Pé das Burgas; Francisco Álvarez de Nóvoa

Dous parrafeos:
Nesta introducción o autor quéixase de que o galego non ten unha real academia que decida o que está
ben e o que está mal dito, de que non temos dicionarios de calidade e que témonos que guiar polos
dicionarios da Real Academia da LÃ−ngua Portuguesa. Conta que hay tantas variantes na nosa lÃ−ngua que
casi non nos entendemos entre as catro provincias.
à l non naceu en Galicia, é andaluz, pero que a recorreu toda observando as distintas formas de falar e, a
falta de unhas normas para escribir en galego, pode tomarse a liberdade de escoller os vocábulos que lle
apetezan. Polo que non quere que se vexa como unha forma incorrecta, xa que opina que as lÃ−nguas nunca
se falan como se escriben e que escribir da forma máis parecida a de que se fala e a que máis embelece o
idioma. Opina que escribe da mellor forma da que sabe para non ser galego e levar pouco tempo vivindo aqui.
Algúns autores e crÃ−ticos consideran que unha historia non é galega se non fala dos temas tÃ−picos e
rurais de Galicia , ou de asuntos rexionalistas. Se non menciona algo diso, é exótico, non galego.
à l está totalmente en desacordo con esa idea e di que neste libro non existe nada diso, porque Galicia é
moito máis à l sÃ−ntese galego de corazón, a pesares de estar noutros lugares, vivÃ−u moitos momentos
inesquecibles nesta terra.”A patria dos homes é a patria do seu corazón”
1º Relato: O louco:
Describe máxicamente a cidade de Ourense. Transcorre nunha tarde de outono escura na que o auntor está
no seu escritorio e e conta que lle vai a escribir unha historia chea de tristeza que lle prometera a alguén.
Esta historia é dun rapaz que se volvera tolo ó namorarse perdidamente dunha moza que, finalmente,
morrera tras unha longa enfermidade prometéndolle que o agardarÃ−a “alá”. Debido a isto, o rapaz
andaba seguido dun lado para outro para encontrar o camiño que o levase xunto coa súa namorada. Un
dÃ−a preguntoulle ó autor se sabÃ−a cal era o camiño, e este coñecendo a súa desgrazada historia,
sinalou ó ceo. Uns dÃ−as despois o “louco” atopouno de novo e recoñecéu que tiña razón, contoulle
que ela baixara do ceo como un anxo e que o tocara antes de esvaecerse no mar. Ã dÃ−a seguinte, o rapaz
apareceu afogado. Fóra a reunirse coa súa namorada.
2º Relato: Na Costa:
Esta historia fala de dous rapaces que se atopan na praia. Os dous tentan pescar algo pero non teñen sorte,
polo que, esgotados, séntanse nun penedo xuntos observando o mar. De súpeto, unha onda xigante
pásalles por enriba e a rapaza esmáiase. O rapaz lévaa ata ó acantilado e esta esperta. Nese intre ela
dase de conta de que él salvoulle a vida e de que está namorada. Finalmente bÃ−canse mirando de novo
ó mar, causa da súa desgraza e felicidade.
3º Relato: Qué Senón...
Atópase unha rapaza moi guapa segando cando, de súpeto, dase de conta de que un rapaz está detrás
dela. Este sorpréndea dicÃ−ndolle que ten que falar con ela porque lle botou un meigallo. Esta
respóndelle que iso non é posible, porque sempre leva un corno de vacaloura (amuleto) polo que non pode
enmeigar nen estar enmeigada. O rapaz dille que él tamén leva un, pero que iso non evitou que se
namorase dela. A rapaza, sorpréndese aÃ−nda máis e finalmente correspóndeo. Pero logo pensa: Se o
corno de vacaloura non protexe do meigallo de amores ¿De que vai protexer senón?
4º Relato: Turuleque:
1
Fala dun rapaz de baixa clase social que é moi bo coa xente do seu estamento, pero facÃ−alle a vida
imposible os de clase superior, como ós Gardas CivÃ−s, beatas, etc e que sempre roubaba os primeiros
froitos que brotaban nos campos dos agricultores, polo que estes xa estaban acostumados. O Turuleque tiña
unha amiga, MarÃ−a, cuxa nai morrera e o pai matábaa a fame e a golpes, polo que él tentaba de
protexela tanto como podÃ−a. Un dÃ−a foi destinado para Cuba para servir ó Rei, e despedÃ−use de
MarÃ−a, dándose conta de que estaba namorado. Volveu de alá a 5 longos anos podre de cartos, pero a
rapaza morrera. O rapaz, cheo de tristura, comprou canta terra puido, fixo alÃ− a súa casa e sementou todo,
pero nunca recollÃ−a o froito das súas colleitas. A pesar de que non tiña ningún valado para que a xente
poidese entrar, ninguén se atrevÃ−a a facelo. Ata que un dÃ−a, uns nenos pequenos entraron a coller froita.
à l descubriunos, déulles todo o que quixeron e dÃ−xolle que invitaran á tódo-los seus amigos a ir
cando quixeran, porque non soportarÃ−a ver outra vez a un neno morrer de fame.
5º Relato: A Nai:
Conta a historia dun mozo que tiña unha buceta que todos envexaban e que chamou como a súa moza,
MarÃ−a, a persoa que máis querÃ−a logo da súa nai Rosa.
Eles eran unha parella modélica, envexable, tanto que os alcumaban “Os Noivos de Sada”. Un dÃ−a foron
os tres a unha festa na buceta, e estaban tan felices xuntos que non se deran conta de que ameazaba temporal.
Cando xa estaban no medio da rÃ−a, unha onda xigante volcou a embarcación. O mozo, véuse na obriga
de salvar a unha das mulleres da súa vida, e finalmente, escolleu salvar á súa nai, pero ela, o ver o que
tentaba facer, dÃ−xolle que salvase a MarÃ−a e afogouse. Os dous mozos, unha vez a salvo na praia, rezaron
pola alma da nai que dera a vida porque estivesen xuntos.
6º Relato: A Garda da Morte
Fala dunha fermosa rapaza cunha vida desgrazada. A súa nai morrera no parto e o seu pai odióuna toda a
vida por iso, ata que este finalmente se suicidou. Tamén perdera o seu único amor, e despois de tanta dor
marchou a vivir soa nunha casa abandonada. Sempre Ã−a vestida de loito e acompañábana dúas
cabriñas negras e un can da mesma cor. A xente tÃ−ñalle medo, porque a todos a cantos tentaba axudar
acababan en desgraza, ata que un dÃ−a, morreu sóa na súa casa e o único que se dignou a enterrala fóra
o novo crego da parroquia, que se sentÃ−a identificado coa súa historia ó perderes tamén o seu amor
verdadeiro.
7º Relato: A Posta dos Corvos:
Conta a historia de dous rapaces que foran a pescar á pena da Posta dos Corvos, e conseguiran moreas de
peixes. Orgullosos da súa captura, ensináronlle a mercadorÃ−a ó pai dun deles. Este, cheo de lembranzas,
contoulles a historia do “lorcho”, un rapaz moi pobre que sempre pasaba moita fame. Cando seu pai morreu,
él, que nunca pescara, amañou como puido e foi á posta dos corvos, onde conseguÃ−a o peixe
suficiente para manter a súa nai e máis a él. Pero houbo un tempo en que o mar estivo moi revolto e
ninguén puido saÃ−r a pescar, todo o mundo pasou fame, e moito máis eles dous, ata que finalmente a nai
morreu. A partires de aquel dÃ−a o Lorcho deprimiuse e non quixo pescar máis, nin sequera aceptaba a
axuda que lle prestaban os veciños e tamén él acabou morrendo. Dende ese triste suceso, os
mariñeiros respetaban a pena dos corvos para que os que pasaban máis dificultades pescasen alÃ− e non
ocorrese outra desgraza como a do Lorcho. O rapaz, arrepentido despois de escoitar a historia, deulle todo o
peixe que conseguiran e pediulle que o vendese e que doase o diñeiro recaudado os necesitados que
morrÃ−an coa fame.
8º Relato: Unha agonÃ−a:
Describe a longa agonÃ−a dunha velliña nas súas últimas horas de vida atacada por unha doenza do
2
corazón, ata que esta finalmente falece, permanentemente acompañada dos seus fillos e do seu xenro, que
non se atreveran a derramar unha soa bágoa durante todo o tempo que a acompañaron. à morrer a nai, a
filla sentÃ−use tremendamente soa, sen a muller que a trouxera ó mundo e as bágoas que levaba contidas
tantas horas derramáronse cun grito de agonÃ−a. O seu prometido correu a arroupala e a recordarlle que non
estaba soa, que o tiña a él e que non a Ã−a a deixar.
9º relato: A horta embruxada:
Describe con detalle unha horta e unha casa maxestuosas no seu tempo pero agora devastadoramente
abandonadas e demacradas polo paso do tempo. O autor conta como entrara alÃ− de neno por casualidade e
relata a súa inxusta e triste historia. Trata dunha rapaza moi bela e orfa dende moi pequena, que quedara ó
cuidado do seu tÃ−o, o usureiro da parroquia, un ser ruÃ−n e malvado que enganaba á xente para conseguir
beneficios. Debido á reputación de ladrón do seu tÃ−o a xente consideraba de igual maneira á pobre
Rosa. Un dÃ−a, o tÃ−o e máis ela foron á vivir a aquela casa que él conseguira. Rosa axeitouna e
coidábaa e o tÃ−o emperrábase en regalarlle cousas, que a rapaza doaba ós campesiños. Debido a estes
xestos de caridade a xente comezou a collerlle cariño e os mozos namorábanse dela. Esta namorouse
perdidamente dun, pero non sabÃ−a que o seu tÃ−o querÃ−aa para él só. Unha noite, cando os dous
namorados consumaran a súa relación, o tÃ−o cheo de rabia matou dun balazo ó mozo da sobriña, e
esta, por vinganza e para defenderse matou a este tamén. Os dous cadáveres foron topados no xardÃ−n e
todos deron por feito que discutiran pola rapaza e que iso terminara en traxedia. Meses despois Rosa foi ó
doutor e este confirmoulle que non estaba embarazada, quebrando as súas ilusións e aferrándoa ás
lembranzas daquela fatÃ−dica noite. Ela finalmente confesou o seu crime no seu leito de morte, pero os
campesiños sempre a recordarÃ−an con cariño e non coma unha asasiña, xa que as grandes dores tapan
os grandes crimes. E seguen dicindo que o espÃ−rito de Rosa vaga pola horta, vixiando o seu crime.
10º Relato: Os Caneiros:
Describe detalladamente unha festa na beira dun rÃ−o do pobo de Sada, no val dos Caneiros. Conta como é
a música, o espléndido tempo, a roupa colorida das xentes, as rosquilleiras... e pola noite, o alumear dos
farois de cores, os foguetes, a troula... ata que a festa remata definitivamente e amañece, volvendo todo ó
seu estado normal.
11º Relato: A Lámpada Rosa:
Narra a historia de unha parella a piques de casar despois de catro anos de noivos. à l quixéraa con
loucura dende o primeiro momento e deulle todo o que puido precisar, pero ela, estaba namorada todavÃ−a do
seu primeiro amor, un mozo pobre coma ela que quixo facer fortuna para mantela e fórase a traballar lonxe.
A rapaza, cansa de esperar polo mozo comezara a sair co seu actual prometido sen estar realmente namorada
del, pero cos anos acostumárase a querelo. DÃ−as antes do casamento a parella comprara todo o necesario
para a súa nova casa, entre o que estaba unha lámpada de cristal rosa, que alumearÃ−a o seu primeiro
encontro como recén casados. Dous anos despoÃ−s a muller, xa esquecera todo o amor pasado que sentira
polo seu marido e volvéronlle as lembranzas do seu primeiro amor. Un dÃ−a, o dito namorado apareceu na
porta da súa casa e ela, sen sorprenderse, deulle todo o que levaba gardado para él durante todos eses
anos. Cando o marido volveu a casa e veunos xuntos, durmindo na súa cama e alumeados pola lámpada
rosa que fora testigo dos seus momentos máis felices, quixo morrer de rabia e rompeu a lámpada en mil
anacos pero comprendeu que ese era o verdadeiro amor da súa muller. SabÃ−a que Deus sempre era xusto,
aÃ−nda que ás veces non o parecese.
12º Relato: Chuvia:
Describe con detalle un dÃ−a de intensa choiva. Cando cae a noite comeza a contar a rutina diaria nunha
humilde casoupa mariñeira. A muller prepara a cea para o home e a súa filla, que xoga co can. Cando
3
chega o marido de traballar, séntase á mesa e pregúntalle os sucesos do dÃ−a mentras lÃ−a uns cigarros.
Logo cean, deitan á nena e finalmente eles tamén van para á cama, mentras os inunda o silencio só
interrumpido por algunhas gotas de chuvia que se colan entre as tellas.
13º Relato: Soa:
Narra a historia de dous recén casados que ultiman os preparativos da súa viaxe de vodas na casa da nai da
noiva. A nai, alégrase da felicidade da súa filla pero mira con tristeza a súa marcha da casa e sÃ−nte
unha profunda soidade ó quitarlle ó que máis quere. Os noivos quérena moito, pero precisan o seu
propio espazo sen a perpetua vixilancia da velliña e marchan felices xuntos. à caer a noite, a muller dase
verdadeira conta da falta que lle fai a rapaza. Vai ó cuarto desta, ordea todo como estaba antes de marchar e
pon na cama a estampiña da virxe da soidade, loira e bonita como a súa filla, a súa nova virxe a quen
adorar, pero que nunca chegarÃ−a a querer tanto.
14º Relato: No Miño:
Describe os diferentes lugares polos que flúe este rÃ−o e como en distintos puntos, nunha calurosa tarde de
verán, rapaces e rapazas, separados uns dos outros, uns espidos e as outras tapadas con escuras
vestimentas,disfrutan a gargalladas nas súas augas con xogos e risas, como os rapaces espreitan ás mozas
para ver cousas que non lles están permitidas e estas, cando os descubren, rifan seriamente con eles, aÃ−nda
que volven ás andadas. En contraposición describe os puntos do rÃ−o onde a luz e calor do sol non chega e
as augas son escuras e tristes.
15º Relato: Anémica:
Conta a historia de un home que acompaña a un doutor a visitar a unha paciente que padecÃ−a de anemia.
Ela máis o seu marido vivÃ−an nunha casoupa no alto da montaña, os dous sós sen prácticamente nadie
ó seu redor. Ela estaba tendida no pobre camastro co home ó seu carón, e o doutor declarou que apenas lle
quedaban unhas horas de vida. O marido, destrozado contoulle que estaban perdidamente namorados e que
eran moi felices. Cando a rapaza comezou a enfermar pensaban que era porque estaba embarazada, pero
comezou a poñerse peor e recomendáronlle levala ó pobo, onde habÃ−a unhas augas que poderÃ−an
curala. O home baixouna ó pobo pero ela non soportaba estar alÃ−, e empeorou aÃ−nda máis. Finalmente
a rapaza faleceu, o home levouna a enterrar nunha caixa que cargaba un burro, mirando con rencor ó
médico e ó axudante. Eles ofrecéronlle cartos, pero este alegou que agora non os precisaba para nada.
Entón os dous homes preguntà ronlle por qué non a enterraba na vila. Este respondeulles que por culpa de
baixala a vila, a súa muller morrera, polo que non Ã−a permitir que estivese alÃ− soterrada.
16º Relato: Abandonado:
Conta a historia dun mariñeiro que mentras pesca vólvenlle as lembranzas de cando era neno pescando con
seu pai, de cando de mozo se namorara por primeira vez, dos momentos inesquecibles que pasara con ela, do
seu casamento, da noite de vodas, do embarazo, do parto no que naceu a súa filla. E finalmente recordou con
rabia cando comezaron a chegar ós turistas madrileños a MarÃ−n, como a súa muller abandonárano
polos cartos dun deles, deixándo so coa meniña pequena que preguntaba de seguido polo paradoiro da
súa nai. Chegou a casa logo do dÃ−a de pesca, onde o agardaba a nena. Unha vez máis esta volveulle a
preguntar polo paradoiro da nai e o home contestoulle entre bágoas que estaba morta. A nena recordou o que
lle dixera a súa nai e tranquilizou o seu pai dicÃ−ndolle que estaba no ceo porque era boa. O pai contestou
polo baixo que non a levara Deus, pero que este deixou que lla levasen.
17º Relato: Unha frase:
DirÃ−xese a un amigo médico para lembrarlle a historia que ambos viviron ó coñecer un rapaz de
4
dezaoito anos cun gran pensamento. A ambos deixounos abraiados a súa extraña mentalidade e seguÃ−ana
para ver onde chegaba. Pero aquel home extremadamente serio e frÃ−o namorárase por primeira e última
vez, xa que o seu amor morreu pouco despois, e ahÃ− comezou a súa loucura, aÃ−nda que se mostrase tan
sereno coma sempre. A partires dese dÃ−a os dous amigos, coidábano un con mediciñas e outro con
palabras, pero él o único que querÃ−a era morrer. O médico abandonounos ós dous ó pouco e o autor
quedou só co home, para ser testigo da súa frase final, convencido de que Ã−a ser un prodixio. Sen
embargo o único que dixo foi que se lembrara del e que por fin morrÃ−a. Nese intre o autor deuse conta do
inferno que estaba pasando e que a súa gran frase foi a única que non dixo.
18º Relato: De Entroido
Conta a historia de como comezou a aficción do autor polo teatro. Un entroido, xuntáronse os rapaces da
vila e foron de troula, cando regresaron tiñan que facer unha obra de teatro. à l viña moi canso, pero
como non habÃ−a outro que soubese o seu papel tivo que facelo. O decorado contaba cunha ventá pola que
tiñan que ver ós personaxes, e mandoulle os que montaban a escea que puxesen de fondo calquera bastidor.
Cando tiveron que facer a escea en que os dous personaxes miran a través da ventá falando, déronse
conta de que o decorado do fondo era a lápida de Doña Inés na obra de Don Xoan Tenorio e escacharon
coa risa no medio da actuación. O público non sabÃ−a que acontecÃ−a e finalmente, con admirable
serenidade, o compañeiro do autor dirixiuse a eles, disculpouse e a obra seguiu como se nada.
19º relato: A Codia:
Conta a historia dun peregrino que fai o camiño ata Santiago, como unha promesa para conseguir o perdón
dun crime paixoal inútil. Neva con forza, él está conxelado, famento, non pode avanzar máis na súa
travesÃ−a. Finalmente chega a un pobo e chama á porta dalgunhas das casas, pero ninguén lle abre.
Cando ve unha ventá con luz, que pertence a unha casa maxestuosa. Chama a porta e esta vez o mordomo
ofrecelle acubillo e comida por parte da señora da casa. Pero a promesa do home implica non comer nada
máis que pan e non durmir en cama branda ata que non chegase ó seu destino. Polo que a señora sae a
xunto del acompañada dun meniño, e este ofrécelle unha codia de pan. O peregrino non o pode creer,
esa era a muller do que estivera perdidamente namorado e pola cal cometeu o crime, polo que agora
peregrinaba en busca de perdón. E agora ela era feliz, e ofrecéralle o que tanto desexara unha vez, algo
que ela lle regalase, en forma de unha codia de pan cando él estaba morto de fame. Sen poder comer o pan
e cunha dor inmensa da alma continuou o camiño convencido de que Deus non tiña piedade de él.
20º Relato: O Redimido:
Narra como o protagonista deixara a un lado as súas raÃ−ces, a raza nobre da súa familia para
experimentar, buscar novas formas de pensar, paisaxes costumes... e como finalmente volveu á casa dos seus
avós coa paixón de descubrir algo novo que o embriagara desbotada por un profundo sentimento de
nostalxia, por voltar as súas raÃ−ces, a volver a creer no que lle inculcaran de rapaz, a seguir a súa raza.
Polo que abriu de novo a vella capela da casa e volveulle a rezar, como facÃ−a con seu pai cando era neno, ó
cristo de marfil que pertencera á súa familia durante moitas xeracións para pedirlle que o perdoase polo
seu abandono.
21º Relato: ¡Tanto ten!
Fala de Rafael de Coto, un servente da casa dos avós do autor, que era moi bo, servicial, traballador e
cariñoso, pero non tiña moitas luces. Cando marchou á servir ó Rei, deixou no seu lugar ó seu irmán
máis novo que era máis espabilado e menos leal. Cando este regresou, o irmán xa lle botara ó ollo a
dúas irmás orfas que tiñan un bos terreos e tentou de achegarse á pequena, pero como non lle facÃ−a
caso, acordou casarse coa maior. E Rafael quedouse coa máis nova. Pero ó irmán preferÃ−a a muller
deste e enganouno para que as cambiasen, prometéndolle que lle darÃ−a o sombreiro e a chaqueta que lle
5
gustaban. Rafael aceptou sempre que elas estivesen de acordo, aÃ−nda que non acertaba a entender o interese
do seu irmán polo cambio. O dÃ−a seguinte, elas dixeron que lle daba igual o pretendente con tal de casar
axiña, e o pobre de Rafael quedou coa intriga de qué lle verÃ−a o seu irmán á xoven rapaza para darlle
por ela a chaqueta nova e o sombreiro branco.
22º Relato: O paraÃ−so:
Fai este relato como agradecemento a un autor que escribira un prólogo para o seu libro. Conta a historia de
dous rapaces que se namoraran ó verse por casualidade cando ela xogaba case espida no rÃ−o e él
corrÃ−a tras un páxaro que ferira cazando. Viviron un amor puro, pleno e sen barreiras, tiñan un pequeno
paraÃ−so para eles sós onde pasaban a maior parte do tempo xuntos e onde grabaran as súas promesas de
amor nunha abeleira. Un dÃ−a Anxo tivo que embarcar e despedÃ−ronse cunha fonda tristeza. Carteábanse
a miúdo reflectindo o seu tremendo amor en cada liña, ata que un dÃ−a chegoulle unha carta de Gloria na
que lle contaba que lle morrera unha parenta deixándolle unha boa herdanza, e o rapaz tivo un mal
presentimento. De alÃ− a dous meses Gloria deixou de escribir e Anxo volveuse tolo, enfermou, e os doutores
dábanlle poucos dÃ−as de vida, polo que este quixo voltar para morrer nos brazos da súa namorada.
Atopouna nunha festa, ela era a raÃ−ña, pero non era a rapaza que él coñecera. Xa pasara por outros
moitos homes e iso destrozou máis ó rapaz. Unha noite treboenta, atopáronse os dous de novo no que fora
o seu paraÃ−so, o pé da abeleira na que grabaran os seus xuramentos, e Gloria rexeitouno definitivamente.
Anxo morreu nese intre co corazón roto en mil anacos.
23º Relato: Paisaxe:
Describe con detalle un paisaxe de dÃ−a e de noite dunha vila mariñeira dende a perspectiva dun cazador.
24º Relato: A Goleta:
Conta o autor, que estando en Galicia descansando unha mañá, atopouse cun mariñeiro amigo seu e
comezaron a falar cando cruzou o mar unha goleta fermosa e nova e o escritor púxose a alabala. O
mariñeiro advertiulle que non se pode un fiar das apariencias e contoulle unha historia que sucedera na súa
xuventude. à l andaba embarcado nunha goleta aÃ−nda máis maxestuosa ca que estaban vendo, na que ás
veces Ã−an pasaxeiros, entre eles unha parella xoven de recén casados que se querÃ−an con loucura e eran
a envexa de toda a tripulación. Un amencer, comezou a soprar un fortÃ−simo vento de Nordeste que
embraveceu o mar. A parella atopábase na cuberta observando xuntos a beleza das ondas sen reparar en
ningún perigo, ata que, unha forte racha de vento rompeu o pau que suxeitaba unha vela e este caeulle á
rapaza na cabeza, matándoa ó instante. Nese mesmo intre, o capitán berraba á tripulación ¡Larga,
larga! Para que arriasen o velacho da mesana, e estas palabras quedaron grabadas con lume na cabeza do
namorado, tanto que non sabÃ−a dicir outra cousa, como se perdera a razón naquel mesmo momento.Con
esta historia o mariñeiro explicoulle o autor que non hay que fiarse das cousas que parecen moi bonitas,
como o mar, por que as veces este, cheo de odio á humanidade, precisa tragar un amor inmenso para calmar
as súas amarguras.
Opinión persoal:
Este libro contén historias e frases moi fermosas. Algunhas fante reflexionar e outras telas que reler para
buscarlle un significado oculto, ou simplemente un significado, aÃ−nda que todas teñen en común ese
rastro de tristeza e melancolÃ−a, ese lixeiro ton gris escuro que da arrepÃ−os. Alguns relatos contan
verdadeiras historias, pero outras sen embargo limÃ−tanse a describir con todo detalle unha soa situación ou
paisaxe sen que a narración vaia máis alá, o que ás veces desespera ó lector se este non ten un chisco
de paciencia e imaxina detidamente todo o que o autor quixo reducir a unhas cantas páxinas de papel.
Agradezo as minuciosas descripcións do autor por unha parte xa que son capaces de transladarte
máxicamente ó ambiente que quere transmitir, pero por outra fan a narración algo máis lenta e pesada, o
6
que consegue que moitas veces perdámonos no que nos está contando e teñamos que regresar atrás na
lectura. En xeral pareceume un libro moi orixinal, un reflexo máxico de Ourense.
7