Por: Ivonne Vargas Hernández Los colores llamativos, los ritmos

Ggj‘Û@ngff]ÛMYj_YkÛ?]jff\]r
CgkÛ[gdgj]kÛddYeYlangk•ÛdgkÛjalegkÛdYlafgkÛqÛY^jg[YjaZ]*gk•ÛYk'Û[gegÛ]dÛhmjgÛ]kladgÛ\]ÛdgkÛk]l]flY•ÛdYÛka[g\]d'YÛqÛ]dÛjg[c•Ûdd]fYjgfÛ
]dÛlYfÛ]kh]jY\gÛklYf\Û\]ÛCmpglla[YÛ]fÛdYÛ~ƒÛ=]jaYÛhla[YÛ@fl]jfY[agfYdÛ\]ÛD#pa[g•Ûj]YdarY\YÛ]fÛ]dÛ:]fljgÛ\]Û<phgka[agf]kÛ
qÛ:gfn]f[agf]kÛdYkÛ8e#ja[YkÛž:,egÛJ'•ÛhYjl]Û\]ÛdYÛljY\a[a,fÛ\]ÛdYÛeYj[YÛ\]dÛ_jmhgÛCmpglla[Y•Û]kÛbmklYe]fl]Ûim]Û[Y\YÛ
Y*gÛdgkÛYkakl]fl]kÛ\]d]al]fÛkmÛeajY\YÛfgÛk,dgÛ[gfÛdgkÛfm]ngkÛeg\]dgkÛim]Ûla]f]Ûhj]hYjY\YÛhYjYÛdYÛ[gd][[a,fÛ\]Ûglg*g¤Û
afna]jfg•ÛkafgÛlYeZa#fÛ[gfÛdYÛafl]jn]f[a,fÛ\]ÛZYadYjaf]kÛim]Û]fÛlg\gÛege]flgÛj]y]bYfÛ]dÛk]fla\gÛ^Yk`agfÛqÛ\]Ûfgn]\Y\•Û
im]Û[YjY[l]jarYÛYÛdYÛ[YkYÛalYdaYfY
Jgxkla[Y[a,fÛqÛljY\a[a,f•Û\]dÛ[dka[gÛf]_jgÛYÛdgkÛYjeYrgf]kÛ\]Ûe]lYdÛ[gfÛnYjaddYkÛ]fÛ
[gdgj]kÛ Kg\gÛ ]kÛ nda\gÛ ]fÛ mfÛ ]k[]fYjagÛ [gegÛ ]dÛ G]j^gjeYf[]Û j]^]j]fl]Û YÛ dgÛ ekÛ
™af˜ÛdYÛhdYqY•ÛqÛdgkÛjalegkÛY^jg[YjaZ]*gkÛGgjÛkmhm]klgÛfgÛ^YdlYjgfÛdgkÛYfl]gbgkÛ\]ÛkgdÛ
d]n]e]fl]Û gk[mj][a\gkÛ [gfÛ eYj[gÛ ]plj]eY\Ye]fl]Û xfgÛ 8Û kmÛ n]rÛ k]Û gZk]jnYjgfÛ
eg\]dgkÛ [gfÛ eYj[gÛ j][lYf_mdYjÛ f]_jg•Û egflYb]kÛ ]fÛ lj]kÛ ha]rYkÛ qÛ Yd_mfgkÛ Û \]lYdd]kÛ
\][gjYlangk•Û[gegÛ]dÛdg_glahgÛim]Û\YfÛmfÛlgim]Û\aklaflangÛYÛdYkÛnYjaddYk
<fÛ]dÛeakegÛ]k[]fYjagÛhdYq]jg•ÛqÛ[gfÛdgÛ2dlaegÛ]fÛljYb]kÛ\]ÛZY*gÛqÛhj]f\YkÛ]fÛda[jY•Û
YhYj][a]jgfÛlYeZa#fÛdYkÛ[dka[YkÛd]fl]kÛj][lYf_mdYj]kÛ\]Ûhgda[YjZgfYlgÛqÛdgkÛ\]hgjlangk•Û
j]hj]k]flY\gkÛ ]fÛ YjeYrgf]kÛ [gfÛ eYj[gÛ \]Û e]lYdÛ mdljY¤danaYfg–Û ]plj]eY\Ye]fl]Û
[,eg\gkÛqÛj]kakl]fl]k
<EÛFKIFÛILD9F
<fÛdYÛeg\Y•Û]dÛla]ehgÛ]kÛlglYde]fl]Ûj]dYlangÛqÛ\]ÛhjgflgÛ]dÛhj]k]fl]Ûdd]_,ÛYdÛhYkY\g•ÛYdÛ
YhYj][]jÛYjeYrgf]kÛ]fÛY[]lYlg•Û]fÛ]dÛ[dka[gÛf]_jgÛqÛYd_mfYkÛnYjaY[agf]kÛ\]dÛdadYÛ<klgÛ
af\a[YZY•ÛhgjÛkmhm]klg•Ûim]ÛIYq¤9YfÛj]ljg[]\'YÛYÛdYÛeg\YÛk]l]fl]jY
CYkÛhdYlY^gjeYkÛ]fÛ]dÛ[YdrY\gÛ^m]jgfÛ2fa[Yk•Û]fÛkYf\YdaYkÛgÛZglYk•Ûn]kla\gkÛÛ]klYehY\gkÛ
qÛ[gdgj]kÛ\][gjgkgkÛ8ÛdgÛdYj_gÛ\]ÛdYÛhj]k]flY[a,fÛ[gfÛhYflYdgf]kÛZjaddYfl]kÛqÛZdmkYkÛ
]kladgۙygo]jÛhgo]j˜•Ûk]Û[geZafYjgfÛ^gjeYkÛ\]Û]kladgۙj]ljg˜•Û[gegÛd]fl]kÛ[mY\jY\gk•Û
gnYdY\gkÛ gÛ \]Û _glYÛ im]Û ]ng[YjgfÛ ]dÛ ]kladgÛ ekÛ egg\Û \]Û dYkÛ \#[Y\YkÛ \]Û k]k]flYk•Û
k]l]flYkÛqÛg[`]flYkÛ
JafÛ]eZYj_g•Û[gfÛ]dÛYnYf[]Û\]ÛdYÛl][fgdg_'Y•ÛekÛYddÛ\]Û]kl]Û^mjgjÛhgjÛdgkÛeg\]dgkÛ
ka[g\#da[gk•Û dYÛ hj]k]flY[a,fÛ xfYdÛ ^m]Û \]l]jeafYfl]‘Û IYq¤9YfÛ ]kÛ dgÛ ekÛ ™_dYe˜Û hYjYÛ
[mYdima]jÛege]flgÛqÛhYjYÛlg\YkÛdYkÛf][]ka\Y\]kÛ9Ykl]Û[gfÛe]f[agfYj•Ûim]Û\]dÛ]kladgÛ
\ak[g•Û]fÛmfÛege]flgÛ]dÛ]k[]fYjagÛk]Û[gfnajla,Û]fÛ]dÛ[]fljgÛ\]Û]phj]ka,fÛ\]ÛZYadYjaf]kÛ
n]kla\gkÛ \]Û f]_jg•Û [gfÛ [m]jgÛ Y[jaZaddY\gÛ \]Û Y_mb]jgkÛ qÛ
jYk_Y\mjYkÛžDYimaddYb]Ûem[`g•ÛqÛ[gddYj]kÛe]lda[gkÛYdj]\]\gjÛ
\]dÛ [m]ddgÛ gÛ ]fÛ dYÛ [aflmjY•Û lYeZa#f•Û dgÛ ekÛ kgjhj]f\]fl]Û ^m]Û
e]r[dYjÛ]kl]ÛYlm]f\gÛ[gfÛeg\]dgkÛ\]ÛÛ^gjeYkÛY]jg\afea[YkÛÛ
J]Û \aklaf_ma]jgfÛ ]fÛ ]kl]Û h]j^gjeYf[]Û YjeYrgf]kÛ mdljYda_]jgkÛ
`][`gkÛ]fÛhdkla[gÛy]paZd]Ûim]•ÛY\]ekÛ\]Ûg^j][]jÛk]_mja\Y\•Û
d]Û Zjaf\YfÛ eYqgjÛ [geg\a\Y\Û YdÛ jgkljgÛ <fÛ [mYflgÛ YÛ ^gjeYk•Û
k]Û hj]k]flYfÛ \ak]*gkÛ _]ge#lja[gkÛ qÛ ljYrgkÛ gnYdY\gkÛ <klgkÛ
\ak]*gkÛ[mZj]fÛ¦hYj[aYde]fl]¦Û]dÛjgkljg•ÛemqÛYdÛ]kladgۙYnakh,f˜Û
gÛ\]ۙek[YjY˜
CYÛ hYd]lYÛ \]Û [gdgj]kÛ hj]\geafYfl]‘Û lgfgkÛ kgZjagkÛ
qÛ naZjYfl]k•Û im]Û nYfÛ \]dÛ _jakÛ YdÛ f]_jg•Û ]fÛ eYl]jaYd]kÛ
\]Û hdkla[gÛ qÛ e]lYdÛ da_]jgÛ LfYÛ n]rÛ ek•Û dYkÛ _Y^YkÛ
j]lgeYjgf•Û YÛ ljYn#kÛ \]Û IYq¤9Yf•Û ZqÛ Cmpglla[Y•Û dYÛ
[Yl]_gj'YÛ \]Û Y[[]kgjagkÛ kmb]lgÛ YÛ dYÛ eg\Y•Û hgjim]Û qYÛ
fgÛ kgfÛ mfÛ eglangÛ hYjYÛ g[mdlYjÛ dYÛ eajY\Y•Û YdÛ [gfljYjagÛ
]kÛ]dÛ]d]e]flgÛekÛaehgjlYfl]ÛhYjYÛYf\YjÛYÛdYÛeg\Y•ÛgÛ
ekÛY2f•ÛhYjYÛ\]bYjÛ\]Ûk]jÛ]dۙ[geeg\alq˜Û\]Û[mYdima]jÛ
]kladgÛ]fÛYjeYrgf]k