LA CAJA CHINA LA CAJA CHINA Jesús Maeso de la Torre Traducción de Irene Saslavsky >ÀVi>ÊUÊ>`À`ÊUÊ}Ì?ÊUÊÕiÃÊÀiÃÊUÊ >À>V>ÃÊUÊjÝVÊ°°ÊUÊ>ÊUÊÌiÛ`iÊUÊ->Ì>}Ê`iÊ i Dedicado a mi nieto Marco, quien vio la luz de la vida el mismo día que concluí esta novela, con la certeza de que amará los libros PROEMIO (1572) La ejecución Sevilla, primavera del año de 1572 Durante el reinado de Felipe II Ê`>ÊÊ«Õ`Ê>>iViÀÊ?ÃÊ>>À}Ê«>À>ÊiÊÛiÊ,`À}Ê -Û>° Ê«iÃ>ÀÊ`iʵÕiÊÕÊÌLÊ>À>Ê>Ê>â> >ÀÊÀi>L>Ê>Ê«>â>Ê`iÊ->Ê À>VÃV]Ê>Ê,`À}ÊÊ>}L>L>ÊÃʵÕi`ÃÊiÌÀiVÀÌ>`ÃÊ`iÊ ÃÕÊ>`Ài]ÊiÊ>ViV Ê>ʵÕiÊÊÃiÌ>ÊÃÊiëiVÌ>`ÀiÃ]ÊÃÊVÕV V iÃÊ`iÊ««Õ>V ÊÞÊ>ÊÛiÀ}Øiâ>Ê`iÊÃiÀÊÃi>>`ÊVÊÕÊ >«iÃÌ>`Ê«ÀÊiÊ}iÌʵÕiÊ >L>Ê>VÕ``Ê>Ê>ÊiiVÕV° µÕiÊÊiÀ>ÊÕÊ>VÌiViÌÊVÕ>µÕiÀ>Ê«>À>ÊjÊÞÊÃÕÊv>>°ÊÊ`ià ÀÊÞÊ>Ê`iÃ}À>V>Ê >L>ÊV>`ÊVÊÕ>ÊÃ>ÊÃLÀiÊ iðÊ-ÕÊ«>`Ài]ÊiÊV>«Ì?Ê`Ê*i`ÀÊ-Û>]ÊL>Ê>ÊÃiÀÊ>ÕÃÌV>`Ê «ÀÊÌÀ>VÊ>ÊÀiÞ°Ê,`À}ÊÀÊ>ÊÃÕiÌ>Ê`iÊV>`>ÃÊÞÊ>ÊÃiÃÌÀ>Ê ÀV>ʵÕiÊÃiÊÀiVÀÌ>L>Ê>Û>Ã>>`À>ÊiÌÀiÊ>ÊiL>°Ê-ÌÊ ÃLÀiÊÃÊ>ÊÃiÛiÀ`>`Ê`iÊ>Ê`ià À>ÊÞÊL>ÊÃÊÃÊVÊÕÊÛiÀ}Øiâ>Ê«>À>i>Ê>Ê>ÊÀÕ`>`ÊVÊ>ʵÕiÊ>ÊV ÕÃ>ÊÊÃi>>L>° puÃÊiÊ Ê`iÊÌÀ>`ÀtÊpÛVviÀÊÕ]ÊÃi>?`° ÃÊii}ÃÊ`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊ >L>Ê`iÃ}Õ>â>`ÊÃÕÊiÝÃÌiV>Ê `iÊÕ>ÊvÀ>ÊÕÌÀ>>ÌiÊÞÊÃÕÊ>`ÀiÊÊ >L>ʵÕiÀ`ÊiÛÌ>ÀiÊ >µÕiÊ>VÌÊ`iÊ Õ>V°Ê*iÀÊjÊÃiÊiÃvÀâ>L>ÊiÊÊ«iÀ`iÀÊ>Ê V«ÃÌÕÀ>ÊÞÊÃ>V>ÀÊÕ>ÊiVVÊ`iÊ>ÊiLÃV>`>ʵÕiÊiÊÌi`>Ê >ÊÛ`>° 1>Ê>Ài>Ê Õ>>Ê >L>Ê>VÕ``Ê«>À>Ê«ÀiÃiV>ÀÊiÊ> À V>iÌ]Ê>ÀÀi?`ÃiÊvÀiÌiÊ>Ê«>ÌLÕ°Ê >`iÊiÊ-iÛ>Ê — 11 — µÕiÀ>Ê«iÀ`iÀÃiÊiÊ>V>LÀÊiëiVÌ?VÕ°Ê Ài«Ì>L>ÊiÊÃÊÞÊÕ>Ê «À>ÛiÀ>Ê«À}>`>Ê«iÀÛÛ>ÊiÌÀiÊÃÊÀiÃÊ}iÀ>iÃÊ`iÊÃÊ >À>ðÊÃÊi`}ÃÊ`iÊ->Û>`À]ÊÃÊ `>}ÃÊÛiÃÌ`ÃÊ`iÊ i}À]ÊÃÊVjÀ}ÃÊ`iÊ>ÌiÃÊLÕÀ`iÃ]Ê>ÃÊ`>>ÃÊVÊLÀV>`ÃÊ de Yprés, las rameras de la Puerta del Carbón, los pícaros del Ài>ÊÞÊÃÊ>}Õ>`ÀiÃÊÀÃVÃʵÕiÊÛi`>ÊVvÌÕÀ>Ã]ÊÃiÊi«Õ>L>Ê«>À>ÊVÕ«>ÀÊÕÊÕ}>ÀÊ`iÊ«ÀÛi}ÊViÀV>Ê`iÊ«>ÌLÕ° ÊÀiÊÊiÀ>ÊÕÊ>`À]ÊÊÕÊ`iVÕiÌiÊVÖ]ÊÊÕÊ iÀije de los que se ajusticiaban en aquella misma plaza. Era un oficial `iÊÀiÞ°ÊÊÌÀLÕ>ÊÊ >L>ÊÌ>V >`Ê`iÊVL>À`iÊÞÊ>VÕÃ>`Ê`iÊ v>Ì>Ê`iÊ>ÀÀʵÕiÊÃiÊiÊÃÕ«>ÊVÊV>«Ì?Ê`iÊ>ÊÀ>`>°Ê -i}ÖÊ>ÃÊÌV>ÃÊi}>`>ÃÊ`iÊ>ÃÊÌ>Ã]ÊiÊV>«Ì?Ê-Û>ÊÃiÊ >L>Ê `i>`Ê>ÀÀiL>Ì>ÀÊiÊÀVÊV>À}>iÌÊ`iÊ}>iʵÕiÊV>«Ì>i>L>]Ê El Princesa]Ê>L>`?`Ê>ÊiÀVi`Ê`iÊÃÊ«À>Ì>ÃÊ}iÃiðÊ-ÕÊ pecado era contra todos: la corona, la nación, la reputación de ë>>ÊÞÊÃÕÊLiiÃÌ>À° >`iÊ}À>L>ÊÃÊ«ÀiÀiÃÊ`iÊ«ÀViÃʵÕiÊÃiÊVÌ>L>Ê iÊÃÊiÌ`iÀÃÊÞÊVÀÀÃÊ`iÊ>ÊÕÀLiÊ«ÀÌÕ>À>\Ê>ÊvÌ>Ê`iÊ `>Ã]Ê vÀ>`>Ê «ÀÊ Õ>Ê ÛiÌi>Ê `iÊ >ÛiÃ]Ê >L>Ê Ã>`Ê `iÊ puerto de San Lorenzo de Ulúa, cerca de Veracruz, siendo interVi«Ì>`>Ê«ÀÊÕ>ÊiÃVÕ>`À>Ê`iÊL>ÀVÃÊ}iÃiðÊ-i}ÖÊiÊÌiÃÌnio del almirante de la escuadra, don Baltasar de la Cerda, se «>ÀÌÊ>ÊÀ`iÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÃi>iÃÊ`iÊLÕÃV>ÀÊÀivÕ}ÊiÊ>Ê >L>>]Ê«iÀÊ>Ê>Ê`iÊV>«Ì?Ê-Û>]ʵÕiÊ>Ûi}>L>ÊÀiâ>}>`>]Ê LÀÊ«ÀÊÃÕÊVÕiÌ>ÊÞÊÃiÊ«ÀÌi}ÊiÊVÌÀ>Ê`iÊÃÊ`iVÀiÌ>`ÊiÊ>Ê ViÀV>>ÊL> >Ê`iÊ>Ì>â>ð Pero parecía que los corsarios estaban bien informados de las ricas mercancías que atesoraba El PrincesaÊiÊÃÕÃÊL`i}>ÃÊ«ÕiÃÊ ÃiÊÛ`>ÀÊ`iÊ}ÀÕiÃÊ`iÊ>ÊvÌ>ÊÞÊÊ«iÀÃ}ÕiÀÊÃÊ>Êj°ÊÃÊ µÕiÊ«>À>ÊÃÕÊ`iÃ}À>V>]ÊÃiÃÊvÀ>}>Ì>ÃÊVÀÃ>À>ÃÊVÊ?ÃÊ`iÊVVÕiÌ>ÊV>iÃÊÛÌ>`ÊvÕi}ÊÞÊ?ÃÊ`iÊ`ÃViÌÃÊ LÀiÃÊ`ëÕiÃÌÃÊ>Ê >ViÀÃiÊVÊiÊLÌ]ÊiÌÀ>ÀÊVÊ>ÃÊÛi>ÃÊ`iëi}>`>ÃÊiÊ>ÊiÃi>`>]ÊVÛiÀÌ`>ÊiÊÃÕÊÀ>ÌiÀ>Ê«ÀÊÀiV >â>ÀÊ>ÃÊ órdenes de su almirante. -i}ÖÊ>ÃÊÛÃÌ>ÃÊÕ`V>iÃ]ÊiÊV`i>`ÊÃÃÌÊiʵÕiÊÃÕÊ À`iÊiÀ>Ê>Ûi}>ÀÊiÊÀiÌ>}Õ>À`>Ê`iÊ>ÊiÃVÕ>`À>ÊÞʵÕiÊÛj`ÃiÊ «iÀ``]Ê`Ê>ÊÀ`iÊ`iÊÀiÃ}Õ>À`>ÀÃiÊiÊ>Ì>â>ÃÊÞÊÌÀ>ÀÊ>Ê«>— 12 — Ì>ÊiÊiÊ«ÕiÀÌÊ«>À>ÊÕi}ÊÀiVÕ«iÀ>À>°Ê*iÀÊ>Ê>ÞÀ>Ê`iÊ>ÊÌÀ«Õ>V]Ê ÕÞi`Ê`iÊÃÊ}iÃiÃ]ÊiÃV>«ÊiÊÃÊiõÕviÃÊ`i>`ÊiÊ}>iÊ>ÊiÀVi`Ê`iÊii}° -Û>]ÊÛj`ÃiÊÃ]ÊÌiÌÊ«Ài`iÀÊvÕi}Ê> Princesa, aunµÕiÊ«>À>ÊÃÕÊvÀÌÕÊÊ`ÊÌi«Ê>ʵÕiÊÃiÊ Õ`iÀ>°ÊÊiÊ ÖÌÊÃÌ>ÌiÊ>L>`Ê>Ê>ÛiÊÕÌÊ>ÊÃÕÊviÊÌi]Ê>«`>`Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊVÕ>`ÊÃÊ>Ã>Ì>ÌiÃÊ>Ê>LÀ`>L>Ê«ÀÊiÃÌÀLÀ°ÊÃÌiÀÃ>iÌiÊiÊÌiÊ`iÃ>«>ÀiVÊÌ>LjÊÞÊjÊÃiÊ iÌÀi}Ê>Ê>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊië>>ðÊÃÊLÕV>iÀÃÊÃiÊ ViÀÊ VÊ>Ê«ÀiÃ>ÊÞÊÕi}Ê«Ài}>ÀÊiÊÃÊ«ÕiÀÌÃÊ`iÊ >ÀLiʵÕiÊiÊ iÝ«Ê«iÀ«iÌÀ>`Ê>ÃVi`>Ê>Ê?ÃÊVVÊiÃÊ`iÊvÀið 1>ÊÀÕ>]ÊÕ>Ê>vÀiÌ>Ê`i}À>`>ÌiÊ«>À>Ê>ÊVÀ>Ê`iÊë>>° Õ>`ÊÃiÊVVÊiÊ-iÛ>Ê>Ê`iÃ>ÃÌÀÃ>ÊÌV>]ÊÃÊ«>ÀiÃÊ `iÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>VÊÃiÊÌ>L>i>À°Ê*i`ÀÊ-Û>ÊvÕiÊÃi>>`ÊVÊÖVÊVÕ«>LiÊÞÊVVÌÊÃLÀiÊÃÕÊ«iÀÃ>Ê>Ê`}>VÊ}iiÀ>]Ê>Ìâ>`>Ê«ÀÊ>ÃÊÞÊ«ÀÊÃÊv>>ÀiÃÊ`iÊ>rante De la Cerda. >ÊÃVi`>`ÊÊÌiÀ>L>Ê>ÊVL>À`>Ê`iÊÃÕÃÊvV>iÃÊÞÊiÃÊ >ÖÊÃÊ >L>ÊÛÕiÌÊ>ÃÊië>`>ÃÊ>Êii}Ê`i>`Ê>ÊÃÕÊÛÕÌ>`ÊÃii>ÌiÊLÌ°Ê>ÊÀ>`>Ê`iÊ,iÞÊ >L>Ê«iÀ``Ê«>ÀÌiÊ`iÊ ÃÕÊÀi«ÕÌ>V]ÊV>ÕÃ>`>Ê«ÀÊ>Êv>µÕiâ>Ê`iÊVÕ«>`]ʵÕiÊ >L>Ê `iÃ`Ê>ÃÊÀ`i>â>ÃÊ`iÊÃÕÊ}iiÀ>]ÊÃi}ÖÊiÊ>VÕÃ>`ÀÊ`iÊ>Ê ,i>ÊÕ`iV>]ʵÕiÊ«`Ê>ÊÕiÀÌiÊiÊ>Ê ÀV>° -Û>Ê >L>ÊÀiµÕiÀ`ÊÕ>ÊÞÊÌÀ>ÊÛiâÊiÊÌiÃÌÊ`iÊÌi]ÊVV`ÊVÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ʵÕiÊVÀÀLÀ>À>ÊÃÕÃÊÌiÃÌÃÊ`iʵÕiÊÃi}Õ>Ê>ÃÊVÃ}>ÃÊ`iÊÃÕÊV>`>Ìi]Ê«iÀÊ iÃÌiÊ >L>Ê`iÃ>«>ÀiV`Ê`iÊ>Êv>âÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>°ÊÃÊiÃV>ÃÃÊ>ÀÃÊÃÕ«iÀÛÛiÌiÃÊ`i El Princesa, excusaron de la calamidad al À>Ìi]Ê«>ÀiÌiÊ`iÊ>ÊV>Ã>ÊÕV>Ê`iÊi`>ViÊÞÊ`iÊ>VÌÕ>Ê 6ÀÀiÞÊ`iÊ-V>]ÊÃi>>`Ê>ÊV>«Ì?Ê*i`ÀÊ-Û>ÊVÊÖVÊ ÀiëÃ>LiÊ`iÊ`iÃ>ÃÌÀi]ʵÕiÊ«Ài}ÊÕ>ÊÞÊÌÀ>ÊÛiâÊÃÕÊcencia. *iÀÊÊ«`>ÊiÝ LÀÊ}Õ>ÊÀ`iÊiÃVÀÌ>° À>ÊÃÕÊ«>>LÀ>ÊVÌÀ>Ê>Ê`iÊ}iiÀ>°ÊÊvÃV>Ê`iÊ ÃiÊ`iÊ `>ÃÊÕÀ`ÊÕÊVi`>ÀÊ>i}>ÌÊÃLÀiÊiÊÃ>VÀvVÊ`iÊ>ÊÛ`>Ê iÊ>ÃÊ>À>ÃÊ Ã«?V>ÃÊÞÊ>ÊLâ>ÀÀ>Ê`iÊÃÊÃ`>`ÃÊ`iÊ,iÞ°Ê 9Ê-Û>Ê >L>ÊÌÀ>Ã}Ài``Ê>ÃÊ`ÃÊÛÀÌÕ`iÃ°Ê >vVÊ`iÊiÃV>`>— 13 — ÃÊÃÕÊ«ÀVi`iÀ]Ê`iÊiÌÀ>ÃÊÃÕÃÊ`iV>À>ViÃÊÞÊ`iÊv>Ì>Ê`iÊ pruebas exculpatorias sobre su infamante conducta de dejar su L>ÀVÊÞÊ>ÊV>À}>Ê>ÊiÀVi`Ê`iÊ>`ÛiÀÃ>ÀÊ}jðÊ9ÊiÊ«>V>LiÊ «iÃÊ`iÊ>ʵÕ>Ê««Õ>ÀÊÞÊ`iÊ>ÊiÞÊ`iÊ«`iÀÃÊÀiV>ÞÊÃLÀiÊ -Û>]ʵÕiÊVÊ>ÃLÀÃ>ÊÀ>«`iâÊvÕiÊÃiÌiV>`Ê>Ê>Ê«i>ÊV>«Ì>]ÊVÕ«j`ÃiÊ>µÕiÊ>`ÛiÀÃÊ`>° ÕÀ>ÌiÊiÊ>ʵÕiÊ >L>Ê`ÕÀ>`ÊÃÊÕVÃ]ÊÃÊ-Û>Ê >L>Ê«>`iV`ÊÌ`>ÊÃÕiÀÌiÊ`iÊ`v>>ViÃÊÞÊV>ÃÊ«iÀ``ÊÃÕÊvÀÌÕ>ÊiÊiÌÀ>`Ã]ÊÃiVÀiÌ>ÀÃÊÞÊ}Õ>À`>iðÊV>ÀVi>`ÊiÊiÊ>V?â>ÀÊ`iÊ >À>]ÊÃiÊ`ië`ÊiÊÕÊiÌÛÊ>`ÃÊ`iÊÃÕÊv>>Ê ÞÊ>}Ã]ÊiÊÕ>ÊÌ>À`iÊ`iÊ?}À>ðÊÊÛiÊ,`À}ÊÊÛ`>À>ÊÕV>Ê>Ê`}>Ê>VÌÌÕ`Ê`iÊÃÊV>ÀViiÀÃ]Ê>ÊÃiµÕi`>`Ê`iÊÃÊ >}Õ>ViÃ]ÊiÊÃiVÊVÀÕ`Ê`iÊÃÊViÀÀÃ]Ê>Ê«>>Ê«`À`>Ê`iÊ V>ÌÀiÊ`iÊië>ÀÌ]ÊiÊÛiÌ>ÕVÊ«ÀÊ``iÊiÌÀ>L>ÊÕÊÕÃÌÊÀ>ÞÊ `iÊÕâÊÞÊiÊÌÕvÊ>Ê Õi`>`ÊÀ>V>ʵÕiÊÃiÊ«>«>L>ÊiÊiÊ>Ài° ,`À}ÊÀÊ`iÊViÀV>Ê>ÊvÀ>VÌÕÀ>Ê`iÊ>Ê>ÀâÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài]Ê Ãi}ÕÀ>iÌiÊV>Ã>`>ÊiÊÃÊÌiÀÀ}>ÌÀÃ]ÊÞÊÕÊÀVÌÕÃÊ>ÀV>`Ê«ÀÊ>Ê>}ÕÃÌ>Ê>Ê>ÊViÀV>>ÊÕiÀÌi°ÊÊ*i`ÀÊÃi«ÀiÊ >L>ÊÃ`ÊÕÊ LÀiÊvÕiÀÌi]Ê`iÊÕÊÌiÃÊÃÊ«>>ÌÛÃ]ÊÞÊ> À>Ê ÃiÊÃÕLiÛ>L>ÊVÌÀ>ÊÃÕÊvÀÌÕÊvÕ`Ê«ÀÊÌiÃÌ}ÃÊv>Ãð pÊ]ÊÊÃÞÊÕÊVL>À`i°ÊÃÊÛiÀ`>`iÀÃÊÀiëÃ>LiÃÊ >ʵÕi`>`ÊÕiðÊÝÃÌÊ>}ÊÌÕÀLÊiÊ>µÕiÊ>LÀ`>je —le descubrió mientras le acariciaba la nuca—. Esos bastar`ÃÊ >Êv>Ãi>`Ê>ÃÊ«ÀÕiL>ÃÊÞÊÊ >ÊVÀi`ÊÕÊÃÊ`iÊÃÊ testimonios. ¿Por qué? pÊ>LÕiÊ`ViʵÕiÊiÃÌiÊÕVÊÃiÊ >ÊÌ>`ÊVÊiÌÀ>ÃÊ ÞʵÕiÊÃÊ>}ÃÌÀ>`ÃÊ >ÊÀ``ÊiÊViLÊ`iÊ«`iÀ° p-Ê ]ÊÕÊ>âÕiÊÕÞÊLiÊÌÀiâ>`Ê«ÀÊ>ÊV>ÃÌ>Ê`iÊ>À>ÌiÊÞÊÃÕÃÊ«ÀÌi}`ÃÊpVÌiÃÌÊiÝ>ëiÀ>`p°ÊÕÃV>Ê>Ê >À>Ê `iÊ*iÀÀ°Ê*ÀjÌiiÊ °ÊÃiÊ LÀi]ʵÕiÊ ÕÞÊVÊ>ÃÊ À`iiÃÊÞÊiÊ`>ÀÊ`iÊ>ÊLÀ`]ÊiÊ ÕLiÀ>ÊÕÃÌvV>`Ê`iÊÃÊ V>À}ÃÊÞÊÕV>ÊiÊ ÕLiÀ>ÊÃiÌiV>`Ê>ÊÕiÀÌi°Ê-i}ÕÀʵÕiÊiÊ >ÊÌ>«>`Ê>ÊLV>ÊVÊÀ° ,`À}ÊÊÀÊ>ÌÌ°Ê·>L>Ê«iÀ``Ê>ÊÀ>âÊVÊiÊ trance? p·ÃÊViÀÌÊʵÕiÊiÊ`iVÃ]Ê«>`Ài¶Ê·`iÊ iÊ`iÊLÕÃV>À¶Ê p«Ài}ÕÌÊVÊ Ê`iÊÛâ° — 14 — pÊ ÕiÛ>Êë>>ÊpMéjico—. Ha debido esconderse en 6iÀ>VÀÕâÊÊiÊÃÊ«L>`ÃÊÌÀviÃ]Ê``iÊÌi>ÊÌiÀiÃiÃÊÞÊ Õ>Ê>>ÌiÊiÃÌâ>°ÊÃÊ>V >«>ÀÀ>`]ÊÛiÕ`ÊÞÊ«iÀÀÊÞÊ> À>Ê `iLiÊÀ`>ÀÊ>ÊÌÀiÌi>°Ê*ÃiiÊÕÃÊ`iÌiÃÊ>v>`ÃÊÞÊV>À>Ê«iÀÀÕ>°ÊiÊ> ÊÃÕÊ>«`°Ê-ÕÊ`Ê`iÊ«ÀVi`iÀÊvÕiÊÕÞÊÃëiV ÃÊÞÊÊÛÊiÃV>«>ÀÊÌiÊ>ÀÀL>ÊiÊ>Ì>â>ÃÊ>}>ÀÀ>`Ê>ÊÃÕÊ «iÌ>ÌiÊ`iÊÛ>i]ʵÕiÊÊ>L>`Ê`ÕÀ>ÌiÊiÊ>LÀ`>i°Ê}Ê`ibía esconder. El remordimiento es un sentimiento indeseable µÕiÊÊ`i>ÀÊÛÛÀÊiÊ«>â°ÊÊÃÊÃiÊ`i>Ì>À?°ÊuÖÃV>]Ê, `À}t ià iV ÊiÊÃâÃ]Ê,`À}ÊÃiÊ>LÀ>âÊ>ÊÃÕÊ«>`ÀiʵÕiÊÃiÊ >Ãii>L>Ê>ÊÕÊ>ÃViÌ>°Ê]ÊÕÊ LÀi]ÊvÀ`]Ê>ÌÊÞÊ`iÊL>ÀL>ÊÞÊ V>LiÊÀÕLÃ]Ê«>ÀiV>ÊÕÊ`iÃiV Ê Õ>°Ê ÌÊÃÕÊvÀ>}`>`]Ê Õ>Ê>}Õ>`ÕÀ>ÊÌÕiv>VÌ>ÊiÊ>ÃÊÕiV>ÃÊV>ÕÃ>`>Ê«ÀÊÃÊ}ÀiÌiÃÊÞÊiÊÀÊ«>Ì>ÃÊ«À«Ê`iÊÃÊiV>ÀVi>`ðʷ+ÕjÊ >L>Ê Ã`Ê`iÊÃÕÊ«ÀÛiÀL>ÊÛ}À¶Ê>L>ÊÃÕvÀ`ÊiÃiÃÊ`iÊ`iÃiëiÀ>VÊÞÊ`iÊÃÕvÀiÌÊvÃVÊÞÊ >L>ÊiV>iV`Ê«Ài>ÌÕÀ>i Ìi°ÊÊiÌÊÀiÃÕÌÊiL>À>âÃ]Ê«iÀÊiÊÕÀ]ÊLiÃ?`iÊ>Ê >]ʵÕiÊÊÛ`>À>ÊÃÕÊÀÕi}]ÊÃÊiÊViÊiÊVVi`>ÊV>ÃÊÞÊ fortuna. ÊÃiÊÀiÃ}>À>Ê>ʵÕiÊ>Êv>>ÊÃi«ÕÌ>À>Ê>ÊiÀ>Ê`iÊÃÕÊ «>`ÀiÊ>V>`>Ê«ÀÊ«>>LÀ>ÃÊv>Ã>À>ÃÊÞÊÕÊiÃÌiÀViÀÊ`iÊv>>V>ÃÊVÊ«iÊÞÊÕÊLÀiÊ«À«\ÊiÊ`iÊÀ>ÌiÊ`iÊ>Ê iÀ`>° µÕi>ÊÃ>ÊÌ>À`i]Ê`Ê*i`ÀÊ-Û>ÊvÕiÊÌÀ>Ã>`>`Ê>Ê>ÊV?ÀViÊÀi>Ê`iÊ-iÛ>]Ê``iÊ`ëÕÃÊÃÕÊ>>ÊiÊ«>âÊVÊðÊ*iÀÊ ,`À}ÊÃ>Ê«iÀÃÕ>``Ê`iʵÕiÊÃÕÊ«>`ÀiÊ >L>ÊÃ`ÊÌÀ>V>`Ê ÞÊi}>>`°Ê*iÀ]Ê·«ÀʵÕj¶Ê·+ÕjÊÀ>âÊ`iÊ>ÌÕÀ>iâ>Ê«iÀÛiÀÃ>Ê escondía su sentencia? iÊÀi«iÌiÊiÊ««Õ>V ÊiÕ`iV°Êi}>L>ÊiÊÀi° ÊiÃÌ>`>ÀÌiÊ`iÊ?}Õ>ÊLVjv>>Ê`iÊÃÊÕÃÌÀ>Ê>«>ÀiVÊiÊ>Ê puerta de la prisión. El penado era escoltado por cuatro arcabuViÀÃÊÞÊÌÀÃÊÌ>ÌÃÊ«µÕiÀðÊ>ÊVÌÛ>Ê>ÊiV>Liâ>L>ÊiÊV>«i?Ê>ÞÀ]Ê>V«>>`Ê«ÀÊÃÊ ÃÊ`iÊ>ÊVÌÀ>ÊVÊ ÛiiÃÊ`iÊViÀ>Ê`iÊVÀÊVÀÕi>°ÊÊÃi}Õ>ÊÛ>ÀÃÊvÀ>iÃÊVÊÃÊ ÀµÕiÌiÃÊ>ÊÛiÌ]ÊÃÊ>ViÀÃÊVÊÃÕÃÊ>â>ÃÊ«>Ìi>`>ÃÊÞÊ>ÌÕi`ÃÊ}À>>Ã]ÊÃÊVÀ>`ÃÊ`iÊÕÃÌV>Ê>ÞÀÊVÊL>ÃÌiÃÊ«>À>Ê`iëi>ÀÊiÊV>]ÊÃÊÌÀiÃÊ>}Õ>ViÃÊ`iÊë>`>ÊÞÊÃÊÌÀiÃÊ`iÊ6>À>Ê — 15 — Ì>]Ê>}ÕÃÊ,i}`ÀiÃÊ`iÊÃÊ>>`ÃÊveinticuatro, así como iÊiÃVÀL>Ê`iÊ>ÊÕ`iV>]ÊÕÊÃ}vV>ÌiÊ LÀiVÊiÊ `iÊiV>iÃÊÞÊ}>ið Ê V`i>`Ê V«>ÀiVÊ >>Ì>`Ê ÞÊ ÛiÃÌ`Ê `iÊ Ã>Þ>]Ê Ì>`ÊÃLÀiÊÕ>ÊÕ>ÊiÕÌ>`>°ÊÊ,`À}ÊiÊVÀ>âÊiÊ«>«ÌÊVÊvÕiÀâ>]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÃiÌ>Ê>ÃÊ>ÃÊvÀ>Ã]ÊiÊ>À`>Ê>Ê}>À}>Ì>°Ê9ÊVÊÃÊ>ÊiÝÃÌiV>ÊiÊvÕiÀ>ÊëÀÌ>Li]ÊÛÊVÊÃÕÊ «>`Ài]Ê*i`ÀÊ-Û>]ÊÊÛV>L>Ê>ÊÃ]ÊÊ«i`>Ê«iÀ`° —Terra tremuit in juicio divino —rezaba el fraile salmos fúiLÀiÃÊi}>Àâ?`ÃÊÃÊ}ÖÊÃiÌ`pÊMiserere mei Deus. Ora pro nobis. >ÊÃLÀiV}i`À>Ê«ÀViÃ]Ê>ÊV«?ÃÊ`iÊiÃÌÀÕi`Ê`iÊÕÊ ÌL>]ÊivÊ>ÊV>iÊ >ÃiÀÃÊiÌÀiÊiÊÃiVÊÀi}ÃÊ`iÊÃÊ ÛiVÃʵÕiÊÊÀ>L>ÊVÊ`iëÀiV°Ê-}ÕÊ«ÀÊ>ÊV>i>Ê`iÊ À>iÃ]ÊÃ>Ê>Ê>ÊÀÖ>Ê`iÊÀ>VÃÊÞÊ>Ê>ÀµÕÊ`iÊ >«iÀÃ]ÊiÊ }ÀiÃÊiÌÀiÊVÀÕViÃÊÞÊ«i`iÃÊiÊ>Ê>ÌiÃÌ>`>Ê«>â>°Ê>ÊÕÌÌÕ`ÊÀ«ÊiÊÕÊ}ÀÌÊ`iÊvÕÀÀÊ`iÀ>ÌiÊ>ÊV«>ÀiViÀÊiÊVdenado. ÃVÕÌ>ÊVÊ>«>Ã>iÌÊÃLÀiÊiÊ> ÀV>iÌ]ÊÕÃÊ >Êv>ÛÀÊÞÊÌÀÃÊiÊVÌÀ>°Ê1ÊÃÕ`ÀÊvÀÊ«iÀ>L>Ê>ÊvÀiÌiÊ`iÊ,`À}]ʵÕiÊ«ÀiÃiÌ>ʵÕiÊÃÊÕiViÃÊ`iÊV>ÃÊÞÊ>}Õ>ÃÊÛViÃÊÃÊ iÃVÀÖ«ÕÃÊ >L>ÊiVÌÀ>`ÊiÊÃÕÊ«>`ÀiÊiÊV ÛÊiÝ«>ÌÀÊ`iÊ >}Ê?ÃÊÃ>`° puÊVÕ>ÌÊÛÊ>ÃÊÛi>ÃÊ}iÃ>Ã]ÊÃiÊiÃV`ÊiÊ>Ê>`À}ÕiÀ>ÊVÊÕÊVitÊp}ÀÌÊÕÊ`iÃÀÀ>`ÊiëiVÌ>`À° pu-]Ê «iÀÊ >Ê Ê iëiÀ>L>Ê >Ê V>`Ài>Ê `iÊ À>itÊ pÀÊ otro. puÕiÀÌitÊpÛVviÀ>Àp°Êu+ÕiÊ«iiÊiÊiÊviÀÊÃÕÊVL>À`>t Ê«iV Ê`iÊ,`À}Ê>ViiÀÊÃÕÊ>Ì`ðÊ->ÀÊÛViÃÊÃÕiÌ>ÃÊ`iÊ>ÀÃÊ>}ÃÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài°Ê*iÀÊjÊʵÕiÀ>ÊÀÊÊÛiÀÊÞÊ ÃÕ`>L>ÊL>ÊÃÕÊÕLÊi}À°Ê>ÃÊÛViÃÊ`iÊ>ÊV ÕÃ>]Ê>ÃÊV>«>>ÃÊ`iÊ>ÊV>Ìi`À>ÊÌ>i`Ê>Ê`vÕÌÊÞÊ>ÃÊiÌ>>ÃÊ`iÊÃÊVjÀ}ÃÊ le sonaban como ecos lejanos. La situación se le tornaba asfiÝ>ÌiÊÞÊÃÊ«iÀVL>ÊiÊÌÌiÊ`iÊÀÃ>ÀÊ`iÊÃÕÊ>`ÀiÊi>ÌÀâÊ `iÊ>Ê>ÃV>]ÊÕ>ÊÕiÀÊi>Ê`iÊ«À«ÀV]ÊÃÊÛiÀ`iÃÊÌÀ>ÃÌÀ>`ÃÊ«ÀÊiÊÌÀiÌÊ`iÊÃiÌÀÃiÊÃi>>`>]Êii>Ê>â>L>V >`>Ê — 16 — ÞÊÌiâÊL>V>°ÊiÊÀ>V>Ê>VÕÀ>]Ê>Ê`>>Ê«>ÀiV>ÊÕ>Ê`Ã>Ê`iÃÌÀ>`>ÊÞÊVÊ>ÊLiiâ>Ê«iÌÀvV>`>Ê«ÀÊ>ÊÌÀ>}i`>° pÃiÀ>LiðÊ+ÕiÊ>VÌÊ?ÃÊ Õ>ÊÞʵÕjÊv>>Ê>ÊÕÃÌV>Ê`iÊ,iÞÊpÕÃÌÊ«>À>ÊÃÊ,`À}Ê>õÕi>`° ÊÕV >V ÊVÌi>Ê>ÃÊ?}À>ÃÊÞÊÃiÊ>«ÀiÌ>L>ÊVÌÀ>ÊiÊ Ì>iÊ`iÊÃÕÊ>`Ài°Ê/`Ê>ÊÃÕÊ>Ài`i`ÀÊiÀ>ÊÕÊ>LiiÊ`iÊ}iÃÌÃÊ `iÃiV>>`ÃÊ`iÊÕ>ÊÕV i`ÕLÀiÊ>ÃÃ>Ê`iÊÃ>}Ài°Ê>ÃÊV>À>ÃÊ À>L>Ê>Ê>Êv>>Ê`iÊÀiÊi>ÃÊ`iÊÀiVÀÊÞÊ,`À}ÊÌ>L>Ê V>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ`iÃ>«>À°Ê vÀÌ>`ÃÊ«ÀÊÕÊvÀ>iÊ>}ÕÃÌÊ`iÊ «iÊ>Ã>]ÊÛ>ÀÃÊiLÀÃÊ`iÊ>Ê vÀ>`>Ê`iÊ>ÀÃÊÞÊ`ÃÊ Ì}>`ÃÊ`iÊ>ÊVÕÀ>Ê`iÊÃÊiiÃÊiVÕÌÀiÃ]ÊVÊÃÕÃÊvÌ>ÌiÃÊÀ«>iÃÊÛ?ViÃ]ÊVÕ«>L>Ê>ÊiõÕ>Ê`iÊiÃÌÀ>`Ê`iÊ>ÕÌÀ`>`iÃ]Ê «ÀiÃ``>Ê«ÀÊ>ÃÊv}ÕÀ>ÃÊ iÀ?ÌV>ÃÊ`iÊ,i}iÌiÊ`iÊ/ÀLÕ>Ê,i>]Ê ÃÊV>`iÃÊ`iÊ ÀiÊÞÊÃÊ"`ÀiÃÊ`iÊ>ÊÕ`iV>Ê,i>° <ÕL>L>Ê>ÃÊÃV>ÃÊÞÊ,`À}ÊÛ>}>L>ÊiÊ>ÊVvÕÃÊ`iÊ ÕÊiëiÃʵÕiÊi«>>L>ÊÃÕÊV>`ÀÊÕÛi°ÊÊië>ÌÊÊ >Ìi>ÊÌiÃÊÞÊVÊÃÊ>LÃÊÀiÃiVðÊâÊÃÕÃÊ}À>`iÃÊÃÊ }ÀÃiÃÊÞÊ`ÃÌ}ÕʵÕiÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊÃiÊ >L>ÊÛÕiÌÊ`iÊ Û`À°ÊÊV>«Ì?Ê-Û>]ÊVÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊ`iÀÊÞÊ>ÊÀ>`>Ê«iÀdida en el infinito, subió las escalerillas del tablado, momento en iʵÕiÊiÊÌ>ÀÊÀi}]ÊÕÊÃiVÀiÌ>ÀÊ«iÌÕ>Ìi]Ê«ÀV>Ê>ÊÃiÌiV>Ê>ÌiÊiÊ}iÌÊ`iÊiëiÀ>L>Ê`iÊ«iÊL>Ê>ÊÃ}>ÊL>Li>te. Las cabezas se alzaron expectantes. puÃÌ>ÊiÃÊ>ÊÕÃÌV>ʵÕiÊ>`>ÊVÕ«ÀÊiÊ,iÞÊ ÕiÃÌÀÊ-iÀÊ`Êi«iÊ-i}Õ`]Ê«ÀÊ>ÊVÕ«>ʵÕiÊÌÕÛÊ`Ê*i`ÀÊ-Û>Ê iÊ>Ê«jÀ``>Ê`iÊÕÊ}>iÊ`iÊ>ÊvÌ>tÊ?`>Ê> ÀV>ÀÊ«ÀÊÃÕÊ ÞiÀÀ°Ê+ÕiÊÌ>Ê >Vi]ʵÕiÊÌ>Ê«>}ÕiÊp«ÀV>ÊiÊ>}Õ>VÊVÊ ardor. ÊVÕ«>`ÊÊÀ>L>Ê>Ê>Ê>L}>ÀÀ>`>Ê>Ã>Ê Õ>>°Ê ÊiÀ>Ê ÕÊiëÀÌÕÊ`jL°ÊiÊ`ëiÃÊÃÕÊÃViÀÊ«iÀ`Ê>ÊÛiÀ`Õ}]ÊÕÊ ÃV>ÀÊ}À>ÃiÌ]ʵÕiÊiÊVVÊÕ>ÊV>«ÕV >ÊiÊ>ÊV>Liâ>°ÊÕi}ÊiÊ>ÌÊiÊÀ>>Ê>ÊVÕiÊÞÊ>«ÀiÌ>`ÊiÊÕ`Ê>}Õ>À`ÊÕÃÊ ÃÌ>ÌiÃ]ʵÕiÊ>Ê,`À}ÊiÊ«>ÀiViÀÊiÌiÀðÊÊÃ`Ê`iÊÀipique del tambor le taladraba las sienes, cuando súbitamente dejo de tocar. iÃ>ÀÊÃÊ}ÀÌÃÊ`iÊ««Õ>V ÊÞÊÃiÊ âÊÕÊÕÌÃÊ>iÃÌÕÃÊiÊ>Ê«>â>°Ê1Ê}«iÊÃiVÊ>LÀÊ>ÊÌÀ>«>ÊV>Þi`ÊiÊ — 17 — VÕiÀ«ÊiÊiÊÛ>VÊVÊÕÊ«iÃ>`Êv>À`°Ê-iÊÞÊÕÊ}ÀÌÊ Õ>ÊÞÊÕÊÀÕÀÊ`iÊ«>ÛÀÊÃiÊiiÛÊiÌÀiÊiÊÕV i`ÕLÀi°Ê-ÕÊ >}>Ê >L>ÊÃ`ÊvÕ>ÌiÊÞÊ,`À}ÊÀiÌÀVi`ÊÃLÀiV}`°Ê «ÀLÊVÊÊÛ>`>ÊÕ>Ê>ÌÀâÊ`iÃ>V]ÊÃiÊiÊ>}>ÀÀÌ>L>Ê>ÃÊ«iÀ>ÃÊÞÊiÊv>Ì>L>ÊiÊ>Ài°Ê}>ÀÀÊVÊvÕiÀâ>Ê>Ê>Ê `iÊÃÕÊ>`Ài]ʵÕiÊÌi>ÊÃÊÃÊviLÀiÃÊÞÊLÀ>ÌiÃÊ`iÊ?}À>ÃÊÞÊ estalló en una tormenta de sollozos. pÊ*>`ÀiÊ >ÊÃÕvÀ`ÊÕ>ÊÕiÀÌiÊÃÕV>]Ê`i}À>`>ÌiÊiÊiÀiV`>°Ê Ê iÊÛÃÌÊ}ÖÊëÊ`iÊViiV>Ê«ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊ >`i]ÊÃÊÕÃÌV>ÊÞÊÃ>>°Ê·`iÊiÃÌ?Ê>Ê«i`>`Ê`iÊÃÊ«`iÀÃöÊpÃiÊ«Ài}ÕÌÊiÊÛiÊ-Û>ÊVÌii`Ê>ÃÊ?}À>ð · Õ?ÊiÀ>Ê>ÊL>ÃÌ>À`>ÊÛiÀ`>`ʵÕiÊiViÀÀ>L>Ê>ÊiiVÕV¶ÊiÊ }«iÊV«Ài`]Ê>Ê>Ê«Õ`ÀÃ>Êi`>`Ê`iʵÕViÊ>Ã]ÊiÊV«V>`Êi}À>>iÊ`iÊ>ÊÛ`>ʵÕiÊiÝ}iÊÛVÌ>ÃÊ«À«V>ÌÀ>ÃÊ µÕiÊÃ>ViÊ>ÊÛÀ>V`>`Ê`iÊÃÊ«`iÀÃðÊë>ÀVÀÊ>ÊVÕ«>ÊÞÊ Ài`>VÌ>ÀÊÕ>ÊÛiÀÃÊ`À>`>ÊÞÊ`ÕViÊ«>À>ÊÃiÀÊiÝVÕ«>`ðÊiÊ«>reció en aquel instante que su existencia era un reloj desordena`ÊVÕÞ>ÃÊ>iV>ÃÊÃiÊÛ>Ê>ÊV>«ÀV Ê`iÊ>LÕÀÊÞÊ>ÊvÕÊ `iÊ>Ê«i`>`Ê`iÊÃÊ LÀið ,`À}Ê >L>ÊÛÛ`ÊÃÊ«ÀiÀÃÊ>ÃÊ`iÊÃÕÊÛ`>Ê>ÊÃÊ«iÃÊ `iÊÃiÀÀ>Ê?}>]Ê>i>`Ê`iÊL>ÀÕÊ`iÊ>ÊVÀÌiÊÞÊ`iÊÃÊ}>>V>ÃÊ`iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>Ã]Ê«iÀÊ> i>`ÊÃi}ÕÀÊÃÊ«>ÃÃÊ`iÊÃÕÊ padre. Miró desolado al público que aún permanecía mirando el V>`?ÛiÀÊL>Li>ÌiÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài]ÊÞÊ«iÃʵÕiÊÊ?ÃÊÃÀ``]Ê `iëÀiV>LiÊÞÊÌÕÀLÊ`iÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>Ê Õ>>ÊÃiÊ >L>Ê`>`Ê VÌ>Ê>°Ê,`À}ÊÀii}>L>Ê`iÊÃÕÊV`VÊ`iÊÃiÀÊ Õ>ÊiÊÌiÌ>L>ÊÀi`ÀÃiÊ`iÊ>µÕi>Ê>ÌÀV`>`ÊÞÊ`iÃÀ`iÊÌiÀÀ]Ê«iÀÊ ÊÊ}À>L>° iÌÀ>ÃÊ>Ê}iÌiÊÃiÊ`ëiÀÃ>L>ÊÕÀÕÀ>`ÊÃLÀiÊ>Êii«>À`>`Ê`iÊV>ÃÌ}]ÊÕÃÊVvÀ>`iÃÊ`iÊ>Ê iÀ>`>`Ê`iÊ>Ê->Ì>Ê >À`>`ÊV`ÕiÀÊiÊVÕiÀ«ÊÀ}`Ê`iÊ> ÀV>`Ê>ÊVÛi ÌÊ`iÊ->ÊÀ>VÃV°Ê>Êv>>]Ê>ʵÕiÊ >L>ÊVvÃV>`Ê>ÊV>Ã>Ê `iÊ-iÛ>ÊÞÊ«>ÀÌiÊ`iÊÃÊLiiÃ]ÊÃiÊ âÊV>À}Ê`iÊÃÊÀiÃÌðÊ,`À}ÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê>ÊÞ>V>ÊÞÊÛÊVÊÃÕÊ«>`ÀiÊÌi>ÊiÊVÕiÊ «>ÀÌ`ÊÞÊ>À>Ì>`° >Ê>ÌÀiV >ÊV>Liâ>Ê«i`>Ê >V>ÊÕÊVÃÌ>`]ÊiÊVÕiÀ«ÊiÃÌ>L>ÊÃÕVÊÞÊÃÊ«iÃÊ`iÃÕ`ÃÊÞÊÀ}`ÃÊVÊ«>ðÊ*>À>ÊVÌiiÀÊ — 18 — ÃÕÊ>ÌÊVÃ>Li]Ê>«ÀiÌÊ>ÃÊÕ>ÃÊÌi`Ê>Ê>Ê`iÊ}Ì>ÃÊ iV>À>`>ðÊiÊÀ}>â>ÀÊÕ>ÃÊiÝiµÕ>ÃÊ>«ÀiÃÕÀ>`>ÃÊÞÊ>ÕÃÌiras a las que asistieron con la condolencia en los labios, marinos, >À>`ÀiÃÊÞÊ>}ÃÊ`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V°ÊÃÊÖVÃʵÕiÊ ÊÊ >L>Ê>L>`>`ÊiÊiÊ«iÃÊÌÀ>Vi° p>Êi>ÌÀâ]Ê,`À}ÊV>À?ÊÃÕÊi`ÕV>VÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊ iÊ-iÛ>]ÊiÊ>ÃÊ>Õ>ÃÊ`iÊ Õ>ÀÌÊ`iÊÀ>ÌiÊ`iÊV?â>À]ÊL>Ê iÊ>«>ÀÊ`iÊ*ÌÊ>ÞÀ]Ê`ÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ°Ê ÕiÃÌÀÊ}ÀiÊÃiÊiV>À}>À?Ê`iÊÃÕÃÊiÃÌÕ`ÃÊÞÊ>ÃÃÌiV>°Ê>ÀiÃÊ`iÊjÊÕÊ >iÃÌÀÊiÊiÊ>ÀÌiÊ`iÊ>Ûi}>ÀÊÞÊiÊÌÀ>â>ÀÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>Ã°Ê ÊÃÕÊ «>`ÀiÊpiÊ«ÀiÌiÀÊÃÕÃÊV«>iÀÃÊ>Ê>ÊÛÕ`>° Ê,`À}Ê>µÕi>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊiÊV>ÕÃ>ÀÊÕÊ}âÊiÝÌÀ>À`>ÀÊ`iÌÀÊ`iÊÃÕÊ>>À}Ê`À°Ê>L>Ê>ÊÛV>VÊ`iÊ>À]Ê ÞÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ`À]ÊÕ>ÊÃLÀ>Ê>}ÀÃ>ÊÃiÊ«ÀÞiVÌ>L>ÊÃLÀiÊÃÕÊ futuro. p>ÊÛ`>ÊÃiÊ >ÊiiÃÌ>`Ê«>À>ÊÃÌÀÃ]Ê«iÀÊÃiÊi`iÀiâ>Ê «>À>ÊÌ]Ê ÊpiÊ >LÊÃÕÊ>`ÀiÊiÊi`Ê`iÊÕÊ>ÌÊ`iÛ>à tador. ÊVÀi«ÖÃVÕÊ`iÊ`>Ê?ÃÊiv>ÃÌÊ`iÊÃÕÊÛ`>ÊiÀiV>ÊÃÊ V>«>iÃÊ`iÊ-iÛ>]ÊVÊÃÊ>ÊÃiÀi`>`Ê`iÊ>ÃÊÕLiÃʵÕÃiÀ>Ê `iÛÛiÀÊ>ÊV>>Ê>ÊÃÕÊiëÀÌÕÊ>ÌÀ«i>`°Ê,`À}ÊÃiÊ >>L>Ê «ÀiÃÊ`iÊ`iÃVViÀÌÊ?ÃÊië>ÌÃÊÞÊÃÕÊiëÀÌÕÊiÀ>ÊV>«>âÊ `iÊ>L>ÀV>ÀÊÌÀ>ÃÊViÀÌ`ÕLÀiÃÊ?ÃÊ>?Ê`iÊÛ>V°Ê Ê>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊÃLÀ>ÃÊÃiÊVÊ«ÀÊ>ÊÛiÌ>>ÊÕÊÛiÌÊ`iÊiÛ>ÌiʵÕiÊ>ÀÀiÊÕÊ«ÛÊÃiVʵÕiÊiÊ>}ÕiÊ>ÊV>À>° Ê`>ÊÊ«`>ÊVVÕÀÊ?ÃÊ`iÃ>Ûi`Ê«>À>ÊÃÕÊiëÀÌÕ° ʵÕi`>ÀÃiÊÃÊiÊÃÕÊ >LÌ>VÊÃiÊ`iëÊ`iÊÕLÊÞÊ`iÊ >Ê}>ÊÞÊÃiÊiV ÊÃLÀiÊiÊiÀ}]ÊÃÕ`ÊiÊ«iÃ>iÌÃÊ`iÃVÌÀ>`ðÊÀ>ÊÕ>Ê À>Ê>L}Õ>Êi>Ê`iÊÃLÀiÃ>ÌÃÊiÊÌiÌ>L>ÊÀiV«iÀÊÃÊvÀ>}iÌÃÊ`ëiÀÃÃÊ«ÀÊÃÕÊV>Liâ>°Ê,i «>ÃÊÕ>Ê>ÊÕ>Ê>ÃÊ?}iÃÊ`iÊ>ÊiiVÕVÊVÊ«iâ>ÃÊ`iÊÕÊ rompecabezas imposible de concluir. Masticaba su propio dolor ÞÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊië>Ì>ÀÊÃÕÃÊ`iÃVÃÕiÃÊÃÊVÃi}ÕÀ°Ê>ÃÊ?}À>ÃÊLÕÃV>L>ÊÕÊ`Ê`iÊiÃV>«>À]Ê«iÀÊÃiÊÀiÃÃÌ>Ê>ÊÃ> À°Ê ÊÊÛiVÊiÊÃÕiÊ`ÕÀ>ÌiÊÌ`>Ê>ÊV i°ÊiÊ>LÀ>Ã>L>Ê>Ê — 19 — Ã>}Ài°Ê iViÃÌ>L>ÊÀiviÝ>ÀÊÞÊ«>ÌÊiÊ>ÃÊÀ>ViÃÊ`iÊÃÕÊiÀ>Ê>Ê«ÀiÃ>Ê iV >Ê>ÊÃÕÊ«>`ÀiÊÀiVjÊÃi«ÕÌ>`°ÊÕµÕiÊiÊ vÕiÀ>Ê>ÊÛ`>]ÊiVÌÀ>À>Ê>ÊÌ>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê«ÀÊʵÕiÊViâÊ>ÊÀiâ>ÀÊ«>À>ʵÕiÊÃÊVÃiÀÛ>À>Ê>ÊÛ`>Ê>ÊÌiÊ`iÃ>«>ÀiV`]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÌÕÛiÀ>Ê>Êi`>`ÊiViÃ>À>Ê«>À>Ê>Ûi}>ÀÊiÊciar su búsqueda. À>ÊVÊLÕÃV>ÀÊÕ>Ê>}Õ>ÊiÊÕÊ«>>À]Ê«iÀÊÊ >À>° ->L>ʵÕiÊiÊ>}Õ>À`>L>ÊÕÊÛÃLiÊÌÀ>>`Ê`iÊi}>ÃÊiÃV``ÃÊiÊ>Ê >À>ÃV>Ê`iÊ>ÊÌÀ>V]ÊÞʵÕiÊ>}ÊÃëiV Ã>iÌiÊÃVÕÀÊvÌ>L>ÊiÊ>ÊV`i>Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài°Ê·ÊµÕjÊiÛ`iV>ÃÊÃiÊÀiviÀ>¶Ê·+ÕjÊVÕÌÊiÊ«ÌÊÕV>ÃÊ"`ÊiÊÃÕÊi}?ÌVÊ âÕÀÀ¶Ê·+ÕjÊÃiVÀiÌÃÊVÕÌ>L>ÊiÊ>À>Ìi¶ -ÕÊVÀ>âÊiÊ«ÕâÊVÊÀ`Ê«ÀÊÕÊÃiVÌÊÛÀ>â°Ê-i«ÀiÊ >L>ÊÃ`ÊÕÊÕV >V ÊÀiÃÕiÌ°Ê À>ÊÃiÊÛi>ÊVÊÕÊ v>À`Ê>ÀvÊV>«>âÊ`iÊ>}>ÀÊÃÕiÃÊ`iÊvÕÌÕÀ°Ê*iÀÊÃÕÊÛ`>Ê >L>ÊVLÀ>`Ê`iÊÀi«iÌiÊÕÊ«À«ÃÌ]ÊÕÊÀÕLʵÕiÊÊÊ >À>ÊV>iÀÊiÊiÊ`iÃ>iÌ\Ê>ÊÛi}>â>° Necesitaba saber la realidad para no sentirse como un ser >`Ì°Ê-iÊ«Ài}ÕÌÊ`iëÕjÃÊÃÊ«`À>ÊVÌÕ>ÀÊÛÛi`ÊVÊ ÃÊ`i?ÃÊâ>LiÌiÃÊÌÀ>ÃÊ >LiÀÊÛÃÌÊÃÕÊVÕiÀ«ÊL>Li>ÌiÊ V}>`Ê`iÊ>ÊÃ}>ÊÞÊiÊ}iÃÌÊ}ÀÌiÃVÊ`iÊÃÕÊÀÃÌÀ° iÃ`iÊ>µÕiÊ`>Ê,`À}ÊÃiÊVÛÀÌÊiÊÕÊÛiÊ«ÀiÃ>Li]ÊÃ?ÌÀ«ÊÞÊÃÕvÀÀ>Ê>ÌÀViÃÊ}À>>ÃʵÕiÊÊ>ÃÊ iÀL>ÃÊ VÕÀ>ÌÛ>Ã]ÊÌ>>ÃÊÊLÀiL>iÃÊ«`>ÊVÕÀ>À]ÊÞʵÕiÊÃÊ>Ê>ÀÌiÃ>Ê>Û>L>°Ê>L>ÊÃLÀiÛi`Ê>ÊÕÊ`>Ê`iÊ`iÃiëiÀ>VÊÞÊÃiÊ Ûi>Ê`iviÃ]ÊVÊÕÊ«LÀiÊ`>LÊÕV >`ÊÃÊ>À>ÃÊ«ÀÊ >ÌÀ>«>ÀÊ>}ʵÕiÊ>ÊÃÕÊi`>`ÊÃiÊiÊiÃV>«>L>Ê`iÊiÌÀiÊ>ÃÊ>ðÊ*iÀÊ >ÃÕʵÕiÊiÊ>ÊÛ`>ÊÃiÊ`L>ÊViÀÌ>ÃÊiõÕ>ÃÊ«ÀÊ>ÃʵÕiÊÞ>Ê ÕV>ÊÃiÊÛÕiÛi° µÕi>ÊV iÊ>ÊÀi«>À>VÊ`iÊ ÀÊ`iÊÃÕÊv>>ÊÊÃÕÃÕÀÀ>L>ÊiÊ>ÊiÌiÊ`iÊ,`À}Ê-Û>Ê`iÊ>Ê>ÃV>]ÊÃʵÕiÊV>>L>Ê VÊÕÊÛi`>Û>°Ê9ÊÃiÊ«ÀiÌʵÕiÊÃÊÛÛÀ>Ê«>À>ÊÛi}>ÀÊ>Ê muerte de su padre. — 20 — EL CARTÓGRAFO DEL REY (1579-1581) Siete años después. 1 >ÊÕÌ>Ê`iÊ V i Madrid, otoño de 1579 >V>ÊvÀÊÞÊÕÊÛiÌÊ i>`ÊL>Ì>Ê>ÃÊVÌÀ>ÛiÌ>>ÃÊ`iÊ V?â>ÀÊ,i>°Ê*iÀÊ>`>Ê>ÌiÀ>L>Ê>Ê>À>Ê>Ìi?ÌV>Ê`iÊÀden de palacio, un colosal ascua encendida con la declinación del sol. ÊÃLiÀ>Ê?ÃÊ«`iÀÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>]Êi«iÊ]ÊÀÀÕ«ÊiÊ ÃÕÊ`ië>V Ê`iÊ>Õ>ÀÌiÊ ÕiÛÊ`iÊ>>ÊiÃÌi]ÊÕ>ÊV?>À>Ê`iÃ>}i>`>ÊiÊ>ʵÕiÊV ëi>L>ÊÕÃÊLÀ>ÃiÀÃÊ`iÊVLÀi°Ê1>ÊVÃÌi>VÊ`iÊÌ>ÃÊ`iÊ«ÛÊvÌ>L>ÊiÊÕÊÀLÕ`Ê >âÊ`iÊÕâÊ µÕiÊ«iiÌÀ>L>Ê«ÀÊiÊÛiÌ>>°ÊÊÀiÞÊÃiÊiÊ>«ÀiV>L>ÊÕÊ}iÃÌÊ impenetrable. >ÊV>«>>Ê`iÊ*ÀÌÕ}>Ê >L>ÊÃ`ÊÕÊjÝÌÊÌÀ>ÃÊ>ÃÊÌiÀÛiViÃÊ`iÊ`ÕµÕiÊ`iÊL>Ê«ÀÊÌiÀÀ>ÊÞÊ`iÊ>ÀµÕjÃÊ`iÊ->Ì>Ê ÀÕâÊ «ÀÊ>À°Ê>ÃÊ ÀÌiÃÊ`iÊ/>ÀÊÊ >L>Ê«ÀV>>`ÊÀiÞÊ`iÊ*ÀÌÕ}>]ÊÌÀ>ÃʵÕi`>ÀÊiÊÌÀÊÛ>V>ÌiÊ«ÀÊ>ÃÊÕiÀÌiÃÊ`iÊÃÕÊÃLÀÊ `Ê-iL>ÃÌ?]ÊiÊÕ>ÊiÝÌÀ>Û>}>ÌiÊVÀÕâ>`>ÊiÊ>ÀÀÕiVÃ]ÊÞÊ`iÊ ÃÕÊ iÀi`iÀÊiÊV>À`i>Êv>ÌiÊ`ÊÀµÕi°ÊÊÌÀÊiÀ>ÊÃÕÞ° i«iÊÃiÊ >>L>ÊiÊ>ÊVÖë`iÊ`iÊÃÕÊ«`iÀÊÞÊ>Ê>Ã>`>Ê>ÀµÕ>ÊÕÛiÀÃ>ÊiÀ>ÊÕÊ iV ÊVÃÕ>`\Ê-iÀÊ`iÊÃÌiÊÞÊ `iÊ"iÃÌi°ÊÃÊÀÊ`ëÕiÃÌÊ>Ê>ÊV`iÃVi`iV>]ÊVÊÃÊ VÌi«>À>ÊÕÊiÃVi>ÀÊiÝÌÀ>ÊÞÊÃÕÊÀi>iâ>ÊÃiÊi}>À>Ê>ÊVVi`iÀiÃÊ>Êi}Ì`>`Ê`iÊVÀiiÀÃiÊ}Õ>iÃÊ>Êj°ÊÀ>ÊiÊÀiÞ° ÀÊÕÊ>ÊÕÊ>ÊÃÕÃÊVÃiiÀÃÊ?ÃÊÌÃ]ʵÕiÊ>ÊiÌÀ>ÀÊ ViÀÊÕ>ÊÀiÛiÀiV>]Ê«j`ÃiÊ`iÊ«iÊiÊÕÊ}iÃÌÊ`iLiÀ>— 23 — `>iÌiÊÃÕðÊÊiÌ`VÊ>ÀV>Ê`iÊë>>ÊLÕÃV>L>ÊÃÕÊ `>À>ÊV«>>]ÊVÊÃÊ>Ê>µÕi>Ê À>Ê`iÊ>Ê>V iV`>ʵÕÃiÀ>ÊiÝÀÃiÊ`iÊÃÕÃÊL}>ViðÊÃÊ>ÃÊ>Õ}ÕÀÃÊiÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ>`iÃÊÃiÊ >L>ÊÃÛiÌ>`ÊÞÊ>ÃÊ«ÀÛV>ÃÊ`iÊÀÌi]Ê >ÃÊ?ÃÊ«ÀëiÀ>Ã]Ê >L>ÊÃ`Ê«>VvV>`>ÃÆÊÃiÊ >L>ÊvÀ>`ÊÕ>Ê ÌÀi}Õ>ÊVÊiÊL>?ÊÌÕÀVÊi iiÌÊ-L]ÊÃÊVµÕÃÌ>`ÀiÃÊ iÝÌi`>ÊÃÕÃÊ`ÃÊ«ÀÊiÊ ÕiÛÊÕ`]ʵÕiÊ«ÀÊiÊÃÕÀÊ vÕ`>L>ÊÕiÃÊÀiÃ]ÊÞÊiÊÛÀÀiÞÊ/i`Ê >L>Ê`>`Ê>ÊÃÊ V>ÃÊ`iÊ*iÀÖ°Ê>Ê*>ÝÊë?V>ÊÃiÊiÝÌi`>Ê«ÀÊÌ`ÊiÊ}L°Ê Se descubría feliz. LÃÀL`ÊiÊÀiÊ iÀ>Ê`iÊ>ÊÛi>ÊLiÀ>]ÊÃÕÊ>ÕÌÀ`>`Ê ÃiÊiÝÌi`>ÊVÊÕÊ ÕÊÛÛvV>`ÀÊ >ÃÌ>Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ >°Ê2V>iÌiÊ>Ê>ÀÀ}>V>Ê`iÊÃ>LiÊ`iÊ}>ÌiÀÀ>ÊÞÊ`iÊÃÕÊiviÊ `iÊië>ÃÊÀ`Ê7>Ã} >ÊÊÀÀÌ>L>]ÊÞÊ«ÀÊiÃÊ«ÀiVÃ>L>ÊV>`>Ê V iÊ`iÊÃ>âÊ`iÊ>ÊV >À>Ê>}>°Ê6i>Ê`iÊVviÃ>ÀÃiÊVÊvÀ>ÞÊ i}]ÊÃÕÊ«>`ÀiÊiëÀÌÕ>ÊÞÊ >L>ÊÃiÀi>`ÊÃÕÊiëÀÌÕÊ>ÌiÃÊ`iÊ ÀiÕÀÃiÊVÊ>Êi>ÊÕÌ>Ê`iÊ V i]ÊVÊ>Ê`iÃ}>L>ÊiÊ>Ê corte. ÊÃÊÖÌÃÊiÃiÃÊiÊ>v}`ÊÀiÞÊÛÕ`ÊëÀÌ>L>ÊÕ>ÊÃi`>`Ê`ii`À>]Ê>jÊ`iÊÃÕÃÊ«ÀÛiÀL>iÃÊiviÀi`>`iÃ]ÊiÊ >Ã>]Ê>ÃÊ iÀÀ`iÃ]Ê>Ê>ÀÌÀÌÃ]Ê>ÊÀiVÕÀÀiÌiÊ>>À>ÊÞÊ>ÊÌiLiÊ}Ì>°ÊÕÞÊ«ÀÌÊÃiÊÌÀ>Ã>`>À>Ê>ÊÃL>ÊÞÊ>L>`>À>Ê>Ê 6>ÊÞÊÃÕÊÀi«ÃÊ`iÊÊÃVÀ>]Ê``iÊÃiÊ >>L>ÊÃÕÃÊ}À>`iÃÊ >viVÌÃ]ÊÃÊv>ÌiÃÊi}]Êi«i]ÊÃ>LiÊÞÊ >Ì>>° -ÕÊ>ÌÀiÌ>`ÊiëÀÌÕÊÃi«ÀiÊiÃÌ>L>ÊiÌÀi}>`Ê>Ê`Ê`iÊ>ÃÊÃÕëV>V>ÃÆÊÞÊÃÕÊ«ÕÀÌ>ÃÊÀ>ÃÌ>Ê>ÊÃÊi`ÃÊ por desfallecer como campeón de la fe católica en el mundo. El ÀiÌÀ>`Ê`Êi«i]ʵÕiÊÛiÃÌ>Ê`iÊi}ÀÊÀ}ÕÀÃÊÌÀ>ÃÊ>ÊÕiÀÌiÊ `iÊÃÕÊVÕ>ÀÌ>ÊiëÃ>]Ê>Ê`iÊÕÃÌÀ>]ÊÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊivÕÃÛÊ ÞÊiÊVÃÌ>L>Ê«À`}>ÀÃiÊiÊV?`ÃÊ`iëi}ÕiÃÊ`iÊ>viVÌÊ >V>ÊÃÕÊ VÀVÕÊ«ÀÛ>`Ê`iÊ>}Ã]Ê>ʵÕiÊ«ÀÊÌÀ>Ê«>ÀÌiÊÊiÊ«iÀÌ>ÊÊ >Ê?ÃÊ>Êv>>À`>`ÊiÊÊVViÀiÌiÊ>Ê>Êi̵ÕiÌ>ÊVÀÌiÃ>>ÊÞÊ>Ê>ÊÃÕÃÊ`iL`>° À>L>Ê>µÕiÊVi?VÕÊ`iÊ?Ý>ÊVv>â>ÊÃiÃÊi>iÃÊ VÃiiÀðÊÊ«ÀiÀÊiÀ>ÊiÊ ?LÊ`«?ÌVÊÞÊ-iVÀiÌ>ÀÊ`iÊ ÃÌ>`]ÊÌiÊ*iÀÀiÌÊ`iÊÀ>Ûi>]Ê>ʵÕiÊÃÊÃÌÀÃÊ>>L>Êel Barbado», por su patriarcal barba. El cardenal nacido — 24 — iÊÀ}>ÊiÀ>ÊiÊ>`ÃÌÀ>`ÀÊ`iÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ«iÀ>iÃ]ÊÕ>Ê ÛiâÊ`iÃ>«>ÀiV`Ê`iÊ>ÊiÃVi>Ê«ÌV>ÊiÊÌÀ>`ÀÊÌÊ*jÀiâÆÊ ÞÊiÊjÊÀiV>iÀ>ÊiÊ}LiÀÊ`iÊ«iÀÊVÕ>`ÊiÊÀiÞÊÃiÊÌÀ>Ã>`>À>Ê>Ê*ÀÌÕ}>°Ê ÛiÀÃ>L>ÊVÊiÊÃi}Õ`ÊÃÌÀÊ`iÊ>ÊÕÌ>]Ê iÊ>LVÃÊVjÀ}Ê>ÌiÊ6?âµÕiâÊ`iÊiV>]ÊÃiVÀiÌ>ÀÊ«iÀÃ>Ê`iÊÃLiÀ>]ÊVV`ÊVÊel moro]Ê«ÀÊÃÕÊ«iÊÀi>]Ê V>LiÊi}ÀÊÞÊvÕiÀÌiÊV«iÝ°Ê ÊÃÊ>ÃÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊiÊ«iÀÀÊ}Õ>À`?Ê`iÊÀiÞÊÞÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÕÞÊ>LVÃÊÞÊÊiÃÊ«i}Àð ëÀÊ«ÀÊÃÕÊ>ÀâÊ}>V Õ`>ÊÞÊV«ÕÃÊÕÊÃiÃ}Ê`iÊÃÕsión. ÊÃÕÊ>`ÊÃiÊ>ÕÃÌ>L>Ê>Ê}>ÊiÊ-iVÀiÌ>ÀÊ`iÊÃÌ>`ÊÞÊiviÊ `iÊië>iÊÀi>]ÊiÊ`«?ÌVÊ*i`ÀÊ`iÊ`?µÕiâ]ÊVÀÌiÃ>Ê `ÃVÀiÌ]ÊÃÕëV>â]Ê`iÊLÕiÊV>À?VÌiÀÊÞÊ`iÊÀiVV`>ÊvÀ>µÕi â>ÆÊÕÊViÀiLÀÊ«ÀÛi}>`ÊVÊiʵÕiÊiÊ>ÀV>ÊV«>ÀÌ>Ê>«ÃÊVViÌÃÊiÊVÀ«Ì}À>v>ÊÞÊV>ÛiðÊÀ>L>Ê>ÊÀiÞ]ÊVÊ >ʵÕÃÌÛ>ÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊÕÃÊÃÊ>âÕiðÊLÃÊÌÀ>ÃVÀL>Ê ÃÊiÃVÀÌÃÊÃiVÀiÌÃÊ`iÊ>ÃÊV>ViÀ>ÃÊÞÊÃÕ«iÀÛÃ>L>ÊÃÊÀiÃÀÌiÃÊ`iÊÃÊÃiÀÛVÃÊÃiVÀiÌð iÊ«iÊÕÌÊ>Ê>ÊÛiÌ>>ÊVÛiÀÃ>L>ÊÃÕÃÊÌÀÃÊÌÀiÃÊVÌiÀÌÕÃ\ÊiÊ`V >À>V iÀÊV`iÊ`iÊ>À>>Ã]ÊÕÊ LÀiÊiÀÛÃÊ V>À}>`Ê`iÊÌVÃʵÕiÊiÃV`>ÊÃÕÊÀ`>ÊÌÀ«>ÊiÊÕÊÕLÊ`iÊÌ>viÌ?ÊiÃV>À>Ì>ÊVÊ>Êië>`>ÊÀ>Ê`iÊ->Ì>}°ÊÊÀi«ÀiÃiÌ>L>Ê >ÊÛâÊ`iÊ«ÕiLÊiÊ>ÊÕÌ>°ÊÊÃÕÊ>`ÊiÃÌ>L>ÊiÊVi``Ê LiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊ`Ê ÀÃÌL>Ê`iÊÕÀ>ÊÞÊiÊV`iÊ`iÊ V ]Ê`Ê*i`ÀÊ`iÊ >LÀiÀ>]ÊÕÊ LÀiÊ`iÊÕ`]ÊÀiv>`ÊÞÊ «>À>`}>Ê`iÊ>ÊV«ÃÌÕÀ>ÊVÀÌiÃ>>° Felipe, siempre inclinado al secreto, paseó su mirada por la V?>À>°ÊÃÊÃ>L>ʵÕiÊiÃÊiÝ}>Êi>Ì>`ÊiÊÌi}À`>`°Ê9ÊÃLÀiÊ Ì`ÊÀiÃiÀÛ>Ê`iÊVÕ>ÌÊ>ÊÃiÊ >L>L>°ÊÀ>ÊÕÊiÌÊ«>ViÌiÀÊ`iÌÀÊ`iÊ>ÊÌÕÀ}>Ê`iÊÃÕÃÊVÃÌÕLÀiÃÊ`>À>ÃÊÞÊÃÀÊiÛiiÌi°Ê-ÕÃÊ«Õ«>ÃÊÃÌÀ>L>Ê>Ê`ÕÀiâ>Ê`iÊÃÕÊV>À?VÌiÀÊÞÊÃÕÊ >Ì>Ê`iÃVv>â>ÊÞÊÌ`iâ°Ê9ÊÃÊÃiÃÊÊVV>° ÊÀiÞÊiÊ>}À>`>L>ÊÀ`i>ÀÃiÊ`iÊÃiVÀiÌÃÊVÕ>`Ê>VÕ`>Ê>Ê>Ê ÌiÀÌÕ>ÊÞÊVÃ`iÀ>L>ʵÕiÊ>ÊVv>â>Ê`iÊÕÊ LÀiÊiÀ>ÊÊ?ÃÊ Û>ÃÊ«>À>ÊÕÊÀiÞ°ÊÃÊÃÀÛiÌiÃÊ >L>Ê`ië>L>`Ê>ÃÊÛi>ÃÊÞÊ iÊÕ>ÊiÃÌ>Ê >L>ÊÃiÀÛ`ÊÕ>ÊL>`i>Ê`iÊ«>Ì>ÊVÊÕ>Ê>ÀÀ>Ê — 25 — `iÊÀÃÊ`iÊÀ}>]Ê>â>>ÃÊ>L>À>`>Ã]Ê }ÃÊ`iÊÃÀ>ÊÞÊVvÌÕÀ>Ã]ʵÕiÊiÝ >>L>ÊÕ>ÊÃÕ>ÛiÊvÀ>}>V>°ÊÊÀiÞÊ>ÌÀ>ÛiÃÊ>Ê >LÌ>VÊÞÊVÌi«ÊVÊÕÊ>ÀÊ`iÊÕ>À>ÃÊ Viâ>L>Ê>Ê>`Õi>ÀÃiÊ`iÊÕÊViÊ>âÕÊVL>Ì° -ÕÃÊi>iÃÊÊ>`ÛÀÌiÀÊiëiV>iÌiÊÌÀÌÕÀ>`Ê«ÀÊÃÕÊiÃÌÀVÌ>ÊVViV>ÊÀ>ÊÞÊ«ÀÊ>ÃÊ`iÃ}À>V>ÃʵÕiÊ >L>ÊÃÕvÀ`Ê VÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÃÕÊ«À}jÌÊ`Ê >ÀÃ]ÊÕiÀÌÊiÊÕÊ`iÀÊ`iÊVÕÀ>]Ê`iÊÃÕÊÛiiÀ>`>ÊÃ>LiÊ`iÊ6>Ã]Ê`iÊ«iµÕiÊiÀ>`]Ê`iÊÃÕÊ>>`>Ê iÀ>>ÊÞÊ`iÊÃÕÊÖÌ>ÊVÃÀÌi]Ê>ÊÌi`Ã>Ê >]ʵÕiÊ >L>Ê>}À>`ÊÃÕÊV>À?VÌiÀ°Ê*iÀÊiÃÊÃ>L>ʵÕiÊ>ÕµÕiÊiÊÀiÞÊVÕÌ>L>ÊÃÕÊÃi}ÕÀ`>`ÊL>ÊÕ>Ê>}iÊ`iÊÃiÃL`>`]ÊiÃÌ>ÊÊiÀ>ÊÛiÀ`>`iÀ>° Êi«iÊVÕ«À>Ê«ÀÌÊÃÊÃiÃiÌ>ÊÞÊ`ÃÊ>ÃÊÞÊÃiÊ >llaba en un punto de inmensa duda, a pesar de su triunfo en *ÀÌÕ}>°ÊÊ ÃiÊ`iÊ>â>ÃÊÀiÕ`ÊiÊLiÀiÃÊ >L>L>Ê `iÊL>V>ÀÀÌ>Ê`iÊ>Ê>ÀµÕ>Êë?V>]ÊÞÊÃÕÊV>À>ÊiÀ>ÊiÊ«i}Ê donde estaba escrito el desastre financiero. El pueblo se empoLÀiV>ÊV>`>Ê`>Ê?ÃÊÞÊ>ÊLiâ>ÊÃiÊÃÌÀ>L>Ê?ÃÊÃëiV Ã>Ê«ÀÊ iÀµÕiViÀÃiÆÊÞÊÃÕÃÊ`ië>V ÃÊ`iÊÊÃVÀ>ÊÞÊiÊV?â>ÀÊÃiÊL>Ê i>`Ê`iÊ«>«iiÃÊÞÊ`iÊ>ÃÕÌÃÊÃÊÀiÃÛiÀ°Ê-ÊiL>À}Ê`Ê i«iÊÊiÀ>ÊiÊ?}iÊÃLÀ]ÊiÊiÃ>ÃÊÃVÕÀÊÊiÊ LÀiÊ >>À}>`ʵÕiÊÌÀ>ÃÌ>ÊiÊÃÕÃÊiÃ>iÃÊÃÊië>ÃÊ}iÃiÃÊÞÊ v>iVðÊÀ>ÊÕÊV>L>iÀÊ}>>Ìi]Ê>>ÌiÊ>«>Ã>`]Ê«>`ÀiÊ V>ÀÃ]Ê«>`ÃÊiÊiÊVÀi`]ÊVÃ`iÀ>`]ÊÀVÊiÊÕÃÌÀ>`>iÌiÊvÀ>`ÊiÊiÊÃ>LiÀÊV?ÃV° vV>`Ê>ÊÃÊLÀÃÊ>Ì}ÕÃ]Ê>Ê«ÌÕÀ>ÊÞÊiÊViVVÃÊ`iÊLÀ>ÃÊ`iÊ>ÀÌi]ÊÀiiÃ]Ê}iÃÊiV?VÃ]Ê>À>ÃÊÞÊVÕÀÃ`>`iÃ]Ê>}Õ>ÃÊV iÃÊiÃÊÃÌÀ>L>Ê>}Õ>ÊÀ>Àiâ>ÊV«À>`>Ê>Ê >}ÖÊ>ÌVÕ>ÀÊvÀiÌ]ÊÊiÃÊ >L>L>Ê`iÊÃÕÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ>ÀµÕÌiVÌVÃ]Ê`iÊÃʵÕiÊiÀ>Ê}À>ÊiÌÕÃ>ÃÌ>°ÊÊ`ÕµÕiÊ`iÊ>À>>ÃÊiÊVÌ>L>ÊÃÊ`iÃÛiÀ}â>`ÃÊV ÃÌiÃʵÕiÊÃiÊÀi>Ì>L>ÊiÊ>Ê «>â>Ê`iÊ>Ê iL>`>]ÊÊiÊÃÊiÌ`iÀÃÊ`iÊ->Êi«iÊiÊ,i>]ÊÞÊ iÊi>ÊÃÊ«>õÕiÃÊiÊÃÕÊVÌÀ>ʵÕiÊÃiÊV}>L>ÊiÊ>Ê*>â>Ê >ÞÀ°ÊÊ>ÀV>ÊÃ>ÊÀÊ`iÊV>â>ÊVÊjÊ>ÊÃÊÌiÃÊ`iÊ*>À`]Ê VÕ>`ÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊÃÌ>`ÊÞÊÃÕÊ`iV>`>ÊÃ>Õ`ÊÃiÊÊ«iÀÌ>]Ê ÞÊvÀiVÕiÌiiÌiÊÃiÊ>Ã>L>ÊiÊiÊV>ÕÃÌÀÊ`iÊÃÊiÀÃÊ«>À>Ê disponer su alma en paz con Dios. — 26 — Los cuadros de los pintores flamencos e italianos que col}>L>Ê`iÊ>ÃÊ«>Ài`iÃÊÃiÊvÕiÀÊÃVÕÀiVi`Ê«>Õ>Ì>iÌi°ÊÊ iÃV>ÃÊ«iÊ`À>`Ê`iÊÀiÞÊ«>ÀiV>ÊV>]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÃiÊiÃvÀâÊiÊ parecer considerado, al acomodarse en un sillón de alto respal`]ÊÃÕÊÛâÊ}À>ÛiÊÃiÊiiÛÊ«ÀÊiV>Ê`iÊÃÕÃÊV>Liâ>ð pÕi>ÃÊV iÃÊÌi}>ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÀVi`ið p9ÊÛÃ]Ê>iÃÌ>`ÊpVÌiÃÌ>ÀÊ>ÊÕð p"ÃÊviVÌ>ÃÊÃiÀÊpÌÊ>Ê«>>LÀ>ÊiÊV>À`i>ÊÀ>Ûi>]ÊVÊÃÕÊ}ÕÌÕÀ>ÊÌÊvÀ>VjÃp°Êu-ÊiÛ>Ì>À>Ê>ÊV>Liâ>ÊÛÕiÃÌÀÊ«>`ÀiÊiÊi«iÀ>`ÀtÊÊvÊÃiÊ >ÊVÕ«`Ê>ÃÊ«ÀviV>ÃÊÞÊiÊ ÕÃÊiÃiÃÊÃiÀjÃÊVÀ>`ÊÀiÞÊ`iÊ*ÀÌÕ}>°Ê1ÊÃÊ«>ÃÌÀ]ÊÕ>Ê sola monarquía. >ÃÊ«iÀÃÃÌiÌiÃÊ>ÕÃiÃÊ`iÊÛiÊÃÌÀÊ>ÊÃÕÊ«>`Ài]Ê`iÊ µÕiÊ >L>ÊÃ`ÊV>ViÀ]ÊÀÀÌ>L>Ê>Ê`Êi«i]Ê«iÀÊ>ÌiÃÊ`iʵÕiÊ VÌiÃÌ>À>]ÊiÊV`iÊ`iÊ V ]ʵÕiÊʵÕiÀ>ʵÕi`>ÀÃiÊ>ÌÀ?ÃÊ iÊÃÊ >>}Ã]ÊÃÃÌ\ p6ÕiÃÌÀÊ«iÀ]Ê>iÃÌ>`]ÊiÃÊÛiÌiÊÛiViÃÊ>ÞÀʵÕiÊiÊ À>ÊÞÊÕiÃÌÀÃÊÃiÀÃÊiÛ>Ê>ÊviÊ`iÊ ÀÃÌÊ>ÊÃÊ`ÃÊ iÃviÀðÊVÕÃÊ >LjÃÊ>>``Ê>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊVÀ>ÊiÊiÝÌVÊ ÌÌÕÊ`iÊ,iÞÊ`iÊ i?° Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÕÀʵÕiÊÃÊÃi«>À>L>]ÊiÊÀiÞÊÃÌÀÊ}â° —Sí, finalmente la unión de las naciones ibéricas es una reali`>`ÊÞÊÃÊ«iÀÌiÊ`Ãi>ÀÊÕ>ÊiÃÌÀ>Ìi}>Ê?ÃÊ>LVÃ>Êp>V>ÀÊ ÌÀÕv>pÊ*>VvV>`ÊiÊi`ÌiÀÀ?iÊÌÀ>Ã>`>ÀiÃÊ>ÃÊvÀÌiÀ>ÃÊ >V>ÊiÊÌ?ÌV]ÊiÊ*>VvVÊÞÊÝÌÀiÊ"ÀiÌi°ÊÀ>ÊÕiÃÌÀÊ `iÃÌ°ÊiÃ`iÊ>ÃÊ«ÃiÃiÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃ>ÃÊ>ÀÀÕ>ÀiÃÊiÊViÀVÊ >`jÃÊ`iÊ>ÃÊiëiV>Ã]ÊÞÊ«`ÀiÃÊ«À>Ê >V>Ê}>ÌiÀÀ>]ÊÃÊiÃ>ÊÀi>Ê>«ÃÌ>Ì>ÊÃ}ÕiÊ>Ã>Ì>`ÊÕiÃÌÀÃÊL>ÀVðÊÃÊ iÊ >Ê`Ì>`Ê`iÊÕÊÃÌÀÕiÌÊ`ivÌÛÊVÌÀ>Ê>Ê iÀi>]ʵÕiÊ ÌÀ>Ì>ÀjÊ`iÊ>«ÀÛiV >ÀÊVÊiÀÊVÛi}>Ê>ÊÃÕÊV>ÕÃ>]ÊÞÊ>Ê>Ê`iÊ Ã«>>ÊpiÝ«ÕÃp°ÊÕµÕiÊiÝÃÌiÊÕ>Ê«iÃ>`>ÊVÌÀ>Ài`>`Ê µÕiÊiÊ`iÃ>ÃÃi}>ÊiÊiÝÌÀi° ÊÌ>Ì>ÊiÕvÀ>]ÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>ÀʵÕjÊ«`>Ê>>À>ÀÊ>ÊÀiÞ° p·+ÕjÊ«ÀLi>ÊÃÊV`>]Ê>iÃÌ>`¶Êp«Ài}ÕÌÊ6?âquez. ÊÃLiÀ>ʵÕiÀ>Ê}À>i>ÀÃiÊ>Ê>ÌiVÊ`iÊÃÕÃÊÃÌÀð p1Ê«i}ÀÃÊ Ê>`>ÊÌÀ>µÕâ>`ÀʵÕiÊÃiÊ >Ê`i>`Ê — 27 — ÃÕiÌÊiÊ>Ê>`i>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]ÊÞʵÕiÊÊiÃÊÌÀʵÕiÊ>Ê`iÃ>«>rición de ese díscolo Prior de Crato. Ese bellaco reclama el trono `iÊ*ÀÌÕ}>]ÊVÕ>`ÊÌ`>Ê>ÊLiâ>]ÊVÕÃÊiÊ`ÕµÕiÊ`iÊÀ>}>â>]ÊÃiÊÀ`iÊ>ÊÃÊ«iðʷ Õ?`ÊÕÊL>ÃÌ>À`ÊÞÊÕÊ Ê`iÊÕ>Ê Õ`>ÊÃiÊÃiÌÊiÊÕÊÃÊÀi>¶ÊÊÕÞÊ>`ÊÃiÊÀivÕ}ÊiÊ>ÃÊ âÀiÃÊÞÊvÕiÊÃ>V>`Ê`iÊÃÕÊiÃV`ÀÊ«ÀÊiÊ>ÀµÕjÃÊ`iÊ->Ì>Ê ÀÕâ]Ê«iÀÊ >ÊiÃV>«>`ÊÞÊ«i``Ê>ÞÕ`>Ê>Ê}>ÌiÀÀ>ÊÞÊÀ>V>]Ê ``iÊ >ÊiÃÌ>`ÊiÃV``ÊÕÊÌi«°Ê ÕiÃÌÀÃÊ>}iÌiÃÊ >Ê «iÀ``ÊÃÕÊÀ>ÃÌÀ]ÊÞÊÕÊiÃVÀÌÊÃiVÀiÌÊÀiVL`Ê ÞÊÃÊ>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊ ÕÞÊiÊÕ>Ê}iÌ>Ê}iÃ>ÊÞʵÕiÊÃiÊ >ÊiÃV``ÊiÊ >]ÊÊiÊ>V>°ÊÃÊÕ>Êië>ʵÕiÊ >ÞʵÕiÊ`iÃVÕLÀÀÊ«ÀiÀÊ ÞÊiÝÌÀ«>ÀÊ`iëÕjð `?µÕiâÊvÀÕVÊÃÕÃÊVi>ÃÊi>À>>`>ðÊÀ>ÊViÌ`ÊÃÕÞ° p ÊÃÊ«ÀiVÕ«jÃ]Ê>iÃÌ>`]Ê«ÀÌÊÃÊÊiÌÀi}>ÀiÃÊ V>À}>`Ê`iÊV>`i>ÃÊp«ÀiÌÊiÝÀ>Li° ÊÀÃÌÀÊ`iÊÃLiÀ>ÊÊÃiÊ>`ÛiÀÌ>ÊÛ>ÊVÊÌÀ>ÃÊV iÃ]ÊÃʵÕiÊiÀ>ÊÕÊÕiÃÌÀ>ÀÊ`iÊiÝ«ÀiÃiÃÊ`iʵÕiÌÕ`°Ê Õi}]ÊVÊ}iÃÌÃÊi}?ÌVÃÊÀiÛÊiÊ>ÊiÃ>ÊÕ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊÞÊ >}ÕÃÊ«ÀÞiVÌÃʵÕjÀVÃ]ÊÕ>ÊÕÀ>>ÊiÌÀiÊiÊÕ`ʵÕiÊ jÊ`>L>ÊÞÊÃÕÊÌÀÛiÀÌ`>Ê«iÀÃ>`>`Ê`iÊLÕÀVÀ>Ì>°Ê*>ÀiV>Ê µÕiÊÊ >>L>ÊʵÕiÊLÕÃV>L>ÊÞÊÃÊÃi}Õ`ÃÊÌÀ>ÃVÕÀÀ>ÊVÊ iÌ>ÊÀÃ`>`°ÊiÊÀi«iÌiÊÊiVÌÀÊÞÊÃiÊÃÀÊÀiViÃ\ p>Ê`iÊÃ>LiÀÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÃiÀ>ÃʵÕiÊ`iëÕjÃÊ`iÊ>Ê Õ`>Ê`iÊ À>Ì]Ê iÊÀiVL`ÊÕÃÊ`VÕiÌÃÊÀiÃiÀÛ>`ÃʵÕiÊÃiÊViVÌ>Ê >ÊiÃiÊÕiÛÊÕ`ʵÕiÊ>Ê*ÀÛ`iV>ÊiÊ >ÊÌÀ}>`]ÊVÊ piezas que completaran el colosal rompecabezas del Oriente ExÌÀi]Ê«ÀiÃÌ?`iÊÕ>Ê«ÀÌ>V>ʵÕiÊ>ÌiÃÊÊiÊ >L>ÊVcedido. ÕÀ>ÌiÊÕÊÃÌ>ÌiÊÃiÊ`iÌÕÛÊ«ÀÊÕÊÀi«iÌÊ`ÀÊ`iÊ }Ì>ʵÕiÊ>ÀÌÀâ>L>ÊÃÕÊ«iÀ>Ê`iÀiV >ÊÞÊV«ÕÃÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊ `À°Ê·iʵÕjÊ>ÃÕÌÊ`iÊÃÌ>`ʵÕiÀ>Ê`i«>ÀÌÀÊiÊÀiÞÊ>µÕi>Ê V iʵÕiÊÊÌ>ÊõÕiÀ>ÊÃiÊ >L>Ê`iÌi`Ê>Ê >L>ÀÊ`iÊÃÊV >Ãcarrillos que circulaban por la Puerta del Sol sobre el asunto de *ÀÌÕ}>¶Ê->L>ʵÕiÊ`Êi«iÊÃ>Ê>ÃvÝ>ÀÃiÊiÊÃÕÊ«À«>Ê `iVÃ]ÊÞÊ>}Õ>À`>À° p"ÃÊ iÃVÕV >Ã]Ê >iÃÌ>`Ê pÃiÊ VÊ >V>Ê >`i>ÌiÊ À>Ûi>° — 28 — >ÊVÛiÀÃ>VÊViâÊ>Ê}>>ÀÊiÊ>ÌViÃÊ`iÊÃÀ«ÀiÃ>° p-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊ>ÃÕÌÊi}?ÌVÊÞÊÃÊ«`ÊÌÌ>Ê`ÃVÀiV°ÊiÊÀiVL`Ê`iÊÃÊ>}iÌiÃÊ`iÊ,>ÊÕÃÊ>«>ÃÊiÝÌÀ>ÃÊ ÞÊÃÊ`Õ`>ÊiÝÌÀ>À`>ÀÃÊÞÊÕÞÊ«ÀÌÕðÊ*ÀÊiÃÊ iÊ`iÊÀ}>ÀÊ ÛÕiÃÌÀÊ VÃi°Ê p"ÃÊ >Ãi}ÕÀÊ µÕiÊ >Ê VÕiÃÌÊ iÊ iÌÕ siasma. ÃÊ>Ã`ÕÃÊ`iÊ>ÊÕÌ>Ê`iÊ V iÊVV>ʵÕiÊ >L>Ê iÀi`>`Ê`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊ`Ê >ÀÃÊiÊ}ÕÃÌÊ«ÀÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ÃÊÞÊ>Ê iÃÌ>Ê«ÀÊÃÊV>ÀÌ}À>vðÊ->L>ʵÕiÊÃiÊV>ÀÌi>L>ÊVÊ>Ã`Õ`>`Ê VÊiÊ*ÌÊ>ÞÀÊ`iÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V]Ê`ÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ]ÊÞÊVÊiÊmagísterÊ->Ì>Ê ÀÕâ]Ê>ÕÌÀÊ`iÊVV`ÃÊÛÖiiÃÊ`iÊ}i}À>v>]ÊVÊiÊAtlas, o La Sphera°Ê`i?ÃÊ>Ãà Ì>Ê>Ê>ÊÕÌ>Ê`iÊ Ã}À>vÃÊ`iÊ6>>``ÊÞÊÃÃÌi>ÊVÊÃÕÃÊ ÀiÌ>ÃÊ>ÊÃÊ}i}À>vÃÊ"ÀÌiÊÞÊõÕÛi]Ê`iÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊ V>?°ÊÊVÃ}À>vÊv>iV]Ê>VLÊÛ>ÊiÛiÌiÀ]ÊiÊ >L>Ê iV>À}>`ÊÕÊ>«>Ê`iÊë>>]ÊÞÊiÌÀiÊÃÕÃÊLÀÃÊv>ÛÀÌÃÊÃiÊ >>L>ÊLa Suma GeográficaÊ`iÊ>ÀÌÊiÀ?`iâ°Ê·*iÀʵÕjÊ ÃÌiÀÃÊ>«>Ê >L>ÊVVÌ>`ÊÃÕÊ>ÌiV¶ p·/>ÌÊÃÊ >ÊV>ÕÌÛ>`ÊiÃÃÊ«ÀÌÕ>Ã]Ê>iÃÌ>`¶Êp >LÊ6?âµÕiâ° ÊÀiÞ]ÊÞÊiÃÊÊÃ>L>]ÊÊiÊ>}À>`>L>ÊÛiÌ>ÀÊiÝ«iVÌ>ÌÛ>ÃÊ ÊÃiÀÊ«ÀÌ>`ÀÊ`iÊÛi`>`iÃÊv>Ã>ðÊÃVÀÕÌÊ>ÊÃÕÊ>Ài`i`À]Ê>V VÊ>ÊÛâÊÞÊiÊi`Ê`iÊÕ>Ê}À>ÊÃiVÀiÌÃ]ÊiÃÊ>`i>Ì\ p*ÃiiÊÕÊÕÃÌ>`ÊÌiÀjÃÊ«>À>Ê>ÃÊë>>ÃÊpiÝ«VÊ ?ÃÊÃÌiÀÃÊ>Öp°ÊÃÌÞÊVÛiV`Ê`iʵÕiÊ>ÊÌiÀ>V>â>VÊ`iÊ>ÃÊÀÕÌ>ÃÊ`iÊ>ÀÊiViÃÌ>Ê`iÊÕ>ÊÕiÛ>ÊÛðÊ*ÀiVÃ>L>ÊÕÃ>ÀiÊVÊ>}ÊÀi>iÌiÊiÝVÕÃÛÊÞÊÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ iÃÌiÊÌÛÊiÝVÌ>À?ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÌiðÊÊ*i`ÀÊpÞÊÀÊ>Ê `?µÕiâÊVÃÛ>iÌip]Ê >ÊÌiÀ«ÀiÌ>`ÊÕ>ÃÊÌiÀiÃ>ÌiÃÊV>ÀÌ>ÃÊ>À>ÃʵÕiÊi}>ÀÊ>ÊÕiÃÌÀ>ÃÊ>ÃÊ«ÀÊVÀÀiÊÃiVÀiÌ]Ê µÕiÊiÊ >ʵÕiÌ>`°Ê*Õi`Ê>Ãi}ÕÀ>ÃʵÕiÊÃiÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊi}ma de naturaleza excepcional. ÊÀiÞÊ>LÀÊ>ÃÊVÕLiÀÌ>ÃÊ`iÊÕÊV>ÀÌ>«>VÊÞÊ>ÌiÊÃÊÃÊ`iÊ ÃÊÃiÃÊVÃiiÀÃÊ`iÃVÕLÀÊ>ÃÊ>L>ÀµÕ>`>ÃÊ >ÃÊ`iÊÕ>ÊViVVÊ`iÊ>«>ÃÊ`iÊÕ}>ÀiÃÊÛ>}>iÌiÊVV`ÃÊÞÊÌÀÃÊ}À>`ðÊ>ÊÕâÊ>â>vÀ>>`>Ê`iÊÃÊV>`i>LÀÃÊÃÊÕÊÃiÃ}>`>mente. — 29 — pÃVÕV iÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÀVi`iÃÊp>ÌiÃÌ}ÕÊiÊÀiÞÊ«iÀÌÕÀL>Lip°Ê>ViÊÃÊÕÃÊiÃiÃ]ÊÕÊ>}iÌiÊ`iÊ`ÊiÀ>À`Ê`iÊ i`â>]ÊÕiÃÌÀÊiL>>`ÀÊiÊ}>ÌiÀÀ>]Ê>`µÕÀÊ>Ê«ÀiVÊ `iÊÀÊiÃÌÃÊ`VÕiÌÃʵÕiÊ >L>ÊVÀVÕ>`ÊÃiVÀiÌ>iÌiÊ«ÀÊ LiÀiÃÊÞÊ,>°ÊÊ«>ÀiViÀÊ >L>Ê«iÀÌiiV`Ê>ÊÕÊÛ>iÀÊ ÛiiV>Ê>>`Ê VVÊ`iÊ Ì]ÊVÛiÀÌ`Ê>ÊÃ>ÊÞÊ ÕiÀÌÊ >ViÊÕÊÃ}°Ê*iÀÊÊ?ÃÊÃ}vV>ÌÛÊiÃʵÕiÊvÕiÊViÌ?iÊ`iÊÕÊ>ÀÊÞÊV>ÀÌ}À>vÊÀiÌ>]Ê`iÊ >]Ê`iʵÕiÊ>?ÃÊ ÃiÊ >L>Ê`ÊiÊiÃÌ>ÊVÀÌi]ÊÊVÕÃÊiÊÌi«ÃÊ`iÊÊ«>`ÀiÊiÊ emperador. >ÊiÃÌ>V>ÊÃiÊVÛÀÌÊiÊÕÊiÃÌ>µÕiÊ`iÊÕÀÕðÊ>ÊVÛiÀÃ>VÊÃiÊ >L>ÊV>`Ê«ÀÊÛiÀVÕiÌÃÊÃÕ>ÛiÃÊÞÊÃiÊ>>L>° —¿A quién se refiere Vuestra Majestad? —se interesó el conde. ÊÃLiÀ>Ê âÊÕ>Ê«>ÕÃ>ÊVÃViÌiÊ`iʵÕiÊÃÊ>ÃLÀ>À>° p"ÃÊ>`i>ÌʵÕiÊÊÌ>ÊõÕiÀ>ÊÃÊ«ÌÃÊ`iÊ-iÛ>]ÊÊÃÊ }i}À>vÃÊ`iÊ->>>V>ÊÞÊ6>>``ÊÊVV>Êp>Ãi}ÕÀÊiÊ ÀiÞÊVÊvÀiâ>p°ÊÊLÀiÊ`iÊiÃiÊ>ÀÊiÃÊ< i}i° p·< i}i¶Ê>?ÃÊiÃVÕV jÊiÃiÊLÀiÊp`ÊÀ>Ûi>° p*ÕiÃÊvÕiÊ}À>ÊV>`>ÌiÊ`iÊ>ÃÊvÌ>ÃÊV >ÃÊ`iÊ >ViÊ?ÃÊ `iÊÕÊÃ}]Ê>ʵÕiÊ>Ê«>ÀiViÀÊVVÊiÊ«iÀÃ>ÊiÊÌ>ÊiÀV>`iÀÊ Ì°ÊÊÃÕÊiÃÌ>V>ÊiÊ >VÕÌ]ÊiÊÛiiV>Ê>ÌÕÛÊÀi>ViÃÊVÊÕÊÃÕLÀ`>`ÊÃÕÞ]ÊiÊ>À>ÌiÊÕ>]ÊVʵÕiÊÛ>ÊiÊÕÊ`iÊÃÕÃÊÕVÃÊ>ÊÕ}>ÀiÃÊ`iÃVV`ÃÊ«>À>ÊÃÌÀðÊ>Ê V>ÃÊiÊ«iÀÌÊ >ViÀÃiÊ>ÊÛiiV>ÊVÊÕ>ÊV«>Ê`iÊiÃÌÃÊ >«>Ã°Ê ÃÊVÃÌ>ʵÕiÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊVV>ÊiÊÀi>ÌÊ`iÊiÃÌiÊ Àii}>`Ê`iÊ Ì]ÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ>>`ÊMao KunÊ`iÊ >]Ê Õ>ÊÛ>ÃÃ>ÊÌÀ>Ê`iÊ«>«iÊ`iÊÃiÃÊÛ>À>ÃÊ`iÊ>À}>]ÊiÊ>ʵÕiÊiÃÌ?Ê iÃÌ>«>`ÃÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊ«ÕiÀÌÃ]ÊÀÕLÃÊÞÊ`iÀÀÌ>ÃÊ`iÊ>ÊvÌ>Ê V >Ê«ÀÊi`ÊÕ`° —¿Y qué nos puede interesar de esos mapas, Majestad? En ë>>ÊÀiÃ`iÊ ÞÊÃÊiÀiÃÊV>ÀÌ}À>vÃÊ`iÊÕ`Êp`VÊ don Pedro entrometiéndose. p ÊÃi?ÃÊ«>ViÌiÊV`iÊpÊVÀÌÊiÊ>ÀV>p°ÊÃÌ>ÃÊ >ÃLÀÃ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ`iÊ>Ûi}>ÀÊÃÊÛiiÊ>Ê`iÃÌÀ>ÀʵÕiÊiÃÌÃÊ «>}>ÃÊ`iÊ >ÊÞÊ`iÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌiÊiÃÌ?Ê>ÊÌ>ÌÊ`ià `iÊ >ViÊ?ÃÊÕÊÃ}Ê`iÊÃiVÀiÌÊ`iÊÃÊÃiVÀiÌÃÊ`iÊ>Ê>ÀiÀ>\Ê calcular la tan ansiada longitud°Ê ViÀ>Ê >ÊÃ`ÊÃi«ÀiÊÕi× 30 — ÌÀÊ> iÊVÕÌ°Ê·Ã]ÊÊÊ«ÀÌ>ÌiÊiÊ`VÕiÌÊiÛ>`Ê por Mendoza? Por un momento los miembros de la Junta esbozaron un }iÃÌÊ`iÊ>ÃLÀÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ`iÃVViÀÌ°ÊÀ>ÊVÕÀÃ]Ê«iÀÊ `ÕÀ>ÌiÊiÃiÃ]Ê`Êi«iÊ >L>Ê>Ìi`ÊÃiVÊÃLÀiÊiÊ >ÃÕÌÊ`iÊ >ÊÞÊ ÞÊiÃÌ>L>Ê>ÀÀiL>Ì>`°Ê·>L>ÊLÀ>`ÊiÃ>Ê ÕÌ>VÊiÊVÛiÀÌÀÃiÊÀiÞÊ`iÊ*ÀÌÕ}>]ÊÕ>Ê«ÃVʵÕiÊiÊ `>L>ÊÕ>ÊÕiÛ>ÊÛÃÊ`iÊÕ`¶ —Sería un descubrimiento capital para nuestra Armada — Ãi>ÊÀ>Ûi>]ʵÕiÊÀiVLÊÕÊÕ?iÊÀië>`Ê`iÊÃÊVÌiÀtulios. pÃÊVÀiÊÞ]Ê> À>ʵÕiÊÕiÃÌÀ>ÃÊvÌ>ÃÊÃÊ>ÃÊÃiÀ>ÃÊ`iÊ ÃÊ>ÀiÃÊp>V>ÀÊiÊÀiÞp°iëÕjÃÊ`iÊiiÀÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊÌÀ>ÃVÀ Ì>ÃÊ«ÀÊ`?µÕiâÊÞÊ«ÀÊiÊ`iÃVvÀ>`ÀÊ`iÊ«>>V]Ê`ÊÕÃÊ6> i]Ê iÊiLÀÀ>`Ê>}ÕÃÊViÌ>ÀÃÊ>Ê>À}i°Ê/>`ÊÞÊ ojeadlos. ÃÊiLÀÃÊ`iÊ>Ê«`iÀÃ>ÊÕÌ>Ê`iÊ V iÊÃiÊvÕiÀÊ«>Ã>`Ê>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊÞÊÃÊ«>ÃÊ>ÀÌÃÊÞÊVÌi«>ÀÊ>ÃÊ>>`>ÃÊarañas aplastadas»,ÊVÊ>>L>ÊÃÊÃiVÀiÌ>ÀÃÊÀi}ÃÊ >Ê>ÃÊ>VÌ>ViÃÊ>Ê>À}iʵÕiÊ >V>ÊiÊÀiÞ]Ê}iiÀ>iÌiÊiÊ>Ì°Ê/`>ÃÊi>ÃÊiÛ>L>ÊiÊ>«i>ÌÛÊ`i\ÊSecretum gravis, «SecreÌÊÀiÃiÀÛ>`». 6?âµÕiâʵÕiÊ«Ãi>ÊÕÊÀ>ÀÊÃÌÌÊ«>À>Ê`iÃiÌÀ>>ÀÊi}>Ã]Ê`\ p·9ÊVÊÃiÊ ViÀÊVÊiÃÌ>ÊÞ>ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊÃiÀ¶ ÊÕÃÊÃÃÌÕÛiÀÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊÃÕÊÃLiÀ>]ʵÕiÊÃiÊiÝplicó. p«i>`ÊiÊjÌ`Ê`iÊÃi«Ài°Ê-i}ÖÊiÊiL>>`ÀÊ i`â>ÊÕÌ>ÀÊVÊÕ>Ê}iiÀÃ>ÊLÃ>Ê`iÊ`ÕV>`ÃÊ>ÊÕÊ>}Ê`iÊ Ì]ÊÕÊÌ>Ê*}}ÊÀ>VV]ÊÃiVÀiÌ>ÀÊ`iÊ«>«>ÊÕ}iÊ6]Ê>Ì}ÕÊii}Ê`iV>À>`Ê`iÊë>>ÊVÊÃ>LjðÊÊ i}>]ÊÃ>V>`ÊÃiVÀiÌ>iÌiÊ`iÊ6>ÌV>]ÊVÌ>L>ÊVÊ>}ÕÃÊ >«>ÃÊVÀÕV>iÃʵÕiÊ«ÃLÌ>ÀÊ?ÃÊÌ>À`iÊÃÊ`iÃVÕLÀiÌÃÊ `iÊ*ÀÌÕ}>ÊiÊvÀV>ÊÞÊ>Ê`>°Ê*iÀÊiÃÊÕiÃÌÀÊ`iLiÀÊÌi Ì>ÀÊ >ViÀÃÊVÊiÃiÊÛ>ÃÊÛiÌÊ`iÊ>Êlongitud por nuestra VÕiÌ>°Ê-iÀ>ÃÊÊ`ÕiÃÊ`iÊÃÊ>Àið p-ÊÃÊ«ÌÃÊ`iÊÕiÃÌÀ>ÊÀ>`>ÊVViÀ>ÊiÊ`>ÌÊ}i}À?vVÊ`iÊ> longitud]ÊVLÀ>À>ÃÊÕ>ÊÛiÌ>>Ê>«ÀiV>LiÊ× 31 — LÀiÊ >`iÃiÃÊiÊ}iÃiÃÊ«ÀÊiÊ`Ê`iÊÃÊVj>Ã]ÊViÀÌ>iÌiÊp>`ÕÊ6?âµÕiâ° p ÃÊVÛiÀÌÀ>ÃÊiÊÃÕÃÊ`ÃVÕÌLiÃÊ>Ã]Ê«ÕiÃÊÃ>LÀ>ÃÊVÊÕ>Ê«ÀiVÃÊÀ}ÕÀÃ>Ê>ÊÃÌÕ>VÊ`iÊÕiÃÌÀÃÊL>ÀVÃ]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê>Ê`iÊÕiÃÌÀÃÊii}Ã]ÊVÃ>Ê«ÃLiÊ>VÌÕ>iÌiÊpÀ>ÌvVÊiÊÀiÞp°Ê-}vV>À>ÊÕÊ}«iÊÀÌ>ÊÞÊÕ>Ê ÛiÌ>>ÊÃLÀiÊiÃÃÊ}iÃiÃÊ`iÊ`iÊ· «Ài`jÃÊ> À>ÊÃÕÊ importancia? Aunque todo lo reconstruía con lenta dificultad, don Felipe «>ÀÌÊÕ>ÊiVVÊ>}ÃÌÀ>Ê`iÊ}LiÀ\ pÃÊ`iÃVÕLÀiÌÃÊ >Ê`iÃÌÀ>`Ê>Ê«ÌiV>`>`Ê`iÊ Ã«>>°Ê>ÊV>ÀÌ}À>v>Ê?ÕÌV>]Ê>ÊV>«>V`>`Ê`iÊÕiÃÌÀÃÊ«ÌÃÊ ÞÊ>ÊÛiâÊVÕV>VʵÕiÊ«ÃiiÃÊÃÊÕÃÊÃÌÀÕiÌÃÊ de control político excepcionales. Pero no falta conocer la longitud. >ÌiÊ6?âµÕiâÊÃiÊ>iÌÊiÊÃÕÊvÕiÀÊÌiÀÊ`iʵÕiÊÃÊ >ÃÕÌÃÊÃiÊiÌiÀâ>À>ÊiÃÊ`iÊ«ÛÊiÊ>µÕi>ÊÃ>ÊiÃ>°ÊÊ V>ÕÌÊÕÀ>ÊÃiÊÀiÛÊiÊiÊ>ÃiÌÊÞÊ>«ÕÌÊVÊÃÕÊÛâÊV>Ãcada: p·9Ê >Ê`i>`Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊiÊ«>Ê«>À>ÊÃi}ÕÀÊiÃÌ>Ê«ÃÌ>]Ê>jÃ>ÊV >¶Ê+Õâ?ÃÊ>ÌiÃÊ`iLiÀ>ÃÊÃiÌiÀÊ>Ê>ÕÌiÌVdad de estos mapas a la Junta de Pilotos del Consejo de Indias. >Ê«Ài}ÕÌ>Ê«>ÀiVÊ«>À>â>ÀÃÊiÊÕ>ÊiÝ«iVÌ>ÌiÊVÕÀ sidad. p9>ÊÃiÊ >Ê iV ]Ê`Ê ÀÃÌL>°ÊÊ*ÌÊ>ÞÀÊ`iÊ>ÊV>`i>Ê`iÊ-iÛ>]ÊiÊmagisterÊ >ÛiÃ]Ê«ÃiiÊ`iÃ`iÊ ÞÊÕ>ÊV«>Ê `iÊiÃÌ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ÃÊÞÊ>ÃÊiÃÌ?ÊÛiÀvV>`°Ê`i?ÃÊiÊ >Ê `>`ÊÕÊVÃiʵÕiÊ iÊ`iV``ÊÃi}ÕÀÊ>Ê«iÊ`iÊ>ÊiÌÀ>° ÖʵÕi`>L>Ê>ÊVv`iV>Ê?ÃÊiëiVÌ>VÕ>ÀÊ`iÊ>ÊV i° p· Õ?Ê >ÊÃ`ÊiÊVÃi]ÊÃiÀ¶Êp«Ài}ÕÌÊ6?âµÕiâ° ÊÀiÞÊÃiÊ`iÀÊiÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊÃ>L>iÌiÊÌ>â>`Ã°Ê Los miró renuente amparado bajo la cúpula de su superioridad. p+ÕiÊiÛiÊ>Ê >Ê>ÊÕÊ>}iÌiʵÕiÊÃÊÀië`>Ê>ÌiÊÊ ÞÊÊ>ÌiÊiÊÛÀÀiÞÊÊiÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ>>]Ê>ÊÃʵÕiÊÃÊ >>Êi}ÃÌ>ÃÊÌiÀiÃiÃÊÞÊVÀÀÕ«Ìi>ðÊ1ÊiÃ>ÀÊ`iÃVV`]Êi>ÊiÊV}ÌʵÕiÊÖV>iÌiÊVâV>ÃÊÞÊÞÊ >ÛiÃÊ p`Êi}?ÌV° — 32 — ÊiÃÌÕ«ÀÊ>ÃÊiÊÃÊÀÃÌÀÃÊ`iÊÀ>Ûi>]Ê6?âµÕiâÊiÊ`?µÕiâ°Ê·V>ÃÊ>µÕiÊ«>ÊÊiÀ>ÊÕ>ÊVÕÀ>ʵÕiÊVÌÀ>Ûi>ÊiÊ modo de operar del Consejo de Indias? ¿No era conocido que >ÊiÀ>ÊÕÊÕÀÊ«iÀi>LiÊ«>À>ÊVÕ>µÕiÀÊiÝÌÀ>iÀ¶Ê Ê LÃÌ>ÌiÊÀ>ÀÊÃÊ«iÃÌ>i>ÀÊ>ÊÃÕÊ>vÌÀ]Ê«ÕiÃÊ}À>L>Ê VÊVÃi}ÕÀ>ÊÌÀ`ÕVÀÊ>ÊÕÊië>ÊÀi>ÊiÊÀiÊÌ>Ê ÃÌ]Ê lejano e impenetrable. p*>À>ÊiÃiÊÛ>i]ÊÊÃiÀ]ÊÊiViÃÌ?ÃÊ>vÀ>ðÊÃiÊViÌ`ÊÊiiVÕÌ>ÊÃÊÛÀÀiÞiÃ]ÊÞÊV>ÀÊiÃÌ?]ÊÃÊ>}iÌiÃÊpiÊÀiVÀ`Ê `?µÕiâ° ÊÕ>ÊÃÕÌÊÃÃÌiV>]ÊiÊ>ÀV>Ê âÊ V>«j° —No, este caso precisa ser distinto —lo cortó don Felipe. p"ÃÊiÃVÕV >Ã]ÊÊÃiÀÊpÌiÀÛÊÀ>Ûi>ÊÌiÀiÃ>`° pLiÀ>ÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊiÃVi«ÌVÃÊp >LÊiÊÀiÞÊÌÀVi`Ê el puso al que lo sometían sus leales contertulios—. He remitido Õ>ÊV>ÀÌ>ÊVvÀ>`>Ê>Ê*ÌÊ>ÞÀÊ >ÛiÃÊ``iÊÃiÊiÊ`>ÊÃÌÀÕVViÃÊ«>À>ʵÕiÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊÃÕÊVv>â>]ÊÕÊvV>ÊÀi>Ê V>ÕÌiÃ]Ê`iV``ÊÞÊVÕÌÛ>`]Ê«>ÀÌ>Ê`iÊi`>ÌÊ>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ *iÌiÊÞÊÌÀ>ÌiÊ`iÊvÌÀ>ÀÃiÊiÊiÊÀiÊ`iÊ >]ÊVÊÌÀiÃÊ«À«ÃÌÃÊÕÞÊV>ÀÃ\Ê1]ÊV«ÀL>ÀÊ>ÊÛ>L`>`Ê`iÊ>ÊvÕ`>VÊ`iÊÕ>ÊV>Ê Ã«>>ÊiÊÃÕiÊV °ÊÃ]Ê >ViÀÃiÊVÊiÃiÊ conocimiento esencial de la longitudÆÊÞÊ`iÊV>ÊvÀ>ÀÊÃLÀiÊ>Ê>VÌÛ`>`Ê`iÊÕ>ÊVÕ`>`Ê`iÊiÃÕÌ>ÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊiÊÌ>>ÃʵÕiÊ >ViÊÌi«Ê«VÊÌi«ÊÀiÃ`iÊiÊ >]ÊÞʵÕiÊ ,>Ê >ÊVÕLiÀÌÊVÊÕÊÌÕ«`ÊÛiÊ`iÊÃiVÀiÌðÊ+ÕiÀÊ Ã>LiÀʵÕjÊ >ViÊ>ÊiÃÃÊiÃÕÌ>ðÊ9ÊV>ÀÊiÃÌ?]Ê>LÀÀÊÃÊÃÊÞÊ oídos sobre el paradero del bastardo Crato, por si se ocultara en Macao. Una misión confidencial que no pase por el tamiz de nadie. Solo de mí. ÃÊ>ÃÃÌiÌiÃÊiÃÌ>L>Ê`i>Ã>`Ê>LÃÀÌÃÊ«>À>Ê>À}ÕiÌ>ÀÊ >`>]Ê«iÀÊÃ>L>ʵÕiÊ>ÊÕVÃ>ÊiÌiÊ`iÊÃÕÊÃLiÀ>ÊÞ>Ê >L>Ê«ÕiÃÌÊiÊ>ÀV >ÊiÊ«>ÊÃÊ`iVÀiÃÊÕ>ÊÃ>Ê«>>LÀ>°Ê À>Ûi>ÊiÊ`?µÕiâÊÃiÊÃÌiÀÊV`ðʷÊi«iÊÌiÀiÃ>`ÊiÊ >¶ —Ya sabéis Majestad que el Papa nos desea lejos de Oriente p>«ÃÌÊ`Ê*i`ÀÊ`iÊ >LÀiÀ>]ÊvÀÕVi`ÊiÊ}iÃÌp°Ê-iÊ «`À?Ê>ÊÕ>ÊÌiÀÛiVÊië>>ÊiÊ >° — 33 — —¿Y por qué, conde? —lanzó al aire el monarca sonriéndose. >Êi}?ÌV>Ê«Ài}ÕÌ>]Ê>`>Ê>iÌ>`À>]ÊÃÊÌÀ}Ê>ÖÊ?ð ÊÀiÞÊ>ëÀÊiÊÃ> ÕiÀÊ>Ê iÌÀ«ÊÞÊiëi}Ê`iÊÕÊ«iÀfumador que ardía en un rincón. El aire de Madrid, su capital ii}`>]ÊÊiÀ>ÊÌ>ÊÛ>ÊVÊÃÕ«>]ÊÞÊ`iÊ>ÊV>iÊ>ÃVi`>Ê ÕÊÌÕvÊ«iÃÌiÌiÊ>ÊiÃÌjÀV]ÊÃÀiÊ`iÊV>LÀ>ÃÊÞÊ Õ>`>`° ÊÌi>Ê>LiÀÌÊÊ«`>ÊÃiÀÊ?ÃÊÃi`ÕVÌÀ°ÊÊÃLiÀ>Ê`iÊ Õ`Ê >L>Êiëi>`ÊÃÕÊVÕÀÃ`>`ÊÞÊÊÀ>ÀÊVÊ«>ciencia. iÃi>L>ÊÃ>LiÀʵÕjÊÃiÀ>ÊiÃiÊi}?ÌVÊ>}iÌiÊÀi>° — 34 — 2 >ÊiÃi>Ê`iÊ`À>} Ê>ÊV?>À>ÊÃÊÃiÊiÃVÕV >L>Ê>}Õ>ÊÌÃÊÃiV>ÊÞÊiÊV ëiÊ `iÊ>ÃÊ>ÃVÕ>ÃÊ`iÊ«iLiÌiÀ°ÊÊi«i]Ê>«>À>`ÊL>Ê>ÊLÛi`>Ê de su majestad, posó su mirada en sus sorprendidos consejeros. iÊÀi«iÌiÊÃ>ÀÊ>ÃÊV>«>>`>ÃÊ`iÊ?>ÃÊ`iÊ>Ê}iÃ>Ê`iÊ ->ÊÀ>VÃV]ÊÃ>V?`ÃÊ`iÊÃÕÊÀiviÝÛÊÃiV°Ê>V>ÊÌi«Ê µÕiÊ>ÊÌiÀÌÕ>ÊVÌÕÀ>Ê`iÊÀiÞÊÊ«>ÌV>L>Ê`iÊÕ>ÊVÕiÃÌʵÕiÊ ÃÊV>ÕÌÛ>À>ÊÌ>Ì°ÊÊ>ÃÕÌÊ`iÊ>}iÌiÊVÕÌÊÃÊ >L>Ê>>À mado. ÕÀ>]ÊiÊÕÊÌÊ`iÊ`Õ`>]ÊÀiÌÊiÊ Ê`iÊ>ÊVÛiÀÃ>ción. p ÃÊ >LjÃÊÃÀ«Ài``ÊÛiÀ`>`iÀ>iÌiÊVÊiÃÌiÊ>ÃÕÌÊ `iÊ >ÊÞÊ`iÊië>ÊÀi>°Ê ÕV>ÊÃÊÃÊ >L>ÀÊ`iÊÕ>ÊÌiVÊ`iÊVµÕÃÌ>À>°Ê*iÀ]Ê·µÕjÊÃÊ >ViÊÀiVi>ÀÊ`iÊ6>ÌV>]Ê >iÃÌ>`¶Êp«p°Ê ÕV>ÊÌiÀvÀÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊVµÕÃÌ>ð ÊÀiÞÊÃiÊÌÊ>ÊVÌiÃÌ>ÀÊVÊvÕ>ÌiÊ>ÕÌÀ`>`° piÃVvÊ`iÊÌ`Ã]Ê`Ê ÀÃÌL>]ÊÞÊÊiViÃÌÊÛiÌ>ÀÊ >`>Êp«ÕÌÕ>âp°ÊÊ*>«>ÊÀi}ÀÊ8ÊÞÊÛiÀ>À`ÊiÀcurian, el Superior de los jesuitas, su brazo ejecutor en Oriente, ÃiÊÀiÕiÀÊ >ViÊÕÃÊ>ÃÊÞÊ`iV`iÀÊ>ÌV«>ÀÃiÊ>Êë>>Ê ÞÊ*ÀÌÕ}>ÊiÊiÃ>ÃÊÌiÀÀ>Ã]ÊÃi}ÖÊÃÊvÀÊi`â>]ʵÕiÊÃiÊ entera de todo. Desean para ellos solos ese colosal panal de miel: >Ã]ÊV>Õ`>iÃ]ÊÌiÀÀ>ÃÊÞÊÕV Ê«`iÀ° ÊV>À`i>ÊiVi`ÊÃÕÊÀÃÌÀ°Ê ÊÃiÊ >>L>ÊÌÀ>µÕ° p*iÀ]Ê·ÌiiÃÊÌV>ÃÊ`iÊVÌ>VÌÃÊ`iÊ,>ÊVÊ >¶ p>ÃÊ«ÃiiÃÊV>À`i>Êp`iÃVÕLÀÊiÊÀiÞ]ʵÕiÊ`ÕLÌ>ÌÛÊ — 35 — ÀiÛÛÊÕ>ÃÊV>ÀÌ>Ãp°Ê>ViÊ«VÊÌi«Ê`ÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃÊÌ>>ÃÊ`iÊ>ÊV«>>Ê`iÊiÃÖÃÊ«>Ã>ÀÊÃiVÀiÌ>iÌiÊ`iÊ>V>Ê>Ê >]ÊÞÊÃiÊ >ÊÃÌ>>`ÊiÊÕ>ÊVÕ`>`Ê`iÊÃÕÀ]Ê}>>`Ê«>À>Ê ÕiÃÌÀ>ÊviÊ>Ê}LiÀ>`ÀÊ`iÊ>µÕi>ÊÀi}°Ê-ÕÊÌiVÊiÃÊ>Ê`iÊ «ÀiÃiÌ>ÀÃiÊ>ÌiÊÃÕÊi«iÀ>`À]Ê«>À>ÊÕi}ÊiÝÌi`iÀÊÃÕÊvÕiV>Ê por todo el reino. —¿Debo, o no, de estar preocupado? Esa es la oportunidad µÕiÊ iÊiÃÌ>`Ê>}Õ>À`>`°ÊÕ}>ÀjÊVÊÃÕÃÊÃ>ÃÊ>À>ð À>Ûi>Ê>VÕÃ>L>Ê>Ê>Ê «>>Ê`iÊ`iÃi>Ì>`\ puÃÃÊiÃÕÌ>ÃÊiÝÌi`iÊÃÕÃÊÌiÌ?VÕÃÊ«ÀÊÌ`>ÃÊ«>ÀÌiÃtÊ ¿Cómo nos anticiparemos al ellos, Majestad? —se interesó el LÀ}jð -iÊÛÛÊ >V>ÊiÊV>À`i>]ʵÕiÊÊÀ>L>ÊVÊÃÊiÌ rados. p?`iÃÊ`iÊ>ÊÃ>Êi`V>\ÊiÃÕÌ>ÃÊVÌÀ>ÊiÃÕÌ>ÃÊ pÃi>ÊiÊÀiÞ° *ÀÕV>`>Ê>µÕi>ÊVViLLiÊvÀ>Ãi]ÊiÃÊÃÊ>ÊiÃV?`>Ê ÞÊ«À`ÕÊÕÊÀiÛÕiÊ`iÊ`ÃVÕÃið ÊVjÀ}Ê6?âµÕiâ]ÊVÊ}À>ÊÃiÌ`Ê`iÊÃ>ÀV>Ã]ÊÀâ\ p*ÕiÃÊiÌViÃ]ÊÃÊ>ÊviÊÀ`iÊ`iÊ->Ê}ÕÃÌÊÀiV>>ÊiÊ `iÀiV Ê«>À>ÊiÛ>}iâ>ÀÊ >]ÊÞÊ>`>Ê«ÀÊi`Ê>Ê «>>Ê `iÊiÃÖÃ]Ê iÃÊ`iÊ«Ài«>À>ÀÃÊ«>À>ÊÕ>ÊVÃÊ`iÊÌiÀiÃiÃÊ iÌÀiÊiÃÕÌ>Ã]Ê>}ÕÃÌÃÊÞÊ`VÃ]Êv>ÛÀiV`ÃÊ«ÀÊÛðÊ>Ê }ÕiÀÀ>Ê`iÊÃÊ«Ö«ÌÃÊiÃÌ?ÊÃiÀÛ`>]Ê>iÃÌ>`° El soberano le dedicó una mirada reprobatoria. p-iÊÛiʵÕiÊVVjÃÊLiÊÃÊiÌÀiÃÃÊ`iÊ>Ê->Ì>Ê>`ÀiÊ }iÃ>]Ê`Ê>ÌiÊpiv>Ìâp°Ê"ÃÊiÝ«V>ÀjÊiÊ«>°ÊiÊiÃVÀÌÊ >Ê}LiÀ>`ÀÊ`iÊ«>Ã]Ê`Êâ>Ê,µÕÊ`iÊ*i>Ã>]Ê «>À>ʵÕiÊiÊiÊ«>âÊ`iÊÕÊ>Ê«Ài«>ÀiÊÕ>ÊiL>>`>ʵÕiÊ«>ÀÌ>Ê `iÊ>>Ê>Ê>V>]Ê> À>ÊV>ÊÕiÃÌÀ>]ÊVÊiÊ«À«ÃÌÊ`iÊ ÌiÀV>LÃÊiÌÀiÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÞÊV>ÃÌi>Ã]ÊÞÊ«ÀÊÃÕ«ÕiÃÌÊ «>À>Ê`>}>ÀÊÃLÀiÊiÊ«>À>`iÀÊ`iÊ À>Ì]ÊÞÊÃÊiÃÊÛiÀ`>`ʵÕiÊÃiÊ iÃV`iÊ>°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊiÊLiÌÛÊÃiVÀiÌÊÃiÀ?ÊiÌ>L>ÀÊiÊ«ÀiÀÊVÌ>VÌÊVÊ >°Ê>Ê`À}À?ÊÕÊiÃÕÌ>Êi>Ê>ÊÃÕÊ"À`i]Ê «iÀʵÕiÊÊiÃÊ?ÃÊ>Ê>ÊVÀ>Ê`iÊë>>° p·"ÃÊÀiviÀÃ]Ê>iÃÌ>`]Ê>Ê«>`ÀiÊÃÊ-?V iⶠpviVÌÛ>iÌiÊ`Ê ÀÃÌL>ÊpVvÀp°Ê1Ê LÀiÊ — 36 — `iÊÃÊÛiÀÃ>`ÊiÊi}Õ>ÃÊ«>}>>ÃÊÞÊ`iÊ>ÌÕÀ>iâ>Ê`Ì>°Ê Ê> i>ÊÕÊ«>À>ÃÊ`iÊ>>ÃÊ>ʵÕiiÃÊ>`VÌÀ>ÀÊÞÊÃÌÀÃÊiÊ v>VÌ>ÀiÃÊiÃiÊ> i°ÊÃÊiÊ>VÕiÀ`Ê>ʵÕiÊ iÃÊi}>`ÊVÊ ÃÕÊÕÃÌÀÃ>Ê}Ê`iÊ->>â>À]ÊLëÊ`iÊ>>]ÊÕÊ`VʵÕiÊiÃÌÕÛÊ«ÀiÃÊiÊ,>]ÊÞʵÕiÊ`iÌiÃÌ>Ê>Ê>ÊVÕÀ>ÊÛ>ÌV>>]Ê ÞÊÌ>LjÊ>ÊÃÊiÃÕÌ>ð p·ÃiÊÃiÀ?ÊÛÕiÃÌÀÊ LÀiÊiÊ >]ÃiÀ¶ÊpÃiÊiÝÌÀ>Ê 6?âµÕiâ° Êi«iÊÊLÃiÀÛÊÀiÕiÌiÊÞÊiÃÊÀiÛiÊ«>ÌiÀ>\ p ]Ê`Ê>Ìi]ÊÊ>}iÌiÊ«iÀÃ>ÊÀ?ÊVÕÌÊiÊiÃ>Ê iÝ«i`V]ÊVvÀ>`>ÊVÊiÊLÀiÊÃiVÀiÌÊ`i\Ê>ÊÃi>Ê`iÊ À>}° puÊ LÀiÊ`iÊÀiÞ]ÊÃÊLÀitÊp>viÃÌÊÀ>Ûi>Ê irónico, aunque respetuosamente. p-]ÊÊ LÀi°Ê9Ê>`iÊÃ>ÛÊÞÊVViÀ?ÊÃÕÊ`iÌ`>`°Ê1Ê >}iÌiÊÃÊÛVÃÊÃiVÀiÌÃÊp>«ÃÌÊiÊÀiÞp°ÊÝÃÌiÊ`i>Ã>`>ÃÊÛi>ÃÊi}À>ÃÊiÊiÊVÕiÀ«Ê`iÊië>ÃÊ`iÊ>Ê À>° Los consejeros se miraron desconcertados. Era la primera ÛiâÊiÊÕV ÊÌi«ÊµÕiÊiÊÃLiÀ>ÊÃiÊ}Õ>À`>L>Ê«>À>ÊÃÊÃÊ un secreto. Ê«iÀvÕ>`ÀÊiÝ >ÊÕ>ÊÕLiÊ`iÊÛÕÌ>ÃÊ`iÊViÃÊÞÊ> ÕVi>ÊiÛÛi`Ê>ÊV>Liâ>Ê`iÊ>ÀV>]ʵÕiÊ>ÀÀi>>`ÊiÊ iÊÃÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊÛiÊ<iÕÃÊ>«ÃÌ>`ÊiÊÃÕÊÃ>ÌÕ>À°Ê *>ÀiV>ÊVÊÃÊ>ÊÛÕÌ>`Ê`iÊÌÃÊÞÊÃÕÃÊiÃVÀÕÌ>LiÃÊ«ÀiVi«ÌÃÊiÊ ÕLiÀ>Ê`VÌ>`Ê>µÕi>ÊVµÕÃÌ>ʵÕiÊi>À>Ê`iÊ>>ÃÊVÀÃÌ>>ÃÊÃÕÊ->ÌÊ,iÊ1ÛiÀÃ>°ÊÀ>Ûi>ÊVÕÀÃi\ —La empresa la presiento difícil, Majestad —insistió el car`i>]Ê>ʵÕjÊiÊ`>ÊÊ >LiÀÊ«>ÀÌV«>`ÊiÊÃÕÊ}iÃÌ>VÊiÊ }À>ÀÊiÊLÀiÊ`iÊ>}iÌiÊÀi>p°Ê >`>ÊVViÃÊ`iÊiÃÃÊ ÀiÃÊ`iÊ"ÀiÌiÊÞÊ`iÃ`iÊV>«ÕVÊ>Ê >Ê >ÞÊÌÀiÃÊiÃiÃÊ`iÊ Û>i°Ê ÊÌi`À>ÃÊ>ÃÊië>`>ÃÊVÕLiÀÌ>ÃÊÞÊiÊÌÀ>Ã>`Ê`iÊiviVÌÛÃÊÃiÀ>ÊVÃÌÃð El monarca encajó con indiferencia el comentario. p ÕiÃÌÀ>ÊÀi«ÕÌ>VÊiÃÌ?ÊÃi`ÊVÕiÃÌ>`>ÊiÊiÊÕ`ÊÞÊ «ÀiVÃ>ÃÊ`iÊÕÊ}«iÊ`iÊiviVÌÊpVÌiÃÌ°Ê>Ê«iÀ>VÊ`iÊ >ÊÃÊ«`>Ê`iÛÛiÀÊ>ÊVÀi`L`>`° ÊV`iÊ`iÊ>À>>Ã]Ê LÀiÊ>«>Ã>`]ÊÃÌÊiÝÌÀ>iâ>Ê — 37 — «ÀÊ>µÕiÊÀi«iÌÊÌiÀjÃÊ`iÊÃÕÊ>}ÊiÊÀiÞÊ«ÀÊiÊi}?ÌVÊ reino. p·9ÊÊ>ÊiÝÌÀ>Û>ÀiÃÊ>]ÊÃiÀ¶ÊvÀÌ>À>ÊÀiÃÕÌ>ÊÕÞÊ expuesto. ÊÀiÞ]ÊiÊ>VÌÌÕ`Ê`ÃÌ>Ìi]ÊLiÌ\ p/>Ê>ÀÀiÃ}>`>ÊVÊ>ÃÊ`i?ÃÊV>«>>Ã]ÊV`i°Ê Ê?ÃÊ ÊiÃ°Ê ÊÃÊi}>iÃ]Ê>ÃÊ«>ÃÊÊÃÊÊ>VÀiVitan las rentas reales, sino que las menoscaban. Si no fuera por las iiÛ>`>ÃÊ}>>V>ÃÊ`iÊ>iÊ`iÊ>>]Ê>Êi«ÀiÃ>ÊÊ«`>Ê >LiÀÊÃ`Ê?ÃÊÀÕÃ>Ê«>À>Ê>ÃÊ>ÀV>ÃÊ`iÊ>Ê>Vi`>°Ê>Êi}>`Ê iÊiÌÊ`iÊ«>Ìi>ÀÃiÊ>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ >° ÊÀiÞÊ`iÃi>L>ÊÃÌÀ>ÀÃiÊ«iÀÃÕ>ÃÛÊVÊÃÕÃÊÃÌÀðÊÊÃÕÊ V>Liâ>ÊÛi>ÊvÀ>ÀÃiÊÕÊÕiÛÊÞÊÌiLiÊÃÌÀÕiÌÊ`iÊ«`iÀÊ µÕiÊÊVÛiÀÌÀ>ÊiÊiÊ`ÕiÊ>LÃÕÌÊ`iÊÕ`° p· Ã`iÀ?ÃÊÕÀ}iÌiÊiÊ«ÀÞiVÌ]ÊÃiÀ¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊ Moura. p Ê>ÊVÀÌÊ«>â°ÊpÊVÀÀ}p°ÊÊVâ>`ÀÊ`iÊ«>Ã]Ê}ÕiÊ«iâÊ`iÊi}>â«]ÊÊVÃ`iÀÊVÊÕ>ÊÌiÌ> ÌÛ>ʵÕiÊ iÃÊ`iÊ>`ÕÀ>À°Ê/`ʵÕi`Ê«>À>â>`ÊVÕ>`ÊiÊ >}ÕÃÌÊvÀ>ÞÊ>ÀÌÊ`iÊ,>`>]ÊiÊiÊ>Ê£xÇx]ÊiL>ÀVÊVÊÀÕLÊ>Ê>ÊL> >Ê`iÊÞ]ÊÞÊVÊ«iÀëiVÌÛ>ÃÊ`iÊ >ViÀÃiÊVÊÕÊ «ÕiÀÌÊvÀ>V°Ê*iÀÊ>Ê«iÀ>VÊvÀ>V>Ã]ÊÞÊiÊvÀ>iÊÞÊÃÕÃÊ>V«>>ÌiÃÊvÕiÀÊiÝ«ÕÃ>`ÃÊÞÊ>L>`>`ÃÊiÊÕ>ÊÃ>°Ê*ÀÊ> À>ÊÊVvÊiÊÃÕÊÕiÛÊ}LiÀ>`À°Êi>Ã>`ÊÌiÀiÃ>`ÊiÊ iÀµÕiViÀÃi°Ê*ÀÊiÃÊ iÊÌ>`ÊÕ>Ê`iÌiÀ>V\ÊÃ>LiÀÊ«ÀÊ mí mismo que posibilidades tenemos, antes de emprender la em«ÀiÃ>Ê`iÊ >°Ê9ÊiÊiÃiÊ«ÕÌÊÃÊ >>ð Todos dedujeron que don Felipe deseaba ampliar su presti}ÊVÊÕ>Ê>LÀ>ÊiëiVÌ>VÕ>À]Ê>ÕµÕiÊVÃÌÃ>ÊÞÊ>ÀÀiÃ}>`>° p>iÃÌ>`]Ê·iÃiÊ>}iÌiÊV}ÌʵÕiÊÃÊ`ëjÃÊ>ÊiÛ>ÀÊ a Oriente pertenece al aparato de don Bernardino de Mendoza? pVÕÀÃiÊ`?µÕiâÊVÊÕ>Ê«?`>ÊÃÀÃ>]Ê«ÕiÃÊ`iÃi>L>Ê`À}À>° Ê`Êi«iÊiÊ«>ÀiVÊÕ>ÊLÃiÀÛ>VÊ}iÕ>]ÊÕ>ÊLÕÀ>Ê a su intelecto. Tras un efímero mutismo, objetó: p-iÀ?ÊÊÃiVÀiÌ°Ê+ÕiÊiÛiÊ>ÊiÃ>ÊÃÊ`iLiÊÃiÀÊ>iÊ>Ê iµÕ«Ê`iÊ>}iÌiÃÊÀi>iÃ]Ê«iÀÊVÊÃÕvViÌiÃÊVViÌÃÊiÊ — 38 — V>ÀÌ}À>v>]ÊV>ÛiÃ]Ê>ÀiÀ>ÊiÊ`>Ã]Ê«ÕiÃÊ«>ÀiViÀ?ʵÕiÊÃÊ Û>>Ê«>À>ÊÌÀ>â>ÀÊV>ÀÌ>ÃÊ>À>ðÊiLiÊÃiÀÊ>}ÕiÊ`iÃÌÊiÊÃÕÃÊ iÝ}iV>ÃÊÞʵÕiÊÊÃiÊ`iiÊV«À>ÀÊ«ÀÊiÊ}LiÀ>`À]ÊÊÃÊ >}ÕÃÌÃÊÊiÃÕÌ>Ã]Ê«ÕiÃÊ`iÊÊVÌÀ>ÀÊÃiÊVÛiÀÌÀ>ÊiÊÃÕÊ V«ViÊÞÊÛÛiÀ>ÃÊ>Ê>Ê«ÃVÊ`iÊ«>ÀÌ`>°ÊÊ`ivÌÛ>ÊÕÊ LÀiÊÃLÀ>Li°ÊÊÃÊÞ>ÊÌÀ>L>>ÊiÊiÃiÊÃiÌ`ÊiÊ -iÛ>]ÊÞÊVÕ>`ÊÊi>]Ê«>ÀÌÀ?ÊÃiVÀiÌ>iÌiÊ«>À>Ê ÕiÛ>Êë>>ÊiÊÕÊL>ÀVÊ`iÊVÀÀi°Ê/i}Ê«ÕiÃÌ>ÃÊÕV >ÃÊiÝ«iVÌ>ÌÛ>ÃÊ iÊiÃÌiÊÃiÀÛV]Ê>ÊÃi>Ê`iÊÀ>}]Ê«ÀÊÃiÀÊiÃÌiÊiÊ`ÃÌÌÛÊ`iÊiÃiÊÀi°ÊÊvV>ÊiÃV}`ÊÃiÊiÊVViÀ?ÊiÊÊ`ië>V ÊVÊiÊLÀiÊVvÀ>`Ê`iÊArgos]Ê>Ê>ÛiʵÕiÊÌÀ>ëÀÌÊ>Ê ÃÊÀ}>ÕÌ>ÃÊ>Ê>Ê µÕ`>° ÊÃÊVÃiiÀÃÊÃÊÌi>ÊÛiÀ`>`iÀ>iÌiÊÌiÀiÃ>`ð p·9ÊÃiÊVÕV>À?ÊVÊ«>>VÊiÊV>Ûi¶Êp«Ài}ÕÌÊ`?quez, deduciendo que lideraría el timón de la ambiciosa operación. >ÊÀ>`>Êvi>Ê`iÊÃLiÀ>ÊÃiÊV>ÛÊiÊÃÕÊÃÌÀÊÞÊÌ`ÃÊ iÊÛiÀÊÌiL>À°ÊÊÀiÞÊÕV>Ê«iÀ`>Ê>ÊV«ÃÌÕÀ>\ pLÃÊp`Ê`Êi«ip]Êi«ÀiÃ>ÊÞÊ>}iÌi]ÊÃiÀ?Ê`iÊ V>À?VÌiÀÊÀiÃiÀÛ>`ÊÞÊÃiVÀiÌ]ÊÞÊÃÕÃÊvÀiÃÊÞÊV>ÀÌ>ÃÊÃÊÃiÀ?Ê i`>ÃÊ«ÀÊ°Ê· «Ài`iÊÛÕiÃ>ÃÊiÀVi`iöÊÃʵÕiÊÞ>ÊÃ>LjÃÊ `Ê>ÌiʵÕiÊ`iLjÃÊ >ViÀÊVÊiÃ>ÊVÀÀië`iV>ÊVvÀ>`>°Ê -Ê>ÊiiÀjÊÞ° p>ʵÕi`>`ÊiÀ`>>iÌiÊV>À]Ê>iÃÌ>`°ÊÃÊÃiÊ >À?° `ÕV>`Ê«>À>Ê>`>ÀÊÞÊÌ>ÀÊ`iVÃiÃÊÃÕÃÊÀ`iiÃÊiÀ>Ê >«i>LiÃÊ«ÀÊÀÀÌ>ÌiÃʵÕiÊiÃÊ«>ÀiViÀ>°ÊÀ>Ûi>ÊiÊ`?quez se miraron sorprendidos. Indispensables colaboradores del ÀiÞÊiÊ>ÊÀi`Ê`iÊ>}iÌiÃ]ÊVv`iÌiÃ]Ê`i>ÌÀiÃÊÞÊiÃVÕV >ÃÊ`iÊ i`ÊÕ`]Ê`>L>ÊÃÊÃiÀÛVÃÊÃiVÀiÌÃÊ`iÊ>ÀV>]Ê menos aquel. Y aquella inusual situación los exasperaba. Falsos «iÀi}ÀÃ]ÊVÕÀ>ÃÊÞÊiÀV>`iÀiÃ]ÊÃLÀ>`ÀiÃÊÞÊiÛii>`ÀiÃ]Ê >«>ÀiV>ÊÞÊ`iÃ>«>ÀiV>ÊiÊiÊÛÀÌViÊ`iÊÌ`>ÃÊ>ÃÊVëÀ>ViÃÊ`iÊ«iÀÊÞÊÃ>ÊÌÀ>L>>ÀÊ`iÊÕ>Ê>iÀ>Ê`ÃVÀiÌ>Ê>ÊÃÕÃÊ iÝVÕÃÛ>ÃÊÀ`iiðÊÃÌ>L>Ê«i>iÌiÊÀ}ÕÃÃÊ`iÊ>ÊivV>âÊ ?µÕ>ʵÕiÊ`À}>ÊÞÊÊV«Ài`>ʵÕiÊ>µÕiÊ>ÃÕÌÊÌ>Ê inquietante se les escapara de las manos. *iÀ]Ê·«ÀʵÕjÊii}ÀÊ>ÊÕÊiÝÌÀ>ÊÃÊiÝ«iÀiV>ÊiÊViÌ— 39 — do tan crucial? Sitiados por la sorpresa, el silencio creció sobre un cúmulo de desconciertos. ¿Cómo que nadie de sus leales, ni Ì>ÊõÕiÀ>ÊiÊÌ`«`iÀÃÊÀ>Ûi>]ÊÊ6?âµÕiâ]ÊÊ}ÖÊ otro componente del Consejo de Estado, sabían nada de tan trascendental cuestión? ¿Por qué ese ocultismo sobre el secreto emisario? Û`iÌiiÌiÊiÊÃiVÀiÌÊvÀ>L>Ê«>ÀÌiÊ`iÊ>ÊÛ`>Ê`iÊ>µÕiÊ «ÀV«iÊiÃVÀÕ«ÕÃÊÞÊi}?ÌV°Ê>ÊÌiÀÌÕ>Ê`iÊ>ÊÕÌ>Ê`iÊ V iÊÃiÊ>>L>ÊÞÊÃÊVVÊÀ>L>ÊÃÊ«iÃÌ>i>ÀÊ>ÊÃÕÊÃiÀÊ >ÌÕÀ>]ÊVÊ>ÊÛÛ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê`iÊ>ÊÌÀ}>Ê`LÕ>`>ÊiÊÃÕÃÊÀÃÌÀÃ°Ê -ÊiL>À}Ê>}ÊÃʵÕiÌ>L>\ÊÊÃLiÀ>Ê>LÀÌ>L>ÊVÕ>µÕiÀÊ Ì«Ê`iÊ`?}ÊÞʵÕi`>L>ÊV>ÀʵÕiÊ>`iÊ`iÊiÃÊ«`À>ÊVtrolar aquella misión. À>ÊVÃ>ÊiÝVÕÃÛ>Ê`iÊÀiÞ° iÊÀi«iÌiÊÃiÊÞiÀÊÕÃÊÃÕÌiÃÊ}«iÃÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ>Ê V?>À>]ʵÕiÊÃiÊ>LÀÊ«>À>Ê`>ÀÊ«>ÃÊ>ÊÕÊ«>>Vi}ʵÕiÊ>V>ÀÀi>L>Ê iÊ>ÃÊ>ÃÊÕÊVÊV>iÌiÊÞÊ«iÀvÕ>`ÊVÊ>}>>°ÊâÊ>Ê ÛÃÌ>]ÊÞÊiÊ«>ÀiVʵÕiÊÛ>L>ÊiÊVV>ÛiÊ`iÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊVÕÀ>`ðÊ-iÊVÊ>ÊÃÊ«iÃÊ`iÊ>ÀV>ÊÞÊiÊÃÕÃÌÌÕÞÊiÊ> >`]Ê``iÊ`Êi«iÊ>V`ÊÃÕÊ«iÊ}Ìð Õi}ÊÃ>ÊÞÊViÀÀÊiÊ«V>«ÀÌiÊÃÊ`iVÀÊ«>>LÀ>° iÊÕiÛÊÃÃ]ÊiÊÃLiÀ>Ê âÊÕ>Ê`V>VÊ>Ê6?âµÕiâ]Ê µÕiÊ>`i>Ì?`ÃiÊ>ÊÃÕÃÊ`iÃiÃÊiÝÌÀ>Ê`iÊÕÊ>VâÊarmariumÊ`iÊV>L>ÊÕÊi}>ÊVÊV>ÀÌ>ÃÊiÛ>`>ÃÊ>ÊÀiÞÊ«ÀÊÃÊ`iÃVÕLÀ`ÀiÃÊ`iÊ«>Ã]ÊiÊvÀ>iÊÞÊ}i}À>vÊ1À`>iÌ>ÊÞÊiÊV>«Ì?Ê i}>â«]ÊÌÀÃÊ`iÊ«>`ÀiÊ,>`>]ÊÞÊÕÃÊiÀ>`ÃÊ`iÊv>>âÊ ÀµÕiâ]ÊiÊÛÀÀiÞÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>]ʵÕiÊiÊ >L>Ê iV Êi`Ì>ÀÊÃiÀ>iÌiÊÃLÀiÊ>ÊÛ>L`>`Ê`iÊ>Ã>ÌÊÞÊVµÕÃÌ>Ê >°Ê *iÀÊiÀ>ÊÕÊ`ië>V Ê`iÊÕiÛÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ>ÃÊ«>ÃÊiÊ µÕiÊ >L>ÊiÀiV`Ê>Ê«>ÀiViÀÊ>Ê>ÌiVÊ`iÊÀiÞ°ÊÊiÊÕÃÊ ÃÌ>ÌiÃÊÞÊÃiÊÊ`iÛÛÊ>ÊÃ>ViÀ`Ìi]ÊÀ`i?`i\ p ÃÊ >Êi}>`ÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê`iÊLiÀ>`ÀÊ`iÊ«>Ã]ʵÕiÊ iÊ}ÕÃÌ>À>ÊVViÀ>Ã]ÊÞʵÕiÊViVÌ>ÊVÊÃÊÃÕiÃÊÃLÀiÊ >° Una oleada de interés se abrió entre sus seducidos interlocuÌÀiðÊÊ>ÃÕÌÊ`iÊi}?ÌVÊ>}iÌiÊ`iÊÀiÞ]ÊÃÊ >L>ÊÌiÀiÃ>`Ê >ÃÌ>ÊÊÕÃÌ>`° — 40 — pii`>ÊiÊÛâÊ>Ì>]Ê`Ê>Ìi]ÊÃÊÊÀÕi}ÊpÀ}ÊiÊnarca. «La gracia del Espíritu Santo more siempre en vuestra alma, mi señor y rey don Felipe, paladín del catolicismo y soberano de los Reinos Ibéricos piÞÊ6?âµÕiâÊVV?`ÃiÊÃÕÃÊiÌiÃÊ`iÊ >ÕiÌÊiÊÃÕÊ>ÀâÊ}À>`iÊÞÊ>V >Ì>`>p°ÊChina es un país extenso y poblado, a cuarenta leguas de distancia de estas costas de Luzón, o sea, a dos días de navegación. Las virtudes más relevantes de sus pobladores son el orden, la armonía, la magnificencia, la ausencia de agresividad y su notable progreso. Según nuestros confidentes no admiten de buena gana a los extranjeros, es más, sus gobernadores de provincias tienen orden terminante de su emperador de expulsarlos nada más poner sus pies en sus tierras. Pero en cambio estando más y mejor armados que los indios de Nueva España, y siendo más numerosos, poseen menos valor que ellos. El reino está dividido en quince provincias, y su soberano, un muchacho de nombre Wanli, está tutelado por su madre, algunos castrados y varios tutores. Los chinos son gentiles, aunque me parecen gente maltratada por sus dignatarios, que se comportan con el pueblo como unos tiranos. Sustentan una peculiar concepción de su reino, al que llaman Dyung Guo, «El Pais del Medio, o Reino del Centro», ya que piensan que son el eje del mundo y que son superiores a todos los pueblos del universo. Ese es el gran inconveniente para establecer relaciones con ellos. Son notoriamente temerosos y pocos de ellos andan a caballo, aún siendo estos muy abundantes en esas tierras. No escasean los salteadores de caminos; y denotando su escaso temor de Dios, venden a sus hijos por la necesidad que padecen. Ninguna ciencia saben, si no es leer y escribir, y se maravillan de nuestras cosas, aunque hay que afirmar que parecen conocer muchos secretos de navegación ignorados en Occidente, como la tan buscada medida náutica de la <longitud> y la situación exacta de algunas tierras ignotas del continente Austral. Beben frecuentemente agua caliente con hierbas y son supers— 41 — ticiosos de toda suerte de fanatismos, ya que no creen en un Dios único. Nunca se cortan las uñas y son muy lujuriosos, idólatras, y sodomitas, amén de peligrosos filibusteros de mares y ladrones de caravanas. Cuentan su tiempo por los años de reinado de su emperador y los meses por las lunas. En esa Babel de millares de idiomas y razas, se hablan más de ciento cuarenta lenguas, y aunque tienen abundancia de pólvora, su artillería militar es ruin y escasamente operativa. Poseen, no obstante, abundancia de sedas, paños, algodón, pimienta, canela, clavo, jengibre, oro, loza fina, jade, plomo, alazanes, elefantes, y piedras preciosas. Y los llamados «mandarines», sus caudillos locales, visten vistosas sedas y ricas alhajas, indudables indicios de su riqueza. Le informo a Su Majestad que las «Naos de la Plata» de Portugal, que comercian con China desde el enclave de Macao, obtienen copiosas ganancias con ese reino por explorar, y es llegado el momento en que también los castellanos disfrutemos de ese privilegio. Solo precisamos de vuestra autorización para poner pie en sus playas, y la orden clara para conquistar este país extraño, pero fructífero y próspero. El haber trasladado la capital a Manila, abandonando los bastimentos de Cebú, no ha sido casual, sino para mejor orientar nuestro objetivo: la conquista y salto a la China, Majestad. En proporción, trescientos soldados españoles pueden acometer a veinte mil de ellos. La gente común carece de armas y de coraje, os lo aseguro. Con seis mil hombres armados de pica y arcabuz, navíos suficientes que hostiguen los bastimentos costeros, artillería pesada, municiones y víveres sobrados, podría conquistarse toda una provincia en seis semanas. La población, secularmente humillada, se revelaría contra sus tiránicos amos y nos seguiría como a sus libertadores, por lo que podría acometerse la conquista de la totalidad de la nación en muy pocos años. La China es un territorio bárbaro y ciego al credo de la Cruz, que pasaría a la fe verdadera de Dios Nuestro Señor, gracias a vuestra contribución. La guerra contra China es justísima conforme al Derecho de Gentes, pues son personas que no guardan fe ni lealtad fiel a su rey, ni a la piedad humana, ni a ningún credo reconocido. Yo me — 42 — ofrezco a servir a Su Señoría en esta misión de conquista, cuando así lo determinéis, como leal vasallo de vos que soy. Puedo asegurar a Su Majestad Católica que en ganando la primera batalla, el negocio de la conquista total será concluido prontamente, pues contamos con la ayuda de algunos príncipes de Japón, como el ilustre daimyo, Konishi Yukinaga de Hiradao, que ya se ha ofrecido a auxiliarnos, así como los habitantes de las islas de Poniente, Siám, Bruney y ciertos pueblos de la India, hastiados de la saqueo chino y de su despotismo secular. Después accederemos al lugar donde el emperador tiene su guarnición y morada, que guardan cerca de un millón de mercenarios y siervos, que se rendirían a nuestra mayor pujanza, a la fe en Cristo y a nuestro incontable poder militar. Así añadiríais a vuestra áurea corona la joya más preciada del Extremo Oriente: Taibín, Catay, o China, nombres todos como la llaman por aquí, un país antiguo y de grandes provechos mercantiles que acarrearán sobreabundantes tributos a la Hacienda Real. Envío un mapa de la isla de Luzón y otro de la China, trazado a mano por un «sangley», un chino que comercia con nosotros, y que se ha convertido al cristianismo, y que piensa como muchos de sus compatriotas que sin grandes esfuerzos ensancharíais vuestros reinos y señoríos en gran número, si decidierais acometer militarmente la empresa para la gobernanza de la China. Dios guarde a Vuestra Real Majestad, según vuestros vasallos deseamos. En Manila. Isla de Luzón. Enero de 1579. Besa Vuestras Manos: Francisco de Sande, Gobernador de Filipinas de S.M. p ÊÛiÃÊ >Ê«`>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊÕÊLiÌÛÊÌ>ÀÊ `iÊÕiÃÌÀ>ÊÀ>`>ÊpÀ«ÊiÊvÕi}ÊiÊÀiÞp°Ê1Êv>LÕÃÊ territorio que se nos muestra como un reto colmado de esperanâ>ÃÊÞÊ`iÊv>LÕÃ>ÃÊÀµÕiâ>ðÊ>>ÊÞÊ>V>ÊÃÊ`ÃÊvÀiÃÊiëiÃÊvÀiÌiÊ>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ >°Ê· Ê`iLiÃÊ ÌiÌ>ÀÊ>ÊiÃ]ÊÃiÀ>ö >L>ÊVÃi}Õ`ÊÕ>ÊiÝ«iVÌ>VÊVÀ>°Ê1>ÊÃÀÃ>Ê`iÊ >}À>`ÊÃiÊ`LÕÊiÊÃÕÊÀÃÌÀ]ÊiÌÀ>ÃÊÃÕÃÊviÀÛiÌiÃÊVÃiiÀÃÊ ÃÌÀ>L>ÊÕ>ÊVÕÀÃ`>`ÊÀÀivÀi>LiÊ«ÀÊ>µÕiÊ«ÀÞiVÌ°Ê>— 43 — ÌiÊ6?âµÕiâÊ>`ÛÀÌÊÃÊiL>À}ʵÕiÊ>}ÖÊVvVÌÊÀ>ÊÛ>`>ÊiÊ?Ê`iÊÃÕÊÃiÀÊÀiviÀiÌiÊ>Ê>µÕi>ÊÃÀ«Ài`iÌiÊ«iÀ>V°Ê-iÊ>ViÌÕ>ÀÊÃÊÃiVÃÊ`iÊ>ÊV i°Ê>V>ÊÌi«Ê µÕiÊÊ«>ÌV>L>Ê`iÊÕÊ>ÃÕÌÊÌ>Ê>>ÌÛ°Ê->L>ʵÕiÊ`Ê Felipe amaba el poder, pero también le atraían las desatinadas µÕiÀ>ÃÊÞÊÃÊiëiÃÃÊ`iÀ>Ìið Êi«iÊÃi«ÀiÊ>VÌÕ>L>ÊVÊÃ}]ÊÞÊ«>Ã>L>Ê«ÀÊiÊÃLirano mejor informado de los asuntos del mundo. Sabía que las V>`i>ÃÊ`iÊ>ÊV`V>ÊÃÊ?ÃÊÃ`>ÃʵÕiÊ>ÃÊ`iÊ>Êi>Ì>`]ÊÞÊÊÃiÊ v>L>ÊÊ`iÊÃÊÛÀÀiÞiÃÊ`iÊ>ÃÊ`>ÃÊÞÊiÃÊ`iÊÃÕÃÊ}LiÀ>`ÀiðÊ*ÀiviÀ>Ê>ÊÃÊ `>}ÃÊ`iÃVV`ÃÊÞÊ>ÊÃÊVjÀ}ÃÊÕÃÌÀ>dos de baja cuna. p"ÃÊÀÕi}Ê>LÃÕÌ>ÊÀiÃiÀÛ>ÊÃLÀiÊiÃÌiÊ>ÃÕÌ]ÊÃiÀ>ÃÊp >`ÛÀÌ° 9ÊLiÊÃ>L>ʵÕiÊ>Ê>`ÛiÀÌiV>ÊÊiÀ>ÊÌÀÛ>°Ê V>ʵÕiÊ `Êi«iÊi«i>L>Ê>ÊÃÊi>ÃÊÞÊLÕviÃÊ`iÊ>Ê ÀÌiÊ«>À>Ê ië>ÀÊ>ÊÃÕÊv>>ÊÞÊ>ÊÃÕÃÊÃiVÀiÌ>ÀÃ]ÊiÃVÀL>ÃÊÞÊVÃiiÀÃÊ`iÊ ÃÌ>`°ÊÃʵÕiÊ?ÃÊiÃÊÛ>`À>ÊÃi>ÀÊÃÕÃÊ>LÃÊVÊiÊViÀÀÊ ?ÃÊÛÕiÀ>Li°Ê`À>L>ÊÃÕÊV>«>V`>`Ê`iÊÌÀ>L>ÊÞÊ`i`ÕV>ʵÕiÊ>Ê«ÃiÃÊ`iÊ*ÀÌÕ}>ÊiÊ >L>ÊvÕ``ÊÕ>ÊÕiÛ>Ê Vv>â>°Ê-ÕÊ>ëÀ>VÊ`iÊVµÕÃÌ>ÀÊ >]ÊÊiÀ>ÊÃÊiÊ producto de una sesuda reflexión. Con ella su Imperio rodearía >ÊÌÌ>`>`ÊiÊ}L]Ê«>À>Ê}À>Ê`iÊ>ÊviÊÛiÀ`>`iÀ>]Ê`iÊë>>ÊÞÊ `iÊ>ÊiÃÌÀ«iÊ>LÃLÕÀ}°ÊÊÌi«Ê`iÊ>ÃÊ>VViÃÊÃ>Û>`À>ÃÊ >L>ÊiÝ«À>`°Êi}>L>Ê>Ê À>Ê`iÊ>VÕiÀ`ÊVÊ>ÃÊ>Við Êi«iÊ>«ÊÃÕÊÃÀÃ>]ÊÞÊiÃÊvÀÊ>viVÌÛ\ p/i}ʵÕiÊ«>ÀÌV«>ÀÃʵÕiÊ«ÀÊÕÃÊiÃiÃÊÌiÀÀÕ«ÀiÃÊiÃÌ>Ê«>ViÌiÀ>ÊÌiÀÌÕ>°Ê>ViÊÛiÌiÊ>ÃʵÕiÊÊ iÊÃ>`Ê `iÊë>>ÊÞÊ«ÀiVÃÊÌÀ>Ã>`>ÀiÊ>ÊÃL>Ê«>À>ÊiÃÌ>ÀÊViÀV>Ê`iÊÃÊ ÃÖL`ÌÃÊÕÃÌ>Ã°Ê ÊÛ`jÃʵÕiÊ>ÊÌ>`Ê`iÊÊÃ>}ÀiÊiÃÊ`iÊ >°Ê9>ÊiÊiÃÌ?Ê`ëi`ÊiÊ«>>VÊ`iÊ*>âÊ`iÊ,LiÀ>]ÊvÀiÌiÊ>Ê>ÀÊÞÊiÀ}i`ÊÕÊÌÀÀi]Êel Torreâo, lo llaman. Me acom«>>À?Ê`Ê ÀÃÌL>]ʵÕiÊÃiÀ?ÊÊ«ÀV«>ÊVÃiiÀÊiÊÃÊ >ÃÕÌÃÊ`iÊÀiÊ iÀ>ÊÞÊÌ>LjÊÊiÃVÕ`ÊVÌÀ>ÊiÃÃÊÀiÛÌÃÃÊ««Õ>ÀiÃÊ`iÊL>ÃÌ>À`ÊÌÊ`iÊ À>Ì]ʵÕiÊÃiÊiÊ oponen frontalmente. ÕÀ>ÊÃÀÊVÊÕÊ>`i?ÊLi>ÌvV°Ê>ÌiÊ6?âµÕiâÊÃiÊ — 44 — VÀ«ÀÊÞÊVÀÀÊ>ÃÊV}>`ÕÀ>ÃÊ`iÊÌiÀV«iÊViÌÊÀiV>>`ÃÊ VÊ`LÕÃÊ`iÊ >ÃÊ`iÊ>V>V>°ÊÕi}ÊiÃV>VÊiÊÛ]ÊvÀiVjdole en una copa de plata a cada uno de los contertulios, que distendieron sus facciones. La atmósfera, antes expectante, se VÛÀÌÊiÊÀi>>`>°ÊÃÊÀÕ`ÃÊ`iÊ>`À`ÊÃiÊ >L>ÊiV«Ã>`°Ê 9>ÊÊÃiÊ>ÊÃÊV ÀÀ`ÃÊ`iÊÃÊV>ÀÀÃ]ÊÊÃÊ}ÀÌÃÊ`iÊÃÊ>ViiÀÃ]ÊiÀV>V viÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊ>Û>`iÀ>ÃÊ`iÊÃ>Ê>Ã]ÊÞÊÃÊ>Ê ÛâÊ`iÊÃÊ}Õ>À`>ÃÊ`?`ÃiÊiÊÃ>ÌÊÞÊÃi>ÊÀ«>Ê>ÊÌÀ>µÕlidad de la tertulia. *VÊ`iëÕjÃ]ÊiÊÀiÞÊÃiÊVÀ«ÀÊ`iÊÃÊÞÊiÃÊ`Ê>ÊLiÃ>ÀÊ >Ê>°Ê-ÊÕ>ÊV>«>>ÊÞÊ`ÃÊVÀ>`ÃÊ>LÀiÀÊ>ÃÊ«ÕiÀÌ>Ã°Ê V>ÀÊÃÕÃÊV>Liâ>ÃÊÞÊiÊRex Mundi salió cabizbajo en direcVÊ>Ê«>Ã>iÊ`iÊ->Ê`iÊL>>`ÀiÃ]ÊÃi}Õ`Ê`iÊÃÕÊ>«ÃiÌ>`ÀÊÞÊ`iÊ>ÞÀ`Ê«>>Ì°ÊÕi}]ÊÌÀ>ÃÊiÊ̵ÕiÊ`iÊÀiâÊ `iÊ «iÌ>Ã]Ê`Êi«iÊÃiÊiViÀÀ>À>ÊiÊÃÕÊÀ>ÌÀÊ«ÀÛ>`Ê>Ê Àiâ>À]ÊÀi``ÊiÊÃÕÊÀiV>ÌÀÊ>ÌiÊ>Ê}À>`iâ>Ê`iÊ Ài>`À° pÊÕ`ÊÊiÊL>ÃÌ>Êp«iÃ>L>Ê`iÊjÊÃÕÃÊi>iÃÊÕ teros. ]ÊiÊ>Ê>VViÃLiÊ>ÌÕÀ>Ê`iÊV?â>ÀÊÞÊL>ÊiÊ>«>ÀÊ`iÊ Õ>ÊÀ>Ê`iÊiëi`À]ÊÀiÃ`>ÊÃÕÊÃÕ«iÀÛÛiV>°Ê-iÊÃÕiÀ}ÊiÊ iÊÃiVÊ`iÊ>ÊV>«>ÊÀi>ÊÞÊ>«ÞÊÃÕÊ«iÀvÊÀi}ÊiÊiÊÀiV>torio donde oiría palpitar el inmenso corazón de un imperio donde no se ponía el sol. — 45 — 3 La Casa del Almirante Sevilla, primavera de 1580 1>ÊiL>Ê«ÀÃ>ÊVÕLÀ>Ê-iÛ>ÊiÊ>ÊÀiVjÊV>`>Ê«À>ÛiÀ>° ,`À}Ê-Û>ÊÌÊVÊÃiÊiÊi«>«>L>ÊiÊÕLÊ>VÕV >`ÊÞÊÃiÊ>ÀÀiLÕÊiÊ>ÊV>«>]Ê>ÕµÕiÊ«iÃʵÕiÊ >ÞÊLÀÕ>ÃÊ «iÀiÃÊiÊiÊ>>ʵÕiÊÕV>ÊÃiÊ`ë>°Ê/À>ÃVÕÀÀ`ÃÊV>ÃÊV Ê >ÃÊ`iÊ>Ê>vÀiÌÃ>ÊiiVÕVÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài]ÊiÊÀiVÕiÀ`ÊiÊÃi}Õ>Ê >ÀÌÀâ>`ÊVÊÕÊÌÀ>}Ê>>À}]Ê>ÕµÕiÊÃÕÊV>À?VÌiÀÊÃiÊ >bía atemperado con la necesidad. >L>ÊÃLÀiÛÛ`ÊiÊ>Ê}À>ÊVÕ`>`ÊÃ]ÊÀi«Õ`>`ÊÞÊÃÊiÊ V>ÀÊ`iÊÃÕÊ>`ÀiÊÞÊ`iÊÃÕÊ>LÕiʵÕiÊ >L>ÊÀi}ÀiÃ>`Ê>ÊÃÊ>ÀiÃÊ `iÊÃÕÊ2Li`>Ê>Ì>°Ê-iÊ >L>ÊiÃvÀâ>`ÊiÊ`iÃÌiÀÀ>ÀÊ`iÊÃÕÊVÀ>âÊ >ÊÕiÀÌiÊ}Ã>Ê`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊÞÊÃiÊ >L>ÊVÕLiÀÌÊVÊÕÊ V>«>À>âÊ`iÊÃiÃL`>`ʵÕiÊ> ÕÞiÌ>L>ÊÃÕÊ>ÊÀiVÕiÀ`°Ê -i}Õ>Ê«>`iVi`Ê>ÊÀi«ÕÃ>Ê`iÊ>}ÕÃÊ`iÊÃÕÃÊV«>iÀÃÊ«ÀÊ iÊL>`Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài]ÊÞÊÊÃÕvÀ>ÊVÊ«>ViV>°Ê*iÀÊ >L>ÊÌÀ>ViÃʵÕiÊÊÃiÊÛ`>L>ÊÞÊÃÕÊiëÀÌÕÊ>ÖÊÊÃiÊ >L>Ê>«>V}Õ>`°Ê9ÊiV>]ÊÌ`>Ê>µÕi>ÊÃi`>`ÊiÊV«ÀiÃÊ Õ>ÌiʵÕiÊ >L>ÊëÀÌ>`° ,`À}Ê >L>ÊÃ`ÊLiV>`Ê«ÀÊ>ÊV>`i>Ê`iÊ*ÌÃÊiÊiÊ Vi}Ê`iÊ->ÊÃÌ>Ã>Ê`iÊÃÊiÃÕÌ>Ã]ÊÞÊÕi}ÊVÕÀÃ>`ÊÃÊiÃÌÕ`ÃÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊiÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊÀ>Ìi]Ê>ÊVÕiÌ>Ê`iÊ>ÃÊ ÀiÌ>ÃÊ`iÊ*ÌÊ>ÞÀ]Ê`ÊÃÊ`iÊ >ÛiðÊÊ>Ê«>À]ÊiÊÕV >V Ê>ÃÃÌ>Ê«ÀÊ>ÃÊÌ>À`iÃÊ>ÊÌ>iÀÊ`iÊ«ÌÀÊiÊiÀ?`iâÊ — 47 — ``iÊV«>ÊLViÌÃÊ`iÊL>ÀVÃ]ÊV>À>ÃÊi`}ÃÊÞÊiv}iÃÊ`iÊ «ÌÃÊ`iÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V]ʵÕiÊÕi}ÊÛi`>ÊiÊiÊiÀcadillo de la Alfalfa a adinerados nobles. Sus dotes pictóricas iÀ>ÊÕÞÊÛ>À>`>ÃÊiÊ>ÊV>`i>]ÊÞÊ>µÕiÊÌ>iÌÊiëiV>Ê >L>Ê iV ʵÕiÊvÕiÀ>ÊVÃ`iÀ>`ÊVÊÕÊ`iÊÃÊ>ÕÃÊ?ÃÊ >ÛiÌ>>`ÃÊiÊiÊ>ÀÌiÊ`iÊ`ii>ÀÊ«ÀÌÕ>ð Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÕÊÛ`>Ê>ÕÃÌiÀ>ÊÞÊ«i>Ê`iÊ«iÕÀ>Ã]ÊÕV>ÊÃiÊiÊ Ûi>ÊÌÀÃÌi°Ê,`À}Ê>>L>Ê>Ê>ÛiÌÕÀ>]ÊÃiÊÛ>ÊiÊ>Ê«ÀÕ`iV>Ê ÞÊÃ>L>ÊVÊVÛÛÀÊVÊÃÊ«`iÀÃðÊ`i?ÃÊ >L>Ê`iëi}>`ÊÕ>ÃÊ«Ì>ÃÊVÕ>`>`iÃÊ`iÊiÌÃÊ«>À>Ê«>Ã>ÀÊ`iÃ>«iÀVL`ÊÞÊÊVVÌ>ÀÊiÊÃÕÊ«iÀÃ>ÊiÛ`>ÃÆÊÞÊ>ÊÃÕÃÊÛiÌÌÀjÃÊ >Ã]Ê«ÀiÃÌÊ>Ê>«ÀL>ÀÊÃÊiÝ?iiÃÊ`iÊ«Ì]ÊÃiÊ>`ÛiÀÌ>Ê?ÃÊ pletórico. Había conocido a una florista del Corral de Los OlÃ]ÊiÊiÊ>ÀÀ>L>Ê`iÊ->Ì>Ê ÀÕâ]ʵÕiÊÛi`>ÊÀ>iÌiÃÊ>Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ>ÊV>Ìi`À>]ÊÞÊVÊi>ÊVÌ>}ÊÃÕÊÃiÌiÊÕÛiÌÕ`Ê`iÊ>ÃÊ delicias de la carne. Al salir con la amanecida del Barrio de San Vicente, donde Ìi>Ê>µÕ>`>ÊÕ>Ê>VL>]Ê>ëÀÊiÊ>ÀiÊ Öi`Ê`iÊÀi>ÊÞÊÃiÊ `À}Ê >V>Ê>ÃÊÌ>À>â>>ðÊ-iÛ>ÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊiÊi«ÀÊ`iÊViÀVÊ`iÊÕÌÀ>>À]ÊÕ>Ê>LiÊÀÕ`Ã>]ÊÀiv>`>ÊÞÊ vÀiViÌi]Ê``iÊ>ÊLiâ>]ÊÃÊL>µÕiÀÃÊÞÊiÀV>`iÀiÃÊV«iÌ>ÊiÊÃÌiÌ>VÊVÊÃÊLÕÀ}ÕiÃiÃ]ÊÃÊ`}ÃÊÞÊ>ÃÊsignorías `iÊLiÀiÃ]Ê6iiV>ÊÊjÛ>]Ê>â>`Ê«>>VÃÊv>ÃÌÕÃð ÊÀiLÕvÊ`iÊÀÊÞÊ>Ê«>Ì>Ê>iÀV>>Ê>VÕ`>Ê}iÌiÃÊ`iÊÌ`>Ê >Ê ÀÃÌ>`>`Ê«>À>Ê >ViÀÃiÊÀVÃ]Êi`À>À]ÊÀL>À]ÊÊ«>À>ÊiL>ÀV>ÀÃiÊiÊ>ÊvÌ>ÊÞÊLÕÃV>ÀÊvÀÌÕ>ÊiÊiÊ ÕiÛÊÕ`°Ê/>LjÊ >ÊV>ÀÊ`iÊ>µÕi>ÊVÀÕV«>Ê`iÊ>LÕ`>V>ÃÊ >L>ÊVÀiV`ÊÕ>Ê À>i>ÊÛ>À«Ì>Ê`iÊ«V>ÀÃ]Êv>ÃÃÊi`}Ã]ÊÀ>iÀ>ÃÊÞÊv>ÃvV>`ÀiÃ]ʵÕiÊ«ÕÕ>L>Ê«ÀÊ>ÃÊiõÕ>Ã]ÊÕÌÊ>ÊÃÊVjÀ}Ã]ʵÕÃ`ÀiÃ]Ê>ÀÃ]Ê`>>ÃÊÞÊÀi}`ÀiðʵÕiÊ>>`ÊvÕ]Ê``iÊVÕ>µÕiÀÊ«V>À`>ÊÌi>Ê>V`]Ê >L>ÊVÃi}Õ`ʵÕiÊ>Ê VÕ`>`ÊÃiÊVÛÀÌiÀ>ÊiÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ?ÃÊÃiÀ>iÃÊ`iÊÕÀ«>]Ê >`i?ÃÊ`iÊ*ÕiÀÌ>Ê`iÊ>ÃÊ`>ð ,`À}Ê«>ÃiÊ>ÊÛÃÌ>Ê«ÀÊiÊLõÕiÊ`iÊ?ÃÌiÃʵÕiÊÃiÊië>ÀV>Ê«ÀÊ>ÊÀ>Ê`iÊÕ>`>µÕÛÀ]ÊÀi«iÌ>Ê`iÊL>ÀÀV>Ã]ÊÃ>V>ÃÊ`iÊ iëiV>Ã]ÊÌiiÃ]Ê>Õ>ÃÊÞÊv>À`ðÊ*>ÃÊ`iÊV>À>Li>ÃÊVÊ>ÃÊÛi>ÃÊ ÌÀi>`Ê>ÊÛiÌ]Ê>Ã]ÊL>iiÃ]Ê>LiµÕiÃÊÞÊ«>Ì>V iÃ]Ê>ÃÊVÊ — 48 — L>ÀV>ÃÊ`iÊ>ʵÕiÊL>Ê`iÊÕÊ>`Ê>ÊÌÀÊ>V>ÀÀi>`ÊÛÌÕ>>Ã]Ê «iÀÌÀiV ÃÊÞÊiÀV>V>Ã]ÊÀiVÀÌ>L>ÊÃÕÃÊ«iÀviÃÊiÌÀiÊiÊViÊ >Û>Ê`iÊ>>iViÀ° ?ÃÊ>L>]ÊÕÌÊ>Ê>ÊÌÀÀiÊL>ÀÀ>}>>Ê`iÊ"À]ÊÃiÊ >>L>Ê v`i>`ÃÊÃÊ}>iiÃÊ`iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>Ã]Ê?ÃÊ`iÊV iÌ>Ê L>iiÃʵÕiÊiÃÌÛ>L>Ê«>À>Êâ>À«>ÀÊ >V>ÊjÀV>]ÊÞÊÕ>ÊÛiÌi>Ê `iÊ}>iÀ>ÃʵÕiÊÃiÀÛ>Ê«>À>Ê>ÞÕ`>ÀÊ>ÊÃÊ«iÃ>`ÃÊL>iiÃÊ>ÊÃÀÌi>ÀÊ ÃÊ>Ài>iÃÊ`iÊÃÊ*>ÀiÃ]ÊL>Þ>ÊÞÊiÊ >À>>]ʵÕiÊÕ>Ê>ÃÊ ÛiÌiÊ>ÃʵÕiÊÃi«>À>L>Ê-iÛ>Ê`iÊ->ÖV>À°Ê«>ÀÌiÊÃiÊ >>L>ÊÛ>À>`ÃÊÕ>Ê`Vi>Ê`iÊÃÊ`ÃÕ>`ÃÊnavíos de correo]Ê µÕiÊ >V>ÊiÊÛ>iÊ>Ê >ÀLiÊÞÊiÊÌÀ>Û>iÊiÊÌ>ÊÃÊÌÀiÃÊiÃiÃÊ ÞʵÕiÊ>?ÃÊ >L>ÊV>`ÊiÊ>ÃÊ`iÊÃÊ«À>Ì>ÃÊÜ>À]ÊÀ>i]Ê ,>i} ÊÊ>ÜÃ]ʵÕiÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊÀÌ?V>ÃÊÌi>Ê«ÀÊloresÊÞÊ >À>ÌiÃÊ`iÊ}>ÌiÀÀ>° *>Õ>Ì>iÌiÊÃiÊ`iÃÛ>iV>Ê>ÃÊÌiiLÀÃ`>`iÃÊ`iÊ>ÊV iÊÞÊÃiÊ>«>}>L>Ê>ÃÊÕViÃÊ`iÊÃÊV>`iðÊ>ÃÊ}iÃ>ÃÊVÛV>L>Ê>ÊÃÊ«ÀiÀÃÊÀiâÃ]ÊÞÊÃÊ«ÃÌ}ÃÊ`iÊ>ÊÕÀ>>Ê> >`iÊ ÃiÊ>LÀ>Ê`iÊ«>ÀÊiÊ«>À°Ê>ÃÊÀ`>ÃÊ`iÊÛ}>V>Ê >V>ÊiÊV>LÊ `iÊ}Õ>À`>ÊÞÊÃÊ>}Õ>ViÃÊÃiÊ`À}>Ê>ÊL>À>ÌÊ`iÊÃÊ>Ì>ÀiÃÊ ÞÊ>ÊiÀV>`Ê`iÊ>v>ÀiÀÃÊ`iÊÊ->Û>`ÀÊ«>À>ÊÀ}>â>ÀÊiÊ«>`iÊ`iÊV>L>iÀ>Ã]ÊV>ÀÀ>ÌÃÊÞÊÀi>Ì>ÃÊ`iÊ>Vj>ÃʵÕiÊ >ÀÀL>L>Ê>Ê>ÊÕÀLi°ÊÃÊLÕÀ`iiÃÊ`iÊ «?ÃÊ`iÊ>Ê>}Õ>ÊÞÊ`iÊ ->ÊÊViÀÀ>L>ÊÃÕÃÊV>Vi>ÃÊÞÊÃÊiÃiÃÊ`iÊ>Ê-iÀ«iÊÃiÊ>LÀ>Ê >ÊÃÊÛi`i`ÀiÃÊÞÊLÕ iÀÃ]ÊiÌÀ>ÃÊÃÊ ÀÌi>ÃÊÃiÊV}Ài}>L>ÊiÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê`iÊ >À>° >ÃÊV>iÃÊÞÊ«>â>ÃÊViâ>L>Ê>ÊV>ÀÃiÊ`iÊÛ>`>ÌiÃÊ >`ÀÕ}>`ÀiÃ]ÊÞÊ>ÖÊÃiÊ`iÃâ>L>Ê>ÃÊÃLÀ>ÃÊiÃVÕÀÀ`â>ÃÊ`iÊ las busconas de callejón, las licenciosas cantoneras, los rufianes iLâ>`Ã]ÊÃÊVÀ?«Õ>Ã]ÊÃÊÛi`i`ÀiÃÊ`iÊvÌÀÃÊÞÊ>ÕiÌÃÊÞÊ ÃÊ«ÀÝiiÌ>ÃÊi`ÊLÀÀ>V ÃʵÕiÊÀi}ÀiÃ>L>Ê`iÊÃÊ}>ÀÌÃÊ`iÊ Triana por el puente de barcas. ,`À}ÊÃiÊ«>ÀÊ>ÌiÊÕ>Ê À>V>Ê`iÊ*ÃÌ}Ê`iÊViÌiʵÕiÊ VL>L>ÊÕ>Ê>}iÊÃ>}À>`>ÊÀi«iÌ>Ê`iÊ>«>À>Ã]ÊÞÊÃiÊ«iÀÃ}° Ê*ÌÊ>ÞÀÊiÊ >L>ÊÌvV>`ʵÕiÊÊ>}Õ>À`>L>Ê>Ê«ÀiÀ>Ê À>ÊiÊÃÕÊiÃÌÕ`Ê`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V°Ê1>ÊÃÌÌÛ>Ê>>À>ÊÊiÊ >L>Ê«iÀÌ`ÊVV>ÀÊiÊÃÕiÊiÊÌ`>Ê>Ê V i°Ê·+ÕjʵÕiÀÀ>Ê`iÊjÊ`Êö — 49 — Ê?}iÃÊâ>V>`>ÃÊ«>ÃÊ>ÌiÊ>ÊV>Ìi`À>]ÊVÕÞ>ÃÊiÃV>iÀ>ÃÊÃiÊ estaban llenando de comerciantes prestos a urdir sus tratos en ÃÊV>ÕÃÌÀÃ]ÊÞÊÃiÊ`iÃâÊV>LâL>ÊiÊiÊV?â>ÀÊ,i>]Ê >V>Ê>Ê sala de Almirantes, tras cruzar el animado Consulado de Mercaderes. En aquel instante sus tres principales burócratas, el ConÌ>`À]ÊiÊ>VÌÀÊÞÊiÊ/iÃÀiÀ]Ê`>L>ÊviÊ`iÊ>ÃÊViV>ÃÊ>ÊÕÊ}ÀÕ«Ê `iÊ>À>`ÀiÃÊÞÊÀ}>â>L>ÊiÊÃÕÃÌÀÊ`iÊ>ÊÌ>ÊiÊiÊ«>ÌÊ que daba al río. ,`À}ÊÃiÊ`iÃÌVÊ`iÊÃÕÊ}ÀÀ>Êi«Õ>`>ÊÞÊ>}Õ>À`ÊiÊ un banco a que lo llamaran. Un desordenado flujo de ideas paÃ>L>Ê«ÀÊÃÕÊV>Liâ>°Ê·-iÀ?ʵÕiÊÊiÊ>`ÌiÊ>ÊiÝ>iÊ`iÊ«ÌÊ«ÀÊÊ`iÊÊ«>`Ài¶Ê·>LÀ?ÊiÝ«À>`ÊÊLiV>ÊiÊ>ÊV> `i>¶ÊiÊÀi«iÌi]ÊÕÊ>ÃÃÌiÌiÊ âÊ>VÌÊ`iÊ«ÀiÃiV>ÊVÊÃÊ fuera una aparición. p*>Ã>`ÊÃÊ>}Õ>À`>ÊiÊMagisterÊpÞÊiÊ`VÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊiÌÀiabierta. ÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ]ÊiÊ*ÌÊ>ÞÀÊ`iÊÀi]ÊiÀ>ÊÕÊ >}i>ÀÊ>À]Ê>`i?ÃÊ`iÊVÃ}À>vÊÞÊ>ÃÌÀ°ÊiÊ V>À?VÌiÀÊvÀ]Ê>ÀiÊÌi}iÌiÊÞÊ`iÊiV>LiÃÊ >L`>`iÃÊ«>À>Ê >Ê>Ûi}>V]ÊÃiÊ >>L>Ê>V`>`ÊiÊÕÊÃÌ>Ê>ÌiÀV«i>`]Ê L>ÊÕÊiÃÌ>ÌiÊ`iÊVi`ÀÊÀi«iÌÊ`iÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>Ã]ÊV«>ÃiÃÊ`iÊ marcaciones, brújulas de bronce, cuadrantes, astrolabios, ballesÌ>ÃÊÞÊÃiÝÌ>Ìið >ÃÊ>ÀÀÕ}>ÃÊiÊ>ÀV>L>ÊiÊÀÃÌÀÊÞÊÃÊ>LÃÊiÊ«>«Ì>L>Ê iÌÀiÊ>ÊL>V>ÊL>ÀL>°Ê>L>ÊÃÕÃÌÌÕ`ÊÃÕÊÕLÊi}ÀÊ«ÀÊÕÊ À«ÊÞÊV>«>Ê`iÊiÃV>Û>Ê`iÊ«>]Ê«ÀÊ``iÊ>Ã>L>ÊÕ>Ê}lilla almidonada. ,`À}Ê >L>Ê>«Ài``Ê`iÊjÊVÕ>ÌÊÃ>L>ÊÃLÀiÊ>ÊV>ÀÌ}À>v>]Ê ÞÊ Ì>LjÊ `iÊ >Ê `}`>`Ê `iÊ LÀi°Ê >ÛiÃÊ iÀ>Ê ÕÊ LÀiÊLÕ`Ê«ÀÊiÊVViÌÊÞÊ>ÊViV>°ÊÊÛiÊV>ÀÌ}À>vÊiV ÊÕ>ÊÀ>`>Ê>ÊÃÕÊ>L>ÃÌiV`>ÊLLÌiV>ÊvÀ>`>Ê«ÀÊ ÕÊViÌi>ÀÊ`iÊ«iÀ}>ÃÊÞÊLÀÃÊ``iÊÃLÀiÃ>>ÊÃÊ ÃÊVÊVÀÕÃÌ>ViÃÊ`iÊÀÊÞÊV>LÕiÃÊ`iÊÃÊPortulanos de *âÊâ}>ÊÞÊ`iÊ ÀÃÌL>ÊÀÕ]ÊiÊMapa Universal de Jerónimo À>Û>]ÊÊ>ÊGeografía `iÊÕÀ]ʵÕiÊ,`À}ÊÃiÊÃ>L>Ê`iÊimoria. >ÊÌ>â>`>ÊÕâÊ`iÊÃÊÛiÌ>>iÃÊÕ>L>ÊiÊÀÃÌÀÊ>À— 50 — V ÌÊ`iÊ>À]Ê``iÊ`iÃÌ>V>L>ÊÃÕÃÊÃÊ>âÕiÃ]ÊiÊVÕiÊ >ÀÀÕ}>`ÊVÊiÊ`iÊÕÊ}>?«>}]Ê>Ê>ÀâÊ«ÕÌ>}Õ`>ÊÞÊÃÕÃÊV>LiÃÊiÃV>ÃÃÊÞÊi>À>>`ðÊ-ÕÃÊ>ÃÊÀi«Ã>L>ÊÃLÀiÊÕÊ ÛÕiÊ`iÊÌ>«>ÃÊ}vÀ>`>Ã\ÊEl Espejo de Navegantes, su libro ?ÃÊ>v>>`]Ê`iÊL}>ÌÀÊiÃÌÕ`ÊiÊ>ÃÊ>V>`i>ÃÊ`iÊ>Ànos de toda Europa. ÊÀiVjÊi}>`ÊÀÊ>Ê>V>ÊiÊ`iÊ>}À>`iViÌ]Ê «ÕiÃÊ`iÃ`iÊ>ÊiiVÕVÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊ>>`Ê`iÊÃÕÊ v>>ÊÞÊiÊÃÕÊ}iiÀÃÊLiiv>VÌÀ°ÊÊÛiiÀ>L>° —Adsumus magister, iiÊ>µÕÊ>iÃÌÀÊpÊÃ>Õ`Ê,`À}ÊÀiëiÌÕÃp°Ê·+ÕiÊ`iÃi>ÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`Ê`iʶ ÃÊ>ÌiÃÊÀi``ÃÊ`iÊ>iÃÌÀÊiV>À>ÀÊ>ÊÀiVjÊi}>`ÊÞÊÃÕÊÀ>`>Ê`Ê>Ê>Õ°ÊÊiÌÀ>ÀÊ,`À}]ÊiÊ«ÀviÃÀÊ iviVÌÕÊÕÊÀ}ÕÀÃÊiÝ>iÊ`iÊÃÕÊ>Õ°ÊiëÕjÃÊVÃÌ>ÌÊ>Ê VÕ`>`>Ê`ÕiÌ>À>ʵÕiÊÕV>Ê-Û>ÊÞʵÕiÊiÝ}>Ê>ÊÃÕÃÊ>ÕÃ°Ê >ÛiÃÊ«iÃʵÕiÊÃÕÃÊ>`i>iÃÊÃÕiÌÃ]Ê«À«ÀV>`>ÊiÃÌ>ÌÕÀ>]Êii>ÊV>ÃÌ>>]Ê>ÀâÊ}Ài}>]ÊL}ÌiÊÞÊ«iÀ>ÊV«iÌiÃ]ÊÞÊ Õ>ÃÊ«Õ«>ÃÊ}ÀÃiÃÊiÊVviÀ>ÊÕÊ>ëiVÌÊ>}À>V>`° ÊÌi>Ê«ÀÊÕÊÛiÊ`ÃVÀiÌÊ`Ì>`Ê`iÊÕÊ>ÀiÊ`iÊ`iÌiÀ>VʵÕiÊ>`i?ÃÊ>Ìi>ÊÕÊiµÕLÀÊiÌÀiÊ`iV>`iâ>ÊÞÊ ÛÀ`>`°Ê*>À>ÊjÊiÊ >>}ÊV>ÀiV>Ê`iÊÛ>ÀÊÞÊiÃÊiÊ}ÕÃÌ>L>°Ê->L>Ê µÕiÊiÊiÝVÌ>L>ÊÃÊ`iÃ>vÃÊÞʵÕiÊ >L>ÊÃÕvÀ`ÊÕÊV>Û>ÀÊ«ÀÊ el asunto de su padre. p,`À}]ÊÌiÊÛÞÊ>Ê >ViÀÊ«>ÀÌV«iÊ`iÊÕÊ>ÃÕÌÊ`iÊÃÕ>Ê «ÀÌ>V>Ê«>À>ÊÌÕÊÛ`>ÊÞÊÌÕÊ«ÀÛiÀÊpiÊ>viÃÌÊVÀVÕÃpecto. p"ÃÊiÃVÕV Ê>iÃÌÀÊp`ÊÌÀ>µÕ° p6iÀ?ÃÊ,`À}]Ê iÊ`iÊ«>ÀÌV«>ÀÌiʵÕiÊ >ÃÊÃ`Êii}`Ê«ÀÊ >ÊÕÌ>Ê`iÊ*ÌÃÊ«>À>ÊiiVÕÌ>ÀÊÕÊÃiÀÛVÊiëiV>Ê«>À>Êë>>Ê ÞÊ>Ê À>°Ê-ÕÊ>ÌÕÀ>iâ>ÊiÃÊ`iÊ`iÊÃiVÀiÌ>ÊÞÊ >ÃÊ`iÊÛ>>ÀÊiÊ LÀiÛiÊ>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌiÊiÊ>Ê?ÃÊiÃÌÀVÌ>Ê`iÊ>ÃÊÀiÃiÀÛ>Ã°Ê iÃ`iÊ ÞÊÌiÊ >ÃÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊ>}iÌiÊ«ÀÛ>ÌÛÊ`iÊÀiÞ° ,`À}ÊÊ«`>ÊVÀiiÀÊÞÊÃÌÊÕ>ÊvÌ>ÊÌÕÀL>V° p·9]ÊÃiÀ¶Ê· ÀijÃÊiÊÛiÀ`>`ʵÕiÊÃÞÊ>ÊiÀÊ«V¶Ê "ÃÊ>viÃÌÊÊiÃ>Ê}À>ÌÌÕ`]ÊÞÊÛÕiÃÌÀÊvÀiViÌÊiÊ abruma, pero no sé si... pÃÊÊVÀiÊÞ]ÊÞÊL>ÃÌ>ÊpÊVÀÌp°ÊÀiÃÊ`ÃVÀiÌÊ>ÊÌÀ>Ì>ÀÊ — 51 — ÃÊ>ÃÕÌÃÊ?ÃÊiëÃÃÊÞÊÊÌiiÃÊiÊÀiÃ}°ÊÃÌ?ÃÊ`Ì>`Ê`iÊ }À>ÊiÀÕ`VÊÞÊÊ`iÃ>VÀi`Ì>À?ÃÊiÊÌÀ>L>Ê`iÊÃÊV>ÀÌ}À>vÃÊ `iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`°Ê*ÀÊÌÀ>Ê«>ÀÌiÊ`>ÃÊiÊ>ÌÊÞÊiÊ?À>LiÊÞÊiÀiÃÊ ÕÊ>ÀÊÃ>}>â°Ê9Ê>ÖÊÊiÀiÃÊVV`ÊiÊiÊÕ`Ê`iÊ>ÃÊ flotas reales. Una corriente de expectación se abrió en la mente del alumno, que no sabía de qué naturaleza era el trabajo. p·9Ê iÊ`iÊâ>À«>ÀÊiÌViÃÊ>Ê>ÃÊ`>ÃÊ"ÀiÌ>iöÊp sistió. *iÃ>ÌÛ]Ê«iÀÊV}À>V?`ÃiÊVÊiÊÛiÊvV>]ÊiÊmaestreÊiÃV}ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊVÕ`>`Ã>iÌi°ÊÊÛÌÊ>ÊÃiÌ>ÀÃiÊÞÊ le dijo: pÃÊiÃ]Ê>Ê«>Ã]ÊÞÊÊÊÌiÃÊVÊÕÊ«>}Ê`iÊv>ÛÀiÃ]Ê ,`À}°Ê v>ÃÊiÊÌÕÊ«iÀV>]ÊÞÊiÃÊÌÕÊ`iLiÀÊ >V>Ê-ÕÊ> jestad. *>À>Ê`iÃÌiÀÀ>ÀÊVÕ>µÕiÀÊ>L}Øi`>`]Ê-Û>Ê>viÃÌ\ p ÕV>ÊÛ`>ÀjʵÕiÊiÊÀiÞÊÀ>ÌvVÊ>ÊÃiÌiV>Ê`iÊÊ«>`Ài° Ê>iÃÌÀÊiÊVÌiÃÌÊÃÊ}ÖÊÀ`i° p,`À}]ÊÃi«ÀiÊ >LÀ?Ê>}ÕiʵÕiÊiÃÌjÊ«ÀÊiV>Ê`iÊÌ°Ê ÃÊ LÀiÃÊ>ViÃÊi}ÃÌ>ÃÊÞÊÛ`>`âÃ]ÊÞÊÃÊÀiÞiÃ]Ê>`i?Ã]ÊÌÀ?VðÊÊi«iÊiÃÊÕiÃÌÀÊ-iÀÊ >ÌÕÀ>ÊÞÊiÊ`iLiÃÊLi`iV>]ÊÞÊ`Õ`ʵÕiÊÊÌ>ÊõÕiÀ>ÊiÃÌÕÛiÀ>Ê>ÊÌ>ÌÊ`iÊ asunto. ÊÛiÊ«ÌÊ>ÃÌÊÞÊL>Ê>ÊÀ>`>ÊiÊÃi>Ê`iÊÀiëiÌ° pÊÃÊVÀiʵÕiÊ>ÖÊÊiÃÌÞÊ«Ài«>À>`Ê«>À>ÊÕ>Ê ÃÊÃi>>`>°Ê-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕ>ÊÌiÀÀ>ÊV>ÃÊV}Ì>ÊpµÕÃÊ excusarse. Ê`VÌÀÊÃ>L>ʵÕiÊ-Û>Ê >L>ÊVÕÀÃ>`Ê>ÊÌÌ>`>`Ê`iÊ«À}À>>Ê`iÊiÃÌÕ`Ã]ÊÀi>â>`ÊV?VÕÃÊÕÞÊ«ÀiVÃÃÊiÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ ?`â]Ê?>}>ÊÞÊÕiÛ>]ÊÞÊV«ÕÌ>`Ê>Ê«ÃVÊ`iÊÃÊ >ÛÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê>ÃÊVÊ>Ê`ÃÌ>V>ÊiÝ>VÌ>ÊiÌÀiÊÃÊ «ÕiÀÌÃ]Ê>«>ÀÌiÊ`iÊv>LÀV>ÀÊiëj``>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ðÊ>L>Ê elaborado un tratado meticuloso de la costa de Berbería con la Ài«ÀiÃiÌ>VÊ`iÊ>ÃÊ>Ài>ÃÊÞÊÛiÌÃ]ÊÞÊVV>Ê>Ê>Ê«iÀviVVÊ >ÊÌ«>]Ê>ÊÀiÌ>VÊ>ÀÌ>ÊÞÊiÊÌÀ>â>`Ê`iÊÃÊÀÕLðÊ9Ê >L>Ê`LÕ>`ÊÕÊ>«>Õ`ÊÀiÌ>`Ê>ÊÀÌiʵÕiÊ >L>ÊVÃÌÌÕ`Ê>Ê>`À>VÊ`iÊ>ÊV>`i>°Ê«>ÀÌi]Ê >L>Ê — 52 — fabricado una ballestillaÊÞÊÕ>ÊagujaÊ`iÊ>Ûi}>À]ÊÞÊÖÌ>iÌiÊ ÃÕ«iÀÛÃ>L>ÊiÊÌ>iÀÊ``iÊÃiÊV«>L>ÊÃÊ>«>ÃÊ«>À>ÊÀi}>ÃÊ>Ê embajadores. El magíster sabía que era un discípulo con un taiÌÊÌ>LiÊÞÊÊ >L>Ê`Õ`>`ÊiÊii}À° p*>À>ÊiÊÌÀ>L>ʵÕiÊÃiÊÌiÊVv>À?ÊiÀiÃÊiÊ LÀiÊ`iÊ —corroboró sin mirarlo. ,`À}ÊÀÊ>ÊÃÕÊ>iÃÌÀÊ>ÌiÀ>`]Ê`iÊ ÌÊiÊ Ì° p·iÊ`iÊV>ÀÌ}À>v>ÀÊ>}ÖÊÕ}>ÀÊiÝ«À>`Ê`iÊ>ÃÊÃ>ö >ÛiÃÊ>`«ÌÊÕÊÌÊ«iÀÃÕ>ÃÛÊVÊj° pÊViÌ`ÊiÃÊ?ÃÊV«iÊ>Ö°ÊÃVÕV >Êp`ÊL>>`Ê >ÊÛâp°ÊÊi«iÊiÃÊÕÊ>ÀV>Ê`iÊ}À>ÊÛÃÊ«ÌV>ÊÞÊ ÕÞÊViÃÊ`iÊÃÊÌÀ>Ì>`ÃÊvÀ>`ÃÊVÊÌÀ>ÃÊ>ViÃ]ÊVÊ *ÀÌÕ}>°Ê>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ«>ÃÊÕÌâÊiÊ/À>Ì>`Ê`iÊ/À`iÃ>ÃÊ«ÀÊiʵÕiÊ>LÃÊ«>ÃiÃÊÃiÊÀi«>ÀÌ>ÊiÊÕ`°Êi}>â«]Ê VÕ>`Ê`iV`Ê>`iÌÀ>ÀÃiÊiÊÃ>]Êi}>Ê>ÊÃÕÊV«>iÀ]ÊiÊ Ài}ÃÊ>}ÕÃÌÊ1À`>iÌ>]ʵÕiÊ>LÀÊÃÊ«i}ÃÊÞÊÀ`iiÃÊ`iÊ Û>iÊVÕ>`ÊiÃÌ>L>Ê>Ê?ÃÊ`iÊViÊ>ÃÊ`iÊV>«ÕV°ÊÊvÀ>iÊ VÃ}À>vÊʵÕiÀ>ÊÃiÀÊV«ViÊ`iÊÌ>ÊV>ÊiÊi}>ÊiÝ«i`ción, porque sabía que las islas Filipinas estaban fuera de la de>ÀV>VÊië>>°Ê*iÀÊ«ÀiÛ>iViÀÊÃÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊÃÊvÕV>ÀÃÊ`iÊÌiÃÀ°Ê9Ê>Ê>Ê«ÃÌÀi]ÊiÃ>ÃÊÃ>ÃÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`ÊiÊ ÕÊÌÛÊ`iÊVvÀÌ>VÊiÌÀiÊ>ÃÊ`ÃÊ>ViÃÊLjÀV>Ã]Ê> ra felizmente unidas. ,`À}ÊÊÃ>L>Ê``iʵÕiÀ>ÊÀÊ>Ê«>À>ÀÊÃÕÊ«ÀiVi«ÌÀ p·ÌViÃʵÕiÊ iÊ`iÊ >ViÀÊ>¶ÊÝVÕ«>`ÊÊ}À>V>Ê >iÃÌÀ]Ê«iÀÊÊi}Ê>ÊV«Ài`iÀÊiÊLiÌÊ`iÊiÃ>Ê>LÀÊ«>À>Ê >ʵÕiÊÃÞÊÀiµÕiÀ`ÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊ?ÃÊV`Ê>Ö° pÌj`iiÊ,`À}°ÊÝÌi`iÀiÃÊÕ>ÊVÀÌ>Ê`iÊ ÕÊ >«ÀÛiV >`ÊiÊVÌÀÛiÀÌ`Ê>ÃÕÌÊ`iÊ>ÊÕÀÃ`VVÊië>>ÊiÊ«>ðÊ"vV>iÌiÊÌÖÊÀ?ÃÊ«>À>ÊVÃÌ>Ì>ÀÊvV>iÌiÊ ÃÊiÃÌ>ÃÊÃ>ÃÊiÃÌ?]ÊÊ]ÊiÊÕiÃÌÀÊ iÃviÀÊ`iÊvÕiV>]ÊÊ Ãi>]ÊvÕiÀ>ÊÊ`iÌÀÊ`iÊ>ÌiÀ`>Ê`iÊ/À`iÃ>ðʷ prendes? p9>ÊÃ>LiÃʵÕiÊiÃÌ?ÊvÕiÀ>Ê`iÊÕiÃÌÀÊ`] magister. pu*ÕiÃÊiÃ>ÊÃiÀ?Ê>ÊÃÊvV>]ÊÌiÃÌ>ÀÕ`Ê`iÊ`itÊ p«>ÀiVÊiv>`>ÀÃiÊ >ÛiÃp°Ê-iÊÌiÊ >Êii}`Ê«>À>ÊÕ>Êi«ÀiÃ>Ê`iÊ}À>ÊÃiVÀiÌÊiÊ«ÀÌ>V>]ÊV«Àj`i]Êu«ÀÊÃtÊ9>Ê >Ê — 53 — Ã`ÊVÕV>`>Ê>ÊÛÀÀiÞÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>ÊÞÊ>Ê}LiÀ>`ÀÊ`iÊ Manila. —Comprendo, maestro —aceptó sumiso. >ÛiÃÊÃiÊiÃÊ>ÊÀi>°ÊiÃi>L>Ê`iVÀiÊ>}Ê?Ã]ÊÞÊiëiÀ° pÊV>ÃÊiÃ]Ê,`À}]ʵÕiÊÃiÊÃÊ >Ê`i>`>`ÊÌÀ>ÊÌ>Ài>Ê µÕiÊi«Ài`iÀ?ÃÊiÊiÃÃÊÌiÀÀÌÀÃÊVÊ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊÃÊpÃiÊ iÝ«ÀiÃÊÃÌiÀÃp°Ê}Ê`ÃÌÌ]ÊÕ>ÊÃÊÃiVÀiÌ>ÊÞÊÀiÃiÀÛ>`>ʵÕiÊÌiÊi>ÌiVi°Ê+ÕiÊÃÊ>«>ÃÊ`iÊ>ÃÊ«>ÃÊiÃÌjÊ`LÕjados con maldad, o sea deliberadamente cercanos a América, ÃÊiÃÊ>ÊiÝVÕÃ>°ÊiÊiÃÌ>ÊvÀ>Ê>`iÊÀiVi>À?Ê`iÊÌÕÊÛiÀ`>`iÀ>Ê ÃÊÞÊiõÕÛ>ÀiÃÊ>ÊÃÊië>ÃÊiÝÌÀ>iÀð ,`À}ÊÊV«Ài`>Ê>`>ÊÞÊÃiÊÌÕÀL° Ê>iÃÌÀÊÃiÊV>ÊÃÕÃʵÕiÛi`ÃÊÞÊ`iLiÀ>`>iÌiÊÃÌÕÊ >ÌiÊÃÕÃÊÃÊÌÀiÃÊiÝÌÀ>ÃÊ>«>ÃÊ`iÊÕ}>ÀiÃÊiÝ«À>`Ã]Ê>`À>LiiÌiÊÌÀ>â>`ÃÊÞÊ}Ã>`ÃÊiÊÕ>ÊÀ>À>ÊiÃVÀÌÕÀ>ÊVÕÞÊÃ}vV>`Ê}À>L>Ê-Û>]Ê>ÕµÕiÊÌi>Ê>ÃÊÌÀ>â>ÃÊ`iÊÃiÀÊV >]ÊÊ>ponesa. Examinó impresionado un portulano que representaba iÊiÝÌÀiÊÃÕÀÊ`iÊ iÛÊ ÌiÌi]Ê>ÃÊÃ>ÃÊ>Û>ÃÊÞÊ>Ê/iÀÀ>Ê`iÊÕi}ÆÊÌÀʵÕiÊ`iÃVÀL>ÊiÊiÝÌÀiÊÀÌiÊ`iÊÕ>Ê}À>Ê isla traducida por el transcriptor de la casa de Contratación VÊ>ÊÀ>Ê>Û>ÆIÊÞÊv>iÌiÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê>ÀiÀ>ʵÕiÊV>À>VÌiÀâ>L>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ >ÀLiÊÞÊʵÕiÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊVÌÀÊ`iÊ la península de California, aunque no podía precisarse. iëÕjÃÊ`iÊÕÊÃiÀÊiÝ>i]Ê,`À}ÊÃÕ«ÕÃʵÕiÊ>µÕillos planos marítimos, que no eran castellanos, ni catalanes o ÛiiV>ð puëj``tÊpVÀÀLÀp°Ê·+ÕjÊ>}ÃÌÀ>Ê`LÕ>ÌiÊ >Ê i>LÀ>`ÊiÃÌÃÊ>«>Ã¶Ê ÕV>ÊÛÊ>`>Ê}Õ>ÊiÊ«ÀiVÃÊÞÊVÀ`Ê·+ÕjÊÕ}>ÀiÃÊÀi«ÀiÃiÌ>]Ê>iÃÌÀ¶Ê*>ÀiViÊÌÀ>â>`ÃÊ«ÀÊ iÊÊ`iÊÕÊ?}Õ>° Con extrema fascinación, el maestro ratificó sus comentarios. IÊ *ÃLiiÌiÊÃiÊÌÀ>Ì>À>Ê`iÊ ÕiÛ>ÊÕi>ÊÞÊÕÃÌÀ>>Ê``iÊÃiÊ >Ê >>`ÊÛiÃÌ}ÃÊV ÃÊ`iÊ>Êj«V>]ÊVÊ«>Ì>vÀ>ÃÊ`iÊLÃiÀÛ>V]ÊiÃÌi>ÃÊ ViÀ>ÌÛ>ÃÊÊÀiÃÌÃÊ`iÊÕVðÊÊ>v>>`Ê>«>ÊÌÕÀVÊ>>`Ê`iÊ*ÀÊ ,iÃ]Ê`iLÊÃiÀÊÕ>ÊV«>Ê`iÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê>À>ÊV >]ʵÕiÊÛiiÊ>ÊVÀÀLÀ>ÀÊ>Ê viV >Ê`iÊ>ÊÃi}Õ`>Ê`iVi>Ê`iÊÃ}Ê86Ê`iÊ>ÃÊiÝ«i`ViÃÊV >ð — 54 — p*ÀÛiiÊ`iÊÕÊÀ}>ÊV Ê`iÊ >ViÊV>ÃÊÕÊÃ}ÊpiÊ ÀiÛip°Ê}ÕÃÊÕ}>ÀiÃÊÃÊVViÃ]ÊÌÀÃÊ]ÊÞÊÃÊ«iÀVLiÃÊ VÊÞÊ>Ê«iÀviVVÊ`iÊ`Ãi]ÊiÃÊ«ÀµÕiʵÕiiÃÊÃÊ >ÊÌÀ>zado conocen por supuesto la latitud, como nosotros, pero tamLjÊiÊÃÌiÀÊ`iÊÃÊÃÌiÀÃÊ`iÊÃÊ>ÀÃÊÞÊVÃ}À>vÃÊ de Occidente: la longitud°IÊÊ}À>ÊÃiVÀiÌÊ}À>`Ê«ÀÊÃÊ>Ûi}>ÌiÃÊiÕÀ«iðÊÃiÊi}>ÊÌ>ÊV`V>`Ê«ÀÊ>ÃÊ«ÌiV>ÃÊ VÀÃÌ>>Ã]ÊÞʵÕiÊ>Ê«>ÀiViÀÊÃÊÃÊV ÃÊVVi° p·Ê`ViÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`ÊiÊÃiÀ¶Ê·*ÃjÃÊ«ÀÕiL>ÃÊ>ÊÀiëiV̶ ÊÌ>iÌÊÛLÀÊiÊ>ÃÊV>Ã>`>ÃÊ«Õ«>ÃÊ`iÊ*ÌÊ>ÞÀ° pÃÊiÃÊp>ÃÌÊVÊ>ÊV>Liâ>p°ÊiÊi}>`Ê>ÊiÃ>ÊVVÕÃÊ`iÃ`iʵÕiÊÃÊÀiVLÊ«>À>ÊiÃÌÕ`>ÀðÊÃÊ iÊiÝ>>`Ê`>Ê ÞÊV iÊÞʵÕi>`ÊÕÊViiÊ`iÊÃiL]ÊÕÌÊ>ÊÃÊVi>ÃÊÞÊÃÊ >ðÊ-ÊÛiÀ`>`iÀ>iÌiÊiÝVi«V>iÃ]ÊÞÊiÊÃÊ?À}iiÃÊ aparecen decenas de medidas de la longitudÊ`iÊÕ}>À°Êu ÊÌiÊ «>ÀiViÊ>ÃLÀÃt ,`À}Ê`i`ÕV>ʵÕiÊ>µÕiÃÊ>«>ÃÊiÀ>Ê`iÊÕ>ÊÌÀ>ÃVi`iV>Ê«ÀÌiÌÃ>]ÊÞÊÃÊ>`i?ÃÊiÛ>L>Ê>«>Ài>`ÃÊÃÊV?VÕÃÊ de la longitudÊiÌViÃÊiÀ>ÊÛ>ÃÃð p·9ÊÃÕÊÀ}iÊiÃÊV ]Ê`iVÃÊ>iÃÌÀ¶Êp«Ài}ÕÌÊiÊÛi° p iÀÌ>iÌi]Ê`iÊ >Ì>ÞÊp >pÊÀiV>VÊ>À>Û>`°Ê p9Ê >Ê«iÀ>iV`ÊVÕÌÃÊ >ÃÌ>ʵÕiÊÕÊiÃ>ÀÊ`iÊÀiÞÊÃiÊ >Ê iV ÊVÊiÃ]Ê`iëÕjÃÊ`iÊ«>}>ÀÊÕ>ÊvÀÌÕ>ÊpiÊiÝ«V° —¿Y se sabe quién fue su experto ejecutor? p9ÊÊ iÊÃ>L`Ê>Ê>LÀÀÊiÊVÀÀiÊVvÀ>`Ê`iÊÃÃÊ ÀiÞ]ÊÞÊÌiÊ`ÀjʵÕiÊÃiÊÌÀ>Ì>Ê`iÊ>Ê}À>ÊVÌÀLÕVÊ>Ê>Ê Õ>`>`Ê `iÊÕÊÛ>iÀÊiÝVi«V>Ê>«i>ÃÊVV`ÊiÊÕÀ«>ÊÞÊ`iʵÕiÊ ÞÊÃiÀ>Ê`}Ê`iÊÃiÀÛÀiÊiÊ>}Õ>ÊVʵÕiÊ>Û>ÀÊÃÕÃÊ>ðÊ1Ê `iÃVÕLÀ`ÀʵÕiÊ>ÀV>À?ÊÕÊÕiÛÊÌi«ÊiÊ>ÃÊiÝ«À>ViÃÊ `iÊÕ`°ÊÕÀÊiÊ >Ê >ViÊ> À>ÊViÊ>ÃÊÞÊ>`>ÊÃiÊVViÊ`iÊÃÕÊ`iÌ`>`ÊÞÊiÝ«i`ViðÊ*iÀÊÊ>`ÀÊiÊ>ÊV>IÊ >Ê}ÌÕ`Ê}i}À?vV>ÊiÃÊ>Ê`ÃÌ>V>ÊiÌÀiÊÕÊ«ÕÌÊVÕ>µÕiÀ>Ê`iÊ>Ê ÌiÀÀ>ÊÞÊiÊiÀ`>ʵÕiÊÃiÊÌi}>ÊVÊä¨]ÊÊ`iÊÀiviÀiV>°ÊÊ>Ê>Ì}Øi`>`Ê ÃiÊÌ>L>Êi>`À>ÊVÊÀiviÀiÌi]ÊÃ}Õi`Ê>ÃÊiÃi>â>ÃÊ`iÊ/iÊiÊ «>ÀV]ÊÞÊiÊÃÊÃ}ÃÊ8686]ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÞÊië>iÃ]ÊiÊ`iÊ ?`â]Ê->}ÀiÃÊÊ->>>V>°Ê-iÊÀi«ÀiÃiÌ>L>ÊiÊÃÊ>«>ÃÊ«ÀÊ>ÊiÌÀ>Ê}Ài}>Êi}>° — 55 — `iÃÌ`>`Ê`iÊÊVÀ>â]ÊVÊ>ÊÕÊ iÀ>°ÊÕLiÀ>Ê`>`Ê ÊÛ`>Ê«ÀÊVViÀÊÞÊÛ>>ÀÊ`iÊ}ÀÕiÌiÊiÊÕÊ`iÊÃÕÃÊ}}>ÌiÃVÃÊL>ÀVÃÊ`iÊÛi>ÃÊÀ>ÃÊpÀiVVÊ>`À>`° —¿A quién os referís? Habéis omitido su nombre —dijo impaciente. Ê>iÃÌÀÊ >ÛiÃÊÊVÌiÃÌÊ`iÊi`>Ì]Ê«iÀÊ>ÊÃi`ÕVÌÀ>ÊvÕiV>Ê`iÊÃÕÊÀiÛi>VÊ >L>Ê«>VÌ>`ÊiÊ>ÊÃ>Ê médula de la curiosidad del alumno. p-ÕÊLÀiÊiÀ>Ê< i}Êpi]ʵÕiÊÃ}vV>\ÊEl eunuco de las tres joyaspÊÀi«ÕÃÊiÊÕÊÌÊi}?ÌV° 1Ê>À}ÊÌÌÕLiÊÞÊÕ>Ê`iÃVViÀÌ>ÌiÊ«iÀ«i`>`]ÊÃiÊ>`Õi>ÀÊ`iÊÛiÊ«Ì°ÊÌiÊjÊÃiÊ>LÀ>ÊÕÊÃiVÀiÌÊ«ÀÌiÌÃÊÞÊ >Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊiÀ>ÀÃiÊiÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ?ÃÊ}À>`iÃÊiÝ«i`ViÃÊ`iÊ>Ê À>Ê`iÊë>>°Ê,`À}ÊÃiÊ >>L>Ê`iV``>iÌiÊ ÃÀ«Ài``]ÊÞÊ>ÊÃʵÕiÊL>ÊiVi`>ÀiÊÞÊ>ÊÛ>À>ÌiÊ V >Ê`iÊ>ÃÕÌÊÊV>ÕÌÛ>L>°Ê*iÀÊÌ>LjÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>Ê«ÀÊ µÕjÊiÌÀiÊÌ>ÌÃÊV>ÀÌ}À>vÃʵÕiÊiÊÃÕ«iÀ>L>ÊiÊjÀÌÃÊÊ >L>Ê ii}`Ê>Êj]ʵÕiÊÃÊiÀ>ÊÕÊvV>ÊiÝ«iÀÌ°ÊÃVÀÕÌÊVÊÃÕÃÊ «Õ«>ÃÊiÊ>ëiVÌÊiÛiiV`Ê`iÊÃÕÊ>iÃÌÀÊÞÊ>}Õ>À`ÊÃÕÊiÝ«V>ción. >ÛiÃÊiÊÀ}Ê«>ViV>ÊVÊÕÊ}iÃÌÊ«?V`Ê`iÊÃÕÊ>° >ÊV>ÕÌÛ>ÌiÊÀiÕÊÃiÊ>>L>° — 56 — 4 ÊiÕÕVÊ`iÊ>ÃÊ/ÀiÃÊÞ>à 1>ÊÌiÃ>ÊV>>Ê«>i>L>ÊiÊiÊ}>LiÌiÊ`iÊ*ÌÊ>ÞÀÊ >Ûið ÊÃÊiÛ>ÌÊ>ÊV>Liâ>Ê`iëÕÌ>`Ê>ÃÊ«L>`>ÃÊVijas sobre sus ojos inquietos. El magister]Ê LÀiÊV>ÕÌʵÕiÊÊ ÃiÊ`i>L>ÊiÛ>ÀÊ«ÀÊv>Ã>ÃÊ>>À>Ã]ÊÊÃ>ÊÃiÀÊiÝ«ÀiÃÛÊiÊÃÕÃÊ iVViÃ]Ê«iÀÊ>µÕi>Ê>>>ÊÃiÊiÃÌÀiiV>ÊVÊÕÊVi}>ÊiÊ «ÀiÀÊ`>Ê`iÊV>Ãi°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊÃÊVViÀÊÛiiÀ>L>Ê >Ê>µÕiÊ«iÀÃ>iÊ`iÃVV`]ÊiÊ>À>ÌiÊV Ê< i}i]Ê VÊÃÊvÕiÀ>Ê`iÊÃÕÊÃ>ÊÃ>}Ài]ÊÞÊ«>ÀiV>ʵÕiÊÃiÊV«>V>ÊiÊ iÛV>ÀÊÕ>ÊÞÊÌÀ>ÊÛiâ° pu+ÕjÊiÝÌÀ>tÊ·1ÊiÕÕVÊ>Ûi}>Ìi¶ÊpÃiÊ>ÃLÀÊ,`À}° pÕµÕiÊ«>ÀiâV>Ê«>ÃÃÊ>ÃÊiÃÊpÀiÛiÊ >ÛiÃÊiÌÕÃ>ÃÌ>p°Ê< i}iÊvÕiÊÕÊV>ÃÌÀ>`Ê«ÀÌi}`Ê«ÀÊiÊVÕ>ÀÌÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ>Ê`>ÃÌ>Ê}]Ê9}i]ÊÊ< ÕÊ]ÊiÊ>>` «rey astrónomo°Ê`i?Ã]Ê«ÀÊ>}>>iÃÊÞ>ÊVV>ÃʵÕiÊÃÊ V ÃÊ >ÊV>VÕ>`Ê>ÊVÀVÕviÀiV>Ê`iÊ>Ê/iÀÀ>ÊÞÊ>Ê>ÌÌÕ`Ê`iÊ ÃÊ`ÃÊ iÃviÀÃÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ`ÃÊiÃÌÀi>Ã\Ê>Ê*>ÀÊiÊiÊÀÌi]Ê ÞÊ >«i]ÊiÊiÊÃÕÀ° —Ciertamente, magister pÀ>ÌvVÊiÊÛiÊV>ÀÌ}À>v° piÊ`ʵÕiÊVÕ>`ÊiÃÌiÊÛÃ>ÀÊ`iÊ< i}ÊÀi}ÀiÃÊ>Ê ÃÕÊ«>Ã]Ê`iëÕjÃÊ`iÊÛiÌiÊ>ÃÊ`iÊ>Ûi}>ViÃ]Ê >L>ÊÀiVÀÀ`Ê VÕ>ÀiÌ>ÊÊ>Ã]Ê>jÊ`iÊ >LiÀÊ`iÃVÕLiÀÌÊÌiÀÀ>ÃÊ`iÃVV`>ÃÊ >ÃÌ>Ê Þ°Ê9Ê iÊi}>`Ê>Ê>ÊVVÕÃ]Ê`iëÕjÃÊ`iÊÕÊiÃÌÕ`ÊiÝ >ÕÃÌÛ]ʵÕiÊiÃÊ«ÃLiʵÕiÊÊVViÀ>Ê>Êlongitud — 57 — >À>]Ê«ÕiÃÊvÕiÊ`i>`ÊLÃiÀÛ>ÌÀÃÊ>ÃÌÀVÃÊ«ÀÊi`Ê mundo. p9Ê`i>`ÊÕÊi}>`Ê«ÀiÃ>ÌiÊ`iÊ`>ÌÃÊ}i}À?vVÃ]Ê ÃiÀ° p ÕÀÃ>iÌiÊÌÀ>ÃÊÃÊÛ>iÃÊ`iÊ ÊiÃÌÃÊÃiVÀiÌÃÊiÃÌ?Ê >â>`ÊiÊÛÕiÊÞÊ«>Ã>`Ê>ÊÃiÀÊ`iÊ`Ê«ÖLV°Ê· ÊÀiÃÕta curioso? ¿Los conocía nuestro Almirante? —opinó el piloto. p·9Ê`iÊiÃiÊiÝÌÀ>Ê>ÀÊV ʵÕiÊÃ>LiÃÊ?Ã]ÊÃiÀ¶ p*ÕiÃÊ`iÊ< i}i]Ê iÊVV`ʵÕiÊvÕiÊÕÊÕV >V Ê ÕÃÕ?Ê>ÌÕÀ>Ê`iÊÃ>Ê iÌÀ>]Ê`iÊLÀiÊÕ >>`]ʵÕiÊ vÕiÊ iV Ê«ÀÃiÀÊÞÊi`ÕV>`ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>Ê`iÊ*i°Ê >ÃÌÀ>`ÊÞÊ`iÃ>ÀÀ>}>`Ê`iÊÃÕÊÌiÀÀ>]ÊvÕiÊÕÊ LÀiÊ`iÊiÝVi«V>ÊiÃÌ>ÌÕÀ>ÊÞÊÊiÃÊ>LVÊ«ÌV>°ÊÕiÊÃÌÀÕ`Ê iÊ«>>VÊ«ÀÊ>ÃÌÀÃÊ«iÀ>iÃ]Ê«>À>ÊÕi}ÊÃiÀÊiiÛ>`Ê>Ê À>}Ê`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ«ÀÊÃÕÊÃ>LiÀ]ÊvÀiÌiÊ>ÊÃÊÌÀ}>ÌiÃÊ >`>ÀiÃ]ʵÕiÊÊ`>L>ÊÛÃViÀ>iÌi° p>ÃV>ÌiÊ«iÀÃ>i]Ê`ÊÃÊpÌiÀVÊ,`À}° p9Ê >ÞÊ?ðÊÃi}ÕÀ>ʵÕiÊiÌÀiÊÃÊ«i}ÕiÃÊ`iÊÃÕÊÌÖV>]Ê iÃÌiÊ}}>ÌiÊ«ÀÌ>L>ÊiÊÕÊiÃÌÕV iÊ`iÊ«>Ì>ÊÃÊÀiÃÌÃÊ`iÊÃÕÊ«iiÊ ÞÊ`iÊÃÕÃÊÌiÃÌVÕðÊ*ÀÊiÃ>ÊÀ>âÊÊ>>L>Ê->Ê>]ÊÊel eunuco de las tres joyas°ÊÕiÊLÀ>`Ê«ÀÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀÊ«iÀ>Ê >À>ÌiÊ`iÊ>ÊvÌ>ÊÀi>ÊÞÊV>`>ÌiÊiÊiviÊ`iÊ`ÃViÌÃÊ VVÕiÌ>ÊL>ÀVÃÊvÀ`>LiÃ]Êlos barcos del tesoro]ÊÕVÃÊ`iÊ Ûi>ÃÊV>ÀiÃiÃ]ÊÌ>Ê>ÃLÀÃÃÊiÊ>`i>ÌÃÊ>Û>iÃ]ÊVÊÊ vÕiÊÃÕÊ«iÌiÊ`Ãi>°Ê ÊiÃÌ>ÊVÕ`>`ÊvÌ>Ìi]Ê >Ê«ÀiÌi`>ÊiÝÌi`iÀÊÃÕÊ«iÀÊ«ÀÊÃÊ>ÀiÃÊ}ÌÃ]ÊV>ÀÌ}À>v>ÀÊiÊ Õ`ÊVV`]ÊVLÀ>ÀÊÌÀLÕÌÃ]Ê>«>ÀÊiÀV>`ÃÊÞÊVÛiÀÌÀÊ iÊVÛÞÊ>Û>ÊiÊÕÊLÃiÀÛ>ÌÀÊ>ÃÌÀVÊÛLi°Êu}Ê «ÀÌiÌÃÊ«>À>ÊÃÕÊÌi«tÊpiÝV>ÊiÊ>iÃÌÀ° ,`À}ÊÊ«iÀ`>Ê`iÌ>i]ÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊ«iÃÌ>i>L>° piÊÃiÌÊ À>`Ê«ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊVv`iV>Ã]Ê`Êð p*ÕiÃÊÌiÊ >Ê`iÊÃiÀÛÀÊiÊÌÕÊÃiVÀiÌ>ÊÌ>Ài>°ÊÃiÊ< i}iÊ `iLÊÃiÀÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊLÀ>ÌiÊpÃ}ÕÊÀiÛi>`ÊVÊiÌÕÃ>Ãp°Ê ÊÃÕÊ>`À>LiÊ}iÃÌ>Ê`iÊÃiÌiÊ}À>`iÃÊÛ>iÃ]ÊVÃ}ÕʵÕiÊ >ÊÃiÊVÛÀÌiÀ>ÊiÊ>Ê}À>Ê«ÌiV>Ê>ÀÌ>Ê`iÊ Ã>°ÊiÊ`iÃVÕLiÀÌÊiÊiÃÌÃÊ«ÀÌVÃʵÕiÊÛ>Ê>Ê-Õ>ÌÀ>]Ê i?]Ê>Ê`>]ÊÀ>L>]ÊÞÊvÀV>°Ê< i}i]ÊVÕ>`Ê>µÕÊiÊ — 58 — ë>>Ê>ÖÊÊ}LiÀ>L>ÊÃÊ,iÞiÃÊ >ÌVÃ]ÊÞ>Ê«ÕÃÊiÊVÌ>VÌÊ>Ê«ÕiLÃÊÕÞÊÀiÌÃÊiÌÀiÊðÊ9ÊÊ?ÃÊ}À>`ÃÊiÃʵÕiÊ esas copias datan de 1424. pu VÕiÌ>Ê>ÃÊ>ÌiÃÊ`iʵÕiÊ Ê«ÕÃiÀ>ÊÃÕÃÊ«iÃÊiÊ>ÃÊ Ì>ÃtÊpVÀÀLÀÊ,`À}° p iÀÌ]ÊÞÊ«ÀÊiÃÊV>`>Ê`>ʵÕiÊiÊ>`iÌÀÊ?ÃÊiÊÃÊÃiVÀiÌÃÊ`iÊ>ÊV>ÀÌ}À>v>]Ê?ÃÊ«iÀÃÕ>``ÊiÃÌÞÊ`iʵÕiÊ`Ê ÀÃÌL>Ê ÊL>Ê>ÊVi}>ÃÊ>Ê>ÃÊ`>ðÊ*Ãi>Ê>}Õ>ÃÊV>`i>ÃÊ}À>`>ÃÊ«ÀÊ Ì`ÃʵÕiÊÕ>L>ÊÃÕÊV>°ÊÊ< i}i]ÊÃÕÊi«iÀ>`ÀÊiÊ confió la orden de: «Implantar el orden en los cuatro cuartos de la Tierra y hasta donde alcance el poder de los hombres». Y a fe mía µÕiÊÊ}À° 1>Ê`>Ì>VÊ`iÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ«ÀLÊ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê`iÊ-Û>° p-iÀjÊ`}Ê`iÊʵÕiÊiÊÃVÌ>Ê>Ê-iVÀiÌ>À>Ê`iÊ,iÞÊÞÊiÃÌ>Ê V>`i>]Ê>iÃÌÀ°ÊÃÌiÊÛ>iÊiÊÕÃ>ÊÞÊiÊ À>° p«ÕÌ>Ê?ÃÊ>ÀÀL>Ê`iÊÃÊÃiVÀiÌ>ÀÃÊpÃÌÊ >ÛiÃÊÃterioso. ÊÛiÊViâ>L>Ê>ÊÌ>ÀÊ>Ãi`>`° p·ÊiV>À}ÊiÃÊ`iÊÌ`«`iÀÃÊ ÃiÊ`iÊ`>Ã]ʵÕâ?¶ pëiÀ>]ÊÞÊÌiÊ>ÃLÀ>À?ÃÊpÀi«VÊ?ÃÊ iÀjÌVÊ>Ö° ÊÛiÊ*ÌÊ>ÞÀÊiÊÃÃÌÕÛÊ>ÊÀ>`>ÊÌÀ>Ì>`Ê`iÊ«>ÀiViÀÊ?ÃÊÃii°ÊiëÕjÃÊ>LÀÊVÊÕÊ>ÛÊÕÊ`iÊÃÊV>iÃÊ `iÊÃÕÊiÃVÀÌÀ]Ê`iʵÕiÊiÝÌÀ>ÊÕÊ`i}>`ÊÀÊ`iÊ«>«iÊ`iÊ tonalidad amarfilada, anudado con una cinta escarlata que antes iÃÌÕÛÊ>VÀ>`>°ÊiÃ>ÌÊiÊ>âÊÞÊÃiÊ>ÊiÝÌi`Ê>ÊÃÕÊ>Õ]ʵÕiÊ ÊÃ>>Ê`iÊÃÕÊiÃÌÕ«À°Ê·+ÕjÊiÌ>ÀvÃÃÊÃiÊ >L>Ê«À`ÕV`Ê iÊÃÕÊ>iÃÌÀʵÕiÊÊÌÀ>Ì>L>ÊVÊ>ÊÕÊ}Õ>]ÊiÊVÕÃÊÊ >V>Ê partícipe de secretos asuntos de Estado? Con su mano trémula ÊV}ÊÞÊÊ>âÊ>ÊÃÕÃÊð pjiÊÞÊiÌi`iÀ?ÃÊ>Ê«ÀÌ>V>Ê`iÊʵÕiÊÃiÊÌiÊiÝ}i° `ÛÀÌʵÕiÊ>ÊiÌÀ>ÊiÀ>ÊÀÌÕ`>ÊÞÊÀi}Õ>À°ÊÊ>ÕÌÀÊiÀ>ÊÕÊ V>}À>vÊiÝ«iÀiÌ>`]ÊÞÊÃÊ>ÊvÀ>ÊÃiÊÌÀV>ÊÃiÃ}>`>iÌi° «Magnífico Piloto Mayor, dominus Alonso de Chaves. Salutem: Es necesario para el buen gobierno del Imperio determinar — 59 — de una vez por todas, la línea de demarcación del hemisferio oriental, ahora que Portugal forma parte de la Corona. La disputa por los derechos de conquista, demandan una solución científica que zanje el asunto definitivamente. A tal efecto os envío estos valiosos legajos y unos mapas chinos para que los estudiéis detenidamente, y que bien pudieran alumbrar las pesquisas que se os solicitan y que se llevarán a cabo en la más estricta de las reservas. Según los geógrafos de la corte son asombrosas y de un valor incalculable para un entendido como vos. En vuestras manos dejo su estudio y comprobación. Las grandes distancias entre los reinos hispanos constituyen un gran enemigo para su adecuada administración e impiden adoptar decisiones rápidas. Y como quiera que el Imperio se ha engrandecido, ahora China se yergue como un territorio ignorado, pero próximo a mis pensamientos, al que por razones de reputación debemos conocer, e incluso emprender en un futuro otros proyectos de mayor envergadura. Según la Junta de Geománticos del Escorial, la ciudad de Manila está solo a tres días de las costas del reino de Taibín, también conocido como Catay, o China, nuestro objetivo. Un nuevo ámbito floreciente y sin explorar, se ofrece como una fruta madura a la creencia verdadera de Cristo. Pero lo ignoramos todo sobre sus costumbres, su organización interior, sus intenciones, su riqueza real, sus defensas y la actitud frente a un poder extranjero y universal que tiene a sus mismas puertas. En consecuencia os ruego que elijáis de entre vuestros cosmógrafos más destacados a uno que no sea aún conocido entre los marinos de las flotas y que atesore las virtudes precisas de prudencia, saber, reserva y discreción, para enviarlo como espía secreto, e informe directamente a la Corona sobre estas eventualidades y riesgos que nos preocupan y ocupan. De modo que os rogamos señaléis a ese oficial instruido, de confianza y temeroso de Dios para este trabajo que deberá ser llevado a cabo con la mayor de las precauciones y cautelas, pues este Reino se juega el prestigio y riquezas fabulosas, así como el alumbramiento de millares de paganos a la fe verdadera. Creemos que el hombre escogido debe ser también un escrupuloso — 60 — servidor que conozca el alma humana, no tema el peligro y sea insobornable. Es necesario que nuestro cartógrafo se introduzca en estos reinos, bien a través de la colonia portuguesa de Macao, o bien enrolado en una expedición que me solicitan tanto el gobernador de Nueva España don Martín Enríquez, como el gobernador de Filipinas, don Gonzalo Ronquillo, o el padre jesuita Alonso Sánchez, y nos informe luego con veracidad de las posibilidades de conquista y colonización. No nos fiamos de los Virreyes, siempre prestos a llenar sus bolsas, ni de los mercaderes interesados, ni de los agustinos y dominicos, cuya rivalidad con la Compañía de Jesús nubla sus mentes, pues buscan solo su provecho, poder e influencia exclusiva en aquella parte del mundo. Según el Consejo de Indias, estudiadas las particularidades del posible sometimiento de esos territorios, y como primera providencia, sería tener acceso a los avanzados conocimientos de navegación de Imperio Celeste, y ver la manera de posesionarse de un puerto en la costa Catay, y a ser posible en la Bahía de Amoy, próxima a la isla de Luzón para caso de retirada, sea fácil de defender con unos pocos bastimentos. Esta estratagema ya la llevaron a cabo con notable éxito los portugueses en Macao, y nos puede servir de espejo para iniciar un primer contacto con el emperador Wanli y proceder luego a su evangelización y ocupación por las armas. Según el parecer de la Corona, sería preciso indagar también sobre la actividad de unos jesuitas italianos y portugueses llegados hace años a China, al parecer contrarios a nuestra expansión en Extremo Oriente, y que en connivencia con el Papa y su Prepósito General, mantienen una dura pugna con los agustinos y dominicos para la conversión de aquellos paganos. Ese sería la triple misión real y secreta de nuestro experto de la Academia de Pilotos que vos regís, para honra de Dios y de los santos intereses de la Monarquía Hispana. Que el designado por vos emplee cualquier medio disponible, aunque sus métodos puedan quedar al margen de los límites jurídicos y de los mandamientos de Dios. Si ha de matar que mate, — 61 — si sobornar que soborne y si ha de corromper, que corrompa, pues trabajará para la santa causa del Altísimo y del Trono Católico de España. Partirá en secreto, para que nadie rastree dónde se encamina. Únicamente el Almirante de la Flota y el Virrey de Méjico han sido advertidos por mí mismo sobre esta secreta misión y ayudarán a su buen fin, que se considera prioritaria por parte del Consejo de Indias. Responderéis solo ante mí, don Alonso, y no como en otras ocasiones ante don Pedro de Idiáquez, Mateo Vázquez, o don Bernardino de Mendoza. Una información detallada y fidedigna fortalecería el poder que Dios ha otorgado a esta nación elegida, y que en su santo nombre hemos de preservar. Actuad con vuestra proverbial prudencia, previsión, discernimiento y cordura. Confío en vos. Sería preferible que nuestro oficial se trasladara en uno de los «navíos de aviso y correo» y no en la Flota de Indias, dada su rapidez en cubrir la distancia entre Sevilla y Nueva España. Espero vuestros informes sobre ese oficial, los métodos y claves que va a emplear para comunicarse con vos, y la fecha de partida. Y más adelante, y regularmente, vuestras noticias y pesquisas, confiando que mientras ejecuta su cometido, dará tiempo a la reflexión que tan magna empresa precisa. Aprovecho para enviaros los Portolanos de Albino de Canepa, y El Arte de Navegar, de Pedro de Medina, que han sido copiados por los monjes del scriptorium de El Escorial. Así, vuestra biblioteca, aumentará en celebridad. “Yo con el tiempo.” Fabio.» ,`À}ÊÃiʵÕi`ÊÛ]ÊVÊÕ>ÊiÃÌ>ÌÕ>Ê`iÊÃ>° Aquellos eran altos secretos de los que suelen quemar los >LÃÊÞÊ`ÃÊ`iÊÃÊëiÃÊÀÌ>iÃÊVÊj°Ê·+ÕjÊiÀ>Ê>µÕiÊ >LʵÕiÊÀ`i>L>ÊVÊÌ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê>ÊÃiVÀiÌ>ÀÃÊÀi>iÃ]Ê>}ÃÌÀ>`ÃÊÞÊ«ÌÃÊ`iÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V¶Ê·V>ÃÊÊÃiÀ>ÊiÊ Ì`«`iÀÃÊV>ViÀ]ÊiÊV>À`i>ÊÀ>Ûi>]ÊiÊ >VÊ`iÊÃÕÊ V>Ã>ÊÀi>]Ê>ÌiʵÕiÊÕV ÃÊV`iÃÊÞÊ`ÕµÕiÃÊ`L>L>Ê>ÊÀ`— 62 — >¶Ê·iL>Ê>ÀÀ>ÀÃiÊ>ÊivÕÛÊiÌ>Ê`iÊÃÊ«`iÀÃÃÊÞÊ>V>L>ÀÊ iÊ>Ê ÀV>ÊVÊ >L>Ê>V>L>`ÊÃÕÊ«>`ÀiÊ«ÀÊ>ViÀV>ÀÃiÊ`i>Ã>`Ê>ÊÃÕÃÊÌÕÀL>ÃÊ}>>V>ö ÊiÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌÊ>ÊÀi«iÌÀÊ>Ê ÃÌÀ>]Ê«iÀÊÛiiÀ>L>Ê>Ê`Ê Ã]ÊÞÊ«ÀÊ>`>Ê`iÊÕ`ÊÃiÊ«`À>Ê>ÊÃÕÃÊ`iÃiðÊëÀÊ iÊ>À>Ê>Ê«iÀ}>ÊÞÊÛiʵÕi>`Ê`iÊ>ÊV?>À>ÊÞÊÃiÊ`ëÕÃÊ>Ê>V>À>ÀʵÕjÊiÀ>Ê>L]ÊiÊiiVÕÌÀÊ`iÊ>ÊÌiÀ>ÌiÊÀ`i°Ê Ê`iL>Ê>LiÀ}>ÀÊÌÛÃÊ«>À>Ê>>À>ÀÃi]Ê«iÀÊÕÊVÀ«ÌVÊ ÃiVÀiÌÊ >L>Ê`iV`ÊÃÌ>>ÀÃiÊiÌÀiÊjÊÞÊÃÕÊ`iÃÌ°ÊÊÀÌÊ`iÊ ÃÕÊ«ÕÃÊL>ÊiÊ>ÕiÌ]ÊÞÊÃÕÃÊÀiÌ>Ã]ÊiÊ>iÀÌ>°Ê/ÕÛÊÕÊiÝÌÀ>Ê«ÀiÃiÌiÌÊ`iʵÕiÊÃÕÊÛ`>ÊL>Ê>ÊV>L>ÀÊÃÊ >V>Ê>ÊÃ}ÕiÌiÊ«Ài}ÕÌ>\ p·+ÕjÊiÃÊ>L]ÊÃiÀ¶ ,`À}ÊÌÀ>ÌÊ`iÊÊ`i>ÀÊÌÀ>ÃÕVÀÊÃÕÊ«>ViV>ÊÞÊ«iÀ>neció terso en su banqueta, atento a los labios de don Alonso. }Õ>À`]ÊÌÀ>ÃÊÌÀ>}>ÀÊÃ>Û>° p*ÀiÌiÊ«ÀÊ>ÊÃ>Û>VÊ`iÊÌÕÊ>>]ʵÕiÊ}Õ>À`>À?ÃÊÃiVÀiÌÊ `iÊʵÕiÊ>µÕÊÃiÊ >Ê >L>`ÊpiÊiÝ ÀÌ]ÊÞÊiÊ>>À}ÊÕÊVÀÕVv° —Juro solemnemente ante Dios que sellaré mis labios sobre ʵÕiÊ}>]ÊÛi>]ÊÊi>ÊiÊiÃÌ>ÊiÃÌ>V>ÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊVÛ`° El magisteÀÊ âÊÕ>Ê«>ÕÃ>ÊÌi}iÌiiÌiÊV`iÃ>`>°Ê iëÕjÃÊVÊÕ>ÊÃÀÃ>ÊV>Ã>]ÊiÊÀiÛiÊVÊ}iÃÌÊÌ\ p>LÊÊiÃÊÌÀʵÕiÊÕiÃÌÀÊÀiÞ]Ê`Êi«iÊ° ÊÛiÊ}Õ>À`ÊÃiV]Ê`iÃVViÀÌ>`ÊÞÊiÃÌÀiiV`°Ê"LÃiÀÛÊVÊÌiÀjÃÊ>ÊÃÕÊ>iÃÌÀ]Ê«iÀÊiÃi}Õ`>ÊÀiV«ÕÃÊÕ>Ê iÝ«ÀiÃÊ`iÊiÝ}iV>°ÊÊÕÌÃÊiÌÀiÊ>LÃÊÃiÊVÛÀÌÊiÊ ÛÃVð p·ÊÀiÞ¶ÊpVÕiÃÌÊ,`À}ÊÌÀ>ÃÊÃLÀi«iÀÃiÊ`iÊ>ÊÃÀpresa. pÃÊiÃÊpÀi«ÕÃÊiÊ>V>ÊiÃ?`ÃiÊ>ÊiÀi`>`>ÊL>ÀL>p°Ê ÕiÃÌÀÊ-iÀÊ`Êi«iÊÃiÊÃÀÛiÊ`iÊiÃiÊLÀiÊ`iÊFabius]ÊiÊ}iiÀ>ÊÀ>ʵÕiÊVÊÃÕÃÊ`>ViÃÊVÃ}ÕÊ`iÀÀÌ>ÀÊ>ÊL>ÊiÊV>ÀÌ>}jÃ]ÊVÕ>`ÊiÊ>ÃÕÌ]Ê«ÀÊÃÕÊ>ÌÕÀ>iâ>Ê ÃiVÀiÌ>]Ê>ÃÊÊÀiµÕiÀi°ÊÊVViÊ«ÀÊiÃiÊLÀiÊVvÀ>`ÊÕÞÊ «VÃÊVÀÌiÃ>Ã]Ê> À>ÊÌÖÊiÌÀiÊiðÊ-ÕÊ>iÃÌ>`ÊiÃÊVÊÕÊ Vi}ʵÕiÊÛiÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÃÊÃÊ`iʵÕiiÃÊÊÃiÀÛðÊ9ÊVÊ ÃÕÊV`VÊ>ÌÕÀ>ÊiÃÊÊ`iV`ÀÊ>`>Ê>ÊÃÌ>Ìi]ÊÃÕÃÊÃiÀÛ`— 63 — ÀiÃÊ >Ê`iÊ>ViiÀ>ÀÊÃÕÃÊ`iVÃiðʷ->LiÃÊiÊ}À>`Ê`iÊVv>â>Ê µÕiÊÃiÊ >Ê`i«ÃÌ>`ÊiÊÌÊÕiÃÌÀÊÃLiÀ>]Ê,`À}¶ -Û>ÊÊ«Õ`ÊiÛÌ>ÀÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊVÌÀ>Ài`>`°Ê· ÊÃiÊÛÛ>ÊÃÕÊÃÊiÝÌÀi>`>iÌiÊVÀÕi¶Ê·>LÀ>ÊiÊÌ`Ê>µÕiÊ>}ÖÊiÃ>iÊiVÀ«Ì>`ʵÕiÊÊi}>L>Ê>ÊV«Ài`iÀ¶ pÕµÕiÊÃjʵÕiÊÌiiÃÊ}À>L>`ÊiÊ>ÕÃÌV>iÌÊ`iÊÌÕÊ«>dre en tu mente con tinta indeleble, una corazonada me dicta µÕiÊiÃÌ>ÊÃÊÀi >LÌ>À?ÊÃÕÊLÀi° ÕÀ>ÌiÊÕÃÊiÌÃÊ«>ÀiVʵÕiÊ,`À}ÊÀ`i>L>ÊÃÕÊ «>Ã>`Ê>ÖÊÊViÀÀ>`ÊÞʵÕiÊVÊiÊÌi«Ê >L>ÊVÃi}Õ`Ê iL>Ã>>À°Ê*iÀÊ>µÕiÊ>`ÛiÀÃÊ>ÞiÀ]Ê`iÊÕiÛÊÀÀÕ«>ÊiÊÃÕÊ Û`>ÊVÊÛ}ÀÊÕÃÌ>`° pÊ >ÀjÊ«ÀÊÛÃʵÕiÊÃÊ >LjÃÊVÛiÀÌ`ÊiÊÊÃi}Õ `Ê«>`Ài]Ê`ÊðÊ`i?ÃÊiÊ >LjÃÊiÃi>`ÊVÕ>ÌÊÃj°Ê 9ÊÌ>LjÊ«ÀµÕiÊiÃÌÞÊÃi}ÕÀʵÕiÊiÊiÊ ÕiÛÊÕ`Ê >>ÀjÊ iÊL?Ã>ʵÕiÊ>µÕÊÊ iÊiVÌÀ>`ÊpiÝ«ÕÃ]Ê>}>`Ê>Ê >}iÊ«iÀÛiÀÃ>Ê`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÞÊ>ÊLÖõÕi`>Ê`iÊ Ê`iÊ ÃiVÀiÌʵÕiÊiëiÀ>L>Ê >>ÀÊiÊ>}ÖÊÀVÊ`iÊjV]ÊÃÊ>ÊV>sión se lo permitía. p+ÕiÊÊÃi>ÊiÊÀiVÀÊÞÊ>ÊÛi}>â>ʵÕiiÃÊ`VÌiÊÌÕÃÊ>Vciones. p>ÊÛi}>â>ÊÃiÀi>ÊÕV>Êi}>ÊÌ>À`i]Ê>iÃÌÀ°ÊÃʵÕiÊ >Vi«ÌÊ>ÊÌ>Ài>ÊVÊ>ÊiÀÊ`iÊ>ÃÊ`ëÃVið°°°°]ÊÞʵÕiÊÃÊ iÊ>ÞÕ`i° —Ciertamente, pero déjame que te explique otra cosa —se>Ê >ÛiÃÊi}?ÌVp°Ê-jʵÕiÊiÊÌÕÊ>>Ê>`>ÊÕÊ`iÃiÊ À>â>LiÊ`iÊÀi >LÌ>ÀÊ>ÊiÀ>Ê`iÊV>«Ì?Ê-Û>]Ê>ʵÕiÊÞÊ Ì>ÌÊiÃÌ>L>°ÊÊiÃÌÃÊ>Ã]ÊÞÊÌÀ>ÃÊ>V«>ÀÊÀiÌ>âÃÊ`iÊV>ÃÊ ÀiV}`ÃÊ`iÊ>µÕÊÞÊ`iÊ>?]ÊÃjʵÕiÊiÊ}>iÊ«iÀ``ÊiÃV`>Ê Õ>Ê«iÀÛiÀÃ`>`ÊÃVÕÀ>ʵÕiÊÊÃiÊ«ÀLÊiÊÃÕÊ`>]Ê«ÕiÃÊiÊ«ÀV«>ÊÌiÃÌ}]ÊiÊ«ÌÊÕV>ÃÊ"`]Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê`iÃ>«>ÀiVÊ ÃÊ`i>ÀÊÀ>ÃÌÀ°Ê*ÀÊ>µÕiÊiÌViÃÊÞ>ÊÛÃÕLÀjÊÃëiV Ã>ÃÊ ViÝiÃÊ`iÊiÃiÊÌÀÕ ?ÊVÊiÊ>À>ÌiÊiÊ>Ê iÀ`>]ʵÕiÊÃi`ÊiÊÛiÀ`>`iÀÊÀiëÃ>Li]ÊÃ>Ê`iiÊ`iÊÕV° p-ÊÃÕÊÌiÃÌvV>VÊV`iÊ>ÊÊ«>`ÀiÊ>Ê>ÊÃ}>ÊpÀi cordó. >ÛiÃÊ>«ÞÊ>ÃÊ>ÃÊiÊ>ÊiÃ>ÊÞÊÃiÊVÊ >V>Ê-Û>° — 64 — p*iÀÊÊ`iÃiëiÀiðÊ>Ê«ÌÊ>ÞÀÊÃiÀ>ÊÃÊÊÌÕÛiÀ>Ê oídos para prestara atención a lo que aquí se murmura, por ba>`ʵÕiÊ«>ÀiâV>°Ê>ViÊÕÊ>]ÊiÃVÕV jÊ>ÊÕÊV>>v>ÌiÊ`iÊ}>iÊ La Santísima Trinidad]ʵÕiÊ >L>ÊÛÃÌÊiÊÕÊÌÕ}ÕÀÊ`iÊ>Ê«>Þ>Ê de los Sacrificios, cerca de Veracruz, al tal Lucas Olid. ¡Entien`iÃt ,`À}ÊÃiÊVÀ«ÀÊ`iÊÃÕÊÌ>LÕÀiÌiÊVÊ«i`Ê«ÀÊÕÊ ÀiÃÀÌiÊVÕÌÊÞÊViâÊÕ>ÊÌ>Ài>Ê`ÀÃ>\Ê`iÃÌiiÀÊÃÕÊ«>Ã>`°Ê µÕiÊ«iÀÃ>iÊ`ÃʵÕiÊÃiÊ >>L>Ê>«ÀÃ>`ÊiÊiÊ>ÀVÊ de su memoria, reaparecía como un fantasma por un factor casual del azar. —Ese bellaco tiene sus raíces bien plantadas en mi memoria, don Alonso. Y no es que me complazca recordar su nombre, pero, ¿acaso sabéis de su paradero exacto? —lo interpeló con }iÃÌÊiëiÀ>â>`° -ÊÃÕÊ>iÃÌÀÊÊiÊv>VÌ>L>ÊÕ>ÊVÌiÃÌ>VÊVÛViÌi]Ê iÊiõÕi>Ê`iÊÃÕÊÛi}>â>ÊÃiÊ`iÃÀ>À>]Ê«>À>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊ Õ>Ê`iVi«V°Ê}Õ>À`ÊVÊ>ÊÀ>`>Êv>ÊiÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ>âÕið — 65 — 5 Ê`LiÊÕÀ>iÌÊ`iÊ,`À}Ê-Û> Õ>`ÊiÊ>V>Ê>iÃÌÀÊÃiÊ`À}Ê>Ê,`À}]ÊÊ âÊÕÌâ>`ÊÃÕÊÌÊ?ÃÊ«>ÌiÀ>° pÃVÕV >Ê>ÌiÌ>iÌi]Ê °ÊµÕiÊ>ÀiÀÊiÊVÌʵÕiÊ >Ê >>ÀÃiÊvÀiÌiÊ>Ê"`]Ê>ʵÕiÊVV>ÊÃLÀ>`>iÌi]ÊiÃÌiÊÃiÊ ÃÌÀÊ>âÀ>`ÆÊÞÊ>ÊÃiÀÊÌiÀ«i>`Êi}ÊÃÕÊLÀi]ÊiÊÃÃÌÊ iÊ>>ÀÃiÊ*>ÃVÕ>Ê<>vÀ>°Ê >À]ÊÊiÊVÛi>Ê`iÌvV>ÀÃi°ÊÃÊ ÌÕÊ LÀi° pu >>>Ê`iÊ`>Lt p*>Ã>`ÊÌ`ÊiÃÌiÊÌi«Ê«Õi`iÊÌÀ>Ì>ÀÃiÊ`iÊÕ>ÊÃi>Êv`i`}>]ÊÊ`iÊÕ>Êv>Ã>Ê«ÃÌ>°Êu+ÕjÊÃ>LitÊ/i>ÊiÊVÕiÌ>ÊÞÊ>VÕ`iÊ VÕÃÊ>ÊÀi}`ÀÊ`iÊ>ÊVÕ`>`]Ê`Êi}Ê->ÀiÌÊ`iÊ}ÕiÀ>]ÊLÕiÊ>}Ê]ÊÃÊÊ«ÀiVÃ>À>ðÊÊÌiÊ>ÞÕ`>À?Ê>ÊiV trarlo. p"ÃÊ>}À>`iâVÊiÊiÊ>>Ê>ÊÀiÛi>V]Ê`ÊðÊ-Ê iÃV>LÊ`iÊÊÃ]ÊÌÀ>Ì>ÀjÊ`iÊ >>ÀÊÞÊ`iÃVÕLÀÀjÊ>ÊÛiÀdad que se oculta tras la conducta de ese felón. Vuestra informaVÊÛ>iÊÃÕÊ«iÃÊiÊÀ°ÊÊvÊÌi}ÊÕ>Ê iLÀ>ʵÕiÊiÊ«Õi`iÊ iÛ>ÀÊ>Ê`ià >ViÀÊ>Ê>`i>ÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊiÌÕÃ>Ã>`° piÊ ,`À}]Ê i«i>Ê iÃÌ>Ê vÀ>VÊ VÊ ÕV°Ê ÃÊ VÕ>ÌÊÌi>ʵÕiÊ`iVÀÌi°Ê/ÕÊ>VÌÌÕ`ÊiÃÊ>`À>LiÊÞÊ>ÃÊÃiÊÊ >ÀjÊ i}>ÀÊ>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê>ʵÕiÊ ÞÊÃÊVÕV>ÀjÊÌÕÊiiVVÊ piÊ«ÀiÌp°Ê9>ÊvÀ>ÃÊ«>ÀÌiÊ`iÊÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ`iÊiÃÌ>ÊV>Ã>ÊÞÊ `iÊ>Ê À>Ê`iÊë>>° ÊÛiÊvV>ÊiÝ«iÀiÌÊÕ>ÊÕÃÌ>`>Ê>i}À>Ê>ÊV«ÀL>ÀʵÕiÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀÊÃiÊVÛiÀÌ>ÊiÊV«Vi]ÊÞʵÕiÊÊiÀ>Ê>iÊ — 67 — >ÊÃÕÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ?ÃÊÌðÊ,iëiÌ>L>Ê>Ê>µÕiÊ LÀi]ʵÕiÊ Ãi`ÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊÕLÀiÀ>ÃÊ?ÃÊ«ÀiV>À>ÃÊ`iÊ>ÃÊë>>ÃÊiÀ>Ê Õ`iÊÞÊ>}?ÊVÊÃÕÃÊÃii>ÌiÃ°Ê ÕV>Ê«`À>Ê>}À>`iViÀiÊÊÃÕvViÌiÊʵÕiÊ >L>Ê iV Ê«ÀÊjÊÌÀ>ÃÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊ ÃÕÊ«>`ÀiÊÞÊ> À>ÊÌi>Ê>Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊ>}À>`iVjÀÃi°ÊiÊ >L>Ê iÃi>`ÊÃÊÃiVÀiÌÃÊ`iÊ>Ê>Ûi}>V°Ê-iÊ >L>ÊVÕ«>`Ê`iÊÃÕÊ >ÕÌiVÊ`>À>ÊÞÊ`iÃ`iÊ >V>ÊÃiÌiÊ>ÃÊÃiÊ >L>Êi«i>`Ê iÊ >ViÀÊ`iÊjÊÕÊÃÌÀÕ`ÊvV>Ê`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V°Ê>Ê `i`V>V]ÊiÊVÕ`>`ÊÞÊiÊi«iʵÕiÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊiÊÃÕÊ«À}ÀiÃÊiÀiV>ÊVÕ>µÕiÀÊÃ>VÀvV° Õi}]Ê >ÛiÃ]ÊÌÀ>ÃÊ>>ÀÊ>ÊiVÌÀ>ÀÊ>Ê"`]ÊViâÊ>Ê iÝ«V>ÀiÊ`iÌ>>`>iÌiÊÃÊ«ÀiÀiÃÊ`iÊÛ>i]ÊÃÊVÌ>VÌÃÊ µÕiÊ`iL>ÊVÃi}ÕÀÊÌ>ÌÊiÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊV>«ÕV]ÊjVÊÞÊ>>]ÊÞÊÃÊ>ÛÃÊiÊÃʵÕiÊ`iL>ÊiL>ÀV>ÀÃiÊ«>À>Ê>>>ÀiÊÃÕÊ >LÀÊiÊ>ÃÊ`>ÃÊ"VV`iÌ>iÃÊÞÊ"ÀiÌ>ið p·9ÊVÊ iÊ`iÊVÕV>ÀiÊVÊÛÃ]Ê>iÃÌÀ¶ p-i«ÀiÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊVÀÀiÊ`iÊ>ÃÊ>ÛiÃÊ`iÊ>ÊÀ>`>ʵÕiÊ >Ê iV ÊÕÀ>iÌÊ`iÊ>ÊÛ>L`>`Ê`iÊVÀÀiÊÀi>ÆÊÞÊVÊ iÊiÃÌÃÊÀiÃÊ«VÃÊVViÊ>ÃÊ«iÀ>ViÃÊ`iÊ?}iLÀ>]Ê>ÊV>ÛiÊÃiÀ?Ê> matemática. O sea, la de sustitución numérica de las Ã>L>ðÊ*ÀÊiÃÌ>ÊÛiâÊÛ`>ÀiÃÊÃÊÃ}à esteganográficos que i«i>ÃÊiÊ>ÃÊi`ViÃÊ?ÕÌV>Ã] ÞÊiÊ`i trasposición de letras de nuestros >ÛÃÃ. iÌÀ>ÃÊ >ViÃÊÃÊ«Ài«>À>ÌÛÃ]ÊÀi«>Ã>Ê iÊ/À>Ì>`Êv>>ÀÊ`iÊ>ÊVvÀ>Ê`iÊ>ÌiÊÀ}iÌ°ÊjÛ>ÌiÊÌ>LjÊiÊÌÕÃÊ>vÀ>ÃÊÕ>ÊÀi`>Ê`iÊÃÕv>ÌÊ`iÊÛÌÀÊÀ>ÊÞÊ ÕÊÌ>ÀÀÊ`iÊ}>>Ê`iÊÃÌÀ>Ê«>À>ÊVÕÌ>ÀÊÌiÝÌðÊu t]ÊÞÊ>ÊÌÌ>ʵÕiÊ emplees para encubrir información procura que sea de carbón de sauce. Este sistema de ocultación]Ê«À«Ê`iÊiÃÌ>ÊV>Ã>]ÊÃÊÃiÀ?Ê ÕÞÊÖÌÊ«>À>ÊÕiÃÌÀ>ÃÊVÕV>ViÃ]Ê,`À}° iÊ >LÊÕi}Ê`iÊv>LÕÃÊ>iÊ`iÊ>Ê >]ʵÕiÊ >V>Ê Õ>ÊÀÕÌ>Ê>Õ>ÊiÌÀiÊ ÕiÛ>Êë>>ÊÞÊ>ÃÊ«>Ã]ÊÞÊÕi}ÊiÊ vÀiVÊÕ>ÊVÕ>ÌÃ>ÊLÃ>ÊÞÊÛ>À>ÃÊLÀ>â>ÃÊ«>À>Ê >ViÀ>ÃÊiviVÌÛ>ÃÊiÊ>ÃÊ«>}>`ÕÀ>ÃÊÀi>iÃÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâÊÞÊ>>]Ê>ÃÊVÊ V>ÀÌ>ÃÊÞÊÃ>ÛV`ÕVÌÃÊiViÃ>ÀÃÊ«>À>Ê«ÀiÃiÌ>ÀÊiÊV>ÃÊiViÃ>À]Ê>`i?ÃÊ`iÊÌÀiÃÊ`VÕiÌÃÊvÀ>`ÃÊVÊiÊ«ÀiVi«ÌÛÊ Yo, el Rey]Ê«ÀÊÃÊÃÊ«ÀiVÃ>L>ÊiÊ>}ÖÊiÌÊ}À>ÛiÊ`iÊÃÕÊ cometido. — 68 — ,`À}ÊÃiÊ>V>ÀVÊÃÕÊV«iÌiÊ«iÀ>ÊÞÊ«iÃʵÕiÊÊ`i>L>Ê`iÊÃiÀÊVÕÀÃʵÕiÊiÊÃÊ LÀiʵÕiÊ >L>ÊvÀ>`ÊiÊ ÛiÀi`VÌÊ`iÊiiVÕVÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài]ÊiÊ«`iÀ>]ÊÃÊVViÀ]Ê VÛiÀÌÀÃiÊiÊiÊ>}iÌiÊ«iÀÃ>Ê`iÊÃÕÃÊÌiÀiÃiÃÊiÝ«>ÃÃÌ>Ã]Ê «`j`iÊ>`i?ÃÊÕ>Êv`i`>`ÊÃÊvÃÕÀ>ð Ê`iÃÌÊ«Õi`iÊV>ÕÃ>ÀÊ>ÊÀÕ>Ê`iÊÕÊ LÀi]ÊÊVÕ«ÀÊ ÃÕÃÊ`iÃiÃÊ«i>iÌiÊp«iÃp°ÊÊiÃÌÊÖÌÊiÊ>}>ÀÀ>Àj°Ê Después de reflexionar desapasionadamente durante unos moiÌÃ]Ê,`À}ÊÃiÊ`ÃÌi`]ÊÞÊÃiÊÌiÀiÃÊ«ÀÊ>ÃÊÀ>âiÃÊ`iÊ ÃÌ>`ʵÕiÊ}À>L>° p·9Ê«ÀʵÕjÊÃÕÊ>iÃÌ>`Ê >Ê«ÕiÃÌÊÃÊÃÊiÊiÊÀiÊ`iÊ >]ÊÞÊ`iÃi>ÊVÊÌ>ÌÊ> VÊVViÀÊ> longitud? >ÛiÃÊÀiviÝ°ÊÀ>ÊÃiVÀiÌÊ`iÊÃÌ>`° p-ÕÊ>iÃÌ>`ÊiÃÌ?Ê>ÊÌ>ÌÊ`iʵÕiÊ>ÊV>ÀiV>Ê`iÊVÀiÌÀÃÊv>LiÃʵÕiÊÀi}ÃÌÀiÊ>ÃÊ À>ÃÊV>iÃÊ`iÊÕÊ iÃviÀ]Ê«>À>Ê Õi}ÊVÛiÀÌÀ>ÃÊiÊ}À>`Ã]ÊÞÊ >ViÀÊ«ÃLiÊiÊVViÌÊ`iÊ la longitud°Ê-ÕÃÊVÃiiÀÃÊÃ>LiʵÕiÊ ÞÊ«ÀÊ Þ]ÊiÃÊÌjVV>iÌiÊÀÀi>â>Li°ÊÊVViÌÊ}iiÀ>Ê«`iÀ]ÊÞÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê ÛiÊiÊ >ÊÕÊ«>>Ê`iÊiÊ`iÊVViÌÃÊVÃ}À?vVÃÊÞÊ ÀµÕiâ>ÃÊ«>À>Êi>ÀÊÃÕÃÊ«ÀiV>À>ÃÊ>ÀV>ÃÊÞÊVL>ÌÀÊ>ÊÃÕÃÊii}ÃÊiÊÌ`ÃÊÃÊvÀiÌið p-i«ÀiÊiÊiÃi>ÀʵÕiÊ>ÊiÝViÃÛ>Ê>LVÊiÃÊÕÊ«icado. p*iÀÊiÊÕiÃÌÀÊÃLiÀ>ÊÃiÊVÛiÀÌiÊiÊÛÀÌÕ`]Ê,`À}° ,`À}]Ê«ÀiVÕ«>`]Êi}ÊVÊ>ÊV>Liâ>° p>iÃÌÀ]ÊiÃVÕV jÊiÊiÃÌ>ÊÃ>ÊV>Ã>Ê>ÊÕÃÊiÀV>`iÀiÃÊ }iÛiÃiÃÊ>Ãi}ÕÀ>ÀʵÕiÊiÊ«iÀ>ÃÊiÃ?VÊ`iÊ`Êi«iÊ iÃÌ?ÊiÛ>`Ê>Ê«>ÃÊ>Ê>Ê«iÀÊ`iÊ>ÃÊÀÕ>ðÊÃÌ>ÃÊ>Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ `iÊ>ÊL>V>ÀÀÌ>ÊÞÊiÊ«ÕiLÊëÀÌ>Ê >LÀÕ>Ã]ÊiÛ>ÃÊÞÊ«iÕÀ>ÃÊ µÕiÊÊiÀiVi°Ê· ÊiÃÊi}>`>Ê>Ê À>Ê`iÊÀi«i}ÕiÊ`iÊ>ÃÊVµÕÃÌ>öÊë>>ÊÊ«Õi`iÊëÀÌ>ÀÊiÃiÊ«iÃÊÞÊiÊVÃÊÃiÊ`iÃÀ>À?° ÊiÊ}iÛÊVÃ}À>vÊ>vÀÊÕÊiÛ`iÌiÊiÃVi«ÌVð p9ÊÞ>ÊÃÞÊÕÞÊÛiÊÞÊ«VÊiÊ«ÀÌ>ʵÕiÊiÊÌ`iÊ`iÊ iÀii]ÊÊ`iÊÌÀ>`ÀÊ>ÊÊÃLiÀ>]ʵÕiÊÊÊÃÞÊp>viÃÌÊ VÊÀiÃ}>Vp°Ê*iÀÊÌiÊÛÞÊ>ÊVviÃ>ÀÊÕ>ÊÀiviÝÊÕÞÊ «iÀÃ>°Ê-i«ÀiÊ iÊÃ`Êi>Ê>ÊÊÀiÞÊÞÊ>ÊÊÀi}]Ê«iÀÊiÃÌÃÊ — 69 — >LÃLÕÀ}Ê >Ê`>«`>`Ê>ÃÊÀµÕiâ>ÃÊ`iÊjÀV>Ê«>À>Ê>ÌiiÀÊÃÕÊ«ÀiÃÌ}ÊiÊÕÀ«>]Ê>ÊVÃÌ>Ê`iÊÃÕ`ÀÊÞÊ`iÊÃÊV>Õ`>iÃÊ`iÊ >ÃÌ>°ÊiÊ >LiÀÊ}LiÀ>`ÊÕÊÀiÞÊV>ÃÌi>Ê>Ê>Ê iV ÕÀ>Ê`iÊ Ã>}>âÊ`ÊiÀ>`ÊiÊ >ÌV]Ê ÞÊë>>ÊÃiÀ>Ê>Ê>VÊ?ÃÊ «ÀëiÀ>Ê`iÊÕ`]ÊÞÊÊ>Ê?ÃÊÕÃÌ>]Ê«V>À>ÊÞÊÀÕÃ>ʵÕiÊiÃ°Ê *iÀÊÊÌÖÊÊÞÊÊ«`iÃÊV>L>À]Ê ° ,`À}ÊL>ÊÃÕÃÊvÀ>VÃÊðÊ-i}Õ>Ê>LÀÕ>`Ê«ÀÊ>ÊÌ>Ài>Ê que se le confiaba. Pero estaba decidido a enfrentarse a la empreÃ>ʵÕiÊiÊiÝ}>]ÊÞÊ`iÃ`iÊVÕ>µÕiÀÊÌ«Ê`iÊ>ÕÌV«>ð piÊ`ÊÃ]ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÛÕÌ>`ÊiÃÊÕÊÀ`iÊ«>À>Ê°Ê *iÀÊ`iV`i]Ê·VÀÀiÊ«i}ÀÊÊÛ`>¶ Ê>iÃÌÀÊiÊ âÊÕ>ÊÃi>Ê«>À>ʵÕiÊ>ViÀV>À>° —No quiero contestarte con palabras temerarias, presunÌÕÃ>ÃÊÊv>>ViÃ]Ê«iÀÊÊÃiÀ?Ê>`>Êv?V]Ê,`À}°Ê*iÀÊ>ÃÊÛ`>ÃÊ ÞÊ >Vi`>ÃÊÃÊ`iÊÃÊÞÊjÊ`iV`iÊVÕ>`ÊÃÊ>ÃÊVÀÌ>°Ê/iÊ ÛiÀ?Ã]ÊÃÊiÃʵÕiÊVÃ}ÕiÃÊiÌÀ>ÀÊiÊ >]ÊiÊÌiÀÀ>Ê ÃÌ]Ê «iÀÊ«ÃiiÃÊiÊ>ÀÀÊÞÊiÊÌiÃʵÕiÊ>ÊÊiÊ >Êv>Ì>`ÊÃi«Ài°Ê 9ÊÃiÊ>>`À?ÊÌÀÊ«ÀLi>Ê>ÞÀ]ÊÃi}ÖÊiÊvÀÊiÊ«> `ÀiÊ>ÀÌÊ`iÊ,>`>ÊiÊÕ>ÊV>ÀÌ>ʵÕiÊiÊiÛÊÊ >ÊÕV °Ê Ê iÊÀiviÀÊ>Ê>ÊÌÀ>ÛiÃ>]Ê>Ê`>ÊÊ>Ê>ÃÊ«i>`>`iÃÊVÊ>ÃʵÕiÊ ÌiÊ«Õi`iÃÊiVÌÀ>À]ÊÃÊ>ÊÌÀÊ`iÊ>ÞÀÊiÛiÀ}>`ÕÀ>ÊÞÊ`v cultad. -ÕÃÊ«Õ«>ÃÊvÕiÀÊ`iÊÕÊ>`Ê >V>ÊÌÀ]ÊVÊÕÊ«j`ÕÊ `iÃÀ`i>`°ÊµÕi>ÊÀiÛi>VÊÊ >L>ʵÕiÌ>`° p·ÊµÕjÊ>`ÛiÀÃ`>`ÊÃÊÀiviÀÃ]Êmagíster? pÊ>Ê«ÀÃVÀ«V]Ê>Ê>ÊViÃÕÀ>]ÊÞÊ>Ê>Ê«À LV° —No os comprendo, don Alonso —se interesó perplejo. -ÊÕÌ>ÀÃi]Ê >ÛiÃÊ >LÊiâV>`Ê`iVi«VÊÞÊ?° p>ÃÊ`iÊVViÀʵÕiÊ«>À>ÊÕiÃÌÀ>Ê`iÃÛiÌÕÀ>ÊiÊi}>`Ê`iÊ >À>ÌiÊ< i}i]Ê >ÊÃ`ÊLÀÀ>`Ê`iÊÃÊ>>iÃÊ`iÊ>Ê ÃÌÀ>Ê `iÊ >]ÊVÀÀj`ÃiÊÕÊÕÃÌÊÛiÊ`iÊVÕÌ>VÊÃLÀiÊ>ÃÊ iÝ«À>ViÃÊ`iÊ}À>Ê>Ûi}>ÌiÊV>ÃÌÀ>`°ÊÊiÃÊ> À>ÊÃÊ ÕÊ«iÀÃ>iÊ«ÀÃVÀÌÊÞÊ>`Ì]ÊVÕÞÊÃÊLÀiÊ«ÀÛV>Ê Ài«ÕÃ>°Ê-ÕÃÊLÀ>ÃÊÃiÊ >Ê«À L`]ÊÃÊ>ÃÌiÀÃÊÃiÊ >ÊViÀÀ>`Ê ÞÊÃÕÊi}>`ÊiÝÌÀ«>`Ê>Ê>ÊvÕiÀâ>Ê`iÊ>ÊiÀ>ÊViVÌÛ>ÊV >° piÊVÕiÃÌ>ÊVÀiiÀ]Ê`ÊÃÊpÃiÊÃÀ«Ài`ÊiÊÛi° p*ÕiÃÊ>ÃÊiðÊ1>ÊÛiâÊ?ÃÊiÊVViÌÊiÃÊ«iÀÃi}Õ`Ê — 70 — «ÀÊiÊÃVÕÀ>ÌðÊ1>ÊVÌ>ÌiÊiÊ>Ê ÃÌÀ>Ê`iÊ LÀi°Ê p`Ê >ÛiÃp°ÊÊ>ÃVi`iÀÊ>ÊÌÀÊiÊiÌÊ`iÊi«iÀ>`ÀʵÕiÊ Ê«ÀÌi}]ÊiÃÌiÊÃÕ«ÀÊ >ÃÊ iÝ«i`ViÃÊ >Û>iÃÊ ÞÊ >`Ê VÕÌ>ÀÊÃÕÃÊLÀÃÊÞÊ>ÀÀV>ÀÊÃÕÃÊ`iÃVÕLÀiÌÃÊ>ÃÌÀVÃÊÞÊ}i}À?vVðÊ-iÊ >ÊiÃV>Ì>`ÊÃÕÊ«ÀiÃÌ}Ê«ÀÊ`iVÀiÌ]ÊÞÊiÊ LÀiÊ`iÊ< i}i]Ê ÞÊiÃÊ`iÌiÃÌ>`ÊiÊ >°ÊÃÊÛi}>ÌÛÃÊ>`>ÀiÃÊ>`>ÀÊ`iÃÌÀÕÀÊÃÕÃÊÀi>ÌÃÊÞÊVÕÌ>ÀÊÃÕÃÊ >Û>ViÃÊÃLÀiÊ>ÃÊflotas del tesoro°ÊÃÊiÕÕVÃÊ`iÊ«>>VÊ >L>ÊÌÀÕv>`ÊÃLÀiÊ>ÊViV>ÊÞÊiÊ«À}Àið pÕÃÌÊv>Ê«>À>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊÌ>ÌÊVÀj`ÌÊpÃiÊ>iÌ° p*ÃLiiÌiÊiÃÌ>ÊL?ÀL>À>ÊÀi«ÀiÃÊV>Li°ÊÕÊ>ÃÊ`iLiÀ?ÃÊÛiÀÌiÊiÊiÊÀiV >â]Ê>Ê`vVÕÌ>`ÊÞÊiÊÀiVi°Ê/iÊVÕ`>`° ,`À}Ê>ÀÊÃÕÃÊÕÃiÃ]ʵÕiÊ«ÕÛiÀâ>ÀÊ>ÊV>Ê >i}À>ÊÃiÌ`>Ê>ÌiÊ>Ê«i}ÀÃ`>`Ê`iÊÃÕÊÃ]ÊÞÊVÕÞ>ÃÊVVÕÃiÃÊiÊiÀ>Ê«ÃLiÃÊ`iÊ«ÀiÛiÀ°Ê-iÊiV >L>ÊiÊ>ÃÊ`iÊÛileidoso azar. p9ÊÞ>ÊÃ>LiÃ]Ê Ê]ÊÊ«Õi`iÃÊV>L>ÀÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃʵÕiÊÌiÊ >Ê`>`Ê«>À>ÊÕ}>ÀÊiÊiÃÌ>Ê«i}ÀÃ>ÊÃ]ÊÃÊ`iV`ÀÊVÊ Û>ÃÊ>ÊÕ}>ÀÊVÊi>ÃÊpÊ>iVV° p/À>Ì>ÀjÊ`iÊVÕ«ÀÊVÊivV>V>ÊÛÕiÃÌÀÃÊ`iÃiÃÊÞÊÃÊ`iÊ ÀiÞ° *VÊ>Ê«VÊ>ÊÀi>`>`Ê`iÊ>Ê>À`Õ>ÊÌ>Ài>ʵÕiÊiÊ>}Õ>À`>L>ÊÃiÊ vÕiÊ>ÃiÌ>`ÊiÊÃÕÊiÌi°Ê·*iÀÊiÀ>ÊVÃViÌiÊ`iÊVÕ?ÊvÀ?}Ê iÀ>ÊÃÕÊÃÌÕ>VÊiÊÕÊÛ>iʵÕiÊiViÀÀ>L>ÊÊ>`ÛiÀÃ`>`iöʷ Ê iÀ>ÊiÝÀLÌ>ÌiÊ>ÊV>À}>ʵÕiÊÛV>L>ÊÃLÀiÊÃÕÃÊiÝ«iÀÌÃÊ bros? -ÊiL>À}ÊiÊ`iÃÌÊiÊÌÀ}>L>Ê>Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊiÝ«À>ÀÊÕÊÌiÀÀÌÀ]ÊiÝÌVÊÞÊv>ÃV>Ìi]ÊiÃ>Þ>ÀÊÃÕÃÊVViÌÃÊ`iÊV>ÀÌ}À>v>ÊÞÊ`iÃVvÀ>ÀÊÃÊÃÌiÀÃÊ`iÊ>Ê>Ûi}>VÊ`iÊ ÃÊ>ÀiðÊ9ÊÀiV>>ÀÊiÊ >]ÊiÊ}À>ÊÃÕiÊ`iÊ ° Pero a menos que aceptara tentar a la fortuna, nunca lo sabría. >ÊÌÀ>ë>ÀiV>Ê`iÊViÊ`iÊ2Li`>Ê>«>V}ÕÊiÊ?Ê`iÊ ,`À}ÊÌÀ>ÃÊiÊ«iÃÊÛ>iÊ`iÃ`iÊ-iÛ>]Ê``iÊ ÕLÊ`iÊÌÀ>ÃÌ>ÀÊ«ÀÊV>ÃÊ`iÊ iÀÀ>`ÕÀ>]ÊÛ>`ÃÊÞÊV>ÃÊ«ÛÀiÌÃÊÞÊ — 71 — iL>ÀÀ>`ðÊÊ«>ÃÊiÊL>ÀV>â>Ê`iÊÀÊÕ>`>>ÀÊ >L>ÊÀi ÃÕÌ>`ÊviÀ>ÊÞÊ`ÃÊÛ>iÀÃÊ >L>ÊV>`ÊiÊ>ÃÊÌÕÀLÕiÌ>ÃÊ >}Õ>Ã]ÊÃi`ÊÀiÃV>Ì>`ÃÊ«ÀÊÃÊÕ}>ÀiÃÊiÊiÃÌ>`Ê>}V° ÊÃÊÛ>`>Ê>ÃÊ«i`À>ÃÊ`À>`>ÃÊ`iÊÃÕÊVÕ`>`Ê>Ì>ÊVÊÕ>Ê À>LÃ>ÊV>À`>`°ÊëÀÊiÊiviVÌÊL>Ã?VÊ`iÊÃÊÀiÃÊ`iÊÃÕÊ ÌiÀÀ>]Ê>Ê>Û>`>]ÊiÊiëi}]ÊiÊÌÊÞÊiÊÀiÀ]ÊÞÊÃiÊiÊ>«>ÀÌ>ÀÊÌ`ÃÊÃÊÕL>ÀÀiÃÊ`iÊÃÕÊiÌi°Ê-iÊ>«iÊ`iÊ>Ê`}iV>Ê iÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê`iÊ/i`ÊÞÊÀiâÊÕ>Ê«i}>À>Ê>ÌiÊ>Ê À>V>Ê`iÊ >Ê6À}iÊ`iÊÃÊ,ii`ðÊ"LÃiÀÛÊ>ÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊLÕ iÀÃÊ µÕV>iÀÃÊv>iVÃÊÞÊV >À>Ì>iÃÊÌ>>ÃʵÕiÊÛi`>ÊL>Ê ÃÊëÀÌ>iÃÊ«>Ã]ÊVÕiÀÃÊÀi«Õ>`Ã]ÊLÀ`>`ÃÊÞÊ>ViÀÃ°Ê Ê iÊ«>ÃÊ`iÃ>«iÀVL`>Ê>Êiëi``iâÊ`iÊÃÊÕiÛÃÊ«>>VÃ]ÊVÛiÌÃÊÞÊ Ã«Ì>iÃʵÕiÊÃiÊ>â>L>Ê`iÌÀÊ`iÊ>ÃÊÕÀ>>ÃÊVÊ>ÃÊ «i`À>ÃÊ`iÊ`iÀÀÕ`ÊV?â>À]ÊVÛÀÌj`>ÊiÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊÛ>ÃÊ ?ÃÊiëi`ÀÃ>ÃÊ`iÊ >ÃÌ>° 6>L>Ê>ÃÊv>>ÀiÃÊV>«>>ÃÊ`iÊ->Ê*>LÊÞÊ->Ê*i`ÀÊ ÌV>`Ê>Ê?}iÕÃ]ÊÞÊÃ>L>Ê>ÃÊiõÕ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀi>Ì>ÃÊ`iÊ>ÃÃÊ `iÊÃÊ>v>ÀiÀÃ]ÊV>Ê`iÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê`iÊÃ>°ÊÀ>iÃ]Ê `>}Ã]Ê LÀ>ViÀÃ]Ê>iÃÌÀÃÊÞÊ>«Ài`ViÃÊ`iÊÌ>iÀiÃ]ÊÃiÊVvÕ`>ÊVÊ ÃÊiÌÀ>`ÃÊVÊiV Õ}Õ>ÃÊ>`>`>Ã]ÊÞÊV>L>iÀÃÊÞÊV>«i>iÃÊ`iÊÃiÀi`>`ÊVV>]Ê`iÃÌ>V>`Ê>Ê}>>À`>Ê`iÊÃÊiV>iÃ]Ê >ÃÊ«Õ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ`>>Ã]ÊÞÊiÊÕÊ`iÊ>ÃÊV>ÀÀâ>ÃʵÕiÊÌÀ>ÃÌ>L>Ê «ÀÊ>ÊV>iÊ,i>Ê6i>°Ê9>ÊÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊiÊÌi`Ê>ÛÃÊ`i\Ê tagua vat]ʵÕiÊÊ >L>Ê«À L`ÊÃÊV>L>iÀÃÊÛiÌVÕ>ÌÀʵÕiÊÀi}>Ê>ÊVÕ`>`°Ê2Li`>ÊiÀ>ÊÕ>ÊÕÀLiÊ>LÀÃ>Êv> liarizada con la excelencia. ,`À}Ê«>ÃiÊ«ÀÊÃÕÃÊV>i>ÃÊ>iÊ>ÊÕ`°ÊiÊÃi`ÕV>Ê >ÃÊV>i>ÃÊL>V>ÃÊ`iÊ>ÊÕ`iÀ>ÊÞÊiÊ>ÀÀ>L>Ê`iÊ->Ê?°ÊLÃÌÀ>`ÊVÌi«Ê>ÊVÃ>Êv?LÀV>Ê`iÊ->Ê->Û>`ÀÊÞÊ`iÊ«>>VÊ µÕiÊÃiÊVÃÌÀÕ>Ê6?âµÕiâÊ`iÊ>]ÊÃLÀÊ`iÊÕÃÌÀiÊ`iÊÃÊ LÃÊÞÊÃiVÀiÌ>ÀÊ`iÊÀiÞÊi«i]ÊÞÊÃÌÊ>ÌÀÊiÊÃÕÃÊÃiiÃÊÃÕÊ VÃ>ÊVÀ>â°ÊÊÀ>ÌÊÃiÊ`À}Ê>ÊÃÕÊV>Ã>ÊiÊ>Ê>>`>Ê«>âÕi>Ê`iÊÃÊ ÕiÛ>ðÊÃ>L>Ê >ViÀÊ«>ÀÌV«iÃÊ>ÊÃÕÊ>`ÀiÊÞÊ>ÊÃÕÊ >LÕiÊ`iʵÕiÊ«ÀÊvÊ}>>À>ÊÕÊÃÕi`ÊÞÊâ>À«>À>Ê«>À>ÊÌÀ>â>ÀÊ los límites del imperio. ÊÛiÊV>ÃiÀÊ`iÊ`Ê>ÃÊ`iÊ>Ê>ÃV>]ÊÃÕÊ>LÕiÊ>ÌiÀ]Ê ÕÊV>ÃÌi>ÊÀ}ÕÃÊ`iÊÃÕÃÊL>ÃiÃ]Ê>ÕµÕiÊ`iÊi«LÀiV`>Ê — 72 — >VÕÀ>]ÊÃi}Õ>ÊiÊ«i°Ê">ÊVÊÃi«ÀiÊ>ÊViâ>Ê`iÊ }>À]Ê>Ê VÕ>`À>ÊÞÊ>ÊÛi>ʵÕi>`>°ÊÀ>Ê>ÊÃ>ÊV>Ã>ʵÕiÊÀiVÀ`>L>Ê`iÊÃÕÊ iâÊ`iÊVÕ>ÀÌÃÊ}j`Ã]Ê`iëiÃ>Ê«>ÀV>]Ê>ÕÃÌiÀ`>`ÊÀ>Þ>>ÊiÊ>Ê «iÕÀ>ÊÞÊLÃ>ÊVÊÊ?ÃÊ`iÊÛiÌiÊV >ÛðÊ>Ê«ÀÛ`i V>Ê Ê «ÀÛi>]Ê ÃiÊ >L>Ê ÃÕVi``Ê >ÃÊ >>ÃÊ VÃiV >ÃÆÊ ÞÊ ÕÊ Û>À]ÊÕ>ÊÕ>ÊÞÊÕ>ÊÛ>Ê`>L>ÊÃÊ«>À>ÊÃÃÌiiÀÃiÊ>Ê`ÕÀ>ÃÊ penas. >ÃÊiÃÌ>V>ÃÊÃiÊ`ÃÌ}Õ>Ê«ÀÊÃÕÊ>ÃViÌÃÊvÀ>VÃV>]ÊÞÊ ,`À}ÊLÃiÀÛÊiÌÀÃÌiV`ʵÕiÊ>Ê>vVVÊ«ÀÊiÊÀiVÕiÀ`Ê`iÊ ÃÕÊ«>`ÀiÊ>ÖÊ«>i>L>Ê«ÀÊ>ÊV>Ã>]ÊVÕÞÃÊ>âÕiÃÊ`iÃÛiV>`ÃÊ ÃiÊV>>Ê>Ê«i`>âðÊ-iÊ«>«>L>Ê>ÊÌÀÃÌiâ>ÊÞÊiÊÀ}ÕÊ`iÊ>ÊÃ> }ÀiÊ«ÃÌi>`>Ê«ÀÊ>ÊÕÃÌV>Ê`iÊÀiÞ]ÊiÊ LÀiÊ>ʵÕiÊ?ÃÊ >L>Ê `>`ÊÞÊ>ʵÕiÊ> À>Ê`iL>ÊÃiÀÛÀ]Ê>ÖÊ>ÊVÃÌ>Ê`iÊÃÕÊÃ>}Ài° >Ê>i`ViV>Ê`iÊÃÊÛiVÃÊ >L>ÊV>ÕÃ>`ÊiÃÌÀ>}ÃÊiÊ>Ê iÃÌÀ«iÊ`iÊÃÊ-Û>ÊÞÊÃÊ>ÃV>]ʵÕiÊ«>`iV>ÊÃÕÊÀi«ÕÃ>ÊÞÊ`iëÀiV°Ê1Ê`>Ê >L>Ê>«>ÀiV`ÊÕÊ«>õÕÊ>ÊV>Û>`ÊiÊ iÊâ>}Õ?Ê`iÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊiÊiʵÕiÊÃiÊiÃÊÌ>V >L>Ê`iÊVL>À`iÃ]ÊÌÀ>`ÀiÃÊÞÊ«ÀÃVÀÌðÊÊ>ÃÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊ«ÀV«iÊi}i`>ÀʵÕiÊ ÕLiÀ>Ê Õ`Ê`iÊÕÊLÀÊ`iÊV>L>iÀ>ðÊÀÀ}>ÌiÊ `>}]ÊÃi«ÀiÊÛiÃÌ>ÊÕLÊÃVÕÀÊÞÊV>â>ÃÊ`iÊÃÊVÀ°Ê ÊÌÀÊÌi«ÊV>«Ì?Ê`iÊ>ÀV>LÕViÀÃÊ`iÊ/iÀVÊ6iÊ`iÊ>Ê Armada, parecía una ruina a punto de derrumbarse. ÊÌi`ÊVÌ`>ÊÞÊ>ÊÀÕÌ>Ê«ÀiÃ`>ÊÃÕÊÛ`>°ÊiÊÃÕiÌ>Ê vÀ?}ÊÞÊL>ÀL>ÊL>V>ÊÌÀ>}Õ>À]ÊÃiÊ>`À>L>ÊVÊÕ>ÊV>`i>Ê`iÊ «>Ì>ÊÃLÀiÊ>Ê>>ÊiÕÌ>`>°Ê,`À}ÊÃÊ>LÀ>âÊiÌÀiÊÀÃÊÞÊ iÝV>>ViÃÊ`iÊ>i}À>°Ê-ÕÊiÌÕÃ>Ã>`>Ê>`Ài]Ê`>Êi>ÌÀâ]Ê ÊLiÃ]Ê>>L>`ÊÃÕÊ«ÀÌiÊ}>?ÊÞÊÃÕÊiëj``>Ê`ÕiÌ>À>°Ê ,`À}ÊÃ>L>ʵÕiÊÃÕÊ>`ÀiÊiÀ>ÊÕ>Ê`iÊiÃ>ÃÊÕiÀiÃʵÕiÊÊv>ÃV>L>ÊÌ>ÌÊ«ÀÊÃÕÊLiiâ>]ÊVÊ«ÀÊÃÕÊ«ÀÌiÊii}>ÌiÊÞÊÃÕÃÊ ÃÊ`iÊvÕi}ÊÀiVÕLiÀÌÃÊ`iÊÌiÀÕÀ>° p/iÊ >ÃÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊ LÀi]Ê ÊÊp`]ÊÞÊÊ>V>ÀVÊvÀiVj`iÊÕ>Ê>ÀÀ>Ê`iÊÛ]ʵÕiÊiÝÌÀ>Ê`iÊÕ>ÊV>À>Ê de loza. p>`Ài]Ê>LÕi]ÊÃÊÌÀ>}ÊÕ>ÊÌV>ÊiÝViiÌi°ÊÊµÕ ViÊ`iÊÕÊ«>ÀÌÊ«>À>Ê6iÀ>VÀÕâ]ÊÞÊ`iÊ> Ê>Ê>ÊÃ>Ê`iÊÕâÊ«>À>Ê i>LÀ>ÀÊÕÃÊ>«>ÃÊ«>À>Ê>ÊV>`i>ÊpiÝ«ÕÃÊVÊÀ}Õ]Ê Ìi`Ê«ÀÊL}>Vp°Ê-i}ÕÀjÊÃÊ«>ÃÃÊ`iÊÊ«>`Ài°ÊÞÊ — 73 — ÃiÊÃiÌÀ>ÊÀ}ÕÃÊ`iʵÕiÊÃÕÊ Ê«iÀÌiiViÀ>Ê>Ê>ÊvÌ>ÊÀi>Ê VÊVÃ}À>v° >Êi>ÌÀâÊ`iÊ>Ê>ÃV>]ÊÛiV`>ÊiÊ?}À>Ã]ÊVÊÃÕÊ>ÌÕi`ÊÃÊ>`ÀÃÊÞÊÃÕÊÀÃÌÀÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ>>`]Ê>âÊÕÊ>À}Ê ÃÕëÀÊ>ÊÛiÀÊ>ÌiÊÃÊÌ>Ê}>>À`]ÊÞÊiÊ«`Ê>ÊÌÃÊÃÕÊ «ÀÌiVV]ÊVÕ>`ÊÃÕÊ ÊiÃÊ>ÀÀÊ>Êi`>ÃÊ>Êi`>ÌiâÊ`iÊÃÕÊ Û>iÊ>Ê ÕiÛÊÕ`ÊÞÊ>ÊÃÊiVi`>`>Ê«ÀÊiÊ*ÌÊ >ÞÀÊÃLÀiÊ>Êi>LÀ>VÊ`iÊViÀÌ>ÃÊV>ÀÌ}À>v>ÃÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊ «>Ã]ʵÕiÊÊ>Ìi`À>Ê>i>`Ê`iÊ>ÃÊë>>ÃÊ>ÊiÃÊ ÌÀiÃÊ>ð ,`À}Ê>>L>Ê>ÊÃÕÊ>LÕiÊ>ÌiÀÊ?ÃʵÕiÊ>Ê>`i°ÊÊÃÕÃÊ «>ÃiÃÊv>ÌiÃÊ«ÀÊ>Ê ÀÀi`iÀ>ÊÞÊÃÊÀ>`ÀiÃÊ`iÊ->Ì>Ê>À>]ÊiÊ >L>Ê>ÀÀ>`ÊÃÕÃÊ«iÀ«iV>ÃÊiÊ"À?ÊÞÊ*>Û>]ÊÕV >`Ê>Ê las órdenes del emperador Carlos V. Don Blas, que sufría en siiVÊiÊ iV Ê`}Ê`iÊ> ÀV>iÌ]ÊiÊ >L>Ê>LiÀÌÊÃÕÃÊ ÃÊÛÀ}iiÃÊ>Ê>ÃÊÛii`>`iÃÊ`iÊÕ`° El último día de su estancia en Úbeda lo llamó. Su barba «>Ìi>`>ÊVÌÀ>ÃÌ>L>ÊVÊiÊi}ÀÊ>â>L>V >`Ê`iÊÃÕÊ`Õi taria. p+ÕiÀ`Ê,`À}]ÊVÀiÊi}>`ÊiÊiÌÊiÊiʵÕiÊ`iLÊ >ViÀÌiÊÕ>ÊÀiÛi>VÊpiÊ`iÌ>ÊÌ?`Ê`iÊ>ÃÊ>Ãp°Ê *>Ã>`ÃÊÌÀiÃÊ>ÃÊ`iÊ>ÊÕÃÌ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÌÕÊ«>`ÀiÊiÊÌÀ>Ã>`jÊ>Ê >`À`Ê«>À>ÊiÌÀiÛÃÌ>ÀiÊVÊiÊVjÀ}ÊiÀ>`Ê`iÊÃVL>À]Ê ÕÊ«>ÀiÌiÊ`iÊ i]ÊiÊ«ÌÀÊ`iÊÀiÞ]ʵÕiÊVÊÃ>LiÃÊ«iÀÌiice al círculo de secretarios de Su Majestad. —Es primo nuestro, ¿no es así, abuelo? —se interesó. pi>°Ê À>ÊiÃÊiV>À}>`Ê`iÊVvÀ>ÀÊ`VÕiÌðÊiÊ Ã«i`jÊiÊÃÕÊV>Ã>Ê`iÊ>Ê«>â>Ê`iÊÃÊiÀÀ>`ÀiÃ]ÊÞÊÀi>âÊ«>À>Ê Ê>}Õ>ÃÊ>ÛiÀ}Õ>ViÃÊÃLÀiÊiÊV>ÃÊ`iÊÌÕÊ«>`Ài°ÊÊ«>ÀiViÀÊ Ì`ÊiÃÌ>L>ÊiÊÀi}>]Ê«iÀÊLÕÀ>`Ê>ÊÌÀÃÊÃiVÀiÌ>ÀÃÊÃiÊ âÊ VÊÕÊi}>ÊvÀ>`Ê«ÀÊ`Ê-iL>ÃÌ?Ê >LÌ]ÊiÊ*ÌÊ>ÞÀÊ`iÊiÌViðÊ>L>Ê >>`ÊiÌÀiÊÃÊ«>«iiÃÊvÀ>`ÃÊ«ÀÊiÊ VL>À`iÊ`iÊ`Ê>Ì>Ã>À]ÊiÊ>À>ÌiÊ`iÊ>ÊÌ>]ÊÕ>ÊLiÌ>ÊÊ «>ÀÌV«>VÊ`iÊiÀV>V>ÃÊ`iÊ}>iÊ`iÊ>Ê >]ʵÕiÊÊ«iÀÌiiV>Ê>Ê}ÖÊië>Ê>vV>`ÊiÊ«>ðÊÃÌÊiÃÌ?ÊÕÞÊ V>ÃÌ}>`ÊÞʵÕiÊÊVÌÀ>ÛiiÊ«Õi`iÊ«iÀ`iÀÊÃÕÊV>Liâ>]ÊÃÊiÃÊ >VÕÃ>`Ê>ÌiÊiÊ6ÀÀiÞ° — 74 — p·+ÕjÊiÃÊÕ>Êboleta, abuelo? —Al decir de los conquistadores de Filipinas un fardo lleno `iÊiÀV>V>Ã]Ê}iiÀ>iÌiÊ`iÊÃi`>Ê`iÊ>Ê >°Ê >`>Êië>Ê `iÊ>ÃÊÃ>Ã]ÊÃi}ÖÊÃÕÊÀ>}]ÊÌiiÊ`iÀiV Ê>ÊÕ>ÊVÕÌ>Ê`iÊLiÌ>ÃʵÕiÊiÛ>Ê>ÊV>«ÕVÊiÊiÊ}>i]ÊÃ>V>`ÊiÝViiÌiÃÊLiivVÃÊ`iÊÌÀ>Ì°Ê >`>ÊÊ«iÃÃÊÛiÀÌ`ÃÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊÃiÊ«Õi`iÊ VÛiÀÌÀÊiÊ ÕiÛ>Êë>>ÊiÊVVÊ°Ê1ÊLÕiÊi}VÊiÊiÊ µÕiÊiÃÌ?Ê«i>`ʵÕiÊ«>ÀÌV«iÊiÝÌÀ>iÀÃ]ÊÊië>iÃÊÊÀiÃdentes. ¿Comprendes? ,`À}ÊV«ÕÃÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊiÌi`iÌ]ÊÞÊ>ÃÌ° p*ÕiÃÊÛiÀ?Ã]Ê Ê°ÊÊiÀ>`Ê`>}Ê«ÀÊÃÕÊVÕiÌ>Ê ÞÊÀiÛÃÊiÊLÀÊ`iÊiÀV>V>ÃÊ`iÊ>ÊvÀÌÕ>`>ÊvÌ>Ê>Ã>Ì>`>Ê «ÀÊÃÊ}iÃiÃÊiÊ>ʵÕiÊÛ>>L>ÊÌÕÊ«>`Ài]ÊÞÊ>ÃLÀ>ÌiÊpiÊÃ}ÕÊÀiÛi>`ÊÃÕÊ>ÃVi`iÌip°Ê·->LiÃÊ>ʵÕjÊLÀiÊiÃÌ>L>Ê >µÕiÊi}>Ê«iÀÃÊ`iÊiÀV>V>ÃÊ`iÊ«À`ÕVÌÃÊ`iÊ>Ê >¶ —No sé, abuelo. p*ÕiÃÊÊ?ÃÊÊiÃʵÕiÊ>ÊLÀiÊ`iÊÕV>ÃÊ"`]Ê >À>Ê `iÊ*iÀÀ]ÊiÃiÊ«iÀÕÀʵÕiÊÃi}ÖÊÃÊÕiViÃÊ >L>ÊÕiÀÌ]ÊÊ`iÃ>«>ÀiV`]ÊÞʵÕiÊÃiÊi}Ê>ÊÌiÃÌvV>ÀÊ>Êv>ÛÀÊ`iÊÌÕÊ«>`Ài° ,`À}Ê>«ÀiÌÊÃÊ`iÌiðÊÊ>ÌâÊiÀ>ÊÕÞÊ«ÀÌ>ÌiÊ para él. pu À>ÊÊÛiÊV>ÀtÊiÌÀ>Ã]ÊiLÕÃÌiÃÊÞÊÃÕLÌiÀvÕ}ÃÊ`iÊ «`iÀÃðÊÃÊiÊ«>}>L>ÊiÃiÊ>À>ÌiÊ`iÊ`>LÊiÊv>ÛÀÊ«ÀÊÊ `iV>À>ÀÊVÌÀ>Êj]ÊÊ«ÀÊ>}Õ>ÊÌÀ>ÊVÃ>Ê«iÀÊpÃiÊivÕÀiVp°Ê u``ÊL>ÃÌ>À`Ê`iÊ->Ì>?ÃtÊ·+ÕjÊVÕÌ>À>ÊiÃÃÊÌÀÕ >iöÊ-jÊ µÕiÊiÀ`i>Ê«ÀÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊÞÊÌiÊÕÀʵÕiÊÊiVÌÀ>Àj]Ê>LÕi° p-i«ÀiÊiÊÊ>ÊiÊ>ÃÕÌÊ`iÊÌÕÊ«>`Ài°Ê-iÊiV ÊÃLÀiÊ jÊÌiÀÀ>Ê`i>Ã>`Ê«ÀÌ]ÊÞÊiÊ>À>ÌiÊiÊ>Ê iÀ`>]ÊÕÊi`>Vi]ÊÃ>ÊLÀiÊ`iÊÃëiV >ÃÊÃÊ?Ã°Ê ÊLÃÌ>Ìi]Ê`ÊiÀ>`ÊiÊÀiÛiʵÕiÊ>ÕµÕiÊÊÌiÌ]ÊiÊ}iiÀ>ÊÕV>ÊvÕiÊ ÀiVL`Ê«ÀÊiÊÀiÞ°Ê >ÞÊiÊ`iÃ}À>V>ÊÞÊÊÃiÊiÊiVi`Ê }Õ>ÊÃÊvV>Ê?ðÊVÕÃÊÃÕÊv>>ÊiÊ`Ê`iÊ>`°Ê iëÕjÃÊ«iÀ`Ê>ÊÃÕÊ ÊiÊ>`iÃÊÞÊ>Ê«VÊjÊÃÊÕÀÊ `iÊÕ>ÊviVÌ>ÊiviÀi`>`]ʵÕiÊiÊiÃVÀL>Ê>Ê>V >VÊ>Ê>Êi>V>]ÊiÊÀiÀ`iÌÊÞÊiÊ`iëÀiVÊ`iÊÃÊÃÕÞðÊu+ÕiÊÊ-iÀÊÊÕâ}Õit pÃÊÃÕiiÊÃiÀÊiÊ?ÃÊÕÃÌÊ`iÊÃÊÕiViÃ]Ê>LÕiÊp>ÃiÛiÀ° — 75 — p*iÀÊ >ÞÊ?Ã]Ê,`À}ÊpÞÊL>Ê>ÊÛâÊiÊ>V>° p·?ÃÊ«`Ài`ÕLÀi¶ÊuÃÊ->Ìt p6iÀVÕiÌÃÊÃÊÃ>`>]ÊÕiÀÌiÃÊiÝÌÀ>>Ã]ÊLÃiÀÛ>ViÃÊ`iÊ ÌÀ>V]ÊVvÕÃÊ`iÊ`>ÌÃÊpÀiÛiÊiÊ>V>p°ÊÃVÕV >°ÊÊ >}ÊÃVL>ÀÊiÊ>Ãi}ÕÀÊ >Vj`iÊÕÀ>ÀʵÕiÊ>?ÃÊÊ`iÃÛi>À>]ʵÕiÊVÕ>`Ê`iÃ>«>ÀiV`ÃÊÃÊVÀÃ>ÀÃÊ}iÃiÃÊÃiÊ âÊ >Ê>Ê>ÀÊ>ÊvÌ>]Ê`ÃÊ«ÌÃÊVÊv>>Ê`iÊÃiÀÊ>}ÃÊ`iÊÌÕÊ«>`ÀiÊ ÕÀiÀÊiÊiÝÌÀ>>ÃÊVÀVÕÃÌ>V>Ã]ÊÞÊiÊiÊÃÊ`>°Ê1Ê V>ÞÊ>Ê>Ê>À]ÊÞÊ>`iÊÊÛ°Ê9ÊÌÀÊ>}âÊiV >`ÊiÊ>>Ê«ÀÊ >ÊLV>]ʵÕâ?ÃÊiÛii>`Ê«ÀÊÊiÃÌ>ÀÊ`iÊ>VÕiÀ`ÊVÊiÊ«ÀVi`iÀÊVL>À`iÊ`iÊ}iiÀ>°Ê-iÊiV Ê>Ài>ÊÃLÀiÊÃÕÃÊÕiÀÌiÃ]ÊÞÊ >`iÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>Ê`iVÀÊiÃÌ>ÊLV>ÊiÃÊ>° ,`À}ÊÃiÊÃÕÊiÊÕ>Ê `>ÊÌÀÃÌiâ>° p*ÀÊÊÃ>}Ài]Ê>LÕi]ʵÕiÊÀiVÃÌÀÕÀjÊ>ÊÛiÀ`>`iÀ>Ê ÃÌÀ>Ê`iÊÊ«>`ÀiÊ>ÕµÕiÊiÊÛ>Þ>Ê>ÊÛ`>ÊpÃiÊÕÀ>iÌÊ>«Àitando los dientes—. Depuraré su ejemplar conducta. Ya lo com«ÀL>À?ð p*iÀÊiÊV>ÃÊiÃʵÕiÊÃiÊ«iÀ`iÀÊV>ÃÊÌ`ÃÊÃÊÀi}ÃÌÀÃÊÞÊ «>«iiÃÊ`iÊV>Ã]ÊÞÊÃÊÌÕÊ«>`ÀiÊV>ÞÊVÊ>ÊVÕ«>°Êu>`Ì>ÊÃi>t p ÊÃÞÊÕÊiÃÌÖ«`]Ê>LÕi]ÊÞÊ«Õi`iʵÕiÊÊiVÕiÌÀiÊ>Ê iÃiÊ>Ê>V`Ê`iÊ"`]ÊʵÕiÊ >Þ>ÊÕiÀÌÊÞÊ> À>ÊÃiÊ«Õ`À>ÊiÊ ÃÊviÀðÊ*iÀÊÀiÛiÀjÊ>ÃÊÃiÛ>ÃÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÞÊÃÊ ÛÛi]ÊÊÌÀ>iÀjÊ>ÊÀ>ÃÌÀ>ÃÊ>ÌiÊiÊÌÀLÕ>° p+ÕiÊÃÊ`i>ÃÊÀ>iÃÊÊÀ>ÊÌÕÊiÌi]Ê,`À}°Ê Õ>`Ê>VÌÖiÃÊiÊ>ÊÛ`>]ÊÃi>ÊiÊʵÕiÊvÕiÀi]ÊV>Û>Ê `]ÊVÊ>À`À]Ê pero siempre con prudencia —le aconsejó. ÊviÀÛÀÃ>ÊÃiÀi`>`ÊiÊÛiiÀ>LiÊ>V>ÊÊÌÀ>µÕâ°Ê -iÊVÀ«ÀÊ`iÊÃÕÊÀÕÃÊÃÊ`iÊ>`iÀ>ÊÌ>À>Vi>`>ÊÞÊÃiÊVÊ ante un arcón de roble, de donde sacó una espada cincelada con i«Õ>`ÕÀ>Ê>>`>]Ê}>Û>iÃÊÌÀµÕi>`Ã]ÊV>âiÌ>Ê`À>`>ÊÞÊ doble filo. Era el acero toledano de sus ancestros, los Gasca, la Þ>Ê`iÊ>Êv>>]ÊÛiVi`ÀÊÃi}ÖÊj]ÊiÊÃÕÃÊv>Ì?ÃÌV>ÃÊ>ÀÀ>ViÃÊ >Ài`i`ÀÊ`iÊ>Ê À>ÊiÊ>ÃÊÌ>À`iÃÊ`iÊÛiÀ]Ê`iÊ>À`ÀÃ>ÃÊ L>Ì>>ÃÊVÊÃÊÀÃÊ`iÊÀ>>`>]ÊVÊÃÊviiÃÊiÊ>`iÃÊÞÊ VÊÃÊLiÀLiÀÃVÃÊiÊ"À?°Ê>Ê>â]ÊiÌÀ>ÃÊÕ>Ê?}À>ÊV>>Ê «ÀÊÃÕÃÊ«?À«>`ÃÊÀiÃiVð p,`À}]Ê`iÃ`iÊ ÞÊÌiÊ«iÀÌiiVi°Ê i>ÊVÊ À]ÊÞÊÃjÊ — 76 — viÊ>Êi>ÊLÕÀ>`ÊiÊÃÕÊ«Õ\ÊApacigua tu vanidad y aplaca tu ira° p>ÊiÛ>ÀjÊVÊ`}`>`ÊÞÊ«>ÀjÊ>Êv>>Ê`iÊ>Êv>>°Ê uÊÕÀÊ«ÀÊÕiÃÌÀÃÊ>Ìi«>Ã>`Ã]ÊÊiÊ>ÀÌÀâ>À?ÊiÌiÀ>iÌit p ÊÛ`iÃʵÕiÊiÊÖVÊÌiÀjÃÊ`iÊÌÕÊ«iÀÃ>]Ê`iLiÊÃiÀÊiÊ `iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê>ÕµÕiÊÌiÊVÕiÃÌiÊ >ViÀ°Ê-Ê>ÃÊÀiVLÀ>ÀiÃÊ iÊ ÀÊ«iÀ``°ÊpiÊ>VÃi° —Lo tendré en cuenta, abuelo. Pero, ¿quién sabe lo que puede deparar el futuro? pÃʵÕiÊÊ >ÊÃÕvÀ`ÊiÃ>Ê>vÀiÌ>]ÊÊÃ>LiÊʵÕiÊiÃÊ«>`iViÀ°ÊÃÌ>ÊiÃÊÌÕÊ«ÀÌÕ`>`°Ê v>ÊiÊÌ]ÊÞÊÃjÊV>ÕÌiðÊ-ÊiÃÌ?Ê `iÊÃ]ÊÊ«`À?ÊiÊÌÕÊV>Ê>ÊiÃiÊÕV>ÃÊ"`]ÊÊÊ`Õ`iÃ°Ê Ten paciencia. —Tendré paciencia, pero no cobardía —manifestó sereno. µÕiÊ}À>ÌÊ>Ì>À`iViÀÊiÀ>ÊiÊÖÌÊiÊÃÕÊ«ÕiLÊ>ÌiÃÊ`iÊ >ÛiÌÕÀ>ÀÃiÊiÊ>Ê>ÀÊVj>>°Ê-iÊV>Ê>Ê}ÀÀ>Ê`iÊÌiÀV«iÊÞÊÃiÊ >ÕÃÌÊ>Ê«ÕVÀ>ÊiV Õ}Õ>Ê`iÊiV>iʵÕiÊVi>ÊÃÕÊVÕi°Ê}ÀÊ Õ>ÊvÕÃÊ`iÊ>ÀÌiÃ>]Ê«ÕiÃÊÃÕÊ >LÌÕ>Ê`ÀÊ`iÊV>Liâ>Ê >L>Ê comenzado a atormentarlo. Y era su único remedio. ÊViÊiÃÌ>L>ÊÌiV >`Ê«ÀÊÕÊÛiÊ>âÕÊiÝiÌÊ`iÊÕLiÃ°Ê *>ÃiÊ«ÀÊiÊ`iÀÊ`iÊVÛiÌÊ`iÊÃÊV>ÀiÌ>ÃÊÞÊVÌi«Ê iÊÛ>ÃÌÊ«>Ã>iÊ`iÊÛ>Ã]Ê>ViµÕ>Ã]Ê>i`ÀÃÊiÊ }ÕiÀ>iÃʵÕiÊÃiÊ iÊvÀiV>Ê>ÊÃÕÊÛÃÊiÊiÊ>«>VLiÊÛ>iʵÕiÊ>VÕ>L>ÊiÊÕ>`>µÕÛÀ°Ê*iÀ>iVÊÕÊÀ>ÌÊ`ÃvÀÕÌ>`Ê`iÊ>iÃÌÕÃÊÃiVÊ `iÊ«>Ã>iÊÞÊLÃiÀÛ>`ÊÃÊViÀÀÃÊ`À>`Ã]ÊVÊÃLÀi>`ÃÊ «ÀÊÕÊ«ÌÀÊ«À`}ð Ê>À>Ê`iÊ>ÃÊiÃiÃ]ÊÃiiÌiÀ>ÃÊÞÊ ÕiÀÌ>ÃÊiÊi}Ê>À?ÌV°Ê1>ÊvÌÕ`Ê`iÊ iÀ>ÃÊ>`À>LiiÌiÊ>i>`>ÃÊ`iÊÌÀ}>iÃ]Ê«>ÀÌ>Ê`iÃ`iÊiÊ«iÊ`iÊ>ÃÊÕÀ>>ÃÊ >ÃÌ>Ê«iÀ`iÀÃiÊiÊ>ÃÊ>âÕiÃÊVÕLÀiÃÊ`iÊ-iÀÀ>Ê?}>° ÊV>L>Ê>ÞÀÊÃiÀi`>`ÊÞÊ}À>`iâ>°Ê*>Õ>Ì>iÌiÊiÊ ViÊ«>`iVÊÞÊViâ>ÀÊ>ÊÌÌ>ÀÊ>ÃÊiÃÌÀi>ðÊ,`À}Ê-Û>Ê `iÊ>Ê>ÃV>ÊÀiëÀÊVÊ>Û°ÊÊvVÊ`iÊ>}iÌiÊÀi}ÊiÀ>Ê«iÀVL`Ê«ÀÊ>ÊÃVi`>`ÊVÊÕÊLÀ>iÌÊ`iÊ«ÀiÃÌ}°Ê-iÀÊ V>ÀÌ}À>vÊÞÊvV>Ê`iÊÀiÞÊÃ}vV>L>ÊiÃÌ>ÀÊÀ`i>`Ê`iÊÕ>Ê>ÕÀi>Ê`iÊiÞi`>°ÊÊÃÊiÊ >L>Ê>Ãi}ÕÀ>`ʵÕiÊ}>>À>Ê trescientos escudos anuales, un sueldo que compensaría los — 77 — >ÀÀiÃ}>`ÃÊÌÀ>ViÃʵÕiÊ`iL>Ê>ÀÀÃÌÀ>À]ÊÞʵÕiÊiÊV>L>À>ÊÃÕÊ austera existencia. ÊLÃÌ>ÌiÊʵÕiÊ?ÃÊiÊ>ÌÀ>>Ê`iÊ>µÕi>Êi«ÀiÃ>ÊiÀ>ÊÊ µÕiÊÊiÊ >L>ÊÀ`i>`Ê >ViÀ\ÊiVÌÀ>ÀÊ>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê Õ>ÊVÀ>ÌÕÀ>Ê>«ÀiÃLiÊ>ʵÕiÊ`>L>ÊiÊÊ?ÃÊ `Ê`iÊÃÕÊ VÀ>â°Ê>L>Ê>V>â>`ÊiÃiÊ«ÕÌÊiÊiʵÕiÊÃi}ÕÀÊ>`i>ÌiÊ ÃÕ«>ÊivÀiÌ>ÀÃiÊ>ÊÊ`iÃVV`°Ê9ÊÞ>ÊÊ >L>ÊÛÕiÌ>Ê>ÌÀ?Ã°Ê >Ê>ÛiÌÕÀ>ÊiÀ>Ê`iõÕV>`>Ê>ÊÌ`>ÃÊÕViÃ]ÊÞÊ,`À}ÊÊiÃÌ>L>Ê `iÊÌ`ÊÃi}ÕÀÊ`iÊÃÊðÊ*iÀÊ>ÕÊ>Ã]ÊiÀ>ÊÕÊ`iÃ>v]ÊiÊ«ÀÛÃ>À>ÊÕÊÕiÛÊ`iÃÌ° *ÀÕVÊiÊÛâÊL>>ÊiÊLÀiÊ`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊÞÊÃÌÊVÊÃÊÌÕÛiÀ>ÊÕÊÌâÊiÊ>Êi}Õ>° — 78 — 6 ÊÃiÀÊ`iÊ>À Sevilla y Veracruz, verano de 1580 ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÊÃÕÌÊVÀÌ>Ê`iÊ`ÀÌÀÊÀiÕV>ÊiÊVÕiÀ«Ê `iÃÕ`Ê`iÊÕ>ÊÕiÀ°ÊÀ>Ê>Ê>>ÌiÊ`iÊ,`À}]Ê>ÊÛi`i`À>Ê `iÊvÀiÃʵÕiÊÞ>V>ÊÃLÀiÊ>ÊV>>ÊÀiÛÕiÌ>° ,`À}ÊÀ`iÊiÊiÊL>ÖÊ`iÊÛ>iÊ>ÃÊÛiÃÌ`ÕÀ>Ã]Ê>}ÕÃÊ LÀÃ]Ê>Êië>`>ʵÕiÊiÊÀi}>>À>ÊÃÕÊ>LÕi]ÊiÊÀiV>`Ê`iÊiÃVÀÌÕÀ>Ê ÞÊÃÕÊÃÌÀÕiÌ>Ê`iÊVÃ}À>v°Ê ʵÕiÀ>Ê`iëiÀÌ>À>ÊÞÊVÀÀÊ iÊ«ÃÌ}°ÊiÊ«>ÌÊ«Ài>`Ê`iÊ>À>ÃÊÞÊiÀÃÊ>ÃVi`>Ê >ÃÊÛViÃÊ`iÊÃÊV µÕÃÊÞÊ>ÊV ?V >À>Ê`iÊÃÊÛiVÃʵÕiÊiÊ>Ê vÀiÃVÕÀ>Ê`iÊâ>}Õ?Ê«>Ã>L>Ê>ÃÊ À>ÃÊ`iÊ>ÊÃiÃÌ>°ÊÃÌ>L>ÊiëiÀ>â>`ÊiÊVÃi}ÕÀÊÃÕÃÊ«À«ÃÌÃ]Ê>ÕµÕiÊÃLÀiV}`Ê«ÀÊ>Ê iÛiÀ}>`ÕÀ>Ê`iÊ>Ê>LÀʵÕiÊ >L>Ê>ÃÕ`]ÊÞÊiÊ>ʵÕiÊ«`>ÊÀiÊ >ÊÛ`>° *>ÀÌ>Ê>Ê`>ÊÃ}ÕiÌiÊiÊÕ>Ênave de correo rumbo a VeraVÀÕâ]Ê>«ÀÛiV >`ʵÕiÊÕÊiÃ>iÊ`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ>Êi`>Ê anunciaba a las autoridades indianas la inminente partida de la Ì>Ê`iÊ`>ðʵÕiÊ }>ÀiÊVÕ>ÀÌÊ`iÊ>ÊV>iÊ->Ê6ViÌiÊ }Õ>À`>À>Ê«>À>ÊÃi«ÀiÊÃÊÃiVÀiÌÃʵÕiÊ >L>Ê>VÕÕ>`ÊÞÊÌ>LjÊÃÕÃÊÃÕiÃÊÞÊ`Õ`>ðÊiÃÊ>Ê>ÊvÀÃÌ>]ʵÕiÊÃiÊ>LÀ>âÊ>ÊjÊVÊ ÌiÀÕÀ>°Ê>ÊÕV >V >ÊÃi«ÀiÊ >L>ÊiÌi``ÊiÊ>ÊV>`iÃÌ`>`Ê`iÊÃÕÊVÀ>âʵÕiÊiÊÃÕÞÊÃiÀ>ÊÕÊV>ÀÊÃii>ÌiÊ>Ê «iÀvÕiÊ`iÊÃÕÃÊvÀiÃ]Êâ>Ê>Ê«ÀV«]Ê>ÀV ÌÊÌÀ>ÃÊ>ÊVsumación de su belleza. 1>Ê?}À>ÊiÊÀiÃL>Ê«ÀÊÃÕÃÊ«ÕÃÊ >ÃÌ>Ê«iÀ`iÀÃiÊiÊ>Ê — 79 — VÃÕÀ>Ê`iÊÃÕÃÊ>LðÊÕi}ÊiÊÀi}>Ê>Ê,`À}ÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊ `ÕâÕÀ>]ÊÃiÊÛÃÌ]ÊÞÊÃiÊ>ÀV ÊÃÊÛÛiÀÊ>ÊÀ>`>° ÊÀi>Ê`iÊ-iÛ>ÊiÃÌ>L>ÊÀi«iÌÊ`iÊ>ÀiÀÃ]ÊvV>iÃÊ`iÊ la Casa de Contratación, estibadores de torsos desnudos, solda`Ã]ÊL>µÕiÀÃ]ÊvÀ>iÃÊÃiÀÃÊÞÊ`iÊÕ>Êi}Ê`iÊÀÕv>iÃÊÞÊ vÕÀV>ÃʵÕiÊ«ÕÕ>L>ÊVÊÌ?L>ÃÊ>Ài`i`ÀÊ`iÊ>ÃÊV>ÀÀiÌ>Ã]Ê L>ÀÀiÃÊÞÊv>À`ÃÊ«ÀÊÃÊ>v>>L>Ê>}°Ê,iVÕ>ÃÊVÊVÃÌ>iÃÊL>Ê acopiando los productos que llenaban poco a poco las panzas de ÃÊ}}>ÌiÃVÃÊ}>iiÃÊ`iÊ>ÊvÌ>Ê`iÊ-ÕÊ >ÌV>Ê>iÃÌ>`°Ê>Ê vÀ>V]Ê>i>`>ÊiÊ>Ê`?ÀÃi>ÊvÕÛ>]ÊÀiÃÕÌ>L>Ê}À>`Ã>Ê VÊÃÊÛi?iiÃÊÀiV}`ÃÊÞÊÃÊ?ÕÀiÃÊ>ÃV>ÀiÃÊÀiVÀÌ>`ÃÊ iÊiÊ>Ê`iÊViÊÞÊ>ÃÊÀv>>ÃÊv>i>`Ê>ÊÛiÌ°Ê*ÀÌÊ â>À«>À>Ê>Ê ÕiÛÊÕ`ÊÞÊÀi}ÀiÃ>À>Ê>Ê>ÊÃ}ÕiÌiÊÀi«iÌ>Ê`iÊ ÀÊÞÊ«>Ì>Ê«>À>ÊÃÕvÀ>}>ÀÊ>ÃÊ}ÕiÀÀ>ÃÊiÊÕÀ«>° p>Ê>À>`>Ê`iÊ,iÞÊ ÕiÃÌÀÊ-iÀÊiÃÌ>À?ÊÃÌ>ÊiÊÕ>ÊÃi>>ÊpiÊ`VÊ>Ê,`À}ÊiÊV>«Ì?Ê`iÊ>ÊV>ÀÀ>V> La Marigalante, al presentarse este en cubierta. p·9ÊVÕ>`Ê«>ÀÌÃ]ÊÃiÀ¶Ê9>ÊÃ>LjÃÊ>ÃÊ«ÀÃ>ÃÊ`iÊ>ÊVÀÌi° piÛ>ÀiÃÊ>V>ÃÊiÊLÀiÊ`iÊ>Ê->ÌÃ>Ê/À`>`ÊVÊ la primera marea, domineÊ-Û>Êp`VÊ>ÌiÌp°ÊiÊ`iÊ`iVÀÃÊ µÕiÊiÃÊÕÊ ÀÊÌÀ>ëÀÌ>ÀÊiÊiÃÌ>Ê>Ê>ÊÕÊVÃ}À>vÊÀi>ÊiÊ ÃÊÌ>Ê«ÀV«>°ÊiÊÌijÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê`ëÃV° >ÊLÃiµÕÃ`>`Ê`iÊ>ÀÊ«À`ÕÊiÊiÊ}i}À>vÊÕ>Ê ÃiÃ>VÊÕiÛ>°ÊiÊ >L>ÊVi``ÊiÊiÀÊV>>ÀÌiÊiÊiÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊ««>]ÊÞÊÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃÊÃiÊ`iÃÌV>L>Ê>ÊV>Liâ>Ê>ÊVÀÕâ>ÀÃiÊVÊj°Ê V`ÊiÊ>Ê ÀÃÌ>`>`ÊiÊ«ÀiÃÌ}Ê`iÊÃÊ«ÌÃÊ `iÊ>ÊV>`i>ÊÃiÛ>>]ÊiÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊÊVÃ`iÀ>L>Êun señor del mar°Ê9Ê>ÊÕiÛ>ÊÀi>`>`ÊiÊ>}À>`>L>° ÊÕÊâÕÀÀÊ`iÊ«iÊiÛ>L>]Ê>«>ÀÌiÊ`iÊÃÕÃÊÖÌiÃÊ`iÊiÃVÀÌÕÀ>Ê ÞÊVvÀ>]Ê`ÃÊLÀÃÊÃÕÃÌÌÕLiÃÊ«>À>Êj\ÊiÊLibro de las LongitudesÊ`iÊ->Ì>Ê ÀÕâ]ÊÕÊÌÀ>Ì>`Ê`iÊV>ÛiÃÊÞÊiÃ>iÃÊVvÀ>`Ã]ÊÞ La Geografía de las Indias de Lope de Velasco, que releía cada tar`i]ÊÞʵÕiÊ`i«ÃÌÊÃLÀiÊiÊVvÀiÊVÊÃÕÃÊÖÌiÃÊ`iÊi`À° *ÀÊÛiâÊ«ÀiÀ>Ê`iÃ`iÊ >V>Ê>Ã]Ê-Û>ÊÌÊiÊÃÕÊÌiÀÀÊ µÕiÊ>}ÊViâ>L>Ê>ÊV>L>ÀÊ`iÊÃÊÃ°Ê ÊµÕiÀ>Ê`i>ÀÃiÊ — 80 — ÛiViÀÊ«ÀÊiÊ«iÃÊ`iÊÃÊ>ÌÀiÌ>`ÃÊ«iÃ>iÌÃÊ`iÊ>Ì>Ê ÞÊÞ>ÊÊÃiÊÃiÌ>Ê>`ÌÊiÊ`iviðÊ>L>ÊiÃV>«>`Ê`iÊÃÊ ÃLÀiÃ>ÌÃÊ`iÊÃÕÊv>V>ÊÞÊÞ>ÊÊÃiÊ>viÃÌ>L>ÊVÊiÊÛiÊ temeroso de lo que murmuraban a sus espaldas. Su fe en sí misÊÃiÊ >L>Ê>}}>Ì>`ÊiÊÃÕÊVÀ>â°ÊÊÃ>L>ʵÕiÊiÊ>À}ÊÛ>iÊ iÀ>ÊÕÊV>ÊÃÊÀiÌÀ]Ê«iÀÊ >L>Êi«i>`ÊÃÕÊ«>>LÀ>\Ê 6i}>À>Ê>ÊÃÕÊ«>`ÀiÊÞÊÃiÀÛÀ>Ê>ÊÀiÞ° ÌiÃÊ`iÊi``>]ÊÃÊ>«i>ÃÊ >LiÀÊÃ`ÊÌ>`ÊiÊ>Ê`?ÀÃi>]ÊiÊ>ÛÊ`iÊVÀÀiÊ«>ÀÌÊÀÕLÊ>Ê>Ê>i>â>`À>ÊL>ÀÀ>Ê`iÊ Sanlúcar. Pasó como un pececillo junto a los cascarones de los }>iiÃÊ`iÊ>ÊÌ>]ÊÃÊÌiLiÃÊ>ÃÊ`iÊÌ?ÌV]ÊVÊ>ÃÊ LV>ÃÊ`iÊÃÊV>iÃÊiiÀ}i`ÊVÊ`À>}iÃÊ`À`ÃÊiÊ>Ê triple línea de las escotillas. Aquellas embarcaciones, impulsadas «ÀÊÕÊ«`iÀÃÊÛi>iÊ`ÃÌÀLÕ`ÊiÊVÕ>ÌÀÊ?ÃÌiÃ]ÊiÊ`iÊ L>Õ«ÀjÃ]ÊiÊÌÀµÕiÌi]Ê>ÊÛi>Ê>ÞÀÊÞÊiÊ?ÃÌÊ`iÊiÃ>>]ÊVVÕ>ÊVÊiʵÕiÊ>>L>ÊÃÊ>Ûi}>ÌiÃ\ÊiÊ«>Ê`iÊLÕi>ÛiÌÕÀ>°Ê,`À}ÊVvÀʵÕiÊiÀ>Ê>ÕÌjÌV>ÃÊvÀÌ>iâ>ÃÊvÌ>ÌiÃÊ ÞʵÕiÊÃÊ«À>Ì>ÃÊ}iÃiÃÊÞÊ >`iÃiÃÊÃiÊÊ«iÃ>À>Ê>ÌiÃÊ`iÊ >Ì>V>ÀÃ]ÊÃ>ÛʵÕiÊ>}ÕʵÕi`>À>ÊÀiâ>}>`]ÊVÊ>iÌ>Limente le pasó a su padre. Ê«>ÛÀÊ>ÊÃÊ`ië>`>`ÃÊvLÕÃÌiÀÃÊÌÀ>µÕâ>L>Ê>Ê>Ê tripulación de La MarigalanteÊÞÊ>Ê>}ÕÃÌ>Ê`iÊ>ÃÊVÕÀÃiÃÊ`iÊ ÃÊii}ÃÊ`iÊÀiÞÊvÌ>L>ÊiÊiÊ>LiÌi]ÊÕV Ê?ÃʵÕiÊiÊ temor a contraer la fiebre amarilla o el escorbuto, o a padecer un >ÕvÀ>}°Ê,`À}ÊÃ>L>Ê«ÀÊÃÊ«ÌÃÊ`iÊ>ÊV>`i>Ê`iÊ>Ê «i`>`Ê`iÊÀ>iÊVÊÃÊ>ÛÃÊië>iðÊ-Ê`ÛÃ>L>ÊÕÊ L>ÀVÊÃÌ>À]ÊÃÕÀ}>Ê`iÊ>ÃÊLÀÕ>ÃÊ`iÊ>ÀÊiÊÃÕÃÊ?}iÃÊL>ÀVÃ]Ê«ÀiÛÃLiÃÊÞÊvÕÀÌÛÃ]ÊiÃV>>L>Ê>ÃÊVÕLiÀÌ>ÃÊVÊ}>ÀvÃÊ ÞÊi}>L>Ê>Ê«>Ã>ÀÊ«ÀÊ>ʵÕ>Ê>ÊÃÊÌiiÃ]ÊÊ>ÊÌÀÌÕÀ>ÀÊ>ÊÃÊ VÌÀiÃ]Ê«>À>ÊÀL>ÀiÃÊÃÊ>«>ÃÊÞÊ >ViÀiÃÊVviÃ>ÀÊ``iÊiÃcondían los caudales. Ê«V]ÊÞÊÃÊÃiÀÊÌ>`Ê«ÀÊ>`i]ÊVÕ>` La Marigalante `iÃ>«>ÀiV>ÊÀÊ>L>]ÊÕÊ LÀiÊiLâ>`ÊiÊÃÕÊV>«>ÊÃiÊ>«>ÀÌÊ `iÊiL>ÀV>`iÀÊÞÊÃiÊ«iÀ`ÊiÌÀiÊÃÊVÕÀÃÃʵÕiÊ«ÀiÃÌ>L>Ê >ÌiVÊ>Ê}À>ÊVÛÞÊ`iÊ>ÊvÌ>°Ê >Ê«ÀiÃÕÀÃÊÞÊÃiÊ`À}Ê>ÊÃÕÊÀ>`>ÊiÊ>ÊV>iÊ`iÊ>Ê >â>°ÊÌÀÊiÊ>ÊV?>À>]ÊiVi`ÊÕÊV>`ÊÞÊ>LÀÊÕÊiÃÌ>ÌiÊViÀÀ>`ÊVÊ>Ûi]Ê`iÊ``iÊiÝ— 81 — ÌÀ>ÊÌÌ>ÊÞÊ«>«iÊÞÊÕÊLÀÊ`iÊÃ}ÃÊÃiVÀiÌðÊÕi}ÊÀi`>VÌÊ ÕÊiÃ>iÊVvÀ>`Ê`À}`Ê>ÊÕÊ`iÊÃÊ-iVÀiÌ>ÀÃÊ`iÊÃÌ>`Ê `iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`\ÊÊ>ÌiÊ6?âµÕiâÊ`iÊiV>°Ê*iÀÊ>Ê`ÀiVVÊ µÕiÊiÃVÀLÊÊiÀ>Ê>Ê`iÊV?â>ÀÊ,i>Ê`iÊ>`À`]ÊVÊiÀ>ÊÊ ÕÃÕ>ÊiÊÕÊ>}iÌi]ÊÃÊ>Ê`iÊÃÕÊV>Ã>Ê«>ÀÌVÕ>ÀÊ`iÊ>Ê>`Ài>Ê calle del Cordón. Ê-iÀÊ-iVÀiÌ>À°ÊÃÊÃÊ}Õ>À`i° Þ]Ê£ÈÊ`iÊÕÊ`iÊ>Ê`iÊ-iÀÊ`iÊ£xn£Ê >Êâ>À«>`ÊiÊ LÀiÊ`iÊÀiÞÊÀÕLÊ>Ê6iÀ>VÀÕâÊiÊÕÊ>ÛÊ`iÊVÀÀi°Ê -i}ÖÊÃÊ«iõÕÃ>ÃÊ>Ìi`iÊ>ÊLÀiÊ`iÊ,`À}Ê-Û>Ê`iÊ >Ê>ÃV>]Ê«ÌÊÞÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊÀ>Ìi°Ê9Ê >ÕµÕiÊ«>ÊÀiâV>Ê`ÃVÀ`iÊ>ÊÌ`>ÊÀ>â]ÊiÃÊ Ê`iÊÕÊv>iÊ V>«Ì?Ê`iÊ>ÊÀ>`>Ê,i>ʵÕiÊ >ViÊ>ÃÊvÕiÊ> ÀV>`Ê«ÀÊ ÕÊ>ÃÕÌÊÌÕÀLÊ`iÊÌÀ>VÊÞÊVL>À`>ÊiÊÕÊ}>iÊ`iÊ-ÕÊ >iÃÌ>`°ÊiÊ>µÕÊ >ÃÌ>Ê>>ÊÃiÀ?ÊÛ}>`Ê«ÀÊÕiÃÌÀÃÊ >}iÌiÃÊVvÀiÊÀ`i>L>ðÊ"ÃÊÌi`ÀjÊvÀ>`Ê`iÊÃÕÃÊ «>ÃÃÊiÊiÊ ÕiÛÊÕ`Ê«ÀÊiÊV>ÕViÊ >LÌÕ>° 6ÕiÃÌÀÊÃi}ÕÀÊÃiÀÛ`À]Ê°°ÊÃÊÃÊ}Õ>À`i° À>ÃÊ?ÃÊÌ>À`iÊÞÊVÊÃÊÛi?iiÃÊ`iëi}>`ÃÊLa Marigalante ivÊ>ÃÊV>Ã>ÃÊ>}Õ>ÃÊ>Ì?ÌV>ð Encaramados en las jarcias, los marineros se afanaron en las >LÀ>ÃÊ`iÊVÃÌÕLÀi°ÊÊ>ÀÊLÀ>L>ÊÀ>`>Ìi]ÊÞÊiÊ>ÀiÊÀi>L>ÊiÊ>ÊÀiâÊ`iÊV>ðÊ-«>L>ÊÕÊvÀiÃVÊÃÕÀʵÕiÊ iV >Ê>ÃÊ Ûi>Ã]ÊÞÊ,`À}]ÊiLâ>`ÊiÊÕÊV>«ÌiÊ`iÊ«iÊ«>ÀÌV«ÊiÊ>ÃÊ v>i>ÃÊ>ÀiÀ>Ã°Ê Ê>ÊV iÊViÀÀ>`>ÊÀi>âÊ>}Õ>ÃÊi`ViÃÊVÊiÊÃiÝÌ>ÌiÊÞÊ>ÊL>iÃÌ>]ʵÕiÊÕi}Ê>ÌÊiÊÃÊ«i}ÃÊ `iÊ>Ûi}>V° /À>ÃVÕÀÀiÀÊÃÊ«ÀiÀÃÊ`>ÃÊ`iÊÌÀ>ÛiÃ>ÊÞÊ,`À}ÊÃiÊÛÊ sorprendido por la existencia de un prisionero de alta alcurnia iÊ>ÊL`i}>°Ê ÊiÀ>ÊÊÕÃÕ>°Ê-ÕÊ>>Ê«ÀiÃiV>ÊiÊiÊL>ÀVÊ >VÀiViÌÊÃÕÊVÕÀÃ`>`°Ê,i«>ÀÊÌ>LjÊiʵÕiÊ`ÃÊ}Õ>À`>ÃÊ VÕÃÌ`>L>Ê`>ÊÞÊV iÊiÊVvÀiÊ`iÊÃi}ÕÀ`>`ÊVÊiÊVÀÀiÊ`iÊ ÀiÞ]Ê«ÀÌi}`ÊVÊViÀÀ>`ÕÀ>ÃÊ`iÊ iÀÀ]ÊÞʵÕiÊÕÊ>ÀiÀÊL>>L>Ê>Ê>ÊÃiÌ>ÊV>`>ÊÌ>À`iÊVÊÕÊ«>ÌÊ`iÊÀ>V ]Ê>}Õ>ÊÃ>>— 82 — âÊÞÊÕÊÛ>ÃÊ`iÊÛÊ>Û>}À>`]ÊÞʵÕiÊÃÕL>Ê>ÊV>LÊ`iÊÕÊÀ>ÌÊ VÊ>ÊÀ>VÊVÃÕ`>°ÊÕ>`Ê«ÀÊÃÕÊ«ÀÕ`iV>Ê >LÌÕ>ÊiÊ «Ài}ÕÌÊ>ÊV>«Ì?ÊVÊ}iÃÌÊ`ÃVÀiÌ\ piÊ>`ÛiÀÌ`ÊV>«Ì?ʵÕiÊiÛ>ÃÊÕÊ«>Ã>iÀÊ`iÊV}nito. —Sí, ciertamente —replicó sin darle importancia. p·9ʵÕjÊiÃ]ÊÃÊ«Õi`iÊÃ>LiÀÃi¶Ê-ÕÊ>>ÌÊ >Ê`iëiÀÌ>`Ê mi interés. pu ÊÃÊ«ÀiVÕ«jÃÊ«ÀÊjtÊ-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊpunto filipino° ÊVÃ}À>vÊ>?ÃÊ >L>ÊiÃVÕV >`Ê>µÕiÊÀ}>ÊÌÌÕ° —¿Un punto filipino? No os comprendo. pu ]ÊV>ÀtÊ-iÊÛiʵÕiÊÃÊiÃÌ?ÃÊ>ÊÌ>Ì°Ê"ÃÊÊiÝ«V>Àj°Ê ÃʵÕiÊÌiiÃÊÀi>VÊVÊiÊ ÕiÛÊÕ`Ê>>ÃÊ>Ê ViÀÌÊÌ«Ê`iÊ`Û`ÕÃÊ`iÊiÃ>ÊvÀ>°ÊiiÀ>iÌiÊÃÊÛiiÃÊ`iÃV>ÀÀ>`ÃÊ`iÊ>ÊÃVi`>`Ê?ÃÊÌ>LiÊ`iÊ >ÃÌ>]ʵÕiÊÃÊ ÃiÀÊVÀ>iÃ]Ê«iÀÕÀÃÊÊ>`ÀiÃ]ÊÃiÊiÃÊiÛ>ÊiÃÊVÊVÀÀiVÌÛÊ>ÊÃÕÊV`ÕVÌ>ÊLiÀÌ>ÊÞÊ`iÃÀ`i>`>]ÊÊ«>À>Ê«iÀÊ >}Õ>Ê`iÊ«ÀÊi`ÊiÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊv>`>Ã]ÊÊ`iÊ À°ÊÃÌi]Ê`iÊ LÀiÊ >ÀÌÊ 6i>ÃV]Ê ÌÕÛÊ Ài>ViÃÊ «À L`>ÃÊ VÊ Õ>Ê iLÀ>ÊÃiÛ>>Ê`iÊ>Ì>ÊVÕ>°Ê>ÊÛiÊ >ÊÃ`ÊiViÀÀ>`>ÊiÊiÊ VÛiÌÊ`iÊ->Ê iiÌi]ÊÃi}ÖÊVÕiÌ>]ÊÞÊjÊ >ʵÕi`>`ÊVÃ}>`Ê>LÀ`ÊiÊV>`>`Ê`iÊpunto filipino°ÊiÊ`iÊiÌÀi}>ÀÊ>Ê >}Õ>VÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ]ʵÕiÊÃÊÊÛiÊ«i}ÀÃÊÊ«>Ã>«ÀÌ>À?ÊÕi}Ê >ÊV>«ÕV]ÊÞÊ`iÊ> ]ÊiÊ>Ê >Ê`iÊ >]Ê>Ê>ÃÊ«>Ã]Ê``iÊÛÛÀ?ÊÕÃÊ>ÃÊ«i>`ÊÃÕÊÞiÀÀ°ÊÃÊÃiÊiÊL>>À?ÊÃÊ ÕÃÊÞÊ>ÊÛÀ`>`° pu Ê«Õi`ÊVÀiiÀtÊ"ÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ>`>ÊÃ>L>Ê`iÊiÃÌÃÊ sujetos. pÃÌiÊiÃÊÕÊÛiÊLi]ÊVÀ?«Õ>]ÊiÝVjÌÀVÊÞÊÃÊiÃVÀÖ«Õlos. Es de esos petimetres que no se dan cuenta que son detesta`Ã°Ê ÀiʵÕiÊiÃÊL>V iÀÊ«ÀÊ->>>V>°Ê ÊÕÃÊ>ÃÊvÕiÀ>Ê `iÊë>>]ÊÃiÊiÊivÀ>À?Ê>ÊLÀ>}ÕiÌ>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊpÀÊ>ÊV>ÀV>>`>ÃÊÃÌÀ>`ÊÕÃÊ`iÌiÃÊi}ÀÃÊÞÊ>>ÀÃp°Ê-ÊÊ`iÃi?ÃÊ «`jÃÊÛÃÌ>À°Ê*iÀÊÊÃÊvjÃÊ`iÊiÃiÊLiÀÌ]ÊiÌiÊVÊ ÕÊ->Ì?Ê`iÊviÀ° p-ÊV>À°ÊÊ >Àj]Ê}À>V>ÃÊpVvÀ]ÊÞÊÃiʵÕi`Ê«iÃ> ÌÛ° — 83 — *>Ã>L>Ê>ÃÊ À>ÃÊÌi`Ã>iÌiÊÞÊ,`À}]Ê«>À>Ê> ÕÞiÌ>ÀÊ ÃÕÊÃÌ>}>]Êi`Ì>L>ÊÃiÌ>`ÊiÊ>Ê«À>°Ê*iÃ>L>ÊiÊÃÕÊ>`ÀiÊ ÞÊiÊÃÕÊ>LÕi]Ê>ÃÊ`ÃÊÀiµÕ>ÃÊ`iÊÃÕÊv>V>ʵÕiÊ?ÃʵÕiÀ>]ÊÞÊ VÊ>Êv}ÕÀ>Ê`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊ`iiLiÊiÊÃÕÊ>>]ÊÃi«ÀiÊV}>`>Ê de sus pensamientos. Con los ojos desmesurados contemplaba >Ê>ÀÊÞÊÃiÊ>}>L>ÊÃÕÊvÕÌÕÀ]ÊÃ>Li`ÀÊ`iʵÕiÊ«`>Ê`i>ÀiÊÕÊ Û>VÊiÊiÊ>>Ê?ÃÊÌÀÌÕÀ>ÌiʵÕiÊiÊ>ÌiÀÀ° 1>Ê`iÊ>ÃÊV iÃÊÃiÊ>â>ÀÊ`iÃ>ÃÊiL>ÃÊÞÊ`iÃ>«>ÀiVÊ >ÊÛÃÊ`iÊVj>°Ê>ÃÊ>ÃÊÃiÊvÕiÀÊ >Vi`ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ «iÌÕÃ>ÃÊÞÊÃiÊ>âÊÕÊÀÌiÊ`iÊ««>ʵÕiÊÃ>VÕ`>ÊVÊvÕiÀâ>Ê>ÃÊ >ÀV>Ã°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊiÊÛiâÊV>ÃVÊÃiÊ`iÃâ>L>Ê«ÀÊ>ÃÊiVÀià «>`>ÃÊ>}Õ>Ã]ÊÞÊ>Ê,`À}]Ê`iëiÀÌÊiÊ>ÊÞ>V>]ÊÃiÊiÊÛÊ>Ê>Ê iÌiÊiÊÀiVÕiÀ`Ê`iÊiÝÌÀ>ÊÌÀ«Õ>ÌiÊÞÊ`iV`ÊVViÀ]ÊÃÊ >µÕiÊV>ÃV>ÀÊÃi}Õ>Ê>ÊvÌiÊ>Ê`>ÊÃ}ÕiÌi°Ê>ÃÊÃ>>`>ÃÊÀV>`>ÃÊ L>>L>Ê>ÊVÕLiÀÌ>ÊÞÊ>Ê>ÀÊÃiÊ âÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ}ÀÕiÃ>°Ê"ÞÊ>Ê ÛâÊ`iÊV>«Ì?ÊÀ`i>`Ê>ÀÀ>ÀÊ>ÃÊÛi>Ã]ÊiÌÀ>ÃÊ>ÃÊ«iÌiÃÊi>`>ÃÊÀ«>ÊVÌÀ>ÊÃÊVÃÌ>`ðÊ,`À}]ʵÕiÊ >L>Ê >Ûi}>`Ê«ÀÊiÊÃÌÀiV ÊÞÊ>ÊVÃÌ>Ê>`>Õâ>]ÊÕV>Ê >L>ÊÃÕvÀ`Ê>µÕiÃÊ}«iÃÊ`iÊ>ÀÊÌ>Êi«>`ÃʵÕiÊÃiÊiÀâ>L>Ê«ÀÊ>Ê VÕLiÀÌ>ÊVÊVÕV >ÃÊ`iÊiëÕ>° ÊiÊ>LÀÊÃ>Ê`iÊV>>ÀÌiÊ>ÊÌÀ«ViÃÊÞÊÛʵÕiÊÃÊ iÊÌÀµÕiÌiÊÞÊÃÊâµÕiÃÊv>L>ÊiÊÀÕLÊ`iÊ>ÊiL>ÀV>V°ÊÊ iviVÌÊÀiÃÕÌ>L>Ê`iÃ>`À°ÊÃÌ>L>Ê>ÊiÀVi`Ê`iÊÛiÌÊÞÊi«>«>`ÃÊ`iÊ>}Õ>ÊÃ>ÌÀÃ>°ÊÊ,`À}ÊÃiÊiÊiV}ÊiÊVÀ>âÊ>Ê iÃVÕV >ÀÊiÊÀÕ`Ê>ÌÀ>`ÀÊ`iÊÃÊiL>ÌiÃÊÞÊiÊÃiVÊ}i`Ê`iÊ las arboladuras que iban a partirse en dos. Salió un sol asustadiâÊ«ÀÊiÛ>ÌiÊ«>Ã>`>ÃÊÕ>ÃÊ À>Ã]ÊÞÊiÊÛiÌÊVÌÀ>ÀÊ>>°Ê â>ÀÊ>ÃÊÛi>ÃÊÞÊ>Ê>ÊÃiÊ`ë>ÀÊVÊÕ>ÊÃ>iÌ>Ê«ÕÃ>`>Ê «ÀÊiÊ«iÌÕÃÊVjvÀ°ÊÊV>«Ì?ÊÞÊÃÕÊÌÀ«Õ>VÊ«>ÀiV>Ê«iÀÌÕÀL>LiÃÊÞÊiÃÊÌÀ>µÕâÊ>Ê}i}À>v]ʵÕiÊ`iëÕjÃÊ`iÊ>ÃÊ À>ViÃÊ>ÌÕÌ>ÃÊÞÊ`iÊ}iÀÀÊÕÊëV>`Ê`iÊ >L>Ã]Ê}>iÌ>ÊÞÊ ÌV]Ê`iÌiÃÌ>LiÊÞÊ>ÕÃi>LÕ`]ÊÃiÊÌiÀiÃÊ«ÀÊiÊiÃÌ>`Ê`iÊ preso desconocido. ÊVÌÀiÊiÊ>LÀÊ>ÊÌÀ>«>ÊÞÊ`iÃVi`Ê«ÀÊ>ÊiÃV>>°Ê>ÃÊ >ÃÊ`iÊÃÊv>À`ÃÊiÃÌ>L>Êi«>«>`>ÃÊÞÊV>Ê`ië>VÊiÌÀiÊ — 84 — los barriles de salmuera, quesos, salazones, ajos, frutas, cebollas ÞÊÕ`>Ã]Ê``iÊÃiÊ`iÃâ>L>Ê>}ÕÃÊ}À}ÃÊi}ÀðÊ/ÕÛʵÕiÊ iÌÀ>ÀÊÃÊÃÊ«>À>Ê`ÃÌ}ÕÀÊ>ÊÕÊ LÀiÊÛi]Ê`iʵÕâ?ÊÃÕÊ Ã>Êi`>`]ÊÛiÃÌ`ÊVÊÕÊÕLÊÞÊV>â>ÃÊVÀÊV>i>ÊÞÊi`>ÃÊ >>Àv>`>Ã]ÊÃÕV>ÃÊÞÊ`ià >V >`>ðÊÊVÕV ÌÀÊ``iÊÞ>V>Ê`iÃpedía un olor insoportablemente fétido a paja corrompida. Se >>L>ÊÌi``ÊiÌÀiÊÕÃÊÃ>VÃÊÞÊÕ>ÃÊV>À>ÃÊ`iÊ>}Õ>ÊVÊÃÊ «iÃÊ>Ì>`ÃÊVÊ}ÀiÌiðÊÃÌ>L>ÊÛ`ÊVÊ>ÊViÀ>]Ê >L>ÊÛÌ>`ÊÞÊÃiÊ>iÌ>L>Ê`iÊÃÕÊÃÕiÀÌi]Ê>â>`Ê«ÀÊÃÕÊLV>Ê«À«iÀÃÊVÊVÕiLÀ>ðÊ*>ÀiV>ÊÕÊÀÕv?Ê`iÊ«ÕiÀÌÊÞÊÊÕÊV>L>llero. No sería bien recibido. p·+ÕjÊÛ>¶ÊpÃÌÊL>LÕViÌi° pu1Ê>}tÊp>ÌiÃÌ}ÕÊ-Û>° p9ÊÊÌi}Ê>}ÃÊiÊiÃÌ>ÊL>ÀV>â>Ê`iÊ`>L]ÊÃ>ÛÊ>ÃÊ À>Ì>ÃʵÕiÊ«>Ãi>Ê«ÀÊÊV>À>°Ê·"Ê«iÃ?ÃʵÕiÊ`iLÊÌiiÀÃÊiÃÌ>`Ê>Ì>`ÊVÊV>`i>Ã]ÊuV>À>t¶ ÊVÃ}À>vÊ«Õ`ÊÛÃÕLÀ>ÀÊVÊ>ÊÕÃ`>`ʵÕiÊÌÀ>ë>Ã>L>Ê>ÊÌÀ>«>ÊiÊVÕ>`ÀVÕ>ÃÊ`iÊÕâ]ʵÕiÊiÊV>ÕÌÛÊiÀ>ÊÕÊ «ÀÊ`iÊ>ëiVÌÊ`ÃÌ}Õ`°Ê-ÕÊV>LiÊi>À>>`ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>Ê>Ê«>>ÊÃiV>ÊÞÊÕV>ÊÕ>ÊL>ÀL>Ê`iÊÛ>À>ÃÊÃi>>ðÊ-ÕÃÊ ÃÊ«iiÌÀ>ÌiÃÊÞÊV>ÀÃÊiÊ`>L>ÊÕÊ>ëiVÌÊ`iÊ}>>À`>°ÊiëÕjÃÊ`iÊ>ÃÊ«ÀiÃiÌ>ViÃÊ >L>ÀÊ`ÕÀ>ÌiÊ?ÃÊ`iÊÕ>Ê À>]Ê rompiendo los recelos del punto filipino, que comenzó a mosÌÀ>ÀiÊViÀÌ>ÊVv>â>]ÊÌÀ>ÃÊÕÃÊVÃÊ`iÊvÀ>ÃiÃÊVÀÌ>ÌiÃÊÞÊ`iÊ parcos monosílabos. À>ÊÕ>ÊLi`VÊ >L>ÀÊVÊÕÊÃii>ÌiÊÞÊ?ÃÊÃÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÌ>ÊÕÃÌÀ>`ÊVÊjÊÞÊVVi`ÀÊ`iÊ>ÃÌÀ}>ðÊÊ v>Ê`iÊ>Ê«?ÌV>ÊÊiÊ«>ÀiVÊ>Ê,`À}Ê`iÊiÃÃÊ LÀiÃʵÕiÊ µÕiLÀ>Ì>Ê>ÃÊÀ>ÃÊÀ>iÃÊÊ`iÊÃÊÊ`iÊÀiÞ]ÊÊÌ>«VÊ un cristiano de confusa reputación o falta de miramientos, como Ê>VÕÃ>L>ÊiÊV>«Ì?° piÊ>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊiÃÌÕ`>ÃÌiÃÊiÊ->>>V>°Ê·ÃÊiÃÊViÀ̶ p*>À>ÊiÊ>ʵÕiÊÛiiÊ`iL>ÊViV>ÀiÊiÊ?}iLÀ>ÊÞÊiVi`>ÀiÊ>Ê>ÊiÃi>â>ÊiÊiÊ i}Ê`iÊ LiÃÊ`iÊ >Û>ÀÀ>°Ê *iÀÊÃiÊiÊVÀÕâÊÕÊ?}iÊiÊÊV>ÊÞÊÌ`ÊÃiÊ >Ê`Ê>ÊÌÀ>ÃÌi°Êu>`Ì>ÊÃi>ÊÊÃÕiÀÌit p1Ê?}iÊVÊiV>À>`ÕÀ>ÊÀÌ>]Ê>ÊÌiÀÊ`iÊV>ÃÌ}ʵÕiÊ — 85 — ÃÊ >Ê«ÕiÃÌ°ÊiLÃÌiÃÊÃÌÀ>ÀÃÊ?ÃÊVi``ÊpiÊÀi cordó. p ÊÃÊÀ?ÃÊ`iÊÊÞÊ`iÊÊ`iÃ}À>V>]ÊÃiÀÊ}i}À>vÊpiÊ ÃÕ«Vp°Ê*iÀÊÊÊVÀi?ðÊ/`ÊiÃÊVÕiÃÌÊ`iÊLiâ>Ê`iÊÃ>}Ài]Ê`iÊ`iÀÊÞÊ`iÊ«ÃV°Ê9ÊÃÞÊ Ê`iÊÕÊ `>}ÊÛi`Ê>Ê iÃ]ÊÞÊ>ÊÛi]Ê`>ÊiÀÊ`iÊ}ÕiÀ>]ÊÃLÀ>Ê`iÊÃÊ`ÕµÕiÃÊ`iÊiÀ>]ÊÕ>ÊÀ>`iÊ`iÊë>>]Ê>ÕµÕiÊ`iÊ`Õ`Ã>Êv>>°Ê *iÀÊ>ÃÊÕÀ>ÃÊVÀVÕ>ÊÕÞÊÀ?«`]ÊÞÊÃÊÊÌiiÃÊvÕiV>]ÊÌiÊ Õ`iÊÞÊ>Ê«>}>ð Ê-Û>ÊÃiÊiÊÛÊ>Ê>ÊV>Liâ>ÊiÊÀiVÕiÀ`Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài°ÊÊ>Ê «Õ}>ÊiÌÀiÊ `>}ÃÊÞÊLiÃ]Ê>Êië>`>Ê`iÊ>ÊÕÃÌV>ÊÃiÊV>Ê >Êv>ÛÀÊ`iÊ?ÃÊ«`iÀðÊÀ>Ê>ÊiÞÊ`iÊ >ÃÌ>° p1>ÊL>Ì>>Ê«iÀ``>Ê`iÊ>Ìi>]ÊVÀii`i°Ê*V>ÃÌiÃÊÕÞÊ >Ì]Ê`Ê>ÀÌ]ÊÞÊÊiÃÌ?ÃÊ«>}>`ÊV>ÀÊpÀi«ÕÃÊiÊVÃ}À>vÊVÊÕ>ÊiÌ>VÊÃiÀ>° pÃiÊiÃÊÊ«iV>`]ʵÕiÊ«ÕÀ}>ÀjÊiÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊÊiÃ>ÃÊviVÌ>ÃÊ Ã>ÃÊ«>ÃÊpuÃiÊ>iÌÊVÊÀ>L>tp°Ê-ÊiÃʵÕiÊÊÃÊÌÀ>}>Ê >ÌiÃÊiÃÌiÊi`i>`ÊVj>t ,`À}Ê«iÃʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊiÌiʵÕiÌ>°ÊÊ Ài>ÊVÊ«>>LÀ>ÃÊiëiÀ>â>`À>Ã]ÊVÛiÀÃ>ÀÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÊ À>ÌÊÞÊÕi}ÊÃiÊ`ië`Ê`iÊ«i>`°Êi`>Ì>iÌiÊÕ>Ê`i>Ê ViâÊ>ÊÀ`>ÀiÊ>ÊV>Liâ>°Ê>L>À>ÊVÊiÊV>«Ì?ÊÞÊi`>À>Ê«ÀÊj°Ê*`À>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊÕÊ>ÞÕ`>ÌiÊ`i>ÊÞÊÃÕÃÊVViÌÃÊiÊ>Ìi?ÌV>ÃÊÃiÀiÊ`iÊÕ>ÊÕÌ`>`ÊV>«Ì>ÊiÊÃÕÊVitido. pÌiÀVi`iÀjÊ«ÀÊÛðÊi>`Ê`iÊÊ>ÊpiÊ«ÀiÌ° p-iÀ?ÊÌ`ÊÃiÀ?ÊiÊÛ>]ÊÃiÀ>°Ê9ÊÃiÊÊ iÊÃÕ«V>`Ê`iÊ À`>ÃÊÞÊiÊ >ÊiÃVÕ«`ÊiÊ>ÊV>À>°ÊÃiÊ LÀiÊiÃÊÕ>Ê i>Ê`iÊ >ÀÊÃÊÃiÀVÀ`>°Êu+ÕiÊÃiÊ«Õ`À>ÊiÊiÊ>LÃÊiÊÕÞÊV>LÀt ,`À}Ê«>ÃÊiÊ`>Ê«iÃ>ÌÛÊiÊ>Ê>ÕÀ>`>]ÊÛi`ÊVÊ Õ}>L>Ê>Ê>ÀiÀ>Ê>ÊVÕLiÌi]Ê>ÃÊÌ>L>ÃÊÞÊÃÊ>«iÃ]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ ÃÊ`iVÊ«ÀÊiÊ ÀâÌiÊÞÊÀiâÊ>ÊÃ>Ûi°Ê1>ÊV iÊ`iÊ>ViÀÊ V>>ÊiÌÀiÊVi>iÃÊÛiÌ>Ã]ʵÕiÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>L>ÊÕÊV>ÀÀÊ`iÊvÕ}Õ À>ÌiÃÊÕ>À>ðʷ*ÀʵÕjÊÃÊÃÕiÃ]ÊÃÊÕiÛÃÊÕ`ÃÊ ÞÊ>ÃʵÕiÀ>ÃÊiÃÌ?ÊÃi«ÀiÊiÊ`ÀiVVÊiÃÌi¶Êpi`Ì]ÊÞÊ VÌÀÌ]ÊÀiâÊÕÊ>Ûi>À>° — 86 — Resultó asombrosamente sencillo. ÊV>«Ì?ÊÊ>V«>Ê>Ê>ÊL`i}>]Ê«ÀiVi``Ê`iÊÕÊ>ÀÊ «V>`Ê`iÊÛÀÕi>ÃʵÕiÊ >V>ÊÃ>ÀÊÕÊ>Ê`iÊ>Ûið puâ>Ã]ÊÀ>Ì>ÊÕ`>tÊpiÊÀ`iÊ>Ìâ?`iÊÕÊ«ÕÌ>«jÊ>Ê«ÀÃiÀp°ÊÕµÕiÊiÃÌ?ÃÊVÌ>>`Ê«ÀÊiÊ«iV>`Ê `iÊ>Ê>ÃVÛ>]ÊÞÊiÊ`iÃ`ÀÊVÀÀiÊÛÕiÃÌÀ>Ê>>]Ê`Ê,`À}]Ê LÀiÊ`iÊ>>ÊV«>ÃÛ>]ÊiÊ >Ê«i``ʵÕiÊiÌÀ>ÃÊ`ÕÀiÊ>Ê ÌÀ>ÛiÃ>ÊÃÊÃÕiÌiÊ«>À>ʵÕiÊiÊÃÀÛ?ÃÊ`iÊ>ÞÕ`>ÌiÊiÊÃÕÃÊiiÃÌiÀiðÊ*iÀÊÊÃÊ >}?ÃÊÕÃiÃ]Ê`iÊV iÊÛÛiÀjÃÊ>Ê`ÀÀÊ >µÕ°ÊuÌi``t pÀ>V>ÃÊV>«Ì?Êp>Vi«Ìp°ÊÃÊÌ}>À?ÊÊÃÕvÀiÌ° p ÊÃʵÕÌ>ÀjÊ]ÊÞÊ>Ê>ÊiÀÊv>Ì>ÊÊ«ÀÛV>V]ÊÃÊ >Ãi}ÕÀʵÕiÊ«i`iÀjÃÊ`iÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊÛiÀ}>ðÊÊÊL>ÀVÊ>ÊiÞÊ ÃÞÊÞ°Ê·Ìi`jÃÊ6i>ÃV¶ Ê>ÀÌÊ«iÃʵÕiÊÊÌi>Ê>`>ʵÕiÊ«iÀ`iÀ]ÊÞÊ>ÕµÕiÊ iÀ>ÊÕÊ>ÌÀiÛiÌ]ÊiëiÀÊ>ÊÀi>VVÊ`iÃ>«ÀL>ÌÀ>Ê`iÊ>Ûi}>Ìi° piÊ«iÀÌÊ«i`ÀÃÊ>}Ê>ÊV>LÊ`iÊÃiÀÛÀÊ>Êmagíster -Û>° p·V>ÃÊ iÃÌ?ÃÊ iÊ ÃÌÕ>VÊ `iÊ ÃVÌ>ÀÊ >}Õ>Ê iÀVi`¶Ê u+ÕjÊ ÃiV>Ê Ì>Ê vÌ>]Ê «ÀÊ Ì`>ÃÊ >ÃÊ «ÕÌ>ÃÊ `iÊ >ÀLitÊ p`iV>ÀÊÀÀÌ>`ÊiÊV>«Ì?]Ê>ʵÕiÊ>Ê`iÃv>V >ÌiâÊ`iÊ>µÕiÊ LÀiÊiÊiÀ>ÊÌiÀ>Lip°Ê6iʵÕiÊÊ`?ÃÊÃÊ>ÃÊ«ÕÃÃÊ>>`ÃÊiÊÛÕiÃÌÀÊVÀ>â]ÊÞʵÕiÊÌ`ÊÊVvÀ?ÃÊiÊ ÛÕiÃÌÀ>Ê>LV°Êu6i}>Ê >L>`]ÊÃÊ}t p-ÊÃÊÀÕi}ÊLiiÛiV>Ê«>À>ÊÊ«iÀÃ>°Ê-ÞÊÕÊV>L>iÀÊÞÊÊ`iLjÃÊ`ià À>`iÊ>ÌiÊ>ÊV ÕÃ>ÊpiÊÀ}ÊVÀVÕÃpecto. p·6ÃÊÃ]Ê`Ê,`À}¶ÊpÃi>ÊÃV>ÀÀ° p>ÌÀÃiÊÞÊi>À>ÀÊ`>>ÃÊiÃÊ«À«Ê`iÊ>ÊÕÛiÌÕ`]ÊV> «Ì?° p6i>ÃV]Ê«ÀVÕÀ>`ÊÊi>ÀiÊÞÊÃÊÌi`ÀjÊ«ÀÊÛÃLi°Ê ÊÛÕiÃÌÀÊVÕ`>`ÊÃÊÊ`i]Ê`Ê,`À}]Ê«iÀÊÊÃÊvjÃÊ`iÊ j°Ê+ÕiÊ«iV>ÊÕ>ÊÛiâ]ÊV>iÊ`iÊÕiÛ°Ê">>Ê>ÃÊÀiVÕ«iÀjÃÊ>ÊÃisatez. 6i>ÃVÊiÀ>ÊÃÌ]ÊÞÊÕ>ÊV«iÌiÊV«V`>`ÊÃiÊÃÌ>ÊiÌÀiÊiÊVÃ}À>vÊÞÊiÊpunto filipino]ʵÕiÊÃiÊ}Õ>L>ÊVÊ«ÀÕ`i— 87 — V>Ê«>À>ÊÊVÃ>ÀÊVÊiÊV>«Ì?ÊÞʵÕiLÀ>Ì>ÀÊÃÕÃÊÀ>Ã°Ê ÕÌÃÊV>VÕ>L>Ê`ÃÌ>V>ÃÊÞÊ>ÀV>ViÃÊVÊ>ÊLÀÖÕ>]ÊiÊVÌ>Ìi]ÊiÊ>ÃÌÀ>LÊÞÊiÊVÕ>`À>Ìi]ʵÕiÊÕi}Ê>Ì>L>ÊiÊiÊVÕ>derno de mediciones, en las que el preso demostró un notable >iÊ`iÊ?}iLÀ>° 1>Ê`ëÃVÊ`}iÃÌÛ>Ê>ÌÕÛÊ>Ê,`À}ÊÌÀiÃÊ`>ÃÊ ÌÕL>`ÊiÊ>ÊÌiÀ>]ÊVÕ>`Ê`i>L>Ê>ÌÀ?ÃÊ>ÊiÀ>]Ê``iÊ Ài>â>ÀÊ>Ê>}Õ>`>ÊÞÊ`i>ÀÊÕÊVÀÀiÊ«>À>ÊiÊ}LiÀ>`ÀÊÞÊ ,`À}ÊÕ>ÊV>ÀÌ>ÊiÊV>ÛiÊ«>À>Ê`ÊÃ]ʵÕiÊÀiÌÀ>Êi`>Ì>iÌiÊ>ÊFabio.Ê}À>ÛÊÃÕÊiÃÌ>`ÊÕ>Êv}Ã>ÊViÃV>°Ê-ÕÊ V>>ÀÌiÊÃiÊÛi>Ê>L>ÊÞÊÛÌ>L>ÊVÕ>`Êi}Õ>°Ê>ÀÌÊiÊ ofreció un brebaje de fabricación propia elaborado con poleo, >â>>]ÊiÌ>]ÊÀ>âÊ`iÊiëÊL>VÊÞÊjLi`>]ʵÕiÊÊLÀÊ del mareo como por ensalmo. p*ÃijÃÊ >L`>`iÃʵÕiÊiÊ>ÃLÀ>]Ê`Ê>ÀÌ°ÊÀ>cias. >ÊÖÌ>ÊÃi>>Ê`iÊ>}ÃÌ]ÊLa Marigalante recaló en la isla Dominica para abastecerse de frutas, surcadas las dos mil millas µÕiÊ>ÊÃi«>À>L>Ê`iÊ>ÃÊ >>À>Ã]ÊÞÊVÕ>`ÊVÕ«>ÊÌÀiÌ>Ê`>ÃÊ `iÃ`iÊ>Ê«>ÀÌ`>°Ê9Ê>ÊiÃÊÞÊi`Ê`iÊ>Ûi}>V]ÊiÊ`ÃÊ`iÊÃi«tiembre, el raudo barco del correoÊ>ÌÀ>VÊVÊ>ÊÃÕ>Û`>`Ê`iÊÕ>Ê V>ÀV>ÊiÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ°ÊÃÊÕ}>ÀiÃÊ`iÊ>Ê«ÀiÀ>Ê ciudad fundada por los europeos en el continente, estaban >}Õ>À`>`Ê>ÊiÌiÊi}>`>Ê`iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>ÃÊÞÊViâ>L>Ê>Êi}>ÀÊ>Ê}iÌiÃÊ`iÊÌ`>ÃÊ«>ÀÌiÃÊ«>À>ÊV«À>ÀÊÞÊÛi`iÀ°Ê ÃÊViÀV>ÌiÃÊiëiÀ>L>ÊÃÊvÃÊ«>ÃÊ`iÊ>`>]ÊÃÊ>ViÀÃÊ`iÊ6âV>Þ>]ÊÃÊVÕiÀÃÊ`iÊÀ>>`>]ÊiÊ>ViÌiÊÞÊiÊÛÊ`iÊ `>ÕV>ÊÞÊiÊ>}Õ>À`iÌiÊ`iÊiÀiâ° Ê,`À}ÊiÊi}Ê>Ê>Ê>ÀâÊiÊÌÕvÊ`iÊ>ÃÊvÀÌ>}>ÃÊ`iÊ>ÃÊ ÌÀÌ>ÃÊ`iÊ>âÊÞÊiÊÀÊ>Êi>â>Ê`iÊÃÊÌ>LÕVÃʵÕiÊ>ÌiÃÌ>L>Ê el amarradero. Le pareció que la ciudad de las Tablas, así llamada «ÀÊÃÊ>Ûi}>ÌiÃÊ«ÀÊÃÕÃÊi`vV>ViÃÊ`iÊ>`iÀ>ÊÞÊÌiV ÃÊ`iÊ «>>]ÊiÀ>ÊÕÊÕ}>ÀÊ Öi`ÊiÊÃ>]Ê«ÕiÃÊiÃÌ>L>Êi«>«>`ÊiÊ ÃÕ`ÀÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊ«`>ÊÀiëÀ>À°Ê>ÊVilla Rica de la Verdadera Cruz]ÊVÊ>ÊL>ÕÌâÊiÀ?Ê ÀÌjÃÊ>Ê`iÃiL>ÀV>ÀÊiÊ6iÀiÃÊ ->ÌÊ`iÊ>Ê£x£ÊiÊÃÕÃÊ«>Þ>Ã]ÊÃiÊ>ÃiÌ>L>ÊiÊÕÊi`jVÊ«>raje llamado La Antigua, frente al islote de San Pedro de Ulúa. — 88 — -«>L>ÊÕ>ÊLÀÃ>ÊV>iÌiʵÕiÊ>}Ì>L>ÊÃÊ?ÀLiÃ]ÊÃÊiëiÃÃÊ >}iÃ]ÊÃÊ«>iÀ>iÃÊÞÊ>ÃÊiÃÌiÀ>ÃÊ`iÊÃÊL>ViðÊ,`À}Ê Ã>ÌÊ>Ê«>Ì>?ÊiÌÀ>ÃÊiÊL>>L>ÊiÊL>ÖÊ`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>ð Las pulperías del puerto estaban repletas de jarochos, los naÌÛÃÊ`iÊÌiÀÀÌÀ]ÊVÊÃÕÃÊLÕÃiÃÊ`iÊÊL>V]ʵÕiÊL>>L>Ê una marimbaÊiÊ>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊVÊÕiÀiÃÊiÛÕiÌ>ÃÊiÊÌi>ÃÊ`iÊ ÛÛÃÊVÀiÃÆÊÕÊ`ÕViÊõÕiÌiʵÕiÊ>ÌÀ>Ê>Ê>ÌiVÊ`iÊVÃ}À>vÊÀi>]ʵÕiÊÃiÊ>ViÀVÊ>ÊÃÊÌi`iÀiÌiÃÊ``iÊÛi`>Ê>}Õ>V>ÌiÃ]ÊvÀiÃ]Ê«ÕÃiÀ>Ã]Ê>ÀiÌiÃÊ`iÊVÀ>ÊÞÊ> >>ÃÊ`iÊÀÊ>Þ>°Ê >`>Ê?ÃÊ>ÌÀ>V>À]ÊÕ>Ê«>Ài>Ê`iÊ>ÀV>LÕViÀÃÊÃiÊ ViÀÊV>À}Ê`iÊ VÀÀiÊÞÊ`iÊpunto filipino]Ê>ʵÕiÊ>>Ì>ÀÊ«>À>Ê}ÀiÃ>ÀÊiÊ >ÊV?ÀViÊÀi>°ÊÊV>Ã>`ÊVÃ}À>vÊÃiÊ`ië`Ê`iÊjÊVÊVpasión. pëiÀʵÕiÊiÊ`iÃÌÊVÀÕViÊ`iÊÕiÛÊÕiÃÌÀÃÊV>ð p-iÀÊ-Û>Êp`iV>ÀÊiÊ«ÀiÃp]ÊÌÀ>L>>ÀÊ«>À>ÊÛÃÊ >ÊÃ`Ê ÕÊ«ÀÛi}°Ê*iÀÊÃiÀ?ÊiÀʵÕiÊÊÃÊÛi>ÃÊ?à pÃÌ>Ê«ÀÕiL>ÊÃÊ >À?Ê?ÃÊvÕiÀÌi°Ê*iÀÃiÛiÀ>`°Ê9Ê«>ÀÌÊiÊ iÊ«ÀÝÊ>iÊ`iÊ>Ê >°Ê+ÕjÊÃ>LiÊÃÊV«>ÀÌÀiÃÊ rumbo. p ÊÃjÊ``iÊÌiÀ>ÊÊÛ>iÊÞÊ``iÊi«iâ>ÊÊV>Û>À]ÊÃiÀÊ-Û>ÊpÀi«VÊÀiÃ}>`ÊiÊpunto filipino. ,`À}]Ê>}Ì>`]ÊVÊ>ÊL>ÀL>ÊVÀiV`>]ÊÞÊÃÕVÊ`iÊÃ>ÌÀi]Ê «ÀiÃiÌÊÃÕÃÊVÀi`iV>iÃÊiÊiÊi`vVÊ`iÊ >L`]ÊÞÊ`iÊi`>ÌÊiÊLÕÃV>ÀÊ>V`ÊiÊÕÊ>LiÀ}ÕiÊViÀV>]ÊÕ>ÊVÃÌÀÕVVÊL>>Ê`iÊ«i`À>]ÊV>ÊÞÊ>`Li]ÊVÕ`>`Ã>iÌiÊ«>ÊÞÊ VÊÕ>ÊvÀi>`>ÊÌiÀÀ>â>ÊVÕLiÀÌ>Ê`iÊ«?«>ÃÊÞÊ«>ÀÀ>ðÊÊiÊ ÕLÀ>Ê >L>ÊV}>`>ÃÊ>Õ>ÃÊ`iÊ>`iÀ>ÊVÊ«âiÃ]ÊV>V>ÌÖ>ÃÊ ÞÊVLÀiÃ]ÊÞÊÀÃÌÀ>ÃÊ`iÊ }ÃÊÃiVÃÊÞÊ«iÌÃÊÀðÊ1ÊVÀÕVvÊ`iÊiÌ>]ÊÕÊiV ÊVÊÃ?L>>ÃÊ`iÊ]ÊÕÊ>ÀVÊÞÊÕ>ÊL> V>Ê`iÊ>ÀV>ÊiÀ>ÊÃÊÖVÃÊiÝÀÃÊ`iÊ>ÊÃi>`>Ê >LÌ>V°Ê -iÊ>ÃiÊÞÊÀi>âÊ>µÕiÊÃÊ`>Ê>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊ«iõÕÃ>ÃÊÃLÀiÊiÊ «>À>`iÀÊ`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ° *iÀÊ>Ê«>ÀiViÀÊ>`iÊÊVV>ÊÞÊÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê >L>Ê`Ê >L>ÀÊ`iÊj°ÊÊÛiÊ«ÌʵÕi`Ê`iVi«V>`Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÃÊ ÃiÀÃÊiÃvÕiÀâÃÊ«>À>Ê`>ÀÊ>Ê`iVi«VʵÕiÊ iÀÛ>ÊiÊÃÕÊ>>°Ê -iÊÊ >L>ÊÌÀ>}>`Ê>ÊÌiÀÀ>°Ê· ÊiÀ>Ê«ÃLiʵÕiÊiÊÃÊÕÃÊ >ÃÊ ÕLiÀ>Ê`iÃ>«>ÀiV`ÊÃÕÊÀ>ÃÌÀÊÞÊÃÕÊiÀ>¶ — 89 — >ÞÊÀi``ÊiÊiÊiV Ê`iëÕjÃÊ`iÊViÀÊÕ>ÊvÀÌ>`>Ê`iÊ ÕiÛÃ]Ê Õ`j`ÃiÊÀÀiÃLiiÌiÊiÊ>ÊÃÕÃ`>`Ê`iÊÕÊ «ÀvÕ`ÊÃÕi°ÊÊiViÃÌ>L>°ÊiëÕjÃÊ«`À>ÊÃÕÃÊ>ÃÕÌÃÊiÊ orden. *iÀÊÌi>ÊÃÊVÕ>ÌÀÊÃi>>ÃÊ«>À>Ê`iÃVÕLÀÀÊÃÕÊiÃV`ÌiÊÞÊ Ãi}ÕÀÊÃÕÊÀ>ÃÌÀ°ÊÊ«ÀiÀÃÊ`iÊVÌÕLÀiÊ«>ÀÌ>ÊiÊÕ>ÊV>À>Û>>Ê `iÊ«>Ã>iÀÃÊ >V>ÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊV>«ÕV]ÊiÊiÊ>ÀÊ`iÊ-ÕÀ]Ê*>VvV]Ê«>À>ÊiL>ÀV>ÀÃiÊiÊiÊ>iÊ`iÊ>Ê >°Ê-iÊ«Ài}ÕÌÊÃÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÛÛÀ>Ê>Ö]ÊÞÊÃÊÃi}ÕÀ>Ê>?`ÃiÊÕV>ÃÊ"`]Ê Ê*>ÃVÕ>Ê<>vÀ>]ÊVÊiÊ >L>Ê>Ãi}ÕÀ>`ÊÃÕÊ>iÃÌÀÊ`ÊÃ°Ê Ê >L>ÊViÌ>`Ê>`>Ê`iÊÃÕÊLÖõÕi`>Ê«iÀÃ>ÊiÊiÊ L>ÀVÊ«ÀÊÌiÀÊ>Êië>Ì>ÀÊ>Ê>Ê«ÀiÃ>ʵÕiÊ >L>ÊV`i>`Ê>Ê>Ê ÀV>Ê>ÊÃÕÊ«>`Ài° Ê`>ÊÃ}ÕiÌiÊÃÕÊ>v>Ã>Ê>VÌÛ`>`ÊÃiÊVÛÀÌÊiÊV> sable. «ÀÛiV >`Ê>ÊvÀiÃVÕÀ>Ê`iÊÕ>Ê>>>Êiëj``>]ÊÃiÊ`i`VÊ>ÊÃÕÃÊLÖõÕi`>ÃʵÕiÊÀiÃÕÌ>ÀÊiÃÌjÀiÃÊÞÊ`ii`À>ÃÊ «>À>ÊÃÕÊ?°ÊÊ>ÀiÊiÀ>ÊL>Ã?V]ÊÛÛvV>ÌiÊÞÊÊiÊ`iÊ ?°Ê*iÀÊ>`iÊÃ>L>Ê>`>Ê`iÊ>µÕiÊ>ÀiÀ]Ê>ÕµÕiÊÃÊÀiVÀ`>L>ÊiÊÌÀ?}VÊ Õ`iÌÊ`iÊEl Princesa,ÊiÊ>}À>`Ê L>ÀVʵÕiÊV>«Ì>i>À>ÊÃÕÊ«>`Ài]ʵÕiÊÃi}Õ>Ê«ÀiÃiÌiÊiÊ>ÊiÀ>Ê`iÊ>µÕi>ÃÊ}iÌið 6>À>ÃÊÀ>`>ÃÊ`iëÕjÃ]Ê >ÀÌÊ`iÊVÕÌ>ViÃ]ÊiÌÀ>ÃÊÞÊ i`>ÃÊÛiÀ`>`iÃ]ÊÛÃÌÊiÊÖVÊÕ}>ÀʵÕiÊiʵÕi`>L>Ê«ÀÊvÃ}i>À\ÊÃÊÃÕVÃÊÞÊ«i}ÀÃÃÊV >âÃÊ`iÊ>ÃÊ«>Þ>ÃÊ`iÊÃÊ->VÀvVÃÊÞÊ`iÊÃÊ*?>ÀÃÊÞÊ>ÃÊ«Õ«iÀ>ÃÊ`iÊ>ÊÃ>Ê`iÊ>ÃÊ>µÕ>Ã]Ê ``iÊ«iÀÊiÊ«iÊ«`>ÊVÃÌ>ÀiÊ>ÊÛ`>°Ê-iÊ>ÀÊ`iÊÕÊ«ÃÌÊ ViL>`]Ê`iÊÕÊ«Õ>ÊÞÊ`iÊ>Êië>`>]ʵÕiÊÃiÊ`i>L>ÊÛiÀÊ`ÃÕ>ÃÀ>]Ê «i`iÌiÊ`iÊÌ> >° ,`À}Ê >L>Ê`iÃ>ÀÀ>`ÊiÊÕÞÊ«VÊÌi«ÊÕ>ÊÃ>`>Ê de la que no se creía capaz. Y eso lo animó indeciblemente. Todo iÊ>µÕiÊÕ}>ÀÊiÀ>ÊÕÊVÖÕÊ`iÊÃiÃ>ViÃÊÕiÛ>Ã\ÊV >ÀVÃÊVÊ `iëÃÊ`iÊ«iÃV>`Ã]Ê ÕiÊ`iÊV>ÀiÃÊ>Ã>`>ÃÊ>Ê>Ài]ÊÌiÀÃÕÀ>ÃÊ`iÊ vÀÕÌ>ÃÊ>âÕV>À>`>Ã]Êi}Õ>ÃÊ`iÃVV`>ÃÊÞÊ Õi`>`ÊLV À nosa. — 90 — ÃÊ`Û`ÕÃʵÕiÊ«ÕÕ>L>Ê«ÀÊ>µÕiÃÊiVi>}>`ÃÊ>`ÕÀÀ>iÃÊiÀ>Ê`iÊ>Ê«iÀÊV>Ì>`ÕÀ>\ÊÌÀÕ >iÃ]Ê>}ÃÊ`iÊÊ>i]Ê >ÃiÃÃÊÞÊLÕV>iÀÃÊ`iÊ«V>ÊÌ>]Ê>Ì}ÕÃÊvÀâ>`Ã]Ê«ÀÃÌÌÕÌ>Ã]ÊiV >`À>ÃÊ`iÊV>ÀÌ>Ã]Ê«ÀÃVÀÌÃÊÞÊiÛ>``ÃÊ`iÊ}>iÀ>ÃÊVÊ VÕV ÃÊiÊ>ÃÊ>ÃʵÕiÊÌ`>L>°ÊiÃâÊ>Êië>`>ÊiÊ>Ê >>Ê`iÊÌ>>L>ÀÌi]Ê«>À>ʵÕiÊÃiÊÛiÀ>ÊLÀ>À]ÊÞÊÃÌ>`Ê>}ÕÃÊ V >ÛÃ]ÊÛÌÊ>ÊLiLiÀÊ>ÊÕ>ÃÊvÕÀV>ÃʵÕiÊÃiÊÊV>ÊVÊÃÊ Ã]ÊÌiÀiÃ?`ÃiÊ«ÀÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊiÊÌiÊ«iÀ``° >ÃÊV>À>ÃÊV}iÃÌ>`>ÃÊ«ÀÊiÊÛÊÞÊiÊÀÊÊÀ>L>Êi>ÃÊ`iÊVÕÀÃ`>`°Ê-Û>ÊÊÃÌÊ}Õ>Ê>Ãi`>`ÊÞÊ«Ài}ÕÌÊ>Ê ÕÃÊÞÊ>ÊÌÀðÊ*iÀ]ÊÊÊÊVV>]ÊÊÀiVi>L>ÊÞÊ«ÀiviÀ>Ê V>>À]Ê`iVi«V?`ÊÀÀiÃLiiÌi°ÊiV`ÊV>L>ÀÊ`iÊ V`ÕVÌ>ÊÞÊ`iÊ`iÊ«Ài}ÕÌ>ÀÊ«ÀÊÕV>ÃÊ"`°ÊÊÌÀÊÌ>LÕVÊ maloliente del fondeadero, donde unos soldados de fortuna ju}>L>Ê>Ê>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊÞÊ>ÊÃÊ`>`ÃÊ«>`Ã]Ê«Ài}ÕÌÊ«ÀÊiÊLÀiÊÃÕ«ÕiÃÌʵÕiÊiÊ >L>ÊÀiÛi>`Ê`ÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ\Ê*>Ãcual Zafra. De inmediato recibió información precisa, aunque Ì>â>`>Ê«ÀÊiÊ`°Ê+Õi`ÊiÃÌÕ«iv>VÌ]Ê«ÕiÃÊÃÊ`>ÌÃʵÕiÊ facilitó sobre el su perfil, coincidían. ¿Había dado con él al fin? «>ViÌiÊÃÊ>Ê>Ê >L>À° p·ÃÊ>}Ê`iÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊÕÊ>ÀÊV° p Ê«ÀiVÃ>iÌiÊpiÃÊvÀÊ-Û>ÊiÊÕÊÌÊ«Ã Ì>`Ê`iÊLÀ>ÛÕVp°Ê>?ÃÊÊ iÊÛÃÌ]Ê«iÀÊÌÀ>}ÊÌV>ÃÊ`iÊ ÕÃÊ«>ÀiÌiÃÊÃÕÞÃÊ`iÊ-iÛ>° p·ÃiÊV>LÀÊÌiiÊ«>ÀiÌi>¶Ê Ài>ʵÕiÊÊ >L>Ê«>À`ÊÕÊ ÌâÊ`iÊviÀÊpÃ>ÌÀâÊÕÊ`iÊÃÊLÀÀ>V Ã]Ê>ʵÕiÊiÊv>taba la nariz. >ÊÀ>Ê>ÊVÌi`>Ê}LiÀ>L>Ê>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊÃÕÃÊVv`iÌiðÊ,iÃÕÌ>L>ÊLÛʵÕiÊÌi>ÊVÕiÌ>ÃÊ«i`iÌiÃÊVÊiÊÌ>Ê <>vÀ>°Ê-ÕëÀÊÌ>iÌi°ÊÊvÊÊ >L>ÊiVÌÀ>`]ÊÞÊÕ>Ê iÃ>Ê>i}À>ÊÃiÊ`iÃLÀ`Ê«ÀÊÃÕÃÊiÌÀ>>ðÊ>ÃÌ>ÊÕÊÀÕLÀÊ`iÊ >}Ì>VÊVÀiÊÃÕÃÊi>ðÊÌiÀÀiÌiÊÕÀÊ«ÀÊ>ÊiÀ>Ê `iÊÃÕÊ«>`ÀiʵÕiÊÊiÛ>À>Ê>Ê>ÊV?ÀVi]ÊÞÊÃÊÃiÊÊ«i`>]ÊiÊV>Û>À>ÊÃÕÊië>`>ÊiÊiÊVÀ>â°Ê1ÊÌÀÀiÌiÊ`iÊÀ>L>ÊLÀÌ>L>ÊiÊÃÕÊ acelerado corazón. pÃiÊ<>vÀ>ÊiÃÊÕÊ>ÊLV ÊpÌiÀVÊÕÊÛiÊV>ÛÊÞÊ`iÃ`iÌ>`p°Ê iëÕjÃÊ `iÊ >`>ÀÊ i`>Ê Û`>Ê «ÀÊ iÃÃÊ >ÀiÃÊ `iÊ — 91 — Ã]ÊÃiÊVÛÀÌÊiÊ LÀiÊ`iÊVv>â>Ê`iÊ,i}`ÀÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ°Ê-iÊ >ÊiÀµÕiV`Ê>ÊiÝ«iÃ>Ê`iÊÃÊ?ÃÊ Õ`iÃ]Ê·Ã>LjÃ]Ê >}¶Ê`>`ÊVÊVÕ`>`ÊVÊj]ÊÊ>V>L>ÀjÃÊ>° p*>À>ÊÃiÀÊÕÊÛÕ}>ÀÊ>}Õ>VÊ`iÊÕÃÌV>Ê`iÊ,iÞÊ>i>ÊÕV Ê`iÀÊÞÊÃiÊ«>Ûi>ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊ}iÌ LÀi]ÊVÕ>`Ê iÃÊÕÊ>`Ûii`âÊ`iÊiÀ`>]ÊuÕÊV>>>]ÊÃiÀ>tÊpiÊÀiÛiÊÕÊ soldado famélico que tosía constantemente. pÃiÊiÃÊÕÊ>Êi`jVÊiÊë>>Êp>>`Ê-Û>ÊÀV° p ÊiÃÊ`iÊv>À]ÊÞÊ?ÃÊ`iÊÕÊVÀÃÌ>Ê >Ê`>`ÊVÊÃÕÃÊ ÕiÃÃÊ iÊ>ÊV?ÀViÊ«ÀÊv>ÀÃiÊ`iÊÃÕÊÛiâ>ÊpÃiÌiVÊiÊÌ>LiÀiÀÊiÃVÕpiendo. ,`À}Ê`iV`ʵÕiÊÀ>Ê>ÊÛiÀÊ>Ê<>vÀ>]Ê·ÊiÀ>Ê"`¶ >Ê>VÊ`iÊÃÕÃÊ`i>ÃÊÃiÊÛÛÊV>ÌV>°Ê· À>Ê>}Õ>VÊ ÞÊ>ÌiÃÊ>ÀiÀ¶Ê ÊiÊVÕ>`À>L>°ÊÃÊÛÌÊ>ÊÕ>ÊÀ`>Ê`iÊ >}Õ>À`iÌiÊÞÊÌÀ>ÃÊ`i>ÀÊÕÃÊV >ÛÃÊiÊiÊÃÌÀ>`ÀÊÃ>Ê`iÊ ÌÕ}ÕÀ°ÊiÌÀ>ÃÊÀ>L>Ê >V>Ê>ÌÀ?ÃÊ«ÀÊÃÊÌi>ÊÕÊ>ÊiVÕiÌÀ]ÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>ÊÃÊ>ÊvÀÌÕ>Ê«`>ÊÃiÀÊÌ>Ê«À`}>ÊVÊj°Ê>L>ÊÌi`ÊÃÕiÀÌi]Ê«iÀÊ`iʵÕiÊÃiÊvÌÀ>À>Ê>}ÕÃÊÌiÀÀ }>ÌiÃÊiÊ>Ê>>À}>ÊÃiÃ>VʵÕiÊ>`ÛiÀÌ>°Ê·L>ÊiÊ>Ê`ÀiVVÊ VÀÀiVÌ>¶Ê-ÕÃÊ`iÃiÃÊ >L>ÊVLÀ>`ÊÕ>Ê«iÀëiVÌÛ>ÊiëiÀ>â>`À>]Ê>ÊiÀÊ>>`>Ê«>À>ÊÕ>ÊiÌiÊ>ÌÀiÌ>`>ÊVÊ>ÊÃÕÞ>°Ê -ÊÃ>LiÀÊ>µÕiÃÊ`iÃiV ÃÊ Õ>ÃÊ >L>Ê«Ài``Ê>ÊiV >Ê`iÊ>ÊViÀÌ`ÕLÀi° pÊ«>`ÀiÊÊiÀiV>Ê>Êv>>ÊVÊ>ʵÕiÊ>V>ÀÊÃÕÊ LÀi°Ê9ÊÕÞÊ«ÀÌÊ>}ÕÊÊ«>}>À?ÊV>À]Ê>ÕµÕiÊÌi}>ʵÕiÊ >«i>ÀÊ>ÊÃÊ/À° ÊiÊV>L>Ê`Õ`>Ê>}Õ>°Ê<>vÀ>ÊiÀ>ÊÃÕÊ LÀi°Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊ >L>ÊVÕÌ>`ÊÃÕÊ`iÌ`>`ÊiÊ>µÕiÊ LÀiÊÞÊiÊjÊiÃV`>ÊÃÕÊÛ>>°Ê9Ê>ÕµÕiÊÊÃiÊ>ÌÀiÛ>Ê>ÊVViLÀÊÕ>ÊÕÃÊ >LÃÕÌ>]ÊÊÌ>«VÊ>ÊÛÃÕLÀ>ÀÊÕÊv>Ì>Ê`iÃi}>]ÊÃiÊ`À}Ê resueltamente a desenmascararlo en la mismísima casa del CoÀÀi}`ÀÊ}ÕiÀ>°Ê ÊiÝÃÌ>ÊÕ}>ÀÊ?ÃÊ>«À«>`°Ê1>ÊviLÀÊ iëiÀ>â>Ê âʵÕiÊÌiL>À>ÊÃÕÊiÃÌ>}°ÊÃÌ>L>ÊvÀiiÌiÊ `iV``Ê>ʵÕiÊiÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊiÊÀÊ`iÊÀiëÕiÃÌ>ÃʵÕiÊ> i>L>ÊÃ>LiÀÊ`iÃ`iÊ]ÊiÊvÕiÀ>Ê`iÃÛi>`° ÕµÕiÊvÕiÀ>Ê>Ê>ÊvÕiÀâ>]ÊÊÕÃ>`ÊÃÊ«`iÀiÃÊ`iÊÀiÞ° — 92 — 7 1>ÊV>ÀÌ>Êi}?ÌV> Ê>}Õ>VÊ`iLiÀÊvÀ>ÀiÊ`iʵÕiÊÊLÕÃV>L>ÊÞÊLÕv>L>Ê µÕiÌ]ÊiÌÀ>ÃÊiëiÀ>L>Ê«>ViÌiÊ>ÊÛÃÌ>Ê`iÊÀiVjÊi }>`]ʵÕiÊ >L>Ê«Ài}ÕÌ>`Ê«ÀÊjÊiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ«Õ«iÀ>ÃÊ`iÊ6iracruz. *iÀÊVÕ>`Ê>«>ÀiVÊiÊV>ÀÌ}À>vÊÀi>]Ê`iʵÕiÊÃiÊ`iV>Ê«Àtaba poderes del Consejo de Indias para ejecutar ciertos mapas de las islas de Poniente, palideció. No esperaba que el cosmó}À>vÊ`iÊ>ÊvÕÞiÌiÊ >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>VÊÃiÊÌiÀiÃ>À>Ê«ÀÊÃÕÊ Û`>ÊÞÊÃiÊÀiÛÊVÊÕÊiÃVÀ«Ê>ÊÛiÀiÊiÌÀ>ÀÊiÊiÊÀiVto del Concejo. Ê«Ì]ʵÕiÊÛiÃÌ>ÊÕÊÕLÊi}ÀÊÞÊV>«>Ê`iÊÌ>viÌ?]Ê«>Ê«ÀÊÃÕÊ«ÀiÃiV>ÊÞÊÃÕÊ}iÃÌÊ`iV``°Ê,`À}ÊÃiÊ`iÃÌVÊiÊ ÃLÀiÀÊi«Õ>`]Ê«ÃÊÃÕÊ>Êi}Õ>Ì>`>ÊiÊiÊ>ViÀ]ÊiÊ âÊÕ>ÊÀiÛiÀiV>]Ê>ÊÌi«ÊµÕiÊ«Ài}ÕÌ>L>Ê«ÀÊ<>vÀ>°Ê>ÊÀ>`>Ê`iÊ>}Õ>VÊÃiÊÌÀÊÃÖLÌ>iÌiÊ«>V>° p9ÊÃÞÊ*>ÃVÕ>Ê<>vÀ>ÊpÃiÊ«ÀiÃiÌÊ>Ì>iÀ]Ê>ÕµÕiÊ«ÀiV>Û`Êp·+ÕjÊ`iÃi>Ê`iÊÊÛÕiÃÌÀ>ÊiÀVi`¶ ,`À}]Ê>ÊÛiÀ]Ê«iÀ>iVÊ`iÃÀiÌ>`Ê>`>`ÊiÊ>ÃÊ >}Õ>ÃÊVi>}Ã>ÃÊ`iÊ>ÊVvÕÃ°Ê ÊÀië`>ÊiÝ>VÌ>iÌiÊ>Ê>Ê `iÃVÀ«VʵÕiÊiÊ ViÀ>ÊÃÕÊ«>`Ài°Ê*iÀÊV«Ài`ʵÕiÊ«`>Ê ÌiiÀÊ>ÌiÊÃÊ>ÊÀiëÕiÃÌ>Ê>ÊÃÕÃÊ`i>ÃÊÞÊ`iL>ÊÃÌÀ>ÃiÊÃiÀi°Ê ·-iÀ>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ¶ÊiÊV>ÕÃ>L>ÊÃ>ÌÃv>VVÊV«ÀL>ÀʵÕiÊ ÃÕÃÊÀ>ViÃÊ >L>ÊLÌi`ÊÃÕÃÊvÀÕÌðÊÊiÝ>ÊÞÊVà Ì>ÌʵÕiÊ«`>ÊÀ`>ÀÊÃÊVÕ>ÀiÌ>Ê>Ã]ʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiʵÕiÌ]Ê`iÊV>Liâ>Ê`iëÀ«ÀV>`>iÌiÊ}À>`i]Ê`iÊ`iÌ>`ÕÀ>Ê — 93 — `iÃ}Õ>]Ê>V >«>ÀÀ>`ÊÞÊ`iÊi`>>ÊiÃÌ>ÌÕÀ>°Ê9ÊÃÊÊiÀ>Ê«iÀÀ]ÊÃÕÃÊ}Ài>ÃÊÞÊÃÕÊL>ÀL>ÊÀâ>`>]Ê`iÊVÀÊ`iÊ>Ê«>>]ÊÃiÊiÊ>Ãiijaban, aunque no coincidían. Todos los dedos de la inculpación ÊÃi>>L>ÊVÊÕV>ÃÊ"`]ÊÞÊ`iV`ÊiÌÀ>ÀÊ>ÊÃ>VÊiÊÃÕÊ«>sado. >ÃÌÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊVÊÕÀ}iV>]ÊiÝ«ÀiÃ>`ÊʵÕiÊÃÕÊ>>Ê }Õ>À`>L>Ê`iÃ`iÊ>Ã]Ê>ÕµÕiÊ>Ê>Ê«ÃÌÀiÊÊ âÊ`iÊÕ>ÊvÀ>Ê Ì>Ê«ÀiV«Ì>`>]ʵÕiÊiÛ>iÌÊ>Ê>}Õ>V°Ê9Ê`iëÕjÃÊ`iÊ` Û>}>ÀÊVÊÀiÛi>ViÃÊÌÀÛ>iÃÊ>«ÕÌÊ>ÊʵÕiÊiÊÌiÀiÃ>L>\Ê>Ê inculpación a su padre, la afrentosa ejecución, el paradero desVV`Ê`iÊÌiÊÞÊÃÕÊ«ÀiV«Ì>`>ÊvÕ}>]Ê>ÃÊVÊÃÕÊÃ>`>Ê «ÀÊÕÃÕÀ«>ÀÊ>Ê`iÌ`>`Ê`iÊ>}Õ>VÊ>ÞÀÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ]Ê>ÊÃiÀÊ ÀiVV`Ê«ÀÊÕÊ«ÌÊÃiÛ>° p*iÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃiÀ>ÊÃiÊiµÕÛV>Ê`iÊ LÀiÊpÊVÀÌÊ ÃiVÊ<>vÀ>p°Ê`?ÃÊÕÞÊiÀÀ>`]Ê>iÃÌÀÊ}i}À>v°Ê9ÊÊÃÞÊ Lucas Olid. p·9ÊiÌViÃÊ«ÀʵÕjÊiÃiÊLÀLÊÃiÊ âÊ«>Ã>ÀÊ«ÀÊÛÃ¶Ê · ÊÃÊ«>ÀiViÊÃëiV öÊ}ÖÊÛVÕÊ`iLjÃÊ`iÊÌiiÀÊVÊ ese sujeto, ¿no? —se expresó airado. —Vuestra contumacia en acusar me confunde —replicó Zafra. -Û>ÊÊiëiÀ>L>Ê>µÕi>ÊvÀÕÃÌÀ>V]Ê«iÀÊiÃÌ>L>ÊÃi}ÕÀʵÕiÊ ÃiÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊÕ>ÊLÕÀ`>ÊiÃÌÀ>Ìi}>Ê«>À>ÊiÃVÕÀÀÀÊiÊLÕÌ°ÊiV`Ê >ÀÀiÃ}>ÀÃi]ÊiÊÃÃÌ°Ê"Ê<>vÀ>ÊÞÊ"`ÊiÀ>Ê>ÊÃ>Ê«iÀÃ>]ÊÊ entre ellos existía una truculenta conexión que estaba dispuesto >Ê`iÃVÕLÀÀ]Ê«ÀÊʵÕiÊ`iV`ÊiÝ>}iÀ>ÀÊÃÕÃÊÌÌÕÃÊÞÊÌ>ÀÊ«Àicauciones. p·ÃÌ?ÃÊÃi}ÕÀ]Ê<>vÀ>¶Ê/À>}ÊvÀ>`ÊiÊÌiÃÌÊ`iÊ`Ê ÃÊ`iÊ >ÛiÃ]Ê*ÌÊ>ÞÀ]ÊÞÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê«>À>ÊiÊVÀÀi}`ÀÊ ->ÀiÌÊ}ÕiÀ>]ÊiÊ>ʵÕiÊÃiÊÃÊÛVÕ>ÊVÊiÃiÊ«iÀÃ>iÊ p>«ÃÌÊÌi`p°Ê?ÃÊÃÊÛ>iÊ >L>À]Ê«ÕiÃÊiÊ>V«>>ÊÀ`iiÃÊ`iÊ>ÀÀiÃÌÊ`iÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>°Ê/À>ÃÊiÊ>LÀdaje de El Princesa]ÊVÕÀÀiÀÊÕV >ÃÊVÃ>ÃÊViÃÕÀ>LiÃʵÕiÊ >ÖÊÊÃiÊ >ÊiÃV>ÀiV`° <>vÀ>ÊÃiÊ>}ÌÊV`]ÊÞÊi>ÀVÊ>ÃÊVi>Ã]Ê`iÃ>â>`° pÃÊiÃÊ>}Õ>Ê«>Ã>`>ÊÞÊ>`>Ê«ÀÊi>Ê>Ê À>Ê`iÊÕÊ«`i roso. — 94 — pu9Ê>Ê`iÊÊv>>]ÊÃiÀÊ>}Õ>VtÊÃʵÕiÊ >L>`ÊpÊ intimidó. -ÕÊ`iV``>ÊiiÀ}>]ÊiÊLÀiÊ`iÊ>ÊiL>ÀV>VÊ>Ã>Ì>`>Ê «ÀÊÃÊ}iÃiÃÊÞÊ>ÊiVÊ`iÊ/ÀLÕ>Ê`iÊ,iÞ]ÊLÀ>ÀÊÕÊ >}ÀÊiÊ>Ê`iVÃÊ`iÊ>}Õ>VÊ<>vÀ>]ÊÕÊ>ÌÊ`iÊ>ëiVÌÊ malencarado, que torció la boca. Permanecieron enfrentados `ÕÀ>ÌiÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊiÊ>Ê?ÃÊVÀÌ>Ê`iÊ>ÃÊ`ÃÌ>V>ÃÊÞÊÃÊ «ÀÕV>ÀÊ«>>LÀ>°Ê>Ê`iÃv>V >ÌiâÊ`iÊÃÕÊÌiÀVÕÌÀÊÃiÊ >L>Ê `iÀÀÕL>`ÊÞÊiÊ>ÌÀ>L>ÀÊ>}Õ>VÊiÀiV° -ÊÃiÊiÌiÀ>L>ÊiÊ ÀÀi}`ÀÊ`iÊÃÕÃÊ>`>â>ÃÊ«>Ã>`>Ã]ÊiÃÌ>L>Ê «iÀ``ÊÞÊiÝÌÀ>Û>À>Ê>ÃÊ«ÀiLi`>ÃÊ`iÊ>ÃʵÕiÊ`ÃvÀÕÌ>L>ÊiÊ>Ê V>Ê`iÊÕÌÀ>>À°Ê-Û>Ê«iÀVLʵÕiÊVÕÌ>L>Ê>}]ÊÞÊiÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ >L>Ê«Ài``ÊÕ>ÊiV >Ê«i}ÀÃ>Ê>ÊÃVÌ>ÀÊ>Êi`>VÊ`iÊ>V>`iÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ°Ê}L>`]Ê<>vÀ>ÊÃiÊ`iÃ>LÀV Ê >ÊV>Ã>Ê`iÊL>ÌÃÌ>ʵÕiÊiÊ>Ã>L>Ê«ÀÊiÊÕLÊÞÊL>LÕVÊiÌÀiÊ dientes un improperio. pi]Ê-Û>]Ê>V«>>`iÊpiÊÀ}p°Ê/À>ÌiÃÊiÃÌÊiÊ «ÀÛ>`° Accedieron a una maloliente taberna aneja al edificio del ViÊÞÊÃiÊ>V`>ÀÊiÊÕÊ`iVÀÃÊVÕ>ÀÌÕV Ê``iÊ Õ}>L>Ê>Ê>«iÃÊVÕ>ÌÀÊ`Û`ÕÃÊ`iÊ«ÀÌiÊÌÀÕVÕiÌ]ʵÕiÊ>Ê ÛiÀÊ>Ê<>vÀ>ÊÃiÊiÛ>Ì>ÀÊ`iÊÕÊÃ>ÌÊÞÊÃ>iÀÊvÕiÀ>]ÊVÊÃÊ ÌiiÀ>Ê>}°Ê «ÀLʵÕiÊ<>vÀ>Ê«Ãi>ÊÕÊ>ëiVÌÊ`iÊÀi>ÌÛ>Ê«ÕVÀÌÕ`Ê`>`ÊÃÕÊV>À}°ÊÊ«iÊ Öi`ÊÞÊÕÌ>`ÊVÊ>ViÌiÊ iÊ >V>ÊiÊVÀ?iÊ?ÃÊ>LÕÌ>`°ÊÀÀ«>L>ÊÃÕÊVÀ«ÕiV>ÊVÊ `iVÀÊÞÊÃiÊiÃvÀâ>L>ÊiÊ«>ÀiViÀÊÕÊ?ÀÌÀÊ`iÊÃÕÃÊ«À«ÃÊÀiVÕiÀ`ðÊÊ>}Õ>V]Ê>ÌiÃÊ`iÊ>LÀÀÊ>ÊLV>ÊÌÀ>Ãi}ÊÕÃÊ>ÀÀÃÊ `iÊ>}Õ>À`iÌi]ʵÕiÊÃiÊLiLÊ`iÊÌÀiÃÊÃÀLðÊ-iÊiÊÛi>ÊV>ÛÃ]Ê «iÀÊÃÊ>L>}iÃÊiÊÃÌ\ p6iʵÕiÊÌijÃÊÀi>ViÃÊ`iÊÃ>}ÀiÊVÊiÊV>«Ì?Ê-Û>° ÃÊÃÊ`iÊ,`À}ÊÃiÊÞiVÌ>ÀÊiÊÃ>}Ài]ÊÞÊÃÕÊÀ>`>Ê }>V>ÊÊÌ>>`À°Ê ÊiÀ>Ê À>Ê`iÊÌÌÕLiÃ]ÊÞÊiÊÃ>ÊÕ>ÊÛâÊ`iÊ reprobación: pÀ>ÊÊ«>`ÀiÊpÀiÛiÊVÊ>ÊÀ>`>Êi>Ê`iÊÀi«ÀV ið La escueta respuesta no admitía discusión. El desconocido ÊÃÌ>À>Ê>ÃÊVÊ>ÃÊÃÕÊ«ÀiÃ>]ÊÞÊ>ÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊ<>vÀ>ÊÃiÊÌÀ>Ãformó. — 95 — pu ]ÊV«Ài`tÊp>«ÕÌÊ`ÕLÌ>ÌÛp°Ê*iÀÊ>ÊÛiÀ`>`Ê iÃʵÕiÊ«V>ÀÊ>ÊiÃÌ>ÃÊ>ÌÕÀ>ÃÊ>Ê>À>ÌiÊÞÊ>Ê"`]ÊiÃÊÕ>Ê cura. -Û>ÊÊ«iÀÌÀ>ʵÕiÊ>`iÊ>Ê«iÀÌÕÀL>À>]Ê«ÀÊʵÕiÊiÊ >LÊiÝ>}iÀ>`ÊÃÕÃÊjÀÌÃ\ p6iÀjÃÊÃiÀÊ>}Õ>V]Ê«ÃiÊ«ÀÕiL>ÃÊvÕ`>`>ÃÊ«>À>Ê>festaros que Lucas Olid no permaneció ajeno a las corruptelas `iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>Ã]ʵÕiÊV>`>L>ÊiÃiÊ}iiÀ>ÊÀ>Ê`iÊ>Ê v>>Êi`>Vi°Ê9ÊÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊÊ«ÀiÌi`ʵÕiÊ> ÀµÕiÊ>Ê>`i]ÊÃʵÕiÊÃiÊÀi >LÌiÊiÊLÀiÊ`iÊÊ«>`Ài°Ê >`>Ê?ðÊÃʵÕiÊÃÊÊ«i`ÀjÊ`iÊÕiÛ\Ê·+ÕiÀjÃÊ>ÞÕ`>ÀiÊ «ÀÊ«À«>ÊÛÕÌ>`¶ÊiÊÊVÌÀ>ÀÊLÕÃV>ÀjÊiÊ>ÀLÌÀ>iÊ`iÊ ÀÀi}`À]Ê«ÀiÃiÌ?`iÊ>Ê`iV>À>VÊ`iÊ >ÛiÃ]Ê«iÀÃ>Ê ÕÞÊvÕÞiÌiÊiÊ>ÊVÀÌi]ÊÞÊÕ>ÊÀ`iÊÀi>Ê`iÊ`iL`ÊVÕ«iÌÊ«>À>ÊVÕ>µÕiÀÊÃÖL`ÌÊ`iÊÀiÞÊ`Êi«i°ÊÃÌÞÊ`Ãpuesto a todo. p6ÃʵÕiÊÃÃ]ÊÕʵÕÃ`ÀÊÊÕÊ}i}À>vÊpViÌÊÃ>ÀV?ÃÌV° >ÊÀiëÕiÃÌ>ÊvÕiÊÕÊvÕ}ÀÊ`iÊÀ>ÊiÊÃÕÃÊÃÊÞÊÕÊ`i`ÊVÕ«>`À°Ê ÊÕÊ}iÃÌÊ`iÃ`iÃÊ`iÊÃÕÊÀ>`>Ê}ÀÃ]ÊÊ>i nazó. —Únicamente un oficial de la Armada con capacidad para «iÀÊ«>Ì>ÃÊ>ÀÀL>ÊiÃÌiÊ ViÊVÊÌ>Ê`iÊÀiÃÌ>LiViÀÊiÊ ÀÊ de mi familia, sin con ello menoscabar los intereses de Su MajesÌ>`ÊÞÊÃÊViÌ`ÃʵÕiÊÃiÊiÊ >ÊVv>`°Ê-iÀ>ÊÕÞÊ`ÕÀʵÕiÊ ÃÊV>À}>À>Ê`iÊV>`i>ÃÊÞÊÃÊiÛ>À>Ê>Ê>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>Ê «>À>ÊÃiÀÊÕâ}>`° Zafra comenzaba a estimar la auténtica medida de la influenV>Ê`iÊV>ÀÌ}À>vÊÞÊ>`«ÌÊÕ>Ê>VÌÌÕ`ÊiÃÊvÀ>°Ê,iÃÕÌ> L>ÊLÛʵÕiÊ,`À}Ê>«V>L>Ê>ÊÃÕÊi}V>LiÊVVi«ÌÊ`iÊ>Ê Û`>]Ê>Êi>Ì>`Ê>Ê>ÀV>ÊÞÊ>Ê>Ê>ÕÌÀ`>`Ê`iÊ>ÊiÞ]ÊÞʵÕiÊÊ iÀ>Ê`iÊÃʵÕiÊÃiÊ>ÀÀi`À>L>°ÊÃʵÕiÊ>ÀÊÃÕÊ>ÌÀiÛiÌÊÞÊ Ìi«Ê>ÊÃÌÕ>V]ÊÞ>Ê`iÊ«ÀÊÃÊÌiÃ>°Ê·V>ÃÊiÊVÛi>Ê«ÃV>ÀÃiÊ>LiÀÌ>iÌiÊVÊii}Ê`iÊvÀ>ÃÌiÀÊÞÊ«iÀ`iÀÊÃÕÊ «ÃVÊ`iÊ«ÀÛi}¶ Ê >L>ÊÛÕiÌ>Ê>ÌÀ?ÃÊiÊiÊÌi«ÊÞÊÌÀ>Ì>À>Ê`iÊÃ>Û>ÀÊÃÕÊ«ii]ÊVviÃ>`ÊÊ«ÀiVÃ]ÊÞÊÌ`Ê>µÕiʵÕiÊÕÊÛÕ}>ÀÊ× 96 — plón de puerto podía descubrirle por unos doblones. Pero no le VÛi>ÊV>iÌ>ÀÃiÊ>ÊLV>Ê`i>Ã>`° p"ÃÊÀiviÀÀjÊVÕ>ÌÊÃjÊ`iÊ"`]ʵÕiÊÃÊiÃÊÕV ]ÊÃÊVÊ V>L>iÀʵÕiÊÃÃÊiÊ«ÀiÌjÃÊ`i>ÀÊ>ÊÕÊ>`Ê>Ê ÀÀi}`ÀÊiÊ iÃÌiÊ>ÃÕÌ°Ê"ÃÊÕÀÊ«ÀÊÊ ÀÊÞÊ«ÀÊ>ÊÃ>Û>VÊ`iÊÊ>>]Ê ÞÊ>ÌiÊÃÊÛ>}iÃÊÃÊvÕiÀ>ÊiiÃÌiÀ]ʵÕiÊʵÕiÊÃÊÛÞÊ>ÊÀiÛi>ÀÊÃiÊ>ÕÃÌ>Ê>Ê>ÊÛiÀ`>`Êp >LÊiÊÕÊÌÊVÃ`iÀ>`° ,`À}ÊÊÀÊÃiÀ°ÊÊvÊL>Ê>ÊVViÀÊiÊ>ÞÀÊÃÌi ÀÊ`iÊÃÕÊÛ`>°Ê ÌÕÛÊ>ÊÀiëÀ>VÊÞÊiëiÀÊ>ʵÕiÊ>«ÕÀ>À>ÊiÊ Û>ð p ÊÃÊÊÛÞÊ>Êi}>À]ÊÃiÀÊ-Û>ÊpÀiVVp]Ê«iÀÊÃ]Ê VâVÊ>ÊÕV>ÃÊ"`ÊÞÊÌÕÛiÊiÊiÊ«>Ã>`ÊÕ>ÊÀi>VÊÕVÀ>ÌÛ>Ê VÊj]Ê«iÀÊ>`>Ê?ðÊÃ>Ê«Õi`iÊÃiÀÊ>ÊV>ÕÃ>Ê`iʵÕiÊÕÌâ>À>ÊÊ LÀi]Ê«ÕiÃÊÞÊvÕÊÃÕÊÃVÊÞÊÕi}ÊÃÕÊ«>ÌÀ]ÊÞÊ>Êj]Ê«ÀÊÕV >ÃÊÀ>âiÃ]ÊÊiÊÌiÀiÃ>L>ÊÀiÛi>ÀÊÃÕÊ`iÌ`>`°Ê"`ÊÃi«ÀiÊ iÊ«>ÀiVÊÕÊ LÀiÊiÛ>`Ê«ÀÊiÊ`>L]ÊiÊ`iÊÃiVÀiÌÃÊÞÊ `iÊÃëiV >à Ê?Ê`iÊ,`À}ÊÃiÊ`iÀÀÕLÊVÊÕÊV>ÃÌÊ`iÊ>pes. p·9ÊÃ}ÕiÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊ>µÕ]ÊiÊ6iÀ>VÀÕâ¶ÊiV`iÊ ÃÕÊ«>À>`iÀ°Ê iViÃÌÊ >L>ÀÊVÊj]ÊÞÊ«>ÀiViÊiÃvÕ>`ÊiÊiÊ ÛiÌ° <>vÀ>ÊÃiÊÃÌÀ>L>Ê«VÊVÕ`>`Ã]ÊÞÊiiÛ>L>ÊiÊÌÊ`iÊÃÕÊ Ûâ° pu ÊiÃÌ?Ê>µÕtÊÃÊi}VÃÊiÊvÕiÀÊ>ÊÞÊ>L>`Ê iÃÌÃÊ«>}Ã]Ê ÕÞi`Ê`iÊÃÊ>VÀii`ÀiðÊ*ÀÊiÃÊÊÃÊ >Ê`>`Ê fe de él. Ya se sabe, pérdidas de unos, beneficios de otros —indicó Zafra burlón. p·9ÊÊ`iÊiëÃ>ÊÊ«>ÀiÌiöÊpÀiviÝÊiÊÛâÊ>Ì>° Ê>}Õ>VÊÃiÊ«Ê>ÊLV>â>ÊVÊ>Ê>}>ÊÞÊVÊÕÊv>v>ÀÀÊ`iÊÌ>LiÀ>Ê>ViÀVÊÃÕÊV>À>ÊiÝ >>`ÊÕÊ>«iÃÌÃÊÌÕvÊ>Ê >V ° pu>tÊ-Ê`iÕ`>ÃÊÞÊii}Ã]Ê>}ÖÊL>ÃÌ>À`ÊiÃÌâÊÞÊÕ>Ê >>ÌiÊ`iëiV >`>]Ê«iÀÊ}ÀÊÃÕÊ«>À>`iÀ]ÊÃÊÊÕÀ]ÊÃiÀ>°Ê ÕV>ÃÊ`iÊ"`ÊiÃÊÕÊ?>Ê`iÊ>ÃʵÕiÊiÛ>ÊiÊ`>LÊiÊiÊÀ>LÆÊ `iÊiÃ>ÃʵÕiÊ«>ÀiViÊ>i>`>ÃÊ«ÀÊÕ>ÊiÃÌÀi>ÊiÀÀ>LÕ`>ÊÞÊ>`Ì>°ÊV>L>À?Ê>]ÊÊÃj]Ê«ÕiÃÊÊ«iÀ`iÊ>ÊV`V>Ê`iÊÀ° — 97 — pÊ«>ÀiViÀÊÊiÃÊÕÊLÕiÊV«>iÀÊ`iÊÛ>iÊp>>`Ê ,`À}° puÊ«iÀtÊÃÊ>ÀiÀÊ`iÊÕ>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`i«À>LiÊpÃÌÊiÊV ÀÀÊ`iÊÃÕÃÊÃÀ>ÃÊ«>>LÀ>Ãp°Ê-ÊiL>À}Ê`ViʵÕiÊÃiÊ iÊ >ÊÛÃÌÊ«ÀÊ>>ÊÞʵÕiÊViÀV>Ê«ÀÊ>µÕi>ÃÊÃ>ÃÊÞÊ«ÀÊ >V>ÊVÊ«>ÌiÌiÊ`iÊVÀðÊ-i«ÀiÊÕ}?`ÃiÊiÊ«iiÊVÊ ÀiÃ}°Ê-ÊiÊ«Ài}ÕÌ?ÃÊ>Ê`Êi}Ê->ÀiÌÊ`iÊ}ÕiÀ>]ÊiÊ VÀÀi}`À]ÊÃÊVÀÀLÀ>À?ÊVÕ>ÌÊÃÊ`}ÊpÀ>ÌvVÊiÊ>}Õ>V° pu6>Þ>Ê«ÀÊÃtÊiÊ`iÊÃi}ÕÀÊÌÀ>ÃÊÃÕÊ>`Ì>ÊiÃÌi>ÊÕ>ÊÛiâÊ ?ÃÊpÃiÊ>iÌÊ`i>`ÊÌ>ÀÊÃÕÊ`iÃiV>Ìp°ÊiÊ >Ê`ivÀ>Õ`>`ÊÛÕiÃÌÀÊÌiÃÌ°Ê*iÀÊÕÃÊÃÊÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊÞÊÌÀÃÊÃÊ`iÊ>Ê*ÀÛ`iV>]Êu>`Ì>ÊÃi>tÊ>LÀjÊ`iÊ >}Õ>À`>À° p-Ê`Õ`>°Êu9ÊÊÃ>LjÃÊʵÕiÊÊÃiÌtÊ*iÀÊÃʵÕiÀjÃÊÕÊ VÃiÊ`iʵÕiÊVViÊ>ÊÃÕV>Ê>>Ê`iÊÃÊÀÌ>iÃÊÞÊÃÊ«Ö`VÃÊÌii>iiÃÊ`iÊÃÊ«`iÀÃÃ]ÊÛ`>ÀÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊ`i Ã>Ê}À>ÛÊÞÊiÌÀi}>ÃÊ>Ê>ÊÌ>Ài>Ê`iÊ`LÕ>ÀÊ«ÀÌÕ>ðÊEl Princesa vÀ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊ«>Ã>`ÊÞÊVÊÌ>Ê`iLjÃÊ`iÊÛ`>À°Ê1Ê`ÕµÕiÊVÊii}]ÊiÃÊÕV Êii}°ÊÃÊ?ÃÊÖÌÊ«>À>ÊÛÕià ÌÀ>ÊÌÀ>µÕ`>`ÊiV >ÀÊÌiÀÀ>ÊÃLÀiÊiÊ>ÃÕÌ°ÊuÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃ>Õ`tÊ pLÀ`]ÊÞÊ>«ÕÀÊiÊ>ÀÀ° p Õ«ÀjÊVÊÊÛi}>â>]ÊÃiÀÊ>}Õ>VÊpiÊVÌiÃÌÊ -Û>° p>ÊÛi}>â>ÊÊÃiÊ«ÀÛÃ>Êp`Ê<>vÀ>p]Ê«ÀiVÃ>Ê`iÊ ÀiviÝ]ÊÀiÃiÌiÌÊÛiÊÞÊÕV >Ê>>Êvi]ÊÞÊÛÃÊV>ÀiVjÃÊ`iÊ esas cosas. p ÊvÀ>Û>ÀjÃÊiÊ«`iÀÊ`iÊ`ÀʵÕiÊiÛ>ÊiÃV``Ê V>ÃÊi`>ÊÛ`>ÊiÊÊVÀ>âÊpVÌiÃÌÊÃÊ«iÃÌ>i>À° -ÊiL>À}]Ê-Û>ÊÊÌÕÛÊ«ÀÊiÃʵÕiÊÀiVViÀiÊ>Ê `ÃVÀiÌ>Ê`iV>À>V]Ê>ÕµÕiÊÃiÊi}Ê>ÊLÀ`>À°ÊÊ`iÃiV>ÌÊÊ VÀÀ>°Ê*iÀÊÃÕÊÃiÝÌÊÃiÌ`ÊiÊ>«ÕÌ>L>ʵÕiÊ<>vÀ>Ê >L>ÊV>>`Ê?ÃÊ`iÊʵÕiÊ >L>Ê`iÃÌ>«>`°Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÃiÊiÊ >L>Ê iÃV>«>`Ê`iÊ>ÃÊ>Ã]ÊVÊÃiÊiÃVÕÀÀiÊiÌÀiÊÃÊ`i`ÃÊiÊ>}Õ>Ê `iÊÕÊ>>Ì>°Ê*iÀÊ"`ÊÊ«`>Ê ÕÀÊiÌiÀ>iÌiÊÞÊ>ÊV>ViÀ>Ê«ÀÃi}Õ>Ê>ÊÃÕÊ«iÃ>À]Ê>ÕµÕiÊiÊÌÀÊiÃVi>À° pÃÊVÕ>ÌÊÃÊ«Õi`Ê`iVÀ°Ê+Õi`>`ÊVÊÃÊpÃiÊ`ÃVÕ«Ê Zafra. — 98 — p Ê`ijÃÊ`iÊ>Ìi`iÀÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊL}>ViðÊ`ÃÊpÀ nizó. >ÊvÀÌiÀ>Ê`iÊÀiÊ`iÊ >ÊiÀ>ÊÕÊL>ÃÌÊvÀ>µÕi>LiÊ «>À>ÊVÕ>µÕiÀÊiÕÀ«i]ÊÞÊ?ÃÊiÃÊ`iÊ>>ÊÊ>V>ÊÊ«`>Ê ÀÊ"`ÊVÊÃÕÊVÕ«>]ÊÊiÃV`iÀÃiÊiÊ>ÊLÃVi>ÊVÕiÛ>Ê`iÊÕÊ «>Ã>`ÊÌ>Êv>i°Ê-Û>Ê >L>ÊÛÕiÌÊ>Ê«ÕÌÊ`iÊ«>ÀÌ`>]Ê«iÀÊ tenía esperanzas de encontrarlo. Hallaría las respuestas a sus «Ài}ÕÌ>ÃÊ«>À>ÊV>>ÀÊ`ivÌÛ>iÌiÊÃÊâ>À«>âÃÊ`iÊÃÕÊ>>Ê iÀ`>° ÊÛi}>`ÀÊÊ >L>Ê>ViÀÌ>`ÊVÊ>ÊÛVÌ>]Ê«iÀÊÊLÃtante sabía que pronto los dos estarían cara a cara. Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃiÀÊi`>ÊÌ>À`iÊ>ÊÕÃ`>`ÊiÀ>Ê«i>ÊÞÊÃiÊ«iÀVL>ÊÌ`>iÌiÊiÊ>À>Ê`iÊ>Ê«À>ÛiÀ>ÊiÌiÀ>ʵÕiÊÀi>L>ÊiÊ iÊÕ}>À°Ê>ÊÕâÊÊ>}Õ`iV>ÊVÊiÊÃÊ«ÕiLÃÊ`iÊ >ÃÌ >]ÊÞÊÃiÊ>Ê>ÊÛÃÌ>ÀÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ«Õ«iÀ>ÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ>ÃÊ tablas. Lo necesitaba. iÃ`iʵÕiÊ>ÀÀL>À>Ê>Ê6iÀ>VÀÕâ]Ê,`À}Ê-Û>ÊÃ>ÊÀÊ>ÊÃ>Ê >Ê>ÊiÀÌ>Ê`iÊ,Ã>À]ÊÕ>Ê}iÃ>ÊL>V>ʵÕiÊÃ>Ê>ÌiiÀÊ iVi``>Ê>Ê>>Ê`iÊÃ>}À>ÀÊÞʵÕiÊ>«>ÀÌ>`>Ê`iÊLÕV]Ê«Ãi>ÊiÊ«>}>LiÊ ÀÊ`iÊ >LiÀÊÃ`Ê>Ê«ÀiÀ>Ê>â>`>Ê«ÀÊÃÊ VµÕÃÌ>`ÀiÃÊiÊiÊÕiÛÊVÌiÌi°Ê>Ê>ÀÃ>Êië>`>>Ê`iÊ ÌÀiÃÊV>«>>ÃÊÀiVÀÌ>L>ÊÃÕÊ>LÀÊiÌÀiÊ>ÊvÀ`Ã>ÊÛi}iÌ>V°Ê ÊÕÊ>ÌÀʵÕiÊ>ÊÀ`i>L>ÊÃiÊÛiiÀ>L>Ê>ÃÊV>ÌÀViÊiÃÌ>ViÃÊ del Vía CrucisÊiÊÕÊ>âÕ>`ÊÃ>VÊ`iÊ/>>ÛiÀ>]ÊÀi}>Ê`iÊ VµÕÃÌ>`ÀÊiÀ?Ê ÀÌjÃ]Ê>ÌiÊ>ÃʵÕiÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊiÊ>}À>`>L>Êi`Ì>À°Ê/À>ÃÊ>ÊVÛiÀÃ>VÊVÊ<>vÀ>]ÊiÃÊ`iÊÃiÌÀ ÃiÊ>Û>`]ÊÃÕÊ`iÃÀiÌ>VÊ >L>ÊVÀiV`]Ê«ÕiÃÊiÃÌ>L>Ê«iÀÃÕ>``Ê`iʵÕiÊiÊVÕÌ>L>Ê?ÃÊ`iÊÕÊÃiVÀiÌÊ`iÊLi>VÊ`iÊ Olid. ÊV>Ê Öi`Ê`iÊÕ}>ÀÊÊ>Ìi>ÊiÊÕÊëÀÊVÌÕÊ µÕiÊ`vVÕÌ>L>Ê>Ê >âÊ`iÊÃÕÃÊ«iÃ>iÌðÊ*iÀVL>ÊiÊÃÕÊ ÌiÀÀÊÕ>Ê`iÃ>âÊ>ÃÃ>]Ê«iÀÊÃ>L>ʵÕiÊÕÊ`>ÊÃiÊÌ}>À>Ê «>À>ÊÃi«Ài°ÊiÊÕ>ÊVÃ>ÊiÃÌ>L>ÊÃi}ÕÀ>\Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÛÛ>]Ê ÞÊiÃÊÊVvÀÌ>L>° — 99 — ,iâÊÕ>Ê->ÛiÊ«ÀÊ>ÊiÀ>Ê`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊÞÊÌÀ>ÃÊ«iÀÃ}>ÀÃiÊiÊÕ>Ê«>ÊL>ÕÌÃ>Ê`iÊÀV>ÊÛV?V>]ÊÃiÊ`À}Ê>Ê>Ê«Ã>`>]Ê ``iÊÃiÊ«À«>ÊiÛ>ÀÊÕÊiÃ>iÊVvÀ>`Ê>ÊÃÕÊ>iÃÌÀÊ >ÛiÃ]Ê`V?`iÊÊVÕÀÀ`ÊiÊÃÕÊÛ>i°ÊÊV>`>ÊiÌ>«>]ÊArgos]Ê iÃÌ>L>ÊL}>`Ê>ÊÀi`ÀÊVÕiÌ>ÃÊ`iÊÃÕÊÃÌÕ>VÊ>ÊFabius° /ÊV>LâL>Ê>ÊÛiÀi`>]Ê«iÀÊ>Ê«VÊV«ÀLÊ>>À>`Ê µÕiÊ>}ÕiÊÊÃi}Õ>Ê`iÃ`iʵÕiÊÃ>iÀ>Ê`iÊÀ>ÌÀ°Ê«ÀiV>L>Ê iÊÃÕÊÕV>ÊÃÕÊVÃÛ>ÊÀ>`>ÊÞÊÃÕÃÊ«>ÃÃÊiÌðÊ-iÊ`iÌÕÛ]ÊÞÊÃÕÊ Ãi}Õ`ÀÊÊÌ°Ê*ÀÃ}ÕÊÞÊ>Ê«VÊÃÕÊ«>ÀÃiÊiÊ«iÀÊ `iÊÕL°Ê+ÕiÊvÕiÀ>ÊiÊ`iÃVV`Ê«iÀÃi}Õ`À]ÊiÃÌiÊÛÛÊ >ÊvÀi>ÀÊÃÕÃÊ«Ã>`>ðÊÌViÃÊ-Û>ÊÃiÊÀiÛÛÊVÊÕÊ?ë`Ê VÊ>Ê>ÊiÊiÊ«ÕÊ`iÊ>Êië>`>ÆÊÞÊ>ÌiÊÃÕÊ«iÀ«i>ÊÛÃÊÃiÊ iÊ«ÀiÃiÌÊÕÊÌ«iÊ`i}>`ÕV ]Ê`iÊV>LiÃÊÀ>Ã]ÊL>ÀL>ÊV«iÌiÊÞÊ«iÊÀi>°Ê6iÃÌ>ÊÕ>ÊV >µÕiÌ>Êi}À>ÊÃLÀiÊÕ>ÊÀii`>`>ÊV>Ã>]ÊV>â>ÃÊ`iÊvi«>ÊÞÊ>«>À}>Ì>ÃÊ`iÊië>ÀÌ°Ê ÊiÀ>Ê un caballero. p·+ÕiÀjÃÊ>}Ê`iʶÊpiÊ«Ài}ÕÌÊ-Û>ÊÃÊ`i>ÀÊ`iÊÀ>Àp°Ê"ÃÊ>`ÛiÀÌʵÕiÊÊÃÞÊ>}Ê`iÊ>}Õ>Ì>ÀÊÃiV>ð p ÊÃÊV`jÃ]ÊÃiÀÊpL>LÕVp°Ê-jʵÕiÊ >LjÃÊi}>`ÊÀiViÌiiÌiÊ`iÊ-iÛ>]ʵÕiÊÃÃÊÕÊvV>Ê`iÊÀiÞÊÞʵÕiÊ «Ài}ÕÌ?ÃÊVÊÃÃÌiV>Ê«ÀÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ°Ê*Õ`iÊiÃVÕV >ÀÊ «>ÀÌiÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊVÛiÀÃ>VÊVÊ<>vÀ>]ʵÕiÊÛVviÀ>ÊVÊÕÊ LÀ>ÛÕV]ÊÞÊV«ÀLjʵÕiÊÌijÃÊVÊÞÊÕ>Ê`iÕ`>Ê«i`iÌiÊ con ese pendejo de Olid, que el infierno confunda. Yo estaba en >ÊÌ>LiÀ>ÊÌÀ>Ãi}>`ÊÕ>ÃÊLÌ>ÃÊ`iÊÛÊÞÊÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ<>vÀ>Ê ÊÃÊ`iÃVÕLÀÊÌ`>Ê>ÊÛiÀ`>`° -Û>ÊÃiÊÃÌÊ>Û>`°ÊÊ`iÃVV`Ê >L>Ê>VÀiViÌ>`ÊÃÕÊ VÕÀÃ`>`°ÊÊÀÊ`iÊ>ÀÀL>Ê>L>]ÊÞÊÃiÊÌiÀiÃ\ p·+ÕjÊÃÃ]Ê>}¶ piÊ>ÊLÀÃÊ`iÊ*°Ê-ÞÊVÀÃÌ>ÊÛi]Ê>ÌÕÀ>Ê `iÊ>Ê*ÕiL>Ê`iÊÌ>L?ÊÞÊ LÀiÊ`iÊLi°ÊiÛÊÕÊi}VÊ `iÊÛÃÊÞÊVÀiÃ]ÊÞÊ>ÊÌ>LiÀ>ÊÞÊ>Ê«Ã>`>Ê``iÊiÃÌÕÛÃÌiÃÊÃÊ `iÊÊ«À«i`>`°Ê"`ÊiÊ âÊÕV Ê`>ÊiÊÌÀÊÌi«]Ê «ÕiÃÊiÊ>ÀÀiL>ÌÊ>Ê>ÊÖV>ÊÕiÀʵÕiÊ iÊ>>`]ÊÃÊ«ÀÊV>«ÀV ]ÊÞÊÃÊ>>À>°ÊÃiÊ `i«ÕÌ>Ê>µÕÊÊÛ`>]ÊÃiÀ>° -ii>ÌiÊVv`iV>Ê âʵÕiÊ>ÌiÕ>À>ÊÃÕÃÊÃëiV >ð p·+ÕjÊ`iÃi?ÃÊ`iVÀi¶ÊpVÌiÃÌÊÃÊiÛ`iV>ÀÊÃÀ«ÀiÃ>° — 100 — p >iÃ]ÊÃiÊÊÀÕi}°ÊiÊ >Ê«``Ê?ÃÊ>ÊiÝ}iV>Ê `iÊ`iÃ> }ʵÕiÊ>Ê«ÀÕ`iV>Ê`iÊÃiVÊpÃiÊÕÃÌvVÊiÊÛiÌiÀp°ÊÊi}>ÀÊ>Ê>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊ>`iÀ>ÊÃi«>À>ÀiÃÊ ÕiÃÌÀÃÊV>ÃÊÞÊiÃÌ>ÊV iÊiÊÊV>Ã>ÊÃÊÀiÛi>ÀjÊÕÊ>ÃÕÌÊ µÕiÊÃÊ>ÃLÀ>À?°Ê Ê`iÃiʵÕiÊ<>vÀ>ÊiÊÛi>ÊVÊÛÃÊiÊiÊ«L>`°Ê*iÀÊiÃÌÞÊÃi}ÕÀʵÕiÊÛÃ]ÊÕÊV>L>iÀÊ`iÊiÃÌÕ`Ã]ÊvÕiV>ÃÊÞÊ>ÃÌ>`iÃÊiÊ>ÊVÀÌi]ÊLÌi`À?Ê?ÃÊ«ÀÛiV ʵÕiÊ Þ°Êi«ÃÌÊiÊÛÃÊÊVv>â>° Ê,`À}ÊiÊ«>ÀiVÊÕÊvÀiViÌÊÃViÀÊÞÊ>`>Ê«iÀ`>Ê VÊÀ°Ê«ÀLÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊiÃ}ÀÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊi`Ê>`°ÊiÊÀ}ʵÕiÊÃiÊ`iÌÕÛiÀ>ÊL>ÊÕÊ?ÀLÊ«ÀÝ°ÊÃÌ>L>Ê>ÃÃÊ«ÀÊÃ>LiÀ°ÊÊÕÊ«ÀV«ÊiÊÀiÃÕÌÊÌ`ÊÕÞÊiÝÌÀ>ÊÞÊÃiÊÌÊ>Ê«>À\ p Ûi`ÀjÃÊV}ÊiʵÕiÊiÃÌiÊiVÕiÌÀÊÊiÃÊ>`>Ê ÕÃÕ>]ÊÃiÀÊLÀðÊiÊ«>ÀiViÊÀ>ÀʵÕiÊ> À>ÊÌ`ÊiÊÕ`ʵÕiÀ>Ê >L>ÀÊ`iÊ"`]ÊVÕ>`Ê>ÌiÃÊ>`iʵÕiÀ>ÊÃÌ>ÀÊ«Ài`>°Êi]ÊiÌÀ>ÃÊi}>Ê>ÊV i]ÊÃÊiÃVÕV Ê>}ʵÕiÊiÊÌiÀiÃiÊp>V>ÀÊ-Û>ÊÃÌÀ>`ÊÕ>Êv>âÊ«>ÃLi° -iÊ>V`>ÀÊÕÊÕÌÊ>ÊÌÀÊiÊÕ>ÊÀV>ÊÕÃ}Ã>° p6iÀjÃ]Ê}À>V>ÃÊ>ÊiÃiÊ`iÃi>LiÊ`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊÊÛ`>Ê ÃiÊ >ÊÛÃÌÊiÀÃ>ÊiÊ>Ê>ÞÀÊ`iÊ>ÃÊ`iÃ`V >Ã°Ê Õ>`ÊÌÀ>ÃÊiÊ apresamiento de El Princesa,Ê"`ÊÀi}ÀiÃÊ`iÊ>Ì>â>Ã]ÊÀVÊ VÊiÊ`ÕµÕiÊ`iÊ>ÌÕ>]ÊÃiÊ>ÃVÊVÊiÃiÊÌÀÊ >À>}?Ê`iÊ >}Õ>VÊ<>vÀ>ÆÊÞÊiÌÀiÊ>LÃÊÃiÊ>`Õi>ÀÊ`iÊÃÊi}VÃÊ?ÃÊ oscuros del puerto, comerciando de contrabando con los pro`ÕVÌÃʵÕiÊV>`>Ê>ÊÀi«ÀÌ>L>ÊiÊ>iÊ`iÊ>Ê >°Ê9ÊVÊ>Ê «>Ì>ÊiV>>ÊÌiiÊÕÊ>ÌÊÛ>ÀÊiÊiÃiÊ"ÀiÌi]ÊV«À>L>Ê >ÀÌVÕÃÊÃÕÌÕÃÃÊ>Ê«ÀiVÃÊL>À>ÌÃ]ʵÕiÊÕi}ÊÀiÛi`>ÊiÊ V>«ÕVÊÞÊ6iÀ>VÀÕâÊVÊÕÊiÃÊ>À}iÊ`iÊ}>>V>°Ê«i>ÃÊÃÊÌi>ÊV«iÌ`ÀiÃ]ÊÞÊÃÊÃÊ >L>ÊÃÊi>L>ÊÃÀÛj`ÃiÊ`iÊ>ÌiÃÊÃÊiÃVÀÖ«ÕÃÊp`]ÊiÊ âÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊ>VÕV >ÀÃiÊiÊ«iÃVÕiâ° p6iʵÕiÊ>Ê«iÀÛiÀÃ`>`Ê}Õ>Ê>ÃÊ>VViÃÊ`iÊiÃiÊ«ÕiÀVÊ`iÊ Olid. p ÊÊÃ>LjÃÊLi]ÊÃiÀ°ÊÃiÊLi>VÊ>`>Ê«ÀÊÃÊV>ÃÊ `iÊÃÊÃÊ?ÃÊL>}>iʵÕiÊÃÕÃÊVÕ«>ÃÊÞÊÃÕÊ>`>`°Ê"ÃÊVÌ>ÀjÊ ?ÃÊp«ÀÃ}Õp°ÊÊiÊ>Ê`iÊ-iÀÊ`iÊ£xÇxÊvÕiÊVÕ>`ÊV— 101 — VÊ>ÊÊ>À>]ÊÕ>Ê ÕjÀv>>Ê>ÌÕÀ>Ê`iÊ->ÖV>ÀʵÕiÊ>`ÃÌÀ>L>Ê>Ê Ã«i`iÀ>Ê`iÊÊiÃÌ>LiViÌ]ÊÞÊVÊ>ʵÕiÊÞÊ iÃÌ>L>ÊV«ÀiÌ`°Ê>ÊÃi`ÕÊVÊ>>ÃÊ>ÀÌiÃÊÞÊ>Êi}>ÌÕÃÊ VÊVÕ>ÌÀÊ>L>ÀÃÊÞÊÕ>ÃÊ«ÀiÃ>ÃʵÕiÊÕV>ÊVÕ«°Ê,i«ÀLjÊ«ÖLV>iÌiÊÃÕÊLiÊ>VV]ÊÞÊÃÊ`>ÀiÊÌi«Ê>Ê >À>Ài]ÊiÊ>ÌÀ>ÛiÃÊiÊ LÀÊVÊÃÕÊvÀiÌi°ÊÃÌÕÛiÊ>Ê«ÕÌÊ `iÊÀÀÊÞÊiÊÀiVÕ«iÀjÊ}À>V>ÃÊ>Ê>ÊÌiÀÛiVÊ`iÊ->Ì>Ê>À>Ê `iÊÕ>`>Õ«i]ÊÛÀ}iÊÕÞÊ>}ÀÃ>ÊiÊiÃÌ>ÃÊÌiÀÀ>Ã]ÊÞÊ`iÊVÀÕ>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊÕÊvÃVÊ ?LÊÞÊÃ>L° p/ÕÛÃÌiÃÊ}À>ÊvÀÌÕ>]Ê>}°Ê1ÊÌ>Ê>ÃÊÃÕiiÊÃiÀÊÀÌ>° pÕiÊ«ÀÊiÌViÃ]ÊÃiÀ]ÊVÕ>`ÊViÀV>Ê`iÊ9i`]ÊiÊ>«]Ê ÕÊÌvÊÃÀ«Ài`Ê>Ê}>iÊSanta Cecilia]ʵÕiÊÛi>Ê`iÊ>>Ê >ÌiÃÌ>`Ê`iÊÀµÕiâ>Ã]Ê«iÀ`j`ÃiÊV>ÃÊÌ`>Ê>ÊV>À}>°Ê"`ÊÞÊ<>vÀ>ÊÃiÊ>ÀÀÕ>ÀÊV«iÌ>iÌi]ÊÞÊiÊ>>`À]ʵÕiÊ>`>ÊÌi>Ê µÕiÊ«iÀ`iÀ]Ê ÕÞÊ>Ê«>Ã]Ê>VÃ>`Ê«ÀÊÃÕÃÊ>VÀii`ÀiÃ]ÊÞÊ«ÀÊ ]ʵÕiÊ >L>ÊÕÀ>`Ê>Ì>À°Ê9Ê>Ê>`>ÊÕÀ`i`Ê>`>`iÃÊÞÊ ÌiÌ>`Ê>Ê>ÊÃÕiÀÌi]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ>â>ÀÊiÊ«ÀVÕÀiÊʵÕiÊiÃiÊV>>>ÊiÀiVi\Ê>Ê ÀV>° p*>ÀiViʵÕiÊiÃiÊ LÀiÊ«ÃiiÊ>ÊV«>ViV>Ê«ÀÊÊ«À L`° pu9Ê«ÀÊiÊi}>]ÊiÊVÀiÊÞÊ>ÊÛiâ>tÊ-Õ«iÊ`iëÕjÃʵÕiÊ >À>ÊÞÊjÊÃiÊiÌi`>Ê`iÃ`iÊ >V>ÊÌi«ÊÞʵÕiÊVÕÃÊÌi>Ê ÕÊL>ÃÌ>À`ÊiÊVÖ°ÊiÃi}>ÃÊ`iÊ>ÊÛ`>°Êu Õ?ÌÊ>ÊiÊ âÊiÊ `i«ÕÌ>t ,`À}ÊiÃÌ>L>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊÃ>ÌÃviV ÊVÊÃÕÊV«>>° p·*`À>ÊiÌÀiÛÃÌ>ÀiÊVÊi>¶ p6ÛiÊÕÞÊiÃÊ`iÊ>µÕ]ÊiÊ/>VÌ>«>]ÊV>Ã>`>ÊVÊÕÊ`iÃtripaterrones. Nada sacaréis de ella, pues nada sabe. Solo que él ÞÊ<>vÀ>ÊiÃÌÕÛiÀÊiÀi`>`ÃÊiÊ>ÃÕÌÃÊÌÕÀLÃ]ÊiÊVÕÃÊÃiÊ ÛiÀÊ«V>`ÃÊiÊV>ÃÃÊ`iÊVÀÀÕ«VÊiÊ6iÀ>VÀÕâÊVÊtendentes reales de dudosa fama, e incluso en penas de lesa traición a Su Majestad. />Ê>vÀ>VÊÌÕÀLÊ>Ê,`À}°Ê-ÕÊ>VÌÌÕ`Ê>ÌiÀ>LiÊÊ solo se iba templando, sino acalorando. E incrédulo, lo interpeló: p·+ÕjÊ`iVöʷ>L?ÃÊ`iÊ`iÃi>Ì>`Ê>Ê>Ê À>¶ pÃVÕ«>`i]Ê«iÀÊÊ«ÀiÌi`ÊÃiÀÊviÃÛ°Ê*Õi`Ê«À— 102 — L>ÀÊʵÕiÊ`}°ÊÊ>À>ÃÊ`iÊ>ÊiÃÌÀVÌ>ÊÛiÀ`>`]ÊÃÊiÊÌiÀiÃ>Ê «À«ÀV>ÀÃÊViÀÌÊ`VÕiÌÊ`iÊ}À>ÛÃ>Ê«ÀÌ>V>]ÊÊ ÃÌ>ÀÃÊÕ>Ê«iÀÀ>Ì>ÊÃÊÛ>ÀÊpÊV>p°Ê-ÊÊiÃVÕV jÊ>]Ê ÛÃÊÃÃÊiÊ Ê`iÊV>«Ì?Ê-Û>]ÊiÊV>`>ÌiÊ`iÊPrincesa. ¿No? pÃÊiÃ]ÊÞÊ"`ÊiÀ>ÊiÊÌiÊ`iÊÊ«>`Ài —recordó—. *iÀÊ>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÃÊiÊ>V >V>L>ÊiÊ«iV>`Ê`iÊVL>À`>Ê «ÀÊi}>ÀÃiÊ>Ê>ÞÕ`>ÀÊÞÊÌiÃÌvV>ÀÊ>ÌiÊ>ÊÕ`iV>°ÊÃ>ÊiÀ>ÊÊ ÖV>ÊViÀÌiâ>]Ê«iÀÊÞ>ÊÛiʵÕiÊ>ÊV`VÊ Õ>>ÊiÃÊ«iÀÊ>ÖÊ `iÊÃʵÕiÊ>}>L>°Ê·"VÕÌ?ÃÊ>ÖÊ>}Ê?ö ÊiÃiÀÊ`i>L>ÊV>À>ÊÃÕÊiµÕÛV>ÊÌiVÊ`iʵÕiÊL>Ê >Ê >ViÀÊÕ>ÊÀiÛi>VÊiëiVÌ>VÕ>À°Ê-Ê}À>`iÃÊivÕÃiÃÊÃ>VÊ `iÊ>ÊÃL>`>Ê>>ÊÕÊ«>«iÊ>Ì>`ÊVÊÕÊLÀ>>ÌiÊii}ÀiV`°ÊµÕiÊ LÀiVÊÊ >L>ÊVÌ>}>`ÊVÊ>Ê>ÞÀÊ`iÊ>ÃÊ incertidumbres, afectando incluso a su estado emocional. p·+ÕjÊiÃÊiÃ]ÊLÕiÊ>}¶Ê Ê>}Ê`iʵÕjÊ«Õi`iÊÌÀ>tarse. p9>ÊÛiÃ]ÊÕ>ÊV>ÀÌ>ÊpÀi«ÕÃp°ÊÃÌiÊ`VÕiÌÊÃÊÌiÀiÃ>À?° ?ÃʵÕiÊ«>«>ÀÊÊ>Õ`Ì]Ê>Ê«?ÌV>ÊÀâ>L>ÊÊ>>À>Ìi° p·+ÕjÊiÃÊiÊÀiÌiÌi¶ >ÊÀj«V>Ê`iÊ«Ã>`iÀÊvÕiÊiµÕÛV>ÊÞÊVÌÕ`iÌi° —El Almirante de la escuadra al que pertenecía al Princesa, `Ê>Ì>Ã>ÀÊ`iÊ>Ê iÀ`>°Ê-ÊÃÊv?ÃÊLi]Ê>ÊÌÀ>ÃÕâÊÛiÀjÃÊ>Ê >}Õ>`>Ê`iÊ«i}°ÊÕµÕiÊÕÞÊiÛiiÌiÊ>«>ÀiViÊ>ÃÊ iÀ?`V>ÃÊ`iÊ>Ê >Ã>Ê`ÕV>Ê`iÊi`>Vi\ÊÃÊV>ÃÌÃ]ÊÃÊiiÃÊÞÊ>ÃÊ vÀiÃÊ`iÊðÊ9ÊiÃÌ?Ê`À}`>Ê>ÊÌÀ>`ÀÊÕV>ÃÊ"`°Ê1ÊiÃVÀL>Ê Ài>ÊiÊÊ >ÊÛiÃÌ}>`Ê«ÀÊÕÃÊLÕiÃÊ`iÀðÊÃÊ>ÕÌjÌV>]Ê ÃiÀ° >ÊÀiëÕiÃÌ>ÊiÌÀ>>L>ÊÊiÃÊÃÀ«ÀiÃ>ÊiÊÌiÀjÃÊ«iÀÃ>°Ê ,`À}ÊÃÌÕÊÃÕÃÊÃÊvÀiÌiÊ>ÊvÀiÌiÊ`iÊÃÊ`iÊ«Ã>`iÀ° pu·iÊ>À>ÌiÊiÊ>Ê iÀ`>¶t·9ÊVÊ>ÊÌijÃÊÛÃÊiÊ ÛÕiÃÌÀÊ«`iÀ¶ LÀÃÊ`iÊ*ÊÃiÊ >L>ÊÌÀ>ÃvÀ>`ÊiÊÕÊv>ÀÊ`iÊ`vÕÃÊ`iÊÃiVÀiÌÃ]ʵÕiÊ«ÀÊÕ>ÊV>ÕÃ>ʵÕiÊ-Û>Ê`iÃVV>]ÊÕV>Ê >L>Ê«>ÀÌV«>`Ê>Ê>`i°Ê9ÊiÃÌ>L>Ê«Ài}>`ÃÊ«ÀÊiÊÌÕvÊ de la traición. — 103 — pÊÌi}Ê«ÀÊ>Ê«À«>ÊiÃÌÕ«`iâÊÞÊ>V>Ê`iÊ"`]Ê>ÕµÕiÊjÊ}À>ʵÕiÊÞÊÃi>ÊÃÕÊ`Õi°ÊÊVvÀ>L>ÊÃÕÊÃ>ÌÃv>VVÊ«iÀÃ>ÊiÊ>Ê>LV]ÊÞÊiÊVÌ>}>ÀÊ>ÊÃʵÕiÊÊÀ`i>L>ÊVÊ>Ê µÕ`>`°Ê+ÕÃÊVÃiÀÛ>À>ÊVÕÌ>Ê«>À>Ê«`iÀÊ>VÕÃ>ÀÊ>Ê}iiÀ>]ÊÃÊiÃÌiÊÃÊL>Ê`iÊ>Êi}Õ>]ÊiÊÛiâÊ`iÊ`ià >ViÀÃiÊ`iÊi>]Ê«ÕiÃÊÊ VÕ«>ÊVÊÕ>Êv>Ì>Ê`iÊÌÀ>VÊ>Ê>Ê À>°ÊÊvÊÞÊ>Ê>Ê«ÃÌÀi]Ê «Õi`iÊÃiÀÊ>Ê«ÀÕiL>ʵÕiÊÊiÛiÊ>Ê>Ê ÀV>]ÊÃi>iÊVÊiÊ`i`Ê>Ê iÊ>Ê iÀ`>]ÊiÊ>À>ÌiÊvi]ÊÞÊÀi >LÌiÊ>ÊiÀ>Ê`iÊÛÕiÃÌÀÊ«>`Ài]ÊÃÊ>Ê>i>ÃÊVÊ«ÀÕ`iV>ÊÞÊ>ÊiiÛ>ÃÊ>Ê,i}dor o Juez Real indicado. Pero en Castilla, no aquí. Por eso os iViÃÌ]ÊÌ>ÌÊVÊÛÃÊ>Ê° >ÞÊiÌÃÊiÊÃʵÕiÊ>ÊÃÊ LÀiÃÊÃiÊiÊ>}«>Ê>ÊÛ`>Ê en un instante. Y ese era uno de ellos. Cómo una burla colosal se iÊ>Ì>L>Ê>ÃÊÃÖLÌ>ÃÊ?}iiÃÊ`iÊʵÕiÊ«Õ`ÊÃiÀÊÃLÀiV}i`À>ÊÌÀ>}i`>Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài°Ê9ÊiÊ>ÊiÌiÊ`iÊ-Û>]ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê «ÀiÃ>`]ÊÃiÊ`iÃâ>ÀÊÕV ÃÊÌiÀÀ}>ÌiðÊÊ>ÃÕÌÊ VLÀ>L>ÊÕ>Ê«ÀÌ>V>ʵÕiÊÕV>Ê >L>ÊV>LÀ>`]ÊÞʵÕiÊ>`>Ê ?ÃÊÀ>ÃV>ÀÊ>ÊVÀÌiâ>]Ê>Ê«`Ài`ÕLÀiÊÞÊ>ÊÌÀ>VÊÃ>>Ê>ÊvÌi° p·ÃV`jÃÊ>}Õ>ÊÌÀ>«>]ÊLÀöÊp`>}ÊiÃV>>`° ÊÕâ}>ÀÊ«ÀÊ>Êi>`>ÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊiÃiÀ]Ê>Ê«Ài}ÕÌ>Ê Ê >L>ÊV`>`°ÊÀÀÕ}Ê>ÃÊv>VViÃÊÞÊ>viÃÌ\ p/ii`Ê>ÊÃi}ÕÀ`>`ʵÕiÊiÃÊ>ÕÌjÌV>]ÊÃiÀ°ÊiÀiViÊÛÕiÃÌÀ>Ê >ÌiV]Ê>ÕµÕiÊiÊÛiiÊ`iÊ>Ê«iÀÛiÀÃ`>`Êi«â>ÊiÃÌiÊ «>«i°Ê ÊÌi}ÊÌÀ>Ê>iÀ>Ê`iÊVÛiViÀÃÊ?ÃʵÕiÊ«`j`ÃʵÕiÊVÀi?ÃÊiÊj°Ê6ÃÊÌijÃÊ>VViÃÊ>Ê>ÃÊ?ÃÊ>Ì>ÃÊÃÌ>V>ÃÊ `iÊ>ÊÕÃÌV>Ê`iÊ,iÞ]ÊÞÊ>ÊÊiÊiV >À>Ê>Ê«>Ì>`>ÃÊ`iÊÕÊÌÀLÕ>Ê VÊÃÊÛiÀi°ÊuÝ>>`>]ÊÞÊ«>`ÊÕi}t ,`À}ʵÕi`Ê«>À>â>`Ê«ÀÊ>ÊViÀÌ`ÕLÀi°Êiëi}ÊiÊ iÃVÀÌÊÞÊÊiÝ«ÕÃÊ >V>Ê>ÊÕâ]ÊV«ÀL>`ʵÕiÊ`iÃ>ÃÊÕLiÃÊ VÕÌ>L>ÊiÊðÊÊVÊ`iÊ>ÊV>ÀÌ>ÊÊ >L>ÊÃi`ÕV`ÊÞÊ>Ã>L>Ê >ViÀV>ÀÃiÊ>Ê>ÊÃÕVÊ`iÊi}>ʵÕiÊiÛÛÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÃÕÊ «>`Ài°Ê*iÀÊ>ÊÃÊ«VÃÊÃÌ>ÌiÃÊ`iÊ>ViÀV?ÀÃiÊ>ÊÃÕÃÊÃÊÃiÊ`Ê VÕiÌ>Ê`iʵÕiÊ>µÕiÊ`ië>V ÊiÀ>ÊÕÊÀ«iV>Liâ>ÃʵÕiÊÊ>ViÀÌ>L>Ê>ÊÌiÀ«ÀiÌ>À°ÊÃÌ>L>ÊiÃVÀÌÊiÊV>Ûi]Ê«ÀÊÌÀ>Ê«>ÀÌiÊ>ÌÕÀ>Ê «ÕiÃÊÃ>L>ʵÕiÊiÀ>Ê>ÊvÀ>Ê >LÌÕ>Ê`iÊVÕV>ÀÃiÊÃÊ>À>ÌiÃÊÞÊ}iiÀ>iÃÊ`iÊ>ÃÊvÌ>ÃÊ`iÊ`>ðÊÀÊ>Ê«Ã>`iÀÊÞÊiÊÃÃÌÕÛÊ>ÊÀ>`>° — 104 — p·+ÕiÀjÃÊLÕÀ>ÀÃÊ`iʶÊÝ«V>Àðʷ+ÕjÊ}>>Ì>ÃÊiÃÊ iÃÌi¶ÊuÃÌÊÊiÊiÌi`iÊÊÕÊiÌÀ>`t >ÊÌiÃÊ >L>Ê«>À>â>`Ê>Ê-Û>ÊiÊÕÊÀVÌÕÃÊ`iÊiÃÌÕ«À]ÊÞÊ la palidez de su rostro denotaba asombro. El secreto se acrecentaba de forma alarmante. — 105 — 8 Traición 1Ê`iÃÊÃiVÊÃiÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊiÌÀiÊ,`À}ÊÞÊiÊÛitero. -Û>ÊVÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊVÌÀ>Ài`>`]ÊÃÌÊiÊ«>VÌÊÌiÀÀʵÕiÊiÊV>ÕÃ>ÀÊ>µÕiÃÊÃÌiÀÃÃÊÃ}ÃʵÕiÊ«ÀÊiÊiÌÊiÊiÀ>Ê«ÃLiÊ`iÃÛi>À°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊiÊiÃ>iÊ iÃÌ>L>ÊVvÀ>`Ê«>À>ÊiÛÌ>ÀÊVÕ>µÕiÀÊÌ«Ê`iÊVÕ«>V°ÊµÕiÊ iÃVÀÌÊÃÊ«`>ÊÃiÀÊV«Ài``Ê«ÀʵÕiiÃÊ >L>ÊVÛi`Ê>}ÖÊÌ«Ê`iÊÌÀ>V°Ê>`ÃÊÞÊVL>À`iÃÊp«iðÊ/i>Ê >ÃÊÌÀ>â>ÃÊ`iÊ«>ÀiViÀÃiÊ>ÊÕÊ`iÊÃÊiÃ>iÃÊiÊV>ÛiʵÕiÊÕÌâ>L>ÊÃÊÌiÀVÃÊiÊÕÀ«>ÊÞÊ>ÊÀ>`>ÊiÊiÊ>À°ÊÀÊVÊ>Ãi`>`Ê>Ê«Ã>`iÀÊÞÊÃ>VÕ`ÊiÊiÃVÀÌ° p·+ÕjÊiÃÊʵÕiÊiÊ >LjÃÊ`>`Ê>ÊiiÀ]Ê>}¶ p·*iÃ>L>ÃÊÃiÀʵÕiÊiÃÃÊÌÀÕ >iÃʵÕiÊÕÌâ>ÀÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ«>`ÀiÊL>Ê>Ê>ÕÌVÕ«>ÀÃiÊ>Ã]ÊÃÊ?öʷÀÀiÃ}>L>Ê`i>Ã>`ÊÞÊÊ«`>Ê`i>ÀÊ}Õ>Ê«ÀÕiL>ÊÃÕiÌ>¶Ê-iÊÕ}>L>Ê>Ê cabeza. pÝ«V>ÀÃÊp`]ÊÌii`Ê>}Õ>ÊÌÀ>«>ÊVÕÌ>° p Ê>µÕ]ÊÃiÀ>°Ê ÊÃÊ iÊ`V ÊVÕ>`ÊÃiÊ«}>ÊiÊ ÃÊÃÊiëiÀÊiÊÊÌ>LiÀ>ÊÞÊVVÕÀiÃÊ>ÊÕiÃÌÀ>Ê«?ÌV>°Ê ÌÀ>`Ê«ÀÊ>Ê«ÕiÀÌ>ʵÕiÊ`>Ê>Ê>ÃÊ ÕiÀÌ>ÃÊÞÊÃÕL`Ê>ÊiÃV>iÀ>Ê`iÊ >ÌÀ?ðÊ9ÊÃÊ>}Õ>À`>ÀjÊiÊÊiÃÌ>V>]Ê``iÊÃÊÃÌÀ>ÀjÊÕ>Ê VÕÀÃ>ÊV>ÛiʵÕiÊÊiÝ«V>ÊÌ`°Ê v>`ÊiÊ]ÊÃÊÊÀÕi}ÊÞÊ tened paciencia. -Û>ÊÊÀÊ>ÌÀ?ÃÊÞÊ`iÃ>«>ÀiVÊiÌÀiÊ>ÃÊV>i>ÃÊ`iÊ>ÊVÕdad. — 107 — >L>ÊÛ`ÊÌÀÀiV>iÌiÊ`ÕÀ>ÌiÊ>ÊÌ>À`iÊÞÊÃ>ÛÊ>}ÕÃÊV>ÀÀiÌiÀÃʵÕiÊÕ}>L>Ê>ÊÃÊ>«iÃ]Ê>ÊÌ>LiÀ>ÊÃiÊÛi>Ê«V>Ê vÀiVÕiÌ>`>°ÊÊ>ÃÌÀÊÃ>ÀÊ`iV>L>ÊÌÀ>ÃÊÕÊLõÕiÊ`iÃÃÊÞÊ ÃiÊ«iÀ`>ÊiÊiÊv`Ê`iÊÕ>Ê `>`>Ê`iÊVÀÊiÃiÀ>`>°Ê>ÃÊ Õ>ÃÊ`iÊÃ>]Ê>ÃÊÌiÀ>ÃÊÞÊÃÊV>ÀÀÕ>iÃÊL>ÊiÊLÕÃV>Ê`iÊ>ÃÊVÕ>`À>ðÊ1ÊLÀÀ>V ÊÃ>>Ê`>`ÊÌÕLÃÊ`iÊÀiÌÀiÌiÊÞÊ,`À}ÊÊ >«>ÀÌÊ`iÊÕÊi«Õ°ÊÊiÃÊÌi>ÊÕ>Ê iÀÀiÀ>Ê>Ê>Êië>`>Ê µÕiÊ>Ê«>ÀiViÀÊÃiÀÛ>Ê`iÊVÕV iÀÊÞÊ>ÀiÀÊÞÊiÃÌ>L>Ê`iÃiÀÌ>°Ê ->ÌÊÃLÀiÊÕ>ÊÌ>L>âÊiÝÌi``>ÊÃLÀiÊiÊv>}ÊÞÊ>ÃVi`Ê «ÀÊ>ÊiÃV>iÀ>ÊÌÀ>ÃiÀ>°Ê-Û>ÊÀÊiÃV>>`ÊiÊ`iÀÀi`À]Ê«ÕiÃÊ V«ÀLʵÕiÊ>}ÕiÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê>ÊÃ>À]ÊÃi}ÕÀ>iÌiÊÕÊiÃLÀÀÊ`iÊ}Õ>VÊ>ÞÀ°Ê*iÀÊ«>ÃÊ>iÊ>Ê>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊV>ÀÌ}À>v° *ÀÊ>ÃÊÀi`>ÃÊ`iÊ>Ê«ÀiÀ>Ê >LÌ>VÊiÃV>«>L>ÊiÛiÃÊ`iÃÌiÃÊÞÊÕ>ÊvÀ>>Ê>>À>Ê`i>Ì>L>ÊÕÊV>`i>LÀÊiVi``°Ê V Ê>Ê`iÊ>Êië>`>ÊÞÊiÃV`Ê`ÃÕ>`>iÌiÊÕÊ«Õ>Ê iÊ>ÊLÌ>°Ê ÊÃiÊv>L>Ê`iÊ«Ã>`iÀÊÞÊÌi>Ê>}Õ>ÊVÛiV>Ê VÊ<>vÀ>°Ê-iÊ`iÃÌVÊÞÊÌÀ>ÃÌiÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊÃÕ>ÛiiÌi]ʵÕiÊÊ iÀ>ÊÃÊÕÊv?ÀÀ>}Ê`iÊÌ>L>ÃÊ`iÊ>}ÖÊ>ÕvÀ>}ÊV}`>ÃÊVÊ tiras de cuero. ÃÌ>ÊÃiÊ>LÀÊÃÊ >ViÀÊÀÕ`ÊÞÊÞÊÕ>ÊÛâʵÕiÊÊÛÌ>L>Ê>Ê iÌÀ>À°ÊÊiÃiÀÊÊÀÊ>V V>`ÊÃÊÃÊÞÊÛʵÕiÊiÊ>ÀÊÃiÊ>Ìi>ÊiÊ>>À>]ÊVÊiÊ}Õ>ÌiÊiÊiÊ«Ê`iÊ>ViÀ°Ê >Ê >LÌ>VÊiÀ>ÊÕÊVV >LÀÃÊÕ}>ÀÊVÊÕ>ÊÃÕV>ÊiÃ>]ÊÕÊ >ÀV]ÊÕ>ÊiÃVÕ«`iÀ>Ê`iÊ>ÌÊÞÊÕ>ÊÞ>V>]Ê iV >ÊVÊÌ>LiÃÊ barnizados. pÌÀ>`]ÊÊÌi?Ã]Ê`Ê,`À}ÊpÊ>Ê>Ê«>Ã>À° p ÊÃÊÌiÊ>ÊÛÃ]ÊÃÊ>ÊiÃiÊ`iÃ>>`Ê`iÊ<>vÀ>° p6ÛÃÊ>ÃÊÌi«ÃÊp>>`ÊiÊ>vÌÀp°ÊÃÊLÃÊ >LÌ>ÊÃÊ}À>`iÃÊ«>>VÃÊÞÊÃÊÃiÀiÃÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`ÊiÊ Ã>Ìi>`ÀiÃÊ`iÊ >Vi`>ð p Ê>ÞÕ`>Ê`iÊâÀÀÃÊÞÊÛ>ÃÊÃÊiÃVÀÖ«ÕÃ]ÊVÊ"`° pÃÊiÃÊpÀ>ÌvVÊiÊ*]ÊÞÊiÝÌi`ÊÃLÀiÊ>ÊiÃ>ÊiÊÃÊ`VÕiÌʵÕiÊiÊiÌÀi}>À>Ê>Ê>ÊÃ>`>Ê`iÊ>Ê}iÃ>° p6ÃÊiÊ>Ãi}ÕÀ>ÃÌiÃʵÕiÊÌi>ÃÊ>ÊÀiëÕiÃÌ>Ê>ÊÃÕÊÃÕV° p9Ê>ÊÌi}ÊpÀiVVÊÌÀÕv>ÊiÊÛiÌiÀp°Êu}Õ>À`>`t ÊÌ>LiÀiÀ]ʵÕiÊ«>ÀiV>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊiÌiÊ>LiÀÌ>]ÊÃiÊÀ>× 108 — VÊÃÕÊ}À>ÃiÌ>Ê«i>LÀiÀ>ÊÞÊ`>`Êi`>ÊÛÕiÌ>ÊÃ>VÊÕ>Ê>ÛiÊ `iÊV >iV°ÊLÀÊiÊ>ÀV>ÊÞÊÃiÊÌVÊiÊiÌÊVÊÃÊLÕÃV>À>Ê >}Ê«ÀiVðÊÃÌ>L>Ê`i>Ã>`ÊÃVÕÀÊ«>À>ÊÛiÀÊ>`>ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊ «>ViÌ°Ê,i}ÀiÃÊVÊÕ>ÊLÃ>Ê`iÊ«ii>ÊÃiV>Ê`iÊV>LÀ>]Ê>Õ`>`>ÊVÊÕÊ}ÀÕiÃÊVÀ`i°Ê Ê«ÀiÕÀ>ÊÃ>VÊÕÊ«>«iÊiÊL>VÊ —la contracifra o escantillón que llamaban los espías—, del misÊÌ>>ʵÕiÊiÊ>ÌiÀÀÊ«>«i]Ê«iÀÊ>ʵÕiÊiÊ >L>Ê«À>VÌV>`Ê VÊÕ>ÊVÕV >ÊÌÀiÃÊÀvVÃÊ>>À}>`ÃÊiÊ`jÌVÃ]ÊÃjÌÀV>mente colocados uno debajo de otro, cada uno con un número, `iÊÕÊ>ÊÌÀiðÊÊ«>«iÊÌi>Ê>V >ÃÊ`iÊ>ViÌiÊÞÊ>ÊiÌÀ>ÊiÀ>Ê }À>`i]ÊÃÊiÀÀÀiÃÊÀÌ}À?vVÃ]ÊÞÊ>ÊÌÌ>Ê>ÖÊVÃiÀÛ>L>ÊÃÕÊzanía. Después, como si fuera el oficiante de un aquelarre de bruÃ]ÊiÊÛiÌiÀÊVVÊiÊ`iÃV`vV>`ÀÊÕÃÌÊiV>Ê`iÊ«iÀ}>]ÊÃÊ>«>ÃÌÊVÊÃÕÃÊ>Ã]ÊÞÊVÕ>`Ê«>ÀiV>ÊÕ>ÊÃ>ÊVÃ>Ê indisoluble, lo animó a que le dedicara su atención. pi>Ê> À>ÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`ÊiÊiÃVÀÌÊÞÊÛiÀ?ÊVÊ«ÀÊ>ÀÌiÊ`iÊ Õ>Ê>}>ÊÌ`ÊVLÀ>ÊÃÕÊ`>LVÊÃiÌ`°Êu6>ÃÊ >Vi`t ,`À}Ê>ViÀVÊiÊV>`iiÀ]ÊVÊ>Êië>`>ÊÞÊÃiÊ`ëÕÃÊ >Ê`iÃVÀ«Ì>ÀÊiÊ`VÕiÌÊVÊ>Ê«>Ì>ÊÃÕ«iÀ«ÕiÃÌ>]Ê«iÀ>VʵÕiÊiÃÌ>L>Ê >LÌÕ>`Ê>Ê >ViÀÊVÊvÀiVÕiV>°Ê-ÕÃÊÃÊiÃÌ>L>ÊÕÞÊvÃÊiÊ>ÃÊiÌÀ>ÃÊ>«ÀiÌ>`>ÃʵÕiÊÃV>ÀÊÃLÀiÊiÊv`Ê >>ÀiÌÊ`iÊ«iÀ}>°Ê>ÊVvÀ>Ê`iÊÃÊÌÀiÃÊÛiiÃÊÊ«ÀiÌi`>ÊÌiiÀÊ}À>ÊV«i`>`]Ê«iÀÊÃÕÊiiVÕVÊiÀiV>Ê>Ê>>L>za de la astucia. Se trataba de un sistema de ocultación, solo reÛi>`Ê«ÀÊÌÀ>ÊÌvV>VʵÕiÊÀiVL>ÊiÊ`iÃÌ>Ì>ÀÊ>«>ÀÌi]ÊiÊ blanco, o escrita. 6ʵÕiÊÊ«iÀÌiiV>Ê>Ê>Ê vÀ>ÊiiÀ>ÊÕÃ>`>ÊiÊiÊV?â>ÀÊ,i>]ÊÃÊ>ÊÕ>ÊV>ÛiÊ«>ÀÌVÕ>À]Ê«À«>Ê`iÊÃÊ>}iÌiÃÊ`iÊ`Ê Bernardino de Mendoza, el jefe de los espías extranjeros de Su >iÃÌ>`°Ê/`>Ê>ÊÕâÊÃiÊVVÌÊiÊiÊ«À}ÃÊ«>«iÊÞÊViâÊ a analizar uno a uno los textos que sobresalían entre los cuadra`Ã]ÊÞʵÕiÊÌ>ÊVÊ>Ãi}ÕÀ>L>ÊÃÕÊV«ViÊiÀ>ÊÌ>ÊV>ÀÃÊVÊ iÊ«ÀiÀÊ`>Ê`iÊ>ÊVÀi>VÊÞÊÌ>ÊÃÃÊVÊ>ÃÊâ> ÖÀ`>ÃÊ `iÊviÀ°Ê Ê`i>L>Ê`iÊÃiÀÊÕÊiÃVÀÌÊVÊÕ>ÊÀi}>ÊL>ÃÌ>ÌiÊ LÕÀ`>]Ê«iÀÊiÌÀiÊ>ÊV ÕÃ>Ê`iÊ>Ê>ÀÊÊ«`>ÊÀi>â>ÀÃiÊiÃVÀÌÃÊiÊV>ÛiÊÕÞÊÃvÃÌV>`ð Ê>Ê>LiÀÌÕÀ>ÊÃi>>`>ÊVÊiÊÖiÀÊÕ]Ê«`>ÊiiÀÃi\ — 109 — «PRIMUS: Los corsarios ingleses están de acuerdo con el arreglo. El Princesa, navegará en el regazo de la escuadra, y servirá de cebo. En el momento oportuno se harán señales desde la nao capitana para que abandone la formación y entre en la bahía de Matanzas, mientras el resto de la flota escapa a toda vela a puerto seguro». Ê>ʵÕi`>`ÊÖiÀÊ`ÃÊ-Û>Ê`iÃVvÀ\ «SECUNDUS: Los bucaneros ingleses os seguirán y se darán por satisfechos con el botín que transporta la embarcación de la que sois su timonel. Vuestra cooperación consistirá en haceros con el control de la nave, si el capitán Silva se niega a obedecerla, o recela de nuestras intenciones. Procurad encallar en la rada, y animad a la tripulación a que abandone la cubierta». ,`À}ÊÃiÊ`iÌÕÛ\Ê ÊÃiÊV>Ã>ÀÊ`iÊÃiÀÊVL>À`iÃÊp«iÃ°Ê Ê«`>ÊVÀiiÀÊʵÕiÊiÃÌ>L>ÊiÞi`ÊÞÊÛÊ>ÊV>Liâ>Ê`iÊ >ÌÀ?ÃÊ>Ê>`i>ÌiÊÃÌÀ>`ÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊ`ÀÊiÊÃÕÊVÀ>â°Ê Õi}Ê`À}Ê>ÊÛÃÌ>Ê>Ê>ÊÌiÀViÀ>ÊÞÊÖÌ>Ê«iÀvÀ>V]ÊÞÊ«ÀÃ}ÕÊVÊÃÕÊiVÌÕÀ>° «TERTIUS: Debéis oponeros tenazmente a que el galeón sea quemado según la costumbre, pues entra en el compromiso con los piratas. Como convinimos, arrojad en una red veinte lingotes de plata, que luego volveréis a recoger, cuando pase un tiempo. Es vuestro pago, junto a la «boleta filipina» que le solicitasteis al general, y claro está su gratitud eterna. M.S». ,`À}ÊÃiʵÕi`ÊÃÊ >L>ÊÞÊÊiÞÊÌÀ>ÊÛiâÊ«>À>ÊiÃÌ>ÀÊÃi}ÕÀÊ`iʵÕiÊÊ >L>Ê`iÃVvÀ>`°Ê-ÕÊÀÃÌÀÊ>`µÕÀÊ>ÊÌ>`>`Ê `iÊ>ÊÛ`iâ°Ê>L>ÊÃi}Õ`ÊÕ>ÊiÛiÊ«ÃÌ>ÊÞÊiVÌÀ>`ÊÕ>ÊVÃ>ÊÌÀ>VÊ>ÊÀiÞ]ÊVÕÞ>ÊV>Liâ>Ê`iÊÌÕÀVÊ >L>ÊÃ`ÊÃÕÊ`iÃÛiÌÕÀ>`Ê«>`Ài°ÊÕV>ÃÊ"`Ê >L>Êii}`ÊiÊV>Ê`iÊ>Êvi>ÊÞÊ Ê >L>ÊÃi}Õ`ÊiÊÃi`iÀÊ>ÀV>`Ê«ÀÊÃ]ÊiÌiÀÀ>`Ê>ÊÕ>Ê v>>ÊiÌiÀ>ÊiÊÛ`>°Ê Ê«`>ÊVÀiiÀ]ÊÞÊiÊiÃV?`>ÊÊ«`>Ê ÃiÀÊ?ÃÊ>ÞÖÃVÕ° >ÊÃViÀ`>`Ê`iÊÛiÌiÀÊ >L>Ê>LÀÕ>`Ê>Ê«Ì° p·9ÊVÊi}>ÀÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ«`iÀÊiÃÌÃÊ`VÕiÌÃÊÌ>Ê comprometedores? No son de esos papeles que se abandonan en un banco, o en un escritorio. — 110 — LÀÃÊ>LÀÊÃÕÃÊ>LÃÊ>À>Ì>`ÃÊÞÊÀiÛiÊÛ>`Ã\ pÕiÊvÀÕÌÊ`iÊ>â>À]ÊÃiÀÊ-Û>°Ê"VÕÀÀÊ >ViÊÃÊÕÊ«>ÀÊ `iÊiÃiÃÊÞÊvÕiÊ«ÀÊiÀ>ÊV>ÃÕ>`>`°ÊiÊ`ëÕÃiÊ>Ê >ViÀÊÕ>ÃÊ ÀivÀ>ÃÊiÊ>Ê«Ã>`>]Ê«ÕiÃÊV>`>Ê`>ÊÛiiÊ?ÃÊiÀV>`iÀiÃÊ>Ê ÌÕvÊ`iÊ>iÊ`iÊV>«ÕV]ÊÞÊ«ÀiVÃ>L>Ê`iÊÕiÛ>ÃÊiÃÌ>V>Ã°Ê 1>Ê`iÊ>ÃÊ >LÌ>ViÃʵÕiÊ>«jÊvÕiÊ>Ê`iÊ>À>]Ê``iÊVÊ ÃÊ`iÊÃ>ÊÛiÀÃiÊiÃÃÊ`ÃÊv>Ã>ÀðÊ*ÕiÃÊLi]ÊL>Ê>ʵÕi>ÀÊ >}ÕÃÊÕiLiÃÊV`ÃÊ«ÀÊ>ÊV>ÀV>]ÊiÌÀiÊiÃÊÕÊÀ«iÀÊ deteriorado, cuando casualmente al deslizarlo por la escalera se ÃÊiÃV>«Ê`iÊ>ÃÊ>ÃÊÞÊÃiÊ«>ÀÌÊiÊ`Ã]Ê`i>`Ê>Ê>ÀiÊÕÊ v>ÃÊv`]Ê``iÊiVÌÀjÊVÕÌÊÃÕÊ«iÀÛiÀÃÊÃiVÀiÌ\Ê>ÊV>ÀÌ>Ê ÞÊ>Ê«>Ì>ʵÕiÊÊÌiÀ«ÀiÌ>L>°Ê-ÊiÊâʵÕiÊiÊ>ÞÕ`Ê ÕLiÀ>ÊÃ`Ê?ÃÊvÕiÀÌi]Ê· >LÀ>ÊVÕÀÀ`¶Êu tÊ-ÕÊ`iÃÌÊiÀ>Ê>À`iÀÊVÊÃÊ`i?ÃÊiÃiÀiÃ]Ê«iÀÊÃÊiÃVÀLiÊVÊÀi}iÃÊÌÀV`ðÊÃiÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÛi`ÊÃÕÊ>>ÊVÀÃÌ>>Ê>ÊV>LÊ`iÊ Õ>ÊVÃ`iÀ>LiÊÃÕ>Ê`iÊ`iÀ]ÊÞÊÛÕiÃÌÀÊ«>`Ài]ÊiÊV>«Ì?Ê -Û>]ÊvÕiÊÕ>ÊÛVÌ>Ê?ÃÊ`iÊÕ>ÊÛÊv>>ÊpiÊiÝ«VÊVÊ rotundidad. ,`À}ÊÊ>LiÀ}>L>Ê`Õ`>ÃÊÃLÀiÊ>Ê>ÕÌiÌV`>`Ê`iÊvVÊ ÞÊ`iÊ>ÊV>Ûi]Ê«iÀÊÊÌiÀ«ÀiÌ>L>Ê>ÃÊ`ÃÊV>iÃ]ÊMSʵÕiÊ «>ÀiV>ÊÃiÀÊ>ÊvÀ>Ê`iÊÀiÌiÌi]ÊÃi}ÕÀ>iÌiÊiÊiÃVÀL>Ê`iÊ }iiÀ>]ÊiÝÌÀiʵÕiÊVÀÀLÀÊiÊÌ>LiÀiÀ]ÊÃi>?`>ÃÊVÊ el dedo. p·9ÊiÃÌ>ÃÊÃ}>ÃÊÊÞÊ-¶Êp«Ài}ÕÌÊ?Û`° pÊ iÊV«ÀL>`ÊÞÊ«iÀÌiiViÊ>Ê>ÊV>Ã>Ê`iÊ>À>Ìi°Ê *iÀÌiiViÊ>Ê>ÀV>Ê-«>]ÊÕÊi}ÃÌ>Ê>ÊÃiÀÛVÊ`iÊ>À>Ìi°Ê ÃÊv`i`}>]ÊÞÊ>ÃÊiÊÊVÀÀLÀÊiÊÃiVÀiÌ>ÀÊ`iÊ,i}`À]Ê ViÌiÊÞÊ>}Ê]ʵÕiÊÀi>âÊÕ>ÃÊ«ÀÕ`iÌiÃÊ>ÛiÀ}Õ>ViÃÊ iÊ-iÛ>]Ê>ÊV>LÊ`iÊÕ>ÊLÕi>ÊÃÕ>Ê`iÊ`iÀ° pu+ÕiÊVÃ>ÊÌÀ>VÊ>Ê>Ê À>tÊp>`ÌÊ-Û>Ê`iÃVcertado. ÊÛiÌiÀÊiÝÌi`Ê>Ê>ÊVÊÃÊ`VÕiÌð p À>ÊÃÊÛÕiÃÌÀÃ]ÊÃiÀ]ÊÞÊÃÊ«`ʵÕiÊ >}?ÃÊÕÃÌV>°Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊ`iLiÊ«>}>ÀÊÃÕÃÊ>>ÃÊ>VViðʷ+ÕjÊiÀÊ µÕiÊÛÃÊ>Ê«Õi`iÊi«i>À¶ÊpVVÀiÌÊiÊÕÊÌÊ>Ã>° pu i}V>ÀÊ VÊ ÃÊ ii}ÃÊ `iÊ Ã«>>tÊ Ê «Õi`Ê creerlo. — 111 — ÊVi`>ÀÊiÃ>iÊ`iÊÀiV>`ÊiÛ>`Ê«ÀÊ`Ê>Ì>Ã>ÀÊ `iÊ>Ê iÀ`>Ê>Ê"`]ʵÕâ?ÊÃi>>ÃÊ>ÌiÃÊ`iÊ>Ê«>ÀÌ`>Ê`iÊ>ÊvÌ>]Ê >L>Ê`iÃVViÀÌ>`Ê>Ê«Ì°Ê}Õ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀiëÕiÃÌ>ÃʵÕiÊiÛ>L>ÊÌi«ÊLÕÃV>`]Ê«ÀiÃ`>ÊÃÊÀi}iÃÊVvÀ>`ÃÊ`iÊ«>«iʵÕiÊ>Ìi>â>L>ÊiÌÀiÊÃÕÃÊ`i`Ã°Ê À>ÊV«Ài`>ÊÕV >ÃÊ cosas. pÃÌ>ÊV>`i>Ê`iÊ«iÀv`>ÃÊÊiÃÌ?Ê`iÌÀÊ`iÊÀ`iÊ}VÊ `iÊ>ÃÊVÃ>ðÊÊÕÊÀiÞÊ>?ÃÊÃiÊiÊÌÀ>V>]ÊÞÊÊ«>`ÀiÊÊiÀiV>Ê>ÊÛiÀ}Øiâ>ÊVÊ>ʵÕiÊ>V >ÀÊÃÕÊLÀiÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊ ,`À}Ê«ÀvÕ`>iÌiÊ>L>Ì`p°ÊÃÊÕÞÊLi>VÃt p· ÊiViÃÌ>L>ÃÊÕ>ÊÀiëÕiÃÌ>¶Ê*ÕiÃÊ>ÊvÊ>Ê >LjÃÊLÌinido. pÊvÊ`iÊVÕiÌ>ÃÊÃÞÊÕÊiÝÌÀ>Ê«>À>ÊÛÃ]Ê«iÀÊÃÊ>Ãi}ÕÀÊ µÕiÊiÃÊVÊÃÊÃiÊ ÕLiÀ>ÃÊ>LiÀÌÊÕ>Ê«ÀÌiâÕi>ÊiÊÊV>Liâ>Ê ÞÊiVi``ÊÕÊv>ÀÊiÊi>Êu+ÕjÊVL>À`iÃtÊpiÝV>Ê-Û>p°Ê 1ÊÛiÊ`iÊÃVÕÀ`>`iÃÊÃiÊ >Ê>«>ÀÌ>`Ê`iÊ}«iÊ`iÊÃÊðÊ"ÃÊ >}À>`iViÀjÊiÌiÀ>iÌiÊÛÕiÃÌÀÊÀi}>ÊÃiÀÊLÀð ÊiÃiÀÊi`ÌÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊÞÊÃiÊVÀ«ÀÊÌÀÕv>Ìi° piÊiÃÌ>`ÊiëiÀ>`ÊiÃÌiÊ`>ÊÕV ÊÌi«°Ê-jʵÕiÊiÃÌ?ÃÊ `iÊ«>ÃÊÞʵÕiÊÌÀÃÊiiÃÌiÀiÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊvVÊÃÊiÛ>Ê>Ê>>°ÊÊÃiÊ >>Ê"`Ê >Vi`ÊiÊVÀÃÊ«ÀÊ>V>]Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ ÃÊ>`ÀiÃÊÞÊ>ÃÊÕV>ðÊ-jʵÕiÊL>ÃÌ>À>ÊÕ>Ê>VÕÃ>VÊÃ>`>Ê`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊLV>]Ê«>À>ʵÕiÊÌi}>ʵÕiÊÀië`iÀÊ>ÌiÊÕÊÌÀLÕ>ÊÃÕ>ÀðÊuëiÀ>ÀjÊ«>ViÌiÊiÊ`>Ê`iÊÊÛi}>â>t >ÊV iÊ>Û>â>L>ÊÞÊÃiÊ>}Ì>L>ÊiÊ>ViÌiÊ`iÊÃÊV>`iðÊ-Û>Ê Ê«Õ`Ê`ÃÕ>ÀÊÃÕÊÃ>ÌÃv>VV°Ê9>ÊÕV>Ê?ÃÊ«`À>ÊiÃVÕ`>ÀÃiÊiÊiÊ`iÃVViÌÊÃLÀiÊÊÃÕVi``Ê>ÃÊ>ÌÀ?ÃÊ>ÊPrincesa, ÞÊÊÌi`À>ʵÕiÊ«ÀiÃÌ>ÀÊ`ÃÊ>ÊÀÕÀÊiÛii>`ʵÕiÊÌ>Ì>ÃÊ ÛiViÃÊ >L>ÊëÀÌ>`ÊiÊÃiVÊiÊÃÊiÌ`iÀÃÊ`iÊ2Li`>ÊÞÊ -iÛ>°Ê ÕV>Ê >L>ʵÕiÀ`Ê`>ÀÊ«?LÕÊ>ÊÃii>ÌiÊV ÃiÃ]Ê «iÀÊ> ÊiÃÌ>L>]ÊÀiÛi>`ÃÊ«ÀÊÕ>ÊV>LÀ>Ê`iÊV>«ÀV ÃÊ>â>À° 9Ê>}À>`iV`Ê>Ê}Õ>À`Ê>ÊLÕiÊÀiV>Õ`ÊiÊÃÕÊv>ÌÀµÕiÀ>° 1Ìâ>À>Ê>µÕi>Ê`VÕiÌ>VÊ>ÌiÊiÊ/ÀLÕ>ÊÞÊÀ`>À>Ê V>Liâ>ðÊÃÊ«iÀviÃÊ?ÃÊÌÕÀLÃÊ`iÊ`Ê>Ì>Ã>ÀÊ`iÊ>Ê iÀ`>]ÊiÊ À>ÌiÊ`iÊ>ÊÌ>]ʵÕi`>À>Ê>Ê`iÃVÕLiÀÌ]ÊÞÊÃÕÊiÀ>]Ê arruinada sobre su tumba. Ê«ÌÊÃ>ÊiÌ>iÌiÊÞÊiÊ Ã«i`iÀÊÊ>ÕLÀÊVÊÕÊ — 112 — V>`°ÊÊÊiÃÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊÃ`ÃÊ`iÊ}ÕÌ>ÀÀ>ÃÊÞÊ«>`iÀÃ]Ê }ÀÃÊ`iÊÀ>iÀ>ÃÊÞÊ}ÀÌÃÊ`iÊ>ÊV ÕÃ>ÊÞÊ`iÊÃÊiÀV>`iÀiÃÊ µÕiÊ >L>Êi}>`Ê>Ê6iÀ>VÀÕâÊ>ÊÌÕvÊ`iÊ>i°ÊÊ«iÃ>ÀÊ`iÊ >Ê«iÕLÀ>ÊLÃiÀÛʵÕiÊÕ>ÊÃLÀ>Ê`iÃVV`>ÊÊÃi}Õ>Ê>Ê Õ>Ê«ÀÕ`iV>Ê`ÃÌ>V>°Ê*iÀÊVÕ>`ÊÀÊ«>À>Ê >ViÀiÊvÀiÌi]Ê >L>Ê`ië>ÀiV`°Ê1>ÊiëÀ>Ê`iÊ ÕÊÃ>>Ê`iÊ>ÊV ii>Ê`iÊ >Ê«Ã>`>]ÊiÝ >>`ÊÕÊvÕiÀÌiÊÌÕvÊ>Ê«iÃV>`Ê>Ã>`°Ê,`À}ÊÃiÊ embozó en su capa, aprisionando su escarcela donde escondía la V>ÀÌ>ÊÞÊiÊ«>«iÊ`iÊVvÀ>ð À>Ê>Ê«ÀÕiL>ʵÕiÊ«ÀiVÃ>L>Ê«>À>ÊV>À}>ÀÊ`iÊV>`i>ÃÊ>Ê"`°Ê-ÕÊ viV`>`ÊiÊ >L>ÊÃ`Ê>ÀÀiL>Ì>`>ÊÃi`ÊV>ÃÊÕÊ]ÊÞÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ ÃÊ>ÃÊÌÀ>ÃVÕÀÀ`Ã]Ê>ÊÀ>L>ÊÛiV>ÊÃÕÊ«ÀÛiÀL>ÊÌi«>â>° >ÊV iÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâÊiÀ>ÊÕÊVÕ>`ÀÊLÀÀÃÊ«iÀv>`ÊiÊ>ÃÊ >}Õ>ÃÊ`iÊ>À]ÊÞÊÕ>Ê}À>ÊÕ>Ê>>À>ÊvÌ>L>ÊiÊiÊvÌÊÃcuro. — 113 — 9 >Ê >Ê`iÊ > Acapulco y Manila. Otoño e invierno de 1580 y primeros meses de 1581 V>«ÕV]Êel paraje de las cañas grandesÊiÊ`>ÊiÝV>]Ê iÀ>ÊÕ>Ê«L>VÊÃi`iÌ>Ê`iÊÃÊÛiÌÃÊ`iÊ*>VvV]ÊVÕÞ>ÊÀ>zón de ser era las fabulosas riquezas que reportaba la Nao de >]ÊÊ`iÊ>Ê-i`>]ÊiÊv>ÃÊ>iÊ`iÊV>«ÕV]ÊÊ`iÊ>>]Ê µÕiÊ`iÊÌ`>ÃÊiÃ>ÃÊvÀ>ÃÊiÀ>ÊVV`Ê«ÀÊ>ÃÊ}iÌiÃÊ`iÊ>ÃÊ`ÃÊ orillas. Ê`>ʵÕiÊ,`À}Ê-Û>Êi}Ê>ÊV>«ÕV]ÊÕÊÛi`>Û>Ê`iÊ ÛiÌÊÞÊÕÛ>Ê>VÃ>L>Ê>Ê>ÊVÕ`>`ʵÕiÊÕ>ÊÃÊÌÀiÃÊVÌiÌiÃ\Ê ÕÀ«>]ÊjÀV>ÊÞÊÃ>ÆÊÞÊVÊÃÊ«ÃÌ}ÃÊL>Ìi`Ê>«i>ÃÊÃÊ «Õ`Ê`ÀÀÊiÊ>Ê«ÀiÀ>ÊV iʵÕiÊÌiÌ>L>Ê`iÃV>Ã>ÀÊiÊ>Ê «Ã>`>Ê`iÊEl Asturiano]ÊÌÀ>ÃÊiÊÌi`ÃÊÛ>iÊ`iÃ`iÊ6iÀ>VÀÕâ°Ê 9ÊÊÕ>Ê>Ì>Ê`iÊ}ÀÕiÃ>Ê>>ÊvÕiÊV>«>âÊ`iÊ>ÀÀ>V>ÀiÊiÊvÀʵÕiÊ notaba. -i}ÖÊÃÕÃÊÌV>ÃÊiÊÌÀ?ÃÌÊ`iÊ>Êi}i`>À>Ê>ÛiÊ`iÊiÀV>V>ÃÊ«>Ã>L>Ê«ÀÊÃiÀÊiÊ?ÃÊ>ÀÀiÃ}>`ÊÞÊ>À}Ê`iÊÕ`ÊÞÊ Ì>LjÊiÊ?ÃÊÛ>ÃÊiÊÀµÕiâ>ðÊÕÀ>ÌiÊ`ÃÊiÃiÃÊ>Ê>]Ê>Ê Õ`iÊ>`i>Ê`iÊ«iÃV>`ÀiÃÊiV>>ÊÃiÊVÛiÀÌ>ÊiÃÊiÊ«ÕiÀÌÊ ?ÃÊ>VÌÛÊ`iÊ ÕiÛÊÕ`]ÊÞÊÃÕÃÊviÀ>ÃÊiÊ>ÃÊ?ÃÊVVÕÀÀ`>Ã]ÊVÊ>Êi}>`>Ê`iÊViÀV>ÌiÃÊ`iÊ*ÕiL>]ÊÕ>`>>>À>]ÊjV]Ê>ÊÞÊ/>µÕi«>µÕi°Ê-ÕÊ?Û`>Ê«L>VÊÃiÊ >V>L>ÊiÊÕÊ V>ÃiÀÊ`ëiÀÃÊ`iÊV >âÃÊ`iÊ«>iÀ>]ÊV>Ã>ÃÊL>V>ÃÊVÊiÀi>`ÃÊÛiÀ`iÃ]ÊVLiÀÌâÃÊ`iÊV>>]Êv`>ÃÊVÊõÕÌiÀÃÊ`iÊ — 115 — }>Ã>ÊÞÊ}>ÀÌÃÊ`iÊVÀÌ>ÃÊ`iÊviVÃÊiÊÃʵÕiÊiÊÌÀ>ÊÞÊ>Ê`ÛiÀÃÊÊÃiÊ`iÌi>ÊÊ`iÊ`>ÊÊ`iÊV i° -Û>]ÊiV >`ÊiÊiÊV>ÌÀi]ÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>ʵÕiÊ >V>ÊiÌ`ÊiÊ >ÊViÀÌ`ÕLÀiÊ`iÊ>µÕiÊV«ÀiÌ`ÊÛ>i°Ê*iÀÊÃÕÊÀiëÃ>L`>`ÊÞÊ>ÊÃi`Ê`iÊÛi}>â>ÊÊi«Õ>L>Ê >V>ÊÃÕÊ«ÕÌÊVÕminante: las Islas de Poniente. ÊÌi«ÊiÀÊ>Ê`>ÊÃ}ÕiÌiÊÞÊ>ÊL>â>Ê`iÊV>«ÕVÊ iÊ«ÀVÕÀÊ>Ê,`À}ÊÕÊ>ÛÊ>Ê>ëÀ>ÀÊ>ÃÊLÀÃ>ÃÊ`iÊVj>ÊÞÊ ÃÊÀiÃÊ«ÀÌÕ>ÀÃÊ>ÊÃ>>âiÃ]ÊV>vjÊÛiÀ`i]ÊV>V>ÊÞÊ«iÃV>`ÃÊiÊ salmuera. *iÀÊvÕiÀÊÃÊ>À>ÃÊ>ÊÃ?`>Ê`iÊ/À]Êi}LÀiÊ`iÊ>>L>À]Ê>V>vÀÊ`iÊ>ÃÊÕV>Ã]ÊÞÊÃÊ«iÀvÕiÃÊ`iÊ i?ÊÞÊÀi]ÊÃÊivÕÛÃʵÕiÊv>ÃV>ÀÊ>ÊV>ÀÌ}À>v]Ê«>À>ʵÕiÊÌ`Ê >µÕiÊiÀ>ÊÕ>ÊÃi`ÕVÌÀ>ÊÛi`>`Ê«>À>ÊÃÕÃÊÃiÌ`Ã°Ê Ê>«i>ÃÊiÝ«iÀiV>ÊÞÊVÊiÊ>ÃLÀÊiÌ`ÊiÊiÊVÕiÀ«]ÊÃiÊÛi>Ê iÀÃÊiÊÕ>Êi«ÀiÃ>ÊiÊ>ʵÕiÊ«`>ÊÀiÊ>ÊÛ`>]ÊÀ`i>`Ê`iÊ Ã`>`iÃV>]Ê`iÊ>ÌiÃÊÃÊ>>]Ê>ÀiÀÃÊ`iÊvÀÌÕ>ÊÞÊV>`>ÌiÃÊ`iÊ ÀV>ÊÞÊVÕV ° -iÊÛÊÃÊÞÊÛÕiÀ>Li]Ê>ÊViÌÃÊ`iÊi}Õ>ÃÊ`iÊ>ÊÃi}ÕÀ`>`Ê`iÊ ÃÊÃÕÞÃ]Ê«iÀÊÊ>>L>ÊÕÊ«iÌÕÊ}À>`ÃʵÕiÊiÊ>V>ÊiÊ ÃÊ«i}ÕiÃÊ?ÃÊÌÃÊ`iÊÃÕÊVÀ>â°Ê>L>ÊVÀÕâ>`Ê`iÊVÃÌ>Ê >ÊVÃÌ>ÊiÊÌiÀÀÌÀÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>Ê>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÃÊ«i`Ài}>iÃÊ`iÊ *ÕiL>]Ê ÕiÀ>Û>V>ÊÞÊjV]Ê``iÊÃiÊiÃÊÕiÀÊÀiVÕ>ÃÊ`iÊ>Vj>ÃÊVÊ`iÃÌÊ>ÊV>«ÕV]Ê>ÃÊVÊiÊVÌ}iÌiÊ`iÊ>Ê«>Ì>Ê ÀiV}`>ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê`iÊÃÊ6ÀÀiÞiÃ]ʵÕiÊ>V>ÀÀi>L>ÊÕ>ÊÌÀiÌi>Ê`iÊ>ViiÀÃÊ>ÊÃÊ`iÊÕ>ÃÊÞʵÕiÊiÀ>ÊÛ}>`>Ê«ÀÊViÊ iÝ«iÀiÌ>`ÃÊ>`>`iÃÊÞÊ>ÀV>LÕViÀÃÊV>ÃÌi>ÃÊ`iÊviÀViÃÊ miradas. ÊÃÊVi>}>iÃÊ`iÊÀÊ>Ã>ÃÊÞÊiÊ>ÃÊ?À`>ÃÊ>`iÀ>ÃÊ`iÊ>Ê ÃiÀÀ>Ê>`ÀiÊ`iÊ-ÕÀ]Ê,`À}Ê ÕLÊ`iÊÃiÀÊ>Ìi``Ê`iÊÕ>Ê`ÃiÌiÀ>ʵÕiÊiÊ`i«>ÀÊÕÊVVÊ`iÃ}>ÀÀ>`À°Ê*>ÃÊiÊÌ>L>À`Ê «ÃÌÀ>`]Ê>ÀÀ>`Ê«ÀÊ>ÊLV>ÊVÕ>ÌÊ}iÀ>ÊÞÊi`Ê>ÊÃÀiÊ `iÊV>LÀ>Ã]ÊVÕiÀÊÀi>`ÊÞÊLÃÌ>Ê`iÊV>L>iÀ>ðÊ,i«ÃÊʵÕiÊ «`>ÊiÊ>Ê`}iV>ÊÞÊiÊ>ÃÊviVÌ>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊ«ÃÌ>ÃÊ``iÊ«>À>L>ÊÞʵÕiÊiÝ >>L>Ê i`ÀiÃÊ>ÊÌ>Ã>ÊÞÊVÕ>`À>° *iÀÊÀiÃÃÌÊÞÊiÊ`ÃÊ`>ÃÊÀiVLÀÊiÊÀiÃÕi° µÕi>Ê>>>Ê`iÃV>À}ÊÃLÀiÊV>«ÕVÊÕÊvÀ>}ÃÊ>}Õ>Vi— 116 — ÀÊÃÊ«ÀiÛÊ>ÛðÊ*ÀÊÕÊiÌÊ-Û>ÊÃiÊLÀÊ`iÊÌÀiÌÊ `iÊ>ÃÊÃV>Ã]Ê«iÀÊ>ÃÊV>iÃÊ`iÊi«ÀÊViÀV>ÊÃiÊ>i}>ÀÊ ÞÊÃÊV >ÀVÃÊÞÊ>ÀÀÞÕiÃÊVÕV>ÀÊ>ÃÊV>i>ðÊ,`À}ÊÃiÊ ÀivÕ}ÊiÊÕÊëÀÌ>ÊÞÊiÌÀ>ÃÊÃiÊ«>L>Ê>ÊV>À>ÊVÊÕÊ«>ÕiÊ«>ÃiÊ>ÊÀ>`>Ê«ÀÊiÊÕiiÊ`iÊ*>Þ>Ê>À}>° 9Ê>]Ê>ÌÀ>V>`ÊiÊi`Ê`iÊ>ÊL> >]ÊÃÌ>ÀÊÞÊ`iÃ}Õ>ÀiV`]ÊÛÃÕLÀÊiÊv>Ì>Ã>}ÀVÊÞÊ`iÃVÕ>Ê«iÀvÊ`iÊ>iÊ `iÊ >]ʵÕiÊ>}Õ>À`>L>Ê>ÊÃiÀÊiÃÌÛ>`°ÊÊ«iÃ>ÀÊ`iÊ>Ê«iÀÌ>âÊ VÀÌ>Ê`iÊ>}Õ>Ê«Õ`ÊiiÀÊÃÕÊLÀiÊiÊiÌÀ>ÃÊ`À>`>Ã]ÊEl Fénix]ÊV«Ìi`ÊVÊiÊ`iÃÕ`Ê>ÃV>ÀÊ`iÊ«À>ʵÕiÊiV>À>L>Ê>Ê>Ê`Ã>ÊiÀÛ>° Ê>ÃÊÛi>ÃÊ«i}>`>Ã]ÊiVj`ÃiÊ>ÃÊVv>ÃÊ`iÊ>ÊÃiÛ>Ê`iÊÃÊ ?ÃÌiÃ]ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊ}}>ÌiÃVÊViÌ?ViÊÛ>À>`ÊiÊiÊ>Ài>°Êi>Ìi]ÊÕÊÕÀÊ`iÊv>À`Ã]ÊÃ>V>Ã]ÊÌiiÃ]ÊV>>ÃÊÞÊÌ}>`ÃÊ VÕLiÀÌÃÊVÊ>ÃÊÞÊ}Õ>À`>`ÃÊ«ÀÊViÌi>ÃÊ}Õ>ÀiV`ÃÊVÊ V>«ÌiðÊÃiÊiÀ>ÊÃÕÊÕ`ÊÞÊiÃÌ>L>Ê>ÃÃÊ«ÀÊâ>À«>ÀÊÞÊ>ÛÃÌ>ÀÊ VÊÃÕÃÊÃÊ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ`iÊ >Ì>ÞÊÞÊ «>}ʵÕiÊVÊÌ>ÌÊ> VÊ >L>ÊLÕÃV>`ÊiÊ>À>ÌiÊ ÊÞʵÕiÊ>?ÃÊ«Õ`ÊVÌi«>À° >ÊÛiÌ>ÊViÃV>ÊViÃÊÞÊV«>ÀiVÊÕÊÃÊ`iÃÕLÀ>Ìi]Ê VÊÕÊV>ÀÊ`iÊÕâ°Ê">Ê>ÊÌiÀÀ>Ê>`>ÊÞÊ>ÊvÀiÃVÀÊ`iÊ>Ê vÀ`Ã>ÊÛi}iÌ>VʵÕiÊiÛÛ>ÊVÊÕÊ«>ÊÛiÀ`i>ÀÊiÊViÀÀÊ `iÊ>Ê}Õ>`>ÊÞÊ*ÕÌ>ÊÀÕ>°ÊÃÊÌi>`ÃÊÞÊV>âÃÊ>ÖÊ}Ìi>L>]Ê pero eso no impidió que la escollera se llenara de mozos, espías iÝÌÀ>iÀÃ]Ê>ÛiÌÕÀiÀÃ]ÊvÀ>`ÃÊiLÃV>`Ã]ÊiviLÀiV`ÃÊ vÀ>iÃ]Ê`ëiÃ>`À>ÃÊ`iÊ«>ViÀÊÞÊ>ÀÃÊÛV}iÀð ÕÀ>ÌiÊÌ`ÊiÊ`>ÊvÕiÀÊâ>À«>`Ê>ÃÊL>ÀV>â>Ã]ÊÞÊ>ÊÌÀ«>Ê `iÊ}>iÊÃiÊvÕiÊi>`Ê`iÊiÃÌL>`ÀiÃʵÕiÊÌÀ>ëÀÌ>L>ÊÌ>i}ÃÊ`iÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ«ÀVi`iV>Ã]ÊVÃÌ>iÃÊVÊ«iÌ>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊÛÃ]Ê>}Õ>À`iÌiÃÊÞÊÛ>}ÀiÃ]ÊVÀ>ÌiÃÊ`iÊ9ÕV>Ì?]Ê µÕÌ>ÃiÃÊ `iÊ jV]Ê iV>iÃÊ `iÊ >`>]Ê «V ÃÊ >`Ã]Ê «ÕiÃÊ`iÊ>ÛiÃÊ>>âV>Ã]ʵÕiÃÃÊV>ÃÌi>Ã]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê V>>ÃÊÃi>`>ÃÊVÊ>Ê«>Ì>Ê`iÊ*iÀÖÊÞÊ*ÌÃ]Ê«>À>Ê«>}>ÀÊ>ÃÊ>V>Ã]Ê «ÀVi>>ÃÊÞÊÃi`>ÃÊV >ð ÃÊViÀV>ÌiÃÊVÛi>]ÊÀi}>Ìi>L>ÊÞÊiëiVÕ>L>Ê>ÊÛâÊ iÊ}ÀÌ]ÊÕÌÊ>ÊÕÃÊÌi`iÀiÌiÃÊ«ÀÛÃ>`ÃÊ``iÊiÝ L>Ê ÀÃÃÊÃ>VÃÊ`iÊÛ>>]ÊÌÌiÃ]ÊVÕiÀÃÊÀi«Õ>`ÃÊÞÊV?Ì>ÀÃÊ`iÊ â>Àâ>«>ÀÀ>°Ê}L>`Ê«ÀÊiÊV>Ã>V]Ê>Ê Õi`>`ÊÞÊÃÊiëi— 117 — ÃÃÊÌÕvÃÊ`iÊv`i>`iÀ]Ê-Û>ÊÀi}ÀiÃÊ>Ê>Ê«Ã>`>ÊEl Asturiano]ÊÕÊiÃÊ``iÊ >L>ʵÕiÊiëÕ}>ÀÃiÊ>ÊÃ>À]ÊÞÊ``iÊ>Ì>L>ÊiÊÌi«Ê i>`ÊLa Geografía de las Indias de Lope de Velasco, su libro de cabecera. Mientras El FénixÊÃiÊiÃÌÛ>L>ÊÞÊÃiÊ`ë>Ê«>À>Ê«>ÀÌÀ]Ê>Ê Ì>Ê`iÊ>ÃÊ À>ÃÊÞÊ>Ê`iÃ}>>ÊÃÕiÀÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊiÊ un rosario de pensamientos. Como disponía de tiempo estableVÊÕ>ÊÌ>Ê>ÃÌ>`ÊVÊ>Ê`Õi>Ê`iÊ>Ê Ã«i`iÀ>]ÊÕ>Ê iLÀ>ÊÛ>ÀÃÊ>ÃÊ>ÞÀʵÕiÊjÊÞÊVÕÞÊ>À`ÊÃiÊ >>L>ÊiÊ6>«>À>ðÊ>ÃÊ>>ÃÊi}Õ>ÃÊ>ÊÃi>>L>ÊVÊÕ>ÊÕiÀÊ`iV``>ÊÞÊ de carne caliente. >Ê«ÀiÀ>ÊÛiâʵÕiÊÊÛÃÌ]Ê>Ê«Ã>`iÀ>ÊiÃV}ÊiÊiÌÊ `iÊ>ÊÃiÃÌ>]ÊVÕ>`ÊÃÊVÀ>`ÃÊ`iÃV>Ã>L>°Ê-iÊ`iÃâÊiÊ>Ê >LÌ>VÊ`iÊ Õjëi`ÊÃÊÃiÀÊ>`ÛiÀÌ`>°Ê-iÊ >L>ÊVÀÕâ>`Ê>À`iÌiÃÊÀ>`>ÃÊ`iÊ«>Ã>ÊVÛiV>]Ê«ÕiÃÊ>ÊÛÕ«ÌÕÃ>Ê>ÌÀ>ÊÊ>ÌÀ>>]Ê«iÀÊÃiÊ >L>ÊÀiÌi`Ê«>À>ÊÊÃiÀÛÀÊ`iÊ>À}Õmento a la maledicencia. À>ÊÕ>ÊiÃÌâ>Ê`iÊV>LiÊ>â>L>V >`]ʵÕiÊ>`i?ÃÊÌi>Ê v>>Ê`iÊVÕÀ>`iÀ>°Ê*Ãi>ÊÕÃÊ}À>`iÃÊÃÊi}ÀÃ]Ê«ÕÃÊ Ã>iÌiÃ]ÊÃiÃÊÌÕÀ}iÌiÃÊÞÊ>«ÕÃ>ÃÊvÀ>Ã]Ê>jÊ`iÊÕÊV>À?VÌiÀÊÀÃÕi°ÊÌÀÊiÊÃÕÊ >LÌ?VÕÊÞÊ> }ÊÃÕÃÊ«>ÃÃÊVÊ Ã}]Ê>ÌiÕ>`ÃÊ«ÀÊ>ÊiÃÌiÀ>Ê`iÊ«>>°Ê Ê«ÀiVÃ>ÀÊ`iÊ}Õ>ÊÛÌ>V°ÊÃÊÃi}Õ`ÃÊÃiÊÃÕVi`iÀÊiÌÃ]ÊÞÊi>ÊÀi«ÃÊÃÕÊV>Liâ>ÊiÊiÊÌÀÃÊ`iÃÕ`Ê`iÊië>°Ê,`À}ÊÃiÊ`iÊ ÀiVvÀÌ>ÀÊVÊÃÕÃÊÃÕ>ÛiÃÊV>ÀV>Ã]ÊÃÊ`iVÀÊÕ>ÊÃ>Ê«>>LÀ>ÊÞÊ ÃÌÊÃÕÊ>iÌÊ«iÀvÕ>`°ÊÊ,`À}ÊÊÃ>VÕ`ÊÕÊiÃV>vÀÊ VÕ>`Ê>ÊÕiÀÊÃiÊ`iÃÕ`°Ê*>«ÊÃÕÊV>À>]ÊÃÕÃÊÃiÃÊvÀiÃÊÞÊÃÕÊ ÃiÝÊ Öi`ÊÞÊÀâ>`° 1Ê`iÃÌiÊÕÊiÊVÕiÀ«Ê`iÊjL>ÊÞÊ>Êii>ÊÃ>Û>iÊ`iÊ la mejicana que pareció iluminarse de reflejos de plata. Mordió ÃÕÃÊ>LÃÊÞÊ>ÃÊV>`iÀ>ÃÊ`iÊ>ÊiÃÌâ>ÊÃiÊ>}Ì>À]ÊÞÊ`ÕÀ>ÌiÊ?ÃÊ `iÊÕ>Ê À>ÊÃiÊÃÕiÀ}iÀÊiÊiÊ«>ViÀ]ÊÃiÊ>LÀ>Ã>ÀÊiÊÃÕÊvÕi}Ê ÞÊÃiÊ>L>`>ÀÊiµÕiV`ÃÊ>ÊÕ>Ê«>ÃÊ`iÃivÀi>`>°Ê1>Ê vÕiÀâ>Ê`iiVÌ>LiÊÃÊ«ÃiÞÊÞÊÃÊ>ÀÀ>ÃÌÀ]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊi«>«>`ÃÊ `iÊÃÕ`ÀÊ}iÀÊÃLÀiÊiÊiV ÊiÊÕÊVj>Ê`iÊ«>ViÀ° — 118 — ÊVÕiÀ«ÊvÀiÊÞÊ«ÃiÃÛÊ`iÊ>ÊiV>>ÊÃiÊVÛÀÌÊiÊiÊ L?Ã>Ê`iÊ>ÊiëiÀ>ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊÛÊÀiVvÀÌ>`Ê«ÀÊÃÕÊ`ÕViÊ amistad. >Ê>>>ÊÃ}ÕiÌiÊV«>ÀiVÊLV ÀÃ>°Ê-Û>ÊÃiÊiÛ>ÌÊ«iÌÀVÊ`iÊÛ}ÀÊÞÊ`iÛÀÊÕÊ«>ÌÊ`iÊ}>ÃÊVÊÌVʵÕiÊ iÊ«Ài«>ÀÊÃÕÊ>>Ìi°Ê Ê >L>Ê«>À>`Ê`iÊÛiÀÊiÊÌ`>Ê>ÊV i°ÊÀ>ÊVÊÕ>ÊV`i>ÊÊÕÊ«ÀiÃ>}Ê`>LVÊ>ʵÕiÊ>Ê «>ÀÌÀÊ`iÊ> À>Ê`iL>Ê>VÃÌÕLÀ>ÀÃiÊiÊ>µÕi>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`° /À>ÃÊ>Ãi>ÀÃiÊiÊÕÊL>ÀÀiÊÃiÊ`iÊiÛ>ÀÊ«ÀÊiÊõÕiÌiÊ`iÊ >ÃÊV>«>>ÃÊ`iÊÃÊ>}Õ>`ÀiÃÊÞÊ«ÀÊ>Ê}ÕÌ>ÀÀ>Ê`iÊÕ>ÃÊÌ>ÃÊ VÀÀ>iÀ>ÃʵÕiÊ«ÀÛi>Ê`iÊÕ>Ê>ViL>Ê``iÊiÊÕi}]Ê>ÃÊ L>À>>ÃÊ>>>`>Ã]ÊÃÊ`>`ÃÊ«>`ÃÊÞÊiÊ>«i]Ê«Ãi>ÊÃÕÊÀi°Ê-iÊ>V`ÊiÊÕÊL>VÊ>i`>Ê>ÊVÀÀ>Ê`iÊ>ÊÌ>LiÀ>]Ê ``iÊ«`ÊÕÊ>}Õ>À`iÌi°Ê*iÀÊVÕ?ÊÊÃiÀ>ÊÃÕÊÃÀ«ÀiÃ>Ê>Ê `iÃVÕLÀÀÊ>ÊÌÀÊ>`Ê`iÊÃÊL>VÃÊ>ÊÃÕÊ>}ÊÞÊ>ÞÕ`>ÌiÊ`iÊ i`ViÃ]ÊiÊL>V iÀÊ>ÀÌÊ6i>ÃV]Êel punto filipino°Ê-iÊ >>L>ÊV>LâL>ÊÕÌÊ>ÊÌÀÃÊV>ÕÌÛÃÊ>Ì>`ÃÊ>ÊÕ>ÊVÕiÀ`>Ê`iÊ «ÀiÃðÊÃÌ>L>ÊÛ}>`ÃÊ«ÀÊÕÊ>ÀV>LÕViÀÊVÊ>ÀV>ÃÊ`iÊÛÀÕi>]Ê`iÊÌÀ>â>ÃÊÃiÃV>ÃÊÞÊ«iÀÊV>Ì>`ÕÀ>° Ê >L>ÊÛÃÌÊ>ÊÖÌ>ÊÛiâÊiÊiÊv`i>`iÀÊ`iÊÃÊ->VÀvVÃÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâÊÞÊ>i}ÀÊÃÕÊÀÃÌÀ]Ê«ÕiÃÊÊiëiÀ>L>ÊÛiÀÊiÊ V>«ÕV°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊV«>ÀÌÀ>ÊÛ>iÊiÊiÊ}>iÊ >V>Ê Manila. puÊ>ÀÌ]ÊÛiʵÕiÊÕiÃÌÀÃÊV>ÃÊÃiÊÕÌ>Ê`iÊÕiÛt Una inesperada satisfacción afloró en la faz de Velasco. piÊ >i}ÀÊ `iÊ ÛiÀÃ]Ê ÃViÀ>iÌi°Ê 9>Ê ÛiÃ]Ê iÊ µÕiÀiÊ ÕÞÊiÃÊ`iÊ>ÃÊë>>Ã]ÊÃiÀÊ-Û>°Ê iiLÀʵÕiÊÃÊ >jÃÊVÊ Ì>ÊLÕiÊ>ëiVÌ°Ê·<>À«?ÃÊ«>À>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌiÊp«>ÃÊ —en El Fénix? pÃÊiÃ]ÊÞÊiëiÀÊÀiVÕ«iÀ>ÀÃÊVÊ>ÞÕ`>Ìi°Ê/i`ÀjÃÊÌV>ÃÊ>ÃÊpiÊ«ÀiÌp°Ê·*Õi`ÊÛÌ>ÀÃÊ>ÊÕÊÛ>ÃÊ`iÊÛ¶ p-ÊV>À]ÊÃÊiÝÌi`jÃÊ>ÊÛÌ>VÊ>ÊiÃÌÃÊ«LÀiÃÊ«ÀÃÊ tan puntos ÞÊÌ>ÊfilipinosÊVÊÞ°Êu9>ÊÛiÃÊÕiÃÌÀ>Ê«ÕÌ>ÊÃÕiÀÌit ÊV>LÊ`iÊÕÊÀ>ÌÊÃÊÀiÃ]ÊiÊ}Õ>À`?ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊiâ>Àâ>ÀÊ iÊÕ>Ê>>`>ÊV >À>]ÊiÊ>ʵÕiÊiÊÃ`>`ÊiÃÊ>ÀÀÊÃÕÃÊ«VÊ — 119 — VÀiLiÃÊ>ÛiÌÕÀ>ÃÊ`iÊ>LÀ`>iÃÊVÊÃ`>`Ê`iÊ/iÀVÊ`iÊ>iiÃ°Ê vÀiÊVÀiV>Ê>ÊV>>À>`iÀ>]Ê>ÃVi`>ÊÃÊivÕÛÃÊ `iÊVÀÊÞÊÃiÊ«>Ã>L>Ê>Ê>ÀÀ>Ê`iÊÕÃÊ>ÊÌÀð 6i>ÃVÊÃiÊ>ViÀVÊVÊ«Õ`Ê>ÊV>ÀÌ}À>v]ÊÞÊ`iÊvÀ>Ê«ÀiÛÃÌ>ÊiÊVÃÕÌÊVÊÛâʵÕi`>]Ê«>À>ÊÊÃiÀÊ`\ pÊ«À«ÃÌÊ`Ê,`À}]ÊÌi>ʵÕiÊViÌ>ÀÃÊÕ>ÊVÃ>°Ê iÌÀ>ÃÊiÃÌÕÛiÊiViÀÀ>`ÊiÊÕÊVÕ>ÀÌÕV Ê`iÊ ViÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ]Ê>`ÛiÀÌʵÕiÊvÕÃÌiÃÊ>ÊiÌÀiÛÃÌ>ÀÃÊVÊiÃiÊLÕÀÀÊÃÊ«i>ÀÊ`iÊ*>ÃVÕ>Ê<>vÀ>°Ê·/ijÃʵÕâ?Êi}VÃÊVÊj¶Ê*ÀÊ>ÊiÃÌ>VʵÕiÊÃÊÌi}Ê iÊ`iÊ>`ÛiÀÌÀÃʵÕiÊiÃiÊ LÀiÊÊiÃÊ`iÊ v>À°ÊÃÌ?ÊiÌ`ÊiÊ>ÃÕÌÃÊ«VÊV>ÀÃ]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ«>Ã>ÀÊ«ÀÊÕÊ VÀÃÌ>ÊviÊ>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÞÊ>Ê>Ì>À°ÊÃÊ`iÊiÃÃÊ «VÀÌ>ÃÊ`iÊ vVÃ]ÊÃ>ÃÊÞÊ}«iÃÊ`iÊ«iV ° Ê-Û>ÊiÊiÝÌÀ>Ê>ÊVv`iV>]Ê«iÀÊiÃÌ>L>Ê>>`Ê>ÊÃi}ÕÀ° p >`>ÊÌi}ʵÕiÊÛiÀÊVÊiÃiÊLÀ>ÛÕV°Ê*Ài}ÕÌ>L>Ê«ÀÊÕÊ VV`ÊVÖÊ>>`ÊÕV>ÃÊ"`°Ê >`>Ê?ð Una incierta mirada afloró en las pupilas de Velasco. pu}Õ>À`>`tÊÃiÊLÀiʵÕiÊ >LjÃÊÀiviÀ`ÊiÊiÃÊv>>À°ÊÊ iÊ`ÊÀiViÌiiÌiÊpÕÃÌÊiÌÀ>ÃÊÀiviÝ>L>p°Ê ·>LjÃÊ`V Ê"`]Ê>ʵÕiÊ>«`>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ¶ -Û>Ê>ÃÌ]Ê>ÀÀ>ÃÌÀ>`Ê«ÀÊ>Ê>ÌÀ>ÞiÌiÊÀiëÕiÃÌ>°Ê·+ÕjÊ«día saber el penado del canalla de Olid? Lo miró incrédulo. p-]ÊiÃiÊiÃÊpL>LÕVÊÌÀ}>`ÊiÊ«Ì° ÊL>V iÀÊÃiÊÃÕÊiÊÕ>Ê `>ÊV>Û>V]ÊVÊÃÊÌitara atar en sus recientes recuerdos unos detalles inconexos, pero «ÀÌ>ÌiðÊ+ÕÃÊÃiÀÊ`ÃVÀiÌÊÞÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê`Ê`iÊ,`À}]Ê iÌÀ>ÃÊÃÕÃÊVi}>ÃÊÃi}Õ>ÊÌÀ>Ãi}>`ÊiÊLÀiL>iÊiÌÀiÊÀà tadas. pu À>ÊÊÀiVÕiÀ`Ê`Ê,`À}tÊÃVÕV >`]Ê«ÕiÃÊ«Õi`iÊ ÃiÀÊ`iÊÕÌ`>`ÊʵÕiÊÛ>ÃÊ>ÊÀÊp`ÊiÊÕÊÌÊÀiÃiÀÛ>`p°Ê ÃÊÃiÀÛ>ÊiÊÀ>V Ê>ÊiÃÃÊÞÊ>Ê]ÊVÕ>`Ê<>vÀ>ÊiÊiÃÌÕÛÊÀivÀi`Ê>ÊÕÊ`iÊÃÊiÀV>`iÀiÃʵÕiÊ ViÀÊ>ÊÀÕÌ>ÊVÊÃÌÀÃÊ >ÃÌ>ÊiÃÌiÊÕ`ÊÕ}>À]Ê>}Ê`iÊÕÊÌ>Ê"`°ÊÊ >V>Ê`iÊvÀ>ÊÕÞÊÕÀ}iÌiÊÞÊVÊV>À>ÃÊ`iÊ«ÀiVÕ«>VÊÞÊÀiÃiÀÛ>°Ê}Ê «ÀÌ>Ìi]ÊÃi}ÕÀ]Ê«iÃjÊÞ° —Veo que la traición no posee límites, ¡por todos los dia— 120 — LÃtÊ·9ÊÃÌiÃÊ>}Ê`iÊ>ÊVÛiÀÃ>V¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊiÊ«ÌÊ ?Û`>iÌi° p«i>ÃÊ>}Õ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÃÕiÌ>ÃÊp>>`Ê6i>ÃVp°ÊiÊ iV>ÀiV>ʵÕiÊLÕÃV>À>Ê>ÊÌ>Ê"`Ê«ÀÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌiÊÞÊÃÕÊ }iÃÌÊiÀ>Ê`iÊ}À>ÊÌÀ>µÕ`>`°Ê*iÀÊÃÊÛÊVÊiÊiÌÀi}>L>Ê Õ>ÊVÕiÀ`>Ê`iÊÌ>>Ê`iÊÕÊ«>ÊVÊ`ÃÊÕ`ÃÊ>ÀiÀÃÊ µÕiÊVâVÊLi\ÊÕÊ> ÀV>«iÀÀÃÊÞÊÕÊ>ÃÊ`iÊ}Õ>°Ê9ÊÊiÌi`Ê>`>]Ê«iÀÊiÃVÕV jʵÕiÊiÊViÌ>L>Ê>ÊÛi`i`À]Ê`iʵÕiÊ «>ÀiV>ÊÃiÀÊÕÞÊ>}\Ê«A la vista de los nudos, Olid entenderá el urgente mensaje que le envío. No dejéis de buscarlo, os pagará bien, pues le va la vida». ÊV>ÀÌ}À>vÊi`ÌÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃ]ÊÞÊVÊiÝVÌ>VÊ>«ÕÌ\ p ÊÃ>LjÃÊ`Ê>ÀÌÊ>Ê«ÀÌ>V>ʵÕiÊ >ÊÌi`Ê«>À>Ê ÊÛÕiÃÌÀ>ÊVv`iV>]ʵÕiÊÛiiÊ>ÊVÀÀLÀ>ÀÊÃÊvÕ`>`>ÃÊ ÃëiV >ðÊ<>vÀ>ÊÞÊiÃiÊ>>V`ÊÌiiÊÕV ÊiÊVÖÊÞÊiÊ >ÛÃ>ʵÕâ?Ê`iÊÊi}>`>°Ê À>ÊÃjʵÕiÊÛÞÊiÊiÊV>Ê>`iVÕ>`ÊiÊÕÊ>ÃÕÌÊ}À>ÛiÊÞÊ«iÀÃ>]ÊÞʵÕiÊiÃÃÊ`ÃÊV«>`ÀiÃÊÃÊ ÕÃÊÌÀÕ >iÃÊ`iÊVÕ`>`ÊÞÊ>}ÃÊ`iÊVÀÀÕ«Ìi>ðÊÌiÌ>ÀjÊ adelantarme a sus propósitos. p ÊÃÕLiÃÌjÃÊ>Ê>`>`Ê`iÊiÃiÊ>}Õ>VÊpVÀÀLÀÊiÊ preso. piÃVÕ`>`]Ê«iÀÊ>ÊÀiÞÊ>?ÃÊÃiÊiÊiÃÌ>v>ÊÊÃiÊiÊÌÀ>V>Ê —comentó, sin que Martín lo comprendiera—. Ese Olid es un Li>VÊÞÊÕÊÌÀ>`À° 6i>ÃVÊÃiʵÕi`Ê`iÃVViÀÌ>`ÊVÊ>ÊÀiÛi>V° p·+ÕjÊiÊ >LjÃʵÕiÀ`ÊÃÕ>À]Ê`Ê,`À}¶Ê6ÃÊiÃcondéis un secreto oscuro que os atormenta. Ya conocéis mi inV`V>ÊÀiëiÌÊ >V>ÊÛÃʵÕiÊiÊL}>Ê`iÊ«ÀÊÛ`>ÊpiÊ À>ÌvVp°Ê*`jÃÊÛV>ÀÊÛÕiÃÌÀÊVÀ>âÊiÊ°Ê9ÊÃi«ÀiÊÃÊ seré leal, os lo juro por mi alma. ,`À}ÊÛÛÊiÊÀÃÌÀÆÊÞÊÃi«ÀiÊ`ëÕiÃÌÊ>ÊVVi`iÀÊ>Ê VÕ>µÕiÀÊÃiÀÊ Õ>ʵÕiÊ ÕLiÀ>ÊiÀÀ>`ÊÕ>ÊÃi}Õ`>Ê«ÀÌÕnidad, le manifestó afable: p>ÃÌ>ÌiÊÌijÃÊVÊÛÕiÃÌÀÊ>>À}ÊiÝ]Ê`Ê>ÀÌ°Ê À>V>ðÊ}ÖÊ`>ÊÃÊÊÀiÛi>ÀjÊpiÊ`iÃVÕLÀÊi}?ÌVÊÞÊiÊ ÃÀÊ}À>Ûi° -Û>ÊÃiÊ`ië`Ê`iÊ>ÊVÕ>`À>]ʵÕiÊiÊ>}À>`iVÊÃÕÊ}iiÀ— 121 — Ã`>`]Ê«iÀÊ>ÊÀiviÀiV>Ê`iÊ6i>ÃVÊiÊ >L>ÊÀiVÀ`>`ÊÃÕÊVÀ>âÊ>V}>`Ê«ÀÊiÊÀiVÕiÀ`Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài°Ê-ÕÊ`iÃiÊ`iÊÛi}>â>Ê >L>ÊÀiÛÛ`]Ê >ÃÌ>ÊiÊ«ÕÌÊ`iʵÕiÊÌ`>Ê>Ê>}ÕÃÌ>Ê`iÊ su adolescencia retornaba con toda su crudeza. 9Ê>Êi``>ʵÕiÊVV>ÊÃÊÌii>iiÃÊ`iÊ>ÊV>]Ê?ÃÊÃiÊ VViV>L>Ê`iÊ>ÊVÀÀÕ«VÊ`iÊÃÊvV>iÃÊ`iÊÀiÞ]ÊÞÊ«iÀVL>Ê la desabrida sensación de la podredumbre que se ocultaba tras el ÀÊ`iÊ ÕiÛÊÕ`°ÊÊ«iÀÌÕÀL>`ÀÊVÌi`Ê`iÊ>ÊÀiÛi>VÊ`iÊ6i>ÃVÊ >L>Ê«Ài``ÊÌÀ>ÊiV >ÊiÊiÊvÕi}Ê`iÊ>ÊLÖõÕi`>Ê`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ°Ê·+ÕjÊÃ}vV>`ÊÌi`À>ÊÃÊÕ`ÃÊ `iÊiÃ>iÊ>ÀiÀ¶Ê·-iÀ>ÊÕ>ÊiÀ}â>ÊÃiVÀiÌ>ÊÞÊÃÊVV`>ÊiÌÀiÊ>ÃÊÌÀ«Õ>ViÃÊ`iÊ>ÃÊvÌ>ÃÊ`iÊ`>öÊÊ>ÛiÀ}Õ>À>Ê ÞÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊi>Ê`>À>ÊVÊjÊ«>À>ÊÌ>ÀÃiÊVÕ«`>ÊÃ>ÌÃv>VV° pÊÛiiÊ`iÊÀÊVÀÀ«iÊiÊVÀ>âÊ`iÊ LÀiÊ —pensó. ÃÊ iV ÃÊÃiÊ«ÀiV«Ì>L>ÊiÛÌ>LiiÌi° iLÀiÀÊ`iÊ>Ê`iÊ-iÀÊ`iÊ£xn£ÊV«>ÀiVÊ}À>ÌÊÞÊLnancible. ,i>L>ÊÕ>Ê}À>ÊiÝVÌ>VÊiÊiÊ«ÕiÀÌÊÞÊ>ÊLÀÃ>Ê`iÊ>À]Ê vÀiÃV>ÊÞÊÀi«>À>`À>]Ê>V>ÀV>L>ÊÃÊÀÃÌÀðÊ1>Ê«ÌÀiÃV>ÊviÀ>Ê À}>â>`>Ê«ÀÊiÊ >L`Ê«ÀiVi`>Ê>Ê>ÊÃ>`>Ê`iÊ>Ê >Ê`iÊ >Ê`iÊV>«ÕVÊÞÊ>ÃÊ}iÌiÃÊÃiÊ>ÀÀ>V>L>ÊÕÌÊ>Ê}}>ÌiÃVÊ }>i°ÊÃÊÌiÃÀiÀÃÊÀi>iÃÊëiVV>L>ÊiÊVÌÀ>L>`ÊÞÊÊ «iÀÌ>ʵÕiÊ>Ê«>Ì>Ê>>Vi>`>ÊiÊ>ÃÊL`i}>ÃÊÃÕ«iÀ>À>ÊiÊi`ÊÊ`iÊ«iÃÃ]Ê«ÕiÃÊÃiÊVÀÀ>ÊiÊ«i}ÀÊ`iÊV>«Ã>ÀÊiÊ«ÊÃiÛ>ÊÞÊiÃÌÕ>À>Ê«i}ÀÃ>iÌiÊ>ÊvÕ}>Ê`iÊ«Àiciado metal a Asia. >ÃÌ>ÌiÊÌi>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊVÊ>ÊL>V>ÀÀÌ>ʵÕiÊiÊÛ>ÌV>L>ÊiÊLiÀiÃÊ«>À>Ê>>`ÀÊ?ÃÊÃi}ÕÀ`>`iÃÊ>ÊÃÕÃÊÀiÌ>ðÊ>Ê >Ê`iÊ>Ê-i`>ÊiÀ>ÊÕÊ«ÕiÌÊ«ÊVÕÞÃÊÖVÃÊLiivV>ÀÃÊiÀ>ÊiÊÀiÞ]ÊÃÊi«i>`ÃÊÀi}Ã]ÊiÊ?Û`ÊViÀ]ÊÞÊiÊ iÀÊi``>ÊÃÊië>iÃÊiÃÌ>LiV`ÃÊiÊ>ÃÊV>ðÊ>nancias solo para poderosos. >ÊÛëiÀ>Ê`iÊ>ÊÃ>`>]ÊÕÊ`>ÊÌÀ>ë>ÀiÌiʵÕiÊ>ÕV>L>Ê Õ>ÊvÀi>`>Ê«À>ÛiÀ>]Ê-Û>Ê>ÌÕÛÊÌÀ>ÊV iÊ`iÊiÌÀi}>Ê — 122 — «>Ã>ÊVÊ>ÊiÃÌâ>°Ê>ÊLiÃ]Ê>Ê>V>ÀVÊÞÊ>Ê>Ê >ÃÌ>ÊiÊ >L>°ÊÌiÃÊ`iÊ>ÀV >ÀÃiÊiÊÀi}>ÊÕ>ÃÊ«ÕÃiÀ>ÃÊ`iÊ>`iÊÌ>>`>ÃÊ iÊ>Ê`>]Ê>}À>`iVj`iÊÃÕÃÊVÕ`>`ðÊÕi}Ê>Ê`iÊÌi` `>ÊiÊiÊiV ÊÀiÛÕiÌÊÞÊ>L>`ÊiÊ>LiÀ}Õi°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊiÊ i}ÊiÊÀÊ>ÊvÀÌ>}>]Ê>ÊÌÀÀiâÃ]Ê«ÊVÊ}Õ`>ÃÊÞÊÌÀÌ>ÃÊ `iÊ>â]ÊÞÊÃiÊÕÊ>Ê>Ê>ÀiÀ>Ê`iÊEl Fénix, que acudía a las «ÕµÕiÀ>Ã]Ê``iÊÃiÊÕ}>L>ÊÛiÀ`>`iÀ>ÃÊvÀÌÕ>Ã]ÊiÌÀiÊÛ>ÃÊÞÊ Û>ÃÊ`iÊV V >]Ê«ÕµÕiÊÊ>}Õ>À`iÌiÊVÊÃÊ>µÕiÃÊvÕiÀ>ÊÃÊ ÖÌÃÊ`iÊÃÕÃÊÛ`>ð ÊÕÊÀV]ÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊ>ÀiÀÃʵÕiÊÊ >L>ÊLÌi`Ê«>Ã>«ÀÌiÊ«>À>ÊÛ>>ÀÊ>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌi]ÊÃiÊ>ÃÌ>L>ÊiÊ>ÃÊ dotaciones de contrabandistas que operaban en el puerto de San >Ã]Ê< Õ>Ì>iÊÞÊÕ>ÌÕVÊ«>À>Ê«`iÀÊÃi}ÕÀÊÛÛi`]Ê>ÕµÕiÊvÕiÀ>ÊVÌÀ>Ê>ÊiÞÊÞÊVÊ>Ê>i>â>Ê`iÊ>Ê ÀV>° ÊViÀÌ>Ê«ÀiV>ÕV]Ê-Û>Ê«Ài}ÕÌÊ>Ê>}ÕÃÊ>Ûi}>ÌiÃÊ iÊÃ}vV>`ÊVÕÌÊ`iÊÃÊÕ`ÃÊ>ÀiÀÃʵÕiÊiÊ >L>ÊViÌ>`Ê6i>ÃV]Ê«iÀÊ>`iÊÃÕ«Ê`iVÀiÊÃÊÊÌi>°Ê}ÕÃÊ ÃiÊÌ>ÀÊ>ÊV >â>ÊÃÕÊ«Ài}ÕÌ>]ÊVÊʵÕiÊiÊV>ÀÌ}À>vÊ«iÃÊ µÕiÊ`iL>Ê`iÊÌÀ>Ì>ÀÃiÊ`iÊÕ>ÊiÀ}>Ê«À«>Ê`iÊ>µÕiÃÊ`ÃÊLÀLiÃ]Ê<>vÀ>ÊÞÊ"`]ÊÞÊ`iÊ`iÊ>`ÊiÊ>ÃÕÌ]Ê>ÕµÕiÊÊÛ`>`° *iÃ>L>ʵÕiÊ >L>Êi}>`Ê>Ê>µÕiÊÕ}>ÀÊ>ÊVi}>Ã]ÊÞÊÃiÊ>«ÀiV>L>ʵÕiÌ]Ê«iÀÊiÊÃÊ«i}ÕiÃÊ`iÊÃÕÊVÀ>âÊ>Ì>ÊÕÊÛ>ÀÊ penetrante, que como un susurro le descubría que una experiencia irrepetible se le abría ante sus ojos. Ê`>Ê`iÊiL>ÀµÕiÊiÊ>>ÀÀ>`iÀÊÃiÊ >L>ÊÌÀ>ÃvÀ>`ÊiÊ ÕÊi>LÀiÊ`iÊV>ÀÀÃ]ÊV>L>iÀ>ÃÊÞÊ LÀiÃÊiµÕiV`ÃÊ«ÀÊ iÊÀÕ`ÊiÃÀ`iVi`ÀÊ`iÊÃÊÃL>ÌÃ]Ê>ÃÊV>«>>ÃÊÞÊ>ÃÊÌÀ«iÌ>Ã]ÊÞÊ«ÀÊiÊÌÀ>«iÊ`iÊÃÊÛi?iiÃÊ`iÊ>Ê>iÃÌÕÃ>ÊiÃÌÀÕVÌÕÀ>Ê de El Fénix°Ê,iÃ>L>ÊÃÊV >õÕ`ÃÊ`iÊÃÊ?Ì}ÃÊÃLÀiÊÃÊ ÃÊ`iÊ>ÃÊÕ>ÃÊVÊÃÕÃÊÃÊ`>Ì>`ÃÊ«ÀÊ>ÊV>À}>ÊÞÊÃÊ>ÀiÃÊ>Ìi`Ê«ÀÊiÊiÃvÕiÀâ°Ê ÃÌi>`Ê«ÀÊ>Ê>Vi`>Ê,i>ÊÞÊ VÃÌÀÕ`ÊiÊÌiV>ÊÃVÕÀ>ÊiÊÃÊ>ÃÌiÀÃÊ`iÊ >ÛÌi]ÊiÊ>iÊ `iÊ>>ÊÞ>Ê >L>ÊÃ`Ê>ÀÌâ>`ÊVÊÕÊÃÊÛ>i°ÊÃÌ>L>Ê ÀiVjÊV>>v>Ìi>`]ÊÕÃÌÀ>`ÊÞÊL>`i>`]ÊÞÊÃÕÃÊ`ÃÊÊÌi>`>ÃÊ `iÊÀiviÃÊiÌ?VÃÊvÀ>L>ÊÕÊ«iÌiÊÞÊÊiÃÊ>À— 123 — ÃÊVÕÌÊ`iÊ>`iÀ>Ã]Ê>Ã]ÊVÀ`>iÃ]Ê>ÀV>ÃÊÞÊÀv>>ÃÊ L>V>ÃÊVÊ>ÊVÀÕâÊ`iÊ->Ê*i`ÀÊÞÊ>Ê`ÛÃ>Ê`iÊÃÊ>LÃLÕÀ}Ê>Ê ÛiÌ° Ê-Û>]Ê>>ÌiÊ`iÊÃÊL>ÀVÃ]ÊiÊ«>ÀiVÊÕÊ>ÛÊ«À`}ð ÃÊ«>Ã>iÀÃÊÞÊ>ÊÌÀ«>]Ê`iëÕjÃÊ`iÊ>ÊVviÃÊ}iiÀ>ÊÞÊ`iÊ la misa solemne en la ribera, embarcaron sus pertenencias, que µÕi`>ÀÊiÃÌÛ>`>ÃÊiÊiÊL>ÀÀ}Ê`iÊ>Ê>ÛiÊÕÌÊ>ÊÃÊÌiiÃÊ `iÊ>ÃÊ}>iÌ>Ã]ÊvÀÕÌ>Ã]Ê}>ÀL>âÃ]Ê >L>Ã]ÊÌV]Ê>ViÌiÊÞÊÛ>}Ài]Ê >}Õ>]Ê«ÛÀ>]Êv>À`ÃÊÞÊ>ÀµÕiÌ>ÃÊ`iÊÃ>>âiÃÊÞÊ>ÀiµÕiÃ]Ê>ÃÊ VÊ>ÃÊLÌ>Ã]Ê>V>ÀÀ>â>ÃÊÞÊÌiiÃÊ`iÊ>}Õ>ʵÕiÊÃiÊ>>Vi>L>Ê iÊÃÊÀViÃÊ?ÃÊ«ÀvÕ`ÃÊ`iÊ}>i°Ê,`À}]Ê>ÌiÃÊ`iÊ «ÀiÃiÌ>ÀÃiÊ>Ê}iiÀ>]ÊLÃiÀÛÊVÊ`ÃÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊ>>iÃ]ÊiÌÀiÊ}>>Ã]ÊViÀ`Ã]ÊV>LÀ>ÃÊÞÊVÀ`iÀÃ]ÊÀi`ÕV`ÃÊiÊÕÊ VÀÀ>Ê`iÊ>Ê>ÕÀ>`>Ê`iÊ>µÕi>ÊL>LiÊ`iÊ>`iÀ>]ÊiÀ>Ê>«>`ÃÊ «ÀÊÛ>ÀÃÊ}ÀÕiÌiÃ]ÊiÌÀiÊÕ>Ê>}>À>L>Ê`iÊ}ÀÕ`Ã]ÊL>`ÃÊÞÊ cacareos. Ê«>Ã>iÊÊV«>ÊÊ?ÃÊ`iÊi`ÊViÌi>ÀÊ`iÊÃ`>`Ã]ÊÕ>ÊÛiÌi>Ê`iÊÛ>iÀÃÊVÛiÃ]ÊÌÀiÌ>Ê>ÀÌiÀÃÊ>À>`ÃÊÞÊ «ÀÛÃÌÃÊ`iÊ>À>`ÕÀ>ÊÞÊVi>`>Êi«i>V >`>]ÊÕÊViÌi>ÀÊ`iÊ >ÀiÀÃÊÞÊÕ>ÊÌÀiÌi>Ê`iÊvV>iÃ]ÊÃ>À}iÌÃ]Ê«ÌÃÊÞÊVÌÀiðÊ/`ÃÊÃÊiÝVi«VÊv>VÌÕÀ>L>Ê}Õ>ÊiµÕ«>i]ÊÕÊL>ÖÊÞÊ Õ>ÊLÃ>Ê«>À>ÊiÊÛ?ÌV]ÊiÃVÀL>>ÊÞÊ`iÀÃ]ÊÞÊ`À>ÊiÊV>ÌÀiÃÊÞÊ >>V>ÃÊ`iÊ}Õ>ÊV>Ìi}À>]Ê>ÕµÕiÊÕLV>`>ÃÊiÊ`ÃÌÌÃÊ Õ}>ÀiÃÊ`iÊVV«iÊ>`iÀ>i]ÊÕÌÊ>ÊÃÕÃÊVÀ>`Ã]Ê}iiÀ>mente mejicanos o filipinos. ,`À}Ê`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>ÃÊ>ÊÕÊâ]ÊiÌÀiÊ>ÃʵÕiÊL>ÊÃÕÊ LÃ>Ê`iÊ>ÀÌiÃ>ÊÞÊ«>ÃvÀ>Ê«>À>ÊÃÕÃÊV>Ã>iÃÊ>Ì>µÕiÃÊ`iÊ>queca. ,>Þ>Ê>ÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊ«À>ÊÃiÊÌÀ>ëÀÌ>L>Ê>ÊV>À}>Ê?ÃÊÛ>Ã>\Ê>Ê«>Ì>]ÊÊiÊsituado real]ʵÕiÊ>ÃÊÊ>>L>ÊÃÊVÌ>LiÃÊÞÊÌiÃÀiÀÃ]ÊÞÊÃÊ«iÃÃÊÞÊ}ÌiÃÊiÝÌÀ>`ÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÃÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>ÊÞÊ*iÀÖ°Ê-iÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊ«iÃÃÊ>VÕ>`ÃÊiÊjVÊ VÊiÊÌÀµÕiÊ`iÊÀiÞÊ`iÊë>>]ÊVÊiÝ}>ÊÃÊViÀV>ÌiÃÊ V ÃÆÊÞÊV>ÀÊiÃÌ?Ê>Ê?ÃÊV`V>`>Ê«ÀiÃ>Ê«>À>ÊÃÊ«À>Ì>ÃÊ}iÃiÃÊÞÊ >`iÃiÃ]ʵÕiÊÃ>ÊiÀ`i>ÀÊiLÃV>`ÃÊiÊ>ÊVÃÌ>Ê`iÊ >vÀ>°Ê ÊiÃÊÃiÊ >À>ÊvÀiÌiÊ>ÊÃÊ}>ÃÌÃÊÞÊ>ÊÃÊ«>}ÃÊ de las mercancías de Oriente. — 124 — Õ>À`>L>Ê>ÃÊ>ÀV>ÃÊÕÊ«iÀÃ>iÊÕÞÊÃ}Õ>ÀÊ`iÊ>Ê`Ì>V\Ê El Maestre de la Plata]ÊÕÊÌiiÌiÊ`iÊvÀiÌiÊ>«>]ÊV>ÃÊV>Û]Ê ÃÌ>V ÃÊÀiÌÀV`ÃÊÞÊ}iÃÌÊ«iÀëV>â]Ê>ÞÕ`>`Ê«ÀÊÕ>Ê}Õ>Àdia de arcabuceros que se turnaban en su custodia, con los mosµÕiÌiÃÊViL>`Ã]Ê>>L>À`>ÃÊÞÊ«V>ðÊiÊLÀiÊÕ>ÊÃ>Û>]Ê«ÀÛi>Ê`iÊ>ÊÛ>Ê`iÊÀ>Ê`iÊÀiÊ`iÊ>j]ÊÞÊ>ÊÃiÀÊ«>Ã>Ê`iÊ ,`À}Ê ViÀÊÕ>ÊLÕi>Ê>ÃÌ>`Ê`iÃ`iÊiÊ«ÀV«°Ê,iÕV>Ê ÃÕÊV>Û>]ÊÃÕÊÀ>`>Ê«iiÌÀ>Ìi]ÊÃÕÊL>ÀL>ÊÞÊÃÌ>V ÃÊÀâÃ]ÊÌiâÊ L>µÕiV>ÊÞÊÃÕÊ}>>À`>Êv}ÕÀ>ÊiÌÀiÊ>Ê>ÀiÀ>ÆÊÞÊÃÕÊÛâÊÌnante se imponía a todas. Huésped también de la mesonera mesÌâ>]ÊÃiÊ>iÌ>L>Ê`iÊÊ >LiÀÊ«``ÊV>iÌ>ÀÊÃÕÃÊÃ?L>>ÃÊÞÊ} zar de sus lindezas. pu+ÕjÊÌijÃÊÛÃÊ?ÃʵÕiÊÞ]Ê`Ê,`À}tÊpiÊ`iV>ÊÃcarrón p/>ÊÛiâÊiÃÊ>Ã]Ê>ÀÀÕ}>ÃÊÞÊVÃÌÕÀiÃ]ÊÃiÀÊÃ>Û>°Ê >ÃÊÕiÀiÃÊÃÊV>«ÀV Ã>ÃÊiÊÃÊ>ViÃÊ`iÊ>À]ÊÞ>ÊÃ>Ljð p-ÃÊÕÊÌÀ`ÊiÌÀiÊ}>Û>iðÊ*iÀÊ>µÕÊ}>>ÀjÃÊiÊÀÕ`iâ>]Ê«ÕiÃÊÃÊÛiÊÕÊ LÀiÊÃÌÊÞÊiÌi``ÊiÊ>ÀiÀ>ð ÊÃÊ«VÃÊ`>Ã]Ê-Û>ÊÞ>Ê >L>ÊVÃÌ>Ì>`ʵÕiÊ>µÕiÊ}À>`ÕÊ«Ãi>ÊÕÊ>>ÊV«>ÃÛ>]ÊÞʵÕiÊiÀ>Ê LÀiÊ`iÊv>À° >Ê>>>Ê`iÊÃÌ>ÀÊ>>ÀÀ>ÃÊÃ>Û>ÊÀiÕV>Ê«iÌiÊVÊiÊ ÕvÀiÊ>âÕÊVÊV >ÀÀiÌiÀ>ÃÊ`À>`>Ã]ÊV>â>ÃÊ>Ì>ÃÊÞÊÃLÀiÀÊ `iÊ>>Ê>V >]Êi}ÀÊÞÊVÊ«Õ>iÃÊL>VðÊÕÊiÊÊ>Ê,`À}ʵÕiÊÊVÌi«Ê>`À>`ÊVÊ>ÃÊië>`>]Ê`>}>ÊÞÊ«Õ>Ê V}>`Ê`iÊÕÃÊÌ> >iÃÊ`iÊVÕiÀ°Ê>L>ÊÀiÌÀV`ÊÃÕÃÊL}ÌiÃÊ ÞÊÃÕÊ«iÀ>ÊVÊÌi>V>ÃÊV>iÌiÃ]ÊÞÊÃÊ >L>Ê`i>`ÊÌiÃÃÊ ÕÃ>`Ê>ViÌiÊÞÊ}>Ê>À?L}>°ÊÊÃÊÃÊ`iÊ>Ê>ÀiÀ>ÊÃiÊÃii>L>Ê>ÊÕÊÃÕÌ?Ê`iÊÃÌ>LÕ° Como una bruma inasible, circulaba entre el pasaje el espanÌÊ >V>ÊÃÊ«À>Ì>ÃÊ >`iÃiÃÊiÊ}iÃiÃ]ÊÞÊ>ÊÃÊÌviÃʵÕiÊV>ÕÃ>L>Ê?ÃÊ`iÊÕÊ>ÕvÀ>}°Ê`>L>ÊiÊ>ÃÊLV>ÃÊÕ>ÊÕÀÕÀ>VʵÕiÊ>VÀiViÌ>L>ÊiÊ«>ÛÀÊiÌÀiÊ>ÃÊÕiÀiÃ]Ê«ÕiÃÊ>Ãi}ÕÀ>L>Ê µÕiÊiÊVÀÃ>ÀÊ/ >ÃÊ >Ûi`à ]ÊCandi» para la marinería, iÀ`i>L>Ê«ÀÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ/i Õ>Ìi«iV°ÊÖÊÃiÊÀiVÀ`>L>ÊÃÕÊ Ã>}ÀiÌÊ Ã>µÕi]Ê `iÛ>ÃÌ>`Ê VÕ`>`iÃ]Ê >Vi`>ÃÊ ÞÊ L>ÀVÃÊ `iÃ`iÊiÊV>LÊ`iÊÀÃÊ >ÃÌ>Ê*>>?°Ê9ÊÌ>LjÊÌi>Ê>«ÀiÃÊ`iÊ>ÛÃÌ>ÀÊ>ÃÊiÃi>ÃÊ`iÊGolden Hind]Ê>Ê>ÊV>«Ì>>Ê — 125 — `iÊ iÀiiÊÀ>i]Ê`iÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê >ÌV>]ʵÕiÊL}>L>Ê «ÀÊiÊV>LÊ->ÊÕV>Ã]ÊÃi}ÖÊÃÊië>ÃÊ`iÊ6ÀÀiÞ° iÌÀ>ÃÊ>Ê«ÀViÃÊÛÛ>Ê>ÃÊië>`>ÃÊ>Ê}>iÊÞÊÀi}ÀiÃ>L>ÊÌÀ>ÃÊÃiÀÊLi`iV`]Ê>ÊiÃiÀ>Ê>âÊ?}Õ`>iÌiÊiÊLÀ>âÊ ÞÊÃiÊ`ië`ÊVÊiÊ>>ÊVÛ`>Ê«ÀÊÃÕÊÛiÊ>>Ìi]ʵÕiÊ ÃÕL`ÊiÊiÊV>ÃÌÊ`iÊ««>ÊLÃiÀÛ>L>Ê>ÃÊÃ>Û>ÃÊVÊ>ÃʵÕiÊiÀ>Ê `iëi``ÊiÊÃiÀÊ`iÊÃÊVj>ðÊ9ÊÃâ>`ÊVÌi«ÊÃÕÊ V>LiiÀ>Ê>ÊÛiÌ° ,`À}ÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊ>ÌiÊiÊV>`>ÌiÊ`iÊ}>i]Ê`Ê,ÕÞÊ `iÊ6>LÃ]ʵÕiÊÛiÃÌ>ÊÃÕÊÕvÀiÊ`iÊ}iiÀ>ÊVÊL>`>Ê«ÖÀ«ÕÀ>ÊÞÊVÊiÊ«iV ÊÀiÃ}Õ>À`>`Ê«ÀÊÕ>Êbrigantia, pieza de VÕiÀÊÞÊ?>ÃÊ`iÊ iÀÀ]ÊV«>`>Ê`iÊÃÊ}ÕiÀÀiÀÃÊ`iÊVÌiâÕ>°ÊiV >ÊVÊÌi`iÃÊ`iÊ>}ÕiÞÊÞÊÌÀ>ÃÊ`iÊVÕiÀÊÃiÊVÛiÀÌ>Ê iÊÕ>ÊVÀ>â>Ê`vVÊ`iÊÃiÀÊ>ÌÀ>ÛiÃ>`>Ê«ÀÊviV >ðÊÊÀ`i>L>Ê iÊVÌÀ>>iÃÌÀi]ÊÃÊVÌÀiÃ]ÊiÊVÌ>`À]ÊiÊÛii`À]ÊiÊ`iëiÃiÀ]ÊiÊÃÌÀÊ`iÊ>}Õ>]Ê`ÃÊvÀ>iÃÊ`VÃÊÞÊÃÊV ÊvV>iÃÊ>ÊÃÕÊ>`]ÊiÌÀiÊiÃÊÃ>Û>° >`iÊ}À>L>ʵÕiÊiÊV>À}ÊÊ >L>ÊV«À>`Ê>Ê6ÀÀiÞ]Ê VVi`ÀÊ`iʵÕiÊVÊ>ÃÊÛiÌ>ÃÊiÊ>>]ÊÃ>V>À>ÊÌÀiÃÊÛiViÃÊ ?ÃÊ`iÊ}>>V>ðÊÊ}iiÀ>ÊÃiÊiÝÌÀ>Ê`iÊ>ÊÕÛiÌÕ`Ê`iÊ-Û>]Ê pero lo recibió tan obsequiosamente que la oficialía pensó que se trataba de un miembro del Consejo de Indias, o consultor del ÀiÞÊiÊ>ÊÕÌ>Ê`iÊi}À>vÃÊ`iÊ6>>``° pÊ,`À}]ÊiÃÊÕÊ ÀʵÕiÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>VÊÛ>iÊiÊÕiÃÌÀÊ}>iÆÊÞÊ?ÃÊÃ>Li`ʵÕiÊÃÊ ÌÀ>iÊÕ>ÊÃÊÌ>ÊiÃiV>Ê«>À>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊpÊÃ>Õ`ÊÀiÛirente. pÀ>V>ÃÊÃiÀ>°ÊÃÊ«ÀÛiV ÃÊ`iÊÀiÞ]ÊÃÊÃÊð -Û>ÊÃiÊÃÀ«Ài`ÊVÊ>ÊVÕ«`>Ê`iviÀiV>ÊÞÊiÊÃÀÛÊ«>À>Ê Ài>vÀ>ÀÃi°Ê· V>ÊiÊ}iiÀ>ÊÃÕÊViÌ`ÊÃiVÀi̶Ê*ÀÌÊÃ>Ê`iÊ`Õ`>Ã]Ê«ÕiÃÊÃÊiÃÌ>L>Ê>ÊÌ>ÌÊ`iÊiV>À}ÊvV>]ÊÞÊÀiëÀÊ>Û>`° p+ÕiÊÃÊ`ë}?ÃÊ>ÊV>ÀÌ}À>v>ÀÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ>V>ÊÞÊ«>Ã]ÊÞÊ>Ê`iÌ>ÀÊ`ivÌÛ>iÌiÊiÊÌiÀ`>Ê`iÊ>>]Ê Ê>ÞÕ`>À?Ê>ÊÕiÃÌÀÊViÌ`°ÊiÃ`iÊ ÞÊÃÊÀÕi}ʵÕiÊÃÊÃÀÛ?ÃÊ ViÀÊiÊÕiÃÌÀ>ÊiÃ>ÊVÕ>`ÊÃiÊÃÊ>«iÌiâV>]ÊÞÊ`ëiÀÊ`iÊVÕ>ÌÊ«ÀiVÃjðÊ>Ê`Ì>VÊ`iÊiÃÌ>Ê>ÊiÃÌ?Ê>ÊÛÕiÃÌÀÊ>V`° — 126 — p·VÕÃÊ `iÊ VÕ>µÕiÀÊ «iÀÃ>Ê L>Ê ÛÕiÃÌÀ>Ê >ÕÌÀ`>`¶Ê —dijo. p ÊÃÊiÌi`]Ê`Ê,`À}°Ê·ÊµÕjÊÃÊÀiviÀö pÝVÕÃ>`Ê}iiÀ>°Ê âVÊ>ÊÕÃÊ`iÊÃÊpuntos filipinos µÕiÊiÃÌ?ÊVv>`ÃÊiÊ>ÃÊL`i}>ðÊ-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊVV`Ê V>L>iÀÊ`iÊÃ>}ÀiÊLi]ÊÞÊ>Ìi?ÌVÊ«ÀÊ->>>V>°ÊÃÌ?Ê >VÕÃ>`Ê`iÊÕÊÃÕViÃÊiµÕÛVÊ`iÊv>`>Ã]Ê«V>ÊVÃ>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°Ê"ÃÊÀ}>À>ʵÕiÊiÊÊVi`iÀ>ÃÊVÊ>ÞÕ`>ÌiÊ`iÊi`ViðÊ,ië`Ê`iÊjÊÞÊ`iÊÃÕÊV`ÕVÌ>ÊpiÊÀ}]ÊiÝÌÀ>>`Ê>Ê todos. p*ÀÊÃÕ«ÕiÃÌÊÃiÀÊ-Û>°Ê"À`i>`Ê`iÊjÊVÊ`iV`?ð VÕ`>Ê>Ê«ÀiÃiÌ>VÊViâÊ>Êi>`>Ê`iÊLÀi}>ÃÊ«>À>Ê iÛ>ÀÊ>V>ÃÊÞÊÛiÀÊiÊ>ÃÌ`ÌiÊ`iÊÃÊ>ÀiðÊÊVÌÀ>>iÃÌÀiÊÃiÊÃÌÕÊ>ÌiÊ`Ê,ÕÞÊÞÊÃiÊ âÊÕÊÃiVÊ}iiÀ>ÊiÊ>Ê`tación. pu>>`Ê}>Û>ÃÊÞÊÌÀµÕiÌiÃÊiÊLÀiÊ`iÊ>Ê->ÌÃ>Ê/À`>`tÊp}ÀÌ]ÊiÌÀ>ÃÊ>Ê}iÌiÃÊ`iÊ>ÀÊÃiÊ>v>>L>ÊiÊÃÊV>LÀiÃÌ>ÌiÃÊÞÊ«>Ã]ÊÞÊÃÕL>ÊVÊiÃvÕiÀâÊ>Ê}}>ÌiÃV>Ê>V>]Ê V>Ì>`ÊÕ>ÊÃ>ÛiÊ>ÀiÀ>ʵÕiÊiVÊ>Ê«>Ã>iÊ`iÊEl Fénix, µÕiÊÃiÊVv>L>ÊÌiiÀÃ>Ê>Ê>Ê*ÀÛ`iV>Ê`iÊÃÊiÊÌ>Ê>À}ÊÞÊ >â>ÀÃÊÛ>i° ÃÊ`>ÃÊÌ>À`Ê>Ê>ÊiÊiV >ÀÃiÊ>Ê>ÀÊ>LiÀÌ]Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÃÊ >ÀÀiVviÃÊÞÊ>Ài>iÃÊ`iÊ*>ÃÊ`iÊV>«ÕV]ÊÕ>ÊÌÀ>«>ÊÀÌ>Ê «>À>Ê>ÀÃÊiÝ«iÀÌÃÊÞÊ«À>Ì>ÃÊ}iÃiÃÊÕÊ >`iÃiðÊÊ}>iÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>L>ÊVÕ>ÌÀÊiõÕviÃÊ«>À>Ê >ViÀÊ>ÃÊ>}Õ>`>ÃÊÞÊ«ÀÊÃÊ «ÀÊ>Ê`iÊ`>LÊ >L>ʵÕiÊ>L>`>ÀÊ>Ê>ÛiÊ«ÀÊ>ÕvÀ>}°Ê Ê>ÊiÃ>>ÊÞÊ>Ê>ÞÀÊ`iëi}>`>Ã]ÊiÊ}}>ÌiÃVÊ}>iÊ L}ÊLÀiÊ«ÀÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊVj>ʵÕiÊÃiÊvÕiÀÊ>>Ã>`Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÃÊÛiÌÃÊ>ÃÃÊë>ÀÊ>Êv>ÛÀ°Ê*ÀÊ>ÊV iÊÃiÊ iVi`iÀÊÃÊv>>iÃÊÞÊiÊ}>iÊÃiÊ`iÌÕÛÊ >ÃÌ>ʵÕiÊ}iÀ>À>Ê>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊÕViÃÊ«ÀÊiÛ>Ìi°ÊÊi«iÀv>`ÊÃ>Û>]ÊÃiÌ>`ÊiÊiÊL̵ÕiÊ`iÊ>ÊiÃVÌ>]ÊÀi«>ÀÌÊ}Õ>À`>ÃÊiÌÀiÊ>ÊÌÀ«>Ê ÞÊÃiÊ âÊÕÊÃiVÊÀi}ÃÊiÊ>Ê>]ÊiÌÊiÊiʵÕiÊ>Ê >ÀiÀ>ÊÃ>ÊÕ}>ÀÊ>Ê>ÊÕâÊ`iÊÕÊV>`Ê>Ê>ÃÊV>ÀÌ>Ã]Ê`>`Ã]ÊiÃV>µÕiÃÊÞÊÌ>L>ÃÊiÊ>}ÖÊÀV° Û>â>ÀÊiÊ>Ê>ÀÊÞÊ>Ê>ÛiÊvÕiÊiÛ>`>ÊiÊÛ>`>ÃÊ«ÀÊ>ÃÊ ÛiÀÌ}Ã>ÃÊVÀÀiÌiÃÊ`iÊVÕ>`À°ÊÊ}i}À>vÊÃiÊ >LÌÕÊ>Ê — 127 — À>V Ê`iÊ >LV Õi>Ã]Ê >L>Ã]ʵÕiÃÊÞÊÌV]ÊiÊiʵÕiÊÊv>Ì>L>Ê>}ÕÃÊ}À}ðÊ1ÃÕ>iÌiÊ>Àâ>L>ÊVÊÃÊ«ÌÃÊÞÊ V>«Ì>iÃ]Ê>ÕµÕiÊ>}ÕÃÊ`>ÃÊvÕiÊÛÌ>`Ê>Ê>ÊiÃ>Ê`iÊvV>iÃÊ «ÀÊ6>LÃ]ʵÕiÊiÛ`iVÊ>ÊÃ`>Ê«Ài«>À>VÊ`iÊÛi]Ê que lo mismo le citaba a Cruz, a López de Velasco, o al emérito `VÌÀÊ}ÕiÀ>]Ê`iÊ>Êuniversitas de Salamanca, que le descubría al dedillo los cartulanosÊ`iÊiÀ>À`ÊiÀV?ÌÀ]ÊÊiÊ`iÃÌÀ>L>Ê µÕiÊVÊÀiiÃÊ«ÀiVÃÃÊÞÊiÝ>VÌÃ]ÊÞÊiÊÕ>Ê}À>`Õ>VÊ`iÊLÃiÀÛ>ÌÀÃÊiÃV>>`Ã]ÊÃiÊ«`>ÊÃ>LiÀÊ>ÊV`V>`>Êlongitud. pÃÊVÕiÃÌÊ`iÊÌi«Ê}iiÀ>ÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊ,`À}° pÊ`>ÊiʵÕiÊ>ÊÀ>`>Ê,i>Ê`iÊë>>ÊVâV>ÊiÃ>Êi`VÊ>À>]ÊiÊ«`iÀÊÃLÀiÊÃÊ>ÀiÃÊÃiÀ?Ê>LÃÕÌÊp`ÊiÊ comandante. pÊë>>ÊiÊ >ÊÌV>`ÊiÊ«>«iÊiÊ>ÊÃÌÀ>Ê`iÊVÛiÀÌÀse en descubridora de pueblos, pero precisa de ese conocimiento —insistió. iÌÀÊ`iÊ>µÕiÊL>Li>ÌiÊVÀVÃÃʵÕiÊ}LiÀ>L>Ê 6>LÃÊVÊ«iÀV>]Ê,`À}Ê`À>ÊiÊ>ÃÊ >>V>ÃÊ`iÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊiÃÌÀLÀ]Ê``iÊ>Ê«>ÀiViÀÊ >L>ÊiÃÊV V iÃ]Ê«ÃÊ ÞÊVÕV>À>V >Ã]ÊiÊÌÀiÌÊ`iÊÃÊ«>Ã>iÀÃ]ÊÕÌÊ>ÊLV ÀÊ`iÊ >ÊVÃÌ>ÌiÊ Õi`>`°ÊÊ«iÃ>ÀÊ`iÊ >LiÀÊÃ`Ê`iÃviÃÌ>`ÊiÊL>ÀVÊVÊ>âÕvÀi]ÊÃÊÀÀÌ>ÌiÃÊÃiVÌÃÊV>«>L>Ê>ÊÃÕÃÊ>V >ÃÊ«ÀÊ >ÃÊ}ÀiÌ>ÃÊÞÊ>`iÀ?iiÃÊ`iÊEl Fénix]ÊÕÌÊ>Ê>ÃÊ>Ûë>`>ÃÊÀ>Ì>ÃÊ `iÊL`i}>° -i«>À>`Ê«ÀÊÕ>ÊVÀÌ>Ê`À>ÊÕÌÊ>Ê6i>ÃVÊÞÊÃ>Û>]Ê VÊiʵÕiÊ>VÀiViÌÊÕ>Ê>ÃÌ>`ÊÃÊ«ÀiÌiÝÌÃ]ÊVv?`iʵÕiÊ Ìi>ʵÕiÊÀiV>>ÀÊiÝVÕÃ>LiiÌiÊiÊ>V>]Ê«ÀÊÕÊiV>À}Ê Ài>°ÊÃ>Û>ÊÃ>Ê«>Û>ÀÃiÊ`iʵÕiÊÕ>ÃÊÃ>}ÕÕi>ÃʵÕiÊÌi>Ê «>À>ÊÃ>}À>ÀÃiÊVÕ>`ÊiÊÛi>ÊiÊ>Ã>ÊÞÊ>Ê}Ì>]ÊiÊ«Ài`iV>ÊiÊ Ìi«\Ê-ÊÃiÊÀiÛÕiÛiÊÕV ]ÊÌÀiÌ>°Ê-ÊÃiÊÛ>Ê>Êv`Ê`iÊ LÌi]ÊÌi«À>ÊÊÌv]ÊÞÊÃÊiÃÌ?ÊÌi``>ÃÊVÊÃÀi>Ã]ÊL>â>°ÊÃÊið pu6>ÃÊ`ÊÕ>tÊ·Ãi}ÕÀ?ÃʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÃ>}ÕÕi>ÃÊ ÃÊL>ÀiÌÀÃÊ>`>ÌiöÊu ÊiÊ >}?ÃÊÀiÀ]Ê«ÀÊÃtÊpÃiÊ reía de él. p ÊÊÃ]Ê«ÌÊVÀj`Õ°Ê"LÃiÀÛ>`>ÃÊV>`>Ê`>ÊÞÊÃÊ VÛiViÀjÃÊ`iÊʵÕiÊÃÊ`}ÊpÞÊÃiÊV>ÀV>iÊ>LiÀÌ>iÌi° — 128 — *VÃÊ`>ÃÊ`iëÕjÃ]ÊiÊV>ÀÌ}À>v]ÊiÌÀ>ÃÊV>ÊÕÌÊ>ÊÃ>Û>ÊiÊ«Ài}ÕÌÊL>>`ÊiÊÌÊ`iÊÃÕÊÛâ]ÊVÊÃÊÀiVi>À>\ pÊ«À«ÃÌ]Ê>}Ê]ÊÌi}ʵÕiÊiÌÀiÛÃÌ>ÀiÊiÊ>>ÊVÊÕÊÌ>Ê"`]Ê>ʵÕiÊ>«`>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊÕÊÛi`i«>ÌÀ>Ã]ÊviÊÞÊÀii}>`°Ê·ÊVVjÃÊ>V>Ã]Ê`ÊÕ>¶ Ã>Û>ÊÃiÊi`iÀiâÊ`iÊÃÕÊ>ÃiÌÊÞÊÀiviÝ°ÊÕi}Ê`\ pÊV>ÃÊiÃʵÕiÊiÊÃÕi>ÊÕV ]ÊuÞÊÃ]Ê> À>ÊÀiVÕiÀ`ʵÕiÊ un tipo de ese apellido fue buscado por la justicia en Veracruz `ÕÀ>ÌiÊ>}ÖÊÌi«tÊ*iÀÊÊÃÊ«ÀiVÕ«jÃ]ÊiÊi}>`Ê>Ê>ÃÊ Ã>ÃÊÌi`ÀjÃÊÕÊvÀiÊV>L>Ê`iÊiÃiÊ«?>À°Ê Ì>`ÊVÊi]Ê Ìi}Ê>ÃÌ>`iÃÊ>° iÃ`iÊ>µÕiÊ`>]ÊÃ>Û>Ê«iÃʵÕiÊÃÕÊ>}Ê-Û>ÊiÀ>Ê>}Ê ?ÃʵÕiÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊÀi>ʵÕiÊÀi>â>L>ÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>Ã]ÊÞʵÕiÊ ocultaba un secreto críptico de índole indescifrable. El interés `iÊ}iiÀ>Ê6>LÃ]Ê`iÊ6i>ÃV]ÊÞÊÃÕÃÊi`>ÃÊ«>>LÀ>Ã]ÊVÕÌ>L>Ê?ÃʵÕiÊiÝ«ÀiÃ>L>° El Maestro de la Plata resumió sus impresiones sobre el joÛiÊ«ÌÊiÌÀ>ÃÊÌiÌ>L>ÊVV>ÀÊiÊÃÕi]ÊÞÊ>ÕµÕiÊiÃÌ>L>Ê V«>V`ÊVÊÃÕÊÃiÃ>ÌiâÊÞÊÃViÀ`>`]ÊL>LÕVÊiÌÀiÊ`iÌiÃ\ p-Û>Ê>V>ÀÀi>ÊiÊiÊ>>ÊÕÊ}À>Ê`ÀÊÞÊÕÊÃLÀÊÃiVÀiÌ° Y no andaba errado. — 129 — 10 Ê LÀiÊ`iÊÀiÞ iÃ`iÊiÊVÀi«ÖÃVÕÊ>ÌÕÌÊ,`À}ÊiÃÌÕ`>L>ÊÃÊ>ÃÌÀÃÊ con los sextantes, mientras Velasco anotaba los datos en un cua`iÀÊ`iÊÀÕÌ>°Ê>L>Ê>>iV`ÊÕÊÕÃÊ`>Ê«À>ÛiÀ>ÊÞ el océano del Sur brillaba inusualmente puro, mientras corría una brisa reparadora en la claridad del alba. Los marineros baldeaban ÞÊiÃiL>L>ÊÃÊ>`iÀÃÊV>Ì>`Ê>Ì}Õ>ÃÊÃ>>ÃÊ`iÊ>À° >Ûi}>ÀÊiÊ>µÕiÊL>ÃÌiÌÊiÀ>Ê«ÕÀ>Ê`iiVÌ>VÊ«>À>ÊiÊ iëÀÌÕÊ>ÛiÌÕÀiÀÊ`iÊ,`À}°Ê>L>ÊV>`Ê>Ê>ÛiÌÕÀ>Ê?ÃÊ ÃÌ>Ê`iÊÃÕÊÛ`>ÊÞÊ>`ÛiÀÌ>ÊiÊÃÕÊVÀ>âÊÕ>ÊÀiÕÛiiV`>Ê vÕiÀâ>]ʵÕiÊÊ >V>ÊÊÌiiÀÊ>ÊÛ>VÊ`iÊi`° Ê«ÀiÛÃLiÊ6i>ÃVÊ>«i>ÃÊÃÊiÊ>}À>`iVÊÃÕÃÊ}iÃÌiÃÊ «>À>ÊLiÀ>ÀÊ`iÊÃÕÊV`VÊ`iÊ«ÀiðÊÊÌ>L>Ê>Ì>iÀÊÞÊÊ ÃÀ«Ài`Ê>}Õ>ÃÊÛiViÃÊ>ÃiÌ>`ÊÌ>ÃʵÕiÊi`>Ì>iÌiÊ iLÀÀ>L>ÊVÊÀ>«`iâ]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊÊÃÀ«Ài``Ê iÊÕ>Êv>Ì>°Ê-ÕÊvÕÌÕÀÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌi]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÃÕÊV>ÃÊ vÕiÀ>ÊÀiÛÃ>`ÊiÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>]ÊÊiÀ>Ê«ÀiVÃ>iÌiÊ >>}Øi° ÊV>ÀÊÃiÊvÕiÊÛÛi`Ê>}L>ÌiÊ>ÊVÕLÀÀÊ>ÊÌÀ>ÃÊ>]Ê ÞÊ,`À}ÊÀiëÀ>L>ÊiÊëÊ`iÊ>ÀÊ«>À>ÊLÀ>ÀÃiÊ`iÊ>ÃÊ Õ>À>`>ÃÊ`iÊÃÊv}iÃÊ`iÊVÕLiÀÌ>Ê``iÊÃÊ«>Ã>iÀÃÊÞÊ>ÊÌÀ«Õ>VÊÃiÊ>ÀÀi}>L>Ê>ÃÊV`>ÃÊ«ÀÊÀ}ÕÀÃÊÌÕÀ°Ê*ÀÊ>ÊÌ>À`iÊ 6i>ÃVÊÃ>Ê >ViÀÊÕÊ«ÕV iÀÊ`iÊV V>ÌiÊV>iÌiʵÕiÊ>ÊÃ>Û>ÊÞÊ>Ê-Û>ÊiÃÊ`iiÌ>L>]ÊiÊÌ>ÌÊÕÊÃ>ViÀ`ÌiÊ`VÊVÛV>L>Ê>Ê?}iÕÃÊ>Ê̵ÕiÊ`iÊV>«>>°Ê-iÊ`iÌi>Ê>ÃÊ>LÀiÃÊÞÊ>Ê `Ì>VÊÃiÊÀiV}>Ê`iÛÌ>iÌi° — 131 — >ÊÌ>ÊÃiÊvÕiÊ >Vi`Ê«iÀiâÃ>]ÊÞÊÃÊ>ÊÃÌÀÕVVÊ `iÊÃ>Û>ÊVÊÃÕÃÊ LÀiÃÊiÊVÕLiÀÌ>]ÊÞÊ>}ÖÊÀÃ>À]ÊiVÌÕÀ>Ê LLV>]ÊÀi«ÀiÃiÌ>VÊÀi}Ã>ÊÊ6>Ê ÀÕVÃ]Ê>>L>Ê>ÊÛ`>Ê de El Fénix°Ê Ê>ÛÃÌ>ÀÊ}Õ>ÊÛi>Êii}>]ÊVÊ>Ê>ÌÕÀ>Ê >i}À>Ê`iÊÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]ÊÞÊÊiÀ>Êj«V>Ê`iÊÌviÃ]Ê«ÀÊʵÕiÊiÊ }>iÊÀÕLiÊ >V>ÊiÊÃÕÀÊ>«ÀÛiV >`ÊÃÊÛiÌÃÊv>ÛÀ>LiÃ]Ê VÊ>ÃÊLiÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÛi>ÃÊÃÕL`>ðÊÊi}>ÀÊ>Ê«>À>iÊ`iÊ>>Ê>Ê>ÛiÊÛÀÊ >V>ÊiÊiÃÌi]ÊiÊi`Ê`iÊÕ>ÊÌÀiÌ>Ê`iÊiÃ>ÃÊ µÕiÊ>i>â>ÊVÊ>}Õ>ÃÊ`iÃ>ÃÊÞÊ>>À}>ÃÊÌ>ÌÊ`iÊVj>ÊVÊ del cielo. pu >Ê>À}>ÊÞÊÌi«À>Ê>ÊL>LÀtÊp}ÀÌÊiÊÛ}>p°Êu">ÃÊ `iÊÃiÃÊÛ>À>ÃtÊpÞÊÃÊ«>Ã>iÀÃÊÃiÊ«ÀÌi}iÀÊiÊÃÕÃÊVÕV ÌÀið 1>ÊÃiÃÌÀ>Ê«ÀViÃÊ`iÊÕLiÃÊi}À>ÃÊV«>ÀiVÊ>Ìâ>`>Ê «ÀÊÕÊÛiÌÊÌiÀÀ>°Ê-Û>]ÊÊ>VÃÌÕLÀ>`Ê>Ê>µÕiÃÊÛ>ÃÌÃÊ >ÀiÃ]ÊÌiÊ«ÀÊiÊ}>i]Ê>ÊV>À}>ÊÞÊiÊ«>Ã>i]ÊÞÊiÊ}iiÀ>Ê6>LÃÊÀ`iÊ̵ÕiÊ`iÊ>>`>Ê}iiÀ>°ÊÊ«?VÊÞÊ>Ê>}ÕÃÌ>Ê VÕ`ÊiÌÀiÊiÊ«>Ã>iÊÞÊÃiÊÞiÀÊÀiâÃÊ>ÃÌiÀÃ]ÊÞÊ}iÌiÃÊ VÀÀi`Ê`iÊÕÊ>`Ê>ÊÌÀÊÞÊiÃV`j`ÃiÊiÊ>ÊL`i}>°Ê>Ê ÕÛ>Ê>âÌ>L>ÊÃÊÀÃÌÀÃÊ`iÊ>Ê>ÀiÀ>ÊÞÊÃÊÀ>ÞÃÊâ}â>}Õi>ban sobre las cofas. ÀÕiÀÊ>ÃÊVÕ>`iÀ>ÃÊÞÊ>Ê>ÀiÀ>ÊÃiÊ>«ÀiÃÌÊ>ÊÃÕLÀÃiÊ>Ê >ÃÊ>ÀV>ÃÊ«>À>Ê«i}>ÀÊ>ÃÊÛi>ÃÊVÊiÛ`iÌiÊ«i}ÀÊ«>À>ÊÃÕÃÊÛ`>ðÊ*ÀÊÕÊiÌÊÃiÊiÃVÀ>ÀÊ«i}ÀÃ>iÌiÊ >V>ÊiÃÌÀLÀ]ÊÞÊ,`À}ÊÃiÊÀivÕ}ÊiÊÃÕÊV>>ÀÌi]Ê``iÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊvÀÊ µÕiÊ>`ÛiÀÌ>ÊiÊÃÕÊVÕiÀ«Êi«>«>`]Ê«Õ`ÊV«ÀL>ÀʵÕiÊ>ÃÊ Ã>}ÕÕi>ÃÊ`iÊÃ>Û>]ʵÕiÊ>ÌiÃÊÃiÃÌi>L>ÊiÊiÊÌ>ÀÀ]ÊÊ«>À>L>Ê`iÊÀiÌÀViÀÃiÊiÊiÊÛiÀ`ÃÊv`° p"ÃÊ`i]ÊÊ]ʵÕiÊÃiÊ>ViÀV>L>ÊÕ>ÊLÀÀ>ÃV>°ÊÃÌÃÊ}ÕÃ>À>«ÃÊÊv>>ÊpiÊÀiVÀ`ÊÃ>Û>]Ê>«>ÀiÌiiÌiÊÌÀ>µÕ° p/iÀ>ÀiÃÊÌÀ>}>`ÃÊ«ÀÊiÃÌ>ÃÊ>}Õ>Ã]ÊÞÊÌ>LjÊiÃÌÃÊ }ÕÃ>ðʷ9ÊÛÃÊ>`?ÃÊÌ>ÊÌÀ>µÕ¶ÊpiÊÀi«VÊ-Û>Ê>ÌiÀ`° pu+Õ?tÊ Ê ÛiÃÊ µÕiÊ i«iâ>Ê >Ê ÃÕLÀÊ >Ê LÀ`i°Ê iÃ>À?Ê pronto. 9Ê ,`À}Ê >ÃÃÌÊ VÀj`ÕÊ >Ê Ã>À>Ê `iÊ >ÃÊ Ã>}ÕÕi>Ã]Ê iÌÀ>ÃÊÃÕÊiÃÌ>}ÊÃiÊiÊ>ÌiÀ>L>ÊVÊiÊâ>À>`i°ÊÃÊV>«i>iÃÊiVi`>L>ÊÀ>ViÃÊ>Ê->Ì>}ÊÞÊ>Ê->Ê ÀÃÌL>]Ê«>ÌÀÃÊ`iÊÛ>iÀÃ]ÊVÊiÊ«>ÛÀÊiÊÃÕÃÊ«Õ«>ðÊ6>LÃÊÌi>Ê — 132 — ÀÀÀÊ`iÊiV>>À]Ê«iÀÊiÊÌiÊiÀ>ÊÕÊ>ÕÌ>ÊVÊÃLÀ>`>ÊiÝ«iÀiV>]ÊÞÊÃÊ ÕLʵÕiÊ>iÌ>ÀÊÕ>ÊÛi>ÊiÀÊ`iÃ}>ÀÀ> `>ÊÞÊ>}Õ>ÃÊ}>>ÃÊÞÊV>LÀ>ÃÊ`iÃ>«>ÀiV`>ÃÊiÊiÊVLjÃÊ`iÊVÕbierta. >ÊÌi«iÃÌ>`ÊViÃÊ>Ê`>ÊÃ}ÕiÌiÊ«>À>Ê}âÊ`iÊÃÊ«>Ã>iÀÃÊ µÕiÊiV >L>Ê«ÀÊ>ÊLV>ÊVÕ>ÌÊ}iÀ>ÊÞʵÕiÊÃiÊÀiÃL>>L>Ê«ÀÊ >ÊVÕLiÀÌ>ÊVÕ>`ÊL>Ê>Ê>ÃÊiÌÀ>ÃÊ`iÊ««>ÊÞÊ>Ê>ÃÊÀi>ÃÊ`iÊ L>Õ«ÀjÃÊ«>À>ÊLiÀ>ÀÊÃÕÃÊÛiÌÀiðÊ]ÊÃÕiÌ>`ÃÊ>ÊÕÃÊVÀ`iiÃ]Ê ÊÃÊVV`>Ê LÀiÃʵÕiÊÕiÀiÃ]ÊÞ>ʵÕiÊ>ÃÊiViÃ`>`iÃÊ`iÊVÕiÀ«ÊÃÊ >V>ÊÃii>Ìið El cirujano del barco no cesó de prescribir timiamas para los iÃÌ>}ÃÊiÝÌÀ>Û>`Ã]ÊÞÊ ÕLÊ`iÊâÕÀVÀÊ>}Õ>ÃÊ iÀ`>ÃÊÞÊÀiV«iÀÊ ÕiÃÃÊ`ÃV>`ÃÊ>ÊÛ>ÀÃÊ>ÀiÀðÊ*iÀÊ>`iÊ«iÀ`Ê>ÊÛ`>°ÊÊÛi`>Û>Ê >L>Ê`Ài>`Ê>ÊL>ÃÕÀ>ÊÞÊiÊ`iÌÀÌÕÃÊ acumulado en la embarcación, que escaparon a mar abierto por >ÃÊÀi`>ÃÊ`iÊ>ÊÃiÌ>]ÊVÊʵÕiÊiÊ i`ÀÊ>ÕÃi>LÕ`ʵÕiÊ ÃiÊ >L>Ê>`Õi>`Ê`iÊ>Ê>Ûi]Ê`iÃ>«>ÀiV°Ê/À>ÃÊ>ÀÀi}>ÀÊVÕ> ÌÊiÊÌi«À>Ê >L>Ê`iÃ>>`]Ê>iÌ>ÀʵÕiÊÛ>ÀÃÊ>«>ÀiÃÊ ÃiÊ >L>ÊÃÌ>`]ÊÞʵÕiÊ`ÃÊÌiiÃÊ`iÊ«ÛÀ>ÊÞÊÃÕÊÕVÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÃiÀÛLiÃ]ÊÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃÊ«ÀÛÃ>ÀÊ ÕÊ>Ì>ÀÊiÊiÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊ«À>ÊÞÊvV>ÀÊÕ>Êmisa seca]ÊÃÊ ÛÊVÃ>}À>`Ê«>À>ÊiÛÌ>ÀʵÕiÊÃiÊ`iÀÀ>>À>Ê>Ê->}ÀiÊ`iÊ ÀÃÌ]ÊiÊ>}À>`iViÌÊ>ÊÃÊ«ÀÊiÊViÃiÊ`iÊ>ÃÊViiV>ÃÊ`iÊ océano. Ê>ÀÊ>}Ì>`>]Ê>Ûi}>ÀÊÛiÀÌ}ÃÃÊ«ÀÊÃÊ«>À>iÃÊ `iâÊÞÊVi]ÊÞÊÕi}ÊiÌÀiÊÃÊÌÀiViÊÞÊV>ÌÀVi]ÊÃi}ÖÊVÃÌ>ÌÊVÊ ÃÕÃÊÃÌÀÕiÌÃÊ,`À}]Ê >ÃÌ>Ê>V>â>ÀÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊÃÊ,iÞiÃÊÞÊ `iÊÃÊ À>iÃ]ÊVÊÛi>Ê`iÃ}>`>ÃÊiÊiÊ>«>Ê`iÊi}>â«Ê ÞÊ1À`>iÌ>]Ê`iÃVÕLÀ`ÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ«>Ã°Ê Ê>ÀÊ`iÊiÛ>ÊÞÊ i>iÃʵÕiÊÀiL>Ã>L>Ê>ÊVÕLiÀÌ>]Ê«>Ã>ÀÊ`iÊ>À}Ê`iÊÃÊÃÌiÃÊ `iÊÃÊÀÀiVviÃÊÞÊ>Ì>ÌiðÊ-Û>ÊiÃÌ>L>Ê>LÃÀÌÊVÊ>Ê}iÀ>Ê >LÀ>L`>`Ê`iÊ>ÊiL>ÀV>VÊÞÊVÊiÊÀ`iÊ>Ìi?ÌVÊ `iÊ>Ê}LiÀ>V]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊVÛÛÀÊÌ>Ì>Ê}iÌiÊ`viÀiÌiÊiÌÀiÊ ÃÕÃÊVÕ>`iÀ>ðÊÃÌ>L>ÊÃi}ÕÀʵÕiÊ>?ÃÊÃiÊ >L>ÊÛÃÌÊÌÀ>Ê>Ê Ãii>Ìi]ÊÌ>ÊÃi}ÕÀ>ÊÞÊÌ>ÊLiÊ>À>`>ÊÞÊ}Õ>ÀiV`>]Ê>Ûi}>do por los mares de Dios. El FénixÊÃ}ÕÊÀ>Õ`ÊiÊÃÕÊ`iÀÀÌ>]ÊÞÊ-Û>ÊÊ«iÀ`>Ê`iÌ>iÊ — 133 — `iÊ>Ê>Ûi}>VÊÞÊ`iÊ«>Ã>iʵÕiÊ>ÛÃÌ>L>]ÊÛiÀ`iÊÞÊ`iÃÕLÀ>Ìi°ÊÀ>ÊÌÀÊÕ`ÊiʵÕiÊÃiÊiÊ>LÀ>Ê>ÊÃÕÊv>ÃV>`>ÊÛðÊ9Ê `iëÕjÃÊ`iÊVÕ>ÀiÌ>ÊÞÊÃiÌiÊ`>ÃÊ`iÊÌÀ>ÛiÃ>Ê>ÛÃÌ>ÀÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ los Barbados, como las bautizó el conquistador por el aspecto de sus moradores. Dos días después, enfrente del bauprés, sur}Ê>ÌiÊÃÕÃÊÃÊÕ>ÊÃ>Ê>Ì>ÊÞÊ`iÊVÕLÀiÃÊ>âÕiÃÊ`iÊÕÕÀ>ÌiÊ Liiâ>ÆÊÞÊiÊÌi]ʵÕiÊ`iÊiÝ«iÀÌÊ >ÃÌ>Ê>ÊÃÊ>ÃÊÛiÌÃ]Ê ÀÊ>Ê«>À>iÊ`iVÕiÛiÊÞÊÃiÊ>ViÀVÊVÕ>ÌÊ«Õ`Ê >V>Ê>ÊVÃÌ>Ê«ÕiÃÊÕiÀÃ>ÃÊV>>ÃÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê>ÊÛi`iÀÊ>L>ÀÃÊ`iÊ VV >ÃÊÞÊVÀ>iÃ]ÊV>ÀiÊvÀiÃV>ÊÞÊvÀÕÌ>Ã]ÊÞÊ>ÊVÌi«>ÀÊEl Fénix ÞÊÛiÀÊLÀV>ÀÊiÌÀiÊ>ÃÊ>ÃʵÕiÊ«À`ÕV>ÊiÊ>ÃÌ`ÌiÊ`iÊ>dera. ÊÀiÃÕiÌÊÃ>Û>]ʵÕiÊ>VÌÕ>L>ÊVÊjÊVÊÕÊ«>`Ài]ÊiÊ`\ p ÊÌijÃÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ6i>ÃÊ>Ì>Ã]ÊÊ`iÊÃÊ>`ÀiÃ]IÊ -Û>]ʵÕiÊ`iÊ>ÃÊ`ÃÊvÀ>ÃÊÃiÊVVi° p·*ÀʵÕjÊ`ÃÊLÀiöÊpÃiÊÌiÀiÃÊiÊV>ÀÌ}À>v° p>}>>iÃÊ>ÃÊ>Ê>ÃÊ«ÀiÀÊ«ÀÊ«>ÀiViÀÃiÊ>ÊÃÊÛi?iiÃÊ`iÊi`ÌiÀÀ?i]ÊÞÊÕi}Ê`iÊÃÊ>`ÀiÃÊ«ÀµÕiÊÃÊ >LÀ}iiÃÊiÀ>ÊÕÃÊ>ÕÌjÌVÃÊÀÕv>iðÊÕiÀÊ>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊ µÕiÊÛiÀÊ>ÊÃÊië>iÃÊVÕ>`Ê>}>>iÃÊÞÊV>ÊVÀVÕ>Ûi}>ÀÊiÊ}LÊÌiÀÀ?µÕi°ÊÊi>ÃÊÛiÀjÃÊÌÀiÃÊÛV>iÃÊ>ÖÊ ÛÛiÌiÃ]ÊiÊÃÕV]ÊiÊ*>}?ÊÞÊiÊ`iÊÃÊ*?>ÀÃ°Ê Õ>µÕiÀÊ `>ÊÀiÛiÌ>ÊÞÊ`iÃ>«>ÀiViÊÌ`ÊLV ÊÛÛiÌiÊiÊiÃÌÃÊ«>}Ã°Ê µÕÊ`iÃiÀÌÊÕÊ}>i}Ê>>`Êâ>]Ê`iÊ>Ê`Ì>VÊ`iÊLa Trinidad]ÊÞÊ«ÀÊiÃ]ÊiÃÌÃÊ«>}>ÃÊ>>Ê>ÊÃÊië>iÃÊgonzalosÊÞÊÌ>LjÊchamorros]ʵÕiʵÕiÀiÊ`iVÀÊ>}ðÊÕµÕiÊÞÊÊiÊv>À>Ê`iÊið p-ÃÊÕÊ«âÊ`iÊViV>]Ê>}ÊÃ>Û>°Ê->>>V>ÊÃiÊ >Ê «iÀ``ÊVÌ}ÊÕÊ}À>Ê`VÌÀÊpÃiÊV >ViÊ,`À}]Ê>ÌiÊ>Ê >À`>`Ê`iÊ6i>ÃV]ʵÕiÊÃÌÊÕ>ÊV>ÀV>>`>]ʵÕâ?Ê>Ê«ÀiÀ>Ê `iÊÌ`ÊiÊÛ>i° pÃÊV>L>iÀÃÊÌijÃÊ ÕÊ `i«À>LiÊ ÃiÌ`Ê `iÊ ÕÀÊ p`ÊÃ>Û>]ÊÞÊÃiÊvÕi]Ê>ÕµÕiÊÃ>L>ʵÕiÊÛÛiÀ>ÊiÊiÃÊ`iÊ Õ>Ê À>° IÊ >ÃÊÕÊÃ}Ê`iëÕjÃÊÃiÊiÃÊ«ÕÃÊiÊLÀiÊ`iÊ>À>>Ã]Ê«ÀÊ>ÊÀi>Ê Mariana de Austria. Actualmente es Guam. — 134 — "Û`>`ÊiÊiv>`Ê`iÊÌiiÌiÊ>ÌiÊÕ>Ê>ÀÀ>Ê`iÊÛÊ>Û>}À>`]ÊEl FénixÊ>«ÀÊ >V>ÊiÊi>i]ÊiÊ`iÀÀÌ>Ê >V>Ê>ÊÖÌ>Ê Ã}>`ÕÀ>°Ê6>LÃÊÀ`iÊViL>ÀÊ>ÃÊ«ÃÌ>ÃÊÞÊõÕiÌiÃ]Ê `iÃiÛ>>ÀÊÃ>LiÃÊ>ÊÃÊvV>iÃÊÞÊ>«ÀiÃÌ>ÀÊÃÊV>iÃ]ÊÞ>ʵÕiÊ iÀ>Êâ>Ê`iÊ>Ã>ÌÃÊ`iÊvLÕÃÌiÀÃÊÞÊ`iÊVÌÀ>L>`ÃÌ>ðÊ9Ê>Õque no deseaba alarmar, era una medida necesaria. iëÕjÃÊ`iÊVVÕiÌ>ÊÞÊVVÊ`>ÃÊ`iÊL}>ÊÃÊÛ}>ÃÊ`iÊ>ÃÊ Vv>ÃÊ>>À}>ÀÊiÊ}ÀÌÊ`i\Ê¡Tierra! ¡Las Islas Filipinas en el horizonte! 9ÊÃÊ>LÀâ>`ÃÊÛ>iÀÃÊÀiâ>ÀÊ>ÊViÊ«ÀÊiÊviâÊÌjÀ Ê`iÊÛ>iÊÞÊiÊViÃiÊ`iÊÃÕÃÊVÕÌ>Ã]ÊÃÕÃÊÌÀiÌÃÊÞÊiÊÃÕ«VÊ `iÊÃÊÃiVÌðÊ>Ê >Ê`iÊ >ÊÃiÊ`iÃâÊÃÕ>ÛiiÌiÊ«ÀÊ>ÃÊ >Ã>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊ>ÊL> >Ê`iÊ >ÛÌi]Ê«ÀÛV>`ÊiÊÛÌiÊ`iÊ>ÃÊià µÕ>ÃÊ`iÊ->Ê}ÕÃÌ]ÊÕ>ÊÃ}Õ>ÀÊ}iÃ>Ê`iÊ>`iÀ>]Ê«ÕiÃÊ>Ê «ÀÌÛ>Ê`iÊL>LÖÊÞÊ«>ÊÃiÊ >L>ÊVi`>`Ê>ÃÊ>ÌÀ?ðÊÊ >iÃÌÕÃÊ}>iÊÃiÊ>`iÌÀÊiÊ>Ê`iÃiLV>`ÕÀ>Ê`iÊÀÊ*?Ã}Ê ÞÊv`iÊiÊiÊÀiVÌÊ>ÕÀ>>`]Ê``iÊ>V>ÀÊ«ÀÊÀiViÊ>Ê ÕÊiëiÀ>`Ê>Ã>ÌÊ`iÊ«À>Ì>ÃÊV Ã]ÊVÊiÊ`iÊ> }ÊiÊ 1574, de infausto recuerdo para la colonia, donde sembró el teÀÀÀÊÞÊ>Ê`iÛ>ÃÌ>V° ÃÊv«ÃÊiÃÌ>L>Ê>ÃÃÃÊ`iÊ>Ê«>Ì>Êië>>]ÊÃÊpesos fuertesÊ>VÕ>`ÃÊiÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ>Êi`>Ê`iÊjV]Ê`iÊVV]ÊiÊ V V>Ìi]ÊÃÊvÀiÃ]ÊiÊ>}Õ>À`iÌi]ÊiÊ>ViÌiÊÞÊiÊ>â]ÊÞÊÃÊ ÀiVLiÀÊVÊÃ>Û>ÃÊ`iÊ>ÀÌiÀ>ÊÞÊõÕiÌiÃ]Ê}ÀÌÃÊ`iÊÃ>ÌÃv>VV]ÊVÊiÊiÃÌÀi«ÌÃÊÀi`LiÊ`iÊÌ>LÀiÃ]ÊÃÊ«>ÕiÃÊ>ÊViÊÞÊÃÊÛÌÀiÃÊ}âÃð Ã>Û>]Ê«ÕÌ>`ÊÃÕÃÊVi>ÃÊÃLÀiÊÃÕÃÊÃÊÛÛ>ViÃ]ÊÃiÊVVÊ>Ê ÃÕÊ>`ÊÞÊiÊÀiVi`Ê>ÊÃÕÊÀiViÌiÊ>}\ pÊ,`À}ÊÌii`ÊVÕ`>`ÊVÊiÃÌ>ÊVÕ`>`ÊÌÀ>ViÀ>]Ê Ì>ÌÊ`iÊÃÊië>iÃÊVÊ`iÊÃÊv«Ã]ÊVÊ`iÊà sangleses, ÃÊV ÃÊ>vV>`ÃÊiÊ«>ðʵÕÊÊÖVÊLÕiÊiÃÊÕÊ VÀÊ`iÊVVÊviÀiÌ>`ÊÞÊiÊVÕÌÊ>Ê->ÌÊ ÊiÃÖÃ]ÊÊ«>ÌÀÊÞÊ>ʵÕiÊÃi«ÀiÊiÊiVi`Ê>ÌiÃÊ`iÊi«Ài`iÀÊVÕ> µÕiÀÊÛ>i°ÊuÕÞÊ>}ÀÃt p*>ÀiViÊÕÊÀVÊi«À]ÊÃ>Û>Êp`Ê>ÊVÌi«>À>° p ÊÊVÀi?ðÊ>>ÊV>ÀiViÊ`iÊÕ`iV>]Ê>ÕµÕiÊÃÊ«ÃiiÊ ÌÀiÃÊLëÃÊÞÊÕÊ>ÀâLë]ʵÕiÊÊÃjÊ«>À>ÊÃÀÛiÊÌ>ÌðÊÕ>À— 135 — da dentro de sus lindes medio millón de almas, entre indonesios, >>ÞÃ]ÊV ÃÊÞÊÕÊ>ÀÊ`iÊië>iÃ]ʵÕiÊ>«i>ÃÊÃÊÌiiÊ VÌ>VÌÊVÊÃÊ>LÀ}iiÃÊ`iÊÌiÀÀÌÀ]ÊÃi`ÊiÃV>ÃÊiÊiÃÌâ>i°Ê-iÊ>iÌ>L>Ê`iÊ>ÀÀâ]ÊV>ÀiÊ`iÊViÀ`ÊÞÊ>â]ÊÞÊÃÊVµÕÃÌ>`ÀiÃÊÃÊÃiÊ`i`V>Ê>Ê }>â>i>À]Ê«ÕiÃÊÀi«Õ`>Ê`i`V>ÀÃiÊ>Ê>Ê`ÕÃÌÀ>]ÊÊ>ÊÌÀ>L>ÊiÊ>ÃÊ«>Ì>ViÃÊÞÊ >Vi`>Ã°Ê 2V>iÌiÊiÃÊÌiÀiÃ>ÊiÊViÀVÊVÊ>ÃÊÃ>ÃÊÌÀviÃ]ÊÞÊiÊ LiivVÊ`iÊ>ÃÊboletas]ÊiÃiÊVÕ«Ê`iÊ}jiÀÃÊV ÃÊ«iÀÌ`Ê >ÊV>`>Êië>ʵÕiÊiL>ÀV>L>ÊiÊiÊ>i]ÊÊÛi`iÊ>ÊiÀÊ «ÃÌÀ°ÊiÊiÃÊÛÛiÊiÃÌÃÊ}>`ÕiÃÊÞÊLÌiiÊ>`i?ÃÊ«}ØiÃÊ LiivVðÊ-ÊÌiiÊ>ÊÃÊ«À>Ì>ÃÊV ÃÊÞÊ>ÊÃÊ >`iÃiÃ]ÊÞÊ >ʵÕiÊÕÊÌvÊiÃÊ`>ÊÃÕÃÊ}>>V>ÃÊÞÊiÃÊ Õ`>Ê>}Õ>Ê>° p ÕÀÃ>ÊÛ`>Ê>Ê`iÊiÃÌÃÊVð ,`À}ÊÃiÊ >>L>ÊÃi}ÕÀÊVÊ>Ê>ÃÌ>`Ê`iÊÃ>Û>]Ê LÀiÊ iÌÀi}>`]ÊÞÊÌ>ÊÃiÌiÌ>ÊVÊ«À>}?ÌV]Ê>ÕµÕiÊiÊ`iÊ Õ>ÊLÕi>ÊVViV>ʵÕiÊÛV>L>Ê >V>ÊÃÕÃÊÃii>ÌiðÊâ>L>Ê `iÊÃÕÊi}Õ>Ê}iiÀÃ>]Ê`iÊÃÕÊÃ>L`ÕÀ>Ê iV >ÊiÊÃÊ>Û>Ì>ÀiÃÊ`iÊ>Ê Û`>ÊÞÊ`iÊÃÕÊ ÕÀÊV>«iV >°Ê>À}>L>Ê>ÃÊÃLÀiiÃ>ÃÊVÊ ÃÕÃÊV >ÃV>ÀÀÃÊÞÊi}Ê>ʵÕiÀiÀÊVÊÃÊvÕiÀ>Ê`iÊÃÕÊÃ>}Ài°Ê Ê>µÕi>ÃÊ>ÌÌÕ`iÃÊiViÃÌ>L>ÊÕÊ>}ÊVÊÃ>Û>° /ÀiÃÊ`>ÃÊÌ>À`>ÀÊiÊ`iÃiL>ÀV>ÀÊ>ÊV>À}>]ÊÃÊ>>iÃ]ÊÃÊ «>ÌiÃÊÞÊÃÊv>À`ÃÊVÊÃÊ>ÀÌVÕÃÊÌÀ>`ÃÊ`iÊV>«ÕVÊÞÊiÊ >L>`>ÀÊiÊL>ÀVÊÃÊ«>Ã>iÀÃÊVÊÃÕÃÊÃÀÛiÌiÃÊÞÊ«iÀÌiiV>ðÊÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊ`ië`Ê`iÊÃÕÊ>}Ê6i>ÃV]ʵÕiÊÃi}Õ>Ê iÝ«V>LiiÌiÊÌ>ÊiõÕÛÊÞÊÌ>VÌÕÀÊVÊiÊ«ÀiÀÊ`>]ÊÞÊ µÕiÊvÕiÊiëÃ>`Ê«ÀÊÃÊ}Õ>À`>ð p-Û>]Ê> À>ÊViâ>ÊÊV>Û>À°Ê ÊÊÀiÃÃÌÀjÊpÃiÊÃceró. p-i`ÊvÕiÀÌi]Ê>ÀÌ°ÊÊÕÊ«>ÀÊ`iÊ>ÃÊiÃÌ>ÀjÃÊ`iÊÀi}Àið 9ÊÃÊÀi«V>Ài]ÊÞÊ>âÕâ>`Ê«ÀÊiÊõÕiÌiÊ`iÊÕÊ>ÀV>LÕViÀ]ÊvÕiÊiÛ>`ÊÕÌÊ>ÊÌÀÃÊpuntos filipinosÊ>Ê«>>ViÌiÊ`iÊ}LiÀ>`À°Ê,`À}ÊÊÛÊ`iÃ>«>ÀiViÀÊiÌÀiÊiÊ}iÌÊÞÊÃÌÊ V«>ÃÊ«ÀÊj°ÊÊ}iiÀ>Ê6>LÃÊ>Ê>Ê,`À}ÊiëiÀ>`>iÌiÊ>ÊÃÕÊV>>ÀÌi]ÊÕÊ >LÌ?VÕʵÕiÊÞ>ÊVV>ÊViÀV>Ê >Ê««>Ê«ÀÊiʵÕiÊiÌÀ>L>ÊÕ>ÊÕâÊ`iÊ?L>ÀÊvÌÀ>`>Ê«ÀÊÃÕÃÊ«licromos cristales. Ê >LÌ?VÕÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>Ê>LÀ>ÌÀÊ`iÊÕÊV>ÀÌ}À>v]Ê — 136 — >ÌLÀÀ>`Ê`iÊÃÌÀÕiÌÃÊ>ÀÃ]ÊÛiÌÕÃÌÃÊ>ÀViÃ]ÊLÀÃ]Ê entre ellos un bello Arte de NavegarÊ`iÊ ÀÌjÃ]ÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>Ã]Ê «Õ>ÃÊÞÊÌÌiÀÃÊ`iÊV>LÀÊÞÊÕ>Ê«>«>Ê`iÊ>À>ÃÊ>Ì}Õ>Ã°Ê En un tablero rodeado de sitiales de cuero, con dos flameros iVi``Ã]ÊiÃÌ>L>ÊÃiÀÛ`ÊÕÊ?}>«iÊiÊÕ>ÊÛ>>Ê`iÊ«>Ì>ÊÞÊiÃV>V>`ÊÕÊÛÊ`iÊ<>V>ÌiV>ÃÊiÊV«>ÃÊ`iÊ6iiV>° Villalobos lo apremió con llaneza a acomodarse mientras lo ÛÌ>L>Ê>Ê`>ÀÊVÕiÌ>Ê`iÊÕÃÊV>«iÃÊVvÌ>`ðÊÃÌ>L>ÊÃÃ]Ê iÃÊ`iÊ`ÃÊ`ÃVÀiÌÃ]ÊÞÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊiÊ«>ÀiVÊÕ>ÊVÀÌiÃ>Ê desmedida. Su cariz era el de un patriarca bíblico, con el cabello L>VÊÞÊÕ>ÊL>ÀL>Ê«ÕÌ>}Õ`>Ê`iÊÃÊVÀ]ÊÞÊVÊiÊÕLÊ ÞÊ>ÃÊV>â>ÃÊi}À>ÃʵÕiÊÕÌ«V>L>ÊÃÕÊLiâ>° p}Ê-Û>]ÊVÊ«ÀÌÊÃiÊÃi«>À>À?ÊÕiÃÌÀÃÊV>Ã]Ê iÊ`iÊiÝ«ÀiÃ>ÀÃʵÕiÊiÃÌÞÊ>ÊÌ>ÌÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃiVÀiÌ>ÊðÊÊ ÃÊ`iÊ >ÛiÃÊiÊÊVvÊÌ`°Ê-ÃÊ>}ÃÊ`iÃ`iÊ >ViÊ ÕV ÃÊ>ÃÊÞÊÃÊ`ÃÊ iÃÊÃ`Ê>}iÌiÃÊ`iÊÀiÞÊ`Êi«i° p iiLÀÊʵÕiÊiÊ`iVÃ]Ê}iiÀ>°Ê>ÊÃi`>`ÊiÊ>ʵÕiÊiÊ >ÊÃÕ`Ê>ÌiÊÌ>Ê>ÀÀiÃ}>`>Êi}>V]ÊiÃÊ`i>Ã>`Ê«iÃÊ «>À>ÊÊpiÊVvp°ÊÊ>`iÊ«`>ÊVv>ÀÊÃÊ>}ÕÃÌ>Ã]ÊÞÊ> `iÊiÀʵÕiÊÛÃÊ«>À>ÊÀiVLÀÊiÃiÊ>«>ÀʵÕiÊ«ÀiVð p9ÊÃiÀjʵÕiÊÃÊ«ÀiÃiÌiÊ>Ê}LiÀ>`À]Ê>Ê>ÀâLëÊÞÊ>Ê «>`ÀiÊÃÊ-?V iâ]ʵÕiÊiÊLÀiÛiÊ«>ÀÌÀ?Ê >V>Ê >ÊVÊ V>ÀÌ>ÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`°ÊÃiÊiÃÕÌ>ÊÌiiÊ>Êi>Ì>`Ê`Û``>]Ê«ÕiÃÊ Vv>ÊiÊVÌiÌ>ÀÊ>Ê*>«>ÊÞÊÌ>LjÊ>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊuvVÊÊ ÛitÊ-iÀjÃÊiÊ LÀiÊ`iÊÀiÞÊiÊ>ÊiÝ«i`V]ÊVÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ «ÀiÀÀ}>ÌÛ>ÃʵÕiÊiÊViÛ>°Ê"ÃÊiÛ`]Ê`iÊÛiÀ>ðÊ>À>ÊÊ LÀ>âÊ`iÀiV Ê«ÀÊ >LiÀÊÃ`ÊVÃ>`Ê«ÀÊiÊÃLiÀ>ÊiÊ «iÀÃ>ÊÞÊVViÀÊ >]ÊiÊ}À>ÊÃÕiÊ`iÊÊÛ`>°ÊÃi}ÕÀ>Ê µÕiÊiÃÊÕÊ«>ÃÊ`iÊiÃÕiÊÞÊÕ>ÊVÛâ>VÊ>Û>â>`Ã>]Ê>ÕµÕiÊ«i}ÀÃÊ«>À>ÊVÕ>µÕiÀÊiÝÌÀ>iÀ° pV Ê>Ã]ÊiÊÌÀ>L>ÊiÊ«>ÀiViÀ?Ê?ÃÊiÛ>`iÀ° p ÊÊÃiÀ?]ÊÃiÀÊ-Û>°Ê >ÊiÃÊÕÊ«>ÃÊ«iiÌÀ>LiÊÞÊ ViÃÊ`iÊÃÕÊÌ`>`°Ê/`ÊÃiÀ?ÊLÃÌ?VÕÃÊÞÊÃiÊÃÊÛi`>À?ÊÊ µÕiÊiÃÊʵÕiÀ>ʵÕiÊÛi?ðÊ9ÊÃÊ>Ì>À?ÊÃÊiÌjÃÊ>ÃÊ>ÀViÃÊ ``iÊÊ`iLjðÊÃ>ÊiÃÊ>Ê>«i>LiÊÀi>`>`ÊpÊ>`ÛÀÌp°ÊÊ «>`ÀiÊ>}ÕÃÌÊvÀ>ÞÊ>ÀÌÊ`iÊ,>`>]ʵÕiÊÌiÌÊ«iiÌÀ>ÀÊiÊiÊ país con otros frailes, lo abandonaron en un islote después de — 137 — >âÌ>ÀÃÊÃÊ«i`>`°Ê6ÕiÃÌÀÊvÀi]ÊÃÊiÃʵÕiÊ«`jÃÊi}>ÀÊ>Ê iÌÀ>ÀÊiÊViÃiÊÀi]ÊÞÊÕi}ÊÃ>À]ÊÃiÀ?Ê`ivÌÛÊ«>À>ʵÕiÊë>>Êi«Ài`>Ê>Ê?ÃÊ`vVÊ`iÊÃÕÃÊi«ÀiÃ>ÃÊiÊiÊÕ`ʵÕiÊiÊ >ÊÌV>`Ê}LiÀ>ÀÊ«ÀÊ`iÃ}Ê`iÊð p/À>Ì>ÀjÊ`iÊÊ`ivÀ>Õ`>ÀÊ>ʵÕiiÃÊiÊ >Êii}`Êp«Àmetió. p*ÀÌi}iÃÊÞÊÃi`Ê`iÃVv>`ÆÊ`À`ÊVÊÕÊÊ>LiÀÌÊ ÞÊiÝÌÀi>`Ê>Ê«ÀÕ`iV>°Ê9ÊÊÊÛ`jÃ]ÊÃÃÊiÊ«ÕÌÊ`iÊÀ>Ê `iÊÕV ÃÊ>LVÃðÊ->LiÃÊVÕÃʵÕiÊViÀÌÃÊ-iVÀiÌ>ÀÃÊ ,i>iÃÊÞÊ>}Õ>ÃÊV>ViÀ>ÃÊiÝÌÀ>iÀ>Ã]Ê >ÊiÛ>`Êië>ÃÊ«>À>Ê >ViV >Àð ÃVÕV >`Ê>Ê}iiÀ>]Ê-Û>ÊÃiÊÃÌÊiÊ`iÊi`ð p·ÃÌ?ÃÊÃi}ÕÀÊ`iʵÕiÊÃÊië>]ÊÃiÀ>¶ p ÊÊðÊ>`>]Ê}>ÌiÀÀ>]Ê>Ê,i«ÖLV>Ê`iÊ6iiV>Ê ÞÊÃÊii}ÃÊ`iÊÀiÞÊiÊ*ÀÌÕ}>]Ê«ÀÊLÀ>ÀÊÃÊ>Ê>}ÕÃ°Ê ÃÌ>Êi«ÀiÃ>Ê >ÊiÛ>Ì>`ÊiÊ>ÊVÀÌiÊÃÕëV>V>ÃÊÞÊÃiÊÃÊLÀ>Ê iÊ>ÊÕÌ>Ê`iÊ V iÊ`iÊ>V?â>ÀÊÞÊiÊVÀVÕÃÊ`iÊië>i° p Ê «Õi`Ê VÀiiÀ]Ê «iÀÊ }À>V>ÃÊ «ÀÊ >`ÛiÀÌÀi]Ê ÃiÀÊ pÃi>]ÊÞÊ>âÊÃÕÊV«>]ÊÃi`ÊÌ>`Ê«ÀÊiÊ}iiÀ>]ʵÕiÊiÊ sonrió con confraternidad. Ê,`À}ÊiÊÃÀ«Ài`Ê>ÊÀiÛi>VÊ`iÊ6>LÃÊÞÊÀiviÝÊÃLÀiÊÃÕÃÊÃÀ«Ài`iÌiÃÊÀiÛi>ViðÊ*iÀÊÃiÊÃÃi}Ê «ÕiÃÊ Ã>L>Ê µÕiÊ «`>Ê Vv>ÀÊ iÊ >µÕiÊ >V>Ê `ÃÌ}Õ`°Ê Abandonó de los últimos El Fénix°ÊÃÊÕV >V ÃÊv«ÃÊÃiÊ >«ÀiÃÌ>ÀÊ>ÊÌÀ>ëÀÌ>ÀÊÃÕÊL>ÖÊÞÊ>ÊLÃ>Ê`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>ÃÊ>Ê >LiÀ}ÕiÊ`iÊSordo]Ê``i]ÊÃi}ÖÊÃ>Û>]ÊÃ>Ê Ã«i`>ÀÃiÊ los pilotos de la flota. iÃ`iÊ>Ê«>Ã>Ài>ÊLÃiÀÛÊ>Ê>v>ÃÊ>iÃÌÀiÊ`iÊ>Ê*>Ì>]Ê quien sudoroso mandaba a una nutrida escolta de lanceros que `À}>ÊiÊÌÀ>ëÀÌiÊ`iÊÃÊVvÀiÃÊÃi>`ÃÊ`iÊ>Ê«>Ì>]ÊiÊi`Ê`iÊ Õ>ÃÊ>«>À>ÌÃ>ÃÊi``>ÃÊ`iÊÃi}ÕÀ`>`°Ê-ÕÊ`iÃÌÊiÀ>ÊÕÊVLiÀÌâÊÃÌÕ>`ÊÌÀ>ÃÊiÊvÕiÀÌiÊ`iÊ->Ì>}]Ê>>`ÊiÊ*>À?Ê`iÊÃÊ ->}iÃiÃ]IÊiÊ«>>Ê`iÊiÊ?ÃÊ>«iÌiV`Ê«ÀÊÃÊLÕV>iÀÃÊÞÊ VÀÃ>ÀÃÊ`iÊÃÊ>ÀiðÊÊÃiÊ}Õ>À`>L>Ê>ÃÊiÀV>V>ÃÊi}>`>ÃÊ IÊ LÀiÊVÊiʵÕiÊÃiÊVV>Ê>ÊÃÊV ÃÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊ«>ðÊÊ V \Ê«los que vienen a comerciar, o viajeros». — 138 — `iÊ>Ê`>]Ê*iÀÃ>]Ê i?]Ê>V>]Ê-Õ>ÌÀ>]Ê>Û>]Ê>]Ê>«ÊÞÊ `iÊ>ÊÃ>Ê >°ÊiÊÀi«iÌi]ÊÃ>Û>ÊÃiÊ>«>ÀÌÊ`iÊ}ÀÕ«ÊÞÊÃiÊ iÊ>ViÀV]Ê`iÌij`Ê`iÊLÀ>âÊVÊ}iÃÌÊÌÀ}>Ìi\ p,`À}]ÊiÃÌ>ÊÌ>À`i]Ê>Ê>ÊV>>Ê`iÊÃ]ÊVÕ>`ÊÃÊ >Þ?ÃÊÃÌ>>`ÊÞÊ`À`Ê>}]Ê`À}ÃÊ>Ê>ÊV>iÊ`iÊ*iÀ`}ÊÞÊ«Ài}ÕÌ>`Ê«ÀÊÕÊ}>ÀÌÊ>>`ÊEl Alacrán°ÊÊ`ÃÌ}ÕÀjÃÊ«ÀµÕiÊ iÊiÊÃiÃÌi>ÊÌ`ÃÊÃÊ>«ÃÌ>`ÀiÃÊ`iÊ>>ÊÞÊ>ÊÃ`>`iÃV>Ê`iÊ >ÃÊÃ>ðÊÊÃiÊViiLÀ>Ê«ii>ÃÊ`iÊ}>Ã]ÊÞÊÃiÊVÃÕiÊ?ÃÊtuba, ÕÊ`iVÃÊVÀÊ`iÊ«Õ«>Ê`iÊVVÊÞÊ>«, µÕiÊiÊÌ`>Ê>Ê >Ê iÊ`iÊ >L>ÀÃÊ`iÊ6i>ÃVÊÞÊ`iÊiÃiÊÌÀ>>ÌiÊ`iÊ"`° p*ÀÊv>ÛÀÊÃ>Û>]Ê`iV`iÊ>}Êp`ʵÕiÌp°Ê Ê«`ÀjÊÀiÃÃÌÀÊ >ÃÌ>ÊiÃÌ>ÊV i° -ÕÊÌ>Ê>ÃÌ>`ÊÊ âÊ>viÃÌ>ÀiÊvÀ>ÌiÀ>iÌi° piÊÀiVÀ`>`Ê>}Õ>ÃÊVÃ>ÃÊ?ÃÊ`iÊiÃiÊ«?>À]ÊÞÊ`iÃ`iÊ Õi}ÊÊiÊ}ÕÃÌ>ÊÃÕÊ«ÀVi`iÀ]ÊVÊÊiÊÃi`ÕViÊiÊ`iÊiÃiÊ 6i>ÃV°ÊÌiÃÊ`iÊÃiÀÊV`ÕV`Ê«ÀiÃÊ >ÊiÌÀi}>`ÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê>Ê VÀÀiÊVÊÕÊVÕÊÀi>°ÊÃÌ?ÊVÕÀÀi`Ê>ÊÌÕÊ>Ài`i`ÀÊVÃ>ÃÊ Ài>iÌiÊÌÕÀL>`À>ÃʵÕiÊiÊ«iÊiÊ}Õ>À`>°Ê·+ÕjÊÃÃÊiÊ ÛiÀ`>`ʵÕiÊiÛ>Ì?ÃÊÃÕëV>V>ÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ>Ài`i`ÀÊÞÊ >ÃÌ>ÊiÊ ÃÊ}iiÀ>ÊÃÊÀ`iÊ«iÌiÃ>¶ p"ÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ>`>ÊVÌÀ>Ê>ÊiÞ]ÊÕ>°ÊÃÕÌÃÊÃiVÀiÌÃÊ µÕiÊVViÀiÊ>ÊÀiÞÊÞÊ`iÊÃʵÕiÊ`iLÊV>>À°Ê1Ê`>ÊÃÊÊiÝplicaré. ÊvV>ÊÊLÃiÀÛÊVÊÕ>ÊÕiV>ÊV L`>°ÊÀ>Ê}À>Ûi° p·iÊÛiÀ>Ã]Ê`Ê,`À}¶Êp`ÊVÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊÃÀ«ÀiÃ>p°Êi]ÊÃjʵÕiÊÃÃÊ«ÀÕ`iÌiÊÞÊLiÌiV>`ÊÞʵÕiÊÃÊV>?ÃÊiÃÊ«ÀÊ`iLiÀ°Ê-Ê>}ÖÊ`>Ê`iÃi?ÃÊ`iÃV>À}>ÀÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊ }À>ÛÃÊ«iÃ]Ê>µÕÊiÊÌijð -Û>ÊÃiʵÕi`ʵÕiÌÊÌiÌ>`ÊÃLÀi«iÀÃiÊ`iÊ>ÊÃÀ presa. pÀ>V>ÃÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊV«ÀiÃÊÕ>°Ê·9ʵÕjÊ«>Ã>ÊVÊ iÃiÊ`iÃ>>`Ê`iÊ"`¶Ê iViÃÌÊÃ>LiÀÊ>}]ÊÃÊÊÀÕi}° pÃVÕV >`Êp`p°*ÕiÃʵÕiÊ>`>Ê?ÃÊ>V>ÀÊiÊ}>iÊiÊ iÊÕiiÊÞÊL>>ÀÊiÊ«ÀiÀÊ>ÀiÀÊ>ÊÌiÀÀ>ÊvÀi]ÊiÃiÊÃÕiÌ]Ê "`]Ê >ÊiÃV>«>`ÊVÊ>>ÊiÛ>`>Ê«ÀÊiÊ`>L]ÊÃi}ÖÊiÊ >ÊVv>`Ê>}ÃÊÃʵÕiÊÛiÀÊ>ÊÀiVLÀi°ÊÕi}ÊÃÊ VÌ>ÀjÊ?ðÊ*iÀÊÊiÊ}ÕÃÌ>Ê>`>ÊiÃ>Ê Õ`>ÊÌ>Ê«ÀiV«Ì>`>° — 139 — À>ÊÕÊ`iÊÃÊ>ÞÀiÃÊiÌÃÊ`iÊVÀi`Õ`>`Ê`iÊÃÕÊ Û`>]ÊÞÊ,`À}]ÊiÊÕÊ>ÀÀiL>ÌÊ`iÊ`iÃiëiÀ>V]ÊiÝV>\ pu>`Ì>ÊÃi>ÊiÊ>>Ê`iÊiÃiÊv>itÊ Õ>`ÊÊÌi}Ê>ÊÊ merced se me escapa como un pez de entre las manos. Es la se}Õ`>ÊÛiâʵÕiÊiÊ«>Ã>°Ê Ê«`ÀjÊ>ÌÀ>«>ÀÊÕV>°ÊÃiÊiÃÊÊ Ã°Ê6iʵÕiÊÃÕÊ«iÀÛiÀÃÊ`iÌʵÕi`>À?ÊÃÊ`iÃ>}À>ÛÊu >}i`iât Al teniente se le mudó la fisonomía. p·iÊVÕÌ?ÃÊ>}Ê`iÊ`iV>`>Ê>ÌÕÀ>iâ>¶ÊÃiÊ«ÀVi`iÀÊ`iÊ "`ÊÊiÃÊÀ>ÊiÊÕÊVÀʵÕiÊÛÛiÊ`iÊ>ÃÊÛiÌ>>ÃÊ`iÊ}>i°Ê9ÊÃÕÊ«>ÌÀ]ÊÃi}ÖÊiÊ iÊiÌiÀ>`]ÊÊÊÕÃÌvV>°Ê Todos esperaban al FénixÊVÊ>Ê>?Ê`iÊViÊÞÊÃiÀ>Ê`iÊLLÃÊ`iÊÌÀ>ÀÊ«ÀÊ>ÊLÀ`>ÊiÊi}V°Ê· ÊÊL>Ê>Ê`iëÀiV>ÀÊ >ÃÊÞÊ>À}>ÀÃiÊ>`>Ê?ÃÊ>V>ÀÊiÊiÊ«ÕiÀ̶Ê}ÊÌii°Ê9ÊiÃiÊ >}ÊÃÃÊÛÃ]ÊÊLÕiÊ}>?°Ê· ¶ ÃÊiÀÛÃÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊ`iÌiÀÀ>L>Ê«ÀÊiÌÃ]ÊÞÊ ÌʵÕiÊÕÊÃÕ`ÀÊi«>«>L>ÊÃÕÊ>LÌ>`ÊÕLÊÞÊ>Ê}>Ê L>V>°Ê-ÌÊVÊÃÊiÊ«iÃ>`ÊÀ}ÀÊ`iÊ>L>ÌiÌÊÃiÊiÊ Vira insoportable. pÃÊVÊÃÊiÛ>À>Ê`iÌÀÊ`iÊiÃÌ>}ÊÕÊ«iÀÀÊÀ>LÃÊ µÕiÊÊ«>À>Ê`iÊÀ`iÀiÊ>ÃÊiÌÀ>>Ã]Ê`ÊÕ>ÊpÀi«ÕÃp°Ê9>Ê Û>Ê«>À>ÊÕiÛiÊ>Ã]ÊÞÊ>ÃÊ Õi>ÃÊ`iÊ>ÊÌÀ>VÊ`iÊiÃiÊ >À>Ê`iÊ *iÀÀÊ>ÖÊÃ}ÕiÊiÀi`>`>ÃÊiÊÊ>>°ÊâÊÕV Ê>Ê>ÊÊ familia. p ÀVÕ>Ê«ÀÊ>>ÊÕV >ÃÊ>ÌÀV`>`iÃÊV>ÕÃ>`>ÃÊ«ÀÊiÃiÊ `Û`ÕÊÞÊÊiÊiÝÌÀ>>ʵÕiÊ`iÊÌ>ÌÊÌÀ>ÀÊ`iÊ Ê`iÊÃÕÊÃÕiÀÌi]Ê>V>LiÊiÀi`>`ÊiÊj°Ê Ê`iÃiëiÀjÃÊpÊ>Ê`?`iÊÕ>Ê palmada. Ê`iÃiÊ`iÊÛi}>â>ÊÃi}Õ>ÊÃi`Ê«>À>Ê,`À}Ê-Û>ÊÕ>Ê ÕÀ}iV>ÊiViÃ>À>°Ê*iÀÊÃÕÊÌi«ÊÃiÊiÃÌ>L>ÊiÝÌ}Õi`°Ê9Êisimismado, no oía otra cosa que el rumor del mar. -Û>ÊÌi>Ê>ÊÃiÃ>VÊ`iÊÛÛÀÊ`iÃLÀ`>`° iÌÀ>ÃÊÌ>Ì]Ê>ÊÕV >ÃÊi}Õ>ÃÊ`iÊ>]ÊiÊ>Ê6>ÊÞÊ ÀÌiÊ`iÊ Madrid, el Secretario de Estado de Su Majestad Católica don >ÌiÊ6?âµÕiâ]Ê>L>`ÊiÊ>V?â>ÀÊVÕÃÌ`>`Ê«ÀÊ`ÃÊVÀ— 140 — V iÌiÃ]ÊÞÊÃiÊ`À}Ê>Ê}À>`iÃÊâ>V>`>ÃÊ>ÊÃÕÊV>Ã>Ê`iÊ>ÊV>iÊ`iÊ À`°Ê-ÕÊ>iÌÊÃiÊiëiÃ>L>ÊÞÊÃiÊ>ÀÀiLÕÊiÊÃÕÊ>ÌÊi}À° À>ÊiÊiÃÊ`iÊ>LÀÊÞÊ>ÖÊ >V>ÊÕÊvÀÊ`iÊÊ`iÃÊÞÊ`iÊ Ài`ÃÊ>ÀÀiV>L>Ê}j`>ÃÊÌÀiÌ>ðÊÊiÊ«ÀÌ>ÊÊ>}Õ>À`>L>Ê ÕÊ`iÊÃÕÃÊ>}iÌiÃÊiLâ>`ÊiÊÃÕÊV>«>ÊVÊ>ÊV>«ÕV >Ê«>À`>Ê VÕÌ?`iÊ>ÊV>À>°Ê Ê>Ê>Ê«ÀiÃÌ>ÊiÊ>Ê`>}>]Êië>L>ÊÃiVÕÌÊL>Ê>ÊÕâÊ`iÊ>ÃÊV>`i>ÃÊ`iÊ>ÊÛi>ÊV>Ã>°ÊiÊ}Ìi>L>Ê>Ê>ÀâÊÀ>ÊÞÊÃiÊ«ÊVÊ>ÊLV>>}>°Ê1>ÊLÀÕ>Ê`iÃ>Ê VÕÌ>L>Ê>ÃÊÌÀÀiÃÊÞÊ>âÌi>ÃÊ`iÊ>ÊV>«Ì>°ÊÊÛiÀÊiÌÀ>ÀÊ>ÊÃÕÊÃÕ«iÀÀ]ÊVÊ>ÊV>Liâ>]ÊÞÊ`iÊÃÊ«i}ÕiÃÊ`iÊiLâÊiÝÌÀ>ÊÕÊ «>«iÊ«i}>`ʵÕiÊiÊÌi`ÊÃÕð p ÌV>ÃÊ`iÊLÀiÊ`iÊ,iÞÊpiÊvÀÊÃÕÃp°Ê ÊiÃÌ>ÃÊ À>ÃÊÞ>Ê`iLiÊ >>ÀÃiÊiÊ>>]Ê«ÀiÃÌÊ>ÊÃ>Ì>ÀÊ`iÊV}ÌÊ>Ê>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ >°Ê ÕiÃÌÀÊ>}iÌi]ÊÞÊ>}ÖʵÕiÊÌÀÊ µÕiÊ ÌÀ>L>>Ê «>À>Ê }LiÀÃÊ ii}ÃÊ iÊ Ãi}ÕÀ?Ê iV >`Ê iÊ >iÌÊiÊ>ÊÕV>°Ê->LÀiÃÊ >ÃÌ>ÊVÕ?`ÊÛ>Ê>Ê>ÃÊiÌÀ>ðÊ->LiÀÊ iÃÊ«`iÀÊÞÊÛÕiÃÌÀ>ÊÛiÌ>>ÊiÊiÊ ÃiÊÃi}ÕÀ?Ê>ViÌÕ?`Ãi]Ê ÃiÊÀ>° >ÊÀ>`>Ê«iiÌÀ>ÌiÊ`iÊÃÌÀÊ`iÊÀiÞÊÃiÊ«ÃÊiÊiÊ«i}]ÊÞÊÃiÊÀiÌÀÊ >V>Ê>ÌÀ?ÃÊ«>À>Ê>«ÀÛiV >ÀÊ>ÊÕâÊiÝ}Õ>Ê`iÊV>`Ê µÕiÊÕ>L>ÊiÊâ>}Õ?°Ê ʵÕiÀ>ʵÕiÊÃÕÃÊië>ÃÊÃiÊÃVÕÞiÀ>ÊiÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊÃÌ>`ÊÞÊiÞÊVÕ>ÌÊiÊi>Ê >L>ÊiÃVÀÌ]Ê asintiendo con la cabeza. Se trataba de un asunto sobradamente Û>ÃÊVÊ«>À>ʵÕiÊÃÕÃÊVi}>ÃÊ`iÊ>ÊÕÌ>Ê`iÊ V iÊiÊÌ>À>ÊÛiÌ>>° pi]Ê«Õi`iÃÊÀiÌÀ>ÀÌi]ÊÞÊÌiÌiÊ>Êi}Õ>° piÃVÕ`>`°Ê-ÞÊÕ>ÊiÃÌ>ÌÕ>Ê`iÊÃ>°Ê+Õi`>`ÊVÊÃ]ÊÃiÀ° /`ÊÀiÃÕÌÊÛiÀÌ}Ã°Ê >`iÊ`iÊ>ÊÛiV`>`ÊÃÊ >L>ÊÛÃÌÊVÛiÀÃ>À°ÊÊViÊ`iÊ>`À`Ê >L>ÊÌ>`ÊÕ>ÊÌ>`>`Ê ÃVÕÀ>ÊÞÊiÌ?V>ÊVÊ>ÊLÃ`>>°Ê1Ê«iÀÀÊ>ÕÊiÊ>ÊV iÊ ÞÊ>ÊiL>ÊÃiÊ âÊÌ>ÊiëiÃ>ÊVÊiÊ>iÌÊ`iÊ>L° — 141 — 11 Ê>VÀ? Manila, primavera de 1581 ÊLV ÀÊ`iÊ>ÊV iÊ>}L>L>Ê>Ê«>ViÌiÊ}i}À>v° ,`À}ÊÃiÊ`iëiÀÌÊVÊiÊV>ÃÊVÊ>ÃÊÃ?L>>ÃÊÀiÌÀV`>ÃÊ ÞÊi«>«>`>ðÊL>`ÊiÊÃÕ«VÊ`iÊ>ÃÊV V iÃÊ`iÊiÀ}]ÊÃiÊ ÛÃÌÊÞÊÃiÊ`À}Ê> Alacrán]ÊÕÊÕ}>ÀÊ`iÊÛVÊÞÊ«ii>ÃÊ>i`> Ê>Ê>ÊV>iÊ`iÊ>ÊÕÀ>>]ÊÃi}ÖÊiÊvÀÊiÊ Ã«i`iÀ]ʵÕiÊiÊ aconsejó: p>ViÃÊ`iÊÕ>ÊLÕi>Ê`>}>]ÊÞÊiÛÌ>`ÊÀiÀÊVÊÃÊÌÀ>«sos. Mientras caminaba, el retumbo de las órdenes en los torreoiÃÊ`iÊ*>À?ÊÞÊ`iÊ>L]ÊÞÊÃÊÃL`ÃÊ`iÊ>ÃÊVÀÕ`iÀ>ÃÊÞÊ>ÃÊ jarcias resonaban en el sereno crepúsculo. Olía a madera aserra`>ÊÞÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊ«Õ`>ÃÊ`iÊ>ÊL> >ÊLÀ>L>ÊÀiLÃ>ÌiÃÊ`iÊÛi>ÃÊ`iÊ >ÃÊV>ÀÀ>V>ÃÊÞÊ}>iiÃʵÕiÊ`ÕÀ>ÌiÊiÊ`>ÊVÀVÕ>L>ÊÌÀ>>`Ê iÀV>`iÀ>ÃÊiÌÀiÊ>>]Ê>ÊÀÌ>ÊÞÊ>>Ìi°ÊÃÊÕiiÃÊiÃÌ>L>Ê`iÃiÀÌÃ]Ê«ÕiÃÊ>ÃÊÌÀ«Õ>ViÃÊÞÊ>ÊÃ`>`iÃV>ÊÃiÊ>ÀÀi>L>ÊiÊ>ÃÊÌ>LiÀ>ÃÊÞÊiÊ>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊ>«ÕiÃÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÃÀ``>ÃÊ callejuelas del Baluarte. ÃÊÃÕi`ÃÊÞÊ«>}>ÃÊÛ>À>Ê>µÕi>ÊV iÊiÊ>«ÕiÃÌ>ÃÊÞÊ Û° >ÃÊV>iÃÊiÀ>ÊÕÊ iÀÛ`iÀÊ`iÊiVÕiÌÀðÊ-iÊVÀÕâÊVÊLÀÀ>V ÃÊÞÊiV >`À>ÃÊ`iÊV>ÀÌ>ÃʵÕiÊ«>ÌV>L>ÊiÊÃÊ>iÌiÃÊ V>iiÃÊ``iÊ>ÊÛiViÃÊÃ>Ì>L>Ê>ÃÊ>Û>>ÃÊÞÊÃÊ>ViÀÃÊ`iÊ>ÃÊ ië>`>ÃÊ«>«Ì>L>ÊiÊ>ÃÊÛ>>ðÊÊViÊiÃÌ>L>Ê«ÊÞÊÕÊ}>Ê — 143 — `iÊÕ>Ê>Ã>L>ÊiÌÀiÊÃÊ«>iÀ>iÃÊ`iÊ«>]ÊÃÊL>>ÃÊÞÊ Þ>V>iÃ]ʵÕiÊiV>ÊÃÕÃÊÀ>>ÃÊÃÕ>ÛiiÌi°Ê1ÃÊ >V iÃÊiÝ >>L>ÊiÊ>ÃÊiõÕ>ÃÊÕÊ ÕÊViViÌÊÞÊÃÕÊÕâÊV?À`i>Ê iluminó de repente las puertas de El Alacrán, que estaban abiertas de par en par. ,`À}ÊiÌÀÊiÊiÊLÕVÃÊÌ}>`°ÊÊÃ>VÕ`ÊÕÊÃ«Ê `iÊ«ÛÊ>>ÀʵÕiÊiÊÀÀÌÊ>Ê}>À}>Ì>°Ê">Ê>ÊÃ>}ÀiÊVÕ> >`>Ê`iÊViÀ`]Ê>ÊÛÊ>Û>}À>`]ÊÃ>ÕiÀ>]ÊÃÕ`ÀÊÞÊLÀi>°ÊÊÀÕ`Ê iÀ>ÊiÃÀ`iVi`ÀÊÞÊÃiÊ>ÊÛViÃÊiÊië>]ÊÌ>}>ÊÞÊV °ÊÀ>Ê ÕÊV >âÊ`iÃÀ`i>`]Ê iV Ê`iÊ>`iÀ>ÊÞÊÀ>>i]ÊViÀV>Ê>Ê Õ>ÊL>ÀÀ>V>ÊÞÊÀ`i>`Ê`iÊV>iÕi>ÃÊiL>ÀÀ>`>ÃÊ«ÀÊiÊÖÌÊ VVÊ`iÊÛiÀ°Ê1ÊViÌi>ÀÊ`iÊ>VÕâ>ÃÊÞÊV>`iÃÊ`iÊÃiLÊ Õ>L>ÊiÊÀi`iÀÊ`iÊ}>Ã]ʵÕi]Ê>ÕµÕiÊ«À L`Ê«ÀÊ>Ê ÕÃÌV>Ê`iÊ,iÞ]ÊiÀ>ÊÌiÀ>`Ê«ÀÊ>}ÖÊ>Ûë>`Ê>}Õ>VʵÕiÊ Ã>V>L>ÊÌ>>`>°ÊµÕiÊ}>ÀÌÊ`iÊ`Õ`Ã>ÊÀi«ÕÌ>V]ÊÀiÃÊÞÊ«iÀviÃÊÌ>ÊVÌÀ>ÀÃ]ÊiÃÌ>L>Ê>L>ÀÀÌ>`Ê`iÊ}iÌiÊ«iV>`À>]ÊvÕiÀÃ]Ê}>V Ã]ÊÛiÌ>ÃÌ>ÃÊÞÊ>«ÃÌ>`ÀiÃÊ`iÊÌ`>ÃÊ>ÃÊÀ>i>Ã]ÊâÃÊ Ê`iëÃ>`Ã]ÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ>ÌÛÃÊÞÊsangleses, que lo mismo se Õ}>L>Ê>ÊÃ`>`>]ʵÕiÊÕ>Êboleta]ÊÕ>Ê«iÀ>Ê`iÊ-ÕÖ]Ê«>Ì>ÊÛ>`>]ÊV>`iiÀ>ÃÊÊ> >>ÃÊ`iÊÕÊLÌÊÀL>`ÊiÊiÊ>À° >VÕʵÕiÊiÊiÊ«>iµÕiÊ`iÊÕV >Ê`iÊÃÊ}>ÃÊ >L>Ê>Ã>`ÃÊ?ÃÊ`iÊi`ÊViÌi>ÀÊ`iÊ>«ÃÌ>`ÀiÃÊÞÊ>i>`ÀiðÊ1ÃÊ >VÀiViÌ>L>ÊÃÕÃÊ`iÀÃÊiÊÕ>ÊÃ>ÊV i]ÊÞÊÌÀÃÊ«iÀ`>ÊiÊ >>ÊiÊÕ>Ê À>]Ê>«ÃÌ>`Ê«ÀÊÕÊÕÊÌÀÊ}>Ê`iÊ«ii>]ÊVÕÞÃÊ iëiÃÊLÀ>L>ÊVÊVÕV >ÃÊÌi`>>ðÊÌ>L>Ê>ÃÊ>«ÕiÃÌ>ÃÊÃÊ>«i>ÃÊÛiÀÊ>ÊLV>ÊÃÊ>«ÃÌ>`ÀiÃ]ÊÛVÃÃÊ`iÊÊÞÊ`iÊ «V>À`>]Ê«ÕiÃÊ>ÃÊÌi>ÊiÌÀiÌi`>ÃÊVÊ>ÃÊV>>ÃÊ`iÊÀÊÞÊiÊÃÊ «iV ÃÊÞÊ>}>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀ>iÀ>ðÊ->Ì>L>Ê>ÃÊ«Õ>ÃÊÞÊÃiÊ>ÊÃÊ V>V>ÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÛiÃÊVÌi`iÌiÃ]ʵÕiÊiÀ>Ê>i>`>ÃÊ«ÀÊ>Êi>Àdecida parroquia. puÃÊ`LiÃÊ>ÊChinotÊp}ÀÌ>L>p°Êu/ÀiÃÊ>ÊRubiot *iÀVLÊ-Û>ʵÕiÊiÕ`i>L>ÊÀ>ÌiÀÃÊ>ÌiÌÃÊ>ÊÕÊ`iÃVÕ`]Êi`}ÃÊv>ÃÃÊVÊÀ>Ê«i}>`>]ÊÞÊÌ>LjÊÃ`>`ÃÊÃÌ>ÀÃÊÞÊâ>ÀÀ>«>ÃÌÀÃÃÊVÀÃ>ÀðÊ*iÀÊÃÊÀiÞiÃÊ`iÊÕ}>ÀÊiÀ>ÊÕ>Ê V ÀÌiÊ`iÊ >L`ÃÃÊÌ> ÖÀiÃÊi}>`ÃÊ`iÊ-iÛ>]ÊV>«ÕVÊÞÊ *>>?ʵÕiÊii>L>Ê>ÃÊL>À>>ÃÊ`iÊ>«iÃÊÞÊ`>`ÃÊVÊÌÀ>«>Ê — 144 — ÞÊÌiÌÊvÕiÀ°ÊÃÊ>V«>>L>ÊÃiÌiÃÊÌÀÕ >>ÃÊ«Ì>ÀÀ>i>`>ÃÊÞÊ`iÊi}Õ>ÊÃÕiÌ>]ʵÕiÊÃiÀÛ>Ê`iÊÀiV>ðÊÊV>`>ÊÕÊ L>Ê>ÊÊÃÕÞÊÞÊiÌÀiÊÕÊÛÃVÃÊ ÕÊ>ÊÛ> ]Ê«ÛÊÞÊ Õi`>`]Ê Û>L>Ê>ÃÊ«iâ>ÃÊ`iÊÀ]ÊÃÊ>À>Ûi`iÃÊÞÊÃÊÀi>iÃÊ`iÊ«>Ì>°Ê 9Ê«ÀÊiV>Ê`iÊ>ÃÊV>Liâ>Ã]Ê>ÃÊâ>ÃÊÃiÀÛ>ÊÃÊ«>À>ÀÊ>ÀÀ>ÃÊ`iÊ VÀÊÞÊ`iÊvÀiÃV>Êtuba. >ÊV>ÀÊiÀ>Ê«i}>Ã>ÊÞÊ >L>ÊÃ> Õ>`ÀiÃÊ«>À>Êië>Ì>ÀÊ>ÃÊ ÃV>ÃÊÞÊõÕÌðÊ-Û>ÊLÕÃVÊiÌÀiÊ>ÊL>À> Ö`>Ê>ÊÌiiÌiÊ Ã>Û>]Ê>ʵÕiÊ >ÊiÀÃV>`ÊiÊÕ>Êâ>Ê`iÊv}>ÀÊ`iÊ>LÕ`>ÌiÃÊV>ÀiÃÊÞÊii>ÊÀâ>`>]Ê>Ê>ʵÕiÊiV Ê>ÊÕÊ>`Ê>ÊÛiÀÊ V«>ÀiViÀÊ>ÊÃÕÊ>}ÊÞÊ«>Ã>° pu->Õ`]ÊÃ>Û>tÊ· ÊÛ>Ê>Ê`iÃV>À}>¶ÊpÊÃ>Õ`Ê>ÊÛiÀ° p/iÀ>`>]Ê>}Ê°Ê9ÊÛÃ]Ê·VÕ?`ÊViâ?ÃÊ>Êidición del meridiano? —se interesó, ofreciéndole un jarrillo de Û° Ê>iÃÌÀiÊ`iÊ>Ê*>Ì>Ê>ViÀVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊiÊ«ÀiÃÌÊ>ÌiV\ p>>>ÊiÊÀiVLiÊiÊ}LiÀ>`ÀÊ,µÕ°ÊÊiÊÀ`i>À?ÊpiÊiÝ«VÊ-Û>p°Ê9ÊLi]Ê·µÕjÊÌijÃʵÕiÊ`iVÀiÊ`iÊ «?«ÌÊ`iÊÃÊ>>À>öÊÊLÕiÊ`iÊ>ÀÌÊ6i>ÃVÊÊiÊ«ÀiVÕ«>]Ê«iÀÊiÃiÊ"`ÊiÃÊÕ>ÊiV >ÊiVi``>ÊiÊÊ}>À}>Ì>° 9ÊVÊiÀ>Ê«ÀiÛÃLi]ÊVv>`ÊiÊ>Ê>ÃÌ>`ÊÃÊÀiõÕVÃÊ µÕiÊiÊ`iÃÌÀ>L>ÊÃ>Û>]Ê,`À}ÊiÊ>ÀÀÊ>Ê}À>`iÃÊÀ>Ã}ÃÊ>Ê `Ãi>Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài]ÊÃÕÊ`i}À>`>VÊiÊv>>ÌiÊÕiÀÌiÊiÊiÊV>`>ÃÊ`iÊ->ÊÀ>VÃV]ÊÞÊ>ÃÊÃëiV >ÃÊ >V>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÞÊ iÊ>À>ÌiÊ`Ê>Ì>Ã>ÀÊ`iÊ>Ê iÀ`>]ʵÕiÊjÊ«iÃ>L>ÊÛiÀvV>ÀÊ ÞÊ Õi}Ê `iÕV>ÀÊ >ÌiÊ >Ê Õ`iV>]Ê VÊ >ÃÊ ÃÀ«Ài`iÌiÃÊ «ÀÕiL>ÃʵÕiÊiÊ >L>Ê`iÃVÕLiÀÌÊLÀÃÊ`iÊ*]ÊiÊiÃiÀÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ°ÊiÊ >LÊ`iÊÃÕÊVÀ>ÊVÛiV>ÊiÊi}VÃÊ VvÕÃÃÊVÊ<>vÀ>]Ê>Ê>}Õ>VÊ>ÞÀ]ÊÞÊiÊ«ÀiÀâÊʵÕiÊ ÀiÛi>L>ÊiÊ`VÕiÌÊV«ÀiÌi`ÀÊiÃVÀÌÊiÊV>Ûi]ʵÕiÊÃÊ >VÕÃ>L>Ê`ÀiVÌ>iÌiÊ`iÊÌÀ>VÊ>ÊÀiÞ]ÊÞÊVÊiʵÕiÊ«iÃ>L>Ê «ÀiÃ>ÀÊ>ÊÕV>ÃÊ"`]Ê`iÃ`iÊÃÕÊ«ÃVÊ`iÊ>}iÌiÊÀi>ÊVÊ LÀ>iÌÊÞÊ«`iÀið Õi}ÊiÊ«`ʵÕiÊiÊ>À>ÃÊ>ÊÃÕÊvÀ>V>ÊV>>À>`iÀ>ÊÃiÊÌÕÌi>ran. pu*ÀÊ>ÃÊ>`Ì>ÃÊ*>ÀV>ÃtÊÊVÀiÊ«ÀµÕiÊiÊÊVÕiÌ>ÃÊÌÖ°Ê iÊVViÀÃiÊiÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>Ê«Õi`iÊÃ>Ì>ÀÊÕV >ÃÊ — 145 — >ÃÌ>ÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊ}À`>Ã°Ê À>ÊV«Ài`°Ê/ÕÊ>>À>ÊiÃÌ>L>ÊÕÃÌvV>`>]Ê,`À}ÊpÀi«VÊiÊÌiiÌip°ÊiÊ >Ê>Ãi}ÕÀ>`ʵÕiÊ Ê >ÞÊÀ`iÊÊiÞʵÕiÊiÃiÊL>ÃÌ>À`Ê`iÊ"`ÊÊ >Þ>ÊÌÀ>Ã}Àidido en estas islas del demonio. puÊÕÞÊLÀLtÊ·*iÀʵÕjÊ«Õ`Ê>ÛÃ>Ài¶Ê ÊÌÕÛÊÌi«Ê`iÊ ÕÀ°Ê«i>ÃÊÃÊÃiÊ >L>Ê>ÀÀ>`Ê>ÊL>`iÀ>Ê`iÊ}iiÀ>ÊiÊEl FénixÊpÃiÊ>iÌÊ,`À}° pÃÌ?ÊV>À>Ê>Ê>Ê`iÊ<>vÀ>ÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊÃ>Û>p°ÊiÊ>ÛÃÊVʵÕiÊiÃÊÌiÊ«Õi`iÃÊ>}>À° ,`À}ÊÀiVÀ`ÊiÊ>ÃÕÌÊ`iÊÃÊÕ`ÃÊ>ÀiÀð p9ÊÃjÊVÊÊ âÊÞÊ`iʵÕjÊÃÕLÌiÀvÕ}ÊÃiÊÛ>°ÊÃVÕV >]Ê Õ>°ÊÃÌ>`ÊiÊV>«ÕV]Ê6i>ÃVÊ>}Õ>À`>L>ÊiÊiÊVÕiÀ«Ê`iÊ }Õ>À`>Ê«>À>ÊÃiÀÊiL>ÀV>`°Ê}ÕâÊiÊ`ÊÞÊ>`ÛÀÌÊVÊ<>vÀ>ÊiÊiÌÀi}>L>Ê>ÊÕÊiÀV>`iÀÊVÊ`iÃÌÊ>Ê>>]ÊÕ>ÊVÕiÀ`>Ê VÊ`ÃÊÕ`ÃÊ`iÊÃÊÕÃ>`ÃÊiÊiÊ>À°Ê"ÞÊVÊiÀ`>>ÊV>À`>`ÊiÊLÀiÊ`iÊ"`]Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê«ÕiÃÊiÊV VÊÌ>Ê À>ÀÊ>«`°Ê·Ìi`iÃÊ> À>¶ puÊÕÞÊV>LÀtÊp>Ãi}ÕÀ]ÊÞÊ`ÊÕÊ}«iÊiÊ>ÊiÃ>p°Ê *ÀÊiÃÊÃiÊiÃV>«ÊiÊÕ>Ê}>L>ÀÀ>ÊVÊ>ʵÕiÊ«À>VÌV>ÊiÊVÀÃÊ«ÀÊ iÃÌ>ÃÊÃ>Ã]ÊÕÌâ>`ÊÃi}ÕÀ>iÌiÊiÊV>>Ê`iÊÀÊ*>Ã}°Ê,iVLÊ iÊ>ÛÃÊVÊ>ÊVÕiÀ`>Ê`iÊÕ`ÃʵÕiÊiÊ«À«ÀV>À>Ê`iÊ}>i]ÊÞÊÃiÊ«À°Ê*ÀÊ> Ê`>ÊiõÕ>âÊÃÊVÌÀ>L>`ÃÌ>ÃÊ>ÊÃÊ >`Õ>iÀðÊu>`Ì>ÊÃi>ÊÃÕÊiÃÌ>«>tÊ*ÕiÃÊÕV Ê`iLÊÌiiÀ° piÊiÌÀi}>ÀÊiÊiÃ>i]ʵÕâ?ÊÌÀ?`Ê«ÀÊ>ÊLÀ`>]ÊÞÊ ÛÊ>ÃÕÃÌ>`Ê«ÀÊʵÕiÊ>«ÕÌ>L>Êp>«ÕÌÊ,`À}ÊVÊ>vVción. pu*ÀÊ>ÃÊvÕÀ>ÃÊ`iÊVj>tÊ·,iVÕiÀ`>ÃÊ>ÖÊiÃ>ÃÊ>â>`>ÃÊ >ÀiÀ>ÃʵÕiÊÌiÊ`Ê6i>ÃV¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌÊÀ>ÃV?`ÃiÊ>ÊV>Û>° p-]ÊVÊÛ`>À>ðÊÃÌ>L>ÊiÌÀ>>`>Ã]ÊÃi}ÖÊ6i>ÃV]Ê iÊÕÊV>LÊ`iÊ`ÃÊ«>Ã]ÊÞÊiÀ>]ÊÕÊahorcaperrosÊÞÊÕÊas de guía°Ê·Ìi`iÃʵÕâ?ÊÃÕÊÃ}vV>`]ÊÃ>Û>¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌÊteresado. ÊÃ`>`ÊV«ÕÃÊÕ>ÊÕiV>Ê`ÕLÌ>ÌÛ>ÊÞÊ«iÃ>ÌÛ>° piÃ`iÊÕi}ÊÃjÊ«>À>ʵÕjÊÃÀÛiÊÞÊiÊViÌ`ʵÕiÊÌiiÊiÊ ÕÊL>ÀV]Ê«iÀÊiÌÀiÊ>Ê>ÀiÀ>ÊÀi>ÊÊ«ÃiiÊÃ}vV>`Ê>}Õ]ʵÕiÊÞÊÃi«>°Ê-ÀÛiÊ«>À>ÊʵÕiÊÃÀÛi]ÊÞÊÞ>ÊiÃÌ?°Ê*iÀÊiÌÀiÊ>ÊLi>µÕiÀ>ÊÞÊiÊVÖÊ`iÊ`iVÕiÌiÃÊiÃÊ«ÃLiʵÕiÊVÕ— 146 — ÌiÊÕ>ÊiÀ}>Ê`iÊ>ÛÃÃÊÕÊÀ`iiÃÊpiÝ«VÊÞÊÀiV>«>VÌÊ`ÕÀ>ÌiÊ ÕÃÊÃÌ>ÌiÃp°ÊuëiÀ>]ÊÌi}ÊÕÊVÌ>VÌÊiÊiÃÌÃÊL>VÃÊ µÕiÊÃÊÛ>Ê>ÊÃ>V>ÀÊ`iÊ`Õ`>Ãt p·µÕÊiÊiÃÌiÊ>ÌÀ]ÊÕ>¶ÊpÃiÊiÝÌÀ>° p-Ê>µÕÊÞÊÃiÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊÛiâÕiÊsanglés, o sea de ascen`iV>ÊV >]Ê>ÕµÕiÊ>ÌÕÀ>Ê`iÊ`>>ʵÕiÊiÃÌ?Ê>Ê`>Ê`iÊ VÕ>µÕiÀÊ«iÀ>°ÊuÃÊÃÌÊVÊiÊ >LÀitÊ>Ê>V`ÊiÊiÊ>ÀÊ ÞÊiÃÊÕÊ}ÀÕiÌiÊ`iëiÀÌʵÕiÊÃ>LiÊ`iÊ«À>Ì>ÃÊÞÊ`iÃiL>ÀVÃÊ V>`iÃÌÃÊ?ÃʵÕiÊiÊÃÃÊÀ>i°Ê*ÀÊÕÊVLÀiÊÞÊÕÊ >ÀiµÕi]ÊÃÊ`À?Ê >ÃÌ>ÊiÊÃ>ÌÊÞÊÃi>Ê`iÊiÃÌ>ÊÛ}>°Êu}Õ>À`>Ê >µÕt Ê«VÊÃ>Û>ÊV«>ÀiVÊVÊÕÊÕV >V ÊiÕ`Ê`iÊ VÕiÀ«]Ê`iÊÀÃÌÀÊÀi``ÊÞÊ>«>ÃÌ>`ÊÞÊ«iÀ>iÌiiÌiÊÀÃÕi]ÊVÊiÊ`iÊÕ>ÊÌÀÌ>Ê`iÊ«>ÊL>V°ÊÀ>L>Ê>Ê,`À}Ê con desconfianza, temiéndose lo peor. Sus ojos parecían dos teÕiÃÊ«Vi>`>ÃÊÃÊ«Õ«>ÃÊ>«>ÀiÌiÃ]Ê>Ê>ÀâÊ>ÊÌi>ÊiÝViÃÛ>iÌiÊ>V >Ì>`>ÊÞÊ>ÊLV>Ê}À>`i°Ê1ÃÊV>LiÃÊVÀÌÃÊÞÊÀ>ÃÊiÊ Ì>«>L>ÊÕ>ÃÊ}À>`iÃÊÀi>ð Ê«>ÀiViÀÊÃLÀiÛÛ>ÊVÊÀiV>`iÀÊ`iÊ>À>`ÀiÃÊÞÊLÕ iÀÃ]ÊÞÊiÀ>Ê`iÊiÃÃÊ«ÃʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>ÊÌ>ÌÊ`iÊVÕ>ÌÊÃiÊÌÀ>>L>ÊiÊÃÊiÀV>`Ã]ÊÀi`iÀÃÊ`iÊ}>Ã]ÊiÊÃÊVÕ>ÀÌiiÃ]Ê ÕiiÃÊÞÊ«Õ«iÀ>ÃÊ`iÊ>>°Ê-i}ÖÊiÊÌiiÌiÊÃ>Ê>>ÀÊ>}Õ>ÊLÃ>ÊiÝÌÀ>Û>`>]ÊÊÀL>ÀÊÕV>ÃÊiÊLÀ>`ÀiÃÊÞÊÌi`ÕV Ã]Ê ÞÊÃi«ÀiÊ>`>L>ÊVÊiÊ >LÀiÊ>ÊVÕiÃÌ>ðÊ6iÃÌ>ÊÕÃÊ«}>ÃÊ L>VÃÊÞÊiÀ>Ê`iÊ«ÀÌiÊ>i}ÀiÊÞÊLÕi>Ê>L>]Ê>ÕµÕiÊVvÕÃ>]Ê «ÕiÃÊÕ>Ê«>>LÀ>ÃÊV >ÃÊVÊië>>ÃÊÞÊ`iÊ`> tagalo, el }iÕÊ`iÊ>ÃÊÃ>ð pÊ,`À}]ÊiÃÌiÊÀ>«>âÊiÃÊ/}Ê/ë]Ê>ÕµÕiÊ>µÕÊÊ VViÊÃÊ«ÀÊ/ë°Ê*Ài}ÕÌ>`iÊÞÊÃÊÀië`iÀ?ÊÃÊÊÃ>Li°Ê ÃÊ`iÊVv>â>ÊpÊ>Ê>ʵÕiÊ >L>À>° —Kumusta. —Hola pÃiÀpÊÃ>Õ`ÊiÊÌ>}>ÊV>`Ê la cabeza. Ê>`À>ÃÊÕV >V ]ʵÕiÊÃÃi>L>ÊVÊÃÊiÊv>Ì>À>ÊÃÊ VÃÛÃ]ÊÃiÊiÝ«ÕÃÊ>ÊÃÕÊÀ>`>ÊÌiÀiÃ>`>°Ê/i>ÊÃÊLÀ>âÃÊ`iÃÕ`ÃÊÞÊv>jVÃÊÞÊiÊiÊâµÕiÀ`ÊÌi>Ê}À>L>`ÊÕÊÌ>ÌÕ>iÊ iÝÌÀ>Ê`iÊÃ}ÃÊÞÊÃLÃÊV ð pÀ>Êâ>}>]ÊÃÊÃÊÃ>V>ÃÊ`iÊ`Õ`>ÃÊ«Õi`iÃÊ}>>ÀÌiÊi`Ê — 147 — Ài>°Ê>Ê«Ài}ÕÌ>ÊiÃÊv?VÊ«ÕiÃÊiÊ`ViʵÕiÊ >ÃÊÃ`Ê}ÀÕiÌiÊiÊ L>ÀVÃÊ`iÊVÌÀ>L>`ÃÌ>ÃÊp`ÊÃ>Û>ʵÕiÊÃiÊ`iÊ}>>ÀÊÃÕÊ Vv>â>p°Ê·->LiÃÊÃÊÃÊÌÀ>vV>ÌiÃÊ`iÊ«ÕiÀÌÊÞÊÃÊVÀÃ>ÀÃÊ de Luzón usan un idioma confidencial para transmitirse mensajes? /ëÊÌiÊÕ>Ê>ÀÌ>>Ê`iÊV>L>iÀÊÞÊ`Õ`ÊiÊÀiëder. pÕiÊpL>LÕVÊ`iÃVv>`p]Ê >L>ÊiÊÕÊ}>>Ì>ÃÊ µÕiÊÞÊÊiÌi`]Ê«iÀÊ>ÊÛiViÃÊÕÌâ>ÊÌÀ>ÊÛâÊ?ÃÊivV>âÊ «>À>ÊVÕV>ÀÊ>ÊÃÕÃÊV«>`ÀiÃÊÌÀ>ÌÃÊÞÊ>LÀ>ðÊiÊÀiviÀÊ >Êi}Õ>iÊ`iÊÃÊÕ`ÃÊ>ÀiÀðÊ*iÀÊiÃ>ÊiÀ}>ÊiÃÊVv`iV>Ê de los mandamases. p· Êöʷ9ÊVViÃÊiÊÃ}vV>`Ê`iÊ>}ÕÊ`iÊiöÊpÊ acució. p-Ê`iÊÕÃÊ«VÃ]ÊÃÊ?ÃÊi«i>`Ã]ÊÃiÀ>°Ê*iÀÊÞÊ ÊÃjÊ>`>Ê`iÊ>ÛÃÃÊÀiViÌiðÊu >`>tÊÊÕÀÊ«ÀÊÃÊÃÊ Õisos de mis antepasados —quiso escurrir el bulto. p ÊÌi>ÃÊÊÌiÊ«}>ÃÊiÊ}Õ>À`>]ÊÕV >V ÊpÃi>ÊiÊ piloto—. No queremos nombres, solo saber lo que representan. Ã>Û>ÊÃiÊ«>ViÌ>L>ÊÞÊÊV}Ê`iÊLÀ>âÊ>Ãð pÃÌiÊV>L>iÀÊiÃVÀLiÊLÀÃÊ`iÊ}i}À>v>°Ê ÊiÃÊÕÊ`iÊ esos bribones con los que tú sueles juntarte, ¡sabes, Tsopin del `>LtÊpÊVÀÀ}ÊiÊÌiiÌiÊÃ>Û>ÊÌ`?`° —Alis na ako poÊpÌi}ʵÕiÊÀiÊÞ>pÊiÊÌiÌÊâ>v>ÀÃiÊ`iÊ Ã>Û>° p ÊÌiÌiÃÊ ÕÀÊ>>`À]ÊÕÊ ÞÊ`ÀÀ?ÃÊiÊÃÊV>> bozos. pu ʵÕiÀÊÀÊ>Ê>ÊV?ÀVi]ÊiÝViiV>tÊÃʵÕiÊiÃÃÊ>ÌiÃÊ ÊÃiÊ>`>ÊVÊV µÕÌ>ðÊ-ÊVÀVÕ>ÊÕÊÀiV>`ÊV>`iÃÌÊ«ÀÊ > ]ÊÞÊ>}ÕiÊÃiÊiÌiÀ>ÊvÕiÀ>Ê`iÊÃÕÊVÀVÕÊÞÊÊV Û>Ìi>Ê>Ê>}ÖÊ vV>ÊÀi>]ÊÌiÊVÀÌ>ÊiÊ«iÃVÕiâ]ÊÊÌiÊiV >ÊÃÊ?ÃÊ>ÊÃÊÌLÕÀiðÊ/iiÊ`ÃÊÞÊÃÊ«ÀÊÌ`>ÃÊ«>ÀÌið pÊÛiÀ]ÊVÕjÌ>Ã°Ê ÊÌi>ÃÊpÊ>ÊiÊÌiiÌiÊÛi`Ê ÃÕÊÀiÌViV>p°ÊuÃʵÕiÊ`iÃiLÕV >Ê`iÊÕ>ÊÛiâ]Ê«V>ÀÊ`iÊ->Ì>?Ãt p ÊiÊÃjÊiÝ«V>À]ÊÃiÀ>ÃÊpÌ]ÊÌiÌ>`ÊiÛ>`ÀÃi° ,`À}ÊiÝÌÀ>Ê`iÊÃÕÊv>ÌÀµÕiÀ>ÊÕ>Êi`>Ê`iÊ«>Ì>ÊÞÊ>Ê — 148 — iÝ«ÕÃÊiÌÀiÊÃÕÃÊðÊÃÌ>L>ÊÃi}ÕÀÊ`iʵÕiÊiÊÃ>}>âÊÀ>«>âÕi]Ê >?ÃÊ >L>Ê>V>ÀV>`ÊÕ>Êi`>ÊÃii>Ìi°Ê>ÊÀÊVÊ>Û`iâ]Ê>ÛâÀÊ>ÊV>Liâ>Ê>ÊÕÊÞÊÌÀÊ>`]ÊÞÊÃi>ÊÛ`>`ÊÃÕÃÊ Ài}Ã\ p*ÕiÃÊÀiÊp>V>ÀÊ>ViÀV?`Ãi]ÊÞÊ>ÌiÕ>`ÊiÊÌÊ`iÊ Ûâp°Ê*ÀÊii«ÊÃÊiÊÕÊ>ÛÊ`i>ÊÛÃLiÊiÊ>ÊÛi>ÊiÀÊ ÕÊV VÌiÊVÊiÊÕ`Ê`iÊculo de puerco»]ʵÕiÀiÊ>ÛÃ>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ VvÀ>`iÃʵÕiÊiÃV`iÊÕÊvÕ}ÌÛ]ÊÊV>À}>ÊÀL>`>°Ê-Ê>ÊÕÊV>«Ì?ÊiÊ`ië>V >ÊÕ «calabrote»ÊiÃʵÕiÊiÃÊVÛV>`ÊVÊÕÀ}iV>ÊiÊiÊÕ}>ÀÊVÛi`°Ê1ÊÕ`Êballestrinque» lazado en el À>ÞÊ`iÊiL>ÀV>`iÀ]ÊÛÌ>Ê>ÊÊ>>ÀÀ>ÀÊÞÊ«ÀÃi}ÕÀÊ>ÊÃ}>`ÕÀ>]Ê«ÕiÃÊÀiÃ}Ê`iÊ«i}À]ÊLiÊ`iÊ>}Õ>ViÃ]ÊÊ`iÊVÀÃ>ÀÃÊ `iÊ>vÕiÀ>°Ê*iÀÊiÊtrébol» circulando entre la marinería que se `i`V>Ê>ÊVÌÀ>L>`ÊiÃÊiÊ?ÃÊV`V>`]Ê«ÕiÃÊ>ÕV>ʵÕiÊÃiÊ >V>L>Ê>ÃÊ«iÕÀ>ðÊiVÀiÌ>Ê«ÀiÃ>Êv?VÊ>Ê>ÀÊ>LiÀÌ° p6iʵÕiÊiÃÌ?ÃÊLiÊiÌiÀ>`]Êâ>}>°Ê>ÊÛiÀ`>`ÊiÃʵÕiÊiÀiÃÊ ÕÊâÊÃÌÊpÊiëiÊ-Û>p°Ê·9ÊiÊas de guía»ÊÞÊiÊahorcaperros»Ê·ÃÊ >ÃÊÛÃÌÊ>}Õ>ÊÛiⶠÊÃ>}jÃÊÃiÊV>ÊÞÊÃÕÊÃiVÊÃiÊVÛÀÌÊiÊ ÃV° —O-po —sí—,ÊÞÊÃÊ`iÊÕÞÊ>Êv>ÀÊÌ>ÌÊi Kastilia —Castilla— VÊiÊiÃÌ>ÃÊÃ>ðÊÊ«ÀiÀÊÌiÊ>ÛÃ>ʵÕiÊ`iLiÃÊ ÃÌ>ÀÊ>>ÀÀ>ÃÊÞÊ«iÀÌiÊvÕiÀ>Ê`iÊ>V>ViÊ`iÊ>ÊÕÃÌV>]ʵÕiÊÌiÊ Ã}ÕiÊ>Ê«ÃÌ>ÊÕÞÊ`iÊViÀV>°Ê"ÊÌ>LjʵÕiÊÕÊii}Ê >ÊÃ>`Ê `iÊ>ÊV?ÀVi]ÊÊÀi}ÀiÃ>`Ê`iÊ}>iÀ>Ã]ÊÞÊÌiiÊÕ>ÊVÕiÌ>Ê«i`iÌiÊ µÕiÊÛiiÊ>ÊÃ>`>ÀÊVÊÌ`>Ê>Ê iÊ`iÊ>ÊÛi}>â>ÊiÊ>ÊLV>Ê piÝ«VÊiÝ«ÀiÃÛp°Ê9ÊiÊÃi}Õ`]ʵÕiÊÕ>Ê ÀV>Ê«i`iÊ`iÊ VÕiÊ`iʵÕiÊÊÀiVLi°Ê>Êi}VÊ«>À>ÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`]ÊÃÊiÃÊ µÕiÊÃÊÊ >ÊiÛ>`°Ê9ʵÕiÊÛÃÊ ÕÀ>ÊVÕ>ÌÊ>ÌiðÊÃÌ>Ê}iÌiÊv>iÊV>ÀiViÊ`iÊ«i`>`Êp>`ÛÀÌÊVÊViV>° ,`À}ÊÃÌÊÕ>ÊV>ÀV>>`>ÊÞÊiÊ«>iÊiÊ LÀÊ`iÊV V° p ÊÛiâÕi]ÊÞÊÊ iÊÀiVL`Ê}ÖÊV>LÊ`iÊiÃÃ°Ê -«iiÌiÊiÃÊ«>À>Ê>Ì>ÀÊiÊÃÊLÀÃÊ`iÊ}i}À>v>°Êui]Ê ÌiÊ >ÃÊ}>>`ÊiÊi`ÊÀi>tÊpÊVvÀÊÃÌ>`Ê>Ê«iâ>Ê>Ê >Àip°Ê*iÀÊÊÀiviÀ>ÃÊ>Ê>`iÊiÃÌ>Ê«?ÌV>°Ê}ÕiÊ>Ê«Õi`iÊ malinterpretar. piÃVÕ`i]ÊÃiÀ°ÊiÊi}>`Ê>ÊVÕ«ÀÊÃÊV>ÌÀViÊ>ÃÊ «ÀiVÃ>iÌiÊ«ÀÊ>ÌiiÀÊ>ÊLV>ÊViÀÀ>`>]Ê>ÕÊ >Li`ÊÃ`Ê — 149 — ÌiÃÌ}Ê`iÊÕV >ÃÊÌÀ«i>ðÊÊÕ`ÊÃiÊ >Ê«ÀÌ>`ÊÕÞÊVÀÕiiÌiÊVÊÛÕiÃÌÀÊÃiÀÛ`ÀÊpVviÃÊÞÊV}ÊiÊiÌ>Ê>ÊÛÕi° —Salamat poÊp}À>V>Ãp,Ê À>LiÊÃiÀÊpÃiÊÊ>}À>`iV° p"ÞiÊ/ë]ÊÛiʵÕiÊiÃÌ?ÃÊ>ÊÌ>ÌÊ`iÊÕV ÃÊiÌÀiÃÃ°Ê ¿Conoces por casualidad a un castellano llamado Lucas de Olid? p·ÊµÕiÊ>>ÊCarra de Perro]ÊÃiÀ¶ pÊÃÊp`]ÊÞÊ>LÀÊ>ÃÊ«Õ«>ÃÊiÝVi``>iÌi° —Magbarko kaÊpVÌiÃÌÊiÊÌ>}>Ê«ÀÊÀiViÊ>ÊÃiÀÊiÃVÕV >`° p>Ê`V ʵÕiÊ >ÊiÃV>«>`ÊiÊÕÊL>ÀVÊpÌÀ>`ÕÊiÊÌiniente. 9ÊÃÊiëiÀ>ÀÊ?ÃÊ«ÀiÃÊÊ>}Õ>Ê«Ài}ÕÌ>Ê?ÃÊV«ÀiÌ`>ÊÃiÊâ>vÊÀiÃÕiÌ>iÌiÊ`iÊ>Ê>ÊÞÊÃiÊiV«ÃÊiÌÀiÊiÊ }iÌ°Ê>L>Ê`iÃ>«>ÀiV`ÊVÊÕÊÌÀ>Ã}° piëiÀÌÊÀ>«>âÊp«Ê,`À}p°Ê À>ÊÃjÊVÕ>ÌÊ`iÃi>L>°Ê*iÀÊ"`ÊiÃÌ>À?Ê>iÀÌ>ÊÞÊiÃÌÃÊ>ÀiÃÊ«ÃiiÊiÃÊ`iÊiÃV`ÀðÊ-iÀ?Ê`vVÊ>ÌÀ>«>À]Êu>`Ì>ÊÃi>ÊÊiÃÌ>«>]Ê«>À`jât p*iÀ>iViÀiÃÊ>ÌiÌÃ]Ê-Û>°ÊÃiÊ`iëÀiV>LiÊLi>VÊ ÛÛiÀ?°Ê/iiÊi}VÃÊvÀ>Õ`ÕiÌÃÊ«ÀÊ>µÕ]ÊÞÊiÃÊ`ÕiÊ`iÊ ÕÊ`iÊÃÊ}>ÀÌÃÊ`iÊ>ÊÕÀ>>°ÊiÊÌ`>ÃÊvÀ>ÃÊÊLÕÃV>ÀiÃÊiÌÀ>ÃÊÌÖÊÌÀ>â>ÃÊiÃ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ>À>ðÊ6>ÀÃÊ>}ÃÊiÊ Ìi`À?ÊvÀ>`°Êu t]ÊÕÊVÃi°ÊiÊiÃÌ]Ê>`>Ê>Ê}LiÀ>`À°Ê ÕV>ÊÃiÊÃ>LiÊÃÊÃÊÃVÃÊ`iÊÃVÕÀÃÊÌÀ>ÌÃÊÞÊÊ«Õi`iÊ >ÛiÌ>À°ÊµÕÊÌ`Ê ÕiiÊ>Ê«`À`°ÊÕiÊÃÊÌ>ÃÊiÊÖÌÊÛ>Ã]ÊÞÊÃÊÛ>ÃÊ>Ê>Ê«ÌÀ>]Ê·ÌiÊ«>ÀiVi¶ p-]ÊÞÊÃi}ÕÀjÊiiÀVÌ?`iÊiÊ>ÊÛÀÌÕ`Ê`iÊ>Ê«>ViV> Abandonaron El Alacrán sin que nadie reparara en ellos, «ÕiÃÊ>Ê>À>iÀ>ÊViÌi>ÊÃÊiÃÌ>L>Ê«i`iÌiÃÊ`iÊÃÊ}>ÃÊ contendientes, o de las furcias que se les metían por los ojos. La V>iÊiÃÌ>L>Êi>Ê`iÊÕ?ÌVÃÊLÀÀ>V ÃʵÕiÊÃiÊÌ>L>i>L>ÊÞÊ `i}À>L>Ê}ÀÃiÀ>iÌiÊ>ÊÊ?ÃÊÃ>}À>`°ÊÊVÀÕâ>ÀÊiÊ`Ìi]Ê ÕÊÀi?«>}Êâ}â>}ÕiÊiÊiÊÃVÕÀÊvÀ>iÌÊÞÊViâÊ>Ê V>iÀÊÕ>ÊÛâ>Ê«ÕÛiÀâ>`>]ÊÕÊÌi«iÃÌÛÊ>}Õ>ViÀÊ>ʵÕiÊ ,`À}ÊÃiÊL>Ê>VÃÌÕLÀ>`Ê`iÃ`iʵÕiÊ>L>`>À>Ê-iÛ>°Ê iëiÀ>`>iÌi]ÊVÊ>ÊÌiÕiÊÕâÊ`iÊÃÊv>>iÃ]ÊiÊV>ÀÌ}À>vÊ `ÃÌ}ÕÊ>Ê>ÀÌÊ6i>ÃV]ÊiÊpunto filipino, que salía de una V>Ã>Ê`iÊÕi}ÊÞÊÃiÊ«iÀ`>ÊiLâ>`Ê«ÀÊ>ÊiõÕ>Ê«ÕiÃÌ>° — 150 — -ÕÊ«ÀÌiÊÞÊ>Êii>ÊÀÕL>ÊÞÊiëÃ>ÊVÊ>ÊiÃÌ«>]ÊÀiÃÕÌ>L>ÊVvÕ`LiÃ°Ê Ê«iÀ`iÊiÊÌi«Ê6i>ÃVÊp«iÃÊ ,`À}ÊiÃV>>`p°Ê9Ê«ÀÊʵÕiÊÛiÊÊÃiÀ?ÊÌ>Ê`ÕÀÊÃÕÊiÝÊ iÊ>>]Ê«ÕiÃÊ>`>ÊÃÕiÌÊÞÊÃÊ}ÀiÌiðÊÃÊÀ>À]ÊÃ]ÊV«ÀiÃLi° Êi}>ÀÊ>Ê>LiÀ}ÕiÊÃÊ`ÃÊ>}ÃÊiÃÌ>L>Êi«>«>`Ã]Ê>Ê «iÃ>ÀÊ`iÊ >LiÀÃiÊVÕLiÀÌÊVÊÃÊV>«ÌiðÊ1>Ê«>À>Ê`iÊViÀ`ÃÊ ViL>`ÃÊ â>L>ÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê«>À>ÊiÃV>«>ÀÊ`iÊVÀÀ>°ÊÊ`>ÊÃ}ÕiÌiÊÊÀiVLÀ>ÊiÊ}LiÀ>`ÀÊÞÊ`iL>ÊiÃÌ>ÀÊ«Ài«>À>`]ÊÌ>ÌÊ «ÀÊʵÕiÊ`iL>Ê`iVÀ]ÊVÊʵÕiÊ`iL>ÊVÕÌ>À°ÊÊÌi`ÊÞÊ VÀÌVÊiÌÊ`iÊÃÕÊÀi>ÊÃÊ >L>Êi}>`°Ê iâ>L>Ê Õ>ÊÕiÛ>Ê>ÛiÌÕÀ>° 1ÊÃiVÊÞÊÕ>ʵÕiÌÕ`ÊV`>ÊÃiÊViÀ>ÊÃLÀiÊ>>]ÊÞÊÕÊÛiÌÊ Öi`Ê>«>ÀiVÊViiÌiÊ«ÀÊiÊÀÌi°Ê1>Ê LÀi}>ÊV>>]Ê`iÃ>ÊÞÊiÛÛiÌi]ÊV>>ÊÃLÀiÊiÊi«ÀÊ«Àtuario de las Islas. Le asaltaron sus remordimientos sobre la perÃiVÕVÊ`iÊ"`ÊÞÊiÝ«iÀiÌÊÕ>ÊiÀiÊ`iÃiëiÀ>â>ÊÞÊÕÊ Û>ÃÌÊÛ>V]Ê«ÕiÃÊiÊ«ÀvÕ}ÊÃiÊiÊ >L>ÊiÃV>«>`]ʵÕâ?Ê`iÊÕ>Ê forma irreparable. -Û>ÊÃiÊiV ÊiÊiÊV>ÌÀiÊÞÊ«ÀiÌi`ÊiÊÛ>ÊVV>ÀÊiÊÃÕi° — 151 — EL SUEÑO DEL OESTE (1582-1584) 1 ÕiÊ`iÊÃiÀià Manila, primavera de 1582 Û>ÊV«Ã>iÌiÊiÊ>>ÊiÊ>ÊÕÃÌ>Ê>>>ÊiÃÌÛ>° >ÊV>«>>Ê`iÊ->Ê}ÕÃÌÊÞÊ>ÊiõÕ>Ê>ÀâLë>ÊÀiÃ>ÀÊ iÊiÊ>ÀiÊÛ]ÊVÊ>`>L>âÃʵÕiÊ>ÀV>L>Ê>ÊiÝVÌ>VÊ `iÊ,`À}°ÊÊ}iiÀ>Ê6>LÃÊÊ>}Õ>À`>L>ÊVÊÃÕÊiÃVÌ>Ê L>ÊÃÊëÀÌ>iÃÊ`iÊ>Ê*>â>Ê>ÞÀ]ÊvÀiÌiÊ>Ê>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ*>>VÊ`iÊLiÀ>`À]Ê``iÊV µÕÃÊ`iÃV>âÃÊ`iÊÃÊ>V >`ÃÊV >«Ìi>L>ÊiÊÃÊV >ÀVðÊ}ÕÃÊ `>}ÃÊ`iÊ}>ÃÊ >`>`>ÃÊÃiÊÀivÕ}>L>Ê`iÊV >«>ÀÀÊÞÊÊ«iÀ`>Ê`iÌ>iÊ `iÊÕÃÕ>ÊÛiÌ]ÊÀ?`ÃÊ`iÊÃÃ>Þ°Ê>ÀiÀÃÊÃÊ ÌÀ>L>ÊiÃÌ>L>ÊÃiÌ>`ÃÊiÊ>ÃÊ>ÀV>`>ÃÊLÃiÀÛ>`ÊiÊ`iÃviÊ`iÊ personajes. ,`À}ÊÛʵÕiÊ>LÕ`>L>ÊiÊÌÀ>L>ÊÞʵÕiÊÃiÊVÌÀ>Ì>L>Ê v«Ã]ÊLÃ>ÞÃÊÞÊÃ>}iÃiÃÊ«ÀÊÃÕi`ÃÊ`iÊÕV ÃÊÀi>iðÊÊ >Ê«>â>ÊÃiÊiâV>L>Ê}iÌiÃÊÞÊiÀV>`iÀiÃÊ`iÊÀ>À>ÃÊ>ÌÌÕ`iÃÊÞÊÃÊ portalillos eran una mezcolanza de razas de medio mundo. Bajo ÕÊViÊ}ÀÃÊÞÊÕÊ>ÀÊ`iÊi`vV>ViÃÊ`iÊ>`iÀ>ÊÞÊ«>>]ÊÃLÀiÛÛ>Ê>Ê?ÃÊ }>â>>ÊÞÊÀV>Ê`iÊ>ÃÊV>ÃÊ`iÊ"ÀiÌi° p·ÊµÕjÊiÝVjÌÀVÊ>LiÀÌÊ iÊÛi`¶ÊpÃiÊ«Ài}ÕÌÊ -Û>° 6>LÃÊÃ>Õ`Ê>ÊV>ÀÌ}À>vʵÕiÊÃiÊ`ëÕÃÊ>ÊÃÕÃÊÀ`iið iÌÀ>ÃÊiÊ}iiÀ>ÊÞÊ-Û>ÊVÛiÀÃ>L>]Ê>`ÛÀÌʵÕiÊiÊÕV >V ÊsanglésʵÕiÊVViÀ>ÊiÊEl Alacrán]Ê/ë]ÊÊÀ>L>Ê ÃÀiÌi]ÊVÊÃÕÃÊV>LiÃÊi«>«>`Ã]Ê>ÊV>Ã>ÊÞÊÃÊV>âiÃÊ — 155 — Õ}ÀiÌÃÊÞÊ>ÃÊ>«>À}>Ì>ÃÊ`iÊië>ÀÌÊV>ÀV`>ðÊVÊ>Ê V>Liâ>ÊiÊÃi>Ê`iÊÃÕÃ]Ê>}Õ>À`>`ʵÕiÊiÊ>`>À>Ê>}°Ê ,`À}ÊÃÌÊV«>ÃÊ«ÀÊiÊâ>LiÌiÊÞÊiÊ âÊÕÊ}Õ°Ê Ê >L>ÊÛÃÌÊ>ÌiÃÊvÀiÌiÊ>Ê>Ê«iÃ]ÊÛ}>`ÊiÊÌiÌ>`Ê ÃiÀiÊÖÌ°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊiÊÀi>Ê`iÊ«>Ì>Ê >L>ÊLÀ>`Ê>}ÀÃÊ ÞʵÕiÊiÊÕV >V ÊiViÃÌ>L>Ê`iÊ>ÊVÀÃÌ>>ÊÃiÀVÀ`>Ê`iÊ>}Õi°ÊÊiÃiÊÃÌ>ÌiÊ-Û>Ê«iÃÊiÊÌ>ÀÊ>ÊÃÕÊÃiÀÛVÊiÊ tanto permaneciera en Manila. Ê«>>ViÌiÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊiÀ>ÊÕÊi`vVÊ`iÃÌ>ÀÌ>>`ÊiÊiÊ µÕiÊÀiÌÕL>L>Ê>ÃÊ«Ã>`>ÃÊ`iÊ>ÃÊLÌ>ÃÊV>ÛiÌi>`>ÃÊ`iÊÃÊÃ`>`Ã]ÊiÊÌÌiÊ`iÊ>ÃÊiëÕi>ÃÊ`iÊÃÊV>«Ì>iÃÊÞÊÃÊVÕV V iÃÊ`iÊ ÃÊiÃVÀL>ÃÊiÊÃÊ`ië>V ðÊÊ«>ÌÊiÃÌ>L>ÊiÊ`iÊ`i>`>ÌiÃ]ÊÃÌÀiÃ]ÊV ÃÊsanglesesÊVÊÃÕÃÊ}ÀÀÃÊ`iÊÃi`>ÊÀ>]Ê ÌÀiâ>ÃÊi}À>ÃÊÞÊ}iÃÌÊÀiÌÀ>`]ÊvÀ>iÃÊÞÊiÀV>`iÀiÃ]ʵÕiÊÀiLÃ>L>ÊÃÊ«>ÃðÊ-iÊ>«>ÀÌ>ÀÊ>ÊiÌÀ>À]Ê«ÕiÃÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊ>ÀÌiÀÃÊ ÌÀ>Ã>`>L>ÊiÊÕ>ÊÀiVÕ>Ê`iÊÕ>ÃÊÞÊV>À>L>ÃÊÕÊ>ÀÃi>Ê`iÊ«V>Ã]Ê ÃµÕiÌiÃ]ÊÃ>LiÃ]ÊiV >Ã]ÊL>ÀÀiÃÊ`iÊ«ÛÀ>ÊÞÊÌÀiÃÊV>iÃ]ÊVÊ `iÃÌÊ>ÊÃÊvÀÌiÃÊ`iÊ->Ì>}]Ê->ÊÌÊÞÊ->Ê>LÀi. /ÕÛiÀʵÕiÊiëiÀ>À]Ê«ÕiÃÊ>Ê`}`>`ÊÀi}Ã>Ê>ÖÊÊ >L>Êi}>`° iÃÊ>ÊViÃV>ÊÞÊV«>ÀiViÀÊÃÊV>«ÌÕ>ÀiÃÊ`iÊ>>]ÊÞÊ Ì>LjÊiÊ>ÀâLë]ÊiÛÕiÌ>ÊÃÕÊÀiV>Ê Õ>`>`ÊiÊÕÊ>ÌÊ ÕÀ`iðÊÀ>ÊÕÊ>V>ÊÌ>VÌÕÀÊÞÊ`iÊÀ>`>Ê«iÀ``>°Ê-iÊ >V>Ê >V«>>ÀÊ«ÀÊÃÕÊÃiVÀiÌ>À]ÊÕÊÃ>ViÀ`ÌiÊ>À}ÕÀÕV ]Ê>ÃVjÌVÊ ÞÊiÃÌ>>`]Ê`iÊ}À>`iÃÊVi>ÃÊi}À>Ã]ÊVÕÞ>Ê>Ã?ÌV>ÊÀiëÀ>VÊ ÀiÃ>L>ÊVÊÕÊvÕiiÊ`iÊ iÀÀiÀ° *ÃÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊiÊ,`À}ÊÞÊÊiÃÌÕ`ÊVÊÃÕÌiâ>°ÊÊ V>ÀÌ}À>vÊ Ê LÃiÀÛÊ VÊ >Ê V>ÕÌÛ>`>Ê >ÌiVÊ `iÊ ÕÊ ]Ê VÊ`>}>`ÊiÊ>Ê iÀjÌV>Ê>ÌÕÀ>iâ>Ê`iÊ>µÕiÊiÃÕÌ>Ê`iÊ À>`>Ê i>`À>° pu-ÕÊÕÃÌÀÃ>ÊvÀ>ÞÊ}Ê`iÊ->>â>À]Ê6V>ÀÊ`iÊ>Ê`ViÃÃÊ`iÊ>>tÊp>ÕVÊVÊÛâÊ V >`>Ê>ÌiÊ>ÊÃ>>Ê`iÊ>Õdiencias. 6>LÃ]Ê,`À}ÊÞÊiÊ«Ài>`Ê}ÀiÃ>ÀÊiÊ>ÊÃ>>Ê`iÊ>Õ`iV>Ã]Ê>Ê>ʵÕiÊiÊvÕ}ÀÊ`iÊÕÃÊV>`i>LÀÃÊ`iÊVLÀiÊVvi À>Ê>ÊÌ>`>`Ê`iÊ>Àv°ÊÊ}LiÀ>`ÀÊâ>Ê,µÕÊ`iÊ *i>Ã>ÊÃiÊVÀ«ÀÊ`iÊÃÕÊÃÌ>ÊÞÊLiÃÊiÊ>Ê`iÊ>ÀâLë]Ê — 156 — con el que mantenía una acerba polémica sobre el asunto de la VµÕÃÌ>Ê`iÊ >]ÊÌÀ>ÃÊÊ >LiÀÃiÊ«ÕiÃÌÊ`iÊ>VÕiÀ`ÊiÊiÊ-nodo de Manila sobre si debía ser un encuentro amistoso, o una VµÕÃÌ>Ê«ÀÊ>ÊvÕiÀâ>Ê`iÊ>ÃÊ>À>Ã°Ê >`iÊÛ`>L>ÊVÊiÊ Õ>Ê`ëÕÌ>Ê>ÌiÀÀÊiÊ}LiÀ>`ÀÊ >L>Êâ>À>`i>`ÊÛiÌ>iÌiÊ>ÊLëÊiÊ«ÖLVÊÞÊ«iÀÌ`ʵÕiÊÕÊ`iÊÃÕÃÊÃ`>`ÃÊ lo amenazara de muerte con su arcabuz. *iÀÊÃÊVÃÊÞÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊÛi>Êi}>`ÊiÊiÌÊ`iÊ Û`>ÀÊÛi>ÃÊÀiV>ÃÊÞÊÃ>Ì>ÀÊ>Ê>ÃÊVÃÌ>ÃÊV >ðÊÊvÀ>ÞÊ}Ê>ÊÃiÀi`>`ÊiÊÕ`>L>ÊiÊÀÃÌÀ°ÊÝ L>ÊÕÊÛiÌÀiÊ `À«VÊÞÊÕÊVÀ?iÊÀ>ÃÕÀ>`ÊÞÊÌiÀÃ]ÊÞÊÕÃÊÃÊ>âÕiÃÊÞÊv}ÃÃÊiÊViÌii>L>ÊiÊiÊÀÃÌÀ°ÊÊÛiÊ«Ài>`]ʵÕiÊÃiÊ>V`Ê VÊÕÊ«>ÃÊÌÀ«iÊ>ÞÕ`>`Ê«ÀÊiÊiÃÕÌ>]ÊiÀ>Ê«>ÀÌ`>ÀÊ`iÊiÌ>L>ÀÊVÊ >ÊÀi>ViÃÊ`iÊ>ÃÌ>`ÊÞÊ>ViÀV>iÌÊViÀV>]Ê «iÀÊÊ`iÊVµÕÃÌ>°Ê*ÀÊiÃÊÃÕÊ>VÌÌÕ`ÊiÀ>Ê`iÊ`iÃ}>>]ÊÞÊ>Ê,`À}ÊÊiÊ«>ÃÊ`iÃ>«iÀVL`°ÊÊ«>ÃÌÀÊ`iÊ>>ÃÊÊ«ÀiÃÌ>L>Ê >ÌiVÊ>Ê«ÀÞiVÌʵÕiÊÃiÊ`ë>Ê>Ê«ÀiÃiÌ>ÀiÃÊiÊÀi}iÌiÊ`iÊ las islas. ÊÃiÝ>}i>ÀÊ>ÀâLëÊiÀ>ÊÕÊ`VÊ>>ÛjÃÊ`iÊÀi`>Ã]Ê µÕiÊÃiÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊ>Ê,µÕÊ>ʵÕiÊVv>À>Ê>ÊÃÊV ÃÊ sangleyesÊiÊÕÊÃÕLÕÀLÊViÀÀ>`ÊiÊÕ`ÊÞÊ>Ê}À>Û>ÀÃÊVÊ «ÕiÃÌÃÊ>LÕÃÛðÊVÌÀÊiÊiÞiÃÊ«ÀÊ->>>V>ÊÞÊ>ÕÊ `iÊÀ>VÃVÊ`iÊ6VÌÀ>]ÊiÊÕÀÃÌ>ʵÕiÊ >L>ÊÀiÛÕV>`ÊiÊ `iÀiV Ê`iÀÊÞÊÃÊ`iÀiV ÃÊ`iÊÃÊ«ÕiLÃ]ÊiÀ>ÊÕÊvÀiÊ `iviÃÀÊ`iÊ>ÃÊLiÀÌ>`iÃÊ`iÊÃÊ`}i>ðÊVÌÛÊVµÕÃÌ>`ÀÊ iÊÀ`>]ÊÃiÊivÀiÌÊ>Ê,>Ê«ÀÊ`ivi`iÀÊ>ÊÃÊ`ÃÊÞÊvÕiÊ iV>ÀVi>`Ê«ÀÊiÊÕVÊ`iÊ-ÕÊ->Ì`>`ÊiÊiÊVÛiÌÊ`iÊÌV >°Ê*iÀÊÃÕÊ}À>ÊÛ>i`À]ÊiÊÀiÞÊi«i]ÊÊLiÀÊÞÊÊ«ÀÛÊ >ÊV>À}Ê`iÊiÌÀ«Ì>Ê`iÊ>>°Ê->Ê >L>ÀÊVÊÃÊÊ ViÀ>Ê`iÃ`iÊiÊ«Ö«ÌÊÞÊÃÕÃÊ>Ì>µÕiÃÊ`iÊ>ÀÀiL>Ì>`>ÊÀ>ÊiÀ>ÊÃbradamente conocidos en Manila. ,µÕÊ`iÊ*i>Ã>]ÊV>«Ì?Ê}iiÀ>Ê`iÊ«>Ã]Ê >L>Ê sustituido al débil Sande, persuadido de que sin los suministros iViÃ>ÀÃÊ`iÊ>À>iÌÃ]Ê>ÛÃÊ`iÊ}ÕiÀÀ>ÊÞÊiÃ>`>ÃÊ`iÃ`iÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÀiÃÕÌ>L>Ê>V>â>LiÊ>ÊV>ÌÛ>ÊÛ>ÃÀ>ÊiÊ >]Ê>ÕµÕiÊ> i>L>Ê >ViÀ°ÊÊÃiÀiÊ«ÀiÃiÌ>`Ê,`À}]Ê iÃÌiÊ>`ÛÀÌÊiÊÃÕÊÀÃÌÀÊ>ÀÀÕ}>`ÊÕ>ÊV`V>ÊÀÀivÀi>Li]ÊÞÊiÊ — 157 — ÃÕÃÊÛiÌÃÊiÀÛÃÃÊ>`ÛÊ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊ>VV°ÊÊ saludó con una mueca ladina, pues sabía que traía instrucciones ÕÞÊ«ÀiVÃ>ÃÊ`iÊÀiÞÊiÊ«iÀÃ>]ÊÞÊiÃÊÊV`>L>]Ê«ÕiÃÊ`iÃi>L>ÊÌiiÀÊ>ÃÊ>ÃÊLÀiðÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê«ÕiÃÌ>Ê`iÊ LÀiÊ `iÊÀiÞÊiÃV>L>L>ÊÃÕÊ>ÕÌÀ`>`° Don Gonzalo pensaba que con la crisis que padecía la isla no >L>ÊÌÀÊV>ʵÕiÊ>ÊÛ>ÃÊ`iÊ«ÀëiÀÊÀiÊ`iÊ >°Ê -i«ÀiÊiÃ}À>ÊiÊ«ÀiÌiÝÌʵÕiÊ`iÃ`iÊ>Ê>V>L>À>ÊVÊiÊÃÕÌ>>ÌÊÃ?VÊ`iÊVi ]ÊiÊ-Õ>ÌÀ>]ÊiÊ}À>Êii}Ê`iÊ>Ê ÀÕâÊ iÊ>µÕi>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`°Ê9Ê«>À>Êi«Ài`iÀÊ>Ê>VVÊÛ>ÃÀ>]ÊVÊÃÊiÃV>ÃÃÊv`ÃʵÕiÊ«Ãi>ÊiÊÌiÃÀÊ«ÖLV]Ê >L>Ê >V`V>`ÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ ÕiÛ>Ê-i}Û>]ÊiÊ>Ê«ÀÛV>Ê`iÊ >}>Þ?°ÊÊVÃ`iÀ>L>ÊiÊ«ÀV«>Ê«ÕÌÊiÃÌÀ>Ìj}VÊ`iÊ>ÊÃ>Ê `iÊÕâ]ÊÞÊ>Ê«ÕÌ>Ê`iÊ>â>Ê`iÃ`iÊ``iÊ«>ÀÌÀ>Ê>ÃÊ>ÛiÃÊ VµÕÃÌ>`À>ÃÊ`iÊ >° La sala estaba exornada con muebles castellanos, pero carecía `iÊVÀÌ>iÃ]ÊÞÊ>ÃÊViÃ>ÃÊ`iÊÃÊÛiÌ>>iÃÊ>«i>ÃÊÃÊ>ÀÌ}Õ>L>ÊiÊÃÃiÊ`iÊÛiÌÊÞÊ>ÃÊÛViÃÊ`iÊ«>ÌÊ`iÊ>À>Ã°Ê VÊV>`i>LÀÃ]ÊiVi``ÃÊÃiÊÃÌÕ>L>Ê>Ê>`Ê`iÊÃÊ>ÃiÌÃÊ`iÊÃÊÛÌ>`ðÊÊÀiVÊ}LiÀ>`ÀÊÃÊ>«ÀiÊ>Ê>V`>ÀÃi]ÊiÌÀ>ÃÊÕÊ VÀ>`ÊÃiÀÛ>ÊÕ>ÃÊV«>ÃÊ`iÊ«iÌÀiÊVÊÀÃÊLachrima Christi. Don Gonzalo Ronquillo, miembro de la aristocracia castellana, ÛiÃÌ>ÊVÊ>ÃÊ}>>ÃʵÕiÊÀiµÕiÀ>ÊÃÕÊ>Ì>ÊV`V°Ê/À>ÃÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊ`iÊV`ÊÃiV]ʵÕÃÊ>`Õ>ÀÊ>ÊÀiVjÊi}>`° —MagisterÊ-Û>]ÊÕV>Ê«iÃjʵÕiÊiÊ LÀiÊ`iÊÀiÞÊiÊ>Ê iÝ«i`VÊvÕiÀ>ÊÕÊ}i}À>vÊ`iÊÌ>ÊÃÕÌ>ÌiÊÕÛiÌÕ`°ÊÃÌ>Ê }LiÀ>VÊÃiÊ«iÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊÃiÀÛV° pÀ>V>ÃÊÃiÀ>°Ê*iÀÊÊi}ÕiÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`Ê>ÊÕ>ÊVVÕÃÊiÀÀi>°Ê"vV>iÌiÊÛi}Ê>ÊLõÕi>ÀÊÕ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ>À>ÃÊ`iÊ>V>ÊÞÊ>ÊV«ÀL>ÀÊ>Êi`VÊ`iÊÌiÀ`>]Ê >ÕµÕiÊÌ>LjÊ>ÊÌiÌ>ÀÊ>ÊÌ`>ÊVÃÌ>ÊÌÀ`ÕVÀiÊiÊ >]Ê «>À>ÊÕi}ÊvÀ>ÀÊ>ÊÕiÃÌÀÊÃiÀ°Ê >`>Ê?ð ÊÃÕëV>âÊ`iÊ`Êâ>Ê«iÃʵÕiÊVÕÌ>L>Ê>}Ê?ð piÊÃiÀ>ÃÊpÌiÀVp°Ê/i}Ê«`iÀÃ>ÃÊÀ>âiÃÊ«>À>ÊÀ}>ÀÃʵÕiÊiÃÌ>ÊÀiÕÊÃiÊVÃ`iÀiÊ`iÊ>ÌÊÃiVÀiÌ]ÊÞʵÕiÊVÕ>ÌÊ >µÕÊÃiÊ`}>Ê«Ãi>Ê>ÊV`VÊ`iÊÃ>VÀ>iÌÊ`iÊVviðÊ*isaba incluso demandarles juramento de silencio. — 158 — Ê«Ài>`Ê->>â>ÀÊÃiÊ>}ÌÊÃ>VÕ``Ê«ÀÊÕÊÀiÃÀÌiÊVÕÌ°Ê >L>ÊiÃVÕV >`Ê`}>`ÊÞÊ>}iÀÊÃÕÊV ÀÀÊ`iÊÛâ° p ÊL>ÃvijÃÊ}LiÀ>`ÀÊÞÊi``ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«>>LÀ>ðÊÊ µÕiÊ«i`ÃÊiÊ«>ÀiViÊÕ>ÊÀÀiÛiÀiV>°Ê>ÊVviÃÊiÃÊÕÊÃ>VÀ>iÌÊ`ÛÊÞÊÊÃiÊ«Õi`iÊL>>â>ÀÊVÊj°ÊÊʵÕiÊ>ÊÊ ÀiëiVÌ>ÊÊÕÀ>ÀjÊ«ÀÊ>`>ÊÕ`>ÊÞÊiÃÊÃÊ«ÀÛiiÊ`iÊ ÛÃÊpÀiV >âÊiÊvÀiViÌÊ> ÕÀ>`° ,µÕÊÃiÊÀ`Ê>Êi}Õ>ÊÞÊ«ÀivÀÊÃÌÀ>ÀÃiÊ?ÃÊVdescendiente, incluso con ejemplar sumisión. Pero no permitiría µÕiÊÃiÊ`>>À>Ê>Ê>ÕÌÀ`>`Ê`iÊÀiÞ° p-Ê«ÀiÌi`>ÊiÝ«ÀiÃ>ÀʵÕiÊÃiÊÕi}>ÊÕV ÃÊÌiÀiÃiÃÊiÊ iÃÌiÊiÛÌi]ÊÕÃÌÀÃ>]ÊVÕÃÊÊÀi}ÃÃ°Ê >`>Ê?ð ,`À}ÊÃÀÊÞÊ> }ÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊV>ÀV>>`>°ÊiÊÃ>L>Ê>Ê ÀiVÀiÃÊÃÕ«iÀvÕÃÊÞÊÀiV>ÃÊÀÀÃÀ>ÃÊ`iÊV µÕðÊÊLÃ«Ê insistió. p·/>Ê«ÀÌ>ÌiÊiÃÊʵÕiÊ>µÕÊÃiÊÛ>Ê>Ê >L>ÀʵÕiÊ >ÃÌ>Ê `iÃi?ÃÊÌ>ÀÃÊÕÀ>iÌ]Ê}LiÀ>`À¶Êp«Ài}ÕÌÊVÀë>`° ÊÀi}`ÀÊÊiÊ}ÕÃÌ>L>ÊiÊÌÊ`iÃ>ÌiÌÊ`iÊiViÃ?ÃÌV° p*ÕiÃÊÊ?ÃÊÊiÃʵÕiÊ>ÊÃiVÀiÌ>ÊviV >Ê`iÊ>Ê«>ÀÌ`>Ê`iÊ Õ>Êi}>VÊ>Ê >]ÊÞÊ>ÃÊÀ`iiÃÊÛ>LiÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê ÃiÀÊLë°Ê-ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]Ê >`iÃiÃÊÞÊ>}ÕÃÊVÀÃ>ÀÃÊ >ÃÊVViÀ>]ÊÊVÃi}ÕÀ>ÃÊ«>Ã>ÀÊ`iÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ->Ì>Ê ÀÕâÊÞÊ>?ÃÊ«`À>ÃÊÕÊ«iÊiÊ >°Êë>>ÊÃiÊÕi}>ÊÕV ÊiÊiÃÌ>ÊÃÊpÀi«ÕÃÊÀÀÌ>`° pi]ÊVÌ?ÃÊVÊÕiÃÌÀ>Ê`ÃVÀiVÊÞÊÀiÃiÀÛ>°Ê"ÃÊiÃVÕV >ð Êâ>ÊÀÊ >V>ÊÕÊÞÊÌÀÊ>`°Ê>Ê«ÕiÀÌ>ÊiÃÌ>L>Ê }Õ>À`>`>Ê«ÀÊ`ÃÊVÀV iÌiÃÊÞÊiÀ>ÊÌ>Ê>Vâ>ÊVÊÕÊÕÀÊ`iÊ «i`À>°Ê`Õ>`ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>Ã]ÊÀiÛiÊiÊ«>Ê>ÊÃi}ÕÀ° piÊ`iV``ʵÕiÊ>Ê>ÛiÊâ>À«iÊ«>À>Ê>V?Êp>V>p]ÊÞÊ Ê >}>ÊiÊ>Ê>`ÀÕ}>`>Ê`iÊ>Ê«ÀÝ>Ê«ÀiÀ>ÊÕ>°ÊÃÊ«Ài«>À>ÌÛÃÊÃiÊiÛ>À?Ê>ÊV>LÊiÊiÊÕiiÊ`iÊ«iÌi]ʵÕiÊ>«i>ÃÊÃÊ ÌiiÊ>VÌÛ`>`°Ê>ÃÊ>ÌiÃÊÃiÊ«À«>}>À?ÊiÌÀiÊ>ÊV ÕÃ>ʵÕiÊiÊ >ÛÊÃiÊ`À}iÊ>Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ>LÕÞ?ÊÞÊiÊ«ÕiÀÌÊ«>ÀÀ]ÊiÊ iÊÀÌi]Ê``iÊ`Ê,`À}Ê >Ê`iÊV>VÕ>ÀÊ>}Õ>ÃÊ`ÃÌ>V>ÃÊ ?ÕÌV>ÃÊÞÊÀiÛÃ>ÀÊiÊiÀ`>]ÊÞÊÛÃÊ«>`ÀiÊÃ]Ê>ÊVÃÌÀÕÀÊ Õ>ÊV>«>ÊÞÊiÛ>}iâ>ÀÊ>ÊÃÊ`}i>ð — 159 — ÊiÃÕÌ>Ê âÊÃÕÊ>«>ÀVÊiÊiÃVi>°ÊiÃi>L>Ê >ViÀ° p·*`À>ÃÊ>`i>Ì>ÀÃÊ>ÃÊÀ`iiÃÊ`iÊÀiÞ¶Êp«Ài}ÕÌÊ -?V iâ° Ê}LiÀ>`ÀÊ`À}ÊÃÕÃʵÕiÌ>ÃÊ«Õ«>ÃÊ >V>ÊiʵÕiÊÃiÀ>Ê «ÀÊÀ`iÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`ÊiÊiviÊ`iÊ>ÊiÝ«i`VÊ>Ê >]ÊiÊ «>`ÀiÊÃÊ-?V iâ]ÊviÀÛÀÃÊÃ>ViÀ`ÌiÊ>V`ÊiÊÕ>`>>jara, de quien eran sabidos su propensión a la meditación, el >ÞÕ]ÊiÊÃÌVÃÊÞÊ>Ê«iÌiV>ÊVÊ>ʵÕiÊV>ÃÌ}>L>ÊÃÕÊ`iÃ}>ÀL>`ÊÞÊvÀ?}ÊVÕiÀ«°Ê-ÕÊÀÃÌÀ]Ê>À}ÊVÊÕÊ«>]ÊÞÊiÊiÊ µÕiÊÃiÊiÛ`iV>L>ÊÃÊÀ}ÀiÃÊ`iÊÃÕÊÀÌvV>V]ÊÌÊiÊ}iÃÌÊ`iÊÕÊ>ÃViÌ>°Ê,iV >â>`ÊiÊ«ÀV«Ê«ÀÊÃÊÃÕ«iÀÀiÃÊ`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ]ʵÕiÊ`Õ`>L>Ê`iÊ>ÊvÀiâ>Ê`iÊÃÕÊÛV>VÊÞÊ `iÊ>ÃÊvÕiÀâ>ÃÊ`iÊÃÕÊiViµÕiÊ Õ>`>`]Ê«iÀi}ÀÊ«ÀÊÃÊ Ã>ÌÃÊÕ}>ÀiÃÊ Ã«>ÃÊÞÊÌÀÌÕÀÊÃÕÊVÕiÀ«Ê >ÃÌ>Ê>Ê`iiV>]Ê «>À>Ê>ÃÊ`iÃÌÀ>ÀiÃʵÕiÊÃÕÊÛV>VÊ«ÀÛi>Ê`iÊð `Ì`Ê>ÊvÊiÊ>ÊV>Ê`iÊ}>VÊ`iÊÞ>]ÊÃiÊVÛÀtió en un furibundo miembro de los intereses de la Corona espa>ÊÞÊ`Êi«iÊÊ>«Þ>L>°Ê LÀ>`ÊÀiVÌÀÊ`iÊÃi>ÀÊ `iÊÃ>ÊiÀÊ`iÊ*ÕiL>]ÊiÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÀiV>Ê`iëÕjÃÊiÊ >>ÊÕÌÊ>ÊLëÊ->>â>À]Ê``iÊiÀ>ÊVV`ÊVÊel cartujo°Ê*ÀÌÊÃiÊiÀ}ÊiÊiÊ`ÀiVÌÀÊ`iÊ>Ê>Ã>Li>ÊV>ÃÌi>>Ê ÞÊiÊiÊalma materÊ`iÊ>ÃÊÀiÕiÃÊ`iÊÃÊÕiÛÃÊVâ>`ÀiÃÊ v«Ã]ʵÕiÊÛi>ÊiÊiÊiVi``ÊiÃÕÌ>ÊÃÕÊ`iÀÊ«>À>Ê>`iÌÀ>ÀÃiÊiÊ >°Ê9Ê«ÀÊÕ>`>`]ÊÊ >L>Êii}`ÊVÊiL>>`ÀÊ`iÊ«ÀiÀÊ`iÃiL>ÀVÊië>ÊiÊ>V>]ÊVÊ>ÊLi`VÊ`iÊ>ÀâLëÊÞÊiÊÀiViÊ`iÊ}LiÀ>`À]ʵÕiÊVÃ>L>Ê Õ>ÊÛiâÊ?ÃÊVÊ>ÊÌ`«`iÀÃ>Ê}iÃ>° ,`À}Ê«iÃʵÕiÊiÀ>ÊÕÊv>?ÌVÊÞÊÕÊÕ>`]ÊÞʵÕiÊ ÌÀ>ÃÊ>µÕi>Ê?ÃV>À>Ê`iÊÃÕÃÊÞÊv>ÃÊ>ÃViÌÃÊÃiÊiÃV`>Ê ÕÊÀ}ÕÊÃiÌiÊÞÊÕÊÀÀivÀi>LiÊ`iÃiÊ`iÊ>`>À° p"ÃÊÌvV>ÀjÊʵÕiÊ`ëiÊiÊÃiVÀiÌ>ÀÊ`iÊÀiÞÊpÃ}ÕÊ ,µÕp]Ê`Ê>ÌiÊ6?âµÕiâ]ʵÕiÊiÊÃÕÊV>ÀÌ>Ê>`ÕViʵÕiÊ >ÃÊV>ÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃ>ÃÊ`iÊ>Ê`>ÊÞÊ>V>Ê>ÖÊÊ >Ê«ÀiÃÌ>`ÊÃÕÊLi`iV>Ê>ÊÃÕÊÕiÛÊÀiÞÊ`Êi«iÊÊÕiÃÌÀÊÃiÀ° ÊLëÊ`iÃVÕLÀÊÕÊÌÊ`iÊVÛiV>ÊVÊiÊ}LiÀ>dor. p/iÊ>Ê6?âµÕiâ]Ê}LiÀ>`À°ÊÃÊÕÊâÀÀÊÌ>>`ʵÕiÊ — 160 — Ì`ÊÊ«>À>â>ÊVÊÃÕÃÊiÀi`Ã]ÊÀiViÃÊÞÊ«ÀiÕVðÊ+ÕiÊÊ meta aquí las narices, o no alcanzaremos nada. pÃÊÊ«ÀVÕÀ>Àj]ÊÕÃÌÀÃ>ÊpiÊÀiÛiÊ`Êâ>p°Ê "À`i>Ê>ÊÃÊiÝ«i`V>ÀÃÊÃÊÌÀiÃʵÕi >ViÀiÃʵÕiÊÌ>ÌÊ«ÀiVÕ«>Ê>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊÞʵÕiÊÃiÀ?ÊVÕ«`ÃÊ«ÀÊÃÕÊ«ÀÌ>V>]ÊVÊÃ}Õi°ÊÊ«ÀiÀÊV«ÀL>ÀÊÃÊiÊÌÀ>`ÀÊÌÊ`iÊ À>Ì]ÊiÊ«ÀiÌi`iÌiÊ>ÊÌÀÊ«ÀÌÕ}ÕjÃ]ÊÃiÊ >>ÊiÃV``ÊiÊ >V>°Ê>ÊÃi}Õ`>ÊÌ>Ài>ÊÃiÀ?Ê`vÕ`ÀÊiÌÀiÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÃÕÊ «ÀV>>VÊVÊÀiÞÊ`iÊ*ÀÌÕ}>]ÊÞÊ>`ÛiÀÌÀÊÃÊ >ÞÊ>}Õ>Ê `Ã`iV>ÊÌiÀ>ʵÕiÊ >Þ>ʵÕiÊÀi«ÀÀ°Ê9Êv>iÌiÊ`>}>ÀÊ ÃLÀiÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊiÃÃÊiÃÕÌ>ÃÊÌ>>ÃÊiÊ >]ʵÕiÊÃÊ Li`iViÊ>Ê*>«>]ÊÞÊÀiV >â>Ê`iÊ«>Ê>Ê«ÀiÃiV>Ê Ã«>>ÊiÊ iÃiÊÀi°Ê9ÊV>ÀÊiÃÌ?]ÊiÊvÀiÊV}ÌÊÃLÀiÊiÃ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ µÕiÊiiVÕÌ>À?Ê`Ê,`À}]ÊÃÊiÃʵÕiÊVÃi}ÕÃÊÌÀ`ÕVÀÊ iÊ >ÊÕÌÊ>Ê«>`ÀiÊ-?V iâ° p/`Ê ÃiÊ >À?Ê VÊ ÃÊ ÃVÌ>Ê ÕiÃÌÀÊ ,iÞÊ *ÀÕ`iÌiÊ pVVÀiÌÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊVÕÞ>Êv`i`>`Ê>Ê>ÀV>Êië>Ê iÀ>Ê«ÀÛiÀL>]ÊÃÊiÃV>LÊ`iÊÃÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊÃÕÊ"À`i° À>ÞÊ}]ʵÕiÊÃiÊ>«ÀÃ>L>Ê>ÃÊ>ÃÊVÊiÀÛÃÃ]ÊÃ>ÌÊ«ÀÊ«ÕÀ>ÊvÀÕ>ÊÞÊ«ÀÊv>ÃÌ`>ÀÊ>ÊÀi}`À\ p ÊÛiÊ`Êâ>ʵÕiÊ >Þ>ÊiÝViÃÛ>Ê«ÀiVÕ«>VÊiÊ iÊ-iVÀiÌ>ÀÊ`iÊÃÌ>`Ê«ÀÊ>Ê`vÕÃÊ`iÊ>ÊviÊÛiÀ`>`iÀ>ÊÞÊ>Ê VÛiÀÃÊ`iÊ>ÃÊ>>ÃÊ`iÊiÃÃÊ«>}>ÃÊV ðʷ ÊÃÊ«>ÀiVi¶ Después de unos instantes de desconfianza, Ronquillo replicó: p*ÀiÀÊ>>>ÀiÃÊÃÊV>ÃÊ>Ê-iÀ°Ê-i`Ê«>ViÌiÊ ilustrísima. Ya sabéis mi opinión al respecto. Los tratados coiÀV>iÃÊÃÊ«>«iÊ>`ÊÃÊÊiÃÌ?ÊvÀ>`ÃÊÃLÀiÊ>ÃÊië>`>ÃÊÞÊ>ÃÊ>â>ð p9ÊiÃVÀÌÃÊiÊÃ>}Ài]ÊV>ÀÊpÀâÊiÊ«Ài>`° -ÊiÊ>À>ÌiÊ6>LÃÊ >L>Ê>ÀÀi}>`Ê>ÊÀiÕÊVÊ>Ê iëiÀ>â>Ê`iÊÕ>Ê>ÛiiV>ÊiÌÀiÊ>ÃÊ`ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃ]Ê >L>ÊiÀÀ>`ÊiÊÃÕÊÌiV°Ê>ÊVV`>ÊÀÛ>`>`ÊiÌÀiÊiÊLëÊÞÊiÊ }LiÀ>`ÀÊÛÛ>ÊÕÊÕiÛÊÞÊ ÃÌÊi«Ã`°Ê*iÀÊiÊiÃiÊÃÌ>ÌiÊÌiÀÛÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ°Ê>L>ʵÕiÊ«iÀÊ«>â]Ê>ÌiÃʵÕiÊ>Ê situación empeorara. pÃÊ`iVÌ>ÃÊÃiÀ>Ã]ÊiÃÊÀÕi}ʵÕiÊÃÊÃ>}À>`ÃÊÌiÀiÃiÃÊ — 161 — `iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÞÊ`iÊ>Ê->Ì>Ê}iÃ>Ê}ÕiÊÕiÃÌÀ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÞÊ >VÌðʷ+ÕjÊÛ>Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`Ê,`À}ÊÞÊiÊ}iiÀ>Ê6>LÃÊ`iÊ nosotros? Ê}LiÀ>`ÀÊÃÀÊ>jÛ]ÊÞÊ>>`ÊVi``>iÌi\ p*VÊ«ÀÌ>ÊÕiÃÌÀÃÊ`iÃ>VÕiÀ`Ã]Ê«>`ÀiÊ-?V iâ°Ê*iÀÊ Ê`Õ`jÃʵÕiÊ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê`iÊÀiÞÊ«ÀiÛ>iViÀ?Êp>ÀÀiiÌÊ`iÊ ÕiÛ° À>ÞÊ}ÊÀÊvÀ>iÌiÊ>À>`Ê>Ê`Êâ>°Ê Ê `iL>ÊiÝ>ëiÀ>ÀÊ>Ê>Ê À>]Ê>ÊÃÊiÃÕÌ>Ã]Ê>ÊÃÊvÀ>VÃV>ÃÊÞÊ>Ê ÃÕÃÊ iÀ>ÃÊ`VÃ]ÊVÕÞÃÊÃÕ«iÀÀiÃÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊÃÕÃÊ ÃÊiÊiÊ}}>ÌiÃVÊÞÊÀVÊ,iÊ`iÊ >]Ê``iÊ>}Õ>À`>L>Ê >ÀiÃÊ`iÊ>>ÃÊ«>À>Ê>`VÌÀ>ÀÊÞÊÃ>Û>À]ÊÞÊÕi}Ê`>ÀÊÃÕÃÊ Û`>ðÊ>À>ÊÕÊiÃvÕiÀâÊiÊÌiÌ>À>ÊiÃVÕV >ÀÊVÊ>Ãi`ÕLÀiÊ ÞÊV>À`>`ÊVÀÃÌ>>° —Ilustrísima, espero que no existan disidencias en asunto Ì>ÊV>«Ì>ÊVÊ>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ >°Ê ÊÃÊiÃVÕ`jÃÊiÊÃÊ «ÀiVi«ÌÃÊÃ>}À>`ÃÆÊ>Ê>ÕÌÀ`>`ʵÕiÊÀi«ÀiÃiÌÊiÃÊ>ÊiÞÊ>ÌÕÀ>Ê `iÊ LÀi]ÊÃi«>À>LiÊ>Ê>ÊV`VÊ Õ>>°Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÞÊ ÃÊÃÊ >Ê`ëÕiÃÌʵÕiÊë>>ÊÃiÊVÛiÀÌ>ÊiÊ`>`À>ÊÞÊiÛ>}iâ>`À>Ê`iÊ>ViÃÊÞÊ«ÕiLðÊÃÊ>ÊÌ>Ài>ÊiVi`>`>Ê«ÀÊiÊÌÃÊ>Êë>>° ÃÊÌÀiÃÊÛÌ>`ÃÊ«iÀ>iViÀÊV>>`ÃÊ>ÌiÊ>ÃÊ>}Àià Û>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊÀi}`À]ʵÕiÊ>ÌÕÛÊvÀiÊÃÕÊÀ>`>Ê>ÌÛ>°ÊÊ «Ài>`Ê>âÊÃÊÃÊ>ÊÌiV ÊVÊ«À>`ÊiÊ>ÕÝÊ`iÊ cielo. pLÀ}Ê>ÊiëiÀ>â>Ê`iʵÕiÊÃi>ÊVÊÛÃÊ>Ãi}ÕÀ?ÃÊp`° iÊÀi«iÌiÊÃiÊiÃVÕV Ê>ÊÀiëÀ>VÊ>Ã?ÌV>Ê`iÊiÃÕÌ>ÊÞÊ >«>ÀiVÊ>ÊÀ}`iâÊviÝLiÊ`iÊÃÕÊ}i°ÊÊÃÕÃÊÃÊi}ÀÃÊVÀi«Ì>L>ÊÕÊ>À`ÀÊÌiÃʵÕiÊ«Ài}>L>ÊÕÊiëÀÌÕÊV>VÕ>`À]Ê que atemperaba con sonrisas falsas ante sus superiores. No obsÌ>ÌiÊÃiÊiÊÌ>L>ÊiÃÌÊÞÊ`iÃi>L>Êâ>>ÀÊ>Ê`iÃ>ÛiiV>ÊiÌÀiÊ las dos jerarquías de la colonia. pÊÃÊʵÕiÊiÃÊ`iÊÃ]ÊÞÊ>Ê jÃ>ÀÊʵÕiÊiÊiÃÊ«À«°Ê iiÃÊiÊÌiÀÀÌÀÊ`iÊ>ÃÊ>>ÃÊ«>À>ÊiÊ/`«`iÀÃ]ÊÞÊiÊ `iÊ>ÃÊ>À>ÃÊ«>À>ÊÃÊ LÀiÃÊpÀivÀÊÌ>>Ìip°Ê·9ÊÊVÀiiÊ ÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÀVi`iÃʵÕiÊÃiÀ>ÊVÛiiÌiÊ«iÀÊiÊ>ÌiVi`iÌiÃÊ >Ê`Ê,`À}ÊÞÊ`iV`ÀÊ`ivÌÛ>iÌiÊÃÊ«ÀiÀiÃÊ`iÊ>Ê — 162 — iÝ«i`V¶ÊÊÌi«Ê>«Ài>ÊÞÊÃÊ>ÃÊV«>ViÀiÃÊ>Ê-ÕÊ Majestad. p-ÊV>À]ÊiÛ?ÃÊÀ>âÊ«>`ÀiÊÃÊp>`ÌÊiÊÛV>À° ,`À}Ê>`ÀÊ>Ê«iÀëV>V>Ê`iÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÞÊiÊÃÀ°Ê ,iÃÕÌ>L>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ>ÊÀi«>ÀÌVÊ`iÊiݵÕÃÌÊ«>>Ê`iÊiÊ µÕiÊÀi«ÀiÃiÌ>L>Ê >]Ê`Û`>Ê>ÊÃÕÃÊiÝViiV>ðÊÊiÌiÊ Û>i]Ê>ÕµÕiÊvÕiÀ>Ê}Õ>`Ê«ÀÊÕÊVÕÀ>]ÊiÀ>Ê`iÊÃÕÊiÝVÕÃÛ>ÊV«iÌiV>ÊÞÊÊ«iÀÌÀ>Ê>ÃÊiÀiV>ÃÊ`iÊLëÊ->>â>À°ÊÀ}ÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ >V>Ê>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ,`À}]ÊÃLÀiÊiʵÕiÊÃiÊ concitaron las miradas. p>LjÃÊ`iÊÃ>LiÀÊ`Ê,`À}]ʵÕiÊ`iÃ`iÊiÃÌ>ÃÊÃ>ÃÊÃiÊ >Ê ÌiÌ>`ÊVÌ>VÌÃÊVÊ >]ÊiÊVÕÃÊÃiÊ >Êi>LÀ>`Ê«>iÃÊ`iÊVµÕÃÌ>°Ê>ÃÊÀÕÌ>ÃÊViÀV>iÃ]ÊVÕÞÃÊÀÌÃÊ>ÀV>Ê ÃÊâiÃ]ÊÌiiÊVÊiÌ>Ê>ÃÊ«ÀëiÀ>ÃÊ«>Þ>ÃÊV >Ã]Ê ``iÊ>ÃÊÀµÕiâ>ÃÊÃÊ«ÀÌiÌÃ>ðÊ*iÀÊiÊ `}Ê}ÊiÃÌ>LiVÊ>Ê>>`>ÊPolítica Haijing]ÊÊÃi>Ê>Ê«À LVÊ`iÊiÌÀ>`>Ê`iÊiÝÌÀ>iÀÃÊiÊiÃiÊÀi]ÊÞÊÌ`ÊÃiÊÛÊ>ÊÌÀ>ÃÌi°Ê-Ê iL>À}ÊiÃ>ÃÊÀiÃÌÀVViÃÊÃiÊ >ÊÃÕ>Ûâ>`ÊÞ>ʵÕiÊ>Ê«>Ì>Êië>>Ê >ÊVÀiiÌ>`ÊÃÕÊ>Û`iâÊÞÊ>LiÀÌÊ«ÕiÀÌ>ÃʵÕiÊiÃÌ>L>Ê ViÀÀ>`>ðÊ9Ê >ÞʵÕiÊ>«ÀÛiV >ÀÊiÃÌiÊiÌÊ«À«V° >ÊÀ>`>Ê`iÊ,`À}Ê>Ã>iÌi>L>Ê>ÊÕÃÊÞÊÌÀÃ]ÊÞÊÀië`\ p «Ài`ÊÃiÀ]ÊÞÊiÊ>}]ʵÕiÊÌÀ>ÃÊ>ÊÕÊ`?ÃÌV>ÊiÌÀiÊë>>ÊÞÊ*ÀÌÕ}>]Ê>Ê>ÀµÕ>Ê1ÛiÀÃ>Ê`iÊ`Ê i«iÊÃiÊ>}}>Ì>ÊiÊiÊ ÀâÌiÊV ]Ê>ʵÕiÊÛiÊVÊÕÊië>cio propicio donde incrementar sus dominios. p Ê«`>ÃÊ >LiÀÊiÝ«ÀiÃ>`Ê`iÊiÀÊvÀ>]ÊÞÊ«ÀÊiÃÊ > À>ÊÃiÊ >ÊÀi>VÌÛ>`ÊiÃiÊ«ÀÞiVÌʵÕiÊ`iÀ>À?ÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ°ÊÃÊLiivVÃÊ`iÊ>Ê >Ê`iÊ >ÊÀiÃÕÌ>Êv>LÕÃÃ]Ê «iÀÊ`iÊ«ÃiiÀÊÕÊ«ÕiÀÌÊvÀ>VÊiÊ>ÊÃ>Ê >]ÊÃiʵÕÌÕ«V>À>°Êu9ÊÊ`}>ÃÊÃÊVÌÀ?À>ÃÊÃÕÃÊ}iÌiÃÊÀµÕiâ>ÃÊ VÊ`ÕiÃÊÞÊÃiÀiÃtÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊ,µÕÊVÊÃÊ ÕLira entrado en un éxtasis delirante. ,`À}Ê`iÃÌÀÊiÃÌ>ÀÊ>ÊÌ>ÌÊ`iÊ>ÃÕÌÊV ° pÃÊ`iÊ >ÛiÃ]ÊÊ>iÃÌÀ]ÊiÊiVi`ÊViÀÌ>Ê`VÕiÌ>VÊiÛ>`>Ê`iÃ`iÊiÊV?â>À]Ê«ÀÊ>ʵÕiÊVâVÊÕV ÃÊ`iÌ>iðÊiÊiÌiÀjÊÌ>LjÊ`iÊ>Êv>`>ÊiÝ«i`VÊ`iÊ >}ÕÃÌÊvÀ>ÞÊ>ÀÌÊ`iÊ,>`>]ÊÞÊiÊ ViÊVÊÕ>ÊV«>Ê`iÊÀi>ÌÊ — 163 — `iÊ ÃÕÃÊ >`>â>ÃÊ «ÀÊ >ÃÊ «ÀÛV>ÃÊ `iÊ Õ>]Ê +Õ>â ÕÊ ÞÊ Õâ Õ°Ê`i?ÃÊiÛÊiÃiÃÊ`iÃVvÀ>`Êi Arte y Vocabulario de la lengua ChinaÊ`iÊ«>`ÀiÊ,>`>°Ê À>Ê«À>VÌVÊiÊpaihua]Ê iÊi}Õ>iÊVµÕ>ÊV ÊVÊÕÊsanglés, intentando analizar ÃÊÀi>ÌÃÊ`iÊ Õ9Õ]ÊÕÞÊi`ÃÊiÊ>µÕiÊÀi]ÊVÕÃÊ«ÀÊ ÃÊÃÊ`iÊ>ÃÊiÃVÕi>Ã]Ê>ÕµÕiÊÃÊ«À}ÀiÃÃÊÃÊðÊÃÊ Õ>Êi}Õ>Ê`vVÊ`iÊ>Ã>À]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ° ÊV>ÀÌ}À>vÊÀiVLÊÕ>Ê>iÌ>`À>ÊÕiV>]ÊÌ>ÌÊ`iÊ«Ài>`ÊVÊ`iÊ}LiÀ>`À]ʵÕiÊ«ÀÃ}ÕÊ>«>Ã>`>iÌiÊÃÕÊ relato. p iÀÌ>iÌi]Ê `Ê ,`À}°Ê ÃÌiÊ V>Ã>LiÊ ÃiÀ]Ê vÀ>ÞÊ>ÀÌ]ÊVÃ}ÕÊ«iiÌÀ>ÀÊiÊÌiÀÀÌÀÊV ]Ê >ViÊ> À>Ê ÃiÌiÊ>Ã]ÊÞÊ«iÀ>iVÊiÊÃÕÃÊÌiÀÀ>ÃÊ`iÃ`iÊÕÊ>ÊVÌÕLÀiÊ`iÊ >Ê `iÊ -iÀÊ `iÊ £xÇx]Ê ÕÌÃÊ >Ê ÃÊ «>`ÀiÃÊ >}ÕÃÌÃÊ >À]Ê >ÀV>ÊÞÊ->ÀiÌ]ÊiÃÌÕ`>`ÊÃÕÃÊVÃÌÕLÀiÃÊÞÊiÌ>L>`Ê lazos de amistad. Gobernaba estas islas don Francisco de Sande, ÞÊÃiÊ«iÀÌÊ>ÊiÌÀ>`>ÊVÊÀiV«iÃ>Ê«ÀÊ >LiÀÊV>«ÌÕÀ> `Ê>ÊVÀÃ>ÀÊV Ê> }]Ê>ÕµÕiÊÕi}ÊÃiÊÃÊiÃV>«Ê`iÊ ÕiÃÌÀ>ÃÊV?ÀViiÃÊ«ÀÊÕÊV>>ÊÃiVÀiÌ° —De infausto recuerdo para todos —recordó el obispo. pÊiÃÌ>ÊÃ>>ÊÃiÊi}Ê>ÊÀiVLÀÊ>ÊiL>>`ÀÊV ]Ê7>}Ê 7>}}>Êp«ÀÃ}ÕÊiÊ}LiÀ>`Àp]ʵÕiÊÃÊ ÀÊVÊÃÕÊ presencia, aunque Sande no respondió con la misma esplendidez VÊ>ʵÕiÊ >L>ÊÌÀ>Ì>`Ê>ÊÃÊV>ÃÌi>ÃÊ`iÊ,>`>ÊÞÊ«iÀ`ÃÊ>Ê «ÀÌÕ`>`Ê`iÊiÃÌ>LiViÀÃÊiÊ>ÊL> >Ê`iÊÞÊ«iÀ>iÌiiÌi]ÊVÊ ViÀÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊiÊ>V>°ÊÃÊV ÃÊ VÃ`iÀ>ÀÊ>Ê`iÃVÀÌiÃ>ÊVÊÕ>Ê>vÀiÌ>ÊÞÊÃiÊi}>ÀÊ>Ê vÀiViÀiÊÃÊÀi}>ÃÊiÛ>`ÃÊ«ÀÊÃÕÊi«iÀ>`À]Ê>L>`>`Ê >>ÊÕÞÊi>`Ã°Ê ÊÕ>ÊiÃÌÕ«`iâÊ>Ã]ÊiÊv>ÊiÀ>Ê«ÀiÛsible. À>ÞÊ}Ê«>ÀiVÊ>L>`>ÀÊÃÕÊ`viÀiÌiÊiÃVi«ÌVÃÊÞÊ ÕÀÌ?`iÊ>Ê«>>LÀ>Ê>Ê`Êâ>]ÊÃiÊ>«ÀiÃÕÀÊ>ÊÃi>>À\ p,>`>Ê«`Ê>Êi}>`ÊV Ê>V«>>ÀÊ`iÊÛÕiÌ>Ê>ÊÃÕÊ «>Ã]Ê«iÀÊiÊÛi}>â>ÊÊ>L>`>ÀÊiÊiÊÃÌiÊ`iÊ>]Ê ÌÀ>ÃÊ>âÌ>ÀÊ>ÊÃÊiÝ«i`V>ÀÃÊië>iÃ]ÊVÕÃÊ>ÊvÀ>ÞÊ>ÀÌ]ÊÞÊ>ÕÃÌV>ÀÊ>ÊÃÊ«À>Ì>ÃÊV«>ÌÀÌ>ðÊ6ÕiÃÌÀÊ«Ài`iViÃÀÊiÊ iÊV>À}]Ê`Êâ>]ÊÊ>iÊiÊ>ÃÕÌÊVÊÃiÃ>ÌiâÊÞÊVÊ — 164 — >Ê`iL`>ÊÛÃ]ÊVÊÞÊiÊÀiVi`j°ÊuÀÀÌ>ÌiÊiÊÕÊ}LiÀ>`ÀtÊiÊ >LiÀÊ iV ]Ê ÞÊ«ÃiiÀ>ÃÊÕ>ÊV>Êië>>ÊvÀiÌiÊ>Ê>Ê«>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕÊÞÊ>Ê«À«>}>VÊ`iÊ>Ê«>>LÀ>Ê `iÊ ÀÃÌÊÃiÀ>ÊÕÊ iV ÊpÃiÊ>iÌ° pÌi`ÊÕÃÌÀÃ>ÊpVÌiÃÌÊ-Û>p°ÊÊÛiViÃÊ>Ê*ÀÛ`iV>ÊVÌÀ>`ViÊÕiÃÌÀÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ?ÃÊ`iÃi>`ðÊ*iÀÊVvÊ iÊiʵÕiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÃÊV`ÕâV>Ê>ÊLÕiÊ«ÕiÀÌÊÞÊ«`>ÃÊ en esta ocasión cumplir las aspiraciones de nuestro monarca. Ê}LiÀ>`ÀÊ>ÌiÃÊ`iÊ`>ÀÊ«ÀÊVVÕ`>Ê>ÊÃiÃ]Ê>âÊÃÕÊ Ûâ° p*>`ÀiÊ-?V iâ]ÊVÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ`iÊ«ÀiÃiÌ>VÊ`iÊ`Êi«iÊÞÊÃÊÀi}>ÃÊÃiÊ >>Ê`iÌi`ÃÊiÊjVÊ«ÀÊiÊ6ÀÀiÞ]ÊÞÊ ÃÊ«À«ÀV>ÀjÊ`ÃÊiÃVÀÌÃ]ÊÕÊiÊV Ê«>À>ÊiÊdutang o Ài}iÌiÊ`iÊ >Ì]ÊÞÊÌÀ>Ê«>À>ÊiÊLëÊ`iÊ>V>]ÊvÀ>ÞÊi>À`Ê`iÊ-?]Ê«>À>ʵÕiÊ«ÀV>iÊ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê`iÊÀiÞÊÞÊÃÊ>ÕÝiÊiÊ >ÊiÌÀ>`>ÊiÊ >° p Ê iÃ>ÃÊ >À>ÃÊ ÕiÃÌÀ>Ê ÃÊ ÃiÀ?Ê ?ÃÊ >VViÃLiÊ `Ê Gonzalo —contestó el jesuita. piÊÃiÀ>Ã]Ê Õi}>Ê`iVÀʵÕiÊ`iÊÌÀ>ÃVi`iÀÊ>}Ê`iÊÊ >µÕÊ >L>`]ÊiÃÌ>Êi«ÀiÃ>ÊÃiÊÀ>Ê>ÊÌÀ>ÃÌiÊpu ]Ê`ÊÃtÊ VÕÀiÃÊiÌÀiÊ>Ê>ÀiÀ>Ê>ÊÕÊL>V iÀÊ«ÀÊ->>>V>Ê>>`Ê>ÀÌÊ6i>ÃV]ÊÕÞÊVV`Ê«ÀÊiÊmagísterÊ-Û>]ʵÕiÊ ÃÊÃiÀ?ÊÕÞÊÖÌ]Ê«ÕiÃÊÃ>LiÊ`iÊiÃ}À>]Ê?}iLÀ>ÊÞÊi}Õ>ÃÊ>Ì}Õ>ðʷiÊ>VÕiÀ`¶ >`iÊVÌiÃÌ]ÊVÀiÞj`ÊÕÊ>ÃÕÌÊÌÀÛ>°Ê-ÊiL>À}Ê>Ê ,`À}]ʵÕiÊiÊÕÊ«ÀV«ÊÊ>i}À]ÊÊÃÕÊiÊÕ>ÊiÝ«V>LiÊÀiviÝ°Ê· ÊÀiÃÕÌ>L>ÊiÝÌÀ>>iÌiÊVV`iÌiÊÃÕÊ«iÀÌ>âÊ«ÀiÃiV>Ê`iÃ`iʵÕiÊ«>ÀÌiÀ>Ê`iÊ-iÛ>¶ >ÀÌÊ6i>ÃVÊÃiÊiÃÌ>L>ÊVÛÀÌi`Ê«>À>ÊjÊiÊÕÊi}>° Ê}LiÀ>`ÀÊÃiÊ`ië`ÊÞÊiÃÌÀiV Ê>Ê>Ê`iÊV>ÀÌ}À>vÊ ÀiÌij`>ÊiÊ>ÊÃÕÞ>°ÊÊÃ>ÀÊ>Ê>Ê«>â>]Ê,`À}ÊÛÊ>Ê/Ã«Ê ÃiÌ>`ÊiÊ>ÃÊiÃV>>Ì>ðÊÊÛiâÕiÊÃiÊ«ÕÃÊ>ÊÃÕÊ>`ÊÃÊ VÀÌi`>`]ÊÞÊÌÀ?`iÊ`iÊ>ÊLV>>}>ÊÃiÊvÀiVÊ«>À>ÊVÕ>µÕiÀÊ ÃiÀÛV°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊiÊÃÀÊÞÊÛʵÕiÊiÀ>Ê`iÊVÀÌ>ÊiÃÌ>ÌÕ À>]ÊÀi>ÃÊ`iÊëÊÞÊ`iÊÀ>`>ÊÛÛ>°Ê-ÌÊV«>ÃÊ«ÀÊj°Ê µÕiÊâ>}>ÊiÀ>ÊiÊÛÛÊiëiÊ`iÊ>ÊvÀ>}`>`]ÊÞÊ`i?`ÃiÊiÛ>ÀÊ por su instinto, le dijo: — 165 — pu6itÊV«?>iÊ>ÊÊ Ã«i`>i]ÊÌi}ÊiÊiV>À}Ê«>À>ÊÌ° p ÊÃÊ>ÀÀi«iÌÀjÃÊ`iÊÌ>ÀÊ>Ê/ëÊÛÕiÃÌÀÊÃiÀÛV]Ê ÃiÀ>ÊpÀi«VÊiÊV V]Ê>ʵÕiÊÃiÊiÊ>}À>`Ê>ÊÃÀÃ>]Ê`i>`ÊÛiÀÊÃÕÊ`iÃÛ>`>Ê`iÌ>`ÕÀ>° ÊëiÊ iV Ê`iÊ>}>ÀÃiʵÕiÊÌi>ÊiÊ«>ÊÃi}ÕÀÊÞʵÕiÊ ÃiÀÛÀ>Ê>ÊÃiÀÊÌ>Ê«ÀV«>]ÊiÊ >L>ÊëÀ>`ÊÕ>Ê>i}À>ÊÕÃÌ>`>°Ê>Ê>À`iâÊ`iÊÕ>ÊÛ`>Ê`iÊÛi>ViÃÊÞÊÃÃ>LÀiÃÊL>Ê>Ê vÊ>ÊÌ}>ÀÃi°Ê*iÀÊ-Û>ÊiÃÌ>L>Ê`i>Ã>`ÊiÃÃ>`ÊiÊÃÕÃÊ «iÃ>iÌÃÊÞÊÊÛÊVÊiÊÛiâÕiÊÃ>Ì>L>Ê`iÊÖLÊ>ÊÃÕÃÊ espaldas. -ÕÊÌÕVÊÊ«ÀiÛi>°ÊiÀ}>ÊVÀVÕÃÌ>V>ÃʵÕiÊ >À>Ê ?ÃÊÃÌ>À>ÊÞÊ>ÀÀiÃ}>`>ÊÃÕÊ>LÀ°Ê6i>ʵÕiÊÃÕÊÛ`>Ê`i«i`>Ê`iÊ un belicoso jefe: el gobernador ,µÕÆÊ`iÊÕÊÌiÀ>ÌiÊ`iÊ la fe: el jesuita -?V iâÆÊÞÊ`iÊÕÊÛiÊ«>VvÃÌ>\Êel obispo Salazar. ·+ÕjÊL>Ê>Ê >ViÀÊÃÊ>ÃÊ`viÀiV>ÃÊiÌÀiÊ>ÃÊiÀ>ÀµÕ>ÃÊ?ÃÊ«`iÀÃ>ÃÊ`iÊ>ÊÃ>ÊiÀ>Ê?ÃÊ>Û>Ã>>`À>ÃʵÕiÊÃÕÃÊ}>>ÃÊ`iÊVÕ«ÀÊ con su trabajo? ÊiÝÃÌÀ>ÊÕ>`>`iÃÊiÊÃÕÊÃÊÞÊÕ>ÊÛiâÊ?ÃÊÃiÊ Ûi>ÊiâV>`ÊiÊÃÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊÃÊ«`iÀÃðÊ}iÃ>ÊÞÊLiâ>ÊÃi`ÕV`>ÃÊ«ÀÊVÃi}ÕÀÊ>ÊiÀÊÌ>>`>Ê`iÊviÃÌ°Ê*ÀÊÕÊ tiempo abandonaría la búsqueda de Olid, pero no dejaría de ÕÃi>ÀÊ>?Ê``iÊvÕiÀ>°Ê/ÕÛÊÕÊ«iÃ>iÌÊiviÀÊÃLÀiÊ 6i>ÃV°Ê·+ÕjÊiÀ>ÊiÊÛiÀ`>`Ê>µÕiÊiÃVÕÀÀ`âÊpunto filipinoÊÞÊ >ʵÕiÊÃiÀÊÃiÀÛ>¶ >L>Ê`i>`Ê`iÊÛiÀ]ÊÞÊ>Ê>ÌÃviÀ>Ê >L>Ê>`«Ì>`ÊÕ>Ê Ì>`>`Ê«ÀÃ>]Ê`i>`ÊÌÀ>ë>Ã>ÀÊÕÊivÕÛÊvÀiÃVÊÞÊÀÃÊ >ÊÃiÛ>ÊÛÀ}i°ÊëÀÊiÊ>ÀiÊ«ÀvÕ`>iÌi]ÊÞÊÃiÊÃÃi}° µÕi>ÊV iÊViÊVÊÃ>Û>ÊÞÊÃiÊ`ië`Ê`iÊjÊ>}>Li\ p9ÊiÊVÛiÀÌÀjÊiÊÌÕÃÊÃÊÞÊiÊÌÕÃÊ`Ã]Ê,`À}°Ê-Ê >«>ÀiViÊ«ÀÊ>µÕÊiÃiÊ"`]Ê>«i>ÀjÊ>Ê}iiÀ>Ê6>LÃÊ«>À>ÊÀitenerlo. pÊ>}ÊÃi}ÕÀÊÃiÊVViÊiÊ>ÊV>ÃÊÃi}ÕÀ>°Ê/iÊ>}À>`iâVÊÌÕÃÊ`iÃÛiÃ]ÊÕ>ÊÞÊVvÊiÊÛÛiÀÊ«ÀÌÊp`ÊÃriéndole. Ã>Û>Ê>«ÀiVÊVÊ>`À>VÊÃÕÊÛ>iÌ>ÊÞÊ`ëÃVÊ>Ê ÀiÃ}° p/ÖÊiÃÌ?ÃÊÌV>`Ê«ÀÊ>ÊvÀÌÕ>ÊÞÊÀi}ÀiÃ>À?ÃÊÃ>ÊÞÊÃ>Û° — 166 — p·iÊiµÕÛV>ÀjÊiÊʵÕiÊiëiÀ>Ê`iÊ]ÊÕ>¶ p>ÃÊiµÕÛV>ViÃÊÊiÝÃÌi]ÊÃÊVÕiÌ>ÊʵÕiÊ >ViÃÊÞÊ ÊµÕiÊÊ >ViÃ]ÊÞÊÌÖÊiÀiÃÊ LÀiÊ«ÀÕ`iÌiÊÞÊ`iÊ>VV° Ã>Û>ÊiÊ>`ÛÀÌÊ`iʵÕiiÃÊiÀ>ÊÃÕÃÊV«>iÀÃÊ`iÊÛ>iÊÞÊ Ê>iVVÊ«>À>ÊÕÌ«V>À>ÊÃÕÃÊVÕ`>`ÃÊ>ÌiÊÕÃÊÞÊÌÀð iÊÀi«iÌiÊ,`À}ÊV«Ài`ʵÕiÊiÊ>µÕi>Ê«i}ÀÃ>ÊÞÊ desconocida misión debía caminar solo. — 167 — 3 ÊÃÕiÊ`iÊiÃÌi Manila, año 1582 >Ê>>>Ê`iÊ>Ê«>ÀÌ`>ÊiÃÌ>L>ÊÃÕÀV>`>Ê`iÊÀiÃÊ`iÊiL>Ê sucia. ,`À}ÊÞÊ/ë]ÊVÊÃÕÃÊiÃiÀiÃÊL>ÊiÊLÀ>â]Ê >L>ÊVÀÕzado casi a oscuras las callejuelas que conducían al fondeadeÀÊ`iÊÀÊ*>}«°ÊÊ>ÀiÊ>«iÃÌ>L>Ê>ÊÃiLÊÞÊ>ÊLiÌÖÊVÊiʵÕiÊÃÊ V>>v>ÌiÃÊ >L>ÊÕÌ>`Ê>Ê}>iÀ>]ʵÕiÊVÊ>Ê>Ài>Ê«>ÀÌ>Ê >V>Ê >V>ÊVÊ>ÊiÝ«i`VÊ`iÊ >ÊVÊÀÕLÊ`ÃÕ>`° ÊÕV >V ÊsanglésÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊi>ÊVÀ>`Ê `iÊV>ÀÌ}À>v°Ê/ëÊiÀ>Ê`iëiÀÌÊÞÊÀiÃÕiÌÊiÊÃÕV>ÀÊ «ÀLi>ðÊ-Û>ÊÊ«`>Ê«>Ã>ÀÊÃÊÃÕÊivV>âÊ>ÞÕ`>ÊÞÊÃÕÊVViÌÊ`iÊ>>ÊÞÊ`iÊ>ÃÊi}Õ>ÃʵÕiÊ>ÊÃiÊ >L>L>°ÊiÊ«Ài«>À>L>Ê>ÊÀ«>]ÊiÊ >V>Ê>ÃÊV«À>ÃÊÃÊÃÃ>ÀiÊÕÊÃÊ>À>Ûi`ÊÞÊ iÊ>ÞÕ`>L>Ê>Ê>V>ÀÀi>ÀÊÃÕÃÊÖÌiðÊ6iÃÌ>ÊVÊ>Ãi]ÊV>â>L>ÊÕ>ÃÊ >«>À}>Ì>ÃÊÕiÛ>ÃÊÞÊÞ>ÊÊÃÕvÀ>ÊÃÊÀ`ÃVÃÊ`iÊ >LÀi]ÊÊ tenía que buscar el amparo de los frailes de la Misericordia para subsistir. /ëÊÃiÊ >L>Ê`ië>`Ê`iÊ`iÃ}À>V>`ÊʵÕiÊiÀ>]Ê«>À>Ê VÛiÀÌÀÃiÊiÊÕÊÕV >V ÊVÀÌjÃÊÞÊ«°Ê-Û>ÊiÊ >L>ÊV }`Ê>viVÌÊÞÊÊ«ÀÌi}>ÊVÊ>ÊÕÊ °Ê9Ê> À>ÊÛÛ>Ê>ÊÃÕÃÊ À}iiÃ]Ê>ÊLÕÃV>ÀÊÃÕÊÀiÌÊ`iÃÌ]Ê>Ê >]Ê>Ê«>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ>ViÃÌÀÃ]ʵÕiÊ}À>L>ÊÃÊiÀ>ÊÕÊ«ÕiLÊ`iÊL?ÀL>ÀÃ]ÊÊÕÊ>ÃÃÊ ÀVÊÞÊVÛâ>`ÊVÊ`iV>°Ê V>ÊvÀ>ÃiÃÊÞÊÕÊViÌi>ÀÊ`iÊ }ÀÃÊ««Õ>ÀiÃʵÕiÊÃiÊi«iÊiÊiÃi>ÀÊ>ÊÃÕÊÕiÛÊ>°Ê— 169 — ÌÀ}>`Ê«ÀÊÃÕÊ«>Ã>`]Ê/ëÊiÊÀiÛiÊ>ÊÕiÛÊ«>ÌÀʵÕiÊÃÕÃÊ >Ìi«>Ã>`ÃÊ >L>ÊÃ`Ê>ÀiÀÃÊÞÊÃiÀÛ`Ê`ÕÀ>ÌiÊÌÀiÃÊ}iiraciones en los juncos imperiales. pÃÊiÊÌiÀiÃ>]Ê/ë°Êu ÕjÌ>itÊpiÊ«`° p*ÕiÃÊÛiÀjÃ]ÊÃiÀ]ÊÊ«>`Ài]Ê>VÕV>`Ê«ÀÊ>ÊiViÃ`>`]ÊÌÕÛÊ µÕiÊi}À>ÀÊ>Ê>ÊÃ>Ê`iÊ`>>]Ê``iÊ>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÕÊÛÀÕiÌÊ ÌvÊ«iÀ`Ê>ÊÌ`>ÊÃÕÊv>>°Ê]ʵÕiÊÃiÊiÃV`ÊL>ÊiÊ>À>âÊ `iÊÕÊ«>Ì>V iÊiV>>`ÊiÌÀiÊÕÃÊ«>iÀ>iÃ]ÊÃLÀiÛÛ° ÕµÕiÊÕV ÃÊsanglesesÊÞÊ>ÌÛÃÊv«ÃÊiÝ L>Ê ÀÀi`ÃÊÌ>ÌÕ>iÃÊiÊÃÊiÊLÀ>âÃ]Ê«iV ]Ê«iÀ>Ã]ÊiÊVÕÃÊiÊ >ÊV>À>]Ê,`À}ÊÃiÊÌiÀiÃÊ«ÀÊ>ÊiÝÌÀ>>Ê>ÀV>Ê}À>L>`>ÊiÊiÊ LÀÊ`iÊ/ë\Ê1Ê«iµÕiÊÌÀ?}ÕÊÞÊ`iÌÀÊ`iÊjÊÕ>Ê>ÛiÊ iÀÃV>`>ÊiÊiÌÀ>ÃÊV >ð —¿Y esa marca del brazo que parece el sello del diablo? ¿TieiÊ>}ÖÊÃ}vV>`Ê«>À>ÊÌ¶Ê Ê`iLiÀ>ÃÊVÀiiÀÊiÊÃÕ«iÀV iÀ>Ã]Ê Tsopin. p"ÃÊ«Õi`Ê>Ãi}ÕÀ>ÀʵÕiÊÊÃLâ>Ê>Ê}ÖÊ`i°Ê ÃÊ9Õ>Ö]ÊÕÊ«?>ÀÊv>LÕÃÊ`iÊ>ÊÀi}ÊV >]ʵÕiÊ`iÌvV>Ê >ÊÕ>Ê`Ã>Ê`iÊ>ÀÊpÃiÊ`ivi`]ÊVv?`iÊ`iëÕjÃp°ÊÊ «>`ÀiÊÌ>LjÊÊÌi>ÊÌ>ÌÕ>`ÊiÊiÊÃÊÕ}>À]ÊVÊ«ÀÌiVV°ÊÊÃÊiÊÊ«ÕÌiÊVÊÌÌ>ÊÞÊÕ>ÃÊ>}Õ>ÃÊÃi`ÊÞÊ ÕÊÊ«>À>ʵÕiÊÊÛ`>À>ÊÊÀ}i°ÊiÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊÊiÛ>L>ÊÃÊ>ÀiÀÃÊ`iÊÃÕÊL>ÀV° ÃÊVÀÀ>iÃÊV >L>ÊÃLÀiÊ>ÃÊVv>ÃÊÞÊ>ÃÊÃÕiÌ>ÃÊ`iÊÃÊ ÛiÌÃjÃÊV>ÃÌi>ÃʵÕiÊÃiÊÛ>ÊiÊiÊiÌÃÊ>>iViÀÊ`iÊ ÌÃÊÛiÌ>ðÊLos grandes sueños siempre están en el oeste. ¿Por qué será?» pÀiVÀ`Ê,`À}° /À>ÃÊiÃÊ>«>ÀiVÊiÊiÊÕiiÊiÊ`iÃ}>ÀL>`ÊÞÊvÃÊ«>`ÀiÊ -?V iâ]ÊiLÕÌ`ÊiÊÃÕÊ ?LÌÊÞÊ>ÌiÊi}ÀÃ]Ê>V«>>`Ê `iÊÕÊV>`ÕÌÀ]ÊiÊ«>`ÀiÊ>>À`]ÊÞÊ`iÊÃÕÊVÀ>`ÊvÃVÊ`iÊ i}>>]ÊÕÊsanglésÊVÊ/ëʵÕiÊ>Ãi}ÕÀ>L>ÊÃ>LiÀÊ«iÀviVÌ>iÌiÊiÊV ]ÊÞʵÕiÊÌÀ>ëÀÌ>L>ÊÕÊVvÀiÊ``iÊ}Õ>À`>L>Ê>Ê V>ÀÌ>Ê`iÊ«ÀiÃiÌ>VÊ«>À>ÊiÊ}LiÀ>`ÀÊÞÊ>}ÕÃÊ«ÀiÃiÌiÃ°Ê 9ÊÌÀ>ÃÊj]ÊiÊL>V iÀÊ>ÀÌÊ6i>ÃV]ÊVÊ>ÊV>LiiÀ>ÊÀÕL>Ê>Ê ÛiÌÊÞÊiÊÃ>VÊ`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>ÃÊ>Ê LÀ]ʵÕiÊ âÊÕ>Ê >«>À>ÌÃ>ÊÀiÛiÀiV>Ê>ÊÛiÀÊ>ÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊÃi}Õ>ÊiÃV>>`Ê con su presencia en la expedición. — 170 — p6iʵÕiÊ>ÊvÊÃÊiL>ÀV?Ã]Ê>}Ê6i>ÃVÊpÊÃ>Õ`Ê ÀiVÀ`>`Ê>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊÃ>Û>p°ÊiÊ-iÛ>ÊÃ>Ã]ÊÞÊ >ÃÌ>Ê >Êi}>ÀiÃÊÕÌðÊ>LjÃÊ«>Ã>`Ê`iÊ«ÀiÃÊ>ÊVâ>`À°Ê · ÊÃÊ«>ÀiViÊÕ>ÊÌÀ>ÛiÃÕÀ>Ê`iÊ>Ê*ÀÛ`iV>¶ p9ÊVÀiÊiÊÃÊ>}ÀÃ]ÊÞÊiÊiÊV>«ÀV ÃÊ>â>À]Ê`Ê,`À}]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°Ê >`i>ÃÊ«ÀÊÌÀ>L>]Ê>`>Ê?ÃÊpÃiÊ`ividió. p·"ÃÊvÀiVÃÌiÃÊÛÕÌ>ÀÊ«>À>ÊiÃÌiÊÛ>i]ÊÕÊÃÊL}>À¶ 6i>ÃVÊ«>ÀiVÊ`Õ`>ÀÊ`iÊÃÕÊÀiëÕiÃÌ>ÊÞÊL>LÕVÊÃÊVÛVción: piÊ iÊLÀ`>`ÊÌiV>`>iÌiÊpiÊiÝ«Vp°ÊÊ}LiÀ>`ÀÊ`>À?Ê«ÀÊÃ>`>`>ÊÊVÕiÌ>ÊVÊ>ÊÕÃÌV>ÊÃÊÀi}ÀiÃÊ Ã>ÊÞÊÃ>Û°ÊiÀiV>Ê>Ê«i>ÊiÊÀiÃ}ÊÞÊVÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃ>L>ÊV«>>ÊiÃÌ>ÀiÃÊ?ÃÊÃi}ÕÀÃÊiÊiÃÌiÊ>«iÃÌÃÊV>ÃV>À°ÊÊ >}Ê por mero interés. ,`À}ÊiÊ«>ÀiVʵÕiÊ`iV>Ê>ÊÛiÀ`>`ÊÞÊiÊ«>iÊiÊ bro. p*`iÃÊÊÀi}ÀiÃ>ÀÊÕV>]Ê`Ê>ÀÌ°Ê ÃÊ>ÛiÌÕÀ>ÃÊ>ÊÊ}À>`ÊÞÊiÃÃÊV ÃÊÊÃÊ>`>Ê Ã«Ì>>ÀðÊÃÊ dicen. p ÊÛÃ]ÊÃi«ÀiÊ>jÊiÊÀiÃ}ÊÞÊ«ÀiviÀÊÀÀÊÌÀ>}>`Ê por el océano a que me corte el pescuezo un bribón de la calle ,>`>Ê`iÊ>>°Ê+ÕiÊÃi>Ê>ÊvÀÌÕ>]ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊÊiÃÃÊ«>}>ÃÊV Ã]ʵÕiiÃÊ`iV`>]ÊmagisterÊpiÊiÝ«ÕÃ]ÊÞÊÃÀ° ÕµÕiÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê >ÌV>Ê}LiÀ>L>ÊÃLÀiÊ>L>ÃÊVÀ>Ã]ÊÞÊÃÕÊ«ÀiÀÊ`iÃÌÊiÀ>Ê>V>]Ê,`À}Ê>`ÛiÀÌ>ÊÕ>ÊiÃVÀÕ«ÕÃ>ÊÃi«>À>VÊiÊ>ÃÕÌÃÊ«À«ÃÊiÌÀiÊië>iÃÊÞÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊÞÊ>ÃÊÃiÊÊ âÊÛiÀÊ>Ê6i>ÃV°Ê*ÀÊiÃÊ>`iÊ`iÊ>ÊÌÀ«Õ>VÊ Û`>L>ʵÕiÊÃiÊ>LV>L>Ê>Ê}À>ÛiÃÊ«i}ÀÃÊÞÊ>ÊÀiV >âÊÛÃViÀ>Ê `iÊÀiÊ iÀ>Ê`iÊ*ÀÌÕ}>Ê>ÊÀiVLÀÊiÊÃÕÊ«ÕiÀÌÊÕ>Ê>ÛiÊ V>ÃÌi>>°ÊÊÌiÀV>LÊiÀV>ÌÊiÃÌ>L>Ê«À L`ÊÞÊV`i>`ÊVÊ>ÊÕiÀÌiÊ«ÀÊ>ÃÊÃiÛiÀ>ÃÊiÞiÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃ>Ã°Ê >`>ÊÃi}ÕÀÊ ÃiÊ`ÛÃ>L>ÊiÊÃÕÊ ÀâÌi° p?ÃʵÕiÊVÊÃÊV ÃÊ >ÞʵÕiÊÌiiÀÊVÕ`>`ÊVÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÞÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊpÀâÊ-Û>ÊiÃV>>`° p"ÃÊ>ÃÃÌiÊ>ÊÀ>â°Ê9ÊÃÊ >ÀjÊÕ>Ê«Ài`VV°ÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊ ÞÊÕiÃÌÀÃÊÛiVÃÊLjÀVÃÊ >À?ÊÊ«ÃLiÊ«>À>ʵÕiÊÃÊië>— 171 — iÃÊÊ«ÃiÃÊ>?ÃÊ >°Ê->LiʵÕiÊÃL>ÊÞÊ>`À`ÊiÃÌ?Ê>Ê iÃÊ`iÊ>ÃÊÞÊiÃÊ«ÀÌ>ÊÕÊ«Ì°Ê9ÊÃÊÊ>ÊÌi«ÊpVitó Velasco. -Û>ÊÃ>L>Ê«ÀÊÃ>Û>ʵÕiÊiÌÀiÊ>L>ÃÊV>ÃÊ«iÀÃÃÌ>ÊÕÊ ÃÌiÀÀ>`ÊVÌÀ>L>`Ê`iÊ«i`À>ÃÊ«ÀiVÃ>Ã]ÊÃi`>ÊÞÊiëiV>ÃÊ`iÊ µÕiÊLÌi>Ê}>>V>ÃÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃ]ʵÕiÊÊVÕÌ>L>Ê>Ê>Ê Corona. pÝÃÌiÊÕÊV>«Ê>LiÀÌÊiÌÀiÊÀi]Ê>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ>Ê-`>ÊÞÊ-Õ>ÌÀ>ÊpiÊ >L>Ê`V ÊÃ>Û>p]Ê``iÊÃiÊVÌÀ>ÛiiÊ >ÃÊÀ`iiÃÊÀi>iÃ]ÊÞÊ``iÊV>«>Ê>ÊÃÕÃÊ>V >ÃÊÃÊ`iÃiÀÌÀiÃ]Ê >ÛiÌÕÀiÀÃ]ÊVÀÃ>ÀÃÊÞÊVÌÀ>L>`ÃÌ>ÃÊ`iÊ>L>ÃÊ>V> `>`iÃ]ÊiÌÀiÊiÃÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê>ʵÕiÊÊ`iLiÃÊ«iÀ`iÀÊ`iÊ ÛÃÌ>]Ê«ÕiÃÊ«ÀÊ>Ê>`>° p· ÀiiÃʵÕiÊÌi`ÀjÊV>ÃÊ`iÊ`iÕV>ÀÊÞÊ>«ÀiÃ>À]Ê Õ>¶ p ÊÃj°Ê*ÀÊ>µÕÊÃiÊ`ViʵÕiÊ>ÊÃÊ`iÊiÃÕÌ>Ê-?V iâÊ iÃV`iÊ>}Ê}À`ÊiÊÌiÀiÃiÃÊÃVÕÀÃÊ`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ°Ê ·*ÀʵÕjÊÃÊ`À}ÃÊ>Ê>V>ÊÞÊÊ>Ê- >ÌÕÊÊÞʵÕiÊiÃÊÊ >ÌÕÀ>¶ piLÊV>>ÀÊÞÊV>>Àj]ÊÃ>Û>° p*ÕiÃÊÞÊÌiÊÊ`Àj°Ê-?V iâÊÃiÊ«À«iÊ}À>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ `iÊ>ÊV>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>Ê>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`Ê >ÌV>ÊÞÊ«ÀV>>ÀÊ VÊÀiÞ]Ê·ÊiÃÊ>Ã]Ê>}ʶÊ`i?ÃÊiÃÃÊVÕiÀÛÃÊÌiiÊ>Ê À`iÊ`iÊ>ÛiÀ}Õ>ÀÊÃÊiÊ>V>ÊÃiÊ >>ÊVÕÌÊÌÊ`iÊ À>Ì]Ê iÊ«ÀiÌi`iÌiÊÞÊ«ÃÌÀÊ>ÊÕiÃÌÀÊÀiÞÊiÊ*ÀÌÕ}>]ʵÕiÊiÃÌ?ÊiÊ «>À>`iÀÊ`iÃVV`°ÊÊiÊ«ÕiÀÌÊÃiÊÞiÊ`iÊÌ`]Ê,Ê`À}° pÊʵÕiÊ>ÊÊVViÀiÊ iÊ`iÊÀiV>L>ÀÊvÀ>VÊiÃÌÀ>Ìj}V>ÊÃLÀiÊ >]Ê«ÀÊÃÊiÊÕÊvÕÌÕÀÊ>Ê À>ÊÀ`i>ÊÕ>Ê ÃÊÌ>ÀÊiÊiÃiÊVÌiÌi°ÊiÃÊ`iÊ>«ÀÛiV >ÀÊ>ÃÊLÕi>ÃÊÀi>ViÃÊ`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃÊ`iÊ>V>ÊVÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊV >ðÊÃiÊiÃÊÊViÌ`ÊÕ>° p+ÕiÊiÊ-iÀÊÌiÊ>«>Ài°Ê9ÊÊiÌÀ>À>ÊiÊiÃiÊ>ÛëiÀÊÊ «ÀÊÌ`ÊiÊÀÊ`iÊ*iÀÖ°Ê >`iÊÛ`>ÊiÊÌÀ>ÌÊÛi>ÌÀʵÕiÊÀiVLÊiÊ«>`ÀiÊ,>`>]ÊÞÊÃÊÃiVÀiÌÃÊÞÊ>`>`iÃʵÕiÊiÃV`iÊiÃÃÊ V ÃÊ`iÊ`i°Êu ]ÊÞÊVÕ`>ÌiÊ`iÊ6i>ÃVt° -«>L>ÊÕ>ÊLÀÃ>Ê`iÃ>«>VLi]ÊÞÊÃÊ ?LÌÃ]ÊV>«>ÃÊÞÊL>õÕ>ÃÊv>i>L>Ê>ÊÛiÌÊVÊ>ÊÃÕL`>Ê`iÊ>Ê>Ài>]ÊÃÌ>ÌiÊiÊiÊ — 172 — µÕiÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÀ`iÊâ>À«>À]Ê`iëÕjÃÊ`iÊLi`iVÀÊ>ÊÃÊ ÌÀ«Õ>ÌiÃÊÞÊÀiâ>ÀÊÕÊconfiteor por sus pecados. pu,ÕLÊ>Ê>V>ÊiÊLÀiÊ`iÊ ÕiÃÌÀÊ-iÀtÊp}ÀÌ° iâÊ>Ê>â>ÀÃiÊÕÊÛiÌÊ`iÃ>«>VLiÊ>Ê>L>`>ÀÊ>ÊiLÕÃ>ÊL> >Ê`iÊ >ÛÌi°Ê>ÊÌÀ«Õ>V]ÊVÕ>ÌÀÊÀi}ÃÃÊÞÊÛiÌ`ÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]ÊiÌÀiÊ>ÀiÀÃ]Ê«ÌÃÊÞÊÀiiÀÃÊv«Ã]Ê `L>ÀÊ>ÃÊÀ`>ÃÊÞÊV>Ì>ÀÊ>Ê->ÛiÊ«ÀÊÕ>ÊviâÊÃ}>`ÕÀ>Ê «ÀÊiÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >° >ÊiL>ÀV>VÊÃiÊ>iÊ`iÊ>ÊL> >Ê`iÊ>>ÊVÊiÊÃÊ>ÖÊ }iÀ>Ìi°Ê/ëÊÃiÊ«i}Ê>ÊÃÕÊ«>ÌÀ]ʵÕiÊ`iÊ«iÊiÊ>Ê>ÕÀ>`>Ê ÞÊiÃ?`ÃiÊ>Ê«iÀ>]Ê«iÃ>L>ÊiÊiÊ«>ÃÊ`iÃVV`ÊiÊiʵÕiÊ «ÀÌÊÀiV>>À>]ÊÞÊ>ÃÊ`Õ`>ÃÊÀiÛÀ>L>ÊiÊÃÕÊiÌiÊVÊ>}Õ>ÃÊ de un reloj dislocado. ¿Estaría a la altura de la misión? ÊÌiÀÊÊ>Ìi>ÊÃiVðÊÊL>LÀÊÞÊiÃÌÀLÀÊvÌ>L>Ê >ÃÊiL>ÀV>ViÃÊ`iÊ«iÃV>]ÊVÊÕVjÀ>}>ÃÊVÊÃÊv>ÀiÃÊiVi``ðÊÊ/ëÊÃiÊiÊ>i}ÀÊ>ÊV>À>ÊVÊiÊ?}VÊiëiVÌ?VÕ]Ê>ʵÕiÊÃiÊ>}Ài}>L>ÊL>`>`>ÃÊ`iÊ«iViÃÊÛ>`ÀiÃ]ÊVÕÞ>ÃÊiÃV>mas espejeaban con la luz del sol. Costearon la isla de Luzón, >ÊÌÀ>ÃÊ>]ÊÞÊ>Ê>ÀÊÃi}Õ>ÊiÊV>>]ÊiÌÀ>ÃÊÃÊ>ÀiÀÃÊ ÃiÊ>v>>L>ÊiÊ>ÌiiÀÊ`iëi}>`ÊiÊÛi>i°ÊÊV>«Ì?Ê}ÀÊ >Ê>ÛiÊ>ÊÕ>ÊÀ`iÊ`iÊiÃÕÌ>ÊÞÊ>ÌÀ>VÊiÊiÊ«iµÕiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ *>}>Ã?]Ê>ÌiÊ>ÊiÝÌÀ>iâ>Ê`iÊÌ`Ã]ʵÕiÊÊiÌi`>Ê>µÕi>Ê iÃV>>°ÊÊ«>`ÀiÊÃÊÞÊiÊV>«Ì?Ê`iÃVi`iÀÊ«ÀÊ>ÊiÃV>>Ê VÊ>ÃÊiÝ«ÀiÃiÃÊiVi``>ÃÊÞÊV>À>ÃÊ`iÊ«VÃÊ>}ðÊÃÊ >}Õ>À`>L>ÊÕÃÊvÀ>iÃÊvÀ>VÃV>Ã\ÊÃÕÃÊV«iÌ`ÀiÃÊiÊ>Ê iÛ>}iâ>VÊ`iÊ > La tripulación que no quitaba ojo a la escena desde el pretil, LÃiÀÛʵÕiÊiÊiÃÕÌ>ÊÃiÀi>L>ÊÀ>VÕ`Ê>Ê}ÀÕ«Ê`iÊÀÌ>Ã]ÊÞʵÕiÊiÃÌÃÊ>}Õ>Ì>L>Ê>Ê«iÀÀ>Ì>ÊVÊ Õ`iÊÌi«>â>°Ê iëÕjÃÊÃÕ«iÀʵÕiÊ>µÕiÃÊvÀ>iÃÊ`iÊ->ÊÀ>VÃV]Ê >Vi`Ê }>>Ê`iÊÕ>ÊÃ>`>ÊÌiiÀ>À>]Ê >L>Êâ>À«>`Ê«ÀÊÃÕÊVÕiÌ>ÊiÊ Õ>ÊL>ÀµÕV Õi>Ê>Ê>ÀÊ>LiÀÌÊVÊLiÌÊ`iÊÀiV>>ÀÊiÊ >ÊÞÊ «Ài`V>ÀÊ>ÊviÊ`iÊ ÀÃÌ°Ê*iÀÊ«iÀÃi}Õ`ÃÊ«ÀÊiÊ}Õ>VÊ>ÞÀ]Ê >L>ÊÀi}ÀiÃ>`Ê>Ê«ÕiÀÌ° pëÕÌ>ÃÊ`iÊ ?LÌÃ]Ê`Ê,`À}Êp`Ê6i>ÃV° p+ÕiÊÃi«ÀiÊÃiÊÃ>`>ÊVÊÀiVÀiÃÊÞÊ`ÃVÀ`>ðÊuÃÊ ->Ìt — 173 — iëÕjÃÊ`iÊiVi``>ÃÊ`ÃVÕÃiÃ]ÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊ«iÀÌʵÕiÊ`iÊÃÊÃiÌiÊvÀ>VÃV>Ã]ÊÖV>iÌiÊÊ>V«>>À>ÊiÊ iÊÛ>iÊÕÊi}ÊÞÊÕÊÀi}Ã]ÊvÀ>ÞÊÕ>Ê*LÀi]IÊÃiÀÛÊ`iÊÃÊ >}ÊiÃÌÀ?LV]Ê`iÊL>ÀL>Ê`iÃ>>`>ÊÞÊ>ëiVÌÊÃiÀ?vV]ʵÕiÊ«>ÀiViÀ>ÊÃ>`Ê`iÊÃÊ`iÃiÀÌÃÊ`iÊ}«Ì°Ê-ÕÊÛâÊiÀ>ÊÃiÀi>ÊiÊv>til. Ascendieron por la escala mientras discutían acaloradamente VÊ-?V iâ° pu Ê>ÃÊÌÀ>L>ÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊÀ`i]Ê>Ê«>>LÀ>Ê`iÊ-iÀÊ>?ÃÊiV >À?ÊÀ>ViÃÊiÊ >tÊpiÊiëiÌÊiÊiÊ>Ê>ÊV>À>Ê`iÊ jesuita. pu" ÊÃ]ʵÕiÊv>>V>Ê?ÃÊ`}>]Ê iÀ>tÊ>ÊiÃi>â>Ê`Û>ÊÃiÊ«Ài`V>ÊiÊiÃ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ}À>V>ÃÊ>ÊVÀ>iÊÞÊ>ÊÃ>VÀvVÊ `iÊÃÊ ÃÊ`iÊ->Ê}>VÊpÊVÀÌÊVÊ`iÃ>LÀ`>ÊÀ>]ÊÞÊiÊ franciscano calló. iÃ`iÊ>µÕiÊ`>ÊiÊÀiÛiÀi`Ê-?V iâ]ÊVÊÃÊÃiÊ >>À>ÊiÊ iÊ«Ö«Ì]ÊÊ«>ÀÊ`iÊ`ÃVÕÌÀÊVÊÃÊvÀ>iÃ]ÊVÕÞÊÀÊiÀ>Ê>Õseabundo pues se unía la fetidez de los cuerpos mojados con sus ?LÌÃÊÃÕVÃÊÞÊÃÕÊ >LÌÕ>Êv>Ì>Ê`iÊ }ii°Ê-iÊÌV>L>ÊVÊ }À>`iÃÊÃLÀiÀÃÊ`iÊ>>Ê>V >ÊÞÊiV >`ÃÊiÊÕÊÀVÊÀiVÌ>L>Ê«>Ã>iÃÊLLVÃ]ÊÀiâ>L>ÊÀiÌ> >ÃÊ`iÊ«>`ÀiÕiÃÌÀÃÊÞÊiV >L>Ê«iÃÌiÃÊ`iÊiÃÕÌ>°Ê,`À}Ê>?ÃÊ >L>Ê«ÀiÃiV>`Ê`ëÕÌ>Ê Ì>ÊiV>`>ÊiÌÀiÊÀi}ÃðÊÊL>V iÀÊ6i>ÃV]Ê>ʵÕiÊiÊ iÝ>ëiÀ>L>Ê>ÊÃÌÕ>V]ÊÌiÀÀ}ÊVÊÃÊÃÊ>Ê}i}À>v]ÊvÀiciéndole su bota de tuba que sacudía a un muerto. pÊi}VÊ`iÊ>ÊÀi}Ê>`>ÊiÊÕi}]Ê6i>ÃVÊpiÊÃÕÃÕÀÀ° p-ÊÌi«ÃÊiÊÃʵÕiÊÃiÊi`}>Ê>>ÃʵÕiÊÃ>Û>ÀÊÞÊ ië>VÃÊÛÀ}iiÃÊ``iÊi`À>ÀÊpVvÀÊiÊpunto filipino. p9ÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊÊ«iÀÌÀ?ʵÕiÊÌÀÃÊiÃÊ«ÃiÊiÊÌiÀÀi° puÕiÃÊÃÊ«>À>Ê`i>ÀÃiÊÌ`>ÀtÊpVÀÀLÀÊ-Û>° /À>ÃÊiÊV`iÌi]ÊiÊ>ÛÊÃ}ÕÊ>ÀÀÕL>`ÊVÊ>ÃÊÛi>ÃÊ iV `>Ã]Ê«iÀÊV>LiVi>`Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊ>ÃÊVÀÀiÌiðÊÊ>Ê«ÕiÃÌ>Ê`iÊÃÊiÊ«ÌÊ`iV`ÊÀiV>>ÀÊ>Ê>LÀ}Ê`iÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ6}?]Ê IÊ ÊÀi>`>`ÊÃÕÊLÀiÊiÀ>ÊvÀ>ÞÊ*i`ÀÊ>âÊ*>À`]ÊÞÊÞ>Ê >L>ÊÌiÌ>`Ê iÊÛ>ÊiÊ>Ã>ÌÊ>Ê>ÃÊVÃÌ>ÃÊV >ÃÊiÊÌÀ>ÃÊV>Ãið — 174 — iÊ>Ê«ÀÛV>Ê`iÊVÃÕâ°ÊÊÛÛ>ÊÕiÀÃÃÊië>iÃÊÞÊv«ÃʵÕiÊViiLÀ>ÀÊÃÕÊi}>`>°ÊÊ>Ê>>>ÊÃ}ÕiÌi]Ê ÌÀ>ÃÊ`iÃV>Ã>ÀÊÞÊ>ÛÌÕ>>ÀÃi]ÊiÊ>VÌÛÊ«>`ÀiÊÃÊVÛVÊ>Ê >}Õ>VÊ>ÞÀÊÞÊiÊVÕVʵÕiÊiÊLÀiÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ VvÃV>L>ÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ>ÛiÃÊÛ>À>`>ÃÊiÊiÊiL>ÀV>`iÀ]Ê«ÕiÃÊ>Ê vÀ>}>Ì>ÊiÊ>ʵÕiÊ>Ûi}>L>ÊÊvÀiV>Ê}>À>Ì>ÃÊ`iÊ>Ûi}>L`>`°ÊÊ,`À}ÊiÊ«>ÀiVÊ>ViÀÌ>`>Ê>Ê`iVÃÊiÊVÕÃÊV>LÀÊiÊÕ`>ÀÊ>ÊV>À}>Ê`iÊÕ>ÊÃiÌ>Ê>ÊÌÀ>]ÊëiVV>`Ê`iëÕjÃÊ >Ê Ûi>Ê >ÞÀÊ Ê V>}Ài>]Ê ÃÊ `ÃÊ vµÕiÃÊ `iÊ Ûi>iÊ VÕ>`À>`ÊÞÊ>ÊL>>`À>ÊÌÀ>}Õ>ÀÊ`iÊ««>]ʵÕiÊ«>ÀiV>ÊÛi>ÃÊÞÊ remendadas. pÃÌ>ÃÊ«`À?ÊÀiÃÃÌÀÊiÀÊÕ>ÊÌÀiÌ>Êp«Ê, `À}° Êi``>]Ê-?V iâÊvVÊÕ>ÊÃ>ÊiÊ>ÊVÕLiÀÌ>Ê`iÊ>Ê ÕiÛ>Ê}>iÀ>ÊÞÊÃÊië>iÃÊVviÃ>ÀÊÃÕÃÊ«iV>`ÃÊiÊÕ>ÊVÌÀÌ>ÊVviÃÊ}iiÀ>ÊÞÊVÕ}>ÀÊ`iëÕjÃ]Ê`ëi`ÊÃÕÃÊ >>ÃÊiÊ}À>V>Ê`iÊðÊ*>ÀÌiÀÊÌÀ>ÃÊÃiÀÊ`iëi``ÃÊLÃiµÕÃ>iÌiÊ«ÀÊÃÕÃÊV«>ÌÀÌ>Ã]ÊÞÊ`ÃÊ`>ÃÊ`iëÕjÃÊ«>Ã>ÀÊ`i>ÌiÊ`iÊV>LÊi>`À]Ê``iÊ>Ê>Ûi}>VÊViâÊ>Ê >ViÀÃiÊ ?ÃÊ>}Ì>`>°Ê,`À}ÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê«ÌÊ>ÞÀ]ÊÕÊ>ÀÊ>ÌÕral de Tenerife, taciturno, con un ojo semicerrado, con la denta`ÕÀ>Êi}À>ÊÞÊ`iÊ>«i`Êiâ° p·ÊVÕ?ÌÃÊ`>ÃÊ`iÊ>Ûi}>VÊÃiÊ >>Ê>V>¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌ° pÊÊ?ÃÊ`iÊÌÀiÃÊ`>ÃÊ`iÊÃ}>`ÕÀ>ÊpVÌiÃÌÊiÃÌiÊÃÊ mirarlo. p· Ê Ê Ã>LjÃÊ VÊ «ÀiVÃ¶Ê p«Ài}ÕÌÊ ÃÀ«Ài``Ê -Û>° p>?ÃÊ iÊ >ÀÀÕL>`Ê «ÀÊ iÃÌ>ÃÊ >}Õ>ÃÊ ÃiÀÊ V>ÀÌ}À>v Êp>Ãi}ÕÀÊ`iÃ>LÀ`Êiâp°Ê >Ûi}>ÀiÃÊ >V>ÊÀiÃÌiÊÞÊ `i>ÀiÃÊ >Ê>ÊÀÌi]Ê«>À>ÊÕi}Êiv>ÀÊ >V>Ê>ÊV>Ê «ÀÌÕ}ÕiÃ>° iÃ`iÊ>ÊiÝ>ëiÀ>ÌiÊVÛiÀÃ>VÊVÊiÊiÝ«iÀÌÊ«Ì]Ê ,`À}ÊÃiÊÌiÊÊ«iÀ°ÊL>ÊÃÊÀÕLÊvÊÞÊ>ÊÌÀ«Õ>VÊ carecía de la experiencia necesaria. Encontraba continuas impreVÃiÃÊVÊÃÕÊÃiÝÌ>ÌiÊÞÊVÌÀ>ÃÌ>L>ÊÃÕÃÊ«À«>ÃÊVÀ`i>`>ÃÊ VÊ>ÃÊ`iÊ«ÌÊ>ÞÀ]Ê«ÀL?`iʵÕiÊÃiÊ`iÃÛ>L>Ê«i}ÀÃ>— 175 — iÌiÊ >V>ÊiÊÀÌi°Ê,`À}ÊÌi>Ê«ÀiÃÊiÊÃÕÊiÌiÊiÊ>«>Ê `iÊVi]ÊiÃÌÕ`>`Ê>ÊÌÀ>ÃÊ>ÊiÊ>ÊV>`i>]ÊÞÊÊVV>Ê como la palma de su mano. ÊiÊ}ÕÃÌ>L>ÊVÊ}LiÀ>L>ÊiâÊiÊÀÕLÊÞÊViÌÊ iÊ«ÀÛ>`ÊÃÕÃÊV?VÕÃÊVÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊVÊiviÊ`iÊ>Ê iÝ«i`VʵÕiÊiÀ>]ÊÞÊÃÕÊÀÃÌÀÊ>`µÕÀÊiÊVÀÊ`iÊ>Ê i°ÊÊ iÃÕÌ>Ê}ÀÌ\ puiâ]ÊÊ`iLiÃÊ`iÃÛ>ÀÃÊÊÕÊ}À>`Ê`iÊÕiÃÌÀÊ ÀÕLtÊ"Ê>Ê>V>]ÊÊÀi}ÀiÃ>ÃÊ>Ê>>ÊpiÊÀiVÀ`ÊÃiV>mente el jesuita. pu*ÀÊÌ`ÃÊÃÊ`>LÃʵÕiÊ>ÊÃÊ`À}ÃÊVÊÕ>Ê saeta, patertÊpVÌiÃÌÊ>À>`]ÊiÌÀ>ÃÊ>â>L>ÊÀ>`>ÃÊ`iÊÀiÌÊ >Ê-Û>° iÊÀi«iÌiÊ>Ê}>iÀ>ÊvÕiÊÃÀ«Ài``>Ê«ÀÊÕ>Ê>i>â>`À>Ê ÌÀiÌ>ʵÕiÊi}ÊÃÊ>«i>ÃÊ>ÛÃ>À°Ê-iÊ>âÊiÊÕÊÃ>Ì>jÊÕÊ >ÀÊÌÕÀLÕiÌÊÞÊiÊÛiÌÊÀÊ>ÊÃÕÀ]ÊVÊʵÕiÊ>Ê>ÛiÊ«iÀ`Ê iÊ`iÀÀÌiÀ]ʵÕiÊÃi}ÖÊiâÊÃÊV`ÕVÀ>Ê >ÃÌ>Ê>V>°Ê*iÀÊ iÃÌ>L>ÊiÀÀ>`°Ê9Ê>ÌiÊ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê}iiÀ>]ÊvÀ>ÞÊÕ>ÊÞÊÃÕÊ>V«>>Ìi]ÊVÊ>ÃÊL>ÀL>ÃÊÞÊ ?LÌÃÊv>i>`Ê>ÊÛiÌ]ÊÃiÊ>L>> â>ÀÊiviLÀiV`ÃÊ >V>ÊiÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊ«À>ÊÞÊViâ>ÀÊ>Ê Li`iVÀÊ>ÃÊiVÀië>`>ÃÊ>}Õ>ÃÊVÊÃÊÀÃ>ÀÃ]ÊÀiâ?`iÃÊ>VÕ>ÌÀ>ÃÊiÊLÀiÊ`iÊ>Ê`Û`>`° puÊLÀiÊ`iÊ ÀÃÌÊ,i`iÌÀÊ`i«i`ÊÛÕiÃÌÀ>ÊvÕÀ>tÊ pÀ}>L>° ,`À}]ʵÕiÊiÊ >L>ÊV}`Ê>viVÌÊ>ÊÃÊvÀ>VÃV>Ã]ÊiÃÊ dijo: p*>`ÀiÃ]Ê«iÀ`>`i]ÊiÃÌÊÀiÃÕÌ>À?ÊÖÌ°Ê/>`ÊiÃÌ>ÃÊÃ}>ÃÊÞÊ>Ì>ÀÃÊ>ÊÃÊ«>ÃÊ`iÊ>Ê>ÕÀ>`>]ÊÊÃiÀjÃÊÌÀ>}>`ÃÊ«ÀÊiÊ mar. À>ÞÊ*LÀiÊÞÊiÊi}ÊvÀ>VÃV>ÊÃiÊÃÕiÌ>ÀÊÃÊÀiV ÃÌ>À]Ê iÌÀ>ÃÊiÊVj>ÊV>LÊ >V>ÊÕ>ÊÌ>`>`Ê`iÊVÀÊ>ViÀ°Ê >ÊÌÀ«Õ>VÊÃiÊ`ëÕÃÊiÊ>iÀÌ>ÊÞÊiÊL>ÀVÊÃÕvÀÊÕ>ÊLÀÕÌ>Ê Ã>VÕ``>ÊÃÕvÀi`ÊiÊÃÕÃÊÀÃÌÀÃÊ>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊi>`>ÃÊ`iÊ>}Õ>Ê Ã>ÌÀÃ>°Ê/ëÊV>ÞÊ>ÊÃÕiÊÞÊ,`À}ÊÊVÊ>ʵÕiÊL>>ÃiÊ>Ê>ÊL`i}>ÊÞÊÃiÊ>Ì>ÃiÊVÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ>>ÀÀ>`iÀ>ð ÊÕV >V ÊÊLi`iV]ÊiÊiÊÃÌ>ÌiÊiÊiʵÕiÊÕ>ÊV>ÃV>`>Ê`iÊ>}Õ>ÊÃiÊ`iÀÀÕLÊ«ÀÊ>ÊiÃV>>ÊÕ`>`ÊiÊÃ>`ÊÞÊ — 176 — `?`ÃiÊ`iÊLÀÕViÃÊiÊiÊ>`iÀ>i°ÊÃÊ>iÌÃ]ÊÀ`iiÃÊÞÊ LÀ>`ÃÊ`iÊÛiÌÊÃiÊÕÌ«V>ÀÊÞÊiÊ«>ÛÀÊÃiÊiÃiÀiÊ`iÊ >Ê>Ûi]ʵÕiÊiÊV>«>âÊiâÊ}LiÀ>L>Ê>Ê`ÕÀ>ÃÊ«i>ðÊ-Û>Ê temió lo peor. >Ê>ÀÀ>`>ʵÕiÊiÃÊÛi>Ê`iÊ>ÀÊÃiÊÛÛÊ«iÌÕÃ>ÊÞÊ}>cial. ÊiÝVÌ>`Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊ >L>Ê«iÀ``ÊÃÕÊiVÕ?iÊÀ>VV°Ê-ÕÊÀi>`>Êv}ÕÀ>Êi}À>]ÊiÊi`Ê`iÊ>ÊVÕLiÀÌ>ÊVÊiÊ crucifijo en la mano, intimidaba. Con sus cabellos derramando V ÀÀÃÊ`iÊ>}Õ>]Ê>âÊÃÕÃÊ>ÃÊ«`i`Ê>ÊÛÊ->Û>`ÀÊ µÕiÊVÌÕÛiÀ>ÊÃÕÊViÀ>]ÊÊiÀ>ÊÕiÀÌÃ]Ê>ÊV>LÊ`iÊÕÊ`iÃ>}À>Û]ʵÕiÊÃiÊiiÛÊ«ÀÊiV>Ê`iÊv?ÀÀ>}Ê`iÊÌÀÕiðÊ*>ÀiV>Ê un loco de atar. pu-iÀÊ«>À>ÊÌ}>ÀÊÌÕÊÀÀÌ>V]ÊÌiÊvÀiViÀiÃÊÕÊÌÀLÕÌÊ`iÊ>>ÃtÊ>ÕÌâ>ÀiÃÊ>ÊÌ`ÃÊ>µÕiÃÊ«>}>ÃʵÕiÊ >Þ>ÊiÊ el barco. ÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊ>ÞÕ`>L>Ê>Ê6i>ÃVÊÞÊ>Ê>Ê>ÀiÀ>ÊiÊÃÕÃÊ >LÀiÃÊ`iÊ>V V>ÀÊ>}Õ>ÊÞÊ>ÀÀ>ÀÊ>ÃÊ>ÀV>Ã]ÊÊ«`>ÊVÀiiÀÊʵÕiÊ >]ÊÞÊ«ÀiÃÌÊ`ð p·+ÕjÊÃiÊ«À«iÊiÃiÊiÃÕÌ>¶Ê·"vÀiViÀÊÕÊÃ>VÀvV¶Êp«Ài}ÕÌÊ,`À}Ê>Ê>ÀÌ]ÊÞÊÃiÊÀ>ÀÊVvÕÃð Pronto saldrían de dudas. puÊÛiÀ]ÊÌÀ>i`iÊ>ÊÃÊsanglesesÊÃÊL>ÕÌâ>ÀtÊ*Õi`iʵÕiÊ ÕiÃÌÀÊ-iÀÊÃÊ >Þ>ÊiÛ>`ÊÕ>ÊÃi>ÊÞÊiÃÌjÊi>`ÊVÊ ÕiÃÌÀ>Ê`iÃ`>ÊiÊ >ViÀÊÕiÛÃÊVÀÃÌ>ÃÊpiÝV>]ÊÞÊÀ`iÊ >ÊÃÊÌÀÃÊiÃÕÌ>ÃÊÞÊ>ÊVÌÀiʵÕiÊLÀ>À>Ê>ÃÊ«ÀÌÕ>ÃÊ«iõÕÃ>ÃÊiÌÀiÊÃÊÀiiÀÃÊÞÊVÀ>`Ã]Ê>ÌiÊ>Ê«iÀ«i`>`Ê`iÊ>ÊÌÀpulación. -Û>ÊÊ«`>ÊVÀiiÀÊʵÕiÊÛi>\Ê"ÌÀÊv>?ÌV° Ê«V]Ê>}>ÀÀ>`ÃÊ«ÀÊiÊ>À]ÊV«>ÀiViÀÊiÊVÕLiÀÌ>]Ê/ëÊÞÊÌÀÊÀiiÀ sanglés µÕiÊ>Ê«>ÀiViÀÊ>ÖÊÊ >L>Ê Ã`ÊÀi``ÃÊ`iÊ«iV>`ÊÀ}>°Ê*>À>Ê,`À}ÊVÃÌÌÕÞÊ Õ>ÊÃÀ«ÀiÃ>ÊÞÊÃiÊ>}>ÀÀÊ>Ê>«>ÀÊVÊÌ`>ÃÊÃÕÃÊvÕiÀâ>ÃÊ«>À>Ê ÊV>iÀÃi°Ê/ëÊÊÌiÀÀ}ÊVÊÃÊÃ]Ê«ÕiÃÊÌiL>L>ÊÞÊÀ>L>Ê>Ê>ÊÛiâ°Ê-iÊ>ViÀVÊ>ÊÕV >V ÊÞÊiÊ`ÊiiÛ>`ÊÃÕÊÛâÊ para ser oído. p/ë]Ê>`>Ê«iÀ`iÃÊ}ÀiÃ>`ÊiÊiÊÃiÊ`iÊ>Ê}iÃ>°Ê9Ê — 177 — ÌiÊ>«>`À>Àj°Ê ÊÌi>Ã]Ê ]ÊÞÊ >âÊʵÕiÊ`ViÊiÊ«>`ÀiÊpÊ tranquilizó. Los dos candidatos al bautismo se acercaron a cuatro patas al iÃÕÌ>ÊVÊ}iÃÌÊ`iÃVv>`]ÊiÌÀ>ÃÊÕÊ«iÌÕÃÊ`ÕÛÊiÃÊ Ûi>Ê`iÊ>ÀÊÞÊ`iÊVi°Ê-?V iâ]ÊiÊiÃÌ>`Ê`iÊ`iÀ]ÊL>Li>`ÊÞÊi«>«>`]ÊÞÊÃiiÊVÊiÊ>ÕÌÃÌ>ÊiÊiÊÀ`?]Ê«`Ê ÃÕÊiÃÌ>ÊÞÊ>ÊVÕLiÌ>Ê`iÊ>}Õ>ÊLi`Ì>]ÊÞÊ`ÃÊV>Ã>ÃÊL>V>ÃÊ«>À>Ê los catecúmenos, que se miraban aterrados por lo que podía sucederles. Los oficiantes apenas si podían mantenerse de pie, pues iÊL>ÀVÊV>LiVi>L>ÊÞÊ>ÃÊ>ÃÊÀiÌÕL>L>Ê >Vi`ÊVÀi«Ì>ÀÊ>ÃÊ VÕ>`iÀ>ðÊÊÀiÛiÀi`ÊÃiÊ`À}Ê>ÊV>ÀÌ}À>vÊiiÛ>`Ê>ÊÛâ° p·+ÕjÊLÀiÊiÊ«`ÀjÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊVÀ>`]Ê`Ê,`À}¶ p*Õið°°]Êi}]ÊiÊiÀ>Ê`iÊÕÊ>}ʵÕiÊ«iÀ`Êp}ÀÌ° El sanglés inclinó la cabeza a un lado mientras el sacerdote lo >ëiÀ}i>L>ÊVÊ>}Õ>ÊLi`Ì>ʵÕiÊV>ÞÊiÊÃÕÊV>Liâ>ÊÞÊÀÃÌÀÊÕÌÊ>ÊÃÊÀi}ÕiÀÃÊ`iÊÛiÌÊ>}Õ>ViÀ°ÊÕi}ÊL>ÕÌâÊ>ÊÌÀÊ VÊiÊLÀiÊ`iÊ->Ì>}]Ê«>ÌÀÊ`iÊÛ>iÀð —Didacus, ego te baptizo in nomine Patris et Filli et Spiritu Sancti. Jacobus°°°ÊpÃÊÃ]ÊÛÕiÃÌÀ>Ê>>ÊÃiÊLiÀ>À?Ê`iÊ«iÃÊ `iÊ«iV>`Ê`iÊ`?]ÊÞÊ>ÃÊÃÊÌi`À?ÊÃiÀVÀ`>Ê`iÊà ÌÀÃpÊÛVviÀÊiÊiÝVÌ>`ÊiÃÕÌ>]ʵÕiÊiÃVÕÀÀj`ÃiÊVÊ>ÊiëÕ>Ê`iÊ>ÃÊ>Ã]ÊÃiÊiV ÊÃLÀiÊÃÊVÀ`>iÃÊiÝ >ÕÃÌ° VÕ`ÊiÊ>LÃÕÀ`ÊViÀi>Ê`iÊ`iÃ>}À>ÛÊÞÊ>ëiÀÃÊ `ÕÛ>>]ÊÃÊÕiÛÃÊVÀiÞiÌiÃÊ`iÃVi`iÀÊ>Ê>ÊL`i}>ÊVÊ>ÃÊ V>Ã>ÃÊi«>«>`>Ã]ÊÞÊÌ>Ê`iÃVViÀÌ>`ÃÊVÊ>ÌiðÊ,`À}Ê V}ʵÕiÊ-?V iâÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊÃÊiÀiÛiÃ>`]ÊÛi iiÌiÊÞÊVÕÞÊÌÀ>ÌÊ«À«V>À>ÊiÊ>ÊÃÊVÌÕÃÊÌÛÃÊ`iÊ `ëÕÌ>°ÊÌÀiÌ>ÌÊiÊ>ÀÊÞÊiÊvÀ>iÌÊÃi}Õ>Ê>i>â>ÌiÃ°Ê iëiÀ>`>iÌiÊiÊ«ÌÊ«>ÀÌÊÕ>ÊÀ`iʵÕiÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊ iÊ«>ÀiVÊiÌ>ÊÞÊiµÕÛV>`>°Ê"À`iʵÕiÊ>ÀÀ>À?Ê>ÊÖV>ÊÛi>Ê µÕiÊ>ÖÊ«iÀ>iV>Êâ>`>]ÊÞÊ,`À}]Ê`>`ÊÌÀ«ViÃ]ÊÃiÊ >ViÀVÊ>ÊÌÊÞÊiÊÀ}ÊVÊiÊÀÃÌÀÊ>i>Ìi\ puiâ]Ê>Ìii`>Êâ>`>ÊÞÊ>ÃÊÌÀ>ÃÊ`ÃÊ>À}>`>ÃtÊÃÊ >ÊÖV>ÊvÀ>Ê`iÊ>«ÀÛiV >ÀÊÕÊÛiÌÊÞÊÃ>ÀÊ`iÊVÀVÕÊ`iÊ>Ê ÌÀiÌ>°ÊiÊÊVÌÀ>ÀÊ>Ê>ÛiÊ>Ûi}>À?Ê>Ê«>ÀÊÞÊÃiÊ«>ÀÌÀ?Ê en dos al menor embate. Hacedlo, pardiez por todos los diablos, LÀiÊ`iÊð — 178 — pu >}i`iâtÊÃÌÞÊ >ÀÌÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊViÃÕÀ>Ã]Ê-Û>tÊpiÊ iëiÌÊVÊ>ÃÊÛi>ÃÊ V >`>Ãp°Êu>ÊÀ`iÊiÃÌ?Ê`>`>]ÊV>À>t 9ÊÌ>ÊVÊ >L>Ê«ÀÃÌV>`Ê,`À}]Ê>ÃÊVÕ>`iÀ>ÃÊViâ>ÀÊ>ÊVÀÕÀÊÞÊ>Ê}>iÀ>]ÊiÃÊ`iÊ>i>ÀÃiÊ`iÊÊ`iÊ>ÊÌÀiÌ>]Ê`>L>ÊÛÕiÌ>ÃÊÃLÀiÊÃÊÃ>ÊÞÊÃiÊiÌiÀÀ>L>ÊiÝÀ>Limente en el torbellino de la tempestad, presta a zozobrar. pu ÃÊÛ>ÃÊ>Ê«µÕi]Êiâ]ÊÞÊ«VÊÃÊ«ÀÌ>ÊVÊÛÕiÃÌÀ>ÊÌâÕ`iâtÊpiÊ}ÀÌÊ`iÊÕiÛÊiÊV>ÀÌ}À>v]Ê>ÊÕÌ`>`Ê`iÊ piloto. >ÊÃiÌ>ÊÞÊÃÊ«>iÃÊ`iÊ>ÃÊ«ÀÛÃiÃÊViâ>ÀÊ>Ê Õ`>ÀÃiÊÞÊÃÊÀiiÀÃÊÃ>>ÊVÊ«`>Ê«>À>ÊÊ> }>ÀÃi]Ê >ÕµÕiÊ>ÀÀiÃ}?`ÃiÊ>ÊÃiÀÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>`ÃÊ«ÀÊ>ÃÊ>ðÊ*ÀÌiÃÌ>L>Ê ÞÊ«i`>ÊViiV>Ê>ÊÃ]ÊVÕ>`Ê6i>ÃVÊÃiÊ`À}Ê >V>ÊiÊ >ÌÀiV ÊiÃÕÌ>ʵÕiÊÃi}Õ>Ê>Ã`Ê>ÊÕÊV>LÊÞÊÌÀ>`ÊiÌÀiÊ>ÃÊ VÀ`>`>Ã]ÊÀ}?`i]ʵÕiÊVÊ>ÕÌÀ`>`Ê?Ý>Ê`iÊL>ÀV]Ê L}>À>Ê>Ê«ÌÊ>ÞÀÊ>ÊÃi}ÕÀÊiÊVÃiÊ`iÊ-Û>]ÊÊiÊ>ÕvÀ>}ÊiÀ>Ê?ÃʵÕiÊÃi}ÕÀ° piâ]Ê«ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃ>Û>V]ÊÃi}Õ`Ê>ÊÀiVi`>VÊ `iÊ`Ê,`À}°ÊÃÊ LÀiÊiÝ«iÀiÌ>`ÊÞÊ >Ê>Ûi}>`Ê«ÀÊ Ì`ÃÊÃÊ>ÀiÃÊ`iÊÕ`°Êu"ÃÊÊiÝÊiÊLÀiÊ`iÊÀiÞt pu-]ÊÊ >ÀjÊ«ÀÊÃÊÕiÀÌÃ]ÊV>À>tÊp«ÀÌiÃÌÊiâ° >ÊÕÛ>Ê>ÀÀiV]ÊÞÊÌÀ>ÃÊ«iÃ?ÀÃiÊ`ÃÊÛiViÃ]ÊiâʵÕiÊ Ãi}Õ>ÊL>Ãvi>`]ÊiÃiÊi>`ÊÃÕÃÊ`iÌiÃÊi}ÀÕâVÃÊÞÊ >`Ê>Ê>Ê>ÀiÀ>ʵÕiÊâ>À>ÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊÛi>ÃÊ`iÊ«À>]ʵÕiÊÃiÊ V ÊVÊÕÊ>ÀV°ÊÊ«ÌÊÕÀÊ«ÀÊÌ`>ÃÊ>ÃÊvÕÀ>ÃÊ`iÊ Vj>ÆÊÞÊ`À}j`ÃiÊ>ÊÃÕÃÊ LÀiÃÊÀ`iÊÕÞÊ>ÊÃÕÊ«iÃ>ÀÊ Û>À>ÀÊiÊÀÕLÊ>ÊÀÌi°ÊÀ>ÊÊ?ÃÊ«ÀÌÕÊiëiÀ>`ʵÕiÊ >>>À>Ê>ÊÕÛ>]ÊÊ«>À>Ê>«ÀÛiV >ÀÊ>}Õ>ÊÀ?v>}>Ê`iÊÃÕÀ°Ê>Ê >VÌÌÕ`ÊÀ>ÃVLiÊ`iÊ«ÌÊ`ÕÀÊ >ÃÌ>ʵÕiÊ>Ê}>iÀ>ÊvÕiÊÀiVLÀ>`ÊiÊiµÕLÀ]ÊÞÊi«Õ>`>Ê«ÀÊiÊÃÕÀiÃÌi]ÊvÕiÊiÃV>«>`Ê`iÊ>Ê ÛÀ?}iÊ`iÊ>ÊLÀÀ>ÃV>°Ê Ê>Ê>`ÀÕ}>`>]ÊVÕ>`ÊÞ>ÊÌ`ÃÊ VÀi>ʵÕiÊÊÛiÀ>Ê?ÃÊÌiÀÀ>ÊvÀi]Ê>Ê}>iÀ>ÊivÊ >V>ÊÕÊ Õ}>ÀÊvÕiÀ>Ê`iÊ>ÊV>>]ÊiÛ>`>Ê>Ã>iÌiÊ«ÀÊiÊÛiÌ° Êi`>Ê>ÊÃiÊ>`Û>L>ÊÕÊ >âÊ`iÊÕâÊÀÃ>`>ÊÞÊÕÃÊÌ`ÃÊÀ>ÞÃÊÃ>ÀiÃÊÃiÊvÌÀ>L>ÊiÌÀiÊ>ÃÊÕLiÃÊi}ÀÕâV>ðÊ/`ÃÊ Ã>iÀÊ>ÊVÕLiÀÌ>]Ê«ÕiÃÊ`ÕÀ>ÌiÊiÊÌi«À>Ê >L>ÊÃiÌ`ÊÕÊ «?VÊÃÊvÀ>]Ê`iÊiÃÃʵÕiÊVi}>Ê >ÃÌ>ÊiÊ>>°ÊiÀÊ}À>— 179 — V>ÃÊ>ÊVi]ÊiÊiëiV>ÊÃÊvÀ>VÃV>Ã]ʵÕiÊÌÀ>ÊÛiâÊÃiÊ`À}iron al océano para conminarlo en nombre de Dios a mostrarse ÃÃi}>`Ê«ÀÊÃÕÊ`Û>ÊÀ`i°Ê9ÊVÊÕÊ«ÀiÃ>}Ê`iÊvÀÌÕ>Ê ÛiÀÊ>ÊÃÊiÃÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊL>i>Ã]ʵÕiÊ>â>L>ÊÃÕÃÊV ÀÀÃÊ >Ê>ÀiÊÞÊÃiÊ«iÀ`>ÊiÌÀiÊiÊi>i° >ÊÛâÊ>}Õ`>Ê`iÊ«>`ÀiÊÃÊÀ«ÊiÊÃiVÊ`iÊ>Ê>>>° puÃÊ >ÊÌ}>`ÊÃÕÊÕÃÌ>ÊÀ>ÊVÊÕiÃÌÀ>ÊvÀi`>tÊ>`Ê sea. —Amén —contestó la marinería, que se dispuso a aparejar la nao. p-ÊÛÃÊ-Û>ÊÊ`>ÃÊÕÊ}«iÊ`iÊÌ]Ê> À>Ê`ÀÀ>ÃÊ iÊÃÕiÊiÌiÀÊiÊiÊv`Ê`iÊiÃÌ>ÃÊ>}Õ>Ã]ÊÞÊÊ«ÀµÕiÊiÃ>ÃÊ>>ÃÊ >Þ>ÊÃ`ÊVÀÃÌ>â>`>ÃÊp >LÊVÊiÝ«ÀiÃÊLÕÀ>ÊiÊ punto filipino, que lanzó una sonora carcajada. ÊV>ÀÌ}À>vʵÕiÊÌi>ÊÃÊÃÊiÀiV`ÃÊ«ÀÊ>ÊÛ}>]Ê sonrió. p-i>Ê«ÀÊʵÕiÊvÕiÀi]ÊiÃÌ>ÊÛiâÊÊÌV>L>ÊÀÀÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ iâÊpÀië`]ÊiÌÀ>ÃÊ«iÀVL>ÊÕ>ÊÛ>}>ÊV``>`° µÕi>Ê>VÌÕ>VÊÃÌ>Ê`iÊiÃÕÌ>Ê âʵÕiÊ-Û>Ê«iÃ>À>Ê µÕiÊiÀ>ÊÕÊÕ>`ÊiÝÌÀ>Û>}>ÌiʵÕiÊÃiÊVÀi>ÊÕÊiÛ>`Ê`iÊ Vi°ÊµÕiÊvÀiViÌÊ`iÊÛVÌ>ÃÊ«À«V>ÌÀ>Ã]ÊVÊÃÊ ÃÊvÕiÀ>ÊÕ>Ê`i`>`Ê`iÊ>ÌÀ«v>}>ÊVÀÕi`>`]ÊiÊ >L>Ê«>ÀiV`ÊÕ>ÊVÀÕiÊ«>Ì>°ÊiÌÀ?ÃÊ`iÊ>µÕi>Ê>}iÊÃÌV>Ê >L>Ê ÕÊ LÀiÊÌiÀ>ÌiÊ`iÊV>«>V`>`iÃÊiiiÌ>iÃ]Ê`iÊÃ>L`ÕÀ>Ê «LÀiÊÞÊÌi`iÌiÊ>Ê>ÊVÕÀ>]ʵÕiÊÖV>iÌiÊ>ëÀ>L>Ê>ÊVÌiÌ>ÀÊ>ÊÀiÞÊÞÊ>Ê«iÀÃi}ÕÀÊ?ÃÊ«`iÀÊ«>À>ÊÃÕÊ"À`i°Ê,`À}ÊiÃÌ>L>Ê desolado. Ê>Ê>>iV`>Ê`iÊÛiÀiÃÊÃiÊvÕiÀÊ>V>À>`Ê«>Õ>Ì>iÌiÊ>ÃÊLÀÕ>ÃÊÞÊ>Ê}>iÀ>ÊÃiÊiÊ`iÊ>VÌÛ`>`Ê«>À>ÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊ iÊÀÕLÊ«iÀ``°Ê1ÊiâÊ> ÕÀ>`ÊÀ`iÊ>Ê`iÀÀ Ì>Ê >V>ÊiÊ>LÀ}Ê`iÊ>ÊV>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]ʵÕiÊÃi}ÖÊjÊiÃÌ>L>Ê >ÊÃÕÀ]ÊÞÊ>ÊiÃÊ`iÊÕÊ`>Ê`iÊ>Ûi}>V]ÊÞÊvÀ>ÞÊ*i`ÀÊ*LÀiÊ iVi`>L>Ê>ÃÊÛ`>ÃÊ`iÊÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃÊ>ÊÌÃÊÞÊ>Ê>Ê6iÀ>Ê Cruz. pui`ÌÊÃi>ÊiÊÕiÛÊ`>ʵÕiÊÃÊiÛ>ÊiÊ*>`ÀitÊp«iÀraba. — 180 — *iÀÊ,`À}]ʵÕiÊ>ÌÃL>L>ÊiÊ ÀâÌiÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÌÊ `iÊiL>]ÊÃiÊ«>ÀÊiÊÃiVÊÞÊi>ÀVÊ>ÃÊVi>ÃÊVÊÛ>V>V°Ê Ê «`>ÊÃiÀÊViÀÌÊʵÕiÊÃiÊiÊÃÌÀ>L>ÊiÌÀiÊ>ÊLÀÀÃ>ÊÛÃ°Ê +ÕÃÊ>iÀÌ>ÀÃÊÞÊÃÕÊÛâÊÃiʵÕiLÀ]Ê«ÕiÃÊÕÊVÕ>`ÀÊ`iÊië>Ì]Ê V>`>ÊÛiâÊ?ÃÊÌ`]ÊÃiÊ>LÀ>Ê>ÌiÊÃÕÃÊ>ÌÌÃÊðÊiÊÀi«iÌiÊ ÃiÊiÃVÕV Ê>ÊÛâÊ`iÊÛ}>ʵÕiÊ`iÃ`iÊ>ÊVv>ÊÛVviÀ>L>ÊvÕÀÃ\ pu >ÛÃÊii}ÃÊ>Ê«À>]Ê>ÊÕÃÊ`iâÊ>À}Ãt pÃÌ>ÃÊ«iÀ``ðÊuiV>}iÌtÊpv>ÀvÕÊiâ]ÊÛ`ÊVÊ>ÊViÀ>]ÊÛi`ʵÕiÊ >L>ÊiµÕÛV>`ÊiÊÀÕL° -?V iâÊÃiʵÕi`Ê«>À>â>`]ÊÃLÀiV}`]ÊVÊÃÊÃÊvÕiÀ>Ê `iÊ>ÃÊÀLÌ>Ã]ÊL>VÊVÊ>ÊViÀ>ÊÞÊ ÀÀÀâ>`°Ê>LÕVÊÛV>LÃÊV iÀiÌiÃÊÞÊÃiÊiÊ`iÃV}ÊÕÊÀi}ÕiÀÊ`iÊL>L>ÃÊ«ÀÊ>Ê VÃÕÀ>Ê`iÊÃÊ>LðÊÊ}À>Ìi]ÊL>ÃÌ]ÊÌ>>`ÊiÊV«iÌiÌiÊiâÊÃÊ >L>ÊV`ÕV`Ê>Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ>ÊÕiÀÌi° Ê>LiÌiÊ`iÊ>Ê>ÛiÊV>ÃÌi>>ÊÃiÊV>À}Ê`iÊ«?VÊÞÊVjÀ}ÃÊÞÊ>ÀiÀÃÊÃiÊÌ>L>i>L>ÊiÊ>ÊVÕLiÀÌ>Ê>Ê«ÕÌÊ`iÊ`ië>ÀÃi°Ê}ÕÃÊVÀÀiÀÊvÕÀLÕ`ÃÊ`iÊÕÊ>`Ê«>À>ÊÌÀÊÞÊ VÃÌ>Ì>ÀÊLµÕ>LiÀÌÃÊVÊÕÊ>Ài?}ÕÊ`iÊL>ÀVÃ]ÊÊ Ã>L>ÊÃÊVÀÃ>ÀÃ]Ê«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]Ê >`iÃiÃÊÊ«iÀ>iÃÊV Ã]Ê ÃÊ>}Õ>À`>L>ÊÌ`>ÌiÃÊ«>À>Ê>Ã>Ì>ÀÃ]ÊVÊ>ÃʵÕ>ÃÊiv>`Ê >V>Ê>Ê`iviÃ>Ê}>iÀ>ÊV>ÃÌi>>°Ê-ÕÃÊÛ`>ÃÊiÃÌ>L>Ê«i`iÌiÃÊ`iÊÕÊ ÊÞÊÃÕÃÊiëiÀ>â>ÃÊ`iÊÛÛÀÊÃiÊ`iÀÀÕL>ÀÊ`iÊ }«i° Ê-Û>ÊiÊÃÕLÊ«ÀÊ>Ê}>À}>Ì>ÊÕÊÌiÀÊ`iÊ>ÌÕÀ>iâ>Êi}À>° — 181 — 3 ÃÊÃÊ`iÊ}>Ì ,`À}]Ê«iÌÀvV>`]Ê> }ÊÕÊ}ÀÌÊ`iÊ`iÃiëiÀ>V° ?ÃÊ`iÊ`ÃÊÊÃ`>`ÃÊV ÃÊ>À>`ÃÊVÊ>â>ÃÊÞÊ>ÀVÃÊ atestaban las cubiertas de un enjambre de juncos de la escuadra Ài>ÊVÊiÊÌi`Ê`ÃÌÌÛÊ`iÊVÀVÕÊ>>ÀÊÞÊiÊ`À>}ÊÛiÀ`iÊiÊÃÕÃÊVv>ðÊi>L>Ê>ÊL> >Ê`iÊ+à >>Ê`iÊ>«ÀiÌ>`>ÃÊÛi>ÃÊ >>À>>`>ðÊÀ>Ê>ÊvÕiÀâ>Ê«iÀÃÕ>ÃÛ>Ê`iÊVÌiVÊ>ÌiÊÕ>Ê «ÌjÌV>ÊÛ>ÃÊ>«iÃ>°ÊÃ}À>Ê>ÃÊ>À>ÃÊ«iÀVÕ`j`>ÃÊ VÌÀ>ÊÃÊiÃVÕ`Ã]ÊiÊÌ>ÌÊVÀi>L>ÊVÃ}>ÃÊ}ÕiÀÀiÀ>ÃÊiÊi`Ê`iÊÕÊ}ÀÌiÀÊ>ÌÀ>`ÀʵÕiÊiÊ`iÊ«>ÛÀÊ>ÊÃÊië>iÃ°Ê ÃÌ>ÃÊÕiÀÌÃÊp«iÃÊ-Û>ÊVÊÃÊÃÊ`iÃiV>>`ð pu*ÀÊ>ÃÊÃ>Ì>ÃÊë>Ã]ʵÕjÊ`iÃÛiÌÕÀ>tÊpiÝV>Ê-?V iâÊ>ÌiÀÀ>`ÊiÊVÀj`Õ]Ê«ÕiÃÊÃÕÃÊiëiÀ>â>ÃÊ`iÊÀiV>>ÀÊiÊ>V>]Ê>Ê«ÀiÀ>ÊÀ`iÊ`iÊÀiÞ]ÊÃiÊ >L>Ê`iÀÀÕL>`Ê`iÊ}«i° Y en menos que se reza una paternoster, los juncos, abar>`Ê >Ê }>iÀ>Ê ÌÀÕÃ>]Ê >Ê À`i>ÀÊ «ÀÊ Ì`ÃÊ ÃÕÃÊ v>VÃ°Ê ÊÃi>Ê`iÊÌ`>V]ÊÕ>ÊL>>ÊÃ>`>Ê`iÊÕÊ`iÊÃÊV>iÃÊ`iÊ>Ê>ÊV>«Ì>>ÊV >Ê«>ÃÊ«ÀÊiV>Ê`iÊÃÕÃÊV>Liâ>ÃÊÞÊ Õ>ÊiëiÃ>ÊÀi`Ê`iÊ}>ÀvÃÊÛÊ«ÀÊÃÊ>ÀiÃÊ>ÌÀ>«?`>ÊiÊÕ>Ê ÌÕ«`>ÊÌi>Ê`iÊ>À>>°Ê Ê«`>Ê ÕÀ]ÊÞÊ>ÊÌÀ«Õ>VÊÃ>L>ÊVÊ ÃiÊ>ÃÊ}>ÃÌ>L>Ê>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊV >ÃÊVÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃʵÕiÊ >ÀÀL>L>Ê>ÊÃÕÃÊVÃÌ>ðÊÃÊV>ÀÊVÊ}iÃÌÃÊ>i>â>ÌiÃÊ a que anclaran en el puerto sin ofrecer resistencia, ante la impoÌiV>ÊÞÊiÊië>ÌÊ`iÊÃÊ Ã«>ð p·`iÊÃÊ >>Ã]Êiâ¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌÊiÊiÃÕÌ>Ê iÌÀ>ÃÊÃiÌ>ÊÕ>Êi>`>Ê`iÊ?ÕÃi>ÃÊÃÕLÀiÊ`iÊiÃÌ>}° — 183 — p*Õi`iÊÃiÀÊÕÊ«ÕiÀÌÊ`iÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ«ÀÛV>ÃÊ`iÊÕ>}`]ÊÊ`iÊÕ>°Êu>`Ì>ÊÃi>ÊÊiÃÌ>«>tÊpÃiÊ>v}ÊiÊV>>ÀÊ ÞÊÊÀÊVÊÃÊÃÊ`iÃiV>>`Ã]ÊÌij`ÃiÊÕÊv>Ê>ÌiÀÀ>`À]ÊiÊVÕÃÊVÊ>ÊÕiÀÌiÊiÊ>Ê ÀV>]ÊÊ>ÊVÀÕâ° p>ÊÃÊ >ÊvÀ>V>ÃÊ>ÌiÃÊ`iÊ>V>ÀÊiÊ>V>Êp`Ê-?V iâ° 1ÊV>ÀÊ}À>`ÃÊ>V«>ÊiÊ>ÌÀ>µÕiÊ`iÊ>Ê>ÛiÊië>>]ʵÕiÊ>>ÊiÊÌÀµÕiÌiÊÞÊi«iÊÃÊÃÊÀiÃ]ÊiÌÀ>ÃÊ ,`À}]Ê`iÃ}>Ì?`Ãi]ÊÀiVi`>L>ÊÌÀ>ÀÊ>ÊÃÕiÊ>ÃÊië>`>Ã]Ê >â>ÃÊÞÊ>ÀV>LÕViÃʵÕiÊi«Õ>L>]ÊÞÊ>Ê>Vi«Ì>ÀÊÊiÛÌ>Li° p «>iÀÃÊÊÃÊ«À>Ì>Ã]ÊÃÊÃ`>`ÃÊ«iÀ>iÃ°Ê ÃÊ ÀiëiÌ>À?ÊÃÊÃÊÃÌÀ>ÃÊÃiÀiðÊu-ÃÊÃÕÃÊ«ÀÃiÀÃt Los castellanos se arracimaron aterrorizados en torno al pa`ÀiÊ-?V iâ]ʵÕiÊ>âÊVÊÃi>Ê`iÊ>ÃÌ>`ÊÕÊVvÀiÊVÊÀi}>ÃÊÞÊÕ>ÃÊiÃÌ>«>ÃÊVÊ>ÃÊ?}iiÃÊ`iÊ>Ê6À}iÊÞÊ>Ê`À>VÊ `iÊÃÊ,iÞiÃ°Ê }ÕÊÛ`>À>Ê>µÕi>ÊÌÀÃÌiÊ>`ÀÕ}>`>ÊiÊiÊ «ÕiÀÌÊ`iÊ< i]ÊLÀiʵÕiÊ`iëÕjÃÊVViÀ°Ê9ÊÃiÊ`ëÕÃiÀÊ>ÊÃÕvÀÀÊÃÊÀ}ÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ«>V>LiÃÊiÞiÃÊV >ÃÊ«>À>Ê quienes arribaban a sus costas. À>ÊiÊLÀÕÃÊÛiÀiÃÊÃiÃÊ`iÊ>LÀÊ`iÊ>Ê`iÊ-iÀÊ`iÊ 1582, cuando atracaron en el muelle en medio de un recibimienÌÊ ÃÌ°ÊÃÊÀ`iÊ>ÊV ÕÃ>ÊÞÊÃÊÃ`>`ÃʵÕiÊiÃÊ}ÀÌ>L>ÊÃÊ cesar: ¡Fanren, gui, fanren, guit p·+ÕjÊÃ}vV>ÊiÃ>ÃÊ«>>LÀ>Ã]Ê/ë¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌÊ-Û>° —FanrenÊÃ}vV>ÊL?ÀL>ÀÃ]ÊÞÊgui, diablos o espíritus ma}ÃÊpÀi«VÊ>i`ÀiÌ>`p°ÊÃÌÊÊÌi`À?ÊLÕiÊv]ÊÃiÀ°Ê ÃÊ>Ì>À?° Ê«ÕiÀÌÊiÀ>ÊÕÊÕ}>ÀÊ`iÃÌ>ÀÌ>>`ʵÕiÊ>Ê>Ê«iÃV>`Ê«ÕÌÀiv>VÌ]ÊÞÊ>ʵÕiÊÃLÀiÛ>L>ÊÕ>ÊL>À> Ö`>Ê`iÊV >ÃÊ}>ÛÌ>Ã°Ê Constataron que sus moradores se dedicaban al contrabando, v>ÛÀiV`Ê«ÀÊÊÌÀV>`Ê`iÊ>ÊVÃÌ>ÊÞÊ>Êi>>Ê`iÊ>ÊV>«Ì>°Ê /`>ÊÕ>Ê«jÞ>`iÊ`iÊ«ÕiÀÌÃÊi}>iÃÊÃiÊ>ÀÀ>V>L>ÊiÊÃÊiÃÌÕ>ÀÃÊViÀV>ÃÊ>Ê>ÊL> >Ê`iÊ >Ì]Ê``iÊÃi}ÖÊiÊiÃÕÌ>ÊÃiÊ >>L>Ê>Ê"vV>Ê«iÀ>Ê`iÊ >ÛÃÊiÀV>ÌiÃ]Ê`À}`>Ê«ÀÊÕÊ shibosi]ÊÊiÕÕVÊ«>>Ì°ÊiVi>ÃÊ`iÊ«iµÕi>ÃÊL>ÀµÕV Õi>ÃÊ iÌÀ>L>ÊÞÊÃ>>Ê`iÊiL>ÀV>`iÀÊ >V>Ê>ÃÊÃiÌ>ÃÊ>ÌiÃÌ>`>ÃÊ`iÊ v>À`Ã]ÊiÌÀ>ÃÊVÀÃ>ÀÃ]Ê>ÀÃÊÞÊÌÀ>vV>ÌiÃÊ`iÊ>ëiVÌÊ× 184 — niestro se mezclaban con los oficiales imperiales en franca camaradería. pÃÌ>Êi}>`>`ÊÃÊ«Õi`iÊÃ>Û>ÀÊ>ÊÛ`>Êp`Ê-Û>Ê>Ê6ilasco. >â>ÀÊ>Ê«>Ã>Ài>]ÊÞÊ>ÃVi`Ê«ÀÊi>ÊiÊivi `iÊ>Ê}Õ>ÀVÊ«ÀÌi}`Ê«ÀÊÕ>ÊLÀ>ÌiÊVÀ>â>ÊÞÊÕÊÞiÊi«i>V >`°Ê-iÊ âÊ>ÕV>ÀÊVÊiÊ««ÃÊLÀiÊ`iÊ}À> sanpin, pvÕV>ÀÊ`iÊÌiÀViÀÊÀ>}p]ʵÕiÊ}LiÀ>L>Ê>ÊvÀÌ>iâ>°Ê1Ê ÃiÀÛÊÌÀ>ÊÕÊÃÌ>Ê`iÊLÀiÊiÊiʵÕiÊÃiÊ>V`]Ê>«>À>`Ê L>ÊÕÊ«>À>ÃÊÛiÀ`i°ÊÃÊLÃiÀÛÊVÊÀ>`>ÃÊ`iÊ>i>â>]Ê iÌÀ>ÃÊ-?V iâÊÃiÊ>ViÀV>L>ÊVÊ>V>Ì>iÌ]ÊiÌÀi}?`iÊ>Ê ÃÛ>ÊiÃVÀÌ>ÊiÊV ]ʵÕiÊiÊiÝ>ViÀL>`ÊiÀ>ÀV>ÊÃiÊ>«ÀiÃÕÀÊiÊ leer. +ÕiÊ iÊ Ê `iÊ iÊ Ãi>Ê i>ÌiV`°Ê Ê ÃÊ V>«Ì>iÃÊ ÞÊ }Õ>À`>ÃÊ`iÊ>ÊVÃÌ>Ê`iÊ>Ê >°ÊÊ«>`ÀiÊÃÊ-?V iâÊÞÊÃÕÃÊ >V«>>ÌiÃÊÛ>ÊVÃ>`ÃÊ«ÀÊiÊ}À>Ê>`>ÀÊ`iÊÕâ]ÊVÊiL>>`ÀiÃÊ>ÌiÊiÊ/ÕÌ?Ê`iÊ >Ì°ÊÃÊÕÊ LÀiÊ `iÊÃÊÞÊÃÕÊ}iÌiÊiÃÊ>}>]Ê«ÀÊʵÕiÊÃÊÀ}>ÃÊÊiÃÊ >}?ÃÊ `>ÊÞÊÃÊÀiVL?ÃÊVÊ>ÊViiÃÌiÊ Ã«Ì>`>`Ê}° -ÊL>>ÀÃiÊ`iÊ>ÊÃ>Ê}iÃÌ>ÌÀ>Ê`iÃ`iÊ``iÊ`>L>Ê>ÊÃÊ >ÃÕÃÌ>`ÃÊÀiVjÊi}>`Ã]Ê«ÃÊÃÕÊ>Êi}Õ>Ì>`>ÊiÊiÊ>ViÀÊ iÊÌiÀÀ}ÊVÊÃÊÃÊÃÊ>}ÕiÊÊiÌi`>°ÊiÀÊÕÊ«>ÃÊ >`i>ÌiÊvÃVÊ`iÊi}>>ÊÞÊ/ë]ʵÕiÊVÊÃÕÃÊViÃÊ `iÊV ÊiÝ«V>ÀÊÃÕÃÊ iÃÌ>ÃÊÌiViÃ]ÊiÊÖiÀÊ`iÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]Ê>ÊV>À}>ʵÕiÊÌÀ>ëÀÌ>L>]ÊÃÊ`VÕiÌÃÊÞÊÃÊÀi}>ÃʵÕiÊ>ÌiÃÀ>L>ÊiÊ>ÊL`i}>°ÊÊvÕV>ÀÊ`ÊÀ`iÊ`iÊ iÝ>>ÀÊÃÊv>À`ÃÊÞÊÀiÛÛiÀÊv}Ã>iÌiÊ>ÊÃiÌ>ÊÞÊÃÊ «>iÃ]Ê`i>`Ê>Ê>ÛiÊ>}>Ê«ÀÊ LÀ°ÊÊsanpinÊ}Õ>À`>L>Ê silencio, pero como la impiedad suele animar al poderoso frente >Ê`iviÃ]ÊÃiÊiV>ÀÊVÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÞÊiÃÊÃÌÊÕ>Ê«iÀÀ>Ì>Ê>i>â>`À>ÊiÃ}Ài`ÊÃÕÊië>`>Ê`iÃÕ`>ʵÕiÊÃiÊiÛÊ>Ê VÕiÊiÊÃi>Ê`iÊʵÕiÊiÃÊ>}Õ>À`>L>\Êu Ê >LÀ?ÊV«>ÃÊ ÞÊÃiÊÃÊiiVÕÌ>À?t]Ê}ÀÌÊÞÊÊ âÊv>Ì>ʵÕiÊiÃÊÌÀ>`ÕiÀ>ÊÃÊ ÌjÀ«ÀiÌiðÊ>Li>`Ê`iÊViÀ>ÊVVÕÞÊ`Vi`\ — 185 — p+ÕiÊÃi>Ê>>Ì>`ÃÊÞÊV`ÕV`ÃÊ>Ê>ÃÊ>âÀÀ>ÃÊ`iÊ>Ê VÕ`>`i>]Ê >ÃÌ>ÊÌ>ÌÊ`iV`>ÊiÊTutánÊ«iÀ>Ê`iÊ>Ê«ÀÛV>Ê µÕjÊ >ViÃÊVÊÃÕÃÊÛiÃÊÛ`>ðÊu`i>Ìit p>ÃÌ>À`ÊV Ê`iÊiÀ`>Êp>ÃVÕÊ6i>ÃVÊiÌÀiÊ`ites. ÃÊ«ÀiÃÃÊ>L>`>ÀÊVÃÌiÀ>`ÃÊ>Ê}>iÀ>ÊÞÊ>â>`Ê>Ê ÛÃÌ>ÊÛiÀÊvÀiÌiÊ>ÊiÃÊ>Ê«iÌiÊ}Õ>ÀVÊ`iviÃÛ>Ê`iÊ < iâ >]ʵÕiÊÃiÊiÃiÀi>L>Ê`iÊ«ÕiÀÌÊÞÊ`iÊ«L>`°Ê>Ê cuerda de presos que formaba la aterrorizada expedición espa>ÊÊ>Õ}ÕÀ>L>Ê>`>ÊLÕiÊÞÊÕV ÃÊÀiâ>L>Ê«?Û`ðÊL>Ê iÃVÌ>`ÃÊ«ÀÊÕ>ÊÕÌÀ`>ÊVÕ>Ê`iÊ}ÕiÀÀiÀÃÊ«iÀÌÀiV >`ÃÊ VÊ>â>Ã]ÊL>iÃÌ>Ã]ÊÞiÃÊ«ÕÌ>}Õ`ÃÊÞÊVÌ>ÃÊ`iÊ>>° >Ê>VÀ«ÃÊiÃÌ>L>ÊvÕiÀÌiiÌiÊ`ivi``>ÊÞÊ>ÕÀ>>`>]ÊÞÊ ÃÕÃÊÀiVÃÊ«ÀÌiÃÊÃiÊ>LÀ>ÊÞÊViÀÀ>L>ÊVÊiÊÃ°Ê >>L>Ê VÊ`vVÕÌ>`]Ê ÃÌ}>`ÃÊ«ÀÊ>ÃÊ>â>}>Þ>ÃÊ`iÊÃÊÃ`>`ÃÊÞÊÃÊ ÃÕÌÃÊÞÊi«iiÃÊ`iÊÃÊi>À`iV`ÃÊ>`i>ÃʵÕiÊiÃÊ>â>L>ÊiÌÀ>>ÃÊ«`À`>ÃÊ`iÊ«iÃV>`ÊÞÊL}>ÃÊ`iÊLÕiÞ°Ê1>ÃÊÛiViÃÊ vÃVÊÞÊÌÀ>ÃÊ/ë]ÊiiÛ>L>Ê>ÊÛâÊ«>À>ÊÌiÀ«ÀiÌ>ÀÊʵÕiÊ iÃÊ`iV>ÊÃÕÃÊV>«ÌÀiÃÊÞʵÕiÊÌ`ÃÊÃÊÞiÀ>° p·+ÕjÊÃÊ}ÀÌ>]Êi}¶Ê·"ÌÀÊÕÌÀ>i¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊ-?V iâ° p*>`Ài]ÊÃÊ>>Ê"ÃÊ`iÊ>Ì]Ê«ÕiÃÊiÊ >ÊVÀVÕ>Ê ViÀÌ>ÊiÞi`>Ê`iʵÕiÊÕÊ`>Êi}>À?Ê`iÊiÃÌiÊÕÃÊ LÀiÃÊ«`iÀÃÃÊ`iÊ>«>ÃÊL>ÀL>Ã]Ê>ÀViÃÊ}À>`iÃÊÞÊÃÊ`iÊ}>Ì]Ê para expulsarlos de sus tierras. Por eso no quieren tratos con los ÃÖL`ÌÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê`Êi«i]ÊÞÊÃÊVÀi«>°Ê ÊiÊ}ÕÃta nada esto padre Alonso. Abatido por la indefensión, apostilló Velasco. puʵÕiÊÃÊv>Ì>L>tÊiÊiÃÌ>ÊÊÃ>ÃÊÛÛÃ]Ê>}ÃÊð iâÊ>ÊÛiÀ]ÊÞÊiÊV>>LâÊ``iÊÃÊVv>ÀÊ>Ê>Ê Vi°ÊÊ}«iÃÊÞÊL>`>>âÃÊÃÊiÌiÀÊiÊ`ÃÊ>Õ>ÃÊ`iÊL>LÖÊ µÕiÊViÀÀ>ÀÊVÊÃ}>ÃÊÞÊV>`>`ðÊ9ÊiÌViÃÊiÊ«?VÊÃiÊiÝÌi`Ê«ÀÊ>ÊiÝ«i`VÊV>ÃÌi>>°Ê>Ê>}ÃÌÕÀ>ÊiÊ``iʵÕi`>ÀÊ >V>`ÃÊiÊ`>L>ÊÃiÃ>VÊ`iÊ>}ÕÃÌ>Ê>Ê,`À}ʵÕiÊ >ëÀÊ«ÀvÕ`>iÌiÊiÊ>ÀiÊiÀ>ÀiV`Ê«>À>ÊÃÃi}>ÀÊÃÕÊ>}Ì>`Ê pulso. El miedo los corroía. pu }>ÀÃÊiÊÛÕiÃÌÀ>Ê«À«>ÊiÀ`>]ÊÃ>Ìi>`ÀiÃ]Êië>Ãt — 186 — Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊÀiâÊiÊÛâÊ>Ì>]Ê>>`Ê>ÊVjÀ}Ã]ÊÌÀ«Õ>ÌiÃÊÞÊ>ÀiÀ>Ê>ʵÕiÊiVi`>À>ÊÃÕÃÊ>>ÃÊ>Ê ÀÃÌÊÞÊ >À>Ê->ÌÃ>]ÊV«Ài`i`ʵÕiÊÃÕÃÊÛ`>ÃÊÛ>>ÊiÃÊ µÕiÊÕÊ>À>Ûi`°ÊÊÃÕiÊiÃÌ>L>ÊiL>ÀÀ>`ÊÞÊ>ÃÊÀ>Ì>ÃÊiÕ`i>L>ÊÃ}Ã>iÌiÊL>Ê>Ê«>>Ê«`À`>°ÊiâÊ«iÀ`ÊÃÊ iÀÛÃÊ>ÌiÊiÊvÕiÃÌÊ>>>ʵÕiÊiÃÊ>}Õ>À`>L>ÊÞÊ}ÌiÊVÊ }ÀÌÃÊië>ÌÃÃ\ piÊiÃVÕV >`Ê>ÊÌÀÃÊ>ÀiÀÃʵÕiÊiÃÌÃÊ«>}>ÃÊÃÕiiÊ iÃÌÀ>}Õ>ÀÊ>ÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊiÊÃÕÃÊV?ÀViiÃ]Ê«>À>ʵÕiÊ>`>ÊÃiÊ Ãi«>Ê`iÊiðÊuÕÝ>Ã]Ê-iÀ]ÊʵÕiÀÊÀÀt i}Ê>ÊV iÊÞÊV>ÞÊÌÀÊ>}Õ>ViÀÊÛiÌÊiÊ< i° ·-iÀ>ÊÃÕÊ«ÀiÀ>ÊÞÊÖÌ>ÊV iÊiÊiÊ«>ÃÊ`iÊlos chinas», VÊÃÊ>>L>ÊÃÊië>iöÊ>Ê>âÀÀ>ÊÃiÊiÊ`iÊÀi}ÕiÀÃÊ`iÊ>}Õ>ʵÕiÊÀiâÕ>L>Ê«ÀÊ>ÃÊ«>Ài`iðʫ>«>`Ã]Ê >LÀiÌÃ]ÊëÀÌ>`Ê>Ê«V>âÊ`iÊÃÊ«>À?ÃÌÃÊÞÊÌÀÌ>`]Ê ÃiÊ>«ÀiÌÕ>ÀÊÕÃÊVÌÀ>ÊÌÀÃÊiÊÃiV]ÊiÌÀ>ÃÊiÃVÕV >L>Ê>ÌiÀ`ÃÊÃÊ>iÌÃÊ`iÊÃÊÌÀÌÕÀ>`ÃÊiÊ>ÃÊiÌÀ>>ÃÊ`iÊ>Ê vÀÌ>iâ>ÊÞÊ>ÊÃÃÌiÌiÊÌÃÊV«ÕÃÛ>Ê`iÊÌÀÃÊ«ÀÃiÀÃ]ÊÃi}ÕÀ>iÌiÊVÀÃ>ÀÃÊ>«iÃiðÊÊ-Û>ÊViâ>ÀÊ>Êv>µÕi>ÀiÊ >ÃÊ«iÀ>ÃÊ«ÀÊ>ÊVÀÕi`>`ÊiÊ`iÃ>«>ÀʵÕiÊÃÕvÀ>°Ê ÊÃÊÊ VÕ«ÀjÊ>ÊÃÊ`iÊÀiÞ]ÊÃʵÕiÊÊõÕiÀ>Ê>Êi«iâ>Àj°Ê Õi}ÊÃiÊ>ÌÀV iÀÊiÊiÊvÀÌÊ`iÊÃÕÊ>}ÕÃÌ>]ÊiÌÀ>ÃÊÀiV>«ÌÕ>L>ÊiÊ`iÃL>À>ÕÃÌiÊ`iÊ>ÃÊ?}iiÃÊÀiViÌið ÀÊ>ÊÃÕÊ>Ài`i`ÀÊÞÊÃÊÛÊÌiÀÊÞÊ`iÃiëiÀ>â>° No obstante comenzó a atesorar en su mente multitud de `iÌ>iÃÊ`iÊ>ÃÊÕiÛ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊiÊ>ÃʵÕiÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊiÊ«i°Ê9ÊÞ>Ê que no podía escribirlos los fue memorizando en cera inmacula`>Ê`iÊÃÕÊViÀiLÀ°Ê-iÊiÃÌ>L>Ê>VÃÌÕLÀ>`Ê>ÊÀiVLÀÊ}«iÃÊ VÊÃÊvÕiÀ>Ê«iÀÀÃÊÀ>LÃÃ]ÊÞÊ>ÃÊ«iÃ>`>ÃÊV>`i>ÃÊÃÊ>ÀÌrizaban. Tras dos días de desoladora incomunicación, crujieron los }âiÃÊ`iÊ«ÀÌÊ`iÊ>Ê>âÀÀ>ÊÞÊiÌÀ>ÀÊÛ>ÀÃÊÃV>ÀÃʵÕiÊ apestaban a tubaÊ>Û>}À>`>ÊÞÊ`>`Ê}ÀÌÃÊië>ÌÃðÊ1Ê À}ÕiÊ`iÊ>>À>ÊiÃÊVÀÀÊ«ÀÊ>Êië>`>Ê>ÊÃÊ Ã«>Ã]ʵÕiÊ >}Õ>À`>L>ÊÃÕÊÃÕiÀÌi]ÊÛiÃÊÞÊ>ÌiÀâ>`ðÊLÀiÀÊ>ÃÊ >Õ>ÃÊÞÊ>Êi«ÕiÃÊÃÊÃ>V>À]ÊV`ÕVj`ÃÊ>>Ì>`ÃÊ ante la presencia del sanpin, que los recibió en una destartalada — 187 — Ã>>Ê`iÊ>À>ÃÊ``iÊÊÀi>L>Ê>Ê >LÌÕ>ÊiÃÌjÌV>ÊV >°Ê1>Ê «ÕiÀÌ>Ê`iÊ iÀÀÊ>ÊVÕV>L>Ê`iÊiÝÌiÀÀÊÞÊÃÕÊiÀ>ÀiV`>Ê >ÌÃviÀ>Ê>Ê>ÊÃiLÊ`iÊ?«>À>ÃÊÞÊ>Ê«ÛÊÀ>VÊ`iÊÃÊ«>«iiÃÊ µÕiÊ>ÌiÃÌ>L>ÊÃÊ>>µÕiiÃ]ÊÌiÃÌ}ÃÊ`iÊ`À>>ÃÊ>ÃÌÃÃÊiµÕÛV>iÌiÊVÕÀÀ`ÃÊiÌÀiÊ>µÕi>ÃÊ«>Ài`ið 1ÊÀiiÛiÊ`iÊ>âÕ]Ê>Ê`i`>`Ê`iÊ>ÀÊÞÊ«ÀÌiVÌÀ>Ê`iÊÃÊ >Ûi}>ÌiÃÊÞÊ«iÃV>`ÀiÃÊ`iÊÕ>]ʵÕiÊiÊ«ÕiLÊÛV>L>ÊVÊ La Abuela]ÊiÀ>ÊiÊÖVÊ>`ÀÊ`iÊ>ÊiÃÌ>V>°ÊÃÊviÀÃÊÃ`>`ÃÊVÊÃi`>ÃÊ >V >ÃÊ`iÃÕ`>ÃÊiÃVÌ>L>Ê>Ê«ÀiviVÌÊ`iÊ>Ê vÀÌ>iâ>]ʵÕiÊVÊÃÕÊÀÃÌÀÊ>v>`ÊÞÊiÊÀVÌÕÃÊ>ÌiÀÀ>`À]ÊÌitaba intimidarlos. À>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊÃÕÊVÕ>`ÀVÕ>`>ÊiÌiÊÃiÊÀi`ÕV>Ê>ÊÊÃ>LiÀÊ µÕjÊ >ViÀÊVÊiÃ]Ê«ÕiÃÊÊiÀ>ÊÌÀLÕÌ>ÀÃÊ`iÊi«iÀ>`À]ÊÃÊ ii}ðÊiÀ?ÌVÊVÊÕ>Êiv}iÊÞÊ}Õ>ÀiV`ÊiÊÃÕÊÕÃÌÀ>`Ê >ÀjÃÊÌ>À]ÊÃiÊÌV>L>ÊVÊÕÊ}ÀÀÊi}ÀÊ`iÊÃi`>]ÊiÝ«V>ÌÛÊ `iÊÃÕÊÀ>}°Ê-?V iâ]ÊVÊÃÕÊvÀ?}ÊVÕiÀ«Ê>ÌiÊiÊiÃÌÀ>`ÊÞÊ>Ê ÌÀ>ÛjÃÊ`iÊvÃVÊÞÊ`iÊi}]Ê«`ÊViiV>Ê«>À>ÊÃÕÃÊÛ`>ÃÊ ÞÊiÝ«VÊ>Êsanpin >ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÃÕÊ`iÃÛÊ >V>Ê>ÃÊVÃÌ>ÃÊV >ÃÊÞÊ µÕiÊÃÕÊ«À«ÃÌÊiÀ>Ê`À}ÀÃiÊ>Ê>V>Ê«ÀÊÌÛÃÊViÀV>iÃÊ ÞÊÀi}Ãð ÃÃÌÊÛ>À>ÃÊÛiViÃʵÕiÊiÊÛÀÀiÞÊ`iÊÕâÊ«ÀiÌi`>ÊÕÊ >VÕiÀ`ÊÃii>ÌiÊ>Ê`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ«>À>ÊViÀV>ÀÊVÊ>Ê «>Ì>Ê`iÊ ÕiÛ>Êë>>]Ê«iÀÊÀÀÌ>`Ê«ÀÊÃÕÊ«ÀiÃiV>]ÊiÊ>festó al jesuita: p·->LjÃ]Ê*>`ÀiÊ`iÊÃ]ʵÕiÊÃi}ÖÊ>ÃÊiÞiÃÊ`iÊ >ÊÃÃÊ iÀiVi`ÀiÃÊ`iÊ>âÌiÊÞÊ`iÊ>ÊÕiÀÌiÊ?ÃÊv>>Ìi¶ÊÃÌ>ÃÊ>Ê VÀÀiÌiÊ«ÀÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ`iʵÕiÊÛÃÌÀÃ]ÊÃÊcastillas]Ê ÃÃÊÕÃÊ>`ÀiÃÊÞÊÕÊ«ÕiLÊLiVÃÊÞÊVµÕÃÌ>`À]Ê>ʵÕiÊ ÃÊiÊ«>ViÊiÊi«iÊ`iÊ>ÃÊ>À>ðÊu-ÃÊÕÃÊ>}ÀiÃÀiÃÊ`iÊ«ÕiLÃt El sacerdote contestó en un tono poco adecuado para un preso. p"ÃÊÀ}>ÃÊ«i`>`]Ê À>LiÊÃiÀ]Ê«iÀÊiÃÊÊÃiÊ>ÕÃÌ>Ê>Ê>ÊÛiÀ`>`ÊpÃiÊ`ivi`Ê}À>Ûip°Ê*`jÃÊ«Ài}ÕÌ>ÀiÊ>ÊÃÊ sangleysÊ`iÊÕâ]ÊÞÊÃÊ`À?ʵÕiÊÃÊÃÊ>>Ê>Ê>ÃÌ>`]ÊiÊ iÌi`iÌÊÞÊiÊ>VÕiÀ`]ÊÞʵÕiÊÃÃÊ LÀiÃÊ«>VvVÃÊÞÊ`iÊ bien. — 188 — ÊV>«Ì?ÊV ÊÃi}Õ>ÊÀ>ÃVLiÊÞÊÀiV >â>L>ÊVÕ>µÕiÀÊiÝ«cación bien porque no entendiera adecuadamente al traductor, o «ÀµÕiÊ>}Õ>À`>À>ÊÃÌÀÕVViÃÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ>Ê«ÀÛV>Ê «>À>ʵÕ`>ÀÊiÊ>ÃÕÌÊ`iÊvÀ>ÊiÝ«i`ÌÛ>°ÊÌÀiÊÌ>ÌÊiÝ>Ê ÕVÃ>iÌiÊ>ÃÊV>ÀÌ>Ã]ÊÀi}>ÃÊÞÊ>«>Ã]Êi}>`ÊVÊ>ÊV>Liâ>°Ê iÕÌÀ>â>`ÃÊÃÊÌÀÕÃÃÊ«ÀÊiÊ«>ÛÀ]ÊiÊV>«Ì?ÊÃiÊ`ë>Ê>ÊiÝ«ÕÃ>ÀÃÊÞ>ʵÕiÊiÊi«iÀ>`ÀÊ7>ÞÊiÀ>ÊÀi>VÊ>Ê>ÃÊ ejecuciones sumarísimas de extranjeros. Así que después de una «À}>`>ÊÀiviÝÊiÃÊ âÊÃ>LiÀʵÕiÊ >L>Ê`iV``ÊiÛ>ÀÃÊ >Ê }L]Ê«ÕiÀÌÊ>ÞÀÊ`iÊ>Ê«ÀÛV>Ê`iÊ< i>]Ê>Ê«ÃÌÀ>ÀÃiÊ ante el zonbingÊÊi}>`Ê«iÀ>]ÊiviÊÌ>ÀÊ`iÊ>ÊÕÀÃ`VVÊ >Ê>ʵÕiÊjÊ«iÀÌiiV>]ÊÀiÛi?`iÃʵÕiÊiÀ>ÊÕÊÃiÀÊÕÞÊiÃÌÀVto con los infractores extranjeros. pÊViÃÀÊÞÊÕVÊ«iÀ>ÊÃÊÀiVLÀ?ÆÊÞÊ>ÌiÊjÊÀië`iÀjÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ>VViÃÊpÃi>]ÊÞÊÃiÊVÀ«ÀÊ`iÊÃÌ>Ê airadamente. *iÀÊ«>À>ÊÃÊië>iÃ]Ê>L>`>ÀÊ>µÕiÊ>ÌÀÊ`iÊÌiÀiÃÊ ÃÕ«>ÊÕ>ÊÀ>â>LiÊiëiÀ>â>Ê`iÊÛ`>]ÊʵÕâ?ÃÊÕÊ>«>â>iÌÊ`iÊÃÕÊiiVÕV°ÊÃVÌ>`ÃÊ«ÀÊ>Ê}Õ>À`>Ê>ÃVi`iÀÊ>Ê ÃÕÊ>Ûi]ÊÛ}>`ÃÊ«ÀÊÕ>ÊÛiÌi>Ê`iÊ>ÀµÕiÀÃÊ`iÊÀ>`>ÃÊ ÃV>ðÊ-iÊ>À>ÀÊ`iÊ«>ViV>ÊÞÊÌÀ>ÃÊ>L>`>ÀÊiÊ«ÕiÀÌÊÞÊÀÕLi>ÀÊ«ÀÊ>ÊVÃÌ>]Êi}>ÀÊÃiÃÊ`>ÃÊ`iëÕjÃÊ }L]ÊiÝÌiÕ>`ÃÊ ÞÊv>jVðÊÊV>`>ÌiÊ`iÊ>ÊÀi`ÕVÌÊÌ>ÀÊÃÊÃiÌÊ ÕiÛ>iÌiÊ>ÊÕÊÌiÀÀ}>ÌÀÊ>i>â>`À]Ê>ÕµÕiÊÃiÊÃÌÀÊ ?ÃÊV«ÀiÃÛʵÕiÊiÊÃiÀÊ`iÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ< i°Ê ÃÊÃÊ VvÊiÊ}Õ>Ê>âÀÀ>]ÊÃʵÕiÊiÃÊ«iÀÌÊ Ã«i`>ÀÃiÊ en el palacete de un alto funcionario que sabía tagaloÊÞʵÕiÊiÃÌ>L>ÊÌiÀiÃ>`ÊiʵÕiÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊiÊiÃVÀLiÀ>ÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê`iÊ recomendación para comerciar con Manila. Ê«ÀiÀʵÕiÊ ViÀÊvÕiÊV«À>ÀÊVÊ«>Ì>ÊV>ÀiÊ`iÊViÀ`]ÊÃ>µiÊÞÊÌÀiÃÊjin o medidas de arroz. Restablecieron sus cuerpos ÞÊ?ÃÊVÊÕ>ÃÊ}>V >ÃÊ`iÊ>ÀÀâÊÞÊViL>ʵÕiÊÃÊÕ}>ÀiÃÊ llamaban congee, e insistieron en que les permitiera exponer sus À>âiÃÊ>ÌiÊ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê?Ý>Ê`iÊ>Ê«ÀÛV>°ÊÊvi?ÌVÊ ÃiÀÊ`iÊ }L]ʵÕiÊÌ>«VÊÃ>L>ÊVÊ>i>ÀÊiÊvÀiVÕiÌiÊ>ÃÕÌÊ`iÊ>Êi}>`>Ê`iÊiÝÌÀ>iÀÃ]ÊÃÊ>ÕÌÀâÊ>Ê«ÀÃi}ÕÀÊiÊ ÃÕÊ«À«>Ê>ÛiÊ >ÃÌ>Ê>Ê««ÕÃ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ >Ì]ÊiÃVÌ>`ÃÊ — 189 — «ÀÊÌÀiÃÊÕVÃÊ`iÊ}ÕiÀÀ>]Ê``iÊÃiÊ«ÃÌÀ>À>Ê>ÊÃÊ«iÃÊ`iÊiÛ>`Ê«iÀ>° Ê?Ê`iÊÃÊV>ÃÌi>ÃÊV>LÊÞÊÃÕÃÊVv>â>ÃÊVÀiViron. >Ûi}>ÀÊÛ}>`ÃÊ«ÀÊiÊ«µÕiÌiÊ`iÊÃ`>`ÃÊ«ÀÊiÊÌÀ>Ê `ÕÀ>ÌiÊ`ÃÊ`>Ã]ÊÞÊÕi}Ê«ÀÊÕÊV>>ÊvÕÛ>Ê`iÊ>}Õ>ÃÊ>LÕ`>ÌiÃ]Ê >ÃÌ>Êi}>ÀÊ>Ê>ÊVÕ`>`ÊÌiÀi`>Ê`iÊ>vi}]Ê``iÊ>>ÀÀ>ÀÊ«>À>Ê`iÃV>Ã>ÀÊÞÊViÀÊʵÕiÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÌÛ>ÃÊ}iÌiÃÊiÃÊ vÀiV>ÊiÛÕiÌÊiÊ >ÃÊ`iÊV}]ÊÃÌÀ>`ÊiÊÃ>ÛV`ÕVÌʵÕiÊiÃÊ >L>Ê«À«ÀV>`Êi zonbingÊ`iÊ }L° 9ÊÊÃiÊVÃ`iÀ>L>Ê>Ûi}>ÌiÃ]ÊÃÊi`}ð ÊV>ÀÊ Öi`Ê>}L>L>Ê>ÊÃÊiÝ«i`V>ÀÃ]ʵÕiÊLÃiÀÛ>L>Ê>`À>`ÃÊiÊÕiÛÊÕ`ʵÕiÊÃiÊÀiÛi>L>Ê>ÌiÊÃÕÃÊÃ°Ê Centenares de aldeanos, con los rostros marcados por el sol inViiÌiÊÞÊ>ÊÛÀÕi>]ÊÌÀ>L>>L>Ê>v>Ã>iÌiÊiÊÃÊiÝÕLiÀ>ÌiÃÊ V>«ÃÊ`iÊ>ÀÀâÊÞÊ]ÊiViÃ>ÀÃÊ«>À>ÊÃÕÊÃÕÃÌiÌÊÞÊ«>À>Ê«>}>ÀÊ ÃÊ«ÕiÃÌÃ]ÊiÊʵÕiÊ«>ÀiV>ÊÕ>Ê}iiÀÃ>ÊVÃiV >°Ê*>}`>ÃÊ `iÊÌiV ÃÊ`À>`Ã]ÊV>ÃÊÃiLÀ>`>ÃÊ>ÊÃii>â>Ê`iÊÃÊ>À`nes, palanquines de maderas preciosas, corrales de bambú trenâ>`]Ê>`>ÀiÃÊÞÊ`>>ÃÊÛiÃÌ`>ÃÊVÊÕÃ>ÃÊÃi`>ÃÊÞÊÞ>Ã]Ê >ÀVÃÊ`iÊVi`À]ÊÀÊÞÊ>`i]Ê>ÃÌ>ÃÊ`iÊL>LÖÊVÊiÃ>iÃÊ`iÊÃÕÃÊ `i`>`iÃÊÞÊLiÃÃÊÌi«Ã]ÊÃiÊ>LÀ>Ê>ÌiÊÃÕÊÃÀ«Ài``>Êrada. ,`À}ÊiÌÀiÃ>VÊ`iÊÃÕÊÃ>VÊÕÊ?«âÊ`iÊ«>Ì>Ê`iÊV>ÌiÀÊÞÊ ÕÊ}ÀÕiÃÊVÕ>`iÀÊ`iÊ >ÃÊ>Ì>`>ÃÊVÊLÀ>>Ìi]Ê``iÊL>Ê dibujando los detalles de las edificaciones, la exuberante opulenV>Ê`iÊÃÕÊ>ÀµÕÌiVÌÕÀ>ÊÞÊ>ÊiÃiV>Ê«>ViÌiÊÞÊ>LÀÃ>Ê`iÊÃÊ V>«iÃÃÊ`iÊ«ÕÃÊÃ>iÌiÃÊÞÊÃÊ Õ``ÃÊ >LÌÕ>`ÃÊ>Ê >ÊLi`iV>]Ê>ÊÌÀ>L>Ê`ÕÀÊÞÊ>Ê>ÊÀiÃ}>V° ÃÊ«Ì>L>ÊÌÀ>L>>`ÊiÊVÕV>Ã]ÊÛiÃÌ`ÃÊVÊV>Ã>V>ÃÊi}À>ÃÊÞÊÌV>`ÃÊVÊLÀÀiÌiÃÊVÊÃÊVÀiÃÊ`iÊÃÕÊÀ>}°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊiÃÌ>L>Ê>À>Û>`ÊVÊʵÕiÊÛi>]ÊVÊÃÊiÝÌiÃÃÊLõÕiÃÊ`iÊ>}>ÃÊÞÊÃÊvÀ`ÃÊL>V>iÃÊ`iÊvÀiÃÊ`iÊÌ]ÊÞÊ V«Ài`>Ê>Ê>ÀVÊ*]Ê>Ê>À>ÌiÊ ÊÞÊ>Ê«>`ÀiÊ,>`>]Ê µÕiÊiÊ>`>Ê >L>ÊiÝ>}iÀ>`ÊÃÊÌiÃÀÃÊÞÊ>LÕ`>V>ÃÊ`iÊ >Ì>Þ°Ê9ÊViâÊ>Ê>>ÀÊ>Ê>µÕiÊ«ÕiL° 1ÊÃÊ>ÃÕÃÌ>`â]ʵÕiÊ`À>L>Ê>Ê}À>Û>Ê`iÊV>>ÊÞÊ>ÃÊV>Ã>ÃÊ — 190 — L>>Ã]Ê>V«>ÊÃÕÊ«iÀ«]ÊÞÊ>Êi`>ÊÌ>À`i]ÊiÝVÕÃ>LiiÌi]Ê ÕÊVi>iÊÃÕÌÊVÕÌ>L>ÊÃÕÊV>«ÊÛÃÕ>]Êi>`Ê`iÊÃLÀ>ÃÊÞÊ LÀÕ>ÃÊiÊÃ}Õ>ÀÊ«>Ã>i°ÊÌViÃÊÃiÊ`iÌi>ÊÞÊ`iÃV>Ã>L>° Daban la impresión de parecer un claudicante ejército de i`}Ã]ÊÛ}>`ÃÊiÃÌÀiV >iÌiÊ«ÀÊÃÊ}Õ>À`>ÃÊ`iÊ>}Ãtrado o Dutang°ÊÊ,`À}ÊÕÊÃiÌiÌÊ`iÊÀiV >âÊ >V>Ê >µÕi>ÊÌ>Ài>Ê`iõÕV>`>ÊÊiL>À}>L>ÊÞÊL>Ãvi>L>ÊVÌÀ>ÊiÊ ÀiÞ]ÊVÌÀ>Ê >ÛiÃ]ÊVÌÀ>Ê-?V iâÊÞÊÃÕÊ«À«>ÊiÃÌ>«>° ÊL>Õ>ÀÌiÊ`iÊ>vi}ÊÊ«ÀÌi}>Ê?ÃÊ`iÊÕÊ>ÀÊ`iÊ}ÕiÀÀiÀÃÊÞÊÕÊL>Ì>Ê`iÊ>ÀÌiÀðÊ,`À}ÊiÃÌ>L>Ê«iÀÃÕ>``Ê`iÊ µÕiÊÃÊiÊÀiÞÊ`Êi«iÊ`iV`>Ê>ÊvÊ>Ì>V>ÀÊ>µÕiÊÛ>ÃÌÊ«>Ã]ÊÊ VÊÌ`ÃÊÃÊÌiÀVÃÊ`iÊ>`iÃ]Ê?ÊÞÊ ?«iÃÊÕÌÃ]Ê«`À>Ê VµÕÃÌ>ÀÊÕ>ÊÃ>Ê«ÀÛV>ÊV >]ÊÊ>Û>â>ÀÊ?ÃÊ`iÊ`iâÊi}Õ>ðÊÊiÝÌiÃÊÞÊ«ÕiÌÊ,iÊi`Ê>`>ÊÌi>ʵÕiÊÛiÀÊVÊ ÃÊ`iëL>`ÃÊÞÊÃiÛ?ÌVÃÊÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ`>ÃÊ"VV`iÌ>iÃ°Ê Era una empresa imposible, quimérica. Alrededor de la ciudadela militar estaba instalado el mercado ``iÊÃiÊÛi`>Ê>ÃÊ?ÃÊiÝÌV>ÃÊvÀÕÌ>Ã]Ê«iÃV>`Ã]ÊÃi`>Ã]Ê }ÃÊ ÞÊV>ÃÌ>>ÃÊÃiV>Ã]ÊÞ>ÃÊ`iÊ>`i]ÊÌÖV>ÃÊ`iÊ>}`ÊÞÊ>v>ÀiÀ>Ê ?À>LiÊ`iÊ->>ÀV>`>°Ê1>ÊÕâÊÕÕÀ>ÌiÊÕ>L>ÊÃÊ«ÕiÃÌÃÊ ÞÊ>ÃÊL>ÀL>V>>ÃÊ`iÊvÀÌ°ÊÀÀi}>ÀÊÃÕÃÊÀ«>Ã]Ê«>À>ÊÊ«ÀiÃiÌ>ÀÃiÊ`iÊÕ>ÊvÀ>Ê`iVÀÃ>ÊÞÊvÕiÀÊÕiÛ>iÌiÊÌiÀÀ}>`ÃÊiÊÕ>ÊÃ>>ÊÃVÕÀ>ÊÞÊvÀ>Ê«ÀÊiÊ>}ÃÌÀ>`Ê«iÀ>]ÊÕÊ vV>Ê>V >«>ÀÀ>`ÊÞÊViÌÀ]ʵÕiÊÃiÊV«ÀÌÊ`iÊ>iÀ>Ê>}ÀiÃÛ>ÊVÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃ]Ê>ÊÃʵÕiÊ`iÊÕiÛÊ>i>âÊVÊiV>Àcelarlos, mostrando una crueldad innecesaria. Estaba sentado en iÊÃÕi]ÊÃLÀiÊÕÃÊViÃ]ÊVÊ>ÃÊ>ÃÊiÊ>ÃÊÀ`>ÃÊÞÊÃÕÊ «iÀvÊiÝ«ÀiÃÛÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>Ê`iÊÕ>ÊiÃÌ>ÌÕ>Ê`iÊVLÀi]ÊVÊ ÃÊiÃÌÕÛiÀ>Ê>`ÕÀ>`ÊÕÃÊ«>iÃÊ«iÀÛiÀÃð Ê`>ÊÃ}ÕiÌiÊÃÊ âÊV«>ÀiViÀÊ`iÊÕiÛÊ>ÌiÊÃÕÊ«Àisencia. Ê>ÕÃi>LÕ`Ê i`ÀÊ`iÊ>ÊÃÕVi`>`]Ê>ÃÊV V iÃÊÞÊ>Ê«>>Ê Öi`>Ê`iÊVLiÀÌâÊ``iÊÃÊ >L>Ê >V>`]ÊÊ >L>Ê`i>`Ê`ÀÀÊ>ÊÃÊiÝ«i`V>ÀÃÊiÊÃʵÕiÊÃiÊiÛ`iV>L>Ê>Ê v>Ì}>ÊÞÊ>Ê`iÃÕÌÀV°ÊÀ>Ê`Õ`>LiʵÕiÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ >— 191 — bían esparcido la semilla de la desconfianza en la mente de los }LiÀ>ÌiÃÊV ÃÊ >V>ÊÃÊië>iÃÊÞʵÕiÊ>ÃÊVÃ>ÃÊi«iÀ>À>Ê>ÖÊ?ðÊ-Û>ÊvÀÌ>L>ÊÃÕÃÊ«iÀ>ÃÊiÌÕiV`>Ã]ÊÞÊÊ>}Õ>Àdaba nada bueno de aquel censor tan despiadado. Cuando los ÌÕÛÊ>ÌiÊÃÕÊ«ÀiÃiV>]ÊiÊiviÊ`iÊ>Êâ>ÊÊ«Õ`ÊVÌiiÀÊÃÕÊ creciente furor. p6iÃÊiÝÌÀ>iÀÃ]Ê >LjÃÊÛ>`ÊiÊÃ>}À>`Êië>VÊ`iÊ>Ê ÃÌÀ«iÊ iiÃÌiÊÞÊiÀiVjÃÊ>ÊÕiÀÌiÊpiÝ«VÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊvÃVp°ÊiÊÀiVL`ÊÕÊ>`>ÌÊ`iÊ«`iÀÃÊÃiÀÊ iÊ,Õ]Ê ministro de la frontera, que me ordena os presentéis primero ante su HaidaofushiÊÊ6ViVÃ>ÀÊ`iÊ>ÃÊ ÃÌ>ÃÊ`iÊÃÌiÊÞÊÕi}Ê >ÌiÊjÊiÊÃÕÊÀiÃ`iV>Ê`iÊ< >µ}°ÊÌiÊiÃÌ>ÃÊ`ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ «iÀ>iÃÊiÝ«V>ÀjÃÊÛÕiÃÌÀ>ÊÌÀ>Ã}ÀiÃÀ>ÊV`ÕVÌ>°ÊuÃÊ`iV`À?ÊÃLÀiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>Ãt -ÌiÀÊ«>ÛÀÊ«ÀÊÃÕÃÊV>ÌÀ>ÃÊ«>>LÀ>Ã]Ê«iÀÊiÊiÊ v`ÊÕÊ}À>Ê}â]Ê«ÕiÃÊÃiÊ>LÀ>ÊÕ>ÊÌiÕiÊÕâÊ>ÊÃÕÃÊViÀÌ`Õbres. pÀ>V>ÃÊ«ÀÊ>ÊiëiÀ>â>ʵÕiÊÃÊ«À«ÀV?ðÊÃÊ«`ÀiÃÊiÝ«iÀiÊÕiÃÌÀ>ÃÊ iÃÌ>ÃÊÌiViÃÊ>ÊÃÌÀÃÊÌ>Ê ÕÃÌÀiÃÊpVÌiÃÌÊ-?V iâp°Ê·+ÕiÀiÊiÃÊ`iVÀʵÕiÊÃÃÊLÀiÃ]ÊÃiÀ>¶ ÊÀÃÌÀÊ`iÊ>}ÃÌÀ>`ÊÃiÊi`ÕÀiVÊÞÊÃiÊÃÕÊiÊÕ>ÊÃëiV Ã>Ê`iLiÀ>V°ÊÃÊV>ÃÌi>Ã]ʵÕiÊÊ«iÀ`>ÊÕÊÃÊ }iÃÌÊ`iÊÃÕÊiÝ«ÀiÃ]ÊÊ}À>L>Ê`iÃVÕLÀÀÊ>ÃÊV>Û>ViÃʵÕiÊ VÕÌ>L>ÊÃÕÃÊ}iÃÌðÊ*iÀÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ-?V iâÊ >L>Ê«ÀÛV>`ÊÃÕÊLÕÀ>]Ê«ÕiÃÊÀÊ`iÊvÀ>ÊV?ÕÃÌV>° pu iVÃÊi}Ài`ÃtÊ·"ÃÊLÕÀ?ÃÊ`iÊ]ÊÃiÀ>LiÃÊL?ÀL>ros? —se carcajeó—. ¿Libertaros? Solo seréis liberados los cuaÌÀÊ LÀiÃÊ`iÊÃÊÞÊÌÀÃÊÌ>ÌÃÊ>V«>>ÌiÃʵÕiÊi?ÃÊ VÊVÀ>`ðÊÊÀiÃÌʵÕi`>À?ÊÀiÌi`ÊiÊÛÕiÃÌÀÊL>ÀVÊVÊ Ài iiÃ]Ê >ÃÌ>ÊÌ>ÌÊÀi}ÀiÃjðÊuÃiÊiÃÊÊ`iVÀiÌtÊp}ÀÌ]ÊÞÊ`Ê la espalda a los desconcertados prisioneros. >ÃÊ«>>LÀ>ÃÊV>ÞiÀÊVÊÕ>ÊÃ>ÊiÊÃÕÊ?°ÊÀ>ÊÕ>Ê clemencia a medias, un aplazamiento de su ejecución. 1Ê ÕÀÕÊ `iÊ `iÃ>«ÀL>VÊ ÃiÊ iiÛÊ iÌÀiÊ iÃÊ µÕiÊ Ûi>ʵÕiÊ>ÊLiÀ>VÊÃÊiÃÊi}>À>ÊÕV>ÊÞʵÕiÊÃÕÃÊÛ`>ÃÊ VVÕÀ>ÊiÊ«>ÃÊÌ>ÊiÝÌÀ>ÊÞÊi>°Ê*ÀÌiÃÌ>ÀÊÞÊV >ÀÊ — 192 — ÞÊvÕiÀÊ>V>>`ÃÊiÝ«i`ÌÛ>iÌiÊ«ÀÊ>ÃÊÛViÃÊ`iÊ>`Ê`iÊ ÕÊV>«Ì?Ê`iÊ>À}>ÊV>LiiÀ>ÊÞÊVÊÃÊi«iiÃÊ`iÊÃÊ}Õ>À`>ÃʵÕiÊ>Êi«Ài`iÀÊ>ÊL>ÃÌ>âðÊ>ÃÊiViÃÊÃiÊ >L>Ê `iÃ>Ì>`ÊÞÊ>}ÕÃÊÃiÊ>iÌ>L>Ê>Ê«ÕÀÊ}ÀÌÊ>`Vi`Ê>ÊÃÕÃÊ V>«ÌÀiÃ°Ê ÊÃiÊv>L>Ê`iÊ>µÕiÊ LÀiÊÞÊ>`Û>L>ÊÕ>ÊÌ>>da trampa en su decisión. Se intercambiaron miradas de sobreÃ>Ì]Ê«iÃ>iÌiÊVÃViÌiÃÊ`iÊÃÕÊÛÕiÀ>L`>`° ·+ÕiÀ>Ê`Û`ÀÃÊ«>À>Êi>ÀÃÊ«VÊ>Ê«V¶Ê·iLiÀ>Ê V«ÀÌ>ÀÃiÊVÊÛi>ÃÊLi`iÌiÃ]ÊÊ`iL>ÊÕV >ÀÊÞÊÀÀÊ ÀÃ>iÌi¶ÊÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊ«ÀÌiÃÌÊ>À>`>iÌiÊVÊÕÊ >ViÌÊ`iÊi`°Ê·ÊµÕjÊii}À>ÊiÊiÃÕÌ>Ê«>À>Ê>V«>>ÀÊ>Ê ÃÊVÕ>ÌÀÊVjÀ}öÊ,`À}ÊÃiÊÌÀ>µÕâÊÞÊ`iV`Ê>L>`>ÀÊÃÕÃÊvÖÌiÃÊÃÕiÃÊ`iÊiÝ«À>ÀÊiÊ«>Ã]ʵÕiÊÃiÊ`vÕ>L>Ê>Ê i``>ʵÕiÊÃiÊÌiÀ>L>ÊiÊ>µÕiÊÕ`Ê ÃÌÊÞÊ>`ÛiÀðÊ-?V iâÊÊVÃi}ÕÀ>ÊiÛ>ÀÊ>ÊV>LÊÃÕÊÃÊiÊ>V>]ÊÞÊÕV Ê iÃÊ«Ài`V>ÀÊÃÊÃÌiÀÃÊ`iÊ>ÊviÊ`iÊ ÀÃÌÊiÊ>µÕiÊÛ>ÃÌÊ reino. ,`À}Ê-Û>]ÊVÊiÊVÀ>âÊiV}`]ÊÃëiV ʵÕiÊ>ÃÊ À>ViÃÊ`iÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÃiÊ >L>Ê«iÀ``ÊiÊiÊÛ>VÊ`iÊ vÀ>iÌ]ÊÞʵÕiÊ>`>Ê>>L>Ê>Ê>ÊiëiÀ>â>Ê`iÊÃ>ÀÊÛÛÃÊ`iÊ >°Ê`ÛiÀÌ>ʵÕiÊ>VÃ>`ÃÊ«ÀÊÕÊii}Ê>i>â>`ÀÊÞÊÌ`Ê aquello les parecía inabarcable para sus mentes occidentales. La «ÀiÃiV>Ê>ÖÊÊVV`>Ê`iÊÌ>Ê iÊ,Õ]ÊÕ haidaoÊÊ}À>Ê >ÕÌÀ`>`Ê`iÊÀiÊiÛ>`Ê«ÀÊÃÕÊÃ>}À>`Êi«iÀ>`À]ÊÞÊ`iʵÕiÊ `i«i`>Ê>Ê«>ÀiViÀÊÃÕÃÊÛ`>Ã]ÊÃÊÌi>Ê«>À>â>`ÃÊ«ÀÊiÊ«?V°Ê·/i`À>ʵÕiÊÛjÀÃi>ÃÊVÊÕÊÃiÀÊ?ÃÊ Õ>ÊÞÊÃ>}Õ>À¶ÊÀ>ÊÊ?ÃÊÃi}ÕÀ° Õi}ÊÃiÊÃÌÊVÊÕ>ÊÃV>Ê>ÌÀ>«>`>ÊiÊÕ>ÊÌi>Ê`iÊ>À>>° — 193 — 4 ÊÃ>ViÀ`ÌiÊ`iÊ>ÊÌÖV>Ê>â>vÀ? ÕiÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâʵÕiÊ`iV`ʵÕiiÃÊÊ>V«>>À>Ê iÊÃÕÊÛ>iÊ>Ê< >µ}ÊÞÊ >ÌÊ«>À>ÊÃiÀÊÕâ}>`ÃÊ«ÀÊ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê«iÀ>°Ê9ÊÃÕÊ`iVÃÊÊvÕiÊLiÊ>V}`>Ê«ÀÊÃÊiÝ«i`V>ÀÃÊiÝVÕ`ÃʵÕiÊiÊ>viÃÌ>ÀÊ>À>`>iÌiÊÃÕÊÀiV >â°Ê *iÀÊjÊʵÕÃÊiÃVÕV >ÀðÊ-ÕÊ`iVÃÊiÀ>ÊvÀi°ÊÊiÃÕÌ>]ÊÃÕÊ >ÃÃÌiÌiÊ V?ÃÊ>>À`]ÊvÀ>ÞÊÕ>Ê*LÀi]ÊiÊi}]Ê/ë]Ê6i>ÃV]ÊvÃVÊÞÊ,`À}Ê-Û>]ÊiÀ>ÊÃÊVÕ>ÌÀÊVÛiÃÊii}`ÃÊ «>À>Ê>V«>>ÀÃ°Ê >Ûi}>À>Ê«ÀÊÀÃÊ`iÃVV`ÃÊ`iÊ,iÊ i`]ÊVÕÃÌ`>`ÃÊ«ÀÊÃiÃÊÃ`>`ÃÊÞÊ`ÃÊ>ÌÃÊvÕV>ÀÃ]Ê ÞÊÃiÀ>ÊVÃ`iÀ>`ÃÊVÊ«ÀÃiÀÃÊiÊÌÀ?ÃÌ° ÌiÃÊ`iÊ«>ÀÌÀ]ÊiÊV>«Ì?ÊiâÊÞÊÃÕÊÃi}Õ`Ê«Ì]Ê>ÕÌÃÌ>Ê>ÀÀ>}?]ÊÃiʵÕi>ÀÊ>Ê-?V iâ]Ê«ÀÊVÀiiÀʵÕiÊÃi}ÖÊÃÕÊ À>}Ê`iL>ÊÃiÀÊVÕ`ÃÊiÊ>ÊiÝ«i`V°Ê*iÀÊiÊÃ>ViÀ`Ìi]Ê iÃ}Ài`ÊÕ>ÃÊ`ÌiÃÊ`iÊ>`ʵÕiÊ,`À}ÊÊiëiÀ>L>]ÊiÃÊ `iVÀiÌʵÕiÊÃiʵÕi`>À>ÊiÊLÀiÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊVÕÞ>Ê>ÕÌridad ostentaba. puÊV>«Ì?Ê`iÊL>ÀVÊ`iLiÊ«ÀÌi}iÀÊ>ÊÃÕÃÊ LÀiÃÊÞÊ«iÀ>iViÀÊiÊj]ÊiâtÊpiÊiëiÌp°ÊiLjÃʵÕi`>ÀÃÊ«>À>ÊÛi>ÀÊ«ÀÊ>ÊÃi}ÕÀ`>`Ê`iÊÃÊ>ÀiÀðÊuÃÊÕ>ÊÀ`iÊ`iÊÀiÞt ÊV>>À]Ê LÀiÊ`iÃVv>`]ÊLi`iVÊ`iÊ>>Ê}>>ÊÞÊ iV >`ÊÃ>«ÃÊ«ÀÊ>ÊLV>°Ê Õ«Ê«ÖLV>iÌiÊ`iÊÃÕÊ`iVÃÊ>Ê -Û>]ʵÕiÊiÊ`iÛÛÊÕ>ÊÀ>`>Ê`iÊ`Ã}ÕÃÌ°ÊiâÊÊÀÊÞÊ iÃVÕ«ÊiÊiÊÃÕi°Ê>Ê`iëi``>ÊVÃÌÌÕÞÊÕÊ>ÊÌÀ>}Ê«>À>Ê ,`À}]ÊÞÊiÊÀiÃÌÊ`iÊ>ÊÌÀ«Õ>V]ʵÕiÊ«ÀÌiÃÌÊÀÕ`Ã>iÌi°Ê +Õi`>L>ÊÀiÌi`ÃÊ>ÊÃÕÊ«iÃ>ÀÊVÊÀi iiÃÊiÊÌiÀÀ>Ê ÃÌ° — 195 — pu>`ÌÊÃi?Ã]ÊVÕÀ>Ê`iÊ`itÊp}ÀÌÊÕÊ>ÀiÀ° -?V iâÊÃÕÊÊ >LiÀÊ`°Ê>ÊL>ÀV>â>Ê``iÊÛ>>L>Ê ÃÊVÕ>ÌÀÊLiÀ>`ÃÊÞÊÃÕÃÊVÕ>ÌÀ criados salió del puerto des«>VÃ>iÌiÊÞÊiÌÀÊiÊÕ>Ê«iiÌÀ>LiÊiL>]ÊÛj`ÃiÊ VÊÕÊL>ÀVÊv>Ì>Ã>Ê`iÌÀÊ`iÊVÌiÌi°Ê>ÊÀÕÌ>ÊvÕÛ>Ê iÃÌ>L>ÊiÛÕiÌ>ÊiÊÕÊVi>iÊiV Ã]ÊVÊÃÊÕÊÛiÊ`iÊÛ>«ÀÃ>Ê Õi`>`ʵÕÃiÀ>ÊVÕÌ>ÀÊiÊ«>ÃÊ>ÊÃÕÃÊðÊ>ÊiÝ«i`VÊ>Ê ÃÊÛiÀÊ>ÃÊÛViÃÊ`iÊÀ]Ê>ÃÊV>«>>ÃÊÌ>ÃÌ>ÃÊÞÊÃÊV>ÌÃÊÀi}ÃÃ]ÊiÌÀ>ÃÊÃiÊ`À}>Ê>Ê>ÊVÕ`>`Ê`iÊÕâ Õ]Ê«ÀiÀ>ÊiÃV>>Ê`iÊÃÕÊ«iÀ«ÊiÊLÕÃV>Ê`iÊiÛ>`Ê«iÀ>ÊÊhaidao]Ê?Ý>Ê autoridad del territorio, del que esperaban el perdón, o su senÌiV>Ê`ivÌÛ>° -ÕÃÊÀ«>ÃÊiÃÌ>L>Êi«>«>`>ÃÊÞÊ>ÊÀ>VÊ`iÊ>ÀÀâ]ÊV>`>Ê`>Ê iÀ>Ê?ÃÊiÝ}Õ>°Ê-?V iâÊÃÊ>>L>Ê>ÊÊ«iÀ`iÀÊ>Êvi]Ê«iÀÊiÊ ?ÊiÃÌ>L>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ`iV>`°ÊÊVÕ«ÀÊiÊ`jVÊ`>Ê`iÊ Û>i]ÊiÊÃÊÃiÊ>LÀÊ«>ÃÊ«ÀÊ>ÃÊ i``ÕÀ>ÃÊ`iÊ>ÊLÀÕ>]Ê«iÀÊ>Ê iõÕviÊiÊVÃÌ>L>ÊÌÀ>L>Ê«ÀÃi}ÕÀÊ>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊL>ÀÀÊ>VÕÕ>`Ê iÊiÊV>>Ê«ÀÊ>ÃÊÕÛ>ÃÊÌÀÀiV>iÃÊÀiViÌið ,`À}ÊÃÕ}ÀÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊvÃiÊ>ÊvV>Ê`iÊ?ÃÊÀ>}Ê µÕiÊÃÊ>V«>>L>ʵÕiÊiÊ>µÕi>ÃÊV`ViÃÊ>?ÃÊi}>À>Ê >Ê`iÃÌ]ÊÞʵÕiÊʵÕi`>L>Ê?ÃÊÀii`ʵÕiÊÃi}ÕÀÊ«ÀÊÌiÀÀ>° ÊiviÊ`iÊ>Ê«>ÀÌ`>]Ê>ʵÕiÊÊiÊ>}À>`>L>ÊÃÕÊÃ]ÊÞÊVÊÌ>Ê `iʵÕi`>ÀÊLiÀ>`Ê`iÊi>ÊVÕ>ÌÊ>ÌiÃ]Ê>VVi`Ê>Ê>ÊÃÕ}iÀiV>°Ê L>`>ÀÊ>Ê>ÛiÊÞÊÃiÊ>`iÌÀ>ÀÊiÊiÊ«L>`°Ê>Ê}iÌiÊ V>L>Ê>ÊV>Liâ>Ê>ÌiÊiÊÌ>ÀʵÕiÊiÃ}ÀÊÃÕÃÊVÀi`iV>iÃÊ«iÀ>iÃÊÞÊVÃ}ÕÊVvÃV>ÀÊiÊÕ>Ê}À>>ÊÕ>ÊÀiVÕ>Ê`iÊ V>L>ÃÊÞÊ>ÃÃ]Ê«ÀÊʵÕiÊ«ÀÃ}ÕiÀÊ>ÊÃÊ`iÊV>L>iÀ>Ã°Ê ÀÕâ>ÀÊ«ÀvÕ`>ÃÊ}>À}>Ì>Ã]Êi«>`ÃÊ`iÃv>`iÀÃÊÞÊÃÕ>ÛiÃÊ ViÀÀÃÊ`iÊvÀiÃVÊÛiÀ`À° -iÊ>`iÌÀ>ÀÊiÊ>ÃÊvÀ>}Ã`>`iÃÊ`iÊ>ÃÊ«ÀÛV>ÃÊ`iÊÃÕÀ]Ê Õ>}`ÊÞÊÕ>Ý]Ê``iÊÃÊV>ÃÊiÃÌ>L>ÊviVÌ>`ÃÊ`iÊ L>``ðÊ->L>ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>ÊiÀVi`Ê`iÊ«i}ÀÃÊ`iÃVV`ÃÊ ÞÊ>ViV >`ÃÊ«ÀÊÃÊÛÃLiÃ]Ê«iÀÊiÊv>i>ÌiÊiÃÌ>`>ÀÌiÊ`iÊ `À>}ÊÀi>]ÊÞÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊ>ÊÃʵÕiÊÌi>Ê«ÀÊ endemoniados, parecía disuadir a los salteadores, que los dejaban pasar sin abordarlos. }Õ>ÃÊ}iÌiÃÊÃÊ>`iV>]Ê«ÕiÃÊiÝÌÀ>iÀÊiÀ>Ê>}iÊ`iÊ — 196 — VvVÌÊÞÊ`iÃVv>â>Ê«iÀÌ>ÊiÊ«>ÃÊ«ÀÊÃÕÃÊ>`i>ÃÊ>ÊÀi}>>`iÌiÃÊÞÊ«ÀÊÌiÀÊ>ÊÃÊÃ`>`ðÊ-iÊÌ«>ÀÊVÊ>}ÕÃÊ > iV ÀiÃÊV}>`ÃÊ`iÊÃÊ?ÀLiÃ]Ê ÀÀLiiÌiÊÌÀÌÕÀ>`ÃÊ ÞÊVÊÌ>L>ÃÊV}>`>ÃÊ`iÊVÕiʵÕiÊ«Ài}>L>ÊiÊ«>V>LiÊ dominio de los mandarines. ÃÊV>ÃÌi>ÃÊV>L>}>L>ÊÌiiÀÃÃÊiÊÃÊ«iÕ`ÃÊV>L>ÃÊ}iÃ]ÊÞÊiÊV>`>Ê>`i>Ê«ÀÊÃʵÕiÊ«>Ã>L>ÊÃÕÊ«ÀiÃiV>Ê VÃÌÌÕ>ÊÕÊ>VÌiViÌÊ«ÀÊʵÕiÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê}iÌiÃÊ`iÊ ÃÊV>«ÃÊ«>À>ÊVÌi«>ÀÊ>ÊÃÊÃÊ`iÊ}>Ì°Ê,`À}ÊÛÊ µÕiÊÃÊiViµÕiÃÊV>«iÃÃ]Ê`iÊ«iµÕi>ÊiÃÌ>ÌÕÀ>]ÊÃÊ?ÃÊiÃVÕ?`ÃÊÞÊv>jVÃ]Ê`iÊÀÃÌÀÃÊ ÕiÃÕ`ÃÊÞÊVjÀiÃ]ÊL>Ê>Ê>ÞÀ>Ê`iÃV>âÃÊ«Ã>`Ê>Ê iÀL>Ê>`>°ÊiÛ>L>ÊÕ>ÊÛ`>Ê`iÊ LiÊ«LÀiâ>ÊÞÊÌÀ>L>ÊÞÊÃiÊÛiÃÌ>ÊVÊV>Ã>ÃÊÞÊ«>Ì>iÃÊ i}ÀÃÊVÊ>ÃÊ«iÀ>ÃÊVÕLiÀÌ>ÃÊ`iÊL>ÀÀÊ`iÊÃÊ>ÀÀâ>iÃ]ÊÞÊÃiÊ «ÀÌi}>Ê`iÊÃÊÞÊ>ÃÊViiV>ÃÊVÊÃLÀiÀÃÊVVÃÊ`iÊ paja. >ÃÊÕiÀiÃÊÀiViVÌ>L>ÊvÀÕÌÃÊ`iÊ>ÃÊ }ÕiÀ>ÃÊiÛ>`Ê>Ê ÃÕÃÊië>`>ÃÊ>ÊÃÊ`iÃÕ`ÃÊÞÊÃÕVÃÊÞÊÀ>L>Ê>ÊÃÊ Ã«>ÃÊ VÊVÕÀÃ`>`ÊiÊ}iÕ`>`]ÊÞÊ>ÊÛiViÃÊiÃÊÃÀi>°ÊÃÊ«iµÕiÃÊÃiÀiÃÊ`iÊÃÊ«ÕiLÃ]Ê>ÊÃÌÀ>ÀiÊiÊvÕV>ÀÊiÊÃ>Ûconducto, o chapa Ài>]ÊiÃÊvÀiV>Ê`iÃV>Ã]ÊV`>ÊÞÊ>}Õ>]ÊÞÊ les facilitaban caballos de refresco. No obstante la recepción Ãi«ÀiÊiÀ>Ê`iÃ>«i}>`>ÊÞÊvÀ>]ÊÞÊÃiÊ>`Û>L>ÊiÊV>`>ÊiõÕ>Ê una amenaza latente. ÊÃi`iÀÊ >V>ÊÃÕÊ`iÃÌÊÊv>â>L>ÊÕV>]ÊÞ>ÊvÕiÀ>Ê`iÊÕÊ ÛiÀ`ÀÊiÝÕLiÀ>Ìi]ÊÃiVÊÊ«i`Ài}Ã]Ê``iÊÀi>L>Ê>ÃÊ«>Ì>ÃÊ iëÃ>ðÊ?Ê«ÀÊ``iÊ«>Ã>L>]ÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊiÌÀi}>L>ÊiÊ ÀiVViÌÊ>}ÕÃÊÀi}>ÃÊ>ÊÃÊvÕV>ÀÃÊ`iÊ>ÃÊ>`i>ÃÊ «>À>Ê>}À>`iViÀiÊiÊÌÀ>ÌÊÞÊ`i>ÀÃÊ«ÀÃi}ÕÀÊ >V>ÊÃÕÊ`iÃÌ]Ê ``iÊiëiÀ>L>ÊiÌÀi}>ÀÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ«>ÃÊ>Ê poderoso haidaoÊ«iÀ>]ÊÞÊ>V>L>ÀÊVÊ>ÃÊ>i>â>ÃÊ`iÊÕiÀÌi° Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊiÃÊvÀi`>L>ÊÌÀâÃÊ`iÊiV>iÃÊ`iÊ>`>]Ê}ÀÀ>ÃÊ`iÊvi«>]ÊiÃÌ>«>ÃÊÀi}Ã>ÃÊÞÊLÀVi}ÕiÃÊ`iÊ>â]ʵÕiÊ ÀiVL>Ê>`À>`ÃÊÞÊVÊVÀÌjÃÊi`ÕV>V°Ê-Û>Ê«À>VÌV>L>ÊiÊ dialecto paihuá con los aldeanos, mientras acrecentaba su amisÌ>`ÊVÊvÀ>ÞÊ*LÀi]ÊÕÞÊÌiÀiÃ>`ÊiÊʵÕiÊiÃVÀL>ÊÞÊ`LÕ>L>Ê iÊÃÕÊ}ÀÕiÃÊVÕ>`iÀ° — 197 — *ÀÊ>ÃÊV iÃÊLÀ>L>Ê>ÃÊ >ÃÊ>`>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀiÀ>ÃÊÞÊ ÃÊViÃÊÃiÊÃ>«V>L>Ê`iÊÕ>À>ðÊÃÊV Ê«ÀiÃÃÊ«iÀ>iV>ÊÀiÕ`ÃÊiÊ}ÀÕ«]Ê«ÕiÃÊiÃÌ>L>Ê`iÃ>À>`ÃÊiÊ`iviÃÃ]Ê ÞÊ`À>ÊVÊÕÊÊ>LiÀÌ]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊV>Ì>L>ÊÃÊ}>ÃÊÞÊ >>iV>°ÊÊÛiViÃÊÊÃ>L>Ê>ÊViV>ÊViÀÌ>ÊÃÊiÀ>ÊLÀiÃÊÊ«Àsioneros, pero intuían que una amenaza oculta planeaba sobre sus cabezas. ÊV>ÀÌ}À>v]ÊiÊi`Ê`iÊÕÊÛ>VÊ`iÃ>`À]ÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>Ê VÊÃiÊ >L>Ê`i>`ÊVÛiViÀÊ«>À>ÊÛiÀÊ>Ê>µÕiÊ«>ÃÊ`ÃÌ>ÌiÊ ÞÊ>`ÛiÀÃÊÞÊÀÀÊÛ`>`°ÊÃ>Ê«iÀ«i`>`ÊiVi`>ÊiÊÃÕÊVÀ>âÊÕÊ`iÀÊ`iÊ>}ÕÃÌ>ÊÞÊ`iÊÀ>ÊVÌÀ>ÊÃÊð 1>Ê`iÊ>ÃÊV iÃ]ÊiÌÀ>ÃÊÀi«Ã>L>ÊiÊÕÊVLiÀÌâÊiÊ de sacas de mijo, los lobos aullaron desaforadamente. Velasco le confió: p Ê >ÞʵÕiÊv>ÀÃiÊ`iÊiÃÌÃÊ«jÀv`ÃÊV Ã]Ê,`À}°Ê-Ê ÕÊ«ÕiLÊ`iÊ«ÃÊÞÊ`iÊ>ÌiÃ°Ê ÊÃÊÃÊ`ÃÊ`iÊ ÕiÛ>Ê Ã«>>°ÊÃÌÊiÃÊÕÊ,iÊVÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ`iÊ>ÊiÞ]ÊÞÊÕÞÊ«`iÀÃÊp>viÃÌÊÞÊiÊÃÌÀÊÕÊVÕV ÊÌ?ÀÌ>ÀʵÕiÊ >L>ÊÀL>`Ê ÞʵÕiÊiÃV`>ÊiÊ>ÊLÌ>p°Ê Õ>µÕiÀÊ`>Ê«Õi`iÊ«>Ã>ÀÃÊ«ÀÊ >ÃÊ>À>ÃÊÊV}>ÀÃÊ`iÊÕÊ?ÀL]Ê«iÀÊÞÊiÊiÛ>ÀjÊ«ÀÊ`i>ÌiÊ>Ê?ÃÊ`iÊÕ° ,`À}ÊV«ÕÃÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊ`Õ`>ÊÞÊiÊVÌiÃÌÊiÊÛâÊL>>\ pÊÊiÊ`>Ê>ÊÃiÃ>VÊ`iʵÕiÊÃÊ`À}ÃÊ>ÊÕ>ÊÀ>ÌiÀ>]ÊÞʵÕiÊÃÊ >Êi}>>`]Ê«iÀÊÌ>LjÊÛi`iÀjÊV>À>ÊÊ Û`>]Ê>ÀÌ°Ê·*iÀÊÃÊ`>ÃÊVÕiÌ>Ê`iʵÕiÊ>ÃÊVÃ>ÃÊÕV>ÊÃÊ VÊÕÊ«iÃÊ`iÊ>Ìi>¶Ê ÕiÃÌÀ>ÊÃÌÕ>VÊiÃÊ?ÃʵÕiÊ `iV>`>]Ê>}Ê° Õ>`Ê`iÌi>Ê>Ê>ÀV >]ÊvÀ>ÞÊ*LÀiÊ >V>ÊÕÊÃÕ>VÀÊ de misa, donde comían pan bendecido. Los caballos dormían de «iÊÞÊÃÕÃÊLivÃÊLÀ>L>ÊVÊiÊVÀi«Ì>ÀÊ`iÊ>Êv}>Ì>°Ê-Û>ÊÀii>L>ÊÃÕÊVÕ>`iÀÊ`iÊÛ>iÊVÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊ`iÌ>iÃÊ«VÌÀVÃÊ ÞÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÌ>VÌÕÀÊÞÊ>LÃÀÌ]ÊÞÊÃi«ÀiÊiÛÕiÌÊiÊ Õ>ÊV>«>Êi}À>Ê`iÊ-i}Û>Ê`iÊ>ʵÕiÊÊÃiÊ`iëÀi`>Ê>?Ã]ÊÊ Ã>Ê >L>ÀÊVÊÃÊÃiÀiÃÊÞÊ>LÀi}Ã]ÊVÊÃÊÃÌiÀ>ÊÕ>Ê`ivLiÊÀi«Õ}>V>Ê«ÀÊÃÊ«iiÌÀ>ÌiÃÊÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ>`i>Ã]Ê>ÃÊ Õ>ÃÊ>À}>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ >LÌ>ÌiÃ]ÊÃÕÃÊ«À?VÌV>ÃÊÃiÀ>Ã]ÊÊÌiiÀ>Ê >}Õ>ÊÌÀ>«>° — 198 — 2V>iÌiÊÃiÊ`iÌÕÛÊVÊÕÊÛiÊ>>VÀiÌ>ʵÕiÊÛÛ>ÊiÊiÊ ÌÀVÊ`iÊÕÊ?ÀLÊÛiÃÊÞʵÕiÊiÊ«`ÊÕ>ÊLi`VÊ`iÊÃÕÊ ÃÊVÀÕVvV>`°Ê-ÊiL>À}ÊÕ>Ê`i>Êv>ÊÃi}Õ>Ê}À>L>`>ÊiÊiÊ ViÀiLÀÊ`iÊÃiÀ\Êi}>ÀÊ>ÊÌ`>ÊVÃÌ>Ê>Ê>V>]ÊVÃÌ>À>ÊÊ µÕiÊVÃÌ>À>°Ê*iÀÊ>ÌiÃÊ >L>ʵÕiÊi}V>ÀÊVÊiÊ«`iÀÃÊ«Àifecto imperial, el haidaoʵÕiÊ}LiÀ>L>ÊVÊ«ÕÊ`iÊ iÀÀÊ>Ê «ÀÛV>Ê`iÊ >Ì° ,iÌ>ÀÊv>Ì}Ã>iÌiÊÕÊÃvÊ`iÊV>ÃÊ`iÊL>ÀÀ]Ê VÊ>ÃÊ>ÃÊ>}Õ>`>ÃÊ«ÀÊÃÊÀâ>iÃ]ÊiÊ«iÊ>«i>â>`Ê «ÀÊiÊL>ÀÀ]Ê>ÃÊL>ÀL>ÃÊiëiÃ>ÃÊÞÊÃÊV>L>ÃÊii}ÀiV`ÃÊ`iÊ «Û°Ê-iÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕ>ÊÀi«Õ}>ÌiÊÀi>Ì>Ê`iÊ LÀiÃÊVÊ}Õi`i>ÃÊÞÊ«Ã]ʵÕiÊÃiÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>L>Ê«ÀÊV>ÃÊi`>`ÃÊÞÊ>`i>ÃÊÃiÀ>LiÃ]ÊVÊ>Ê>>À>Ê`iÊ>ÊÕiÀÌiÊiÊÃÕÃÊÕV>Ã°Ê ÃÊ >`i>ÃÊ ÃiÊ `iÌi>Ê >ÌiÊ iÊ }ÀÕ«Ê `iÊ >`À>ÃÃÊ ÞÊ «iÃÌiÌiÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊ«>À>ÊÀ>ÀÃÊVÊ`iëÀiV°Ê,`À}Ê iÃÌ>L>ÊÀÀiVVLiÊVÊÃÕÊii>Ê>«i>â>`>Ê«ÀÊ>ÊÕ}ÀiÊÞÊ >ÊÛiÃÌiÊ>õÕiÀÃ>° ÀÀL>ÀÊiÊÃÊ«ÀiÀÃÊ`>ÃÊ`iÊ>ÞÊ>Ê>Ê««ÕÃ>ÊVÕ`>`Ê de Cantón, donde esperaban al fin ser recibidos, primero por su >`>ÀÊiÞÊ/]ÊÞÊÕi}Ê«ÀÊ iÊ,Õ]ÊiÊ«`iÀÃÊ}LiÀ>`ÀÊ«iÀ>Ê`iÊ>ÃÊ`ÃÊ«ÀÛV>ÃÊ`iÊÃÕÀ°Ê*iÀÊ>Ê«iÀÊÃÊ«iÃÊ en ella, el alto funcionario que los custodiaba se les acercó con el }iÃÌÊVÌÀ>À>`° pÊ À>LiÊHaidaoÊÃiÊ >>ÊiÊ}}Õ>]Ê>Êi`>ÊÀ>`>Ê`iÊ>µÕ°ÊiÃV>Ã>ÀiÃÊÞÊ`iÊ>`ÀÕ}>`>Ê«>ÀÌÀiÃ°Ê ÃÊ espera allí. >ÊÌV>ÊÊ>}À>`Ê>ÊÃÊV>ÃÌi>Ã]ʵÕiÊÛi>ÊÌÀ>ÊÛiâÊ >>À}>`ÊÃÕÊV>]Ê«iÀÊiÃÊÃÀÛÊ«>À>Ê`iÃV>Ã>ÀÊiÊÕÊ«L>`Ê ?ÃÊ>ÃÌÃ]ʵÕiÊ>ÊV>LÊ`iÊ>}Õ>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ?ÃÊÛ>Ã>ÃÊ«iÀÌiiV>Ã]ÊiÃÊv>VÌ>ÀÊi>Ê«>À>Ê >ViÀÊÕÊvÕi}ÊÞÊÕ>Ê«>ÀÀ>]Ê ViL>ÃÊÌiÀ>Ã]Ê>ÀÀâ]ÊvÀÕÌ>Ã]ÊV>ÀiÊ`iÊ«ÕiÀVÊÞÊÕ>ÊÌÀjLi`i]ÊiÊ ÌÀÊ>Ê>ÊVÕ>ÊÃiÊ«ÀVÕÀ>ÀʵÕâ?Ê>ÊÖV>ÊÀ>`>Ê`iÊviV`>`Ê `iÊÃÕÊ>}Ì>`ÊÛ>i° ÊÃÊ >L>Ê>«>ÀiV`ÊVÊiÊVÀÊ`iÊ>ViÀÊiÊÕ>Ê `>`>ÊLÀÕÃ>]Ê``iÊiëÀ>iÃÊ`iÊ ÕÊ`iÊÃÊV>ÀLiÀÃÊÃ>>Ê `iÊÃÊLõÕiÃÊÌÀviÃÊÞÊÃiÊiiÛ>L>Ê >ÃÌ>ÊiÊViÊ`iÊ}}Õ>°Ê1>ÊLÀÃ>Ê«iÀvÕ>`>ÊÛ>Ê>Ê>iâ>ÊÞÊ>ÃÊvÀiÃÊ>>À>ÃÊ — 199 — ÞÊÛiÌ>ÃÊÃiÊVÕÀÛ>L>Ê>ÀV>iÌiÊ>ÊÃÕÊV«?ðÊÊ«>Ã>iÊ iÀ>ÊvÀ`ÃÊÞÊLiÃÊÞÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÃiÊiÝÌ>Ã>L>Ê>ÌiÊÃÕÊ exuberancia. p+ÕjÊÌiÀÀ>ÃÊÌ>Ê`ÃÌÌ>ÃÊ>Ê>ÃÊ`iÊ >ÃÌ>]Ê-Û>Êp`Ê6ilasco. p9Ê`iÊÕ>Ê iÀÃÕÀ>Ê«À«>Ê`iÊi`jÊpÀi«V° ÌiÃÊ`iÊ«>ÀÌÀ]ÊiÊÌÀÛiÀÌ`ÊiÃÕÌ>Ê>Ê>Ê,`À}]ÊiÊ âÊÕÊ>«>ÀÌiÊVÕ>`Ê>`iÊÃÊÛi>]ÊÃiÌ?`ÃiÊvÀiÌiÊ>ÊvÕi}]Ê µÕiÊ>ÖÊÊÃiÊ >L>ÊiÝÌ}Õ`°ÊÊÃ>ViÀ`ÌiÊÌi>Ê>ÊiÝ«ÀiÃÊ V>Ã>`>ÊÞÊÕÊÃiÃ}Ê`iÊ«ÀiVÕ«>VÊV L>ÊÃÕÃÊ>ÌÀ«i>`>ÃÊ«>>LÀ>ðÊ-iÊ>ViÀVÊÞÊiÊÀiÛi]ÊiÌÀ>ÃÊiÊ}i}À>vÊÃiÊV>iÌ>L>Ê>ÃÊ manos: pÊ,`À}]ÊÃÊ>}ÊiÊVÕÀÀiÀ>Ê>Ê]Ê`iÃi>À>ʵÕiÊ`À}iÀ>ÃÊÛÃÊ>ÊðʷÃÌ?ÃÊ`ëÕiÃÌÊ>Ê>ÃÕÀÊiÃ>ÊÀiëÃ>Llidad? p·+ÕjÊÃÊÛ>Ê>ÊÃÕVi`iÀÊ>ÊÛÃÊÃ]Êpater? —Respondió ami}>Lip°ÊµÕ]ÊÊÀÃÊÌ`Ã]ÊÊÊÕiÀiÊ>`i° p*ÃijÃÊÕÊ}À>ÊÌ>iÌ]ÊiÌiÊvÀ>]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê«ÀiÛðÊÌiÕ?ÃÊ>ÃÊ>`ÛiÀÃ`>`iÃÊVÊÕÊVÀ>iʵÕiÊiÊ>ÃLÀ>Ê —le dijo. Ê«ÌÊÃiÊiÝÌÀ>Ê`iÊ>ÃÊÃÕÌiÃÊ>>L>â>ÃÊ`iÊiÃÕÌ>]ÊÞÊÃrió. p*i``iÊʵÕiÊ`iÃi?Ã]ÊÃÊiÃVÕV Êp«ÀiÌÊiÃV>>`° -ÕÃÊÃÊvÕ}ÕÀ>ÀÊVÊÃÊ`iÊÕÊ`>LÊVÊiÊLÀÊ`iÊ>ÃÊ >>À>`>ðÊÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊ >L>Ê«iÀ``ÊÃÕÊ >LÌÕ>ÊÌÀ>µÕlidad. pÀ>`]ÊÊiÃʵÕiÊiëiÀiÊV?`ÃÊ>}>Ã>ÃÊ`iÊiÃÌ>ÃÊ}iÌiÃ]Ê «iÀÊ}À>ÃʵÕjÊÃÕVi`iÀ?ÊVÕ>`ÊÃÊÀiVL>ÊiÃÃÊ>`>ÀiðÊ*Õi`iÊVÕÃÊ>ÕÃÌV>ÀÃÊÃÊ?ðÊ`i?ÃÊÀiViÊ`iÊÃÊ «ÀÌÕ}ÕiÃiðÊÊiÃÌ>ÊVÕ`>`ÊÛÛiÊÕ>ÊV>Ê`iÊvÕÞiÌiÃÊiÀV>`iÀiÃÊ`iÊ>V>°Êu-ÊÕÃÊÌÀ>`ÀiÃÊÞÊÃʵÕiÀiÊiÃÊ`iÊ >µÕtÊi]ÊÃÊiÝ«V>Àj°Ê ÊÃjÊÃÊ >LÀjÃÊÌ>`Ê>ÊVÌÕ>V>Ê`iÊ iÃÌÃÊ>}ÃÌÀ>`ÃʵÕiÊÊ >ViÊ?ÃʵÕiÊÀiiiÀÊÕiÃÌÀÃÊÌÌÕÃÊÞÊ V>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>Ã]ÊVÊiʵÕiÊÀ>ÃÌÀi>ÊÕ>ÊvÀÕ>Ê>µÕV>°Ê*iÀÊ >`iÊÌ>Ê`iVÃiðÊuÃÊiÊiiÀÛ>t ÊV>ÀÌ}À>vÊÀ>ÌvVÊiÊÌÊ«ÀiVÕ«>`]Ê>viÃÌ?`i\ p-]ÊÊ iÊ>`ÛiÀÌ`°Ê-ÊÕÞÊÀ`i>`Ã]ÊÕVÃÃÊÞÊ«iÀ— 200 — ÃiÛiÀ>ÌiÃÊ µÕiÊ «>ÀiViÊ Li`iViÀÊ ÕÊ V`}Ê `iÊ ÕÃÌV>Ê ÕÞÊ V«iÊÞÊ>`>Ê >À?ÊÃÊiÊ«iÀÃÊ`iÊÃÕÊi«iÀ>`À°Ê*>ÀiViÊ como si buscaran un plan de conquista oculto, datos de espionai]Ê>«>ÃÊ`ÃÕ>`ÃÊ`iÊÃÕÃÊVÃÌ>ÃÊÞÊ>}ʵÕiÊ«Õi`>ÊV«ÀiÌiÀÃ]Ê«>À>ÊÕi}Ê«`iÀÊV}>ÀÃÊÃÊÀiÀ`iÌðÊ+ÕiÊ «ÀÊViÀÌÊiÃÌ?Ê`iÃi>`Ê«>À>ÊÕiÃÌÀ>Ê`iÃ}À>V>]Ê«ÕiÃÊÃÊ`>°Ê Ê?ÃʵÕiÊÛiÀð pÊiviVÌ]Ê-Û>°Ê ÀÀiÃÊÕÊÃiÀÊ«i}À°ÊiÊ«ÀiVÕ«>ÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>ÃÊÞÊ>ÃÊ`iÊÃʵÕiʵÕi`>ÀÊiÊ< iÊVÊ Ài iiðʷ+ÕjÊÃiÀ?Ê`iÊiÃÊV>ÀiÌiÃÊ`iÊÃ>VÀ>iÌöÊÊVÀ>âÊÊÃÊÛ`>°Ê*ÀÊiÃʵÕiÀÊVv>ÀÃÊ>}Ê«ÀÌ>ÌiÊ p`ÊVÊÕÊ Ê`iÊÛâp°ÊÃÌ>ÊV>«>ÊVÊ>ʵÕiÊiÊVÕLÀ]Ê iÛ>ÊVÃ`ÊiÊiÊvÀÀÊiÊ`VÕiÌÊ?ÃÊV>«Ì>Ê`iÊÕiÃÌÀ>ÊÃ]ÊVÊ>ÊvÀ>Ê`i\ÊYo, el Rey Felipe° ,`À}]ʵÕiÊÞ>Ê>V>L>Ê>}Ê>Ã]Ê>}Õ>À`ÊiÝ«iVÌ>Ìi° —¿De qué se trata, padre? —se preocupó. -?V iâÊÀÊ«ÀÊÃÊ >L>ÊViÀV>Ê`ÃÊ`ÃVÀiÌð p*ÕiÃÊ`iÊÕÊ`ië>V ÊVÕÌÊÞÊ>ÕÌ}À>vÊ`iÊ`Êi«i]ÊiÊ el que comunica a las autoridades de Macao su proclamación VÊÀiÞÊ`iÊ*ÀÌÕ}>]ÊÞÊiÊiʵÕiÊiÃÊ`i>`>ÊLi`iV>Êi`>Ì>ÊÞÊ>ÊÃÕÃÊ`iL`>]ÊVÊÃÕÊÃiÀÊ>ÌÕÀ>ʵÕiÊiðÊ-ÊiÃÌÃÊ V Ã]ʵÕiÊÃÊÌiiÊ«ÀÊ>}ÀiÃÛÃÊVµÕÃÌ>`ÀiÃÊ`iÊ>ViÃ]ÊÃÕ«iÀ>ʵÕiÊië>iÃÊÞÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÃÃÊÕ>ÊÃ>Ê >V]Ê«`À>ÊÀiÃÕÌ>ÀÊv>Ì>Ê«>À>ÊÕiÃÌÀÊViÌ`°Ê*ÀÊiÃÊ iÃÊ`iÊVÕÌ>ÀÊ>ÊÌ`>ÊVÃÌ>ÊÞÊ«ÀiÃiÀÛ>ÀÊ>ÊÃÕÊVViÌ°Ê De lo contrario una parte de la misión se iría al traste. ¿Enten`jÃÊ>Ê}À>Ûi`>`Ê`iÊ>ÃÕ̶ —Comprendo, pateÀÊp>ÃÌÊ,`À}Ê>>À>`° p*ÕiÃÊLi]ÊÃÊ>}ÊiÊVÕÀÀiÀ>]ÊÀiVLÀ>`ÊÊ>ÌÊÞÊiÊ `VÕiÌÊÀi>ÊÞÊ}Õ?À`>Ê>ÊLÕiÊÀiV>Õ`]ÊVÊÃÊ`iÊ->ÌÃÊ->VÀ>iÌÊÃiÊÌÀ>Ì>À>°ÊiëÕjÃÊiÛ>`Ê>Ê >«Ì?Ê>ÞÀÊ`iÊ >V>°ÊÃÊÊiÃV>L>À?ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÌ>Ài>Ê`iÊ>ÊvÀ>VÊiÃÌÀ>Ìj}V>ÊÃLÀiÊ >ʵÕiÊÃÊ >ÊÃVÌ>`Ê-ÕÊ>iÃÌ>`°Ê·ÊÕÀ?Ã]Ê-Û>¶ piÃVÕ`>`]ÊiÊÊÌi`ÀjÃÊ>Ê?ÃÊi>Ê`iÊÃÊV«ViÃ]ÊÃÊ ÊÕiÀÊÕÌÊ>ÊÛÃ°Ê ÕiÃÌÀÃÊ`iÃÌÃÊiÃÌ?Ê}>`Ã]ÊÞÊÃÊÊ prometo. — 201 — -?V iâÊiÊ«ÕÃÊÕ>Ê>ÊiÊiÊ LÀÊÃ>ÌÃviV ° pÊÃ>L>°Ê/`ÃÊVv>ÃÊiÊÛÕiÃÌÀÊÃ>LiÀ° ÃÊiÃ>ÀÃÊ Ã«>Ã]ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê>Ãi>`ÊÞÊ>ÀÀi}>`ÊÃÕÃÊ À«>Ã]ÊvÕiÀÊ>V«>>`ÃÊ«ÀÊÕÊvÕV>ÀÊÀi>]ʵÕiÊÃÊ V`ÕÊ >V>Ê>ÊvÀÌ>iâ>Ê«iÀ>Ê`iÊ}}Õ>]ÊÀ`i>`ÃÊ`iÊ }iÌiÃʵÕiÊÃÊÀ>L>ÊVÊVÕÀÃ`>`°Ê >>L>ÊÀiViÃÃÊÞÊ >«V>`ðÊ*`>ÊÃiÀÊiÊÖÌÊ`>Ê`iÊÃÕÃÊÛ`>ðÊ*>Ài>ÃÊ`iÊ}Õ>À`>ÃÊ>VÀ>â>`ÃÊVÊ>â>ÃÊÞÊL>`iÀ>ÃÊ`iÊÃi`>Ê>>À>ÊVÕÃÌ`>L>Ê>ÃÊ>i>ÃÊÞÊ«ÀÌið Ê >ÊÌ`ÊiÀ>Ê}À>`Ã]ÊÕÌÌÕ`>ÀÊÞÊ >ÃÌ>ÊÀÌÕ>iÌiÊÃii]ÊÃi}ÖÊÕÊViÀi>Ê>ÀV?`VʵÕiÊ«ÀiÃiÀÛ>L>ÊiÊ À`iÊvÀiÌiÊ>ÊV>ðÊ1>Ê>ÕÀ>Ê`iÊ>ÃÌiÃÊL>Li>L>ÊÞÊ>`À>L>Ê iÊÕ>ÃÊ>Õ>ðÊÊ«`iÀÃÊiÞÊ/]ÊÕÊ LÀiVÊ`iÊV>LiÃÊ >ÀV ÌÃÊÃÊÀiVLÊiÊÕÊÃ>Ê`À>`]Ê``iÊ>VÕ`ÊiÊVvÕÃÊ}ÀÕ«Ê`iÊië>ið Su título oficial era el de Haidaofushi o Vicecomisario de las ÃÌ>ÃÊ`iÊÃÌi]ÊvÕV>ÀÊ`iÊÃi}Õ`ÊÛiÊÞÊiÀ>Ê>Ê>ÕÌÀ`>`Ê inmediatamente inferior al Gran HaidaoÊ«iÀ>]ÊiÊÃiÀÊ iÊ ,Õ°Ê,iÃÕÌ>L>Ê`iÃÌ>V>LiÃÊÃÕÊiÝ}Õ>ÊiÃÌ>ÌÕÀ>ÊÞÊÃÕÃÊÃÊLÀ`i>`ÃÊ`iÊÕÊVÀVÕÊ`iÊiÀ>ÃÊi}À>ðÊ-ÕÃÊÃÊiÀ>Ê>«i>ÃÊ`ÃÊ À>ÞÌ>ÃÊ`iL>Ê`iÊÕ>ÃÊVi>ÃÊi>À>>`>ðÊÌ>Û>`ÊVÊÕ>ÊÌÖV>Ê`>>õÕ>`>ÊÞÊÃLÀiÀÊ>>`Ê`iÊÃi`>]ÊLÃiÀÛʵÕÃÌÛ>iÌiÊ>ÊÃÊ>>>`ÃÊiÝÌÀ>iÀÃ°Ê ÊiÃÌ>L>ÊVÌiÌÊVÊ ÃÕÊ«ÀiÃiV>ÊÞÊÃÕÊ>«>ÀiV>ÊÃiÊÛi>Ê>ÀV>`>Ê«ÀÊiÊ`iëÀiVÊ >V>ÊÃÊiÝÌÀ>iÀð ÊÃ>]ÊiÝÀ>`Ê`iÊ`À>}iÃÊÞÊ?«>À>ÃÊ`iÊ«>«iÊ«Ì>`Ê >Ê>ÊÃ?`>]ÊÞÊiÊ«iµÕiÊ«iÀÃ>i]ʵÕiÊÌi>Ê>ÃÊ>À}>ÃÊÕ>ÃÊ cubiertas de placas de plata labrada, parecía empotrado en la paÀi`]ÊvÀ>`Ê«>ÀÌiÊ`iÊ«>Ã>iÊ`iÊÌ>«â°Ê >`iÊÃiÊÛ>]ÊÞÊÌ`ÃÊÃiÊ>ÀÀ`>ÀÊ>ÊÕ>ÊÃi>Ê`iÊV >Li?° À>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊiÀ>ÊÀiVL`ÃÊVÊÀiVi° iÞÊ/Ê>âÊ>Ê>]ÊÞÊ-?V iâÊÃiÊ>ViÀV°ÊÊÃ>ViÀ`ÌiÊiÊ iÌÀi}Ê>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ,µÕÊÞÊÕÊVvÀiÊVÊ>}ÕÃÊ«ÀiÃiÌiÃ\Ê>`iÀiâÃÊ`iÊië>`>ÃÊÞÊ«iµÕi>ÃÊÌ>L>ÃÊ`iÊÀiÌÀ>ÌÃÊ `iÊ>Ê6À}iÊÞÊ`iÊÀiÞÊ`Êi«i]ʵÕiÊ>À>Û>ÀÊ>ÊHaidao— 202 — fushi, quien no se cansaba de contemplarlas de todos los perfiles posibles. Pero su monomanía era conocer el contenido de sus V>ÀÌ>ÃÊ`iÊ>Ûi}>V]ÊVÕ>`iÀÃÊ`iÊLÌ?VÀ>ÊÞÊ`VÕiÌÃÊvV>iÃʵÕiÊiÃÊ >L>ÊÀiµÕÃ>`Ê>ÊÃiÀÊ`iÌi`ðÊ1ÊvÕV>ÀÊ µÕiÊÃ>L>Ê«ÀÌÕ}ÕjÃÊÃiÊ>ÃÊL>ÊÌÀ>`ÕVi`ÊÞÊi}>`Ê>Ê>ÊÛiâÊ con la cabeza. -ÊiÌViÃÊiÊ«ÀiLÃÌiÊV ]ÊÃÌ>iÌiÊ>ÃÌÃ]ÊÃiÊ ÃÌÀÊ`Õ}iÌiÊVÊÃÊ`iÃiÃÊ`iÊÃÊvÀ>ÃÌiÀðÊiëÕjÃÊ`iÊ Õ>Ê `>ÊÀiviÝÊiÃÌÊVÀiLiÃÊÃÊ>À}ÕiÌÃÊ`iÊ«iÀÃÕ>ÃÛÊiÃÕÌ>]ÊÌiÀiÃ?`ÃiÊÃLÀiÊÌ`Ê«ÀÊiÊvÀiViÌÊ>ÊViÀV>ÀÊVÊ>Ê«>Ì>Ê`iÊ ÕiÛ>Êë>>]Ê>À}ÕiÌʵÕiÊ >L>Ê iÃ}À`Ê-?V iâ]ÊVVi`Ê>Ê>Û>ÀV>Ê`iÊÃÊ>`>ÀiÃ°Ê ÃÌ>L>ÊiÌÕÃ>Ã>`ÊVÊiÊi}V]ÊÞÊ>ÊV`V>Ê>vÀÊiÊÃÕÊv>âÊ iÝ«ÀiÃÛ>° p*>`ÀiÃÊ`iÊÃ]Ê«ÀÊ>Ã>Ì>ÀÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ >ÊiÀiVjÃÊ ÃiÀÊV>ÃÌ}>`ÃÊÃiÛiÀ>iÌiÊÞÊV}>`ÃÊ`iÊ>ÊVÀÕâ°Ê ÀiÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ iÃÌ>ÃÊÌiViÃÊÞÊiÊ«>ÀiViʵÕiÊ >L?ÃÊVÊ>ÊÛiÀ`>`Ê pÃi>Ê>ÊÌjÀ«ÀiÌip°ÊÃÊ>«>ÃÊÊ`iÕiÃÌÀ>Ê}ÖÊ«À«ÃÌÊ`iÊVµÕÃÌ>°Êi`Ì>ÀjÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«iÌViÃÊÞÊ>ÃÊÃiÌiÀjÊ >ÊVÃiÊ`iÊÃÊÃiVÀiÌ>ÀðÊ*iÀÊ`iLÊ`iVÀÃʵÕiÊiÊ}À>ÊHaidaoÊÞÊÃÕÊ>iÃÌ>`Ê«iÀ>ÊÃÊÃÊÖVÃʵÕiÊ`iV`iÊÃLÀiÊ ÛÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>ð À>Ê>Ê«ÀiÀ>ÊÛiâʵÕiÊiÃVÕV >L>Ê«>>LÀ>ÃÊ`iÊV«Àið pÊiÌi`iÃÊiÝViiV>Êp`Ê-?V iâÊ?ÃÊ«ÌÃÌ>° piÊÀiVL`ÊÃÌÀÕVViÃÊ`iÊÊÃÕ«iÀÀ]ÊiÊ`ÃÌ}Õ`Ê iÊ,ÕÞ]Ê«>À>Ê>>ÀÃÊiÊÕÊÕ}>ÀÊ>«À«>`ÊiÌÀ>ÃÊÃÊÀiVbe —afirmó, aunque una sonrisa taimada asomó en su faz—. uiÛ?ÃÃt ÊvÕV>ÀÊ«iÀ>ÊÃiÊVÀ«ÀÊÃiÛiÀ°Ê·>L>Ê«ÀÊÀiÃÕiÌÊiÊ>ÃÕÌÊÃÊ?öʷÀ>ÊÌÀ>Ê`>VÊ?ÃÊ«>À>Ê>Êv>Ê >ÕÃÌV>ÀöÊÀ>Ê`i>Ã>`°ÊÃÊië>iÃ]ÊiÃV>>`Ã]Ê ViÀÊÕ>ÊÀiÛiÀiV>ÊÞÊ>L>`>ÀÊ>ÊÃ>>ÊVÊ>ÃÊÛ>}>ÃÊ«ÀiÃ>ÃÊ «iÀÊÃÊ}Õ>Ê`iVÃÊvÀi°ÊÊÃÕÃÊÀ>`>ÃÊ>vÀÊÕÊ}iÃÌÊ de consoladora certidumbre. -iÊ>ViÀV>L>ÊiÊVÀi«ÖÃVÕÊÞÊÕÊÃÊ>>À>>`ÊVi}>L>ÊÃÊ Ã°Ê>ÊVÌÛ>ÊiÝÌÀ>iÀ>ÊÃiÊ >>L>ÊÕiÛ>iÌiÊ`iÊV>]Ê VÕ>`ÊÃiÊL>Ê >Vi`Ê>ÊV iÊViÀÀ>`>°ÊÃÌ>L>Ê >ÀÌÃÊ`iÊ>— 203 — Ûi}>À]Ê>`>À]ÊV>L>}>ÀÊÞÊÃÕvÀÀÊÃÊ>ÌÀ«iÃ]Ê>Ê`iÃVÃ`iÀ>V]ÊÃÊÀiViÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊV >Ã°Ê Ê>ÃÊÌi>ÊÌ`>ÃÊ VÃ}°ÊÌÕ>ʵÕiÊiÊ«i}ÀÊÃi}Õ>ÊÃÌ>>`ÊiÊÃÕÃÊÛ`>ðÊ-iÊ «>«>L>ÊiÌÀiÊÃÊÛ}>ÌiÃʵÕiÊÃÊi«Õ>L>ÊVÊÃÕÃÊ>â>ÃÊÃÊ V«>ðÊ-iÊÛi>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊiv>µÕiV`ÃÊÞÊ`i>VÀ>`Ã]Ê >ÀÀ>ÃÌÀ>`ÊÃÕÃÊ«iÃÊL>ÊÃÊViÃÊ>âÕ>`ÃÊÞÊ Öi`ÃÊ`iÊ>Ê >° -iÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕ>ÊÌÕÀL>Ê`iÊvÕ}ÌÛÃÊ`iÊÕ>ÊL>Ì>>]ÊÊ`iÊ ÃiÀiÃÊiÀÀ>ÌiÃʵÕiÊÛ>>À>Ê>Ê}Õ>Ê«>ÀÌi°Ê ÀÕâ>ÀÊÕÊ«ÕiÌiÊ de madera, sobre una torrentera que cruzaba el pueblo. Por los }iÃÌÃÊ`iÊÃÊÃ`>`ÃʵÕiÊÃÊV`ÕV>]ÊVÀiÞiÀʵÕiÊÊÌi>ÊiÊVÕiÌ>Ê>ÃÊÃÌÀÕVViÃÊ`iÊÃÕÊ`Õ}iÌiÊÃÕ«iÀÀÊÞʵÕiÊ ÃÊV`ÕV>Ê`iÊÕiÛÊ>Ê>ÊV?ÀVi]Ê>ÊÌiÀÊ`iÊÃÊ>ÀÀ>L>iÃÊ`iÊ ViÊÞÊL>ÀÀÊ«ÀÊ``iÊÌÀ>ÃÌ>L>ÊÞÊiÊ Ã«ÌÊ`iÃV>«>`Ê µÕiÊÃÊL>ÊÃi«>À>`Ê`iÊ>ÊVÛâ>V°Ê Ê«`>ÊÀiV>>ÀÊ }ÖÊ`iÀiV ]ÊÞÊ6i>ÃVÊÌÀ>`ÊvÕiÀÌiiÌiÊ`iÊ>ÊÃ}>Ê`iÊVÀÊ trenzada que los ataba, liberó sus ansias, dando una patada a un }Õ>ÀÀ\ puÃÌÃÊ Li>VÃÊ ÃÊ iÛ>Ê >Ê ÕÊ iÀ>Ê «>À>Ê iiVÕÌ>ÀÃtÊ p}ÀÌ° puiÃ`iÊÕi}tÊÊiÃÌiÊÕ}>ÀÊÊ >ÞÊÃÊÊiÞÊp`ÊvÀ>ÞÊ Juan. p*iÀÊÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ>ÌiÃÊ`iʵÕiÊiÊ>ÌiÊiÊiÛ>ÀjÊ>ÊÕÊ «>ÀÊ`iÊiÃÌÃÊ `i«ÕÌ>ÃÊ«ÀÊ`i>Ìi°Êu*ÀÊÃÊÕiÀÌÃtÊpÞÊÕÀ° p-Ãi}>Ã]Ê>ÀÌpÊÊVÊiÊiÃÕÌ>p°Ê ÃÊÛ>Ê>ÊÛ`>° Pero Velasco no estaba dispuesto a mostrarse sumiso. p Õ>ÌÊ?ÃÊÌiiÀÃÃÊÃÊÛi>]Ê?ÃÊÃÊ Õ>À?°ÊiLiÃÊÃiÀÊ?ÃÊ>}ÀiÃÛÃÊVÊiÃÌÃÊ«>}>Ã°Ê ÊÌiiÊÊÕ>Ê «ÃV>Ê`iÊ«i`>`°Ê· ÊÊÛiÃ]Ê«>`Ài¶Ê ÃÊ`ivi`iÀið Martín Velasco insistió, tras unos instantes de silencio. pÃÊii}ÃÊÃÕiiÊ«iÀÊ>Ê«ÀÕiL>Ê>ÊvÀÌ>iâ>Ê`iÊÃÕÃÊ >`ÛiÀÃ>ÀÃÊVÊ«ÀÕiL>ÃÊ`iÊ Õ>V°Ê"ÊÊÃÌÀ>ÃÊ>}ÕiÀÀ`Ã]ÊʵÕi`>ÃÊiÝVÕ`ÃÊ`iÊÃÕÃÊ«ÀiVÕ«>ViÃ]ÊÞÊÃÊ>µÕ>ÊÃÊ?Ã°Ê ÃÊV«ÀÌ>ÃÊVÊVÀ`iÀðÊivi`?monos, padre. p ÊiÃÊ À>Ê`iÊvÃv>À]Ê6i>ÃV°Êu >>ÃtÊpÊVÀÌÊiÊ VjÀ}° — 204 — -}ÕiÀÊ Þ>`ÊVÊÃÕÃÊLÌ>ÃÊ}>ÃÌ>`>ÃÊiÊÃÕiÊ>`ÛiÀÃÊ V>Ê`iÊÊÃ>L>Ê``i]ÊÕÊV>ÃV>>Ê`iÊ«i`À>ðÊÃÊië>iÃÊVÀi>ʵÕiÊ >L>Êi}>`Ê>Ê À>Ê`iÊÀÀÊÞʵÕiÊ>V>L>À>ÊÃÕÊ Õ>>ÊÌÀÌÕÀ>ÊiÊÃÕiÊiÝÌÀ>°Ê·ÌiÊVÕ?ÌÃÊÃiÀiÃÊ?ÃÊ Ìi`À>ʵÕiÊ`Li}>ÀÃiÊÞÊiÝ«V>ÀÃi¶ÊÊ>µÕiÊÀiÊ`iÊ`>LÊ Ì`ÊiÃÌ>L>ÊjÌÀV>iÌiÊÀ}>â>`]Ê«iÀÊÌ`ÊÃiÊVÌÀ>`iV>ÊiÊÕÊÃëiV >`Ê>LiÀÌÊ`iÊÀ`iiÃÊÞÊ`iÊÕ>Ê«iitrable red de funcionarios que no tenía fin. Era una pesadilla «iÀʵÕiÊ>ÊV?ÀVi° Ê>«>ÃÊiÊiʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>ÌÀ>«>`ÃÊiÀ>ÊÃÊiL>À}Ê iÀÃ]ÊÃ]Ê«iÀÊ«>À>ÊiÃÊ>ÊvÊ>ÊV>LÊÃiÊ >L>ÊÌÀ>ÃvÀ>`ÊiÊ ÕÊviÀÊ}LiÀ>`Ê«ÀÊÕ>Ê«À?`iÊ`iÊLÃiÃÃÊ`iÊ>Ê>ÕÌÀ`>`]Ê>ÊÀ>ÊÞÊiÊ`Ê>ÊÌ`ÊʵÕiÊiÃÊÛiÀ>Ê`iÊvÕiÀ>°Ê9Ê, `À}ÊÌ>LjÊÀi«>À>L>ÊiʵÕiÊ >L>ÊVÀÕâ>`ÊÕÊVj>ÊÃÊÌiÃ]Ê«>À>ÊÀÀÊÃÊ}À>ÊiÊÕ>ÊÌiÀÀ>ÊiÊ>ʵÕiÊiÀ>ÊiÃʵÕiÊ una rata. Êv]Ê`iëÕjÃÊ`iÊ>ÌÀ>ÛiÃ>ÀÊÕÊiÃVÀ>Ê`iÊL>ÃÕÀ>Ã]ÊÕÊiÃLÀÀʵÕiÊÌi>Ê>ÃÊ>ÃÊÞÊ«>ÀÌiÊ`iÊÀÃÌÀÊÌ>ÌÕ>`]ÊÃÊ>`Ê detenerse. Las sombrías premoniciones de Velasco no iban a cumplirse de momento. Frente a ellos se alzaba un apartado pa>ViÌiÊ`iÃÌ>ÀÌ>>`]ÊÕÃÌÊÞÊÀÕðÊÊ«ÀiVi`>ÊÕÊ>LÀiÛ>`iÀÊÞÊÕÊ>À`Ê>L>`>`Ê``iÊÃiÊiÀ}Õ>Ê>}ÕÃÊÃ>ÕViÃÊiÊ }ÕiÀ>ÃÊ>V >`>ÃÊ`iÊ`°ÊµÕiÊÕ}>ÀÊiÝ >>L>ÊÃÃi}ÊÞÊ placidez. ÊvÕV>ÀÊ«iÀ>Ê}ÀÌ]ÊÞÊÃiÊ>LÀÊÕ>Ê«ÕiÀÌ>°ÊÊiÊ dintel, recortado por la luz difusa de un candil, apareció un LÀiÊVÀ«ÕiÌÊÞÊ>L]ʵÕâ?ÃÊÕÊiÕÀ«iÊ«ÀÊÃÕÊÌiâ]Ê>ÕµÕiÊVÕLÀ>ÊÃÕÊ Õ>`>`ÊVÊÕÊ ?LÌÊ>â>vÀ>>`Ê`iÊiÊ LÕ`ÃÌ>°Ê-?V iâÊ`ÊÕÊÀië}Ê`iÊVÀi`Õ`>`°Ê·+ÕjÊÃÌiÀÊiViÀÀ>L>Ê>µÕiÊ LÀiÊ`iÃVV`Ê«>À>ʵÕiÊiÊiÃÕÌ>ÊÃiÊ µÕi`>À>ÊÕ`ÊÞÊ«iÀ«i¶Ê·V>ÃÊVV>Ê>Ê>}ÖÊÃ>ÌÊ`iÊÕÊ «>ÃÊiÊiʵÕiÊ>?ÃÊ >L>ÊiÃÌ>`¶ >V>ÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊiÊ«>`ÀiÊÃÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÀÀÌ>`]ÊÞÊ> À>Ê>µÕi>ÊÛÃÊÀi«>À>L>Ê`iÊ}«iÊÃÕÃÊ`iÃ>iÌÃÊÞÊ temores, pues sonrió alborozado alzando los brazos. puÀ>V>ÃÊ>ÊVitÊpÝV>ÊiÝÕÌ>Ìip°ÊuÃÌ>ÃÊÃ>Û>`Ãt — 205 — ÃÊ`i?ÃÊÃiÊÀ>ÀÊ`iÃVViÀÌ>`ÃÊÞÊÃÀ«Ài``ð —El paterÊÃiÊ >ÊÛÕiÌÊVÊp«ÊÀ`>âÊ6i>ÃV° pÊiÃÊÊ«>ÀiViÊp`Ê-Û>p°Ê,iÃÕÌ>ÊÀÀ>â>LiÊÃÕÊ proceder. ÀÊ>ÊVi]Ê``iÊ>ÊiÝ}Õ>Ê âÊ`iÊ>ÊÕ>ÊiÀ>ÊÕÊ}>À>L>ÌÊ de luz. — 206 — 5 >Ê«>}`>Ê`iÊ-> Zhaoqing, China. Finales de mayo de 1582 1Ê>ÀÊ`iÊiÃÌÀi>ÃÊ}>«>L>Ê«ÀÊiÊvÀ>iÌ]ÊiÌÀ>ÃÊ >ÊÀ>`>Ê`iÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÃiÊ>viÀÀ>L>Ê>Ê>ÊÃÕiÌ>ÊÃÕÀ}`>ÊiÊ>Ê puerta. pu*>`ÀiÊV iitÊp«ÀÀÀÕ«]Ê>ÌiÃÊ`iÊ>LÀ>â>À° puiÀ>ÊÃ]ʵÕiÊ>i}À>ÊÃ>LiÀÃÊÃ>ÃÊÞÊÃ>ÛÃtÊ> L>`ÊÃi>ÊÃÊp}ÀÌÊ>ÃLÀ>`ÊiÊ`iÃVV`Ê`iÊ>ÊÌÖV>Ê >â>vÀ?° Ê}ÀÕ«Ê`iÊ«ÀiÃÃ]ʵÕiÊÊV«Ài`>Ê>`>]ÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê VjÀ}ÊiÕÀ«i]ÊÞÊÃiÊ>ÀÀ>VÊ>ÊÃÕÊ`iÀÀi`ÀÊiÊLÕÃV>Ê`iÊ«ÀÌiVV]Ê>ÕµÕiÊÊÃ>L>ʵÕjÊ`iVÀÊÊ >ViÀ]Ê«ÕiÃÊÛiÃÌ>Ê>ÊÌÖV>Ê >>ÀiÌ>Ê`iÊÃÊLÕ`ÃÌ>ÃÊÞÊÊ>ÊÃÌ>>Êi}À>Ê`iÊÕÊiÃÕÌ>°ÊÊ LÀiÌ]ÊiÊÕÊV ÊvÕ`ÊÞÊV>ÌÛ]ÊÃiÊ`À}Ê>ÊÃÊ iÃVÌ>ÃÊiÝ«ÀiÃ?`iÃÊVÊiÌiÀiâ>ʵÕiÊ«`>ÊÀiÌÀ>ÀÃi° p+Õi`>ÊL>ÊÊ«ÀÌiVV°Êu*`jÃÊ>ÀV >ÀÃtÊpiÃÊÀdenó. 9Ê«ÀÊÕÊVViLLiÊVÕÀ]ÊÃÊ}Õ>À`>ÃÊLi`iViÀÊÃÕÃ>iÌiÊ>Ê>L]Ê`ië>ÀiVi`ÊiÊ>Êi}ÀÌÕ`Ê`iÊ>ÊV i°Ê·+ÕjÊ iÝÌÀ>Ê>}ÀÊÃiÊ >L>Ê«À`ÕV`¶Ê·+ÕjÊ«`iÀÊÌi>ÊÕÊÃ>ViÀ`ÌiÊVÀÃÌ>ÊiÊ >¶Ê·*ÀʵÕjÊÃi`ÊiÃÕÌ>ÊÃiÊVÕLÀ>ÊVÊ>ÊÌÖca talar de los bonzos de Buda? No entendían lo que ocurría, pero >Ê*ÀÛ`iV>Ê >L>ÊLÀ>`ÊÕÊ>}ÀÊÃ>Û>`ÀÊVÊið p*>`ÀiÊV ii]ÊiÃÌÃÊÃÊÃÊ>V«>>ÌiÃÊpÞÊÃiÊÃÊ«Àisentó. — 207 — ÃÊ«?`ÃÊV>LiÃÊ`iÊÃ>ViÀ`ÌiÊ`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ]Ê iÊÌ>>ÊV iiÊ,Õ}}iÀ]ÊÃiÊiVÀië>ÀÊVÊiÊÛiÌÊ>Ài`idor de su bonete amarillo, mientras les daba la mano para que se la besaran. —Pasad a las dependencias de la comunidad. Aquí descansaÀjÃÊÞÊViÀjÃÊÞÊÃÊÊiÝ«V>ÀjÊÌ`°Ê >ÊiÃÊÕÊÕ`ÊVViLLiÊ>ʵÕiÊÃiÊÌ>À`>ÊiÊV«Ài`iÀÊpÃÊÛÌÊVÊÕ>Ê afabilidad obsequiosa. iëÕjÃÊ`iÊ>Û>ÀÃiÊ>Ã]ÊV>À>]ÊV>LiÃÊÞÊ«iÃÊÞÊ>`iViÌ>ÀÊ sus ropas, pasaron a una recoleta capilla, donde quedaron fascinados por los artificiosos exornos orientales que la adornaban. El À>ÌÀÊiÀ>ÊÕÊ>L}>ÀÀ>`Ê>«>`>ÀÊ`iÊ>L>ÀÃÊ`À>`Ã]ÊV}>`ÕÀ>ÃÊÞÊ«ÀvÕÃÃÊ>À>LiÃVÃʵÕiÊÊÃÊ«`>ÊÃiÀÊÕÊÌi «ÊLÕ`ÃÌ>ÊÊVÀÃÌ>]ʵÕiÊÕÊÃ>ÌÕ>ÀÊ«>}>]ÊÊÕ>ÊiâʵÕÌ>Ê ÕÃÕ>>°Ê1>Ê>ÕÃÌiÀ>ÊVÀÕâÊ`iÊ iÀÀÊVÀ>L>ÊiÊ>Ì>À°Ê-i}ÖÊ iÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊ>ÌiÃÊ >L>ÊÃ`ÊÕÊÌi«iÌiÊLÕ`ÃÌ>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÌ>LiÀ?VÕÊVÀÃÌ>]Ê«iÀÊÃÊÀiÕV>ÀÊ>ÊViÀÌÃÊÃLÃÊ orientales. Rezaron un Te Deum LaudamusÊ`iÊ>}À>`iViÌ]Ê«>À>Ê Õi}Ê«>Ã>ÀÊ>ÊÀiviVÌÀÊÞÊ`>ÀÊLÕi>ÊVÕiÌ>Ê`iÊ>ÊVi>ʵÕiÊiÃÊ «Ài«>À>ÀÊÃÊÃÀÛiÌiðÊÃÌ>L>Ê> i>ÌiÃÊ«ÀÊ>â>ÀÃiÊÃLÀiÊ un plato o un tazón de comida. Comieron en silencio arroz con «iÃV>`]ÊV>ÀiÊ`iÊ«>ÌÊÞÊ>}ÃÊVÊÃÀ«i]ÊiÌÀ>ÃÊiÊvÀ>VÃV>]ÊvÀ>ÞÊ*LÀi]Êi>Ê>ÃÊ->}À>`>ÃÊÃVÀÌÕÀ>ðÊ,iÌÀ>`ÃÊÃÊÃiÀÛVÃÊÞÊ>ÌiÃÊ`iÊÀiâÊ`iÊ «iÌ>ÃÊÃiÊiâ>Àâ>ÀÊiÊÕ>Ê>>`>Ê V >À>]Ê`À}`>Ê«ÀÊiÊ«>`ÀiÊV ii]ÊVÕÞ>Ê>iâ>Ê>}iÌâÊ>Ê los castellanos. Ê,`À}ÊiÊ«>ÀiVʵÕiÊiÊÌ>>Ê`iL>ÊvÀÃ>ÀÊÃÊVÕ>ÀiÌ>Ê >ÃÊÞÊiÊÀiVÀ`>L>Ê>ÊÕÊ«>ÌÀVÊÀ>ÊÃ>`Ê`iÊÕÊ`iÊÃÊLÀÃÊ`iÊ/ÌÊÛ]ÊVÊiÊ>ÌÊLÕ`ÃÌ>Ê>ÊÃii>â>Ê`iÊÕ>ÊÌ}>Ê Ãi>ÌÀ>°Ê9Ê`iëÕjÃÊ`iÊ >L>ÀÊ`iÊÃÕÊiÝ«iÀiV>ÊiÊ >]ÊiÊ V>ÀÌ}À>vÊ«iÃʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÃiÀVÀ`ÃÊÞÊiVÕ?i° ÊÕ>Ê«Ài}ÕÌ>ÊÃLÀiÊÃÕÊ«iÀÃ>]ÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊ`iV>ÀÊ µÕiÊ >L>Ê>V`ÊiÊ>ÊÀi}Ê`iÊ*Õ}>]ÊiÊiÊ,iÊ`iÊ ?«iÃ]ÊÞÊ µÕiÊiÀ>Ê`VÌÀÊiÊiÞiÃÊÞÊ}V>Ê«ÀÊ,>]Ê>ÕµÕiÊÃÕÊÛiÀ`>`iÀ>Ê ÛV>VÊiÀ>Ê>Ê}i}À>v>ÊÞÊ>ÊV>ÀÌ}À>v>]Ê`ÃV«>ÃÊiÊ>ʵÕiÊÃÊ V ÃÊiÀ>ÊÌ>LiÃÊ>iÃÌÀðÊ-?V iâÊ«iÀ>iV>ÊÃiÀ]ÊVÊÃÊ — 208 — iÊÃÕÊVÕ>`ÀVÕ>`>ÊiÌiÊÊiV>>À>Ê>}Õ>Ê«iâ>Ê`iÊ>µÕiÊÌi}LiÊÀ«iV>Liâ>ðÊ-ÕÃÊÃiiÃÊ«>«Ì>L>ÊiÊÃi>Ê`iÊ>}Ì>ción. p->L>ʵÕiÊÃ>L>ÃÊiÊ >]Ê«iÀÊÊÃÊ >V>ÊiÊiÃÌ>Ê VÕ`>`]Ê«>`ÀiÊV iiÊp>LÊ-?V iâp°Ê>ÊÀiÃÕÌ>`Ê«ÀÛdencial. p*ÕiÃÊ>µÕÊiÃÊ``iÊ«ÀV>>ÃÊ>ÊviÊ`iÊ-iÀ°Ê ÃÊ>man los Padres de San Pablo, al estar dedicada al santo de Tarso ÕiÃÌÀ>ÊV>Ã>Ê«ÀV«>Ê`iÊ>Ê>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>ÊpiÃÊiÝ«V° /À>ÃÊÕÊVÀÌÊÃiV]Ê-?V iâÊÛÛÊ>ÊÌiÀiÃ>ÀÃiÊ«ÀÊÃÕÊ labor. pÊ,>ÊÃiÊ >L>ʵÕiÊiÃÌ?ÃÊ«ÀÌi}`ÃÊ«ÀÊÕÊ}À>ÊÃiÀÊ `iÊ>ÊVÀÌiÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ7>°Ê· ÊÊ >LjÃÊVÃi}Õ`Ê padre? Ê«iÀvÊ`iÊ>LÊÃiÊÕÊÞÊiÊiÝ«VÊVÊ`ÕâÕÀ>\ p Ê«>ViV>]ÊÃÕÌiâ>]ÊviÊÞÊ`«>V>°Ê"ÃÊ`ÀjʵÕiÊiÊ ÌÀÊ iÀ>Ê`iÊ>Ê «>>ʵÕiÊiÊ>V«>>]ÊÀ>ViÃVÊ *>ÃÃÊÞÊÕÊV ÊVÀÃÌ>â>`Ê>ʵÕiÊ>>ÃÊi«iÊi`iÃ]Ê «>Ã>ÃÊiÊiÃÌ>ÊVÕ`>`Ê«ÀÊ«ÀÌi}`ÃÊÌ>ÌÊ`iÊÌ`«`iÀÃÊ iÊ,Õ]ÊVÊ«ÀÊiÊ À>LiÊ7>}Ê*>]Ê*ÀiviVÌÊÊZhefu `iÊ< >µ}]ÊÕ>Ê>Ì>Ê>ÕÌÀ`>`°ÊÊÃÊ >ÊvÀiV`ÊiÃÌiÊ>LiÀ}ÕiÊÞÊÃÊVÕLÀiÊVÊÃÕÊ«ÀÌiVV° pëj``ÊÕ}>ÀÊ«>À>ÊÕÃÊiÃÕÌ>ÃÊÃÕiÌÃÊ>ÊÛÌÊ`iÊ«LÀiâ>ÊpÀâÊ-?V iâÊViÃÊ«ÀÊÃÕÃÊ}Àð p9Ê«LÀiÃÊÃi}ÕÃÊÃi`ÊpVÌiÃÌÊiÊÌ>>p°ÊÊ>>Ê>Ê*>}`>Ê`iÊ*>>V°ÊÃÊ>ÊÀiÃ`iV>Ê`iÊÃÊÀiÞiÃÊ`iÊ->]Ê >VÊÌÀLÕÌ>À>Ê`iÊ >]ÊVÕ>`ÊÛÃÌ>ÊV>`>ÊÌÀiÃÊ>ÃÊ>ÊVÕ`>`°Ê*ÀÊViÀÌʵÕiÊiÃÌiÊ«`iÀÃÊ>`>ÀÊÃÊÛÌ>Ê>ÊÃÕÊV>Ã>]Ê ÃÊÃiÌ>Ê>ÊÃÕÊiÃ>ÊÞÊÃÊ`i>Ê>V>ÀV>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ ÃÊiÊÃi>Ê`iÊ >V>Ì°ÊÊ>ÞÀÊ`iÊÃÕÊ«ÀiÊÛiiÊ>ÊÛÃÌ>ÀÃÊ«>À>ÊiÃVÕV >ÀÊ>Ê «>>LÀ>Ê`iÊÃÊÞÊ>ÃÃÌÀÊ>ÊÃ>°Ê9ÊiÊÃÕÊViV>Ê>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊ `iÃi>ÊÃiÀÊÃ>ÌÊ`iÊ ÀÃÌ°ÊiÊ iÃÊÀi`>VÌ>`ÊÕÊV>ÌiVÃÊ iÊV ]ʵÕiÊiiÊVÊ>Ã`Õ`>`ÊÞʵÕiÊÃi}ÖÊj]ÊV«i`>Ê>Ê ?ÃÊLi>Ê`VÌÀ>ÊÀi}Ã>ʵÕiÊ >ÊVV`° >ÊÃÕëV>V>Ê>ÃÊ>Ê>ÃÊÀiÌ>ÃÊ`iÊiÃÕÌ>Êië>° pÝÌÀ>À`>ÀÊ>Û>ViÊ`iÊÕiÃÌÀÊVÀi`]Ê«>`ÀiÊV ii°Ê ·9ÊVÊiÃʵÕiÊÕÊ Ê`iÊ->Ê}>VÊ`iÊÞ>ÊÃiÊÛÃÌiÊVÊÃÊ — 209 — ?LÌÃÊ`iÊÕÊ>ÃViÌ>ÊLÕ`ÃÌ>¶Ê>?ÃÊÛÊ>`>ÊÌ>ÊVÌÀ>ÀÊ>Ê>Ê ->Ì>Ê,i}>Ê`iÊ>Ê «>>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊp`ÊiÊÌÊ`iÊ Ài«ÀV i° ,Õ}}iÀÊiV>Ê`iÊ>ÌiV>`ÊViÌ>À]ÊÞÊ`iV>À\ p9>ÊÃ>LjÃÊiÊ`V Ê`iʵÕiÊiÊ ?LÌÊÊ >ViÊ>Êi]Ê«iÀÊ ÃiÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕ>ÊiÃÌÀ>Ìi}>Ê?ÃÊ«>À>Ê}>>ÀÊiÃÌ>ÃÊ>>ÃÊ«>À>Ê>Ê}ÀiÞÊ de Cristo. Los monjes budistas de la doctrina zen]ÊVÕÞÊ ?LÌÊ >â>vÀ>>`Ê iÃÊ>`«Ì>`]Ê«ÃiiÊ}À>Ê>Vi«Ì>VÊiÊ >]Ê «ÕiÃÊiÊÃÊi«iÀ>`ÀÊ>Ê«ÀviÃ>ÊÞÊ>Ê«ÀÌi}i°ÊÃʵÕiÊ iÃÊ >«ÀÛiV >`ÊiÃ>ÊVÞÕÌÕÀ>Ê«>À>ÊÃiÀÊ>Vi«Ì>`ÃÊ«ÀÊiÃÌÃÊ«>}>nos, sin que nos molesten. Ellos no comprenden esa entelequia `iÊ>Ê ÀÃÌ>`>`]ÊÞÊÃÊVÀiiÊÕ>ÊÛ>À>ÌiÊ`iÊ>ÊÀi}Ê`iÊ Õ`>]ÊÞÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊjÊVViÀ?Ê>Ê`Û>Ê«>>LÀ>Ê`iÊ->Û>`ÀÊ iÃÖðÊ*ÀÊiÃÊÛiÃÌÃÊ>Ã]Ê«>`ÀiÊð -?V iâÊ«iÃʵÕiÊÊiÃÌ>L>ÊiÊÃÕÊÃ>ÊÕV° pu+ÕjÊÀÀiÛiÀiV>]Ê«>`ÀiÊV iitÊpÃiÊÀiÛÛÊiÊ Ã«>° p·ÀÀiÛiÀiV>Ê`iVöÊpVÌiÃÌÊiÃÌp°Ê Ê«>`Ài]ÊÊ >}À>Û>ÃÊiÊÃ>ÌÊiÛ>}iÊÊ>ÊÃÊ«ÀiVi«ÌÃÊ`iÊ>Ê «>>]Ê µÕiÊÃ}ÕiÊÌ>VÌÃÊiÊÕiÃÌÀÃÊVÀ>âiðÊ*iÃÊiÊ«À?VÌV>Ê la sabia maniobra del camaleón. Mimetizarse, pero sin dejar de ÃiÀÊÕÊV>>i°Ê·Ìi`jöÊÃÊÊVÀiiÊiÊ}ÖÊ`ÃÊÞÊ >Vi«Ì>ÊVÊÀ>Ê`iÊÛ`>Ê>ÃÊiÃi>â>ÃÊ`iÊÌ>Ã]ÊiÊLÕ`ÃÊÞÊVvÕVÃ]ʵÕiÊÃÊ?ÃÊvÃv>ÃʵÕiÊVÀi`Ã]Ê·Ã>béis? Un terreno abonado para difundir la palabra de Jesús sin ÃÕLÌiÀvÕ}ðÊÊiÃÌÃÊÀiÃÊÊÀiÃÊi>ÀL>`Ê>ÊVÀÕâÊÞÊ>Ê ië>`>]ÊÃÊ>Ê«>>LÀ>Ê«iÀÃÕ>ÃÛ>]ÊiÊÀiëiÌ]Ê>ÊL`>`ÊÞÊiÊ ejemplo de Cristo. -?V iâÊV>ÛÊiÊÃÕÊ iÀ>ÊÕ>ÊÀ>`>Ê`iÊViÃÕÀ>° p·ÌViÃÊÊVÀijÃ]Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]ʵÕiÊÕ>ÊVµÕÃÌ>Ê Ì>ÀÊ>>>À>ÊÕiÃÌÀÊV>Ê`iÊL>ÕÌâ>ÀÊÞÊ>`VÌÀ>ÀÊ>ÊiÃÌÃÊ V ö ÊÌ>>ÊÃiÊ>}ÌÊiÊÃÕÊ>ÃiÌÊVÊÕÊ Ê`iÊ`Ã}ÕÃÌ° pu>?ÃtÊ ÃÊ Ê VVLiÊ >Ê `i>Ê `iÊ ÕÊ Õ`Ê VÊ ÃÌÀÃ]ÊÞÊiÃÊ>ÖÊ``iʵÕi`>Ê,>]Ê/i`]Ê>`À`ÊÊ ÃL>°Ê/>ÌÊ>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊVÊ>Êië>iÃÊÃÊVÃ`iÀ>Ê VÊ Ã>Û>iÃ]Ê iÊ }À>ÌiÃÊ iÊ VÀÌiÃ>Ã]Ê ViÀi>ÃÊ ÞÊ i`Õ V>V°Ê`i?ÃÊ«iÃ>ʵÕiÊÃÃÊÌÀLÕÌ>ÀÃÊ`iÊ>}ÖÊÀiÊ — 210 — próximo de la India, de Etiopía, o de Arabia. Nosotros, los jeÃÕÌ>ÃÊÌ>>Ã]ÊÊ iÃÊiÌi``Ê>Ã]ÊÞÊiÃiÊiÃÊÕiÃÌÀÊ«ÕÌÊ `iÊ«>ÀÌ`>]ʵÕiÊ,>ÊÞÊÕiÃÌÀÊ«>`ÀiÊ}iiÀ>Ê>«ÀÕiL>°Ê9>Ê >LÀ?ÊÌi«Ê«>À>ÊiÝ«V>ÀiÃʵÕiÊiÃÊi«iÊÊÊiÊ«>«>]ÊÊ``iÊ iÃÌ?ÊÕÀ«>°ÊÊ«ÀÌ>ÌiÊiÃʵÕiÊÃÊ>Vi«ÌiÊÞÊVviÊiÊÃÌÀðÊ>ÊÃi>ÊÞ>ÊiÃÌ?ÊÃiLÀ>`>Êp>Ãi}ÕÀÊ«iÀÃÕ>ÃÛ° Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊÊÀi>VV°ÊÃÊVVi«ViÃÊ>Ì>}V>ÃÊ`iÊiÛ>}iâ>ÀÊÃiÊivÀiÌ>L>ÊiÌÀiÊð p+ÕiÀ`Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊpÃÃÌÊiÊ>Lp]Ê>Êj«V>Ê`iÊ >ÃÊVÀÕâ>`>ÃʵÕiLÀ>`Êië>âÃÊ`iÊii}ÃÊ`iÊvi]Êi}Ê>ÊÃÕÊ v°Ê-iÀ>ÊÕÊiÀÀÀÊ>ÞÖÃVÕÊi«i>ÀÊiÃÃÊjÌ`ÃÊ>µÕ]Ê>«>ÀÌiÊ µÕiÊÊ«`À>ðÊ"ÊiÌÀ?ÃÊiÊiÃÌiÊ«>ÃÊÃÕÃ>iÌi]ÊÊÊiÌÀ>ÀjÃÊÕV>°Ê >ÊÃiÊVÀiiÊiÊViÌÀÊ`iÊÕ`ÊÞÊiÊÀiÊ?ÃÊ «`iÀÃʵÕiÊiÝÃÌi°ÊÃÌiÊiÃÊÕÊ«>ÃÊÛ>ÃÌÃ]Ê>ViÃÌÀ>ÊÞÊ iÀco. O sea, inconquistable. -Û>Ê`i`ÕʵÕiÊiÊÌ>>Ê >L>Ê«>ÀÌ`Ê>Ê-?V iâÊÕ>Ê >}ÃÌÀ>ÊiVVÊ`iÊ`«>V>ÊÞÊÛÊVÊiÃÌiÊ«>`iV>° pÊÛiViÃÊ«>À>ÊL>ÕÌâ>ÀÊ >ÞʵÕiÊÀiVÕÀÀÀÊ>Ê>ÊvÕiÀâ>Êp`° pÃVÕV >`]Ê«>`ÀiÊÃÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊ«>ViÌiiÌiÊ,Õ}}iÀp°Ê9Êi}ÕjÊ>µÕÊ >ViÊÌÀiÃÊ>ÃÊ>Ê>«Ài`iÀÊÃÕÊ`>ÊÞÊVÃÌÕLÀiÃ]Ê«iÀÊiÛÕiÌÊiÊ>ÊV>«>Ê`iÊ>ÊÛiÀ`>`]Ê>Ê`iÃÌ>]ÊiÊ >ÃLÀÊÞÊ>Ê«>ViV>°ÊÃÌiÊ,iÊiÃÊÕÊVÃÊVÊÕV >ÃÊV?ÃV>ras que desatiende a cuanto le rodea. Para alcanzar la capital, Bei}]ÊÊ*i]ÊÕÊÃÕ«ÕiÃÌÊijÀVÌÊVÀÃÌ>]Ê`iLiÀ>Ê>ÌiÃÊ`iÀÀÌ>ÀÊ >ÊÊÃiÀiÃ]ÊÊ>`>ÀiÃÊÞÊ>ÊÊÛ>iÀÃÃÊijÀVÌÃÊÃÕViÃÛ>iÌi°Ê,iÃÕÌ>À>Ê«ÃLi]ÊVÀii`i°Ê"Û`>ÃÊ`iÊiÃ>Ê`i>° p·9Ê`iÊÛiÀ`>`ÊÕâ}?ÃʵÕiÊÃÊÃÊÀ`i>ÊÛiÃÌÀÊ`iÊiÃ>Ê}ÕÃ>]Ê«>`ÀiÊV ii¶Êu1>ÊÌÖV>Ê`iÊiÊzentÊp«>ÀiVÊiÝ>ëirado. ÊÌ>>ÊÌÀ>}ÊÃ>Û>°Ê iâ>L>Ê>ÊVÀë>ÀÃiÊVÊ-?V iâ° pÕâ}?ÃÊÃÊ«ÀÊ>Ê>«>ÀiV>Ê`iÊ>ÃÊVÃ>ðÊÊ«ÀV«Ê`iÊ Êi}>`>Ê>Ê >]ÊÊviÊÛ>V]Ê«iÀÊÌÀ>ÃÊiÃÌiÊÌi«ÊÛÊiÊiÃÌÃÊ ?LÌÃÊVÀÊ>â>vÀ?Ê>ÊÃi>Ê`iÊÌÃÊ«>À>Ê«Ài`V>ÀÊÃÕÊ«> >LÀ>°Ê ÕiÃÌÀÊ«ÀÌiVÌÀ]ÊiÊ À>LiÊ7Õ>}Ê*>]ÊÃÊ«`ÊÀÊ >Ì>Û>`ÃÊ>ÃÊ«>À>ÊiÛÌ>ÀÊÀViÃÊVÊiÃÌ>ÃÊ}iÌiÃ]ʵÕiÊ> À>ÊÃÊ À>ÊVÊV`iÃVi`iV>ÊÞÊë>Ì>°Ê Ê>ÃÊi}À>ÃÊÃÌ>>ÃÊ `iÊ>Ê «>>ÊÃiÀ>ÃÊÀiV >â>`Ã]ÊiÊVÕÃÊ«iÀÃi}Õ`ð — 211 — -?V iâÊÊ`i>L>Ê>ÊÃÕÊ«ÀiÃ>°ÊiÃi>L>Ê>Û>Ã>>À° p-Õ«}Ê µÕiÊ Ê Ài`ÀjÃÊ Û>Ã>>iÊ >Ê i«iÀ>`À]Ê iÀ mano. p*>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÞÊÃÊiÊ ÕÊ>ÌiÊiÊ ÕiÀ«Ê`iÊ ÀÃÌ° ,`À}]ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê`ië>`ÊiÊ>ÊÃ>ÊVÊÃÊÃÊ V >`ÃÊ«ÀÊ>Êv>Ì>Ê`iÊÃÕi]Ê>ÃÃÌ>ÊVÀj`ÕÊ>Ê>Ê`ëÕÌ>°ÊÊ «>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊiÀ>Ê>ÊÃÕÌiâ>]Ê>Ê«ÀÕ`iV>ÊÞÊ>ÊÀiVi«ÌÛ`>`]ÊÞÊ -?V iâ]ÊiÊ>À`ÀÊÃiÀ]Ê>ÊÌiÀ>V>ÊÞÊiÊ`Û`Õ>ÃÊ ?ÃÊviÀâ° piÊ«>`ÀiÊV ii]ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃÊiÊÕ>ÊÌiÀÀ>Ê>`ÛiÀÃ>Ê «ÃiiÊ}À>ÊjÀÌÊpÊ>`Õp°Ê· ÃÊ>ÞÕ`>ÀjÃÊ>Ê«ÀÃi}ÕÀÊiÊ Û>iÊ>Ê>V>¶ El italiano balbuceó a propósito, como si no lo entendiera. —Un sacerdote cristiano no puede dejar en la indefensión a ÕÃÊ iÀ>ÃÊ`iÃ>«>À>`ðÊ"ÃÊ>ÕÝ>Àj°Ê Ê`iLjÃÊÛ`>ÀÊ ÊV`VÊ`iÊ>«Ì>ÊÞÊ`iÊÃÖLÌÊ`iÊÀiÞÊ`iÊë>>]Ê«ÀÊÊ µÕiÊ`ivi`iÀjÊÃÕÃÊVÀÃÌ>ÃÊÌiÀiÃiÃÊpVÃÌp°Ê·*iÀÊVÕ?Ê iÃÊiÊiÃiV>ÊÛÕiÃÌÀÊViÌ`ÊiÊiÃÌ>ÃÊÌiÀÀ>Ã]Ê«>`Ài¶ ÃÊ-?V iâÊiÊÀi>ÌÊVÊ`iiVÌ>VÊÃÊ«ÀiÀiÃÊ`iÊ la misión real. El italiano renunció a censurarlo, aunque estaba vÀÌ>iÌiÊiÊVÌÀ>°Ê ÊiÊ>}À>`>L>ÊÃÕÊÌ>Ài>Ê>ÀV>`>iÌiÊ «ÌV>ÊÞÊÕ`>>]Ê>ÕµÕiÊjÊÃ>L>ÊVÊÌiÀ>À>Ê>µÕiÊ`iÃiÊ`iÃV>Li>`Ê«>Ê`iÊi«iÊ\ÊiÊiÊ`iÃ>ÃÌÀiÊ?ÃÊ>LÃÕÌ° p Ê`iLjÃÊÀiÛi?ÀÃiÊ>Ê}Õ>Ê>ÕÌÀ`>`ÊV>]ÊÊÃÃÊ LÀiÃÊÕiÀÌðÊÃÊië>iÃÊÊ}â>Ê`iÊLÕi>ÊÀi«ÕÌ>VÊ >µÕ°Ê"ÃÊÌiiÊ«ÀÊ?Û`ÃÊVµÕÃÌ>`ÀiðÊiÃÊÀiVÀ`?ÃÊ>ÊÃÊ Ã>Û>iÃÊ`iÊÃÌiÊpÃÊ}iÃp]ÊÃÕÃÊii}ÃÊÃiVÕ>ÀiÌiÊ ?ÃÊ`>`ð piÃVÕ`>`ÊpÃiÊiÝ«Vp°Ê"vV>iÌiÊÛÞÊ>ÊÌÀ>Ã>`>ÀÊ Õ>ÃÊ?}iiÃÊÃ>}À>`>ÃÊ>ÊÃÊ iÀ>ÃÊ`iÊ>V>]ÊÞÊ>ÊÌiÌ>ÀÊ >LÀÀÊÕÊiÀV>`Ê`iÊÌiÀV>LÊ`iÊ«>Ì>ÊiÌÀiÊÕâÊÞÊ >Ì°Ê,iV>>ÀÊiÊÃÕÃÊVÃÌ>ÃÊvÕiÊÕÊ>VV`iÌiÊ«ÀÛV>`Ê«ÀÊÕ>Ê fatal tormenta. Ê,Õ}}iÀÊÃiÊiÊÌ>L>Êi>`]Ê«iÀÊ`ÊÃÕÃÊÃiÌiÌð —Yo me ocuparé de interceder ante el mandarín de Cantón «>À>ʵÕiÊÃÊv>VÌiÊiÊÛÃ>`Ê«>À>ÊÛ>>ÀÊ>Ê>V>° À>ÊʵÕiÊÃÊ Ã«>ÃÊ`iÃi>L>ÊÀ°ÊÃV>«>ÀÊ`iÊ >° — 212 — -Ê iÊ LÀViÊ ÀVÊ `iÊ >Ê «>}`>Ê ÛÌ>`Ê >Ê ÀiâÊ `iÊ «iÌ>ðÊÃÊÛ>iÀÃÊÃiÊÀiÌÀ>ÀÊ>ÊÕÊ>ÕÃÌiÀÊ`ÀÌÀÊ µÕiÊiÃÊ >L>Ê«ÀÛÃ>`°ÊÃÊV>>ÃÌÀÃÊiÀ>Ê`iÊ?ëiÀ>Ê>Ê VÊÕÊVÀÕVvÊiÊ>ÊV>LiViÀ>ÊÞÊÕ>ÃÊL>V>ÃÊ`iÊâ>Ê>ÊÃÊ «iðÊÊÃÕiÊÃÊÛiVÊ>ÊÃÌ>Ìi° *iÀÊÃÕÃÊVÀ>âiÃÊÃi}Õ>Ê`iÃÌ>`Ê`iÃ>âÊÞÊÀiVi° 1Ê LÀiÊ`iÊÛÀÌÕ`iÃÊVÊ>ÃʵÕiÊ>ÌiÃÀ>L>ÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]Ê >L>Ê«>VÌ>`ÊiÊ,`À}]ʵÕiÊÃÌÊ>ÊiViÃ`>`Ê`iÊ >L>ÀÊVÊjÊÌÀ>ÃÊ>ÊÃ>ÊÞÊ`iÊÕÊvÀÕ}>Ê`iÃ>ÞÕÊ`iʵÕiÃ]Ê }ÃÊÞÊ>ÀiµÕiðÊ>ÊiÃÌ>V>ÊiÊ>Ê*>}`>Ê`iÊ*>>VÊ >L>ÊÃ}vV>`ÊÕÊ>ÛÊ«>À>ÊÃÊiÝ«i`V>ÀÃ]ʵÕiiÃÊÌÀ>ÃÊÃi>>ÃÊ `iÊ>}LÃÊ >L>ÊÀii}>`Ê>ÊvÊÃÕÃÊV>Ì>`ÕÀ>ÃÊV>À>VÌiV`>Ã°Ê Ê>À`ʵÕiÊ«ÀiVi`>Ê>Ê>ÃÊ >LÌ>ViÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊiÃÌ>L>Ê >vLÀ>`Ê`iÊ>âiÃÊÞÊV>ÛiiÃÊ>>ÀÃʵÕiÊiÝ >>L>ÊÕÊ L?Ã>ÊiLÀ>}>`À°ÊÃVi`Ê«ÀÊÕÊ>LiÀÌÊ`iÊiÃV>iÀ>ÃÊ ÞÊÌVÊVÊÃÊÕ`ÃÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ>ÊLÕ >À`>Ê`iÊi`vV° —¡Avanti, fratellotÊpÃiÊiÃVÕV ° —Sono Rodrigo Silva —contestó el piloto en italiano. ÊV>ÀÌ}À>vÊÃÀ«Ài`Ê>Ê>LÊÃ>ViÀ`ÌiÊV>`ÊÃLÀiÊ ÕÊiÃVÀÌÀʵÕiÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊ}>LiÌiÊ`iÊ>ÃÌÀ}>ÊÞÊ«ÌÕÀ>°Ê-ÕÃÊVi>ÃÊÞÊV>LiÃÊiÌÀiÊÀÕLÃÊÞÊL>VÃÊ`iÃÌ>V>L>ÊiÊÃÕÊ ÀLÕÃÌ>ÊvÃ>]ÊiÛÕiÌ>ÊiÊÕÊ ?LÌÊ>>ÀiÌÊ`iÊ>>Ê`iÊ >Ê`>°Ê*>ÀiV>ÊÕÊ LÀiÊÃÊ>Ã]ÊVÊiÊÌ>>ÌiÊL`>`ÃÊÞÊ ÃÊÃÊ«iÀÃÃ]Ê«iÀÊV«ÀiÃÛðʵÕiÊ LÀiÊÃÕÃVÌ>ba simpatía. Ê>Ê«>Ài`Ê >L>Ê«i}>`ÊÕÊ}}>ÌiÃVÊ«>«iÊ>>ÀiÌÊÞÊ parecía el esbozo de un planisferio bosquejado con carboncillo. ?ÃÊ>?]ÊiÊÕÊ>ÌLÀÀ>`ÊiÃÌ>Ìi]Ê >L>Ê«ViiÃ]ÊÌ>ÀÀÃÊ`iÊVÀiÃÊVÀiÃ]Ê>âÕ>`Ã]ÊÃi>Ã]ÊLiÀiiÃÊÞÊi}ÀÃ]Ê?«ViÃÊ`iÊ «>Ì>]ÊÀÃÊ`iÊ«>«ÀÊV ]ÊÃiV>ÌiÃ]ÊÕÊ>ÃÌÀ>L]ÊÕÊÃiÝÌ>Ìi]ÊÕÊÕi}Ê`iÊiÌiÃ]ÊLÀÃÊÞÊÀi}>ÃÊ`iÊi`À°Ê-Û>ÊiÊLiÃÊ>Ê mano. —Me asombra que un sacerdote posea una celda que bien «>ÀiViÊiÊÌ>iÀÊ`iÊÕÊ>µÕÃÌ>]ÊÊ`iÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V]Ê«>`Ài°ÊiÊ«>ÀiViÊiÃÌ>ÀÊiÊÊ>Õ>Ê`iÊ-iÛ>° — 213 — piëÕjÃÊ`iÊVÕÀ>ÀÊ>>Ã]ÊiÃÌ>ÊiÃÊÊÛiÀ`>`iÀ>ÊÛV>V° piÊ >LjÃÊ>ÃLÀ>`ÊÞ>Ê`ÃÊÛiViðÊ*ÀiÀÊ«À«ÀV?`iÊÕ>ÊiVVÊ`iÊiÛ>}jV>Ê>Ãi`ÕLÀiÊ>Ê«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÞÊ ÞÊVÊiÊiiÀVVÊ`iÊÕ>Ê>LÀÊÌ>Ê>>`>Ê«ÀÊÊpiÊ confesó. p6ÕiÃÌÀ>ÃÊVÀÌiÃ>ÃÊiÊ >>}>]Ê«iÀÊ>ÊV>ÀÌ}À>v>ÊÃÊiÃÊ Õ>Ê>vV°Ê9ÊVÀii`iʵÕiÊiÊÀiÃÕÌ>ÊÕÞÊv?VÊ>Àâ>ÀÊ>Ê «ÌV>]Ê>ÊViV>ÊÞÊ>ÊÀi}]ÊÃÊ >ÞʵÕiÊ«ÃiiÀÊÕÊiëÀÌÕÊ `>}>ÌiÊÞÊÊ iÀ>Ê-?V iâÊiÃÊÕÊLÀÃÊÃ`>`Ê`iÊ>Ê }iÃ>° p9ÊiÃÌÞÊVÊÛÕiÃÌÀ>Ê«>ÌiÀ`>`]ÊÞÊÃÊ>«ÞÊÃÊ«>>ÌÛð Sorprendido por la opinión que tenía el piloto de él, le dijo: piÊÌÀ}?Ã]Ê-Û>°Ê·+ÕjÊ«>«iÊiiÀVjÃÊiÌÀiÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊ VµÕÃÌ>`ÀiöʷV>ÃÊ«iÃ>L>ÃÊ`LÕ>ÀÊÞÊiÃÌÕ`>ÀÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ V >ÃÊ«>À>Ê«Ài«>À>ÀÊiÃ>ÊÛ>ÃʵÕiÊ«ÀÞiVÌ>ÊiÊÀiÞÊ`Êi«i¶Ê-ÊÃÊV}iÊVÊÕÊÃÊ>«>ÊiÊÛÕiÃÌÀÊ«`iÀ]ÊÃÊV}>À?°Ê >`Ê«ÀÊÃi}ÕÀ° p Ê iÊLõÕi>`ÊÊÕÊ«>Ê`iÊÃÕÃÊÌiÀÀ>Ã]Ê«iÀÊÊiÊ `ÕiiÊ«Ài`iÃÊiÊÀiÛi>ÀÃÊÊÃÊiÊiÃÌ>ÊiÝ«i`V]Ê«ÕiÃÊ >`>ÊÃÊ«Õi`ÊVÕÌ>ÀÊp>Ãi}ÕÀÊiÊÕÊÌÊÌ>ÊÃÌiÀÃ]ʵÕiÊ el jesuita quedó prendido de sus palabras—. He sido comisionado por Su Majestad para redactar un informe sobre las posibilidades de conquista de este Reino. Aunque percibo que sobre«>Ã>ÀÊÃÊÌiÃÊ`iÊiÃÌ>Ê«ÀÛV>ÊÞÊ>`iÌÀ>ÀiÊiÊiÊÌiÀÀÊ`iÊ >]ÊiÃÊ«VÊiÃʵÕiʵÕjÀV°Ê6ÕiÃÌÀ>Ê«Ê >ÊÀiÃÕtado luminosa para mí, creedme. ÊÃ>ViÀ`ÌiÊiiÊ>ÊV>Liâ>ÊiÊ>`i?Ê`iÊi}>V° p iÀÌ]Ê«iiÌÀ>ÀÊiÊ >ÊiÃÊ >ÀÌÊ`vV]Ê«iÀÊ>`>ÊiÃÊ ÀÀi>â>LiÊÃÊÃiÊÌiiÊviÊiÊ}À>ÀÊÞÊÃiÊÕÀ`iÊÕÊLÕiÊ«>Ê`iÃ`iÊ iÃÌ>ÊÃÊp`iV>ÀÊÊiÃÊi}?ÌV° p·"ÃÊÀiÃÊ`iÊ]Ê«>`Ài¶Ê·ÌÀ>ÀÊ>ÃÊVÊ>Ã]ÊÃi`ÊÞÊÕÊ iÝÌÀ>iÀ]ÊÞÊië>Ê«ÀÊ`i?öÊpÀâ° p ÊiÊVÀi?Ã]Ê«iÀÊiÊÀi>vÀÊiÊÊvÀiViÌ\ÊÞÊ ÃÊ«Õi`Ê>ÞÕ`>ÀÊ>ÊVÃi}ÕÀ]Ê>ÕµÕiÊÕV>ÊÃÊ«iÀÌiiVjÃÊ>Ê>Ê «>ÀÌ`>Ê`iÊ}LiÀ>`ÀÊ,µÕ]ÊÕÊÌÀÕ ?Ê?Û`Ê`iÊÀÊÞÊ«`iÀ]ÊÊ`iÊÛi iiÌiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ°ÊiLjÃÊÀÊÃÊÞÊ>«>ÀiÌ>ÀÊ lo que no sois. — 214 — *ÀÊiÊViÀiLÀÊ`iÊ-Û>ÊÃiÊ`iëiÊÕÊ>ÀÊ`iÊ`Õ`>ÃÊiÊÕÃnes. p·9ÊVÊ«`jÃÊVÃi}ÕÀ]Ê«>`Ài¶Êp«Ài}ÕÌÊ>Ãbrado. p/i}ÊiÊ>«ÞÊ`iÊÌ`«`iÀÃÊ7>}Ê*>]ʵÕiÊvÕiÊ}À>Ê ÃÌÀÊ«iÀ>ÊÞʵÕiÊiÃÊ>}Ê«iÀÃ>Ê`iÊÃLiÀ>ÊV ]Ê 7>°ÊÊ«Õi`iÊÀ`i>ÀÊ>ÊiÌÀ>`>Ê`iÊÕÊ LÀi]Ê>ÕµÕiÊÃi>Ê iÝÌÀ>iÀ]ÊÃÊÃÕÃÊÌiViÃÊÃÊ iÃÌ>ÃÊÞÊÃÕÃÊVÕ>`>`iÃÊ>`mirables. >ÃÊ>iÌ>ÃÊ`iÊ>Ê>ÀâÊ`iÊ-Û>ÊÃiÊ>}Ì>ÀÊÞÊÃÕÃÊÀiÌ>ÃÊvÕ}ÕÀ>À°Ê Ê «`>Ê VÀiiÀÊ Ê µÕiÊ >°Ê -iÊ iÊ «ÀiÃiÌ>L>Ê Õ>Ê }À>Ê «ÀÌÕ`>`]Ê>ÕµÕiÊÊÛ`>L>ÊiÊÀiÃ}°Ê"À>Ê>ÊiÃÕÌ>° pÕÀjÊÃiÀÛÀÊ>ÊÊÀiÞ]Ê>ÕµÕiÊiÊvÕiÀ>Ê>ÊÛ`>°Ê`i?ÃÊÛ>>ÀÊiÃÊÊ}À>ÊLÃiÃ]ÊVÊÊ}À>Ê>vVÊiÃÊ>Ê«ÌÕÀ>ÊÞÊ trazar mapas. iÊÀi«iÌiÊiÊiÃÕÌ>ÊÃiÊ`iÌÕÛÊÞÊ«Ài}ÕÌÊÌiÀiÃ>`\ p·+ÕjÊiÊ`iVÃ]Ê-Û>¶ÊÊ >ÊÕÊ«ÌÀÊiÃÊ«VÊ?ÃÊÊ iÃʵÕiÊÕÊÃiÀÊÃi>>`Ê«ÀÊ>Ê>Ê`iÊÃÕÃÊ`ÃiÃ]ÊÕÊ«ÀÛi}>`]ÊÕÊÃiÀÊÃÕ«iÀÀÊuÃÊiÃÌ?ÊVÊÃÌÀÃt ÊV>ÃÌi>ÊÊÃ>>Ê`iÊÃÕÊÃÀ«ÀiÃ>ÊÞÊÊÀ>L>ÊVÊVción. p ÊÃÊV«Ài`Ê«>`ÀiÊpÃiÊiÝÌÀ>Ê`iÊ>ÊÀiëÕiÃÌ>Ê`iÊ VjÀ}° p· ÊÃÊ`>ÃÊVÕiÌ>Ê`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊvÀÌÕ>]Ê-Û>¶ÊÃ>Ê«iVÕ>À`>`ÊÛÕiÃÌÀ>]ÊÛi`>`>Ê>Ê>Ê>ÞÀ>Ê`iÊÃÊÀÌ>iÃ]ÊiÃÊ«ÀiVÃ>iÌiÊ>ʵÕiÊ«`iÃÊ>«ÀÛiV >ÀÊ«>À>Êv>VÌ>ÀÃÊÕÊÃ>ÛV`ÕVÌÊ«iÀ>°Ê>Ê«ÌÕÀ>ÊÞÊ>ÊiÃVÀÌÕÀ>ÊVÃÌÌÕÞiÊ>Ê«>ÃÊ`iÊ >ÃÊV>ÃiÃÊVÕÌ>ÃÊ`iÊiÃÌiÊÀi]ʵÕiÊÃÊVÃ`iÀ>Ê`ÃÌÌÛÃÊ`iÊ> ÌÕÀ>iâ>Ê`Û>° -Û>ÊÀÀ>`ÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊiÃÌÕ«iv>VVÊÞÊiÊVÕÀ>Ê«ÀÃ}Õ\ p·-iÀ>ÃÊV>«>âÊVÊÛÕiÃÌÀÃÊVViÌÃÊ`iÊV>ÀÌ}À>v>Ê ÞÊ«ÌÕÀ>Ê`iÊLõÕi>ÀÊÕÊ>«>ÊVÊÌ`>ÃÊ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊVV`>ö —¿Os referís a un mapamundi, padre? puÝ>VÌtÊiÛÊÕÊ>ÊÌiÌ?`ÊÃÊjÝÌÊ>}Õ]Ê«ÕiÃÊ iÊv>Ì>Ê >L`>`ÊÞÊÃÊVViÌÃÊ`iL`ðÊiÊVÃi}ÕÀÊ «`>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊiÊ«>Ã>«ÀÌiÊ«>À>ÊÃiÀÊÀiVL`ÃÊ«ÀÊiÊÃÃÊi«iÀ>`ÀÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>°Ê7>Ê«>Ã>Ê«ÀÊÃiÀÊ — 215 — iÊ?ÃÊii«>ÀÊ>>ÌiÊ`iÊ>Ê«ÌÕÀ>ÊÞÊ>Ê}i}À>v>Ê`iÊiÃÌiÊ«>Ã°Ê ·->LjÃÊVÊ}ÕÃÌ>ʵÕiÊÊ>i¶\Ê*ÕiÃÊiÊÛÊi}À>vÊ piÊÀiÛiÊ,Õ}}iÀ° -Û>ÊÊÃ>>Ê`iÊÕ>ÊVVÊVÕ>`ÊiÌÀ>L>ÊiÊÌÀ>° piÊ >LjÃÊ`i>`Ê«iÀ«i]Ê«iÀ]ÊÃ]ÊiÃÌ>À>Ê`ëÕiÃÌ]Êpater°Ê9Ê>ÕµÕiÊÃÊÖÌiÃÊ`iÊi`VÊÞÊÃÊLÀÃÊÃiÊ >ʵÕi`>`Ê iÊiÊL>ÀVÊÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊVÊÌi«ÊÞÊVÊÃÊ>ÌiÀ>iÃÊ«Àicisos, puedo bosquejar un Mapa Mundi. Asistí a clases en la aca`i>Ê-iÛ>Ê`iÊÃÊ ÃÊ`iÊ}À>ÊiÊiÀ?`iâ]ÊÞÊ«>ÃjÊVÊ jÝÌÊÃÊiÝ?iiÃÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊmagister don Alonso de >ÛiðÊiÛÊiÊÕ`ÊÌ>ÌÕ>`ÊiÊÊiÌi°Ê"ÃÊÃÌÀ>ÀjÊÕÃÊ `LÕÃʵÕiÊ iÊÀi>â>`ÊiÊiÃÌ>ÃÊÃi>>ÃÊÃLÀiÊ«>Ã>iÃÊÞÊÌ«ÃÊ `iÊiÃÌiÊ,iÊp`]ÊÞÊÃ>Ê`iÊVÕ>ÀÌ° ,i}ÀiÃÊÃvV>`ÊÞÊiÊÌi`ÊÃÕÊVÕ>`iÀÊ`iÊÛ>i° >Ê«ÀiÀ>Ê«ÀiÃʵÕiÊÃiÊiÛÊiÊiÃÕÌ>ÊvÕiÊ`iÊv>ÃV>ción. /`>ÊÕ>ÊiÃVi}À>v>Ê`iÊ«iÀÃ>iÃÊVÌ`>ÃÊ`iÊ>ÊÛ`>Ê`iÊ >]Ê«>À>>ÃÊÞÊ>>iÃÊiÃÊ`iÊV?`ÃÊ>ÌViÃÊiÊÌÌ>Ê i}À>ÊÞÊ>}Õ>`>ÊÞÊ?«âÊ`iÊ«>Ì>Ê`iÊV>ÌiÀ]ÊvÕiÀÊÃÕÀ}i`Ê ante sus ojos asombrados. Campesinos de rostros consumidos, >`>ÀiÃÊ>Ì>Û>`ÃÊVÊLÌ>ÃÊ«ÕÌ>}Õ`>Ã]ÊÃiÀiÃÊiÊ>VÌÌÕ`iÃÊ`iëÌV>Ã]ÊÀÃÕiÃÊÃÊ`iÊV>Liâ>ÃÊ«i>`>Ã]ÊiÀV>V viÃÊ `iÊLiÌiÃÊÌÀiâ>`Ã]Ê`Vi>ÃÊVÊ>ÀÌvVÃÃÊ«i>`Ã]Ê«>}das, templos budistas, soldados de recia catadura, palacios de >iÀÃÊ>ÌÀiÛ`Ã]ÊV>ÃÕV >ÃÊ`iÊ>`i>Ã]ÊV>L>ÃÊ}>«>`]ÊiÃÀÀ>`>ÃÊÕiÀÕV>ÃÊVÊ}ÀÀÃÊVVÃÊ`iÊ«>>]ÊV>«ÃÊ`iÊ>ÀÀâÊ ÞÊ«>Ã>iÃÊ`iÊiÃÕi]ÊV«>ÊÕ>ÊViVVÊÖV>ÊÞÊÀi>â>`>ÊVÊÕ>Ê>iÃÌÀ>Ê`vVÊ`iÊ}Õ>>À° pu-LiÀLtÊÃÌiÊVÕ>`iÀÊ«ÃiiÊÕÊÛ>ÀÊiÃÌ>Li]Ê Ê mío. Guardadlo a buen recaudo —reconoció el albino. ÊiÃÕÌ>ÊÞÊiÊV>ÀÌ}À>vÊ«`>Ê>ÞÕ`>ÀÃiÊÕÌÕ>iÌiÊiÊ ÃÕÃÊi«iÃÊÞÊ`iÃiðÊ>ÊÃVi`>`ÊV«>V>Ê>Êië>° pi]Ê`Ê,`À}]ÊiÃVÕV >`iÊVÊ>ÌiV°Ê-ÊÛÕiÃÌÀÊ LiÌÛÊiÃÊVViÀÊiÃÌ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊiÊÌÀ`ÕVÀÃÊiÊ >]Ê«`iÃÊLiivV>ÀÃÊÕÌÕ>iÌi°Ê"ÃÊ >ÀjÊÕÊvÀiViÌ]Ê«iÀÊ ÃÊ>ÊÛÃ]ÊÞÊÊ>Ê«>`ÀiÊ-?V iâ]ʵÕiʵÕi`>ÊiÝVÕ`Ê`iÊ>VÕiÀ`ÊpiÊvÀiVÊiÊÌÊ«iÀÃÕ>ÃÛp°Ê Õ>`Êi}ÕjÃÊÞÊÃÊ× 216 — Ì>jÃÊiÊ>V>]Ê>}Õ>À`>`Ê>ʵÕiÊ>ÊiÝ«i`VÊië>>ÊÀi}ÀiÃiÊ >Ê>>°Ê-i«>À>ÃÊ`iÊ-?V iâ°Ê>viÃÌ>`ÊVÕ>µÕiÀÊiÃVÕÃ>ÊÞÊ µÕi`>ÀÃÊiÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê «>>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]Ê``iÊÌi`ÀjÃÊ ÌV>ÃÊ>ðÊ*iÀÊÊÕ>Ê«>>LÀ>Ê`iÊiÃÌ]ÊÊÛÕiÃÌÀÊÃÕiÊÊÃiÊ VÕ«À?ÊÞÊ>ÊÃÊÊ>ÊiÛ>ÀjÃÊ>ÊV>LÊÕV>°Ê·Ìi`jÃ]Ê -Û>¶ Ê«ÌÊiÃÌ>L>ÊiÝÕÌ>Ìi°ÊÊLÕiÊÛiÌÊÛÛ>Ê>ÊÃÕÊÛ`>° pVi«ÌÊÛÕiÃÌÀÊvÀiViÌ°Ê*>À>ÊÊ«>ÀÌV«>ÀÊVÊ-?V iâÊÃÊvÕiÊÕÊiÀÊÛi VÕÊ«>À>ÊÌÀ`ÕVÀiÊiÊ >°Ê Ê VÕ}ÊVÊÃÕÊ«ÀVi`iÀ]Ê>ÕµÕiÊÊÀiëiÌ°Ê-ÊÀiVLÊÃÌÀÕVViÃÊ`iÊÃÊ`Êi«iÊpiÊVviÃp°Ê-ÞÊÊLÀiÊ`iÊ,iÞÊiÊiÃÌiÊ«>Ã]ÊÊj° piÀÊ>Ã°Ê ÕiÃÌÀ>ÊÃVi`>`ÊÃiÀ?ÊÕÞÊvÀÕVÌviÀ>Ê«>À>Ê>bos. p·9ÊVÀijÃʵÕiÊÕÊëiÊ>«>ÊÃÊ>LÀÀ?Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ palacio? p Ê«Õi`Ê>Ãi}ÕÀ>À]Ê«iÀÊÃÊ>ÞÕ`>À?°Ê ÊÕ>Êië>`>]ÊÊ ÕÊV>]ÊÊÕÊijÀVÌÊÊ >À?°Ê1ÊëiÊ>«>Ê«Õi`iÊÃiÀÊiÊ arma que derribe todas las murallas que se alzan entre este palaVÊÞÊ*i° ,`À}Ê>ÃÕÊ>ÃÊ«ÀiÛÃiÃÊ`iÊVjÀ}ÊVÊÃÕÞ>Ã]Ê>ÕµÕiÊVÀi>ʵÕiÊiÝ>}iÀ>L>°ÊÕi}ÊVÌi«ÊiÊ«>ÃviÀÊiiVÕtado por él. piÊ>Ã>Ì>ÊÕ>Ê`Õ`>]Ê«>`ÀiÊV iiÊp`ʵÕÃÌÛp°Ê Ê iÊ`i>`Ê`iÊLÃiÀÛ>ÀÊiÃiÊ`ÃiÊ`iÊmapamundiÊÛÕiÃÌÀ]ÊÞÊ ÛiʵÕiÊVÕÃÊÕ}>ÀiÃʵÕiÊÕÞÊ«VÃÊ«ÌÃÊÃ>LiÊ`iÊÃÕÊiÝÃÌiV>°Ê· ÊiÃʵÕiÊÛÃÊ>ÃÊVVjöÊÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>VÊ`iÊ-iÛ>ÊÃÊÕÃÊ«VÃÊ«ÀÛi}>`ÃÊ>ÃÊ`>Ã]Ê «ÕiÃÊÌiiÊiÊV>À?VÌiÀÊ`iÊVv`iV>iÃÊÞÊÃiVÀiÌðÊ"ÃÊ`ÀjʵÕiÊ iÃ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ`iÊÃÕÀÊ`iÊ iÃviÀÊÊ >ÊÃ`Ê`iÃVÕLiÀÌ>ÃÊ >ÃÌ>Ê iÊ>Ê1526]ÊÞÊÊ âÊiÊ«ÌÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊÀ}iÊ`iÊiises]ʵÕiÊi}Ê>VV`iÌ>iÌiÊ>Ê>ÊÃ>Ê«ÀV«>]Ê ÕiÛ>ÊÕnea. La llamó Papúa, palabra >>Þ>ʵÕiÊ`iÃ}>Ê>ÊV>LiÊÀâ>`Ê`iÊÃÕÃÊ >LÌ>ÌiðÊÊ1545]ÊÌÀÊ>Ûi}>ÌiÊië>]Ê}Ê Ortiz de RetezÊ>ÊL>ÕÌâÊVÊÃÕÊ`ivÌÛÊLÀiÊ`iÊ ÕiÛ>Ê Õi>Ê>ÊLÃiÀÛ>ÀÊÕÊ«>ÀiV`ÊiÌÀiÊÃÊ >LÌ>ÌiÃÊ`iÊ>ÊÃ>ÊÞÊ los de la costa de África. Esos datos son de alta confidencialidad, — 217 — ÞÊÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]Ê}iÃiÃÊÕÊ >`iÃiÃÊ>ÃÊ«ÃiiÊ>Ö°Ê· Ê >Êi}>`Ê >ÃÌ>ÊÛÃ]Ê«>`Ài¶ El jesuita no contestó, sino que recorriendo la salita abrió Õ>ÊVÀÌ>ʵÕiÊVÕÌ>L>ÊÕ>Ê> >Vi>Êi>Ê`iÊÀðÊiÊi>Ê iÝÌÀ>ÊÕ>ÊV?Õ>Ê`À>`>°Ê->VÊÃÕÊVÌi`ÊÞÊÊiÝÌi`ÊÃbre el escritorio. p>LjÃÊ`iÊÃ>LiÀ]ÊÃiÀÊ-Û>]ʵÕiÊÌÀÃÊ >Ê«ÀiVi``Ê>Ê ië>iÃÊÞÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊiÊiÊ`iÃVÕLÀiÌÊ`iÊÕiÛÃÊÕ`Ã\ÊÃÊV ÃÊp>>`ÊVÊÌÊi}?ÌVp°ÊÃÌÃÊ`VÕiÌÃÊL>Ê>ÊÃiÀÊ`iÃÌÀÕ`ÃÊÞÊ>}ÕiÊÃÊ}Õ>À`ÊiÊiÃÌ>Ê`iÃpensa secretamente. Yo los encontré casualmente al trasladarme >ÊiÃÌiÊÕ}>À°ÊÀ>`ÃÊLi°Ê-Ê>ÊÛÃÊ`iÊÕ`ÊVV`ÊiÊ >Ê>VÌÕ>`>`°Êu-Ê>`À>LiÃt ,`À}ÊÃiÊÃÌÊ>}iÌâ>`Ê«ÀÊ>ÊÃÌiÀÃ>ÊvÕiÀâ>ʵÕiÊ i>>L>ÊÃÊV>ÀÌÕ>ðÊÕÀ>ÌiÊÕÊ>À}ÊÀ>ÌÊÊ`iëi}ÊÃÕÃÊ labios, como si disfrutara de una suprema delectación. Eran parÌiÊ`iÊÃʵÕiÊÃÕÊ>iÃÌÀÊ >ÛiÃ]ÊiÊ >L>ÊÃÌÀ>`Ê>ÌiÃÊ`iÊÃÕÊ partida. pu< i}itÊ"ÌÀ>ÊÛiâÊÌÀ«iâÊVÊjÊp`ÊiÝÕÌ>Ìi° p·ÊµÕjÊ >LjÃÊLÀ>`]Ê-Û>¶ pÊiiVÕÌÀÊ`iÊiÃÃÊ>À>ÛÃÃÊ«ÀÌÕ>Ã]Ê«>`ÀiÊpÀiconoció. Ê«>`ÀiÊV iiÊÊÀÊ>ÖÊ?ÃÊÃÀ«Ài``° p·6ÃÊVVjÃÊÃÊÛ>iÃÊ`iÊÕÊV Ê>ʵÕiÊ>`iÊVViÊ iÊÃÕÊ«>öÊpÃiÊiÝÌÀ>ÊiÊiÃÕÌ>p°Ê-ÃÊÕ>ÊV>>Ê`iÊÃÀ«ÀiÃ>Ã]Ê >}Ê-Û>°Ê Ài>ʵÕiÊiÃÌÃÊ>«>ÃÊÊ >L>ÊÃ>`ÊÕV>Ê`iÊ >° p1ÃÊÃii>ÌiÃÊvÕiÀÊvÀiV`ÃÊ>ÊÀiÞÊ`Êi«iÊ«ÀÊ ÕÊiÀV>`iÀÊÛiiV>Ê >ViÊÕÃÊ>ÃÊpÀiÛip°Ê< i}iÊ vÕiÊÕÊ>ÀÊiÝVi«V>ʵÕiÊÛÛÊiÊ >Ê >ViÊV>ÃÊ`ÃÊÃ}ðÊÃÌiÊ}À>Ê>Ûi}>Ìi]ÊV>`>ÌiÊ}iiÀ>Ê`iÊ>ÃÊvÌ>ÃÊ«iÀ>iÃ]ÊÞÊ«ÀÌi}`Ê«ÀÊi«iÀ>`À]ÊVÀiʵÕiÊ`iÊLÀiÊ9}iÊÊ< ÕÊÊel rey astrónomo°ÊÃÊÕÊii«Ê>ÊÃi}ÕÀÊ`iÊ >Ûi}>ÌiÊÞÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÀ°Ê-Ê`iÊÕÊÛ>ÀÊV>VÕ>Li]Ê «iÀÊ >LjÃÊ`iÊÃ>LiÀʵÕiÊÃÕÊÃ>LiÀÊ >ÊÃ`Ê«ÀÃVÀÌÊiÊ >°Ê Ê los mostréis a nadie. p·-¶ÊiÃVÕ`>`°Ê->ÛÊÛÃ]Ê>`iÊÃ>LiÊ`iÊÃÕÊiÝÃÌiV>° — 218 — ,Õ}}iÀÊÃÊViÀÀÊ>«ÀiÃÕÀ>`>iÌiÊÞÊÃÊVÕÌÊ`iÊÕiÛ°Ê ->L>ʵÕiÊ}Õ>À`>L>ÊÕÊÌiÃÀ]Ê«iÀÊÊ`iÊÌ>ÌÊÛ>ÀÊÞÊ«i}À°Ê ÀÊ`iÊÃÃ>ÞÊ>Ê,`À}ÊÞʫʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÃVfrable, pero en quien podía confiar. p-iÀÊ-Û>]ÊVÀiʵÕiÊiÊÌÃÊÃÊ >Ê«ÕiÃÌÊiÊÊV>Ê«>À>Ê>VÀiViÌ>ÀÊÃÕÊ}À>ÊiÊiÃÌ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`° -iÊ`ië`iÀÊVÊÕÊ>«i}>`Ê>«ÀiÌÊ`iÊ>ð ,`À}Ê >L>ÊVÃi}Õ`ÊÕ>Ê>ÃÌ>`ÊÌÀ>ÃVi`iÌ>ÊÞÊÛi>Ê iÊiÊ«>`ÀiÊV iiÊ>ÊÕÊÃ>ViÀ`ÌiÊ`iÊ}À>ÊÃ>L`ÕÀ>]Ê` Ê`iÊ>ÊÃÌÕ>VÊÞÊ`iÊ}À>ÊiÌiÀiâ>]ÊiÊiʵÕiÊ`iL>ÊVv>ÀÊÃÊ `iÃi>L>ÊVÕ«ÀÊÃÕÃÊ«À«ÃÌÃ°Ê ÌÀ>À>iÌiÊ>Ê«>`ÀiÊ-?V iâ]Ê>Ê`iÀ>V]ÊiÊ`iVÀÊÞÊ>ÊÌi«>â>Ê`>L>ÊÃÕÃÊ actos. *iÀÊVÕ>`Ê`iÃVi`>Ê«ÀÊ>ÊiÃV>iÀ>]Ê-Û>ÊLÃiÀÛÊ`iÃ`iÊiÊ ÛiÌ>>Ê>ÊÕ>ÊiÃVÌ>Ê`iÊ>iV>À>`ÃÊÃ`>`ÃʵÕiÊ}Õ>À`>L>Ê >Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ>Ê«>}`>°Ê ÊÃÊ >L>ÊÛÃÌÊ>ÌiÃÊÞÊViâÊ>Ê «ÀiVÕ«>ÀÃi°Ê-ÕÊ«ÀiÃiV>ÊÊ>Õ}ÕÀ>L>Ê>`>ÊLÕi°ÊÊi`Ê `iÊÕ>Ê}À>ÊVvÕÃÊÃiÊ`À}Ê>Ê>ÊV>«>]Ê``iÊiÃÌ>L>ÊiÊÀiÃÌÊ`iÊ>ÊiÝ«i`VÊÀiâ>`ÊiÊ?}iÕðÊ>LÊ>Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊ al oído. p ÀiʵÕiÊÊiÃÌ>ÃÊÃi}ÕÀÃÊ>µÕ°Êu ÃÊÛ}>]Ê«>`Àit pÛÃ>`Ê>Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ°ÊiÊÌiÊÕiÛ>ÃÊ>«ÕÀð V iiÊ,Õ}}iÀÊiÌÀÊiÊiÊÀ>ÌÀÊVÃÌiÀ>`]ÊÞÊiÊÌÊ «>ÌiÀ>ÊÃiÊ`À}Ê>ÊÃÕÃÊ Õjëi`iÃ]Ê«ÀiVÕ«>`ÃÊ«ÀÊÃÕÊÌi }À`>`° p+ÕiÀ`ÃÊ iÀ>Ã]ÊÊÃ>}?ÃÊ`iÊ>Ê«>}`>° p·9ÊiÃÊ«ÀʵÕj]Ê«>`Ài¶Ê ÃÊ«ÀiVÕ«?ÃÊ}À>`iiÌi° p ÊiÃÊV>ÃÕ>ʵÕiÊÃÊ >jÃÊ>µÕ°Ê"ÃÊ >ÊVÕÌ>`°Ê ÃÊÃÊ `iÊ>`>Ê>Êi}>ÀÊ«>À>ÊÊ>>`ÀÊ?ÃÊ«iÀÌÕÀL>VÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ almas. Ê-?V iâÊÃiÊiÊVÀÌÊ>ÊÀiëÀ>V° p·+ÕiÊÃÊ >ÊVÕÌ>`¶Ê·iʵÕj¶Ê·*ÀʵÕj¶ÊpL>LÕVÊ al fin. pÃVÕV >`Êp`ÊÃiÛiÀÊiÊVÕÀ>Ê>Lp°Ê iÀÌ>iÌiÊ>Ê vÀÌÕ>ÊÊÃÊ>V«>>ÊiÊiÃÌ>ÊiÝ«À>V°Ê >ÃÕ>iÌi]ÊÕÊ `>Ê`iëÕjÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>Êi}>`>]ÊV«>ÀiVÊ«ÀiÛÃÌ>iÌiÊiÊ >ÌÊiÊvÕÞiÌiÊ iÊ,Õ]ÊiÊÌ`«`iÀÃÊëiVÌÀÊ— 219 — «iÀ>ÊÞÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ>ÃÊ`ÃÊ«ÀÛV>ÃÊÕ>\ÊÕ>}`ÊÞÊ Õ>Ý]Ê>ÌiʵÕiÊVÀiÊ`iL>ÃÊ«ÀiÃiÌ>ÀðÊ-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊ}À>`ÊÃÕ«iÀÀÊ`iÊ>Ê>`ÃÌÀ>VÊV >]ÊÕÊjinshi o doctor, obÌi`Ê«ÀÊ«ÃVÊiÊ>Ê«ÀiÃÌ}Ã>ÊV>`i>Ê«iÀ>Ê`iÊ *i°ÊiÊ`ʵÕiÊ«>À>ÊiÛÌ>ÀÊ?ÃÊVÛiiÌiÃ]ÊiÊ>`>ÀÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊÃÊ«`ʵÕiÊÃÊÌ?À>ÃÊVÊ Õjëi`iÃÊÞÊ ÃÊiÃV`jÀ>ÃÊ«>À>ÊiÛÌ>ÀÊ«Ài}ÕÌ>ÃÊ`iÊ`vVÊVÌiÃÌ>V]Ê ÞʵÕiÊiÊÌi>ÊÃiÊÛ`>À>ÊVÊiÊÌi«°Ê"ÃÊ >LjÃÊVÛiÀÌ `ÊiÊÕÊ«ÀLi>Ê«>À>Ê>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊV >ðʷ «Ài`jÃÊ > À>¶ *>À>Ê>ÀÌÊ6i>ÃVÊiÀ>Ê`i>Ã>`]ÊÞÊÃiÊ}ÀÌÊ`iÃiëiÀ>`° puÃÌÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕ>ÊÌÀ>«>ÊÃ>Û>LitÊ>?ÃÊ Ã>`ÀiÃÊÛÛÃÊ`iÊ>µÕ°ÊÃÌiÊÛ>iÊ >Ê>V`ÊL>ÊiÊÃ}Ê`iÊ>Ê >>ÛiÌÕÀ>°Ê·9Ê`iLiÃÊÌiiÀÊ>ÊiÃiÊÃiÀ]Ê«>`ÀiÊV ii]ÊÊ buscar su protección? —No desesperéis —los confortó—. Pero de quien debemos `iÃVv>ÀÊiÃÊ`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊVÊÃʵÕiÊ iÊ,ÕÊ>ÌiiÊ «}ØiÃÊi}VðÊ-ÊÃVÃÊiÊiÊÌÀ>ÌÊ`iÊ>Ê«>Ì>°ÊÃÊÃÊ ÛÕiÃÌÀÃÊÛiÀ`>`iÀÃÊii}ÃÊiÊiÃÌ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`]ÊÊÃÊ V ð pu>`ÌÃÊ ÞÊ «jÀv`ÃÊ «ÀÌÕ}ÕiÃiÃtÊ pÃiÊ >viÃÌÊ -?V iâ° Ê>LʵÕÃÊ>«>V}Õ>ÀÃÊÞÊÌ}>ÀÊÃÕÊ>ÌÕÀ>Ê>}ÕÃÌ>° pÊ«iÀÃ>iÊiÊVÕiÃÌ]Ê iÊ,Õ]ÊÃÊ >ÊÛÃÌ>`ÊiÊ >}Õ>ÊV>ÃÊÞÊÃÌÀ>`ÊLÃiÀÛ>V>Ê>ÊÕiÃÌÀ>ÃÊiÃi>â>Ã°Ê Ã>ÊÃiÀ?ÊÕiÃÌÀ>ÊÛiÌ>>°ÊÃÊÕÊ LÀiÊ>ÕÌÀÌ>À]ÊVëÀ>`ÀÊ ÞÊ`i«À>Û>`]Ê>ʵÕiÊ`>Ê>ÊV`V>ÊÞÊ>Ê>LV°Ê>ÊiiÀV`ÊVÊÃÌÀÊ`iÊÕÃÌV>ÊiÊ >}ÊVÊÌ>LiÊ`ÕÀiâ>]ÊÞÊ iÊÃÕÃÊ>ÃÊÃiÊÕi}>ÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>Ã°Ê iÊ,ÕÊiÛ>ÊÕÊÌi«Ê `>}>`ÊVÊÕÊâÀÀÊÃLÀiÊiÊ>>Ê>ÃiÌÊ`iÊ>ÊV>Ê `iÊ>V>°Ê9]ÊÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊiÊvÀiViÊÕ>Ê«>ÀÌiÊÃÕÃÌ>VÃ>Ê `iÊÃÕÃÊ}>>V>Ã]ÊÃÊÃÊiÝ«ÕÃ>À?ÊÃÊVÌi«>ViÃ]Ê`iÃ>Ìi>`ÊÃÕÃÊV>Ã>Ã]Ê}iÃ>ÃÊÞÊVLiÀÌâð pu+ÕjÊv>Ì>`>`Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀtÊpÃiÊ>iÌÊ-?V iâ° ÊÛ>iÊ>Ê>V>]ÊiÃÌ>L>Ê>`µÕÀi`ÊÌÌiÃÊ`iÊÌÀ>}i`>°ÊiÊ Ài«iÌiÊÃ>ÀÊÕÃÊ}«iÃÊÃiVÃÊiÊiÊ«ÀÌÊÞÊÃiÊÞiÀ]Ê }ÀÌÃÊ`iÊÀ`iiÃ]ÊÞÊÃ`ÃÊ`iÊÃ>LiÃÊ«iÀVÕÌi`ÊVÊ>ÃÊ>À>— 220 — `ÕÀ>ðÊ1ÊÃÕ`ÀÊvÀÊiÃÊÃÕLÊ«ÀÊ>Êië>`>Ê>ÊÃÊië>iÃ]ÊÞÊ /ëÊÃiÊ>«ÀiÌÊ«?Û`Ê>ÊVÕiÀ«Ê`iÊ,`À}]ʵÕiÊiÃLâÊÕ>Ê «?`>ÊÃÀÃ>° Unas cornejas que dormitaban en los aleros desaparecieron. Êië>ÌÊ`iÊÃÊ Ã«>ÃÊiÀ>ÊÀi>° — 221 — 6 El Dutang]Ê iÊ,Õ ÃÊië>iÃÊVÀi>Ê >LiÀÊiÕ``ÊiÊ«i}ÀÊ`iÊ iÊ,Õ]Ê iÊ LÀiÊvÕiÀÌiÊ`iÊ«iÀÊiÊ>ÃÊ`ÃÊ«ÀÛV>ÃÊ`iÊÃÕÀ]Ê«iÀÊ >ÊvÀÌÕ>ÊiÃÊiÀ>Ê>`ÛiÀÃ>°Ê>L>ÊÃ`Ê`iÃVÕLiÀÌÃÊÞÊ`iL>Ê`iÊ ÛjÀÃi>ÃÊVÊj]ÊÞʵÕjÊÃ>LiÊÃÊÃiÀÊiÕV>`ÃÊÃÕ>ÀÃ>iÌi°Ê -ÕÊv>>Ê`iÊ LÀiÊ«>V>LiÊÊ«ÀiVi`>]ÊÞÊiÀ>ÊVV`Ê«ÀÊ ÃÕÊÀ}ÀÊÞÊÃiÛiÀ`>`ÊiÊ>«V>ÀÊ>ÃÊiÞiÃ]ÊÞÊÌ>LjÊ«ÀÊÃiÌiÀÊ>Ê Ûi>ViÃÊ Õ>ÌiÃÊ>ÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃʵÕiÊÀiV>>L>ÊiÊÃÕÃÊ costas. El dutangÊÊÃiÊ âÊÀ}>À]ÊÞÊ>ÊÃÕÊi}>`>ÊiÃVÕV Ê>ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]Ê`iÊÃʵÕiÊÃÊÃ>LiÀÊiÝViÃÛ>iÌiÊ`iÊiÃ]ÊÀiVL>ÊÕÊ «ÀViÌ>iÊiÊÃÕÃÊi}VÃÊiÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ>V>°ÊiL>ÊÀð ÊÕÊÌiÌÊ`iÊ >>}>À]ÊiÊÀ}>ÀÊÕ>Ê>Õ`iV>ÊÞÊiÊi>Ê iÊ ViÀÊ«>ÀÌV«iÊ`iʵÕiÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊV>ÃÌi>ÃÊÃiÊ >>L>Ê VÕÌÃÊiÊ>Ê*>}`>Ê`iÊ->Ê`iÊvÀ>Ê?ÃʵÕiÊÃëiV Ã>°Ê>Ê «iÀv`>ÊÞÊ>ÊiÌiÀ>Ê`ëÕÌ>ÊiÌÀiÊÃÊÛiVÃÊLjÀVÃÊÌÀ>Ã>`>L>Ê >ÊÌiÀÀ>ÊiÝÌÀ>>ÊÕiÛ>ÃÊ>ÛiÀÃiÃÊÞÊ>Ì}Õ>ÃÊÀiV>Ã°Ê Ê`iÃi>L>Ê>ÊÃÊië>iÃÊiÊ >]ÊÞÊÃiÊÊiÝ«ÕÃiÀÊiÃV>`>Ã>iÌi]ÊVÊ>iÛÃ>° pÀ>LiÊÃiÀÊp >LÊiÊÃ`VÊ«ÀÌÕ}ÕjÃp]Ê`iLjÃÊ Ã>LiÀʵÕiÊÃÊië>iÃÊÊÛiiÊ>Ê>LÀÀÊV>ÃÊViÀV> iÃÊVÊ >ÊVÊÃÌÀðÊ-Ê?Û`ÃÊ>}ÀiÃÀiÃÊ`iÊ«ÕiLÃ°Ê 9ÊÃi}ÕÀ>iÌiÊÌÀ>ÃÊiÃÊÃiÊVÕÌ>ÊÕ>ÊiÃVÕ>`À>Ê«ÀiÃÌ>Ê>Ê>Ã>Ì>ÀÊ >ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>Ê>V° iÊ,Õ]ʵÕiÊ«VÊVV>Ê`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊÞÊiÃÊ aún de los castellanos, mostró curiosidad, aunque creía pocos — 223 — «ÀL>LiÃÊÃÕÃÊÌiÀiðÊ,i«ÀiÃiÌ>L>Ê>Ê?ÃÊ«`iÀÃÊ«iÀÊ de la tierra. p1ÊÃ>«ÊÊ«Õi`iÊ iÀÀÊ>ÊÕÊVV`ÀÊpiÃÊ>viÃÌÊ }À>Ûi° *iÀÊÃÕÊ}iÃÌÊÃiÊÛÛÊÃiÀ°Ê}À>L>ÊVÕ>ÌÊ«>}>L>ÊÃÊ «ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ«ÀÊiÊ«ÀÛi}Ê`iÊiÀV>`i>À]ÊÃÊÌi>Ê«iÀÃÊ`iÊ i«iÀ>`ÀÊ«>À>Ê >ViÀ]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê«ÀʵÕjÊ>`ÃÌÀ>L>Ê justicia en tierra ajena, si únicamente al Hijo del Cielo le corres«`>Ê>µÕiÊ«ÀÛi}°ÊÊiÃÌÀVÌ dutangÊÃiÊiÊÛi>Ê«>ViÌi]Ê pero pensó que aquella anómala situación le reportaba benefiVÃ]ÊÞÊiÃ}ÀÀ>Ê«>À>ÊÃ>V>ÀÊ?ÃÊÌ>>`>ÊÃÕÃÊ>vÀiÌÃÃÊ«`iÀiÃ\Ê>Ê Ì`>V]Ê>Ê>i>â>ÊÞÊ>Ê«iÀÃÕ>ÃÊ«ÀÊ>ÊvÕiÀâ>° p*ÀÊÕÞÊvÕiÀÌiÊÞÊ«ÕiÌʵÕiÊÃi>ÊÕÊÀiÊVÊ >Ê Ãi«ÀiÊ >LÀ?ÊÀ>Ì>ÃÊ`ëÕiÃÌ>ÃÊ>ÊÃV>Û>ÀÊÃÕÃÊViÌðÊ6ÕiÃÌÀ>Ê Vv>â>ÊiÊ À>]ÊÞÊÃÊÃVÕÀÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ`iÊiÃÃÊ LÀiÃÊ iÊiViÀâ>°Ê ÊÃÌÀ>ÀjÊVÊiÃÊ}Õ>Ê>}>`>`Ê pVVÕÞÊviÝLi]Ê >Vi`ÊÌiL>ÀÊ>ÊÃÊViÀV>Ìið ÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÃiÊiÛ>iÌ>ÀÊÞʵÕÃiÀÊ>>`ÀÊi>Ê >ÊvÕi}]Ê«iÀÊiÊViÃÀÊ«iÀ>]ÊÛÃLiiÌiÊVÌÀ>À>`]ÊÃÊ despidió con expresión de preocupación. Deseaba reunirse con ÃÊ>`>ÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ`ÃÊ«ÀÛV>ÃʵÕiÊÞ>Ê >L>ÊÕâ}>`ÊiÊ ÌiÀÀ}>`Ê>ÊÃÊiÝÌÀ>ÃÊÃÊ`iÊ}>ÌÊi}>`ÃÊ`iÃ`iÊÕâ]Ê ÞÊÃÊVÛVÊ>ÊÕ>ÊÀiÕÊÕÀ}iÌiÊiÊÃÕÊ«>>V°Ê9ÊVÕ>`ÊÃiÊ >ÊvÀiÌiÊ>ÊvÀiÌiÊ>ÌiÊÃÕÃÊ LÀiÃÊ`iÊVv>â>ÊÊ âÊi>ÀV>`ÊÃÕÃÊVi>ÃÊL>V>ÃÊÞÊ`iÃ}Ài>`>Ã°Ê iÊ,ÕÊiÀ>ÊÕÊÛiÊ`iÊ «iÊV>ÊÞÊië>`>Ê`L>`>Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÃÕÊ>Û>â>`>Êi`>`°Ê-ÕÊ VÕiÊiÃÌ>L>ÊÌ>Ê>ÀÀÕ}>`ÊVÊiÊ`iÊÕÊ}>?«>}]ÊÞÊÃÕÊ«ÀiÃicia estremecía a quienes lo miraban. p·*ÀʵÕjÊÃiÊiÊ >ÊÃiV>`ÊiÃÌ>ÃÊ«ÀiÃiV>ÃÊiÝÌÀ>iÀ>ö Ê>`>ÀÊ`iÊ >ÌÊiÃLâÊÕ>ÊiÛiÊ«ÀÌiÃÌ>° pÊÃiÀÊ,Õ]ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊÃiÊVViÊiÊiÃÌ>LiViÌÊiÊ>V>Ê`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ`iÊ>]Ê>ÌiÃÊ`iʵÕiÊ-ÕÊ ÝViiV>ÊÌ>À>Ê«ÃiÃÊ`iÊ}LiÀÊ`iÊ>ÃÊ`ÃÊ«ÀÛV>Ã°Ê >ÊÃ>ÊÃ}ÕiÊ«iÀÌiiVi`Ê>ÊÃÕÊ>iÃÌ>`Ê«iÀ>ÊÞÊÃÊ«ÃiiÊ ÕÊ«iÀÃÊ«>À>Ê>>Vi>ÀÊiÀV>V>ÃÊÞÊViÀV>ÀÊVÊÃÌÀÃ°Ê Õ«iÊÕiÃÌÀ>ÃÊiÞiÃÊÞÊÃiÊÃiÌiÊ>ÊÕiÃÌÀÃÊ«ÀiVi«ÌÃ°Ê 9Ê«Õi`Ê>Ãi}ÕÀ>ÀÃʵÕiÊÃÊLiivVÃÊ >ÊÃ`ÊÕÞÊ«ÀÛiV — 224 — ÃÃÊ«>À>Ê>ÃÊ>ÀV>ÃÊ`iÊ«iÀÊÞÊ«>À>ÊÛðÊ6ÕiÃÌÀ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÖÌÊ>ÊÃiÊÃÊiÌÀi}>À?Ê ÞÊÃ°Ê >`>ÊÃʵÕÌ>]ÊÃÊ>>`ÃÊ viÃÊÞÊÃÊ«ÀVÕÀ>ÊÕV >Ê«>Ì>° El rostro del dutang >`«ÌÊÕ>ÊÛ>Ê>L}Øi`>`° pi°Ê9Ê`iÊÃÊcastillasÊ`iÊÕâ]Ê·µÕjÊiÊ`iVÃ]Ê À>LiÊiÞÊ/¶Êp«Ài}ÕÌÊiVi`i`ÊÃÕÃÊÃʵÕiÌð El atemorizado Haidaofushi, responsable de su ocultación iÊiÊ«>>VÊ`iÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊ«ÀÊÊVÃ`iÀ>ÀÃÊÕÊ«i}À]ÊÌi>ÊÃiÀÊÀi«À`Ê«ÖLV>iÌi]ÊÞÊiÊÌiL>L>Ê>ÃÊ«iÀ>ðÊ-iÊ ÃiÀiÊÞÊ`\ p >`>Ê`iʵÕjÊ«ÀiVÕ«>ÀÃi]ÊÃiÀÊpVÌiÃÌÊiÊHaidaoÊiÞÊ /p°Ê/`ÃÊÃÌÀÃÊÃÊ iÃÊÌiÀÀ}>`ÊÞÊÊ >ÞÊ«ÀʵÕjÊ reparar en ellos. No son soldados ni marinos, sino padres de San *>LÊÞÊ`iÊ->ÊÀ>VÃVʵÕiÊÃiÊ`À}iÊ>Ê>V>Ê>ÊÛÃÌ>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ iÀ>ÃÊ`iÊÀi}°Ê1>ÊÌi«iÃÌ>`ÊÃÊ`iÃÛÊ>ÊÕiÃÌÀ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊvÀ>ÊV>ÃÕ>°Ê Ê >ViÊ>Ê>Ê>`iÊÞÊ`iLiÀ>ÊVÌÕ>ÀÊ ÃÕÊV>]ÊÃi}ÖÊÊ«°Ê ÊÃÊÊië>ÃÊÊ>`ÀiÃ]ÊVÀii`Ã]ÊV>ÀiViÊ`iÊ>«>ÃÊ`iÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊÞÊÕiÃÌÀÃÊ«ÕiÀÌÃÊÃ}ÕiÊ LiÊ}Õ>À`>`ð Pero en la mente del dutangÊ«ÀiÛ>iVÊ>Ê`Õ`>ʵÕiÊ >L>Ê ÃiLÀ>`ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]Ê«ÀÊʵÕiÊÃiÊVVi`ÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊ a la reflexión. Sus preocupaciones sobre los castellanos no se `ë>L>ÊÞÊÃÕÊ}iÃÌÊÊiÀ>Ê>`>ÊÌÀ>µÕâ>`À°ÊÃÌÕÛÊÕÊ>À }ÊÀ>ÌÊV>Û>`ÊÞÊ>âÊÃÕÊV>À>ÊÀÕ}Ã>Ê«>À>Ê >L>À°Ê-iÊ âÊiÊ silencio. piLiÃÊÃÌÀ>ÀÃÊVÊ«ÀÕ`iV>°Ê->LÀjÊ>ÊÛiÀ`>`Ê`iÊ Ì`ÊiÃÌÊ«ÀÊÃÊ«À«ÃÊÃÊÞÊ`ðÊÃÊÊ`iÃiʵÕiÊÃiÊVÛµÕiÊÃÊ`>VÊ>}Õ>ÃÊ>ÊÃÊÀi}iÌiÃÊ`iÊ>V>Ê«>À>Ê>V>À>ÀÊ en mi presencia este embarazoso asunto. Espero oír de sus len}Õ>ÃÊÃÕÃÊ`iÀiV ÃÊiÊÌiÀÀ>ÊV >ÊÞÊÃÕÊÀi>VÊVÊÃÊcastillas°Ê Mientras tanto ordeno la inmediata detención de esos intrusos µÕiÊÃiÊiÃV`iÊiÊ>Ê*>}`>° µÕiÊ>ÃÕÌÊiÝ>ëiÀ>L>Ê>Ê iÊ,Õ]ÊÞÊÊiÝÌiÀÀâÊvÕÀð Se incorporó del asiento sin dejar traslucir su intranquilidad ÞÊÃiÊ`ië`ÊVÊ>ÊÀ>`>Ê«iÃ>ÌÛ>°Ê-ÕÊ> ÕÀÊvÕiÊVÀiVi`Ê«ÕiÃÊVÀi>Ê>ÊÃÕÃÊ}LiÀ>`ÀiÃÊ?ÃÊÀ}ÕÀÃÃÊVÊÃÊiÝÌÀ>iÀðÊ-ÊiL>À}ÊiÊÀiÃÕÌ>L>ÊÕÞÊÌÀ>µÕâ>`ÀʵÕiÊiÌÀ>ÃÊ — 225 — diera la impresión de estar encolerizado, su parte en los tributos ÞÊiÊiÊLÌÊ`iÊ>V>ÊÃiÊVÀiiÌ>À>ÊVÃ`iÀ>LiiÌi° À>ÊÕÊâÀÀÊV`VÃ]ÊÞÊVÊÌ>Ê>VÌÕ>L>° ÃÊië>iÃÊiÃÌ>L>Ê>ÊLÀ`iÊ`iÊ`iÃv>iViÌÊVÕ>`Ê vÕiÀÊÃ>V>`ÃÊÃÊVÃ`iÀ>VÊ`iÊ>Ê*>}`>Ê`iÊ*>>V]Ê«>À>Ê }ÀiÃ>ÀÊiÊ>ÃÊ>âÀÀ>ÃÊ`iÊ>ÊvÀÌ>iâ>Ê`iÊ >Ì°Ê>ÃÊ}iÌiÃÊ À>L>Ê>Ê}ÀÕ«Ê`iÊiÝÌÀ>iÀÃ]ʵÕiÊ>«i>ÃÊÃÊiÛ>Ì>L>ÊÃÊ ÃÊ«ÀÊ>ÊÌÕÀL>V°Ê9ÊVÕ>`Ê`iÃVi`iÀÊ«ÀÊÃÊ Öi`ÃÊ iÃV>iÃÊ`iÊ>Ê«ÀÃ]Ê>Ê,`À}Ê-Û>]ÊÃi«ÀiÊÃi}ÕÀÊ`iÊÃÊ Ã]ÊÃiÊiÊÛÊÕ>ÊV>À>Ê`iÊ`iÃ>â°Ê>jV]ÊVÊ>ÊL>ÀL>Ê >À}>ÊÞÊiÀi`>`>]Ê>ÃÊvÕiÀâ>ÃÊiÊv>Ì>L>ÊiÊi`>Ì>iÌiÊiÊÃLÀiÛÊÕ>Ê>}Õ`>ÊVÀÃÃÊ`iÊ>µÕiV>ʵÕiÊÊ«`>ÊÌ}>À°Ê/À>ÃÊ ÕÃÊÛiÌÃÊi«iiÃÊvÕiÀÊ>Ê«>À>ÀÊ>ÊÕÊV>>LâÊ`iÊL>Ê ÌiV ÊÞÊ`iÊÃÕiÊ>ÀiÃ]ÊÕÊ>LÃÊ>iÌi°ÊÃÊvÀ>VÃV>ÃÊÀiâ>L>]Ê/ëÊÞÊvÃVÊÃâ>L>ÊV}`ÃÊ`iÊÃÕÃÊ>}>ðÊ6i>ÃV]ÊiʵÕiÌÊpunto filipino]ÊiÌÊÕÊÀÕ}`Ê`iÊ«ÌiÌiÊviÀiâ>ÊÞÊ`Ê«>Ì>`>ÃÊ>ÊÕÀÊiëi>`Ê«ÀÊÃÕÊ«>ÛÀÊ V>ÕÃÌÀvLV°Ê-?V iâʵÕÃÊVÃ>Àð pÕµÕiÊÌ`ÊÃi>Ê ÃÌ]ÊVviÃÊiÊðÊ->`ÀiÃÊ`iÊ aquí. ʵÕiÊ}À>L>ÊiÀ>ʵÕiÊÃÕÊÃÕiÀÌiÊ`i«i`>Ê`iÊÌiÃÌÊ `iÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃ>ÃÊ`iÊ>V>]ÊÃÕÃÊ?ÃÊViÀÛ>iÃÊÞÊ`iV>À>`ÃÊii}ÃÊiÊÝÌÀiÊ"ÀiÌi]ʵÕiiÃÊ`iÃiÃÃÊ`iÊÕ>Ê Ûi}>â>Êii«>ÀÊÞÊ`iÊ>ÊiÝ«ÕÃÊ`iÊÃÊië>iÃÊ`iÊ"ÀiÌi]Ê >LV>L>Ê>V>L>ÀÊVÊÃÕÊ«ÀiÃiV>ÊiÊ >°Ê9Ê}Õ>ÊÛi}>â>ÊiÃÊ>ÞÀʵÕiÊ>Ê`iÊÕ`ÊÃiV]ÊÊ>Ê`iÊ>Êv>Ã>ÊiÌÀ>°Ê -ÕÊÃÕiÀÌiÊiÀ>Êi}À>° 9Ê-?V iâÊÞÊ,`À}ÊÊÃ>L>° ÊÛ>À>ÃÊ>ÃÊ`iÊ>]ÊiÊ>L>Ê Õi>L>ÊiÊiÊiV>ÛiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊ`iÊ>V>]ʵÕiÊÃiÊ`iëiÀÌÊÃLÀiÃ>Ì>`ÊÌÀ>ÃÊ>ÃÊ*ÀÌ>ÃÊ`Ê Cerco. ÊV>«Ì?Ê`iÊÕÊ}>iÊ`iÊVÀÀiÊi}>`Ê`iÊÃL>]ÊÛ>Ê>Ê ÞÊÕ]Ê >L>Ê iV ÊiÃÌ>>ÀÊ`ÃÊÃ>Û>Ã]ÊÃi>Ê`iʵÕiÊ>ÕV>L>Ê — 226 — Ûi`>`iÃʵÕiÊ>viVÌ>L>Ê>ÊvÕÌÕÀÊ`iÊ>ÊV>°Ê1ÊÌÀ«iÊ`iÊ }iÌiÃÊ>L>`ÊiV ÃÊÞÊÞ>V>Ã]ÊÞÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊiÊiÊiL>ÀV>`iÀ°Ê9ÊÃÊ`iÌiiÀÃiÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê>ÊÌ>ÀÊÕÊÌÀ>}ÊiÊ>ÊÌ>LiÀ>Ê `iÊ->Êel Cojo»]ÊÃiÊ`À}Ê>Ê>V?â>ÀÊ>Ê}À>`iÃÊâ>V>`>ÃÊ«>À>Ê Ài`ÀÊVÕiÌ>ÃÊ>ÊV>«Ì?Ê>ÞÀÊÊ}LiÀ>`À°Ê9ÊÊ âÊÛÃLimente sofocado: p-iÀÊ`iÊi`>Êp`ÊVÕ>`ÊiÃÌÕÛÊiÊÃÕÊ«ÀiÃiV>p]Ê Ûi}Ê>ÊVvÀ>ÀÃʵÕiÊ>ÃÊVÀÌiÃÊÀiÕ`>ÃÊiÊ/ >ÀÊ >Ê`iV>À>`Ê>Ê`Êi«iÊÊ`iÊë>>ÊVÊÖVÊÃLiÀ>Ê`iÊ>Ê >VÊ«ÀÌÕ}ÕiÃ>]Ê>ÊÀÀÊÃÊÃÕViÃÊiÊÀiÞÊ-iL>ÃÌ?ÊÞÊiÊ Ài}iÌiÊ`ÊÀµÕi° 1ÊÌiÃÊÃiVÊÃiÊ âÊiÊ>ÊÃ>>°ÊÊ>`ÌiÀÊVÊÀicelo. p"ÃÊ>}À>`iViÃÊÛÕiÃÌÀ>Ê`}iV>]ÊV>«Ì?]Ê«iÀÊÞ>ÊÊÃ>L>ÃÊ«ÀÊÃÊV>ÃÌi>ÃÊ`iÊ>>ÊpVÌiÃÌÊiõÕÛ>`ÊÃÕÊ À>`>p°ÊÊ`iÃÌÊ`iÊ*ÀÌÕ}>Ê >ÊÌ>`ÊÕÊÀÕLÊiëiÀ>`°ÊiÃV>Ã>`°Ê Ê >ÞʵÕiÊÛ`>ÀʵÕiÊ`Êi«iÊiÃÊi`Ê «ÀÌÕ}ÕjÃ]Ê«ÀÊÃÕÊ>`ÀiÊ>Êi«iÀ>ÌÀâÊÃ>Li°Ê>ÊÕiÀÊ?ÃÊLi>Ê`iÊÃÕÊÃ}Êpiv>ÌâÊ>Ê>ÕÌÀ`>`° *iÀÊi`>ÊÊÃiÊiVÌÀ>L>ÊÌÀ>µÕÊÞÊ«>Ãi>L>ÊiÀÛÃÊ por la estancia. La impactante noticia, trascendental para Macao, Ê âÊ iV Êi>Ê>}Õ>ÊÊiÊiÊ `À«V Capitao Mör, ni en el ascético arzobispo de la colonia, Su Ilustrísima Leonardo `iÊ-?]ʵÕiÊÊ>V«>>L>ÊÃÃÌii`ÊiÊÃÕÃÊ>ÀÌÀÌV>ÃÊ>ÃÊÕÊ «>«iÊVÊÃiÃÊÞÊ>VÀiÃÊ`iÊ >]ʵÕiÊiÊiViÃ?ÃÌVÊVÕÌÊVÊ rapidez. ÊV>«Ì?ÊÛʵÕiÊ>ÊVÕÀÀ>Ê>}Ê}À>Ûi]Ê«ÕiÃÊiÊÀiVLiÌÊÊ«`>Ê >LiÀÊÃ`Ê?ÃÊvÀÊÞÊVvÕðÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊ salió de la sala, cabizbajo. ¿De qué naturaleza tan embarazosa iÀ>Ê>µÕi>ÊÃÛ>Ê«iÀ>ʵÕiÊiÊV>LÊ`iÊVÀ>ÊiÃÊ«>Ài V>ÊÕ>ÊvÕÌ`>`Ê>Ê>ÃÊ?Ý>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ`iÊ>ÊV>¶Ê ÊÊ V«Ài`>ÊÞÊLÕv° Ê«ÌÊ}À>L>ʵÕiÊÃÕÊÌV>ÊÃiÊÛi>ÊiV«Ã>`>Ê«ÀÊ>ÊV>Àta recibida en la que eran requeridos en Cantón de forma ur}iÌiÊ«ÀÊiÊ>ÕÌÀÌ>À dutangÊ`iÊ>Ê«ÀÛV>]Ê iÊ,Õ°ÊiL>ÊÀië`iÀÊ>ÌiÊjÊ`iÊ>ÃÊVÀVÕÃÌ>V>ÃÊ`iÊ>ÃiÌ>iÌÊÞÊ `iÊÌÀÃÊÌi>ÃÊV>«Ì>iðÊDe lo contrario —decía el comunica— 227 — do— seréis expulsados de la península y vuestros bienes confiscados°ÊÀ>ÊiÊiÌÊ?ÃÊiÝ}iÌiÊ`iÊ>ÊÀi>VÊVÊ*i]ÊÞÊiÊ ViÀVÊiÌÀiÊ>Ê`>ÊÞÊ>«ÊVÀÀ>ÊÃiÀÊ«i}ÀÊ`iÊ«iÀ`iÀÊÃÕÊ iV>ÛiÊ?ÃÊ«ÀiVÃÊÞÊvÀÕVÌviÀ\Ê>V>° Con un manotazo en la mesa, el Capitao Mör se recuperó. À>ÊÕÊ LÀiÊÀiVÊ`iÊV>ÀiÃ]Ê>ÌÛÊÞÊ`iÊv>âÊÌÀÃÌiÊÞÊViÕ`>° puÃÌÃÊ>>V`ÃÊV>ÃÌi>ÃÊÃÊÕ>Ê>i>â>ÊVÃÌ>ÌitÊ p}ÀÌÊ>Ê`iÊi`>]Ê>ÃÌi`ÊiÊÛiÊ«Ài>`° p9>ÊÊ«`ÀiÃÊ`i>ÀÊ>Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊÞÊÃÊÃÕÞÃʵÕiÊÃiÊ «Õ`À>ÊiÊ>ÊV?ÀViÊ`iÊ >Ì°Ê>ÃÊVÃ>ÃÊ >ÊV>L>`ÊÞÊiÊÀiÞÊ Felipe puede pedirnos cuentas por dejarlos abandonados a su suerte. *ÀÊÛiâÊ«ÀiÀ>ÊiÊÌÊ`iÊLëÊiÀ>ÊVV>`À° p>Ê«ÀiVi«ÌÛ>ÊV>À`>`ÊVÀÃÌ>>ÊÃÊiÝ}iʵÕiÊ>ÞÕ`iÃÊ >ÊiÃÃÊ«>`ÀiÃÊÞÊ>ÊÃÊ>ÀiÀÃʵÕiÊ >ʵÕi`>`ÊÀiÌi`ÃÊiÊ >ÕV i° pÌViÃ]ÊÛi`ʵÕiÊÕ`?ÃÊÛÕiÃÌÀ>ÊV>Ê«Ê`iÊ `iÃiÌi`iÀÃÊ`iÊÃÊV>ÃÌi>Ã]ÊÀië`iÀiÃÊ>Ê>ÃÊiÝ}icias del dutangÊ«iÀ>]ÊÞÊiÛ>ÀiÃÊ>ÊÃÊ`ÃÊiÃ>ÀÃʵÕiÊ ÃÊÃVÌ>°Ê ÃÊÕÃÌvV>ÀiÃ]ÊÀi`ÀiÃÊiÊÃiVÀiÌÊÛ>Ã>>iÊ >Êi«iÀ>`ÀÊ7>ÊÞÊiÊvÀiViÀiÃÊÕÊiÀÊ«>VÌÊ`iÊ>ÀÀi`>iÌ°Ê9Ê>ÕµÕiÊÊÊ`iÃiiÃ]Ê>L}>ÀiÃÊ«ÀÊiÃÃÊië>les del diablo. ÊLëÊ>V>ÀVÊÃÕÊVÀÕâÊ«iVÌÀ>]ÊÞÊiÊ«Ài}ÕÌ\ p·ÊµÕjÊiÛ>ÀiÃÊ«>À>ÊÀi«ÀiÃiÌ>ÀÃÊiÊ >Ì]ÊCapitao? Después de unos instantes, Almeida expresó su decisión. p*ÀÊiÊ«`iÀÊVÛÊÃÊÀi«ÀiÃiÌ>À?ÊiÊ"`ÀÊÕ`V>Ê`iÊ>Ê Ã>]Ê`Ê>Ì>ÃÊ*>i>]ʵÕiÊÃ>LiÊ >L>ÀÊVÀÀiVÌ>iÌiÊÃÕÊ`>ÊÞÊ>`i?ÃÊiÃÌ?ÊV>Ã>`ÊVÊÕ>ÊÕiÀÊ`iÊÀ}iÊV ]Ê>ÊÃiÀ>Ê8>° p·9Ê«ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊ>Ê->Ì>Ê}iÃ>¶Ê ÃÊÕ}>ÃÊÕV ° i`>ÊVÃ`iÀÊ>ÊVÕiÃÌÊVÊ}À>Ûi`>`° p >`iÊiÀʵÕiÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ°ÊÃÌ?ÊÃÌÀÕ`ÊiÊ>Ê i}Õ>Ê>`>ÀÊÞÊiÃÊ`VÌÀÊiÊiÞiÃÊÞÊ LÀiÊÃ>ÌÊÞÊÃiÃ>Ì°Ê · ÊÊVÀijÃÊ>Ã]ÊÕÃÌÀÃ>¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌÊV>Û>`ÊÃÕÊÀ>`>Ê iÊiÊiViÃ?ÃÌV° — 228 — pÊ>«ÀÕiLÊ`Ê>ÊpVvÀÊ-?p°Ê-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕiÃÌÀ>Ê «ÀiÀ>ÊiL>>`>Ê>Ê >ÊÞÊ`iLiÃÊ`ë>ÀÊVÕ>µÕiÀÊ`Õ`>°Ê ÃÌ?ÊiÊÕi}ÊÃÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊ>ÊviÊÞÊ`iÊ>ÊV>Êp>«ÃÌÊ con falsedad. Ê}LiÀ>`ÀÊÃÀÊÞÊiÊÀiÛiÊÃÕÃÊÌiVið p âVÊLiÊiÊVÀ>âÊV`VÃÊ`iÊÃÊ LÀiðÊiÊ ofreceremos al dutangÊÞÊ>ÊÃÊvÕV>ÀÃÊV ÃÊ`iÊVÃiÊ `ÃÊÊiÃVÕ`ÃÊ`iÊÀÊÞÊ>}ÕÃÊÀi}>ÃÊ`iÊVÀ`L>iÃ]ÊÌ> >iÃÊ ÞÊ> >>ÃÊ `Öiðʷ+ÕjÊÃÊ«>ÀiVi]Ê`Êi>À`¶ÊÃÊÃÊÃÊ }>>Àið pÝViiÌiÊ`i>°ÊÊÀÊÃiÀÛÀ?Ê«>À>ÊÌ>Ã>ÀÊiÊ«ÀiVÊ`iÊÃÕÊ ÛÀÌÕ`ÊpÊ>ÊiÊ«Ài>`]ʵÕiÊiÊ`Ê>ÊLiÃ>ÀÊiÊ>ÊÞÊÃiÊ retiró. 1>ÊÕÃ`>`Ê>âÕ>`>ÊL>>L>Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊÀÊ`iÊ>Ê*iÀ>Ê ÞÊ>ÃÊLÀÕÃ>ÃÊV>ÃÊ`iÊÃÊÃÌiÃÊViÀV>ÃÊ`iÊ/>«>ÊÞÊ >i°ÊÊ>ÀiÊiÀ>Ê Öi`ÊÞÊÕÊÃÊÛ>ÊÀiV}>Ê>ÊÖV>ÊÕâʵÕiÊ se abría paso entre las nubes color púrpura. >ÊiL>>`>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>Ê`iÊ>V>Ê«>ÀÌÊ«>À>Ê< >µ}]Ê ``iÊÃÊ>}Õ>À`>L>ÊÕÊ«>ViÌiÊÞÊ>i>â>`ÀÊ iÊ,Õ°Ê /`ÃÊÌi>Ê>ÊiÌÀiÛÃÌ>°Ê*`>ÊÃiÀÊiÊvÊ`iÊ>V>ÊÞÊ`iL>Ê andarse con pies de plomo. Los cascos de los caballos crepitaban en el camino empedra`ÊÞÊLÕv>L>Êiëi>`ÃÊ«ÀÊÃÊiÌiÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÌÀ>ÃÊÌÀiÃÊ `>ÃÊ `iÊ V>L>}>`>°Ê ,Õ}}iÀ]Ê ÛiÃÌ`Ê VÊ ÕÊ iÊ LÕ`ÃÌ>]Ê >}Õ>À`>L>Ê>Êi}>`Ê`Ê>Ì>ÃÊ*>i>Ê`i>ÌiÊ`iÊ«>>VÊ`iÊ dutangÊ«iÀ>°ÊÊ"`ÀÊ`iÊÕÃÌV>ÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`ÃÌ}Õ`]ÊV>Ã]Ê`iÊ«iÊÀÃ>`>]ÊÛi>ÃÊ>âÕiÃÊiÊ>Ê>ÀâÊ«ÀÊÃÕÊ>vVÊ>ÊÛÊ`iÊ"«ÀÌÊÞÊ}À>`iÃÊÀi>ÃÊVÕLiÀÌ>ÃÊ`iÊÛi°ÊÀ>Ê ÕÊ LÀiÊÕÞÊÀiëiÌ>`ÊiÊ >ÊÞÊiÀ>ÊVV`Ê«ÀÊÕ>Ê L>V>ÊVV>ÌÀâÊ«À`ÕV`>ÊiÊÕÊ`ÕiÊ`iÊ À]ʵÕiÊiÊL>Ê`iÃ`iÊ >ÊÀi>ÊâµÕi`>Ê >ÃÌ>ÊiÊ>LÊÃÕ«iÀÀ° ÊÛiÃÌLÕÊiÃÌ>L>ÊiÊ`iÊ«iÌV>ÀÃÊ`iÊÌ`>ÊV`VÊ µÕiʵÕiÀ>ÊÛiÀÊ>Ê,ÕÊÞÊiiÛ>ÀiÊÃÕÃÊ«iÌViðÊÃÊÀi}>ÃÊÞÊ `iÀÃʵÕiÊiÊ>ÃÌÕÌÊ*>i>Ê >L>ÊiÌÀi}>`Ê>Ê>`>ÀÊ`iÊ >ÌÊÞÊ>ÊÃÊ iÊ,Õ]Ê >À>Ê>>>ÀÊ>ÃÊ`vVÕÌ>`iðÊ>ÊÛ× 229 — «iÀ>]ÊÛ>ÀÃÊiÃÊ`iÊliangs o taels de plata, las unidades moneÌ>À>ÃÊ`iÊ>ÊV >Ê}]Ê >L>ÊVÀVÕ>`Ê«ÀÊ>ÃÊLÃ>ÃÊ`iÊÃÊ funcionarios imperiales, por lo que las audiencias se interrumpieron para recibirlos sin tardanza. ÃÊ ViÀÊ«>Ã>ÀÊ>ÊÃ>Ê`iÊÕÃÌV>Ê>`>Ê?ÃÊi}>À]ÊiÊ i`Ê`iÊVÀÌiÃiÃÊÃ>Õ`ðÊ*ÀÌÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÃiÊVÛÀÌiron en el centro de las miradas, pero aun así tenían desconfianza. ÊÃiÌiÌÊ>Ê,ÕÊiÀ>ÊÌÌ>ÊiÊ>ÊÀi}]ÊÞÊÌ`ÃÊÃiÊVnaron cuando entró en el salón el demacrado dutang. Los miró VÊViÀÌ>Ê>}Õ`iâÊiÊÃÕÊiÝ«ÀiÃÊ}À>Ûi°ÊÃÊ>ÌÛÃÊÃiÊ Õ>ÀÊ>ÌiÊjÊV>Liâ>ÊiÊÌiÀÀ>]ÊÃÊVÌi«>ÀÊÃÕÊV>À>Ê>ÀÀÕ}>`>Ê ÞÊÃÕÃÊ>LÃÊvÃÊÞÊ>VÃðÊÊÃÕÊ>Ê`iÀiV >Êi«Õ>L>Ê ÕÊL>ÃÌÊ`iÊ>ÀvÊÞÊÃiÊ`ië>â>L>ÊVÊÛiÌÃÊViÀiniosos. piÛi`ÃÊÃi?ÃÊÃiÀiÃÊpÃÊÀiVLÊiÊ>V>Ê,Õ° Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊ«iÀ>iVÊiÊÃiVÊÞÊÀiâ>L>]Ê«iÀÊ*>i>ÊÃiÊ>ÀÊ`iÊÛ>À°ÊÀ>ÊÕÊ LÀiʵÕiÊ«>Ê«ÀÊÃÕÊ«ÀiÃiV>ÊÞÊ >L>ÀÊ«>ÕÃ>`°Ê/Ê>Ê«>>LÀ>]ÊiÝ«V?`ÃiÊ«iÀÃÕ>ÃÛ° pÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÃiÀiÃÊÛ>Ã>ÃÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊÃi«Ài]Ê ÃiÀ>]ÊÞÊ>ÊÃÕÊ>«>ÀÊÃÊ>V}iÀiÃÊVÊ ÃÊ`iÊÃÕÊL`>`Ê ViiÃÌi°Ê*>ÀÌV«>À?Ê`iÊÕiÃÌÀÃÊ«ÀÛiV ÃÊÞÊÃiÀ?ÊÀiëiÌ>`ÊÞÊ >>`°Êii`ÊiÃÌÃÊ«i}ÃÊVÊÕiÃÌÀÃÊ>VÕiÀ`ÃÊÞÊÌÀLÕÌð À>ÊʵÕiÊ iÊ,ÕʵÕiÀ>ÊiÃVÕV >À\ÊÃÕÃ]Ê«>Ì>ÊÞÊÛ>Ã>llaje. ÃÊV>}À>vÃÊViâ>ÀÊ>ÊiÃVÀLÀ]ÊiÌÀ>ÃÊ,ÕÊÌiÀ«ÀiÌ>L>ÊÀiviÝÛÊiÊÌiÝÌÊ`iÊ«>VÌʵÕiÊ«ÀiÃiÌ>L>°ÊÃÌÕÛÊÕÊ>À}ÊÌi«ÊÀiviÝ>`°Ê-iÊ âÊÕÊiëiÃÊÃiVÊÞÊÌ`ÃÊ`iÃi>L>Ê >`Û>ÀÊ ÃÕÃÊ «iÃ>iÌÃ]Ê iÌÀ>ÃÊ «ÀiÃiV>L>Ê ÃÕÊ `iÃ>}À>`>LiÊL>LÃiÊ`iÊÃÕÊLV>Ê`iÃ`iÌ>`>°ÊÊ>µÕiÊÃÊ Õ}>ÀÊ >L>Ê«ÀiÃiV>`Ê>VÌÃÊ`iÊViÀ>ʵÕiÊ i>L>Ê>ÊÃ>}Ài°Ê 6ÃÌ>Ê>Ê`ëÃVÊ`iÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃ]ÊÃÕÊÛâÊÀV>ÊÌÀÊ>Êv\ pÊ>VÕiÀ`ÊÃiÀ?ÊÀÕLÀV>`ÊpÀiÛip°ÊiÊ«>ÀiViÊÕÃÌÊÞÊ LiivVÃÊ«>À>ÊÊÀiÊÞÊÊi«iÀ>`À°Ê6ÕiÃÌÀ>ÃÊ>Ã}>ÊViÃÊ ÞÊ>LÀiÃÊÃÊ>Vi«Ì>`>ÃÊVÊ iÃÌ>Ã]Ê`iëÀi``>ÃÊÞÊ>ÃÌÃ>ðÊ>ÊÃ>Ê`iÊ>V>ʵÕi`>Ê>ÀÀi`>L>Ê>Ê>ÊVÀ>Ê`iÊ*ÀÌÕ}>° Ê>}>ÃÌ>ÀÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÞÊ>Ê>Ê«Ài}ÕÌ>ÊÃLÀiÊÃÕÊÀi> — 230 — VÊVÊÃÊ«ÀÃiÀÃÊ`iÊ*>>VÊ`iÊ>Ê*>}`>]ÊÌ>ÌÊ,Õ}}iÀÊVÊ*>i>]Ê}>À>Ìâ>ÀʵÕiÊÃÊië>iÃÊÊÃÕ«`À>Ê un desafío para el imperio. Omitieron en su parlamento el espiÃÊ>ÃÕÌÊ`iÊ>ÊÕÊ`?ÃÌV>]ÊÞÊ`iÃ>«>ÀiViÀÊÃÕÃÊVÕÌ>ÃÊ VÕ>`ÊiÊ«ÕÌÃÊ iÊ,ÕÊÀ`iʵÕiÊÃÀÛiÀ>ÊÕ>ÊÌ>â>Ê`iÊ cha]ÊÊÌj]Ê>ÊÃÊi}>`ÃÊÞÊ>ÊÃÕÊVV`Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]Ê>ÊÌi«Ê µÕiÊÃiÊiÝ«ÀiÃ>L>ÊivÕÃÛ>iÌi\ piÃ`iÊ Þ]Ê«>`ÀiÊV iiÊÞÊÃiÀÊ*>i>]ÊiÊVÛiÀÌÀjÊ iÊiÊ«ÀÌiVÌÀÊ`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ`iÊ>V>ÊÞÊ`iÊÃÊ«>`ÀiÃÊ`iÊ ->Ê*>L°Ê9Ê>ÊÌ>ÊiviVÌÊ iÊ iV Ê}À>L>ÀÊiÃÌ>ÃÊchapasÊÊÃ>ÛV`ÕVÌÃÊ`iÊ«>Ì>]Ê``iʵÕi`>À?ÊiÃÌ>«>`ÃÊÃÊ«ÀÛi}ÃÊ `iÊÃʵÕiÊ`ÃvÀÕÌ>ÀjÃÊÃÊÌ>Ã>Ê`iÊÌi«]Ê«>À>ÊiÌÀ>ÀÊÞÊÃ>ÀÊ`iÊ >ÊÞÊViÀV>ÀÊiÊÕiÃÌÀÃÊ«ÕiÀÌÃ]ÊÃʵÕiÊ}ÖÊÃÖL`ÌÊ `iÊÊ`iÊ iÊÃÊÃÊ«`>°ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÃiÀjÃÊÕâ}>`ÃÊÃi}ÖÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÞiÃ]ÊÞÊÃÊV ÃÊÃi}ÖÊ>ÃÊÕiÃÌÀ>ÃÆÊÞÊ«`ÀjÃÊiÛ>Ì>ÀÊV>Ã>ÃÊ`iÊÌi>ÃÊiÊ}iÃ>ðÊÃ>ÊiÃÊÊÛÕÌ>`]ÊÞʵÕiÊ >ÃÊÃiÀ?ÊiÃVÀÌ° Era la decisión del que nadie contradecía, ni discutía, ni refuÌ>L>]Ê«ÕiÃÊiÀ>Ê>ÊÛâÊ`iÊÃÊi«iÀ>`ÀÊ7>°ÊÊ«>`ÀiÊV iiÊiÊ«>ÀiVʵÕiÊ>ÊÕÃÊÞÊÌÀÃÊÃÊiÃÊ«ÀÌ>ÊiÊi}V°Ê ÊiÃÕÌ>]ÊÃiÊ>`i>ÌÊVÊÕÊ>ÀiÊ Õ`i]ÊÞÊiÊÀ}Ê>Ê,ÕÊÃÊ alzar los ojos: pÀ>LiÊÃiÀÊ iÊ,Õ]Ê·VVi`iÀjÃÊiÌViÃÊiÊ«iÀÃÊ`iÊÃ>`>Ê`iÊÌiÀÀÌÀÊV Ê>ÊÃÊië>iÃÊÀiÌi`Ã¶Ê 6ÕiÃÌÀ>ÊViiV>ʵÕi`>À?ÊVÀiiÌ>`>ÊÃÊÃÊÃÌÀ?ÃÊViite con ellos. Ê>ÌÊvÕV>À]Ê >Vi`ÊÕÊ}iÃÌÊ>ÌÛ]Ê>viÃÌ\ pÃÊVÃiiÀÃÊiÊ>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊiÃÃÊgansitas» —casti>ÃpÊÃÊ>`ÀiÃÊ`iÊ«ÕiLÃ]ÊÃ>Ìi>`ÀiÃÊ`iÊvÌ>ÃÊÞÊiÝ«>`ÀiÃÊ`iÊÀiðʷ>À>Ìâ?ÃÊÛÃʵÕiÊÊÀi«ÀiÃiÌ>ÊÕ>Ê>inaza para mi nación? ,Õ}}iÀÊÃëiV >L>Ê`iÊÃÊ«>iÃÊ`iÊÃÊV>ÃÌi>Ã]Ê«iÀÊiÊ «Õ`ÊÃÕÊ«i`>`°ÊÀÊ>ÊÛiÊ,ÕÊÞÊiÛ>ÕÊiÊ>V>ViÊ`iÊÃÕÊ«Àmesa. pLÃÕÌ>iÌi]ÊÃiÀ>°Ê9ÊÃ>}Êv>`ÀÊ`iÊÌ`ÃÊiÃ]Ê >ÕµÕiÊÊVâV>Ê>ÊÃÊÀiÌi`ÃÊiÊ>ÕV iÊVÊÃÕÊvÀ>}>Ì>°Ê *iÀÊÃÊ>V«>>Ê>Ê«>`ÀiÊÃ]ÊÃÊÃÊ iÀ>ðÊi× 231 — ÌÀ>`ʵÕiÊ >ÊiÃÊiÊ«>ÃÊ?ÃÊ Ã«Ì>>ÀÊÞÊÃiÀVÀ`ÃÊ`iÊ mundo. iÊ,ÕÊÃiÊÀiÛÊiÊÃÕÊÃÌ>ÊVÕLiÀÌÊVÊÕÊ>ÌÊ`iÊ Ãi`>Ê>>À>°Ê-ÀLÊÌjÊ`iÊ>ÊÌ>â>ÊÞÊÃÊ`i}ÕÃÌÊiÊÃÕÊ«>>`>ÀÊVÊ pausada delectación. Se fiaba del monje de San Pablo. —De acuerdo —sentenció—. Poseen mi permiso para proÃi}ÕÀÊiÊÛ>iÊ>Ê>V>]Ê«iÀÊ>`ÛiÀÌÀiÃʵÕiÊÃÊÛÕiÛiÊ>Êi À`i>ÀÊ«ÀÊiÃÌ>ÃÊVÃÌ>ÃÊÃiÀ?ÊÀiÃÊ`iÊÕiÀÌi°ÊÝÌi`iÀjÊiÊÃ>Ûconducto pertinente. ,Õ}}iÀÊ>âÊÕÊÃÕëÀÊ`iÊ>Û°Ê>Ê`Ãi>Ê`iÊÃÊV>ÃÌi >ÃÊiÊ >Ê >L>ÊVVÕ`Ê}À>V>ÃÊ>Êv>ÛÀÊ`iÊ«>}Ê`iÊÕÊ ÃLÀÊÞÊ>Ê>ÊÌiÀÛiVÊ`iVÃÛ>Ê`iÊ>Ì>ÃÊ*>i>°ÊÃÊi}>`ÃÊiÊÃÌÀ>ÀÊ>Ê,ÕÊÃÕÊ}À>ÌÌÕ`]ʵÕiÊÃiÊ>`i>ÌÊÞÊiÌÀi}Ê >Ê*>i>ÊÕ>ÊLÃ>Ê`iÊ«>Ì>Ê«>À>ʵÕiÊ>ÊÛÀÌiÀ>ÊiÊ«À`ÕVÌÃÊ`iÊ >Ê`>°ÊÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊ>ÃÌ]ÊÞÊiÊdutangÊÃÊ`ië`Ê>V}i`À>iÌiÊVÊÕÊ>ÌiÌÊ}iÃÌÊ`iÊÃÕÊ ÕiÃÕ`>Ê>°ÊÊ`ÀÊÀi>Ê Ã>Ê`iÊi`vVÊi>ÌiV`Ê>ÌiÊÃÊÃÕÞð piÃ`iÊ ÞÊiÃÌiÊÀi«ÀiÃiÌ>ÌiÊ«iÀ>ÊViÀ?Ê`iÊÕià ÌÀ>Ê>°ÊiÃÊÃ>Û>`ÊiÊvÕÌÕÀÊ`iÊ>Ê>V>]Ê>ÕµÕiÊ>ÊÛÃÊ «>`ÀiÊÃÊ >Ê`ÕV`ÊÃiÌiÌÃÊiÝViÃÛ>iÌiÊL`>`ÃÃ°Ê ÃÃÊië>iÃÊÊÃÊ`iÊv>ÀÊpiÊÃÕÃÕÀÀÊ>ViÀV?`ÃiÊ>Ê`Ê `iÊiÃÕÌ>p°Ê+ÕiÀ>ÊÃʵÕiÊÃÊÃÊÌi}?ÃʵÕiÊ>ÀÀi«iÌÀÊÕÊ día. p>ÊV>À`>`ÊiÃÊÕ>ÊÛÀÌÕ`Ê`iÊVÀ>â]ÊÊ`iÊ>ÊÀ>â]ÊÃi À>° ÊiÃÊ`iÊ>ÞÊ`iÊ£xnÓÊVÕ«>ÊÃÊ«iÀiâ>ÊÃÕÃÊÕÃÃÊ días. >ÊiÀÀ?ÌV>ÊÕâÊ`iÊ>Ê>>>ÊÕÊÃÊÌiV >`ÃÊ}À>>ÌiÃÊ`iÊ < >µ}°ÊiÌÀ>Ã]ÊÀ>`>ÃÊ`iÊiÃÌÀi>ÃÊi«Ài`>ÊÃÕÊÀiÌÀ>`>]ÊivÀiÌ>`>ÃÊ>ÊÕÊÃÊ`iV``°ÊÀ>`>ÃÊ`iÊ«?>ÀÃÊ}Ài>L>Ê iÊÃÊ?ÀLiÃÊÞÊiÊ>iÌÀiÊVÌ`>ÊÃiÊ>`Õi>L>Ê`iÊ>ÊVÕ`>`]Ê ``iÊÃi}Õ>ÊÀiÌi`ÃÊÃÊ Ã«>ðÊ*iÀÊ>Ê`Ãi>ÊiÊ>µÕi>Ê ÌiÀÀ>Ê>âÕÊÞÊvÀiÃV>]Êi}>L>Ê>ÊÃÕÊv°Ê Õ>`ÊÃiÊÌi>ÊÊ«iÀ]Ê ÃÊV Ê«ÀÃiÀÃÊvÕiÀÊÃ>V>`ÃÊ`iÊ>ÊV?ÀViÊ«iÀ>Ê>ÌiÃÊ `iʵÕiÊ`iëÕÌ>À>Ê>Ê>`ÀÕ}>`>°Ê>L>Ê«iÀ>iV`ÊiÊ>Ê«À— 232 — ÃÊ>VÕÀÀÕV>`ÃÊVÊ«iÀÀÃÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊÃiÊ >L>Ê«``Ê`ië>ÀÊ`iÊÃÊ«ÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊÕ`V>ÃÊ`iÊÃÊV>>LâðÊ/Ã>]Ê LµÕi>L>ÊÞÊÃiÊÌ>L>i>L>]ÊÞÊÊÃ>L>Ê>ÊViV>ÊViÀÌ>ÊVÕ?ÊL>Ê a ser su suerte. ¿Los liberaban? ¿Los conducían al cadalso? Su >LÀâÊÀiÃÕÌÊ}À>`ÃÊVÕ>`ÊÛiÀÊ>Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀʵÕiÊ les anunció su liberación. pu-ÃÊLÀiÃ]Ê iÀ>ÃtÊpiÃÊ}ÀÌ>L>Ê`iÃ`iÊið ÊÌ>>ÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÃÕÊÃ>Û>`À]ÊÞÊ>Êi``>ʵÕiÊ >ÊLÀi}>ÊV>À`>`ÊÃiÊVÛiÀÌ>ÊiÊ>Û>]ÊÃÊ`i«>Õ«iÀ>`ÃÊië>iÃÊÃiÊÕiÀÊ>Ê>ÊVÌÛ>Ê`iÊ`ÀÊÕ`V>Ê`iÊ>V>]ÊiÊ «ÀÌÕ}ÕjÃÊ*>i>°Ê,Õ}}iÀÊÛ>ÀÊ>Ê`ivÌÛ>ÊÌiÀÛiVÊ`iÊ "`ÀÊ`iÊÕÃÌV>ʵÕiÊÀiVLÊiÊ>}À>`iViÌÊ`iÊÃÊ«ÀÃiros, que besaron su mano. p/>LjÊÃÊ`iLiÃÊ>ÊÛÃÊÕiÃÌÀ>ÊLiÀÌ>`]ÊÃiÀÊ*>i>°Ê ÃÌ?L>ÃÊ>ÊLÀ`iÊ`iÊ`iÀÀÕL>iÌÊpiÊ>viÃÌÊ-?V iâÊÀiVV`p°Ê ÊÃ>LjÃÊiÊÌÀiÌʵÕiÊ iÃÊÃÕvÀ`° Al Oidor Panela pareció que le palpitaba la blancuzca cicaÌÀâ°ÊÊ,`À}ÊiÊ«>ÀiVÊÕÊV>L>iÀÊÃiÃ>ÌÊÞÊiÝÌÀi>`>iÌiÊVÕÌÊÞÊ>ÃÌÕÌ°ÊÃÊV>ÃÌi>Ã]Ê>ÀÀi}>ÀÊÃÕÃÊL>õÕ>Ã]ÊÃiÊ >Ãi>ÀÊiÊÕÊ>LÀiÛ>`iÀÊÞÊÌ>ÀÊ?Û`>iÌiÊÕÃÊLâVV ÃÊ«À«ÀV>`ÃÊ«ÀÊiÊ«>`ÀiÊV ii]ÊVÕÞ>ÊÀi`iÌÀ>ÊvÕiV>Ê >L>ÊÃ`Ê«ÀÛ`iV>°Ê"iÀÃÃÊÞÊÃÕVÃÊiÊLiÃ>ÀÊ>Ê >ÊVÊ>}À>`iViÌ° p*>`Ài]ÊÕV>ÊÛ`>ÀiÃÊÛÕiÃÌÀ>ÊV>À`>`ÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊ -Û>° p9ÊÛÃÊÊLÀÀjÃÊ`iÊ>ÊiÀ>ÊÕiÃÌÀÊ>VÕiÀ`ÊpiÊÀiVÀ`ÊiÊÛâÊL>>ÊiÊÌ>>p°Ê"ÃÊ >>ÀjÃÊ>«>À>`Ê«ÀÊÊ Orden. Os espero. pu*>ÀÌÃÊ >V>Ê>V>tÊ`i>ÌiÊpÀ`iÊ>Ì>ÃÊ*> nela. ÃÊÃÊv>Ì}>`ÃÊ`iÊ-Û>ÊiÊÃi}Õ>Ê«À`ÕVi`ÊÕ>Ê}À>>ÊÌÀÌÕÀ>Ìi°ÊÃÌ>L>ÊVÃÕ`]Ê«iÀÊÀiÃÃÌÀ>°Ê>V>ÊiÃÌ>L>Ê>ÊÕÊ«>ÃÊÞÊ`iÌÀÊ`iÊ>ÃÊÕÀ>>ÃÊ>Ê>Ã>`>ÊLiÀ>V° À>Ê,`À}Ê`iL>Ê«iÃ>ÀÊiÝVÕÃÛ>iÌiÊiÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊ >ÃÊvÕiÀâ>Ã]ÊÃi}ÕÀÊÃÊiÊÃÕÊÃÊÀi>ÊÞÊLÀ>ÀÃiÊ`iÊ>ÊV«>>Ê`iÊÃÕÃÊV«>ÌÀÌ>ðÊ9ÊÃLÀiÊÌ`Ê`iÊ>ÀÀiL>Ì>`Ê«>`ÀiÊ-?V iâ° — 233 — ÊÃÊÃiÊ >L>ÊVÕÌ>`ÊÌÀ>ÃÊÕÊVi>iÊ`iÊ«â>ÊiL>°Ê ÃVi`iÀÊÌÀ>L>Ã>iÌiÊ«ÀÊÕÃÊViÀÀÃÊ`iÊÕÕÀ>ÌiÊÛiÀ`ÀÊÞÊ-Û>ÊÌÊiÊÃÕÃÊiÌÀ>>ÃÊÕ>Ê}À>`Ã>ÊÃi`>`°ÊÖÊ>ÃÊ iÊ`i`VÊÕ>Ê«>ÌiÀ>ÊÃÀÃ>Ê>Ê/ë]ÊÞÊÊ>Ê>ÊÃi}ÕÀ° >ÊLiÀÌ>`ÊiÃÌ>L>ÊÃÊ>ÊÛiÌiÊ>ðÊÊ>V>° — 234 — 7 Macao Colonia portuguesa de Macao. Verano de 1582 A lo lejos, el destino ansiado de Macao, brillaba como el cobre dorado. ÃÊ`>ÃÊÞÊi`Ê`iëÕjÃ]ÊVÕ>`ÊiÊ>ÃÊ*ÀÌ>ÃÊ`Ê iÀVÊÃiÊ iVi`>Ê>ÃÊ>ÌÀV >ÃÊÞÊÃÊÛ}>ÌiÃÊViÀÀ>L>ÊÃÊ«ÀÌiÃ]Ê>Ê V>À>Û>>Ê`iÊ"`ÀÊ`iÊÕÃÌV>]Ê*>i>]ÊiÌÀÊiÊ>ÊV>ÊV>ÃÊ`iÊ V}Ì°ÊÃÊiÝÌiÕ>`ÃÊÛ>iÀÃÊVÀi>Ê >LiÀÊ>V>â>`Ê>ÊiÀÕÃ>jÊÌiÀ>]ÊÞÊÃiÊ>LÀ>â>ÀÊ`iÊÖL° >L>Ê>V>L>`ÊÃÕÃÊ«i>`>`iÃÊÞÊÀ>L>° À>L>ÊÕÊiÝÌÀ>Ê}ÀÕ«Ê`iÊiÀÃÃÊÞÊÃiVÃÃÊiÌiÃÊ que no encontraban rostros que los miraran a su paso. Habían `À`ÊÃÊ`iÃÌ>ÀÊÞÊ >L>ÊëÀÌ>`ÊÕ>ÊÌÀiÌ>ÊViiÌi]Ê>«i>ÃÊ`ÃÊi}Õ>ÃÊ>ÌÀ?Ã]ÊÞÊÌÀÌ>L>° ÊÃÊÃVÕÀÃÊÀViÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊLÃiÀÛ>ÀÊ>ÊÕV >V >ÃÊ`iÊÃÊÀ>Ã}>`ÃÊiÛÕiÌ>ÃÊiÊ>iiÃÊ`iÊÃi`>]ÊLÀÀ>V Ã]Ê Ã`>`ÃÊVÊ«ÃÌiÃÊiÊÃÕÃÊVÌÃÊÞÊÛi`i`ÀiÃÊ`iÊ>}Õ>À`iÌi]ÊiÝÀiÃÊÞÊ>vÀ`Ã>VÃ]ʵÕiÊvÀ>L>Ê>ÊVvÀ>`>Ê`iÊÃÊ VÌ?LÕÃÊÞÊ>ÌiÃÊ`iÊ>V>°ÊÃÊV>ÃÌi>ÃÊvÕiÀÊ>Ê Ã«i`>ÀÃiÊiÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ]ÊiÌÀ>ÃÊiÊÌÌiÊ `iÊ>ÃÊV>«>>ÃÊ`iÊ>ÃÊV>L>}>`ÕÀ>ÃÊÃÊ>`ÀiV>°Ê>LÀiÌÃÊÞÊi«>«>`ÃÊÃiÊ>V}iÀÊ>Ê>ÊV>ÀÌ>ÌÛ>Ê Ã«Ì>`>`Ê`iÊ>Ê "À`iÊ}>V>>° ,`À}]ʵÕiÊ«iÃÊiÊ>ÊLÖõÕi`>Ê`iÊ"`]ÊÌ>ÊÃÊ`iÃi>L>Ê `ÀÀÊÞÊÛ`>ÀÊÃÕÃÊ«>`iViÌÃÊÞÊÃLÀiÃ>ÌðÊ-iÊ«ÀVÕÀÊ — 235 — Õ>ÊÌÃ>>Ê`iÊ>ÀÌiÃ>ÊÞÊ«>ÃvÀ>Ê«>À>ÊÃÕÊÀiV`Û>ÌiÊ}À>>Ê ÞÊÌÀ>ÃÊLÕÃV>ÀÊÕÊV>ÌÀiÊÃiÊÀ`Ê>ÊÕÊÃÕiÊLiÀ>`À°ÊÕiÀ>ÊÕÊ «ÛÊÛ>«ÀÃ]Ê`iÃÕÃÌÀ>L>ÊiÊ iÀÃÃÊV>ÀÊ`iÊÕ>° i}ÊiÊ`>ʵÕiÊÌ>ÌÊ >L>Ê>Ã>`ÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ\ÊiÊ`iÊ >Ê«ÀV>>VÊ`iÊÀiÞÊ`Êi«iÊiÊ>V>°Ê9Ê>>iVÊLÀÕmoso. Ê>ÀiÊiÃÌ>L>ÊiÀ>ÀiV`ÊiÊiÊÃ>Ê`iÊ>V?â>ÀÊÞÊÕÊV>Ê`iÊ `ÃÌ>V>ÊÃi«>À>L>Ê>Êië>iÃÊÞÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiðÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ `iÊ>V>]Ê«ÀiÃ``>ÃÊ«ÀÊiÊ >«Ì?Ê>ÞÀ]Êi`>]ÊÃ>iÀÊ>Ê ÀiVLÀÊ>ÊVÀÌÊÃjµÕÌÊ`iÊië>iÃ]ÊiÊiʵÕiÊÃiÊ >>L>Ê,`À}]ÊÀi«ÕiÃÌÊ`iÊÃÕÃʵÕiLÀ>ÌÃÊvÃVðÊ-?V iâÊÃ>L>Ê>i>ÀÃiÊ VÊ>ÕÌÀ`>`ÊiÊ>µÕi>ÃÊV>ÃiÃ]ÊÞÊÌÀ>ÃÌ>Ê>ÕÌÀ`>`°Ê,i«ÀiÃiÌ>L>Ê>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`Ê`Êi«i]ÊÞÊiÃÊiÊ`>L>ÊvÕiÀâ>ðÊÃÊ À>`ÀiÃÊ`iÊ>ÊÃ>ÊÃiÊ>ViÀV>L>ÊVÊ>Ê}ÀÀ>ÊiÊ>Ê>]ÊÞÊ>Ê Almeida, el Capitao Mör, no sabía qué decir, ni dónde poner su À>`>ÆÊÞÊÃÕÊÌÊ`iÊÛâÊiÀ>Êv>Ã>iÌiÊÃÕð p>ÃÊÌV>ÃÊi}>`>ÃÊ >ÃÌ>Ê>µÕÊ >ÊÃ`ÊÕÞÊiÃV>Ã>Ã]Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊpÌ]ÊV«ÀL>`ÊVÊiÊiÃÕÌ>Ê«ÀÌ>L>ÊiÊ >Ê>ÊÕ>ÊVÀi`iV>Ê`iÊ>ÊV>ViÀ>Ê,i>Ê`iÊV?â>ÀÊ`iÊ>`À`]ÊÃi>`>]ÊÞÊVÊ>ÊÀÖLÀV>Ê>«i>LiÊ`iÊYo, el Rey°Ê-?V iâÊÊ >L>Ê}Õ>À`>`ÊVÌÀ>ÊVÕ>µÕiÀÊ ÕÀÌÊ`ÕÀ>ÌiÊÃÊ`ÃÊ iÃiÃÊ`iÊÃÕÊ`Ãi>]ÊÞÊ ÞÊ>ÊvÊ«`À>ÊÃÌÀ>ÀÊ>ÌiÊÃÊÃÊ`iÊ ÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃið Ê>ÕÃÌiÀÊÀiVÌÊiÃÌ>L>ÊiÊ`iÊVÃiiÀÃ]ÊiÀV>`iÀiÃÊÞÊ Ài}`ÀiÃÊ>Ì>Û>`ÃÊVÊÃÕÃÊiÀiÃÊ}>>ÃÊÞÊ>ViÀÃÊÌi`>Ã°Ê *iÀÊ «iÀ>iV>Ê Ì>Ê ÃiVÃÃÊ VÊ iÊ ÕÊ vVÊ `Û°Ê i`>Ê>`À>L>ÊÃÕÊÀ`>ÊL>ÀÀ}>ÊVÊÕ>ÊL>`>Ê«ÖÀ«ÕÀ>]Ê VÊVÀÀië`>Ê>ÊÃiiÊiÛiÌ]ÊLÌ>ÃÊ`iÊVÕiÀÊÞÊië>`>Ê `iÊ«Ê`À>`°Ê-ÕÊÀÃÌÀÊ>}ÕÃÊÊViÀÀ>L>ÊVÊÕ>ÊL>ÀL>Ê i}À>ÊÞÊL}ÌiÃÊÀiÌÀV`ðÊÊÃÕÊ>`]ÊiÊ>ÀâLëÊi>À`Ê`iÊ ?ÊÃiÊ>«Þ>L>ÊiÊÕÊL>ÃÌÊ`iÊvÀiÃ]ÊÕÌÊ>Ê6ÃÌ>`ÀÊiiÀ>Ê `iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ]ÊiÃÃ>`ÀÊ6>}>]ʵÕiÊV>ÃÕ>iÌiÊÛi>Ê`iÊ>ÊÃÊiÃÕÌ>Ê`iÊ >}>Ã>ÊVÊVVÊÕV >V ÃÊ>«iÃiÃÊVÀÃÌ>â>`Ã]ʵÕiÊ`iÃi>L>ÊiÝ LÀÊiÊ,>Ê>ÌiÊ el Santo Padre. — 236 — 6>}>]ÊVÊÕ>ÊÃÕÌiâ>Êii«>À]Ê >L>Ê>ÞÕ`>`Ê>ÊÃÕÊ iÀ>Ê`iÊ ?LÌÃ]ÊÃÊ-?V iâ]Ê>Ê«ÀV>>ÀÊÞÊ`vÕ`ÀÊ>Ê ÌV>Ê`iÊ>VViÃÊ`iÊi«iÊÊ>Ê>ÊVÀ>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]Ê«ÀiÃV`i`Ê`iÊ>ëiVÌÊ?ÃÊV«V>`Ê`iÊ>ÊÕÊLjÀV>]ÊVÊ>Ê VµÕÃÌ>ÊÌ>ÀÊ`iÊ`ÕµÕiÊ`iÊL>Ê`iÊ«>ÃÊÞÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ >ÊiÃVÕ>`À>Ê`iÊ`ÊÛ>ÀÊ`iÊ>â?ÊiÊÃL>]Ê>ÃÊVÊ>ÊÃÊÃiVÀiÌ>Ê`iÊÃÊië>iÃÊ`iÊÛiÃÌ}>ÀÊÃLÀiÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ Antonio de Crato en Macao. -?V iâ]ÊÀ}`ÊVÊÕ>ÊiÃv}i]Ê`iëi}ÊiÊiÀ>ÊÞÊÊ iÞÊiÊÛâÊ>Ì>]ÊÞÊÊ âÊiÊÕÊÌÊ`iÊ`iÃ>vʵÕiÊVi`Ê>ÃÊ iÌÀ>>ÃÊ`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃið «Yo, Don Felipe de Austria, por la gracia de Dios rey de España, de las dos Sicilias, de Jerusalén, de las Indias, de las Islas y la tierra firme de la Mar Océana; Archiduque de Austria, duque de Borgoña de Brabante y Milán, conde de Habsburgo, de Flandes y de Tirol, lo soy también por derecho dinástico de Portugal y de sus posesiones en África, la India y territorios de Ultramar. Lo que proclamo para conocimiento de mis súbditos en las islas de Poniente, a los que protegeré de aquí en adelante, teniéndolos por mis hijos predilectos. Firmado: —Yo el Rey—. Rubrica: Felipe Primero de Portugal.» µÕiÊiÀ>ÊÕÊÛiÌÊiëiÀ>`ÊiÊiÊ>i`ÀiâÊ`iÊ>Ê«ÌV>Ê«iÃÕ>À]ÊÞÊÕÊÕi}Ê`iÊÌÀ}>ÃÊÞÊ`iÊÌiÀiÃiÃÊÃiÊiÃV`>Ê L>Ê>ÃÊv>Ã>ÃÊ>«>ÀiV>ðÊ>Ê}Õ>ÊiÊÃiÀʵÕiÊÃÊ}LiÀiÊ p«iÃÊiÊÀi}iÌiÊ`iÊ>V>p°Ê/À>ÃÊ>ÊiVÌÕÀ>ÊLÀ`>ÀÊVÊ "«ÀÌÊ«ÀÊiÊÕiÛÊÀiÞÊ`iÊ*ÀÌÕ}>]ÊiÌʵÕiÊ>«ÀÛiV Ê el arzobispo, para susurrarle al Capitao Mör: pÃÌÊ«>ÀiViÊiÊÕi}Ê`iÊ>ÃÊiõÕ>Ã]ÊÃiÀ>° pµÕÊÌ`ÊÃi}ÕÀ?Ê}Õ>]Ê`iÃVÕ`>`°Ê"ÃÊ>VÃiʵÕiÊÃÕjÃÊ>Vi«Ì>À]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÀiVL>ÃÊÌV>ÃÊ`iÊ6ÀÀiÞÊ`iÊ>Ê`>]Ê`iÊVÕÞ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê`i«i`iÃ]Êcapitao—. Recomendó el prelado. p>V>ÊÃÊÃiÀ?Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>°Ê"ÃÊÊÕÀÊ«ÀÊ->ÊÀ}i° — 237 — >ÊviÃÌ>Ê`iÊ>ÊÛiÃÌ`ÕÀ>Ê`ÕÀÊÌ`ÊiÊ`>]Ê«iÀÊ>`iÊ`iÊÃÊ ië>iÃÊ}ÀʵÕiÊ>Ê>i}À>Ê`iÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊiÀ>ÊÃëiV Ã>]ÊVÕÃÊÀÀiÛiÀiÌi°Ê-ÊÃiÀÊ>`ÛiÀÌ`]ÊÕÊ`iÊÃÊV>«Ì>iÃÊ «ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ>L>`ÊiÊÃ>Ê`iÊ>ÊvÀÌ>iâ>° -Û>]ʵÕiÊVÛiÀÃ>L>ÊVÊ-?V iâ]Ê>`ÛÀÌÊiÊÃÕÌÊÛiÌ]ÊÞÊÃÕ>`ÊLÕÃV>ÀÊÕ>ÊV«>]ÊÃ}ÕÊ>ÊÌ>À]ʵÕiÊ ÃÕ>`>iÌiÊiÌÀi}ÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê>ÊVÀÀiʵÕiÊÃiÊ >>L>ÊiÊ>ÃÊ iÃV>>Ì>ðÊÊiÃ>iÀÊ>ÃÌ]ÊiV>«ÕV ÊÃÕÊV>Liâ>ÊÞÊ«VÊià «Õi>ÃÊiÊÕÊ>>â?ʵÕiÊÃiÊ >>L>ÊiLÀ`>`ÊiÊiÊ«>Ì°ÊiëÕjÃÊVÀÕâÊVÊÕÊÌÀ>Ã}Ê>ÃÊVVÕÀÀ`>ÃÊ*ÀÌ>ÃÊ`Ê iÀVÊÞÊÊ âÊ`iÊvÀ>ÊV>`iÃÌ>Ê«>À>Ê«>Ã>ÀÊ>`ÛiÀÌ`]ÊiÊ`ÀiVVÊ>Ê < >µ}°Ê-ÕÊ`ÀiVVÊiÀ>Ê>ÊÀiÃ`iV>Ê`iÊ iÊ,Õ]ÊiÊ`iÃÌ>Ì>ÀÊ`iÊ>ÛÃÊiÃVÀÌ° ,`À}ÊÃiʵÕi`ÊÛ>V>`]Ê«iÀÊ>`>ÊVÕVÊ>Ê-?V iâ°Ê }À>L>ʵÕiÊÃiÌ`ÊVVi`iÀiÊ>Ê>µÕiÊiÝÌÀ>Êi«Ã`]Ê>Õque pensó que no era nada bueno para los castellanos. }Õ>À`>À>ÊVÊÃÊVVÊÃiÌ`ÃÊiÊ>iÀÌ>° >V>ÊiÊÃÕÀ]Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >ÊViâ>ÀÊ>ÊÀâ>ÀÃiÊ>ÊÌ>À`iÊ`iÊ>ÊÛiÃÌ`ÕÀ>ÊÞÊÕ>ÊLÀÕ>ÊiV Ã>ÊVÛÀÌÊ >ÊÃLÀiV}i`À>Ê>}iʵÕiÊVÌi«>L>Ê-Û>ÊiÊÕÊ«>Ã>iÊ ÀÀi>°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊÃÊiëiÀ>L>ÊÕ>ÊÃi>Ê`iÊ«>`ÀiÊV iiÊ ,Õ}}iÀ]Ê«>À>Ê>`iÌÀ>ÀÃiÊ`iÊV}ÌÊiÊ >°Ê·*iÀÊÃiÊÊ «iÀÌÀ>Ê-?V iâÊÞÊiÊ}LiÀ>`À¶ *ÀÊ>ÊÌ>À`i]ÊiÊV«>>Ê`iÊ/ë]ÊÛÃÌÊiÊ«ÕiÀÌÊÞÊiÊ >ÀÀ>L>Ê`iÊ>ÃÊ*ÀÌ>ðÊ1ÊÛiÊ>ÀÊÃiÊiʵÕi`ÊÀ>`ÊÞÊ -Û>ÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>Ê«Ài}ÕÌ>ÀiÊiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊÃÊVV>Ê>ÊÕV>ÃÊ Olid. No perdía nada. p·+ÕjÊÊVViÊ>ÊiÃiÊ`iÃ>>`Ê`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ¶Ê Õ>`ÊÀiV>>Ê>µÕ]ÊÃiÊ>>ÊiÊ>ÊÌ>LiÀ>Ê`iÊEl Sordo]Ê«iÀÊ VÀiʵÕiÊ> À>ÊVÌÀ>L>`i>Ê«ÀÊ>ÃÊÃ>ÃÊ>ÊpiÊvÀÊVÊ medias palabras. -Û>ÊiÊ>âÊÕ>Êi`>Ê`iÊ«>Ì>]ʵÕiÊV}Ê>ÊÛÕi° p·iÊ>ÛÃ>ÀjÃÊÃÊÊÛiÃÊ«ÀÊ>µÕ¶ÊÃÌÞÊ`iÊ Õjëi`ÊVÊÃÊ iÃÕÌ>ðÊ-ÞÊ«>Ã>ÊÃÕÞÊÞÊ`iÃiÊÛiÀ°Ê9>ÊÃ>LjÃ]ÊÃÃÊVpadres. — 238 — p+ÕiʵÕiÀiÊÛiÀÊ>Ê"`ÊiÃÊÌ>ÊÃÊ«>À>ÊÛi}>ÀÃiÊ`iÊ>}°Ê "ÃÊ>ÛÃ>Àj]Ê«iÀÊÞÊÊÃÊ iÊ`V Ê>`>ÊpÃiÌiV]ÊÞÊ`iÃ>«>reció. *>Ã>ÀÊÃÊ`>ÃÊÞÊ>ÊiÝ«i`VÊ Ã«>>ÊÃiÊÀiVÕ«iÀÊ`iÊÃÕÃÊ µÕiLÀ>ÌÃÊ`iÊVÕiÀ«ÊÞÊ`iÊ>>°Ê-ÕÃÊ?ÃÊÃiÊ >L>Ê>«>V}Õ>`ÊÞÊÃÊ`>ÃÊViâ>ÀÊ>Ê>>iViÀÊÕÃÃÊÞÊ>«>VLiÃ°Ê Ê>ÃÊ>âÕ>`>ÃÊÃLÀ>ÃÊ`iÊ>L>ÊÃ>ÊÕÀÃiÊÕ>ÊL>À> Ö`>Ê`iÊ ÌÀÃÊ`iÊ«?>ÀÃʵÕiÊ>i}À>L>Ê>ÊÃÊië>iðÊ-?V iâʵÕiÊiÃÌ>L>ÊVÊÃÕÃÊ>ÛiÀ}Õ>ViÃÊÃLÀiÊiÊ«>À>`iÀÊ`iÊ*ÀÀÊ`iÊ À>Ì]ÊViâ>L>Ê>Ê>µÕ>ÀÊ«>À>ÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>Ê >ÊVÊvÕiÀ>]Ê >ÕµÕiÊ-Û>ÊÃiÊ>iÊÀ?«`>iÌiÊ`iÊÃÕÃÊ«ÀiÌiÃiðÊëiÀ>L>Ê ÕÊiÃ>iÊ«ÀÛ>`Ê`iÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ° 1>Ê`iÊ>µÕi>ÃÊV iÃ]Ê6i>ÃVÊÃiÊ`iÌÕÛÊiÊ>ÊÃVÕÀ`>`Ê`iÊ ÕÊV>iÊ`iÊ>V>°Ê/À>>ÊÀ`iiÃÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ,µÕÊ «>À>ÊÌ>LjÊ >ViÀÊ>ÛiÀ}Õ>ViÃÊÃiVÀiÌ>ÃÊÃLÀiÊiÊ«>À>`iÀÊ`iÊ *ÀÀÊ`iÊ À>Ì°Ê ÊÃiÊv>L>Ê`iÊ >«Ì?Ê>ÞÀÊÞÊ`iÊ>ÀâLë]Ê µÕiiÃÊ >L>Ê>Ãi}ÕÀ>`ʵÕiÊ`ÊÌÊÊÃiÊ >>L>ÊiÊ>Ê Ã>]ÊÊiÊ}Õ>Ê`iÊ>ÃÊV>ÃÊ`iÊÕÌÀ>>À° 6i>ÃV]Ê>«ÀÛiV >`Ê>ÃÊi}ÀÕÀ>ÃÊ`iÊ>ÊV i]ÊÃiÊÛÃÌÊVÊ À«>ÃÊ`iÊ>ÀiÀÊÞÊVÕLiÀÌÊÃÕÃÊÀÕLÃÊV>LiÃÊVÊÕÊ«>ÕiÊÞÊÕÊÃLÀiÀÊ`iÊ>>Ê>V >]Ê«Ài}ÕÌÊ>Êi`}Ã]ÊiÀiÌÀViÃ]Ê >V> ÕiÌiÃ]ÊÛiÃÊ«ÌÃÊÞÊLÕ iÀÃ]ÊÃÊVV>Ê>Ê«iÀÃi}Õ `Ê*ÀÀÊ`iÊ À>Ì]ÊÞÊÃÊÃ>L>Ê>}Ê`iÊÃÕÊ«ÀiÃiV>ÊiÊ>µÕiÃÊ puertos. -ÌÊ>}ÕÃÊ>À>Ûi`iÃÊÞÊÃÊ?ÃÊÊÊVV>ÊÞÊiÊÀiÃÌÊ i}>L>ʵÕiÊ ÕLiÀ>ÊÀiV>>`ÊÌ>Ê«iÀÃ>iÊiÊ>ÊVÕ`>`]ÊÊvV>iÌi]ÊÊ`iÊV}Ì°Ê*>ÃÊVÕ>ÌÀÊÃi>>ÃÊiÌiÀ>ÃÊ`iÊ}>ÀÌÊiÊ}>ÀÌ]Ê`iÊV>Ì>ÊiÊV>Ì>]Ê`iÊÌ>LiÀ>ÊiÊÌ>LiÀ>ÊÞÊ`iÊ «ÀÃÌLÕÊiÊ«ÀÃÌLÕ]ÊÛÌ>`Ê>ÊÕÃ]Ê`>}>`]ÊiÃVÕV >`Ê ÃÌÀ>ÃÊÞÊÃÃ>V>`Ê>ÊÃÊ?ÃÊV >À>Ì>iÃ]Ê«>À>Ê>V>zar una irrefutable conclusión: Antonio de Crato, el oponente `iÊ`Êi«iÊ>ÊÌÀÊ«ÀÌÕ}ÕjÃ]ÊÊÃiÊVÕÌ>L>ÊiÊ>V>]ÊÊ >?ÃÊ >L>ÊiÃÌ>`Ê>° >ÊÖÌ>ÊÛ}>Ê`iÊ«iõÕÃ>ÃÊÛÃÌÊVLiÀÌâÃÊÞÊL>â>ÀiÃÊ`iÊ iÀV>`iÀ>ðÊ-«>L>ÊÕÊÛiÌÊV?`ÊÞÊ«ÀÊ«iÌiÊÃiÊVÕÌ>L>ÊÕÊÃÊ«ÖÀ«ÕÀ>°Ê-iÊ`iÃÌVÊÞÊÃiÊ>ViÀVÊ«>À>ÊViÀÀ>ÀÊÃÕÃÊ>ÛiÀ}Õ>ViÃÊ>ÊÕÃÊ>ÀiÀÃÊiLÀ>}>`ÃʵÕiÊ>Ài`i`ÀÊ`iÊÕ>Ê — 239 — }ÕiÀ>ÊLiL>ÊÞÊÕ}>L>Ê>ÊÃÊ>«iÃ]ÊiÊi`Ê`iÊÕ>ÊVvÕÃÊ`iÊÕÀ>iÌÃÊÞÊÀÃÌ>`>ðÊ-ÕÃÊÃiÃÌÀ>ÃÊÃÕiÌ>ÃÊÃiÊÀiVÀÌ>ban con el ocaso. iÊÀi«iÌiÊ`iÌÕÛÊÃÕÃÊ«>ÃÃÊ>ÌiÊÕÃÊL>ÀÀiÃÊ`iÊ«ÕµÕi]Ê «ÕiÃÊ >L>ÊiÃVÕV >`ÊÕÊLÀiÊVV`]ÊÃLÀiÃ>Ì?`ÃiÊVÊ picado por un escorpión. pu*?Ã>iÊ>ÊLÌ>Ê`iÊ>}Õ>À`iÌi]Ê >ÀÀ>Ê`iÊ*iÀÀtÊpÞÊ }ÀÌ>À° ÊLÀ>`]ʵÕiÊÃiÊiV >L>Ê>Ê«iV ÃÊiÊ«ii]Ê«ÀÌi}>ÊÃÕÊ >V >«>ÀÀ>`ÊÞÊÛiÃÊVÕiÀ«ÊVÊÕÃÊ«>Ì>iÃÊÞÊÕÊV >iVÊ `iÊ«i]ÊÌi>ÊiÊL}ÌiÊi>À>>`ÊÞÊÃÊV>LiÃÊÀâÃ]ÊÞÊiÃÌ>L>Ê ÃiÌ>`ÊVÊ>ÃÊ«iÀ>ÃÊVÀÕâ>`>ðÊ1>ÃÊ>ÀV>ÃÊi}ÀÕâV>ÃÊ`iÊ >ber padecido la sífilis le sobresalían en el cuello. Con las llamaÀ>`>ÃÊ«Õ`ÊÛiÀʵÕiÊ`iÃÌ>V>L>Ê«ÀÊÃÕÊV>À>Ê>«ÕÌ>`>]Ê>`LÕ>Ê «ÀiÌi]Ê`iÃ>v>Ìi]ÊÞÊÕÃÊ>LÃÊVÌÀ>`ÃÆÊÞÊÃÊ`iÌiÃ]Ê en especial los colmillos, se le escapaban fuera de la boca, otor}?`iÊÕÊ>ëiVÌÊ>>iÃV]Ê«iÀÀÕ°Ê À>ÊV«Ài`>Ê«ÀÊ µÕjÊiÊ>>L>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ°ÊÃÌiÊiÃÊiʵÕiÊLÕÃV>Ê-Û>Ê —musitó entre dientes. ÊÌ`>ÊÃi}ÕÀ`>`Ê>V>L>L>Ê`iÊi}>À]Ê«ÕiÃÊÛ}>L>ÊÕ>ÃÊ Ã>V>ÃʵÕiÊ >L>ÊiÃÌÛ>`Ê`iÊÕ>ÊL>ÀV>â>ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>ÊÃÕÃÊië>`>Ã°Ê Ê >L>ÊÌ>`ÊÃÕÊÃ}Ã>Ê«ÀiÃiV>]Ê«ÕiÃÊ>Ê>ÌÃviÀ>Ê }ÀÃÊÃiÊ>`Õi>L>Ê`iÊÕii°Ê6i>ÃVÊiÀ>ÊÕ>ÊÃLÀ>Ê?ÃÊÞÊÛÛÊÃLÀiÊÃÕÃÊ«>ÃÃÊÃÊ >ViÀÊÀÕ`°Ê/i>ʵÕiÊ>ÛÃ>ÀÊ>Ê,`À}Ê ÃÊ`>VÊ>}Õ>°Ê-i`Ê>V>Êië>>]ÊÞÊVVi`Ê>Ê "`ÀÊ`iÊÕÃÌV>]Ê`Ê>Ì>ÃÊ*>i>]Ê>Ê`>ÊÃ}ÕiÌiÊ«`À>Ê«ÀiÃiÌ>ÀÊÃÕÃÊV>À}ÃÊiÊiÊÌÀLÕ>Ê`iÊ>ÊV>°Ê"`ÊÃiÀ>Ê>«ÀiÃ>`Ê ÞÊ>ÊvÊ«>}>À>ÊÃÕÃÊVÕ«>ð Õ>`Ê,`À}ÊÞÊiÊÌiÃÌÊ`iÊ6i>ÃV]ÊÃiʵÕi`Ê`iÃVViÀÌ>`]ÊÃÊÃ>LiÀʵÕiÊ >ViÀÊ«ÀÊiÊiÀÛÃÃ]Ê«iÀÊVÊÕ>Ê iÃ>ÊviV`>`ÊiÊÃÕÃÊiÌÀ>>Ã\ÊÀ>V>Ã]ÊÃÊ°ÊÊvÊÃiÊ >À?ÊÕÃÌV>ÊÞÊÊÃ>}ÀiÊÀiVÕ«iÀ>À?ÊÃÕÊ À>°ÊÃÊÃÊ`iÊ-Û>]Ê >ÊVViÀÊiÊ«>À>`iÀÊ`iÊ"`]ÊiÀ>Ê`ÃÊv>ÀÃÊ`iÊÛi}>â>°ÊÊÃÕÊ rostro sorprendido se dibujó no obstante un furor contenido. V Ê>Ê`iÊ>ViÀÊÞÊ`iÊÃÕÊV>«>]ÊÞÊÃiÊ`ëÕÃÊ>ÊÃ>ÀÊ>ÊLÕÃV>À° puÌ]Ê`Ê,`À}tÊ ÊÃi?ÃÊiVÊpÊ«>ÀÊiÊÃiVÊ6ilasco. — 240 — p+ÕiÀÊÌÀ>ë>Ã>ÀiÊiÊVÀ>âÊ>ÊiÃiÊÌÀ>`ÀÊp`ÊvÕiÀ>Ê de sí. p·9ÊiV >ÀÊÌ`Ê>Ê«iÀ`iÀÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀ>Ê>LÃÕÀ`>Ê«>ViV>Ê ÞÊ`iÃiÃÊ`iÊÛi}>â>¶ÊiÊV iÊÊÃ>iÊ}Õ>ÊiL>ÀV>VÊ de puerto, ni siquiera la de los contrabandistas, pues sin luz los À«iÌiÃÊ>ÃÊ`iÃÌÀâ>À>°Ê`i?ÃÊiÃiÊ>V>L>Ê`iÊi}>ÀÊÞÊiÃÌ>L>Ê LÀÀ>V ÊVÊÕ>ÊL>ÀÀV>Ê`iÊÀ°Ê9>ÊÃ>LiÃʵÕiÊ>`>Ê«ÀÊ >µÕ°Ê>>>]Ê`iëÕjÃÊ`iÊ>ÊÃ>Ê`iÊ>L>]Ê«`jÃÊ«ÀiÃiÌ>ÀÊ>Ê VÀi`iV>Ê`iÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>Ê>Ê*>i>]ÊÞÊ>ÀÀiÃÌ>À°Ê Ê VÀÀ?ÃÊÕÊÀiÃ}ÊÖÌ°Ê À>ÊÃÊiÃÌ?ÊÌ>ÊiLÀ>}>`ʵÕiÊ Ê>Ì>ÊÊ>ÊÃÕÊ«À«>ÊLÀ>}ÕiÌ>°Ê/ijÃÊÌ`ÃÊÃÊÌÀÕvÃÊiÊ ÛÕiÃÌÀ>Ê>ÊÞÊ«ÀÊÕÊ>À``Ê`iÊ>LÕÀ]ÊiÊ`iÃÌÊÃÊÊ >Ê«ÕiÃÌÊ >ÊÌÀ°Ê"LÀ>`ÊVÊÃiÀi`>`°Ê Ê«`À?ÊiÃV>«>À]ÊÞÊÞÊiÊVÕ«>ÀjÊ de que así sea. ÊV>ÀÌ}À>vÊViÀÀÊÃÊ«ÕÃÊVÊÀ>]ÊÞÊiÝV>ÊiÊ`iÊ rabia: puÃʵÕiÊÛÊ>ÊiÃV`iÀÃiÊ>ÊiÃÌ>ÊV>V>tÊ-ÊÌi}Ê}>>ÃÊ `iÊÀ>ÀÊ>Ê>ÊV>À>ÊÞʵÕiÊÀië`>Ê>ÌiÊÊië>`>° p Ê>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊÕViÃÊ«`ÀjÃÊ >ViÀ°Êu ]ÊÞÊÊÕ>Ê«>>LÀ>Ê>Ê>`i]ÊÊÃi>ʵÕiÊiÊ«>ÊÛÕiitÊpiÊ>VÃiÊ6i>ÃV]Ê µÕiÊÊVÌÕÛ° p-i>ÊVÊ`iVÃ]Ê>ÀÌÊp>Vi«ÌÊ>ÊÀi}>>`iÌiÃp°ÊÊ->Ì>?ÃÊʵÕiÊiÃÊ`iÊ->Ì>?ðÊu+ÕiÊÃiÊ«Õ`À>ÊiÊ>ÊV?ÀVit pÊV>À}>À?Ê`iÊV>`i>ÃÊÞÊÊiÛ>À?Ê>Ê>ÊÕÃÌV>Ê`iÊ-i Û>]Ê``iÊÀië`iÀ?Ê`iÊ>ÊÛiÀ`>`°Ê· ÊiÃÊʵÕiÊ`iÃi>L>Ã]Ê -Û>¶ pu-tÊ9ÊÊ«>`ÀiÊ`iÃV>Ã>À?ÊiÊ«>âÊ«ÀÊÌ`>Ê>ÊiÌiÀ`>`°Ê ÃÌ>Ê >ÊÃ`ÊÊ«iÌiV>°ÊÀ>V>ÃÊ>ÀÌÊpiÊÀi«VÊÀiVcido. Miró a su alrededor con satisfacción. Al poco sonó la campa>Ê`iÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê «>>°Ê1Ê>ÀiÀÊ«Ài}ÕÌ>L>Ê«ÀÊ -Û>°ÊÊ>}Õ>À`ÊiLâ>`ÊÞÊ >LÊÃÊ?Ã\ pÊ`Û`ÕÊ`iÊ>ÀÀ>ÃÊÞ>ÊiÃÌ?ÊiLÀÀ>V ?`ÃiÊiÊ>ÊÌ>berna de El Sordo°ÊÃÌ?ÊiÊÕÊ`iÊÃÊVÕV ÌÀiÃÊ>>ViL>`Ê VÊÕ>ÊV>°ÊiÊ>ÊÊÃ>`À?Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊÃÊiÃÌjÊÕÞÊ>Ì°Ê ÊVâVÊLiÊÃiÀ° *ÀÊÌ`>ÊÀiëÕiÃÌ>]Ê-Û>Ê>ÃÌÊÞÊiÊ>À}ÊÌÀ>Êi`>° — 241 — ,`À}ÊiÃÌÕÛÊiÊÛi>ÊÌ`>Ê>ÊV i°Ê ʵÕiÀ>ÊÊ«iÃ>ÀÊ µÕiÊÃiÊiÊiÃV>«>À>Ê`iÊ>ÃÊ>ÃÊÌÀ>ÊÛiâ°Ê6Ê«>Ã>ÀÊ«ÀÊ>ÊÛiÌ>>Ê Õ>ÊL>`>`>Ê`iÊÕÀVj>}ÃʵÕiÊÃiÊÀiVÀÌ>L>ÊVÊâ>ÀVÃÊ i}ÀÃÊiÊ>ÊÌ`>ÊÕ>°ÊÊÊiÃÊÕ>Ê>ÕÀ>Ê`iÊ«iÀÀÃÊ>Õ>L>ÊÞÊ ÃÊÀÕÀiÃÊÞÊ>ÃÊÃLÀ>ÃÊÃiÊ>}}>Ì>L>°Ê>ÊÃëiV >Ê`iÊ>ÊiÃpera lo alteraba. Paulatinamente el rojizo alumbramiento del día fue pincelan`Ê`iÊÕViÃÊV>À>ÃÊiÊvÀ>iÌ°Ê-Û>]Ê«>ViÌiÊ«ÀÊ«Ài`iÀÊ>Ê "`]Ê>L>`Ê>ÊÞ>V>Ê«>À>ÊÛiÃÌÀÃiÊÞÊ>Ãi>ÀÃi°Ê ÊÃiÊv>L>Ê`iÊ iÌÃÊ`iÊÃ>}>âÊ"`]ÊÞÊ`iÊÃÕÊLÕi>ÊiÃÌÀi>°ÊÃÊv>>iÃÊ`iÊ >ÊV>Ã>Ê`iÊ>Ê"À`iÊÃiÊ >L>Ê>«>}>`ÊÞÊÃ>L>Ê>ÊiõÕ>Ê«>À>ÊiÊ ÀiâÊ`iÊ>Õ`iðÊÊviâÊ`>Ê`iÊ>ÊÀiÌÀLÕVÊ >L>Êi}>`]Ê>ÊiÃÊ `iÊi}Õ>ÃÊ`iÊë>>° ivÌÛ>iÌiÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊL>Ê>Ê>Û>ÀÊ>Ê`ià À>ʵÕiÊ V>ÀV>ÊVÊiÊ ÊiÊ`i}À>`>`Ê ÀÊ`iÊÃÊ-Û>°Ê>ÀÌÊÞÊViLÊ>Ê«ÃÌ>]ʵÕiÊÃiÊiÌÊiÊiÊVÌ]ÊÞÊ«Ê>Êië> `>ʵÕiÊÌÀ`ÕÊiÊÕÊ}iÃÌÊÃiVÊiÊ>ÊÛ>>°ÊÕi}Ê`iëi}ÊiÊ «i}ʵÕiÊiÊ >L>Ê«À«ÀV>`ÊiÊÕiâÊÃiÛ>]ÊiÊiʵÕiÊÃiÊ requería la presencia de Lucas Olid, por una causa de lesa majestad. }ÖÊÕiâÊ`iÊ>Ê À>Ê«`>Ê >ViÀÊ`ÃÊÃÀ`ÃÊ>ÊÌ>Ê }À>ÛiÊÀiµÕiÀiÌ]ÊÞÊ*>i>ÊÊÃ>L>°Ê-Û>ÊVv>L>ÊiÊÃÕÊ«iÀsuasión. ÊÃ]Ê>i`ÀiÌ>`Ê«ÀÊÕÊÌiÕiÊÛ> ]ÊiÀ>ÊÕÊ«?`ÊLÀÀÊ de luz. ÃÊiÕÀ«iÃ]ÊÃi}ÖÊ>ÊVÃÌÕLÀi]Ê>ÌiÃÊ`iÊ>VÕ`ÀÊ>ÊÃÕÃÊL}>ViÃ]ÊÃiÊ`À}iÀÊÌ>VÌÕÀÃÊ>Ê>Ê}iÃ>Ê`iÊ->Ê*>LÊ«>À>Ê >ÃÃÌÀÊ>Ê>ÊÃ>Ê`iÊ>L>°ÊÀ>ÊiÊ«ÀiÀÊ`}Ê`iÊÕÊ`iÊ£xnÓ]Ê ÞÊ>ÊV>«>ÊiÀ>ÊÕÊVLiÀÌâÊ`iÊV>>ÃÊ`iÊL>LÖ]Ê>`LiÊÞÊ>`iÀ>]Ê VÊÕ>ÊVÀÕâÊ`iÊ iÀÀÊiÊ>Êië>`>>°Ê iâ>ÀÊÃÊvVÃÊ ÞÊ,`À}Ê>ëÀÊiÊ>À>Ê>ÊViðÊ*iÀÊ>Ê«>ViV>Ê«ÀÊ `iÌiiÀÊ>Ê"`ÊÊV>ÀV>ÊÞÊV>ÛÃÊÊ>Ìi`>Ê>Ê>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ del cura. Era un león enjaulado que se debatiera por escapar. ÊiÊÃiVÊÃiÊiÃVÕV Ê>ÊV>«>>Ê`iÊ>iÀÌ>ÊiÊ>ÃÊ*ÀÌ>ð >`iÊ`Ê>`>ÊÞÊÌ`ÃÊÃiÊ«>À>â>À]Ê«>À«>`i>`ÊVÊ — 242 — ÃÊ>ÃÕÃÌ>`ðÊVÕÃÊiÊÃ>ViÀ`ÌiÊ`iÌÕÛÊÃÕÃÊÀiâÃÊÞÊÀÊ >V>Ê>Ê«ÕiÀÌ>Ê>>À>`°Ê ÊiÀ>Ê>À>Ê>µÕiÊ>ÛÃÊÌ>Ê`iÊ>>>°Ê·+ÕjÊVÕÀÀ>¶Ê-Ê«iÃ?ÀÃi]Ê>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃ]Ê`iÛÌÃÊÞÊ caballeros abandonaron la capilla precipitadamente dejando con >Ê«>>LÀ>ÊiÊ>ÊLV>Ê>ÊvV>Ìi]ÊÞÊ>}Õ>À`>ÀÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>°Ê Ê ÕLiÀÊ`iÊiëiÀ>ÀÊÕV °Ê1Ê iÀ>`ÊV ÊÞÊÕ>ÊiÃVÌ>Ê`iÊ `iâÊ}ÕiÀÀiÀÃÊ«iÀÌÀiV >`ÃÊVÊ>v>iÃ]Ê>ÀVÃÊÞÊV>ÀV>iÃ]ÊV«>ÀiViÀÊ>i>â>ÌiÃÊiÊ>Ê«>â>°Ê-ÕÊViÊiÀ>Ê>`ÕÃÌÊÞÊÃÕÃÊ }iÃÌÃÊÊ>Õ}ÕÀ>L>Ê>`>ÊLÕi°Ê-Û>ÊÀiViÊ`iÊÌ>ÊÀi«iÌ>Ê irrupción e intercambió miradas de alarma con Velasco. iÊÀi«iÌiÊiÊÛÊ>Ê>ÊV>Liâ>Ê>ÊÃëiV Ã>ÊÃ>`>Ê`iÊV>«Ì?Ê `iÊ>ÊÀiVi«VÊÞÊ>Ê}>«>`>Ê`iÊiÃ>iÀÊ >V>Ê>ÊvÀÌiÀ>\Ê>`ÌÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]Ê`iÃ`iʵÕiÊi}>ÃÊ >ÊLÕÃV>`ÊÕiÃÌÀ>ÊÀÕ>Ê p«iÃÊÞÊ>ÊÀiëÀ>VÊÃiÊiÊVÀÌp°ÊÃÌÊiÃÊVÃ>Ê`iÊið ÊiÃÌ>`>ÀÌiÊ>>ÀÊ`iÊ>Ê`>ÃÌ>Ê}]ÊÀiÕV>ÊVÊiÊÃÊ >ViÌiÊÞÊÃiÊL>Ì>ÊiÊiÊ>ÃÌ>ÊVÊ>ÊÌL>ÊLÀÃ>°ÊÊiÃ>iÀÊV ÊiÃÌÕ`Ê>ÌÛÊÃÊ>ëiVÌÃÊ`iÊÃÊÕ`ÃÊVV`iÌ>iÃʵÕiÊÊ LÃiÀÛ>L>Ê`iÊ ÌÊiÊ Ì°Ê >ÌÀÊVÛVÊ>ÊCapitao Mör,ʵÕiÊÃiÊ>`i>ÌÊÕÃÊ«>ÃðÊÕi}Ê>LÀÊÕ>ÊÌÀ>Ê`iÊ«>«iÊ iÃVÀÌ>ÊiÊV ÊV>ÌjÃʵÕiÊiÞÊiÊÛâÊ>Ì>]ÊiÌÀ>ÃÊÌÀ>`ÕV>Ê *>i>Ê>Ê}ÀÌÃ\ —«El distinguido Censor Imperial, honorable señor Chen Rui, inculpa a los padres que estuvieron presos en Cantón, que mintieron a los mandarines y a los jueces que los interrogaron. Sabemos que los verdaderos designios de su misión no eran otros que proclamar soberano de Macao al rey de España, de bien ganada fama de conquistador y amenazador de pueblos. Por eso ordenamos que el llamado padre Sánchez y sus acompañantes comparezcan ante mí en tres días y respondan de sus falsedades y artificios. El dutang de las Dos Provincias, Venerable Chen Tui ¡Cúmplase su orden!». pu/ijÃÊÌÀiÃÊ`>ÃÊÞÊÌÀiÃÊV iÃ]ÊÊÃiÀjÃÊiiVÕÌ>`ÃtÊp}ÀÌ° ÊiÃ>iÀÊ«iÀ>Ê âÊÕÊÛiÌÊLÀÕÃVÊÞÊÛÛÊ >Ê>i>â>ÀÃÊÃÊÊV«>ÀiV>°ÊÕi}ÊÛÛÊ}ÀÕ«>Ã]ÊÞÊVÊ >L>ÊÛi`]ÊÃÊiÌiÃÊV ÃÊ`iÃ>«>ÀiViÀÊiÊi`Ê`iÊÕÊ Vi>iÊ`iÊ«ÛÊ>>ÀiÌ°ÊÃÊië>iÃÊL>>ÀÊÃÕÃÊÀÃÌÀÃÊ >}ÕÃÌ>`Ã]ÊiÝ«ÀiÃ>`ÊÃÕÊ}À>Ê`iÃ>V°Ê Ê«`>ÊÃiÀ°Ê Ê — 243 — iÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌÃÊ>ÊÃÕvÀÀÊÕiÛÃÊ>ÌÀ«iÃ]ÊÕVÃÊÞÊÛi>ViÃ]ÊiÊVÕÃÊÕÊÕVÊv>>ÌiÊÞÊ>ÊÕiÀÌi]Ê«ÕiÃÊÃiÀ>ÊVdenados sin remisión. ÃÊV>ÃÌi>ÃÊÌÀViÀÊiÊ}iÃÌ]ÊVÊÃÊiÊ ÕLiÀ>Ê`>`Ê >ÊÌÀ>}>ÀÊ>ÃVÕ>ÃÊiVi``>ðÊÊ-?V iâÊÃiÊiÊ>LÕÌÊÕ>ÊÛi>Ê`iÊ cuello. pÊLÕiÊÊÃÊ >LjÃÊiÌ`Ê«>`ÀiÊ-?V iâÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊ iÊ >«Ì?Ê>ÞÀÊiÊÕÊÌÊ`iÊÀi«ÀV i]ʵÕiÊiViÀâÊ>Êisuita. pu>`ÌÊ«>}>Ê`iÊ`>LtÊ·*iÃ?ÃʵÕiÊ>VÕ`ÀiÃÊVÊ VÀ`iÀÃÊ>Ê>Ê>`ÛiÀÌiV>Ê`iÊiÃiÊÌÀ>¶Ê ÊÃÊVÛiÀÌÀiÃÊ iÊÃÕÃÊÀi iiÃÊpVÌiÃÌÊ-?V iâÊ`}>`p°Êu?ÃÊV?ÀViiÃÊ tÊ ÊÃÕvÀÀiÃÊ?ÃÊ>vÀiÌ>ÃÊ`iÊiÃiÊV`VÃÊ iÊ,Õ°Ê9Ê>Ê ÛÕiÃÌÀ>Ê«ÀÌiVVÊÃÊ>V}iÃÊiÊLÀiÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê`Ê Felipe II. Ê«>`ÀiÊ6>}>ÊÕÌâÊÃÕÃÊ`ÌiÃÊVV>`À>Ã]ÊÞÊÌiÀV\ p ÊiÃÊ À>Ê`iÊÀi«ÀV iÃ]Ê>}ÃÊðÊÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÞÊ ÃÕÃÊ>V«>>ÌiÃÊ`iLiÊÃ>ÀÊi`>Ì>iÌiÊ`iÊ>V>°Ê+Õi`>ÀÃiÊ>µÕÊVÃÌÌÕÀ>ÊÕÊÃÕV`Ê«>À>Ê>ÊV>ÊÞÊ>ÊÕiÀÌiÊ Ãi}ÕÀ>Ê«>À>ÊiðÊÕÃÌvV>ÀiÃÊ`iÊ>}Õ>ÊvÀ>ÊÃÕÊÃ>`>ÊÞÊiÃÊ `ÀiÃʵÕiÊÞ>Ê >L>Ê«>ÀÌ`Ê`iÊ>V>ÊVÊ`iÃÌÊ>Ê>>°Ê iÊ,ÕÊÃÊVÀiiÀ?°Ê>ÊV>ÊiÃÊÕÊvÀ?}Êi`vVʵÕiÊ«ÀiVÃ>Ê `iÊV>>ÊÞÊ`iÊLÕi>ÃÊÀi>Við p ÊÌiiÃÊL>ÀVÊ«>À>Ê ÕÀ]Ê«>`ÀiÊpÃiÊ>«ÀiÃÕÀÊ>Ê>viÃÌ>ÀÊ,`À}p°Ê ÕiÃÌÀ>Ê}>iÀ>ʵÕi`ÊiÊ>ÕV iÊVÊ>ÊÌÀpulación. -iÊ«À`ÕÊÕÊ>À}ÊÞÊVÀÕ`ÊÕÌÃʵÕiÊÀ«ÊiÊ}LiÀnador: pu1ÊiÌtÊ ÀiÊÌiiÀÊ>ÊÃÕVÊ«iÀviVÌ>° Todos fijaron sus miradas en sus labios crispados. pÃÌ>ÊÃ>Ê>>>Ê«>ÀÌiÊVÊ>Ê>Ài>ÊÕÊÕVÊ`iÊ>Êta de la Plata, rumbo a Japón. Pertenece al armador Bartolomé 6>âÊ>`iÀÊÞÊÛ>>ÊiÊjÊVÕ>ÌÀÊ«>`ÀiÃÊiÃÕÌ>ðÊ-ÊÀiV}jÃÊ ÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«>ÀÌiV>ÃÊÀ?«`>iÌi]Ê>ÖÊ«`jÃÊâ>À«>ÀÊVÊjÊu`>`ÊVÊ`}iV>t >Ê`iÃÌ>Ê`iÊ>ÃÊiÝ}iV>ÃÊ`iÊ6>}>Ê âʵÕiÊvÕiÀ>Ê >Vi«Ì>`>ÃÊ`iÊi`>ÌÊÞÊVÊ«ÀÃ>Ã°Ê >`iÊ`iÃi>L>Ê}ÀiÃ>ÀÊiÊ — 244 — Õ>ÊV?ÀViÊV >ÊÞÊ`iL>Ê ÕÀÊÃÊ«iÀ`iÀÊÕÊÃÊÃi}Õ`°ÊÀ>Ê ÊµÕiÊ`iÃi>L>Ê>Êi`>]ÊÞÊÃÕÊiÃ>iÊÀiÃiÀÛ>`Ê>Ê>`>À]Ê >L>ÊLÀ>`ÊÃÕÃÊvÀÕÌðÊ+ÕiÀ>Ê>ÊÃÊië>iÃÊ>ÊÕV >ÃÊ >ÃÊ`iÊ>V>°Ê ÊÃiÊv>L>Ê`iÊÃÕÃÊ«À?VÌV>ÃÊVµÕÃÌ>`À>ÃÊÞÊ se sonrió interiormente, mientras lanzaba una ojeada cómplice al obispo, que asintió. pÃÊiViÃ>ÀʵÕiÊiL>ÀµÕiÊiÊj]ÊÃiÀ>Ã°Ê ÃÌÀÃÊ`>remos todo tipo de aclaraciones al dutangÊÞÊiÊvÀiViÀiÃÊÕÊ }iiÀÃÊi}>`ÊiÊ«>Ì>°Ê«ÀiÃÕÀ>ÃÊÞÊiÃV`iÀÃÊi`>Ì>iÌiÊiÊ>Ê>Ûi]Ê>ÌiÃÊ`iʵÕiÊ>}ÕiÊÃÊ>ÛÃi°ÊÃÊʵÕiÀiÊ así —dijo don Matías. ÊiÊiÀÛÃÃÊiÝÌÀiÊ«ÀÊÃ>Û>ÀÊiÊ«iiÊÞÊ>Ê«ÀiV«Ì>VÊ«ÀÊiÃV>«>À]Ê,`À}Ê-Û>ÊÊ«Õ`ÊÃVÌ>ÀÊ>Ê`ÀÊ *>i>Ê>Ê`iÌiVÊ`iÊÕV>ÃÊ"`]ÊÞÊÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê«iÃÊiÊjÊ en tan comprometido momento. Tsopin acarreó el morral de sus «iÀÌiiV>Ã]ÊÞÊ`iÊÕiÛÊÃiÊ«ÕÃiÀÊiÊ>ÀV >ÊVÊviÀ>ÃÊ>VÃ>`>Ã°Ê ÊÃiÊ ViÀÊ`iÊÀ}>À°ÊL>ÀV>ÀÊÞÊÃiÊ ViÀÊ>Ê>Ê >ÀÊ>«ÀÛiV >`Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊi>ÃÊ`iÊ>Ê«ÀiÀ>Ê>Ài>°Ê>Êiâquina escuadra la formaban dos embarcaciones. Delante iba otro L>ÀVÊ`iÊiÀÊV>>`ÊÞÊVÊ«V>ÊV>À}>]ʵÕiÊÃiÀÛ>Ê`iÊ>ÕV>`ÀÊ`iÊÃÊ>ÀÀiVviÃÊÞÊ`iÊÃÊÊiÃÊ«i}ÀÃÃÊiÃVÃÊ`iÊ >Ài>Ê`iÊiÃÌÀiV ° pÃÌÊ«>ÀiViÊ>ÊV>ÀÀiÀ>Ê >V>ÊÃÊviÀÃ]Ê>ÀÌÊp`Ê -Û>p°Ê ÊÃÊ`>ÊÌÀi}Õ>ÊiÃÌÃÊV ðʫi>ÃÊÃÊÃÊ >L>ÃÊVÕÀ>`Ê`iÊ>ÃÊ iÀ`>Ã]ÊVÕ>`ÊÌÀ>ÊÛiâÊ iÃÊ`iÊ ÕÀÊ`ià ÀÃ>iÌi° piÊ«Ài}ÕÌÊVÊ >LÀ?ÊÃ>L`ÊÊ`iÊ>Ê«ÀV>>VÊ `iÊÀiÞÊi«i°ÊÃiÊi`>]ÊÊiÊâÀÀÊ`iÊLë]ÊiÃÊ >Ê>ÛÃ>`°ÊuÃÌ?ÊV>Àt pu-t]ÊÀiÃÕÌ>ÊiÛ`iÌi]Ê>ÀÌ°ÊÕÊÌiÃÌ}Ê`iÊÛiÌÃÊ comprometidos el día de la proclamación, pero nunca pensé que ÃÊÌÀ>V>À>°ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÃÊ`iÌiÃÌ>ÊÞÊÃÕÊV`ÕVÌ>Ê >Ê Ã`Ê`}>°ÊiÃÊ`iÊÕV >ÀÊ>Ê>ÊÛiâÊVÌÀ>ÊÃÊV ÃÊÞÊVÌÀ>ÊÕiÃÌÀÃÊ iÀ>ÃÊLjÀVðÊ,iÃÕÌ>Ê>iÌ>Li° p9ÊVÃÌÌÕÞiÊ>`i?ÃÊÕÊ}À>Ê`Ã}ÕÃÌÊ«>À>ÊÛðÊÃÌ>Ê}Ã>ÊvÕ}>ÊÃÊ«i`À?ÊÌ>ÀÃÊVÕ«`>ÊÛi}>â>Ê`iÊ >À>Ê `iÊ*iÀÀ°ÊÀ>ÊÛÕiÃÌÀ]ÊÞÊÃiÊÃÊiÃvÕ°ÊÊÃiÌ]Ê`iÊÛiÀ>ð — 245 — pÕi]ÊiÃÊÕÊVÃÌ>ÌiÊiÊÃÊLÖõÕi`>ÃÊ`iÊiÃiÊÌÀÕ ?°Ê À>Ê`iLiÊiÃÌ>ÀÊiÌÀiÊÃ?L>>ÃÊV>iÌiÃÊiV>>`ÊVÊÕ>Ê«ÕÌ>]Ê ÃÊÃ>LiÀʵÕiÊiÊ Ê`iÊV>«Ì?Ê-Û>Ê >ÊiÃÌ>`Ê>Ê«ÕÌÊ`iÊiV >ÀiÊiÊ}Õ>Ìi°Ê*iÀÊ«}>ÃÊÌiÀÀ>Ê`iÊ«ÀÊi`]ÊiÌÀ>ÃÊÃiÊ >V>À>ÊiÊ>ÃÕÌ]ÊÞÊÃÊÛ`>ÊiÃÃÊ`iÃVv>`ÃÊV ðÊ>LÀ?Ê Ìi«Ê«>À>ÊiÊ`iõÕÌi]ÊÞÊÞ>ÊÃjÊ``iÊÃiÊiÃV`iÊiÃiÊLi>V°ÊÊ >LÕÀÊÃiÊÀiÃÃÌiÊ>ʵÕiÊÊÃ>}ÀiÊ«Õi`>Ê>Û>ÀÃiÊ`iÊ>ÊÛiÀ}Øiâ>Ê —confirmó cabizbajo. -iÊ>V`>ÀÊiÊ>Ê>ÕÀ>`>°Ê,`À}Ê«iÃʵÕiÊÃÕÊÃÊ iÊ >Ê >L>ÊÃÕvÀ`ÊÕÊ}«iÊ`iÊÕiÀÌiÊÞʵÕiÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]Ê«ÀÊ?ÃʵÕiÊÊ`iÃi>À>]ÊÊ«`À>ÊVÌ>ÀÊVÊj° ·*`À>ÊÛÛiÀÊ>}Õ>ÊÛiâ¶Ê-iÊ«Ài}ÕÌ\Ê-iÀ?Ê`vV° ÊÕVÊp`iÊ>>ÞÊjongpÊi>ÀL>L>Ê`ÃÊ«>ÃÊÞÊ>>À}>`iÀ>ÃÊ`iÊL>LÖÊÞÊVÀÌ>L>Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊVÊÕÊiÃÌiÌi°ÊL>ÊV>À }>`Ê`iÊÃ>V>ÃÊÞÊ>`i>ÃÊ`iÊÃi`>]ÊÞÊV>«Ì>i>`Ê«ÀÊ`ÀjÊi]Ê un piloto mestizo de tez morena. Vestía con unos calzones rei`>`ÃÊÞÊÀ>L>Ê>ÊÃÊië>iÃÊVÊ«iÌiÃ>°Ê>ÊÕÊÌ`Ê V>ÊiÊiÃVÕ`>ÃÊ}ÕÃÃÊ`iÊ>ÀÀâÊ iÀÛ`ÊVÊ>ÀiµÕiÃ]ÊÊ V>ÀiÊ`iÊÌLÕÀÊÞÊL>i>]ʵÕiÊÃ>ÊVV>ÀÊ/ëÊÞÊvÃVÊiÊv}iÃÊ`iÊV>ÀL°Ê,`À}Ê>?ÃÊÊ >L>Ê«ÀL>`ÊÞÊiÊ Ã>ÌÃvâ°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊ>ÞÕ`>L>Ê>ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÞÊ>ÊÃÊV ÃÊ iÊvÀ>V>ÊV>>À>`iÀ>Ê>ÊV>VÕ>ÀÊ>Ê`iÀÀÌ>]ÊÞÊiÌ>LÊÕ>Ê}À>Ê VvÀ>ÌiÀ`>`ÊVÊiÊV>«Ì?Ê`iÊÕV]ÊVÕÞ>ÃÊÛi>ÃÊ>>À>>`>ÃÊ `i>L>ÊÌÀ>ë>Ã>ÀÊ>ÊÕâ]Êi}?`iÊÕ>Ê>ÌÕÀ>iâ>ÊiÝÌV>° "Û`ÊÃÕÊ> ÕÀÊ«ÀÊiÊv>ÃVÊÞÊÊÃiÊ`iÃiëiÀ° ÊÌiÀViÀÊ`>Ê`iÊ>Ûi}>V]ÊÃi}ÖÊiÊVÕ>`iÀÊ`iÊÀÕÌ>Ê`iÊ ,`À}]Ê`}Ê£ÇÊ`iÊÕÊ`iÊ£xnÓ]Ê«ÕÃiÀÊÀÕLÊ>Ê>ÕÀ>â>]ÊVÕ>`Ê >L>Ê«>Ã>`Ê>ÃÊÛiÀ`Ã>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊÃÊ*iÃV>`ÀiðÊ*iÀÊiÊÃÊÊ>V>L>L>Ê`iÊÃ>À]ÊÞÊiÊViÊÃiÊvÕiÊÌi`Ê`iÊ ÕL>ÀÀiÃÊi}ÀÃ]ÊVÊ}À>`iÃÊ«>>ÀÀ>VÃÊ`iÊ>Ê>}ØiÀʵÕiÊ ÃÊ>ViV >À>°Ê,`À}ÊÛÊ>ÊV>Liâ>Êi}>ÌÛ>iÌiÊÞÊÃiÊ>>À°Ê ÊiÊ}ÕÃÌ>L>ÊiÊÛiÌʵÕiÊÃiÊiÛ>Ì>L>°Ê>ÃÊÀ>V >ÃÊ>}Ì>L>Ê>ÃÊÛi>ÃÊÞÊ>ÀÀiV>L>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ«>À>Ê«>ÛÀÊ`iÊ>ÊÌÀ«Õ>V°Ê*>ÀiV>Ê`iÊV iÊÞÊViâÊ>ÊÛiÀÊ`iÃ>vÀ>`>iÌi°Ê1Ê ÌÀÕiÊÃiVÊÀiÌÕLÊÃLÀiÊÃÕÃÊV>Liâ>Ã]ÊÞÊ>ÃÊvÀ>Ê>}Õ>ÃÊ`iÊÕÊ vÀ>iÌÊi}ÀÊVÊ>ÊLV>Ê`iÊÕÊL]ÊV>>Ê>ÊV?Ì>ÀÃÊà LÀiÊiÊÕVÊ«ÀÌÕ}Õjð — 246 — puÀÀ>`Ê>ÃÊÛi>ÃtÊpÀ`iÊip°ÊuiÛ>`Ê>ÊV>À}>Ê>Ê>Ê ÃiÌ>t µÕi>ÊÃÊ >L>Ê>V`ÊL>ÊiÊÃ}Ê`iÊ>Ê`iÃ}À>V>ÊÞÊiÊ vÀ>V>ðÊÃÌ>L>Ê}>v>`ÃÊ«ÀÊÕÊiÝÌÀ>Ê`i°Ê"ÌÀ>ÊÛiâÊÃiÊ >>L>Ê>ÊiÀVi`Ê`iÊÃÊvÀÃÊ>LÃðÊÊ>}Õ>Ê`iÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >ÊÞÊ>ÃÊÌÀL>ÃʵÕiÊV>>Ê`iÊViÊÃiÊV>L>Ê«ÀÊ>ÃÊ«>`i>`>ÃÊÌÀ>ÛiÃ>ÃÊ`iÊV>ÃVÊÞÊÃiÊvÌÀ>L>Ê«ÀÊÃÊÀiVÛiVÃÊ`iÊ>Ê Ûi>Ê>]ÊÕ`>`ÊL`i}>Ã]Ê«>iÃÊÞÊV>>ÀÌiðÊ>ÊÃÌÕ>VÊ ÃiÊVÛiÀÌ>ÊiÊ«i>}Õ`>]ÊÞÊ-Û>ÊÃiʵÕiÌ° ÊVj>]ÊiÃÊÞÊvÕÀÃ]ÊÃiÊiÊ`iÊÀi?«>}ÃÊÞÊÃÊ castellanos se arrebujaron en sus capotes en el castillete de popa, iÌÀ>ÃÊ>Ê>ÊÃiÊiÛ>Ì>L>ÊiÌÀiÊ>ÃÊVÀiÃÌ>ÃÊVÊÕÊL>ÀVÊ`iÊ «>«i°Ê>ÊÛiV>Ê`iÊ>ÀÊiÃÊ âÊ«iÀ`iÀÊiÊiµÕLÀÊÞÊvÕiÀÊ >Ê«>À>ÀÊVÊÕÊ}À>ÊÛÊ>Ê>Ê>ÕÀ>`>Ê`iÊL>LÀ°ÊÊ«ÀiÃ>LiÊ/ëÊV >L>ÊÞÊ,`À}ÊÌÕÛʵÕiÊÌÀ>µÕâ>À°ÊÃÊ iÃÕÌ>ÃÊÞÊvÀ>VÃV>Ã]ÊiÊiëiV>ÊvÀ>ÞÊ*LÀi]ÊÀÛ>â>L>ÊiÊiÊ viÀÛÀÊ`iÊÃÕÃÊ«i}>À>ðÊ6i>ÃV]ÊiÌÀiÊÌ>ÌÊLÀ>L>Ê>ÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ vÕÀ>ÃÊ`iÊ"«Ê«>}>]Ê>iÌ>`ÊÃÕÊi}À>ÊÃÕiÀÌi° pu ÊÃ>ÃÊ`iÊÕ>]ÊVÕ>`ÊiÌÀ>ÃÊiÊÌÀ>Ê«iÀtÊu>`Ì>ÊÃi>ÊÊiÃÌ>«>tÊÃÌÊiÃÊVÊiÃÌ>ÀÊiÌ`ÊiÊÕÊV>>Lâ]Ê «iÀÊVÊ>Ê«ÃL`>`Ê`iÊ> }>ÀÃiÊp}ÀÌ>L>° *ÀÊiÊÀÌiÊÃiÊ>`Û>L>ÊÕ>ʵÕiÌÕ`ÊÛ>«ÀÃ>ÊÞÊVÀiVÊiÊ ?Ê`iÊiÃV>«>ÀÊ`iÊ>ÊÌÀiÌ>ÆÊ«iÀÊ>ÃÊ>ÀL>`ÕÀ>ÃÊ`iÊL>LÀÊ ÞÊiÃÌÀLÀÊÃiÊL>>Vi>ÀÊ>ÊiÝÌÀiÊ`iÊ>ÃÊÛiÀ}>ÃÊÞÊÃiÊÀ«iÀÊVÊÕÊVÀÕ`ÊVÃ>ʵÕiÊ>ÊÌ`ÃÊ>ÃÕÃÌ°ÊÊV>À}>iÌÊvÕiÊ `ië>â>`ÊÛiÌ>iÌiÊ`iÊ«À>Ê>Ê««>]ÊÀiÌÕL>`ÊiÊÕ>Ê L>Ì> >Ê`iÊiÃÌÀÕi`ÃÊÞÊ>iÌðÊÊi`Ê`iÊÕ>ÊVÀÌ>Ê`iÊ ÕÛ>]ÊÕÊÌÀÀiÌiÊ`iÊ>}Õ>ÊÃiÊ>«ÊiÊ>ÃÊ«ÀÌ>Ã]ÊÞÊ>Ê«ÌÊÊ iÊ`ÊÌi«Ê>ÊiÃV>«>ÀÊ`iÊ>ÊÛÀ?}iÊ`iÊÛiÌÃÊÞÊÌÛ>iÀ>ÃÊ`iÊ >}Õ>°ÊÃÊ`ÃÊÕVÃ]ÊiÊi`Ê`iÊ}ÀÌiÀÊ`iÊ>ÊÌÀ«Õ>VÊÞÊ>Ê marinería, se desmembraron como un rompecabezas, pues estaban ensamblados en cajas o departamentos. ÊÕVÊ>ÞÀÊÃiʵÕiLÀÊ«ÀÊiÊi`°Ê>ÃÊVÕ>`iÀ>ÃÊ`iÊ «À>ÊÃiÊÃi«>À>ÀÊÞÊÃÊL>ÃÊVÀÕiÀÊÃi«>À?`ÃiÊ`iÊ>À>â°Ê ʵÕiʵÕi`>L>Ê`iÊ>Ê>ÛiÊÃiÊiÃVÀÊ`iÊVÃÌ>`]ÊÞi`Ê>ÊiL>rrancar en un banco arenoso de la isla de Da Luqiu, que el capiÌ?ÊÃi}ÖÊÃÕÃÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ÃÊ>Ê >]ÊvÀiÌiÊ>Ê>ÊVÃÌ>Ê`iÊ — 247 — Õ>]Ê`iÊiv>ÃÌÊÀiVÕiÀ`Ê«>À>ÊÃÊ Ã«>ðÊÃÊ>ÀÃÊV ÃÊLÀ>ÀÊ>Ê>ÊÃ>ÊVÊ}v>]Ê>ÕµÕÕÊÊ9â Õ]Ê µÕiÊ>Ê`iVÀÊ`iÊ/ëʵÕiÀ>Ê`iVÀ]Ê>ÊÃ>Ê`iÊÃÊ?ÀL>ÀÃ]Ê«ÕiÃÊ iÀ>ÊÕÊÌiÀÀÌÀÊ>ÖÊÊVÛâ>`ÊÞÊVÊiÃV>ÃÃÊ >LÌ>ÌiÃ]Ê>Ê >ÞÀ>ÊV>L>iÃ]ʵÕiÊÃiÊ`i`V>L>Ê>Ê>Ê«À>ÌiÀ>ÊÞÊ>Ê`iÃÛ>>ÀÊ>Ê los comerciantes que recalaban en la costa. ÌViÃÊiÊV>ÃÊÃiÊ>`ÕiÊ`iÊ>Ê`Ì>VÊ`iÊÃÊ`ÃÊÕVð /ëʵÕiÊ >L>Ê>Ì>`ÊÃÕÊÕiV>Ê>ÊVÌÕÀÊ`iÊÃÕÊ>ÊÃiÊ ÃÕiÀ}ÊiÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊVÊj]Ê«>À>ÊÕi}ÊiiÀ}iÀÊÞÊ>ÃÀÃiÊVÊ Ì`>ÃÊÃÕÃÊvÕiÀâ>ÃÊ>ÊÕ>ÊÃ>V>Ê`iÊV>>]ÊVÊ>ʵÕiÊi}>ÀÊ>Ã>iÌiÊ>Ê>Ài>°ÊÃÊ?ÃÊ`iÊ`ÃViÌÃÊ?ÕvÀ>}Ã]Êië>iÃ]Ê «ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊV ÃÊÞÊ>>ÞÃ]ÊÕÃÊ>}>ÀÀ>`ÃÊ>Ê>ÃÊL>>ÃÊ`iÊ Ãi`>]ÊÌÀÃÊ>Ê>ÃÊÌ>L>ÃÊÞÊ>À>`ÕÀ>ÃʵÕiÊ >L>ÊÃ>Ì>`Ê«ÀÊ`µÕiÀ]ÊÞÊÃÊ?ÃÊ>`>`Ê`iÃ>vÀ>`>iÌiÊ>ÊVÀÌ>Ê`ÃÌ>V>ʵÕiÊ ÃÊÃi«>À>L>Ê`iÊ>ÊÀ>]ÊVÃ}ÕiÀÊ>V>â>ÀÊ>Ê«>Þ>°Ê}ÕÃÊ ÕÀiÀÊ> }>`ÃÊÞÊÃÕÃÊVÕiÀ«ÃÊ V >`ÃÊvÌ>L>ÊVÊÌÀÌÕ}>ÃÊiÊÕ>Ê`iÀÛ>Êië>ÌÃ>° ÃÊÀi}ÃÃÊië>iÃÊÞÊÃÕÃÊ>V«>>ÌiÃ]Ê>ÌÕÀ``Ã]ÊVÊ ÃÊVÕiÀ«ÃÊi«>«>`Ã]ÊÃÊV>LiÃÊÞÊ>ÃÊÀ«>ÃÊ«i}>`>ÃÊ>ÊÃÕÃÊ VÕiÀ«ÃÊ>ÌiÀ`Ã]Êi}>ÀÊ`iÃÀiÌ>`ÃÊÞÊÀi``ÃÊ>Ê>ÊÀ>]Ê ``iÊÃiÊÌÀ>ÀÊVÊv>À`Ã]ÊÕÌÊ>ÊÃÊÀiÃÌÃÊ`iÊ>ÕvÀ>}]Ê >À>âiÃ]ÊÛi>ÃÊÀ>>`>Ã]ÊVÀ`>iÃÊÞÊÌ>L>âiÃÊ>ÃÌ>`ÃÊ`iÊÃÊ ÕVÃÊÃiÃÌÀ>`ðÊÊ«?VÊÃiÊ >L>Ê iV Ê`ÕiÊ`iÊÃÕÊÛ>À°Ê 9ÊVÕ>`Ê«Õ`iÀÊVÀ«À>ÀÃiÊÞÊiÛ>Õ>ÀÊ>ÊV>Ì?ÃÌÀvi]ÊVÌi«>ÀÊÕÞÊViÀV>Ê`iÊiÃÊÃÊ`iëÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÌÀiV >ÃÊ>ÛiÃÊiV>>`>ÃÊiÊ>ÃÊÀV>ð À>ÊVÊViÌ?ViÃÊ«Ài ÃÌÀVÃÊ>ÊÃʵÕiÊ ÕLiÀ>Ê`iÛÀ>`Ê ÃÊÃÌÀÕÃÊ>ÀÃÊiÊÕÃÊÃi}Õ`Ã]Ê`i>`Ê>Ê>ÊVÌi«>VÊÃÕÃÊiõÕiiÌÃÊ`>`ðÊÊV>«Ì?ÊiÊÃiÊ>«ÀÝÊVÊ >}ÕÃÊ`iÊÃÕÃÊ LÀiÃÆÊÞÊÌÀ>ÃÊÕÊÕÀ}iÌiÊiÝ>iÊÛÊ>ÊVÕV>ÀiÃÊVÊ>ÊÛâÊiÌÀiVÀÌ>`>ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê«iÀ``Ê>ÃÊ>`i>ÃÊ`iÊ Ãi`>ÊÞÊiÊV>À}>iÌÊ`iÊiëiV>Ã°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊ>ÖʵÕi`>L>ÊÃÕvViÌiÃÊÃ>V>ÃÊ`iÊ>ÀÀâ]Ê`iÊ}>iÌ>ÊÞÊ`iÊ>}Õ>]ÊÞÊV>ÃÊÕÊViÌi>ÀÊ`iÊ botijas de tuba, para resistir durante un tiempo prudencial. piÃÊ«iÀ``Ê?ÃÊ`iÊ`ÃViÌÃÊÊ`ÕV>`Ã]Ê«iÀÊ>Ê >ÞÀ>Ê iÃÊVÃiÀÛ>`Ê>ÊÛ`>]Ê}À>V>ÃÊ>ÊðÊiÃV>ÃiÊiÊ paz los muertos —se pronunció Feio, abatido. — 248 — Ê>ÊÕâÊ`iÊ`>]ÊÞÊÌÀ>ÃÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊiÊÀiÃÕiÊÞÊÃÊLÀÃ]Ê iÌiÀÊiÊÃ>VÃÊÃÊV>`?ÛiÀiÃÊ`iÊ>Ê«>Þ>ÊÞÊ>ÀÀ>ÀÊ>Ê>ÀÊ>Ê los amortajados. A otros los enterraron en un palmeral, en un vVÊÀi}ÃʵÕiÊViiLÀÊvÀ>ÞÊ*LÀi]Ê>ÀÀ>Ã>`ÊiÊ?}À>Ã°Ê Vi`iÀÊÕÊvÕi}ÊVÊÞiÃV>ÊÞÊ«i`iÀ>ÊÞÊÃiÊV>iÌ>ÀÊiÊ ÃiV°ÊÊ-Û>ÊÃiÊiÊ`iëiÀÌÊÃÕÊ >LÌÕ>Ê>µÕiV>ÊÞÊ ÕLÊ`iÊ ÀiÌÀ>ÀÃiÊ>ÊÕ>ÃÊÀV>Ã]Ê``iÊViÀÀÊÃÊÃÊÞÊiëiÀÊ>ʵÕiÊVi`ira el martilleo de sus sienes. 9ÊVÕ>`ÊÃiÊ`ë>Ê>ÊÀiV}iÀÊÃÊÀiÃÌÃʵÕiÊ«Õ`iÀ>ÊÃiÀÛÀiÃÊ«>À>Ê>ÊÃÕ«iÀÛÛiV>]Ê`iÊÀi«iÌiÊiÊV>«Ì?Ê>âÊiÊLÀ>âÊ À`i>`ʵÕiÊV>>À>ÊÞÊÃiÊ>}ÀÕ«>À>ÊiÊ`iÀÀi`ÀÊ`iÊÕÃÊV>iÃʵÕiÊ>ÖÊV ÀÀi>L>Ê>}Õ>°Ê-iÊ>«ÀÝ>L>ÊÕÊ«i}ÀÊ`iÃVV`°Ê1ÊViÌi>ÀÊ`iÊ`}i>Ã]ÊiÊÕ>Ê>V>`>ÊÞÊvÀijÌV>Ê V>À}>]Ê>Û>â>L>Ê >V>ÊÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊ«iÀÌÀiV >`ÃÊVÊVÕV Ã]Ê>ÀVÃÊÞÊviV >ð ÃÊvÀÌÕ>`ÃÊÃÕ«iÀÛÛiÌiÃÊÀiÌÀVi`iÀÊ>ÌiÀÀÀâ>`ðÊÃÌ>L>Ê«iÀ``ðÊÀ>ÊÃÊÌiLiÃÊV>L>iÃÊ`iÊ}v> puÃÊ`iÊÃÊijÀVÌÃ]ÊÃÃÊÕiÀÌÃtÊpÃiÊ>iÌÊ-?V iâ° Tsopin se apretó contra su amo. Estaba aterrado. Aquellos LÀiÃÊÃiÊV«ÀÌ>L>ÊVÊÕÊ iÀÛ`iÀÊ`iÊ`iÌÀiÃÊÃ>`ÃÊ`iÊÃÊviÀÃ°Ê ÊÕ>ÊÀ>L>ÊVÌiLi]Ê,`À}]ʵÕiÊ ÃiÊ >L>ʵÕi`>`Ê«>À>â>`]ÊÃ>VÊvÕiÀâ>ÃÊ`iÊÃÕÊv>µÕiâ>]ÊÞÊÀië>`Ê`iÊvÕÀÀ]Ê}ÀÌÊ`iÃ>vÀ>`\ pu·+ÕjʵÕiÀjÃÊ`iÊÃÌÀÃ]ÊL>ÃÌ>À`ÃÊ`iÊ`i¶t -ÊÞÊ}ÀÌÃ]Ê>>À`ÃÊÞÊiÌÀiV V>ÀÊ`iÊ>À>ðÊ?ÃÊië>Ì° pÃÊÃÕ«iÀÛÛiÊiÃÌÃÊÃ>Û>iðÊiÊÊVÌÊÊ«>`ÀiÊpÃÕÃÕÀÀÊ/ëÊ>Ê`Ê`iÊ-Û>p°ÊÊViÊÃÊ>ÞÕ`iÊÞÊÃÊVVi`>ÊvÕiÀâ>ÃÊ«>À>ÊÀiÃÃÌÀ]ÊÊ«iÀiViÀiÃÊ`iÛÀ>`ÃÊ«ÀÊiÃ>ÃÊLiÃtias sin alma. ÊÕÊÊ«iÀ``ÊÞÊ>}ÕÃÌ>`]ÊvÀ>ÞÊÕ>Ê*LÀi]Ê}i>° puiÀ>ÃÊ iÃÊiVÌÀ>`ÊiÊ>ÀÌÀÊiÊÌiÀÀ>Ê`iÊ«>}>ÃtÊp`ÊiÊvÀ>VÃV>ÊÌ>ÀÌ>Õ`i>`Ê`iÊ«>ÀÝÃ]ÊÃÊ >iÌÊÞÊ>}Ì>`ÊÃÊLÀ>âð 1>ÊÀ?v>}>Ê`iÊ«ÛÊÀiÃiVÊ>âÌÊÃÊÀÃÌÀÃÊ`iÊÃÊ?ÕvÀ>}ÃʵÕiÊ«>ÀiV>ÊiÃÌ>ÌÕ>ÃÊ`iÊ>ÀV>]ÊÕ`>ÃÊiÊiÀið Êi`ÊÃÊ>Ìi>â>L>ÊÞÊÌiL>L>° — 249 — 8 >ÊÃ>Ê`iÊÃÊ?ÀL>Àà Verano y otoño de 1582 pÃÊÕÊ >Ì>Ê`iÊ>`ÀiÃÊ`iÊV>`?ÛiÀiÃÊp}ÀÌÊip°ÊuÕÌjÃt ÊV>«Ì?ÊiÃÊ>VÃiʵÕiÊÃÊʵÕiÊ`iÃi>L>Ê>µÕi>ÊÌÕÀL>ÊiÀ>Ê `ië>ÀÃÊ`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>ÃÊÞÊ>L>ÀÃ]ʵÕiÊÃiÊÃÊiÌÀi}>À>ÊÃÊÀiV ÃÌ>À]Ê«ÕiÃÊÃÊ>ÃÊVÃiÀÛ>À>Ê>ÊÛ`>° >Ê>ÞÀ>Ê`iÊÃÊ>ÌÛÃÊL>Ê`iÃÕ`ÃÊÞÊiL>`ÕÀ>`ÃÊ VÊ«ÛÊL>VÊÊÌ>ÌÕ>`ÃÊVÊ`À>}iÃÊÞÊÃiÀ«iÌiÃ]Ê«iÀÊ ÌÀÃÊÃiÊÛiÃÌ>ÊVÊ >À>«Ã]ÊÊVÊÕ>ÃÊÛiÃÌiÌ>ÃÊÀL>`>ÃÊ>Ê ÌÀÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊ>ÌiÀÀiÃ\ʵÕÃÊ`iÊV>ÕÌÛÃÊ>«iÃiÃ]ÊV>âiÃÊ>V Ã]ÊÝ`>`>ÃÊVÌ>ÃÊ`iÊ>>ÊV >Ã]Ê`ià >V >`ÃÊ«>ÕiÃÊÌÌÃÊiÊÃ>}ÀiÊÃiV>]Ê«iiÃÊ`iÊ>>iÃÊ«i}>`>ÃÊ>ÊÃÕÃÊ VÕiÀ«Ã]ÊÕLiÃÊ>LiÀÌÃÊVÊ}>iÃÊ`iÊ>}ÖÊ>Ûi}>ÌiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃ]Êië>ÊÕÊ >`jÃ]ÊÞÊÃLÀiÀÃÊ`iÊ>>Ê>V >Ê`iÊÛVÌmas europeas. >ÊviÀV`>`Ê`iÊÃÕÃÊvÃ>ÃÊÃÊ>i`ÀiÌ°ÊÀÌiÃVÃÊÞÊ ÀÌviÀÃÊ>Ê>ÊÛiâ]ÊÀÕ}>ÊVÊ i>ÃÊÞÊÃiÊ>â>ÀÊÃLÀiÊÃÊ `iviÃÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊVÊÕ>Ê À`>ÊÃ>`>Ê`iÊ>Lð pu*ÀÊÛ`>Ê`iÊ ÀÃÌtÊ·6ÃÌiÃÊÕ>ÊVÃ>Ê?ÃÊië>ÌÃ>]Ê-Û>¶Ê*Ì>`ÃÊ`iÊV>Ê«>ÀiViÊÕiÀÌÃÊÛÛiÌiÃÊp`Ê6i>ÃVÊ retrocediendo. p>Ìi}?ÃÊvÀiÃÊÞÊÃÊÃi«>À>ÀðÊÃÊ>ÊÖV>Ê«ÃL`>`Ê`iÊÀiÃÃÌÀ°Êu6>Ã]Ê>µÕ]ÊÌ`ÃÊÕÌÃtÊp}ÀÌÊ-Û>° /Ã«Ê ÕLÊ`iÊÀiëÀ>ÀÊ«ÀvÕ`>iÌiÊ«>À>ÊLiÀ>ÀÃiÊ`iÊ>Ê — 251 — ÌiÃʵÕiÊ>VÕÕ>L>ÊÞÊÃiÊ>ÀÀiLÕÊ>ÌiÊÃÕÊ«>ÌÀ]Ê>ʵÕiÊ>Ê «iÃ>ÀÊ`iÊ>ÃÊÛVÃÌÕ`iÃÊ«>Ã>`>ÃÊV>`>Ê`>Ê>«ÀiV>L>ÊÞÊ>`À>L>Ê ?Ã°Ê ÊÃÊ`iÃiÃÕÀ>`ÃÊÞÊ `ÃÊiÊVvÊ>Ê,`À}\ p-ÊÕiÀʵÕiÀʵÕiÊÃi«?Ã]ʵÕiÊ>«>ÀÌiÊ`iÊÊ«>`Ài]ÊÃÊ `iÊÛÃÊ iÊÀiVL`Ê>viVÌÊÞÊÀ>iÌ°Ê-ÃÊÊ>ÃÌÀÊ«ÀÌiVÌÀ]Ê amo. p >>]ÊÕV >V ÊLL]ÊiÃV>«>ÀiÃÊ`iÊ>µÕ]ÊuÞ>ÊÊÛiÀ?ÃtÊ piÊ>Ãi}ÕÀÊÞÊÊ>ÌÀ>Ê >V>ÊÃ]ÊÛi`ʵÕiÊÌiL>L>Ê`iÊ«>ÛÀ° ÊÃL`Ê`iÊ>ÃÊÃ>iÌ>ÃÊVÀÕâÊiÊÛiÌ]ÊÃÌ>ÌiÊiÊiʵÕiÊÕÊ }ÀÕ«Ê`iÊ>>ÞÃÊÃÕ«iÀÛÛiÌiÃÊ`iÊÕÌÊ>ÞÀÊiÃÊ ViÀÊ vÀiÌiÊVÊ«>ÃÊÞÊVÕV Ã°Ê ÊÌÕÛiÀÊÌi«Ê«>À>ÊÀiÃÃÌÀÃiÊ ÞÊvÕiÀÊÕiÀÌÃÊiÊiÊ>VÌ]Ê>ÌÀ>ÛiÃ>`ÃÊ«ÀÊÕÃÊÛÀÌiÃʵÕiÊiÃÊ lanzaron con precisión letal. La orilla quedó sembrada de cuer«ÃÊiÃ>}ÀiÌ>`ÃÊÞÊ>}ÕÃʵÕi`>ÀÊiÊ«ÃVÊ`iÊÀ>ÌiÃ]Ê VÊÃÊÀiâ>À>ÊÛiÃÊ>ÌiÊÕÊ>Ì>À°Ê,`À}]Ê6i>ÃVÊÞÊ/ëÊÃiÊ«ÕÃiÀÊ>ÊLÕiÊÀiV>Õ`]ÊÞÊ}>Ìi>`ÊÃiÊ«>À>«iÌ>ÀÊÌÀ>ÃÊ Õ>ÃÊ`Õ>Ã]ÊiõÕÛ>`Ê>ÃÊViÀÌiÀ>ÃÊviV >ðÊÊV>ÀÌ}À>vÊiÃV`ÊiÊÕÊ ÞÊÃÕÊLÃ>Ê`iÊ«iÊ`iÊÕÌÀ>Ê``iÊ}Õ>À`>L>ÊiÊ VÕ>`iÀ]Ê>ÃÊ«Õ>Ã]ÊiÊ?«âÊÞÊÕÊVÕiÀiVÊ`iÊÌÌ>°Ê ÊiÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌÊ>ʵÕiÊ>µÕiÃÊÃ>Û>iÃÊÃiÊÊÀL>À>° *ÃÌi>`Ê>ÊÃÕÃÊÛVÌ>Ã]ÊÃiÊ>ViÀV>ÀÊ>ÊÃÊÃLÀiÛÛiÌiÃ]Ê µÕiÊ>ÃÕÃÌ>`ÃÊÃiÊÃiÌiÀÊ`iVÀÃ>iÌiÊ>ÊÃÕÃÊÃ>Û>>`>ÃÊÞÊ >}ÕÃÊ >ÃÌ>Êi}>ÀÊ>ÊiÃÕV>ÀÊÃÕÃÊÕLiÃÊ«ÀÊiÊ«>ÛÀ]ÊVÊ vÀ>ÞÊÕ>ÊÞÊiÊ iÀ>Êi}°ÊÃÊV}iÀÊLÀÕÌ>iÌiÊ«ÀÊiÊ «iÊÞÊÃÊ`iÃÛ>>ÀÊ`iÊVÕ>ÌÊ«Ãi>Ê`iÊÛ>À\ÊVÀÕViÃ]ÊÀÃ>ÀÃ]Êi`>Ã]Ê>Ã]ÊLÌ>Ã]ÊV>â>Ã]ÊLÌ>`ÕÀ>Ã]ÊLÀV iÃÊÞÊVÌÕÀiðÊÊi}>ÀÊ``iÊÃiÊ >>L>Ê-Û>]ÊÕÊ`iÊÃÊÃ>Û>iÃ]ÊiÃÌÀ?LVÊÞÊVÊ>ÊV>À>Ê«Ì>`>Ê`iÊ ]ÊiÊ>ÀÀ>VÊÕ>Êi`>>Ê >À}iÌ>`>Ê`iÊ>Ê6À}i]ÊÞÊiÊÃÕÃÌÀ>ÊÃÊVÌi«>ViÃÊÃÕÊVÌÊ`iÊVÀ`L?° Ê6i>ÃVÊÊ`i>ÀÊV>ÃÊ`iÃÕ`]ÊÞÊ>Ê/ë]Ê>}ÀÃ>iÌi]ÊÊiʵÕÌ>ÀÊ>`>°ÊÊiviÊ`iÊÃÊ>LÀ}iiÃÊ>âÊÃÕÊv>V>Ê «>À>ÊÃi}>ÀiÊiÊ«iÃVÕiâÊ>ÊÃ>LiÀÊV ]ÊVÊ >L>Ê iV ÊVÊ ÌÀÊ>ÀiÀÊV>ÌjÃ]Ê«iÀÊ>`ÛÀÌÊÃÕÊ>ÀV>Ê`iÊLÀ>â]ÊÞÊv>Àfulló: ¡La marca de la diosa: El triángulo y YuanjútÊÊÃÌ> ÀÊÞÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀÊ«iÃʵÕiÊ>µÕi>ÊiÝÌÀ>>Ê>ÀV>ÊÊ >L>ÊÃ>Û>`° — 252 — p*>ÀiViʵÕiÊ >ÊÛÃÌÊ>ÊÃÃ>ÊÃi>Ê`iÊ`>LÊpiÊ dijo. p ÊÃj]Ê`Ê,`À}]Ê«>ÀiViʵÕiÊiÊÌ>ÌÕ>iÊÃÊ >Ê`iÌi`° >Ê>ÌÀ>Ì>`>Ê«>ÀÌ`>Ê`iÊÃLÀiÛÛiÌiÃÊÊÃiÊÀiÃÃÌÊ>ÊÃ>µÕi]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊÊ`Ê«ÀÊLÕi]ÊÛi`ʵÕiÊiÃÊ«iÀ`>L>Ê`iÊ iÌÊ>ÊÛ`>Ê>ÊÃʵÕiÊÊiÃÊ >L>Ê iV ÊvÀiÌi°ÊÃÊL>``ÃÊÊÀi«>À>ÀÊiÊÃÊÛÛiÀiÃÊiV >ÀV>`ÃʵÕiÊ>ÖÊvÌ>L>Ê iÊ>ÊÃiÌ>ÊÞÊVÕÞÊÀLÊ ÕLiÀ>ÊÃ}vV>`ÊÕ>ÊÕiÀÌiÊÃi}ÕÀ>Ê «ÀÊ>VÊ`iÊÌ`ÃÊÃÊ?ÕvÀ>}ðÊÕ>`ÊVÊLÃ]ÊiÊ }ÀÕ«Ê`iÊÃ>Ìi>`ÀiÃ]ÊÊVÌiÌÃÊVÊ >LiÀÊ>Ì>`]ÊÀL>`ÊÞÊ iV ÊiÃV>À]Ê>ÊÀiÌÀ>ÀÃi]Ê`iÃÌÀ«>ÀÊ>Êi`>Ê`Vi>Ê`iÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÀLÕ`Ã]Ê`iV>«Ì?`ÃÊ`iëÕjð -Û>ÊÊ >L>ÊÛÃÌÊ>?ÃÊÃii>ÌiÊL>ÀL>ÀiÊÞÊÃiÊ>ÀÀ`Ê iÊ>ÃÊ`Õ>Ã]Ê«>À>â>`ÊÞÊiÊ`iÊ>vVV°Ê-ÕÊvÕÌÕÀÊiÀ>Ê?ÃÊ µÕiÊi}À° -?V iâÊÊ`>L>ÊVÀj`ÌÊ>Ê>Ê`ië>`>`>ÊLÀÕÌ>`>`ʵÕiÊ«ÀiÃiV>L>]ÊÞÊ>âÊÃÊLÀ>âÃÊ>ÊVi°Ê,`À}]ÊiÌÀiÌ>ÌÊL>ÀÀÊ VÊÃÕÊÀ>`>ÊiÃÌÀiiV`>ÊiÊÕ}>ÀÊ`iÛ>ÃÌ>`°Ê-iÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊ V>«Ê`iÊiÝÌiÀÊÀi«iÌÊ`iÊVÕiÀ«ÃÊ> }>`ÃÊÊiÀâ>`ÃÊ`iÊ `>À`Ã]ÊÛÃViÀ>ÃÊÞÊÌÀ«>ÃÊ`iëiÀ`}>`>ÃÊÞÊVÕ>>ÀiÃÊ`iÊÃ>}ÀiÊ >ÖÊV>iÌi]Êi«>«>`Ê>Ê>Ài>°Ê9ÊVÕ>`Ê>`ÛÀÌiÀʵÕiÊÃÊ >Ã>Ì>ÌiÃÊ`iÃ>«>ÀiV>ÊÌÀ>ÃÊÕÊÛiÊ`iÊ«Û]ÊLÃiÀÛ>ÀÊ ÀÀÀâ>`ÃʵÕiÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>L>Ê>ÊÕÊ}ÀÕiÌiÊ`iÊ>V>]ʵÕiÊ>Ê}À>`iÃÊ }ÀÌÃÊ«i`>ÊiÊV ʵÕiÊÊÊÃ`â>À>° iÌÀ>ÃÊÌ>Ì]ÊÃÊÕÌ>`ÃÊÞÊ iÀ`ÃÊ}i>ÊÞÊÃâ>L>Ê iÊi`Ê`iÊÕ>ÊÕLiÊ`iÊi}À>ÃÊiÊÀÀÌ>ÌiÃÊÃV>ðÊ}ÕÃÊ «i`>ÊVviÃÊÞʵÕiÊiÊViÊiÃÊiÛ>ÃiÊÕ>ÊÕiÀÌiÊ«ÀÌ>°Ê iÃÊ >L>Ê`i>`ÊÕÊiÃ>iÊV>ÀÊÞÊÌiÀÀLi°ÊÊÌi«ÊµÕiÊ iÃÌÕÛiÀ>Ê>ÊÃiÀ>Ê«>À>ÊiÃÊÕ>Ê«iÃ>`>Ê >ÃÌ>ʵÕiÊʵÕi`>À>Ê ÕÊÃÊVÊÛ`>°ÊÃÊ`iâ>À>Ê«VÊ>Ê«VÊ >ÃÌ>ʵÕiÊÊ µÕi`>À>ÊÊÕÊðÊ9Ê/ëÊÀÊ>>À}>iÌi° p ÃÊ>Ì>À?ÊÞÊÃiÊLiLiÀ?ÊÕiÃÌÀ>ÊÃ>}Ài]Ê>° p6i`À?Ê>ÊÀiÃV>Ì>ÀÃÊVÕ>`Ê>ÃÊ>ÛiÃÊÊi}ÕiÊ>ÊÃÕÊ `iÃÌ]Ê/ë°Ê/i}>ÃÊ«>ViV>ÊÞÊÀiÃÃÌ>ð >ÊV iÊÃiÊÀiÃÃÌ>Ê>ÊV«>ÀiViÀÊÞÊÕ>ÊÕâÊÌiÕiÊÃiÊvÌÀ>L>Ê «ÀÊÕÊVÖÕÊ`iÊÕLiÃÊ>ÀÀiL>`>ðÊÊÛiÌÊ`iÊ>ÀÊiÃÊ i>L>ÊÃÊ ÕiÃÃÊÞÊLiL>ÊiÊiÃV>ÃÊ>}Õ>À`iÌiʵÕiÊ >L>ÊVÃi— 253 — }Õ`ÊÃ>Û>ÀÊ`iÊ>Ê`iL>Vi°ÊÊ«VÊV«>ÀiVÊÕÊViÊiÃÌÀi >`ÊÞÊ>iÃÌÕÃʵÕiÊÃÊÌÀ>µÕâ°ÊµÕi>ÊV iÊÊ âÊ v>Ì>Ê«iÀÊ}Õ>À`>ð Nadie durmió. >`>Ê«`>Ê>Û>ÀÊ>Ê>}ÕÃÌ>Ê`iÊÃÊ`iÃ>«>À>`ÃÊ?ÕvÀ>}ð }Õ>Ì>L>]Ê>ÕµÕiÊ>ÃÊvÕiÀâ>ÃÊÃÊL>Ê>L>`>`ÊVvÀiÊÌÀ>ÃVÕÀÀ>ÊÃÊ`>ðÊ*ÀÊ>ÃÊV iÃÊÛi>ÊiÊ>Êi>>Ê>Ê ÃÊ>Ãi`>`ÀiÃʵÕiÊ«ÀÛÃ>L>ÊÕÃÊiÝÌÀ>ÃÊÃ`ÃÊVÊ v>ÕÌ>ÃÊ iV >ÃÊVÊ ÕiÃÃÊ`iÊL>i>ÃÊÞÊ«>`iÀÃÊ`iÊ«iÊ`iÊ«ÕiÀ VÊÞÊ`>â>L>Ê>`À>`ÊÃÕÃÊ ÀÃÕÌÃÊV>LiÃÊVÊÌÀiâ>ÃÊ`iÊ VÀiÃÊ`iÊV>L>°Ê}ÕÃÊÃiÊiÃÊ>ViÀV>L>ÊÞÊÃÊ>ViV >L>ÊÞÊ ÌÀÃÊiVi`>Êv}>Ì>ÃÊViÀV>Ê``iÊ>â>L>Ê>>À`ÃÊ`iÊÕiÀÌiÊ«>À>Ê>i`ÀiÌ>ÀÃÆÊÞÊVÕ>`ÊÀ>Þ>L>ÊiÊ>L>]Ê >V>ÊÕ>ÊL>Ì`>Ê>Ì>`Ê>Ê>}ÕÃÊ`iÊÃÊÀiâ>}>`Ã]Ê`À`Ã]ÊÊ>ÊÃʵÕiÊ andaban sin rumbo. *VÊ>Ê«VÊÃÊL>Ê`iâ>`ÊÞÊ>ÊÀ>ÊÃiÊ`iÀÀÕL>L>° ÃÊvÀÌÕ>`ÃÊÃÕ«iÀÛÛiÌiÃÊÊ«`>Ê>`iÌÀ>ÀÃiÊiÊ>Ê Ã>Ê«>À>ÊV>â>ÀÊÞÊÀiViVÌ>ÀÊL>Þ>Ã]Ê«ÕiÃÊiÀ>ÊiõÕ>`ÃÊÃÊÃiÀVÀ`>]ÊÞÊÌi>ʵÕiÊ>iÌ>ÀÃiÊVÊÃÊvÀÕÌÃÊ`iÊ>ÀÊÞÊVÊ ÊµÕiÊ >L>ÊÃ>Û>`Ê`iÊÃÊÕVðÊ*>Ã>ÀÊÌÀiÃÊÃi>>ÃÊÞÊV «ÀL>ÀʵÕiÊÊÃiÊ >>L>ÊiÊ>Êi>Ê`iÊ}Õ>ÊÀÕÌ>Ê>ÀÌ>ÊÞÊVÕ`ÊiÊ`iÃ?° /ë]ÊVÊÃÕÊ >LÌÕ>ÊÃÃi]Ê}«iÊVÊÃ>>ÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ>`iÀ>ÃÊ`iÊ>ÕvÀ>}]Ê>`Vi`ÊÃÕÊÃÕiÀÌi]ÊVÊÃÊVÊÃÕÃÊ}ÀÌÃÊ`iÃi>À>Ê`iÃV>À}>ÀÊÃÕÊÌiðÊ9Ê-Û>]ÊÊÀiVvÀÌ° >`iÊÛi>Ê>ÊÀiÃV>Ì>ÀÃÊÞÊÃÕÊÕiÀÌiÊÃiÀ>ÊiÌ>°Ê,`À}]Ê µÕiÊÌi>Ê>ÃÊ«iÀ>ÃÊÞÊÃÊLÀ>âÃÊ>À>>`ÃÊÞÊiÃÊ`iÊÀ>ÌiÃÊÞÊ>}Õ>ÊVÃÌ>ÊÀÌ>]ÊÃiÊÀiÌ>L>Ê«ÀÊ>ÃÊiÃÌÀi>ÃÊiÊÌiÌ>L>ÊV>VÕ>ÀÊ>Ê>ÌÌÕ`ÊiÝ>VÌ>Ê``iÊÃiÊiVÌÀ>L>°Ê9ÊÕ>Ê}iÀ>Ê ÕâÊ`iÊ«ÌÃÊÛ>}Ê«ÀÊÃÕÊViÀiLÀ°Ê*iÀÊÃLÀiÌ`ÊÊ`i>L>Ê`iÊi`Ì>ÀÊÃLÀiÊ>ÊvÀ>Ê`iÊiÃV>«>À]Ê>«ÀÛiV >`ÊÃÊVViÌÃÊ?ÕÌVÃʵÕiÊ«Ãi>ÊjÊÞÊÕV ÃÊ`iÊÃÊÃ>Û>`Ã]Ê>}ÕÃÊvÀ>`ÃÊiÊ>Ê«ÀiÃÌ}Ã>ÊiÃVÕi>Ê`iÊ->}ÀiÃ]ÊiÊiÊV>LÊ San Vicente. — 254 — -ÕÊÀÃÌÀÊ`i>VÀ>`ÊÃiÊÕÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ>>>ÃʵÕiÊÃiÊ `iëiÀÌÊ?ÃÊÃiÀi°ÊiÃ`iÊiÊ>`ÀÕ}>`>Ê >L>ÊiÃÌ>`Ê >Vi`Ê >}Õ>ÃÊi`ViÃÊÞÊiÃLâ>`ÊÕÊiÝÌÀ>ÊL>ÀVÊiÊÃÕÊV>Liâ>°Ê ÊViÊÃiÊ >L>Ê>LiÀÌÊÀi«iÌ>iÌiÊ`iÊ>ÃÊÕLiÃʵÕiÊÊVÕLÀ>ÊÞÊiÃÊ«>ÀiVÊVviÀÀiÊÕ>ÊiÝÌÀ>>ÊvÕiÀâ>°Ê>Ê>ÊÃÊ «>`ÀiÃ]Ê>ÊV>«Ì?ÊÞÊ>}ÕÃÊ>ÀiÀÃ]ÊÞÊiÃÊ>viÃÌÊÕVÃÊ ÞÊÃiÀi\ p ÀiÊ >LiÀÊiVÌÀ>`Ê>ÊvÀ>Ê`iÊLÀ>ÀÃÊ`iÊ>ÊÀ>ÌiÀ>ÊiÊ>ʵÕiÊÃÊ >>Ã\ÊVÃÌÀÕÀiÃÊÕ>ÊV >Õ«>ÊVÊÃÊ ÀiÃÌÃÊ`iÊÃÊ`ÃÊÕVÃÊÞÊVÀiʵÕiÊÌi`ÀiÃÊvÕ`>`>ÃÊiëiÀ>â>ÃÊ`iÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>Ê>V>]ÊiÊ«ÕiÀÌÊ?ÃÊViÀV>]ÊÞÊÃÊ>ÃÊÌÀiÌ>ÃÊÃÊÀiëiÌ>°Ê"ÊiÃ]ÊÊÕ>ÊÕiÀÌiÊ?ÃʵÕiÊÃi}ÕÀ>°Ê·+ÕjÊ «iÃ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÀVi`iö Con el alma en suspenso todos lo miraron atónitos. p·ÃÊiÃÊ«ÃLi]Ê`Ê,`À}¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊvÀ>ÞÊ*LÀi° pÊiÃ]ÊvÀ>ÞÊÕ>]ÊÞÊÊiÝÃÌiÊÌÀ>ÊvÀ>Ê`iÊVÃiÀÛ>ÀÊiÊ «ii]Ê>ÕÊÃi`ÊÕÞÊ>ÀÀiÃ}>`>°ÊiLiÃÊÌiÌ>ÀÊ>Êinos. Le desesperada idea prendió en la mente del sorprendido ca«Ì?Êi°ÊÊ«ÀÌÕ}ÕjÃ]ÊÌÀ>ÃÊ>`ÕÀ>À>ÊÞÊiÝ>>ÀÊ>À}ÊÌi«ÊiÊ`LÕÊiÃLâ>`Ê«ÀÊ-Û>Ê`iÊiõÕviÊ>ÊVÃÌÀÕÀ]Ê`iÃÌÀÊÕ>Ê}À>Ê`iÌiÀ>V°Ê>Ê`i>Ê`iÊÕÊvV>ÊvÀ>`ÊiÊ>Ê ÃVÕi>Ê`iÊ>Ài>ÌiÃÊ`iÊ-iÛ>]ÊÊiÀ>ÊVÕ>µÕiÀÊ«°ÊÃÊ µÕiÊÀiÕÊ>ÊÃÊÃÕ«iÀÛÛiÌiÃÊÞÊiÃÊ`iÃVÕLÀÊÕÃ>`\ p}Ã]ÊÊ«`iÃÊiëiÀ>ÀÊ>ʵÕiÊiÃÌÃÊÃ>Û>iÃÊÃÊÛ>Þ>Ê>µÕ>`ÊÕÊ>ÊÕ°ÊÃÊiÛ`iÌiʵÕiÊ>`iÊÛi`À?Ê>ÊÀiÃV>Ì>ÀÃ]Ê«ÕiÃÊ}À>Ê``iÊÃÊ >>ÃÆÊÞÊ>ÊV`>ÊÞÊiÊ >}Õ>ÊViâ>Ê>ÊiÃV>Ãi>À°ÊÃʵÕiÊ`iëÕjÃÊ`iÊÕ>Ê>À}>ÊÀiviÝ]Ê iÊ`iV``ÊiÛ>ÀÊ>`i>ÌiÊ>Ê`i>ÊVViL`>Ê«ÀÊiÊmagisterÊ-Û>°Ê6>ÃÊ>ÊVÃÌÀÕÀÊiÌÀiÊÌ`ÃÊÕ>Ê«iµÕi>ÊiL>ÀV>VÊVÊÃÊÀiÃÌÃÊ`iÊ>ÕvÀ>}°ÊÃÊ«ÃLiÊi}>ÀÊ>Ê>V>]ÊÞÊ ÊµÕiÊÊ >}>ÃÊ«ÀÊÃÌÀÃÊÃÃ]ÊÊÊ >À?Ê>`i°Ê ÃÊ >>ÃÊiÊÕ>ÊÃÌÕ>VÊ?ÃʵÕiÊ`iÃiëiÀ>`>° p ÃÊi?ÃÊ`iÊiëiÀ>â>°ÊiÃ`iÊ ÞÊiÃiÊÃiÀ?ÊÕiÃÌÀÊi«iÊpÌiÀÛÊ-?V iâ]ʵÕiÊviVÌÊ«ÀÊ>Ê`i>Ê>Ê-Û>° p-iÀ?ÊVViL`>Ê«>À>ÊÀiÃÃÌÀÊÖV>iÌiÊ`ÃÊÊÌÀiÃÊ`>ÃÊ`iÊ >Ûi}>V]ʵÕiÊiÃÊ>Ê`ÃÌ>V>ʵÕiÊÃÊÃi«>À>Ê`iÊ>V>°Ê9ÊVÀiÊ — 255 — µÕiÊÊVÃi}ÕÀiÃ]Ê>}ÃÊpÃÊ>Ê-Û>]ʵÕiÊiÃÊÃÌÀÊ sus dibujos. iÃ`iÊ>µÕiÊiÌÊ>ÊV>ÌV>Ê«>Þ>ÊÃiÊVÛÀÌÊiÊÕÊ «ÀÛÃ>`ÊÞÊ>LÀÃÊ>ÃÌiÀ]Ê``iÊ >ÃÌ>ÊÃÊVjÀ}ÃÊÌÀ>L>>L>Ê`i`>`>iÌiÊÞÊVÕ>µÕiÀÊ`iëÊiÀ>ÊÕÌâ>`Ê«>À>Ê ÀiÃÌ>ÕÀ>ÀÊiÊ>ÀV>ʵÕiÊÃÊÃ>Û>À>Ê`iÊ`ÕÛÊ`iÊLÀÕÌ>`>`]Ê >LÀi]ÊViÀÌ`ÕLÀiÊÞÊ«>ÛÀʵÕiÊÃÕvÀ>]Ê>ÊÌiÊÀ>À>ÌÊ`iÊ>Ê Ã>Û>V°Ê>Ê>Ê`ÀiVVÊ`iÊ,`À}ÊÞÊi]ÊÃÊ`>ÃÊ«>Ã>ÀÊ VÊÕÊë]Ê >ÃÌ>Ê>V>â>ÀÊ>Ê«ÀiÀ>ÊÃi>>Ê`iÊ>}ÃÌÆÊ«iÀÊ ÃÊÌÀ>L>ÃÊÃiÊÀiÌÀ>Ã>L>ÊÞÊÊÛi>Ê>ÊvÀ>Ê`iÊVVÕÀÊiÊ>ÛÊÞÊiÛ>`ÀÃiÊ`iÊ>µÕi>ÊÌÀ>«>ÊÀÌ>° Ê}ÀÕ«Ê`iÊÌÕ`ÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊÀiVÀ`>L>Ê>ÊÕÊijÀVÌÊV>Õ`V>Ìi]ÊVÊ>ÃÊL>ÀL>ÃÊÞÊV>LiÃÊ`iÃ}Ài>`Ã]ÊiviÀÃ]Ê`iÃV>âÃ]ÊÃÕVÃ]ÊVÊ>ÃÊÛi`>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ iÀ`>ÃÊii}ÀiV`>Ã]ÊÞÊVÊ ÕÃÊ`iVÀÃÃÊ>`À>ÃÊVÕLÀj`iÊ>ÃÊ>}À>ÃÊV>ÀiðÊÊ >ÀÀâÊÃiÊ«Õ`À>ÊÞÊÃÊ}À}ÃÊÞÊ}ÕÃ>ÃÊ>`>L>ÊiÊiÊ>ÕÃi>LÕ`ÊëV>`ʵÕiÊV>`>Ê`>Ê}ÕÃ>L>ÊiÊVViÀÊ>>ÞÊVÊÃ>Ê ÞÊ>}Õ>° ÊV>ÀÊiÀ>Ê>ÃvÝ>Ìi]Ê`ii`À]Ê>ÕµÕiÊ>}Õ>ÊV iÊ ÕLiÀÊ`iÊÃÕvÀÀÊ>ÊÛiÌ>ÊViÃV>Ê`iÊvÀiÌiÃÊ`iÊÕLiÃÊi}À>ÃÊ que caían sobre ellos como una cascada infernal, aplastando iÀL>ÃÊÞÊ>Ài>iðÊÃÊ«ÀÛÃ>`ÃÊV>À«ÌiÀÃÊ`iÊÀLiÀ>]ÊVÊ ÃÊÃÊÀÀÌ>`Ã]Ê>«>L>Ê>ÃÊ>`iÀ>ÃÊ`iÊ>ÃÊV>>ÃÊÞÊL>ÀÀV>ÃÊÞÊ >V>Ê«>V >ÃʵÕiÊ>Ì>L>ÊVÊVÀ`>iÃÊ`iÊL>LÖÊÕÃÊ>ÊÌÀÃ]Ê ÃÀÌi>`ÊÌ`>ÊV>ÃiÊ`iÊLÃÌ?VÕðÊiÌÀ>ÃÊÌ>ÌÊiÊ>ÀÊÞÊ>ÊÃ>Ê µÕiÊÃiÊ>Ì>ÊiÊ>ÃÊÀV>ÃÊiÃÊ«À`ÕV>ÊÕÊiëiÃÊVi}>`ÀʵÕiÊÃÊ>}ÕÃÌ>L>° >Ê«>Þ>ÊÃiÊÌÀ>ÃvÀÊiÊÕÊV>}ÃÊ À°ÊÃÊ LÀiÃÊ ÃÕ`>L>ÊÞÊ>}ÕÃ]ʵÕiÊ >L>ÊiviÀ>`]ÊÊ«`>ÊÊ>V>ÀÀi>ÀÊ Õ>ÊÌ>L>â°ÊÊ>Ì>À`iViÀ]ÊVÊÃÊÃÊÛ`ÀÃÃÊ«ÀÊ>ÊV>iÌÕÀ>]ÊÃiÊÌÀ>L>Ê >V>`ÃÊiÊÕÊÛ>iVÊ`iÊ iÀL>ÃÊvLÀÃ>Ã]ÊÕ>Ê Õ`>Ê>vLÀ>ʵÕiÊiÃÊÃiÀÛ>Ê`iÊL?Ã>Ê>Ê«ÀiÃÛÊLV À]Ê>Ê>ÊviLÀiÊÞÊ>Ê>ÃÊ«V>`ÕÀ>ÃÊ`iÊÃÊÌ?L>ðÊÊ«>ÀÌÀÊ`iÊiÌViÃÊ>ÃÊ À>ÃÊÃiÊÃÕVi`>ÊVÊÕ>Ê`iÃ>ÊiÌÌÕ`° iiLÀ>ÀÊ>ÊviÃÌÛ`>`Ê`iÊ>Ê6À}iÊ`iÊ}ÃÌÊVÊÕ>Ê Ã>]ÊÞÊiÊÕiÛÊL>ÃÌiÌÊViâ>L>Ê>ÊÌ>ÀÊvÀ>°ÊÃÊÃÊ animó. — 256 — >Ê}iÌiÊÃiÊ>Ê`iÊÃLÀi>iÀ>ÊÞÊVÀiÞÊiÌViÃʵÕiÊ«`À>ÊÃÕÀV>ÀÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÃÊ`>ÃÊiÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >°Ê ÊiÃÌ>L>ÊVViL`Ê«>À>Ê?ÃÊÌi«Ê`iÊ>Ûi}>V]ÊÞÊÃÊ>}Õ>ÊVÀÀiÌiÊÃÊ arrojaba a mar abierto, o sufrían una borrasca, morirían irremiÃLiiÌi°ÊÀ>ÊÕ>Ê«>ÀÌ`>ÊVÌÀ>Ê>Ê«>ÀV>Ê>ÊÕ>ÊÃ>ÊÕ}>`>]ÊÞÊ Ê«Ãi>Ê}ÖÊÌÀÕv°Ê>L>ÊÕÌâ>`Ê>ÃÊVÕ>`iÀ>ÃÊÞÊiÊ V>ÃV>ÀÊ`iÊÕVÊ«iµÕiÊÞÊÊ >L>ÊV«iÌ>`ÊVÊ>ÃÊ>`iÀ>ÃÊÃLÀ>ÌiÃÊ`iÊL>ÀVÊ?ÃÊ}À>`iʵÕiÊvÌ>L>ÊiÊ>Ê«>Þ>ÊÊ se amontonaban en los arenales. iÊ>>`iÀÊÕÊ«>Ê>ÞÀ]ÊÕ>ÊÛiÌi>Ê`iÊL>VÃÊ``iÊ >LÀ>Ê`iÊÃiÌ>ÀÃiÊ`iâÊ LÀiÃÊiÊV>`>ÊÕ]ÊÕ>ÊV>>Ê«>À>Ê>>Vi>ÀÊ`ÃÊ«iiÃÊ`iÊ>}Õ>ÊÞÊÌÀiÃÊÃ>V>ÃÊ`iÊ>ÀÀâÊÀiÃiV]ÊÕÊ ÌÃVÊÌ]ÊÛiÌVVÊÀiÃÊ>ÊV>`>Ê>`]ÊÞÊÕ>ÊÛi>ÊÀiVÃ`>Ê VÊV>LÃÊÞÊ iV >ÊVÊÃÊÀiÃÌÃÊ`iÊÃÊÛi?iiÃÊÞÊV>Ã>ÃÊ anudadas. Nadie dudaba de que escaparían de aquella trampa ÀÌ>]Ê«iÀÊÌ>LjÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>\Ê·9ÊÃÊÃÊÃÀ«Ài`iÊÌÀ>Ê Ìi«iÃÌ>`ÊiÊiÊ>ÀÊ>LiÀ̶ -}vV>À>Ê>ÊÕiÀÌiÊ«>À>ÊÌ`ðÊÊÃ>L>° 1>Ê`iÊ>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊV iÃÊ`iÊÃi«ÌiLÀi]ÊVÕ>`Ê>ÃÊvÕiÀâ>ÃÊiÃV>Ãi>L>ÊÞÊÃiÊ`ë>Ê>ÊiÃÌÛ>ÀÊ>Ê>ÛiÊÞÊ«>ÀÌÀÊÃÊ`>ción, una luna esférica rielaba en el firmamento alumbrando el V>«>iÌÊVÀÃÌ>ÊVÊÃÕÊÕâÊiV Ã>°Ê-Û>ÊViâÊ>ÊÃiÌÀÊ vÀÊiÊ>Êië>`>ÊÞÊÃiÊ>ÀÀiLÕÊiÌÀiÊÕÃÊÀ>>iðÊiÊÀi«iÌiÊ Õ>ÊÃLÀ>ÊÃiÊ`ià âÊ`iÊÃÕÊV>«ÌiÊÞÊÃiÊiÃV>LÕÊ`>`ÊÕÊ À`i°Ê-iÊÀiÌÊ«ÀÊÃÊvÕi}ÃÊ`iÊ«L>`Ê`iÊÃÊÃ>Û>iÃ]ÊiÊ VViLLiiÌiÊÃiÊ`À}Ê>Êj°Ê-Êi`° À>Ê/ë]ʵÕiÊ Õ>Ê`iÊvÀ>Êi}?ÌV>ÊÞÊ>ÀÀiÃ}>`>° +Õâ?ÃÊiÀ>Ê«ÀÊ>ÊviLÀiʵÕiÊ«>`iV>]ÊÊÌ>ÊÛiâÊ«ÀµÕiÊiÊië>ÌʵÕiÊ>ÌiÃÀ>ÊÃÕÊVÀ>â]ÊiÊ >LÀiÊÞÊ>Ê`iÃiëiÀ>V]ÊÊ ÕLiÀ>Ê`ÕV`Ê>ÊÕÊ«ÕÃÊ iÀV°Ê?ÃÊÃiVʵÕiÊÕÊÌÀ zo de cecina, temblando por la calentura, se abrió paso entre los >ÌÀÀ>iÃÊÞÊÃiÊ`À}Ê >V>ÊiÊ«i`Ài}>Ê``iÊÃiÊ>â>L>Ê>Ê>`i>Ê `iÊÃÊL?ÀL>ÀÃ]ÊÕ>ÊÛiÌi>Ê`iÊ>ÃÌÀÃ>ÃÊV â>ÃÊ`iÊL>ÀÀÊÞÊÕVÃ]Ê>ÕLÀ>`>ÃÊ«ÀÊ>ÌÀV >ÃÊÞÊ}Õ>ÀiV`>ÊÌÀ>ÃÊÕ>Êi«>â>`>°Ê /Ài«ÊVÊÕ>ÊÀ>«Ã>ÊÞÊLÕÃVÊ>Êivi]ʵÕiÊÃiʵÕi`Ê«iÌÀvV>`Ê — 257 — >ÌiÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊÃ>`ÊÕV >V °Ê/ëÊÃiÊ>`i>ÌÊVÊ Û>iÌ>ÊÞÊÃiÊ>«ÀÝÊ>Ê>ÃÊ>ÃVÕ>ð -ÕÊÃÕiÀÌiÊiÃÌ>L>ÊiV >`>]Ê«iÀÊÊÌ>L>Ê«?V° >Ê>LÀ>`>ÊÃiÊ`iÃVÕLÀÊ>Ê«ÀiVÕ«>ÌiÊ>ÕÃiV>Ê`iÊÛiÊ sangley. p·/ë]Ê``iÊiÃÌ?ÃÊÕV >V ¶Êu ÌjÃÌ>itÊp}ÀÌ>L>Ê -Û>° ÊÕViÀÊVÌÕÀÊÃÌÀ>L>Ê>ÖÊÕÊL>VÊ`iÃÛ>`]ÊVÊ >Ê«ÀVi>>ÊÛi>]ÊÞÊiÊÛiÌÊiÛ>Ì>L>ÊÕÊ«ÛÊvÃʵÕiÊ Vi}>L>°Ê">Ê>Ê Õ>`>`]Ê>ÊVÕiÀÊ>`Ê`iÊ>ÃÊ}>`ÕÀ>ÃÊ`iÊÃÊ ÀiÃÊÞÊ>ÊÃ>ÕiÀ>°Êi}>ÃÃÊÞÊ«ÀiVÕ«>`Ã]Ê,`À}]Ê6i>ÃV]ÊvÃV]ÊÛ>ÀÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÞÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÊLÕÃV>ÀÊ«ÀÊ>Ê«>Þ>ÊÞÊiÊ>ÃÌiÀ]ÊiÌÀiÊÃÊÌiÃÊ`iÊiõÕÀ>ÃÊÞÊ >ÃÊ>`iÀ>ÃÊië>ÀV`>Ã]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊÃiÊ>`iÌÀ>ÀÊiÊiÊ>ÀÊ >ÃÌ>ʵÕiÊ iÃÊVÕLÀÊÃÊ LÀðÊ"Ìi>ÀÊ>Êi>>]ÊiÝ«À>ÀÊÃÊ«>iÀ>iÃ]Ê>Ê>}ÃÌ>Ê}>À}>Ì>Ê«ÀÊ``iÊ>«>ÀiV>ÊÃÊ>ÌÛÃ]ÊÞÊ >ÛÃÌ>ÀÊ>ÊÛ>ÃÌi`>`ʵÕiÊÃÊÀ`i>L>ÆÊ«iÀÊÃiÊÊ >L>ÊÌÀ>}>`Ê>Ê ÌiÀÀ>°ÊÃÊ`ÃÊ}Õ>À`>ÃÊÕÀ>ÀʵÕiÊ>`iÊ >L>Ê>L>`>`Ê >ÊViÀV>ÊÞʵÕiÊÃÊ«ÃÊ>ÌÕÀ>iÃÊÊ >L>ÊiviVÌÕ>`Ê}Õ>Ê VÕÀÃÊVÌÕÀ>°Ê?ÃÊ«>ÛÀ°Ê?ÃÊViÀÌ`ÕLÀi° ,`À}]Ê>õÕi>`Ê«ÀÊ>ÊÃÕViÃÊ`iÊÌÀ>}i`>Ã]ÊÃiÊiÝ«>Þ°Ê >ÊÛâÊÃiÊiÊ >L>ÊvÀ>}Õ>`ÊÕÞÊ `>]ÊÕÞÊiÌÛ>\ puÃÊÃÊ >ÊÛ`>`tÊ*>ÀiViʵÕiÊÃÊ`iÃi>ÊÛiÀÊÕiÀÌð /À>ÃÊ>ÊÃVÕÀ>Ê>`ÀÕ}>`>ÊÃiÊÃÌ>ÊÕÊV>ÀÊÃvV>ÌiÊÞÊiÊ }ÀÕ«ÊÊiÀ>ÊÃÊÕÊ >Ì>Ê`iÊ`iÃiÀÌÀiÃÊ«>À>«iÌ>`ÊÌÀ>ÃÊÕ>ÃÊ ÀÕ>ÃʵÕiÊLÕÃV>À>ÊÕÊV>Ê«ÃLiÊ«>À>Ê>Ê Õ`>°Ê>LÀiÃÊ`iÊÃV>ÃÊÞÊÌ?L>ÃÊÃiÊViL>L>ÊiÊÃÕÃÊ iÀ`>ÃÊÞÊÃÊÀÌvV>L>Ê >ÃÌ>ÊiÊ>V iViÀ°Ê-iÊÃiÌ>ÀÊ>ÊLÃiÀÛ>ÀÊiÊ ÀâÌi]Ê iÌÀ>ÃÊ>Ã>L>Ê>}ÕÃÊÕÃVÃÊÞÊ`ÃÊ>}>ÀÌÃʵÕiÊ >L>Ê V>«ÌÕÀ>`]ÊVÕ>`Ê`iÊ«ÀÛÃÊÃÊÃ>Û>iÃÊ>«>ÀiViÀÊÌÀ>ÃÊiÊ montículo. p6iiÊ>ÊÀi>Ì>ÀÃÊp}ÀÌÊiÊV>«Ì?° *iÀÊ«>À>ÊÃÕÊÃÀ«ÀiÃ>ÊLÃiÀÛ>ÀÊ>LÃÀÌÃʵÕiÊÃÊ«ÀiVi`>Ê iÊ`iÃ>«>ÀiV`Ê/ëÊÞÊiÊÕV >V Ê>>ÞʵÕiÊ >L>ÊV>«ÌÕrado el primer día. El sangley tenía ampollas en los labios de la — 258 — viLÀi]ÊÞÊÛ>V>L>ÊVÊÕÊLi`°Ê Ê«`>ÊVÀiiÀ]Ê«iÀÊ/Ã«Ê >L>ÊÌÀ>L>`Ê>ÃÌ>`ÊVÊÃÊ>LÀ}iiÃÊÞÊÌÀ>ÃÊ«iÀVÌ>ÀÊ VÊiÃÊ >L>ÊVÃi}Õ`ʵÕiÊ`iVÀiViÀ>ÊÃÕÊLiVÃ`>`°Ê,`À}ÊÃiÊ>ViÀVÊÞÊÊ>LÀ>â° p·+ÕjÊ >ÊVÕÀÀ`Ê/ë¶Ê·>ÃÊiÃÌ>`ÊVÊiÃÃÊ`iÃ>>dos? ÊÃ>`ÊÕV >V ÊÃiÊÃViÀÊVÊ?}À>ÃÊiÊÃÊð pÊÌ>ÌÕ>iÊ`iÊLÀ>âÊÃÊ >ÊÃ>Û>`]Ê>°ÊÕV ÃÊ`iÊiÃÊ Ì>LjÊÊÌiiÊ«ÕiÃÊÃÊ`iÃVi`iÌiÃÊ`iÊÃÊÛ>iÌiÃÊ>ÀÃʵÕiÊÃÀÛiÀÊiÊ>Ê>À>`>ÊV >Ê`iÊÕÊÌ>Ê<i}i]ÊÕÊ>À>ÌiÊÞÊiÝ«À>`ÀÊ>ʵÕiÊÛiiÀ>ÊVÊÕÊ`ðÊÕiÀÊÕÞÊ «iÀÃi}Õ`ÃÊiÊ >ÊÞÊÃiÊÀivÕ}>ÀÊiÊiÃÌ>ÊÃ>°Ê>ÊvÀÌÕ>ÊÃÊ >ÊÃÀi`° pu< i}itÊÃÊÕÊLÀiʵÕiÊÞ>ÊvÀ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÊÛ`>°Ê ÀiÃÊÕÊÛ>iÌiÊp>viÃÌ]ÊÞÊÊ>LÀ>âÊVÊ>ÊÕÊ ° p Ê >ÊÃ`Ê>ÊÛ>iÌ>]ÊÃÊ>Ê«ÌiV>]Ê>]ÊÞÊÃ>LiÀÊ µÕiÊiÃÃÊL?ÀL>ÀÃÊÞÊÞÊÌi>ÃÊ>}ÊiÊVÖ°Ê6iiÊ>Ê >L>ÀÊ ÞÊ>ÊÀ° /ëÊÀ}Ê>ÊV>«Ì?ÊÞÊ>ÊÃÊ«>`ÀiÃÊiÃÕÌ>ÃÊÞÊvÀ>VÃV>ÃÊ µÕiÊÃiÊ>ViÀV>À>°ÊÊiÃÌÀ>v>>ÀÊiviÊ`iÊ>Ê«>ÀÌ`>Ê >L>Ê`iV``Ê «>À>iÌ>ÀÊVÊiÃÊÃ>Li`ʵÕiÊiÌÀiÊÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊ >L>Ê Ã>ViÀ`ÌiÃ]Ê>ÊV>LÊ`iÊ>}ÖÊÃ>VÊ`iÊ>ÀÀâÊÞÊLÌ>ÃÊ`iÊVÀ°Ê `i?ÃÊÃiÊV«ÀiÌ>Ê>ÊÊ«i`ÀÊÃÕÊÃ>`>ÊÞÊ>ÊÊ>Ì>V>ÀÃÊ ?Ã]ÊVÕÃÊiÃÊvÀiVÊ>}Õ>ÊÞÊVVÃ°Ê i}>ÀÊ«À>VÌV>ÀÊiÊV>L>ÃÊÞÊÃiÊ`iV>À>ÀÊ LÀiÃÊÀi}ÃÃÊÞÊ>`À>`ÀiÃÊ`iÊ>Ê `Ã>ÊV >Ê`iÊ>À]Ê- >Ê]ÊÞÊ`iÊ>ÃÊViâ>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ>Ìi«>Ã>dos, a los que rendían culto. -?V iâ]Ê-Û>ÊÞÊiÊÃiÊÃiÀi>ÀÊ>Êv]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÊiÃÊÃiducía tener que proporcionarle una parte de un bien tan necesaÀÊÞÊiÃV>Ã]ÊiÃÌ>L>ÊL}>`ÃÊ>Ê>V>L>ÀÊVÊ>µÕiÊ«ÕÀ}>ÌÀ]ÊiÊ ÌiÌ>ÀÊ>ÊvÕ}>°ÊÃÊ>viVÌ>`ÃÊViâ>ÀÊ>Ê>LÀ>â>ÀÃiÊ>LÀâ>`ðÊ-iÊ>LÀ>ÊÕÊ«ÀÌ>â}Ê>Ê>ÊÃÕ«iÀÛÛiV>°Ê-iÊ >L>ÊÌiÀ>`Ê >ÊvÊÃÊÀiViÃÊ>ÌiÊ>µÕi>Ê}iÌÕâ>]Ê>>>ÃʵÕiÊ>ÃiÊÃ>L>Ê iÌÀ>ÃÊ`À>ÊÞÊVÌ>L>Ê}>â>ÌiÃÊÃÊ`ÃÌ}ÃÊ«ÀÊiÊ«>ViÀÊ `iÊ>Ì>À°Ê,`À}ÊÃÊVÌi«>L>ÊÞÊ«iÃ>L>ʵÕiÊ>ÊÀÕ`>`Ê`iÊ >µÕiÃÊ>ÃiÃÃÊÃÊÃiÀVÀ`>]ÊiÛ>À>ÊiÊÃÕÃÊ>>ÃÊ>Êi}À>Ê ÕiÀÌiÊ`iÊÕ>Êv`>`Ê`iÊÃiÀiÃÊ Õ>Ã°Ê ÊÃiÊv>À>° — 259 — ÊiÃÕÌ>ÊÞÊiÊV>«Ì?ÊviVÌ>ÀÊ>Ê/ëʫÀÊÃÕÊÛ>iÀÃ>Ê acción. p/iÊ`iLiÃÊ>ÊÛ`>]Êi}°ÊViÊLiÊL>ÕÌâ?`ÌiÊp`Ê el cura. iÀ`Ã]ÊiviÀÃ]Ê >LÀiÌÃ]ÊiÃÊ`iÊÃÕÊ«>ÌÀ>ÊÞÊiÊÕÊ «>ÃÊ ÃÌ]ÊÕâ}>L>ʵÕiÊÃÕvÀ>ÊÕÊÛ>VÊ`iÊÃi}ÕÀ`>`]Ê«iÀÊÕÊ >Ê`iÊiëiÀ>â>ÊÃiÊÛÃÕLÀ>L>ÊiÊ>ÊViÀV>>°Ê>`ÊÕÊLÀV]ÊÞÊÌÀ>ÃÊiÃVÕ«ÀÊiÊiÊÃÕiÊiÊiʵÕiÊ}>À>L>ÌiÊÕÊÌÀ?}ÕÊ VÊvÀ>Ê`iÊ«>VÌ]ÊiÊviÀâÊ}Õ>Ê`iÊÃÊL?ÀL>ÀÃ]Ê`iÃ>«>ÀiVÊ ÌÀ>ÃÊiÊViÀÀ°Ê9>ÊÊÊÛiÀÊÊ>Êj]ÊÊ>ÊÃÕÃÊÃiVÕ>ViÃÊ >ÃÌ>ÊiÊ ÃÊ`>ÊiÊiʵÕiÊiÊ>Ê«ÀiV>À>Ê>ÛiÊâ>À«ÊÀÕLÊ>Ê>V>]Ê ÌÀ>ÃÊiVi`>ÀÃiÊ>ÊÌ`ÃÊÃÊÃ>ÌÃÊ`iÊViÊÞÊV>Ì>ÀÊÕ>ÊSalve marinera, en medio de un traqueteo poco esperanzador de ma`iÀ>Ã]Ê«i>Ã]ÊVÀ`>iÃ]ÊV>Ã>ÃÊ>ÊÛiÌÊÞÊiÌ>iÃÊÝ`>`ðÊà Ì>L>ÊiÝÕÌ>ÌiÃÊÞÊÌ>LjÊÌiiÀÃð À>ÊiÊV?`Ê{Ê`iÊVÌÕLÀiÊ`iÊ>Ê`iÊ-iÀÊ`iÊ£xnÓ]ÊÞÊiÊÃÊ caía a tajos sobre sus cabezas. Demacrados, apenas tapados con ÕÃÊ>`À>ÃÊÞʵÕi>`ÃÊ«ÀÊiÊÃ]Ê>ÊÌÀ«>Ê`iÊ?ÕvÀ>}Ã]ÊÀiâ>L>Ê«>À>ʵÕiÊ>Ê>ÀÊiÊV>>ÊÃiÊ>ÌÕÛiÀ>Ê >ÃÌ>Ê>ÀÀL>ÀÊ>Ê>V>°Ê iÊÞÊ-Û>ÊÃ>V>ÀÊÃÕÃÊLÀÖÕ>ÃʵÕiÊ>ÕÃVÕÌ>L>ÊÃÊViÃ>À° ÊvÀ?}ÊV V ÀÀÊ i`Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊÞÊiÌÊÕÊVÃ>ÊVÀÕjido, como si fuera a quebrarse en mil pedazos. Se quedaron sin >iÌÊÞÊ>ÃÊiÝV>>ViÃÊ`iÊÃLÀiÃ>ÌÊÃiÊ>`Õi>ÀÊ`iÊ>ÊiÀ>ÀiV`>Ê>ÌÃviÀ>ÆÊ«iÀÊV«ÀL>ÀʵÕiÊÀiÃÃÌ>°ÊÊ>Ê«ÀiÀ>Ê>Ê`iÊ>Ê`iÀÀÌ>Ê`ÃÕÞÊiÊ?}ÕÊ`iÊiÃVÀ>]ÊVÊÃÊ vÕiÀ>ÊÕÊL>ÌiÊ`iÊ«iÃV>°ÊÃÌ>L>ÊÃ>ÌÃviV ÃÊ`iÊÃÕÊL>ÃÌiÌÊÞÊ iÃÊiÃÊ`Ê?ðÊ>Ê>`iÀ>Ê`iÊÕV]ÊiÊ«>ÊÞÊ>Ê>ÀV>ÊiÊ VviÀ>Ê>`i?ÃÊViÀÌÊ>ÀiÊ>ÀiÀ°Ê*iÀÊ`iÊÕ>ÊVÃ>ÊiÃÌ>L>Ê Ãi}ÕÀÃ\ÊÃÊiÃÌ>>L>ÊÕ>ÊÌi«iÃÌ>`]ÊÃÕÃÊÌÕL>ÃÊÃiÀ>Ê>ÃÊ>LÃ>les simas del océano. À>ÞÊ*LÀi]ÊÀ>L>ÊÞÊÀiâ>L>Ê«ÀÊÃÕÃÊ>>ÃÊÀÌ>ið — 260 — 9 >ÊL>Ã>Ê`iÊÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊ`iÊ}v> Octubre de 1582 >ÊL>Ã>ÊÃiÊ>Ìi>Ê>ÊvÌiÊ>}ÀÃ>iÌi° 9Ê>`iÊ`i>L>ÊÕÊÃÌ>ÌiÊ`iÊ>ÕÃVÕÌ>ÀÊiÊViÊ«ÀÊÃÊÃÕÀ}>Ê Õ>ÊÕLiÊiÊ ÀâÌi°Ê>ÃÊÌ>L>ÃÊVÀÕ>ÊÞÊ>}ÕÃÊV>LÃÊÃiÊ`iÃ>Ì>À]Ê«iÀÊiÊiõÕviÊ«ÀÃ}ÕÊÃÕÊÃ}>`ÕÀ>]Ê À>ÊÌÀ>ÃÊ À>]Ê milla tras milla. Azules cielos sin nubes se extendían de norte a sur. >Ê>ÌÃviÀ>ÊiÃÌ>L>Ê«>À>â>`>ÃÊÞÊÕÊÃÊ`iÊÕÃÌV>ÊÃÊ>V V >ÀÀ>L>ÊVÕ>`ÊiÊ>}Õ>Êi«iâÊ>Êv>Ì>À°Ê1Ê>ÀiÀÊ>>ÞÊ iµÕiV]ʵÕâ?Ê«ÀÊ>Ê>>À>]Ê>ÊÃi`ÊÊ>Ê`iL`>`ÆÊÞÊ`>`Ê ÕÊiµÕiVi`ÀÊ>>À`ÊÃiÊ>ÀÀÊ>Ê>ÀÊ``iÊÌÀ>}ÊÃÕÊÃ>ÌÀÃ>Ê>}Õ>Ê >ÃÌ>Ê`iÃ>«>ÀiViÀÊ> }>`°Ê >`>Ê«Õ`iÀÊ >ViÀÊ«ÀÊj]Ê «ÕiÃÊ ÕLiÀ>Ê«i}À>`Ê>ÊiÃÌ>L`>`Ê`iÊ>ÊL>ÀV>â>°Ê,iâ>ÀÊ«ÀÊ ÃÕÊ>>ÊÞʵÕi`>ÀÊVÃÌiÀ>`ÃÊ«ÀÊ>Ê«jÀ``>°ÊÊ«>ÛÀÊÞÊ>Ê VÕÀ>ÊiÀ>Ê> À>ÊÃÊ ÀÀÀiÃÊ>ÊÃʵÕiÊ`iL>Ê`iÊivÀiÌ>ÀÃiÊÃÊ Ê>ÀÀL>L>Ê>Ê>V>Ê«ÀÌ°Ê/ë]ÊÀÊ>v}`ÊÞÊÃÕÊÀÃÌÀÊ aplastado parecía de cera. 6i>ÃVÊÃÃÌi>ÊiÊ«ÀÛÃ>`ÊÌÊÞÊÌi>Ê>ÊÛÃÌ>Êv>ÊiÊ iÊÃÕÀ]ÊiÌÀ>ÃÊ«iÃ>L>ʵÕiÊÊiÊÕiâÊ?ÃÊ«>V>LiÊiÊ ÕLiÀ>Ê «ÕiÃÌÊÕÊV>ÃÌ}ÊÌ>ÊÌiÀÀLiÊVÊiʵÕiÊiÃÌ>L>ÊÃÕvÀi`° >ÃÊ«ÀÛ>ViÃÊ >L>Ê>ÌiÀ>`ÊÃÕÃÊvÃ>ðÊiÊÌi>Ê ÌiÀÀÀÊ>ʵÕiÊ ÕLiÀ>ÊiÝÌÀ>Û>`ÊiÊÀÕL]Ê«iÀÊ-Û>ÊÊVvÀÌÊ`iÃÌÀ?`iÊVÊ>ÊLÀÖÕ>ʵÕiÊÊÊ >L>ÊÛ>À>`ÊÊÕÊ }À>`°ÊÊÌiÀViÀÊ`>Ê`iÊÌÀ>ÛiÃ>Ê-Û>ÊLÃiÀÛÊiÌÀiÊ>ÊLÀÕ>ÊÕÊ — 261 — `iÃ`LÕ>`ÊÀÃVÊÛiÀ`ÃÊÞÊÕ>ÊL> >Ê`iëi>`>Ê``iÊvÌ>L>Ê Ûi>ÃÊÞÊ?ÃÌiðʷ-iÀ>ÊÕÊiëiÃÊV>Ã>`Ê«ÀÊ>ÊviLÀi¶Ê-iÊ ÀiÃÃÌÊ>ÊVÀiiÀ]Ê«iÀÊ>Êv>ÀÊ>ÊÛÃÌ>ÊLÃiÀÛÊ>ÃÊi«>â>`>ÃÊ`iÊ >V>°ÊÊ >L>ÊVÃi}Õ`°Ê-iÊVÛ°ÊÀ]ÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊ pudo sostenerse. ptÊ>V>Ê>Ê>ÊÛÃÌ>]Ê>}ÃÊÃtÊpµÕÃÊ}ÀÌ>À]ÊÞÊ>ÊÛâÊ >«i>ÃÊÃÊÃ>Ê`iÊÃÕÊLV>ÊÀiÃiV>ÊÞÊ>}ÀiÌ>`>]ÊiÌÀ>ÃÊÃiÊ>LÀ>â>ba a Tsopin. ÃÊ?ÕvÀ>}ÃÊ}Ìi>À]ÊLÀV>ÀÊÞÊ`i`ÕiÀʵÕiÊÃÊ >ÊÌiÀÛiVÊ`iÊ>Ê>`ÀiÊ`iÊÃ]Ê>Ê>ʵÕiÊÃiÊ >L>ÊiVi`>`]ÊÃÊ >L>ÊÃ>Û>`°Ê">Ê>Ê«`À`]Ê«iÀÊÛÛ>Ê}À>V>ÃÊ>ÊÃÕÊ `ÌÊÛ>ÀÊÞÊ>ÊÕÊ}«iÊ`iÊ>ÊvÀÌÕ>°Ê-L`ÃÊÞÊ}ÀÌÃÊ`iÊ ?Ê ÃiÊ ÞiÀÊ iÊ Û>À>ÃÊ >Ã°Ê >Ê L>Ã>Ê `iÊ ÃÊ ?ÕvÀ>}ÃÊ `iÊ}v>Ê >L>Êi}>`Ê>ÊviâÊÌjÀ° 9Ê,`À}ÊÀiâÊ«>À>ʵÕiÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊÃ}ÕiÀ>ÊiÊ>V>° -â>`Ê`iÊiV]ÊVÊ«>ÃÃÊÌÀ«iÃÊÞÊÃÊ>«i>ÃÊÌiiÀse en pie, entraron en la rada de la ciudad colonial cuando se VÕ«>ÊiÊÌiÀViÀÊ`>Ê`iÊÃ}>`ÕÀ>ÆÊÞÊiÊiÊ«ÕiÀÌÊÃiÊÛV>ÀÊiÊ ÃÕÊVÕ`>`ÊÃÊ>V>iÃiðÊ>Ê}iÌiÊÃ>>Ê`iÊÃÊVLiÀÌâÃÊÞÊ«Õ«iÀ>ÃÊ«>À>ÊÛiÀÊ«>Ã>ÀÊ>Ê>µÕi>ÊV>Õ`V>ÌiÊVÕ>`À>Ê`iÊ >À>«iÌÃÊ?ÕvÀ>}Ã]Ê>ÊÃʵÕiÊÃÊiÃÊv>Ì>L>Ê >L>ÀÊVÊ}ÀÕ`ÃÊVÊ las bestias. À>ÊVÊÕ>ÊÀi>Ì>Ê`iÊ«À`ÃiÀÃÊVÊ>ÊÀ>`>Ê Õ``>Ê ÞÊ>ÃÌiÀ>]ÊiviÀÃ]Ê>`ÃÊ`iÊ«ÃÊÞÊVÊÀ>VÃÊ`iÊÃV>ÃÊiÊ>ÃÊ iÀ`>Ã°Ê >`iÊÃÊVV>ÊÞÊ«VÃÊ`iÌvV>ÀÊ>Ê V>ÀÌ}À>vÊ-Û>]Ê>ÊV>«Ì?ÊiÊÞÊ>ÊÃÊ«>`ÀiÃÊiÃÕÌ>ÃÊÞÊvÀ>VÃV>ÃÊÃ>`ÃÊ >V>ÊÌÀiÃÊiÃiÃ]ʵÕiÊ`iÊÕiÛÊÃiÊ`À}iÀÊ>Ê>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê «>>Ê>ÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊÃÕÃÊvÕiÀâ>ÃÊÞÊ`>ÀÊ}À>V>ÃÊ>ÊÃÊ «ÀÊiÊ>}ÀÃÊÀiÌÀ° >ÊÌV>ÊÛÊ«ÀÊ>ÊV>ÊÞÊ`ÃÊ`>ÃÊ?ÃÊÌ>À`iÊ>Ì>ÃÊ *>i>]ÊiÊ >«Ì?Ê>ÞÀÊÞÊiÊ>ÀâLëÊ`Êi>À`ÊÃiÊ>i}>ÀÊ>ÊiÌÀiÛÃÌ>ÀÃiÊVÊÃÊië>iÃ]Ê«ÕiÃÊiÀ>Ê«ÀÌ>`ÀiÃÊ`iÊ V>«Ì>iÃÊÌV>ÃÊ«>À>ÊiðÊ-?V iâ]Ê-Û>ÊÞÊ6i>ÃVÊÊÃiÊv>L>]Ê«ÕiÃÊ>ÊVvÕÃ]ÊiÊV>Ã>VÊÞÊ>Ê>>À>ÊiÀ>Ê>Êi``>Ê `iÊÃÊV>ÃÌi>ðÊÊ-Û>]ʵÕiÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊiÀiÌ>Ê`iÊ — 262 — `iÃiÀÌ]ÊiÊVÀÀÊÕÊÀi}ÕiÀÊ`iÊ?}À>ÃʵÕiÊÃiÊiÊ`iÃâÊ«ÀÊ un rostro demacrado. p9>ÊÌ`ÊÃÊ`>Ê}Õ>]ÊCapitao°Ê ÕiÃÌÀÃÊVÕiÀ«ÃÊÞÊÕiÃÌÀ>ÃÊ>>ÃÊÞ>ÊÊ>`ÌiÊÕ>ÊV>>`>`Ê?ÃÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊiÊV>ÀÌ}À>v° p ÊÌiiÃÊvÕiÀâ>ÃÊÊ«>À>Ê>}À>`iViÀÊ>ÊÌÃʵÕiÊÃÊ >Þ>Ê«iÀÌ`ÊÛÛiÀÊp`Ê-?V iâp°Ê·ÃʵÕiÊVÀÀiÃÊÕÊ ÕiÛÊ«i}À¶ Ê}LiÀ>`À]Ê«ÀÊÛiâÊ«ÀiÀ>]ÊV«ÕÃÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊ«idad. p-iÀ?Ê`Ê>Ì>ÃʵÕiÊÃÊÊiÝ«}>°Ê>ÊVÕÀÀ`ÊÕV >ÃÊVÃ>ÃÊ`iÃ`iÊÛÕiÃÌÀ>Ê«>ÀÌ`>ÊpViÌÊiÊÌÊi}?ÌVÊ el obispo. *>i>ÊÊÃiÊ âÊÀ}>À°Ê/`ÃÊÊÀ>ÀÊÃÊ«iÃÌ>i>À°Ê-Û>Ê Ã>L>ʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÃiÃ>Ì]ÊÃ>LÊÞÊ«>ViÌi]ÊVÕÞ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÃi«ÀiÊiViÀÀ>L>ÊÃ>L`ÕÀ>]ÊÞʵÕiÊÕV>Ê>L>`>L>ÊÃÕÃÊ ÀiëÃ>L`>`iðÊ-ÕÊVV>ÌÀâ]ÊÃi«ÀiÊÛ`>]Ê«>ÀiV>ÊÃÀÃ>`>° p"ÃÊ`ÀjʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>Ê Õ`>]Ê>`>Ê ÀÃ>Ê«ÀÊViÀÌ]ÊÞÊ>Ê VÀiiV>Ê`iʵÕiÊ >L>ÃÊÃ`ÊÌÀ>}>`ÃÊ«ÀÊiÊ>À]Ê«ÕiÃÊÃÊÕVÃÊ Êi}>ÀÊÊ>Ê>>]ÊÊ>Ê>«]ÊV>ÃÊÕ>ÊiÝÌÀ>>ÊLiiÛiV>ÊiÊiÊdutangÊ iÊ,Õ]ʵÕiÊVÀiÞʵÕiÊÃÕÃÊ`ÃiÃÊÃiÊÊ `i>`>À>ÊiÊ>ÊÌÀ>ÊÛ`>°Ê ÕiÛ>iÌiÊiÊvÀiVÊ«>À>ÊÃvV>ÀÊ ÃÕÊViÀ>]Ê«ÕiÃÊ`iëÕjÃÊ`iÊÛÃÌÀÃ]ÊÕÊL>ÀVÊ`iÊië>iÃÊ`ÃvÀ>â>`ÃÊ`iÊvÀ>VÃV>ÃÊÌiÌÊ>Ã>Ì>ÀÊ>ÊVÃÌ>Ê >ÊpÃiÊ>mentó el Oidor. pu6?}>iÊÃtÊ ÃÊiÃÌ>ÃÊÛÛi`ÊVÃÊVÊ>ÊV dicia. pÃÌ>ÊÛiâÊ,ÕÊvÕiÊv?VÊ`iÊVÛiViÀÊp«ÀÃ}ÕÊ*>i>p°Ê iÊiÛjÊ>ÃÊ}>>V>ÃÊ`iÊViÀÌÊi}VʵÕiÊV«>ÀÌ>Ã]Ê>}Õnos cientos de ducados, unas antiparras suizas con las que puede iiÀÊÞÊiÃVÀLÀ]ÊÞÊÕÊÀiÊÌ>>ʵÕiÊ âÊÃÕÃÊ`iV>ðÊ,ÕÊ>ÌiÕÊÃÕÊÀÀÌ>V]ÊÞÊiÃÌÕ>`Ê«ÀÊÃÊ«ÀiÃiÌiÃ]ÊÌÕÛÊ>ÊLiÊiÊ vÀ>ÀÊÕÃÊÃ>ÛV`ÕVÌÃÊÊchapasʵÕiÊÃÊv>VÌ>À?ÊiÊÌÀ?ÃÌÊ«ÀÊiÃÌ>ÃÊVÃÌ>ÃÊÞÊ«`À?ÊiÊLiÀÌ>`Ê>ÊÃʵÕiÊ`i>ÃÌiÃÊVÊ Ài iiðÊ6ÕiÃÌÀ>ÊÃÌ>Ê>ÛiÌÕÀ>Ê >Ê>L>`>`ÊÃÕÊÀÕ`ÊVÀ>âÊ ÞÊ ÞÊÃiÊ >L>Ê`iÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÀVi`iÃÊ«ÀÊÌ`>Ê>ÊVÃÌ>°Ê>`ÊÃi>Ê ÕiÃÌÀÊ->Û>`À° — 263 — puÀ>V>ÃÊÃi>Ê`>`>ÃÊ>Ê Ài>`ÀtÊpÌiÀÛÊvÀ>ÞÊ*LÀi° p ÊÃÊ>`>Ê«>À>ÊÃÌÀÃ]ÊÕÊëiÊõÕÌʵÕiÊÀÀta, pero que no me preocupa —me refirió Rui que dijo—. No se «`>Ê«i`ÀÊ?ðÊÊVÛiVÊ`iʵÕiÊÊÃÃÊ>Ê«ÕÌ>Ê`iÊ>â>Ê`iÊ }Õ>ÊÛ>ÃÊÞʵÕiÊiÊÀiÞÊ`Êi«i]ÊiÃÊÕÊ«ÀV«iÊ«>VvVÊ ÞÊ>}?]Ê`iʵÕiÊ>`>Ê`iLiÊÌiiÀ]Ê«ÕiÃÊÃÊ`iÃi>ÊiÊ«>VÌÊ iÌÀiÊ>ÀV>ÃÊVÛâ>`ðÊ9ÊÀiÃÕÌ]Ê«ÕiÃÊÃÊiÊÌiÀiÃ>ÊÃÊ i}VÃÊv?ViÃÊÞÊi>ÀÊÃÕÊLÃ>° ÊÕÊ>Ã>ÌÊ`iÊ>}À>`iViÌÊiÊiÃÕÌ>ÊÃiÊiÝ«ÀiÃ\ p ÕiÃÌÀ>Ê?ÃÊÃiÌ`>Ê}À>ÌÌÕ`]Ê`Ê>Ì>ðÊi?ÃÊ`iÊ>ÛÊ ÕÃÊVÀ>âiÃʵÕiÊÞ>ÊÊ«`>Ê>VÕÕ>ÀÊ?ÃÊÃÕvÀiÌÃ°Ê 6ÕiÃÌÀ>ÃÊ}iÃÌiÃÊ`«?ÌV>ÃÊÃiÀ?ÊVV`>ÃÊ«ÀÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°°°]ÊVÊ>ÊV`ÕVÌ>ÊiµÕÛV>Ê`iÊÌÀÃÊ> `>Ì>ÀÃ]Ê>LiÀÌ>iÌiÊ>L}Õ>Ê >V>ÊÃÌÀÃÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊiÊ V>À>Ê>ÕÃÊ>Ê}LiÀ>`ÀÊÞÊ>ÊLë]ʵÕiÊÃiʵÕiÌ>À° À>ÊʵÕiÊ`iÃi>L>ÊÀÊ*>i>\Ê>ÊÃi}ÕÀ`>`Ê`iÊ«ÀëiÀ>ÀÊiÊ ÃÕÊV>À}ÊVÊ>ÊÕiÛ>Ê>`ÃÌÀ>VÊië>>°ÊÊ>ÀâLëÊÞÊ Almeida enrojecieron e intercambiaron miradas de susceptibilidad. p*iÀÊiÃÊÊiÃÊÊ?ÃÊ«ÀÌ>Ìi]Ê>}ÃÊÃÊpVÀÌÊÕÊ *>i>Ê«>ViÌiÊ«>À>ÊVÌ>ÀÊ>}ÊÀiiÛ>Ìip°Ê iÊ,Õ]ʵÕiÊ iÊLÀiÛiÊ`i>À?ÊiÊV>À}]Ê«ÕiÃÊ >ÊÃ`ÊÀiµÕiÀ`Ê>Ê*i]Ê >ÊVVi``ÊÕÊ«iÀÃÊ`iÊÀiÃ`iV>Ê>Ê>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ]Ê«>À>Ê µÕiÊ«>`ÀiÃÊÞÊv>>ÀiÃÊ`iÊ>Ê"À`iÊÀiÃ`>ÊiÊ >ÊÞÊ«Ài`µÕiÊÃÕÊiÛ>}iÊÃʵÕiÊ>`iÊÃÊ«ÀÌÕi°Ê· ÊÃÊ«>ÀiViÊ >}ÀöÊÊÌ>ÊiviVÌÊiÊLÀiÛiÊ«>ÀÌÀ?Ê«>À>Ê< >µ}ÊÕÊÕiÛÊ Ã>ViÀ`ÌiÊÌ>>]ÊiÊ«>`ÀiÊ>ÌiÊ,VV]ʵÕiÊÃiÊÕÀ?Ê>Ê>ÊÃÊ `iÊÀiÛiÀi`Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊp>«ÕÌÊÌÀÕv>° -?V iâÊÃiÊ>«ÀiÃÕÀÊ>Ê>ÃiÌÀ]Ê>ÕµÕiÊVÊÕ>Êv>Ã>Ê>i}À>\Ê "ÌÀÊÌ>>ÊiÊ >Êp«iÃÊÞÊÃiÊiÊÌÊiÊ>ÊÀ>`>° p6ÛiÃÊ>ÊV>Ã>]Ê>ÊvÊpÃÀÊiÊpunto filipino alborozado. pÀvV>`ÊÃi>ÊiÊÌðÊpâÊ>ÃÊ>ÃÊ>ÊViÊ-?V iâ]ÊVÊ>ÊiÝ«ÀiÃÊÀiLÃ>ÌiÊ`iÊiV° -ÕÃÊ>ÀÀiÃ}>`>ÃÊ>`>â>ÃÊ >L>Ê`ÕÀ>`ÊÕÊ>ÊÞÊ`ÃÊÃi>>Ã]ÊÞÊiÃÌ>L>ÊVÛiV`ÃÊ`iʵÕiÊ>Ê`Û`>`ÊÃÊ >L>Ê>ÃÃÌ`Ê iÊÃÕÊ`Ãi>°Ê>L>Ê>Ûi}>`Ê«ÀÊÀ>ÃÊ ÃÌiÃ]ÊÃÕvÀ`Ê>ÃÊ — 264 — v>Ì}>ÃÊ`iÊÕÊÛ>iÊ>`Ì]Ê>ÕvÀ>}>`ÊÞÊV>ÃÊ«iÀ``Ê>ÊÛ`>°Ê ÊÌ`ÊʵÕiÊ >L>Ê«>Ã>`ÊiÀiV>ÊiÊ`iÃV>ðÊ*iÀÊ«>À>Ê ,`À}]Ê LÀiÊ`iÊ>VVÊÞÊÊ`>`Ê>Ê>ÃÊVÌi«>ViÃ]Ê>Ê >ÛiÌÕÀ>Ê>ÖÊÊ >L>ÊÌiÀ>`°ÊiëÕjÃÊ`iÊÃÊ>Û>Ì>ÀiÃÊÃÕvÀ`ÃÊÃÕÊ>ÕÌiÃÌ>Ê >L>Ê>ÕiÌ>`ÊÞÊÞ>ÊÊÃiÊV«ÀÌ>L>ÊVÊ iÊvV>ÊÃÕÃÊÞÊLÀ>L>Ê«ÀÊÛÕÌ>`Ê«À«>ÊÞÊÊVÌ>`Ê«ÀÊ nadie. 9ÊÀi}ÀiÃ>L>Ê«>À>ÊVÕ«ÀÊÕ>ÊÛi}>â>Êii«>À° >Ê>>>ÊÃ}ÕiÌi]ÊVÕ>ÌÀÊ`>ÃÊ`iëÕjÃÊ`iÊ>Êi}>`>]ÊÃiÊ iÛ>ÌÊ>iÃÌÕÃ>]Ê`?v>>ÊÞÊV>À>°ÊÊiLÀÕÊ`iÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>Ê iÛÛ>Ê>ÊVÕ`>`Ê>ÖÊ`À`>°Ê,`À}ÊÊiÃV>ÌiÊÕÊL>Ê ÀiVvÀÌ>ÌiÊÞÊÛÃÌÊÃÕÊ`i}>`>Ê Õ>`>`ÊVÊÕÊÕLÊ`iÊ ÌiÀV«iÊi}À°Ê-i}Õ>ÊLÃiÃ>`ÊVÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ° Û>Ê>Êië>`>]Êsignum distincionisÊ`iÊÃÕÊÀ>}Ê`iÊV>L>iÀ]ÊÞÊÃiÊ`À}Ê>ÊÊ>ÌÊ`iÊ>ÊV>ʵÕiÊ`>L>Ê>V>Ê«>À>Ê iÌÀiÛÃÌ>ÀÃiÊVÊiÊ"`ÀÊ`iÊÕÃÌV>]Ê`Ê>Ì>ÃÊ*>i>]ʵÕiÊ ÊÀiVLÊLÃiµÕÃ>iÌi]Ê>ÕµÕiÊiÝÌÀ>>`°ÊÊÃ>Õ`]ÊÞÊiÊ À}ÊviÝLi° p-iÀÊ*>i>]ÊÛi}Ê>ÊÛiÀÃÊ«ÀÊÕÊ>ÃÕÌÊ}À>Ûi° p*ÕiÃÊÛÃÊ`ÀjÃÊpÃiÊiÝÌÀ>ÊiÊ>}ÃÌÀ>`° p-ÞÊÕÊ LÀiÊiÊ`iÊ`Õ`>ÃÊÞÊʵÕiÀʵÕiÊiÊÃÀ«Ài`>Ê`iÊÕiÛÊ>ÊÕiÀÌiÊÃÊ >LiÀÊLÕÃV>`Ê>}Õ>ÃÊÀiëÕiÃÌ>ÃÊ ÞÊ >LiÀÊ iV ÊÕÃÌV>ÊiÊ>ÃÕÌÊiÀÃʵÕiÊ>viVÌ>Ê>ÊÊv>>°Ê ÊÛ`>ÊÊÃiÀ>Ê}Õ>ÊÃÊ`i>À>Ê«>Ã>ÀÊiÃÌ>Ê«ÀÌÕ`>`° p ÊÌjÃÊ>ÊÛ`>ÊVÊÕ>Ê`iÕ`>]ÊÃÊVÊÕ>ÊiÝ«iÀiV>ÊÀÀi«iÌLi°Ê*iÀÊÃÊiÃVÕV ]ÊmagisterÊ-Û>ÊpÌiÀVÊ*>nela. piÃiÊ«i`ÀÃʵÕiÊ`iÌi}?ÃÊ>ÊÕÊÃÖL`ÌÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê µÕiÊÃiÊ >>Ê`iÌÀÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊÕÀÃ`VV]ÊÞÊ>ʵÕiÊVÕ«?ÃÊVÊ ÊµÕiÊiÃÌiÊiÊV>À}ÊÃÊÀiµÕiÀi°Ê/iÊÛÕiÃ>ÊiÀVi`ÊpÞÊiÊiÝÌi`Ê>ÊVj`Õ>Ê`iÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>]ÊvÀ>`>ÊÞÊÃi>`>Ê«ÀÊ iÊ«ÀiÃ`iÌiÊ`iÊ/ÀLÕ>]Ê`Ê}Ê`iÊ->`Û>]ÊiÊÕÃÌV>Ê `iÊ,iÞÊ`Êi«i° El estupor afloró en las facciones del funcionario real, que se ÃÀÊÃ>À`V>iÌi]ÊiÃÌÀ?`ÃiÊ>Ê«ÀvÕ`>ÊVV>ÌÀâ°ÊÝ>— 265 — ÊiÊÀÕ}ÃÊ`VÕiÌÊÞÊÕÀÕÀÊ>}Ê>ÊÀiiiÀ\ÊLesa Majestad°Ê9Ê«ÀÊÌ`>ÊVÌiÃÌ>VÊÀiV}Ê>ÊV>«>ÊÞÊiÊÃLÀiÀÊÞÊÊ ÛÌÊ>ʵÕiÊÊÃ}ÕiÀ>°Ê,`À}ÊÊV«Ài`>Ê>`>ÊÞÊVÀi>ʵÕiÊ ÃiÊiÃÌ>L>Êv>`Ê`iÊj°ÊiÃVi`iÀÊ >ÃÌ>ÊiÊÕiiÊ«ÀV«>Ê ÞÊiÌÀiÊÌ>ÌÊiÊ>ÀÀ>L>Ê`iÌ>iÃÊÃÕiÌÃÊ`iÊ>Ê`Ãi>Ê`iÊÃÕÊ«>`Ài]Ê `iÊÃÊÌÀ>`ÀiÃÊ>iÃÊ`iÊ"`ÊiÊ>Ì>â>ÃÊÞÊV>«ÕVÊÞÊ`iÊ la conducta desleal del Almirante de la Cerda. Panela le pidió µÕiÊVÀÕâ>À>ÊÌÀ>ÃÊjÊ>ÊiÃV>>Ê`iÊÕ>Ê}À>Ê>ÛiÊ>ÊÀiʵÕiÊiÃÌ>L>Ê «ÀiÃÌ>Ê>ÊiÛ>ÀÊ>V>Ã]Ê«ÀÊ>Ê>VÌÛ`>`ʵÕiÊÃiÊ>«ÀiV>L>ÊiÊ>ÊVÕLiÀÌ>°Ê*Ãi>ÊÕÊ«ÕiÌiÊ>À>`]ÊV>>ÃÊ`iÊVÀÕ>]ÊÌÀiÃÊ?ÃÌiÃÊÞÊ `ÃÊL>V>`>ÃÊ`iÊL}>`ÀiÃ]ÊÃiÌ>`ÃÊiÊ>ÊÀi>° p-Û>]Ê>ViÀV>ÃÊÞÊÀ>`Ê«ÀÊ>µÕÊpiÊÀ}ÊÃi>>`Ê>Ê fondo. p-]Ê«iÀÊ·µÕjÊÌiiʵÕiÊÛiÀÊiÃÃÊÀiiÀÃÊV}¶ *>i>]ÊÛi`Ê>Ê«>ViV>Ê`iÊV>ÀÌ}À>v]ÊÃÃÌ\ p*ÕiÃÊLi]ÊÛiÃÊ>Ê>µÕiÊ}>iÌiÊ`iÊ>Ê«ÀiÀ>Êv>]ÊiÊ«iÀÀÊVÊV>À>Ê`iÊ i>ÊpiÊÃÌÀÊÃi>?`° pu-]ÊV>À]ÊiʵÕiÊiÃÊÕÞÊÛiÕ`Êp>V>ÀÊ-Û>° pÃiÊL>ÃÌ>À`ÊiÃÊÕV>ÃÊ"`]ÊVV`ÊiÌÀiÊÃÊ`iÊÃÕÊV>>>Ê VÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ°Êu1ÊV>LÀÊ`iÊÃÊ>ÀiÃ]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀt pu tÊp> }ÊÕÊ}ÀÌÊ`iÊiÃÌÕ«iv>VVÊÞÊÃÀ«ÀiÃ>° VÕÃÊiÊ>µÕiÊiÌÊÃÌÊ}>>ÃÊ`iÊ`iÃVi`iÀÊ>Ê>Ê L>V>`>ÊÞÊ> }>ÀÊVÊÃÕÃÊ«À«>ÃÊ>Ã°Ê Ài>ʵÕiÊVÊÃÊ ÀÀÀiÃÊ«>Ã>`ÃÊÊ >L>Ê>ÀÀ>V>`Ê`iÊÃÕÊVÀ>â]Ê«iÀÊVÊÃÕÊ Ã>Ê«ÀiÃiV>Ê >L>ÊV«>ÀiV`ÊÌ`ÃÊÃÊv>Ì>Ã>ÃÊ`iÊÃÕÊ iâ°Ê>?ÃÊ«iÀ`>À>ÊiÊ`ÀʵÕiÊ >L>ÊV>Ã>`Ê>ÊÃÕÊv>>]ÊÞÊVÕ«À>ÊVÊiÊÕÀ>iÌÊ`iÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>ÀÊ>ÌiÊÕÊÌÀLÕ>°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ>ÊÛ`>ÊÊ >L>Ê>ÌÀ>Ì>`]ʵÕiÊÛiÃÌ>ÊVÊ ÕÃÊ}Õ>«ÃÊÞʵÕiÊVÊVÀÃÌ>Ê`iLiÀ>Ê>viÃÌ>ÀÊÃiÀVÀ`>]Ê«iÀÊÃÕÃÊiViÃÊ`iÊ«i`>`Ê >V>ÊÌi«ÊµÕiÊ >L>Ê `iÃ>«>ÀiV`°Ê-ÕÊV>À>ÊÞÊÃÕÊv}ÕÀ>Ê>ÃÊ >L>Ê}À>L>`Ê>ÊvÕi}ÊiÊÃÕÊ ViÀiLÀ°ÊiÀiV>Ê>ÊÃ}>° p"ÃÊÊ>V>À>ÀjÊ«>À>ʵÕiÊ>ÌiÕjÃÊÛÕiÃÌÀ>Ê>Û`iâÊ`iÊÕÃÌV>Ê —le explicó Panela—. Hace un mes recibimos quejas de las auÌÀ`>`iÃÊ`iÊ >ÌÊ`iʵÕiÊÕ>ÊV >Õ«>Êië>>Ê«iÀ«iÌÀ>L>Ê robos de poca monta en juncos que traficaban con seda. Pero su >iÛÃ>Ê>ÕiÌÊ >ÃÌ>ÊiÊÕÌÀ>>Ìi]ÊVÕ>`ÊiÃiÊV>>>Ê«>iÊ — 266 — >Ã>Ì>ÀÊÕ>Ê>ÛiÊ«À«i`>`Ê`iÊCapitao Mör, Almeida, para roL>ÀÊ>ÊÃ`>`>Ê`iÊ>Ê}Õ>ÀVÊ`iÊ>V>° pu+ÕjÊL>Ê >ÊV>`ÊiÃiÊL>ÃÌ>À`tÊ>`ÌÊÌÀ>`À° pÀ>V>ÃÊ>ÊÃÊvÕiÊÌÀ>V>`Ê«ÀÊÕÊë]Ê>ÌÀ>«>`ÊÞÊ ÃÕÊv>Ö>Ê Õ``>°ÊÕâ}>`ÃÊ«ÀÊV>À}ÃÊ«ÀiÃiÌ>`ÃÊ«ÀÊ>Ê>`ÃÌÀ>VÊV >ÊÞÊ>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]Ê"`ÊvÕiÊV`i>`Ê>ÊÕÊ>Ê `iÊ}>iÀ>Ã°Ê Õ>`ÊVÕ«>ÊÃÕÊV`i>]ÊÃÊÕÀÊ«ÀÊÊÃ>Û>VÊ µÕiÊÃÊÊiÌÀi}>ÀjÊV>À}>`Ê`iÊV>`i>Ã°Ê À>ÊiÃÊ«ÃLi]Ê«ÕiÃÊ VÌÀ>Ûi`À>Ê>ÊÕÃÌV>Ê`iÊ`Ê>]ÊÀi«ÀiÃiÌ>ÌiÊ`iÊ`Êi«iÊ°Ê9Ê«>À>ÊÛÕiÃÌÀÊVÌiÌ]Ê«iÃ>`ʵÕiÊÞ>Ê >Êi«iâ>`Ê>Ê cumplir la condena que merece. ,`À}]Ê«>VÌ>`Ê«ÀÊ>ÊÀi«ÕÃÛ>ÊÛÃ]ÊiÊ«Ài}ÕÌ\ p·9ÊÃÊÕiÀiÊiÊ>Ê}>iÀ>]Ê`Ê>Ì>ö p>LÀ?Ê«>}>`ÊVÊÕÊVÀ>ÊiÊ>ʵÕiÊ âÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ «>`Ài°Ê*iÀÊVÊÕÊÃÊ>Ê`iÊ}>iÀ>ÃÊÃLÀiÛÛÀ?°ÊÃÌ?Ê >LÌÕ>`Ê>Ê>ÃÊv>Ì}>ÃÊ`iÊ>ÀÊÞÊ>ÊiÃÌ>ÊÛ`>Ê«iÀÀ>°Ê`i?ÃÊÃÊ>i Ì>ÃÊVÊÕÊÀ>V Ê`iʵÕiÃ]ÊL>V>>ÊÞÊÌÀ«>ÃÊ`iÊ«ÕiÀV]ÊÞÊÃÊ Û>iÃÊÊÛ>Ê?ÃÊ>?Ê`iÊÕ>°Ê9ÊÃÊ`}ÃÊiÃÊÌV>ÊÕ>Ê iÃVÕ`>Ê`iÊÌÕL>ÊÞÊÛ>}ÀiÊ«>À>ÊVÕÀ>ÀÊ>ÃÊ>}Õ>`ÕÀ>ðÊp`iÌ>lló Panela—. ¿Os conoce? p ]Ê>ÕµÕiÊiÃÌ?Ê>ÊVÀÀiÌiÊ`iʵÕiÊÊ«iÀÃ}Ê«ÀÊÕÊëÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâʵÕiÊiÊ>ÛÃÊpÃi>p°Ê*iÀÊ«ÀiviÀʵÕiÊÊ se sepa nada. piÃVÕ`>`ÊpiÊ}>À>ÌâÊ*>i>p°ÊiÌiÃÌÊÃÊÕVÃÊv?ViÃ]Ê>ÃÊ«ÀiÛiViÃÊÞÊ>ÃÊÃëiV >Ã]Ê«iÀÊiÃÌiÊiÃÊÕÊVÀ>Ê iÊÌ`>ÊÀi}>°Ê,ië`iÀ?ÊiÊÃÕÊ`>Ê`iÊVÕ>ÌÊ >ÊiÃV>ÀiV`°Ê Os lo juro. -Û>ÊÃiÊvÊiÊiÊÀÃÌÀÊ`iÊÕV>ÃÊ"`]Ê>iÊ>ʵÕiÊÊiÃÌ>L>Ê LÃiÀÛ>`°Ê Ê«Ãi>Ê}ÖÊÃ}Ê`iÊ>ÀÀi«iÌiÌ]Ê>ÌiÃÊ LiÊiÀ>ÊiÊ«>À>`}>Ê`iÊ>Ê>`>`ÊÞÊiÊÀiÃiÌiÌ°Ê/i>ÊiÊ V>LiÊÞÊL>ÀL>ÊÕÞÊVÀÌÃ]Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÃÊ«>À?ÃÌÃ]ÊÞÊVÕLÀ>ÊÃÕÃÊ «>ÀÌiÃÊÛÀiÃÊVÊÕÊV>âÊ>V >`Ê`iÊiÝVÀiiÌðÊÌ>`Ê>Ê L>VÊVÊÕÃÊ}ÀiÌiÃÊÞÊ>ÃÊ>ÃÊiV>`i>`>ÃÊ>ÊÀi]ÊÀ>L>Ê«ÀÊ>ÊÌÀiÀ>ÊiÊ>À]Ê«Ài«>À>`Ê«>À>Êâ>À«>À°Ê>ÊÕ`>ÊV>Û>Ê >Ê>ÊÃiLÊ`iÊÕÌ>ÀÊÃÊÀiÃ]Ê>ÊÕ`V>]Ê>ÊÀiÃÊÀ>VÃÊÞÊ>Ê Ã>}ÀiÊÀiÃiV>°Ê-Û>ÊÃiÊvÊiÊiÊv>jVÊ"`ÊÞÊÛʵÕiÊÌi>Ê>ÃÊ «iÀ>ÃÊÞÊ>ÃÊ>}>ÃÊ>}>`>Ã]Ê`iÊiÃvÕiÀâÊ«>À>ÊVÀiiÌ>ÀÊ>Ê — 267 — >Ûi}>L`>`Ê`iÊ>ÊiL>ÀV>VÊÞʵÕiÊ>ÃÊVÕV>À>V >ÃÊÞÊ>ÃÊÀ>Ì>ÃÊ ÃiÊ«>Ãi>L>ÊiÌÀiÊÃÕÃÊ«iÀ>ÃÊii}ÀiV`>ð *>ÀiV>ÊÕÊi}i`ÀÊ`iÊÃÊviÀÃ]Ê«iÀÊÊÃÌÊV«>sión. ,`À}ÊÃ>L>ʵÕiÊ>ÊÛ`>Ê`iÊÃÊ}>iÌiÃÊiÀ>ÊÕÊÌÀiÌÊÞÊ µÕiÊÕÞÊ«VÃÊÀiÃÃÌ>Ê?ÃÊ`iÊ`ÃÊÊÌÀiÃÊ>ÃÊiV>`i>`ÃÊ>Ê Ài°Ê>ÊÃÕÊÀ>`>Ê`iÃVÕLÀ>Ê>Ê`iÃiV Ê`iÊ>ÊÃVi`>`Ê`iÊ >µÕi>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`]Ê>Ê iâÊ`iÊ"ÀiÌi\ÊvÀâ>`ÃÊ`iÊ«ÀÊ Û`>]ÊÀii}>`Ã]ÊÌ> ÖÀiÃ]Ê>`ÀiÃ]Ê>Ã>Ì>ÌiÃÊ`iÊ>ÛiÃÊÀi>iÃ]Ê iÛ>``ÃÊÞÊ«ÀÃVÀÌðÊ>ÊÃ`>ÊiÀ>Ê«ÀÛiÀL>ÊiÌÀiÊiÃ]Ê >ÕµÕiÊÌ>LjÊÃiÊÃ>â>L>ÊVÊ>ÃÊ«ÀÃÌÌÕÌ>ÃÊ>>Þ>Ã]Ê `ÖiÃÊÞÊÃ>iÃ>ÃÊ?ÃÊÀi«Õ}>ÌiÃʵÕiÊ«ÕÕ>L>Ê«ÀÊÃÊ«ÕiÀÌÃÆÊ ÛiÀ`>`iÀÃÊÃiiÀÃÊ`iÊÃvÃ]ÊÌÃÃÊÞÊ>>À>]ʵÕiÊ`iÃVi`>Ê >ÃÌ>ÊÃÊL>VÃÊ`iÊÃÊ}>iÌiÃÊ«>À>Ê>ÞÕÌ>ÀÃiÊiÊÕÊ>µÕi>ÀÀiÊ `iÊÀi«ÕÃÛ>Ê>ÃVÛ>° El piloto sintió asco, aunque no misericordia. Aquella era Õ>ÊV>V>Ê`iÊ>ÌÀV`>`]Ê«i>`>`ÊÞÊ`i}À>`>VÊ Õ>>]Ê``iÊiÀ>Ê`vVÊiÛ>`ÀÃi]ÊÕÊ>}ÕiÀÊ`iÊÕ`V>ÊÞÊÌÀiÌ]Ê ``iÊ«>}>À>Ê«>ÀÌiÊ`iÊ>ʵÕiÊ >L>Ê iV Ê>ÊÃÕÊ«>`ÀiÊÞÊ>ÊÃÕÊ linaje. 9Ê,`À}]Ê >ÃÌ>`ÊÞÊÃLÀiV}`]ÊÛÛÊ>ÊV>À>ÊÞÊ`iV>À\ pÃÌ?ÊÛÃÌʵÕiÊÃÊ`ÃiÃÊ`iÊ>ÊÛi}>â>ÊLÀ>ÊV>«ÀV Ã>iÌi°Ê-ʵÕiÀÊÕÃÌV>]Ê`Ê>Ì>ðÊëiÀ>ÀjÊiÃiÊ>° p ÊÃÊ«ÀiVÕ«jÃ]Ê-Û>°Ê-ÃÊV>>ÌiÃÊ`iÊÃÊÞÊÌ`>Ê >`>`ÊiÃÊÛi}>`>ÊiÊ>ÊÌiÀÀ>Ê«ÀÊÃÕÊÕÃÌ>Ê>°Ê9ÊiÃÌiÊÊiÃV>«>À?ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊpiÊ>vÀ]ÊÀiVvÀÌ?`° p Ê`ÀÀjÊÌÀ>µÕÊ >ÃÌ>ÊÊÛiÀÊÕâ}>`Ê«ÀÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÊ«>`Ài°ÊÃÊÕ>ÊV>À}>Ê`iÊ>ʵÕiÊ`iÃiÊ`iÃiL>À>â>Ài]Ê ÃiÀ>° p"ÃÊ`ÀjÊ>}]Ê`Ê,`À}°Ê Õ>`ÊÃÊ`iÃÊ`iÊ>ÊÛi}>â>ÊÃiÊ>`Õi>Ê`iÊÕiÃÌÀÊVÀ>â]ÊÊ >ÞÊÃÌÊ«>À>Ê>ÊviV`>`°Ê+ÕiÊÊÃÊÕiÛ>ÊÃÊiÊ`iÃ>}À>ÛÊÞÊiÊÀ}Õ]ÊÃÊÊ>Vsejo. ,i>>`ÃÊ«ÀÊ>ÊLÀÃ>Ê`iÊ>ÀÊÃiÊ`À}iÀÊ>Ê >ÃÌÊ`Ê Ìi°Ê,`À}ÊiÊ>}À>`iVÊÃÕÊV«ÀiÃ]ÊVÃiÃÊÞÊ>ÞÕ`>°Ê *iÀÊÃÊÛÛ>ViÃÊÃÊÃVÕÀÃÊ`iÊ"`ÀÊÊ`i>L>Ê`iÊÀ>À]Ê ÞÊiÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊÃÌÊV`°Ê·+ÕjÊ`iÃi>L>Ê>`i?ÃÊ`iÊj¶ — 268 — p·"ÃÊ«ÀiVÕ«>Ê>}Ê`iÊ]Ê`Ê>Ì>öÊpÃiÊÌiÀiÃÊÃÀprendido. *>i>ÊÃiÊÀ>ÃVÊ>Ê ÀÀi`>ÊÞÊL>µÕiV>ÊVV>ÌÀâ° —Excusadme por mi curiosidad —le respondió misterioÃp°Ê·ÃÊViÀÌʵÕiÊiÊ«>`ÀiÊV iiÊ,Õ}}iÀÊÃÊiëiÀ>ÊiÊ< > µ}¶ÊiÊ`ʵÕiÊÌiiÊ`i«ÃÌ>`>ÃÊ}À>`iÃÊiëiÀ>â>ÃÊiÊÛÃÊ «>À>ÊiÊjÝÌÊ`iÊÕ>Ê>LÀÊvÕÌÕÀ>ÊÞÊVÖÊiÊ >°Ê·ÃÌÞÊiÊÊ ViÀ̶ÊÃÊÕÊ>ÃÕÌÊiÊiÝÌÀiÊ«VÊÕÃÕ>]ÊÞÊiÊ >ÊÃÀ«Ài``]ÊVÀii`i°Ê Õ>µÕiÀ>ʵÕiÊÊ`iÃiiÊÊ«Õi`iÊiÌÀ>ÀÊiÊ >°Ê ÃÊ>ÀÀiÃ}>`ÊÞÊÕÞÊ«i}Àð -Û>Ê«iÃÊʵÕiÊL>Ê>ÊÀië`iÀ°ÊÀ>ÊÃÕÊÃiVÀiÌÊÞÊiÊ`iÊÀiÞ° pÊÛÃÊp`Ê>Êvp]ʵÕiÊ >LjÃÊLÀ>`ÊVÊ`iëÀi`iÌ]ÊV>À`>`ÊÞÊ>ÃÌ>`ÊVÊÃÌÀÃ]ÊÊ«Õi`Êi}>À°Êu-t]Ê así es. pÊ«ÀV«ÊiÊ`iÃVViÌÀ]Ê«iÀÊ`iëÕjÃÊ`iÊ >L>ÀÊVÊ jÊÞÊ«ÀÊÌÀÃÊvÀiÃÊVv`iV>iÃʵÕiÊ iÊÀiVL`]ÊÃjʵÕiÊ ÌijÃÊÕ>ÊÀ`iÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê«>À>Ê`>}>ÀÊiÊÃ}Ã>iÌiÊ ÃLÀiÊ>ÃÊ«iVÕ>À`>`iÃÊ`iÊÀiÊÛiVÊÞÊÃÕÊ«ÃLiÊVÕ«>VÊ Ì>À°Êu1>ʵÕiÀ>t ,`À}Ê«>ÃiÊÃÕÊÀ>`>Ê«ÀÊ>Ài`i`À°ÊÃÌ>L>ÊiÃÌÕ«iv>VÌ° —¿Cómo sabéis esto? pÊÃj]ÊÞÊL>ÃÌ>° ,`À}ÊÃÌÊVÊÃÊiÊÛ>À>ÊÃÕÊiÌiÊÞÊÊiÊ>}À>`°Ê 1ÊÃÀ«ÀiÃÛÊiÃÌÕ«ÀÊâ}â>}ÕiÊiÊiÊÀÃÌÀÊ`iÊV>ÀÌ}À>v° p*iÀÊÊÃÊ«ÀiVÕ«jÃ]Ê-Û>]Ê>`iÊiÃÌ?Ê>ÊÌ>ÌÊÞÊiÊÊ ÃÊÌi`ÀjÃÊ>ÞÕ`>ÊÞÊ>` iÃ]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`ÊVÃiÃÊpÀivÀÊ iÊ«ÀÌÕ}ÕjÃp°Ê6ÕiÃÌÀ>Ê«ÀiÃiV>ÊiÊ >]Ê>ÞÕ`>À?Ê>Ê*ÀÌÕ }>°°°ÞÊ>Êë>>° p ÊÃÊV«Ài`ÊÃiÀÊ*>i>ÊpÊÀÊVvÕ``° >Ê>ÊÛÃÌ>ÊÞÊÃiÊÃÀ°ÊÀ>ÊiÊ«>À>`}>Ê`iÊ>Ê`«>V>° p6ÃÊV«ÀL>ÀjÃʵÕiÊÌ`ÊiÃÊiÊÛ>]ÊÞʵÕiÊÃÊ}LiÀ>`ÀiÃÊ`iÊ>>ÊiÃÌ?ÊiµÕÛV>`ðÊ9ÊÌ>LjÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]Ê ÕÊ LÀiÊ`iÊv>ÕViÃÊ>LiÀÌ>ÃÊ>ʵÕiÊÊÃiÊ«Õi`iÊ`i>ÀÊV>«>ÀÊ >ÊÃÕÃÊ>V >ðÊʵÕiÊ«ÀiÌi`iÊiÊÀiÞÊ`Êi«iÊiÃÊÕ>ÊÕÌ«>]Ê creedme. Una locura propia de un soberano que ansía el poder absoluto del mundo. ,`À}ÊÊÀÊv>iÌiÊ>ÊÃÊðʷ ÊiÀ>ÊÌÀ>VÊÊÃÕÞ¶ — 269 — p·ÃÊÊVÀijÃÊÛÃ]ÊÃiÀÊ*>i>¶ 1>ÊÛiâÊ?Ã]ÊÃÕÊÛâÊ>`µÕÀÊÕÊÌÌiÊ>i`ÀiÌ>`À° p-Ê}Õ>Ê`Õ`>]Ê`Ê,`À}°Ê*iÀÊÃÊ>`ÛiÀÌʵÕiÊÊ ÕÊijÀVÌÊ`iÊ>ÊVÀÃÌ>`>`ÊiÌiÀ>ÊVÃi}ÕÀ>Ê>Û>â>ÀÊVVÕiÌ>Êi}Õ>ÃÊ`iÃ`iÊ>ÊVÃÌ>]ÊÃÊiÃʵÕiÊVÃ}ÕiÀ>Ê`iÃiL>ÀV>À°ÊÃÌiÊ iÃÊÕÊ«>ÃÊvÀ`>LiÊVÊÕ>ÊÌÕ«`>ÊÀi`Ê`iÊ`iviÃ>ÃʵÕiÊ >À>Ê «ÃLiÊÃÕÊ`>VÊp`ÊL>>`Ê>ÊÛâ]ÊVÊÃÊÃÕÊ«irorata lo cansara. ,`À}ÊÃÌÊÕÊiÃÌÀiiViÌ°Ê· ÊiÀ>ÊÃiVÀiÌ>ÊÃÕÊÌ>Ài>¶ p-LÀiÊiÃiÊ>ÃÕÌÊ iÊ`iÊV>>À]ÊÞÊV>>Àj°Ê «Ài`i`i° *>i>ÊÊÀÊVÊÕ>ÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊë>Ì>ÊÞÊ>ÃÌ>`° p }ÊÊÌi}?ÃÊ«ÀiÛiViÃ]Ê`Ê,`À}°Ê"ÃÊÃiÀjÊ ÃViÀ°Ê*ÀiviÀʵÕiÊÃi?ÃÊÛÃʵÕiÊVviVViÊiÊiÀ?`ÕÊ«>À>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÃLÀiÊiÃ>Ê«ÀÕ`iÌiÊÛ>Ã]ʵÕiÊÊ >}>ÊiÃiÊv>?ÌVÊ`iÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ʵÕiÊÃÊ>LV>Ê«`iÀ]Ê «`iÀÊÞÊ?ÃÊ«`iÀ]ÊÞÊL>ÕÌâ>ÀÊ>>ÃÊVÊÕ>Êië>`>ÊiÊ>Ê>°Ê >V>ÊÃiÊÕi}>ÊÕV ÊiÊiÃÌ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`]ÊÞÊÛÃÊÃÃÊ«ÀÕ`iÌi]ÊÃ>}>âÊÞÊVi``° Ê>ÃLÀÊiÃÌÀ>}ÕÊ>ÊÛâÊ`iÊV>ÀÌ}À>v° piÊ>ÃLÀ?ÃÊVÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«ÀiÃÕViÃ]ÊÃiÀÊ*>i>° *>i>]Ê>Ìii`ÊÃÕÊÃÕÌÊÃÀÃ>]ÊÊ>ÌÀ>Ê>ÊÃÕÊÀi`]ÊÞÊiÊ âÊÕ>Ê>ÃLÀÃ>ÊÀiÛi>VʵÕiÊ`iÊ«>Ã>`Ê>ÊV>ÀÌ}À>v° p-ÞÊiÊÖVʵÕiÊÃÊ«Õi`iÊ>ÞÕ`>ÀÊ>Ê«>Ã>ÀÊ>Ê >°ÊÃVÕV >`°ÊÊÕ>ÃÊÃi>>ÃÊ«>ÀÌiÊ«>À>Ê< >µ}ÊiÊ«>`ÀiÊ>ÌiÊ,VV]ʵÕiÊ>ÀÀL>À?Ê>Ê>V>ÊiÊiÊ«ÀÝÊ>iÊ`iÊ>Ê*>Ì>°Ê9Ê «Õi`Ê >ViÀʵÕiÊ«>ÃjÃÊ«ÀÊÃÕÊÌjÀ«ÀiÌi°Ê-jʵÕiÊÃÊ>i?ÃÊ bien con el pahiuáÊV>ÌjÃÊÞÊ«Õi`Êv>VÌ>ÀÃÊÕ>Êchapa de iÌÀ>`>ÊvÀ>`>Ê«ÀÊiÊÃÃÊ iÊ,Õ]ʵÕiÊÞÊÃÊ«Õi`Ê VVi`iÀÊ«ÀÊÊV>À}°ÊÕµÕiÊVÊÕ>ÊV`VÊp`VÊÀiÃiÀÛ>`° p· Õ?]ÊÃiÀ>¶Êp«Ài}ÕÌÊ>ÖÊ?ÃÊ`iÃVViÀÌ>`° piLjÃÊÃiV>ÀÊÛÕiÃÌÀÊÀ}i°ÊÃÊ`ëiÃ>Li° El piloto no salía de una sorpresa cuando entraba en otra. pÀ>`°Ê,`À}Ê-Û>ÊiÃÊÕÊLÀiÊVÖÊiÊ>LÃÊÀiÃ]Êë>>ÊÞÊ*ÀÌÕ}>°Ê*ÀV>>ÀÊiÊ >ʵÕiÊÃÃÊV>ÃÌi>]Ê «`À>Ê>V>ÀÀi>ÀÃ]Ê>ÊÛÃÊÞÊ>Ê]ÊÃiÀÃÊVvVÌÃ]ÊÞÊÌ>ÊÛiâÊ«iÀ`iÀÊ>ÊÛ`>°ÊÃÊië>iÃÊÊ}â?ÃÊ`iÊLÕ>ÊÀi«ÕÌ>VÊiÊiÃiÊ — 270 — «>ðÊ-jʵÕiÊÃÃÊ«`iÀ>`]Êi>ÊÞÊÕÊiÀÕ`ÌÊÃÊÌ>V >]Ê`iÊ`Ê µÕiÊÊ«`ÀjÃÊiÊÀiÃ}ÊÕiÃÌÀ>ÃÊiÝViiÌiÃÊÀi>ViðʷÃÌÞÊ en lo cierto? -Û>ÊiÃÌ>L>ÊV«>V`ÊVÊ>Ê«À«ÃV°Ê*>i>ÊÊÀ>L>Ê VÊViÀV>>°Ê «Ài`ʵÕiÊÊ >>À>ÊiÀÊ«ÀÌÕ`>`Ê para cumplir con su misión. Y decidió abandonarse en los braâÃÊ`iÊÕÊ LÀiÊ>ʵÕiÊVÃ`iÀ>L>ÊiÊ«ÀÌÌ«Ê`iÊ>Ê iÃÌdad. puVi«Ì]ÊÃiÀÊ*>i>tÊ Õ>`ÊÊVÀi>Ê«ÃLi]Ê>ÊvÊ «`ÀjÊiiVÕÌ>ÀÊ>ÊÃÊÀi>]ÊÃÊ>ÊÃLÀ>Ê>>À}>`>Ê`iÊ«>`ÀiÊ -?V iâ]ÊÕÊ LÀiÊ>Õ`>âÊÞÊÃ>Ì]Ê«iÀÊVÊViÀiLÀÊÞÊVÀ>âÊ `iʵÕÃ`À°Ê9ÊÃÊiÊVÕV>ÀjʵÕiÊÊÊ>V«>>ÀjÊ>Ê >>Ê`iÊÀi}ÀiÃÊÞʵÕiÊ`iÃiÊVÕ«ÀÊ>ÊÀ`iÊ`iÊÀiÞÊ«ÀÊÊ VÕiÌ>°Ê ÊÃjÊVÊÊ>Vi«Ì>À?° p ÊÊ>`ÌÀ?ÊÞÊ >À?ÊÊ«ÃLiÊ«ÀÊ >ViÀÊ>ÕvÀ>}>ÀÊ>Ê «iÀ>V°ÊÃÊÕÊ«iÀÀÊ`iÊÃ]ÊVi}ÊiÊÌÀ>Ã}iÌiÊpiÊ confirmó. p9ÊÃÊiÊ`iLÊ>Ê,iÞÊ ÕiÃÌÀÊ-iÀ]ÊVÊÛÃÊÞ>ÊÃ>Ljð p9ÊÊÊÛ`jÃÊÕV>]ÊÃiÀÊ-Û>]Ê >ÊiÃÊÕÊÀiÊVÊ ÕV ÃÊV>ÃʵÕiÊÃÊ«Õi`iÊV`ÕVÀÊ>Ê}ÖÊÃÌ]ÊÊ>Ê>Ê v>ÃV>VÊ?ÃÊV«iÌ>°Ê*iÀÊÕV>Ê>Ê>Ê«ÃL`>`Ê`iÊÕ>Ê ÃiÃ>Ì>ÊÛ>ðÊiÃV>ÀÌ>`>ÊÞ>°Ê âVÊLiÊiÃiÊ?}VÊ ÌiÀÀÌÀ°ÊÃÌÞÊV>Ã>`ÊVÊÕ>Ê>ÀÃÌVÀ>Ì>ÊV >ÊÞÊÃjÊ >ÃÌ>Ê cómo respiran. —Gracias, don Matías. Lo tendré en cuenta —aceptó. v>L>ÊiÊ*>i>°Ê-iÀ>Ê«ÀÌÕ}ÕjÃÊiÊÌjÀ«ÀiÌiÊ`iÊÕÊiÃÕÌ>Ê Ì>>°ÊʵÕiÊvÕiÀ>ÊVÊÌ>Ê`iÊ«iiÌÀ>ÀÊiÊ >°Ê-ÕÊÌÕVÊiÊ `iV>ʵÕiÊiÊÃÕÃÊ«ÀÝ>ÃÊ>`>â>ÃÊiÊiÊi}?ÌVÊ,iÊidio, el destino le concedería momentos de reputación, pero tamLjÊ`iÊÀiÃ}]ÊÞÊ«iÃ\ pëiÀʵÕiÊiÃÌiÊÛ>iÊÊiÊV`ÕâV>Ê>Ê>Ê>`>]ÊÊ>ÊvÀ>V>ð -iÊ`ië`iÀÊ>ÃÌÃ>iÌiÊÞÊiÌÀ>ÃÊV>>L>]Ê,`À}ÊÀiÌÕÛÊiÊÃÕÊiÀ>ÊVÕ>ÌÊiÊ >L>ÊÃÕVi``Ê>µÕi>Ê>>>]ÊÞÊ«>À>âÊiÊÃÕÊiÌiÊ>ÃÊ?}iiÃÊ`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê «>À>Ê>iÌ>ÀÊÃÕÊÃi`Ê`iÊÀiÛ>V >]ʵÕiÊÌÀ>ÊÛiâÊ`iL>Ê>«>â>ÀÊ por mor del albur. — 271 — >Ê >V>Ê>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê «>>Êi`Ì>LÕ`]ÊVÊÕÊ Ã?LÕ°Ê ÊÌ`ÊʵÕiÊiÊ >L>Ê>V>iV`ÊiÊÃÊÖÌÃÊiÃiÃÊÃiÊÃiÌ>ÊL}>`Ê>Ê«>À>ÀÃiÊÞÊÛÛiÀÊ>ÊÛÃÌ>Ê>ÌÀ?ðÊ>L>ÊÛÃÌÊ `iÊViÀV>Ê>ÊÕiÀÌi]Ê>Ê`iÃ}À>V>]Ê>Ê«i`>`ÊÞÊiÊ>ʵÕiÊ«À`Õ ViÊiÊ>Ã>Ê`iÊ«`iÀ]Ê«iÀÊiÃÊ`iÊ`iÃ>>ÀÊÊ >L>Ê iV Ê ?ÃÊÛÕiÀ>Li°Ê1ÊV>Ã>VÊÀ}ÕÀÃÊ«À>ÊÃÕÃÊiLÀÃ]Ê mientras su cerebro permanecía sumido en la bruma de los recuerdos recientes. Pero el paso inminente al fabuloso reino de >Ì>ÞÊÊ >L>Êv>ÃV>`]ÊÞÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ*>i>ÊÊ >L>ÊvÀÌ>lecido. 9ÊiÊvÕi}Ê`iÊÀiÃ}ÊViâÊ>Ê>i>ÀÊiÊÃÕÊVÀ>âÊ>Àdiente. — 272 — 10 El inefable Mateo Ricci Año del Señor de 1583 Ê>Ê>«>VL`>`Ê`iÊ>Ê>LÀ>`>ÊÃÊiÊV `Ê`iÊÕ>ÊiV Õâ>°ÊÀ>ÊÕ>ÊÃi>Ê`iÊLÕiÊ>}ØiÀ°ÊÊ>V>ʵÕiÊ`i>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ ië>`>Ã]ÊiÛÕiÌÊiÊ>ÊÌiiLÀÃ`>`]ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕ>ÊVÕ`>`Ê >Ì}Õ>Ê>Ê>ʵÕiÊÕÊVVÊ ÕLiÀ>Ê>ÀÀ>Ã>`Ê >V>ÊÃÊÕÃÊÃtantes. VÕ`ÃÊÃÊv>ÃÌÃÊ`iÊ>Ê*>ÃVÕ>Ê`iÊ>Ê >ÌÛ`>`]Ê>ÊVÌÛ>Ê`iÊ«>`ÀiÊ>ÌiÊ,VV]ÊiÊ>ʵÕiÊv}ÕÀ>L>ÊVÊÌjÀ«ÀiÌiÊiÊ «ÀÌÕ}ÕjÃÊ,`À}Ê-Û>]Ê«>ÀÌÊ >V>Ê< >µ}]ÊiÊÃÌ>ÀÊ L>ÃÌÊiÃÕÌ>Ê`iÌÀÊ`iÊ >°Ê-ÕÊ}À>Ê> iÊ«ÀÊVÕ«ÀÊÃÕÊ ÃÊÃiÊ >L>Ê iV ÊÀi>`>`Ê«ÀÊ>ÊvÕiV>Ê`iÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊ `ÃÊ LÀiÃÊ>ÊÃʵÕiÊ>`À>L>\Ê>Ì>ÃÊ*>i>ÊÞÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ° «>À>`ÃÊ«ÀÊÃÊÃ>ÛV`ÕVÌÃÊ`iÊ`iÃVViÀÌ>ÌiÊdutang iÊ,Õ]ÊV>L>}>L>ÊiÊ>ÊÃVÕÀ`>`]ÊVÕ>`Ê>ÖÊÃÊV>«ÃÊ`iÊ>ÀÀâÊÞÊÃÊLõÕiÃÊ`iÊÃ>ÕViÃÊÞÊÀiÀ>ÃÊLÀ>L>ÊL>µÕi>`ÃÊ«ÀÊ>ÊÌiÕiÊÕÃ`>`Ê`iÊ>ÊV i°Ê ÀÕâ>ÀÊiÊÃÌÊ µÕiÊÃi«>À>L>Ê>ÊV>Ê`iÊÌiÀÀÌÀÊV ]Ê``iÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ >L>ÊiÀ}`ÊVÊi``>Ê`ÃÕ>ÃÀ>Ê>ÊÕÀ>>Ê> Õ>}]ÊÊ>Ê`iÊtallo de flor de loto°Ê>ÊVÕÃÌ`>L>Ê>Ê}Õ>À`>Ê«iÀ>]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÃÊÃiÊ>LÀ>ÊV>`>ÊVVÊ`>ÃÊ«>À>ÊViÀV>À]Ê>Ê mostrarles las chapas]ÊÃi«>À>ÀÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ«ÕiÀÌ>Ã]ÊiÊVÕÞÊ`ÌiÊ«`>ÊiiÀÃiÊiÊV ÊÞÊiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊÕ>Ê>i>â>ÌiÊ>`ÛiÀÌiV>\ÊTemed nuestra grandeza, respetad nuestra virtud° — 273 — ÊV>ÀÌ}À>vÊÀi>]ÊÌÀ>ÃÊÕÊ>Ê`iÊ`iÃV>ÃÊÞÊ`iÊiÃÌÕ`ÊVViâÕ`ÊÃLÀiÊ>ÊVÛâ>VÊV >ÊÞÊ`iÊ>Êi}Õ>Êpahiuá,Ê>Û>zaba meditabundo, junto a su inseparable criado Tsopin, adoriV`ÊVÊiÊÀÕÀÊ`iÊÃÊV>ÃVÃÊ`iÊ>ÃÊV>L>}>`ÕÀ>ðÊiÊÛiâÊiÊ VÕ>`ÊÃÊvÕi}ÃÊ`iÊ>ÃÊ>`i>ÃÊ«ÀiÃÌ>L>Ê>ÊÃÕÊÀ>`>ÊÕÊvÕ}ÀÊ ÀâÊ`iÊ«ÀiVÕ«>V]Ê«ÕiÃÊÃÕÊÃ>`>Ê`iÊ>V>ÊÊ >L>ÊÃ`Ê Êv?V]ÊÊ>}À>`>Li°Ê-?V iâÊ >L>Ê«ÀiÌi``Ê«i`ÀÊÃÕÊ>ÀV >Ê>ÊÌ`>ÊVÃÌ>]ÊiÊVÕÃÊV«ÀiÃLiiÌiÊ >L>ÊÌiÌ>`Ê «iÀiÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ>ÀÌÊ6i>ÃV]Ê>ʵÕiÊÛi>Ê>}Ê`iÊ Ì`ÃÊÞÊ`iÊ}Õ]Êi}?`ÃiÊVÊÀÌÕ``>`Ê*>i>]ÊiÊ >«Ì>ÊÀÊÞÊiÊLëÊ?]ʵÕiÊÊ`ivi`iÀ\ puÊ>VÕiÀ`Ê«>À>ÊiÌÀ>ÀÊiÊ >Ê>Ì>iÊÃÊ>ÊÃiÀÊ-Û>t *ÀÊiÃÊÃ>Ê`iÊ>V>ÊVÊ`ÃVÀiV°Ê,`À}Ê >L>ÊÀiVÕ«iÀ>`ÊÃÕÊ >LÌÕ>Ê>ëiVÌ]Ê>ÊVÕ`>`>Êii>ÊV>ÃÌ>>]ÊiÊL}ÌiÊ ÞÊ>Ê}>>>Ê«iÀ>ʵÕiÊi>ÀV>L>ÊÃÕÊLV>Ê}Ã>]Ê>ÊÀ>`>Ê }ÀÃÊÞÊ`iëiÀÌ>ÊÞÊÃÕÊÀÃÌÀÊÛ>>`ÊÞÊÛ>À°Ê6iÃÌ>Ê>Ê>ÊiÕÀ«i>Ê VÊÕÊÕLÊ>ÌiÀV«i>`]ÊV>â>Ã]ÊLÌ>ÃÊÞÊV>Ã>ÊL>V>]ÊÞÊÃiÊ VÕLÀ>ÊVÊÕÊÃLÀiÀÊi«Õ>`ÊÞÊÕ>ÊV>«>ÊÃi}Û>>°Ê>L>Ê`i>`Ê>Êië>`>ÊiÊ>ÊV>]ÊiÊL>Ê«iÀÌÀiV >`ÊVÊÃÕÃÊÖÌiÃÊ`iÊi`À]ÊiÃVÀLÀÊÞÊ«Ì>À]ÊÞÊÃÊÛ>ÃÃÊVÕ>`iÀÃÊ`iÊÛ>i° -Û>Ê >V>ÊÌi«ÊµÕiÊÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊiÊÖVÊ`ÕiÊ `iÊÃÕÊiÃÌÀi>]ÊiÊÕÊ LÀiÊÃÊVÕ`>`Ê>Ê>ÊÛiÌÕÀ>]ÊÌi>â]ÊiÊ ÕiÊ>Ê>ÊV>VVÊÞÊ>Ê`iÃ?°ÊÀ}Õ`ÊiÊ>ÊÕ>]ÊLÃiÀÛ>L>ʵÕiÊiÊ >ÊV>>ÊÕÛ>ÃÊÞÊ>}Õ>ViÀÃÊÃÃÌiÌiÃÊ>V«>>`ÃÊ`iÊLÀÕ>ÃʵÕiÊ >V>ʵÕiÊ>ÃÊ>`i>ÃÊÞÊÃÊ«>Ã>iÃÊ`iÃ> «>ÀiViÀ>ÊVÊ«ÀÊ>ÀÌiÊ`iÊ>}>ÊiÌÀiÊÕLiÃÊÛ>«ÀÃ>ðÊÊ V>ÀÌ}À>vÊL>ÊVVi`ÊÃÊÌiÀ>LiÃÊÃi`iÀÃÊ`iÊ}Õ>ÀÀÃ]ÊÃÊLÀ>ÌiÃÊLõÕiÃÊ`iÊL>LÖiÃÊÌ>V >`ÃÊ`iÊ>`i>Ã]Ê ÃÊViÀÀÃÊÃiLÀ>`ÃÊ`iÊiVÌiÀÃÊÞÊÃÊV>«ÃÊ`iÊÀµÕdeas de una belleza irreal. Ê>ÊÕâÊ`iÊ`>ÊÀi«>ÀÊiÊÃÊÕ}>ÀiÃʵÕiÊÊÀ>L>Ê VÊVÕÀÃ`>`ÊÃÕL`ÃÊ>ÊÃÊV>ÀÀÃÊ>ÌiÃÌ>`ÃÊ`iÊ iÀL>ÊÞÊÃ>V>ÃÊ de sal, en las mujeres con cubos de madera a la espalda llenos de raíces para los cerdos, o de estiércol de cebú, o con ollas de coLÀiÊÃÕiÌ>ÃÊ>Ê>ÊV>Liâ>ÊVÊVÀÀi>Ã]ÊÞÊÌ>LjÊiÊÃÊ>V>ÃÊ`iÊ LV>ÃÊi}ÀÕâV>ÃÊÃiÌ>`ÃÊiÊ>ÃÊ«i`À>ÃÊiëiÀ>`ÊÃÊ«ÀiÀÃÊ À>ÞÃÊ`iÊð — 274 — ">ÊVÊ`iiVÌ>VÊÃÊ>À>ÃÊ>âV>`ÃÊ`iÊVÌÀÊÞÊ iÊÌÕvÊ`iÊÕÃ}]ÊÞÊ>`ÛÀÌʵÕiÊiÊV ÊiÀ>ÊÕÊ«ÕiLÊ>LÀÃÊÞÊÀ`i>`ʵÕiÊ>LÀ>L>ÊÃÊ>ÀÀâ>iÃÊ Õ``Ê >ÃÌ>Ê>ÊVÌÕÀ>]ÊÞÊVÊ>ÊÃ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊÃÊÌiÀVÃÊLÖv>ÃÊÞÊÃÊ>À>`ÃÊ`iÊÀi>° ,`À}]ÊVÕ>`ÊÃiÊ`iÌi>Ê«>À>Ê`iÃV>Ã>À]ÊV}>ÊÃÕÊ?«âÊ `iÊV>ÌiÀÊÞÊiÃLâ>L>ÊiÊiÊVÕ>`iÀÊiÃLâÃÊ`iÊ>ÃÊÛÛi`>ÃÊ iÛ>Ì>`>ÃÊÃLÀiÊ«ÌiÃÊÞÊVLiÀÌâÃÊ``iÊ}Õ>À`>L>ÊiÊ>â]Ê iÊ]ÊiÊ>ÀÀâÊÞÊ>ÃÊV>>L>â>ÃÊ`iÊsaqe. Dibujaba las siluetas `iÊ>ÃÊÕV >V >ÃÊ`iÊÌiâÊÌÃÌ>`>]ÊÌÀiâ>ÃÊ>`À>`>ÃÊVÊVÌ>ÃÊ`iÊ Ãi`>ÊÞÊV >iVÃÊ`iÊVÀiÃʵÕiÊÌÀ>L>>L>ÊiÊ>ÃÊiV >ÀV>`>ÃÊ «>Ì>ViÃÆÊÞÊÌ>LjÊ>ÃÊ`iÊÃÊ>ÀÀÕ}>`ÃÊV>«iÃÃ]ÊÊtankas]Ê LÀiÃÊ`iÊ>ÌÕÀ>iâ>Ê«ÀÌÛ>ʵÕiÊÃÃ]ÊÊiÊ«>Ài>Ã]Ê «ÀÌi>L>Ê«>>µÕiÃÊ`iÊL>LÖÊiÊÃÕÃÊ LÀÃÊÞÊiÊÃÊiÝÌÀiÃÊV}>L>ÊViÃÌÃÊVÊÃÊ>>iÃÊÃ>VÀvV>`Ã]Ê>Ê«iÃV>]Ê>Ê i>]ÊÃÊ«iÌÃÊÃiVÃ]Ê>ÃÊ}Õ`>Ã]ÊÃÕÃÊiÃiÀiÃÊÞÊÃÊvÀÕÌÃÊ VÃiV >`ÃÊiÊÃÕÃÊ}ijÌÀV>ÃÊÞÊÛiÀ`iÃÊ ÕiÀÌ>ð Ê>V iViÀÊ`>L>ÊVÕiÌ>Ê`iÊÕÊVÕiVÊ`iÊ>ÀÀâÊVÊV>Ài]Ê «>Ê`iÊ>âÊÞÊÛiÀ`ÕÀ>ÃÊVÊV>ÛʵÕiÊiÃÊvÀiV>Ê>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃ]ÊÌ`>`>ÃÊ«ÀÊlas chapasÊvÀ>`>ÃÊ«ÀÊiÊÌi`Êdutang Rui. ÊiÃÕÌ>Ê,VVÊÌÀ>LÊ`iÃ`iÊiÊ«ÀiÀÊ`>ÊÕÊViÀV>Ê>«i}Ê VÊiÊië>°ÊÊÌ>>Ê«Ãi>ÊÕÊÌ>>ÌiÊÀiÃiÀÛ>`]ÊÞÊÃiÊÌiÀiÃÊ«ÀÊÃÕÊÌÀ>L>ÊÞÊ«ÀÊ>ÃÊVÛiÀÃ>ViÃʵÕiÊ>Ìi>ÊiÊ paihuáÊVÊÃÊ>LÀi}Ã]ʵÕiÊÃiÊÃÌÀ>L>ÊÃÀ«Ài``ÃÊ`iʵÕiÊ iÊiÝÌÀ>iÀÊ`iÊÃLÀiÀÊi«Õ>`Ê >L>À>ÊÃÕÊiÀ}>°ÊÊ«>`ÀiÊ>ÌiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊiÃÃ>`]ÊÌ>>ÌiÊiÊ>Ê«]ÊiÊ ViÀÌÊ`ÊiÕÀÌV]Ê«iÀÊ}i>ÊiÊÃÕÃÊ>À}ÕiÌðÊÀ>ÊÕÊ «}Ì>]Ê}À>Ê>Ìi?ÌVÊÞÊ>ÃÌÀÊ>`À>LiÊÞÊÌi>Ê`i>ÃÊ «À«>ÃÊÃLÀiÊ>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ >]ʵÕiÊ >L>Ê«>Ìi>`ÊiÊ>}Õ>ÃÊVÛiÀÃ>ViÃÊVÊiÊië>° ,VVÊÃÕvÀ>ÊÕ>ÊÃiÛiÀ>Ê«>ÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊÛi>Ê`iÊiÃÊÞÊiÊ VÃÌ>L>ÊÌÀ>L>ÊiiÀ]Ê«ÀÊʵÕiÊÕÃ>L>ÊÕ>ÃÊ>Ì«>ÀÀ>ÃÊ`iÊÛ`ÀÊ de montura plateada. Su piel era blanquísima, casi cristalina, con >}Õ>ÃÊ«iV>Ã]ÊÞÊÕÊ>LÃÊvÃʵÕiÊVÌÀ>ÃÌ>L>ÊVÊÕ>Ê> ÀâÊ>À}>ÊÞÊv>]ÊÞÊÕÃÊV>LiÃÊV>ÃÌ>ÃÊÞÊ>LÕ`>ÌiÃ]ÊVÊÃÕÊ barba, que le confería un aspecto respetable, aun teniendo poco ?ÃÊ`iÊÌÀiÌ>Ê>Ã°Ê ÊV>L>Ê`Õ`>Ê`iʵÕiÊÃÕÊÌ>iÌÊiÀ>ÊÃ`]Ê — 275 — µÕiÊ«Ãi>ÊÕ>ÊÌi>V`>`ÊÃÊÌiÃÊÞÊÕÊ}iÊÃÕÌÊ«>À>ÊV>ÀÃiÊiÊiÊ?Ê`iÊÃÕÃÊÃii>Ìið -Û>]ÊÌÀ>ÃÊÕÃÊ`>ÃÊ`iÊV>L>}>`>ÃÊÞÊ`iÊV >À>Ã]ÊiÊ>LÀÊÃÕÊ >ÃÌ>`ÊVÊvÀ>µÕiâ>°ÊÊÃ>ViÀ`Ìi]ÊÃi}ÖÊÃÕÃÊÀiÛi>ViÃ]Ê >L>Ê>V`ÊiÊ>ViÀ>Ì>]ÊÕÊiV>ÛiÊ`iÊÃÊÃÌ>`ÃÊ*ÌvVÃÆÊÞÊ ÌÀ>ÃÊiÃÌÕ`>ÀÊiÊ LÀ>]ÊÃiÊ >L>ÊÌÀ>Ã>`>`Ê>Ê>ÊÞÊÕi}Ê>Ê >V>]ÊVÊiÊ«À«ÃÌÊ`iÊ«Ài`V>ÀÊ>ÊviÊiÊ >Ê`iÊ>iÀ>Ê `>iÌÀ>iÌiÊ«ÕiÃÌ>Ê>Ê>Ê`iÊ«>`ÀiÊ-?V iâ° p Õ«ÃÊ>`À>LiiÌiÊVÊÌjÀ«ÀiÌi]Ê>}Ê-Û>ÊpiÊ dijo. p"ÃÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ>?ÃÊi}>ÀjÊ>ÊiÌi`iÀÊ`iÊÌ`ÊiÃÌ>Êi}Õ>Êi`>L>`>]Ê«>`ÀiÊpiÊVÌiÃÌp°Ê*iÀÊiÊ>iÊLiÊVÊ >Ê}iÌiÊ`iÊ«ÕiLÊÞÊÞ>Ê iÊViâ>`Ê>ÊiÃVÀLÀÊiÊÃÕÊiÃÌÊV>}À?vVÊ?ÃÊvÀiVÕiÌi]Êel Kaishu. Espero seros útil, don Mateo. iÊ«ÀÛÃÊ,VVÊ>`«ÌÊÕ>Ê>VÌÌÕ`ÊÀiÃiÀÛ>`>° pëiÀÊ µÕiÊ ÕiÃÌÀ>Ê >>â>Ê Ãi>Ê vÀÕVÌviÀ>Ê `Ê ,`À}Ê pViâÊiÊÌÊ>ÃÌÃp°Ê6ÃÊ`iÃi?ÃÊÃiÀÛÀÊ>ÊÀiÞÊ`Ê i«iÊÞÊÞÊ«À«>}>ÀÊiÊVÀi`ÊVÀÃÌ>]Ê«iÀÊ>LÃÊÌi`ÀiÃÊ que rendir cuentas un día a la eterna misericordia de Dios. Es ÌÌ>iÌiÊiViÃ>ÀʵÕiÊÕiÃÌÀ>ÊÛâÊi}ÕiÊ>Ê>ÊVÀÌiÊ«iÀ>]Ê Ê`iÊÊVÌÀ>ÀÊÕV>Ê«À}ÀiÃ>ÀiðÊ/iiʵÕiÊVViÀÃÊ iÊ*i]ÊÞÊiÊ«>`ÀiÊV iiÊ>Ãi}ÕÀ>Ê«ÃiiÀÊÕÊ>À``ÊVÊiʵÕiÊ «V>À?ÊiÊ«iâÊ?ÃÊ}À`]ÊÊÃi>ÊiÊi«iÀ>`ÀÊ7>°Ê9ÊÛÃÊÃÊ >LjÃÊVÛiÀÌ`ÊiÊ>Ê«iâ>ÊV>«Ì>Ê`iÊiÃÌ>ÊÃÊ`iÊð p·ÊµÕjÊ>âÕiÊÃÊÀiviÀöÊpÃiÊÌiÀiÃÊiÊië>° p ÊÃÊ«Õi`Ê`iVÀÊ?ðÊ-i`Ê«>ViÌiÊp>`ÕÊi}?ÌV° ,`À}ÊÊV«Ài`>ÊiÊ>V>ViÊ`iÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊÞÊÌÀ>ÊÛiâÊ ÃiÊÛÊiÀÃÊiÊÃÊiÝÌÀV>LiÃÊ«>iÃÊ`iÊÃÊ«>`ÀiÃÊiÃÕÌ>Ã]Ê >ÃÌ>ÊiÊ«ÕÌÊ`iʵÕiÊViâÊ>Ê«>ÀiViÀiÊÃÌiÀÃÊÃÕÊ`Ê de proceder. /À>ÃÊÛ>ÀÃÊ`>ÃÊ`iÊV>ÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊiÌÀ>ÀÊiÀÃÃÊ iÊ>ÊVÕ`>`Ê`iÊÃÕÊ`iÃÌ]Ê< >µ}°ÊÀ>Ê>Ê À>ÊÛiëiÀÌ>ÊiÊ la que una panoplia de colores carmesíes escondía el sol en lonÌ>>â>°ÊiÃVi`iÀÊ`iÊ>ÃÊÌÕÀ>ÃÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ>Ê*>}`>Ê `iÊ*>>VÊ`iÊ->]Ê``iÊÃÊ>}Õ>À`>L>ÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]ÊVÊ ÃÕÊV>LiÊ>LÊÀ>«>`]ʵÕiÊÃiÊ>i}ÀÊ`iÊÃLÀi>iÀ>Ê>ÊÛiÀÊ >ÌiÊÃÊ>ÊV>ÀÌ}À>v° — 276 — pÀ>V>ÃÊ>ÊViʵÕiÊÃÊÛiÊ`iÊÕiÛ]ÊmagisterÊ-Û>ÊpiÊ `p°Ê6ÕiÃÌÀ>Ê«ÀiÃiV>Ê>µÕ]ÊÌi`À?Ê}À>ÊÀi«iÀVÕÃÊiÊÕiÃtro futuro. p*ÕiÃÊÃiÊÊ`iLÊ>Ê>Ê`Û>Ê*ÀÛ`iV>]ÊÃÊ>ÊVÕ>Ê ÞÊÊ iÊ >>À>Ê>µÕ°Ê>ÊÕiÀÌiÊÞÊ>Ê`iÃ}À>V>Ê >ÊÀ`>`Ê>ÊÊ>rededor. ,`À}ÊiÃÌ>L>ÊV>Ã>`Ê`iÊÌ>Ì>ÃÊ À>ÃÊ`iÊV>L>}>`>ÊÞÊÌi>Ê iÌ`ÊiÊ>Ê>ÀâÊiÊÀÊ>ÊÌÕÀ>Ã]ÊLÃÌ>ÊÞÊ}Õ>ÀViÃÊ>`>Ã]Ê«iÀÊLiÃÊÃÕÊ>ÊVÊiÃÌ>ÊÞÊiÊÃÀÊVÊvÀ>µÕiâ>°Ê -iÊÃ>Õ`>ÀÊvÀ>ÌiÀ>iÌiÊÞÊÌÀ>ÃÊÀiâ>ÀÊiÊ>ÊV>«>]Ê«>Ã>ÀÊ «ÀÊiÊÀiviVÌÀ]Ê``iÊiÊ«>`ÀiÊV iiÊiÊiÝ«ÀiÃÊiÊÌÊÌitador: p ÃÊiëiÀ>Ê>À}>ÃÊÀ>`>ÃÊ`iÊÌÀ>L>Ê«>À>Ê>V>â>ÀÊiÊ VÀ>âÊ`iÊiÃÌiÊ«iÀ]ÊÃiÀÊ-Û>° p ÊÛ`jÃÊ«>`ÀiʵÕiÊÞÊÃÊÃÞÊÕÊÛÕ}>ÀÊÌjÀ«ÀiÌiÊ —ironizó. -iÊvÕiÀÊ>Ê`iÃV>Ã>ÀÊiÝ >ÕÃÌÃ]ÊÞÊ/ëÊ>`>L>ÊiÃV>>`Ê «ÕiÃÊ>ÖÊÀiVÀ`>L>Ê>ÃÊ«i>`>`iÃʵÕiÊ >L>ÊÃÕvÀ`ÊVÕ>`Ê vÕiÀÊ iV ÃÊ«ÀÃiÀÃÊ«ÀÊ iÊ,Õ°Ê ÊÃiÊv>L>Ê`iÊÃÊV Ã]ÊVÕÞ>ÊÃ>}ÀiÊiÛ>L>ÊiÊÃÕÃÊÛi>ðÊ*iÀÊiÀ>ÊÌÀ>Ê«ÀÌÕ`>`Ê LiÊ`ÃÌÌ>]Ê«ÕiÃÊiÊiÊÌÀ>ÞiVÌÊÊ >L>ÊÀiVL`ÊÃÊVÃ`iÀ>ViÃÊ`iÊÃÊÃiÀiÃÊV>iÃÊÞÊ>`>Àið ,`À}ÊÃiÊ>V`ÊiÊiÊiÀ}ÊÞÊiiÛÊÕ>Ê«i}>À>Ê>ÊVilo. Comenzaba una delicada andanza en la que debía extremar ÃÕÃÊVÕ`>`ðÊ1>Ê«>>LÀ>Ê«ÀÕ`iÌiÊÊÕ>Ê«Ài}ÕÌ>Ê`iÃ>Ì>`>Ê«`>Ê`iÛÛiÀÊ>Ê>ÊV?ÀViÊÊ>Ê«i`iÀÊ`iÊÕ>Ê ÀV>° En el silencio meditó de qué críptica naturaleza sería el trabajo que pensaban encomendarle los jesuitas italianos. No podía Û`>ÀʵÕiÊjÊiÀ>ÊÕÊ>}iÌiÊ`iÊÀiÞÊ`iÊë>>]ÊÕÊië>]ÊÞʵÕiÊÃÕÊ LiÌÛÊiÀ>Ê>Ì>ÀÊiÊiÊLÀÊL>VÊ`iÊÃÕÊiÀ>ÊÌ`ÃÊÃÊ «ÀiÀiÃʵÕiÊV`ÕiÀ>Ê>ÊÃÕÊÃiÀÊ>Ê>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ>µÕiÊ v>LÕÃÊÀi]ÊÞʵÕiÊÃi}ÖÊ*>i>ÊÞÊÃÊiÃÕÌ>Ã]ÊÀiÃÕÌ>L>ÊVµÕÃÌ>LiÊiÊÛÕiÀ>Li° Debía auscultar secretamente las defensas, las murallas, el ÖiÀÊ`iÊVL>ÌiÌiÃ]Ê>ÃÊ?µÕ>ÃÊ`iÊ}ÕiÀÀ>]ÊÃÊÛiÌÃÊ`iÊÃÕÃÊijÀVÌÃ]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê>Ê`ëÃVÊiÀ?ÀµÕV>Ê`iÊ «>Ã]Ê>ÃÊVÊ>ÃÊV>ÀÀiÌiÀ>Ã]ÊV>>iÃÊÞÊvÀÌiðÊ9ÊÃLÀiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ — 277 — cosas debía acceder como fuera a la capital, Pekín, el centro de >µÕiÊ}}>ÌiÃVÊVÃÊ`iÊVÕ`>`iÃÊ««ÕÃ>Ã]ÊiÃÊ`iÊ>`i>ÃÊ ÞÊ}iÌiÃÊ`iÊÌ`>ÃÊ>ÃÊÀ>â>Ã]ÊiÊÛiÃÌ}>ÀÊÃÕÃÊvÕiÀâ>ÃÊÞÊ`iL`>`iÃ°Ê ·*iÀÊVÊÊ}À>À>¶Ê9Ê >Vi`ÊÕÊÀiVÀÀ`ÊiÌ>Ê`iÊÃÕÃÊ «ÀÝÃʵÕi >ViÀiÃ]ʵÕi`ÊÀi``ÊiÊiÊiV ° 1>ÊÕiÛ>ÊÛ`>ÊViâ>L>Ê«>À>Êj\Ê>Ê`iÊÀiÃ}ÊÞÊ>Ê>ÃÌÕV>° 1>ÊÕâÊ>âÕ>`>ÊL>>L>Ê>ÃÊV>ÃÊ`iÊ< >µ}ÊÞÊÃÊV>>ÛiÀ>iÃÊ`iÊÀʵÕiÊÀiV}>Ê>ÊÕâÊ`iÊÕÊÃÊ`iÃVv>`° ,`À}ÊÞÊ/ëÊ>ÃÃÌiÀÊ>ÊÃ>ÊÕÞÊÌi«À>°Ê>L>Ê Viâ>`Ê>ÊÛiÀ]Ê«iÀÊ>ÖÊ>ÃÊ>ÊV>«>]ÊÌ>`ÊLÕ`ÃÌ>ÊÞÊÌ>`ÊVÀÃÌ>>]ÊÃiÊ >L>Êi>`Ê`iÊviiðÊÊ«ÌÊÃiÊiÛÊÕ>Ê }À>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê«ÕiÃÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊvVÊ>ÊÃ>ÊiÊi}Õ>Ê V >]ʵÕiÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊ ÕLiÀ>Ê`iÃ>«ÀL>`°ÊÊi`Ê`iÊ >ÊViiLÀ>V]ÊiÊiÃÕÌ>ÊÌiÀÀÕ«ÊiÊÃiÀ]Ê >Vj`ÃiÊÕÊ silencio absoluto en la casa de Dios. ¿Iba a acontecer otra des}À>V>¶ -iÊ«ÕÃÊiÊ}Õ>À`>ÊÞÊ/ëʫ>`iV° 1Ê>`>ÀÊÕÃ>iÌiÊ>Ì>Û>`ÊVÊÕÊ}ÀÀÊ>>`]Ê>À}>Ê ii>Ê>Õ`>`>ÊiÊ>ÊÕV>Ê«ÀÊÕÊ>viÀÊ`iÊÀ]Ê>ÀâÊ}>V Õ`>]Ê «ÕÃÊÃ>iÌiÃÊÞÊL}ÌiÃÊv?VV`Ã]ÊiÌÀÊÃiiiÌiÊiÊiÊ À>ÌÀÊ>V«>>`Ê`iÊÕ>ÊV ÀÌiÊ`iÊv>>ÀiÃÊÞÊÃÀÛiÌiÃÊÞÊ bajo un parasol de color anaranjado que sostenían dos criados. ÊiÀ>ÀV>ÊÛiÃÌ>ÊVÊÃLÀi`>`Ê«>>Ì>ÊÞÊ`iÊÃÕÊVÕiÊ«i`>ÊÕÊ i`>Ê`iÊ>`i]Ê`V>ÌÛÊ`iʵÕiÊ >L>ÊÃ`ÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ «iÀ>°Ê/`ÃÊV>ÀÊÃÕÊV>Liâ>ÊiÊÃi>Ê`iÊÃÕÃ]ÊiÊVÕÃÊ>}ÕÃÊ`L>ÀÊ>ÃÊÀ`>ðÊ-ÕÊÀÃÌÀÊiÀ>Ê«?V`ÊÞÊV>doroso, e incitaba al respeto. p>ÊVÕ`>`ÊVÀÃÌ>>Ê`iÊ< >µ}Ê`>Ê>ÊLiÛi`>Ê>ÊÃÕÊ «ÀÌiVÌÀ]ÊiÊ À>LiÊlo —«señor»pÊ7>}Ê*>]Ê«ÀiviVÌÊ`iÊ>Ê VÕ`>`°ÊV`>ÃÊiÝViiV>Êp«ÀV>ÊiÊ«>`ÀiÊV ii]Ê >ÌiÃÊ`iÊ«ÀÃi}ÕÀ° ,`À}ÊV«Ài`ʵÕiÊÃiÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊ«`iÀÃÊ`}>Ì>ÀÊ µÕiÊiÃÊ >L>Ê«ÀiÃÌ>`Ê>Ê«>}`>]ÊÞÊ>µÕiÊVÕÞÊ ÊµÕiÀ>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊÕÊÃ>ÌÊVÀÃÌ>°Ê-ÕÊ«ÀÌ>V>ÊiÊ>ÊÃʵÕiÊ «Ài«>À>L>Ê«`>ÊÃiÀÊV>«Ì>ÊÞÊiÃÌÕ`ÊÃÕÃÊ}iÃÌÃ°Ê Ã`iÀʵÕiÊ — 278 — iÀ>ÊÕÊ`Û`ÕÊiÝÌÀi>`>iÌiÊ«>`ÃÊ>ÊÌiÀÊ`iÊÀiV}iÌʵÕiÊÃÌÀ>L>°ÊÊVVÕÀÊiÊvVÊÀi}Ã]Ê««ÃÊiÊ «?Û`]ÊLiÃÊ>Ê>Ê`iÊ«>`ÀiÊV iiÊÞÊiÊiÌÀi}ÊÕ>Ê«À`}>ÊÃ>\Ê?ÃÊ`iÊÛiÌiÊtaels, monedas plateadas en forma de barco. Se despidió de los extranjeros con cortesía repartiendo ÀiÛiÀiV>ÃÊÞÊÃiÊÃÕLÊ>ÊÕ>ÊÃ>Ê`iÊ>ðÊ-ÕÊÃjµÕÌÊiÊÃi}Õ>Ê >Ê«i°Ê-Û>ÊiÃÌ>L>Ê«ÀiÃ>` ,Õ}}iÀ]ÊVVÕ`ÊiÊViÀi>]ÊiÊiÝ«VÊ>ÌiÊÃÕÊiÝÌÀ>iâ>\ p-ÊiÊ>«ÞÊ`iÊiÃÌiÊ«iÀÃ>i]ÊÕiÃÌÀ>Ê>LÀÊ>µÕÊÃiÀ>Ê nula. Recemos a Dios para que su protección dure en el tiempo. *>Ã>L>ÊÃÊ`>ÃÊÞÊÃÊ«>`ÀiÃÊ,Õ}}iÀÊÞÊ,VVÊÃi}Õ>ÊÌ>Ê iÀjÌVÃÊVÊiÊ«ÀiÀ°ÊÃÊ`>ÃÊÃiÊiÊ >V>Ê>ÊV>ÃÌi>Ê ÕÞÊ>À}ÃÊÞÊ>ÃÊV iÃÊÃÌ>À>ðʷ9ÊÃÕÊVÕÌÊ«ÀÞiV̶ÊpÃiÊ «Ài}ÕÌ>L>Ê,`À}]ʵÕiÊViâ>L>Ê>Ê«>ViÌ>ÀÃi° Y fue don Mateo, quien decidió iniciar la oculta misión. p· ÃÊÀiÕÀiÃÊ ÞÊiÊÛÕiÃÌÀÊiÃÌÕ`]Ê«>`ÀiÊV ii¶Ê p«Ài}ÕÌp°Ê iÃÊ `iÊ `i«>ÀÌÀÊ ÃÊ `>VÊ >}Õ>Ê ÃLÀiÊ cuanto dispuso en Roma nuestro Prepósito General, el padre >Õ`ÊVµÕ>ÛÛ>°Ê Ê«`iÃÊ«iÀ`iÀÊÊÕÊÃÊ`>Ê?ÃÊiÊ «Ài«>À>ÀÊiÃiÊÌiÌ]ÊÞÊ`Ê,`À}ÊiÃÌ?Ê«>ViÌi]Ê«ÕiÃÊ>ÖÊ }À>ÊÃÕÊ iÀjÌVÊViÌ`° p-]Ê«>`Ài]Ê`iÃ`iÊÕi}°Ê/À>ÃÊiÊÀiâÊ`iÊÃiÝÌ>° Ê}>LiÌiÊ`iÊiÃÕÌ>Ê>LÊÃi}Õ>ÊÌ>VÌ]ÊÌ>ÊVÊÊÛiÀ>Ê -Û>ÊiÊÃÕÊ«ÀiÀ>ÊÛÃÌ>°ÊÊiÊÌ>LµÕiÊÃi}Õ>Êv>`ÊiÊLViÌÊ `iÊ«>ÃviÀÊÃÊ}ÖÊ>Û>Vi]ÊÞÊiÊ>ÊiÃ>Ê«iÀ>iV>ÊÃÊ ÃÃÊi«Û>`ÃÊ«ViiÃ]ÊvÀ>ÃVÃ]ÊÀÃÊ`iÊ«>«i]ÊV>ÀLVÃ]ÊÕÊ>Ì>VÀÊ`À>`]ÊLÀÃÊ`iÊV>ÀÌ}À>v>ÊÞÊ>Ìi?ÌV>ÃÊÞÊ>ÃÊ Ài}iÌ>ÃÊ`iÊi`À° -iÊ>V`>ÀÊ>Ài`i`ÀÊ`iÊ«>`ÀiÊV ii]ÊÃÕÊ>ÞÕ`>ÌiÊ *>ÃÃ]ʵÕiÊ>«i>ÃÊÃÊ >L>L>ÊÕÊ«>L>]ÊiÊÀiÌ>Êi«iÊi`iÃ]ÊiÊ«ÀiÀÊV ÊL>ÕÌâ>`ÊiÊ >ÊÞÊ> À>ÊÃ>ViÀ`Ìi]Ê>ÌiÊ,VVÊÞÊ-Û>]ʵÕiÊÌ>LÀi>L>ÊVÊÃÕÃÊ`i`ÃÊiÀÛÃÃÊiÊ LÀ`i°Ê>ÊVÕ`>`Ê>Ê`À}>Ê,Õ}}iÀ]Ê«iÀÊiÊ«>`ÀiÊ,VV]Ê VÊÃÕÊÌi}iV>ÊÞÊÃÕÌiâ>]ÊiÊÃÊÕÃÊ`>ÃÊViâ>L>Ê>Ê >ViÀÃiÊVÊ>ÃÊÀi`>ÃÊ`iÊ>ÊV«iÌiÊVÕ`>`ÊVÀÃÌ>>° — 279 — >`iÊ`iÃi>L>ÊÀ«iÀÊiÊvÕi}]ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊ>`i>Ì\ p*>`ÀiÊV ii]ÊÛiʵÕiÊ >LjÃÊÌiÀ«ÀiÌ>`ʵÕiÊ>Ê`vÕÃÊ`iÊV>ÌVÃÊiÊÕÊ«>ÃÊÌ>ÊVÕÌÊÞÊ}Õ>À`?Ê`iÊÃÕÃÊÌÀ>`ViÃÊVÊiÃÌi]ÊÃÊ«`À?Ê`iÃi«i>ÀÃiÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÊÌÀ>`ÕVVÊ`iÊ>Ê«>>LÀ>Ê`iÊ ÀÃÌÊ>ÊÃÕÊi}Õ>°ÊiÊ >Ê«ÀiÃ>`Ê ÛÕiÃÌÀÊÃiÀÊi paihuá. p9>Ê >ViÊiÃiÃʵÕiÊvV>ÃÊ>ÊÃ>ÊiÊÃÕÊi}Õ> ÞÊV>`>Ê `>Ê>ÃÃÌiÊ?ÃÊviiðÊÊ>`>ÌÊ`iÊiÃÖÃÊvÕiÊV>À\ÊLlevad mi palabra pÊ`ÊÊi}Õ>p a los confines del mundoÊp`Ê À}ÕÃÊiÊiÃÕÌ>pÊ>ÌÃj]ÊiÊ«À«>}>`ÀÊ`iÊ>ÃViÌÃÊV ]Ê >Ãi}ÕÀ>L>ʵÕiÊ>ÊviV`>`ÊÃÊiÃÊ«ÃLiÊÃÊiÊ LÀiÊVÃ}ÕiÊ VvÀ>ÀÊÃÕÊÛ`>ÊVÊÃÊ«ÀiVi«ÌÃÊ`iÊ/>]Ê>ÊiÞÊÃÕ«iÀÀʵÕiÊ Vv}ÕÀ>Ê>ÊVÀi>V°Ê·9ÊÊiÃ>ÊÌ>LjÊÕ>Ê`iÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛiÀ`>`iöÊQue de su plenitud en el universo tomamos todos gracia sobre graciaÊp`ViÊÃ>ÊÕ>°ÊiÃÊ`iÊ`iÃVÕLÀÀiÊÕiÃÌÀ>ÊviÊ >ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÃÕÃÊ`}>Ã]ÊÊÕV>ÊÃÊ>Vi«Ì>À?° ,`À}ÊÃi}Õ>Ê>LÃÀÌÊÀ>`ÊiÊ>«>Ê`iÊ>Ê«>Ài`]ÊÞÊiëiró a que los jesuitas se decidieran a exponerlo abiertamente. pi]ÊVÀiʵÕiÊ>ÌiÃÊ`iLiÃÊiÝ«V>ÀÊ>Ê`Ê,`À}ʵÕiÊ >Ê->Ì>Ê-i`iÊÃÊ >ÊiVi`>`Ê>ÊiÛ>}iâ>VÊ`iÊ >Ê —declaró Ricci—. El Papa desea que seamos los jesuitas quienes «Ài`µÕiÃÊ>ÊviÊ`iÊ ÀÃÌÊiÊiÝVÕÃÛ`>`ÊiÊiÃÌÃÊÀiÃ°Ê >`iÊ?ð p·9ÊÃÊvÀ>VÃV>ÃÊÞÊ>}ÕÃÌöÊpÃiÊÌiÀiÃÊ-Û>° pÃÃÊ iÀ>ÃÊ >ÊÕ`ÊiÀÀi>iÌiÊÃÕÊÃÕiÀÌiÊ>Êià «ÀÌÕÊVµÕÃÌ>`ÀÊ`iÊë>>ÊpiÝ«VÊ >Vi`Ê}>>Ê`iÊÃÕÊ >}Õ`iâ>p°Ê ÕiÃÌÀ>ÃÊÃÌÀÕVViÃÊÃÊÌÀ>Ã\ÊV«ÀiÃ]ÊÌiÀ>V>]Ê>VÕiÀ`]Ê>ViÀV>iÌÊÞÊ«iÀÃÕ>ÃÊ«ÀÊi`Ê`iÊ>Ê palabra. Y sobre todo alejarnos de las tesis expansionistas del «>`ÀiÊ-?V iâ]Ê«ÀÊVÌÀ>À>ÃÊ>Ê`iÀiV ÊÌiÀ>V>ÊÞÊ>Êisaje del Maestro. ÊiÃÕÌ>ÊÀÕ`Ê`iÊ >]ÊiÊ«>`ÀiÊi`iÃ]ÊÌiÀÛÊ«iÀÃÕ>ÃÛ]Ê>ÊvÊ`iʵÕiÊ-Û>ÊiÌi`iÀ>ÊiÊ>>Ê`iÊÃÕÊ«ÕiL\ pÊ,`À}]ÊiÝÃÌiÊÕ>Ê>ViÃÌÀ>ÊVVi«VÊ`iÊ«iÀÊ V Ê``iÊ>V]Ê>ʵÕiÊ>>ÃÊ/>Ý>]ÊÊʵÕiÊiÃÊÊÃÊCuanto hay bajo el Cielo°Ê-iÊVÃ`iÀ>Ê>ÊÖV>ÊVÛâ>ción capaz de ejercer su influjo benéfico en el mundo, por lo que — 280 — nadie es superior a ellos, ni tan siquiera nuestra Católica MajesÌ>`]Ê>Ê>ʵÕiÊÌ`>Ê`iÊL?ÀL>À>° -Û>]Ê>âÀ>`]Ê`iL>Ê`iÊÃÕÊ>«>ÀiÌiÊ`iviÃÊ`iÊ Õjëi`Ê ÞÊ`iÊiÝÌÀ>iÀ]ÊÛÊ>ÊV>Liâ>Ê«>À>Ê«Ài}ÕÌ>À\ p·*ÀʵÕjÊiÃiÊÀiV >âÊÌ>ÊÛÃViÀ>Ê>Ê>Ê«ÌV>Ê`iÊ`Êi«i¶ Ê>LÊiÊVÌiÃÌÊÃÊiÛ>ÃÛ>ðÊ-iÊÕ}>L>ÊÕV ° p*ÀµÕiÊÃÕÊÛÃÊiÃÊ`iÃ>ViÀÌ>`>]ÊVÀii`i°ÊÊi«iÊÊ iÃÌ?ÊLiÊ>ÃiÃÀ>`ÊiÊiÊ>ÃÕÌÊ`iÊ >°ÊiÊiÃÌÕ`>`ÊVViâÕ`>iÌiÊiÃÌ>ÊVÕÌÕÀ>ÊÞÊ iÊi}>`Ê>ÊÕ>ÊVVÕÃ\Ê >Ê simplemente no nos teme, es que ni tan siquiera nos considera. ÃÊÀiV >â>]Ê«ÀµÕiÊÊÃÊÕâ}>ÊVÊÕ>ÊVÕÌÕÀ>Ê>Û>â>`>Ê>Ê>ʵÕiÊ >Þ>ʵÕiÊÌiiÀ°Ê·+ÕjiÃÊÃÃÊÃÊiÕÀ«iÃÊiÊÃÕÊ ÃÃÌi>Ê`iÊÀiÃÊÛ>Ã>öÊu >`itÊ*ÀÊiÃ]ÊÊÃÊÃiÀÌ>ÃÊiÊ ÃÕÊÛ`>ÊÃi`Ê«>ÀÌiÊ`iÊÃÕÊiÃiV>]ÊÊÕV>Ê}À>ÀiÃʵÕiÊVâV>ÊiÊÛ>}i° i`iÃ]ÊÕÊ LÀiÊ«?V`]ÊÃÀÊ>>LiiÌiÊÞÊiÊÀiVÀdó al padre Mateo cual debía ser la política de la Orden en su país. pÃiÊ >ÊÃ`Ê«ÀiVÃ>iÌiÊiÊ«ÀVi`iÀÊ`iÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊ `iÃ`iʵÕiÊÃiÊÃÌ>ÊiÊ< >µ}°Ê >ÊiÃÊÕÊV>«ÕÊiÊiʵÕiÊ iÃÊ`iÊÌÀ`ÕVÀÃÊ«>À>ÊvÀ>ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊj°ÊÃÊV ÃÊÃÊ VÃ`iÀ>ÃÊÃÊNei]ÊiÊÌiÀÀÊÀiv>`ÊÞÊ>Û>â>`Ê`iÊÀLi]Ê ÞÊ>ÊÃÊiÕÀ«iÃÊÃÊ>>ÃÊWai]ÊiÊiÝÌiÀÀÊÃ>Û>iÊiÊVÛâ>`]ÊÃÊ`iÃÊÊ>ÃÊiëÀÌÕÃʵÕiÊ iÃÊ`iÊÀi«Õ`>À°Ê ¿Entendéis? —Pues nos acercaremos sumisamente al emperador —dijo Ricci. ,Õ}}iÀÊÃÀÊÛi>`>iÌiÊÞÊ«iÃʵÕiÊÊiÊv>Ì>L>Ê Õmor. p ÊÃiÊÛiʵÕiÊ>ÖÊÊVVjÃÊÊÃÕvViÌiiÌiÊiÃÌiÊ «>Ã]Ê«>`ÀiÊ,VV°Ê· ViÀÌ>ÀÊÕ>Ê>Õ`iV>ÊVÊ7>¶Ê6>ÃÊÕÞÊ deprisa. pÃÊÕÊi«iÊ >ÀÌÊ`vV]Ê«ÀÊÊ`iVÀÊÕ>ÊÌ>Ài>ÊÀÀi> â>Li°Ê·1ÃÊÃ}vV>ÌiÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊLÕ`ÃÌ>ÃÊ>ViÀV>ÀÃiÊ>Ê ÌÀÊ`iÊÊ`iÊ i¶Êu«ÃLitÊpÀâÊi`ið Ê>µÕi>ÊÕV >Ê`>jVÌV>]Ê-Û>ÊÕ}>L>ÊÃÊ>À>ðÊ}ÊÃiÊiÊ iÃV>«>L>Ê`iÊ>µÕiÊiÀ}vVʵÕiÊiÀ>Ê >Ê«>À>Êj° — 281 — —¿Y entonces? —se sorprendió el castellano. -ÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊiÊÀÕÀÊ`iÊÃÕÃÊÀiëÀ>ViÃÊÞÊiÊ>Ì`Ê`iÊ ÃÕÃÊVÀ>âiðÊÊÃiVÊ?ÃÊÀ}ÕÀÃÊ«>i>L>ÊÃLÀiÊÃÕÃÊV>Liâ>ðÊÊ iÀjÌVÊ,Õ}}iÀ]ÊÃiÊÃÀÊÌÀÕv>Ìi°ÊL>Ê>ÊÀiÛi>ÀÊÃÕÊ secreto. piÊ`i>`ÊÕ>ÊiÃÌÀ>Ìi}>ʵÕiÊÃÊiÛ>À?Ê>Ê*iÊpV testó. Varios pares de ojos se concitaron en el sacerdote, pendientes `iÊÃÕÃÊ>LðÊ9Ê>}ÊiÊ`iV>Ê>Ê,`À}ʵÕiÊL>Ê>ÊiÌÀ>ÀÊiÊiÃVi>°ÊÊ«>`ÀiÊV iiÊÃiÊ`À}Ê>Êië>ÊiÊiëiV>° p"ÃÊÃ>V>ÀjÊ`iÊ`Õ`>ÃÊ>ÊÌ`Ã]ÊÞÊiÊiëiV>Ê>ÊmagisterÊ-Û>]Ê µÕiÊiÃÌÞÊÃi}ÕÀʵÕiÊÃÊ>«Þ>À?]Ê>ÞÕ`?`ÃiÊ>ÊÃÊÃÊÞÊ >ÊÃÕÊðÊ*ÀÊiÃÊiÃÌ?ÊiÌÀiÊÃÌÀÃ]Ê iÀ>ÃÊp >LÊVÊ }À>ÊÃiÀi`>`p°Ê ÃÊÃiÀÛÀiÃÊ`iÊÕiÃÌÀÊ«ÀÌiVÌÀ]ÊiÊÃiÀÊ 7>}Ê*>]ÊiÌÕÃ>ÃÌ>ÊÛ>i`ÀÊ`iÊ>Ê «>>]ʵÕiÊiÊÌÀÊÌipo fue Ministro de los Ritos, o Libu]ÊÞÊ`iÊÃÊÌÀLÕÌÃÊ`iÊ>ÃÊ>ViÃÊÃÕiÌ>ÃÊ>Ê«iÀ°Ê>LÀjÃÊ`iÊÃ>LiÀʵÕiÊiÃÊ>}ÊÌÊ `iÊ>VÌÕ>Ê«ÀiÀÊÃÌÀ]ÊiÊ«`iÀÃÊ>Ê9Ø>]Ê>ÊÖV>Ê«iÀÃ>ʵÕiÊÃÊ«Õi`iÊiÛ>ÀÃÊ>ÌiÊiÊi«iÀ>`ÀÊ7>]ÊÞÊ>LÀÀÃÊ>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>° 1ÊÃiVÊ>Õ}ÕÃÌÊÃiÊ âÊ`iÊÕiÛÊiÊiÊ}>LiÌiÊ`iÊ> bino. Ê-Û>ÊiÊVÃÌ>L>ÊÌÀ>L>ÊiÛÌ>ÀÊ>ÊÃiÃ>VÊ`iÊÃiÀÊÕÊiÀÊ iëiVÌ>`ÀÊiÊ>µÕiÊÌÀ>L>ÊV>«Ì>ÊiÊiʵÕiÊ«`>ÊÀiÊ>ÊÛ`>° p·ÊÃiÀÊ7>}Ê*>ÊiÃÌ?ÊL>ÕÌâ>`¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊiÊ«Ì° —No, pero es cuestión de poco tiempo. El prefecto Pan es ÕÊ LÀiÊVÕÌÃÊÞÊÀi}Ã]Ê«iÀÊ>ÖÊÊ >ÊÃ`ÊÀi``Ê `iÊ«iV>`Ê`iÊ`?°Ê*iÀÊÃÕÊvÕiV>ÊiÊ>ÊV>«Ì>ÊiÃÊÌ>Li°Ê ÕÀÃ>iÌiÊÊÃÊVÀiiÊiÕÀ«iÃ]ÊÞÊÃÊ >ViÊÀ}>ÀÃÊ`iÊ ÕÊÀiÊÌVʵÕiÊÃÊV ÃÊ`i>Ê/>â Õ}Õ]ÊÕÊ«>ÃÊ de los confines del océano Índico e identificado con el budismo ?ÃÊ«ÕÀÊ`iÊVÕ>ÌÃÊiÝÃÌi° pÃÌ>ÊÞÊiÝÌÀ>>ÊVÀiiV>ÊpÌiÀÛÊ-Û>° pVÕÃÊÃÊviiÃʵÕiÊÃÊÛÃÌ>ÊÃÊVÀiiÊiÃÊLÕ`ÃÌ>ÃÊ`iÊ>Ê>>`>ÊÃVÕi>Ê`iÊ>Ê/iÀÀ>Ê*ÕÀ>]ÊÞÊ`iÊ>ÊV>`i>Ê del Loto, o Jingtucong]Ê«ÀVi`iÌiÊ`iÊ}vÊ`iÊi}>>°Ê9Ê>Ê iÃ>Ê«ÀÛ`iV>ÊV>ÃÕ>`>`]ÊÊiÀÀÀÊ}i}À?vV]Ê iÃÊ`iÊ>vi— 282 — ÀÀ>ÀÃÊVÊiÊ?ÕvÀ>}Ê>ÊÃÕÊÌ>L>°Ê Ê«`>ÃÊiëiÀ>ÀÊiÀÊ Ài}>Ê`iÊ>Ê*ÀÛ`iV>° -Û>Êi}ÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊ>LÀÊÃÕÃÊÃÊVÊ`iÃiÃÕÀ>° p·ÌViÃÊ«ÀÊÕÊV>ÃÕ>ÊiµÕÛVÊÃÊÌiiÊ«ÀÊLÕ`ÃÌ>ÃÊ ÞÊÊVÊ ÃÊ`iÊ>Ê->Ì>Ê}iÃ>¶Ê· ÊÃÊVÀiiÊVV`iÌ>iÃÊ entonces? —Así es, magisterÊ-Û>°Êp>LÊi`ið ,`À}ÊÊÃ>>Ê`iÊÃÕÊ«iÀ«i`>`ÊÞÊÃÌÊÕ>ÊV>ÀV>>`>ÊÃÀ>°ÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊ«Ãi>Ê`i>ÃÊV>ÀÃ>ÃÊÃLÀiÊ>ÊiÛ>}iâ>VÊ`iÊ >°Ê·ÃÊLÕ`ÃÌ>öÊÀ>ÊiÊ`Ã>ÌiÊ?ÃÊ«>ÃÃʵÕiÊ >L>ÊiÃVÕV >`ÊiÊÃÕÊÛ`>°Ê*iÀÊÃÊVÃÌÌÕ>ÊÃÕÊÃ>Û>V]ÊÊ >Vi«Ì>À>ÊÃÊ>L>}ið ÃÊVVÊV >Vi>ÀÊVÊ ÕÀÊÃLÀiÊ>Ê>vÀÌÕ>`>ÊVvÕsión. —Somos lo que ellos desean que seamos. Solo así nos acercamos al alma de esta poderosa nación. No importa el ropaje o iÊLÀi]ÊÊ>Ê}i}À>v>Ê Õ>>Ê`iÊ``iÊ«ÀÛi}>ÃÊpÀi«ÕÃÊ,VVp°ÊÊ«>`ÀiÊV iiÊÞÊÞÊ iÃÊ>VÀ`>`ʵÕiÊVÊ >LÌ>ÌiÃÊ`iÊiÃiÊ`iÃVV`ÊÀiÊÃÊ«ÀiÃiÌ>ÀiÃÊ>}ÖÊ día en la corte imperial, pero nunca en nombre de Felipe II, el µÕiÊiÃÊ>>ÊiÊ-ÕÌ?Ê µÕÃÌ>`À° -Û>ÊÃiÊ«>ViÌ>L>Ê«ÕiÃÊ,Õ}}iÀÊÊ >L>L>Ê`iÊ>ÊvÀ>Ê `i>`>Ê«>À>ÊiÌÀ>ÀÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊÞÊ«Ài}ÕÌÊVÊ«>ciencia: p·9ÊVÕ?ÊiÃÊiÃiÊ>À``ʵÕiÊ >LjÃÊVViL`]Ê«>`Ài¶ ,Õ}}iÀÊÃÀLÊÕÊÃÀLÊ`iÊÕ>ÊÌÃ>>Ê`iÊÌjÊVÕÞ>ÃÊÛÕÌ>ÃÊ`iÊ ÕÊ>ÃVi`>ÊiÊÕÊ ÊÃÕÌÊ >V>ÊiÊÌiV ]ÊÞÊÀië`Êi}?ÌV° p"ÃÊVÌiÃÌ>ÀjÊVÊÌÀ>Ê«Ài}ÕÌ>]Ê`Ê,`À}°Ê·->LjÃÊVÕ>Ê es uno de los sobrenombres con el que se conoce en Oriente al >VÌÕ>Êi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >]Ê7>¶ p ÊÃ>LÀ>Ê`iVÀÃ]Ê«>`ÀiÊV ii° p*ÕiÃÊiÊ`iÊÛÊi}À>v]Ê`>`>ÊÃÕÊV>VÊ>Ê>Ê V>ÀÌ}À>v>]Ê>Ê`LÕÊÞÊ>Ê>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ðÊ*ÀÊiÃ]ÊVÊÛÕiÃÌÀÃÊVViÌÃÊÞÊÃÊiÃÌÕ`ÃÊ`iÊÃÊ>«>ÃÊV ÃÊ`iÊ>Ê j«V>Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊ< Õ]ÊÛÃÊ`LÕ>ÀjÃÊÕÊ«>ÃviÀÊ>Ê iÃÌÊVV`iÌ>Ê`iÊ>ÊV>`i>Ê`iÊ-iÛ>ÊÞÊÌÀ>Ì>ÀiÃÊ`iÊ >— 283 — ViÀÊi}>ÀÊ>Ê>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊÕÌÊ>ÊÌÀÃÊÀi}>ÃÊÞÊÕ>ÃÊ V>ÀÌ>ÃÊ`iÊÃiÀÊ*>°Ê-iÀ?ÊÕiÃÌÀ>ÊV>ÀÌ>Ê`iÊ«ÀiÃiÌ>V]ÊÕiÃÌÀÊ }À>ÊViL]ÊiÊ>`>L>âʵÕiÊ`iëiÀÌ>À?Ê>Ê>ÊviÊ`iÊ ÀÃÌÊ>ÊiÃÌiÊ }À>`ÃÊÀi° /`ÃÊ>ÃÌiÀÊVvÀiÃ]ÊÃ>ÛÊ,`À}]ʵÕiÊ«Ài}ÕÌ° —¿Y por qué creéis que estimularemos su imperial atención? Ê>LÊÊÀÊVv>`]Ê>`i>Ì>`ÊÃÕÊVÕiÀ«ÊiÛÕiÌÊ iÊiÊ ?LÌÊ>â>vÀ?]ÊÀiÃ>Ì>`Ê>ÃÊVi>ÃÊÀÕL>ÃÊÃLÀiÊÃÕÃÊÃÊ azulados. pÃÌ>ÃÊvÀiiÌiÊ«iÀÃÕ>``ÃÊ`iʵÕiÊ>`>Ê?ÃÊVViÀÊÕiÃÌÀ>ÊiÝÃÌiV>]Ê7>ʵÕiÀÀ?ÊVViÀðÊÃÌiÊ«>ÃÊV>ÀiViÊ `iÊLÕiÃÊV>ÀÌ}À>vÃÊ`iÃ`iʵÕiÊÃÊÛ>iÃÊ`iÊ< i}iÊvÕiÀÊ «ÀÃVÀÌÃÊÞÊ«À L`ðÊ6ÃÊ«ÃijÃÊÕÊiÝÌÀ>À`>ÀÊÌ>iÌÊ «>À>ÊV«iÀÊ>«>Ã]Ê«ÕiÃÊÃÃÊÕÊ«ÌÊÞÊV>ÀÌ}À>vÊvÀ>`Ê iÊ>ÊÃVÕi>Ê?ÃÊÛ>Ã>Ê`iÊÕ`\Ê>Ê`iÊ-iÛ>° p`i?ÃÊp>>`Ê,VVp]Ê>ÊiÌ>`>`ÊiÌ`V>ÊÞÊ>Ê«ÀiÛÃ]ÊÃÊÛÕiÃÌÀ>ÊÀ>Ê`iÊÛ`>°ÊÕÌÃÊ«`iÃÊi}>ÀÊ>Ê*iÊ VÊiÃiÊ>«>°ÊÊÃjÊ«ÀÊVÕ>ÌÊiÊ >ÊÀi>Ì>`ÊÕiÃÌÀÊLiiv>VÌÀÊ7>}Ê*>° -ÕÃÊ«iÀÃÕ>ÃÛ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÃ>ÀÊ>ÊÕ>Ê>Ài}>ÊÌ>ÀʵÕiÊ v>ÊÃÕÃÊ?ðÊ/`ÃÊÌi>Ê>}ʵÕiÊ}>>ÀÊVÊiÊ«ÀÞiVÌ]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÃÕÊ>ÃÌÕV>ÊiÊ«>ÀiV>Ê>Ê,`À}Ê>}Ê}iÕ>ÊÞÊL>ÃÌ>ÌiʵÕjÀV>]ÊÃÊVÌ>L>ÊVÊ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊ«iÀÃ>iÊÌ>ÊvÕÞiÌiÊVÊ*>}Ê«>À>ÊÌÀ`ÕVÀÃÊiÊ>ÊVÀÌi°Ê ÊÛi>ÊÌÀ>Ê forma. Dibujar un Mapamundi, aunque fuera de memoria, no le VÃÌ>À>Ê}À>ÊÌÀ>L>°Ê*iÀ]Ê·«`À>ÊiÛ>ÀÊ>ÊV>LÊÃÊÃÊidios necesarios? puÃʵÕiÊ`iÊiÃÊÃiÊÌÀ>Ì>L>tÊiÊÌÀ>â>ÀÊÕÊ>«>Ê`iÊÕ`° pÃÊiÃ°Ê ÃÊ>ViÀV>ÀiÃÊ>ÊÃÕÊ«iÀ>Ê>iÃÌ>`Ê>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ un mapamundi°Ê>ÊViV>Ê}i}À?vV>ÊÃiÀ?ÊÕiÃÌÀ>Ê>Ûi]ÊVÊ VÀÀië`iÊ>Ê LÀiÃÊVÛâ>`Ã]ÊÊVÊ>ÃÊ>À>Ã]ÊÌiÀVÃÊ>À>`ÃÊÞÊV>iÃÊiÃVÕ«i`ÊvÕi}ÊpVÀÀLÀÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ° ,VV]ʵÕiÊÞ>ÊÃiÊÛi>Ê>ÌiÊiÊÃÊ«iÀ>]ÊÃÃÌÊ«iÀÃÕ>ÃÛ\ p·*`jÃÊiÛ>ÀÊ>ÊV>LÊiÃ>Ê>LÀ]Ê-Û>¶ÊpÞÊiÊ>ÌÕÛÊ>Ê À>`>]ÊVÊÀiÌ?`ÊVÊÃÕÊÀ>`>Ê«iiÌÀ>Ìip°Ê ÃÊLiivV>ÀiÃÊÕÌÕ>iÌi°Ê ÃÌÀÃÊi}>ÀiÃÊ>ÊVÀ>âÊ`iÊ — 284 — ÌÀÊÞÊÛÃÊiÃÌ>ÀjÃÊ>ÊVÀÀiÌiÊ >ÃÌ>Ê>Êj`Õ>Ê`iÊÃÊiÌÀiÃÃÊ `iÊiÃÌiÊVÃ>Ê«iÀ°Ê·+ÕjÊ`iVöʷVi«Ì?ö -Û>ÊÃÊÀÊVÊÃÊÃÊ>ÃÃðÊ>L>ÊÃi}Õ`Ê>ÊiÝ«V>VÊ`iÊ>LÊVÊÕ>Ê>ÌiVÊÞÊ}iÃÌÊV>ÕÌÊÞÊÀiVi«ÌÛ]Ê VÊÃÊiÃÌÕÛiÀ>ÊÌiÀ«ÀiÌ>`Ê>Ê«>ÀÌÌÕÀ>Ê`iÊÕ>ÊÀµÕiÃÌ>°Ê *iÀÊÊ >L>Ê>`>ʵÕiÊiÛ>Õ>À° —Sí, claro que acepto, es la oportunidad que esperaba. En mi V>Liâ>ÊiÃÌ?Ê}À>L>`ÃÊÃÊ>«>Õ`ÃÊ?ÃÊÀiViÌiÃʵÕiÊVÀVÕlan por Europa. ¿Pero cómo efectuar las mediciones exactas? Carezco de medios. p/i`ÀjÃÊ VÕ>ÌÊ «ÀiVÃjÃ°Ê Ê Ài>`ÀÊ ÃÊ >Ê «ÕiÃÌÊ iÊ nuestro camino para completar su obra en la tierra, por lo que os Ê«Ài>À?ÊiÊ>ÊÌÀ>ÊÛ`>Êp`Ê,Õ}}iÀp°Ê*ÀÌÊi}>À?Ê>ÃÊ ÕÛ>ÃÊÞʵÕâ?Ê>ÃÊiÛiðÊ>ÊÛ`>ÊÃiÊ«>À>â>À?ÊÞÊiÃÊiÊiÌÊ `iÊi>LÀ>ÀÊiÊiÊ?ÃÊiÃÌÀVÌÊ`iÊÃÊi}>ðÊiëÕjÃÊÃiÊÊ ÃÌÀ>ÀiÃÊ>ÊÕiÃÌÀÊLi iV À]Ê7>}Ê*>]ʵÕiÊÃÊv>VÌ>À?Ê >ÊiÌÀ>`>ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>°Ê·9Ê>V>ÃÊÊiÃÊiÃÊÌ>LjÊÊ µÕiÊ`iÃi?Ã]ÊsignoreÊ-Û>¶ pÊÌi>ÃÊÌ`ÊLiÊ«iÃ>`ÊÞÊÕÀ``]Ê·ÛiÀ`>`]Ê«>`Ài¶Ê pLÀiÊiÊië>p°Ê*iÀ]Ê·ÞÊÃÊiÊ*ÀiviVÌÊÃiÊi}>¶Ê/`ÊÃiÊ iría al traste. p ÊÊ >À?]Ê>ÕµÕiÊÌiiÃÊÌÀ>ÃÊ«ViÃÊp`Ê,Õ}}iÀ° p/`ÊÃi>Ê«ÀÊ>ÊviÊÞÊad maiorem Dei gloriamIÊp>«ÃÌÊ Ricci. p9Ê«ÀÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê >ÌV>Ê>Ê>ʵÕiÊÃÀÛÊp«ÕÌÕ>âÊ -Û>° µÕiÃÊÌÀiÃÊ LÀiÃÊÌÀ>ÃÌ>Ê>ÊÃiÃ>VÊ`iÊ«`iÀÊ`iÊ >Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃÊiÊ>µÕiÊ>«>ÀÌ>`ÊÕ}>ÀÊ`iÊÃ>° ,`À}Ê`iÃi>L>ÊÀ`i>ÀÊÃÕÃÊ«iÃ>iÌðÊÃʵÕiÊÃ>Ê>Ê «>Ãi>ÀÊVÊ/ëʫÀÊ>ÃÊÛiÀi`>ÃÊ`iÊÃÊV>«ÃÊ`iÊV>>Ê`iÊ>âÖV>À]ÊVÕÞ>ÃÊië}>ÃÊÞ>Ê >L>ÊÃ`ÊÀiV}`>Ã]Êi`Ì>`ÊÃLÀiÊ>Ê IÊ vÀÃÊ?ÝÊ`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÕÃ\Ê*>À>Ê>ÞÀÊ}À>Ê`iÊ Ã° — 285 — >À`Õ>ÊÌ>Ài>ʵÕiÊiÊ>}Õ>À`>L>°Ê ÊiÃÌ>L>ÊÃi}ÕÀÊ`iʵÕiÊ>Ê>À}ÕV>Ê >}>`>Ê«ÀÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊvÕiÀ>ÊÕÊ`>À`Ê`ÀiVÌÊ>Ê>ÊV>Liâ>Ê`iÊ Imperio, pero confiaría en su entusiasmo, así como en los buenos oficios del Prefecto Pan. Respiró el aire fresco, mientras contemplaba las laderas semLÀ>`>ÃÊ`iÊ>ÀLÕÃÌÃÊ`iÊÌjÊÞÊÃÊV>«ÃÊ`iÊ>âÆÊÞÊ>ÊÃÊÀiViVÌÀiÃʵÕiÊVÃiV >L>ÊVÊÃÕÃÊ ViÃÊ>ÃÊÖÌ>ÃÊiÃiÃÊ>ÌiÃÊ`iÊ>Ê ÃiÛiÀ>ÊÛiÀ>`>]Ê«ÀÌi}`ÃÊ`iÊ>ÃÊÀÀÌ>ÌiÃÊÃ>}ÕÕi>ÃÊVÊ pellejos de nutria. Mientras trabajaban cantaban canciones a /Õ7i}]ÊiÊ}iÊ`iÊÌ]ÊÞÊ>ÊÃÊ/ÀiÃÊ-iÀiÃÊ*ÕÀÃ]Ê«>À>ʵÕiÊ }Õ>À`>À>Ê>ÊÃ>L>Ê`iÊ>ÊÌiÀÀ>Ê`ÕÀ>ÌiÊ>ÃÊiÛið ÛÃÊÕÊÌi«ÊLÕ`ÃÌ>ÊiV>Ê`iÊÕÊ«V>V Ê`iÊ`vVÊ >VViÃÊÞÊÕÊV>ÊiVÀië>`Ê`iÊ>Li`ÕiÃÊiÊ>Êv>`>ʵÕiÊÃiÀ«i>L>ÊVÊÕ>Ê}À>`Ã>ÊÃiÀ«iÌi°ÊÃÊV>ÃÌ>Ã]Ê LÃVÃÊÞÊ ?ÀLiÃÊvÀÕÌ>iÃÊÃiÊ >L>ÊÛÕiÌÊ>>ÀiÌÃ]ÊiÊVÕÃÊ`iÊÕÊ rojizo matiz escarlata. De repente los campesinos tankas se paÀ>ÀÊiÊÃÕÃʵÕi >ViÀiÃÊÞÊÃÊLÃiÀÛ>ÀÊVÊ>>À>]ÊVÊÃÊ ÕLiÀ>Ê«Àv>>`ÊÕ>Ê«>ÀÌiÊÃiVÀiÌ>Ê`iÊÃÕÃÊÛ`>ÃÊVÌ`>>ðÊ,`À}ÊVÊ>ÊV>Liâ>]ÊÞÊ`iÃ>«>ÀiVÊÕÌÊ>Ê/ëÊV>Ê`iÊ >Ê*>}`>° Ê«`>ÊÛ`>ÀʵÕiÊÃiÊ >>L>ÊiÊÌiÀÀ>ÊiÝÌÀ>iÀ>° — 286 — 11 Doctor Li Primavera de 1584 Ê< >µ}ÊÛ>ÊÌiÃ>iÌiÊÞÊV>>Ê>}ÕÃÊV«ÃÊ`iÊ iÛi° Êv>Ê`iÊÛiÀÊ >L>ÊÃ`ÊViiÌi°Ê ÕLiÃÊi`i>`>ÃÊÞÊÀië>`ÀiÃÊiÌ?VÃÊ«iÀv>L>Ê>ÃÊVÕLÀiÃʵÕiÊÀ`i>L>Ê>ÊVÕ`>`ÊV >Ê`iÊÃÊiÃÕÌ>Ã]ÊVÕÞÃÊ>LÀ>ÌÃÊiÃÌ>L>Ê >i}>`ðÊiÃ`iÊ>Êv>ÃÌÕÃ>ÊiÃÌ>Ê`iÊÊ ÕiÛÊV ]Ê>Ê«ÀiÀÃÊ`iÊviLÀiÀ]ÊÊ >L>Ê`i>`Ê`iÊV>iÀÊÃÀ>ÃÊÌÀiÌ>ÃÊ `iÊÕÛ>ÊÞÊ}À>â]ʵÕiÊÌÀ>iÀÊÕ>ÃÊ >LÀÕ>ÃʵÕiÊÃiÊViL>ÀÊ iÊÃÊ?ÃÊiViÃÌ>`ÃÊ>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊ>ÃÊÕ`>ViÃÊÞÊ`iÊ>Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊ>ÊÃiLÀ>]ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê iV Ê>ÌiÃÊ`iÊÌi«° *ÀÊ>ÊV i]Ê,`À}ÊÞÊ/ë]ʵÕiÊiÊ>ÞÕ`>L>ÊiÊÃÕÊ>LÀÊ `iÊ«Ì>ÀÊiÊ>«>ʵÕiÊiÛ>À>Ê>Êi«iÀ>`À]ÊiÃVÕV >L>ÊiÊÀÕÀÊ`iÊ>ÊViÃV>ʵÕiÊÊViÃ>L>°ÊÃÊ«?>ÀÃÊÊV«>ÀiV>ÊiÊ >ÃÊÀ>>ÃÊ>ÃÕÃÌ>`ÃÊ«ÀÊ>ÃÊÛiÌÃV>Ã]ÊÞÊiÊiÃÌ>«>`ÊvÀ>]ÊÌ>Ê >LÌÕ>ÊiÊ>µÕi>ÃÊÌiÀÀ>Ã]ÊÃiÊi}>L>Ê>Ê}iÀ>À° El Cerro de las Siete Estrellas, frente a la misión, estaba su`ÊiÊÕÊLÊ`iÊÕLiÃÊÞÊVÀÌ>ÃÊ`iÊ>}Õ>]ÊÞÊ`iÊ>ÃÊ}>À}>Ì>ÃÊÞÊ}ÀÕÌ>ÃÊ`iÊÀÊ8>}]ÊÊ`iÊLa Perla, emanaban torrentes µÕiÊiVi>}>L>ÊV>ÃÊÞÊÀLiÀ>ðÊÃÊÌi«ÃÊLÕ`ÃÌ>Ã]Ê>ÃÊ VÀÃ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ«>}`>ÃÊÞÊ>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊV>«iÃÃ]Ê«iÃV>`ÀiÃ]Ê ViÀV>ÌiÃÊÞÊvÕV>ÀÃ]Ê}Ìi>L>Ê«iµÕiÃÊ>ÀÀÞÃ]ÊVÛÀÌi`Ê>ÃÊV>iÃÊiÊL>ÀÀâ>iÃ]Ê``iÊ â>L>ÊÃÊViÀ`Ã]ÊÃÊ }>ÃÃ]ÊÃÊViLÖiÃÊÞÊÃÊ«>ÌÃÊ>`>ÀiðÊ>ÃÊV>ÃV>`>ÃÊ`iÊÀÊ — 287 — ÃiÊ >L>Êi>`Ê`iÊv>iÌÃÊ i>`ÃÊÞÊÃÊ>ÃÊÞÕV>ÃʵÕiÊVÀiV>ÊiÌÀiÊ>ÃÊ}ÀiÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀV>ÃÊiÝ L>Ê>}Õ>ÃÊvÀiV>ÃÊÞÊ bejucos de tonalidad diamantina. Ê«>Ã>iÊiÃÌ>L>ÊÃÕiÀ}`ÊiÊÕ>ÊVÀÌ>Ê`iÊLÀÕ>]ÊVÊ ÕÊiÃVi>ÀÊi>VVÊ`iÊ Õ>ÀiÃ>°Ê1ÊÃÊ`iÃVv>`ÊÞÊ Õ>ÊÕ>ÊÃÕÃ>ÊÃÕVÕL>Ê>ÌiÊÕÊÛiÌʵÕiÊÃÃi>L>Ê`iÊ V iÊÞÊ`iÊ`>°ÊÊ«ÀLi>Ê`iÊ>ÃÊVÃiV >ÃÊiÀ>Ê}À>Ûi°Ê>ÃÊ>`i>ÃÊÃiÊ `iëL>L>Ê«ÀÊiÊ >LÀi°Ê>ÊÃiÀ>ÊViâ>L>Ê>Ê>Ã>ÀÊiÊ ÀiÊÞÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊ>ÃÃÌ>ÊiÊiÊ«>>VÊ>ÊÃÊ?ÃÊiViÃÌ>`Ã°Ê ÃÊV>«iÃÃ]Ê>«ÀÛiV >`ÊÃÊViÃiÃÊiëÀ?`VÃÊ`iÊ>Ê Ìi«]ÊÀ}>â>L>ÊÀ}>ÌÛ>ÃÊ>Ê}iÊ`iÊ>ÊVÕÃÌ`>Ê`iÊ>ÊVÕ`>`]Ê >]Ê>Ê`ÃʵÕiÊLiÀ>L>Ê>ÃÊ}Õ>Ã]Ê>Ê>ÊÛ`>`Ê`iÊ>Ê ÕLiÃÊÞÊ>ÊÃÊÕ>À`>iÃÊ`iÊ i]ÊVÊV>ÌÃÊÞÊÖÃV>ÃʵÕiÊÃÃi}>L>ÊÃÕÃÊiëÀÌÕÃÊ>ÌÀLÕ>`ð iÌÀ>ÃÊÌ>Ì]Ê,`À}]ÊVÊ>ÞÕ`>Ê`iÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]ʵÕiÊ ÃiÊ`ëiÃÊ`iÊÃÊvVÃÊ`ÛÃÊÞÊÛ`ÊiÊLÀiÛ>ÀÊ«ÀÊÕ>ÃÊ semanas, centró su tiempo en el trabajo del Planisferio dedicado >Ê7>]ÊVÊ?ÃÊÛi iiV>ʵÕiÊ«ÀiVÃÊ>Ìi?ÌV>°Ê*iÀÊ VÊÃi}ÖÊj]ÊiÀ>ÊiÊ>À>Ê`iVÃÛ>Ê«>À>ÊiÌÀ>ÀÊiÊ>Ê Õ`>`Ê *À L`>]Ê«ÕÃÊ>ÊVÌÀLÕVÊ`iÊ>Êi«ÀiÃ>ÊÌ`ÃÊÃÊVViÌÃʵÕiÊÃ>L>°ÊÊ«>`ÀiÊV iiÊÃÕëi`>ÊÃÕÃÊ>VÌÛ`>`iÃÊ>Ê i``>ÊÞÊÌÀ>L>>L>ÊÕÌÊ>Ê-Û>Ê >ÃÌ>Ê>Ê>V iViÀ]ÊVÕ>`Ê>Ê VÕ`>`Ê>ÃÃÌ>Ê>ÊÀiâÊ`iÊÛëiÀ>ð ÊÕ}>ÀʵÕiÊiÊ«À«ÀV>ÀÊiÊ>Ê*>}`>Ê`iÊ*>>VÊiÃÌ>L>ÊLiÊÕ>`°Ê?«>À>ÃÊ`iÊViÀ>ÊiLÕÌ`>ÃÊiÊÌÀ«`iÃÊ`iÊ iÀÀ]Êv>ÀÃÊÞÊÌiÀ>ÃÊ`iÊÃiLÊiÊÃiÀÛ>ÊVÕ>`ÊiÊ`>ÊÃiÊ ÃVÕÀiV>°Ê>ÊÕâÊiÀ>Ê }ji>ÊÞÊ>«Ì>Ê«>À>Ê`LÕ>ÀÊ>ÃÊ«>ÀÌVÕlaridades de los continentes. El jesuita le facilitó escudillas de ÌÌ>Ê`iÊVÀiÃ]Êv>ÃÊ«Õ>ÃÊ`iÊÃ>`?À>V>]Ê«ViiÃ]Ê ÕiÛÃÊ de cuarzo para alisar el papel, tintas doradas, azules cobalto, sie>Ã]ÊÛiÀ`iÃÊ}>ÕVÃ]ÊÀi}iÌ>ÃÊ`iÊi`VÊÞÊV«>ÃiÃÊ`iÊVLÀiÊ `À>`]ʵÕiÊ-Û>Ê>}À>`iV° 1ÌâÊÕÊ«i}ÊVÕ>`À>`Ê`iÊÕ>ÊLÀ>â>Ê«ÀÊV>`>Ê>`Ê`iÊ ÕVÃÊiÌÀ>>`°ÊÊiÃÕÌ>ÊiÊiÃV>ÀiVʵÕiÊiÊiÊ>Ê£äxÊ de la era de Cristo, Tsai-lun, un eunuco de la corte Han del em«iÀ>`ÀÊÊ/]Êv>LÀVÊ«ÀÊ«ÀiÀ>ÊÛiâÊiÊ«>«iÊÕÌâ>`ÊVÀÌiâ>Ê`iÊÀiÀ>]ÊÌi`ÃÊ`iÊÃi`>ÊÞÊÌÀ>«ÃÊ`iÊÀ«>ÊÛi>ÊÞÊÕÊ`iÊ — 288 — i>LÀ>`Ê`iÊÀLiÌiÃÊ`iÊL>LÖ°ÊÊi«iÀ>`ÀÊiÊ >L>ÊiVi`>`Ê>ÊÃÊ`iÊLÕÃV>ÀÊÕiÛÃÊ>ÌiÀ>iÃÊ«>À>ÊiÃVÀLÀÊÞÊiÊ i>ÃVÕ>`Ê>ÌÊVÊÕÊ`iÊÃÊÛiÌÃÊ?ÃÊV>«Ì>iÃÊ`iÊ>Ê Õ>`>`° ,`À}ÊÕÃÊÃÊVViÌÃʵÕiÊ >L>Ê>«Ài``ÊiÊ-iÛ>°Ê,iVÀ`Ê`iÌ>iÃÊ`iÊ>«>Õ`Ê`iÊvÀ>ÞÊ>ÕÀ]ÊiÊ ÛiiV>ʵÕiÊÌÀ>L>Ê«>À>ÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ>Ê V>ÀÌ>Ê`iÊÕ>Ê`iÊ>Ê Ã>]Ê`iʵÕiÊiÛV>L>ÊÃÕÊÀV>Ê`iVÀ>V]ÊÞÊ el perfil de Cuba como una isla, en contra de la opinión de Colón, que la consideraba una península de Asia. También plasmó `>ÌÃÊ`iÊLiÀÌÊ >Ì]ÊÕÊ>}iÌiÊ`iÊ`ÕµÕiÊ`iÊiÀÀ>À>ʵÕiÊ Ài}ÃÌÀ>À>Ê«ÀÊÛiâÊ«ÀiÀ>Ê>ÊVÃÌ>Ê`iÊÀ>ÃÆÊ«iÀÊÃLÀiÌ`ÊÃiÊ iÃÌ>L>ÊÛ>i`Ê`iÊ*>ÃviÀÊ`iÊ>iÃÌÀÊ->Ì>Ê ÀÕâ]ÊiÊ}i}À>vÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ >ÀÃÊÞÊ`iÊ`Êi«i]ÊiÊ?ÃÊ}À>`iÊV>ÀÌ}À>vÊ>V`ÊiÊ>ÃÊë>>ðÊÊië>ÊÊÌi>ÊiÃÌ>«>`ÊiÊ ÃÕÊiÀ>ÊÞÊÀiVÀ`>L>Ê >ÃÌ>ÊÃÕÃÊ?ÃÊÃÊ`iÌ>iðÊÀ>ÊÃÕÊ vV°Ê,i«ÀiÃiÌ>L>ÊÕV ÃÊÌiÀÀÌÀÃÊ`iÊ>ÃÊ`>Ã]ÊvÀV>ÊÞÊ Ã>]ÊÞÊÃÕÃÊi`ViÃÊiÀ>ÊÕÞÊ«ÀiVÃ>ÃÊÞÊiÝ>VÌ>ð 1>Ê`iÊ>ÃÊÌ>À`iÃÊ,`À}Ê>ÌÕÛÊÕ>ÊÃÀ`>Ê`ÃVÕÃÊVÊ ,VVʵÕiÊ«ÀiÌi`>ʵÕiÊÃÌÕ>À>Ê>Ê >ÊVÊViÌÀÊ`iÊÕ`°Ê >ÊLÃiÃÊ`iÊ,VVÊiÊ«>ÀiVÊLÃiÃÛ>°Ê>ÊV>À>Ê`iÊiÃÕÌ>ÊiÃÌ>L>Ê Õ``>ÊÞÊÃÕÃÊÃÊÃiÃÊViÌii>L>ÊL>Ê>ÊvÀiÌi°ÊiÃi>L>Ê>`Õ>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ>vÌÀiÃ]Ê«iÀÊiÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊi}ÊiÊÀidondo. p-ÞÊÕÊV>ÀÌ}À>v]ÊÊÕÊ«ÌV°Ê >ÊiÃÌ?Ê``iÊiÃÌ?° 1>ÊV iÊ`iÊÀiVÃÊÛiÌ>ÀÀiÃ]ÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊVÊÕÃÊ«>ÃÊV ÃʵÕiÊ-Û>Ê`iÃVV>°ÊÃÊÌÀ>>Ê iÛÕiÌÃÊiÊÕ>ÊÌi>Ê`iÊ>>ÊÞÊiÊ âÊÕÀ>iÌ>ÀÃiʵÕiÊ>?ÃÊ ViÌ>À>ʵÕiÊÃÊ >L>ÊÛÃÌ]Ê«ÕiÃÊÃÕÃÊiiVÕÌÀiÃÊiÃÌ>L>Ê«ÀÃVÀÌÃÊiÊ >°ÊÊ«ÀiÀÊÊ>ÊiÊMapa Kangnido, una «ÀÞiVVÊ`iÊÃÊ«>ÃiÃÊ>Ã?ÌVÃÊÀi>â>`>ÊiÊ Ài>Ê«ÀÊiÊ}i}À>vÊÊ-> Þi}° iÃVÀL>Ê>ÊÌÌ>`>`Ê`iÊ6iÊÕ`]ÊVÊÕ>Ê >Ê`iÊ `iÃiÃÊ`iëÀ«ÀV>`>Ã]ʵÕiÊ-Û>Ê>`ÀÊ«ÀÊÃÕÊ ÕVÃ`>`]Ê«iÀʵÕiÊÀiV >âÊ`iÊ«>]Ê«ÕiÃÊiÃÌ>L>ÊVÕ>>`Ê`iÊ iÀÀÀiÃÊV>ÀÌ}À?vVðÊiëÕjÃ]ÊiÊiÃÕÌ>ÊiÝÌÀ>Ê`iÊÕ>ÊV?Õ>Ê`iÊ cuero los mapas que tenía ocultos en la alacena de su escritorio. — 289 — ÊÕ}>ÀÊÃiÊVÊ`iÊÕÊ >Ê`iÊÃ}ÊÞÊ`iÊÀiÃiÀÛ>ð pÊ,`À}]ÊiÊ iÊ iV ÊVÊÕiÛÃÊV>ÀÌÕ>ÃÊ`iÊ>À>ÌiÊ<i}i°Ê*Õi`iʵÕiÊiÃÌjÊV`i>`Ã]Ê«iÀÊ >ÞÊiÀV>`ÃÊ``iÊ«Õi`>ÃÊ >ViÀÌiÊL>ÊVÕiÀ`>ÊVÊ>}ÖÊii«>À°ÊÃÊÃ]Ê «>}?`ÃÊÕÞÊV>ÀÃÊpiÊÀiÛiÊV>ÕÌiÃp°Ê6iÀ`>`iÀ>iÌiÊ ÃÊiÝÌÀ>À`>ÀÃÊÞÊvÕiÀÊÀi>â>`ÃÊVÕ>`ÊÃÊiÕÀ«iÃÊÊ VV>ÃÊ?ÃʵÕiÊiÊi`ÌiÀÀ?i°ÊÊiÀV>`iÀÊ`iÊ >ÌʵÕiÊ «ÀÛiiÊiÃÌ>ÊV>Ã>]Ê`iÃ`iÊ>ÊViÀ>Ê>Ê«>«i]Ê«>Ã>`Ê«ÀÊÃÊÛÛiÀiÃ]Ê Ãi>ÃÊÞÊÌi>Ã]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊiÊL>ÀÊÞÊiÊViÃʵÕiÊVÃÕÃ]ÊiÊ >Ê>Ãi}ÕÀ>`ÊiÊÃiVÀiÌ]ʵÕâ?Ê«ÀµÕiÊÃÃÊÕÃÊ`iÊÃÕÃÊ «ÀV«>iÃÊViÌiÃ]ʵÕiÊÃÕÊiÝ«ÃVÊ«ÖLV>ÊÞÊ`vÕÃÊiÃÌ?Ê «i>`>Ã]Ê>ÕµÕiÊÊÃÕÊiÃÌÕ`ÊiÊ«ÀÛ>`° —¿Solo eso? Estaba entonces en un error. piÊÌ`>ÃÊvÀ>ÃÊÃi>ÃÊ«ÀiV>Û`ð ÊÃ>ViÀ`ÌiÊÃiÊÃÊÌi`ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊÀiVÀiÊVÊ>Ê>`À>VÊ `iÊ>µÕiÃÊ>«>ÃÊiÝVi«V>iÃʵÕiÊjÊVV>Ê«ÀÊ >Ûið p ÊÃÊ`i]ÊÞ>Êi«iâÊ>ÊiÃÌ>ÀÊv>>Àâ>`ÊVÊiÃÌ>ÃÊ V>ÀÌ}À>v>ðÊ}iÌiÃÊV>`iÃÌÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÃiÊ ViÀÊ Ê >ÊÕV ÊVÊ«>ÀÌiÊ`iÊ>ÊViVVÊ`iÊ>À>ÌiÊV>ÃÌÀ>`]Ê <i}i° Ê-Û>ÊÊ>LÀÕ>L>Ê>µÕi>ÊÃViÀ`>`° pÃÌ>ÊiÃÊÕ>Ê?ÃÊ`iÊ>ÃÊÕÃÌV>ÃÊ`iÊ>Ê ÃÌÀ>Ê >V>Ê>Ê ViV>Ê p«ÀÃ}ÕÊ iÊ >Lp°Ê Ê -ÀÊ >>Ê ÃiÊ VÕiÌ>Ê µÕiÊ VÕ>`Ê>«>ÀiVÊ>ÊvÌ>Ê`iÊ< i}i]ÊiÃÌ>ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕ>Ê }}>ÌiÃV>Ê>V >Êi}À>ÊiÊiÊVj>]ÊÕ>ÊVÕ`>`ÊvÌ>ÌiÊVÊ >?ÃÊÃiÊ >L>ÊÛÃÌÊÌÀ>° p· ÊÃ>LjÃÊiÃÃÊ`iÌ>iÃ]Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ¶ -iÊÊÀivÀÊVÊViÀÌ>ÊiV]ÊVÕÃÊVÊÀ}Õ° piÊÊÀivÀÊiÊÛi`i`À]ʵÕiÊVÊV>`>Ê>jV`Ì>ÊiÊÃÕL>Ê iÊ«ÀiVÊ`ÃÊi`>ÃÊ?ðÊiÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ>ÊvÀiÌiÊ`iÊ>Ê>À>`>ÊV >ÊL>ÊÃÊbaochuan]ÊÊL>ÀVÃÊ`iÊÌiÃÀ]ÊÞÊ>ÊiÃÌÃÊ>ÃÌ`ÌiÃÊ`iÊVj>ÊÃÊiÃVÌ>L>Êlos barcos caballo al galope]ʵÕiÊÃÊ>L>ÃÌiV>Ê`iÊÌ`ÊÊiViÃ>À°ÊÃʵÕiÊ«Õi`iÊ `iVÀÃiʵÕiÊiÃ>ÊiÃVÕ>`À>ÊvÀ`>LiÊV >Ê>ÊV«>Ê?ÃÊ`iÊ ÌÀiÃViÌÃÊL>ÀVÃÊÞÊÌÀiÌ>ÊÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]ÊVÊÃʵÕiÊiÊiÕÕVÊÞÊiÊi«iÀ>`ÀÊ9}iÊÃiÊVÕLÀiÀÊ`iÊ}À>°Ê· ÊiÃÊiÝÌÀ>À`>À]Ê-Û>¶ — 290 — p9ÊÊ?ÃÊ>ÃLÀÃÊiÃʵÕiÊVÕÀÀÊÕÊÃ}Ê>ÌiÃÊ`iʵÕiÊ ÊÞÊ6>ÃVÊ`iÊ>>ÊV>À>ÊÃÕÃÊÛ>iðÊu/`ÊÕÊi}>]Ê patert p ÊiÃÊVÕÀÃÊiÃʵÕiÊ< i}iÊÊiÛ>À>ÊÊÕ>Ê}Ì>Ê `iÊÃ>}ÀiÊV >°Ê-ÕÊLÀiÊÀi>ÊiÀ>Ê>Êi]ÊÞÊiÀ>ÊiÊ«À}j ÌÊ`iÊÕÊvÕV>ÀÊÕÃÕ?Ê`iÊ>ÊVÕ`>`Ê`iÊÕÞ>}]ÊiÊ>Ê «ÀÛV>Ê`iÊ9Õ>Ê`iÊÃ>ÊViÌÀ>]ÊÌÀviÊVÊiÊ/LiÌÊÞÊ>ÃÊ VÕLÀiÃÊ`iÊ>>Þ>°Ê >ÃÌÀ>`]ÊVÊÕV ÃÊÃÊÌLiÌ>ÃÊ Ài iiÃ]ÊvÕiÊi`ÕV>`ÊiÊ«>>VÊÞÊÃiÊVÛÀÌÊiÊ>Ê>Ê`iÀiV >Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊ9}i]ÊÕÊ>ÕÌjÌVÊiÃÌ>`ÃÌ>ÊÞÊÕÊ}LiÀnante de altas miras. ÃÊÃÊ}ÀÃiÃÊ`iÊ-Û>ÊÊLÃiÀÛ>À]ÊÞÊ«Ài}ÕÌ\ p·iÊ«Õ`ÃÌiÃÊÃÃ>V>ÀÊ>ÊiÃiÊÛi`i`ÀʵÕjÊ«>ÃiÃÊiÝ«À]Ê «>`Ài¶Ê-iÊ >L>Ê`iÊÌiÀÀ>ÃÊv>LÕÃ>ÃÊÊVV`>ÃÊ>Ö° ÊÃ>ViÀ`ÌiÊÌ>À`ÊÕÃÊÃi}Õ`ÃÊiÊ«ÀiVÃ>ÀÊÃÕÊÀiëÕiÃÌ>° pÃÌÕÛiÊViÀV>Ê`iÊ`ÃÊ À>ÃÊ >L?`iÊ`iÊ< i}i]ÊÞÊiÊ `ʵÕiÊiÊÊÀiÛi>L>Ê«ÀµÕiÊiÀ>Ê>}Ê`iÊ À>LiÊ*>}]Ê µÕiÊÌ>LjÊiÃÊiÊ>ÊV>`iÃÌ`>`ÊÕÊÃi}Õ`ÀÊ`iÊ>ÊLÀ>Ê`iÊ >À>Ìi]ÊÞÊ«ÀµÕiÊÞÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊ`Ã]ÊÃ>LÊÞÊ«ÀÕ`iÌi° pÃiÊ>`>ÀÊÃÊÃÊÌÀ>iÀ?ÊLiivVÃ]ÊÊÌÕÞ° p*ÕiÃÊLi]ÊÃi}ÖÊiÊ>ÀÀ]ÊVÊÃi}ÕÀ`>`Ê«ÀL>`>ÊÛ>Ê por Sri Lanka, Sumatra, la costa Malabar de la India, Arabia, "ÀÕâ]Ê`j]Ê->>ÊÞÊiÊÌÀ>Ê-Ü> Ê`iÊvÀV>ÊpiÊ«>ÀÌV«ÊiÌÕÃ>Ã>`p°Ê< i}iÊiâV>L>Ê>ÃÊ}>>V>ÃÊVÊ>Ê iÝ«À>V]Ê>ÊViV>ÊÞÊ>Ê`«>V>°Ê*iÀÊiÊÃÕÃÊÃiÌiÊiÝ«i`ViÃÊiÝ«ÀÊÌÀÃÊÌiÀÀÌÀÃÊÀiV`ÌÃʵÕiÊ>ÊVÊ}ÌÃÊLÀiÃ]ÊVÕÞ>Ê`iÌ`>`Ê}À>ðʷi}Ê>Ê>ÃÊ`>Ã]Ê>Ê ÕiÛ>ÊÕi>¶Ê ÕV>ÊÊÃ>LÀiÃ]Ê«ÕiÃÊÃÕÃÊ`VÕiÌÃÊvÕiÀÊ`iÃÌÀÕ`ÃÊiÊÃÕÊ>ÞÀ>°ÊʵÕiÊÃÊ`iÃÌÀÊvÕiÊ>Ê`ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÕ`]Ê>ÊiÝÃÌiV>Ê`iÊiÝÌÀ>ÃÊ«>ÃiÃ]Ê>>iÃÊÞÊVÀ>ÌÕÀ>ÃÊv>Ì?ÃÌV>ÃÊÞÊ}i}À>v>ÃÊ >ÃÌ>ÊiÌViÃÊ>ÀÀV>`>ð ,`À}Êi}Ê``iÊ`iÃi>L>]ÊÞÊ«Ài}ÕÌÊ`iV``°Ê >`>Ê «iÀ`>ÊVÊ`>}>ÀÊÃLÀiÊÕÊ`iÊÃÊ«ÀV«>iÃÊi«iÃÊ`iÊÃÕÊ misión real. p-iÊVÕiÌ>ʵÕiÊi}Ê>Ê`iÃVÕLÀÀÊla longitud. ¿Mencionó ese dato el mercader? ÊiÃÕÌ>Ê>`ÛÊiÊ-Û>ÊÕÊÌiÀjÃÊ`iÃÕÃ>`° — 291 — p ]ÊÊÊiV]Ê«iÀÊÃi}ÕÀʵÕiÊÊVV>ÊVÊÕÊ LÀiÊ`viÀiÌi°Ê*iÀÊÀiÃÕÌ>ÊLÛÊ«>À>Ê}i}À>vÃÊVÊÃÌÀÃʵÕiÊ«>À>Ê`LÕ>ÀÊiÃÌÃÊ«ÀÌÕ>ÃÊ`iLÊVViÀÊÞÊV>VÕlar la latitudÊÞÊ>ÊlongitudÊ`iÊ>ÀiÃÊ`iÊÕ}>ÀiðÊ/`ÃÊ>µÕiÃÊ «ÀÊ``iÊ>Ûi}Ê`ÕÀ>ÌiÊ?ÃÊ`iÊ`ÃÊ`jV>`>Ã]ÊÞʵÕiÊÃÊV«i`ÊiÊ>À}>ÃÊÌÀ>ÃÊ`iÊ«>«i]ʵÕiÊ>ÊiÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃ]ÊÕÊ`VÕiÌÊ«ÀÊiʵÕiÊ>Ì>À>Ê>ÃÊV>ViÀ>ÃÊiÕÀ«i>ðÊ< i}ÊÕÀÊiÊ >Ê`ÃÊ>ÃÊ`iëÕjÃÊ`iÊÃÕÊÖÌÊ Û>i]Ê«iÀÊ>ÊÌÕL>ʵÕiÊÃiÊVÃÌÀÕÞÊ«iÀ>iViÊÛ>V>°Ê·`iÊ iÃÌ?ÊÃÕÊV>`?ÛiÀ¶Ê-iÊ}À>]ÊÞÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊ`iÊÃÊÃÌiÀÃÊ?ÃÊÀiÃiÀÛ>`ÃÊ`iÊ >° p>ÃV>ÌiÊÞÊVÕÀÃ>iÌiÊV«ÀiÃLiÊp`Ê-Û>° pÃÊVÀiÊްʵÕÊÌ`ÊÊÀiviÀiÌiÊ>Ê< i}]Ê ÕiiÊ>ÊÃÌiÀ]Ê>ÊÃiVÀiÌÃÊÞÊ>Ê«i}À°ÊiÊ>ÌiÃÌ}ÕÊÌ>LjÊiÃiÊiÀV>`iÀʵÕiÊÃÕÃÊV>«Ì>iÃÊÞÊ>ÀiÀÃÊvÕ`>ÀÊÕ>Ê iÀ>`>`ÊÃiVÀiÌ>ÊÌÀ>ÃÊÃÕÊÕiÀÌiÊ«>À>Ê«iÀ«iÌÕ>ÀÊÃÕÊiÀ>]ÊÞʵÕiÊ}Õ>À`>Ê ÃÕÃÊiÃi>â>ÃÊ`iÊÃÊiÕÕVÃÊ`iÊ«>>VÊÞÊ`iÊ>ÃÊiÌiÃʵÕÃ`À>ÃÊ`iÊ>ÊVÀÌi°Êu/`ÊÕÊÃiVÀiÌtÊ9ÊiÊ«`ʵÕiÊ«ÀÊÊ ?LÌÊÃ>ÌʵÕiÊ}Õ>À`>À>ÊÃiV° pu1>ÊÀ`iÊÃiVÀiÌ>Ê`iÊÃ>LÃʵÕiÊVÃiÀÛ>ÊÃÕÊiÀ>ÊÞÊ ÃÕÊÃ>L`ÕÀ>tÊu Õ?ÌÊÃ}tÊ,i>iÌiÊ< i}ÊvÕiÊÕÊÛÃ>ÀÊ µÕiÊÃiÊ>`i>ÌÊ>ÊÃÕÊÌi«°Ê/`ÊVÕ>ÌÊÊÀ`i>ÊiÊV>ÕÌÛ>Ê p>Ãi}ÕÀÊ-Û>p°ÊÃÃÊV?VÕÃÊÃLÀiÊ>ÊlongitudÊÛ>`À>ÊÃÕÊ peso en oro en Europa. p*iÀÊiÃÃÊ«>«iiÃ]ÊÃÊiÃʵÕiÊiÝÃÌiÀ]Ê >Ê`iÃ>«>ÀiV`° ,`À}ÊÃiʵÕi`Ê«iÃ>ÌÛ°Ê·iÊ`iV>ÊÌ`>Ê>ÊÛiÀ`>`ÊiÊiÃÕÌ>¶Ê·*ÀÊÃiÀÊÕÊ>}iÌiÊ`iÊÀiÞÊ`iÊë>>ÊÃiÊÊÃiV>L>¶Ê}Ê iÊÃÕÊÌiÀÀÊiÊ`iV>ʵÕiÊ>µÕiÃÊiÃÕÌ>ÃÊ}Õ>À`>L>Ê>}Ê`iÊ naturaleza oculta que se le escapaba de las manos. Se ensimismó Õi}ÊiÊ>ÊVÌi«>VÊ`iÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ`iÊ>Ûi}>ÀÊ`iÊ< i}i]Ê iÊiʵÕiÊ>`ÛÊÃÕÊÛ>ÃÌÊÞÊ«>ÃÃÊ>v?ÊiÝ«À>`À]ÊiÊviV >ÃÊ iÊ>ÃʵÕiÊië>iÃÊÞÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ>ÖÊ>`>L>ÊiÝ«ÕÃ>`Ê>Ê>Ê morisma. p Ê«>À>ÀjÊ >ÃÌ>ʵÕiÊÊÌi}>ÊiÃÃÊ«i}ÃÊ`iÊ>ÃÊ} ÌÕ`iÃÊÞÊiÃÌÞÊÃi}ÕÀʵÕiÊÃiÊiÃV`iÊiÊ>}ÖÊÕ}>ÀÊ`iÊiÃÌiÊ iÀjÌVÊ«>ÃÊpÃiÊÕÀ>iÌ° — 292 — El Prefecto de la ciudad loÊ*>]ÊÕÊ LÀiÊ`iÃiÛÕiÌÊÞÊ >>Li]Ê`iÊÌiâÊL>µÕÃ>ÊÞÊÃÊVV>`ÀiÃ]ÊiÀÕ`ÌÊÞÊ`iÊ iÝÌiÃÃÊ VViÌÃ]Ê ÛÃÌ>L>Ê >Ê VÕ`>`Ê `iÊ iÃÕÌ>ÃÊ ÞÊ VÛiÀÃ>L>ÊVÊÃÊ«>`ÀiÃÊ,Õ}}iÀÊÞÊ,VVÊÞÊiÊÌjÀ«ÀiÌiÊ-Û>]Ê µÕiÊ >V>Ê}À>`iÃÊ«À}ÀiÃÃÊiÊ>ÊiÀ}>ÊV >°ÊÊ>ÌÊvÕV>À]ʵÕiÊÀ`>L>ÊÃÊVÕ>ÀiÌ>ÊÞÊVVÊ>Ã]ÊÕV>ÊÕ>Ê>À}>Êii>Êi}À>Ê>Õ`>`>ÊiÊ>ÊÕV>ÊVÊÕ>Ê«â>Ê`iÊ>`i]ÊVi>ÃÊiëiÃ>ÃÊ ÞÊiÀ>ÊÕÞÊVÀ«ÕiÌ° -ÊÃÕÊ>ÀâÊ>ÀµÕi>`>ÊÞÊÀ>ÊiÊ>vi>L>ÊÃÕÊÀÃÌÀ°ÊVÌÀÊ JjinshiÊÞÊzhefuÊÊ«ÀiviVÌÊ`iÊ<> µ}]ÊiÃÌ>L>Ê>>`Ê>ÊiÃV>>ÀÊ }À>`iÃÊ«ÕiÃÌÃÊ`iÊ«iÀÊ`iëÕjÃÊ`iÊ >LiÀÊ`iÃi«i>`ÊÕÊ >ÌÊViÌ`ÊiÊ>ÊVÀÌi]ÊÃi}ÖÊÃÊiÃÕÌ>ð 9Ê>Ê-Û>ÊiÊ«>ÀiVÊÕÃÌ]Ê«ÕiÃÊ`iÃÌÀ>L>Ê}À>ÊÃ>L`ÕÀ>Ê iÊÌ`>ÃÊ>ÃÊVÛiÀÃ>ViÃÊiÊ>ÃʵÕiÊ«>ÀÌV«>L>ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê }À>Ê`iÃiÊ`iÊÃ>LiÀÊ`iÊÃÊÛ>iÃÊ}i}À?vVÃÊ`iÊië>iÃÊÞÊ«ÀÌÕ}ÕiÃið ,`À}Ê`iÊ`iÊÛiÃÌÀÊÃÕÃÊ`ÕiÌÃÊiÕÀ«iÃÊ«ÀÊVÃiÊ `iÊ,VV]Ê«ÕiÃÊiÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊÃiÀ>ÊVÀÕV>Ê«>À>Ê>ÊÃʵÕiÊiÃÊ iÛ>L>°ÊÊÀ>ÃÊ`iÊ`iÃÌÊÃiÊvÕiÊ>VÃÌÕLÀ>`ÊVÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊ>ÊÛiÃÌÀÊVÊ`ÕiÌÃÊÀiÌ>iÃÊÞÊÌÖV>ÃÊ>â>vÀ?ÊÞÊ«>Ã>L>Ê«ÀÊÕÊ`iÊiðÊL>Ê>LÀ}>`ÊVÊÕ>Ê>À}>ÊV >µÕiÌ>Ê>VV >`>Ê«>À>ÊiÊvÀÊÞÊÃÕiÌ>L>ÊÃÕÊÌÖV>ÊVÊÕÊ>âÊi}ÀÊ`iÊVÀi«jÊ }ÀÕiÃ]ÊV>â>L>Ê>L>ÀV>ÃÊÞÊÃiÊÃÕiÌ>L>ÊÃÊV>LiÃÊVÊÕÊ>âÊ>Ê>Ê ÕÃ>â>Ê`iÊ«>ðÊ>L>L>ÊiÌÀiÊiÃÊ`iÊ>Ìi?ÌV>Ã]Ê>ÃÌÀ>]Ê}i}À>v>ÊÞÊÀi}]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÕ>ÊÌ>À`iÊiÊ«ÀÀÊV iiÊiÊ À}Ê>Ê,`À}ʵÕiÊiÊÃÌÀ>À>Ê>Ê*ÀiviVÌÊÃÕÃÊVÕ>`iÀÃÊ`iÊ Û>i°Ê>Ê«ÀiÃʵÕiÊiÊV>Ã>ÀÊ>Ê7Õ>}Ê*>]ÊÀiÃÕÌÊ demoledora. ÕµÕiÊ}À>L>Ê«>À>ÊLiÊÊ«>À>Ê>° ÃÊÀÊ`iÊ ÌÊiÊ ÌÊÞÊÊ«`>ÊVÀiiÀʵÕiÊiÌÀiÊ>µÕiÃÊ L?ÀL>ÀÃ]Ê>}ÊÀiv>`Ã]Ê ÕLiÀ>ÊÕʵÕiÊÃÊÃiÀÊÃ>ViÀ`Ìi]Ê«ÃiÞiÀ>Ê>ÊVÕ>`>`Ê?ÃÊÃÕLiʵÕiÊÃiÊiÊÃÕ«>Ê>ÊÕÊÃiÀÊ Õ>\Ê>Ê >L`>`Ê«>À>Ê«Ì>À°ÊÃÊ`LÕÃÊ`iÊ>ÃÊ«iÀÃ>Ã]Ê«>Ì>Ã]Ê «>Ã>iÃÊÞÊ>>iÃÊiÃÌ>L>ÊLõÕi>`ÃÊ>ÊV>ÀLVÊÞÊ?«âÊ`iÊ «>Ì>Ê`iÊV>ÌiÀ]Ê>V>â>L>ÊÕÊÀi>ÃÊÞÊÕ>Ê«iÀviVVÊcontestables. El Prefecto estaba entusiasmado. Se incorporó de ÃÕÊ`Û?ÊÞÊVV?`ÃiÊ`i>ÌiÊ`iÊ,`À}]ÊVÊÛ>À>ÃÊÛiViÃÊ — 293 — ÃÕÊÌiÃÌ>ÊVÊ>`À>V°Ê-Û>ÊÃiÊ>âÀÊVVi`ÊVÊ>ÃÊ}>ÃÌ>L>ÃÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊV >ð pÃÌ?ÃÊ«Ãi`Ê«ÀÊiÊ>>Ê/i-Õ]ÊiÊëÀ>`ÀÊ`iÊ>ÃÊ artes. p/ÕÛiÊiÝViiÌiÃÊ>iÃÌÀÃ]ÊlaoÊ*>°ÊÀ>V>ÃÊÃiÀ>ÊpiÊ >}À>`iVÊ,`À}ÊiÃ>iÌiÊ>Û>`° p·iÊÃÊ«ÀiÃÌ?ÃÊ«>À>ʵÕiÊÃiÊÃÊÕiÃÌÀiÊ>ÊÃÊiëÃ>ÃÊÞÊ>Ê ÃÊ Ã¶Ê-ÊÛiÀ`>`iÀ>iÌiÊ>ÃLÀÃðÊu+ÕjÊÛiÀÃt p-iÀÛÃÊ`iÊiÃÊVÊ`iÃijÃ]ÊÃiÀ>ÊpÊ>`ÕÊiÊpaihuá. ,VVÊÊÀÊVÊviÀÛÀÊÞÊ«iÃʵÕiÊ*iÊiÃÌ>L>Ê>}Ê?ÃÊ ViÀV>°Ê,Õ}}iÀÊiÌÊÕÊÃÀÊÃÕëÀÊÞÊÃÀÊÃ>ÌÃviV ° Õ>`ÊÃiÊ>ÀV ÊiÊ*ÀiviVÌ]ÊiÊ>LÊ>>LÊ>Ê-Û>° p->L>ʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>ÊVÌÀLÕVÊ>ÊiÃÌ>ÊV>ÕÃ>ÊÀiÃÕÌ>À>Ê`iVÃÛ>° ÊÃÊ«VÃÊ`>ÃÊ7Õ>}Ê*>ÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊiÊ>ÊÌiÀÌÕ>ÊVÀÃÌ>>ÊVÊÛ>ÀÃÊÃ>LÃÊÞÊvÃvÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`]Ê>}ÕÃÊÛiÃÃÊ ÞÊ>ÀÌÀÌVÃ]Ê«iÀÊÕÞÊLÃiµÕÃÃÊiÊÃÕÃÊ}iÃÌÃÊÞÊ«>>LÀ>ðÊ>bían descubierto en el padre Mateo Ricci a un científico de altuÀ>]ÊÞÊiÊ,`À}Ê>ÊÕÊ`LÕ>ÌiÊiÝVi«V>]ʵÕiÊ>`i?ÃÊÃiÊ>i>L>ÊiÊ>Êi}Õ>ÊÛÕ}>À°ÊÀ>ÊʵÕiÊ«ÀiÌi`>ÊiÊiÃÕÌ>]ʵÕiÊ ViâÊ>ÊÌiiÀÊ>ÊÌi>Ê`iÊ>À>>Ê`iÊÃÕÃÊ«>iÃÊ>Ài`i`ÀÊ`iÊÌ>Ê vÕÞiÌiÃÊ«iÀÃ>iðÊ-iÊ>iÌ>L>Ê`iÊ>ÃÊÕÛ>ÃÊVÌÕ>ÃÊÞÊ `iʵÕiÊ>ÃÊ}iÌiÃÊÃiÌ`>ÃÊ>ÊÃÕÊÕÀÃ`VVÊÌi>ʵÕiÊ>L>`nar los campos en busca de alimento. p ÊÊV«Ài`]ÊiÊViÊiÃÌ?ÊiµÕiV`ÊpÃiÊ>iÌ>L>Ê*>p°Ê ÕiÃÌÀÊi«iÀ>`ÀÊ >ÊÃ`ÊÛiÃÌ`Ê«ÀÊÃÊ`ÃiÃÊ «>À>ÊÀi}ÀÃÊÃi}ÖÊ>Ê>À>Ê`iÊ/>°Ê9Ê«ÀÊiÃÊ«ÀÕ}>ÊV>`>Ê >ÊiÊ >i`>ÀÊ«iÀ>ʵÕiÊ`iLiÊ}LiÀ>ÀÊÕiÃÌÀ>ÊÛ`>]ÊiÊ iÌÊ`iÊ>ÊÃiLÀ>]ÊiÊ`iÊ>ÃÊVÃiV >Ã]Ê>ÃÊ«>Ì>ViÃÊÞÊÃÊ días propicios para los casamientos, para ejecutar criminales, ir `iÊV>â>ÊÊ`iÊÛ>iÃÊÞÊ«>À>ÊÃÊiÌiÀÀðÊÃÊÕ>ÊvÀ>Ê`iÊ>`ÃÌÀ>ÀÃiÊ«ÀÊ>ÊiÞÊÃÕ«iÀÀÊ`iÊÕ}ÕÃÌÊ`iÊ>`iÊÞÊ`iÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>°Ê ·*ÀʵÕjÊiÌViÃÊiÃÌiÊ`ÃV>`ÊÌi«¶Ê}ÖÊ`iÃÀ`iÊÃiÊ vÀ>}Õ>ÊiÊÃÊViÃÊÞÊÃÊ«ÀiVÕ«>° — 294 — ,VVÊÊ«`>ÊVÕÌ>ÀÊÃÕÊiÝVÌ>V]ÊÞÊÃ}ÕÊVÊÃÕÊ«>Ê iÛÛiÌi°ÊÀ>ÊiÊiÌÊiÊiʵÕiÊÃÕÊ>ÃÌÕÌ>ÊiÌiÊ >L>ÊiÃtado esperando. Estaba preparado. —¿Os referís loÊ*>Ê>ÊLÀÊ`iÊÃÌÀÕVViÃÊ«>À>ÊÃÊ/i«ÃʵÕiÊV>`>Ê>ÊÃÊÀiÌiÊiÊi«iÀ>`ÀÊ`iÃ`iÊ*i¶ Ê«ÀiviVÌÊvÊÃÕÃÊÃÊ`iÃVÀ`ÃÊiÊiÊVjÀ}°Ê·ÊVV>¶ —El mismo, padre —reconoció, no sin cierto resquemor—. >ÊViÀi>Ê`iÊÃÕÊ«ÀV>>VÊiÊ*i]ÊiÃÊÕÞÊ iÀÃ>]Ê ÞÊÌ>LjÊiViÃ>À>Ê«>À>Ê>ÌiiÀÊ>Ê«ÀëiÀ`>`Ê`iÊ«ÕiL°Ê uiLiÀ>ÃÊ«ÀiÃiV>À>Ê>}ÖÊ`>tÊÃVÕV >`°Ê Õ>`ÊÃÊ>Ìi?ÌVÃÊ«iÀ>iÃÊ`iÌiÀ>Ê>Õ>iÌiÊ>ÃÊ«iÌÕ`iÃÊ`iÊ>ÃÊ estrellas, los periplos de los planetas, realizan con un ancestral ÀÌÕ>Ê>ÊiÌÀi}>Ê`iÊLÀÊ>Êi«iÀ>`À°ÊÃÊViÌvVÃÊ`iÊ/ÀLÕ>Ê>Ìi?ÌVÊÃiÊÛÃÌiÊ`iÊ«ÖÀ«ÕÀ>ÊÞÊVÊÃÕÃÊiÀiÃÊ}>>ÃÊÞÊ >ÌÀLÕÌÃ]ÊÞÊiÊÕÊVÀÌiÊv>ÃÌÕÃÊÃiÊ`À}iÊ>Ê>Ê Õ`>`Ê*À bida. —Debe de tratarse de una ceremonia fascinante —dijo Ricci. pÊiÃ]Ê«>`Ài°ÊÊi}>ÀÊ>Ê*>LiÊ`iÊÀ>}Ê`iÊ>Ê Õ`>`Ê *À L`>]Ê`i«ÃÌ>ÊiÊÀi«Ã>ÃÊ`iVÀ>`>ÃÊVÊvÀiÃÊÀ>ÃÊÃÊ ii«>ÀiÃÊ`iÊ >i`>ÀÊÀiÃiÀÛ>`ÃÊ>Êi«iÀ>`À]ÊÃÕÃÊiëÃ>Ã]Ê VVÕL>Ã]Ê«ÀV«iÃÊÞÊ>ÌÃÊvÕV>ÀðÊiëÕjÃÊÃiÊViiLÀ>Ê Õ>Êv>ÃÌÕÃ>Ê«ÀViÃÊ«ÀÊÃÊÃ>iÃÊÞÊ«>ÃÃÊ`iÊ«>>VÊiÊ i>iÊ>Ê>ÊÕiÛ]Ê>V«>>`ÃÊ«ÀÊÃÊÖÃVÃ]ÊiÕÕVÃÊ ÞÊ}Õ>À`>ÃÊ«>>Vi}ðÊÊViÊÀ}iÊÌ`ÃÊÞÊV>`>ÊÕÊ`iÊÃÊ>VÌÃÊ `iÊiÃÌiÊÀi]Ê>}ÃÊÃ°Ê ÊÃ}ÃÊÀÃÊÃiÊÀi>â>ÊÃÊ`>ÃÊ «À«VÃÊÞÊVÊi}ÀÃÊÃÊiv>ÃÌðÊuÊÀ`iÊVÃVÊÃÊÀ}iÊ `iÃ`iʵÕiÊ>ViÃtÊ9ÊiÃÊ>`i?ÃÊv>Li]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ° *iÀÊ«ÀiÛÃÌ>iÌiÊ,VV]ÊVÊÃÕÊ«>>LÀ>ÊiVÕiÌi]Ê >LÊ iÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊ«>À>ʵÕiÊi`iÃÊÞÊ-Û>ÊÃiÊÊÌÀ>`ÕiÀ>ÊVÊiÝ>Vtitud. p*iÀ`>`iÊ}À>ÊÃiÀ]Ê«iÀÊiÊʵÕiÊÃiÊÀiviÀiÊ>Ê>VÌÕ>Ê V>i`>À]Ê«Õi`iÊ`iVÀÃÊVÊÃi}ÕÀ`>`Ê>LÃÕÌ>ʵÕiÊÊiÃÊVÀÀiVÌÊpÀiÛiÊÌ>>Ìip°Ê/iiÊ>}ÕÃÊiÀÀÀiÃÊ`i>Ã>`ÊÃ}vV>ÌÛðÊÊ iÊiÃÌÕ`>`Ê`iÃ`iÊÊi}>`>ÊVÊ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊ «>`ÀiÊV iiÊÞÊ`iÊ`Ê,`À}]ÊÞÊÃÊ>ÃÌÀÃÊ`iÊ«>>VÊ >ÊiÀÀ>`ÊiÊÃÕÃÊV«ÕÌðÊ-iÌÊVÌÀ>`iVÀÃ]Ê«iÀÊÃiÊ >Ê `iÃÀiÌ>`Ê}À>ÛiiÌi° — 295 — -Ê ÕLiÀ>ÊÀÀÕ«`ÊÕÊ`À>}ÊÛÌ>`ÊvÕi}Ê«ÀÊ>ÊÛiÌ>>ÊÊ ÕLiÀ>Ê«À`ÕV`Ê>ÞÀÊÀiÛÕi]ÊÀiV >âÊÞÊ>ÃLÀÊ iÌÀiÊÃÊ`VÌÀiÃÊV ÃʵÕiÊÃiÊÀ>ÀÊÕÃÊ>ÊÌÀÃÊ ÀÀÀ â>`ðʷ ÊÃiÊ>ÌÀiÛ>Ê>µÕiÊL?ÀL>ÀÊiÝÌÀ>iÀÊ>Ê`Õ`>ÀÊ`iÊ>Ê iÀÕ`Ì>Êv>L`>`Ê`iÊÃÊViÌvVÃÊ«iÀ>iÃÊÃÊ?ÃÊÛiÀÃ>`ÃÊ del mundo? µÕiÊÃÕ«>ÊÕ>ÊÃiÃ>Ì>ÊL>Ãvi>]ÊÕ>ÊÀÀiÛiÀiÌiÊsolencia, una descortesía para con sus protectores, que podía costarles la expulsión del reino, e incluso la muerte. Tenía que iÝ«V>ÀÃiÊiÊÀÀiëiÌÕÃÊ LÀiÊ`iÊ`Ã]ÊÊ>L>`>À>Êi>`ÃÊ>ÊÀiÕ]ÊVÃ`iÀ>`ÊiÊ iV ÊVÊÕ>Ê`iÃVÃ`iÀ>VÊ>Vi«Ì>Li°Ê*iÀÊ,VVÊÊÌi>ÊÌ`Ê«ÀiÛÃÌ° Pan, atónito, pidió a Ricci: pu>L>`Ê`iÊÕ>ÊÛiâtÊiV`iʵÕiÊÃÊ >Ê iV ÊVÕiÃÌ>ÀÃ°Ê ÊiÊÃLÀiÃ>Ì>Ê>ÃÊ`i>ÃÊiÃÌÀ>v>>À>ÃÊÞÊÃÞÊ LÀiÊ`iÊ mente abierta. ÊÕ>ÊÃi}ÕÀ`>`ÊiµÕÛV>]Ê,VVÊÃ>VÊÕ>ÊV>À«iÌ>Ê}vÀ>`>ÊVÊÌ>Ã]Êi`ViÃÊÞÊÀiVÕiÌÃÊ>Ìi?ÌVÃÊÞÊiÃÊ`iÃÌÀÊÕVÃ>iÌiÊVÊÖiÀÃ]ÊV?VÕÃÊ«ÀiVÃÃÊÞÊÀ>â>iÌÃÊ >ÃÌÀVÃÊ ÃÊ iÀÀÀiÃÊ µÕiÊ >L>Ê `iÌiVÌ>`Ê iÊ iÊ V>i`>ÀÊ«iÀ>]ʵÕiÊV>`>Ê>ÊiÀ>ÊV«>`ÊÞÊ`ÃÌÀLÕ`Ê«ÀÊ >ÃÊ«ÀÛV>ð p>ÃÊiÃÌÀi>ÃÊÊi}>>]ÊÃiÀ>ÃÊpiÃÊ>Ãi}ÕÀÊ>v>LiÊ,VV° iÊÕ>ÊvÀ>Êvi >ViÌi]ÊiÊÌ>>ÊiÃÊiÝ«ÀiÃʵÕiÊiÊ«ÀV«Ê`iÊ>Ê>ÃÌÀVÊiÃÌ>L>ÊVÀÀiVÌ>iÌiÊiÃÌ>`]ʵÕiÊ los monzones soplarían una semana después de lo computado en el Calendario, que el eclipse de luna para el cuarto mes sería a Õ>Ê À>Ê`ÃÌÌ>]ÊÞʵÕiÊÃÊiµÕVVÃÊ`iÊÛiÀ>ÊiÊÛiÀÊ «ÀiÃiÌ>L>ÊÕÊ`iÃâÊ`iÊÕÃÊ}À>`Ã]ÊVÊʵÕiÊ>ÃÊÃiLÀ>Ã]Ê ÀiV}`>ÃÊÞÊViÀ>ViÃʵÕi`>L>ÊvÕiÀ>Ê`iÊ>Ê«ÀÌiVVÊ `iÊÃÕÃÊ`Ãið ÃÊiÀÕ`ÌÃÊÞiÌiÃÊÊ>>Ê`iÊÃÕÊ>ÃLÀÊÞÊÕÀÕÀ>L>° pu" ]Ê«ÀÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ`Û`>`iÃÊ`iÊVitÊpiÝV>Ê*>° pÃ>ÊiÃÊ>ÊV>ÕÃ>Ê`iʵÕiÊ>ÃÊÃi>ÃÊÃiÊ >Þ>Ê«iÀ``]ÊÃiÀ° pu"Û`iÃÊÌ`>ÊiÃÌ>ÊÌiÃ]ÊÃiÀiÃÊp«`Ê*>p]ÊÞÊ ÌiÃÊiÃÌÊVÊ>ÊV>>ʵÕiÊÀiµÕiÀiÊ>ÃÕÌÊÌ>ÊV>«Ì>°Êu6i?ÃÃt — 296 — ÃÊÃ>LÃÊV ÃʵÕi`>ÀÊiÝ«iVÌ>ÌiÃÊÞÊVÊÃÊV}iÀ>Ê las alas del diablo, se pasaron unos a otros los papeles del jesuita ÞÊÃÊiÃÌÕ`>ÀÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÊ>À}ÊÀ>Ì°ÊiÃÊ«`iÀÊÕÊV«?Ã]Ê iÊ>Ì>VÀÊÞÊ>ÃÊÀi}iÌ>Ã]ÊÞÊÃÊÛiÃÊ`VÌÀiÃÊV ÃÊ ViÀÊÃÕÃÊ comprobaciones susurrando entre ellos. El tiempo transcurría VÊiÌ>Ê«>ÀÃ>°Ê>ÃÊÛi>ÃÊ`iÊÃ>ÊÃiÊL>ÊiÝÌ}Õi`ÊÞÊ ÃÊÃ>LÃÊÊÃiÊ«ÀÕV>L>°ÊÃÊVÀ>`ÃÊÌÀ>iÀÊÕiÛ>ÃÊÌ>â>ÃÊ `iÊÌjÊÞÊVÀ]ÊÞÊÃ}ÕiÀÊVÛiÀÃ>`ÊiÌÀiÊiÃ]ÊiÌÀ>ÃÊÀ>L>Ê`iÊÀiÊ>ÊÃÊiÕÀ«iðÊÊ}ÀÕ«ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕÊ>µÕi>ÀÀiÊ`iÊLÀÕÃÊÕÀ`i`ÊÕÊ iV â]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊ«>Ã>`>Ê?ÃÊ`iÊÕ>Ê À>]ÊÃiÊÛÛÊiÊ*ÀiviVÌÊVÀj`Õ° —Tenéis razón, padre Mateo. Vuestras deducciones son exactas. Los astrónomos del BixiaÊi«iÀ>`À]ÊiÊ`ÛÊ7>Ê Ê`iÊ i]Ê >ÊiÀÀ>`ÊiÊÃÕÊ«Ài`VViðÊu+ÕjÊV>Ì?ÃÌÀvitÊ ·*iÀÊVÊ >Ê«``ÊVÕÀÀÀ¶ÊpÃiÊ>iÌ]Ê>â>`ÊÃÊLÀ>âÃÊ ÀÀÀâ>`° À>Ê>ÊÀiëÕiÃÌ>ʵÕiÊiëiÀ>L>Ê,VVÊÞÊiiÊ>ÊV>Liâ>ÊÌÀÕfal. pÀ>V>ÃÊiÝViiV>°ÊÊ`iÃiÊiÃÊ>ÞÕ`>ÀÊ>ÊÕÊ«ÕiLʵÕiÊ iÊ >ÊÀiVL`ÊVÊ>Ê?ÃÊ Ã«Ì>>À>Ê`iÊ>ÃÊ>V}`>ÃÊp>ÃiÛiÀÊ iÊiÃÕÌ>ÊL>>`ÊÃÊÃp°ÊÃÌ>ÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊÃiÀÛVÊÞÊ>Ê`iÊ Ê`iÊ i°Ê«>ÀÌiÊ`iÊÀi}ÃÃ]ÊÃÃÊ LÀiÃÊ`iÊViV>°Ê ÊÊÛ`jð ÊiÊÀÃÌÀÊ`iÊ7Õ>}Ê*>ÊÃiÊ`LÕÊÕ>ÊVvÕÃ>ÊëV`>`°ÊÃÌÊVvÀi]ÊVÊ>viVÌ>`>ÊÃiÀi`>`]ÊÞÊÌÀ>Ì>`Ê`iÊ`Ãtender el ambiente abrió los labios: p6iÀ`>`iÀ>iÌiÊ`iÃÌÀ?ÃÊÃiÀÊÕÃÊ LÀiÃÊÃ>LÃÊp>Ãi}ÕÀÊL>LÕVi>Ìip°Ê6ÕiÃÌÀ>ÃÊ«ÀiÛÃiÃÊÃiÀ?ÊiÛ>`>ÃÊ>Ê*iÊ i`>Ì>iÌiÊÞÊÃÊVÌiÃÌ>ÀiÃÊiÊLÀiÛi°Ê>LjÃÊÃ>VÕ``ÊÃÊ ViÌÃÊ`iÊiÃÌiÊÀi]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ]ÊÞÊÊ«>Ã>À?Ê`iÃ>«iÀVL`>ÃÊ en la Ciudad Púrpura. ,VVÊ>âÊ>Ê>ÊiÊÃi>Ê`iÊ>ÃÌ>`°Ê >`iÊÃiÊÛÊiÊiÊ Ã>]ÊÊõÕiÀ>ÊÃÕÃÊÃÀ«Ài``ÃÊ>vÌÀiðÊL>Ê>ÊiÃ}ÀÀÊÃÕÊ >À>Ê`ivÌÛ>]ʵÕiÊÛi`À>Ê>ÊV«iÌ>ÀÊÃÕÊ>ÃÌÕÌÊ«>° p}Õ>À`>`ÊÃiÀÊ*>]ÊÃÊÊÀÕi}°Ê*Ài«>À>ÃÊÌÀÊÀi}>Ê µÕiÊiÃÌ?ÊÀi>â>`Ê`Ê,`À}ÊÞʵÕiÊiÃÌ>À?ÊÃÌÊiÊLÀiÛi°ÊÃÌ>ÃÊÃi}ÕÀÃʵÕiÊÃiÀ?ÊÕÞÊ`iÊ>}À>`Ê`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ>Ê — 297 — 9Ø>ÊÞÊ`iÊ`ÛÊi«iÀ>`À°ÊÌViÃÊiÛ>ÀiÃÊÃÊ«ÀiÃites al BixiaÊ7>]ÊVÊÕiÃÌÀ>ÊV>ÀÌ>Ê`iÊ`iÛVÊÞÊÛ>Ã>>i° p}Õ>À`>ÀiÃÊ >ÃÌ>ÊiÌViÃÊpÀi«VÊ*>ÊVvÕÃp°Ê9Ê iÃÌÞÊvÀiiÌiÊÃi}ÕÀÊ`iʵÕiÊiÊ*>>VʵÕiÀÀ?ÊVViÀð iÃ`iÊ>µÕiÊ`>Ê}ÖÊÃ>LÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>Ê`Õ`>ÀÊ `iÊ>ÊiÀÕ`VÊ`iÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÞÊiÃÊiÛ>ÀÊÛ>ÃÃÊÀi}>ÃÆÊ ÞÊiÊVi?VÕÊ`iÊiÀÕ`ÌÃÊ`iÊ<> µ}ÊiÊ«ÕÃÊ>Ê«>`ÀiÊ,VVÊ iÊLÀiÊ`i\ÊVÌÀÊ]ÊVÊiʵÕiÊÃiÀ>ÊVV`ÊiÊÊÃÕViÃÛ° >ÌiÊ,VVÊiiÛÊÃÕÃÊ>ÃÊiÊÕ>Ê«i}>À>Ê>}À>`iV`>° pÀ>V>ÃÊ-iÀÊ«ÀÊ>>>ÀÊÃÊV>ÃÊ`iÊÌÕÊ«>>LÀ>Ê`Û >°ÊY llevaréis la buena nueva a todos los confines del mundoÊ p`iV>]ÊÞÊÃiʵÕi`ÊÛÊÞÊiÝÌ>Ã>`]ÊVÊÃÊ ÕLiÀ>Êitrado en éxtasis. -Û>Ê«iÃʵÕiÊ,VVÊiÀ>ÊiÊ?ÃÊÃÕÌÊ`«?ÌVʵÕiÊ >L>Ê VV`ÊÞÊiÊ?ÃÊÃ>}>âÊâÀÀʵÕiÊÛiÃÌ>ÊiÊ ?LÌÊ`iÊ->Ê} nacio. Ê«>ÃviÀÊiÃÌ>L>Ê>V>L>`ÊÞÊiÊ>ÀiÊÀiÛi>L>ÊÕ>Ê«À>Ûira florida. >ÃÊÕÛ>ÃÊÌV>ÀÊ>ÊÃÕÊv]Ê>ÃÊ>ÀÀ>`>ÃÊViÃ>ÀÊÞÊÃÊÕÀiÀÊ>}ÕÃÊ>V>ÃÊV>«iÃÃʵÕiÊÛÛ>ÊiÊ>ÊÀLiÀ>Ê`iÊÀ°Ê >ÃÊÕV >V >ÃÊV>Ì>ÀÊ>ÃÊChun Lian, las coplas de la fiesta de >ÊviÀÌ`>`]ÊVÕ>`ÊÕÊV>ÀÊ`iÊÕâÊÞÊ`iÊÛiÀ`ÀÊiÃÌ>ÊiÊ<> µ}°Ê,`À}]Ê>}Ì>`]ÊiÃÌ>L>ÊVVÕÞi`ÊÃÕÊLÀ>° Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊ >L>ÊÌi`ʵÕiÊ«À«ÀV>ÀiÊ>Ê,`À}ÊÕ>ÊiÌiÊ`iÊ>ÕiÌÊÃÕÃÌiÌ>`>Ê«ÀÊÕ>Ê ÀµÕ>Ê`iÊV>ÀiÞ]Ê «ÕiÃÊÃÊLÀiÃÊ}i}À?vVÃÊL>ÊiÊiÌÀ>ÃÊ«iµÕi>Ã°Ê ÃÕÌÊ ÛÕÃÃÊ>Õ>iÃÊ`iÊ}i}À>v>]Ê?ÕÌV>ÊÞÊ}i>V>]ÊiÊÕÃÌÀÊiÊ«>«iÊVÊ>ÌÕÀ>ÃÊiÊ>ÌÊ`iÊ}À>Êv`i`>`ÊV>ÀÌ}À?vV>]ÊÞÊVÊ>}Õ>ÃÊV>ÛiÃÊÃLV>ÃÊiÌi``>ÃÊÖV>iÌiÊ«ÀÊ ÃÊiÀÕ`ÌÃÊiÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ð Allí estaba representado el mundo conocido: Europa, Asia, vÀV>ÊÞÊ>ÃÊ`>ÃÊ"ÀiÌ>iÃÊÞÊ"VV`iÌ>iÃ°Ê >ÊiÃÌ>L>ÊÀi«ÀiÃiÌ>`>ÊiÊÃÕÊiÝ>VÌÊÕ}>ÀÊVÊÃÊ>VV`iÌiÃÊ}i}À?vVÃÊ >LÌÕ>iÃÊÞÊ>ÃÊVÕ`>`iÃÊÃi>>`>ÃÊVÊ«?ÀÛÕÃÊV>ÃÌÃÊÞÊÌÀÀi— 298 — iÃ°Ê ÊÃÊ`i`ÃÊ>}>ÀÀÌ>`Ã]ÊiÊ«Õ}>ÀÊ>ÀµÕi>`ÊÞÊ>Êië> da entumecida por un tormento de punzante dolor, finalizó su tarea. «i>ÃÊÃÊiÊ >L>ÊÀÌvV>`ÊÃÕÊÌÀ>ViÀ>Ê>µÕiV>ÊÞÊiÃÌ>L>ÊVÌiÌ°ÊÀi`i`ÀÊ`iÊ>«>Ê >L>Ê>`ÊViiv>ÃÊ`iÊÀÃ]Ê >ÃÊ`iÊ>V>ÌÃÊÞÊVÀLÃÊÞÊ>Ê>}iÊv>ÊÃiÊ>Ãii>L>]Ê «ÀÊÃÕÊ>ÀÌvVÃÃÊiÝÀÃÊÞÊ`iÃÕLÀ>ÌiÃÊVÀiÃ]Ê>ÊÕÊ`>masco persa. Aquella tarde la comunidad subió al estudio para VÌi«>ÀÊ>ÊLÀ>Ê`iÊ-Û>]ÊÞÊ>`À>ÀÊ>ÊÛÛ`>ÊiÀ>Ê`iÊ ië>ÊÞÊÃÕÊ>iÃÌÀ>ÊiÊiÊÌÀ>â]ÊÃÕVÕLi`Ê>ÊÃÕÊ«VÌÀV>Ê Ãi`ÕVV°ÊÀ>ÊÕ>Êv>ÃV>ÌiÊ>}iÊ`iÊÕ`ÊVV`]ÊÞÊ >ÕµÕiÊÊ«iÀviVÌ>]ÊÀiÃÕÌ>L>Êiëj``>]Ê>ÀÀiL>Ì>`À>°Ê-iÀÛÀ>Ê para sus propósitos. p· Ê >LjÃÊVÃi}Õ`ÊiÃ>ÊÛÛ>V`>`ÊiÊië>VÊÌ>Ê iÝ}Õ¶Ê-ÃÊÕÊ>iÃÌÀÊp`iV>ÀÊ,VV]Ê`iÃÕLÀ>`Ê«ÀÊiÊ mapamundi. ,`À}ÊÌÊ>Ê«>>LÀ>ÊÞÊÃiÊiÊÌÊiÌÕÃ>Ã>`° pÊ-iÛ>ÊiÃÌÕ`jÊVÊiÝ«iÀÌÃÊÀÕLÀV>ÌiÃ]Ê>`ÀiÃÊÞÊ V«ÃÌ>Ã]Ê«>`Ài°ÊÃÌiÊ>«>ÊiÃÊÕÊ`}ÊÀi}>Ê«>À>ÊÕÊi«iÀ>dor. p*ÃijÃÊÕ>ÊÀiÌiÌÛ>Ê«À`}Ã>ÊÞÊÕÊÌ>iÌÊiÝVi«V>Ê «>À>Ê>Ê«ÌÕÀ>°ÊÊÃiÀÊ*>ÊiÊv>ÃV>À?ÊpÃiÊ«ÀÕVÊiÊ«>`ÀiÊV ii° piÊ`i>`Ê>ÃÊVi>ÃÊiÊiÊÌÀ>L>ÊÞÊÊ>iÌÊ ÕiiÊ>ÊÌÌ>Ê —rio. p9>Ê `ëiÃÊ `iÊ ÕiÃÌÀÊ >L>Ê `iÊ /ÀÞ>Ê p«Àrrumpió triunfalmente Mateo Ricci—. Nuestra mejor baza para iÃV>>ÀÊ>ÊÕÀ>>ÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>°ÊuÀvV>`ÊÃi>ÊiÊ -iÀt Ê«ÀiVÃ>L>Ê`iÊÌÀ«iÌ>Ã]ÊVÕÀi>Ã]Ê>â>Ã]ÊÃ`>`Ã]ÊÌL>iÃÊ`iÊ}ÕiÀÀ>]Ê>â>Ã]ÊÌiÀVÃÊ`iÊ>`iÃ]ÊÊ>ÀV>LÕViÀðÊë>Ê`iÊÃÌÀÕiÌÊ?ÃÊ«>VvVÊÞÊ`ÃÕ>ÃÀÊ`iÊVÕ>ÌÃÊ iÝÃÌ>Ê«>À>Ê>VVi`iÀÊ>Ê>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >ÊÞÊÃiÀÊ `ÃÊiÊ>Ê >«Ì>Ê`iÊ ÀÌi°ÊÊ}âÊÞÊÕÊiÌÕÃ>ÃÊ`iÃivÀi>`ÊÃiÊ«À}>ÀÊ`ÕÀ>ÌiÊ>À}ÊÌi«°Ê>ÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊ ÃÊiÃÕÌ>ÃÊ >L>Ê«>Ã>`Ê`iÊ`iÃ>iÌ]Ê>Ê>Ê>ÞÀÊ`iÊ>ÃÊiëiÀ>â>ÃÊÞÊ>ÊÕ>ÊÃÀÃ>Êiv>Li°ÊÃÊÛiÃÊÃÊÞÊ>ÃÊVi>ÃÊ>L>ÃÊ — 299 — `iÊ«>`ÀiÊV iiÊÀi>â>ÀÊÕÊ}ÕÊ`iÊ}À>ÌÌÕ`ÊÞÊ`iÊÀiV ViÌÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊië>]ʵÕiÊÃiÊÛi>Ê«>}>`ÊVÊÌ>Ì>Ê V«>ViV>ÊÞÊ>`À>V° Ê LÀiÊ`iÊÀiÞÊÞÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊÌ>>Ã]ÊÞ>ÊÃiÊÛi>Ê>ÊÃÊ «iÃÊ`iÊ/ÀÊ`iÊÀ>}°ÊÊ«>Ê`ÃVÕÀÀ>ÊÌ>ÊVÊ,Õ}}iÀÊ Ê >L>Ê«>i>`]ÊÛiÀÌ}ÃÊVÊÕÊÌÀÀiÌiÊ`iÊÌ>>]Ê Àiv>`ÊVÊÕÊÛ>ÃÊÛiiV>ÊÞÊÃi}ÕÀÊVÊÕÊvÀÌÊV>Ãtellano. — 300 — LA PAGODA DE NANTAIWU (1584) 1 Un mapa comprometido Junio de 1584 1ÊÌÀ>ÃÊÌÀÊÃiÊÃÕVi`>ÊÃÊ`>ÃÊÀ>`>ÌiÃÊ`iÊÛiÀ>ÊiÊ < >µ}°ÊÊÃÊV>iÌ>L>ÊÌL>iÌiÊÞÊ>ÃÊ >ÃÊ`iÊÃÊÃ>ÕViÃÊÞÊ L>LÖiÃ]Ê>`>ÃÊ«ÀÊÃÊ>}Õ>ViÀÃÊ`iÊ>`ÀÕ}>`>]ÊLÀ>L>Ê VÊiëiðÊÊv>iÃÊ`iÊÕÊëÊiÊâÊ`iÊÛiÀ>]ʵÕiÊ Ài«ÀÌÊ`ÃÊÃi>>ÃÊ`iÊÕÛ>ÃÊÌÀÀiV>iÃ]ÊÃÊ}À>`iÃÊV>Ì?Ãtrofes que lamentar. *ÕÌâ>]Ê>Ê`i`>`Ê`iÊ>ÊviÀÌ`>`ÊV >]ÊÀiVLÊiÊÌÀLÕÌÊ`iÊ pueblo con una colorista ceremonia, donde se rindió culto a Huo-i]Ê>Ê`i`>`Ê`iÊÃÊvÕi}ÃÊ`iÊ>ÀÌvV]ÊÕ>`Ê>Ê`?v>>Ê V iÊ`iÊÌiÀViÀÊ`>Ê`iʵÕÌÊiÃÊVÊÀÕ`ÃÃÊ}iÃÊ`iÊ «ÛÀ>ÊÞÊvÕi}ÃÊv>ÌÕÃ]ʵÕiÊv>ÃV>ÀÊ>ÊÃÊiÕÀ«ið V>ÃÊ>Ì>Û>`ÃÊVÊL>ÀL>ÃÊ«ÃÌâ>Ã]ÊÌÖV>ÃÊÀ>ÃÊÞÊÕÊ Ã>VÊ>>ÀÊ>Ê>Êië>`>]ÊÃiÊ >V>Ê>V«>>ÀÊ`iÊÌ>LÀiÃÊÞÊ }}ÃÊÞÊ>VÕ`>Ê>Ê>ÃÊV>Ã>ÃÊ«>À>ÊÌÀ}>ÀiÃÊvÀÌÕ>ÊÞÊviV`>`°Ê >ÊÛ`>ÊÞÊiÊ}âÊ >L>ÊÛÕiÌÊ>Ê>ÊÀi}° ,`À}]ÊiÌÀ>ÃÊiÊ*ÀiviVÌÊ7Õ>}Ê*>ÊÀi}ÀiÃ>L>Ê`iÊ>Ê VÃÌ>]ÊVVÕÞÊiÊ>«>Õ`ÊÞÊÃiÊÛ`Ê`iÊ>ÊÌÌ>]Ê`iÊ>ÃÊ«Õ>Ã]Ê`iÊ>ÃÊÀi}iÌ>ÃÊÞÊ`iÊÃÊVÀÃÊÀÃÃÊ`iÊViÀ>°Ê->>ÊVÊ /ëÊ`iÊ>Ê«>}`>Ê«>À>Ê`iÃiÌÕiViÀÊÃÕÊVÕiÀ«]ÊÌ`>Û>ÊÀ}`Ê«ÀÊ>ÃÊ À>ÃÊ`iÊiV>ÕÃÌÀ>iÌÊÞÊ`iÊiÌVÕÃÊÌÀ>L>°Ê ÊV>`>ÊÌVÕÊÃiÊ>â>L>ÊV>Ã>ÃÊ`iÊ«iÃV>`ÀiÃÊ`iÊÀÊÞÊ`iÊ >LÀi}Ã]Ê>Ê>ÃʵÕiÊÃiÊ>VVi`>Ê«ÀÊi«>`>ÃÊVÕiÃÌ>ÃÊ`iÊ«â>ÀÀ>ÃÊ ÀiÃL>Ã>Ã]ÊÞʵÕiÊiÃÌ>L>ÊÀ`i>`>ÃÊ`iÊ>À}>ÀÌ>Ã]ÊV>«>>ÃÊ V>ÀiÃiÃÊÞÊ>LÃ>ÃÊ>Ì>>ð — 303 — >ÊÛ`>Ê >L>ÊiÃÌ>>`ÊiÊ< >µ}ÊVÊÌ`ÊÃÕÊiëi`À]Ê ÞÊiÊV>ÀÌ}À>vÊ`ÃÌ}Õ>Ê>ÊÃÊiVÀÛ>`ÃÊÞÊv>jVÃÊ>V>ÃÊ >`Û>ÀÊiÊvÕÌÕÀÊ`iÊ>ÃÊVÃiV >ÃÊÌÀ>`Ê>Ê>ÀiÊ ÕiÃÃÊ`iÊViLÖ]Ê «ÊÊ«ÕiÀV]ÊiÝ>>`Ê>ÃÊ«Õ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÛiÃÊV>â>`>Ã]ÊÊ`iÀÀ>>`Ê}À>ÃÊ`iÊ>ÀÀâÊiÊ>V >ÃÊ`iÊÃ>}Ài°Ê-iÊiÃÃ>L>ÊVÊ>ÃÊâÕÀV`À>ÃÊÞÊ>ÃÊÌii`À>ÃʵÕiÊv>LÀV>L>ÊiâÃÊ`iÊ Ãi`>ÊiÊÃÊÌi>ÀiÃÊ>«ÃÌ>`ÃÊiÊ>ÃÊÕÀ>>ÃÊ`iÊ-}]ÊiÌÀ>ÃÊ ÃÀi>ÊÌÀiâ>`Ê iLÀ>ÊÌÀ>ÃÊ iLÀ>]ÊÞÊVÌ>L>ÊÀV>ÃÊ ÃÌÀ>ÃÊ`iÊi}>ÃÊiÌÀiÊVÞÕ}ið ,`À}ÊÊ>Ì>L>ÊÌ`ÊiÊiÊV>ÀÌ>«>VÊ`iÊÃÕÊiÀ>]Ê «Ì>L>Ê>}Õ>ÃÊ`iÊ>ÃÊiÃVi>ÃÊÞÊ«>ÀÌV«>L>Ê`iÊÃÕÃÊV ?V >À>ÃÊiÊ paihuá, pues, acostumbrados a su presencia, lo consideraban un ÃiÀÛ`ÀÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊ`iÊ`ÃÊÞÊ«ÀÌi}`Ê`iÊÃÕÊÃiÀ° Ê< >µ}ÊiÊLõÕiÊÃiÊÛÛÊ`iÃÃÊÞÊÕ>ÊÛi`â>Ê >À>>Ê`iÊ >Ã]ÊiÀi`>`iÀ>Ã]ÊV>>ÃÊ`iÊL>LÖÊÞÊLiÕVÃÊLÀ`>L>Ê>ÊÃÊÃiÌ`ÃÊÕÊÕÕÀÃÊ`ÃiÊ`iÊÛiÀ`À°ÊÊ>ÊÀ>Ê`iÊ ÀÊÃiÊ>â>L>Ê>}ÕÃÊ>Ì>ÀiÃÊÞÊ«>}`>ÃÊ`iÊÕ`>ÃÊ`iÊ"ÀÊiÊ ÕV >ÃÊ `iÊ ÃÕÃÊ >viÃÌ>ViÃÊ ÞÊ «ÃÌÕÀ>Ã]Ê Ì`>ÃÊ `iÊ À`>Ê ««Ã`>`]ÊiÊ>ÃʵÕiÊ-Û>ÊÃ>ÊiVi`iÀÊ>}Õ>Ê>«>À>ÊÞÊ `i>L>ÊÃ>ÃÊ«>À>ÊÃÊiÃÊ`iÊV>Liâ>ÃÊÀ>«>`>ðÊÃÊ >LÌ>ÌiÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊiÊvÀi`>L>Ê>ÊÕ`>ÊÌi``ÊvÀÕÌÃÊÞÊ? >ÃÊ`iÊÀ]ÊÞÊ,`À}ÊiÌi`ʵÕiÊVÊÕ>ÊÃ>Ê`iÊ>µÕi>ÃÊ iÃÌ>ÌÕ>Ã]ÊÃiÊ«`À>ÊÃÕvÀ>}>ÀÊÕ>ÊvÌ>Ê`iÊL>ÀVð Ê*ÀiviVÌÊ*>ÊÀi}ÀiÃÊ`iÊÃÕÊÛ>iÊ`iÊëiVV]ÊiÊÛÌÊ>Ê su casa a los jesuitas, que al fin iban a mostrarle el presente crea`Ê«ÀÊiÊÌjÀ«ÀiÌiÊÞÊ«ÌÀÊ-Û>°ÊÊvÕV>ÀÊÀi>ÊiÃÌ>L>Ê «>ViÌiÊÞÊÃÊÀiVLÊ>Ê>Ê À>Ê`iÊ>Ì>À`iViÀÊ>Ì>Û>`ÊVÊÃÕÃÊ iÀiÃÊ}>>ð 6Û>ÊiÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊVÕ>ÌÀÊ«>}`>ÃÊ?ÃÊÃÌiÌÃ>ÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`]ÊÕ>Ê>ÃÊ`iÊ«>Ài`iÃÊ}À>>ÃÊÞÊÌi>ÃÊ>>À>Ã]ÊÃ}Ê`iÊ `ÃÌV]ʵÕiÊÀi>L>Ê`iÊvÕ}À°Ê1Ê«iâÊ9ÕÊ`iÊVÀÊÀÊV}>L>Ê`iÊ«ÀÌVÊ«>À>Ê> ÕÞiÌ>ÀÊ>ÊÃÊ`iðÊ-iÊ`viÀiV>L>Ê`iÊ >ÊÌ>`>`Ê`iÊ>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊ>Ê}iÌiÊVÖ]ʵÕiÊÃÊ«`>ÊÕÃ>ÀÊ >`ÀÃÊÞÊ>âÕiÃÊ>âÕið Ê>ÀiÊÌi«>`Ê`iÊ>V iViÀÊÌÀ>>ÊVÃ}Ê>Êi`>Ê`iÊ — 304 — una flauta, sin duda de un lupanar o casa de té, cercano al palaViÌi°Ê,Õ}}iÀÊiÊ>`ÛÀÌÊ>Ê`Ê>ÊÕÊ-Û>Ê>ÃLÀ>`° p7>}Ê*>ÊiÃÊÕÊÃÌÀʵÕiÊÃiÊ>«>`>Ê`iÊÃÊiiÃÌiÀÃÃ]ÊVÃÕi>Ê>ÊÃÊ>v}`ÃÊÞÊ«ÀÌi}iÊ>Ê>ÃÊÛÕ`>ÃÊÞÊ}iÌiÊ Õ milde. p >`>Ê?ÃÊ>VÀ`iÊVÊ>Ê`VÌÀ>Ê`iÊ-iÀ]Ê«>`ÀiÊV ii° Antes de entrar en el palacete, los europeos se despojaron de >ÃÊÃ>`>>Ã]ÊÃiÊ>Û>ÀÊ>ÃÊ>ÃÊiÊ>}Õ>>iÃÊVÊ>}Õ>Ê`iÊ ÀÃ>ÃÊÞÊÃiÊV>â>ÀÊâ>«>Ì>ÃÊ`iÊÃi`>°ÊÊ«>>VÊiÃÌ>L>Ê`iVÀ>`Ê VÊ>V>ÃÊLiÀiÊÞÊ>Õ>ÀiÃÊ`iÊV>L>ÊVÊVÀÕÃÌ>ViÃÊ`iÊ ?V>ÀÊÞÊVÀ>ÆÊÞÊ`iÊ>ÃÊ«>Ài`iÃÊÞÊVÕ>ÃÊV}>L>Ê?«>À>ÃÊ`iÊ >`iÊÞÊVV >Ê`iÊÌÀÌÕ}>°ÊÃÊÕiLiÃÊ«ÕiÃÌÃÊ`iÊ`>Ê«ÀÊ>Ê VÀÌiÊ}]Êla luminosa]ÊiÀ>Ê`iÊÕ>ÊÃiViâÊÃLÀ>ÊÞÊii}>Ìi]Ê>i>`>Ê`iÊ>ÊÃÌiÌÃ>Ê`iVÀ>VÊ`iÊ>ÊiÃÌÀ«iÊ>ÌiÀÀÊi}>`>Ê`iÊ}>°Ê>ÃÊ>`iÀ>ÃÊ`iÊÃÊLLÃ]Ê«ÕiÀÌ>Ã]ÊÛÌÀ>ÃÊÞÊ L>ÖiÃÊiÀ>Ê`iÊÃ?`>]Ê«>`>Õ]ÊjL>ÊÞÊ>Ö]ÊÞÊiÝ >>L>ÊÕÊ Li}Ê>À>° Ê«ÀiviVÌÊ*>ÊÃÊÀiVLÊVÊ>ÌiÌ>Ê Ã«Ì>`>`°Ê6iÃÌ>Ê Õ>Ê«Ài`>Ê>V >Ê`iÊÌ>`>`Ê«ÖÀ«ÕÀ>ÊVÊ>}>ÃÊ }>`>Ã]Ê Ã>«>ÃÊiÝÀ>`>ÃÊVÊÕÊLÀV iÊ`iÊ>`i]ÊVÕiÊVÀÕâ>`]Êv>>Ê`iÊ VÀÊi}ÀÊÞÊÕÊÃLÀiÀÊVVÊ`iÊ>`>ÀÊVÊÕÊLÀÊ V>ÀiðÊ-ÕÃÊv>>ÀiÃÊÃiÊi}>>>L>ÊVÊÌÖV>ÃÊ`iÊÃi`>ÊiÊ ÛÛÃÊVÀiÃÊÞÊ>ÃÊÕiÀiÃÊÞÊVVÕL>ÃÊÃiÊiLiiV>ÊVÊ>tos peinados adornados con aparatosas peinetas de plata, como ÃÊÃÕÃÊV>Liâ>ÃÊ«ÀÌ>À>ÊÕÊ>«>`>ÀÊ`iÊÞ>ð 7Õ>}Ê*>ÊÃÊÛÌÊ>Ê>V`>ÀÃiÊiÊÕÃÊ`Û>iÃÊvÀiÌiÊ>Ê Õ>ÃÊiÃÌ>ÃÊL>>ÃÊ`iVÀ>`>ÃÊVÊÌ>À>Vi>ÃÊ`iÊ>Àv]Ê?}>Ì>ÊÞÊ?L>À]ÊÞÊÌ>>`>ÃÊVÊvÀiÃÊ`iÊÌ]Ê`À>}iÃ]Ê>>iÃÊÌ}VÃÊ ÞÊ>`À>`>ÃÊVÊvÀiÀÃÊÞÊ>ÀLÌÃÊi>Ã]ʵÕiÊlo Pan llamó LÃ?ðÊ-Û>Ê}â>L>Ê`iÊ>Ê`iV>`>ÊÛÃÊ`iÊÕ>ÃÊ«ÌÕÀ>ÃÊVÀiÃÊ `iÊ«>Ã>iÃÊ`iÊ >ÊÞÊ`iÊ`iVÃ>ÃÊV>}À>v>Ã]Ê>ÃÊVÊ`iÊv>ÀiÃÊÀÃÊVÊLÀ>ÃÊV}>ÌiÃÊ`iÊÀÊ«ÕÀ]ʵÕiÊÊ`i>L>Ê`iÊ admirar. 1ÃÊÃÀÛiÌiÃÊÃÌ>>ÀÊiÊ>ÃÊVÃ>ÃÊVÕiVÃ]ÊÛ>ÃÃÊ `iÊViÀ?V>ÊiÃ>Ì>`>ÊÞÊ«>ÌÃÊ`iÊiݵÕÃÌ>Ê«ÀVi>>°Ê,`À}Ê V«ÀLʵÕiÊiÊ >ÊVVi`>ÊVÃ`iÀ>LiÊ«ÀÌ>V>Ê>Ê `ÃiÊ`iÊÃÕÃÊ }>ÀiÃÊÞÊ>Ê>Ê`iVÀ>V]ÊVÊ>ʵÕiÊiÝ L>ÊÃÕÊ — 305 — À}Õ]Êii}>V>ÊÞÊ>Ì>Ê`ÃÌV°Ê9Ê>ÊjÊiÊ«À`ÕV>ÊÃÃi}ÊÞÊ orden en su espíritu. -}Õi`ÊÕÊiÃÌÀVÌÊ«ÀÌV]Ê>ÊÃiiVVÊ`iÊ>ÃÊÛ>`>ÃÊÞÊ LiL`>ÃÊÞÊiÊ>«ÀiÃÌÊ`iÊviÃÌ]ÊÀiÃÕÌÊÃÕ>iÌiÊiÃiÀ>`°Ê iÌÀ>ÃÊÕ>ÊÀµÕiÃÌ>Ê`iÊ>Ö`iÃÊ>iâ>L>Ê>ÊVi>]ÊÃÊÃiÀÛdores distribuían entre los comensales unos platos que olían a >ÃÊ?ÃÊ>«ÀiV>`>ÃÊiëiV>ÃÊ`iÊ"ÀiÌi°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊÕÌâÊVÊ `vVÕÌ>`ÊÃÊÕi}ÃÊ`iÊ«>Ã]ÊÌ>ÊVÊÛi>Ê>Ê>vÌÀ]ÊÞÊ`i}ÕÃÌÊÕ>ÃÊÃ>LÀÃ>ÃÊL>ÃÊ`iÊV>ÀiÊVÊ>ÀÀâÊÞÊ]ÊV>Liâ>ÃÊ`iÊ iÊ>ÃÊ>Ê*>]Ê>ÀÃVÃÊ`iÊ >Ì]ÊV>}ÀiÃÊ`iÊÀÊ8>}ÊÞÊ«À`ÕVÌÃÊ`iÊ>ÀÊ`iÊ>ÊViÀV>>ÊÃ>Ê- >>]ÊV>À«>ÃÊ`iÊ `iÌ>ÊiÛÕiÌ>ÃÊiÊ >ÃÊ`iÊÌ]Ê«Ê>âV>`ÊÞÊ«ÃÌÀiÃÊ ilados, cocinados exquisitamente. p"ÃÊiÝ«ÀiÃ>ÃÊÕiÃÌÀÊ>}À>`iViÌ]ÊÃiÀÊ*>]ÊÞÊÀ}>ÃÊ>ÊÃʵÕiÊÃÊVVi`>Ê>À}>ÊÛ`>Ê«ÀÊÛÕiÃÌÀ>Ê Ã«Ì>`>`Ê ÞÊ«ÀÌiVVÊpiÊ>}À>`iVÊiÊ«>`ÀiÊV iiÊ>ÊVVÕÀÊiÊ««>ÀÊ?}>«i° Ê*ÀiviVÌ]ʵÕiÊ«ÀiÃ`>ÊiÊL>µÕiÌiÊÃLÀiÊÕ>ÊÌ>À>ÊÞÊÃiÊ >L>ÊÃÌÀ>`Ê>ÌiÌ>iÌiÊLÃiµÕÃ]ÊViâÊ>ÊÌiÀÌÕ>Ê >L>`Ê`iÊÃÕÃÊÛÃiÃÊÀi}Ã>Ã]Ê`iÊ>Ê`VÌÀ>Ê`iÊiÃÕVÀÃÌ]Ê `iÊÕ`>ÊÞÊ`iÊÃÊÛ>}iÃ]ʵÕiÊÃÕÊiÌ`V>ÊiÌiÊÌiÌ>L>Ê ÕvV>ÀÊÞʵÕiÊÃÊVÀi>ÊÕÞÊÃii>ÌiðÊVÕÃÊÃÊV«>ÀÊ con una sutileza perspicaz. p Ê>Ê`VÌÀ>Ê`iÊÕ`>Ê iÊ>«Ài``Ê>ÃÊÛiÀ`>`iÃÊÕÛiÀÃ>iÃÊÞÊÃÊ«ÀiVi«ÌÃʵÕiÊÀ}iÊiÊVÃÃ°Ê ÊÊÕ>`Ê iÊ>Vi«Ì>`Ê>Ê`iVi«VÊÞÊiÊÃÕvÀiÌÊVÊ«>ÀÌiÊÌi}À>ÌiÊ `iÊ >Ê Û`>]Ê «iÀÊ VÊ >ÃÊ iÃi>â>ÃÊ `iÊ >iÃÌÀÊ `iÊ >â>ÀiÌÊ iÊ>«Ài``Ê>Ê>>ÀÊ>ÊÛ`>]ÊÊÃiÀÊV`VÃÊÞÊÃiÀÊÕÊ VÊiÊViÊÞÊÃÊÃii>Ìið ,`À}ÊÃiÊiVÌÀ>L>Ê>Ê}ÕÃÌÊiÊÌ>ÊV?`>ÊV«>>]Ê``iÊ >ÊvÊiÀ>ʵÕiÀ`ÃÊÞÊ>}>Ã>>`Ã]Ê>ÕµÕiÊÌ>LjÊ«iÃ>L>ʵÕiÊ>Ê VÀ`>`>`Ê`iÊ>}>ÌiÊ«`>ÊVÃÌÌÕÀÊÌ>LjÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ?Ãcaras tras las que suelen enmascararse los poderosos. De todas vÀ>ÃÊÃÕÊÃiiÊ«ÃÌÕÀ>ÊÊiÊÀiÃÌ>L>ÊÕÊ?«ViÊ`iÊÃÕÊL`>`Ê >ÌÕÀ>°Ê*iÀÊiÊvÕV>ÀÊ«iÀ>ÊiÀ>Ê>LÕÀÀ`>iÌiÊ«ÀiÛÃLi]ÊÞÊÊÖVʵÕiÊ`iÃi>L>ÊiÀ>ÊÛiÀÊiÀ>Ê>Ê«ÌÕÀ>ʵÕiÊ >L>ÊiiVÕtado el zhûren —maestro «ÌÀÊÞÊV>}À>vp, `Ê,`À}Ê-Û>° — 306 — ÊÃVÌÊVÊ>Ãi`>`ÊÞÊiëiÀ>L>ÊÊÃiÀÊ`iVi«V>`°ÊÕV ÃÊ`iÊÃÕÃÊ}Õ>iÃÊÊVÀi>ÊÕÊvÀÛÊ«ÀµÕiÊ>>L>Ê>ÃÊ>ÀÌiÃÊÞÊ iÀ>ÊVÃ`iÀ>`ÊVÊÕÊiVi>ÃÊ>}?ÊÞÊiëj``° ÊÛiÌÃÊÌÀ>µÕÃÊ`ÃÊ`jÃÌVÃÊVV>ÀÊiÊ ÕÊ>ÌÀÊiÊ«>ÃviÀʵÕiÊ >L>Ê>ÕÃÌ>`ÊiÊÕÊLiÊ>ÀVÊ`iÊ V>ÀiÞ°ÊÊVÕÌ>L>ÊÕÊiâÊ`iÊÃi`>Ê>âÕ]ÊÞÊ,`À}]ÊVÀ«À?`ÃiÊ`iÊÃÕÊ`Û?]ÊVÊ>ÊV>Liâ>]ÊÞÊ`iLiÀ>`>iÌiÊiÌÊ >«>ÀÌÊiÊ«>Ê`i>`Ê>Ê`iÃVÕLiÀÌÊiÊ>«>°Ê6>ÀÃÊ«>ÀiÃÊ`iÊ ÃÊÃiʵÕi`>ÀÊV>Û>`ÃÊiÊiÊv>ÃV>ÌiÊ>«>Õ`]ÊLÀ> ÌiÊÞÊ>}iÌâ>`À°ÊÊvÕ}ÀÊ`iÊ>ÃÊ?«>À>ÃÊÊÕÊVÊÃÊ fuera un relicario. *iÀÊiëiÀ>`>iÌiÊ*>ÊvÀÕVÊiÊViÊÞÊÊ«Õ`ÊVÕÌ>ÀÊ ÃÕÊÃÀ«ÀiÃ>°Ê+Õi`Ê`iÊ>viÃÌʵÕiÊiëiÀ>L>ÊÕÊ`LÕÊ>Ê>Ê ÕÃ>â>ÊV >]ÊÊ«>ÀiV`Ê>ÊÃÊ`iÊÃÊVÕ>`iÀÃ]ÊÊÕÊ«>ÃviÀÊÌ>ÊiÝ>VÌÊÞÊÕVÃ]ÊÞÊiÃÊ>ÖÊÕ>ÊÀi«ÀiÃiÌ>VÊÌ>Ê detallada de su país. VÀ«ÀÊÃÕÊVÀ«ÕiÌ>Ê Õ>`>`ÊÞÊÊiÝ>ÊiÌVÕ Ã>iÌiÊVÊÃÕÃÊ«iµÕiÃÊÃ]ÊÕÞÊÕÌÃ]ÊÀâ>`ÊVÊ>Ê iVÀÛ>`>Ê>ÀâÊiÊ«>«i°ÊiÊiÃV>«>ÀÊÕÊ>«>}>`ÊÃL`Ê>` À>ÌÛÊÞÊÕi}ÊÃiÊiÃÊÃÊL}ÌiÃÊ>VÃÊÞÊ>À}ðÊ9ÊiÊÛiâÊ`iÊ ÃÌÀ>ÀÊ>`À>V]ÊiÊÃÕÊÀÃÌÀÊÃiÊ`LÕÊÕÊÃiÃ}Ê`iÊ«ÀiVÕ«>ción, que fue detectado por los occidentales. ¿Habían errado en ÃÕÃÊ«ÀiÛÃiöʷ+ÕjÊÊ >L>Ê>>À>`¶Ê· ÃÌÌÕ>ÊÕÊ>ÌÀiÛmiento dibujar las costas de su nación, probando que conocían ÃÕÃÊiÃV`ÀöÊ,VVÊÃiÊÀiÛÊiÀÛÃÊiÊÃÕÊ>ÃiÌ]ÊÞÊ«>`iV°Ê-ÕÃÊ«>vV>`ÃÊ`iÃ}ÃÊ«`>ÊÀÃiÊ>ÊÌÀ>ÃÌiÊiÊÕÊÃÌ>Ìi°Ê·>L>ÊV>VÕ>`Ê>ÊÃÕÊÕ}>`>¶ 7Õ>}Ê*>Ê`i`VÊÌ`>Ê>Ê>ÌiVÊ>ÊÃÕÊiÃÌÕ`°Êi`Ì>L>° 6ʵÕiÊ>ÊV>ÀÌ>Ê«ÀÌÕ>>ÊiÃÌ>L>Ê`Û``>ÊiÊ`ÃÊ iÃviÀÃÊ ÃjÌÀVÃ]ʵÕiÊ`iÃVÕLÀ>ÊiiiÌÃÊ}i}À?vVÃÊ`iÊÕ`Ê VV`ÊÞʵÕiÊV>«Ì>L>Ê>`À>LiiÌiÊ>ÊÀi>`>`Ê}i}À?v V>Ê`iÊ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊÀi«ÀiÃiÌ>`>Ã]Ê>}Õ>ÃÊ`iÃVV`>ÃÊ«ÀÊj°ÊÊ >Ê`ÛÃÊÃÕ«iÀÀÊ`iÀiV >ÊÃiÊ >>L>ÊÃÕÊ«>Ã]ʵÕiÊiÊ>iÃÌÀÊ -Û>Ê >L>ÊÌÌÕ>`ÊV\ÊChina Regnum, con una prolija provÕÃÊ`iÊÕVÃ>ÃÊÀiviÀiV>ÃÊÃLÀiÊÀÃ]ÊÌ>>Ã]ÊVÕ`>`iÃÊ ÞÊV>>iÃ]ÊiÊVÕÃÊ`iÊ>Ê}À>ÊÕÀ>>ʵÕiÊ>ÖÊÃi}Õ>ÊVÃÌÀÕÞj`ÃiÊiÊ> V>`>`ÊÀÌi>Ê`i >`>}° — 307 — ÊÌÊV>ÕÀÃÊ`iÊÃÌÀÊiÃÌ>L>ÊÌi`Ê`iÊv>>À`>`]Ê aunque tamizada de cierta frialdad, esa que suelen emplear los >ÀÃÌVÀ>Ì>ÃÊVÊÃʵÕiÊVÀiiÊviÀÀiÃ°Ê ÊÃiÊiÊÛi>Ê>Ê}ÕÃÌ° *>Ê«iÀVLʵÕiÊ-Û>Ê >L>ÊÕÃ>`ÊiÊ>âÕÊÞÊiÊÛiÀ`iÊ«>À>Ê VÀi>ÀÊÃÊ>ÀiÃÊÞÊÀÃ]ÊÞʵÕiÊiÊ>«>Ê>Õ>L>ÊiÊÛ>ÀÊ}i}À?vVÊVÊiÊ>ÀÌÃÌV°ÊÃÊÕ>ÊLÀ>ÊÃLiÀL>Êp«iÃpÊ«iÀÊ}ÀÊÃÊiÃÌiÊ LÀiÊiÃÊÕÊ«i}À]ÊÊÕÊÌiÃÀ° p1Ã?ÃÊÛÕiÃÌÀ>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊÕÊ`Ê«ÀÛiV ÃÊÞÊÛÕiÃÌÀÊÌÀ>L>ÊÛ>iÊÃÕÊ«iÃÊiÊÀ zhûren -Û>ÊpÃiÊ«ÀÕVÊÕÊ Pan frío. ,`À}ÊiÊiÝ«ÀiÃÊÃÕÊ}À>ÌÌÕ`]ÊÞÊÃÊÛ>>}À>ÀÃiÊL>LÕV\ pÀ>V>ÃÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀÃÊViÌ>ÀÃ]ÊxianshengÊpÃiÀpÊ*>° ÊÕÊV>ÀÊVÛiViÌÊiÊ«`ʵÕiÊÊiÝ«V>À>° pÕÃÌÀ>`i]ÊÃÊÊÀÕi}ÊpiÊ«`Êi paihua,ÊÃi>?`° p-iÀ>]ÊVÊÛiÃÊiÊ>«>Ê >ÊÃ`Ê`Û``ÊiÊ`ÃÊ iÃviÀÃÊÞÊiÊVÕ>ÌÀÊ«>ÀÌiÃ]ÊÊVÕ>ÀÌiÀiðÊÃÌÃÊÕiÛÃÊÌiÀÀÌÀÃÊ `iÃVÕLiÀÌÃÊ«ÀÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ ÞÊ ië>iÃÊ µÕiÊ ÛiÃÊ >µÕ\Ê Ê Mundus Novus]ÊÃiÊ`iÃ}>ÊVÊÃÊLÀiÃÊ`i\ÊÀ>Ã]Ê>Ê*>Ì>]ÊÀ`>]Ê ÕiÛ>Êë>>]ÊÊ*iÀÖ]Ê«>ÃÊiÊÃ>ÃÊiÊ >ÀLi°Ê ÃÌiÊiÃÊiÊiÃÌÀiV Ê`iÊ>}>>iÃʵÕiÊÕiÊÃÊ`ÃÊ}À>`iÃÊVj>Ã]ÊÕ}>ÀiÃÊ`iÃVV`ÃÊiÊ >°ÊiÊÃi}Õ`ÊiÊ`iʵÕiÊ iÊÊ«>ÃÊ`i>ÃÊ>ÀµÕ]Ê>ÃÊL>ÕÌâ>`Ê«ÀÊÃÕÊ ÛÛ`ÊVÀ`ÊÞÊv>L`>`]ÊÞÊ iÊÛ>À>`ÊiÊ}À>`ÊÌiÀÀiÃÌÀiÊiÊ `iVÃiÌiÊi}Õ>ÃÊÞÊi`>°Ê ÊiÃÊ«iÀviVÌ]Ê«iÀÊÃÊL>ÃÌ>ÌiÊvi°ÊÃÊ ÕÊÀi}>Ê«>À>ÊiÊi«iÀ>`À]ÊvÀi`>`Ê Õ`iiÌiÊ«ÀÊ>Ê VÕ`>`ÊVÀÃÌ>>Ê`iÊ< >µ}° iÃVv>L>Ê`iÊ-Û>]ÊÞÊ«ÀÊ«ÕÀ>ÊvÀÕ>ÊiÊ«Ài}ÕÌ\ —¿Y este sello de aquí abajo? p·"ÃÊÀiviÀÃÊ>ÊiÃ>ÊÀ>Ê`À>`>ÊVÊiÊV«?ÃʵÕiÊ`V>]Ê Nova descripcio orbis terrae. Oriens et Occidens? Es mi rúbrica «iÀÃ>]ÊÃiÀ]ÊÞÊiÃÌ?ÊiÃVÀÌ>ÊiÊ>ÌÊVÊÌ`ÊiÊ«>ÃviÀ]Ê «ÕiÃÊiÃÊ>Êi}Õ>Ê`iÊ>Ê}iÃ>Ê`iÊ,>]ÊÕiÃÌÀ>Ê->Ì>Ê>`ÀiÊiÃpiritual. -ÊiL>À}]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÊi}Ã]ÊiÊ ÕÀÊ`iÊvÕV>ÀÊ >L>ÊV>L>`Ê`iÊ}«iÊÞÊ>Ê>ÌÃviÀ>ÊÃiÊiÃÌ>L>ÊiÀ>ÀiVi`]Ê ÛÛj`ÃiÊÀÀiVVLiÊiʵÕiÌ>ÌiÆÊÞÊÃÕÃÊvÀ>ÃiÃÊiÀ>Ê«Õzantes. — 308 — p·ÌViÃÊÃÃÊÕÊiÝ«iÀÌÊiÊ>«>öÊpµÕÀÊi}?tico. -Û>ÊÌÕ>Ê>}ÖÊÌ«Ê`iÊ«i}À]ÊÞÊVÌiÃÌÊÃÊVÛVV° p-ÞÊV>ÀÌ}À>vÊÞÊ«Ì]ÊÃiÀÊ*>ÊpÃiÊiÝVÕð p*ÕiÃÊiÃÌ>ÊV>ÀÌ>Ê?ÕÌV>ÊiÝ«ÀiÃ>ÊÕ>Ê}À>Ê>À>ÊÞÊÊinos maestría. Poseéis un equilibrado estado anímico que conduViÊ>ʵÕiÊÊLÃiÀÛ>Ê>ÊÕ>ÊVÕÊiëÀÌÕ>ÊVÊiÊ>ÀÌÃÌ>°Ê 6ÕiÃÌÀÊ`LÕÊ«ÃiiÊ>>]ÊVÊÃÊ ÕLiÀ>ÃÊÀiVL`ÊiÊ ?ÌÊ `iÊ`ÃÊ`iÊÃÊ«ViiðÊiV``>iÌiÊÃÌÀ?ÃÊÕ>Ê}À>Ê >L`>`ÊVÊ>ÃÊ«Õ>ÃÊÞÊÌÌ>ÃʵÕiÊÊ«`jÃÊVÕÌ>ÀÊpiÝ«ÕÃÊiÊ tono desconfiado. -Û>Ê`i`ÕÊÃiÊiÊÛi>ÊiV>ÊÕ>ÊÌÀiÌ>°ÊiÊVÀiiÊÕÊ «i}ÀÊpV>ÛÊ«>À>Êð pÊ iÊ«ÀVÕÀ>`]ÊÃiÀÊpiÝ«ÕÃÊÌ`>iÌip°Ê*>À>Ê Ài«ÀiÃiÌ>ÀÊÕ>Ê`i>]ÊÕÊVVi«Ì]ÊÊÕÃÊÌiÀÀÌÀÃ]Ê>Ê>Ê >Ê de fluir al ritmo de la mente loÊ*>°Ê-iÊ«Õi`iÊ>`µÕÀÀÊ >L`>`Ê VÊiÊ«Vi]Ê>Ê«Õ>ÊÞÊ>ÃÊÌÌ>Ã]Ê«iÀÊiÃÊiÊÃiÌiÌÊiʵÕiÊ «iÀÌiÊVÀi>ÀÊiÊië>VÊÞÊ>ÊÕâ]ÊÞÊ`Ì>ÀÊ>ÃÊvÀ>ÃÊ`iÊÃÕÌiÃÊ >ÌViðÊÃÌÞÊÃ>ÌÃviV ° 7Õ>}Ê*>Ê`iÊ`iÊiÝ>>ÀÊiÊ>«>Õ`ÊÞÊÀi}ÀiÃÊ>ÊÃÕÊ >ÃiÌÊÛÃLiiÌiÊV`°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊÃiÊivÀiÌ>L>Ê >ÊÕÊiëiÀ>`Ê`i>Ê`iÊ>ÌÕÀ>iâ>Ê`iÃVV`>Ê«>À>ÊÃÕÃÊÛÌ>`Ã]ʵÕiÊÃiÊÀ>L>ÊiÌÀiÊÃÊ«ÀiVÕ«>`ðÊ1>ÊÃiÛiÀ>ÊVViÌÀ>VÊ`iÊ>>À>Ê >V>ʵÕiÊ>ÃÊ>ÀÀÕ}>ÃÊ`iÊÃÕÃÊÃiiÃÊÃiÊ«ÀÕV>À>Ê?ðÊ,Õ}}iÀÊ>?ÃÊ >L>ÊÛÃÌÊiÊiÊÀi}`ÀÊV ÊÕ>Ê apariencia tan cautelosa. Para él era el prototipo de la bondad, «iÀÊ >L>Ê`iÃVÕLiÀÌÊ>Ê}LiÀ>ÌiÊÌÀ>Ì>Li]Ê>ÀÀ}>ÌiÊiÊplacable. *ÀiÃiÌ>ÀÃiÊ>ÌiÊiÊi«iÀ>`ÀÊiÀ>ÊÃÕÊ?ÃÊviÀÛiÌiÊ`iÃi]Ê «iÀÊÌ`ÊiÛ`iV>L>ʵÕiÊÃÕÃÊÌiÀiÃÊÊÃiÊÃÕ>Ûâ>L>°Ê>L>ÊiÀÀ>`ÊiÊÃÕÃÊ«ÀiÛÃiðÊÃÌ>L>Ê`iÃ>iÌ>`ÃÊÞÊ,Õ}}iÀ]Ê iÊÀ}\ —Entonces, loÊ*>]Ê·«`ÀiÃÊ>V«>>ÀÃÊiÊÛÕiÃÌÀÊÛ>iÊ>Ê>ÊVÀÌiÊ«iÀ>ÊÞÊvÀi`>ÀiÊ>Ê`ÛÊÊ`iÊ iÊiÊLÀÊ `iÊV?VÕÃÊ`iÊ >i`>ÀÊ`iÊ«>`ÀiÊ,VVÊÞÊiÊ«>ÃviÀÊ`iÊ >iÃÌÀÊ-Û>¶ÊÃÊÕiÃÌÀ>ÊÃiVÀiÌ>ÊÞÊ`iÛÌ>Ê>ëÀ>VÊÃÌÀ>ÀiÊ nuestra sumisión. — 309 — 7Õ>}Ê*>Ê«>À«>`iÊÞÊÃiÊÃÕÊiÊÕ>Ê `>Ê`iLiÀ>V°Ê iëÕjÃÊÃiÊ>ÃÊÃÕÊÌiÀ>LiÊL}ÌiÊÞÊÀÊ>ÊÃÕÃÊÛÌ>`ÃÊ con escrutadora mirada. p«ÀiV>`ÃÊ«>`ÀiÃ]ÊÃÊÛÞÊ>Ê >ViÀÊÕ>ÊVv`iV>ÊpÀ«ÊiÊÃiVp°Ê1>ÃÊ`iÊ>ÃÊL}>ViÃÊ`iÊÃÊ}LiÀ>`ÀiÃÊ `iÊ«ÀÛV>ÃÊiÃÊ`iÌiiÀÊÞÊiiVÕÌ>ÀÊ>ÊÌ`Ê>µÕiÊiÝÌÀ>iÀʵÕiÊ «Ãi>ÊÕÊ>«>Ê`iÊ >]ÊÊÌi}>Ê>ÊÃ>`>Ê`iÊ >ViÀÊÃÊViV>Ê imperial. Es una disposición sobradamente conocida por todos ÃÕÃÊÃÖL`ÌÃ]Ê>ÌÕÀ>iÃÊÞÊiÝÌÀ>Ã°Ê ÊÃjʵÕiÊVViÊiÊ>iÃÌÀÊ -Û>Ê`iÊiÃÌ>ÃÊÌiÀÀ>Ã]Ê«iÀÊ>ÊÃÊÃÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊ«i}ÀÊÞÊ`iLiÊÃiÀÊ>Ã>`Êi`>Ì>iÌi°ÊÃÊÀiÊ`iÊ>Ê«iÀÊ`iÊ>ÃÊ desobediencias µÕi>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊV>ÞiÀÊVÊÕ>Ê?«`>ÊiÊÕ>ÊÌÕL>Ê Û>V>°ÊÊÌÊ`iÊ*>]Ê>iÊ>Ê>LiÌiÊ`ÃÌi``ʵÕiÊÀi>L>Ê iÊiÊÃ>]ÊÃÕÊ>ÊÃÊ«ÀiÃiÌiÃÊiÊÕÊÃiVÊV>ÃÊÀi}ð p-Ê>`>ÌÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊpÃ}ÕÊ >L>`Ê VÊ}À>Ûi`>`p°Ê*iÀÊÃiÀ>ÊÕÊ>Ê>vÌÀÊÃÊVÕ«iÀ>ÊÀ}ÕÀÃ>iÌiÊiÃ>ÃÊÀ`iiÃÊÞÊ>`>À>Ê>ÕÃÌV>ÀÊ> À>ÊÃÊ>ÊiiVÕtor del mapa. >ÊVvÕÃÊ>iÌiÊ«ÀÊ>ÊiÃÌ>V>°ÊÊ-Û>ÊiÊÌiL>ÀÊ>ÃÊ «iÀ>ÃÊÞÊ>Ê}À>>Ê âÊ>«>ÀVÊiÊÃÕÊV>Liâ>°Ê>L>ÊÌiÌ>`Ê Û>À>ÃÊÛiViÃÊ>Ê`iÃÌÊiÊ>µÕiÊ>«>ÃÊÞÊÃiÊÛi>ÊiÊÃiÀÃÊ>«ÕÀðÊ>Ê>ÌÃviÀ>ÊÃiÊÛÛÊ}>V>]ÊÞÊÃÕÃÊ«ÀÌiÃÌ>ÃÊV>>ÊiÊÃ>VÊ roto. pviVÌÛ>iÌiÊVÊ>Ê«ÀÝ>ÊÕ>Ê«>ÀÌÊ«>À>Ê*iÊ«>À>Ê Ài`ÀÊVÕiÌ>ÃÊ>ÌiÊ>Ê9Ø>]ÊiÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ«iÀ>ÊÞÊ*ÀiÀÊÃÌÀÊ`iÊ,i]ÊÞÊiÃV>ÀiViÀiÊÃÊV?VÕÃÊ>ÃÌÀVÃÊ i>LÀ>`ÃÊ«ÀÊiÊ«>`ÀiÊ,VV]ʵÕiÊ >ÊiÛ>Ì>`Ê}À>`iÃÊ`ÃVÕÃiÃÊiÊ«>>VÊpvÀÊÃiÛiÀ]ÊÞÊÌÀ>}ÊÃ>Û>p°Ê*iÀÊiÊ ÛiÊiÊ>ÊiÕ`LiÊL}>VÊ`iÊÀiV >â>ÀÊÛÕiÃÌÀ>Ê«iÌVÊ`iÊ >V«>>Ài° p·9ÊiÌViÃ]ÊÛiiÀ>LiÊÃiÀ>¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊ,VVÊÃiÀÛ° ÃÕ>`ÊViÀÌ>Ê«>ViV>ÊÞÊÃiÛiÀ`>`]ÊÃiÊiÝ«ÀiÃ\ piÊÀiÃÕiÌʵÕiÊÖV>iÌiÊiÊ>V«>>À?Ê>Ê>ÊV>«Ì>Ê el zhûren ,`À}Ê-Û>°°°°°]Ê>ÕµÕiÊiÊV>`>`Ê`iÊ«ÀÃiÀ]ÊÞÊ para que responda de sus conocimientos sobre nuestras costas ÞÊ`iviÃ>ðÊÃÊÕÞÊiÀÃÊʵÕiÊ >Êi>LÀ>`ÊÞÊ«>ÀiViʵÕiÊ — 310 — VÕÌ>Ê?ÃÊ`iÊÊiÝ«ÀiÃ>ÊiÊiÃÌ>ÊV>ÀÌ>Ê?ÕÌV>°Ê ViÊ>Ê`i`Ê ÕiÃÌÀ>ÃÊVÃÌ>Ã]ÊÞÊÊÊiÌi`°Ê-iÀ?Ê>Ê9Ø>]ʵÕiÊ`iV`>Ê ÃLÀiÊÃÕÊÃÕiÀÌi°Ê-ÕÃÊ`VÌ?iiÃÊÃÊÕÃÌÃÊÞÊLijÛðÊ>Ê«ÀÕ`iV>Ê`iÊ«Ì>ÀÊ>«>ÃÊ`iÊ >ÊiÃÊ}À>ÛÃ>]Ê«>`ÀiÃÊ`iÊ Ã]ÊÞʵÕiÊÊ >ViÊiÃÊÀiÊ`iÊÕiÀÌi° ÃÊ VÛ`>`ÃÊ ÃiÊ iV >ÀÊ >Ê ÌiL>À°Ê Ê ÃÊ ÃÊ ÕÞÊ >LiÀÌÃÊ«ÀÊiÊiÃÌÕ«À]Ê,VVÊÞÊ,Õ}}iÀÊÃiÊ >L>ʵÕi`>`ÊÛiÃ]ÊVÊvÕ>`ÃÊ«ÀÊÕÊÀ>Þ°Êi>Ã>`Ê>ÌiÀÀÀâ>`ÃÊÀ>L>Ê>Ê*ÀiviVÌ]Ê>ʵÕiÊÌi>Ê«ÀÊÕÊ LÀiÊ«?V`ÊÞÊ iVÕ?i]ʵÕiÊÊLÃÌ>ÌiÊiÃÌ>L>Ê>LÃÀÌÊiÊÕ>ÊÀiviÝʵÕiÊ lo mantenía aislado del mundo. ·*iÃ>L>Ê7Õ>}Ê*>ÊiÊÕ>ÊÌiÀÛiVÊVÕÌ>Ê`iÊVµÕÃÌ>Ê«À«V>`>Ê«ÀÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃ¶Ê ÊÀiÃÕÌ>L>Ê>`>ÊÌÀ>µÕâ>`À>ÊÃÕÊÀi«iÌ>Ê`iVðʷ+ÕjÊ >L>ÊVÕÀÀ`Ê«>À>Ê µÕiÊ ÕLiÀ>ÊÕ`>`ÊÃÕÊL>VLiÊÌ>>ÌiÊiÊÕÊÀVÌÕÃÊ>`ÕÃÌ¶Ê · Ê«`>Ê >LiÀÃiÊVÛiÀÌ`ÊÕÊ«ÀiÃiÌiÊÌ>ÊÛ>ÃÊiÊiÊ vÊ`iÊÕ>Êië>`>ÊÃLÀiÊÃÕÊVÕi¶Êp«iÃ>L>Ê,`À}]ÊÃÀ«Ài``]ÊÞÊÃÌi`ʵÕiÊ>ÊÃ>}ÀiÊiÊ>Ì>ÊiÊ>ÃÊÛi>ÃÊVÊÕÊ tambor de batalla. ·Ê >L>Êi}>>`ÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊÌi`j`iÊÕ>ÊÌÀ>«>¶Ê 1ÊÃÊvÊ`iÊ`Õ`>ÃÊÃiÊ`iëi>L>Ê«ÀÊÃÕÊViÀiLÀ°ÊÃÌ>L>Ê`iÃ>iÌ>`°Ê·"ÌÀ>ÊÛiâÊVv>`ÊiÊÕ>ÊV?ÀViÊV >Ê«ÀiÃÌi`Ê >Ê?ëiÀ>ÊV>ÀV>Ê`iÊÕ>ÊÃ}>¶ÊÃÊ«ÀÌj}iiÊpÀiâÊiÊÃÕÊ interior. pÀ>LiÊ7>}Ê*>ÊpÃiÊ`ivi`Ê-Û>p]ÊÃÊÃÊ >Ê >>`Ê>Ê`iÛVÊ >V>ÊiÊi«iÀ>`À°Ê Ài>ÃʵÕiÊiÊvÀi`?L>ÃÊiÊiÀÊ`iÊÃÊ«ÀiÃiÌiðÊ"ÃÊÊ}>À>Ìâ]ÊÃiÀ>° Pan se inclinó. Su rostro era el de una bestia recelosa. p·*ÃijÃÊ?ÃÊ`LÕÃÊ`iÊ>«>ÃÊ`iÊÕiÃÌÀ>ÃÊVÃÌ>ÃÊÞÊVÕ`>des? -Û>]ÊLiÊ«>Ì>`ÊÞÊiÀ}Õ`]Ê«iÃʵÕiÊ>µÕiÊ LÀiÊ >bía perdido la sensatez. Palideció ante su supuesto acto de traiVÊÞÊ`iÃLi`iV>]Ê«iÀÊÃiÊÕÃÌvVÊVÊ«>>LÀ>ÃÊÀiÃÕiÌ>ÃÊiÊ un casi perfecto paihuá: p>?ÃÊ iÊÀiVÀi>`ÊÕÊLõÕiÊ`iÊ?ÃÊ Õ`iÊÞÊ«iµÕiÊ rincón de este reino, ni de sus defensas, murallas o bastiones. Os lo juro por la Santa Cruz —se defendió apelando a sus creencias. — 311 — El prefecto no lo imputaba, pero tampoco lo exculpaba. p·9ÊVÊ >LjÃÊ`iÃVÀÌÊiÊ«iÀvÊ`iÊ >ÊVÊÌ>Ì>ÊiÝ>Vtitud? ,`À}ÊÊ«`>ÊVÀ>ÀÊ>Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊ`iʵÕiÊ«Ãi>Ê V>`iÃÌ>iÌiÊ>}Õ>ÃÊ>Ì}Õ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊÞÊ ÕiÃÊ`iÊ>Ûi}>ÀÊV Ã°Ê ÃÌÌÕÀ>ÊiÊvÊ`iÊ>ÊÃÊ`iÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊiÊ< >µ}]Ê ÞÊÌ>ÊÛiâÊ`iÊÃÕÃÊÛ`>Ã]ÊÞÊÌ° p9ÊÊ iÊ>>``Ê>`>ÊÕiÛÊ>ÊʵÕiÊÞ>ÊÃiÊVViÊiÊ ÕÀ«>Ê`iÊÀiÊ}°ÊÊ>ÊV>`i>Ê`iÊÊ«>ÃÊ iÊ>«Ài``Ê `iÊiÀ>Ê>ÃÊÀi«ÀiÃiÌ>ViÃÊ`iÊÕ`ÊVV`]ʵÕiÊ iÊ dibujado reiteradamente al dictado de mis maestros. Creed en ÕiÃÌÀ>ÊLÕi>Êvi]ÊÃiÀ>°ÊÊÊiÃÌ>V>ÊiÊÕâÊVVÊÞÊ iÀVjÊ>`i?ÃÊiÊ>«>ÊMapa Kangnido]ÊÞÊ`iÊjÊiÊ iÊvÀ>`Ê«>À>Ê`LÕ>ÀÊÛÕiÃÌÀÊ>`À>LiÊÀi°Êu"ÃÊÊÕÀÊ«ÀÊ>ÊviÊ `iÊ ÀÃÌtÊ ÊÃÞÊÕÊië>° ÝÌÀ>>iÌiÊÀ`>â]Ê*>Ê>VÕÃÊ?ÃʵÕiÊ«Ài}ÕÌ\ —¿Os referís al elaborado por ese coreano de Gim Sa Þi}¶ ,`À}ÊÌi>ÊÕÊi}>ÊÞÊÌÌÕLiÊ>ÌiÃÊ`iÊ>i}>ÀÊÃÕÊ`iviÃ>° —No sabría deciros xiansheng *>ÊpÊÛÛÊ>Êi}>>ÀpÊ iÃÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê`iÊ>Ûi}>ÀʵÕiÊ>`>Ê`iÊ>ÊiÊ>ÊiÌÀiÊÃÊ >Ûi}>ÌiÃÊ`iÊ>ÃÊ«>ÃÊÞÊ`iÊ>V>°Ê9ÊÃÊ iÊÀiVÀÀ`Ê i`>Ê«ÀÛV>Ê`iÊ >ÊÞÊÊ iÊ >L>`ÊVÊ>`i°Ê}ÀÊ Ì`ÊÃLÀiÊÛÕiÃÌÀÊ«>Ã]Ê À>LiÊÃiÀ°ÊÊÃÊÃÊiÃÊ>Õxiliar a los padres de San Pablo. *>Ê âÊÕ>ÊÃi>Ê`iÊ`iÃ>«ÀL>VÊÞÊÊVÀÌÊLÀÕÃV>iÌi°Ê >L>ÊiVi``ÊÕ>Ê>ÌÀV >Ê«i}ÀÃ>Ê`iÊ`iÃVv>â>ÊÞÊ>>Àmando a los europeos, que comenzaron a sudar copiosamente. ÃVÕ«ÊÃÕÃÊ>VÕÃ>ViÃÊVÊÃiÛiÀ`>`ÊÞÊ«ÀÃ}ÕÊVÊÃÕÊÌiÀÀ}>ÌÀ]ÊÃÊ`>ÀiÊÌÀi}Õ>Ê>Êië>]ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>`Ê«ÀÊiÊ ÃLÀiÃ>ÌÊÞÊ>Ê>>À>° p «ÀL>ÀjÊiÃiÊ>«>ÊVÀi>]ÊÞÊÃÊÊ`iVÃÊ>ÊÛiÀ`>`] zhûren ,`À}]ÊÃiÀjÃÊ`iV>«Ì>`Ê>>>ÊðÊ>LjÃÊÛÕiÀ>`Ê>ÃÊiÞiÃÊ`iÊ>Ê Ã«Ì>`>`]ÊÞÊÃÊ >LjÃÊi«i>`ÊVÊ `iÊ>}ÖÊ>«>Ê«À L`Ê`iÊ«ÀÃVÀÌÊ>À>ÌiÊ< i} He, sois reo de muerte. ÊÌÊÊ«`>Ê >LiÀÊÃ`Ê?ÃÊÀi«ÀL>`À°Ê>ÊÃÌÕ>VÊÃiÊ — 312 — >L>ÊÛÕiÌÊ«i>}Õ`>ÊÞÊÃÊ Õjëi`iÃÊVÌi>ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>Ã°Ê ·`iÊ >L>ʵÕi`>`ÊÃÕÃÊiVi``ÃÊi}Ã]ÊÃÕÊ«i`>`ÊVÊ ÃÊ?ÃÊ`jLiÃÊÞÊÃÕÊ`ÃÌ}Õ`>ÊLiâ>¶ÊÊië>ÌÊViâ>L>Ê >ÊÃÕ>ÀÃiÊiÊÃÊVÀ>âiÃÊ`iÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃʵÕiÊÊiÃVÕV >L>Ê`}>`ÃÊiʵÕiÌÃÊÞÊ-Û>ÊiÃÌ>L>Ê>ÊLÀ`iÊ`iÊ`iÀÀÕ L>iÌ°ÊÊ«ÀiviVÌÊÃiÊ >L>Ê>i>`Ê`iÊÃÕÊ >LÌÕ>ÊÀi>VÊ amistosa, por lo que Ricci terció con acento de sinceridad: pÃÊLÛʵÕiÊ iÃÊiÀÀ>`ÊiÊÕiÃÌÀ>ÃÊ«ÀiÌiÃiÃÊ`iÊ ÃiÀÛÀÊ>Êi«iÀ>`ÀÊ7>°Ê*iÀ`>`ÊÕiÃÌÀÊiÝViÃÊ`iÊiÃÌ>]Ê loÊ*>Êp`p°Ê-ÃÊViÌiÃ]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ>ÃÊ«ÀÊ>Ê«>>bra que predicamos. 7Õ>}Ê*>Ê`iÃiÃÌÊ>Ê«ÀÌiÃÌ>ÊVÊ}iÃÌÊ>À>`°ÊÊ«ÀÌVÊ«À L>Ê>Ê}À>ÊÃiÀÊ >ViÀÃiÊ>VViÃLiÊiÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ}LiÀÊÞÊ`ÊÕÊ>Ì>âÊ«iÀÃÊiÊiÊðÊÊÊ`iL>Ê >À}ÕiÌ>ÀÊiÌÀiÊiÝÌÀ>Ã]ÊÃÊÀ`i>ÀÊÞÊiÝ LÀÊÕÊ>`i?Ê >ÌÛÊÞÊÌiÀÀLi°ÊÀ>Ê>ÃÊvÀ>ÃÊ >LÌÕ>iðÊÕLÊÕÊ`iÃVViÀÌ>ÌiÊVÀÕViÊ`iÊÀ>`>ÃÊiÌÀiÊiÊ*ÀiviVÌ]ÊÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃÊÞÊiÊ ÌÕÀL>`ÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊiÊÃÕÊÀ>`>Ê«i`>Ê>ÞÕ`>ÊiÊÌÀ>ViÊÌ>Ê comprometido como impensable. p>Ê«ÌiÃÌ>`Ê`iÊ>ʵÕiÊ >LÊiÃÌ?Ê?ÃÊ>?Ê`iÊ>ÊiÞ]ÊÞÊ`>>Ê`iÊ`ÛÊÃLiÀ>]ÊiÊÝ>Êi«iÀ>`ÀÊp}ÀÌÊivÕÀiV`p°ÊÃÊiÊViÌÊÃLÀiÊiʵÕiÊ iÃÊiÀ}`ÊÕÊÀiÊVÛâ>`ÊÞÊvÕiÀÌi]ÊÞÊ>`iÊ«Õi`iÊ`iÃ>v>À>]Ê«ÕiÃÊÃiÊ«`À>ÊiÊ V>ðÊuÃÊÊÀ`it Ê«>`ÀiÊ,Õ}}iÀÊÃiÊ`ivi`ÊVÊÕ>ÊÛi iiV>Ê>«>à nada. p*Õi`Ê>Ãi}ÕÀ>ÀÃÊiÊv>ÛÀÊ`iÊ`Ê,`À}ʵÕiÊ>ÕµÕiÊÊ }À?L>ÃÊ>ÊÀ>]ÊÃÊ«iÃ?L>ÃÊ À>ÀÊ>ÊÃiÀÊ`iÊ /ÀÊ`iÊÀ>}]ÊiÊ`ÛÊ7>]ÊvÀi`?`Ãi>°Ê Àii`Ã]Ê excelencia, él apenas si conoce unas millas cuadradas de esta bendita tierra. *ÀÊÌ`>ÊÀiëÕiÃÌ>]Ê*>ÊÃi>Ê>Ê-Û>ÊÞÊ>}Ài}Ê?ëiÀ>iÌi\ —El zhûren -Û>ÊÞÊÃÕÊVÀ>`ʵÕi`>À?ÊÀiÌi`ÃÊiÊÊV>Ã>Ê ÞÊ>>>Ê>Ê>L>ÊÃiÊ >À?ÊÕÊÀi}ÃÌÀÊiÊ>Ê*>}`>Ê`iÊ*>>V]ʵÕiÊ `iÃ`iÊ ÞʵÕi`>À?ÊÛ}>`>Ê«ÀÊÃÊ LÀiÃ°Ê ÊµÕiÀʵÕiÊÃiÊ VÛiÀÌ>Ê>ÊÃÊië>`>ÃÊiÊÕ>Êâ> ÖÀ`>Ê`iÊÌÀ>Við Sus palabras no podían ser discutidas por nadie. Lo sabían. — 313 — ,`À}ÊÊÀi>VV>L>ÊÞÊLÕÃV>L>ÊÕ>ÊÀ>`>Ê«ÀÌiVÌÀ>]Ê ÕÊ}iÃÌÊ`iÊLiiÛiV>ÆÊ«iÀÊÊÊ >ÊiÊ>`i]ÊÊÌ>ÊõÕiÀ>ÊiÊiÊVÀÃÌ>â>`Ê«À}jÌÊ`iÊ}LiÀ>`À]ʵÕiÊÊ LÃiÀÛ>L>Ê«>ÃLi°ÊÃÊ}Õ>À`>ÃÊÊÌ>ÀÊ«ÀÊiÊLÀ>â]ÊÞÊÃiÊ iÌÀi}ÊÃÊvÀiViÀÊÀiÃÃÌiV>Ê>ÊÕÊÃ>ÞÊVÊÕÊ?Ì}Ê`iÊVÕiÀÊ `iÊÞ>]ʵÕiÊÊiÌÊiÊÕÊÃVÕÀÊÃÕLÌiÀÀ?i°ÊÃÊiÃÕÌ>Ã]Ê >ÌiÀâ>`Ã]ÊÊÃ>>Ê`iÊÃÕÊ>ÃLÀ°Ê/«ÊvÕÊÀiÌÀ>`Ê >V>Ê ÌÀÊÕ}>À°Ê-Û>ÊiÊ`i`VÊÕ>ÊÀ>`>Ê`iÊ>iÌ]ÊÞÊiÊÀ>«>âÊVmezó a llorar de forma desoladora. ÊÃV>ÀÊVvÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊÃ]ÊiÊÕ>ÊÖ}ÕLÀiÊL`i}>Ê que olía a excrementos de rata, donde le trabaron las piernas con À>>iÃÊ`iÊV?>°Ê,`À}ÊLÕvÊVÊÕÊ>>Ê iÀ`°Ê-iÊ Ì>L>ÊVÊÕÊ`iÃ}À>V>`ÊÞÊÃÕÊiÌiÊiÀ>ÊÕÊ`iÃL>À>ÕÃÌiÊ`iÊ i`ÃÊÞÊ`iÊ`Õ`>ð p*`ÀjÊÊ>>ÊiÊ«>â]Ê«ÀÊÃÊ>>>ÊiÊÃi}>Ê>ÊV>Liâ>\Ê Ego imploro indulgentiam, absolucionen et remisionem pecatorum meum. Confiteor Deo omnipotenti... —rezó atemorizado. iÌÀ>ÃÊ >V>ÊiÝ>iÊ`iÊVViV>]ÊVÌÀÌÊÞÊ>ÀÀ`>`]Ê se resistía a comprender el cambio de actitud del Prefecto, que Ì>ÌÊÊ >L>Ê>`Õ>`Ê>Ê«ÀV«ÊÞÊVÕÞ>Ê`iÛVÊ>ÊÃÊ«>`ÀiÃÊ `iÊ->Ê*>LÊiÀ>Ê«ÀÛiÀL>ÊiÊ>ÊVÕ`>`°Ê-ÕÊ`iÃiëiÀ>â>ÊVÀiV>Ê con su desconfianza, por lo que aspiró profundamente, dispuesÌÊ>ÊÊ`iÃÀ>ÀÃi°ÊÃVÕV >L>ÊiÝÌÀ>ÃÊVÀÕ`ÃÊÞÊV >õÕ`ÃʵÕiÊiÊvÕ`>ÊÕÊ}À>ÊÌiÀ°Ê ÊiÊV>L>ÊÌÀÊÀiVÕÀÃʵÕiÊ >ÊÀ>VÊ«À«>Ê`iÊÕ>ÊÛVÌ>Ê>ÌiÃÊ`iÊÃiÀÊ>`>°Ê1ÊÌiÀÀble dolor de cabeza se apoderó de él. ->L>Ê«ÀÊ«À«>ÊiÝ«iÀiV>ʵÕiÊÃÊ}LiÀ>ÌiÃÊV ÃÊiÀ>Ê «>V>LiÃÊiÊ>Ê>`ÃÌÀ>VÊ`iÊV>ÃÌ}ÃÊÞʵÕiÊ>ÊÃiÀVÀ`>ÊÊÃiÊVÌ>L>ÊiÌÀiÊÃÕÃÊÛÀÌÕ`iÃ]Ê«ÕiÃÊiiÀViÀ>ÊiÀ>ÊÕ>ÊÕiÃÌÀ>Ê`iÊ`iL`>`°Ê"ÌÀ>ÊÛiâÊÃiÊ >>L>ÊiÊiÊÊ`iÊ ÕÀ>V?]ÊÃÊ iÊÕÊ«>ÃÊiÝÌÀ>ÊÞÊ>Ì>}ÃÌ>]ÊÞÊÛÕiÀ>LiÊiÊÕÊiÌÀÊ>` ÛiÀðʷ+ÕjÊiÞÊ >L>ÊÌÀ>Ã}Ài``¶Ê·*`À>Ê>VÕÃ>ÀÊ`iÊië>Ê `iÊÃÕÊÀiÞ]ÊiÊÃÕÌ?ÊÕÃÕÀ«>`ÀÊ`iÊ>ÃÊë>>ö -Ê>ÃÊvÕiÀ>]ÊÃÕÊÛ`>ÊÞÊ>Ê`iÊV VÊÊÛ>>ÊÊÕÊ>À>Ûi`° -ÕÊiÌiÊLÕÃVÊ>}ÖÊÌ«Ê`iÊÃÕLÌiÀvÕ}Ê«>À>ÊiÃV>«>ÀÊ`iÊ>Ê ÃÌÕ>V]Ê«iÀÊÌ`ÊiÀ>Êi}ÀÕÀ>ÊÞÊ`iÃ>«>À°Ê>Ê>µÕiV>ʵÕi>L>ÊÃÕÊvÀiÌiÊÞÊiÌViÃÊÕÊvÀÊ i>`ÊiÊVÀÀÊ«ÀÊ>Êië>`>Ê — 314 — ÞÊ`iÃ>`ÊiÌÊÕÊV `Ê`iÊ>}ÕÃÌ>°Ê Ê«iÀVL>Ê>`>Ê`iÊ iÝÌiÀÀÊÞÊViÀÀ>`ÊÃÊ«?À«>`ÃÊÃiÊiV>ÕÃÌÀÊiÊÃÕÊ>}ÕÃÌÃ>Ê soledad. iÌÀ>ÃÊÌ>ÌÊiÊiÊÃ>Ê>ÖÊÀi>L>ÊiÊ>ÃLÀÊÞÊ>ÊVvÕðÊ7Õ>}Ê*>]ʵÕiÊ >L>Ê«iÀ``ÊÃÕÊ >LÌÕ>ÊÌÀ>µÕ`>`]Ê ÃiÊiiÛÊÌÀ«iiÌiÊ`iÊÃÕÊÃÌ>ÊÞÊÃÊÃÀÛiÌiÃÊÞÊiÊ«iÀÃ>Ê` jÃÌVÊÃiÊ>ÀÀ`>ÀÊ>ÌiÊjÊiÊ>VÌÌÕ`ÊÀiÛiÀiV>° puÃÊÌ`tÊ+ÕiÊÃÊ"V ÊÀÌ>iÃÊÃÊ«ÀÌi>]Ê«>`ÀiÃÊ pÞÊ`Ê«ÀÊVVÕ`>Ê>ÊÛi>`>]Ê`?`iÃÊ>Êië>`>ÊVÊ}iÃÌÊ`iÊ enojo. Un mandarín podía ordenar decapitar a cualquiera de menor À>}Ê«ÀÊÊ`iÃÌÀ>ÀÊ>ÊÃÕÃÊÞÊÀiÛiÀiV>Ê`iL`>Ã]ÊÞÊÃÊ Ã>ViÀ`ÌiÃÊ`iÊ>Ê*>}`>Ê`iÊ*>>V]Ê>ÊÕ>Ê`ÃVÀiÌ>Ê`ÃÌ>V>]ÊÌcaron con sus cabezas el suelo. Desafiante, Pan despareció tras ÕÊLLÊ`iVÀ>`ÊVÊ«>ÛÃÊÀi>iÃÊÞÊÌ>ÃÊ`iÊL>LÖiÃ°Ê Ê ÕLÊ?ÃÊ>iÌ>ViÃÊÊ«iÌViÃÊ`iÊ«i`>`°Ê->>Ê`iÀÀÌ>`ÃÊÞÊÃÕÃÊÀÃÌÀÃÊiÝ«ÀiÃ>L>Ê`iÃ>V]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`ÊÕV ÃÊ ÌiÀÀ}>Ìið L>`>ÀÊiÊ«>>ViÌiÊÃÊ >ViÀÊ}ÖÊViÌ>ÀÊÞÊÃiÊ `À}iÀÊ >V>Ê>ÃÊiÃV>>Ì>ÃÊ``iÊÃÊ«ÀÌi>`ÀiÃÊÃÊ>}Õ>À`>L>ÊVÊÃÊ«>>µÕiðÊ-iÊÃiÌ>Ê>ÛiÀ}â>`ÃÊÞÊÌi>Ê «ÀÊ>ÊÛ`>Ê`iÊvÀÌÕ>`Ê-Û>°ÊÃÊ>ÃÊ«ÀiÃ>}ÃÊÃiÊ>ÌÀ«i>L>ÊiÊÃÕÃÊ«iÃ>iÌðÊ>L>ÊÌÛÃÊ«>À>Ê«ÀiVÕ«>ÀÃiÊÞÊ >Ê«iÀëiVÌÛ>ʵÕiÊÌ>L>ÊÃÊ>VÌiViÌÃÊ>ÕV>L>ʵÕiÊ >ÊÃÌÕ>VÊ«`>Êi«iÀ>ÀÊ>ÖÊ?ÃÊÃÊ >>L>ÊÃÊ«ÀÌÕ>ÃÊ `iÊ< i}i° ·+ÕjÊÌiÀÀLiÊ`iÃÌÊiÃÊiëiÀ>L>Ê>Ê-Û>]ÊÃÕÊVÀ>`ÊiÊsanglés]ÊÞÊ>ÊiÃÊÃö 1ÊVÕ>ÀÌÊ`iÊÕ>]ÊVÊÕÊÃ>LiÊ}]ÊÃiÊViÀ>ÊÃLÀiÊ ÃÕÃÊV>Liâ>Ã]ÊÞÊÊ«`>ÊÃiÌÀÃiÊ?ÃÊÃ}vV>ÌiÃÊÞÊÌii rosos. — 315 — 2 *i]Ê>Ê*>âÊ`iÊ ÀÌi Verano de 1584 1Ê}>ÊV>V>ÀiÊ>ÊÃ>ÀÊ>ÊVÌÛ>Ê`iÊ>Ê>ÃÊ`iÊ*>Ê >V>ÊiÊiL>ÀV>`iÀ]ÊÞÊÕÊ«iÀÀÊ>`ÀÊ>ÊÃÊ`ÃÊ«ÀiÃðÊ-Û>Ê ÞÊ/ëÊL>ÊV>LâL>Ã]ÊÛ}>`ÃÊÞÊvÕiÀÌiiÌiÊ>>Ì>`ÃÊ dentro de un carro. El lucero del alba aún lucía en un firmamenÌÊÌL>iÌiÊ>âÕ]ÊÞÊiÊÃÊÃiÊ>«`iÀ>L>ÊVÊÃÕÊvÕ}ÀÊ`iÊ>ÃÊ ÃLÀ>ÃÊ`iÊ>ÊV i° —No creo, amo, que la diosa de la fortuna nos rescate otra Ûiâ° pÖÊÃʵÕi`>Ê>}ÖÊVÀj`Ì]Ê/ëÊpÊVvÀÌ]Ê«ÕiÃÊ >«ÀiV>L>ÊiÊÃÕÃÊiÌÀ>>ÃÊÌ>ÌÊ«>ÛÀÊVÊjp°ÊëiÀʵÕiÊiÃiÊ ÃÌÀÊ>ÌiÊiʵÕiÊÃÊiÛ>]ÊÃi>Ê?ÃÊV«ÀiÃÛÊÞÊ>}?nimo. Si no, solo nos cabe encomendarnos al poder de la oración. >ÊiÃi>Ê`iÊ*ÀiviVÌÊ*>]ÊÕ>Ê}ÀÕ>Ê>âÕ]Êv>i>L>ÊiÊ>Ê «À>Ê`iÊ>ÊiL>ÀV>V°ÊÊÛiÌÊ >L>ÊÛÀ>`Ê>ÊÃÕÀÊÞÊiÊÕVÊ `iÊ7Õ>}Ê*>ÊÃiÊ âÊ>Ê>Ê>ÀÊiÌ>iÌi°ÊÃÌ>L>Ê>>iVi `ÊÞÊÃÊÛÃÃÊ`iÊ>ÊÕâÊ«ÀiÀ>ÊÃiÊÀivi>L>ÊiÊ>ÃÊiëÕ>ÃÊ VÊiëiÕiÃÊ`iÊ?L>À°ÊiÌ>iÌiÊÃiÊiÃ>V >ÀÊ>ÃÊÛi>ÃÊ À>ÃÊÞÊ>Ê««>Ê`iÊ>ÊiL>ÀV>VÊÃiÊL>>ViÊ>Êâ>À«>ÀÊ`iÊ>ÊV>Ã>ÊL> >Ê`iÊ >Ì]Ê>L}>ÀÀ>`>Ê`iÊL>ÀV>â>ÃÊ`iÊ«iÃV>°Ê>Ê>ÛiÊ V>ÀiV>Ê`iÊL}>`ÀiÃÊÞÊiÀ>Ê«ÕÃ>`>Ê«ÀÊiÊ«`iÀÃÊÛi>iÊ À`i>`ÊiÊVÕ>ÌÀÊ?ÃÌið /ë]ÊÃiVÃÊÞÊÌ>VÌÕÀ]ÊÃÕvÀ>ÊVÊiÊÃÕ«V]ÊÞÊÌ`>ÃÊ — 317 — >ÃÊ>}ÕÃÌ>ÃÊ«>Ã>`>ÃÊÀiÌÀ>L>Ê`iÊÕiÛ°Ê*>ÊÊÃiÊv>L>Ê`iÊ iÃ]Ê>ÊÞÊVÀ>`]ÊÞÊÃÊ >L>Ê>>ÀÀ>`Ê`iÊ>ÃÊÕiV>ÃÊVÊ correas. Habían pasado diez días desde la infausta cena recluidos iÊ>ÊL`i}>]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ>ÊÛëiÀ>Ê >L>ÊÃ`ÊÃ>V>`ÃÊ`iÊÃÕÃÊ ÀiëiVÌÛÃÊVÕV ÌÀiÃÊ«>À>Ê>Û>ÀÊÃÕÃÊVÕiÀ«ÃÊiÊÃÊL>ÃÊÞÊ V>L>ÀÊ`iÊÛiÃÌiÌ>ð -Û>]Ê>viÌ>`]ÊL>Ê>Ì>Û>`Ê>Ê>ÊÕÃ>â>Ê`iÊ«>ÃÊVÊÕ>ÊV>Ã>Ê`iÊÃi`>Êi}À>]ÊÕÊLiÌiÊLÀ>`]ÊÕÊ«>Ì>ÊÞÊÕ>ÊÃLÀiÛiÃÌiÊ>âÕ>`>°ÊÊÌÀ>Ì]ÊÊ >L>ÊÃ`ÊÊiÃiÀ>`]ÊÊ`iViÌiÆÊ >L>ÊV`ÊÕÊ>ÀÀâÊ«ÖÌÀ`ÊVÊ}À}ÃÊÞÊ`À`ÊÃLÀiÊ ÕÊiÀ}Ê`iÊ >ÃÊ`iÊV>>]ÊÃÕVÊÞÊ Öi`°Ê/ëÊÊ >L>Ê tenido mejor trato. 7Õ>}Ê*>ÊÊ >L>Ê >L>`ÊVÊjÊ >ÃÌ>Êi}>ÀÊiÊV>ÀÀ>ÌÊ>Ê>ÊiÃViÀ>]Ê``iÊiÊ>ÕVÊ>VV>iÌiʵÕiÊÃiÊ`À}>Ê >Ê*i]Ê``iÊÃiÊ`ÀÀ>ÊÃÕÊÃÕiÀÌi°ÊÊ«iÃ>ÀÊ`iʵÕiÊiÊ >L>Ê «À«ÀV>`ÊÕÊ>Õ>ÀÊV«iÌÊ`iÊÀ«>ÊÞÊ`iÊÕÌiÃÃÊV Ã]ÊÃiÊVÃ`iÀ>L>ÊVÊÕÊÀi j°Ê>L>Ê>Ê>ÛiÌÕÀ>ÊÞÊiÊ«i}À]Ê«iÀÊÊÃiÊv>L>Ê`iÊ*ÀiviVÌ]ÊÕÊ LÀiÊÀiViÃÊÞÊÃiÛiÀÊ >ʵÕiÊ >L>ÊÌi`Ê«ÀÊV«>ÃÛ°Ê/i>ÊVÕ>µÕiÀÊV>LÊ`iÊ ÕÀʵÕiÊ«ÕÃiÀ>ÊiÊ«i}ÀÊÃÕÊViÌ`ÊÞÊ>ÊÛ`>Ê`iÊ>LÃ]Ê µÕiÊ«i`>Ê`iÊÕÊ ]ÊÊ`iÊV>«ÀV Ê`iÊÕÊÌ`«`iÀÃÊnistro al que no conocían. p·+ÕjÊÃÊiëiÀ>ÊiÊÕ>ÊÌiÀÀ>ÊiÝÌÀ>>ÊÃÊ}ÖÊÛ>i`À¶ ÊÕÊië}Ê`iÊiL>ÀV>`iÀÊÌÀiÃÊÃÕiÌ>ÃÊÛiÃ]Ê>ÃÊ`iÊ ÃÊ«>`ÀiÃÊ,Õ}}iÀ]Ê,VVÊÞÊi`iÃ]ÊLÃiÀÛ>L>Ê>ÊÃ>`>Ê`iÊ junco, un fortín flotante defendido de los piratas por una nutri`>ÊiÃVÌ>Ê`iÊ>ViÀÃÊÞÊVVÕiÌ>ÊVÕiLÀ>ðÊÃÊÌÀiÃÊiÃÕÌ>ÃÊ «>Ã>L>Ê`iÃ>«iÀVL`ÃÊiÌÀiÊ>ÊVVÕÀÀiV>Ê`iÊ>ÀiÀÃÊÞÊ iÃÌL>`ÀiÃ]ÊÞÊiÊiVÊiÃÀ`iVi`ÀÊ`iÊ>ÃÊV>L>iÀ>Ã]ÊV>ÀÀÃÊÞÊ>ÃÊ V >ÃÊ}>ÛÌ>ÃÊiÃÊ«i`>Ê`À}ÀÃiÊ>Ê-Û>°Ê-ÕÊÃÌÕ>VÊÃiÊ >L>ÊÛÕiÌÊÕÞÊiL>À>âÃ>ÊÞÊÃiÊ>iÌ>ÀÊ`iʵÕiÊiÊ«ÌÊ vÕiÀ>ÊiëÃ>`Ê>Ê>ÊV>«Ì>Ê`iÊÀiÊVÊÕÊ> iV À° 9ÊÃÕÃÊÃiÌiÌÃÊiÀ>ÊÃViÀ>iÌiÊ À>Lið *>Ê >L>Ê`i>`Ê`iÊÛÃÌ>ÀÃÊÞÊ`iÊ>VÕ`ÀÊ>ÊÃÊvVÃÊ`ÛÃÊVÀÃÌ>Ã]ÊÞÊÕÊ`ÃÕ>`Ê«µÕiÌiÊÛ}>L>Ê«iÀ>iÌiÊ>Ê *>}`>Ê`iÊ*>>V°ÊÊi}>ÀÊ`iÊ>ÊÀiVi«V]ÊÃÊÌÀiÃÊiÃÕÌ>ÃÊÃiÊ — 318 — >L>Ê`iÃiL>À>â>`Ê`iÊÃÊ>«>ÃÊV ÃʵÕiÊ}Õ>À`>L>Ê>Ê LLÌiV>]ʵÕi?`ÃÊ>ÌÀ«i>`>iÌiÊiÊ>ÃÊ À>ÃÊ`iÊ>ÃÊ VV>ÃÊ«>À>ÊLÀÀ>ÀÊVÕ>µÕiÀÊ«ÃÌ>ÊV«ÀiÌi`À>ÊÞÊiÛÌ>ÀÊ >iÃÊ>ÞÀiÃÆÊÞÊ >L>ÊiÝ«ÕÀ}>`Ê`iÊ>ÊVi`>Ê`iÊ-Û>ÊVÕ>quier boceto u objeto que pudiera comprometerlo. Y cuando i}>ÀÊÃÊiÃLÀÀÃÊ`iÊ*>]Ê«VÃÊÕÌÃÊ`iëÕjÃ]ÊÊ >>ÀÊ >`>ʵÕiÊÃÊ>VÕÃ>À>Ê`iÊië>i]ÊÊ`iÊiÃV`iÀÊ>«>Ê>}ÕÊ`iÊ >ÊÞÊÃÕÃÊVÃÌ>ðÊ-iÊÕ}>L>Ê>ÊÃÕ«iÀÛÛiV>ÊÞÊiÊ`iÛiÀÊ`iÊ>Ê vi°ÊÃÊiÃÕÌ>ÃÊ`i>L>ÊiÊ>ÃÊ>>ÃÊ`iÊ`iÃÌÊ`iÊ-Û>ÊÞÊ`iÊ>ÊLi iÛiV>Ê`iÊ*ÀiÀÊÃÌÀÊ>]ÊiÊvÕÌÕÀÊ`iÊÃÕÊÃÊiÛ>}iâ>`À>°Ê9ÊÀiâ>L>Ê«ÀÊÃÕÊÃÕiÀÌi° -iÊ >L>Ê>ViÀV>`Ê>Ê`iëi`ÀÊÞÊÃÊ >L>ÊVÃiV >`ÊÕÊ `viÀiÌiÊÃ>Õ`Ê`iÊ>`>ÀÊÞÊÕ>ÊÀ>`>Ê`iÊÌÀ>µÕ`>`Ê `iÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊÀiVLÊÃÕÊÃiVÃ>ÊLi`VÊÃÊÛiÀÊÕÊ solo músculo de su cara. >ÃÊ>ÃÊViâ>ÀÊ>Ê>}}>Ì>ÀÃiÊÞÊiÊÕVÊ>`µÕÀÊÀÕLÊÀÌiÊ«ÕÃ>`Ê«ÀÊÕÊëÊv>ÛÀ>Li°Ê>ÊÌÀ>ÛiÃ>ÊvÕiÊ«ÀiÃ>Ê«iÀÊÃi}ÕÀ>ÊÞÊiÊÃiÃÊ`>ÃÊvÀ>µÕi>ÀÊiÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >Ê ÞÊÃiÊÌiÀ>ÀÊiÊ>ÃÊÌÕÀLÕiÌ>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊ >]Ê«>À>Ê>ÌÀ>V>ÀÊ un día después en el laborioso puerto de Tianjin, la antesala de la V>«Ì>Ê`iÊÀiÊ}\Ê*i]Ê«la Paz del Norte]Ê>`>`>ÊVÃÌÀÕÀÊ«ÀÊÃÊ}iÃÊ>ÊÕÊ>ÀµÕÌiVÌÊÕÃÕ?]Ê9i i]ʵÕiÊ Ài>âÊÕÊ}ijÌÀVÊ`ÃiÊ`iÊÌi«Ã]Ê«>}`>Ã]ÊV>Ã>ÃÊL>>ÃÊ ÞÊV>iÃÊÀiVÌi>ÃÊ>`À>`>ÃÊVÊ>À`iÃÊ`iÊvÀiÃÃ]ÊÀiÀ>ÃÊÞÊ acacias. LoÊ*>Ê>`ʵÕiÊ`iÃ>Ì>À>Ê>ÊiV>ÕÃ>`ÊÞÊ>ÊVÀ>`]ÊÞÊ-Û>Ê ÃiÊÊ>}À>`iV]Ê>ÕµÕiÊÃÕÊ>>ÊiÃÌ>L>ÊÃÕ`>`ÊiÊ>ÃÊÃLÀ>ÃÊ `iÊ>Ê`iÃ}À>V>ÊÞÊÃÕÊVÀ>âÊ>V}>`°Ê-ÊÃiÊiÃV>«>L>ÊiÊ>Ê VÕ`>`ÊÃiÀ>ÊV>â>`ÊÕÞÊ«ÀÌ° Era media tarde cuando tres palanquines entraron en la po«ÕÃ>ÊVÕ`>`Ê«iÀ>Ê``iÊÀ>L>Ê?ÃÊ`iÊÕÊÊ`iÊ>>ðÊ*iÊiÀ>ÊÕ>ÊVÕ`>`Ê««ÕÃ>]ÊÀiv>`>ÊÞÊiëi`ÀÃ>°ÊÊ ViÊiÃÌ>L>ÊVÊiÛÕiÌÊiÊÕ>Ê Öi`>ÊiL>Ê>ÊL>>Ê>ÌÕÀ>Ê µÕiÊ`iÃÌ>L>Ê«iµÕi>ÃÊ}Ì>ÃÊ`iÊ>}Õ>ʵÕiÊvÌ>L>ÊiÊiÊ>Ài°ÊÃÊ Û}>ÌiÃÊiÊv>VÌ>ÀÊiÊ«>ÃÊvÀ>V]Ê`iÌii`Ê>ÊÃÊV>ÀÀ>tos que entraban por la monumental Puerta del Este, atestados `iÊÃi`>Ã]Ê«ÀVi>>Ã]ÊV>ÀL]ÊÃ>V>ÃÊ`iÊ«ÛÀ>]ÊViÃÌÃÊ`iÊ«iÃV>`Ê — 319 — ÞÊvÀÕÌ>ÃÊÞÊ>>iÃÊÃ>VÀvV>`ðÊÊ`>ÊiÀ>ÊLi}]ÊiÊÃÊiÀ>Ê iÃÌÕ>ÌiÊÞÊ>ÊVÕ`>`Ê>ÃLÀÃ>iÌiÊ>ÌÀ>VÌÛ>° -ÕÃÊ >LÌ>ÌiÃÊ>`>L>ÊVÊ`}iV>ÊÞÊiÊV>`>ÊiõÕ>ÊiÊ iÝÌÀ>iÀÊiVÌÀ>L>ÊV>Ã>Ã]Ê>À`iÃÊÞÊ«>>ViÌiÃÊiÃÊ`iÊ iÀÃÕÀ>ÊÞÊ«iÀëiVÌÛ>ÃÊÀiVÌi>ðÊ>ÃÊ}iÌiÃÊÃiÊ>«>ÀÌ>L>Ê>Ê «>ÃÊ`iÊ>ÊVÌÛ>ÊiV>Liâ>`>Ê«ÀÊÕÊ iÀ>`ʵÕiÊ«ÀV>>L>Ê >ÃÊiÝViiV>ÃÊ`iÊ*ÀiviVÌÊ7>}]Êi}>`Ê`iÊ>Ê«ÀÛV>ÊiÀ`>°Ê6ÊÌ>LjÊiÊ>}Õ>ÃÊiõÕ>ÃÊ>Ê«i`}ØiÃʵÕiÊÃiÊ i«Õ>L>ÊiÌÀiÊÃÊ«>À>ÊV}iÀÊiÊÃÌÊ?ÃÊv>ÛÀ>Li]Ê>VÕV>`ÃÊ por enjambres de moscas. "ÌÀÃÊ>«>ÀÌ>L>Ê>ÃÊVÀÌ>ÃÊ«>À>ÊÛiÀʵÕjÊ}À>ÊÃiÀÊÛi>Ê>Ê Ài`ÀÊ«iÌiÃ>Ê>Êi«iÀ>`ÀÊ7>ÊÞÊÕâ}>L>ÊÃÕÊ«`iÀÊ«ÀÊ>Ê iÃVÌ>]ÊiÊL>ÌÊÞÊÀ«iiÃʵÕiÊÊ>V«>>L>°ÊÊ>`ÛiÀÌÀÊiÊ }>>À`iÌiÊ`iÊ>Ê}ÀÕ>ÊÞÊiÊi`>Ê`iÊ>`iʵÕiÊÕV>ÊiÊiÊ«iV ]Ê Ã>L>ʵÕiÊÃiÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊÕÊ>ÌÊ>`>ÀÊÞÊÃiÊV>L>ÊÃÕsamente a su paso. 9Ê>`iÊÀi«>ÀÊiÊiÊiÝÌÀ>iÀʵÕiÊÛ>>L>ÊiÊ>ÊÌiÀViÀ>Ê tera. ,`À}ÊÃiÊ>LÀÊVÊÕ>Êië>Ê>Ê>ÊÛi>°Ê6}>ÌiÃÊ>VÀ>â>`ÃÊiÊ>ÃÊ>i>ÃÊÞÊÃ`>`ÃÊiÊ>ÃÊV>iÃÊ}>À>Ìâ>L>ÊiÊ À`iÊiÊ>Ê}À>ÊiÌÀ«]ÊÃLÀiÛ>`>Ê«ÀÊÀ>`>ÃÊ`iÊ«?>ÀÃ°Ê *VÃÊVÀÃÌ>ÃÊ >L>ÊÌi`ÊiÊ«ÀÛi}Ê`iÊVÌi«>ÀÊVÊ ÃÕÃÊÃÊ>ÊÀi}>Ê*i]Ê>Ê>Ì}Õ>Ê >L>ÕVÊ`iÊÕL>Ê>ʵÕiÊ >L>Ê«Ài}>`ÊLÊ>ÌÌÕÌ>ÊÞÊ>ÀVÊ*ÊiÊÃÕÃÊÀi>ÌðÊ9ÊÌ>Ê VÊiÊÛiiV>Ê>Ê >L>Ê`iÃVÀÌÊiÊÃÕÊLÀÊ`iÊ>ÃÊ>À>Û>Ã]ÊÃiÊÃÌÀ>L>ÊVÊÕ>ÊÕÀLiÊiëi`iÌiÊ`iÊiÃLiÌ>ÃÊ«> }`>ÃÊÞÊ>Ì>ÃÊi`vV>ViÃÊ`iÊ>iÀÃÊÀÃ]ÊVÊV>iÃÊÀi«iÌ>ÃÊ`iÊ L>â>ÀiÃÊÞÊÌi`iÀiÌiÃÊVÊL>`iÀ>ÃÊ`iÊVÀiÃ]ÊÞÊÕiÀÃ>ÃÊ V>Ã>ÃÊ`iÊÕi}Ã]Ê`iÊV`>ÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ«>ViÀ° -ÕÊ>i>`>ÊÌÀ>â>Ê«iÀÌ>ÊÛiÀÊ>ÃÊÕÀ>>ÃÊ`iÃ`iÊVÕ>µÕiÀÊ «>ÀÌi]ÊiÊVÌÀ>ÃÌiÊVÊ>ÃÊÌÀÌÕÃ>ÃÊÞÊÃÕV>ÃÊV>i>ÃÊ`iÊ"VV`iÌi]ÊÃiÌ`>ÃÊ>ÊÃ>ÕLÀ`>`iÃÊÞÊvÕi}ÃÊ«>ÛÀÃðÊ>ÃÊV>iÃÊ iÀ>ÊÀiVÌ>Ã]ÊVÀÌ>`>ÃÊ«ÀÊÌÀ>ÃÊÌÀ>ÃÛiÀÃ>iÃ]ÊÞÊiÊi>ÃÊÃiÊ>i>L>Ê>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊÃÊViÀV>ÌiÃ]ÊÃÊLÕÀVÀ>Ì>ÃÊ`iÊÀiÊÞÊÃÊ artesanos. Pasaron cerca del Altar del Cielo, un templo circular >ÕÀ>>`Ê`iÊiµÕLÀ>`>Ê`iÃiÃÕÀ>]ÊVÊÕÊLÀ>ÌiÊÌiV Ê azul. — 320 — Ê>`ÊÃiÊiÀ}>ÊÌÀ>Ê}À>Ê«>â>ÊVÀVÕ>ÀÊi>Ê`iÊÛiÀ`ÀÊ``iÊÃiÊViiLÀ>L>ÊÃÊv>ÃÌÃÊÀi}ÃÃÊ`iÊ«iÀ]ÊiÊÌi«iÌiÊ`iÊ >Ê}ÀVÕÌÕÀ>]ÊiÊÀâÊ>ÃÌiÀÊ`iÊ>ÊÀ>ÊÞÊ>ÊiV`>`ÊÞÊ Ì>LjÊiÊ«>>VÊ`iÊ>ÊÕâÊ,ië>`iViÌi]ʵÕiÊ>À>Û>ÀÊ >ÊiÝÌÀ>iÀ°Ê/`ÊiÀ>Ê`iÃÕLÀ>ÌiÊÞÊ,`À}ÊÊ>`ÀÊv>ÃV>`°Ê*>À>Êj]Ê>Êi}>`>Ê>Ê>ÊV>«Ì>ÊiÀ>ÊÕÊ`iÃ>vÊ>Ê>ÊÃÕiÀÌi]ÊÕ>Ê >ÀÀiÃ}>`>Ê«ÀÕiL>Ê«>À>ÊÃÕÊiÃÌÀi>Ê`ÃV>`>°Ê*iÀÊ>ÕµÕiÊÃiÊ >>L>ÊiÊ>ÊV>«Ì>Ê`iÊÀiÊiÊV>`>`Ê`iÊ`iÌi`ÊiÊ«ÀiÛiV]Ê >ÊiÃÌ>L>ÊVÊ >L>ÊÃ>`° *ÀÌÊV«ÀLʵÕiÊ*iÊiÀ>ÊVÊÕ>Ê}À>ÊV>>ÊV >Ê µÕiÊiViÀÀ>L>ÊÌÀ>ÊÃii>ÌiÊÞÊiÀÊiÊÃÕÊÌiÀÀ\Ê>Ê Õ`>`Ê *ÖÀ«ÕÀ>Ê*À L`>Ê``iÊÀiÃ`>ÊiÊi«iÀ>`ÀÊÞÊÃÕÊv>>°Ê Ê iÊÌÀ>Ã>`Ê`iÊ>ÊVÀÌiÊ`iÃ`iÊ >ÊÃÊi«iÀ>`ÀiÃÊ}ÊiÃV>«>L>Ê`iÊ>Ê««ÕÃ>Êâ>Ê`iÊ,ÊâÕ]ÊiÊ9>}ÌÃi]Ê«>À>ÊVÕÌ>ÀÃiÊiÊÕÊÕ}>ÀÊ?ÃÊi>ÊÞÊ«iÀÊiÊ«À?VÌV>ÊÃÕÊVVi«VÊ `iÊiÃÌ>`]Ê?ÃÊÃÌiÀÃ>]Ê?ÃÊ`iëÌV>]ÊiÃVÀÕÌ>LiÊÞÊViÌÀ>lista. ÀÕâ>ÀÊÛ>À>ÃÊ>Ûi`>ÃÊ>ÌiÃÌ>`>ÃÊ`iÊÛ>`>ÌiÃ]Ê«>>µÕiÃ]Ê`>>ÃÊVÊÃLÀ>Ã]ÊvÕV>ÀÃÊ`iÊ}ÀÀÃÊiÃÌÀ>LÌVÃ]ÊÃ`>`ÃÊÞÊ«À`ÃiÀÃ]ÊiÊi`Ê`iÊÕÊLÕVÊ}}>ÌiÃVÊ ``iÊÃiÊVÀÕâ>L>ÊÌ`>ÃÊ>ÃÊÀ>â>ÃÊ>Ã?ÌV>ÃÊ«ÃLiÃ\Ê}iÃÊ `iÊ«iÊ>Ìiâ>`>]ÊiÀV>`iÀiÃÊ`iÊ6}>]ÊV>À>Û>iÀÃÊ`iÊ->>ÀV>`>]Ê«iÃV>`ÀiÃÊ`iÊV>LiÃÊ ÀÃÕÌÃÊ`iÊ>ÊÃ>Ê`iÊ>ÌÃÕ]ÊÛi`i` ÀiÃÊ`iÊ«iÀ>ÃÊ`iÊ>«]ÊÃ>ÃÌÀiÃÊÌLiÌ>ÃÊÞÊÌii`ÀiÃÊ`iÊ->]Ê V>À}>`ÀiÃÊ`iÊ>]Ê>v>ÀiÀÃÊ`iÊ>à >]ÊiÃÊ`iÊ/LiÌÊÊ iÀV>`iÀiÃÊ`iÊ>}`>`° ÃÊ«ÃÊÞÊV>iÃÊV V>L>ÊVÊÃÊÌÀ>ÃiÖÌiÃÊÞÊVÊ ÃÊ>}ÀVÕÌÀiÃʵÕiÊV>À}>L>ÊiÊiÊVÕiÊÃÕÃÊViÃÌÃ]ÊÞÊVÊÃÊ operarios que trabajaban en las puertas de los obradores, donde >}ÕÃÊÃÊi`}ÃÊ>â>L>ÊÃÕÃÊiÃVÕ`>Ã°Ê Êv>Ì>L>ÊÃÊ Vi«ÃÊÞÊVÀÕViÃÊ>ë>`>Ã]Ê``iÊVÀ>iÃÊÞÊ`iVÕiÌiÃÊ«i>L>ÊÃÕÃÊviV À>ÃÊ>Ê>ÊÛÃÌ>Ê`iÊÌ`ðÊ*iÊ>Ê>ÊvÀiÃVÀÊ`iÊÃÕÃÊ bancales floridos, a especias, a cobalto de los cristaleros, a jabón >À?ÌVÊ`iÊÃÊL>ÀLiÀÃ]Ê>ÊÀiÃ>Ã]ÊViÃ]ÊLÃÌ>Ê`iÊV>i]Ê ÞÊ>Ê>ÃÊÃÕViÃÊ`iÊÃÊÌÌÀiÀÃÊ`iÊÃi`>ÊÞÊ`iÊÃÊÌ>iÀiÃÊ`iÊ «>«iÊÞÊÀviLÀiÀ>° >ÃÊV>â>`>ÃÊiÃÌ>L>Ê>`À>`>ÃÊ`iÊ}À>`ÃÃÊ>ÀVÃÊ`iÊ>— 321 — `iÀ>ÊVÊ>ÀÌiÃ>`ÃʵÕiÊÀi«ÀiÃiÌ>L>ʵÕiÀ>ÃÊÞÊ>>iÃÊ Ì}VÃÊÞÊiÊ>}Õ>ÃÊiõÕ>ÃÊÀiÕV>ÊiÃÌ>ÌÕ>ÃÊ`À>`>ÃÊ`iÊ Õ`>ÊVÊ>«>À>ÃÊiVi``>ÃÊÞÊ}iÃÊÞÊ`ÃiÃÊ`iÊ>ÊÌ}>ÊV >Ê>ÊÃʵÕiÊÀiâ>L>Ê>}ÕÃÊ`iÛÌð >ÊiÊ«>V>LiÊÞÊ Öi`ÊÃÊ«ijÃÊVÀÕâ>ÀÊ`i>ÌiÊ`iÊ Û>ÀÃÊiÀV>`ÃÊÀi«iÌÃÊ`iÊiÀV>V>Ã]ÊiÌÀiÊiÃÊiÊ`iÊ>ÊÃi`>]Ê iÊ`iÊÃÊ>ÕiÌÃ]ÊLÃ>ÃÊ`iÊVÕiÀ]ÊÃÊiV>iÃÊÞÊ«iiÃÊ`iÊ>Àv]Ê ÞÊÕÊÀi«iÌÊ`iÊÌi`iÀiÌiÃÊ``iÊÃiÊÛi`>ÊiÊ>L>ÀiÃÊ`iÊ «ÀVi>>ÊÌ`ÃÊÃÊv?À>VÃÊ«ÃLiÃ]ÊiÝÀiÃ]Ê`À}>Ã]Êi`V>ÃÊÞÊÀii`ÃÊVV`ÃÊ«ÀÊiÊ LÀi]ʵÕiÊ«ÀiÃÊÛÛ>iÌiÊ>ÊV>ÀÌ}À>v\Ê>ÊViV>Ê>Ê>V>ViÊ`iÊ«ÕiLÊÃÊ>>Ìi>ÃʵÕÃÌÀ>iÃÊp«ið 1ÊÀÕÀÊÌÊ>ÊV>ÃVÃÊ`iÊV>L>iÀ>Ã]ÊÛViÃÊ`iÊ>iÃÌÀÃÊiÃi>`ÊiÊÃÊâ>}Õ>iÃÊ>ÊiÃVÀÌÕÀ>ÊÞÊ>ÃÊ>Ìi?ÌV>Ã]Ê ÀiLÕâÃÊÞÊVÛiÀÃ>ViÃ]Ê >V>ÊiÃÌÀiiViÀÊ>ÊVÕ`>`ÊiÊÕ>Ê L>À> Ö`>Ê`iÊÀiÃ>V>ðÊ-Û>ÊLÃiÀÛʵÕiÊ>LÕ`>L>Ê>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊÕi}Ã]ÊÃÊLÕÀ`iiÃ]ÊÃÊ«>>ViÌiÃÊ`iÊÌj]Ê>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊÃÊ «ÀiÃÌ>ÃÌ>ÃÊÞÊÃÊ«>LiiÃÊ`iÊÌi>ÃÊ`À>`>Ã]Ê«ÃLiiÌiÊ «ÀÃÌLÕÃÊ`iÊVÀÌiÃ>>ÃÊ`ÃÌ}Õ`>ð -Û>ÊLÃiÀÛ>L>ÊiÝÌ>Ã>`]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊ«?>ÀÊ`iviÃÊ fascinado por los ojos de una serpiente formidable. Conforme >Û>â>L>Ê«ÀÊ>Ê}À>Ê>Ûi`>ÊViÌÀ>]Êlo Pan cambió repentinaiÌiÊ`iÊ>VÌÌÕ`]ÊÞʵÕâ?Ê«>À>Ê«ÀiÃ>ÀÊ>ÊÃÕÊ«ÀiÃ>]ÊL>ÊÌÀ>`Õciendo el nombre de las calles, identificadas por carteles pintados VÊÌÌ>ÊiV>À>`>]ÊÊÛiÀ`i\ÊV>iÊ`iÊiÀV>`Ê`iÊ>>`]Ê`iÊ Templo del Dios Caballo, paseo del Soldado de Papel, calleja del *âÊ>À}]ÊV>iÊ/}Ê,iÊ/>}]ÊÊ`iÊ>ÃÊv>À>V>Ã]ÊÌÀ>ÛiÃ>Ê de las Librerías, callejón del Dulce Atardecer, o calzada de la Flor del Ciruelo. Por doquier florecían los arbustos de fermiana y loquat, >ÀÀ>V>`ÃÊ`iÊvÀiÃ]ÊÞÊ`iÊÃÊ«>ÌÃÊÃ>>Ê>ÃÊÛi`i`À>ÃÊ`iÊ vÀiÃÊVÊViÃÌÃÊL>VÃÊiÊ>ÃÊ>ÃÆÊÞÊiÊ>ÃÊiõÕ>ÃÊÃiÊ >«ÃÌ>L>ÊÃÊÛi`i`ÀiÃÊ`iÊ`?ÌiÃÊÞÊ>i`À>ðÊÊV>LÊ>VVi`iÀÊ>ÊÕÊ>Ì}ÕÊÞÊ}À>`ÃÊ«>>ViÌi]ÊÃÌ>`ÊÀiÃ`iV>ÊÞÊ mitad fortaleza, cercano a la Academia Hanlin, al sur de la urbe, `iʵÕiÊiÀ>Ê`ÕiÊiÊ>}Ê`iÊ*ÀiviVÌ]ÊiÊÌ`«`iÀÃÊ«ÀiÀÊ ÃÌÀÊ>Ê9Ø>]ÊVV`Ê>>ÌiÊ`iÊ>Ê«ÌÕÀ>ÊÞÊiÊ>ÞÀÊ — 322 — coleccionista de arte del Reino Medio. La mansión, era enorme ÞÊÃÕÌÕÃ>ÊÞÊiÊi>Ê`iÃV>Ã>À>ÊÌÀ>ÃÊiÊ>À}ÊÛ>i]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÃiÊ `}>À>ÊVÛV>ÀÃÊ>Ê*>>V° >Ê«ÀiVi`>ÊÕÊÌÖiÊ`iÊvÀiÃÊÞÊÕ>ÊVÕ`>`>Ê>ÀLi`>Ê`iÊÃ>ÕViðÊÊ>Ê«ÕiÀÌ>]ÊÌ>V >`>ÊVÊV>ÛÃÊ`iÊLÀViÊ`À>`]ÊÃÊ >}Õ>À`>L>ÊÕÊÌÀ«iÊ`iÊÃiÀÛ`ÀiÃ]ÊÞÊ}ÕÊÃiÊvÊÌ>«VÊiÊ iÊiÕÀ«i]ÊVÀiÞj`Ê«ÀÊÃÕÊÌiâÊLÀVi>`>ÊÞÊV>LiÃÊV>ÃÌ>ÃÊ ÕÊÀÕ`Ê`iÊ>}ÖÊ«>ÃÊ>Ã?ÌVÊÛ>Ã>Ê`iÊÃÕÊi«iÀ>`À]ʵÕâ?Ê por donde transitaba la Ruta de la Seda, conocidos los intereses iÊiÃiÊi}VÊ`iÊÃÕÊÃiÀÊ>ÊÞÊ`iÊÃÕÊÛÌ>`Ê`iÊ À]ÊiÊ>VÀi`Ì>`Ê7Õ>}Ê*>° >ÊiÝ«Õ}>LiÊ>ÃÊiÃÌ>L>Ê«ÀvÕÃ>iÌiÊ`iVÀ>`>Ê`iÊ ÕiLiÃ]Ê«ÌÕÀ>ÃÊ`iÊ«>Ã>iÃ]ÊV>ÃÊVÊÕLiÃÊÞÊL>LÖiÃ]ÊÞÊ «ÀVi>>ÃÊiÊ>âÕÊÞÊL>V]ÊVÊ`iVÀ>ViÃÊvÀ>iÃ]ÊLÀV>`ÃÊ `iÊÀÊÞÊÌ>«ViÃÊ«iÀÃ>ðÊ,`À}Ê>?ÃÊ >L>ÊVÌi«>`ÊiÊ Õ>ÊV>Ã>ÊÃ>Ài}>ÊÌ>Ê«ÀvÕÃÊ`iÊÀµÕiâ>ÊÞÊÃÕÌÕÃ`>`°ÊÕiÊ ÃÌ>>`ÊÕÌÊ>ÊÃÕÊVÀ>`ÊiÊÕ>Ê >LÌ>VÊ`iÊ`iÃ>Þ>`>ÃÊÌ>`>`iÃÊÀ>ÃÊVÊVÀÌ>iÃÊ`iÊÃi`>Ê>Û>°ÊÕÌÊ>ÊÕ`Ê iV ]ÊV>ÃÊ>ÊÀ>ÃÊ`iÊÃÕi]Ê >L>ÊÕ>ÊL>`i>ÊVÊÕ>ÊvÕÃÊ Õi>ÌiʵÕiÊ«ÀL]ÊVvÌÕÀ>Ã]ÊÃ>µiÊ>À>Ìâ>`ÊÞÊ«>ÃÌiiÃÊ`iÊ V>i>°ÊÊv`]ÊÕ>ÊÌ>Ê`iÊ>ëiÊVÊ iÀL>ÃÊÞÊ«i`À>ÃÊV>iÌiÃÊiÝ >>L>ÊÕÊÛ> Ê«iÀvÕ>`]ÊÛÌ>`Ê>Ê Õjëi`Ê>ÊÃÕiÀ}ÀÃiÊiÊÃÕÃÊÀÃ>ÃÊ>}Õ>ðÊ/ëÊiÊVÕÀÊ>ÃÊ>}Õ>`ÕÀ>ÃÊ`iÊ >ÃÊÕiV>ÃÊÞÊÃÌÊ}À>Ê>Û° —Esta no es la atención propia de un condenado, ¿no te paÀiVi¶ÊpiÊ`Ê>Û>`Ê>Ê/ë]Ê>ÕµÕiÊÕÞÊiÃV>>`° pÃÊiÃʵÕiÊÃʵÕiÀiÊViL>ÀÊ«>À>ÊÕi}Ê>Ì>ÀÃ]Ê>° >ÛÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊÞÊVÀiÞʵÕiÊiÃÌ>L>ÊÛÛÊÌ`>Û>Ê«ÀµÕiÊ7Õ>}Ê*>ÊiÃÌ>L>ÊV`V>`Ê«ÀÊ>ÃÊÀi>ViÃÊ`iÊ«`iÀÊ ÞÊ«ÀÊÕÊÌiÀjÃÊ«iÀÃ>ÊÞÊ«ÀµÕiÊ>ÊvÀ>Ê`iÊ}LiÀ>ÀÊ`iÊ >µÕiÊ«>Ã]ÊiÝ}>ÊiÊ«iÀÃÊ`iÊÃÕ«iÀÀÊ«>À>ÊÌ>ÀÊÕ>Ê`iVðÊ}Õ>À`>À>° 7Õ>}Ê*>ÊiÊ >L>Ê>`ÛiÀÌ`ÊÃiÛiÀ>iÌiʵÕiÊ«`>ÊÌÀ>ÃÌ>ÀÊ«ÀÊ>Ê iÀi`>`ÊÞÊ«ÀÊÃÊ>À`iÃ]Ê«iÀÊ`iÊ}ÖÊ`Ê>L>`>À>°ÊÌiÃÊ`iÊ>Ãi>ÀÃiÊVÊ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊ/ë]ÊÀÊVÊÃ}Ê «ÀÊÃÊÛÌÀ>iÃÊ`iÊVÕ>ÀÌÊÞÊV«ÀLʵÕiÊ`ÃÊÛ}>ÌiÃÊ >V>Ê }Õ>À`>ÊiÊiÊ«>Ã°Ê Êi}>L>Ê>Ê«iiÌÀ>ÀÊiÊ>ÊV`ÕVÌ>Ê`iÊ*>° — 323 — >Ê«ÀiÀ>ÊV iÊiÊ*iÊÌ`ÊiÀ>Ê>}Õ`iâÊÞÊÌi«>â>° La capital lucía dorada como un incendio, aunque tamizado «ÀÊÕÊÃi«ÌiÀÊÛ> Ê`iÊiL>ʵÕiÊ>ÊiÛÛ>°Ê,`À}ʵÕiÊ>Ê VÌi«>L>Ê`iÃ`iÊÕÊÀ>`ÀÊiÃÌ>L>ÊiÝÌ>Ã>`ÊVÊÃÕÊ>}vViV>°Ê1>Êv`>`Ê`iÊÀÕ`ÃÊÀÕÀÃÃÊiÊi}>L>Ê>ÊÃÕÃÊ`ÃÊ ÞÊ>ÊÊiÃÊ>ÌÃLÊÃÊÌi>`ÃÊÀÕÌ>ÌiÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>]Ê VÊ>ÊVV>ÊiÊÛÕ}°Ê· Ãi}ÕÀ>ÊiÌÀ>ÀÊiÊi>¶Ê·-iÀ>ÊÕâ}>`Ê«ÀÊiÊ«`iÀÃÊ>ÊÃÕ>ÀÃ>iÌiÊ>ÌiÃÊ`iÊ«`iÀÊiÝ«V>ÀÃi¶Ê>}ÊÃÕÊÌiÀÀÊÞÊÃiÊiLiLÊiÊÃÕÃÊÃÕið *iÀÊ`iÊÀi«iÌi]ÊL>Ê>ÊÌiÀÀ>â>]ÊiÊÕÊÕ}>ÀÊV>â>Li]ÊiÃVÕV ÊÛViÃʵÕiÊÊiÌi`>ÊÞÊ«>ÃÃÊ>«ÀiÃÕÀ>`ÃÊ`iÊ}Õ>À`>ÃÊ que lo sacaron de su ensimismamiento. Se inclinó en el barandal VÊ`ÃÕÊÞÊ«Õ`Ê`iÌvV>ÀÊ>ÊÛâÊ`iÊ*ÀiviVÌÊ*>ÊÞÊÛiÀÊ>Ê >V«>>ÌiÃ]ʵÕiÊ«ÀÊÃÕÃÊ>ÀÌvVÃÃÊ`ÕiÌÃÊ`ÃÌ}ÕÊ VÊÃ`>`ÃÊ«iÀ>iðʫ>ÀÌÊÕ>ÊÀ`iÊÞÊÕ>Ê`Vi>Ê`iÊ VÀ>`ÃÊ>VÕ`iÀÊVÊv>ÀÃÊiVi``ÃÊÞÊÛ>ÀÃÊLiÌÃ]Êinando de luz el pórtico. }ÕâÊÃÊÃiÌ`ÃÊÞÊLÃiÀÛÊVÊ7Õ>}Ê*>ÊiÊiÌÀi}>L>Ê >ÊÃÊ«>>Vi}ÃÊÃÕÃÊÛ>ÃÃÊVÕ>`iÀÃÊ`iÊÛ>i]Ê>ÊÃʵÕiÊÀiVVÊ«ÀÊ>ÃÊÌ>«>ÃÊ}À>>Ã]ÊÞÊiÊ«>ÃviÀÊ`iÊ>ÊVÌÀÛiÀÃ>]Ê ÕÌÊ>ÊÕ>ÊV>ÀÌ>Ê>Õ`>`>ÊVÊÕ>ÊVÌ>Ê>>À>°ÊÃÌ}ÕÊ VÊÌÀ`ÕV>ÊÃÊ«ÀiÀÃÊiÊÕÊLÃÊ`iÊVÕiÀ]ÊÞÊiÊ>«>Õ`ÊÊVÕLÀ>ÊVÊÕÊ«>ÆÊÞÊÌÀ>ÃÊV>ÀÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊ >ViÀÊ Õ>ÊÀiÛiÀiV>Ê>Ê>`>À]ÊÃiÊ`À}iÀÊ>Ê«>>µÕʵÕiÊÃÊ >}Õ>À`>L>ÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>° -ÕÊÃÕiÀÌiÊiÃÌ>L>ÊiV >`>ÊÞÊÃÌʵÕiÊÃiÊiÊ>}À>L>ÊiÊ>iÌ°Ê ¿Serían las pruebas irrefutables que lo conducirían al cadalso? El ÌiÀÊiÊÃÕLÊ >ÃÌ>Ê>ÊLV>° ,`À}ÊÃiÊiÃV>LÕÊ`iÊÃÕÊ«ÀÛÃ>`ÊLÃiÀÛ>ÌÀ]ÊVÊ ÃÊ`iÊ}«iÊÕÊÃÕÃÌÊÊ ÕLiÀ>Êië>Ì>`ÆÊÞÊ>ÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>Ê>Ê >LÌ>VÊÀi«>ÀÊiʵÕiÊÛ>À>ÃÊÛiiÃʵÕiÊ«ÀÌ>L>ÊÃÌÀÕiÌÃÊ ÕÃV>iÃÊ`iÃ>«>ÀiV>ÊiÌÀiÊÀÃ>ÃÊ«ÀÊiÊVÀÀi`ÀÊ >V>Ê>ÃÊV?>À>ÃÊÌ>ÃÊ`iÊ*>]ÊÛiÃÌ`>ÃÊ>«i>ÃÊVÊÀ«>iÃÊL>VÃÊÞÊÌÀ>ë>ÀiÌiðÊ*iÃʵÕiÊ>µÕi>ÊiÀ>ÊÕ>ÊÃVi`>`ÊÃL>ÀÌ>ÊÞÊÕ`>>]Ê «iÀÊÛÌ>ÃÌ>°Ê9ÊÃÊLiÊ>Ê«>ÃÊ`iÊÃÕÊ>ÌiÀÀÊV>ÀViiÀÊ iÊ ,Õ]ÊiÀ>Ê>ÊV`V>Ê`iÊÀ]Ê>Ê`iÊ7Õ>}Ê*>ÊiÀ>Ê>ÊÛ>`>`ÊÞÊ>Ê >ÃVÛ>° — 324 — /À>ÃVÕÀÀ>ÊÃÊ`>ÃÊVÊÕ>ÊiÃ>ÊÌ>ÊÞÊ-Û>ÊiÃÌ>L>Ê`iÃiëiÀ>`ÊVÊÕÊ>>ÊV>ÕÌÛ]Ê>ÕµÕiÊiÀ>ÊLiÊÌÀ>Ì>`Ã]Ê>ÃÊVÊÃÕÊVÀ>`Ê/ë]Ê>ʵÕiÊÃiÊÛi>Ê?ÃÊÀi>>`°Ê >ÃÊ>}Õ>`ÕÀ>ÃÊÃiÊ >L>ÊVÕÀ>`ÊÞÊÛ>Ê>ÃÊ>ÃÊ>}>ÀÀ Ì>`>ÃÊÃÊ`À]Ê>ÕµÕiÊ>ÃÊ«iÃ>`>ÃÊÊÀÌvV>L>Ê`iÊV i°Ê iÛ>L>ÊÌÀiÃÊÃi>>ÃÊiViÀÀ>`ÊiÊ>µÕiÊ`VÊ«iÀÊ>LÀÀiV`Ê Õ}>À]Ê>«>ÀÌ>`Ê`iÊÌ`Ã]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊ>«iÃÌ>`]ÊÞÊÃÊÌiÀi`>ÀÊÕ>ÊÃ>Ê«>>LÀ>ÊVÊ>`i]ÊÃ>ÛÊVÊ/ë]ʵÕiÊiÊ >L>L>Ê`iÊ>ÊÃiÛiÀ`>`Ê`iÊ>ÊVÀÕi`>`ÊV >° pÊÃiÀÊ`Ê,`À}]ÊiÊ>>À>ÊÌ>Ì>ÊiëiÀ>°Ê Ê`ÕiÀ]ÊÊV]ÊÞÊÃÊiÀÛÃÊiÃÌ?Ê`ë>À>Ì>`ð pu >>ÊÞÊ>}Õ`â>ÊiÊ}iÊ«>À>ÊVÕ>`ÊÃÊ>iÊÞÊÌi}>ÃʵÕiÊiÝ«V>ÀÊ>ÌiÊiÃÃÊÃiÀiÃÊÕiÃÌÀ>ÃÊLiÃÊÌiViÃtÊ piÊ>`ÛÀÌÊÃiÀp°Ê6ÛÀÊVÊi`ÊiÃÊÃiÀÊiÃV>ÛÊ`iÊÕÊ«isamiento, Tsopin. pÃÌÃÊ>`>ÀiÃÊÃÊVÀÕiiÃÊÞÊ`ië>`>`ÃÊÞÊ*iÊiÃÌ?Ê lleno de tumbas de extranjeros desconocidos como nosotros —afirmó. Pero el sino cambió afortunadamente dos semanas después. ÊÃ>L>ÊÃÊ«>À>ÊÃÕÊiÝVÕ«>V]ÊÊÃÕÊÀiVÀ>VÊÞÊV>ÃÌ}Ê`ivÌÛðÊÃÊ>ÃÌÀÃÊ`iÊ*>>VÊ >L>ÊVÃÕÌ>ÀÊ ÃÊ>ÃÌÀÃÊÞÊÃi>>ÀÊiÊ`jVÊ`>Ê`iÊÃj«ÌÊiÃÊVÊiÊ `iÊ«>À>Ê>ÊÀiVi«VÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊÃÕÀ]Ê7Õ>}Ê*>]Ê µÕiÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊiëiÀ>`>iÌiÊiÊ>Ê >LÌ>VÊ`iÊÃÕÃÊ«ÀÃiÀÃÊVÊÕ>ÊÃÛ>ÊiÊ>ÃÊ>ðÊÃÌ>L>ÊÕÃÕ>iÌiÊ>>Li]Ê ÞÊiÊVÕV\ pÊ`ÃÌ}Õ`Ê>Ê9Ø>]ÊÃÊÀiVLÀ?Ê>>>ÊiÊiÊÕ}}]Ê>Ê,iÃ`iV>Ê«iÀ>°Ê*Ài«>À>ÃÊÞÊÛiÃÌÀÃÊVÊ>ÃÊiÀiÃÊ}>>ðÊ>ÊÛÕiÌÊ>ÊiÃÌÕ`>ÀÊVÊÃÕÃÊ>ÃÌÀÃÊÃÊV?VÕÃÊ `iÊÃÊ«>`ÀiÃÊ`iÊ->Ê*>LÊÞÊÌ>LjÊÛÕiÃÌÀÃÊ`LÕÃÊÞÊ`iÃi>Ê µÕiÊV«>ÀiâV?ÃÊ>ÌiÊÃÕÊ«ÀiÃiV>°Ê>L>`ÊÃÊVÕ>`ÊÃÊ«Ài}ÕÌi°Ê-ÕÊÀ>ÊÞÊÃÕÊ«`iÀÊÃÊViÃÕÀ>LiÃÊp`ÊiÊÌÊ >`ÕÃÌp°Ê-ÃÊÕÊ«ÀÛi}>`Ê>Ê«`iÀÊiÌÀ>ÀÊiÊiÊ*>>VÊ*ÖÀ«ÕÀ>°Ê+ÕiÊ`iÃV>ÃjÃÊVÊ«ÀÛiV ° ,`À}ÊÃÌÊ>ÊiViÃ`>`Ê`iÊ`iÃÌÀ>ÀÃiÊ>ÊÃÊÃʵÕiÊ ÃÕÊÃÊ«ÀëiÀ>L>ÊÞʵÕiÊ«`>ÊVÕ«ÀÊÊiVi`>`Ê«ÀÊ `ÊÃÊÞÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÊÌÀ>L>ðÊÊÌÀ>ÌÊ`iÊ*>Ê — 325 — >L>ÊV>L>`ÊÀ>`V>iÌiÊÞÊÊ >L>ÊLÃiÀÛ>`Ê?ÃÊLÃiµÕðÊÊvÊÃÕÃÊÌÀÌÕÀ>ÃÊÃiÊ`ià >V>ÊÞÊvÀÌ>iVÊÃÕÊÃi}ÕÀ`>`Ê ÌiÀÀÊ«iÃ>`ʵÕiÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÕà trado. *iÀÊÕ>Ê«iÌÕÃ>ÊiÝVÌ>VÊiÊ«`ÊVV>ÀÊiÊÃÕi° >Ê>>>ÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊÌ>ÊÃ>ÌÕÀ>`>Ê`iÊÕÃ`>`ʵÕiÊ>ÃÊ ÌiÀÀ>â>ÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>Êpla Zijin Chengp]Ê>ÃÊÌiV ÕLÀiÃÊ`iÊ>ÃÌiÀÊ`iÊ>Ê ÕLiÊ`iÊ>`iÊ6iÀ`iÊÞÊiÊ/ÀÀiÊ`iÊ ÃÊ/>LÀiÃ]ÊiÊ«>ÀiViÀÊ>Ê,`À}ÊiÊVÀÃÊ`iÊÕÊ>µÕÃÌ>°Ê ÊViÊiÃÌ>L>Ê>ÖÊÃVÕÀÊÞÊiÊsmog]ÊiÊLÀÕÃÊÞÊ>VÃÌÕLÀ>`ÊÛiÊ`iÊ*i]ÊvÌ>L>ÊiÊ>ÊÌL>Ê>ÌÃviÀ>Ê`iÊ>Ê«>â>Ê`iÊ Tiananmen. 7Õ>}Ê*>Êi}Ê«>À>ÊiÌÀ>ÀÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê«ÀV«>]Ê>Ê?ÃÊ}À>diosa, que llamaban Wu-men, del Sur, del Meridiano, o de la Paz iiÃÌ>]Ê>ÌiÃÌ>`>Ê`iÊÃ`>`Ã]ÊVÀÌiÃ>ÃÊÞÊ«iÌV>ÀðÊÖÊ iÀ>Ê`iÊV i]Ê«ÕiÃÊÃi}ÖÊiÊ«ÀÌVÊÃÊÛÌ>`ÃÊ`iL>ÊiÃÌ>ÀÊ vÀiÌiÊ>ÊÃÊ«ÀÌiÃÊ>ÌiÃÊ`iʵÕiÊÃiÊ>â>À>ÊiÊÃÊÞÊ>}Õ>À`>ÀÊ>ÊÃiÀÊ VÛV>`ÃÊÃi}ÖÊÃÕÊiÀ>ÀµÕ>° >Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊiÀ>ÊVÃ`iÀ>L>Ê«ÀÊÃÊV ÃÊ>Ê«ÕiÀÌ>ʵÕiÊVÕV>L>ÊiÊ«>ÃÊVÊiÊ i]ÊiÊii]ÊViÌÀÊÞÊL}Ê `iÊÕ`Ê`iÊ>Ê?ÃÊÛi>ÊVÕÌÕÀ>Ê`iÊÕ`°Ê9Ê`iÌÀÊ`iÊi>ÊiÊ i«iÀ>`ÀÊ7>ÊÛÛ>Ê>Ã>`Ê`iÊÃÕÃÊÃii>ÌiÃÊiÌÀiÊiÝ«Õ}>LiÃÊÕÀ>>ÃÊÞÊÀ`i>`ÃÊ`iÊÕ>Êi}Ê`iÊV>ÃÌÀ>`Ã]ÊVVÕL>Ã]ÊÃÀÛiÌiÃÊÞÊvÕV>ÀÃ]ʵÕiÊV>`>Ê`>ÊiÊÀiVÀ`>L>ʵÕiÊ >Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÕÊÃi`>`ÊÞÊiV>ÕÃÌÀ>iÌ]ÊÀi«ÀiÃiÌ>L>ÊiÊ«`iÀÊ ?ÝÊiÊ>ÊÌiÀÀ>ÆÊÞʵÕiÊiÃÊiÀ>ÊÃÕÃÊÖVÃÊ}Õ>À`>iÃÊ`iÊ>Ê palabra de los Innombrables. 7>Ê}LiÀ>L>Ê`iÃ`iÊ>µÕiÊÕ}>ÀÊ«ÀÊ>`>ÌÊ`iÊÃÊ`ÃiÃÊÞÊÌÀ>Ã>`>L>Ê>ÊÃÕÊ«ÕiLÊiÊÀ`iÊ`Û]Ê>ÊÃ>}À>`>ÊiÀ>ÀµÕ>Ê ÞÊ>Ê>À>ÊViiÃÌi]ÊÃi`Ê>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>]ÊVÊÃÕÊiëi`À]ÊÀ`iÊÞÊÃiÌÀ>]ÊiÊÀiviÊ`iÊvÀ>iÌÊvÌ°ÊÛÕiÌÊiÊÕÊ >Ê`iÊÃÌiÀÃ]ÊiÊÛiÊ>ÀV>ÊÃiÊVÕÌ>L>Ê`iÊÃÕÃÊ Ãii>ÌiÃÊVÊÕÊÃiÀÊ>VViÃLiÊÞÊ«ÀÛi}>`]ÊVÕÞ>ÃÊ>VVnes no podían ser mensurables ni debatidas por sus súbditos. *iÀÊiÊÛiÀ`>`ÊiÊi«iÀ>`À`Ã]Ê>Ê`iVÀÊ`iÊ>ÃÊ >L>`ÕÀ>ÃÊ — 326 — µÕiÊVÀVÕ>L>ÊiÊ*i]ÊiÀ>ÊÕÊÛiÊV?``ÊiÊ`iÌiÊiÊ >ÃÊ`iÊÃÊ>LVÃÃÊiÕÕVÃÊÞÊÃÊ>`>ÀiÃÊ«iÀ>ið *>À>ÊiÊ«ÕiL]Ê>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>ÊiÀ>ÊiÊÕ}>ÀÊ?ÃÊVÕÌÊ `iÊÀi]ÊÃÕÊ`iÃÌÊ?ÃÊ>Ã>`]Ê>ÊÀiÃ`iV>Ê`iÊÕ>Ê`Û`>`Ê ÀÌ>ÊL>ÊVÕÞ>Ê«ÀÌiVVÊVÀiV>Ê>ÃÊVÃiV >Ã]ÊÀiëÀ>L>ÊÃÊ ÃiÀiÃÊÛÛÃ]ÊÃ>>ÊÞÊÃiÊVÕÌ>L>ÊiÊÃÊÞÊ>Ûi}>L>ÊÃÊL>ÀVÃÊ«ÀÊ ÃÊ>ÀiðÊ-ÊiL>À}Ê>µÕiÊÕiÌ>ÊÕ}>ÀÊëÀ>L>ÊiÊ>Ê «L>VÊÕÊ«>ÛÀÊViÀÛ>]ÊÞÊ«iiÌÀ>ÀÊiÊjÊiÀ>ÊV>ÃÌ}>`ÊVÊ >ÊÕiÀÌi°Ê9ÊÃÊiÊ>ÊiÃÌÀi>Ê«>À]ÊViÌÀÊ`iÊ>Ê ÃÌi>VÊ *ÖÀ«ÕÀ>Ê >LÌ>L>Ê>Ê`i`>`ÊiÃÌi>ÀÊSang-Ti en un diamantino «>>VÊ`iÊ`iâÊÊ >LÌ>ViÃ]ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊÌiÀÀi>Ê ÛÛ>ÊÃÕÊ ÊiÊÌÀÊÃii>Ìi]Ê«iÀÊ`iÊÕiÛiÊÊÛiViÌ>ÃÊ ÛiÌ>ÊÞÊÕiÛ>ÊiÃÌ>V>ðÊ1>Êið À}`>ÊÃLÀiÊ>Ê«ÀÌÛ>ÊÀiÃ`iV>Ê`iÊÕL>ÞÊ>]ÊÃÕÃÊiÃVLÀÃÊ >L>ÊÃiÀÛ`Ê«>À>ÊiÛ>Ì>ÀÊÕ>ÊÌ>>Ê`iÊiÝÕLiÀ>ÌiÊÛiÀ`ÀÊiÊ>ʵÕiÊÃiÊ >L>ÊVÀi>`ÊvÕiÌiÃ]Ê«>>ÀiÃ]Ê>ÀLi`>ÃÊÞÊi`jVÃÊÀiVÀiðÊ>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>ÊiÃÌ>L>Ê`Û` `>ÊiÊ`ÃÊÌiÀÀÌÀÃ\Ê>Ê ÀÌiÊÝÌiÀÀ]Ê>Ê«ÀiÀ>ÊÞÊ>ÃÊ?ÃÊ }À>`Ã>]Êi`vV>`>Ê«>À>Ê«ÀiÃ>ÀÊ>ÊÃÊiL>>`ÀiÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÞÊiÝ LÀÊ>Ê>ÕÌÀ`>`Ê`iÊ«`iÀÃÊNeiting», el Reino del iÌÀÊÊ>}°Ê ÃÌÌÕ>ÊiÊÃLÊ`iÊ>Ê-LiÀ>>Ê«iÀ>ÊÞÊiÊi>ÊÃiÊViiLÀ>L>Ê>ÃÊÀiVi«ViÃÊÞÊViÀi>ÃÊiÃÌ>Ì>ið ÊV>LÊ>Ê ÀÌiÊÌiÀÀ]ÊÃi«>À>`>Ê`iÊiÃÌ>Ê«ÀÊÌÀ>ÊÕÀ>>ÊÊiÃÊvÀ>µÕi>LiÊÞÊ`iÊÌ>`>`ÊÀâ>]ÊVÃÌÌÕ>Ê>Ê inaccesible residencia del Emperador, quien moraba en el Pa>VÊ`iÊ>Ê*ÕÀiâ>Ê iiÃÌ>ÊVÊÃÕÃÊVVÕL>Ã]ÊiÕÕVÃÊÞÊv>liares. Alzada tras los tres palacios externos, se contaba que era un `VÊ`j`>Ê`iÊ«>>ViÌiÃ]Ê«>}`>Ã]Ê>}Ã]ÊV>ÃV>`>Ã]ÊV>ÃÊÞÊ jardines, semejantes a los del paraíso eterno. La Ciudad Púrpura «ÀiÃiÀÛ>L>Ê`iÊÕ`Ê>ÊÕÊÃÊ LÀiʵÕiÊ«Ãi>Ê>Ê«ÌiÃÌ>`Ê >LÃÕÌ>ÊÃLÀiÊ>ÊÛ`>ÊÞÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊiÃÊ`iÊÃÕLÀ`>`Ã°Ê À>ÊÕÊÀiVÌ?}ÕÊiViÀÀ>`ÊiÌÀiÊÕÀÃÊÀivÕ}iÌiÃÊÞÊÕÊvÃÊ `iÊ`iÃÌiÃÊ>âÕiÃʵÕiÊ>`iÊ>?ÃÊÃiÊ >L>Ê>ÌÀiÛ`Ê>ÊÌÀ>ë>Ã>À° Una ciudad perfecta en el corazón de la frondosa Pekín. ,`À}Ê-Û>Ê«iÀVLÊÕ>Ê«Õâ>`>Ê`iÊ`iÃ>âÊiÊiÊiÃÌ>}°ÊLoÊ*>ÊÃiÊiÊ >L>Ê>viÃÌ>`ÊVÊÕ>ÊÃ`Ã>ÊÃiÀ— 327 — «iÌi]ÊÕÊ`Û`ÕÊÀiÃiÌ`Ê`iʵÕiÊÊ`iL>Êv>ÀÃi]ÊÞʵÕiÊVÊ ÃÕÃÊLÕi>ÃÊ>iÀ>ÃÊ«ÀiÀ]ÊÞÊÕi}ÊVÊÕ>ÊÌÀ>>ÊÀÀÌ>Ìi]ÊÊ >L>ÊV`ÕV`Ê>ÊÕ>ÊÀ>ÌiÀ>Ê`iÊ>ʵÕiÊ`Õ`>L>ÊÃÊiÃV>«>À>° /À>ÌÊ`iÊÃiÀi>ÀÃiÊÞÊ>ëÀÊiÊ>ÀiÊ«ÕÀ°ÊÕi}ÊÀiâÊÕ>Ê«i}>À>ÊiÊÊ?ÃÊ `Ê`iÊÃÕÊVÀ>âÊ«À>`ʵÕiÊ>ÊÃ>>Ê Ûi}>ÌÛ>Ê`iÊ>µÕiÊLÊVÊ«iÊ`iÊVÀ`iÀÊÊÊV`ÕiÀ>Ê >ÊÕÊVÖÕÊ`iÊ Õ>ViÃÊÞʵÕiÊÃ>L>ÊÃÊ>Ê>Ê«iÀ`VÊÞÊ la muerte. p·+ÕjÊiÊ>}Õ>À`>Ê`iÌÀÊ`iÊiÃÃÊÕÀöÊpV>ÛÊ«>ciente. — 328 — 3 Ante el Neige imperial A pesar de la serenidad del ambiente de la Ciudad Imperial, -Û>ÊÌ>L>ÊÕ>Ê}À>ÊÌÀ>µÕ`>`°Ê ÊÛ`>L>ʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ «ÀÃiÀÊÞʵÕiÊ`iL>ÊÀië`iÀÊ`iÊ>ÊiiVÕVÊ`iÊ>«>Õ`° 1Ê}À?VÊÕi}Ê`iÊÃLÀ>ÃÊ >V>Ê`iÊ>ÃÊÕÀ>>ÃÊÀ>ÃÊÕÊ v>Ì>Ã>}ÀVÊVÃʵÕiÊÌ`>L>ÊÞÊ>}Õ>À`Ê>ʵÕiÊÃÊ>maran. Notó que sufría un temor transitorio pensando que deL>Ê`>ÀÊiÝ«V>ViÃÊiÊÕ>Êi}Õ>ʵÕiÊÊ`>L>ÊiÊÃÕÊÌÌ>`>`ÊiÊÌiÌ>ÀÊÃÕLÃ>>ÀÊÃÕÊV`ÕVÌ>ÊÞÊ>Ê`iÊÃÕÃÊ>}ÃÊiÃÕÌ>ð ->L>ʵÕiÊÃÊ«iÀiÃÊÀiViÃÊ>ViÊ`iÊ>Ê>ÌV«>VÊÞʵÕiÊ iÀ>ÊiÀÊ>}Õ>À`>ÀÊ>VÌiViÌÃ°Ê v>À>ÊiÊʵÕiÊ>Ãi }ÕÀ>L>ÊiÊ«>`ÀiÊV ii\Ê>ÊÃÕiÀÌiÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊ`i«i`iÊ`iÊ >ÃÊLÀ>ÃʵÕiÊVÀi>ÊÃÕÃÊ>ÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃʵÕiÊÃ>iÊ`iÊÃÕÊ LV>°Ê-iÊÛi>ÊiÛÕiÌÊiÊÕÊÕi}ÊiµÕÛVÊÞÊ«ÀÊiÃÊÃÕÊiÌiÊÃiÊ`À}>Ê`iÊ>L>ÌiÌÊ>Ê>ÊiÝVÌ>V°Ê>Ê i>`À>ÊÃëiV >Ê `iʵÕiÊ`iÊ>ÊÊÃ>`À>ÊÛÛÊÃiÊ >L>ÊVÀÕÃÌ>`ÊiÊÃÕÊV>Liâ>ÊÞÊ ÃÕvÀÊÕÊ}iÀÊÛ> `Ê>ÊÛiÀÃiÊvÀiÌiÊ>ÊʵÕiÊ«`>ÊÃiÀÊÃÕÊV?ÀViÊ `iÊ«ÀÊÛ`>]ÊÊÃÕÊV>`>Ã°Ê Ê«`>Ê ÕÀÊ>Ê}Õ>Ê«>ÀÌi]Ê«ÀÊÊ que de inmediato impuso disciplina a su mente alterada. Miró VÊiÌiÀiâ>Ê>Ê/ë]ÊÞÊÊ>° ÊÃÊÃiÊ`iëiÀÌÊ>«>VLiiÌi]Ê>V«>>`Ê`iÊÕÊÃ«Ê `iÊ>âiðÊ->L>ÊÛViÃÊ`iÊ«>>Vi}ÃÊÞÊÌÀ>ÃÊ`iÊ>`Ê`iÊ ÃÊV>«Ì>iÃÊ`iÊ>Ê}Õ>À`>ÊÌÀ>ÃÊ>ÃÊÌÀÀiÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`i>Ê*À bida. Ê>Ê À>Ê`iÊdragón —entre ÃiÌiÊÞÊÕiÛiÊ`iÊ>Ê>>>pÊÃiÊ >LÀiÀÊÃÊ«ÀÌiÃÊ`iÊÕiÛiÊv>ÃÊ`iÊV>ÛÃÊLÀÕ`ðÊ*>ÊvÕiÊ — 329 — VÛV>`ÊiÊ«ÀiÀÊ«ÀÊÕÊ«>>Vi}Ê`iÊÀ>}ÊviÀÀ]Ê>ÊÌiÀÊ `iÊVÕ>`ÀÊLÀ`>`ÊiÊÃÕÊÌÖV>]ÊÕÊÛÕ}>ÀÊcazamoscas]ÊÞÊ«ÀÊiÊ LÌÊ`iÊÃÕÊÃLÀiÀÊ`iÊVÀÊi}À°Ê7Õ>}Ê*>]ʵÕiÊÕV>Ê ÃLÀiÊÃÕÊÌÖV>ÊÀ>ÊiÊi`>Ê`iÊ>`iÊÞÊÕ> grulla]ÊÃi>Ê`iÊ vÕV>ÀÊ`iÊ«ÀiÀÊ}À>`]ÊiÌÀÊ>ÀÀ}>ÌiÊiÌÀiÊ>Êv>Ê`iÊÃÊ µÕiÊ>}Õ>À`>L>Ê>ÊÃiÀÊ>>`Ã]ÊÃi}Õ`Ê«ÀÊÃÕÊÌiÃÀiÀ]ÊÃÕÊiÃVÀL>ÊÞÊV>}À>v]ÊÞÊÃÊ>ÃLÀ>`ÃÊ/ëÊÞÊ,`À}Ê-Û>]ʵÕiÊ >µÕiÊ`>ÊÃiÊ>Ì>Û>L>ÊVÊÕ>ÊÌÖV>ÊVÀÕâ>`>Ê`iÊVÀÊ>ÊÞÊ >L>Ê >Õ`>`ÊÃÕÃÊV>LiiÀ>ÊÀiV}j`>ÊVÊÕÊ°Ê*>ÊiÊ > L>Ê>`ÛiÀÌ`ʵÕiÊÊÃiÊ«`>Ê >L>À]ÊÊÌÃiÀ]ÊÊiÃVÕ«À]ÊÞʵÕiÊ `iÊ >ViÀÊ«`>ÊÃiÀÊÃiÛiÀ>iÌiÊVÀÀi}`ð —El NeigeÊÊ*ÀiÀÊÃÌÀ]Ê>Ê9Ø>]ÊiÃÊÕÊ}LiÀ>ÌiÊ>Ê µÕiÊÃiÊiÊ>ÌÀLÕÞiÊiÊLÃiÃÛÊi«iÊ`iÊ Õ>ÀÊÞÊ>i`ÀiÌ>ÀÊ >ʵÕiÊÊV`>`°Ê*i``Ê«iÀ`ÊÞÊÀ}>`ÊViiV>ÊÞÊÌi`ÀjÃÊÕ>Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊÊÃ>ÀÊV`i>`ÊpiÊÀiÛiÊ*>Ê VÊ}iÃÌÊÃiÛiÀ° /À>ÃÊ iÃ]Ê `ÃÊ }ÕiÀÀiÀÃÊ `iÊ viÀ>Ê À>`>Ê `iÊ ÃÊ >>`ÃÊ Guardias de Brocado]ÊVÕLiÀÌÃÊVÊVÀ>â>ÃÊÞiÃÊi«i>V >`ÃÊÞÊ>v>iÃÊiÊÃÕÃÊVÃÌ>`ÃÊÊÃiÊÃi«>À>L>Ê`iÊÃÊ`ÃÊiÝÌÀ>iÀÃ]ʵÕiÊ`iÊÌiÌ>ÀÊiÛ>`ÀÃiÊÃiÀ>ÊÃ`Ê>ÕÃÌV>`ÃÊ>ÊÃ°Ê ÌiÊÃÕÃÊÃÊÃiÊ>LÀÊÕÊ«>ÌÊ}À>`ÃÊ«ÀÊ``iÊÌÀ>ÃÌ>L>Ê `iVi>ÃÊ`iÊÃÀÛiÌiÃ]ÊvÕV>ÀÃ]Ê}Õ>À`>ÃÊÞÊiÕÕVÃ]ÊiÊvÀmaciones perfectas. ÀiÌiÊ>ÊiÃ]ÊÕ>`Ê«ÀÊÃÊ«ÀiÀÃÊ >ViÃÊ`iÊÕâ]ÊÃiÊ iÀ}Õ>ÊÕÊÕiÌ>Êi`vVÊ>ÃiÌ>`ÊÃLÀiÊiÃV>>Ì>ÃÊÞÊÀ>«>ÃÊ`iÊ?ÀÊ>ëi>`°ÊÃVÕÌÕÀ>ÃÊiÃ>Ì>`>ÃÊiÊÃʵÕiÊÃiÊ iâV>L>ÊÃÊVÀiÃÊ>âÕiÃ]ÊVÊÃÊV>ÀiÃiÃÊÞÊÃÊÛiÀ`iÃÊ?ÃÊ LÀ>ÌiÃ]ÊiÊVviÀ>ÊÕ>Ê«ÃÌ>Êv>ÃV>Ìi°ÊÀ>}iÃÊ`iÊ?ÀÊ`Ài>L>ÊiÊ>}Õ>Ê`iÊÕÛ>]ÊÞÊVvÀiÊ>ÊÕâÊ>ÌÕÌ>ÊÃiÊ >`Õi>L>Ê`iÊ«>>V]ÊÃÊ>iÀÃÊÀiÕV>ÊVÊiÊÀ° ,`À}ÊÊVÌi«ÊVÊ>ÃLÀÊÞÊ«>ÀiVÊÛ`>ÀÊÃÕÃÊ VÕÌ>ÃÊiÌ?i>iÌi°Ê*>]ʵÕiÊÃiÊÃÌÀ>L>ÊVÊiÊiÝÌÀ>iÀÊ?ÃÊ>V}i`À]ÊÊ`iÊVÊiÊ«>>VÊTaihe Dian, o de >ÊÀ>Ê-Õ«Ài>]ÊÕÊ}}>ÌiÊ`iÊ>`iÀ>ÊÀâ>Ê>â>`Êà LÀiÊÌÀiÃÊ«>Ì>vÀ>ÃÊ>ÀÀi>Ã]Ê``iÊÃiÊViiLÀ>L>]ÊÃi}ÖÊiÊ fue explicando, las coronaciones, la proclamación de edictos, las >Õ`iV>ÃÊÞÊÃÊ>VÌÃÊvV>iÃÊ`iÊ«iÀ°Ê-ÕÊÀ>`>ÊÃiÊiÊ`iÊ — 330 — ÃÕÊÌ>`>Ê>}vViV>ÊVÕ>`ÊiÊ*ÀiviVÌÊÃÊÛÌÊ>Êi ÌÀ>ÀÊiÊiÊÃ>Ê`iÊÌÀ]Ê> À>Ê`iÃiÀÌ]ʵÕiÊëÀÌ>L>ÊV>ÃÊÕÊ ViÌi>ÀÊ`iÊiÃLiÌ>ÃÊVÕ>ÃÊÀ>ÃÊÞÊ`À>`>ðÊÀiÌiÊ>Ê>Ê«ÕiÀta se encumbraba el trono imperial en oro puro con un dosel `iÊ«>Ê`iÊÀÃ>ÊÃLÀiÊÕ>ÊiÃV>>Ì>Ê`iVÀ>`>ÊVÊ`À>}iðÊ-ÕÊ }À>`Ã`>`ÊÊ`iÌÕÛ°ÊÃÌ>L>ÊiÝÌ>Ã>`° Una sinfonía meliflua, un laberinto sonoro de música celesÌ>]ÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊViÃ>ÌiiÌi]Ê>ÕµÕiÊÊ«Õ`Ê`iÌvV>ÀÊÃÕÊ procedencia. -}ÕiÀÊV>>`ÊÞÊÊiÊ«ÀiÃÊiÃÊ>ÊLiiâ>ÊÞÊ iÊiëi`ÀÊ`iÊÃi}Õ`Ê«>>V]ÊiÊ`iÊ>ÊÀ>Ê iÌÀ>ÊÊ Zhonghe Dian°ÊÊÀi>ÃÊ`iÊ>ÃÊÌÀÌÕ}>ÃÊÞÊ`iÊÃÊ`À>}iÃÊVÊ VVÊ}>ÀÀ>Ã]ʵÕiÊÖV>iÌiÊ«`>ÊÕÌâ>ÀÊiÊi«iÀ>`À]ÊÀiÃ>Ì>L>ÊÃLÀiÊ>ÃÊ«>Ài`iÃÊÀâ>ÃÊÞÊÃÊvÀÃÃÊ`iÊ>`iÀ>Ê`iÊVi`À°Ê -Û>ÊLÃiÀÛ>L>ʵÕiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊVÃÌÀÕVViÃÊiÃÌ>L>ÊVÕLiÀÌ>ÃÊ VÊViÀ?V>ÊL>Àâ>`>ÊiÊVÀÊVÀiÊÞÊ>>À]ÊÃÊVÀiÃÊ`iÊ >ÊÀi>iâ>ÊV >° ÃÊLÀÃÊ`iÊÃÊ>ÀÌiÃ>`Ã]Ê>ÃÊViÃ>Ã]Ê«>ÃÌÀ>ÃÊÞÊ biliario centelleaban ante su mirada absorta, mientras Pan, fríaiÌiÊVÀ`>]ÊiÊ >V>ÊiÊpaihuá >}Õ>ÃÊVv`iV>ÃÊÃLÀiÊÃÕÊ VÃÌÀÕVVÊ >V>Ê?ÃÊ`iÊÕÊÃ}ÊÞÊ`iÊÛÀ>âÊVi`ÊÃÕvÀ`Ê >V>ÊÃÊÕÃÊ>Ã]ʵÕiÊÊ`iÊiÊÀÕ>ðÊ6}>L>ÊÃÊ«>>VÃÊ`iVi>ÃÊ`iÊ}Õ>À`>iÃ]Ê«iÀÌjÀÀÌÃÊVÊiv}iÃ]ÊÞÊ>Ì>Û>`ÃÊVÊVÀ>â>ÃÊÞÊVi>`>ÃÊ`iÊ«>Ì>°Ê1>ÊÕÌÌÕ`Ê`iÊÃiVÃÃÊ ÃÀÛiÌiÃÊÊÕÃÌÀ>L>ÊÞÊ«>L>]ÊiÌÀ>ÃÊ`iVi>ÃÊ`iÊÃiVÃÃÊ`jÃÌVÃÊL>Ê`iÊ>V?Ê«>À>Ê>?° ÕµÕiÊ>Ê«iµÕi>ÊVÌÛ>Ê>ÊvÀ>L>ÊÃiÃÊ«iÀÃ>Ã]Ê?ÃÊ ÃÊ`ÃÊÀiVÃÊiÃVÌ>Ã]Ê,`À}ÊÌi>Ê>ÊViÀÌ`ÕLÀiÊ`iʵÕiÊÕ>Ê «ÀiÃiV>ÊiLÃV>`>ÊÃÊLÃiÀÛ>L>]Ê«ÕiÃÊiÃVÕV >L>Ê«>ÃÃÊ«iÀVi«ÌLiÃÊ`iÃâ?`ÃiÊ«ÀÊiÊÃÕi]ÊÃÃiÃ]ÊiÊVÕÃÊÀÃ>ÃÊiÌÀiVÀÌ>`>Ã°Ê Ì>L>ÊÀ>`>ÃÊÖÌ«iÃʵÕiÊÃÊÃi}Õ>ÊÞÊVÕÌÃÊ i>`ÀiÃʵÕiÊV>>L>ÊÌ>Ê`ÃVÀiÌÃÊVÊÛÃLiðÊ-ÕÊ>«>ÀVÊiVÕLiÀÌ>ÊÃiÊ>ÊÞÊÀÊ>Ê7Õ>}Ê*>ÊVÊÀ>`>ÊÌiÀÀ}>ÌÛ>° ÃÌiÊÀi«VÊÃÕÃÕÀÀ?`iÊiÊiÊ`\ p-jÊʵÕiÊÛ>ÃÊ>Ê«Ài}ÕÌ>À°Ê9ÊÃ]ÊiÃÌ?ÃÊiÊÊViÀÌ°Ê ÃÊ >ViV >Ê iÃÃÊ iÕÕVÃÊ Ã`ÃÃÊ µÕiÊ Ê «iÀ`iÊ `iÌ>i°Ê Ê — 331 — «Õi`ÊV«Ài`iÀÊÃÕÊÛ`>Ê`iÊiÛ`>Ã]ÊiÃÌÕ«`iâÊÞÊViðÊiÌÀÊ`iÊÕÞÊ«V]ÊiÊiviÊ`iÊÌ`>ÊiÃÌ>ÊÀ>i>Ê`iÊV>ÃÌÀ>`Ã]ÊiÊiÌÀmetido huanguanÊ7iÊ Õ]Êel jugador de dados]ÊÊÌ>À`>À?Ê en saber de nuestra presencia en Palacio. Son como mujerzuelas. pu*iÀÊÃ}>Ã]ÊiÊNeigeÊ>ÊÃÊ>}Õ>À`>t ,`À}]ÊÛi`ʵÕiÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê>Ê À>Ê`iÊÃÕÊV«>ÀiViV>Ê ante el primer ministro Ma, comenzó a alterarse. La neblina, que >L>Êi«>«>`Ê>ÃÊÀ>>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀiÀ>Ã]ÊÃiÊ >L>ÊV`iÃ>`ÊiÊ «iµÕi>ÃÊ}Ì>ÃʵÕiÊVÊ>ÊV>ÀV>Ê`iÊÃÊÃiÊL>Ê`ÕÞi`ÊiÊÕ>Ê ÕÛ>Ê>À?ÌV>°Ê9ÊiÊi`Ê`iÊÕÊiëiÃÊViÀi>Ê`iÊV >ViÃÊÞÊÃ>Õ`ÃÊVÊVÕ>ÌÃÊÃiÊiVÌÀ>L>]ÊV«>ÀiViÀÊ vÀiÌiÊiÊÌiÀViÀÊ«>>VÊiÝÌiÀÀ]ÊiÊ`iÊ>ÊÀ>Ê*ÀiÃiÀÛ>`>]ÊiÊ Baohe Dian]Ê``iÊÀiÃ`>ÊiÊ}LiÀÊÞÊÃÊ}À>`iÃÊ>iÃÌÀÃÊ µÕiÊÀiÃÛ>ÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ>Ê>`ÃÌÀ>VÊ`iÊ«iÀ°ÊÊÃÊ >iÀÃÊ>>ÀÃÊÃiÊiÝ L>ÊÀ>À>ÃÊiÃÌ>ÌÕ>Ã]Ê`V>`À>ÃÊ`iÊÀ>}Ê`iʵÕiÊÃÊ >LÌ>L>°ÊÊ>µÕiÊ«`>ÊVÌ>ÀÃiÊV ]ÊÞÊÖV>iÌiÊiÊ«>>VÊÀi>ÊÊÃÕ«iÀ>L>ÊVÊÕiÛi°Ê,`À}]ÊÌiÀiÃ>`]Ê«Ài}ÕÌÊ>Ê*ÀiviVÌ\ p·*ÀʵÕjÊÌ>ÌÃÊ`À>}iÃÊiÊ>ÃÊi`vV>ViÃ]Êlo Pan? El Prefecto contestó accesible: pÃÊiÊ>>Ê?ÃÊÃ>}À>`Ê`iÊ >ÊÞÊÃÊÀiÛiÀiV>`ÃÊ VÊ«ÀÌ>`ÀiÃÊ`iÊ>ÊÕÛ>ÊÞÊ`iÊ>ÊÃÕiÀÌi]ÊÞÊÌ>LjÊVÊ «ÀÌiVÌÀiÃÊVÌÀ>ÊÃÊÀ>ÞÃÊ`iÊ>ÃÊÌÀiÌ>ðÊÃÊÛiiÀ>ÃÊ «ÀµÕiÊÃÊÕ}ÕiÌiÃ]ÊLijÛÃÊÞÊL`>`Ãð 7Õ>}Ê*>ÊiÊ>`ÛÀÌÊ>Ê Õjëi`ʵÕiÊÃiÊ>LÃÌÕÛiÀ>Ê`iÊ«Ã>ÀÊ >Ê}À>ÊÃ>Ê`iÊ«i`À>Ê`iÊ>VViÃÊ>Ê«>>V]ÊÌ>>`>ÊVÊVÀ>ÌÕÀ>ÃÊ Ì}V>Ã]ÊÀiÃiÀÛ>`>ÊÃÊ>ÊÃÊÃ>}À>`ÃÊ«iÃÊ`iÊBixia, el Hijo `iÊVi]ÊiÊÃLiÀ>Ê7>°Ê-i}ÖÊiÊvÕV>ÀÊiÀ>Ê`iÊÕ>ÊÃ>Ê «iâ>ÊÞÊ>Ê >L>ÊÌÀ>ëÀÌ>`Ê`iÊi>>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊiÊÛiÀ]Ê`iÃâ?`>Ê«ÀÊiÊ iÊViÌÃÊ`iÊiÃV>ÛðÊ>Ê9Ø>]ÊiviÊÃÕ«Àimo del Nei-ko]ÊiÊVÃiÊ«ÀÛ>`Ê`iÊi«iÀ>`À]ÊÞÊii}Ê `iV>À>`Ê`iÊ«`iÀÃÊiÕÕVÊ7iÊ ÕÊÞÊ`iÊÃÕÊi}Ê`iÊV>ÃÌÀ>`Ã]ÊÀ>L>ÊiÌÀiÊÃÕÃÊÕÀÃ]ÊÀ`i>`Ê`iÊÃÕÊVi?VÕÊ`iÊ>ÌÃÊ vÕV>ÀÃÊÞÊÃÌÀð -Û>Ê`iÃVÕLÀÊ>Ê>ÊiÌÀ>`>ÊÕÊÀiViÌÊ>À`VÊ`iÊ>V>V>Ã]Ê vi>ÃÊÞÊ> iiÃÊVÊ>ÀÀ>ÌiÃÊ`iÊÀÃ>ÃÊÞÊ«i>ÃʵÕiÊVÕ`>L>Ê unos jardineros cubiertos con sombreros cónicos de paja. Miró — 332 — >V>ÊÃÊÌi>`ÃÊ`À>`ÃÊÞÊÀiëÀÊ«ÀvÕ`>iÌi]ÊÌ>`ÊVÊ >ÛʵÕiÊ>Êv>Ì>Ê>i>â>ʵÕiÊ«>i>L>ÊÃLÀiÊÃÕÊV>Liâ>ÊÃiÊ>«>V}Õ>L>Ê«ÀÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊVÊ>µÕiÊ iÀÃÊÛiÀ`À° /ëÊÃÕvÀ>ÊÕÊiÃÌÀiiViÌÊiÀÛÃÊÞÊ,`À}Ê>`µÕÀÊ>Ê`ÀÃ>ÊVViV>Ê`iʵÕiÊ`iÊ>Ê«`>ÊÃ>ÀÊ >V>ÊÕ>Ê V?ÀViÊ``iÊÃiÊ«Õ`ÀÀ>Ê`iÊ«ÀÊÛ`>]Ê>ÊiÃÊ`iÊi}Õ>ÃÊ`iÊÃÕÊ «>ÌÀ>ÆÊÞʵÕiÊ«VÃÊ`>ÃÊ`iëÕjÃÊVÀÀiÀ>Ê>ÊÃ>ÊÃÕiÀÌiÊ>ÊVÕ`>`Ê iÃÕÌ>Ê `iÊ < >µ}]Ê Û`?`ÃiÊ ÃÕÊ iÀ>Ê «>À>Ê siempre. Pan les ordenó que penetraran sumisamente en el palaViÌi]ÊÃi`iÊViÌÀ>Ê`iÊÃÌ>`]ÊVÕ>`ÊiÊ>ÃÌÀÊÃÊÃiÊiÃiÀi>L>Ê del día. Ê>}Õ>À`>À>Ê>ÊÃiÀÊVÛV>`ÃÊVÕ>`Ê>ÊÊ`iV`iÀ>° ÃÊ>`>ÀiÃ]ÊiÃVÀL>Ã]ÊÕÀÃÌ>ÃÊÞÊV>}À>vÃÊL>Ê`iÊÕÊ >`Ê«>À>ÊÌÀÊVÊ«>«iiÃÊÞÊ`VÕiÌÃÊiÊ>ÃÊ>Ã]ÊiÌÀ>ÃÊ ÌÀÃ]ÊÃiÌ>`ÃÊvÀiÌiÊ>ÊiÃ>ÃÊL>>ÃÊiÃVÀL>ÊVÊ«ViiÃÊÞÊV>>ÃÊ`iÊL>LÖÊÌiÃÊ`iÊ`VÕiÌðÊ-i}ÖÊ*>]ʵÕiÊÃiÊVÕV>L>ÊVÊÃÕÊÛâÊÌ>Ìi]Ê?ÃÊ«ÀÊ«ÀiÃÕÀʵÕiÊ«ÀÊvÀ>À]Ê>viÃÌʵÕiÊvÀ>L>ÊÕÊiÀÌVÀ>V>Ê>`ÃÌÀ>ÌÛ>ÊÃÊ «>À>}Ê>}ÕÊiÊiÊÕ`°Ê-i}ÖÊjÊÃiÊ>VVi`>Ê>Ê«ÕiÃÌÊ`iëÕjÃÊ`iÊ`vVÃÃÊiÝ?iiÃʵÕiÊÃiÊViiLÀ>L>ÊV>`>ÊÌÀiÃÊ>ÃÊ ÃLÀiÊV>}À>v>]Êv>â>Ã]ÊvÃv>Ê`iÊ vÕV]Ê`iÀiV Ê`iÊ}iÌiÃ]Ê>ÃÌÀ>]Ê«ÀÌV]Êi}Õ>ÃÊ>Ã?ÌV>ÃÊÞÊ>Ìi?ÌV>ð pÃÊ?ÃÊÃ>LÃÊÃÊÃʵÕiÊ}LiÀ>ÊiÊ,iÊp`ÊÕv>° ÊiÃÌÕ`>ÌiÊ`iÊ?ÃÊ>Ì>Ê«ÕÌÕ>VÊ>VVi`>Ê>ÊV>À}Ê`iÊ?ÃÊ L>ÊÀ>}Ê`iÊÃÊiÃVÀL>Ã]Ê«>À>ÊVÊiÊÌi«ÊÀÊ>ÃVi`i`Ê iÊ>Ê>LiÀÌV>Ê>`ÃÌÀ>VÊ«iÀ>°Ê>ÊLÕÀVÀ?ÌV>ÊVÀÌiÊ VÃÌ>L>Ê`iÊÕiÛiÊ}À>`Ã]Ê>VÀi`Ì>`ÃÊ«ÀÊiÊVÀÊ`iÊLÌÊ`iÊ ÃÕÊLiÌiÊÞÊ«ÀÊiÊ`LÕÊLÀ`>`ÊiÊ>ÊÌÖV>]ʵÕiÊL>Ê`iÃ`iÊiÊ ?ÃÊiÝViiÌi]Ê>Ê}ÀÕ>]ÊÃi}Õ`Ê`iÊ`À>}]ÊiÊ]ÊiÊV>L>]Ê >ÊV>LÀ>]ÊiÊViÀ`]ÊiÊLÖv>]Ê>ÊÀ>Ì>ÊÞÊiÊÛÕ}>ÀÊV>â>ÃV>Ã]ʵÕiÊ iÀ>ÊiÊ?ÃÊL>° pÊ}LiÀÊ`iÊ>Ê>VÊpiÊiÝ«VÊ*>pÊiÃÌ?ÊÀi}`Ê por el BixiaÊi«iÀ>`À]Ê?ÝÊi}Ã>`À]ÊÕiâÊÃÕ«ÀiÊÞÊV>Ê ÃÕ«Ài>Ê`iÊ,i°Ê"VÕ«>ÊiÊÃi}Õ`ÊiÃV>ÊÃÊÌÀiÃÊÀ>`iÃÊ >iÃÌÀðÊÊ>}Ê>Ê9ÕBÊiÃÊiÊ«ÀiÀ]ÊÞÊÕÌÊ>ÊÃÊÌÀiÃÊ À>`iÃÊ>`>ÀiÃ]Ê`À}iÊÃÊÃiÃÊÃÌiÀÃÊ`iÊ >°Ê Ê iÃÊ}LiÀ>Ê >ÃÌ>ÊÃÕÊ?ÃÊÀiV`ÌÊÀVÊ>Ê>V]ʵÕiÊ`iÊ — 333 — iÃ>ÊvÀ>ÊiÃÌ?ÊViVÌ>`>ÊVÊÃÕÊ`ÛÊÃLiÀ>Ê«ÀÊÕÊ Ê ÛÃLiÊ`iÊÃiÌÀ>ÊÞÊÃÕðʵÕÊ>`>ÊÃiÊ`i>Ê>Ê>â>À]ÊVÊ VÕÀÀiÊiÊ>ÃÊ>ViÃÊVÛâ>`>ð ÕÕVÃ]Êi}ÕiÞÃ]ÊvÕV>ÀÃÊVÊ}ÀÀÃÊÌÕÀµÕiÃ>ÊÞÊÃÊ À}ÕÃÃÊ>`>ÀiÃ]ÊiÛÕiÌÃÊiÊÕÊÛiÊ`iÊi`LiÊ«`iÀ]Ê«iÀ«iÌÕ>L>ÊiÊÃÌiÀÊ`iÊ>Ê?ÃÊ>ÀV?`V>ÊVÛâ>VÊ`iÊ ÀLi°ÊµÕiÊÖÃVÕÊÕÛiÀÃÊ`iÊ«ÕiV>ÊÞÊiݵÕÃÌiâÊÀiÃÕÌÊ«>À>Ê-Û>Êv>ÃV>Ìi°ÊÊÀÌÕ>ÊÞÊiÊÀ`iÊÊiÛÛ>ÊÌ`]ÊÞÊ ÃÊÕiLiÃ]Ê«ÌÕÀ>Ã]Ê?«>À>ÃÊÞÊ>ÀÌiÃ>`Ã]ÊÃÕÊiÃVi>ÀÊÌirrenal, era de una fastuosidad deslumbrante. ÊÛiÀÊ>Ê7Õ>}Ê*>]Ê>Ê>ÞÀ>Ê`iÊÃÊvÕV>ÀÃÊÃÊÀ>L>ÊVÊVÕÀÃ`>`]ÊÃiÊV>L>ÊÞÊÃ>Õ`>L>ÊivÕÃÛ>iÌiÊ>Ê Prefecto, pues recordaban su paso por el ministerio o Consejo `iÊÕÃÌV>°Ê Ê >L>Ê«>Ã>`ÊÌÀiÃÊ À>Ã]ÊVÕ>`ÊÕÊvV>Ê`iÊ «ÀÌVÊÃÊ>ÛÃÊÞÊÃiÊVÀ«À>ÀÊ>Ã?`ÃiÊ>ÃÊÌÖV>ð pÊ À>LiÊÞÊ`ÃÌ}Õ`ÊNeige Imperial, el Gran MaesÌÀÊ>]ÊÃÊÀiVLÀ?ÊiÊiÊ}>LiÌiÊ«iÀ>Êp>ÕVÊ>>Li° ÃÊÌiLiÃÊÃ`>`ÃÊÃ>iÀÊ`iÊÃÕÃÊië>`>ÃÊÞÊÃiÊÃÌÕ>ÀÊ >ÊÃÕÃÊVÃÌ>`ðÊiÛ>L>ÊiÊVÀ?iÊÀ>ÃÕÀ>`ÊiÊL>Ê>À>`ÃÊVÊ ië>`>ÃÊ`iÃVÕ>iðʷ-iÀ>ÊÃÕÃÊÛiÀ`Õ}öÊ,`À}ÊiÃÌ>L>Ê Û`ÊÞÊÌÀ>}ÊÃ>Û>°Ê}ÀiÃ>ÀÊiÊÕ>ÊiÃÌ>V>Ê`iVÀ>`>ÊVÊ v>ÃÌÕÃ>Ê>ÕÃÌiÀ`>`°Ê-LÀiÊÕÊiÃÌÀ>`Ê`iÊ>`iÀ>Ê`À>`>]ÊÞÊÃiÌ>`ÊiÊÕÊ`Û?Ê`>>õÕ>`ÊÃiÊ >>L>ÊiÊ?ÃÊ«`iÀÃÊ LÀiÊ`iÊ«iÀ\Ê>Ê9ÕB]ÊÕÊ LÀiÊVÀ«ÕiÌÊÞÊÀiV V ]Ê L}ÌiÃÊÞÊ«iÀ>Ê}ÀÃ?Vi>]Ê`iÌiÃÊ«ÀiÌiÃ]ÊÀ>`>Ê`iÊ?}Õ>Ê ÞÊvÀ>ÃÊ`ÃÌ}Õ`>Ã]ʵÕiÊÌi>ÊÃÕÊ>À}>Êii>Ê}ÀÃÊ>>ÀÀ>`>Ê en la nuca. 6iÃÌ>Ê`iÊvÀ>ÊÃÕÌÕÃ>ÊÞÊi>>L>Ê`iÊÃÕÊ«iÀÃ>ÊÕ>ÊijÀ}V>Ê>ÕÌÀ`>`°Ê/i>ÊiÊÌ>>ÌiÊ`iÊÕÊ LÀiʵÕiÊëÀÌ>L>ÊÕ>Ê iÀiÊV>À}>]ʵÕiÊÌÀ>>L>Ê`i>Ã>`ÊÞʵÕiÊ`À>Ê«V]Ê>Ê ÌiÀÊ`iÊÃÕÃÊ}À>`iÃÊiÀ>ðÊ>Ê}À>Ûi`>`ʵÕiÊÀiµÕiÀ>ÊÃÕÃÊ}iÌiÃÊL}>ViÃÊ >V>ʵÕiÊÊiÛÛiÀ>ÊiÊÕÊ >Ê`iÊ>ÕÌridad. p>Ê9ÕBÊiÃÌ?ÊÀ}ÕÃÊ`iÊÃiÀÊ>ÊÖV>Ê«iÀÃ>Ê`iÊ >]Ê >ÌiÊ>ʵÕiÊÕiÃÌÀÊi«iÀ>`ÀÊÃiÊ`ië>Ê`iÊÃÕÊ?ÃV>À>Ê`Û>Ê piÊ >L>Ê`V Ê*>Ê>ÌiÃÊ`iÊiÌÀ>ÀÊiÊ>ÊV?>À>Ê`iÊÃÌÀ° µÕiÊ LÀiÊÃÌiÌ>L>ÊÃLÀiÊÃÕÃÊ LÀÃÊiÊViÃÕ— 334 — rable poder del imperio, desde que el emperador Wanli se exiiÀ>ÊÛÕÌ>À>iÌiÊ`iÊVÕ>µÕiÀÊÀiëÃ>L`>`Ê`iÊ}LiÀÊÞÊÃiÊ`i`V>À>Ê>ÊÕ>ÊÛ`>Ê`iÊ«>ViÀiÃÊÞÊViÊiÊV«>>Ê`iÊ 7i]ÊiÊiÕÕVÊivi]ÊÞÊÃÕÊV ÀÌiÊ`iÊViVÃÃÊV>ÃÌÀ>`ðÊÊ i«iÀ>`ÀÊÊÀiVL>Ê>Ê>Õ`iV>Ê>}Õ>]ÊÊ >L>L>ÊVÊiL>>`ÀiÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÞÊÊÌ>L>Ê`iVÃiÃÊÃLÀiÊ>ÊÀi}iV>Ê`iÊ ÃÕÊ«>Ã]Ê`i?`ÊÌ`ÊiÊ>ÃÊiÀÌÀ>ÃÊ>ÃÊ`iÊ>]ʵÕiÊ >L>ÊVÃi}Õ`ʵÕiÊ >ÊÃiÊ>â>À>ÊVÊiÊ`ÃVÕÌLiÊÞÊ«`iroso coloso de Asia. ÃÊÀiVjÊi}>`ÃÊV>ÀÊ>ÊV>Liâ>Ê>ÌiÊÃÕÊ«ÀiÃiV>Ê `ÕÀ>ÌiÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊÞÊÕi}ÊvÕiÀÊÛÌ>`ÃÊ>ÊÃiÌ>ÀÃiÊiÊÕÊ iÌ>À>`]ÊiÃÊ/ëʵÕiÊ`iL>ÊÌÀ>`ÕVÀÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊ>ÃÊ «>>LÀ>ÃÊ`iÊÃÊ>}ÃÌÀ>`ðÊ,`À}]ʵÕiÊ >L>ÊÃ`Ê>`ÛiÀÌ`Ê por Pan, cumplió con el ritual koubaiÊ`iÊÀiÛiÀiV>Ê>ÌiÊiÊ}À>Ê Neige]ʵÕiÊVÕ>Ê>Ê«ÃÌÀ>VÊÌÌ>Ê`iÊVÕiÀ«ÊÞÊÃÊÌÀiÃÊ}«iÃÊ ViÀi>iÃÊ`iÊ>ÊvÀiÌiÊiÊiÊÃÕi]Ê?ÃÊ>ÊÃ>ÕÌ>VÊ«iÀà >°Ê>Êi̵ÕiÌ>ÊÞÊ>Êi`ÕV>VÊiÀ>ÊiÃiV>iÃÊiÊ >]ÊÞÊ`iL>Ê cumplirla, si no quería irritarlo. De lo contrario podrían ser ex«ÕÃ>`ÃÊÞÊÌÀ>`ÃÊ>Êvð p->Õ`ÊÞÊ>À>]Ê-iÀiÃÊ-iÀÊp`Ê-Û>Ê>Ê«Ã trarse. >Ê9Ø>]ʵÕiÊiÊVÌiÃÌÊVÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊ`viÀiV>]ÊÊ ÃiÊ >>L>ÊÃ]ÊÃÊ>V«>>`Ê«ÀÊÌÀÃÊVÕ>ÌÀÊ>`>ÀiÃÊ `iÊV`VÊviÀÀʵÕiÊLÃiÀÛ>L>Ê>ÊiÝÌÀ>iÀÊiÊ«ÃÌÕÀ>Ê Û}>Ìi°Ê-Û>Ê«iÀVLʵÕiÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊiõÕÛ]ÊÃLÀ]Ê «iÀÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÕÃÊ>ÃÊÕÊ LÀiÊVÀ?ViÊÞÊijÀ}V°Ê-LÀiÊ >ÊiÃ>ÊÃiÊ >>L>ÊÃÊÀÃÊ`iÊ< ÕÞÊÊ9}]ÊEl Libro de las Mutaciones]ÊiÊV`ViʵÕiÊÀi}>ÊÃÕÃÊ>VÌÕ>ViÃÊÞÊ«ÀÊiʵÕiÊ >Ê«>ÀiViÀÊÃiÀ>ÊÕâ}>`Ê,`À}]ÊÃi}ÖÊiÊÃÕÃÕÀÀÊ7Õ>}Ê*>Ê>Ê oído. pÃiÊÌÀ>Ì>`Ê`iÊiÞiÃÊÃiÀ?ÊiʵÕiÊ`iV`>ÊÃLÀiÊÛÕiÃÌÀ>Êcencia o culpabilidad —le descubrió susurrante. -ÕÃÊÕiViÃÊiÃÌ>L>Ê>ÀÀi>>`ÃÊiÊÌÀÊ`Û?ÊÞÊ«>ÀiV>ÊiÛÌ>ÀÊiÊiÊ>Ài°Ê-iÊÌV>L>ÊVÊ>ÌÃÊ}ÀÀÃÊi}ÀÃÊVÊ>>ÃÊ>ÌiÀ>iÃÊÞÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊiÊ«ÀiÃÊÃÕÊ`}iV>Ê`>}>`À>ÊiÊÕÊ >ÃÕÌʵÕiÊÃiÊ >L>Ê`ë>À>Ì>`Ê >ÃÌ>Ê>ÊÃÀ>â°Ê ÊiÊvÕ`>Ê}Õ>ÊÃi}ÕÀ`>`]Ê«iÀÊ>}Õ>À`ÊVÊiÌiÀiâ>ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ð — 335 — ÊÃ>ÊÌi>ÊÕ>ÊvÀ>ÊÀLÌ>ÊÞÊÊ`iVÀ>L>Ê`ÃÊ«ÌÕÀ>ÃÊ `iÊ`À>}iÃ]Ê}ÀÕ>ÃÊÞÊÀ>v>ðÊÊ>LiÌiÊiÀ>ÊvÀ>ÊÞÊÃÕÃÊ>VÕÃ>`ÀiÃÊ >L>L>ÊiÌÀiÊiÃÊÞÊÃi>>L>Ê`ÃÕ>`>iÌiÊ>ÊVÕ«>`°Ê,`À}ÊÃÊÀ>L>ÊÃiÀi]ÊVÕ>`Ê`iÊÀi«iÌiÊVLÀÊ ÃÖLÌ>ÊVViV>Ê`iÊÌÀÊ«i}ÀÊiëiÀ>`\ÊiÊÀ>Ê>iÃÌÀ]Ê VÕÞÊ >ëiVÌÊ iÝÌiÀÀÊ iÀ>Ê `iÊ >VViÃLiÊ `}`>`]Ê >Ã>Ê iÌÀiÊ >ÃÊ>ÃÊÕÊ`iÊÃÕÃÊVÕ>`iÀÃÊ`iÊÛ>i]ÊVÊʵÕiÊ>>`>ÊÕ>Ê «ÀiVÕ«>VÊ?ÃÊ>Ê>ÃʵÕiÊÞ>Ê>ÌiÀ>L>ÊÃÕÊ>>°Ê>Ê>}iÊ`iÊ >Ê9Ø>]ÊiÊÌ`«`iÀÃÊÃÌÀÊ«iÀ>ÊiÊëÀ>L>ÊÀiÛirencia, pero también espanto. ÊÕ>Ê>VÌÌÕ`Ê`iÊ}À>Ê«iÀÌÕÀL>L`>`]Ê>Ê9Ø>]ÊÀÊ>Ê forastero con calculada lentitud. Era como si deseara trazar una À>Þ>Ê`ÛÃÀ>ÊiÌÀiÊÃÊ«ÀiÃiÌiÃÊÞÊj]Ê>Ê>>ÀµÕ>Ê`iÊÀ`iÊÞÊiÊ `iÃÛ>ÀÊ`iÊ>ÃÊiÞiÃʵÕiÊ>Ìi>ÊÕ`ÊiÊ«iÀ°ÊÊÛ> Ê`iÊ Õ>ÃÊÛ>À>ÃÊ`iÊÃ?`>Ê>ÃVi`>Ê >V>ÊiÊÌiV ÊiÊÕ>ÊiâV>Ê `Õâ>°Ê*ÀÊÃÕÊÌiÃÕÀ>ÊÞÊÃi`>`ÊV>L>Ê«iÃ>ÀʵÕiÊÊ>}Õ>À`>L>ÊVÊÌiÀjðʷ*iÀʵÕjÊiÊVÀiiÀ?¶Ê·>ÞÊ>}ÕiʵÕiÊ iÊ`ivi`>¶Êp«iÃÊVÀiÞi`ʵÕiÊÃiÊ>LV>L>Ê>ÊÕÊv>Ì>Ê`iÃenlace. ,`À}ÊiÃÌ>L>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ«?`ÊÞÊ>ÊiÝ«ÀiÃÊ«iiÌÀ>LiÊ`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀ]ʵÕiÊÊ >L>L>]ÊÊÌÀ>µÕâ>L>°Ê >Êië>`>ÊÞÊiÊVÕiÊViâ>ÀÊ>ÊÃÕ`>Ài°Ê-ÕÊÛ`>ÊÃi«ÀiÊ >L>ÊÃ`ÊÕ>ÊVV>Ìi>VÊ`iÊvÀÌÕ>ÃÊi>â>`>Ã]ÊÕÊiV>iÊ que lo conducía inexorablemente al éxito de cuanto emprendía, ÕÊ«À`}ÊÛÌ>ʵÕiÊÊV«Ài`>]Ê«iÀÊ>ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê>VÃtumbrado. ¿Pero se quebraría en aquel preciso instante? La situación se tornaba asfixiante. Pero ni un solo sonido salía de los labios del NeigeÊ>]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊvÀÕVÊiÊViÊ`ÃÌ>ÌiÊÞÊ>Ì>iÀ°Ê-i}ÖÊ*>]ÊiÊÛiÊÃÌÀÊÃÕvÀ>Ê«iÃÃÊ>Ì>µÕiÃÊ ÀiÕ?ÌVÃʵÕiÊiÊVviÀ>ÊÕÊÃiÃ}Ê`iÊÌÀLÕ>VÊiÊÃÕÊ>ÀÀÕ}>`ÊÀÃÌÀ°Ê ÊÃÌÀÊ}ÖÊÃ}Ê`iÊÀi«ÀL>V]ÊÃʵÕiÊ vÊÃÕÃÊÃÊLVÕÃÊiÊiÊ>VÕÃ>`°Ê >`iÊVV>Ê>ÊÃiÀÛ`ÀÊ ?ÃÊiÃVÀÕ«ÕÃÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>]ÊÞÊÊiÃÊÕÃÌÀ>`]Ê >>ÌiÊ`iÊ>ÃÊ>ÀÌiÃ]ÊÃÌÀÕ`ÊÞÊÃ>L° 2V>iÌiÊÕÊÃiÀ«iÌi>ÌiÊ`Û`ÕÊ`iÊÌiViÃÊ«iÀÛiÀÃ>ÃÊiÊ`ÃVÕÌ>ÊÃÕÊ«`iÀ\ÊiÊÌÀ}>ÌiÊiviÊ`iÊÃÊiÕÕVÃ]Ê7iÊ Õ]ÊiʵÕiÊ>>L>Êel jugador de dados]ÊÕÊ`iVÕiÌiÊ — 336 — µÕiÊ ÕÞi`Ê`iÊ>ÊÕÃÌV>ÊÃiÊ >L>ÊV>`ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê«iÀ>]ÊÞÊ«>À>ÊÃ>Û>ÀÊ>ÊÛ`>Ê >L>Ê`i>`ʵÕiÊÊV>ÃÌÀ>À>]ÊVÛÀÌj`ÃiÊVÊiÊÌi«ÊiÊiÊ«>Ê`iÊ?}À>ÃÊÞÊÀ}>â>`ÀÊ`iÊ «>ViÀiÃÊ`iÊ`ÛÊ7>° Al fin, el NeigeÊ>Ê>âÊÃÊ«?À«>`ÃÊÀÕ}ÃÃ]ÊÞÊÃÕÊÛâÊÀiÃÊ`>`À>ÊÞÊ>ÕÌÀÌ>À>° p ÊÃiÊ«Õi`iÊ`iÌiiÀÊʵÕiÊÛi`À?Êp`iV>Àp°ÊuV«>>`it Ê>VÕÃ>`ÊiÊiÝÌÀ>ÊiÊÌÊV iÀiÌiÊÞÊÊÃ>L>ÊÃÊiÀ>Ê`iÊ «ÕÌ>VÊÊ`iÊiÝVÕ«>V°Ê>ÊÞÊÃÕÃÊÃÌÀÃÊÃiÊVÀ«À>ron de sus sitiales como impelidos por un resorte. Nadie inter«ÀiÌ>L>ÊÃÕÃÊÀ`iiÃ]Ê>ÃÊLi`iV>ÊÃÊÀiV ÃÌ>À°ÊÀ>Ê>Ê>ÕÌÀ`>`Ê ÃÕ«Ài>°Ê,`À}ÊÃiÊÃÌÀÊ`iÃVViÀÌ>`ÊÞÊ«ÀÊÃÕÊViÀiLÀÊ confuso pasaron en todo tipo de conjeturas. No entendía nada. ÃÊ}Õ>À`>ÃʵÕiÊiÃÌ>L>ÊÌÀ>ÃÊ`iÊjÊÊi«Õ>ÀÊVÊ>ÃÊ>â>}>Þ>ÃÊ «>À>Ê µÕiÊ VÕ«iÀ>Ê >Ê Ì>Ý>ÌÛ>Ê À`iÊ `iÊ À>Ê >iÃÌÀ°Ê ¿Cómo podía demostrarse la bondad de sus intenciones si no ÃÕÀ}>Ê>ÊV>ÃÊ`iÊÀivÕÌ>À>Ê>ÌiÊÕÊÌÀLÕ>¶ p+ÕjÊiÛii>`ÊÀÕLÊ >ÊÌ>`ÊÊ`iÃÌÊp«iÃÊ tenso. >`>ÊiÊ>Ãi}ÕÀ>L>ʵÕiÊ«`>Ê`iÃÛ>iViÀÃiÊÃÕÃÊ>Ãi`>`iÃ]Ê ÞÊÃiÊiÊiÌÊiÊiÊVÕiÀ«ÊiÃiÊi`ÊÞÊiÃ>ÊÃëiV >Ê`iʵÕiÊ>}Ê ÌiÀÀLiÊÞ>ÊÊÌi`À>Ê>ÀÀi}ÊiÊÕÃÊ«VÃÊÃÌ>Ìið — 337 — 4 La dama Guifei /iiÀÃÃ]Ê-Û>]Ê/ëÊÞÊ>ÊVÌÛ>Ê`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀ]Ê ÊÃ}ÕiÀÊÕ`ÃÊÞÊ>}ÕÃÌ>`Ã°Ê ÊiÊ«ÀiviVÌÊ*>ÊÃ>L>Ê>Ê ``iÊÃÊV`ÕV>]ÊÞÊÃiÊ>>À°Ê,`À}Ê«iÀVLÊÀ>`>ÃÊ`iÊ >}Ì>VÊÞÊÀiViÊ`iÊ>ÃÊÌiViÃÊ`iÊ>Ê9Ø>]ʵÕiÊV>>L>Ê con lastimosos impulsos. ÌÀ>ÛiÃ>ÀÊiÊÕÀÊ`iÊvÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`ÊÌiÀÀÊiÊÃÕso silencio, camino del sector norte. Un soldado los precedía i>ÀL>`Ê>ÊÃ}>Ê`iÊÃÕÊÀ>}]ÊÞÊVÕ>ÌÃÊÃiÊiÃÊVÀÕâ>L>Ê `L>L>Ê>ÊViÀÛâÊiÊÃi>Ê`iÊÀiëiÌ°Ê9Ê >ÃÌ>ÊÃÊiÕÕVÃ]ÊVÕÞÃÊÀÃ>ÃÊÞÊÕÀÕÃÊV>ÃV>Lii>L>ÊiÊÃÊÀViÃ]ÊÃiÊV>L>Ê>ÌiÊiÊ}À>ÊiÀ>ÀV>Ê>° Ê>ÀiÊÃiÊ >L>ÊÛÕiÌÊV>}Ã°Ê >`iÊ`iÊÃÊÛ}>ÃÊÃ>L>Ê impedirle el paso por un pasadizo que los condujo a una poterna `iÊ iÀÀÊÛ}>`>Ê«ÀÊ`ÃÊViÌi>ÃÊ>VÀ>â>`ðÊÊ`ÃVÀiÌÊ portillo daba al exterior de la Ciudad Palatina. Abandonaban el *>>VÊ*À L`°ÊÃÊV>ÀÀÕ>iÃÊVÊÃi`ÃÊÌÀVÃÊ`iÊÌÕÀ>ÃÊi>iâ>`>ÃÊÞÊÕ>ÊiÃVÌ>Ê`iÊÃ`>`ÃÊÃÊ>}Õ>À`>L>ÊvÕiÀ>°Ê >ÃÊÕ>ÃÊiÀ>ÊL>V>ÃÊ`iÊÃÊiÀiÃÊÞÊ`>Ì>`Ã]ÊVÕÞÃÊLifos palpitaban inquietos. Ê«ÀiÀÊÊVÕ«>ÀÊ>ÊÞÊÃÕÃÊVÃiiÀÃ]ÊÞÊiÊÃi}Õ`Ê ,`À}]Ê/ë]Ê7Õ>}Ê*>]ÊÞÊ`ÃÊiÃVÌ>ÃÊ>À>`ðÊÊ>ÃÊ LV>V>iÃ]Ê>âÌi>ÃÊÞÊÌiÀÀ>â>ÃÊÃiÊ>«ÀiV>L>Ê>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ}iÌiÃÊ VÕ«>`>ÃÊiÊÃÕÃʵÕi >ViÀiÃ]ÊÃÊiÌÀ>`ÊiÊ>ÃÊiÃVÕi>ÃÊÞÊ`iÊ À>`>ÃÊ`iÊV>«iÃÃÊV>À}>`ÃÊV>Ê`iÊÃÊiÀV>`ðÊÀ>Ê>Ê — 339 — À>Ê`iÊ>ÊserpienteÊpiÌÀiÊ>ÃÊÕiÛiÊÞÊ>ÃÊVip ÞÊ>ÊV>`iâÊL>Ê ÛiVi`Ê>ÊvÀiÃVÀÊ`iÊ>Ê>>>° pu V iÀ]Ê>Ê>Ê >Ê`iÊ>Ê>À}>Ê6`>tÊpÀ`iÊ>° ÌÀiÊiÊÀÕ`Ê`iÊ>ÃÊÀÕi`>Ã]ÊiÊ«>v>ÀÊ`iÊ>ÃÊV>L>iÀ>ÃÊÞÊiÊ iÌÀiV V>ÀÊ`iÊ>ÃÊ>À>Ã]Ê>«i>ÃÊÃÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊÃÊÕÀÕÃÊ `iÊ>ÊVÕ`>`°Ê,`À}ÊÃÊëiÃ>ÀÊiÊiviVÌÊ`iÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`Ê>Ê Pan: pÝÃÌiÊ>}Õ>ÊÀ>â]Ê À>LiÊlo Pan, para abandonar la Õ`>`Ê«iÀ>°Ê·iLÊÌiiÀÊ>}ÖÊV>ÃÌ}]ÊÊ>ÀÀiÃÌÊÃÊÃiÀÊ `¶Ê"ÃÊÀÕi}ÊÕ>Ê>V>À>V]Ê«ÕiÃÊiÊ}ÕÃÌ>À>ÊvÕ`>iÌ>ÀÊ las incriminaciones de las que se acusa injustificadamente. Ê*ÀiviVÌÊi}ÊVÊ>ÊV>Liâ>]ÊÞÊiÊVÌiÃÌÊÃÊÀ>À° —Debéis sentiros afortunado de que el mismísimo Ma sea ÛÕiÃÌÀÊ>vÌÀÊÞʵÕiÊÃÊV`ÕâV>ÊiÊ«iÀÃ>Ê>Ê>ÊÀiÃ`iV>Ê ÛiÀ>i}>Ê`iÊBixia Hijo del Cielo, donde reside con su corte ÀiÌÀ>`Ê`iÊÃÊÀ}ÀiÃÊ`iÊiÃÌ°ÊÌiÃÊ`iÊi``>ÊVViÀjÃÊ ÛÕiÃÌÀ>ÊÃÕiÀÌi° ÊÛ>iÊ`ÕÀÊÕÊÃ>Ì>j]Ê«ÕiÃÊiÊÕ}>ÀÊ`iÊÀiVÀiÊ«iÀ>ÊÃiÊ >>L>Ê>Ê«V>Ê`ÃÌ>V>Ê`iÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê- iÜÕÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>°ÊÃÊV>ÀÀÃÊÃiÊ`iÌÕÛiÀÊÞÊiÊ}ÀÕ«]ÊiÊiÃVÀÕ«ÕÃÊÕÌÃ]ÊÃ}ÕÊ>ÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ>°Ê-iÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊÕÊÕ}>ÀÊvÀ`Ã]Ê Ài«iÌÊ`iÊ>À`iÃ]Ê>LiÀV>ÃÊÞÊL>V>iÃÊ`iÊvÀiðÊ9ÊiÊiÊViÌÀÊ `iÊ>«>VLiÊLÃV>iÊÃiÊ >>L>Ê>Ê >Ê< i]IÊ``iÊÃiÊ>â> ban en sus cinco picos, otras tantas residencias de descanso para la familia imperial. El exuberante parque atraía la atención de -Û>]ʵÕiÊÃiʵÕÌ>L>ÊiÊÃÕ`ÀÊÞÊ>Ê Õi`>`ÊVÊiÊ«>Õi° >ÊÃ>`>ÊiÊÕÊ LÀiÊiµÕLÀ>`ÊVÊ,`À}]ÊÊiÀ>Ê ?ÃʵÕiÊ>ÊV>«>V`>`ÊVÊ>ʵÕiÊVÌÀ>L>ÊÃÕÊ«>ÛÀ° Ê«iÊ`iÊ>ÊV>ÊÃiÊ >>L>ÊiÊ*>>VÊ- Õ Õ>}]ÊÞÊ`iÌÀÊ `iÊjÊiÊÃ>Ê`iÊ>Ê}iÛ`>`Ê«iÀ>°Ê7Õ>}Ê*>ÊiÊiÝ«VÊ µÕiÊiÀ>ÊÕÊÀVÊÃ>}À>`ÊÞÊÕÞʵÕiÀ`Ê«ÀÊ>Êv>>ÊÀi>Ê< Õ]Ê iÊLÀiÊ`iÊ>Ê`>ÃÌ>ÊÀi>Ìi]Ê«ÕiÃÊiÊjÊÀiVL>ÊÛiiÀ>VÊ IÊ ÞÊÃiÊVViÊVÊiÊLÀiÊ`iÊV>Ê}à >°Ê-iÊ>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊ >L>Ê Ã`ÊiÛ>Ì>`>ÊVÊ>ÊÌiÀÀ>ÊÃLÀ>ÌiÊ`iÊvÃʵÕiÊÀ`i>L>Ê>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>Ê ÞʵÕiÊÃiÀÛ>Ê«>À>Ê«ÀÌi}iÀÊ>ÊÀiÃ`iV>Ê«iÀ>Ê`iÊÃÊvÀÃÊÛiÌÃÊ`iÊÀÌi°Ê ÖÊÊiÝÃÌ>ÊiÊ*>>VÊ`iÊ6iÀ>ʵÕiÊ ÞÊÃiÊ«Õi`iÊ>`À>À° — 340 — sus antepasados. El Prefecto insensible a cualquier emoción, le vÀÊ}À>Ûi\ pÃÌiÊV«iÊ«>>ÌÊiÃÊÕÊÕ}>ÀÊÌV>`Ê«ÀÊiÊ>iÌÊ`iÊ ÃÊ`ÃiÃÊÞÊ«ÀÊ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>°Ê>ÊV>ÃÌ>ÊÀi>ÊÃiÊ >>Ê > À>Ê>µÕ°Ê «ÀÌ>ÃÊVÊÃÊvÕiÀ>ÃÊÛÃLiÊÞÊ >Vi`ÊVÕ>ÌÊÃiÊÃÊ`}>° Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÀiõÕiÀ]Ê,`À}ÊÞÊ/ëÊV>>ÀÊiÌÀiÊ >ÀVÃÊ`iÊvÀiÃÊÞÊÃi`iÀÃÊÃLÀi>`Ã]ÊVÌi«>`ÊiÊ«À`}ÃÊ>À`ʵÕiÊÀ`i>L>Ê>ÃÊ>ÃiÃÊiÃÌÛ>iÃÊ`iÊ>Êv>>Ê Ài>]ÊiÛÕiÌ>ÃÊiÊÕÊ«iÀvÕiÊL>Ã?VÊÞÊiÊÃÊÌÀÃÊ`iÊÃÊ «?>ÀÃÊÞÊ>ÃÊ>ÛiÃÊiÝÌV>ðÊ*ÀÊiV>Ê`iÊ>ÃÊV«>ÃÊ`iÊÃÊ?ÀLiÃÊ ÃiÊ>`Û>L>ÊÃÊÌi>`ÃÊ>>ÀÃÊ`iÊÃÊ>>iÌÃ]ÊÃÊ>iÀÃÊÀÃÊÞÊÃÊÛiÀ`iÃÊ`iÊÃÊ«>LiiÃÊ`iÊ>ÃÊVVÕL>Ã°Ê Ê «`>ÊVÀiiÀʵÕiÊiÊ>µÕiÊ`VÊÕ}>ÀÊ«Õ`iÀ>ÊV`i>ÀÊiÊÕÊ juicio sumarísimo. ÃÊ}Õ>À`>ÃÊÊÃiÊÃi«>À>L>Ê`iÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊÞÊÕÌÊ>ÊÃÕÊ marcial corpulencia cruzaron uno tras otros senderos que comunicaban estanques límpidos donde se deslizaban los patos >`>ÀiÃÊÞÊÃÊVÃiðÊ-LÀiÊiÃÊvÌ>L>ÊL>ÀµÕV Õi>ÃÊ`de se solazaban los príncipes de la familia imperial, las amas de VÀ>Ê`iÊ«À}jÌ]ÊÃÊiÕÕVÃÊÞÊ>}Õ>ÃÊ`>>Ã]ÊiëÃ>ÃÊÞÊ VVÕL>Ã]ʵÕiÊÀi>ÊviÃÌÛ>iÌiÊ>iÃÊ>ÊÃÊÀiVjÊi}>`ð ÊV>ÀÌ}À>vÊLÃiÀÛÊiÊiëi`ÀÊ`iÊÃÊ«>>ViÌiÃʵÕiÊÃiÊ VÕV>L>ÊVÊVÀÀi`ÀiÃÊ`iÊvÀiÃÊVÊiÊ*>>VÊ9}Ã]Ê ``iÊ À>L>Ê iÊ i«iÀ>`ÀÊ VÊ ÃÕÃÊ iëÃ>ÃÊ 8>`Õ>Ý>]Ê 8>}ÊÞÊ< i}]ÊÞÊÌ>LjÊ ]Ê>Êi«iÀ>ÌÀâÊ>`Ài]ÊÕ>ÊÕiÀÊ `iÊ}À>Ê«`iÀÊiÊ>ÊVÀÌi°ÊÊiÊÃÊÌiÀÊÃiÊ>â>L>ÊÌÀÃÊ cuatros templetes donde flameaban las oriflamas amarillas de la iÃÌÀ«iÊ}]ÊÞÊ`iÌÀÊ`iÊiÃÊÃiÊÛiiÀ>L>ÊÕ>ÊiÃVÕÌÕÀ>ÊÕmental de Buda en oro puro. >Ê9Ø>ÊÃiÊ`iÌÕÛÊiÊÕÊ`iÊiÃÊÞÊiÌÀÊ«>À>ÊiVi`iÀÊ Õ>ÊÛi>Ê«iÀvÕ>`>]ÊÃi}Õ`Ê`iÊÃÕÊÃjµÕÌ°ÊÃÊÀiVLiÀÊÕÃÊ monjes zenʵÕiÊÃÊ>V«>>ÀÊ>ÊÌiÀÀ°Ê*>ÊL>ÊLÀ> do al castellano los edificios, conforme cruzaban ante sus peristilos. pÃÌ>Ê>ÃÊVÊ`À>}iÃÊÞÊVÕ>ÃÊiÃVÕ«`>ÃÊiÃÊ``iÊÃiÊViiLÀ>Ê>ÃÊÃiÃiÃÊ`iÊÌi>ÌÀÊÞÊ``iÊÃÕiiÊÕ}ÕiÌi>ÀÊ>ÃÊ — 341 — iëÃ>ÃÊÞÊÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊVÊÃÊ«ÀV«iðÊ/À>ÃÊjÊiÃÌ?Ê>ÊÀiÃ`iV>Ê`iÊÛÌ>`ÃÊÞÊÃÌÀÃ]Ê``iÊÃÊ>>ÀiÃÊ Þ° p·>ÀÃ¶Ê ÊÊiÌi`]ÊÛ?}>iÊiÊViÊpi`Ì° ,`À}ÊÊ«iÀ`>Ê`iÌ>iÊ`iÊVÕ>ÌÊLÃiÀÛ>L>\ÊVÀÌ>ÃÊ`iÊ À>ÃÃ]ÊLLÃÊ`iÊ?V>À]Ê«ÕiÀÌ>ÃÊÀi``>ÃÊ`iÊ>`i]ÊiÃ>ÃÊÀi«Õ>`>Ã]ÊvÀÃÃÊiÃ>Ì>`Ã]ÊÃ> Õ>`ÀiÃÊÞÊ?«>À>ÃÊ`iÊÀ]Ê`À>}iÃÊ`iÊ>`i]Êv}ÕÀ>ÃÊ`iÊ«ÀVi>>Ê`iÊÃÕÃÊÃ>}À>`ÃÊ}Õ>À`>iÃÊÞÊ v>ÃÌÕÃ>ÃÊ>vLÀ>ÃÊLÀ`>`>ðÊÀ>]Ê«>â]ÊvÀiÃVÀÊÞÊvÀ`Ã`>`]Ê>ÀÀ«>L>ÊiÊi`jVÊÕ}>À°Ê-iÊ>ÃÊ>ÊÕ>ÊL>>ÕÃÌÀ>`>ÊÞÊ ÃiʵÕi`Ê«>À>â>`ÊVÊʵÕiÊÃiÊiÊvÀiV>Ê>ÊÃÕÊÛÃ\Ê>Ê«ÃÌ>Ê`iÊ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ*iÊ>ÊÃÕÃÊ«iÃ]ÊiÛÕiÌ>ÊiÊÃÕÊ >Ê`iÊÃÕ>ÛiÊ Û>«ÀÆÊÞÊ`iÌÀÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊÞÊ«ÀÝ>Ê>ÊÃÕÊÀ>`>]Ê>Êiëi`rosa Ciudad Púrpura, que brillaba con el sol como un medallón `iÊVÀ>ÌÃÃÊ`À>`Ã]ÊVÀiÃÊÞÊ>âÕið 1Ê«>À>ÃÊ«>À>Ê>LiÀ}>ÀÊ>Ê`ÕiÊ`ÃVÕÌLiÊ`iÊÃÕÃÊÛ`>ð 9ÊÛi`Ê>Ê>]Ê>ÊÃÊ«>>Vi}ÃÊÞÊ>Ê7Õ>}Ê*>]ʵÕiÊ>µÕiÊ`>Ê ÃiÊÌV>L>ÊVÊÕÊLÀÀiÌiÊÀÊÞÊÕÊ«ÕiÀÊi}À]Ê«Õ`ÊVÃÌ>Ì>ÀʵÕiÊÊiÝÃÌ>Ê>ÞÀÊÀ}ÕÊ«>À>ÊÕÊÃÖL`ÌÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ µÕiÊvÀ>ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊ>ÊÀ}`>ÊÛ`>Ê«iÀ>]ÊÕÊViÀÀ>`ÊVÀVÃÃÊ`iÊL>ÌÊÞÊ«ÕVÀÌÕ`]ÊiëiÊ`iÊViÊÞÊÃÃÌjÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>°Ê-Û>]ÊLµÕ>LiÀÌÊVÊʵÕiÊVÌi«>L>]ÊvÕiÊÃ>i`Ê`iÊ ÃÕÊiÃÃ>iÌ]ÊÛ`>`ÊÃÕÊÃÕÊÌÕÀL>V°ÊVÕÃÊViâ>L>Ê>ÊÛ`>ÀÊiÊ`iÃ>«>ÀÊÞÊ>ÊÃi`>`ÊiÊ>ÃʵÕiÊ >L>Ê ÛÛ`Ê>ÃÊÖÌ>ÃÊÃi>>ð -iÊ`iÌÕÛiÀÊÕi}ÊiÊÕ>Ê«jÀ}>ÊVÕLiÀÌ>Ê`iÊiÀi`>`iÀ>Ã]Ê en la que Ma, al parecer cansado por su reumatismo, quiso recu«iÀ>ÀÊiÊÀiÃÕiÊiÊÛÌÊ>ÊÃiÌ>ÀÃiÊ>ÊÃÊÛÌ>`Ã]ÊiÃÊÃÊ extranjeros que permanecieron de pie a corta distancia escolta`ÃÊ«ÀÊÃÊÃ`>`ðÊ/ë]Ê>«ÀÛiV >`ʵÕiÊÃÊiÀ>ÀV>ÃÊ«iÀ>iÃÊ >L>L>ÊiÌÀiÊÃ]ÊÊ`iÛÛÊ>Ê>ÊÀi>`>`ÊÃÕÃÕÀÀ?`iÊ al oído. p Ê`iLiÃÊv>ÀÃ]Ê>]ÊÃÊV ÃÊÃÕiiÊVvÕ`ÀÊ>ÃÊ >ÊÃÕÃÊii}ÃÊ>ÌiÃÊ`iÊ>ÀÀ>ÀÃÊ>ÊÕ>Ê>âÀÀ>ÊÊVÀÌ>ÀiÃÊ Ài>Ã]Ê>ÀâÊÞÊ>Ã]ÊÊÌ>LjÊ«Õi`iÊL}>ÀÃÊ>ʵÕiÊÃÊ ÃÕV`iÃÊ >Vj`ÃÊÌÀ>}>ÀÊL>ÃÊ`iÊ«ÊÞÊ>VÌ°Ê ÃÊ «`À?Ê`iÊÀ`>ÃÊ>ÌiÊÞÊÊÃiÊÃÌÀ>À?ÊÃiÀVÀ`ÃÃ°Ê -ÕiiÊÃiÀÊ>L>LiÃÊiÊÃÕÃÊVÀÕi`>`iÃ°Ê ÊÃÊviÃ]ÊÊÃiÀ° — 342 — }Õ>À`>ÀÊ>ʵÕiÊ>ÊÃiÊVÀ«À>À>Ê`iÊÃÕÊ>ÃiÌ]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊ >ÊV>LÊ`iÊÕÊVÀÌÊ«>ÃiÊ}ÀiÃ>ÀÊiÊÕ>Ê«ÕiÌ>Ê>ð pÃÊ>iÃÌÀÃ]Ê«ÌÀiÃÊÞÊV>}À>vÃÊ`iÊÝ>Êi«iÀ>`ÀÊ ÃÊ>}Õ>À`>ÊiÊiÊ->Ê`iÊ>Êi}`>`Êp>ÕVÊ>p°ÊÊ ÃiÀ?ÊÛ>À>`>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊLÀ>ÊVvÀiÊ>ÊÃÕÃÊiÀiViÌðÊ+ÕiÊ ÃÊ>V«>iÊiÃÌiÊÛiÊsanglés, que parece tener buen juicio. uÌÀiÃt Ê>`iÊiÊ >L>Ê«>Ã>`Ê`iÃ>«iÀVL`ʵÕiÊiÊ«`iÀÃÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊÃÌÀ>L>Ê«>À>ÊVÊiÊ>ÃÕÃÌ>`ÊÛiÊv«ÊÕ>Ê >viVÌÕÃ>ÊVÃ`iÀ>V]Ê«À«>Ê`iÊÕÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊ?ÃÊ «`iÀÃÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>°Ê9ÊÊiÀ>Ê>Ê«ÀiÀ>ÊÛiâʵÕiÊ,`À}ÊÊ LÃiÀÛ>L>°Ê·-iÀ>Ê«ÀÊÃÕÊV>«>V`>`Ê`iÊiÌi`iÀÊ>ÃÊi}Õ>ÃÊ`iÊ Oriente? ÃÊ}Õ>À`>ÃÊ`iÃ>«>ÀiViÀÊVÊ«ÀÊiÃ>° >ÊÃ>>ÊiÃÌ>L>Ê>V>ÀV>`>Ê«ÀÊÕ>ÊÕâÊ>V>À>`>]ÊÞÊÃiÊ >>L>Ê Û>À>ÃÊ`>>ÃÊÃi«>À>`>ÃÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊ«ÀÊÕÊLLÊ`iÊÃi`>Ê transparente. Dibujaban primorosos cuadros frente a unas mesas `iÊ}À>L>`ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊ>À>ÛÊ>À}>`ÃÊÌ>LÕÀiÌiÃÊ>ÊÀ>ÃÊ`iÊÃÕiÊÃiÊ >>L>ÊV>`ÃÊ`iÊvÀ>ÃVÃÊ`iÊÌÌ>Ã]ÊÀi`>ÃÊVÊ>}Õ>`>Ã]Ê>V>Ã]ÊL>ÀViÃÊLiÀiiÃÊÞÊ>VÕ>Ài>Ã]Ê>ÃÊVÊ`iÊÌ>ÀÀÃÊ`iÊ «ÀVi>>Ê>ÌiÃÌ>`ÃÊ`iÊ«ViiÃÊÞÊÀÃÊ`iÊ«>«iÊ`iÊ>ÀÀâ]ʵÕiÊ Ì>ÊLiÊVV>Ê,`À}°ÊÃÊÀiVjÊi}>`ÃÊÃiÊ`iÌÕÛiÀÊiÊ>Ê «ÕiÀÌ>]ÊÞÊÃÊ>«Ài`ViÃÊÌiÀÀÕ«iÀÊiÊÌÀ>âÊ`iÊÃÕÃÊ«>Ã>iÃ]Ê iÃVi>ÃÊvÀ>iÃ]Ê«?>ÀÃ]Ê>ÛiÃÊ`iÊ«>À>ÃÊÞÊvÃvÃÊiÊiÃÌ>`Ê`iÊ i`Ì>V]ʵÕiÊVÀi>L>ÊiÊÌÃÊÃi>ÃÊÞÊ>Àvið >L>Êi}>`ÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀÊiÊNeigeÊ>]ÊiÊiVi>ÃÊÞÊViVVÃÌ>Ê`iÊ>ÀÌi]ÊÞÊ LÀiÊVÕÌÛ>`ÊiÊ>Ê«ÌÕÀ>Ê`iÊ>ÊV>`i>Ê-}]Ê`iÊ>ʵÕiÊiÀ>Ê«ÀiÃ`iÌi]ÊVÊÌ>LjÊ`iÊ>ÊÃVÕi>Ê 7Õ]ÊvÀ>`>Ê«ÀÊ«ÌÀiÃʵÕiÊ>`i?ÃÊiÀ>ÊÌiiVÌÕ>iÃÊÞÊ>ÃÌÀðÊ>ÊÃÊÃ>Õ`Ê«>ÌiÀ>iÌi]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÃÕÃÊ Ã]Ê ÞÊÕÊ`iÊiÃÊÊLÃiµÕÊVÊÕ>ÊV«>Ê`iÊ>>L>ÃÌÀʵÕiÊVÌinía báij iü, licor de arroz. *>ÃiÊiÌÀiÊÃÊVÕ>`ÀÃÊVÊÃÕÊiÃ>ÊL>ÀÀ}>Êv>>`>Ê«ÀÊiÊ VÌÕÀÊ`iÊÃi`>ÊÞÊiÊ}À>ÊV>ÀÊ`iÊNeigeÊÛj`ÃiÊ>ÊV«?ÃÊ `iÊ>ÊÀiëÀ>V°Ê>ÊÃiÊ`iÌÕÛÊ>ÊVÌi«>ÀÊ>ÃÊLÀ>Ã]ÊiÌÀ>ÃÊ >V>Ê>}ÕÃÊViÌ>ÀÃÊÃLÀiÊiÊVÀ>ÌÃÊÊiÊÌÀ>âÊipleado. — 343 — *iÀÊ>ÃÊÀ>`>ÃÊ`iÊÃÊ«ÌÀiÃÊÞÊ«ÌÀ>Ã]ÊÌ`ÃÊÛiiÃÊÞÊ iݵÕÃÌ>iÌiÊ>Ì>Û>`Ã]ÊiÃÌ>L>Ê«Ã>`>ÃÊ`iÃ`iÊ >V>ÊÀ>ÌÊiÊ ÃÕÃÊ>V«>>ÌiÃ]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`ÊiÊiÊiÝÌÀ>iÀʵÕiÊiÃÌ>L>Ê`iÌi`ÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>°ÊiÊi`>ÌÊVÕ`ÊiÊ?ÃÊ«ÀiÛÃÌÊ`iÊ ÃÊ`iÃVViÀÌÃ]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ>iÃÌÀÊ`iÊ>ÊÃÌÌÕV]ÊÕÊÛiiÃÌÀÊ`iÊ«iÊ>ÀÀÕ}>`>ÊÞÊ>ÀV Ì>]Ê`iÊÃÊ Õ``ÃÊÞÊÃÊ ÛiÊ>}Õ]ÊÃiÊV]ÊÌV>`ÊÃÕÊvÀiÌiÊiÊÃÕi]ÊÞÊÊÃ>Õ`Ê ÃiÀÛiÌi\ piÛi`Ê>ÊÃ>Ê`iÊ«ÌÕÀ>]Ê À>LiÊ`VÌÀÊÞÊÃtro jinshi >Ê9Ø>]Ê>ʵÕiÊ>ÃÊ`i`>`iÃÊViiÃÌiÃÊ«ÀiÃiÀÛiÊ`iÊ todo mal. ,`À}Ê«iÀVLʵÕiÊÌ`ÃÊÃÊ`LÕÃÊÌi>ÊÕ>Ê>ÀV>ÊiÊ ÕÊ`iÊÃÕÃÊLÀ`iÃ]ÊÕÊ`À>}ÊVÊÕ>Ê«>Ì>Ê`iÊVVÊ}>ÀÀ>Ã]Ê>Ê v}À>>Ê`iÊ>«ÀiV>VÊ`iÊÌ>iÀÊ«iÀ>°Ê>ÊÃiÊÛÛÊÞÊ«`Ê la asistencia del sanglés, para que tradujera sus palabras. p>iÃÌÀÊ< }ÊpiÝ«ÕÃÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀp]Ê`iÃiÊ«Àisentaros al zhûren -Û>]ÊiÊiiVÕÌÀÊ`iÊÃÊVÕ>`iÀÃÊ`iÊÛ>iʵÕiÊ Ì>ÌÊ>`À>ÃÌiÃÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ>«>Õ`Ê`iÊ>ÊVÌÀÛiÀÃ>Ê iÌÀiÊÃÊV>ÀÌ}À>vÃÊ`iÊ«>>V°Ê6iiÊ`iÊ>ÊV>Ê`iÊ>V>]Ê «iÀÊiÃÊÀÕ`Ê`iÊi>Ê/>â Õ}Õ]ÊÕÊ«>ÃÊÛ>Ã>Ê`iÊ}iÌiÃÊ `iÊ«iÊL>V>ÊÃÌÕ>`ÊiÊÃÊVviÃÊ`iÊVj>Ê`VÊÞÊ`iÊ }vÊ`iÊi}>>°ÊÃÊ>`i?ÃÊÃi}Õ`ÀÊ`iÊLÕ`ÃÊ?ÃÊ«ÕÀʵÕiÊ iÝÃÌi]ÊiÊ`iÊ>ÊÃVÕi>Ê`iÊÌ]ÊÊJingtucong]Ê`iÊVÕÞÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃÊiÃÊÌjÀ«ÀiÌiÊÞÊ>}°ÊÊ>ÊVÀÌiÊ`iÊÃÕÊÃÕÌ?ÊiiÀViÊ`iÊ «ÌÊ`iÊ>ÊÀi>Ê>À>`>ÊÞÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊ>À° ÊÌÊi«i>`Ê«ÀÊ>ÊÞÊiÊ>LiÌiÊ`iÊVÀÌiÃ>ÊÊiÀ>Ê ÃÊ«Ài}iÃÊ`iÊÕÊÕVÊÃÕ>ÀÃÊÊ`iÊÕ>Ê>VÕÃ>V]ÊÞÊ VÊÃÊÃiÊ ÕLiÀ>Ê`iÃ>`i>`ÊÃÕÃÊiÀÛÃ]ÊÃÌÊÕ>Ê«Àfunda laxitud en su cuerpo que lo tranquilizó. El rumbo de la fortuna se enderezaba. ,`À}Ê«iÃʵÕiÊ>µÕi>ÊiµÕÛV>`>ÊiÝ«V>VÊÃLÀiÊÃÕÊ À}iÊÞÊViÌ`ÊiÊv>ÛÀiV>]Ê«iÀÊÊÃÀ«Ài`Ê?ÃÊ>ÖÊ>Ê >v>L`>`ÊVÊ>ʵÕiÊÃiÊ`À}>Ê>Êj°Ê>ÊÊ >L>Ê`i>`ÊV>ÀÊÃÊ era un folanjiiÊpÕÊ«ÀÌÕ}ÕjÃp]ÊÊÕÊganxila —un natural de >ÃÌ>p]ÊiÊÃÕÌ>>ÌÊÌ>ÊÌi`ÊiÊÛ>ÃÀÊ`iÊÀiðÊ*iÀÊ>Ê ser presentado como tributario del emperador era como decir µÕiÊ«iÀÌiiV>Ê>ÊÕÛiÀÃÊV ÊÞÊ«`>Êv>ÀÃiÊ`iÊj°Ê>ÊVvÕ— 344 — ÃÊLiivV>L>Ê>Ê Ã«>]Ê«ÀÊʵÕiÊ`Ê«ÀÊLÕi>Ê>ÊiµÕÛV>`>Ê>V>À>VÊ}i}À?vV>ÊiÝ«ÕiÃÌ>Ê«ÀÊ>° ÊÛiÊ>iÃÌÀ]Ê`iÀ>`ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>Ã]ÊÃi>\ piÊ`iÊ`iVÀÃ]ÊÃiÀÊ-Û>]ʵÕiÊÛÕiÃÌÀÊ>«>ÊÞÊÃÊ`LÕÃÊ >ÊÃÕÃVÌ>`ÊiÊ>ÊVÀÌiÊÕÊVÌÀÛiÀÌ`ÊÛiÌÊ`iÊ«ÊiÌÀiÊÃÊ«ÌÀiÃ]Ê}i}À>vÃÊÞÊV>}À>vÃ]ʵÕiÊ >Ê«i mizado durante días enteros. Incluso el BixiaÊÃiÊ >Ê«ÀÕV>`Ê sobre ellos. ÊÃiÊ >L>Ê>viÃÌ>`ÊÃÊiÊ`VÌ>iÊ`iÊ7>Ê >L>ÊÃ`Ê v>ÛÀ>LiÊÊ`iÃv>ÛÀ>Li]Ê«iÀÊ,`À}Ê«iÀVLÊViÀÌ>Ê>`À>VÊiÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ðÊ-ÕÃÊÃÊiÃÊ`iÊÛÌ>`>`ÊÞÊÃÕÊ>«ÃÌÕÀ>ÊiÊ «À>ÊÕ>Ê}À>Ê`}`>`°ÊÕÌÊ>ÊÕÌÊVÃ`iÀʵÕiÊ >Û>â>L>Ê«ÀÊÕÊÌiÀÀÌÀÊv>ÛÀ>Li°Ê*iÀ]Ê·Ãi}Õ>ÊVÀÀi`Ê «i}À¶ Aunque no los exculpabas, aquel cambio de actitud le comenzó a inspirar una confianza limitada en sus censores. Paseó ÃÕÊÀ>`>Ê«ÀÊÃÊ>ÃÃÌiÌiÃÊ«>À>ÊÃÕÃVÌ>ÀÊ>` iÃiÃÊÃ>Û>`À>Ã]Ê ÞÊ«iÀVLʵÕiÊVÕ>ÌÀÊÀ>`>ÃÊÊVÌi«>L>ÊVÊiÝ«iVÌ>V\Ê >Ê`iÊÛiÊ>iÃÌÀÊ< }ÊÞÊ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÌÀiÃÊ`>>ÃÊ`iÊ«>>VʵÕiÊ ÃiÊ >>L>ÊiÊiÊ>Õ>°Ê-iÊÊV>ÊVÊÃÊÃÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊ suculento pastel. >]ʵÕiÊÊ>`ÛÀÌ]ÊÃiÊ>`i>ÌÊiÊ>ÃÊ«ÀiÃiÌ>ViÃ]ÊÃi}ÖÊ >ÀV>L>Ê>Êi̵ÕiÌ>Ê«>>Ì>Ê`V?`iÃʵÕiÊiÊiÝÌÀ>iÀÊV«Ài`>ÊVÊÃÌÕÀ>Ê>Êi}Õ>ÊÛÕ}>ÀÊpaihuá. —Zhûren -Û>]ÊÌijÃÊ>Ê«ÀÛi}>`>Ê`ÃÌVÊ`iÊ >>ÀÃÊ >ÌiÊÕ>ÃÊÃiÀ>ÃÊ`iÊ>ÊV>Ã>Ê«iÀ>]ÊÞÊVVÕL>ÃÊ`iÊ`ÛÊ BixiaÊp«ÀÃ}ÕÊ>]ÊiÌÀ>ÃÊ/ëÊÌÀ>`ÕV>Ê>ÌÀ«i>`>mente. iÊ«ÀiÃiÌÊ>Ê>ÃÊ`ÃÊ«ÀiÀ>Ã]ÊÞÊÕi}ÊÃiÊ`À}ÊVÊÀiëiÌÕÃ>Ê`iviÀiV>Ê>ÊÕ>ÊÛiʵÕiÊ«iÀ>iV>Ê`iÊ«iÀvÊVÊ>Ê V>Liâ>ÊV>`>]ÊÞʵÕiÊ>ÊiÛ>ÌÊ>Ê`À}ÀÃiÊ>Êi>° p ÃÊ LÃiµÕ>Ê VÊ ÃÕÊ «ÀiÃiV>Ê >Ê ÃiÀ>Ê - BV B]Ê dama guifei]Ê«iÌÃ>ÊÞÊiÝ«iÀÌ>ÊV>}À>v>ÊÞÊVVÕL>Ê`iÊ>ÌÊÀ>}Ê`iÊÃLiÀ>Ê`iÊÞÕ}ÊÕ >Êp >LÊÃiiÊ>° ,`À}Ê>ÊÀÊVÊÀiÃiÀÛ>`>ÊVÀVÕëiVV°Ê>ÊÕV >V >Ê ÃiÊ>Ì>Û>L>ÊVÊÕ>ÊÌÖV>Ê`iÊÕÊL>VÊÌ>Ê>VÕ>`ÊVÊÕÊ >i`ÀÊiÊvÀ°Ê-ÕÃÊ«iµÕiÃÊV >«iÃÊÌi>Ê«iÀ>ÃÊVÃ`>ÃÊÞÊ — 345 — iÊÛiÃÌ`Ê`ÕÌÃÊ`>>ÌiÃÊ Û>>`ðÊ-iÊVÀ«À]ÊÞÊ,`À}Ê«Õ`ÊVÌi«>ÀÊÃÕÊÀÃÌÀÊ iÀÃ]Ê«ÕÃÊÃ>iÌiÃÊ ÞÊ>Ê>ÀâÊ«iµÕi>°Ê-ÕÊv>âÊÊiÀ>ÊVÊiÊ`iÊ>Ê>ÞÀ>Ê`iÊ>ÃÊ mujeres de raza han°Ê-ÕÃÊÃÊiÀ>ÊiÃÊ>V >`ÃÊÞÊÃÕÊÌiâÊ >}Ê?ÃÊÃVÕÀ>° ">Ê>ÊÀÃ>ÃÊÞÊiÃÌ>L>Ê>VV>>`>ÊÃÕ>ÛiiÌi°Ê-ÕÃÊVi>ÃÊiÀ>Ê`ÃÊ trazos imperceptibles, la recatada mirada la tenía del color de las >i`À>ÃÊÞÊÃÕÊLV>ÊÃiÊÃÕ>L>ÊÃiÃÕ>°Ê-ÀÊ>ÊiÝÌÀ>iÀÊ VÊÃÕÊ`ÕâÕÀ>Ê>ÌÕÀ>]ÊVÊÃÕÌ`>`]ÊÞÊÃÕÃÊ`iÌiÃÊ«iÀviVÌÃÊÞÊ À`i>`ÃÊiÝ LiÀÊÕ>ÊÃÀÃ>ÊÃi`ÕVÌÀ>°ÊÀ>ÊLiÃ>° p/ijÃÊÕV ÊiÊVÖ zhûren -Û>°Ê ÊÛÃÊiÃÊÕ>Ê >`À>LiÊ>ÀÌÃÌ>ÊiÊ`iVÀ>ÀÊiâÃÊ«jÌVÃ]ÊiÌÀiÀÃÊÞÊiÃÌ>Ã]Ê amén de ser una excepcional auscultadora de los astros. —Gracias, NeigeÊ>Êp`Ê>ÊÛi]ÊÞÊ>Ê,`À}ÊiÊ«>ÀiVÊ µÕiÊÃÕÊÛâ]ÊÃÕ>ÛiÊÞÊV>Ì>À>Ê«Ãi>ÊÌÃÊ>V>ÀV>ÌiÃÊÞÊiLÀ>}>`Àið -ÕÃÊ}iÃÌÃÊÀiv>`ÃÊÞÊÃÊV>LiÃÊi}ÀÃÊ«i>`ÃÊiÊÕÊ ÊiiÌiÊÃi`ÕiÀÊ>Ê Ã«>]ʵÕiÊÃiÊÃÌÊV>ÕÌÛ>`Ê «ÀÊ>ÊVÀi}À>v>Ê`iÊÃÕÃÊVÀÌiÃiÃÊ}iÃÌðÊ-ÕÊÀ>`>ÊÊÌi>Ê «Ìâ>`ÊÞÊiÊ«ÕÃÊÃiÊiÊ`iÃLV]Ê«ÀÊʵÕiÊÌÕÛÊ>Ê«ÀiÃÊ `iʵÕiÊvÌ>L>ÊiÊÕ>ÊÕðÊ>ÊÛiÊVÀÌiÃ>>Ê >L>ÊVÃi}Õ`Ê>vÀ>ÀÊiÊjÊÃiÌiÌÃʵÕiÊ >V>ÊÌi«ÊÊ«iÀVL>°ÊÊ Õ`Ê«>ÀiVÊiÛÌ>ÀÊ«ÀÊÕÊiÌ]ÊiÃÌ>V>`Ê«ÀÊÃÕÃʵÕiÌ>ÌiÃÊÃÊVÀÊV>i>]ÊÌÀ>ë>ÀiÌiÃÊÞÊiÃÊ`iÊViV>]Ê que suscitaban el interés de quien la miraba. Ê Õjëi`ÊÊ>ViÀÌ>L>Ê>ÊV>ÀvV>ÀʵÕjÊiÀ>ÊʵÕiÊ?ÃÊiÊ atraía de la concubina, si su belleza, o la actitud selecta de sus }iÃÌðÊÃÌV]ÊvÕÀ>ÊÞÊ iÀÃÕÀ>Ê`iv>Ê>Ê>ÊVÀÌiÃ>>Ê «iÀ>°Ê ÊiÀ>Ê`iÊiÝÌÀ>>ÀÊ>Ê>`À>VʵÕiÊV>Ã>L>Ê>ÊÃÕÊ alrededor, por lo que insistir en mirarla no resultaba aconsejable. -ÊiL>À}Ê>ÊÕV >V >ÊÊ`iÊ`iÊLÃiÀÛ>ÀÊ>ÊiÝÌÀ>iÀ]Ê `i?`ÃiÊ}>>ÀÊÃÕÊVv>â>°Ê9ÊVÊÕ>Êiv>Li]ÊiÊVÕÃÊÌiiÀÃ>ÊVÃ`iÀ>V]ÊiÊÛÛÊ>ÊÃÀiÀ°Ê,`À}ÊÊiëiÀ>L>Ê >`>Ê`iÊÃÕÃÊ>ÌÃÊvÕV>ÀÃ]Ê}ÖÊÀ>Ã}Ê`iÊV«ÀiÃ]Ê «iÀÊ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊ>ÊVVÕL>ÊÊÃiÀiÊÞÊÊVÊ`iÊÕ>Ê«>âÊ inefable. >Ê`>>Ê- BV BÊpBella y honorable CameliapÊ«— 346 — Ãi>Ê`iÃÊÕÞÊiÃV>ÃÃÊiÊ>ÃÊÕiÀiÃÊiÕÀ«i>Ã]ÊÃÊ`i`V>`>ÃÊ>Ê }>À]Ê>Ê>ÊÀ>VÊÊiÊLÀ`>`]ÊÞÊÕV>Ê>Ê>ÊV>}À>v>]Ê>ÊViV>Ê Ê>ÊÖÃV>°Ê9ÊÃÕÊ`ÃÌVÊÞÊii}>V>ÊiÀ>Ê«À«>ÃÊ`iÊÕ>Ê«ÀViÃ>°Ê>ÊÛiÊiÊ`À}ÊÕ>ÊÛ>ÊÃÀÃ>ʵÕiÊ`ÕÀÊÕÃÊLÀiÛ ÃÃÊÃi}Õ`Ã]Ê>ÕµÕiÊÕÞÊÃ}vV>ÌÛÃ]ÊÞÊÕV Ê?ÃÊ`iÊÊ µÕiÊiÊ«iÀÌ>ÊiÊ`iVÀÊ`iÊ«>>V°Ê,`À}ÊÊiÊVVi`ÊiÝViÃÛ>Ê«ÀÌ>V>Ê>ÊÃÕÊVÀ`>ÊÃÀÃ>]Ê«iÀÊ>}ÊiÊ>«ÕÌ>L>ʵÕiÊ >µÕi>ÊÕiÀÊÊ>ÌiÀ>L>]ÊÞʵÕiÊi>]ÊiÊVÌÀ>Ê>ÊʵÕiÊÀ`i>L>Ê iÊ«ÀÌVÊ«>>Vi}]ÊÊÀ>L>ÊVÊ`ÃVÀiÌ>Ê>ÌiV° Pero, ¿cómo iba se iba a prendar de un extranjero una dama tan principal? Y aunque así fuera, ¿cómo podría pensar tan siµÕiÀ>Ê`À}ÀiÊ>Ê«>>LÀ>ÊÃÊÃiÊ >>L>Ê>Ê«>À>ÊÃiÀÊÕâ}>`¶ÊÃÊ ojos titubeantes de los dos se cruzaron durante unos instantes. ,`À}ÊÃ>L>ʵÕiÊ«Ã>L>ÊÕÊÌiÀÀiÊv>}ÃÊÞʵÕiÊÊ`iL>Ê ÌiÌ>ÀÊ>Ê`iÃÌ]Ê«ÀÊʵÕiÊÛÀÊÃÕÊÀ>`>Ê >V>ÊÌÀÊÃÌ° En los ojos de Ma, que lo notó, se reflejó un brillo de sorpresa. 9Ê,`À}ÊÃiÊÀÕLÀâ]Ê>ÛiÀ}â?`ÃiÊ`iÊÃÊð ÊÀÕÀÊ`iÊ>ÃÊvÕiÌiÃÊÞÊV>ÃV>`>ÃÊÊÃ>VÊ`iÊÃÕÊiLÀÕ°Ê>Ê ÃiÊ`ië`Ê`iÊ>iÃÌÀÊ< }]Ê`iÊ>ÃÊ`>>Ã]ÊiÃVÀL>ÃÊÞÊ>VÕ>ÀiÃÌ>Ã]ÊÞÊjÊÃÊVÀÀÊ>ÊVÀÌ>Ê`iÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊÃ>i`Ê>ÊÕÊ jardín sembrado de crisantemos, donde una milicia de criados se afanaba en su limpieza. Unas concubinas que se ocultaban bajo ÃLÀ>ÃÊ`iÊÃi`>]Ê«>Ãi>L>ÊÀÃÕi>Ã]ÊiLiiV`>ÃÊVÊ>«>À>ÌÃÃÊ«i>`ÃÊÞÊ«iiÌ>ð ÃÊ}Õ>À`>ÃÊÃiÊ>«ÃÌ>ÀÊÕiÛ>iÌiÊ>ÊÃÕÃÊVÃÌ>`Ã]Êi}>`Ê>Ê«ÀÀÊVÊÃÊ}Õ>ÌiiÌiÃÊ`iÊ>ViÀ°Ê+Õi`>L>Ê«VÊ «>À>ÊiÊi``>ÊÞÊÃÊ>iÀÃÊÛ`À>`ÃÊ`iÊÃÊ«>>ViÌiÃÊÞÊ«>}`>ÃÊ ÌÀ>ÃÕV>ÊÀiviÃÊ`À>`ðÊ-iÊ`À}iÀÊ«>ÕÃ>`>iÌiÊ >V>ÊiÊ Ã>Ê`iÊ>Õ`iV>Ã]Ê``iÊ,`À}ÊLÃiÀÛʵÕiÊÃÊ`À>}iÃÊ Ì>>`ÃÊiÃÌ>L>ÊÀiVjÊ>`ÃÊÞʵÕiÊ«>ÀiV>ÊiÃV>«>ÀÊ`iÊ>ÃÊ columnas rojas. ÃÊÀiVLÊiÊiÊ`ÌiÊ`iÊÕ>Ê«ÕiÀÌ>ÊÀi``>ÊÌÀÊ>ÞÀ`Ê«iÀ>Ê`iÊ>ÞiÃÌ?ÌVÊ«ÀÌi]ÊÕÊ>V>ʵÕiÊÕV>ÊÕ>Ê «ÕiÌ>ÊÌÖV>Ê>âÕÊVÊÌ}ÀiÃÊLÀ`>`Ã]ÊÕÊ}ÀÀÊVÊ`ÃÊ>>ÃÊ `iÊVÀÊ«ÖÀ«ÕÀ>ÊÞÊÕÊV>ÀÊ`iÊVÕiÌ>ÃÊ`iÊ?L>ÀʵÕiÊÀi>L>ÊVÊ iÊðÊ-ÕÃÊÕ>ÃÊ>ÃÊÌi>ÊVÕLiÀÌ>ÃÊVÊ>À}ÃÊ`i`>iÃÊ`iÊÀÊÞÊ — 347 — ÕV>ÊÕÊV >iVÊ>LÀV >`ÊVÊLÌiÃÊ`iÊ>`i°Ê·-iÀ>Ê>µÕiÊiÊ Õ}>ÀÊ`iÊÕVÊ`ivÌÛ¶ ÊVÕiÊiiÌiÊiÊVviÀ>ÊÕ>Ê}À>Ê>}vViV>ÊVÊ iÊ«iÊ>Õ`>`ÊÞÊÕÃÊ>À}ÃÊL}ÌiÃʵÕiÊÃiÊViÀÀ>L>ÊiÊÕ>Ê L>ÀL>Ê«ÕÌ>}Õ`>°ÊVÊ>ÊV>Liâ>Ê>ÌiÊiÊ>iÃÌÀÊ>ÊÞÊÃÕÊ }ÀÀÊ>`À>`ÊVÊÕ>Ê«Õ>Ê`iÊ«>ÛÊÀi>ÊÀâÊiÊ LÀÊ`iÊ ÃÌÀ°ÊiÊvÀiVÊÕ>ÊL>`i>ÊVÊVÀiÃÊÞÊ«>ÃÌiÃÊ`iÊÃi>ÃÊ`iÊÌ]ʵÕiÊ>ÊÀiV >âÊVÊÕÊ}iÃÌÊÌiÀ>ÌiÊ`iÊ>Ê mano. En aquel instante la campana del templo budista sonó VÕ>ÌÀÊÛiViÃÊ`V>`ʵÕiÊÃiÊV>L>Ê>Ê À>Ê`iÊcaballo —enÌÀiÊ>ÃÊViÊÞÊ>ÊÕ>pÊÞÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊiÕÕVÃÊ`iÊ>Ìiâ>`>ÃÊÌÀizas, se esfumó del salón. —Estúpidas mujerzuelas —masculló el primer ministro. Los eunucos espiaban a Ma, tanto como temían su potestad. p ÃÊ>ÕV>ÀÊÛÕiÃÌÀ>Êi}>`>°Ê·iÃi?ÃÊÛÃÌ>ÀÊiÊ>Ì>ÀÊ`iÊ >ÃÊ«ÌÕÀ>Ã]Ê À>LiÊ`VÌÀ jinshiÊ>Ê9Ø>¶Êp«Ài}ÕÌÊiÊ >ÞÀ`ÊVÊÃÕÃ]ÊiÌÀ>ÃÊiÊ`V>L>ÊVÀÌjÃiÌiÊ el camino. —Claro, deseo que el zhûren -Û>ÊV«ÀÕiLiÊ«ÀÊÃÊÃÊ >ÊiÛiÀ}>`ÕÀ>Ê`iÊÃÕÊ>ÌÀiÛ`ʵÕi >ViÀÊpÃi>ÊiÊÌÊ>}Ê irónico. -Û>ÊÃiÊ >L>ʵÕi`>`Ê«iÀ«iÊVÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊÃÌÀ°Ê ·iÊiÃÌ>L>ÊÌi`i`ÊÕ>ÊÌÀ>«>ÊiÌÀiÊ>`Õ>ViÃÊÞÊ >>}ÃÊ «>À>ÊÕi}Ê>VÕÃ>ÀÊ`iÊië>iÊ«>À>ÊÕ>Ê«ÌiV>ÊiÝÌÀ>iÀ>ÊÞÊ V>À}>ÀÊ`iÊV>`i>öʷ+ÕjÊiÀ>ÊÀi>iÌiÊiÊ>Ì>ÀÊ`iÊ>ÃÊ«ÌÕÀ>öʷ"À`i>À>ÊiÊ«`iÀÃÊ>ʵÕiÊÃÊiiVÕÌ>À>ÊÞÊ>ÃÊÃ>ÌÃv>ViÀÊÃÕÊ>ÀÀ}>V>ÊÞÊ>vÀ>ÀÊiÊ>LÃÕÌÊ«`iÀʵÕiÊÌi>ÊÃLÀiÊÃÕÃÊ Û`>ö >ÃÌ>L>ÊÕ>ÊÃ>Ê«>>LÀ>ÊÃÕÞ>Ê«>À>Ê`iVÀiÌ>ÀÊÃÕÃÊ`iÃÌð Y si sus temores no eran infundados, esperaba poca clemencia. — 348 — 5 >ÊV>>ÊV > >ÃÊÀ>`>ÃÊÃiÊ Õ>]ÊÞÊÕÊÌiÃÊÕÌÃÊÃiÊ âÊiÊ>ÊÃ>>° pÊiÃÊ iÃÊÛi`]Ê>ÊVÌi«>ÀÊiÊ>Ì>À]ÊV >Li?Ê }° -iÊ`À}iÀÊ >V>ÊiÊÛiÌ>>Ê`iÊ«iÌi]Ê``iÊÃiÊÃÌÀ>L>ÊÕ>ÊiÝ«ÃVÊ`iÊ>«>Ã]ÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ÃÊÞÊ«>ÃÊ>ÀÌð pÃʵÕiÊiÃÌiÊiÃÊiÊ>Ì>ÀÊpÃiÊ`Ê-Û>Ê?ÃÊV>>`° 1>Ê«ÀÌiÌÃ>ÊViVVÊ`iÊ«>ÃÊ>Û>iÃ]ÊV>ÀÌ}À>v>ÃÊ`iÊ >Ûi}>À]ÊÀÕLÃÊ`iÊÌÀ>ÛiÃ>ÃÊ«ÀÊiÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >]Ê>Ê`>ÊÞÊ vÀV>]ÊiÃÌ>L>ÊVV>`ÃÊiÊÛ>ÀÃÊiÃÌ>ÌiÃÊÃLÀiÊ«>ÃÊ«ÖÀ«ÕÀ>°Ê>Ê>ÞÀ>ÊiÀ>ÊV Ã]Ê`iÊ>Êj«V>Ê`iÊ< i}i]ʵÕiÊjÊÞ>Ê VV>°ÊÊ,`À}ÊiÊ«À`ÕÊÕ>ÊÃÀ«ÀiÃÛ>ÊÃiÃ>VÊÛiÀÊÕÊ mapamundi europeo. Pertenecía al Atlas Miller]ÊÞÊ`iL>ÊÃiÀÊiÊ >V>L>`ÊÀiViÌiiÌiÊ«ÀÊ,iiÊi]Ê >V>ÊÞ>ÊÕÃÊÃiÃiÌ>Ê>ðÊÃÌ>L>ÊÃÀ«Ài``° pVViLLiʵÕiÊÃiÊ >iÊiÊiÃÌiÊÕ}>ÀÊpV>Û° ÊVV>ÊiÝ >ÕÃÌÛ>iÌiÊ`iÊ >LiÀÊiÃÌÕ`>`ÊiÊ>Ê >Ã>Ê `iÊ*ÌÃÊÞÊ>Ài>ÌiÃÊ`iÊ-iÛ>ÊÞÊ«iÀÌiiV>Ê>Ê>ÊViVVÊ`iÊ ÀiÞÊ`Êi«i°ÊÕ}ÕÀ>L>ÊiÊiÊ«ÀÌÕ>Ê`iÌ>iÃÊÃÀ«Ài`iÌiÃ]Ê LÀiVÃÊ`iÊ`viÀiÌiÃÊÀ>â>ÃÊ Õ>>Ã]ÊiiÃ]Ê«>iÀ>Ã]Ê À>ÀÃÊ«?>ÀÃ]ÊV>À>Û>>ÃÊÞÊ}ÕiÀÀiÀÃÊ>Ê}>«i°Ê/>LjÊ>«>ÀiV>Ê la Terra BrasilisÊÞÊ}À>Ê«>ÀÌiÊ`iÊ>ÊjÀV>Êë>>°Ê-i}ÕÀ>iÌiÊÃiÊÊ >ÊV«À>`]ÊÊÀL>`]Ê>Ê>}ÖÊ>Ûi}>ÌiÊiÕÀ«iÊpÃiÊ dijo. iÊÀi«iÌiÊÌ`>Ê>ÊÕâÊ`iÊÀ>`ÀÊVvÕÞÊiÊiÊViÌÀÊ`iÊ ÃÊ>>µÕiiÃ]Ê``iÊÃiÊ >>L>ÊiÊ>«>Õ`Êi>LÀ>`Ê«ÀÊj°Ê — 349 — ,`À}]ÊVÀj`Õ]Ê`ÊÕÊÀië}Ê>Ê«Ã>ÀÊÃÕÃÊÃÊiÊj°Ê-iÊ `iÌÕÛÊVÊÀ}ÕÊiÊ>ÊÃVi?i>Ê`iÊÃÊ`iÌ>iÃÊ`LÕ>`ÃÊiÊ ÃÕÃÊ À>ÃÊ`iÊÌÀ>L>ÊV>>`ÊiÊ>ÊÃÊiÃÕÌ>Ê`iÊ< >µ}ÊÞÊ ÀiVÀ`ÊVÊ>i}À>ÊÞÊÌ>LjÊVÊ«i>Ê>ÊÃÊ«>`ÀiÃÊiÃÕÌ>Ã°Ê ·+ÕjÊÃiÀ?Ê`iÊiö ÊÀi«>ÃÊVÊÕÊ«i`>}}ÊiÝ«iÀÌÊÞÊÛÛÊ>ÊiÝ>>ÀÊ las calas, las ensenadas, las banderolas que demarcaban los disÌÌÃÊÀiÃ]Ê>ÊÀÃ>Ê`iÊÃÊÛiÌÃ]Ê>ÃÊiÃÌâ>`>ÃÊ>ÛiÃʵÕiÊ >L>Ê`LÕ>`ÊiÊÃÊ>ÀiÃÊÞÊÃÊ?ÀLiÃÊiÝÌVÃ]ʵÕiÊ >L>Ê«Ì>`ÊÕVÃ>iÌi°ÊÊÛiÀ`>`]Ê >L>ÊÀiÃÕÌ>`ÊÕÊÌÀ>L>Ê`iÊ µÕiÊ`iL>ÊÃiÌÀÃiÊÃ>ÌÃviV °Ê·+ÕjÊ>Ê«`>Ê>ÌiÃÀ>ÀÊ>µÕi>Ê obra de arte? ÌÀiÊ>«>ÊÞÊ>«>]ÊVV>`ÃÊVÊ}À>ÊiݵÕÃÌiâ]ÊÀi>L>Ê jarrones de porcelana, recipientes con flores, cajas de marfil con `VÕiÌÃÊ>ÀÃÊ`iÊ>ÌiÀÀiÃÊ`>ÃÌ>Ã]Ê}ÀÀÃÊ?}VÃ]Ê >>iÃÊ`iÊ>Ê«À}iiÊ}]ÊÌ>L>ÃÊÀiVÌ>}Õ>ÀiÃÊVÊiÊLÀiÊ `iÊ>ÃÊV>ÀÌ}À>v>ÃÊÞÊ>}ÕÃÊV>ÀÌiiÃÊVÊ«ÀÛiÀLÃÊÀ>iÃÊÞÊ i`vV>ÌiðÊ+ÕiÊ >L>ÊÀ}>â>`Ê>µÕiÊ`iëi}ÕiÊ>ÀÌÃÌVÊ «Ãi>ÊÕÊ}ÕÃÌÊÃiiVÌ°ÃÌ>ÊiÝ«ÃVÊÃiÀ>Ê«iÃ>LiÊiÊ ÕÀ«>ÊpV>Û° ·*iÀÊ«ÀʵÕjÊ >L>ÊVV>`ÊÃÕÊ>«>Õ`Ê>¶Ê·*>À>Ê >ViÀÊ?ÃÊiÛ`iÌiÊÃÕÊVÕ«>ÊÞÊÃÌÀ>ÀÊ>ÊÃÕÃÊÕiViÃÊiÊVÕiÀ«Ê`iÊ `iÌʵÕiÊÌ>ÌÊ >L>ÊÀÀÌ>`Ê>Êlo Pan? ¿Era al contrario para iÃ>â>À¶ÊÕÞÊ«ÀÌÊÃ>`À>Ê`iÊ`Õ`>ðÊÀÊ>ÊÃÌÀÊ>Ê VÊÃÕÃÊÞÊ>}Õ>À`° >ÊiÝ>Ê>Ê-Û>ÊVÊÕÊV >V>ʵÕiÊLÃiÀÛ>À>Ê>ÊÃÕÊ«ÀiÃ>° p·"ÃÊ >Ê«ÀiÃ>`]Êzhûren -Û>¶Êp`ÊiÌÀiÊÀVÊÞÊ }À>Ûi° Como testimonio de su inocencia replicó con cierta arro}>V>\ p ÀiʵÕiÊiÃÊÕÊÌÀ>L>Ê`}Ê`iÊÕÊ}À>Êi«iÀ>`À° ÊvÕ}ÀÊiÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊ>Ê9ÕBÊÊiÀ>Êv}`]Ê«iÀÊÊ Àië`>Ê>Ê`iÃ>ÃÃi}Ê`iÊ Ã«>°Ê/i>ÊÃÊiÀÛÃÊ`iÃÌÀâ>`ÃÊVÊÌ>ÌÊÀ`iÊiÃÌjÀ]ÊÞʵÕiÀ>Ê>V>L>ÀÊ`iÊÕ>ÊÛiâÊ«ÀÊ Ì`>ÃÊVÊÃÕÊÀÌvV>V°Ê/ëÊV«ÕÃÊÕ>ÊÛ`ÀÃ>ÊÀ>`>Ê`iÊ«?V°Ê-ÕÊ>ÊÃiÊiÃÌ>L>ÊÕ}>`ÊÃÕÊÃÕ«iÀÛÛiV>]ÊÞÊÊ VÛi>Ê«ÀÛV>ÀÊ>Ê>µÕiÊ À>LiÊiÀ>ÀV>°ÊiÊ}«i]Ê,`À— 350 — }]Ê >L>ÊÌ>`ÊVViV>Ê`iÊ>Ê>}ÌÕ`Ê`iÊÃÕÊÛÕiÀ>L`>`ÊVÊiÝÌÀ>iÀÊÞÊVÊÀiÊ`iÊÕ>Êv>Ì>ÊV`i>`>Ê«ÀÊ>ÃÊ iÞiÃÊ`iÊ>µÕiÊ«>ð p· ÀijÃÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ>ʵÕiÊÛÕiÀ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊiÞiöÊ-Ê iÃÊÕ>ÊÀi«ÀiÃiÌ>VÊ`iÊÕ`ÊiÊÃÕÊVÕÌÊÞÊÃÊ`iÌ>iÃ°Ê >`>Ê?ðÊp-iÊ`ivi`ÊVÊÛi iiV>ÊiÊ`>ÊV>Ìjð p·ÃÊ«iÃ?ÃÊÛÃ]ÊzhurenÊ-Û>¶ p ÊiÊ`iL`ÊÀiëiÌÊ>ÃÊÊ«iÃ]Ê«iÀÊʵÕiÊÃÀÛiÊiÃÊÊ µÕiÊ«iÃiÊÛÕiÃÌÀ>ÊiÝViiV>ÊpÃiÊ`ivi`ÊÃiÀi° >Ê9Ø>Ê`À}ÊÃÕÊÀ>`>Ê >V>Ê>Êi>>ÊÞÊVÌiÃÌÊ`Õ}iÌi\ p9ÊÕV>ÊiÊ iÊÃÌÀ>`ÊÀiÕiÌiÊ>Ê>ÀÌi]ÊÞÊiÃÌiÊ>«>]Ê Ài>iÌiÊiÃÊÕ>ÊLÀ>Ê>}ÃÌÀ>]ÊVÀii`i]Ê>ÕµÕiÊ«ÀiÃiÌ>Ê>}Õ>ÃÊ«iÀviVViÃ]ÊiëiV>iÌiÊ`iÊÀÌiÊ`iÊ >°Ê`i?Ã]Ê nuestro Bixia i«iÀ>`À]ÊÃÕÊ>`ÀiÊ>Êi«iÀ>ÌÀâÊÞÊ>Ê`>>Ê- BV BÊÊ >Ê>>L>`Ê«ÖLV>iÌiÊ`i>ÌiÊ`iÊÃÊVÀÌiÃ>Ã]Ê VÛÀÌj`ÃiÊiÊiÊÀi}>Ê?ÃÊ>`À>`Ê«ÀÊ>ÊV>Ã>ÊÀi>ÊiÊÕV ÊÌi«°ÊiÊ`ʵÕi]Ê·µÕjÊÃÞÊÞÊ«>À>ÊÕâ}>ÀÃÊÃÊÞ>ÊÊ >Ê iV ÊVÊ>`À>VÊiÊÊ`iÊ i]ÊVÊÃÕÊViÀÌiÀ>ÊiÊiµÕÛV>Ê«¶ >ÊiëiÀ>â>ÊÃiÊ>VÀiViÌ>L>ÊiÊÃÕÊ>}Ì>`ÊVÀ>â° p Ê iÊVV`Ê?ÃʵÕiÊÕÃÊiÃV>ÃÃÊÌiÀÀÌÀÃÊ`iÊ >° p9ÊÃÊÞÊÃÊV`i>À>ÊVÌÀ>Ûi`À>Ê>ÃÊ«iÃÊ`iÊÊ`ÛÊÃLiÀ>°Ê· «Ài`jöÊʵÕiÊiÃÌjÊiÝ«ÕiÃÌÊ>µÕÊiÃÊÃi>Ê `iʵÕiÊ >ÊÃ`ÊÛ>À>`ÊVÊ>Ê?ÃÊ>Ì>ÊVÃ`iÀ>VÊ«iÀ>° iÀ}i`Ê`iÊÃÕÊÌÀ>µÕ`>`]Ê-Û>ÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>Ê«Ài}Õtarle: p·+ÕiÀjÃÊ`iVÀ]ÊV«>ÃÛÊNeige Ma, que no mantenéis }ÖÊV>À}ÊVÌÀ>ʶÊp`ÊiÊpaihuá, aunque prefirió no L>>ÀÊ>Ê}Õ>À`>° —Así es. Habéis sido traído a mi presencia solo por preÛiVÊÞÊ«ÀµÕiÊiÊ>ÛÃ>`Ê7>}Ê*>]Êzhefu —prefecto— de < >µ}]Ê>ʵÕiÊÌi}Ê«ÀÊivV>âÊ>`ÃÌÀ>`À]ÊVÀiÞÊÛiÀÊiÊ ÛÕiÃÌÀÊ`LÕÊÕ>Êv>Ì>ÊÀi«ÀV >Li]ÊÕ>Ê>i>â>Ê«>À>Ê>Ê Ìi}À`>`Ê`iÊ >°Ê*iÀÊÕ>ÊÛiâÊiÝ>>`ÊiÃÊiÛ`iÌiÊÛÕiÃÌÀ>Ê LiÌiV>`>ÊÛÕÌ>`Êp>`Ì° -Û>ÊÊ«`>ÊVÌiiÀÊÃÕÊÃ>ÌÃv>VV° — 351 — pLÃÊÌÀ>L>Ã]ÊiÊV?VÕÊ`iÊV>i`>ÀÊÞÊiÊ>«>Õ`]Ê vÕiÀÊÀi>â>`ÃÊ«>À>Ê À>ÀÊ>Êi«iÀ>`À]Ê>ÕµÕiÊ}ÀÊ«ÀÊ µÕjÊ >Ê«``ÊiÛ>Ì>ÀÊViÀÌ>ÃÊÃÕëV>V>Ã]ÊÃiÀ>°ÊÃÊ«>`ÀiÃÊ ,Õ}}iÀ]Ê,VVÊÞÊi`iÃ]ÊÞÊÞÊÃ]ÊÀiëiÌ>ÃÊiÊÕiÃÌÀÊ VÀ>âÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊVÃÌÕLÀiÃÊÞÊ>Ê«`iÀÃÊÝ>° Con una sonrisa burlona, el Neige iÊ«Ài}ÕÌ\ p·*ÀÊiÃÊÃÊ iÊÌ>`ʵÕiÌ]ÊVÕÃÊÌiiÀö p iÀÌ>iÌi]ÊiÝViiV>°ÊiÊÛÛ`ÊÃi>>ÃÊ`iÊ>}ÕÃÌ>° p*ÕiÃÊÃ>Li`ʵÕiÊvÕiÀÊ>ÊÃiÀ>Ê- BV BÊp >i>pÊÞÊ>Ê i«iÀ>ÌÀâÊ>`ÀiÊ ]ʵÕiiÃÊÃÕ}ÀiÀʵÕiÊvÕiÀ>Ê«ÀiÃiÌ>`>ÊiÊ ÃÕÊÕ}>ÀÊ`iÊ«ÀÛi}Ê«>À>Ê`iiÌiÊ`iÊÃÕÊ>Õ}ÕÃÌÊ °ÊiÃiV >`Ê todo sentimiento de temor. Somos un pueblo amante de las artes, >ÕµÕiÊÕÞÊÀ}ÕÀÃÊVÊ>ÊÛ>VÊ`iÊÕiÃÌÀÃÊÃiVÀiÌÃÊpiÊ ÀiÛiÊVÊ?ÃÊ>v>L`>`p°ÊÃÌ>ÊiÝ«ÃVÊÌ>LjÊ>Ê >Ê`Ãi>`Ê- BV B]Ê>Ê`>>ʵÕiÊÃÊ iÊ«ÀiÃiÌ>`°Ê-ÕiiÊi}>>>ÀÊVÊ ÃÕÊ`ÃÌVÊVÕ>Ì>ÃÊiÝ LViÃÊ`iÊ«ÌÕÀ>ÊÊ>ÀÌiÊ>V}iÊiÊ«>lacio imperial. -Û>Êi`ÌÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ðÊÃÌ>À>ÊiÌiÀ>iÌiÊ>}À>`iV`Ê>Ê >µÕi>ÃÊÌÀiÃÊ«iÀÃ>ÃÊÌ>Ê«ÀV«>iÃÊÞÊ`iÃVV`>ÃÊ«>À>Êj]ÊÞÊ >ÊÃiÀ>ÊiÊ >L>Ê«>ÀiV`ÊÕ>Ê`Ã>Ê>VViÃLi°Ê1ÊiÀÀÀÊÊprecisión en sus palabras sobre una concubina le podrían causar ÕÊ`>ÊÀÀi«>À>Li° —Esa dama posee una exquisita sensibilidad —corroboró -Û>° p6i`ÊʵÕiÊ >ÊiÃVÀÌÊVÊÃÕÊ}Õ>>LiÊiÌÀ>ÊÕiÃÌÀ>Ê`>>Ê >i>ÊiÊiÃÌiÊi«}À>vi]ÊÕÞÊViÀV>Ê>Ê>ÊvÃv>Ê`iÊ vÕV\Ê «Crear y no poseer, alumbrar y no retener, hacer y no sentirse poderoso, son los misterios que conducen a la felicidad de la vida». -Û>ÊÃiʵÕi`ÊÃÊ >L>ÊÞÊÃiÊ>VÀiViÌÊ>Ê`iÛVÊ«ÀÊ>Ê dama. —Es difícil comprender como una mujer tan bella posee tanÌ>ÊÌi}iV>°ÊÊÊ«>ÃÊÃiÀ>ÊÕ>Ê`Õi>Ê«À`}Ã>°Ê-ÕÃÊ>VÌÛ`>`iÃÊVÕÃÊ«`À>Ê`iëiÀÌ>ÀÊiÊViÊ`iÊÕÊÃiÛiÀÊÌÀLÕ>Ê Ài}Ã]ÊiÊ->ÌÊ"vV]ʵÕiÊÛi>Ê«ÀÊ>Ê«ÕÀiâ>Ê`iÊ>ÊviÊÞÊ>ÃÊ LÕi>ÃÊ«À?VÌV>ÃÊiÊÊÀi°ÊÊÊÀiÊ >ÞÊ«V>ÃÊ>ÌÀ>ÃÊ tan ilustradas como ella. — 352 — p9Ê>µÕÊÌ>LjÊpÃiÊÃViÀÊiÝÌÀ>>iÌi° El maestro Ma recordó la inquina que suscitaba a su alrede`ÀÊ- BV B]ÊÞÊiÊiëiV>Ê`iÊÃÊiÕÕVÃÊÞÊ`iÊÃÕÊ`iÌiÃÌ>LiÊivi]Ê 7iÊ Õ]ʵÕiÊ`iÃi>L>ÊÃÕÊ`iÃ>«>ÀVÊ >ÃÌ>ÊiÊ«ÕÌÊ`iÊ >LiÀÊ ÌiÌ>`ÊiÛii>À>ÊiÊiÊ >ÀjÊ«iÀ>°ÊÊ>ÃVi`iÌiÊ`iÊ>Ê ÛiÊiÊiÊi«iÀ>`ÀÊiÀ>Ê>ÊÛÃÌÊ«ÀÊÃÊV>ÃÌÀ>`ÃʵÕiÊ>ÊiÛ`>L>ÊV>`>ÊÛiâʵÕiÊ7>Ê>Ê>>L>Ê«>À>Ê«i`ÀiÊÃÕÊVÃi ÊÃLÀiÊ>ÊV«À>Ê`iÊViVViÃÊ`iÊVÕ>`ÀÃÊÞÊ«ÀÊ>ÊiÃÌÀiV >Ê >ÃÌ>`Ê«iÀÃ>ʵÕiÊ>Ìi>°Ê>Ê`>L>ÊÛÃViÀ>iÌi° >Ê9ÕBÊÃ>L>ʵÕiÊ >L>ÊÃ>`Ê`iiÊ`iÊ>ÃÊÌÀ>«>ÃÊ`iÊ>Ê Ã`>Ê`iÊ7i]Ê«iÀÊVÕ>µÕiÀÊ`>Ê>ÊvÀÌÕ>ÊiÊÃiÀ>ÊiõÕÛ>°Ê-Û>ÊÊV«Ài`>ÊVÊÃii>ÌiÊV`ÕVÌ>ÊiÀ>ÊÌiÀ>`>Ê«ÀÊiÊ i«iÀ>`À]ÊÞÊÃiÊ>v}° Ê>V>ÊÃÌÀÕVÌÀÊ< }]ʵÕiÊÃÊiÃVÕV >L>ÊiÊÃiV]Ê ÃiÊiÊÛi>ÊÃVÌÊÞÊiÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ`iÃi>L>Ê >ViÀÃiÊ>VViÃLiÊ>Ê -Û>]Ê>ʵÕiÊ >>}ÊÛ>À>ÃÊÛiViÃÊiÊ`>iVÌÊV>ÌjðÊÀ>ÊÕÊ`>Ê `iÊ}À>Ê ÀÊ«>À>Ê>ÊV>`i>° —Vuestra obra, zhûrenÊ -Û>]Ê iÃÊ Õ>Ê VÀi>VÊ >ÕÌjÌV>°Ê Nuestro BixiaÊ >Ê`V Ê`iÊi>ʵÕiÊiÃÊÃiV>ÊÞÊ iÀÃ>]ÊVÊ Ì`ÊÊ}i>ÊpÃiÊÃViÀÊiÊ>V>p°Ê viÃÊÊÌÌ>Ê}À>V>ÊiÊiÃÌiÊ>ÀÌiÊ`iëÕjÃÊ`iÊ >LiÀÊiÝ>>`ÊÛÕiÃÌÀÃÊ`LÕÃÊ `iÊÃÊV>«iÃÃ]Ê>`>ÀiÃ]ÊÕV >V >ÃÊÞÊ«>Ã>iÃÊ`iÊ >°Ê ÊvVÊ`iÊ«ÌÀÊÀiÃÕÌ>Ê`ëiÃ>LiÊiÊÕiÃÌÀÊÀiÆÊÞÊ`iÃ`iÊ Þ]ÊiÊiʵÕiÊviâiÌiÊÃÊ iÃÊVV`]ÊÛiiÀ>ÀiÃÊ ÛÕiÃÌÀÊLÀiÊiÊiÃÌ>ÊiÃVÕi>Ê`iÊ«ÌÕÀ>°Ê6i`Ê>ÊiÃÌiÊÕ}>ÀÊ VÕ>`ÊÊ`iÃijÃÊÞÊiÃi>`Ã]ÊÃiÀ° ,`À}]ʵÕiÊiÃVÕV Ê>ÊÌÀ>`ÕVVÊV«iÌ>Ê`iÊÕÊiÀÛ ÃÊ/ë]ÊÊÃ>>Ê`iÊÃÕÊ>ÃLÀÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊ«Õ`ÊL>LÕVi>À\Ê À>V>ð -Û>ÊÃiÊÃiÀiÊÞÊiÝ«ÕÃÊ`iÊÃÊÌ`>Ê>ÊÌiÃʵÕiÊ >L>Ê>VÕÕ>`Ê`iÃ`iÊÃÕÊi}>`>Ê>Ê*i°Ê>L>Ê>LiÀÌÊÕ>Ê}ÀiÌ>ÊiÊiÊ muro de la respetabilidad del NeigeÊ>]ÊÞÊ`iV`Ê>«ÀÛiV >ÀÃi°Ê À>Êi}>`ÊiÊiÌÊ`iÊÃ>LiÀ]ÊÞÊ«ÕÃÊ>ÊVÌÀLÕVÊÌ`>Ê>Ê V>«>V`>`Ê`iÊ«iÀÃÕ>ÃÊ`iÊ>ʵÕiÊiÀ>ÊV>«>â°Ê iâÊ>Ê >L>ÀÊ en pahiuáÊV>ÌjÃÊÞÊ>ÊiÊVÌiÃÌÊiÊ>ÊÃ>ÊiÀ}>]Ê«>À>Ê >ÃLÀÊ`iÊÃÊÌÀÃÊ>}ÃÌÀ>`ÃÊV ð —Perdonad mi curiosidad, excelencia. Creía que los mapas — 353 — `iÊ< i}i]ʵÕiÊ> À>ÊViâ>Ê>ÊVViÀÃiÊiÊ"VV`iÌi]Ê Ìi>ÊiÊ >ÊÕÊV>À?VÌiÀÊV}ÌÊÞʵÕiÊVÕÃÊÃiÊ >L>Ê `iÃÌÀÕ`]ÊÊ«iÀ``°ÊiÊ >Ê«>ÀiV`ÊÛiÀÊ>}Õ>ÊV«>ÊiÊ>ÊiÝ«ÃV°Ê6ÕiÃÌÀÊÀiÊ >Ê«>Ã>`Ê`iÊÃiÀÊÕ>Ê«ÌiV>Ê>ÀÌ>Ê ÃÊ«>À>}]Ê>Ê?ÃÊ>LÃÕÌÊ`iÃÌiÀjÃÊ«ÀÊ>Ê>Ûi}>VÊ>Ê }À>ÊiÃV>>°Ê-ÞÊV>ÀÌ}À>vÊÞÊ«ÌÊiÊÊ«>ÃÊÞÊÊ`i>Ê`iÊ«>Àicerme paradójico. >Ê 9ÕBÊ ÃiÊ ÃÕÊ iÊ Õ>Ê `>Ê ÀiviÝ°Ê ië`Ê >Ê V >Li?]Ê>Ê>iÃÌÀÊ«ÌÀ]Ê>ÊÃÕÃÊ>ÃÃÌiÌiÃÊÞÊ>ÊÃÊ}Õ>À`>ðÊ-iÊ µÕi`>ÀÊÃÃÊiÊiÊÃ>]Ê>]Ê*>ÊÞÊiÊiÝÌÀ>iÀ°Ê >L>Ê«iÃ>ÀʵÕiÊiÊ Ã«>ÊiÊÌiÀiÃ>L>ÊÞʵÕiÊ`iÃi>L>ÊÕÌâ>ÀÊ>ÊÃÕÊ VÛiiV>°ÊÌiÌ>À>ʵÕiÊVViÀ>ÊiÊ«`iÀÊ`iÊÀiʵÕiÊ }LiÀ>L>]ÊÃÊiÃʵÕiÊiÀ>ÊÕÊië>Ê`iÊÃÊVV`iÌ>iÃ]ÊVÊ>Ãi}ÕÀ>L>Ê*>° —Os asiste la razón, zhûrenÊ-Û>°Ê ÕiÃÌÀ>Ê«ÀiÃiV>ÊiÊiÊ >Þ>}]ÊiÊ}À>ÊVj>Ê`iÊÃÕÀ]ÊiÃÊ> À>ÊiÝÃÌiÌiÊÞÊÃÊÃÊ «ÀiVÕ«>ÃÊ«ÀÊ`ivi`iÀÊÕiÃÌÀ>ÃÊVÃÌ>ÃÊvÀiÌiÊ>Ê>«ÊÞÊÕâ]Ê``iÊÃiÊ >ÊÃÌ>>`ÊiÃÃÊL?ÀL>ÀÃÊcastillas» —espaið *ÀÊÕÊiÌÊ-Û>ÊÃiÊ>ÌiÀ]Ê«iÀÊ>Ê«ÀÃ}ÕÊÀi«Ã>`° p ÊÃÊVvÀ>ÃÊVÊÀiVLÀÊÌÀLÕÌÃÊ`iÊÃÊ«>ÃiÃÊÛ>Ã>ðÊ-ÊiÊViÊiÊ`>ÊÛ`>]ÊÌiÌÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊiÊ`Ê`iÊ >À°ÊÊÌ>ÊiviVÌ]ÊiÊi«iÀ>`ÀÊÛ>Ê>Ê`VÌ>ÀÊÕÊ`iVÀiÌʵÕiÊ`vV>À?Ê>ÊÛÃÊ`iÊ >ÊiÊiÊÕ`°ÊiëÕjÃÊ`iÊ>ÊiÃÌ>Ê`iÊ ÛiÀÊÃiÊ>â>À?Ê>Ê«À LVÊÃLÀiÊ>ÃÊ>Ûi}>ViÃÊ`iÊ>À>ÌiÊ< i}i]ÊÞÊÃiÊÀiVÕ«iÀ>À?ÊÃÕÃÊVViÌÃÊVvÃV>`Ã]ʵÕiÊÃiÀ?ÊiÃi>`ÃÊ`iÊÕiÛÊiÊ>ÃÊV>`i>ÃÊ«iÀ> iðÊ9ÊÃÊÃiÊÊÃÕ«µÕj]Ê>ÕÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iʵÕiÊ>}ÕÃÊiÕÕVÃÊ iÊ>VÕÃiÊ`iÊÌÀ>V°ÊÊVÌÀ>«iÃÊ`iÊ«`iÀiÃÊiÊÃ>Ê >ÊÃ`Ê ÌÀ>ÃvÀ>`°Ê>Êi}>`>Ê`iÊÃÊVV`iÌ>iÃÊ>ÊÝÌÀiÊ"ÀiÌiÊ lo cambia todo, aunque nuestro poderío militar sea formidable `iÃ`iÊ >ViÊ?ÃÊ`iÊÊ>Ã°Ê iViÃÌ>ÃÊÌiÃvV>ÀÊ>ÃÊÀi>ViÃÊViÀV>iÃÊVÊ >Ý>ÊpCorea—, Annan —Vietnán—, i?]Ê>Ê}iÌiÊL>V>Ê`iÊi}>>ÊÞÊiÊ}vÊÀ?L}]ÊVÊÛÃ]Ê ÞÊ >ViÀÃÊ?ÃÊ«ÀiÃiÌiÃÊiÊÃÊ>ÀiÃÊ`iÊÃÕÀÊÞÊ`iÊÀÌi° ,`À}Ê«>À>ÊÃ>ÌÃv>ViÀÊÃÕÊVÕÀÃ`>`]Ê«Ài}ÕÌÊVÊ`iV>deza: — 354 — p ÊiÊ`iL`Ê>V>Ì]Ê À>LiÊNeige Ma. ¿Por eso dijisÌiÃÊiÊ«>>VʵÕi\Ê ÊÃiÊ«Õi`iÊ`iÌiiÀÊʵÕiÊÛi`À?¶ >ÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊVÃ`iÀ>`]Ê«iÀÊ«ÀiV>Û`]ÊÞÊ>À}ÕÞ\ —Así es. No es por alarma sino por cuestión de patriotismo ÞÊ`iÊ«ÀiÛðÊiÃÊ`iÊVViÀÊ>ÊÕiÃÌÀÃÊ>`ÛiÀÃ>ÀÃÊÞÊiÃÌ>ÀÊ «Ài«>À>`ÃÊ«>À>ÊiiÀVÌ>ÀÊViÀÌÃÊiÃvÕiÀâÃÊ`iviÃÛÃÊVÊÃÕÃÊ propias armas. No tenemos miedo a nadie, pero sí seremos inflexibles con quienes intenten someternos. Nuestra artillería en >Ê?ÃÊ«ÌiÌiÊ`iÊÕ`]ÊÌ>ÌÊiÊiÊ>ÀÊVÊiÊ>ÊÌiÀÀ>]ÊÞÊ ÃÊÌiiÃÊ>ÊÕiÃÌÀÃÊ`ÃiðÊÞÊ`>ÊÃÊ«À>Ì>ÃÊwokou, corÃ>ÀÃÊ>«iÃiÃ]ÊÞÊÃÊhaikou]ÊV ÃÊ ÃÊ`iÊ«iÀÀ>]ÊÃÊÌiiÊ VÊ>ÊÕÊVVÊ`iÊÛiÀ° —¿Únicamente los piratas os alentaron a cambiar de política? puÊ`Ê>}ÕtÊpiv>ÌâÊ>ÊÃ>Li`>ÃÊ`iÊʵÕiÊ`icía—. Yo, como Neige del Soberano del Cielo, no puedo permiÌÀʵÕiÊ>Ê>ÞÀÊVÛâ>VÊ`iÊÃ>ÊÃiÊ`iÀÀÕLiÊVÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê `iÊ ÃÊ VV`iÌ>iÃ°Ê ÞÊ ÃÊ «VÃ]Ê «iÀÊ Ûi`À?Ê ?Ã°Ê iLiÃÊÃ>Û>}Õ>À`>ÀÊÕiÃÌÀ>ÊÌÀ>`VÊ>ÀiÀ>ÊÞÊ«>À>ÊiÊ iÃÊvÀÌvV>`ÊÕiÃÌÀ>ÃÊ`iviÃ>ÃÊVÃÌiÀ>ÃÊ`iÊÕ>}`]ÊÕ>ÊÞÊÕ>}Ý]ʵÕiÊ >ÊÃ`ÊL`>`>ÃÊVÊ?ÃÊ`iÊVVÊÊ «iâ>ÃÊ`iÊ>ÀÌiÀ>Ê«>À>Ê`ÃÕ>`ÀÊ>ÊÕiÃÌÀÃÊii}ÃÊcastillas°Ê Ã>ÊiÃÊ>ÊÀ>âÊ«ÀÊ>ʵÕiÊ iÃÊÀi``Ê`iÊÛ`Ê>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ >À>ÃÊ`iÊ< i}i°ÊiÀ>ÊÀ>âÊ`iÊÃÕ«iÀÛÛiV>]Ê>ÕµÕiÊiÊ BixiaÊi«iÀ>`ÀÊÊÌi}>ÊÀÛ>Ê>ʵÕiÊÌiiÀÊiÊiÊÕ`° ,`À}Ê V«Ài`Ê «iÀviVÌ>iÌiÊ ÃÕÃÊ À>âiÃ°Ê *>ÀiV>Ê VÊÃÊ>ÊÊVViÀ>ÊÌ`Ê`iÊ>Ìi>ÊÞÊÌÕÛiÀ>ÊÕÊ«>Ê VÀ«ÌVÊÞÊÀiÃiÀÛ>`Ê«>À>Êj°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ`iÃi>L>ʵÕiÊVViÀ>Ê>Ê>}ÌÕ`Ê`iÊ«`iÀÊ`iÊ >°ÊÊÊ >L>ÊÛÃÌÊVÊÃÕÃÊ «À«ÃÊÃÊiÊiÊ>VV`iÌ>`ÊÛ>iÊVÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÞÊÊ Ã>L>°Ê>ÃÊ}Õ>ÀViÃÊiÀ>ÊÕiÀÃ>ÃÊÞÊiÃÌ>L>ÊvÕiÀÌiiÌiÊ >À>`>Ã°Ê >ÀÀ>ëi]ÊÞÊ`\ p/>Ài>Ê}À>Ì>Ê«>À>ÊÕÊ}LiÀ>ÌiÊVÊÛÃ]Ê}À>ÊÃÌÀÊ Ma. p ÊiÊ«iÃ>ÊpiÊVviÃp°ÊÊÃ>}À>`>Ê>LÀÊiÃÊ«ÀiÃiÀÛ>ÀÊ iÊÀiÊÞÊ>ÌiiÀÊ>ÊÌi}À`>`Ê`iÊ>ÊÌiÀÀ>Ê`iÊÕiÃÌÀÃÊ>Ìi«>sados. — 355 — —¿Entonces no permitiréis las relaciones con los europeos µÕiÊi}ÕiÊ`iÊ"VV`iÌi¶Ê*`À>ÊÃiÀÊLiivVÃÊ«>À>ÊÛÕiÃÌÀÊ Ài]ÊiÝViiV>°Ê>Ê«>Ì>ʵÕiÊi}>Ê`iÊ>iÊ`iÊV>«ÕVÊiÃÊ ÕÊLiÊ>`>Ê`iëÀiV>LiÊÞÊÕÊiÃÌÕÊ«>À>Ê>ÊÀµÕiâ>Ê`iÊ >°°°]ÊÞʵÕjÊÃ>LiÊÃÊÌ>LjÊ«>À>ÊÃÕÊiÃÌ>L`>`Êv>ViÀ>ÊvÕÌÕÀ>° >Ê9Ø>ÊÃiÊÀÊ«iÀVi«ÌLiiÌiÊÞÊÃiÊÃÌÀÊVV>`À° p ÊÊ iÃÊÀii}>`Ê>ÊÛ`]ÊÞÊ>ÊÛiÀÊ>VÕ>`>Ê«ÀÊiÊ ÀiÞÊ`iÊÃÊ«castillas]ÊiÊVVi`iÊÕÊ}À>ÊÛ>À°ÊÃ>Ê«>Ì>ÊÞ>ÊÃiÊ iÃÌ?Êi«i>`ÊVÊvÀ>Ê`iÊÌiÀV>LÊiÊÃÊiÀV>`ÃÊ`iÊ >°Ê ÊÀiV >â>ÃÊʵÕiÊiÃÊ«ÀÛiV ðÊiÊ`iÌiÀ>`Ê µÕiÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊÕâ Õ]ÊiÊ>Ê«ÀÛV>Ê`iÊÕ>ÊÃiÊÀiÃiÀÛiÊ para recibir las embajadas de los occidentales de Luzón, como Õ>`}ÊÊiÃÊ«>À>Ê`V >ÊiÊ`iÃ>]ÊÞÊ }LÊ«>À>ÊÃÊ ViÀV>ÌiÃÊ`iÊ>«°Ê-ÊiÃ>ÃÊÌÀiÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊÃiÊ>LÀÀ?ÊiÊ>Ê Ûi>Ê«iÊ`iÊ`À>}Ê«iÀ>°Ê/ÀiÃÊÃÊ>ÛâÀiÃʵÕiÊÀ>À?Ê>Ê Õ`°ÊÊÀiÃÌʵÕi`>À?Ê iÀjÌV>iÌiÊViÀÀ>`°ÊÃ>ÊiÃÊ>Ê`icisión del Bixia Emperador. ,`À}ÊiÛVÊ>Ê«iiÌÀ>L`>`Ê`iÊ>Ê}À>ÊÕÀ>>Ê`iÊ iÃÌi]ÊÞÊ>Ê«ÀvÕÃÊ`iÊ`iviÃ>ÃʵÕiÊ >L>Ê«iÀVL`ÊiÊÌ`ÊiÊ «>Ã]ÊÞÊVÀiÞʵÕiÊ>ÊÖV>ÊLÃiÃÊ`iÊ>µÕiÊ«ÕiLÊÞÊ`iÊÃÕÃÊ}LiÀ>ÌiÃÊÊiÀ>ÊÌÀ>ʵÕiÊiµÕÃÌ>ÀÃiÊVÊÕ>Ê}À>ÊÃiÀ«iÌiÊ ÃLÀiÊÃÊÃ>]Ê>ÊV>ÀÊ`iÊÃÕÊ>ÀV>Ê«ÀÌiVÌÀ°ÊÕµÕiÊ >LÀ>Ê µÕiÊÌiiÀÊVÕ`>`Ê`iÊÊ`iëiÀÌ>ÀÊ>ÊÀi«ÌÊÞÊ«>`iViÀÊÃÕÊ«V>`Õra letal. p*ÀÊÛÕiÃÌÀÊiÝÌÀ>À`>ÀÊ«`iÀÊÞÊ«ÀiÃÌ}]ÊVÀiʵÕiÊ>Ê LÀ>ÌiÊ`>ÃÌ>Ê}]Ê>ÊÕÃ>Ê`iL>ÊÀiÛi>ÀÊÃÕÊÕâÊ >ÊÃÊ«ÕiLÃÊÃÕiÀ}`ÃÊiÊ>ÊÃVÕÀ`>`]Ê«iÀÊÌLjÊVViÀÊ >ÊÌÀÃÊÃÕÌ>iÃÊÞÊ«ÀV«iðÊÊÀiÞÊ`Êi«iÊ]ÊÊÃLiÀ>Ê`iÊ ÃÊ,iÃÊLjÀVÃ]ÊÃiÀ>ÊiÊiÀÊ>>`Ê`iÊÛÕiÃÌÀÊi«iÀ>`À°Ê ·+ÕjÊiÃÊÕÊ«ÕiLÊ>Ã>`ÊiÊ>ÊvÌÕ`Ê`iÊÕ`]ÊiÝViiV>¶Ê />ÊÛiâÊð°°° Ê«ÀiÀÊÃÌÀÊ`iÊ>Ê,`À}ÊVÊ>Ê«>>LÀ>ÊiÊ>ÊLV>° —Zhûren -Û>]ÊÖV>iÌiÊVÊ>ÀV>ÊÌÀLÕÌ>ÀÊ}À>À>Ê«ÃÌÀ>ÀÃiÊ>}ÖÊ`>ÊiÊÀiÞÊ`iÊÃÊcastillasÊ>ÌiÊiÊÊ`iÊ i°Ê>?ÃÊVÊÕÊ}Õ>°Ê>ÊiÌ>ÊhanÊiÃÌ?Ê«ÀÊiV>Ê`iÊÃÊ `i?ÃÊ«ÕiLÃÊ`iÊÀLi°Ê-ÃÊiÊViÌÀÊ`iÊÀ`iÊVÃV°Ê >ÊiÃÊiÊtianxia]ÊÊÃi>]ÊVÕ>ÌÊiÝÃÌiÊL>ÊiÊvÀ>iÌ]Ê>Ê — 356 — única cultura predestinada a influir beneficiosamente sobre la Õ>`>`°Ê9ÊÌiiÃÊ>ÊL}>VÊ`iÊ`ivi`iÀÊiÊL>ÃÌÊVÛlizador del mundo. ,`À}Ê>Ã̰ʵÕiÊ«ÕiLÊiÀ>Ê«iiÌÀ>LiÊÞÊÃ>L>ʵÕiÊ `iëÀiV>L>Ê>ÊVÕ>ÌÃÊÛi>Ê`iÊiÝÌiÀÀÊpÃÊfanren o guipÊ>}Ê >ÃÊVÊÃ>Û>iÃ]Ê`>LÃÊÊiëÀÌÕÃÊ>}ðÊ6i>Ê>ÊÃÊ`i?ÃÊ «ÕiLÃÊ`iÃ`iÊ>ÊV>Ê`iÊÃÕÊ«iÀi>LiÊ«iÀÊÞÊiÀ>ÊV>«>ViÃÊ `iÊÀi>V>ÀÃiÊVÊiðÊ*iÀ]Ê·VÊ«`>ÊÃiÀÊÌ>ÊÛ>`Ã>iÌiÊiVöÊÕV ÃÊ«iÀÃʵÕiÊÃiÊVÀi>ÊÛiVLiÃ]Ê`ÃÊ `iÊL>ÀÀÊiÊÃÊ«>iÃÊ`iÊ>Ê*ÀÛ`iV>]ÊÃiÊ >>L>ÊÃÕ`ÃÊiÊ>ÃÊ Viâ>ÃÊ`iÊÌi«ÊÞÊÃÕiÀ}`ÃÊiÊ>ÊÃLiÀL>Ê`iÊÃÕÃÊ«À«ÃÊÀiðʵÕiÊ LÀiÊiViÃÌ>L>ÊVÕÌ>ÀÃiÊÌÀ>ÃÊiÊ>ÌÊ«ÀÌiVÌÀÊ`iÊ Õ>ÊÀ>V>ÊVÛâ>VʵÕiÊVÀi>ÊiÀÀi>iÌiÊiÌiÀ>° p}ÖÊ`>Ê«>}>À>ÊÃÕÊ>ÀÀ}>ÌiÊÀiVÕÃÊÞÊiÊ`iëÀiVÊ «ÀÊiÊÕ`ÊpÀiviÝÊiÊ Ã«>° iëiÀ>`>iÌiÊ>ÊÀÊ>ÊÕÊÞÊÌÀÊ>`ÊÞÊÃiÊViÀVÀÊ`iÊ µÕiÊ}ÖÊ`ÊÊÀ>`>Ê`ÃVÀiÌ>ÊÃÊië>L>°Ê9ÊÃÊiÌViÃÊ ÞÊ`iÊvÀ>ÊV>ÕÌiÃ>ÊÃiÊ`À}Ê>Ê>Ì>ÀÊ`iÊ>ÊiÝ«ÃV]Ê`iÊ ``iÊiÝÌÀ>ÊÕÊiÛÌÀÊ`iÊÃi`>ÊÀ>°Ê,i}ÀiÃÊ>Ê`Û?ÊÞÊÊ VVÊVÊ}À>Ê`ÃÕÊÃLÀiÊ>ÊiÃÌ>°Ê9Ê>ÌiÊÃÊÃÊ>ÌÌÃÊ`iÊ-Û>]ÊÀiÌÀÊ>ÊÌi>ÊÞÊ`iÃVÕLÀÊÕ>ÊV>>ÊV >Ê`iÊVi`À]ÊiÊ VÕÞ>ÊÌ>«>ÊiÃÌ>L>Ê}À>L>`ÊÕÊkhuei-fung]ÊÕÊ`À>}Ê>>`Ê`iÊ >`i]Ê>>ÊÃ>}À>`ÊÞÊiÃÌjÀVÊ`iÊ >]ÊVÊÕ>ÊvÀ>ÃiÊ`iÊÃÕÊ «iÃ>`ÀÊ vÕV]ÊÃi}ÖÊiÊiÝ«V\ —«Los seis colores ciegan el ojo del hombre, los seis tonos ensordecen su oído y las seis especias embotan el paladar. Por eso el sabio obra a través de su mente y no de sus sentidos» piÞÊiÊ À>Ê>iÃÌÀ]ʵÕiÊ>Ê>LÀÊi«i>`ÊÕÊ>ÛÊ>À}iÌ>`° Al instante sonó el tintineo de unos cimbalillos ocultos. Ro`À}Ê>ÀÌ}ÕÊiÊÃÕÊLV>ÊÕ>Ê>>L>â>Ê`iÊ>ÃLÀ°ÊÕi}Ê LÃiÀÛʵÕiÊ`iÌÀÊ`iÊ>ÊV>>Ê >L>ÊÃiÃÊV`ÀVÃÊ`iÊ>`iÀ>Ê >>À}>`ÃÊÞÊ`iÊ`ÃÌÌÃÊÌ>>ðÊÀ>ÊÕÞÊÃii>ÌiÃÊ>ÊÃʵÕiÊ ÃÕÊ>`ÀiÊ`>Êi>ÌÀâÊÕÃ>L>Ê«>À>Ê`i>ÀÊ>Ê>Ã>Ê`iÊ>ÃÊÌÀÌ>ÃÊ ÞÊiÊ«>°Ê*Ãi>ÊÕÊ>}ÊÞÊÕ>Ê i``ÕÀ>Ê>ÌiÀ>ÊÞÊiÊ«ÌÊ }À>L>Ê«>À>ʵÕjÊÃiÀÛ>°ÊâÊ>ÊÀ>`>ÊÞÊ>}Õ>À`Ê«>À>ÊÃ>LiÀÊ de qué misterio se trataba. piÀÃ>ÃÊiÃÌ>ÃÊÃiÃÊV>>ÃÊV >Ã]Ê·ÛiÀ`>`Êzhûren -Û>¶ — 357 — p·ÃÌÃÊV`ÀÃÊÃiÊ>>ÊV>>ÃÊV >Ã]ÊiÝViiV>¶Ê Ê >ÃÊVV>°Ê >>ÃÊV >Ã]Ê`iÌÀÊ`iÊÕ>Ê}À>ÊÞÊ>ÌÀ>VÌÛ>ÊV>>Ê V >ÊpÀâÊÛ>p°ÊÕÞÊVÕÀð pÊiviVÌÊpÀiVVÊ>]ÊÞÊÃÀp°Ê9ÊVÊÛiÃÊV>`>Ê Õ>ÊÌiiÊ`LÕ>`>ÊÕ>ÊvÀ>ÃiÊ`iÊ/>Ê ]ÊVViL`>Ê«ÀÊÕiÃÌÀÊ}À>ÊÌiÀVÊ>Ê/Ãi°ÊÊiÊ«ÀiÀÊV`ÀÊÃiÊ`V>Ê>ÊÃÕÊ «Ãii`À\ÊLa vuelta a nuestros orígenes es el silencio». El se}Õ`Ê«ÀV>>\ÊSi se reconoce lo eterno, retorna la paz y la pacienciaÆÊÞÊiÊÃ}ÕiÌiÊÃÊiÛV>ÊÕÊLiÊ>vÀÃ\ÊLa paciencia conduce a la justicia]Ê«>À>ÊÃi}ÕÀÊiÊiÃiÊ?ÃÊ«iµÕi\Ê Con la justicia se llega al dominio de la verdad». Los dos últimos nos recuerdan que: «Con la subordinación a lo espiritual se logra al cielo y con la constancia no se corre peligro en la vida». p->LÃÊVÃiÃ]ÊÀ>Ê>iÃÌÀÊpÃiÊ«ÀÕVÊ,`À}° —Pues bien, zhûren -Û>]ÊiÃÌiÊiÃÊiÊÀi}>Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊ 7>Ê«>À>ÊÛÃ]ÊÕÌÊ>ÊiÃÌiÊ}ÀÀÊ`À>`Ê`iÊÃi`>]Ê`ÃÌÌÛÊ`iÊ ÃÊV>ÀÌ}À>vÃÊ`iÊ«>>V°ÊÃÊÃÊÕ>Ê«iµÕi>ÊÀiëÕiÃÌ>Ê>ÊÛÕiÃÌÀÊÀi}>ʵÕiÊÌ>ÌÊiÊ >Ê>}À>`>`° p·*>À>ʶÊpÃiÊ>ÃLÀÊiÊ Ã«>Ê>ÖÊ?ð —Así es —replicó Ma en paihuá cantonés—. Se trata de seis ÃÌÀÕiÌÃÊÕÃV>iÃÊÞÊ >ÊÃ`Êi>LÀ>`ÃÊ«>À>ÊÕÃÊ`iÊÃÊ ÖÃVÃÊÞÊVVÕL>ÃÊ`iÊBixia°Ê-ÕÊÛ>ÀÊ>ÀÌÃÌVÊiÃÊiÝÌÀ>À`nario. Suenan al ser percutidos con una baqueta de madera o de >Àv]ÊVÊiÃÌ>]ÊÞÊ>Ê«ÃiiÀÊÕ>ÊV>Û`>`ÊVÖLV>Ê`iÊ>`iÀ>]Ê transmiten una resonancia perfecta. Poseen solo dos tonos, el >ÌÊÞÊL>]Ê>ÕµÕiÊ>Ê`viÀiÌiÃÊiÃV>>Ã]ÊÞÊÃÊiViÃ>ÀÃÊ«>À>Ê µÕiÊÕ>ÊÀµÕiÃÌ>Ê«Õi`>Ê>v>ÀÃi°Ê,`À}Ê«iÃʵÕiÊiÀiV>Ê>Ê «i>ÊiÌÀÊVÊ`«>V>]Ê«ÕiÃÊÊÛi>ʵÕiÊÕÌ`>`ÊÌi>Ê«>À>Ê jÊ>Ê >>Ê >° p>ÃV>ÌiÊp`Ê-Û>]ÊÊ}Õ>À`>ÀjÊVÊÕÊÌiÃÀ° p ÊLÃÌ>ÌiÊÃiÀ>ÊÕ>ÊiÃÌÕ«`iâÊ«ÀÊÕiÃÌÀ>Ê«>ÀÌiÊÀi}>>ÀÃÊÕÊLiÌÊ`iÊ«VÊ«ÀÛiV Ê«>À>ÊÕÊV>ÀÌ}À>v°Ê· ÊiÃÊViÀ̶ÊiÊ`ʵÕiÊÀ>`Ê>ÌiÌ>iÌiÊpVVÀiÌ]ÊÞÊÀi`ÕÊ>Ê ÌiÃ`>`Ê`iÊÃÕÊÛâp°ÊÊÛiÀ`>`ÊiÃÌ>ÃÊÃiÃÊV>>ÃÊÃÊÕÊÃiVÀiÌiÀÊ para trasladar documentos secretos, o bien billetes de papel moi`>°ÊÕÞÊÖÌiÃÊ«>À>ÊÃÊ>}iÌiÃÊchuyan]ʵÕiÊÛ>>Ê`>ÊÞÊV iÊ«ÀÊ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ?ÃÊi>>ÃÊ`iÊ«iÀ]Ê«ÀÌ>`ÊvÀiÃÊÞÊ — 358 — }À>`iÃÊV>Ì`>`iÃÊ`iÊ`iÀ°ÊÃÊ>`jÊ >ViÀÊ«>À>ÊiÃÊÞÊÊ >ÞÊ?ÃÊ`iÊÕÊViÌi>ÀÊiÊÌ`ÊiÊÀi° ,`À}ÊÃi}Õ>ÊiÝ>>`ÊiÊiÝÌÀ>ÊLiÌÊÕÃV>ÊÞÊ>Ê iV â>`Ê>ÃÊiÝ«V>ViÃÊ`iÊ>]ʵÕiÊÌÊiÊ>ÞÀÊ`iÊÃÊ V`ÀÃ]ÊÞÊ`iÃiÀÃVÊiʫʵÕiÊÊÃÕiÌ>L>°Êi`>Ì>iÌiÊiÃÌiÊÃiÊ>LÀ]ÊÞÊ«Õ`ÊV«ÀL>ÀʵÕiÊiviVÌÛ>iÌiÊ«ÀÊiÌÀiÊ >ÃÊÀ>ÕÀ>ÃÊÃiÊ>`Û>L>ÊÕÊiÝÌÀ>Ê«>«iÊ`LÕ>`]Ê>ÌiÃÊVÕÌÊ>ÊiÃÌ>ÀÊ iÀjÌV>iÌiÊViÀÀ>`°Ê>Ê9Ø>ÊVÊÃÕÃÊ>À}>ÃÊÞÊ VÕ`>`>ÃÊÕ>ÃÊÊÃ>VÊÞÊÊiÝ«ÕÃÊ>Ê>ÊÛÃÊ`iÊÃÕÊÃÀ«Ài``Ê Õjëi`° —¿Sabéis lo que es este documento, zhûren -Û>¶Êp«Ài}Õtó con aspereza, mientras se frotaban sus dedos artríticos. pÊ}ÀÊ«`iÀÃÊNeige Ma —masculló desconcertado. pÃÌÊiÃÊ«>«iÊi`>]ÊÊÃi>Ê`iÀÊVÌ>ÌiÊÞÊÃ>Ìi]ÊÞÊ ÞÊ`À>ʵÕiÊÕ>Ê«iµÕi>ÊvÀÌÕ>ÊpiëiVvV]ÊÞÊiÝÌÀ>Ê`iÊ>ÃÊ ÌÀ>ÃÊV>>ÃÊV >ÃÊÌÀÃÊÌ>ÌÃÊÛ>iÃÊ`iÊiÀÊÌ>>ÊÞÊ?à esÌÀiV Ãp. Se trata de billetes, o kuan,ÊÞÊ >ÊÃ`ÊiÌ`ÃÊ«ÀÊ >Ê`>ÃÌ>ÊÀi>ÌiÊ}°ÊÊ>ÞÀÊiµÕÛ>iÊ>ÊÊi`>ÃÊ`iÊ «>Ì>]ÊÞÊÃÊÌÀÃÊÛ>Ê`iVÀiVi`Ê`iÊÌ>`ÊiÊÌ>`°Ê ÊÛiÀjÃÊ ÌÀÃÊ}Õ>iÃÊiÊ}Õ>Ê«>ÀÌi°ÊÊÌiÝÌÊ`iÊiÃÌÃÊ«>«iiÃÊÌLÀ>`ÃÊ«ÀV>>ʵÕiÊiÃÊÛ?`ÊiÊÌ`ÊiÊ«iÀ]ʵÕiÊÃÕÊ>ÌiÀ>VÊ iÃÊ«iÀÃi}Õ`>]ÊÞʵÕiÊÃʵÕiÊ`iÕViÊ>ÊÕÊ«ÃLiÊv>ÃvV>`À]Ê ÃiÀ?ÊÀiV«iÃ>`ÃÊVÊÃÕÃÊ«À«i`>`iÃÊÞÊLiið pÃÊÛiÀ`>`iÀ>iÌiÊ>ÃLÀÃ]ÊÃiÀÊpÞÊÊiÊÌ° p>ÊÃ`Êv>LÀV>`ÃÊ«ÀÊV>}À>vÃÊiÊ«ÀiÃÀiÃÊ«>>Vi}ÃÊ>Ê«>ÀÌÀÊ`iÊ>ÊVÀÌiâ>Ê`iÊ>ÃÊÀiÀ>Ã]Ê`iÊ>ÃʵÕiÊiÊ}ÕÃ>Ê`iÊ Ãi`>Ê`iÛÀ>]Ê`iÊ> ÊÃÕÊVÀÊV>ÃÊi}À°Ê1>ÊÛiâÊiÃÌ>«>`ÃÊÞÊ VÀi>`ÃÊ>Ê>Ê«ÀÊiÝ«iÀÌÃÊ>>ÕiÃiÃÊÞÊ«ÌÀiÃ]ÊÃiÊ`ÃÌÀLÕÞiÊ«ÀÊ>ÃÊ«ÀÛV>Ã]ÊÞÊÃÊViÀV>ÌiÃ]ÊL>µÕiÀÃ]ÊiÀV>`iÀiÃÊÞÊvÕV>ÀÃÊ«>}>ÊVÊiÃÊ>ÃÊVÕiÌ>ÃÊÞÊÌÀ>Ã>VViÃÊViÀV>iÃ°Ê >`iÊ«Õi`iÊ`iÃiV >ÀÊiÃÌ>Êi`>ÊiÊ«>«i]ÊÃÊ «i>Ê`iÊÕiÀÌi°ÊiÊiÃÌiÊ`ÊÃiÊiÛÌ>ÊÌÀ>ëÀÌ>ÀÊ«iâ>ÃÊ`iÊÀÊ «>À>ÊiÊ«>}Ê`iÊiÀV>V>Ã]ÊÞÊÃiÊ >ViÊ?ÃÊÃi}ÕÀÃÊÃÊÌiÀV>bios mercantiles. pu`À>LiÊÛiÌ]ÊÃiÀtÊ9ÊÊiÃÊ«À`}Ã>ÊiÃÌ>Ê V>>Ê`iÊÖÃV>]ʵÕiÊ>`i?ÃÊiÃÊÕ>ÊÃiVÀiÌ>ÊLÃ>Ê>Ê«ÀÕiL>Ê`iÊ>drones. — 359 — p*ÕiÃÊÃÊÛÕiÃÌÀÃÊp>viÃÌ]Ê`i>`Ê>Ê,`À}Ê«iÀ«iÊÞÊVÊ>ÊLV>Ê>LiÀÌ>p°ÊµÕÛ>iÊ>ÊÕ>ÃÊÌÀiÃÊÊi`>ÃÊ liang]IÊV>Ì`>`Ê>`>Ê`iëÀiV>Li°ÊÃÊÊÀi}>Ê«ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊÌ>LiÊLÀ>Ê`iÊ>ÀÌi]ÊÞÊVÊ`iÃ>}À>ÛÊ>Ê>ÃÊ«iÕÀ>ÃʵÕiÊ >LjÃÊ ÃLÀiiÛ>`ÊiÊÊÀi°ÊVi«Ì>`]ÊÃÊÊÀÕi}° *ÀÊÃii>ÌiÃÊ«ÀiÃiÌiÃÊ«`>Ê,`À}ÊiÃV>ÀiViÀÊiÊ}À>Ê «`iÀÊ`iÊ>Ê9ÕBÊÞÊ`iÊÃÕÊ>ÀV>Ê7>]ÊÞÊÃiʵÕi`ÊÃÊ >L>°Ê ÊÃÊÃiÊ >L>ÊÃÌÀ>`ÊVvÀiÃÊVÊÃÕÊÌÀ>L>]ÊÃʵÕiÊ Ì>LjÊÊ >L>ÊiÝVÕ«>`ÊiÊVÕÃÊ>`À>`Ê«>}?`iÊ}inerosamente su trabajo. Y a tenor de lo explicado podía conÃ`iÀ>ÀÃiÊÕÊ LÀiÊÀV°Ê1>ÃÊ>ÃÊÛÃLiÃÊ >ÊÌV>`Ê para mi fortuna ese misterioso instrumento que se llama destiÊp`iLiÀÊ«>À>ÊÃÕÃÊ>`iÌÀÃ°Ê Ê«`>ÊVÀiiÀÊÞÊL>LÕVÊ bajando la cabeza sumisamente: —Gracias, respetable Neige°Ê"ÃÊiÃÌÞÊ>Ì>iÌiÊÀiVV`°Ê >À}>ÊÛ`>Ê>ÊÛÃÊÞÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ`iëÀi``ÊÃLiÀ>° /Ê>ÊV>>]Ê>ÊiÛÛÊiÊ>ÊÃi`Ã>ÊÌi>ÊÞÊ}Õ>À`ÊÃiV° —Bien, zhûren -Û>ÊpÊÃ>VÊ`iÊÃÕÃÊ«iÃ>iÌÃp°ÊiLjÃÊÃ>LiÀʵÕiÊÌ>ÌÊiÊ*?>ÀÊ,Ê`iÊ-]ÊÕiÃÌÀÊ>ÀV>]Ê VÊÞÊÃ]Ê>«ÀiV>ÃÊÛÕiÃÌÀÊÀi}>ÊÞÊÌ>LjÊÃÊV?VÕÃÊ>ÃÌÀVÃÊ`iÊ«>`ÀiÊ>ÌiÊ,VV]Ê>ʵÕiÊ`iÃ`iÊ ÞÊ>>ÃÊiÊ«>>VÊV\ÊÊ>`Õ°Ê>ÃÌ>ÊÌ>ÌÊÀi}ÀiÃiÊ>ÊÃÕÊ «ÀiviVÌÕÀ>ÊiÊÃiÀÊ7Õ>}Ê*>]ÊÃiÀjÃÊÕiÃÌÀÊÛÌ>`°Ê6ÃÌ>`Ê >ÊV>`i>Ê«iÀ>Ê`iÊ*ÌÕÀ>]Ê*iÃ>ÊÞÊ >}À>v>ÊVÕ>`ÊÊ `iÃijðÊ-iÀjÃÊLiÊÀiVL`Ê«ÀÊiÊ>iÃÌÀÊ< }Êp>viÃÌ]Ê ÞÊÊ`iÊÌÀ>ÃÊV>ÀÊ>ÊV>Liâ>° ,`À}ÊÃÕëÀÊ>Û>`°Ê-ÕÊÃÕiÀÌiÊ >L>ÊÌ>`ÊÕÊVÕÀÃÊ >?ÃÊÃ>`°Ê>L>ÊÃ>Û>`Ê>ÊÛ`>]ʵÕâ?ÊÃÊ«ÀÊ>ÊV>«ÀV Ã>Ê>>L>â>Ê`iÊÛiÊi«iÀ>`À]ʵÕiÊVÊÌÀÊ ÕÀÊ«`>Ê >LiÀÊV`i>`]ÊÞÊ>ÊÌiÀÛiVÊV>ÃÕ>Ê`iÊÕÊÃÌÀÊ>>ÌiÊ `iÊ>ÀÌiÊÞÊ`iÊ`ÃÊÕiÀiÃÊ`iÊ}À>ÊÃiÃL`>`Ê«>À>Ê>Ê«ÌÕÀ>\Ê Ê ÞÊ>ÊiݵÕÃÌ>ÊÞÊÀiv>`>Ê`>>Ê- BV BÊpCamelia—, a la que no «`>ÊÛ`>À° iÊÊVÌÀ>ÀÊÌ>ÊÛiâÊ/ëÊÞÊjÊÃiÊ >>À>ÊÃi«ÕÌ>`ÃÊ`iÊ IÊ 1`>`ÊiÌ>À>Ê`iÊ>Ê`>ÃÌ>Ê}]ʵÕiÊÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊÞÊië>iÃÊ >>L>ÊÌ>iðʵÕÛ>>Ê>ÊÎÇ]ÎÊ}À>ÃÊ`iÊ«>Ì>° — 360 — «ÀÊÛ`>ÊiÊÕ>ÊV?ÀViÊÞÊÛ`>`ÃÊ`iÊÕ`°Ê Õ>`Ê>L>`>ÀÊiÊÃ>]Ê>ÊÕâÊiÀ>ÊvÌ>]ÊVi}>`À>°Ê,`À}ÊÃiÊ >>L>Ê vÕiÀ>Ê`iÊÃ]ÊÕLÃÊÞÊ«iÌÀV]ÊÞÊ/ëÊÃ>Ì>L>Ê`iÊVÌiÌ]Ê VÕ>`ÊÞ>ÊÃiÊÛi>Ê«ÀÛ>`Ê`iÊLiÀÌ>`]ÊÊÕiÀÌ° >ÊÛ`>Ê`iÊ-Û>Ê >L>Ê`>`ÊÕÊÛÕiVÊÌÌ>]Ê>ÕµÕiÊ>ÖÊÀiVi>L>Ê`iÊ>ÃÊÛiÀ`>`iÀ>ÃÊÞÊVÕÌ>ÃÊÌiViÃÊ`iÊ>Ê9Ø>°Ê·->L>ÊiÊÛiÀ`>`ʵÕjÊiÀ>ÊÞʵÕjÊ«ÀiÌi`>¶ÊiÊÌ`>ÃÊvÀ>ÃÊ«iÃ>L>ʵÕiÊ>µÕiÊ LÀiÊÀ>Þ>L>Ê>ÊÌi}iV>Ê?Ý>Ê«ÀiÃÕLiÊ iÊÕÊ}LiÀ>ÌiÊÞʵÕiÊiÀ>ÊÕÊÃiÀÊ Õ>Ê`iÊiݵÕÃÌ>ÊÃiÃL`>`Ê«>À>ÊÌÀ>Ì>ÀÊVÕ>µÕiÀÊ>ÃÕÌÊ«ÀÊ«i>}Õ`ʵÕiÊvÕiÀ>° ,`À}ÊÃ>>Ê`iÊ>ÊÀiëiÌ>`ÊÞÊÀiVV`ÊÞÊÃÕÃÊ`iÃVv>â>ÃÊÃiÊ`ë>ÀÊVÊ>ÊÛ> Ê>ÌiÊiÊV>ÀÊ`iÊðÊÃÌ>L>Ê `iÃi>`Ê`iÃV>Ã>ÀÊiÊÕÊV>ÌÀiÊ«>À>ÊViÀÀ>ÀÊÃÊÃÊÞÊiÌÀi}>ÀÃiÊ >Ê>Ê>`>Ê`iÊ>ÊVÃViV>°Ê iViÃÌ>L>ÊÃÕiÀ}ÀÃiÊiÊ>ÊiÃ`>`Ê`iÊÕÊ«ÀvÕ`ÊÃÕiÊÞÊ>`>ÀÊiÊjÊÌ`>ÊÕ>ÊV i°Ê Ê LÃÌ>ÌiÊÃ}ÕÊ«iÃ>`ÊiÊ>ÊÃ}Õ>ÀÊ >>Ê >ÊÞÊ>ÊvÀÌÕ >ʵÕiÊiViÀÀ>L>]ÊÞÊÌ>LjÊiÊiÊÃLÊ>Ê9Ø>]ʵÕiÊiÊ >L>Ê «>}>`ÊÕ>ÊVÃ`iÀ>LiÊÃÕ>Ê`iÊ`iÀ]ÊÊ«ÀÊiÊVÕ>`À]ÊÃÊ «ÀÊ>}ÖÊÌÛÊVÕÞ>Ê`iÊ}À>L>° -ÕÊÃÌÌÊ>ÃÊÃiÊÊ`VÌ>L>]ÊÞÊÀ>À>ÊÛiâÊÃiÊiµÕÛV>L>° Õ>`ÊiÃÌÕÛiÀÊÃÃ]ÊiÊÀiÛiÊ«iÃ>ÌÛÊ>ÊÃÕÊVÀ>`\ p->LiÃÊ/ë]ÊVÀiʵÕiÊÕiÃÌÀ>ÃÊ«iÕÀ>ÃÊ >Ê>V>L>`Ê«ÀÊ > À>]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÊ>ÃÊÌÀ>}ÃʵÕiÊ iÃÊ«>Ã>`]ÊÞÊiÊÃÊ µÕiÊÌiÊÃiÀ>iÌiÊ«ÀÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>ðÊ-ÊiL>À}ÊÊ«Õi`Ê dejar de pensar en aquella dama que pintaba el paisaje de flores. À>V>ÃÊ>Êi>]Ê>Ê>Êi«iÀ>ÌÀâÊ>`ÀiÊÞÊ>ÊÕÊÛiÊÀiÞÊV>«ÀV ÃÊ iÃÊÃ>Û>`ÊiÊ«ii]Ê«ÕiÃÊlo Pan parece que deseaba nuestra «iÀ`V°Ê*iÀ]Ê·«ÀʵÕj¶Ê-ÕÊÀiVÕiÀ`ÊiÊÃÃi}>ÊÞÊVÀiʵÕiÊ iÊ >ÊÌÀ>`ÊLÕi>ÊÃÕiÀÌi°Ê>Ê>>ÀÊ- BV BÊ·+ÕjÊÃ}ficado tiene en castellano? pui>Ê >i>]ÊÃiÀt p-Õ}iÃÌÛÊÞÊ>}À>V>`ÊLÀi°Ê*ÃiiÊ>}ʵÕiÊiÊ>ÌÀ>i°Ê />ÊÛiâÊÃÕÊ`ÕâÕÀ>]ÊÊ>Êi>V>Ê`iÊÃÕÃÊðÊiÊ >ÊiLÀÕ>do, Tsopin. ÊÕV >V ÊiÊ`iÛÛÊÕ>ÊÀ>`>Ê>«iÃ>`ÕLÀ>`>° pÃ>ÃÊ`ÃÌ}Õ`>ÃÊÃiÀ>ÃÊ«iÀÌiiViÊ>Êi«iÀ>`À]ÊÃiÀ°Ê No tratéis de seducirla, o moriréis. No salís de una cuando de— 361 — Ãi?ÃÊiÌÀ>ÀÊiÊÌÀ>Ê>ÖÊ?ÃÊ«i}ÀÃ>ÊpÊ«ÀiÛp°Ê*ÀÊÃÕÊÌiâÊ >V>À>i>`>]ÊÊ>]ÊiÃÌÞÊÃi}ÕÀʵÕiÊ«iÀÌiiViÊ>Ê>ÊÀ>â>Êk’iang `iÊ/LiÌ]ÊÊ>Ê>}Õ>Ê>VÊ`iÊiÃÌiÊ`iÊ >ÊpÀi«VÊiÊv «]ʵÕiÊiÊiÝ«VÊ``iÊÃiÊ >>L>ÊiÊÌiV Ê`iÊÕ`ÊÞÊÃÕÃÊ ÛVÕÃÊVÊ >° µÕi>ÊV iÊ>Ê>}iÊ`iÊ- BV BÊpCamelia— presidió ÃÊ«ÀiÕ`ÃÊ`iÊÃÕÊ`iÃV>ðÊÀ>ÊVi``>]Ê iÀÃ>ÊÞÊiÃÌ>L>Ê i>Ê`iÊvÀiÃVÕÀ>°Ê,iVÀ`>L>Ê`iÊi>ÊÃÕÊV>À>Ê«iÀviVÌ>]Ê«>ÊÞÊ L>V>]ÊÃÕÃÊ>LÃÊ`iÊiëiÃ>ÊV>À>`>`]ÊÞÊÕÃÊÃÊVÊ`ÃÊ >â>L>V iÃÊ>ÌÀ>ÛiÃ>`ÃÊ«ÀÊÕÊÀ>ÞÊ`iÊÕâ°Ê9Ê>ÕÊÃi`ÊÕ>Ê VVÕL>]ÊÀiâÕ>L>Ê iÃÌ`>`°Ê- BV BÊ>V>L>L>Ê`iÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊÕ>Ê>«>ÀVÊ`iÊiÃÕi]Ê>ÕµÕiÊ«ÀÊÃÕÊ>VViÃL`>`Ê ÃiÊVÛiÀÌÀ>ÊiÊÕÊ`ÀÊVÌÕÊÃÊ«iÀÃÃÌ>ÊiÊLÕÃV>ÀÊÃÕÊ«ÃLiÊV«>>° p- BV B]Ê- BV BÊpÃÕÃÕÀÀ]Ê>ÌiÃÊ`iʵÕiÊiÊÃÕiÊÊÛiciera. ÕiÀ>]ÊiÊ>Ê >Ê< i]ÊViÌi>Ã]Ê«>>Vi}ÃÊÞÊVÀÌiÃ>ÃÊ ÃiÊ >L>ÊiV«Ã>`°ÊÊÃiVÊ«ÀiÃ`>ÊÃÕÊ>Ài`i`ÀÊÞÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊiÊV ëÀÀÌiÊ`iÊ>ÃÊ>ÌÀV >ÃÊ`iÊÃÊ}Õ>À`>iðÊ9Ê>ÊÊ iÃ]Ê*i]ÊÃiÊÃÕiÀ}>ÊiÊ>Ê?ÃÊÃ`>LiÊ`iÊ>ÃÊÃVÕÀ`>`ið 1Ê>À>Ê>ÊÀÃ>i`>Ã]ÊViÃÊÞÊiÃiV>ÃÊ`iÊ>iÊÞÊÃ?`>]Ê iÊi}>ÀÊVÊÕÊL?Ã>Ê>ÊÃÕÃÊÃiÌ`ÃÊV>Ã>`Ã]ÊÞÊÃiÊ`ÕÀmió. — 362 — 6 >ÊÃÌiÀÃ>Êà BV B ,`À}Ê«iÃ>L>ʵÕiÊ- BV B] Camelia]Ê >L>ÊÀÀÕ«`ÊiÊ ÃÕÊÛ`>Ê«>À>Ê>ÀÀiL>Ì>ÀiÊ>ÊÀ>â]Ê«ÕiÃÊÃÕÊ>viVÌÊÀiÃÕÌ>L>ÊÕ ÃÀ°ÊµÕi>Ê>>>ÊiÊ>ʵÕiÊÌiÌ>L>ÊVÛiÀÃ>ÀÊiÊ>ÊiÀ}>Ê V>ÌiÃ>ÊVÊiÊ>iÃÌÀÊ< }]Ê>ÊVVÕL>Ê>«>ÀiVÊiëiÀ>`>iÌiÊVÊÕÊÀ>Ê`iÊ>âÕVi>ÃÊÞÊ`iÊ}iÃÌ>ð ÊVÀ>âÊ-Û>]ʵÕiÊÊ>ÊiëiÀ>L>ÊÌ>ÊÌi«À>]ÊiÊ`ÊÕÊ ÛÕiV°ÊÃÊ`ÃÊÖÌÃÊ`>Ã]Ê>>`Ê«ÀÊÃÕÊVÀiViÌiÊ`Ê `iÊi}Õ>i]Ê >L>Ê«À«V>`ÊÕ>ÊVÛiÀÃ>VÊ«?V`>ÊÃLÀiÊiÊ >ÀÌiÊiÊ >°Ê9ÊÕ>ÊViÀÌ>ÊVÀÀië`iV>Ê`iÊ>>ÃÊÃiÊ >L>Ê V>`ÊiÌÀiÊ>LÃ]ÊÃi«ÀiÊLÃiÀÛ>`ÃÊ«ÀÊiÊÛiÊ< }° 9ÊÌÀ>ÃÊÛ>ÀÃÊ`>ÃÊ`iÊÌÀ>L>ÃÊiÊiÊÌ>iÀÊ«>>Ì]Ê,`À}Ê entendió que el brillo que emitían los ojos de Camelia lo fascinaba. *iÀÊ>Ê>VViÃLiÊÕV >V >Ê>ÖÊVÃiÀÛ>L>ÊÃÌiÀÃʵÕiÊ }Õ>À`>L>ÊiÊÊ«ÀvÕ`Ê`iÊÃÕÊVÀ>â°ÊÊ`>Ê>ÌiÀÀ]ÊÞÊÊ «`>ÊÛ`>À]ÊiÃÌÕÛiÀÊV>>`ÃÊ`ÕÀ>ÌiÊ>À}ÊÀ>Ì]ÊVÊÃÊ À`iÀ>Ê i>iÊ>ÊÕ>ÊVÀÀiÌiÊ`iÊ>`À>VÊÕÌÕ>ʵÕiÊ vÕ>Ê`iÊÃÕÃÊÀ>`>ðÊ9Ê>Ê«>ÀÌÀÊ`iÊiÌViÃ]ÊÌ>ÌÊ,`À}ÊVÊ - BV BÊÌ>ÀÊVÊÃÕÃÊ>>Ã]ÊÃiÊvÕ`>ÊiÊÕ>ÊÕÊposible. 9Ê >L>Ê>}ʵÕiÊÃi`ÕV>Ê`iÊÃLÀi>iÀ>Ê>Ê-Û>\Ê>ÊÀiv>`>Ê VVÕL>Ê«Ãi>ÊÕÃÊÃiÌiÌÃÊ}iiÀÃÃ]Ê«ÕiÃÊ>ÃÊ`iÃ`V >ÃÊÞÊÃÊÃÕvÀiÌÃÊ`iÊÃʵÕiÊ>ÊÀ`i>L>ÊÊiÊiÀ>Ê>ið `ÕVi`ÊL}>ViÃÊiÊ>ÊVÀÌi]Ê- BV B]ÊÃiÊ>ÀV Ê«ÀÌÊ`iÊ>Ê>V>`i>°ÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊÃiÊ`ië`Ê`iÊ>iÃÌÀ]Ê`iÊ — 363 — ÃÕÃÊV«>iÀÃÊÞÊ`iÊ,`À}ʵÕiÊÃiʵÕi`Ê>LÃÀÌÊÀ?`>°Ê-ÕÊ >`>ÀÊiÀ>ÊiÊ`iÊÕ>Ê`Ã>]ÊÞÊÃÕÊ«iÀvÕi]ÊiÝViðÊÊ>iÃÌÀÊ< }Ê VÌi«ÊVvÕÃÊ>ÊiÃVi>ÊiÌÀ>ÃÊ«>L>ÊÕÊ«Vi]ÊÞÊ>mado por su amistad con el extranjero, dijo: p`À>LiÊÛiÊ>Ê`>>Ê- BV B°Ê· ÊÃÊ«>ÀiVi¶ -Û>ÊiÝÌÀiÊÃÕÊVÕ`>`°Ê Ê`iÃi>L>Ê«>ÀiViÀÊViVð p>iÃÌÀ]ÊiÊ iÊVÀ>`ÊiÊÕÊÕ`Ê``iÊ>ÃÊÕiÀiÃÊ ÃÊÃÊÛÃÌ>ÃÊVÊÛiÌÀiÃÊ«ÀVÀi>`ÀiÃÊÞÊ>`ÀiÃÊ`iÊÕÊÌÀ«iÊ`iÊ Ã°Ê >ÀiViÊ`iÊ`iÀiV ÃÊÞÊÃÊ«À«i`>`Ê`iÊÛ>À°Ê >Ê>ÊÕâ]Ê >]ÊÀiâ>]ÊV>â>Ê>ÊÃÕÃÊiëÃÃ]ÊÃÕvÀiÊÞÊV>>°Ê *iÀÊiÊ iÊ`>`ÊVÕiÌ>Ê`iʵÕiÊiÝÃÌiÊÕiÀiÃ]ÊVÊ>ÊÃiÀ>Ê - BV B]ʵÕiÊÃÊiëÀÌÕÃÊÃÕLiÃ]ʵÕiÊiÝ«ÀiÃ>ÊÃÕÊÕ`Ê ÌiÀÀÊÃÊÀÕLÀâ>ÀÃiÊÞʵÕiÊiÃÌ?Ê«ÀÊiV>Ê`iÊiÃ>ÃÊÌÀÛ>dades mundanas. Ê>iÃÌÀÊ>«ÀÝÊÃÕÊÀÃÌÀÊÞÊ«Ài}ÕÌÊÃV>ÀÀ\ p·->LjÃʵÕiÊiÃÊÌV>Li]Ê>LÀ`>LiÊÞÊÃ>}À>`>] zhûren -Û>¶Ê-ÃÊÕÊiÝÌÀ>iÀÊÞÊ`iLjÃÊ>ViÌÕ>ÀÊÛÕiÃÌÀÃÊVÕ`>`ÃÊ con ella. -Û>ÊÃiÊiÃÌÀiiV]ÊÞÊÌiiÀÃÊÀi«V\ p >À]Ê>iÃÌÀÊ< }°ÊÊ>`À>VÊiÃÊ«>ÊÞÊÃViÀ>° pÊÃj°Ê-ÃÊ LÀiÊLiÌiV>`°Ê âVÊ>ÊÛ`>Ê`iÊ - BV BÊ`iÃ`iʵÕiÊi}Ê>µÕÊÃi`ÊÕ>Ê>]ÊÞÊiÊiÀ}Õiâco de ser su confidente, aparte del Neige Ma, que es su protector. «ÕÃ>`Ê«ÀÊ>ÊVÕÀÃ`>`]Ê-Û>ÊÃiÊÌiÀiÃÊ«ÀÊÃÕÊÛ`>° p*>ÀiViʵÕiÊÊiÃÊ`iÊÀ>â>ÊV >Ê«ÕÀ>°Ê·`iÊ>V¶ < }ÊÃiʵÕi`ÊÀ?`ÊVÊ}À>Ûi`>`°Ê«ÊÃÕÃÊ>ÃÊ VÊÕÊ«>ÊÞÊV«ÀLʵÕiÊÃÕÃÊ>ÕÃÊiÃÌ>L>Ê>i>`ÃÊÞʵÕiÊ }ÖÊiÕÕVÊVÀÌiÃ>ÊÃiÊ >>L>ÊiÊiÊÃ>°ÊÕi}ÊiÊ«À«ÕÃ\ p ÊÛiʵÕiÊÛÕiÃÌÀÊÌiÀjÃÊ«ÀÊi>ÊiÃÊÃViÀ]ÊÃÊÀi>Ì>ÀjÊÃÕÊ ÃÌÀ>ÊiÌÀ>ÃÊVVÕÞÊiÃÌiÊ«>Ã>iÊÌ>° p"ÃÊiÃVÕV °Ê*iÀÊ >L>`Ê`ië>VÊi paiuhá]ÊÃÊÊÀÕi}° p>>Ê- BV BÊ«ÀÛiiÊ`iÊÕ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ>Ê,ÕÌ>Ê`iÊ>Ê -i`>]Ê>>`>Ê-ÕÌÃV Õ]ÊÕÊiV>ÛiʵÕiÊÃiÊ >Þ>ÊViÀV>Ê`iÊ>ÊÀ>Ê ÕÀ>>°Êi}Ê>Ê«>>VÊiÊV>`>`Ê`iÊiÃV>Û>]Ê«ÕiÃÊÃÕÊ«ÕiL]Ê los tangutesÊ >L>ÊVÕ«`ÊÕÊÌÀ>Ì>`ÊvÀ>`°Ê*iÀÊ«iÀÌiiViÊ>Ê>ÊÃ>}ÀiÊhan, la dominante del Reino Medio. Por eso sus À>Ã}ÃÊÊÃÊ`iV``>iÌiÊV ðÊÕiÊi`ÕV>`>ÊÀiv>`>i— 364 — ÌiÊiÊiÃVÀÌÕÀ>]Ê>Ìi?ÌV>Ã]ÊÞÊ«iÃ>]ÊÞÊiÊ>ÃÊÌÀiÃÊi}Õ>ÃÊ`iÊ imperio. También se le proporcionó una educación esmerada «>À>ÊÃ>ÌÃv>ViÀÊ>ÃÊiViÃ`>`iÃÊÛÀiÃÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊÞÊ`iÊÃÕÃÊÛÃÌ>ÌiÃÊ?ÃÊ`ÃÌ}Õ`ðʫÀi`Ê>ÊÕ}>ÀÊ>ÊÃÊ>«iÃÊÞÊ>Ê>i`Àiâ]Ê>ÊÀi«ÀiÃiÌ>ÀÊLÀ>ÃÊ`iÊÌi>ÌÀ]Ê>ÊV>Ì>À]Ê>Ê`>â>ÀÊÞÊÌV>ÀÊ ÃÌÀÕiÌÃÊÕÃV>iÃ]Ê>ÊiÌ>ÀÊÃÊjiushao]ÊÃÊ>ViÃÌÀ>iÃÊ V>ÌÃÊ`iÊ>Ê >]ÊÞÊ>Êi>LÀ>ÀÊÛÕ«ÌÕÃÃÊ>vÀ`Ã>Vð Ê>iÃÌÀÊ«ÌÀÊÌÀ>}ÊÃ>Û>]ÊÞÊ«ÀÃ}ÕÊ>v>Li\ p>ÊÛÛ`ÊÕ>ÊiÝÃÌiV>Ê`iÊÕÃÊÞÊViÊiÊiÊ}iViÊ «iÀ>]Ê >ÊÛiÃÌ`ÊÃÕÌÕÃ>iÌiÊVÊquipaos bordados con `À>}iÃ]Ê?}Õ>ÃÊÞÊvÀiÃÊ`iÊÌ]ÊÞÊÌÖV>ÃÊ`iÊ>«>ÃÊ>}>ÃÊ À>iÌ>`>ÃÊVÊvÀiÃÊ`iÊVÀÕi]ÊiÊ?ÀLÊ`iÊ«>ViÀÊÞÊ`iÊ>Ê «iÌÕ`ÊiÀÌV>ÆÊÞÊÃÕÃÊiV Ã]Ê> >`iÃÊÞÊVLiÀÌÀiÃÊiÃÌ?Ê `iVÀ>`ÃÊVÊiVÌiÃÊÞÊ}À>>`>Ã]ÊÃLÃÊ`iÊÃÊÀ}>ÃÊ ÌÃÊ`iÊ>ÊÕiÀÊ«ÀVÀi>`À>°ÊÊÃiÀÊ«ÖLiÀ]Ê>Ê- BV BÊÊiÊ Ûi`>ÀÊÃÊ«iÃ]ÊVÊ«ÀVi`>ÊVÊ>ÃÊ>ÃÊV >ÃÊiÊiÊ >>`Êrito de los lirios»°Ê- BV B]ʵÕiÊ`iLiÊ>`>ÀÊ«ÀÊÃÊ ÛiÌiÊ>ÃÊÃ}ÕiÊÌ>VÌ>ÊiÊÃÕÊÛÀ}`>`]ÊÞÊ>ÖÊiëiÀ>Ê>Ê>>`>Ê`iÊÛiÊi«iÀ>`À° ÊiÝÌÀ>iÀÊÃiÊiÝÌÀ>Ê`iÊÃLÀi>iÀ>]Ê>LÀi`ÊÃÊÃ\ p·ÃÊÛÀ}iÊ>Ö¶Ê-i`ÊÕ>ÊVÀÌiÃ>>ÊiÊVÕiÃÌ>ÊVÀiiÀ° p*ÕiÃÊVÀii`]ÊÃÊÌiiÃÊiÊVÕiÌ>ʵÕiÊiÊ`ÛÊ7>]ÊiÃÊ >ÖÊÕÞÊÛiÊÞÊÌiiÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊVVÕL>ÃÊÞÊiÀiÌÀViÃÊ «>À>Êii}À°Ê Õ>`Ê>Ê>>ÊiÊi«iÀ>`À]ÊÃÊiÃÊ«>À>ÊVÛiÀÃ>ÀÊ `iÊ>ÀÌiÊÞÊ«>À>ÊV>Ì>À]ÊL>>ÀÊÊÌV>ÀÊ>Êv>ÕÌ>]Ê`iÊ>ʵÕiÊiÃÊÕ>Ê «ÀÛi}>`>° pVÀiLiÊÛ`>Ê>ÊÃÕÞ>]Ê>iÃÌÀÊpÃiÊÃViÀ° pÊ- BV BÊiÊv>ÃV>Ê>ÃÊÌÖV>ÃÊLÀ`>`>ÃÊ`iÊÕLiÃ]Ê«iViÃÊÊ«?>ÀÃÊiÝÌVÃÊÞÊÃÕÃÊÃÊ>`À>`ÃÊ`iÊ>`i]ÊÃÊv>ÃÃÊiÊiÊ >ÀjÊ«iÀ>°ÊÕÃV>`Ê>Ê>À>Ê`iÊÃÕÊiëÀÌÕ]ÊÞÊ >Ê >>`ÊÀivÕ}ÊiÊ>ÊÀi}Ê`iÊÕ`>°ÊÃÊV ÃÊÊVÀiiÃÊ iÊÕ>Ê`Û`>`ÊiëÀÌÕ>Ê`iÌiÀ>`>]ÊVÊÃÊVÀÃÌ>ÃÊÊ ÃÊÕÃÕ>iÃ]ÊÃÊiÊÕÃÊ`ÃiÃÊ}ÀÌiÃVÃÊÕ`ÃÊ>ÊÃÊÌÃÊÞÊ>ÊÃÕ«iÀV iÀ>Ê`iÊ«ÕiL°ÊÃÃÌiÊVÊÌ`>Ê>ÊVÀÌi]ÊÞÊVÕ`]Ê>ÊÃÊÀÌÃÊÀi}ÃÃÊzen, persuadida de que es la mejor iÝ«ÀiÃÊ`iÊÀ`iÊ>ÌiÀ>LiÊ`iÊ*>ÃÊ`iÊ iÌÀÊÞÊ`iÊ>Ê>À >ÊVÊiÊÕÛiÀð — 365 — pÊÃÊ«VÃÊiÃiÃÊiÊÛÕiÃÌÀÃÊ«>ÃÊ iÊ>`ÛiÀÌ`ʵÕiÊÃÊ V ÃÊÌ?ÃÊ>ÊViÊiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ>viÃÌ>ViÃÊ`iÊ>ÊÛ`>]ÊiÊ VÕÃÊiÊiÊ}LiÀÊ`iÊÀi°Ê· ÊiÃÊ>ö —Sí, por eso al emperador se le llamaba Hijo del Cielo, Dios `iÊ6iÌ]ÊÊ*?>ÀÊ,Ê`iÊ-°ÊÊ-LiÀ>Ê`iÊÃÊ iÃÊÊ Õ}ÕÃÌÊ`iÊ>`i]Ê>Ê`Û`>`ÊÃÕ«Ài>]ÊÊÀiVLiÊ`iÊ«ÕiLÊ vÀi`>Ã]ÊÊÃ>VÀvVÃ]ÊÊÀÌÃ]ÊÞÊÖV>iÌiÊÃiÊÕiÃÌÀ>ÊÃiÃLiÊVÊÃÊÀÌ>iÃÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÃÊ«iÌViÃÊ`iÊÃÊ>Ìi«>Ã>`Ã]Ê ÃÊÌiÀi`>ÀÃÊVÊ>ÃÊ«ÌiV>ÃÊ`Û>ðÊ*ÀÊiÃÊ>Ê- BV BÊ iÊiV>Ì>L>ÊÀ}>ÀÊ>ÊÃÕÃÊ>ÌiViÃÀiÃÊV>ÃÊ>Ê`>À]ÊVÃ}Õi`Ê Õ>Ê«>âÊÃÃi}>`À>Ê«>À>ÊÃÕÊ>«iÃ>`ÕLÀ>`>Ê>>° < }]Ê>ʵÕiÊiÊiV>Ì>L>ÊV >À>À]ÊÀi>Õ`ÊÃÕÊÀi>Ì\ p>ÊVÀÌiÊiÌiÀ>Ê>ÃÃÌiÊ>Ê>ÃÊViÀi>ÃÊ`iÊÃÊV >>iÃÊ cuando ofician ritos propiciatorios en las orillas de los dos ríos ?ÃÊÃ>}À>`ÃÊ`iÊ >]ÊiÊ>} ÊÞÊiÊ9>}ÌÃi]ÊÕÊ Ê`iÊ Vi]ÊÞÊÌÀÊ`iÊ`ÛÊðÊÊi«iÀ>`ÀÊÞÊÃÊVÀÌiÃ>ÃÊÃÊ «ÀiÃiV>ÃÊVÊÕÊÀÌÕ>Ê?Ã]Ê«iÀÊÊiÃÌ>ÃÊÕÞÊVÛiV`ÃÊ`iʵÕiÊ>ÃÊVÀiV`>ÃÊ`iÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊÃi>Ê`iL`>ÃÊ>Ê>ÊÀÀÌ>ción de las deidades de la naturaleza, molestas con los actos exeVÀ>LiÃÊ`iÊÃÊ LÀið p-iÊÌ>ʵÕiÊ`>>Ê- BV B]ÊiÃÊÕ>ÊÕiÀÊÕÞÊiëÀÌÕ>° pÊiÃ]Ê>iÃÌÀÊ-Û>ÊpÀië`p\ÊÊÃÕÊÃi`>Ê`iÊLÖõÕi`>Ã]Ê- BV BÊ >Ê«ÀvÕ`â>`ÊiÊiÊLÀʺ/>»]Ê}Õ>`>Ê«ÀÊ ÕÊÛiÊÌ>ÃÌ>ʵÕiÊ`i`V>ÊÃÕÊÛ`>Ê>Ê>ÊVÌi«>V°Ê-iÊ>>Ê >ÊÃÊÃÊiÊ}À>ÊÃi}Õ`ÀÊ`iÊ>ÌÃi]ʵÕiÊ >ViÊV>ÃÊ`ÃÊÊ >ÃÊÕÊiÊVÕÌÊ`iÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>Ê>Ê`iÊÃÊ jÀiÃÊ>V>iÃ°Ê ºEl ser humano es una imagen del Universo y está animado por el soplo dividido del Ying y del Yang, lo masculino y lo femenino, lo bueno y lo malo, la Tierra y el Cielo” —les suele decir a las VVÕL>Ã]Ê>ʵÕiiÃÊiÃi>Ê>Êi`Ì>À° p- BV BÊpÃ}ÕÊÀiÛi?`iÊVÃ>Ãp]ÊÕÌÊ>ÊÌÀ>ÃÊVVÕL>ÃÊÌ>LjÊvÀiVÕiÌ>Ê>ÃÊ«?ÌV>ÃÊ`iÊÕÊvÃvÊ«>>ÌÊ µÕiÊ>ÃÊÃÌÀÕÞiÊiÊ>ÃÊiÃi>â>ÃÊ`iÊ>iÃÌÀÊ«ÀÊiÝViiV>Ê «>À>ÊÃÊV Ã\Ê vÕV. El confucionismo no posee templos donde orar a dioses que no conocemos. Confucio, contrario a Ì`>Ê««>ÊÞÊÕÊiViÃ>ÀÃ]ÊÊvÕ`ÊÕ>ÊÀi}ÊÕiÛ>]Ê ÃÊÕ>ÊvÀ>Ê`iÊÛ`>° Pero son las doctrinas del príncipe Sidd— 366 — >ÀÌ>Ê>ÕÌ>>ÊpÕ`>pÊ>ÃʵÕiÊ >Ê«iiÌÀ>`ÊiÊiÊVÀ>âÊ`iÊ- BV B°Ê>ÊÛiÊÕÞÊ>«>Ã>`>ÊVÊÃÊ«ÀiVi«ÌÃÊ`iÊ>Ê ÃiVÌ>ÊLÕ`ÃÌ>Ê >°Ê-ÕiiÊi`Ì>ÀÊ>ÌiÊÃÕÊ>}iÊ`iÊÌ >L>]Ê ÊÕ`>Ê`iÊ>ÊÕâÊvÌ>]ʵÕiÊÃiÊÛiiÀ>ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊÞÊÃiÊiiÀVÌ>ÊiÊ>Ê Õ`>`ÊÞÊ>Ê>ÕÌ`ÃV«>]Ê>ÕµÕiÊiÊ VÕiÃÌ>ÊÀiV >â>ÀÊ>ÊÛ`>ÊÀi}>>`>ʵÕiÊiÛ>ÊiÊiÊ >ÀjÊ«iÀ>° p·9ÊVÊÕ>ÊÕiÀÊÌ>ÊÛiÊÞÊ`i`V>`>Ê>ÊÃ>ÌÃv>ViÀÊiÊ «>ViÀÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ >Êi}>`Ê>ÊÃiÀÊVÃ`iÀ>`>ÊVÊ>iÃÌÀ>Ê iÊV>}À>v>]ÊÖÃV>ÊÞÊ«iÃ>¶Ê· ÊÀiÃÕÌ>Ê>ÃLÀö ÊiÀ>Ê`vVÊ`iÊiÝ«V>ÀÊÞÊ< }ÊÃiÊÃÀÊÀ}Õð ptÊÞÊ- BV BtÊÃ>ÊÛiÊ«ÃiiÊiÊ`Ê`iÊi«>«>ÀÃiÊ`iÊ VÕ>ÌÊÛi]ÊÞÊ >Ê`iÃ>ÀÀ>`ÊÕ>ÃÊ`iÃÌÀiâ>ÃÊ>Ì>ÃʵÕiÊ}À>L>Ê poseer. En una actitud admirable aprendió a componer escrituÀ>ÃÊiÊÃi`>ÃÊÞÊV>ÀÌiÃ]Ê`ÕÌ>ÃÊv}ÕÀ>ÃÊiÊVÀiÃÊÌ>Êii}>ÌiÃʵÕiÊiV>L>Ê>ʵÕiiÃÊÃÊVÌi«>L>° pÃÊV>ÀʵÕiÊiÃÌ?Ê`Ì>`>Ê«>À>ÊiÊ>ÀÌi]ÊÃiÀÊ< }° pu Ê«`jÃÊ>}>À]Ê>iÃÌÀÊ-Û>tÊ>ÃÌ>Ê`iÊÕÊÕiÛÊ`iÊ`iÊ>`ÀÃÊ`iÊvÀiÃÊ«>À>ÊÃÕÃÊV>}À>v>Ã]ʵÕiÊ`iëiÀÌÊÃiÃ>VÊiÊiÊÌ>iÀ°ÊÊVÀÃ>ÌiÊ«>ÃÊ>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊ>Ê vÀÊ`iÊÃÊiÃVÀÌÃÊ`iÊÃÊ«iÃ>`ÀiÃ]Ê`iÊÃÊÃÌVÃÊÞÊ`iÊÃÊ «iÌ>Ã]ʵÕiÊVÀi>ÊVÊÕ>Ê«iÀviVVÊÃÌ>ÆÊÞÊ>ÃÊ«i>Ã]Ê>ÃÊ vÀiÃÊ«iÀ>iÃ]Ê«ÀÊÃÕÊ>À`iÌiÊVÀÊÀ]Ê>V«>>ÊÃÊÀÌÕÃÊÞÊiÞi`>ÃÊ`iÊ«>>VʵÕiÊi>ÊVÀi>°Ê- BV BÊÃÊÕÃ>Ê«>À>Ê ÃÕÃÊ«>Ã>ViÃÊ«ViiÃÊ}iÀÃ]ÊÌÌ>ʵÕ`>ÊÞÊLÀ>ÌiÃÊ>ViÌiðÊ/`>ÊÕ>ÊÛ>V° p6iʵÕiÊ>Ê>`À?Ã]Ê>iÃÌÀ° p"ÃÊÛÞÊ>Ê`iVÀÊÕ>ÊVÃ>]ÊÊÃiÊiÃÊÕÊ}iÊiÊ>Ê>LÀÊ«?Ãtica porque ames el arte o utilices con precisión los pinceles, se iViÃÌ>Ê«ÃiiÀÊÕÊÃÌiÀÊÌiÀÀÊ«>À>Ê>ÊLiiâ>]ÊÞÊi>ÊÊ«see. p À>ÊV«Ài`Ê>Ê>À>ʵÕiÊ`iÃÌ>ÊÃÕÃÊ}iÃÌð p*ÀÊiÃ]ÊÃʵÕiÀiÀ]Ê}ÀÊ>Ê>ÌiVÊ`iÊvÕÞiÌiÊ>Ê 9Ø>]ÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊÊNeige]ÊÞÊÕÊ`iÊÃÊÌÀiÃÊ>iÃÌÀÃÊ Imperiales, que junto a la terna de Excelsos Mandarines, forman iÊVÃiÊ«ÀÛ>`Ê`iÊÛiÊ>ÀV>Ê7>°Ê>Ê9Ø>Ê«>Ã>Ê«ÀÊ ÃiÀÊÕÊ}À>ÊiVi>ÃÊÞÊViVVÃÌ>Ê`iÊLÀ>ÃÊ>ÀÌiÊÞÊ>`iÊ}À>Ê iÊ«>>VʵÕiÊiÊ«ÀviÃ>ÊiÊ`ÃÕ>`>iÌiÊÕ>Ê}À>Ê>`À>— 367 — V°ÊÕµÕiÊiÃÊÕÊ>À>Ê`iÊ`LiÊv]Ê«ÕiÃÊ>Ê9Ø>Ê>ÌiiÊ Õ>ÊÕV >ÊÃÌiÀÀ>`>ÊÞÊviÀâÊVÌÀ>ÊÃÊiÕÕVÃÊ«ÀÊ >ViÀÃiÊVÊ iÊVÌÀÊ`iÊ«`iÀÆÊiÊiëiV>ÊVÌÀ>ÊiÊ7iÊ Õ]Ê>Ì}ÕÊ ÀÕv?ÊÞÊÌ> ÖÀÊ`iÊ`>`ÃʵÕiÊÃiÊ >L>Ê iV ÊV>ÃÌÀ>ÀÊ«>À>Ê«`iÀÊ }ÀiÃ>ÀÊiÊ«>>VÊÞÊ>ÃÊÃ>`>ÀÊÃÕÃÊ`iÕ`>ÃÊ`iÊÕi}° -Û>Ê âÊiÀ>ÊÞÊÛʵÕiÊiÊÌ>Ê`Û`ÕÊëÀ>L>Ê>ÛiÀsión. p·+ÕjÊiÃÊiÃiÊ«iÀÃ>iÊ>ʵÕiÊÌ`ÃÊÌiiÊÞʵÕiÊ >ÃÌ>ÊiÊ À>LiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ >Êvi``ÊiÊÊ«ÀiÃiV>¶ÊiLiÊ ÌiiÀÊÕV Ê«`iÀÊiÊ«>>VÊ«>À>ʵÕiÊ>ÊÊ`iÌiÃÌi° < }ÊÀÊ>ÊÕÊÞÊÌÀÊ>`]ÊVvÀ>`ʵÕiÊ>`iÊÃÊ oía. pÊiÃÌiÊ«>>VÊ>ÃÊ«>Ài`iÃÊÞiÊÞÊÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊiÃÌ?Ê«ÀÊ Ì`ÃÊ>`Ã]Ê«iÀÊÃÊiÝ«V>ÀjÊʵÕiÊ«>Ã>ÊVÊiÃÃÊÛVÃÃÊVÊ ÛâÊ`iÊ°Ê"`° p"ÃÊiÃVÕV ]Ê>iÃÌÀ]ÊÃÊ>ÃÊÊ`iÃi?ð p>Ê>ÞÀ>Ê`iÊ>ÃÊVVÕL>ÃÊÌiiÊ>Ê>LVÃÊiÕÕVÊ 7i]Ê«ÕiÃÊ>ÊV>ÃÌÀ>VÊiÊ >ÊiÃÌÕ>`ÊiÊÃÕÊVÀ>â]ÊÞ>Ê«iÀÛiÀÌ`Ê>ÌiÃ]ÊÕÊviiÊÃiÌ`Ê«>À>Ê>Ê>µÕ>V]Ê>ÊiÛ`>]Ê>Ê>i`ViV>]Ê>ÊVÀÕi`>`ÊÞÊ>ÊV>Õ>°Ê- BV B]Ê«>À>Ê >}À>`iViÀÊ>ÊÌ`«`iÀÃÊ>Ê9Ø>ÊÃÕÃÊ>ÌiViÃ]ÊiÊÀi}>Ê ÕÊ`iÊÃÕÃÊÌÀ>L>ÃÊ«ÀiviÀ`ÃÊÞÊ?ÃÊ«iÀviVÌÃ]ÊÕ>ÊÌÀ>Ê`iÊ«>«iÊ iÊv`ÊVÀiÊÞÊi}ÀʵÕiÊÀi«ÀiÃiÌ>L>ÊÕÊVV`Ê«i>ÊÃLÀiÊiÊÀÌÊ*ÖÀ«ÕÀ>Êp>ÊÃÌÀi>Ê*>Àp]ʵÕiÊ«ÀÌi}iÊiÊ«>>VÊ«iÀ>]ÊÃÕÊiëiÊiÊ>ÊÌiÀÀ>ÊÞÊViÌÀÊ`iÊÕ`°Ê9ÊiÊ«`iÀÃÊ>ÊÃiÊÊ>}À>`iVÊiÊiÊ>>°Ê*iÀÊÌ>LjÊiÊ>V>ÀÀiÊ>Ê - BV BÊ>Ê>>`ÛiÀÃÊ`iÊÃÊV>ÃÌÀ>`ðÊu9ÊÃ>ÌÊ>ÊiÛ`>t° p>ÊiÛ`>ÊÞÊiÊ`]ÊuµÕjÊÌiÀÀLiÊ>>â>tÊp`Ê-Û>° p9ÊÊ>V>LÊ>ÊVÃ>Ê> ]Ê°ÊÕi}]Ê>ÊÛi]Ê>>`>Ê«ÀÊ iÊÌÀi`>`ÊVÃiV >`>ÊÞÊ«ÀµÕiÊ>ÊvÊ >L>ÊVVÌ>`Ê>Ê>ÌiVÊ`iÊi«iÀ>`À]ÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>ÊV>Ì>ÀÊiÊÕ>Ê`>Ê>ÊÃiÀi>Ê>`ÕÀiâÊ`iÊ>Êi«iÀ>ÌÀâÊ>`Ài]Ê>Ê>Ì}Õ>ÊVVÕL>Êà ]ʵÕiÊ>Ê ÃiÀÊ`iÃ}>`>ÊiëÃ>ÊÀi>Ê >L>ÊÌ>`ÊiÊLÀiÊ`iÊ °Ê- BV BÊ >L>Ê>V>â>`ÊÕÊÃiÌiÌÊ`iÊiëÌ?i>Ê>`À>VÊ i>]ʵÕâ?Ê«ÀµÕiÊÃÕÃÊÀ}iiÃÊiÀ>Ê`jÌVÃ°Ê >ÌÊÃÕÊLiiâ>]Ê Ài>â>`>Ê«ÀÊ>Ê?ÃÊv>LÕÃ>ÊÞ>ʵÕiÊiÝÃÌi]Ê>ÊHeshi Bi]ÊÞÊ>Ê `iÃVÀLÊ>`À>`>ÊVÊ>Êiëi`ÀÃ>ÊVÀ>Ê«iÀ>]Ê>ÊAve — 368 — Fénix]ÊÞÊVÊÕ>ÊvÀÊ`iÊ«i>ÊiÊ>Ê>°ÊÊ«i>ÊvÕiÊi`Ê iÊiÊ->Ê*iÀviVÌ]Ê>ÌiÊÕÃÌÀiÃÊVÀÌiÃ>Ã]Ê>`>ÀiÃÊÞÊ`>>Ã]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊiÊi«iÀ>`ÀÊ7>]Ê`>ÌÀ>Ê`iÊ>Ê«iÃ>]ÊÊi}Ê «ÀiÃ>`° p·9ÊÃ>LjÃʵÕjÊ>viÃÌÊiÊi«iÀ>`À]Ê>}ʶ p ÊÃ>LÀ>Ê`iVÀÃ]Ê>iÃÌÀÊ< }°ÊiV`i]ÊÃÊÊÀÕi}° p>ÊÃiÀ>Ê- BV BÊ}â>Ê`iÊ>Ê>À>Ê`iÊÀ`iÊ`Ûno —enjuició fascinado Wanli. p9ÊÌÀ>ÃÊ>µÕi>Ê>Õ`>ÌÀ>Ê«]Ê>ÊÃÕiÀÌiÊ`iÊ- BV BÊ V>LÊÞÊvÕiÊVÃ`iÀ>`>ÊÕ>Ê`>>Êguifei]ÊÊ«ÀÛi}>`>°Ê>Ê Ã>L>ʵÕiÊ>ÊÛiViÃ]ÊiÊV>«ÀV ÃÊ`iÃÌÊÃÕiiÊ`iÃL>À>Ì>ÀÊÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ`iÊÃÊ Õ>Ã]ÊÞÊiÊÃÕÊ>>ÊÃiÊ«iÀÊÕ>ÊVÃ>ÊÕÌ>V]ÊVÊÕÊÌÀLiÊÃÕÀ}`Ê`iÊv`Ê`iÊ>ÃÊiÌÀ>>ÃʵÕiÊ `iÃVV>ÊÃÕÊ«À«>ÊvÕiÀâ>°Ê*iÀÊÌ>LjÊ >L>Ê>ÌÀ>`ÊiÊvÀÊ VÕV Ê`iÊ>ÊiÛ`>Ê`iÊÃÊiÕÕVðÊ- BV BÊÃiÊ >>Ê`iÃ`iÊ iÌViÃÊiÊ}À>ÛiÊÀiÃ}]Ê-Û>° p·9ÊiÊi«iÀ>`ÀÊÊ«Õi`iÊ«ÀÌi}iÀ>¶ÊpÃiÊÌiÀið p·ÊÛÊÊ`iÊ i¶ÊÊÕV>Ê`iÃ>«ÀL>À>Ê>ÊV`ÕVÌ>Ê`iÊÃÕÊiÕÕVÊivi]ÊiÃ>Ê i>Ê`iÊ7iÊ Õ°ÊʵÕiÊ >Vi]Ê LiÊ iV ÊiÃÌ?Ê«ÀÊ>ÊÌi}À`>`Ê`iÊÌÀ°ÊÃÊ`iÊ`i«À>LiÊ «Õi`iÊÃiÀÊ>ÊÛ`>Ê>µÕ° -Û>ÊV>°ÊÊÃÕÊÌiÀÀÊ>ÖÊÃiÊ>}«>L>Ê`iVi>ÃÊ`iÊ«Ài}ÕÌ>ÃÊÃLÀiÊi>]Ê«iÀÊÊ`iÃi>L>Ê«>ÀiViÀÊ`ÃVÀiÌ°Ê->Ê`iÊ>Ê >V>`i>Ê«>>Ì>ÊÞÊÃÌÊLÀÌ>ÀÊ`iÌÀÊ`iÊÃÊÕ>ÊÃÌ>}>ÊÃbría. Êi}>L>Ê>ÊV«Ài`iÀÊiÊÃÕÊÕÃÌ>Êi``>Ê>ÃÊVÃÌÕLÀiÃÊ `iÊ >ÀjÊ«iÀ>]ÊÃÊÕÃÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊÞÊÕV Ê iÃÊÃÊÃÌiÀÀ>`ÃÊivÀiÌ>iÌÃÊiÌÀiÊÃÊ>`>ÀiÃÊÞÊ ÃÊiÕÕVÃ]Ê«iÀÊiÊ>iÃÌÀÊ< }ÊiÊ >L>ÊÃÕ>`ʵÕiÊ>Ê Û`>Ê`iÊ >i>ÊVÀÀ>ÊÃiÀÊ«i}À]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÕÃÊÛÀÌÕ`iÃÊÞÊ conocimientos. Y eso lo turbaba indeciblement — 369 — 7 7>]ÊÊ`iÊÃÊiâÊÊ >i`>Àà >Ê>>>ÊÃ}ÕiÌiÊ>Ê>ÃÊVv`iV>ÃÊ`iÊ>iÃÌÀÊ< }]Ê iÊÃÊ`iÊiÃÌÊÕ}>L>ÊVÊÃÊÛiÃÊÃÕÌiÃÊ`iÊ>ÃÊÕLiÃ]Ê >ÃÌ>Ê µÕiÊÃÊvÕ`ÊVÊÃÕÃÊ >ViÃÊ`iÊÕâ°Ê,`À}Ê-Û>ÊÃiÊ`ë>Ê>Ê Ã>À]ÊVÕ>`Ê7Õ>}Ê*>]ÊiÊ*ÀiviVÌÊ`iÊ< >µ}]Ê>ÌiÃÊiÃµÕ Û]ÊiâµÕÊÞÊ`iÃVv>`]ÊÞÊ> À>ÊLÃiµÕÃÊÞÊ>V}i`À]Ê ÛÊ>ÊÛÃÌ>ÀÊ>ÊÃÕÊ«>Li°Ê9ÊÃiÊÃÌÀÊiÝÌÀi>`>iÌiÊÃcito. p>iÃÌÀÊ-Û>]ÊiÊÀiVÌÀÊ`iÊ>ÊV>`i>Ê`iÊÀÌiÊiÊ>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊiÃÊÕÊ«ÀÛi}ʵÕiÊÛÃÌjÃÊÃÕÃÊiÃVÕi>°ÊÃÌ?ÊV«>V`Ê VÊÛÕiÃÌÀ>Ê«ÀiÃiV>ÊpÊ >>}° ÌÀiÊÃViÀÊÞÊ`«?ÌVÊiÊVÌiÃÌ\ p9ÊÞÊÌ>LjÊiÊ ÀÊVÊÃÕÊ>«ÀiVÊÞÊ Ã«Ì>`>`]Ê À>LiÊloÊ*>°Ê6ÃÊiÊ >LjÃÊ«À«ÀV>`ÊÕ>Ê«ÀÌÕ`>`ÊÖV>ÊÛi`>`>Ê>ÊVÕ>µÕiÀÊÌÀÊVV`iÌ>]ÊÞÊ«ÀÊiÊÃÊiÃÌÞÊ ÕÞÊÀiVV`]ÊVÊÌ>LjÊ>ÊÛiiÀ>LiÊNeigeÊ>°ÊÊ}À>titud para ambos. Ê*>ÊiÊÃÕ`>L>Ê>ÊvÀiÌiÊÞÊÃiÊ>ÛÊVÊiÊ>L>V° p·"ÃÊ >?ÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃ>ÌÃv>VVÊiÊ>ÊÀiÃ`iV>Ê«irial? p>?ÃÊÛÛÊiÊÕ}>ÀÊÌ>Ê«>À>`Ã>V]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ° p*ÕiÃÊ`ÃvÀÕÌ>`]Ê>iÃÌÀÊ-Û>°Ê*iÀ>iViÀiÃÊiÊ*iÊ VÊ Õjëi`iÃÊ`iÊ*ÀiÀÊÃÌÀÊ >ÃÌ>Ê>ÊiÃÌ>Ê`iÊi`Ê "ÌÊpiÊvÀp°ÊiëÕjÃÊ«>ÀÌÀiÃÊ >V>Ê< >µ}ÊÞÊ ÃiÀjÃÊLÀiÊ`iʵÕi`>ÀÃÊVÊÃÊ«>`ÀiÃÊ`iÊ->Ê*>L]ÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>Ê >V>]ÊÊ«>ÀÌÀÊ«>À>Ê>>°Êâ>ÀjÃÊ`iÊÃÊÃ>ÛV`ÕVÌÃÊ`iÊ — 371 — >Ê9ÕB°Ê6ÕiÃÌÀ>ÃÊ`iÃ`V >ÃÊ>V>L>ÀÊ}À>V>ÃÊ>Ê`ʵÕiÊiÊViÊÃÊ >Ê`ëiÃ>`° p-ÞÊÞʵÕiÊÃʵÕi`>ÊiÌiÀ>iÌiÊL}>`]ÊÃiÀ>ÊpiÊ dijo e inclinó la cabeza, mientras abandonaba ufano el alojamiento. iÌÀ>ÃÊ«>Ãi>L>Ê«ÀÊ>ÊÀ>Ê`iÊ>}ÊVÊ/ë]Ê,`À}Ê ÛÊ- BV BÊ«>Ãi>`ÊVÊÌÀ>ÃÊVVÕL>ÃÊÞÊÕ>ÊV ÀÌiÊ`iÊ ÃiÀÛÃ]ÊÞÊiÊVÀ>âÊ«>ÀiVÊ«>À>â?ÀÃii°ÊÊiÃÊ`iʵÕViÊ «>ÃÃÊVÌi«Ê>ÊÌÀ>ë>ÀiV>Ê`iÊÃÕÊ«iÀviVÌÊÀÃÌÀÊÞÊÃÕÊLiiâ>Ê>ÀÀiL>Ì>`À>°Ê ÊLÃÌ>Ìi]ÊÕÊÛiÊ`iÊÃÌ>}>Ê>>`>Ê>ÊÃÕÃÊ >LÃÊ>vÀÕÌ>`ÃÊÕ>ÊÌ>Ê`iÊi}>°Ê Ê«`>Ê>ViÀV>ÀÃiÊ>Êi>]Ê «ÕiÃÊÃiÊÊ ÕLiÀ>Ê«i``ÊÕ>Êi}Ê`iÊiÕÕVÃʵÕiÊ>ÃÊ}Õ>Àdaban de cualquier contacto externo. *>Ãi>L>ÊiÌÀiÊÃÊ>>Ì>iÃÊÞÊ>ÃÊÀiÀ>ÃÊL>V>Ã]ÊÞÊLÃiÀÛÊVÊÛÃÌ>L>ÊiÊÌ>iÀÊ`iÊVÃÌÕÀ>]Ê``iÊÃi}ÕÀ>iÌi]ÊVÊ iÊ >L>ÊVviÃ>`Ê< }]Êii}À>ÊVÃÌÃ>ÃÊÃi`>ÃÊÞÊÃiiVV> À>Êii}>ÌiÃÊÌÖV>ÃÊ`iÊvÀiÃÊÞÊÃi`ÕVÌÀ>ÃÊ> >>ÃÊ`iÊ>Ê`>°Ê>Ê `iV>]ÊÃÊV ÃiÃÊ`iÊ >Àj]Ê>ÊÖÃV>ÊÞÊÃÊÌiÀ>LiÃÊ >VV>>iÌÃÊ>ÌiÊiÊiëiÊiÀ>ÊÃÊ>iÃÊ?ÃÊÀiiÛ>ÌiÃÊ`iÊ ÃÕÊÛ>À>LiÊiÝÃÌiV>° p ÕÀÃ>ÊÛ`>Ê>Ê`iÊiÃÌ>ÃÊÕiÀiÃÊiݵÕÃÌ>Ã]Ê/ë° p-ÊVÊÃÊÕ}ÕiÌiÃÊV>ÀÃ]ÊÌV>LiÃ]Ê«iÀviVÌÃÊiÊ> ÃiµÕLiðÊ6ÛiÊVÊÕ]ÊÃ]Ê«iÀÊÃÊVÊ«>>ÀÃÊiÊÕ>Ê V?ÀViÊ`iÊÀÊ`iÊ>ʵÕiÊ>?ÃÊiÃV>«>À?°Ê Ê>ÃÊiÛ`]ÊÃiÀÊ —opinó. -Û>ÊÛÛÊ>ÊÀ>À>ÊÞÊiÊVÃÌÊÌÀ>L>ÊÃ>LiÀ>ÊÕ>ÊÕiÀÊ Ì>VÌ>]ÊVÊ>ÊÃ>ÌÃv>VVÊ`iʵÕiÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê>?ÃÊ>ÊVÌ>À>Ê >ÊÃÕÊiV ]Ê«ÕiÃÊ>ÃÊ>Ì}Õ>ÃÊVVÕL>ÃÊ`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊ}µÕ}]Ê iÛ>L>Ê>ÃÊÛ`>`>ÃÊ«ÀÊÃÕÊÕiÛÊ>ÊÞÊÃiÀ]ʵÕiÊÃÊ`ÃvÀÕÌ>L>ÊVÊ>ÃÊÞÊiÝ«iÀiÌ>`>ÃÊVÀÌiÃ>>ÃÊ`iÊ>ÊÕµÕ Taiwán]ÊÃi}ÖÊiÊ >L>ÊVv>`Ê< }° µÕi>ÊÃ>ÊÌ>À`iÊ,`À}Ê>VÕ`Ê>ÊVÕ«iÌ>ÀÊ>ÊÃÕÊ >}Ê< }]ÊÞÊÛÊÃiÌ>`>Ê>Ê- BV BÊiÊÕÊÌ>LÕÀiÌi°ÊÝ«V>L>Ê >ÊÌÀ>Ê`iÊ>ÃÊVVÕL>ÃÊViÀÌÃÊÃiVÀiÌÃ]ʵÕiÊ>Ê Ã«>ÊiÊV>ÕÃ>ron sorpresa. — 372 — —Mirad bien —les decía asiendo un abanico en sus manos—, ÛiÀÊVÊ>Ê>ÊâµÕiÀ`>ÊÃ}vV>L>\ÊNos observan°Ê ÀÀ>ÀÊ>ÊÃÕi\ÊTe odio°ÊiÃâ>ÀÊ«ÀÊ>ÃÊi>Ã\ÊTe profeso un gran afecto°Ê/V>ÀÊiÊLÀ`i\ÊDeseo hacerte una confidencia°Ê-ÕiÌ>ÀÊVÊ>ÃÊ`ÃÊ>Ã\ÊOlvídame]ÊÞÊVV>ÀÊ ÃLÀiÊiÊVÀ>â\ÊTe amo°Ê>ÃÊÕLiÃÊ`LÕ>`>ÃÊiÌÀiÊÃÊ«i}ÕiÃÊ`iÊÕÊ>L>VÊÌ>LjÊ«ÃiiÊÃÕÊÃiÌ`\Êdoble felicidad. >ÃÊvÀiÃÊ>ÀV Ì>Ã\Êpena y tormento. El color azul intenso: amor de hombre°Ê1>Ê>À«Ã>ÊVÊ>ÃÊ>>ÃÊ`iëi}>`>Ã\ʵÕiÊel emperador la había requerido. Crisantemos pintados: fatalidad. 1Ê}ÀÃÊ>âÕ>`\Êinjerencia de eunucos o mandarines. Colores À>`ÃÊÞÊÛiÀ`iÃ\Êamenazas en el serrallo]ÊÞÊi}ÀÊVÊvÀiVllas amarillas, enfermedad o melancolía°Ê·ÃÊ >LjÃÊiÌi``¶ -ÕÃÊ>}>ÃÊViâ>ÀÊ>Ê«À>VÌV>À]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊiv>`Ê`iÊ >iÃÌÀ]ʵÕiÊ>ÃÊ`iÊ«ÀÊ«ÃLiðÊ,`À}ÊÃiÊ>ViÀVÊ >ÃÌ>Ê ``iÊÃiÊ >>L>Ê- BV B]ÊÞÊÌÀ>ÃÊÃ>Õ`>À>ÊVÊ`iviÀiV>]Ê>>LÊ iÊVÀÊÃÕ>ÛiÊÞÊÀiv>`ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>«V>`Ê>ÊÕ>ÊÌÀ>Ê`iÊÃi`>Ê donde escribía. p-iÀ>]ÊÃÊvÕiÀ>ÊÕ>Ê`>>Ê ÞÊiÛ>À>ÊiÊÊ>ÊÕÊ>L>VÊ`LÕ>`ÊVÊvÀiÃÊ>ÀV Ì>ÃÊp`ÊiÊV>ÌjÃ]ÊÞÊ>ÊÃÀprendió. >ÊÛiÊ`LÕÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊiÝÌÀ>iâ>°Ê Ài>ʵÕiÊiÊiÝÌÀ>iÀÊ >L>ÊÃ`Ê>iÊ>ÊÃÕÊvii>ÊVÛiÀÃ>V]Ê>ÕµÕiÊ>Ê >LiÀÊiÊpaihuáÊiÀ>Ê«ÀiÛÃLiʵÕiÊÃiÊ ÕLiÀ>ÊiÌiÀ>`° p·ÊÌ>ÌÊi}>ÊÛÕiÃÌÀÃÊVViÌÃÊ`iÊÕiÃÌÀÊ`>Ê µÕiÊiÊ >LjÃÊiÌi``¶ÊÃÊÕ>Ê`iÃVÀÌiÃ>ÊiÃVÕV >ÀÊ>Ê>ÃÊ`>>ÃÊpÊÀi«Ài`ÊÌ>ÊÃÕ>ÛiiÌiʵÕiÊ>Ê-Û>ÊiÊ«>ÀiVÊÕ>Ê caricia. p*iÀ`>`iÊÃiÀ>]ÊiÊpaiuhá no me cuesta prestar atención sin desearlo. Vuestra explicación demuestra la perspicaz ÃÕÌiâ>Ê`iÊ>ÃÊÕiÀiÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>°ÊiÊiV>Ì>Ê iÃÃÊÕi}ðÊ9ÊÛÃ]Ê·µÕjÊ>L>VÊiÛ>À>ÃÊiÊÛÕiÃÌÀ>Ê>ÊÃÊ ÕLiÀ>ÃÊ`iÊÛiÀiÊ«ÀÊ>}Õ>ÊÀ>âÊ`iÊ«>>V¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌÊ afectuoso. - BV BÊ`iÊ«>Ã>ÀÊÕÊÃÌ>Ìi°ÊÕi}ÊÃiÊÀÕLÀâÊiÛiiÌi° —Un abanico rojo que deslizaría por mi cara —afirmó con Õ>ÊÛâÊ>«i>ÃÊ>Õ`Lip°Ê· «Ài`jÃÊÃÕÊÃ}vV>`¶ — 373 — Ê,`À}ÊiÊLÀ>ÀÊÃÊðÊ-iÊÃiÌ>ÊiV>`° p ÊÊÀiVÕiÀ`ÊLiÊpÌ]Ê >Vj`ÃiÊ>VViÃLip°Ê*iÀ]Ê ·iÃÊ>}Ê>ÃÊVʵÕiÊÃiÌÃÊViÀÌÊ>viVÌÊ«ÀÊÊ Õ`iÊ«iÀÃ>]Ê >}ÊÕÞÊ«i}ÀÃÊ«>À>ÊÛöÊiÊ >À>ÃÊÕÞÊ`V ÃÊÃÊ>ÃÊvÕiÀ>]Ê ÃiÀ>° p-]ÊÌ>ÊÛiâÊÃi>ÊiÃ]Êzhûren -Û>ÊpÀië`ÊL>LÕVi>ÌiÊÞÊ ÃiÊÃÀÊiÃV`i`ÊÃÕÊV>À>ÊiÌÀiÊiÊ>L>VÊÞÊÃÊ«Viið iÊÀi«iÌiÊiÊ>iÃÌÀÊ< }Ê âÊÕ>ÊÃi>Ê>ÊÃÕÃÊ>ÕÃÊ «>À>ʵÕiÊ«ÀiÃÌ>À>Ê>ÌiVÊ>ÊÃÕÃÊÌÀ>L>Ã]Ê«ÕiÃÊ >L>Ê>`ÛiÀÌ`Ê µÕiÊÕÊ}ÀÕ«Ê`iÊiÕÕVÃÊVÊÃÕÃÊÀÃ>ÃÊvii>ÃÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê>Ê la puerta. p·>ÊÃiÀ>Ê- BV B¶Êp«Ài}ÕÌÊÕÊ`iÊið >ÊÛiÊ>âÊ>ÊÛÃÌ>ÊÞÊÕÊiÕÕVÊ`iÊLV>Ê`iÃ`iÌ>`>ÊiÊ iÌÀi}ÊÕÊ«>«iÊ>Õ`>`]Ê>ÕµÕiÊÞ>ÊÌÕ>ÊÃÕÊVÌi`° pÊÊ`iÊ i]ÊiÊ`ÛÊi«iÀ>`ÀÊ7>]ÊÃÊiëiÀ>Ê>Ê >ÊV>`>Ê`iÊÃÊiÊÃÕÊV?>À>Ê«iÀÃ>ÊpiÊ>ÕVÊÃÊ`i>ÀÊ`iÊ reír. p9>ÊÃiÊ >ÊVV>`ÊiÊv>ÀÊÀÊiÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊÛÕiÃÌÀÊ>«ÃiÌÊ«>À>Ê>ÕV>ÀÊ>Ê>ÃÊVVÕL>ÃÊ«iÀ>iÃʵÕiÊiÃÌ>ÊV iÊ }â>ÀjÃÊ`iÊÃÕÊ`Û>ÊV«>>ÊpiÊvÀÊÌÀÊVÊÀ>`>Ê`iÊ picardía. pÀiÃÊ>ÊLÕÃV>ÀÃ]ÊÃiÀ>Ê- BV B]Ê>Ê«iÀÃiÊiÊð Ê>ÊV>`i>ÊÃiÊ>âÊÕÊÀÕÀÊ`iÊ>`À>VÊ >V>Ê>ÊÛi]Ê«ÕiÃÊVÃÌÌÕ>ÊÕÊ>ÌÃÊ ÀʵÕiÊiÊi«iÀ>`ÀÊ>>À>Ê a una dama GuifeiÊ«>À>ÊV>iÌ>ÀÊÃÕÃÊÃ?L>>ðÊ*iÀÊ- BV BÊÃ>L>Ê que no tocaría uno solo de sus cabellos. Bajó la mirada con ele}>V>ÊÞÊÃ>]ÊÊÃÊ>ÌiÃÊÀi}>>ÀÊ>ÊiÝÌÀ>iÀÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊ embeleso. ÀÀ>ÊÕÊÛiÌÊvÀiÃV]ÊÞÊiÊVÀi«ÖÃVÕÊÌi>Ê`iÊÀÊ>ÊV>Ê`iÊ>ÊÀiÃ`iV>ÊÛiÀ>i}>ÊÞÊ>ÃÊV«>ÃÊ`iÊÃÊ?ÀLiðʵÕi>Ê Ì>À`iÊ>«i>ÃÊÃÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊÕÀÕÃÊiÊiÊ >ÀjÊ«iÀ>°Ê >ÃÊVÀÌiÃ>>ÃÊVÕV V i>L>ÊiÊÃÊL>ÃÊÃLÀiÊ>ÊÃÕiÀÌiʵÕiÊ Ìi>Ê>ÊÃiÀ>Ê- BV B]ÊÞÊ>ÊÀ>L>ÊVÊViÃ>ÊÀÛ>`>`° - BV BÊ>ëÀ>L>Ê>ÊiâµÕ>ÊLÀÃ>Ê`iÊVÀi«ÖÃVÕÊ>ÌiÃÊ`iÊ comparecer en el Pabellón de Cien Flores, que lucía como un — 374 — >ÃVÕ>Êv>>`>°ÊÊ>ÀiÊ`iÃÌ>L>Ê>ÀÀiL>Ì>`ÀiÃÊ>À>ÃÊÞÊ>ÊÕ>Ê ViâÊ>ÊLÀ>ÀÊ?ÃʵÕiÊÕV>°Ê->ÀÊ>ÃÊV>«>>ÃÊ>Ê>Ê À>Ê`iÊperro piÌÀiÊ>ÃÊÃiÌiÊÞÊ>à ÕiÛip]ÊÞÊ- BV B]Ê>`À>LiiÌiÊ>VV>>`>]Ê«i>`>ÊÞÊ>ÀÀi}>`>ÊÃ>Ê`iÊÃiÀÀ>° 7>]ÊÊ< ÕÊ9Õ]ÊEl de los Diez Mil Calendarios]ÊiÊÛiÀ`>`iÀÊLÀiÊ`iÊÃLiÀ>Ê`iÊ >]ÊÌÀiVi>ÛÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >ÊÀi>ÌiÊ`>ÃÌ>Ê}Êpla Brillantep]Ê >L>ÊÃÕVi``Ê>ÊÃÕÊ «>`ÀiÊ>Ê>Êi`>`Ê`iÊÕiÛiÊ>Ã]ÊÞÊ«ÀÊÃÕÊ`iÃ`>ÊÞÊv>Ì>Ê`iÊ`iÌiÀ>V]ÊÃÕvÀ>Ê`iÃ`iÊ >V>ÊÌi«Ê>ÊÌÀ>>Ê`iÊÃÊiÕÕVÃÊ`iÊ «>>V°Ê Õ>`ÊiÌÀÊ>ÊVVÕL>ÊiÊ>ÊV?>À>Ê«iÀ>Ê7>ÊÃiÊ >>L>ÊÃ]ÊÃiÌ>`ÊiÊÃÕÊÃÌ>Ê`À>`ÊVÊ>ÊÛi>Ê`iÊ Los Tres Reinos]ÊiÊÃÕÊ>ÊÀâ>° >`iÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>Ê}À>L>ʵÕiÊ>ÊVÃÌ>V>]Ê iÊiÃV>ÃÊv>ÌÊ«ÌV]Ê>ÊiÝViÃÛ>Ê`Õ}iV>ÊÞÊ>ÊÛiV>Ê }À>ÌÕÌ>ÊVÊÃÊ?ÃÊ`jLiÃ]ÊiÀ>ÊÃÕÃÊ`iÃjÀÌÃÊ?ÃÊVV`Ã°Ê 7>ÊiÀ>ÊÕÊÕV >V ÊVÕiVÀÌÊÞÊ`iÊv>âÊ>`>]Ê`iÊV>À?VÌiÀÊ `iÃ>LÀ`]ÊviÃÛÊÞÊ«ÕiÀ]ʵÕiÊ`iÊÕÊiÌÊ>ÊÌÀÊÃiÊ µÕi`>À>Ê`À`°Ê*iÀÊ«>À>Ê- BV B]ʵÕiÊ >L>Ê >L>`ÊVÊjÊ iÊ«ÀÛ>`Ê>}Õ>ÃÊÛiViÃ]ÊÌ>LjÊiÃÌ>L>Ê>`À>`ÊVÊÌÀ>ÃÊ ÛÀÌÕ`iÃÊ?ÃÊiÝViiÌiÃÊÞÊÃÕÊVÛiÀÃ>VÊiÀ>ÊÛiÀÃ>`>ÊÞÊÃ>L>° -ÕÃÊÃÊiÃÌÀ>`ÃÊÃiÊÛ>Êv>ÌÃÊ`iÊÛÛ>V`>`ÊÞÊV>ÀiÌiÃÊ`iÊ VÕÀÃ`>`Ê«ÀÊ>ÃÊVÃ>ÃÊ`iÊ>ÊÛ`>ÊVÌ`>>ÆÊ«iÀÊ«>À>`V>iÌiÊ>>L>Ê>ÃÊ>ÀÌiÃÊ`iVÀ>ÌÛ>Ã]Ê>Ê«iÃ>]ÊÃÊ«ÀÌÕ>ÃÊ>ÀÃÊÞÊÃÊ>Ì>ÃÊ}i}À?vVðÊ-iÊiÌÀi}>L>ÊÃÊÌ>Ã>Ê>ÊÃÊ«>ViÀiÃÊ `iÊÃiÝʵÕiÊiÊ«Ài«>À>L>ÊÃÕÊÃi«>À>LiÊ7iÊ ÕÊÞÊ`iëÀiV>L>Ê >Ê>ÃÊ`>>ÃʵÕiÊV«>ÊÃÕÊ >ÀjÊ«iÀÃ>]ÊiÌÀiÊi>ÃÊ- BV B° iÊ«iÀÃ>`>`ÊÌÀÛiÀÌ`>]ÊiÊLÕiÊvÕV>iÌÊ`iÊ>Ê >`ÃÌÀ>VÊÞÊiÊvÀiViÌÊ`iÊ>ÊVÕÌÕÀ>]ÊiëiV>iÌiÊ la literatura, se debía a sus Grandes Maestros Imperiales, en particular el NeigeÊ>ÊÞÊÃÕÊ>`ÀiÊ>Êi«iÀ>ÌÀâÊ °Ê>V>ÊÌi«Ê µÕiÊ >L>Ê>`«Ì>`ÊÕ>Ê>VÌÌÕ`Ê`iÊ«iÀiâ>Ê >V>ÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ«ÖLVðÊÃÊÀ}ÀiÃÊ`iÊ>`ÊÊiÃÌ>L>ÊiÌÀiÊÃÕÃÊ>«iÌiV>ÃÊ ?ÃÊ`iÃi>`>Ã]ÊÞÊ>Ê`À}>ÊiÊÃÕÊLÀiÊiÊNei-ko]ÊiÊ}>LiÌiÊ «ÀÛ>`Ê`iÊ>ÀV>]ÊvÀ>`Ê«ÀÊÃÊÃiÃÊ}À>`iÃÊ>iÃÌÀÃ]ÊÞÊ controlaba con eficacia los Seis Ministerios del Reino: el de los Funcionarios Gubernamentales, el de las Finanzas, el de los RiÌÃ]ÊiÊjÀVÌ]Ê>ÊÕÃÌV>ÊÞÊ>ÃÊ"LÀ>ÃÊ«iÀ>ið — 375 — 9Ê«ÀÊÃÕÊ`Ê«`iÀ]Ê>Ê9Ø>ÊVÌ>L>ÊVÊ>ÊÃÌiÀÀ>da oposición del otro bando del poder en palacio: los eunucos, ÕÊijÀVÌÊ`iÊ i>ÃʵÕiÊÕV >L>ÊVÊ>>ÃÊ>ÀÌiÃÊ«>À>Ê >ViÀÃiÊ con los resortes de la autoridad, empleando si fuera necesario iÊië>i]ÊiÊiÛii>iÌÊÊiÊ>ÃiÃ>Ì]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê>Ê >>â>Ê `iÊ ÃÊ }iiÀ>iÃÊ `iÊ ijÀVÌÊ µÕiÊ `iÌiÃÌ>L>Ê >Ê À>Ê >iÃÌÀÊ>°ÊÃʵÕiÊ>µÕiÊÌÀ«iÊ`iÊi`ÃÊ LÀiÃÊÃiÊi`>Ê VÊ`ÃÊii}ÃÊvÀ`>LiÃÊÞÊ`ÕÀÃÊ`iÊ«i>À\Ê>Êi«iÀ>ÌÀâÊ ]ʵÕiÊVÌÀ>L>Ê>Ê«V>ÊÃiVÀiÌ>]ÊÞÊiÊijÀ}VÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ>Ê9Ø>° ÕiÀ>ÊÕ>ÊLÀÃ>ÊV>iÌiÊ >V>Ê`Õ>ÀÊ>ÃÊÀ>>ÃÊ`iÊÃÊ>ÀLÕÃÌðÊ- BV BÊÃiÊ VÊ`iÊ ÃÊ>ÊÌÀ>ë>Ã>ÀÊ>Ê«ÕiÀÌ>]ÊÃÃÌii`ÊiÊ>Ö`ÊiÊ>Ê>°Ê-ÕÃ>Ê>}Õ>À`Ê>ÊÀ`iÊ`iÊÃÕÊÃiÀ° -iÀ>Ê- BV B]ÊiÛ>Ì>ðÊiÃiÊiÃVÕV >ÀÊÛÕiÃÌÀÊV>Ì° p Ê`ë}?Ã]ÊÛÊi}À>vÊiÊÊ`iÊ i° p·+ÕjÊi`>`ÊÌijÃ]ÊÃiÀ>¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊ7>° piÊVÕ«`Ê`iVÕiÛiÊ>ÃÊ>Ê>ÊÕâÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊv>ÛÀ]ÊÊ Bixia. >ÊÕV >V >Ê«>ÃiÊ>ÊÀ>`>Ê«ÀÊ>Ê >LÌ>VÊ`iVÀ>`>Ê`iÊ >>À]Ê>ÃÊ?«>À>ÃÊ`À>`>Ã]Ê>ÊÌiÌiÀ>ÊÞÊÃÊÛ>ÃÃÊ`iÊÀÊÞÊÃÊ vÀiÀÃÊVÊÀ>ÃÊ`iÊ>â>i>ÃÊV>ÀiÃiÃ°Ê iÀV>Ê`iÊÌÀÊ >L>Ê Õ>ÊV>>Ê>>À}>`>Ê`iÊ>`iÀ>Ê`iÃâ>ÌiÊVÊÛ>ÀÃÊ}ÀÃʵÕiÌÃÊ iÊÕÊÀV°ÊÀ>ÊVV`ÊiÊ>«i}ʵÕiÊÌi>Ê7>Ê>Ê>ÃÊV>ÀÀiÀ>ÃÊ`iÊ}ÀÃÊÞÊ>ÃÊiÀiÃÊÃÕ>ÃÊ`iÊ`iÀʵÕiÊÃiÊÕ}>L>ÊVÊÃÕÊ >}Ê7iÊ Õ° ÊiÝ«ÀiÃÊ}iÌÊÞÊVÊÃÊÃÊL>ÃÊ- BV BÊiÊiÌ ÊVÊÃÕÊÀiv>`>ÊÛâÊ>ÊCanción del Sufrimiento Perpetuo]Ê ÕÊ«i>Ê>̵ÕÃÊ`iÊ>ÞÊÕÛ]ʵÕiÊ>ÀÀ>L>ÊiÊ`iÃ}À>V>`Ê >ÀÊ`iÊÕÊ>Ìi«>Ã>`ÊÃÕÞÊ«ÀÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÃÕÊiëÃ>°Ê>ÊVVÕL>ÊÌ>>ÊiÊ>Ö`]ÊVÊÃÊÕÊ«?>ÀÊÀâ>À>ÊVÊÃÕÃÊ>>ÃÊiÊ >}Õ>Ê`iÊÕ>ÊvÕiÌi° 7>]ʵÕiÊ>ÊLÃiÀÛ>L>ÊVÊ>ÌiV]ÊV«ÀLÊ>ÊÛiÀ>ÊÌ>Ê ViÀV>Ê`iÊj]ʵÕiÊiÀ>ÊÕ>ÊÕiÀÊ`iÊ}À>ÊLiiâ>]ÊÛiÀÃ>`>Ê>`i?ÃÊiÊ el arte de la música, aparte de sus extraordinarias dotes para la V>}À>v>ÊÞÊ>ÊÀ>iÌ>V°ÊÕi}Ê>ÊÛÌÊ>ʵÕiÊ`>â>À>ÊiÊ ÃÕÊ«ÀiÃiV>]ÊÞÊ- BV BÊL>Ê>Êi`>Ê`iÊVestido de Pluma y del Arco Iris]ÊVÊÕ>Ê`iV>`iâ>ʵÕiÊ«ÀiÃÊ>Êi«iÀ>— 376 — `À°Ê*iÀÊVvÀiÊ>Û>â>L>Ê>ÊÛ}>]Ê>ÊVÀÌiÃ>>Ê>`ÛÀÌʵÕiÊ 7>ÊÊ`iÃi>L>ÊÃiÀÊiÃÌÕ>`ÊÞÊÞ>ViÀÊVÊÕ>ÊÕiÀÊ>ÞÀÊ µÕiÊj°Ê-Ê«ÀiÌi`>ÊÀ>À>]Ê`ÃvÀÕÌ>ÀÊ`iÊÃÕÊV>ÌÊÞÊVÛiÀÃ>À°Ê ·*iÀʵÕjÊ«`>Ê >ViÀ¶ >ÊÌ>«VÊ«ÀviÃ>L>Ê«>ÃÊ>}Õ>Ê«ÀÊ>µÕiÊÛiÊ sulso. La supremacía masculina estaba sostenida por centenares de À>ÃÊ«>>Vi}>Ã]ÊÞÊ>Êi>]ÊVÊÕiÀ]ÊÃÊiÊVÀÀië`>Ê Li`iViÀÊÃÕÃ>iÌi°ÊÊVVÕÀ]Ê- BV BÊiÊÃÀÛÊsaqe en un cuenco de plata, el licor de arroz fabricado en Tonkin para la V>Ã>ÊÀi>]ÊÞÊÕÃÊ«>ÃÌiÃÊ`iÊV>i>]Ê>ÀÀâÊÞÊ>i`À>ðÊÊi«iÀ>`ÀÊiÊiÝ«ÀiÃʵÕiÊÃiÊÃiÌ>Ê À>`Ê«ÀÊÃÕÃÊ >L`>`iÃ]ÊÞÊ iÊ«Ài}ÕÌ\ p· ÀijÃʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>ÊÛ`>ÊiÊ«>>VÊiÃÊ>LÕÀÀ`>¶ vÕ``>]Ê- BV BÊiÃLâÊÕ>ÊÌÕÀL>`>ÊÃÀÃ>]ÊÞÊ`\ pÊ`Ê>}Õ]Ê>iÃÌ>`°ÊÃÌ>ÊÃ}vV>ÌiÊÃiÀÛ>]Ê>«>ÀÌiÊ`iÊÛi>ÀÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀÊVÌiÌ]Ê>ÃÃÌiÊ>Ê>Êi`Ì>VÊzenÊÞÊ«ÀVÕÀ>ÊvÀ>ÀÃiÊiÊÃÊV?ÃVÃÊ`iÊ`LÕ]ÊiÊÃÊ Õ>ÌÀÊLÀÃÊ Ã>}À>`ÃÊÞÊiÊiÊ6>ÃÌÊëiÊ`iÊ>ÊÃÌÀ>Ê«>À>Ê>ViÀV>ÀÃiÊ>Ê>Ê ÛiÀ`>`° p·*`iÃÊVViÀÊ>ÊÛiÀ`>`Ê- BV B¶Ê9ÊVÀiʵÕiÊÊ iÝÃÌiÊ}Õ>ÊvÕiÀ>Ê`iÊ>ÊViV>°Ê>ÊvÃv>ÊÕiÀiÊ«VÊ>Ê«VÊ «ÀµÕiÊÊv>VÌ>ÊÛiÀ`>`iÃÊ>Ê LÀi°Ê>ÊiÃiV>Ê`iÊ>Ê>ÌiÀ>Ê iÃÊ>Ìi?ÌV>ÊÞÊÃÕÊ}À>ÊÃÌiÀÊÃÊ«`iÃÊLÕÃV>ÀÊiÊ>Ê Ài>`>`°Ê }ÖÊ`Ã]ÊÊ}ÖÊÃ>ViÀ`ÌiÊ«Ài`ViÊÕÊ ÕÀ>V?°Ê ÊÃiÀÊ Õ>ÊÃiÌiÊÃLÀiÃ>ÌÊ>ÌiÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>°Ê*iÀÊÕÊ`>Ê >Ê`>À?ÊÞÊÃiÀ?Êviâ° - BV BÊÃiÊiÝÌÀ>Ê`iÊ>Ê«ÀvÕ``>`Ê`iÊÃÕÃÊ«ÀV«Ã° p9ÊÊ«ÀVÕÀÊVÊ>Ê«iÃ>]ÊiÊÌi>ÌÀ]Ê>Ê«ÌÕÀ>ÊÞÊ>Êi`Ì>V]Ê µÕiÊ VÕ«>Ê ÕV >ÃÊ À>ÃÊ `iÊ Ê Õ`iÊ iÝÃÌiV>°Ê 6ÕiÃÌÀ>ÊÃiÀÛ`À>ÊiÃÊviâ]ÊÊBixiaÊpÀi«VÊÃÕ>Ûi° p·-ÃÊLÕ`ÃÌ>]ÊÃiÀ>Ê- BV B¶Ê Ài>ʵÕiÊ«À>VÌV>L>ÃÊiÊ Ì>Ã]ÊVÊ>Ê>ÞÀ>Ê`iÊ>ÃÊÃiÀ>ÃÊpµÕÃÊ >ViÀÃiÊ>VVi sible. p âVÊ>Ê`VÌÀ>Ê/ >ÊiÊÌiÌÊiVÌÀ>ÀÊ>Ê>À>Ê VÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>]ÊVÊÌ>LjÊÃ}ÊÃÊ«ÀiVi«ÌÃÊ`iÊÃ>LÊ Confucio —refirió la concubina—. Rindo culto a mis antepasa— 377 — dos tiÊÞÊÃ}ÊÃÕÊÀi}>ÊjÌV>Ê`iÊÛ`>]ÊiÃiV>Ê«>À>ÊiÊÀ`iÊ`iÊ Ài°Ê -Ê iL>À}]Ê >iÃÌ>`]Ê LÃiÀÛÊ iÊ VÀi`Ê zen, aunque `Õ`ʵÕiÊ>}ÖÊ`>Ê«Ãi>ÊiÊ"Ê iiÃÌi]ÊiÊ"`Ê`iÊ1ÛiÀÃÊ Ê>ÊiÌiÊ`iÊÃÊ*ÕÀðÊ,iÛiÀiV>Ê>ÊLi}ÊÕ`>ʵÕiÊ«ÀÌi}iÊ>ÊÃʵÕiÊÃÕvÀiÊÞÊVÀiiÊiÊjÊpVVÕÞÊVÊÃÊÀiâ>À>° Êi«iÀ>`ÀÊiÊ âÊÕ>ÊÀiviÝ]ʵÕiÊ>Êi>ÊiÊ«>ÀiVÊVÀÌjð piÊ>ÃLÀ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊiÀÕ`V]Ê- BV B°Ê-i«ÀiÊ«iÃjʵÕiÊ>ÃÊ`>>ÃÊ`iÊ >ÀjÊiÀ>Ê?ÃÊvÀÛ>ðÊ"ÃÊVviÃ>ÀjʵÕiÊ «ÀiVÃ>iÌiÊiÃ>ÃÊ`ÃÊ«`iÀÃ>ÃÊÛi>Ã]ÊiÊVvÕVÃÊÞÊiÊ LÕ`Ã]ÊÃÊ>ÃʵÕiÊÕ>Ê>ÊÃi`>Ê`iÊÊ«ÕiL]ÊiÝViÃÛ>mente crédulo con la superstición —dijo solemne—. Tradición, i>Ì>`]ÊÞÊ«iÌiÃ>Ê«ÀÊ>Ê ÃÌÀ>Ê`iÊ >°ÊÃiÊiÃÊiÊV`}ʵÕiÊ >Ê iV Ê}À>`iÊ>ÊiÃÌ>Ê>VÊÞÊViÌÀÊ`iÊÕ`°ÊÊLÀiÛiÊ `>ÀjÊ>ÊÃÊ>ÃÌiÀÃÊLÕ`ÃÌ>ÃÊ`iÊÀiÊ?}iiÃÊ`iÊÀÊ de Triptaka Buda]Ê>Ê>viÃÌ>VÊ?ÃʵÕiÀ`>Ê«>À>Ê]Ê«>À>Ê µÕiÊ«ÀÌi>Ê>ÃÊVÃiV >ÃÊÞÊÛ`>ðÊ2Ì>iÌiÊÃÕiÊÀÊ>ÃÊiÃi>â>ÃÊÃiVÀiÌ>ÃÊ`iÊ>ÊÃiVÌ>Ê >]Ê>Ê`iÊ>Ê/iÀÀ>Ê*ÕÀ>ÊÞÊÌ>LjÊ la de los Bonetes Amarillos del lama Sodnams, que amansan mi corazón. Deberíais asistir a sus lecciones. pÊ >ÀjÊÃÊiÃiÊiÃÊÛÕiÃÌÀÊ`iÃi]ÊÊÃiÀ°Ê-ÃÊÕÊ LÀiÊ «>`Ã]ÊV«>ÃÛÊÞÊLijvV]ÊÞÊiÀiVjÃÊiÊÃÃi}ÊÌiÀÀ°Ê Ê«>>VÊÃiÊViÌ>ÊVÊ>`À>VÊÛÕiÃÌÀ>ÊÀ`iÊ`iÊÀi>«iÀtura de la Academia Tunglin, donde los eruditos del reino discuÌ>Ê`iÊ«iÃ>]Ê}i}À>v>]Ê«ÌV>]ÊÌiÀ>ÌÕÀ>ÊÞÊÀi}°ÊÊ iÊ ÃÊÊ«Ài>À?° Êi«iÀ>`ÀÊiÃÌ>L>Ê>}L>`ÊÞÊÃÌÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊLiÀ> doras. pÊ «À«ÃÌ]Ê - BV B]Ê ÃÊ iÊ >`>`Ê >>ÀÊ «>À>Ê >}À>`iViÀÃÊ>ÊÀ}>â>VÊiÊ«>>VÊ`iÊ>ÊiÝ«ÃVÊ`iÊ«ÌÕÀ>ÃÊÞÊ`iÊV>ÀÌ>ÃÊ>ÀÌ>ðÊiÊÀiVL`ÊviVÌ>ViÃÊ`iÊÌ`>ÃÊ >ÃÊ«>ÀÌiÃÊ`iÊ«iÀ]Ê«ÀÊÀi >LÌ>ÀÊ>ÊiÀ>Ê`iÊ>ÀÊ < ii]Ê>ÕµÕiÊÃÊiÕÕVÃÊÊÊÛiÊVÊLÕiÃÊÃ]Ê«ÕiÃÊ ÌÕÞiÊ«i}ÀÃÊ`iÊiÝÌiÀÀ°Ê ÊÃ>LiÊiÃ>ÃÊ«LÀiÃÊVÀ>ÌÕÀ>ÃʵÕiÊ >ÊiÃÊÕÊ«>ÃÊVµÕÃÌ>Li° - BV BÊ}À>L>Ê``iʵÕiÀ>ÊV`ÕVÀ>ÊÞÊÌÊ«ÀiV>Õciones. pÃÃÊ>«>ÃÊ>Ì}ÕÃÊiÊ>À>Û>À]ÊÊBixia. — 378 — pÊÃ>LÊ vÕVÊÃÊiÃi>ʵÕi\ÊUna sala repleta de oro y rubíes no la puede guardar nadie°Ê*ÀÌÊiÝ«`ÀiÃÊ Ì`ÃÊÃÊ>«>ÃʵÕiÊÃÊi}Ê«>À>ÊÃÕÊ>`À>VÊiÊ>ÊV>`i>Ê `iÊ*i]Ê>ÊKuo-tzu-Chien]Ê``iÊÃiÊ«Ài«>À>ÊÃÊvÕV>ÀÃÊ«iÀ>iðÊ`À>ÀÊ>Ê>}vViV>Ê`iÊiÃÃÊ«>ÃÊ?ÕÌVÃÊÊÃiÀ?ÊVÃ`iÀ>`>Ê`iÃ`iÊ> À>ÊVÊÕ>Ê«iÀÛiÀÃÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>°ÊÃÃÊÞ>ÊÊÃÊ>«>ÃÊÀiÃiÀÛ>`ðÊÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊ`iÊ>ÊÞÊÃÊcastillasÊ`iÊÕâÊiÃÌ?ÊÌiÀV>L>`Ê >«>ÃÊ`iÊ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ`iÃVÕLiÀÌ>ÃÊ«ÀÊÃÊ>Ûi}>ÌiÃÊV ðʷiÊ µÕjÊÃÀÛiÊVÕÌ>ÀÃÊÃÊÌÀ>ÃÊ>ViÃÊÃÊ>ÛiÌ>>ÊiÊVViÌÃÊ}i}À?vVöÊiÊ iÊ«À«ÕiÃÌÊVÌi>ÀÃÊÞÊV«iÌ>ÀÃÊVÊÃÊ`iÊiÃÃÊL?ÀL>ÀÃ°Ê `ÕVÌ>ÃÊÕiÛ>Ã]Ê>ÊÌi«ÃÊÕiÛðʷ ÊÃÊ«>ÀiViÊ- BV B¶ Ê- BV B]ÊiÊÃiÌiÌÊÃiÊÃÕ>ÛâÊVÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ Wanli, su emperador. Había estado a punto de desfallecer, pero > À>]ÊiÊ>Ê?ÃÊÃiVÀiÌ>Ê«ÀvÕ``>`Ê`iÊÃÕÊÃiÀ]ÊÃ>L>ʵÕiÊVÌ>L>Ê con su protección. p Ê>Ê>ÌÕÀ>ÊVÃ`iÀ>V]ÊÊÃiÀÊpÃiÊ âÊ>VViÃLiÊ >ÊÛip°Ê·9ÊÊÌijÃÊ`iÃVv>â>Ê`iÊiÃÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊojos de gato¶Ê>ÃÊiÞi`>ÃÊ >L>Ê`iÊ>Ê`iÃ>«>ÀVÊ`iÊ >ÊÃÊ iÃÃÊiÝÌÀ>iÀÃÊ`iÊL>ÀL>ÃÊVÀiV`>ÃÊÞÊÌiâÊL>V>Ê Þ>ÊVÊÃÕÃÊ LÌ>ÃÊÕiÃÌÀ>ÊÌiÀÀ>°Ê· ÊÃÊ«>ÀiViÊ>ÀÀiÃ}>`ÊÀi>V>ÀÃiÊVÊ iÃÃÊ}ÀÃiÀÃÊL?ÀL>Àö En una complicidad sin límites, el soberano, la ilustró. p·/iiÀÊiÊ«iÀÊ?ÃÊ«`iÀÃÊ`iÊÀLiÊ>ÊiÃÃÊÌÀ«iÃÊ Ã>Û>iÃÊV`ÃÊ`iʫöÊÃÊÞ>ÊVÕÀÀÊ >ViÊ?ÃÊ`iÊÊ>ÃÊ ÞÊÕiÃÌÀÊÀiÊÃ}ÕiÊiÊ«i°ÊÃÊiÝÌÀ>iÀÃ]ÊiÃ>Ê}iÌiÊL>V>Ê`iÊ i}>>]ʵÕiÊ>>ÃÊfolanjii y ganxila]ÊÊV>ÃÌ>Ã]ÊÃÊÕ>Ê >i>â>ÊÃ}vV>ÌiÊ«>À>Ê >°ÊÃÌ>ÃÊLiÊ`ivi``ÃÊÞÊ nada debemos temer de ellos —apuntó en tono amistoso. p·+ÕjÊÞ>Ê >ÊiÃÌ>`Ê>µÕÊ>ÌiÃÊiÃÃÊÛ>ÃÀiöÊÊ`iÃVnocía. pÃÊiÃ]ÊÃiÀ>Ê- BV B°Ê"ÃÊVÌ>ÀjÊpVVÀiÌp°ÊiÊ un día en la biblioteca de palacio una crónica que decía: «Un centenar de hombres a caballo galopaban cerca de las murallas y más de cien infantes se alineaban en formación de <escamas de pescado>». — 379 — p·ÃV>>ÃÊ`iÊ«iÃV>`¶Ê ÊiÌi`Ê`iÊiÃÌÀ>Ìi}>Ã]Ê«iÀ°°°° ÊÃLiÀ>Ê7>ÊVÀÌÊ>Ê>ÊÕiÀ]ÊÞÊiÊ>ÀÀÊ>Ê ÃÌÀ>° p*ÀiVÃ>iÌiÊ iÃ>ÃÊ «>>LÀ>ÃÊ iÊ ÃÀ«Ài`iÀÊ ÞÊ Ãi}ÕÊ i>`Êi}>ÃÊ>Ì}ÕÃÊ`iÊÕiÃÌÀ>Ê ÃÌÀ>°Ê9ÊV}i`Ê`iÊ>µÕÊ ÞÊ>?Ê iÊi}>`Ê>ÊÃ>LiÀʵÕiÊiÊÌi«ÃÊ`iÊÀiÞÊÕ>}ÜÕ]Ê`iÊ >Ê`>ÃÌ>Ê>]Ê >ViÊʵÕiÌÃÊ>Ã]ÊÕÊÀi}iÌÊ`iÊ>Ê VÕ`>`Ê`iÊ,>]ÊÕÊ«iÀÊ`iÊ"VV`iÌiÊÞ>Ê«iÀ``]ÊÃiÊiÝÌÀ>ÛÊ`iëÕjÃÊ`iÊÕ>Ê`iÀÀÌ>ÊÃÕvÀ`>ÊiÊ*>ÀÌ>°ÊÃÌÃÊi}>ÀÃ]Ê iÊÕ>Ê>À}>Ê>ÀV >Ê >V>ÊiÊiÃÌi]Êi}>ÀÊ >ÃÌ>ÊÕiÃÌÀÊÀiÊÞÊ ÃiÊ>ÃÌ>ÀÊVÊiÀVi>ÀÃÊ>ÊÃiÀÛVÊ`iÊÀiÞÊ ÕÊ â]Ê µÕiÊÕi}ÊvÕiÊ`iÀÀÌ>`Ê«ÀÊÕiÃÌÀÊ}iiÀ>Ê iÊ/>}]Ê«ÀÌiVÌÀÊ`iÊ>ÊvÀÌiÀ>Ê`iÊiÃÌi°ÊÊvÕiÊiʵÕiÊ >LÊ`iÊ>µÕiÃÊiÝÌÀ>iÀÃʵÕiÊi«i>L>ÊÕ>ÊÌ?VÌV>Ê`iÊ`iviÃ>Ê>>`>Ê`iÊla tortuga°Ê iÊÃÊÃÊ`i}ÊVÊiÃÊÕÃÕ>]ÊÃʵÕiÊÃÊVÀ«ÀÊ>ÊÃÕÊijÀVÌ]Ê>`ÛÀÌi`ÊÃÕÃÊ>Û>â>`>ÃÊ`ÌiÃÊ«>À>Ê>Ê ÕV >°Ê}ÕÃÊ`iÊiÃÌÃÊojos de gatoÊi}>ÀÊ>ÊiÃÌ>LiViÀÃiÊiÊ >ÃÕ]ÊViÀV>Ê`iÊ}>]ÊÞÊÃiÊV>Ã>ÀÊVÊÕiÀiÃÊV >ðÊÃÊ µÕiÊÃÕÃÊ`iÃVi`iÌiÃÊÞ>Ê >LÌ>ÊiÌÀiÊÃÌÀÃÆÊÞÊ >]ÊÃiÊ ÞiÀ}ÕiÊ«`iÀÃ>ÊVÊÕ>Ê>â>Ê`iÊVL>Ìi]Ê`ëÕiÃÌ>Ê>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊ`Õi>Ê`iÊÕ`°Ê· «Ài`jÃ¶Ê Ê ÕLÊ iV>ÌLi]ÊÃiÀ>° p,iÃÕÌ>Ê>ÃLÀðÊ}À>L>ÊiÃiÊÌiÃÌ]ÊÞÊiÊÃÃi}° iëÕjÃÊ ÕLÊÕÊVÀÕViÊ`iÊÀ>`>ÃÊ>v>Li°ÊÊi«iÀ>`ÀÊÃiÊ ÀiÛÊiÊÃÕÊÃÌ>ÊÞÊLiLÊÕÊÃÀLÊ`iÊsaqe. - BV BÊVÌÕÛÊ>ÊÀiëÀ>V°Ê·iL>ÊÀiÛi>ÀiÊ>ÊiÃÌ>V>Ê `iÊ>iÃÌÀÊ-Û>ÊiÊ«>>V¶Ê*iÃʵÕiÊiÀ>ÊiÀÊ«>Ã>ÀÊ`iÊ«ÕÌ>ÃÊ«ÀÊiÊ>ÃÕÌÊÞÊÊ«ÀiVÕ«>ÀÊ>ÊÃÕÊLi}ÊÃiÀ°Ê>ÊÛiÊ >Ê>ÃÊ`iV>`>ÃÊvÀ>}>V>ÃÊ`iÊVÕ>ÀÌÊÞÊÀivÀ\ 7>Ê`iÃi>L>Ê«ÀÌi}iÀ>ÊÞÊ>Ì>ÀÊ>Ê>Ê«i}ÀÃ>ÊLiÃÌ>Ê`iÊ7iÊ Õ]ʵÕiÊiÊ?ÃÊ`iÊÕ>ÊV>ÃÊiÊ >L>ÊVviÃ>`ʵÕiÊiÊÃÌ>ÌÕÃÊ`iÊ>ÊÃiÀ>Ê- BV BÊiÀ>ÊiÝViÃÛÊiÊ«>>V]ÊÞʵÕiÊiÊ «ÀiVÕ«>L>ÊÃÕÊ>ÃVi`iÌiÊVÊ>Êi«iÀ>ÌÀâÊ>`ÀiÊÞÊVÊiÊ Neige Ma. p*ÃiiÊ`i>Ã>`Ê«ÀiÃÌ}ÊiÊ >Àj°ÊÕV >ÃÊVÀÌiÃ>>ÃÊ iÃVÕV >ÊÃÕÃÊ«iÃ]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊiÊ>iÃÌÀÊ< }Ê>Ê>`À>°Ê9ÊiÃÊ «Õi`iÊÃiÀÊ«i}ÀÃ]ÊÊÃiÀ°Ê1>ÊÕiÀÊ`iLiÊ«>Ã>ÀÊ`iÃ>«iÀ VL`>ÊÞÊÃiÀÊÃÕÃ>ÊÞÊLi`iÌi°Ê ÊiÃÊ>`>°Ê·>ÃÊ>Ê>Ê — 380 — `i>Ã>`Ê>LVÃ>Ê- BV B¶ÊpiÊ >L>Ê«i``ÊiÊÕ>Ê V>ÃÊÞÊjÊÃiÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊvÀÌ>iÌi]Ê«ÕiÃÊ>ÊVÀi>ÊÕ>Ê }À>Ê>ÀÌÃÌ>° p-ÃÊÕ>ÊvÀʵÕiÊ >ÞʵÕiÊÃ>Û>}Õ>À`>ÀÊiÊÌ`ÊÃÕÊiëi`ÀÊ`iÊ«iÀÃ>ÃÊÌiÀiÃ>`>ÃʵÕiÊÛi>Ê«ÀÊÊLiÊÞÊÊÃ>Õ`°ÊÊ >Ê«ÀÝ>ÊviÃÌ>Ê`iÊ }Ê9>}Êpdel crisantemo— deseo que V>ÌjÃÊ«>À>ÊÃÊÛÌ>`Ã°Ê À>ÊÀiÌÀ>Ã]ÊÃiÀ>Ê- BV B]ÊÞÊ Ã>Li`Ê µÕiÊ VÌ?ÃÊ VÊ Ê Ã>Û>}Õ>À`>Ê `ÀiVÌ>°Ê ÌiÃÊ LiÃ>ÀjÊ ÛÕiÃÌÀÃÊ>LÃÊÞÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊi>ÃÊp`]ÊÞÊ>Ê>ÌÀ>Ê >V>ÊÃÊLiÃ?`>ÊVÊÃÕ>Û`>`° p+ÕiÊiÊÀ>}Ê`iÊ>`iÊÃÊ«ÀÌi>ÊÞÊÃÊ>ÕLÀi]ÊÊÃiÀÊ p`iV>ÀÊ>ÊVVÕL>ÊiÊ âÊ>Ê«ÃÌÀ>VÊ`iÊKetou]Ê>Ê?Ý>Ê ÀiÛiÀiV>ÊÀÌÕ>]ÊVÊÌÀiÃÊÃÕ>ÛiÃÊ}«iÃÊ`iÊÃÕÊV>Liâ>ÊiÊiÊÃÕi° ·*`À>Ê`iVÀÃiʵÕiÊÃÕÊÀi>ÊV>«ÀV Ê>Ê >L>Ê`ÕÌ>`Ê«ÀÊiÊ momento? ¿Era únicamente una moratoria de su fatal sino? Õ>`Ê>ÊVVÕL>ÊÀi}ÀiÃÊ>Ê >Àj]Ê>ÀiÃÊ`iÊÕ>À>ÃÊ pendían de un firmamento nítido. Al alcanzar su dormitorio exÌi`Ê>ÊiÃÌiÀ>ÊÞÊÀ>`Ê>ÊiÛ>ÌiÊiiÛÊÕ>ÊÃiVÃ>Ê«i}>À>Ê`iÊ}À>ÌÌÕ`Ê>ÊÕ`>Ê`iÊ>ÊÕâÊ «>ÃÛ>°Ê*iÃÊÕi}ÊiÊ >ÃÊ«iÀÃ>ÃÊÌiÀiÃ>`>ÃÊ>Õ``>ÃÊ«ÀÊ7>°Ê·-iÊÀiviÀ>Ê>ÊÃÊ LiÃÊiÕÕVÃʵÕiÊ>Ê`iÌiÃÌ>L>ÊÞÊLÕÃV>L>ÊÃÕÊÀÕ>¶Êp-i}ÕÀ>iÌiÊpÕÀÕÀ° -iÊÌ>L>ÊiÀʵÕiÊ>Ê>L>`>ÀÊÃÕÊ >LÌ>VÊ«ÀÊ>ÊÌ>À`i° >Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊiÀ>Ê«>À>Êi>ÊÕ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ>}Àð — 381 — 8 Belleza incontaminada Pekín. Onceavo año del reinado del emperador Wanli >ÊÛiÌÕÃÌ>ÊVÕ`>`Ê`iÊÃÊ}iÃÊÃiÊ`iëiÀÌ>L>Ê>Ê`ÕÀ>ÃÊ«inas. Ê>ÃÌÀÊÀiÞÊ`ëiÀÃ>L>ÊÃÊi`>ÃÊÕViÃ]ÊÃ>VÕ`i`ÊÃÊëÀiÃÊVÌÕÀÃÊ`iÊÀivÕ}ÊÛiÀ>i}Ê«iÀ>°Ê,`À}]ÊÀiVjÊ iÛ>Ì>`Ê`iÊiV ]ÊÃ>Ê>ÊÀiëÀ>ÀÊiÊ>Ài]ÊÞÊVÊÃÊÃiÌ`ÃÊ>ÖÊ ÕL>`ÃÊLÃiÀÛÊ`iÃ`iÊ>ÊVÕLÀiÊ< i]ÊVÊiÊ>L>ÊV>>L>Ê >Ê ÕÀÌ>`>ÃÊÃLÀiÊ>ÃÊÌiÀÀ>â>ÃÊÞÊVÖ«Õ>ÃÊ`iÊ>ÊÕÀLi]Ê`iÃâ?`ÃiÊ vÕÀÌÛ>Ê«ÀÊ>ÃÊVÀÃ>ÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>°Ê>iV>ÊiÊ*i° *>ÃiÊ«ÀÊÕÊV>ÊÃiLÀ>`Ê`iÊV>i>Ã]ÊÃVÀÃ]Ê}À>>`ÃÊâ>v>À]Ê>i`ÀÃ]ÊL>V>iÃÊ`iÊ«i>ÃÊÞÊÀÕÀÃÃÊÃ>ÕViÃÊ ÞÊÃ>Ã]ʵÕiÊ`iÃiLV>L>ÊiÊÕÊiÃÌ>µÕiÊVÊiÖv>ÀiÃ]Ê ``iÊLiL>ÊÃÊ«>ÌÃÊ>Û>Ã>ÊÞÊ>ÃÊ?ÃÊiÝÌV>ðÊ9ÊÃÕÊ«ÀiÀÊ «iÃ>iÌÊvÕiÊ«>À>Ê>Ê>V>â>LiÊ- BV B° Ê >L>Ê`}iÀ`Ê`iÊÌ`ÊiÊÃiÃ}ÊÛiÌÕÀÃʵÕiÊ >L>Ê `>`ÊÃÕÊvÀÌÕ>]ÊÞÊ>µÕiÊ`>ÊÌÕÛÊiÊ«ÀÛi}Ê`iÊÛiÀÊ`iÊiÃÊ>Ê i«iÀ>`ÀÊÞÊ>ÊÃÕÃÊiëÃ>Ã]ÊÞÊÌ>LjÊ>Ê>ÀÀLÃÌ>ÊÞÊVÀÀÕ«ÌÊ7iÊ Õ]ÊiÊ}À>ÊiÕÕVʵÕiÊÌ>ÌÊ`iÌiÃÌ>L>Ê>ÊÞʵÕiÊÃi}ÖÊj]Ê iÀ>ÊÕÊLÀÀ>V Êi«i`iÀ`°ÊÊÃLiÀ>ÊiÊ«>ÀiVÊÕÊÊÞÊ iÊV>ÃÌÀ>`ÊÕÊÃiÀÊvÃ]Ê`iÊÀ>`>ÊVÀÕiÊÞÊÛiÌÃÊV>ÕÌilosos. Una complicidad que solo tenía sus límites protocolarios, se >L>ÊÃÌ>>`ÊiÌÀiÊj]ÊiÊ>iÃÌÀÊ< }ÊÞÊiÊNeige Ma, que Ûi>ÊiÊiÊiÝÌÀ>iÀÊ>ÊÕÊ LÀiÊÃÊV`V>ÊÞÊÃÊ`Liâ° — 383 — Y aunque les costaba trabajo comunicarse por mor del idio>]ÊÀiÛÃ>ÀÊÃÊV?VÕÃÊ`iÊ«>`ÀiÊ,VV]ʵÕiÊ-Û>]ÊiÝ«iÀÌÊ>Ìi?ÌV]ÊVÀÀLÀ°Ê>Ê9Ø>ÊÊ`iÃ>«ÀL>L>ʵÕiÊV>`>Ê`>ÊÛÃÌ>À>Ê>ÊÃVÕi>Ê`iÊ*ÌÕÀ>ÊÞÊ >}À>v>Ê*>>Ì>]Ê``iÊÌ>LjÊ jÊÃiÊÀivÕ}>L>ÊVÕ>`ÊÃiÊV>Ã>L>Ê`iÊ>ÃÊÌiÀ>LiÃÊ`ëÕÌ>ÃÊ VÊÃÊVÃiiÀÃÊÞÊV>`>ÌiÃ]ÊÞÊ`iÊ>ÃÊÕV >ÃÊÃÕLÌiÀÀ?i>ÃÊ VÊÃÊi>ÃVÕ>`ÃÊ`iÊ7i]ʵÕiÊÃi}ÖÊÃÕÊ ÀÃV«ÊÌiÀ>À>Ê«ÀÊÃV>Û>ÀÊÃÕÊ«`iÀ° ÊiÝÌÀ>iÀÊÊÌÀ>Ã}Ài`>Ê}Õ>Ê`iÊ>ÃÊÀ>ÃÊ`iÊ«ÀÌV]ÊÊÌ>«VÊ`iÊ>Ê>ÌiÌ>ÊVÀÌiÃ>ÊV >]ÊÞÊ>Ìi>ÊVÀÌ>ÃÊ ÞÊ«ÖLV>ÃÊVÛiÀÃ>ViÃÊVÊ>Ê`>>Ê- BV BÊÞÊiÊ>iÃÌÀÊ < }]ʵÕiÊ>ÃLÀ>`ÊVÊÃÕÃÊÌjVV>Ã]ÊÃiÊ>À>Û>L>Ê`iÊÃÊ ÀiVÕÀÃÃÊ«VÌÀVÃÊ`iÊ Õjëi`Ê«iÀ>°Ê*iÀÊvÕiÊVÊ>ÊVÀÌiÃ>>Ê- BV BÊVÊ>ʵÕiÊvÕiÊÌii`ÊÕ>Ê>Ã>Ê>ÃÌ>`ÊÞÊÊ iÃÊVÛiV>]ÊÃi«ÀiÊ`iÌÀÊ`iÊÃÊÌiÃÊ`iÊ>Êi̵ÕiÌ>Ê VÀÌiÃ>>°Ê>ÊÛiÊÃiÊÀi>ÊÃÊ`iÃV«iÀÊÃÕÊÀÃÌÀÊÊÃÕÊv}ÕÀ>]ÊiV>Ì>`>ÊVÊ>ÃÊVÕÀÀiV>ÃÊ`iÊ Ã«>ÊiÊV>ÌjÃÊpaiuhá]ÊÕV >ÃÊ`iÊ>ÃÊVÕ>iÃÊÊV«Ài`>° `À>L>ÊÃÕÊÃÕÌiâ>ÊVÊÃÊ«ViiÃÊÞÊÊLÃiÀÛ>L>ÊiLL>`>ÊVÕ>`ÊLõÕi>L>ÊÕÊVÕ>`À]ʵÕiÊÕi}ÊÌiÀ>L>ÊVÊ Õ>ÊViiÀ`>`Ê«>ÃÃ>°ÊÃÌ?ÊÌV>`Ê«ÀÊiÊëÊ`iÊ>Ê`Û`>`ÊpÃ>Ê`iVÀ°Ê/ëÊÀiÃÕÌÊ`iVÃÛÊiÊÃÕÃÊÃi«ÀiÊ}>>ÌiÃÊVÛiÀÃ>ViðÊ-ii>ÌiÊÀi>VÊ`iÊVÀ`>`>`ÊÊ«>ÃÊ >`ÛiÀÌ`>Ê«>À>ÊiÊ}À>Ê>iÃÌÀÊ>Ê9ÕB]ʵÕiÊÃÊLÃiÀÛ>L>Ê «ÀiÀÊVÊ«ÀiVÕ«>V]ÊÞÊÕi}ÊVÊV>VÕ>`ÀÊLii«?VÌ° -Û>ÊÃiÊiÃÃ>L>ÊÀ?`>°Ê*>À>ÊjÊiÀ>ÊiÊ«>À>`}>Ê`iÊ >Ê `ÃÌV°Ê- BV BÊ >Ê >Ê VÃÌÃÃÊ «iÀvÕiÃ]Ê ÃiÊ ÛiÃÌ>Ê VÊÕ>ÊÀi>ÊÞÊÃÕÃÊ>viÌiÃÊÞÊ«ÕiÌ>ÃÊÞ>ÃÊÊ >V>ÊÃÊ Ài>â>ÀÊÃÕÊLiiâ>°Ê Ê«`>ʵÕÌ?ÀÃi>Ê`iÊ>ÊV>Liâ>]ÊÃ>L>ÊVÊ i>]ÊÀiëÀ>L>Ê«ÀÊi>ÊÞÊiÃÌ>L>Ê`iÃi>`ʵÕiÊi}>À>Ê>Ê À>Ê`iÊla serpienteÊ`iÊ`>ÊÃ}ÕiÌiÊ«>À>ÊiVÌÀ>ÀÃiÊVÊ>Ê`>>Êguifei, a >ʵÕiÊ>`À>L>ÊiÊÃÊ?ÃÊÀiV`ÌÃÊ«i}ÕiÃÊ`iÊÃÕÊVÀ>â°Ê Ê ÃiÊ>ÌÀiÛ>Ê>Ê>viÃÌ>ÀÊÃÕÃÊÃiÌiÌÃ]Ê«ÀÊÊVÌÀ>ÛiÀÊ>ÃÊ À}`>ÃÊÀ>ÃÊ«>>Vi}>ÃÊÞÊ«ÀÊÊ>V>ÀÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊi«iÀ>`À]Ê>ʵÕiÊiÊiÃÌ>L>Ê>Ì>iÌiÊ>}À>`iV`°Ê>L>ÊÌiÌ>`ÊÛ>À>ÃÊ ÛiViÃÊ>Ê`iÃÌÊÞÊÊ`iÃi>L>ÊÀiV`À°Ê*ÀÊÌÀ>Ê«>ÀÌiÊÃ>L>ʵÕiÊ VÕ>µÕiÀÊ`>ÊÀi}ÀiÃ>À>Ê>Ê< >µ}]ÊÞÊÞ>ÊÊÛÛiÀ>Ê>ÊÛiÀ>Ê?ð — 384 — Aquel era una atracción cercenada por el destino desde el inicio. *iÀVL>ÊÃÕÊ«iV Ê>ViiÀ>`ÊVÕ>`Ê>«>ÀiV>Ê>ÊVVÕL>]Ê que lo saludaba inclinando su cabeza. Cada día acudía peinada de un modo distinto, con una trenza, con el pelo suelto como Õ>ÊV>ÃV>`>ÊÃLÀiÊÃÕÃÊ}À?ViÃÊ LÀÃ]ÊÊVÊV«V>`ÃÊ«i>`ðÊ9ÊVÕ>`Ê`iÃâ>L>ÊÃÕÊV >ÊLÀ`>`]ÊÊÃiʵÕÌ>L>ÊiÊV>ÀÊ Ûi`ÊÀÌV>iÌiÊiÊ>L>V]Ê,`À}Ê«>`iV>Ê`iÊiV°Ê-iÊ >>L>Ê>ÌÀ>«>`Ê«ÀÊÃÕÊÃÕ>ÌiÊÛâ]Ê«ÀÊÃÕÃÊ}iÃÌÃÊ VÕ`>`ÃÃ]ÊÞÊ >L>ʵÕi`>`ÊVi}>`Ê«>À>ÊÃi«ÀiÊVÊÃÕÊ«iÀvÊ `iÊ`Ã>°Ê-Û>ÊV>>ÊiÊÕ>ÊiëiViÊ`iÊiLÀ>}ÕiâÊÞÊiÌÕÃ>Ã]Ê V>`>ʵÕiÊÃiÊ >>L>ÊVÊCamelia. 1>ÊÛiâÊÃVÌÊÃÕÊ«>ÀiViÀÊ«ÀÊÕÊ`iÌ>iÊ`iÊ>ÊÃi`>Ê``iÊ iÃVÀL>]ÊÞÊ,`À}Ê>ViÀVÊÃÕÊV>À>Ê>Ê>ÊÃÕÞ>°Ê ÀiÞÊ`iÃ>Þ>ÀÃiÊ >ÊÀiëÀ>ÀÊÃÕÊ«iÀvÕiÊÞÊÃiÌÀÊiÊV>ÀÊ`iÊÃÕÊLV>ÊiÊiÊÀÃÌÀ°Ê 2V>iÌiÊ> i>L>Ê>ÌÀ>iÀ>Ê >V>ÊÃ]ÊÀ`i>À>ÊVÊÃÕÃÊLÀ>âÃ]Ê ÞÊ >ViÀ>ÊÃÕÞ>°Ê9ÊVÊÌ`>Ê>Ê«>ÃÊ`iʵÕiÊiÀ>ÊV>«>â]Ê>V>ÀV>ÀÊ ÃÕÊVÕiÀ«Ê`iÊ?V>À]Ê> }>ÀÃiÊiÊLiÃÃÊ>À`iÌiÃ]Ê>LÀ>Ã>ÀÃiÊiÊÃÕÊ Ài}>âÊÞÊiLÀ>}>ÀÃiÊVÊÃÕÊ«i°Ê*iÀÊ>Ê`ÃÌ>V>ÊiÌÀiÊÃÊ`ÃÊ iÀ>ÊÃ>Û>LiÊÞÊÃÕÊ>>Ê`iÃÌ>L>ÊÕÊ«iÃ>ÀÊëÀÌ>Li° iÀÊ >À>ÊiÊÛ`>À>° ÃÊ«ÀiÀÃÊ`>Ã]Ê< }ÊÞÊ>Ê9Ø>]ÊÃÊ >L>ÊLÃiÀÛ>`Ê VÊViÀÌÊÀiVi]Ê«ÕiÃÊ>ÊVVÕL>ÊÞÊiÊiÝÌÀ>iÀÊV}i>L>]Ê «iÀÊV«ÀL>`ÊÃÕÊVÀVÕëiVV]Ê«ÀÕ`iV>ÊÞÊë>Ì>Ê>ÌÕÀ>]Ê`i>ÀÊ`iÊ«ÀiVÕ«>ÀÃi°Ê-ÊiÀ>ÊÕÊ>iÃÌÀʵÕiÊiÃi>L>°Ê >`>Ê?ðÊ-Û>ÊÃiÊ>ÛiÀ}â>L>ÊVÕ>`ÊiÊÃÀi>ÊÞÊ>ÊVVÕL>Ê iÃÌ>L>ÊV>`>Ê`>Ê?ÃÊÌÀ}>`>ÊVÊiÊiÝÌÀ>iÀ]ʵÕiÊÕV>ÊL>Ê demasiado lejos en sus atenciones. Al aparecer en el Palacio de 6iÀ>Ê>µÕiÊ Õjëi`]Ê>Ê`iëÀiVÕ«>VÊÞÊ>ÊÛ>`>`ÊÃiÊ >L>ÊÃÌ>>`ÊiÊÃÕÊiëÀÌÕÊ«VÊ >LÌÕ>`Ê>ÊÛi`>`iðÊ>L>Ê Ãâ>`ÊÛ>À>ÃÊÛiViÃÊiÊÃÕÊiV ÊÀiVÀ`?`]Ê«iÀÊÃiÊiÃvÀâ>ba en no exteriorizar sus emociones. Podía resultar demasiado «i}ÀÃÊÞÊiÌ>Ê«>À>ÊÃÊ`ð p-Ê>ÊiÃÊÌÕÛiÀ>ÊÕ>Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊiÝ«ÀiÃ>ÀiÊÃÊ >viVÌÃÊpÃiÊ`iV>Ê-Û>]ʵÕiÊÛi>ÊVÊi}>L>Ê>ÊÃÕÊvÊ>ÊÛÃÌ>° 9>ÊÊ>ÊÛiÀ>Ê>?Ã]ÊÞÊÌ>ÊÃÊÃiÊ>Ê>}>À>ÊiÊ>ÊÃi`>`Ê `iÊÃÕÃÊÀiVÕiÀ`ÃÊÀiVÕ`>ÊiÊ>µÕi>ÊV>ÕÌÛ`>`Ê`À>`>° — 385 — ,`À}ÊLõÕiÊÕ>Ê>>>ÊiÊÕ>Ê>VÕ>Ài>Ê`iÊV?`ÃÊ VÀiÃÊÕ>ÊiÃVi>ÊVÀÌiÃ>>Ê>Ê>ʵÕiÊÊVVi`Ê}À>Ê«ÀÌ>V>°ÊÊi>ÊÃiÊ>«ÀiV>L>Ê>Êi«iÀ>`ÀÊ`iÊ«iÀv]Ê?ÃÊiÃLiÌÊÞÊ >}À>V>`Ê`iÊʵÕiÊiÀ>ÊiÊÛiÀ`>`]ÊVÊÕ>ÊÛiÃÌiÊ`À>`>ÊÞÊ>«>À>`ÊL>ÊÕÊ«>À>ðÊÃVi`>ÊVÊÕÃÊ>ÀÃÌVÀ>Ì>ÃÊ>ÃÊ}À>`>ÃÊ del Palacio del Cielo Puro, su residencia personal de la Ciudad *À L`>]ÊÞÊÃÕÊ>ÕÌiÌV`>`ÊÀiÃÕÌ>L>Ê>Ê>ÊÛÃÌ>ÊÕÞÊÛiÀ>â°Ê Ê ÕÃÊÌÀ>âÃÊViÀÌiÀÃÊ >L>Ê`LÕ>`ÊiÊÌiV Ê`iÊÕiÛiÊÌÀ>ÃÊ `iÊÃÕÌÕÃÊi`vV]Ê>Ê}À>ÊÌiÀÀ>â>ʵÕiÊÊ«ÀiVi`>]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊÃiÊ Ûi>ÊiÊÌiÀÀ]ÊiÊVÕÞÊViÌÀÊÃiÊ >>L>ÊiÊÀiV>>`ÊÌÀÊperial. Ê>iÃÌÀÊ< }ÊÞÊ>Ê>Ê9ÕBÊ>Ê«ÌÕÀ>ÊiÊ«>ÀiVÊÃLiÀL>]ÊiÊÃÃÌiÀÊiʵÕiÊ`iL>ÊiÛ?ÀÃi>Ê>Ê7>ÊVÊÀiVViÌÊ«ÀÊÃÕÊ Ã«Ì>`>`ÊÞÊÃÕÃÊ`iëÀi``ÃÊÀi}>ðÊ-Û>]Ê «ÀÊÊ >ViÀÃiÊÌ>À]Ê>VVi`]Êi>ÀV?`>ÊiÊÕ>Ê`ÕÀ>Ê`iÊ >`i]ÊÞÊÃiÊ>ÊÀiÌÊ«ÀÊV`ÕVÌÊ`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀ°Ê9Ê`iëÕjÃÊÛ`Ê>ÊvÀi`>]Ê}À>`ʵÕiÊ>µÕiÊÃiVÊ>VÌÊV>L>À>ÊÃÕÊÛ`>Ê«>À>ÊÃi«Ài° >ÃÊÌ>ÃÊÀ>`>ÃÊ«ÀiÛ>ÃÊ>ÊvÊ`iÊÃÕÊiÃÌ>V>ÊiÊ*iÊÌÀ>ÃVÕÀÀ>ÊÃÊÃLÀiÃ>ÌÃÊ«>À>Ê,`À}]ÊV>ÕÌÛ>`ÊVÊ>Ê ViÀV>>Ê`iÊ>Ê iÀÃ>ÊVÀÌiÃ>>°ÊÊVÌ>VÌÊ`>ÀÊ`iÊÃÊÕ>Ê À>ÊVÊ- BV BÊÊ`ÕV>Ê>ÊÃiÌiÌÃÊ?ÃÊL`>`ÃÃ]Ê ÞÊÞ>ÊÊÀiVi>L>Ê`iÊ>`>°Ê,iVÀ`>L>ÊiÊ ÊV«>ViÌiÊ`iÊÃÕÊ ÛâÊÞÊÃÕÊÀ>`>ÊiÀ>ÊVÊÕ>ÊiÃÌÀi>Ê`iÃV}>`>Ê`iÊvÀ>iÌ°ÊiÊ`>L>Ê}Õ>ÊʵÕiÊ«Õ`iÀ>ÊVÕÀÀÀi]Ê«ÕiÃÊÃi«ÀiÊÌi`À>Ê iÊÃÕÊiÌiÊ>Ê>}iÊ`iÊ>ÊVVÕL>]ʵÕiÊÃiÊ >L>ÊÌÀ`ÕV`Ê VÊ>ÊÕÛ>ÊiÊÃÊ«ÀÃÊ`iÊÃÕÊ«i° -ÕÊVÀ>âÊiÊ«i`>ÊÃÊÕ>ÊV iÊVÊi>°Ê/>ÊÃÊÕ>° 1>Ê`iÊ>µÕi>ÃÊÛ}>Ã]Ê,`À}ÊÌÕÛÊ`vVÕÌ>`iÃÊ«>À>Ê`ÀÀÊÞÊViâÊ>ÊÕÀÊÃÊvÀ>}iÌÃÊ`iÊÃÕÃÊVÛiÀÃ>ViÃÊVÊ - BV B°Ê>ÊvÀiÌiÊiÃÌ>L>Ê«iÀ>`>Ê`iÊÃÕ`ÀÊÞÊÕ>Ê>µÕiV>Ê`ÀÃ>ÊL>Ì>ÊÃÕÃÊÃiiÃÊVÊÕÊ>Ì>L>Ê`iÊL>Ì>>°ÊiÛ>L>ÊÃi>>ÃÊ ÃÊ«>`iViÀ>]Ê«iÀÊ>Ê>Ãi`>`Ê«ÀÊÌiiÀ>ÊÌ>ÊViÀV>ÊÃÊÞÊÊ«`iÀÊ ÌV>À>]Ê >L>Ê`iëiÀÌ>`ÊÃÕÃÊ}À>>°ÊiÊiÊiV ÊÞÊLiLÊ >}Õ>Ê`iÊ>ÀÌiÃ>ÊivÀ>`>ÊVÊiÛi]ÊÞÊÞÊÃÊÀµÕ`ÃÊÞÊÌÃiÃÊ — 386 — ÃiV>ÃÊ«ÀÛiiÌiÃÊ`iÊÃÊ«>>ViÌiÃÊVÌ}ÕÃ]Ê``iÊ`À>Ê ÃÊÛÃÌ>ÌiÃÊÞÊ Õjëi`iÃÊ`iÊÃLiÀ>° LÀÊiÊL>ÌiÌiÊ`iÊ>ÊÛiÌ>>Ê«>À>ÊÀiëÀ>ÀÊiÊ>À>Ê`iÊ>ÃÊ ÀÃ>ÃÊÞÊiÊivÕÛÊ`ÕâÊ`iÊ>ÃÊ«i>Ã]ÊÃÌ>ÌiÊiÊiʵÕiÊVÀiÞÊ atisbar una sombra salida del Palacio Imperial que penetraba subrepticiamente en la morada de las concubinas, en contra de los À}`ÃÊÕÃÃÊ`iÊ>ÊVÀÌi°ÊiÊ«>ÀiVÊÕÃÕ>ÊÞÊÃiÊ>VÃÌÊiÊÃÕÊiV Ê«ÀiVÕ«>`]Ê«ÕiÃÊÊ«`>ÊÛ`>ÀÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ>Ê9ÕBÊ ÃLÀiÊ>ÊÃÌiÀÀ>`>Ê«iÀÃiVÕVʵÕiÊÃÕvÀ>Ê>Ê`>>Ê`iÊÃÕÃÊÃÕiÃÊ por parte de los eunucos de palacio que detestaban su crecienÌiÊ«`iÀÊiÊiÊ >Àj°Ê·/i`À>Ê>}ʵÕiÊÛiÀÊVÊ- BV BÊ>µÕi>Ê À>À>Ê«ÀiÃiV>¶ÊÀ>Ê>Ê À>Ê`iÊ`iÃV>ÃÊ«>À>ÊÕÃ]ÊÞÊ`iÊ>ÊÌÀ}>Ê para otros. Ê>ÃÊ«V>ÃÊ À>ÃÊ>ÊLÛi`>Ê`iÊViÊ`iëi}ÊÕÊÛiÊ>âÕÊÞÊ límpido. -ÊiL>À}Ê>}Ê >L>Ê>ÌiÀ>`ÊiÊiµÕLÀ>`ÊÀiÌÀÊ«iÀ>]ÊÛi`Ê>ÊVvÀ>ÀÊ>ÃÊÃëiV >ÃÊ`iÊ-Û>ÊÌÀ>ÃÊiÊi«Ã`Ê VÌÕÀÊ`iʵÕiÊ >L>ÊÃ`ÊÌiÃÌ}°ÊiÌÀ>ÃÊÃiÊ>V`>L>Ê >ÊÌÖV>ÊÞÊ>ÃÊV i>Ã]Ê >L>ÊÛÃÌÊiÌÀ>ÀÊ>ÊÛ>ÀÃÊVÀ>`ÃÊiÊiÊ «>LiÊ`iÊ>ÃÊVVÕL>Ã]ÊÞÊ`ÊVÕV V iÃ]ÊV>ÀÀiÀ>ÃÊÞÊ>}ÖÊ >iÌÊ> }>`°Ê}Ê}À>ÛiÊ >L>Ê>VÌiV`]Ê>ÕµÕiÊ>Êi̵ÕiÌ>Ê«>>Ì>ÊÊVÕÌ>L>°ÊÛÊ>Ê/ëÊ>ʵÕiÊ`>}>À>ÊVÊ>Ê excusa de pedir unas tazas de té. ,i}ÀiÃÊiÝVÌ>`°Ê>L>ÊiÃVÕV >`ÊiÊÌ«VÊÀÕÀÊ«>>Ì]Ê «>>LÀ>ÃÊ>VÃ>ÃÊÃÌ>`>ÃÊ>Ê`Ê`iÊÃÊÃÀÛiÌiÃÊÞÊiÛÕiÌ>ÃÊ en la nebulosa de la maledicencia, que anunciaban la súbita caída iÊ`iÃ}À>V>Ê`iÊÕ>ÊVÀÌiÃ>>°Ê,`À}ÊÊÃ>L>]ÊÞÊÊÊV}Ê`iÊ sorpresa. Pero se temió lo peor. p*iÀÊÊ«ÀÕV>ÀÊ}ÖÊLÀi]Ê`Ê,`À}Êp` jo Tsopin. p9Ê>Ê>ÊÃiÀ>Ê- BV B]Ê·>Ê >ÃÊÛÃ̶Êp«Ài}ÕÌÊ>}ÕÃÌ>`° p ]Ê«iÀÊiÃÊ>ÊÖV>Ê`>>ʵÕiÊÊÃiÊ >>L>ÊiÊiÊÃ>Ê`iÊÌj° ,`À}ÊÃiÊ>ÌiÀ°ÊÃÌ>L>Ê`iÃi>`ÊÃ>ÀÊ`iÊ>°ÊÕÃV>À>Ê>Êlo *>]ÊÖÌ>iÌiÊ?ÃÊ>ÃÌÃ]ÊÞÊÃiÊiÌiÀ>À>ÊÃLÀiÊÊVÕÀÀ `ÊiÊiÊ >Àj°Ê*iÀÊÊÊiVÌÀÊÞÊÃiÊ`À}ÊÌÀ>µÕÊ>Ê>Ê — 387 — V>`i>Ê`iÊ*ÌÕÀ>]ÊÕ}>ÀÊ >LÌÕ>Ê`iÊiÃÌ>V>Ê`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ>°Ê- BV BÊV«>ÀiVÊ>Ê«VÊÌ>ÊÌÀÃÌiÊVÊÃiVÃ>°Ê-Û>ÊiÌÊÕÊÃÕëÀÊ`iÊ>}À>`ÊÞÊÃÀÊ>LiÀÌ>iÌi°Ê-Ê iL>À}Ê>ÊVÀÌiÃ>>Ê«>ÀiV>ÊÛiÀÊ`iÊÛi>ÌÀÊ`iÊÕÊÕiÀÌ]Ê «ÕiÃÊÀ>L>ÊÞÊÃÕÃÊV«>iÀ>ÃÊ«ÌÀ>ÃÊ>ÊVÃ>L>°Ê ÊiÌ>Ê}Õ>ÊL>Ãvi>]ÊÊÃiÊiÊÛi>ÊiÊÀÃÌÀÊV}iÃÌ>`Ê«ÀÊ>Ê ViÀ>ÊÊiÊ`À]Ê«iÀÊÃÕÊi>V>ÊÞÊÀiÃ}>VÊÊ«ÀiVÕ«°Ê -Û>ÊÃiÊ>ÌÀiÛ\ p·"ÃÊVÕÀÀiÊ>}]ÊÃiÀ>¶Ê"ÃÊÌÊ>«iÃ>`ÕLÀ>`>° -iÊ«À`ÕÊÕÊiÀÃÊÃiVÊÃLÀiÊiÊÞ>ÊV>À}>`Ê>LiÌi° p Ê`iLÊÀiÛi>ÀÊ>`>Ê`iÊVÕ>ÌÊ>VÌiViÊiÊ«>>VÊpÀipuso en un paiuhá >«i>ÃÊ«iÀVi«ÌLip°Ê ViÀÊÃÊi}>ÃÊ `iÊÃÊ >ÀiiÃÊÃÕiiÊÌÀ>iÀÊ>>ÊvÀÌÕ>]ÊÃiÀ°Ê*iÀÊÃjʵÕiÊÃÃÊ LÀiÊ`Õ}iÌiÊÞÊÃÊVviÃ>ÀjʵÕiÊiÃÌ>Ê>`ÀÕ}>`>Ê >jÊ>Ê Õ]ÊÊviÊVÀ>`>]ÊÌi``>ÊiÊiÊÃÕi]ÊVÃViÌiÊÞÊVÊ>ÊV>À>Ê >À>Ì>`>°ÊÊ«>ÀiViÀÊiÛii>`>°ÊÌi``>Ê«ÀÊiÊvÃVÊ«iÀ>]Ê >ÊÀiVÕ«iÀ>`ÊÃÊ«ÕÃÃ]Ê«ÕiÃÊÃÊÌÊÕÊ}iÀÊÃÀL°Ê ÃÌ?ÊÕÞÊ`jL° p ÊÃÊiÌÀÃÌiâV?ÃÊp>ÊVÃp°Ê-iÊÀiVÕ«iÀ>À?° p· ÊÃÊ`>ÃÊVÕiÌ>¶ÊpÀivÀÊVÀë>`>p°ÊÃÊiÛ`iÌiʵÕiÊ ese elixir de flor de lichi]ÊÕ>ÊvÀÕÌ>Ê `Ö]ÊÊ«ÀiviÀ`>]ÊL>Ê`À}`Ê>Ê° puÊÛÃtÊ·*ÀʵÕj¶Ê-ÃÊÕ>Ê`>>Êguifei]Ê>«>À>`>Ê«ÀÊiÊÀiÞ° >ÊÛiÊiÃLâÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê«Õâ>Ìi]ÊÃÀj`Ãi° pÃÌÞÊÃ>]Ê`iëÀÌi}`>ÊÞÊÛÕiÀ>Li°ÊÃ>ÊiÃÊ>ÊiÕ`LiÊ Ài>`>`Ê`iÊÊÛ`>°ÊÃÊiÕÕVÃÊÊÌiÀ>ʵÕiÊÕ>ÊVVÕL>Ê iÃÊ >}>ÊÃLÀ>ÊiÊ«>>V°ÊÃÊÕ>ÊVv`iV>]ÊÞÊÃÊÀÕi}Ê`Ãcreción. ,`À}Ê`ÊÕÊ>iÌÊ`iÊVÃÌiÀ>V°ÊµÕiÊÀiÃÕÌ>L>Ê`i«À>LiÊÞÊÊ«`>Ê >ViÀÊ>`>Ê«ÀÊ«i`À°Ê Ê V«Ài`>Ê>`>]Ê«iÀÊi>ÀV>L>ÊiÊVÀ>Ê iV ÊiÊ>ÃÊÃÌiÀÀ>`>ÃÊÕV >ÃʵÕiÊÃiÊÃÃÌi>ÊiÊÃÊ«>>VðÊ>ÊV«>`iVÊÞÊ }Õ>À`ÊÃiV° p·9ÊÊ«`jÃÊVÕV?ÀÃiÊ>ÊNeigeÊ>¶ÊÊÃÊ«ÀÌi}iÀ?° iÊVÀÀiÀÊÕ>Ê?}À>ÊvÕÀÌÛ>]ʵÕiÊÀiÃL>Ê«ÀÊÃÕÃÊ«Õlos. —Ni el mismísimo Bixia]ÊÊiÊ`Õ}iÌiÊ>Ê9Ø>Ê«Õi`iÊ — 388 — >ViÀÊ>`>Ê«ÀÊÊpÃiÊ>iÌp°ÊÕÞÊ«ÀÌÊÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊ`iÊ «>>VÊÃiÊ >À?ÊVÊiÊ«`iÀÊ>LÃÕÌ°Ê>ÃÊ À>ÃÊ`iÊ«`iÀÊ`iÊ NeigeÊ>ÊiÃÌ?ÊVÌ>`>Ã]Ê`iÃ}À>V>`>iÌi°Ê-Ê«Õi`ÊiVi`>ÀiÊ>Ê>ÊÀ>VÊÞÊ>ÊÕÊ>À``Ê«iÃ>LiÊ`iÊÊ`iÃÌÊ —le confesó. -Û>ÊÊ«`>ÊÌiÀ>ÀÊÛiÀ>ÊÃÕvÀÀÊÞÊiÃÊÀ>ÀÊiÊÃÕÊ«Àisencia. p}Ê?ÃÊ«`iÀÃÊ«`À?ÊÀii`>À]ÊÊÃiÀ>° p-]ÊLiÊ`iVÃÊp>ÃÌp°ÊÝÃÌiÊÕÊLiÊ`iVÃÛÊÞÊ}ÕÃÌso que podría frenar esta descabella locura: La libertad. Escapar >}ÖÊ`>Ê`iÊiÃÌ>ÊV>ÕÌÛ`>`Ê`iÊiÌÀ>Ã]ÊÕÊÞÊ`i«À>Û>V°Ê *iÀÊiÃÊÌ>ÊÕÌ«VÊiÊ>V>â>LiÊVÊiÊViÊ`iÊ>ÊÕ>Ê µÕiÊ >ViÊ«>ÃÌiiðI Ê«?VʵÕiÊÌ>L>Ê>ÊÛiÊiÀ>ÊÀi>ÊÞÊ-Û>Ê>ÕiÌ>L>Ê ÃÕÊ«iÃ>ÀÊ>ÊÛiÀ>ÊiÊ>µÕiÊiÃÌ>`°Ê-ÊiL>À}Ê>µÕi>Ê«>>LÀ>Ê ÞÊÃÕÊ«ÃL`>`Ê`iÊ`i>ÀÊiÊ«>>VÊÊ >L>ÊÃ>V>`Ê`iÊÃÕÊV>Ê marasmo. p·>ÊLiÀÌ>`¶Ê*iÀÌiiVjÃÊ>Ê>ÊV>Ã>Ê«ÀÛ>`>Ê`iÊi«iÀ>`À°Ê Ê«`ÀjÃÊ>L>`>ÀÊÕV>Ê>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊÃi}ÖÊÌi}Ê entendido. >L>ÊÃiV>`ÊÃÕÃÊ?}À>ÃÊÞÊ`ÃÕ`ÊÃÕÊ>}ÕÃÌ>]ÊÞÊVtestó: —Decís bien zhurenÊ-Û>°Ê>ÃÊVVÕL>ÃÊÃÃÊÕiÀiÃÊ ÃÊÛ>À]ÊLiÌÃÊ`iÊLÕiÊ}ÕÃÌ]Ê«iÀÊÌ>LjÊ«iâ>ÃÊ`iÊV>LÊ iÊ>ÀÀi}ÃÊÞÊ«>VÌÃÊ`iÊÃÌ>`°Ê ÕiÃÌÀ>ÊÛÕÌ>`ÊÊVÕiÌ>°Ê ÃÌiÊiÃÊÕÊÕ}>ÀÊ`iÊÕÕÀ>]Ê«`iÀ]ÊÞ>ÃÊÞÊÃÕÌÕÃÃÊÛiÃÌ`ÃÊÞÊ L>µÕiÌiÃ]Ê«iÀÊÌ>LjÊ>Ê>ÌiÃ>>Ê`iÊ>Ê`}`>`ÊÞÊ>ÊiÃV>ÛÌÕ`°Ê-ÊiÃV>«>ÀÊ`iÊÃÊÕÀÃÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊÀiidaría mi situación. ,`À}ÊÃiʵÕi`Ê`iÃVViÀÌ>`°Ê-ÕÊÀÃÌÀÊÃiÊ >L>ÊÛÕiÌÊ i}LiÊÞÊÊ«iÃ>iÌÃÊÀ`>L>ÊÃÕÊViÀiLÀ°Ê*iÀÊ`iL>Ê }Õ>À`>ÀÊ>ÃÊvÀ>Ã]ÊÞ>ʵÕiÊ«ÀÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊiÌÀ>L>ÊÃÊ>ÕÃÊÞÊ iÊ>V>Ê>iÃÌÀÊ< }]Ê`>`ÊÃiV>ÃÊ«>>`>ð Pero la atmósfera en la Academia resultaba irreconocible. IÊ ViÃÌÀ>iÌi]ÊÃÊV ÃÊ>Ãi}ÕÀ>ÊÛiÀÊiÃ>Ê>}iÊiÊ>ÊV>À>Ê`iÊ>Ê Õ>]ÊÞÊÊÕÊÀÃÌÀÊ`iÊ LÀiÊVÊÕV ÃÊ`ViÊ>`Û>À° — 389 — ÊÛ}jÃÊ`>Ê`iÊVÌ>ÛÊiÃÊ>>iVÊiÊ*iÊÛ>VÊ`iÊ ÕLiÃ]ÊÞÊ>ÊÕâÊ`iÊiÛ>ÌiÊi«>«>L>Ê`iÊâ>ÀVÊ>Ê`iÊvÀ>iÌ° >Êv>>Ê«iÀ>ÊÃiÊ`ë>Ê>Ê>L>`>ÀÊ>ÊiÃÌ>V>ÊÛiÀ>i}>ÊiÊÕÃÊ`>Ã]ÊVV`i`ÊVÊ>ÊiÃÌ>Ê`iÊi`Ê"Ì]Ê >Ê>ViÃÌÀ>ÊViÀi>Ê`iÊ>ÊÀiV}`>Ê`iÊ>ÃÊVÃiV >ðÊ7Õ>}Ê*>Ê >V>ÊÃÊ«Ài«>À>ÌÛÃÊ`iÊÀi}ÀiÃÊ>Ê< >µ}]ÊÞÊ-Û>ÊÞÊ- BV BÊ VÛiÀÃ>L>ÊiÊ>ÊV>`i>ÊiÊpaiuhá]ʵÕâ?Ê>ÊÖÌ>ÊÛiâ]ÊVÊ ?ÃÊvÕ`iâÊ`iÊ>Ê>VÃÌÕLÀ>`>°Ê-LÀiÊiÊ>ÃÕÌÊ`iÊÕ]Ê>ÊVÀ>`>]ʵÕiÊ >L>ÊÃLÀiÛÛ`Ê>Ê>VÌÊÌÕÀV]Ê`iL`Ê>ÊÃÕÊvÀÌ>iâ>Ê ÞÊ>ÊÃÊLÕiÃÊVÕ`>`ÃÊ`iÊvÃVÊ`iÊ>Ê9ÕB]ÊÃiÊ >L>ÊVÀÀ`Ê ÕÊ«iiÌÀ>LiÊÛiÊ`iÊÀiÃiÀÛ>Ã]ÊÞÊ>`iÊÃiÊ>ÌÀiÛ>Ê>Ê >L>ÀÊ`iÊ asunto. ,`À}]Ê>Ê>ViÀV>ÀÃiÊ>Ê>ÊVÀÌiÃ>>ÊÛÊVÊ`ÃÊ?}À>ÃÊÃiÊ escapaban de los ojos almendrados, perdiéndose en su rostro ÌL>iÌiÊ>VV>>`°Ê- BV BÊ«iÃ>L>ʵÕiÊÃÕÊ>>Ê«iÀ`>ÊÕÊ LÀÊ>}°Ê1Ê}À>`ÃÊ`ÀÊÃiÊ`iëiÊ«ÀÊÃÕÃÊiÌÀ>>ÃÊ ÞÊ>L>`Ê>ÊÃ>>ÊÃÕ>`ʵÕiÊ`iÃi>L>Ê`iÃV>Ã>À°ÊÃÌ>L>Ê`isolada. p>?ÃÊ>ÊÛiÀjÊ?Ã]ÊÞÊÌ>À`>ÀjÊÌ`>ÊÕ>ÊÛ`>ÊiÊÛ`>À>Ê p>ÃÕÊ,`À}]ʵÕiÊÛÊVÊiÊ`iÃÛ>iV>ÊÌÀ>ÃÊiÊLL° ,iÃ}>`]ÊÃiÊÀiÌÀÊ>ÊÃÕÊ>«ÃiÌ]ÊÞÊÃiÊViÀÀÊiÊj° ÊÃ>}>âÊ>Ê9Ø>ÊiÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌÊ>Ê`iÃi«i>ÀÊiÊ ?LÊ papel de conciliador de palacio. El NeigeÊ >L>ÊÃ`ÊVÃ>do por el emperador para despedir en su nombre a un alto funV>ÀÊ`iÊ>]ʵÕiÊ >L>Êi}>`Ê>Ê*iÊ>ÊÀi`ÀÊVÕiÌ>Ê`iÊ los tributos. Ê>ÊV iÊviÃÌÛ>ÊÌ`ÊiÀ>Ê>}Õ`iâÊÞÊiëi`À° >ÊV>«Ì>Ê`iÊÀiÊVÀi«Ì>L>Ê>ÊÃÊ«iÃÊ >Ê< iÊÞÊÕÀÕÃÊÀÕÀÃÃÊÃiÊvÌÀ>L>Ê >ÃÌ>ÊiÊÃ>Ê`iÊViiLÀ>ViÃ]Ê `iVÀ>`ÊVÊ>>Àv>`ÃÊÕiLiÃÊ`iÊVi`À]ÊÃ?`>ÊÀ]Êpadauk]ÊjL>ÊÞÊnanmu°Ê?«>À>ÃÊÞÊv>ÀiÃÊ`iÊ>>L>ÃÌÀ]ÊV}>`ÕÀ>ÃÊ`iÊÃi`>ÊÞÊ«iLiÌiÀÃÊ>V>`ÃÊVÊ`À>}iÃÊÞÊÌÀÌÕ}>ÃÊÊ iLiiV>°ÊÊ«ÃÊiÃÌ>L>Ê`iVÀ>`ÊVÊ?ÀiÃÊÞÊiÊÌiV ÊÃiÊ >Ãii>L>Ê>ÊÕÊ}}>ÌiÃVÊ«>>Ê`iÊÀ°Ê,`À}]ÊÛÌ>`Ê«ÀÊiÊ Bixia]ÊÞÊiÊiL>>`ÀÊ`iÊ>]ÊÛiÃÌ`ÃÊ>LÃÊVÊÌÖV>ÃÊV — 390 — >ÃÊ`iÊ}>>]ÊvÕiÀÊVV>`ÃÊ«ÀÊiÊV >Li?ÊiÊ`ÃÊ`Û>iÃÊ cercanos a la presidencia. De los jardines penetraba un tenue perfume a jazmines que Ì`ÊÊ«Ài}>L>°Ê ÊiÀ>ÊÕÞÊÕiÀÃÃÊÃÊViÃ>iÃ]Ê «iÀÊÃÊiÝViiÌiÃÊiÊiÀ>ÀµÕ>°ÊÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ>ÊÞÊ`ÃÊ«ÀViÃ>ÃÊ«iÀ>iÃ]Ê8>`Õ>Ý?ÊÞÊ8>}Ê«ÀiÃ`>ÊiÊviÃÌ]ÊÞÊ a su alrededor se acomodaban los Seis Ministros del Reino, emiiÌiÃÊvÕV>ÀÃÊÞÊVVÕL>Ã]ʵÕiÊÌ>>ÊÃÕÃÊÃÌÀÕiÌð - BV B]Ê>ÊÃÕÊ«iÃ>À]ÊÊÃiÊ >>L>ÊiÌÀiÊi>Ã]ÊÞÊiÊ Ã«>ÊÃiÊ `iVi«V°Ê,`À}ÊÃiÊ>}Ì>L>Ê>ÀÀi>>`ÊiÊÃÕÊ>ÃiÌÊVÕLiÀÌÊ`iÊViÃÊ`>>õÕ>`ÃÊÞÊÛ>ÊÃÕÃÊ«iÃÊiÊ>Ê>vLÀ>Ê «iÀÃ>Ê >`>ÊVÊ>>iÃÊÌ}VÃ]ÊÀ>`Ê>Ê ÕÀÌ>`>ÃÊ «>À>ÊÛiÀÊÃÊ>Ã>L>Ê>ÊVÀÌiÃ>>Ê`iÊÃÕÃÊÃÕiðÊiÊ>ÊÃÕÊ>ÌiVÊiÊV >Li?]ÊÕÊ LÀiVÊ`iÊL>ÀL>ÊÀ>>ÊÞÊVÊÃÊ`iÌiÃÊi>`ÃÊÞÊ«ÀiÌiÃʵÕiÊiÝ«VÊ>ÊiÝViiV>Ê`iÊÃÊ>iÌÃÊ«>À>ÊiÊVÕiÀ«ÊÞÊiÊ>>° p >`>ÊÕÊ`iÊiÃÌÃÊ«>ÌÃÊpiÝ«VÊVÊÕ>ÊÛâÊV >p]Ê >ÊÃ`Êi>LÀ>`Ê«ÀÊiÊVViÀÊ«iÀ>Ê«>À>ÊiµÕLÀ>ÀÊ iÊiÃÌ>`Ê`iÊ?Ê`iÊÃÊ À>LiÃÊViÃ>iÃ]ÊÞÊ«>À>ʵÕiÊ>ÃÊ ÃiÌiÊiViÃÊ`iÊiëÀÌÕÊÊc’i-ch’ing]ÊÀiiÊiÊÛÕiÃÌÀÃÊVÀ>âiÃ°Ê ÊiÃÊ>ÕiÌ>ÀjÃÊÛÕiÃÌÀ>Ê>i}À>ÊÊhsi]ÊÞÊÀi`ÕVÀjÃÊ la cólera, o un,ÊÀiÌi`>ÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃ>}Ài]Ê>ÃÊVÊ>Ê`Õ`>ÊÊyu, la tristeza o szu, la aflicción o pei, el temor o k’ung]ÊÞÊ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê o ching°Ê+ÕiÊ*ÕÌ/>]ÊiÊ`ÃÊL>ÀÀ}ÊÞÊV>Û]ÊÌÀ}>`ÀÊ`iÊ>Ê viV`>`ÊÞÊiÊ«>ViÀ]ÊÃÊÀi«ÀÌiÊÕ>Ê`}iÃÌÊ>}À>`>Li°ÊÀ>V>Ã]Ê excelencias. >ÃÊ`>>ÃÊ>}Ì>ÀÊÃÕÃÊ>L>VÃÊÞÊÃÊ LÀiÃÊ>«>Õ`iÀ°Ê Õi}Ê`ÊÕ>ÃÊ«>>`>Ã]ÊÞÊÕÊijÀVÌÊ`iÊÃÀÛiÌiÃÊViâÊ>Ê ÃiÀÛÀÊVÕiVÃÊÞÊ«>ÌÃÊ`iÊ«ÀVi>>Ê>âÕÊÞÊL>V>ÊVÊ>ÃÊ?ÃÊ Û>À>`>ÃÊÛ>`>Ã\Ê`iV>ÃÊ`iÊ«iÃV>`]ÊV>ÃÊ`iÊ/> Õ]Ê>ÀÀViÃÊviÀiÌ>`Ã]ÊViÀ`ÊV`iÌ>`]Ê«>ÃÌ>ÃÊ`iÊÃÞ>ÊÞÊÃjÃ>]ÊjVÌ>ÀiÃÊ`iÊ->]ÊÃj>ÃÊ>`iÀiâ>`>ÃÊVÊÊÞÊ>i]ÊÀÃ>`ÃÊvÀÕÌÃÊ `iÊ>À]ÊÛÊ`iÊ>Ê«ÀëiÀ`>`]ÊVÊ>>L>ÊiÊ >Ê>Ê>Ê ViÀÛiâ>ÊÞÊ«Õ«>ÃÊVvÌ>`>ÃÊiÊ>LÀÃ>Ã]ʵÕiÊiÊV>ÀÌ}À>vÊ`i}ÕÃÌÊVÊÃÊ«>Ã]ÊÕÌiÃÃÊVÊÃʵÕiÊV>`>Ê`>ÊÃiÊ >>L>Ê ?ÃÊV`]Ê«ÕiÃÊ«Ãi>Ê?ÃÊÛ`>`ʵÕiÊÕ>ÊVÕV >À>ÊÞÊ aún tenía la otra mano libre. — 391 — La comida transcurrió sin sobresaltos, mientras la oscuridad ÃiÊvÕiÊiÃiÀi>`Ê`iÊ>ÊV>Ê«>>Ì>°ÊiÊÛiâÊiÊVÕ>`ÊÃÕÀ}>Ê>ÊÃÕÃÊië>`>ÃÊÕÊÃÀÛiÌiʵÕiÊiÊvÀiV>ÊÕÊ>}Õ>>ÊVÊ vÕÃÊ`iÊÀÃ>Ã]Ê``iÊ,`À}ÊiÕ>}>L>ÊÃÕÃÊ>ðÊ*>Ã>`>Ê >Êi`>V i]ÊVÕ>`ÊÞ>ÊÊiëiÀ>L>Ê>`>Ê`iÊ>µÕi>Êiëj``>Ê«iÀÊ>`>ÊVi>]ÊiÊiÝÌÀ>iÀÊÞÊiÊ}«iÊ`iÊÕÊL>ÌÌ° 9Ê`iÊ«ÀÌÊ>«>ÀiVÊ- BV B° ÊV >Li?ÊÀ}ÊiÊÃiVÊÞÊ>Ê>ÌiVÊ«>À>Ê>Ê`>>Ê- BV BʵÕiÊL>Ê>ÊÌiÀ«ÀiÌ>ÀÊÕ>ÊV>V° —La dama guifei]Ê>ÞÕ`?`ÃiÊ`iÊÃÕÊkung-hou de cuerdas, V>Ì>À?ÊiÊVV`ÊÀ>ViÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ7ÕÌ]Ê`i`V>`Ê>Ê ÃÕÊv>ÛÀÌ>Êv>iV`>]Ê«iâ>Ê`vVÃ>Ê`iÊÌV>À]ÊÞÊ>}ÕÃÊ«imas de su propia creación —explicó a los asistentes que aplaudieron. 9ÊÃÊ«ÕÃÃÊ`iÊ>ÊV iÊÃiÊ«>À>â>À°Ê,`À}Ê>?ÃÊ >L>Ê iÃVÕV >`ÊÕ>ÊÛâÊÌ>Êi`Ã>ÊiÊÃÕ>Ìi°Ê-ÌÊVÊÃÊÕÊ ÌÀÀiÌiÊÛ>`iÀ>ÊÃÕÊiÌiÊÞʵÕiÊ>ÃÊiÃÌÀi>ÃÊ ÕLiÀ>Ê`iÃVi``Ê`iÊ}«iÊ`iÊvÀ>iÌÊÕ`>`Ê`iÊÕâÊiÊÃ>Ê`iÊÀiVi«ViðÊÌÀ>«>`ÊiÊÃÊ>V>ÀV>ÌiÃÊ>À«i}Ã]Ê>LiÀ}ÊÃÊ ÃiÌiÌÃÊ?ÃÊ«ÀvÕ`ÃʵÕiÊÕÊ LÀiÊ«Õi`iÊÃiÌÀÊ«ÀÊ Õ>ÊÕiÀ°ÊÌjÀ«ÀiÌiÊÞÊÖÃV>ÊiÀ>ÊÕ>ÊÃ>ÊVÃ>°Ê1>ÊÃLÃÃÊ`iÊ}À>V>ÊÞÊ`iÃÌÀiâ>° —«Se ha dejado de escuchar el rumor de sus mangas de gasa pÛLÀ>L>ÊÃÕÊÛâÊ}À>Ì>p. La alcoba está desierta y en las losas de jade ha crecido el polvo. Por todas partes se amontonan las hojas muertas. Y mi alma desolada busca todavía a la que fue tan hermosa.» >?ÃÊ >L>ÊVV`Ê Õ>Ê ÕiÀÊ `iÊ Ì>Ê iÀÌÀ>ÃÊ VÕ> dades. -ÕÊÀ>`>ÊÀ>ÃÌÀi>L>ÊiÊ>ÌÀ>VÌÛÊ>«>Ê`iÊÃÕÊVÕiÀ«]Ê>Ì>Û>`Ê VÊÕ>ÊÌÖV>Ê`iÊV>ÊÛiÌ>ÊLÀ`>`>Ê`iÊÀÃÊiÊÌÃÊL>VÃ]ÊÞÊÃÕÊ«iÊ`Õ>`ÊVÊ«iiÌ>ÃÊ`iÊÀ°Ê-ÕÃÊ«?À«>`ÃÊÃLÀi>`ÃÊ`iÊ}iÀÊViiÃÌiÊÞÊÃÕÃÊ>LÃÊ`iÊÌiÃÊV>ÀiÃÊÃiÊiÝÌi`>ÊÞÊVÌÀ>>ÊVÊiÊLiÃÊV>Ì]ÊVÊÃÊiÌ>À>ÊÕÊ Ê>Ê>ÀÊ`À}`Ê>ÊiÝÌÀ>iÀ]ʵÕiÊjÊÊV«Ài`>°Ê }Õ>ÃÊÛiViÃÊÃÕÃÊÃÊÃÌ>L>ÊÕ>Ê?}À>Ê >Vi`Ê?ÃÊVÀiLiÊ ÃÕÊÌiÀ«ÀiÌ>V°Ê-Û>Ê`i}ÕÃÌ>L>ÊÕÃÊ`?ÌiÃÊVÊiÊÃÕiÀ— 392 — }`ÃÊiÊÕʵÕ`ÊiV Ã]ʵÕiÊiÊ>Ãi}ÕÀ>ÀÊÃiÀÊÕÊ«`iÀÃÊ >vÀ`Ã>V]ÊÞÊ>ÊÀ>L>ÊÃÊViÃ>À° - BV BÊVVÕÞ]ÊÞÊVÊÃÕÊV>ÌÊÌ>LjÊ>ÊVi>°ÊÃÊÛÌ>`ÃÊÃiÊÃ>Õ`>ÀÊÞÊvÕiÀÊ>L>`>`ÊiÊÃ>ÊiÌÀiÊ«>À>LiiðÊ*iÀÊiÊÃÕÌÊ>Ê9Õ?]ÊiÊÕ>Ê`iÊÃÕÃÊÕ}>`>ÃÊ>}ÃÌÀ>iÃ]Ê ÃiÊ >L>Ê«À«ÕiÃÌ]ÊÕ`>ÀÊ>ÊÃÕiÀÌiÊ`iÊ- BV B]Ê>Ê>ʵÕiÊ>>L>Ê VÊ>ÊÕ>Ê >Ê«ÀÊÃÕÃÊiÝViiÌiÃÊVÕ>`>`iÃÊÞÊÃÕÊvÀ>Ê`iÊÃiÀ°Ê -iʵÕi`ÊÀiâ>}>`]ÊÞÊ>Ãi`Ê«ÀÊiÊLÀ>âÊ>Ê-Û>]ÊiÊÃÕÃÕÀÀÊ>Ê `ÊÕ>Êi}?ÌV>ÊvÀ>Ãi\ —ZhurenÊ-Û>]ÊiÊi«iÀ>`ÀÊ`iÃi>ÊÃÌÀ>ÀÃÊÃÕÊ}À>ÌÌÕ`Ê «ÀÊ>ÃÊ«ÌÕÀ>ÃʵÕiÊiÊ >LjÃÊvÀi`>`]ÊÞÊiÊÕiÃÌÀ>Ê`iÊÃÕÊ Ã«Ì>`>`]ÊÃÊ«iÀÌiʵÕiÊÌjÃÊÕ>Ê`iÊÃÕÃÊVVÕL>ÃÊiÊ iÃÌ>ÊV iÊ`iÊviÃÌ>°Ê ÊÊ`iëÀiVjðÊÃiÊ ÀÊÃÊiÃÌ?Ê>Ê >V>ViÊ`iÊ«ÀV«iÃ]ÊiÃ>ÀÃÊÀi>iÃ]ÊiL>>`ÀiÃÊÞÊ}iiÀ>iÃ°Ê «ÀÛiV >`]ÊÃÊÊÀÕi}° ÊvÀiViÌÊÊ >L>ÊÃ`Ê>L}Õ]ÊÃÊ`ÀiVÌÊÞÊÌiÌ>`À°ÊiëÕjÃÊ`iÊÕÃÊÃi}Õ`ÃÊiÊÃʵÕiÊÕÊVVÊ«>ÃÊ«ÀÊÃÕÊ ViÀiLÀ]ÊÀiVÕ«iÀÊ>ÊV>>°Ê-iÊvÊiÊ>ÊVÊÕ>ÊÌiÀ>LiÊÞÊ iÃVÀÕÌ>`À>ÊÀ>`>°Ê Ê«`>ÊÃiÌÀÃiÊ?ÃÊ >>}>`]Ê«iÀÊÃiÊ ÀiÃÃÌ>Ê>ÊVÀiiÀ°Ê ÊÕ>ÊÕiV>Ê`ÕLÌ>ÌÛ>ÊL>LÕViÊVi`damente. p·>L?ÃÊiÊÃiÀ]ÊiÝViiV>¶Êp«Ài}ÕÌÊVÊVÀi`Õdad p >ÀÊiÃÌ?°ÊÕÌÊVÊiÊiÛ>`Ê`iÊ>]ÊÃÃÊÃÕÊÛÌ>`ÊÞÊÛÕiÃÌÀÊ`LÕÊiÊ >ÊiLiiÃ>`ÊÞÊiÃÌ?ÊÕÞÊV«>V`°Ê ÊiÛ>ÊVÃ}ÊÞÊÊVV>Ê>?Ê``iÊÛ>°ÊÃi}ÕÀ>ʵÕiÊÊ >LjÃÊ ÀÌ>â>`Ê«>À>ÊÌ`>Ê>ÊiÌiÀ`>`°Ê«ÀÛiV >ÃÊ`iÊ>Ê«ÀÌÕ`>`°ÊÃÊÕ>ÊVÞÕÌÕÀ>ʵÕiÊÊ`iLjÃÊ`iëiÀ`V>À°Êu6>ÃÊ ii}`tÊÃÊÕ>Ê>Ì}Õ>ÊVÃÌÕLÀiÊhanʵÕiÊÊ`iLjÃÊÀiV >â>ÀÊ —insistió. ÕV>Ê«`>Ê >LiÀÊ>}>`ʵÕiÊ>µÕiÊ`LÕÊÃiVÊÞÊ ÃÊ «ÀiÌiÃÊ >}Õ>Ê `iÊ Õ>Ê iÃVi>Ê VÌ`>>Ê `iÊ «>>V]Ê iÊ >LÀiÀ>Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊʵÕiÊ?ÃÊ`iÃi>L>ÊiÊiÊÕ`°Êi`Ì>Ê Ãi>Ê>µÕi>ÊVÕÀÀiV>Êp«iÃ°Ê ÊiÊVÀ>âÊ}>«?`i]ÊÃiÊ expresó suplicante: p·*Õi`iÊÃiÀÊ>ÊÃiÀ>Ê- BV B]ÊiÝViiV>¶Ê-ÊiÃʵÕiÊi>Ê accede, naturalmente —se disculpó con el rostro encendido—. — 393 — ÃÊÕ>Ê`Ã>ʵÕiÊÊiÀiâVÊÞʵÕiÊ`ÕViÊ>ÊÃiÌiÌÊL`>`ÃÃÊ>ÊVÕ>µÕiÀÊ LÀi°Ê Õ«À>ÊÕÊ`iÊÃÊ>ÞÀiÃÊÃÕiÃÊ`iÊÊÛ`>° p>ÊLiiâ>ÊÃÊiÃÌ?Ê>ÊÃ>ÛÊÞÊ«iÀ>iViÊVÌ>>`>Ê VÕ>`ÊiÃÊ>VViÃLi°ÊÃÌ?ÊÌ>VÌ>]Ê`>`>Ê>ÊLÃiâÊ`iÊ>ÀV>]Ê ÞÊÃ>ÛÊiÊi«iÀ>`À]Ê>`iÊ >ÊiÃÌ>`Ê>ÊÃ>ÃÊVÊi>]Ê>ÕµÕiÊÊ ÕÃÊ`iÊÃÕÊ«ÀiÀÀ}>ÌÛ>Ê`iÊiÌÀ>ÀÊiÊi>°Ê-ÕÊV«>>ÊiÃÊÕÊ«>ViÀÊ`iÊ`ÃiðÊ"ÃÊÃiÀ?ÊiÌÀi}>`>ÊiÊiÃÊ`iÊÕ>Ê À>°ÊiëÕjÃÊ Û`>`ʵÕiÊÃÊiÊ>ÊÃi`>`Ê`iÊ>ÊV iÊVÊÃÕÊ«ÀiÃiV>]Ê «ÕiÃÊ >LÀ?Ê`iÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>ÊÃÕÊ«ÀÛi}>`Ê }>ÀÊÞÊÃiÀÛÀÊ>ÊÃÕÊi«iÀ>`ÀÊÞÊÃiÀ°Ê·Ìi`jö ÊÃÕÊÀj«V>Ê >L>ÊÕÊ>ViÌÊ`iÊvÀ>µÕiâ>ÊÞÊ`iÊ>ÃLÀ° p ÊÃjÊVÊ>}À>`iVjÀÃ]Ê À>LiÊNeigeÊpiÊ`Ê}zoso. ¿Sabía el primer ministro lo que sentía por la concubina? /Ê>iÌÊÞÊ>Ê}À>`iÃÊâ>V>`>ÃÊÃiÊ`À}Ê>ÊÃÕÊ>VL>°Ê*>À>Ê V>ÕÃ>ÀÊLÕi>Ê«ÀiÃÊ«iÀvÕÊÃÕÊiÃÌ>V>ÊÞÊiÛÊ>Ê/ëÊ>Ê VLiÀÌâÊ`iÊÃÊVÀ>`ðÊ+ÕiLÀÊVÊiÊiÀÛÃÃÊÕÊ>ÀÀÊ VÕÞÃÊÀiÃÌÃÊ ÕLÊ`iÊÀiV}iÀ]Ê«ÕiÃÊÊ>Ì>L>ÊÊ>Ê>ÕÃÌ>ÀÃiÊ>Ê ÌÖV>°ÊÃ>L>ÊVViÀÊ>Êi«iÀ>`ÀÊ7>ÊÞÊ>}À>`iViÀiÊÃiÀÊiÊ >vÌÀÊ?ÃÊ}iiÀÃÊ`iÊÕ`°ÊiÊ >L>Êv>VÌ>`Ê>LÕ`>V>Ã]Ê}À>ÌÃÊ>>ÀiÃ]ÊÛiÃÌ`ÕÀ>ÃÊÃÕÌÕÃ>Ã]ÊÕ>ÊVÕ>ÌÃ>ÊÃÕ>Ê `iÊ`iÀ]ÊÞÊ> À>ÊiÊ >V>ÊVÕ«ÀÊiÊ`iÃiÊ?ÃÊiÃV``Ê`iÊÃÕÊ VÀ>â°Ê·iLiÀ>ÊiÀ}ÕiViÀÃi]ÊÊÃÊiÀ>ÊÕÊiÃ>LÊ?ÃÊ`iÊ la alta política de Estado? En aquel momento todo lo consideraba irreal. >ÃÌ>Ê>ÊV i° — 394 — 9 -?L>>ÃÊ`iÊvÀià Ê>ÃÊ>ÌÕÀ>ÃÊ`iÊ>Ê >Ê< iÊvÌ>L>ÊiÊÀÕÀÊ`iÊ>ʵÕitud. ,`À}Ê>Ê>}Õ>À`>L>ÊiÊiÝ«iVÌ>ÌiÊÌiðÊ-iÊÞiÀÊ>ÃÊ «Ã>`>ÃÊ`iÊ`ÃÊ}Õ>À`>ÃʵÕiÊ>ÀV>L>ÊiÊV>ÊVÊ`ÃÊv>>iÃÊ iVi``ðÊV«>>L>Ê>Ê- BV B]ʵÕiÊiÌÀÊiÊ>ÊV?>À>Ê `iÊiÝÌÀ>iÀÊVÊÃÕÊ«ÀÛiÀL>Êviâ>]Ê>ÌÀ>ÛiÃ>`ÊiÊ>ÀVÊ`iÊ>Ê «ÕiÀÌ>ÊÛ>>`>°ÊiëÕjÃ]Ê}Õ>À`>ÃÊÞÊÃÀÛiÌiÃÊ`ië>ÀiViÀÊ`iÊ «>>ViÌiÊ`iÊÛÌ>`Ã]ÊÕ>`Ê«ÀÊv>ÀÃÊVÊV}>ÌiÃÊ`iÊ LÀ>ÃÊ`À>`>ÃÊÞÊÕViÀ>ÀÃÊ`iÊ?ÀʵÕiÊiÝ >>L>ÊÕ>ÊÕâÊ azafranada. 1>ÊLÀÃ>ÊÃÕÌÊi}>L>Ê`iÊV>>Ê`iÊ>ÊViÀV>>Ê Õ`>`Ê*À L`>Ê>V>ÀÀi>`ÊÕÊvÀiÃVÊ>À>Ê>Ê`>>Ê`iÊV iÊÞÊ>âÕVi>Ã°Ê >ÊV>ÊiÃÌ>L>ÊÃiVÃ>]ÊÃÊV>ÀÀiÀ>ÃÊ`iÊÃÀÛiÌiÃ]Ê«Ã>`>ÃÊ`iÊ Ã`>`Ã]ÊÃÊÖÃV>]ÊÊVÕV V iÃÊ`iÊ«>>Vi}ð En una mesita de cedro lucía un primoroso ramo de flores L>V>ÃÊÞÊÕ>Ê>ÀÀ>Ê`iÊsaqeÊVÊvÀÕÌ>ÃÊÃ>â>`>ÃÊÞÊiLÀÃÊ >L>À>`ðÊÊÕÊ«iLiÌiÀÊ`iÊ>ëiÊ>À`>ÊÕÊ>ÃVÕ>Ê`iÊÃ?`>Ê ÞÊÛ>À>ÃÊ`iÊ?L>À°Ê- BV BÊÛi>ÊVÕLiÀÌ>ÊVÊÕ>ÊÌÖV>Ê >À>>ÊÞÊÕÃÊ«i`iÌiÃÊ`iÊÀÊV}>L>Ê`iÊÃÕÃÊÀi>ð Se adelantó con la mirada baja, e indicó protocolariamente: p+ÕiÊÃÊÕ>À`>iÃÊ`iÊ iÊÃÊ«ÀÌi>° p->Õ`]ÊÃiÀ>Êp>ÊÀiVLÊ-Û>ÊVÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊviVdad. ,`À}Ê«>ÀiV>Ê iV â>`ÊÞÊiÃVÕV >L>ÊiÊÕÊÕ`ÊiLiiðÊÌÀiÊiÃÊÃiÊ >L>ÊÀ}>`ÊÕ>ÊÌ>Êv>>À`>`°Ê-iÊ — 395 — iÃvÀâÊiÊiÌi`iÀ>]ÊÀ}?`iʵÕiÊiÊ >L>À>ÊiÊpaiuhá canÌjÃ]ÊÞÊVÊ«>>LÀ>ÃÊÃiV>ðÊÕi}Ê>ÊÛÌÊ>ÊÕÊÌ>âÊ`iÊÌj]Ê que ella, sin mirarlo a los ojos, bebió con delectación. p iiLÀʵÕiÊÃÊ >jÃÊ>µÕ]Ê«iÀÊÃÊÊ`iÃi?ÃÊ«`jÃÊÀÃ°Ê ÕV>ÊÛiÌ>ÀjÊÛÕiÃÌÀÃÊ`iÃiÃÊp>ÊÀiVLÊÃViÀ° —ZhurenÊ-Û>]Ê >ÀjÊVÕ>ÌÊiÊÀ`ijÃÊ >ViÀÊÞÊ}ÕÃÌjÃ°Ê *>À>ÊiÃÊ iÊÃ`Êi`ÕV>`>ÊÞÊiÊÃiÌÊviâÊ`iÊiÃÌ>ÀÊ>µÕ°Ê-ÊÊÃÊ V«>ViÀ>]Ê«`À>ÊÃiÀÊiÝ«ÕÃ>`>Ê`iÊ«>>VÊÞÊÊÛ`>ÊÃiÀ>Ê `iÃ}À>V>`>]Ê«ÕiÃÊÊÃ>LÀ>Ê``iÊÀ°Ê"ÃÊV«>ViÀjÊiÊʵÕiÊ deseéis. p-iÌ>ÃÊ ÃiÀ>Ê ÞÊ >LiÃÊ `iÊ «>Ã>`]Ê `iÊ vÕÌÕÀ]Ê `iÊ ÃÊÞÊ`iÊ>ÊÛ`>°Ê+ÕiÊÃiÊ«ÀiViÊ`iÊÃiÀÊ Õ>Ê`iLiÀ>Êi}>ÀÃiÊ>Ê >ViÀÊiÊÃiÝ]ÊÃÊ>ÊiÃÊVÌ>ÀÊVÊiÊLii«?VÌÊ`iÊ ÌÀÊÞÊVViÀÊ>ÊiÃÊ>}ÕÊ`iÊÃÕÃÊÃiÌiÌðʷ6ÃʵÕiÀjÃÊÞ>ViÀÊV}¶Ê ÊÃÊÃÌ?ÃÊL}>`>ÊÃÊÊÊ`iÃi?ÃÊpiÊ declaró. -ÕÊÀÃÌÀÊ>VV>>`Ê>`«ÌÊÕÊÃiÃ}Ê`iÊ>V>Ì>iÌ° —He sido entrenada para procurar placer a mi amo, o a quien él desee. No somos doncellas puras, sino damas de com«>ViV>°Ê9]ÊÃÞÊÕ>ÊÌ>VÌ>]Ê«ÕiÃÊÊ iÊVV`Ê LÀi]Ê «iÀÊÊÛÀ}i]Ê«ÕiÃÊiÊiÊ}iViÊÀ«iÊÕiÃÌÀÊVÌÀÃÊ«>À>Ê ÃiÀÊ?ÃÊ>«iÌiVLi°ÊiÊÃ`ÊiÌÀi>`>ÊiÊ>ÊÃÕðÊÃÊ`iÃiÃÊ no cuentan —dijo trémula. -Û>ÊÌÊÕ>Ê`iÊÃÕÃÊ`iV>`>ÃÊ>ÃÊÞÊ>Ê>V>ÀV°Ê>ÊÀÊ >ÊÃÊÃÊÞÊÛʵÕiÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊViÌii>L>Ê`iÊÕÊ`ÊiÝÌÀ>°Ê ÊÃ>L>ʵÕiÊ>ÊÕV >V >ÊÃiÊ >L>ÊiV >`Ê}Ì>ÃÊ`iÊLi>`>Ê«>À>Ê`>Ì>À>ÃÊÞÊ«ÀÛiÀÊ?ÃÊiÝVÌ>VÊiÊÃÕÊ>>Ìi° 1Ê «ÀÛ>V`>`Ê `iÊ >ÀjÊ «iÀ>°Ê ,`À}Ê >«ÀiV>L>Ê µÕiÊ iÀ>ÊiÊ LÀiÊ?ÃÊÛiÌÕÀÃÊ`iÊÕ`°Ê>ÊÛiÊÃiÊÀÕLÀâÊÞÊ ÃÕÊVÕiÀ«ÊÃiÊ>}Ì]Ê«ÕiÃÊiÊÃiÌiÌÊ`iÊ>viVÌÊÞÊ`iÃiÊiÀ>ÊVmún. p-iÀ>ÊiÊÃiÌÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ>`Êviâ°Ê"ÃÊ>}ÊiÊ>Ê Ãi`>`Ê`iÊÃÊ«iÃ>iÌÃ]ÊÞÊÃÊ>ÊiÊ>ÊV>`iÃÌ`>`Ê`iÊ mi corazón. >ÊÛiÊiÝ >ÊÕÊ«ÀvÕ`ÊÃÕëÀ°Ê-ÕÊ>viVÌÊiÀ>ÊÕÌÕ° pÕµÕiÊÊ>LÀÊiÃÊÃ>ÌÃv>ViÀÊÃÊ«>ViÀiÃÊ?ÃÊÃiiVÌÃÊ`iÊ Ì?>]ÊÌ>LjÊ«ÃiÊiViÃÊp>Ãi}ÕÀÊ«ÀÊÀiëÕiÃÌ>p°Ê — 396 — 9ÊÌ>LjÊÃÊ`iÃi°Ê-ÃÊÕÊ LÀiÊ>>Li]Ê`ÃVÀiÌ]ÊÕÊVÃÕ>`Ê>ÀÌÃÌ>ÊÞÊ«>À>ÊÊ`}Ê`iÊÌ`>ÊVv>â>]Ê>ÕµÕiÊÊ V«Ài`>Ê>}Õ>ÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«>>LÀ>Ã°Ê Àii`i]ÊzhurenÊ-Û>]Ê Ê >ÊÃ`ÊÕ>ÊL}>VÊÛiÀÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊV?>À>]ÊÃÊÕÊÛiÀ`>`iÀÊ>}À>`ʵÕiÊ>Ì>iÊ>ÊÊviV`>`Ê?ÃÊÌ>° Ê,`À}ÊÃiÊiÊ>ViiÀÊiÊVÀ>â°Ê ÊiëiÀ>L>ÊÌ>ÊÀiëÕiÃÌ>° p·iVÃÊ>ÊÛiÀ`>`]ÊÃiÀ>Ê- BV B¶ÊpÃiÊÃÀ«Ài`° p Õ>`ÊiÊ>ÛÃ>ÀÊÀjÊ`iÊ>i}À>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°ÊÊ vÊV«>ÀÌÀjÊiÊÌ?>ÊVÊÕÊ LÀi]Ê>ʵÕiÊ>`ÀÊÞÊ>«Àicio. ,`À}ÊÊ«ÀiVÃ>L>Ê?ÃÊÞÊÃiÊVÊ >V>Êi>Ê`ië?`>Ê`iÊÛiÊLÀ`>`ÊVÊ ÃÊ`iÊ«>Ì>ʵÕiÊVÕÌ>L>ÊÃÕÊÀÃÌÀ°Ê viÀÀÊÃÕÃÊ LÀÃÊÞÊ>Ê>ÌÀ>Ê >V>ÊÃ]Ê«iÀÊ- BV BÊÃiÊ>«>ÀÌÊ VÊ`ÕâÕÀ>]ÊÌÊÕÊVÕiVÊÞÊÃiLÀÊ`iÊ«jÌ>ÃÊ`iÊÀÃ>ÃÊiÊ iV ° -ÕÃÊ>LÃ]Ê«ÀiÀÊÃiÊÀâ>À]ÊÕi}ÊÃiÊ ÕÞiÀÊÞÊv>iÌiÊÃiÊ Õ`iÀÊiÊÕÊLiÃÊ«À}>`°ÊiëÕjÃÊiÊiÝÌÀ>iÀÊ >V>ÀVÊÃÕÃÊÃi`ÃÃÊV>LiÃÊi}ÀÃÊ>`À>`ÃÊVÊVÌ>ÃÊ`iÊVlor dorado. No deseaba que pasara el tiempo, sino únicamente >L>`>ÀÃiÊ>Ê>µÕiÊÃÌ>ÌiÊÌ>Ê`iÃi>`ÊÞÊÃÕLi° *VÊ>Ê«V]ÊiÊi`Ê`iÊÕ>ÊVÛiV>ÊÃÊÌÀ>L>Ã]ÊÃiÊvÕiÊ À}>`ÊiÌÀiÊiÃÊÕ>Ê>ÌÃviÀ>Ê`iÊ«>ÃÊÞÊiÌÀi}>°ÊÊ Ìi«ÊÃiÊ >L>Ê`iÌi`ÊÞÊiÝ«iÀiÌ>ÀÊÌ`ÃÊÃÊÕi}ÃÊ`iÊ >ÀʵÕiÊ>ÊÛiÊVV>°Ê>ÊÃÕÃÕÀÀ>L>ÊiÊV ÊÞÊÃÕÊ>>ÌiÊ iÊië>]ÊiÊÕÊ}>>Ì>ÃÊ`iÊi}Õ>ÃʵÕiÊ>V>LÊiÊÕÊ>LÀ>âÊ >À`ÀÃʵÕiÊÊiViÃÌ>L>Ê`iÊ«>>LÀ>ðÊ- BV BÊÃiÊ`iÊ`iÃÕ`>À]ÊÞÊÃÕÊÌÖV>Ê`iÊÌÕÊÞÊ}>Ã>Ã]ÊiÊmoxiong]ÊiÊÃÕiÌ>`ÀÊÞÊ>ÃÊi`>ÃÊ`iÊÃi`>ÊÀ>]ÊV>ÞiÀÊ>ÊÃÕiÊÃÌÀ>`ÊÃÕÃÊÃiÃÊÞÊ«iâiÃÊÀÃ>`Ã]Ê}À?ViÃÊVÊ`ÃÊ>ÛiV>ð ,`À}ÊÃÊLiÃ]Ê`iÀÀÕL>`ÃÊ>LÃÊiÊiÊiV Ê`iÊÃ?L>>ÃÊ `iÊÃ>Ìj°Ê-ÕÊLiiâ>Ê`iÃÕ`>ÊÊVi}°ÊÕÃVÊÃÕÃÊÕÃÃÊL>VÃÊ ÞÊÃÕ>ÛiÃ]ÊÞÊÃÊ>L>ÀVÊVÊ`V`>`°Ê>ÊVVÕL>ÊiʵÕÌÊ>Ê V>Ã>ÊVÊÃÊ`iÌiÃ]ÊiÊÕÊÀÌÕ>ÊÌ>ÊÃiÃÕ>ÊÞÊÌiÀ]ʵÕiÊ >ÃLÀÊ>Ê Ã«>° Ê«VÊ>ÃÊÀ«>ÃÊiÃÌ>L>Ê>ÀÀiLÕ>`>ÃÊiÊ>Ê>vLÀ>]ÊÞÊÃÕÃÊ VÕiÀ«ÃÊÃiÊÕ>L>Ê`iÊÕÊvÕ}ÀÊVLÀâÊVÊ>Ê>>ÊÃV>ÌiÊ`iÊ>ÃÊ?«>À>ðÊ- BV BÊÌÊ`iÊ>ÊiÃÌ>ÊÕÊÌÀâÊ`iÊ iÊ — 397 — >V>vÀ>`]ÊÊÌÀ`ÕÊiÊÃÕÊLV>ÊÞÊVÊÃÕÊvÀiÃVÀÊvÕiÊ>V>ÀV>`ÊiÊÌÀÃÊÞÊiÊÛiÌÀiÊ`iÊÃÕÊ>>Ìi° ,`À}Ê`ÃvÀÕÌ>L>Ê`iÊ«iÀvÕiÊ`iÊ>Ê`iÃÕLÀ>ÌiÊvÀʵÕiÊ Ì>ÌÊ >L>Ê`iÃi>`ÊÞʵÕiÊ> À>ÊÃiÊiÊ>LÀ>ÊÃiÃÕ>ÊÞÊ}ÕÃÌÃ>° - BV B]ÊVÊÕ>Ê>iÃÌÀ>Ê}Õ>>LiÊÊV`ÕÊ>Ê«>ViÀiÃÊ ÞÊvÀ>ÃÊ`iÊ>>ÀÊ>?ÃÊ>}>`>ÃÊ«ÀÊiÊVV`iÌ>°Ê>ÊÛiÊ ÃiÊÃÌÊiÊV>LiÊÞÊÕÊÌÀÀiÌiÊÃi`ÃÊÃiÊ`iëʫÀÊiÊ«iV Ê >`i>ÌiÊ`iÊÃÕÊ>>Ìi°Ê-ÊÃiÊ`iÊÕÊV>ÀÊ`iÊ«iÀ>ÃÊÞÊÕ>ÃÊ >ÀV>ÃÊiÊ>ÃÊÕiV>ðÊÕi}ÊÃiÊ>V`Ê>Ê ÀV>>`>ÃÊÃLÀiÊiÊ VÕiÀ«ÊvLÀÃÊ`iÊ,`À}]Ê`?`iÊ>Êië>`>]ÊÞÊLiÃÊÃÕÃÊ«iÃÊÞÊ ÃÕÃÊ`i`ÃÊVÊÛÕ«ÌÕÃ>ÊvÀÕVÊ«>À>Ê`iÃVi`iÀÊ>«>Ã>`>iÌiÊ >V>ÊÃÕÊÌÕÀ}iV>ÊÛÀ° >Ûi}ÊiÌ>iÌiÊ«ÀÊÃÕÊVÕiÀ«]ÊiÝ«ÀÊVÊÃÕÊi}Õ>Ê V>`>ÊiÌÀÊ`iÊÃÕÊ«i]ÊÞÊÃiÊiÊiÌÀi}Ê`ÕÀ>ÌiÊ>À}ÊÀ>ÌÊVÊ ÕÊ>À`ÀʵÕiÊ,`À}ÊÕV>Ê >L>ÊÃiÌ`ÊiÊÕ>Ê iLÀ>° Êi`Ê`iÊvÀiiÃ]Ê- BV BÊ`iÀÀ>ÊÃLÀiÊ>Êië>`>Ê`iÊ ,`À}ÊÕÊV ÀÀÊ`iÊsaqe]ʵÕiÊÕi}ÊvÕiÊ>i`ÊVÊÃiÃÕ>`>`]ÊiÃÃ>`>ÊÞÊ`iÛÌ>]ÊÞÊiÝÌÀ>Þi`Ê`iÊiÝÌÀ>iÀÊ}i`ÃÊ`iÊÕÊ`iiÌiÊÃ>Û>i°Ê-ÕÃÊLV>ÃÊLLi>L>ÊÞÊÀiëÀ>L>Ê V>`>ÊÛiâÊVÊ?ÃÊv}Ã`>`°Ê-iÊLiÃ>ÀÊVÊÀ>L>]ÊÃiÊÀ`iÀ]Ê ÃiÊVi`>ÀÊÞÊÃiÊ`iÛÀ>ÀÊ >ÃÌ>ÊiÊVvÊ`iÊ«>ViÀ° Se produjo entonces un destello en la mirada de la concubina µÕiÊ}i>ÊVÊÕ>Ê}>Ì>Ê iÀ`>]ÊVÕ>`ÊiÊiÝÌÀ>iÀÊLiÃÊÃÕÊ ÃiÝÊ Öi`°ÊÊv]ÊVÕ>`ÊÕÊvÕÞiÌiÊiÃÌiÀÌÀÊ>V>LÊVÊiÊ >VÌÊ>>ÌÀ]Ê-Û>ÊÃiʵÕi`ÊiÝÌiÕ>`]ÊVÊ- BV BÊÀi``>ÊÞÊ los dos con las manos entrelazadas. >ÃÊ?«>À>ÃÊVÃÕ`>Ã]ÊÌÌ>L>ÊiÊ>Êi}ÀÕÀ>Ê`iÊ>ÊV i° Õi}]ÊiÝ >ÕÃÌÃÊÞÊÛiV`Ã]ÊÃiÊ`ÕÀiÀÊ>LÀ>â>`ÃÊiÊÕÊ >âÊÌ]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ>L>Ê`iëiÀÌÊ>ÊiÝÌÀ>iÀ°ÊÃÊ«ÀiÀÃÊÀ>ÞÃÊ`iÊÃÊÃiÊvÌÀ>L>ÊÌiÕiiÌiÊ«ÀÊ>ÃÊViÃ>ÃÊÞÊÃÊ ÀÕ`ÃÊ>ÌÕÌÃÊÃiÊiÃiÀi>L>Ê`iÊ`VÊÕ}>À°Ê,`À}ÊÃiÊ «ÀÌi}ÊÃÊÃÊVÊ>Ê>ÊÞÊÀÊ>ÊÃÕÊ>`]Ê``iÊ`À>Ê «?V`>iÌiÊ- BV B°Ê-iÊiÛ>ÌÊÃÊ >ViÀÊÀÕ`]ÊÞÊÃiÊ>ÃiÊÞÊ ÛÃÌ° p À>ÊÃÞÊiÊ LÀiÊ?ÃÊ`V ÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>°ÊÊ>Ê iÃÌ>ÊÕiÀ]Ê>ÕµÕiÊÃi>Ê>ÊÖÌ>ÊÛiâʵÕiÊ>ÊÛi>]ÊÞÊÃiÊVÛiÀÌ>ÊiÊ iÊ}À>ÊÌÀiÌÊ`iÊÊÛ`>Êp«ið — 398 — -Ê>ÊV>«>>Ê`iÊÌi«ÊLÕ`ÃÌ>Ê``iÊÃiÊÛiiÀ>L>ÊÃLÀiÊ ÕÊ>ÀÊ`iÊ>«>À>ÃÊÕ>ÊiÃÌ>ÌÕ>Ê`iÊÕÊÕ`>ÊÞ>ViÌi]ÊÞÊÃÊiVÃÊ ÀVÃÊ`iÊÃÊ}}ÃÊÞÊ>ÃÊV>>ÃÊV >ÃʵÕiÊ>V«>>L>ÊÃÊÀiâÃÊ`iÊ>Ê>>>°ÊÊ>iÌiÊ`iÊ>ÃÊ«>>ÃÊiÊÃÊ>iÀÃÊ`iëiÀÌÊ a la concubina que se desperezó. Las cortinas a medio cerrar dejaban filtrar miríadas de puntos de luz incierta. Una sonrisa iluminaba su rostro, aunque tenía los ojos acuoÃðÊ>ÃÊÕ>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ«iÃ]Ê«Ì>`>ÃÊ`iÊÀÊÌiÃÊLÀ>L>ÊVÊ iÊðÊ,`À}ÊiÊ >L>Ê«Ài«>À>`ÊÕÊÀ>Ê`iÊ>â>i>ÃÊiV>À>`>ÃÊV}`>ÃÊ«ÀÊjÊÃÊ`iÊÃÊ>À`iÃÊ«>>ÌÃ]ʵÕiÊiÌÀi}Ê >Ê>ÊÛi]ʵÕiÊ>ÃÊÊVÊ`iiVÌ>V° p-Ê>ÃÊvÀiÃÊ`iÊ>ÀÊpÀiÛip°Ê·ÊÃiÌÃÊ«Àʶ p->LjÃʵÕiÊÃ]ÊÃiÀ>°ÊÊVÀ>âÊ`iÊÕÊ LÀiÊi>À>`ÊÊiÌi°ÊiÃiʵÕiÊÃÊ >jÃÊ`V Ã>Ê>ÊÊ>`°ÊÞÊÃÊ despedimos para siempre. ¿Lo sabéis? Después de la Fiesta del i`Ê"Ì]ÊÀi}ÀiÃÊ>ÊÃÕÀÊVÊiÊ*ÀiviVÌÊ*>°Ê9ÊÞ>ÊÊÃÊÛiÀ?Ê ?Ã]Ê«ÕiÃÊ`iëÕjÃÊ«>ÀÌÀjÊ>ÊÊi>>ÊÌiÀÀ>Ê>i`iÊÃÊ>Àið >ÊÌi«>â>Ê`>L>ÊÃÕ>Û`>`Ê>Ê>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ>ÊVÀÌiÃ>>° p+Õâ?ÊÃÊiVÌÀiÃÊiÊÕ>Ê«ÀÝ>ÊÛ`>]ÊÃiÀ° p Ê iÊ L>ÃÌ>Ê VÊ iÃiÊ VÃÕi]Ê - BV B°Ê Ê >viVÌÊ iÃÊ i}ÃÌ>° >ÊÕV >V >Ê`iʵÕiÊÃÕÃÊÃiÌiÌÃÊvÕÞiÀ>° p À>ÊiÊ >ÊiViÀÀ>`>ÊiÊiÃÌ>Ê«ÀÃÊÃiÌ`>Ê>ÊÃÊ ÀiVÀÃÃÊ`iÃiÃÊ`iÊÕÊi`Ê LÀiÊ`iÃi>Li]Ê7iÊ Õ]Ê ÕÊLÕÌÀiÊÃÊVÀ>âʵÕiÊ >ÊÕÀ>`Êi>ÀiÊ«ÕiÃÊÃÞÊÕ>Ê ÕiÀÊÞÊÊ`iLÊÃÊiÃÌ>ÀÊ«Ài«>À>`>Ê«>À>ʵÕiÊ`ÃvÀÕÌiÊV}ÊÞÊÊÃLÀiÃ>ÀÊiÊ>`>ÊpÛiÊVÊ>ÃÊÃʵÕiÊiÊi«iÀ>`ÀÊ iÊ>iÊ«>À>Ê >L>ÀÊ`iÊ>ÀÌiÊÞʵÕiÊ>Êi«iÀ>ÌÀâÊ>`ÀiÊÞÊiÊNeigeÊ>ÊiÊVÕLÀ>ÊVÊÃÕÊ>ÃÌ>`ÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊVÊ`ÀÊÞÊÕ>Ê ?}À>ÊÀiÃL>Ê«ÀÊÃÕÃÊ«Õð p·9ÊÊ«`jÃÊ«Ì>ÀÊ>ÊÕÊ>ÌÀÊÛiÌ>ÃÊVÊ>}ÖÊ «iÀÃ>iÊ`iÊ>ÊVÀÌi¶ÊÃÊÃiÀ>ÃÊ«ÀÌi}`>Ê`iÊiÃiÊiÕÕVÊLi>VÊ piÊÀivÀÊVÊÛâÊÃiÌ`>° p ÊiÊiÃÊ«iÀÌ`ÊÃi`ÕVÀÊ>Ê}ÖÊiLÀÊ`iÊ>Êv>>Ê«iÀ>]Ê`iÊ>}ÖÊÛÌ>`ÊÞÊiÃÊ>ÖÊ>Ê>}ÖÊ>`>À]ÊÊ >ÌÊvÕV>À°ÊÃÌ?Ê«i>`ÊVÊViÊ>âÌiÃ]ÊÕ>Ê>ÀV>ÊiÊiÊ ÀÃÌÀÊÞÊÃiÀÊiÝ«ÕÃ>`>Ê>Ê?ÃÊÕ`ÊÕ«>>ÀÊ`iÊ*i]Ê``iÊ — 399 — Ê`ÕÀ>À>ÊÛÛ>ÊÊÕÊ>°ÊÊÃÊiÃÌ?Ê>ÀV>`Ê`iÌÀÊ`iÊiÃÌÃÊ barrotes de lujo. >ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ-Û>ÊÃ>ÀÊ`iVÃ>Ã]Ê>ÌÀiÌ>`>ð p>?ÃÊÃÊÛ`>ÀjÊÞÊÀi>ÀjÃÊiÊÃÊ«iÃ>iÌðÊ*iÀÊ µÕiÀÊ >ViÀÃÊÕÊ«ÀiÃiÌiÊÕÞÊ«iÀÃ>Êp`]ÊÞÊÃiÊ`iÃV}Ê `iÊVÕiÊÕ>ÊV>`i>Ê`iÊÀÊVÊÕÊVÀÕVv]ÊÀi}>Ê`iÊ«>`ÀiÊ >ÌiÃÊ`iÊÀÀp°Ê,i«ÀiÃiÌ>Ê>ÊiÃÕVÀÃÌ]ÊÊðÊÃÊÊ?ÃÊ «ÀiV>`ÊÌiÃÀ°Ê Õ>`ÊÊ̵ÕjÃÊVÊÛÕiÃÌÀÃÊ`i`Ã]ÊÀiVÀ`>`i°ÊÃÊiÊ`>À?ÊÛ`>ÊÞÊÃ>LÀjʵÕiÊ>ÊiÃÊiÊÀiVÀ`?ÃÊ>}Õ>ÊÛiâ° - BV BÊ`iʵÕiÊÃiÊÊVV>À>ÊiÌÀiÊiÊV>ÀÊÞÊÃÀ° pÊ>V>ÀV>ÀjÊVÕ>`Ê«iÃiÊiÊÛðÊÀ>V>ðÊ9ÊÕV>Ê«`ÀjÊÛ`>ÀÃ]Êzhuren -Û>ÆÊ«iÀÊÞ>ÊÃ>LjÃ]ÊÊ`i>Ê`iÊÛ`>ÊÊ iÃÊÃÊ`iÊviV`>`]ÊÃÊ`iÊÃÕ«iÀÛÛiV>ÊpiÊVviÃÊiÌÀÃtecida. Se produjo un difuso mutismo que apesadumbró a los dos. }>`Ê>Ê«i>]Ê>ÊVÀÌiÃ>>ÊÃiÊVÕLÀÊVÊÃÕÃÊÛiÃÊÌÀ>ë>ÀiÌiðÊ-iÊ>V`Ê>ÊL>Ì>]ÊV>âÊÃÕÃÊL>LÕV >ÃÊÞÊ>â?`ÃiÊÃLÀiÊÃÕÃÊ«iÃÊLiÃÊ>Êi>ÊÀi>Ê`iÊÃÕÊ>>Ìi°Ê1>Ê?}À>Ê µÕiÊiÊ >L>ÊLÀÌ>`Ê`iÊ`iÌÀÊ`iÊÃÕÃÊiÌÀ>>Ã]Ê`iÃVi`>Ê«ÀiÃ>Ê«ÀÊÃÕÃÊi>Ã]ÊVÊÃÊiÊiÝÌÀ>iÀÊojos de gatoÊvÕiÀ>Ê >ÊÖÌ>ÊiëiÀ>â>Ê`iÊÃLÀiÛÛÀ°Ê*iÀÊ`ÀÃ>iÌiÊÃiÊiÊiÃcapara sin remisión. pÃÊÊÖÌÊLiÃÊpiÊÃÕÃÕÀÀp°Ê+ÕiÊÕ`>ÊÃÊ>VÊ«>i° piÃ`iÊ ÞÊiÊÕ`ÊiÃÊ«>À>ÊÊÕÊÕ}>ÀÊV«iÌ]ÊVÊ ÊÛ`>ÊÃ>Êp >LÊiÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊ>ÊÀÊÀÃiÊ«ÀÊÖÌ >ÊÛiâ° -Û>ÊÃÌÊiÊ?ÃÊ`iÃVÀ>â>`ÀÊ`iÊÃÊ`iÃ>iÌðÊÃÌ>L>Ê `iÃ>`°Ê9>ÊÊ>ÊÛÛiÀ>Ê>ÊÛiÀ]ÊÞÊiÃ>Ê`i>ÊiÊ«À`ÕÊÕ>Ê `>Ê `iÃ>V°Ê «ÕÃÊÕ>ÊÕiV>Ê>v}`>]ÊiÊÌiÌÊÀiÕÀÊÛ>ÀÊ «>À>ÊÊiV >ÀÃiÊ>ÊÀ>À]Ê>Ê >LiÀÊ«iÀ``Ê>Ê>Ê«iÀÃ>ʵÕiÊ?ÃÊ µÕiÀ>]Ê«iÀÊÌ>LjÊ>Ê?ÃÊ>V>â>Li° ,`À}ÊÊ«Õ`Ê`ÀÀÊ>µÕi>ÊV iÊÞÊ>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊÕViÃÊ del día lo sorprendieron mientras las candelas de aloe perfumado se consumaban. Los criados fueron apareciendo en las puerÌ>ÃÊ`iÊÃÊ«>>ViÌiÃ]ÊiÌÀ>ÃÊ>ÊiÃV>ÀV >Ê`iÊ>ÊV iÊViÌii>L>Ê sobre el jardín. — 400 — -iÊ VÃ`iÀ>L>Ê ÕÊ LÀiÊ `V ÃÊ «ÀÊ >LiÀ>Ê «Ãi`]Ê «iÀÊÌ>LjÊ`iÃ}À>V>`Ê«ÕiÃÊÞ>ÊÊÛÛiÀ>Ê>Ê}â>ÀÊ`iÊÃÕÊ«ÀiÃiV>]ÊÞÊ>ÕµÕiÊ?ÃÊ`iÊÕ>ÊÛiâÊ >L>ÊÌiÌ>`Ê`iÃ>ÀÀ>}>ÀÊÃÕÊ «ÀiÃiV>Ê`iÊÃÕÊÛÕÌ>`ÊÊÊ >L>ÊVÃi}Õ`° ,`À}Ê-Û>ÊÃiÊ >>L>ÊÌiÃ>iÌiÊVÛ`° — 401 — 10 La proposición Septiembre de 1584 >ÊVÀÌiÊ«iÀ>ÊVÊiÊÀi}ÀiÃÊ>Ê>Ê Õ`>`Ê*À L`>° >ÃÊiÃi>ÃÊ>>À>ÃÊ`iÊ>Ê`>ÃÌ>Ê}ÊVÊiÊ`À>}ÊÀ>«>ÌiÊÀi>L>ÊiÊiÊ ÀâÌiÊÀ>`°ÊÃÊV>ÀÀÃÊ`iÊÃÊ«ÀV«iÃÊÞÊÃÊvÕÞiÌiÃÊlibu]ÊÃÊÃiÃÊÃÌÀÃʵÕiÊ}LiÀ>L>Ê >ÊL>Ê>ÊiÀ>ÀµÕ>Ê`iÊ>Ê9Ø>]Ê`iÃVi`>Ê>ÊV>]Ê«ÀÌi}`>Ê«ÀÊ}Õ>À`>ÃÊ>À>`ðÊ->Û>ÃÊ`iÊ«ÛÀ>Ê>ÕV>L>Ê>Êi}>`>Ê`iÊ7>Ê>Ê>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>°ÊÊÊ`iÊ iÊÛÛ>Ê>Ê centro del mundo. ,`À}]ÊÕÃÌÊÞÊV>À>VÌiV`]ÊloÊ*>ÊÞÊ/ë]ÊÃiÊÛÛiÀÊ>Ê>>ÀÊiÊ>Ê>ÃÊvÀÌ>iâ>Ê`iÊ>Ê9Ø>]Ê«ÀiÃÌÃÊ>ÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>ÊÃÕÀÊiÊÕÃÊ`>ðÊ*ÀÌÊÃiÊViÀÀ>À>ÊÃÊ«ÕiÀÌÃÊ>Ê>Ê>Ûi}>V]ÊÞÊ7Õ>}Ê*>Ê`iL>ÊVÕ«ÀÊVÊÃÕÃÊL}>ViÃÊ`iÊ>Ê *ÀiviVÌÕÀ>ÊÞÊVÕV>ÀÊ>Ê«>`ÀiÊ>ÌiÊ,VVʵÕiÊiÊi«iÀ>`ÀÊ iÃÌ>L>ÊV«>V`ÊVÊÃÕÃÊV?VÕÃÊ>ÃÌÀVÃ]ÊÞʵÕiÊiÊLÀiÛiÊ sería llamado la corte para interpretarlos ante la Junta de Sabios. À>ÊÃÕÊÛVÌÀ>Ê«iÀÃ>]ÊiÊ«?ViÌÊ>ÊÃÕÃÊpadresÊ«ÀÌi}`Ã]ÊÞÊÌÀ>ÃÊ >ÊÀi«ÕÌ>VÊÞÊViiLÀ`>`Ê`iÊ>ʵÕiÊ >L>ÊÃ`ÊLiÌÊ,`À}Ê -Û>]ÊÀi}ÀiÃ>L>Ê>ÊÃÕÃÊ>ÀiÃÊÀ}ÕÃÊÞÊÕÞÊ À>`° >Ê«ÀiÀ>ÊÌ>À`iÊÃÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê>}>Ê`iÊ- BV BÊÌi>ÊvÕiÀ>Ê`iÊÃÊ>Ê,`À}Ê-Û>°Ê,ivÕvÕ>L>ÊÞÊÃiÊ>Ìi>ʵÕiÌ°Ê Ê«`>ÊëÀÌ>ÀÊÃÕÊ>ÕÃiV>]ÊÞÊ?ÃÊ`iëÕjÃÊ`iÊ >LiÀÊ}â>`Ê `iÊ>ÃÊ`iV>ÃÊ`iÊÌ?>ÊVÊ>ÊiݵÕÃÌ>ÊVVÕL>°Ê-iÊÃiÌÊ VÊ/ëÊiÊÕÊL>VÊ`iÊ>ÊL>>ÕÃÌÀ>`>]Ê>Ã?`ÃiÊ`iÊÃÊLÕ— 403 — VÃÊÛiëiÀÌÃ°Ê Ì>L>ÊÃiV>ÊVÊ>ÊViÀV>>ÊV i]Ê mientras contemplaba las murallas de la Ciudad Púrpura, don`iÊÀ>L>Ê- BV B°Ê·`iÊÃiÊ >>À?Êi>Ê> À>¶Ê·*iÃ>À?ÊiÊ ¶ ,`À}Ê-Û>ÊiÃÌ>L>Ê`iÃ>`]ÊÞÊ>`>ÊÊVÃ>L>° ÊÊiÃÊÃiÊ>ÊiÊV ÀÀ>ÀÊ`iÊÃÊV>ÀÀ>ÌÃÊÞÊV>L>iÀ>ÃÊ >L>`>`Ê>ÊVÕ`>`ÊÞÊÃÊ}âiÃÊ`iÊÃÊ«ÀÌiÃÊViÀÀ?`Ãi°Ê >L>Ê`ÃÕ`ÊiÊ}ÀÌiÀÊ`iÊÃÊÛ>`>ÌiÃ]ÊÌi`iÀÃÊÞÊ>ViiÀÃ]ÊÞÊL>`>`>ÃÊ`iÊ«?>ÀÃʵÕiÊÃLÀiÛ>L>Ê>ÊVÕ`>`]ÊL>Ê iÕ`iVi`°Ê1Ê«>ÃÌÃÊÀÊ>Ê`>>Ê`iÊV iÊÃiÊ«À«>}>L>Ê «ÀÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ>]ÊÞÊ-Û>Ê>ÊëÀÊVÊ`iiVÌ>V°Ê*iÃ>L>ʵÕiÊÞ>ÊÊ}â>À>Ê?ÃÊ`iÊ>Ê>ÃÌÃ>ÊV«>>Ê `iÊ- BV B]ÊÞÊÃÕëÀÊ`À`° -iÊÀiÌÀ>L>Ê>Ê`iÃV>Ã>ÀÊiÊiÊiV ÊÌÀ>ÃÊÃÕÊvÀÕ}>ÊVi>]ÊVÕ> `ÊÕÊ`jÃÌVÊ`iÊ>Ê}«iÊ>Ê«ÕiÀÌ>]ÊÞÊiÊ>ÕVÊÃÊ>â>ÀÊ >ÊÛÃÌ>\ pÊ À>LiÊNeigeÊ>ÊÃÊÀÕi}>ʵÕiÊiÊ>V«>jÃÊ>ÊÃÕÊ iÃÌ>V>Ê«ÀÛ>`>°Ê-i}Õ`i]ÊÃÊÊÀÕi}° ,`À}ÊÃiÊÃÀ«Ài`]ÊVÃ`iÀ?`ÊÕÊ`iÃi``Ê nor. >Ê9ÕBÊÌi>ÊÃÊÃÊ V >`ÃÊÞÊÕ>ÃÊÕÃÌ>ÃÊiÀ>ÃÊ`inotaban su preocupación por los asuntos del reino. Su torpeza iÊiÊ>`>À]Ê`i>Ì>L>ÊÃÕÃÊ`ÀiÃÊ>ÀÌÀÌVÃÊÞÊ-Û>ÊÃiÊV«>`iVÊ de él. ->L>Ê«ÀÊ7Õ>}Ê*>ÊÞÊ«ÀÊ- BV BʵÕiÊ >L>ÊÀiVL`ÊÕÊ ÌÀ>ÃÊÌÀÊÃÊ?ÃÊ>ÌÃÊ ÀiÃÊ>V>`jVÃÊ`iÊÃÕÊÀiÊÞÊ«ÀÊiÃÊ iÊ >>}>L>ÊÃÕÊÌÀ>ÌÊVÊj°Ê*>À>ÊiÊi«iÀ>`ÀÊ7>]Ê>ÊiÀ>ÊiÊ LÀiÊ`i>Ê«>À>Ê`À}ÀÊÃÕÊ}LiÀÊÌÀ>ÃÊ>ÊÕiÀÌiÊiëiÀ>`>Ê `iÊÃÕÊÌÕÌÀÊ< >}ÊÕâ i}]ÊiʵÕiÊ >L>Ê}LiÀ>`ÊiÊ«iÀÊ Ãi`ÊjÊÕÊ° À>`ÊiÊÃÊV?ÃVÃÊV ÃÊ`iÊÃÊ/ÀiÃÊ >À>VÌiÀiÃÊÞÊÃÊ Õ>ÌÀÊLÀÃÊ`iÊ>Ê*i`>`Ê>]Ê>Ê9ÕBÊiÀ>ÊÕÊÃ>LÊiÊ«iÃ>]Ê>ÀÌi]Ê>Ìi?ÌV>Ã]ÊV>}À>v>]ÊjÌV>]Ê>ÃÌÀ>]ÊÌÀLÕÌ>VÊÞÊ >ÀÌiÃÊÌ>ÀiÃÊVÊiÊÌÀÊ>Ê>ÀV]Ê>ÊiµÕÌ>VÊÞÊ>ÊiÃÌÀ>Ìi}>Ê Ì>À]ÊÞÊiÃÊÊÊ>Vi«Ì>L>ÊÃÊiÛ`ÃÃÊVÀÌiÃ>ÃÊ`iÊ>Ê Ciudad Púrpura. *iÀÊÌ>LjÊÊÌi>ÆÊÞÊÃÕÊÌiLiÊ?µÕ>Ê`iÊ>}iÌiÃʵÕiÊ — 404 — >L>ÊVÀi>`\Ê>ÊDuchayuan Xitong,ÊÊÕÌ>Ê`iÊ iÃÀiÃ]Ê>ÌiÀâ>`>Ê>ÊÃÊ}LiÀ>`ÀiÃÊVÀÀÕ«ÌÃÊ`iÊ«iÀ°Ê-iÊ>ÊVV>Ê«ÀÊiÊÃ}Ê`iÊÃÕÃÊjÌ`ÃÊÞÊ>Ê«>ÀV>ÊÕÃÌV>Ê`iÊÃÕÃÊformes sobre los funcionarios corruptos. Los reclutaba de entre los chayuan]ÊvÕV>ÀÃÊ`iÊÃj«ÌÊÛiÊviiÃÊ>Ê>]ÊVÃÌÌÕ>ÊÕ>Ê«iiÌÀ>LiÊÀi`Ê`iÊ>}iÌiÃʵÕiÊÃiÊvÌÀ>L>ÊiÊÌ`>ÃÊ >ÃÊÃÌ>V>ÃÊ`iÊÀi]ÊvÀ>`ÊÕ>ÊÌiLiÊ?µÕ>Ê`iÊiÝ«i`ÌÛÃÊ«ÀVi`iÌÃÊÞÊVÕV>ViÃÊÛiViÃÊÞÊÀiÃiÀÛ>`>Ã]Ê VÕÞÃÊiviVÌÃÊÀiÃÕÌ>L>Ê`ii`ÀiÃÊ«>À>ÊÃÊ}LiÀ>ÌiÃÊÞÊ }iiÀ>iÃÊ`ià iÃÌð -i}ÖÊ- BV BÊÃ>ÊÀÊ`ÃvÀ>â>`ÃÊ`iÊbhikkhu, monjes liÃiÀÃÊLÕ`ÃÌ>Ã]ÊÊLiÊÃiÊ >V>Ê«>Ã>ÀÊ«ÀÊViÀV>ÌiÃ]ÊLÕ iÀÃÊÊV>À>Û>iÀðÊÀ>L>ÊiÊVÕiÀ«Ê`iÊViÊÃÕ«iÀÛÃÀiÃÊ ii}`ÃÊ«ÀÊiÊÃÊ>Ê9ÕB]ʵÕiÊÛ>>L>Ê`iÊV}ÌÊ«ÀÊ >ÃÊÌÀiViÊ«ÀiviVÌÕÀ>ÃÊÞÊ`ÃÌÀÌÃÊ`iÊÀi]Ê``iÊ`iÕV>L>ÊiÊ «ÀVi`iÀÊ`iÊÃÊ>}ÃÌÀ>`Ã]Ê}iiÀ>iÃÊÞÊ}LiÀ>`ÀiÃÊÀ>iÃ]ÊVÛÀÌj`ÃiÊiÊÃÊÃÊÞÊiÊÃÊ`ÃÊ`iÊNeige Ma. Los ii}ÃÊ`iÊÀ>Ê>iÃÌÀÊÃÊ>>L>\ÊÃÊV>>iiÃÊÛÃLiÃÊ`iÊNeige >° *ÀÊiÃÊ>Ê9Ø>ÊVV>Ê>ÃÊVÀiViÌiÃÊÀÀi}Õ>À`>`iÃÊ`i Wei so]Ê>ÊivV>âÊÀ`i>VÊÌ>ÀÊ}]ʵÕiÊ >V>Ê`iÊ >ÊiÊ «>ÃÊ?ÃÊÌi`Ê`iÊÃ>°Ê*ÃLiiÌiÊiÊvÀiʵÕiÊÃÃÌi>Ê en la mano era de uno de ellos. Pero el NeigeÊÛÛ>Ê`>ÃÊ`iÊ}À>Ê >}Ì>V]ÊiÀÃÊiÊ>ÊÌÀ>VÊVÌ`>>ʵÕiÊÀi>L>ÊiÊiÊ>LiÌi°Ê*ÀÊiÃÊÌiÌ>L>Ê«iÀ>iViÀÊ>i>`Ê`iÊ>ÊVÀÌiÊÞÊÃiÊ retiraba cada tarde a su casa de la ciudad, donde se ensimismaba iÊÃÕÃÊi`Ì>ViÃ]ÊiÊÃÕÃÊ«ÌÕÀ>ÃÊÞÊiÊÃÊiÃVÀÌÃʵÕiÊ`iL>Ê «ÀiÃiÌ>ÀÊ>Ê>ÊvÀ>Ê`iÊ`ÛÊ7>° Ê«ÀiÀÊÃÌÀÊÃiÊ`iëÊ`iÊ}ÀÀÊVÊLÀ>ÃÊiÃV>À>Ì>ÃÊ ÞÊÊ`iÊiÊ>Ê«iÀV >Ê`iÊ>`iÀ>]ʵÕiÊÃLÀiÃ>>Ê`iÊ>ÊiÃ>°Ê-ÕÊ ii>Ê}ÀÃÊ>ÊÌi>Ê`ië>`>Ê«ÀÊÃÕÃÊ LÀÃ]ÊÞÊÃÕÊL>ÀÀ}>Ê Ài``i>L>ÊÃÕÊVÀ«ÕiÌ>Êv}ÕÀ>°Ê«>ÀiÌ>L>ÊiÃÌ>ÀÊ>LÀÕ>`Ê «ÀÊÃÊ«ÀLi>ÃÊÞÊ«ÀÊ>ÊVÕÀ>ÊVÃÌ>ÌiÊ`iÊÃÊiÕÕVÃ]Ê >iÌ>`>Ê«ÀÊÃÊ}iiÀ>iðÊ-iÊiÊÌ>L>Ê?ÃÊÛiÊVÊ>ÊiÝ}Õ>Ê ÕâÊ`iÊÃÊv>ÀÃ]ÊÞÊiÀ>ÊLÛʵÕiÊÃÕÊ}À>ÊÀiëÃ>L`>`Ê >V>Êi>ÊiÊ>ÊÃ>Õ`Ê`iÊNeige°ÊÊ>V«>>L>Ê7Õ>}Ê*>]ÊÞÊ ÃiÊ«ÃÌÀÊ>ÌiÊjÊ`iÊvÀ>ÊÀiÛiÀiV>° — 405 — piÛ>Ì>ÃÊÞÊ>V`>Ã]Ê-Û>ÊpiÊÀ}Ê>ÊivÕÃÛÊiÊ paihuáp°Ê"ÃÊÌÊi>VV°Ê·"ÃÊ >?ÃÊiviÀ¶Ê·iÌi]ʵÕâ?¶ Ê-Û>ÊiÊ«>ÀiVÊÕ>Ê«Ài}ÕÌ>Ê>`iVÕ>`>]Ê«iÀÊ`iL>ÊiÃvÀâ>ÀÃiÊ«ÀÊiÌi`iÀ°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ`iÃi>L>Ê«ÀiV«Ì>ÀÊÕ>Ê VÛiÀÃ>VÊVÕÞ>ÊiÃiV>Ê}À>L>°Ê*ÀVÕÀÊÃÌÀ>ÀÃiÊLÃiµÕÃ]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ >>ÀÃiÊVÃ>LiÊÞÊiÊÀ}ʵÕiÊiÊ >L>À>Ê pausadamente. p-ÊÌi}ÊÌÛÃÊ«>À>ÊiÃÌ>ÀÊ>}À>`iV`Ê>ÊÛÃ]ÊiÝViiV>° >Ê9Ø>Ê>ÀµÕiÊ>ÃÊVi>ÃÊÞÊiÊÃÌÊÃÊÀi«>ÀÃ\ p·/>ÊÛiâÊÃÊÌiiÊÃÌ?}VÊ>ÊiÛV>VÊ`iÊ>Ê`>>Ê- BV B¶ -Û>Ê}À>L>Ê``iʵÕiÀ>ÊÀÊ>Ê«>À>À]Ê«iÀÊiÊ`>° p*Õi`iÊÃiÀ]ÊÃiÀ°ÊÃÊiÊÀiVÕiÀ`Ê?ÃÊÀÀi«>â>LiÊ`iÊÊ iÃÌ>V>ÊiÊÛÕiÃÌÀÊ«>ðÊ"Û`>ÀÊ>Ê>}iÊ`iÊ>ÊÃiÀ>Ê- BV BÊ es poco menos que imposible para mí. El Neige calló, e impaciente tamborileó con los dedos el si°Ê,iÃÕÌ>L>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊÌi>Ê`vVÕÌ>`ÊiÊiÌ>L>ÀÊÕ>Ê VÛiÀÃ>VÊVÌÀÛiÀÌ`>ÊVÊiÊiÝÌÀ>iÀ]Ê«iÀÊÃiÊ>ÀÊ`iÊ Û>À° p- BV BÊiÃÊÕ>ÊÕiÀÊ iÀÃ>]ÊÛi]Ê>ÌÀ>VÌÛ>ÊÞÊ>`À>`>Ê`iÊ >L`>`iÃÊÖV>ÃÊiÊÕ>ÊÕiÀ°Ê>ÊÃ`ÊiÃi>`>Ê«>À>ÊÃiÀÊ Õ>ÊiÝViÃ>Ê>>Ìi]ÊÞÊÕ>ÊV«>iÀ>ÊV«>ViÌiÊiÊiÃ>iÌiÊVÕÌ>Êp>Ê`ivi`p°Ê`i?ÃÊiÃÊÕ>ÊLiiâ>ÊVÌ>>`>°Ê·-}vV>Ê>}Ê«>À>ÊÛÃ]ÊzhurenÊ-Û>¶Ê"ÃÊÀÕi}ÊÃVi ridad. ,`À}ÊÃiÊÃLÀiÃ>Ì]ÊÞÊÃÊ«ÀÊVÀÌiÃ>ÊÃiÊÕÃÌvV° p ÊÌi}ÊiëÃ>]ÊÊ>Ê>`iÊ>ʵÕiÊ}Õ>À`>ÀÊÊVÀ>â]Ê pues apenas acabados los estudios en la Escuela de Pilotos de mi Ài]Ê ÕLiÊ`iÊiL>ÀV>ÀÊ«>À>Ê"ÀiÌi°Ê*iÀÊÃ]ÊÊ«Õi`Êi }>>ÀÃ]ÊÃiÀ>°ÊÊÊ«iÃ>À]ÊiÃ>ÊÕiÀÊÀ}iÊÊVÀ>âÊ«ÀÊÃÕÊ Liiâ>]Ê`ÕâÕÀ>]Êii}>V>]ÊÃ>L`ÕÀ>ÊÞÊV>À?VÌiÀÊLiÊÞÊ}iiÀÃ°Ê Õ>`>`iÃʵÕiÊÀ>Þ>Ê>Ê«iÀviVVÊiÊ>Ê`>>Ê- BV BÊpiÊ VviÃÊVÛViÌi° >ÊiÃLâÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊVÛiV>ÊÞÊ«>ÀiVÊ>`Õ>À° p·*ÀʵÕjÊ >Ê`iÊÃiÀÊ«>À>ÊÛÕiÃÌÀÊ«iÃ>À]ÊzhurenÊ-Û>¶Ê-ÃÊ ÕÊ LÀiÊLÀiÊp>viÃÌÊiÊÃÌÀ° — 406 — p*ÀµÕiÊiÃÊÕÊvÀÕÌÊ«À L`Ê«>À>ÊÊpVviÃÊ-Û>Ê«iÃÃÌ>p°Ê-ÞÊiÝÌÀ>iÀÊÞÊ«>ÀÌÊiÊ`ÃÊ`>ÃÊ>Ê< >µ}°ÊÃÊ Vj>ÃÊÞÊÌÀiÃÊVÌiÌiÃÊÃiÊÌiÀ«`À?ÊiÌÀiÊ- BV BÊÞÊÞ°Ê ÕiÃÌÀ>ÃÊÀ>`>ÃÊ>?ÃÊÃiÊVÀÕâ>À?ÊÞÊ«iÀÌiiViÀ?Ê>ÊÀiVÕiÀ`°Ê ÃÊÕÞÊ`ÕÀ]ÊVÀii`i° ÊÃÊ«Ài}ÕÌ>À>Ê«ÀÊ«ÕÀ>ÊvÀÕ>]Ê>Ê9Ø>Ê>À}ÕiÌ\ p·9ÊÃÊÞÊÃÊ`iÀ>ʵÕiÊiÃÊ«Õi`iÊÀii`>ÀÃi¶ Ê`>Ê >L>ÊÃ`ÊÌÀÃÌi]ÊÞÊ-Û>]ÊÊiÃÌ>L>Ê«>À>ÊLÀ>ðÊiëi}ÊÃÕÃÊÃÊiÝ>}iÀ>`>iÌiÊÞÊÊÌiÀÀ}ÊVÊ>ÊÀ>`>° p ÊÃÊV«Ài`]Ê À>LiÊNeigeÊpÃiÊiÝÌÀ>Ê-Û>° Se produjo un instante de intensa emoción. Solo se oía la respiración entrecortada del extranjero. Ma, no tardó en prose}ÕÀ° pÃVÕV >`Ê-Û>ÊpÀiÛiÊ«iÀÃÕ>ÃÛp°ÊiÊÃiÊÛiʵÕiÊÊ VVjÃÊ>ÃÊVÃÌÕLÀiÃÊ`iÊ«>>VÊÞÊ`iÊÊ«>ðÊÊV>ÃiÃÊ iÝÌÀ>À`>À>ÃÊ>}Õ>ÃÊVVÕL>ÃÊ«iÀ>iÃÊÀiÕV>Ê>ÊÃÕÊ iViÀÀÊVÊ`?`Û>Ê`iÊBixia]ÊÃÊiÃÌ>ÃÊ>VVi`iÊ>Ê >ViÀÊ«ÀÊ ÛÕÌ>`Ê«À«>°ÊÊÕ>Ê«>>LÀ>]ÊiÊi«iÀ>`À]ÊVÊÀi}>Ê iÝVi«V>]ÊÃÕiiÊLÃiµÕ>ÀÊ>Ê>}Õ>Ê`iÊÃÕÃÊVVÕL>ÃÊ>Ê«iÀÃ>iÃÊ«ÀV«>iÃʵÕiÊÊÛÃÌ>]ÊiL>>`ÀiÃ]ÊÃÌÀÃÊÊÛÌ>`ÃÊÕÃÌÀiðÊÃÌiÊ>Ê >ÊÀi}>>`ÊVÊ«ÀiÃiÌiÊ`iÊÃÕÊLiÀ>`>`Ê>ÊÌÀiÃÊÃiÀ>ÃÊ`iÊ >ÀjÊ«iÀ>Ê>ÊÌÀÃÊÌ>ÌÃÊ`«?ÌVÃÊ `iÊ«>ÃiÃÊ>>`ÃÊ`iÊ >°Ê·Ìi`jö 1>ÊVVÊÃiÊ`iëiÊ«ÀÊÃÕÊViÀiLÀÊÞÊÃiÊiÃÌÀ° p-°°°]Ê«iÀÊÞÊpL>LÕVÊ,`À}]ʵÕiÌÊÞÊVvÕð ÊiÊÌÊ`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ >L>ÊÕÊ>ViÌÊ`iÊÃViÀ`>`° p6iÀjðÊÕV ÃÊÛÃÌ>ÌiÃÊiÃV>ÀiV`Ã]Ê Õjëi`iÃÊ«iÀ>iÃ]ÊVÊÛÃ]ÊÊ}À>`iÃÊÃiÀiÃÊ`iÊ>Ê}ÕiÀÀ>ʵÕiÊ >ÊV«>V`Ê>Êi«iÀ>`À]Ê >Ê}À>`ÊiÊ«ÀÛi}Ê`iÊ>ÕÌÀÊ>ÊÕ>Ê VVÕL>ʵÕiÊiÃÊ >L>ÊÃi`ÕV`ÊVÊÃÕÃÊiV>ÌÃ]ÊVÃ}Õi`ÊÃÕÊLiÀÌ>`°ÊÊÛiÀ`>`ʵÕiÊiÃÊÕ>Ê«À?VÌV>ÊiÝVi«V>°Ê*iÀÊ ÃÊÊ`iÃi?Ã]ÊÞÊÊ«i`ÃÊvÀ>iÌi]ÊÞÊ«Õi`ÊÌiÌ>ÀÊ>ÌiÊiÊ Bixia emperador. Ê,`À}ÊÃiÊiÊÀ«Ê>ÊÛâÊÞÊÊ«Õ`Ê >L>À°ÊÕi}ÊÀÊ >Ê>ÌÊvÕV>ÀÊVÊ>Ê>ÞÀÊ`iÊ>ÃÊÃÀ«ÀiÃ>ÃÊÞÊÃiÊiÊiÃV>«Ê Õ>ÊiÝV>>VÊ`iÊVÀi`Õ`>`°Ê>Ê >L>Ê«ÀÛV>`ÊÕ>ÊÀiLiÊiÊÃÕÊVÀ>âÊ`iÃ}>ÀÀ>`°Ê-iÊÃLÀiÃ>ÌÊiÊ>ÊÃ>ÊVÊ — 407 — «V>`Ê«ÀÊÕÊ>>VÀ?]ÊÞÊÌʵÕiÊÃiÊiÊVÀÌ>L>Ê>ÊÀiëÀ>V°ÊÊ ÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ>vÀÊÕÊÃÖLÌÊvÕ}À]Ê«ÀiÀÊ`iÊÃëiV >ÊÞÊÕi}Ê `iÊ>i}À>Ê>ÊVÌi`>°Ê Ê«`>ÊVÀiiÀÊʵÕiÊiÊvÀiV>ÊiÊ«Àmer ministro. -iÊ âÊÕÊÃiVÊiÝ«iVÌ>Ìi]Ê`iÊiÃÃʵÕiÊiÃÌÀiiVi° p-Ê >L>ÃÊÌiÌ>`Ê«ÀiÃ>ÀiÊÊ >LjÃÊVÃi}Õ`]Ê iÝViiV>°Ê*iÀÊiÊÀiÃÃÌÊ>ÊVÀiiÀʵÕiÊ«Õi`>ÊÃiÀÊÛiÀ`>`° >Ê9Ø>ÊÊ«Õ`ÊÃÌÀ>ÀÃiÊ?ÃÊÃViÀ]ÊÞÊÃiÊiÝ«>Þ° pÊiðÊ9ÊÛÃÊ«`jÃÊÃVÌ>ÀÊ«ÕiÃÊ}â?ÃÊ`iÊ>Ê>`À>ción personal del Bixia]ʵÕiÊÃÊÀiVLÀ?ÊiÊ>Õ`iV>Ê«iÀÃ>Ê>Ê «ÀÝ>Ê«À>ÛiÀ>]ÊiÊ>Ê}À>ÊÀiVi«VÊ`iÊÃÊ>>`ÃÊÞÊ>}Ã]Ê ÕÌÊ>Ê«>`ÀiÊ,VV]ÊiÊ`VÌÀÊ]ÊÞÊiÊ«>`ÀiÊ,Õ}}iÀ]ÊÃÊiÃÊ µÕiÊ>ÖÊvÀ?ÃÊ«>ÀÌiÊ`iÊÃÕÊVÕ`>`ÊÀi}Ã>° pÃÊ?ÃʵÕiÊ`Õ`Ã] NeigeÊ>°ÊiÊ`iÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>ÊÊ«>ÌÀ>° pi]Ê«ÕiÃÊÃÊÃi}ÕÀjÊiÝ«V>`°Ê ÕiÃÌÀÊ`ÛÊi«i À>`À]ÊivÌÊ«ÌÀÊÞÊV>ÀÌ}À>v]ÊVÊÛÃ]ÊÞÊ>>ÌiÊ`iÊ?ÃÊ ÃÕLiÊ>ÀÌi]Ê«Õi`iÊÃiÀÊ>>LiÊÊiÝiVÀ>Li]ÊÃi}ÖÊiÃÌjÊ`iÊ ÕÀÊ Ê]ÊÞÊ`iÊʵÕiÊiÊÃÕÃÕÀÀiÊ>Ê`ÊiÃiÊ`ÃÊ`iÊ7iÊ Õ°Ê*iÀÊ ÃiÌiÊ}À>Êv>ÃV>VÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀÃÊ`LÕðʷ->L>ÃʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>Ê«ÌÕÀ>Ê`iÊ/i«Ê`iÊ iÊ>Ê >ÊV}>`ÊiÊÃÕÊ >LÌ>VÊ «ÀÛ>`>ÊÕÌÊ>ÊÃÊÀiÌÀ>ÌÃÊ`iÊÃÕÃÊ>Ìi«>Ã>`öÊ-Ê>?ÃÊ>Ê- BV BÊ>«ÀÛiV >ÃÊ`iÊiÃÌ>ÊviâÊVÀVÕÃÌ>V>]Ê> À>°Ê>>>Ê«`À?ÊÃiÀÊ`i>Ã>`ÊÌ>À`i°ÊiÊ`ÊVÕiÌ>Ê`iÃ`iʵÕiÊiÌÀ>ÃÌiÃÊiÊ>Ê V>`i>ʵÕiÊiÌÀiÊ>LÃÊ>V>ÊÕ>ÊV ë>Ê`iÊiÌi`iÌÊ ÕÌÕ°ÊÃ>ÊÕV >V >ÊiÀiViÊÃiÀÊ`V Ã>]ÊÃÊÛÃÊÊ`iV`ÃÊ>Ã°Ê `i?ÃÊÃÕÊÛ`>ÊVÀÀiÊ«i}ÀÊiÊiÃiÊÃiÀÀ>°ÊÊ`ÊiÌ>ÊiÊÀÀiVV>LiʵÕiÊiÊ«ÀviÃ>ÊÃÊiÕÕVÃÊÌi`À?ÊÕÊv>Êv>Ì>° Ê«ÌÊÊ«`>ÊVÃ`iÀ>ÀÃiÊ?ÃÊv>ÛÀiV`ÊÞÊiÌÕÃ>Ã>`°Ê*iÀÊiÌÀ>L>ÊiÊ>Ê>À>ÛÃ>ÊÛiÀ`>`ÊVÊ>ÌÕÀ`iÌÊÞÊ ÃÊ«`iÀÊ`ÃViÀÀÊiÊÌ`>ÊÃÕÊiÝÌiÃÊiÊÛ>ÀÊ`iÊʵÕiÊiÊiÃtaba ofreciendo. p-]ÊiÃÊÕ>ÊÕiÀÊÃÕLiÊpVÀÀLÀÊ-Û>p°Ê*iÀÊÊÃiÊ i}V>ÊVÊiÊ>À°ÊÃÊÃiÌiÌÃÊÊÃiÊV«À>]ÊÊÃiÊÛi`i°Ê Ê>Ê«i`ÀjÊVÊÃiÊ«`iÊÕÊLiÌÊ`ÃÌ}Õ`]ÊÊÕ>Ê iÃV>Û>ÊÛÕ}>À°Ê-Êi>ÊÊiÊ>>]ÊÊÀi>â>ÀjÊiÃ>Ê«iÌVÊ>Ê i«iÀ>`À]ÊÃiÀ>° El Neige miró desconcertado a Pan. Estaban sorprendidos. — 408 — p*ÕiÃÊiÝÃÌiÊÕ>ÊviâÊVÕVÊ`iÊÌiÀiÃiðÊ6ÃÊ>Ê>?Ã]Ê ÞÊi>ÊÃÊiÃÌ>ÊiÊÊ?ÃÊ `Ê`iÊÃÕÊVÀ>âÊVÊÕÊÃiÌiÌÊ`iÊV>ÀÊÞÊ>`À>V]ÊVÕÃÊ`iÊ>À]ÊVÊ>ÌiÃÊÊ >L>ÊÃiÌ`ÊÕV>]ÊÃi}ÖÊiÊ >ÊVviÃ>`Ê«iÀÃ>iÌi]Ê«ÕiÃÊ ÃÞÊiÊ`i«ÃÌ>ÀÊ`iÊÃÕÃÊVv`iV>ðʷÌi`jÃ]Ê-Û>¶ÊpÀiÛiÊVÊ>v>L`>`° ,`À}Ê`LÕÊÕ>ÊÃÀÃ>ÊiÀÛÃ>ʵÕiÊ>}À>`ÊÃÕÊv>â° —Así, la cosa cambia, NeigeÊ>ÊpVÌiÃÌÊ-Û>ÊiÌÕÃ>ÃÌ>p°ÊÃÌÞÊ iV â>`ÊVÊiÃ>ÊÕiÀÊ«ÀÊ>Ê>À>Ê`iÊÃÕÃÊÛiÌÃ]Ê«ÀÊ>ÊV>«>V`>`ʵÕiÊÌiiÊ`iÊ>À}ÕiÌ>ÀÊÞÊ>ÊLiiâ>Ê `iÊÃÕÊVÕiÀ«°Ê9ÊÃÊi>ÊÌ>LjÊÊ`iÃi>]ÊÃiÀ>ÊiÊ LÀiÊ?ÃÊ`V ÃÊ`iÊÕ`]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°Ê*iÀÊÊÃjÊV°°°° Ma lo interrumpió en un arranque de deferencia. p*>À>Ê- BV B]Ê>ÊÃÕÃÊiëj``ÃÊ`iVÕiÛiÊ>Ã]Ê>ÊÛ`>Ê`iÊ la corte es aborrecible. No cerréis una puerta que se os abre a la `V >ÊÞÊ>ÊÃÕÊLiÀÌ>`°ÊÌiÌ>`]Ê>`>Ê«iÀ`jÃÊÞÊi>ÊÊÃiÊ«`À?°Ê À>Ê«`jÃÊÀiÃV>Ì>`>]ÊÃÊiÃʵÕiÊ>Ê>?ÃÊiÊÛiÀ`>`Êp`Ê «iÀÃÕ>ÃÛ° -Û>ÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>ÊÃÊiÊ >L>Ê«À«ÕiÃÌÊ>µÕi>ÊÃÕVÊ ÃÊ«ÀÊ«ÀiÃiÀÛ>ÀÊ>ÊÌi}À`>`Ê`iÊ- BV B°ÊÕµÕiÊ>ÃÊvÕiÀ>]Ê>Ê `i>ÊÊ«`>Ê«>ViÀiÊ?ðÊÃÊV>«ÀV ÃÊ`iÊ`iÃÌÊÛÛ>Ê>Ê sonreírle. p*iÀÊ >Ê`iʵÕi`>ÀÊV>ÀʵÕiÊÃÊi>ÊÊÊ`iÃi>]ÊÊÛiÌ>ÀjÊÃÕÊÛÕÌ>`°ÊiÃiÊiÃVÕV >ÀÊ`iÊÃÕÊLV>ʵÕiÊ>Vi«Ì>ÊÃi}ÕÀi°Ê9ÊÃÞÊÕÊÛ>iÀ]ÊÕÊ LÀiÊ`iÊ>À]ÊÕÊiÝÌÀ>iÀÊ>ʵÕiÊ >«i>ÃÊVVi]ÊÞÊÌ>ÊÛiâÊÊÛÕiÛ>Ê>?ÃÊ>ÊÃÕÊÌiÀÀ>°Ê Ê`iÃiÊ µÕiÊ«>ÀiâV>ÊÕÊÀ>«ÌÊiVÕLiÀÌ]ÊÊÕ>Ê Õ`>Ê >V>Ê>`i>Ìi°ÊÃÊ ÕÞÊ`ÕÀÊʵÕiÊiÊiëiÀ>]Ê>VÃÌÕLÀ>`>Ê>Ê>ÊV``>`ÊÞÊÃÕtuosidad de la corte imperial. p >`>Ê`iÊiÃÊ>ÊÃi`ÕVi]Ê-Û>°Ê"ÃÊ>>ÊiÊ>ÊÀiÃiÀÛ>Ê`iÊÃÕÊ >>ÊÞÊ >ViÊÕÊiÃvÕiÀâÊ`iÊ iÃÌ`>`Ê«ÀÊÀÊVÊÛðÊ"ÃÊÊÕÀÊ «ÀÊÃÊ>Ìi«>Ã>`ðÊLÀ>`Ê`iÊÕ>ÊÕiÀÌiÊ?ÃʵÕiÊ«ÀL>LiÊ>Ê iÃ>ÊÕiÀÊ iÃÌ>]ÊÞʵÕiÊÕi}Ê>ÊÛiÌÕÀ>ÊLÀiÊiÊVÃiVÕiV>°Ê Ê`>ʵÕiÊÞÊv>ÌiÊiÊ>ÊVÀÌiÊÃÕÃÊ`>ÃÊiÃÌ?ÊVÌ>`ð ,`À}ÊÃÃÌ°Ê*iÃÊiÊiÊÀi}>Ê`iÊ>ÊV>>ÊV >° p·"Li`iViÊiÌViÃÊÛÕiÃÌÀÊÀi}>Ê`iÊ«>«iÊi`>Ê>ÊÕÊ iÃÌ«i`Ê«>À>ʵÕiÊÊv>ÌiÊ`iÊ>`>Ê>Ê>ÊÃiÀ>Ê- BV B¶ — 409 — —Tomadlo así, zhurenÊ-Û>Êp`Ê>p°Ê ÊiÃ>ÊV>Ì`>`Ê Ê«>Ã>ÀjÃÊ«iÕÀ>Ã]ÊÞÊÃÊ`iÃi?ÃÊÛÛiÀÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÌiÀÀ>]ÊV>biadlo por taelsÊ`iÊ«>Ì>°ÊÃÊÊVÌÀLÕVÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊviV`>`°Ê ÊÛ`jÃʵÕiÊ>Ê>ÊVÊ>ÊÕ>Ê >ÊpVviÃÊVÊÃVi ridad. ,`À}ÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>Ê«ÀʵÕjÊiÃ>ÊiviÀâ>ÊV>VÊ`iÊ >Ê9Ø>Ê >V>Ê- BV B°Ê·"VÕÌ>L>Ê>}Õ>ÊÌÀ>ÊÌ`>`ÊVÀ«ÌV>¶Ê·-iÊ >>L>Ê>ÌÀ>«>`>ÊiÊ>}ÖÊ>LÃÊÞÊjÊiÀ>Ê>ÊÖV>ÊÃÕV¶ÊÃÌ>L>ÊÃi}ÕÀʵÕiÊ>ÌiÃÊ`iÊ>L>`>ÀÊ*iÊÃiÊiÛ>À>Ê ÌÀ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê`iÊVÃ>Ê>}ÌÕ`°Ê-ÕÊÌÕVÊ>ÃÊÃiÊÊ`VÌ>L>]Ê ÞÊÀ>À>ÊÛiâÊiÀÀ>L>ÊiÊÃÕÃÊ«Ài`VVið *>Ã>ÀÊÕÃÊiÌÃÊ`iÊÃÀ«ÀiÃ>ÊiâV>`>Ê`iÊÖLÊÞÊ`iÊ >}Õ>Ê`Õ`>°Ê>Ê9Ø>ÊÃiÊ«>ViÌ>L>ÊÞÊÊ>ÌÃ}ÊVÊ>ÊÀ>`>°Ê-Û>ÊVÃ`iÀÊ>ÊviÀÌ>°Ê-ÕÊÀiëÕiÃÌ>ÊvÕiÊ>}À>`iV`>° pÌViÃ]Ê>Vi«Ì°Ê*i`iÊ>Ê«ÀÕiL>]Ê À>LiÊNeige. p-Ê«>>LÀ>ÃÊ`iÊÕÊ LÀiÊÃiÃ>ÌÊp>Ãi}ÕÀÊiÊÃÌÀ° /À>ÃVÕÀÀiÀÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊ`iÊ>LÃÕÌÊÃiV°ÊÕi}]Ê dijo: —¿Y qué formalidad debo ejercer, excelencia? p1ÊëiÊ«i}Ê`iÊ«iÌVʵÕiÊÞÊi>LÀ>ÀjÊÞÊÛÃÊvÀ>ÀjðÊ,iÛ>`ÊÛÕiÃÌÀÊÛ>Ã>>iÊ>ÊBixia, comprometeos a su >ÕÃ]Ê>Ê À>À>ÊÞÊÀiëiÌ>À>]ÊÞÊ>ÊV«ÀÌ>ÀÃÊVÊÊ µÕiÊÃÃ]ÊÕÊV>L>iÀÊÞÊÕÊvV>Ê`iÊÛÕiÃÌÀÊ>ÀV>°Ê9ÊÃÊi>Ê >Vi«Ì>]ÊvÀ>`ÊiÊ`VÕiÌ]Ê«`ÀjÃÊViâ>ÀÊÕ>ÊÛ`>ÊÕiÛ>ÊiÃÊ`iÊ*i]Ê``iÊÃÕÊÃÕiÀÌiÊVÀÀiÊ}À>ÛiÊ«i}À°ÊÃÃÊ«iÀÀÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊ>ÊiÃÌ?Ê >Vi`Ê`iÃ`V >`>° —Así me lo confió ella —refirió el extranjero. p-ÃÊÕÊ LÀiÊ>ÃÃÊ`iÊÃ>L`ÕÀ>ÊÞÊÃjʵÕiÊÊ>Ê>L>`>ÀjÃÊ>ÊÃÕÊÃÕiÀÌi°Ê ÊÃÊv>Ì>ÊÀiVÕÀÃÃ]ÊÃi}ÖÊiÊÌiÃÌvV>Ê iÊ*ÀiviVÌÊ*>]ÊÞʵÕiÊ}â?ÃÊ`iÊ«ÀiÃÌ}ÊiÊÛÕiÃÌÀÊÀi°Ê Ê Û`jÃʵÕiÊ«iÀÌiiViÊ>Ê>Ê`}>ÊÀ>â>Êhan°Ê- BV BÊÃiÀ?Ê>vÀÌÕ>`>Ê>ÊÛÕiÃÌÀÊ>`°Ê ÕV>Ê«`À?ÊÛÛiÀÊ>Ê>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>]Ê «iÀÊÃÊ>ÊÀi«Õ`>À>ÃÊÞÊ`iV`iÀ>ÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ>Ê >]Ê7Õ>}Ê*>Ê>Ê >V}iÀ>ÊVÊÕ>Ê >ÊiÊ< >µ}°Ê-jʵÕiÊiÊVÃÌ>À?Ê>L>`>ÀÊÃÕÊ«>ÌÀ>]Ê«iÀÊ«ÃiiÊÕÊiëÀÌÕÊLÀiÊÞÊÊiÀiViÊiÃÌ>ÀÊicerrada como un pajarillo asustado. p>ÊÀiëiÌ>ÀjÊVÊÌ`ÃÊÃÊÃiÌ`ÃÊÞÊ>Ê >ÀjÊ`V Ã>°Ê"ÃÊ — 410 — Ê«ÀiÌÊ«ÀÊ ÀÃÌÊp«ÀiÌÊ,`À}p°Ê·9ÊÊiÊ«ÀÌ>À?Ê>Êi«iÀ>`ÀÊ7>Ê`iëÀi`iÀÃiÊ`iÊÕ>Ê`iÊÃÕÃÊVVÕL>ö Cuidadoso de su decoro, Ma respondió con palabras comedidas: pÊ>«i>ÃÊÃÊ>ÊVViÊÞÊ}â>ÊiÊÃÕÊ >ÀjÊVÊ`iVi>ÃÊ`iÊ >ÃÊ?ÃÊ>}À>V>`>ÃÊÕiÀiÃÊ`iÊÀi°ÊÃÊÕ>Ê?Ã]Ê>ÕµÕiÊVÊiÊ >ÌÀ>VÌÛÊ`iʵÕiÊ«ÃiiÊÛÀÌÕ`iÃÊVÀi>ÌÛ>ÃʵÕiÊ>Ê`ÃÌ}ÕiÊ`iÊ>ÃÊ `i?ðÊÊÊ`iÊ iÊiÊ>}À>`>ÊÃÌÀ>ÀʵÕiÊiÃÊiÊ>ÀV>Ê ?ÃÊ«`iÀÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>]ÊÃi`Ê>}?°ÊiÊ«>ViÊÃiÀÊ>ÃÊ iÃÌ>`ÊÃi}ÕÀÊ`iÊi° —Ya comprendo, poderoso Neige —lo cortó. piÊ`ʵÕiÊÃÊÊÃiÊiÌiÀ>ÊÃÊiÕÕVÃ]ÊÞÊiÊiëiV>Ê iÃ>Ê>>>Ê`iÊ7i]ÊiëiÀʵÕiÊÊ«}>Ê}Õ>ÊLiV°Ê*ÀÊ iÃÊÌ`ÊiÃÌÊ iÃÊ`iÊiÛ>ÀÊiÊ>Ê?ÃÊ>LÃÕÌ>Ê`iÊ>ÃÊÀiÃiÀÛ>ðÊ>>>]ÊÊ`iVÌÊ>}Ê*>ÊiÊiÛ>À?ÊvÀ>`>Ê>ÊÃVÌÕ`Ê>Ê«>>V]ÊVÊ>ÊiÝVÕÃ>Ê`iÊ`iëi`ÀÃi°Ê9ÊÃiÊ>Ê«ÀiÃiÌ>Àj]ÊÞÊ iÊÕÃÊ`>ÃÊÃÊ>ÊÌÀ>iÀjÊvÀ>`>]ÊÞÊÌ>LjÊ>Ê>Ê`>>Ê- BV B]Ê µÕiÊÞ>Ê >ÊÃ`Ê>`ÛiÀÌ`>°Ê Ê«Õi`ÊV«ÀiÌiÀiÊ>Ê?Ã°Ê Ê µÕi`>ÊÕV ÊÌi«°Ê-ÞÊÛVÌ>Ê`iÊ>ÊÛÊ«iÀv`>Ê`iÊÃÊiÕÕVÃ]ÊÕÊiÊ iÀ`Ê>ʵÕiÊ >ÞʵÕiÊÀi>Ì>À°Ê+Õâ?Ê«>Ã>`>ÃÊÕ>ÃÊ semanas, sea demasiado tarde. >Ê9ÕBÊÃiÊVÀ«ÀÊVÊ`À]Ê«iÀÊÌ>LjÊ`V ð p"ÃÊiÃÌ>ÀjÊiÌiÀ>iÌiÊ>}À>`iV`ÊNeige Ma —terció SilÛ>p°Ê"ÃÊ >LjÃÊV«ÀÌ>`ÊV}ÊVÊÕ>Ê}iiÀÃ`>`Ê}Õ>>LiÊÃÊ«À«>Ê`iÊÕÊ LÀiÊV«>ÃÛ]ÊÃ>LÊÞÊÃiÀVÀ`Ã]ÊÞÊiÊ?ÃÊ Ã«Ì>>ÀÊ`iÊVÕ>ÌÃÊÃii>ÌiÃÊ iÊVV`°Ê iÀiVjÃÊVÕ>ÌÊ ÀiÃÊÞÊÛiÌÕÀ>ÃÊÃÊ >ÊVVi``Ê>ÊÛ`>]ÊiÝcelencia. >Ê>LÀÊÕ>ÊvÀ>V>ÊÃÀÃ>°ÊÀ>Ê>Ê«ÀiÀ>ÊÛiâʵÕiÊÊ >V>° pÃÊÕÞÊ«ÃLiʵÕiÊiÃÌiÊÃi>ÊÕÊ`iÊÃÊÖÌÃÊÃiÀÛVÃÊ >Ê>ÊV>Ã>Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊÞÊ>Ê->}À>`Ê«iÀÊ iiÃÌ>ÊpÀiV Vp°Ê*iÀÊÃi>Ê>ÊiÞÊÃÕ«Ài>Ê`iÊÊ}LiÀÊiÊLiÊ`iÊÃÊ súbditos del Bixia Wanli. >ÊÊÛÌÊ>ÊLiLiÀÊiÊÕ>ÊÌ>â>Ê`iÊsaqe]ÊÞÊÕi}ÊÃiÊÀiÌÀ° ,`À}Ê«iÀ>iVÊÛÊÕÌÊ>Ê*>]ÊVÊ>LÃÀÌÊiÊ Õ>Ê`iÃVvÀ>LiÊÀiviÝ°Ê1>ÊÕiÀÊV >ÊÞÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊ iÝÌÀ>iÀ]ʵÕiÊ>«i>ÃÊÃÊÃiÊVV>]ÊL>Ê>ÊÕÀÃiÊiÊÕ>Ê>Ûi— 411 — ÌÕÀ>Ê«ÀiÛÃLiÊÞÊi>Ê`iÊLÃÌ?VÕÃ\Ê·->`À?ÊLiÊiÃÌ>ÊiÝ ÌÀ>Û>}>ÌiÊնʷ>ÊVÃ`iÀ>À?ÊÃÊV«>ÌÀÌ>ÃÊVÊÕÊ iÃV?`>¶Ê·>LÀjÊÌ>`ÊÕ>Ê`iVÃÊ`iÃV>Li>`>¶Ê·iÊ >Ê ÕÌâ>`¶ÊÊÃ>L>ʵÕiÊiÊ`iÃÌÊÊiÊÌÀ}>À>ÊÌÀ>Ê«ÀÌÕdad semejante. ,i}ÀiÃÊ>ÊÃÕÊ >LÌ>VÊÞÊiÊÀi>ÌÊ>Ê/ëÊ>ÃÊÃÌ>ÃÊÛi`>`iÃÊ>V>iV`>ðÊÊÛiÊÃ>}jÃÊÊV>L>ÊiÊÃÊ`iÊ}â]ÊÞÊ «iÃʵÕiÊÃÕÊ>ÊiÀ>Ê}Õ>`Ê«ÀÊÕ>ÊiÃÌÀi>ÊÛiÌÕÀÃ>]ÊÞʵÕiÊ ÊV>L>Ê?ÃÊ}iiÀÃ`>`ÊÃ>`>Ê`iÊ>ÃÊ>ÃÊ`iÊÃÊ?ÃÊ>ÌÃÊ }LiÀ>ÌiÃÊV Ã]ÊVV`ÃÊ«ÀÊÃÕÊVÀÕi`>`]ÊÌÀ>>ÊÞÊv>Ì>Ê`iÊ }iiÀÃ`>`° pLiÀ>ÀÊiÃÊ«ÀiÛiÀ]Ê/ë]ÊÞÊiÊNeige Ma es un maesÌÀ°Ê>ÊLÀ>Ê>iÃÌÀ>Ê`iÊiëÀÌÕÊiÃÊiÊ}LiÀÊ«iÀviVÌ]ÊÞÊjÊÊ procura. *iÃ>L>ÊiÊiÊÃ>LÊ«ÀiÀÊÃÌÀ]ÊÞÊ>ÕµÕiÊiÊÃÊ`>ÃÊ µÕiÊ >L>Ê«>Ã>`ÊiÊ>ÊVÀÌiÊÊ >L>ÊÛÃÌÊV«ÀÌ>ÀÃiÊ`iÊÕ>Ê manera fría, calculadora e incluso imperiosa con sus inferiores, ÃÕÊ>>ÊiViÀÀ>L>Ê>ÃÊÛÀÌÕ`iÃÊ`iÊ>ÊÃiÀi`>`]Ê>ÊÃÕÌiâ>]Ê>Ê«i`>`ÊÞÊ>Ê«ÀÕ`iV>°Ê*iÀÊVÊÌ>Ê«ÀÌ>ÌiÃÊVÕ>`>`iÃÊiÊÃÕÊ >>ÊÃÕÊÃÕiÀÌiÊiÃÌ>L>ÊiV >`>]ÊÞÊÞ>ÊÊ}LiÀ>À>Ê`i>Ã>`ÊiÊ su reino. µÕiÊ>Ì>À`iViÀÊ?}Õ`]ÊiÊiʵÕiÊÕÊÃÊ`iÊÃ>}ÀiÊVÕLÀ>Ê iÊVi]ÊÃiÊ >L>ÊÌÀV>`ÊiÊiÊ?ÃÊ>Õ`ÌÊ`iÊÃÕÊÛ`>]Ê«iÀÊ>Ê iÌiÊÀiÕÊ`iÊ- BV BÊiÊëÀ>L>ÊÕ>ÊÃi}ÕÀ`>`Êtada, aunque supusiera enfrentarse a lo desconocido. ÊLÃÌ>Ìi]ÊÃ>L>ʵÕiÊ>µÕi>Ê`iVÃÊÀiÛÕV>À>ÊÃÕÊ Û`>° — 412 — 11 >ÊÃVi`>`ÊÕ- Õ >Ê>>>Ê`iÊ>ÊiÃÌ>Ê`iÊi`Ê"Ì]Ê>Ê9Ø>ÊÃiÊ«iÀVL>ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê>}Ì>`ÊÞÊ,`À}Ê`i>LÕ>ÊiÝVÌ>`Ê«ÀÊÃÊ >«ÃiÌÃÊ`iÊÃÕÊV>Ã>°ÊiÊVÃÌ>L>Ê>Vi«Ì>ÀÊiÊÃÀ«Ài`iÌiÊÃiÃ}Ê µÕiÊ >L>ÊÌ>`ÊÃÕÊÛ`>°ÊÀ>ÊiÌiÊiÊiVÕiÌÀÊVÊ- BV B]ÊÞÊÊ«iÃ>L>ÊiÊÌÀ>ÊVÃ>° i>â>L>ÊÌÀiÌ>]ÊÞÊ>ÊÕâÊ`iÊ>Ê>ÕÀÀ>Ê`ë>L>Ê>ÃÊLÀÕmas, compitiendo con las nubes por apuntar en el firmamento. ÕL>ÀÀiÃÊViViÌÃÊ>ÌÀ>ÛiÃ>L>Ê>Ê Õ`>`Ê*ÖÀ«ÕÀ>Ê`iÊ*i]Ê >Vi`ʵÕiÊiÊ`>Ê>}>ÃÌ>À>ÊÃÕÊÌLiâ>ÊiÊÕ>ÊÕV >ʵÕiÊ Ìi>Ê«iÀ``>Ê`iÊ>Ìi>ÊVÌÀ>ÊiÊÌiLÀÃÊÃÊÌ>° Ê«`iÀÃÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ>Ê9Ø>Ê>}Õ>À`>L>Ê>Êi«iÀ>`ÀÊ«>À>ÊViâ>ÀÊ>Ê«ÀViÃ]ÊiÛÕiÌÊiÊÃÕÊÃi`>`]ÊÞÊÃÕÊ VÀ«ÕiÌ>Ê Õ>`>`ÊiÊÕ>ÊV>«>Ê>âÕÊÌÕÀµÕiÃ>°ÊÊijÀ}V NeigeÊÃiÊiÊÌ>L>Ê«ÀiVÕ«>`Ê>µÕi>Ê>>>° >ÊÃÌiÀÀ>`>Ê}ÕiÀÀ>Ê«ÀÊiÊ«`iÀÊ`iÌÀÊ`iÊ«>>VÊÃiÊ >V>Ê V>`>ÊÛiâÊ?ÃÊÛÀÕiÌ>]ÊÞÊÃÊ}iiÀ>iÃÊÞÊÃÊiÕÕVÃÊÊ>VÀÀ>>L>ÊV>`>Ê`>Ê?ðÊʵÕiÊ>>L>Ê`iëiVÌÛ>iÌiÊiÊ"À`iÊ `iÊ«iÀ]ÊÃiÊÛi>ÊÃÊÞÊÃÊ>ÞÕ`>Ê`iÊ>`iÊ«>À>ÊÃ>Û>ÀÊÕ>Ê trampa tras otra. >`>ÊV iÊÃÕÃÊÃiVÀiÌ>ÀÃÊiÊVÕV>L>ÊÃÊÀÕÀiÃʵÕiÊ iÃVÕV >L>ÊÞÊÊ«ÀiÛi>Ê`iÊÃÊÌiÌÃÊ`iÊ>ÃiÃ>ÌÊÞÊ`iÊ>ÃÊ ÌÀ}>ÃʵÕiÊ>µÕ>L>ÊÃÕÃÊii}ðÊÊÃÊiÃVÕV >L>ÊÃÊ>V>À>iÌ°ÊÕV ÃÊiÊ>Õ}ÕÀ>L>ʵÕiÊÊVÕ«À>ÊiÊ>Ê>Ê vÀiÌiÊ`iÊ}LiÀ°ÊÃÊ>LVÃÃÊÃiÀiÃÊ`iÊ>Ê}ÕiÀÀ>]ʵÕiÊ iÀ>L>Ê>ÊiÃV``>ÃÊ À`>ÃÊ`iÊiÀVi>ÀÃÊ>À>`Ã]ÊiÊÀi— 413 — Û>L>ÊÃÕÊv>Ã>Êv`i`>`ÊiÊV>`>ÊVÃiÊ`iÊÃÌ>`]Ê«iÀÊÌÀ}>ban a sus espaldas. ÊiÊ«iÀ`>L>ʵÕiÊ«ÃiÞiÀ>ÊvÀiÃÊÀiÃiÀÛ>`ÃÊ`iÊÃÕÃÊ >iÃ]Ê`iÊÃÕÊÌÀ«iâ>ÊiÊ`À}ÀÊ>Ê>ÃÊÌÀ«>ÃÊiÊ>ÃÊvÀÌiÀ>Ã]Ê`iÊ >ÊÀÀiÃÕÌ>Ê`ÃV«>ʵÕiÊÃiÊÛÛ>ÊiÊ>à Wei so, o Banderas MiÌ>ÀiÃ]ÊÞÊ`iÊÃÕÊÛÀ>V`>`ÊiÊÀiVLÀÊ«ÀiLi`>Ã]ÊiÊÃÊ«ÕiÃÌÃÊ iÝViÃÛÃʵÕiÊVLÀ>L>Ê>ÊÃÊV>«iÃÃÊÞÊiÊÃÊÕÌÀ>iÃÊVÊÃÊ µÕiÊÃÊ Õ>L>° À>ÊÌ`ÃÊ}Õ>iÃ\Ê}iiÀ>iÃÊ?Û`Ã]Ê>ÀÀ}>ÌiÃ]ÊÌÀ}>ÌiÃ]Ê VÀÀÕ«ÌÃ]ÊV`VÃÃÊÞÊi}Ài`ðÊ9ÊÊ`>L>° >Ê`iviÃ>Ê`iÊ«iÀÊÃiÊ >L>ÊÃ`ÊÀ}>â>`>Ê`iÃ`iÊ>Ì>Ê en poderosas juntun o Banderas, V>ÃÊ>}ÀV>ÃÊÞÊÌ>ÀiÃ]Ê VÊ>ÃʵÕiÊiÛÌ>L>ÊÃÊÛVÕÃÊiÌÀiÊÃÊ}iiÀ>iÃÊ>LVÃÃÊ ÞÊ«À«iÃÃÊ>ÊÃÊ}«iÃÊ`iÊÃÌ>`]ʵÕiÊÃÊÌi>Ê«`iÀiÃÊ`ÕÀ>ÌiÊ>ÃÊ}ÕiÀÀ>ðÊ1>ÊÛiâÊVVÕ`>ÊiÃÌ>Ã]ÊÃÊÃ`>`ÃÊÛÛ>Ê>Ê ÃÕÃÊÀiëiVÌÛ>ÃÊ}À>>ÃÊÞÊ>ÀÀâ>iÃÊÞÊ>ÊVÕÌÛÊ`iÊ>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊÌÀ}>`>ÃÊ«ÀÊiÊi«iÀ>`À° ÊÌi«ÃÊ`iÊ«>â]Êi`>ÌiÊÕÊiµÕÌ>ÌÛÊÃÃÌi>ÊÀÌ>Ì À]ÊÃÊV>«iÃÃÊÃiÊ`i`V>L>Ê>ÊVÕ`>`Ê`iÊÃÕÃÊV>«ÃÊÞÊv>>Ã]ÊÞÊÃÊÕÊ«iµÕiÊÖiÀ]Ê>ÊiÌÀi>iÌÊV>ÃÌÀiÃiÊÞÊ >Ê>ÊÛ}>V>Ê`iÊ>ÃÊvÀÌiÀ>ÃÊÞÊ>ÊÀ>ÊÕÀ>>Ê`iÊ"iÃÌi° Pero a causa de la apropiación ilícita de tierras por los terratenientes, el minzhuang, reclutamiento de mercenarios, mon}iÃÊÞÊ>V ÖiÃ]ÊÃiÊ âÊiViÃ>ÀÊiÊiÊ«iÀÊÞÊvÕiÊÕÌ «V>`ÊiÊ«`iÀÊ`iÊÃÊÃ>V>LiÃÊV>`>ÌiÃ]ʵÕiÊ`iÊ}«iÊ VÌ>ÀÊVÊÕ>ÊVÃ`iÀ>LiÊV>Ì`>`Ê`iÊiviVÌÛÃÊ Õ>Ã]Ê `iÊÃvÃÌV>`>ÃÊ>À>ÃÊ`iÊvÕi}]ÊÞÊ`iÊ`iÃÌ>V>iÌÃÊ«À«ÃÊ`iÊ Õ>Ê}À>ÊÛ`>`ÊiÃÌÀ>Ìj}V>° p1Ê«i}ÀÊ«>À>Ê>ÊÌi}À`>`Ê`iÊÌÀÊ}Êp`ivi`>Ê Ma. Y como Ma estaba en desacuerdo con la contratación de los Ã>Û>iÃÊiÃLÀÀÃÊ`iÊ>ÃÊiÃÌi«>Ã]ʵÕiÊiÊÌÀ>ÃÊj«V>ÃÊÞ>Ê >L>Ê `iÀÀL>`Ê>ÊÌÀ>ÃÊ`>ÃÌ>Ã]Ê>ÃÊÃiÊÊ >L>Ê>viÃÌ>`Ê>Ê`jLÊ Bixia, «iÀÊ7>Ê`iÌiÃÌ>L>ÊivÀiÌ>ÀÃiÊ>ÊÃÕÃÊ«Ài«ÌiÌiÃÊ}iiÀ>iðÊÊ`iëÀiVÕ«>`Êi«iÀ>`ÀÊ`iÃi>L>Ê}À>ÀÊ>ÊVÀiViÌiÊ i}i>Ê`iÊÃÕÃÊvV>iÃ]Ê>`ÀiV`Ê«ÀÊÃÊiÕÕVÃÊiÊÀ dículos placeres. — 414 — >Ê9Ø>ÊÃiÊ>viÃÌ>L>ÊiÊÃÊVÃiÃÊVÊÕÊ`iviÃÀÊ >ÊÕÌÀ>â>Ê`iÊÕÊijÀVÌÊ`iÊ>`i>ÃÊ«>ÌÀÌ>ÃÊÞÊ`iÊÕÃÊ`iÊ>ÃÊ >Ì}Õ>ÃÊÌjVV>ÃÊ`iÊ`iviÃ>Ê`iÊ>ÊÃVÕi>Ê- >]ʵÕiÊÃÊiÃÊ >L>Ê«À>VÌV>`Ê`ÕÀ>ÌiÊÃ}Ã]Ê«>Ã>`ÊÕi}ÊÃÕÊV ViÌÊ>ÊijÀVÌÊ«iÀ>°Ê>Ê«>ÀÌV«>VÊ`iÊÃÊiÃÊ }ÕiÀÀiÀÃÊ`iÊ/i«ÊiÊ>ÃÊV>«>>Ã]Ê >L>Ê«iÀÌ`ʵÕiÊÃÕÊ >ÃÌiÀÊvÕiÀ>ÊiÊ?ÃÊÀiëiÌ>`Ê`iÊ >ÊÞÊiÊ?ÃÊÌi`Ê«ÀÊ ÃÊii}ÃÊ`iÊ,iÊi`° *iÀÊÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊ`iÊ«>>VÊÞÊÃÊVÀÀ«`ÃÊÌ>ÀiÃÊ`iÊ vÀÌiÀ>]ÊÀi«ÀiÃiÌ>L>ÊÕÊ`iÃi``Ê«i}ÀÊ«>À>ÊiÊVÕÌÛ>`Ê >Ê9Ø>°Ê9Ê>ÕµÕiÊÌ>L>Ê«ÀiV>ÕViÃ]ÊV>LÀ>ÊiëiÀ>ÀʵÕiÊÕÊ ÛiiÊÃÕÃÌÀ>`Ê«ÀÊ>}Õ>ÊVVÕL>]ÊÊÕÊÃÀÛiÌiÊ>vÊ>Ê 7iÊ ÕÊ>V>L>À>ÊVÊÃÕÊÛ`>]ÊÞÊVÊ>Ê`iÊ>}ÕÃÊ`iÊÃÕÃÊ>i}>`Ã]ÊVÊÃÕÊ ]ÊÃÕÃÊÃiVÀiÌ>ÀÃ]ÊÞÊVÊ]Ê`iÊ>Ê`ÕViÊ- BV B]Ê>ÊVVÕL>Ê«ÀÌi}`>]Ê>Ê>ʵÕiÊ>«ÀiV>L>ÊiÊ>ÊV>`iÃÌ`>`Ê`iÊÃÕÊV>Ã>`ÊVÀ>âÊÞÊ>Ê>ʵÕiÊÞ>ÊiÊ >L>ÊLÕÃV>`ÊÕ>Ê Ã>`>ÊviâÊÞÊ ÀÃ>]Ê>Êië>`>ÃÊ`iÊ`ÃÊiviÊ`iÊÃÊiÕÕVð -ÕÃÊÃÕiÃÊ«>À>Ê >ÊiÀ>Ê}À>`ÃÃ]Ê«iÀÊ>Ê?}Õ`Ê 7>ÊÊ`i>L>Ê`viÀiÌiÊÞÊÃiÊ>ÀÀiÃ}>L>Ê>`i?ÃÊ>ÊV>iÀÊiÊ `iÃ}À>V>° ÃÊ«Ài}iÃÊ`iÊ>ÊviÃÌ>ÊÃiÊL>ÊVÕ«i`ÊÃi}ÖÊiÊ >ViÃÌÀ>ÊÀÌÕ>°ÊÊÃÊÃi}Õ>Ê`ië>ÀiVi`Ê>ÊÌiÀÛ>Ã]Ê«iÀ``Ê iÊ>Ê`iÃÕ`iâÊÛi>`>Ê`iÊViʵÕiÊiÃÌ>L>ÊiÊ`iÊ}Ì>ÃÊ`iÊ Õmedad. Êi`>ÊÌ>À`iÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊÃÕÀÊ`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊÃiÊ>LÀÊ `iÊ«>ÀÊiÊ«>ÀÊÞÊÌ>LjÊÃÕÊ«ÕiÃÌ>°ÊÕÌÊ>Ê>ÊiÃÌ>Ê`iÊÛiÀ]ÊiÀ>Ê>ÃÊÖV>ÃÊÛiViÃÊ>Ê>ʵÕiÊÃiÊ«`>ÊÛiÀÊiÊ«>>VÊ«iÀ>ÊiÊÌ`>ÊÃÕÊiÝÌiðÊ*iÀÊ>ÃÊ}iÌiÃÊÃiÊ >L>ÊÀiVÕ`ÊiÊ ÃÕÃÊV>Ã>ÃÊÞÊVLiÀÌâÃÊÞÊ>ÊVÕ`>`ÊiÃÌ>L>ÊÌ>Ê`iÃiÀÌ>ÊVÊÕÊ «?À>° >`iÊ«`>ÊÛiÀÊVÊÃÕÃÊÃÊ«ÕÀÃÊ>ÊÊ`iÊ i]ÊÃÊ «i>Ê`iÊ«iÀ`iÀÃÊ«>À>ÊÃi«Ài°ÊÊ>Ê À>Ê`i mono —entre >ÃÊVVÊÞÊ>ÃÊÃiÌiÊ`iÊ>ÊÌ>À`ipÊÃ>Ê`iÊ«>>VÊ>Êv>>ÊÀi>]Ê >Êi«iÀ>ÌÀâÊ8>`Õ>Ý>]Ê>ÊVÃÀÌiÊ«iÀ>Ê8>}ÊÞÊ>Ê VVÕL>Ê< i}]Ê>L>ÃÊÕ>ÃÊ>Ã]Ê`iÊ>ÃʵÕiÊ7>ÊÃiÊ >L>Ê iV>«ÀV >`ÊÖÌ>iÌi°Ê>V>ÊÕ>ÃÊÃi>>ÃʵÕiÊ >L>Ê>V`ÊÃÕÊ«ÀiÀÊ ]Ê/>V >}]ÊÞÊiÊ>ÀV>ÊÃiÊ >>L>Ê}âð — 415 — >ÃÊ`>>Ã]ÊiÌÀiÊi>ÃÊ- BV B]ʵÕiÊiÃÌ>L>ʵÕiÌ>ÊiëiÀ>do las secretas órdenes de Ma para abandonar su reclusión, iban iÊÕ>ÊÌiÀ>ÊViÀÀ>`>ÊiÛ>`>Ê«ÀÊÃiÃÊÃiÀÛÃ]ÊÕÌÊ>ÊÃÊiÕÕVÃ]Ê ÃÊ>`>ÀiÃÊVÊÃÕÃÊ`ÃÌÌÛ>ÃÊ«Õ>ÃÊÞÊi`>iÃÊ`iÊÃÕÊ À>}]ÊÃÊ}Õ>À`>iÃÊ`iÊ>ÃÊ/>L>ÃÊ`iÊiÃÌÊÞÊÃÊiÃÊ`iÊ ÌÖV>ÃÊ>â>vÀ>>`>ÃÊÞÊ«ÖÀ«ÕÀ>Ã]ʵÕiÊ >V>ÊÃ>ÀÊÃÕÃÊ}}ÃÊÞÊ campanillas. /À>ÃÊiÃÊL>ÊiÊ`ÛÊ7>]ÊÃLÀiÊÕ>ÊÃ>ÊVÊ>LÀ>â>`iÀ>ÃÊ `iÊÀÊ«ÕÀ]ÊÛiÃÌ`ÊVÊÕ>ÊÌÖV>Ê>>À>ÊLÀ`>`>ÊVÊ`À>}iÃ]ÊÃÊ«ÀÌiVÌÀiÃÊ`iÊ«iÀ°Ê/V>`ÊVÊÕÊ}ÀÀÊ«>Ê`iÊ µÕiÊV}>L>ÊÕ>ÊÌÕ«`>ÊÕÛ>Ê`iÊv>iÌÃÊ`iÊVÀÃÌ>ÊiÊ ÃÊ`iÊ «>Ì>]ÊÃiÊ«ÀÌi}>Ê`iÊÌ`ÊÃÊ`iÊV>ÃÊVÊÕÊ«>À>ÃÊ>>À>>`°Ê-ÕÃÊV >«iÃ]Ê>âÕiÃÊÞÊ«ÕÌ>}Õ`ÃÊÃLÀiÃ>>Ê`iÊÃÕÊÌÖV>Ê`iÊÃi`>ÊÞÊÃÕÊV>À>ÊÀâ>Ê«>ÀiV>Ê`iÊÞiðÊ>ÃÊV«iÌiÃÊ>ÀÀÕ}>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ«?À«>`ÃÊiÃÌ>L>ÊÃLÀi>`>ÃÊÞÊÃÕÊv}ÕÀ>ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê a la de un dios. ÀµÕiÀÃ]Ê>ViÀÃÊÞÊÕ>À`>ÃÊ`iÊÀV>`]ʵÕiÊ>ÀV >L>Ê >Ê«i]ÊÕV>ÊÞiÃÊÞÊ>À}iÌ>`>ÃÊVÌ>ÃÊ`iÊ>>°ÊV>â>ÀÊiÊ /i«Ê`iÊ i]ÊÌ`Ê`iÊVÀÊ>âÕ]ÊiÊ>Ê«i>ÊÞÊV?À`i>Ê`iV>VÊ`iÊ`>°ÊÃÊÌÀiÃÊ«ÃÃÊ`iÊÌi>ÃÊiÀ>Ê>âÕiÃÊÞÊ>ÊÕÀ>>Ê circular que lo rodeaba también era azulada, como correspondía >Ê>Ê>}iÊÌiÀÀi>Ê`iÊvÀ>iÌ°ÊëÕÃiÀÊ>ÃÊ>`>ÃÊiÊiÊ ÃÕiÊÞÊ7>Ê`iÃVi`ÊiÌÀiÊÃÊÃiÃÊ`iÊÃÊVL>Ã]Ê>ÃÊv>ÕÌ>ÃÊÞÊÃÊ Ã° -iÊvÕiÀÊViiLÀ>`ÊÃÊvVÃÊÀi}ÃÃ]Ê>ÃÊvÀi`>ÃÊÞÊ>Ê purificación del santuario en medio de un piadoso silencio. Un ÕÌÀ`Ê}ÀÕ«Ê`iÊ`>â>ÀiÃ]ÊÛiÃÌ`ÃÊ`iÊ}ÕiÀÀiÀÃ]ÊiiVÕÌ>ÀÊ iÊ>ViÃÌÀ>ÊL>iÊ`iÊ>ÃÊL>`iÀ>ÃÊÞÊ>ÃÊ>â>Ã]ʵÕiÊi>ÀÊ`iÊV ÀiÃÊâ}â>}Õi>ÌiÃÊiÊ>ÀiÊÛ° - BV B]Ê>Ì>Û>`>ÊVÊÕ>ÊÌÖV>Ê`iÊVÀÊ`}ÊÞÊÕ>ÊiÃV>Û>Ê`iÊ>ÀÌ>Ê >L>ÊÃ`ÊVÃ>`>Ê«>À>ÊÀiVÌ>ÀÊiÊ«i>Ê`iÊ>Ê Ài>V]ʵÕiÊiÌÊ>ÌiÊ>ÃÊiÃV>>Ì>ÃÊ`iÊÌi«°Ê- BV BÊ ÀiiÀ>L>Ê ÃÕÊ v>V>]Ê ÞÊ «iÃ>L>Ê iÊ ÃÕÊ vÕÌÕÀÊ i`>Ì\Ê >ÊvÀÌÕ>ÊiÊ >ÊÀi}>>`ÊÊ?ÃÊ`iÃi>L>\Ê>ÊLiÀÌ>`Ê·*iÀÊ iÊÃiÀ?ÊiÊ>LÕÀÊ«À«V¶Ê·Ê«i`À?ÊiÊVÀÕiÊ}À>ÊiÕÕV¶Ê —pensó. ÝÌ>Ã>`>ÊVÊiÊÀÌÕ>ÊLÃiÀÛ>L>ÊiÊiëiVÌ?VÕÊÀi}Ã]Ê>Ê — 416 — ÃÊÀ}ÕÃÃÊiviÃÊ`iÊ>Ê}ÕiÀÀ>]Ê>ÊÃÊiÕÕVÃÊÞÊ>ÊL`>`ÃÊ Ý>]ÊVÕÞ>ÊiÌiÊÛ>}>LÕ`i>L>Ê«ÀÊÌÀÊÕ`°Ê ÊiÊ>V iViÀ]ÊÃÊViÃÊÃiÊ>LÀiÀÊÞÊÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃÊiÌ>ÀÊÃÕÃÊ>ÃÊ `iÊ}âÊ«ÀÊÀiVLÀÊÃÊv>ÛÀiÃÊ`iÃ`iÊÊ>Ì]ÊiÌÀ>ÃÊÃÊÃÀÛiÌiÃÊViâ>ÀÊ>ÊiVi`iÀÊÃÊv>ÀiÃÊÞÊV>`i>ÃʵÕiÊÀ`i>L>ÊiÊi}>>>`Ê/i«Ê`iÊ i]ÊV«ÕiÃÌÊ«ÀÊiÊÌ>À]ÊiÊ "À>ÌÀÊ«>À>Ê>Ê,}>ÌÛ>Ê`iÊ>ÃÊÕi>ÃÊ ÃiV >ÃÊÞÊ>ÊÛi`>Ê iiÃÌi]ʵÕiÊÃiÊVÛÀÌiÀÊVÊ>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊÃLÀ>ÃÊiÊÕÊ>ÃVÕ>Ê`iÊvÕ}ÀÊ>>ÀiÌ° iÊÀi«iÌiÊÕÊâÕL`ÊÀiÃÊiÊÃÊ`ÃÊ`iÊ- BV B°ÊÃÊ sacerdotes tao, iniciaban sus isócronas salmodias, indicadoras de µÕiÊiÊ«ÕÌÊVÕ>ÌiÊ`iÊViÀi>ÊÃiÊL>Ê>ÊVÕ«ÀÊÕ>Ê>Ê ?ðÊ7>Ê>ÃVi`Ê«ÀÊ>ÊiÃV>>Ì>Ê`iÊ>Ê->>Ê`iÊ"À>ViÃÊ ÃÌ>V>iÃÊVÊiÊ«>ÃÊiÌÊ`iÊÕÊÛiÊvÃv]ÊÞÊ«iiÌÀÊ ÃÊiÊÃÕÊÃ>ÌÊÌiÀÀ°ÊÊ`iL>Ê«iÀ>iViÀÊ >ÃÌ>ʵÕiÊ`iÃpuntara el sol, implorando al cielo por la prosperidad de su pueL]Ê>ÀÀ`>`ÊvÀiÌiÊ>Ê>Ì>ÀÊÞÊÀ`i>`Ê`iÊÃÊVÕ>ÌÀÊÌÀ« `iÃÊÃ>}À>`Ã]Ê``iÊÃiÊVÃÕ>Ê>ÃÊvÀi`>ÃÊ«ÀiÃiÌ>`>ÃÊ>Ê Õ}ÕÃÌÊ`iÊ>`i° iÌÀ>Ã]Ê>Êv>>Ê«>>Ì>ÊÀi}ÀiÃ>À>Ê>Ê«>>V°Ê,i>L>ÊÕÊ VÛi`ÀÊÃiV]ÊÃÊÀÌÊ«ÀÊiÊvÀ>}ÀÊ`iÊÕ>ÊV>À}>Ê`iÊ «ÛÀ>Ê`iÊv}ÕiÊÞÊÕÊiëi`ÀÃÊÕi}Ê`iÊvÕi}ÃÊ`iÊ>ÀÌvV°Ê1>ÊÕ>ÊiÃV``>ÊiÊ>ÃÊÕLiÃ]ÊV>L>}>L>Ê«ÀÊÕÊViÊ VÕLiÀÌÊ`iÊVi>iÃÊi}Àð 7>Ê«iÀ>iVÊ«ÀÃÌiÀ>`Ê`ÕÀ>ÌiÊ À>Ã]ÊiÛÕiÌÊiÊ>Ê >}>Ê`iÊÀiVÌÊÃ>}À>`°Ê«i>ÃÊÃÊÛ>ÊÕÊÖÃVÕ]Ê>i`ÀiÌ>`Ê«ÀÊ>Ê«iÕLÀ>Ê`iÊÌi«°ÊÃÊÕ}>ÀiÃÊÃ>ÌÃÊÊ>ÌiÀâ>L>Ê`iÃ`iÊ]ÊÞÊ«ÀÊiÃÊVÕ>`Êv>â>L>ÊÕ>Ê«i}>À>]Ê ÃÕÊÀ>`>Ê«iÀ>iV>Êv>ÊiÊÃÊ ÕÃÊ`iÊViÃ]ʵÕiÊ>ÃVi`>Ê >V>Ê>ÊVÖ«Õ>]ÊÌiÌ>`Ê> ÕÞiÌ>ÀÊÃÕÃÊ`iÃÊÌiÀÀiðÊ,iâÊ À>ÊÌÀ>ÃÊ À>° >ÊÛ}>ÊÃiÊiÊ âÊiÌiÀ>ÊÞÊ>Ê`iëÕÌ>ÀÊiÊ`>ÊiÌÀÊÕÊ`iÊ ÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃ]Ê>ÕV?`iʵÕiÊiÊÃÊ}iÀ>L>Ê«ÀÊiÊiÃÌi°ÊÊ i«iÀ>`À]Ê>ʵÕiÊÃiÊiÊÛi>Ê>ÃÊ>ÀV>ÃÊ`iÊ>Êv>Ì>Ê`iÊÃÕi]Ê>ÃVi`Ê>ÃÊ}À>`>ÃÊ`iÊ>Ì>À]ÊÀ`i>`Ê`iÊ>ÃÊ Õ>ÌÀÊ*ÕiÀÌ>ÃÊ/ÀÕfantes, o pai-lou]ÊÀiÌ>`>ÃÊ >V>ÊÃÊVÕ>ÌÀÊ«ÕÌÃÊV>À`>iÃ°Ê ÊjÊÃiÊ >>L>ÊÃÊÃLÃÊVÃVÃÊÞÊ7>Ê>LÀÊÃÕÊ>ÌÊ — 417 — `À>`°ÊÕi}Ê>âÊ>ÃÊ>ÃÊ>ÊViÊÞÊÀ}ÊÃÊiÌÕÃ>ÃÊ>Ê }À>V>ÊÞÊ>Ê«ÀÌiVVÊ`iÊ>Ê`Û`>`Ê«>À>ÊÃÕÊ«ÕiL° —«Venerable Celeste de la Aurora de Jade, Dios de los Justos, Padre de los ríos y fuentes, Interpretador del Fin del Tiempo, que reinas sobre los cuatro mundos. Líbranos del caos, de los diluvios, de las malas cosechas, de los precursores de lo nuevo y de los bárbaros extranjeros. Yo soy Wanli, llamado Sheng Shang, el de los Diez mil calendarios, el hijo nacido de tu benevolencia, y te ruego a ti Ser Divino de Arriba, que protejas Dyung Guo, El País del Medio, y que tu lluvia benefactora inunde los campos y tu sol conceda vida a las semillas. Que nunca olvidemos los viejos ritos, Majestad de los Cielos». - BV B]ʵÕiÊÌi>ÊÃÊÃÊV>Ã>`Ã]ÊÛÊÃ>ÀÊ>ÊÃÕÊÃiÀÊ`iÊ Ã>ÌÕ>À]ÊiÌÀiÊiÊÀÊvÕ}ÀÊ`iÊ>ÃÊÌi>ÃÊÞÊÃÊv>ÀÃÊV>ÀiÃiÃ°Ê Ê«>ÀiV>ÊÌÀ>ÃvÀ>`Ê«ÀÊiÊÃÌiÀÊ`iÊ>Ê`Û`>`Ê VÊ>}ÕÃÊ>Ãi}ÕÀ>L>ʵÕiÊ`iL>ÊÃÕVi`iÀ]ÊÃÊ?ÃÊ?}Õ`Ê µÕiÊ`iÊVÃÌÕLÀi°Ê,i«>ÀÊiʵÕiÊ`iÃVi`>ÊÌÀ«iiÌiÊ>ÃÊ}À>`iÀ>ÃÊVÊÃÊÃÊVi}>`ÃÊ«ÀÊiÊ`iÃÌiÊ`iÊ>Ê>LÀ>`>]ÊiÌÀiÊ ÃÊ>À«i}ÃÊ`iÊ>ÃÊÖÃV>ÃÊÀiÌiÀ>ÌÛ>ÃÊ`iÊÃÊ>Ö`iÃ]Êv>ÕÌ>ÃÊÞÊ Ì>LÀiðÊ- BV BÊÃÌÊV«>ÃÊ«ÀÊ>µÕiÊ LÀiÊ>ÃÕÃÌ>`]ÊvÀ?}ÊÞÊ>«?ÌV° ÊÌi«ÊÃiʵÕi`Ê`iÊÕiÛÊÛ>V]ÊÃÊvV>ÌiÃ]ÊÃÊ>Êv>>ÊÀi>ÊÞÊÃÊ>ÊÕV i`ÕLÀiÊ«>>Ì>°Ê1Ê`À>ÌiÊÀÊ>Ê ViÃÊÞÊÃ?`>ÊÃiÊiÝÌi`Ê«ÀÊ>ÊiÝ«>>`>ÊiÌÀiÊÃÊV>ÌÃÊ VÀ`iÃÊ`iÊÃÊiÃÊÌ>°Ê >Ê >L>ÊÃ`Ê«ÕÀvV>`>ÊVÊ >ÊÀ>VÊÞÊ>ÃÊ«i}>À>ÃÊ`iÊÊ`iÊ i°Ê>Ê`Û`>`ÊÊ >L>ÊÛ`>`ÊiÊ,iÊ`iÊ iÌÀChina°Ê1>ÊÕLiÊ`iÊ}âÊÃiÊ >`ÕiÊ`iÊ>ÊVÕ`>`°ÊÊÀ`iÊVÃVÊÃi}Õ>ÊÕÌ>Li°ÊÊ«Õiblo se consideraba feliz. - BV BÊ>}Õ>À`ÊiÊÃÕÊV?>À>]ÊiV >`>ÊiÊÃÕÊÕ`ÊiV Ê VÕLiÀÌÊ`iÊVLiÀÌÀiÃÊÞÊÃ?L>>ÃÊ`iÊÃi`>]Ê >ÃÌ>Ê>Ê À>Ê`iÊ}À>Ê — 418 — L>µÕiÌi°ÊÊ >LiÀÊÃ`ÊLÀ>`>Êdama gufeiÊiÊ >L>Ê«À«ÀV>`ÊÕÊ«>À>}Õ>ÃÊ«ÀÌiVÌÀ]Ê«iÀÊÊÃiÊv>L>Ê`iÊÃiÃÌÀÊ iÕÕVÊ7i]ʵÕiÊ>«ÀÛiV >L>ÊVÕ>µÕiÀÊ«ÀÌÕ`>`Ê«>À>Ê Õ>À>°ÊÌÕ>ÊiÊÃÕÃÊÃʵÕiÊ«Ài«>À>L>Ê>}Õ>Ê>`>`ÊVÌÀ>Ê i>]Ê«ÀÊiÃÊÀ}>L>Ê>ÊViʵÕiÊ>Ê`iVÃÊ`iÊ>ÊvÕiÀ>ÊiÌi]ÊÞÊÃiʵÕiÌ>L>Ê>ÊÊÀiVLÀÊ>ÊÀ`iÊ`iÊ>L>`>ÀÊÃiVÀiÌ>iÌiÊiÊ}iVi° >Ê«>ViV>ÊÞÊÕ>ÊVÕÌ>Ê>>À>Ê>Ê«>ViÌ>L>° *ÀÊiÃ]ÊÞÊVÊÕÊVÌÀ>«ÕÌÊÌÀÌÕÀ>Ìi]ÊÀiVÀ`>L>Ê>ÃÊ }À>ÛiÃÊ>`ÛiÀÌiV>ÃÊ`iÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ>]ÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀ\Ê>>Ê - BV B]Ê«ÀVÕÀ>ÊÌ>ÀÊÃÊÌjÊ`iʵÕiÊ«Ài«>ÀiÊÌÕÊÃiÀÛ>]ʵÕiÊ `>À>Ê>ÊÛ`>Ê«ÀÊÌ°ÊÊÃÊL>µÕiÌiÃÊ«ÀÕiL>ÊÖV>iÌiÊÃÊ«>ÌÃÊ`iÊÃÊÛÌ>`ÃÊÞÊ>LÃÌiÌiÊ`iÊVÕ>ÌÃÊÌiÊvÀiâV>ÊÃÊiÕÕVðÊ*ÀÊ`>>ÀiÊ>Ê]Ê«Õi`iÊ«iÀÕ`V>ÀÊ>ʵÕiÊiÃÌÊÞÊ>°Ê ÊÃi>ÃÊ«>ViÌi]ÊÌ`Êi}>À?°Ê/ÕÊLiÀÌ>`ÊiÃÌ?ÊiÊ>ÃÊ`iÊ Vi° Medito que no bastaba con detentar la protección directa del Bixia]ÊVÕ>`ÊÃÊiÕÕVÃÊ>Ê >L>ÊÃi>>`ÊVÊÃÕÊ«ÀiÃ>Ê«Ài`iVÌ>°Ê>Ê>}ÕÃÌ>ÊÃiÊië>ÀVÊ«ÀÊÃÕÊ«iV ÊÞÊiÊiëiÊ`iÊ>Ê ÕiÀÌiÊÀi}ÀiÃÊÌÀ>ÊÛiâÊ>ÊÃÕÊÛ`>°Ê·ÝÃÌÀ>ÊÕÊÌiÊ«>À>ÊV}>¶ >ÊÃi`>`Ê>ÊÛ>`ÊiÊÕ>Ê>Ê`iÊ>>À}ÕÀ>ÊÞÊÃiÊ>VÀ`Ê`iÊ ,`À}Ê-Û>°Ê-ÕÃÊ«?À«>`ÃÊÃiÊViÀÀ>ÀÊ>iÃÊ>ÊÃÕÊÛÕÌ>`°Ê ÃÌ>L>ÊV>Ã>`>°Êë>ÀVÊ>ÊV>ÃV>`>Ê>â>L>V iÊ«ÀÊÃÊ> >`iÃ]ÊÞÊÃiÊ`ÕÀÊÛ}>`>Ê«ÀÊÃÕÊ«iÀÃiÛiÀ>ÌiÊÃiÀÛ>]Ê>ÊviÊÕ° 7>ÊVÕ«ÊÃÕÊÕ}>ÀÊ`iÊ«ÀiiiV>Ê«>À>Ê«ÀiÃ`ÀÊiÊL>quete. Ê- BV B]ʵÕiÊ>ÃÃÌ>Ê>Ê?}>«iÊiÊiÊÃ>Ê`iÊ>ÊÀ>Ê*iÀfecta, o Baoke]ÊiÊi«iÀ>`ÀÊiÊ«>ÀiVÊ>Ê>ÌÌiÃÃÊ`iÊÕÊ jÀiÊ ÞÊ`iÊÕÊ}Õ>Ê`iÊ«ÕiLðÊ>`i}Õi]ÊV>Ã>`ÊÞ>Ê>ÊÃÕÃÊÛiiÃÊ >Ã]Ê>ÃÊVi>ÃÊ}ÀÕiÃ>ÃÊ`iÊ LÀiÊÛi]ÊÞÊÃÕÃÊÃÊiÃV``ÃÊiÊ ÃÕÊÀÃÌÀÊV}iÃÌ>`ÊÞÊv>Ì>ÃÌ>]ÊÊ>ÌÀ>>Ê>Ê>`i°ÊÀ>ÊÕÊ LÀiÊÛÕ}>À° ÊLÃÌ>ÌiÊÃiÊÃÌÀÊ`ÃÌi``ÊÞÊ>VViÃLiÊVÊ>ÃÊÛiVÃ>ÃÊ`>>Ã]Ê8>}ÊÞÊ>ÊVVÕL>Ê< i}]ÊVÊÃÕÃÊvV>iÃÊ — 419 — ?ÃÊViÀV>Ã]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`ÊVÊiÊ}À>ÊiÕÕV]ÊiÊhuanguan Wei Õ]ʵÕiÊiÊ>«>ÀÌ>L>Ê«iµÕiÃÊÌÀâÃÊ`iÊ>iÌÃÊiÊÕ>Ê L>`i>Ê`iÊ«>Ì>ʵÕiÊÃ>LÀi>L>ÊVÊ«?V`>Ê`iiVÌ>VÊÞÊiÊ>Ê ÃÕÃÊÛÌ>`ðÊÃÊ«>ÌÃÊiÀ>Ê«À«ÃÊ`iÊ>ÊiÃÌ>VÊÌ>]Ê`ÕViÃÊÕÃ]ÊÃ>>`ÃÊÌÀÃ]Ê>}ÀÃÊÞÊ«V>ÌiÃÊÕÞÊ>Ê}ÕÃÌÊ`iÊi«iÀ>`À]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`ÊÃ>â>`ÃÊVÊÃÊVVÊ«iÀvÕiÃÊÌÀ>`V>iÃÊ`iÊ>ÊVÀÌiÊ}° >`>Ì>ÀÃ]Ê`}>Ì>ÀÃ]ÊÀi}ÃÃ]ÊVÀÌiÃ>>ÃÊÞÊ>Êv>>Ê «iÀ>]Ê`i}ÕÃÌ>ÀÊ>À>>ÃÊÀ>ÃÊ`iÊ>ÃV>ÌiÊiÊÃÀ«i]ÊvÀÌÃÊ `iÊV>ÀiÊ>`L>`>ÊVÊvjVÕ>]Ê«>ÌÊ>µÕi>`Ê`iÊi}]Ê«iÃV>`Ê VÊ>ÀÀâÊviÀiÌ>`ÊÞÊ«ÊiÊ«>ÃÌ>Ê`iÊÃÞ>]Ê>`iÀiâ>`ÃÊVÊ >ÃÊÃ>Ã>ÃÊ?ÃÊÛ>À>`>Ã]ÊÞÊÀi}>`ÃÊVÊÃÀ«iÃÊviÀiÌ>`ÃÊ`iÊ V>>]ÊvÀÕÌÃÊ>`ÕÀÃÊÞÊ>ÀÀâ°ÊÊÃÊ«ÃÌÀiÃ]ÊiÊ>ÀV>ÊÀ}Ê>Ê ÃÕÃÊ?ÃÊ>`VÌÃÊV>LÀ>`ÀiÃ]ÊiÕÕVÃÊÞÊ>`ÃÊÌ>ÀiÃ]ʵÕiÊ ÃiÊ>ViÀV>À>ÊÞÊÊ>V«>>À>ÊÕÌÊ>ÊÃÕÊ`Û?Ê«>À>ÊVÛiÀÃ>ÀÊ ÃLÀiÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ}LiÀ]ÊiÌÀ>ÃÊ>ÃÊVVÕL>Ã]ÊiÌÀiÊi>ÃÊ - BV B]ÊV>Ì>L>ÊÞÊ`>â>L>ÊÕ>ÊÖÃV>Ê`iV>`>ʵÕiÊÀi>>L>Ê los sentidos. Ê«ÀiÀÊÃÌÀÊ>Ê >L>ÊiÝVÕÃ>`ÊÃÕÊ«ÀiÃiV>]Ê«ÕiÃÊiÊ >ÊÛ}>Ê`iÊViÀi>ÊÃiÊ >L>ÊÃiÌ`Ê`ëÕiÃÌÊÞÊÃiÊ >L>Ê retirado a su mansión para descansar. 7>ÊÛÛ>ÊiÊiÊÛÀÌViÊ`iÊÕÊ>LiÌiÊiÀ>ÀiV`Ê`iÊ ÌÀ}>ÃÊÞÊiÌÀ>Ã]ÊiÌÀ>ÃÊ>ÊiÛ`>]Ê>ÊV`V>ÊÞÊiÊi}ÃÊÃiÊ escurrían como alacranes mortíferos a ras de suelo. Wanli tomó >Ê«>>LÀ>ÊVÊÃÕÊÛâÊ>`>ÊÞÊiÊiÝ«ÀiÃÊ>ÊÃÕÃÊ?ÃÊiiÃ\ —Mi Neige >]ÊÊÃiÊ >>Ê`iÃ}À>V>`>iÌiÊiÌÀiÊÃÌÀðÊÃÌ?Ê>}ÊiviÀ°ÊÃÌ>ÊV iÊiÊiÛ>ÀjÊ>ÊÊj`VÊ«iÀÃ>Ê«>À>ʵÕiÊiÊ>ÛiÊÃÊ«ÕiÃÊVÊivi`À>Ê`iÊmahuan. Así ÌÀ>ëÀ>À?Ê ÞÊ iÃÌ>À?Ê VÊ ÃÌÀÃÊ iÊ ÕÃÊ `>ÃÊ pvÀÊ iÊ príncipe—. Hace tiempo que el c’hi]ÊiÊvÕÊ`iÊiiÀ}>ÊÛÌ>ʵÕiÊ À}iÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>Ã]ÊÊ`ÃVÕÀÀiÊ>«À«>`>iÌiÊ«ÀÊiÊVÕiÀ«Ê`iÊ ÊÃÌÀ]ÊÞÊiÃÌÞÊ«ÀiVÕ«>`°Ê Ê«Õi`Ê«ÀiÃV`ÀÊ`iÊj°ÊÃÊ ÃÊ>Ã]ÊÃÊÃ]ÊÃÊ`ÃÊÞÊÊ>>° ÊÀ>ÊÕÕV]ʵÕiÊ >L>ÊV`Ê«VÊ«ÀÊÃÕÃÊ>À`ÀiÃ]ÊÃiÊ >«ÞÊiÊÃÕÊL>ÃÌÊ`iÊjL>ÊÞÊ>Àv]ÊÞÊ>Ì>V° p >`iÊiÃÊ`ëiÃ>LiÊiÊÛÕiÃÌÀÊÀi]ÊÃ>ÛÊÛÃ]Ê>iÃtad. — 420 — 7>ʵÕiÀ>Ê«iÀÊÀ`iÊiÊ>ÃÊ`ëÕÌ>Ã]ÊÞÊÊÊ>«Þ\ —El NeigeÊ>ÊÃÊÛi>Ê«ÀÊÃÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊ>Ê>V]Ê7i°Ê -ÕÊviÊiÊÃÊ«ÀV«ÃÊÃ>}À>`ÃÊ`iÊ«iÀÊiÃÊ>ÛLiÊÞÊ ÕiÃÌÀÃÊÌiÀiÃiÃÊÃiÊÛiÊVÃÌ>ÌiiÌiÊvÀÌ>iV`ÃÊ«ÀÊÃÕÊivV>âÊÀ}>â>VÊÞÊÃÕÊiÃÌÀVÌ>ÊV`ÕVÌ>ÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊÌiÀ>Ìi° ÊV>`>ÌiÊ>ÞÀ]ÊÕÊ iÀVÖiÊÌ>ÀÊ`iÊVi>ÃÊiÀâ>`>Ã]Ê >À}>ÊL>ÀL>]Êii>Ê«>Ìi>`>Ê >ÃÌ>ÊÃÊ LÀÃÊÞÊÀÃÌÀÊÃiÃco, lo taladró con su feroz mirada. Odiaba a Ma, quien poseía vÀiÃÊVv`iV>iÃÊ`iÊÃÕÊÀ>Ê}iÃÌ]ÊÞÊÊ ÃÌ}ÊVÊ la palabra: p*>ÀÊ`iÊ>Ê/iÀÀ>ÊÞÊÃiÀÊ]Ê>ÊÛiÀ`>`iÀ>ÊÃ>Û>}Õ>À`>Ê `iÊ«iÀÊÃÊÃiÊiÛ>À?Ê>ÊV>LÊVÕ>`ÊiÊLÀ>âÊ`iÊÃÕÊi«iÀ>`ÀÊÊÌiLiÊ>ÊiiÀViÀÊÃÕÊ>`°Ê À>]ÊÊBixia, un podeÀÃÊijÀVÌÊ`iÊiÀVi>ÀÃÊi>iÃÊÃÃÌiiÊÛÕiÃÌÀÊÌÀ°Ê Ê era nada tranquilizadora la política de apertura que pretende el >iÃÌÀÊ>°ÊÊi`ÊÞÊ>ÊvÕiÀâ>ÊÃÊ>ÃÊ`ÃÊVÕ>ÃʵÕiÊÃÃÌiiÊÕ>ÊVÀ>°Ê ÊÊÛ`jð ÊiÕÕVÊ7iÊÃ}ÕÊi«â>`Ê>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊ>°Ê «ÀÛiV >`ʵÕiÊÊiÃÌ>L>]ÊÃ}ÕÊiV >`ÊL>ÃÕÀ>ÊÃLÀiÊÃÕÊ }iÃÌ° pÊ>iÃÌ>`°Ê>ÊiÃÊ`i>Ã>`ÊÛiÊÞÊiÃÌ?Êv>µÕi>`° 7>ÊÊV«Ài`>Ê>Ê>VÀÌÕ`Ê >V>Ê>Ê9Ø>]ÊÃÕÊÃ>}>âÊ«ÀiÀÊÃÌÀ]ÊÞÊÊ`ivi`ÊVÊLV>ÊVÀë>`>]ÊVÊÃÊÃiÊÃÌira culpable: p-ÕÊÌi}iV>ÊiÃÊ`i>Ã>`Ê«iÀëV>âÊ«>À>ʵÕiÊ«Õi`>ÊÃiÀÊ VÕiÃÌ>`>°ÊÊÌi}Ê«ÀÊÊLÀ>âÊ`iÀiV ÊÞÊÊ«ÀÌi}iÀj° 7iÊ ÕÊiÃLâÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê>`>ÊiʵÕiÌ>ÌiʵÕiÊ>>Àmó a Wanli. Había estado esperando el momento oportuno para >â>ÀÊÕÊ`>À`ʵÕiÊ«`>Ê>V>L>ÀÊVÊ>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊ>Ê9ÕB°Ê -iÊ >L>Ê«ÀÛÃÌÊ`iÊÕÊ«>«iÊ>]ʵÕiÊiÌÀi}Ê>Ê7>]Ê V>`Ê>ÊV>Liâ>ÊVÊÀiÛiÀiV>°Ê>ÊVÀÌiÊ`iÊ>i}>`ÃÊ}Õ>Àdó silencio. pii`]ÊÊÃiÀÊ«iÀ>ÊpÀ}ÊiÊÌÊ`iëiV >`° p·+ÕjÊiÃÊiÃÌÊ7i¶ÊiÊÌÀ>µÕâ>ÃÊ`iVLiiÌi° ÊÕÊÌÊ`ëViÌi]Ê«iÀÊVÊ}À>ÊviÃÛ>Ê`iÊ`]ÊÃÕplicó: p1ÊvÀiÊv`i`}ÊÃLÀiÊÕ>ÃÊ>VÌÛ`>`iÃÊV>`iÃÌ>ÃÊ — 421 — iÊÃiÌiÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊi>Ê«ÀiÀÊÃÌÀÊ>Ê9ÕB°Ê ÕV>Ê µÕÃiÊÀiÛi>ÀÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê>iÃÌ>`ÊÞÊ«ÀÊiÃÊ >LjÊ`iÊjÊVÊÀiëiÌÕÃÃÊVÀVÕµÕÃ°Ê Ê`iÃi>L>ÊiÃÌ>ÀÃ]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÀiÛirencio al NeigeÊ>]Ê`iLjÃÊiiÀÊp>Ãi}ÕÀÊVÊÕ>ÊviÝÊ v>Ã>ʵÕiÊi}>Ê>ÊÃLiÀ>° Êi«iÀ>`ÀÊÊÌÊiÊÃÕÃÊ>ÃÊÞÊVÊÃÕÃÊÃÊ«iÃÊÊ ÀiiÞÊÛ>À>ÃÊÛiViðÊÊÕÊ«iÀVi«ÌLiÊ}ÀÕ`°Ê ÊiÌi`>Ê nada, aunque las pruebas eran irrefutables. Se rascó con fruición >Ê}À>ÃiÌ>ÊÃÌ>L>ÀL>ÊiÊÌiÀÀ}ÊVÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ>`>ÃÊ>ÊÃÕÊ Vv`iÌi]ʵÕiÊViâÊ>Ê`iÃ}À>>ÀÊVÕ>ÌÊ`iV>ÊiÊiÃVÕi to documento, sembrando el desconcierto en el monarca que se sentía incómodo. >ÊiVÌÕÀ>Ê`iÊ«>«iÊ«>ÀiV>Ê >LiÀÊ`Ã}ÕÃÌ>`Ê>Êi«iÀ>`À° —De modo que mi buen Neige >Ê9Ø>Ê«iÀÌiiViÊ>Ê>ÊÃVi`>`ÊÃiVÀiÌ>ÊÕ-Õ]Ê«À L`>Ê«ÀÊÊ«>`Ài°Ê>?ÃÊ«Õ`iÊÊ >}>À°Ê· ÊiÃÌÕÛÊV`i>`>ÊÞÊ«ÀÃVÀÌ>ÊiÊÌi«ÃÊ`iÊÊ «À}iÌÀ]Ê«el de la Amplia Felicidad]ʵÕiÊ >}]ÊiÊ`ÃÊÞÊÀiÞÊ Ã>L]ÊÌi}>ÊiÊÃÕÊ}À>¶ —Así es, mi Bixia celestial —reiteró el castrado como si lo ÃÌiÀ>p°Ê9ÊÃÊÕÀʵÕiÊiÃÊÛiÀ`>`ÊVÕ>ÌÊÃÊ`}°Ê9ÊÃÊ]ʵÕiÊ ÕÕ}]ÊiÊ`ÃÊ`iÊvÕi}Ê`iÀÀÌ>ÊÊVÕiÀ«ÊVÊÃÕÊvÕÀÀÊVi`>À°Ê"ÃÊ >Ê`iÃLi`iV`]Ê>ÕÊÃ>Li`ʵÕiÊVÌÀ>Ûi>Ê ÛÕiÃÌÀÃÊ>`>Ìð ÊVÀVÕÊ`iÊi>iÃÊV>°Ê>ÊÃ>iÌ>Ê >L>Ê«iiÌÀ>`ÊViÀÌiÀ>° p·9ʵÕiÊÃiÊVViÊ> À>Ê`iÊiÃ>ÊvÀ>ÌiÀ`>`ÊV>`iÃÌ>¶Ê p«Ài}ÕÌÊ iÊ >ÀV>]Ê µÕiÊ vÊ ÃÕÃÊ ÃÊ µÕiÌÃÊ iÊ ÃÕÃÊ fieles. pÃÌ>Ê ÃVi`>`Ê ÃiVÀiÌ>Ê ÃiÊ vÕ`Ê pÃ}ÕÊ iÝ«V>`Ê iÊ iÕÕVÊÛi`ʵÕiÊ >L>ÊV>Ã>`ÊÕV Ê`>ÊiÊ>Êv>>Ê`iÊ Neigep]ÊiÊÌi«ÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊ>LÕiÊ< Õ`]ÊÊÃÌÀ]Ê Ê«iÀ>`ÀÊ>Ê >L>]ÊÞÊ«ÀÌiVÌÀÊ`iÊ>À>ÌiÊ< i}i]Ê el impulsor de la expedición marítima de los Barcos Rojos del /iÃÀ°ÊÊ>Ûi}>ÌiÊvÕ`ÊiÊ >ÊÕ>ÊiÃVÕi>Ê`iÊ`>ÃÊ ÞÊ`iÊVViÌÃÊ?ÕÌVÃ]ÊÀ}i]ÊÃi}ÖÊiÊvÀiʵÕiÊ >LjÃÊi`Ê`iÊiÃÌ>Ê iÀ>`>`Ê«À L`>°Ê/`ÃÊÃ>LiʵÕiÊiÃÌÃÊ LÀiÃÊ`iÊ>ÀÊ À>L>Ê>Ê>Ê`Ã>Ê- >]Ê`i`>`ÊÌ>ÃÌ>Ê`iÊ ÃÊVj>Ã]ÊVÕÞÊiLi>ÊÌiiÊÌ`ÃÊÌ>ÌÕ>`ÊiÊiÊLÀ>âÊÕÊ — 422 — LÀ]ÊVÊiÊÃÊNeigeÊ>Ê9Ø>°Ê·V>ÃÊÊiÃÊÕ>Ê>VVÊ`}>Ê«>À>ÊÕÊÃÌÀʵÕiÊÃiÊLÕÀ>Ê`iÊÃÕÊÃiÀ¶ -}ÕiÀÊÕÃÊÃi}Õ`ÃÊ`iÊÃiVÊÞÊÀiviÝ°Ê7>]Ê >bló: p À>ÊV«Ài`ÊiÊÌiÀjÃÊ`iÊ>Ê9ÕBÊiÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊ>Ê iÀ>Ê`iÊ< i}iÊÞÊÃÊ>«>ÃÊ`iÊÃÕÃÊiÝ«i`ViÃÊ>i`iÊ ÃÊ>ÀiðÊ*iÀÊÊÃiÊÊÀi«ÀV ]Ê«ÕiÃÊiÃÊÌ>LjÊÛÕÌ>`ÊÞÊ deseo mío que su memoria se restablezca. Pero me duele que «iÀÌiiâV>ÊiÊ>Êi}>`>`Ê>ÊÕ>ÊÃVi`>`ÊVÌ>ʵÕiÊÊ«>`ÀiÊ «iÀÃ}Õ°ÊiÊÊÌi>ʵÕiÊ >LiÀÊÀiÛi>`]ÊÃÊÌ>ÌÊiʵÕiÀiÊ p`ÊVÊÃÕÊÛâÊv>Ì° Ê}iiÀ>ÊV>`>ÌiÊ`iÊ>ÊvÀÌiÀ>]Ê>>`Êi>Ê>ÊvÕi}° p·>ÃÌ>ʵÕjÊ«ÕÌÊ`iLjÃÊÃi}ÕÀÊVv>`ÊiÊÕÊ LÀiÊ µÕiÊÕÀ>ÊÕ>Ê>Ì}Õ>ÊÞÊÕÃÌ>ÊiÞÊ«iÀ>]Ê>iÃÌ>`¶ÊpÌiÀVÊ iÊ}ÕiÀÀiÀ]ʵÕiÊÛÛÊ>Ê>ÊV>À}>p°ÊiLjÃÊÃ>LiÀʵÕiÊÛÕiÃÌÀÊ «>`ÀiÊ>`Ê`iÃÌÀÕÀÊÃÕÃÊ«>ÃÊV>ÀÌ}À?vVÃ]ÊÃÕÃÊ`>ÀÃÊ>ÀÃÊÞÊÃÕÃÊÀi}ÃÌÀÃ]Ê«ÕiÃÊÃÕÃÊ>Ûi}>ViÃÊÌÀ>iÀÊ>Ê >Ê?ÃÊ males que beneficios. 1Ê«À}>`ÊÞÊvÀÊÕÌÃÊÃÀÛÊ«>À>ʵÕiÊiÊiÕÕVÊ 7iÊÃiÊ«>Ûi>À>ÊVÊÕ>ÊÀÃÌ>ÊÌÀÕv>ÊÞÊ`ii`À>°Ê*iÀÊ«>ÀiVʵÕiÊ«ÀÊ>µÕi>ÊÛiâ]ÊiÊi«iÀ>`ÀÊÊÌ>À>Êi``>Ã°Ê Apreciaba demasiado a su Neige]ÊVÊiʵÕiÊ`ië>V >L>ÊÌ`ÃÊ ÃÊ`>ðÊ>Ê>VÕÃ>VÊVÌÀ>Ê>Ê9Ø>]ʵÕiÊ>ÊiÃÊVÀi>Ê`iÃÌÀÕVÌÀ>]Ê`iÊ>Êi«iÀ>`ÀÊ`viÀiÌiÊÞÊÃÊ«iÃ>ÌÛ° *ÀÊiÃÊiÊV>ÃÌÀ>`Ê7i]ʵÕiÊÃiÊÌ>L>ÊÛÛ>iÌiÊVÌÀ>À>`Ê`iʵÕiÊ>ÃÊviV >ÃÊ`À}`>ÃÊ>ÊÃÕÊÀÛ>ÊÊ ÕLiÀ>ÊV>Ã>`Ê ÃÕÊV>>Êi`>Ì>]ÊÊ>ÊVÀi>VÊ`iÊÕ>ÊVÃÊ`iÊÛiÃÌ}>V]Ê`iV`ÊiV >ÀÊiÊÀiÃÌ]ÊiÊÕ>ÊÖÌ>ÊÞÊ«iÀÛiÀÃ>Ê>vÀ>V° pÊÝ>]Ê`iLiÀ>ÃÊëiÃ>ÀÊÞÊi`Ì>ÀÊ>ÊV`ÕVÌ>ÊÌÀ>Ã}ÀiÃÀ>Ê`iÊ>iÃÌÀÊ>°Ê->LiÃʵÕiÊ>Ê-Vi`>`ÊÕ-ÕÊÃiÊ ÀiÖiÊÕ>ÊÛiâÊ>Ê>Ê>ÌiÊ>ÊiÃÌi>ÊiÛ>Ì>`>Ê>Ê>À>ÌiÊ< i} iÊiÊiÊ`iÌ>Ê`iÊÀÊ9>}â°ÊÊÀiÕiÛ>ÊÃÕÊviÀÛÀÊ>Ê>Ê`Ã>ÊÞÊ ÃÕÊÛiiÀ>VÊ«ÀÊ->Ê>]ÊiÊiÕÕVÊ`iÊ>ÃÊÌÀiÃÊÞ>ÃÊ· ÊiÃÊ iÃÊiÃÊÌÀ>V]ÊÊÃiÀ¶ Wanli se estaba cansando de la desaforada disputa. p·*iÀÊÃiÊiÃÊ >Ê >>`Ê>}ÖÊ`VÕiÌÊVÊiʵÕiÊiëiVÕiÊVÊÃÊii}ÃÊ`iÊ«iÀ]ÊÊ >ViÊ«ÀÃiÌÃÊiÌÀiÊ — 423 — ÌÀÃÊÃ>LÃ]Ê}LiÀ>ÌiÃÊÊ>iÃÌÀöÊp«Ài}ÕÌÊ7>p°Ê Ê Ã>L>Ê>`>Ê`iÊiÃ>Ê>VÌÛ`>`ÊÌ>ÊV V>ÌiÊ`iÊÊi>Ê>°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊÊÛiÊ>`>ÊviÃÛÊÊ«i}ÀÃÊVÌÀ>ÊiÊÌÀÊ«iÀ>Ê iÊiÃ>Ê`i`V>V]ÊÃÊÊ >ÞÊÌÀ>VÊ`iÊ«ÀÊi`ÊÞÊÊ >ViÊiÊ >ÊV>`iÃÌ`>`°ÊÃÊÕ>Ê`iÛVÊ?Ã]ÊÞÊÃÊÃÌÀÃÊ«Õi`iÊ creer en lo que deseen. p Ê>iÃÌ>`]Ê«iÀÊiÃÊÕÊ LÀiÊÃëiV ÃÊiÊÃÕÃÊVÀidos. 7>ÊiÌi`Ê>ÊLÃiÀÛ>VÊ`iÊiÕÕVÊVÊÕ>ÊiVi`>`°Ê-iÊVÀ«ÀÊ`iÊ>ÊiÃ>]ÊÞÊ>ÊÖÃV>ÊViðÊÃÊVÀÌiÃ>ÃÊÃiÊ VÀ«À>ÀÊV>`Ê>ÊÌiÃÌ>ÊÀiÛiÀiV>]Ê >Vj`ÃiÊÕÊÃlencio absoluto. p Ê`iÃiÊ>À}ÕiÌ>ÀÊ>`>ÊÊ>Êv>ÛÀÊ`iÊ>Ê9Ø>]ÊÊ>ÊÃÕÊ `iÃv>ÛÀ°Ê9>Ê >L>ÀjÊ`iÊiÃÌiÊ>ÃÕÌÊVÊiÊNeigeÊiÊ«ÀÛ>`]ÊÞÊ Ã«iÃ>ÀjÊVÊV>>ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÀiÛi>ViðÊ9Ê>ÕµÕiÊÃÕÊ>VÌÌÕ`Ê Ê`i>Ê`iÊ«>ÀiViÀiÊiÝÌÀ>Û>}>Ìi]ÊiÃÊ«ÀÛ>`>ÊiÊviÃÛ>Ê«>À>Ê el Reino. Ê- BV B]ʵÕiÊÃiÊ >>L>Ê>ÊÕÃÊiÃV>ÃÃÊ`iâÊ«>ÃÃÊ`iÊ>Ê iÃ>Ê`iÊi«iÀ>`À]ÊÕÊvÕ}ÀÊ`iÊÌiÀjÃÊÃÕÀ}ÊiÊÃÕÊÀ>`>°Ê >L>ÊiÃVÕV >`Ê«>ÀÌiÊ`iÊ>Ê«ÀiVÕ«>ÌiÊVÛiÀÃ>V]ÊÞÊÌdamente la última frase del emperador. No cabía duda de que >L>ÊiÃVivV>`ÊÌÀÊi«Ã`Ê?ÃÊ`iÊ>Ê`iëÀiV>LiÊÕV >Ê iÌÀiÊ>Ê>ÕÀ>Ê`iÊÃÊLÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊ`iÊ7iÊÞÊÃÊ}iiÀ>iÃÊ`iÊ>Ê vÀÌiÀ>]ÊÞÊiÊÃÌ>ÀÊâÀÀÊ>Ê9Ø>]ÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀÊÞ Neige palatino. p*iÀÀÃÊ>`ÌðÊ>ÊV iÊÃiÊ«ÀiÃiÌ>ÊÀ>ÃÌÀiÀ>ÊÞÊiÃÌÃÊ `iÃV>ÃÌ>`ÃÊ`iÃi>Ê V>ÀiÊ>ÃÊiëÕi>ÃÊ>ʵÕiÊiÃÊ À>LiÊÞÊ >}?ÊVÊiðÊ+ÕjÊÕâÊÌ>Ê«VÊ`Û>Ê«ÃiiÊiÃÌiÊi«iÀ>`À]Ê>ÕµÕiÊiÃÌ>ÊÛiâÊÊ >ÊÃ>Û>`Êp«iÃÊ>Ê«ÀiVÕ«>`>Ê cortesana. µÕi>ÊÃ>ÊV iÊiÊiÛ>À>ÊÕÊiÃ>iÊ>ÊÃÕÊ>Ã]Ê ÀiÛi?`iÊiÊ>VÃÊ`iʵÕiÊ >L>ÊÃ`ÊLiÌÊiÊÃÕÊ>ÕÃiV>°Ê Pero de repente se encontró con la mirada del eunuco jefe, sinÌi`ÊVÊÃÊÛ>À>ÊÃÕÊ>>°Ê7iÊ>Ê>VÃÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÃÊÃtantes eternos con una sonrisa pérfida e alarmante, que la llenó `iÊ>}ÕÃÌ>° - BV BÊ >L>Ê«iÀ``ÊiÊ«?VÊ>ÊÀÀ]Ê«iÀÊÃÌʵÕiÊiÊ — 424 — ?ë`ÊÛiiÃÊ`iÊ>ʵÕ>Ê>ÃVi`>Ê«ÀÊÃÕÃÊâ>«>Ì>ÃÊÀ>Ã°Ê ·iÊ`>À>ÊÌi«Ê>Ê>L>`>ÀÊiÊ >Àj]Ê>ÌiÃÊ`iʵÕiÊiÊVëÀ>`ÀÊÞÊÌ>>`ÊV>ÃÌÀ>`ÊVÕ«iÀ>ÊÃÕÊÛi}>â>¶Ê·->L>Ê>}Ê`iÊ ÃÕÊiÌiÊÞÊÃiVÀiÌ>ÊÃ>`>¶Ê- BV BÊVÀiÞʵÕiÊ«`>Ê`i>Ì>ÀÃiÊ>ÊÃÊÃ>ÊÞÊ«iÀVLÊÃÊ>Ì`ÃÊ>}Ì>`ÃÊ`iÊÃÕÊVÀ>â°ÊiÊ VÃÌÊÃÃi}>ÀÃi° >ÊVVÕL>ÊiÀ>Ê>ÊÛÛ>Ê>}iÊ`iÊ>ʵÕiÌÕ`° — 425 — Ê /Ê Ê 8/ (15784-1586) 1 >Ê>ÀV>Ê`iÊ>Ê iÀ>`>` Otoño de 1584 ÕiÊiÊ`>Ê?ÃÊ>À}ÊiÊÌiÀ>LiÊ`iÊ>ÊÛ`>Ê`iÊ,`À}Ê -Û>° ->>Ê>ÊL>VÊÞÊViÀÀ>L>ÊÃÊÃÊ«>À>ÊÃiÌÀÊiÊëÊ`iÊ>Ê LÀÃ>ÊÛiëiÀÌ>ÊÞÊÃÊÀÕÀiÃÊ`iÊ>À`Ê`iÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ>Ê9ÕB]Ê VÊ>Ê«ÀiÌiÃÊ`iÊÀi>>ÀÊÃÕÊiÀÛÃ>ÊiÝ«iVÌ>VÊiÊ«>ViV>°Ê>ÊÕâÊ`iÊ>ÊÌ>À`iÊÀivÕ}>ÊVÊÕÊiëi]ÊÃ>ÌÕÀ?`>Ê`iÊ `iÃÌiðÊ>ÃÊ À>ÃÊÌÀ>ÃVÕÀÀ>ÊVÊV>`iVÃ>ÊÌ>ÊÞÊ Ê >L>Ê«``ÊÌ>ÀÊLV>`]ÊiÊi`Ê`iÊÕ>ÊÌi`Ã>ÊÌiÃÊ µÕiÊÊiiÀÛ>L>° - BV BÊÊ>Ã>L>ÊÞÊÃÕÃÊiÀÛÃÊÊ`iÃ}>ÀÀ>L>° 9ÊÊ>ÃÊV >â>ÃÊ`iÊ/ë]ÊÊiÊÌÀ>Ê`iÊÃÊ>ÀÀi}ÃÊ`iÊ Û>iÊ }À>L>Ê >«>V}Õ>À°Ê ÃÌ>L>Ê «>ViÌiÊ ÞÊ ÕV >L>Ê «ÀÊ >ÌiiÀÃiÊÖV`ÊiÊiëiÀ>Ê`iʵÕiÊ>«>ÀiViÀ>Ê- BV B°ÊÊ>Ê ÕV >ÊVÌÀ>ÊÕÊÌi«ÊµÕiÊÊ`iÛÀ>L>]ÊVÌi«>L>ÊiÊVÕ>`ÀÊ ÀÌÕ`Ê`iÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊiViÀÀ>`>ÊiÊÃÕÃÊÀÕÌ>ÌiÃÊÕÀ>>ÃÊÀ>Ã]ÊÞÊÃiÊ«Ài}ÕÌ>L>ÊÃÊÌ`ÊÀ>ÊVvÀiÊ >L>Ê«>i>`ÊiÊLÃÌ>`Ê>Ê9Ø>° ->>Ê>Ê>Ê>`ÀÕ}>`>ÊÃ}ÕiÌiÊÞÊÃÊÃÀÛiÌiÊ`iÊlo Pan em«>µÕiÌ>L>ÊÞÊÌi>ÊÃÊV>ÀÀÃÊ`ëÕiÃÌÃ]ÊiÌÀ>ÃÊiÊV>ÀÌ}À>v]Ê`iÃ`iÊÃÕÊ«ÀÛÃ>`ÊLÃiÀÛ>ÌÀÊÀ>L>ÊÌÀ>ÊÛiâÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê `iÊ>Ê>ÃÊ«>À>ÊÃiÀÊiÊ«ÀiÀÊiÊÛiÀÊ>«>ÀiViÀÊ>Ê- BV B°Ê-iÊ >>L>ÊiÊÌiÀÀ>ÊiÝÌÀ>>]ÊiÌÀiiÌ`ÊiÊÕÊV«ÌÊ«>>Vi}ÊÞÊ tenía prisa por salir de allí. No deseaba tentar al destino. Con— 429 — vÀiÊ>Û>â>L>Ê>ÊÌ>À`iÊ>ÊV>Ã>ÊÃiÊÃÕÊiÊÕÊV>ÕÌiÃÊÃiV°Ê*ÀiÃ>L>Ê>ÊViÀÌ`ÕLÀiÊiÊÃÕÃÊÃiiÃÊÞÊÌi>ʵÕiÊ>Ê>µÕiV>ÊÊ>ÀÌÀâ>À>Ê`iÊÕiÛ° Las azoteas fueron cambiando su luz blanca por el rojo cre«ÕÃVÕ>À°ÊÊÃÊ`iV>L>ÊÀiÌÀ>`Ê>ÊÃÕÊiV Ê`iÊÃVÕÀ`>`°Ê À>Ê>Ê À>Ê >LÌÕ>Ê`iÊÀi}ÀiÃÊ`iÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ>Ê>ÊÃÕÊÀ>`>]Ê>Ê>Ê À>ÊiÝ>VÌ>Ê`iÊperro —las siete de la tarde—. Sonaron ÃÊ«>ÃÃÊ`iÊÃÊ«ÀÌ>`ÀiÃÊ`iÊ«>>µÕÊÞÊiÊiÌÀiV V>ÀÊ`iÊ>ÃÊ lanzas de los escoltas. La puerta se abrió. Pero el Neige Ma re}ÀiÃ>L>ÊÃ]Êv>µÕi>`Ê«ÀÊÃÕÊiÕÌÊÃiVÀiÌ>ÀÊÞÊÛ>ÀÃÊ}Õ>Àdias armados. *iÀÊ- BV BÊÊÊ>V«>>L>°ÊiÃ>V° >Ê«ÌiV>ÊÞÊiÊ`iÃVViÀÌÊ i>ÀÊÃÕÊ>iÌÊÞÊ«ÀÊ VÊÀ>L>ÊÃÕÊLÀ>âÊ >ÃÌ>Ê>À>Ì>À°Ê/`ÃÊÃÕÃÊi«iÃÊÃiÊ >L>ÊÛi`Ê>L>ÊVÊÕ>ÊÛ>>Êv>V`>`°Ê NeigeÊÊ >Ê«``ÊVÃi}ÕÀ°Ê+ÕjÊv>Ì>`>`ÊpÕÀÕÀÊ>L>Ì`p°Ê·À>Ê Ì`Ê>µÕiÊÕ>Ê}ÀÌiÃV>ÊLÕÀ>¶Ê-Ê- BV BÊiÊÕ`ÊiÀ>ÊÕÊ Õ}>ÀÊV«iÌÊ«>À>Êj° -iÊiV Ê`iVi«V>`ÊiÊiÊiV Ê>ÌiÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊv«]Ê µÕiÊV«Ài`>Ê>Ê`iVi«VÊ`iÊÃÕÊ>°Ê>ÊVvÕÃÊÞÊiÊ`i Ã?ÊÃLÀiÛ>L>ÊiÊiÀ>ÀiV`Ê>LiÌi°ÊÊV>LÊ`iÊÕ>Ê À>]ÊiÊ>ʵÕiÊÃiÊ`iëi>ÀÊ«ÀÊÃÕÊV>Liâ>ÊÃÊ?ÃÊÃVÕÀÃÊ «iÃ>iÌÃ]ÊÕÊÃÀÛiÌiÊiÌÀÊiÊ>Ê>VL>]ÊÃi}ÕÀ>iÌiÊ«>À>Ê llamarlos a la mesa. pÊÃiÀÊÃÊÀÕi}>ʵÕiÊiÊ>V«>jÃ]ÊÞÊÌ>LjÊÛÕiÃÌÀÊ VÀ>`°ÊiÊÃÕ«V>ʵÕiÊÃÊiÛjÃÊ>ÊV>>ÊV >ʵÕiÊÃÊÀi}>°Ê-i}Õ`i° 1ÊLÛi`>ÊViiÃÌiÊ>ViÀ>`>ÊLÀ>L>ÊiÊ>ÊV iÊ`iÊ*i]Ê cuando descendieron por una escalera abierta en el espesor del ÕÀ]ʵÕiÊ`iÃiLVÊiÊÕ>ÊÀi>Ê`iÊ iÀÀÊÞÊÕi}Ê>ÊÕ>ÊÕiÛ>Ê iÀ>Ê`iÊiÃV>iÃÊÀiÃL>>`âÃ]ʵÕiÊÃÊiÛÊ>ÊÕÊVÀÀi`ÀÊÃÕLÌiÀÀ?iÊ?ÃÊÃVÕÀ°Ê·-iÊ`À}>Ê>ÊÕÊV>iÊÃÊÃ>`>¶Ê·ÊÕÊ trampa mortal? /ëÊÌiL>L>ÊÞÊ,`À}ÊÀiVi>L>°ÊiÊ>Ê«>Ã>ÀÊ>ÊÕ>Ê >LÌ>VÊ`iÊÃÕLÃÕi]ÊV>ÃÊÕ>ÊVÀ«Ì>°Ê/ë]ÊL>ÊVÊla caja chinaÊiÊÃÕÃÊ>ÃÊÌiLÀÃ>Ã]ÊÞÊ-Û>ÊiÛÌÊÃÌÀ>ÀÊ>ÊiÀÊ Û>V>V°ÊÊÃiÀÛ`ÀÊ`iÊ>ÊÌVÊVÊÃÊÕ`ÃÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ — 430 — ÃÌ>]ÊÞÊ«ÀÕVÊÕÊi}?ÌVÊÃ>ÌÊÞÊÃi>ʵÕiÊ-Û>Ê`iÃVnocía. puÕ-ÕtÊp}ÀÌÊiÊ`jÃÌV° Inmediatamente se abrió una rendija apareciendo la media V>À>Ê`iÊÕÊ>ÞÀ`]ʵÕiÊÃiÊÃÌÀÊÕÃÕ>iÌiÊ>v>Li]ÊÃi>?`iÃÊiÊÌiÀÀ°Ê,`À}ÊÌÀ>ÌÊ`iÊÃiÀi>ÀÃiÊÞÊÀiVLÀÊiÊ>iÌÊ>ÌiÀ>`Ê>Ê >>ÀÃiÊiÊiÊViÌÀÊ`iÊÕ>ÊiÃÌ>V>ÊÕ>`>Ê«ÀÊ>Ê ÕâÊÌÕÀL>Ê`iÊÕÃÊV>`i>LÀÃ°Ê >ÀiV>Ê`iÊiÝÀÃÊÞÊÃiÊ>Ãii>L>Ê >ÊÕÊÃi«ÕVÀÊÃÕLÌiÀÀ?i°Ê-Û>ÊiÝ«iÀiÌÊÕ>ÊÃiÃ>VÊiÝÌÀ>>°ÊÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊ>Ê9ÕBÊ`iÃi>L>ʵÕiÊ>µÕiÊÕ}>ÀÊvÕiÀ>Ê>VViÃLi°Ê>Ê«iâ>Ê >L>ÊÃ`ÊiÊÌÀÊÌi«ÊÕ>ÊL`i}>]ÊÊÕ>Ê >âÀÀ>]ÊÞÊÌÀ>ÃvÀ>`>ÊÕi}ÊiÊÕÊÃÕÌÕÃÊÃ>° *ÀiÃ`>Ê>ÊÃ>>Ê>Ê«ÌÕÀ>Êi>ÀV>`>Ê`iÊÕÊ LÀiÊ`iÊ>«ÕiÃÌ>ÊvÃ>]ÊÀiÊÞÊVÊÃÊ>ÌÀLÕÌÃÊ«À«ÃÊ`iÊÕÊ}iiÀ>Ê Ê>À>Ìi]ÊVi`Ê«ÀÊÕÊVÀÌ>iÊ`iÊ«>ÊiÃV>À>Ì>°Ê>ÊjÊÞÊ iÊÕ>Ê`iÃÌ>ÀÌ>>`>ÊiÃ>]ʵÕiÊ«ÀiÃ`>Ê>Ê9Ø>]ÊÃiÊÃiÌ>L>Ê Û>ÀÃÊ«iÀÃ>iÃÊ`iÊ`ÃÌ}Õ`Ê>ëiVÌ]ÊVÕ`ÊloÊ*>]ÊÞÊiÀ>Ê V>ÃÊÌ`ÃÊ>V>ðÊ6iÃÌ>Ê`iÊi}ÀÊÞÊ«ÀÌ>L>ÊiÊiÊ«iV ÊÕÊ i`>]ÊVÕÞ>ÃÊv}À>>ÃÊÊ`ÃÌ}Õ>]ÊÞÊÃÊ`ÃÌÌÛÃÊ`iÊ Õ>ÃÊ}ÀÕ>Ã]ÊʵÕiÊÃ}vV>L>ʵÕiÊiÀ>Ê>ÌÃÊ>`>ÀiÃÊ`iÊ }LiÀÊ«iÀ>°Ê1Ê`iÊiÃÊ«ÀiÃiÌ>L>Ê>ÊLV>ÊÌÀV`>ÊÞÊ «>ÀÌiÊ`iÊÃÕÊVÕiÀ«ÊÛ]ÊÃi>Ê`iʵÕiÊ >L>ÊÃÕvÀ`ÊÕÊ>Ê >Ài°Ê· Õ?`Ê >L>Êi}>`Ê>Ê>ÊV>Ã>ÊÞÊVÊ«iiÌÀ>`ÊiÊ >µÕiÊ>LiÀÌÊÃÊÃiÀÊÛÃÌö ÌÕÀ``ÃÊ«ÀÊ>ÊÃÕ}iÃÌÛ>ÊÀiÕÊÞÊL}>`ÃÊ«ÀÊÊiÝÌÀ>À`>ÀÊ`iÊ>ÊÃÌÕ>V]Ê-Û>ÊÞÊ/ëÊÃiÌ>ÊiÊVÀ>âÊ `iÃLV>`ÆÊÞÊÌ`>Ê>ÊÃi}ÕÀ`>`ʵÕiÊ«Ãi>ÊÃiÊÌ>L>i>L>Ê>ÌiÊ sus ojos. Los cofrades se quitaron el wushamao]ÊÊ}ÀÀÊ`iÊÀiiÀ>ÃÊV>`>Ã]ÊÌ«VÊ`iÊÃÊ>`>ÀiÃÊ`iÊ>ÌÊÀ>}]ʵÕiÊ`i«Ãtaron en los pomos que sobresalían en la mesa, en tanto estudiaL>]ÊÊÃÊViÀÌÊÀiVi]Ê>ÊÃÊ`ÃÊÛÌ>`ðÊ-ÕÃÊ>À}>ÃÊii>ÃÊ L>V>ÃÊÊ}ÀÃ?Vi>Ã]Ê>ÃÊ«i>L>ÊVÊÕÊÊÃÕ«iÀÀÊÞÊÃÕÃÊ L}ÌiÃÊÞÊL>ÀL>ÃÊÀ>>ÃÊÃÊ >V>Ê«>ÀiViÀÃiÊ>Ê`iÃÊiÊ>ÊV i°ÊÕÌÊ>ÊiÃÊÕ>ÊiÃÌ>ÌiÀ>Ê`iÊ>ÀÌvVÃ>ÊÌ>À>Vi>Ê«ÀÌi}>ÊÕÊ ViÌi>ÀÊ`iÊLÀÃÊ`iÊ>>`>ÃÊVÕLiÀÌ>Ã]ÊÞÊ`iÊ>̵ÕÃÃÊi}>ÃÊ escritos en wenyan]ÊiÊV ÊV?ÃVÊ`iÊÃÊiÌÀ>`ÃÊ`iÊ«>>V]Ê i}LiÃÊ«>À>Ê-Û>° — 431 — µÕiÊÃÕ«iÀ>L>ÊÌ`>ÃÊÃÕÃÊ«iÀëiVÌÛ>ðʷ+ÕjÊÌi>ʵÕiÊ`iVÀiÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊÃLÀiÊ- BV BÊÞÊ«ÀʵÕjÊiÊÕ}>ÀÊÌ>Ê V}ÌÊÞÊ>«>ÀÌ>`¶Ê>]Ê>ÊÛâÊ`iÊ>Ê«ÀÕ`iV>]ÊÀ«ÊiÊvÕi}ÊÀi«iÌ>iÌi°ÊâÊÕÊ}iÃÌÊ>ÝÊVÊÃÕÊ>]ÊÞÊ>viÃtó, traduciéndole Tsopin lo que no entendía. piÛi`ÃÊ>ÊV>«ÌÕÊ`iÊ>Ê-Vi`>`ÊÕ-Õ]ÊÊ`iÊ/}ÀiÊ`iÊ>ÃÊ}Õ>Ã]ÊVÊÌ>LjÊÃiÊVV>Ê>Ê>À>ÌiÊ< i} i]ÊÕiÃÌÀÊ}Õ>ÊÞÊ>iÃÌÀ]ʵÕiÊ«ÀiÃ`iÊVÊÃÕÊiv}iÊiÃÌ>ÊÃ>>°Ê -ÃÊÃÊ}Õ>À`>iÃÊÞÊ`vÕÃÀiÃÊ`iÊÃÕÃÊVViÌðÊ+ÕiÊ `>ÊiÊVViÌÊ`>ÊiÊÕ`°ÊiÃ`iÊ >ViÊÕÊà }]ÊÃʵÕiÊÃÊ«ÀiVi`iÀÊÞÊÃʵÕiÊÃÊÃ}>]Ê>Ìi`À?ÊÃÕÃÊ i}>ÃÊ«>À>ʵÕiÊiÊ«ÛÊ`iÊÌi«ÊÊÃÊÛ`iÊp«ÀV>Ê VÊÃÕÊÛâÊ>ÕÌÀÌ>À>]ÊVÊiÀ}ÕiVj`ÃiÊ`iÊ«ÀiÃ`ÀÊ>µÕiÊ Vi?VÕÊ`iÊÃ>LÃÊ>V>ð ÃÊiLÀÃÊ`iÊ>ÊiÀ>`>`Ê>ÃÌiÀÊÞÊÃ>Õ`>ÀÊ>ÊÃÊ ÃÀ«Ài``ÃÊÛÌ>`ÃÊVÊÕÊÀvi°ÊÊ}ÀÕ«ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê >ÊÕ>ÊVÕÀ>Ê`iÊÕiViÃ]ÊÊ>ÊÕÊÌÀLÕ>ʵÕÃÌÀ>]ÊÞÊÊiÊ`>L>Ê LÕi>Êië>Ê>Ê-Û>°Ê*ÀÊiÃÊÊ}À>L>Ê>>Ã>ÀÊÃÕÃÊiÀÛÃÊÞÊ ÃiÊ>}Ì>L>ÊiÝVÌ>`°Ê1Ê«iÃ>`ÊÃiVÊÃiÊ âÊiÊ>ÊÃ>>]ʵÕiÊ >ÊVÊ>ÃÊÛ>À>ÃÊ`iÊÃ?`>ʵÕiÊÃiʵÕi>L>ÊiÊÕÃÊ«iLiÌiÀÃÊ`iÊLÀViÊVÊ`À>}iÃÊiÃVÕ«`ðÊ>Ê«ÀiÃÊÃiÊ âÊÌ>Ê vÕiÀÌiʵÕiÊ,`À}ÊÃiʵÕi`ÊÃLÀiV}`ÊÞÊiÊÃÕ`ÀÊViâÊ>Ê bajarle por la espalda. No comprendía nada, pero se esforzó en mantener su sereni`>`°Ê·+ÕjÊiÊ«ÀÌ>L>Ê>ÊjÊ>µÕiÊ>µÕi>ÀÀiÊiÝÌÀV>LiÊÞÊÃÕÃÊ ÛiiÃÌÀÃÊV«iÌiÃ¶Ê·Ê >L>Êi}>>`Ê>ÊÞÊ> À>ÊL>Ê >ÊÕâ}>ÀÊÃÕ>À>iÌi¶Ê·>L>ÊÃ`ÊÌ`>ÊÕ>ÊLÕÀ`>ÊiÌÀ>Ê «>À>ʵÕiÊL>>À>Ê>Ê}Õ>À`>ÊÞÊÕi}ÊÃÕ«ÀÀ¶Ê-Û>]ʵÕiÊVÀi>Ê iÃÌ>ÀÊiÛÕiÌÊiÊÕ>ÊÕLiÊ`iÊÀÀi>`>`]ÊiëiÀ>L>ʵÕiÊ>µÕiÊ ÊÃiÊ«À}>Ãi]ÊÞÊÀ>L>Ê>ÊNeige como si fuese un encantador ÊÕÊVÛV>`ÀÊ`iÊ`ið -Û>ÊÃiÊ>`i>ÌÊ`iV``]ÊÞÊ«Ài}ÕÌÊiÊV>ÌjÃ\ pÀ>LiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ·i}Ê>ÊviâÊÌjÀÊiÊ>ÃÕÌʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>Ê>}>`>`Ê«ÀÞiVÌÊ>ÞiÀ¶ µÕi>Ê«Ài}ÕÌ>ÊiÊ}À>iÊÕ>ÊÀ>`>ÊÀi«ÀL>ÌÀ>Ê`iÊ>]Ê µÕiÊ>LÀÌÊVÕ>µÕiÀÊ`?}ÊÃLÀiÊʵÕiÊ?ÃÊiÊ«ÀÌ>L>°Ê >L>Ê >L>`ÊÃÊÃiÀÊ«Ài}ÕÌ>`° — 432 — p/`Ê>ÊÃÕÊ`iL`ÊÌi«°Ê/ii`Ê«>ViV>ÊÞÊÃiÌ>ÃÊpÊ VÀÌÊVÊ«>ÌiÀ>ÊÃiÛiÀ`>`° El NeigeÊÃiÊVÀ«ÀÊ`iÊ>ÃiÌÊÞÊ>âÊ`iÊ>ÊiÃ>ÊÕÊiÃÌÕV iÊ`iÊ«>Ì>]ʵÕiÊ>Ê«>ÀiViÀÊiÀ>ÊiÊLiÌÊ?ÃÊÃ>}À>`Ê`iÊ>ÊÃiVÌ>Ê de maestros, pues inclinó su cabeza ante él. pÊiÃÌiÊVvÀiÊpÀiÛiÊÃiipÊÃiÊ}Õ>À`>]Ê`iÃ`iÊiÊ`>Ê iÊiʵÕiÊvÕiÊV>ÃÌÀ>`]ÊiÊ«iiÊÞÊÃÊÌiÃÌVÕÃÊ`iÊ}À>Ê>À>ÌiÊ `iÊ >]Ê< i}i]Ê«Ài`iVÌÊ`iÊBixiaÊ< ÕÊ]ÊÞÊ}À>ÊV>«Ì?Ê`iÊÃÊ>ÀVÃÊ`iÊ/iÃÀ]ÊÊ`iÊ>ÃÊ6i>ÃÊ,>Ã]ʵÕiÊV>ÀÌ}À>vÊiÊÕ`ÊVV`]ÊÀi}ÃÌÀÊiÃÌÀi>ÃÊ >ÃÌ>ÊiÌViÃÊ }ÊÀ>`>ÃÊÞÊÀi}>Ê>ÊÃÕÊ«>ÃÊ`iÊ>`«VÊV>«Ì>iÃÊ`>ÌÃÊ>ÃÌÀÃÊÞÊViÌvVðÊÕV ÃÊiÊ>>L>ÊÊLÀiÊ`iÊ>ÊÀÖ Õ>]ÊÊ->Ê>Êel eunuco de las tres joyas°ÊÊÃÕÊÕiÀÌi]ÊÃÊ iÕÕVÃÊÞÊ>`>ÀiÃÊ`iÊ«>>VÊ`iÃÌÀÕÞiÀÊÃÕÊÌ>ÃÊ`iÊ/iÃÀ]Ê>ÃÊ/>L>ÃÊ`iÊ>ÃÊvijÀ`iÃ]ÊÕiÀÃÃÊ«>ÃÊV>ÀÌ}À?vVÃÊ`iÊVÃÌÀÕVVÊ`iÊL>ÀVÃÊÞÊÀÕÌ>ÃÊ`iÊÃÕÃÊ>Ûi}>ViÃ°Ê Calculó con precisión la latitud marina con un sextante, una LÀÖÕ>ÊÞÊÕÊÀi]Ê«iÀÊÃÕÊ}À>ÊVÌÀLÕVÊ>ÊÕ`ÊvÕiÊ>Ê`iÊ calcular la longitud, distancia desde cualquier punto de la tierra >ÊiÀ`>ÊVÃ`iÀ>`Êä]ÊvÀ>VʵÕiÊÃi}ÖÊÌi}ÊiÌi``ÊiÃÊiÃÌ?ÊÛi`>`>Ê>ÊÌÀ>ÃÊ}i}À>v>ÃÊ Õ>>Ã]ÊiÌÀiÊi>ÃÊ>Ê ÛÕiÃÌÀ>° ,`À}Ê`ÊÕÊLÀVÊ«iÀVi«ÌLi°Ê·>L>Ê`V Ê}ÌÕ`¶ pÃÊViÀÌ]ÊiÝViiV>ÊpViÌÊ-Û>ÊÛ`?`ÃiÊ`iÊ>Ê VÕiÃÌʵÕiÊÊ >L>ÊÌÀ>`Ê>p°ÊÊÀiÞÊÞÊÃiÀÊiÃÌÕÛÊ>Ê«ÕÌÊ `iÊVÃi}ÕÀÊLÃiÀÛ>`ÊÃÕÃÊ>ÃÌÀÃÊÕÊiV«ÃiÊiÊ`ÃÌÌ>ÃÊ«>ÀÌiÃÊ`iÊÃÕÃÊ`Ã]Ê«iÀÊi}>ÀÊÌ>À`iÊÃÊLÃiÀÛ>`ÀiÃÊ `iÊjV]ÊiÊiÊÌiÀÀÌÀÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>°ÊÞÊ`>ÊVÕ>µÕiÀÊ >ÀÊ`iÊ>Ê ÀÃÌ>`>`Ê`>À>ÊÃÕÊÛ`>Ê«ÀÊÃ>LiÀÊ >>ÀÊiÃ>Ê`ÃÌ>cia espacial. p*ÕiÃÊ< i}ÊÊVÃ}ÕÊÞÊÊ>«ÕÌÊiÊÕÃÊ«i}ð 1Ê?Ê«ÀiÛÃÌÊÊVÌ>}Ê`iÊ>ÀÀ]ÊÞÊÃiÊÌiÀið p·9ÊVÊÊ}À]Ê À>LiÊNeige? ¿Usando relojes de >Ài>ÊÞÊ>}Õ>ÊVÊÊÌiÌ>ÊÃÊ?À>LiÃÊÞÊiÕÀ«iöÊpµÕÃÊ sonsacarlo. 9ÊVÕ>`Ê«iÃ>L>ʵÕiÊÃÃ>Þ>À>Ê>Ê«Ài}ÕÌ>]Ê>Ê`\ — 433 — —No, zhurenÊ-Û>°Êâ>`ÊLÃiÀÛ>ÌÀÃÊ>ÃÌÀVÃÊÞÊ ÌÀÀiÃÊ`iÊÛ}>V>ÊiÊViÌÃÊ`iÊÕ}>ÀiÃʵÕiÊÀiVÀÀ>ÊÃÕÃÊL>ÀVÃÊ `iÊÌ`>ÊÃ>]ÊÞÊÌ>LjÊ`iÊÕ}>ÀiÃÊ`iÃVV`ÃÊ«ÀÊ``iÊÌÀ>ÃÌÊiÊÃÕÃÊÃ}>`ÕÀ>ÃÊ?ÕÌV>ðÊ>L>ÊiÊ>ÃÊ«>Ì>vÀ>ÃÊ`iÊLÃiÀÛ>VÊÕ>ÃÊÛ>À>ÃÊ`iÊiÌ>]ÊÊgnomon]ÊÞÊi`>Ê>ÃÊÃLÀ>ÃÊ µÕiÊ«ÀÞiVÌ>L>ÊÃLÀiÊiÊÃÕiÊVÊ>ÊÕâʵÕiÊÃiÊvÌÀ>L>ÊÌ`>iÌiÊ«ÀÊÕÊÌÀ>}>Õâ°Ê"LÃiÀÛʵÕiÊ«ÀÊV>`>ÊÈ{äÊiÌÀÃ]IÊ >ÃÊ«ÀÞiVViÃÊ>«vV>`>ÃÊ`iÊ>ÃÊÛ>À>ÃÊ`iÊiÌ>ÊÛ>À>L>ÊÊ ViÌiÌÀÃ°Ê ÃÊ µÕiÊ V>VÕ>`Ê >Ê «ÃVÊ `iÊ >ÃÊ estrellas guías]ÊvÕiÊ>Ì>`Ê>ÊÌÌ>`>`Ê`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃÊ`iÊÃÊ`ÃÊ iÃviÀÃÊ«ÀÊÃʵÕiÊ>Ûi}° pu>ÃV>Ìi]Ê}i>]ÊiÊ>À>ÌiÊ< i}itÊpÃiÊiÝ«Àið p9ÊV>ÀÊpVÌÕÊ>p]ÊÃ}Õi`ÊiÃiÊjÌ`ÊÃiÊ«Õi`iÊ saber la longitudÊ`iÊVÕ>µÕiÀÊÕ}>À°ÊÊÃÊÌi«Ê>`Ê LÃiÀÛ>ÀÊÃÕÌ?i>iÌiÊÃÊiV«ÃiÃÊ`iÊÕ>ÊiÊ`viÀiÌiÃÊ«>ÀÌiÃÊ`iÊVÌiÌi]ÊVÛÀÌi`ÊÃÕÊÀiÛÕV>ÀÊjÌ`ÊiÊ `iVÃÛÊ«>À>ÊV>VÕ>ÀÊiÃ>Ê`ÃÌ>V>Ê}i}À?vV>Ê}À>`>Ê >ÃÌ>ÊiÌViÃ]ʵÕiÊ>ÌÊiÊÕ>ÊÀiÃ>Ê`iÊ >ÃÊ`iÊ«>«i° p·9ÊiÝÃÌiÊiÃÃÊ`VÕiÌÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃ]ÊÃiÀ>¶ La respuesta fue comedida, sin modulaciones: p-iÊVÃiÀÛ>ÊÕ>ÊÃ>ÊV«>Ê>>`>ÊÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iðÊuÃÌ>ʵÕiÊÛiÃÊiÊÊ>tÊp`iV>ÀÊÞÊ>âÊÕÊ>âÊ`iÊ papeles amarillentos, que enarboló como un botín de batalla. ÊV>ÃÌi>Ê ÕLiÀ>Ê`>`Êi`>ÊÛ`>Ê«ÀÊ>µÕiÃÊ`VÕiÌðÊ7Õ>}Ê*>ÊÌiÀVÊVÊiÊÀÃÌÀÊiVi``\ p9ÊÃÊÊÃÊ`>ÃÊ«ÀÃ>ÊÞÊÃÊiÕÕVÃÊÃiÊ >ViÊVÊiÊ«`iÀÊÃiÊ«iÀ`iÀ?Ê«>À>ÊÃi«Ài°Ê*>À>ÊiÃÊ< i}iÊiÃÊÕÊ«ÀÃVÀÌ]Ê>ÕµÕiÊiÊÝ>ÊiÃÌjÊÕV >`Ê«>À>ÊVÃ`iÀ>ÀÃÊi}>iÃÊiÊ Ì`ÊiÊ«iÀ°ÊÕµÕiÊÊÃ>LiÃÊÃÊÊVÃi}ÕÀ?ÊVVi`Ê>ÊÃÊVÀÌiÃ>ÃʵÕiÊÊ>`Õ>ÊÞÊÊiµÕÛV>° p*ÀÊiÃÊ`iÃi>ÃÊÃ>Û>À>Ê`iÊ>Ê>ÊVi`>À>Ê`iÊÃÊ castrados —descubrió el Neige con obstinación mirando a -Û>° pÊÛÃÊÃÊÃLÀ>ÊÀiVÕÀÃÃÊ«>À>Ê >ViÀ]ÊiÝViiV>ÊpiÊÀiIÊ -iÊ >ÊÌÀ>Ã>`>`Ê>Êi``>ÊV >Ê`iÊiÌViÃ]Ê>Ê>Êi`VÊ>VÌÕ>]Ê«>À>Ê Ê`ÃÌÀ>iÀÊ>ÊiVÌÀÊiÊV?VÕÃÊV«ið — 434 — VÀ`Ê-Û>p°Ê-iÀ>ÊÕÊÀiÌÀViÃÊ«>À>Ê>Ê Õ>`>`]ÊiÊV>ÃÊ`iÊ perderse. p-]Ê«iÀÊ iÃÊ`iÊ>«ÀiÃÕÀ>ÀÃÊ>Ê«iÀÃÊ>ÊLÕiÊÀiV>Õ`°Ê ÃÊ>Ê À>Ê`iÊÃÊ}À>`iÃÊÃ>VÀvVÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊ>VViÃÊiÀÌÀ>Ã°Ê 6ÛÃÊÌi«ÃÊ`iÊÕ`>â>ÊÞÊ>>>Ê«`iÃÊiÃÌ>ÀÊÕiÀÌð 7Õ>}Ê*>]ÊVÊÕ>ÊiÝ«ÀiÃÊ«ÀiVÕ«>`>]ÊÌiÀÛ\ p ÕiÃÌÀÃÊÛiÌÃÊÃÊiÝ«>`ÃÊÞÊÃÊÌiÌ>ÃÊÃ>V>ÀÃÊ`iÊiÃÌ>ÊV>Ã>ÊÃiÀ>ÃÊ«Ài``ÃÊÞÊÃÊ«>«iiÃÊiÌÀi}>`ÃÊ >ÊvÕi}°Ê*ÀÊiÃÊ«ÀiVÃ>ÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊVVÕÀÃ]Ê-Û>°Ê6ÃÊÃÃÊ ÕÊ Õjëi`Ê`iÊi«iÀ>`À°Ê ÊÃÊV>V i>À?]ÊÃÊÀiëiÌ>À?ÊÞÊÊ ÃëiV >À?Ê>`>°Ê· ÊÃÊÛ>Ê>ÊÀi>V>ÀÊVÊÊÌ>ÃÊ`iÊ >ÃÊ}ÌÕ`iöÊ"ÃÊÀ}>ÃʵÕiÊÃÊ>ÞÕ`jÃÊ>Ê«iÀÃÊ>ÊLÕiÊ ÀiV>Õ`°Ê"ÃÊ >LjÃÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕiÃÌÀ>ÊÖV>ÊÞÊÃ>Û>`À>ÊiÃperanza. ,`À}ÊÌi>Ê>}ÖÊÌ«Ê`iÊÌÀ>«>°Ê·]ÊÕÊiÝÌÀ>iÀÊ«iâ>Ê V>ÛiÊiÊÕ>ÊÌÀ}>Ê`iÊ«>>VÊ«iÀ>ÊÞÊ`iÊ>Ê«`iÀÃ>Ê >¶Ê Ê«`>ÊVÀiiÀÊÞÊÃiÊÃÕÊiÊÕ>ÊV>Û>VÊ>LÃ>°Ê->L>Ê µÕiÊÃÊÊ>ÌÀ>«>L>ÊVÊ>µÕiÊ`VÕiÌ]ÊÃiÀ>ÊiÌÀi}>`Ê>ÊÛiÀ`Õ}Ê«>À>ÊÃiÀÊiiVÕÌ>`ÊÃÊÀiÃÊ>}Õ>°Ê*iÀÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊiÊ«i`>ÊÕ>Ê>VVÊÃ>Û>`À>°Ê-iÊ âÊÕÊÃiVÊ?ÀÌV]Ê pero se fue sobreponiendo de la sorpresa. Estaba ansioso por `iÃÛi>ÀÊÃÕÊÃÌÕ>V° -Û>ÊÃiÊiÃÌÀÊVvÕÃÊÞÊÀÊ`ÀiVÌ>iÌiÊ>ÊÃÊÃÊ`iÊ>° p·9]ÊiÝViiV>¶Ê· ÀijÃÊiÊÛiÀ`>`ʵÕiÊÃÞÊ>Ê«iÀÃ>Ê>`iVÕ>`>¶Ê-ÞÊÕÊiÝÌÀ>iÀÊÞÊ«ÀÊi`iÊÕÊV«iÌ`ÀÊ>ÌÕÀ>Ê`iÊ >°Ê·"ÃÊv?ÃÊ`iÊÊiÊÛiÀ`>`¶ p-]Ê>iÃÌÀÊ-Û>°Ê v>ÃÊiÊÛÃÊpÊVÀÌÊ*>° p·9ÊVÊ iÊ >ViÀÊÞÊ``iÊ iÊ`iÊiÛ>À¶ÊÃÌÞÊ«iÀ plejo. Ê>ÊÃiÊiÊ>i}ÀÊ>ÊÀ>`>°Êv>LiÊiÊ>ÕV\ pµÕÊiÃÊ``iÊiÌÀ>Ê>ÊVÌÀLÕVÊ`iÊ>ÊÃiÀ>Ê- BV B° 9ÊÌÀ>ÃÊ`iVÀÊiÃÌ]ÊiÊÀ>Ê>iÃÌÀÊiÝÌÀ>Ê`iÊÃÕÊLV>>}>Ê iÊ«>«iÊ>>À}>`ʵÕiÊiÝÌi`Ê>ÌiÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊÕÊiëiÀ>â>`Ê-Û>°Ê ÊiÌi`>ÊʵÕiÊiÝ«>Ê«iÀÊÛÊiÊÃiÊ`iÊ}À>Ê `À>}Ê>Ê«i]ÊiÊÃÊ`iÊ«>«iÊi`>°ÊÊÃiÊ`iÊ7>Ê —pensó. —El BixiaÊi«iÀ>`ÀÊ >ÊÌi`Ê>Ê}À>V>Ê`iÊVVi`iÀÃÊ>Ê — 435 — ÌÕÌi>Ê`iÊ>ÊÃiÀ>Ê- BV B]ʵÕiÊ`iÃ`iÊ ÞÊ«>Ã>Ê>ÊÛÕiÃÌÀÊVÕ`>`]Ê`ÃvÀÕÌiÊÞÊ«ÀÌiVV°ÊµÕÊiÃÌ?ÊiÃÌ>«>`>ÊÌ>LjÊÃÕÊvÀ>Ê de mujer libre. Ha dejado de ser dama GuifeiÊÞÊ`iÃ`iÊ>>>]Ê`>Ê `iÊVÕ«i>ÃÊ`iÊÕiÃÌÀÊ>ÀV>]ÊÃÊ«iÀÌiiVi°Ê*iÀÊÃÊÀÕi}Ê µÕiÊÊÛ`jÃÊÕiÃÌÀ>ÃÊVÃÌÕLÀiÃÊÞÊiÞiðÊÊVÕ>ÌÊ>Ê>ÃÊ ÕiÀiÃÊÃÊ}Õ>ÃÊ«ÀÊEl libro de la LeyesÊ`iÊ*>Ê >]Ê µÕiÊ`ÛÕ}>ʵÕiÊ>ÊÕiÀÊVÕ«>ÊiÊÕiÃÌÀ>ÊÃVi`>`ÊiÊÖÌÊ Õ}>ÀÊ`iÊ>ÊiëiViÊ Õ>>°Ê>ÃÊÃÌÀÕÃÊ«>À>ʵÕiÊÃÊÃÀÛ>]Ê Ê«>À>Ê >ViÀÊÃÌiÌ>VÊ«iÀÃ>ÊÞÊÃÊ«>À>ÊVÌiÌ>ÀÊ>ÊÃÕÊ >À`]ÊÊ>ÊÃÕÊ>°ÊÃÌ?Ê«Ài«>À>`>Ê«>À>ÊÃLÀi«iÀÃiÊ>Ê`ÀÊÞÊ >Ê>ÃÊiViÃ`>`iðÊ-iÀ?ÊÕ>ÊLÕi>ÊV«>iÀ>Ê«>À>ÊÛð -Û>ÊiÀ>ÊVÃViÌiÊ`iʵÕiÊiÊ`iÃÌÊÃÊ >L>ÊÕ`Ê`ivÌÛ>iÌiÊÞÊÕÊ}âÊi>ÀÀ>LiÊVÊÃÕÃÊiÌÀ>>ðÊ9>ÊÊiÊ preocupaba el documento de las longitudes. So obsesión era - BV B° p·9Ê``iÊÃiÊ >>Ê> À>]Ê À>LiÊ>¶ÊpÀ}Ê«>ViÌi° p*>ÀÊiÛÌ>ÀÊVÕ>µÕiÀÊÀiÃ}ÊÊÃëiV >Ê`iÊÃÊV>ÃÌÀ>`Ã]ÊÞÊ ÃLÀiÊÌ`Ê`iÊ7iÊ Õ]Ê`>> Camelia se encuentra en palacio junto a las otras concubinas, que nada saben de su manumisión, Ã>ÛÊÃÕÊVÀ>`>ÊÕ°ÊÊiÃÌiÊiÌÊiÃÌ?Ê«Ài«>À>`ÊÃÊViÌÀÃÊ ViÀi>iÃ]ÊÃÊÃ>}À>`ÃÊruyi]ʵÕiÊ>>>ÊiÊÃiÀ?ÊÀi}>>`ÃÊ>Ê BixiaÊ«ÀÊÃÕÊVÕ«i>ðÊÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊiÃÌ>ÊV iÊ Ài>Ê>ÊVvÕÃÊVÊÃÊ«Ài«>À>ÌÛÃÊ`iÊ>Ê}À>ÊviÃÌ>Ê`iÊ>>>°ÊÃÊiÕÕVÃÊ>`>ÊVViÌÀ>`ÃÊiÊÃÊ>ÀÀi}ÃÊ`iÊviÃÌÊÞÊ ÊiÃÊ«ÀiÃÌ>À?Ê>ÌiVÊ>Ê- BV B]ÊÃÊ>ÊÊ`iÊ i]ÊiÊ ÃÊ`iÊÛiÌÊÞÊ*?>ÀÊ,Ê`iÊ-° p·6ÃÊÊVÀijÃÊ>Ã]ÊiÝViiÌiÊÃiÀ¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊ,`À}° pu >ÀtÊiÛÊÛiÌiÊ>ÃÊiÊ«>>V°ÊÃVÕV >`iÊp` Ê«iÀÃÕ>ÃÛp°Ê iÀV>Ê`iÊ>Êi`>ÊV i]ÊVÕ>`ÊÃÊiÕÕVÃÊ >ÕViÊ>Ê À>Ê`iÊ>ÊrataÊpiÌÀiÊ>ÃÊViÊÞÊ>ÊÕ>Ê`iÊ>Ê>`ÀÕ}>`>p]Ê- BV BÊÃiÊiÃV>LÕÀ?]ÊÃÊiµÕ«>iÊÊiÃiÀiÃ]Ê >ÃÌ>ÊÕÊ «ÀÌÊViÀV>Ê>ÊvðÊÊ>ÊiëiÀ>À?ÊÕÊ«>>µÕʵÕiÊVÕÃÌ`>À?ÊÕÃÊ LÀiÃÊ`iÊVv>â>]ÊÃÊÕ>À`>ÃÊ`iÊÀV>`]Ê que controla la emperatriz Ci. p·9Ê>ÊÀi>Ê>`ÀiÊÊ>Ê`i>Ì>À?]ÊiÝViiV>¶ÊpÌi° p>ʵÕiÀiÊVÊÕ>Ê >]ÊÞÊÃÊ`iÃi>ÊÃÕÊviV`>`°ÊpÃÊ µÕiÊÃÊiÛ>Ì>ÀÊÃëiV >ÃÊ>ÃÊV`ÕVÀ?Ê>Ê>ÊV>Ã>Ê`iÊÕÊiÀV>— 436 — `iÀÊ`iÊ>`iÊ>}ÊʵÕiÊ>>>Ê>Ê>LÀÊ«>ÀÌÀ?Ê >V>ÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ/>°ÊÀ?ÊVÕÌ>ÃÊiÌÀiÊ>ÊÛÀ?}iÊ`iÊÃÕÃÊVÀ>`Ã]Ê>ViiÀÃ]ÊLÕÀÀÃ]ÊV>iÃ]ÊiÃVÌ>ÃÊÞÊVVÕL>Ã°Ê Õ>`Ê> >>Ê«ÀÊ>ÊÌ>À`iÊ>ÃÊ`>>ÃÊ`iÊ >ÀjÊÃiÊÃiÌiÊiÊiÊ->Ê`iÊ>Ê À>Ê*iÀviVÌ>]Ê`>ViÊÞÊV>ÌiÊ«>À>ÊViiLÀ>ÀÊ>ÊivijÀ`i]ÊiÊ L>ÀVÊ`iÊ7Õ>}Ê*>]ÊiÊiʵÕiÊÀjÃÊÛÃÊÞÊ- BV B]ÊÞ>Ê >LÀ?Ê zarpado, portando estos irremplazables documentos sobre las anotaciones de las longitudes. p>>Ê >i>ÊÞÊiÊÌ>Ã]Ê`ÃÊV«ÀiÌ`ÃÊÌiÃÀÃʵÕiÊ iÊiVi`?ÃÊ«>À>ÊÃ>V>ÀÃÊ`iÊ >°Ê· ÊiÃÊ>ÃÊNeige Ma? p Ê«`>ÃÊ >LiÀÊiÝ«ÀiÃ>`ÊiÀ]Ê-Û>ÊpÀi«VÊ>Ê `iÃÌÀ?`iÊÃÕÊVv>â>ÊiÊiÊjÝÌÊv>p°Ê9ÊÕ>ÊÛiâÊ>L>`>`>Ê>ÊV>«Ì>]ÊÊVÀÀiÀjÃÊ}ÖÊÀiÃ}°Ê"ÃÊÊ>Ãi}ÕÀ° ,`À}ÊÃiʵÕi`ÊÕ`ÊVÊ>Ê«iÀëV>V>Ê«>À>ÊÌÀ>Ì>ÀÊÃÊ >ÃÕÌÃʵÕiÊ«Ãi>ÊiÊÃ>}>âÊÃÌÀ]ÊÞÊÃiÊÌÀ>µÕâ°ÊÀ>ÊÕÊ ÛiÀ`>`iÀÊâÀÀ]Ê«iÀÊiÊÀi}>>L>ÊÃÊ`ÃÊ`iÃiÃÊ?ÃÊÌÀ>ÃVi`iÌ>iÃʵÕiÊ >L>ÊÃ>`Ê«ÃiiÀ°Ê-ÌÊVÊÃÊ>Ê«ÀiÃÊ`iÊ Õ`ʵÕiÊ >ÃÌ>Ê> À>ÊiÊ«À>Ê>Ê}>À}>Ì>ÊÃiÊiÊ`ÃÌi`iÀ>ÊÞÊ >ÃÊÌÀ«>ÃÊÃiÊiÊ>v>À>°Ê-iÊvÕiÊÃiÀi>`ÊÞÊiÊV«>V>ÊÃiÀÊÕ>Ê «iâ>Ê`iVÃÛ>ÊiÊÃÊ«>iÃÊ`iÊ«`iÀÃÊNeige]ÊÞÊ>Ê>ÊÛiâÊ >ViÀÃiÊVÊiÊ«ÀiV>`ÊÌiÃÀÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃÊÞÊÕÀÃiÊ>Ê>Ê«iÀÃ>Ê µÕiÊ?ÃÊ>>L>ÊÞÊ?ÃÊ`iÃi>L>Ê`iÊÕ`\Ê>Ê`ÕViÊ- BV BÊ° iëÕjÃÊ`iÊ>ÃÃÌÀÊ>Ê>µÕiÊVV>Ûi]Ê>ÊÕâÊ«ÀiÛ>iV>ÊÃLÀiÊ >ÃÊÌiL>ðÊÊ«>ÊLi`iV>Ê>ÊÕÊiÃÌÕ`Ê`iÊ>ÊÃÌÕ>VÊÕÞÊ madurado. p·9Ê>Ê``iÊ iÃÊ`iÊiÛ>ÀÊiÃÃÊ`VÕiÌÃ]ÊÃiÀ>¶ >Ê9Ø>Ê`iÌÕÛÊÃÕÊÀ>`>ÊiÊ/ë]ÊVÊÃÊiÊiÃiÊÃÌ>ÌiÊ ÕLiÀ>Ê`iÌiVÌ>`ÊÃÕÊ«ÀiÃiV>°ÊÊÕV >V ÊÃiÊ«ÕÃÊ>ÊÌiblar. p ÊÊ >ÀjÃÊÛÃ]ÊÊ >À?ÊiÊÛiÊ/ë° -Û>Ê> }ÊÕÊ}ÀÌÊ`iÊÃÀ«ÀiÃ>°Ê·/ë¶ÊÃÌ>L>Ê>LÃÀÌ° pʵÕâ?ÊÊ}ÀiÊp >LÊ>p]Ê«iÀÊ«ÀÊiÊ>âÊ`iÊÃÕÊ Ã>}ÀiÊ«>ÌiÀ>ÊvÀ>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÃÕÊ`iLiÀÊÞÊ`iÊÃÕÊÕÀ>iÌ]ÊVÊ iÀ>Ê`iÊ>Ê-Vi`>`ÊÕ-ÕʵÕiÊiÃ]Ê«ÕiÃÊiÃÌiÊsanglésÊiÛ>Ê Ì>ÌÕ>`ÊÕiÃÌÀÊ`ÃÌÌÛÊÃ>}À>`Ê`iÊ>Ê`Ã>Ê->]ʵÕiÊiÛ>À?ÊVÊ ÀÊÃÕÃÊ>Ìi«>Ã>`ðÊuVjÀV>Ìi]ÊÕV >V t ,`À}ÊÃiÊ>ÃLÀ>L>Ê`iÊVÊÃÕÊÛ`>ÊÃiÊ >L>ÊÃÕ`ÊiÊ — 437 — Õ>ÊV>`i>Ê`iÊ iV ÃÊ>â>ÀÃÃ]ÊÃÀ«Ài`iÌiÊÞÊ`iÊV>ÃÕ>`>`iÃÊ VÀiLiÃ]ʵÕiÊÃÊ`vV>ÀÊÃÕÊ`iÃÌ]ÊÊ >V>Ê?ÃÊÌiÀiÃ>te. Y al parecer, su leal criado tenía también su particular partiV«>VÊiÊj°ÊÊ>Ê>ÊiÃÌÀ>`ÊVÊÕ>Ê`À>?ÌV>Ê}À>Ûi`>`]Ê ÞÊ-Û>ÊÊ`iÊ`iÊÌÀ>ÃÕVÀÊÃÕÊÃLÀiÃ>Ì°Ê->L>ʵÕiÊ>Ê>ÀV>Ê µÕiÊÕV>ÊiÊiÊLÀ>âÊ`iÌiÌ>L>ÊÕÊV>À?VÌiÀÊÃ>}À>`ÊiÌÀiÊÃÊ`iÊ ÃÕÊiëiVi°ÊiÛi`ÊÃi>°ÊÊVÀ>`]ÊVÊ>Êcaja china en la mano, ascendió tímidamente a la tarima, con el cuerpo inclina`°Ê/i>ÊiÊ>iÌÊVÀÌ>`]ÊÞÊÌÀ>ÃÊÕÊiÌÊ`iÊ`iÃVViÀÌ]Ê ÀiV«ÕÃÊÃÕÊ>ÌÕÀ>Ê>ëiVÌÊÌÀ>ÛiÃÊÞÊÃ>}>â° p6iÃÊÛiâÕiÊiÃÌÃÊi`>iÃÊÞÊiʵÕiÊÀië>`iViÊiÊiÊ VÕ>`ÀÊ`iÊ}À>Ê< i}Êp`Ê>]ÊÞÊiÊiÝ«ÕÃÊ>ÊÃÕÊÛÃÌ>Ê>Êi`>>ÊiÊ>ʵÕiÊ >L>ÊLÕÀ>`ÊiÊÃ}Ê`iÊ>ÛiÊ`iÊ>Ê`i`>`Ê`iÊÃÊ >ÀiÃp°ÊÃÊ>ÊÃ>ʵÕiÊÕViÃÊiÊÌÕÊLÀ>âÊÞÊiÃÊÃi}ÕÀʵÕiÊ>}ÕÊ`iÊÌÕÃÊ>Ìi«>Ã>`ÃÊ«>ÀÌV«ÊiÊÃÕÃÊiÝ«i`ViÃÊÞÊvÕiÊ«Ài>`ÊVÊiÃiÊ`ÃÌÌÛ]ʵÕiÊÞÊÌ>LjÊiÛÊVÊ À>° ÃÊiLÀÃÊ`iÊ>Ê-Vi`>`ÊÕ-Õ]Ê>ÊÕ>ÊÃi>Ê`iÊÃtro desnudaron sus antebrazos, donde lucían tatuado el mismo blasón de Tsopin: Yuanjú]ÊÕÊ>ÛiÊv>LÕÃ>Ê`iÊ>ÀÊÞÊÃ}Ê`iÊ - >Ê°Ê/ë]ÊÃÊiÛ>Ì>ÀÊ>ÊV>Liâ>]Ê>viÃÌÊiÊÌÊ`V\ pÀ>LiÊÃiÀÊpÃÃiÊVÊÃÕÊi>p]ÊiÃÌ>Ê>}iÊÃ>}À>`>ʵÕiÊiÊViVÌ>ÊVÊÃÊ>ÞÀiÃ]ÊiÊÊ}À>LÊÊ«>`ÀiÊiÊ «iÀÃ>°ÊÌiÃÊÌ>LjÊ>ÊÕViÀÊÊ>LÕiÊÞÊÊLÃ>LÕi]Ê VÃÌÀÕVÌÀiÃÊ`iÊL>ÀVÃÊÞÊ>ÀiÀÃÊ>V`ÃÊiÊ}>}]Ê>Ê VÕ`>`Ê`iÊÃÊ>ÃÌiÀÃÊ`iÊi«iÀ>`À°Ê-jʵÕiÊ ÕLiÀÊ`iÊi}À>ÀÊ`iÊ >Ê>Ê>ÊÃ>Ê`iÊÕâÊ«iÀÃi}Õ`ÃÊ«ÀÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃ]Ê >ÊiÃÌ>ÀÊÀi>V>`ÃÊVÊÃÊ>ÀVÃÊ,ðÊÃÊVÕ>ÌÊiÊÀiÛiÊÊÛiiÀ>`Ê«>`Ài]ʵÕiÊiÊ-LiÀ>Ê`iÊÃÊ iÃÊ«ÀiÃiÀÛiÊ por toda la eternidad —receló el criado casi temblando. p*ÕiÃÊ ÞÊÛ>ÃÊ>Ê À>ÀÊ>Ê>Ê-iÀ>Ê`iÊ>ÀÊÞÊ >ViÀʵÕiÊÃiÊ ÃiÌ>ÊÀ}ÕÃÃÊÌÕÃÊ>Ìi«>Ã>`ÃÊ`iÊÌ°ÊuViÀV>ÃÊÛÃÊÌ>Lj]Ê -Û>t El NeigeÊ>ÊÃiÊ>ÃÊÃÕÊV>LiÊ«>Ìi>`°Ê-iÊiÛ>ÌÊ`iÊÃÕÊ ÃÌ>ÊÞÊiÊ«`Ê>ÊV>>ÊV >Ê>Ê/ë]ʵÕiÊÃiÊÊiÌÀi}ÊVÊ `iÃVv>â>°Ê-Û>ÊÊÃ>L>ʵÕiÊÃiÊ«À«>ÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀ]Ê µÕiÊ>Ê>LÀ]ÊÞÊiÝÌÀ>ÊÕÊ>ÊÕÊÃÊV`ÀÃÊ`iÊÖÃV>]Ê>ÃÊV>>ÃÊV >ÃÊ`iÊÃ`°ÊÕi}ÊvÕiÊ>LÀj`>ÃÊÕ>Ê>ÊÕ>]Ê`i>`Ê — 438 — >Ê`iÃVÕLiÀÌÊ>ÃÊÀ>ÕÀ>ÃÊ``iÊ>ÖÊÃiÊ >>L>ÊVÕÌÊiÊ«>«iÊ i`>]ʵÕiÊÊvÕiÊÀiV}i`ÊÞÊ>>`ÊiÊÕ>Êv>ÌÀµÕiÀ>ÊiÊ vÀ>Ê`iÊVÌÕÀ]ʵÕiÊiÌÀi}Ê>ÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊÊÌÊiÊ ÃÕÃÊ>ðʷ+ÕjÊÃiÊ«À«>¶ >ÊVvÕÃÊÃLÀiÛ>L>ÊiÊ>ÊiÌiÊ`iÊÃÊ`ÃÊ Õjëi `iðÊiÃÊÀiÃÕÌ>L>Ê`i>Ã>`ÊvÀiVÕiÌiÊʵÕiÊiÃÌ>L>Ê >Vi`Ê >Ê9ÕBÊÞÊÊi}>L>Ê>ÊV«Ài`iÀÊiÊv>Ê`iÊ>µÕiÊÕVÃÊ`iÃ>°Ê·+ÕjÊ>iÊ«iÀ«iÌÀ>L>ÊiÊ>ÃÊV>>ÃÊV >öÊ-Û>Ê Þ>ÊÊ>LiÀ}>L>Ê>ÊiÀÊ`Õ`>Ê`iʵÕiÊiÊ ?LÊÞÊÀiviÝÛÊNeige, `iÃ`iʵÕiÊ«ÕÃiÀ>ÊÃÊ«iÃÊiÊ*i]ÊÃÊ >L>ÊVÕ`ÊiÊÃÕÃÊ V>VÕ>`ÀiÃÊ«ÀÞiVÌð Y sus inesperados actos comenzaban a explicarlo todo. pÃÊÕÊâÀÀÊÃÕÌÊÞÊV>ÀÛ`iÌiÊpiëiVÕÊiÊV>ÀÌ}À>v° — 439 — 2 ÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`ià >ÊiÊ`i`VÊ>Ê-Û>ÊÕ>Ê`iÊÃÕÃÊÃÀÃ>ÃÊ>VÃ>Ã]Ê«iÀÊVfiadas. ÊÛiÌÃÊV>ÕÌiÃÃ]ÊiÊNeigeÊÀiV}ÊÕÊ>ÊÕÊÃÊ «i}ÃÊ`iÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃ]ÊÞÊÃÊvÕiÊiV>>`ÊiÊiÊ ÃiVÀiÌiÀʵÕiÊ >L>ʵÕi`>`ÊÛ>VÊiÊ>ÃÊV>>ÃÊV >Ã]ʵÕiÊÕi}Ê ÛÛÊ>ÊViÀÀ>ÀÊ>ÌiÊ>Ê«iÀ«i`>`Ê`iÊÃÊ`ÃÊÛÌ>`ð p/`ÊiÃÌ>L>Ê«ÀiÛÃÌÊVvÀiÊ>ÊÕÊÕVÃÊ«>ʵÕiÊ Ã>Û>}Õ>À`iÊiÃÌiÊÌiÃÀÊ`iÊvÕi}Ê`iÊÃÊiÕÕVÃÊÞÊÃÊÃiÀiÃÊ`iÊ >Ê}ÕiÀÀ>]ÊzhurenÊ-Û>ÊpÃi>Ê>p°ÊÞ]Ê`iÃ`iÊiÊ?ÃÊÃ}vV>ÌiÊ`iÊÃÊVÀ>`ÃÊ`iÊ«>>V]Ê >ÃÌ>ÊiÊ?ÃÊ>ÌÊ>`>À]Ê ÕÞÊ`>`ÃÊ>ÊV ÃiÊÞÊ>Ê>ÊÕÀÕÀ>V]ÊÃ>LiʵÕiÊiÃÌiÊiÃÌÕV iÊ µÕiÊÃÊÀi}>jÊiÊ«ÀiÃiV>Ê`iÊ}À>Ê>ÞÀ`]ÊiÃÊÕ>ÊV>>Ê`iÊ ÖÃV>]ÊÞÊ>`>Ê?Ã°Ê >`iÊÃÊ`i>Ì>À?Ê«ÀÊiÊÞÊÃÊÃÊ`iÌiiÊ ÃÊ}Õ>À`>ÃÊ`iÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊÊÃëiV >À?ʵÕiÊÕÊÛÕ}>ÀÊiÃÌÕV iÊ `iÊÌÃÊÕÃV>iÃÊVÌi}>Ê>Ê}À>ÊVÌÀLÕVÊ`iÊ< i}iÊ al mundo. >Êv>ÃV>VÊ`iÊ,`À}Ê>ÃVi`>ÊÃÌ>ÌiÊ>ÊÃÌ>Ìi° p·9ʵÕjÊ iÃÊ`iÊ >ViÀÊVÊi>]Ê`ÃÌ}Õ`Ê>¶ÊpÀiµÕÀÊ-Û>]ʵÕiÊ«iÃ\Ê`Õ`>LiiÌiÊiÃÊÕÊV>LÀÊÃÌÊÞÊLÃÌ>`° pÃVÕV >`Ê >ÌiÌ>iÌiÊ -Û>Ê pÀiÛi]Ê iÝ Li`Ê Õ>Ê ÃÀÃ>Ê`iÊÌÀÕvp°ÊÕÀ>ÌiÊViÊ>Ã]ÊÃÊÃi}Õ`ÀiÃÊ`iÊÀ>Ê À>ÌiÊ iÃÊ«ÀiÃiÀÛ>`ÊÃÕÊViV>ÊÞÊÃÕÃÊ`iÃVÕLÀiÌÃÊ >ÌiÃÀ?`ÃÊiÊ`ÃÌÌÃÊÕ}>ÀiÃ]Ê«iÀi>LiÃÊ>Ê>ÃÊ>ViV >â>ÃÊ`iÊÕiÃÌÀÃÊii}ðÊÃÊ iÃÊÀiÃÃÌ`ÊÃÊiÛÌiÃÊ`iÊ>Ê — 441 — ÌÀ>V]Ê>Ê«iÀv`>]Ê>Ê}À>V>ÊÞÊiÊ>°ÊÃÊ>âÃÊ`iÊ>ÊÃ>}ÀiÊ ÞÊ`iÊ>ÀÊ>Ê>ÊViV>Ê >ÊÀiÃÃÌ`Ê >ÃÌ>Ê> À>°Ê ÕiÃÌÀÃÊ> Ìi«>Ã>`Ã]ÊVÕ>`ÊÀiÃV>Ì>ÀÊÃÕÃÊiÃVÀÌÃÊÞÊV>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>Ã]Ê ViÀÊ`iÊÕ>ÊÀ`iÊ`iÊÀi}ÃÃÊiÀiÌ>ÃÊÃÕÃÊ`i«ÃÌ>ÀÃÊ?ÃÊ Ãi}ÕÀðÊiÊiÃÌÞÊÀivÀi`Ê>ÊÃÊiÃÊshaolínÊ`iÊ >Ì>ÜÕ°Ê ÃÌÃÊVjÀ}ÃÊÃÊÌi`ÃÊiÊÌV>LiÃ]ÊÞÊ`À>ʵÕiÊ >ÃÌ>ÊVL>ÌÛÃ]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊiÃÊÊi}>Ê>Ê>Ê>jÛ>Ê`iÊÃÊ ÕÀiÃÊ `iÊ«>>V°ÊÊÕÊÃvÃÌV>`ÊL`>iÊ >Ê>Ìi`Ê>ÊÃ>ÛÊiÊ i}>`Ê`iÊ< i}i° p·9Ê``iÊÃiÊ >>ÊÃÕÊ>ÃÌiÀ]ÊÃiÀ>¶ÊpÃiÊÌiÀiÃÊ -Û>° pÊ>Ê«>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕ]ÊiÊ>Ê> >Ê`iÊÞ]ÊvÀiÌiÊ>Ê >ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ >Ì°ÊÊÃiÊ>â>ÊÕÊÌi«Ê``iÊ >LÌ>ÊiÃÌÃÊ iÃÊÃ>LÃÊÞÊÃ>ÌÃ]Ê>`i?ÃÊ`iÊ}ÕiÀÀiÀðÊÊ`iLjÃÊ`iÊiÛ>Àð p-ÃÊÕÊ LÀiÊÃÀ«Ài`iÌi]ÊiÝViiV>]ÊÞÊÕV>ÊiÊV>ÃÊ`iÊÛiÀÃÊÕÀ`ÀÊ>ÃÊ?ÃÊÃÕÌiÃÊiÃÌÀ>Ìi}>ÃÊpÊ>`ÕÊiÊië>° >Ê>Vi«ÌÊ>ÊÃ>ÊÞÊÃÀÊ>`>iÌi° pÀ>Ê>ÊvÀ>Ê`iÊÃ>Û>ÀÃÊÃÊÀiÃ}Ê>}Õ°Ê1Ê`>>ÌiÊ iÊÕÊ`Ê`iÊÛLÀ>ÃʵÕiÊ>Ì>À>Ê«ÀÊ«ÀiÃiÀÛ>ÀÃÊpÃiÊÛ>>}ÀÊÃL?`ÃiÊÃÕÊ `À«VÊÛiÌÀi° p9Ê>ʵÕjÊ iÃÊ`iÊiÌÀi}?ÀÃi]Ê·>Ê«ÀÀÊ`iÊiÃ>ÊVÕ nidad? pÃÊiðÊ>ÃÌ>ÊVʵÕiÊ/ëÊiÊÕiÃÌÀiÊÃÕÊLÀ>âÊÞÊ>Ê>ÀV>Ê`iÊ>Ê`Ã>]ÊÞÊjÊV«Ài`iÀ?°Ê·Ìi`jÃÊ-Û>¶ >ÛÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÃÊÃÌ>ÌiðÊÃÌ>L>Ê`iÃiÃÊ`iÊ>ÞÕ`>À° pi]Ê>ÃÊÊ >ÀiÃ]ÊÃÊiÊ>LÕÀÊÃÊ«iÀÌiÊi}>ÀÊ >ÃÌ>Ê >°ÊÊ«>Ê«Õi`iÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊÕ>Ê>VVÊ«i}ÀÃ>ÊÞÊ`ë>À>tada. p->i`ÊÃÊ`vVÕÌ>`iÃÊ`iÊ*iÊ >LÀ?Ê>V>L>`Ê>ÃÊLÃÌ?VÕÃÊpiÊVvÀp°6>À>ÃʵÕiÊÃÃÊÕÊ LÀiÊ`iÊ>VV]Ê«iÀÊ >À?Ê>ÊiÌÀi}>ÊÛÕiÃÌÀÊVÀ>`Ê/ë]Ê«ÀÊÃÕÊÃi>Ê Õ-Õ]Ê`ÃÌÌÛÊ`iÊÕiÃÌÀ>ÊiÀ>`>`]ÊzhurenÊ-Û>° ÊV>ÀÌ}À>vÊ>ÖÊÌi>Ê`Õ`>ÃÊÞʵÕÃÊ>ÛiÀ}Õ>À\ p-]Ê«iÀ]Ê·VÊi}>ÀiÃÊ>ÊiÃ>ÊÃ>]ÊÃiÀ>¶Êp«Ài}ÕÌ° ÊÃÌÀÊ âÊÕ>Ê«>ÕÃ>ÊiÊÃÕÊiÝ«V>V]ÊÞÊ>vÀ\ p>>>]ÊVV`i`ÊVÊ>Ê>Ài>Ê`iÊ>ÊÌ>À`iÊ«>ÀÌÀjÃÊ`iÊ — 442 — /iÌÃ]ÊiÊÃ}>`ÕÀ>Ê >V>Ê+Õ}`>ÊÞÊ8>i]ÊiÊiÊL>ÀVÊ`iÊ ÃiÀÊloÊ*>]ʵÕiÊÀi}ÀiÃ>Ê>ÊÃÕÃÊÌiÀÀ>ÃÊÌÀ>ÃÊ`>ÀÊVÕiÌ>Ê`iÊÃÕÊ}iÃtión, junto a otros juncos comerciales. Todo normal. El piloto `iÊ>Ê>ÛiÊV>«Ì>>ÊÌiiÊÃÌÀÕVViÃÊ`iÊÀiÌ>À`>ÀÊ>Ê>Ûi}>VÊ «ÀÊiÊiÃÌÀiV Ê`iÊ>ÊÕµÕ]ÊVÊLiÌÊ`iÊ>V>â>ÀÊ>ÊVÃÌ>Ê`iÊ >ÌÊ«ÀÊ>ÊV iÊ`iÊVÕ>ÀÌÊ`>Ê`iÊ>Ûi}>V]Ê``iÊÀ`i>À?ÊiV >ÀÊ>V>Ã]ÊÃÕ>`Ê>}Õ>À`>ÀÊ>Ê«ÀiÀ>ÊÕâÊ«>À>Ê>ÌÀ>car. Mera precaución. pÃÊ>`iÊÀiVi>À?°Ê· ÊiÃÊ>Ã]ÊÛiiÀ>LiÊ>¶ p iÀÌ>iÌi]Ê«iÀÊ>Ê>Êi`>ÊV i]ÊÕ>Ê`iÊ>ÃÊ>ÛiÃ]ÊVÊ ÃÊv>>iÃÊ>«>}>`ÃÊV>L>À?ÊiÊÀÕLÊ >V>Ê>ÊL> >Ê`iÊÞ]Ê ``iÊÃÊ`iÃiL>ÀV>À?ÊÃiVÀiÌ>iÌi°ÊÕi}ÊÀi}ÀiÃ>À?Ê`iÊÕiÛÊ>Ê>ÊvÀ>VÊ`iÊÃÕÊiÃVÕ>`À>°ÊÊ >ÌÊ >LÀ?Êië>ÃÊ`iÊ7iÊ Õ]ʵÕiÊ>`>ÊÃëiV >À?]ÊÞÊÊiÊÌ>ÊÊiÊ V ivÕ]Ê>ÃÊ `ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ`iÊ«ÕiÀÌ]ÊÀiVi>À?Ê`iÊ>`>°Ê9ÊÃÊiÕÕVÃÊÃiÊ iÛ>À?ÊÕÊV >ÃVÊVÃ>]Ê«ÕiÃÊÞ>ÊÕV>ÊÃ>LÀ?Ê``iÊiÃÌ?Ã]ÊÊ ÛÃ]ÊÊ>Ê`>>Ê- BV B°ÊÃÊ`iÊÃiV°Ê,iÃÕÌ>À?ÊÃÀ«Ài`iÌiiÌiÊv?V]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ° p}iÃÊ«>Ê«>À>Êi}>>ÀÊ>ÊÃÊiÕÕVÃ]ÊiÝViiV>° El alto funcionario meneó la cabeza con desconsuelo. p9>Ê`iÊÕÞÊ«VÊiÊÃiÀÛÀ?ÊÃÊ>ÀÌvVðÊ/>À`iÊÊÌi«À>ÊÃiÊ >À?ÊVÊÃÊViÌÀÃÊ`iÊ`iVÃÊÞÊÃÊÀiÃÀÌiÃÊ`iÊ }LiÀÊ«iÀ>]ÊÞÊiÊÀii}>À?Ê>ÊÕÊÃi}Õ`Ê«>°ÊÊÃÕiÀÌiÊiÃÌ?ÊiV >`>°Ê ÀiʵÕiÊiÊi«iÀ>`ÀÊiÊÌiiÊÀiÃiÀÛ>`ÊiÊV>À}Ê`iÊ Ã>`Ê`iÊ>Ê->°ÊÕiÊ`iÃÌÊiÊiʵÕiÊÃi}ÕÀjÊ ÃÀÛi`Ê>ÊÊ>V°ÊiÃ`iÊ >ViÊÕÊ>ÊÃÊ>}iÌiÃÊiÊ>`ÛiÀÌiÊ`iʵÕiÊÕÊ}}>ÌiÃVÊÛiÌÊ«ÀÛ`Ê«ÀÊÛÀÌÕÃÃÊ Ã>LÃÊVvÕVÃÌ>ÃÊÃiÊiÃÌ?Ê>â>`ÊiÊÌ`ÊiÊÀiÊiÊVÌÀ>Ê `iÊiÃÃÊLÌÕÃÃÊiÕÕVÃÊ`iÊ«>>V]ÊÞʵÕiÊiÊÛ>Ê>ÊiÝ}ÀÊ>Êi«iÀ>`ÀÊ>ÊÛÕiÌ>Ê>Ê>ÊÌi}À`>`Ê`iÊÕiÃÌÀ>ÃÊ`iVÀÃ>ÃÊVÃÌÕLÀiÃÊÞÊ>ÊViÃiÊ`iÊÃÊV>ÃÌÀ>`ÃÊiÊÃÊVÀVÕÃÊ«iÀ>iÃÊ`iÊ«`iÀ°Ê ÃÃÊi>ÃVÕ>`Ã]ÊÞÊÃÊVâVÊLi]ÊÃÊ«iÀÃ>ÃÊ>LVÃ>Ã]Ê `iÃ`V >`>ÃÊÞÊiÛ`Ã>Ã]ʵÕiÊ`>Ê>ÊÕ`]ÊÞÊÊÃ>LiÊʵÕiÊ iÃÊiëiÀ>°Ê9Ê7iÊ ÕÊ«ÃiiÊÕ>ÊÀLÃ>ÊV>«>V`>`Ê«>À>Ê>Ê v>>°ÊÃÊÕÊ>ÃiÃÊÀi«À`ʵÕiÊ«ÃiiÊiÊiÃÌ}>Ê`iÊ>° ,`À}ÊiÊÕÊÀ>«ÌÊ`iÊVv>â>ÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>Ê`iVÀ\ pÕµÕiÊÃi>ÊÕ>ÊVVÕÃÊ>>À}>ÊÞÊ`iL`Ê>Ê`iÃ}>ÃÌiÊ — 443 — `iÊÛÕiÃÌÀ>Ê««Õ>À`>`]ÊÃi}ÕÀʵÕiÊÛÃ]Ê À>LiÊ>]Ê >LjÃÊ >iÌ>`Ê>ÊÀiLiÊ`iÊÃÊ>iÃÌÀÃÊ`iÊ vÕV°Ê·iÊiµÕÛVÊ µÕâ?¶ El NeigeÊ>ÊÀiVÀ`ÊʵÕiÊiÊ >L>ÊVÃÌ>`Ê«iÀÊiÊ«iÊ`iÊ }ÕiÀÀ>Ê>ÊÌ`>ÊÕ>ÊV>Ê`iÊÃÕvÀ`ÃÊvÃvÃ]ÊÞÊÃiÊÃÀÊÃ>ÌÃviV ° —No os quepa duda, zhurenÊ-Û>°ÊÃÊÃ>LÃÊÃÊÃÊi>iÃÊ >ÊÃÊ}LiÀ>ÌiÃÊÛVÌÀÃðÊ9Ê>Ê>ÊÊ>VÊ?ÃʵÕiÊ>ÊÊ Û`>°ÊÃÃÊiÝiVÀ>LiÃÊiÕÕVÃÊÌiiÊÕÊ«>Ê«>À>Ê>V>L>ÀÊV}ÊÞÊÃÊÃÌ>iÌiÊ>}ÀiÃÛðÊ9ÊÃÊÊ«Õi`ÊÃÊVÌÀ>ÊiÃÃÊ V>ÃÌÀ>`ÃÊ iÊ`iÊÀiVÕÌ>ÀÊ>ÊÕÊijÀVÌ]Ê>ÕµÕiÊÃi>Ê`iÊ«>VvVÃ]Ê «iÀÊvÕÞiÌiÃÊvÃvÃÊpÀiÛi]ÊÞÊ«ÀV>ÊÕ>ÊvÀ>ÃiÊÃL lina: —»Cuidado con la hoguera que enciendes contra tu enemigo. Puedes chamuscarte a ti mismoÊp>Ãi}ÕÀ>Ê vÕV° ÊLÃÌ>Ìi]Ê>]ÊV>`ÊVÊÃi«ÀiÊ>ÊÃÊ}À>`iÃÊ}iÃÌÃÊÞÊVÊiÊÌ>>ÌiÊ«>ÃLiÊ«iÀ>iVÊ>LÃÀÌ]ÊVÊÃÊiÊ À>ÞÊ`iÊÕâÊL>µÕiV`>ʵÕiÊÃiÊvÌÀ>L>Ê«ÀÊ>ÊV>À>LÞ>ÊvÕiÀ>ÊiÊ ojo de Dios que los contemplara. p·Vi«Ì?ÃÊiÌViÃÊiÊ`iÃ>v]Ê-Û>¶ÊpÀ«ÊiÊÃiV° Û`Ê«ÀÊ>ÊiëiÀ>â>Ê`iÊV>ÀÊÕ>ÊÕiÛ>ÊÛ`>ÊVÊ>Ê iLÀ>ʵÕiÊ?ÃʵÕiÀ>]ÊÞÊ>iÌ>`Ê«ÀÊ>Ê>ÃÌ>`Ê`iÊ>]ÊÀiÃpondió confiado: —¡Claro, excelente NeigetÊLa peor decisión es la indecisión. La V`VÊiÃiV>Ê`iÊÃiÀÊ Õ>ÊiÃÊ>ÊÃi}ÕÀ`>`]ÊÞÊ>ÊiÊ ÀiÃ}°ÊÃÊÊ«ÀÌÕ`>`Ê«>À>ÊV>ÀÊÕ>ÊÛ`>ÊVÊ>ÊÃiÀ>Ê - BV B°Ê6ÕiÃÌÀÊiV>À}ÊÃiÀ?ÊVÕ«`]Ê>ÕµÕiÊÃi>ÊVÊÕiÃÌÀ>ÊÃ>}Ài° µÕi>ÊVÌiÃÌ>VÊ«>ÀiVÊiÌÕÃ>Ã>À°ÊÊÛiÊvÕV>ÀÊÊÌÕÛiÊVÛiiÌiÊiÊ>}À>`iVjÀÃiÊÞÊ>iÌ>À° p->L>ʵÕiÊ«`>ÊVÌ>ÀÊVÊÛðÊ- BV BÊiÃÊÕ>ÊÕV >V >Ê iÃÌ>iÌiÊV>`ÀÃ>ÊÞÊÃiÃLi°Ê Õ`>`Ê`iÊi>°Ê>ViÊ`iÊ>Ê ÌiÀÕÀ>]Ê`iÊ>ÀÌiÊÞÊ`iÊ>Ê}iiÀÃ`>`]ÊÕ>Ê«À?VÌV>ÊÃÃÌi`>Ê`iÊÃÕÊ Û`>ÊÞÊÃiÊÃLÀi«iÊVÊvÕiÀâ>Ê>Ê>ÃÊVÀVÕÃÌ>V>ÃÊ?ÃÊ>`ÛiÀÃ>Ã°Ê >ÊVÃÌÀÕ`ÊÃÕÊÛ`>ÊiÊi`Ê`iÊÕ>ÊiÝÃÌiV>ÊÀi}>>`>]Ê«iÀÊ Ì>LjÊÃLÀi«j`ÃiÊ>ÊÕV >ÃÊÛiâ>ðÊ-iÀ?ÊÕ>ÊiÝViiÌiÊ V«>iÀ>° — 444 — pÃÊÕÊ>>ÊV?``>]ÊÞÊ>Ê>]ÊÃiÀ>Êp>Ãi}ÕÀÊ,`À}p°ÊÕµÕiÊiëiÀʵÕiÊÃÕÊ>ÀÊÊÃi>ÊÕÊÃÕ>VÀ]Ê>µÕ>`Ê«>À>ÊÃ>ÀÊ`iÊÃÕÊV?ÀVi°ÊiÊ`iÀ>ÊÕV ° p>ÊÃiÀ>Ê- BV BÊiViÃÌ>ÊÃiÀÊÌÀ>Ì>`>ÊVÊÕ>ÊÕiÀ°Ê iÊ>Ãi}ÕÀʵÕiÊ`iÃ`iʵÕiÊÊÃÊÛi]ÊiÃÊÕ>ÊÕiÀÊV«iÌ>° -Û>ÊÃiÊ`Ê«ÀÊV«>V`ÊVÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÃLÀiÊ>ÊVVÕL>ÊÞÊ«`Ê>Ê/ëʵÕiÊÌÀ>`ÕiÀ>ÊVÊv`i`>`ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>Ã°Ê ÊµÕiÊL>Ê>Ê`iVÀiÊiÀ>Ê«i}ÀÃ]Ê«iÀÊVÀÀië`>Ê>ÊÃÕÊ`}dad decirlo. p·9ÊÊ«iÃ?Ã]ÊÃiÀʵÕiÊÞ]ÊVÊV>ÀÌ}À>vÊÞÊ«ÌÊ`iÊ ÊÀiÞʵÕiÊÃÞ]ÊÌiÌ>ÀjÊ >ViÀiÊVÊÕ>ÊV«>Ê`iÊiÃ>ÃÊi`ViÃÊ}i}À?vV>öÊ-ÊÕÊ«>>Ê`iÊiÊ«>À>ÊVÕ>µÕiÀÊ>À° ,`À}ÊÃiÊ>Ãi}ÕÀÊ`iʵÕiÊ>Ê >L>ÊiÌi``Ê>Ê>i>â>° p"ÃÊ À>ÊiÃ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊpÀi«Vp°Ê-jʵÕiÊ >ÀjÃÊÊiÀÊ«>À>ÊÛÃÊÞÊ«>À>Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊ>Ê-Vi`>`ÊÕ-Õ°ÊÊ`iÊ>Ê ÛÕiÃÌÀ>Ê`ÃVÀiV°ÊiV``ÊÛðÊ-jʵÕiÊ >ÀjÃÊLÕiÊÕÃÊ`iÊ iÃÃÊ`VÕiÌðÊ< i}i]Ê>>L>Ê>Ê>Ê Õ>`>`ÊÞÊ>Ê>ÊViV>°Ê9ÊÃÊ`ÀjÊ?Ã]Ê-Û>°Ê-jʵÕiÊÃÃÊiÊÀi>`>`\ÊÕÊvV>Ê`iÊ ÀiÞÊ`iÊÃÊcastillas»°Ê"ÃÊ«`ʵÕiÊVÌjÃÊʵÕiÊ >LjÃÊÛÃÌ]Ê>Ê µÕiÊ`iLjÃÊVÌ?ÀÃi° ,`À}ÊÃ>L>ʵÕiÊ>ÊVV>Ê`iÊjÊ?ÃÊ`iÊʵÕiÊ>«>Ài taba. p-iÀ?Ê«>À>ÊLiÊ`iÊÃÊ`ÃÊÀiÃ]ÊNeige Ma —dijo balbuceante. pÃÌÞÊÃi}ÕÀÊ`iÊi°Ê9ÊÊÛ`jÃÊʵÕiÊÃÊÀiVi `>Ê>ÊiÞi`>Ê`iÊ>ÊÖÌ>ÊV>>ÊV >\ÊSolo la constancia lleva a la verdadÊpÀiVÀ`]ÊÞÊ,`À}ÊÊV«Ài`ʵÕiÊ`iÃi>L>Ê transmitirle. µÕiÌ]Ê-Û>]ʵÕÃÊ>iÌ>ÀÊÕÊÀLÃÊÌiÀjÃʵÕiÊiÊ >ÌÀ>>Ê`iÃ`iʵÕiÊiÌÀ>À>ÊiÊ>ÊÃiVÀiÌ>ÊÀiÃiÀÛ>Ê`iÊ>Ê-Vi`>`ÊÕ Sui. No podía irse sin aclararlo. pÝViiÌiÊÃiÀ]ÊiÝVÕÃ>`ÊÊ>ÌÀiÛiÌ°Ê ÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÌÊÕ>Ê}À>Ê>`À>VÊ«ÀÊiÊ>À>ÌiÊ< i}i]Ê>ÃÊ VÊÊ>iÃÌÀ]ÊiÊ}i}À>vÊ`ÊÃÊ`iÊ >Ûiðʷ-iÊ >Ê «iÀ``ÊÃÕÊÃi«ÕVÀ]ÊiÊÛiÀ`>`¶ÊiÊV>ÕÃ>ÊÃÀ«ÀiÃ>ÊVÊÕÊ«Õiblo tan cuidadoso de la memoria de sus antepasados obre con tanta impiedad. — 445 — -iÊ âÊiÊÃiV]ʵÕiÊÃiÊ`Õ«VÊ >ÃÌ>ÊÀÃiÊ>ÃÊÀiëÀ>Vnes. El NeigeÊV«ÕÃÊÕ>ÊiÝ«ÀiÃÊÃii>ÌiÊ>Ê>Ê`iÊÕ>Ê?ÃV>À>]ʵÕiÊV>ÃʵÕiÊ-Û>ÊiÝ«iÀiÌ>À>ÊÕÊViÀÌÊÃiÌ`Ê`iÊ inferioridad. >Ê9Ø>]ÊVÕÞ>Ê>VÌÌÕ`Ê >L>ÊV>L>`ÊVÊ>Ê`i>`>Ê`iÊ VV`iÌ>]Ê âÊÕ>ÊÃi>ÊVÊ>ÊV>Liâ>]ÊÞÊÕÊ`iÊÃÊÃiÀÛÃÊÃiÊ `À}Ê>Ê>Ê«>ÀÌiÊ«ÃÌiÀÀÊ`iÊ>ÊÃ>>]ÊVÕLiÀÌ>ÊVÊÕ>Ê«iÃ>`>ÊÞÊ «ÛÀiÌ>ÊVÀÌ>Ê`iÊÌiÀV«iÊâ>}]ʵÕiÊVÀÀ]ÊÊÃÊiÃvÕiÀâ°ÊÕi}ÊiVi`ÊÕ>Ê iÀ>Ê`iÊ}À>`iÃÊÛiiÃÊÞÊÌÀiÃÊ vÕiÌiV>ÃÊ`iÊ>ViÌiʵÕiÊ>ÊiVi`iÀÃiÊVÛÀÌiÀÊiÊv`ÊiÃÊ un ascua de luz amarilla. /À>ÃÊÌÀ>ÊVÀÌ>Ê`iÊ}>Ã>ÊÀ>ÊÃiÊÃÌÀÊ>ÊÃÊÃÊ`iÊÃÊÛÃtantes un mausoleo antes oculto a las miradas. Se trataba de una À>V>ÊiÝV>Û>`>ÊiÊÕÊÕÀÊVÃÌÀÕ`ÊVÊ>âÕiÃÊ>âÕiÃÊ `iÊë> >]ÊÞÊÀiVÕLiÀÌ>ÊVÊ?>ÃÊ`iÊÀÊ«ÕÀ°Ê>ÊiVÀ«Ì> `>ÊV?>À>ÊiÃÌ>L>ÊVÀ>`>Ê VÊ Õ>Ê >}iÊ `iÊ >ÛiÊ v>LÕÃ>Ê p9Õ>Öp]ÊiÊ>`iÊÛiÀ`i]Ê«i`À>ÃÊ«ÀiVÃ>ÃÊÞÊ>v>À°Ê-Û>ÊÞÊ Tsopin se miraron estupefactos. Aquel asombroso sancta santórumÊÀië>`iV>ÊVÊÕÊ>>iViÀÊiÊÛiÀ>]ÊÞÊÊVÌiplaron absortos. En el centro, dentro de una urna de cristal sostenida por cuaÌÀÊVÕ>ÃÊ>>Àv>`>Ã]ÊLÀ>L>ÊÕÊÛ>ÃÊViÀ>À]ÊÕ>ÊVÀ?ÌiÀ>Ê `iÊ>ëiÊÀÃ>`ÊVÊ>Ã>ÃÊÞÊÌ>«>`iÀ>Ê`iÊ«>Ì>ÆÊÞÊÕÌÊ>Êi>]ÊÕ>Ê dorada careta mortuoria en un trípode. El santuario, dentro de ÃÕÊÃiViâ]Ê>ÌÀ>>Ê«ÀÊÃÕÊÃÌiÀÊÞÊÃi`>`°ÊÊ>LÃÊ> `ÃÊ`iÊ>ÊV>Û`>`Ê >L>Ê>«ÃÌ>`>ÃÊ>ÃÊiÃÌ>ÌÕ>ÃÊ`iÊLÀViÊ`iÊ`ÃÊ }ÕiÀÀiÀÃÊ>Ì>Û>`ÃÊVÊVÀ>â>ÃÊ`iÊL>Ì>>ÊÞÊ«iÀÌÀiV >`ÃÊVÊ >â>ÃʵÕiÊÃÃÌi>ÊiÊ>VÌÌÕ`Ê`iÃ>v>Ìi°Ê-ÕÃÊÃ]ÊÌ>ÊÛiâÊ`ÃÊ â>vÀÃ]ÊLÀ>L>ÊVÊiÊV>ÀLÕVÊVÊiÊÀiviÊ`iÊ>ÃÊÛi>Ã°Ê 9ÊÃLÀiÊiÊ`iÃÕLÀ>ÌiÊÌ>LiÀ?VÕ]ÊÕV>ÊÕ>ÊÃVÀ«VʵÕiÊ -Û>ÊÊV«Ài`>° p ÊÌijÃÊ>ÃÊÛiiÀ>LiÃÊViâ>ÃÊ`iÊ}À>Ê< i}iÊpiÝV>Ê>Ê9Ø>p]ʵÕiÊ}Õ>À`>ÃÊÕÌÊ>ÊÃ>VÊ`iÊÃÕÃÊÌiÃÌVÕÃ]ÊÞÊ>Ê?ÃV>À>ʵÕiÊVÕÌ>L>ÊÃÕÊÀÃÌÀÊvV>`°Ê ÊÃ>Û>}Õ>À`>]ÊÃÊ`ÃÊ iÌi>ÃÊÀÌ>iÃÊÛi>ÊÃÕÊÃÕiÊiÌiÀÊ ÞÊ«iÀÃi}ÕÀ?Ê`ÕÀ>ÌiÊ>ÊiÌiÀ`>`Ê>ʵÕiiÃÊÊ`ià ÀiÆÊÞÊ VÕ>µÕiÀÊV ÊÃ>LiʵÕiÊ>ÃÊÃiÀ?]ÊÃÊiÃV>ÀiViÊÊÛ>ÊiÃÌiÊ>Ì>ÀÊ — 446 — Ã>}À>`°Ê -ÕÃÊ «ÀiÀÃÊ `ÃV«ÕÃÊ Ê ViÀ>ÀÊ «>À>Ê µÕiÊ ÃÕÊ ÌÕL>ÊÊvÕiÀ>Ê«Àv>>`>]ÊÞÊ>ÊÃVi`>`ÊÕ-Õ]Ê«ÀÃ}ÕiÊVÊiÊ `iLiÀÊ`iÊÀi`ÀiÊ ÀiÃÊÞÊ«iÀ«iÌÕ>ÀÊÃÕÊiÀ>°Ê6Ã]Ê>}Ê ,`À}Ê-Û>]ÊV>ÀÌ}À>vÊÞÊ«ÌÊ`iÊ>Ê>À]ÊiÀiVjÃÊVÌi«>À]Ê«ÕiÃÊÃjʵÕiÊÊ>`À?ÃÊVÊviÀÛÀ° p·9ʵÕjÊ«ÀÛiÀL]ÊÊ«ÀiVi«Ì]Ê«ÀV>>Ê>ÊiÃÌi>] Neige Ma? p1>Ê?Ý>ʵÕiÊ}ÕÃÌ>L>ÊÕV Ê«ÀÕV>ÀÊ>Ê>À>Ìi\Ê dominio de la ciencia conduce al cieloÊpÀiÛiÊVÊÛâÊÃnora. ÊV>ÃÌi>]ÊVÊÃÊÃ>iÀ>Ê`iÊÕÊiÃÕiÊÀÀi>]Ê>Ãi}ÕÀ\ pÀ>V>ÊÃiÀ>°Ê>?ÃÊÛ`>ÀjÊiÃÌiÊiÌÊÀÀii«> zable. p+ÕiÊ >}]ÊiÊÀiÞÊ`ÃÊÞÊÃ>LÊÃÊv>ÛÀiâV>°Ê9ʵÕiÊÌi}?ÃÊ ÕV ÃÊ ÃÊÛ>ÀiÃ]Ê-Û>ÊpiÊ>Õ}ÕÀÊ>]Ê`iÃi?`iÊ«ÀëiÀ`>`ÊVÊ>ÊvÀÕ>Ê?ÃÊ>ÃÌÃ>ʵÕiÊÕÊV Ê«`>Ê«ÀÕciar. -Û>ÊÀiVLÊ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊÀ>Ê>iÃÌÀÊ«iÀ>°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊiÃÌ>L>Ê`iÃi>`ʵÕiÊVVÕÞiÀ>Ê>µÕiÊ`iÀ>ÌiÊi«Ã`ÊÞÊ µÕiÊi}>À>Ê>Ê>`ÀÕ}>`>Ê«>À>ÊiVÌÀ>ÀÃiÊVÊ- BV B° —Loor al Soberano de los Cielos, -iÀÊÛÊ`iÊÀÀL>ÊÞÊ Õ}ÕÃÌÊ`iÊ>`i]ÊÕiÃÌÀ>Ê`Û`>`ÊÃÕ«Ài>]ÊÞÊ>Ê->Ê>]ÊÕiÃÌÀÊ>iÃÌÀÊpVVÕÞÊ>° Inclinaron su cabeza ante el Neige]ÊÞÊ,`À}ÊiÊ>}À>`iVÊ ÃÕÃÊ>ÞÕ`>ÃÊVÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊV«V`>`°Ê/>ÊÛiâÊÞ>ÊÊÃiÊiVÌÀ>À>Ê?Ã]Ê«iÀÊiÌÀiÊ>LÃÊ >L>Ê>V`ÊÕ>Ê>ÃÌ>`ÊÃÊ fisuras. ÊÛ`>À>Ê>?ÃÊ>Ê>µÕiÊ>V>ÊL>ÀÀ}]ÊÀiV]ÊViÀiÃ]ÊÌ>>`]ÊÃ>}>â]ÊiÃV>ÀiV`ÊÞÊ>Õ`>â]ÊÃLÀiÊiʵÕiÊ}À>ÛÌ>L>ÊiÊ}À>`ÃÊ«iÃÊ`iÊ«iÀÊ?ÃÊv>LÕÃÊ`iÊÀLi°Ê>L>Ê V«Ài``ʵÕiÊ>Ê9Ø>ÊÊÌi>ÊVÌÀ>`ÊÌ`ÊVÕ`>` Ã>iÌiÊÞʵÕiÊÃÊ«À«ÃÌÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ʵÕiÊ`À}>Êi À?ÀµÕV>iÌi]ÊÀië`>Ê>ÊÕ>Êi`Ì>`>ÊÞÊVÕ`Ã>ÊiÃÌÀ>Ìi}>Ê «>À>ÊÃ>Û>ÀÊÕÃÊVViÌÃʵÕiÊ>Ê Õ>`>`ÊÊ`iL>Ê«iÀder. ÊjÊÃiÊVÕ«>Ê>Ê?Ý>Ê`iʵÕiÊ>ÊÛiiâÊiÃÊ>ÊÃi`iÊ`iÊ>Ê Ã>L`ÕÀ>ÊÞʵÕiÊiÊViÀi>ÊiÃÊiÊÀiëiÌÊVÊiʵÕiÊiÊ LÀiÊ — 447 — ÃiÊ>«ÀÝ>Ê>ÊÊÃ>}À>`°Ê>?ÃÊÛ`>À>Ê>Ê LÀiÊÌ>ÊÃ>LÊÞÊ VÕÌÛ>`° ÃÊ>`i«ÌÃÊ`iÊ>ÊVvÀ>`>ÊÌ>LjÊÃiÊiÛ>Ì>À]ÊÌÀ>ÃÊV>ÀÊÃÕÃÊÌiÃÌ>ÃÊ>ÌiÊiÊÀ>ÌÀÊÞÊ>ÃÊViâ>ÃÊ`iÊÃÕÊ}Õ>Ê< i}i°Ê Ê«>ÃLiÃÊÊÃ}ÕiÀ]Ê`ië>ÀiVi`Ê«ÀÊÕ>Ê«ÕiÀÌ>ÊVÕÌ>Ê Ì>ÃÊÕ>ÊVÀÌ>]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕ>ÊV>ÌiÀÛ>Ê`iÊ>}>ÀÌÃʵÕiÊ >L>ÊÌ>`ÊiÊÃÊÃLÀiÊÕÊ«i>ÃVÊÞÊ>ÀV >L>ÊÃ>ÌÃviV ÃÊ>Ê ÃÕÊ>`À}ÕiÀ>° ,`À}ÊÃiÊÌÊ>Ê>}Õ>À`>ÀÊiÊ`iÃi>ViÊ`iÊ>µÕiÊÃÀ«Ài`iÌiÊÃÕViÃÊÃʵÕiÌ>ÀÃi°Ê-iÊ >>L>ÊviâÊ«ÀÊ >LiÀÊÀi``Ê ÕÊ«iµÕiÊÌÀLÕÌÊ>Ê< i}i]ÊiÊLÀiÊ`iÊÃÊ>Ûi}> ÌiÃÊiÕÀ«iÃ]ÊÞÊ«ÀÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊ>Ê- BV B°ÊL>Ê>ÊÃ>ÀÊ`iÊ >ÊiÊ «V>ÃÊ À>ÃÊ«Ài}>`Ê`iÊÃÕÊÃ>L>ÊÞÊÌiÃÌ}Ê`iÊÃÌ>ÌiÃÊ?}VÃ]Ê«ÀÊÊÃiÊ«iÀVL>ÊiÝÌÀ>>iÌiÊÀ}ÕÃÊ`iÊ>ÊLÖõÕi`>Ê µÕiÊ >L>Êi«Ài``Ê`ÃÊ>ÃÊ>ÌÀ?Ã]ÊVÊ>ʵÕiÊÃiÀÛÀ>Ê>ÊÃ>ÌÃv>VVÊ>ÊÃÕÊÀiÞÊ`Êi«i°Ê>L>Ê`iÃiÌÀ>>`ÊÕV ÃÊ`iÊÃÊ ÃÌiÀÃÊ`iÊ>µÕi>Ê}À>`Ã>ÊVÛâ>VÊÞÊVV>ÊÕV ÃÊ`iÊ sus entresijos. La misión estaba cumplida. >ÊiÀ>Ê«>À>ÊjÊÀi>iÌiÊÕÊ`À>}Ê`À`°ÊÊViÌÀÊ del mundo. Un país próspero, poderoso e inconquistable. Salieron de la cripta aturdidos por lo extraordinario de la situación, tras despedirse cortésmente del Primer Ministro, que ÃÊÃ>Õ`ÊVÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê>LiÀÌ>ÊÞÊvÀ>V>°Ê9>ÊÊÃiÊÛiÀ>ÊÕV>Ê?Ã]Ê«iÀÊ«>À>Ê-Û>Ê >L>ÊVÃÌÌÕ`ÊÕ>Ê>Ì>Ê`ÃÌVÊÞÊ Õ>ÊiÝ«iÀiV>Ê«ÀiÃV`LiÊ >LiÀÊVV`° pÊ,`À}]ÊÌi}ÊÌiÀÊpiÊVviÃÊiÊVÀ>`Ê>ÃÕÃÌ>`p°ÊÃÃÊ`ÃÊ}ÕiÀÀiÀÃÊ`iÊ> Ê>`iÌÀÊÃÊ`ÃÊkuei]ÊiëÀÌÕÃÊ >}ÃÊiÊÃʵÕiÊÃiÊÌÀ>ÃvÀ>ÃÊ>ÃÊ>>ÃʵÕiÊÊ >Ê >>`Ê>Ê «>â°Êu6>Þ?ÃÊ`iÊ>µÕ]ÊÃiÀ]ÊÊÃÊ>Ì>V>À?Ê`ÕÀ>ÌiÊiÊÃÕit p ÊÌi>ÃÊ/ë]ÊiÃÊÃÊÃÊ>}>ViÃÊÌÕÞ>ÃÊpÃÀp°Ê ÕiÃÌÀÃÊ«iÃ>ÀiÃÊÌV>Ê>ÊÃÕÊvÊÞÊLiÊ«`iÃÊÃ>ÀÊ`iÊ iÃÌiÊ«>ÃÊÃ>Ã]ÊÃ>ÛÃ]ÊÞʵÕâ?ÊÀVðÊiÃÊÃ`ÊiÊÃÌÀÕiÌÊ del NeigeÊ>]ÊÃÊ]ÊÌ>ÊÛiâÊÃÊ ÕLiÀ>Ê>Ì>`Ê>`>Ê?ÃÊ«iÀÊ ÃÊ«iÃÊiÊ*i°ÊiÃÊÌi`ÊÕ>ÊÃÕiÀÌiÊ>}ÀÃ>]ÊÕ`>Ê>Ê>Ê `iÊ>Ê`>>Ê- BV B° p*ÕiÃÊÃ}>ÃÊÃÕÊiÃÌÀi>]ÊÊÃiÀÊpÃÕ}ÀÊ/ëÊ>itado. — 448 — -Û>Ê«iÀ>iVÊVÌi«>`ÊiÊvÀ>iÌÊV>À}>`Ê`iÊ Õ>À>ðÊ-i}Õ>Ê>LÃÀÌÊiÊÃÕÃÊV>Û>ViÃÊÞÊVÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê `iÊÌÀÕvÊ>iÌi?`iÊiÊÃÊ>LðÊ*ÀÌ>L>ÊiÊ>ÃÊÌiÀÀ`>`iÃÊ `iÊ>Ê >>Ê >ʵÕiÊiÊÀi}>>À>ÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ>Ê9Ø>ÊiÊ secreto de los secretos que nadie cuestionaría en Occidente: El V?VÕÊ`iÊ>Êlongitud, por el que las naciones de la Cristiandad matarían. ÌiÃÊ >L>ÊVÀi`ÊiÊiÊ`iÃÌ]Ê«iÀÊÌÀ>ÃÊÊÃÕVi``ÊiÊÃÊ últimos meses pensaba que frente a los misterios de la existencia ÞÊ`iÊÌi«Ê>LÃÕÌ]Ê>ÊÃ}vV>ÌiÊÌiÀ>Ê`iÊÃÕÊÀ>âÊiÃÊ >ÊÖV>ʵÕiÊiÃÊÃÀÛiÊ`iÊ}Õ>ÊÞÊ>«Þ°Ê9ÊVÊi>Ê >L>Ê}>>`Ê>Ê partida. Fuera las estrellas rielaban en un firmamento del color de la LÃ`>>ÊÞÊ>Ê Öi`>ÊLÀÕ>Ê`iÊ*iÊÃiÊ>`Õi>L>Ê`iÊ>Ê>ÌÃfera. — 449 — 3 Ê>Ê*>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕ >V>ÊvÀ]Ê«iÀÊÊÛ>°Ê,`À}ÊÞÊ/ëÊÃ>iÀÊ`iÊ «>>ViÌiÊ`iÊ>Ê9ÕBÊÃÊ >ViÀÊÀÕ`°ÊÌ>ÀÊiÊiÊV>ÀÀÊ`iÊ 7Õ>}Ê*>]ÊÌ>ÊÞÊVÊ >L>Ê>ÀÀL>`Ê>Ê*iÊÞÊÃiÊ`À}iÀÊ iÊÛ>iÊ`iÊÀi}ÀiÃÊ >V>ÊiÊiL>ÀV>`iÀÊ`iÊ/iÌÃ°Ê >`iÊ >bía reparado en ellos. ÊÌÀ>ÞiVÌÊÃiÊiÊ >L>Ê iV ÊiÌiÀÊÞÊiÊVÀ>âÊÃiÊiÊiÃV>«>L>Ê«ÀÊ>ÊLV>Ê`iÊiÝVÌ>VÊ>L>ÊÃÕvÀ`ÊÕV ÃÊ`iÃi}>ÃÊiÊ>µÕiÊ«>Ã]ÊÞÊÀiVi>L>°Ê*>ÀiV>ÊVÊÃÊiÊV>ÀÌ}À>vÊ> ilara acelerar el tiempo que transcurría con una parsimoniosa iÌÌÕ`°Ê-Û>ÊÃÕLÊ>ÊiÃV>>Ê`iÊÕVÊ`iÊlo Pan con turbación, ÞÊVÀÀÊ>ÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊ««>ÊVÊ«>ÃÃÊ>À}ÃÊ«>À>ÊiVÌÀ>ÀÃiÊ VÊ- BV B° Ê«`>ÊÃÕiÌ>ÀÊÃÕÃÊiÀÛÃÊÞÊ>Ã>L>Ê>LÀ>â>À>° >L>Ê«>Ã>`Ê>ÊV iÊiÊÛi>ÊiëiÀ>`Ê>µÕiÊiÌ°Ê /`>Û>Ê«`>ÊÃiÌÀÊÃÕÊÌLiâ>ÊÞÊ>Ê`ÕViÊÌiÀÕÀ>Ê`iÊÃÕÃÊV>ÀV>ÃÊ `iÊÃÕÊ«ÀiÀÊiVÕiÌÀ°Ê*ÀÊvÊ>ÊÛiÊL>Ê>Ê`i>ÀÊ`iÊÃiÀÊÕ>Ê VÀ>ÌÕÀ>Ê>«ÀiÃLi]Ê«>À>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊ>ÊV«ViÊ`iÊÃÕÊiÝÃtencia. Todas las emociones de que era capaz explosionaron en su interior. Ê«Õ`ÊVÌiiÀÊÃÕÊ«>ViV>ÊÞÊi«ÕÊiÊ«ÀÌ]Êià VÕ`À>`Ê«Õ}>`>Ê>Ê«Õ}>`>Ê`iÊV>>ÀÌi°Ê*iÀÊ>ÊÊiÃÌ>L>Ê >ÊVVÕL>°ÊptÃtÊpiÝV>p°Ê-ÕÊÀÃÌÀÊÃiÊVÛÀÌÊiÊ ÕÊiÃVi>ÀÊ`iÊ`ÀÃ>Ê`iÃÕÃ]Ê>ÃÊÀ`>ÃÊiÊÌiL>ÀÊÞÊ ÃiʵÕi`ÊÃÊ>iÌ°Ê-Ê >L>ÊÕÊiV ]ÊÕ>ÊiÃÌ>ÊÞÊiÊL>ÖÊ`iÊ Û>iÊ`iÊ*ÀiviVÌÊ*>°Ê >`>Ê?ð — 451 — -ÕÊÀÃÌÀÊiÝ«ÀiÃ>L>ÊÌÀÃÌiâ>]ÊiÊÞÊÕV ÃÊÌiÀÀ}>Ìið ·Ê >L>Êi}>>`Ê>ÊÃiÀ>LiiÌi¶Ê·>LÀ>ÊVÕÀÀ`Ê ÊiÛÌ>LiÊÞÊÃÊiÕÕVÃÊ >L>Ê>LÀÌ>`ÊiÊ«>Ê`iÊ>Ê9Ø>¶Ê iÊ ÀÀÀâ>L>Ê >LiÀ>Ê«iÀ``Ê`iÊÕiÛ]ÊÞÊiÃÌ>ÊÛiâÊ«>À>ÊÃi«Ài]Ê«ÕiÃÊ>L>`>L>Ê >ÊÃÊÀiðÊÃÌ>L>Ê`i>Ã>`Ê VjÀVÊ«>À>ÊV«Ài`iÀ°Ê,?«`>iÌiÊÃiÊ`À}Ê>Ê7Õ>}Ê*>]Ê VV?`ÃiÊ`i>ÌiÊ`iÊjÊÞÊiÝ}j`iÊÕ>ÊiÝ«V>V° p·9Ê >Ê ÃiÀ>Ê - BV B¶Ê Ê iÃÌ?Ê iÊ iÊ V«>ÀÌiÌÊ piÝ}° >ÊÀiëÕiÃÌ>ʵÕiÊiÊi}ÊvÕiÊÀ?«`>ÊÞÊLiÀ>`À>]ÊÞÊÊ`i sarmó. p·+ÕjʵÕiÀ>ÃÊ-Û>]ʵÕiÊiÝ«ÕÃjÀ>ÃÊ>ÊÞ>Ê?ÃÊ«ÀiVÃ>ÊiÊiÊÌi`iÀiÌiÊ`iÊÕÊiÀV>`Ê>Ê>ÊÛÃÌ>Ê`iÊÌ`ÃÊÞÊiÝ«ÕiÃÌ>Ê>Ê À>`>ÃÊiÝÌÀ>>öÊÊÕ>Ê À>ÊÊÃ>LÀ>Ê >ÃÌ>ÊiÊÃÀÛiÌiÊ?ÃÊ `iÃÌÊ`iÊ«>>VÊÞÊiÊ«ÀÌÕ>ÀÊ?ÃÊÃiÀ>Li°ÊÃÊiÕÕVÃÊ `iÊ«>>VÊ«Õi`iÊÃiÀÊ«iÀÛiÀÃÃ]Ê«iÀÊÊ}À>ÌiÃÊÊiÃÌÖ «`ðÊÀ>`Ê >V>ÊiÊÌ°ÊÊ >ÞÊÕÊâ>LiÌiʵÕiÊ >À?Ê `iÊ}ÀÕiÌiÊ`iÊÌi]Ê«>À>ʵÕiÊÊÃiÊiâViÊVÊiÊÀiÃÌÊ`iÊ>Ê >ÀiÀ>ÊÞÊÃiÊ`i>ÌiÊ>ÃÊðÊ*>Ã>À?Ê`iÃ>«iÀVL`ÊÞÊÃÕÊ`ÃvÀ>âÊÊ«`>ÊÃiÀÊ?ÃÊ>`iVÕ>`° -Û>Ê`À}ÊÃÕÊÛÃÊ >V>ÊiÊÕ}>ÀÊ`V>`Ê«ÀÊloÊ*>]ÊÞÊ iÃi}Õ`>ÊÀiV«ÕÃÊÃÕÊiÝ«ÀiÃÊ`iÊ`iVi«VÊÞÊÀ>L>°Ê>ÊvÕÀÃ>ÊÕâÊ`iÊ>Ê>LÀ>`>ʵÕiÊÃiÊV>L>Ê«ÀÊ>ÃÊÛi>ÃÊ>>ÀiÌ>Ã]Ê >ÕLÀÊ>Êv}ÕÀ>Ê`iÊÕÊ}ÀÕiÌiÊÃiÌ>`ÊÕÌÊ>ÊÌ]ÊÌÀ}?`iÊ>ÊÌiÝÌÕÀ>ÊiLÕÃ>Ê`iÊÕ>Ê«>ÃÃ>ÊÛÃ]ÊVÕÞÃÊÀ>Ã}ÃÊ vÕiÀÊÀiÀ}>â?`ÃiÊ«VÊ>Ê«V°ÊÀ>Ê- BV BÊÛiÃÌ`>ÊVÊ ÕÃÊV>âiÃÊ`iÃVÀ`Ã]ÊV>Ã>Ê«>À`>ÊÞÊ«>ÕiÊÀii`>`]Ê propio de los mozos de cuerda. Tenía la cara tiznada, iba descalâ>ÊÞÊÃÕÊ«iÊÀiV}`ÊiÊÕÊÃÕVÊÞÊ`ià >V >`ÊÌÕÀL>Ìi°ÊÊÃÕÊ >`ÊiÃÌ>L>Ê>ÊVÀ«ÕiÌ>ÊÕ]ÊÃÕÊÃiÀÛ>Ê`iÃ`iʵÕiÊi}>À>Ê>Ê >ÀjÊ «iÀ>]ÊVÊÃÕÃÊVi>ÃÊÕÌ>Ã]Ê}iÃÌÊ«ÀiV>Û`ÊÞÊ>Vâ>ÊVÃÌÌÕV°Ê>ÊÛi]Ê>ÊÛiÀÊ>«>ÀiViÀ]ÊÊÀÊÞÊÊÃ>Õ`Ê`iÃ`iÊiÃÊVÊÕÊ>VVÊÛiÌÊ`iÊV>Liâ>° µÕi>Êiv>LiÊÛÃÊÊVÌ>}Ê`iÊÕ>Ê`iÀ>ÌiÊviVdad. - BV BÊÞÊ,`À}Ê >L>ÊÃ`Ê`ÃÊÃÕÀVÃÊ«>À>iÃÊÞÊ`ÃÌ>ÌiÃʵÕiÊiÊ>À]Ê>Ê`iVÃÊ`iÊÕÊ LÀiÊÃ>LÊÞÊÕ>ÊV>ÃÕ>Ê — 452 — VÀVÕÃÌ>V>ÊÃÊ >L>ÊÕÌ>`°ÊÊ«ÌÊÃÕëÀÊ`iÊÌÀ>µÕ `>`ÊÌÀ>ÃÊÃLÀi«iÀÃiÊ`iÊ>ÊÃÀ«ÀiÃ>ÊÞÊ>ÊLÃiÀÛÊVÊv>ÃV>V]Ê>ÃÃÊÊLÃÌ>ÌiÊ«ÀÊ>LÀ>â>À>ÊÞÊLiÃ>À>°ÊÀÊVÊ}À>titud a loÊ*>]ÊVÌiÌÊ«ÀÊ >LiÀÊ`iÃVÕLiÀÌÊVÊ>>`]Ê ÌÀ>ÃÊÌiiÀÊ«ÀÊii}°Ê/ëÊÕÌÊ>ÃÊ>Ã]ÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊÀiâÊ>Ê>âÕ]Ê>Ê>LÕi>]Ê>Ê`Ã>Ê`iÊ>À]ÊiVi`>`Ê >ÊÃÕÃÊ>}ÃÊ>ÊÃÕÊ«ÀÌiVVÊiÊiÊ>À° 1ÃÊÕL>ÀÀiÃÊ«>À`ÃÊVÕÌ>ÀÊiÊÃ]ÊÞÊâ>À«>À° ,`À}Ê>L>`>L>Ê >ÊÞÊ>ÛÃÌÊ>ÊVÃÌ>ÊÛiÀ`Ã>ʵÕiÊ `iÃ>«>ÀiV>Ê>ÌiÊÃÕÃÊÃÊVÊ>À>â>°Ê-ÕÊ>Û>â>`>ÊVÛâ>VÊ Ê >L>ÊV>L>`°Ê,`À}ÊiÀ>ÊÌÀ]ÊÃÕÃÊÀ>ÃÊ`ÃÌÌ>ÃÊÞÊÃÕÃÊ ÃiÌiÌÃÊ`ÃiðÊ-ÕÊVÀ>âÊÃiÊ >L>Êi«i`iÀ`ÊÞÊViâ>L>Ê>Ê`iëÀiV>ÀÊÃÊVÛLiÃÊ«ÀV«ÃÊ>«Ài``ÃÊ iÊÃÕÊv>V>\Ê>ÊÀi}]ÊiÊÀiÞ]Ê>ʵÕÃVÊÞÊÃÊ>LÃÕÀ`ÃÊ «ÀiVi«ÌÃÊÀ>iÃʵÕiÊ>Ê}iÃ>Ê«Ài`V>L>ÊiÊÃÊ«Ö«ÌÃÊ«>À>Ê «ÀiÃiÀÛ>ÀÊÃÊ`iÀiV ÃÊ`iÊÃÊ«`iÀÃÃÊÞÊ>`ÀiViÀÊ>ÊÌiiÀÃ]Ê«>ViÌiÊiÊ}À>ÌiÊ«ÕiL° 9>ÊÊÊâ>À>`i>L>ÊiÊVÕ`>`ÊÞÊiÊÌiÀÀÀÊ>ÊÊiÃÌ>LiV`]Ê Ê>ÊviÀʵÕiÊÌ>ÌÊ«Ài}>L>ÊÃÊVjÀ}ÃÊiÊÃÕÃÊÃiÀiÃ°Ê 6i>ÊV>ÀʵÕiÊÌ`Ê>µÕiÊ>V>Ê`iÊ>ÌÀ>Ã]Ê>ÊÛÕiÀ>L`>`ÊÞÊ >ÊViÀÌ`ÕLÀiÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊÃiÌ`ÃÊ«ÀÊ>ÊvÕiÀâ>ÆÊ«iÀÊ VÕ>`ÊiÊiëÀÌÕÊÃÕvÀi]ÊÃiÊVViÊÕiÛÃÊÕ`Ã]ÊÕiÛÃÊ `ÃiÃÊÞÊ>ÊÌÀÃÊ LÀiÃÊVÊ`viÀiÌiÃÊ`i>Ã]ÊÞÊÃiÊLÀ>ÊÕ>ÊL>Ì>>ÊVÌÀ>Ê>ÊÛiÀ}Øiâ>Ê«iÀÃ>]ÊiÊ`iëÀiVÊÞÊ>Ê`Õ`>]ÊÃiÊÌiÀmina por poseer un espíritu libre. 9ÊjÊÊ >L>ÊVÃi}Õ`° Ê«ÀiÀÊ`>Ê`iÊÃ}>`ÕÀ>ÊvÕiÊ ÀÀLiÊ«>À>Ê- BV B]ÊÞÊlo *>ÊÃÕ>`ʵÕiÊiÊ}ÀÕiÌiÊiÃÌ>L>ÊiviÀÊÞÊVÛi>Ê>«>ÀÌ>ÀÊ`iÊ>Ê>ÀiÀ>]ÊÊiÛÊ>Ê>ÊL`i}>ÊÕÌÊ>ÊÕ]Ê``iÊÃiÊ >>L>Ê,`À}ÊÞÊ/ë]ÊiÊÕ>ÊV>>ÀiÌ>Ê«ÀÛÃ>`>ÊVÊ >ÃÊÞÊV>iðÊ>L>ÊVÕ>ÌÀÊiÀ}iÃ]ÊÞÊ>ÊÃiÊ}Õ>À`>L>Ê>Ê«ÛÀ>°ÊÕµÕiÊ>ÊÌÀ«Õ>VÊiÀ>Ê`iÊVv>â>]ÊÊVÛi>ÊÌiÌ>ÀÊ >Ê>ÊÃÕiÀÌi°ÊÊvÊ«Õ`iÀÊ>LÀ>â>ÀÃiÊÞÊ>ÊÛiÊ>}À>`iVÊ>ÊiÝÌÀ>iÀʵÕiÊ>Ê ÕLiÀ>ÊÀiV>>`Ê>Êi«iÀ>`À]ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê ÃÌÀ>`ÊÌ>Ê>}?ÊÞÊ`}° —El NeigeÊ>]Ê >ÊÃ`ÊiÊÛiÀ`>`iÀÊ>ÀÌvViÊ`iÊÕiÃÌÀÊiVÕiÌÀ]ÊVVi`ÊÕiÃÌÀÃÊÕÌÕÃÊÃiÌiÌÃÊ`iÊ>viVÌÊÞÊ — 453 — iÊV«ÌÊ`iÊÃÊiÕÕVÃÊ«>À>Ê>ÃiÃ>Ài°Ê>?ÃÊÛ`>ÀjÊÃÕÊ >ÃÌÕV>ÊÞÊÃÕÊLiiÛiV>ÊpiÊViÌÊ- BV Bp°Ê*iÀʵÕiÀÊ Ã>LiÀÊÃÊÛÃ]ÊzhurenÊ,`À}]ÊÊ >LjÃÊ iV Ê«ÀÊV«>Ã]ÊÊ «ÀÊ>À°Ê9ÊiÝVÕÃ>`ÊÊ>ÌÀiÛiÌ° ,`À}ÊiÊ>V>ÀVÊ>ÊV>À>ÊVÊiv>LiÊiÃÌ>]ÊÞÊiÊVviÃ\ p-ÊÊ ÕLiÀ>ÊiÝÃÌ`ÊiÊÊiÃiÊÃiÌiÌÊÃi}ÕÀ>ÃÊiÊ «>>V°Ê"ÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊ>V>ÀV>`ÊÃÕÊÀÃÌÀ° pÌViÃÊÊ}À>ÌÌÕ`ÊÃiÀ?ÊiÌiÀ>ÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊiÊpaiuhá—. Necesitaba ser libre. La libertad debe ser absoluta, o no es liberÌ>`°ÊiÊ Õ`Ê`iÊ>ÊÕiÀÌiÊÞÊÌÀ>â>`ÊÕ>ÊÀ>Þ>Ê`ivÌÛ>ÊiÊÊ Û`>°Ê>Ê iÊVÀÕâ>`ÊÞÊÞ>ÊÊ«`ÀjÊÛÛiÀÊ>?ÃÊ>ÊÖVÊÕ`Ê µÕiÊ iÊVV`°Ê6ÃÊÃÃÊ«>À>ÊÊÕÊÕiÃÌÀ>ÀÊ`iÊLÕiÃÊÃiÌiÌÃÊÞÊ LÀiÊ`iÊ}À>ÊÃiÃL`>`°ÊÊÛÕiÃÌÀ>Ê«ÀÌiVVÊ iÊ>V]Ê,`À}° p*iÀÊÊ >ÀjÃÊLÀiiÌi°Ê ÊÌijÃÊ>`>ʵÕiÊ>}À>`iViÀi]ÊÞÊÃÊÊ`iÃi?Ã]Ê«`jÃÊ`iÃiL>ÀV>ÀÊiÊ >ÌÊÞʵÕi`>ÀÃÊ L>ÊiÊ>«>ÀÊ`iÊ«ÀiviVÌÊ7Õ>}Ê*>°Ê-ÃÊLÀiÊ«>À>Ê`iV`À]Ê ÃiÀ>Ê- BV BÊpiÊ>viÃÌÊVÊÃViÀ`>`° pÊ>>ÊÞ>Ê >Ê`iÌiÀ>`ÊÃi}ÕÀðÊ"ÃÊÃiÀÛÀjÊVÊÕ>Ê iÃV>Û>Êp>`ÕÊL>>`Ê>ÊÀ>`>p°Ê· ÊÌijÃÊiëÃ>¶ p °Ê«i>ÃÊÃÊiÛÊÕÊ>ÊvÕiÀ>Ê`iÊ>ÊV>`i>Ê`iÊ >Ûi}>ÌiÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`°Ê Ê iÊÌi`ÊÌi«Ê«>À>ÊLÕÃV>ÀÊ«>Ài>]Ê «iÀÊiÊ >ÊVµÕÃÌ>`ÊÛÕiÃÌÀÃÊ`>iÃ]ÊVÀ>âÊV«>ÃÛÊ ÞÊÛÕiÃÌÀ>ÊLiiâ>°Ê9ÊÃ>Li`ʵÕiÊÕV>ÊiÊiÌÀi}>À>Ê>ÊÕÊ>ÌÀmonio sin amor. p-jʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊÃÊÃViÀ>Ã]Ê>ÕµÕiÊ«iÃʵÕiÊ ÕiÃÌÀ>ÊÕÊiÊ>ÌÀÊ«Õi`>ÊÃiÀÊÕÊiÃV?`>Ê«>À>ÊÛÃÊ ÞÊÃÊÛÕiÃÌÀÃÊpÃiÊÃViÀÊiÊV>ÌjÃp°ÊÕV >ÃÊÀ>`>ÃÊiÃÌ>À?Ê«ÕiÃÌ>ÃÊiÊÃÌÀÃÊÞÊÊÌ`>ÃÊÃiÀ?ÊV«ÀiÃÛ>ðÊ*iÀÌiicemos a dos mundos diferentes, a dos razas dispares, a dos reli}iÃÊ«ÕiÃÌ>ðÊ*ÃiÊÕV ÃÊ`iviVÌÃ]ÊÞÊÕÊ`iÊiÃÊiÃÊiÊ`iÊ atraer la atención. ,`À}ÊÃÀÊVÊÃÕÊVV>ÊÃiÀi`>`]ÊÞÊiÊÀi«VÊÃVÌ\ —No os preocupéis. Seréis aceptada en mi mundo. p/ii`Ê«>ViV>ÊV}]Ê,`À}]Ê«ÕiÃÊÕ>ÊLi`Ì>ÊVÕÀ>ÊiÊ >ÊÛ`Ê>Êi«Ài`iÀÊiÃÌiÊÛ>iÊ>ÊvÊ`iÊÕ`ÊpÃiÊ ÕÃÌvVÊ VÊ Õ>Ê ÛâÊ `iV``>iÌiÊ iÌÛ>p°Ê ÖÊ Ê iÊ — 454 — >«Ài``Ê>ÊÛ>À]ÊÞÊ>Ê«ÀiÛiVÊÞÊiÊÌiÀÊ >ÊÃ`ÊÃÊV«>iÀÃÊ`iÊÃÊÖÌÃÊ>ðÊiÊÃ`ÊÌÀ>Ì>`>ÊÃ`Ã>iÌiÊ «ÀÊiÃÃÊÃÕvÀLiÃÊiÕÕVÃÊÞÊÌiÊÀÀÊiÛii>`>° Ê«ÌÊ`ÕVvVÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ}ÀÃiÃÊÞÊ>Ê>V>ÀVÊVÊ>Êrada. pÊÊ>`Ê>`>Ê`iLjÃÊÌiiÀ]ÊÃiÀ>Ê- BV B°Ê"ÃÊÀiëiÌ>ÀjÊVÊ>ÊÕ>ÊiëÃ>°ÊÃÊ`ÃÊ iÃÊÌi`Ê>ÊÃÕiÀÌiÊ`iÊ`iÃVvÀ>ÀÊÕÌÃÊÕiÃÌÀÊÃ]ÊÞÊÊÃÊÃi«>À>ÀiÃÊÊ«ÀÊÀ>âiÃÊ`iÊ À>â>ÊÊVÀi`°ÊiÃÊÛi`ÊiÊÕÊ>ÊÌÀ]ÊVÊÃÊÃÊ`ÃÊÃÊ ÕLjÀ>ÃÊLÕÃV>`Ê`iÃ`iʵÕiÊ>VðÊÀ>ÊÕiÃÌÀÊÌ`>`Ê —la serenó. —No os defraudaré nunca, zhurenÊ-Û>]ÊÞÊÃÊ>>ÀjÊ`iÊVÀ>zón. p9ÊÞÊÊÌÀ>V>ÀjÊÛÕiÃÌÀ>ÊVv>â>]ÊÃiÀ>ÊpiÊ>Ãi}ÕÀ° ÃÊÌÀiÃÊ`>ÃÊÃ}ÕiÌiÃÊ`iÊ`iÀÀÌ>ÊÃÊÛiÌÃÊiÃÊvÕiÀÊ>«>VLiÃ]ÊÞÊÌÕÛiÀÊ>ÊV>ÃÊ`iÊVViÀÃiÊ?Ã]Ê`iÊ`iÃVÕLÀÀÊÃÕÃÊ VÕiÀ«Ã]Ê`iÊ«>>`i>ÀÊÕiÛ>ÃÊV>ÀV>ÃÊÞÊ`iÊ`iÃÕ`>ÀÊÃÕÃÊ>>Ã]Ê VʵÕiÊÌiÀ«ÀiÌ>ÊiÊÃÌiÀÊ`iÊ>ÊÛ`>°Ê>ÃÊ?}À>ÃÊLÀÌ>ÀÊiÊÃÊÃÊV?`ÃÊ`iÊ- BV BÊÞÊV>ÞiÀÊiÊÃÕÊÀÃÌÀ]ÊVÊ `iV>L>Ê>ÃÊV>ÀV>ÃÊ`iÊ,`À}ʵÕiÊLiÃ>L>ÊÃÕÃÊ«?À«>`ÃÊÞÊ labios con fruición, como si quisiera alejar los demonios que >L>Ê«iÀÃi}Õ`ÊÃÕÊiVÕiÌÀ]ÊÞÊÃÃi}>À>ÊVÊÃÕÊvÀÌ>iâ>° *iÀÊ- BV BÊÊiÃÌ>L>Ê iV >Ê«>À>Ê>Ûi}>ÀÊÞÊiÃÊ«>À>Ê Ã«ÀÌ>ÀÊiÊâ>À>`iÊ`iÊ>Ê>Ûi°Ê ÊÌiÀ>L>ÊÃÊÀiÃÊÃ>ÌÀÃÃÊ `iÊÕV]ÊÞÊÃiÊi}>L>Ê>Ê}iÀÀÊiÊÀ>V ÊÞÊiÊëV>`Ê`iÊ>Ê >ÀiÀ>]Ê«ÀÊʵÕiÊiÃÌ>L>ÊiÊÕÊ«iÀ>iÌiÊiÃÌ>`Ê`iÊ?ÕÃi>ÃÊ ÞÊÛjÀÌ}ðÊ2V>iÌiÊ«`>Êi}ÕÀÊ«iµÕiÃÊÌÀâÃÊ`iÊmanguo p>}p]ʵÕiÊiÊvÀiV>Ê>Ê«iÀÃiÛiÀ>ÌiÊÕ]ÊÌÀ>`ÃÊiÊ V>>`>iÌiÊ«ÀÊ*>°ÊVÕÃÊÀ>L>ÊÌii`ÊÕÊ>ÕvÀ>}]ÊÊ ÕÊ>Ã>ÌÊ`iÊÃÊ«À>Ì>Ã]Ê>ÌiÊiÊVÕ`>`Ê`iÊ-Û>]ʵÕiÊ>ÊÌÀ>µÕlizaba con palabras afables. ,`À}Ê>«ÀÛiV Ê>ÊL>â>]ÊÞÊVÕ>`Ê- BV BÊ`À>]Ê ÃiÊ«À«ÕÃÊ>ÊÌ>Ài>Ê`iÊÌÀ>ÃVÀLÀÊÞÊ >ViÀÊÕ>ÊV«>Ê`iÊ>âÊ`iÊ ÃÊ iÝVi«V>iÃÊ «i}ÃÊ VÊ >ÃÊ }ÌÕ`iÃÊ V>VÕ>`>ÃÊ «ÀÊ < i}i]ʵÕiÊ>ÊiÊ«iÀÃ>Ê >L>ÊVÕÌ>`ÊiÊ>Ê >>Ê >°Ê À>ÊÕ>ÊV>ÃÊiÝVi«V>°Ê ÊiÊ >L>Ê«ÀiÌ`Ê>`>ÊÞÊÊ «`>Ê `iÃ>«ÀÛiV >ÀÊ Ãii>ÌiÊ «ÀÌÕ`>`°Ê />LjÊ V— 455 — «Ài`>ʵÕiÊÌ?VÌ>iÌi]Ê>]Ê >LÀ>ÊiÃÌ>`Ê`iÊ>VÕiÀ`]ÊÊ>ÊiÃÊiÃÊ«iÃ>L>Êj°ÊÃʵÕiÊÛVÊÕÊ>ÀVÊ`iÊiÀV>V>ÃÊiÊ«ÀÛÃÊÕ>ÊiÃVÀL>>° ->VÊÕ>ÊÀiÃ>Ê`iÊ«>«i]ÊÕÊV?>ÊÞÊÕÊÌÌiÀ]ÊÞÊVÕ>`Ê iÃÌÕÛÊiÊÃiVÊV«ÊiÊiÊ?ÃÊ>LÃÕÌÊ`iÊÃÊ`ÃÕÃÊ>ÃÊ }ÌÕ`iÃÊ>À>ÃÊ`iÊ"ÀiÌiÊÞÊvÀV>Ê>Ì>`>ÃÊ«ÀÊiÊ>À>ÌiÊV ]ʵÕiÊÕi}ÊiÊÃiÀÛÀ>Ê«>À>ÊV>VÕ>ÀÊ>ÃÊ`iÊ"VV`iÌi°Ê 1>Ê}À>ÊiVÊÊiL>À}>L>°Ê->VÊ`iÊ>Ê >>Ê >ÊÃÊ>>`ÃÊvÃÊiV>ÃÌÀ>`ÃÊiÊi>]ÊÞÊÃÊ`ëÕÃÊiV>Ê`iÊÕÊL>ÀÀÊ `iÊ«ÛÀ>° pÃÌ?ÊiÃVÀÌÃÊiÊKansu]ÊV>}À>v>Ê««Õ>ÀÊpiÊ`Ê/ëÊiÃÌÕ`?`ÃÊVÊÃÕÃÊÃÊLVÕÃp°Ê-iÀ?Êv?VÊÀi«À`ÕVÀÃ]ÊÃiÀ° p,iÃÕÌ>ÊiÝÌÀ>ʵÕiÊÕÊ«ÀÌVÊ`iÊÌ>ÊÌÀ>ÃVi`iV>ÊiÃÌjÊ iÃVÀÌÊiÊi}Õ>ÊÛÕ}>ÀÊpÃiÊ«ÀÕVÊiÊ«ÌʵÕiÊÃiÊ`ëÕÃÊ >ÊV«>ÀÃÊÃÊ?Ãp°Êu*iÀÊViViÃtÊ/ÖÊiÊÃÊÛ>ÃÊ`VÌ>`]ÊÞÊÞÊVÊÌ`>Ê>ÊÀ>«`iâʵÕiÊ«Õi`>ÊÃÊÀjÊÌÀ>ÃVÀLi`°Ê ÊÌ>Ã>ÀiÊÃÕÊ}À>ÊÛ>À]ÊÊiÃÌ>ÀiÃÊÃÕÊiÝ>VÌÌÕ`ÊÃÊiÀ>ÊÊÊ exactos. No tenemos tiempo para comprobarlos uno a uno, pues >ÊL> >Ê``iÊ`iÃiL>ÀV>ÀiÃÊiÃÌ?ÊViÀV>>° /i>Ê>ÌiÊÃÊÕÊ`iÊÃÊÃiVÀiÌÃÊ?ÃÊ>«iÌiV`ÃÊ`iÊ>Ê Õ>`>`ÊÞÊ`iÊ>Êv>>Ê`iÊV>ÀÌ}À>vÃ]Ê>Ûi}>ÌiÃÊÞÊ>ÀÃÊ`iÊ>Ê ÀÃÌ>`>`]ÊÞÊÊiÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌÊ>ʵÕiÊÃiÊVÕÌ>À>Ê>LÃÕÀ`>iÌiÊiÊÕÊ«iÀ``Ê>ÃÌiÀÊLÕ`ÃÌ>Ê`iÊ >°Ê>ÊÀ>`>Ê `iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê>V>â>À>Ê>Ê`i>ÌiÀ>ÊvÀiÌiÊ>ÊÃÊ}iÃiÃÊÞÊ >`iÃiÃ]ʵÕiÊiõÕ>L>ÊÃÊL>ÀVÃÊië>iÃÊiÊÌ`ÃÊÃÊ>res conocidos. ÃʵÕiÊVÊ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊ/ë]ʵÕiÊiÊL>ÊÌÀ>`ÕVi`]ÊvÕiÊ >Ì>`Ê`iVi>ÃÊ`iÊ>ÃÊ`ÃÌ>V>ÃÊ>Ì>`>ÃÊiÊÃÊ«i}ÃÊ`iÊ < i}i]Ê`iÃ`iÊiÊ«>À>iÊ{äÊ`iÊ iÃviÀÊÀÌi]Ê>ÊÓäÊ `iÊÃÕÀ]ÊÞÊÃLÀiÊÌ`Ê>ÃÊ}ÌÕ`iÃÊV>VÕ>`>ÃÊ`iÃ`iÊÃÕÃÊLÃiÀÛ>ÌÀÃ]Ê`iÃ`iÊiÊiÀ`>ʵÕiÊVÀÕâ>L>Ê>ÊÃ>Ê`iÊ`>>]ÊiÊ iÊ>ÀV «j>}Ê`iÊ>ÃÊ«>Ã]Ê >ÃÌ>ÊiÊiÀ`>ʵÕiÊvÀ>µÕi>L>ÊiÊV>>Ê`iÊ>ÊÃ>Ê`iÊ>`>}>ÃV>À]ÊÌÀviÊ>ÊV>LÊ`iÊÕi>Ê Ã«iÀ>â>]ÊÞʵÕiÊ«ÀÃi}Õ>Ê >ÃÌ>Ê->>]ÊÌ«>]ÊiÊ}vÊ`iÊ `j]ÊÀ>L>ÊÞÊiÊ>ÀÊ,° «ÊÞÊV«]Ê >ÃÌ>ÊV>ÃÊ`iÃv>iViÀ]Ê«iÀÊiÃÌ>L>ÊiÝÕÌ>Ìi° — 456 — puÃÊv>ÃV>ÌitÊpÀiVVÊÀ>`Ê>ÊÃÕÊVÀ>`ÊÌÀ>ÃÊ À>ÃÊ `iÊ>À`ÕÊÌÀ>L>p°ÊÃÊÛ>iÃÊ`iÊiÃiÊ>À>ÌiÊvÕiÀÊÀi>iÌiÊ iëiVÌ>VÕ>ÀiðÊ6>Ê«ÀÊi`ÊÕ`ÊÞÊÀiVÀÀÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊ >ÃÊ?ÕÌV>ðÊÃÌÊ >Ê`iÊVViÀÃiÊiÊÕÀ«>°Ê>Ê«ÌÊÃiÀ>ÊÃÊÊÊ ViÀ>°Ê>?ÃÊ«Õ`iÊÃ>ÀʵÕiÊÕÊ`>ÊÌÕÛiÀ>ÊiÊÃÊ manos estos cómputos insustituibles. Espero que la Sociedad Õ-ÕÊÊ`ië>ÀiâV>ÊÞʵÕiÊiÃ>ÃÊiÝ«iÀiV>ÃÊÃi>Ê>«ÀÛiV >`>ÃÊ«ÀÊÃÊ>Ûi}>ÌiÃÊ`iÊLÕi>ÊÛÕÌ>`Ê`iÊÕ`° -ÕÊ>VÌÛ`>`ÊÀiÃÕÌÊ`iÛÀ>`À>Ê`ÕÀ>ÌiÊ>ÊÌÀ>ÛiÃ>]ÊiÌÀ>ÃÊ - BV BÊÞÊÕÊ`ÀÌ>L>]Ê>iÌ>À}>`>ÃÊ«ÀÊiÊ>Ài°Ê Õ>`Ê>Ê vÊVVÕÞÊ>ÊÌÀ>ÃVÀ«V]ÊÃÕÃÊ`i`ÃÊiÃÌ>L>Ê`ÀÃ>iÌiÊ VÌÀ>`ÃÊÞÊ>V >`ÃÊ`iÊÌÌ>]ÊÞÊi«>«>`Ê`iÊÃ>ÌÀiÊÞÊÃÕ`À°Ê ÃÊÃÊÃiÊiÊViÀÀ>L>Ê«ÀÊ>Êv>Ì>Ê`iÊÃÕiÊÞÊÃiÊiV ÊiÊiÊiÀ}° Ê>ÃÊ«V>ÃÊ À>ÃÊÕÊ>ÀiÀÊiÃÊ>ÛÃʵÕiÊiÊÕÃÊÕÌÃÊ «>ÀÌÀ>ÊiÊÕ>ÊV >Õ«>Ê >V>Ê>ÊL> >Ê`iÊÞ°Ê-Û>ÊÛÛÊ>Ê VV>ÀÊÕVÃ>iÌiÊiÊÃÕÊÀiV«iÌiÊÀ}>ÊÃÊ«i}ÃÊ`iÊ >ÃÊ}ÌÕ`iÃʵÕiÊ`iL>ÊiÌÀi}>ÀÊ>Ê«ÀÀÊ`iÊ>ÃÌiÀÊà >lín. Fue como una liberación, pues su jaqueca comenzaba a marÌÀâ>ÀÊÞÊÃÊÖiÀÃÊiÊL>>L>ÊVÊ}>À>L>ÌÃÊ>>`ð Ê*ÀiviVÌÊÃÊ>Ê>ÊVÕLiÀÌ>ÊÞÊ >LÊVÊiÃÊiÊÛâÊL>>°Ê >Ê`iëi``>ÊvÕiÊVÀÌ>]Ê«iÀÊ>ÃÌÃ>ÊÞÊiÌÛ>°ÊLÀ>âÊ>Ê-Û>]Ê iÊVÊÃÕÊV>Liâ>Ê>ÌiÊj°ÊÀ>Ê>Ê«ÀiÀ>ÊÛiâʵÕiÊÊ >V>°Ê,`À}ÊiÊ«`ʵÕiÊÃ>Õ`>À>ÊiÊÃÕÊLÀiÊ>ÊÃÊ«>`ÀiÃÊiÃÕÌ>Ã]ÊÞÊ iÊ>}À>`iVÊÃÕÊVÌÀLÕVÊ>ÊÃÕÊviV`>`°Ê >`iÊÀi«>ÀÊiʵÕiÊ iÊ}ÀÕiÌiÊiviÀÊ>L>`>L>Ê>Ê>Ûi]ÊÞÊ>`iÊÃÕ«ÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê>Ê`iÌ`>`ʵÕiÊVÕÌ>L>°Ê- BV BÊÃiÊ >L>ÊiÃvÕ>`ÊiÊiÊ >ÀiÊÞÊ}ÖÊV>LÊÃÕiÌÊ>Ê>Ì>L>Ê>ÊÃÕÊ«>Ã>`° - BV BÊpCameliap]Ê >L>Ê`iÃ>«>ÀiV`Ê`iÊÃÕÊÕ`° 7Õ>}Ê*>ÊiÃÊvÀiVÊÃÕÊ>ÃÌ>`ÊÃÊ>L>}iÃ]ÊÞÊiÊÀ}Ê>Ê -Û>ʵÕiÊVÕ`>À>Ê>Ê>Ê`>>Ê- BV B]ÊVÊVÀÀië`>Ê>ÊÃÕÊ À>}°Ê,`À}Ê ÕLiÀ>Ê«ÀiviÀ`Ê«>Ã>ÀÊ«ÀÊ< >µ}ÊÞÊ>ÀÀ>ÀiÃÊ>ÊÃÊ«>`ÀiÃÊ,VVÊÞÊ,Õ}}iÀÊÃÕÃÊÃÀ«Ài`iÌiÃÊiÝ«iÀiV>Ã]Ê pero la secreta misión encomendada por Ma se lo impedía. El cauteloso loÊ*>]ʵÕiÊÕÞÊ«ÀÌÊiiÀViÀ>ÊVÊ-Õ«iÀÌidente General de la Frontera, les contaría no obstante su odisea, ÊÌ>ÊÛiâÊV>>À>Ê>}ÕÃÊ`iÌ>iÃÊ«>À>ÊÊ`iÃVÕLÀÀÊ>ÊÃ>`>Ê`iÊ - BV BÊÞÊ>ÊÃiVÀiÌ>ÊvÕVÊ`iÊV>ÃÌi>° — 457 — ÊÀ?«`Êshanban, Õ>ÊL>ÀµÕV Õi>Ê`iÊ`iÃiL>ÀV,Ê>Û> âÊÃLÀiÊÕÊ>ÀÊiÊV>>Ê >V>ÊÃÕÊÕiÛÊ`iÃÌ°Ê>Ê}À«>Ê escarlata del prefecto de Cantón en la quilla flameaba con la briÃ>°Ê - BV BÊ ÞÊ ,`À}Ê ÃiÊ `À}>Ê >V>Ê Ê `iÃVV`°Ê >Ê Ûi]ʵÕiÊÃiÊÃLÀi«ÕÃÊ>ÊÃÊ`iÃ}>ÀÀ>`ÀiÃÊ>ÀiÃ]ÊÃiÊÃiÌ>Ê `ivÌÛ>iÌiÊLÀiÊÞÊ>Ê>`Ê`iʵÕiÊ>>L>°Ê9Ê>ëÀÊiÊÛÛvV>ÌiÊ>ÀiÊ`iÊVj>]Ê>}À>`iVi`Ê>ÊÃÊ`ÃiÃÊÃÕÊ>ÞÕ`>°Ê-ÕÃÊ iLÀÃÊÞÊÃÕÊ?ÊViâ>ÀÊ>ÊÀië`iÀi°ÊÃÌ>L>ÊÛÛ>ÊÞÊ }â>L>Ê`iÊ>ÊÌ>Ê`iÃi>`>ÊLiÀÌ>`° Frente a la barcaza se encontraba el puerto de desembarco, Õ>Ê`iÊÃÊ?ÃÊ««ÕÃÃÊ`iÊ>ÊL> >Ê`iÊ< }âÕÃÕ]ÊÊÞÊ p8>ip]ʵÕiÊÃÊ>ÌÛÃÊVV>ÊVÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê`iÊ>Ê À>Ê>ðÊÀiÌiÊ>ÊjÊÀië>`iV>ÊVÊÕÊ>ÌâÊ>âÕ>`Ê >ÊÃ>Ê`iÊ7Õà Õ]ÊÞÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊ i]ÊÊ,Ê`iÊ"À]ʵÕiÊ`i ÃiLV>L>Ê>Ã>iÌiÊiÊ>Ê`iÃiÀÌ>ÊL> >°ÊÊi«iÀ>`ÀÊ7>Êi«i>L>ÊiÊÕ}>ÀÊVÊiÊL>ÃÌÊVÌÀ>ÊÃÊ«À>Ì>Ã]ÊÞÊÃiÊÛÃÕLÀ>L>ÊL>ÀVÃÊ`iÊ}ÕiÀÀ>Ê>ÌÀ>V>`ÃÊiÊ>ÊÀ>`>°Ê-ÀÌi>ÀÊÕÊ dédalo de islotes]Ê>V>Ì>`ÃÊÞÊ«i>ÃVÃÊ«i}ÀÃÃ]ÊÞÊ`iÃiL>ÀV>ÀÊiÊÕ>ÊiÃi>`>Ê`iÊ>}Õ>ÃÊ>Ã>ð ÊÕ}>ÀÊiÃÌ>L>ÊÀ`i>`Ê`iÊÀi``i>`>ÃÊÌ>>ÃÊ`iÊÌ>`>`ÊÛiÀ`i>ÀÊÞÊ`iÊvÀ>ÃÊV>«ÀV Ã>ðÊ,`À}ÊÀiVÀ`ʵÕiÊiÊ ÌÀÃÊÌi«Ã]ÊiÊV>«Ì?Ê>ÀV>]Ê`iÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê >L>ÊÃVÌ>`Ê>Êi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >ÊiÃÌiÊiV>ÛiÊ«>À>ÊViÀV>À]ÊÞʵÕiÊ>Êi«ÌÌÕ`ÊÞÊ>Ê>ÀÀ}>V>Ê`iÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ«>Ã]Ê >L>Ê`>`Ê>ÊÌÀ>ÃÌiÊVÊ>Ê«ÀÛ`iV>Ê«iÀ>V]ʵÕiÊ ÕLiÀ>Ê>«ÀÌ>`Ê>Êë>>ÊÕ>ÊV>Ê«iÀ>iÌiÊVÊ>V>° Û>â>ÀÊ >V>Ê>Ê«ÕÌ>Ê«ÀiÀ>Ê`iÊ>ÊVÃÌ>]Ê >ÕÌÕLÕi]ÊÞÊ `iÃV>Ã>ÀÊÕÊÀ>ÌÊiÊ>Ê>`i>Ê`iÊâÕ]ÊÕ>ÊiÃi>`>Ê > LÌ>`>Ê«ÀÊVÌÀ>L>`ÃÌ>Ã]ÊiÊVÕÞÊViÀÀÊÃiÊ>â>L>ÊÕ>Ê«>}`>Ê `iÊ>ëiVÌÊv>Ì>Ã>}ÀV]Ê«iÀÊ iÀÃ\Ê >Ì>ÜÕ°Ê Ê>Ê>Ê >>iV`>ÊÃÊ>Ài`i`ÀiÃÊ`iÊ>Ê*>}`>ÊÊiÀ>ÊÕÞÊÃi}ÕÀÃ]Ê LÕÃV>ÀÊiÊÀivÕ}Ê`iÊÕ>ÊV>Ã>Ê`iÊ«iÃV>`Àið 1Ê LÀiVÊiÃVÕ?`]ÊÃÊ`iÌ>`ÕÀ>ÊÞÊ`iÊV>LiÃÊV>ÃÊ les ofreció su casa a los cuatro recién desembarcados, que tras >Ãi>ÀÃiÊ«iÃ>iÌiÊiÊÕ>ÊÀÕÃ>Ê«>>}>>ÊÞÊ>V>À>ÀÃiÊiÊ`>]Ê `iÃVÕLÀʵÕiÊiÀ>ÊÕ>Ê`ÃÌ}Õ`>ÊÃiÀ>]ÊÕÊiÝÌÀ>iÀʵÕiÊ iÛ>L>ÊV}>`>ÊiÊiÊ LÀÊÕ>ÊLÃ>ÊÞÊ`ÃÊVÀ>`Ã]ÊÕ>ÊÌ — 458 — LiÌ>>Ê`iÊvÀ>ÃÊ LÀÕ>ÃÊÞÊÕÊsanglésʵÕiÊV>À}>L>ÊVÊÕ>Ê «iÃ>`>ÊÛ>>°ÊÃÊÛÌÊ>ÊÕÊ«LÀiÊ«iÀÊ`}ÊÌ>âÊ`iÊ}>V >ÃÊ ÞÊ>ÊÕÊ«iÃV>`Ê> Õ>`ÊVÊ>ÀÀâʵÕiÊ>}À>`iViÀÊÀi}>?`iÊÕÊ}ÀÀÊ`iÊÃi`>ÊÞÊÕÃÊyuanbo de cobre, monedas en forma `iÊL>ÀV]ʵÕiÊiÊ>V>Ê>}À>`iVÊÃiÀÛiÌi°ÊiÃV>Ã>ÀÊiÊ >ÊÃiÀ>ÊV â>ÊÞÊ>}Õ>À`>ÀÊ>ʵÕiÊÃiÊ>v>â>À>Ê>Ê>>>]ÊiÌÊiÊiʵÕiÊViâ>L>Ê>Êi}>ÀÊÃÊ«iÀi}ÀÃÊ>Ê>ÊÃ>}À>`>Ê «>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕ° p·``iÊÃiÊ`À}iÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÃiÀ>öÊp«Ài}ÕÌÊiÊÛi° pÊ >Ì>ÜÕÊp`Ê/ë° —Allí lo tenéis en la cima de aquella colina —le informó—. ÃÌ?Ê>LiÀÌÊ>ÊÃÊviiÃÊ`iÃ`iÊ«À>ÛiÀ>Ê>ÊvÊ`iÊÌ°Ê*ÀÌÊ ÃiÊViÀÀ>À?°ÊÞÊÛi`À?Ê«iÀi}ÀÃÊ`iÊ>ÊÕµÕ]Ê >Ì]Ê- >}V Õ>]Ê/>?]Ê7Õà Õ]Ê`iÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`>ÌiÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊ«ÀÛV>ÃÊ `iÊÕ>`ÊÞÊÕ>Ý°Ê6iiÊÛ>iÀÃÊ >ÃÌ>Ê`iÊ>Êi>>Ê9Õ>°IÊ>Ê>`i>ÊiÃÌ?Êi>Ê`iÊÃi}Õ`ÀiÃÊ`iÊÃÊiÃÊ}ÕiÀÀiÀà Con las primeras luces subieron al promontorio que sobreÃ>>ÊÃLÀiÊ>ÃÊÛiÀ`iÃÊV>ÃʵÕiÊLÀ`i>L>Ê>ÊVÃÌ>°ÊÊV>LÊ`iÊ Õ>Ê À>Ê`iÊV>ÊVÌi«>ÀÊ>VÕ>`ÃÊiÊ>Ê>`iÀ>]ÊÕ>Ê `ÕÌ>Ê>`i>ÊÞÊiÊÌi«Ê`iÊÃÊiÀiÌ>ÃÊÛiÌÀiÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÀÌiÃÊ marciales de defensa personal. >, durante la reinante dinastía Ming, >L>ÊÃÕvÀ`Ê>Ì>µÕiÃÊViÃ>ÌiÃÊ«ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊ«À>Ì>ÃÊ >«iÃiÃÊÞÊ>>ÞÃ]ʵÕiÊÃiLÀ>L>ÊiÊÌiÀÀÀÊiÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ ÃÌiÊ`iÊ«>ðÊÕÀ>ÌiÊiÃÌiÊ«iÀ`]Ê>ÊiÃVÕ>`À>ÊV >Ê >L>ÊÃ`Ê `iÀÀÌ>`>ÊÕ>ÊÛiâÊÌÀ>ÃÊÌÀ>° ÊÌ>ÊiviVÌ]ÊÃÊiÃÊ`iÊ>ÃÌiÀÊ`iÊ- >]ÊViâ>ÀÊ>Ê«À>VÌV>ÀÊ«>À>Ê>Ê«ÀÌiVVÊ`iÊÃÕÃÊÌi«Ã]ÊÃÕÃÊi}i`>À>ÃÊ `iÃÌÀiâ>ÃÊ`iÊÕV >°Ê>Ê«>ÀÌV«>VÊ`iÊÃÊ>ÃViÌ>ÃÊiÊ>ÃÊV>«>>ÃÊVÌÀ>ÊÃÊVÀÃ>ÀÃ]Ê ViÀÊv>ÃÃÊÞÊÌi`ÃÊ>ÊÃʵÕiÊiÊ «ÕiLÊ>ÊÃÊiÃÊÕiÀÀiÀÃÊ`iÊ- >°ÊÀ>V>ÃÊ>Ê>ÃÊ `>ViÃÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊÞÊ`iÊÃÊÃiÀiÃÊ`iÊ>Ê}ÕiÀÀ>ÊÃiÊ ViÀÊ`ÕiÃÊ`iÊÌ>`>ÃÊiÝÌiÃiÃÊ`iÊÌiÀÀ>]ÊÞÊiÊÃÕÃÊÀiÌÀÃ]Ê Ài«>ÀÌ`ÃÊ«ÀÊÃÊVÕ>ÌÀÊÛiÌÃÊ`iÊ,i]ÊÃiÊLÀ`>L>ÊiÊ`iÀiV Ê`iÊ>ÃÊ«>À>Ê>µÕiÃʵÕiÊ Õ>Ê`iÊ>ÊÕÃÌV>ÊÞÊ`iÊ>ÊÌÀ>>Ê `iÊÃÊ}LiÀ>`Àið IÊ VÌÕ>iÌi\ÊÀ>>]Ê>ÃÊÞÊ6iÌ>° — 459 — >Ê«>ÀÌV«>VÊ`iÊiÃÊà >ÊiÊ>VÌÛ`>`iÃÊ`iÊ}ÕiÀÀ>]Ê âÊ«iÃ>ÀÊ>ÊÕV ÃÊ`iÛÌÃÊ`iÊÕ`>]ʵÕiÊiÃÌÃÊÀi}ÃÃÊÃiÊ >L>Ê>«>ÀÌ>`Ê`iÊ>Ê«ÕÀiâ>Ê`iÊÃÕÊ`VÌÀ>]ÊÞ>ʵÕiÊ>ÃÊiÃi>zas del El Iluminado consideraban el matar a un semejante como iÊÕÌÀ>iÊ?ÃÊ}À>ÛiÊÞÊVÊiÊ«iÀÊ>À>]ÊÃi}ÖÊÃÊ"V Ê >nos de Nobleza. Por eso en palacio los temían, extremo que facilitaba las coÃ>ÃÊ>ÊV>ÃÌi>]Ê«ÕiÃÊÃiÊÃiÌ>ÊÃi}ÕÀÊ`iÌÀÊ`iÊÃÊÕÀÃÊ`iÊ templo. iâ>ÀÊ>Êi}>ÀÊÃÊ«iÀi}ÀÃÊiÊL>ÀV>ÃÊÞÊ- BV B]Ê ,`À}]ÊÕÊÞÊ/ëÊ>}Õ>À`>ÀÊiÊÃiVÊÞÊVÊiÝ«iVÌ>VÊ mal contenida a que se abrieran las puertas. Tsopin les acarreó un cuenco de arroz, una jarra de pi jiü]ÊViÀÛiâ>ÊviÀiÌ>`>]ÊÕ>Ê Û>Ã>Ê`iÊVÀÊ`iÊmoutaiÊÞÊ iÀL>ÃÊÀiVÃÌÌÕÞiÌiÃ]ʵÕiÊ«>}Ê>Ê «ÀiVÊ`iÊÀÊiÊiÊ>ÃÌiÀ]ÊiÌÀ>ÃÊÃÕÀ}>ÊÃÊiÃÆÊÞÊÊ tomaron bajo un sauce en silencio. ,`À}Ê âÊÕÊ>«>ÀÌiÊVÊ-Û>]ÊiÌÀ>ÃÊ- BV BÊÞÊÕÊ i`Ì>L>ÊiÊiÊÌi«ÊÞÊÀ>L>ÊVÊÃÊ«iÀi}ÀÃÊÞÊÃÊiÃ]Ê>«ÀÛiV >`Ê>ÊV>ÃÊ`iÊ >>ÀÃiÊiÊÕ}>ÀÊÌ>ÊÃ>ÌÊ``iÊÃiÊÛiiÀ>L>Ê>ÊiÃÌ>ÌÕ>Ê`iÊÕÊLÕ`>ÊVÃ>ÊiÊÀÊ«ÕÀ°Ê-Û>Ê >L>ÊiÝÌÀ>`Ê`iÊ>ÊV>>ÊV >ÊÃÊ«i}ÃʵÕiÊ`iL>ÊiÌÀi}>ÀÊ >ÊÃÕ«iÀÀ]ÊÞÊ}Õ>À`>`Ê>ÊLÕiÊÀiV>Õ`ÊÃÕÃÊV«>ð À>Êi}>`ÊiÊiÌÊ`iÊVÕ«ÀÊVÊʵÕiÊ >L>Ê«Àitido. —Ve a la puerta trasera del monasterio —le pidió al sanglés—, Þ «Ài}ÕÌ>Ê«ÀÊiÊ>iÃÌÀÊ}Õ>°Ê-i}ÖÊiÊNeigeÊ>ÊÌiÊ>LÀÀ?ÊÕÊ iÀ>Êi}]ÊÞÊiÊÃÌÀ>À?ÃÊÌÕÊÌ>ÌÕ>i°ÊÃÊ>ÊÃi>Ê`iʵÕiÊÛiiÃÊ `iÊ«>ÀÌiÊ`iÊ>iÃÌÀÊ>ÊÞÊ`iÊ>Ê-Vi`>`]ÊÊÊÌiÊ`i>À?ÊiÌÀ>À°Ê ÃÊÌiÊ>LÀÀ?Ê>ÃÊ«ÕiÀÌ>ðʷÌi`iö pÌi`]ÊÃiÀ°Ê/>LjÊ iÊ`iÊiÌÀi}>ÀÊ>Ê«ÀÀÊÕÌÊ>Ê iÃÌÃÊ«i}Ã]ÊÕÊ«ÀiÃiÌiʵÕiÊiÊiÛ>Ê>Ê«>À>ÊiÊÌi«°Ê1>ÃÊ Ûi>ÃÊÞÊÕ>ÃÊÛ>À>ÃÊ`iÊViÃʵÕiÊiÊ`ÊiÊiÊL>ÀVÊiÊÃiÀÊ Pan. pi]Ê«ÕiÃÊiÃÊvÀiViÃÊ>ÃÊÌÀiÃÊVÃ>Ã]ÊÞÊiÊ«>â°Êu6>Ã]Ê ÛiÊÞ>t ,`À}ÊÞÊ/ëÊÃiÊVÀÕâ>ÀÊÀ>`>ÃÊ`iÊ«ÀiVÕ«>V°ÊÀ>Ê iÊÖÌÊi«Ã`Ê`iÊÃÕÊÃÊÞÊÌ`Ê`iL>ÊVVÕÀÊVÊjÝÌ°Ê — 460 — ÊÃÕÊÀiÌÀÊÃÊiÃÊiÌ>ÊÃÊ ÕiÛiÊ >ÌÃÊ iiÃÌiÃ]Ê que los disponían en contacto con las deidades del Infinito. Se}ÖÊ>ÊVVÕL>ÊiÀ>Ê«ÀiÃV`LiÃÊ«>À>Ê>Ê«iÀÛÛiV>Ê`iÊ >]ÊÞÊÃÕÃÊ>Õ}ÕÀÃÊiÀ>ÊÌi`ÃÊ«ÀÊiÊBixia VÊ>ÊÛiÀ>âÊ ÛâÊ`iÊ?ÃÊ?° ÊiÊà >ÊÀiVLÊiÝÌÀi>`>iÌiÊ>>LiÊ>Ê/ë]Ê µÕiÊiÛ>L>ÊiÊÃÕÊÌ>i}>ÊÃÊ«>«iiÃÊÌÀ>ÃVÀÌÃÊiÊ>ÊL`i}>Ê`iÊ L>ÀV]ÊÞÊÌ>LjÊiÊÀi}>Ê«>À>ÊiÊVÕÌ]ÊÃ}Õi`Ê>ÊÌÀ>`VÊ iÌÀiÊÃÊV ÃÊ`iÊ`>ÀÊViÀ>ÊÞÊ«iÀvÕiÃÊiÊÃÊÌi«Ã°ÊÊ ÃÕ«iÀÀÊiÀ>Ê>ÃÃÌ`Ê«ÀÊ`ÃÊÛVÃÊ`iÊVÀ?iÊÀ>ÃÕÀ>`ÊÞÊ«iÊ L>µÕÃ>°Ê/ëÊiÃÊiÃiÊiÊ`ÃÌÌÛÊÌ>ÌÕ>`ÊiÊÃÕÊLÀ>âÊ ÞÊÕi}ÊiÊvÀiVÊÃÊ«ÀÌVÃ]ÊiÊViÃÊÞÊiÊ>Ê`iÊÛi>ÃÊ de Siam. ÊÕV >V ÊÀi ÕÃÊÕ>ÊÌ>â>Ê`iÊÌjʵÕiÊiÊvÀiV>]ÊÞÊ«`Ê ViV>Ê«>À>Ê>ÀV >ÀÃi]Ê«ÕiÃÊÊ>}Õ>À`>L>ÊiÊÕ>ÊL>ÀµÕV Õi>ʵÕiÊÌi>ʵÕiÊ«>ÀÌÀÊ>ÌiÃÊ`iÊ>V iViÀ°ÊÊV«Ài`iÀÊÞÊ lo despidieron en nombre del dios: p+ÕiÊiÊÕ}ÕÃÌÊ`iÊ>`iÊÌiÊ>V«>iÊÞÊ«ÀiÃiÀÛiÊ>Ê>Ê9ÕB° V iV>ÊiÊ >Ì>ÜÕ]ÊÞÊiÊ>ÊvÀiÃVÕÀ>Ê`iÊVÀi«ÖÃVÕÊÛiëiÀÌÊÃiÊ>ÊÕÊiÃÌÀi«ÌÃÊÀÕÀÊ`iÊ«?>ÀÃÊÞÊiÊi>ÊV `Ê`iÊ>ÃÊ}>ÛÌ>ðÊ>ÃV>`]Ê-Û>ÊV}Ê`iÊ>Ê>Ê>Ê- BV B]Ê ÞÊiÊ>µÕiÊ«ÀiVÃÊÃÌ>ÌiÊÊ>Ã>ÌÊÕ>ÊÃiÃ>VÊ`iÊÌiÃ>Ê `V >°Ê/`Ê >L>ÊÃ>`ÊVvÀiÊ>Ê«>Ê«iÀviVÌÊ`iÊ>°ÊÃÌ>L>ÊÃ>ÌÃviV ° >L>Ê>Ê >i>]ÊÞÊi>Ê>ÊjÊVi}>iÌi]Ê >ÃÌ>ÊiÊ«ÕÌÊ`iÊ que se sentiría una mujer desafortunada si la abandonaba. No «`>ÊÃiÌÀÃiÊ?ÃÊviâ°ÊÃÊ«iÃV>`ÀiÃÊÃÊLÃiÀÛ>L>ÊVÊVÕriosidad, despertando su atención. Se trataba de esa escama a lo `iÃVV`ÊÌ>Ê«À«>Ê`iÊ>Ê}iÌiÊ>ÌÀ>Ã>`>ÊÞÊ`iÊÃÊÃiVÃÊ >`i>ÃÊÞÊ>ÀiÀð pÊLiÊ>V>L>`]ÊLiÊ iV ÊiÃÌ?Êp`Ê-Û>p°Ê ÃÊÛ>mos. ÃÊVÀiÃÊ`iÊVÀi«ÖÃVÕÊv>>ÀÊ>ÊÌ>À`iÊ`iÊ >Ì>ÜÕ]Ê ÞÊVÊ-Û>]Ê`iëÕjÃÊ`iÊÊÃÕvÀ`]ÊÃiÊ >L>ÊÛÕiÌÊÌ>Ê`iÃVv>`ÊVÊÕÊLÊ>ÌiÊÕ>ÊÌÀ>«>Ê`iÊiëÃ]ÊiÃÊÀ}ʵÕiÊ ÃiÊÀivÕ}>À>ÊiÊiÊ>LiÀ}ÕiÊ >ÃÌ>ʵÕiÊ >>À>ÊÕÊL>ÀVÊÀÕLÊ>Ê Macao. — 461 — 1ÊÌi«ÊÕiÛÊViâ>L>Ê«>À>Ê,`À}Ê-Û>ÊÞÊ- BV B° 1ÊÃÕÌÃÊVÀÌ>iÊ`iÊV>>ÊiÛÛÊ>ÃÊÀ>ÃÊ`iÊ>Ê L> >]ÊÞÊ>Ê«>}`>ÊÃiÊ`iÃÛ>iVÊiÌÀiÊiÊÛ>«ÀÃÊVi>i°Ê>Ê«>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕÊ«>ÀiV>ÊÕÊÌi«ÊvÌ>ÌiÊL>Ê>ÊÕâÊVÀi«ÕÃcular. — 462 — 4 >À>Ê`iÊ«iÀÀ Finales del otoño de 1584. Macao y Manila ÃÊ`>ÃÊÃiÊÃÕVi`iÀÊiÊ >Ì>ÜÕÊ>«>VLiÃÊÞÊvÀÃ]ÊÞÊÃÊ >ÌiÀ>VÊ>}Õ>°Ê >i>ÊÞÊ,`À}ÊÛÛ>ÊÃÕÃÊ«ÀiÀÃÊ`>ÃÊ `iÊLiÀÌ>`ÊÃ>Û>}Õ>À`>`ÃÊ«ÀÊÃÕÊ>>Ì]Ê«ÀÌi}`ÃÊ«ÀÊiÊ Ã>ÛV`ÕVÌÊvÀ>`Ê«ÀÊ>ÊÞÊ«ÀÊÃÕÊ?ÃʵÕiÊ`iÃ> }>`>Ê bonanza económica. Mientras partía un barco para Macao, su próxima escala, LÕÃV>ÀÊ>Ê Ã«Ì>`>`Ê`iÊÃ>ÌÕ>ÀÊLÕ`ÃÌ>Ê`iÊ >«ÕÌÕ]Ê>â>`Ê>ÊÃÊ«iÃÊ`iÊ>ÊÌ>>Ê`iÊÃÊ VÊV>Ã]ÊÕÊ«>À>`Ã>VÊÕ}>ÀÊÃ>}À>`ÊÀi«iÌÊ`iÊiÃÌ>ÌÕ>ÃÊiÊÀÊ«ÕÀÊ`iÊÕ`>°Ê -Û>Ê«iÀVLʵÕiÊ>ÊÃÀ«Ài`iÌiÊ>ÛiÌÕÀ>Ê >L>ÊV>L>`ÊÃÕÊ Û`>ÊÞÊÌ>LjÊ>ÊvÀ>Ê`iÊÃiÀÊ`iÊ- BV B]ʵÕiÊÃÊLiÊiÀ>Ê`iÊ >ÌÕÀ>ÊÃÕÃÊÞÊÌiÀ]Ê> À>Ê>>`>ÊÕ>ÊÛ>`>`ÊVÃÌ>ÌiÊ>Ê sus actos. <>À«>ÀÊÃÊVÕ>ÌÀ]Ê- BV B]ÊÕ]Ê,`À}ÊÞÊ/ëÊiÊÕÊ ÕVÊ`iÊiÀV>`iÀiÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃʵÕiÊÃiÊV«ÀiÌiÀÊ>Ê`iÃembarcarlos en Macao por cinco taels]ʵÕiÊ ÕLiÀÊ`iÊ«>}>ÀÊ por adelantado. ÊV>ÀÌ}À>vÊÊÃiÊÃi«>À>L>Ê`iÊÃÕÊ«ÀiV>`>ÊV>>ÊV >]Ê ``iÊ >L>Ê`i«ÃÌ>`ÊÃiVÀiÌ>iÌiÊ>ÃÊ>«ÀiÃÕÀ>`>ÃÊÌÀ>ÃVÀ«ViÃÊ`iÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃʵÕiÊÀi>âÊiÊ>ÊL`i}>Ê`iÊ L>ÀVÊ`iÊ*>]ÊÕÊVViÌÊ}À>`ÃʵÕiÊÀiÛÕV>À>Ê>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>VÊÞÊiÌÕÃ>Ã>À>Ê>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÞÊ>Ê>ÊÕÌ>Ê `iÊ >ÀÌ}À>vÃÊÞÊ >Ûi}>ÌiÃÊ`iÊ6>>``°Ê1ÊÛÕiVÊiÊÃÊ — 463 — derroteros de la Armada Real que cambiaría el destino del Im«iÀÊvÀiÌiÊ>ÊÃÕÃÊii}ÃÊÃiVÕ>ÀiÃ\ÊÃÊ >`iÃiÃÊiÊ}iÃiÃ°Ê 9Êj]ÊiÊ LÀiÊ`iÊÀiÞÊiÊ"ÀiÌi]ÊÀ}Ã]ÊiÀ>ÊiÊ>ÀÌvViÊ`iÊÌ>Ê iëiVÌ>VÕ>ÀÊ >>â}°Ê1ÊÛ>ÃÃÊÌiÃÀ° Ê>ÛÊ>Ê>ÊÕ>ÃÊ iÀL>ÃÊÃiV>ÃÊÞÊ>Êjinyu]Ê>À>>ÃÊ`iÊÀ]Ê vÀÕÌ>ÃÊ`iÊÕÊÃ>LÀÊ`ÕViÊÞÊ`iÊ}À>ÌÊ>À>]ʵÕiÊÌÀ>ëÀÌ>L>Ê>Ê >V>Ê«>À>Êv>LÀV>ÀÊiÊÌjÊÞÊ>ÊLiL`>Ê?ÃÊ>Ì}Õ>Ê`iÊ >]ÊiÊ moutari]ʵÕiÊÃiÊi>LÀ>L>ÊVÊ>}Õ>Ê`iÊÃÊ>>Ì>iÃÊ`iÊ9>} /ÃiÊÞÊ«>Ì>ÃÊ>À?ÌV>ÃÊÞÊVÕÀ>ÌÛ>ðÊ-iÊVÀÕâ>ÀÊVÊÕ>ÊvÌ>Ê «iÀ>ʵÕiÊëiVV>L>Ê>ÃÊVÃÌ>ÃÊÞÊ>Ìi>Ê>ÊÀ>Þ>Ê>ÊÃÊ«À>Ì>Ã]Ê`iÌvV>`>Ê«ÀÊ>ÊÃ}>Ê>>À>ÊÞÊiÊ`À>}ÊiÃiÀ>`>Ê en el centro, dominador absoluto de los mares orientales. Came>ÊÃÌÊÕÊ«iâVÊiÊiÊiÃÌ>}]ÊVÀiÞi`ʵÕiÊÃÊLÕÃV>L>]Ê «iÀÊ«>Ã>ÀÊ`iÊ>À}ÊÞÊÊÃÊiÃÌ>À°Ê>ÊÛiÊÃÕëÀÊÌÀ>ÃÊ ÛiÀÃÊ`iÃ>«>ÀiViÀÊiÊiÊ ÀâÌi° ÛÃ>ÀÊiÌÀiÊ`ÃÊÕViÃÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ>V>ÊÞÊ`iÃiL>ÀV>ÀÊiÊÕÊV V ÀÀ°Ê/i>ÊVÕ>µÕiÀÊÌÀ«i>Ê`iÊÃÊ>ÀiÀÃ]Ê}iÌiÊ ÃV>ÊÞÊ`iÊ>ëiVÌÊ«>ÌLÕ>ÀÊÞÊ«>À>ÊiÃÊvÕiÊÕ>ÊLiÀ>VÊ«iÀ`iÀÃÊ`iÊÛÃÌ>°Ê-iÊ`À}iÀÊiÊÕÊ«>>µÕÊ>Ê>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê «>>Ê`iÊiÃÖÃÊ«>À>Ê`iÃV>Ã>ÀÊiÊiÊ>LiÀ}ÕiÊ`iÊ «>Ã>Ã]ÊiÌÀiÊ>ÊÃÀ«ÀiÃ>ÊÞÊ>`À>VÊ`iÊVÕ>ÌÃÊiÃÊÃ>>Ê>Ê encuentro. ,iÃÕÌÊÕ>ÊÃ>ÌÃv>VÌÀ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê >>ÀÊiÊ>ÊVÕ`>`Ê>Ê «>`ÀiÊi«iÊi`iÃÊ`iÊ>ÊÃÊ`iÊ< >µ}°Ê->L>Ê`iÊÃÕÊÛÃÌ>Ê>Ê*iÊÞÊ`iÊÃi>>`Ê iV Ê`iÊÀi}ÀiÃ>ÀÊiÊV«>>Ê`iÊÕ>Ê «ÀViÃ>ÊÌLiÌ>>ÊÞÊVVÕL>Ê`iÊ >ÀjÊ«iÀ>]ÊVÃ>Êà Ì>Ê«ÀÊ>µÕiÃÊ«>}ÃʵÕiÊ >L>ÊiÛ>Ì>`Ê>ÃÊ«iÃÊ?ÃÊiVÌÀ>`>ÃÊp`pÊÃi}ÖÊ«À«>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊ7Õ>}Ê*>]ÊVÊiÊ µÕiÊ >L>Ê >L>`° p-ÊÃÊ >L>`ÕÀ>Ã]Ê«>`Ài°ÊÃÊÕ>Ê`>>Ê`iÊÃ>}ÀiÊLi]Ê >`>Ê?Ã]ÊÞÊ>ÃÃ>Ê«ÀÊVViÀÊ>ÃÊiÃiV>ÃÊ`iÊÕ`ÊVV`ital. iL>Ê>ÌiiÀÊÃÕÊ>>Ì°Ê,iÃÕÌ>L>ÊV>«Ì>ÊÞÊV>° -Û>ÊʵÕÃÊ«À«ÀV>ÀiÊiÝViÃÛÃÊ`iÌ>iÃÊ`iÊ- BV BÊ iÌÀ>ÃÊ«iÀ>iViÀ>ÊiÊÌiÀÀÌÀÊV ]ÊÞÊÌÀ>ÃÊÀiV}iÀÊ>ÊLÃ>Ê`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>Ã]ÊÃÕÊië>`>]ÊÃÕÃÊÖÌiÃÊ`iÊ>Ûi}>V\Ê>Ê L>iÃÌ>]ÊiÊ>ÃÌÀ>L]ÊiÊÃiÝÌ>ÌiÊÞÊ>ÊLÀÖÕ>]Ê>ÃÊVÊÃÕÃÊ — 464 — À«>ÃÊVV`iÌ>iÃ]ÊiÊÀ}ʵÕiÊiÛ>À>ÊÕÊ«À«Ê>Ê>Ì>ÃÊ*>i>]Ê«>À>Ê«iÀVÌ>ÀÊiÊÃÕÊÀ>`>]ÊÞ>ʵÕiÊÃÕÊiëÃ>ÊÌ>LjÊiÀ>Ê V >]ÊÞÊ`iÊÕ>Êv>>Ê`iÊ>`>ÀiÃÊ`iÊ >]Ê>jÊ`iÊÀiVÀ`>ÀiÊ>Ê«ÀiÃ>Ê`iÊiÌÀi}>ÀiÊ>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊÃÕÊ}À>Ê LÃiÃÊ`iÃ`iʵÕiÊÃ>iÀ>Ê`iÊë>>° p·*À>VÌV>Ê>Ê`>>Ê- BV BÊ>}Õ>ÊÀi}]Ê`Ê,`À}¶ pÃÊLÕ`ÃÌ>]Ê«>`ÀiÊi«i]Ê«iÀÊiÃÌ?ÊÕÞÊÌiÀiÃ>`>ÊiÊVnocer la doctrina de Cristo. En su pureza son tan semejantes. pÊViÊ«Ài>À?ÊÃÕÊVÀÃÌ>>Ê`iVÃÊpÃiÊ>i}ÀÊiÊi suita. >Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ- BV BÊiÊ>V>ÊÀiÃÕÌÊÕ>ÊVV° iÃVViÀÌ>`ÃÊ«ÀÊiÊiVÕiÌÀÊÞÊL}>`ÃÊ«ÀÊÊ«>ÃÃÊ`iÊ>ÊV>Ã]Ê- BV BÊÞÊ-Û>ÊÃiÊÛiÀÊL}>`ÃÊ>Ê>ÌiÃÌ}Õ>ÀÊ ÃÕÊÃÌÕ>VÊ>Ê>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iðÊ>ÊÃ>ÊÌ>À`iÊvÕiÀÊÛÃÌ>`ÃÊ por el Capitao MörÊÞÊ«ÀÊiÊ>ÀâLëÊi>À`Ê`iÊ?]ʵÕiÊ`iÃi>L>ÊÛiÀÊVÊÃÕÃÊ«À«ÃÊÃÊ>ÊÕ>Ê«ÀViÃ>ÊV >ʵÕiÊ >L>Ê ÛÛ`ÊiÊ>Êi}i`>À>Ê Õ`>`Ê*À L`>ÊÞÊÛÛ`ÊÕÌÊ>Êi«iÀ>`ÀÊ7>°Ê9Ê>Êv>>ÊÞÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊ,`À}Ê-Û>]ÊÃÕLÊ como la espuma. - BV BÊÃÊÃÀi>ÊÞÊVÌiÃÌ>L>Ê>Ê>ÃÊ«>>LÀ>ÃÊVÀÌiÃiÃÊ`iÊ >ÊiëÃ>Ê`iÊ*>i>]ÊVÊÕ>ÊV>`iâʵÕiÊ>}iÌâ>L>°Ê*>ÌV>ÀÊ ÃLÀiÊ>Ê >Ã>Ê«iÀ>]Ê`iÊ*iÊÞÊÃÕÃÊ>À>Û>Ã]ÊÞÊ`iÊ*>>VÊ `iÊ6iÀ>Ê`iÊ>Ê >Ê< i}°Ê*iÀÊ`iL`Ê>ÊÃÕÊÃÊÃiVÀiÌ>Ê ÀiÃÌÊ«ÀÌ>V>Ê>ÊÃÕÃÊ«iÀ«iV>ÃÊÞÊÊ>LÀ`Ê}ÕÊ`iÊÃÕÃÊ VÌ>VÌÃÊ«>>ÌÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊV>ÕÃ>ÃʵÕiÊ >L>Ê«À«V>`ÊÃÕÊÃ>lida. ,`À}ÊÃÊÃiÊÛÊL}>`Ê>ÊiÝ«V>ÀÃi°ÊÀ>ÊiViÃ>À° p-iÀiÃ]Ê«ÀÊÃÊVViÌÃÊiÊpaiuháÊÞÊiÊ>ÊiÃVÀÌÕra popular kaishu, solo fui en calidad de intérprete de los jesuiÌ>ÃÊÞÊVÊ>V«>>ÌiÊ`iÊ*ÀiviVÌÊ`iÊ >Ì]ÊÃiÀÊ7Õ>}Ê *>]ÊVV`ÊV>ÌiVÖiÊVÀÃÌ>ÊÞÊ> À>Ê«`iÀÃÊÌi`iÌiÊ«iÀ>Ê`iÊ>ÊÀÌiÀ>°Ê9ÊÛÊ>Êi«iÀ>`ÀÊÃÊ`iÊiÃ]Ê ÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê>ÊÕÊiLÀÊ`iÊ>Êv>>Ê«iÀ>]ÊÞÊÖV>iÌiÊiÊiÌÀiÛÃÌjÊVÊ>}ÖÊ>`>À]Ê«iÀÊ`iÊvÀ>ÊvÕ}>â°ÊÃÊ occidentales no somos nadie en esa corte, creedme. La presencia — 465 — `iÊ>Ê`>>Ê- BV BÊÀië`iÊ>Ê>LÕÀ]Ê>ÊÃÕÊ`iÃiÊÞÊ>ÊÕ>Ê>v`>`Ê `iÊÃiÌiÌÃ°Ê >`>Ê?ð ÊiViÃ?ÃÌVÊiÃÌ>L>Êv>ÃV>`ÊVÊ>ÃÊÛÛiV>ÃÊ`iÊV>ÃÌi llano. p-ÃÊ`i>Ã>`Ê Õ`i]Ê Ê°Ê>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊiÃÌ>Ê `>>ÊÌ>Ê«ÀV«>ÊÊ`iÕiÃÌÀ>ÊÃÊÀi>ViÃÊ?ÃÊ«ÀvÕ`>ÃÊ iÊ >ÊÞÊÃi}ÕÀ>iÌiÊ>ÊÛÕiÃÌÀÃÊjÀÌÃÊ`iÊÃ>LiÀÊV>ÀÌ}À?v VÊÞÊ`iÊ`«>V>°Ê*iÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊiÝ«iÀiV>ÊÃÊÀiÃÕÌ>À?ÊÃÕÃÌÌÕLiÊÞÊ>V>ÊÃiÊÀi>vÀ>À?ÊVÊÕ>ÊV>Ê>}>Ê`iÊ >Ê piÊ>}À>`iVÊiÊ«Ài>`p°Ê·«ÀÛiV >ÃÌiÃÊ«>À>Êi>LÀ>ÀÊ>}ÖÊ>«>Ê`iÊ«>Ã]ÊÊ>`ÛiÀÌÃÌiÃÊ>}Õ>ÊÃ>Ûi`>`ʵÕiÊ«Õi`>Êteresarnos para nuestras relaciones? piÊ ÕLiÀ>ÊVÃÌ>`Ê>ÊV>Liâ>Ê`>}>À]Êië>ÀÊÊÃ>V>ÀÊ>}ÖÊ VViÌÊ`iÊ«>Ã]ÊÕÃÌÀÃ>°Ê`i?ÃÊÃÊÖÌiÃÊÃiʵÕi`>ÀÊ>µÕÊÞÊ>}ÕÃÊÌÀÃÊiÊ< >µ}°Êu9>ÊiÊ ÕLiÀ>Ê}ÕÃÌ>`tÊ —mintió. p·+ÕjÊ«>Ã>À>ÊÃÊi}>L>Ê>ÊVViÀʵÕiÊ«ÀÌ>L>ÊiÊ>ÊLÃ>Ê`iÊÃÕÃÊ«iÀÌiiV>ÃÊiÊÃiVÀiÌÊiÀÊ}Õ>À`>`Ê`iÊ >\>Ê }ÌÕ`° 1>ÊÀi}>Ê«>iÌ>Ê`iÊVÀiÃÊ}À>>ÊÞÊÕÊLÀÃ>ÊÌL>ÊViÀÀÊiÊ`>° 9Ê,`À}Ê-Û>Ê`ÕÀÊ>µÕi>ÊV iÊVÊÊÊ >L>Ê iV Ê >V>ÊÕV ÊÌi«°Ê-ÕÊVÕiÀ«ÊÞÊÃÕÊ?ÊÊ«ÀiVÃ>L>° >iVÊ«?V`>iÌi]ÊÃÊÀÕ`Ã]ÊVÊvÀiÃVÀ°ÊÀ>ÊÕ>Ê>>>ÊiLÃ>]ÊÌiÃ>iÌiÊ}ÀÃÊÞÊ >V>ÊvÀ°Ê,`À}ÊÛÛÊ aquellos primeros días suspendido en una continua prisa, fruto `iÊ>ÊV>À`>`Ê`iÊÃÕÃÊ«À«ÃÌÃ]ÊiÌÀiÊiÃÊiÊ`iÊiÛ>ÀÃiÊiV>`i>`Ê>Ê >À>Ê`iÊ«iÀÀ]Ê`iʵÕiÊiÊ >L>Ê>Ãi}ÕÀ>`Ê>`>Ê?ÃÊ poner el pié en el embarcadero que estaba preso en la fortaleza. -Õ«iÀ>À>ÊVÕ>µÕiÀÊLÃÌ?VÕÊ`iÊ«ÀVi`iÌÊÞÊÌiÀ>À>Ê VÊ>µÕi>ÊL}>VÊÌ>Ê`iÃ>}À>`>LiÊVÃÌ>À>ÊʵÕiÊVÃÌ>À>° Matías Panela, el Oidor de Justicia de Macao, que estaba al Ì>ÌÊ`iÊ>ÃÊVÀVÕÃÌ>V>ÃÊ`iÊÃÕÊÛ>iÊiÊÌiÀÀ>ÃÊ`iÊ«iÀÊ«ÀÊ lo *>]ÊÃVÊiÊi}VÃÊVÕiÃÊ`iÊÃi`>]Ê«>Ì>ÊÞÊiëiV>Ã]ÊiÃÌ>L>ÊiëiÀ>`Ê>Ê,`À}Ê-Û>°Ê9ÊÊÀiVLÊVÊÃÕ«Ài>Ê`iÛción. — 466 — pÕÞÊ«VÃÊVV`iÌ>iÃÊ >ÊÌÀ>ë>Ã>`Ê>ÊvÀÌiÀ>ÊV >Ê ÞÊiÃÊ>ÖÊ«Ã>`Ê>Ê Õ`>`Ê*À L`>° p-Ê«ÀÊÕ>ÃÊ À>Ã]Ê`Ê>Ì>ðÊÕÊ Õjëi`Ê`iÊ`VÌÀÊ Ma. p-ÃÊÕÊ«ÀÛi}>`]ÊÃiÀÊ-Û>ÊpÀiV>V° —Fue una concatenación de casualidades, destinos cruza`Ã]ÊÕV >Êvi]ÊÞÊV>ÀÊiÃÌ?ÊÛÕiÃÌÀ>Ê>ÞÕ`>ÊÞÊ>Ê`iÊ*ÀiviVÌÊ*>°Ê >ÊÃ`Ê«>À>ÊÊÕ>ÊÛÛiV>ÊÃÕÃÌÌÕLi]ÊÃiÀÊ*>i>° p·9ÊiÃÊ >]ÊÌ>ÊVÕ>ÊÃÊ`i]ÊÕÊ«iiÌÀ>LiÊ«iÀ¶ ÊV>ÃÌi>ÊiÊVÀÀLÀÊVÕ>ÌÊiÊ >L>Ê«ÀÃÌV>`Ê`iÊ >]ÊVÛiV`Ê`iÊ>ÊVÕÀ>Ê`iÊ>ÊVµÕÃÌ>]ÊÃÊ>Ìâ>`>Ê«ÀÊ ÃÊi}V>ÌiÃÊ`iÊ>>]Ê LÀiÃÊV`VÃÃÊÞÊ>ÊvÀ>`Ã]ʵÕiÊ}À>L>ÊÌ`ÊÃLÀiÊiÊ}}>ÌiÃV]ÊÌ`«`iÀÃÊÞÊ poblado país que aplastaría cualquier ejército, como se aplasta a un insecto. pÌiÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>Êi}>`>Ê>ÊV>Ê>`>L>ÊÀiÛÕiÌ>°Ê·->LjöÊ`ÕÛÊ«ÀÊ>µÕÊiÊ«>`ÀiÊÃÊ-?V iâÊVÊ>ÊÌiVÊ `iÊÌÀ`ÕVÀÃiÊiÊ >ÊÞÊ`iÀ>ÀÊÕ>ÊiL>>`>Ê>ÌiÊ7>ÊVÊ Ài}>ÃÊÞÊV>ÀÌ>ÃÊ`iÊÀiÞÊ`Êi«i°Ê*Ài}ÕÌÊ«ÀÊÛÃÊiÊ`>}Ê ÃLÀiÊÛÕiÃÌÀÊ«>À>`iÀÊÞÊÃÊ >L>ÃÊiÛ>`Ê>}Õ>ÊV>ÀÌ>°Ê >`iÊ iÊVÌiÃÌÊ«ÕiÃÊ>`iÊÃiÊv>Ê`iÊÃÕÊ>VÌÛ`>`ÊÃÕLÛiÀÃÛ>°Êu«VÀÌ>ÊVÕÀ>]ʵÕiÊÃÊ`iÃi>ʵÕiÊ >Ê>À`>Ê«ÀÊÃÊVÕ>ÌÀÊVÃÌ>`ÃÊ ÞÊL>ÕÌâ>À>Ê«ÀÊ>ÊvÕiÀâ>t Ê"`ÀÊ`iÊÕÃÌV>ÊÃiÊiÊ >L>ÊiÀiV`ÊiÊÀÃÌÀÊÞÊiÃÌÀ>`ÊÃÕÊL>µÕiV>ÊVV>ÌÀâ]ʵÕiÊiÊVviÀ>ÊÕÊ}iÃÌÊ>ÌiÀâ>`À°Ê -Û>Ê«iÃʵÕiÊ*>i>ÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÖV`ʵÕiÊÃLÀiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ VÃ>ÃÊVV>L>ÊÃÊÌiÀiÃiÃÊ`iÊÕÃÊÞÊÌÀðÊÊÛiViÃÊÃiÊÃÌÀ>L>ÊLÃÌ>`ÊÞÊV>ÃÊviÝLi]Ê«iÀÊjÊiÊ`iL>ÊÕV °Ê1Ê bre conciliador e imprescindible en aquella parte del mundo don`iÊ>Ê«>>LÀ>ÊÞÊiÊ«>VÌÊiÀ>ÊÌ>ÊiViÃ>Àð pÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÊV>iÊLiÊiÊiÃÌ>ÊV>]Ê·ÛiÀ`>`¶Ê pÀ>ÌvVÊ-Û>p°ÊÊ}À>ʵÕiÊ`iÊÊ«>ÃÊ«ÀÊ >Ê>`>ÊÃ>`À?Ê>?ÃÊ>Ê>ÊÕâ]Ê«ÕiÃÊÃÊVÕV>ViÃÊiÃÌ?ÊiÊV>Ûi]ÊvÀÊ mis escritos con un pseudónimo —Argosp]Ê>Êi«ÀiÃ>ÊiÛ>ÊÕÊ LÀiÊVvÀ>`\ÊEl trono del dragón]ÊÞÊÃÊiÛÊ>ÊÕÊ`iÃÌ>tario desconocido por mí —mintió— llamado Fabius. ¡Nada VViÀ?ÊiÃiÊVÕÀ>Êi`>L>`Ê«ÀÊÊLV>t — 467 — piʵÕÌ?ÃÊÕÊ«iÃÊ`iÊiV>]Ê-Û>ÊpÃiÊ>i}ÀÊiÊ«ÀÌÕ}Õjð p-?V iâÊ«ÃiiÊÕ>ÊiÛ`iÌiÊiÃÌÀiV iâÊ`iÊÀ>ðÊÃÊ>ÀÀ}>Ìi]ÊÞÊ`iÌÀÊ`iÊiÃ>ÊV>«>Ê`iÊÛ>`>`]ÊVÕÌ>ÊÕ>Ê`iÃi``>Ê >LVÊÞÊV`V>°Ê9ÊÌ`ÃÊÃ>LiʵÕiÊVÕÌ>ÊL>ÊÃÕÊÃÌ>>Êmitadas flaquezas. p"VÕÌ>`iÊʵÕiÊÃ>LjðÊ*Õi`iÊi«i>ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊiÝ«iÀiV>Ê>ÊÃÕÊv>ÛÀÊÞÊ«iÀÕ`V>ÀÃÊ>ÊÛÃÊÞÊ>Ê- BV B°Êu+ÕjÊÃ>LiÊ ÊµÕiÊVÀiiÀ>tÊ-i}ÕÀʵÕiÊÊLi`iVÀ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÕ]ÊVÊÊ âÊV}° p·9Êi}Ê>ÊiÌÀ>ÀÊiÊ >]Ê`Ê>Ì>ö puÊ`Ê>}ÕtÊVÌ>`Ê«ÀÊ]Ê7Õ>}Ê*>]ÊÛÕiÃÌÀÊ >}]ÊÀiV >âÊÃÊ«ÀÌÕÃÊ«iÀÃÃÊÞÊ >ViÊÃÊÕÊiÃʵÕiÊ Ài}ÀiÃÊ>Ê>>]ÊivÕÀiV`ÊÞÊiV >`Ê«iÃÌiÃÊ`iÊÃÕÃÊ iÀ>ÃÊ iÃÕÌ>Ã]Ê`iÊ]ÊÞÊ`iÊ >«Ì?Ê>ÞÀ°Ê-Ê ÕLiÀ>ÊÃ`ÊÕÊ LÀiÊ `iÊÃÊ Õ`iÊÞÊVV>`À]Ê ÞÊiÃÌ>À>ÊVÊÃÕÃÊ iÀ>ÃÊ iÃÕÌ>ðÊ*iÀÊiÃÊÕÊVjÀ}Êv>?ÌV]ÊiÛ>iV`ÊÞÊ«VÊ«iÀëV>â]ʵÕiÊ >Ê iV Ê«i}À>ÀÊ>Ê}À>ÊÃÊ`iÊ>Ê «>>Ê`iÊ < >µ}]ÊÞÊÕiÃÌÀÊViÀVÊiÊ>V>° pÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊiÃÌ?ÊiÊ}À>ÛiÊiÀÀÀ°Ê ÊÃjÊ>ʵÕjÊÃiÀÊ ÃÀÛi° p*ÀÊiÃÊ`iÃi>ÃʵÕiÊiÊÀiÞÊ`Êi«iÊÃi>ÊVVi`ÀÊ«ÀÊ ÛÃÊ`iÊ>Ê}iÕ>ÊÀi>`>`Ê`iÊ >]ÊÊ«ÀÊjÊp>>`Ê*>ila—. Dos imperios tan poderosos no deben enfrentarse, sino aliarse. p ÊÃÊv>Ì>L>ÊÀ>âÊpVÀÀLÀÊ-Û>p°ÊiÊÌi`Ê>Ê «ÀÌÕ`>`Ê`iÊiÝ«À>ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊÕÊÛ>ÃÌÊ«iÀÊ«Ài>`Ê`iÊ VÕÌÕÀ>]Ê}iÌiÃ]Êv>ÃÌÕÃ`>`]ÊÀ`i]Ê>À>ÊÞÊÀµÕiâ>°Ê >ÊiÃÊ ÕÊ`À>}Ê>`ÀiV`ʵÕiÊÃÊÃiÊiÊ`iëiÀÌ>Ê«Õi`iʵÕi>ÀÊ>ÃÊ L>ÀL>ÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`°Ê*ÀÊÊ«Õ>]Ê >ÛiÃÊÞÊiÊÀiÞÊVViÀ?Ê >ÊÛiÀ`>`ÊÃLÀiÊ >Ì>ÞÊp >° *>i>ÊiÃÌ>L>ÊÃ>ÌÃviV ÊVÊ>Ê}iÃÌÊ`iÊ-Û>]ʵÕiÊ`À}i`ÊÃÕÊÀ>`>Ê«ÀiVÕ«>`>Ê >V>Ê>Êi>>]ÊiÊ >LÊ>v>Li\ pi]ÊÛ`iÃÊ>ÊVÌÕ>âÊ-?V iâ°Ê->LjÃʵÕiÊ iÊÀi}ÀiÃ>`Ê>Ê>V>Ê«>À>ÊiÛ>ÀiÊiV>`i>`Ê>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ°Ê >ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>Ê>ÖÊ>}Õ>À`>ÊÃÕÊ`iV>À>VÊÞÊ>Ê ÀV>ÊÊ iëiÀ>°Ê>ÊÛ`>Ê >Ê iV ʵÕiÊÃÊ`ÃÊÃÊÌi`>ÃÊÕ>ÊiL× 468 — V>`>°Ê*iÀÊiÃÊiÛÌ>LiÊÞÊL}>`>Ê«>À>ÊiÊ`iÃV>ÃÊ`iÊÊVViV>°Ê·ÊÀiVÀ`?Ã]Ê`Ê>Ì>ö Ê>Ì>ÃÊÊÀÊVÊÀiÃiÀÛ>°Ê Ê«>ÀiV>Ê>}À>`>ÀiÊiÊ >ÃÕÌÊÞÊiÊVÃÌÕÀʵÕiÊiÊVÀÕâ>L>Ê>ÊV>À>ÊÃiÊiÃÌÀÊiÊÕ>ÊÕiV>ÊÀ}`>° p·ÖÊ>ÌijÃÊÛÕiÃÌÀÃÊ`iÃiÃÊ`iÊÛi}>â>]Ê-Û>¶ pÃÊÃiÀ>LiÃÊ`iÃVv>ÊÞÊiÊÌiÀÊiÊ«iÊ>>ÃÊ>ÊÃÊ«iÃÊ ÞÊVÕV ÃÊiÊ>ÊLV>°Ê ʵÕiÀʵÕiÊÃiÊiÊiÃV>«iÊÌÀ>ÊÛiâÊÞÊ VVi`iÀiÊ?ÃÊÛiÌ>>ÃÊpiÊ`VÊVÊ}iÃÌÊ ÃV° *>i>Ê âÊÕ>Ê«>ÕÃ>ÊÞÊ`iëÕjÃÊ`Ê`iÊvÀ>ÊV«Ài sible: p*ÕiÃÊ >LjÃÊ`iÊÃ>LiÀʵÕiÊ>Ê*ÀÛ`iV>ÊÞ>Ê >Ê`VÌ>`ÊÃiÌiV>ÊVÊiÃiÊÌÀÕ ?°Ê9ÊÕÞÊÃiÛiÀ>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°Ê·*ÀʵÕjÊÊ Û`?ÃÊiÃiÊ>ÃÕ̶Ê>ÊÛi}>â>ÊiÃÊ«iÀʵÕiÊ>Êi«À>°ÊÃÊÕ>Ê >`VÊpVÌiÃÌÊiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊ?ÃÊi}?ÌVÊ>Ö° ,`À}ÊiÃÌ>L>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ`iÃVViÀÌ>`ÊÞÊÃiÊ«>ViÌ° pÊ«ÀLi>Ê`iÊ LÀiÊiÃʵÕiÊÀiVÕiÀ`>]ÊÃÊÊV>`>Ê`>Ê ÃiÀ>ÊÕ>ÊÛ`>ÊÕiÛ>°Ê6i}Ê«ÀÊjÊÞÊiÊÊiÛ>ÀjÊ>ÊÀ>ÃÌÀ>ÃÊÃÊ vÕiÀ>Ê«ÀiVÃÊpVÌiÃÌÊ-Û>ÊvÀip°Ê"`ÊiÃÊ`iÊiÃ>ÊV>ÃiÊ`iÊ LÀiÃÊ«iÀÛiÀÃÃÊ>ÊÃʵÕiÊiÃÊ}ÕÃÌ>Êiv>}>ÀÃiÊiÊiÊ>`ÊÃÕVÊ de las cosas. p>ÊÛi}>â>ÊÞÊiÊ`ÊÃÊÕÊVÀVÕÊÃÊvÊp`Ê*>i>° p·-iÊ«Õi`iÊÛ`>ÀÊ>ÊÕÊ«>`ÀiÊV}>`Ê`iÊÕ>ÊÃ}>ÊÞÊ`i}À>`Ê«ÀÊ>ÊV ÕÃ>¶ÊÊÃiVÊVÀÕ`Ê`iÊÃÕÊVÕiÊÞÊ>ÃÊv>>ÃÊ `iÊ>Ê«iLiÊ>ÖÊÀiÃÕi>ÊiÊÃÊ`ÃÊpÞÊvÀÕÃÌÀÊVÕ>µÕiÀÊÌ«Ê `iÊ`?}° pV«>>`iÊ iÌViÃÊ piÊ À}Ê *>i>]Ê V}i`Ê >Ê capa. *ÀÛÃÌÊ`iÊÕÊv>ÀÊÞÊÕ>Êië>`>]Ê*>i>Ê`iÃVi`Ê>Ê>ÃÊ mazmorras del Castillo do Monte, el fortín de Macao. Estaban VÕ«>`>ÃÊ«ÀÊi`>Ê`Vi>Ê`iÊVÀ>iÃʵÕiÊ>}Õ>À`>L>Ê>Ê ÀV>ÊÞʵÕiÊ}ÀÌ>L>ÊVÊ«ÃiÃðÊ1Ê}«iÊ`iÊ>ÕÃi>LÕ`Ê i`ÀÊiÃÊ âÊÛÛiÀÊ>ÊV>À>ÊÞÊÃiÊÌ>«>ÀÊ>Ê>ÀâÊVÊiÊiLâÊ `iÊ>ÊV>«>°Ê>ÊÃ?`V>ÊV>À>Ê`iÊV>ÀViiÀÊÞÊ>ÊÌÃÊÃiV>Ê`iÊÃÊ«i>`ÃÊ>i`ÀiÌ>ÀÊ>Ê,`À}ʵÕiÊÃiÊÌÀ`ÕÊiÊÕ>ÊVi`>Ê i``>Ê``iÊiÝ«>L>ÊÃÕÃÊ«iV>`ÃÊÕV>ÃÊ"`]Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê preso por sus infames acciones. — 469 — ÊÃiÌÀÊiÊÃÕÊV>À>Ê>ÊÕâÊ`iÊ>ÊÌiÀ>]Ê}ÀÕÊVÊÕ>Ê LiÃÌ>°Ê Ê>ÃÊ}Ài>ÃÊ«iÀÀ>Ã]ÊÃÊ>LÃÊÃÊÃ>}ÀiÊ>Ìâ>`ÃÊ `iÊ>âÕ]Ê>ÀÀÕ}>`ÊVÊÕ>ÊV>ÃÌ>>Ê«`À`>ÊÞÊ«?`ÊVÊ>Ê ViÀ>°ÊÃÊ`iÌiÃÊi}ÀÃ]ÊVÃÌÀ>ÃÊÀiÃiV>ÃÊiÊÃÕÊVÀ?iÊÞÊ>ÊL>ÀL>Ê >À}>ÊÞÊÕ}ÀiÌ>]ÊÃiÊ>Ãii>L>Ê>ÊÕ>Ê>>>° ÃÌ>L>Ê>Ì>`Ê>Ê>Ê«>Ài`ÊVÊÕ>ÊV>`i>ʵÕiÊV}>L>Ê`iÊÕÊ }>V ÊÞÊÃiÊVÕLÀ>ÊVÊÕ>ÊÀii`>`>ÊV>Ã>Ê>V >`>Ê`iÊiÝVÀiiÌÃÊÞÊÃ>}ÀiÊÃiV>°Ê>Ê«>>ÊÊ>Ê >L>ÊÀiÛ>`ÊÞÊ>Ê>Ê «`Ài`ÕLÀi°Ê-ÕÃÊÌÕ`ÃÊiLÀÃÊÞÊ>ÃÊ iÀ`>ÃÊ«ÕÀÕiÌ>Ã]Ê V`>ÃÊ«ÀÊÃÊ«>À?ÃÌÃ]ÊVÌ>L>Ê>ÊÕ>ÊVÃiÀ>V]ʵÕiÊ -Û>ÊÊÃÌ°Ê*ÀÊ>ÃÊ«>Ài`iÃÊÃiÊvÌÀ>L>ÊÕʵÕ`ÊÛÃVÃÊÃii>ÌiÊ>Ê>Êi>â>]ʵÕiÊ>Ê>Ê`iÃ]ÊÞÊÛʵÕiÊ>ÃÊÀ>Ì>ÃÊiÌÀ>L>ÊÞÊÃ>>Ê«ÀÊÃÕÃʵÕi`>`iðÊ1ÊV?Ì>ÀÊ`iÊ>}Õ>]Ê«iÃV>`Ê > Õ>`ÊÞÊ«>Êi}À]ÊiÀ>ÊÃÕÊ>iÌ°Ê,`À}ÊÊLÃiÀÛÊVÊ frialdad e ira mal contenida. Una terrible mueca de risa afloraba en su rostro. p·+ÕiÀjÃʵÕiÊÃÊ`iiÊÕÃÊiÌÃÊ>ÊÃ>ÃÊVÊj¶ pu-tÊiÃiÊ`iÃ>v>ÀÊ>ÊiÃÌiÊ`iÃiV Ê Õ>ÊV>À>Ê>ÊV>À>°ÊÊ `ÊiÊ >ViÊ?ÃÊiÃÌÀVÌ>Ê>ÊiÀ>ÊÞÊÌ>>Ê>Êi}Õ>ÊVÊÕÊ }À>v° -Û>ÊVÃÌ>ÌÊiViÀâ>`ʵÕiÊiÊÀÃÌÀÊ`iÊ"`ÊÊ«Ãi>Ê }Õ>ÊLiâ>ÊÞʵÕiÊÃÕÊ>`LÕ>ÊviÀÀÊÃiÊ>«ÕÌ>L>Ê > V>Ê>`i>ÌiÊ`?`iÊÕÊ>ëiVÌÊ«iÀÀÕ]ÊVÀiiÌ>`Ê«ÀÊÕ>Ê `iÌ>`ÕÀ>Ê>ÃÌ>`>ÊÞÊi}ÀÕâV>°Ê>ÃÊÀ>µÕÌV>ÃÊ«iÀ>ÃÊÞÊLÀ>âÃÊ iÃÌ>L>ÊVÕ>>`ÃÊ`iÊ«ÖÃÌÕ>ÃÊiÊÕ`V>ÃÊÞÊ`iÊÕÊLiÊÃÕVÊÞÊ rojizo. Y a pesar de su fiereza mostraba una extraordinaria fatuidad. p·+ÕjÊ`>LÊÃöÊpÃÌÊiÊ«ÀiÃp°Êui>`iÊiÊ«>ât À>ÊÌ>Ê>Ê«>ViV>ʵÕiÊ«iÀVL>Ê-Û>Ê«ÀÊÌiiÀÊ>ÌiÊj]Ê µÕiÊV>ÊÞÊÊLÃiÀÛÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÃÊiÌÃÊVÊ`° p*ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÌÀ>â>ÃÊÛiʵÕiÊÊÃÃÊÕÊVÕÀ>ʵÕiÊÛi}>Ê>Ê `>ÀiÊ ÃÊ Ã>ÌÃÊ iÃ]Ê ÃÊ ÕÊ V>L>iÀÊ p>À}Ê ÕÀ>p°Ê ·+ÕjʵÕiÀjÃÊ`iʶ pÊLÀiÊiÃÊ,`À}Ê-Û>Ê`iÊ>Ê>ÃV>]Ê Ê`iÊ*i`ÀÊ -Û>° -ÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊ}À>ÀÊÕÊÕÌÃÊÃi«ÕVÀ>ÊÞÊÕÊ>}ÕÃÌÃÊ ÃiVÊÃÊÃi«>ÀÊ>ÖÊ?ðÊ-iÊVÌi«>ÀÊVÊÀ>`>ÃÊ`iÊ — 470 — ÀiÌÊÞÊ`iÊÀiÃiÌiÌ]ÊÃÊ`iVÀÊ>`>]ÊÃÊV>ÃÊÀiëÀ>À°ÊÊvÊÊ À«ÊiÊ«ÀÃiÀ]ʵÕiÊÃiÊÀiVÀiÊiÊÃÕÊv}ÕÀ>Ê>«>ÀiÌ>`Ê indiferencia. p·ÊV>V ÀÀÊ`iÊV>«Ì?Ê-Û>¶Êu->L>ʵÕiÊÕÊ`>ÊÌi`À>ÃʵÕiÊiVÌÀ>ÀÃtÊp`ÊÀ?`ÊÀiViÃÊÞÊVÊ`Ãcreta curiosidad. —El mismo. 1Ê ÊÀ}`ÊÞÊ}j`Ê >L>ÊÛÕiÌÊ>ÊÃÕÊv>â° —¿Venís a pedirme cuentas, o a sacarme el corazón? p ]Ê>ÊV`ÕVÀÃÊV>À}>`Ê`iÊV>`i>ÃÊ >ÃÌ>Ê>ÊÕ`iV>Ê `iÊ-iÛ>°ÊiÊÛÛ`ÊÌ`>ÊÊiÝÃÌiV>ÊVÊÕÊ>>ÊÀÌ>°Ê9Ê > LjÃÊ`iÊÃ>LiÀʵÕiÊ>Êv>Ì>Ê`iÊÀiëÕiÃÌ>ÃÊiÃÊiÊ?ÃÊÕÃÌÊ`iÊÃÊ ÌÀiÌðÊÞʵÕiÀÊVViÀ>ÃÊpÀi«VÊ,`À}ÊviÝLi° piÃʵÕi`>Ê-iÛ>]Ê·ÊÃÊ«>ÀiVi¶ÊpÃiÊÀÊVÊÕ>Ê i>° ,`À}ÊÀi>VVÊVÊÃÊ ÕLiÀ>Ê>}À>Û>`ÊÃÕÊ>>° pÃÊÃÊVÕiÃÌÊ`iÊ«>ViV>ÊÞÊ`iÊVÀ>i]ÊÞÊ>LÃÊiÊÃLÀ>]Ê"`°ÊiÊÀiVÀÀ`ÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊi}Õ>ÃÊÌÀ>ÃÊÛÕiÃÌÀ>Ê«Ã Ì>ÊÞÊiÃÌÞÊ`ëÕiÃÌÊ>Ê>V>L>ÀÊÊÌ>Ài>]Ê>ÕµÕiÊÃi>ÊÊÖÌʵÕiÊ >}>° p*ÕiÃÊÞ>ÊÃÃÊÃ>`ÊÞÊVÌÕ>â°Ê ÃÊ >>ÃÊiÊiÊvÊ`iÊ Õ`°Ê+ÕiÀjÃÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊiÊ ÀÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊ«>`Ài]Ê·ÊiÃÊ>Ã¶Ê p`]ÊÞÊÀÊ`iÃ>}À>`>Lip°ÊÃÊ`ÃÊV«>ÀÌÃÊÕÊ`iÃÌÊ terrible. pÃÊ>ÊÛi}>â>Ê>ÃʵÕiÊ >ÊÀi}`ÊiÊÊ >V>ÊÛÃ]Ê"`°Ê -ÃÊÕÊV >À>Ì?]Êvi]Êv>ÃÊÞÊiÌÀð *>Ã>ÀÊÕÃÊiÌÃÊ`iÊiëiÀ>ÊÞÊÀiVi]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ«ÀÃiÀ]Ê >Vi`Ê}>>Ê`iÊÕ>ÊÀ>Ê«À«>]ÊiÊiëiÌ\ p/ijÃÊV>À?VÌiÀ°ÊiÊ ÕLiÀ>Ê}ÕÃÌ>`ÊÌiiÀÊÕÊ ÊVÊ ÛÃ]ÊVÊiÃÃÊÀi`>ÃÊÞÊiÃiÊ>ÀÀ°ÊiÊiÌiÀjÊ`iʵÕiÊÊ >L>Ê > ÀV>`Êi`}?`iÊ>ÊVÕ«>Ê`iÊ>ÃÕÌÊ`iÊEl Princesa. DeLÊÃi}ÕÀiÊVÊiÊ}ÀÌjÊÛ>À>ÃÊÛiViðÊÞÊiÃÌ>À>ÊÛÛÊÞÊÃiÀ>Ê ÀV°Ê*iÀÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊÀi«ÕÌ>V]ÊÕÊV>L>iÀÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ʵÕiÊiÊ«>}ÊVÊiÊ«>}°ÊuiÊV>}ÊiÊÌ`ÃÊÃÊV>L>iÀÃ]ÊÞÊiÊiÊÀiÞtÊp}ÀÌÊ"`° ,`À}ÊÃ>VÊÃÕÊië>`>Ê`iÊ>ÊÛ>>]Ê«iÀÊÃiÊVÌÕÛÊ>ÊiiÀÊ>Ê iÞi`>ʵÕiÊLÀ>L>ÊiÊiÊ>ViÀ\ÊApacigua tu vanidad y aplaca tu ira° — 471 — p-ÃÊÕ>ÊÃi>Ê«`À`>Êi}i`À>`>Ê«ÀÊÕ>Ê>>Ê>`ÀiÊ u>`ÌÊV>LÀÊ`iÊÃÊviÀÃtÊiÀiVjÃʵÕiÊÃÊ>ÌÀ>ÛiÃiÊ>µÕÊ ÃÊpÊ>i>âÊiÊV>ÀÌ}À>vÊÃÕiÌ>`ÊiÊ iÀÀ° p*ÕiÃÊ >Vi`Ê`iÊÕ>ÊÛiâ°ÊÃÊiÊLÀ>À>ÃÊ`iÊiÃÌ>ÊÛ`>Ê«iÀÀ>]Êu«>À`iâtÊpÃiÊ`ivi`]Ê>ÕµÕiÊiÀ>ÊiÛ`iÌiʵÕiÊiÊVÃÌ>L>Ê >L>À° ,`À}]ÊÛÃLiiÌiÊi>`]ÊÌÀ>}ÊÃ>Û>°Ê>L>ÊiÀâ>`ÊVÊ>Û`iâÊV>`>Ê`iÌ>iÊ`iÊ>ÊÌÀ>VÊÞÊÃiÊÊ`iÃV>À}Ê>Ê>Ê cara. —Antes tenéis que responder ante el tribunal que os anda LÕÃV>`]ÊÀÕv?Ê`iÊÃÊ`iðÊ-jʵÕiÊiÊ`ÕµÕiÊÃÊ«>}ÊiÊ v>ÛÀÊÀi}>?`ÃÊÕ>ÊLiÌ>Ê`iÊ>iÊ`iÊ >°Ê+ÕiÊ«>Ã>`ÊÕÊÌi«ÊÛÛÃÌiÃÊ>ÊÕ}>ÀÊ`iÊÃÊ iV ÃÊÞÊÃÊ VÃÌiÃÊVÊ «>ÀÌiÊ`iÊLÌ]ÊÞʵÕiÊÃi>>ÃÊ>ÌiÃÊ`iÊ>Ã>ÌÊÀiVLÃÌiÃÊÀ`iiÃÊiÃVÀÌ>ÃÊÞÊVvÀ>`>ÃÊ`iÊÃiVÀiÌ>ÀÊ`iÊ`Ê>Ì>Ã>À]ÊÕÊÌ>Ê>ÀV>Êë>]ÊiÊiʵÕiÊÃiÊÃÊ`iÌ>>L>ÊiÊ«>Ê>ÊÃi}ÕÀÊÞÊÛÕiÃÌÀÊ «>}Ê«ÀÊ>ÃV>ÀÃÊVÊLiÃÊ> iV ÀiðÊÃÕÌÊÃëiV ÃÊ µÕiÊ>viVÌ>Ê>Ê>ÊÃi}ÕÀ`>`Ê`iÊ>Ê À>ÊÞÊ«ÀÊiʵÕiÊÛ>ÃÊ>ÊÃiÀÊ > ÀV>`]ÊuLi>VtÊpiÊÃÌÊ>V>À>`° Ê}>iÌiÊÃiÊiÊiÃV>«ÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊÃÀ«ÀiÃ>ÊiÊVÀi`Õ`>`° p-ÊiÌÀ>ÃÊÃiÃ>Ì>Ã°Ê >`>Ê`iÊʵÕiÊiÃÌ?ÃÊ`Vi`Ê «`jÃÊ«ÀL>À]ÊÃiÀÊpÊÀiÌÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ°Êu iViÃÌ?ÃÊ «>«iiÃ]Ê«ÀÕiL>Ãt ,`À}Ê>âÊÕ>ÊÀÃ>ÊÌÀÕv>ÊÞÊiÊvÀÊVÊ`iÃ`j\ p·*ÀÕiL>öÊ*ÕiÃÊÀ>`ÊÛÃÊðÊ/>ÊÛiâÊÊÀiVâV?ÃÊ aún. Ê}iÃÌÊÀ>`>ÌiÊ,`À}ÊÃiʵÕÌÊiÊ}Õ>ÌiÊÞÊiÝÌÀ>Ê`iÊÃÕÊ v>ÌÀµÕiÀ>Ê>ÊV>ÀÌ>ÊÞÊiÊiÃV>ÌÊ`iÊÃÊÀvVÃʵÕiÊiÊ >L>Ê proporcionado el mesonero de Veracruz, Ambrosio del Pino. El «ÌÊ>ViÀVÊiÊv>ÀʵÕiÊÕÊiÊ«>«i°ÊÕi}ÊÊ«ÕÃÊ>ÌiÊ ÃÕÃÊÃ°Ê Ê>ÊiÝ}Õ>ÊÕâ]Ê"`ÊÊ`ÃÌ}ÕÊ>ÊÃÌ>Ìi]ÊV>L>`ÊiÊ}iÃÌ°Ê"`ÊÃiÊ>ÀÀi«iÌ>Ê`iÊ >LiÀÊÃ`ÊÌ>ÊiõÕÛÊÞÊ bajó la cabeza. pu*ÀÊ>ÃÊ«ÕÌ>ÃÊ*>ÀV>ÃtÊ Ê«Õi`iÊÃiÀ°Ê ÀiÊ >LiÀÊ`i>`Ê>Ê LÕiÊÀiV>Õ`ÊÞÊiÊÕÊÕ}>ÀÊ«ÃLiÊ`iÊV>â>À]ÊÞÊiÃÊ`iÊ Ài>V>ÀÃÊiÌÀiÊÃÊpÃiÊiÝÌÀ>p°Ê· ʵÕiÊiÃÌ?ÊiÊÛÕiÃÌÀÊ «`iÀ¶ÊuÃÊ«ÃLitÊÊ}Õ>À`jÊiÊÕÊÕ}>ÀÊ>VViÃLiÊ«ÀÊÃÊ — 472 — ÃiÊL>Ê`iÊ>Êi}Õ>Ê`Ê>Ì>Ã>À°ÊÃÊÕÞÊ`vVʵÕiÊiÊ«`iÀÊÃi>Ê V«>ÌLiÊVÊ>Ê À>`iâ]ÊÞÊÌ>À`iÊÊÌi«À>ÊÃiÊÃ>LÀ>°Êu Ê ÊV«Ài`Ê«ÀÊÊi}À>Ê>>t p1Ê>À`Ê`iëiV >`ÊÞÊÕ>ÊÕiÀÊivÕÀiV`>ÊÃÊii}ÃÊ`iÊVÕ`>`Ê >À>Ê`iÊ«iÀÀÊpÀi«ÕÃÊiÊ«ÌpÊ>À>]Ê ÛÕiÃÌÀ>ÊV>]ÊÞÊLÀÃÊiÊÛiÌiÀ]ÊÃÊ>ÊÌi>ÊÕÀ>`>]Ê·Ê sabéis? "`ÊÌÀÊ`iÊ>ÊV>`i>]ÊÞÊViâÊ>Ê}ÀÌ>ÀÊÞÊ>Ê>iÌ>ÀÃi° pui>ÌÀiÃÊ`iÊV>À>tÊ>ÊÀ>ÞÊ«>ÀÌ>Ê>ÊiÃiÊ«>ÀÊ`iÊë iÃÊpiÃVÕ«ÊivÕÀiV`p°Ê·9ʵÕjÊÛ>ÃÊ>Ê >ViÀÊVÊiÃ>Ê«ÀÕiL>]Ê -Û>¶ pÊ>Ì>Ã>ÀÊÕÀ]ÊÃÕÊ Ê«iÀiVÊiÊ>`iÃ]Ê`ÃÊ>}ÃÊ`iÊÊ«>`ÀiÊÕÀiÀÊÃÌiÀÃ>iÌiÊiÊiÊ>À]ÊÞÊÃÊÌÀÃÊ }iiÀ>iÃÊ`iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>ÃÊ>`>ÊÃ>L>ÊpÀiÛiÊ-Û>ÊÃ>Ìà viV ÊVÊÃÕÊVÌÕ`iÌiÊ«ÀÕiL>p°Ê·+ÕjÊVÀijÃʵÕiÊ >Àj¶Ê*ÕiÃÊ «ÀiÃiÌ>À>ÊiÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>]ÊVÊÛÃÊiV>`i>`Ê>ÊÊ lado. ÕV>ÃÊ>âÊÃÕÊÀÃÌÀÊVÌÀ>À>`Ê«ÀÊÊiÕ`LiÊ`iÊ>ÊiÛ`iV>°Ê/iL]Ê«ÕiÃÊÃiÊÛi>ÊV>«>âÊ`iÊiõÕÛ>ÀÊ>ÊV«ÀiÌ`>ÊÃÌÕ>V°ÊÃÌ>L>Ê«iÀ``ÊÞÊÊÃ>L>°Ê1ÊÌÀLÕ>ÊÊV`inaría al patíbulo. pÌViÃʵÕi`ÊVÊÖVÊV ÛÊiÝ«>ÌÀ]Ê·ÊiÃÊ>Ã¶Ê uÃ>ÊiÃÊ>ÊÀi«Õ}>ÌiÊÕÃÌV>Ê`iÊÀiÞtÊÃÊLiÃÊÃÊ>LÃÕiÌÃÊ ÞÊÃÊ`iÊ>L>Ê«>}>ÃÊÃi«ÀiÊ«ÀÊiðÊ-ÕÊÖV>ÊviÊiÃÊiÊ«`iÀÊ ÞÊiÊ`iÀÊuÀ>`ÃÃÊ `i«ÕÌ>ÃtÊp}ÀÌÊiÃVÕ«i`ÊiëÕmarajos. >ÊÀ>`>Ê`iÊ-Û>ÊÃiÊ>LÀ]Ê«ÕiÃÊ>ÊÌiÀ>Ê«>À«>`i>L>° pÊ`iÃÌÊÊÃÊ`>Ê>Êii}ÀÊÕiÃÌÀÊÀ}i]Ê"`°Êu9ʵÕjÊ `ÃVÀiÌ>ÊiÃÊ>ÊÛ`>tÊ9ÊÃÊÃÊLÕÃV>L>Ê«>À>ʵÕiÊÌiÃÌvV>À>ÃÊ>Ê v>ÛÀÊ`iÊÊ«>`ÀiÊÞÊ>V>L>ÀÊ>ÃÊVÊiÊ`ÀÊ`iÊÕ>Êv>>Ê`i}À>`>]ÊÞÊÀiÃÕÌ>ʵÕiÊ iÊ`iÃVÕLiÀÌÊÌ`ÊÕÊV«ÌÊVÌÀ>ÊiÊ ÀiÞÊÞÊÃÕÊV>ÕÃ>]ʵÕiÊ«VÊiÊ«ÀÌ>ÊÞ>]Ê«ÕiÃÊ iÊV«Ài``Ê LiÊiÊÕi}Ê`iÊÃÊ«`iÀÃðÊui«À>LiÊÊ`iÊÛi`iÀÊ>ÊÊ «>`ÀiÊ>ÊÃÊ}iÃiÃt ÕV>ÃÊ"`ÊÊViÃ>L>Ê`iÊÀÕ>ÀÊ>ÊÃÌÕ>V]ÊÞÊViÌÊÃÕmiso: p>ÊV`V>ÊiÃÊ>Ê«iÀÊ`iÊ>ÃÊÌiÌ>ViÃ]ÊÞÊiÃÃÊLiÃÊV— 473 — ÀÀÕ«ÌÃÊÃ>LiÊÕV Ê`iÊiðÊu->ÀÌ>Ê`iÊ>`ÀiÃtÊpÃiÊ>iÌÊ bufando. ÊÌÊ`iÊ`iëÀiVÊ`iÊ-Û>ÊÀiÃÊiÊÃÊÕÀÃ\ pu ÊÃi?ÃÊv>ÀÃ>ÌiÊÞÊv}`ÀtÊpiÊ`Ê>ÊÕÊ«>Ê`iÊÃÕÊ Ài«Õ}>ÌiÊÀÃÌÀp°Ê9>ÊÛiÃ]Ê"`]ÊÞÊ}À>L>ʵÕiÊ>>`>ÃÊÕÊ }À>ÛiÊÞiÀÀÊ`iÊÌÀ>VÊ>Ê`iÊ >LiÀÊ>L>`>`Ê>ÊÃÕÊÃÕiÀÌiÊ>ÊÊ «>`ÀiÊÞÊÕi}Êi}>ÀÃÊ>Ê`iV>À>ÀÊ>ÊÃÕÊv>ÛÀ°Ê"ÃÊ>ÀÀ>ÃÌÀ>ÀjÊ>Ê-iÛ>ÊÞÊÃiÊÀiÛÃ>À?Ê`iÊÕiÛÊiÊV>ðÊÊ>Ì>Ã>ÀÊÞÊ>ÊVÕ>`À>Ê`iÊ VëÀ>`ÀiÃÊVÊÛÃ]ʵÕiÊÌÀ>V>ÃÌiÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ>ÀV>Ê «ÀÊ>Ê>Û`iâÊ`iÊÀ]ÊÃiÀjÃÊÃÕ>À>iÌiÊ>VÕÃ>`ÃÊVÊiÃÌ>ÃÊ irrefutables pruebas. p· ÊÃÊVÕiÛiÊÊiÃÌ>`ÊÞÊʵÕiÊ iÊ«i>`ÊVÊ }>iÌi¶ -Û>ÊÛÊVÊÃÕÊÀ>`>ʵÕi>L>ÊVÊÕÊ`ÊV«ÀiÃLi°ÊÊ«>Ã>`ÊÞÊiÊ«ÀiÃiÌiÊÃiÊVvÕ`>ÊiÊÃÕÊiÌi]ÊÞÊÃÕÊ `ÀÊiÀ>ÊÌ>ÊÀi>ÊÞÊÌ>Ê«iÃÊVÊiÊÃÕÊv>V>° p· À>Ê`i>`?ÃÊ«i`>`]ÊV>LÀÊ`iÊviÀ¶Êu*ÕiÃÊÃ>Li`ʵÕiÊÊÃiÌÊ}Õ>tÊpÊVÀi«p°Ê6ÃÊÊÛÃÌiÃÊ Õ>Ê>Ê«>À>ÊÃ>Û>ÀÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊV>«Ì?°ÊÊ«>`ÀiÊÃÊLi`iV>Ê À`iiÃÊÞÊÃiÊV«ÀÌÊVÊÛ>iÌ>ÊÞÊÃiÌ`Ê`iÊ`iLiÀ°Ê*iÀÊ una tortuosa felonía urdida por unos traidores insensibles de almas contaminadas, lo perdió. p1Ê LÀiÊVÊÛÕiÃÌÀÊ«>`Ài]ÊiÀ>Ê`vVÊ`iÊVÀÀ«iÀ° pu*ÕiÃÊÛÃÊ«>}>ÀjÃÊ«ÀÊÌ`Ã]ÊVVÊ`iÃi>Lit ,`À}ÊiÀ>ÊÕÊiëÀÌÕÊ>ÌÀiÌ>`ÊÞÊiÃÌ>L>ÊvÕiÀ>Ê`iÊÃ]Ê «iÀÊ"`ÊÊÃiÊ>ÌiÀ°ÊÌÀiÃ>VÊ`iÊÃÕÊÃÕV>ÊV>Ã>ÊÕÊ«>ÕiÊ ÌÌÊiÊÃ>}Ài]ÊÞÊiÃVÕ`À>`ÊiÊÀÃÌÀÊ`iÊ«ÌÊVÊÌiÃ`>`]ÊÃiÊÊÃÌÀÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊ«>Ê`iÊÃ>° —¿Sabéis que es esto? pu->}Ài]ÊV>ÀtÊpVÌiÃÌÊ-Û>ÊÃÊÃ>LiÀÊ``iʵÕiÀ>Êi}>À° >À>Ê`iÊ*iÀÀÊ âÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊV`iÃVi`iÌiÊVvÀmidad. piÊiÃÌÞÊÕÀi`Ê`iÊ>ÊÌÃÃÊ·Ã>LjöÊ>ÊV}ÊVÕ>`ÊiÃÌÃÊ>`ÌÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃÊiÊV`i>ÀÊ>ÊÀiÊÞÊ>Ê>ÃÊÛi>ViÃÊ?ÃÊ Õ>ÌiðÊ/i}ÊÃÊ«ÕiÃÊVÃÕ`ÃÊÞÊÃÊ`>ÃÊ VÌ>`ðÊ9Ê>ÕµÕiÊÃÊi«ijÃ]ÊÊ«`ÀjÊ>V«>>ÀÃÊ >ÃÌ>Ê — 474 — -iÛ>]ÊÊÌiÀÀ>]ʵÕiÊÞ>ÊÊÛiÀjÊ>?Ã°Ê Ê}À>À>ÊÃLÀiÛÛÀÊ>Ê Õ>Ê>À}>ÊÌÀ>ÛiÃ>ÊÞÊÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê«`À>Ê>L>`>ÀÊiÃÌiÊ>`ÌÊ>}ÕiÀÊp}Ê>v}`p°ÊÊÃi«ÕVÀÊiÃÌ?ÊÃÌÊ«>À>Ê>LÀÀÊ ÃÕÃÊv>ÕViÃÊÞÊÌÀ>}>Ài° -Û>ÊiÃÌ>L>ÊiÝ>ëiÀ>`Ê«iÀÊ}ÀÊ`>ÀÃiÊÞÊÊ>Lvitearlo. puiÌÃtÊÃÊÕ>ÊLÕÀ`>ÊiÝVÕÃ>Ê«>À>ÊiÕ`ÀÊ>Ê>ÊÕÃÌV>Ê`iÊ ÀiÞÊpÊVÀi«ÊVÀj`Õp°Ê ÊiÊÃiÀijÃ]Ê"`]ÊÌiÌ>`Ê«i`ÀÊʵÕiÊÛiÊ>Ê >ViÀÊ>µÕ°Êu >`iÊiÊ`iÌi`À?tÊ· Ìi`jÃÊÛ>Êv>i¶ "`Ê>LÀÊÃÕÃÊÃÊ`iÊL>ÌÀ>V°Ê>L>ÊÀiVLÀ>`ÊÃÕÊ`}`>`° piÃi}>>Ã]ÊÃiÀÊ-Û>°Ê Õ>`ÊÕÊ LÀiÊiÃÌ?Ê>Ê«ÕÌÊ`iÊV«>ÀiViÀÊ>ÌiÊiÊÕiâÊ/iLiÊÞÊ`>ÀÊVÕiÌ>Ê`iÊÃÕÃÊÕV ÃÊ«iV>`Ã]ÊÊi}>>Êp>Ãi}ÕÀp°ÊiÊiÃÌÞÊÕÀi`ÊÞÊiÊ µÕi`>Ê À>ÃÊ`iÊÛ`>° ,`À}ÊÃiÊÃLÀiÃ>ÌÊÞÊ`ÊÕÊ«>ÃÊ«>À>Ê>ÌÀ?ð p·ÃÊ>«>V?ÃÊÛÕiÃÌÀ>ÊVViV>]Ê"`¶ÊpÊVÀi«° 1Ê>Ì>µÕiÊ`iÊÌÃÊÃ>}ÕiÌ>]ÊV>ÃÊÊ`i>ÊÃÊ >L>°Ê*iÀÊ dijo: p-Ê`iÃiʵÕiÊÃÀÛ>Ê`iÊiVVÊ>ʵÕiÊ>L>`>Ê>ÊÃi `>Ê`iÊ`iLiÀÊÞÊ>ÊÀiVÌÌÕ`°Ê À>ÊÛiʵÕiÊÊÛ`>ÊvÕiÊÕ>Êv>ÀÃ>Ê llena de actos incalificables —balbució el encarcelado—. Era mi puto destino. pÊ>LÕÀÊiÃÊ>ÊÀi}Ê`iÊÃÊ`jLiÃ°Ê >`>ÊVÕ>ÊÃiÊvÀ>}Õ>ÊiÊ ÃÕÞ°ÊÊÃjÊ«ÀÊiÝ«iÀiV>]ÊV>>>° -Û>ÊÃiÊiVÌÀ>L>ÊiÊi`Ê`iÊÕ>ÊiVÀÕV>`>ÊV>«Ì>]ÊiÌÀiÊ>ÊÀi>`>`ÊÞÊÃÊÀiVÕiÀ`Ã]ÊiÌÀiÊÃÊÃÕViÃÃÊ>V>iV`ÃÊ >V>Ê > À>Ê`iâÊ>ÃÊÞÊÃÕÃÊÀi>VViÃÊ«ÀiÃiÌiÃÊ`iÊÀ>°ÊÊV>>LâÊÃiÊ VÛÀÌÊiÊÕÊ>À>Ê`iÊÃiVÃ]ÊVÊÃÊÃÊ`ÃÊÛi>À>Ê>ÊÕÊ `vÕÌ°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊÊiÊÃ>>Ê>ÃÊ«>>LÀ>ðÊ"`ÊÃiÊ`iÀÀÕbó en la paja podrida tosiendo bruscamente. Había interpuesto con su confesión un silencio de cementerio, tan tajante que no `i>L>ÊÕ}>ÀÊÊõÕiÀ>ÊÕÊÀiõÕVÊ>Ê?Ê`iÊ>ÃÊ«>>LÀ>Ã°Ê 9ÊiÊ>µÕiÊ«ÀiVÃÊÃÌ>ÌiÊiÌÀÊiÊ>ÊVi`>Ê*>i>ÊVÊ}iÃÌÊ`iÊ «>ViV>]ÊÞÊ>ÛÃ>`ÊVÀÌjÃiÌi\ p Ê iÊ«``ÊiÛÌ>ÀÊiÃVÕV >ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊVÛiÀÃ>ción, pues en estas mazmorras el eco de los muros amplifica las — 475 — «>>LÀ>ðÊÃÌ?ÊiÊÊViÀÌ]Ê`Ê,`À}°Ê-i}ÖÊiÊvÃVÊ`iÊ>Ê V?ÀViÊ«Õi`iʵÕiÊÊi}ÕiÊ>Ê>Ê*>ÃVÕ>Ê`iÊ-iÀ°Ê*ÀÊiÃÊiÃÌ?Ê >«>ÀÌ>`Ê`iÊÃÊ`i?ÃÊVÛVÌðÊ-ÕÊ>ÊiÃÊiÌ>ÊÞÊVÌ>}Ã°Ê 1ÊiÃÊ`iÊÛ`>]ÊÊ?ð -Û>ÊÊiÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌÊ>ÊVi>À]ÊiÊÃÃÌÊiÊÃÕÊ`iÀiV ° p*ÕiÃÊÊ >ÞÊÌÀ>Ê«ÃL`>`Ê`iÊ>ÀÀi}]Ê`Ê>Ì>Ã]ÊÞÊ>Ê À`iʵÕiÊÌÀ>}ÊÃÊV>Ê>ÊiÌÀi}?ÀiÊpiÊÀiVÀ`Ê>ÊÕÃÌV>p°ÊÃÌÞÊ`ëÕiÃÌÊ>ÊVÀÀiÀÊVÕ>µÕiÀÊÀiÃ}°Ê>ÊÕÃÌV>ÊÊ ÌiiÊÛ>À]ÊÃÊÊÃiÊiiVÕÌ>ÊiÊÃÕÊÕ}>À° pLÃÊ`iLjÃÊ`iÊÌÀ>Ã}À° p·/À>Ã}ÀÊVÊiÃÌiÊÌÀÕ ?ʵÕiÊiÛÊ>Ê>Ê ÀV>Ê>ÊÊ«>`Ài¶ pÝÃÌiÊÌÀ>Ê«ÀÌÕ`>`Ê?ÃÊ>VÀ`iÊVÊ>ÊV>À`>`ÊVÀÃÌ>>]ʵÕiÊÃi}ÕÀʵÕiÊÃ>ÌÃv>À?Ê>Ê>LÃÊpÃÊVÊiÊ«ÀÌÕ}ÕjÃp°Ê"`ÊiÃÊÕÊ`Û`ÕÊÃ>V>LiÊÞÊ>}ÀiÃÛÊVÊÕ>Ê LiÃÌ>]Ê«iÀÊ«>}>À?ÊÃÕÃÊ`iÕ`>ÃÊÞÊÛÃÊLÌi`ÀjÃÊʵÕiÊ«ÀiÌi`jÃÊpÃÃÌÊiÊ`ÀÊ`iÊÕÃÌV>p°Ê-iÊiÃÌ?ÊÕÀi`Ê>ÊV ÀÀð p Ê`iÃiÊÃiÀÊV>ÀÌ>ÌÛ]ÊÃÊÕÃÌ]Ê`Ê>Ì>ÃÊpÀiL>Ì° *>i>ÊÕV>Ê >L>ÊÛÃÌÊ>Ê-Û>ÊiÊ>µÕiÊiÃÌ>`Ê`iÊiÝVÌ>VÊ ÞÊÊÌÀ>µÕâ° pÃVÕV >`]ÊÃÊÊÀÕi}°Ê-ÊV«>ÃÊÕÊ LÀiÊÊiÃÊ Õ>°ÊiÊVViL`ÊÕ>ÊÃ>`>Ê>ÊV>Ã\ʵÕiÊiÃÌiÊ`iÃ«Ê Õmano, que no merece la menor de las misericordias, se presente >ÌiÊiÊ/ÀLÕ>Ê`iÊ>V>ʵÕiÊÞÊ«ÀiÃ`ÊiÊLÀiÊ`iÊ`Ê i«i]Ê,iÞÊ`iÊ>ÃÊë>>Ã]ÊÞÊÃi>ÊÕâ}>`Ê«ÀÊÊV>À}ÃÊÞÊ«ÀÕiL>ÃʵÕiÊÛÃÊ«ÀiÃiÌ?Ã]Ê`Ê,`À}° p·/`ÊÃiÀ?ÊÕÊÃÕ>VÀ]ʶÊpÃiÊÌiÀiÃÊ-Û>° pu >ÀÊiÃÌ?tÊ*iÀÊjÊvÀ>À?ÊÕ>ÊVviÃÊ«iÀÃ>ÊÕÀ>`>Ê «ÀÊÃÕÊ>>ÊÀÌ>]ÊiÊ>ʵÕiÊ>`ÌiÊÃÊV>À}Ã]ÊÃiÊVÕ«>ÊÞÊ acusa a don Baltasar de la Cerda de traición a la Corona. De esa vÀ>Ê>LÃÕiÛiÊ>ÊÛÕiÃÌÀÊ«>`ÀiÊ`iÊVÕ>µÕiÀÊV>À}]Ê>i}>`ʵÕiÊ LÀÊÃi}ÖÊ>ÃÊÀ`iiÃÊÀiVL`>ÃÊ«ÀÊiÊ >«Ì?ÊiiÀ>Ê`iÊ>Ê Ì>°ÊiëÕjÃÊÛÃ]Ê«ÀiÃiÌ>ÀjÃÊÃÊÌiÃÌÃÊÞÊ>Ê`iV>À>VÊ vÀ>`>Ê«ÀÊ"`ÊiÊ-iÛ>ÊÊ>`À`]ÊVÀÀLÀ>`>Ê«ÀÊÊÃ]ÊVÊÕÃÌV>Ê,i>ÊÞÊ«ÀÊiÊ >«Ì?Ê>ÞÀ]ÊÞÊÃÊ>Ãi}ÕÀÊ µÕiÊVÊÃÊ`VÌ?iiÃʵÕiÊÞÊ>>`>Ê>Ê>ÊÃiÌiV>]Ê-ÕÊ>iÃÌ>`Ê Ài«`À?ÊiÊLÀiÊ`iÊV>«Ì?Ê-Û>ÊVÊiÀiVi°Ê"ÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊ«ÀÊÊ À° — 476 — ,`À}ÊÃiÊÃÕÊiÊÕ>Ê `>ÊÀiviÝ]Ê«iÀÊ"`ÊÊÃiÊ ÃÌÀÊÕÞÊ>viVÌ>`°Ê>ÊiviÀi`>`ÊÊiÛ>À>Ê«ÀÌÊ>Ê>Ê ÌÕL>]ÊÞÊÃiÊÀiÃÃÌ>Ê>ÊV>LÀ>À]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iʵÕiÊ«iÃ>L>ʵÕiÊiÀ>Ê Õ>ÊLÕi>ÊÃ>`>Ê«>À>ÊiÝiÀ>ÀÊ>Ê`Ê*i`ÀÊ-Û>°Ê-iÊÀiÛ>ÊiÊ el catre atormentado por el dilema, pero soltó mordaz, escu«i`ÊÃ>}ÀiÊ«ÀÊ>ÊLV>\ p·9ÊÞʵÕjÊÃ>VÊ`iÊÌ`ÊiÃÌ]Ê`Ê>Ì>öÊÊÊÌ>ÌÊiÊ `>ÊvÀ>ÀÊiÃiÊ>i}>ÌʵÕiÊ]Ê«ÕiÃÊÃÊ}ÕÃ>ÃÊÞ>ÊiÊiÃÌ?Ê>>`Ê`iÃ`iÊÃÊÌÀ«>ÃÊÞÊÃÊ«ÕiÃÊÀiÛiÌ>À?ÊÕÊ`>Ê`iÊ estos. ÊvÕV>ÀÊÊÀÊVÊ`viÀiV>ÊÞÊ`iÃ>Ài]ÊÞÊiÃÊÀivrió: pÛ`iÌiiÌiÊÃÊV`i>ÀjÊiÊLÀiÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê>Ê V>`i>Ê«iÀ«iÌÕ>ÊÞÊ>ÊÌÀ>L>ÃÊvÀâ>`ÃÊ`iÊ«ÀÊÛ`>Ê«ÀÊÕÊVÀiÊ `iÊiÃ>Ê>iÃÌ>`°Ê*iÀÊÃi}ÖÊÃÊ>ÌÀLÕViÃÊÞÊ>ÊV>À`>`ÊL}>`>ÊVÊVÀÃÌ>ʵÕiÊÃÞ]ÊÌi`ÀjÊiÊVÕiÌ>ÊÛÕiÃÌÀÊvÀ?}ÊiÃÌ>`°Ê"ÃÊiÛ>ÀjÊ>Ê>LiÀ}ÕiÊ`iÊ«iÀi}ÀÃÊ`iÊÃÊiÃÕÌ>Ã]Ê` `iÊ>}Õ>À`>ÀjÃÊ>ÊiÌiÊÕiÀÌiÊVÊÕÊ LÀiÊ`iÊLiÊÞÊ «`ÀjÃÊÛÕiÃÌÀ>Ê>>ÊiÊ«>âÊVÊðʷVi«Ì?ÃÊiÊÌÀ>Ì]Ê"`¶ -Û>Ê«iÃʵÕiÊ*>i>Ê >L>L>ÊVÊÌÀÊi}Õ>i]ÊiÊ`iÊ>Ê «i`>`]Ê>ÊÃiÃ>ÌiâÊÞÊ>ÊVÀ`ÕÀ>]ÊÞʵÕiÊiÊV>ÃÊÌ>L>ÊÌÀÊ`irrotero bien distinto al que pensaba, pero le placía la conclusión `iÊV>Ã°Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÊÊ>V«>>À>°ÊÊ>VÕiÀ`ÊÊiÀ>Ê `iÃ`i>Li°Ê?ÃÊiÊÛ>>ÊÕ>ÊVviÃÊvÀ>`>Ê`iÊ«ÕÊÞÊiÌÀ>Ê «ÀÊiÊ`iÃ>>`Ê`iÊÕV>ÃÊ"`]ʵÕiÊÕÊV>`?ÛiÀÊ«`À`ÊiÊ>ÃÊ Ì>À>â>>ÃÊ`iÊ-iÛ>° *>i>Ê>ÌÃ}Ê>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ʵÕiÊÃiÊ >V>Ê`iÊÀ}>À° pu>L>Ê`iÊÕ>ÊÛiâtÊÊViiV>ÊÊÃiÀ?ÊiÌiÀ>]Ê"`° ÕV>ÃÊÃiÊVÀ«ÀÊ>Ê`ÕÀ>ÃÊ«i>Ã]ÊiiÀ}i`ÊVÊ`vVÕÌ>`Ê `iÊÃÕÊ>VÌÌÕ`ÊiõÕÛ>ÊÞÊ`iëi}ÊÃÕÃÊ>LÃÊÃ>}ÕiÌð pÀ>ÀjÊÊ«À«>ÊV`i>]ÊÞʵÕiÊÃÊÃiÊ>«>`iÊ`iÊ]ÊÞ>Ê µÕiÊ>ÊÃi`>Ê>}ÃÌ>Ê`iÊViÊiÊiÃÌ?ÊÛi`>`>Êp«ÀiÌ]ÊÞÊ`iÊ VÀÀiÀÊ>ÃÊ?}À>ÃÊ«ÀÊÃÕÊV>`>ÛjÀVÊÀÃÌÀp°Ê+ÕiÀÊÀÀÊ `}>iÌiÊÞÊÊiÊiÃÌ>ÊÕ`>ÊV>V>°ÊiÊ >Ê`>`ÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊ>Ì}>âÃ]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕ>ÊLiÃÌ>]ÊÃÊ«iÃÊ>«i>ÃÊÃÊiÊ `i>ÊV>>À]ÊÃÊ«ÕiÃÊ>À`iÊVÊ>Ê>Û>Ê`iÊÕÊÛV?]ÊÞÊ ÃÊÃÊÊÛi°Ê9>Ê iÊ«i>`ÊÃÊÕV ÃÊÞiÀÀÃÊiÊÛ`>ÊÞÊiÊ — 477 — Ài>`ÀÊÌi`À?Ê«i`>`Ê`iÊ°Ê Ê`iÃiÊ«ÀÀÀ}>ÀÊÊÛ`>°Êu-i>Ê VÊ`iVÃ]Ê«ÀÊ ÀÃÌt ,`À}ÊÃiÊÃiÌ>ÊV«>V`ÊÞÊÕâ}Ê«ÀÌÕÊ`À}ÀÃiÊ>Ê Olid. —Lucas, en recuerdo de la amistad que profesasteis a mi pa`Ài]Ê«ÀÊÃiÀÊ LÀiÊ`iÊ>ÀÊÞÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊLiâ>Ê«ÃÌÀiÀ>]Ê«iÀÌ`iʵÕiÊV>À}ÕiÊVÊÃÊ}>ÃÌÃÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>ÊiÃÌ>V>ÊVÊiÊ>LiÀ}ÕiÊ`iÊ>Ê «>>°Ê,iâ>ÀjÊ«ÀÊ>ÊÃ>Û>VÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>Ê>>Ê pÞÊiÊ>>À}Ê>Ê>ÊiÃÌÀiV ?`iÊ>ÊÃÕÞ>]ÊiÊÕÊiëÌ?iÊ apretón. Lucas Olid no podía creer lo que estaba sucediendo. Piedad iÊÕÊV>L>iÀ°Ê Ã>ÊÃÌ>ÊiÊÃÊÀiÃÊ`iÊ>ÃÊë>>ð p+ÕiÊ ÃÊ ÃÊ Ê «>}Õi]Ê `Ê ,`À}Ê pL>LÕVÊ iÌÀiÊ `iÌiÃp°Ê ÊiëiÀ>L>Ê`iÊÛÃÊiÃiÊ>ÀÀ>µÕiÊ`iÊL >°Ê-ÃÊ ÕÊÃiÀ° "`ÊiÀ>ÊiÊÀiÌÀ>ÌÊ`iÊ>ÀÀi«iÌ`ÊÌV>`Ê«ÀÊ>Ê}À>V>Ê`iÊ Dios. ÃVÀÕ«ÕÃÊ`iÊÃÕÊ`}`>`]Ê*>i>ÊÌÀÊ`iÊ-Û>ÊÞÊÊ`i>ÀÊ solo, desmadejado en el camastro, donde tosió brutalmente. Esa Ã>ÊÌ>À`iÊiÊ«ÀiÃiÌ>À>Ê>Ê>ÊvÀ>Ê>ÊVviÃ]ÊÕ>ÊÛiâʵÕiÊ >L>Ê>viÃÌ>`Ê>«>iÌiÊÃÕÊVÕ«>ÊÞÊÃÕÊ`iÃiÊ`iÊV«iÀ>ÀÊ VÊ>ÊiÞÊÞÊ«iÀÃiÛiÀ>ÀÊiÊiÊ«iÀ`Ê`iÊÃÕÃÊ«iV>`Ã]ʵÕiÊiÀ>ÊÊ µÕiÊ>LÃÊV>L>iÀÃÊ`iÃi>L>°Ê Ê >L>ÊÕ}>ÀÊ«>À>Ê>ÊÛi }>â>° Õ>`Ê>ÊvÊ,`À}ÊÃ>Ê`iÊ>ÊvÀÌ>iâ>ÊÞÊÀiëÀÊiÊiÃÌÕ>ÌiÊ>ÀiÊ`iÊ>À]ÊÃÌʵÕiÊÃiÊ >L>ÊLiÀ>`Ê`iÊÕ>ÊiÀÃ>Ê V>À}>]Ê`iÊÕ>Ê}L>ʵÕiÊ >L>ÊiÛ>`ÊV}>`>Ê>ÊÃÕÊië>`>ÊVÊ ÛiÀ}Øiâ>ÊÞÊ`iÃVÀj`Ì°Ê*iÀÊÃiÊVÃ`iÀ>L>Ê`iÃi}>>`Ê`iÊ Õ`ÊÞÊ>}Ì>`Ê«ÀÊÃÊÖÌÃÊ>ÃÊ`iÊÃiÛiÀ>ÃÊ«iÀ«iV>Ã°Ê -ÊiʵÕi`>L>ÊVÊÛ>Ã>ÃÊ>ÃÊ?}iiÃʵÕiÀ`>ÃÊ`iÊ- BV B°Ê·+ÕjÊÌÀÕvÊ`iL>ÊViiLÀ>À¶Ê·+ÕjÊ}À>]ʵÕjÊÃiÃ>Ì>Ê L>Ì>>¶Ê ÊÃiÊÃiÌ>ÊiëiV>iÌiÊÃ>ÌÃviV ÊÌÀ>ÃÊ >LiÀÊVÌi«>`Ê>Êv}ÕÀ>Ê«>ÌjÌV>]Ê`iÃ}>ÀÀ>`>ÊÞÊÀLÕ`>Ê`iÊ >À>Ê`iÊ *iÀÀ° -ÕÊÃ>ÌÃv>VVÊiÀ>Ê>Ê`iÊÕÊ LÀiÊ`iÃi}>>`Ê`iÊ>ÊÛi}>â>]ÊÞÊÊÖVʵÕiÊiÊÌiÀiÃ>L>ÊiÀ>Ê>ÊviV`>`ÊÕÌÊ>Ê- BV B°Ê9ÊÀiVÀ`Ê>ÊÃÕÊvÀÌÕ>`Ê«>`Ài]Ê>ÊÃÕÊ>LÕi]ÊiÊLÀ>ÛÊ — 478 — Ã`>`Ê`iÊ/iÀVÊ6iÊÞÊ>ÊÃÕÊÃÕvÀ`>Ê>`ÀiÊi>ÌÀâÊ`iÊ>Ê>ÃV>]ʵÕiÊ>ÊvÊÃiÊÛi>ÊÀi``ÃÊ`iÊÕÊv>>ÌiÊL>`ʵÕiÊ iV>iÌiÊ >L>Ê>µÕ>`ÊiÊÃiÌ`Ê`iÊÃÕÃÊÛ`>ðʷ+ÕjÊiÃÊiÊ ÀÊÞÊ>ÊÛi}>â>ÊÃÊÕÃÊ«iV>`ÃÊ`iÊ>ÀÀ}>V>ʵÕiÊ«`iÊ>ÊviV`>`¶Êp«ið >L>Ê«>Ã>`Ê`ViÊ>ÃÊ`iÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài°ÊViÊ >ÃÊ`iÊ>Ãi`>`ÊÞÊLÖõÕi`>Ê`iÊVÕ«>Li°ÊÊv>Ê`iÊÌ>Ì>Ê`iÃ>âÊÃÊiʵÕi`>L>ÊÛ>}ÃÊÀiVÕiÀ`ÃÊi«>«>`ÃÊ`iÊÃLÀ>ÃÊ ÞÊ«>ÃÃÊÛ>VÃÊ`iÊÕ>ÊiÃÌÖ«`>Ê«iõÕÃ>°Ê-Ê- BV BÊÞÊ>Ê >>Ê >]ÊiÀ>ÊÃÊ«>Ã>«ÀÌiÃʵÕiÊÊV`ÕVÀ>Ê>Ê>ÊV«>ViV>ÊÞÊ>ÊÌÀi`>`ÊiÌÀiÊÃÕÃÊV«>iÀÃÊ«ÌðÊ-iÊÀiVLÀÊÞÊ ajustó su sombrero emplumado. 1ÊëÊÛ>Êi}>L>Ê`iÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >Ê>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÃÊ Ûi>ÃÊ`iÊÃÊ>ÛÃÊ>V>`ÃÊiÊiÊ«ÕiÀÌ° -ÕÊÛ`>ÊiÀÀ>ÌiÊ >L>ÊVVÕ`°Ê,i}ÀiÃ>L>Ê>ÊÃÕÊ }>À° 9Ê>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊ >L>ÊÃ`Ê>ÊvÊ>Û>`>° — 479 — 5 El jardín del mar Primavera. Año del Señor de 1585 >ÊV>À`>`Ê`iÊ`>Ê>>ÊÃÊ«iÀviÃÊ`iÊ>V>]ÊÞÊ`iÃÌiÃÊ >âÕiÃÊi>>`ÃÊ`iÃ`iÊ>ÃÊ>ÌÕÀ>ÃÊÃiÊiÝÌÀ>Û>L>ÊiÊiÊ>À°ÊÊ ÛiÀÊi}>L>Ê>ÊÃÕÊv]ÊViiÌiÊiÊÕÛ>ÃÊÞÊÌviÃ]ÊÞÊÃiÊ>ÕV>L>ÊÕ>ÊiÃÌ>VÊ«À>ÛiÀ>Êi>Ê`iÊÛ`>° >ÊVvÀ>VÊ`iʵÕiÊ7Õ>}Ê*>]ÊiÊJjinshi protector de ÃÊVÀÃÌ>Ã]ÊÞÊ>}Ê`iÊ,`À}ÊÞÊ- BV B]ÊÀi}>ÊVÊÀ>Ê Intendente de las Fronteras Occidentales, animó a los amantes a «iÀ>iViÀÊ?ÃÊÌi«ÊiÊ>ÊV>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]ÊÃ>Li`ÀiÃÊ`iÊ µÕiÊVÌ>L>ÊVÊÃÕÊiµÕÛV>Ê«ÀÌiVV°Ê-Õ«iÀÊ«ÀÊ>Ì>ÃÊ*>i>]ʵÕiÊiÊÕiÛÊLingxidaoÊ«iÀ>Ê>V >V>L>Ê>ÊÃÕiÀÌiÊ `iÊ >LiÀÊLÌi`ÊÌ>ÊiiÌiÊV>À}Ê>Ê>ÊviʵÕiÊ«ÀviÃ>L>Ê>Ê ÀÃÌÊ`iÊÃÊiÃÕÌ>Ã]Ê>ʵÕiiÃÊÀi}>ÊÕ>ÊiÃÌi>Ê`iÊÀÊ«>À>ÊÃÕÊ }iÃ>ÊVÊ>ÊiÞi`>\ÊTierra Pura llegada del este° -iÊ >L>Ê iV ÊÌÀ>`ÕVÀÊÕÊV>ÌiVÃÊ>ÊV ]ÊÞÊv>ÛÀiV>Ê>Ê µÕiiÃÊiÛ>L>Ê>ÊÃÕÃÊ ÃÊ>Ê>ÊiÃVÕi>Ê`iÊÃÊ«>`ÀiÃÊ,Õ}}iÀiÊ ÞÊ,VV]`VÌÀÊ]ʵÕiÊiÊLÀiÛiÊÛÃÌ>À>Ê>ÊVÀÌiÊ«iÀ>Ê>mados por el Bixia Wanli, que aún mantenía la confianza en el NeigeÊ>Ê9ÕB]ÊV>`>Ê`>Ê?ÃÊ>VÀÀ>>`Ê«ÀÊÃÊiÕÕVÃ]Ê>ÕµÕiÊVv>`ÊiÊ>ÊÀiÛÕVÊ`iÊÃÊvÃvð - BV BÊÞÊiÊV>ÀÌ}À>vÊViâ>ÀÊ>ÊiÌi`iÀÃiÊVÊÌ>ble fluidez combinando palabras del paiuháÊVÊiÊ>`>ÀÊÞÊ vÀ>ÃiÃÊiÊV>ÃÌi>ʵÕiÊ>ÊiÝÊVVÕL>Ê>«Ài`Ê`iÊjÊÞÊ`iÊ«>— 481 — `ÀiÊi`iÃ]ʵÕiÊVÊ}À>ÊÃÕÌiâ>ÊiÊ`iÃÌ>«Ê>ÃÊiÃi>â>ÃÊÞÊ >Êii«>ÀÊÛ`>Ê`iÊiÃÕVÀÃÌ°Ê- BV B]ʵÕiÊ«À>VÌV>L>ÊÌ`ÃÊÃÊ días la meditación vipassana]ÊiÃÌ>L>ÊiV>Ì>`>ÊVÊ>ÃÊi>ÛiÌÕÀ>â>Ã]ʵÕiÊÀi«iÌ>ÊÌ`>ÃÊ À>ÃÊÞʵÕiÊÛi>ÊÌ>Ê«ÀÝ>Ê>ÊÃÊ «ÀiVi«ÌÃÊ`iÊLÕ`Ã]ÊÞÊiÊiÃ>iÊÌÀ>`Ê>Ê>ÊÌiÀÀ>Ê`iÊ«>â]Ê >À>ÊÞÊ iÀ>`>`Ê`iÊ>iÃÌÀÊ`iÊ >â>ÀiÌ°Ê/>LjÊÃiÊ >LÌÕÊ>ÊÕÌâ>ÀÊÃÊÕÌiÃÃÊVV`iÌ>iÃ]ÊVÕV Ã]ÊÌii`ÀiÃ]Ê ÞÊ>Ê`i}ÕÃÌ>ÀÊÃÕÃÊ>>Àið -ÕÊVV`iÌ>â>VÊ«À}ÀiÃ>L>ÊÞÊÃÕÊ>ÀÊ«ÀÊ,`À}ÊVÀiV>ÊVÊÕÊÌÀÀiÌiÊiÊ«À>ÛiÀ>° >Ê>ÃÌ>`ÊVÊ>Êv>>Ê`iÊ>Ì>ÃÊ*>i>ÊÞÊiÊiëiV>ÊVÊ ÃÕÊiëÃ>ÊV >]ÊÝÕiÊpnieve blanca—, resultó una bendición «>À>Ê>Ê«>Ài>ÊÞÊ«>À>ÊiÊv«Ê/ë°ÊÀ}iÀÊÕ>Ê>ÃÌ>`ÊÃÊ ÌiÃÊÞÊÝÕiÊÀiÃÕÌÊ«ÀÛ`iV>Ê«>À>ʵÕiÊ- BV BÊV«Ài`iÀ>Ê>ÃÊ«>ÕÌ>ÃÊ`iÊÛ`>Ê`iÊ>ÊÃVi`>`Ê``iÊL>Ê>ÊÛÛÀ° ,`À}Ê>«ÀÛiV Ê«>À>ÊVÀVÕÛ>>ÀÊ>Ê«iÃÕ>Ê`iÊ>V>]Ê ÞÊVÊÃÕÃÊÖÌiÃÊ`iÊ>Ûi}>V]Êi>LÀÊÕÊ>«>ʵÕiÊ«iÃ>L>Ê Ài}>>ÀÊ>Ê`Êi«i]ÊÕÌÊ>ÊiÀ?`ÕÊÃLÀiÊ >]ÊÞÊiÊ Ì>ÃÊ `iÊ >Ê }ÌÕ`iÃ]Ê µÕiÊ }Õ>À`>L>Ê L>Ê VÕ>ÌÀÊ V>`>`Ã]Ê «ÕiÃÊiÀ>ÊÃÕÊ}À>ÊVÕÌ>V° 1>Ê`iÊ>ÃÊÖÌ>ÃÊ>>>ÃÊ`iÊ>ÀâÊ>>iVÊ«â>ÊÞÊ ÕÛÃ>°Ê,`À}ÊÀ>L>ÊiLiiÃ>`ÊiÊVÕiÀ«Ê`iÃÕ`ÊÞÊV>iÌiÊ`iÊ- BV B°Êu+ÕjÊ iÀÃ>ÊiÀ>tÊÀ>ÊÕ>Ê>>ÌiÊ>ÃLÀÃ>]Ê?}V>ÊÞÊÃiÊÕâ}>L>Ê>vÀÌÕ>`°Ê"ÞÊÕÃÊ}«iÃÊ`iÊ/Ã«Ê iÊ>Ê«ÕiÀÌ>°Ê-iÊiÛ>ÌÊ`iÊiV ÊÞÊ`iëÕjÃÊ`iÊÀi>â>ÀÊÕ>ÃÊ>«ÀiÃÕÀ>`>ÃÊ>LÕViÃ]ÊÛʵÕiÊ*>i>ÊÊiëiÀ>L>Ê«>ViÌiÊiÊiÊ â>}Õ?Ê`iÊÃÕÊV>Ã>° pÕiÃÊ`>ÃÊ`Ê>Ì>ðʷ+ÕjÊÃiÊÃÊvÀiVi¶ p-i}Õ`iÊpVÌiÃÌÊi}?ÌVp°Ê ÃÊiëiÀ>° Ê"`ÀÊ`iÊÕÃÌV>ÊÊ`Ê«>>LÀ>Ê >ÃÌ>ʵÕiÊÃiÊ >>ÀÊiÊ un camposanto sembrado de cruces tras el Castillo do Monte. ,`À}ÊÃiÊÊ>}]ÊÞÊÃi>\ —¿Ha muerto Lucas Olid? pÃÊiÃÊpVvÀp°Ê6Ã]ÊiÊVÕÀ>]ÊiÊÃi«ÕÌÕÀiÀÊÞÊÞ]Ê VÊÌ>ÀÊÀi>Ê`iÊÕÊVÛVÌÊÕiÀÌ]ÊÃiÀiÃÊÃÊÖVÃÊ — 482 — deudos que asistiremos al triste sepelio. Ha muerto comido por >ÃÊiviÀi`>`iÃÊÞÊ«ÀÊÃÊ`iÃÊ`iÊÃÕÊi}À>Ê>>° pÃiÊ LÀiÊÊÌi>Ê>ÊÃÊÞÊ`iëÀiV>L>ÊÃÕÃÊiÞiðÊ*>À>Ê Ê >ÊÃ`ÊVÊÕ>ÊLiÀ>V°ÊÃÊVÊÃÊÃiÊiÊ ÕLiÃiÊÃÌ>`ÊÕÊÕ`ʵÕiÊiÊ«À>ÊiÊVÀ>â]Ê`Ê>Ì>ðÊ>ÊÛi}>â>ÊiÃÊ>]Ê`ViÊiÊ-iÀÊpÀi«VÊiÊV>ÀÌ}À>v]ʵÕiÊ>«i>ÃÊ si se inmutó. Êi`Ê`iÊÛ>VÊ>>À}ʵÕiÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÌ`ÊÌ>L>]ÊiÊ ÃÕÃÊ>LÃ]Ê«>«Ì>L>ÊÕ>Ê`Õ`>\Ê·9ÊÌi>ʵÕiÊÛiÀÊ>ÊiÃÌiÊ>«>ÀÌ>`ÊÕ}>ÀÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>Ê«>À>ÊiiVÕÌ>ÀÊÊÛi}>â>¶Ê*iÀÊ> À>ÊÃÊ ÃiÌÊ>}ÕÃÌ>ÊÞÊvÕÀÀÊVÌÀ>ÊÊðÊÃ>ÊiÃÊ>ÊÖV>ÊÛiÀ`>`° >ÊÕÛ>Ê>ÀÀiV°Ê >>Ê>ÊV?Ì>ÀÃÊÞÊÃÊ>ÀÀÞÕiÃÊiÃÊV>>Ê «ÀÊ>ÃÊL>ÀL>ÃÊÞÊ«iÀ>ðÊÊV>`?ÛiÀÊ`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊÞ>V>ÊiÊ Õ>ÃÊ«>À Õi>ÃÊ«LÀiÃÊÞÊÃiÃÌÀ>ðÊ-ÕÃÊÀiÃiV>ÃÊiÝÌÀi`>`iÃ]Ê V>ÃÊiõÕijÌV>Ã]ÊÃiÊ Õ`>ÊiÊiÊ`iëÀÌ>`Ê>À>â]ʵÕiÊ parecía presto a desmoronarse. Su rostro de cera mostraba el ÃÕvÀiÌʵÕiÊ >L>Ê«>`iV`ÊiÊÃÊÖÌÃÊ>ÃÊÞÊiÊÃÕÃÊ>LÃÊiÝ>}ØiÃÊÃiÊ`LÕ>L>ÊÕ>ÊÕiV>Ê`iÊ ÀÀÀ°ÊiÌÀ>ÃÊiÊiÌiÀÀ>`ÀÊV>Û>L>ÊVÊ>Ê>â>`>ÊÕ>Êâ>>]ÊiÊ«>`ÀiÊi`iÃÊiÌ>ba el Dies irae. -Û>]Ê«>À>ÊVVi`iÀiÊ>}Ê`iÊV>ÀÊ>ÊÖ}ÕLÀiÊ>VÌ]ÊÀiVÀ`\ pÃÊ}Ài}Ã]ÊVÕ>`ÊiÌiÀÀ>L>ÊÕÊV>`?ÛiÀ]ÊÊÃ>Ê`>ÀÊiÊ pésame a los deudos, o pronunciar un discurso como en Roma, ÃʵÕiÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê>ÊvjÀiÌÀÊÞÊ >V>ÊÕ>Ê«Ài}ÕÌ>° p·9ÊÛÃʵÕjÊ«Ài}ÕÌ>Ê >À>ÃÊ Þ]Ê-Û>¶ÊpÃiÊÌiÀið —¿Por qué la codicia dictó tus acciones, Lucas Olid? —contestó. p>ÊV`V>ÊiÃÊiÊ?ÃÊiÝiVÀ>LiÊ>Ê`iÊ}jiÀÊ Õ>]ÊÀ}iÊ`iÊÃÊi}ÃÃ]Ê>ÃÊ}ÕiÀÀ>ÃÊÞÊÃÊVvVÌÃÊiÌÀiÊ>ÃÊ>Vnes —dijo. Ê>ViÀ>`Ê}ÀÃÊ`iÊViÊÃiÊÕ>Ê>ÊÌjÌÀVÊiÌ°Ê1ÊÌÕ«`ÊÛiÊ`iÊ>}Õ>ÊÃiÊ`ië>L>ÊÃLÀiÊÃÊVÕ>ÌÀÊ«ÀiÃiÌiÃ]ʵÕiÊ ÛiÃÊÞÊi«>«>`ÃÊ>ÃÃÌ>Ê>ÊÀi«ÃÊiÌiÀÊ`iÊVÌÀÛiÀÌ`Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ°Ê-iÀ>ÊÕ>ÊÌÕL>Ê>>]Ê«ÕiÃÊÊÕ>Ê cruz, ni una inscripción, perpetuarían su memoria. La escena era ÀÀi>ÊÞÊ-Û>Ê>?ÃÊ>Ê>«>ÀÌ>À>Ê`iÊÃÕÊiÀ>° — 483 — pV«>>`iÊ>ÊÊiÃVÀÌÀ]Ê`Ê,`À}°ÊÃiÊ`iÃ>>`Ê >Ê`i>`Ê>}Ê«>À>ÊÛÃÊpiÊvÀÊiÊ"`ÀÊÀiÃiÀÛ>`>mente. p·Ê¶ÊpÃiÊiÝÌÀ>p°ÊiÊVÕiÃÌ>ÊVÀiiÀ]Ê«iÀÊÃÊ>V«>° Penetraron en el austero estudio decorado con dos sillas, una iÃ>ÊVÊi}>Ã]ÊÕÊVÀÕVv]ÊÕÊVÀÌ>iÊVÊ>ÃÊ>À>ÃÊ`iÊ*ÀÌÕ}>ÊLÀ`>`>ÃÊÞÊiÊ Õ`ÊÞÊ>ÊÃviÀ>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>Ã]ÊÞÊÕ>ÃÊÛi>ÃÊ }>ÃÌ>`>ð pµÕÊÌijðÊ-iÊÌÀ>Ì>Ê`iÊ>Ê>ÛiÊ`iÊÕÊVvÀiÊ`i«ÃÌ>`ÊiÊ iÊVÛiÌÊ`iÊÃÊ>}ÕÃÌÃÊ`iÊ>>]ÊÞÊiÃÌ>ÊÌ>°Ê"ÃÊ>ÊiiÀj\ «Reccio» p`À}`Ê>p: A su paternidad reverendísima, el padre prior del convento de San Agustín de Manila. Yo, Tomás Olid , natural de Sevilla, de la colación de San Vicente y timonel de la mar, con la seguridad de mi inminente muerte y ante el Notario de Su Majestad en Macao, doctor Matías Panela, y no teniendo familia ni parentela conocida, designo heredero universal de mis modestos bienes a don Rodrigo Silva de la Gasca, cartógrafo de la Real Armada, con el que deseo saldar una deuda de honor. Con esta donación, que es más una penitencia que una merced, evito que mis parcos provechos sean embargados por un venal recaudador de la Corona, o un ávido eclesiástico sin caridad, y sirvan para paliar el dolor que causé a una familia honesta, los Silva, y como expiación de mis muchos pecados cometidos en esta vida. Ruego a vuestra paternidad le entregue la arquilla de mis pertenencias, cuya llave aporta el beneficiario, a quien pido perdón por la desventura que he causado a su sangre. Que Dios absuelva mis yerros y me conceda la gracia de contemplar su divino Rostro con este desagravio y limosna, con la que espero recuperar la senda de la rectitud. Dado en Macao en febrero, festividad de San Blas. Confirmans: el Oidor de Justicia dominus Matías Panela. Firma. Lucas Olid». — 484 — p·+ÕjÊÃÊ«>ÀiVi]Ê-Û>¶Ê*ÀiÀÊÀÕLÀV>ÊÃÕÊ«À«>ÊVviÃÊÞÊ> À>ÊÃÊLÀ>Êi}>Ì>ÀÊ`iÊÊÃ>LiÃʵÕjÊLiiÃ]ʵÕiÊ `iÊÃi}ÕÀÊÃiÀ?ÊVÌ>`Ã]ÊVV`>ÊÃÕÊÛ`>°ÊÝVi«V>ÊiÊÛiÀdad. pu-À«Ài`iÌi]ÊÛÛiÊÃtÊpiÝV>Ê-Û>ÊÃÊÃ>LiÀʵÕjÊ decir. p>ÊiÌiÊ`iÊÃÊ LÀiÃÊV>L>Ê>ÌiÊ>ÊÕiÀÌi]Ê`Ê,`À}° piÊ«>ÀiViÊ«>À>`VÊiÊV«ÀiÃLi]ÊÞÊÊÃjÊÃÊ>Vi«Ì>À°Ê>Ê>ÌÕÀ>iâ>Ê`iÊ LÀiÊiÃÊVÀÀÕ«Ì>ÊÞÊ>Ê`iÊiÃÌiÊ LÀiÊ v>i°Ê ÊiÊ«ÀÌÊÕ>Ê }>ʵÕiÊÕÀiÀ>Ê}Ã>iÌiÊ ÕÊ LÀiÊViÌi° p,iV}i`Ê-Û>]Ê>ÕµÕiÊÃÊÃi>Ê«ÀÊ«i`>`°ÊÃÊ>Ê«iÌiV>Ê«ÕiÃÌ>Ê«ÀÊÕÊ LÀiÊ>ÀÀi«iÌ`°Ê-ÊÊ>ÊVÕ«Ã]ÊÃiÊ V`i>À?° -Û>ÊÊ`iÃi>L>Ê>>`ÀÊ?ÃÊv>>Ê>ÊV>ð pi]ÊÊÀiV}iÀj]Ê«iÀÊÊ`iÊLÕiÊ}À>`°ÊÃÌiÊV>«ÌÕÊÃiÊ >ÊViÀÀ>`Ê«>À>ÊÃi«Ài°ÊiÊÛ`>`Ê>ÊiÃiÊLi>V° -Û>ÊÃ>ÊV>LâL>Ê`iÊvÀÌÊÞÊÌ`>ÃÊÃÕÃÊ>Ãi`>`iÃÊÃiÊ >L>Ê`ë>`Ê`iÊ}«i°Ê,iVÀ`Ê>ÊÌÀ>>Ê`iÊi}>Ã]Êv>Ãi`>`iÃÊ iÊ>vÀiÌ>ÃʵÕiÊ >L>ÊiÛ>`Ê>ÊÃÕÊ«>`ÀiÊ>Ê«i`iÀÊ`iÊÕ>ÊÃ}>ÊÞÊ ÃÌÊÕ>Ê«Õâ>`>ÊiÊ>ÃÊÃiiÃÊÞÊÃÌÊÀi«Õ}>V>]Ê >ÃÌ>ÊiÊ «ÕÌÊ`iʵÕiÊÌiÌÊ>ÀÀ>ÀÊ>Ê>ÛiÊ>Ê>À°Ê>?ÃÊiÊ >L>Ê`>`Ê ÕÊ`ÀÊ`iÊV>Liâ>ÊÃii>Ìi]ÊÌ>Ê>}Õ`ÊiÊÃÕvÀLi°ÊÃÌ>L>Êi«>«>`ÊÞÊÃiÌ>ÊvÀ°Ê>L>ÊViÃ>`Ê>ÊViÃV>ÊÞÊÀÊ >V>Ê>Ê VÃÌ>Ê`iÊ >°Ê-ÕÊVÃÌ>ÊÃiÊÛi>Êi>>]ÊiLÕÃ>]Ê>âÕ>`>ÊiÊiÃ>]ÊVÊÕ>Ê`>>Ê`iÊLiiâ>Ê«ÀiÌjÀÌ>]ÊÀ}ÕÃ>Ê`iÊÃÊÃ>ÊÞÊiÝÌV>iÌiÊv>ÃÌÕÃ>° ÕÞÊ«ÀÌÊÞ>ÊÊ>ÊVÌi«>À>Ê?ð - BV BÊViÀÀÊÃÕÊ>L>VÊÞÊV>ÕÃÕÀÊiÊL>Ö°ÊÊÕ>ÃÊ À>ÃÊ zarpaban en el barco de Bartolomé Vaz Landeiro, de Macao a >>]Ê``iÊiÊÕÊiÃÊ«>ÀÌ>ÊiÊ>iÊ`iÊ>Ê >Ê >V>ÊV>«ÕV]ÊiÊ ÕiÛ>Êë>>° Ê>À>`ÀÊ >À>ÊÕ>Ê«>À>`>ÊL}>`>ÊiÊÞÊ«>À>ÊV>À}>ÀÊ ÌjÊ`iÊ7Õ}]ÊÞÊiÊ >L>Ê«ÀiÌ`ʵÕiÊÌi`À>ÊÕ>ÃÊ À>ÃÊ«>À>Ê — 485 — µÕiÊ- BV BÊÛÃÌ>À>ÊÃÕÊÌi«ÊLÕ`ÃÌ>°ÊÕÞÊ«ÀÌÊ>L>`>À>ÊÌ>LjÊ«>À>ÊÃi«ÀiÊiÊ«>ÃÊ`iÊ>ÃÊÕLiÃÊÞÊ`iÊ>ÊiÌjÀi>ÊLiiâ>]ÊÞÊÕÊÕ`Ê`iÃVV`ÊÃiÊ>LÀÀ>Ê>ÌiÊi>° puZou ba» —adelante— iÊLÀiÊ`iÊ>Ê->Ì>Ê/À`>`tÊ p}ÀÌÊiÊV>«Ì?Ê>ÊÃÕÊÌÀ«Õ>V]ÊÞÊÃÊÌÀiÃÊÕVÃÊ`iÊ>ÊvÌ>Ê iv>ÀÊVÊ>}Õ>ÃÊiÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >° ,`À}]Ê- BV B]ÊÕÊÞÊ/ëÊv>i>ÀÊÃÕÃÊ«>ÕiÃÊiV>`ÃÊiÊ>Ê>ÕÀ>`>Ê`ië`j`ÃiÊ`iÊÃÕÃÊ>}Ã]ÊÝÕi]Ê>Ì>ÃÊ*>i>]Ê>}ÊÃLÀ>Li]ÊiÊ«>`ÀiÊi`iÃ]ÊiÊ >«Ì>ÊÀÊ ÞÊi`>ÊV>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>°ÊÊ-Û>]Ê>ÊVÀ>`>ÊiÊÃÀ«Ài`>°ÊÀ>Ê ÕÃÕ>iÌiÊ>Ì>]Ê LÀÕ>]ÊÀ>L>ÊVÊv>V`>`ÊÞÊiÀ>ÊV>«>âÊ`iÊ `>ÀÊÃÕÊÛ`>Ê«ÀÊÃÕÊÃiÀ>° ÊV>ÀÌ}À>vÊiÛ>L>ÊVÃ}]ÊÕÌÊ>ÊÌ> >Ê`iÊ>Êië>`>]ÊÕ>Ê V?Õ>Ê`iÊVÕiÀÊ>Ì>`>Ê>ÊV>âÊÞÊVÕÌ>ÊiÌÀiÊÃÊ«i}ÕiÃÊiÊÕL]Ê ``iÊ}Õ>À`>L>Ê>ÊÃÊ`ÃVÀiÌÃÊÃÕÃÊ?ÃÊ«ÀiV>`ÃÊÌiÃÀÃ\Ê>Ê VviÃÊ`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]Ê>ÊÃiÌiV>ÊÞÊ>ÃÊ«ÀÕiL>Ã]Ê>ÃÊV«>ÃÊ `iÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃ]ÊÞÊÕÊ«>}>ÀjÊ`iÊ>Ê «>>Ê*ÀÌÕ}ÕiÃ>Ê`iÊ>ÃÊ`>ÃÊ"ÀiÌ>iÃ]ʵÕiÊ*>i>ÊiÊ >L>Ê«À«ÀV>`ÊÌÀ>ÃÊ V>L>ÀiÊiÊ«>«iÊi`>ÊÀi}>>`Ê«ÀÊiÊNeigeÊ>]ÊÞÊ`iÊ>ʵÕiÊjÊ Ã>V>À>ÊÌ>LjÊLiivVÊiÊiÊiÀV>`Ê`iÊ< >µ}° pÃÊ>Ê`ÌiÊ`iÊ- BV BʵÕiÊiÊiÌÀi}Ê>Ê9Ø>ÊpiÊ explicó. ÛÃÌ>ÀÊ«ÀÌÊ>ÊÃÕÃ>Êi>Ê`iÊ>ÊL> >Ê`iÊÞ]Êla de las higueras y las pagodas]ÊVÊ>ÊVV>ÊÃÊ>Ûi}>ÌiÃ]Ê VÊÃÕÃÊ}vÃÊ`iÊ>}Õ>ÃÊVÀÃÌ>>ÃÊÞÊiÊÃvÊ`iÊÃÌiÃÊ`iÊVÀ>VÊ}>ÕV>°Ê*iÀÊiÀ>Ê>ÊÛiÀ`iÊÃ>Ê`iÊ9Õ>à >â Õ —Gulan}ÞÕp]Ê>ʵÕiÊÃLÀiÃ>>Ê«ÀÊÃÕÊLiiâ>°Ê1>Ê iÀ>Ê`iÊ>âÕ>`>ÃÊ Ì>>Ã]Ê7ÕÞ]Ê+}ÞÕ>ÊÞÊ/>>]ÊÃiÊ>LÀ>Ê>ÊÃÕÊÛÃ]Ê«iÀv>`>Ê«ÀÊÃÊVÌÀÃÊ`iÊÃÊÌi«ÃÊ`À>`ÃÊÞÊÃÊiÝÕLiÀ>ÌiÃÊ jardines. Era un edén. 9Ê`iÃÌ>V>`ÊiÊiÊViÊ>âÕ\Ê>Ê«>}`>Ê >Ì>ÜÕ°Ê- BV BÊ ÀiVÀ`ÊiÊ`>Ê`iÊÃÕÊ Õ`>]Ê>Ê>jÛÊ7iÊ Õ]ʵÕiÊ>ÖÊiÃÌ>À>Ê«iÀ«iÊVÊÃÕÊ`iÃ>«>ÀV]ÊÞÊ>ÊÃÕÊ«ÀÌiVÌÀ]ÊiÊV«>ÃÛÊ >Ê9ÕB]ÊiÊiÀÊÃÌÀÊ«ÃLiÊ«>À>ÊÕÊi«iÀ>`ÀʵÕiÊ >L>Ê`iÃVÕ`>`ÊiÊViÌÀÊiÊ>Ê`iÊÃÊiÕÕVðÊ>L>Ê >]Ê «iÀÊiÊ`iÃÌÊ>ÊL}>L>Ê>Ê`i>À>ÊiÊÕ>Ê`iÃiÀVÊ«VÊ rosa, pero necesaria. — 486 — ,`À}ÊÌʵÕiÊiÊ>Ài]Ê>ÊÌiÀÀ>]ÊÃÊL>ÀVÃÊÞÊÃÊ?ÀLiÃÊ iÃÌ>L>Ê«Ài}>`ÃÊ`iÊ}Ì>ÃÊ`iÊ>}Õ>ÊiÊÃÕëiðÊÊViÊ Ài>L>Ê`iÊÕÊ>âÕÊ}ÀÃ?Vi]ÊiÊ>ÀÊiëÕ>L>ÊÛiÀ`iÃÊi>iÃÊÞÊ>ÃÊ V>Ã>ÃÊÀ>ÃÊ`iÊÃÊ«iÃV>`ÀiÃÊ«>ÀiV>ÊV}>`>ÃÊ`iÊ>ÃÊ>`iÀ>ð iÌÀ>ÃÊÃÊÕVÃÊiÃÌÛ>L>Ê>ÃÊÃ>V>ÃÊ`iÊÌj]ÊÕÊÃ>«?ÊiÛÊ >ÊÃÊÌÀiÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃÊ>Ê>ÊViÀV>>ÊÃ>Ê`iÊ9Õ>à >â Õ]ÊiÊ>À`Ê `iÊ>À]ÊÊ>>L>]ÊÕÊ«>À>iÊ`iÊ}À?VÊLiiâ>]Ê``iÊ>ÃÊ>ÃÊ L>Ì>ÊÞÊÀ}>L>ÊÕÊÃ`Ê>?}Ê>Ê`iÊÕÊÌ>LÀÊ`iÊL> talla. 1ÊiÊ`iÊ}iÃÌÊL`>`ÃÊÃÊV`ÕÊiÊÕÃÊ«>>µÕiÃÊ>Ê>ÊÀiÃ`iV>ÊÛiÀ>Ê`iÊÃÊiÃÊiÀiÌ>ÃÊ`iÊÕ`>]Ê ÕÊÕ}>ÀÊ`iÊVÕiÛ>ÃÊ>Ì}Õ>ÃÊVÕLiÀÌÊ«ÀÊÕ>ÊÛi}iÌ>VÊÃiÛ?ÌV>°Ê«i>ÃÊÃÊÃiÊiVÌÀ>ÀÊ>Ê>}ÕÃÊV>«iÃÃÊ«ÀÌi}`ÃÊ VÊÃLÀiÀÃ]ÊÌÀ>`Ê`iÊÀiâ}iÃÊLÖv>ÃʵÕiÊÀiLÃ>L>Ê`iÊ V>À}>ÃÊ`iÊ iÀL>° >>ÀÊ«ÀÊÕÊÃi`iÀÊiÃÌÀiV ]ÊÀi«iÌÊ`iÊ«iÀvÕ>`>ÃÊ «i>Ã]Ê>ÀVÃÃ]ÊVÀÃ>ÌiÃÊÞÊ>âÕVi>ðÊÃÊÃiVÌÃÊÞÊÃÊ«?>ÀÃÊâÕL>L>ÊÞÊÌÀ>L>Ê>ÊÃÕÊ>Ài`i`ÀÊÞÊ>ÃÊV>>`À>ÃÊÛ>L>Ê ÃLÀiÊÃÕÃÊV>Liâ>Ã°Ê >«ÃÊÃiLÀ>`ÃÊ`iÊië}>Ã]ÊL>LÖiÃ]Ê iiV Ã]Ê>Ì>>Ã]Ê LÃVÃÊiÃV>À>Ì>Ã]Ê>V>V>ÃÊÞÊViÀiâÃÊL>µÕiVÃ]Ê «Ài}>L>Ê>Ê«À`}>ÊÛ`>Ê`iÊ>µÕi>ÊÃ>Ê>ÃLÀÃ>° pÊ«>À>ÃÊ«ÀiÌ`Ê`iLiÊ>Ãii>ÀÃiÊ>ÊiÃÌiÊ«À`}ÃÊ ÀVÊ`iÊ >Êp`iV>ÀÊiÊ Ã«>Ê>Ê>ÊÕV >V >° `iÊiÊV>ÊÃiÊLvÕÀV>L>Ê >L>ÊiÃÌ>V>ÃÊV>Û>`>ÃÊiÊiÊ ÃÕiÊ«>À>ʵÕiÊÃÊV>>ÌiÃÊ«Õ`iÀ>Ê>«Þ>ÀÃiÊÞÊÃÕLÀÊ>Ê>Ê VÕLÀiÊÞÊVÌi«>ÀÊ>Ê,V>Ê`iÊ-]ÊiÊ«>À>iÊ`iÊ>ÞÀÊ>ÌÌÕ`Ê `iÊ>ÊÃ>°Ê-iÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊÕ>Ê«>Ài>Ê`iÊ«i>ÃVÃÊÀi``i>`ÃÊ`iÊ ÃÊVÀÊ`iÊ>ÊÕâÊ`iÊðÊÃÊÛ>iÀÃÊL>>ÀÊ`iÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ >ÃÊÞÊVÌi«>ÀÊ>ÊLÀÕÃ>ÊL> >Ê`iÊÞ°ÊiÃVi`iÀÊÕi}Ê >ÃÌ>Ê>Ê6i>Ê ÕiÛ>Ê`iÊ6iÀ>Ê]Ê>ÊGu Bishu Dong, ``iÊ>ÊLÀÃ>ÊiÀ>ÊL>Ã?V>° 1Ê«À>`Ê`iÊ>À}>ÀÌ>ÃÊÞÊ>>«>Ã]Ê«ÀiVi`>Ê>ÊÃ>ÌÕ>ÀÊ`iÊ ÃÊiÃ]ʵÕiÊÃÊÕ}>ÀiÃÊVV>ÊVÊiÊ`iÊ>ÊLuna Clara°Ê-Û>ÊÊ`i>L>Ê`iÊ>`À>ÀÊiÊLÀ>ÌiÊ«iÊi}ÀÊ`iÊ- BV BÊ «i>`Ê>ÀÌÃÌV>iÌi°Ê-iÊ>Ì>Û>L>ÊVÊÕ>ÊÌÖV>Ê`iÊÕÊ>Û>Ê ÌiÃÊÞÊVÕÌ>L>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÃÕÊÀÃÌÀÊVÊÕÊ>L>VÊ`iVÀ>`Ê VÊV}Øi>ðÊ,`À}ÊÃiʵÕi`Ê`iÊÕiÛÊÛÊVÌi«>`Ê — 487 — ÃÕÊ>ÌÀ>VÌÛÊiV>Ì]Ê>ÊiÃLiÌiâÊ`iÊÃÕÊVÌÕÀ>ÊÞÊ>ÊiݵÕÃÌiâÊiÊ ÃÊ}iÃÌðʵÕi>ÊÕiÀÊiÀ>ÊiÊ«>À>`}>Ê`iÊ>Ê`ÃÌV°Ê-iÊ VÀÕâ>ÀÊ>ÃÊÀ>`>ÃÊÞÊ- BV BÊiÊ`iÛÛÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê«iiÌÀ>ÌiÊÞÊÃiÀi>° À>ÊÕ>Ê iLÀ>Ê`ÕVi]ÊÃLiÀL>iÌiÊ iÀÃ>° ÊiÊ«ÀÌV]ÊÕÊiÊÃÊÛÌÊ>ÊÕÊÀivÀ}iÀÊ`iÊLÀÌiÃÊ`iÊ L>LÖ]ÊV ]Ê«>ÃÌiÃÊ`iÊ>ÀÀâ]ÊV>`Ê`iÊ}ÌiÊÞÊ«Ê>}À`ÕVi]Ê>`iÀiâ>`ÊVÊâÕÊ`iÊ>`>À>ÊÞÊ Ì>ÃÊ`iÊ«Õ«>Ê`iÊ V>À>V°Ê*>ÌV>ÀÊÃLÀiÊÃÕÃÊÛ`>ÃÊÞÊ,`À}ÊiÊ>ÌV«ÊʵÕiÊ - BV BÊÃiÊL>Ê>ÊiVÌÀ>ÀÊiÊÕÊvÕÌÕÀÊ«ÀÝ° V>L>`ÊiÊ?}>«i]ÊÃÊ>>ÌiÃÊÃiÊ«iÀ`iÀÊ«ÀÊÕÊLõÕiÊ VÕ>>`Ê`iÊ>`ÀiÃiÛ>Ã]ÊLiÕVÃÊÞÊV>«>>Ã]ʵÕiÊ>«i>ÃÊÃÊ `i>L>ÊÌÀ>ë>Ã>ÀÊiÊðÊÌÕÀ`>ÊÛiÀÊÌ>ÊiëiÃÊÛiÀ`ÀÊÞÊÃÊiÊ blanco de las orquídeas que crecían en las piedras, rompía la to>`>`ÊÛiÀ`iÊ`iÊ>ÊiëiÃÕÀ>°Ê6ÛiÀÊÌÀ>ÃÊÕÊ«>ÃiÊÞÊ- BV BÊ LiÃÊÃÊ>LÃÊ`iÊ-Û>ÊiÌÀiÊÃÕëÀð piÊV«ÀÌ>ÀjÊVÊ}À>ÊvÀÌ>iâ>ÊiÊÌÕÊÌiÀÀ>°ÊÊÌ`ÃÊ «>ÀiViÀ?ÊÕÊiÃV?`>]ÊÊÃj°Ê6ÞÊ>ÊÕÊÕ}>ÀʵÕiÊ«>À>ÊÊiÃÊ>Ê >`>]Ê«iÀÊ iÊ«iiÌÀ>`ÊiÊÕÊÕ`ÊÕiÛ]ÊiÊ`iÊ>ÊLiÀÌ>`]Ê ÞÊVV`Ê>ÊÕÊ LÀiÊ`iVð -Û>ÊÃiÊ>`i>ÌÊÞÊÌÊ>ÃÊ>ÃÊ`iÊ- BV BÊiÌÀiÊ>ÃÊÃÕÞ>ð p-iÀjÃÊ>ÊÕiÀÊ?ÃÊviâÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>Êp`Ê-Û>]Ê µÕiÊÀiVÀ`p°ÊÃÊ LÀiÃÊ`iÊ«>>LÀ>ÊVÊÞÊÊÀiVÌvV>Ê ÊÃiÊÛÕiÛiÊ>ÌÀ?ÃÊ`iÊʵÕiÊÕ>ÊÛiâÊ >Ê«ÀiÌ`° - BV B]ÊÌÀ>ÃÊi`Ì>ÀÊÞÊÀ>ÀÊiÊiÊÀ>ÌÀ]ÊÀ}?`iÊ>ÊIluminadoÊvÀÌ>iâ>Ê«>À>ÊÛÛÀÊÌ>ÊiÃÊ`iÊÃÕÊ«>ÌÀ>]ÊLÃiµÕÊ>ÊÃÊ iÃÊVÊÕ>ÃÊÞ>ÃÊ`iÊ->ÆÊÞÊ-Û>ÊiÊiÌÀi}ÊÕÊLÊ«>À>Ê iÊ>ÌiiÌÊ`iÊÌi«°ÊÊ«ÀÀÊiÃÊÀi}>ÊÕÊLÀÊ`iÊ«i>ÃÊ`iÊÃÕ7i]ÊiÊ«iÌ>Ê«ÌÀÊ«ÀiviÀ`Ê`iÊ- BV B° ÊÕVÊâ>À«ÊVÊ>Ê>Ài>ÊÞÊ- BV BÊÞÊ,`À}ÊVÌi«>ÀÊiÊ«>Ã>iÊV}`ÃÊ`iÊ>Ê>]ÊëÀÌ>`ÊiÊ>âÌiÊ`iÊ>Ê LÀÃ>ÊÞÊ>ÃÊ}Ì>ÃÊ`iÊ>}Õ>ʵÕiÊÃ>«V>L>ÊÃÕÃÊÀÃÌÀðÊÊV>ÀÌ}À>vÊ«iÃÊiÊÃÕÊ`Ãi>Ê«ÀÊ>µÕiÃÊ>ÀiÃ]Ê`iÊ>ʵÕiÊ> À>ÊÃiÊ VÕ«>ÊVÕ>ÌÀÊ>Ã]ÊÞÊV>Û>L>ʵÕiÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ>ÃÊ«iÕÀ>ÃʵÕiÊ >L>ÊÃÕvÀ`]Ê«iÀVL>ÊÕ>ÊiÃ>ÊLiÀÌ>`Ê`iÊiëÀÌÕʵÕiÊÊ «Ãi>Ê>Ê«>ÀÌÀÊ`iÊ-iÛ>° -iÊ >L>ÊLiÀ>`Ê>ÊÃÊÃÊÞÊÀiVV>ʵÕiÊ>µÕi>ÊÕ — 488 — iÀÊ>`À>LiÊiÊ >L>Ê`iÛÕiÌÊ>Ê>À>°Ê9Ê>ÊiÃ]ÊjÊiÊ>>L>Ê >À°Ê*iÃ>L>ʵÕiÊiÊ>ÊÛ`>Ê`iÊÌ`ÊÀÌ>Ê >ÞÊÃi«ÀiÊiÌÃÊ>}À>`ÃÊÞÊiÌÃÊVÀÕV>iÃ]ÊÞÊiÃÌiÊiÀ>ÊiÊ?ÃÊVÀÕcial de todos. - BV BÊVÌi«ÊiÊiëiÊ>â}>`Ê`iÊ>À]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÃÊ LÀiÃÊ`iÊ6>âÊL>Ê>À>`ÃÊVÊVÕiLÀ>Ã]ÊÀÃiÃ]ÊÃ>LiÃÊÞÊ viV >ÃÊVÊ«iâ]ÊÃiÌ>Ê>ÊViâÊ`iÊ>Ê>>À>ÊiÊÃÕÊ«iV ° ÕLÀiÀÊ>ÃÊViÊi}Õ>ÃÊiÌÀiÊ>V>ÊÞÊ>>ÊÃÊ}ÖÊ contratiempo. El atardecer del cuarto día, mientras miraba el ViÊiÊiÊV>ÃÌiÌiÊ`iÊ«À>]ÊiÊÛ}>Ê`iÊ>ÊVv>Ê}ÀÌÊ«iÌÕÃ\ pu>>Ê>Ê>ÊÛÃÌ>t ÊÕVÊ«ÀÌÕ}ÕjÃÊÃÀÌiÊÃÊ>ÀÀiVviÃÊÞÊiÌÀiÊ>ÃÊ>ÃÊiV>LÀ>`>ÃÊÃiÊÀiÌÊ >V>ÊiÊLÕVÃÊ«ÕiÀÌ°Ê-iÊÞiÀÊÌÀiÃÊ V>>âÃʵÕiÊ>ÕV>L>Ê>Êi}>`>Ê`iÃ`iÊÃÊÕiÀÌiÃÊ`iÊ-ÕÀÊÞÊ `iÊ->Ì>}]ÊÞÊiÃÌ>ÊiÊÃL`Ê`iÊÛiÌ]Ê>ÃÊÛViÃÊ`iÊÃÊiÃÌL>`ÀiÃÊÞÊiÊV `Ê`iÊ>ÃÊ}>ÛÌ>ð ÃÊÃÊ`iÊ- BV BÊLÀ>L>]ÊVÕ>`ÊiÛÕiÌ>ÊiÊÃÕÊV>«>ÊiV>«ÕV >`>]ÊÃ>ÌÊ>ÊÕiiÊV}`>Ê`iÊ>Ê>Ê`iÊ,`À}°Ê,iÃÕÌ>L>Ê>`À>LiÊ>Êv>V`>`ÊVÊ>ʵÕiÊÃiÊ >L>ÊiÌÀi}>`ÊiÊÃÊLÀ>âÃÊ`iÊ>µÕiÊ LÀi]ʵÕiÊ >V>ÊÃÊÕÃÊiÃiÃʵÕiÊVV>°Ê*iÀÊ VÕ>ÌÊ?ÃÊÃiÊ>i>L>Ê`iÊ >Ê>ÊViÀÌ`ÕLÀiÊ>ÊiL>À}>L>° ·>LÀ>ÊViÌ`ÊÕÊÀÀi«>À>LiÊiÀÀÀ¶Ê·6ÛÀ>ÊÕÊvÕÌÕÀÊViÀÌÊ`iʵÕiÊÃiÊ>iÌ>À>ÊÌ`>Ê>ÊÛ`>¶ÊµÕiÊiÀ>ÊÕÊV>ÊÃÊ ÀiÌÀÊÞÊ«ÀÊiÃÊÌi>Ê>ÊL}>VÊ`iÊÃÕ«iÀ>ÀÊÌ`>ÃÊÃÕÃÊLÃi ÃiðÊ"Li`iÌiiÌiÊÊÃ}ÕÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊV>«Ì?Ê6>â]Ê``iÊ >}Õ>À`>À>Ê>ÊÃ>`>ÊiÌiÊ`iÊ>ÊiL>ÀV>VÊ`iÊ>ÊÃi`>° - BV BÊLÃiÀÛÊ>Ê`>v>`>`Ê`iÊ>ÊVÕ`>`]ÊÌÀ>ÃÊ`ë>ÀÃiÊ>Ê «iÀÌ>âÊiL>]ÊÞÊÃiÊ`Ê`iÊLÀÕViÃÊVÊ>ÊÃÕiÌ>Ê`iÃVÕ>Ê`iÊ >Ê >Ê`iÊ>Ê >]Ê``iÊÕÞÊ«ÀÌÊiL>ÀV>À>ÊVÊ`iÃÌÊ `iÃVV`Ê>ÊÃÊÌiÀÀÌÀÃÊ`iÊÀiÞÊ`iÊÃÊV>ÃÌ>ð >?ÃÊ >L>ÊVÌi«>`ÊÕÊL>ÀVÊÌ>ÊVÃ>]ÊÞÊÃiÊ>ÃÕÃÌ°Ê En la quilla pudo leer su nombre: Santa Cruz. Pero lejos de reVvÀÌ>ÀÃiÊVÊ>ÊÃ`>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊÃÕÊ«ÃÌ>]ÊÃÊV>iÃ]Ê Ûi>Ã]Ê>ÀV>ÃÊÞÊÃiÌ>Ã]ÊÕÊ«?VÊViÀÛ>ÊiÊÃÕLÊ«ÀÊ>Êië>`>°Ê iÌiÃÌ>L>ÊiÊ>À°ÊµÕiÊÕ`ÊvÌ>ÌiÊiÊ >L>ÊVÀÌ>`ÊiÊÀisuello. La amedrentaba. -ÕÊ`iÃVv>â>ÊiÀ>ÊÀi>]ÊÞÊÊÃ>L>Ê«ÀʵÕj° — 489 — 6 El punto filipino Manila, finales de junio de 1585 >Ì>L>ÊÕ>ÊÃi>>Ê«>À>ÊiÊÌÀ>Û>iÊ>ÊV>«ÕVÊiÊiÊ>iÊ`iÊ >]ÊÞÊ>>ÊiÀ>ÊÕ>Ê>ÊiÊiLÕV°Ê1>ÊÕÌÌÕ`Ê `iÊ>ÃÊ?ÃÊÛ>À«Ì>ÃÊÌÀ>â>Ã]ÊiÀV>`iÀiÃ]ÊLÕ iÀÃ]ÊÌÀÕ >>Ã]Ê vÀ>iÃ]Êi`}Ã]ÊÃ`>`Ã]Ê>}Õ>ViÃ]ÊÃ>}iÞiÃÊÞÊâÃÊ`iÊ VÕiÀ`>]Ê>ÌÀ>`ÃÊ«ÀÊ>Ê«>ÀÌ`>Ê`iÊ>Ê >Ê`iÊ>Ê-i`>Ê >V>Ê ÕiÛ>Ê Ã«>>]ÊÃiÊ >L>ÊÀiÕ`ÊiÊ>ÊVÕ`>`]ÊiÊ>Ê«>Þ>Ê`iÊ >ÛÌiÊÞÊiÊ sus alrededores. /`ÊiÊiÊiL>ÀV>`iÀÊiÀ>ÊLÕV]Ê ÕiÊ`iÊ«iÃV>`]Ê}ÀÌÃÊ`iÃiV>>`Ã]ÊV >ÀVÃÊ`iÊL>ÀÀÊÞÊLÀi>]ÊLÀÃÊ`iÊViÃÌÃÊ`iÊ vÀÕÌ>Ã]ÊÃi`>ÃÊÞÊÛ>`>ÃÊÞÊvÕV>ÀÃÊ`iÊ>Ê À>Ê`>`ÊÀ denes. >>ÊiÀ>ÊÕ>ÊVÕ`>`Ê«iÀiâÃ>ʵÕiÊÃÕLÃÃÌ>Ê}À>V>ÃÊ>Ê}>iÊ >Õ>°ÊÃÊië>iÃÊÊÌi>ÊÌiÀjÃÊ«ÀÊ>Ê`ÕÃÌÀ>]ÊiÊ«ÀÛiV Ê`iÊ>ÃÊ«>Ì>ViÃÊÊiÊÛiÌ>ÃÊ«>ÌÀÊ`iÊ>Ê}>>`iÀ>]Ê ÞÊÃÊÃiÊ«ÀiVÕ«>L>Ê>ÃÊ}>>V>ÃÊi`>Ì>ÃÊ`iÊ}>i]Ê>ÌiÃÌ>`Ê`iÊ«À`ÕVÌÃÊ`iÊ >ÊÞÊ>Ê`>°Ê>ÊÕÌ>Ê`iÊ,i«>ÀÌiÌÊ Þ>Ê >L>Ê>`Õ`V>`Ê>ÃÊLiÌ>ÃÊiÌÀiÊÃÊVÃ]ÊÀ>âÊ«ÀV«>Ê`iÊ>ÊÀµÕiâ>Ê`iÊ>ÊV>Ê`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê>jÊ`iÊÃÊÕi}Ã]Ê iÊVÌÀ>L>`ÊÞÊ>ÃÊ«ii>ÃÊ`iÊ}>ð >>ÊiÀ>ÊÕ>ÊVÕ`>`Ê`iV>`iÌi]Ê«iÀiâÃ>ÊÞÊvÀÛ>° Ê«ÀiÀʵÕiÊ âÊ,`À}Ê`iëÕjÃÊ`iÊ`iÃV>Ã>À]ÊvÕiÊ`iÃiÌÕiViÀÊÃÕÊVÕiÀ«ÊÞÊÀiVÕ«iÀ>ÀÃiÊ`iÊ`ÃÊ>ÃÊ`iÊ«iÕÀ>Ã]ÊÛ>iÃ]Ê>ÕvÀ>}Ã]ÊV?ÀViiÃÊÞÊÃLÀiÃ>ÌÃ°Ê ÊÊ`iÃi>L>]Ê«iÀÊiÊiÀ>Ê — 491 — L}>`ÊÃ>`>ÀÊ«>À>ÊÃi«ÀiÊ>ÊÀi>VÊÊ`iÃi>`>ÊVÊ >À>Ê `iÊ*iÀÀÊÞʵÕiÊiÊV>>>Ê >>À>Ê>Ê«>âÊiÌiÀ>Ê`iÊÃÕÊi}À>Ê>>°Ê *iÃÊ >ÃÌ>ÊiÊÛ`>ÀÃiÊ`iÊ>Ê>Ûi]Ê«iÀÊÀiVÀ`ÊÊ`iÊ>Ê`V Ã>Ê«iÌiV>°ÊNo deseo ser el causante de su condenaciónÊpÃiÊ dijo. ,`À}ÊiÃÌ>L>ÊVÌiÌÊ«ÀÊÊÌiiÀʵÕiÊÀi`ÀÊVÕiÌ>ÃÊ >ÌiÊiÊ>ÕÃiÌiÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊÞÊiÊÕiÛÊ}LiÀ>`À]ʵÕiÊ > V>ÊÃÊ`ÃÊiÃiÃʵÕiÊiiÀV>ÊiÊV>À}ÊiÊ}À>L>ÊÃÕÊ`iÌ`>`ÊÞÊ ÃÊ`iÌ>iÃÊ`iÊÃÕÊÃÊÃiVÀiÌ>°Ê Ê«V>ÃÊ}>>ÃÊÃiÊ`À}Ê>Ê>Ê }iÃ>Ê`iÊÃ>Ê}ÕÃÌ]ÊÃÀÌi>`ÊÕ>ÊÀi>Ì>Ê`iÊ>Vj>ÃÊÞÊÛ>ÀÃÊ carros llenos de fardos. ÊV>ÀÊiÀ>Ê Öi`ÊÞÊÃvV>ÌiÊÞÊ«iÀ>L>ÊÃÕÊvÀiÌiÊ`iÊÃÕ`À° Las nubes sempiternas de Manila estaban aposentadas en las V>ÃÊÞÊi>LÀiÃÊ`iÊiÃ>ÃÊÃV>ÃÊâÕL>L>Ê>ÊÃÕÊ>Ài`i`À°Ê,iVÀ`>L>ʵÕiÊiÊ«iµÕiÊÌi«ÊÞÊiÊViLÊVÃÌÌÕ>Ê una airosa construcción de madera siempre atiborrada de fieles. *iÀÊVÕ?ÊÊÃiÀ>ÊÃÕÊÃÀ«ÀiÃ>ÊVÕ>`Ê>Êi}>ÀÊÃiÊ`iÌÕÛÊiÊÃiV°Ê *ÀÊ>Ê >L>Ê«>Ã>`ÊÃÊVÕ>ÌÀÊiÌiÃÊ`iÊ«V>«ÃÃ]ÊÞÊÃÊ µÕi`>L>ÊÕÊÃ>ÀÊ`iÛ>ÃÌ>`ÊÞÊ>ÌiÃÌ>`Ê`iÊiÃVLÀÃ]ÊViâ>Ã]Ê À>>ÃÊ«>ÀÌ`>ÃÊÞÊ«>ÃÊÀiµÕi>`ðÊiÊ>ÊV>Ã>ÊÌÀvi]Ê``iÊ ÛÛ>ÊÌi«À>iÌiÊÃÊ>}ÕÃÌÃ]Ê>«>ÀiVÊÕÊi}ʵÕiÊÊÌiÀÀ}Ê>v>Li° p·ÕÃV?ÃÊ>}ÊV>L>iÀ¶ p>ÊÛiÀ`>`ÊiÃʵÕiÊðÊÕÃVÊ>Ê«>`ÀiÊ«ÀÀ°Ê*iÀ]Ê·ÞÊ>Ê}isia? p>ViÊÌi«ÊµÕiÊv>Ì?ÃÊ`iÊ>µÕ]Ê·ÊiÃÊ>öÊpÃiÊÃÀ° p?ÃÊ`iÊ`ÃÊ>Ã]Ê iÀ>ÊpVÌiÃÌ° pÊÃÕvViÌiÊp>`Õ]ÊÞÊ>âÊÕÊÃÕëÀp°Ê>Ê}iÃ>Ê`iÊ nuestro santo patrón fue destruida por un incendio iniciado por Õ>ÊÛi>ʵÕiÊÕ>L>ÊiÊvjÀiÌÀÊ`iÊ>ÌiÀÀÊ}LiÀ>`À]Ê`Ê â>Ê,µÕÊ`iÊ*i>Ã>, muerto recientemente. En meÃʵÕiÊÃiÊV>Ì>ÊÕ>ÊÃ>Ûi]Ê>ÃÊ>>ÃÊ>ÊÀi`ÕiÀÊ>ÊViâ>ðÊ*iÀÊ iÊLÀiÛiÊÃiÊV>À?Ê>ÊVÃÌÀÕVVÊ`iÊÕ>ÊÕiÛ>Ê«>À>Ê}À>Ê`iÊ ÃÊÞÊ`iÊÕiÃÌÀ>ÊÀ`i°Êu-i}Õ`it ÊÃÕ«iÀÀÊiÀ>ÊÕÊVjÀ}Ê`iÊÀ>`>ÊÃVÌ>ÊÞÊV>À>ÊÀâ>Ê`iÊ Ê}Ì]ʵÕiÊiÃV`>ÊÕ>Ê}À>ÊL>ÀÀ}>ÊL>ÊiÊ ?LÌÊi}ÀÊ >}ÕÃÌ°ÊÃÌÕÛÊ>ÌiÌÃÊ>Ê`ÃÌ}ÕÀÊÃÊÃiÃÊ`iÊ`VÕi— 492 — Ì]ÊÞÊÊ«ÕÃÊ}ÖÊ«i`iÌÊ«>À>ÊiÌÀi}>ÀiÊ>Ê>ÀµÕ>Ê`iÊ Lucas Olid. pÃiÊ"`ÊiÀ>ÊÕÊV>ÃÌ}Ê`iÊÃ]ÊÕÊÃ>VÀi}]ÊVÀiʵÕiÊ Ì>LjÊL}>ÊÞÊÕiÀi}]ÊÕÊ>>ʵÕiÊÃiÊL>>Vi>L>ÊiÊiÊ À>LÊ`iÊ>}]Ê>ÕµÕiÊVÕ>µÕiÀÊ>`>`ÊÌiiÊÃÕÊÀ>âÊiÊ>Ê `iL`>`°ÊëiÀʵÕiÊÃÕÊ>ÀÀi«iÌiÌÊ >Þ>ÊÃ`ÊÃViÀÊÞÊ esté en paz. Para esta casa es una liberación desprenderse de esta V>>]Êi>ÊÃi}ÕÀÊ`iÊ`iÕ`>ð /À>ÃÊ`iëi`ÀÃiÊ`iÊ«ÀÀÊÞÊiÌÀi}>ÀiÊÕ>ÊÃ>Ê«>À>Ê>Ê VÃÌÀÕVVÊ`iÊ>ÊÕiÛ>Ê}iÃ>]Ê-Û>ÊÀi}ÀiÃÊ>Ê>ÊV>Ã>Ê`iÊV> «Ì?Ê6>âÊ>`iÀ]ʵÕiÊ}iÌiÌiÊiÃÊ >L>ÊVi``]ÊÞÊÃ>Õ`Ê >Ê- BV B]Ê>Ê>ʵÕiÊÀi}>ÊÕÊLiÃÊ>À`iÌi°ÊÃÌÕÛiÀÊ>ÃÊÕÊ Ìi«]ÊÃ>LÀi>`ÊÃÕÊviV`>`°Ê-ÕÊ>ÀÊiÀ>ÊV>`>Ê`>Ê?ÃÊvÕiÀÌiÊÞÊiÊ>Ê«>âÊ`iÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ>ÛiÀÊ«ÀÌÕ}ÕjÃ]Ê>Ê- BV BÊÃiÊ>Ê Ûi>ÊÀ>`>Ìi° `ÛiÀÌ>ÊÕ>Ê}À>Ê>ÌÀ>VVÊ«ÀÊiÊ Ã«>]Ê>`À>L>ÊÃÕÃÊ À>Ã}ÃÊiµÕLÀ>`Ã]ÊÃÕÊÀ>`>ÊÌiÀ>Êi>ÀV>`>Ê«ÀÊÃÕÃÊ«Õ«>ÃÊ ÛÛ>ViÃ]ÊÞÊVÊÃÊ ÕLiÀ>Ê>`ÕÀ>`ÊÕ>Ê`iVÃÊ>À}>iÌiÊ ÀiviÝ>`>]ÊÃ>L>ʵÕiÊ >L>Ê>ViÀÌ>`ÊiÊÕÀÃiÊ>Ê>µÕiÊ LÀiÊ µÕiÊ>Ê>>L>]Ê>Ê`iÃi>L>ÊÞÊ>ÊVÃ`iÀ>L>ÊVÊ>>L`>`° Ê«ÌÊÃiÊiViÀÀÊÕi}ÊiÊÕ>Ê>VL>Êi>Ê`iÊÕâ]Ê``iÊ >L>ÊÕ>Ê}À>ÊiÃ>ÊÛ>V>ÊÞÊ`ÃÊÃ>ðÊÝÌÀ>Ê>Ê>ÛiÊ`iÊ>Êv>ÌÀµÕiÀ>ÊÞÊ«>ÀÃÃ>iÌiÊ>LÀÊiÊVvÀiÊ`iÊ"`°Ê ÌÕÛÊ >ÊÀiëÀ>V]ÊÞÊiÊÃ]ʵÕiÊiÌÀ>L>Ê>ÊÀ>Õ`>iÃÊ«ÀÊ>ÊÛiÌ>>]Ê ÕÊʵÕiÊ>ÌiÃÀ>L>ÊiÊ>ÀV>\ÊÕ>ÊLÀÖÕ>ÊÛi>]ÊÕÊ>ÃÌÀ>LÊ `iÊVLÀiÊ`À>`ÊÞÊÕÊV>Ì>iÊ`iÊ>ÌÊVLÀâ]Ê?ÃÊÕÃÊLÕÀ`ÃÊ>«>ÃÊ`iÊ>Ài>ÀÊ`iÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌi°Ê-ÊiL>À}ÊʵÕiÊ >ÌÀ>ÊÃÕÊ>ÌiVÊvÕiÊÕÊ«>Ê}À>>ÌiÊ>Ì>`ÊVÊ ÊLÀ>>Ìi°Ê ·+ÕjÊ>ÌiÃÀ>À>ÊiÊÃÕÊÌiÀÀ¶ ÊÌÊiÊ>ÃÊ>ÃÊVÊÀiViÊÞÊÊ>LÀÊ«>ÀÃÃ>mente, con resquemor, pues no esperaba nada bueno. Lanzó un ÃÕëÀ]ÊÊ>ViÀVÊ>Ê>ÊÕâ]ÊÊiÞÊ«ÀÊiV>ÊÞÊiÝV>Ê>Ãbrado: pu iÊÃ>Ì]ÊÊ«Õi`ÊVÀiiÀt Se trataba de la escritura de una propiedad de la que al pareViÀÊiÀ>Ê`ÕiÊÕV>ÃÊ"`]ÊVi``>Êi}>iÌiÊ«ÀÊÕÊÌ>Êâ>Ê *ÀÌV>ÀÀiÀ]ÊÕÊÃVÊÃÕÞÊ`iÊ-iÛ>]ÊÞÊÛ>À>`>ÊiÊVVÕiÌ>Ê — 493 — Ê«iÃðÊÃÌ>L>ÊÃÌÕ>`>Ê>Ê`iVÃjÃÊi}Õ>ÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊiÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÞÊ> À>]Ê«ÀÊÀÊ`iÊ>â>À]ÊiÀ>ÊÃÕÞ>° ÃÊÃÊ`iÊÃÀ«Ài``ÊV>ÀÌ}À>vÊLÀ>À]ÊÞÊ>ÊVvÕÃÊ Ê«>À>â°Ê/i>ÊÌ`>ÃÊ>ÃÊÌÀ>â>ÃÊ`iÊ >LiÀÊÃ`Ê}>>`>ÊiÊÕi}]Ê ÊiÌÀi}>`>Ê«ÀÊÕ>Ê`iÕ`>]Ê«ÕiÃÊÕÊÌ>ÀÊ`iÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ jV]ÊViÀÌvV>L>ÊiÊÌÀ>ë>ÃÊ`iÊÕÊ`ÕiÊ>ÊÌÀÊVÊ>VÀiÃÊÞÊ vÀ>ÃÊvV>iðÊ*ÀÊÕÃÊiÌÃÊ,`À}ÊViÌÕÀÊ>ÃÊ?ÃÊ «iÀi}À>ÃÊÌiÀ«ÀiÌ>Viðʷ-iÀ>ÊÕ>ÊÌÀ>«>ÊÞÊ >LÀ>Ê`iÊÛjÀÃ>>ÃÊVÊiÊÛiÀ`>`iÀÊ`Õi¶Ê·iÃi>L>Ê`iÊ>}Õ>Ê>iÀ>Ê«>}>ÀÊ ÃÊÞiÀÀÃʵÕiÊ >L>ÊViÌ`ÊVÊÃÕÊ«>`Ài¶Ê·*Ãi>Ê>}ÖÊÛ>ÀÊ>µÕi>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊiÊÕÊÕ}>ÀʵÕiÊ`iÃVV>¶Ê>L>ÊVÃÌÌÕ`ÊÌ`>ÊÕ>ÊÃÀ«ÀiÃ>Ê>Ê iÀiV>Ê`iÊ"`]ÊÞÊÊ>}À>`iV>ÊiÊÃÕÊ vÕiÀÊÌiÀ]Ê«iÀÊÌ`ÊÊÀi>ÌÛÊ>Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊiÊÌÀ>ÃÌ>ÊÀiV >âÊÞÊÀi«Õ}>V>° }Õ>À`>À>Ê>Ê«Ã>ÀÊ6iÀ>VÀÕâÊ«>À>ÊÃ>ÀÊ`iÊ`Õ`>ð µÕi>ÊÃ>ÊÌ>À`i]Ê-Û>]ʵÕiÊ >L>Ê«>Ã>`ÊÕ>ÊÃiÃÌ>Ê>ÃvÝ>Ìi]ÊÃiÊiV Ê>}Õ>Ê`iÊ«âÊVÊÕÊV>âÊÞÊÃiÊÀivÀiÃV°Ê->Õ`Ê>Ê >ÊÛiÊV >]ʵÕiÊÃi}Õ>Ê`iÊ Õjëi`ÊiÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊV>«Ì?Ê«ÀÌÕ}ÕjÃ]ÊÞÊÃiÊ«>ÃÊ«ÀÊÃÊ`ië>V ÃÊ`iÊÕÃÌV>Ê`iÊÀiÞ]ʵÕiÊVÊ las rúbricas de la Corona, corroboró que la escritura de Olid se >>L>ÊiÊÀi}>]ÊÞʵÕiÊÃÕÊÖÌ>ÊÛÕÌ>`Ê>Êv>ÛÀÊ`iÊ`Ê,`À}Ê-Û>ÊiÊ>V>]ÊiÃÌ>L>ÊVvÀiÊVÊ>ÊiÞÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê Ãi}ÖÊiÊ«ÕÌÃÊÃiVÀiÌ>ÀʵÕiÊÊ>Ìi`° pÊvÀ>ÊiÃÊ>Ê«À}>VÊ`iÊ>Ê>Ê`iÊÀiÞ]ÊÃiÀÊpiÊ dijo. Ê>ÃÊ}À>V>Ã]Ê«>}ÊÃÊÃiÃÊÞÊÃ>ÊiÃÌÕ«iv>VÌÊ`iÊ>ÊvV>ÊÞÊ >ÃÌ>ÊViÀÌÊ`ÊVÌiÌÊVÊ>µÕiÊ}«iÊ`iÊÃÕiÀÌi°Ê·*iÀÊ «`À>Êv>ÀÃiÊ`iÊ"`¶Ê-iÊÃÀÊÞÊÕÀÕÀÊ«>À>ÊÃ\ pi]ÊViiLÀjðÊ/`ÃÊÃÊ`>ÃÊÊV>iÊÕÊ>?Ê`iÊViÊ>ðÊ`>L>`ÊiÃiÊÌÀÕ ?Ê`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ°ÊÊv>ÊÌi`ÀjÊ que apreciarlo. Penetró en una de las tabernas de la rúa de la Rada que olía a «ÛÀ>]ÊiëiV>ÃÊÞÊ«iÃV>`Ê}ÕÃ>`Ê`iÊ}À>ÌÊÃ>LÀ°Ê6>À>ÃÊ«ÀÃÌÌÕÌ>ÃÊÃiÊiÊiV >ÀÊiV>ÊÞÊÊÃL>À]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊ«Õ`Ê`ià >ViÀÃiÊ`iÊi>ðÊ9ÊVÕ?ÊÊÃiÀ>ÊÃÕÊÃÀ«ÀiÃ>Ê>Ê`>ÀÃiÊ`iÊLÀÕViÃÊVÊ — 494 — ÃÕÊ>}ÊÞÊ«>Ã>]ÊiÊvV>ÊÕ>ÊÃ>Û>]Êmaestro de la plata de ÃÊ}>iiÃÊÀi>iðÊ-ÕÊ>i}À>ÊvÕiÊiÃ>°Ê-ÕÊV>Û>ÊLÀ>L>ÊiÌÀiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊV>Liâ>ðÊÊ>LÀ>âÊvÕiÊ>«ÀiÌ>`]Ê>À}ÊÞÊ>ÃÌð pu*ÀÊÌ`ÃÊÃÊ`iÃ]Ê`Ê,`À}Ê-Û>tÊpiÝV>Ê iÝÕÌ>Ìi]ÊÌÕÌi?`ÊVÊÃViÀ>ÊV>>À>`iÀ>p°Ê>Êv>>ÊÌiÊ«ÀiVi`iÊÞÊVÕiÌ>ÊÞÊÊ>V>L>Ê`iÊ>ÌÀLÕÀÌiÊ iV ÃÊiÀÌÀÃÊiÊ >°Ê·ÃÊÛiÀ`>`ʵÕiÊÌiÊ >ÃÊV>Ã>`ÊVÊÕ>Ê«ÀViÃ>Ê`iÊiÃ>ÃÊ ÌiÀÀ>Ã]ÊLÕiÊ>}¶Êu ÕjÌ>it p9>ÊÃ>LiÃ]ÊÃ>Û>]ʵÕiÊÌ`ÊÊÊiÃÊÀiÃiÀÛ>`°ÊiÊ>i}ÀÊ `iÊÛiÀÌi]Ê}À>ÊÌÀÕ ?]ÊÞÊ> À>ÊÌiÊVÌ>ÀjÊʵÕiÊÕÊ>}ÊVÊ ÌÖÊ`iLiÊÃ>LiÀÊpVÌiÃÌÊ«>i?`iÊVÊV>ÀÊiÊ LÀ° -Û>ÊiÊÀi}>ÊÕÊÃiÌ`Ê>LÀ>âÊÞÊÊÛÌÊ>ÊÕÃÊÛ>ÃÃÊ`iÊ ÌÕL>°ÊÊÕ}>À]ÊÃi}ÖÊÃ>Û>]ÊiÀ>ÊiÊÃÌÊ``iÊiÀÊÃiÊV>Ê `iÊ>ÃÊÃ>Ã]ÊÞÊ«ÀÊiÃÊiÀ>ÊÕ}>ÀÊ`iÊiVÕiÌÀÊ`iÊÃÊV>«Ì>iÃÊ`iÊ barco, de los petimetres de las buenas familias de Manila, de al}Õ>Ê`>>Êi>À>`>ÊÞÊ`iÊVjÀ}ÃÊÞÊV>L>iÀÃÊ`iÊ>Ì>Ê>VÕÀ>° p1>Ê >`ÛiÀÌiV>Ê ,`À}]Ê iÀ>]Ê ÌiÊ VÕ`>`Ê ÞÊ Ê aflojes la mano ni de la bolsa, ni del pomo de la espada —le adÛÀÌ° Se llamaba La Flor de OrienteÊÞÊÃiÊ>ÕV>L>ÊVÊÕÊiÌÀiÀÊ `iÊ >>Ì>Ê ``iÊ >L>Ê LÕÀ`>iÌiÊ «Ì>`>Ê Õ>Ê Ãv`iÊ VÊ }À>`iÃÊ«iV ÃÊÞÊÀâÃÊÀÕLðÊÊ>LiÀ}ÕiÊiÀ>ÊÕÊ>LiÀÌÊ`iÊ ÃLÀ>Ã]ÊiÃV>iÀ>ÃÊ`iÊ>`iÀ>ÊÞÊV >âÃÊi>`ÃÊ>ÊÃʵÕiÊ ÃÃÌi>ÊÛ}>ÃÊÞÊÀiÃÌÃÊ`iÊ>}ÖÊ>ÕvÀ>}]ÊÞÊ``iÊV}>L>Ê ÌVÃÊ«À}ÃÃ]ÊÃ>>âiÃÊ`iÊÌLÕÀÊÞÊ>iÃÊ>Êi`ÊVÕÀ>À]Ê«>À>Ê>ÃÊ«ÀÌi}iÀÃÊ`iÊ>ÃÊÀ>Ì>ÃÊ`iÊ«ÕiÀÌ]ÊiÝ«iÀÌ>ÃÊiÊ>ÃÊ >ÞÀiÃÊLi>µÕiÀ>ð ë>iÃÊLÕÃV>Û`>ÃʵÕiÊi}Õ>ÊVÕiVÃÊ`iÊiÌi>ÃÊÞÊ >L>ÃÊ>Ê}À>`iÃÊVÕV >À>`>Ã]Ê `>}ÃÊ>ÀÀÕ>`Ã]ÊvÕV>ÀÃÊÀi>iÃ]ÊÃ>}iÞiÃ]Êv«Ã]Ê>>ÞÃÊÞÊ>}ÖÊiÝ>`Ê >`jÃ]ÊLiL>ÊiÊÃÊL>VÃ]ÊÕ}>L>Ê>ÊÃÊ`>`ÃÊÞÊ>ÊV«iÊÕi}Ê V Ê`iÊvV >Ã]ÊiÊmah-jong]ÊiÊi`Ê`iÊÕÊ>LÀÌÊ`iÊÀÃ>ÃÊÞÊ blasfemias. ÃÊ«>ÀÀµÕ>Ã]ÊiÌÀ>ÃÊV>ÊÞÊLiL>]ÊÃiÊ>«ÃÌ>L>Ê>Ê Ã`>`>ÊÞÊÌÀÃ]ÊiÊÀiÃiÀÛ>`ÃÊÞÊVÕLVÕÃ]ÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊi}VÃÊ vÀ>Õ`ÕiÌÃ]Ê`iÊ>ÃÊvÕÀÌÛÃÊÞÊ`iÊÛiÌ>ÃÊV>`iÃÌ>ÃÊ`iÊLiÌ>Ã]ÊÃÊv>À`ÃÊ`iÊÕ>ÊÛ>À>ʵÕiÊ>ÌiÃÀ>L>Ê>ÃÊiÀV>V>ÃÊ>Ã?Ì— 495 — V>Ã]ÊiÊiëiV>Ê>ÊÃi`>ÊV >°Ê-iÊÛi>Ê«ÀÊÃÊÀiÃiÀÛ>`ÃÊ>V ë>`ÃÊÌÀ>vV>ÌiÃ]Ê>}ÃÊ`iÊÊ>i]Ê>ÀiÀÃÊ`iÊ«i>iÊ>LÕÀÀ`Ê VÊÕÊÛ>ÃÊiÊ>Ê>]Ê>À«iÀÃÊ`iÊÃÊ>i`À>`ÃÊÞÊÕiÀâÕi>ÃÊ`iÊÌÀÃÃÊ`iÃÕ`ÃÊ>L>V?`Ãi°Ê1>ÊV>}iÊ`iÊÛ>«ÀiÃ]Ê ÕÊ`iÊÛiiÃ]ÊiëiV>ÃÊ`iÊÃÊ}ÕÃÃ]Ê Õ>`>`ÊÞÊÌÕvÃÊ a pescado podrido, se alzaba por encima de las cabezas. 1>ÊÛiâÊ>ÊÃ>Ã]ÊÃÊ `ÃÊ >}ÃÊ «>ÌV>ÀÊ `ÕÀ>ÌiÊ >À}Ê Ìi«°Ê,`À}]ÊiÌÀiÊÃÀLÊÞÊÃÀL]ÊÞÊÃÊiÃV>Ì>ÀÊÕÊÃÊ `iÌ>i]ÊÃ>ÛÊiÊ`iÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃʵÕiÊÌi>Ê«ÀÊV>ÛiÊ `iÊÃÌ>`]ÊiÊ>ÀÀÊÕ>Ê>ÊÕ>ÊÃÕÃÊ«iÀ«iV>ÃÊÞÊ«iÕÀ>ÃÊiÊ >]Ê iÊiVÕiÌÀÊVÊ- BV B]ÊÃÕÊiÃÌ>V>ÊiÊ>Ê Õ`>`Ê*À L`>Ê ÞÊiÊ>LÃÕÀ`Êv>Ê`iÊÕV>ÃÊ"`°ÊÃ>Û>Ê>LÀ>ÊÃÊÃÊVÊ`iÃiÃÕÀ>ÊÞÊÌÀ>ÃÊÛiViÃÊÃÊViÀÀ>L>Êv>ÃV>`° piÊÊVÀiÊ«ÀµÕiÊÊ}Ê`iÊÌÕÃÊ«À«ÃÊ>Lðʷ9ÊÛÃÌiÊ >Ê}À>ÊÃÕÌ?Ê`iÊiÃÃÊ«>}>öÊpÃiÊÌiÀiÃÊVÊVÕÀÃ`>`° pÊÛ°ÊÃÊÕÊÃ}vV>ÌiÊÀÌ>ÊVÊÞÊÞÊVÊÌÖ]Ê «iÀÊÊiÀiVÊÃÕÊ>Õ}ÕÃÌ>Ê>ÌiV°ÊiÀÊ>ðÊ/À>ÌjÊVÊÃÕÊ}À>Ê canciller. p·+ÕjÊLÕÃV>L>ÃÊiÊiÃÌ>ÊiëÃ>Ê>ÛiÌÕÀ>]Ê,`À}]ÊÃiÀÛÀÊ a Su Majestad, o tu satisfacción personal? —se interesó afectuoso. —Solo buscaba respeto, Juan, respeto —contestó reposado. puÕitÊiÊiÃÊÃ>L`ʵÕiÊ>ÊvÀÌÕ>ÊÃÀiÊ>ÊÃÊÃ>`Ã]Ê ÞÊiÊ ÀÊ?ÃʵÕiÊÕV>Ê`iÊÃiÀÊÌÕÊ>}°Ê>ÃÊÃ`ÊiÊ«ÀiÀÊ VÀÃÌ>Ê`iÊ >ÃÌ>ÊiÊ«Ã>ÀÊiÊ >Ì>ÞÊÃ>`Ê«ÀÊ °Ê}ÖÊ `>ÊÌÕÃÊ«iÀ«iV>ÃÊ>ÃÊ>ÀÀ>À?ÊÃÊ«iÌ>ÃÊiÊ>ÃÊ«>â>ÃÊ`iÊë>>°Ê -ÕÊ>iÃÌ>`ÊÌiÊÀiV«iÃ>À?Ê«ÀÊÌ>ÊiiÌiÊÃiÀÛVÊ>Ê>Ê À>°Ê9ÊiÊ>i}ÀÊ`iÊÛiÀ>ÃʵÕiÊ >Þ>ÃʵÕ`>`ÊÌÕÊÌ}ÊVÊiÊ >ÀÀi«iÌ`Ê >À>Ê`iÊ*iÀÀ° p>ÊViÀV>>Ê`iÊ>ÊÕiÀÌiÊiÊ âÊÀiVÃ`iÀ>ÀʵÕiÊ`iL>Ê ÀiÃÌÌÕÀÊÃÕÊ>°Ê*iÀÊÊiÊv]Ê«Õi`iÊÃiÀÊÕÊÀi}>ÊiÛii>`]ÊÕ>ÊpiÊvÀÊ`iÊ>Ê`?`Û>Ê`iÊÀ>V ÊiV>° piÊVÕiÃÌ>ÊVÀiiÀʵÕiÊiÃiÊV>LÀÊ`iÊ"`ÊÌiÊ >Þ>Ê`i>`ÊÕ>Ê iÀi`>`ÊiÊ6iÀ>VÀÕâ¶Êu*ÀÊÌ`ÃÊÃÊ`>ÌÀiÃtÊÕµÕiÊÊ`iLiÃÊ ÌÀ>µÕâ>ÀÌiÊ«ÀÊÃÕÊiÝÌÀ>>Ê`?`Û>°ÊiÊ >ÃÊ`V ʵÕiÊÕÀÊ iÊiÊv>ÛÀÊ`iÊ>ÊÀi}ÊÞÊ>ÀÀi«iÌ`Ê`iÊÃÕÃÊ«iV>`ðÊ/>Ê VÊÕÊ`iÃ>}À>ÛÊÞÊÕ>ÊV«iÃ>VÊ«ÀÊiÊ>ʵÕiÊ«ÀVÕ— 496 — ÀÊ>ÊÌÕÊv>>ÊpÌÀ>µÕâÊ>Ê,`À}p°Ê9Ê iÊÛÃÌÊÕ}>ÀÃiÊ >µÕÊLiÌ>Ã]ÊV>Ã>Ã]ÊiÃV>ÛÃ]ÊL>ÀVÃÊÞÊ >Vi`>ð pÃÌ?ÊV>ÀʵÕiÊiÃ>ÊvV>ÊiÃÊiÊvÀÕÌÊ`iÊÕ>Ê«>ÀÌ`>Ê`iÊ>«iÃÊ iÌÀiÊÀÕv>iÃÊp`Ê-Û>p°Ê9ÊÃÊÊÛÛÊ>ÊÛÛÀÊiÊi>ÊiÃÊ «ÀµÕiÊÌi>Ê>Ê«ÀiVÊÃÕÊV>Liâ>ÊÞÊÕV ÃÊÊ>}Õ>À`>L>Ê«>À>Ê cortarle el pescuezo. pVj«Ì>>ÊVÊÕÊÀi}>Ê`iÊÕÊ«iV>`ÀÊ>ÀÀi«iÌ`]Ê>}Ê°Êu>ÃÌ>ÌiÊ âÊÃÕvÀÀÊ>ÊÌÕÊ>`ÀitÊpÀiVÀ`ÊÃ>Û>° pÃÌ?ÊÛÃÌʵÕiÊiÊ LÀiÊiÃÊÕÊV«i`Ê`iÊiâµÕ`>`iÃÊÞÊÌ>LjÊ`iÊ`}`>`iÃ]ÊÞʵÕiÊÕV>ÊÃ>LÀiÃÊ>ÃÊÛiÀ`>`iÀ>ÃÊÀ>âiÃÊ`iÊÃÕÊV`ÕVÌ>°ÊÊv]Ê`iÃV>ÃiÊiÊ«>âÊÞʵÕiÊÊ «>`ÀiÊÊ«iÀ`iÊiÊ>Ê}À>°ÊÊÊiÊVÃÌ>À?°ÊÃÊ«iV>`ÃʵÕiÊ >ÌiÌ>ÊVÌÀ>ÊiÊ ÀÊÞÊÃʵÕiÊÃiÊiÛiViÊiÊiÊ`Ê`iÊ>Ê ÌÀ>VÊÞÊ>Ê>Û>ÀV>]ÊÊÃiÊ«iÀ`>]ÊÊÃiÊÛ`>ÊpÀi«VÊ-Û>Ê>À>`° Õi}Ê«`iÀÊÌÀ>Ê>ÀÀ>ÊVÊ>ʵÕiÊLÀ`>ÀÊ>ÃÌÃ>iÌi° p À>ÊiÊÌV>Ê >L>ÀÊ>Ê]Ê,`À}Êp`ÊÃ>Û>ÊVÊ>Ê ÕiV>Ê`iÊ>V ë>`p°Ê->LiÃʵÕiÊÌiÊ«ÀviÃÊ}À>Ê>viVÌÊÞʵÕiÊ «>À>ÊÊÀi«ÀiÃiÌ>ÃÊiÊ ÊµÕiÊÕV>ÊÌÕÛi°Ê/>ÊÃÊ`iÃiÊÌÕÊ LiÊÞÊiÊÌÕÊ>ÕÃiV>Ê iÊÛi>`Ê«ÀÊÌÕÃÊÌiÀiÃiðʷ->Liö -Û>ÊÊÃ>L>Ê``iʵÕiÀ>Êi}>À]ÊÞÊVÀiÞʵÕiÊiÀ>Ê«>>LÀ>ÃÊ `iÊLÀÀ>V °ÊëiÀÊ>ʵÕiÊÃ>Û>ÊiÀÕVÌ>À>ÊÞÊÀÊÃÕÃÊ>Lð —¿Te acuerdas de don Martín, el punto filipino¶Êp«Ài}ÕÌÊ Ã>Û>° p >À]ÊÊLÕiÊ>}Ê6i>ÃV°Ê·+ÕjÊÌ>ÊiÊÛ>ÊVÊÃÕÊVdena? p· `i>¶ÊpÃiÊV >ViÊÞÊ}«iÊ>ÊiÃ>p°ÊÃiÊÌ>>`Ê >ÊÛÛ`Ê`iÃ`iʵÕiÊi}Ê>µÕÊVÊÕÊÃ?ÌÀ>«>°Ê >ÊVÊiÊ }LiÀ>`ÀÊ,µÕ]ÊÃiÊÌÀ>Ì>L>ÊVÊÃÕÃÊV>«Ì>iÃ]ÊÞÊÀiÃ`i]ÊÊ en un calabozo, o realizando trabajos forzados como nos dijo, ÃÊiÊÕ>ÊV>>ÀiÌ>Ê`iÊvV>iÃÊ`iÊ>Õ>ÀÌiÊ`iÊ->Ì>}ÊVÊ libertad plena. De preso, nada. Õ>`ÊiÊ>iÃÌÀÊ`iÊ>Ê«>Ì>Ê`iÊ`iÊ >L>À]Ê-Û>Ê«iÀ>iVÊ>À}>iÌiÊV>>`°Ê/À>ÌÊ`iÊÀ`i>ÀÊÃÕÃÊ`i>Ã]Ê«iÀÊiÃÌ>L>Ê >ÌÕÀ``ÊVÊʵÕiÊ >L>Ê`° pu*ÀÊ>ÃÊië>ÃÊ`iÊ>Ê*>ÃtÊ· Ê`iL>ÊVÕ«ÀÊÕ>Ê«i>¶Ê -i}ÕÀʵÕiÊ>`>ÊiÌ`ÊiÊÕÊLÕiÊ>LiÀÌÊÀ>° — 497 — puLÕÃÌiÃÊÞÊiÌÀ>ÃtÊ/`>ÊÕ>Êv>>âÊ«>Ì>°Ê9ÊÌ>LjÊÀiÃ`ÊiÊiÃiÊvÀÌ]ÊVÊÌÀÃÊvV>iÃÊ`iÊ}>i]ÊÞÊ`iëÕjÃÊ`iÊÃi}ÕÀÊ`ÕÀ>ÌiÊiÃiÃ]Ê ÕÃi>ÀÊiÊÃÕÊÛ`>]ÊiÊVÕÃÊ >LiÀiÊ`iÃVÕLiÀÌÊViÀÌ>ÃÊV>ÀÌ>ÃʵÕiÊ >ÊiÛ>`ÊiÊVÀÀiÃÊ«ÀÌÕ}ÕiÃiÃ]ÊÌiÊ`Àj]ÊÞÊÊÌiÊÃvµÕiÃ]ʵÕiÊiÃÊÕÊ>}iÌiÊ`iÊ>}ÕiÊ`iÊ }LiÀÊ`iÊ>`À`°Ê"ÊÃi>ÊÕÊië>ÊiLÃV>`ʵÕiÊÌiÊÃi}Õ>° -Û>ÊVV>ÊÃÊviÀViÃÊ`ÃÊiÌÀiÊië>iÃÊiÊ>ÃÊÃ>ð —¿Velasco, un soplón de la Corona? No puedo creerlo. Un >}iÌiÊÀi>ÊÌÀ>ÃÊÌÀÊ}Õ>]ÊÞÊiÛ>`Ê«ÀÊiÊÃÊÀiÞ°Ê·*iÀʵÕjÊ }>>Ì>ÃÊÞÊ`iÃV>Li>`Ê`iÃ}LiÀÊiÃÊiÃÌi¶ÊiÊVÕiÃÌ>Ê>`tirlo. Ã>Û>ÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê>ÊV>À>Ê`iÊ-Û>]ʵÕiÊ >L>Êi«>`iV`° p Àjii]Ê,`À}]Ê6i>ÃVÊiÃÊÕÊ>}iÌiÊ>ÊÃiÀÛV]ÊÊ`iÊ `Êi«i]ÊÃÊ`iÊ>ÌiÊ6?âµÕiâ]ÊiÊ-iVÀiÌ>ÀÊ`iÊÃÌ>`Ê`iÊ ÀiÞ°ÊÃÊÛÝÊ««ÕÊiÌÀiÊ>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃÊ`iÊ>>°ÊÃÊÃÕ«ÃViÃÊiÀ>ÊVÀÀiVÌ>ÃÊÞÊÃÊÃëiV >ÃÊÊiÀ>ÊvÕ`>`>ðÊ,iVÕiÀ`>ʵÕiÊÌiÊ>ÛÃj°Ê ÕiÃÌÀÊ>ÀV>ÊÌiÊiÛÊ>ÊÌÊ>Ê >]ÊÞÊÃÕÊ ÃÌÀÊ6?âµÕiâ]Ê«>À>Êi`À>ÀÊ?ÃÊ>ÌiÊ-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÞÊiÌiÀÊiÊ VVÊiÊÕÊ«>ÃÌiÊÌ>ÊÃÕVÕiÌÊVÊiÃÊ>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ >]ÊiÛÊ>Ê`Ê>ÀÌÊÌÀ>ÃÊÌÕÊiÃÌi>Ê«>À>ÊiÃÌ>ÀÊvÀ>`Ê`iÊ «ÀiÀ>Ê>]ÊiÊVÕÃÊ?ÃʵÕiÊiÊÃÊÀiÞ°Ê>ÀÌÊÊViÌÊ}ÖÊ`iÌÊiÊë>>]ÊÊiÃÌÕÛÊiÌ`ÊiÊÃÊ`iÊv>`>Ã]Ê Ê>`>°ÊÃÊÕÊië>Ê`iÊV?â>ÀÊ`iÊ>`À`°Ê·Ìi`iö >ÊÀiÛi>VÊÊ`iÊ`iÃVViÀÌ>`ÊÞÊVÌiÃÌÊL>LÕViÌi\ pu*ÀÊ>ÃÊië>ÃÊ`iÊ>Ê*>ÃtÊ*ÕiÃÊ«ÀÊiÃÌ>ÀÊ>ÊÊ>`Ê ÕLÊ `iÊ`ÃÕ>ÀÊÃÊÃÕÞÊÞÊ>}Õ>ÌÊV>`i>Ã]Ê>ÕvÀ>}ÃÊÞÊ>ÃÊ ÌÀ>ÌÃÊiÊV>>LâÃÊÞÊV?ÀViiÃ]ÊiÊÃ>ÃÊi>ÃÊ`iÊL?ÀL>ÀðÊ-iÊ«`>Ê }>>ÀÊ>ÊÛ`>ÊVÊ>VÌÀÊ`iÊÌi>ÌÀ°Ê9Ê> À>ʵÕiÊÊ`ViÃ]ÊÀiVÕiÀ`ʵÕiÊiÊÃi}Õ>ÊVÊÌÀÕiÊ>ÊÀi?«>}]Ê«>Ã>`Ê«iÕÀ>ÃÊ ÃÊvÊÞÊ`iÃÌÀ?`iÊÕ>Êv>Ã>Ê>ÃÌ>`°Ê9ÊVÕ>`ÊiÊ`À}Ê >Ê>ÊÃÊiÃÕÌ>ÊiÊ >ÊÃiÊ«ÕÃÊVÊÕÊL>ÃÃVÊ>ÊÊ«`iÀÊÃi}ÕÀiÊÞÊi}?ÀÃiiÊiÊÃ>ÛV`ÕVÌ°Êu À>ÊV«Ài`Ê Ì`]ÊÛÛiÊÃt Ã>Û>ÊÃiÊ>vÊ>ÃÊ«ÕÌ>ÃÊ`iÊÃÕÃÊÃÌ>V ÃÊÞÊi>ÀVÊ>ÃÊVi>ð p*ÕiÃÊ> À>ÊÌÀ>vV>ÊVÊ>ÃÊboletasÊ`iÊÃi`>ÊÞÊiÃÌ?ÊiÌ`ÊiÊ i}VÃÊ`iÊ`Õ`Ã>ÊÀi«ÕÌ>V]ÊÞÊÃ}ÕiÊiÝ«>`Ê«>À>ÊiÊÃiVÀiÌ>ÀÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Êp>Ãi}ÕÀÊÌÀÕv>p°ÊÊ>}]ÊiÊÛii`ÀÊ — 498 — `iÊ}>i]Ê>ʵÕiÊ >Ê iV ÊÛ>À>ÃÊÕ}>ÀÀiÌ>Ã]ÊVÊ`iÕV>ÀÊ >ÌiÊiÊ ÀÀi}`ÀÊ«ÀÊi}>ÀÃiÊ>ÊiÌiÀÊv>À`ÃÊ`iÊVÌÀ>L>`Ê iÊ>Ê>Ûi]ÊiÊ >ÊÀiÛi>`ÊÃÕÊÛiÀ`>`iÀ>Ê`iÌ`>`ÊÞÊ>ʵÕjÊÃÀÛi]Ê«ÕiÃÊ >ÊÌi`Ê>VViÃÊ>ÊÃÕÃÊVÀi`iV>iÃÊ>ÊÃVÌ>ÀÊÕ>Ê«>â>Ê }À>ÌÕÌ>ÊiÊiÊ>iÊ`iÊV>«ÕV° pu>`ÌÊÃi>ÊiÊÕÞÊ>`tÊ ÊiÊi}>ÊpÃiÊ>iÌÊ-Û>° Ã>Û>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ`V >À>V iÀÊVÌÕÊVviÃ?`i\ p`i?Ã]ÊiÊÛii`ÀÊiÊ>Ãi}ÕÀ>ʵÕiÊÃ>LiÊ`iÊÛÕiÃÌÀ>Êi}>`>]Ê «ÕiÃÊ«Ài}ÕÌÊÃÊÌi>ÃÊ«>â>ÊiÊ>Ê >°ÊÃÌ?ÊV>ÀʵÕiÊÌiÊiëiÀ>Ê «>À>ÊÃi}ÕÀÌi]ÊÃÃ>V>ÀÌiÊVÕ>ÌÊÃ>LiÃ]Ê«ÀÊ>ÃÊLÕi>ÃÊÊ«ÀÊ>ÃÊ >>Ã]ÊÞÊ`iV``>iÌiÊÀL>ÀÌiÊ>ÊvÀ>VÊ`iʵÕiÊ`ë}>Ã°Ê À>ÊiÃÊVÕ>`ÊiÃiÊÃÕiÌÊÃ}vV>ÊÕÊÛiÀ`>`iÀÊ«i}ÀÊ «>À>ÊÌ]ÊVÕ>`ÊÞ>Ê >ÃÊ iV ÊiÊÌÀ>L>ÊÃÕV°Êu Õ`>`ÊVÊiÃiÊ LÀL]ÊÞÊÃÊiÛ>ÃÊ>}ÊiÃVÀÌÊÊ`iÊÛ>À]ÊiÃV`iÊLitÊVÕÃÊiÃÊV>«>âÊ`iÊ>Ì>À]ÊVÊ>µÕÊ >Ê iV ÊVʵÕiiÃÊ >Ê`iÃVÕLiÀÌ]ÊÊ >Ê«Ài}ÕÌ>`Ê«ÀÊÃÕÊv>Ã>Ê`iÌvV>V°Ê>Ê«>Ã>«ÀÌ>`Ê>ÊÌÀiÃÊ LÀiÃÊ>ÊviÀ]ÊÕÊ`iÊiÃÊÕÊ>}Õ>V]ÊÃÊ µÕiÊiÊ«ÕÌ>À>Ê}ÖÊVÀi°ÊLÀiÊ`iÊVÕ>µÕiÀÊV>À}Ê«ÀÊ >ÃiÃ>Ì°Ê· «Ài`iÃÊiÊÀiÃ}ʵÕiÊVÀÀiÃ]Ê,`À}¶ -Û>Ê >L>ÊiÌi``ʵÕiÊÊ>VÃ>L>ÊÕÊ«i}ÀÊi}>Li° pÌViÃÊiÃÌ>À?Ê`ëÕiÃÌÊ>ÊÌ`ÊpiÝ«ÀiÃ]Ê>i>`ÊÃÕÊ À>`>Ê>ÊvÌÊÞÊ«ÀÃÌV>`p°Ê Ê`iLiÊÛ>>ÀÊV}Ê>Ê V>«ÕV°ÊÊ«i`ÀjÊ>ÊÌ`>ÊVÃÌ>°Ê Ê`iLiÊi}>ÀÊ>ÌiÃʵÕiÊÞÊ >Êë>>° p·9ÊVÊÊiÛÌ>À?öÊâ>Ê`iÊv>ÛÀÊ`iÊÕiÛÊ}LiÀ>dor. ,`À}Êi`Ì]ÊiÌÀ>ÃÊ>«ÀiÌ>L>ÊÃÊ«ÕÃ]ÊÞÊÕi}Ê`\ p}Ê >LÀ?ʵÕiÊ`i>ÀÊÃ>Û>]ÊÞÊ«ÀÌÊpÃÌÊ«iÃ>ÌÛp°Ê ÊiÊ}ÕÃÌ>L>ÊÃÕÃÊ>`Õ>ViÃÊÞÊÃÕÊ «VÀiÃ>ÊiÊ`>Ê >ÃV°Ê-ÕÊ}À>ÌÌÕ`ÊÞÊ>Êv>Ì>Ê`iÊi>Ì>`ÊVʵÕiÊÊ«ÀÌi}]Ê merecen un escarmiento. p*ÕiÃÊiÊÌi«Ê>«Ài>ÊpÌiÀÛÊÃ>Û>° p>>>ÊÌiÊiëiÀÊiÊÊ>>iÌ°Ê/iÊ«ÀiÃiÌ>ÀjÊ>Ê>Ê ÃiÀ>Ê- BV B]ÊÞÊÕÀ`ÀiÃÊÕ>ÊÃ>`>Ê>ÀÃ>Ê>ÊV>ðÊÊ}À>ÌÌÕ`ÊÃiÀ?ÊiÌiÀ>Ê >V>ÊÌ]Ê>}ÊÕ>° p >`>Ê`iÊiðÊ/Ö]ʵÕiÊ >ÃÊÛÕiÌÊVÊÕÊ«ÌiÌ>`]Ê«>— 499 — }>ÃÊ>ÃÊÀ`>ÃÊp`ÊÞÊiÊ}«iÊiÊ LÀ]Ê`?`ÃiÊ`iëÕjÃÊÕÊ cordial abrazo. i}Õ>ÃÊ`iÊÕÊÛ>«ÀÊÃvV>ÌiÊÃ>>Ê`iÊ>ÊÌiÀÀ>]ÊiÌÀ>ÃÊ ÀiÌ>âÃÊ`iÊÕ>ÊvÕ}>âÊÕâÊV>ÀiÃÊL>>L>Ê>ÊVÕ`>`Ê`iÊ>>ÊiÊ la declinación del ocaso. >ÊÛëiÀ>Ê`iÊ>Ê«>ÀÌ`>Ê`iÊ>Ê >]Ê>>ÊiÀ>ÊÕ>ÊviÃÌ>]ÊÞÊ>Ê >VÌÛ`>`ÊiÌÕÃ>ÃÌ>°Ê>Ê«ÀiÃÌiâ>ÊiÊ>ÌLÀÀ>ÀÊ>ÊvÀ`>LiÊL>ÀÀ}>Ê`iÊ>ÊiL>ÀV>V]ÊÀiÃÕÌ>L>ÊvÀijÌV>]Ê«ÕiÃÊv>Ì>L>ÊÃÊ À>ÃÊ«>À>Êâ>À«>À°Ê >ÀÀiÌ>ÃÊ>ÌiÃÌ>`>ÃÊ`iÊÃ>V>ÃÊ`iÊÃi`>Ã]Ê}>Ã>ÃÊ`iÊ >Ì]Ê`>>ÃVÃÊ`iÊv>ÃÊ >ÌÕÀ>Ã]Êi`>Ã]ÊÛiÃÌiÌ>ÃÊViÀcales, peines, abanicos, platos de loza, pomos de espadas, espeV>ÃÊ`iÊV>Û]Ê«iÌ>Ê`iÊ>>L>À]ÊVÖÀVÕ>]ÊV>i>Ê`iÊ`>>ÊÞÊÛ>>Ê`iÊ>ÃV>Ìi]ÊÃiÊ>Ì>L>ÊÕÌÊ>Ê`iVi>ÃÊ`iÊ V>>ÃÊÞÊViÃÌ>ÃÊVÊ?ÃÊ`iÊÛiÌiÊÊ«iâ>ÃÊ`iÊ>ÊLÀ>ÌiÊ«ÀVi>>Ê>âÕÊ}]Ê>ÌiÃÊÞÊÞ>ÃÊ `Öið iÃÌ>ÃÊVÊÃiÀiÃÊÀi«iÌÃÊ`iÊvÀÕÌ>Ã]ÊV?Ì>ÀÃÊÞÊÌiiÃÊ`iÊ L>LÖÊiÃÊ`iÊ>}Õ>]ÊV>iÃÊVʵÕiÃÃ]ÊL>ÖiÃÊVÊ>ViÌiÊÞÊ VÃÌ>iÃÊVÊViÀ`ÊÀ>V]Ê>ÕL>Ã]Ê}>ÀL>âÃÊÞÊ >L>Ã]ÊiÀ>ÊV>À}>`>ÃÊ«ÀÊÃÊiÃÌL>`ÃÊiÊV>«>V ÃÊÞÊ«ÀÊÃÕ`ÀÃÃÊÃ>}iÞiÃÊ `iÊV>âiÃÊ>V Ã]ÊÌÕÀL>ÌiÃÊÀÃÊÞÊV>Ã>ÃÊ>LiÀÌ>ðÊ1Ê iÀÛ`iÀÊ`iÊV V ÀÀÃÊÌÀ>Ã>`>L>ÊÃÊViÃ>ÀÊ`iÊiL>ÀV>`iÀÊ>Ê>Ê >ÛiÊÕ>ÃÊÀµÕiâ>ÃʵÕiÊÛ>`À>ÊiÊ ÕiÛ>Êë>>Ê?ÃÊ`iÊÌÀiÃÊ iÃÊ`iÊ«iÃÃ]ÊVÌ>`ÊVÊiÊiÛÌ>LiÊVÌÀ>L>`° Ê>ÊV>`>Ê`iÊ>ÊÌ>À`i]Ê,`À}]ÊÃ>Û>ÊÞÊ/ë]Ê >L>Ê`Ãpuesto el plan para desembarazarse de Martín Velasco, el falso punto filipino°ÊÊÌiÌÊiÀ>ÊÃiV]ÊÃi}ÖÊiÊÃ>}jÃ]ʵÕiÊiÀ>Ê µÕiÊVÊÃÕÊ«V>ÀÊÃ>LiÀÊ`iÊ>ÊÛ`>]ÊÊ >L>Ê`i>`°Ê6i>ÃVÊÊ `iL>ÊiL>ÀV>ÀÊÞÊÌ`ÃÊÃÕÃÊi«iÃÊÃiÊ`À}À>ÊiÊiÃiÊÃiÌ`° Ê>iÃÌÀÊ`iÊ>Ê«>Ì>]ÊÃ>Û>]ÊÛiÌ>`ÊVÕ>µÕiÀÊ«ÀiÌiÝÌ]ÊiÛ>À>Ê>Ê6i>ÃVÊ>Ê>ÊÌ>LiÀ>Ê`iÊEl Alacrán, con la excusa de }>ÃÌ>ÀÊ>ÃÊÖÌ>ÃÊ À>ÃÊ`iÊiÃÌ>V>ÊÕ}>`Ê>ÊÃÊ>«iÃÊÞÊ`ÛÀÌj`ÃiÊVÊ>}Õ>ÃÊvÕ>>ÃÊ`iÊ>ÊÌÀ>ÃÌi`>]ʵÕiÊjÊ«>}>À>°Ê1>Ê ÛiâÊ>]Êi}>À>Ê-Û>ÊÞÊÃÕÊVÀ>`ÊÞÊÃiÊ >À>ÊÃÊiVÌÀ>`âÃ°Ê Tsopin se ofrecería a traerles las bebidas a la mesa, en su calidad `iÊVÀ>`°ÊÊÃ>}jÃ]Ê>Ì}ÕÊÀiV>`iÀÊ`iÊÌ>LÕV]Ê>«ÀÛiV >À>Ê — 500 — «>À>ÊÃiÀÛÀÊÃÊ>ÀÀÃÊVÊÌÕL>]ÊÃ>ÛÊiÊ`iÊ6i>ÃV]Ê>ʵÕiÊiÊ iV >À>ÊÃ>µiÊviÀiÌ>`ÊÊaliento de dragón]ÊVÊÊ>>L>Ê iÊÛiÌiÀ°Ê/ÕL>L>Ê>ÊÕÊLÖv>° µÕiÊVÀÊVViÌÀ>`ÊiÀ>ÊÕÊVV`Ê>iÌ>À}>ÌiÊ`iÊ>V Ê«ÕÀ]ʵÕiÊ«Ãi>Ê>ÊVÕ>`>`Ê`iÊ >ViÀÊV>iÀÊiÊ>Ê?ÃÊ«ÀvÕ`>Ê iÃ>VÊ>ÊLÀÀ>V Ê«iÀÌiÌi]Ê>Ê«ÀÛV>`À]Ê>ÊÌÀ>«so, o al pendenciero que alteraba la paz del local. Tsopin sabía de ÃÕÊiÝÃÌiV>ÊÞÊ``iÊÊ}Õ>À`>L>ÊiÊ`Õi]ÊÞÊ >L>ÊÛÃÌÊ>Ê>ÀiÀÃÊVÊÌÀÀiÃÊÞÊ >LÌÕ>`ÃÊ>ÊLiLiÀÃiÊi`>Ê>ÀÀL>Ê`iÊÌÕL>]Ê Ê`iÊÀ]ÊV>iÀÊ`iÊLÀÕViÃÊ>ÊÌiÀViÀÊÛ>ÃÊ`iÊVÀÊÞÊÊiÛ>Ì>ÀÃiÊ >ÃÌ>Ê«>Ã>`>ÃÊ`iâÊ À>ð ,iÃÕÌ>L>Ê`iÊiviVÌÊvÕ>ÌiÊÞÊ>`i]ÊÃ>ÛÊiÃ]Ê«iÀVLÀ>Ê iÊV>L°ÊiëÕjÃÊÊÃ>V>À>Ê`iÊ>ÊVÊ>ÊiÝVÕÃ>Ê`iÊiÛ>ÀÊ>Ê >Õ>ÀÌiÊ«>À>Ê`ÀÀÊ>Ê>]Ê«iÀÊÃiÊ`À}À>Ê >V>ÊÕÊ>V>`iÀÊvÀiVÕiÌ>`Ê«ÀÊÃÊVÌÀ>L>`ÃÌ>Ã]ÊViÀV>ÊÞÊ`iÃiÀÌ]Ê donde dos conocidos ampones del arrabal lo meterían por solo Õ>ÃÊi`>ÃÊiÊÕ>ÊL>ÀµÕV Õi>ÊÞÊÊÌÀ>ÃLÀ`>À>Ê>Ê>ÊÀ>Ê «ÕiÃÌ>Ê`iÊ>ÊL> >]Ê>ÊÕÊVLiÀÌâÊ`iÊ«iÃV>`ÀiÃÊ`iÊ>>Ìi]Ê donde reposaría anestesiado por el brebaje un día entero. Cuan`Ê`iëiÀÌ>À>]ÊiÊ>iÊÃiÊ >>À>ÊÀÕLÊ>Ê`j`>Ê`iÊÃ>ÃÊÞÊ>Ê ÕV >ÃÊ>ÃÊ`iÊ>>]Ê«>À>ÊÃÕÊÀ>ÊÞÊ«iÃ>ÀÊ«ÀÊÛiÀÃiÊLÕÀ>`Ê de manera tan burda. 1ÊÌÀ>L>Ê«]ÊÃÊÛiV>Ã]Ê«iÀÊÃi}ÕÀ]ÊÃÊÊÀiVi>L>° Ê>V iViÀÊ>ÃÊÌ>LiÀ>Ã]ÊLÕÀ`iiÃ]ÊV>Ã>ÃÊ`iÊÕi}ÃÊÞÊ`iÊ«ii>ÃÊ`iÊ}>ÃÊiÃÌ>L>ÊÀi«iÌ>ÃÊ`iÊ}iÌi]Ê>ÃÊVÊ>ÃÊ}iÃ>ÃÊ`iÊ ->ÌÊ/?ÃÊÞÊ->ÊÀ>VÃV]ÊiÊ>ʵÕiÊÃÊÃ>ViÀ`ÌiÃÊÊ`> L>Ê>L>ÃÌÊ«iÀ`>`Ê«iV>`Ã]Ê>LÃÛi`ÊVÕ«>ÃÊÞÊ`>`Ê>Ê VÕÊ>ÊÃÊÛ>iÀðÊ>L>ʵÕiÊ«iÀÊiÊ>>ÊiÊ}À>V>Ê`iÊ Dios. ÊiÊL>ÀÀÊ`iÊ>ÃÊ>ViL>ÃÊÃiÊÀiëÀ>L>Ê>Ê>i}À>ʵÕiÊiÃÊ «À«ÀV>L>Ê>Ê>LÕ`>V>]Ê>ÊÀµÕiâ>ÊÞÊ>ÊiëiÀ>â>Ê`iÊLÕiÃÊ`iÀðÊ>ÃÊV>iÃÊiÀ>ÊÕÊi>LÀiÊ`iÊiVÕiÌÀÃÊÞÊÕÊÀiÛÌÊ`iÊ«i`>âÃÊ`iÊÕ`Ê}LiÀ>`ÃÊ«ÀÊë>>°Ê>ÀÃÊiVi``Ã]ÊvÕi}ÃÊV iÃVÃ]Ê`ÛiÀÃ]Ê>LÀÌÊÞÊÛÊ>Ê À>Õ`>iÃ]Ê>i}À>L>Ê>ÃÊV>iÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`°Ê>ÀiÀÃ]ÊVjÀ}ÃÊ vÀV>`ÀiÃÊÞÊ>ÛiÌÕÀiÀÃ]ʵÕiÊiÊ À>ÃÊ«>ÀÌÀ>Ê >V>ÊV>«ÕV]Ê}â>L>Ê`iÊ>ÊV iÊVÊÃÊvÕiÀ>Ê>ÊÖÌ>Ê`iÊÃÕÃÊÛ`>ð — 501 — -Û>ÊÞÊÃÕÊVÀ>`Ê>«>ÀiViÀÊiÊEl Alacrán, como atraídos «ÀÊ>ÊLÕ>}>ÊÞÊiÊ`iÃivÀiʵÕiÊÀi>L>ÊiÊiÊV>°Ê ÀÕâ>ÀÊ >ÊÌ>LiÀ>ÊLÕÃV>`ÊÕÊÀiõÕV]ÊÞÊÌÀ«iâ>ÀÊVÊ>ÊiÃ>Ê``iÊLiL>ÊÃ>Û>ÊÞÊ6i>ÃV°ÊÊpunto filipino impelido por un ÀiÃÀÌiÊÛÃLiÊÃiÊiÛ>ÌÊ`iÊ>ÃiÌÊ>ÊÛiÀÊ>Ê-Û>]ʵÕiÊÀiëÀÊ `iÊ>ÛÊiÊ âÊÕ>ÃÊÃi>ÃÊ`iÊVÛiV>Ê>ÊÃ>Û>Ê`iʵÕiÊiÊ«>Ê L>ÊVÊ >L>Ê>}>`° pu+ÕjÊ>i}À>ÊiÊ`>ÊÛiÀÃ]Ê`Ê,`À}tÊ·->LjÃʵÕiÊ`iÊ ÕiÛÊÃiÀiÃÊV«>iÀÃÊ`iÊÛ>i¶ÊÊ>LÕÀÊÃÊÕiÊÌÀ>ÊÛiâÊ iÊiÊ«ÕiÌiÊ`iÊ`iÃÌ°ÊiÊë>>ÊÛÃÊÕÌÃÊÞÊ>Êë>>Ê ÛÛiÃÊÕÌð ÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊ âÊ`iÊÕiÛ>ÃÊÞÊÊÀÊVÊÃÀ«ÀiÃ>Êv>Ì°Ê-iÊ >L>Ê`i>`Ê>ÊL>ÀL>]Ê>Ê>Ê«iÀvÕiÊiëiÃ]ÊÞÊÃÕÊVÌÕÀÊ LÀ>L>ÊÕ>Ê«ÃÌ>ÊViL>`>ÊÞÊÕÊ«Õ>°Ê-i>Ê`iʵÕiÊÌi>ʵÕiÊ `ivi`iÀÊ>}° p· ]ÊöÊ*ÕiÃÊÊViiLÀÊ>}ÊÊpVÌiÃÌÊVÊÀ`>V`>`p°Ê"ÃÊ iÊÀiVÀ`>`ÊÞÊiÊ>i}ÀÊÊ`iVLiÊ`iÊÛiÀÃÊÞÊ compartir barco. p9Ê`iLjÃÊVÌ>ÀiÊÕV >ÃÊVÃ>ÃÊ`iÊiÃiÊ`iÃVV`Ê«>Ã°Ê ÊÛÕiÃÌÀÊ >Ê`iL`ÊÃiÀÊÛiiÃV°ÊÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊ>Ãi}ÕÀ>Ê µÕiÊ >LjÃÊi}>`Ê >ÃÌ>ÊiÊÃÊÌÀÊ«iÀ>]ʵÕiÊÃÃÊÕÊ `iV >`Ê`iÊÃÕ«iÀÛÛiV>ÊÞʵÕiÊÌÀ>jÃÊVÊ}>À>ÌiÊ`iÊ«>VÌÊ>Ê Õ>Ê«ÀViÃ>Ê}°Ê·ÃÊiÃÊÛiÀ`>`¶Ê-ÃÊ>Ê«iÀÃ>Ê?ÃÊVjiLÀiÊ de estas islas. ,`À}ÊÀi«ÕÃÊÃÀiÌi]ÊVÕÃÊ>ÛiÀ}â>`\ p ÊÌ>Ì]Ê>ÀÌ°Ê ÊiÝ>}iÀjðÊ9>ÊÃÊVÌ>ÀjÊiÊiÊ}>león, secretos increíbles, que tiempo tendremos de sobra. Pero ÃÊÛiÊ«iÌÀV]ÊL>V iÀÊ·V>ÃÊ >LjÃÊVÕ«`ÊÞ>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê ÕÃÌ>Ê«i>¶ÊpViÌÊ-Û>ÊiÊÌÊÀV° pÃÊiÃ]ÊV«>iÀÊ`iÊ>ÕvÀ>}ÃÊÞÊV?ÀViiÃÊpÃi>ÊiÕvÀVp°Êu6ÕiÛÊ>Êë>>]ÊÃÊÃiÀtÊ«ÊÞÊÃÊVÕ«>ð p+ÕjÊVV`iV>]Ê`Ê>ÀÌ°Ê*ÀÊÕiÃÌÀ>Ê>ÃÌ>`Ê>«ÀÛiV >ÀjÊ«>À>Ê«>ÀÌV«>ÀÃÊÀiÃiÀÛ>`ÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊÃÌ>`Ê«ÀÊÃÊ µÕiÊ>}ÕÃÊÀiÞiÃÊ>Ì>À>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊpÀivÀ]ÊiV ?`iÊiÊ anzuelo final. pu>}vVtÊpÀi«VÊÀ>`>Ìip°ÊiLjÃÊÃ>LiÀʵÕiÊÃÊ LÕiÃÊvÀiÃÊ`iÊ}LiÀ>`À]ÊÊÃÕ«iÀvÕÊ`iÊÃÊÞiÀÀÃÊÞÊÊ — 502 — ÀÀi}Õ>ÀÊ`iÊÃÊV>À}Ã]Ê >Ê iV ʵÕiÊiÊ`ÕÌiÊÞÊ«Õi`>ÊÛÛiÀÊ>ÊÊ6>>``ʵÕiÀ`°Ê· ÊiÃÊÕÊ}«iÊ`iÊÃÕiÀÌi]Ê-Û>¶ pÛ`iÌiiÌiÊÊiÃ]ÊÞÊiÊ>i}À°Ê·iÊ«iÀÌÃÊÕÀiÊ >Ê>Ê«>ÀÌ`>¶Ê>ViÊÌi«ÊµÕiÊÊÕi}Ê>ÊÃÊ>«iÃÊÞÊÌi>Ê}> >ÃÊ`iÊ>«ÃÌ>ÀiÊÕÃÊVÕ>ÀÌðÊu/ë]ÊÌÀ?iÃÊÕÃÊ>ÀÀÃÊ`iÊ Û]ÊÊ`iÊiÃiÊLiLi`âÊ`iÊÃÊ`iÃʵÕiÊ >ViÊ>µÕtÊÛÌÊ Þ°Ê ÊÃi«ÀiÊÃiÊÀiVÕ«iÀ>Ê>ÊÕÊ>}ÊÌ>ʵÕiÀ`ÊVÊ`Ê Martín. p ÊÀ`ijÃ]ÊÃiÀ°Ê6ÛiÀjÊ«ÀiÃÌÊp`ÊiÊÃ>}jÃÊ ÃiÀÛ° *ÀÊiÊiÌÊ>µÕiÊv>v>ÀÀÊÞÊVÕiÌÃÌ>Ê`iÊ6i>ÃVÊiÀ>Ê ÃÕÞ]ÊÞÊ >L>Ê«V>`ÊiÊÃiÕi°Ê ÊÃëiV >L>Ê>`>ÆÊÞÊ>ÕµÕiÊ ÊiÊ >V>ÊviâÊÃiÀÊVÀÕi]ÊÃÕÊ}À>ÌÌÕ`ÊÞÊv>Ãi`>`Ê«ÀiVÃ>L>Ê `iÊÕÊiÃV>ÀiÌ°ÊiÃi>L>Ê`ià >ViÀÊÃÕÊ?ÃV>À>Ê`iÊi}>Ê>Ê Ã]Ê«iÀÊiÊ«>V>Ê>ÖÊ?ÃÊ>Ê}ÀÌiÃV>ÊÛi}>â>ʵÕiÊiÊÌi>Ê «Ài«>À>`>°Ê ÊiÀ>ÊjÌV]Ê«iÀÊiÀ>Ê6i>ÃVʵÕiÊ >L>ÊÀÌÊ>Ê baraja de la lealtad. El AlacránÊÛLÀ>L>ÊÞÊ>ÊviÃÌ>ÊVÌÕÀ>ÊiÃÌ>>L>Ê«ÀÊ`µÕiÀ]Ê iÌÀ>ÃÊ>Ê>À>>ÊÞÊ>ÊviÃÌ>ÊÃiÊiÝÌi`>Ê >ÃÌ>ÊiÊ«ÕiÀÌÊÞÊÃÊ >ÀÀ>L>iÃ]Ê``iÊÃ>L>Ê>ÃÊV ë>ÃÊ`iÊÃÊvÕi}ÃÊV ð ÊV>LÊ`iÊi`>Ê À>ÊÞÊÌÀ>ÃÊ>Vi«Ì>ÀÊVVÊÛÌ>ViÃÊÃi}Õ`>ÃÊ`iÊ-Û>]Ê`Ê>ÀÌÊViâÊ>ÊÌ>L>i>ÀÃiÊÞÊ>ÊL>LÕVi>ÀÊV iÀiV>ðÊÃÊÀÊVÊV>À>Ê`iÊVÀiÌ]ÊViÀÀÊÃÊÃÊ ÞÊV>ÞÊVÊÕÊv>À`ÊiÊ>ÊiÃ>]Ê`?`ÃiÊÕÊÃÀÊV>Liâ>âÊ iÊ>ÃÊ>`iÀ>ðÊÊiÛ>Ì>ÀÊiÌÀiÊÀÃ>Ã]ÊÃʵÕiÊ>«i>ÃÊ>`iÊÊ Ì>À>]Ê«ÕiÃÊÃÊ«>ÀÀµÕ>ÃÊÃiÊ >>L>ÊiÀÃÃÊiÊÕ>ÊiV>ÌiÊ>«ÕiÃÌ>Ê`iÊÕ>Ê«ii>Ê`iÊ}>ðÊÀ>ÊÕÊLÀÀ>V ÊÞÊ>`>Ê ?ðÊÊÕÃÕ>° pu6>ÃÊ`Ê>ÀÌtÊ/>ÀiÃÊÕÊ«VÊiÊ>ÀiÊÞÊÀi}ÀiÃ>ÀiÃÊÌÀ>ÊÛiâÊpÀâÊ-Û>Ê«>À>Ê`ÃÕ>À]Ê>ÞÕ`?`ÃiÊ`iÊ Ã>Û>Ê«>À>ÊÃ>V>ÀÊ`iÊ>ÊÌ>LiÀ>° Arrastrando al pesado cuerpo de Velasco, se toparon en la ÌiiLÀÃ`>`Ê`iÊiL>ÀV>`iÀÊVÊÕ>ÊÕ>Ê> }>`>ÊÞÊVÊÕ>Ê L>ÀV>â>Êi>Ê`iÊLÌi>ÃÊ`iÊÌÕL>ʵÕiÊL>ÊÃiÀÊiÃÌÛ>`>ÃÊiÊiÊ}>iÊ>Êië>`>ÃÊ`iÊ}iiÀ>ÊÞÊ`iÊÛii`À°Ê,`À}Ê>«ÀiV>L>ÊiÊ iÀÛÃÃÊ«À«Ê`iÊV>`iÃÌÊVÌÀ>ÀÊ>Ê>ÊiÞ° iÊÀi«iÌiÊÃÕÀ}iÀÊ`ÃÊv}ÕÀ>ÃÊÃVÕÀ>ÃÊiÊ>ÃÊ>Ài>ÃÊ`iÊ>Ê — 503 — iÃViÀ>°Ê6iÃÌ>ÊÕLiÃÊ`iÊVÕiÀÊÞÊV>âiÃÊ>VÕV >`Ã]ÊÃÕÃÊ ÀÃÌÀÃÊiÀ>ÊÌÕÀLÕiÌÃÊiÊL>Ê`iÃV>âðÊ-Û>ÊiÃÊ>À}Ê>ÃÊi`>ÃÊVÛi`>ÃÊÞÊiÃÊ«`ʵÕiÊÊÌÀ>Ì>À>ÊVÊiÃiÀ°Ê/i>Ê>Ê >LÃÕÀ`>ÊÃëiV >Ê`iʵÕiÊÃÊÛ}>L>ÊÞʵÕiÊ«`>Ê`>ÀÊ>ÊÌÀ>ÃÌiÊ VÊiÊ>À``]ÊÞÊ>}iÀÊiÊ>ÃÕÌ°ÊiÌiÀÊ>Ê6i>ÃVÊiÊiÊiõÕviÊÞÊÛiÀÊVÊ`iÃ>«>ÀiV>ÊiÊ>ÃÊÃVÕÀ>ÃÊ>}Õ>ÃÊVÊ`iÃÌÊ >Ê>ÊÌÀ>ÊÀ>°ÊÃ>Û>ÊÌÀÊ`iÊ>ÃÊLV>>}>ÃÊ`iÊÃÕÃÊV«Við pu6>Ã]Ê>>>Ê >ÞʵÕiÊiÛ>Ì>ÀÃiÊ>Ê>L>t >ÊÕâÊ`iÊ>ÃÌÀÊiÀ]ÊiÃÊ`iÊ`ë>ÀÊ>ÊLÀÕ>]Ê>Ê >V>Ê?ÃÊ v>Ì>Ã>}ÀV>]ÊÞÊÃÕÃÊÃiVÃÃÊÞÊ Öi`ÃÊ>iÌiÃÊÃÕÀV>ÀÊ iÊÀÃÌÀÊ`iÊÃÊÌÀiÃÊ>}Ã]ʵÕiÊÃiÊiLâ>ÀÊiÊ>ÃÊV>«>ÃÊÞÊÃiÊ `À}iÀÊ>ÊViÌÀÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊiÊviÃÌ>ðÊi>ÀÊ>ÌÀ?ÃÊ>Ê«>Þ>]ÊÃÊVLiÀÌâÃ]ÊiÊV >ÀÊ`iÊ>ÃÊÀ>Ì>Ã]ÊÃÊ>ÃÌiÀÃ]ÊÃÊ«ÀÃÌLÕÃÊÞÊÌ>LiÀ>Ã]Ê>ÃÊVÊÃÊÌ>iÀiÃÊ`iÊÃÊ iÀÀiÀÃÊÞÊVÀ`iiÀÃÊ`iÊ>>°Ê >`iÊÃÊ >L>ÊÛÃÌ°Ê">Ê>ÊÌÕL>]ÊÞÊi>LÀiÃÊ`iÊ mosquitos zumbaban en sus oídos. pÃÕÌÊVVÕ`Êp>«ÕÌÊÃ>Û>p°ÊuÊV>À>ÊVÊiÃiÊ LÀLtÊÊÌi>ÊiÀiV`ÊiÊÕÞÊiVÊÞÊv>Ã>À° piÊiV>Ì>À>ÊÛiÀÊÃÕÊV>À>ÊVÕ>`Ê`iëiÀÌiÊ>>>°Ê*iÀÊ ÊiÊ}ÕÃÌ>À>ÊiÃÌ>ÀÊViÀV>Ê`iÊj°Ê-ÕÊLV>ÊÃiÀ?ÊÕÊÛV?Ê`iÊ«À«iÀÃÊ >V>ÊÃÌÀÃÊpVÌiÃÌÊ-Û>ʵÕiÊÃÌÊÕ>ÊÃÀ>Ê V>ÀV>>`>]Ê>Ê>ʵÕiÊÀië`iÀÊÃ>Û>ÊÞÊ/ë° 9ÊÃÕÃÊÀÃ>ÃÊÃiÊ«iÀ`iÀÊiÌÀiÊiÊÌÀÀiÌiÊ`iÊÛViÃÊÞÊ>ÃÊV >â>ÃÊ`iÊÃÊviÃÌiÀðÊÊ`>ÊÃ}ÕiÌiÊâ>À«>L>ÊiÊ>ÃÌ`ÌiÊ`iÊÃÊ mares. ÊiÃÌ]ÊiÊÛiÌÊ`iÊiÃÌiÊ>ÀÀiVÊÞÊ>}ÌÊÃÀ>iÌiÊÃÊ «ÃÌ}ÃÊÞÊ>ÃÊV«>ÃÊ`iÊÃÊ?ÀLið p6iÌÊ«À«V]Ê«>À>ÊÕ>ÊÃ}>`ÕÀ>Êv>ÛÀ>LiÊp«iÃÊ -Û>° 9ÊiÌÀ>ÃÊVV>L>ÊiÊÃÕiÊ«iÃÊiÊ>ÊÛiÊV >]Ê>Ê bella Camelia]ʵÕiÊÌ>ÌÃÊÃÌiÀÃÊÃi}Õ>Ê}Õ>À`>`Ê«>À>Êj° — 504 — 7 ÊÛ>iÊ`iÊ>ÊÃiÀVÀ`>Ê`iÊà Manila, julio de 1585 -ÖLÌ>iÌiÊiÊÃÊViâÊ>ÊÃÕÀ}ÀÊ«ÀÊiÛ>ÌiÊ`iÃÛ>iVi`ÊÃÊÀiÃÊ`iÊÛ>«À°Ê1>Ê>Ài>Ê`iÊ}iÌiÃ]Ê>L>`>`ÊiÀ}iÃ]ÊÌ>LiÀ>ÃÊÞÊV >âÃ]ÊÃiÊ`À}Ê>Ê«ÕiÀÌÊ«>À>Ê despedir al Galeón de Acapulco que zarpaba del puerto próxiÊ`iÊ >ÛÌiÊiÊ>Ê`iÃiLV>`ÕÀ>Ê`iÊÀÊ*>Ã}°Ê>Ê>ÛiÊ`iÊÃÕÃÊ iëiÀ>â>ÃÊÞÊÕVÀÃÊ«>ÀÌ>ÊiÊÕ>ÃÊ À>ð - BV BÊÃiÊVÕÌ>L>Ê`iÊ>ÃÊÀ>`>ÃÊ`ÃVÀiÌ>ÃÊL>ÊÕ>ÊV>«>Ê ÞÊV>«ÕV >Ê`iÊ>>Ê«>À`>°ÊÃVi`Ê>ÊiÃV>>ÊÃi}Õ`>Ê`iÊÕ]Ê,`À}ÊÞÊ/ë]ʵÕiiÃÊ>ÛâÀ>L>ÊÃÕÃÊV>Liâ>ÃÊ«ÀÊÃÊÛi>Ê>«>recer inesperadamente a Martín Velasco. Se encontraron en el «ÕiÌiÊVÊÃ>Û>ʵÕiÊiÃÊ âÊÕ>ÊÃi>ÊV«ViÊ`iʵÕiÊÌ`Ê L>ÊVvÀiÊ >L>Ê«>i>`° pÊÀÕÊÃ}ÕiÊ`ÕÀi`Ê>Ê>°Ê9Ê>ÖÊiÊ`ÕÀ>À?Êi`Ê día. El equipaje de Velasco, trasladado al barco por el mismo >iÃÌÀiÊ`iÊ>Ê«>Ì>]ÊÃiÊ >>L>ÊiÊÃÕÊÃÕ«ÕiÃÌÊiV ]ÊÞÊiÃÊ`V>L>Ê>ÊÛii`ÀÊ`iÊ>Ê>ÛiʵÕiÊiÃÌ>L>Ê«ÀiÃiÌiÊiÊ>Ê>°Ê>ÊiÝÊVVÕL>ÊiÃÌ>L>ÊÃLÀiV}`>ÊVÊiÊ`iÃ>v>ÌiÊ«iÀvÊ`iÊ>Ê>Ûi]Ê VÃÌÀÕ`>ÊiÊ>}>ÌÊ«ÀÊiÝ«iÀÌÃÊV>À«ÌiÀÃÊië>iÃ]ÊV ÃÊ ÞÊ>>ÞÃ°Ê Ìi«ÊiÊÃLiÀLÊ>ÃV>ÀÊ`iÊ«À>ʵÕiÊÀi«ÀiÃiÌ>L>ÊÕÊÕVÀÊ«VÀ>`Ê`iÊÃ}Õ>ÀÊLiiâ>]ÊÞÊÀ>L>Ê >>>`>Ê>ÃÊ`iÃiÃÊ`iÊ>Ê >]ÊÞÊ>ÊiÀ>>`>Ê`iÊÛi?iiÃ]Ê>ÀL>`ÕÀ>Ã]Ê«>ÃÊÞÊVÀ`>iÃ]ÊÞÊÃÕÃÊ}}>ÌiÃV>ÃÊVÕ>`iÀ>ÃÊ — 505 — `iÊ>`iÀ>Êi}À>Ê`iÊÌiV>ÊÞÊ>>}]Ê«ÀÊ``iÊÃLÀiÃ>>Ê>ÃÊLV>ÃÊ`iÊÃÊV>ið ÊVÕLiÀÌ>]ÊVÊÕ>ÊÕiÛ>ÊÀV>Ê`iÊ j]Ê >L>Ê>ÊiÃÊ cuatro corrales con animales domésticos para el consumo diario. ÊVÃÊ`iÊÃÊ>ÀiÃÊ`>L>ÊÃiÃ>VÊ`iÊÃi}ÕÀ`>`ÊÞÊ`iÊ fuerza. p }ÖÊ«À>Ì>]ÊÊÀiÌ>ÊÊVV`iÌ>]ÊÃiÊ >Ê>ÌÀiÛ`Ê>Ê >Ì>V>ÀÊ>?ÃÊ>ÊÕÊ}>iÊ`iÊ>>°ÊÃÊÕÊvÀÌ>iâ>Ê`iÊ>ÀÊÞÊ>Ê `ivi`iÊV>ÃÊÕÊViÌi>ÀÊ`iÊv>ÌiÃÊ`iÊ>À>Êp>Ê«ÀiÛÊ -Û>Ê«>À>ÊLÀÀ>ÀiÊÃÕÃÊ>>À>Ã]ÊiÌÀ>ÃÊ>ÊV`ÕV>Ê>ÊV>> rote. ,`À}Ê >L>ÊÌi`ʵÕiÊ«>}>ÀÊʵÕiÌÃÊ«iÃÃÊ«ÀÊiÊ «>Ã>iÊ`iÊÃÕÊ«ÀiÌ`>ÊÞÊÌÀÃÊÌ>ÌÃÊ«ÀÊÃÊ`ÃÊVÀ>`ðÊ- BV BÊiÀ>ÊÕ>ÊÕiÀÊVi``>]Êi>Ê`iÊvÀiÃVÕÀ>ÊÞÊÃÕÊ>Ã>Ê`iÊV>LiÃÊi}ÀÃÊ>ÊiÛ>L>Ê«i>`>ÊiÊÕÊ>ÕÃÌiÀÊ°Ê-ÕÃÊÃÊ>i`À>`ÃÊiÊVÌ>`ÀiÃÊÀië>`iV>ÊiÊÃÕÊV>À>ÊÛ>>`>ʵÕiÊ Ì`ÃÊÀ>L>Ê«ÀÊÃÕÊiÝÌÃ°Ê ÊiViÃÌ>L>Ê>viÌiÃÊÊ«ÛÃ]Ê «ÕiÃÊÃÕÊ>}iÊ>ÀÃ>ÊLÀ>L>ÊVÊÕâÊ«À«>°Ê-ÕÊiÝÌV>Ê «ÀiÃiV>Ê>ÕiÌÊ>ÊVÕÀÃ`>`Ê`iÊÃÊÛ>iÀÃ]ÊÞÊVÕ>`ÊÃiÊ`iÃÌV]Ê>ÊÌÀ«Õ>VÊ>ÊVÌi«ÊÞÊV>ÞÊ`iÊi`>ÌÊiÊiÊibrujo de su natural seducción, corriendo el rumor de que era >Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >° 9ÊÕÊ >Ê`iÊVÃ`iÀ>VÊ>ÊVÕLÀÊ`iÊVÀÌiÃ>ð >ÃÊ`ÃViÌÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]ÊiÌÀiÊ>ÀiÀ>]ÊÛ>iÀÃ]ÊÃ`>`Ã]ÊV>À«ÌiÀÃÊ`iÊÀLiÀ>]ÊLÕâÃ]ÊvÕV>ÀÃ]ÊV>>v>ÌiÃÊÞÊvÀ>iÃ]ÊV«>ÊiÊ«>Ã>iÊ`iÊ}>iÊSanta Cruz. El inspector de V>À}>Ê >L>ÊV«ÀL>`ʵÕiÊÃÊV>>ÃÌÀÃÊÌi>ÊÃÊL>}>iÃÊ iV>]Ê`ÃÊL>ÖiÃÊ«ÀÊ«iÀÃ>]Ê«ÀÊʵÕiÊÞ>ÊÃiÊ«`>Êâ>À«>À°Ê-iÊ >L>ÊÃ>Û>`Ê>Êj«V>Ê`iÊÃÊÌviÃ]Ê«iÀÊ>Ê`Ì>VÊÌi>ÊÕÊ «>ÛÀÊViÀÛ>Ê>Ê>Ê>>À>]ÊiÊiÃVÀLÕÌÊÞÊ>ÃÊ`ÃiÌiÀ>Ã]ÊÞÊÃLÀiÊ Ì`Ê>ʵÕiÊiÊL>ÀVÊvÕiÀ>ÊÃLÀ>`Ê`iÊV>À}>ÊÞÊÌÕÛiÀ>ʵÕiÊÀi}ÀiÃ>ÀÊ >Ê«ÕiÀÌ]ÊÊ>ÕvÀ>}>À>Ê«ÀÊv>Ì>Ê`iÊ>LÀ>L`>`° - BV BÊiÃÌ>L>Êv>ÃV>`>ÊVÊiÊiëiVÌ?VÕÊ`iÊ>Ê«>ÀÌ`>]Ê VÊ>ÃÊÛViÃÊ`iÊÃÊÛi`i`ÀiÃÊ>LÕ>ÌiÃ]ÊÃÊ«ÌÃÊÞÊÃÊ VÌÀiÃÆÊÞÊ?ÃÊVÕ>`ÊiÃVÕV Ê>ÊÃÕÃÊië>`>ÃÊiÊÀÕ`Ê`iÊÌ>LÀiÃÊÞÊiÊÃÕ>ÛiÊÀÕÀÊ`iÊÕÃÊV?ÌVÃÊÀi}ÃðÊ6ÛÊ>Ê V>Liâ>ÊÞÊVÌi«Ê>ÊÕiÛÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ«>Ã]Ê`Ê->— 506 — Ì>}Ê`iÊ6iÀ>]Ê«ÀiÃ`iÌiÊ>`i?ÃÊ`iÊ>ÊÕ`iV>Ê`iÊ«>Ã]Ê µÕiÊ>Û>â>L>Ê >V>ÊiÊ}>iÊ«ÀiÃ`i`ÊÕ>Ê«ÌÀiÃV>Ê«ÀViðÊÊiÀ>ÀV>ÊÌi>ÊiÊV>LiÊ>À}ÊÞÊÀÕL]ÊÃÊÃÊ>âÕiÃÊÞÊÃiÊ ÛiÃÌ>ÊVÊ}>Ê>>Àv>`>ÊÞÊÕLÊi}ÀÊÀi>Ì>`ÊVÊÀLiÌiÃÊ `iÊÀ]ÊÞÊLÌ>ÃÊ`iÊVÀ`L?°Ê1>ÊL>`>Ê«ÖÀ«ÕÀ>]ÊÕÊVÌÊ«iÀ>`ÊiÊVÀÕâ>L>ÊiÊ«iV ]ÊÞÊÃÕÊië>`>ÊÌi`>>ÊLÀ>L>ÊVÊÃÊ À>ÞÃÊ`iÊÃÊ>ViÌi° iÊÃi}Õ>ÊÕ>ÊVÀÕâÊ`iÊ}Õ>]Ê«ÀiVi``>Ê«ÀÊ`ÃÊÌL>iÀÃ]ÊÞÊ ÕÊviÀÛÀÃÊÕLiʵÕiÊV«>ÊÃÊV>L>iÀÃÊ`iÊ>ÊVÕ`>`]Ê los miembros del Cabildo, los frailes dominicos, los jesuitas con ÃÕÃÊÃÌ>>ÃÊi}À>Ã]Ê>}ÕÃÊvÀ>VÃV>ÃÊÞÊÃÊV>«i>iÃÊÀi>iÃÊ VÊ`>?ÌV>ÃÊÞÊÀµÕiÌiðÊ/À>ÃÊiÃÊV>>L>Ê«>ÕÃ>`>iÌiÊ vÀ>ÞÊ}Ê`iÊ->>â>À]ÊiÊLëÊ`iÊ>>]ÊÕÊ«>ÌÀ>ÀV>ÊLLVÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌi]ÊiÌÀiÊÛ> >À>`>ÃÊ`iÊViÃÊÞÊV?ÌVÃÊ`iÊÃ>ÃÊÞÊ>Ìv>Ã]Ê«À>`Ê>Ê«ÀÌiVVÊ`iÊÃÊ «>À>ÊiÊ}>iÊ`iÊÃÕÃÊiëiÀ>â>ðÊÊ>V>Ê«Ài>`ÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê V>ÃVÊ«>À>ÊLi`iVÀÊÞÊiÊ}LiÀ>`ÀÊ«>À>Ê >ViÀiÊiÌÀi}>Ê`iÊ pendón real que debía enarbolar en el castillete de popa. Llenaban la calle de extremo a extremo e imponían por su `iÛV°Ê iÀÀ>L>ÊiÊVÀÌiÊV ÊÃ>VÀÃÌ>iÃʵÕiÊ«ÀÌ>L>ÊiÊ Õ>ÃÊ>}>À>ÃÊvÀi>`>ÃÊiÊ>}ÀÃÊ->ÌÊ ÊiÃÖÃÊ`iÊ>>]Ê>ʵÕiÊ>ÃÊ`iÛÌ>ÃÊ>ÀÀ>L>ÊÀ>ÃÊ`iÊvÀiÃ]ÊÞÊÀ}>L>Ê«ÀÊ iÊv>ÛÀ>LiÊÀiVÀÀ`Ê`iÊ}>iÊ`iÊÃÕÃÊÕÃiÃ]Ê>ʵÕiÊ>>L>Ê««Õ>ÀiÌiÊEl Viaje de la Misericordia de Dios]Ê«ÀÊÃÊ >â>ÀÃÃÊ«i}ÀÃʵÕiÊiVÌÀ>À>ÊiÊÃÕÊ`iÀÀÌ>Ê >ÃÌ>Ê>ÌÀ>V>ÀÊiÊ Acapulco. ÊÃÕLÀÊ>Ê>Ài>]ÊÕÊ}iÀÊÛiÌÊ>LLÊ>ÊÛi>Ê>ÞÀÊÞÊ >ÊiÃ>>°ÊÃÊ>ÀiÀÃÊÌÀi«>ÀÊ«ÀÊ>ÃÊ>ÀV>ÃÊÞÊ`iëi}>ÀÊ iÊÌÀµÕiÌi°Ê-ÊiÌViÃÊiÊ>ÛÊÃiÊ âÊ>Ê>Ê>ÀÊiÌÀiÊiÊ}ÀÌiÀÊ`iÊ>Ê}iÌi]ÊÀÕLÊ>Ê>Ê`iÃiLV>`ÕÀ>Ê`iÊÀÊ*?Ã}]ÊViÀV>Ê>ÊL>Õ>ÀÌiÊ`iÊ->Ì>}]Ê``iÊV>À}>À>Ê>ÃÊ>ÀV>ÃÊÞÊ>ÃÊV>>ÃÊ`iÊ Ãi}ÕÀ`>`Êi>ÃÊ`iÊ`LiÃ]Ê>ÃÊ«iÀ>ÃÊ`iÊ i?]ÊÞÊ>ÃÊÞ>ÃÊ `ÖiÃÊ`iÊÀÊÞÊ«>Ì>\Ê>ÊV>À}>Ê?ÃÊÛ>Ã>°Ê-iÌiÊV>>âÃ]Ê número de la suerte en Filipinas, despedían a la Nao de la Seda, iÌÀ>ÃÊiÊiVÀÛ>`ÊvÀ>ÞÊ}]ÊÃÕ«V>L>ÊVÊ>ÃÊ>ÃÊ >â>`>ÃÊ >V>ÊiÊVi\ÊuÃÊÊiÛiÊ>ÊÃ>ÛÊpiÝV>p°ÊIn nomine Patris el Filii et Spiritus Sanctit — 507 — pujtÊp>ÌÀ>ÀÊiÊViÊÊ}>À}>Ì>ÃÊi>À`iV`>ÃÊiÊ «À>ÌiÃ]Ê>ÌÀ>`>ÃÊ>Ê>>Ê«ÀÊiÊ}Õ>>LiÊ>VÌiViÌ° Êi`Ê`>Ê>ÊVÃ>Ê>ÛiÊ>ÀÊÃÕÃÊ`iÀÀÌiÀ]Ê«ÕiÃÊ`iL>ÊÌiiÀÊVÕ`>`ÊVÊiÊ`j`>Ê`iÊiÃÌÀiV ÃÊ`iÊ>ÀV «j>}Ê v«]ÊiÊ`iÊL>ÀµÕV Õi>Ã]ÊVÊÃiVÌÃÊ>ÊÃÕÊ>Ài`i`À°Ê i}ÊiÊV>Ã]ÊÞÊ-Û>]ÊÃ>Û>ÊÞÊ/ëÊÃiÊiVÌÀ>ÀÊiÊ>Ê>ÕÀ>`>Ê«>À>ÊViiLÀ>ÀʵÕiÊÃÕÊ>ÃÌÕÌÊ«>Ê >L>ÊÃ`ÊÕÊjÝÌÊÌÌ>° p À>Ê6i>ÃVÊ`iLiÊiÃÌ>ÀÊ`iëiÀÌ?`ÃiÊp>Ãi}ÕÀÊiÊÃ>}jÃÊVÊÕ>ÊiÛiÊÃÀÃ>]ÊVÊÃÊ ÕLiÀ>ÊViÌ`ÊÕ>ÊÌÀ>Ûisura infantil. p*ÕiÃʵÕiÊÌi}>ÊLÕiÊ`iëiÀÌ>ÀÊiÃiÊV >À>Ì?ÊiLÕÃÌiÀ]ÊÞÊ µÕiÊÊ >Þ>Ê>`iÊ>ÊÃÕÊ>`Êp`VÊÃ>Û>Ê>ʵÕiÊVÌiÃÌÊiÊ V>ÀÌ}À>v\ p6>Þ>ÃÊ>ÊV>>ÀÌiÊÞÊLÀ`iÃÊ«ÀÊÕÊv>ÊviâÊÞÊicesario. ÊÃÊ«ÀiÀÃÊ`>ÃÊ`iÊ>Ûi}>V]ÊÃi«ÀiÊVÊÀÕLÊÃÕreste, el Santa CruzÊivÊiʵÕiÊiÊV>«Ì?ÊL>ÕÌâÊV\Ê>ÀÊ de los Iberos, por la reciente fusión de las dos coronas. Cada >Ì>À`iViÀÊÃiÊiVi`>ÊÃÊv>>iÃÊÞÊÃiÊiV >L>Ê>ÃÊ>V>Ã]Ê«ÀÊ >>À>Ê>ÌiÊÃÊÀ«iÌiÃÊÞÊ>ÊÃÊ>Ài>iÃ]ÊÞÊiÊL>ÀVÊ«iÀ>iV>ÊÛ>À>`ÊVÊÕ>ÊÃ>ÊÃÌ>À>ÊiÊi`Ê`iÊVj>°ÊCamelia Þ>ÊÃiÊL>Ê>VÃÌÕLÀ>`Ê>ÊÛ>ÛjÊ`iÊL>ÀVÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊÛÃÌ>L>Ê >ÃÊiÌÀ>ÃʵÕiÊ >L>ÊiÊiÊL>Õ«Àjð Entonces salía del camarote de lujo, aunque pútrido e incó`]ʵÕiÊiÊ >L>ÊVÀÀië``Ê>ÊÃiÀÊ,`À}ÊÕÊV>ÀÌ}À>vÊ Ài>]ÊÞÊ >LiÀÊ«ÀiÃiÌ>`Ê>ÊÛii`ÀÊ>ÊVÀi`iV>ÊVÊ>ÊvÀ>Ê`i\Ê Yo, el Rey°ÊÌViÃÊÀ>L>Ê>ÊViÊÞÊÃiÊiÝÌ>Ã>L>ÊVÌi«>`ÊÃÕÃÊÕ>À>ÃÊÞÊÃÊV>ÃÊ`iÊÕâʵÕiÊÀivi>L>Ê>ÊiÃviÀ>ÊVÌÕÀ>ÊiÊiÊ>À°Ê }>Ê`iÊ>ÃÊ>ÃÊ>Ê,`À}ÊÞÊÕÌÃÊ >L>L>ÊiÊÛâʵÕi`>]ÊÀiâ>L>ÊVÊÃÊ«>Ã>iÀÃÊiÊÃ>ÌÊÀÃ>À]ÊÊ>ÃÃÌ>Ê>Ê>ÊÀi«ÀiÃiÌ>VÊ`iÊ>}ÖÊÊÊÃ>iÌiÀ]ʵÕiÊ >V>Ê>ÃÊ`iV>ÃÊ`iÊ>ÊÌÀ«Õ>V° Ã>Û>ÊÞÊ>Ê«>Ài>ÊÃ>ÊViÀÊÃÕÊÀ>VÊVÊiÊ«ÀiÀÊvV>]ÊÕÊ«ÌÊÃiÛ>ʵÕiÊ >L>ÊVV`Ê>Ê«>`ÀiÊ`iÊ,`À}]Ê VÊiÊÛii`À]ÊÕÊÌi`>Ê«V>`Ê`iÊÛÀÕi>ÊÞÊ«>ÌV]ÊVÊiÊ — 508 — L`>`ÃÊV>«i?]ʵÕiÊÃiÊ>«ÀÛiV >L>Ê«>À>Ê>`VÌÀ>ÀÊ>Ê- BV BÊÞÊVÊiÊ`iëiÃiÀ]ÊÕÊÌ>jÃÊL>Ãvi>`ÀÊ`iÊ«V>ÌiÊ }À>Vi]ʵÕiÊÀi`>ÊVÕÌÊ>Ê>ÊLiiâ>Ê`iÊ>ÊÛi]ÊÞʵÕiÊ >V>Ê>ÃÊ delicias de la reunión. ÊÃ>Ì>`iÀÊÃ>ÊÃ>Ì>ÀÃiÊ>ÃÊÀ>ÃÊÞÊiÊÀi}>>L>Ê> CameliaÊ>}Õ>Ê>â>>Ê«>À>Ê«ÀiÛiÀÊ>ÊÌiÀÀLiÊiviÀi`>`Ê`iÊ iÃVÀLÕÌ]ʵÕiÊiÊÌ`ÃÊÃÊÛ>iÃÊÃ>ÊiÛ>ÀÃiÊ«ÀÊ`i>ÌiÊ>Ê ?ÃÊ`iÊÕÊ«>Ã>iÀ°Ê/ëÊÃ>ʵÕi>ÀÊ>âÕvÀiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊV iÃÊ ÞÊiL>`ÕÀ>L>ÊVÊ«iâÊ>ÃÊ«>Ì>ÃÊ`iÊ>ÃÊV>>ÃÊ«>À>ÊÊÃiÀÊ>VÀL>`ÃÊ«ÀÊÃÊ«>À?ÃÌÃÊÞÊ>ÃÊVÕV>À>V >Ã]Ê >LÌ>ÌiÃÊ`iÃi>LiÃÊ `iÊ}>i° Cruzaron el cabo del Espíritu Santo escoltados por jabeques `iÊ«iÃV>`ÀiÃÊ>>ÞÃ]Ê>ÃÊVÊiÊÌi`ÊiÃÌÀiV Ê`iÊ->ÊiÀ>À`]Ê``iÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊiÀ>ÊÌÀ>ViÀ>ÃÊÞÊÕÞÊÛiÌ>ðÊÊ ViÀÊ>Êi`>ÊÛi>ÊÞÊVÊ}À>ÊVÕ`>`Ê`iÊÃÊvV>iÃÊÞÊ>reantes, que permanecían en el puente de mando sin perder ojo al océano. ÊÃiÝÌÊ`>]ÊViÀV>Ê`iÊiÃÌÀiV Ê`iÊ-ÕÀ}>]ÊÞÊVV`i`Ê VÊ>Ê>LÀ>`>]ÊÕLiÃÊLÀi}>ÃÊÞÊ>ÃÊ>ÀL>`>Ã]Ê`iëiÀÌ>ÀÊ>Ê>Ê ÌÀ«Õ>V]ʵÕiÊ`À>Ê«?V`>iÌi°Ê>Ê>ÊÀi`ÕÊ>ÊÛiV`>`Ê ÞÊ ÕLiÀÊ`iÊëÀÌ>ÀÊÕ>Ê>ÌÀ>`À>ÊÌÀiÌ>]ʵÕiÊ>ÕµÕiÊÊ Ìi>Ê>ÊV>Ìi}À>Ê`iÊÌv]ÊÃiÊiÊ>Ãii>L>°ÊÊV>«Ì?Ê>`ÊiÛiÀ}>ÀÊ>ÃÊÛi>ÃÊ«ÕiÃÊ«ÕÃ>L>Ê>ÊiL>ÀV>VÊ«i}ÀÃ>iÌiÊ >V>Ê>ÊVÃÌ>° ÌViÃÊViâÊiÊÌÀiÌÊ`iÊ>Ê>ÃÕÃÌ>`>Ê- BV BʵÕiÊ >«ÀiV>L>ÊÕ>Ê}À>Ê>Ãi`>`ÊVÕ>`Ê>«>ÀiV>ÊiÊ>ÊÞ>V>ÊÕ>Ê >À>>]ÊÕ>ÊV V iÊÊÕ>ÊVÕV>À>V >°Ê*iÀÊʵÕiÊ?ÃÊ>ÊÃLÀiÃ>ÌÊvÕiÊiÊÀÕ`ÊiÃÌÀiiVi`ÀÊ`iÊ>ÃÊ>ÃÊL>Ìi`ÊiÊV>ÃVÊÞÊÃ>VÕ`i`ÊÃÊ>`iÀ?iiÃÊÞÊVÕ>`iÀ>ÃÊ`iÊ«À>Ê>Ê««>°Ê>ÊÛiÊ À>L>Ê`iÃVÃ>`>]ÊVÊ>ÃÊÀ`>ÃÊÌiLÀÃ>ÃÊÞÊÃÊÃÊ `iÃÀLÌ>`Ã]ÊÞÊ>ÕµÕiÊiÀ>ÊVvÀÌ>`>Ê«ÀÊ,`À}]Ê«iÃ>L>Ê que morirían en aquellos abismos, tarde o temprano. Su miedo >L>ÊÛiViÃʵÕiÊÃiÊ>ViÀV>L>Ê>Ê«>ÀÝÃÊ`iÊÌiÀÀÀÊÞÊiÌViÃÊÃiÊ ivÀ>ÃV>L>ÊiÊÃÕÃÊi`Ì>ViÃÊLÕ`ÃÌ>ÃʵÕiÊ>ÊÃiÀi>L>ÊÞÊiÊ ÌÀ>µÕâ>L>ÊiÊ?° pÃÌÊiÃÊÕ>Ê«iÃ>`>]Ê,`À}°ÊÊ>ÀÊiÊ>ÌiÀÀ>ÊpiÊVfesó. — 509 — pÌiÌ>ÊÛ`>ÀÊ``iÊiÃÌ>Ã°Ê ?>Ìi]ÊiÃÌÞÊ>ÊÌÕÊ>`° ÊviÀâÊi>iÊÃ>«V>L>ÊiÊ«ÕiÌiÊVÊVÕV >ÃÊ`iÊv>ÊiëÕ>]ÊÞÊÊL>ÀÀ>ÊÌ`ÊVÊÃÊiÊL>ÀVÊvÕiÀ>ÊÕÊV>ÃV>ÀÊ`iÊ Õiâ°ÊÊ}iiÀ>Ê`ÊÀ`iiÃÊ>ÊÃÊ«ÌÃÊ`iÊÃi}ÕÀÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ ÛiÌÊÞÊÛÀ>ÀÊ >V>ÊiÃÌÀLÀ]ÊÊ>Ê>ÛiÊiL>ÀÀ>V>À>°Ê>Ê>ÀÊiÀ>Ê V>`>ÊÛiâÊ?ÃÊ}ÀÕiÃ>]ÊÞÊ>ÃÊ>ÃÊiëÕ>ÌiÃÊÃ>Ì>L>ÊÛiÌ>iÌiÊ«ÀÊiV>Ê`iÊ>ÊVÕLiÀÌ>°ÊÊÌi]ÊiÊVÌÀ>>iÃÌÀiÊÞÊ la marinería no podían dominar el Santa Cruz que cabeceaba «i}ÀÃ>iÌi]ÊÞÊÌ>ÊÃÊÃÊÌÀµÕiÌiÃÊÞÊÃÊvµÕiÃÊVÃi}Õ>ÊiÃÌ>Lâ>ÀÊ>ÊiL>ÀV>V]Ê>ÌiÊ>Ê«ÀiVÕ«>VÊ`iÊÃÊ oficiales. 1>ÊvÀ>ÊÞÊiÃÀ`iVi`À>ÊÀ>V >Ê`iÃÌÀÕÞÊÕÊ`iÊÃÊVÀÀ>iÃÊ ``iÊL>>L>ÊÛi>ÃÊÞÊV>LÀ>Ã]ʵÕiÊ>Ê«ÀiV«Ì>ÀÃiÊ>Ê>ÃÊÛiÌ>ÃÊ >}Õ>ÃÊÃiÊiÛ>ÀÊ«ÀÊ`i>ÌiÊV ÊÌiiÃÊ`iÊvÀÕÌ>ÃÊÞÊiÃ]Ê VÊiÊiÝÀLÌ>ÌiÊ«iÀÕVʵÕiÊViÛ>L>Ê>Ê`iÃ}À>V>Ê«>À>Ê>Ê LÕi>ÊÃ>Õ`Ê`iÊ>Ê>ÀiÀ>ÊÞÊ`iÊ«iÀÃ>ÊVÛ° 9ÊiÊ}>iÊ«iiÌÀÊiÊÕÊÛiÊÛ>«ÀÃ]ÊiÊÕ>ÊÃVÕÀ>Ê>`>]Ê donde cualquier ruido externo o crujido resultaba aterrador. ÊiÃÌ>}Ê`iÊ- BV B]Ê >ÀÌ>Ê`iÊ}iÀÀÊ}>iÌ>ÊÃ>>`>]ÊViÀ`ÊÃiVÊÞÊ«iÃV>`Ê> Õ>`]Ê?ÃÊ`iÊ«>ÛÀʵÕiÊ`iÊ>Ài]ÊiÃÌ>Ê iÊÕÊVVÊ>}Õ`ÊÞÊiÊiÃÌÀ`iÌiÃÊ>ÀV>`>ðÊÕLiÀÊ`iÊ>VÕ`ÀÊ al físico que le suministró un jarabe, que a la postre resultó balÃ?VÊ«>À>ÊÃÕÊ`iV>ÊÞÊÃÕÃÊ`iÃ}>ÀÀ>`ÀiÃÊiÃÌiÀÌÀiðÊ>Ê>ÃÕÃtada CameliaÊvÕiÊ«ÀiÃ>Ê`iÊÕÊië>ÌÃÊÌiÀÀÀÊ>ÊvÕÀÀÊ`iÊ>}Ì>`ÊVj>]ÊÊ>Ê ÀÀÀÊ`iÊ>ÊiÃV>ÛÌÕ`ÊÃÊiÀ>Ê>Ã>Ì>`ÃÊ«ÀÊÃÊ «À>Ì>ÃÊ>«iÃiÃÊÊ>>ÞÃ]ÊÞÊÊÃÊVÕ`>`ÃÊÞÊ«>>LÀ>ÃÊ`iÊÕÊ Ê,`À}ÊVÃi}Õ>Ê>>À>° Êi``>ʵÕiÊ«>Ã>L>Ê>ÃÊ À>ÃÊÞÊ>ÊÃ>ÀÊ>Ê>ÀÊ>LiÀÌ]Ê`iÃiÀÌÊiÊiÃ]ÊÞÊ`iëÕjÃÊ`iÊ>Ài>ÀÊ>Ê>ÛiÊ«ÀÊV>>iÃÊiÊà >ÃÊ`iÊVÀÌ>ÌiÃÊi`>L>`Ã]Ê>ÃÊ>`iÀ>ÃÊ`i>ÀÊ`iÊ}iÀÊÞÊÃÊ ÛÌÃÊÞÊ>iÌÃʵÕi`>ÀÊ> }>`ÃÊ«ÀÊÕÊÛiÌÊÃÕ>ÛiÊÞÊiÊ >ÌÃLÊ`iÊÕÃÊÀiÃÊ>âÕiÃÊ >V>ÊiÊiÃÌi]ÊʵÕiÊÃ}vV>L>Ê>Ê V>>ÊÞÊ>ÊÃ>Û>V° 1Ê`>Ê?ÃÊ`iÊViiV>ÃÊÞÊ ÕLiÀ>ÊÌi`ʵÕiÊ«>ÀÌÀÊ >ÊÀ`iÊ`iÊÛÛiÀÊ>Ê>>]Ê«iÀÊ>ÊÌÀiÌ>ÊVið piÃÊ>]Ê-Û>]ÊÃÊÊÌi`À>ÃʵÕiÊÛjÀÃ>ÃÊVÊiÊ >À>`Ê6i>ÃV]ʵÕiÊÃiÊiÃÌ>À?Ê>VÀ`>`Ê`iÊÌ`>ÃÊÕiÃÌÀ>ÃÊV>ÃÌ>Ã°Ê — 510 — uÊÕÞÊV>LÀtÊp>viÃÌÊÃ>Û>]ÊÞÊiÃVÕ«Ê >V>ÊiÊ>ÀÊ riendo. 1ÊÃiVÊÀi}ÃÊÃiÊ âÊiÊ>Ê>«>À>`>Ê>Ûi]ʵÕiÊÃiÊ `iÃâÊ>Ê>}Õ>ÃÊ?ÃÊ«ÀvÕ`>ÃÊLÕÃV>`ÊÕ>ÊVÀÀiÌiÊv>ÛÀ>ble. Se celebró una misa seca]ÊÃÊÛÊVÃ>}À>`]ÊiÊ>}À>`iViÌÊ>Ê-iÀÊ«ÀÊ >LiÀÊÃ>Û>`ÊiÊ«ÀiÀÊiL>ÌiÊ`iÊ>À]Ê >ÕµÕiÊÃÊ`>ÃÊ >L>ÊÃ`ÊVÃ`iÀ>LiðÊÕLiÀÊ`iÊ>iÌ>ÀÊ>}ÕÃÊ}À>ÛiÃÊ>}Õ>iÌÃ]Ê iÀ`>ÃÊ>LiÀÌ>ÃÊÞÊ`à V>ViÃÊiÌÀiÊ>Ê}iÌiÊ`iÊ>ÀÊÞÊ>}ÕÃÊ}ÀÕiÌiÃÊiÝ«iÀÌÃÊ ÞÊÃLÀiÊÌ`ÊiÊv>iViÌÊ`iÊÕ>Ê>ÀÃÌVÀ>Ì>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]Ê ÕiÀÌ>Ê>Ê«>ÀiViÀÊ`iÊÕ>Ê>viÀiV>Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊ«?V°Ê- BV BÊ>Ê ÛÊÌÀ>`>ÊiÊ>ÊVÕLiÀÌ>]ÊVÊ>ÊV>Liâ>Ê>ÊÕÊ>`ÊÞÊ`iÊÃÕÊLV>Ê V}>L>ÊÕ>Êi}Õ>ÊiÀÌiÊÞÊÀ>`>° ÀÀ>ÀÊÃÕÊVÕiÀ«Ê>Ê>ÀÊiÛÕiÌÊiÊÕÊÃÕ`>ÀÊ`iÊ>À«iÀ>]ÊÞÊÌÀ>ÃÊvÌ>ÀÊ`iÊië>`>ÃÊ`ÕÀ>ÌiÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊÃiÊ Õ`Ê iÊiÊ>LÃÊVÊÕ>Ê«i`À>Ê`iÊ>À°Ê- BV BÊÃÌÊÕÊ}ÀÌÊ `iÊ«>ÛÀ]ÊÞÊÃiÊiÊÀi«À`ÕiÀÊ>ÃÊ?ÕÃi>ðÊ-iÊ>LÀ>âÊVÃ>LiÊ>Ê-Û>ÊVÊÃÊÃÊ Õi`iV`ð p Êi}>ÀjÊÛÛ>Ê>ÊÕiÃÌÀÊ`iÃÌ]Ê,`À}ÊpÃÕÃÕÀÀÊitre lloros. pÀiÃÊÕ>ÊÕiÀÊÛ>iÌiÊÞÊiÃÌ>ÃÊiÊ>ÃÊ`iÊðÊ,jzale. >Ê>Ûi}>VÊÃiÊÀi>Õ`ÊÌÀ>ÃÊ`ÃÊ`>ÃÊ`iÊ>«ÀiÃÕÀ>`ÃÊ>ÀÀi}Ã]ÊÞÊ>ÊÛ`>Ê`iÊCameliaÊÃiÊ âÊ?ÃÊÃÀ``>ÊÞÊÌiiÀÃ>°Ê-ÕÃÊ `ÃÊiÃVÕV >L>ÊÕÊVÃÌ>ÌiÊVÀÕ`ÊL>ÊiÊiÀ}]ÊÞÊ>ÃÊV V iÃÊÃiÊ>ÊV>]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÊVÕ`>`ÃÊ`iÊÃVÌÊ/ë°Ê ÊÃÕÊ>}>V]Ê`iÃi>L>ʵÕiÊiÊL>ÀVÊÛ>À>ÊVÊÕÊ >V]Ê«iÀÊiÊ`iÀÀÌiÀÊiÀ>ÊiÝ>ëiÀ>Ìi]ÊÞÊÃÕÊÀÃÌÀÊiÃÌ>L>ÊV>`>Ê ÛiâÊ?ÃÊ`i>VÀ>`°Ê ÊÊ >L>Ê«``Ê >ViÀÊ>Ê>}Õ>`>Ê>Ê V>ÕÃ>Ê`iÊ>ÊÌi«iÃÌ>`]ÊiÊ>}Õ>ÊViâÊ>Ê«Õ`ÀÀÃiÊÞÊÃÊ>}ÖÊ >}Õ>ViÀÊÃÕÃÌÀ>L>Ê>}Õ>ÊvÀiÃV>Ê>Ê>ÊÌÀ«Õ>V°Ê*ÀÊvÊ>ÛÃÌ>ÀÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊÃÊ>`ÀiÃ]Ê>Ê?ÃÊ`iÊÊ>ÃÊ`iÊ>>]ÊÞÊ iÊÛV?Ê`iÊÃÊ*?>ÀÃÊÃiÊÀiVÀÌÊÌ`ÊiÊiÊ ÀâÌi° p Ê`ViʵÕiÊiÃÌ?Ê>ÊLV>Ê`iÊviÀ] zazarraguan o À>`>Ê`iÊ >vÊpvÀÊÃ>Û>p]ʵÕiÊÃiÊ«iÀÃ}ÊÀiâ>`Ê >Ê>ÃÊ?>ÃÊLi`Ì>ÃÊ`iÊ*ÕÀ}>ÌÀ° iâ>ÀÊ >Ê >ViÀV>ÀÃiÊ >}Õ>ÃÊ «À>}Õ>ÃÊ `iÊ ÃÊ >ÌÛÃÊ — 511 — V >ÀÀÃ]ÊÞÊ`iÊÕV >V >ÃÊVÊÃÊÌÀÃÃÊ`iÃÕ`ÃÊÞÊÃÊ«iV ÃÊ>Ê>Ài]ʵÕiÊiÊÃÕÃÌÀ>L>ÊvÀÕÌ>ÃÊÞÊ>}Õ>ÊiÊViÃÌÃÊÞÊV>>L>â>ÃÊ>ÊV>LÊ`iÊ«ÕÌ>ÃÊ`iÊ>â>]ÊÃLÀiÀÃÊÞÊVÀÌiÃÊ`iÊÌi>°Ê *iÀÊiÊV>«Ì?Ê`iÃÃÌÊ`iÊ>ViÀV>ÀÃi]Ê«ÕiÃÊÃÊ>ÀÀiVviÃÊÀiÃÕÌ>L>Ê«i}ÀÃÃð Al salir al océano, que llamaban Pacífico, del Sur o de BalL>]ÊiÊV>«Ì?Ê}iiÀ>]ʵÕiʵÕiÀ>ÊÃÌÀ>ÀÃiÊ>ÌiÌÊVÊiÊV>ÀÌ}À>vÊÀi>ʵÕiÊ >L>Ê«Ã>`Ê >]ÊÊÛÌÊ>Ê>ÃÊÌL>ÃʵÕiÊ ÕV >ÃÊV iÃÊÀ}>â>L>ÊVÊÃÊvV>iÃÊiÊÃÕÊV>>ÀÌiÊ`iÊ ««>]ÊÌiÌ>`ÊÃÃ>V>ÀiÊ>}Õ>ÊvÀ>V]ʵÕiÊiÊ>ÛÃ>`Ê -Û>]ÊÃÊiÊ«À«ÀV>L>ÊVÊVÕiÌ>}Ì>ð pÊ}iiÀ>]ÊV«Ài`i`ʵÕiÊiÊiëiÀ>ÊiÊiÊV?â>ÀÊ«>À>Ê vÀ>ÀÊ>Ê>ÊÕÌ>Ê`iÊÃÌÀðʷ+ÕjÊ«iÃ>À>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`Ê `iÊÊÃÊiÊÛÞÊ`iÊ>Êi}Õ>¶ÊÊvÀ>VÊÌiiÊiÊV>À?VÌiÀÊ`iÊ ÀiÃiÀÛ>`>° Ê}iiÀ>Ê`iÊ>Ê >]Ê`ÊÌÊ"Û>`]ÊÕÊÌ>ÀÊi`ÕÀiV`ÊiÊ>`iÃÊiÊÌ>>]ÊvÕiÀÌi]ÊÀ`]ÊÛÛ>À>V ]Ê`iÊL>ÀL>Ê Àâ>`>ÊÞÊ>LÕ`>ÌiÊii>Ê}ÀÃ]ÊiÊÀ}ʵÕiÊ>ÞÕ`>À>Ê>ÊÃÕÃÊV>`>ÌiÃÊ«>À>Ê>V>â>ÀÊViÀÌiÀ>iÌiÊÞÊVÊÃÕÃÊVViÌÃÊ iÊ«>À>iÊ{ä¨Ê«>À>ÊÕi}Ê`iÃVi`iÀÊÃÊÀiÃ}ÃÊ >ÃÌ>ÊiÊV>LÊ`iÊ i`V]Ê iÊ >vÀ>]Ê Ã}Õi`Ê la corriente negra]Ê Ê `iÊ>«ÕÀÊ- Ûp°Ê,`À}Ê>ÃÌÊiV>Ì>`]ÊÞÊ >Vi`Ê un alto en la partida, le comentó: pÊ}iiÀ>]Ê·ÊiÛ?ÃÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊÞÊÃÊ`>ÌÃÊ?ÕÌVÃÊ`iÊ vÀ>ÞÊ`ÀjÃÊ`iÊ1À`>iÌ>¶Ê-}Õj`ÃÊ>Ê«iÊ`iÊ>ÊiÌÀ>Êi}>ÀiÃÊÃÊ>«ÀiÌÃÊ>Ê >vÀ>Êp`]ÊÞÊÃiÊ>iÌp°Ê>ÊVÀ>Ê `iL>ÊVVi`iÀÊ>Ê«>`ÀiÊ1À`>iÌ>ÊiÊÌÌÕÊ`iÊÀ>`iÊ`iÊë>>]Ê ÊÕÊLë>`Ê`}]Ê«ÕiÃÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ*>VvVÊ >ÊÕ`ÊÌÀiÃÊ VÕÌÕÀ>ÃÊÞÊ`iÃVÕLiÀÌÊÕÊ«>ÃÊÞÊÕÊ`iÀÀÌiÀÊÃÊiÊVÕ>ÊiÃÌiÊ }>iÊÊiÝÃÌÀ>°Ê1>Ê>VVÊVÃ>° Ê>iÃÌÀi]ÊÌ>LjÊ`iÊ"À`V>ÊVÊiÊVjÀ}ÊVÃ}À>v]Ê Ê>«Þ°ÊµÕiÊVViÌÊÕÛiÀÃ>Ê`iÊ>Ê?ÕÌV>ÊiÀiV>Ê ?ÃÊ À° p9ÊÊV«>ÀÊVÊiÊ>À>ÌiÊ ÊÞÊVÊ6>ÃVÊ`iÊ >>Êpiv>Ìâp°Ê-ÕÊVÌÀLÕVÊ>ÊÕ`Ê >ÊÃ`ÊiÝVi«V>]ÊÞÊ> À>ÊÃiÊÕiÀiÊÛ`>`ÊiÊÕÊÃVÕÀÊVÛiÌÊ`iÊ jV°Êu}À>ÌÌÕ`iÃÊ`iÊ>ÊÛ`>]Ê«>À`iât — 512 — ,`À}ÊÌÊÕÊÃÀLÊ`iÊ`ÕâÊLachrima Christi e insistió: —Este tornaviaje]Ê>ÊiÃÊ`iLiÀ>ÊiÛ>ÀÊÃÕÊLÀi°Ê*iÀÊ Þ>ÊÃiÊÃ>Li]ÊiÊ>ÃÊë>>Ã]Ê>ÊiÝViiV>ÊÃiÊ`iëÀiV>°ÊiÃÌÀ]Ê tomando como referencia el meridiano de Toledo, que las islas «>ÃÊiÃÌ>L>ÊvÕiÀ>Ê`iÊ>ÊVÀVÕÃVÀ«VÊië>>ÊÞÊ`iÌÀÊ `iÊ>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>]ÊÞÊ«ÌV>iÌiÊÊVÛi>Ê>Ài>À°ÊÕiÊÛVtima de su inmenso saber. pÃÕÌÃÊ`iÊÀiÞiðÊu-}>ÃÊÕ}>`tÊ"ÃÊÌV>ÊpiÊÃÌÊ "Û>`° ,`À}ÊÞÊ- BV BÊÃiÌ>Ê>Ê>v>LiÊVÀ`>`>`Ê`iÊÃÊv V>iÃÊÞÊ>Ê«Ài`iVÌ>Ê>ÌiVÊ`iÊ`ÊÌ]Ê>ʵÕiÊiÊ«>V>Ê VÛiÀÃ>ÀÊVÊ>ÊÀiÌ>ÊÃ>Li>`ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>Ã]ÊiëiÊÃi}ÖÊ jÊ`iÊ>Ê}iÌiâ>]Ê>ÊiÝViiV>ÊÞÊ>Êii}>V>° Ê>iÊ`iÊ>>Ê«ÀÃi}Õ>ÊÃÕÊÃ}>`ÕÀ>Ê}>>À`ÊÞÊ>ÀiÀ]Ê«iÌiÊiÊi`Ê`iÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊVj>Ê`iÊ-ÕÀ° Atracaron en la isla de Guajan, o Guan, en el puerto de San ÕÃÊ`iÊ«À>]ÊÕÊÕ}>ÀÊ«>À>`Ã>VÊ`iÊÃÕ>ÛiÃÊÛiÌÃÊÞÊiÝÕLiÀ>ÌiÊÛi}iÌ>V]ÊÕÞÊViÀV>Ê>ÊÃÊiV>ÛiÃÊ`iÊ->«?ÊÞÊ/?]Ê temidos nidos de piratas de todas las raleas. El Santa Cruz se abasteció del fruto de la rinia]ÊVÊÊLÀ>L>ÊÃÊ`}i>Ã]Ê o árbol del pan]ÊÃi}ÖÊÃÊiÝ«À>`ÀiÃÊië>iðÊÕÞÊÃii>ÌiÊ>ÊiÊÞÊ`iÊ}ÕÃÌÊÃ>LÀÃÊÞÊ`ÕVi]Ê«Ãi>Ê>LÕ`>ÌiÊ >}Õ>°Ê-iÊ >>L>ÊÞ>Ê«ÀÊiV>Ê`iÊÃÊÓä¨ÊÀÌi]Ê``iÊÃÊÛiÌÃÊÞÊVÀÀiÌiÃÊViâ>L>Ê>ÊÃiÀiÃÊ>ÊvÊv>ÛÀ>LiÃÊÞÊ>Ê`Ì>ción se notaba animada. ,`À}Ê«iÀ>iV>ÊÕV >ÃÊ À>ÃÊiÊiÊV>>ÀÌiÊÕÌÊ>Ê - BV B]ʵÕiÊVÊiÊvÀiÃVÀÊVi?VʵÕiÊÀi>L>ÊViâÊ>ÊÃiÌÀÃiÊiÀ°Ê-ÕL>Ê«V>ÃÊÛiViÃÊ>ÊVÕLiÀÌ>]Ê«ÕiÃÊiÊi>i]ʵÕiÊÃÕ«iÀ>L>Ê>ÃÊVVÊÛ>À>Ã]Ê>Ê>Ài>L>ÊÞÊiÊ«ÀÛV>L>ÊÛ> `ÃÊÞÊ>ÀV>`>Ã°Ê -Õ«iÀ>ÀÊÛ>ÀÃÊ>}Õ>ViÀÃÊ>V«>>`ÃÊ`iÊÛiÌÃÊ`iÃ>«>VLiÃ]ÊÞÊVÕ>`ÊÃiÊV>>L>ÊÃÕÃÊvÀ>ÃÊÀ?v>}>Ã]ÊÃÕL>Ê>ÊVÕLiÀÌ>Ê ÞÊ`iÃ`iÊ>Ê>ÕÀ>`>ÊLÃiÀÛ>L>ÊiÌÀiÊ>ÃÊiëÕ>ÃÊ>ÃÊ>iÌ>ÃÊi }À>ÃÊ`iÊÃÊÌiÀÀLiÃÊÌLÕÀiÃʵÕiÊ>`>L>ÊiÊ>>`>ð ÊV>«i?]Ê«>À>Ê >ViÀÊ?ÃÊiÛ>`iÀ>Ê>ÊÌÀ>ÛiÃ>]ÊÀ}>â>L>Ê 6>Ê ÀÕVÃ]ÊÀ}>ÌÛ>ÃÊ>Ê->Ê ÀÃÌL>ÊÞÊ->Ì>}ÊÞÊ«ÀViÃiÃÊ VÊiÊ->ÌÃ]ʵÕiÊi>L>Ê`iÊ?ÃÊ>ÊÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]ʵÕiÊ — 513 — Þ>Êi«iâ>L>Ê>ÊÃÌÀ>ÀÊiÊÃÕÃÊÀÃÌÀÃÊÞÊVÕiÀ«ÃÊ>ÃÊÃiVÕi>ÃÊ`iÊ V>Ã>V]Ê>Ê>iÌ>VÊÃÕvViÌiÊÞÊ>ÃÊ«V>`ÕÀ>ÃÊ`iÊÃÊ«>À?ÃÌð ÌiÀ>`ÊÃÊ`>ÃÊV>ÃÃ]ÊVÊÃÊÕÛÃÃÊÞÊÛiÌÃÃ]Ê >Ê >Ê`iÊ>Ê >]Ê«>À>Ê>Ê>i}À>Ê`iÊ"Û>`]Ê>V>âÊ>ÊvÊiÊ `iÃi>`Ê«>À>iÊ{ä¨]ÊÞÊiÊjÊÃiÊ>Ìi`À>ÊÃÊÌiiÃÊ >ÃÌ>Ê >V>â>ÀÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>]Ê``iÊ>ÊÛiViÃÊÃiÊÛi>ÊL>ÀVÃÊ}iÃiÃÊÕÊ >`iÃiÃʵÕiÊ>}Õ>À`>L>ÊVÕ>µÕiÀÊiÀÀÀÊiÊ>Ê derrota para asaltarlos. Tsopin, permanecía siempre atento a los `iÃiÃÊ`iÊÃÕÊÕiÛ>Ê>>]Ê>Ê>ʵÕiÊ`>ÌÀ>L>]ÊÞÊ>ÊÌV>ÀÊ>ÊV>«>>Ê>Ê>ÃÊÃiÃÊ`iÊ>Ê>>>]Ê >V>ÊV>ÊiÊ>ÊVÕLiÀÌ>Ê«>À>ÊÀiVLÀÊ`iÊ ÃÊ>ÀÌiÃÊ>ÃÊiÀiÃÊÀ>ViÃÊ«>À>ÊÃÕÊÃiÀ>]ÊÞÊVV>ÀÃÊ iÊÃÊv}iÃÊ`iÊVÕLiÀÌ>ÊÕÌÊ>Ê>ÊÃiVÃ>Ê«iÀÊiÝ«iÀÌ>ÊÞÊ fuerte Jun. *ÀÊ>ÊV iÊÃ>>Ê`iÊV>>ÀÌi]ÊÞÊ,`À}ÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊiVÌÀ>ÀÊ >Ê>ÊVÀ>ÌÕÀ>ÊVÌ>`À>ÊÞÊ«>Ã>ʵÕiÊVV>°Ê9Ê- BV B]ÊÛ`>`ÊÃÕÃÊ?ÃÊ>ÌÀiV Ã]ÊiÝ >>L>ÊÃÕÃÊÃÌiÀÃÊÞÊÃÕÊÃ>Û>iÊÃiÃÕ>`>`]ÊVÛÀÌj`ÃiÊiÊ>Ê?ÃÊ>viVÌÕÃ>Ê`iÊ>ÃÊ>>ÌiðÊiÊ L>ÃÌ>L>ÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊië>Ê«>À>ÊÀiVÕ«iÀ>ÀÊ>ÃÊvÕiÀâ>Ã]ÊiÊ>iÌÊÞÊiÊÀi«iÀÌÀÊ`iÊÃÕÃÊ?ÃÊÌiÀ>ÃÊV>ÀV>ð p ÕV>Ê«`ÀjÊ>>ÀÊ>ÊÌÀ>ÊÕiÀ]Ê- BV B° p9ÊÌÖÊiÊ >ÃÊ>ÀV>`Ê«>À>ÊÃi«Ài]ÊÊ`ÕViÊ>«>ÀV° 9ÊiÌViÃÊÃiÊ«ÀiÃiÌÊVÊÌ`>ÊÃÕÊÛÀÕiV>Ê>ÊÌi`>Ê«>}>° -iÊVÕ«>ÊiÊVÕ>ÀÌÊiÃÊ`iÊ>Ûi}>V]ÊiÊi`Ê`iÊÕ>Ê iiÀÛ>ÌiÊÌÀ>ÛiÃ>ʵÕiÊ>ÊÌ`ÃÊ>Ìi>Ê`iõÕV>`Ã]ÊVÕ>`Ê LÀÌ>ÀÊÃÊ«ÀiÀÃÊV>ÃÃÊ`iÊ>Ê >`jÃ]ÊÊiÃVÀLÕÌ]ÊÕ>Ê `ivViV>ÊÛÌ>V>ʵÕiÊ >V>ÊiÃÌÀ>}ÃÊiÊÃÊVÕiÀ«Ã°Ê}ÕÃÊ>ÀiÀÃÊViâ>ÀÊ>Ê«>`iViÀÊ«iµÕi>ÃÊ iÀÀ>}>Ã]Ê>Ê V ?ÀÃiiÃÊiÊVÕiÀ«]Ê>ÊÃ>ÀiÊ«ÖÃÌÕ>ÃÊÕViÀÃ>ÃÊÞÊ>ÊÃiÀÊ`>`ÃÊ `iÊL>>Ê«ÀÊvÕiÀÌiÃÊviLÀiÃ]ʵÕiÊÃÊ>Ìi>Ê«ÃÌÀ>`ÃÊÞÊÃÊ ?ðÊÃÊ}ÀÌÃÊ`iÊ}iiÀ>Ê"Û>`ÊÃiÊiÃVÕV >L>ÊiÊÌ`>Ê>Ê >Ûi°ÊÃÌ>L>Ê`iÃiëiÀ>`° p·9ʵÕjÊ«`iÃÊ >ViÀ¶ÊpiÊ«Ài}ÕÌ>L>Ê>ÊVÌÀ>>iÃÌÀi° pVi`>ÀÃÊ>ÊÃÊÞÊ>Ê>ÊÀ>V]ÊÊ}iiÀ>° >ÊÌV>ÊÃiÊiÝÌi`ÊÞÊVÕ`ÊiÊ«?VÊiÌÀiÊÃÊVÛið — 514 — pÕÃÌÊVÕ>`ÊiÃV>Ãi>L>Ê>ÃÊÛiÀ`ÕÀ>Ã]ÊÃÊvÀÕÌÃÊÃiVÃ]ÊiÊ ?ÀLÊ`iÊ«>ÊÞÊÃÊVVÃ]ÊÃÕvÀÃÊiÊ>âÌiÊ`iÊ>Êi«`i>p°Ê-iÊ >iÌÊ,`À}p°ÊuÃÊÃÊLÀi]Ê«ÕiÃÊ`iÊÊiVÌÀ>ÀÊ«ÀÌÊÌiÀÀ>]Ê>Ê«iÃÌiÊÃÊiõÕ>À?tÊ+ÕiÊ- BV BÊÊÃiÊiÌiÀi° *>ÃÊÕ>ÊÃi>>ÊÞÊViâ>ÀÊÃÊiÌiÀÀÃ]Ê?ÃÊ`iÊÕ>Ê `Vi>]ʵÕiÊvÕiÀÊ>`Ê>ÊÀ>Ê`iÊ>Ê>ÀiÀ>ÊÞÊ>Ê`iÊÃÊ >ÌiÀâ>`ÃÊÛ>iÀðÊCamelia]ʵÕiÊ«iÀVL>ʵÕiÊÞ>ÊÊ«Ãi>Ê ÛÕÌ>`Ê«À«>]ÊViâÊ>Ê«>`iViÀÊÕÊ«?VÊV>ÕÃÌÀvLVÊ iÊ>µÕiÊÕ`Ê`iÊ>`iÀ>ÊÞÊ>}Õ>]ÊÞÊ«À?VÌV>iÌiÊ«>Ã>L>ÊiÊ`>Ê >VÃÌ>`>ÊiÊiÊiÀ}Ê`iÊLÀÀ>Ê`iÊV>>°ÊÊ«iÀiâÃ>Ê>VÌÛ`>`]Ê ÃÕvÀ>ÊÕ>ÃÊ?ÕÃi>ÃÊV>«>VÌ>ÌiÃÊÞÊ,`À}ÊV«ÀÊ>ÊÕÊ>ÀÊ>ÊÕÊ«ÀiVÊ>LÕÃÛÊÕ>ÊÀi`>Ê`iÊClavo del Olor, o jen}LÀi]ʵÕiÊ>ÀÊÃÕÃÊVVðÊÃÊvÖiLÀiÃÊLÕÌÃÊ`iÊÃÊv>iV`Ã]ÊiÛÕiÌÃÊiÊ>«iÃÌÃÃÊÃÕ`>ÀÃ]ÊiÀ>Ê>ÀÀ>`ÃÊ>Ê>ÃÊvÀ>ÃÊ >}Õ>ÃÊ>Ê>Ê À>Ê`iÊ6ëiÀ>Ã]ÊiÌÀiÊ Ã«ÃÊ`iÊ>}Õ>ÊLi`Ì>]ÊÀiëÃÀÃÊÞÊpaternóster. Pronto los tiburones darían buena cuenta de sus inermes VÕiÀ«Ã]Ê>ÌiÊiÊ>L>ÌiÌÊÞÊiÊ«iÃ>ÀÊÃÊÌiÊ`iÊÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃ]ʵÕiÊ}Ìi>L>ÊÞÊÛi>ÊiÊiÃÊÃÕÊ«À«>ÊÕiÀÌi°Ê}ÕÃÊ iÊ>>ÀÊ`iÃv>iV`ÃÊÊL>ÀVÊ`iÊ>ÊÕiÀÌi° 9ÊÕV ÃÊViâ>ÀÊ>ÊiµÕiViÀ° Êi`Ê`iÊ>ÊiiÀÛ>ÌiÊiëiÀ>Ê`iÊ`ÛÃ>ÀÊÌiÀÀ>]Ê- BV B]Ê µÕiÊÃÕLÊ>Ê>ÊVÕLiÀÌ>ÊVÊÃÊÃÊ>ÀÀ>Ã>`ÃÊiÊ?}À>Ã]ÊiÊ notificó: p,`À}]Ê/Ã«Ê >ÊVÌÀ>`Ê>ÊiviÀi`>`°ÊÃÌ?ÊÕÞÊ débil. *ÃÌÀ>`ÃÊiÊiÊV>ÌÀi]Ê>ÊÃ>}jÃÊÃiÊiÊ V >ÀÊ>ÃÊiV>Ã]ÊÃiÊ iÊV>ÞiÀÊ>}ÕÃÊ`iÌiÃÊÞÊ`iÊ`iÊViÀ]ÊVÊʵÕiÊ>ÊÕiÀÌiÊ iÀ>ÊÃÕÊÖVÊÞÊÌÀÃÌiÊv>°Ê*ÀÀÀÕ«>ÊiÊÀµÕ`ÃÊ>}ÕÃÌ>`ÃÊ ÞÊÃÕÊV>Liâ>Ê`Û>}>L>°Ê>L>Ê>ÞÕ`>`ÊÞÊ>ÃÃÌ`Ê>ÊÌ`Ã]ÊÞÊ> À>Ê iÀ>ÊjÊiÊ>«iÃÌ>`°ÊÊLÌV>ÀÊÞÊ>ÊVÀÕ>ÊÃiÊiÃÊ >L>Ê>V>L>`Ê >Êi>â>ÊÞÊ>ÃÊvÀÕÌ>ÃÊiÃV>Ãi>L>]Ê«ÀÊʵÕiÊÃÊ«VÃÊÌiiÃÊ`iÊ >â>>ÃʵÕiʵÕi`>L>ÊiÃÌ>L>ÊÃiÛiÀ>iÌiÊÛ}>`Ã]ÊÞÊ>ÃÊ}>iÌ>ÃÊi iV`>ÃÊÞÊ>ÃÊÃ>>âiÃÊiÀ>ÊÀ>V>`>ÃÊVÊÀ}ÕÀÃ>Ê parquedad. >ÊÃÌÕ>VÊÃiÊ âÊiÌViÃÊÃÕvÀLiÊ«>À>Ê-Û>ÊÞÊ- BV B]Ê µÕiÊÌi>ÊÕÊv>ÊÌÀ?}VÊ«>À>ÊiÊv«]Ê>ʵÕiÊÃÕÊV>À>ÊÀi— 515 — ``>ÊÃiÊiÊ>V V]ÊVÌÀ>`>Ê«ÀÊ>ÊÌiÀÀLiÊiviÀi`>`°Ê/Ã«Ê ÃiÊ`iL>Ì>ÊiÌÀiÊ`iÀÃÊÞÊiÃVÕV >L>ÊiÊÃVÀÊÀÕÀÊ`iÊ>ÃÊ Ûi>ÃÊÞÊiÊL>ÌÀÊ`iÊ>ÃÊ>ÃÊ`iÊÕÊ>âÕÊÃVÕÀ]ÊV>ÃÊi}À]ÊVÌÀ>ÊiÊ >ÃÌ`ÌVÊV>ÃV>À]ʵÕiÊÕÞÊ«ÀÌÊ«`À>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊ su tumba. ,`À}Ê`i>LÕ>L>Ê«ÀÊ>ÊVÕLiÀÌ>Ê«ÀiVÕ«>`Ê«ÀÊiÊ`i«>Õ«iÀ>`Ê/ë]ÊLÕÃV>`Ê>}ÖÊÀii`ÊÞÊV«À>`Ê>Ê«ÀiVÊ`iÊÀÊVÕ>µÕiÀÊvÀÕÌ>Ê>ÕµÕiÊiÃÌÕÛiÀ>Ê«`À`>ÊÞÊVÊ}ÕÃ>Ã°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊÃiÊÌ>L>ÊiëiÀ>â>`]Ê«ÕiÃÊiÊ}>iÊ>Ûi}>L>Ê À>Õ`Ê«ÀÊ>Êi>Ê`iÊ«>À>iÊ{ä¨Ê>}ÊiÃVÀ>`]Ê«iÀÊ>Ài ÀÊÞÊ}iÀ]ÊÞÊÃ>L>ÊVÊ >>ÀÃiÊ«ÀÌÊVÊiÊV>LÊ>Ã]ÊiÊiÊ iÝÌÀiÊ`iÊ >vÀ>]Ê>ÊÃ>Ê`iÊ->Ì>Ê>À}>ÀÌ>]ÊÊiÊ«L>`Ê`iÊ San Lucas. 9ÊÀiâ>L>Ê>ÊViÊÃÊ«>À>À]ÊÀ}>`ÊÛiÌÃÊ>«À«>`ð *iÀÊ/ëÊÌi>Ê>ÊÀ>`>Êi>i>`>ÊÞÊÃÕÊiÝ«ÀiÃÊiÀ>Ê`iÊ `iL`>`ÊiÝÌÀi>°ÊiÊ>«>ÀiViÀÊ>V >ÃÊ>À>Ì>`>ÃÊiÊ>Ê «iÊÞÊ,`À}ÊÌiÊiÌViÃÊÃiÀ>iÌiÊ«ÀÊÃÕÊÛ`>]Ê«ÕiÃÊ`iÃÛ>À>L>Ê«ÀvÀi`Ê«>>LÀ>ÃÊVvÕÃ>ÃÊÞÊVÛV>`Ê>ÊÃÕÊ`Ã>Ê `iÊ>À°ÊÀ>ÊiViÃ>ÀʵÕiÊÌ>À>Ê>}Õ>ÊvÀiÃV>ÊÞÊ«ÕÀvV>`À>]ÊÞÊ µÕiÊÃÊÛ}>ÃÊVÀi>À>ÊÌiÀÀ>ÊVÕ>ÌÊ>ÌiÃ]ÊiÊiÀÊÀii`Ê «>À>ÊÃÕÃÊ>iðÊ>L>Ê«iÀ``ÊÛ>À>ÃÊâ>ÃÊ`iÊ«iÃ]ÊÞÊVÊÃÕÊ VÕ`>`À>]ÊÃiÊÛ>ÊVÊÕÊv>Ì>Ã>Êv>jVÊÞÊÃÊÛ`>° >ÊÛi]Ê`iÃiëiÀ>`>]ÊVÌÊiÊVÕ>ÀÌÊiÃÊÞÊi`Ê`iÊÌÀ>ÛiÃ>° —Es como si un nudo de impotencia me atenazara por dentro. p ÊÕÊÃÊ>iÊ`iÊ>Ê-i`>Ê >ÊvÀ>V>Ã>`°Ê*ÀÌÊÛiÀiÃÊÌiÀÀ>]ÊÞ>ÊÊÛiÀ?ÃÊʵÕiÀ`>ÊCamelia. A mi lado nada te VÕÀÀÀ?° Ê>Ê>À}>ÊÞÊ>}ÕÃÌÃ>ÊiëiÀ>]ÊVÕ>`ÊÃVÕÀiV>ÊÞÊÃiÊiVi`>ÊÃÊv>>iÃ]Ê- BV BÊiÃVÕV >L>ÊÃÊÖ}ÕLÀiÃÊÀiâÃÊ`iÊiiÌÊ`iÊÃÊvÕÌÃʵÕiÊ«ÀV>>L>ÊiÊV>«i?]ÊÃi}Õ`Ê`iÊ Õ>ÊÀiÌ> >Ê`iÊ>ÃÕÃÌ>`>ÃÊLi>Ì>ðÊÃÊOra pro nobis]ÊiÊV>>L>Ê el cerebro como saetas de infortunio, cuando no eran los fúneLÀiÃÊ->ÃÊ`iÊ6}>° 1>Ê`iÊ>ÃÊV iÃ]Ê>Ê«ÕiÀÌ>ÊÃiÊ>LÀÊÃÊ >ViÀÊÀÕ`°ÊÀ>Ê Ã>Û>]ʵÕiÊiÃV`>ÊL>Ê>ÊV>«>ÊÕÊLÕÌ°Ê-iÊ«ÕÃÊiÊ`i`Ê`ViÊiÊ>ÊLV>]ÊÞÊÀiÛiÊiÊÛâÊL>>° — 516 — piÊ iÊÀL>`Ê>ÊÃÃÊ}iiÀ>Ê"Û>`ÊiÃÌiÊ>ÀÀÊ`iÊ i>â>°Ê-ÊiÊ`iÃVÕLÀi]Ê>>>Ê«i`iÀjÊ`iÊÕÊV>LÊ`iÊ«>Ê >ÞÀ°Ê*iÀÊ >ÊiÀiV`Ê>Ê«i>°ÊÃÊiÊÀii`Ê?ÃÊivV>âÊVÌÀ>ÊiÊ>Ê`iÊ>`>]ÊÞÊ«Õi`iÊÃ>Û>ÀÃÊ>ÊÛ`>Ê>ÊÌ`ðÊ-Û>ÊÊ abrazó: pÀiÃÊÕiÃÌÀÊ?}iÊVÕÃÌ`]ÊÕ>°ÊÊViÊÌiÊÊ«ÀiiÊ pÀi«ÕÃÊiëiÀ>â>`Ê`iʵÕiÊÌ`ÊVVÕÞiÀ>ÊviâiÌi° Comenzaron a suministrarle a Tsopin la pulpa azucarada a ÕÀÌ>`>Ã]ÊÞÊVÊ>ÊVÀÌ>ÊiV >`>°Ê,`À}ÊiÊÀ}Ê>Ê- BV BÊ µÕiÊi>ÊÞÊÕÊÌ>LjÊÌ>À>Ê>}ÖÊÃÀLÊ`iÊÛiâÊiÊVÕ>`]ÊÊ `iÊÊVÌÀ>ÀÊV>iÀ>ÊiÊiÊ>]ÊÞÊ >LÀ>ʵÕiÊ>iÌ>ÀÊ>iÃÊ >ÞÀiðÊÕÀ>ÌiÊiÊ`>ÊÊiÃV`>ÊiÊ>ÃÊÛ}>ÃÊÞÊ«ÀÊ>ÊV iÊ ÃiÊÊÃÕÃÌÀ>L>°Ê/ëÊÃiÊiÃÌÀiiV>ÊVÕ>`Ê- BV BÊÊÕÊ iÊÀâ>L>ÊVÊ>ÊVÕV >À>ÊÃÕÃÊ>LÃÊ>}ÀiÌ>`ðÊ*iÀÊÀiÃÕÌÊ«À Û`iV>]Ê«ÕiÃÊiÊÕV >V ]Ê>ÕµÕiÊ«VÊ>Ê«V]ÊvÕiÊÀiVLÀ>do el aliento. Õ>`Ê>Ê`iÃiëiÀ>â>]ÊiÊ`iÃ>iÌÊÞÊiÊ`ÀÊ >L>Ê`i>`ÊÃÊLÀÃÊÞÊ>`ÊviÀâiÌiÊÃÊVÀ>âiÃÊ`iÊÃÊÌÀ«Õ>ÌiÃÊ`iÊ>Ê`iÊ>iÊ`iÊ>>]ÊÃÊÛ}>ÃÊ>ÛÃÌ>ÀÊ>Ê>Ê`iÀÛ>Ê }À>`iÃÊÌÀVÃÊ`iÊ?ÀLiÃÊVÊÃÊÀ>>iÃÊ>ÖÊÛiÀ`iÃ]ÊÞÊÃÊ«tos anunciaron que las costas californianas estaban frente a ellos, VÊ>Ê>ÌÕÀ>Ê>i}À>Ê`iÊ>ÊÌÀ«Õ>VʵÕiÊiÌÊ/iÊiÕÊÞÊ >iÕÞ>ð Êi`Ê`iÊÕ>Ê}À>ÊV>>ÊÞÊÕ>ÊÕÃ`>`Ê`iÃÕLÀ>te se dejaron arrastrar por la corriente, mientras bandadas de ÀÕ`Ã>ÃÊ}>ÛÌ>ÃÊÛ>L>Ê>ÊÊiÃÊiÊVÀVÕðÊ- BV BÊÃÌÊ µÕiÊ`iëiÀÌ>L>Ê`iÊÕ>Ê«iÃ>`>ÊÞÊ/ëÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>ÊiÛ>Ì>ÀÃiÊ `iÊiV ]Ê>ÕµÕiÊÛ`ÊÞÊv>jV°ÊÃÊ`>ÃÊ}iÀ>L>ÊV>`>Ê ?ÃÊÀ>`>ÌiÃ]ÊÞÊiÊSanta CruzÊÃiÊ>ViÀV>L>ÊiÝ«i`ÌÛÊ>ÊV>LÊ i`VÊÞÊ>Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊ>Ê>ÃʵÕiÊ}iÃiÃÊ>>L>ÊEl Lago Español]Ê«ÕiÃÊÌ`ÃÊÃÊL>ÀVÃʵÕiÊ«ÀÊ>Ê>Ûi}>L>Êâ>L>ÊiÊ pabellón de Su Majestad Católica. 1ÊÛiÌÊLÀÃÊ`iÊiÃÌiÊiëiÊÃÊÛi?iiÃÊÞÊiÌÀiÊ`ÃÊ ÕViÃÊ`ÛÃ>ÀÊÃÊ`vÕÃÃÊv>À>iÃÊ`iÊ>Ê6>ÊÞÊ*ÕiÀÌÊ`iÊ->Ê ÕV>Ã]ÊiÊ>Ê>>Ê >vÀ>°ÊÊÌÀiÌÊ >L>Êi}>`Ê>ÊÃÕÊv° pÃÊVÊÕ>ÊLiÀ>V]Ê,`À}ÊpiÊ`Ê>ÊÛiÊ>LÀ>â?`° — 517 — p ÕiÃÌÀ>ÃÊÀ>ViÃÊ >ÊÃ`ÊiÃVÕV >`>ðÊ9>Ê>V>LÊÌ`° - BV BÊÞÊÕÊÃÕLiÀÊ>Ê>Ê>ÕÀ>`>ÊÞÊ>ÛÃÌ>ÀÊ>LÀ â>`>ÃÊÕ>Ê«>Þ>Ê>ÀiÃ>ÊÞÊ`Õ>`>ÊÃLÀiÊ>ʵÕiÊÃÕÀV>L>ÊiÊ ÛÕiÊ>ÀÃ>ÃÊL>`>`>ÃÊ`iÊ>ÛiÃÊ`iÊ«Õ>ÃÊL>V>ÃÊÞÊÀÃ>`>ðÊ>Ê }iÌiÊÀ>L>]ÊÀiâ>L>]ÊLÀV>L>ÊÞÊÃiÊ>LÀ>â>L>ÊiÊi`Ê`iÊÕ>Ê viV`>`ÊViVÌÛ>ÊiÊ>ʵÕiÊ«>ÀÌV«>ÀÊ- BV B]ÊÕÊÞÊ/ë]Ê µÕiÊ>ÕµÕiÊÕÞÊ`jL]ÊÃÕLÊ>ÊVÕLiÀÌ>]Ê`i>VÀ>`ÊÞÊ>ViÌ°Ê >>ÀÊ>ÊÌiÀÀ>ÊÞÊvÕiÀÊÀiVL`ÃÊ«ÀÊiÊ,i}`ÀÊÞÊ>}ÕÃÊVjÀ}ÃÊ`iÊ>ÊÃʵÕiÊiÃÊ«À«ÀV>ÀÊ>}Õ>ÊÞÊ«Õ«Ã>ÃÊvÀÕÌ>ðʫÀÛiV >ÀÊÌ>LjÊ«>À>ÊViÀV>ÀÊVÊÃÊ`Ã]ÊÞÊ>Ê V>LÊ`iÊVÕiÌ>ÃÊ`iÊVÀiÃ]Ê>}Õ>ÃÊ}>Ã>Ã]ÊVÌÃÊÞÊVÕV Ã]Ê LÌÕÛiÀÊÕ>Ê}À>ÊV>Ì`>`Ê`iÊV>ÀiÊ`iÊV>â>]Ê}>>Ã]ÊvÀÕÌ>ÃÊ `iÃVV`>ÃÊÞÊVVÃÊvÀiÃVð Ê>iÊ`iÊ>>]Ê`iÊ>Ê >]ÊÊ`iÊ>Ê-i`>]ÊÃiÊ >L>ÊÃ>Û>`ÊÕÊ>Ê?ÃÊ«ÀÊ>Ê>}?>Ê}À>V>Ê`iÊð ÃÊiviÀÃÊÃiÊvÕiÀÊÀiÃÌ>LiVi`]ÊÞÊiÀ>ÊÌ>Ê>Ê>LÕ`>V>Ê`iÊ>iÌÃ]ʵÕiÊ>Ê>Ãi`>`ÊÞÊiÊ >LÀi]Ê`iÀÊ«>ÃÊ>Ê>Ê }Õ>ÊÞÊ>Ê`iëv>ÀÀ°Ê6iÌiÊ`>ÃÊ`iëÕjÃÊ>V>â>ÀÊ>ÃÊ`iÃi> `>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊV>«ÕV]Ê>ÕµÕiÊÌ>À`>ÀÊiÊVÀÕâ>ÀÊÃÕÊ>ÀiÃÊÞÊ >ÀÀiÃ}>`Ê«>ÃÊÕ>ÊÃi>>°Ê>ÃÊV>Ã>ÃÊ`iÊ>`iÀ>]ÊL>ÀÀÊÞÊ«>>]Ê >ÃÊVv>ÃÊ`iÊÃÊ>ÛÃÊi}>`ÃÊ`iÊ*iÀÖÊÞÊ>ÃÊÌ>>ÃʵÕiÊ>ÃÊ VÀVÕ`>L>]ÊÀiÕLÀ>L>ÊVÊiÊÃÊ>ViÌi°Ê- BV B]ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê>`ÀiV`ÊVÊiÊ«iÀiâÃÊVÀi«Ì>ÀÊ`iÊ>Ê>ÀL>`ÕÀ>ÊÞÊiÊ >ÃÊL>>ViÊ`iÊ}>i]ÊÃiÊ`iëiÀÌÊÃÃi}>`>° *iÀÊÊ >V>ÊÃÊÀ>À]Ê>ÕµÕiÊiÀ>Ê?}À>ÃÊ`iÊÖL°Ê Õ>`ÊVÊ«>ÃÃÊÛ>V>ÌiÃ]Ê>ÞÕ`>ÀÊ>ÊL>>ÀÊ>Ê/ëʫÀÊ>Ê iÃV>>]ÊiÊi}>ÀÊÀiÃÊv>>ÀiÃÊ`iÊ >]ÊVÊiÊÃ?`>Ê`iÊ /À]ÊiÊ>V>vÀÊ`iÊÀi]ÊiÊ«>Ê`iÊ >L>VÊÞÊiÊV>ÛÊ`iÊ>ÃÊ ÕV>ðÊ>L>ÊÛÕiÌÊ>ÊÃÕÊ }>ÀÊÞÊÃÀÊ>Ê,`À}°ÊÊtornaviajeÊ >L>Ê`ÕÀ>`ÊVVÊÌi`ÃÃÊÞÊÌiÀÀLiÃÊiÃiÃÊÞÊ`ÃÊ`>ÃÊ > iÃÃ]Ê«iÀÊÕÞÊ«ÀÌÊViiLÀ>À>Ê>Ê*>ÃVÕ>Ê`iÊ>Ê >ÌÛ`>`Ê`iÊ-iÀÊiÊ ÕiÛ>Êë>>° iÊ>ÃÊ>ÛiÃÊ>À>ÃÊÞÊ`iÊ>ÊVÕ`>`ÊiÃÊi}>L>ÊÕÊÌÕÕÌÕÃÊ iÃÌÀj«Ì°Ê9>ÊÃÊiëiÀ>L>Ê>ÃÊV >À>}>ÃÊÞÊ>ÃÊÀµÕiÃÌ>ÃÊÞÊÌ>LjÊÃÊ>`ÕÃÌÃÊvÕV>ÀÃÊ`iÊ>Ê>Vi`>Ê,i>]ÊÞÊViÌÃÊ `iÊiÀV>`iÀiÃÊi}>`ÃÊ`iÊÕ>`>>>À>]ÊjV]Ê*ÕiL>]Ê/ÕV>]Ê Ài>ÊÞÊ ÕiÀ>Û>V>°Ê1>ÊviÀ>ÊiëiVÌ>VÕ>ÀÊÃiÊ«Ài«>À>L>ÊiÊ — 518 — ÃÊiÀV>`ÃÊÞÊ>Ê}iÌiÊ>VÕ`>Ê`iÊÌ`>ÃÊ«>ÀÌiðÊÊ`ÃÊÃi>>ÃÊ ÃiÊV>À>Ê>ÃÊ>}>À>L>Ã]ÊÃÊi}VÃ]ÊÃÊ`ÃÕÃÊ`iÊVtrabando, las bolsas emboscadas que entraban en las faltriqueras `iÊÃÊVÌ>`ÀiÃÊÀi>iÃ]ÊÃÊÌÀ>ÌÃÊVÊÀ>iÀ>ÃÊÞÊVÌÀ>L>`ÃÌ>Ã]ÊÃÊ>VÕiÀ`ÃÊL>ÊVÕiÀ`>ÊÞÊÃÊ`iÃÌÀÃÊÌÀ>«V iÃÊ`iÊÃÊVÀÀÕ«ÌÃÊÛii`ÀiÃÊ`iÊ>Ê À>° Õ>ÊÃ>Û>ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊ`ië`iÀÊVÊÕÊvÕiÀÌiÊ>«ÀiÌÊ`iÊ >ÃÊÞÊÕÊ>LÀ>âÊ`iÊvÀ>V>ÊV>>À>`iÀ>]ÊÞÊVÊ>Ê«ÀiÃ>Ê `iÊÛiÀÃi]Ê«ÕiÃÊiÊ>iÃÌÀÊ`iÊ>Ê*>Ì>ÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`iÊ>Ê Ì>Ê`iÊ`>ÃÊÞÊV>`>Ê>ÊÀiV>>À>Ê`iÊÕiÛÊiÊ6iÀ>VÀÕâ° p9ÊÃÞÊVÊ>ÃÊ}`À>Ã]ÊÀi}ÀiÃÊV>`>Ê>]ÊLÕiÊ>}° p*Ài}ÕÌ>Ê«ÀÊÃÌÀðÊ+Õâ?ÃÊiÃÌiÃÊiÊ>>«>ÊpiÊÀiÛip°Ê ÊÊiÀiÃÊ LÀiÊ`iÊiÃÌ>ÀÊV>Ã>`]ÊiÊÊV>Ã>ÊÃi«ÀiÊÌi`À?ÃÊÕÊÌiV ]ÊÕÊÌÀâÊ`iÊ«>]ÊÞÊÕ>Ê>ÃÌ>`Ê«iÀii°Ê/iÊ espero Juan. Ã>Û>Ê>ÃÌÊVÊÕÊ}iÀÊÛiÌÊ`iÊV>Liâ>ÊiÊ`iÊ V«V`>`°Ê«ÀiV>L>Ê>Ê>µÕiÊ LÀiÊÞÊÃÕÊ`iÛVÊiÀ>Êmensa. pV>L>ÀÊÃÊ`>ÃÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÊV«>>ÊÃiÀ>Ê«ÕÀ>Ê`iV>]Ê}>?°Ê+ÕiÊÃi?ÃÊÕÞÊviViÃÊ>ÊÃiÀ>ÊCamelia ÞÊÌÖ°Ê+Õi`>ÊVÊð 9ÊÃiÊ`ië`iÀÊÌiÀV>L?`ÃiÊÕ>ÊiÌÛ>ÊÃÀÃ>° ?ÃÊÌ>À`i]Ê>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÀ}ÀÊ`iÊV>]ÊV>«ÕVʵÕi`>À>Ê `iÃiÀÌ>]Ê >ÃÌ>ʵÕiÊ`iÊÕiÛÊâ>À«>À>ÊiÊÀiÞÊ`iÊVj>ÊÞÊV>ÕÃ>ÌiÊ`iÊÃÕÊÀµÕiâ>\Ê>Ê >Ê`iÊ>Ê >° - BV BÊ«iÃʵÕiÊ>µÕiÃÊië>iÃÊ`iÊL>ÀL>ÃÊViÀÀ>`>Ã]Ê >ÕÃÌiÀÃ]Êv>v>ÀÀiÃÊÞÊÕÞÊÀi}ÃÃ]ÊiÀ>ÊV>«>ViÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÞÀiÃÊ iÀV`>`iÃ]Ê«ÕiÃÊÕÊiÝÌÀ>Ê«iÌÕ]ÊiâV>Ê`iÊÀ}Õ]Ê Û>iÌ>ÊÞÊ À]ÊÃÊiÃÌÕ>L>Ê>Ê>Ê>ÛiÌÕÀ>ÊÞÊ>Ê>Ê«Àiâ>°Ê9Ê >ÕµÕiÊiÃÌ>L>ÊiÝÕÌ>ÌiÃÊ«ÀÊ >LiÀÊ>ÀÀL>`ÊVÊ>ÃÊÛ`>ÃÊÌ>VÌ>Ã]ÊÃiÊ >>L>Ê>ÀV>`ÃÊ«ÀÊÃÊvÀÌÕÃÊ>vÀÌ>`ÃÊÞÊ por el sombrío recuerdo de los quince tripulantes sepultados en los abismos del Mar del Sur. *iÀÊ>ÕÊ>Ã]Ê- BV BÊiÊÃÀÊ`V Ã>°Ê-ÕÊ>ÀÊÃiÊL>Ã>L>Ê iÊÕ>Ê>Vi«Ì>VÊ`iÊÃÕÃÊÃiÌ`Ã]ÊÞÊ>ÊÀiV>Ê>ÌÀ>VVʵÕiÊÃiÊ profesaban en una concordia armónica de dos espíritus afines. — 519 — LÃÊÃiÊvÀiV>Ê>viVÌ]Ê>ÀÊÞÊiViÃÊvÃV>ð *>ÀÌiÀÊiÊÕÃÊ`>ÃÊ >V>Ê6iÀ>VÀÕâ]ÊiÊÕ>ÊÕÌÀ`>ÊV>À>Û>>Ê`iÊ6ÀÀiÞ]ÊÞÊ,`À}Ê>Ê>`ÀÊVÊÃÊÃiÊ >>À>ÊiÊÕ>Ê ÛÃÊÀÀi>°Ê Ìi«ÊÃÕÊv}ÕÀ>ÊÛiÃÌ`>ÊVÊÕ>ÊÌÖV>ÊV >Ê `iÊÃi`>ÊÛiÀ`iÊ«Ì>`>Ê`iÊiÖv>ÀiÃÊÞÊ`iÊÌÃÊL>VÃ]ÊÞÊ>`À>`>ÊVÊ«iÀ>ðÊ>Ê«iÊiÊLÀ>L>ÊÞÊÃÕÃÊ>LÃÊ`iÊVÀÊ`iÊ>ÃÊVirezas se le ofrecían entreabiertos. Aquella mujer era pura delicia «>À>ÊÃÊÃÊÞÊiÊ>>° ÊÕ`ÊiÃÊiÀ>ÊÕÊÕ}>ÀÊëÀÌ>LiÊÞÊiÃÊ`i>L>Êië>VÊ «>À>Ê>Ê`V >°Ê,`À}ÊÃiÊiÃÌÀiiVÊ>Ê«iÀVLÀÊiÊ>À>Ê>Ê>À`ÃʵÕiÊ`iëÀi`>ÊÃÕÊ«iÊ>â>L>V >`ʵÕiÊÃiÊiâVÊVÊiÊ ÀÊL>Ã?VÊ`iÊ>ÃÊvÀiÃʵÕiÊVÀiV>ÊiÊiÊV>Ê`iÊ6iÀ>cruz. ÀÊ>ÊViÊÞÊÛÊiÊÃÊiÃiÀi>ÀÃiÊ`iÊÕÊViÊ>ÊiÊvnito. — 520 — 8 El manantial de Jalapa >>«>ÊiÀ>ÊÕ>ÊVÕ`>`ÊiÌÀi}>`>Ê>Ê>ÊL>â>Ê`iÊÃÕÃÊ>ÀiÃ]Ê>Ê>Ê µÕiÌÕ`ÊÞÊ>Ê>Ê}À>Ì>Ê Ã«Ì>`>`Ê`iÊÃÕÃÊ}iÌiÃÆÊÞÊ`iÃ`iÊiÊ«ÀiÀÊ ÃÌ>ÌiÊÃÕÃÊ«>Ã>iÃ]ÊÃÕÃÊL>ViÃÊvÀ`Ã]Ê>ÃÊ}>iÀ>ÃÊ`iÊ«iÀÃ>nas azules, las arcadas blancas, las celosías de maderas taracea`>ÃÊÞÊÃÕÊÕâÊiëiÃ>`>ÊiÊ`iÃVÀ«ÌLiÃÊVÀiÃ]Ê>}iÌâ>ÀÊ>Ê - BV B]ʵÕiÊ`iV`ʵÕi`>ÀÃiÊ>ÊÛÛÀÊiÊÌ>Ê`VÊÕ}>À]ÊViÀV>Ê>Ê6iÀ>VÀÕâ]ÊiÌÀ>ÃÊ,`À}ÊÛ>>L>Ê>Êë>>Ê«>À>ÊiÌÀi}>ÀÊ iÊiÀ?`ÕÊ`iÊÃÕÊÃÊ>Ê>iÃÌÀÊ >ÛiÃÊÞÊÕi}Ê>LÃÊ a Su Majestad don Felipe. >ÊÛ>ÊiÀ>ÊÕÊÛiÀ}iÊ«iÀvÕ>`ÊÃÌÕ>`Ê>Ê«iÊ`iÊ>Ê>âÕ>`>Ê Ì>>Ê`iÊMacuiltépec]ʵÕiÊ>VÕ>L>ÊiÊÃÕÊÀi}>âÊÕÊV>ÃiÀÊ de estancias pintadas de blanco con estucos amarillos. Los cuaÌÀÊÛ>iÀÃÊ >L>ÊÌ>À`>`ÊÕÊ`>ÊiÊi}>ÀÊ`iÃ`iÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊiÊ ÕÊV>ÀÀÕ>iʵÕiÊiÃÊ >L>Ê«À«ÀV>`ÊiÊÛiÌiÀÊLÀÃÊ `iÊ*]Êv>iÌiÊÃ>ÌÃviV ÊVÊiÊv>Ê`iÊÃÕÊViÀÛ>Êii}]Ê Lucas Olid. piÊ >LjÃÊ«À«ÀV>`Ê>Ê>ÞÀÊ>i}À>Ê`iÊÊÛ`>]Ê`Ê ,`À}°Ê9>ÊÃ>L>ÊÞʵÕiÊÛÃÊÃÕV>À>ÃÊ>ÊÃ>ÌÃv>VVÊiÊ >ÃÕÌ°Ê ÊiÊ}ÕÃÌ>ÊÀiVÀi>ÀiÊiÊiÊ`ÀÊ`iÊÃÊÃii>ÌiÃ]Ê «ÕiÃÊiÊÌi}Ê«ÀÊLÕiÊVÀÃÌ>]Ê«iÀÊiÊ>i}ÀʵÕiÊ«i>À>ÊÃÕÃÊ «iV>`ÃÊVÊ}>iÌi°Ê9ÊVÕ`>ÃÊ`iʵÕiÊiÃiÊÀi}>ÊÊÃi>ÊÕ>Ê >Ê iÀiV>]ÊÃiÀ° -iÊ`ië`iÀÊVÊÕÊ>«ÀiÌÊ`iÊ>ÃÊÞÊÃiÊ`ië`iÀ° — 521 — /À>ÃÊ«iÀVÌ>ÀÊiÊ>Ê*Ã>`>Ê`iÊ-i}Û>]ÊÃÊVÕ>ÌÀÊÛ>iÀÃ]ÊÃiÊ`À}iÀÊ>Ê ÃÃÌÀÊ`iÊ>>«>Ê«>À>ÊiÌÀiÛÃÌ>ÀÃiÊ VÊiÊ ÀÀi}`À°Ê,iÌ>ÀÊÕÊ>Ìâ>ÊÞÊiÊÕÊV>ÀÀÕ>iÊ`iÊ VÕ>ÌÀÊV>L>iÀ>ÃÊVÀÕâ>ÀÊ«ÀÊÕÊV>ÊÀÀi}Õ>ÀÊ«L>`Ê `iÊÛ`iÃ]ʵÕiÊÃiÊ`iÃV}>L>Ê«ÀÊÃÊ>ÀÀ>ÌiðÊiÊÛiâÊiÊVÕ>`Ê - BV BÊ>`>L>Ê>Ê>ViiÀʵÕiÊÃiÊ`iÌÕÛiÀ>ÊÞÊÃiÊ`iiÌ>L>Ê ÀiëÀ>`ÊiÊ>ÀiÊ«ÊÞÊVÊiÊÕÕÀ>ÌiÊiëiVÌ?VÕÊ`iÊviÀ>V`>`ÊÞÊÛiÀ`À° >Ê«ÀiÃʵÕiÊV>ÃÊ>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ>µÕiÃÊÛÃÌ>ÌiÃÊ iÊ>>«>]ÊÀiÃÕÌÊ>>ÌÛ>ÊiÊVÕÃÊÃÌiÀÃ>°ÊÃÊ>V}i` ÀiÃÊ>>«iÃÊÃiÊ>ÀÀ>V>ÀÊiÊiÊ«>>ViÌiÊÕV«>]Ê«i`iÌiÃÊ `iÊ`iÃVV`ÊV>L>iÀ]Ê`iÊ>Ê`>>ÊV >]Ê`iÊ>ʵÕiÊÃiÊ>Ãi}ÕÀ>L>Ê>ÃÊ?ÃÊiÝÌÀ>Û>}>ÌiÃÊ«ÀVi`iV>Ã]ÊÞÊ`iÊÃÊVÀ>`ÃÊÀitales, que los miraban con ojos de sorpresa. ÕV>ÊÃiÊ >L>ÊÛÃÌÊ>µÕi>ÃÊÀ>â>ÃÊiÊ>>«>° Ê>V>`i]Ê`Ê`ÀjÃÊ`iÊÛ>]ʵÕiÊ>Ãi>L>ÊÕÊië>Ì>ÃV>ÃÊ`iÊ«Õ>Ã]ÊiÀ>ÊÕÊÛiÊ `>}Ê`iÊÛi>Ê>VÕÀ>]Ê`iÊÃÊ >âÕiÃÊÞÊÃ>ÌiÃ]ÊvÀ>ÃÊVÕ`>`>Ã]Ê«iÀ>ÊL>V>ÊÞÊiÃiÀ>`ÃÊ }iÃÌðÊL>Ê>Ì>Û>`Ê`iÊÀ}ÕÀÃÊÕÌÊÞÊVÊÕ>ÊV>`i>Ê`iÊ«>Ì>Ê ÃLÀiÊiÊ«iV ]ʵÕiÊÊ`iÌvV>L>ÊVÊ,i}`ÀÊ`iÊ>Ê6>°Ê iÀÛÃÊië>Ì>L>Ê>ÊÃÊÃiVÌÃÊiÌÀ>ÃÊiÝ>>L>Ê>ÊÃÊÛÃtantes. ,`À}Êi«iÊÌÀÊ«i}ÊvÀ>`ÊVÊiÊ«Yo, el rey», en iʵÕiÊÃiÊ«ÀiÃiÌ>L>ÊVÊÕÊvV>ÊÞÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊ>ÊÀ>`>Ê ,i>Êi}>`ÊiÊiÊ>iÊ`iÊV>«ÕV]ÊiÊÃÊÀiÃiÀÛ>`>Ê`iÊ >Ê À>ÆÊÞÊ>Ê>Ê`>>Ê- BV B]ÊVÊÕ>Ê«iâ>Ê«ÀiÃV` LiÊiÊ>ÃÊiÌiÃÊi}V>ViÃÊVÊiÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >]Ê `iÊ>ÃʵÕiÊiÊ6ÀÀiÞÊ`iÊjVÊpiÊÀiÛiÊ}À>ÛipÊÌi>ÊVÕ«das noticias, si es que deseaba consultar su identidad. Ê`ÀjÃÊÃiʵÕi`ÊLµÕ>LiÀÌ]ÊÞÊÊ`>L>ÊVÀj`ÌÊ>ÊÊ µÕiÊi>ÊiÊiÊ`VÕiÌÊVÊÃÊ>VÀiÃÊÞÊvÀ>ÃÊ`iÊÃÕÊÃÃ>Ê Majestad Católica. De modo que atraído por la prestancia del «ÌÊÀi>ÊÞÊ`iÊ>ÊÛiÊV >]ÊÃÊÛÌÊi`>Ì>iÌiÊ>ÊÃÕÊ V>Ã>ÊÃ>Ài}>]ʵÕiÊ>Ê«`>ÊVÃ`iÀ>ÀÊÃÕÞ>°Ê-ÕÊiëÃ>]Ê`>Ê i>ÊÌii}À]ÊÊiÊvÕiÊ>Ê>Êâ>}>]ÊÞÊÃiʵÕi`ÊiÃÌÕ«iv>VÌ>Ê >ÊÛiÀÊV«>ÀiViÀÊ>ÊÌ>Ê«ÌÀiÃVÃÊÞÊ«ÀV«>iÃÊÛÃÌ>ÌiÃ]ÊÕ`ÃÊiÊÌ>Ê`iÃ}Õ>ÊÃVi`>`Ê`iÊÀ>â>ð — 522 — pÃÌ?ÃÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÊV>Ã>]ÊÃiÀ>ðÊ+Õi`>ÃÊVÕ>ÌÊÃÊ«>âV>Ê piÊ>viÃÌÊiÊÀi}`ÀÊÃiÀÛiÌi° >Ê`Õi>ÊiÀ>ÊÕ>ÊÕiÀÊiÕ`>]ÊÀi>]Ê`iÊ«iÊL>V>ÊÞÊ iÌÀ>`>ÊiÊV>ÀiðÊiÊ«>ÀiV>ÊÕÊÛiÀ`>`iÀÊ«À`}ʵÕiÊÃiÊ >>À>ÊiÊÕ>ÊVÕ`>`Ê«iÀ``>Ê`iÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÞÊÃÊÛÌÊ>ÊÕÊ ÀivÀ}iÀ°Ê-ÕÊÀ>`>ÊV>ÕÌiÃ>ÊÃiÊ«ÃÊ`iÊÃÃ>ÞÊiÊCamelia, >`ÛÀÌi`ÊÃÕÊÀiv>`>ÊLiiâ>]ÊiÊÕÃÌÀiÊ`iÊÃÕÃÊÞ>ÃÊÞÊÊ>}vVÊ`iÊÃÕÃÊÛiÃÌ`ÕÀ>Ã]ʵÕiÊ>ÃÊVÃ`iÀ>L>ÊÛiÀ`>`iÀ>iÌiÊÀi}>ð *iÀÊʵÕiÊ?ÃÊiÊÃÀ«Ài`ÊvÕiÊ>ÃÊ>VÌÌÕ`iÃÊ«>ÌÀV>ÃÊ`iÊ>Ê Ûi]ʵÕiÊÃiÊÛ>Ê>`À>LiiÌi]ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕ>ÊVÀÌiÃ>>Ê`iÊ«>>V°ÊÃÌ>L>ÊiV>Ì>`>ÊVÊ>ÊÛÃÌ>ÊÞÊiÊ«`iÀÊ >ViÀÊ >ÃÌ>`ÊVÊvÀ>ÃÌiÀÃÊÌ>ÊÀiiÛ>ÌiðÊ>Êi>]ʵÕiÊ>iÌi>L>ÊVÊÃÕÊ>ÊÕÊ>L>V]ÊiÀ>ÊiÊ«>À>`}>Ê`iÊ>ÊV>À`>`ÊÞÊ>Ê }iiÀÃ`>`ÊiÌÀiÊÃÊ`ÃÊÞÊÃÊvÀ>iÃÊvÀ>VÃV>Ã]ÊÞÊÃi«ÀiÊ iÃÌ>L>Ê«ÀiÃÌ>Ê>Ê>ÞÕ`>À° p·9ʵÕjÊÃÊÌÀ>iÊ«ÀÊ>µÕ¶Ê· i}VöʷÃÕÌÃÊ`iÊÀiÞ¶ p*ÕiÃÊÛiÀjÃ]Ê`Ê`ÀjÃÊpiÊ`Ê-Û>p°ÊÊiÃÌiÊÛ>i]ÊiÊ iʵÕiÊ iÊV>ÀÌ}À>v>`Ê>ÃÊVÃÌ>ÃÊv«>ÃÊÞÊ>ÊÕiÛ>ÊV>Ê «ÀÌÕ}ÕiÃ>Ê`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê>V>]Ê iÊÌi`Ê>Ê«ÀÌÕ`>`Ê`iÊ ÌÀ>L>ÀÊ>}Õ>ÃÊ>ÃÌ>`iÃÊ`iÊ >]ÊiÌÀiÊi>ÃÊ`>Ê- BV B]ʵÕiÊ iÊLÀiÛi]ÊÞÊVÕ>`ÊÌiÊVÊÕiÃÌÀ>ÊÀi}ÊÞÊVÃÌÕLÀiÃ]Ê >ÀjÊÊiëÃ>°ÊÌ>LjÊÌ>LjÊÕ>ÊÀi>VÊViÀV>>ÊVÊiÊÌmonel de la Armada, Lucas Olid, que lo fue de mi padre, el ca«Ì?Ê`Ê*i`ÀÊ-Û>]ÊÞʵÕiÊiÊÃÕÃÊÖÌÃÊ>ÃÊÃiÊVÛÀÌÊiÊ VÀÃ>À°ÊÃÌiÊ LÀi]ÊÃi}ÖÊ«`jÃÊV«ÀL>ÀÊiÊiÃÌÃÊÌÌÕÃÊ µÕiÊÌiÃÌvV>ÊiÊÕÃÌV>Ê`iÊ>V>ÊÞÊ`iÊ>>]ÊÌÕÛÊ>ÊLiÊ >ViÀiÊ iÀi`iÀÊ`iÊÃÕÃÊLiiÃÊ>ÌiÃÊ`iÊÀÀ° p·9ÊÃÊi}Ê>}Õ>ÊV>Ã>ÊÊ >Vi`>Ê`iÊ>>«>]ʵÕâ?¶ÊpÃiÊ ÌiÀiÃÊViÀÀ>`ÊÃÕÃÊÃÊ>iÃÊÞÊ>}Õ>À`>`ÊÕ>ÊÀiëÕiÃÌ>° ,`À}Ê âÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊ>ÃiÌiÌ° p-]ÊVVÀiÌ>iÌiÊiÃÌ>Êp>vÀ]ÊÞÊiÊÃÌÀÊ>ÊiÃVÀÌÕÀ>p°Ê1ÊÌiÀÀiÊÊÀ>V ]ʵÕiÊ>µÕÊÃiÊ`i>ÊVÊLa Antigua]Ê`>ÌiÊVÊiÊV>Ê`iÊ*>V ÊÞÊiÊ>}Ê`iÊÃÊiÀÀÃ]Ê Ãi}ÖÊiÊ >ÊViÀÌvV>`ÊiÊ6iÀ>VÀÕâ°ÊiÃi>À>ÊÛiÀ>Ê>ÌiÃÊ`iÊ «>ÀÌÀÊ«>À>Êë>>]ÊÞÊÛiÀÊÃÊiÀiViÊ>Ê«i>ÊVÃiÀÛ>À>]ÊÊÛi derla. — 523 — Ê>V>`iÊÛÊ«iÃ>ÌÛÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊÕi}ÊÀi«VÊÃiÀÛcial: p-]ÊÃjÊ``iÊÃiÊ >>°Ê ÀiʵÕiÊ«iÀÌiiVÊ>ÊÕÊ>ÛiÌÕÀiÀÊ >«i`>`Ê*ÀÌV>ÀÀiÀ]Ê«iÀʵÕiÊÕV>Êi}Ê>ÊVÕÌÛ>À>]Ê«ÀÊ ÊµÕiÊÃÊV>«iÃÃÊ>ÊÕÌâ>Ê«>À>Ê`>ÀÊ`iÊViÀÊ>Ê}>>`°Ê 9ÊÃÊÃÊ>V«>>ÀjÊ«>À>ʵÕiÊÌjÃÊ«ÃiÃÊ`iÊi>°ÊÃÊ ÕÊ ÀÊÌiiÀÊiÌÀiÊÕiÃÌÀÃÊÛiVÃÊ>ÊÕÊV>L>iÀÊÞÊ>ÊÕ>Ê dama de tan alto linaje. ->iÀÊ`iÊV>ÃiÀÊÞÊÃÕLiÀÊ>ÊV>ÀÀÕ>iÊ>ʵÕiÊÃi}Õ>Ê VÕ>`À>ÃÊ`iÊV µÕÃÊÞÊâ>LiÌiÃ]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ>ÃÊÃ>«V>`ÕÀ>ÃÊ `iÊL>ÀÀÊ`iÊÃÊV >ÀVÃÊ`iÊÃÕÃÊi«>`>ÃÊVÕiÃÌ>ðÊÊ>ÊÛ>Ê «ÀviÀ>L>ÊÃÊiÀV>`ÃÊ>Ê>ÀiÊLÀiÊÞÊ>}Õ>ÃÊV>Ã>ÃÊÃ>Ài}>ÃÊ `iÊÃÊV>L>iÀÃ]Ê`iÌvV>`>ÃÊ«ÀÊÃÊiÃVÕ`ÃÊ iÀ?`VÃÊ`iÊ«i`À>ÊÞÊ>ÃÊÀi>ÃÊ>LÀ>`>ðÊ>ÃÊV>iÃÊ>Ê>ÊÃÀiÊ`iÊV>LÀ>ÃÊÞÊ>ÊÌÕvÊ `iÊ>ÃÊÌi`>ÃÊ`iÊ>ÀV>Ã]ÊVÀ`>iÃ]ÊÛÊÌÌ]Ê>â>vÀ?]Ê«>ÊÀiVjÊ Ài>`]ÊV i]ÊV>vjÊÛiÀ`iÊÞÊ>ÊV>V>Ê`iÊ*iÀÖ°ÊÊ`ÀjÃ]ʵÕiÊ >}Ì>L>ÊÃÕÊ>ÛiÌ>`ÀÊ`iÊÃV>ÃÊVÊÕ>Êië>`>Ê`iÊVL>Ìi]Ê iÃÊ>ÀÀʵÕiÊ`iëÕjÃÊ`iÊ>ÊVÕ«>VÊië>>Ê`iÊ1521, Jalapa ÊvÕiÊVv>`>Ê>Ê}ÖÊVµÕÃÌ>`À]ÊÃʵÕiÊÃiÊiÊÀiÃiÀÛÊiÊ ÀiÞÊ«>À>ÊÌÀLÕÌ>ÀÊ`ÀiVÌ>iÌiÊ>Ê>Ê À>]ÊÃi`Ê«ÀÊÌ>ÌÊÕ>Ê Õ`>`Ê,i>°ÊÕi}Ê>VÕ`Ê>ÊÃÕÃÊ?ÃÊÃiiVÌ>ÃÊ«>>L>ÃÊ«>À>Ê ÃÌÀ>ÀiÃÊiÊVÛiÌÊvÀÌ>iâ>Ê`iÊSan Francisco]ʵÕiÊ«ÀiÛ>iV>Ê«iÌi]ÊÞÊVÕÞÃÊvÀ>iÃÊiÀ>ÊÕÞʵÕiÀ`ÃÊ«ÀÊiÊ«ÕiL° —Como todos los monasterios que fundó Cortés, parece ?ÃÊÕÊL>Õ>ÀÌiÊÌ>ÀʵÕiÊÕÊÕ}>ÀÊ`iÊÀ>VÊÞÊ«iÌiV>Ê piÃÊiÝ«Vp°ÊÊiÃÌiÊV>ÕÃÌÀÊÃiÊ}â>Ê`iÊÕ>ÊÛÃÌ>Ê}À>`Ã>Ê `iÊÃÊ«VÃÊiÛ>`ÃÊ`iÊCofre de PeroteÊÞÊ`iÊOrizaba, del río de >ÊÌ}Õ>ÊÞÊ >ÃÌ>Ê`iÊ>À° p·9Ê«ÀʵÕjÊiÊ>ÃÌiÀÊiÃÊÕÊvÀÌÊÌ>ÊiÝ«Õ}>Li¶ ÊÛâÊV>ÃÊ«iÀVi«ÌLi]ÊiÊÀiÛiÊiÊVÀÀi}`À\ p*ÀÊÃÊ ÕLiÀ>Ê>}Õ>ÊÃÕÀÀiVVÊ`}i>°ÊÊ1519 sus priÌÛÃÊ«L>`ÀiÃ]ÊÃiVÕ`>`Ê>Ê«ÌV>Ê`iÊÃÕÃÊÞÊ>ÞÕ`>Ê`iÊ los Totonacas de Cempoala, recibieron pacíficamente a iÀ?Ê CortésÊÞÊ>ÊÃÕÊijÀVÌ]Ê>ÌiÃÊ`iÊ>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ>Ê/iV ÌÌ? iÝV>°Ê*iÀÊÕV>ÊÃiÊÃ>Li°Ê+ÕiÊ ÞÊiÃÊi>]Ê>>>Ê«Õi`iÊÃiÀÊ ÕÊii}]ÊÞÊ >ÞʵÕiÊÃiÀÊ«ÀiV>Û`ÊÞÊÃ>LiÀÊ`iviÊ`iÀÃi° Rebasaron un camino con espesos bosques de ÃÌÞÀ>Ý, i?× 524 — tomosÊÞÊ iiV ÃÊ >ÃÌ>Êi}>ÀÊ>Ê>ÃÊÀ>ÃÊ`iÊ«iµÕiÊ>}Ê`iÊÃÊ iÀÀÃ]Ê``iÊÃiÊ>ÊÃÊViViÀÀÃÊ`iÊÃÊÀiL>ðÊÊViÊLÀ>L>Ê iÀÃÊÞÊÃiÀi]ÊiÊëÀÊiÊ- BV BÊ>À>â>Ê`iÊÃÊ «>Ã>iÃÊ`iÊ >°ÊÊ>ÃiÌ>iÌÊi}>`Ê«ÀÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀÊ ÃiÊÃÌÕ>L>ÊViÀV>Ê`iÊLÀÕÃÊ>>Ì>Ê`iÊLÀiÊXallitic]Ê VÕÞ>ÃÊ>}Õ>ÃÊVÀÃÌ>>ÃÊÞÊiÊÕÀÕÊÀÕÀÃÊ>ÌÀ>Ê>Ê>ÌiVÊ`iÊ>Ê>Ã?ÌV>° >Êi>Ê`iÃVi`Ê`iÊV>ÀÀÕ>iÊiÊÛÌÊ>Ê- BV BÊÞÊ>Ê Õ]Ê>Ê«>Ãi>ÀÊ«ÀÊÕ>ÊvÀ`>Ê``iÊVÀiV>ÊÃÊ>}Õ>V>ÌiÃ]Ê>ÃÊ }ÕiÀ>Ã]Ê>ÃÊ >Þ>Ã]Ê>À>ÕV>À>ÃÊÞÊ>V>À>`>ðÊ/>LjÊ >L>Ê?Àboles frutales plantados por los indios, como los duraznos, naÀ>Ã]Ê}Õ>Þ>LÃ]ÊëiÀÃÊÞÊV ÀÞ>ðÊ9ÊViÀV>Ê`iÊ>>Ì>Ê ÃiÊ>â>L>ÊÕÊ«ÌÀiÃVÊV >âÊ`iÊL>ÀÀ]Ê«i`À>ÊÞÊ >À>ÃV>ÃÊ µÕiÊÃiÀÛ>Ê«>À>Ê}Õ>ÀiViÀÃiÊÃÊ«>ÃÌÀiÃʵÕiÊ}Õ>À`>L>Ê>ÃÊV>LÀ>Ã°Ê *Ãi>ÊÕÊ ÕiÀÌÊÃiLÀ>`Ê`iÊÀÃ>Ã]Ê}>À`i>ÃÊÞÊ«>Ì>ÃÊ`iÊ«À«i`>`iÃÊi`V>iÃ\Ê>â>>]ÊÀÕ`>]ÊÃ>ÕV]Ê}À`L]ÊÞiÀL>LÕi>ÊÞÊ>ÊÀ>âÊ`iÊ>>«>]ÊÞÊÃÕÊVÌi«>VÊVÌ>L>Ê>ÊÃÃi}ÊÞÊ>Ê«>âÊ?ÃÊ>LÃÕÌ>° - BV BʵÕi`Ê«Ài`>`>Ê`iÊ«>À>i°ÊiÊ«>ÀiVÊÕÊ«>À>ÃÊ iÊ>ÊÌiÀÀ>]ÊÌ>ÊÕLÀÃÊÞÊÌ>ÊÃ>Û>iÊÞÊviÀ>âÆÊÞÊ`i>`Ê«ÀÊÕÊ ÃÌ>ÌiÊ>ÊÌÕÌi>Ê`iÊ>ÊV>ÃÌi>>]ÊÃiÊ>ViÀVÊ>Ê`Ê`iÊ,`À}]ÊÞÊ le susurró: p+Õi`jÃÊ>ÊÛÛÀÊiÊiÃÌiÊÀV°ÊµÕÊÃiÀiÃÊviViÃ°Ê ÊÊÃiÀʵÕiÊ«iÃiÃʵÕiÊÃÞÊÕ>ÊÕiÀÊ>«À«>`>Ê«>À>ÊÌ]Ê ,`À}° pÀiÃÊ>Ê?ÃÊ>`iVÕ>`>Ê«>À>ÊVÛiÀÌÀÌiÊiÊÊiëÃ>]Ê- BV B° -Û>ÊV«Ài`Ê>ÊiÌʵÕiÊÊÊ>V«>>À>ÊiÊÃÕÊ iÕ`LiÊÛ>iÊ>Êë>>]ʵÕiÊ«iÃ>L>Êi«Ài`iÀÊiÊviLÀiÀ°ÊÊ ÌiÀÀÀʵÕiÊiÊ«À`ÕV>Ê>Ê>ÃÊ>}Õ>ÃÊ`iÊVj>Ê>Ê«>À>â>L>Ê«>À>Ê Õ>ÊÕiÛ>ÊÌÀ>ÛiÃ>Ê`iÊÌÀiÃÊiÃiÃ]ÊÞÊjÊÊ`iÃi>L>ÊL}>À>° ÊÌjÀÊiÊ«>ÀiVÊÀi>iÌiÊ iÀÃ]ÊÞÊ«iÃʵÕiÊiÃÌ>L>Ê iÊ`iÊ«ÃL`>`iÃÊ«>À>Ê«ÀëiÀ>À]ÊÞÊ>Êi`ÊV>ÊiÌÀiÊ Ã«>>ÊÞÊ >°ÊÀ>ÊVÕiÃÌÊ`iÊÀiviÝ>ÀÊÃLÀiÊÃÕÊvÕÌÕÀÊ «ÀÝ°Ê*ÀÊÌÀ>Ê«>ÀÌiÊ,`À}ÊiÃÌ>L>Ê >ÀÌÊ`iÊi`}>ÀÊ>ÌiÊ ÃÊLiÃÊ`iÊ>Ê«iÃÕ>]ÊÞÊ`iÊëÀÌ>ÀÊ>ʵÕÃÌÀ>]ÊiÌÃÌ>Ê ÞÊiVÀÃiÌ>`>ÊÃVi`>`Êië>>]ÊÌ>Ê`>`>Ê>Ê`viÀiV>ÀÊÞÊ`i× 525 — «ÀiV>ÀÊ«ÀÊV>ÕÃ>Ê`iÊ>ÊÃ>}Ài]ÊiÊ>i]Ê>ÊVÕ>ÊÞÊ>ÊÀi}Ê`iÊ V>`>ÊVÕ>°ÊCameliaÊÊÃiÀ>ÊviâÊiÊ >ÃÌ>]ÊÃi>>`>Ê«ÀÊÌ`Ã]ÊÞÊiÊiÃÌiÊÕiÛÊÕ`Ê«`iÃÊViâ>ÀÊÕ>ÊÕiÛ>ÊÛ`>Ê ÃÊiÝVÕÃiÃ°Ê ÊiÊv>Ì>ÊÀ>â° LÀÃÊ iÊ >L>Ê VviÃ>`Ê µÕiÊ ÃÊ ViÀV>ÌiÃÊ ?ÃÊ acaudalados de VeracruzÊ«Ãi>Êi}VÃÊÞÊ>ÃiÃÊiÊ>>«>]Ê``iÊÃiÊ}â>L>Ê`iÊÕ>ÊvÀiÃVÕÀ>Ê>}À>`>Li]Ê`iÊ}À>`iÃÊ«ÀÌÕ`>`iÃÊ«>À>Ê >ViÀÃiÊÀVÃÊÞÊ`iÊ>Ê>>LiÊ Ã«Ì>`>`Ê`iÊÃÊ Õ}>ÀiÃ]Ê«ÕiÃÊÃÊõÕÌÃ]ÊÃÊV>ÀiÃÊÞÊ>Êfiebre amarilla >V>Ê«iÃ>Ê>ÊÀiÃ`iV>ÊiÊ>ÊVÃÌ>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ° i`Ì>À>ÊiÊ`iÃiÊ`iÊ- BV BÊÞÊÃÊVÃiÃÊ`iÊiÃiÀÊ iÊ*]Ê>ÌiÃÊ`iʵÕiÊâ>À«>À>ÊiÊiÊL>ÀVÊ`iÊVÀÀiÊ>Ê-iÛ>]Ê ``iÊ«iÃ>L>Ê«>ÀÌÀÊ«ÀÌ>`ÊÃÊvÀiÃÊ«>À>Ê >ÛiÃÊÞÊiÊ ÀiÞ°ÊÃʵÕiÊÊÌi>Ê?ÃÊÀii`ʵÕiÊV>L>ÀÊÃÕÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ inmediatos. ,i}ÀiÃ>ÀÊ>Êi``>ÊÞʵÕi`>ÀÊÃÌ>>`ÃÊVÊ Õjëi`iÃÊ`ÃÌ}Õ`ÃÊiÊiÊV>ÃiÀÊ`iÊ,i}`À]ÊÃ>Li`ÀÊ`iʵÕiÊ >µÕiÊv>ÛÀÊÊVLÀ>À>ÊVÊVÀiViÃÊ«ÀÊ>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊÀi>°Ê- BV BÊÀi}>Ê>Ê`>Êi>ÊÕ>ÊV>Ã>Ê`iÊ`ÀÀÊ`iÊ Ãi`>Ê>Û>ÊÞÊÕÊÕi}Ê`iÊ«iiÃÊ`iÊ>V>ÆÊÞÊ,`À}Ê>Ê>V>`i]Ê Õ>ÊV>>ÊVÊ>`À>LiÃÊ}À>L>`ÃʵÕiÊVÌi>ÊÕ>Ê«ÃÌ>Ê`iÊ iV >Êv>LÀV>`>ÊiÊ>V>° No obstante, cuando la casa quedó en silencio, don Andrés, «ÀiVÕ«>`Ê«ÀÊ>ÊÀÀÕ«VÊiÊ>>«>Ê`iÊ«ÌÊÞÊ`iÊ>Ê`>>Ê V >]ÊiÛÊÕÊVÀÀiÊ>Ê6ÀÀiÞÊ`iÊjV]Ê`ÊÛ>ÀÊ>ÀµÕiÊ`iÊ<Ö}>]Ê>ÀµÕjÃÊ`iÊ6>>ÀµÕi]ÊiÊiʵÕiÊiÊVÕ V>L>Ê>ÊÃÌ>ÊÛÃÌ>ÊÞÊiÊÀ}>L>Ê`V>ViÃÊ>ÊÀiëiVÌ° Ê`iÃi>L>ÊiÀÀ>À]ÊÞÊÌÀ>Ì>ÀÊÊÀiV >â>ÀÊÃi}ÖÊVÛiÀ>° -}Ã>iÌiÊÃ>ÊiÊVÀÀiÊ >V>ÊiÊV>Ê`iÊ>ÊV>«Ì>Ê`iÊ ÕiÛ>Êë>>°Ê ÕLÀÀ>Ê>ÃÊÃiÃiÌ>Êi}Õ>ÃʵÕiÊ >L>Ê`iÊ`ÃÌ>V>Ê iÊ`ÃÊ`>Ã]ÊÞÊiÃÌ>À>Ê`iÊÀi}ÀiÃÊiÊVÕ>ÌÀ° µÕiÃÊ`>ÃÊvÕiÀÊ`iÊÀi>ÊÞÊ`iÃV>Ã]ÊiÊi`Ê`iÊÕ>Ê «>âÊ>LÃÕÌ>]ʵÕiÊ>}À>`ÊÌ>ÌÊ>Ê- BV BÊVÊ>Ê,`À}° p Ê«Õi`ÊVÀiiÀʵÕiÊÕÊÀi}>Êi`i>`Ê`iÊiÃiÊ"`Ê Ãi>ÊiÊ`ivÌÛ>ÊiÊÀi>ÃÊ``iÊ«>vµÕiÊÊvÕÌÕÀ°Êu>ÌÀiÊ`iÊ`iÃÌʵÕiÊÛ>À>Ê«iÀÌÕÀL>LiÊʵÕiÊ«Àii`Ì>ÊÃÊ ÀÌ>iÃÊp«ið — 526 — >ÊVÌiÃÌ>VÊ`iÊ6ÀÀiÞÊ`iÊjVÊi}Ê«ÕÌÕ>ÊÞÊV>ÌÀ>]ÊVÊ>Êië>`>Ê`iÊÕÊÛiÀ`Õ}°ÊÊ`ÀjÃÊÃiÊ>V`Ê ÞÊÃiÊ>ÞÕ`Ê`iÊÕÃÊ>ÌiÃÊ«>À>ÊiiÀ>°ÊÊiÃ>i]ÊVÊ>ÊiÃÌ>«>ÊÞÊiÊ>VÀiÊ`iÊ6ÀÀiÞ]ÊÊ«`>ÊÃiÀÊ?ÃÊ«ÀiVÃ\ «A don Andrés de Ávila, Corregidor de la Villa de Jalapa. En relación al súbdito de Su Majestad, Cartógrafo y Piloto de la Casa de Contratación de Sevilla, don Rodrigo Silva de la Gasca, os notifico que obran documentos reservados en esta Capitanía General, donde se ordena desde la Secretaría de Estado de Madrid, salvaguardia y tutela al dicho oficial, y dispensa de dar cuenta a cualquier organismo del Virreinato, pues su misión atañe a la Casa misma del Rey don Felipe, que lo ha comisionado para un servicio capital de la Corona en las Islas de Poniente, de orden confidencial. Extremad su cuidado, acogedlo y atendedlo según la razón de su rango, y comunicadme cualquier contingencia para su debida protección y regalo en su paso por Nueva España. El Virrey. Dado en Ciudad de Méjico. Epifanía del Señor de 1586. Dixi». Õ>`ÊÛ>Ê>V>LÊ`iÊiiÀÊ>ÊVÌiÃÌ>VÊ`iÊ6ÀÀiÞ]Ê>ÃÊ>Ì«>ÀÀ>ÃÊVÊ>ÃʵÕiÊÃiÊ >L>Ê>ÞÕ`>`Ê«>À>Êi>ÀÊÃiÊiÊV>ÞiÀÊ`iÊ>ÃÊ >ðÊ*iÀ>iVÊ>ÕÃiÌi]ÊiÌ`ÊiÊÃÕÊL}>VÊ`iÊV«Àtarse como requería la ocasión. Y si quería prosperar en la adminisÌÀ>VÊ`iÊ ÕiÛÊÕ`]Ê`iL>ÊiÃiÀ>ÀÃiÊVÊÃÕÃÊ Õjëi`iÃ°Ê Ê LÃÌ>ÌiÊÃÕÊV>Liâ>ÊÃiÊiÊ`iÊÌiÀÀ}>Ìiðʷ+ÕjÊÃÊ >LÀ>Ê iÛ>`Ê>ÊV>LÊ`Ê,`À}ÊiÊ>µÕi>Ê`iÃVV`>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÕ`ʵÕiÊ >ÃÌ>ÊiÊ6ÀÀiÞÊiÊÀ}>L>Ê«iÌiÃ>ÊÞÊÀiÛiÀiV>¶ ->Ê`iÊ`ië>V ÊiÊ«>ÀÌÊÀ`iiÃÊ>ÊÃÊVÀ>`ÃÊ«>À>ʵÕiÊ iÝÌÀi>À>Ê>Ê>ÌiVÊÞÊiÊVÕ`>`ÊVÊÃÊÛÌ>`ðÊÕi}ÊÃiÊ iV>Ê>Ê>Ê>VL>Ê>ÊÃÌÀ>ÀiÊ>ÊÌ>Ê>ÊÃÕÊiëÃ>]ÊÛÃLiiÌiÊ >âÀ>`°Ê>Ê`Õi>Ê>ÊiÞÊÞÊiÊ>VÃi\ —No os intranquilicéis, querido. Es una oportunidad para asVi`iÀÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÊV>ÀÀiÀ>ÊiÊ>ÃÊ`>Ã]ÊÞÊ`Ê,`À}ÊÃÊ>ÞÕ`>À?°Ê — 527 — ÃÊÕÊV>L>iÀÊÌi}ÀÊiÊÕÃÌÀ>`ÊÞÊÃÕÊ«ÀiÌ`>ÊÕ>ÊÕiÀÊ`ÃÌ}Õ`>°Ê À>ÊÛÞÊ>ÊiÛ>ÀiÊ>Ê>ÊÃiÀ>Ê- BV BÊÕÊ>â>«?° µÕi>ÊV i]ÊÌÀ>ÃÊ>ÊV«Ã>ÊVi>ÊVÊ>ʵÕiÊvÕiÀÊ>}>Ã>>`Ã]ÊÃÊ>>ÌiÃÊVÛiÀÃ>ÀÊiÊiÊiV Ê>Ê>ÊÕâÊÌiÕiÊ`iÊ>ÃÊÛi>Ã°Ê >L>ÀÊ`iÊÃÕÊ«ÀÛiÀÊiÊ>ÊVÕ`>`ʵÕiÊiÊ`iÃÌÊiÃÊ >L>Ê«ÕiÃÌÊiÊiÊV>Ê`iÊÃÕÃÊÛ`>ð p Ê}â>ÀiÃÊ`iÊiÀÊÕ}>ÀÊVÊiÃÌiÊ«>À>ÊViÌ>ÀÊÕiÃÌÀÊvÕÌÕÀ]Ê,`À}Êp`Ê- BV BÊ>V>ÀV?`p°ÊÃÊÕÊ«>À>iÊ iÀÃÊÞÊiÊÀiVÕiÀ`>Ê>ÊÊÌiÀÀ>°Ê+Õi`jÃÊ>ÊÛÛÀÊ>µÕÊÞÊViÌiÃÊiÊi`vVÊ`iÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>ÃÊiÊ>>«>°ÊÃÌ?ÊViÀV>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]Ê}â>ÃÊ`iÊv>ÛÀÊ`iÊÌÕÃÊ}LiÀ>ÌiÃÊÞÊÃi}ÕÀʵÕiÊ>µÕÊ«Õi`iÃÊÃiÀÛÀÊ>ÊÌÕÊÀiÞ° Ê Ã«>ÊÃiÊ`iÊ>«>ÀÌ>ÀÊ`iÊÃÕÃÊ«À«ÃÌðÊ-iÊ>«ÀÝÊ>Êi>Ê ÞÊiÃLâ>`ÊÕ>ÊÃÀÃ>ÊÌÀ>µÕâ>`À>Ê>Vi«ÌÊÃÕÊÀÕi}° pÌViÃÊÊ >LÀ?Ê?ÃÊÀii`ʵÕiÊV«À>ÀÊÕ>ÊV>Ã>ÊiÊ >>«>ÊÞÊ`ëiÀÊÕiÃÌÀÊvÕÌÕÀÊ`iÊÕ>ÊvÀ>ÊÕÞÊ`ÃÌÌ>Ê>Ê>ʵÕiÊ >}j°ÊiLÊ«>ÀÌÀÊiÊLÀiÛiÊÃÊÌÊ«>À>Êë>>ÊÞÊ`iLiÃÊiëiÀ>ÀiÊ pVÌiÃÌÊ,`À}p°Ê>>«>ÊiÃÊÕ>ÊVÕ`>`Ê>i}ÀiÊÞÊÃ>ÕLÀi]ÊiÃÊÛiÀ`>`]Ê`iÊV>ÊLi}ÊÞÊV>`>Ê`>Ê?ÃÊvÀiViÌi°ÊÃÌ?ÊLiÊVÕV>`ÊVÊiÊ>ÀÊÞÊVÊ>ÊV>«Ì>°ÊÃʵÕiÊÃVÌ>ÀjÊ>Ê>Ê}À>V>Ê`iÊ -ÕÊ>iÃÌ>`ÊÕÊ«ÕiÃÌÊ`iÊ >ÀÌ}À>vÊiÊiÊ"LÃiÀÛ>ÌÀÊ`iÊjV]ÊÞÊÞ>ÊÛiÀið - BV BÊiÀiV°Ê,`À}Ê >L>Ê>VVi``Ê>ÊÃÕÃÊÀÕi}ÃÊÞÊÊ >>L>°ÊÊÛiÀÊÌ>Ê«ÀVÛiÊ>ÊÃÕÊÀÕi}ÊÊLiÃÊÞÊiÊ>viÃÌÊ>i}Ài\ p9Ê >LÀ?ÃÊ`iÊVÌ>ÀÊVÊLa Aguada, querido. Posee unas posibilidades ilimitadas para sacarle partido —le susurró—. ¿No adÛiÀÌÃÌiʵÕiÊiÃÌ>L>ÊÀi«iÌ>Ê`iÊ>`iÀ>ÃÊ«ÀiVÃ>ö p*ÕiÃÊ>ÊÛiÀ`>`ÊiÃʵÕiÊÊÀi«>ÀjÊiÊiÃ]ÊCamelia. ÊÛiÀ}Øiâ>ÊÞÊÌ>LjÊVÊVv>â>]ÊÃiÊÃViÀÊ>ÊÛi° p-]ÊÞ>ÊÃjʵÕiÊiÀiÃÊÕÊV>L>iÀÊÞʵÕiÊiÃÊLiÊ«>À>ÊÌÊÌÀ>L>>ÀÊ `iÊViÀV>Ìi]ÊÊ`iÊ>}ÀVÕÌÀ]ÊÞʵÕiÊÊÌ>ÊõÕiÀ>ÊÌiÊ >ÃÊv>`Ê iÊi>°Êj>ÃÊ>Ê]Ê>ÊÕÊÞÊ>Ê/ë]ÊÞÊÌiÊ>Ãi}ÕÀÊ«ÀÊÊÃ>}ÀiÊ µÕiÊÌi`ÀiÃÊ«>À>ÊÛÛÀÊ`}>iÌi]ÊiÊVÕÃÊVÊÕ° -Û>ÊÊ>ÊV«Ài`]Ê«iÀÊÃ>L>ʵÕiÊÕÀ`>ÊÕÊ«ÀÞiVÌÊÀiV`ÌʵÕiÊ>i}À>À>ÊÃÕÊVÀ>âÊÞÊ>ÕiÌ>À>ÊÃÕÊLÃ>°ÊÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊiÛ>ÌÊÞÊÌÀ>Ê`ÃÊV«>ÃÊi>ÃÊ`iÊ>Û>Ã>°Ê-iÊÀiVÃÌ]ÊÞÊ ÃÕÃÊÃÊ`iÌ>ÀÊiÝÌÀ>iâ>°ÊÕi}ÊiÊ«Ài}ÕÌ\ — 528 — p·9ÊVÊÊ >À?öÊ/À>L>>`ÊVÊÌÕÃÊ>ðÊu«ÃLit ÊÕÊ}iÃÌÊ`iÊÃiVÀiÌÃÊ>v>LiÊiÊVÌiÃÌÊÃÌiÀÃ>\ p9>ÊÌiÊÊiÝ«V>ÀjÊ?ÃÊ>`i>Ìi]ʵÕiÀ`Ê,`À}°Ê ÕiÃÌÀÊ «ÀÛiÀÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÊiÊÕ>ÊVÌÕ>Ê«>ViV>ÊÞÊiÊ Õ>Ê«ÀiVÕ«>V]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iʵÕiÊÌi}>ÃÊʵÕiÊiÊNeige Ma te iÌÀi}°ÊiÃiÊ>Ãi}ÕÀ>ÀÊÕiÃÌÀÊvÕÌÕÀÊÕÌÃ]ʵÕâ?ÊÌ>LjÊiÊ`iÊ ÕiÃÌÀ>Ê«Ài°Ê+ÕiÊÃi>ÊiÊ>â>ÀʵÕiÊ`iÃL>À>ÌiÊÕiÃÌÀÃÊ«ÀÞiVÌÃ]Ê ÊÃÌÀðÊj>iÊ>ÊÊ >ViÀÊÞÊÊÌiÊ>ÀÀi«iÌÀ?ð >ÃÊ`ÌiÃÊ`iÊ«iÀÃÕ>ÃÊ`iÊ- BV BÊiÀ>ÊÌ>`>ð iÃLÀ`>L>ÊÕ>ÊviÊiÊÃÊÃ>Ê>ÀÀiL>Ì>`À>ÊÞÊ}ÀÊÌÀ>µÕâ>ÀÊiÊvÕ`ÀiÊVv>â>°Ê>ÊÕV >V >]ʵÕiÊ«>À>Ê>Ê«À>ÛiÀ>Ê VÕ«À>ÊÛiÌiÊ>Ã]ÊiÀ>ÊÕ>ÊVÀ>ÌÕÀ>Ê`iVÃ>]ÊÌ`>ÊiÊ«ÀiÃ>LiʵÕiÊÃiÊÀÕLÀâ>L>Ê«ÀÊVÕ>µÕiÀÊVÃ>]Ê«iÀÊ> À>Ê`ivi`>Ê >µÕiÊ`iÃiÊVÊÕ>ÊvÕiÀâ>Ê`iÃVV`>°Ê`i?ÃÊ«Ãi>ÊÕ>ÊV>«>V`>`ÊÃiiVÌÛ>ÊÕÞÊ`iÃ>ÀÀ>`>]ÊÕ`>Ê>ÊÃÕÊ>ÌÕÀ>ÊÀiv>iÌ]Ê>Ê ÃÕÊ}iÊÞÊ>ÊÃÕÊvÀÌ>iâ>° iÊ}ÕÃÌ>L>ÊÌ`>ÃÊ>ÃÊvÀ>ÃÊ>ÀÌÃÌV>ÃÊÞÊ`iÊÕÌ`>`Ê«À?VÌV>]ÊÞÊ Ãi}ÕÀʵÕiÊiÊÃÕÊV>Liâ>ÊÀ`>L>Ê>}ÖÊi}VÊV>`iÃÌ]Ê«iÀÊ Ài>â>Li°Ê,`À}ÊÃ>L>ʵÕiÊ- BV BÊ >L>ÊiViÃÌ>`Ê«>À>ÊÛÛÀÊ Õ>ÊiÌ>Ê«ÀiVÃ>ÊÞʵÕiÊÊÃiÊ>i>À>Ê`iÊi>]Ê>ÕµÕiÊjÊÃiÊLÃÌ>À>Ê iÊÊVÌÀ>À°Ê*Ãi>ÊÕ>ÊLiiâ>Ê>`À>Li]Ê«iÀÊÃÕÊÌÕVÊÞÊ `iÃÌiÀjÃÊiÀ>ÊÃÕ«iÀÀiÃÊ>Ê`iÊÌ`>ÃÊ>ÃÊÕiÀiÃʵÕiÊ >L>ÊVcido. v>À>ÊiÊÃÕÃÊ«ÃL`>`iÃÊÞÊÃiVÀiÌ>ÃÊ`i>Ã]ÊÞÊiÊ>ÃÊÛiÌ>>ÃÊ de una mujer de talento que tocaba a la puerta de la fortuna. AunµÕiÊ}À>L>ÊiʵÕj° Ê>LÕÀÊÃÊi«Õ>L>Ê>ʵÕi`>ÀÃiÊiÊ>>«>ÊÞÊÕÊ}À>`ÃÊ«ÀÛiÀÊÃiÊiÃÊ>LÀ>°ÊÊ >L>ÊVÛiV`]ÊÃiÊÃÌ>>À>Ê>° Ê>Ê>>>ÊÃ}ÕiÌi]Ê- BV BÊÞÊ,`À}ÊÃiÊ`iëiÀÌ>ÀÊ VÊiÊV>ÌÊ`iÊÃÊ}>ðÊ>V>ÊÕ>Ê>>>Êiëi`iÌi]Ê>ÕµÕiÊvÀ>]ÊÞÊ>ÃÊÃLÀ>ÃÊVÌÕÀ>Ã]ÊiÊvÀ>V>ÊiÝÌV]Ê`>L>Ê «>ÃÊ>ÊÕÊViÊ>âÕÊÞÊ«`°Ê-iÊ«ÀiÃiÌ>ÀÊiÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ ÀÀi}`ÀÊiÊV«>>Ê`iÊÕÊiÃÌâÊÛiÃÌ`ÊVÊÕLÊi}À]Ê}>]ÊV>«i>Ê`iÊ>>ÊLÀ`>`>ÊÞÊ}ÀÀ>Êi«Õ>`>]Ê>ÊÕÃÊ `iÊÃÊV>L>iÀÃÊië>ið — 529 — -iÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊÕÊVÀÀi`ÀÊ`iÊvV>ÃʵÕiÊÌi>ÊiÊÛiÌ>Ê>Ê>ÃÊ`iÊ`ÊÛ>ÀÊ`iÊ->>Ûi`À>]Ê«ÀÊ`iÊiÀ?Ê ÀÌjÃ]ʵÕiÊ >L>ÊÃ>`Ê`iÊ>>«>Ê«>À>ÊÕ>ÊiÝ«i`VÊ>Ê>ÃÊÕV>ÃÊiÊ£xÓÇ]Ê ÞʵÕiÊÌÀ>ÃÊ«iÀ`iÀÃiÊiÊ ÕiÛ>ÊÕi>]Ê >L>ÊÀi}ÀiÃ>`Ê>Êë>>Ê «ÀÊ>ÊÀÕÌ>Ê«ÀÌÕ}ÕiÃ>Ê«>À>ÊÊÛÛiÀÊ?ðÊÀ>ÊÕÊV >À>Ì?Ê>Ûë>`]ÊÞÊiÌi`>Ê`iÊi}VÊ`iÊ>ÊV«À>ÛiÌ>Ê`iÊ>Ãið ÊÀÃÌÀÊÃiÊiÊÕÊ>Ê- BV B°ÊÀ>ÊÃÕÊÃÕiÊ?ÃÊ`iÃi>`° pÞÊÌiÊÛ>ÃÊ>ÊiÛ>ÀÊÕ>Ê}À>Ì>Ê«ÀiÃ]ʵÕiÀ`>ÊCamelia. pÃÊ`ÕÀÊÛÛÀÊiÌÀiÊ`Õ`>ðʷV>ÃÊÊÌiÊÃi`ÕViÊÊ«>¶ pV«?>iÊÞÊÛiÀ>ÃÊpÃi>]ÊÞÊiÊÃÀÊ>VViÃLi° >ÊV«À>Ê`iÃi>L>Ê >ViÀ>Ê>ÌiÊ`Ê`ÀjÃ]Ê«>À>Ê`>ÀiÊÃi}ÕÀ`>`Ê>Ê>ÃÕÌÊÞÊ«i`ÀiÊVÃi°ÊÊ-Û>ÊiÊ«>ÀiVÊ>ÊÌ>Ã>VÊ >Vi«Ì>Li]ÊÛiÌiÊÊ`ÕV>`Ã]ÊÞÊ«iÃʵÕiÊÞ>ÊL>ÊÃi`Ê À>Ê`iÊ ÛiÀÌÀÊiÊ}iÌÊÀi}>Ê`iÊÛ`>LiÊ>Ê9Ø>]Ê>ʵÕiÊÌ>ÌÊ `iL>°Ê>ÊV«À>ÊÃiÊ âÊVÊ«VÃÊÀi}>ÌiÃ]ÊÞÊVÊ>ÊÌiÀÛiVÊ`iVÃÛ>Ê`iÊ`Ê`ÀjÃ]ʵÕiÊ`iÃi>L>ÊVÛiÀÌÀÊ>ÊV>ÀÌ}À>vÊ iÊiÊÛiVÊ?ÃÊiLiV`Ê`iÊ>ÊÛ>°Ê- BV BÊÀÊ`iÊ}âÊ ÞÊÃiÊ>LÀ>âÊ>Ê,`À}Ê>}À>`iVj`iÊÃÕÊ}iÌiâ>ÊÞÊ}iiÀÃdad. 6ÃÌ>ÀÊ>ÊV>Ã>Ê«ÀÊ>ÊÌ>À`i°ÊÊVV iÊÃiÊ«>ÀÊ>ÌiÊiÊ«ÀÌÊ V>ÛiÌi>`Ê`iÊÕ>Êi`vV>VÊ`iÊ«i`À>Ê>ÕÃÌiÀ>]Ê«iÀÊ>ÀÃ>Ê ÞÊ}À?V]ÊVÊVÕ>ÌÀÊL>V>iÃÊ iÀÀ>`ÃÊÞÊÕÊLÀµÕiÊ iÀ?`V]Ê µÕiÊiÊVviÀ>ÊÕÊ>ÀiÊ`ÃÌ}Õ`°Ê/À>ÃÊ}«i>ÀÊVÊ>Ê>`>L>Ê Ã>ÊÕÊ«ÕVÀÊ`ʵÕiÊÃÊÛÌÊ>Ê«>Ã>À°ÊÊiÊâ>}Õ?Ê >L>Ê Õ>Ê À>V>ÊVÊ>Ê6À}iÊ`iÊÕ>`>Õ«iÊiÝÌÀii>]ÊÌ>LjÊ «>ÌÀ>Ê`iÊ«ÕiLÊ`iÊ,`À}]ÊÕ>`>Ê«ÀÊÕ>ÃÊ>«>À>ÃÊ de aceite. El patio interior, abierto a dos airosas arcadas, estaba semLÀ>`Ê`iÊ`>>ÃÊ`iÊV iÊÞÊÃi«ÀiÛÛ>Ã]ʵÕiÊÀ`i>L>ÊiÊLÀV>Ê de un pozo jaspeado, donde crecían unas palmeras enanas. Los }ÀÀiÃÊÞÊÃÊÀÃÊVÀÀiÌi>L>ÊÃÊÌiÀÊ«ÀÊÃÊ>ÀÀ>ÌiÃÊÞÊ ÃÊÀÕ`ÃÊVÌ`>ÃÊ`iÊ«ÕiLʵÕi`>L>Ê> }>`ÃÊiÊ>Ê«>âÊ`iÊ la casa. ÌÀ>ÀÊiÊ>ÃÊ >LÌ>ViÃÊ`iÊ>Ê«>Ì>ÊL>>]ÊVÌ}Õ>Ê>Ê>Ê V>L>iÀâ>]ʵÕiÊ>Ê>Ê> ÕVi>ÊÞÊÀiÀ°ÊÃÌ>L>Ê>ÕÃÌiÀ>iÌiÊ>ÕiL>`>ÃÊVÊiÃiÀiÃÊV>ÃÌi>ÃÊÞÊ>}Õ>ÃÊ«ÌÕÀ>ÃÊ Ài}Ã>ÃʵÕiÊV}>L>Ê`iÊÕÀ°ÊÊVi`ÀÊÕV>ÊÕ>ÊiÃ>Ê — 530 — >À}>ÊÞÊÃiÃÊÃ>ÃÊ`iÊ>ÌÊÀië>`Ê`ëÕiÃÌ>ÃÊ>ÊÃÕÊ>Ài`i`À]ÊL>Ê Õ>Ê}À>Ê?«>À>Ê`iÊ iÀÀ°Ê1ÊVÀÕVvÊ`iÊ>ÀvÊÞÊÕÊÌ>«âÊ `iÊ>`iÃÊVÊÕ>ÊÕV>VÊ`iÊ>Ê6À}i]Ê«ÀiÃ`>Ê>ÊÃ>>°Ê - BV BÊ`iÃLÀ`>L>ÊÃ>ÌÃv>VV° 9Ê>ÊÃi«iÕLÀ>ʵÕiÊ>ÃÊiÛÛ>Ê«À`ÕV>ÊÃi}ÕÀ`>`° -ÕLiÀÊ>Ê«ÃÊÃÕ«iÀÀÊÞÊLÃiÀÛ>ÀʵÕiÊÃÊiV ÃÊ>`Ãi>`ÃÊÞÊÃÊÕiLiÃ]ÊÛÃÃÊÞÊVÀÌ>iÃʵÕiÊÃÊiÝÀ>L>]ÊiÀ>Ê >V}i`ÀiÃÊÞÊ`iÊÕ>Ê`iV>`>Êii}>V>°ÊÃÊV>`i>LÀÃÊLÀ >L>ÊÞÊ>ÃÊVÀÌ>ÃÊiÃÌ>L>Ê«>ÃÊÞÊÕÃÌÀÃ>ðÊ,`À}ÊiÃÌ>L>Ê Ã>ÌÃviV ÊVÊ>ÊV«À>]ÊÞÊiÊLÀiÛiÊÃiÊÌÀ>Ã>`>À>Ê>Êi>ÊÞÊViâ>À>ÊÃÊ>ÀÀi}ðÊ1>ÊÃÀÃ>Ê>vÀÊiÊÃÊ>LÃÊ`iÊ>Ê >Ã?ÌV>°ÊÀ>Ê>ÊV>Ã>ʵÕiÊ >L>ÊÃ>`ÊÞÊ>ÃÌÊV>ÕÌÛ>`>ÊÀ>`Ê>ÊÃÕÊ>>Ìi°Ê9ÊiÀ>ÊÃÕÞ>° ÊÃ>À]Ê>ÊLÀÕ>Ê`iÊÛiÀÊÞÊ>ÊÕâÊÀ>Ê`iÊV>ÃÊ>Ìi>ÊÕ>Ê«Àv>ÊVÊ>ÊÕ>]ʵÕiÊViâ>L>Ê>ÊV>Ài>ÀÊiÊiÊ ÀâÌiÊ`iÊ>Ê}À>ÊÌ>>ÊiÛ>`>°Ê- BV BÊÀiëÀÊ>Û>`>]ÊviâÊ ÞÊ?ÃÊÃiÀi>° >L>ÊiVÌÀ>`ÊÃÕÊÕiÛÊ }>À]ÊÞÊÊÃiÊ`iÃiL>À>â>À>Ê `iÊjÊÕV>°Ê`À>`>ÊÞÊÃ>`À>]Ê>ÊÛiÊÃiʵÕi`ÊÃ>ÊÞÊ>Ãmó a la terraza repleta de macetas con flores, contemplando el «>Ã>iʵÕiÊÃiÊiÝÌi`>Ê«ÀÊiÊÛ>iÊ >ÃÌ>Ê>ÊÌ>>°Ê>ÊVÃÌ>Ê`iÊ 6iÀ>VÀÕâÊÃiÊÛi>Ê>ÊÊiÃÊiÛÕiÌ>ÊiÊÕÊÛ>«ÀÊ}ÀÃ?Vi°Ê-iÊ`ÃÌ}Õ>Ê`iVi>ÃÊ`iÊV>Ã>ÃÊL>V>ÃʵÕiÊÃiÊ«iÀ`>ÊiÊ>ÃÊ>`iÀ>ÃÊÞÊ ÃÊ}À>`iÃÊ?ÀLiÃÊ`iÊ>>Ì>ÊÃiÊL>ÊLÀÀ>`Ê«ÀÊ>ÊiÃV>sez de luz. iÊÀi«iÌi]ÊiÊiÊvÀ>iÌ]Ê >V>ÊÀiÌi]ÊLÀÌÊ>ÊÕ>Ê creciente, que emitía una luz turbia. ÌViÃÊÃiÊÀi>âÊiÊVÌÕÀÊ«À`}Ê`iÊÃiVÊ>Là ÕÌÊÞÊ>ÊiÝVVÕL>]ÊÃ>ÊÞÊÃiÀi>ÊVÊÃÕÊ>>]ÊÃiÊivÀ>ÃVÊ iÊÕ>Êi`Ì>VÊ«ÀvÕ`>]ÊÞÊÃÕÃÊÃÊiVÌÀ>ÀÊiÊiÊViÊ >LÛi`>`]ÊÕ>Ê«>âʵÕiÊ >V>ÊÕV ÊÌi«ÊÊiÝ«iÀiÌ>L>° 9ÊÃÖLÌ>iÌiÊ>ÊÛ>`ÊÕ>Êi>ÀÀ>LiÊÃiÃ>VÊ`iÊ`V >° — 531 — 9 A Su Majestad Católica Febrero de 1586 Ê>ÊV i]Ê,`À}ÊiÃÌ>L>ÊÌ>ÊÃiVÃÊVÊ>ÃÊV>iÃÊ`iÊ Jalapa. iÌÀ>ÃÊ>ÊV>Ã>Ê`À>]ÊiÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊiViÀÀÊ À>ÃÊ>ÌiÃÊ `iʵÕiÊ>>iViÀ>ÊiÊ>Ê>ÌiV?>À>ÊVÊ>Ê >>Ê >]Ê``iÊ ocultaba las copias transcritas apresuradamente en el barco del *ÀiviVÌÊ*>Ê`iÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃ]Ê>ÊiÃVÀL>>]ÊÃÊ«i}Ã]Ê>ÃÊ«Õ>ÃÊÞÊ>ÊÌÌ>Êatramentum.ÊÃÌ>L>ÊiÀÛÃ]ÊÞÊ>Ê>ÊÛiâÊ emocionado. L>Ê>Ê`ëiÀÊiÊÀ`iÊiÊ}À>ÊÃiVÀiÌÊ`iÊÃÊÃiVÀiÌÃÊÃLÀiÊ la medida de la longitudʵÕiÊ«ÀiÃiÌ>À>Ê>ÊÀiÞÊÞʵÕiÊiÊÀi«ÀÌ>À>Ê }À>Ê«ÀiÃÌ}ÊiÊ>ÊVÀÌi]ÊVV`ÃÊÃÊ`iÃiÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`°Ê >ÃÊ}ÌÕ`iÃÊ`iÊi`ÊÕ`Ê>Ì>`>ÃÊ«ÀÊiÊ>À>ÌiÊV ]ÊL>Ê>ÊÛiÀÊ>ÊÕâÊiÊ"VV`iÌi]ÊÞÊjÊ,`À}Ê-Û>ÊL>Ê>ÊÃiÀÊiÊ ÀÌ>Êii}`Ê«>À>Ê>Ê}À>°Ê ÊV>L>ÊiÊÃÊ`iÊ}â° ÕÊiÊ >L>Ê«Ài«>À>`ÊÕ>Ê>ÀÀ>Ê`iÊV V>ÌiÊV>iÌiÊÞÊÕÃÊ pastelillos de canela. El barco del correo salía en unos días de 6iÀ>VÀÕâÊ>Ê-iÛ>ÊÞÊ`iL>ÊÌiiÀÊ`ëÕiÃÌÊiÊiÀ?`ÕÊÃLÀiÊ >Ê«>À>ÊFabiusÊp`Êi«iÊp]Ê>ÃÊVÊiÊÌ>ÃʵÕiÊ `iL>Ê ÌÀ>ÃVÀLÀÊ >Ê >Ê V>ÛiÊ «>À>Ê iÌÀi}?ÀÃiÊ `Ê ÃÊ `iÊ >ÛiðÊ*ÀÊiÃÊiÛ>L>Ê À>ÃÊiV>ÕÃÌÀ>`ÊiÊ>Ê >LÌ>V]ÊiÊ un arduo trabajo. -iÊ >L>Ê«iÀÌÀiV >`Ê`iÊÕÊv>iÀÊVÊÛiiÃʵÕiÊÃÕ>Ûâ>L>Ê>ÊÃVÕÀ`>`Ê`iÊ>ÊV iÊÌÀ>ÃvÀ?`>ÊiÊÃi`>ÌiÃÊÀiviÃÊ — 533 — `À>`ÃÊÞÊVÀiðÊië>ÀÀ>ÊÃLÀiÊ>ÊiÃ>Ê«>«iiÃ]ÊLÀÀ>`ÀiÃ]Ê VÕ>`iÀÃÊÞÊÌ>ÃʵÕiÊ >L>Ê`ÊÌ>`Ê`iÃ`iʵÕiÊi}>À>Ê>Ê >>Ê >V>Ê`ÃÊ>Ã]Ê>vÊ>Ê«Õ>ÊÞÊViâÊ>ÊÀi`>VÌ>À° Ê`iÃi>L>ÊÀiÛiÀÊ>ÃÊÛi>ÃʵÕiÀi>ÃÊiÌÀiÊiÃÕÌ>Ã]Ê>}ÕÃÌÃÊÞÊvÀ>VÃV>Ã]ÊÊ`iÃi«Û>ÀÊÃÊi}>ÃÊÌiÀiÃ>`ÃÊ`iÊ ÃÊ}LiÀ>`ÀiÃ]ÊÊ>Ê>VÌÌÕ`Ê«Ài«ÌiÌiÊÞÊiµÕÛV>`>Ê`iÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]ÊÊ>Êv>Ã>ÊÃÕÃÊ`iÊ >«Ì?Ê>ÞÀÊ`iÊ>V>]Ê iÊâÀÀÊ`iÊi`>ÊÞÊ`iÊÃÕÊLë]ÊÊ>ÃÊLÀÕ>ÃÊi}>Ã>ÃÊ`iÊ los conquistadores de las Islas de Poniente. À>Êi`>ÊV iÊÞÊÌ`ÃÊ`À>ÊÞÊiÊ«iÀvÕiÊ`iÊ>Ê`>>Ê`iÊ V iÊ>ÃVi`>Ê`iÊ«>Ì°Ê,`À}ÊÃiÊÌ>L>ÊLÀiÊ`iÊÌ`ÊV>Ã>V]ÊÃÕÃÊ`iÃÛiÃÊ >L>Ê`iÃ>«>ÀiV`]Ê>ÃÊVÊiÊ`iÃiÊ`iÊ ÌÀÌÕÀ>ÀÃiÊVÊÃiÌiÌÃÊ>Ì}ÕÃÊÞÊ«iÃ>iÌÃÊÖÌiÃ°Ê ,iëÀÊ `ÊÞÊiÊÕ`ÊiÌiÀÊiÊ«>ÀiVÊÀiÕÛiiV`ÊÞÊiÊ >LiÌiÊiÃÌ>L>ÊVvÀiÊ>ÊÃÕÃÊ`iÃiðÊ*ÀÊÛiâÊ«ÀiÀ>ÊiÊÃÕÊ Û`>Ê>ÊÛ`>ÊiÊiÀ>Ê«ÀÛiV Ã>° -iÊ`ë>Ê>ÊiÝ«iÀÊʵÕiÊ >L>ÊÛÃÌÊVÊÃÕÃÊÃ]ÊVÊ Õ`>`]ÊLÕiÊÌÊÞÊÛiÀ>V`>`°ÊLÀÊiÊTratado familiar de la Cifra]Ê`iÊ>ÌiÊÀ}iÌ]ÊÞÊÀi`>VÌÊiÊ`ië>V ÊVvÀ>`ÊVÊ trazos firmes: «De Argos a Fabius —rezaba la portada. A vos pViâÊ>ÊiÃVÀLÀÊVÊ>Ê«j`>Ê`iÊÃ>`?À>V>p]Êel muy poderoso y muy estimado Príncipe, en el amor y el servicio a Su Majestad. De vuestro solícito súbdito «Argos». Cumplida la misión por la que me envió S.M. a esta parte del mundo, paso a relataros una sucinta y abreviada crónica de cuanto vi. A tal efecto debo señalaros, mi señor y soberano, que China es el reino más poderoso y el más poblado de Asia, que sus naturales sobrepasan los cien millones de almas, y que su ejército, que he visto alardear en paradas militares y que está férreamente dirigido por su generales, excede los cien mil efectivos, aunque en tiempos de guerra declarada, puede alcanzar más un millón, sin contar las hordas de mercenarios mongoles, que casi duplicarían el número expuesto. Tan solo una provincia posee más habitantes que España y Portugal juntas. — 534 — Su aparato burocrático administrativo es admirable y llega a los confines más apartados del imperio con una red tupida de dutanes, mandarines, gobernadores y prefectos, así como el correo real y las postas que funcionan a la perfección de forma inmediata. Por el lado oeste posee una muralla hecha durante siglos China es un país ordenado, desarrollado, poco dado al belicismo con sus vecinos, de notorios avances científicos y técnicos, que centralizada su autoridad en el emperador Wanli, ayudado por más cinco mil funcionarios en una jerárquica burocracia secular, que ordena las leyes y gobierna a los hombres y el extenso territorio. China es un imperio grandioso, milenario, opulento, avanzado en las artes e inexpugnable para una posible estrategia militar de ocupación y conquista, que se ha venido en llamar como «la Empresa del Dragón». Posee una antiquísima obra de ingeniería, el Gran Canal, y una espesa trama de canales adyacentes, ríos y lagos que lo convierten en la vía navegable más larga construida por la mano del hombre, y que comunica el sur con la capital, Pekín. Posiblemente sea la mayor economía del mundo conocido, con unas artes, una educación y una tecnología tan avanzada que nuestros reinos cristianos no la igualan. Ellos inventaron en tiempos inmemoriales la imprenta, la pólvora, la brújula, los puentes de arco segmentario, la alquimia y los ingenios hidráulicos que los árabes nos legaron. China, mi señor, posee por el lado oeste una formidable fortificación que ha ido creciendo durante más de 1500 años para defenderse de los ataques de los feroces pueblos nómadas del norte, como ya nos relataran Miguel de Loarca y el padre Martín de Rada. La quinta parte de la población china contribuyó en diferentes épocas en la construcción de esa celebre Gran Muralla de Wanli, el largo muro de las diez mil leguas, y muchos de los cuerpos de los obreros que murieron, sirvieron para mitigar el peso de las piedras. Y si los ejércitos de Vuestra Majestad penetraran en el país se verían atrapados en una colosal ratonera. Pero ni toda la Cristiandad entera que viniera a conquistarlo con el estandarte de la Cruz, podría no tan siquiera desembarcar — 535 — en sus costas, poderosamente defendidas por artillería y cientos de fortalezas, y una escuadra que quintuplica la de S.M. Y lo que os digo lo he visto con mis propios ojos, pues he llegado al corazón mismo del imperio, como luego os relataré. La única solución de un acercamiento sería negociar pactos comerciales y procurar el avance de la fe de Cristo con paciencia y convencimiento, pues los chinos son un pueblo descreído que se rige por principios filosóficos y de amor a la naturaleza, sin que un Dios único y verdadero presida sus vidas. Así obran los portugueses y los padres italianos de la Compañía de Jesús, y por eso el principal objetivo de los gobernadores de Manila y del virrey de Nueva España debería ser negociar un enclave comercial en las islas costeras del estuario de Cantón, y desde allí entablar una relación comercial y una predicación respetuosa y serena de la verdad de Cristo. No existe otra opción, y así lo intuyó certeramente también el primer vasallo de Vuestra Majestad que pisó esos reinos, el prudente padre agustino, fray Martín de Rada. También habría que tener en cuenta, pues los he padecido en mis propias carnes, que los navegantes españoles conozcan esos mares con fiables cartas de marear de las que carecen y el debido conocimiento de los vientos propios de esas tierras, los monzones, que arrecian del noroeste entre noviembre y febrero, y hacia finales de primavera en sentido contrario del suroeste, para regresar a Manila en segura derrota. En cuanto al encargo de su Majestad de verificar la Línea de Demarcación, o el límite de las tierras que correspondían a España y a Portugal, he de informaros que ha sido superada por los españoles, aunque ahora no es motivo de discusión ya que vos sostenéis ambas coronas en vuestra egregia cabeza. Tuve la oportunidad de leer en Manila «El Discurso de la Navegación» de don Bernardino Escalante, que aboga por el cese de las iniciativas bélicas de España y el empleo de las embajadas pacíficas. Ese es el modo que defienden los agustinos de Manila y los jesuitas italianos, y por el que yo me inclino modestamente, mi señor, como único camino para dilatar vuestro poder y grandeza en esta parte del mundo. — 536 — Y en cuanto a China, es tal la fe que tienen en su fuerza y poderío que llaman a su Imperio, Tianxia, «Todo lo que existe debajo del Cielo». Y no lo hacen por arrogancia, sino porque su historia, su enraizada tradición y su gran civilización, así se lo dicta. No les importa en nada expandirse, conquistar y someter a sus vecinos, sino que viven seguros y encerrados en su vasto y rico territorio, como un dragón dormido, que a nadie teme y a quien no se debería despertar. Los jesuitas que moran en China, y yo mismo, pudimos entrar solo porque nos tomaron por vasallos del emperador chino, y provenientes de un país que desconozco en el golfo de Bengala, y que ellos llamaban Tianzhuguo, habitado por sacerdotes de raza blanca seguidores de Buda, un santón cuyas enseñanzas son muy parecidas a las de Nuestro Señor Jesucristo. Sé que costará a vuestra Majestad asumirlo, pero mientras no consintáis un vasallaje diplomático o una adhesión del emperador Wanli, España jamás pondrá un pie en China, y me aflige comunicároslo tan rudamente, mi señor y rey. La idea del padre Alonso Sánchez, Societatis Iesu, no es la más adecuada por inviable y muy peligrosa, pues su especial obsesión es presentarse en China con gentes de guerra y fundar colonias y misiones por la fuerza y por el cuidado a los conquistadores. Nada más alejado a la doctrina del Señor y a la Pax Mundi y el ideal católico que impera en vuestra Monarquía Universal. En el contexto meramente político sería un error de incalculables consecuencias. Sé que las Juntas Generales de Filipinas, os han presentado un proyecto de conquista quimérico, tan atrevido, como irreal y descabellado. Desechadlo Majestad, pues es un espejismo que está condenado al fracaso y que colmará de dolor y de muerte a muchas familias. Solo la predicación amorosa y pacífica, y un acuerdo de amistad sincera entre Imperios condescendientes, podrían tener futuro en China. Habéis de saber, mi soberano y señor, que los chinos que se han instalado en Manila, unos cinco mil, y a los que llaman «sangleys», habitan un arrabal en las afueras de la ciudad bautizado como «El mercado de la Seda», o Parián. La mayoría son pobres y están oprimidos y merecen caridad y Vuestra Real Justicia y — 537 — amparo. Superan en número al de los colonizadores, y aunque mantienen controversias con los impuestos, trabajan en paz en el comercio de la seda, como súbditos obedientes de Vuestra Majestad, y favoreciendo con su trabajo los elevados beneficios del Galeón de Manila. Los chinos nos acusan a los españoles, y no en vano, de espías agresores, de ladrones y de colonizadores sin escrúpulos, espoleados por los portugueses de Macao, que no nos desean a su lado, aunque ahora sean vasallos sumisos de Vuestra Majestad Católica. Comprometer el orden de vuestros reinos, mi señor, es ofender al Altísimo. Me he informado en Macao, antes de regresar a Nueva España, que los padres jesuitas, Michele Ruggieri y Mateo Ricci, llamados por su padre general, Claudio Acquaviva, se han trasladado a Roma, para propiciar una embajada papal ante el emperador Wanli, desvinculándose de las ambiciones españolas. Como bien apreciareis, Majestad, es una contraofensiva en toda regla contra la política de los gobernadores de Manila, aunque mucho me temo que sea la más sencilla de las maneras de predicar la verdadera fe en China y adentrarse en sus fabulosas riquezas. Paso mi señor, a relataros abreviadamente, cuanto deseabais saber de ese extraordinario reino, a través de la odisea que me tocó vivir, en la que hubo de todo, tormentos, pesares, naufragios, dichas, viajes y conflictos con un pueblo tan dispar al nuestro y desconocedor del Evangelio de Jesús». 9Ê,`À}]ÊVÊÛiÀLÊVVÃÊiÊÀi>ÌÊiÊVVÊ«i}ÃÊÃÕÃÊ i}>`>Ê>Ê>>]ÊiÊÛ>iÊ>Ê >ÌÊVÊiÊ«>`ÀiÊ-?V iâ]Ê>ÃÊiÃÌ>V>ÃÊiÊ< >µ}]ÊiÊ>ÕvÀ>}ÃÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊÃÊ?ÀL>ÀÃ]ÊiÊ Û>iÊ>Ê*iÊVÊ«ÀÌ>`ÀÊ`iÊÕÊ>«>ÊÕ`]ÊÃÕÊÌÀ>ÌÊVÊ el NeigeÊ>Ê9Ø>]ÊÃÊ`LÕÃÊÀi>â>`ÃÊ>Êi«iÀ>`À]ÊÞÊÃÕÊ ÕÊVÊÕ>Ê`>>Ê`iÊ*>>VÊ*ÖÀ«ÕÀ>]Ê>`iÀiâ?`ÊVÊ`iÌ>iÃÊ`iÊ>ÊÛ`>ÊVÌ`>>ÊÞÊ`iÊ}LiÀÊ`iÊ >]ʵÕiÊ>V>À>À>Ê iÊVVi«ÌÊ`iÊÀiÞÊÃLÀiÊiÊ«>ÃʵÕiÊ«ÀiÌi`>ÊVµÕÃÌ>À° Le informó también sobre la ausencia del Prior de Crato en >V>]Ê>ÊÃÕÃÊ`iÊ>ÊV>Ê>ÊÃÕÊÀi}>Ê«iÀÃ>]ÊiÊ«>«iÊvÕ— 538 — damental que ejercía en la colonia el Oidor de Justicia, don MaÌ>ÃÊ*>i>]ÊÞÊ`iÊjÌ`ʵÕiÊi«i>L>ÊÃÊV ÃÊ«>À>ÊV>VÕ>ÀÊ >Ê}ÌÕ`Ê>À>]Ê>ÕµÕiÊÌÊLÀ>ÀiÊ>Ê«ÃiÃÊ`iÊ>Ê V«>Ê`iÊÌ>ÃÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iÃ]ʵÕiÊiÀ>ÊÃÕÊ>À>Ê?ÃÊ`iV ÃÛ>Ê«>À>Ê>V>â>ÀÊÕÊV>À}ÊÌÀ]Ê«iÀʵÕiÊÌi>ʵÕiÊVÌi>ÀÊ >ÌiÃÊVÊÃÕÊ>iÃÌÀ]Ê`ÊÃÊ`iÊ >Ûið «Paralelamente a la investigación ordenada por Vuestra Majestad pÃ}ÕÊÀi>Ì>`p la Providencia divina tuvo a bien brindarme la oportunidad de tropezar con un timonel que lo fue de la Armada Real y que como prófugo de la justicia, ejercía el corso y la piratería en estas tierras, afrentando el nombre de nuestra nación. De nombre Lucas Olid, guardaba secretas pruebas, que os mando junto a este memorial, para reclamar justicia de vuestra gracia, y por las que mi padre, el capitán don Pedro Silva recibió en Sevilla, en el año de 1572 una sentencia sumarísima que no merecía. Ruego a Su Majestad restaure el honor de mi familia y que la justicia que dimana de vuestra real mano, no sea la conveniencia ni el amparo del más poderoso, sino de la causa más justa y probada. Siempre al servicio de Vuestra Majestad, que el Señor alumbre con su gracia y tenga especial guarda de vuestra real persona, con prosperidad y acrecentamiento de vuestra salud. Jalapa, en la provincia de Veracruz, Nueva España, en el año del Señor 1586, festividad del mártir San Timoteo». ,`À}]ÊV>Ã>`]ÊÞÊVÊ>ÃÊ>ÃÊ«Ài}>`>ÃÊ`iÊÌÌ>]Ê iV Ê«ÛÃÊÃiV>ÌiÃÊiÊ>ÃÊ >ÃÊ>L>ÀµÕ>`>Ã]ʵÕiÊViÀÀÊÌÀ>ÃÊ vÀ>À>ÃÊÞÊViÀÀ>À>ÃÊVÊ>VÀiÊÞÊÕÊVÀ`Ê`iÊLÀ>>Ìi°ÊiëÕjÃÊ}>À>L>ÌiÊiÊiÊ>ÛiÀÃÊ>ÃÊ«>>LÀ>Ã\ÊEspecialísimo Modo. A. A. de Su Majestad, el Rey]ÊÌjÀÃʵÕiÊ`i>Ì>L>ÊÃÕÊV v`iV>`>`ÊÞÊ>`ÛiÀÌ>Ê`iÊ>Ê«i>ÊiÊ>ʵÕiÊVÕÀÀÀ>ʵÕiÊ Û>À>ÊÃÕÊÕ`>`°ÊÃÌ>L>ÊÃ>ÌÃviV ÊVÊÃÕÊÀi`>VV]ÊÞÊ?ÃÊ >ÖÊVÊ>Ê«iÌVÊ`iÊÕÃÌV>ʵÕiÊiÊ>ÀV>ÊÃiÊÛiÀ>ÊL}>`Ê — 539 — >ÊÀiÛÃ>ÀÊ«ÀÊÊ}À>ÛiÊÞÊVÌÕ`iÌiÊ`iÊ>ÃÊ«ÀÕiL>ÃÊÞÊ«ÀÊ>ÊVviÃÊ>ÕÃVÀÌ>Ê`iÊ >À>Ê`iÊ*iÀÀ]ÊÞÊ`iÊ«>V>LiÊ`iõÕÌiÊ del destino con su maldad. V Ê >V>Ê>ÌÀ?ÃÊiÊÃÊÞÊÃiÊ`iëiÀiâ°Ê*iÃÊiÊÃÕÊ>`ÀiÊ `>Êi>ÌÀâÊÞÊiÊÃÕÊ>LÕi]ÊÞÊiÊÃÕÊVÕ`>`Ê>Ì>]Ê2Li`>]ÊÌ>Ê remota en la distancia. Había sufrido unos días de intensa jaqueV>]Ê«iÀÊÕÊiÊ >L>Ê«Ài«>À>`ÊÕ>ÊvÕÃʵÕ>`>ÊVÊ iÀL>ÃÊ`iÊ>ÀÌiÃ>]ÊÞÊÌÀ>ÃʵÕiÊjÊ`iÃVV>ÊÞÊ>Ê«ÀiÃÊiÊ>ÃÊ ÃiiÃÊ >L>ÊÀiÌ`° Ê`>ÊV>Ài>L>ÊÌÊÞÊiÃÌ?ÌV°ÊÌâÊiÊLÀ>ÃiÀÊÞÊiÃVÕV Ê>ÊV>«>>Ê`iÊ->ÊÀ>VÃVÊVÛV>`Ê>Ê>ÌiÃ]ÊÞÊLÃÌiâ°Ê,`À}ÊÌi>Ê>Ê«ÀiÃÊ`iʵÕiÊ >L>Ê>ViÀÌ>`Ê>Êii}ÀÊ >µÕi>ÊVÕ`>`ÊVÊÀiÃ`iV>]Ê«ÕiÃÊiÀ>ÊÕÊ>À`Ê`iÊ«>â]ÊÛiÀ`ÀÊÞÊ`iÊÃÃi}°ÊÀÊ>ÊViÊÞÊÊVÌi«ÊV>À}>`Ê`iÊÕLið >LÊ>}ÕÃÊVÀÃÊÞÊÃiÊ`À}Ê>ÊÃÕÊVvÀiÊ«iÀÃ>°Ê/Ê >Ê>ÛiʵÕiÊV}>L>Ê«iÀ>iÌiiÌiÊ`iÊÃÕÊVÕiÊÞÊiÝÌÀ>Ê`iÊ>Ê >>Ê >Ê>ÃÊV«>ÃÊ`iÊAtlas `iÊ< i}i°Ê,iÛÃÊÕi}ÊiÊ Tratado familiar de la CifraÊ`iÊÀ}iÌ]ÊiʵÕiÊÕÌâ>L>ÊÃÊ «ÌÃÊÞÊ>}iÌiÃÊiÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V]ÊÞÊÃiÊ`ëÕÃÊ>ÊVfrarlo. Estaba inquieto, e incluso emocionado. À>ÊÃÕÊ}À>Ê>À>Ê«>À>Ê>ÃVi`iÀÊVÊÕÊiÌiÀÊiÊ>ÊVÀ ÌiÊ`iÊ>`À`°ÊiÞÊ>}ÕÃÊ«?ÀÀ>vÃÊ`iÊV«i`Ê`iÊV>ÛiÃÊÞÊ `Õ`ÊiÊiÊjÌ`Ê>ÊÃi}ÕÀÊiÊ>ÊÌÀ>ÃVÀ«VÊ`iÊ>ÃÊV«>Ã]ÊÃÊiÊ de la sustitución puntual de letras, si la numérica, o el de permuÌ>ÀÊiÊÌiÝÌÊ«ÀÊÃ}ÃÊiÃÌi}>}À?vVÃʵÕiÊÃLâ>L>Ê«>>LÀ>ÃÊVV`>ðÊÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ]ÊÕÊ}À>ÊiÝ«iÀÌ]ÊiÌidería cualquiera de ellos. *iÃʵÕiÊiÊÃÃÌi>Ê`iÊVÕÌ>V]ÊÕÌâ>`ÊÌÌ>ÊÛÃLi]Ê iÀ>ÊÛ>LiÊ«ÀÊv>Ì>Ê`iÊ>ÌiÀ>iÃÊ«ÃLiÃÊ`iÊiVÌÀ>ÀÊiÊ >>«>]ÊÞÊiÊ`iÊiÃVÀÌÕÀ>ÊVÀÃV«V>]ÊÀiµÕiÀ>ÊÕV ÊÌi«ÊÞÊ `iÃÌÀiâ>°Ê-Ê«iÃ>À]Ê«ÌÊ«ÀÊiÊ«ÀiÀ°Ê-ÕÃÌÌÕÀ>Ê>}Õ>ÃÊ iÌÀ>ÃÊVÛi`>Ã]Ê«ÀÊÌÀ>ÃÊ`iÊÕ>ÊV>ÛiʵÕiÊiÊ>iÃÌÀÊ >ÛiÃÊ usaba con frecuencia. 9Ê>ÕµÕiÊ«iÃ>L>ÊiÛ>ÀÊiÊ>]ÊiÊi}>ÊiÀ>Ê`iÊÕ>Ê iÛiÀ}>`ÕÀ>ʵÕiÊ«ÀiVÃ>L>ÊiÝÌÀ>VÌ>ÀÊVÊÕ>ÊV>ÛiÊ}À>`>]Ê «ÀÊÃÊV>>ÊiÊ>ÃÊ`iÊÃÊvLÕÃÌiÀÃÊ}iÃiðÊLÀÊÕÊ>Ê — 540 — ÕÊÃÊV`ÀÃÊ`iÊ>ÃÊV>>ÃÊV >ÃÊ`iÃiÀÃV>`ÊÃÊ«ÃÊÞÊ >ÃÊÃÊ«>«iiÃ]Ê``iÊ>«ÀiÃÕÀ>`>iÌiÊ >L>ÊV«>`Ê>ÃÊ}ÌÕ`iÃÊLÌi`>ÃÊ«ÀÊiÊ>À>ÌiÊV ]ÊÞÊÃÊÕ}>ÀiÃ]ÊVÕ`>`iÃ]Ê «ÕiÀÌÃ]ÊÃ>Ã]Ê>ÀiÃÊÞÊiÃÌÀiV Ã]ÊiÊ>ÊL`i}>ÊviVÌ>Ê`iÊÕVÊ de lo Pan. ÊÃÊ >L>ÊÌÀ>ÃVÀÌÊ`iÊvÀ>ÊVÀÀi>ÌÛ>ÊÊÌi`À>Ê ?ÃʵÕiÊi>LÀ>ÀÊÕ>ÊÌ>L>ÊÞÊiÃVÀLÀÊÕÌÊ>ÊÃÊLÀiÃÊ}i}À?vVÃÊÃÕÊpertinente longitud°Ê>Ê>LÀÊÀiÃÕÌ>À>Êv?VÊÞÊÃiV>°ÊÃÌ>L>Ê>}ÊiÀÛÃÊiÊ«>ViÌi]Ê«ÕiÃÊL>Ê>Ê>LÀÀÊ>ÊÕ `Ê`iÊÃÊVÃ}À>vÃÊVV`iÌ>iÃÊÕÊi}>Ê>ÃÃ>iÌiÊ LÕÃV>`Ê`ÕÀ>ÌiÊÃ}ÃÊ«ÀÊÃÊ>À>ÌiÃÊÞÊ>ÕÌ>ÃÊ`iÊ>Ê>ÀÊ`iÊ Europa. Aspiró profundamente una bocanada de aire, como si deseara saborear de antemano el placer que le depararía el descubriiÌ°Ê>ÊÛiÌÕÀ>Ê >L>ʵÕiÀ`ʵÕiÊvÕiÀ>Êj]ÊÕÊÌ`>Û>ÊLÃÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê`Êi«i]ʵÕiÊ«ÃiÞiÀ>ÊÌ>Ê >ÃLÀÃÊÞÊvÕ`>iÌ>ÊVViÌ]ʵÕiÊ«`À>Ê>Êë>>Ê por delante de las naciones de la Cristiandad. 9Ê`iV``ÊiÃ}ÀÊÕ>ÊÀi}>Ê>ÀV>`>Ê`iÊ>`iÀ>ÊÞÊVviVVÊiÊVÕ>`À>ÌiÊ``iÊViâÊ>ÊiÃVÀLÀÊÃÊiV>ÛiÃÊ}i}À?vVÃ\ÊÊ}Ê>ÞÊÊ>ÀÊ`iÊ>Ê >]Ê+Õ>â Õ]Ê>>]Ê >ÛÌi]Ê>>Ê>]Ê>>Ã>]ÊiÊ>ÀÊ`iÊ`?]Ê>ÃÊÃ>ÃÊ VL>À]ÊiÊV>LÊ`À>ÊiÊ i?]Ê>`À?Ã]ÊiÊV>LÊ À]ÊVÊiÊ>ÃÊ>`Û>Ã]Ê-VÌÀ>]ÊiÊ}vÊ`iÊ`j]ÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ->>Ì>ÊiÊ"?]ÊiÊ >>Ê`iÊâ>LµÕi]Ê>ÃÊÃ>ÃÊ ÀiÃÊÞÊ ÕV ÃÊ?ÃÊÕ}>ÀiÃÊ?ðÊ9ÊiÊÕÊV>Ã>ÊVÌ}Õ>]ʵÕiÊ`iiÊ «iÀviVÌ>ÊÞÊÀiVÌi>]ÊÃÕÊVÀÀiVÌ>ÊÞÊ>ÕÃÌ>`> longitud marina]Ê >>`>Ê >V>ÊÕÊÃ}Ê«ÀÊiÊ>À>ÌiÊ< i}iÊÌÀ>ÃÊ>À}ÃÊ>ÃÊ `iÊiÃÌÕ`ÊÞÊ«>ViÌiÊÛ}>V>Ê`iÊÃÕÃÊLÃiÀÛ>ÌÀÃÊiÊÃ>]ÊÃÊ >ÀiÃÊ`iÊ>Ê >ÊÞÊvÀV>° -Û>]Ê>>ÌiÊ`iÊÃÊ >>â}Ã]ÊÛÛ>ÊÕÊiÌÊ>«>Ã>Ìi° ÃVÀLÊVÊÕ>ÊiÌÀ>ÊÛ}ÀÃ>Ê«iÀÊ«ÀiV«Ì>`>]Ê«ÕiÃÊ>Ê>Ãi`>`ÊÞÊ>Ê«ÀÌ>V>Ê`iÊÕ>Ê«ÀÌÕ`>`ÊÌ>ÊiÝÌÀ>À`>À>]Ê ÊiL>À}>L>°Ê-ÊiL>À}]Ê>ÊÃÊ«VÃÊÕÌÃ]ÊÃiÊ`iÌÕÛÊiÊ seco en la traslación de los datos. Estaba desconcertado, confuso, aturdido. iÊ>Ê«Õ>ÊiÊiÊÌÌiÀÊ`iÊ«iÌÀiÊÞÊÃiʵÕi`Ê«>À>â>`]Ê — 541 — VÊÃÊÕ>Ê}>ÀÀ>ÊÛÃLiÊÊ ÕLiÀ>Ê`iÌi`°Ê-ÕÊV>À>]Ê>ÌiÃÊ V}iÃÌ>`>Ê«ÀÊiÊ`ÕÀÊÌÀ>L>]ÊÃiÊÛÛÊÛ`>°ÊÊ >L>Ê >}ʵÕiÊÊiV>>L>°Ê>ÃÊ}ÌÕ`iÃÊÊ}Õ>À`>L>ÊÕ>ÊVÀÀi>VÊ>`>«Ì>`>Ê>ÊÃÕÊÕ}>ÀÊ}i}À?vV°Ê ÊiÀ>Ê«ÃLiʵÕiÊ ÕLiÀ>Ê i`ViÃÊÌ>Ê`ë>ÀiÃÊiÌÀiÊÕ}>ÀiÃÊViÀV>ÃÊVÊ>ÊÃ>Ê`iÊ >ÌÕ?ÊÞÊ`iÊ>L?Ã]ÊÕ>ÊÞÊÌÀ>ÊiÊ>>Ã>]ÊÊiÌÀiÊ>}>Ài]Ê iÊ>Ê`>ÊÞÊÃÊÌÀviÃÊÃÌiÃÊ`iÊ>ÃÊ>µÕi`Û>ðʵÕiÊiÀ>Ê ÕÊ}>>Ì>ÃÊ`ÃV>`° p·+ÕjÊVÕÀÀiÊ>µÕ¶Ê·iÊiµÕÛV>À>Ê>ÊV«>ÀÊÃÊ«i}ÃÊ À}>iöÊp«ið *Ãi>ÊiÝ«iÀiV>ÊiÊV?VÕÃÊ>ÀÃÊÞÊ>µÕiÊÊÃiÊ>ÕÃÌ>L>Ê>ÊÊÀi>°ÊÃÊ`}ÌÃÊiÀ>ÊiÝ>VÌÃÊÞÊ`iÃ>ViÀÌ>`ðÊ>L>Ê >}ʵÕiÊÊiV>>L>ÊÞÊÃiʵÕiÌ°Ê"Ê>ÃÊi``>ÃÊ`iÊ< i}iÊ iÀ>ÊiÀÀi>Ã]ÊÊLiÊ >L>ÊÃ`ÊLiÌÊ`iÊÕ>ÊLÕÀ>Ê`iÃVÕ>Ê ÞÊ`ÀÃ>Ê«ÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊ>Ê9Ø>°ÊÕµÕiÊÊiÊiÝÌÀ>>L>ÊVV`>ÊÃÕÊÌi}iV>Ê«>À>Ê>ÊiÃÌÀ>Ì>}i>]ÊiÊ>À``ÊÞÊ>ÊÃÕ>V°Ê-i«ÀiÊÀiVijʵÕiÊ«ÕÃiÀ>ÊiÊÃÊ>ÃÊÞÊÃÊ?Ã]ÊÕÃÊ `>ÌÃÊÌ>Ê«ÀÌ>ÌiÊÞÊVÀÕV>iÃ]ÊÞʵÕiÊiÀ>ÊÕÊëiÊiÝÌÀ> iÀÊÞÊ>`i?ÃÊÃÖL`ÌÊ`iÊÕÊÀiÞÊ>`ÛiÀÃ>ÀÊÞÊ«ÌÊ`iÊ>Ê>ÀÊ pV>ÛÊ>âÀ>`° ÊViÀiLÀÊ`iÊ-Û>ÊÃiÊ`Û`ÊiÌÀiÊ>ÊVÀi`Õ`>`ÊÞÊ>Ê`iVi«V°Ê iÀÀÊÃÊÃ]ÊÞÊVÊÃÊÃÕÊÛ`>Ê ViÀ>ÊÕÊÀiÌÀÊÀiÌÀëiVÌÛ]ÊÀi«>ÃÊ >V>Ê>ÌÀ?ÃÊÌ`ÊʵÕiÊ >L>ÊÀ`i>`Ê>ÊÃÌiÀso Atlas de las Longitudes]Ê >ÃÌ>Êi}>ÀÊ>Ê>ÊiÌÀi}>ÊiÊ>ÊVÀ«Ì>Ê`iÊ >Ê-Vi`>`ÊÕ-ÕÊiÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊ>Ê9Ø>°Ê,iÛÃÊÕ>Ê>ÊÕ>Ê>ÃÊ VÛiÀÃ>ViÃ]ÊÃÊiÌÃÊiʵÕiÊÊiÃÌÕÛÊ>Ê >>Ê >ÊiÊ ÃÕÊ«`iÀÊÞÊÃÊÕ}>ÀiÃʵÕiÊÛÃÌ>À]ÊÞÊ`iÊÀi«iÌiÊÕ>ÊÕâÊÕÊ ÃÕÃÊÃÊ}ÀÃ?ViðÊ-iÊiÃÊ>Ê«iÀ>]Ê>Êii>ÊV>ÃÌ>>ʵÕiÊÌi>Ê `iÃ>À>>`>ÊÞÊÃiÊÀiÌÀVÊiÊL}Ìi° p*ÀÊ>ÃÊvÕÀ>ÃÊ`iÊ>À°ÊÃiÊÛiÊÌÀ«ÊiÊ >Êi}>>`°Ê u>`ÌÊV>LÀÊ `i«ÕÌ>tÊpiÝV>ÊVÊiÊÀiÃ}Ê`iÊ`iëiÀÌ>ÀÊ a todos. ·+ÕjÊÃiÊiÊ >L>ÊiÃV>«>`¶Ê·`iÊiÃÌ>L>Ê>ÊÌÀ>«>¶ Õi}Ê«ÕÃ>`Ê«ÀÊÕ>ÊÀ>Ê«À«>Ê`iÊÃÕÊV>À?VÌiÀ]ÊÞÊÛi`ʵÕiÊÃiÊ >L>Ê`Ê>ÊÌÀ>ÃÌiÊ}À>Ê«>ÀÌiÊ`iÊÃÕÃÊ>ëÀ>ViÃÊÞÊÃÕÊ principal contribución a la misión encomendada, tiró la pluma VÌÀ>Ê>Ê«>Ài`]ʵÕiÊÃiÊiÊ`iÊ«iµÕi>ÃÊ>V >ÃÊi}À>Ã]ÊVÊ — 542 — >À>>ÃÊ`ÕÌ>ÃʵÕiÊ>ÃVi`iÀ>Ê«ÀÊiÊL>VÊiÃÌÕV°Ê-ÕÊViÀiLÀÊÞÊÃÕÊÌÕV]ÊÃÕÃÊÖV>ÃÊ>À>ÃÊÞÊ>>`>Ã]ÊiÊ >L>Êv>>`°Ê El NeigeÊ>ÊÊ >L>Êi}>>`ÊÛiÌiÊÞÊÃiÊÃÌÊ}ÀÌiÃVÊÞÊ risible. pu>Ê«>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕtÊÊiÃÌ?Ê>ÊV>ÛiÊ`iÊiÃÌ>ÊÌÀiÌ>° -iÊiÛ>ÌÊ>Ê ÕÀÌ>`>ÃÊÞÊi}?`ÃiÊ>ÊiV Ê`iÊ/ëÊÊ `iëiÀÌÊÞÊiÊ«`ʵÕiÊÊÃ}ÕiÀ>°ÊÊVÀ>`]Ê>ʵÕiÊ>ÖÊiʵÕi`>L>Ê>}Õ>ÃÊÃiVÕi>ÃÊ`iÊiÃVÀLÕÌ]Ê>?ÃÊ >L>ÊÛÃÌÊ>ÊÃÕÊ>Ê VÊiÊiÝ«ÀiÃÊÌ>Ê`iÃiV>>`>]ÊÞÊÌiʵÕiÊVÊVÀ>`]Ê ÕLiÀ>ÊVÕÀÀ`ÊiÊÕ>Êv>Ì>Ê}À>Ûi°Ê/i>ÊvÀÊÞÊÌiLÊiÊiÊià V>° pÊÛiÀÊ/ëÊpiÊÀ}p°Ê/>ÌiÊiÊÌi«ÊµÕiÊ«ÀiVÃiÃÊ ÞÊ >ÃÊÕÊiÃvÕiÀâÊ`iÊiÀ>°Ê,iVÕiÀ`>]Ê ]ÊVÊ«ÀiVÃ°Ê Õ>`ÊiÌÀi}>ÃÌiÊ>ÊiÊà >ÊiÊ>Ê«>}`>Ê`iÊ >Ì>ÜÕÊ ÃÊ«i}ÃʵÕiÊÃÊiVi`Ê>Ê9Ø>ÊÞʵÕiÊÀiÌÀ>ÃÊ`iÊ>Ê >>Ê >Ê>ÊV iÊ>ÌiÀÀ]Ê· âÊ>}ÖÊViÌ>À]ÊÊ>}Õ>Ê maniobra con ellos que no le dieras importancia entonces, pero µÕiÊ ÞÊ«Õi`iÊÃiÀÊÛÌ>¶Ê·-iÊÀi>âÊ>ÊiÌÀi}>ÊÃÊi`>ÀÊ«>>LÀ>¶Ê ·âÊ VÊ iÃÊ >}ÖÊ >iÊ iÝÌÀ>¶Ê ·"VÕÀÀÊ >}Ê >À>¶Ê ÕV>ÊÌiÊÊ«Ài}ÕÌj]Ê«ÀµÕiÊÊiÊ`ÊÌÀ>ÃVi`iV>Ê >}Õ>Ê>Ê iV °ÊÊ«i}ÀÊ >L>Ê«>Ã>`ÊÞÊiÊVÃ`iÀ>L>ÊÃi}ÕÀÊVÊÊV«>Ê>ÊLÕiÊÀiV>Õ`° ÊÛiÊÃ>}jÃÊÃiÊÀiÛÊÌiÃÊiÊ>ÊÃ>ÊÞÊÃiÊÃÕÊiÊ Õ>Ê `>ÊÀiviÝ]ÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊL>>]ÊVÊÀiiÀ>`Ê Ì`ÊÊVÕÀÀ`°Ê/À>ÃVÕÀÀÊÕÊÃÌ>ÌiÊiÌiÀ]ÊÕi}Ê`\ pÊ,`À}]ÊVÊiÊÀ`i>ÃÌiÃÊiÛiÊiÊÊÌ>i}>ÊÃÊ «i}ÃʵÕiÊÛÃÊÌÀ>ÃVÀLÃÌiÃÊiÊ>ÊL`i}>Ê`iÊL>ÀV]ÊÞÊÌ>LjÊ iÃiÊÀi}>ʵÕiÊ7Õ>}Ê*>ÊiÊiVi`ʵÕiÊiÊiÌÀi}>À>ÊiÊ mano al prior de los monjes Lanzo. Un paquete con simple mazo `iÊÛi>ÃÊiÊViÃÊ«>À>ʵÕi>ÀÊiÊÃÊ>Ì>ÀiðÊÊÀiVÕiÀ`ÊÕÞÊ bien. -Û>ÊÊÀÊ`iÃVViÀÌ>`°Ê ÊÃiÊÃiÌ>ÊV«>V`° p·1ÊÀi}>¶Êu-Ê>}ÊÀiVÕiÀ`]Ê/ëtÊpiÊiëiÌp°ÊÝplícate. piÊÊiÌÀi}Êlo Pan de parte del primer ministro poco antes de desembarcar de su junco, justo cuando nos disponíaÃÊ>ÊL>>ÀÊ«ÀÊ>ÊiÃV>>ʵÕiÊÃÊiÛ>À>Ê>Ê>ÊL> >°ÊiÊ>Ê>Ê — 543 — >ÊÃ>ÊVÕLiÀÌ>ÊÞÊÊiÌÊiÊÊv>ÌÀµÕiÀ>°ÊiÊ`VʵÕiÊÃiÊ ÊiÌÀi}>À>Ê>Ê«ÀÀÊ>ÊÃÊÌi«ÊµÕiÊÃÊ`VÕiÌÃʵÕiÊ ÛÃÊÌÀ>ëÀÌ>L>ðÊ9ÊÊiÊÌÀ}ÕjÊVÃ`iÀ>VÊ>}Õ>]ÊÞÊ >`>ÊÃÊVÕµÕjÊ«ÀµÕiÊiÃÊÌÀ>`VÊiÌÀiÊÃÊV ÃÊ`>ÀÊ «ÀiÃiÌiÃÊiÊÃÊÌi«Ã]ÊiÊiëiV>ÊViÀ>ÊiÊViÃÊÊÃ?`>°Ê Ê >L>Ê>`>ÊÀ>ÀÊÊ>À>ÊiÊ>µÕi]ÊÃiÀ]ÊÞÊÃÊÕ>Ê«À?VÌca piadosa entre los de nuestra raza. pu >ÀtÊ·9ÊÀiVÕiÀ`>ÃÊ>}ÊiëiV>Ê>ÊiÌÀi}?ÀÃiÊ>Êi¶ÊpÃÃÌp°Ê6>ÃÊÀiVÕiÀ`>]ÊÕV >V ° /ëÊÛÛÊ>ÊÀ>ÀÊ>ÊvÌÊVÊÃʵÕÃiÀ>Êv>ÀÊÕ>Ê >}iÊÛ`>`>]Ê«iÀÊVVÕÞiÌiÊ«>À>Ê>ÃÊ«Ài}ÕÌ>ÃʵÕiÊiÊ >V>ÊÃÕÊ«>ÌÀ°ÊÃÌÕÛÊÕÃÊÃÌ>ÌiÃÊVÊ«iÌÀvV>`]ÊÞÊ>Êv>Ê un destello se iluminó en sus pupilas. p-]Ê> À>ʵÕiÊÀiVÕiÀ`ÊiÊiÊiÀ>Ê>ÃÃÌ`Ê«ÀÊ`ÃÊi}Ã°Ê iÊiÃijÊ>ÊÃÊÃiÀÛ`ÀiÃÊiÊ`ÃÌÌÛÊÌ>ÌÕ>`ÊiÊÊLÀ>âÊÞÊ Õi}ÊiÊvÀiVÊÃÊ«ÀÌVÃʵÕiÊÛÃÊV«>ÃÌiÃ]Ê>ÕµÕiÊÃÊ`i>ÀÊiÝÌÀ>>iÌiÊ>ÊÕÊ>`°Ê· ÊiÀ>ÊÌ>Ê«ÀÌ>Ìiö]ÊiÊ «Ài}ÕÌj°ÊÕi}]ÊiÊ«ÀÀÊÃÕÃÕÀÀÊ>}Ê>Ê`Ê`iÊ iÀ>ÊÛi]ʵÕiÊi`>Ì>iÌiÊ>LÀÊiÊ«>µÕiÌiÊÞÊV}ÊiÊ>Ê `iÊÛi>ÃÊ`iÊ->]ʵÕiÊiÃÌ>L>ÊiÛÕiÌ>ÃÊiÊ >ÃÊ>>ÀiÌ>Ã]Ê `i>Ã>`>ÃÊÌ>ÊÛiâÊ«>À>Ê>Õ`>ÀÊÕÊ>âÊ`iÊÛi>Ã]Ê«iÃjÊiÊ>µÕiÊ momento. pu Ê iÃÌ>L>Ê >Ê ÌÀ>«>tÊ piÝV>Ê ,`À}Ê µÕiÊ `Ê ÕÊ vÕiÀÌiÊ}«iÊiÊ>ÊiÃ>p°Êu>`ÌÊâÀÀÊ`iÊ`>LtÊ>Ê>ÃÌ>`Ê iÌÀiÊiÊÌ}ÀiÊÞÊiÊViÀÛ>ÌÊÕV>ÊiÃÊÃi}ÕÀ>Ê«>À>ÊiÊViÀÛ>Ì°ÊÃÊ iÛ`iÌi° /ëÊÃ}ÕÊÀi>Ì>`ÊVÊÃÕÊÃÃiÊ >LÌÕ>\ —Me sorprendió que loÊ*>Ê>ÃÊ ÕLiÀ>ÊiÛÕiÌÊiÊ«>«i iÃÊÛiÃÊÞÊÕÃ>`Ã]ÊÌ>ÊÛiâÊ«>À>ÊiÛÌ>ÀʵÕiÊÃiÊ`iÀÀÌiÀ>]Ê«iÃjÊ p«ÀÃ}ÕÊiÊVÀ>`p°ÊÊ>µÕiÊiÌÊ>ÃÕʵÕiÊiÀ>ÊÀ>ViÃÊ`i`V>`>ÃÊ>ÊÃÊ`ÃiÃ]ÊVÃÌÕLÀiÊÌ>LjÊÕÞÊVÖÊ iÊ >°Ê À>ÊÃjÊ>ÊÌ`>ÃÊÕViÃʵÕiÊiÃÃÊ«i}ÃÊVÌi>ÊÌÀ>Ê VÃ>ʵÕiÊÛV>ViÃÊÀi}Ã>Ã]Ê«ÕiÃÊiÊiÊ>ÃÊÌÊiÊÃÕÃÊ manos como si se las fueran a arrebatar. Eso eran lo que esperaL>°Ê À>ÊÊÛiÊV>À]ÊÃiÀ° ,`À}Ê>ÛÊ>ÊÀ}`iâÊ`iÊ>ÃÊv>VViÃÊÞÊÃiÊÃÀÊÃV>ÀÀ>iÌi°Ê>L>ÊÃ`ÊÛVÌ>Ê`iÊÕ>ÊÌÀ}>Ê`iÊÊ?ÃÊv>Ì° — 544 — p*ÕiÃÊÊÛiÊÌ>Ê`?v>ÊVÊ>ÊÕâÊ`iÊ`>ÊpÃÀÊÃ>ÀV?ÃÌVp°Ê>Ê9Ø>ÊÃÊiÌÀi}ÊÕ>ÊV«>Êv>Ã>]ÊÃ>Li`ʵÕiÊ `ÕÀ>ÌiÊ>}ÕÃÊ`>ÃÊiÃÌ>À>ÊiÊÊ«`iÀ]ÊÞʵÕiÊ«ÀÊÊVÕÀÃ`>`ÊÞÊ«ÀviÃÊÊiÊÃÕÃÌÀ>iÀ>Ê>Ê`iÃiÊ`iÊ«>}>À>ðÊu/>>`ÊÛitÊ*ÀÊiÃÊiÊÀiVÀ`Ê>ÊiÞi`>Ê`iÊ>ÊÖÌ>ÊV>>ÊV >\Ê Solo la constancia, el trabajo y el esfuerzo, llevan a la verdad y el conocimiento» p}Ê>ÃÊVʵÕiÊ`iLjÃÊiÃvÀâ>ÀÃÊ«>À>ÊVÃi}ÕÀÊiÃiÊ ÃiVÀiÌ]Ê·ÊiÃÊ>Ã]ÊÊ>¶ÊpÌiÀÛÊiÊv«ÊµÕiÊÌ>LjÊ comprendía el fiasco. p iÀÌÊ/ë°Êu*iÀÊiÃÌ>L>ÊÌ>ÊViÀV>Ê`iÊLiÌÛtÊ*iÀÊÊ ÃiÊÊÀi«ÀV ]ÊvÕÊÛVÌ>Ê`iÊÊ>LV]Ê>ÕµÕiÊ?ÃÊ«ÀÊVViÀʵÕiÊ«ÀÊÛ>>}À>Ài°Ê Õ`>`ÃÊ`iÊÃÕÊÀiëiÌ>L`>`Ê VÊ«ÀiÀÊÃÌÀ]Ê>ÊLÀÊiÊ«ÀÛiV Ê`iÊÃÕÊ>VÊÞÊ`iÊ su emperador. El AtlasÊÛiÀ`>`iÀÊiÛÛ>ÊiÃ>ÃÊÛi>ÃÊ`iÊ`iÊÞÊÊiÃÌ>L>ÊiÃV``ÊiÊ>Ê >>Ê >ÊVÊÞÊVÀi>°Ê9>ÊÊ iÊV>LiÊ`Õ`>ÊpViÀÌvVÊÞÊÃÌÊÕ>Ê`Ã>ÌiÊÀÃÌ>`>p°Êu Ê iÊÌÀ>L>ʵÕiÊiÊÌjʵÕiÊV>ÃÊ«iÀ`Ê>ÊÛÃÌ>tÊ «jÊÕ>ÊÃÌ>Ê `iÊ}ÌÕ`iÃÊiÀÀi>Ã]ÊiÝÃÌiÌiÃ]Êv>Ã>ðÊu>`Ì>ÊÃi>ÊÊiÃÌ>«>t /ë]ʵÕiÊ`i«À>L>ʵÕiÊÃÕÊÃiÀÊ ÕLiÀ>ÊÃ`ÊÛVÌ>Ê`iÊ Õ>Ê>VÃ>ÊÌÀiÌ>]ʵÕÃÊVÃ>ÀÊVÊ>v>LiÃÊÞÊÃÃi>ÌiÃÊ«>labras. p À>ʵÕiÊÌ`Ê >Ê«>Ã>`]Ê«iÃ]ÊÃiÀ]ʵÕiÊ`iLÊ`iVÀÃÊ Ê`iÊ«>Ê`iÊViÀ>ÊÞÊiÊViÃ]Ê«iÀÊÌ`ÊÌÀ>ÃVÕÀÀÊÕÞÊÀ?«`>iÌiÊÞÊÊiÊVVi`Ê>ÊiÀÊ«ÀÌ>V>]ÊÃiÀ°Ê,iVÕiÀ`Ê µÕiÊiÊÛVÊÀiV}ÊÃÊ`VÕiÌÃʵÕiÊÌ>ÊÃiVÀiÌ>iÌiÊ >L>ÃÊÌÀ>`]Ê>ÕÊ>ÊVÃÌ>Ê`iÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>Ã]ÊÞÊÌ>LjʵÕiÊiÊ ÃÕ«iÀÀ]ÊVÕÌÊiÊÃÕÊ ?LÌÊ>>À>>`ÊiÊ«Õ>`Ê`iÊÛi>ÃÊVÊ ÃÕÊiÛÌÀ°Ê >À>iÌiÊiÊiÝÌÀ>ʵÕiÊVVi`iÀ>Ê>ÞÀÊ «ÀÌ>V>Ê>Êv>Ê`iÊViÀ>]ʵÕiÊ>Ê>µÕiÃÊ`VÕiÌÃÊÌ>ÊÃi>>`Ã]Ê«iÀÊ>ÊiÌÀiÛÃÌ>ÊÌiÀÊÞÊiÊvÕ]ÊÛ`>`ÊiÊiVÕiÌÀÊÞÊÃÕÃÊÌÀ>iðÊÊÃiÌ]Ê`Ê,`À}° -Û>ÊiÊ«>iÊiÊLÀ>âÊÞÊÊVÃ]ÊÃÀj`i° pÕi]ÊiÀ>ÊÕÊÕi}ÊÞÊ iÃÊ«iÀ``]Ê>ÕµÕiÊ>«ÃÌ>ÃÊ vÕiÀÌi°ÊiÊ`ʵÕiÊÌi>ÃÊ«ÀÊÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>ÃÊVÊ>µÕiÃÊ >ÕÃVÀÌÃÊÌ>Ê«i}ÀÃÃÊiÊÕiÃÌÀÊ«`iÀÊÞÊʵÕiÊ«ÀÌ?L>— 545 — ÃÊiÀ>ÊÕÊvÀ>Õ`i]ÊÕÊÛÊ}>>Ì>ÃÊÃÊÃiÌ`°Ê*ÀiÀÊÃÊiÛÊiÊÃiÀÊ*>]ÊÞÊÕi}ÊÌÖÊiÛÛi`Ê>ÃÊÛi>ÃÊ`iÊ`>L°Ê9Ê >?ÃÊÌÕÛiÊiÊÊ«`iÀÊiÊÛiÌ>ÀÊ`iÊ>ÃÊ}ÌÕ`iðÊu+ÕjÊ ÕÃÊvÕtÊ*iÀÊ}À>V>ÃÊ>ÊÃÊiÃÌ>ÃÊÃ>ÃÊÞÊ}â>ÃÊ`iÊÕ>Ê `iÃ> }>`>ÊÃÌÕ>V°Ê9Ê>ÊÃiÀ>ÊCamelia p- BV B]ÊÕ>Ê ÕiÃÌÀ>ÃÊÛ`>ðʷ+ÕjÊ?ÃÊ«`iÃÊ`iÃi>À]Ê/ë¶Ê À>ÊiÃÌ>Ê v>ÃÌÕÃ>Ê >>Ê >]ÊÛÛiÀ?Ê>ÊÃiÀÊʵÕiÊiÀ>]\ÊÕ>Ê}iÃ>Ê V>>Ê`iÊV>Õ`>iÃÊÞÊ`iÊÌ>`>`iÃÊÕÃV>iÃÊpLÀi° /`ÊÃiÊ >L>Ê`Ê>ÊÌÀ>ÃÌi]Ê«ÀÊÕ>ÊÕ}>`>Ê>iÃÌÀ>Ê`iÊÃ>LÊ `iÊ>Ê9Ø>°ÊiÊÀiÃÕÌ>L>Ê`vVÊVÕÌ>ÀÊÃÕÊ`iÃÕðÊ6ÛÊ >ÊÃÀiÀÃiÊÞÊV}i`ÊÃÊ>Ãi>`ÃÊ«>«iiÃÊv>ÃÃÊÃÊÌÀViÊ VÊ>ÃÊ>ÃÊiÌ>iÌi]Ê>ÀÀ?`ÃÊ>ÊLÀ>ÃiÀ° pÊÛiViÃ]Ê>ÊV`V>Ê«iÀ`iÊ>ÊÃÊ LÀiÃ]ÊÞÊÞÊiÊiÃÌ>L>Ê L>>Vi>`ÊiÊÃÕÊ`ÕViÊÛ>Ûj]ÊÃÊ«iÃ>ÀʵÕiÊiÊ`iÃÌÊiÃÊÕÊ Ûii`ÃÊV«>iÀÊ`iÊÛ>i°Êu/iÃÊÕ>ÊÌ>â>Ê`iÊV V>Ìi]Ê /ëÊÞÊÛ`iÃÊiÃÌiÊ>VitÊp`ÊiÌÀiÊÀÃ>ð 1Ê>À>Ê>Ê«>«ÀÊÀÃÊÀiÊ>ÊÀiV?>À>°ÊÊ`>Ê}iÀ>L>Ê}ÀÃÊÞÊÛiÌðÊ-iÊ>LÀV ÊiÊÕLÊÞÊvÕiÊiÊLÕÃV>Ê`iÊ>ÃÊ`i V>ÃÊ`iÊ- BV B°ÊÖʵÕi`>L>ÊV iÊÞÊ>Ã>L>Ê>V>ÀV>ÀÊÃÕÃÊ >Ã]ÊÃÕÃÊ>LÃÊÞÊÃÊÃÌiÀÃʵÕiÊVÕÌ>L>ÊiÊÃÕÊVÕiÀ«°ÊÊ ÕÃÊ`>ÃÊ«>ÀÌÀ>Ê«>À>Êë>>]ÊÞÊ`iÃi>L>Ê«Ài}>ÀÃiÊ`iÊÃÕ>ÛiÊ perfume de su piel. Ê>L>ÊÃiÊL>ÊiÝÌ}Õi`° >ÃÊÌV>ÃÊ`iÊÛ>iÊ`iÊÕiÛÊÛiV]ÊÃÊ«Ài«>À>ÌÛÃÊÞÊÃÊ iÛÌ>LiÃÊViÌ>ÀÃÊÃLÀiÊ>Ê>Ã?ÌV>ʵÕiÊÃiʵÕi`>L>ÊÃ>ÊiÊ >>«>ÊVÊÃÊ`ÃÊVÀ>`Ã]ÊiÀ>ÊÃÊV ÃÀÀiÃÊ`iÊ>ÊÛëiÀ>Ê`iÊ >Ê«>ÀÌ`>Ê >V>Ê6iÀ>VÀÕâ°ÊÊ`ÀjÃÊiÊ >L>Ê>ÌV«>`ʵÕiÊ - BV BÊiÀ>ÊÕ>Ê«iÀÃ>ÊL>Ê>Ê«ÀÌiVVÊ`iÊ6ÀÀiÞ]ÊÞʵÕiÊÊ `iL>Ê>ÌÀiÌ>ÀÃiÊ«ÀÊÃÕÊÃi}ÕÀ`>`]ÊÞʵÕiÊ`>Êi>ÊiÊ >L>Ê ÕÀ>`ʵÕiÊVÕ`>À>Ê`iÊi>ÊVÊ`iÊÕ>Ê >° /ëÊp>ʵÕiÊÞ>Ê>>L>Êi}]Ê«ÕiÃÊiÃÌ>L>ÊL>ÕÌâ>`pÊ ÃiÊ >L>ÊVÛiÀÌ`ÊiÊÕÊ LÀiÆÊÞÊiÌÀiÊjÊÞÊÕ]ÊÃLÀ>LiÊ Vv`iÌiÊÞÊ«ÀÌiVÌÀ>ÊviÊ`iÊ- BV B]ÊVÕ`>À>Ê`iÊÃÕÊ>>Ê >ÃÌ>ÊÃÕÊÛÕiÌ>]ʵÕiÊ«`>Ê«À}>ÀÃiÊ >ÃÌ>ÊÕÊ>]ÊʵÕâ?Ê ?ð — 546 — À>ÊÕ>ÊÀ>`>Ê`iÊV>Ê`iÃÌi«>`ÊÞÊ>ÊV>>ÊÃiÊiëiÃ>L>Ê iÌÀiÊ>ÃÊV«>ÃÊ`iÊÃÊ?ÀLiðÊ,`À}Ê`iÃi>L>ʵÕiÊ- BV BÊÊ vÕiÀ>ÊÕ>Ê`>>Ê`iÊÀi«ÕÌ>VÊ`ÃVÕÌ`>ÊÞÊiÊÀ}ʵÕiÊÛÃÌ>À>Ê>Ê >V>Ê«ÀÀÊ`iÊÃÊvÀ>VÃV>Ã]ÊvÀ>ÞÊÃi]ÊÞʵÕiÊÃiÊ>`iÌÀ>À>ÊiÊÃÊ«ÀV«ÃÊ`iÊ>ÊviÊVÀÃÌ>>ÊÞÊ>ÃÊ«`iÀÊV>Ã>ÀÃiÊ>ÊÃÕÊ Ài}ÀiÃ]Ê>ÕµÕiÊ>ÊviÊÊÃiÀ>ÊÕÊLÃÌ?VÕÊ«>À>ÊÛÛÀÊÕÌð pÊ«>`ÀiVÌÊÌiÊVÕV>À?ÊiÊV`}Ê`iÊÕiÃÌÀ>ÃÊVÀiiV>Ã]ÊÞÊ ÌiÊiÃi>À?ÊiÊ>ÀÊ>ÊÃÊÞÊ>ÊViÀÌiâ>ÊiÊ>ÊiÌiÀ`>`Ê`iÊ>>Ê p>Ê>]Ê«iÀÊÀiëiÌ>`ÊÃÕÃÊ`}>ð —Sabes que aquieto mi mente con la meditación, para así ÃÃi}>ÀÊÌ>LjÊÊVÕiÀ«ÊÞÊLiÀ>ÀiÊ`iÊÃÊÃÕvÀiÌðÊ>ÃÊ ÛiÀ`>`iÃÊ`iÊÕÛiÀÃ]ÊÃÕÃÊiÞiÃÊÞÊÃÕÃÊiÃi>â>Ã]ÊiÊÃÊÃÌÀ>`>ÃÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊdharma]Ê>ÊÃ>L`ÕÀ>ʵÕiÊÃiÊ >>ÊiÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ >viÃÌ>ViÃÊ`iÊ>ÊÛ`>°Ê-i}ÕÀjÊVÊiÃ>ÃÊ«À?VÌV>Ã]Ê«iÀÊÌ>LjÊVViÀjÊ>ÃÊiÃi>â>ÃÊ`iÊiÃÕVÀÃÌ]ÊÌiÊÊ«ÀiÌ° p-i«ÀiÊiÊ >ViÃÊviâÊVÊʵÕiÊ`ViÃ]Ê- BV B° p*ÀÊÌÊ >ÀjÊVÕ>µÕiÀÊÃ>VÀvV]ÊÞÊ>ÕµÕiÊÃÕvÀÀjÊ>Ê>ÞÀÊ `iÊ>ÃÊÃi`>`iÃÊÞÊÊ«`ÀjÊVÌ>ÀÊVÊÌÕÊ>«Þ]Ê,`À}°Ê/iÊ iëiÀ>ÀjÊ«>À>ÊÞ>ÊÊÃi«>À>ÀÃÊÕV>Ê>?ðÊ*iÀÊÛÕiÛi° >ÊÀ>`>ʵÕiÊ`iÊV>iÀÊ-Û>ÊvÕiÊ`iÊ>LÃÕÌ>ÊVv>â>° p-jʵÕiÊ>ÖÊ«iÃ>ÃʵÕiÊÌi}>ÊiëÃ>ÊiÊÊÌiÀÀ>°Ê*iÀ]Ê°Ê 1Ê>ÊÊiÃÊÕÊÃ}°Ê-ÊiÊVj>ÊÃiÊ>ÌiiÊLijÛÊÞÊÊ iÊÌÀ>}>]ÊÀi}ÀiÃ>ÀjÊ>ÌiÃÊ`iÊ>Ê«ÀÝ>Ê*>ÃVÕ>ÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊLiÃ?`>p°Ê*iÀÊÊÌi>Ã]ÊÊ`ÕViÊCamelia]ÊÛ>>ÀjÊiÊ>Ê?ÃÊ «ÀÌi}`>ÊÀ>`>Ê`iÊÕ`]Ê>Ê`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊÊÀiÞÊ`Ê Felipe II. >ÊÃÕëÀÊVÊÀiÃ}>VÊ«iÀÊÌ>LjÊVÀiÞj`° pÊÌÕÊÛÕiÌ>]Ê,`À}]ÊiëiÀʵÕiÊ`iÃVÕLÀ>ÃÊÃÊ«ÀÛiV ÃÊ `iÊÕ>ÊVÕ«>VʵÕiÊiÛÊi`Ì>`ÊiÊ>ÊvV>Ê`iÊLa Antigua°ÊÃÊÊVÌÀLÕVÊ>ÊÕiÃÌÀ>ÊviV`>`]ÊÞÊÌ>LjÊÊÃi creto. *iÃ>ÌÛ]Ê,`À}ʵÕÃÊÃ>LiÀ° p Ê«Õi`ÊÀiÊÃÊVViÀÊ`iʵÕjÊÃiÊÌÀ>Ì>°Ê,iÛj>i]Ê anda. p >`>Ê`iÊÃʵÕiÊ`iL>ÃÊÀiVi>À°ÊÊ>ÊÛÕiÌ>ÊÊÛiÀ?Ã]ʵÕiÀ`°Ê6ÕiÛiÊ«ÀÌ]Ê>>`Ê,`À}°Ê ÊiÊ >}>ÃÊiëiÀ>ÀÊiÊÛ>° Õi}ÊiÊ>V>ÀVÊÃÕ>ÛiiÌiÊiÊÀÃÌÀ]ÊVÊ>Ãi`>`ÊÞÊ`Õ— 547 — zura, mientras contemplaba su expresión indescriptiblemente iÀÃ>ÊÞÊÃÕÊ`iëÀiVÕ«>`>ÊÌiÀÕÀ>°ÊÊ Ài>`ÀÊiÊ >L>Ê«Àporcionado una belleza ante la palidecía cualquier otra, ímpetu, Ìi}iV>ÊÞÊÌ`ÊÌ«Ê`iÊ >L`>`iÃÊviiÃ]ÊVÊ>?ÃÊ >L>ÊÛÃÌ°ÊÃÊiÝÌÀ>ÃÊÕÌ>`ÃÊiëÌ?i>iÌiÊ«ÀÊiÊ>â>À]Ê µÕiÊÃiÊ>>L>Ê >ÃÌ>Ê>Ê`iÃiÃÕÀ>° >ÊÖÌ>ÊV iÊ>Ê«>Ã>ÀÊiÊÛi>Ê?}Õ`>iÌi]ÊÕÌÃ]Ê Ãi`ÊÌ>Ê`viÀiÌiÃ]Ê>ÕµÕiÊÃÊÕ>Ê>ÃÊ}>>ÃÊ`iÊÛÛÀÊÞÊÕÊ >ÀÊÃÊ}ÀiÌ>ðÊ- BV BÊÃiÊiÝVÌ>L>ÊÌi``>Ê>ÊÃÕÊ>`°ÊÊVÃ`iÀ>L>ÊÕÊ LÀiÊÛ>ÀÊÞÊÃiÊ>L>`>L>Ê>ÊÃÕÃÊV>ÀV>ÃÊÞÊ>Ê>Ê iLÀ>}ÕiâÊ`iÊÃ>LiÀÃiʵÕiÀ`>°Ê1ÊÛiÌÊ>À?ÌVÊiÃÊi}>L>Ê `iÊ>ÊÌ>>ÊiÛ>`>Ê`iÊMacuiltépec]ÊÞÊÃiÊV>L>ÊÃÕÌÊ«ÀÊÃÊ ÛÃðÊ,`À}Ê>Ê>LÀ>âÊVÊÃÊ«?À«>`ÃÊViÀÀ>`ÃÊÞÊi>ÊÃiÊ ÕÊ>ÊÃÕÊ>>ÌiÊVÊ?}À>ÃÊ>À`iÌiðÊ-iÊVÃ>ÀÊ`ÕÀ>ÌiÊ >À}ÊÀ>Ì]ÊiÊÃiV]ÊÞi`ÊiÊ«>«Ì>ÀÊ`iÊÃÕÃÊVÀ>âiðÊ>L>Ê`iÃ>v>`Ê>Ê`iÃÌÊÞÊ>Ê>ÃÊvÀ>`>`iÃÊÃV>iÃÊ`iÊÃÕÃÊ`ÃÊ razas. Eran distintos a todos, pero se amaban. p>>>ÊÞ>ÊÊiÃÌ>ÀjÊ>ÊÌÕÊ>`ÊÞʵÕiÀÊVÃiÀÛ>ÀÊÌÕÊÀÊÞÊÌÕÊ Ã>LÀÊ >ÃÌ>ʵÕiÊÛÕiÛ>ÊpiÊVviÃÊ-Û>ÊVÊÌiÀÕÀ>° p>Êi>>ÊiÃÊ«`iÀÃ>ÊÞÊ«ÃiiÊÃÕÃÊi}>ÃÊpÀiVÀ`ÊCamelia. —No para mí. Sé que el tiempo nos acosa, pero nuestra ausenV>Ê«>Ã>À?Ê>ÌiÃÊ`iÊʵÕiÊ>}>ÃÊpÀi«ÕÃÊ-Û>° p,ivÖ}>ÌiÊiÊÊÀiVÕiÀ`ÊVÕ>`ÊiÃÌjÃÊÃ]Ê,`À}ÊpÀi«VÊ>LÀ>Ã>`>Ê`iÊ«>Ãp°Ê9ÊÛÕiÛiÊ>Ê]ÊÞÊV«>ÀÌ>ÃÊÕiÃÌÀ>ÃÊ Û`>Ã]Ê«ÕiÃÊÃÊÊÊ >ViÃ]ÊiµÕiViÀj° ,`À}ÊÀiV}Ê`iÊ>ÊiÃÌ>ÊÕÊ«>«iÊ>Õ`>`ÊÞÊÃiÊÊiÌÀi}\ —Es para ti, Camelia. p·9ʵÕjÊiöÊp«Ài}ÕÌ]ÊÞÊ>LÀÊÃÕÃÊÛÛ>ViÃÊ«Õ«>ð p1ÊÛiÀÃÊ`i`V>`Ê>ÊÌ]ÊiÊi}Õ>Êpaihuá. Léelo querida. Mi poema es para ti, Camelia, jardín donde floreció mi amor. Tu nombre es perfume para mí y tu figura una gacela que mira con narcisos, murmura con azucenas y sonríe con amapolasÊ —ojeó emocionada. >i>Ê`iÀÀ>ÊÕ>Ê?}À>ÊÃÌ>À>° — 548 — >L>Ê>Ê>µÕiÊ LÀiÊÃiÃLiÊÞÊ`iëÀi``°Ê-ÕÃÊ>ÃÊÃiÊ ÛÛiÀÊ>ÃÃ>ÃÊÞÊiÊvÕi}Ê`iÊ>Ê«>ÃÊÃÊiÛÛÊ`iÊÕiÛÊ >ÃÌ>ÊiÊVvÊ`iÊ«>ViÀÊ?ÃÊÃiÛ?ÌV°ÊÕi}Ê,`À}ÊÃiÊ`ÕÀÊ À`i?`>ÊiÊÕÊ>LÀ>âÊiÊ`iÊ«>â]ÊÊ`iëÀÛÃÌÊ`iÊviV`>`°Ê -ÊiL>À}Ê- BV BÊÃiʵÕi`Ê`iëiÀÌ>]ÊÃ>LÀi>`ÊiÊ>>À}ÀÊ`iÊ la odiosa separación. — 549 — 10 À}ÃÊÞÊ>L Sevilla, Madrid —Alcázar Real— y Úbeda. Primavera de 1586 Õ>`Ê,`À}Ê-Û>Ê>ÌÀ>VÊiÊiÊ«ÕiÀÌÊ`iÊ-iÛ>ÊÞÊ>L>`ÊiÊL>ÀVÊ`iÊVÀÀi]ÊÕÊÀÃÊÌÕvÊ>ÊiëiV>ÃÊÞÊ>ÊÀiÃÊ >>`ÃÊiÊi}Ê>Ê>Ê>Àâ°ÊÃÌ>L>ÊiÊÃÕÊV>Ã>ÊÞÊ>ëÀÊ«ÀvÕ`>iÌi°Ê6Û>ÊviâÊÞÊÃi}ÕÀÊ`iÊÃÊðÊ*iÀÊ>Ê«ÀiÀ>ÊÌV>Ê que recibió fue la de la muerte de su maestro don Alonso, acaeV`>Ê«VÊÌi«Ê>ÌÀ?ð Ê«`>ÊÃiÀÊ?ÃÊÕVÌÕÃ>Ê>ÊÛi`>`ÊÞÊiÊÌÀ>ë>ÃÊiÊVÀ>âÊ`iÊ`À°Ê-ÊÌ>ÊõÕiÀ>Ê>Ãi>ÀÃiÊÃiÊ`À}Ê>Ê>Ê >Ã>Ê`iÊ>Ê i`>ÊÞÊiÌÀi}ÊiÊiÀ>Ê`iÊÀiÞ]Ê«>À>ʵÕiÊÃ>iÀ>Ê>ÊÃÌ>ÌiÊ«>À>Ê>`À`]ÊÞ>ʵÕiÊ}â>L>Ê`iÊÕÀ}iÌiÊÀ>}Ê`iÊespecialísimo modo]Ê>Ê>«>ÀiViÀÊÕÌÊ>ÊÃiÊÀi>Ê>ÃÊÃ}>Ã\Ê-°°Ê­Secretum gravis). iëÕjÃÊ>`µÕÀÊÕ>ÊVÀ>Ê`iÊ>ÕÀiÊÞÊÕ>Ê>«>À>]ÊÞÊÃiÊ `À}Ê>ÊV>«Ã>ÌÊ>Ê À>ÀÊÃÊÀiÃÌÃÊÀÌ>iÃÊ`iÊ LÀiÊ >ʵÕiÊ?ÃÊ >L>ÊÀiëiÌ>`ÊiÊiÊÕ`]ÊÞÊ>ʵÕiÊ?ÃÊ`iL>°Ê ÀiÌiÊ>ÊÃÕÊÌÕL>]ÊÞÊL>ÊÕÊV«ÀjÃʵÕiÊ>Ã>L>ÊÌÀ>ë>Ã>ÀÊiÊViÊ VÊÃÕÊ«ÕÌ>]ÊÀiâÊÀiVÀ`>`ÊÃÕÊ>À}Õiâ>]ÊÃÕÊÛ>ÃÌ>ÊViV>]ÊÃÕÊ >viVÌÊÞÊÃÕÊV>À° pÕÃÌiÃÊ?ÃʵÕiÊÕÊ«>`ÀiÊ«>À>ÊÊÞÊÃjʵÕiÊiÃÌ?ÃÊiÊ>Ê }À>]Ê«ÕiÃÊÊVVÊ>>ÊÌ>Ê}iiÀÃ>]Ê`iÌÀÊ`iÊÕÊ}iÊ tan sabio. -iʵÕi`Ê>À}ÊÀ>ÌÊ«iÃ>ÌÛ]ÊiÊÃiV]ÊVÊÃÊÌ`>ÊÃÕÊ — 551 — Û`>Ê«>Ã>À>Ê>ÌiÊÃÕÃÊÃ]Ê«Ài``>ÊiÊiÊ>ÀiÊVÊÕÊi}>Ê acuciante. ¿Por qué rememora uno cosas sin importancia en estos momentos? Y recordó instantes durante sus clases, cuando ÃiÊÀi>Ê`iÊÃÕÊÌ`iâÊÞÊ`iÊÃÕÊ}iÃÌÊ`iÊÊ`iëÃÌ>`° «Ài`ʵÕiÊ`ÊÃÊ >L>ÊÃ`ÊÕÊ«ÀÌ>}ÃÌ>Ê`iÊ }ÌiÊ`iÊÌi«]ÊÊÕÊiÀÊiëiVÌ>`À]ÊÞʵÕiÊ>}ÕÃÊÌÀâÃÊ `iÊiÃiÊÌi«ÊÃÊ >L>ÊV«>ÀÌ`ÊVÊj°Ê9ÊÃ}vV>L>ÊÕÊ«ÀÛi}° ,iviÝÊ«>À>ÊÃÊÃ]ÊVÊiÊÕ>Ê«?ÌV>Ê`iÊ>>ð piÊvÕÊVÊÕÊ>ÀÃi>Ê`iÊÀ}Õ]ÊÃi`Ê`iÊÛi}>â>ÊÞÊ}>>ÃÊ`iÊi}ÕÀiÊ>ÊÕ`]ÊÞÊÀi}ÀiÃÊVÊÕ>Ê}À>ÊV«>ÃÊ «ÀÊiÊ`ÀÊ Õ>]Ê«ÕiÃÊÊ iÊ«>`iV`ÊÞÊ iÊÛÃÌÊÃÕvÀÀ]Ê >iÃÌÀ°Ê*iÀÊiÃÌiÊÛ>iʵÕiÊ iÃÊV«>ÀÌ`ÊVÊiÊiëÀÌÕÊÞÊ >ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÃÊV>ÀÌ>Ã]Ê iÊiVÌÀ>`ÊÌ>LjÊÊiÀÊ`iÊÊðÊiÊ >>`Ê>ÊÃiÀi`>`ÊÞÊÌ>LjÊiÊ>À]ÊÕÊ`ÊiëiÀ>`Ê`iÊÕ>ÊÕiÀÊÀiÌ>]Ê>Ê?ÃÊ iÀÃ>Ê>viÃÌ>VÊ`iÊÃÊ ÃÕið -iÊ>`i>ÌÊÞÊ>ÀÀ>VÊÕ>Ê iÀLiV>ʵÕiÊVÀiV>Ê>Ê>`Ê`iÊ>Ê ÌÕL>°ÊÕi}ÊÃ}ÕÊ`Û>}>`]ÊVÊ>ÊÛÃÌ>Êv>ÊiÊ>Ê?«`>\ pÊ«>ÀÌÀÊ`iÊ> À>ÊiÛ>ÀjÊÕ>ÊÛ`>ÊëvV>`>]ÊÞÊÃÊ>Ãi}ÕÀ]Ê>iÃÌÀ]ʵÕiÊ iÊÀiÕV>`Ê«>À>ÊÃi«ÀiÊ>Ê>ÃÊ«>ÃiÃÊ`iÊ >ÊÛi}>â>]Ê>ÊÀ>ÊÞÊ>ÊÛiV>°ÊÌiÃÊiÀ>ÊÌ`]ÊÞÊÛÃÊiÊÊ `iV>ÃÊ>ÊiÕ`°ÊiÊV>L>`]Ê«iÀÊÃ}ÊÃi`ÊÀivÀ>VÌ>ÀÊ>Ê >ÃÊv>>ÃÊÕ`>>ðÊiÊ`>`Ê>ÛÊ>ÊÃÊÃiÌiÌÃÊ?ÃÊ«ÀvÕ`Ã]ÊÞÊ iÊÛÛ`ÊÕ>Ê>ÛiÌÕÀ>Ê>ÃLÀÃ>]ÊÌÌ>iÌiÊViÀÌ>]Ê >ÕµÕiÊ>}ÕÃÊ`Õ`iÊ`iÊÃÕÊÛiÀ>V`>`°Ê/`Ê >ÊVÕÀÀ`Ê>Ã]ÊÞÊ > À>ÊÃiÌÊÕÊiÃÕÀ>LiÊVÃÕiÊ«ÀÊiÊ`iLiÀÊVÕ«`Ê ÞÊÌ>LjÊ«ÀÊÊÛÛ`° >ÊV>`i>ʵÕiÊ >L>ÊiVi``Ê>Êi}>ÀÊÃiÊL>Ê>}Ì>`ÊÞÊÃÕÊ v>Ì}>`ÊVÕiÀ«ÊiViÃÌ>L>Ê`iÃV>Ã>À°Ê-iÊ«iÀÃ}]ÊÞÊÃvV>`Ê Õ>ÃÊ?}À>ÃÊVÊÃÕÊ«>Õi]ÊÃ>ÊV>LâL>Ê`iÊ`iÃiÀÌÊVimenterio. ÊVÀ>âÊ`iÊ«iÀÊë>]Ê>`À`]Ê>ÊÕiÛ>ÊV>«Ì>Ê`iÊ -ÕÊ >ÌV>Ê>iÃÌ>`]ÊÃiÊ >>L>ÊiÊiÃÌ>`Ê`iÊÃLÀiÃ>Ì°ÊÊÀiViÌiÊ>Ì>µÕiÊ`iÊÀ>iÊ>Ê ?`âÊÞÊ->}ÀiÃ]Ê``iÊ >L>Ê«>Ã>`Ê — 552 — VÊ ÕÊ VVÊ `iÛ>ÃÌ>`À]Ê ÞÊ >ÃÊ >}ÀiÃiÃÊ ViÃ>ÌiÃÊ >Ê ÃÊ «ÕiÀÌÃÊ`iÊ >ÀLi]ÊVÃÌ>L>Ê>Ê>Ê À>ÊVÕ>ÌÀÊÛiViÃÊ?ÃʵÕiÊ iÊ«ÀiÃÕ«ÕiÃÌÊ`iÊ`iviÃ>°ÊiÊiÃÌiÊ`ÊiÊLiÌÛÊ`iÊ>ÊÀ>`>]Ê`À}`ÊVÌÀ>ÊiÊ`Ê`iÊÛLÀ>ÃʵÕiÊiÀ>Ê}>ÌiÀÀ>]ÊÕÃÌvV>L>Ê>ÊViÀ>Ê`iÊÀiÞÊÞÊ`iÊ>ÀµÕjÃÊ`iÊ->Ì>Ê ÀÕâ]ÊÃÕÊÛVÌÀso Almirante. La plata de las Indias, de la que dependía el trono «>À>Ê«>}>ÀÊÃÕÃÊ}>ÃÌÃÊÞÊ}ÕiÀÀ>Ã]ÊVÀÀ>ÊÕÊÀiÃ}ÊÌiLiÊVÊ>ÃÊ `ii`À>ÃÊVÕÀÃiÃÊ}iÃ>ð ÊÃÌÀÕiÌÊ`iÊÃÕÊÛi}>â>]Ê>ÊÀ>ÊÀ>`>]ÊÞ>ÊiÃÌ>L>Ê ÃÌ°ÊÊi«i]ʵÕiÊ >L>ÊVÕ«`ÊÃÊÃiÃiÌ>Ê>Ã]ÊiÃÌ>L>Ê Ûi]Ê`i>Ã>`ÊÛiÊ«>À>ÊivÀiÌ>ÀÃiÊ>Ê>Ê>À«>Ê`iÊ/?iÃÃÊ pVÊ>>L>Ê>Ê>ÊÀi>ÊÃ>Li°Ê>Ê}Ì>ÊiÊ>ÀÌÀâ>L>Ê«iÃÊÞÊ >ÃÊÞÊ>«i>ÃÊÃÊ«`>ÊvÀ>ÀÊ`VÕiÌðÊÀ>Ûi>ÊiÃÌ>L>Ê }À>ÛiiÌiÊiviÀ]ÊÞÊÕ>Ê`iÊ<Ö}>]ÊÃÕÊi>ÊÃÌÀ]Ê >L>Ê ÕiÀÌÊÀi«iÌ>iÌiÊ«>À>ÊÃÕÊ`iÃ`V >°ÊÃÊ?ÃÊviiÃÊÊL>Ê abandonando. ÃÌ>L>ÊV>`>ÊÛiâÊ?ÃÊÃÊÞÊÃÕÊV>À?VÌiÀÊÃiÊiÝ>ëiÀ>L>° Ê>ÀV>Ê >L>Êi}>`Ê >V>ÊÕÃÊ`>ÃÊ`iÊÊÃVÀ>°ÊÊ el monasterio palacio se dedicaba al trabajo, a disfrutar de sus ViVViÃÊ`iÊ«ÌÕÀ>ÊÀi}Ã>]ÊÞÊ>Ê«>ViÀÊÕ`>ÊiÊV«>>Ê`iÊÃÕÃÊ`>ÌÀ>`ÃÊ Ã]ÊÃ>LiÊÞÊi«i]ÊÞÊ>ÊÛiÀÊ`i>LÕ>ÀÊ iÌÀiÊÃÊ>À`iÃÊ>Êiiv>ÌiÊÞÊiÊÀViÀÌiʵÕiÊÃiÊ >L>ÊÌÀ>`Ê `iÊ*ÀÌÕ}>°Êi«iÊiÀ>ÊÕÊ«ÀV«iÊ`iÊ,i>ViÌÊ>>ÌiÊ`iÊ >ÃÊ>ÀÌiÃÊÞÊ`iÊÃÊÕÃ]ÊÊiÊdiablo negro que difundía la reina Ã>Li°Ê*iÀÊ«>`ÃÊÞÊviÀÛiÌi]ÊÃiÊVÃ`iÀ>L>ÊiÊ«>>`Ê`iÊ>Ê viÊiÛ>`Ê«ÀÊð ÕÃÌ>L>Ê`iÊiÃÌ>ÀÊÀ`i>`Ê`iÊÃÕÃÊi>ÃÊÞÊLÕviÃ]ÊVÊ ->ÌiÀL?Ã]Ê>ʵÕiÊ>>L>ÊVÃ>iÌiÊSeñor de TodoÊÞÊÃiÊ Ài>Ê`iÊÃÕÃÊ`iÃÛiÀ}Øiâ>Ã]Ê`iÊ>}`>i>Ê,ÕâÊ>Ê*ÀÌÕ}ÕiÃ>]Ê `iÊ«>Ìâ>LÊ>L]Ê`iÊ-«]Ê`iÊ«V>ÌiÊÃÌ>Ã>]ÊÞÊ`iÊ À}>Ìi]ÊÊ>]Êi>ÃʵÕiÊ}Õ>À`>L>ÊÃÕÃÊÃÕViÃÃÊVÌ`>ÃÊÞÊÀi}V>L>ÊÃÕÃÊ À>ÃÊ?ÃÊ`ÀÃ>ÃÊVÊÃÕÃÊLÕÀiÃV>ÃÊ LÀ>Ã]ÊV ÃÌiÃÊÞÊV>LÀ>ð Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÕÃÊ>ViÀ>ÌiÃÊ`ÀiÃ]ÊiÊÀiÞÊÃi}Õ>ÊÀiÕj`ÃiÊ VÊ>ÊÕÌ>Ê`iÊ V i]ÊÀi`ÕV`>Ê> À>Ê>ÊVÕ>ÌÀÊi>iÃ\ÊiÊ«À ÌÕ}ÕjÃÊ`Ê ÀÃÌL>Ê`iÊÕÀ>]ÊiÊV`iÊ`iÊ V ]ÊÕ>Ê`iÊ `?µÕiâÊÞÊiÊÃ>}>âÊ>ÌiÊ6?âµÕiâ]ÊVVi`ÀÊ`iÊÌ`ÃÊÃÊi— 553 — ÌÀiÃÃÊ`iÊ«iÀ]ÊiÃÊ`iÊvÀiÊ`iÊÀ}ÃÊ>Ê>L]Ê>Ê µÕiÊÊ >L>ÊÌi`Ê>VViÃ]ÊÞÊ`iÊVÕÞÃÊiÌÃÊVÀÕV>iÃÊÊ VV>Ê>`>]Ê«ÕiÃÊÃÕÊ>}iÌiÊ >L>ÊÃÕvÀ`ÊÕ>ÊiviÀi`>`ÊÀi«iÌ>ÊÞÊ >L>Ê«iÀ``ÊiÊ>iÊiÊ>>° ÊÛiÀÊ`iÊ£xnÈÊÊ >L>Ê«``ÊÃiÀÊ?ÃÊViiÌiÊÞÊ vÀ]ÊÀÌ>Ê«>À>ÊÃÕÊ}Ì>]ÊÞÊ >ÃÌ>ÊÃÊVÀÌiÃ>ÃÊv>iVÃÊ >L>ÊÀ}>â>`ÊÕÊ>>À`iÊ`iÊ«>Ì>iÊÃLÀiÊ iÊiÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ >«Ê>ÌiÊ>ÊÀ>`>Ê>ÌÌ>Ê`iÊÃÊ>`ÀiÃÊ«>À>Ê>i}À>ÀÊ>ÊÃÕÊ ÀiÞ°Ê>`À`ÊÃi}Õ>Ê}Õ>Ê`iÊLÕVÃ>]ÊVvÕÃ>]Ê`iÛÌ>]ÊÛÌ>ÃÌ>Ê ÞÊÌ>LjÊV>ÌV>° *iÀÊ >µÕi>Ê >>>Ê `iÊ >Þ]Ê iÊ ÛiÌÊ µÕiÊ Ã«>L>Ê `iÊ Õ>`>ÀÀ>>ÊiÀ>ÊiÃÊÀ}ÕÀÃ]ÊÞÊiÊÃÊ >L>Ê}iÀ>`ÊÌiÃ]Ê`ÃÛi`Ê>ÊLÀÕ>ÊV>À}>`>Ê`iÊ Õi`>`°Ê1ÊÃÕ>ÛiÊV>ÀVÊÃiÊvÌÀ>L>Ê>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÕÊvÀ>iÌÊ>âÕÊÞÊ«Ê`iÊ nubes. ,`À}Ê-Û>]ʵÕiÊ >L>ÊÃ`ÊVÛV>`ÊiÊ«>>VÊ«ÀÊ>ÌiÊ6?âµÕiâ]ÊÛiÃÌ>ÊVÊÕÊÕLÊ`iÊÀ}ÕÀÃÊ>â>L>V i]ÊV>â>ÃÊ `iÊÃÊVÀ]Ê}ÀÀ>Ê`iÊÌiÀV«iÊÛiÀ`iÊÞÊiÃV>Û>Ê`>>õÕ>`>°Ê «>ÀiVÊiÊ>Ê«>â>Ê`iÊV?â>À]ÊvÀiÌiÊ>Ê>ÀVÊ frontispicio que daba paso al Salón de los Espejos, donde Su >iÃÌ>`Ê ÀiVL>Ê >Ê ÃÊ iL>>`ÀiÃÊ ÞÊ V>ViÀiÃÊ `iÊ Õ`°Ê /ÕÛʵÕiÊÃÀÌi>ÀÊ>ÊÕ>ÊÀiÌ> >Ê`iÊi`}Ã]ʵÕiÊVÊÃÊ«>ÌÃÊ`iÊ«iÌÀiÊÃiÊi«Õ>L>ÊÕÃÊ>ÊÌÀÃÊÞÊ«i`>ÊÃ>Ê>LÀÕmados por las moscas de muladar. 9Ê>ÊiÃÌ>L>]ÊvÀiÌiÊ>ÊVÀVÕÊ`iÊÃÕÊÛÃÊiÊV?â>ÀÊ,i>]Ê V«>À>LiiÌiÊ?ÃÊ}À>`ÃÊ`iÊʵÕiÊ >L>Ê>}>`°Ê -iÊÌÀ>Ì>L>Ê`iÊÕÊV>ÃiÀÊ`iÃÌ>ÀÌ>>`ÊVÕÞÊÖVÊ>ViÌiÊiÀ>ÊiÊ `iÊ>ÌiÃÀ>ÀÊiÊVÀ>âÊ`iÊ«iÀÊÞÊÃiÀÊÀ>`>Ê`iÊ`ÕiÊ`iÊ Õ`]ÊÞÊiÊÃLiÀ>Ê?ÃÊ«`iÀÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>°ÊiÃV>L>Ê «ÀÊÃÕÊvÕ}ÀÊÛ>ÀÃÊ?}iÃÊÌÀÀiiÃ]Ê>Ê/ÀÀiÊÀ>`>]ÊiÊ`ië>V Ê`iÊÀiÞ]ÊÞÊ>ÃÊ>>`>Ê«ÀÊÃÕÃÊÀiÕViÌiÃÊL>Ã]ÊÛiiÌ>ÃÊÞÊ L>ViÃÊ`iÊÀ]Ê>Ê/ÀÀiÊ`iÊ>Ê,i>ÊÞÊ>Ê/ÀÀiÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ Carlos. ÊiÊ>ÀiÊÌÀ>ë>ÀiÌiÊ`iÊ>ÊÃiÀÀ>ÊÊiÊi}>L>Ê>ÃÊ«iÃÌiV>ÃÊ`iÊÃÊ>ÀÀ>ÌiÃÊÞÊÃÊÕÀ}iÌiÃÊ>ÀÀÃÊ`iÊÃÊL>ViÃÊVÌÕÀÃÊ`iÊ>ÃÊV>Ã>ÃÊÌÀviðÊ-Û>Ê ÕLÊ`iÊÃÀÌi>ÀÊÃÕÌÕÃÃÊ V>ÀÀÃ]ÊV>L>ÃÊi>iâ>`Ã]Ê}>>À`ÃÊV>L>iÀÃ]ÊvÕV>ÀÃÊ — 554 — «iÌÕ>ÌiÃÊÞÊ`>>ÃÊi«iÀv>`>Ã]ÊÀ>`iÃÊ`iÊë>>]ÊV`iÃ]Ê >ÀµÕiÃiÃÊÞÊV>«Ì>iÃÊ`iÊÀiÞ]ʵÕiÊi>L>Ê>Ê«>â>ÊiÊÕÊÕ LiÊ`iÊii}>V>ðÊ*iÀvÕiÃÊÛiiV>ÃÊV«iÌ>ÊiÊiâV>Ê Ã}Õ>ÀÊVÊiÊ i`ÀʵÕiÊ`iëÀi`>ÊÃÊ«V>ÀÃ]Ê>ÃÊLÕÃV>ÃÊ `iÊ->Ê>Ã]ÊÃÊ«i`}ØiÃ]ÊÃÊ>}Õ>`ÀiÃÊÞÊÃÊiÀV>V við ÃÊVÀÌiÃ>ÃÊ >L>L>Ê`iÊÃÊ>ÃÕÌÃʵÕiÊ>}Ì>L>Ê>ÊÛ`>Ê `iÊ>`À`]ÊVÊiÊ`iÃÌiÀÀÊ>Ê6>iV>Ê`iÊ«iÊ`iÊ6i}>ÊÞÊiÊ rapto consentido de su amada Isabel de Urbina, o de los escarViÃÊ>ÀÃÃÊ`iÊV`iÊ`iÊ V °Ê9ÊiÌÀiÊÃ>LiÃÊÞÊÃÕÃÕÀÀÃÊÃiÊVÕV V i>L>Ê`iÊÃÊ«Ài«>À>ÌÛÃÊ`iÊ>ÊÀ>`>ʵÕiÊÀi`ÕVÀ>Ê >Ê Viâ>ÃÊ >Ê >Ê iÀjÌV>Ê }>ÌiÀÀ>°Ê }ÕÃÊ ÛiÌ>L>Ê ÌV>ÃʵÕiÊ`>L>Ê«ÀÊViÀÌ>Ã]ÊÌÀÃÊÕÀ`>Ê«>ÌÀ>>ÃÊÃLÀiÊÃÊ v>ÌiÃÊÞÊÃÊ?ÃÊ>LÕÌ>L>ÊÃÊÀÕÀiÃÊÃLÀiÊ>`iÃ]Ê«>À>Ê >Ãi}ÕÀ>ÀÃiÊÕÊ>Õ`ÌÀÊ«À«VÊÞÊÀiV>>ÀÊ>}Õ>ÊiÀVi`ÊÀi>° ,`À}ÊÊiÃÌ>L>Ê`iÊÕÞÊLÕiÊ ÕÀÊ«ÀÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÃÕÊ mentor, el magisterÊ`ÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ]ÊÞÊ>ÖÊÊÃiÊ >L>Ê ÀiVÕ«iÀ>`Ê`iÊ>ÌÀâÊ}«iÊÀ>Ê`iÊÃÕÊ«jÀ``>°Ê >`>Ê ÕLiÀ>Ê VÃi}Õ`ÊÃÊ>ÊÌiÀÛiVÊ«ÀÌÕ>Ê`iÊ>µÕiÊViÌvVÊiÀÕ`Ì]Ê À>LiÊÞÊv>ÌÀ«V]ÊÞÊ>iÌ>L>ÊÃÕÊv>iViÌ° *iiÌÀÊÃÊÃiÀÊ`iÌi`Ê«ÀÊ>`iÊ >ÃÌ>ÊiÊ«ÀiÀÊ«>ÌÊ`iÊ «>>V]ÊiÊ`iÊ,iÞ]Ê``iÊÃiÊ >>L>Ê>ÃÊ>ÀÌiÀ>ÃʵÕiÊ>iÌ>L>Ê iÊÃ>V>LiÊiÃÌ>}Ê`iÊ«iÀ\ÊÊ ÃiÊ`iÊ >ÃÌ>]ÊiÊ`iÊ À>}]ÊiÊ`iÊ>ÃÊ`>Ã]ÊiÊ`iÊ>ÊÕiÀÀ>]ÊÞÊiÊ`iÊ>Vi`>]Ê` `iÊiÌÀ>L>ÊÞÊÃ>>ÊÕÊijÀVÌÊ`iÊÃiVÀiÌ>ÀÃ]Ê>>ÕiÃiÃ]ÊÕÀÃÌ>ÃÊÞÊiÌÀ>`ÃÊVÊ«>ÃÊ`iÊi}>ÃÊiÊ>ÃÊ>ðÊiVi>ÃÊ`iÊ>ÛiÌÕÀiÀÃÊ >â>L>Ê ÃÕÃÊ «>«iiÃÊ ÀiV>>`Ê >}Õ>Ê iÝiVÊ `iÊ «ÕiÃÌÃ]ÊÕÊV>À}]ÊÕ>ÊV>>ÊÊÕÊ«ÕiÃÌÊiÊ>ÃÊV>Ã]Ê iÌÀ>ÃÊ>}ÕÃÊvÀ>iÃ]Ê>viÃÌ>`Ê?ÃÊ>ÃVi`iÌiÊ`iʵÕiÊ iÊÛiÀ`>`ÊÌi>]ÊÀiV>>L>ÊÃ>ÃÊ«>À>ÊÃÕÃÊVÛiÌðÊ,`À}ÊÃiÊ`iÌÕÛÊÞÊÀÊ >V>Ê>ÀÀL>]Ê``iÊiÃÌ>L>Ê>ÃÊ >LÌ>ViÃÊ«ÀÛ>`>ÃÊ`iÊ>Êv>>ÊÀi>° p·9ÊÃÊÌÕÛiÀ>Ê>ÊÃÕiÀÌiÊ`iÊÛiÀÊ>ÊÀiÞ¶Êp«iÃp°ÊiÊÃ`Ê >>`Ê«ÀÊ6?âµÕiâ]ÊÊÀ]ÊÞÊiÊVÌiÌ>ÀjÊVÊiÝ«V>ÀiÊÊð 6ÊL>>ÀÊ«ÀÊ>Ê}À>ÊiÃV>iÀ>Ê>Ê>Ê}Õ>À`>Ê>i>>]Ê>Ê>Êië>>ÊÞÊ>ÊÃÊ>ÀV iÀÃÊ`iÊÀ}>]ʵÕiiÃÊ>ÊÀÌÊ`iÊÌ>LÀ]ÊVÊ >ÀiÊ>ÀV>ÊÞÊ}À>Ûi`>`ÊVV>Ê`iÃv>L>ÊiVÀÃiÌ>`ðÊ>Ê}i— 555 — ÌiÊÃiÊ âÊ>ÊÕÊ>`ÊÞÊ-Û>ÊÃiÊiÃV>LÕÊ >V>Ê>Ê}>iÀ>]Ê``i]Ê ÌÀ>ÃÊÛ>}>ÀÊÕÃÊÕÌÃÊÃÊÃ>LiÀÊ``iÊÀÊÞÊ>ʵÕjÊ«Ài}ÕÌ>À]Ê ÕÊÃiVÀiÌ>ÀÊ«ÀÛÃÌÊ`iÊÕ>ÃÊ>Ì«>ÀÀ>Ã]Ê >V>ÊÛÃ>iÃÊVÊÃÊ Ã]ÊVÊÃÊLÕÃV>À>Ê>}]ÊÊ>Ê>}Õi°Ê-iÊ«ÕÃÊ>ÌiÊj]ÊÞÊÕÌ>`ÊÃÕÃÊVi>ÃÊi}À>Ã]ÊÊÌiÀ«iÊÃÊ>«i>ÃÊÀ>ÀÊ>ÊÃÊÃ\ p·-ÃÊ`Ê,`À}Ê-Û>]ʵÕâ?¶ pÃÊiðʷ ÊÊ >LjÃÊÃ>L`]ÊÃiÀ¶ÊpÃiÊiÝÌÀ>° p*VÃÊ«i`}ØiÃÊ`iÊÃʵÕiÊ«ÀÊ>µÕÊiÕ`i>ÊÃÕiiÊ iÛ>ÀÊÕÊiÛÌÀÊ`iÊÃi`>Ê`iÊ>>ÊÞÊÕ>ÊV?Õ>Ê`iÊVÕiÀÊVÊ >«>ÃÊÞÊV>ÀÌÕ>ðÊ9Ê>`i?ÃÊÊÃÊV`ÕVÃÊVÊ>Ê>ÀÀ}>V>Ê `iÊiÃÌÃÊ«iÌiÌÀiÃÊiÃÊ`iÊÛ>`>`°Êu-i}Õ`i]ÊÃÊiëiÀ>Ê`Ê >Ìit }ÀiÃ>ÀÊiÊÕÊÃi}Õ`Ê«>ÌÊ>LiÀÌÊÌ>LjÊ>Ê`ÃÊ«ÃÃÊ `iÊ}>iÀ>ÃʵÕiÊÊ>>L>Ê`iÊ>Ê,i>°ÊÊÀi>L>ÊÕÊ?ÃÌVÊÃiVÊÞÊÃÊÃiÊiÃVÕV >L>Ê>ÃÊÀÃ>ÃÊi>>Ã]ʵÕâ?Ê`iÊVÊ Ì>]ÊÊ`iÊ>}`>i>]ÊÊ`iÊÃÊi>ÃÊÞÊLÕviÃ]ʵÕiÊ >V>Ê>ÃÊ`iV>ÃÊ`iÊÃÊ>LÃLÕÀ}°Ê ÀÕâ>ÀÊÕi}Ê`ÃÊ}>iÀ>ÃÊ «ÀÊ>ʵÕiÊ`i>LÕ>L>Ê`iVi>ÃÊ`iÊVÀ>`ÃÊÃiVÃÃÊiÛ>`Ê L>V>Ã]Ê«>ÌÃ]ÊÌ>â>ÃÊÞÊV>âÕi>Ã]ÊÊÛiÃÌ`ÃÊÀiVjÊ«>V >`ð ÃVi`iÀÊ>ÊÃi}Õ`Ê«Ã]Ê``iÊÃiÊ >>L>Ê>Ê/ÀÀiÊrada, dominio del taciturno Secretario de Estado, dómineÊ6?âµÕiâ]ʵÕiÊÊ âÊ«>Ã>ÀÊ>ÊÃÕÊ`ië>V ÊiÝÀ>`Ê`iÊ>`iÀ>ÃÊ VÀÕÃÌ>`>ÃÊVÊ}À>Ê«ÀvÕÃÊ`iÊÌ>«ViÃ]Ê>ÌÀiÃ]ÊÕiLiÃÊ>LÀ>`ÃÊÞÊÕ>Ê>V«>`>ÊLLÌiV>ÊÀiLÃ>ÌiÊ`iÊ`VÕiÌÃÊÞÊ«ÀÌVÃ]ÊÞÊÌ>LjÊ`iÊÕ>ÊiÃ>ÊiÃ>Êi>Ê`iÊÌÌiÀÃ]Ê«Õ>Ã]ÊÃiÃÊÞÊi}>ð 1ÊÃÌ>ÊÛ>V]Ê«ÃLiiÌiÊiʵÕiÊVÕ«>À>ÊiÊÀiÞÊiÌÀ>ÃÊ `VÌ>L>ÊÃÕÃÊV>ÀÌ>Ã]ÊVÕ«>L>ÊÕÊiÃÌÀ>`]ÊÕÞÊViÀV>Ê`iÊÕÊL>V>iÊVÊÀi>ÃÊLÀÕ`>ÃÊÞÊÕÃÊVÀÌ>iÃÊ`iÊÌiÀV«iʵÕiÊ«i`>ʵÕiÊ>ÊÕâÊ`?v>>ÊÕ`>À>Ê>ÊV?>À>°Ê-ÕÊÖVʵÕ]Ê iÊViÌÀÊ6?âµÕiâ]ÊÊiÃÌÕ`Ê`iÊ>ÀÀL>Ê>L>ÊiÊÕ>Ê>VÌÌÕ`ÊÀiÕiÌi°Ê*>ÀiV>ʵÕiÊiÊ LÀiÊ`iÊVv>â>Ê`iÊÃLiÀ>ÊiÃÌ>L>Ê `iÊÕÊviÀÊ> ÕÀ]ʵÕiÊ`Ê>Ã>`ÊiÀÛÃ>iÌiÊÃÕÊ ?LÌÊ`iÊÌ>viÌ?Êi}À° pÊvÊÃÊVâV]Ê`Ê,`À}°Ê*>Ã>`]ÊÃÞÊ>ÌiÊ6?âquez. -Û>Ê`ÊÕÊ«>ÃÊ>`i>ÌiÊÞÊiÊLiÃÊÃÕÊ>ÊViÀV>ÊÞÊL>V>]Ê — 556 — >Vi`ÊÕ>ÊiÛiÊV>VÊ`iÊ>ÊV>Liâ>°ÊiÊ«ÀiÃÊÃÕÊ VÀ«ÕiÌ>Ê>«>ÀiV>ÊiLÕÌ`>ÊiÊÕÊ ?LÌÊ`iÊvÕÃÌ?ÊÃÊÞÊ i}À]ÊÃÕÊ«iÊ>Ìiâ>`>]ÊiÊV>LiÊÌÕ«`ÊÞÊÃÕÊÀ>`>ʵÕÃÌ Û>ʵÕiÊÃ>>Ê`iÊÃÕÃÊÃVÕÀ>ÃÊVÕiV>ðÊ-ÕÃÊ}iÃÌÃÊiÀ>ÊLÀÕÃVÃÊÞÊ torpes. piÊ`iÊÃiÀÊLÀiÛiÊ«ÕiÃÊiÊÕ>Ê À>ÊÃiÊÀiÖiÊiÊ ÃiÊ`iÊ ÕiÀÀ>Ê«>À>ÊÌÀ>Ì>ÀÊ`iÊ}À>ÛiÊ>ÃÕÌÊ`iÊ>ÊÛ>ÃÊ`iÊ}>ÌiÀÀ>]Ê ÞÊ>ÊÀiÞÊÊ >ÞʵÕiÊ >ViÀÊiëiÀ>À°Ê À>Ê>`>ÊÌ`Ê>}>Ê«ÀÊ LÀÊVÊiÃ>Ê`V Ã>ÊÛ>ÃÊpiÊVvÊiÝÌÀ>>iÌiÊVfidencial. ,`À}ÊÌÀ>}ÊÃ>Û>]ÊÞÊVÌiÃÌÊVÀÌjÃ\ piÊÛÃÌÊ`iÃ`iÊÊi}>`>ʵÕiÊiÊ«>ÃÊiÃÌ?ÊÃLÀiÃ>Ì>`]Ê>Ê >`ÃÌÀ>VÊ «>À>â>`>Ê ÞÊ µÕiÊ Ì`Ê ÃÊ «Ài«>À>ÌÛÃÊ «>À>Ê >ÊVÌi`>ʵÕiÊÃiÊ>ÛiV>°Ê >ÌÕÀ>Ê«ÀÊÌÀ>Ê«>ÀÌi]ÊÃiÀ>° pÃÊiÃ]Ê>}Ê-Û>ÊpÀi«VÊ>viVÌÛp°Ê·->Ljö]ÊiÊiÃÌ>Ê VÀÌiÊÃiÊ >Ê>iÌ>`Ê>ÊÕiÀÌiÊ`iÊ`ÊÃÊ`iÊ >ÛiÃ]ÊÛÕiÃtro maestro. ÊÌÊ`iÊV>ÀÌ}À>vÊiÀ>Ê`iV``>iÌiÊ>«i>`]ÊÞÊV testó: pÀ>ÊVÊÕÊÃi}Õ`Ê«>`ÀiÊ«>À>Ê]Ê`Ê>Ìi°ÊÊi }>ÀÊ>Ê>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>VÊÀiVLÊ>Êv>Ì>ÊÌV>ÊÞÊÃÊ>Ãi}ÕÀÊ µÕiÊÛ>VjÊiÌiÀÊiÊÃ>VÊ`iÊÃÊ?}À>Ã°Ê Ì>LiÊ«jÀ``>Ê«>À>ÊiÊ reino. pi]Ê`iÃV>ÃiÊiÊ«>â°Ê-ÀÛÊ>ÊÀiÞÊVÊÀiVÌÌÕ`ÊÞÊÃ>L`ÕÀ>°°°]ÊVÊÛÃÊpÀiVVÊÀ?`Ê`iÊÃÃ>Þ° pÃÊ>ÊL}>VÊ`iÊÌ`ÊÃÖL`ÌÊVÊÃÕÊÃiÀÊ>ÌÕÀ>° 6?âµÕiâÊÊiÊÃÃÌi>Ê>ÊÀ>`>]ʵÕâ?Ê«ÀµÕiÊÀiVÀ`>À>Ê>Ê ÃÕÊ>}iÌiÊÃiVÀiÌÊ`Ê>ÀÌÊ6i>ÃV]Ê>ÖÊiÊ>ÃÊÃ>ÃÊ«>Ã]Ê iV ÊÕÊL>ÃÃVÊ}À>V>ÃÊ>ÊÃÕÊ>À``Ê«>À>Ê>ÌiiÀÊ>Ê`ÃÌ>V>°Ê *iÀÊjÊÊ}À>L>°Ê-ÊiL>À}ÊViâÊ>Ê >L>ÀiÊVÊÃÕÌiâ>]ÊÕÞÊ«À«>Ê`iÊ>ÊÃL>ÊiÌiÊ`iÊ-iVÀiÌ>ÀÊ`iÊÃÌ>`° p>LjÃÊ`iÊÃ>LiÀʵÕiÊ-ÕÊ>iÃÌ>`Ê >Êi`ÊÛÕiÃÌÀÊiÀ?`ÕÊÞÊÊ >ViÊÃÊ>viÃÌ>ÀÊ«>À>LiiÃÊ >V>ÊÛðÊ6ÕiÃÌÀÊ ÃiÀÛVÊ >ÊÃ`ÊiiÌiÊÞÊiÀÌÀÊÞÊ`iÃi>Ê«Ài>ÀÃÊVÊÕÊ V>À}ÊiÃiV>Ê«>À>ÊiÊÀi°Ê9ÊÊÃi«ÀiÊVÕÀÀiÊ>Ã]Ê>}Ê° -Û>Ê âÊÕÊV«ÀiÃÛÊiV}iÌÊ`iÊ LÀÃÊÞÊ«Ài}ÕÌ\ — 557 — —¿No os comprendo, don Mateo? pi]ÊÃÊ iÊ>`>`Ê>>ÀÊ«ÀµÕiÊiÊ,iÞÊ ÕiÃÌÀÊ-iÀÊ >ÊvÀ>`ÊÕÊ`iVÀiÌʵÕiÊÊ«Õi`iÊÃiÀÊVÕV>`Ê«ÀÊVÀÀiÊ À`>À]ÊÞÊ?ÃÊVÊÃÊÌi«ÃʵÕiÊVÀÀi°Ê>LjÃÊÃ`ÊLÀ>`Ê>VÌÀÊ,i>ÊiÊiÊ6ÀÀi>ÌÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÞÊiÊ6ÀÀiÞÊ `iÊjVÊÀiVLÀ?Ê`V>ViÃÊ>ÊiviVÌ°Ê/i`ÀjÃÊÛâÊÞÊÛÌÊiÊ >ÃÕÌÃÊ`iÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌi]Ê«>ÃÊÞÊ >ÆÊÞÊVÊ >LjÃÊv>`ÊÛÕiÃÌÀ>ÊÀiÃ`iV>ÊiÊ>Ê«ÀÛV>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]ÊÃiÀjÃÊ iÊÀi«ÀiÃiÌ>ÌiÊ`iÊ>Ê À>ÊiÊÊÀi>ÌÛÊ>Ê>iÊ`iÊ> >ÊÞÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>Ã]ÊV>À}ʵÕiÊiÛ>Ê>«>Ài>`ÊÕÊiÃÌ«i`Ê µÕiÊÃÊ«iÀÌÀ?ÊÛÛÀÊVÊ }ÕÀ>°ÊÊÀiÞÊ«Ài>ÊÛÕiÃÌÀ>Êi>Ì>`]Ê ÃÕÌâ>ÊÞÊLÕiÊÕV° *>À>Ê,`À}]Ê>Ê«iÃ>`>ÊÌV>Ê`iV>À>`>Ê«ÀÊiÊVjÀ}Ê ÀiÌÕLÊiÊ>ÃÊ«>Ài`iÃÊÀiÛiÃÌ`>ÃÊ`iÊLÀV>`ÊVÊiÊV>ÌÊ`iÊ ÕÊVÀÊ`iÊ?}iiÃ°Ê Ê >L>Ê«``Ê«ÀiÃiÌ>ÀÊiÊAtlas de las Longitudes]Ê«iÀÊiÊ«ÀiÊÊ«`>ÊÃiÀÊVÃ`iÀ>`Ê?ÃÊ`ÃÌ}Õ`°ÊÕiÀÊÕÃÊiÌÃÊ`iÊ>i}À>]ÊÀ}Õ]Ê«iÀ«i`>`ÊÞÊ asombro. El sentido del nombramiento se le escapaba, pero asintió con palabras radiantes: pÃÌ>ÀjÊiÌiÀ>iÌiÊÀiVV`Ê>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`°°°]ÊÞÊ>ÊÛÃÊ `Ê>ÌiÊp>viÃÌÊVÊ>ÊÀ>`>ÊL>>ÊÞÊiÝÕÌ>Ìi° ÊÃiVÀiÌ>ÀÊÛÛÊ>ÊÌiÀÛiÀÊ«>À>ÊÀi>â>ÀÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ð p>LjÃÊÃiÀÛ`Ê>Ê>Ê À>ÊVÊ«ÀÕ`iV>ÊÞÊVÀ`ÕÀ>°Ê-i}ÖÊÃÊvÀiÃÊÃÊ >LjÃÊV«ÀÌ>`ÊVÊÕÊvV>Ê`ÃVÀiÌÊ ÞÊV>«>âÊ`iÊ`ÃViÀÀÊiÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ>Ì>Ê«ÌV>]ÊVÃ>ÊiÝÌÀi>`>iÌiÊ`vVÊiÌÀiÊ}LiÀ>`ÀiÃÊÞÊÛÀÀiÞiÃ]ÊʵÕiÊÃÊ >ViÊ`}Ê `iÊÌ`>ÊVv>â>°Ê*>ÀÌÀjÃÊVÕ>ÌÊ>ÌiÃÊÞÊÃÊ >ÀjÃÊV>À}Ê`iÊ>Ê próxima arribada de la Flota Real, tan necesaria en este momento para las arcas reales. Aquí tenéis el nombramiento. Podéis iiÀÊÞÊvÀ>À° ,`À}ÊÊ«`>ÊiëiÀ>ÀÊÌ>Ê}À>ÊiÀVi`ÊÞÊiÊVÃÌ>L>ÊÌÀ>L>Ê`>ÀÊÃÕÊiV°ÊÀ>Ê?ÃÊ`iÊʵÕiÊ«ÀiÌi`>Ê>V>â>À°Ê VÕÞ]ÊÞÊÃÀÊiÛiiÌiÊ>Ê-iVÀiÌ>ÀÊ`iÊÃÌ>`]ʵÕiÊiÊ ÀiÛi\ pÊVÕ>ÌÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ`V>ViÃÊ`iÊVÊV>VÕ>ÀÊ>ÊlongitudÊÞ>Ê >ÊÃ`Ê«>Ã>`>ÃÊ>Ê>ÊÕÌ>Ê`iÊ Ã}À>vÃÊ`iÊ6>>``°Ê,iVLÀjÃÊ?ÃÊ>`i>ÌiÊÌvV>ViÃÊ>ÊÀiëiVÌ° — 558 — /À>ÃÊÕÃÊÃi}Õ`ÃÊ`iÊÃiV]Ê,`À}ÊÃiÊ>ÀÊ`iÊÛ>ÀÊÞÊ ÃiÊ>ÌÀiÛÊ>Ê«Ài}ÕÌ>Ài]Ê>LiÀÌ>Ê>ÊvÀ>µÕiâ>Ê`iÊ>ÊVÛiÀÃ>V° pÊ>Ìi]Ê«iÀ`>`ÊÊ>ÌÀiÛiÌ°Ê·-iÊ >Ê«ÀÕV>`Ê-ÕÊ>iÃÌ>`ÊÃLÀiÊiÊvÀÌÕ>`Ê>ÃÕÌÊ`iÊÊ«>`ÀiÊÞÊ`iÊ V>ÃÊ`iÊ}>iÊPrincesa¶Ê-jʵÕiÊiÊ>ÃÕÌÊiÃÊiëÃÊÞÊÊiÃÊ v?VÊÕ>Ê`iVÃÊÀ?«`>]Ê>ÕÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊ>ÊVÌÕ`iV>Ê`iÊÃÊ ÌiÃÌÃʵÕiÊÕ>Ê>ÊvÀiÊÃLÀiÊ >° 6?âµÕiâÊ>ÃÌÊÃ>L>iÌiÊÞÊÃiÊÃÀÊVÊiÛi`>`° p6ÃÊÊ >LjÃÊ iV Êv?V]Ê`Ê,`À}]Ê>>`i`Ê?ÃÊ jÀÌÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê>iÀ>ÊÕVÃ>Ê`iÊV`ÕVÀÃ°Ê Ê >LjÃÊ`iÕV>`ÊiÊV>ÃÊ>Ê>ÊÕ`iV>Ê`iÊ-iÛ>]ÊÊÊ >LjÃÊ`ÛÕ }>`Ê>ÊÃÊVÕ>ÌÀÊÛiÌÃ]ÊÞÊÃÊ >LjÃÊ`À}`Ê`ÀiVÌ>iÌiÊ>Ê>Ê }À>V>Ê`iÊÀiÞ]ÊÃiV>`ÊÕÊ iV ÊiÀÃʵÕiÊ«`>ÊVÛiÀÌÀÃiÊiÊÕÊiÃV?`>Ê>ÞÖÃVÕÊiÌÀiÊÃÊ>À>ÌiÃ]ÊÃÊ>ÊÕ>ÃÊ Ãi>>ÃÊ`iÊâ>À«>ÀÊ>ÊÀ>ÊÀ>`>°ÊÊÀiÞ]Ê«ÀiviÀiÊÃiV>ÀÊ>Ê VÕiÃÌ°ÊÃʵÕiÊ >Ê`iV``ÊÀiÃÌ>ÕÀ>ÀÊiÊLÀiÊ`iÊÛÕiÃÌÀÊ «>`ÀiÊÞÊVÀÀiÀÊÕÊÛiÊ`iÊ«ÀÕ`iV>ÊÃLÀiÊiÊ}iiÀ>ÊiÊ>Ê iÀ`>]ʵÕiÊÕ>ÊÛiâÊÕiÀÌÊ>`>Ê«Õi`iÊ«>}>ÀÊÞ>ÊiÊiÃÌiÊÕ`° p·9ÊiÌViÃ]Ê`Ê>Ìi¶Êp«Ài}ÕÌÊiÊÌÊ>`ÕÃÌ° -ÕÊvÀiÌiÊ>«iÀ}>>`>ÊÃiÊiÊ`iÊ>ÀÀÕ}>ðÊÕi}ÊiÊ>Õció: p Õ>`Êi}ÕjÃÊ>Ê-iÛ>Ê>ViÀV>ÀÃÊ>Ê>Ê«>â>Ê`iÊ->ÊÀ>VÃV]ÊÞÊÛiÀjÃÊV}>`>ÊÕ>ÊÃiÌiV>Ê`iÊÕÃÌV>Ê>ÞÀÊ`iÊ >ÃÌ>]ÊiÊiʵÕiÊÃiÊiÝiÀ>Ê>ÊV>«Ì?Ê*i`ÀÊ-Û>Ê`iÊVÕ>µÕiÀÊ V>À}ÊÌÀ>ÃÊ >LiÀÊ>«>ÀiV`Ê«ÀÕiL>ÃÊ`iÃVV`>ÃÊ >ÃÌ>Ê> À>ÊÞÊ ÊÀi >LÌ>ÊiÊÃÕÃÊV>À}Ã]ÊLiiÃÊÞÊ À°Ê}Õ>Ê«ÀV>>ÊÃiÊ >Ê iÝ«ÕiÃÌÊiÊ>Ê,i>ÊÕ`iV>Ê`iÊÀ>>`>ÊÞÊiÊ>ÊVÕ`>`Ê>Ì>Ê `iÊÛÕiÃÌÀÊ«>`Ài]Ê2Li`>°ÊÊ>ÃÕÌÊ >ʵÕi`>`ÊViÀÀ>`Ê«>À>Ê Ãi«ÀiÊÞÊ>ÊÕÃÌV>Ê`iÊÀiÞÊ >Ê>`µÕÀ`Ê?ÃÊVÀi`L`>`°Ê,iVÕ«iÀ>ÀjÃÊÊ«iÀ``]Ê>`i?ð -Û>Ê`iëi}ÊÕ>Êi}?ÌV>ÊÃÀÃ>Ê`iÊÀ}ÕÊÞÊviV`>`° —Gracias infinitas a Su Majestad. Ha merecido la pena espeÀ>ÀÊÞÊÀiVLÀÊÕ>Ê>i}À>Ê`iÊÌ>Ê>}ÌÕ`]ÊÃ>`>Ê`iÊÃÕÊ>ÊÕÃÌ>°Ê À>ÊÊiëÀÌÕÊÃiÊ >>Ê`iL`>iÌiÊ>«>V}Õ>`]ÊÞÊ>µÕi>Ê >À`iÌiÊ«>ÃÊ`iÊÛi}>â>ÊÃiÊ >ÊiÝÌ}Õ`ÊpVÌiÃÌ]Ê >ÃÌ>Ê iÊ«ÕÌʵÕiÊÌÕÛʵÕiÊiÃvÀâ>ÀÃiÊ«>À>ÊÊÃÌ>ÀÊÕ>ÊiÌÛ>Ê?}À>° — 559 — }ÖÊ LÀiÊ `iÊ Õ`Ê «`>Ê ÃiÌÀÃiÊ Ì>Ê Ã>ÌÃviV Ê VÊj]Ê>ÕµÕiÊV«Ài`>ʵÕiÊÃiÊ >L>ÊiV >`Ê>Ê>Ài>Ê`iÊ Û`ÊÃLÀiÊiÊV>Ã]ÊÃÊVÀ>ÀÊ>ÊÛiÀ`>`iÀÊVÕ«>Li\Ê`Ê Baltasar de la Cerda, de la familia Ducal de Medinaceli. Pero no iÊ«ÀÌ>L>Ê>`>°Ê9>ÊÊiÃÌ>L>ÊiÊiÊÕ`Ê`iÊÃÊÛÛðÊÀ>ÊiÊ ÀÊ`iÊÃÕÊ«>`Ài]ÊÞÊ>`>Ê?Ã]ÊiʵÕiÊiÊÌiÀiÃ>L>ÊÞÊVViÀ>° "`ÊÞÊiÊ}iiÀ>Ê >L>Ê«>}>`Ê>Ê`iÕ`>ÊVÌÀ>`>ÊVÊÃÊ -Û>]ÊÞÊ>Ê>ÀLÌÀ>ÀÊÕiâÊ`iÊ-iÛ>ʵÕiÊ >L>ÊV`i>`Ê>ÊÃÕÊ «>`Ài]ÊiÊ >L>Ê iV ÊÀiVÌvV>ÀÊÃÕÊÃiÌiV>Ê`iÃ`iÊ>ÃÊ>ÌÕÀ>Ã°Ê *iÀÊÌ>LjÊV«Ài`Ê`iÊ}«i]ʵÕiÊ«>ÀÌiÊ`iÊÃÊjÀÌÃÊ`iÊ ÃÕÊLÀ>iÌÊÌ>ÊÛiâÊÀiÃ`À>ÊiʵÕiÊ>µÕiÊ«ÀViÃʵÕi`>ÃiÊViÀÀ>`Ê«>À>ÊÃi«Ài]ÊÃÊÛÕVÀ>ÀÊ>Ê}ÖÊLiÊÊ}iiÀ>Ê `iÊ>ÊÌ>]ʵÕiÊiÀiV>Ê>Ê ÀV>ÊÞÊiÊ`iÃVÀj`Ì°Ê*iÀÊ>Vi«Ì>L>Ê >ÊVVÕÃÊ`iÊÃÊ iV ð p6ÕiÃÌÀ>Êv>>Ê >ÊÀiVÕ«iÀ>`ÊÕÊ ÀÊ«iÀ``ÊÞÊVLÀ>`ÊÕÊÕiÛÊpÃÃÌÊ6?âµÕiâp°Ê· ÊÃÊÃiÌÃÊÃ>ÌÃviV ÊVÊ >ÊÕÃÌV>ÊÞÊ>}>`>`Ê`iÊ`Êi«i]ÊÃiÀÊ-Û>¶ ,`À}ÊÊ`iÃi>L>Ê >ViÀÊ>Ìâ>Við p >ÀʵÕiÊÃ]ÊiÊÃiÌÊÃÕvViÌiiÌiÊ«>}>`]Ê`Ê>ÌiÊp`Ê>ÊÛiÀ`>`Ê>Êi`>Ãp°Ê>Ê À>Ê`iÊÃÊ-Û>Ê >ÊÃ`Ê ÀiÃÌÌÕ`>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀ°Ê·*Õi`iÊ`iVÀÊÊÃÊ>}ÕÃÊ>ÀÃÌVÀ>Ì>Ã]ÊVÊiÊVÕ«>`Ê«ÀÊ>ÃÊiÛ`iV>ÃÊ`iÊÌÀ>VÊ>ÊÃÕÊ ÀiÞ¶ ÊViÕ`ÊÃiVÀiÌ>ÀÊL>Ê>ÊVÌiÃÌ>À]ÊVÕ>`Ê`iÊÀi«iÌiÊÃiÊiÃVÕV ÊÕ>ÊÌiÕiÊVÛiÀÃ>VÊÕÞÊViÀV>Ê`iÊ>Ê«ÕiÀÌ>Ê`iÊ>ÊV? >À>]ÊÞÊÃÖLÌ>iÌiÊÕ>ÊÛâÊvii>ÊÃÕVi`Ê>Ê>Ê>ÌiÀÀ]Ê`iÊ iÛ`iÌiÊÌÊÛ>À°Ê6?âµÕiâÊÃiʵÕi`ÊiÛ>À>`ÊÞÊ`iÊÕÃÊ `VÕiÌÃʵÕiÊÌi>ÊiÊÃÕÃÊ ÕiÃÕ`>ÃÊ>ðÊÊÃÊ«VÃÊiÌÃÊÕ>Êv}ÕÀ>Ê iÀ?ÌV>ÊÞÊiVÀÛ>`>]ÊÞÊV«iÌ>iÌiÊÛiÃÌ`>Ê `iÊi}À]ÊÃiÊÀiVÀÌÊÌ`>ÊiÊiÊ`ÌiÊ`iÊ>Ê«ÕiÀÌ>°Ê «>ÀiV>Ê VÊÕÊ`ÃÊÛiÌÕÃÌÊiÊ>Ê«iÕLÀ>Ê`iÊÃÕÊ}>ÃÌ>`ÊÌi«° À>ÊiÊÀiÞ° p>iÃÌ>`]ÊÃÊÃÊ}Õ>À`iÊpÊÃ>Õ`Ê6?âµÕiâÊV>`Ê la testa. p ÊÃ>L>ʵÕiÊiÃÌ>L>ÃÊÀiÕ`°Ê·+ÕjÊiÃÊiÊV>L>iÀ¶ 6?âµÕiâÊVÊ>ÊViÀÛâ]ÊÞÊÃÕÃ>iÌiÊiÊvÀ\ pÊ,`À}Ê-Û>Ê`iÊ>Ê>ÃV>]ÊÛÕiÃÌÀÊ>VÌÀÊiÊ ÕiÛ>Ê — 560 — ë>>ÊÞÊÀ}Ã]ÊÛÕiÃÌÀÊ LÀiÊiÊ >ÊiÊ>Êi«ÀiÃ>ʵÕiÊ LÀ?ÃÌiÃÊVÊ>ÊÃi>Ê`iÊÀ>}ÊpiÊÀiVÀ`ÊiÊÕÊ ÌÊ`iÊÛâÊivÕ° >Ê>«>ÀiV>ÊÃiÛiÀ>Ê`iÊ>ÀV>ÊV>L]ÊÞÊÃÀÊiÛiiÌi]Ê`iV`j`ÃiÊ>ÊiÌÀ>À°Ê,`À}]ʵÕiÊÃÌʵÕiÊÃÕÊVÀ>âÊ se aceleraba, se adelantó con la cabeza baja. Inclinó la rodilla en ÌiÀÀ>ÊÞÊLiÃÊÃÕÊ>ÊiÞ>`>°Ê ÊiÊ«`>ÊV>LiÀÊ>ÞÀÊ ÀÊ µÕiÊ >L>ÀÊV>À>Ê>ÊV>À>ÊVÊiÊ LÀiÊ?ÃÊ«`iÀÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>ÊÞÊ ÃÕÊÃLiÀ>ÊÞÊÃiÀ°ÊiÊÀi«iÌiÊÀiVÀ`Ê>ÊV>ÀÌ>ʵÕiÊiÞiÀ>ÊiÊiÊ `ië>V Ê`iÊ`ÊÃÊ`iÊ >ÛiðʫYo con el tiempo»: Fabius. ÃÊiÃÌÕÛÊ >ÃÌ>ʵÕiÊiÊ>ÀV>ÊÃiÊ>ViÀVÊ>ÊÃÕÊÃÌ>ÊÞÊiÊÀ}Ê µÕiÊÃiÊiÛ>Ì>À>°ÊÊi«iÊ`ëÕÃÊÃÕÃÊ«iÃÊ}ÌÃÃÊÞÊV>ÃÌ }>`ÃÊ«ÀÊÃÊiÝViÃÃÊÃLÀiÊÕÊVÊ«ÖÀ«ÕÀ>]Ê>«ÀÛiV >`Ê iÊië>VÊÃi>`°Ê-ÕÊL>ÀL>ÊÞÊV>LiÃÊiÀ>ÊiÃV>ÃÃÊÞÊL>VÃÊ VÊV«ÃÊ`iÊiÛiÊÞÊÃÕÊV>À>ÊÃiÊÃÌÀ>L>Ê«?`>ÊÞÊ>ViÌ>°Ê ,i`ÕV`Ê>ÊÛÛÀÊÃLÀiÊÕ>ÊÃ>]Ê>«i>ÃÊÃÊ«`>ÊV>>À°ÊiV>Ê µÕiÊ >L>Ê iÀi`>`ÊiÊVÀ>âÊ`iÊ>ViÀÊÞÊ>ÊÀiÃiÀÛ>ÊV>ÕÌiÃ>Ê`iÊ ÃÕÊ«>`Ài]Ê`Ê >ÀðÊ-ÕÃÊV>ÀÃÊÞÊ«iiÌÀ>ÌiÃÊÃÊÃÌÀ>L>Ê Õ>Ê>}Ì>LiÊiiÀ}>ÊÞÊÕ>ÊÌi}iV>ÊiÃVÀÕÌ>`À>]ÊÞÊ,`À}Ê sintió compasión por el monarca. ÊÃÌ>ÌiÊ-Û>ÊÛÛÊ>ÊV>ÀÊÃÕÊV>Liâ>]Ê«ÕiÃÊVÊ«>ÃÊ `iV``ÊiÌÀÊiÊ>ÊiÃÌ>V>ÊÕ>ÊÕiÀÊ`iÊÃ}Õ>ÀÊLiiâ>ÊÞÊ `ÃÌVÊ«ÀV«iÃV>]ʵÕiÊÀiVÀÊ>Ê`Êi«iʵÕiÊÊ>Ê ÕLiÀ>Ê>}Õ>À`>`Ê«>À>Ê>«Þ>ÀÃiÊiÊi>° p*>`Ài]ÊÊ`iLjÃÊ>`>ÀÊðÊÃÌ>L>Ê«ÀiVÕ«>`>Ê«ÀÊÛÃÊ —dijo. pÌiâ>Êp>ÊÃ>Õ`ÊiÊÛÌ>`Ê>ÊiÌÀ>À]Ê«ÀiÃiÌ?`ÊiÊ ÀiÞ° pÊV>L>iÀÊiÃÊ`Ê,`À}Ê-Û>ÊpÊArgos desconoci`pÊ`iʵÕiÊiÃÌiÊ>}ÕÃÊ«?ÀÀ>vÃÊ`iÊÃÕÊiÀ?`ÕÊÃLÀiÊ >ÊÞÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ*iÌi°Ê· ÊÊÀiVÕiÀ`>Ã]ÊÃ>Li¶ ,`À}ÊÃiÊiÝÌÀ>Ê`iʵÕiÊÕ>ÊÕiÀ]Ê>ÕµÕiÊvÕiÀ>ÊÕ>Êv>Ì>ÊÀi>]ÊiÃÌÕÛiÀ>Ê>ÊÌ>ÌÊ`iÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ}LiÀ]Ê«iÀÊiÀ>Ê `iÊ`Ê«ÖLVʵÕiÊ>Ê«ÀViÃ>ÊÃ>LiÊ >À>ÊÕ}i>ÊiÀ>Ê>Ê ÖV>Ê iLÀ>Ê>Ê>ʵÕiÊiÊiÃÌ>L>Ê«iÀÌ`Ê>ÞÕ`>ÀiÊiÊÃÕÊÌÀ>L>]Ê ÀiÛÃ>ÀÊÃÕÃÊ`VÕiÌÃÊÞÊÌÀ>`ÕVÀÊ`iÊÌ>>ÊÞÊiÊ>i?Ê>ÊV>ÃÌi>Ê`VÕiÌÃÊ`À}`ÃÊ>ÊÃÕÊÀi}Ê«>`Ài°Ê-iÊ`iV>ʵÕiÊ«— 561 — Ãi>ÊÕ>ÊLÀ>ÌiÊi`ÕV>VÊiÊÌi}iV>]ÊÞʵÕiÊ>ÊiÃÌ>L>Ê«Ài«>À>`Ê«>À>ÊVÛiÀÌÀ>ÊiÊÀi>Ê`iÊÀ>V>° -iÊVVÊiÊ«ÃVÊÌi>ÌÀ>Ê«iÀÊÀiV>Ì>`>]Ê>«Þ>`ÊiÊLÀ>âÊ `iÀiV ÊiÊiÊÀië>`Ê`iÊÃÊ``iÊ`iÃV>Ã>L>ÊÃÕÊ«>`Ài°Ê-ÕÊ >ÊâµÕiÀ`>]ÊL>V>ÊÞÊÃÕ>Ûi]ÊiÃÌ>L>ÊÃÕiÌ>Ê>ÊÕÊ«>Õi con ribete de primorosos encajes]ÊÞÊÕV>ÊÌÀiÃÊanillos con piedras preVÃ>ÃÊ`iÊVÀiðÊÊ>ÊV>Liâ>ÊiÛ>L>ÊÕÊÌV>`Ê`iÊperlas rematado con una florÊ`iÊ«>Ì>]ʵÕiÊ`i>L>ÊiÌÀiÛiÀÊÕÊ>«ÀiÌ>`Ê«iÊ V>ÃÌ>ÊVÊÀiviÃÊÀâðÊ6iÃÌ>ÊÕÊ>ÌÕi`ÊL>VÊ`iÊseda con ÕÊii}>ÌiÊVÕiÊ`iÊiV>iÊ`iÊÀÕÃi>Ã]ÊLÀ`>`ÃÊ`iÊoroÊÞÊ>`iÀiâÃÊ`iÊÞiÀ>]ÊÃ}Õi`Ê>Ê`>ÊÛiiV>>°Ê-ÕÃÊ}À>`iÃÊÃÊ ÛiÀ`iÃÊiÀ>Ê`ÃÊ>«>`>ÀÃʵÕiÊ`iÃÌÀ>L>Ê«iÀëV>V>]Ê>v>L`>`ÊÞÊ`iÌiÀ>V]ÊÕÌÊ>ÊÕ>Ê>ÀâÊ`iÊÀiV>ÊÛÕÌ>`ÊÞÊÕÃÊ >LÃÊÕ}ÃÃÊÞÊÀð pÊ,`À}]Ê>iÌʵÕiÊÛÕiÃÌÀ>ÊÃÊiÊ >ÊÊ «Õi`>ÊÃiÀÊVÌ>`>ÊiÊÃÊ>>iÃÊ`iÊÊÀiÊpÀivÀÊiÊÀiÞp°Ê>Ê «ÀiÃ>Ê`iÊÀ>}Ê`iLiÀ?Ê«iÀ>iViÀÊVÊ>ÃÕÌÊ`iÊiÃÌ>`ÊÞÊ>}Õ>À`>ÀÊ>ÊÌi«ÃÊiÀiÃ]Ê«ÕiÃÊÃÊ}LiÀ>`ÀiÃÊ`iÊ >>ÊiÊiÝ}iÊÀiVÕÀÃÃÊÞÊiviVÌÛÃÊiÝVi«V>iÃʵÕiÊ> À>ÊÊ«Ãi°ÊÊLiÊ`iÊÀiÊiViÃÌ>L>ÊÕÊÃiÀÛVÊÀ}ÕÀÃÊÞÊ ÀiÃiÀÛ>`]ÊVÊiʵÕiÊÛÃÊ >LjÃÊiiVÕÌ>`]Ê`iÃÌÀ>`ÊÕ>Ê «ÀÕ`iV>ÊÞÊÕ>Ê>}Õ`iâ>ÊÌ>Lið p>Ê`iVÃÊiÃÌ?ÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊÀi}>ÃÊ>ÃÊpÀi«VÊL>>`Ê>ÊÀ>`>p°Ê"ÃÊ iÊÃiÀÛ`]ÊÊÃiÀ]Ê`iÃ`iÊiÊLÀ`iÊ`iÊ>Ê `Õ`>°Ê*iÀÊÃi«ÀiÊVÊ>ÊÛiÀ`>`°Ê*>À>ÊÊ >ÊVÃÌÌÕ`ÊÕÊ>ÌÊ ÀÊ>iÃÌ>`° p*ÀÊiÃÊ iÃÊVÌ>`ÊiÊiÃÌ>ÊVÀÌiÊ>Ê«>`ÀiÊÃÊ-?V iâÊ«>À>ÊiÊ«ÀÝÊ>ÊÞÊÀiÃÊÃÕÃÊv>>`ÃÊ>À}ÕiÌÃÊ ÞÊÃÊVÌi>ÀiÃÊVÊÃÊÛÕiÃÌÀÃÊÞÊVÊÊ`iÊ}LiÀ>`ÀÊ`iÊ >>°Ê*iÀÊÛÕiÃÌÀÃÊÕVÃÊiÛ>Ê>Ê`i>ÌiÀ>]ÊÃÊÊ>Ãi}ÕÀÊ p>Ãi}ÕÀÊiÊ>ÀV>° ÊÃViÀ`>`]ÊiÊViÌÊ>ÊÀiÞ\ pÃiÊ«iÃ>iÌÊÕÃÌvV>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê«iÀV>ÊÞÊÀiviÝ]Ê>iÃÌ>`ÊpiÝ«ÕÃÊ-Û>p°ÊÊ«>`ÀiÊ-?V iâÊiÃÊÕÊv}ÃÊ LÀiÊ de Dios. ÃÊÃÊ>âÕiÃÊ`iÊÀiÞÊiÊLÀ>À°ÊÃÌ>L>Ê>Ê}ÕÃÌ° p6Ã]Ê`Ê,`À}]ÊÃiÀjÃÊÃi«ÀiÊiÊ>ÊÀ}ÃʵÕiÊ — 562 — aportó cordura a una expedición que se nos antoja insostenible. ·+ÕjÊÃ>LÀ?Ê«>Ã>`ÃÊViÊ>ÃʵÕjÊÛiÌÃÊÃÊÌÀ>iÀÊÞʵÕjÊ ÌÀiÌ>ÃÊÃÊiÛ>ÀÊiÊiÃÌiÊ>ÃÕ̶ pÊÌi«ÊÞÊ>Ê`iVÃÊÃÊ`iÊ6ÕiÃÌÀ>Ê>iÃÌ>`Êp`Ê -Û>° p Àii`Ã]ÊÊ iÃÊ`iÃ`ÊÛÕiÃÌÀÃÊ«ÀÕ`iÌiÃÊVÃiÃÊ ÞÊ> À>ÊVÊ?ÃÊÀ>â]Ê«ÕiÃÊÌiiÃÊÕ>Ê}ÕiÀÀ>ÊiÊ«ÕiÀÌ>ÃÊVÌÀ>Ê}>ÌiÀÀ>]ÊÞÊ>ÊFelicísima ArmadaIÊiÃÌ?ÊÃÌ>Ê«>À>Ê«>ÀÌÀÊÞÊ «ÀÛV>ÀÊiÊV>ÀÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>°ÊiÊ>ÃLÀÊÛÕiÃÌÀ>ÊV>ÀÛ`iV>ÊÞÊ`ÃViÀiÌÊ«ÌVÊiÊëiÃ>ÀÊ>ÊVµÕÃÌ>Ê`iÊ >°Ê6ÕiÃÌÀ>Ê«Ê >ÊÀiÃÕÌ>`Ê`ivÌÛ>Ê«>À>Ê>L>`>ÀÊiÃiÊ >ÃÕÌÊ«ÀÊiÊiÌ°ÊÃÊ}LiÀ>`ÀiÃÊiÊ >ViÊVÀiiÀÊiÊÕÊ espejismo, cuando en realidad es un desafío que se me antoja L>`ÊÞÊ`iV``>iÌiÊ`iÃ>Ì>`° —Vuestra decisión, Majestad, muestra la superior perspicaV>ʵÕiÊÃÊ>`À>°Ê Ê}>ÃÌjÃÊÀiVÕÀÃÃÊÞÊÌÀ>L>ÊiÊ>}ÊiÃÌjÀ]Ê ÊÃiÀ° ÊÀiÞÊVÌÕÊiÊÕÊÌÊÃiÀ]Ê«iÀÊ>VViÃLi\ pÃÊÃÕiÃ]Ê>ÊÃ>`>ÊÞÊ>Ê«iÀÃiÛiÀ>V>ÊÃÊÕ>Ê«`iÀÃ>Ê VL>VʵÕiÊÛÃÊ >LjÃÊ>`ÃÌÀ>`ÊVÊÌÊÞÊÃ>L`ÕÀ>ÊiÊ iÃÌ>ÊÃÊpVVÕÞÊiÊÀiÞ°Ê6ÕiÃÌÀÊÀiÞÊiÃÌ?ÊÃ>ÌÃviV ÊVÊÛð >Ê«ÀViÃ>Ê>LÀÊÃÕÊLV>]ÊÞÊ«V>À>iÌiÊiÊ«Ài}ÕÌÊ>Ê-Û>\ —¿Es cierto caballero que solicitasteis el emperador la mano `iÊÕ>Ê`iÊÃÕÃÊVVÕL>ÃÊ«Ài`iVÌ>Ã¶Ê ÃÊ ÕLiÀ>ÊiV>Ì>`Ê µÕiÊ>ÃÊ ÕLiÀ>ÃÊÌÀ>`Ê>Ê>ÊVÀÌi° Ê>ÀV>Ê«iÃʵÕiÊiÀ>ÊÕ>Ê«Ài}ÕÌ>Ê`ÃVÀiÌ>ÊiÊVÕÃÊ iL>À>âÃ>]Ê«iÀÊ>`À>L>Ê>ÃÊÃ>`>ÃÊ`iÊÃÕÊ >ÊÃ>Li°Ê}Õ>À`Ê VÕÀÃÊ>ÊVÌiÃÌ>VÊ`iÊÃÕÊvV>ÊÞÊÃiÊÃÀÊÀV>iÌi° pÃÊiÃ]ÊÌiâ>]Ê«iÀÌiiV>Ê>Ê>ÊV>Ã>Ê`iÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >°Ê-iÊ >>Ê> À>ÊiÊ>>«>]ÊViÀV>Ê`iÊ6iÀ>VÀÕâ]Ê``iÊ iÃÊ iÛ>Ì>`ÊV>Ã>ÊÞÊ>À°ÊÃÌ>L>ÊÌ>VÌ>ÊÞÊiÃÊÕ>ÊÕiÀÊÛ>ÃÃ>]Ê «ÕiÃÊ`>â>]ÊV>Ì>]ÊÞÊ`ÃVÕÌiÊ`iÊvÃv>]ÊÀi}]Ê>ÃÌÀ>Ê ÞÊ}i}À>v>°ÊÃÊiÝVi«V>]ÊÕ>ÊÌiÀVÕÌÀ>Ê`iÊ}À>ÊVÕÌÕÀ>]ÊÞÊ iÃÌ?ÊÕÞÊÌiÀiÃ>`>ÊiÊÕiÃÌÀ>Êvi°Ê-iÊL>ÕÌâ>À?]ÊÞÊ«ÀÌÊÃÊ IÊ LÀiʵÕiÊiÊ«ÕÃÊÕ>Ê`iÊ`?µÕiâ]ÊiÊÀ}>â>`ÀÊ`iÊ>ÊVÌ>`>Ê vÌ>ÊVÌÀ>Ê}>ÌiÀÀ>° — 563 — ÕÀiÃÊiÊÃ>}À>`Ê>ÌÀ]ÊÊÃiÀ>°Ê-iÊ>>Ê- BV B]ÊCamelia —le informó cortésmente. Ã>LiÊiÊVÌiÃÌÊVÊÕ>ÊÕiV>Ê>viVÌ>`>Ê`iÊVÛiV>° p>ÃV>ÌiÊÕiÀÊpVVÕÞÊÞÊiÊÃÀ° pÊ,`À}ÊpÌiÀVÊiÊÀiÞp]ÊÃÊ>i}ÀʵÕiÊ>ÊvÊÛÕiÃÌÀÊ«>`ÀiÊÀiVLÀ>À>ÊÃÕÊLÕiÊLÀiÊÞʵÕiÊ>ÀÀi}>À>ÃÊiÊ>ÃÕÌÊ `iÊvÀ>ÊÌ>ÊVi``>ÊÞÊÃ>L>°Ê À>ÊiëiÀ>ÃÊÕV Ê`iÊÛÃÊ en Veracruz. La Corona desea que los funcionarios corruptos Ãi>Êi>`ÃÊ`iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>ÃÊÞÊ`iÊ>Ê >Ê`iÊ>Ê >°Ê ÃiÊÃiÀ?ÊÛÕiÃÌÀÊViÌ`° ,`À}ÊL>Ê>ÊV>Liâ>ÊÞÊÀië`ÊVÊiV\ p*`ÀjÊÊ>>ÊiÊiÊi«i]ÊÊÃiÀÊÞÊÀiÞÊpVÌiÃÌpÊÞÊVÊiÃÊVV`>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê`iÛVÊ«ÀÊ>ÃÊV>ÀÌ>ÃÊ>À>Ã]ÊiÊ iÊ>ÌÀiÛ`Ê>ÊÌÀ>iÀÃÊiÃÌiÊ>«>Ê`iÊ>V>Êi>LÀ>`Ê«ÀÊ ]ÊÞÊÌÀÊ`iÊ>ÃÊVÃÌ>ÃÊV >ÃÊ`iÊÕ?]Ê>ÃÊ?ÃÊ«ÀÝ>ÃÊ>Ê>ÃÊ «>Ã]ÊÀi}>Ê`iÊ"`ÀÊ`iÊÕÃÌV>Ê`iÊ>V>]Ê`Ê>Ì>ÃÊ*>i>]Êi>ÊÃÖL`ÌÊ`iÊÛð Ê>ÀV>ÊÀiVLÊÃ>ÌÃviV ÊÃÊ«>ÃʵÕiÊ>LÀÊVÊ>ÞÕ`>Ê `iÊÃÕÊ >]ʵÕiÊÀ>L>Ê>ÊÃLiÀL>ÊiiVÕVÊ`iÊÃÊ«ÀÌÕ>ð pÀ>V>Ã]Ê`Ê,`À}°Ê*ÀÌÊvÀ>À?Ê«>ÀÌiÊ`iÊÊViVVÊ`iÊÊÃVÀ>°Ê-ÃÊ«À`}>iÌiÊLijvVÊVÊ>Ê À>Ê p>ÌiÃÌ}ÕÊ`Êi«iÊiÊÌÊvÀ>° ,`À}Ê>}À>`iVÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊV>`Ê>ÊÌiÃÌ>]ÊÞÊÕi}Ê >LÀÊ«ÀiV«Ì>`>iÌiÊiÊiÛÌÀÊ`iÊÃi`>]ÊiÝÌÀ>Þi`Ê>ÌiÊ>Ê À>`>Ê>ÌÌ>Ê`iÊÌÀiÃÊ«>ÀiÃÊ`iÊÃÊ>ÊÌ>ÊÌÀ>`>ÊÞÊiÛ>`>Ê >>Ê >ʵÕiÊiÊÀi}>>À>Ê>Ê9Ø>]ÊÞʵÕiÊ>ÊvÊÞÊ>Ê>Ê«ÃÌÀiÊ >L>Ê VÃÌÌÕ`Ê>Ê}À>ÊLÕÀ>Ê`iÊ«ÀiÀÊÃÌÀ°ÊiÃi>L>Ê`ià >ViÀÃiÊ`iÊi>ÊÞÊÊÌiiÀ>ÊÕV>Ê?ÃÊiÌÀiÊÃÕÃÊLiÌÃÊ?ÃʵÕiÀ`Ã]Ê µÕiÊiÊÀiVÀ`>À>ÊiÊ}À>Êi}>Ê`iÊÃÕÊÛ`>°ÊÊÕÊ«ÀV«Ê «iÃ>L>ÊvÀi`?ÀÃiÊ>ÊÀiÞ]Ê«iÀÊ>ÊvÀiÃV>Ê«ÀiÃiV>Ê`iÊ>Ê«ÀViÃ>ÊV>LÊÃÕÊV>Ê`iÃiÊÞÊ«ÀivÀÊiÌÀi}?ÀÃiÊ>Êi>]Ê>ÕµÕiÊ ÃiÊÃ>Ì>À>ÊiÊÀ}ÕÀÃÊ«ÀÌV° pÃÌ>Êviâ>Ê«ÀÛiiÊ`iÊÃÃÊ«>>VÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ 7>]ÊÞÊ`iÃiʵÕiÊiÊ«iÀÌ>Ê-ÕÊ>iÃÌ>`]Ê}À>Ê>>ÌiÊ`iÊÃÊ }iÃÊiV?VÃ]ʵÕiÊÃiÊÊvÀiâV>Ê>ÊÃÕÊÌiâ>ÊÀi>]Ê>Êv>Ì>Ê `>ÊÃ>Li°ÊÕµÕiÊ>`>ÊiÃÊL>ÃÌ>ÌiÊ}À>`iÊ«>À>ÊÛÃÊÞÊÛÕiÃÌÀ>Ê iÃÌÀ«i]ÊÊÃiÀÊÞÊÃLiÀ>Êp>viÃÌÊ-Û>ÊVÊ«iÌiÃ>° — 564 — >ÊVÀÌiÃ>Ê`iÊV>ÀÌ}À>vÊ`iÊÃÊ >L>Ê>ÊÀiÞ]Ê>Ê>Ê«ÀViÃ>Ê ÞÊ>Ê6?âµÕiâ°Ê,`À}ÊiÝ«ÕÃÊ>ÌiÊÃÊÃÊ`iÊ>Êv>Ì>Ê>Ê>`À>LiÊ >>Ê`iÊÖÃV>]ÊÞÊÃÊ`À>}iÃ]ÊLÀV iÃ]ÊiÌÀ>ÃÊÞÊiݵÕÃÌÃÊ lacados rojos brillaron como el carbunclo ante sus ojos admira`ÃÊÞÊÀ>`>Ìið —Este es en realidad un artificio utilizado por los músicos V ÃÊpiÝ«VÊiÊ«ÌÊ`iÃiÀÃV>`ÊÃÊ«Ãp]ÊV«ÕiÃÌÊ«ÀÊÃiÃÊ>v>`ÃÊV`ÀÃʵÕiÊiÌiÊÃÊ«ÀiVi«ÌÛÃÊ ÌÃÊ«>À>Ê>Àâ>ÀÊÕ>ÊÀµÕiÃÌ>°Ê*iÀÊiÃÊi}>ÃÊÃÕÊ>«>ÀiÌiÊViÌ`]Ê«ÕiÃÊÃiÊÌÀ>Ì>Ê`iÊÕÊ}iÃÊiÃÌÕV iÊ`iÊ>`iÀ>Ê «>À>Ê}Õ>À`>ÀÊLiÌiÃ]Ê`VÕiÌÃÊÞÊ>VÌ>ÃÊV«ÀiÌ`>Ã]Ê«ÕiÃÊ iÃÌÃÊÀÃÊ`iÊ>`iÀ>ʵÕi`>ÊLÀiÃ]ÊVÊÛiÃ]ÊÌ?`ÃiÊ>ÃÊ ranuras por donde se pueden introducir decenas de papeles—. ÕiÊ iV >Ê«>À>ÊiÊ«ÀiÀÊÃÌÀÊ`iÊ >]ÊiÊ À>LiÊ>Ê 9Ø>]Ê>`>Ê?ÃÊÊ>`>ÊiÃʵÕiÊ«ÀÊÃÊV>À«ÌiÀÃÊ«ÀÛ>`ÃÊ del emperador Wanli. puëj``]Ê«>`ÀiÊtÊpiÝV>Ê>Êv>Ì>p°ÊÀ>V>Ã]Ê ÃiÀ° —Admirabile visu p`iÃÌ>VÊiÊÀiÞÊVÊÃÕÊÛâÊivÕ>]ÊiÌÀ>ÃÊ>`i>L>Ê>ÊV>Liâ>ÊÞÊÀ>L>Ê>ÊV>>]ÊV>Û>`ÊÃÕÃÊÃÊiÊi>° >Ê«ÀViÃ>Ê>ÊÌÊiÊÃÕÃÊ>ÃÊÞÊ>ÊiÃÌÀiV ÊVÌÀ>ÊÃÕÊ «iV ]ÊVÊ`ivi`i`ÊÃÕÊ«ÃiðÊÕi}ÊiÊÀiÞÊiÊvÀÕÊ >}Õ>ÃÊ«Ài}ÕÌ>ÃÊ?ÃÊÃLÀiÊÃÕÊ«>ÃÊ«ÀÊ >]Ê>V>]Ê>ÃÊ«>ÃÊÞÊ>Ê>v>>`>Ê Õ`>`Ê*À L`>]ÊÞÊ,`À}Ê >LÊÃÊ«>À>ÀÊ `ÕÀ>ÌiÊÕÊLÕiÊÀ>Ì]ÊiÌÀ>ÃÊiÊÀiÞÊÊiÃVÕV >L>ÊVÊiÊÀÃÌÀÊ «jÌÀi°Ê ÀiViÌiÃÊi}Õ>Ê`iÊÕâÊÃiÊiëiÃ>ÀÊiÊ>ÊV?>À>]ʵÕiÊ ÃiÊiÊ`iÊÕ>Ê}ÕÃÌÃ>ÊÕâÊ«À>ÛiÀ>°Ê-iÊÌ>L>ʵÕiÊ`Êi«iÊ ÃiÊiVÌÀ>L>ÊV`ÊVÊ>Ê«?ÌV>]ÊÞʵÕiÊÃÕÊÃ>Õ`Ê >L>ÊiÀ>`ÊVÊ>ÊÌLiâ>Ê`iÊ>ÀiÊ`iÊ>Þ°Ê9ÊVVÕ`ÊiÊÀi«iÀÌÀÊ`iÊ VÀÌiÃ>Ã]Ê`Êi«i]ÊÃiÃÕ`]ÊVÌi«>ÌÛÊÞÊÃi«ÀiÊ`ëÕiÃÌÊ>Ê>ÊV`iÃVi`iV>]ÊÃiÊVÀ«ÀÊ>ÞÕ`>`Ê«ÀÊÃÕÊ >ÊÃ>LiÊ >À>]ʵÕiÊÃÀÊiÛiiÌiÊ>Ê>ÌÀ>VÌÛÊÞÊ«iÀÃÕ>ÃÛÊV>ÀÌ}À>vÊ de su padre. pi]ÊÃÊ`i>ÃÊ`Ê,`À}°Ê ÃÊVÛV>ÊÌÀÃÊ`iLiÀiÃÊpÃiÊiÝ«ÀiÃÊiÊÀiÞÊV«>V`p°À>V>ÃÊ«ÀÊÛÕiÃÌÀ>Ê>À}Õiâ>ÊÞÊÃiÀÛVÊ>ÊiÃÌiÊÀi]ÊÞʵÕiÊÃÊÃÊ>V«>iÊiÊÛÕiÃÌÀ>Ê ÕiÛ>ÊL}>V° — 565 — p+ÕiÊiÊ Ài>`ÀÊVÃiÀÛiÊÛÕiÃÌÀ>ÊÛ`>ÊÞÊÃ>Õ`]Ê>iÃÌ>`°Ê uÌiâ>tÊpVÌiÃÌÊ`ië`j`ÃiÊÞÊL>>`Ê>ÊÌiÃÌ>°Ê ÊLÃÌ>ÌiÊÀÊ`iÊÃÃ>ÞÊ>Ê>Ê«ÀViÃ>]Ê>Ê>ʵÕiÊÃÀ«Ài`ÊiV >`Ê Õ>ÊÀ>`>ÊÌiÀiÃ>`>Ê>ÊÃÕÊv}ÕÀ>° iÊÀi«iÌiÊ`>ÊÃ>LiÊ >À>ÊÃiÊ`iÌÕÛ]ÊÞÊiÝÌÀ>Ê`iÊÃÕÊ`i`Ê un anillo. pÃÌiÊ>ÀiÌiÊvÕiÊÀi}>>`Ê>ÊÊ>`ÀiÊ`>ÊÃ>LiÊ«ÀÊiÊ>v>>`ÊÀviLÀiÊÞÊiÀV>`iÀÊ`iÊÞ>Ã]Ê >ÀÊvviÌÌ>Ì°Ê-ÊÃÊ>ViÀV?ÃÊVÌi«>ÀjÃÊÕ>ÊVÀÕâÊ}À>L>`>ÊiÊiÊViÌÀÊ`iÊ>Ê«i`À>°ÊÃÊ iÊÀi}>Ê`iÊÊ«>`ÀiÊÞÊÃiÀ]ÊÞÊÊ«À«]Ê«>À>Ê>ÊÃiÀ>ÊCamelia°Ê"vÀiVj`ÃiÊiÊÕiÃÌÀÊLÀiÊVÕ>`ÊÀiVLiÊ>ÃÊ>}Õ>ÃÊ `iÊL>ÕÌÃÊp>viÃÌÊVV?`ÃiÊiÊ>Ê«>>Ê`iÊÃÕÊ>Ê trémula. p-iÀ>]Ê ÃÞÊ iÊ ÃÖL`ÌÊ ?ÃÊ «>}>`Ê `iÊ Ài°Ê À>V>ÃÊ p>vÀÊ-Û>ÊÌÕÀL>`ÊÞÊVÊiÊÀÃÌÀÊÀÕLÀâ>`° Õ>`Ê>L>`ÊiÊV?â>ÀÊ>V>ÀV>`Ê>ÊÃÀÌ>ÊÀi}>>`>Ê «ÀÊ>Êv>Ì>ÊÞÊVÊiÊLÀ>iÌÊiÊ>Ê>]Ê>«i>ÃÊÃÊ>Ê los murmullos. Pensaba que Su Majestad iba perdiendo pausada iÊiÕVÌ>LiiÌiÊÃÕÊVV`>ÊvÀiâ>°ÊÀ>ÊÕÊ LÀiÊ>V> bado. Õi}ÊiÃÌʵÕiÊ >L>Ê >>`Ê>ÊvÊiÊVÃÕiÊ`iÊÃÕÊ>>Ê µÕiÊÌ>ÌÊ«ÀiVÃ>L>°Ê À>ÊÃ>L>ʵÕiÊ>ÊÕiÀÌiÊ`iÊÃÕÊ«>`ÀiÊ >L>Ê Ã`ÊVÛiiÌiiÌiÊ`iÃ>}À>Û>`>]ÊÞʵÕiÊ«Ãi>ÊÕÊÃiÌ`Ê >VÀ`iÊ VÊ >Ê «iÀiVi`iÀ>Ê ÛÕÌ>`Ê `iÊ ÌÃÊ ÞÊ VÊ ÃÊ >`>ÌÃÊ`iÊÃÕÊÕÃÌV>°Ê-iÊÃÕ«>ÊÀiV«iÃ>`ÊÞÊÀiëÀÊVÊ ÃÕÊÃ>ÌÃv>VVÊÞÊVv>â>° p>ÊÛ`>ÊiÃÊ«ÕÀ>ÊÀ>°ÊÊÊ>ÖÊVÀÌ>ÊÛ`>Ê iÊÃ>L`Ê µÕiÊ>ÊiÝÃÌiV>ÊiÊiÃÌ>ÊÌiÀÀ>ÊiÃÊÀÛ>`>`]ÊÃi`>`]Ê`iÃi}>]Ê `À]Ê`iÃÕÃ]Ê`iÃ}Õ>`>`ÊÞÊÃÊ>}Ê`iÊviV`>`°ÊÃÊÛiÀÃiÊVÊÕÊ«iÊ`iÊ>i`ÀiâÊ«ÀÊV>Ã>ÃÊ>`ÛiÀÃ>ÃÊi>ÃÊ`iÊ VÃÊÞÊ`iÊÌiV°Ê*iÀÊ iÊÃ`ÊLÀ>`Ê>VÌÀÊ,i>Ê `iÊ ÕiÛ>Êë>>]ÊÊÃjÊÃÊ«ÀÊV>>À]ÊÊ«ÀÊÃÊjÀÌÃÊpV>ÛÊ iÌÀ>ÃÊV>>L>ÊÞÊiõÕÛ>L>ÊiÊ>}Õ>ÊÃÕV>Ê`iÊÕÊÀ>p°Ê «>`ÀiÊÞÊ`ÊÃÊÃiÊ>i}À>À?ÊiÊiÊVi°Ê ÕV>Ê«Õ`iÊ> }>ÀÊÌ>Ê>Ì>ÊiÀVi`°ÊÃÊÀiÞiÃÊ>«Õ>Ê>ÊÃÊ LÀiÃÊ>ÊÃÕÊ >ÌÊVÛiVj`ÃÊ`iʵÕiÊLÀ>Ê«ÀÊÕÊ`i>ÊÞÊ«ÀÊÛÕÌ>`Ê`iÊÃÊÞÊÊVÌ>`ÃÊ«ÀÊjÊpÀiviÝÊVÛiV`° — 566 — Õi}ÊÃiÊ`À}Ê«iÌÀVÊ>Ê>Ê Ã«i`iÀ>Ê`iÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê`iÊ -]Ê``iÊÃiÊÌ>À>ÊÕ>Ê>ÀÀ>Ê`iÊ>}À>âÊV>iÌiÊ«ÀÊÃÕÊLÀ>miento. ,`À}]ÊÌÀ>ÃÊëÀÌ>ÀÊ`ÕÀÃÊ}«iÃ]ÊiÀ>ÊÕÊ LÀiÊÕiÛ°Ê -ÕÊiÝÃÌiV>Ê >L>Ê>`µÕÀ`ÊÕÊÃ}vV>`Ê`viÀiÌi]Ê`iëÕjÃÊ `iÊ>Ê«iÀëiVÌÛ>ʵÕiÊ >L>ÊÌÀ>ÃvÀ>`ÊÃÕÊvÀ>Ê`iÊ«iÃ>À°ÊÊ V>ÀÌ}À>vÊÃiÊÌ>L>ÊVÊÃÊ ÕLiÀ>ÊiÝ«ÕÃ>`ÊÕÊÛiiÊiÌ>Ê de su cuerpo. ÊÛ>«Õi>`ÊÀ}ÕÊ`iÊ>Êv>>Ê-Û>Ê >L>ÊÃ`ÊÀi«>À>`° >ÃÊV>ÀV`>ÃÊ«i`À>ÃÊ`iÊ>ÊÛi>ÊV>Ã>Ê >L>ÊÀiVLÀ>`ÊÕÊ ÀiÛ>`ÊÕÃÌÀi°Ê>Êi>ÌÀâÊÃi}Õ>ÊÃi`ÊÕ>ÊÕiÀÊÃiÀ>]Ê ÞÊÃÕÊ>`ÕÀ>ÊLiiâ>]Ê`iÃ>Êii>Êi}À>ÊVÊ iLÀ>ÃÊ«>Ìi>`>Ã]Ê ÃÊ>L>À>`ÃÊÞÊ«iÊÀÃ>`>]Ê>ÖÊ>ÌÀ>>°Ê*iÀÊÊ>`>L>ÊLiÊ `iÊÃ>Õ`°Ê,`À}Ê>ÊÛÊiÛ>À>`>ÊVÊÕÊV«ÀjÃÊ>ÊV>ÕÃ>Ê`iÊÃÊ `ÀiÃ]ÊÞÊÌi>ÊiÊÀÃÌÀÊÃÕÀV>`Ê`iÊ`ÕÌ>ÃÊ>ÀÀÕ}>ðÊ*iÃÊ µÕiÊÃiÊVÕÌ>L>Ê>ÖÊÌÀ>ÃÊiÊÛiÊ`iÊ`ià ÀÊ`iÊÃÕÊ>À`]ÊÞÊ sabía que sufría un recordatorio persistente de su muerte, porµÕiÊ>Êi}ÀÕÀ>Ê`iÊ>Êv>>ÊÞÊÕÊ>ÕÃÌV>iÌÊv>>Ìi]ÊiÀ>Ê el peor de los infiernos. *>ÀiV>Ê>}Ì>`>]ÊÞÊ>Ê>ÀÌÀÌÃÊÃ}vV>L>ÊÕÊÌÀiÌÊ«>À>ÊÃÕÃÊ ÕiÃðÊ>ÊLÃiµÕÊVÊÕ>ÃÊvÀÕÃiÀ>ÃÊV iÃV>Ã]ÊÕ>ÊÌV>ÊLÀ`>`>ÊÞÊÕÊ«iiÊ`iÊ«>Ì>ÊÀiV>>`>°Ê9ÊVÕ>`ÊiÊÃÌÀÊiÊ>Ê Ài}>>`Ê«ÀÊ>Êv>Ì>ÊÃ>LiÊ >À>ÊÕ}i>]Ê> }ÊÕ>ÊiÝV>>VÊ`iÊ>ÃLÀÊÞÊÀÊ`iÊ>i}À>° Ê>Ã]ÊÃÕÊ>LÕi]ÊÞ>ÊÊiÀ>ÊVÀ>ÌÕÀ>Ê`iÊiÃÌiÊÕ`]ÊÞÊ ÕLÊ`iÊ}Õ>À`>ÀÊiÊÕLÊÃi}Û>ʵÕiÊiÊÌÀ>>ÊV«À>`ÊiÊ Õ>ÊÃ>ÃÌÀiÀ>Ê`iÊ>`À`]Ê``iÊÃiÊÛiÃÌ>ÊÃÊÀ>`iÃÊ`iÊë>>°Ê/À>ÃÊÃÕvÀÀÊÕ>ÃÊviLÀiÃÊÌiÀV>>Ã]ÊÕ>Ê>viÀiV>ÊÊ >L>Ê`i>`ÊÃÊ >L>ÊÞÊÃÊiÌi`iÌ]ÊÞÊVÊÕÊÛi}iÌ>ÊÛÛ>Ê`>ÊÞÊ V i]ÊVÊÃÊiÊ«iÃÊ`iÊÃÊ>ÃÊÞÊ`iÊ>ÃÊÛÛiV>ÃÊiÊiÊ/iÀVÊ 6i]ÊÊ ÕLiÀ>Ê«>À>â>`Ê«>À>ÊÃi«Ài°Ê ÊVVÊ>ÊÃÕÊiÌÊÞÊÊÀi>VVÊ>ÊLiÃʵÕiÊiÊ`ÊiÊ>ÊvÀiÌiÊiÛ>`>Ê`iÊÀ âÃÊL>VðÊ-ÊÃÌÊÕ>Ê?}À>ÊvÕÀÌÛ>ʵÕiÊÀ`Ê«ÀÊÃÕÊ«iÊ >«iÀ}>>`>° >Êi>ÌÀâÊÊV>L>ÊiÊÃÊ`iÊ}âÊ«ÀÊ>ÊÀi«>À>VÊ`iÊ — 567 — ÀÊ`iÊÃÕÊ>À`ÊÞÊÃÕÊÕÃÌÊÌjÀ°Ê>L>ÊÀiVÕ«iÀ>`ÊÃÕÊ V>Ã>Ê`iÊ-iÛ>ÊÞÊiÊÃÕi`Ê`iÊV>«Ì?ÊÕiÀÌÊiÊ>VÌÊ`iÊ}ÕiÀÀ>°Ê No podía creerlo, sabiendo como procedía la justicia de Su >iÃÌ>`]ÊÃi«ÀiÊ«ÀVÛiÊ>Ê«`iÀðÊ>ÊÌi«>â>Ê`>L>ÊÃÕ>Û`>`Ê>ÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊÞÊLiÃÊ>ÃÊi>ÃÊ`iÊÃÕÊÃÕvÀ`>Ê>`Ài]ÊVvÀÌ?`>\ p>`Ài]ÊÞÊÃiÊ >Ê iV ÊÕÃÌV>]Ê}À>V>ÃÊ>Êð p>ÊÌ>À`>â>Ê`iÊ>ÊiÞÊiÃÊÕÊv>Ì}ÃÊÃÕ«V]Ê«iÀÊÊ`ÞÊ «ÀÊLÕi]Ê Ê°Ê*>`ÀiÊÃi}ÕÀ?Ê`iÌÀÊ`iÊÕiÃÌÀÃÊVÀ> zones. >Ê `Õi>Ê iÃÌ>L>Ê iÃ>iÌiÊ `V Ã>Ê VÊ >Ê iÌiÀV>Ê «À}ÀiÃÊ`iÊÃÕÊ ÊiÊ>Ê>`ÃÌÀ>VÊ`iÊÀi°Ê/`>Ê2Li`>ÊÊÃ>L>ÊÞÊiÊ ÀÀi}`ÀÊ`iÊ >L`]Ê`ÊÕÃÊ`iÊ>Ê ÕiÛ>]ÊÊ >L>ÊÛÌ>`Ê`ÃÊV iÃÊÃi}Õ`>ÃÊ>ÊÃÕÊiÃ>]ÊiÊ>ʵÕiÊiÊ âÊ VÌ>ÀÊÛ>À>ÃÊÛiViÃÊÃÕÊiVÕiÌÀÊVÊiÊÀiÞÊ`Êi«iÊÞÊÃÕÊiÃÌ>V>ÊiÊiÊ«>>VÊ`iÊi«iÀ>`ÀÊ`iÊ >]ʵÕiÊÊÃ>L>ÊLiÊ µÕjÊiÀ>ÊÞʵÕjÊ«`iÀÊÌi>°Ê>ÃÌ>Ê>ÃÊÛiV>ÃÊÞÊÃÊVÀÃÌ>ÃÊ ÛiÃʵÕiÊ>ÌiÃÊiÃÊ`ÃvV>L>ÊiÊÃ>Õ`ÊÞÊÕÀÕÀ>L>Ê>ÊÃÕÊ «>Ã]Ê >L>ÊÛÃÌ>`Ê>ÊV>Ã>Ê«>À>ÊvÀiViÀiÊÃÕÃÊ«>À>LiiÃÊÞÊiÃÌÀiV >ÀÊ>Ê>Ê`iÊ,`À}° *iÀÊ`>Êi>ÌÀâÊÊiÃÌ>L>Ê`ëÕiÃÌ>Ê>Ê>V«>>ÀÊ>ÊÃÕÊ Ê >Ê6iÀ>VÀÕâ]Ê>Ê«iÃ>ÀÊ`iÊÃÕÊÀÕi}ÊÃÃÌiÌi° pÊÊÌÕÊÛ`>]ÊiÃÊÌÕÊÛ`>°Ê9ÊÊ«`À>ÊÀiÃÃÌÀÊÕÊÛ>iÊ VÊiÃi°ÊÃÊiÀ>ÊVÃ>Ê`iÊÌÕÊ«LÀiÊ«>`Ài]ÊÞÊ> À>Ê`iÊÌ°Ê9ÊL>ÃÌ>ÌiÊÌi}ÊVÊVÕ`>ÀÊ`iÊ>LÕi°Ê2Li`>ÊiÃÊÕiÃÌÀÊ }>ÀÊÞÊ nuestro reposo. p9Ê `iÊ ÌÕÊ Û>Ê ÞÊ `iÊ ÌÕÃÊ ÕiÀÌ>Ã]Ê >`ÀiÊ p`Ê VÊ }iÃÌÊ triunfante. p·iÊÊÛ>¶Ê+ÕjÊiVi`>`iÃÊÃiÊÌiÊVÕÀÀiÊ,`À}ÊpiÊ ÃÀp°Ê/ÕÛÃʵÕiÊÛi`iÀ>ÊÞÊÞ>ÊÃÊÃʵÕi`>ÊÕ>Ê ÕiÀÌ>Ê iÊ->Ê?° ,`À}ÊÃiÊÃÀÊiÊ âÊÕÊ>i}ÀiÊÛiÌÊ`iÊLÀ>âð p ÊÃÊëiâ>Ã]Ê>`Ài°ÊiÃ`iÊ>ÞiÀÊiÀiÃÊ«À«iÌ>À>Ê`iÊ Õ>ÊÛi>ÊÛ>]Ê`iÊ`ÃÊ ÕiÀÌÃÊVÊÀ>]Ê`iÊÕÊÊÞÊ`iÊÕÊ Û>ÀÊiÊiÊV>Ê`iÊ>Ê*ÕiÀÌ>Ê`iÊÀ>>`>°Ê9>ÊÊÌi`À?ÃʵÕiÊ depender del mísero arrendamiento del abuelo. Esas propieda`iÃÊÃÊ«iÀÌÀ?ÊÛÛÀÊVÊÃÕÃÊÀiÌ>ÃÊ`iÃ> }>`>iÌiÊÞÊi— 568 — «i>ÀÊ>`i?ÃÊ>Ê>}ÕÃÊVÀ>`Ã°Ê Ê>ÊÃ`>`>Ê`iÊ«>`ÀiÊ«`jÃÊ V«À>ÀÊÕÊ«>>µÕ]ÊV>L>iÀ>Ã]ÊÀ«>ÃÊÞÊÕÌiÃÃ]ÊÞÊiÝÀ>ÀÊ >ÊV>Ã>Ê`iÊÃÊ-Û>°Ê>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ>ÃÊVÕÌÛ>À?ÊÕ>Êv>>Ê`iÊÀÃVÃÊ}À>>`ÃÊ`iÊ>Ê«>ÀÀµÕ>Ê`iÊ->ÊÃ`À°Ê-Ê}iÌiÊÌÀ>L>>`À>ÊÞÊ`iViÌi]ʵÕiÊÞ>Ê iÊVÌÀ>Ì>`Ê>ÊÃÊiÝ«iÃ>ðÊ9>ÊÊ µÕiÀÊ ÛiÀÌiÊ ?ÃÊ vÀi}>`Ê V>V >ÀÀÃ]Ê Ê Àii`>`Ê Ã>Þ>Ã°Ê />ÊpiÊiÝ«ÕÃ]ÊÞÊiÊiÌÀi}ÊÕ>ÃÊiÃVÀÌÕÀ>ÃÊÞÊÕ>Ê>LÕÌ>`>Ê bolsa repleta de ducados de plata, mientras la apretaba contra sí. Ì>}>`>Ê«ÀÊ>Ê>i}À>Ê`iÊÃÌ>Ìi]ÊÃÕÊ>`ÀiÊÊ>LÀ>â\ pÀiÃÊiÊiÀÊ`iÊÃÊ ÃÊpL>LÕVÊÀ>`p°Ê*iÀ]Ê·ÌiÊ perderé para siempre? p-ÞÊÕÊ>VÌÀÊ`iÊ,iÞÊÞÊ iÊ`iÊÀiÌÀ>ÀÊ>Êë>>Ê>ÊÀi`ÀÊ VÕiÌ>ÃÊ>ÌiÊiÊ ÃiÊ`iÊ`>Ã°Ê ÊiÊÛÞÊ«>À>ÊÊÛÛiÀ°ÊÊ ÕÊ`iÊÃÊÛ>iÃÊÌiÊÌÀ>iÀjÊ>ÊÊvÕÌÕÀ>ÊiëÃ>ʵÕiÊVVÊiÊ>ÃÊ ÌiÀÀ>ÃÊ`iÊ}À>Ê>°Ê/iiÃʵÕiÊVViÀ>°ÊÃÊ>Ê`ÕâÕÀ>Ê iV >Ê persona. >Êi>ÌÀâÊÀÊÞÊ`iÊVÀÀiÀÊÕÊÀi}ÕiÀÊ`iÊÃâð p9>ÊÀ`>ÃÊ>ÊÌÀiÌi>ÊÞÊÃʵÕiÀʵÕiÊÃi>ÃÊviâÊVÊ i>]ʵÕiÊÌi}>ÊÕV >Ê`iÃVi`iV>ÊÞʵÕiÊÌiÊVÕ`iÊLi°Ê+ÕiÊÊ Li`VÊ>`ÕÀiÊVÌ}ÊÞÊÛÛ>ÃÊVÊi>ÊÕV ÃÊ>Ã]Ê Ê mío. —Puedes darlo por descontado, madre. CameliaÊiÃÊÕÊ?}iÊ pVÌiÃÌÊÞÊiÊ>ÀÀÊ>jV`Ì>ÃÊÞÊÛÛiV>ÃÊÛÛ`>ÃÊVÊ>ÊÛi]Ê >ʵÕjÊ>À>L>ÊÛÛ>iÌi° *ÀÝÊiÊÛiÀ>]Ê2Li`>ÊiÀ>ÊÕ>ÊVÕ`>`ÊÀi>`>Ê«ÀÊÕÊ>ÀiÊ templado. ,`À}Ê >L>ÊÀi«>À>`ÊÃÕÊV>Ã>VÊ`iëÕjÃÊ`iÊV>ÃÊ`ÃÊ iÃiÃÊ`iÊÕ>ÊÌ>Ê>Ûi}>VÊiÌÀiÊ6iÀ>VÀÕâÊÞÊ-iÛ>]ÊÞÊ Û>À>ÃÊÃi>>ÃÊ`iÊV`ÊÌÀ>>ÀÊiÊ`}iV>ÃÊ`iÃÌ>ÀÌ>>`>Ã]Ê >}Õ>Ì>`ÊV>ÃÊ«ÛÀiÌÃÊ`iÊ-iÀÀ>ÊÀi>]Ê>Ê>V >Ê ÞÊ>`À`]ÊÕÊV>ÀÊÃvV>ÌiÊÞÊv`>ÃÊÕ`>ð µÕiÊ`}ÊÃiÊvV>L>ÊÃ>ÊV>Ì>`>ÊiÊÊ->Û>`À]ÊV>«>Ê >LÌÕ>`>Ê>Ê«ÀÌiÌ°Ê>Êv>>ÊÃiÊ`À}Ê>ÊÀÊÃ>ÊiÌÀiÊ el zureo de palomas que anidaban en las moreras de la plaza, que ViÃÊVÕ>`ÊÃÊLÀViÃÊ`iÊV>«>>ÀÊ«ÀÛV>ÀÊÕ>ÊÌÕÕ— 569 — ÌÕÃ>Ê`iÃL>`>`>°ÊÀ>ÊÌi«À>ÊÞÊÃiÊ>ÊiÊLÀ`iÊ`iÊ>ÃÊ âÕL>ÃÊ>Li>ÃÊiÊÃÊL>V>iÃÊ`iÊ«>>VÊ`iÊi?° >Ê«>â>ÊiÃÌ>L>Ê>ÌiÃÌ>L>Ê`iÊ `>}ÃÊÀiV>>`ÃÊ`iÊviÃÌiÃÊÞÊ LiÌiÃÊi«Õ>`ÃʵÕiÊ>«>ÀÌ>L>Ê>ÊÕ>ÊÀiÌ> >Ê`iÊ«i`}ØiÃÊ µÕiÊ >V>ÊÃ>ÀÊÃÕÃÊiÃVÕ`>ðÊÊÛiÀÊV«>ÀiViÀÊ>Ê,`À}ÊÞÊ>Ê ÃÕÊ>`Ài]ÊÃÊÃ>Õ`>ÀÊVÊ>«>ÀiÌiÊiÃÌ>°Ê>Êi>ÌÀâÊ«iÃ>L>ʵÕiÊÃÕÃÊVÛiVÃÊÊ >L>ÊiiÀV`ÊVÊÃÕÊv>>ÊiÊ >LÌÕ>ÊiÝViÃÊ`iÊ>ÊiÛ`>]ÊÃÊiÊÛVÊ`iÊ`iëÀiV]ʵÕiÊiÀ>Ê>ÖÊ ?ÃÊ>ViÀ>Ìi°ÊÃÌ>L>Ê>VÃÌÕLÀ>`ÃÊ>Ê`iÃ`i>ÀÊ>ÊiÝViÃÌÕ`]Ê>Ê â>ÀÊ>ÊÀi«ÕÌ>VÊ`iÊÃÕÃÊ«>Ã>Ã]Ê>Ê`iëÀiV>ÀÃÊÞÊ>Ê`iÃi>ÀÊ ÃÕÊV>`>]ÊÀiVÀ`?`iÊÃÕÃÊÀ}iiÃ]ÊÃÊiÃÌÃÊiÀ>Ê Õ`ið À>ÊiÊ«iV>`ÊV>«Ì>Ê`iÊÃÕÊ«ÕiL]ÊÞÊ>Ê,`À}]Ê>µÕi>ÃÊ>VÌÌÕ`iÃÊ>ÀÀ}>ÌiÃÊ`iÊÃÊ `>}ÃÊ`iÊ>«i`]Ê«iÀÊ`iÊ>Ê«LÀiÊ ÞÊÀ}ÕÊ>Ì>iÀ]ÊiÊVÃÌ>L>ÊÌÀ>L>ÊÌiÀ>À>ðÊ*ÀÊiÃÊÀië`ÊVÊÃÕÊÃ>Õ`Ê>VVÊÞÊÃÀi`ÊiÛiiÌi°Ê/>`Ê`iÊ LÀ>âÊ>Ê`>Êi>ÌÀâ]Ê}ÀiÃÊiÊiÊÌi«Ê`iÊ>Ê/À>Ãv}ÕÀ>VÊ `iÊ->Û>`À]ÊÕÊ>ÃVÕ>Ê`À>`>ÊÕ>`>Ê«ÀÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊÛi>Ã°Ê >ÊV>«>ÊÛLÀ>L>ÊVÊÃÊV?ÌVÃÊ`iÊÃÊÃÊV>ÌÀiÃÊÞÊÃÊ iÕ>ÃÊ`iÊ>Êi`>ÊÃ>VÀ>ÊÛ>}>L>Ê«ÀÊÃÕÊVÖ«Õ>]Êi>â>`ÃÊ VÊiÊÛ> Ê`iÊVið Ê>V>L>ÀÊiÊvVÊ`ÛÊ«>Ãi>ÀÊ«ÀÊ>ÊÀi``>Ê`iÊV?â>À]Ê>V«>>`ÃÊ«ÀÊÃÕÊÃLÀ>LiÊ>}Ê`iÊ>Êv>V>]Êi magisterÊÕ>Ê>ÀÌiâ]Ê«i`>}}Ê`iÊÃÊ ÃÊ`iÊÃÊ`ÕµÕiÃ°Ê ,`À}ʵÕiÀ>ÊÃÌÀ>ÀiÊ>ÊÃÕÊ>`ÀiÊ``iʵÕi`>L>Ê>ÃÊÌiÀÀ>ÃÊ >`µÕÀ`>ðÊÊViÊiÃÌ>L>Ê>âÕÊÞÊ«`]ÊiÊ>ÀiÊiÀ>ÊÌi«>`ÊÞÊ iÃÊi}>L>ÊÌ`ÊiÊV ÀÀ>ÀÊ`iÊ>ÃÊV}>ÀÀ>ðÊ}ÕÃÊLÕÀÀÃÊ>V>ÀÀi>L>Êi>ÊÞÊV>ÀLÊÞÊÃiÊ>«>ÀÌ>ÀÊ>Ê«>ÃÊ`iÊ>ÊÀi>Ì>°ÊÀiÌiÊ>Ê iÃ]Ê >ÃÌ>Ê>Êi>Ê`iÊÀ]ÊÃiÊÃÕVi`>ÊÃÊ`À>`ÃÊV>«ÃÊ`iÊ >LÀ]ÊÃÊViÀÀÃÊ`iÊÛiÀ`ÀÊ>ViÌÕ>`]ÊÃÊVÀiÃÊ«ÀÌÀÃÊÞÊ ÃÊ ÕiÀÌÃÊ`iÊVÀÊ`iÊ>ÊV`À>° Ê«iÀvÕ>`ÊivÕÛÊiÀ>ÊiLÀ>}>`ÀÊÞÊÀiÃÕÌ>L>ÊiÝVÌ>ÌiÊ «>À>ÊÃÊÃiÌ`ðÊ,`À}ÊÌi>Ê«>Ì>`>ÃÊiÊiÊVÀ>âÊ`iÊÃÕÊ iÀ>Ê>µÕiÃÊ«>À>iÃÊÌ>ʵÕiÀ`Ã]Ê>ÃÊ>ÀLi`>ÃÊL>>`>ÃÊ «ÀÊiÊÃ]ÊiÊÕ`Ê`iÊÃÕÃÊÕi}ÃÊv>ÌiÃ]ÊÃÊ>À>ÃÊ>Ê>ViÌÕ>Ã]Ê>Ê> ÕVi>ÊÞÊ>Êi>ʵÕi>`>°ÊÊÃÕÊV>Liâ>]ÊVÊÀ?VÕÃÊ a punto de cumplirse, acudieron una infinidad de recuerdos que iÊi}>L>ÊiÊÕÊ`iÃV>Liâ>`Ê`iÃÀ`i° — 570 — iÃ`iʵÕiÊi}>À>Ê`iÊ>`À`]Ê >L>ÊViâ>`Ê>ÊÀ`i>ÀÊÃÕÊ >ÞiÀ]Ê>ÊÀiV«>ÀÊ«>À>ÊÊÊÃiÊiÊÛ`>À>ÊÕV>]Ê«ÕiÃÊ >L>Ê Ã`Ê«VÃÊÃÕÃÊ>ÃÊ`iÊÛÛiV>ÃÊiÊiÊ«ÕiLÊ`iÊÃÕÃÊ«>`ÀiÃ]ÊÞÊ «ÀiVÃ>L>Ê`iÊÃÕÊÛ}ÀÊ>ViÃÌÀ>Ê«>À>ÊÃi}ÕÀÊÛÛi`°Ê>L>ÊVÃ>ÃÊ iÊ>ÊÛ`>]ÊVÊÃÕÊv>V>]ʵÕiÊiÀiV>ÊÌ`>ÊÃÕÊ>ÌiV° ,i}ÀiÃ>ÀÊ>Ê>ÊV>Ã>ÊVÊÕ>ÊiÛiÊLÀÃ>ʵÕiÊÛ>Ê>ÃÊÀ> >ÃÊ`iÊÃÊ?ÀLiÃÊ`iÊ>Ê«>â>Ê`iÊiÀV>`]Ê``iÊÃiÊ>â>L>Ê >Ê>ÌÛiâÊ`iÊ>Ê«ÃÌ>Ê`iÊ->Ê*>L°ÊÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊ>ÃÊÃiÀ>iÃÊ VÃÌÀÕVViÃÊÃiÊiÌÀiÛi>ÊÃÕÊÃÕÌÕÃ>Ê}À>`iâ>]Ê>ÃÊV>iÃÊÀÕÀÃ>ÃÊÞÊ>ÃÊÛiÌ>>ÃÊiÀi>`>Ã]ÊViÃ>ÃÊ`iÊ>ÃÊÀµÕiâ>ÃʵÕiÊ >ÌiÃÀ>L>°Ê/>>`ÀiÃÊ`iÊ«i`À>]Ê>L>iÃ]ÊiL>ÃÌ>ÃÊÞÊV>ÌiÀÃÊ ÃiÊÛi>Ê«ÀÊ`µÕiÀ°Ê>Ê«ÕiV>ÊÞÊ>ʵÕiÌÕ`Ê>Ê>«>À>L>]ÊÞÊ el oficial real se admiró con delectación sus imponentes palacios iÊ}iÃ>ÃÊ`iÊÕiÛ>Êv>VÌÕÀ>° 2Li`>ÊiÀ>Ê«>À>Ê,`À}ÊÕ>ÊVÕ`>`Ê`iÊ>À>â>ÃÊÞÊ`iÊ«À`}ðÊ>L>ÊÃÕÃÊÀ>ViÃÊÞÊ>ÊÃÕÊ«ÕiL° Pertenecían a su alma. — 571 — 11 Tonantzi Otoño de 1586 Un retazo de un sol apacible pasó por encima de los ojos iÌÀiViÀÀ>`ÃÊ`iÊ,`À}Ê-Û>]ʵÕiÊ`À>ÊiÌÀiÊÕÃÊVÀ`>iÃÊ ViÀV>Ê`iÊÌi°Ê>ÊV>ÀÀ>V>Ê`iÊVÀÀiÊÀi>Ê``iÊ >L>Ê«>ÀÌ`Ê ,`À}]Ê>ÀÀLÊ>Ê«ÕiÀÌÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâÊ>ÊÃi}Õ`>ÊÃi>>Ê`iÊÕÊ VÌÕLÀiÊ Öi`ÊÞÊV>ÕÀðÊÊÛ>iÊ`iÃ`iÊ ?`âÊ >L>ÊÀiÃÕÌ>`Ê>â>ÀÃÊÞÊiÝÌiÕ>Ìi]Ê«ÕiÃÊÃiÊÃÕVi`iÀÊ>Û>Ì>ÀiÃÊ`iÃv>ÛÀ>LiÃʵÕiÊ ViÀÊ«iÃ>ÀÊ>Ê,`À}ʵÕiÊÌÀÕV>À>ÊÃÕÊiVÕiÌÀÊ VÊ- BV B]ÊVÕÞÊÀiVÕiÀ`ÊiÊÀ>Ê«ÀÊ`iÌÀÊVÊÕÊ}ÕÃ>Ê insaciable. iÀV>Ê`iÊ>ÃÊÃ>ÃÊ`iÊ-Ì>ÛiÌÊ>ÛÃÌ>ÀÊ>ÛiÃÊVÀÃ>À>ÃʵÕiÊ ÕLiÀÊ`iÊ`iÃÃÌÀÊ`iÊÃÕÊ>Ã>ÌÊ«ÕiÃÊ>ÊÀ?«`>Ê>Ê`iÊVÀÀiÊ >ÃÊiõÕÛ>L>ÊÛiÀÌ}Ã>ÊÞÊ>ÀiÀ>°Ê*iÀÊ`iÃ`iÊ>ÃÊ >>À>ÃÊ>Ê >ÀÊ`iÊ>ÃÊÌ>ÃÊ ÕLiÀÊ`iÊëÀÌ>ÀÊV ÕL>ÃVÃÊ«iÌÕÃÃ]Ê que le impidieron recalar en San Juan de Puerto Rico, el primer ÌiÀÀÌÀÊië>ʵÕiÊÃiÊ>ÛÃÌ>L>ÊiÊiÊ`iÀÀÌiÀÊ>ÀV>`ÊiÊ>ÃÊ V>ÀÌ>ÃÊ?ÕÌV>ðÊi}ÊÕÊiÌÊiÊiʵÕiÊÃÊV>LÃÊVÀÕ>Ê`iÊ >Ê Õi`>`ÊÞÊ>ÃÊi«>«>`>ÃÊ>ÃÊÃiÊÀiÃÌÖ>Ê>ÊÃiÀÊâ>`>ð >Ê>ÛiÊ«iÀ`ÊiÊÀÕLÊVÊÃÊÛiÌÃÊVÌÀ>ÀÃÊÞÊÃiÊ`iÃÛÊ«i}ÀÃ>iÌiÊ >V>ÊÃÊL>ÃÊ`iÊ>ÃÊ>ÀL>`ÃÊiÊÃ>Ê>À}>ÀÌ>]ÊViiÌiÀÊ`iÊÕV >ÃÊ>ÛiÃÊië>>ðʫÀÛiV >`Ê ÃÊLÕiÃÊ>ÕëVÃÊÞÊÕ>ÊL>â>ÊiÊiÊÌi«Êâ>À«>ÀÊ`iÊ *ÕiÀÌÊ*>Ì>]ÊÞÊÕ>ÊÃi>>Ê`iëÕjÃ]ÊÀÕLi>`Ê«ÀÊÕÊV>ÃÊ Û?Vi]Ê`ÛÃ>ÀÊiÊVvÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ°ÊÃÌ>L>Ê>ÊiÃÊ`iÊ — 573 — ÛiÌiÊ>ÃÊ`iÊ>ÊÌiÀÀ>ÊvÀi]ÊÞÊÀiâ>ÀÊ`iÊÖL°Ê,`À}ÊÃiÊ >Ãi]ÊÃiÊ>viÌÊ>ÊL>ÀL>]Ê`iÀÀ>ÊÃLÀiÊiÊV>LiÊ}Ì>ÃÊ`iÊiÃiV>ÃÊÞÊÃiÊÛÃÌÊVÊÕÊÕLÊÀiV>>`]ÊLÌ>Ã]Êië>`>ÃÊÞÊÃLÀiÀÊi«Õ>`°ÊV >ÀÊ>V>ÃÊVÊ>ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊÕViÃÊÞÊ>Ê`Ì>VÊ`iÊ>Ê>ÛiÊÃiÊ`iëiÀ`}ÊVÊÕÊ À}ÕiÀÊvÕÃÌ}>`ÊiÊ LÕÃV>Ê`iÊV`>]ÊÛÊÞÊ`ÛiÀÃið ">Ê>ÊvÀÕÌ>ÃÊÃ>â>`>Ã]Ê>Ê}ÕÃÊVÊiëiV>ÃÊÞÊ>ÊV>V>°Ê,`À}]Ê>V«>>`Ê`iÊV>«Ì?]ÊvÕiÊiÊLÕÃV>Ê`iÊ ÀÀi}`À]Ê `Êi}Ê->ÀiÌÊÞÊ`iÊ"vV>Ê`iÊ>Vi`>]Ê>ʵÕiiÃÊ«ÀiÃiÌÊÃÕÃÊVÀi`iV>iÃÊvÀ>`>ÃÊ«ÀÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊVÊÕiÛÊ >VÌÀÊ,i>Ê`iÊ>Ê À>Ê«>À>Ê}iÃÌ>ÀÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>ðÊÕi}Ê>VÕ`Ê>Ê>Ê>Ê>V«>>`Ê«ÀÊ>L>ÃÊ>ÕÌÀ`>`iÃʵÕiÊÊ Ãi}Õ>ÊÃvV>`ð Abriéndose paso entre los secretarios reales, exclamó: p·`iÊiÃÌ?ÊiÊÕÀÃVÃÕÌÊÞÊiÃVÀL>Ê>ÞÀ¶ pµÕ]ÊÃiÀÊpVÌiÃÌÊÕÊ LÀiÊ`iÊÀ>`>ÊÛÛ>â]ÊÌiâÊ L>V>ÊÞÊÀLÕÃÌ>Ê Õ>`>`]ʵÕiÊ}iÃÌ>L>Ê>ÊÃÊ>ÃÕÌÃÊ`iÊ la Corona. p· ÊÃÊ>?ö pÃjÊ*ÕiiÃ]ÊÛÕiÃÌÀÊÃiÀÛ`ÀÊp`iV>ÀÊÃiÀi° p·iÊ``iÊ«ÀVi`jöÊpÃiÊÌiÀiÃÊ-Û>° piÊ ?`â]ÊÃiÀÊ>VÌÀÊpVÌiÃÌÊVÃ`iÀ>`° p*ÕiÃÊ>µÕÊÌijÃÊ>ÃÊÕiÛ>ÃÊÀ`i>â>ÃʵÕiÊÀi}À?ÊiÊiÃÌ>Ê >Ê`iÊiÀV>`iÀiÃÊ>Ê«>ÀÌÀÊ`iÊ Þ°ÊëiÀʵÕiÊ>`iViÌjÃÊiÃÌiÊ Õ}>ÀÊ>ÌiÃÊ`iÊ>Êi}>`>Ê`iÊ>ÊÌ>Ê`iÊ`>ðÊ6ÞÊ>ÊVÕ«ÀÊVÊ ViÀÌ>ÃÊvÀ>`>`iÃÊv>>ÀiÃÊiÊ>>«>ÊÞÊ>Ê«ÀiÃiÌ>ÀÊÃÊÀiëiÌÃÊ>Ê6ÀÀiÞÊ>ÊjV°ÊÊÊÛÕiÌ>Ê`ë`ÀiÃÊÊiViÃ>ÀÊ «>À>Ê>Ãi}ÕÀ>ÀÊÕ>Ê>ÀÀL>`>ÊvÀÕVÌÕÃ>°Êë>>ÊÃiÊ >>ÊiÊ}ÕiÀÀ>Ê VÊ}>ÌiÀÀ>ÊÞÊ iÃÊ`iÊiÝÌÀi>ÀÊÃÊVÕ`>`ÃÊÞÊÕV Ê?ÃÊÃÊ beneficios. Prepararemos el atraque de la armada como se merece. p-iÊ >À?ÊVÊÀ`i?Ã]ÊÃiÀÊ-Û>Êp>ÃÌÊ*ÕiiÃʵÕiÊ >i}ÀÊÃÕÊiÝ«ÀiÃ]Ê«ÕiÃÊ`>L>ÊVÊjÊiÊ`iÃÀ`iÊÞÊ>ÊVrrupción. ÃÊÌÕÀL>`ÃÊvÕV>ÀÃʵÕiÊÀ>L>Ê`iÃ`iÊ>ÌÀ?Ã]ÊÞʵÕiÊÊ `iÃi>L>Ê>Ê>`iÊÃVÕÞj`ÃiÊiÊÃÕÃÊÌÀÕVÕiÌÃÊi}VÃ]Ê ÊÀ>ÀÊv>iÌiÊÞÊiÝVÕÃ>ÀÊÃÕÊvÀÊÀiVLiÌÊ>Ê}À>ÀÊ ÃÕÊi}>`>ÊÞÊÃÕÊÀ>}]Ê`ëj`ÃiÊ>ÊÃÕÊÌÌ>Ê>V`° — 574 — p*`ÀiÃÊ>ÊÛÕiÃÌÀ>Ê`ëÃVÊÕÊV>ÀÀÕ>iÊÞÊÕ>Êià colta. pÀ>V>Ã]Ê>}Ê*ÕiiðÊ+Õi`>`ÊVÊÃ°Ê ÀiʵÕiÊÃÊ iÌi`iÀiÃÊp>Ãi}ÕÀÊ>ÊÕÀÃÌ>]ÊÛi`ÊiÊÃÕÊÀ>`>ʵÕiÊ`iÃi>L>ÊÌ>ÌÊVÊjÊ>V>L>ÀÊVÊ>Ê`iÃ`>ÊÞÊiÊV>ÃʵÕiÊÀi>L>Ê iÊ>Ê`i«ÃÌÊÀi>]Ê``iÊÌ`ÊiÃÌ>L>Ê>}>Ê«ÀÊ LÀ° pÃÊÃÊ}Õ>À`i]ÊÞÊ`>`Ê«ÀÊÃi}ÕÀʵÕiÊ>ÃÊÃiÀ?]ÊÃiÀ>° iÌÀ>ÃÊL>Ê>ÀÀi>>`ÊiÊ>ÊV>iÃ>Ê`iÊ>ÃiÌÃÊ>VV >`Ã]Ê -Û>ÊViÀÀÊÃÊÃ]ÊÞÊ«iÃÊiÊiÊÛÀ>iʵÕiÊ >L>Ê`>`ÊiÊÌÊ `iÊÃÕÊÛ`>°ÊÊÊ>À}Ê`iÊÃÕÊ«iÃÊ«iÀ«Ê>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÌÀiÃÊVÌiÌiÃÊ >L>Ê >>`Ê>ÊiÃiV>Ê`iÊÃÊÃ]ÊVÕ>`Ê>Ê«>ÀÌÀÊ >V>ÊiÊ ÕiÛÊÕ`ÊÃÕÃÊ«>ÃiÃÊÊ`>L>°Ê-iÊ >L>ÊÀiVÃÌÀÕ`ÊVÊÃiÊ>À>ÊÕÊÀ«iV>Liâ>ÃÊÞÊÌÀ>ÃÊVÃ>ÃÊi>L>ÊÃÕÊiëÀÌÕ]ÊVÊiÊ`iÃÌiÀjÃ]ÊiÊ`iÃiÊ`iÊ}â>ÀÊ`iÊÃÊ«iµÕiÃÊ«>ViÀiÃÊVÌ`>Ã]ÊÊiÊ>ÀÊÃÊL>ÀÀiÀ>ÃÊ>ÊÃÕÃÊÃiÀiÃÊ ?ÃʵÕiÀ`ð >L>ÊiÃVÕ`À>`ÊiÊÕ`ÊVÊÃÕÃÊ«À«ÃÊÃÊÞÊ`Ã]ÊÞÊ Ê >L>ÊÌiÀ«ÀiÌ>`ÊiÊÃÕÊÕÃÌ>Êi``>°ÊÀ>ÊÕÊ LÀiÊ`ÃÌÌÊÞÊÃÕÃÊVÀiiV>ÃÊÃiÊ >L>Ê`iÀ>`°Ê,i}ÀiÃ>L>ÊVÊÕ>Ê}À>Ê ÀiëÃ>L`>`]Ê>ÕµÕiÊÌV>`Ê«ÀÊiÊëÊ`iÊ>ÊvÀÌÕ>°Ê*>À>Ê ÕV ÃÊVjÀ}à >ÊÀi}ÊÊiÃÊÃÊÕ>ÊiÝVÕÃ>Ê«>À>Ê`>ÀÊ ÞÊÃiÌiÀÊ>ÊÃÊVÕÌÃÊÞÊÌiiÀÃÃÊ`iÊÃÆÊÞÊ>Ê À>ÊÞÊ>Ê Liâ>ÊÃÊÛi>Ê«ÀÊÃÕÃÊÌiÀiÃiÃÊÛ`>`Ê>Ê«ÕiLÊÞÊÃÊ `iÃv>ÛÀiV`Ã]Ê>ÊÃʵÕiÊVÀiiÊÃiÀiÃÊviÀÀiðÊ9ÊiiÀVÌ>ÀjÊÊ «À«>ÊV>À`>`ÊVÊÃÊÃii>ÌiÃÊÞÊÊÀi>VÊVÊiÊÕ`Ê>Ê >ÀV>À?Ê>ÊiµÕ`>`ÊÞÊ>ÊVÃ`iÀ>V°ÊÃÌiÊÕ`Ê`iÊ`Ã]Ê `ÀÊÞÊV`V>ÃÊVViÀ?ÊÕÊ`>ÊÃÕÊÀÕ>]ÊÞÊ>`>Ê«`À?Ê >ViÀÊ ÊiÊÛ>}iÊÊiÊ/À° -À]ÊÞÊÃiÊ>`iÌÀÊiÊÕÊ«ÀiÃiÌiÊÌi«À>° Ê >V>Ê>ÖÊÕÊ>ʵÕiÊ >L>Ê«>ÀÌ`Ê`iÊ>µÕiÊ iÀÃÊ Õ}>ÀÊÞÊÌ`ÊÃiÊiÊÃÌÀ>L>ÊÕiÛ]ÊÃÊ«>iÀ>iÃÊÕLÀÃÃ]ÊÃÊ V>«ÃÊ`iÊ>âÖV>À]Ê>ÃÊ>ÃiÃÊ`iÊÃÊiÀV>`iÀiÃ]ÊÞÊÃÊÃiÌÃÊ `iÊVVÌiÀÃÊiÊ>ÃÊ`iÃÊ`iÊÕÊV>ʵÕiÊ>i}À>L>ÊÃÊÃiÌ `ÃÊ«ÀÊÃÕÊÛiÀ`À° LÊiÊVV iÀÊÕÊÀiV`Ê``iÊVÀiV>ÊÕÃÊ>i`ÀÃÊ ÞÊiÊ«iÀvÕ>`Ê>À`Ê`iÊ>>«>]ÊVÊ>ÊiÊ>V>Ê`iÊ->Ê À>VÃVÊ>Êv`]ÊÃiÊ>LÀÊ>ÌiÊÃÕÃÊÃÊ> i>ÌiÃ]ÊVÊÃÊ — 575 — iÃV>>`ÃÊÌi>`ÃÊÀÃÊÞÊ>ÃÊVÕLÀiÃÊ>âÕ>`>ÃʵÕiÊ>ÊÌÕÌi>ban. Suspiraba por tener entre sus brazos a CameliaÊÞÊÃ>Õ`>ÀÊ >Ê/ë]Ê>Ê`Ê`ÀjÃ]Ê>Ê`>Êi>ÊÞÊ>Ê>ÊÌ>VÌÕÀ>ÊÕ°Ê9ÊÊ `iÃi>L>ÊÛÛ>iÌi° Ê>Ã>ÊÊÌÀÌÕÀ>L>°Ê"LÃiÀÛ>L>ÊÌ`ÊVÊÃÊvÕiÀ>ÊÕÊiëijismo de realidad desquiciada, de tiempo fuera del tiempo. ->L>ʵÕiÊ- BV BÊÃiÊ >L>ʵÕi`>`ÊVÊViÀÌÊÀiõÕiÀÊiÊ ÃÕÊVÀ>â]ʵÕiÊÃÕÊ«>ÀÌ`>Ê>Ê>Ê Õ`>ÊÞʵÕiÊ«iÃ>L>ʵÕiÊÌ>ÊÛiâÊ ÊÛÛiÀ>Ê>?ÃÊ«ÀµÕiÊÌÕÛiÀ>ÊÕ>ÊiëÃ>ÊiÊÃÕÊÌiÀÀ>Ê>Ì>°Ê ,`À}ÊÃiÊÃÀ°Ê·>LÀ>ÊÌi`ÊÌi«Ê`iÊÀi>â>ÀÊÃÕÃÊ«ÀÞiVÌÃÊ>Êi«Ài`i`À>Ê- BV B]ÊÌ>ÊÞÊVÊiÊ >L>Ê«ÀiÌ`¶Ê·iʵÕjÊ>ÌÕÀ>iâ>ÊÃiÀ>¶ÊDiablo de mujer. Tan dulce y tan decidida° ÊV>ÀÀÕ>iÊVÊ>ÃÊÃ}>ÃÊÀi>iÃÊÃiÊ>`iÌÀÊiÊ>ÊÛ>ÊÞÊ subió raudo por unas cuestas empinadas. De las casas de rejas de >`iÀ>ÊÃiÊ>Ã>L>Ê>ÃÊV>`ÀiÃÊÞÊÃÊV µÕÃ]ÊÞÊÃÊÛ>`>ÌiÃÊÃiÊ>«>ÀÌ>L>Ê>Ê«>ÃÊ`iÊv}ÃÊÌÀVÊ`iÊV>L>ðÊ-iÊ >«iÊ`i>ÌiÊ`iÊÃÕÊV>Ã>]Ê>«ÀÀiÊ>Ê«ÕiÀÌ>ÊVÊiÊ>>`À]ÊÞÊ apareció Tsopin junto a un criado indio, al que no conocía. pu-iÀÊ`Ê,`À}tÊp}ÀÌ]Ê>i}À>`ÊÃÕÊV>À>Ê`iÊ«>]Ê ÞÊÌ>`Ê>Ê>Ê`iÊÃÕÊ«>ÌÀʵÕiÊLiÃÊVÊ`iÛVp°Ê u+ÕjÊ>i}À>ÊÛiÀÃtÊ ÊÃ>LjÃÊʵÕiÊ iÊÀiâ>`Ê«ÀÊÛÕiÃÌÀÊ Ài}Àið pÊÌÕÃÊ`ÃiÃÊÃÊ>>]ÊÊ>ÊiÃÖÃ]Ê«>}>ÊL>ÕÌâ>`ÊpÃiÊ ÃÀp°ÊÊVÀ>âÊÃiÊ>i}À>Ê`iÊÛiÀÌi]ÊV«>iÀÊ`iÊ>`>â>ÃÊ ÞÊÀiÃ}ð p9ÊÌ>LjÊ`iÊ>i}À>ÃÊÞÊvÀÌÕ>Ã]ÊÃiÀ°Ê>LÀjÃÊ`iÊÃ>LiÀÊ µÕiÊvÀ>ÞÊÃiÊ >ViÊ}À>`iÃÊ«À}ÀiÃÃÊVÊ>ÊÃiÀ>ÊCamelia ÞÊV}ÊpiÊ>Ãi}ÕÀÊVÌiÌÊVÊÕ>ÊviÀ>°ÊÃÌÃÊvÀ>iÃÊ «Ài`V>Ê>Ê«>âÊÞÊ>ÊÀiVV>VÊÞÊÕV ÃÊÃÊiÃVÕV >p°ÊÊ «>`ÀiVÌÊiÊ>>Êi}]ʵÕiÊiÃÊiÊLÀiÊVÊiʵÕiÊiÊVcen aquí. pÊLÕiÊ/ë°ÊÊÛiÀ`>`ʵÕiÊÞ>ÊiÀiÃÊÕÊ LÀiÊpiÊ >Ãi}ÕÀÊÌ?`Ê«ÀÊÃÊ LÀÃp°Ê·9Ê>ÊÃiÀ>Ê- BV B¶ p*>Ã>`Ê>ÌiÃÊÞÊ`iÃV>Ã>`°Ê>ÊÃiÀ>ÊiÃÌ?Ê`iÃ`iÊ>Ê>LÀ> da en La AguadaÊVÊÕÊÞÊ>}ÕÃÊ`iÊÃÕÃÊVÀ>`ðÊÊÛÕiÃÌÀ>Ê >ÕÃiV>Ê >ÊÛÛ`ÊVÊ`>Ê8i>ÊÞÊ`Ê`ÀjÃ]Ê«iÀÊ«ÀÊ>ÃÊ — 576 — >>>ÊÛ>Ê>Ê>Ê iÀi`>`Ê>Ê`À}ÀÊ>Ê>LÀÊp`ÊiÃi>`ÊÃÕÊ perfecta dentadura. ,`À}ÊÃiÊiÝÌÀ>Ê`iÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊÞÊ>VʵÕiÊiÃÌ>L>ÊVÕ«>`>ÊiÊÃÕÊÃÌiÀÃÊi}V° pi]ÊÀiÃÊ>ÊiÃi}Õ`>]Ê«iÀÊÃ>V>Ê>ÌiÃÊÃÊL>Öið ,iâÊVÌÀÌÊ>ÌiÊ>ÊV>«Ì>Ê`iÊ>Ê6À}iÊ`iÊÕ>`>Õ«iÊ >`À>`>Ê`iÊÃ>VÃÊ`iÊ/>>ÛiÀ>ÊÞÊÃÕLÊ>ÊÃÕÃÊ>«ÃiÌÃ]Ê``iÊÃiÊV>LÊ`iÊÕLÊÞÊ`iÊV>â>ð Tsopin lo interrumpió. Y con su natural curiosidad le pre}ÕÌ\ p ÊÛiÊiÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ«iÀÌiiV>ÃÊ>ÊV>>ÊV >°Ê·>Ê >LjÃÊiÝÌÀ>Û>`]ÊÃiÀ¶ p ]Ê>Ê iÊÀi}>>`]ÊÕV >V ÊiÌÀiÌ`°Ê9Ê>`>ÊiÃÊ µÕiÊ>Ê>Êv>Ì>Ê`>ÊÃ>LiÊ >À>ÊÕ}i>]Ê>Ê >Ê>ÞÀÊ`iÊ-ÕÊ >iÃÌ>`°Ê· ÊÃÕiiÊ`iVÀÃiʵÕiÊÃÊÀiÞiÃÊÃÊÃʵÕiÊiÃV`iÊ ÃÊ>ÞÀiÃÊÃiVÀiÌöÊu*ÕiÃÊÞ>ÊÌiiÊÕ>ÊV>>ÊV >Ê``iÊ>ÌiÃÀ>ÀÃ]ÊÞÊ>`i?ÃÊVÊÕ>Ê}À>Ê ÃÌÀ>tÊp`ÊÃÌ>`ÊÕ>Ê >À}>ÊV>ÀV>>`>° ÃVi`iÀÊ>ÊÛi VÕʵÕiÊÀ}ÊÕÊ}À>`ÃÊÀiÊ `iÊ«ÛÊ>Ê«>ÀÌÀ]ÊiÌÀiÊiÊ«>v>ÀÊ`iÊ>ÃÊV>L>iÀ>ðÊ,iÃÊiÊ?Ì}ÊÞÊiÊiÌÀ>ÀÊiÊÕÊÃiÛ?ÌVÊÃi`iÀÊÃiLÀ>`Ê`iʵÕ`?L>ÀiÃ]ÊÃ>ÕViÃÊÞÊ?>Ã]Ê >ÃÌ>Êi}>ÀÊ>Ê>Ê`iÊ`iÊÕÊVLiÀÌâÊ ÀiVjÊiÛ>Ì>`]Ê``iÊÕÊViÌi>ÀÊ`iÊ«iÀ>ÀÃ]Ê LÀiÃÊÞÊ ÕiÀiÃÊÌÀ>L>>L>Ê>LÀÃ>iÌiÊiÊ>}ʵÕiÊ-Û>Ê}À>L>°Ê >À`iÀ>ÃÊÀiLÃ>ÌiÃÊ`iÊvÀiÃ]Ê}ÕÀ>`>ÃÊÞÊv>ÀiÃ]Ê«>iÀ>ÃÊ Ài>iÃ]ÊVÊLiÃVÃÊiÊi`Ê`iÊÛiÀ`À]ÊÕ>Ê>LiÀV>]ÊV>À>ÃÊ `iÊ>}Õ>ÊÀiâÕ>Ìi]ÊVÕ>ÌÀÃÊÞÊ>>}>Ã]ÊÀ`i>L>ÊiÊëÀÌ>Ê ÞÊÕ>ÊviVÕ`>Ê>Õ>Ê`iÊV>«° >Ê`iÊV>ÀÀÕ>iÊiÌ>iÌiÊÞÊÃiʵÕi`Ê>ÌÌ° ·+ÕjÊiÀ>Ê>µÕi>ÊÛÀ?}iÊ`iÊ>LÀÃ`>`ÊiʵÕiÊÃiÊ >L>Ê VÛiÀÌ`ÊLa AguadaÊÞÊiÊ>>Ì>Ê`iÊ8>ÌV]Ê>ÌiÃÊÕÊÕ}>ÀÊ LÕVV]Ê`iÃiÀÌÊÞÊÃiVöʷ*ÀiÃiV>L>Ê>ÊVÕ>VÊ`iÊ >Ê`i>ÊÃiVÀiÌ>Ê`iÊ- BV B¶Ê· Ê >L>Ê«``ÊÌÀ>ÃvÀ>ÀÊ >µÕiÊi`jÊiÊÌ>ÊÃÊV ÊiÃiöÊiÊÀi«iÌiÊÃÊÕ>ÊV>«>>]ÊÞÊ>Ê>VÌÛ`>`ÊÃiÊ`iÌÕÛÊ>Ê>ÊÛÃÌ>Ê`iÊÕÃÊV>ÀÀÕ>iÊÞÊ`iÊÃÊ }Õ>À`>ð Ê>Ê«jÀ}>Ê>«>ÀiViÀÊÕÊÞÊ>Ê`ÕViÊÞÊ iÀÃ>Ê- BV B]Ê — 577 — µÕiÊÛiÃÌ>ÊVÊÃÕÃÊ >LÌÕ>iÃÊÞÊÕÃÃÊÀ«>iÃÊV Ã°Ê Ê«>sos cortos se acercó a su prometido, que descubrió que lucía en iÊ«iV Ê>ÊVÀÕâÊ`iÊÀʵÕiÊiÊÀi}>>À>ÊiÊ*i°ÊÊÃÌÕ>ÀÃiÊvÀiÌiÊ>ÊjÊVÊ>ÊV>Liâ>ÊÞÊÕÌ>`ÊÃÊ«ÕÃÊÃÊ>âÊiÊÃi>Ê`iÊ sometimiento. p>`Ê]Ê ÞÊ >ÊÛÕiÌÊÊVÀ>âÊ>Ê«>«Ì>À]ÊVÊiÊ día en el que recobré la libertad. Antes de conocerte estaba al VÀÀiÌiÊ`iÊÕ`Ê>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊViÃ>Ã]ÊÞÊ ÞÊÃÞÊLÀiÊ}À>V>ÃÊ >ÊÌ°Ê>L>ÊÌi`Ê«ÀÊÌÕÊÛ`>ÊÞÊ«ÀÊÌÕÊÀi}ÀiÃ°Ê À>ÊÃjʵÕiÊiÊ amas por encima de todas las cosas. ÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê`iÊi>ÀÀ>LiÊ>i}À>Ê>ÊVÌi«° p·Õ`>ÃÌiÊ>}Õ>ÊÛiâÊ`iÊÊÀiÌÀ¶Ê ÊÃÕvÀ>ÃÊ«ÀÊiÃÊ >?ÃÊp>Ê>ÊiÊ Ã«>p°Ê Õ>`ÊÌiÊÌi}ÊÕÌÊ>Ê]Ê>Ê V iÊÃiÊVÛiÀÌiÊiÊÕ>Ê>>>Ê`viÀiÌi°Ê+ÕjÊ>i}À>ÊiÊ`>Ê ÛiÀÌiÊ- BV B° ÊÕ>Ê>VÌÌÕ`Ê`iÊ`}`>`ÊvÌ>]ÊiÊVÌiÃÌ\ pÕµÕiÊÊ`ijÊÌ`Ê«ÀÊiÃÌ>ÀÊÕÌÊ>ÊÌ]Ê iÊÀiVL`Ê?ÃÊ `iÊʵÕiÊiÀiâV]Ê,`À}°ÊÊ>ÀÊiÃÊÕ>ÊvÀÊvÀ?}ʵÕiÊÌ>À`>Ê iÊvÀiViÀ°ÊÞÊÃiÊ >Ê>LiÀÌÊ«>À>ÊÊiÊÌ`ÊÃÕÊiëi`À°ÊÀ>Ê >Ê«ÀÕiL>ʵÕiÊiViÃÌ>L>°Ê>ÃÊÛÕiÌÊ>Ê°Êu Õ?ÌÊÊ> i>L>t ÊV>ÀÌ}À>vÊÃiÊÃÌÊ`iÛÕiÌÊ>ÊÃÕÊÖVÊ }>À° p-ÞÊÕÞÊviâÊ >Lj`ÌiÊÀiVÕ«iÀ>`Êp>viÃÌÊ,`À}]ʵÕiÊÃÊÃiÊ>ÌÀiÛÊ>ÊLiÃ>ÀiÊ>ÃÊ>Ã]Ê«ÕiÃÊ`iVi>ÃÊ`iÊÀ>`>ÃÊiÃÌ>L>Ê«i`iÌiÃÊ`iÊÃÕÃÊÛiÌÃp°Ê9ÊLi]Ê·µÕjÊ iÃÊÌ`ÊiÃÌÊ- BV B¶Êu*>ÀiViÊ>ÃÊÌ>À>â>>ÃÊ`iÊ-iÛ>Ê«ÀÊÃÕÊ >iÌÀitÊÃÌÞÊ«ÀiÃ>`° —Pues todo te pertenece, querido mío —repuso sumisa. 9ÊiÌViÃÊÃiÊ«À`ÕÊiÊ,`À}ÊiÊ`iÃÕLÀ>iÌ° - BV BÊ`iëi}ÊÃÕÊiëi`ÀÃ>ÊÌiÀÕÀ>ÊÞÊÃÕÊ>Ì>ÊÌi}iV>]ÊÛÌ?`Ê>ÊiÌÀ>ÀÊiÊ>ÊV>Ã>Ê`iÊL?>}]ÊV>âÊÞÊÀÌiÀʵÕiÊ >L>Ê«ÀÛÃ>`ÊViÀV>Ê`iÊ>>Ì>]ÊVÛÀÌj`Ê iÊÕ>Ê`V>Ê>ðÊ1>ÊÛiâÊ>ÊÞÊÌÀ>ÃÊ>LÀ>â>À>ÊÌiÀ>iÌiÊ ÞÊLiÃ>ÀÊÃÕÃÊ>LÃ]ÊÃiÊ>V`>À]ÊV>`ÊÃÕÊiÝ«V>V°Ê,`À}ÊÊÛ>ÊÕÊÃÊÖÃVÕÊiLiiÃ>`ÊVÊÃÕÃÊ«>>LÀ>ÃÊ V>ÃÌi>>ÃÊÞÊV >ð pÌj`ii°ÊiÃ`iÊiÊ«ÀiÀÊ`>ʵÕiÊÛÃÌ>ÃÊ>Ê«>Ì>VÊ>`ÕÀjÊÕÊ«ÀÞiVÌʵÕiÊÃiÊ >ÊVÛiÀÌ`]Ê«ÀiÀÊiÊÀ— 578 — µÕiâ>Ê«>À>ÊiÃÌ>ÊÛ>ÊÞÊÌ>LjÊiÊÕiÃÌÀÊLiivV°ÊÊ«VÊ`iÊ ÌÕÊ«>ÀÌ`>]ÊÞÊVÊ>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊ`Ê`ÀjÃ]Ê`iÊÕÊÞÊ`iÊ/ë]ÊiÊ >v>jÊiÊiÛ>Ì>À>ÊÞÊiÝÌÀ>iÀiÊÃÕÊÕÌ`>`]ʵÕiÊiÃÊʵÕiÊ>Ê>ÌÕÀ>iâ>ÊÃÊvÀiViÊ>Ê>ÃÊi>Ã°Ê ÊÌiÊ`iÊ>`>Ê«>À>ÊÊ>>`ÀÊ ?ÃÊ«ÀiVÕ«>VÊ>ÊÌÕÊÛ`>]ÊÞÊ«ÀµÕiÊÃjʵÕiÊÌiÊ«`À>Ã]ÊÞ>Ê µÕiÊÃÊV>L>iÀÃÊië>iÃÊÊÌÀ>L>?ÃÊVÊÛÕiÃÌÀ>ÃÊ>ÃÊÞÊÊ VÃ`iÀ?ÃÊÕÊ`ià À°Ê ÌjÊi`>Ì>iÌiʵÕiÊiÃÌ>ÊÌiÀÀ>Ê era rica en nopal, con su vÀÕÌÊViÃÌLiʵÕiÊ>µÕÊ>>Ê }ÃÊ V ÕLðÊ->LÀ?ÃʵÕiÊiÊiÃÊ >LÌ>ÊÕÊÃiVÌÊÕÞÊ«iVÕ>À]Ê ÛÕ}>ÀiÌiÊVV`ÊiÊ ÕiÛ>Êë>>ÊVÊcochinilla, que ÛÛiÊVÊ Õjëi`Ê`iÊ>ÃÊÌÕiÀ>ð ,`À}]Ê«>À>â>`]ÊÊ«iÀ`>Ê`iÌ>iÊ`iÊ>ÊiÝ«V>V]ÊÞÊ opinó: p·1ÊÃ}vV>ÌiÊLV ÊiÃÊiÊ«ÀÌÀÊ`iÊÌ`>ÊiÃÌ>Ê>VÌÛ`>`¶ iÊ>iÀ>ÊiëÌ?i>ÊÞÊ«iÀÃÕ>ÃÛ>Ê- BV BÊÀi«V\ pÃÊiðÊÃiÊÃiVÌÊÃiÊ>iÌ>Ê`iÊ>ÊÃ>Û>Ê`iÊ>ÃÊ«iV>ÃÊÞÊ `iÃ`iÊÌi«ÃÊiÀ>iÃÊiÊ >ÊÃiÊÕÌâ>L>Ê«>À>Êv>LÀV>ÀÊ un colorante rojo llamado «El Carmín de Cochinilla°Ê Õ>`Ê ÛÊi>LÀiÃÊ`iÊiÃÃÊ}À}ÃÊÃLÀiÊ>ÃÊÌÕiÀ>Ã]ÊÀiVVÊ>Ê}À>Ê vÀÌÕ>ʵÕiÊiViÀÀ>L>ÊÞʵÕiÊÌi>ÃÊ>Ê>V>ViÊ`iÊ>Ê>°Ê Usa lo que tienes y seguro que crecerá», me aconsejaba mi maestro zen. Y así ha sido. ,`À}ʵÕiÊ«VÊ>Ê«VÊiÌi`>Ê>Ê}À>ÊÌ>Ài>ÊiʵÕiÊÃiÊ >L>ÊiÌ`]Ê`\ p-]ÊÃjʵÕiÊÃÊL>ÀVÃÊ`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`ÊV>À}>Ê`iÃ`iÊ >ViÊ >ÃÊiÃiÊ«À`ÕVÌ]Ê«iÀÊ}À>L>ÊÃÕÊÀ}i°Ê*ÀÛ`Ê«ÀÊ>Ê >Ã>Ê`iÊ ÌÀ>Ì>V]ÊVÃÌÌÕÞiÊiÊÃi}Õ`Ê«À`ÕVÌÊ`iÊiÝportación a Europa después de la plata. ¿Y cómo pusiste en marV >Ê>Ê«À`ÕVV¶Ê*>À>ÊÕ>ÊÕiÀÊÊ`iLÊÃiÀÊ>`>Êv?V°ÊuiÊ >ÃLÀ>Ãt /ëʵÕiÊ >L>Ê«iÀ>iV`ÊV>>`]ÊiÊÃÀÊ>ÊÃÕÊ«>ÌÀ° —Resultó asombrosamente sencillo con las indicaciones de >>Ê- BV B]Ê>Ê>ÞÕ`>Ê`iÊ ÀÀi}`ÀÊÞÊVÊ>Ê>` iÃÊ`iÊ«ÕiL]ʵÕiÊ>«Þ>Ê>ʵÕiiÃÊiÊ`>ÊÌÀ>L>ÊÞÊÕÊÀ>ÊÕÃÌ°Ê>ÊÃiÀ>ÊÃiÊ >Ê}>>`ÊiÊVÀ>âÊ`iÊÃÊ«LÀiÃʵÕiÊ>Ê>>Ê/>Ìâ]ʵÕiʵÕiÀiÊ`iVÀÊiÊi}Õ>Ê>âÌiV>]Ê ÕiÃÌÀ>Ê>`ÀiVÌ>>. — 579 — >ÊÛiÊÃiÊÃÌÀ>L>ÊV«>V`>]ÊÞÊÃÊ>«>ÀÌ>ÀÊ>ÊÀ>`>Ê`iÊ ,`À}]ÊÀi«V\ p/ëÊiÝ>}iÀ>°Ê>/ÃiÊ`Vi\ÊQue lo largo y lo corto y lo pobre y lo rico se desarrollan juntos. Vacíales el corazón de rencor a los pobres y llena su estómago. Así se debilita su ambición y crecerá el afecto. Ser rico y además arrogante, es la mayor de las desdichas».Ê-Ê}iÌiÃÊÃiV>ÃÊÞÊ>}À>`iV`>ÃÊÞÊ«Ài>ÊiÊLÕiÊ ÌÀ>ÌÊÞÊiÊ i>iÊ`iÊÃÊ?ÃÊ«Õ`iÌiÃ°Ê iViÃÌ>L>Ê`iÊÕiÃÌÀÊÀiëiÌÊÞÊV>À° Ê ÀiiVÕiÌÀÊ Ê >L>Ê «``Ê ÃiÀÊ ?ÃÊ ÃÀ«ÀiÃÛÊ «>À>Ê -Û>° pu Ê«Õi`ÊVÀiiÀʵÕiÊÌÖÊÃÊ >Þ>ÃÊ>â>`ÊiÃÌ>Ê`ÕÃÌÀ>tÊ Verdaderamente eres una mujer excepcional —la aduló—. ¿Y VÊvÕV>ÊÌ`ÊiÃÌiÊÌ}>`]ʵÕiÀ`>¶Ê6iÊV>«iÃÃÊ`iÊ >?Ê«>À>Ê>V?ÊVÊViÃÌÃ]Ê>`iÀ>ÃÊÞÊV>>Ã]ÊÞÊÛiʵÕiÊÃ>LiÊʵÕiÊ >Vi° pÃÊÕÊÌÀ>L>Ê>ʵÕiÊiÃÌ>L>Ê >LÌÕ>`Ã]Ê«iÀʵÕiÊ >L>Ê Àii}>`Ê>ÊÛ`°ÊiÊÃ>L`Ê«ÀÊÃÊ>>«iÃʵÕiÊ >ViÊÕÊÃ}Ê ÃÕÊi«iÀ>`ÀÊVÌiâÕ>ÊÀiVL>ÊÌ>i}>ÃÊ`iÊVV >ÊVÊÌÀLÕÌÊ`iÊÃÊ«ÕiLÃÊ`iÊiÃÌ>ÊÀi}°ÊiÃÊi«i>`Ê>Ê?ÃÊ`iÊ un centenar de jornaleros, que con el método que emplean aquí, ÞÊiʵÕiÊÞÊVVÊiÊ >]ÊiÝÌÀ>iÊiÊ«}iÌÊÀ°ÊÃÊÕÞÊ ÃiV]Ê,`À}]ÊVÃÃÌiÊiÊiÝÌi`iÀÊÕ>Ê}>Ã>ÊÃLÀiÊ>ÃÊÌÕ>Ã]Ê ÞÊVÊÕÊVi«Ê`iÊ«Ö>ÃÊÃi«>À>ÀÊÃÊÃiVÌÃÊ`iÊ>Ê«>Ì>°Ê1>Ê ÛiâÊ«Ài``ÃÊiÊiÊ«>ÊÃiÊÌÀ>Ã>`>Ê>ÊÕÃÊV>iÃʵÕiÊVÕLÀÃÊVÊ>}`]Ê``iʵÕi`>Ê`i«ÃÌ>`>ÃÊViÌi>ÀiÃÊ`iÊVV >Ã]ÊÃÌ>ÃÊ«>À>ÊÃiÀÊ>«Õ>`>ð - BV BÊÌÊ`iÊÕ>ÊL>`i>ÊÕÊÃiVÌÊ}À>>ÊÞÊ,`À}Ê V«ÀLʵÕiÊÌi>ÊvÀ>Ê`iÊ}À>ÊÀâÊÞʵÕiÊiÃÌ>L>ÊVÕLiÀÌÊ«ÀÊÕÊ«ÛÊL>µÕiV° pÊÛiÀ?ÃʵÕiÊÃiÊiÝÌi`iÊ>À}>ÃÊ>Ã]Ê``iÊÃiÊÃiV>Ê>Ê Ã]ÊÞ>ʵÕiÊV>ÀiViÃÊ`iÊ ÀðÊÊ>Ê}À>>ʵÕiÊÃÕiÌ>ÊÞʵÕiÊÞ>Ê iÃÌ?Ê«ÕÀvV>`>]Ê>ÊVÛiÀÌÃÊiÊ«>iÃÊÀâÃÊ`iÊiÃiV>ÊV>ÀiÃ]ʵÕiÊiÃÌ>ÃÊÛi`i`Ê`iÃ`iÊ >ViÊÌÀiÃÊiÃiÃÊ>ÊÃÊiÀV>`iÀiÃÊ`iÊ6iÀ>VÀÕâ]Ê>ÊÃÊ«ÌÀiÃÊ`iÊjVÊÞÊ>ÊÃÊÌÌÀiÀÃÊ`iÊ *ÕiL>°Ê9ÊVÊÃ>LiÃʵÕiÊiÊ}ÕÃÌ>Ê`iVÀ>À]ÊiÊ>µÕiÊV >âÊ µÕiÊiÃÌ?ÊÌÀ>ÃÊ>ÃÊ>À>ÕV>À>Ã]ÊÛ>À>ÃÊÕV >V >ÃÊ«Ì>ÊL>ÊÊ`— 580 — ÀiVVÊÛiÃÌ`ÃÊVÊvÀiÃÊÀ>ÃÊÞÊÌ>LjÊVÊÌÌiÊ>âÕÊ`iÊ }>ÃÌÊ`iÊ/ÕÕÃiʵÕiÊ iÃÊV«À>`ÊiÊiÊ«ÕiÀÌ°ÊiÃ`iÊ >>«>Ê>Ê*ÕiL>]Ê À`L>]Ê+ÕiÀjÌ>À]ÊÊiÊÃÊjV]ÊÃiÊ cuentan por cientos las prendas pintadas en «La AguadaÊVÊ iÃÌiÊÌÌiÊÞÊ>`À>`>ÃÊ«ÀÊÊVÊiÌiÕi>ÃÊV >ð ÊÃiL>ÌiÊ`iÊ-Û>Ê>«i>ÃÊÃÊiÀ>Êi}LiÊ«ÀÊiÊ>ÃLÀ° p Ê«Õi`ÊVÀiiÀÊ- BV B]ÊÞÊÊ>Vi«ÌÊ«ÀµÕiÊÊiÃÌÞÊ Ûi`° p1ÊiÀV>`iÀÊÃÊVviÃʵÕiÊiÊiÃÊ`iÊÕÊ>Ê iÃÊ V>L>`Ê>ÊvÀ>Ê`iÊÛiÃÌÀÊ`iÊ>ÃÊÕiÀiÃÊ`iÊ ÕiÛ>Êë>>°Ê ÌiÃÊÃiÊVÕLÀ>ÊVÊÌÖV>ÃÊ«>À`>Ã]ÊÞÊ> À>ÊÃÕÃÊ>Ì>ÛÃÊÃÊ`iÊ vÀiÃÊ`iÊÛÛÃÊVÀiÃ]ÊÞÊ >ÊÃ>`Ê`iÊ>µÕ]Ê`iÊÌÕÊ >Vi`>]ÊÞÊÃÊ >ÞÊ>ÊViÌi>ÀiÃÊ«ÀÊÌ`ÊiÊÌiÀÀÌÀ]ÊÞÊ?ÃʵÕiÊ >LÀ?°ÊÃÊ>Ê ÕiÛ>Ê`>ÊiÊjV° p ÕiÃÌÀ>Ê >Vi`>]ʵÕiÀÀ?ÃÊ`iVÀ]ÊÞÊ >ÊÃ>`Ê`iÊÌÕÊÌ>iÌÊ ÞÊ`iÊÌÕÃÊ>ÃÊ«À`}Ã>ðÊÃÊÌ>ÌÊÌÕÞ>ÊVÊ>Êp>Ê>p°Ê Ê >ÞÊ>`>ÊVÊ`i>ÀÌiÊÃ>ÊÞÊÌÕÊiÌiÊVÀi>ÌÛ>ÊÛÕi>Ê VÊÕÊ >V°ÊÃÌÞÊ>ÃLÀ>`]ÊVÀjii°ÊÊÊÊÃiÊiÊ Õbiera ocurrido. p-Ê ÕLiÀ>ÊiÃÌ>`Ê>ÊÃLÀiÊ>ÊiëiÀ?`Ìi]ÊÊÛ`>Ê ÃiÊ ÕLiÀ>ÊÃÕ`ÊiÊÕÊiÃÌ>`ÊÃLÀÊÞÊÃÊ`iÃÊÌiÀÀiÃÊiÊ >LÀ>Ê>LV>`Ê>Ê>Ê`iÃiëiÀ>V°ÊÃÌÊiÊ >ÊÃ>Û>`]Ê ,`À}° p>ÊÌÕÞ>ÊiÃÊÕ>Ê>VÌÌÕ`Ê`iÊ`}`>`ʵÕiÊÊÌiiÊ«ÀiV° p9Ê >ÞÊ?ÃÊp`Ê- BV BpÊÕ]ʵÕiÊiÛ>Ê>ÃÊVÕiÌ>ÃÊ`iÊ `iÀʵÕiÊÃÊ`i>ÃÌi]ÊiÊ`iV>Ê>ÞiÀʵÕiÊiÊ«>ÌÀÊÃiÊ >Ê VÀiiÌ>`ÊiÊ?ÃÊ`iÊ`ÃÊÊ`ÕV>`ÃÊÞʵÕiÊÃÊiÀV>`iÀiÃÊ `iÊ/>«VÊÃÊ >Ê«i``Ê`ÃViÌ>ÃÊÃ>Þ>ÃÊÌi`>ÃÊÞÊ«Ì>`>ÃÊ iÊiÊÌ>iÀ°ÊÃÊÊ Õ`iÊVÌÀLÕVÊ>ÊÌÕÊiÀiÊ}iiÀÃ`>`Ê «>À>ÊV}]ʵÕiÀ`Ê,`À}° À>Ê>}Ê>ÕV>ÌiÊ«>À>ÊiÊ>VÌÀÊ,i>]ʵÕiÊiÝV>\ pu·Õ`iÊVÌÀLÕV¶tÊu>ÃÊVÀi>`ÊÕÊÛiÀ`>`iÀÊi«ÀtÊÊÊiÃÊÌÕÞ]ÊÞÊÊÌÕÞÊ°ÊÕÞÊ«ÀÌÊÃiÀiÃÊÕ>Ê ÖV>Ê>>]ÊÞÊÃÊ >L>ÀiÃÊ`iÊÊÕiÃÌÀÊÞÊÊ`iÊÕiÃÌÀÃÊ Ã° - BV BÊiÊ`i`VÊÕ>ÊÃÀÃ>Ê>`À>LiÊÞÊÊÀÊVÊÃÕÃÊ ÃÊÀ>Ã}>`Ã]Ê``iÊÃÊ?ÃÊ>À`ÕÃÊVÛiiÌiÃÊÃiÊ`Õ>ÊÞÊ — 581 — >ÃÊ`iVi«ViÃÊ`ÃÕ>°Ê- BV BÊ >L>Ê >>`ÊiÊÀii`Ê >`iVÕ>`Ê«>À>ÊÕÀÃiÊ>ÖÊ?ÃÊ>ÊÃÕÊvÕÌÕÀÊ>À`ʵÕiÊ«iÃ>L>Ê µÕiÊ>ÊiÝVVÕL>Ê«Ãi>ÊÕÊ`Ê>ÌÕÀ>Ê«>À>Ê >ViÀÊviViÃÊ>ÊÃÊ `i?ð p >`>Ê`iÃÌÀÕÞiÊ?ÃÊiÊiëÀÌÕÊ`iÊÕÊÃiÀÊ Õ>ÊÞÊiÊ>âÊ `iÊÕÊ`iÊÕ>Êv>>ʵÕiÊ>ÊiViÃ`>`]Ê>Ê«iÕÀ>ÊÞÊ>Ê«LÀi â>°ÊÃÌiÊ«ÕiLÊiÃÊ?ÃÊÀVÊÞÊ?ÃÊviâÊ`iÃ`iʵÕiÊViâ>ÃÊ>Ê ÌÀ>L>>À]Ê«ÕiÃÊiÛ>ÊÀ>iÃÊ>ÊÃÕÃÊV>Ã>Ã°Ê À>]ÊVÊÌÕÊ«ÀiÃiV>Ê >µÕÊ«`À?ÃÊV>ÀÊiÊi}VÊ`iÊ>ÃÊ>`iÀ>ÃÊ«ÀiVÃ>Ã]Ê,`À}°Ê ÃÊiÀV>ÌiÃÊ`iÊ< Õ>Ì>iÊiÃÌ?Ê`ëÕiÃÌÃÊ>ÊV«À>ÀÊʵÕiÊ iÃÊvÀiâV>ðÊ9ÊiÊÀiÌÀ>ÀjÊÞÊiÊ`i`V>ÀjÊÃÊ>Ê}LiÀ>ÀÊ ÕiÃÌÀ>ÊV>Ã>]Ê`ÊV>`>ÊÛiâÊiÀÊÛÕiÃÌÀÊ`>ÊÞÊ>ÃÊÛiÀ`>`iÃÊ`iÊ>ÊviÊ`iÊiÃÕVÀÃÌ]ÊÊÕiÛÊÕ`>°Ê>Ê«>âÊ >ÊÀi>V`ÊiÊ mi alma. p·9ÊvÀ>ÞÊÃi¶ pÃÊÕÊÛiiVÌÊ«>ÌiÀ>ÊÞÊÃiV]ÊÞÊiÊ?ÃÊV>ÃÌÊ`iÊÃÊ LÀiðÊ>Ê>v>â>`ÊiÊÊVÀ>âÊÛiÀ`>`iÃʵÕiÊÊVV>Ê `iÊÌÕÊvi°Ê`i?ÃÊÛiÊVÊLÕiÃÊÃʵÕiÊÃ}>Êi`Ì>`ÊÃi}ÖÊ el rito zenÊÞʵÕiÊÊÀii}ÕiÊ>ÊÛ`ÊiÊÀiVÕiÀ`Ê`iÊÃÊ>Ìi«>Ã>`Ã]Ê«À?VÌV>Ê>}À>`>LiÊ>ÊÃÊÃÊ`iÊðÊÊ`>Ê`iÊÊL>ÕÌâÊ ÞÊVÛiÀÃÊ`ivÌÛ>]ÊÃiÀ?ÊiÊ?ÃÊ iÀÃÊ`iÊÊÛ`>°ÊiÊ iÊ «ÀiÌ`ʵÕiÊÀiVÃÌÀÕÀiÃÊiÊÌi>`ÊÞÊ>ÃÊVi`>ÃÊ`iÊ>ÊVmunidad. p-iÀ?ÊʵÕiÊÌÖÊ`iÃiiÃ]ÊCamelia°ÊiÊ}ÕÃÌ>ʵÕiÊÃi>ÃÊV«>ÃÛ>ÊVÊiÃÃÊvÀ>VÃV>ðÊ/iÊ iÊÌÀ>`ÊÕÊÀi}>Ê«>À>ʵÕiÊÊ ÕâV>ÃÊiÊiÃiÊ`>ÊÃi>>`]ÊÀi}>Ê`iÊ>Ê«ÀViÃ>ÊÃ>LiÊ >À>ÊÕ}i>]Ê>Ê >Ê«Ài`iVÌ>Ê`iÊ-ÕÊ>iÃÌ>`]ÊiÊÀiÞÊ`Êi«i° p·iÊÊÛ>ÃÊ>ÊiÃi>À¶Êu+ÕiÀÊÛiÀtÊpiÊ«`ÊVÊVÕÀsidad. pu tÊ]ÊÊ«Õi`iÊÃiÀÊpÃiÊV >Vip°Ê>ÃÊ`iÊiëiÀ>ÀÊ>ʵÕjÊ vÀ>ÞÊÃiÊ`iÀÀ>iÊiÊ>}Õ>ÊVÃ>}À>`>ÊÃLÀiÊÌÕÊV>Liâ>]ÊÊ>Ê que accedas a unirte a mí para siempre. pÌViÃÊ iÊ`iÊ>}Õ>À`>ÀÊÕÞÊ«VÊpÀi«VÊÞÊÃiÊ>LÀ>âÊ a él. ,`À}ÊV«Ài`>ʵÕiÊiÊÃÕÊ«ÀiÌ`>ÊÃiÊ >L>Ê«iÀ>`Ê Õ>ÊÃ`>LiÊÌÀ>ÃvÀ>V°Ê>ÊÕV >V >Ê`iÃLÀ`>L>ʵÕiÌÕ`ÊÞÊÕ>ÊÛ>iÌ>Ê>`À>Li°ÊÃÌ>L>Ê`iÃÕLÀ>`Ê«ÀÊ>ÊvÀiâ>Ê — 582 — `iÊ>ÃÊ«>>LÀ>ÃʵÕiÊÃ>>Ê`iÊÃÊ>LÃÊ`iÊ- BV B]ʵÕiÊÃiÊVplacía en los laberintos de las sílabas castellanas sin aprensión. iÃ`iÊ>Ê>ÌÕÀ>`>`Ê`iÊ>À]ÊÞÊÃÊ>ÃÊÌÀ>L>ÃÊ`iÊ>ÊÀ>â]ÊÀi«>Àtía felicidades a su alrededor. p-ÊÃÊÀÀiÃÕÌÃÊ>Ìi«iÊ>ÊVÃiÀÛ>VÊ`iÊÃÕÊÛ`>Ê >ÊÃÊÃÕÃÊiÛÌ>LiÃÊÌiÀiÃ]Ê- BV B°Ê*iÀÊÊÛ`iÃʵÕiÊ>Ê Ãi}ÕÀ`>`]ÊiÊvÕÌÕÀÊÞÊ>Ê«>âÊÃÊLiiÃÊiviÀÃʵÕiÊiÃÌ?ÊiÊ >ÃÊ`iÊÃÊÌÀ>ÃÊÞÊÃLÀiÊÌ`ÊÃÕiÌÃÊ>Ê>ÃÊÛii`>`iÃÊ`iÊ>Ê vÀÌÕ>ÊpiÊÀiVÀ`p°ÊÞÊÌiiÃ]ÊÞÊ>>>Ê«`iÃÊ«iÀderlo. p1Ê}À>`ÃÊ«ÀÛiÀÊÃiÊ>LÀiÊ>ÌiÊÃÌÀÃ]Ê,`À}Ê pÃiÊÀi>vÀp°Ê>ÊÛiÀ`>`iÀ>ÊVÕiÃÌÊÊiÃÊʵÕiÊÀiVLiÃ]ÊÃÊ ÊµÕiÊ >ViÃÊVÊʵÕiÊÀiVLiÃ°Ê viÃÊiÊj° —¿Y si el destino o la fortuna nos lo arrebatan un día? p>LÀ?ÊiÀiV`Ê>Ê«i>ÊiÛ>Ì