10 a 13 años

17. Núa da nfatsi a da nja nthundi ra ts´u´tuí y hmetho na ´Monda ra…
In da nja be´befi
Ge ya hñäts´uthuí da tat´i núa xa ñä´ti
Ge ya hñäts´uthuí da t´ek´ei-é ya nt´epi hmuntsa jäi
Da nja ya njuti pa to´o in da tat´i ya noya´ñu o da ts´oni ra kohits´utfi
Ge ga´tho ya jäi dra t´ek´ei ya kohits´utfi
Ge da nja juadi ra hoga´nsujäi
18. Pa ge na ´Monda da nja ra ts´u´tuí y hmetho na ´Monda
ga ´ñent´i ja ra… (juahni yoho)
¡GA ´ÑENTÍ´I ¡
OTOMÍ DEL VALLE DEL MEZQUITAL
(juani yoho)
PO NA RA‘MÄNDA
CU RA TS´U´TUI
NE HMETHO,
MA ´MÄHNOYA
NGUENDA
´Ret´a pa di
ma ´Ret´a
ne Hñu
Njeya
“Nt’ani notsjä´i
ne mbätsjä´i
yoh’mo ne
‘ret’a ne kut’a.
ÑU´TSI NUYA NOYA. NU GI PE´TSI DUHU, ANI RA NDO´MÄNZI´NGU
TO´O´Í
NXUTSI
BÄTSI
RI NJEYA ´Ret´a
´Ret´amä´ra
´Ret´amäyoho
Da t´ek´ei ya jái
¿GI PA RA NGUSADI? HÄHÄ
Da t´ek´ei ya kohits´utfi
NUBYE GI XADI ´ mudi´nsadibätsjä´i
Da uni na ra ´ñu a ya däjäi in gi t´ek´ei ya kohits´utfi
¿TE MA NJEYA GI XADI? mudi
Ga hoga´muntsa mpefi cu ma ra ya jäi pa ga hoke ya
ndumui ge bi ntsami a ga´tho´é
¿GA TE MA NGUSADI GI PA?
´Ret´amähñu njeya
HINÄ
ñoho
metijä´i
´yoho´nsadibätsjä´i
nhñu
ngoho
nkut´a
´rato
Ngatho´mpa´nsadi
Ga nfatsi núa to bi né
Ga mämbi ya ´ñatsa ts´u´tuí
Em yommiariame wittia wewepu nokim em tewalawi
Gi mpefi cu ri huts´i pa bu´e xahñó hmunts´äjäi
1. Di mä a ga né thoge ma mpheni nea di
Da adi a ya däjäi da t´ek´ei´é
tsa............................................................ HÄHÄ
XOKE YA BI EHE MPHENI:
¡DI EÑÄ!
2. Di beni ge hamu ga dá´jäi ga bui xahñó
de ge bya ................................................. HÄHÄ
HINÄ
3. Ya jäi bi ´raki ra nt´ek´ei ngubya................HÄHÄ
HINÄ
4. D i petsi nxut´i............................................ HÄHÄ
HINÄ
Ja ma ngu................................................ HÄHÄ
HINÄ
Ja ra ngusadi ne njani ........................... HÄHÄ
HINÄ
Ja ya ´ñu................................................... HÄHÄ
HINÄ
19. GO DI NÉ GE NA ´MONDA HINHYA´MU DA NJA…
20.¿GI PÄDI GEN NUGUA ´MONDA BI NJA NA RA ´RAYO DÄNGI
KOHITS´UTFI NT´EPI DE YA NXUTSI, YA BÄTSI NE YA DÄBÄTSI?
HÄHÄ
HINÄ
HINÄ
BI SIGI RI MOTE RA XIHE´MI
14. D i nt´emui ja...
5. Ngeni di bui xi bi nja ya hoga´nsú pa ga hogampaha
ne da hyoki ya nzeki´nt´eni............................................ HÄHÄ
HINÄ
6. Ngebu ma ngusadi ne habu di bui bi ´yombi ya
nts´o´ñethi ja ya bätsi ne ya mbätsjä´i.. .......................... HÄHÄ
HINÄ
7. Nu gi sta dämänjuäni de ya ´o´t´e puni ja ya nxutsi ne
ya bätsi......................................................................... HÄHÄ
HINÄ
8. Da tsaui ne di tsahui ya hñunt´i
Ma mengu. . ................................................................. HÄHÄ
HINÄ
Ma nangu.. .................................................................. HÄHÄ
HINÄ
Ya dä ya ngusadi . . ....................................................... HÄHÄ
HINÄ
Gunts´ähni. . ................................................................. HÄHÄ
HINÄ
´Ñogui......................................................................... HÄHÄ
HINÄ
Ma xagnäte. . ............................................................... HÄHÄ
HINÄ
Ma ndä´su´hnini bi ha ndu´nzafi.................................. HÄHÄ
HINÄ
HINÄ
Ja ngu........................................................................... HÄHÄ
HINÄ
Hñäts´uthuí. . ................................................................ HÄHÄ
Ja ma ngusadi.. ............................................................. HÄHÄ
HINÄ
15. N u bu di petsi na ra ndumui ne ra nts´ni di adi ra
Ja ra ´ñu........................................................................ HÄHÄ
HINÄ
9. Da tsaui ne di tsahui nts´onoya (nts´oni, ne ya mafi)
nfatsi…
Ma mengu. . ................................................................. HÄHÄ
HINÄ
Ja ma ngu..................................................................... HÄHÄ
HINÄ
Ma nangu.. .................................................................. HÄHÄ
HINÄ
Ja ma ngusadi.. ............................................................. HÄHÄ
HINÄ
Ya ndängangu ya Hñäts´uthuí.. .................................... HÄHÄ
HINÄ
Ja ra ´ñu........................................................................ HÄHÄ
HINÄ
´Ñogui ........................................................................ HÄHÄ
HINÄ
Ya dä ya ngusadi . . ....................................................... HÄHÄ
HINÄ
Ofo nda-á
10. Da tsaui ne di tsahui ´o´t´e nts´onpheni (ndo´mi,
hnumäñ´u )
Ja ngu........................................................................... HÄHÄ
HINÄ
Ja ngusadi.. ................................................................... HÄHÄ
Ja ra ´ñu........................................................................ HÄHÄ
Ma xagnäte . . .............................................................. HÄHÄ
HINÄ
HINÄ
Gunts´ähni. . ................................................................. HÄHÄ
HINÄ
HINÄ
HINÄ
11. Da tsaui ra ´o´t´e nts´o ma debi ne ma ndo’yo
In di pädi co nt´o´ó ga adi nfatsi ................................. HÄHÄ
.
Ja ma ngu..................................................................... HÄHÄ
HINÄ
Ja ma ngusadi.. ............................................................. HÄHÄ
HINÄ
Ja ra ´ñu....................................................................... HÄHÄ
HINÄ
12. Nugi sta ´o´t´e puni....................................................... HÄHÄ
HINÄ
13. Bi japi ga peui ya hmuntsjäi nts´ojäi.............................. HÄHÄ
HINÄ
16. Núa da nfatsi ne da nja na ra xepi´te ts´u´tuí inxindanja
ntuhni ja ra ngusadi… (juahni yoho ya nta´ni)
¡DI HUTS´I ¡
Ge ya xagnäte dra t´ek´ei-é
Ge nu´é nt´ek´ei ja ´ñogui
Ge dra raki ra ätanguenda ma eñä ja ra ngusadi
Ya ot´e-e ya noya´ñu ne ya jut´a nsts´o da nja gea
ts´u´tuí
BI SIGI RI MOTE RA XIHE´MI