REVISTADEINGENIERÓA FACULTADDEINGENIERÓAUNIVERSIDADDELOSANDESMAYO iÃ`iÊ>Ê>V>`i>]Ê ÌiÀiÌÊ«>À>Ê L> ÌÕ>`ÊVÊ>Êi>Ê`iÊ«ÀiÃiÌ>ÀÊ ÌÃÊiÊiÊ`i Ã>ÀÀÊ`iÊ>Ê}iiÀ>ÊÞÊ`iÊ>ÊÌiV}>ÊiÊiÊ«>ÃÊ µÕiÊÃiÊ >Ê}iÃÌ>`ÊiÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃ]Ê µÕiÀiÃÊ«ÀiÃiÌ>ÀÊ>ÊÃÊiVÌÀiÃ]ÊiÊiÃÌ>ÊV>Ã]Ê >Ê ÃÌÀ>Ê`iÊ>ÊViÝÊ`iÊ1>`iÃÊ>ÊÌiÀiÌÊÞÊ ÃÕÊ«>«iÊ`iÊ«iÀ>ÊÞÊ>L>`iÀ>`>Ê`iÊ«ÀViÃÊ`iÊV iÝÊ`iÊ«>ÃÊ>ÊiÃÌ>ÊÌiV}>°ÊÕV ÃÊ`iÃVViÊ iÃÌÃÊ iV Ã]ÊÃÊVÕ>iÃÊÃLÀi«>Ã>ÊÃÊÌiÃÊ`iÊ>Ê 1ÛiÀÃ`>`ÊÞÊi«iâ>Ê>Ê >ViÀÊ«>ÀÌiÊ`iÊ>ʺÃÌÀ>Ê `iÊÌiÀiÌÊiÊ L>»°Ê Ê«ÀViÃÊ>VÊiÌ>iÌiÊ`iÊÌiÀjÃÊ>V>`jV]Ê µÕiÊÃiÊÃÕÃVÌÊ`iÌÀÊ`iÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`]ÊiV>Liâ>`Ê «ÀÊÛiiÃÊ«ÀviÃÀiÃʵÕiÊ`iÃi>L>ÊiÝ«>`ÀÊÃÊ ÀâÌiÃÊ`iÊ>ÊÀi`ÊÌiÀ>ʵÕiÊÞ>ÊÌi>ÊÃÊ`iÃÊ `iÃ`iÊ£nn]ÊiÌÀ>ÃÊiÀ>ÊÀiVÌÀÊÀÌÕÀÊv>ÌiÊ 6>Ài>°Ê iÃ`iÊ£nÈ]ÊVÊ>ÊÃÌ>ÕÀ>VÊ`iÊ*À}À>>ÊiÀ iãÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃÊVÀiÊÕÊ>LiÌiÊ ÕÞÊ«>ÀÌVÕ>ÀÊ«>À>Ê>Êj«V>\ÊVÊiÊLiÌÛÊ`iÊ«iÀ ÌÀiÃÊ>ÊÌ`>ÃÊ>ÃÊ`i«i`iV>ÃÊ`iÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê ÌiiÀÊ>VViÃ]Ê`iÊ>iÀ>Ê}À>ÌÕÌ>]Ê>Ê>ÊV«ÕÌ>VÊÞÊ >v>LiÌâ>ÀÊ>ÊVÕ`>`ÊÕ>`>Ê«>À>ʵÕiÊ ViÀ>Ê ÊÃÊ}Ài}]Ê«>ÌÀÊ`iÊ>ÃÊVÕV>Við ÕÃÊ`iÊ>ÃÊÕiÛ>ÃÊÌiV}>Ã]ÊiÀiÃÊ}iiÀÊÕ>Ê VÕÌÕÀ>ÊÕÛiÀÃÌ>À>ÊiÊ>ʵÕiÊÃiÊ>ÃvVÊiÊÕÃÊ`iÊ >ÃÊ iÀÀ>iÌ>ÃÊÌiV}V>ð ÃÌiÊ>LiÌiÊ«iÀÌ]ÊiÊ£nn]ÊÌ>ÀÊ>Ê,i`Ê`iÊ >Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃÊ­,1®ÊµÕiÊViVÌ>L>Ê >ÊÃÊi`vVÃÊ`iÊ}iiÀ>]Ê``iÊiÝÃÌ>ÊÕ>ÊÀi`Ê V>ÊV iÌ]ÊÞÊ>ÊViÌÀÊ`iÊ «ÕÌ]ʵÕiÊÌ>LjÊ Ìi>ÊÕ>ÊÀi`ÊÕÀÀÕ} ÃÊÈnääÊiÊÊÎÇÇä]Ê«ÀÊ i`Ê`iÊÕÊV>LiÊV>Ý>]ÊÕÃ>`ÊÌ iÀiÌÊVÊ «ÀÌVÊ`iÊ>VViÃÊ>Êi`ÊÞÊ/ *É*ÊVÊ«ÀÌ VÊ`iÊVÕV>VÊQ£R°Ê ÃÊ>ÃÊ`iëÕjÃÊÃiÊiÝ«>`ÊiÃÌ>ÊÀi`ÊÕÃ>`Ê>Ê vÀ>iÃÌÀÕVÌÕÀ>Ê`iÊV>Li>`Ê`iÊÕiÛÊVÕÌ>`ÀÊ ÌiivVÊ­ÕÊV>ÌiÊxÓää®]ʵÕiÊ«iÀÌ>ÊiÝÌi`iÀÊ >ÊÀi`Ê>ÊÌ`ÃÊÃÊi`vVÃÊ`iÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`ÊÞÊ>ÊÃÊ V«ÕÌ>`ÀiÃÊ>VÌà ʭ>VÃÊV>Ê/>®]ÊVÊÃÊ µÕiÊÃiÊVÌ>L>ÊiÊiÃiÊiÌViðÊÃÌ>ÊÀi`ÊvÕiÊÕÞÊ iÝÌÃ>Ê«ÀµÕiÊÃiÊÌÊÀ?«`>iÌi°Ê ÊÕÊÌiÌÊ«ÀÊViVÌ>ÀÊÃÊ* Ê>ÊiÃÌ>ÊÀi`]ÊÃÊ }iiÀÃÊÕ>`ÃÊÌÕÛiÀʵÕiÊ >ViÀÊ}>>Ê`iÊÃÕÊ }À>ÊVÀi>ÌÛ`>`]ÊÞ>ʵÕiÊ>ÃÊ`ÃÊi«ÀiÃ>ÃÊ­««iÊÞÊ REVISTADEINGENIERÓA 3ALADECØMPUTO5NIVERSIDADDELOS!NDES!RCHIVO)NSTITUCIONALDELA5NIVERSIDAD VÀÃvÌ®ÊÊ`>L>ÊÃÕViÃÊ«ÃLiÃÊ«>À>ÊViV Ì>ÀÊ>ÃÊ`ÃÊÌiV}>ðÊiLiÀÊ«ÀÊÌ>ÌÊÊÌ>ÀÊ iÊ£äÊÕ>ÊÀi`ÊiÝ«iÀiÌ>Ê­Ì«Ê/iÊ,}®°Ê-iÊ ÃÌ>]Ê>`i?Ã]Ê>ÊÃÕVÊ`iÊ>VViÃÊÀiÌÊÕÃ>`Ê iÊVÕÌ>`ÀÊV>Ìi°ÊÃÌ>ÊÀi`ÊÌiÀ>ÊiÝ«>`ÊÃÕÃÊ `ÃÊViVÌ?`ÃiÊ>Ê>ÊÀi`Ê `>«>µÊ`iÊ/ii V]ÊÞÊ>Ê>ÊLÌiV>ÊÕÃÊ}iÊÀ>}Ê`iÊ>VÊ `iÊ>Ê,i«ÖLV>°Ê /ii`ÊÞ>ÊÕ>ÊVÕÌÕÀ>Ê`iÊÀi`]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊ ÃÊ`iÃÊVÊÃÕÊ«ÀViÃÊ`iÊ}ÀiÃÊ>Ê>ÃÊÀi`iÃÊ `iÊÌiiVÕV>ViÃÊÕ`>iðÊÊ«ÀiÀÊ}ÀÊ vÕiÊ>ÊViÝÊ>ÊÌiÌÓ]ʵÕiÊ>VÊVÊÕ>ÊÀi`Ê iÝ«iÀiÌ>Ê`iÊV«ÕÌ>`ÀiÃÊ`iÊ>Ê>À«>ÎÊ]Ê>ÊVÕ>Ê ÃiÊViVÌÊ?ÃÊ>`i>ÌiÊVÊÕÊ«>ÀÊ`iÊÕÛiÀÃ`>`iÃÊ `iÊÀiÃÌiÊiÃÌ>`Õ`iÃi° ÌiÌÊi}Ê>ÊÃÊ`iÃÊ>Ê«>ÀÌÀÊ`iÊ>ʵÕiÌÕ`Ê>V> `jV>Ê`iÊ >ÀÃÊ1ÀLi]Ê«ÀviÃÀÊ`iÊÌÀ«}>]Ê µÕiÊÌÀ>ÃÌÊÃÕÊÌiÀjÃÊ«ÀÊ>Ê>v>VÊ>ÊiÃÌ>Ê Ài`Ê>ÊÛ?Ê/ÀÕ]ÊÀiVÌÀÊ`ÃÌÀ>ÌÛÊ`iÊ>Ê 1ÛiÀÃ`>`°ÊÊ*>À>ÊiÃiÊiÌViÃÊVÊiÊVVÕÀÃÊ`iÊ >ÕÀVÊÀ>}]ÊÀiVÌÀÊ`iÊ iÌÀÊ`iÊ «ÕÌÊ ÊiV>ÕÃiÊÃÊÌ iÀiÊiÌ° Êi«>ÀÌ>iÌÊ`iÊiviÃ>Ê`iÊÃÊÃÌ>`ÃÊ1`ð ­£nÈ®]ÊÃÊ`iÃÊÃiÊ >L>Ê>v>`Ê>Ê`ÕV]Ê ÕÊVÃÀVÊ`iÊÕÛiÀÃ`>`iÃÊÞÊ`iÊV«>>ÃÊ`iÊ V«ÕÌ>VÊÞÊÌiiVÕV>ViÃÊVÕÞÊLiÌÛÊ iÀ>Ê«ÕÃ>ÀÊ>ÊÕÌâ>VÊ`iÊ>ÃÊÌiV}>ÃÊ«>À>Ê>Ê iÃi>â>ÊÞÊ>ÊÛiÃÌ}>V°Ê `ÕVÊÌi>Ê>ÊvÀ>µÕV>Ê`iÊÌiÌ]Ê«ÀÊÊÌ>ÌÊ VÃi}ÕÀÊ>Ê>ÕÌÀâ>VÊ`iÊÃÕÊÕÃÊvÕiÊÀi>ÌÛ>iÌiÊ ÃiVÊ«>À>Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`ÆÊÊ?ÃÊ`vVÊvÕiÊ >ViÀÊ Ài>`>`ÊiÊ iV ÆÊ>Ê«iÃ>ÀÊ`iʵÕiÊÃÊ`iÃ]Ê«ÀÊÌiiÀÊ iÊVÌ>VÌÊÞÊ>ÊvÀ>iÃÌÀÕVÌÕÀ>ÊÌiV}V>]ÊiÀ>Ê>Ê «V>`>Ê«>À>Ê`vÕ`ÀÊ>ÊÀi`ÊiÊ L>]Ê>Ê1 ÛiÀÃ`>`Ê >V>ÊÌ>LjÊÃVÌÊÃiÀÊiÊ`Ê«À V«>Ê`iÊÌiÌÊ«ÀÊÃiÀÊ>ÊÕÛiÀÃ`>`Ê«ÖLV>Ê«ÀÊ iÝViiV>]ʵÕi`>`Ê«i`iÌiÊ`iÊiÃÌ>Ê`ivVÊ>Ê ÌiÀViÝÊ`iÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`ÊÞÊiÊ}iiÀ>Ê`iÊ«>ÃÊ >Ê>ÃÊÀi`iÃÊÕÛiÀÃÌ>À>ÃÊÕ`>ið *ÀÊiÃÌ>Ê`ÛiÀ}iV>Ê`iÊ«iÃ]ÊiÊ«ÀViÃÊÃiÊ ÀiÌÀ>âÊV>ÃÊÕÊ>Ê >ÃÌ>ʵÕiÊiÊiÌViÃÊÃÌÀÊ `iÊ`ÕV>V]Ê,`À}ÊiViÀÀ>]ÊÃÕ}ÀÊ>ÊÃÊ`ÃÊ ÕÛiÀÃ`>`iÃÊÌÕÀ>ÀÃiÊV>`>ÊÃiÃÊiÃiÃÊ>Ê>LÀÊ`iÊ ÃiÀÊiÊ`Ê`iÊÌiÌÊiÊ L>]ÊÃÕVÊÕÞÊ `iVÀ?ÌV>Ê«iÀÊ«VÊÛ>LiÊÌiV}V>iÌi°Ê>Ê 1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃÊi«iâÊÊÃÕÊ«iÀ`Ê`iÊÃiÃÊ iÃiÃÆÊÊÃÊiL>À}]Ê>Êv>â>ÀÃiÊiÊÌi«Ê«>VÌ>`]Ê iÊ>VÕiÀ`ÊÊ«Õ`ÊVÕ«ÀÃiÊ«ÀÊ«ÀLi>ÃÊ`iÊ VÀ`>VÊiÊvÀ>iÃÌÀÕVÌÕÀ>°Ê1>`iÃ]ÊiÌViÃ]Ê VÌÖÊÃi`Ê>Ê>`ÃÌÀ>`À>Ê`iÊ`Ê`iÊ>Ê ,i`Ê1ÛiÀÃÌ>À>Ê >V>Ê`iÊ L>]Ê,ÕV]Ê µÕiÊÕÌâ>L>ÊVÊ«ÕÌÊ`iÊiÌÀ>`>Ê>Ê>ÊÀi`Ê}L>Ê >Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊ ÕL>ÊiÊ iÜÊ9À°ÊiÀ>`Ê ->Vi`ÊiâÊiÀ>]ÊiÌViÃ]ÊiÊÀiVÌÀÊ`iÊ iÌÀÊ `iÊ «ÕÌÊ`iÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃÊ­£nn £È®° ÊiÃÌ>ÊÕiÛ>ÊViÝ]ÊÃÊ`iÃÊÞ>ÊÌi>Ê>Ê vÀ>iÃÌÀÕVÌÕÀ>ÊÞÊ>Ê«ÃL`>`Ê«>À>Ê>VVi`iÀÊ>ÊÌiÀ iÌ]ÊÕ>ÊÕiÛ>ÊÀi`ÊÕ`>Ê>Ê>ʵÕiÊÌ>LjÊ«`>Ê ViVÌ>ÀÃiÊ>ÊÌÀ>ÛjÃÊ`iÊÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊ ÕL>°Ê ÃÊ`iÃÊÌÕÛÊiÌViÃÊ>Ê`i>ÊÛÃ>À>Ê`iÊViV Ì>ÀÊÊÃÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`ÊÃÊ>LÀÀiÊ>ÃÊ«ÕiÀÌ>ÃÊ`iÊ L>Ê>ÊÌiÀiÌ°ÊiëÕjÃÊ`iÊ >LiÀÊÌiÌ>`Ê VÃi}ÕÀÊv`Ã]Ê>LÀʵÕiÊÊiVÌÀÊiVÊiÊ>Ê VÕ`>`ÊViÌvV>ÊVL>>]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê `iV`Êv>V>ÀÊiÊ«ÀÞiVÌÊ>ÃÕi`ÊÃÊ}>ÃÌÃÊ`iÊ >v>VÊ`iÊ>ÊÀi`Ê`iÊ1>`iÃÊ>ÊÌiÀiÌ° Ê£Ó]Ê>VÊ>Ê`i>Ê`iÊVÀi>ÀÊÕÊL>VLiÊ L>Ê`iÊÌiÀiÌ]ÊiÊiʵÕiÊÃiÊÌiÀiÃ>ÀÊ>Ê 1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃ]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê >V>]Ê >Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊ6>i]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê>ÛiÀ>>]Ê>Ê 1ÛiÀÃ`>`Ê`ÕÃÌÀ>Ê`iÊ->Ì>`iÀ]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê `iÊ ÀÌiÊÞÊ>Ê>vÌ°ÊÊÛiÊ>Ì>iÀV>ÊÃiÊ >V>Ê ?ÃÊvÕiÀÌiÊ>ÊiViÃ`>`Ê`iÊ}iiÀ>ÀÊiÃÌÀÕVÌÕÀ>ÃÊ«>À>Ê «iÀÌÀÊ>ÊViÝÊ>ÊÌiÀiÌÆÊ«ÀÕiL>Ê`iÊiÊvÕiÊ>Ê ÀiÕÊiÊ,Ê`iÊ>iÀÊ`iÊ«>ÃiÃÊ>Ì>iÀV>ÃÊ ÌiÀiÃ>`ÃÊiÊViVÌ>ÀÃiÊ>ÊÌiÀiÌÊÞÊ`iÊ>Ê >Ì>Ê -ViViÊÕ`>ÌʵÕiÊiÃÌ>L>ÊiV>À}>`>Ê`iÊ>` ÃÌÀ>ÀÊiÃÌ>ÊÀi`°Ê !RCHIVO)NSTITUCIONAL5NIVERSIDADDELOS!NDES &ERNANDO3ALCEDO Ê££]ÊÃiÊ>ÕVÊiÊV>LÊ>ÊÌiÌÊÊÊ­ÌiÌÊ ÃLÀiÊ/ *É*®]Ê«ÀÊÊVÕ>Ê>ÃÊ`ÀiVViÃÊ*ÊVÊ>ÃÊ µÕiÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃÊÌÀ>L>>L>Ê`iLiÀÊ 1>`iÃÊ`iV`]ÊiÊiÃÌiÊÃÊ>]Ê >ViÀÊÕ>Ê «iÌVÊ>ÊÌiÀ Ê«>À>Ê>i>ÀÊ>ÃÊ>Ã}>ViÃÊ`iÊ `ÀiVViÃÊÞÊ>`ÃÌÀ>ÀÊiÊ`Ê°V]ÊÌÀ?ÌiʵÕiÊ vÕiÊv>iÌiÊ>«ÀL>`°ÊiÊiÃÌiÊ`]Ê >ÃÌ>ÊiÊ`>Ê `iÊ Þ]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ`iÃÊiÃÊ>ÊÀ}>â> VÊ«ÀiÃÌ>`À>Ê`iÊÃiÀÛVÊ`iÊÀi}ÃÌÀÊ`iÊÃÊ `iÊÌiÀiÌÊ«>À>Ê L>°Ê ÃiÀÊLiÀ>`>ÃÊ«ÀµÕiÊ«iÀÌiiV>Ê>Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê `iÊ ÕL>°Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Êi«iâ]ÊiÌViÃ]ÊÕÊ ÌÀ?ÌiÊvÀiÌiÊ>ÊÌiÀ Ê«>À>ÊÃVÌ>ÀÊ>Ê>Ã}>VÊ `iÊ`ÀiVViÃÊÛ?`>ÃÊ«>À>ÊiÊ«>Ã°Ê ÊiV>À}>`Ê`iÊiÃÌiÊ«ÀVi`iÌÊvÕiÊÕ}Ê-Ê /À>>]ʵÕiÊiÊÕÊ«ÀV«ÊÃVÌÊiÊ`Ê °VÊ­«À>`Ê>ÃÊ`ÃÊ«ÀiÀ>ÃÊVÃ>ÌiÃÊ`iÊ L>®]Ê«iÀÊvÕiÊi}>`Ê«ÀµÕiÊjÃÌiÊÞ>Ê >L>ÊÃ`Ê >Ã}>`Ê>Ê i°Ê1>Ê«ÃÌiÀÀÊÛiÃÌ}>VÊÊiÛÊ >ÊVViÀʵÕiÊ°VÊÃiÀ>ÊiÊ Ê­ iÌÜÀÊvÀ>ÌÊ iÌiÀ®Ê`iÊ L>ÊiÊiÊi}Õ>iÊÌiÀ>V>°Ê Ê£ÎÊÞÊ}À>V>ÃÊ>ÊL>VLiÊ>V>]ÊVvÀ>`Ê v>iÌiÊ«ÀÊ>vÌ]Ê>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊ6>iÊÞÊÃÊ `iÃ]ÊÊ>ÃÊÕÛiÀÃ`>`iÃÊVL>>ÃÊi«iâ>ÀÊ>Ê `iÃ>ÀÀ>ÀÊ`iÊ>iÀ>ÊV>ÊÃÊÃiÀÛVÃÊ`iÊÌiÀiÌ°ÊÊ ÌiÊ>Ê«ÀÌ>V>ÊÞÊiViÃ`>`Ê`iÊiÃÌ>ÊÀi`Ê«>À>Ê }À>ÀÊiÊ`iÃ>ÀÀÊÌiV}VÊVL>]Ê Vi V>ÃÊviÌÊ>Êi>LÀ>VÊ`iÊÕÊ«ÀÞiVÌÊ«>À>Ê>Ê ViÝÊ>V>°ÊÊÕÊ«ÀV«ÊÃiÊiV>À}Ê>Ê>vÌÊ >ÊÀi>â>VÊ`iÊjÃÌi]Ê«iÀÊ>Ê1ÛiÀÃ`>`Ê`iÊÃÊ `iÃÊÞÊiÊVviÃÊ`iÃ>ÀÀ>L>Ê«>À>i>iÌiÊÌÀÃ]Ê