ejpi; tw/̀ qrovnw/: ijdou; kaina; poiw` pavnta kai;
levgei: gravyon, o{ti ou|toi oiJ lovgoi pistoi; kai; ajlhqinoiv eijsin. 6kai;
ei\pen moi: gevgonan. ejgwv »eijmi¼ to; a[lfa kai; to; w\, hJ ajrch; kai; to;
tevlo". ejgw; tw/̀ diyw`nti dwvsw ejk th`" phgh`" tou` u{dato" th`" zwh`"
dwreavn. 7oJ nikw`n klhronomhvsei tau`ta kai; e[somai aujtw/̀ qeo;" kai;
aujto;" e[stai moi uiJo"
v . 8toi`" de; deiloi`" kai; ajpivstoi" kai;
ejbdelugmevnoi" kai; foneu`sin kai; povrnoi" kai; farmavkoi" kai;
eijdwlolavtrai" kai; pa`sin toi`" yeudevsin to; mevro" aujtw`n ejn th/̀
livmnh/ th/̀ kaiomevnh/ puri; kai; qeivw,/ o{ ejstin oJ qavnato" oJ deuvtero".
9
Kai; h\lqen ei|" ejk tw`n eJpta; ajggevlwn tw`n ejcovntwn ta;" eJpta;
fiavla" tw`n gemovntwn tw`n eJpta; plhgw`n tw`n ejscavtwn kai; ejlavlhsen
metÆ ejmou` levgwn: deu`ro, deivxw soi th;n nuvmfhn th;n gunai`ka tou`
ajrnivou. 10kai; ajphvnegken me ejn pneuvmati ejpi; o[ro" mevga kai; uJyhlovn,
kai; e[deixen moi th;n povlin th;n aJgivan Ij erousalh;m katabaivnousan
ejk tou` oujranou` ajpo; tou` qeou` 11e[cousan th;n dovxan tou` qeou`, oJ
fwsth;r aujth`" o{moio" livqw/ timiwtavtw/ wJ" livqw/ ijas
v pidi
12
e[cousa tei`co" mevga kai; uJyhlovn, e[cousa
krustallivzonti.
pulw`na" dwvdeka kai; ejpi; toi`" pulw`sin ajggevlou" dwvdeka kai;
ojnovmata ejpigegrammevna, a{ ejstin »ta; ojnovmata¼ tw`n dwvdeka fulw`n
uiJw`n Ij srahvl: 13ajpo; ajnatolh`" pulw`ne" trei`" kai; ajpo; borra`
pulw`ne" trei`" kai; ajpo; novtou pulw`ne" trei`" kai; ajpo; dusmw`n
pulw`ne" trei`". 14kai; to; tei`co" th`" povlew" e[cwn qemelivou" dwvdeka
kai; ejpÆ aujtw`n dwvdeka ojnovmata tw`n dwvdeka ajpostovlwn tou` ajrnivou.
15
Kai; oJ lalw`n metÆ ejmou` ei\cen mevtron kavlamon crusou`n, i{na
metrhvsh/ th;n povlin kai; tou;" pulw`na" aujth`" kai; to; tei`co" aujth`".
16
kai; hJ povli" tetravgwno" kei`tai kai; to; mh`ko" aujth`" o{son »kai;¼ to;
plavto". kai; ejmevtrhsen th;n povlin tw/̀ kalavmw/ ejpi; stadivwn dwvdeka
ciliavdwn, to; mh`ko" kai; to; plavto" kai; to; u{yo" aujth`" i[sa ejstivn.
17
kai; ejmevtrhsen to; tei`co" aujth`" eJkato;n tesseravkonta tessavrwn
phcw`n mevtron ajnqrwvpou, o{ ejstin ajggevlou. 18kai; hJ ejndwvmhsi" tou`
teivcou" aujth`" i[aspi" kai; hJ povli" crusivon kaqaro;n o{moion uJalv w/
kaqarw/̀. 19oiJ qemevlioi tou` teivcou" th`" povlew" panti; livqw/ timivw/
kekosmhmevnoi: oJ qemevlio" oJ prw`to" i[aspi", oJ deuvtero" savpfiro",
oJ trivto" calkhdwvn, oJ tevtarto" smavragdo", 20oJ pevmpto" sardovnux,
oJ e{kto" savrdion, oJ e{bdomo" crusovliqo", oJ o[gdoo" bhvrullo", oJ
e[nato" topavzion, oJ devkato" crusovpraso", oJ eJndevkato" uJakv inqo", oJ
dwdevkato" ajmevqusto", 21kai; oiJ dwvdeka pulw`ne" dwvdeka
margari`tai, ajna; ei|" e{kasto" tw`n pulwvnwn h\n ejx eJno;" margarivtou.
kai; hJ platei`a th`" povlew" crusivon kaqaro;n wJ" u{alo" diaughv".
22
Kai; nao;n oujk ei\don ejn aujth/̀, oJ ga;r kuvrio" oJ qeo;" oJ pantokravtwr
nao;" aujth`" ejstin kai; to; ajrnivon. 23kai; hJ povli" ouj creivan e[cei tou`
hJlivou oujde; th`" selhvnh" i{na faivnwsin aujth/̀, hJ ga;r dovxa tou` qeou`
ejfwvtisen aujthvn, kai; oJ luvcno" aujth`" to; ajrnivon. 24kai;
peripathvsousin ta; e[qnh dia; tou` fwto;" aujth`", kai; oiJ basilei`" th`"
gh`" fevrousin th;n dovxan aujtw`n eij" aujthvn, 25kai; oiJ pulw`ne" aujth`"
ouj mh; kleisqw`sin hJmevra", nu;x ga;r oujk e[stai ejkei`, 26kai; oi[sousin
th;n dovxan kai; th;n timh;n tw`n ejqnw`n eij" aujthvn. 27kai; ouj mh; eijsevlqh/
eij" aujth;n pa`n koino;n kai; »oJ¼ poiw`n bdevlugma kai; yeu`do" eij mh; oiJ
gegrammevnoi ejn tw/̀ biblivw/ th`" zwh`" tou` ajrnivou.
22 Kai; e[deixen moi potamo;n u{dato" zwh`" lampro;n wJ"
kruvstallon, ejkporeuovmenon ejk tou` qrovnou tou` qeou` kai; tou` ajrnivou.
2
ejn mevsw/ th`" plateiva" aujth`" kai; tou` potamou` ejnteu`qen kai;
ejkei`qen xuvlon zwh`" poiou`n karpou;" dwvdeka, kata; mh`na e{kaston
ajpodidou`n to;n karpo;n aujtou`, kai; ta; fuvlla tou` xuvlou eij"
qerapeivan tw`n ejqnw`n. 3kai; pa`n katavqema oujk e[stai e[ti. kai; oJ
qrovno" tou` qeou` kai; tou` ajrnivou ejn aujth/̀ e[stai, kai; oiJ dou`loi aujtou`
latreuvsousin aujtw/̀ 4kai; o[yontai to; provswpon aujtou`, kai; to; o[noma
aujtou` ejpi; tw`n metwvpwn aujtw`n. 5kai; nu;x oujk e[stai e[ti kai; oujk
e[cousin creivan fwto;" luvcnou kai; fwto;" hJlivou, o{ti kuvrio" oJ qeo;"
fwtivsei ejpÆ aujtouv", kai; basileuvsousin eij" tou;" aijw`na" tw`n
aijwvnwn.
6
Kai; ei\pen moi: ou|toi oiJ lovgoi pistoi; kai; ajlhqinoiv, kai; oJ kuvrio"
oJ qeo;" tw`n pneumavtwn tw`n profhtw`n ajpevsteilen to;n a[ggelon
aujtou` dei`xai toi`" douvloi" aujtou` a} dei` genevsqai ejn tavcei. 7kai; ijdou;
e[rcomai tacuv. makavrio" oJ thrw`n tou;" lovgou" th`" profhteiva" tou`
biblivou touvtou.
8
Kagw; Ij wavnnh" oJ ajkouvwn kai; blevpwn tau`ta. kai; o{te h[kousa kai;
e[bleya, e[pesa proskunh`sai e[mprosqen tw`n podw`n tou` ajggevlou
tou` deiknuvonto" moi tau`ta. 9kai; levgei moi: o{ra mhv: suvndoulo" souv
eijmi kai; tw`n ajdelfw`n sou tw`n profhtw`n kai; tw`n throuvntwn tou;"
lovgou" tou` biblivou touvtou: tw/̀ qew/̀ proskuvnhson. 10Kai; levgei moi:
mh; sfragivsh/" tou;" lovgou" th`" profhteiva" tou` biblivou touvtou, oJ
kairo;" ga;r ejgguv" ejstin. 11oJ ajdikw`n ajdikhsavtw e[ti kai; oJ rJuparo;"
rJupanqhvtw e[ti, kai; oJ divkaio" dikaiosuvnhn poihsavtw e[ti kai; oJ
a{gio" aJgiasqhvtw e[ti.
12
Ij dou; e[rcomai tacuv, kai; oJ misqov" mou metÆ ejmou` ajpodou`nai
eJkavstw/ wJ" to; e[rgon ejsti;n aujtou`. 13ejgw; to; a[lfa kai; to; w\, oJ prw`to"
kai; oJ e[scato", hJ ajrch; kai; to; tevlo".
14
Makavrioi oiJ pluvnonte" ta;" stola;" aujtw`n, i{na e[stai hJ ejxousiva
aujtw`n ejpi; to; xuvlon th`" zwh`" kai; toi`" pulw`sin eijsevlqwsin eij" th;n
povlin. 15e[xw oiJ kuvne" kai; oiJ favrmakoi kai; oiJ povrnoi kai; oiJ fonei`"
kai; oiJ eijdwlolavtrai kai; pa`" filw`n kai; poiw`n yeu`do".
16
E
j gw; jIhsou`" e[pemya to;n a[ggelon mou marturh`sai uJmi`n tau`ta
ejpi; tai`" ejkklhsivai". ejgwv eijmi hJ rJiz
v a kai; to; gevno" Dauivd, oJ ajsth;r
17
oJ lampro;" oJ prwi>nov". Kai; to; pneu`ma kai; hJ nuvmfh levgousin:
e[rcou. kai; oJ ajkouvwn eijpavtw: e[rcou. kai; oJ diyw`n ejrcevsqw, oJ qevlwn
labevtw u{dwr zwh`" dwreavn.
18
Marturw` ejgw; panti; tw/̀ ajkouvonti tou;" lovgou" th`" profhteiva"
tou` biblivou touvtou: ejavn ti" ejpiqh/̀ ejpÆ aujtav, ejpiqhvsei oJ qeo;" ejpÆ
aujto;n ta;" plhga;" ta;" gegrammevna" ejn tw/̀ biblivw/ touvtw/, 19kai; ejavn
ti" ajfevlh/ ajpo; tw`n lovgwn tou` biblivou th`" profhteiva" tauvth",
ajfelei` oJ qeo;" to; mevro" aujtou` ajpo; tou` xuvlou th`" zwh`" kai; ejk th`"
povlew" th`" aJgiva" tw`n gegrammevnwn ejn tw/̀ biblivw/ touvtw/.
20
Levgei oJ marturw`n tau`ta: naiv, e[rcomai tacuv. A
j mhvn, e[rcou
kuvrie Ij hsou`.
21
H
J cavri" tou` kurivou Ij hsou` meta; pavntwn.
i
i
Aland, Kurt, Black, Matthew, Martini, Carlo M., Metzger, Bruce M., and Wikgren, Allen, The Greek
New Testament, (Deutsche Bibelgesellschaft Stuttgart) 1983.