O ESPAZO EUROPEO DE EDUCACIÓN SUPERIOR E AS COMPETENCIAS DOCENTES Xabier Álvarez Lires Psicoloxía Evolutiva e da Educación Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte Campus de Pontevedra 1 ESPAZO EUROPEO DE EDUCACIÓN SUPERIOR DECLARACIÓN DE BOLOÑA. Formación por competencias Aprendizaxe como eixo 2010. Estrutura completa posta en marcha CICLOS * Grao •Posgrao: -- Sistema de 2 ciclos: Grao e Posgrao. -- Sistema de titulacións. -- Sistema de créditos. ECTS. Sistema Europeo de Transferencia e acumulación de Créditos 2 -- Impulsar cooperación europea (redes, proxectos, axencias…) -- Mestrado -- Doutoramento Estrutura do ensino universitario Estrutura temporal do ensino COMPETENCIAS Dun enfoque centrado no ensino --- no profesorado. A un enfoque centrado na aprendizaxe --- no alumnado. 5 - Implica un cambio de roles Profesorado: -Acompañamento. - Supervisión. - Guía da aprendizaxe. TAMÉN - Transmisión de coñecementos. COMPETENCIAS 6 8 COMPETENCIAS BÁSICAS 7 Proxecto TUNING Créditos ECTS formulados en termos de competencias O perfil profesional determina as competencias vinculadas a el A selección de coñecementos e contidos en función das competencias Os obxectivos nos ámbitos xeral e específico en termos de competencias 8 COMPETENCIAS que capacitan: - No GRAO: Para o exercicio profesional. - No POSGRAO: Para a especialización e investigación. COMPETENCIA. Que é? Competencia é a combinación de habilidades prácticas e cognoscitivas interrelacionadas, de coñecementos, motivacións, valores e ética, de actitudes, emocións ou outras compoñentes sociais e comportamentais que poden mobilizarse conxuntamente para unha acción eficaz nun contexto particular 9 10 C O XERAIS M PE TE N ESPECÍFICAS CI A S Transferibles e comúns a calquera titulación: instrumentais, interpersoais e sistémicas Ligadas ás áreas de estudo: coñecemento teórico, experimental e habilidades específicas de área. COMPETENCIAS XERAIS OU XENÉRICAS Competencias instrumentais: Capacidades cognitivas, metodolóxicas, tecnolóxicas e lingüísticas 11 Competencias interpersoais: Capacidades individuais tales como habilidades sociais (interacción e cooperación social) Competencias sistémicas: Capacidades e habilidades relacionadas con sistemas globais (combinación de comprensión, sensibilidade e coñecementos) COMPETENCIAS XERAIS Capacidade de análise e síntese Cultura xeral Capacidade para traballar autonomamente Colaboración e comunicación Liderado Habilidade de organización e planificación Capacidade para resolver problemas Deseño de proxectos Ligadas a cada área de estudo (habilidades e coñecementos). Por exemplo: Análise química. Técnicas de mostraxe. Debuxo lineal…et. 12 COMPETENCIAS ESPECÍFICAS COMPETENCIAS BÁSICAS DE POSGRAO 1 Saiba aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en espazos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinarios) relacionados coa súa área de estudo. 13 COMPETENCIAS BÁSICAS DE POSGRAO 2 Sexa capaz de integrar coñecementos e de enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. 14 COMPETENCIAS BÁSICAS DE POSGRAO 3 Saiba comunicar as súas conclusións, e os coñecementos e as razóns últimas que as sustentan, a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades. 4 Posúa as habilidades de aprendizaxe que lle permitan continuar estudando dun modo que será en gran medida autodirixido e 15 autónomo. As competencias docentes Todo o profesorado posúe competencias, mais cómpre actualizalas 16 O seu A súa adquisición require un proceso desenvolvemento ten lugar ao longo de todo o tempo que se permanece na función docente Elixir os contidos máis apropiados para traballar coas competencias e desenvolvelas, definir a secuencia e o grao de adquisición propio dos distintos niveis e cursos 17 As competencias docentes O antedito remítenos a outro problema: Cales han de ser as competencias docentes que haberán de mobilizarse para atender as complexas tarefas que implica ensinar e avaliar as competencias? 18 As competencias docentes 19 As competencias docentes 20 Ensinar competencias Significa: Ir desde un enfoque instrumental (acadar obxectivos específicos) 21 A OUTRO ENFOQUE: O desenvolvemento integral da persoa, aprender para ser Ensinar competencias require Unha proposta integradora que implica un esforzo compartido dos equipos docentes, das institucións e da sociedade, así como a disposición ao diálogo interdisciplinario entre docentes 22 As competencias docentes IMPLICAN PROMOVER A APRENDIZAXE COLABORATIVA ATENDER Á DIVERSIDADE ORGANIZAR SITUACIÓNS DE APRENDIZAXE ESTIMULANTES E CULTURALMENTE RELEVANTES 23 XESTIONAR O PROGRESO DAS APRENDIZAXES As competencias docentes EXERCER AUTONOMÍA PROFESIONAL AFRONTAR OS DILEMAS E DEBERES ÉTICOS DA PROFESIÓN XESTIONAR A PROPIA FORMACIÓN PARTICIPAR NA XESTIÓN INSTITUCIONAL UTILIZAR AXEITADAMENTE AS TIC 24
