Discursu nel Congresu d`escritores africanos negros

Anuncio
BIOGRAFÍA CURTIA
Frantz Fanon (Martinica, 20 y xunetu de 1925 – 6 y
avientu de 1961) ye unu de los panafricanos mas
importantes que dio la hestoria. Nacíu en Martinica,
so colonización francesa, nuna familia de clase
media
baxa
y
d'orixenes
mestizos
sufrió
l'establecimientu, como base d'operaciones, de les
tropes franceses en Martinica tres la ocupación
alemana na IIGM. Estes tropes, creyendose dueñes de
too lo que veíen, violaron y abusaron de cientos de
nativos, con una clara actitú racista, lo que fixo
espertar un fuerte sentimientu anti-colonialista nos
habitantes de la isla.
Con 18 años viaxa a Dominica y apúntase na
resistencia francesa y llucha contra los ocupantes
nazis, polo que recibió la Estrella de Guerra de la
1-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
Republica Francesa.
Pero'l racismu nun solo taba inculcáu nes tropes
franceses sinón tamién nos sos mandos y gobiernu,
asina, cuando les tropes alemanes yá s'atopen
irremediablemente
vencíes,
el
so
batallón
ye
“blanquiáu” y los homes de color concentraos no que
se denominaba “Exercitu B” compuestu por magrebinos
y negros. Ellos nun tendríen l'honor de desfilar
sobre un Berlín vencíu nin podrán quemar los
estandartes nazis.
Tres esta esperiencia retorna a Martinica y trabaya
na campaña del partíu comunista, anque él nunca se
autodeclaró como tal, dempués de lo que vuelve a
Francia
a
estudiar
medicina
y
psiquiatría
y
llicénciase nesta en 1951.
Empieza a exercer la psiquiatría nel hospital de
Saint
Alban onde'l xefe d'esta nala ye'l catalán
Francesc Tosquelles Llauradó, psicologu marxista,
condergáu a muerte por Franco y fuxíu a Francia y
famosu por usar prostitutes como enfermeres na
guerra civil nel bandu republicanu. D'él apriende la
importancia que la cultura popular tien sobre la
psicoloxía.
Empieza a escribir les sos obres como “Pieles
negres, mazcares blanques” onde entama a desenvolver
la so ideoloxía al traviés de les sos vivencies,
faciendose la entruga: ¿porque l'home negru ta
dispuestu a apurrir la so vida polos que lu
desprecien? y llegando a la conclusión de que'l
colonialismu, mas que fisicu ye cultural, faciendo
que los primíos acaben adoptando'l llinguaxe del
opresor: "Falar (un idioma)... significa sobremanera
asumir una cultura, (implica) absorber el conteníu
d'una civilización"
En 1953 viaxa a Arxelia pa ser xefe de serviciu nun
hospital onde vive y forma parte de la revolución
ayudando al mandu de Lliberación Nacional, faciendo
2-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
de
corréu
pal
frente
cola
protección
que-y
garantizaba'l ser un funcionariu. Asina escribe una
carta publica na qu'arrenuncia a sirvir a los
ocupantes polo que ye espulsáu d'Arxel. Tres un
curtiu periodu en Francia viaxa a Tunez de callao
dende onde edita'l periodicu del FLN arxelín.
Tres la independencia d'Arxel viaxa al Saḥara
coles mires d'abrir un tercer frente de llucha
anticolonial pero enferma y viaxa a la URSS pa
curase,
y
asina
ameyoraría
pero
nunca
lo
suficiente, y a la so vuelta a Tunez escribe la que
sería'l so meyor llibro “Los condergaos de la
tierra”. Viaxa a los EEXX pa recibir tratamientu
ayudáu pola CIA, que taba interesada en debilitar a
les potencies europees cola perdida de les sos
colonies, y ellí fina.
Franz Fanon defendía la idea de qu'un primíu, nel
so deséu por dexar de ser tal, adquier la cultura
del opresor, especialmente'l llinguaxe, y con él
adquier normes que son descriminatories inclusive
consigo mesmu, en dellos casos normes racistes, lo
que lleva al primíu a un sentimientu d'inseguridá
ya inferioridá.
Con too esto podriamos definir a Fanon como
neomarxista, pos practicaba'l marxismu pero non
centrandose nos aspeutos economicos que marcó Marx
y Engels sinón centrandose n'aspeutos culturales y
psicologicos. Asina emplegó la so vida na llucha
contra'l colonialismu, centrandose nos aspeutos
culturales
de
los
pueblos
primíos
y
na
so
dignificación ante la cultura de los opresores, lo
que nos llevaría a una nueva humanidá. Por casu
refugaba la esistencia del home negru y del home
blancu pos unu nun esistiría ensin l'otru y nesa
nueva humanidá, n'igualdá, nun esisten diferencies
ente dambos.
3-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
Discursu por Frantz Fanon nel Congresu d'Escritores
africanos Negros, 1959
Desheredaos de la Tierra
Bases Recíproques de Cultura Nacional y la Llucha
pola Llibertá
La dominación colonial, porque ye total y
tiende a simplificase, bien llueu se dirixe a atayar
de forma espectacular la vida cultural de les
persones conquistaes. Esta obliteración cultural ye
posible pola negación de realidá nacional, poles
nueves rellaciones llegales introducíes pol poder
ocupante, pol destierru de los indíxenes y les sos
constumes a los distritos perifericos de la sociedá
colonial, por espropiación, y pola esclavización
sistemática d'homes y muyeres.
Va trés años nel nuesu primer congresu amosé que, na
situación colonial, el dinamismu ye reemplazáu
abondo apriesa por un substantification de les
actitúes del poder colonizador. L'área de cultura ye
entós llindaos por valles y paneles. Estos son,
dafechu, polo que munchos mecanismos de defensa del
tipu más elemental son comparables, por más d'una
razón,
al
simple
instintu
de
supervivencia.
L'interés d'esti periodu pa nós ye que l'opresor nun
llegue a convencese del
oxetivu de la nonesistencia d'una nación primida y la so cultura.
Cada esfuerzu ye empobináu escontra la persona
colonizada p'almitir la inferioridá de la so cultura
que foi tresformada nos patrones de comportamientu
instintivu, pa reconocer la irrealidá de la so
'nación', y, nel postreru estremu, el calter
confundíu
ya
imperfectu
de
la
so
estructura
biolóxica propia.
4-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
Vis-à-vis esti estáu, les reacciones del indíxena
nun son unánimes. Mientres la mayoría de les
persones caltien les tradiciones intactes ,qué son
dafechu distintes a aquelles de la situación
colonial, y l'estilu artesanal solidificase nun
formalismu
qué
ye
más
y
más
esteroetipáu,
l'intelectual llanzase como un llocu a l'adquisició
de la cultura del poder ocupante y toma cada
oportunidá pa criticar la so desfavorecía cultura
nacional propia, o bien s'escuende a la de sostener
y establecer l'afirmación de qu'aquella cultura ye
de
dalguna
forma
apasionante,
pero
rápido
conviértese n'inproductiva.
La naturaleza común d'estes dos mentires ye'l fechu
de
que
dambes
se
dirixen
a
contradicciones
imposibles. Tanto un traidor o un sostancialista
nativu ye ineficaz precisamente porque l'analís de
la situación colonial nun ye llevada a cabu en
llínees estrictes. La situación colonial pide parar
a la cultura nacional en casi cada campu. Dientro
del marcu de la dominación colonial nin hai nin
nunca
va
haber
tales
fenómenos
como
salíes
culturales nueves o cambeos na cultura nacional.
Equí y allá valientes intentos son dacuando fechos
p'alicar la dinámica cultural y pa dar impulsos
frescos a los sos temes, les sos formes y les sos
tonalidaes. L'interes inmediatu, bultable y obviu
sobre tales saltos alantre ye cero. Pero si siguimos
hasta les ultimes consecuencies vemos que tan
preparandose pa cepillar les telarañes de la
consciencia nacional que trata la opresion y abre la
llucha pola llibertá.
Una cultura nacional so dominación colonial ye una
cultura disputada cuya destrucción ye buscada de
forma sistemática. Bien llueu se convierte nuna
5-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
cultura condergada a la clandestinidá. Esta idea de
la
cultura
clandestina
ye
darréu
vista
nes
reacciones del poder ocupante qu'interpreta l'apegu
a unes tradiciones como la fidelidá'l espíritu de la
nación y como negativa a sometese. Esta persistencia
nel siguimientu de formes de cultura qué yá tan
condergaes a la extinción ye ya una manifestación de
nacionalidá;
pero
ye
una
manifestación
d'un
retrocesu nes lleis d'inercia. Nun hai nengúna toma
ofensiva y nenguna redefinición de relaciones. Hai,
cenciellamente, una concentración nun núcleu duru de
cultura qué ta cada vegada más y más encoyíu, inerte
y vacíu.
Mientres un sieglu o dos d'esplotación produxóse una
verdadera demacración del stock de cultura nacional.
Convirtiose nun conxuntu de vezos automáticos,
delles
tradiciones
de
vistíu
y
unes
cuantes
instituciones rotes. Poco movimientu puede ser
acolumbráu en tales restos de cultura; nun hai
creatividá real y nun hai vida desbordante. La
probeza de les persones, la opresión nacional y la
inhibición de cultura son unu, la mesma cosa.
Dempués d'un sieglu de dominación colonial atopamos
una cultura qué ye ríxida nel estremu, o lo qué
atopamos ye'l posu de cultura, los sos estratos
minerales. La estinción de la realidá nacional y la
muerte angustiosa de la cultura nacional tan
enllazaes una a la otra en dependencia mutua. Esto
ye por qué ye d'importancia capital siguir la
evolución d'estes relaciones mientres la llucha pola
llibertá nacional. La negación de la cultura del
indíxena, el despreciu pa cualesquier manifestación
de cultura activa o emocional y l'allugamientu fuera
de los llindes de toa triba d'organización nativa
contribúi a crear patrones agresivos de conducta
contra l'indíxena. Pero estos patrones de conducta
6-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
son
del
tipu
reflexivu;
son
mal
estremaos,
anárquicos ya ineficaces. La esplotación colonial,
la probeza y la fame reinal conducen al nativu más
y más a abrise, entamando revueltes. La necesidá
d'una
rotura
abierta
y
decisiva
ye
creada,
progresiva ya imperceptiblemente, y llega a ser
vivida pola gran mayoría de les persones. Estes
tensiones hasta agora inesistente empiecen a nacer.
Acontecimientos internacionales, l'esbarrumbamientu
de secciones enteres d'imperios coloniales y les
contradicciones
inherentes
al
sistema
colonial
fortalez y defende la combatividad indíxena mientres
afala y da sofitu a la concencia nacional.
Estes nueves tensiones que s'atopen presentes en
toles
etapes
de
la
verdadera
naturaleza
del
colonialismu tienen les sos repercusiones nel planu
cultural. Na lliteratura, por casu, nun esiste un
relativu
escesu
de
producción.
D'esistir
una
rempuesta ye a una escala menor a la de la potencia
dominante, la lliteratura producida polos indíxenes
estrémase y faise con voluntá de particularismu. Los
intelectuales, que mientres el períodu de la
represión yera esencialmente un públicu consumidor,
agora conviértense en productores. Esta lliteratura
nun primer momentu decide llindase al estilu tráxicu
y poéticu, pero más tarde inténtase en noveles,
cuentos
y
ensayos.
Ye
como
si
una
especie
d'organización
interna
o'l
derechu
d'espresión
esistente quixera que la espresión poética fáigase
menos frecuente a midida que los oxetivos y los
métodos de la llucha pola lliberación son cada
vegada
más
precisos.
Les
temes
son
dafechu
alteriaos, ello ye qu'atopamos cada vegada menos
amargoses recriminaciones, ensin esperanza y menos
tamién d'esa violencia, la escritura atayante,
florida, que polo xeneral sirve p'aselar a la
7-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
potencia ocupante. Los colonialistes son los que
n'otres dómines afaló a estes maneres d'espresión y
fixo posible la so esistencia. Picañones denuncies,
la esposición de les condiciones angustioses y les
pasiones que tienen la so xida na espresión son
asimilaes
pola
potencia
ocupante
nun
procesu
catárticu. Facilitar estos procesos ye, per un
sitiu, pa evitar la so dramatización y esclariar
l'atmósfera. Pero esta situación namá puede ser
transitoria. Ello ye que el progresu de la
conciencia nacional ente'l pueblu modifica y da
precisión a les espresiones lliteraries de los
intelectuales nativos. La cohesión continua del
pueblu constitúi pal intelectual una invitación pa
dir más allá nel so glayíu de protesta. El llamentu
primeru actua como autu de procesamientu, depués
conviértese nuna apelación. Nel períodu siguiente,
óyense les voces de mandu. La cristalización de la
concencia
nacional,
alteria
tantu
estilos
lliterarios como temes, y tamién crear un públicu
dafechu nuevu. Anque de primeres l'intelectual
nativos dirixe la so producción lliteral pa ser
lleida puramente pol opresor, yá sía col enfotu de
prestalo o de denuncialo al traviés de medios
étnicos o suxetivista, agora l'escritor nativu,
progresivamente, adquier el vezu de faer frente al
so propiu pueblu.
Solo a partir d'esti momentu podemos falar d'una
lliteratura nacional. Equí hai, a nivel de creación
lliteraria, l'entamu y aclaración de temes qué son
típicamente
nacionalistes.
Esto
pue
ser
correchamente llamáu una lliteratura de combate, nel
sentíu que llama a les persones a lluchar pola so
esistencia como nación. Ye una lliteratura de
combate, porque moldia la consciencia nacional,
8-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
dándo-y forma y contornes y vuela llibre ante los
nuevos ya illimitaos horizontes; ye una lliteratura
de combate porque supon responsabilidá, y porque ye
la voluntá de llibertá espresáu en plazos de tiempu
y espaciu.
N'otru nivel, la tradición oral - hestories, épiques
y cantares populares - qu'enantes fueron archivaos
como pieces d'un xuegu agora tán empezando a
camudar. El narrador qu'utilizó los relatos como
episodios inertes agora da-yos vida ya introduz
nellos
cambeos
qué
son
cada
vegada
más
fundamentales. Hai un enclín a actualizar los
conflictos y a modernizar les clases de llucha que
remembren les hestories, xuntu colos nomes d'héroes
y los tipos d'armes. El métodu d'alusión ye más y
más llargamente utilizáu. La fórmula “Esto too pasó
fai enforma tiempu” ye sustituyíu por aquel de
“*Vamos a falar de lo asocedío n'otru llugar, pero
bien podría pasar equí güei, y podría pasar mañana”.
L'exemplu d'Arxelia ye significativu nesti contestu.
De 1952-3, d'equí p'arriba, el narrador, quién
enantes yera esteroetipáu y aburrible d'escuchar,
entórnase dafechu nos sos métodos tradicionales de
narración y los conteníos de los sos cuentos. El so
públicu,
que
taba
enantes
espardíu,
socedía
compactu. La épica, coles sos tipificaes categoríes,
remaneció; socedía una forma auténtica de diversión
qué tomó una vegada más un valor cultural. El
Colonialismu nun cometía nenguna equivocación cuando
de 1955, d'equí p'arriba, entamó a arrestar a estos
narradores sistemáticamente.
El contactu de les persones con esti nuevu
movimientu aumenta un nuevu ritmu de vida y escaez
tensiones musculares, y desenvuelve la imaxinación.
Cada vegada el narráu cunta un episodiu frescu al so
9-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
públicu,
él
preside
una
invocación
real.
La
esistencia d'un tipu nuevu d'home ye reveláu al
públicu. El presente yá nun ye xiráu escontra
dientro sinón estendíu pa escontra fuera pa que toos
lo puedan ver. El narrador una vegada más da rienda
llibre a la so imaxinación; fai les innovaciones y
crea una obra d'arte. Inclusive pasa que los
personaxes,
que
tan
apenes
llistos
pa
tal
tresformamientu
–
salteadores
de
caminos
o
vagamundos mas o menos antisociales – son asimilaos
y remocicaos. L'apaición de la imaxinación y del
impulsu creativu nos cantares y hestories épiques
d'un país colonizáu vale la pena siguiles. El
narrador respuende al espectador con aproximamientos
socesivos, y a la so manera, aparentemente namás,
ello ye que ye ayudáu pol so públicu, haza la busca
de patrones nuevos, ye dicir patrones nacionales. La
Comedia y la farsa sumen, o pierden la so atracción.
Tocantes a la dramatización, yá nun s'asitia nel
planu de la problemática intelectual y la so
conciencia
acoradada.
Al
perder
les
sos
característiques de la desesperación y la rebelión,
el drama conviertese en parte del llote común de les
persones y forma parte d'una acción en preparación o
yá en cursu.
No qu'a les manualidaes refierse, les formes
d'espresión qué enantes yera la escoria del arte,
sobreviviendo como si nun suañu, agora empiecen a
salir fuera. El trabayu en madera, por casu,
qu'enantes yera la resultancia de delles cares y les
actitúes
de millones, empieza a ser estremáu. La
mázcara inespresiva o sobrexcitada vien a la vida y
los brazos tienden a ser separaos del cuerpu como pa
esbozar una acción. Les composiciones que contienen
dos, trés o cinco figures apaecen. Les escueles
tradicionales son dirixíes a esfuerzos creativos pol
10-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
aumentu d'aficionaos o de críticos. Esta puxanza
nueva nesti sector de vida cultural de cutiu pasa
oculta; y entá asina la so contribución al esfuerzu
nacional ye d'importancia capital. Al tallar figures
y cares los cuálos tan tremaos de vida, y tomando
como tema un grupu fitu nel mesmu pedestal,
l'artista convida a la participación nun movimientu
entamáu.
Si estudiamos les repercusiones del espertar de la
consciencia nacional nos ámbitos de la ceramica y
alfarería,
podemos
estrayer
les
mesmes
observaciones. El formalismu ye abandonáu nel
trabayu del artesanu. xarras, tarros y bandexes son
modificaos, de primeres imperceptiblemente, depués,
casi salvaxemente. Los colores, qu'enantes yeren
bien pocos y obedecien
les riegles tradicionales
d'harmonía, aumenten en númberu y son influyíos pola
repercusión de la revolución naciente. Ocres seguros
y azules, que parecien prohibíos pa tola eternidá
nun área cultural concretu, agora son afirmaos ensin
crear por ello un escándalu. Na mesma manera la
estilización de la cara humana, que según los
sociólogos ye propiu de bien definies rexones,
socede
de
sópitu
de
forma
dafechu
relativa.
L'especialista que provien del país d'orixe y
l'etnologu apresurense a señalar estos cambeos. En
xeneral, estos cambeos son condenaos nel nome d'un
códigu ríxidu d'estilu artísticu y d'una vida
cultural
qué
crez
sobre'l
fondu
del
sistema
colonial.
Los
especialistes
colonialistes
nun
reconocen estes formes nueves y cuerren a l'ayuda de
les tradiciones de la sociedá indixena. Son los
colonialistes los que se converten en defensores del
estilu nativu. Recordamos perfectamente, y l'exemplu
tien de ser tomáu na so xusta midida d'importancia
cuidao que la naturaleza real del colonialismu nun
11-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
foi implicada, les reacciones de los especialistes
blancos de jazz cuando, dempués de la Segunda Guerra
mundial, estilos nuevos como la be-bop tomó forma
definitiva. El fechu ye qu'ante los sos güeyos el
jazz namás tendría de representar la señardá
desesperada d'un vieyu Negru qu'esta atrapáu ente
cinco vasos de güisqui, la maldición de la so raza,
y l'iñerizu racial de los homes blancos. Malapenes
el Negru llega a una comprensión de si mesmu, y
entiende el restu del mundu de manera distinta, ye
cuándo da nacencia a les esperances y les fuerces pa
revolver l'universu racista, ta claro que la so
trompeta suena más claramente y la so voz menos
ronca. Les modes nueves dientro'l jazz nun nacen
solo de la competición económica. Tenemos que ver,
ensin dulda dala, una de les
consecuencies de la
derrota, lenta pero segura, del mundu del sur de los
Estaos Xuníos. Y nun ye utópicu suponer que dientro
cincuenta años el tipu de jazz aullíu por un probe y
desafortunáu Negru va ser caltenida namás polos
blancos que ven nella l'autentica espresión del
nigger-hood, y que son fieles a la imaxe detenida
d'esti tipu de relación.
Podemos de la mesma manera buscar y atopar dientro
del
baille,
cantares,
ceremonies
y
ritos
tradicionales el mesmu enclín escontra riba, y faer
los mesmos cambeos y la mesma impaciencia nesti
campu. Muncho primero de la fase politica o la
llucha
del
movimientu
nacional
un
espectador
sollerte puede sentir y ver la manifestación d'una
nueva puxanza y sentir el conflictu que s'avera. Va
tomase nota de les formes inusuales d'espresión y
temes frescos y trescalaos con un poder qué yá nun
ye el d'invocación sinón del ensamblaxe de les
persones, una convocatoria pa un propósitu precisu.
Tou trabaya xunto pa espertar la sensibilidá del
12-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
indíxena y pa faer irreal ya inacceptable una actitú
contemplativa, o l'aceptación de derrota. L'indíxena
reconstrúi les sos percepciones porque anueva'l
propósitu y dinamismu del artesanu, del baille y la
música y de la lliteratura y la tradición oral. El
so mundu vien pa perder el so calter de malditu. Les
condiciones necesaries pal conflictu inevitable
axuntense.
Anotemos l'apaición del movimientu nes formes
culturales y vimos qu'esti movimientu y estes formes
nueves son enllazaes al estáu de maduror de la
concencia nacional. Agora, esti movimientu tiende,
más
y
más,
a
espresase
oxetivamente
nes
instituciones.
D'onde
vien
la
necesidá
d'una
esistencia nacional, cualesquier sía'l so costu.
Una equivocación frecuente, y la cuál ye amás
difícilmente xustificable, ye pa tratar d'atopar
espresiones culturales y pa dar valores nuevos a la
cultura
nativa
dientro'l
marcu
de
dominación
colonial. Ye por esto polo qué llegamos a un
propositu qu'a
primer vista paez paradóxicu: el
fechu que nun país colonizáu'l más elemental, más
selvaxe y el nacionalismu mas indeferente
ye'l
mediu más fervosu y eficaz de defender la cultura
nacional. La cultura ye la primer espresión d'una
nación, la espresión de les sos preferencies, de la
so taboos y de los sos patrones. Ye na etapa na que
la totalidá de sociedá alcuentren otros taboos, los
valores y los patrones son formaos. Una cultura
nacional
ye
la
suma
total
de
toes
estes
apreciaciones; ye la resultancia de les estensiones
internes y esternes exercíes sobre la sociedá
globalmente y tamién en ca nivel d'aquella sociedá.
Na situación colonial, la cultura, la cual ye
doblemente privada del pegollu de la nación y del
13-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
estáu, caise y muerre. La condición pa la so
esistencia ye polo tanto la lliberación nacional y
la renacencia del estáu.
La nación nun ye namás la condición pa la cultura,
la so fecundidá, la so renovación continua, y el so
afondamientu. Ye tamién una necesidá. Ye la llucha
pola esistencia nacional qu'establez cultura en
movimientu y abre les puertes de la creación. Más
tarde ye la nación la que va asegurar les
condiciones y el marcu afayaízu a la cultura. La
nación axunta tolos varios elementos indispensables
necesarios pa la creación d'una cultura, aquellos
elementos qué por si namás puede da-y credibilidá,
validez, vida y poder creativu. De la mesma manera
ye'l so calter nacional lo que va faer a esta
cultura abrise a otres cultures y habilitase pa
influyir y enfusar n'otres cultures. Una cultura
inesistente difícilmente puede ser respetada na
sociedá o influyir na realidá. La primer necesidá
ye'l re-establecimientu de la nación pa dar vida a
la cultura nacional nel sentíu puramente biolóxicu
de la frase.
Por ello siguimos el frayatu de los estratos vieyos
de la cultura, una ruptura que socede cada vegada de
forma más fundamental; y notemos, en víspores del
conflictu decisivu pa la llibertá nacional, la
renovación de les formes d'espresión y el renacer de
la imaxinación. Queda una cuestión esencial: ¿cual
ye les relaciones ente la llucha política o militar
y la cultura?¿Hai una suspensión de la cultura
mientres el conflictu?¿Ye la llucha nacional una
espresión d'una cultura? Finalmente, ¿Debe unu dicir
que la batalla pola llibertá, entá siendo fértil a
posteriori al respective de la cultura, ye en si
mesma una negación de cultura?¿Ye la llucha pola
14-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
lliberación un fenómenu cultural o non?
Creemos que'l compromisu consciente y organizao d'un
pueblu colonizáu pa restablecer la soberanía d'esa
nación constitúi la manifestación cultural más
completa y evidente qu'esiste. Nun ta solo l'ésitu
de la llucha que depués da validez y puxanza a la
cultura, la cultura nun se pon nuna cámara
frigorífica mientres el conflictu. La llucha en sí
mesma, nel so desenvolvimientu y na so progresión
interna unvia la cultura a lo llargo d'estremaos
caminos y rastros dafechu nuevos pa ella. La llucha
pola llibertá nun devuelve a la cultura nacional el
so valor y forma anterior, esta llucha,que tien por
oxetu un conxuntu fundamentalmente distintu de
relaciones ente los homes, nun pueden dexar intacta
la forma nin el conteníu de la cultura del pueblu.
Tres el conflictu non yá sume'l colonialismu, sinón
tamién desapaez l'home colonizáu.
Esta nueva humanidá nun puede faer otra cosa que
definir un nuevu humanismu pa sigo y pa los demás.
Ye prefiguráu nos oxetivos y métodos del conflictu.
Una llucha que moviliza toles clases del pueblu y
qu'espresa los sos oxetivos y la so impaciencia, que
nun tien mieu de cuntar casi puramente col sofitu
del pueblu, que precisa voluntá de trunfu. El valor
d'esti tipu de conflictos ye qu'apurre la mayoría de
les condiciones necesaries pal desenvolvimientu y
los
oxetivos
de
la
cultura.
Dempués
de
la
lliberación nacional llogróse estes condiciones, nun
hai tal indecisión cultural doliosa que s'atopa en
dellos países que son de recién independencia,
porque la nación pola so forma d'aportar y nos
términos de la so esistencia exerz una influencia
fundamental sobre la cultura. Una nación que naz de
15-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
l'acción alcordada de la xente y qu'encarna les
aspiraciones reales de la xente mentantu se camuda
l'estáu nun puede esistir sinón na espresión de les
formes de bayura escepcional de la cultura.
Los nativos que tán ansiosos pola cultura del so
país y que deseyen da-y una dimensión universal,
polo tanto, nun tienen que poner el so enfotu nel
únicu principiu de la independencia inevitable, non
estremada na conciencia del pueblu pa llograr el so
cometíu. La lliberación de la nación ye una cosa,
los métodos y el conteníu popular de la llucha ye
otra. Paezme que'l futuru de la cultura nacional y
les sos riqueces son igualmente parte integrante de
los valores qu'ordenaron la llucha pola llibertá.
Y agora ye'l momentu de denunciar ciertos fariseos.
Alegatos nacionales, declárense equí y allá, son una
fase que la humanidá dexó atras. Ye'l día de les
grandes acciones recordaes y los nacionalistes con
retrasu deben, arriendes d'ello, disponer los sos
erros. Nós, sicasí, consideramos que l'erru, que
puede tener consecuencies bien graves, atopase en
querer saltase'l períodu nacional. Si la cultura ye
la espresión de la conciencia nacional, nun hai
dulda n'afirmar
que nel casu que nos ocupa, la
concencia nacional, ye la forma más ellaborada de la
cultura.
La concencia del yo nun ye'l zarru d'una puerta a la
comunicación. El pensamientu filosóficu enséñanos,
otra manera, que ye la so garantía. La concencia
nacional, que nun ye'l nacionalismu, ye lo único que
nos dará una dimensión internacional. Esti problema
16-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
de la concencia nacional y de la cultura nacional
adquier n'África una dimensión especial. La nacencia
de la concencia nacional n'África tien una relación
puramente contemporanea a la concencia africana. La
responsabilidá de los Estaos d'África en materia de
cultura nacional ye tamién una responsabilidá no
tocante
a
la
cultura
negro-africana.
Esta
responsabilidá
conxunta
nun
ye'l
fechu
d'un
principiu metafísicu, sinón la conciencia d'una
simple
riegla
que
quier
que
toles
naciones
independientes n'África, onde'l colonialismu sigue
enraigonáu,
son
unos
paises
abarganaos,
unes
naciones que son fráxiles y en peligru permanente.
Si l'home ye conocíu polos sos actos, entós vamos
dicir qu'a día de güei lo más urxente pal
intelectual ye la construcción de la so nación. Si
esta
construcción
ye
verdadera,
esto
ye,
si
interpreta la voluntá manifiesta del pueblu y revela
a los pueblos ansiosos d'África, de siguío, la
construcción
d'una
nación
ye
necesariamente
acompañada pol descubrimientu y el fomentu de la
universalización de los valores. Llueñe de caltenese
al marxe d'otres naciones, poro, ye la lliberación
nacional lo que conduz a la nación a desempeñar el
so papel nel escenariu de la hestoria. Ye nel coral
de la conciencia nacional onde la conciencia
internacional vive y crez. Y estos dos aspeutos
emerxentes son n'última instancia, la fonte de toa
cultura.
17-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
“Too
puede
desplicase
al
pueblu
cola
condición
de
que
se
quiera
qu'entienda
realmente.
Franz Fanon
18-Franz Fanon- Discursu nel Congresu d'Escritores Africanos Negros, 1959
Descargar