Fernando VII evolución política

A EVOLUCIÓN POLÍTICA DURANTE O REINADO DE FERNANDO VII
O reinado de Fernando VII está condicionado pola loita do absolutismo e o liberalismo. Este reinado
desenrolase no contexto da crise do Antigo Réxime e logo produciranse as sucesivas loitas.
O Antigo Réxime sitúase no reinado de Carlos III, xusto cando este deixa o reinado en mans do seu fillo
Carlos IV. Carlos IV non é capaz de atender os problemas socioeconómicos do momento. Como se está
producindo un mal goberno, o Antigo Réxime comeza a ir mal. A todo isto sucédenlle numerosas crises
e guerras que acaban dando lugar á introducción do liberalismo
Coa introducción do liberalismo, caracterizado por ter soberanía nacional, igualdade de todos os
individuos, división de poderes, querer unha constitución, establecer a propiedade privada, liberdade
económica e libre xogo da oferta e da demanda, acábase co Antigo Réxime.
Nesta situación mantense no reinado Carlos IV, pai de Fernando VII. Como está presente a Revolución
Francesa de 1789, para o reinado de Carlos VI é un mal momento, xa que hai inestabilidade política en
España. Carlos IV precisaba axuda para poder sacar adiante o seu goberno e nomeou a Godoy
secretario de estado. Este reinado estaba baseado no absolutismo. Pese a todo, o goberno vai mal.
Nestes momentos Napoleón goberna case toda Europa.
Napoleón necesitaba ter España conquistada para poder chegar a Portugal. Entón reúne a Carlos IV e
a Fernando VII en Baiona. Unha vez alí, Napoleón nomea rei a Carlos IV, o que produce un
descontento en Fernando VII e no pobo. Ante esta situación Carlos IV vese impotente e abdica en
Napoleón, que establece a José Bonaparte (que era o seu irmán) rei de España.
O 2 de maio de 1808 estalla a Guerra de Independencia, que remata co Tratado de Valençai e a
reposición de Fernando VII como rei. Aínda así prodúcese un vacío na rexencia, e nese momento
créanse Xuntas de Goberno que asumen a soberanía baseada no pobo. A patir destas Xuntas créase
unha convocatoria de Cortes. Estas teñen unha ideoloxía liberal. O seu obxectivo principal é a abolición
completa do Antigo Réxime. Con isto crean a Constitución de 1812.
Esta Constitución, coñecida como a Pepa, establece a soberanía nacional, a monarquía como forma de
goberno, separación de poderes, defensa dos dereitos e liberdades, catolicismo como relixión e
centralismo político. É unha Constitución revolucionaria xa que establece un compromiso entre
absolutismo e liberalismo. Establece tamén o sufraxio universal masculino. Recoñece a liberdade, a
igualdade ante a lei, a propiedade privada individual e a creación de Milicias Nacionais.
Tras unha loita entre absolutismo e liberalismo, Fernando VII regresa e toma o poder. Durante o seu
reinado establécense tres etapas.
A primeira delas é o Sexenio Absolutista, entre os anos 1814 e 1820, baseada fundamentalmente no
absolutismo. Cando Fernando VII entra en España decátase de que conta có apoio do pobo, dos nobres,
do exército e da Igrexa. A nobreza preséntalle o Manifesto dos Persas, mediante o cal pretendían
restaurar o absolutismo. Tendo isto resultado, Fernando VII firma o Decreto do 4 de maio de 1814, que
anula en segredo a Constitución de 1812 e todo o feito ata o momento polas Cortes, como se menciona
no documento 1 onde se critica o liberalismo e defende o absolutismo e reflexando a anulación da
Constitución dicindo non xurar nin acceder á dita Constitución nin a decreto ningún das Cortes xerais
(...) o declarar aquela Constitución e tales decretos nulos.
Vólvese ó absolutismo e os liberais teñen que fuxir e algúns incluso son detidos. Ante a volta ó
1
absolutismo,no cal se quería repoñer a monarquía absoluta, a soberanía real, a imposición de señoríos e
a Inquisición, hai certa oposición por parte dos campesiños e da burguesía. Fernando VII ten un mal
goberno e créanse as chamadas camarillas para beneficiarse do poder. Pronto se desata un
pronunciamento debido ó descontento que existía. Un grupo reducido de militares levántase e organiza
o pronunciamento, encabezado por Porlier, e defenden o liberalismo para intentar cambiar a forma de
goberno. Este pronunciamento esta reflexado no documento 2 e pódese ver coas palabras tomamos a
terrible resolución de reclamar coas armar na man o que se negou ás nosas solicitudes. Así mesmo
tamén se expresan os obxectivos que levan a cabo este pronunciamento: conseguir unha monarquía
sometida a leis xustas e sabias, convocatoria de Cortes e liberdade por parte das Cortes para poder
facer unha Constitución. Como os pronunciamentos son moi espontáneos e pouco organizados,
fracasan, igual que o pronunciamento de Porlier. Esta situación de pronunciamentos mantense ata o 1
de xaneiro de 1820, cando se desata outro dirixido polo Coronel Riego, que ten a súa orixe no
descontento xeral e a intención de voltar ó absolutismo.
Rematado este pronunciamento créanse diversas Xuntas en cidades e Fernando VII vese obrigado a
xurar de novo a Constitución do 1812, como se reflexa no documento 2 onde Fernando VII di
Marchemos francamente, e eu o primeiro, pola senda constitucional.
A segunda etapa na que se divide o seu reinado é o Trienio Liberal, entre os anos 1820 e 1823, nos que
Fernando VII ten un goberno liberal. Tras a reposición da Constitución e a volta ó liberalismo
(supresión de señoríos e da Inquisición, soberanía nacional, división de poderes e monarquía
constitucional), realízanse elección producindo unha separación entre os liberais en moderados (queren
voltar ó liberalismo pero lentamente) e exaltados (queren máis revolucións). Fernando VII aproveita
esta situación de inestabilidade para establecer o absolutismo. Créanse as partidas realistas que causan
desordes e recíbese a axuda externa da Santa Alianza, a cal pretendía darlle axuda a Fernando VII
para repoñer o absolutismo enviándolle a tropa coñecida como Os Cen Mil Fillos De San Luís, que
entran en España dirixida polo Duque de Angulema. Entre outras cousas, a Santa Alianza tamén
pretendía acabar coa monarquía constitucional. Fernando VII consigue repoñer o absolutismo e entra
así na terceira etapa do seu reinado. A volta ó absolutismo e a abolición do liberalismo refléxanse no
documento 4 onde Fernando VII di son nulos e de ningún valor tódolos actos do goberno chamado
constitucional.
Esta terceira etapa é a denominada Década Ominosa, entre os anos 1823 e 1833, baseada sobre todo no
absolutismo. Ó voltar ó absolutismo (volver a impoñer os señoríos, a Inquisición, a monarquía
constitucional e a soberanía real), os liberais teñen que fuxir ó desterro para non caer nas mans de
Fernando VII e ser encarcelados ou matados.
En esta parte do reinado tamén xorden problemas. Por exemplo, a economía non funciona, o que
provoca o malestar dos liberais dando lugar a revoltas e pronunciamentos (controlados con gran
represión) pero sen obter ningún resultado, xa que sempre acaban en fracaso. Con estes fracasos fanse
necesarias as reformas na economía introducindo deste xeito medidas liberais. Con isto provócase un
malestar nos absolutistas, que buscan axuda en Carlos Mª Isidro (irmán de Fernando VII) para
intentar evitar estas reformas feitas por Fernando VII.
De novo desátase unha loita entre os absolutistas e os liberalistas mediante pronunciamentos e partidas
realistas.
A todos estes problemas engádeselle o problema sucesorio. Ata o momento, Fernando VII non tiña
descendencia. En 1829 casa, por cuarta vez, con Mª Cristina de Nápoles. Cando esta queda embarazada
xorde o problema da sucesión. Mª Cristina presiona a Fernando VII para que en caso de que o
descendente fose unha nena puidese exercer de raíña igual. Entón vese obrigado a firmar a Pragmática
Sanción (establecida por Carlos III) para permitir a sucesión feminina xa que ata o momento existía a
2
Lei Sálica (só se permitía a sucesión masculina).
O 10−10−1830 nace Isabel (II). Como ela sería a sucesora cando Fernando VII morrese, os absolutistas
ou carlistas néganse e obrigan a Fernando a anular a Pragmática Sanción no ano 1832 (isto faise en
segredo).
Os cristinos−isabelinos mostran o seu descontento, xa que eles desexan que a sucesora sexa Isabel. Mª
Cristina xunto aos absolutistas moderados e liberais moderados toman o control do goberno. Unha vez
feito isto, reponse a Pragmática Sanción e definitivamente a sucesora será Isabel.
En 1833 morre Fernando VII. O liberalismo logra triunfar gracias á situación económica, que necesita
reformas liberais, e a Mª Cristina, que tamén precisa axuda dos liberais. Todo este reinado, de
continuas loitas entre liberais e absolutistas, de sucesivas revoltas e pronunciamentos sen éxito,
conséguese unha situación de liberalismo, que dará lugar ó posterior reinado de Isabel II, filla de
Fernando VII.
2
3