Tusleb’ k’anjel reheb’ aj ralch’och’ re li kawresinb’il k’anjel re xchab’ilobresinkil li txolok ut xtiqb’al ru li xkab’k’ojaril li tzolok. K’anjel Xb’aanunkil Chan ru tb’aanumanq 1. Xraqalil: Chixjunil li xb’een ut xkab’ hiil tzolok ut chi chaab’il ru. 1.A Xtenq’ankil xyub’al ru li xtusb’il k’anjel re li xseeb’ankil tzolok. Xkawresinkil li k’ajel Xkawresinkil rix li xcha’alil Xyoob’ankil,x chi ris li k’utuk ut tzolok sa’ ka’paay aatin reheb’ li puktasinkil ut tzolok sa’ ka’paay ru tzolom wankeb’ sa’ xb’een, xkab’ xje’k’inkil li aatinob’aal ut jalajanq ut rox na’aj , re li xb’een hiil na’aj jalanjalanq chi chi nawom chi ru li taak’emaanq raajelil ru li k’a’aq re ru xb’een ut xksb’ hill li k’a’uxlak , aatinak, Tz’iib’ak ut taak’anjelaq tzolok sa’ li tusleb’ ilor ru hu sa’eb’ li aatinob’aleb’ sa’ k’anjel xseeb’ankil li Mayab’ jo’ xb’een maraj xkab’ xkawresinkileb tzolok. aatinob’aal sa’ xje’k’inkil li ’ laj tzolonel jalanjalanq chi k’a’aq re ru taak’anjelaq sa’ xkawresinkileb’ Xkawresinkile laj tzolonel b’ aj tzolonel Aj b’anuhomre Sa’ li xtusb’al ru li k’anjel xseeb’ankil ru tzolok t-uxmaanq li k’utuk sa’ ka’paay ru aatinob’aal ut jalanjalanq chi b’aanuhem sa’ 200 chi tzoleb’aal: b’ar wi’ te’tz’aqoonq 16,200 chi tzolom aj ralch’och’eb’ sa’ xtiikalil li k’utuk ut tzolok sa’ ka’paay ru aatinob’aal ut ut k’iila b’aanuhem re li tusleb’ k’anjel Xseeb’ankil ru tzolok. Xxaqab’ankil chan ru te’uxmaq xsik’b’al ruheb laj tzolonel te’ k’eemaq xk’anjel sa’eb’ li tzoleb’aal te’ k’utuq sa’ ka’paay ru aatinob’aal ut jalanjalanq chi b’aanuhem. Xk’eeb’al xk’anjeleb’ aj tzoloneleb’ wankeb’ xtzolb’al sa’ ka’paay ru chi aatinob’aal ut jalanjalaq chi b’aanuhem re te’k’utuq sa’ ka’paay ru aatinob’aal ut jalanjalaanq chi b’aanuhem sa’eb’ li tzoleb’aal wankeb’ sa’ li tusleb’ k’anjel Xseeb’ankil ru tzolok . Xkawresinkileb’ aj k’utunel sa’ kapaay ru chi aatinob’aal ut jalanjalanq chi b’aanuhem sa’ li k’anjel re xseeb’ankil tzolok. Xpuktasinkil ut xje’k’inkil li jalanjalanq chi tasal hu re xkawresinkileb’ laj tzoonel sa’ ka’paay ru chi aatinob’aal ut k’ila b’anuhem, re aj wi’ k’anjelak chi jo’ka’an sa’eb’ li xtzolb’aleb’ Hab’ V-M re IBE/DIGEBI 20102012 V-M re IBE/DIGEBI 20102012 Xkawresinkil Ut xsik’b’al xyaalal jo’ chan ru ak xaqab’anbil xb’aanunkil. Xk’eeb’al xk’anjel aj tzoloneleb’ V-M re EBI/DIGEBI , Aj Jolominel seeb’anb’il tzolok Xjolomil Tzolok re li junjunq chi tenamit. (Departamen tal ) 2009 Xkawresinkile b’ aj tzolonel MINEDUC DIGEBI 1 Xyoob’ankill li jalanjalaan chi tasal hu re xkawresinkileb ’ aj tzoloneleb’. V-M re EBI/DIGEBI , Aj jolimeneleb’ re li tusleb’ 2009 2009 K’anjel Xb’aanunkil Chan ru tb’aanumanq wankeb’ sa’ li tusleb’ k’anjel xseeb’ankil ru tzolok. Xk’uub’ankil ut xje’k’inkil li jalanjalaanq chi xhuil tzolok sa’ ka’paay ru tzolok ut k’ila B’aanuhem re aj wi’ k’anjelak chi jo’ka’an sa’eb’ li xtzolb’aleb’ yook chi k’anjelak rik’in li xseeb’ankil ru tzolok. Xk’uub’ankil, xje’kinkil ut roksinkil li jalanjalaan chi tasal hu re txolok ut kawresiink tzolonel. Aj b’anuhomre k’anjel xseeb’ankil ru tzolok . (Unidad de Primaria Acelerada) V-M re EBI/DIGEBI , Aj jolimeneleb’ re li tusleb’ k’anjel xseeb’ankil ru tzolok . (Unidad de Primaria) MINEDUC, DIGEBI Hab’ 20102012 Xk’eeb’al jalanjalaanq chi Jalanjalaanq 2010 tz’iib’anb’il k’anjeleb’aal choq chi tasal hu reheb’ li tzoloeb’aal te k’anjelaq b’ar wi’ sa’ ka’paay ru chi aatinob’aal ut te’tawmaanq k’iila b’aanuhem, joka’an ajwi’ na’leb’ chi rix choq reheb’ li tzoleb’aal te’k’utuq k’ila sa’ jun aatinob’aal (sa’kaxlan b’aanuhem ut aatin) te’k’eemanq aj wi’ li k’utuk sa’ xk’ajelob’aaleb’ chi rix li k’ila ka’paay ru b’aanuhem. aatinob’aal 1B. Tenq’ tk’anjelaq re xkawresinkileb’ aj tzoloneleb’ Xkawresinkileb’ Li Xyijachil xk’ihal las Kawresiink aj DIGECADE/ 2010 chixjunileb’ laj tzoloneleb’ nake’kanjelak sa’ tzolonel Xnimqal ru k’utunel yooqeb’ chi ka’paay ru aatinob’aal yookeb’ chi yookeb’ chi tzoleb’al k’anjelak sa’ hoonal k’anjelak, te’xk’ul li k’anjelak. a’an. xkawresinkikl chi ru li xhooanalil (Universidad (Profesionalización x’k’anjel, sa’ xraqik li kawresiink es ) Docente) a’in laj tzolonel te’ xk’ul rib’ jo’aj tzoloneleb’ sa’ ka’paay ru aatinob’aal ut k’ila b’anuhem. 2. Xraqalil: Xkawresinkil ut xtiqb’al ru rilb’al ut x’aajelil ru xk’anjelankil xkab’ k’ojaril li tzolok sa’ junlaju toj sa oxlaju na’aj. 2.B Xkawresinkil ut xtiqb’al ru rilb’al ut xk’anjelankil xk’ojaril li tzolok sa’ junlaju toj sa oxlaju na’aj K’anjel Xb’aanunkil Xtiqb’al ru rilb’al ut x’aajelil ru xk’anjelankil li xk’ojaril li tzolok sa’ junlaju toj sa oxlaju na’aj sa’eb’ li k’aleb’aal. Sa’eb’ li na’ajej b’ar wi’ yook chi uxl li xk’ojaril li tzolok sa’ junlaju toj sa’ oxlaju na’aj, tento xk’iiresinkil xk’ihal las tzoloneleb’. Na’eb’enimaank ajwi’ naq yiijach xk’ihal li na’ajej yoob’anb’il choq reheb’ laj tzoloneleb’ te’okenq laj ralch’och. Ajel ru naq taachab’ilob`resimanq li tzoleb’aaleb’ b’ar wi’ nake’tzolok li ko’k’al wankeb’ b’ayaq sa’ li majelal , sa’eb’ li na’ajej b’ar wi’ ak nawno chik, na’ajmaak ajwi’ naq aj ralch’och’aqeb’ las tzolonel. Xyoob’ankil ut xk’uub’ankil li jalanjalaanq chi k’anjeleb’aal. Jo’ qayehaq Tz’ilb’il na’leb’, xxaqab’anb’il na’leb’ ut b’aanunb’il k’anjel jo’ aj wi’ li xjek’inkileb’. Chan ru tb’aanumanq K’anjeleb’aal ut aj kawresinel choq re xtiqb’al ru xk’ojaril li tzolok sa’ junlaju toj sa’ oxlaju na’aj sa’eb’ li na’jej ak nawno. Aj b’anuhomre Xjolomil tzolok (Mineduc) Hab’ 20092012 Xk’utb’al ut xtzolb’al Xb’aanunkil ut Ani 2010li xcha’al li k’ila xje’k’inkil li t’jolomiinq, 2012 b’anuhem natawman jalanjalanq chi V-M of Aj sa’ li xtusb’al ru k’anjeleb’aal. Jolominel re tzolok chi rix chab’ilobresi xcha’alil tzolok sa’ kil li tzolok ka’ paay ru (Depto. De aatinob’aal( CNB) sa’ Calidad) chixjunil li junjuunq V-M de chi tzolok na’uxmaak EBI/DIGEBI sa’xk’ojaril li tzolo , sa’ junlaju na’aj toj DIGECADE sa’ oxlaju na’aj Xkawresinkileb’ laj tzoloneleb’ Xkawresinkil DIGEBI 2010jo’eb’ li wankeb’ chi rix li roksinkil li xcha’al li aj tzolonel 2012 rik’in li chaqrab’, laj k’ila b’anuhem natawman sa’ li Telesecundaria ut li xtusb’al ru tzolok re li tenamit( nake’yeeman re CNB) Alternancia/NUFED 2C. Tenq’ choq reheb’ li tzolom nake’tawmank b’ayaq sa`li majelal Tenq’ choq reheb’ li Tenq’ choqreheb’ tzolom aj Tenq’ 2010tzolom re te’ ruhaanq ralch’och’ nake’tzolok sa’ 2012 chi tzolok xk’ojaril li tzolok junlaju toj oxlaju na’aj, nake’tawmank sa’ li na’ajej b’ar wi` yook chi uxl li k’anjel a’in. Ajel ru naq li xyijachil xk’ihal li tzolom nake’tawman sa’ li k’anjel a’in aj ralch’och’aqeb’. 3. Xraqalil: Xjolominkil ru li tusleb’ k’anjel chi rix li tzolok sa’ xtenq’ankil li xchab’ilob’resinkil li tzolok. 3A. Xtiikilal ut xkawilal xjolomankil tzolok sa’ xtenq’ankil li xchaab’ilob’resinkil li tzolok. K’anjel Xb’aanunkil Chan ru tb’aanumanq Tzolok kawresinkib’, k’aaq re ru , esilal sa’eb’ li puktesib’aal aatin sa’eb’ li raatinob’aaleb’ aj ralch’och’. Aj b’anuhomre V-M re IBE/DIGEBI , Aj b’een ut aj kab’ jolomineleb’ tzolok sa’eb’ li tenamit Hab’ Xkawresinkil ut tzolob’aleb’ li 2010wankeb’ sa’eb’ li ch’uut reheb’ li 2012 na’b’ej yuwab’ej nake’jolomiink sa’ li tzoleb’aal (Consejos Escolares), xk’eeb’aleb’ ajwi’ sa’ ajl laj k’amolb’eheb’ sa’ li k’aleb’aal, na’b’ej yuwab’ej re te’tz’aqoonq sa’ li xtusub’ankil ru li xsachb’al xtuminal li tzolok ut xtz’ilb’al rix se’ komonil eb’ li Aj b’een ut aj tenq’ nakek’ulman sa’eb’ li kab’ tzoleb’aal. jolomineleb’ A’in tento tk’eemanq sa’ ajl li 200 ilol tzolok ut chi tzoleb’aal nake’k’utuk sa’ aj ka’ paay ru ka’paay ru chi aatinob’aal ut k’iila aatinob’aal ut b’anuhem, chi sa’ li xxaqab’ankil k’iila ru li k’anjel re li xseeb’anb’il b’aanuhem. tzolok. K’ila tenq’ choq Tenq’ rik’in tumin cho’q re li DIGEPSA 2010reheb’ li tzoleb’aal xk’ojaril li tzolok sa’ junlaju toj sa 2012 oxlaju na’aj, ilb’il b’ayaq chi us eb’ laj tzolonel rik’in kaxmu (Telesecindaria, NUFED) ut reheb’ li tzoleb’aal seeb’anb’il tzolok: 2851 chi tzoleb’aal b’arwi ajel ru naq yijach li xk’ihal li tzolom aj ralch’och’eb’. 3B.Xkawresinkil li xjolominal tzolok (MINEDUC) sa’eb’ li k’anjel xk’uub’ankil li tusleb’aal k’anjel, jolomiink taqlaank ut rilb’al chi chaab’il sa’ li xb’aanunkil li jolomiik taqlaank ut li chan ru xje’k’inkil chi saq ru li xtuminal li tzolok. Xchaab’ilob’resinkil Jo’ ajwi’ chi rix li k’a’uxl “Xb’een X’oksimaank li DIPLAN 2010ru li tusleb’aal aatinob’aal ut xjuntaq’eetilal ajlaank ut ut 2012 k’anjel, rilb’al ut xloq’al li ixq ut Inc.” Chi rix li tz’ilok DIGEBI yalb’a’ix chi rix li tz’ilok rix komonil xb’aanumaank k’a’uxleb’ a’an k’utuk sa’ ka’ paay ru rik’ineb’ aj tzolonel xk’ojaril li aatinob’aal tzolok , b’ar wi xpatz’man chi rix li xpatz’omeb’ ut xk’ulub’eb’ aj ralch’och’ Rilb’al chi chaab’il li xnimal Xyoob’ankil DIPLAN 2010rutusleb’ k’anjel chi rix li rajlankil chan ru ut 2012 chi tustu ru li jalanjalaanq chi taa’ajmaq DIGEBI tzoleb’aal nake’tawman chi k’utuk maraj sa’ ka’paay ru aatinob’aal ( b’ar taab’ismaanq wi’ taak’utuq ma chixjunil li sa’ xraqik. tzoleb’aal a’an nak’utuk sa’ ka’paay ru aatinob’aal maraj yal Xkawresinkil ru li k’anjel chi rix chan ru tq’axtesimanq li tenq sa’eb’ li tzoleb’aal jo’ ajwi’ xwaklesiinkil xch’ool li k’aleb’aal re te’tz’aqoonq sa’ li tzoleb’aal. K’anjel Xb’aanunkil kiib’ oxib’ ajwi’ yook chi k’utuk chi jo’ we’) Roksinkil jun li k’anjeleb’aal re b’isok tb’aanumaaq chi rix li xk’eeb’al xmetz’ew li k’utuk sa’ ka’paay ru aatinob’aal sa’eb’ li tzoleb’aal wanqeb’ sa’ ajl te’ajmaaq resil. (Business Objects) jo’ ajwi’ xkawresinkileb’ eb’ li nake’k’anjelak sa’ li DIGEBI Chi rix chan ru xtawb’al chi chab’il li tz’ilb’il esil ut li xtusb’al ru li k’anjel chi rix chan ru roksinkil li k’anjeleb’aal re b’isok a’in. Hab’ Chan ru tb’aanumanq Aj b’anuhomre Xb’aanunkil ut kawresiink chi rix li k’anjeleb’aal re b’isok tb’aanumaaq. DIGEBI ut DIPLAN 2010 Xkawresinkileb’ aj jolomineleb’ tzolok re li junjuunq chi teep reheb’ li junjuunq chi tenamit. Xk’eeb’al xch’ool li k’utuk sa’ ka’paay ru aatinob’aal ut xawresiinkileb’ li nake’k’anjelak sa’ xjolominkil ut aj taqlanel tzolok nake’tawman sa’ junesal li yooqeb’ xtenq’annkil li 600 chi tzoleb’aal nake’k’utuk sa’ Ka’paay ru aatinob’aal Kawresiink ut wotzok na’leb’ V-M re IBE/DIGEBI 20102012 Xkawresinkil rix li yalb’a’ix chi rix li tzolok. Roksinkil li reetalil esil chi rix li “roksinkil li xb’een aatinob’aal ut li xlo’al xk’ulub’ li ixq ut wiinq) Ut xxaqab’ankil li yalb’a’ix chirix li nake’tzolok sa xk’ojaril li tzolok. Xb’aanunkil ut roksinkil li k’anjeleb’aal re b’isok tb’aanumaaq. Aj b’aanuhomre : DIGEDUCA Chan ru tb’aanumaaq DIGEBI 20102012 Li xtuminal t’oksimaanq chi rix li xtusb’al k’anjel chi rix li tenamiteb’ aj ralch’och’ ak wan sa’ ajl chi sa’ li xtuminal li kawresinb’il k’anjel ut li xraqalil li IPP a’ineb’ xcha’al chixjunil li nimla kawresinb’il k’anjel.